C* o< C c< O << c c C f~ C' #?

f C
C.6 < c<
'

C *
(
<

<

v>

<

-<

<T
,,

C =

C<C
c<C

csl.

C_

"

O'

<

c C
;

> f c
\
v

c
.

*< C c
c
<c

c
c<

C0 ^
c

C c
<

C c

>_
(

frc c< t c K c - OC C C
c
r-

cc cc
c
_

cr-<
'j
c
i

cc

<

CC C

<

cC cfe
<cc

c cc c Cj < c <c<c:<c^' c <C C C c_ S--CC C<dv c c <cc <c <r c <C'<C C<C* C C C cc C 'C"<Cl< C C cC<'CC'<i. C C fC _ CCCC C
'

c<C

<ac<

<C t

<C

d
<~

c <C

<C
<c_

<C

Cc c<

'

o
'

<C

<

<

cc

c dc <*

'

'

c<$.

rw
"
5.
<i

c_clc

r,

''

<

^cc
C.

cc

<_ <r <3L

<
<

<

<

<C<T
<<_"'

<

<C

C CC< <R_ <CC r <c cc< cc <rc <rc <cc cc: c<t <rc <rcm/' cC cc cc< cc c c /rf( j'< CC c< c< ccv c<C c b ?< C Cxc C<C'C1< C/ C <C CCC Ci< CC<C_<SC CjC ^ <CC flC <SC CC Cvc r^CC r <c< <CC c. '5 ^rd <T'<C 0<C<s: '^^&<c<r'<cc ccc- cc cc c <cc <C3C^ <CC< ' CCCcC CCLcc ^'-C^C^C^CC^i CSC CC Cdoc mX. ,/ ccT r~M <t < c?c: <c c <c ^ c^ <..<<: <cf<c <<c<rc ^fe; k l %ct (C CcC_ c <c d<c c c < <r <c CCL'CC.X ^cccc <C% ^cCTcC CjCC C Cl< CC o C<C_ ^CjC CcCc< <J c c ^S
c >g
<

<

C ccc

cc

CC CC C C c
s.

'

<

'

8s

Cj CC C- < CC cc c '< cc CC CvC CC CffiCC

^d ^
i

CCC CC

'

<

ecccicccc
!

cr

'

<;cc

*ti<<*'

'< a
<

fCC c
jic:
"*j

C<lC cc
;

<C2c
'
'

< <

ccc C
fft

c<C

C <C

CcCCcC Cj ;CTCCcC <CCc

'

<Cccc*r v;<C <1< C CTcCcC< cfcc cc <^<cz <z cTcccC' 'iC7 <L
:

^CTfCjCCCc
VILLANOVA COLLEGE LIBRARY
Villanova,

c C CC CjC
<^<C C

CC cc

Cc

c c c c

Pennsylvania

C <G C_<C
* c
c
i

c< c ..<

CCCCCC cc crc cccxcc cCTCCjCTjCC CCCC

C jlC..<SC;
<"<
'

c c C

This book

was donated

CjCj

Cj.

<

3-4-49
by

c<C

C<C

C:

:<c c[
<

CCCJ cc
c
<c c.j<C
f

c<cc<

<ls

c C_li .v

ccc
C

Rev K ...K

CCCT <C <C.<J;

_J< <CJ'C

iL

...3ulllyaii r ...0^S,.A.

c<Xgc<crr.

C_<CC<<C; '.C<CC

^ <C
c
..'

C<__fl

cccCl'C CC
-<j'c C?? CcC
c

<;c c c <^cCC<''<Xt CC<^ CCC-c <<CCCcCC<CCc<m<c r f : ,'c <c* <_jc tC CCcc<CCCJ< <lcsccccc< CC..CC c C<V<C CC c c c<c S 5 V fic c^<c <c cc <C <_<.-< <^cr cccsrc. <<&<- c ^ < <c <5r CCCCCc O8095 r< ^^C:"vc c^fec c c
<
'

,<c

'

<cc c<-

<ccc ntjc c#l:c c <C CT^C C'cc (IC cc<CC <5<r<<CjC <C_c<C?r<C <: <3C <CC<c CC(C c C<C 'CCK.^KC ^CCC<SlXC < <CIC c<C C<tC7< C "Ccrcc << CC CJCCccC* <C CC rcc <CC"<C C <<C<C c -O C CC cc> ;rV<C<CCcC C<C CC CCCCC CC(CCCCCC cc CC ccc CC C cCCccCCC C C cc m cCCCC CCCCc cc C^Ccc <C ccc c<_ cc CfCCCCC CC< C Cccc C C cc COCCC <C;C <r^JC c<_rcc st sccc <?c<?c ccccoc <cc r ^LCrc cc cc <c_;SC"CC CCCC CccCccccj <C< c 'C C< CCC^
.

cctcc: ciscc <^cz_cTc cric<c<ic<cj<c ^cC CCxCT*' c<<j<C C CS1jC CZ<<lcCc<''

<F'<iC<<
,,

^3^C<

C_<<CCc <-<CVi' <C7

cC

<c

<

CcrcCTcC
c

<

<c

C'<T
ccfi

<

t<

<t

c<c "C

<CC

<

TJ

<<f<

c<rc

<?""<

cc
<

yc

1
<

CcCc .'<

<Z

<

<<_:
-

CC2CCC
<c

-<cc
.

<SE5rccic

^CCC^CSC

X_c" CC

<7
:

ca
_

< <g
<

<c

CCC

C
<
'

u <^_cj
*<

<

<c:

'
r.

c<

<

<:

c cr<<ccv
<"
cc

Cc.
:

<

<gfc

C
c:

<
(

'

<
<

c<

<[C

<^<<cr<c
c

<

<^^

srrtac*
ccrcc

C
CC

C.C.
c

d
,

c L
cs

rCC(CC0

rcC
">tt

CCccCp
<3

<c

<C
c<

ci
<c
-c

C
r

CCCC^ c

crccwC^
C<2C<
_

cccc << c< <sl <r^i<<

CIC<r<S:<LC
<<K_

<ccT"
C
<j

<
.

Cg<c< C VCC <SF<(C

f.

c<t

CC<<.

<c<

csc-k
,

cc<c
<

a c?c
cccc

<

^ic:

<C<CC

Yl

<

<x ' I C CC C<

.

S^^S'

c<
<
f

<c OC

Cc <3:
c cc
c^ c c

<rc<c

<c

?r* <XC

CcC, CT<<C

CcccX

d.

<^

(.
C c<T
^
*___

_g<C
ff^<
C

c 'cc
<5

<"c<3

3EKl_d
<r<

CC5*
CCvCc

c
i;

(C

CC

ccc

cccc
c_

r c(

.'C ^c C C -C C<.<CjQCC c
c
c

C:c CtC

Cc

-C

c^cc
<
<

CCCC? Cl^^Cc. C
Cx *<:

^ Cct CC CCCC c c cccc cc c<rcc <<c C C C C<C (CCCCCi c cc c CcC cc c c cc c c c cc <c c

CTCC <CC

JC"CC<

<^7C C<

C<5 cc

<_r<2_ ciTC.cC^

CC CC cdr
c

c c.C <T

CC

cccc
c

cccc<sr
'

CCL
^
C

c<

C CC
cc

CC ^T
<r
CC
<

____(<<__

________

fl

c<

<^C

c c

<_

c cc c

c c cc x <c

<c

<j<r <c

<wr~t~C

cl
<&.

C C c
c

<
<?

c c c r C
c
c<r
<<,<^
c<

c c

o ClJG.
,

CCC
.

cc
cc<
<
<

v<C
C<c'
/<-

cic C
c: c <L r"

<;

c
<c

cc cc

c< c<

^c

<CjC c<ic

C
<3__U <C<<J
<?__<C

C
CC C< c<
c< C<
Ci Cf
.
I

Cc
<

c
c <

_C

C xc
C<

T C
*c

ccc
c

<MLC
*
c

c<- >_ <=C r rc C<T

C_ CC
<: <r

<

cc

rc c
< <

c C r CC<C c rC C rc c^<cL c r<c cc,> ccc, cc<-< r C S.CCv -r<3 cc C <r<C

C
<c

CC

OCc

rC<:

ccj
c<
:

c c

c
c

,f

<

cn
i

<

c< c c

c_<r
!

r r

r<OS

.._<

^C CCcc

cc<x<?
<T<3&
<ac

c
efi

CCCCCC
Cc
l

CCCC
<?<

c<r* xr

_cc
^
'
<

c-<
c'.<

cccc

-<

C
c

<r
_

^-

Cc
-

(C-((

"*-V

<_

C <X<

CC K
CC "' Cc CG
c<

CC

_<:

ccc

C<i - <sr-^r\

<c

<

<^" -^X<'Ccr C^C- c&

CCo,
f

< CcC^.<cCcr
S
:

cc

Scc*c:,
C <CCcCc<,'f
'<&<C<aC
cr

cc, <t 2CC^f%cT>- Cr c crccc

/cc^o
<3

CCOST

cS P
Ccccc
Ccc<c Cccct
Cc <c
Cf <c

'

^o<<30<jj c<c<
<CC" _&<<<_

ccxc. C: ccr^ <c< cc<cc<

<C<X
r<

C<c<r

r<

C<c<

<

3^<

ccc

S?5X C'Cc
CJ<c

C5S5QC C
_C'0.

OTcc: "T? <C

C cr
5j

5'<l
'Cr

C<c ccc
cc

<

Cc

w
<v
ccc

CC

cc<r

CC:tC^ <TC

^iccccic:

<SC'

"

C<c<jC_

CC
C C

C;

<
<cc
<-<sc

C
V

<XCcrCc
<cc:c<rc: <2c>c<r<Lc;ccr<ccc

5f<SS'C
.

^ccc cpccc: ^cccC^CCccr^c^V ccc^cc

-C<Z

iCCT;

C^C<9rjcr< cc<CS:c<I 'ccccc,

^ccc^aroacrrccr: ccccc
CXCcCTrctccccC,'
<

L<C i^C KC
l
<

C<-C c
i

<f>C C < Ccr^ <0<cO'

C ,'cccc C<C C -c

?" * r
,

c<ar<

,<
c

^^
cr/,

cJl

rca C<M

<rc<<-'

<c/ccr:<iC :

<rc
<mcc

c^<jcrcjGcc<^,<5C'C<ccr c: ccccinccccccc'. <s< <<c<5: -^

i

c<x^c35c<aas
TC.6C cc< c <:

<r

c <r

C^<CJ3_3<<. CC" CC<f

^'t<C'

<c"<r<

^<ccc
^<ccc
:cc

,<<c

<<

C<rc <C"CCccc "CC

'

ccc

c:<
CV<:
'< '<
i

<

tf^.
<'

<'

cc

<c-

<c?
<GC

<crc:

"

'^sc

<-c.r<C'

<<r

<XC
<-<

ccc

ccc

<

rc c:

<"

CC
<rcr

^Cic
<2C^<L

C c Cc C
<(
;

<r<

'^c:':'
cc:
c

c
,

Ccc"*-

<rc

<'

r
J

C
c cc

Ct c

cx

<C
c

c <orc c xcrcc csc c d ^ccic c c cc <3 cc <C <rc C C cr cc c <_*

cci
c
c

:<r r cccccc <r < <cT<< <r <crcr<<rccc <c <r <s:c<c crc <r c3r^<r <<.< R_r*r.^-V <C<r r<C <_CcC Ccc< <:c c CCccC C-c< ^ C c<3rc<cr c?c
<

<

<<?

rC <C
<

V
c

^/< " Cr
r
,

> <r
Cc
Cc cc C
c c<
<

c
<r

<ro
(

<

<

_
<

<

''

CC"

cC.

CC CCCCI'

C <C

CC

<

<C

SS ^c^^'
<
(

<

r_r**S

Q<

CCA

CC
CC
CX cc
cc
^c;

<

</ -A
/c/< <

<L < <

c
<

^-

?C C

<C C

Cc

<

c
c
,

.;

^s

<

J a

ACTA

SANCTORUM

1'AHISIIS.

KX TYPIS

V.

GOUPY, YIA "iARANClERE,

f.

PARISIIS

& ROM^.APVD

VlCTOREM PALME.

M. DCCC LXVIH

ACT/\

SANCTORUM
Ex
Latinis et Graecis aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum

Scriptorum phrasi

COLXECTA, DIGESTA, COMMEISTARIISQH E ET OBSER VATIONIBUS

ILLUSTIUTA
A

J.

STILTIINGO,

C.

SUYSKENO,

J.

PERIERO,

U.

STICKENO

B SOCIETATE JESU PRBSBYTERIS THEOLOGIS

EDITIO NOVISSIMA, CUHANTE JOANNE CARNANDET

#

SEPTEMBRIS TOMUS QUINTUS

QUO
DIES DEC1MUS QUINTUS,

DEOMUS SEXTUS, DECIMUS SEPT1MU8 ET DEClMUS 0CTAVU8

CONTINEIMTUK

PARISIIS ET ROM^l
apud

VICTOREM PALME,
1866

bibliopolam

P E T I U

LEOPOLBU
AUSTRIJB,
etc.
e

ARCHIDU

PETUO LE0P0LD0
REGIO PRINCIPI HUNGARLE, BOHEMLE,

HIEROSOLYM^

ETC.,

ARGHIDUCI AUSTRLE,
DUCI

BURGUNDIiE,

BRABANTI2E LUXEMBURGI,

SILESLE, STYRIjE, CARINTIILE, CARNIOLLE, MEDIOLANI, ETC,

COMITI FLANDRL-E, TYROLIS,

HANNONIiE, NAMURCI, ETC,

rriomus
JL
^a
^\

ETC.

de Actis Sanctorum quadragesimus tcrtius, qui sub auspiciis Augurtissimae Imperatricis Matris Tiuc scptimus editur, ad Te supplex properat, SERENlSSIME ARCHIDUX, utpote nomini Tuo

destinatus ab Amantissima Matre,. Patroni Gperis nostri gratiosissima,

nobis dcbita
illo

cum

reverentia oblatus. Si autem nosse desideras, quid

volumine contineatur, qualesque fuerint Sancti, quorum in r eodem gesta enarrantur; dicemus brevitcr, Sanctos fuisse conditionis, sexus, et aetatis diversae. Principes fuerunt Luthardus Clivi;r Comes,

amplo

Bichardis Imperatrix, Ludmilla Bobemiae Ducissa, Editha Anglise Regis parfilia. Supremus Ecclesiae univ^rsalis Kcctor fuit Pictor Papa III;
ticularium

ecclesiarum Antistites accedunt de more complures,

uti

et
viri

inferioris ordinis clerici,

abbatcsque, monachi

et

eremitae,

iique

praidari et admirandi. Inter praefectos provinciarum sistet se Satyrus, inter Ambrosii frater ; inter militum ductores Ferreolus tribunus
;

matronas nobiles Catharina Flisca Adurna, virtutum exercitio, quam cs^avita nobilitate illustrior; inter Virgines tnulias Hildegardis miranda vi-

^debitur, utpote humano studio ilhtterata, et vel sic virorum el mulie^rum magistra. Mittimus alias Sanctorum, de quibus agitur, differentias, habcmus, SEUENISSIME AUCUIDIX, Te pro ea pietate, <, quia persuasum
cujus specimina
tenera autate dare ceepisti, magis velle intelligere, quid in omnibus Sanctis admirari valeas et imitari. Multa quidem sunt et maxime expctenda, quac in omnibus Sanclis cluxerunt virtutum dein

Septembris Tomus V

cora

insanos, despiciunt, aut etiam ut Sanc oprofecto, qui stolida superb.a ferocitate persequuntur. Illi ipsi cum illis coram suprem. Jurum simplicitatem hic irrident, dum una
inviti dicis tribunali consistent, vel

Sl brevitatem nimium excedanius voremur, ne epistolarem dere mis sis lia relTere vol.erinL Quapropter, Ea sane Sanct.s elucere sapientiam. conabimur, veram in omnibus horr,aliquando ruborem et timorem p rfe a est et excellens, ut a Sanctos in hac v.ta, u m.seros e oilcnincussura sit illis ipsis, qui noxios calumnus onerant et ba.bara

At

am -

agnosccnt admirab.lem fu.sse San-

insaniam suam confitebuntur. ctorum sapientiam, et summo cum ejulatu acesse Sanctorum sapient.am Ut autem clarius ostendamus, veram
,

curate

investigare oporlct,
falsi

quamam

sit

vera,
igitur

qum

contra umbrat.lis

tantum et

dicemus vere sapientes, philosophicis, qui multa norunt acute et subtiliter disserere de rebus investigare conantur, theologicis, niathematicis, qui doctis ratiociniis quidquid natura habet absconditum, aut Divinitas abstrusum ? Nequanominis sapientia. Illosne

quam hos

sapientes dixerimus, SERENISSIME PRINCEPS, nisi

cum pra-

dictis scientiis sapie

attribuemus
historica

illis,

tiam Sanctorum conjunxerint. Veramne sapientiam qui multa pollent rerum gestarum notitia, qui facta

temporum apte exponere, maturoque qui judicio vera a falsis dubiaque a certis sciunt discerncre? An illis multarum habent linguarum peritiam, aut potentem tam in scribendo quam dicendo facundiam, aut juris et legum insignem eruditionein, aut artis medicae consummatam experientiam? Neque hos inter sapien-

cum

adjunctis locorum et

tes

recensuerimus
es!

si

timore Dei

caruerint

et

amore. Sapientior
fidei

illis

omnibus
quffl

simplex agricola, qui prater articulos

et

doctrinam

salutarem
viribus

didicit, modo rectius ambulare noverit per semitas, ad eeternam felicitatem perducunt. Indoctus fraterculus, qui totis
nihil

Deum

diligit,

immensosque quotidie thesauros

sibi

in

cailo

de-

ponit, longe sapientior est erudito historico, facundo oratore, subtili juiiscousulto, expertissimo medico,.nisi et hi divina quadam sapientia

humanas

magis vcra praditos sapientia dioemus, si qui arte bellica hostes superare, si qui magna industria aurum argentumque accumulare, si qui mira dextcritate ad excelsa noNibilo

scientias

exornaverint.

runt se elevare
tate

omnium

sihi

no populorum

honorum culmina. Ne hos quidem, qui morum suaviamicitiam conciliant, aut moderato et prudenti impe-

animos devinciunt, statim sapientes noininaveiimus. Subhmioris ordinis est, SERENISSIME AHCUiDUX, Sanctorum sapientia. Non pendetillaa multarum rerum cognitione, non ab ingenii subtilitate, non a facundia eloquii, non ab ulla arte humana, nedum ab auro,
sibi

argento,

hominum amicitia, aut populoru.n benevolentia. Ille enim sapiensesfr, qu. ca recte novit, et accurate facit, ad quae aeenda a
sapientiss.nio

rerum omniun. Comhtore productus

,'

est.

llle

ne ducenT Lm,

ne negligit t

M
'

r
l

au , non qu
i

nt

stu.let

*" ^n^""*" ^^^ T^ ^

**"*
'
'

sapiens est,

SUm ad empiternam
'

bX z
Hn "'evad cvada,

mgredi viam, qua ad carfestem pa.riam

etiamsi

s;i,,ie, iia

S >,,,,U ;
'

: ; honorum

aCUmine Valeat aut facuudia etiamsi ad sub,

^^ EVi
ner-

Don, U

'

aut

^at ,ut
Etenim
insi-

fas.igia

aut Grmsi divitias

accumulet.

insipientiam

suam

luculenter produnt ejusmodi

nihil

homines, dum
et vix

vires

suas exhauriunt laboribus parum aut

profuturis,

manum
!

movcre volunt aut pedem,

ut

cum immensis
longe diversa

thesauris gloriam acquirant

numquam
nem
,

interituram.

Quam

sunt Sanctorum consilia

Sanctorum enim
ad

sapientiae est oculos perpetuo

habere intcntos

in

fi-

quem

a Deo creati sunt

felicitatem

assecutione

pmnem

cum noverint, in sola Gnis suam esse positam. Ad illum

;

illius

igitur

fincm omnia dcsideria, studia, cogitation.s, orationes, labores dirigunt

ad illum magis magisque appropinquarc omni constanter conatu cnituntur ab illo persequendo nulla dcterrentur difficultate, nullo avelluntur timore. Quae vero ad ultiinum illum beatissimumque finem non
:

conducunt, quales sunt

aliaque
vitae

divitiae,

honores, dignitates, voluptates honestae.

studio quoerunt,

commoda, nec incenso

dum

absunt, nec

vehementer diligunt, si illa possident: sed aut utuntur solum tamquam* instrumentis ad beatum finem conscquendum aut abjiciunt velut onera Mipcrflua. Haec Sanctorum sapientia, qua semper ad caelum ten,

ditur, tanio praestantior est qualibet scientia

terrenis

reddit fructuosos,

omnibus sunt excellentiora. Haec omnia ipsorum studia tam

humana, quanto omnes Sanctorum

utilia,

caelestia

labores

ut

solis

ttiam
diu-

desideriis et cogitationibus thesauros adipiscantur, nec

turnitate

temporum

nec hominum avaritia auferendos. Quam porro fructuosa sit eximia illa Sanctorum sapientia, non alio modo clarius perspiciemus quam si praemia Sanctorum comparemus cum lucris hominum, qui studia sequuntur plane opposita. Fieri potest, et revera non raro contingit, ut pares utrique subeaut labores, ut nihilo
,

umquam minuendos,

minus se

fatigent, qui cupiditatibus

suis

totos se penniserunt,

quam
fumos
qui se-

qui serviunt Deo. Imo etiam graviora frcquenter pericula adeunl, et durioribus se exponunt laboribus, captant, aut

qui anxia ambitione honoruin

immensa
:

cupiditate auro argcntoque inhiant,

quam

dulo divinae Majestati famulantur. Ncc sordidos Kpicuri de grege porcos excipere cogimur
At

nam

et

hos necesse est tanto gravioribus saepe angi

doloribus, quanto magis cffrenata libidinc voluptatibus se tradiderunt.

et credamus tantisper, pares dumtaxat esse labores Sanctorum eorum, qui aut ambitioni, aut avaritiae, aut voluptatibus serviunt. l*raetermittamus etiam, priores ex futurorum bonorum exspeclatione conti,

nuam
rum,

haurire consolationem

posteriorcs vero conscientia male facto-

velut sagitta lateri inhaerente, perpetuo cruciari. Nihil dicamus de

,

horrendis infcrorum cruciatibus

qui impiorum

capitibus

scmper im-

pendcnt. Solum consideremus

et stipendia

mcrcedem Sanctorum
,

laboribus paratam,

avari, luxuriosi. Mullaborum, quae obtinent ambitiosi tum fortasse cuipiam dixisse videbimur, si cum stipendio supremi militiae prafecti aut regni cujusdam gubernatoris mercedcm Sanctorum comparaverimus, aliorum vero lucrum cum gregarii militis aut vilissinec dubitami operarii diurna mercedc. At revera parum dixerimus mus asserere, diflerentiam esse multo majorem. Consequatur ambitio:

ascendat ad dignitates, quas tanto persequitur desidcrio. Quid tandem iis obtentis, habebit? Cumulum fortasse laborum et dolorum molestaquc taedia, ex aliorum
sus honores, quos ingenti anxietate venatur
:

invidia ipsisque dignitatibus nascitura. Fircgamus

tamen,

reperiri non-

nullum
sua

qui

honoribufl

fruatur
sit

sinc

onere,

qui

dignitates

possideat

8inetedio, qui major

fructus percipiat
,

invidia,
ffla

qui tantos

denique ex

ambiUone

quantos

promittere

magis potcst,

quam

dare

cum vita certe tcrQuamdiu durabit ista qualiscumquc felicitas, quantum nec coacervare minanda? Ja.n vero et avaro concedamus
,

potest

nec spcrarc.
:

Habcat cistas
et

conclavia,
si

domos

integras

auro
se

plenas

sitim

expiea*

insatiabilem ,

potcst.

Carcat anxia sollicuuNoverit solum

,

dine conservandi

acquisita,

amittcndi timore.

moriturum,
liberalitate

et niliil

cum

ex onuiibus secum ablaturum. Pari rursiim utamur voluptatum mancipiis. Fruantur quotidie, quibus libiNullus ipsorum obsistat desideriis, nullus cupidita-

dini obsequantur.

tibus

frcnum imponat. Nec infamia notentur apud homines, nec morborum moiestiis a voluptatibus avocentur, donec advcnerit moricndi hora, Intelligis, SERENISSIME ARCHIDUX, mc longe plura et majora
ambitiosis, avaris, et libidinosis

concedere,

quam

ullus

corum con-

tamcn niliil habebunt prseter unibras bonorum, si qualiacumque eoruin bona in comparationem vcniant cum veris Sanctorum lucris. In hae autcm comparationc pro certo habere debemus, nullum esse alicujus pretii bonum, nisi illud et diuturnum
scqui

umquam

potuit.

Vel

sic

sit

et stabile.

Quis enim inter bona magnopere expetenda

id
si

censeat,
princeps
?

si

cui in scena principis aut regis

personam agerc
proceresque

liceat,
lateri

scenicus

multos

habeat

stipatorcs
ut

adhserentes
illarn
si

Nemo sane tam

nati principis,
illa
si

est insipicns,

magni

faciat dignitatem

persodignitas

quia nec vera cst nec stabilis.

vita horninis

Jam vero,

sccnica,

dum cum

comporatur,

brevissima apparet,

ncc

stabilis

ncc vcra, quia tam

cito aufertur;

quanto magis omnes

quas consequuntur ambhiosi, omnia auri argentique pondera, quse congregant avari, omnes voluptates, quibus se ingurgi-

mundi

dignitates,

tant luxuriosi, exiguo et quasi nullo

cipiunt

quarn

delcctant

si

tempore amatorcs suos magis decomparentur cum bonis aeternis quae

,

accipiunt Sancti?

Nam horum

felicitas,

ubi obtenta

est, stabilis per-

severat

post mille annos, post mille

annorum

millia,

non tantum ad

fmem
si

accedet, quantum puer uuius diei accessit ad senectutem. Quare tota hominis etiam longeevi vita cum aeterna Sanctorum beatitatc

conferatur,
seternitatis

non

nisi

punctum temporis

efficiet,

et

multo

minorem

partem constituct, quam actio comica vitae humanae. Si vero, SERENISSIME ARCHIDUX, excellentiam quoque caelestium bonorum, quibus fruuntur Sancti, expendere vclimus, plura sane cogitanda
crunt,
dicenda. Neque enim Regia munificentia utitur Deus sed magnificentia divina servos suos exaltat. Non cibo aut potu, quem oculus yidit, non concentu mysico, quem auris audivit; sed torrente
;

quam

quam humana inscitia ncquit cogitare, illos perpetuo recreatet oblectat. Non bonis, quae mortales appetunt, sed multo praestantioribus, quae in thesauris suis habet recondita, Sanctorum desideria sic implet, ut iis sine taedio semper delectentur, perfectamque
voluptatis ca^lestis,

obtmeant beatitatem

nec ulla advcrsitatc Si quis igitur cum hac Sanctorum beatitate quamcumque felicitatem tcrrenam comparare voluerit, tantumdem fecerit, acsi pictos homines conferret cum viventibus umbras cum
,

nec timore

aut

dolore

umquam minuendam.

rebus!

Qua-

Quaproptcr Sancti, qui caslestium bonorum excellentiam probe intelligunt, prae iliis terrena omnia, sicut aranearum telas aut formicarum cellas, contcmnunt. Dedimus, SERENISSIME PRINGEPS, pro tenuitate
ingenii

aut potius umbram adumbratam quamdam imaginem exilem praeclarse illius Sapientiae, qua Sancti securas sibi vias aperuenostri
,

runt

ad

immensam

gloriam ct

beatitatem

sempiternam.

Si

virium

et pulnostrarum esset omnem pretiosae iilius totus procul dubio in amorem et Tuis objicere chritudinem oculis desiderium ejusdem exardesceres. Illam certe sapientiam studiose quassiverunt mireque amarunt Augustissimi Majores Tui, Caroli, Leopoldi,

margaritse splendorem

Ferdinandi.

lllam

pari

ardore diligunt, cunctisque regnis

et

imperiis

praeponunt Augustissimi Genitores Tui, Teque ct verbis etexempiis, ad enmdem diligenter quacrendam invitant. Nos vero, dum prsesentcm de

Sanctorum tomum devotissimo animo ad Te deferimus, SEREMSSIME ARCHIDUX, votis precibusque simul divinam imploramus Clementiam ut, patrocinante cum Sanctis omnibus beatissima \iigine dinquc cum Maria, sospitem Te ad setatem maturiorcm provehcrc
Actis
,
,

Augustissimis Parentibus et Sercnissimis Fratribus ac Sororibus iucolumem conservare, et non modo Sanctorum Sapientia exornare, scd
ct

bonis omnibus ex

illa

orituris

ubcrrime cumulare diguctur.

SEREMSSI.ME AHCHIDKX

SERENITATIS

Tl-E

ARCHTOUCALIS

Devolissimi Clientes

Joannes STILTINGUS,

Coxstantims SIYSKENUS,
JOANNES PERIERUS,
Societatis
Jcsu.

SYNOPSIS
TOMI QUINTl

DE

ACTIS SANCTORUM

SEPTEMBRIS
Tomus ctorum
tuor
hic

Operis

<le

Actis
tertius

Sanqua-

runi edimus, iisquc adjungimus, quidquid re-

quadragesimus
SeptembriB
vero
aut
et

oomplectitur

dies,

decimum
tres

perlum fuit apud gesta opportunum.

cisi

alios ad

clucidanda

Sancti

Cum

Lamberto ab impiis ocin Scotia ct cele-

quintum
quentes
;

subse-

sunl Petrus

ct

Andoletus, de quibus ea occa-

Sanctos

Beatos

nomiquos
divisos

sione brcvitcr actum. Claruni

bre
'st

uatim exprcssos octoginta et

novem,
classes

nomcn Niniani,
Auslralcs
insi^nis
;

Candidffi Casss c|)iseopi,

more

nobis

consuelo

in

qui

Pictos taincn
fabulis

ad

fidem
Viri

convertit,

breviter recenscbo.

Acta
rcnt

liujus
a

non

casuiit.

ideoquc

oobis

omissa
prascones
a

Fideliores

virtutum
Ordiiic
in

suarum
seculis

haVilla-

EX STATU ECCLESIASTICO.

buit

posterioribus

Tlwmatt
S.

nova,
ni
,

ex

Ercmilarum
Hispania

Augustiduas
pcrtransPontifi-

Valentinus

archiepiscopus.
,

Primus dignitate
Papa
derius
illam
gessit.
III,

in

hoc statu
qui

fuit

Victor

Vitas

Thomw
Latine

tres

impressimus
,

ante

Pontificatum
Casinensis,
diutius

dictus

Desi-

breves

exaratas

tertiam
in

pleniorem

abbas
Egregia

supremam

cx

Hispanico

sermone
el

Latinum

dignitatem
data sunt,
variae

recusavit,

quam

tulimus.
cis
,

Accedit

Itulla

summi

Viri
el

gesta ex Chronico Casi-

nensi

aliunde etiam
plures

illustrata.

Episcopos
runl
a
:

provinciffl

protule-

qua Thomas sotciuni judicio Sanctis annumeratus est ct Acta hunc in lincm composita materiam scribendi auxerimt.
:

Mediolanum in Italia habet Eustoruitnn, Ambrosio laudalum Panornius in Sicilia Mamilianum in insnla quadam maris Elrusci quem ex Actis defunctum
S.
; ,
,

Inter
sia

episcopos

quos
obtulil

Orientalis
.

Ecclescri-

huic

voluinini
et

doctrina,

ptisque

martyrio
in

eminuit
ad
t

MethodiuSj

qui

Chalcide

Grsecia

palmam

pcrvc
in

divcrsis,
exaratis,

majori
nonnulli

cum

varietate

quani

fide

nisse dieitur.
ta

Eum6~Aus
,

Gortinensis

Crc-

luerunt.
Tulli

perperam geminare voAper episcopalum praeclare gessit

in

episcopus

in ct

Thebaide defunctus credi-

tur.

Heraclides
,

Myro episcopi fucrunl

coronati
dedil

in

Leucorum
,

Lotharingia;

Albinus
Ferreolus

Cypro
tur.
t

ibique
niiin

martyrio

credunMinor,

Lugduni
Gallia.

Lemovicis,
tuerunt;

Prindpius Smeriua

Cenomanis,
Abrincis,

presbj lerum

Asia

omncs
multa

in

Philotheum

De horum
omnia
colligere.

gestis

non

inno-

etum,
li

et

nempe in vico Myrmice defunthaumaturgum a Grsec s dictum.

tamcn
Beatis

diligenter

conati

sunius
ratur
dinalis

etiam

annumeE.
Car-

Ludovicus Alamandus, S. R.
et

archiepiscopus
,

Arelatensis,
in

qui

magis
Icensi.

innoluit

maxime
ejus
in

concilio
concilio

Baai-

Gcsta

illo
:

nimus, non approbamus at primas ipsum habuisse partes

schismate
,

expoostendimus,
abolendo
Ecclesiffl

vcro Nicomedem presbyteros habet martyrem, cujua Acta compendio tantum Justinum marlyrem, cujus acta edita; data el Abundium, qui una cum Abundantio diaquaa edidimus cono passus. Hiscc Acta adjungunt Marcianum et Joannem etiam martyres. Alter diaconus Emila cum Hterea
; ,

in

mia
cenis

passus cst Cordubffl

in

Bispania,

Sara:

ei

pace

concilianda

ibidcm

Christianos
breviler

persequentibus
scripsil
S.

eoque studio aperte improbasse,

quae contra
in

illorum
logius,

certamina
presbyter

Eudein-

Romanos
cilio

Pontifices

gesta

eranl
in
,

conre-

Cordubensis,

qui

Basilcensi.

Redonensis
Desiderius
a

Armorica epiqui

de

in

eadem

persecutione

martyr occubuit.

scopus
diens
est
et

crcditur
in

Koma

Galliam,
Regnifrido
claruit.
et

pnrdonibus
Rainfrido

occisus

cmn

aut

miraculis

Utriusque

diacono, Acta ineplures

Prceter

EX STATU MONASHCO
Papam

dita

damus

illustramus.

Lambertus Traepiscopus
Victorem
,

jectensis

in

Brabantia
virtutes

et

Thomam

habuit Viirc scriplorcs,

clarse
sitae.

ipsius

prolixius

Quatuor

Vitas

caquc dc causa pWBsunl expodiversorum scripto-

ViUannva
dedil
tus
,

quos vita monastica cathrdrae , tomus lnc continel plures, quos statransmisit.
Inter antiquio-

ille

ad cselum

res

rcs

cx

hisce

eminuerunt
abbates
in

prreclar.s

v.rtu-

la

aliaque

pHirima
ut

tibus

duo
cuius

Gallia,
in

Atchardus

stimoniis,
hitationi

confirmala sunt tenequcant viri prudcntis duiis

aut n ia

Aichadrus,
vcl

GemeticenBis

NormanVitam;
et

esse obnoxia.

geminam
qui
sed

dedimuB

Bodingus

Chraudinaus,

BeUilocenais

m
data

EX STATU SECULAM.
Hic ^talus
confessores.
pl'rcs

Campania,
scnpiorcs;
est.

similitcr varios habuit

^itae
oiTcrt

martyrcs,

quam

UM

cn

illis

tantum
fuit

Abbas
aul
s.

eliam

verisimiliter

Uttnin

Roma

habet

cum

lucia Gemi^

bertus
baiia

Mmbertus,
Walarici;
licel

qui

colitur

abet

aliqui

episcppnm

crediderint.

Qui
ut

in

eodem
Sevoldus,

monasterio

Abbati&-Vill8S

colitur
dici

minus efiam
an
fucrit
in

nonnulh nianum, quos Siclliffi attribuere sunt JSarcispassi voluerunt. Ramas item Roinnnus martyr ctiam sas et Cresccntio. corpus ad Murense in cst Leontius, cujus
Hclvctia

noius

est,

non

possit,

monastcrium

fuit

translatum.
in

PnIta-

monacbus.
provincia
tihus

Ueginaldue

eremita,

qui

eeianus
lia.

coronam obtinuit Nuceriae

Thehacae
S.

Andegavensi

prope
sc
c-t

Flexiam
exhibet,

clien-

Giskmerius,
ercditur,
Inter

lcgionis

milcs,

lum
duxit

sms bcneficum quoque naotus

lUanrfus
rfc

nulscri-

ut

Burj;i

vitffi

sujbb

colilur.

Doinmni in Itaiia martjres Galhx illustns cst

trihunus,

ptorem
ignotam,
lu
t.

Medicis,
et

qui

vitam
diu

Fetreolus,

niililum
et

Vienna>
gladio

comcae-

anacboreticam,

hominibus
finem
est

prehensus,
sed
sus. forte

propc
in

Viennam
Arvernia
in

sepultus,

tandem
breviter

sub

vitaa

innoab

Brivate

Vita

conscripta
,

auMs.

Vakriwnus

Trenorchii

Burgundia

ctore
edita,
tratis,

nobis a contemporanco una cuin miraculis post mortem paa notario fideliler scriptis. Cultus Ro-

ex

passus cst.
in

Floscellus

Burgundia,

puer M. Bclnse, item etiam Nonnulli coliiur.

socios
ct

Galliie

adscripserunt

martyrii

Vale-

landi,
et

cujus corpus

Bruxeti
,

inter

Parmam

Placeutiam
debuil
iuit
,

quiescil

tanto

diligentius

rianum, Macrinum t loco marlyrii non

bus pauca
Gothi,
ni;ini

Gordianum; scd de
constat.

satis
<i

Brilannije

probari
roiogis

quauto
caruit
fuit

Bolandi

martyhujus nomen. Martyignotius

status

marlyrcs sunl Socrates

dcnl.lius aliquot.

Stephanus, dc quiuli

iniiolucrnut,

ct

tlc

proeceNicetos

ribus etiam

non

monasticus

Notiora

sunt gcsta

nam
Bub
Deo
tuti.
,

monachus
Saraccnis
martyrii
A<l

Rogelliue,
cl

Cordubae
Scrvio-

qui
in

illuslrcni

consecutus
Islrum.
In
et

est

pal-

[ihsmis,

fortasse

Golhia

ultra

Thracia
Asclepio-

staiiuu

nel

Petrus

ejusdem fuit instiRegularem etiam pertiArbuesius, Canonicus Regularis

socius,
in

passi sunt

Maximus, Theodotus,
Archius
in
<i

dote

fcmina.

Archion

Nicomcdix
rmit.

Bilhynia
uhi
est

coronam

martyres ohtinucfinivit

Osarau
fuii ticse
iii

usise

Hispania,

Hic
el

primus
haere:

At

locus,
,

martyrio

vilam

Aragoniae

regno

Judaicae

Porphijrius
CliviaB
sc<J

plane

i^mius.
ad

Luthardum
persecutoris

pravitatis

inquisitor constitutus

quod
illu-

comitem,
egregiaa

non gladius
S.

liiiinus

dum

pie et

studiose exercebat,

virtutes

ca?Iuni

trans-

Btrem

consecutus est martyrii palmam,

ab
impiis
sicariis

Juin

miserunt.
nensis
virtutcs,
sio.

Saturum,
ct

Amhrosii
itcm

Mediolaornarunt

dsBorum machinatione
ipso

fratrem,

cximiae

templo
S.
in

caesus.

Rcstanl

Bcati

<luo

ex

dilectissimum fecerunt

Ambro-

Ordine
stres
dati

Francisci,
ct

ambo

produriis

illu-

Viia

post

mortem. Primo lauQoruit

Ordinis

Beculo

Gandolphus,
patria

cognomeu
<hi'iin<.-ius

EX FEMINEO SEXU.
Praetcr

Bortitus

Binasco,
in

sua,
in-

vero

Politii

Sicilia,

ubi

feminas
rcslant

cum
alisa

viris

martyrio coenumcraii<Uc.
Agathoclia
in

numera
beneficia
posl
Bcripta

clientibus

undique
suo
;il,

atcurrentibus
Vita

ronatas,

plures
ct

patrocinio

prsestitit.
i

Martyres sunt
ancilla;
sia

Sophia

\rene;

elevatum
,

corpus
invcniet.

pso

episcopo
ut

Melitina,

Marcianopoli
ct

M<c-

miraculaque
csl

deinde addita,

lc-

martyrio coronata;
IMiry^ia
in

Ariadne,
colitur,
in

ctor

studiosus

Omnium
a

oetate

popri-

mnesiae in
trii

Salutari.

PhryDulcissima Suut

sir<'i.,iis

ksephus,
in

Cuperlino

dictus,

Etruria

Pontificia

virgo

quia

Cupertini

regno

Neapolilano
in

mam

et

martyr;

lm ni1
'

Innocentia

Arimini

/Emilia.

hausit,
pneterilo

Auximi
scculo

Marchia
<t

Celebrior

Anconitana
mirabilibus

delunctus;
gratiis

dubte

in

tamen

cst Columba sanclimonialis, CorHispania sub Saracenis passa, quae

Dei

favoribus

certaminis

in^r primos et calestem

1V,M
'"
1:1,11
'

certo venit

numerandus.
spargebat pcr

Nam
<<lo-

corpore
raente
in

vivo

vt
'

lf:l

Deun

sui prasconem habuit S. Eulogium. Lon^e celeberrima est Euphemia virpo et maiiyr Cbalcedonensis, multorum
elo-iis

rapebatur,
aera

BIum

impctum
rarissime miracuiis
lector
quffl

laudata.

Clanssima^

hujus

Virginis

mirabili

voIkec

certaminihus
ta

cor^us

frequcnter
in

sequerctur.
Vitis

sanc

duo
Blias

crisis,

nebulas ofludit inconsidera<him ilh aliorius cujusdam Acta

ct

Sanctorum,
claruerunt
Vita

fucrunt

attnhuta,

*".

multum
In

deindc

vulgaria

Eu~

c^osus
Joeephi,
"t

mveniet.
Actki

autem
t

ex

loquimur,

confecta

Beatificationem, snnt, prodigia

ad

phemim Acta Bevero nimis judicio improbata, quod cum alicnis illis non consoncnt.
Colitur

codcin

dic

il-

Enphemia

GalUc<'ia,

dc

qua

duhitamus,

an

Auri non
sit

t\

sit

eadem
etiam
quaj

cum

Chalcedonensi.

Martyri-

Ruperti

prope
ins gni

bus

annumeratur
et

ducissa
ducis,

Bohemi,
odio

vidua, Ludmilla Wenceslai S. avia

in

guntina

Bingium nominis

in

dicecesi

Mo

celebritate

claruit

introductsa

Bohemiam
fuit.

religionis
stianis

Christianse

perempta
sibi

Chri-

miuus quam virtutibus ct mimculis. quoque esl vita e( sanctifas Catharinm Fliscm Adurna, viduae Genuensis
non
Mirabilis

virtutibus

viam
Theodora

ad

caBlestem

quee

generis

sui
el

claritatem

virtutum
Tol
el

splen-

gloriam fecerunt
iki;

matrona
virgo,

Orarma
in

vel
in

Oranda
;

Romaculta cum
aul
,

dore
buii

Buperavil

illustravit.

fWa

havitae

virtutum
,

Buarum
copia
inopia.

prseco' es

socia

anonyma

Lotharingia;
Einbetta
Virgines,
virgo

Catnela
,

scriptore3
fuerit,

ul

hic

Camella
et

Occitsmia

Vorbetta

quam
illam
,

magis Quare ex

timenda

'mmibus

Villbetta,
;

item

Vrgentorati
in
:

in

unam
tionis

qine
fuit
,

cx

Alsatia
te

eugenia

abbatissa

Mon-

composita

Ac iis Oinonizasermone Hahco, in

S.

Odilise,
ct

Alsatiae

coenobio

Alsatiara

item vita

morte Bua
quae
vel

illustravii

Uichardis

imperatrix,
virginitatem
(jitha

in

ipso

matrimonio
Beu
Glia,

conservavit.

Editha
regis

EadReille-

virgo,
vitas

Edgari

Anglise

ligiosx

latebras
et

omnibus
Wiltonise

mundi
in

Latinum convertimus el sic edidfrnus. cum nonnulla in hoc tomo Ceterum illustraveril P. tlrbanus de Sticker , c/ Operi immortuufi sit breve saltem dabimus iilius Viri elogium, eaque, occasione de duobus aliis etiam defunctis qui partem
, ,
.

cebris
;ui

praeposuit,

Anglia

aliquam

habent

in

tomis

prsecedcntilms

virgo,

meliorem vitam transivit. et virginum magistra

Hildegardis
in

incutionem

faciemus.

Montc

S.

FACULTAS

R. P.

PROVINGIALIS

SOGIETATIS JESU FLANDRO-BELGKLE

ET.SUMMA PRIVILEGII CESAREI
y^um
berti

Edictis
et
,

Philippi

II

Isabelhe,
eonfirmatis

Belgii

Reaum
tatis
et

Archiducum Aldeinde Serenissimorum Hispaniarum Regis Principum, rursumjue Philippi ///, ac novissime Caroli II Julii 1005, Provincialibus SocieDecembris 4692, et 4
,

Jesu, per Flandrobelgicam

,

pro

tempore futuris,

potestas

facta
soli

sit

eligendi

tyjpographos

bibliopolas, qui

et
tis

vendere possint

ad aliorum quorumcumque exclusionem, libros et Opcm qucelibet, rite approbata,

sua?
scriptis

imprimere ac

reimprimere,
Societa-

curantibusque ejusdem
Provincialis ;
ut

Patribus edita aut porro edenda, sub consueto

Majestatis PrivilegiOj non aliter impe-

trando,

quam

in
in

obtenta

et

prceexhibita

licentia

prmdicti

idque
in

sub
ipsis

gravibus poenis,
patentibits litteris

contraventores aut aliter

;

impressa
Ccesarea

importantes

statutis,

latius
in

apparet

cum etiam sua

Majestas idem valere voluerit

ditioni-

bus

S. R. Imperio subjectis;

Ego

infrascriptus

Societatis Jesu

per Flandrobelgicam Prtepositus Provincialis ,

Praeposito Generali
sic

potestate

ad

hoc mihi

facta

ab Adm. R.
nostrce

P.

iV.

Ignatio

Vicecomite 3
aliosque

concedo Bcrnardo
infrascri-

Alberto vander Plasscbe facultatem

imprimendij

et

per

se

vendendi
et

ptum Opus
delicet,

ex more

Societatis

(quod hisce attestor) recognitum

Septembris,
collectis
et

Tomum Quintum
nostrte

de Actis Sanctorum
,

approbatum; viillustratis per Joan-

nem

Stiltingum , Constantinum Suyskenum

presbyteros
Theologos.
hi
officii sigillo

Societutis

Joannem Perierum, et Urbanum Stickerum P. M., quorum fidem kasce, manu propria subscriptas,

consuetoque nostri

munitas, dedi Antverpios wiii Julii udcclt.

JOANNES BAPTISTA TTBERGHEIN

SUMMA
L^iesaroic
ter
ct
Begiffl

PRIVILEGII REGII
Majestatis
e

Catholicffl
Stiltingi
et

diplomate
Jeau
,

Bancitum
ejusve
ad

est,

ne
recudi

qifis,

prae-

volunlatem Joannis rum Acta Adjutorum

parte
vel
in

Societate
ullo
,

illustranda

Sancto
ex
vel

Successorum,

modo

imprimal
illo

vel

faciat,

totum

Tomos
V.

eorumdem

de

argumento

vel

jam

editos

Septcmbris Tomus

porro

porro
secus
latius

edendos;
faxit,

au

alibi

excusos

ewmdendosve
ct
aliis

iBvehat, gravibus

wmalewe
poaiis

babeat

qm
ut

confiscatione
litteris,

exemplarium,
datis

mulctabitur;
JII-

patet ex
r

Iiruxellae

die

xxvi

Septembris

anno

MDCcun.
ilc.i>iULi

Siynat

Et ego

toannu
ds

Quiniam
AntverpiB

Plassche, ut Jesu, permitto Bernardo Alberto vander imprmum publicet. ActU Sanctorum SepUmbm, nostro permissu apud ipsum
Stilling Societatis
Julii

Tomum
Datum

xvm

hdgclv.

APPROBATIO ORDINARII
AJegi
quinti

Mensis
ct

Septemlris

tomvm

quintum
Acta

continenlem

quatuor

dierum
et

nempe

devimi

trium

sequentivm,

PP.

Joaime
,

Stiltingo,

Gonstanlino
Socielalis

Sanctorum colkcta, digesta Suyskeno, Joanne Periero, et

Jesu Presbyleris
,

illustrata

a
quce

RK.
P.
in

Urbano

Stickero

M.

preemature defunclo,
tomi
luce

Theoiogis.

Eadem encomia,
\
Julii

approbations
re et

preecedentis

axnotavi

etiam

hunc tomum

plurimum commendantj qua

mdcclv.

eumdem

publka dignissimum censeo.

Datum
J.

Antverpios
F.

DE BRUYN

Prseses

Seminarii

Episcopalis, Cathed.

Ecclesise

Canolibro-

nicus Grad.,

Exam. Synod.,

rum

Censor.

PROTESTATIO AUCTORUM
\Juod
se

identidem
vHh-

protes f ati

sunt

decessores nostri
Consiitutiones
;

in

lervahis

lYlmii

P!i| ni .

VIII

hoc de Actis Sanctorum Opere, nequc suis, aJiorumve huc relatis

obnoxiis

scnptae

Commentariis aliud pondus Iribui, quam s.t historiae, ab hominibus errori ldcm ante hunc Quintum tomum Septembris deuuo protestamur.
:

BREVE ELOGIUM
PP.

URBANI DE STICKER, PETRI DOLMANS, & JOANNIS VANDE VELDE P. M.

huic

Quandoquidem
fixum
Stickeri,
cst

tomo
P.

prae-

ta

ad marginem
III

qui

nomen magno

litteris

Urbani

ns

V. S. Acta B.
el

pnemanibus
sed

animo

habuit,

nque

diligentia

rum
l:is

Acta
coeperal
averat,

paSanctoet

Victopartim illuperfecit.
sil

stravit;

morte

abreptus

illuBtrare
:,,i<
I

nobiscum
Prelui

Quousque autem
banus.
colligel

non

in iis

progressus

Vi-

P Ur-

,,ot

">

improviso
111

quando
felicem
est
:

morbo

""emern

eorreptus,

ad
ut

sludiosus lector ex litteris ad positis. Quo d vero spectat ad

speramus,
esse

eeternitatem

enuum
saUem

translatus

existimamus,
Viro
|

perbrevem
notitiam

dc

rL,7 JiStwahto Ac
s
'

iam
T

'
'

1"

Stickerus obut

nosra
S
ilJ

antequam

egregio
.

scnpta ips, UB bus pr*e,pua

(rhms
est

Pro

^^
potcrii

demus

Sa c ,, laborare.eabreviterfelata
"'
'

empit

in

B
hic ipsc

J'su I,

per

Vita

totam

illustrata

"">=?
mus,

S. Cathari-

Adurnee,

B.us imss.s.

SuperioreB s ci prov.nciam de morte

<^*
indfc

cons.,1,

quo

solum lc

omnia

continentur,

nota-

nOctobris,

Hasce igitur, De fiam prohxioT recito. Data sunt anno -1733

ubi nocte pracedente

obimtJ
Heri

\[

Eeri
divina puit P.

quadrante

post

decimam
Stieker

vespertinam
cetatis

omnxum

necessitatibus

libentissime serviebat

providentia nobis in flore

eri-

tenera conscientia,

cujus ncevos frequentissima

rcliijione qua intam ronstanter quotidie vtlla quidem suhurbana il,

Urbanum

de

qui

magnum

eonfrsstune e.vpiabat; utsnjoi

sui relijuit desiderium

et

non solum apud nostros

cruentum Saerifietum
offerebat,
ut

consanguineos, sed apud aliosquoque omnes, quibus innotuerat, Laborare coepit a septemdecim fere diebus maligna febri ei vehementibus
pectoris angustiis,
ipsi

nr in

lud

umquam
in

pratrrmittere
Dei

sit

visus;

tltustri

pietatr

sanctissimam

Genitricem, curtransibat

ex malo

ortis

interno,
,

non satis novissi que omnem eorum industriam

videntur medici
et

quod quod-

jus efjitjiem

numquam
ct
,

insalutatam

similique amore in Sanctos omnes, pro quorutn

qloriit

diligentiam

laborabatj

quorum
ut

patrocinio

multum

tandem
elu.rit

irritam
pietas
et

feciU

ln

diffteili

morbo mire
,

roufidrbnt.

Dcmum

multu puitris emnpleetar,

,

religio

P.

Urbani

maxime
eidem
etiam

Christiana
sinceri

humilitate

religiosa

obedientia,

quanio
co,

extrema
instanter

morientium
:

subsidia

adtninistriita sunt
ipse

num, SUSCeptO sarro Yiatipetiit

,

ut

continuo
i

animi candore, aliisque virtutibus Chrirstianis ct religiosis, ijuos enumerare hmgum esset, verum se Christi Domini et S. Jgnatii
disripulum ostendebat,
bus erat.
Iltc
et omnibus in amoriquidem omnia ingentem nobis spem ingerunt <le anima P. Urbani ad mvliorrin vitam tronslata. Attamen. ut Soeietatis

saero oleo ad luctam inungeretur

deinde vero
ullo timoris

ubi

omnia pie erant peracta,

et

sine

indiein
tias

eum

tjaudto divituv nusvrirordiiv

,

gra-

agebat de beneficio obtento

l)

quod

se

semet

per

u n

flagitasse

prassentibus

Patribus

roitsitt-tinlnii vt

fraterntv rarilatt fntt satis, prvsolita

Fratribus dirtitabaf. Natus erat Ihtnl.erciv \\v

cor

R m V am ,

Soetetatis suffragia

suis

Septembris
Meeliiinitr

anni
iv

71 7

Societatem

ingressus

indicere

ne graviter.

Antverpice

\\\i Octobris

Octobris

755.

Littvras

huina-

4755.
Si
viri

niores perdidicit annis sex 3 philosophiam

duo-

gcsta

et

mores
,

P.

Petri

Dolmans,
rsset

Magni vero ingenii specimina dedit in omnibus studiis, famamque acquisivit nonvulgaris capacitatis ad amiiut Societatis offteia. At magis eliam in docendo, et varia munia obeundo facillimi ejus ingenii prcestantia enituit. Ihtm enim litteras politiores septem annis docuit varia poemata Snperiorum jttssu COmposuit et ttjpis rtlitltt suppresso tamen nomine iisque eam laudem
bus
,

theologiam quatuor.

sane

laudatissimi
,

utcumque
,

nenda suscipcrem

am, lissimum

expoconexi-

cinnandum

elogium.
in

Verum
Opcre

cum

guam
habeat,

tantuni
et

nostro

de causa non ilmortem usque ad prolixo nos minus apectat lustrare, ad <ju;im commendare, hunc elogio Virum
justa

partem perrexent

Acta

Sanctorum

ail

ilhim,

qui

Bibliothecam

Societatis

ali-

promrrttit,

ttt

farilis

rt

rlrijitos

poeta

auilirrt

jam
lo,

ante susceptos sacros

Ordines.

Sacerdotio

quando est continuaturus. [taque brevissiiiiaiii tantum dabo notitiam de viro, quem
ab
annis
ferc
ct

initiatus, absolutoque sacrce theologice curricu

viginti

et

octo

familiariter

Bruxellis anno uno optimatrs

tli.rit
,

et

medio LatinusoraBruxellensi prcsfuit

nusse
ullius

co3pi

venerari.

Hoc

autem

sine

tor atl

eodemque trmpnrr per

:

invidia
toto

generatim
illo

assiTerc
in

me

posse

medium aunum Gymnasio

tunr quoque

existimo,

tempore
mihi
laude
qui

provincia
fuisse

non

raro ad
,

concionem
atl

lingua

Flandro-Belgica
probitatis
*t

multos
innotuisse,

notos
majori

vernaeula perovabat

paratus

nittum snpr-

eruditionis

praestantes

riorum

in

quacumque
item

necessitate

aliorum

vices

imllimi

niilii

aul

supplrre.

Translatus u cathedra Latma ad phi-

eruditionis,
tae

praserlim

theologicffi,
florueril
.

aut

vi-

losophiam anno
(lieemlitm
erat

uno
erat

et

medio Antverpice

sanciitatis

fama

quam
laude

pro

docendam, non minus

,

ifuu ud<>

Latinus
lj>rus

promptus ad Latine orator Antverpke

theologiam

diversis aalatis gradibus

utraque
qui

sem-

per
stnis

lloruit

Dolmansius.

impeditus.

Peracto phUosophiw eursu ordiest

,

aliosque

omnes,
audiit,
aut

nario,

missus

docturus

verant, ab
vir

ipsa

Adeo apud novirum sniis nojuventute usque ad mortem

't

in seminario episcopali.

Verum, eum ante inBollanet

I*.

Sanctus

1"'

tate

aut
eral

choata ibidem studia theologica Patres

disttv

capacissimus prope
juvenis
Studia
siiin,

eruditissimus.
ad

Natus

novo

ejerent

adjutore

Vrbanum

Trajectum
in-rr>sus

Mosam,

Societatem

peterent, superiorum

mandato remissusest Antverpiam sub initium Octobris anni 1751 ad Actu

,

Mechlinisa

anno

714.
in

Sanctorum continuanda. In eo munere cuA post duos auiuis immortuus est, industriam suam capacitatemque et diligentiam omnibus probavit ; magnamque spem fecit perruptis primis Opus egregie promovendi. At difficultatibus mors imnmtura spem de ipso conceptam subito
,

humaniora ante philosophiamque

uti
et
,

Hrli^-nis
<'t

ingres-

theologiam

Sociclatc,

sermonem
Litteras

Bebraicum
ibidem
et

didicil

Grsacum ct humanioree
sacerdotiuin

de

more docuil
aliquot

ante
posf

abrupit,

et

non

aliam

reliquit

consolationem,
,

rursum susceptum Scripturam,

;

deinde
e\

sacerdotium sacram philosophiam tbeologiam exppsuh sumannis

.

quam

quod merito confidamus morte felici ad consequenda laborum suorum prcemia translatum vssv. Quippe erat /'. Urbanus solidis ornatus vivtutibus
,

ma cum laude Anno -iT^o' circa

logica

eruditionis

oon

vulgaria

Pascha
transnt

'

cathedra

Lovanio

Antverpiam
de
Aclis

theoad

intujua

scilivvt ruritttte

tjua

continuandum

Bollandi

Sancto-

rum

XII

rum Opus
ter

quem laborem
declaravit,
se fore

rogatus

liben-

congrcgationis
xniii

Patribus,
ct

qui

Virum
aroore

maprose-

suseepit,
ij.sc

hac inter alias ratione, ut mi-

faciebant,

summo
ex

hi

lum

quod
ab
:

sperarel

eo

quebantur,
intellexi.

ut

deinde

multis

illorum

officio
tatis

immunem

prffifectura

suscipienda

omni Socienam non diu

Recloris
ipsi

antc

actum fuerat de
Coepit
in

oflicio

injungendo.
ter

igitur P. Petrus diligen-

Sanctorum scripsit Dolmansius, continentur tomo quarto Augumarginem littcris P. o. ad prscfixis sti,

Qu

in

Actis

versari

lustrandis
digessit
et

Sanctorum Actis,
illustravit

et

Prior est

brevis

Sylloge

de
S.

S.

Porphyrio.

Vitas aliquot

pro

to-

Sequuntur
virensis,

illustrata

Acta

Auctoris

Trect

mo
dia

iv

Augusti; sed
sibi

brevi

sensit,

infirmum
illa

S.
,

Oswini

Northumbriae

regis

nimis

pectus esse ad

laboriosa

stu-

martyris

sanctorum
Leovigildi
ceteris
ct

martyrum
Vita

Gordu,

perferendum.

Conlinuavil
potuit,

tamen

laet

bensium

Christophori
B.

ac

borem,

quantum

ad

annum

demum
monachi
Venio
cujiiB

prolixior
in

Goberti

semper valetudine, affl cta sed tnedium, doncc omnes judicarenl expedire, ut disadeo adsure studiis valetudini cederet
;i

Villariensis

Brabantia.

ad

P.

Joannem
in

versis.

Itaque

suo

rum

judicio

Acta

non minus quam alioSanetorum deseruit, non

:

Opera exstaut sccundo Septembris,

nicn

Vande Vcldc, primo et quibus et viri notomo

erat

praefixum.
litleraa

Natus

Antverpiae,

ubi

tamen sine dolore ad confirmandam

ad

missusque
valetudinem
fcre

in
,

patriam
Trajecti

ct

didicit,

uf

tanta diligentia humaniores priscx annis consequentibus

Mosam
egit.

triennio
et

habitavit,
Collegii

ibique
inte-

mo

donatus

preemio

abiret.

Societatem

ministrum
rini
iio

procuratorem
ubi

ingressus
pueritia

Mechliniae

anno
et

1727,
solidis

mores

Confirmata

valetudine,

rcdiit

nn-

innocentissimos
expolivit,
,

virtutibus

giam

1740 Lovanium, rursum triennio

cst

sacram

theolc

egregie

philosophiam
Lovanii
ct

dcin-

docuit.
collegii
in

Anno
ct

-1745

de
vit

Antverpise
pari

theologiam
sedulitate

audi-

constitutus
tertiaa

rcctor
Lirss

domus
se-

semper
ingenii

prasstantis

probationis

Brabantia,

subtilisque

commendatione.
P.

quenti

anno
et
toti

Socius

adjunctus

praeposito

interim sacerdos consecralus esset

ncs,

Cuin Joanfa-

Provinciali,

demum
Expleto

anno 17 55, die \\v

Flandro-Belgicae
trienlaudabiliter

insignemque

pro aetate

eruditionis

Octobris

Frovinciae

mam

tam

docendo
absolutis

quam

praepositus.

sivisset,
,

studendo -1742 anno

,

acquistudiis

nio,
gessit,
ulla

quo

praefecturam
rogavit,

provincise
ul
sibi

dc

more
sine

enixe

liceret

omnibus missus est Antverpiam Sanctorum rlili^cnlcr perlustraret

latim
illustrare

ut
et

Acta
pau-

prasfectura

privatam ducere vitam

mihi
ipse

chlinise,
ire

quemadmodum
dedaravil
vero
;

Meeodem
cst,

inciperet.

Paruit

libenter
alia

pncposiii
ipse

proviucialis
,

mandato,

etiamsi

sed

exauditus
collegio,

non
et

cogitasset

alia

jussus

dudum
infideles

desiderasset.

Mechliniensi

tiro-

I"

Dum

Fervens

enim
in

studio

ad
aut

autem
esl

Deum

huic

collegio

convertendi,
trajicere

prse ideret,

Americam
ad

defunctus
sequenti

prsepositus

geRefz;

neralis

cfapiebal

lucrandas

Societatis

Indiam Dco ani-

nostrae

Franciscus
comitiis
ut

habitisque
cialibus,
i
1|S

anno

provin-

electus

esl

Dolmansius,

Romse

mas, eamque missionem ardenter flagilarat, seque aliquando obtenturum sperabat. Intcrim
diligenter ac
ccepil

comitiis

generalibus

Praapositi,
invalidi,

ob

locum provinciaaectutem ad tantum

Acta
etiam
-17

Sanctorum
ad
prelura

considerare,

deinde

iter

parare,
stro

suppleret.

Qua de causa ansociis

usque ad
dedit
vitaB

no

I7:l
h,s
lioni

cum
esl

duobus

insistens.

electoribus

Romam,
in

nobis
sanctas
xerit
,

interfuitque

generali,

qua
esl

Societatis

connoVicetotius

noautem eo tempore tot virtutum exempla totque

Toto
,

annum

57

Operi

indicia,

ut

nullus

ei

convi-

strse

Praepositus
es

electus

qui

non

crediderit

[gnatius
luctu

virum

eximia

nu Per

magno

cum

sanctimonia
praeses

ornatum.
destinare;

Cupiebat

Societatis
111

defunctus.

Absolutis
Patres

provinciae

comitiis,

strenuum

eo anno operarium in
_

quibus
fuit

non

minor apud
Dolmansii,

Americam
1111111

congre

noveratque
,

pristi-

gatos
11111

fama

"' Provincia nostra; resumpsit, i Belgium

quam semper iler cum sociis

\t
i

Veldii

desiderium
etiamsi
viveret.
alias

numquanT plane
contentissimus
igilur
in

depositum,
studiis
>

red;turus.
incidit

ipso

ttmere

perlatusque
vita

mis
:,

desperantibus de conservanda medicis, extrcSacramentis munitus fuit,

gravem Bononiam,

in

morbum

eidem

el

post

Joannem " '" acceptare velit provinciam, et mox habet consentienlem. Hac occasione ab Actis Sanctorum discessit, substituto in locum ejus alio socio, et in HolP.
:1

suis

Roga!

nl

d >es
in

"J"

placide,

I:imll:un

..t

semper
Luctus
toti

lnnprofcclus

vixeral

est

ut

opportunam

jjfmyit

Domino,
non

die

J
ciaa

""''l
1

-I.
sed

\xu Sepfemde obitu

Provin-

transfretandi

occasionem
exspectaret,
ministeria

nancisceretur
cojpit

Ne

Ingensfuit

vtro
ga*

otiosus

Groninsacerdote
agit

1 ,(1 '"

*tm,

solum

sacra

obire

pro

nostr,

omnibus

etiam

pSa

Soeietalis

nostrae

infirmo.

niagna

Hac dum
fervebat
,

caritate,

qua

gravi
lpse

ipse

correptus

est

inorho,

eoque post
anni

ac-

mis
nnii

primo

et

secundo Septembris,
litteris

in
a<l

ju-

cenla
t:i

consueta

inorientium

die<

xxv
vila
esl

Augusii
ad

ejusdem

Sacramen17*7

biis illa

designantur
posltis.

J.

V.,

margt-

Ceterum
et in

quae

de

sanctiUe
brevispmB

ex

hae

aeternani

dccessit.

Ob-

morum
di\i
,

Dolmansii
nota

VeWii

servatum

Groningie,
hoec
fuisse
:

ultima

verba,
tuo.

sunt
,

tola

provincia

ptoa

quae scripsit,

Educ
non

de cwtodia

Flandro-Belgica

ut

nequaquam

were
i*nuna

animam
Scripta

meam, ad confitendum nomini

P.

debeam,

ne

quis

credat,

me

vel

Joannis
ipsius

Veldii

enumero,
to-

exaggeratione

usum.

cum

nomen

priclixum

lcgatur

IN D

SANCTORUM
AD TOMUM V SEPTEMP IS
16

A
msE
logiis

bundantius
dius.

cum Abundio. Vido Abun

'5 Albmu, ,,
presbyter
,

,-..,

16

Abundius
di.tr.
,

Abundantius
Ro,

..

>

'''

^On.|,r,>, -'

;""" r
'";

Uarrianus, Joannes MM.

5
i-

17

Andoletns

rmn*\fL.

vu*
.

""* Iriu,
,11

Comm.

]'>u:\.
:

Sanctorum
a

in
et

Mariyro-

...

293.

Acla memoria Sanctorum ii. g

marlyrii

variis
el
j

edita

edenda
lem-

Aper pnma.

ep.sc.

co^

, (.

''"""IIIIII
S:llir(j

Cobm.

'"

li;Hi , lls

aatales
895.
:

condilio

-'>''''"-""

pus

incertum
reliqoiis

m u.

*,
i,*

'

Vl

,
.

,,,,,
.

Cullus Sanilli^

Gtorum
loca

antiquissimus

ecclesiae

erecue
:

Hiracula incer/a fl N.iniii aua e fln .,; eiogia 55 r eiaasab '"'"' !"';,

,* "
8

"7

aliquot

ipsorum nobilitata

dabia

""'"

'
1

impU
!;

''",
:

"'"

quaedam discussa 298. Passio, auctore anonymo ?.x manuscripto Bodecensi, cotlato cum a Cardulo rt Tudiiha Luti 300. ictis editis !)transUUionibus sacrorum variis Appendix.
,

^;"'

"

T
M
:

"" pus

* u

Ipro
"'

S.

'-

.....

>ar

:ecclesia

al
:ess

corporum
concessae

locisque
sunt.

quibus
i.

reliquiffl

eorumdem

ffidiflcari

De prima tran9latione Pabs i. Dubia quaedam Arianensi ex ecclesia de iranslationis auclore et tempore disculiunlur Prima inventio atque Transla303. Pars ii.
Cap.
:

n
;'

,,,,._
,
-

" ;l
1

Sancto dicata, e
huc. spectantia
:

citur/. cetera

ali e_

f<F

corpus translatum, relatnm

lio

ex

codice

Irinianensi
J.

descripta,

et

;i

Ful-

vio Cardulo S.
latiouibus aliis,
lllissis.

edita

305.

Cap.

ii.

De trans-

reliquiisque

ad varias ecclesias

tt""
'

"
'

''''

'"

f
'

u"

'""'>. A,SancU
S
.

lv "'".
.,,:

patria
-

17

iVgathoclia ancilla

mart.

ex Fastis

/7 Romanis et

Grmcis.
15 Aicbardus seu

M">ULA POST
:"" ,,,k
"''

ApBJ

Aichadrus, abbas Gemeticensis Pui.v. 5 i. Nnmeii S;in-

.
'

l/er

,,,,

"'""'"

''""

':

depulsi

X
e, ei

6
,.

Malmilonii.
11

'"

'''

lu

1,
,

''

im .>n iiiiii

SancU
8(i.

palria,
,

catio,

protessio

monastica monastica',

parente^P '"" v' virtutes, ex

'"'
1

uni
"" ,; "'
n1 "'
et
J

"' Sancli corpua

el

GeraMn

Alemniter

^
A,

">

jp

facta.

elevalum alevationeei post eam ivauoneei noR)

Ouinciacensis
Fil

coenobii

Cap.

ii.

Mjfc

no

nunliis
89.

nihjeclionem
Cap.
iii.

suam,-.'

,0

Aichardus
94.

S.

tur successor S. Piliberli in

Gemelic/^

aicha/ n nia

r m" n .'! , * rchlus

.

.,

'

'''i'>-

Vide

Awheon

^tw.

77

marl

Nicomediaj in Biihy-

Cap.

iv.

Sancii ad

Gemeticens/

regimmis exordia, miracula, viMo/ v Varia pmdigia ac mirabilesj/ dimidiaB partis GeraeUcensium w }i Cap. vi. Postrema Sancti gesta
99.

*"?; ^esimin ex Uartyrologto Romano

45 Asclepiodoie '
t/lltS.

43 Phrygia Saluta^
et

Fastis Graci,

cum

Max.mo

etc.

Vide

Uaxi-

Vita

brevior,

auctore

if

xiv

INDEX SANCTORUM
bilis

prebatas
in.

concessum
Sanctis

Ofilrium

et

Missa

179.

Catharina

solemniter adscriBulla

qitur
181.

a Clemente XII, cujus

|
iv.

recensetur

Publics
:

veneralionis

monumenta

SancUe erecta
ibV>rmella
10 ant

miracula nonnulla tum ex Vita ex

processibus
et

famcla virg.
Ifirapicensis

in

vico

S.

Ca-

prolixiore
v.

tum

desumpta 188.
nonnulla
in

mefc dicecesis

io

Occitania

314
bfograpri-

Nomina lestium

eorum
^

dicta

Calnna Pbjto
i

Flisca

Adarna vidaa, &enns. Comh.

laodatse,
variae

conflrmalionem trium miraculorum a Sede ApoBtoUca

Sanclaa, a moilis
:

probatorum 190.

m. Uiracula
e\rt'|'la
;

alia

ex
192

pbi

rumque Bdes
pscripla?

Vil,
in

Elalice
lin

instrumentis
teslium
,

canonizalionis

numina

mum
damla
ditur

ac

deiiule
:

alias

aliaque adjuncta

translaV

exemplaria
jctores

Acta Sanclaa
143.
5

unde hic
u.

17 Columba virgo sanciimonialis

Hispania,
in

M.

Cordubaa in

adhibendi

Expen:

Comm.
:

PbjBv.

i.

Sanctaa

memoria
aut
018.
:

se:,.
.

nailleti
. ( j (

censnra de Vila Sanctaa

,j s

Martyrologiis

hujus,

aon Seoonensis,
in

encomia
brevis
Btrissimi

ao(

sanctitate el doctrina
ootftia

alterius,
5

celeberrimus
et

cultus

Hispania

OU,
ei

saoctas

186.

rn.

Illu-

ii.

Vita

Passfo a s.

Bulogio scripla
in

no-

-i;,.
ljMI

natales;
nr; ,ii on j s
|

parentes;
,,,

educnUo;
Btate
(

litia

Tabanensis

monasterii,
flevit
:

virtutes

Bjderiom
Sancia'
mnriii

te iera

deiv.

que destructum
corpus ubi

quo \i\it, i|uod factum Marivns mirabile

:

iN
|i

|:|

11[1IMI

re |igiosum I2 .i.

asservetu^

020.

Viia

bt

Passio,
Cap.

"''II

;IMn

.vitirno
-

conjugiam
l
i

<>U

tlUGtore S. Euloglo,

presb.,
lib.
:

marl. rr rjustiem

dissoi

Ilores
.

m
.

et
|ir
.

ad
j,

res

sevj[;i ,

cutares
frrvuirni

conV,
re.n

Memoriati Sanctorum
Virginis natales
et

cap. (0,

i.

SaIH
(

1;i

ad
|)j( |a

J; ,

poBmtentia,
obita,

l ri gorem canonam
fre^

^^
a
i

lltllll

patria
:

virtutis

studiura
vita

in
in

dfl

seculo

reject;e

nupUa'

ingressus et
c.ve.
:

Sancta
el

de

monasterio Xabanensj
cietus
et
in

022.

n.

Virginum

Eucbaristia)
st

surapti

communione
et retutantm po junium
;

arbem transtatus
desiderium
gloriosa
in

rerum cselestium

specie
.*
1
i

examinantur
Sanctaa je;

martyrii
:

Sancta
el

vehementer
martyriura
:

Prodigiosum
pera
sascepta
alia3qae

accensuiii

confessio
el

,,,

impensum
in

Bervilium
mirabiies

corpus e fluvio receptum

17 Crescentio

tnmulatura

(324

Hases

Dei

ipsa

ope
137.

cum

Narcisso.

Vide Narcissus.

hilfs ilivini '""^

anmris

vn.

Admiraes
Baill

...la
."4 ii

operai

ieU
i

iii

i"-

vih
1

Continualui
coufulali..

r et

convellitur

io.

Ui'
l

'

'"*inno145. cus,

.1"'. pore a 80to Deo lirabilis biographd

S; " " 1 r
'

[one "">"
vilaa

lHJ_/esiderius Desi

episc.

Regnifridns,
in

aut

Rainfri-

dus diacon.
nbi

x.

Referun

miii
.

<?\|ien*iaiir
J'iia

mart.

Aisalia.
:

Comm. Pa.v. Loin

Bupremo

de la moroo banui ViTM* llb emorlualw inquiritur Ul.

,

antiquiore

Sancti coluntur
:

eorura

Martyrolo-

8 iAus
.

cu

:ut

"'''
<

^
:

'''/"'-

memoria et cultus Acta scripts ei edenda 788. Acta, auctore anonymo, ex duobus
giis
tfss.

'

r6fWi , fflt

et

P( /i t

rn.w V la
'.

nntccm
ct

COllatiS

789
M,
Sulrii
in

10 Dulcissima

dccxxxvh.

Mlerwrrfr r
u pare]
r.-iMi-

,m;

V.

Etruria

Ponlilicia,

ex Fcrrario

ru

,,

Natales

educa*OL0cos U9.
desidcrat
'-'IMI'
:

343

religiosum habitum vui primit

.|

'.'''

viia

Cap.

ii.

Perfectionis

semiR
,u

acta
:

150.

irnii.r

opera
,,

corporisque
Cap.
ilfiu

pceni:

E, 6JUditba
Wiliomsa
cl<e

seu
in

Eadgitha,
Anglia.
,n

virg.

D eo

edoclaj, diufcscepta
153.
a^r..l

sancUraonialis
|
,

bile

jcjuiiium

m.-a.lmira1

Comm.
Kaslis
sit

I'ui:v.

memoria
quid
qaaa

san:

sacris

nvil;1 ,,m
ui .,.

,pars.s,
.

-is

per

et

cultns
tribus

edenda,
iviiiins,
le
lul:sisse

Viia
aliis

lUl

virlutes

heroira,

qulemmo

cense ndum

de

\M. ('.",,. munere elTuUit Sancla Deum, ejinsi,., more Sanet in

tt

biii

cum

ipso

conjunciioue
in

i;is.

t r ,-i.

wga
ils

lesum
16.
.

Eucharisl.a
:

laleu., ;i

desiderium slngolare
Ca*.
vi.

ror
Sancta-

ouuu, c
e.-aj

eodem seculo in Anglia sanctitadicuntur 364. | . niustres Sanct parentes chronotaxis vilaa examinata Vita monasUca, gestaque usque ad mortera corPoris elevatio miracalnra ab Harpsfeldio rela: :

amor

li;

Bgroio impatienli, propru

dolores

selmo monacko, ex
10 Ein betta,

Got-

m. Hubea
el

Vallis
virir

369
\, cnto11

mor bi
voluntate

non

forenii
el

Vorbetta

etta

conformationem
ejus

ulnm
vii

';"".
e

Aisatia

SvtLooE.

De

scriptoribiis

ausla

tem

Deo impetrarjl
ii

Cap.

cum uwina

cc

^ uJ
Lmila
lli

f
'

n-

SanctarumnoUUajdereUqiiise,
OJK
et

Diac

168.

Cap.

*m
,-

u,

visionea, aliique favores tpsj rUimi.s Snnctie morbus viu

Hiereroias

M\i.

spania.

Cordubsa
et

Syll.

in

Hist.

De

cultu.

marlyrio

,n,

,v

^ie

SuXl. W
ela\a

Miracula ad Sancuc solemnis i,..,-i.-aia

:

invoaiioin
,...

;;,:,, *
S

''^r
0U " K8
";

-;i;;-

""'"
"'

m
m

Hohenburp,
Sylloge

seu

ca.io..ia.liT'"

Al

-"-

be

i!lu-

5..sa.,uc
,

i(

puUura, ne immuuis,
Uus
eius
II

staUm ab obiiu mchoatus a con-up" varimque sacri corporis

cultus
.

ciiliu ,.| ;;:;,;:;""";"' reliquiis l"^ Gortynensis, forte

'

332
et

" J, e,

defunctus

ex

MMyroloym
et

Gracis
n.

u786

translationea \n>.
S. Catharina?
instiiuti
:

11.

Quid

senBerit de

Processus p mia

v,, 'g-

mart. Chalcedone
1.

CauonizaUone

cultus iminemori

MM

Bithyet cut-

p,ti:v

Brevia
in

qusBdam Sanctaa
Faslis,

ejus

memoria
variis

sacris

lus

252.

Tempus

martyrii
S.

Eu-

AD TOMUM V SEPTKMBRIS.
S.
iv

xv
qnj
colilur
Belnffl
in

Eophemlffl
slrucl

magniflca

basilic^ eidera
:

secnlo
ihi

17

Floscellus

puer mart.,

propre
Bd

Chnlcedoncm
trniislationem

mirabilia

dncatu

pntrala

USque

rorporis

255.

Cohh. pbav. i>e cultu, trauslalionibus, tempore martvrii, ct AcUs 478.

Burgundiffi.

ni.

Corpus Sanctaa raetu

ibique

Persarum
deposttnm

Constanin

Passio,

ex editiuur Mombritit

481

Ifnopolim translatum,

eede

Ibidem s. Euphemts eccledemersum sed receptum ei in LemnO scnalum, ac deinde relalnm f.onstantinopolim M8. 5 iv. De reliquiifl, locis sa-

Sancts dicala
siffl
:

allaa

corpufi

maii

17

Gandolphus
Poliin
in

conf.

presb,

Ord.
i.

S.

Francisci,

Sicilia.

Cohh. pbav. g
Dialogi

Memoria B.
:

cris, el

festivitatibus S.

Euphemiffi in variis ar-

Gandolphi
pta
ci

in

aliquot

Martyrologiis
,

Vita

scri-

bibns ac provinciis SBO.fv. ActaanUqua; qnffl eadem a Melnphrasie paululum vmdicantur

:

edita

per moduiu

recudenda nprocessos
pro

oe parergifl uua Quffldam

cnm

miraculis

mntata
terius

Acta per
:

Aslerium
llisioria

scripta

Bunt

al-

canonizatione impressus, e quo

ii,

Blia

danda 701.

Euphemiffl

tnventionis

iiem

in

Actis omissa

supplenlur et e\-

edenda 263. Ai rs regim Parisienris,

aliis

ex

codice

Ms.
./.

bibliothecee
i.

interprete

S. Cap.

Sa>-

viente persecntione Diocleliani, S.

qiiailraL'iiila

Euphemia cum
capitnr
sola
in
:

aminantnr 703 Vita, auctore jacnbo episcopo, ex editione PolitiensA anni (633* Cap. i. Beati viriules uriin;iiiiii vita reltgiosa in Online Mi;

imvem
el

CJialcedoiir

iioruiu

propositum
,

vitEB
,

solitaris
el

prffidictionee,

ftdem

omnes Bnphemia ad
inanei

professi

torquentnr
ad

deinde

prffidicationes

miracnla

piua

obitua

704.

rotas
illasa

bisce

266.

ignem damnata, Cap. ii. Reducta

ct

Cap.

ii.

[uctore incerto, sed contemporaneo. S&Beati

:

in

pultura
iMin

miracula ante corporis elevatioCap.

ct

carcerem

Bupliemia,
:

SS. Sosthenes

Vjetor
torraen

facta

707.

m.

Beaii
ipsius

corpus
pQSt

anno
in-

marlyrio coronantur
lis

subjecta sine

Bnphemia, Itasione, tandem

271
.

aliis

1320
stiluta

elevatum,
709.

gemina
i\.

feslivilas

feris

exposita,

Ca.

Mirartila

BleVtttiO-

martyriura
S4EP10S

complet
,

Uistohia

corpoms
Tii

TRANSLATl

auctorc

Constantiuo

neni corporis facla 7ln. Cap. \. Prosecnlio miraciiiurum ad sepulcbrum, aui patrocinio Beati

episcopo,

ex codice

Ms. bibliothecto

Yaticana,

factornm

7ti. Cap. 717.

\i.

Prosecutio

miracnlorom
cultu,

una cam
edita
in
,

tiiirrprrlatwne

Latina prr Sarittm

i.

eorumdem
QUIIS

Appbndix.
I.IS

De

bbuI.

nonnihii correcta. Cap.

lapsus, corpns
,

Leo teauricns
a
et

ET

MIRACI

aECBNTIOttlBUS.
festivitas,
:

CAP.

hfflresim
claruiii
piis

s.

Euphemiffl, mira:

Gemina quotannis
solemnitate
reui
el

Beali

magna oum
in

culis

duobns
in

iii mare projicit Hlud vero nautisemari levatur, agnoscitur,

populi

concursa

alia

honoii.

Beati

per
B.
et

annum
seepius

herj solita 749,

:

Cap.

Lemno
:

insula

deponitur 274.

Cap.

ii.

trene
resti-

Sacellum
servatum,
Anliquffi

Gandolphi

corpns
781.

honorilice

tmperatrii
tuit

Sancts ecclesiam
\ero
curat

profanatam Bxpositio
episcopo
283.
in

visitatum

Cap.
-t

iu.
cul-

relit|uias

ipsius Conslanlinopolim

imagines,

altana,
:

ecclesiaa

Lemno
Dl
i i

referendas
i'ir.i
i

280.

hi:

HARTYiiio

s\m:ii:

TaciJUSDAM

lus jn aliis

etiam lecis

iniracula

quffldam rc-

centiora
Ki Gei
1*;

724
ianus

Ei '1'ukmik,

auctore
<

Asterio
liuinartti

Ama-

cnm
Burgi
notilia

Lucia. Vide
legionis,
s.
:

snta,
cle S.

rr

<ltttone

APPENDIX
Gatlfficia.

Gislemerius
bfflffl

mart.,

ut

fertur,

TlicSvi.-

F.uphemia V. M. culta
Eupheiuiffi,
quffl

Auriffl

miles,
Loci

Cultus

forsan est

eadem cum
285
ea-

loge.

Domnini in Italia. Sancti memoria et

:

cultus

Chalcedonensi
16

apud Burgenses ex Perrario

17 Gordianus

adjuncta

incerta

Euphemia Auris

in

Gallfflcia

culta, forte

343

dem
18 EuStorgius
bria
in
I

285
episc.

cum

Valoriano. Vide

Yalerianus.

conf.

Mediolani

i.

in

Insu-

Comm.
variis

IIist. Criticos.

Sancti
:

memoria
ejus cnl-

Martyrologiis
et

varie relata
:

H
<7XleracIides
lnsiila.
et
,

tus,

Missa

Officium
77i.

Vitas,

nobis

excudenda
SancliK
i

n.

quarnm nulla Tempus ct orMfdiolaueuscm

Myro
BX

episc,

MM.
6t

in

Cjpro
Yila
*'

do,

quo

i'|u-i:npatum

S^ LLOGE

Marl t/rohitfiis
Vide Emila.

S.
;

tenuit
cti

776.

m. Examtnantur, qus de Sanin

Auxibil

palria,
,

professione
et
-|

seculo, raodo episcoper ipsum

15 Hieremias

cnm

Emita.

palus aditi

translalis
i-itni^
,

Sanclorum
:

Bildegardia
Benedicti
dioBcesi
in

virgo,

magistra sororum
s.

Ord.
Acta
:

8.

MaRorum
jacet
in

rm

perperam
nominis

perhibentur

Monte

Ruperti juxta Bingiura in

ecclesia

sui

778

Uognntina.
Us.

Comh
et
:

immv.
illius

i.

s.
alia

Hildegardis jam edila,

qnffidam ex

auctores

edenda

Vita snpplenda in

hec
629.

Commentario
8 n.

maxime
pnerilia,
:

es

Sancta

scriplis
in

Natales,
Disibodi

vila

monastica

Mon-

18X' erreolus
78:t.

F,

episc,
,

conf.

Lemovicis
ex

in

Gallia

te
i

s.
ijin'

visionibus a pueriUa illustratur,

BCribere
\

Vita

auctore

anonymo,
in

editione

j8

deranm

cogitur
ui.

quo

modo
in

Labbei
16
cii.r.v.

cum
^
i-

wv
mart.

coltata

783
Gallia.

Opera sua

scripserit 631.

Aucto moniauum

Comm. memoratns, et vetusto iiiliu ho atus : ecclesite eidem dicats, reiiquiffl translalae 760. u. Acta alia jam edita, aiia scripta ntraqne danda marlyrii locus dubins 763. Acta ex ediUone HuihartH, cum Surii editione w.tkha collata 764. Acpa ui EADEM POTIUS r.c Mss. 766. AODEWDA. Dir xmii Septembris pag. 707 ad Aeta S. FerPerreolus

Vienna
ab

Sanctus

antiqnis

nnmero, S. Hitdegardis fundal non vidil ibi Monte s. Ruperti

:

cmnobinm
S.
:

Bernardum,

pta

s<-riregnlam Cisterciensem ampleia est Qnitnm Sancts ab Bngenio in probata Opns Scivias 684, J ^ Pama Sanctse multum
,
: :

inclarescit

ad

ipsam

iflril

S.

Bernardos,

Conradus Romanorom rex, mulli episcopi, ijuilnis ilia liberrime respondel 638. 5 v. Ad Sanctam scribnnl Anastasius IV el Adrianus IV,

reoli M.

1060

Romani

Ponlifices,

Fredericus imperalur,

epi-

sco-

XVI
scopi,

INDEX SANCTORUM
abbatee,
I

aliiquc

mulii,

mjibus

respon-

det 644.
i;,

vi.

,\r

occullu
scire
i

Sancta b mnllis peraonis consuV arcanis, qow sine revelatione el

poleral

cum Abundio. Vide AburMus. Ordinis Cupertino, a 18 Josephus Minorum

16 Joannes

(Iimm.i

644.

ni.

Sancta
iis,

Conventualium
Marcbia
iilius

s.

Prencisci

presb.

Auximi
g
i,

in

muliis

congregatioDibus
possent,
anl

consulta de

quea
aliis,

Anconitana.
scriptaa,
:

Cohm.

i>iu:v.

vitsa

emendari
et

eliam

de arcanis
s

Italice

invilata ad

monita conscribenda 650.

aliisque ad

vm.
i

usui

(utorra

quariini una edenda, aiia bumiles nalales ejns, et vitaa chro-

Sancfa eliara

eonsulta de qnaBStionibna theoio

notaxis
|

cis, scripluri8licifi,

fldem
mulli

fel

ad mo-

n.

usqoe ad susceptnm sacerdotium 992 Uagnis animi Rngostiis biennio exercetur

liberatnr
:
:

res

spectantibui
,

695.
,

m.

ad
,

Sanctam
monita
,

et

mirabiliter

accersitur

Neapolim a
:

scriliunt

ui

preces

consolaiionem

sacra
sta

inijuisitione
s

Bomam
palitur
:

liber dimittitur

gc-

iimilia

obtineant;

quibus
S.

illa

rescribit

ibklem 995.
Assisium

1. Assisiura

raissns,

magnag

657.

x.

Epistol quaedam

Hildegardis ad
et

animi anguslias
redil
:

ibi

Homam

levocalur;
i

Phllippuni

abbatem
tfs.
:

Parcensem,
cura
S.

bujua
:

ad
ali

ipsam

ex

gesta

Gerloco

Epistola? serius ad

Sanctara datee

cum

responsis

quaMhim acta ibidera 997. 5 V Miracula aliqnot Assisii ab en patrala, et in Vita edenda prsetermissa, anl minns exposita 999
v.

ejusdem oimn onere

661.

xi.
:

Sancta

raonaatorium

sunm
:

Beati

scientia

divinilus accepta,
f*i

fi'equentes

liberal

oh

aepulturam
ecclesia

energumena ibi liberala cnjusdam ollm WLCommumcali

interdicto

eceiases snblimesque raptus,

tesliuioniis

cornprohanlur

suavissimus mlor 1001. vi. Jussu sa-

Sanctae
Varia
S.

subjecta 664.
ct

xu.
foi^

Hildegardis

itinera,

loca,

ubi

crsinquisilionis Romanse ex conventu Assisiensi sui Ordinis ad Capucinorum ad Petram-Rubeam

exposlta.

Pondal
S.

cosnobium
Hildegardis

Eibingense

669.
elogiia
ei-

abducilur 1005.
bein

vn.

In
oI>

conventu Pelrae-Ru-

xin.

Scripta
:

multorum
:

miracnlis elucens,

nimium

populi con-

cclcbrata

j-criplorum
<i7l'.

enumeratio
Mors

aliqua

dem
anno
racuta

alficta

xiv.
:

Sanctae

flgenda
cce:

H7'.i

Bepultura
,

reliquiie, destructo

nobio S. Ruperti
:

ad

Eibingense
sed

translate

mi:

Foro-Semproniensera transferlur inde ad Montem-velerem, ex i|uo Forum-Sempronii redit 1007. vm. Alexandro VII Papa maudanle, suis redditus, reli;

cursuui

ad

convenlum

lentaia

canonizatio,

non perfecta
et

quum
brevis

estatis

suaa

Auximi
1008.
brevia

Iransigit

vitae

illius

nomen
676

Mariyrologiis

adscriptum,
rt

cultus

chronolaxis
el

ix.

Beati

sepul-

VitA auctoribus Godefrido

rr
Ws,
cthlinitc

Theodorico
ct

tura,

aIi.|uot

elo^ia

per

scriptores

monachis,
collata

Ctiltnticnsi

Stiru

aynchronos
illius

lotl.

cum

Bodecensi,
Cap.
i.

Prafatio, Liber
natales,

i.

inlioducta, et
perfecta

causa a Benedicto
.

beatiiicationis

De
ritia

XIV Papa
Ttalice

fe-

gestis Sanclac.

Sanctae
:

pue-

liciler

1012.

Vita,

auctore

visionibus

illustrata

vita

monastica

sub

Angelo
edila.

Pastromcckio,
Cap.
1.

ex

Processibus
ei

Jntta
in
ciuii

magistra
S.

679.

Cap'.

ii.

Fundal ccenobium

Beati naiales

Woote

pia pueritia,

Ruperli

prope

Bingium, illudque
:

lirocinium

apud
apud
iiatur

rapucinos; inde
Fralres

Sororibus suis iunabital

illuslrari

pergit

perpetuis
visioni-

visionibus

684.

Liber u.
i.

De

dimissus, fit Tertiarius ronvenluales S. Franrisn dein,

Ims

Sancts.

Proloous. Cap.
,

de novitius dericus; professus,

101.

Saocta

sacerdotio inivitae

Latini
scribit
:

Bermonis

Cap.

11.

ignara

libros

tamen Latine
:

Severioris

(renns

au-

spicatus,
liberatur
:

risionibus a pueritia gaudel

re
:

eas

cogitur scribeel

multos consilio juval et monitis,

dirigii

suas re-

magnis animi angustiis premitur, et accusatus apud sacros in'quisitores,

:

cte

683.

Cap. n

Sancta

in

visione discil

locum ad
(

''

mulla

tundandum monasteriom, eaque ocpatilur Deum tamen in omni:

Romam mittitur, atque inde Assisium 1017. Cap. ,. Assisii V;il , ls affli_ ctionibus exercetur evocatur Romatn;
:

eapol' se purgal

1,11

adjutorem
Ni.

AssiH " m

redit

:;

,(tt

Iiabet

el

consolatorera

685.

Uorbi

m>
ces
:

mirabiles

monialium,
sophi
:

conversio

m
:

Sancl, inslrucUo
suspicantis

locs 1019.

mirabiies illius raplus Cap. iv. Amor ejus in

in

va-

M"mque cum
prancipis

Deum,
caritas

\e

illo

philo-

conjnnctio,

ei

efficaces pre:

visiones

variae 687.

Libbr ih. De

Brunsvicensis
nolilia
et

mira[

conversio
etc. in

el

morte
varios

proximi,

Sancta
etam
tua
lulr

Pbologus. 690. Cap palrocinio suo sanal aagr

exponit
Loca
litteras

beata.

aivanorum
Beati

Up.
'a
:

illuslrata

023,

amor
:

Qducia

auquos absentes

racubs

Deiparara
e

mi-

dlustrata

divini-

angclica

casUtas

rragranCap.
VI.

productas

m
:

adit

mulla

pr
s.

pU |i

sa-

sum.na pauperlas spontanea

neroica

1026.
el

Cap-

Beati

".

Diuturnus

Hildegardis

obedientia,
clara
:

miraculis

morbus

ra8lra

mnasterio

mnlier nobffls.qusa daemone obsessa ftd r loca fueral ducla, D eius

i

mjn

animaacCap.
ipsi

obsequio

wpta, imra

sapientie

divinilus

arcanorum
neali

co-niiio
:

liberatur 69S. Cap.

...

,.

Gravis
:

busSanctaa, qoaa
l

moV

)\

ana
;
.

1029

va.u-inia

visione

sanator

beneficia

^, a
nosad

appari.iones

8ancUasetiam
abquot
S
^
1
:

d*monibus contestata:
CAP
"

" ,lh

1 '

11

'

. A,.u

Mn,,,,,s, *yuanm s.
tibos

[HQOISmONlS DG nHTO,,.., Bodecen^Z

Augustini, diceeesis

dsrbornensis

SS 2 T"
;'
:

;'

ad personarum Humilitatem """-"""* X PP. msM, ad Capul032

'

iliustriom

Petrara-Rubeara
ln

transfertur

hinc ad

697

SS" A

^te-veteri
'

moram
V11

reverUtnr

""
dini'
n

"**.
SI,ie
,,n
.

"

Al6Xandri

l0

PP lw ^ad conventnm AuximaPeducit

''

coluui

a,J

Vicentini

*< Vm
310

T IT S iH ZTT
K
9d
.

X,
-

11

M or

mv*mm
1

""

gesta

ejua

"

bus

t,' beatus obitus et ceiebria

1

"""'""" 039. Cap. '"-"^- -p.vmns morsepultura

e

1042.

fieatI catio

'

et

^'
ac DIX

beneliri,

varia

n.i.an.la

1N
l>ix
i.

TOMUM
,

V SEPTKMBRIS.
victoriffl
:

Wll
instiluta
ti^

De
auctore
II.

Miiim.i

Itca,

Domtnict>

PBNDU
iiutis,

DR
Vita

e.c Vtia Ua01 1047. ApIhrnuio MlRACULIS hUQOOT HKCENT10i.is

Ai.iyi

Officia

%va\.
el

Lnspe-

ctio
ti
:

oorponun
s.

s.

Lamberti,
capitis
solei

Petri
s

Audole:

Lamberli
\ix.

eircumlallo
publioa

ex

Italica,
C\i'.
i.

anctore

Pauh
,

eorumdem
bitio

sacrorum
I

corporum
in

exhi-

intonio

Agelio.
voti

idemque
sanalue
Lier
:

negligens,

castigatus

Moribundus sanatus ac deono

, :

564.

Partes

SancLi capitis
ffrisgoia
in
:

Bomaa,
alterios
uti

ac

fforte

etiam

Fribnrgi
est,
1

energumena
Varii
,

mirabiliter liberata
feanilati

muBefl
-

Sancti
ei

corpus
1

quod Pisauri
diaecesi

ttalia,

ex mamilUpericlitans,
m-

reddita 1054.

Gap.
li

morbi

<-i

corporis
et

mala

per

Gerundensi in Calalonia asservari dicitur 567. \\ InsignesSaniihul,

iu
cti

imaginem
per

reliquias
ui.

ravocationem
miracnla
ac

Bubilo

reiiquiee
loca

in

abbatia
ipsi

Lseliensi

aliffl g

etiam

curata
ficia

1054. Cap.

Alia

bene1061

alihi el
rti

aliquot
in
in

dicala

569

xxi.
el
'i7_'.

SanOfli-

ejusdem
presb.

patrocinium
marl.

impetrata

memoria
de

Hartyrologiis,
voriis

festa

48 irene
17

cum Sophia. Vide Sophia.

Romae.

cia

eodem

dicecesibus

Vita

Justinus
i.

Comm.
in

Phima, auctore Godesckalco, diacono

Lcodiencbtlata natales
,

Sancti
el

memoria
cultus

diversis
470.
:

diebus

Marty-

siseculovm,
r"iii
el
)i.<

ex

editione
Cap,

VabiUonii,
i

rologiis,

u>

De reliquiarum
reliquiis
in aliis

Phologos.
:

Sancli
i

translatione
civitatibus

Frisingam
t~r2.

deque
ex

institutio

episcopatus
:

Trajecten

et

es
n.

Acta,

Ms.

Vallicellensi
474

eodem
ralis

expulsio

gesla

Stabuleti 574.
e(

Cap.

Sanctf in
:

sedem snam restitutio Taxandrornm conversio;

Cap.
et ih,
SSacri
:

cora
ejus

pasto-

marty-

rinm

576.

corporis

Trajectum

translatio

sepultura
:

Leodiense
ecctesiee
i

cubicolom
arectffl
t

47-LJambertus
jectensis
et

Beu

Landebertus, episcopus
,

TraBlt.

miraculis

illuslraium

binaa
:

mart.

et

ea
in

occasione
Belgio.

poena

parricidarnm
el

ejus

lem

corpus

eo

Pelrus, Andoletus
Pilev.
cti
tffi
,

etc.

Leodii

Comm.
San;

dium relalum
auctore
tesluto
rthtt >!,(

i.

Nolilia

septem

biographorura
esl

Stephano
codice

depositum 578. Vita Sbcunoa, 1 episcopo odiensi rr

1

quibus Reinerus

non
its.

accensendus
luplismus

Vi-

nostro P.

Jfc.

/';,

collato

cum
i.
:

quatuor edendae
parentcs,

n.

Sancti patria et
:

Chapeavilli
Sancti
natales

PnoLoous
et ex

581

Cap.
institulio

illuslres
lee

nomen

el

falmPueri

Nobiles

prffldara
,

de ejnsdem
:

nutrice524.

iu. Sancti

episcopatns Trajeclensis
Cap.ii.

eo depnlsio
el

'>*>.

educatio
stitutio
illo

an sub
s,

siih

S. Laudoaldo? Ejusdera inTheodardo bojos corpus ab

:

Secessus
acta
:

in

monasteriom,
584.

vita

Ibi

septennio
in
cti

ejeclio

Faramundi,
Cap,
dicecesis
:

Sanctiqne
ru.

Legiam allaium
;nl

523.

iv.

Electio
in

ejus

ad
us-

sedem suara
episcopales
:

restilutio

Sanlustra:

episcopatum

Trajectensem,

actaque

eo

virlotes

ab eo

que

exsilium 525.

\.

Sancti Episcopi e se-

ta

Taxandri ad Chrislum adducti

el

martyrium

de sua

expolsio, intruso
et

Paramnndo
obedientiffi
el

secessus toleran-

corporis translatio
.">8(i

sepuliura

prodigiis

clara

Slabuletum,
tia?

illustre

Vita Tbrtia,
i/^.

auetore

Sigeberto
ei

Gembla:

exemplum 528, l n. Sancti Episcopi in sedem suam restilutio per Pippinum Heristallura
:

csnsi, <'

Rubem-valtis

Hagiologio Bra-

cura

dicecesis

ei

episcopales virtutea
:

531.

>

vn,

banlinorum, r.\r. i. niustres Sancli parentes institutio apud ss. Landoaldom et Theodardum
corporis
di
et

Apostolalus ejus apud Taxandros

incerta

quav
et

animi

dotes

corpu;

Theodarii,

dam

de

ejusdem

gestis

cum

S. Willibrordo,

translatum

Leodium
el
:

589.

Cap,

Snncli

apud Mechlinienses 33. j vni, rium de cujus tempore variant

,
: :

Sancti

martyanno

episcopatns
Ulilis
:

Trajectensis,
abhale>
vita

BccIesiaB
ipsi

el

regno
:

sententiaa,

episCOpi
e

s\iiflironi

ex-

rabulse deSS. Serdccix probabilius illigandum responsio ad argumenla objecta gio et Buberto

polsio

sede sua
Sancti
:

monastica Slabuleti 594

Cap,

iii

in

sedem

suam
ab

reslitutio,

ei

536.

ix..

Causa martyrii
alia
a

alia

duobus primis
539
x.

cnra

pastoralis

Taxandri
S.

idolis

ad

Chri-

biographis,

ceteris

assignata
et

sium

adducti

Landradae

sepullura

per

Causa

niartyrii

dita asseritur, et

Godeschalco ad argumenla
g

Stephaoo
tocus et

tra-

aliler

scntientium
adjun-

ipsnm miraculo clara 594, Cap. iv. Pippinus ob diictam Alpaidem pellicera correptns peUicis
:

respondetur 542.
cla
:

xi.

Martyrii

odiutn

i'l

insidia*

Sancti,
\.

illa

instigante,

marTra-

im. Petri
:

el

Andoleli martyrium

expen:

Lyrium
jitIi
dii
:

596.

Cap,
el

Corporis
:

sepullnra

ditur
pOOtffi

eorumdem corpora
anouymi
narraliu

aniiquilus honorata
.'iif..

Hodimis
,

sociornm pnma
ibi

miiacnla Leo:

xu.
ejus

Translasepultura
ei

facle

et
:

ecclesia

ffidificata

Corpus eo

tio

sacri

corporis Leodio

Trajectum;
:

traiislatum

Grimoaldi

Cffides

divinitns pnnita

ibidem
clesiffl

miraculis
Leodii
5
:

clara

cullns

ec-

Nortmanni
8ervatio
:

sacro corpore

repulsi :aoctorisob-

parricidarum pcBna divinitus pra

S

dicta 549.

xin. Corporis translatio per

Hu-

bertum
et

facla

Trajecto Leodium

adjnncta
iii

quffldam
Leodiensi
narratio
discussa
:

554.

ejusdem tempus xiv. Miracula

antiquitus
fa
-

tempus martyrii 600. Vita QuAnTA, auctore Nicolao, eanonieo Leodiensi seculo xn, exeditione Joannis Chapeaoitli. PbcjLOOOs 602.
Cap. i.*Sancti illustres
tntio
et
pii

parentes,

el
:

insti-

qusedam
cla
:

ecclesia

sub

ss

Landoaldo
successio

/Egidii
etc.

de

Normannis
ecclesia

dirinitus

corporis

translatio

Theodardo Trajecium ab eo
el

hujua
:

facla

In

territis
'V.A
l

nova

exstmcta

episcopatum
tus a

603.

Cap.
:

ii.

Episcopa-

w.
ad

Sacri feretri

cum

parte corporis Lrans-

latio

castra

Leodiensiom

ante

Bullionium
5

pnisio
ti

Sancto egregie administrataa ejusdem de Bede sua Vita Beptennio acla Stabule:

miracula ea

occasione

patrala

557,
in
,

xvi,
:

Li-

605.

Cap.
:

mi.

Meiliiiis

ad

episcopalem

psanothecs solemnis adventue

nis

castra

Hugo-

paanitentia el morbns divinitus inflicius pia mors castri deditio 560. 5 xvn. Lipsanolheca nou sine miraculis Leodinm relala, el pretfo:

cathedram suam disciplina eeclesiastica restilnChristum adducli Taxandri aliique ad ta congressus cum S, WiHibrordo 608. Cap. i\. He: ,

lisicnsis

partlienon,
:

Sancto auctore,

;i

s.

Lan,

B6 axornata

(estom

annnum decretum
\
.

dusB aliss

drada

condiloa

ejnsdem

virginis apparilio

et

Septembris Tomus

sepul-

xvm
sepullura

INDEX SANCTORUM
miraculose ab codem procurala
el
:

8S.

ivtas ineerta
lii[iins

ulriusque geata
si

cum

S.

Ivano
luerii,
:

anres-

Bobertoi
ti

Oda ad aanctimoniam
v.
:

mflamma-

Rorzivoji nillus,

mnquain
clarnm

610.

Cap.

Pippini
S.

toa

reprehensns
Legiaa

cnm Alpaide pellicaHuberli Romana profectio

;

savii

346.

v-

Sanctae
miraculis

marlyrinm
:

sepnlcrum mox

Tetinense ccemeterium
corpns Pra-

antiquua

ritw,

et

S.

Lamberli

is

ea

omnis aUerins cadaveris impatiena

ndes
Cap.
,.

m
M(

618. cetera ejnsdem gesta in cansa Alpaidis hujua revelatio S. Sancti martyrium
:

gam

translatnm 349.

vi.
:

Sanclea

corpus

post

|., ,,,;;>

facta

corporis ejus translalio Tra-

iecium

el

sepultura

ibidem

prodigiis

illuslris

Incendium templi repertum ejusdem tumba gypsca, ei argenlea capitis theca exhibentur : trapars peditio de quadam Cruciflxi imagine
:

614

pli

miraculo

clara

reliqniae

alisa

Pragae

el

Leontius
oAsterio

mart.

Romanus, qui
in

colitur in

moNo-

Ulyssipone 352.Vita, auctore Ckristanno de Scha-

Hnrensi

Belvetia.
nsi

Comm.
fuimos,

i.

litia

auctorum,
ad
ll<,,
'l
'

quibus
Sancti

el

mona-

sterii,

corpns

iranslatnm est

monacho, Sancta pronepote, ex editionc BoBdlbini, Hb.i, cap. 40 Epitomes Rerum Bohemicarum. Pr*fatio 354. Cap. i. Bulln.

huslai

seculo xvii 195. g ii. Sancli nomen , martyrium aliaque huc spectantia; cnltns insignis 197. |
ni.

garornm
versio
:

ei

Moravomm
in

ad

Christi

fidem

con-

Borzivoji

Bohemiae
conjux S.
:

ducis
et

baptismus,
religio

Sacellum

et

altare

Sanrto tonstrucla;
populi per

li-

exsilium, reditns
Cap.
11.

ducatum,

355.

psanolhecse splendide
niiin

exornalse;

an-

Borzivoji
:

Ludmilla ad Gdem
sanclae Viduse vir-

iuniiiiMis;

jnbiieum
a

solemniler inslHulum

conversa
lules,

ntriusque proles
in

anno
I

moccxlvh,
Varii

Iranslalione
;

cenlesimo

199.

socessus
ei

arrrni

Tetim nsein,
iii.

marty-

iv.

Miracula et beneficia

febres sanalaa
204.
\

801.

rium

sepultura

358.

Cap.

Sanctae parris.

morbi

sublati

\i.
g

Pleurilis

cidarum
reperlnm
Hi

pcena

Dragomira
:

Wenceslao
puer
con361

aliaeque

a?gritudines

curalsa
et

206.

rn,

Mori-

aliquamdin relegata
,

Sanclae corpus incorrnptnm

:

bundis pluribusvila

sanitas, aliia facultos

BcclesisSa209.

et

Pragam translalnm
Alamandus

cramenta
viii.

suscipiendi
ac
el

concesso

Iraclus, ibidem ereclus

Egre

pericnlose parturientibns colla-

Ludovicus
scopus
pideos
\1111s

Cardinalis juxta
piuev.

archiepila-

tum solatium
opiniono
213.

auxilium 144.
el

i\.

(nfiantes,

Arelatensis,
in
liiilla

Salonae

Campos
s
i.
:

morlui, vita
I

sacro Baptismate donati

Provincia
ponlificia

Comm.
Ocatis
,

LndocultUS

\.

tcera

fceda
el

ac periculosa sublata 215.

loiius

atJseriplus

xi.

Membrorom
2\~.
f

corporis

lumodebi-

ipsins,
siea

el

Oilicium
:

diu

intermissnm,
ex
ipso

po-

res
lia

abacli
el

xn.

Membra enervata,
vigori

resumplnm
4:ic>.

hodiernus
Acta Beati
<]ui
iie

reliquiarum ipsius

contracta
Variaa

uaturali

reddila 219.
el

staius
alii
|

n.

Ms.

daiula

xm.
ctae

corporis

partes,

laesaa

gravibus

quidam seriptores,
Beati
patria
et gesta
iv.

e^erunt 438.
variae,

doloribus
223.

aflectae,
g

ad

pristinum

statum

redu-

111.

natales,

dignitalea

xiv.

Varii

submersionis periculo
vilam
revocati
pericli-

officiaque
se

erepti,

afii

opinione morlui ad
!;

139.

w
lantes
iuiii

usque ad concilium BasileenGesta Ludovici in concilio Bafuit

sublimi
'111. %

delapsi

et

de

vita

sileensi,

in

quo non

ab initio,
442.

sed postea
5

servati

x\i. Varii

planslris et reprolrili,

praecipuam anclorilatem
secuiio
si

habuil
in

gravium mole
el

v.

ProJu-

oppressi

ac

vul-

gestorum
ad

Ludovici

neribus
Plures
\

concilio Basileenv
-

mortis

periculo

liberati

229.

xvn.
232.

usque
varia

finem

morbo

schismalis 445.

vi.

comitiali et
el

hernia

liberati.

dicia

xvin.
233.

Ctecilas

oculorum
ac
j|

incommoda sub-

variurum de gestis B. Ludovici eum

:

Basileensibus

reratantur
in

illi,

lata

xix. Muli
235. 236.

qui

surdi loquelae et audi-

negant,
ob-

ipsum pcenituisse gestorum

Gesla
Reaii
:

tus

usu

donati
suhlala
libertaa

xx.
|

veneflcia

xxi.

captivis
ficia

impetrata
Camiliis

Daemones expulsi Amentibus ratio, : is. 5 xxn. Bene:,,

concilio 450. vir.

posl

concilium

iium

beata
455.

mors,
Vita,

usque ad sepultura, epitaphia,

mi\t$.

racnla

varia

eisdera

auctore

seu

personis
;

anonymo,
Cap.
i.

ex

collata

Hubea
natales,

Vallis.

xxni.
stincla
;

Lnes pecudum abacta

beneficia
it.

Prologi-s 458.
?esi a

incendia exMiraci la

Beali
et

dignitales,
n.

alia

collata

243.

va ria, obilus
Beati

se-

Recentioiu, auctore
ro
,

pullura 459. C.ve.

p.

Leodegario

Miracnla

Maye-

posl mor-

tcm
15

Murensts
245.

monastertx
\itf.ndix
el

decano,

$x

ManuSyi.l

460

scnptis
16

Lnlhardus
inferiuris

comes

conf.

in

Clivia,

ducatu

Lucia
H,ST
-

vidua

Gem
1.

ous

MM. Roma.

cwT.
:

Cultu
:

Sanctorum
el

antiquis^

simns

Acla

fahulosa
n.

horum ex Adoneeompaleestra

Germaniae. Comm. ea.i:v. 1. San'" illustregenus; parenirs; memoria apud seriei P* ors. horum mulliplex anachronismus
11

pendium
tyrii
1( >

286. |

Terapus

"

"

Sancli

mar289
el
g
,.

conjux

ac

liberi;

nlii

etiam

hc

scnptorum anachronismi
111

108.

ni.

Memo-

LudnuUa
patrona Dies,
cus

vidua

mart.,
in

Tetinae

Bohemiae duciasa Bohemia. Comm. piubf.

Inscripta est
,

109

JITA

aslis

c lls;

Viia

metrica

hic danda

RhTTHICA
Lovaniensi,

auctore
edita

qnibua
:

Martyrologiis
Offitia
:

ex Legenda
collata

lo-

anonymo, anno US5, n

marlyrii

ejus ecclesiastica

el

ge-

miua
da.

resliviias

Vila

auctore
339.
_

Christianno
Sanctsa

loiutnst ctBodtccnsx

cumuss. apographis, ConfluenUno, Co-

dan-

n
M

Vitaa
iles,

aliae

M>s

n.

patria,

\njns
;

W.
1

ethnica educatio, ei conjux Borzihujus ad fidem conversio ei bapiismns 111. Ludmillae, idolis mullum
addiclae
et

M,
ro

icrinus

ril

"<

mstrucUo

baptismus
in

Melihna
Faetis

Borzivoji

religionis er^
el

valeriano. Vide mart. Marcianopoli

et

valcrianus
in

exiUum:ilUus
'

ex
gio
15

Moesia

jnwqw
Uhl
li

Bohemiam
344.
\

Grmcis
episc.

reditua
s.

Bomano

oia

Martyroh29

nunificentia

,v.

Ludmilte

BoraTo.08
abdicavit
:

ducolnm
hujus

MamUianus
ilam
S

qnam

probabilius

num-

Panonnitanus
Svi.loge
in

m
iiist.

maris

annus

emortnalii

Elrusci.

i.Sanctmomen

Fasi is recentioribus et eul

tus

AD TOMUM V SEFTKMBRIS.
tus
variis
,

XIX

diebas

corporis

pars

major Suanae
15.
s

in Tuscia

uliffique partes aliis

tocis

u.

De
:

deque cultu ac lustraUone corporis bre ignota

tnr
:

gesta

S-

probatffl, ex (|uibus varia

his

Mamiliano agunt Acta varia fldei non dantur de Sancto

el

satis

ex

de state, dignitate gestisqoe

probabiliora invesliganlar

obitu S.
5

Mami-

liani

s.

m. Utrura

;P.ctrus
Memoria

Arbuesius
io

Canonicus

regularia pb bi
:

Mart.
i

necesse videatur, daos admitlere Mamiliaoos diversos ex Aclis

slel

arangusts
in

Qispania.
:

Comm.
Cuttus

modo

landatis:

el

an saliscon.'il

Marlyrologiis
scripla
:

\ ita

de dignitate S. Mamiliani Vide Abundiut Chalcide

iu ct

intioribus

ejnsdem
Beati
el

compendium
:

16 Marcianus cnni Abundio. 18 Methodius

STkLOfii
\.i: 11-

excudendam
Gra&cia.
tes

7jk.
:

u.

patria

paren:

episc.
'

mart.

nobiles

majores, fratres
litterarum
el

Bororea

pia

Locus

episcopatus

martyrii
alia

educatio:
"
i:i
' :

studia

prjesertim

Bono

dobitatiooibos

obnoxius
pars

ati
j

fere

magislerii

doctoratus

laurea

729,
.

m.

omoia ad Sanctum spectantia 768,

s.

u.

Scripta
perdita

Fil

Canonicus
:

Regularis

Cfflsaraugustffl

deinde

Methodii

quorum

magna

inquisitor

tmcidatur

ex

odio
738.
g

fidei
pr.

annu
Ecctesiai
:

enumerantur 15 Maximus Tbeodotus

.

770
el

dies

el

adjuncta

mortis

Asclepiodote
et

MM.
in

metropolitanaa

Cfflsaraugustanffl
:

luctus

Beati

iu

vico

inter

Philippopolim
pr
f.\

Adrianopolim

honoriOca
effusi ~
:i: >
.

sepultura

sanguinis
el

ibidem
prodi
posl
1

anle

Tbracia.
in

Sanctomm memoria FasUs maxime Gracorum Acta ab auciore

Comm.
:

effervescenlis
v.

multiplicati

Cultus
:

1'jns

non

diu

contemporaneo videnlur Bcripta et Bde digna 30. Acta ex Ms. MedictBo reyis Franco, ,

rnm
iin.mi

interprete J.
:

S. Cap.

i.

Persecutio Maxi-

ab Hispanis regibus Ferdinando et Blisabetha ipsi erectum lampadrs e\ decreto civitalis appen
:

lem

inchoatus

sepulcrum

marmoreum

Maximi ct Asclehorum certamina HarcianopoU piodotae obi Theodotus tyrannum objurgans eUam comSS.
:
, ,

comprebensio

sffl

cullus

inter

casus

exceplos
738.
5

in
vi.

decreto
Aiiquol

Urbani VIII PP.

Beali apparitiones

dcclaratus
.

prehenditur
tnr
intle

et

torquetur
,

34.

Cap.

ii.

Hartyres

stem

patrocinium adversus pevaria morborara genera sanata duo moret

:

ducontoi' Adrianopolim
:

ibiqae rursum cracian-

tuivitffl redditi

740. vn. Alia miracula percjus

ad

locum

marlyrii

ducti

capite

dem palrocinium
et reliquiffl

impetrata

minuunlur 17 Myro cum Heraclide, Vide Ueractides.

34

similiter

illustratffl

lumulus, imaginej 749 l vm. Alia

,

quffldam

miracula
relata

vel

beneficia

in

libro

Informationnm

744.

ix.
et
,

Bealiflcatio

Petri a

Carolo
,

17 IMarcissus
,

et

Cresccntio

MM.

Kom;r

ex
471

ab Papa ad finem perducitur 747. $ x. Ab Alexandro v 11 Beatis adscribitur: beaQagilota

,

ac

IV

V imperatore , Hispaniarum regibus

Philippis

III

Alexandro VII

MartyrologiU et Actis 15 Nicetas Gothus marl.

S. Laurentii
in

tificationis

solemnitas Romaa

in

basilicn

s.

pe-

Golhia ultra Islrum.

cullns
:

Commv
et

rn.Ev. * Celebris

Sancti

locus

triperacta: corpus in pretiosum sacellum translaiuin 749. Vu\ Bbivis cr Uelatione Italica
,

tempus martyru iavestiganlur nonnulla ile conversione Gothorum observala Acia Graeca edemla 38. Acta ex codice Ms. hihliothecm reyi& cum antiqua versione subinde correcta
:

Romw
17

impressa

753
in
,

Petrus

cum Lamberto. VideLambertus,

presb.,
vico

15 Philolheus
ris
Asiffl.

Myrmice

Mino13

Sylloge
mart.

ex

tienolooiis

aliisque
1

40

Fastis

maxime Grmcorum
,

15 Nicomedes

presb.

mart.

1.
:

COLTu
bris
iu

et

gestis.

Comm. de Sancli memoria celeRomsa.

15 Porphyrios

ex Fastis maxime Grmco:i t

rum
i(y

Martyrologiis

Acia

gemina
:

ijuorum

Principius

episc.

Cenomanensis
cultus
:

in
:

Gallia.

prima suspeclae, attera nullius fidei ecclesia ct coemeterium Roms ipsi olim dicata 5. n. Sancti corpus a S. Paschale l in ecclesiam S. Praxe;ui Mediolaa dis translatum iu ecclesia s.
: i

Comm.

i'ni;\,

Sancti

Acta

tempus
ex
tiabil

episcopatus

329.

Vm,

auctore

anonymo,
editis a

Ms

Cenomanensi

collatq

cum
in

lonio Actis

331
Nuceriffl
Italia
,

Vincenlii

quicsca! H.

sj

m.

Alia loca Sancti cultu

16 Priscianus mart.

rx apo-

aut reliquiis iltustrata

16 Ninianus episc.
lns
,

12
Australium
Apostoiiist.

yraphis Hieronymianit

:ai

Pictoritin
in
,

Cauiinki

1.

1
,

Casai

Scolia. sedis

Com.m.

chit.
cti

Piclorum
:

t-t

^piscopalis
.

Sansus-

nostri notilia

tempus emorluale
:JI8.
j

el

cepti apostolatus exordia

Cli

n.

Variae
,

Sanaliffl

17

i-tcginaldus eremita cultus

Offlen&i

ui

ecclesis

M.N

nnstri

Vit83

quarum
:

nna

fahulosa
ejus

minime
qua
s.

authenlicffl

gestorum

usque

ad

prope Flexiamin provincia Andegavensi. STLLOGE. g I. Corporis tiaiislalio ciillus mira,

,

episcopatum exiis compendium 324,

Niniani gesta
:

}m,
Cullus
:

Iteti-

cula
certa
18

626.

n.

DeaU

ffltas,

et

gesla

parnm
SS8

miracula in vita patrala

324.
gloria
g

varia scriptorum

etogia
:

iv.

ejus

Regnifridus

aul

Bainfridus

com
,

Deaiderio.

antiquus et legitimus
a

poslhuma

scripta

Vide Desiderius.
\H Itirhanlis
Alsatia.
,

nouuultis

illi

atribnta

327

imperalrix
imst.
jjexta
:

et

virgo
ifl

Aadluviffl
Fastia

iu

Syll.
:

Sanctffl
:

raemo-\m

ria el cultus

evauiinata

elo^ium ei I*re-

viario Argenlinensi
\'\

miracula

15

0, v^ranna nyma in
,

vel

Esch

Oranda virgo cum prope oppidum

socia

anoin

Raimbertns conf. , ac irerisimiliterabbas Leuconaensis in pagoPicardin Wimacensi

Rithbertus aul

Beres

Lotharingia.

Sylloqb.

De

loco,

ubi

Beata coli-

79
vel

Rodingus

Chraudingus

fundator et abbas
Bel-

XX
BellHocensis
,

INDEX SANCTORUM
prope

Bellum-Iocum
| i.

in

pania
nasterii

Galliee.
,

Conu, hiky.
condidil
cultus
f
:

Nolilia

Cammoin

qood
:

memoria
el

Sancti

Martyrologiis

recentior

antiquos:

ex

17

X
ctffl

heodora
nolitia
:

matrona
untle

Ronrn Stlloqb. San:

VirUs
5
ii.
ili

01183

edenda

menUo

illinsapud vaiios 508.

hausla

memoria

in

Kastis

Sancii palria

episcopatus oon satis

incerta
:

pro-

nonnullis

corporis Ariniano

Roraara translatio

cbronolaxis
:

rila

monastica
:

m
curn

Tabnleii

Waslogium ab
l"
S.
I

eo conditum

annus
B.

1."i

Theodotus

Mavimo

etc.

Vide

Ma n~

rtualis

Vita

auctore

forte

Hichardo abbate
Uabillonii
Sancli
in
:

Vitmi seculo
Benedict.

m.

exeditione
2.

18

mus etc. Thomas

Villanova
,

archiepi*i\
S.
s

cn.mioinciiid
,

sec.

part.
:

Cap.

i.

Eleemosynaris
in Hispania

Ord.

Augnstini
t.

Valentiaj

Galliam
secessus

advcntus
in

monachatus
,

in

Comm.
,

piuev.
el
,

Acto

Sancti
799.

Tabuleio
expulsio
.

peregrinatio
erectio

eremum Romana
Cap.

atque
el

inde
:

quibus conscripla

quae

edenda

reditus

Locus
cti

ii
'.';

annus
iii.

nalalis

parentes ac genus San-

monasterii
reliquis
trata
:

5*3,

m.

Privilegia

el

bona
in

monasterio per ipsum

impeel

Sancti chronologice deducta usque ad solemnem professionem in Ordine

801.

Sludia

secessus

eremum

sancta

mors

Eremitarum

iv.

S.
,

Augustini
obiil

ac

sacerdolium 803,
in

sepnltura

516
et

Miinia

i|u;i'

Sanctus

provincia sua

16 Rogellius
Eispania.

Servio-Deo
bist.

MM.

Cordubae
cullu
,

in

usque ad annura

mmwmv,

chronologice dispo808.
,

Stll.

De

eorum

ei

nunlur 806.
Fuii

\.

Reliqua ofliciorura chronotaxis

martyi
15

io

per S. Eulogium scripto

336
,

producilur nsque ad
Carolo
;

annum mdxlit,
a in

m,
et
\

Rolandus

de

Medicis
iu

anachoreta

Borgoni
CuI-

imperatori

concionibns
Indias 811.
eligitur
|
;

ditionis Palavicinsa
tus

tlalia.

Comm.

pr.ev.

consiliis

misit discipulos

M
lii-

Beali

Acla

el
,

Miracula

edenda ex mann-

[nvitus
teras

archiepiscopus
ad

Valentinns
sui

scriptis

H7.
tfs.

Vita

auctore

synchrono

ex

ipsius

Ordinis

Priorem generalem

codice

bibliothecm Mediceea

auctore

[nseltnino de
tfs,

M9. Miracola, Raimundis notario Cre*

122

Hieronymum
814.

vin.

monensi, ex eodice
Ilppendix

bibliolhecw Hedicwee 124.

vocatus non
8ir>.

Seripandum et hujus ad ipsum Sanctus ad concilium Tridentinum ivil synodos dioecesanas inslituit
;

ix.

De
I)e

anno
scriplis
g

ac

die

Sancti

eraorluali

818.

s
sditi

x.

Santii

ac

variis

eorum

bus B20.
et

t 17

kJahn Oalyrus
'

moilo edenda
conf.
fttediolani.
in

Acta Sancli quo ordineac quibus instrumenlis illustranda

xi.

Comm.
et
,

piuev.

|
:

823.

Vita
.

prima,

auctore

Joanne
,

Sancti
a

memoria
s.

Muynaamico

Martyrologiis

cultus
el

tonio

episcopo

eloginm
'

Segobricensi

Sancti

Ambrosio
:

scriplum

Vita

familiari 825.

''"

composila
ls; >

Vita altera,, ex Serie

qualiscumque
Refutantur
el

Actorum

vitae

chronoopiniones

lims
de
tur
sia

"

vuriae

anno morlis Sancli,

obiisse
,

tempus, quo vide,.

assignalur

in canonizalione 828. Vita pnouxion, auriurc Michaele Salonio , comvo , ex processibus ad beatificationem el testimoniis dignis Hispafide

t88, s.
,

Controver:

""'
Libeb

r<tiiu,
1.

de

possessione
in

corporis

Satyri

Sanctus

apud s. Victorem, ubicorpus postea servalum (94. \ w.\\\vemi (,[ translalio corporum SS. Victoris et
?
alvri
:i11

illus

ecclesia

Portiana

uv Latine reddita interpretes J. P. Cap. 1. Sancli natales parente, et

,

horum
tutes
111

praaclara

rlus 835. Cap.

al

ii.

Sancti vir-

puerilia

insignis in

pauperes miseriartes

ovam ecclesiam
argenleas
493.

cordia 838.

Cap.
et

m.
illas

Liberales docet
iv.

ac

Iheoac

translalio

capitum

iogiam
pielalis

1,1

tnecas

discit,

Acta

magna

inRenii

sive

Fukebbis,

Oratio
edilione

auctore

$.

Ambrosio,
Ambrosii,
Au,l,n,,u,

fama 840. Cap.

ex

Institutum Eremitarum

"'"'-""" "/"''"'" Suni collata. Cap.

(1

S.

Augustini
in

S
i.

cum editione
,,,,,

amplecUtur;
lyrocinio

habitum induit Salexcellit

manto,
Cap
v.

virtulibus

841.
;

"""^ PMtris s.,i loquiiur; exponil insignem carUatem qw nvicem eranl conjunctissimi et vana Satyri officia recensel L9G Cap

pielate

Solemnem
initiatur;
vi.

professionem
proficit

nuncupal
pro
et

sacerdotio
843.
''
'

in exercitio
,

rirtutis

Cap.
ticil

Docet

Theologiam
in

confru-

!"

cet: s

'

,m doIor

^morte
8ua

S.

Satyri,

quemAm-

mirabili doctrina,
vii.

efficacia

morte
!lua

ctu

845.

Cap.

PericOIis

Qaufra Po
""
*

QOn ;""

sublractum doereptus, baplismum

scd
illum

Virmtea

verbi

Dei prav

cone
Carolo
Cap.

requisitas
\

schismatico,

docet alios et exercet ipse; imperalQri a concionibus eligitur 847.

I.

demde ... acclesia r.aiimiu-a susripit 499 (, ! S^cti verecundia, caslitas, lemperanUa* Jusm a ;i!,;, "i"" vniu.,s:
>

sexus

AmbrosiussuT

Conscientiarum moderator mriusqno ai vitam perfectiorera 9.. r A p. ix. in

oratione et
rapitur
in

vm.

umii.es

perdu-

ei

concionibus
Cap.
x.

frequenter

~02.
u
.

ecstasim
855.
xii.

851
xi.

Vita,

^^mbntafrequentercorrecta Servio-DeocumRogellio.VideJiooeH

toreanoymo"rf
s OS

Futura

prmmsni
ali

Cap.

npeuit857. Cap.

Dsmones
ab
860.
aliis
;

wwrtuur iam
P rfflflcitur
.

Obinsignem prudentiam
quara
bis
loti

imperatorc

variis

"SSmeriusepisR conf.Abrincis

TUZXSi "*"
*
S, -'"''-

>'

"

in

cu

convenUbus;
raiio

provinCap.

'

8 be mandi

hordierna

SS

b-

exponitur

GubernandiratiodumtoUprovincifflprmest
-

.Vnlia.

Svuo^

Dis Puli '^- XIV ,;,,, ahquot Sancti recensentur V X Amor el " ,'",
:

seu
et

fihi

spirituales

elogio illustrantur

reverentia,

qua

fuit in

\ai
"

,t

"-. -****,*;
Vide Soerate,.

totes^

awhi episcopatum

Gnmalensem

renuit

Stephaaua cum Socrate

'

. arrKipni^ arcniepBcopatum

"' Ex ^'enlia admiltit Valentmnm, e t consecratur

874

\I>

TOMUM
gau878.
in

V SEPTEMBRIS.
do
bI

\\i

Hii
ei

Libkh
extra
K7(>.

ii.

Cai.

i.

muros commoralur
Cap.
ii.

Valentiam proficiscitui conventu sui in

danda;
"iiat.i

apparitiones
posl

Sancti

plaribus 976.
g el

beneftcia

oMlum
usum
olei

u,

tte

Ordinia
ilio

Magno
el

incolarum
l

neflcia

impetrala
sepulcri
.

per

terraa

florum
eidera

ecclesiam ad

suam

iiirrilitur

prnn.is

ipsius

atque
g

ei

tampade

convertii

carcerem

xenodochium
domestica
880.
in

sepulcro appensa 979.

nt
tales habili,

m.

(nfantes mortui vel

Cap.

iii.

Archiepiscopus
victn,

paupertatem Berval
ac mtnistros

ad

viiam revocali 980. 5i\. inv.

veslitu,
iv.

supellectile

Cap.

lantcs

moribundi ad sanilatem reducti984.

moril
<li

Dicecesim
adjutores

perlustral
sibi

regimi-

Plures

el
.

medicis desperati

pa-

nc

deligil
et

884.

Cap. v.

Synodum
liber-ta

trocinante

dicecesanam celebrat

immunilalem ac

vi.

Sancto ad sanitatem deducti 983. Egre partnrientes liberal, el viva prole

985.
|

tem ecclesiasticam memorabili fortitudinis exempropugnat 886. Cap. vi. Cuicumque neplo
goiio

donala?

vn,

Claudi
986.
\

el

debiles
Caeci,

membrolaborantes

rum
(ytici

osui
,

restituti

vm

muta, paraangina, plael

orationera

praemitlens

felicem

eventum sortitur 891. Cap a Deo edocelor 893. Cap.

cti

vii.

semper Orans, occulla

Humilitas sanpraesertim

podagra
988.
j

item

et

aslhmate

curati
'_'a',

i\.

Strumra, ulcera,

mii.

tumores, cordis palpilatio, cancer

'.ik'.i.

dolor

PraesuJis

et

comitas
Cap.
i\.

erga

omnes
csesari
.

colicus sublata
ciila

Reliqua Sancli miracollei la

pauperes
parce

897.

Consanguineis
.

egenis

ex

variis aucloribus

990

admodum mntuam petenli

subtrahal 901
gilat,

succurril

ac

pecuniam
pauperibus
sdsb
invi-

diu

resistil

ne

Cap. k.

Solicile

domui
Cap.

famulos ad virtulem stimulai doctrina, prav

15

alerianus

mart. Tbrenorchii
pb bv.
i

in

ducalu Dnrin

mio,
tis

amore,
vita

exemplo
aliis

.0i.
,

m.

Castita-

gundiffi.

Cohm.
;

Wemoria Sancli

tota

amanlissimus
\>\\.

eamdem
Cap.

virtutem
pasto
cor-

Marryrologiis
res
silica

AcLa

martyrii,

eorumque auclo
baui,
15,
..

etiam impetral
ris

908. Cap.

mi. Boni

13.

ii.

Locus ac
;

Lempus marlyrii;
anliquitas

munus

exsequitur

\m.
Eximia
.

in

ipsi

erecta

cultus

ripiendis

delictis

mansueludinem
srt

severilati

pru-

Cultus
lalio
;

antiqui

continuatio;
ejus

reliquiarum
in
i\.
i|

trans-

denter prseponil 944. Cap.

caritale

nummi
ipsi

nomine
i

ili;

nova ecreliquin

subdilorum
bos
clericos

necessilatibus

occurril

el

improCap.
\*.
icvi.

clesia a

consecrata
dissipalae

Sancli

ad

frugem

revocal

917.

Calvinistis

seculo xvi
el

pene
alibi

omnes;
19.

EJjusdem

materiae
,

proseculio

920.

Cap.
.

cultus
sio,

hodiernns Threnorchii
impressis
.

Pas-

Suorum
consuht
;

praesertim
facilis

ecclesiasticorum

bonori
in

auctore anonymo,
et

ex variis exemplaribus
collatis
21
.

esl

ad

ignoscendum
924.

et

reos

M$$,

inter se

Passio

pcenilentes
caritas

benignus

Cap.

xyii.
el

Sancti
e [enos

^ltbra
ckiensi,
fletio

auctore
ex

ac liberaliias erjga mendicos pudibundos 927. Cap. xviii Caritas cujuscumque conditionis homines ac
ecclesiaslicos

monacho TrenorCkronico ejusdcm loci, editoaCkif

Falcone
23.

in

omnes
in

'!

Tuenino

Translatio

bt

Miracola,

primo

auctore eodem Falcone,

lii

ex editionibus Chifflei i i

paoperes
viros ac

930.

Cap.

xix.

.\lmiiii-

centia

erga

matronas nobiles pro

Cap.

slatu
ei
[a

suo

indigentes

932.

\\.

Liberalitas

pauperes
infantium
ilium ejus,
parcitas

puellas

matrimonio jnngendas;
934.

cura

Juenini 26. Tdanslatio Miraci v. Garnerio monacko Trenon kiensi, ex edilionibus Ckiffietti et Juenini fl 17 Valerianus, Macrinus, el Gordianus MM
rt

auctore

expositorora

Cap.

xxi.

Gauhi

Hartyrolo
Victor
rn.i
\

iii

183
,

dum

stipis

erogandae datur occasio;

eroget;
Cap.
exstructio

III
i.

erga

se,

quo plus
937.

Casini Papa Anliqnus Beali

el

in

Italia.
:

Comh.
bic
i

cuIIds

quare
?ocai

duorum
xxhi.
xxiv.

collegiorum
miraculis

xxii.

Saocti
.

lantum
beat?
ctiones

Beatus dicatur
\liquol

an
;

martyr

dele-

eleemosynaB

illustranlur

941

Cap.
Cap.

ejus elogia

Officium, cujus

Ejusdem
divinitus
el

materisa
se

prosecutio

945

propriaa

dantur

'i'A.

n.

Calumniaa

Archiepiscopatu

abdicare

desiderans,
corripitur;

gravissimffi, a
futatffl

variis
ni.

Deato impacla), solidc con

Beati,
a

mortem
luctus

praenoscit;

morbo
Cap.

375.
[ibro

A.cla

variis

conscri-

preces
in

populi

948.

xxv.

Bonis

pta,
illius

<*\

tertio

Chronici Cas

nsis
i\

danda
Deali
,

omnibus
951.
Cap.

pauperes
xxvi.
;

erogatis,

sancte

moritur
obitus

aucloritas vindicatur 378.

:

aa-

Luctus ac
ac
^

ploratus ex

ejus nuntio
RIA

exsequiaa

sepullura
I.

984.

Gloal>

&ANCTI
obitu,
Causaa

POSTHUMA,
processus

Sancli

CUltUS

prmclari chronotoxis geslorum usque Casinum adiit, <-i quaadam in ins controlocorum notilia 380. -\ Prfiepositns Caversa
tales
iIiini
:

ipso
|
ii.

ad

beatificationem
959,
et
5

957.
in.

puanus,

deinde Casinensis abbas

:

eligitur
:

promotio;

bealiucatio
Officinra
facla
;

tur Constantinopolim
interesl conciliis
I
:

Cardinalis creatur

variis
;i.s;i.

Extensio

tacoltatis
et

dicendi

de

Beato semel
962.

iterum

Missam Acta Romie

ca-

Caatrum

oovom
el

ffidiHcal

\i

Monasteriorum Tremitensis
CasinensiG
post
vii.

Sublacensis
''t

usque ad
soiemnora
bris

declarationem
=

faciendse

solemnis

reformatio
consecratio,

ecclesiac

instauralio

Dooizationis

i\

Acla
,

reliqua
die

usque
\.

ad

quam Lotnm cqpnobium

:

inno-

canonizationera

prima
965.
|

NovemBullae

vatur386.

Plurimac dooationes ad ordinera

anni

HDCLvm celebratam
in

canonizationis

duas partes

divisee

pors pri-

violala ecclesia Cachronologicum reductae inlerdicto dies ideoque ad aliqnol sinensis,

ma, coDlioens Sancti Vitam 967. vi. Miracula rite approb ita ordo bealiflcationis el canoni;

snpposita
g

donol

ura

aliarnm chronolaxis 390.

ad conciliandom

vui.

Gesta Desiderii
VII

cum S
aliosque

zationis 970.

vii.

tndolgentisa
;

Gdelibus

con-

Gregorio
principes
rico

Robertum
:

Guiscardum,
reiiqua

ressa
ct

oivasioiic raiKniizatioriis

solemnia
\

Romaa
sa-

Norraonnos
rege
,

ejusdem gesta cum Henanle

pontiflca-

alibi

hanc
Missae
allaria

subsecuta
posl

972.

vm.
;

Bxtensio
loca

Germaniffl

Officii

et

canonizotionem
;

hmi ejusdem
cui
'lni

:t .:i.

ix.

Mors Gregorii Papsa \n.

Desideriua
; ,

Cra

el

variis
et

Saulo erecta roli(|ui;r rjtis lnris honorats 974. Mnuci la ex Sahnio

,

reluctans

substituitur
\

as-

sumpto

Domine
,

ictoria

in

gesta

ipsins

filus.

Miracula unde accepta

el

quomo-

pontiflcatu

ac

healus

obitus

Mfi.

Vita

ex

XXII

INDEX SANCTORUM
ttb.
lii

(t

Chroniei
[n0(
rt

Cannensis,
Pttro
a

awttonbw DiacoM, w *ret

Varisa variorum

<lon,niones

jos

in

ecclesias S.

Sopbis
:l

el

S.

Angeli CasiDensibus
qui

conflrmatoj
sacris

,,,/,"

tfc

ifeM,
dnplex e

Muratmo
patria
:

Gregorio VII,
180.

Casineasi ecclesisB
Deaiderii
Kcclesiffl

PBOLOGOsWO.CAP.i.BeaUnalales
lescenlia
:

etsancla adoprofcctio ad

interdicil

Cap.

vm.

cum Henrijura
invicte

co

IV conuicssits, in ijuo
:

fnga
:

varia

coenobia
II

Victore

a IX perquam carns, et commendatus Casinense iostiiulum

Uoni
Cap.
:

melur
I;i
;

communio

cum Cluniaceasibus
123.

sanct-

variffl

transactiones

Cap.

ix.

Beaiua
:

amplectitur
o
,,i

LOS.

n.

fnsignis

Beaii

visio

Gregorium Vll
cura
circa

fugieutem
in

benigne fovet
indigentes

abbatem
sui
:

gesta

osqne ad Cardinala-

berii ducis donationes

gratiam Desiderii
el

ejus

interesl

coocilio

Melfltaoo

W3. Cap.
prospicil
:

iii.

rem

litterariam

425.

obii

hooori
pro

alilitatique
II

rem
:

Cap. x.
inyilus

Hortuo Gregorio VII, diu

substituitur

reluctans ct
,

sacram augel
coenobia
noiiii

Alexandro

Romam
al

petil

Desiderius

qui

depositis
428.

in Sardinia constituil

108. Cap.

iv.

Pontificatus insignibus,

Casinum revertiiur
:

Casinensis

immnnitas obtenta, reformaUo

:

Tti
basiti-

Cap.

xi.

Beatus Papa coronalur

depopulationes
et

Guiberti an:

tensis

Bealo

suscepta

novaa

tipapffl

sacrilegia
xii.

Victoris

exslrnclio

ejusdemqae

pretiosa

exornatio
:

de Saracenis triumphus 430. Cap.

Benevenii celebral Victor
:

Synodura

ill. Cap.

popnli
ns dona
novffl

Nov basHica solemois dedicatio imperalricis Agnead eam coucursns

v.
:

ejus
:

sinum reversi sanctus obitus

eo relicta
16 Villbetta

decreta, et Casupellex sacraab

iii.

Cap.

vi.

Quae
ei

Bealus
quaa
:

coatalerit

432

basilicse

ornamenta,
eediflcia

ium extra claostram

riis

fecerit

tum intra, deque vaCai.

vii.

16 Vorbetta

cum cum

Einbetta.

Vide Eiribetta.

Einbetta. Vide Einbelta.

instauratia et sacratis ecclesiis 417.

INDEX
GHR0N0L0GICUS
SECULO
I.

Stephanus MM.

477
circa

Sub Diocletiano
ub Domitoiano passus dicitur S. Nicome-

304

passus

S.

Ferreolus

S
Cirea

dea presbyter M.

Romee
2

Seeulo

aui foriasse

SS. Heraclides et 467

martyr Viennensis 760 Forte sub Diocletiano passus S. Melhodius, episcopus et doctor 755
Inter 305
et

Myron

episcopi martyres in Cypro

31

Maximus, Tlieodotus
Thracia

et

Ascle30

piodote martyres in

SECULO
Sub Adriano
Prymnesiaa
vel
iu

II.

Post initium hujus seculi dcfuncta dora matrona

S. Ariadne martyr

Romre

S. Theois4

Antonino Pio

Ante medium seculi

epi^oiiiij;

Phrygia Salulari

469

ns
i

defunctus S. Mrdinhinensis
4

Eustorgius

Valerianus

marlyr Treaorchii in Bur):t

774

gundia
Seculo
Moesia

aut 3 s. Uelitina martyr Marcianopoli in 2g

Circa 362 Porphyrius martyr 37 -" 372 Nicetas Gothus, martyr in Gothia ultra istrum
"

^g

i""o 392 ant 393 defunctus Mediolani

S.

Satv185

SECULO
i-one sub
Crescenlio

III.

Forle sub fincm seculi

Vorbelta,
et

Valeriano

passi

Homa?

Narcissus

SS. Einbetta, Villbetta ArgentoraU 315

i

ilofnnctae

ct
,-.

MM.

Seculo
s '"'/"

4 structa basihca S.

Oirca 259 S. Juslinus presbyter raarlyr Romffl

ccdoncm
470
i

Eupbemiaa prope Chal-

v 255
--

,\ il

""'MlHunctnsS. Alhinus episcopus Ut-

gduncnsis

SECULO

u
SECULO V

IV.

*> <
(Jialcedone

^
passi

passa

s.

Buphemia V.
.,...,
,,...

M
Past

tob Dioeletiano
llniinr

SS.

Lucia

et

Geminianus

> SS
nus,

"""

Mareanus S " moce "

'

286 c AJbnndios presbyter, Abundantins 4i aco

et
1

seculi 5, s. Mamertus novam S. "eireoiu M. condit ecclesiam prope Viennam, et

-

medium

|\^enitransfertcorpnsS.FerreoIiet
S
Iwhatii M.

Joannea

Roma

"'

*W>

-..

caput '

Seculo

el

marlyr Ariminensis
"

iidrfuct.K s. keiunctus s Nimanus

Ct

qq

'

J^AustralmmapostoIus

episcopus, '

Picio-

3I8
45

,ilsl< """

"ZJPorte

nus

****

".

- !

JJfaj

chiepiscopoa

"culo 5 defnuctusS.MamilianusarPanormitanus
'

ndm m

Britannja passi

Socra

Aner ol A Pe episcopus Aper 111

d
Tnll ft :_ Tullensis

l)utium 6 defunctus S.

SE-

AD TOMUM V SEPTEMBRIS
SECULO
Vertsimiliter inter
-ill et

VI.

Sub
obill

(incin

secu/i 9 dofuncius

m
el

CUviae

ducaiu

S. Luthardus comes

105
Aichardi

520

S.

Principiua

Secula 9 corpora ss.

lala

Hugonis trans
81
b c
.1

Cenomanensis episcopus

339

Circa 570 aut 580 deftroclus S Sinerius episco780 pus Ahrinmisis v.n deronclus S. Ferreolus episcopua l.emo783 VICOIIMS

SECULO

X.

Seculo 10 aut citius defunctus s. Philotheus presbyter in vico Myrmice Minoris Asia
113

SECULO
Circa

VII

Sub initium
lia

seculi 10 defuncta Andlaviffl in Alsa-

s.

Richardis

imperatrix
S. Apri

virg.
ti

793
i
f,

620 corpus

s. Eupheraiea

Constantinopolim
:

Circa
Seculo

918
ni

corpus

Tullum delatum
74
il

translatum

s c

et

seqq.

Circa
sis

070 s. Lambertus

episcopus
(i

Trajecten''

- ;

'''

'"

,,
l

l-

Cirea 674 s. Lambertus e sede sua expulsus 5*8 f Lnno 681 "<" 682 S. Lambertus sedi suffl restituitur

inter 920 et 929 occiss S. 0 339 Bohemiee ducissa Post paueos annos corpus s. Ludmillai Pragam

probabilius

Ludmilla,

translatum
i,, 978 corpus
s.

951
Apri

532
obiil

inventum

el

elevatum
65 a, 77
Va

Circa 687
Ctrra

S.

Aichardus ant Aichadrus abbas

s"
7

Gerameticensis

fnwm
i-

SCCUli
vel

ilruiniMus in r.iimpam.i
.

S.

Circa 980 translatum leriani mdrtyi i>

Vofl

in

Burgundia corpus S
'"
'

-'

364

Rodingus
ceni
ei

Chraudingus

fundator

Dellilo-

diu

posi

984

defuncta

WiUoniae

tn

Anglia

abbas

508
7'.) Wimacensi Eumenius lortynen

S.

Editha seu Eadgitha

Verisimiliter seculo 7 defunctus S. Rithbertus aul

Raimberlus
Forte
sis

in
7

pago PicardiaB
defunctus
S.

seculo
in

Crela episcopus
7

786
in

Deinde anno incerto corpua ejusdem Sancts ele368 e el seqq. vatum 1000 translata corpora SS. Urondiiel AbunAnno ,l,:t e *> 3* dantii MM.

Seculo
ep.
el

aut h occisi

Alsetia

ss

Uegnifridus iliaeon.

MM.

De iderius 788
*

SECULO
Circa
l<>27

nalus

B.

Victor Papa

380

SFXULO

VIII

Probabilius anno 709 occisus s. Lambertus epi536 d el seqq 518 scopus Trajectensis M. Anno 721 rcl 722 corpus S Lamberli transla-

Anno 1085 morilur S. Gregorius PapaVtl 397ab Anno 1086 eligitur Papa Desiderius abbas,postea 391 e Victor iii, sed electioni non consenlil defunctus I!. Viclor Papa ai, qui lanAnno 1087
dem
electioni

su eodem anno consenseral

373
deeavdis
.

'*t
.

tum Trajecto Leodium

o.'j2

tl

el

seqq

coronatus

fuerat

398
b c

Secuh SperLeonem Tsauricum vel Constantinum Copronymum profanata ecclesia S. Euphemiae, sed mox ejusque corpos projeclum in mare
,

Anno

1098 nata S.

(31

SECI LO inno
1104
defunctus
i

\ll

invenlum

ei

in

Lemnnm

insulam delatum
e
f,

259
a

260
S.

S.

Reginaldus

eremita

m
1

\on

diti

ante

medium

seculi 8 reliquiae

Ferf

provincia Andegavem
Verisimiliter circa

626, 629
307 e
et

reoli

M.

Viennam

translalaa

768 e
ilerum
260 b

1130

iterum translata corpora

seqq,

Anno

796 corpus S. Eiiphemi;e linopolim translatum

oliiil

Constanc

SS. Abundii el Abundanlii H4i corpus s Lamberti i nn0 diensium delatum

Ullll
,

ad

castra

Leo:i:i
'

Seculo 8
gi in

s.

Eugenia

abbatissa

Hohenbur332
in

D
.

Alsalia

IU8
III

aliqua
plura

S.

Bildegardis scripla
hortalur
,i:f<i
''

probal

Forie
tia

seculo

defunctus

S.

Sevoldus

Alsa-

eamque ad
Papa

scribenda

Eugenius
el
-'''I'!

336

inno

1179 defuncla
niniiialinm
iii

S. Bildegardis
dicecesi

virgo,

magi87i>

SECULO
Anno Anno
stini

XI.

stra

Mogunlina 629,
f

ei

seqq

817 Iranslalum
834,

presbyteri
reliquiffl

Romffl corpus S. Nicomnli.s 8 e

SECULO
Circa
1260
,

XIII.

SS

\lc\amlri

PapSB
ul

et

Ju-

presbyteri

MM.

Frisingam,
Emila

videtur,
'

demnctus
Politii

it.

Gandolphus, Ordinis s
S.
FlOCelli

translatae

*W
inarhres Cordubffl
el

'.

i::1

Francisci

in

Sicilia

Anno

8.'J2

Iliiremias

Anno

1265

Iranslaluiii

COrpus

479
h c

102,

104 d

Eoilem anno passi ibidem SS. Rogellius

et

Scrvio-

Dco

336

SECULO

XIV.

Anno

853 S. Columba virgo sanctimonialis Cor618 dubaa martyrio coronatur Anno 875 aut 877 s. Richardis nubit Carolo Crasso

lloc secuio aut citiut obiit .

Oranna

vel

Oranda

postea iniperalori

794 d
imperatrix,
Carolo
ante serrala
et

Escb vico Lolharingiffl inno 1320 elevatum corpus

in

H5
Gandolphi Pran709 l! ''

B.

Mntn
ad

881

s.

Richardia
a

ciscani

prohata

virginitate,

Crasso

discedit

inno 1386
reta
in

obiil
ttalia

B.

Rolandua de medicia anacho147

monaslerium

Andlaviense

fundalum

795 r el aeqq. Probabitiut circa 890 baptizatus Borzivoyus, dus 343 c d e Bohemias, et conjux S. LudmilUe 345 .Xun diu post bapli/.ata iteni S. Ludmilla
SK-

XXIV

INDEX CHRONOLOGICUS
SFXULO XV
Corpns S. Thomffl a Villanova reintegrnm et suave olens 9g 6 Anno 1583 tertio transiata corpora SS. Abundii 308 b et seqq. et Abundantii
i

nno

(582

pertum

(|

inno 1431 inchoatum concilium \nno 1433 Ladovicns Cardinelis

flciscitur

Basileense
Arelalensis

U2
e

ad

concilinra

Basileense

prof

inno 1437 concilium Basileense ab Eugenio Papa

(ransferlur

SECULO
\

XVII.

Ferrariam

143

b c

Anno inno
i{.

19

flnitur

scbisma Basileense
B.

130

nnQ

|g03

natiis

It.

Josephus a Cupertino
et
ei

992

1450 defunctns
E.

Lndovicns Alamandus S.
136

993 d

Cardinalis,

archiepiscopus Arelatensis
B.

inno

I6<M
a

elevatum
Tlmnias

translatum

corpus Tho-

inno
inno Anno

1468 Iranslatom cbrpus

Rolandi de tfe-

mm
IWflO

Viilaoova
a

ns
1484
li.

IM8
1(121

959 ^ Villanova solemniter Beatis

Pelrus

Arbnesins

lii

primus inqui732 e
f

adscribitur

%\
tustratum

sitor in

regno Aragoniae

Anno

solemniter corpus B. 721 e

S. Eugeniae
in

i;

im _

I48S B. Petrus
impiis

Arbuesius inqnisitor Caesaroccisus

dolphi

Franciscani

et seqq.

augustse ab

728, 733

734
Villa-

iwno 1622 sepulcrum

hfflreticis

Alsatia

ab
,|

inno 1488 natus in

nova
i"/'"

Hispania S. Thomas_a

destructum

334

802 h
1489 risilatum corpus s.
el

Anno

1032,
S.

combusto

monasterio

S.

Ruperti

Lamberti,
564
e el

el

BB.
seqq.

corpus

Hildegardis translatum

ad

monaste1177 e

Pelri

Andoletj

rium Eibingense

Eodem anno Lustratum corpus

gini

S. Hildegardis vir(177

inno

1647

translatum

corpus S. Leontii

M. ad

SECULO
inno
Inno
1540
obiit

XVI.
S.

monasterium Murense 196 c d et seqq inno 1652 approbatur ab tnnocentio X cultus immemorabilis It. Petri Arbuesii 739def,740a

Anno
Genuce
Calharina
Flisca

1653 recognits
eremitffl

et

translatae reliquiffl S.

He-

ginaldi

626
a

et seqq.

Adurna vidua
(546
S.

u.t

Anno
in

1(i.'i8

B.

Thomas

Villanora
refertur

solemniler

Thomas Thomas

Villanova

amplectitnr

catalogum

Sanctornra

965

Ordinem

et

Eremilarum
s.

S. Augustini
a

80S c
sacerdolio
f,

Anno
Anno
Inno

seq.

1518

Villanova

Anno
tnno

1063

deranctus

B.

initiatur.

805

806 a

Ord. Min.
1664

Conv.
B,

1544 S.

Thomas

Josephus a Cupertino 992 e et 1010 c

a Villanova

flt

archiepiscof

Petrus

Arbuesins

pus Valentinus

M.
749

solemniter
d
el

814 e

et seqq.

Beatis

adnumeratus

1555 moritur s.

Thomas

seqq.

Villanova

799,

818

(j

et seqq.

Anno Anno

1563 lustratum corpus B.

1576
corpora

SECULO

itolandi

de Me-

XVIII.

ss.

Victoris
et

M.
493

et

Satyri

elevata Mediolani,

ad

novam
l

ecclesiam
el

lranslata

i""" 1737 Catharina Flisca Adurna solemni canonizatione Sanctis adnumerata 175 f, 181 Anno 1753 Josephus a Cupertino solemniler' Beat,s

seqq.

adscriptus

992

c et

1043

et seq.

ACTA

AGTA SANCTORUM

SEPTEMBRIS
TOMUS
QUINTUS

DECIMA QUINTA DIES

SANCTI, QUI XVII KAL. OCTOBRIS

COLUNTUR

Sanctus
Romae.
S.
in

Nicomedes presbyter martyr

S.

Rithbertusaut Raimbertus conf., ac verisimiliter abbas Leuconaensis in

pago Pi-

Valerianus

martyr

Threnorchii
S.

cardiae

Wimacensi.

ducatu Burgundise.
Marcianopoli in Moesia.
\

Aichardus seu Aichadrus, abbas Gemeticensis, in

S. S. S. S. S.

Melitina martyr,

Normannia.
)

Maximus M.
Theodotus M.
Asclepiodote mart.

inter Philippopo-

S.

Emila M.
Hieremias M.

Cordubae
spania.
Clivia,

in

Hi-

lim et Adrianopolim in Thracia.

S, S.

Luthardus comes conf., in

inferioris

ducatu

Porphyrius martyr.
Nicetas

Germaniae.

S.

Gothus martyr,

in

Gothia

ultra

S.

Philotheus presbytcr, in vico Myrmice Minoris

Asiae.
vel
in

Istrum.
S.
S.

Albinus episc. conf.

Lugduni
1

in Gallia.

II

Oranna

Oranda virgo cum socia ano-

ArchiusM.
Archeon M.

Nicomedise in
Bithynia.
in
lt

nyma,

Esch prope

oppidum Beres

in

S.

Lotharingia.

Mamilianus, episcopus Pariormitanus,

insula

Rolandus de Medicis anachoreta, Borgoni

ditionis Palavicinse in Italia.

quadam maris

Etrusci.
,

S.

Aper episcopus
Belgica prima.

conf.

TuIIi

Leucorum

in

S.
S.

Catharina Flisca Adornea vidua, Genuan.

Leontius martyr Romanus, qui colitur

in

monasterio Murensi in Helvetia.

Stpti

mbris Tomus

V.

PK.t;-

PIUETERMISSI ET IN ALIOS DIES RELATI

Bellovacensis

V.

Apprnd

ancti

Luciani

episcopi
translatio
Ms.

AD TOM. VIII SKPT. PaG.782

S
S.
esse
rii

et

martyris

memoratur
S.

ni

Martyrologio
.

Martini
sunt

Betlocacensis

Acta

data

ad

Ancyranis actum est in Macrobio ct xm Septembris. ad S.Seleucus cumaliqnot Sociis hodie in Hierony. mianis et Qpud liabanum annuntiatur Ancq-

mul

ct

Sociis

vui Januar.

rm

in Galatia. Martyres hosce etiam dederunt

et

S. Brachio abbas in Arvernia hodie annuntialur

Galesinius

Ferrarius, sed
alios

a Castellano,

qui

eum
,

Galtice

hic

nominat

luxarunt,

et

hisce addiderunt,

nomina aliquorum ad alia

Sociis

Bravy;

sed in

indice observat,

cumdem
ihidem

loca periinentes.

Nos de Seleuco ejusque

cum S. Brachione guem die memorat Menati in Arvernia

:

ix Fcbruaet

egimus cum Martyrotogio

S. Paulus aut Paulinus,

Homano xui Scpt varie admodum in ali,

,

S.
sis,

Braque vocat
ut
lir/uet

nam
S.

/uit

abbas Menaten-

ex

Gregorio Turonensi, qui

quot Fastis antiquis hodie annuntialus uberiorem ad quwrendunt quam ad scribendum

dat materiam.

variis

locis

de S. Brachione scribit, sed

de
Vitis

maFutt
inr-

Apud Florentinium Hieronu:

Timr
dequc
ita

libro

Patrum

cap.

12.
,

miana
cti

in textu habent

In Atjuira depositio san-

omissus

in

antiquioribus

Martyrologiis
nostris
,

ignotus
de
die

Majoribus
Sanctis
,

quando
cultis,

Pauli Apostoli. Fn Annotatis vero codex Antverpiensis, aut potius Eptemacensis ; Jn Aquila

scnpserunt
ut

ix

Fcbruarii

Paulini episcopi. Corbejensis

silio

In Anquira depo-

hoc

quo
de

colitur

Pontiaci

in

Pauli episcopi. Ita etiam

Blumianus pag. W68

E

Combralia ob reltquias,

de
illo

ipso

agi posset.

citatus.

A ttamen
ris f

malumus

Sancto

agere
Ope-

Pauli episcopi. In
tor
:

Rabanus habct : Et in Anquira natale margine ibidem notavit edi-

quando Menati
die
S. Chineburgae

colilur,

in Supplemento

Ancyra.

Nudum

Pauli

nomen

ix Februarii.
alias Kineburgas,

cum Martyrolo-

gio Angltcano mentionem faciunt Ferrarius et [rturus, ac reginara vocant Norlhumbriae. Fuit

duobus Martyrologiis apud Augustano et Labbeano, uti et in Gelloncnsi apud Acherium. Florcntinius putat, legendum in Ancyra, prout est in vutJunii, videticet in

occurrit in nos datis tom. vn

an etiam regi nupla et regiHderi potest apud nos in SS. Kineburga etc, de quibus actum est ad vi Marlii.
na,
S. Leobinus

ccrto regis filia,

gato sub nomine Beda> Martyroiogio additquc hanc conjecturam : Essc enim potuit Ancyra
,

PhrygifE Plinio et Ptolomeo, vel Macedoniaj, de

episcopus

Carnotensis hoc

dit

me-

qua

Livius.

moratur ab Vsuardo, in Martyrologio Iiomano, et in aliis pluribus. Dies est translationis. De Leobino apud nos actum est in natali ad
xiv Martii.
S.

Ancyram canones Anquiram

vocare

notat Busbcquius

Paulum
ficile

fuisse

apud Ortelium. Hujus urbis episcopum ac martyrem, non dif-

est crederc. Ita ille

aiiam quamt Ancy-

in Acta S. Acacii data sunt ad XXXI Martii. n De S. t, Dominici imagine Sorianensi, miraculis celebrt, mulla ad hunc diem re/erunt
et

Acacii Melitinensis in Armenia episcopi quiarwn inventio mtnuntiatur in Menmis

relir-

ram, quio Ancyra Galatiaj atios martyres eodem die in Hieroyiymianis habet. Habetur
revera in Phrygia Pacatiana civitas episcopaIts

tenologio

Sirieti.

Ancyra

dirta.

ilii

cnitati

Attamen conjectura de Paulo attribuendo nequit formari satis

scriptores

Ordints

Domnucano, et Carolus de S. Yincentio in Anno Domnncauo. l)e illa apud nos disputatum
C
Altfndus

vidctui
;

Prmdicatorum, Marchesius in Diario

probabititer. Ancyra Gatatim inter episcopos suos habet Paulum , in Vita S. Theodori Siccotm memoratum, apud nos

ad 22

Apritis. At

ep (S copus

opud Castellanum
"

Hitdesheimensk hodt e ocqui

nam tumdm jam '

memoria lapsus
U

ZZVu^'
]h

rtM

:;::ir Mhtopum.

>**r Kl
A
,-10

eUam

dederat c ' n0S de S

-'^o egi
S

Paulusille tantum floruit sub finem secuti vi, neqne videtur coti apud Grmcos , ita ut neque de itlo conjectura fieri possit. Multum qumstvi, ut probabilem satis conjecturam de F hoc Paulo vel Paulino dare posscm ; sed nulla satis placet. Idem forte Paulus aiiis diebus com-

dengnari

memoratur iis verbis, ut satis innotcscat muitt sint hujus nominis Sancti. S. Guerrini M. corpus,
tt,

cum

lielnam

extractum e cameterio llomano, hac die depositum fuit sub altare sacetexstructi in

ecciesia prope
,

Coltem Scipio-

nts,
!!

Vmbriai oppidum

dicata

Dominm

nostree

1;:
est

:;::t;
l, et

<'*Z
Hanyrologio Romano ad
in

cum Grari* *****

flt$

act

Adam cpiscopus Cathenensis

de Colle dtctm, ibique translatio S. Guerrini, de quo plura non novimus, hodie celebratur, ut jam dictum est tom. 2 Septembris pag. 4S3. S. Mennus aut Mirinus, ut abbas Paslali in Scolia, hodie annuntiatur upud Dempsterum, apud Ca-

^^dCamera^mnTAi^^' "'mHSis ad
e

ScotinfT^
xm S^mbris.

dtcta ,n Pres-

SS. Stralonis,

To "<>!'<!

W Hahmn
menloHa
in

Macrohii

.,

AncJr cyrm ct

"l* G

ahorum

,.

^rum

Ptaex

merarium duobus diebus serius. In Breviario Aberdonenst quinque bodie tectiones de S. Me11110 tt,rn "" a ^r; sed omnia mdentur desumIlf'

^onymianis,
^esinium; u bi nm aHts **Tomitanissi-

Galatia
"S

alibil^T*^ P " Wr "<

**

euam s. Menni abbatis memoria Hl auobus caialoyk Mss. Sanctorum Htbermm. Acoeamt aln duo martyrologi neotcrtci, ridclicet

2 Vrttur

enm

Vita S. Comgalii,
>

abbatis Benchorettsis dot* apud nos die tO Maii. Be-

wvenus

in

Auctariis

episcopum

vocans

in

Sco-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

Scotia
;

Ferraritts ahbatem.

Verumtamen dubiOperi nostro

sit

petlustravi,

ut Eutropiam
si

tare cogimur,

an Sanctus

itle

pter satis erit,

invenirem. Quaprohpistolam totam Sidonit, e.r

Ilthernia>. non pannominibus innotescunt, Ua ut kic alio jorlassc nominejam commemorattts sit, aut po-

inserendus, tttmqttia Sancti

qtta a marti/rnlogis

desumpta
2
episl.

ci rariis

traduxero.
rabilis

Ille lib.

Eulropia
singularia

matrona,

est Eulropia, huc 2 sic habet. Veneqnod ad nos spe-

stea

commemorandus,

titm

qttia

in variis im-

pressis ac Mss. catalogis

Sanctorum Ilibrriiur Merinus nnn invenitur. Quidquid sit. cnm lectiones de Merino compositits, videantur omnino desumptm ex vitaS. Comgallt, dxplura <h. ipso
dare possemus,

exempli [qua parsimonia et humanitate certantibua, non minus se jejuniis,

Ctat,

quam
tu

cibis

pauperes pascit, et
sola
in

in

C.bristi

cul-

pervigil,

se compellit

peccala
litis

dor-

mire) mceroribus orbitatis

jecta,
veslrse
in

necc^sitate
duplicis

ad-

quam modo

dicta sunt,

si

con-

remedium mali

perfeclionem
^r.iim-

starel omnino, Merinum esse Sanctum ah aliis omnibus diversum. Videri tamen eliam possunt,

coQsolationis

ezpelere

(estinat,

ler habitura, sive istud tibi peregrinatio brevis,

quas die 6 Februarii de S. Merino, aliis episcopo,

aliis abbale, jatn

seu
fata teri

longura compulelur
venerabilis
fratris

officittm.

Igitur

pra^-

fuerunt obserrata.
,

mei, nunc jam presbysit

:

Anonynia qumdatn sanctimonialis ut discipula S. GertrudiSj hodie in Saronia memoratnr apud

Menuidttti) in Marti/rologio Bencdictino, et apud Arturum a Monastcrio in Gyntfceo. Titulum quidem Beatffl uterque attribuit ; sed cttltitin

Agrippini,
certe

ne injuriosum
fatigatur

dixisse

ne-

quitiis,

arguliis

qui

abutens
spiritalis

imbecillitate
animffi
llalibus

matronaj,

non
filii

desistit

serenilatem
turbidare
:

saecularium
Ctti

versutiarum

oec post mullo neplagffl

neuter
S.

ostettdit.

potes

amissi,

dua

Eutropiae viduae
Martijralatjio
ratiiii

meniionem
,

facit
in

Homano

earnqur

Baronius in Gallia genede ea scriinnuunt,

ex

diuturni
inler

viduvii

recenfes, ad vulnus adduntur. Tenlavimus

,

pariler

utrumque componere
in

nos maxime,

qui-

annuntiat. In Annotatis vero declarat,

designet Eutropiam, dicens,

bus

eos jus

novum
plurima

professio,

vetiistumque

quam

raciebant amicitias,
tes

aliqua

censentes,
;

here Sidontum Appollinaretn in Epistola ad Pra-

quspiam,
,

supplicantes
1

gmatium. IIwc verha simul

iituie

ittnirii<j>tr

miremini

in

omnem

concordia

suadenquodque slatum promKt

illam acceperit Baronius,

videlicet

ptius a freminea parte discesMim est.

quam[acta-

Molani Vsnardo. Etenint Mnlanus in Additionibus ad Usuardum hodie ita habet : In Galliis
viduffl, de qua Sidonius m Pragmalium. Veruin Molanus hmc adjccit minori charactere etprmposita littera q. Qui aittem co modo meinorantur a Molano, subtnde cultu ecclesiastico carcnt, et inrciiti non sttnt ah illo in oetustis Martijrohgiis, sed

quam
ret

se

aliius profuiitrum

filiie

paterna

praerogativa,

nurui

tamen
oblatio
:

magis

plaeuil

sanctae

Eutropiffl

munilicenlia'

SOCrualis
vestris
et

jurgium

inte-

Epistola ad

rim

semisopitam

modo

finibus infertur.

PaciGcate
1

certantes,
sihi

pontiflcalis

auctoritate

censura suspeclis
dicite veritatem,

parlihus indicite gratiam,

si

Sancla enim Eutropia,

qnid

vadimonio
si

ex

altis

moiiitinentts

aut ex Mss.

Martgrolo-

vel

giis omnitto recentthus additi,

ut latiits ipsc de-

vobis
,

meo crediiis, vlcloriam computat, post damna non lifiget. Unde et suspicor, unam pronunliandam domum discordio-

clarat in pnvfatione cap. /3. Clarum itaqueest, aut ah ipso Molano, attt ab uno e.r neotericis, quos secutus est, exSidonio desutnptam esse Eu-

tropiam.

Hancautem

nullibi reperire potui inter

sam licet inveniatis utramque discordem etc. Hactenus Sidonius, qui multis </unlriit laudihits cxornat Eutropiam attamcn non videtw ea Epistola sujfuere ad titulum Sanctffl aut
:

Sanctos ah Arirrnis citltos. Consului hac de causa Kalendarta Claromontana, ct Opuscultim

de Sanclts, ecclesiis
nis,
et

Bealffl

ridrm attrihticnihim.
et

Hoc non

fecissrt

quantum
tropiam
Philothens

existimo, Baronius, si credidisset,

Eu-

monastrriis Cfarnmontaet

cultu carerc,

ct

ab antiquis exsulare

seculo x coitsrriptum,
/iriniiim,

Joanne Saoa

Martyrologiis.
arrliiepiseopus
Itodir
,/<rns

ronc

deinde etiam a Lahbeo, edilnin.

At nitltibi reperire potui, eam m Sanctam coli a Claromontanis : nequc id ohservat Sararo in Annotatis ad Sidonium a se rdttuiu, quamvis
laiti/et

Ephemeridibus
ante
itut

\t<>srlt>s,

tomum

Maii.

\<l<fiiur,

annuntiatur ii\ a Papebrochio Nidagrada, qno

exprimitur.
ftterit.

locus episcopatus aut mortis

Marttjrolotjiuni

Molani pag. 383.

cdiilit
,

Homanum Sirmondus qm
.

et

additiones

Xrscirit

Puprbrachins,

nt"

BpisCOpUS

Sidonii Opera

iii

\iintiiiitis

n</

illam

Epistolam sic
du-

loquitur
xerat.

Eutropia

de

qua loquitur Sidonius,

Agrippini liliam
S.

Michacl Le Quien in Oriente Christiano tom. 4 col. 1303 existimat episropum fuisse Norogorodiensem, quod Papebrochiut nostcr suspv
,

vidua Arverna, cujus

Ilane etiam
esse

fiiius

levi

COnjectUTa

Eutropiam

cujus nomen in Mariyrologium putant, relatum est xvu Kalendas Octobris. Non ita locutus esset Sirmondus si Ctaromontii aut
,

alihi set:

apud Aricrnns
neque id

coit

Eulropiam c.rislimaspoterut,

non juerat ausus, licet de illa urhe bubitationem nostram tol/it modo Kalendarium Moschorum, </</<><! <n<i<<i /r/.v huc allatum est, quodque Itussico idiomate $criptumf ac Latine redditum est: nam ibi "</ hunc diem rhirr habetUT Pliilotheus archiepiscopus Concari
COgitasset.

jaeile

tgnorarc

cum

stantinopolitanus.

Sedit

Philotheus

inter

paxiv
,

natione esset Arvernus. Saussayus Eutropiam in Martijrologio Gallicano memoravU Claro-

triarchas

Constanlinopotitanos
e

secttlo

fuitque

sede sua /m/sns:

,

sr</

i/lam postea

monte Arvcrnorum ad xxvi Septemhris. Nescio, cur hunc dicm elegerit. Attamen hac de causa

recuprrarit

prout riden potest apud nos in

Historia chronologicapatriarcharum Constanti-

opinor Castellanus xv Septemhris tn maryiur monet, eam spectare ad xxvi Septrm,

nopolitanorum pay. 179 et seqq. Creduut uln/ui, Philolhcum iltitm cum liomana Ecclesia a/uj<>i
ante ohitum eommunionem habuisse. Qitidquid ea de re sit, nequit a nobts inter Sanctos memorari. Abest etiam a Fastis llusso-

hrts

ibique Eulropiam rurstts annunliat. Ateo scire, cur magis unius diei stt, quam
,

annis

altcnus,

cum

dies obitus stt

ignotus,

et

cul-

tum numquam habuisse videnlur

antiqua
Oallorttm

ullo die. Certe

ritiu

paulo

antiquioribus.

Alium Philotheum
Un-

Martyrologia nequidquam

damus

hodie.

PRjETERMISSL
[

BreUnnus, potius Unno dictus, archiepiscopus hodie annuntiatur a Ferramensis, ut sanctus

in Catalogo generali, ponilurque x. In Suecia, ubi revera defunctus est secuto
rio

tim Dunensis

etiamnum

florentis,

qum

ex Fur-

nensi territorio

Bircx

in

At dt cuttu venerabitis hujusce abbatis nihit novimus

Brugas translata

est.

Annotatis

iaudat Katendartum

et

Suecicum, quod an umquam

Suecici,

viderit,

Brerianum mento

Ligerium etiam Saussayus, et martyroiogi Belgid commemorant ut venerabilem.

regni forsan dubitabo. Certe in Officiis propriis ante Mtset in ipsorum Kalendario

Achardus monachus in Menologio Cistcrcicnsi in Clara-Valle annuntiatur, et more itlius scriptoris

Bealus
ut

vocatur

sine mentione

cultus.

Unnonis, ut fit mentio sale Suecicum, ea ditigenter hoc ipso tempore pertustrando

nulta

Eumdem

vcnerabitem habct

Saussayus in
titulo poni-

Martyrotogio Galticano.
Milo abbas Carotitocensis
tur

didici.

Albertus Crantzius,

Adamus

Bremensis,

cum eodem

et Baronius, qui etiam taudantur a Ferrario, Unnonem meritis laudibus efferunt, utpote vi-

apud Chalemotum.
Decorati diaconi.
est in Martyrolo-

Marcelli presbyteri et martyris,

rum

Apostolicum,

qui Haraldum

Danorum

cum

(juatuor millibus,

memoria

regem Danosque multos ad fidem conrertit, atque ex expeditione Apostolica defanctus cst Bircm in Suecia. At illi nec Sanclum stricte aut
Beatum vocant, nec ecctesiasticum ipsius cuttum asserunt. Altamen Crantzius non tacet de cultu SS. Anscharii, Hemberti, aliorumque piurium

gio Ms. Trevirensi S. Martini.

At hmc desumpta

est ex Actis SS. Fidci, Spei, Charitatis,

qumnon

satis

qui absunt ab antiquis Martyrologiis, plura memoranda non censemus, ticet etiam Florarinm

sincera credhmts. ldcirco de hisce,

Ms.
et

Decoratum
Grevenus.

cum

tribus

habcat

sociis,

uti

Memoratur item Unno in Vita Aquitonia, sive in Vitis Sanctorum Suecici regni, a Joanne Vastavio. At ne ibi quidem Sancli aut Beati
titulum eidem tributum invenio,
ille

Videri possunt Acta

apud Mom~

britium tom. 2 fot. 207.

ticet

titulus

Clemens episcopus sine ioco annnntiatur a Greveno in Auctariis Usuardi. Nolim divinare, quem
velit

atiis

multis tribuatur. Quare videri potest

in

Clementem.

Crantzius

Metropoti

lib.

3 cap. 6

aut aiius

quispiam ex scriptoribus taudatis.

Rogerius Franciscanus Uzecise in Gallia memoratur cum titulo TJeali in Martyrotogio Franciscano, imignique plane virtutum, prophetim
et

Duarum Puellarum
fit

gladio

inlerfectarum
et

mentio

in

Menoioyio Sirletiano,

in Menmis im-

miracuiorum exornatur

elogio.

Virum

/uisse

pressis,

ubi adduntur dno versicuti, qui signir-

ficant, illas
et

nno animo
Uti

colla gladio subdidisse,

multis ac prmclaris dotibus illustrem omnino credimus, sicut et ptures aitos ibtdem et in

nihil prmterea.

alibi clarius

Grmcorum Fasti Sanctos memoratos non raro obscurius re-

petunt; suspicoritlud hicesse factum. Quidquid sit, plura de tilis non novimus.
Jacobus Asceta memoratur in Fastis /F.thiopum a Ludolfo eduis, unde eum adoptavit Castettanus. Nobis iliius Jacohi estas aut fides non est satis
cognita.

Menologio Franciscano memoratos, scd eorum tantum gesta elucidamus qui ut Sancti aut
,

Beati cotuntur.

Quare cum horum

(excepto beato

ecclesiasti-

cam venerationem,
ttarto, de

Thoma

ter-

ilhs

quo inferius) non inveniamus ; pro omnibus lectorem remittimus ad scriptores

Anoreus fe iisdem Fastis

militer memoratur.

syna vidua,
et

apud Castetianum

laudatos, uti etpro Perpetua virgine, ct Euphroqum etiam commemorantur in Gy-

siS.

memoratur apud Ludotjum in Fastts /hifuopum. Thomas ac deinde Quiricus iisdem Fastis hodie
,

Mercurius polens, nescio quit,

nmceo apud Arturum a Monasterio. Lndmilla vidua et martyr hodie annuntiatur

a Greveno,
et

paucis

aiiis

recentioribus

sed

plures
'

eamdem habent

die sequenti,

quo

coli-

sunt inserti; sed nobis mque ignoti. Hilduini archiepiscopi Mediolanensis hodie memimt Kalendarium Ms. abbatim S. Saivatoris intoerpienm. At illum alias intcr Sanctos

tur xvi Septemb. Consiantius aliquis in Martyrotogiis Hieronymian hodie legitur t et in plerisque attribuitur

memoratum non
et

reperio.

Ouiliclmi

sociorum
Ferrarius,

annunUat

mmorim THdmi

stmmdentmm, Deiisin Officiis propriis dice**MTndcntxn*mMprorsu7inJnio

Oclava
Nativitatis

laudatque tabulas ercle-

Nucerim in Campania Itaiica, iicet in textu Ftorentimi legafow Nocera , uti civitas illa vocaiur Italiee. Rursum tam in Ilieronymianis quam in atiis Martyrotogiis classicis deinde Nucerim annmtiantur Felix
et

Constantia,

tub-

inde

Constantius.

Inter

auctaria
et

Vsuardina

""'"'"'

beat issima vvrgtnis Marim im tortyrologio, in driis

apud Sollerium Constantius hodie ponitwr Beneventi in

S.

WMW

Martyrologu auctariis, alUsque Fastis

rctustis

anuuntwtnr
Ordini*

KiS Lah2
*

Sophia. Tot,

plures etiam, di-

wrsttates

Christiani de

Arraannis,

*/

examinandm sunt, qnando cum Martyrotoyw Homano agendum cst de Feiice et Constantia, ibique vidcndum, an hodicrnus
sit

Constanlius ab ilia Constantiaaut Constantio

wm

Htulo Beati hodie

LT
mt
"

***********,
Occisus

< ab hmreticis \n

,>ommcanQ
-

xixSeptcmb. Eustauua memoratur in Fastis jEthiopum apud Luaolfum. Si designetur S. Eustachms martyr; (le eo agendum ad xx Sept. S. Innocentii martyrisex leyionc Thebma meminit Mariyrologtum Medtoianense, coli

/;

iWHS

'

ad

Irtmdm iL

cn l,tor'9uietal

lls

^^inBeldi^^^r^
*

Fuit

fwdator abba-

ubi dicitur Burgo Canturii. Cum nihil prmtcrea detpso addatur commodius de ipso aqctur, guando dmerendumest de S. Mauritio totaque legione ad XXII Scptemb. lt ss Hilentu et Tcrentii martyrum hoc die monnnt M$ Martyrologio Itomano annuntinntur ad ^ k xxv Septemb. MurH-wM D urdaci epncopt sme hco
'n

JZTT

mentionem

facit

Fhra-

rium

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

rium Ms. Ferrarius ad
episcopum
certe
in

v Octohris Murdachum Argadia annuntiat. Quare, cum

dinis S. Francisci, hoc die obiisse dicitur Fttlginti in thuhria, ibique annuntiatur in Menologiis
el

ad hunc diem non rideatur

spectare, nisi

alio die melior de eo notitia occurrat, examinari poterit, quid de eo statuendum vidrntur,

Fortttnaiuin Hurberum.

Franrtscani* apud Arturum a Monasterio Ycrum tam ht quam

alii scriptores testantur,

hunc lieatum

coli die,

ad
S. Martinus

v Octob.

quo corpus eleratum,

Inventio

xix Novemb.

Papa in Basiliano Menologio Gracodie

ram hoc
festivitas

in

pomtur cum elogio. At ipsuts Ecclesia Homana celehratur die

apud Grftcos

hodie memoratur Mnnris nnpressis et in Menologio Sirletiano. Ea apud Latinos celebratur

corporis
S. Slephnni in

xn Novcmb.
B. Thomas, passim Thomasuccius dictus,
tertii

die 3 Auijustt; sed prajcipua S. Slephani festi~

vitas agitur

Or-

xxvi Deccmb.

DE

S.

NIGOMEDE PRESB. MART.

ROM^
COMMENTARIUS DE CULTU ET GESTIS
B
I.

Sancti

memoria

celebris in Martyrologiis
fidei
:

Acta gemina, quorum prima suspectae,

ipsi

altera

nullius

ecclesia et

ecemeterium Romse

olim dicata.

FORTH Sl n DOHITiANO
Vetusta San-

anctum

Nicomedem

martgrem

magno

sit,

donec vitam

linirct
,

corpusque ejus

in

Tybe,

ctimemoria

sub quo coroac imperatorem palastram addidere. Hieronymia/num a Flonatus sit rruluiio editum illum primo loco brentcr sic
,

consensu ad hunc diem celehrant veqttorum aliquot Martgrologia , tusta martgrii etiam presbijteratus tiluliim
, ,

rim

praeeipilatum

diacono suo

colledum
luvc
:

el

honorince sepultum
S. Nicomedis

est.

Ado vero

Nntale

maityris.

Quem

Flaecus comes,

cum
vir-

ad

eum perlatum fuisset. qimil ginis Feliculffl, quam ipse pro

fecil

corpus sanrla;
Chriato

punierat,

sepelisset,

teneri,
;

ei

duci ad

Bacriflcandum.
,

annuntiat
ris.

Nalalis

Observat
alias

tamen
in
vel

Nicomedis marlyetFlorentinius tbidem

sancti
.

Qui cum diceret

oinnipotenti
,

Ego

non

sacrifico

nisi

Deo

qui regnat in CSlis, non his e\ii>is

in

iam
tyres

soluisse

vetustiori
,

illo

Ms.

mar,

lapidibus
clausi
,

qui

templis
;

quasi

in

carceriboa
ca3-

Romce
,

passos

vel

peculianter
loco
in

cnstodiunlnr
ad

plumbalis

diulissiine

honoratos
fronte

prajtermisso

agonis

sus

nn>ravit

Dominum. Corpus
est,

ejns

in

Ty-

memorari. Breviter quoque de eodem in Opere no~ memtnit Martgrologium Bedaubi sic tom. 2 Martii excusum stro ante
,

berim prsecipitatum

quod a
collectum

clerico

ipsius,

nomine
ad
ros
via

et

opere Justo,

perduclumqne
cst

horticellum

suum
,

sepultum

juxta

mu-

hahet

Natalc

S.

Nicomedis

martyris.

Tiiu/us

episcopi

ihidem
:

in

additur
prior

sed nec omnino revera

Bedce
,

Dinoncnsi Ms. pcrperam certum est, utrum

sit ;

Numentana. Adonis text/um paulo conad eumdem diem scribens : traxit Vsuardus
Romffl
sbyteri via
et

Nnmentana
martyris,
diceret

natalis

B.

Nicomedis

pre-

lectio

rnm
,

tn

hujus
iO

sub

Domitiano
se

imperatore.
sacrilicarc;

Marttjrotogio
spicileijit

metrico

quod Arhcrtus tomo

legatur
et
,

Qui
gnat

cum
in

compellentibufl
nisi

erhibet,

non
vel

ex Sollerii

Ego non
gravil ad

saerifico,
cffllis,

Deo omnipolenti,
diutissime

qui re- *

itnsin

conjectura

suspicione

Floro

for-

plumbatis

caesus,

mi-

sitan

adscribenda

sint
,

elogia
fit

Sanctorum

annuntiationes atque quorum solo prosaico

mentio.
2

Pauns
:

pariter

de

eodem

agit

Ra-

Dominum. 3 Ejusdem Sancti nomen in nonnullit Marty- etadaWu Juuii. quo dedtcatio rfiw. icto rohgiis occurrit ad diem
i

bttnus,

dicens

Passio Nicomcdis martyris.

ecclesia
iv Juiiii,

ipsius

quarn

olim Homee

habuit;

et

^'^" a

Bomanam
seu

Sancti pal&stram addtdit auctor

in Marlyrolngiis

Veteris,

Parvi,

Martgrologii

Bomani Bo-

ad hunc

sueijdtam,
tur
:

in quo ad hitnc sinaliler diem lcgtRomie Nicomcdis martyris. Wandelbertus in Metrico preshijleraliiiii cjusiiem memorat, et
:

quo Mediolani quondam colebatur. /. Fhrario quoque nostro Sanctornm \is. ad xm ejutdem mentis, qua de causa ignoro, et in Additionibus Mss. Carthusia Bruxellensis ad Greiriiiiui

die

Julii

s.

Nicomedis elevatio, mihi

gesta obiter instnuat his versibus

*

mque
preshytcr
orin

supple Ka-

Septenum
nat,

denum

Nieomedes

ignota, annunUat/urt proui ad dietos dies idrrc est. Opere nostro iuler PrSStermissOS
i

lendas

Porro
rei
,

etni/in

supra rrritalu
et

nifiiiilur

iclis SS.

Xc-

Virgo, tuus, Petronilla, comcs martyrque beatus.

Achiliei

sociorum
scripta, et

scu

epistota

Marcelli

ad hos Sanctos
,

eum

iisdem Actis, quiiii

qua* Notkerus et Ado, Prolixiora sunt elogia in suo quisque Martyrologio, de eodem te.ruerunt. Ilorttm primus h&c refert : Nafalis S. Nico-

hus inserta

esi,

diem

xn

uln

nhin npud nos tom. et alibi Henschenius

fidei

Majt,

ad

nostcr ea

huinia optimae

esse

ceusuit

refragantibus

medfa martyriSi quem Flaccus comes,

pus S, Feliculae marlyris sepelivit,
et

quia corquia idolis

Cffidi

sacrificare contempsit, eatenus plumhalis

jus-

passtm ccterts erudttts, et tnter hos Baronio, qui tom. i Annalium tum ad annuut thristi 68, num. 98, ea Acla in aliquihus fide haud integra
haberi

DE
AicronR
c.s.

S.

NICOMEDE PRESBYTERO MARTYRE,

Apostolatum ex
illo

"""< 33, ubi haberi monuit, tum ad flnnttffl 96, tuspeetm mwutmqu fidei ipsam ilkm tjristolam consensit Sol agnovit. Eminmtissimo "nalistm

procreatam /uissc

/l0c

n >e

temposito, debuissent PetronUla el Felicula jarn decrepita; anus juisse eo tempore, ouo hmc contigisse

Ufuardo ad diem vn Maji in dulnum Obserratione a<l S. Domitillam : negue f/uin merito comenserit, tam parum oreduKest, capite hine "><ic ,,,/rrant'ir. E.r hoc
ierius

nostcr

narrantur.

si

prior S. Petri

fitia,

altera

fuerit ; prout hujus collactanea, Henschenius ad diem xxxi Haji in Commentario historico de eadem 5. Petronitla, num. 5 otisr,vavit. Quis vero

ut asscritur,

tnt non simul non possu

esse

suspecta,

qum

dc
et

tum

credat,

Ftuccmn Petronilfo

S Nieomedis
ex

gestis

in

ea epistola

refermtw,
et

hujm
\

fide

iaudata Hartyrologia transierunt.

iila illa

iim, quomam mmis speciosa demd pnmum, quoniam nimis spcciosu erat, ac deinde etiam Felicuto, Hebrmarum prmertvm mulierum

Nolo ego Acta

,rr,'srd
ru

SS.

Nerei

Achillei hie
.

SS.

Sertiet
S.

laiihim

memuruhn

quit;

ad
ex

Achtltti Actis
inserta,

Nicomedem nostrum proprie spectant,

Marcelh
epistota
Ule,

et

cUata
stoii

ilndem cap. 4 refcn/nqui te

tu
S.

exarsissc ut utriuscupidine tam impotenter exarsisse oupiame conjuyium amhirct? H que conjugium ambiret ? Hinc laudatus Hcn schenius ad hasce difficultates reponit aliquorum scntniliam, secuuditm quam PetrontUa liomana
,

tur. Itaque Marccllue

Petri aposi/a

potius gents fuerit, eanctique

dicta
sit,

Petn apostoh
instructa

fiUo

disripulun profitetur,

r/nsfola

ud
.

quod ah eodem in
filia

fi.de

et ba-

laudatos
filia

Sanctos responsoria,
mei, ut inquit,

de Petronilla .

ptizata,
tuali

vel ex baptismali fonte suscepta,

spiri-

domini

Petri apOStoli

inter

quadam adoptione

cjus facta cssct, ret

ceteru tcribit,

illam a Flacco comite

i/ui

ut

uniMiin procum,
ocnerat,
si

militibus stipatus

adamatam, ad

denique ex peculiari aliqua in sanctum Aposto lum rcncratione id nomen promeruisset,

7

tam
iit,

interim arceret,

ab eo postulasse,

Eamdem

Marccl/i epistotam alii prmterea op-

li

sponsam Habere oellet, matronas ac wrgines honestas post triduum ad domum suam ntuteret, a quibus ipsa ad eum deducereiur; eamifnc conditionem a Flacco acccptatam esse. Tum
sr

pugnant ex
Maiiuiiifi

libro S.

liisrifiuium,

Augustini contra Adimantum cap. 17, ubi sanctus rfoipsius

tnr.

ctor in apocrypbis legi asserit.

paralyticam
*

Petri

filiam

V.

vero sic progreditur : Factura esl autem, ut trium dierum acceplum spalium virgo sanclis jejuniis et
orationihus occuparetur, babenssecQm sanctam virgiuem Felicnlam, collaclaneam snam, in Dei limoie perfectam. Tertio itaque die veniens ad eam

factam precibus patris, et horlulani liliam ad preces ipsius Pelri esse mortuam. Etenim

sanam

rnm

de Petronitlm paralysi historia in eailnn zpistola re/eratur, inferunt hanc tnter apoisfa

orypha a S.Augustino habitam fuisse. Sed Henscheniiis in citato

S. Autjustini loco

Nicomedes presbyter, celebravil mysteria Chrisii. viiyo antem sanctissima, mox ot Cniisti Sa-

Commentario negat, ex adducto

cum

cramentom
sit

contra eam auidquam confici in hac nihil de hortulani filia legatur, ideo-

accepit,
.
. .

reclinans se

in

lectum, emi,

spirilum

Flaccus
:

aulem vertens auimum

libi

dixii

ad

FeJiculam

Qnom

elige

duobus,
S.

aui esto
licnla
slo

Mor mea,
:

anl diis saorifica.

Coi

Fe-

respondit

Nec uxor Lua ero, quia Cbrinec

iinmi.lal.io,

que aha debuerit fuisse historia, quam sanctus doctor apocrypham pronuntiavit Ut ut hmc se huheaiU. ista Marccili dc S. Petronilla narratio haud dubie etiam suspecta fuit hodiemi Bre.

viarii

sacrala

suin;

quia Clnisliana

sum.
recensentur
B Posi hmc narrato S. Felicuta martyrio, post toirraiiim tquuleum

quam

projectam

in

cloacam
speculis

fuisse

mt.

iiii

Nicomedem regrsssus, subdit

Nicomedes
levavit
preslivtt-r
,

Sanctus
positus,
to

autem
occulle

in

qui ad diem , quo ipsa coiitur, lectionc/n, qum de ea unica cst, ex S. Cypriani libro de Disciptina et iiiihii,, wrginum, sice ex Communi virginum secundo loco. prmscnpserunt; neglectis t qum de eadem prmdicta epistola legumtur. Simidter ad
xxxi
Mitji.

Romani concmnatoribus

corpus

et

pcrnoctanter

nhieulo duabus rotis instru^ cto) perduxil ad casaeHam (id est eanguam ca*"'"> MPtimo m.llunio ah nrbe Ho.na via Ardeauna, el ibi eam sepeUvit; in quo loco frn-

biroto (id

m,

d>rm xv Septembris, ubi nona Lectio de S. Nico'"e.le assiijiiah/r. niirii / ccichraUs apiid Petro( (
>

^
,

tamen rcferun'"' qum linin.Sex eadem epistola reccnsuimus.

1

'""<""

Vysteriis dicitur; sed ca

cuflcanl orationes ejos

''

T Z
"

Mni "
'"

ad sacriflcandum. Qui cum dicerel e^ non s a CllfiCO, iiim Deo omnipoienti, qui ,-egnat in ca*lis:

asque in hodiernnm <Jiem utem "' PlaConm noc fecifi se Nicome? " Uu ""; el fecit eum teneri et .luci
'
'
'

fides ejusdem epistolm parte caallet, ,,on potest non dubia esse alte<". dum utrobique res t>elut sub oculis suis ge-

''"'"

si

scriptoris

m ma

*
8

'<"-rat,

etctiam aliunde snspectus

MombntiUA

est.
l

Vitis

,|u

in

i,,m|,,is

v ; clausi,custodiuntur:cum
"";.

,:";

**
8e

^^ ^.^
,,,,s
'

;;;,;;,

ln,

'

-""- U "
n*

'

opere Justus,

^w"
-

l.a,-

^ "
ei

altam prmterea

Sanctorum tomo 2 foL 160

Petronilla

lia .tita

multa
pr

talia di-

''"

^u, I;i ,,d.

.

comedesdumguU,

noZ
i
,

njM

Passionem exhibet S. Micomedis, nulla mcntio exstat de S. aut

"'''"'i'"-

Mombrilfr
edita.

la '

'"

mdice ooiummis duos Nt~

aiterum,
'

onp ;illim

nriw
posuit
in

collegii

corpus

ejus,

et

suo, et duxit ad

tohmjnum

horUceUum Virf juita muros via Nomintan^

K
ttn
coJ
S. Petro

"'
i

cujus hmc Passio SS Nmi *~ ^ Spie haud dubie eo "u distinr

ACli$

*MM

"""""0,
"""' **

et

seputtus die Kalendas

^ P^vitmud;inquoorantesDomS y'^M.MMH.sU,lnlh.tervet
et-fflr
' l

uM aSeC

stale'a

dim

xv

SepUmbrU coi

Smi,

'

;i

"""-"

- "^

aZoZt^T l*W^c,
t

uxTa T^

r,,,s

"cw,

nam cum

cxcusi,
i,;

^rosianiMediolan^ quod ad manum ha-

iitimodum
fidei

3"*^* * emmmvenm magnopere abhZ

Potest,

stola

accwa
-nitta

f,

" '

** MarcelU "r
'

^
l -

^*
tampostsusceptuma

,JgTZ

1>nn tam hmc A Ctt

<o<le msancto

'"'"

*' J

M(""'"-'" "" f non d " blt0

',"'

7'" tJreST^ ^ tyeayant,

q Ut
/,

colitur

quod

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
ci.

quod cur ita credam, accipe. In utrisque Nicomedes preshyter dicitur, et jn iltis Aposlolorum tiiscipulus fuisse espressc narratur; tn hac rero
sa/tem
tacite,

jussu

ficare
siis,

ad templum Martts ditctus, rt sucridenuo recusans, p/umhatts diutissime cce, ,

AtCTOttK
C. S.

martyriutn consutnminit, ut supra retutnnus.

aut certe

cum

Apostolis ritissr >n~

Flaccus sanctum Martijrrm. tacrificare renuentem, occidijuhet. Itrohiquc de sttpmno ipsius sujiplicio ac sepnltura eadctn. ttsdicatur. In utnsc/uc

Ilahes lac eruditc lcctor tottus Passionis compcntltitm, t/mr mihi qiiufcm non aliud appa-

tjiti

demque etiam
'.

vocihus, si

unam

et

alteram aliter
vero
bfflc

cujusdam imperiU hominis commentum, ilummodo mirahiliu narrarct, tfr irniatc partim fitit sol/iciius. Ex dictis coflige, de S. Nicoret, qiiiun
f.rstt*

flexam exceperis, referuntut. Marcelli verba nwn. 5 dedimus; Aeta

medis
crl/i

nihit certistatuiposse;
ct

cum

lnvc

Acta
ttar-

Mombritiana admitH nequeant,

a<lmo<liim SUSpCCta
sit.

epistola

quorum com
pefitiunn

apud Mombritium de
et

hisce sic
,

habent

Cnm

Illustri

tnmrn marty,

multa

talia

dicerentnr ad

plumbaiis diutissime
.
.

rio,

quod snh Domitiano dnhie

rsse, tltihtttirc

co/focavi

illum

caesus,

migraril

Dominum.

Corpus vero

pcrjunclum

non snut
<lr

insi</n<s c/us-

ejus in

ejusilem presbyteri,
legit

Tyberim preecipitatum esi. Clericus autem nomine et opere Justus, colejus

,

t/cm ttim Itomtv, ttim alilu CUltUS,

</uomox age-

mns. be preshi/frratu qtioquc cjus non uoiiniicrr

rctusfissitnn Martyrologia num. I relata, uti nec liomannm 1'tnrum Itosirrydi rumi/ur reteri rnartyrologi forte non nisi ex eadem Marcelli epistola
.

corpus

et

posuit

in

birrote

suo,
via

et

duxit ad

iiortulnm
,

sunm
sepelivil

juxta
illum

muros
in pace

NuKa-

mentana

et

illic

die

lendas Junii. In quo loco orantes Dominum, consequunlur medehim interventu Martyris ejus, qui passus est pro nomine Domini Jcsu Christi. Confer hifc

didiceruni

/"</"

tomcn

ipsi

mr

rnistti, rtim ut/nl ohslri,

abjudicandum mnuqU0 nmt<is ro tlnhne

vetusto,
ipsi
licclesia

iniinttiis

fmssr credatur,
ut

cum

recensitis

num.

5,

nec aiiud,

quam
(/itin
tit

\2 Certiora,

dixi,
rultu

de Nicomedis
/itihrntiis.

paucannn
altera
e.r

roritm discrimen pra-ter ai/dilus hulcti<liiliium

pnvsrrlitii

Itomtv,

Ecrlcsmm

tituto

cum Ronup

W das Junii rcprrics. Ilinc

non

est,
sit,

desumpta de Momfiritninis Aclis mulfo pronius

nlirra uarratione
re,

est

idque judira-

iii! VumentanOi "i" so&pt memordtee cjiisio/m K scnptor ror/ins e/tis scpultuitt jutssc tr<i<lit. discie.r

mus
dis,

Annstasio lithliothrcurio in
dicitur
:

thitfriano I,
beati

multo minus probabilia sint, quain epistola Marcelli, scriptaque videantur ab otioso homine, qui rum S. Nirnuiedis nomen ad
lnrr etiam

cum

de quo ibidem
sitam
foris

Ecclesiam

Nicomeet

portam

Numentanam, simul
martyris,
a
.
. .

cirmotiTjuin
;i

heati

Mippolyti

quffi

diern

Junii.

quo
,

die dedicato ecclesia ejus Ito-

pristjs
:

marcurrant lemporihus,

noVO reOOSanotianti-

inee recolebaittr

inscrSptum

mderet, credidit

il-

vavit

Eeclesiam hanc titulo

stih

ri<i<<lrin

ah eo Martyre, qui xv Septemaliaquadam Acta, partim ex rulgata Marcelli cpistola, /airtnn />ro tjruio suo conpavit ; minus tamcn prudenter, quatm t /<</<> facilr inveniret. Hac de causanec hwc Acta luhet

lum alium

esse

qiiitus illustratam fuisse, /i</i<n ex coheilio itoma-

bris fiotitur ; ideoque

no

s.

Symmacho,
Nicomedis,
ct

<-<n

Genesins presbyter
presbyter

titulo sancti
titnli

Sebastianufl

recudrre; sed

sufficere rcor,

si

eorumdem com-

Nicomedis, subscripti legunttur <ipn</ i ithhrum lom. 4 Conciliorum, col, /iiti. De efusdem crclrsitv dedicatione videtur aecipienda ansancti

pendmm
hic

lectori exhibuero.

nunttatio,

</n<r

n</

i/irm

Jnntt

111

rrt ustix

Mnr-

10 Compilator eorum
dutur.

S.

Nicomeilem presfn/ir,

tyroioijiis occurrit.

Ex

liisce

Homanum
:

Vetus, seu

ortaque rum, regnante Maximiano iinpcratore suh co liomir ficrsrrtitioiie, ibidem m speluncis latitiissr smlnt, et nihilominus sanctorum Apostolorum, Petri netnpe ac Pauli, discipulum facit. Jlinc Flaccum ad illum str loquentem vnducit Dic mihi, homo provectse setatis etc; verum tam
:

parciim
Martii hcrtns

medis martyris.
:

Hosweydi sic habet DedicaLio 5. NicoBeda, vel Florus a/nle tom. 2 Natalis Nicomedis martyris. WandeiMnrtciittiin
/n

ti/ntii

Spicilcyio tom.

2:

Martyris
ornat.

huncque
in

iliem

festnm

Nicomedis adDedicatio aan-

decrepita eetas ut (i<lrm inveniat, certiori auctore eget. Cum enim SS. Petrus ac Pau/us Christi an
'

Ado Yicnncnsis
cti

Hartyrologio
el

Nicomedis,

marlyris
cujus

presbyteri,

apod

ur-

no 66 martyrio coronati sint, Maximianus autrm llrrculius anno 286 ugUStUS rcunuttatus debuisset Sanctus noster jam multos ultra ducentos
I
.

bem
13

Romam,

martyrium
a<l

celebratur

ivu
:

Kalend. Oclobris.

Consonat Rabanus
;

eumdem diem
dedicatio
S.

<licms
:

ipsi anti<nii-

annos numerasse, dum passus

ejus

est.

Porro martyrii
est

Sancti Nicomedis martyris

ecclesiae dedicatio

si-

lUi frrcta;

secundum compilatorcm

11

m hae summa

militer Notkerus
presbyteri
lend.
t-t

Roraee

Nicomedii

Cum
tcio

multos ad Christi sacra iuhluccret, morhos cururrt, dmmonesque expelleret, ab Hyrcano, ne</<>.

martyris,

cnjus

martyrium xmi Ca-

Octoh. celebratnr.

sttimi/iie

Flaccum propterea accusatus,('hnconfessus, nodosis fustibus nequicquam

ti/iiii/

Sollerium

Vsuardus in textu apud nostrum conformiter ad Adonem ito:

ms,

dedicatio

sancti

Nicomedis,

presbyteri

et

ceeditur;
ticttlm

cumque nee

blanditiisplus efficeretw.cra
:

martyris;
codii e,
dis

sed monet idem

dedicatio

SolleHus,

m Pratenti
Nicome-

assandus uuponitur

scd mo.c inlrr fuigUr

et

Roms,
et

oalalis sancti
:

ra ac terrevmotum ignxs exstinguitur,

ex

ma-

gno

iti/iilriniiii

numerOt

</<>
(

vn

quadam

regione,
i<l<>fis

qu8B Bub

Uente appellatur

imo

fingitw)

unde eliam observat, ambiguum eese, quid primigenia phrasideSancto nostro hacdie teripserii Usuardue;
etc,
in aliis etiam aliter legi

lihahant,

centnm necafi sunt,

reteri fugerunt. Fu-

sed \donis lectionem ab co retentam existimat. Ve~

git ipsr <jito:/ue tcrritus P/accns. jusso itimni llyr-

nim uteumque
rt<

is

legerit,dedicationemecetesiaSan-

rtnio

sanctum Athletam reducere

in

carcerem,

nl><

hic ah angelo confirmatur.

11

Postridie Fiaecus rrecto in foro solio conse-

Btiam mirius tdmittenda.

i/it.

Sanctoque,
i

in

proposito constanti, gcnuafer-

contundi imperai ; <lemde ardentihus lapidibus iatera adwi, superspinas fvrreas raptari et in accrusum ruminum nutti.
reii

ardis

forte cardois,

memorari, indubitatum esi tum ex atns Martyrologiis allegatis, tum ex SaeramenUtno, quod S. Gregori Magni nominc c</t<(<! II u go Menardus, vn quo <td hunc pariter oHem Demhnda /irasrnhUur, iliiMln. hasilira- S. .Nirn
nostrx
/><<

additis

de

more

tribus de Sanoto orationihus,

m
sartMtsin

Missa recitandts.
14 Conirirnum
i/tioi/ue

Sc<l

cum

ei-stincto

hic

pariter
/ititduret.

igne

sanctus

ejusdcm Sancti nomine ilem

olim fwsse,trar
dit

Preshyter in camino

Deum

c/ns<lrm FiaC-

insigniinm prope u/rbem

Homanam

rium. non
na.

ria ArdtiUi-

8
Al-CTOM
c. s.

PRESBYTERO MARTYRE, DE S.NICOMEDE

Anastasius Bibliothecarius
perfecit

u^.tnrin V dir
sancli

ta porta

Numentana
:

dil

cens:\\k
et

camctcrium

Nicodemi

sbyter et martyr

ihi sanctus Nicomedes, pre itemque via eodem modo dicii Ur

:

cditione sua exhibet.

tom. 4,et.\nntbal doetiam le.nt Mafeus in \otis ad do etiam legit Maf quas %n Lectionibus variantibus, Fabroti in Onuphrius Panvimustn Ca-

m dem

autem alin te ded.cnvil aiad. Pro Nicodemi notatur in margine t Nicomedis, quo moaccurante Blanchtno edtii, Operis, a

17 a

quo

tcmporc memorata sancti Martyrig

xerum

sit vel corruerit, tgnoratur, ecclesia vel destructa idjam ab aliquot seculis contigisse, liq

scculo nuper elapso n/. ex eo, quod, ut rtdtmus, laprorsus de loco, ubi /uisset, nisi in libris memoria exstiterit. Laudatus Bosius cap. 44 scribit
t

tahu/oCa-mcteriorumUrbis,
nalibus ad

et

Baronius

.-.-

annum

Christi
in ria

936,

num.

0.

S.M-

Ardeatina collocarunt. anliquitalum soAtAntonius Bosius, hujusmodi tubttrrane* lib. 3, cap. 44

comedis ctmeterium

codicc Ms. bibliothecm Vallil cellanm exstare Acta Sancti, ex Nerei et Achilki excerpta, in quibus post retatam eym. Actis

inquodam antiquo

MaTatoVtomm
putat,

tt

50

Panvinio id

ita

visum

essc

-quia

Yia Numentana subditur quo loco dedicala fuit ecclesia in Kalendis In pemtus destructa est. ideo nii, quae nunc vero

dem sepulturam in

num. 5 reFelicuim corpuswx dtcitur S. Nieomedes S. latis, non Ardeatina in fundo suo sepelisse, atque adeo
inSS.Nereict
Achillci Actis, supra

festivilns
ris
;

hodicrna

esl

passionis

ejusdem Martyquje
,

alia

ejnsdem

ecclesiie dedicationis,

pi e .

bibus

hoc

nescientibus,

in

dictis

Kalendis

coli-

tam

S. Nicomeiiis ccemcterium,

quam taudatm

cir-

ijaus sepulcrum in istius olim fundo stlum, ab eo

\uv.Ceterum preetcr dictm dedicationis /cstivitatem, exstat ctiam alia, Natalis nempe ad diem xv
Septembris in SacramaUario
S.

memorart.
IS Porro ipsum sancti Martyris nostri ctrmeubi sccundum cased Xumenta- terittut ifl nu .Xumentana , na.ubi secuto dcm Acta sepultus fuit, et ecclesiam cx dictis ha-

Grcgorii apui

Menardum, qu& poslcrior etiam in Kalendario per Frontoncm edito nolata est. Ad hodicrnum
ejusdem

cuUum
fit

in Ecclcsia

Homana

quodattinet,
lcctione

ineunte

buit,

situm

csse,

et

una cum ejusdem

se

ecclesitv

de eo tantum

commemoratio cum nona

testigiis

anno t60t a

repcrtum,

idcm Bosius

adprmcitatum diem Scptembris.

opinalur. Juverit ipsum cap. 50 audivissc. Cum anno mdci die xiv Deccmbris, inquit, sed verbis Ualicis, porta Pia egressus essem, et per viam

Numentiinnm
supra cujus
pilii

aliquot

passus ad dcxleram versus

reperi
in

S. Agnetis processissem,

porlam mscriptum

est

quadam vinea, nomen Pom

II.

Desidcrii,

parvum cuemeterium sublerraneum,

laterilios;

Sancti corpus a S. Paschale

:

in

eccle-

in

quod descenditur per nliquot gradus

aditura
esse.

siam S.Praxedis translatum

in ecclesia S. Vincenlii

an Mediolani

credidique boc vcterem istius coeincieni

tis)

(S.Agnein

quieseat ?

Habet monumenln sua

et

to-

pho excisa,
et
titulo
:

sed

aperta,
ista

sine ulla

inscriptione
notavi.

attamen

signa ibidem

txhibet

monogramma

Christi, ac

Tum palmam, unde

colligitur,
t"in

fuisse.

Bosius)

locum Christianorum sepulcris destinaPraedictum ccemeterinm (prosequitur \alile exiguum est h;ibens (juatuor aut
,

B, 'osius
tyris

loco supra

citato scribit,
aliis

sancti Mar-

Sanclt

corpus

una cum multis

quinque semitas
cubiculis. in

lipsanis a S. Pascltale Pontifice,

Sanctorum ejus nominis I,

a S.

m Pm

IPP.

cum

tribus

tanlum,

quatuorve

descensu

magna Palma
hoc

insculpla

mu-

ro cernitur.

(6
iteUctum
crtditUT

Credo

equidem,

ipsum

fuisse ad ccclesiamS. PraUt testalur, inquit, anliqua inscriptio in marmore, qua in dicta ecclesia servatur. Facta
xedis,
est

intra

Vrbem translatum

presbyteri

ccBmeLeriura esse,

s. Nicomedis de quo egiraus cap.

sit

haec translatio die

ut

xx mensis
quae
Papffi

Julii

Indictio-

xliv, eo quod Romanis mcenibuBtam ricmum eoqne magis, quod in eadem vinea
tur

ne x,
tus

ibidem
dicti

legilur;

anno

Domiin
Pontiflca-

dcccxvii,

vero

Paschalis

conspician-

(juxduin

ecclesiaa

mnronnn quffi forte sunt ejusdem Sancli: Uuc usque Bosius cui
,

vesli-ia

primo correspondet. Nescio,

an hmc eadem

sit ittscriptio,

quam

Octavius Pancirolus in Sacris

consentit Aringhius

subterranem, cap. -J7. n Mafeus in annotationibus ad inastastum Bibliothecarinm tom. 4, pag 27

lib. 4

Romm

ct

thesauris Romm absconditis. tractans dc S. Praxedisecclesia, laudat; asserens ibidem inS. Zt-

"<*

BlanckiniantB.

cwn
l,

m sane id satis temimile

fuisse,

editio

est

s ,v/rN *** ; ; ;; iMemillim humatum

ex supra dictis tonsiet, aliquam S. Nicome^

^oHmmMm,
Acta SS. Xerei

noms sacelh spectari marmore sculpta nomina Sanctorum, quorum corpora vel rcliquias idem sanctus Pontifex co transtulit, et inter ea etiam S. Nicomedem pnmo post sanctos Romanos Pon-

et

toficcs

et

cptscopos loco recenseri.

AchiUevenam

et

tradant.

?~.*w*

Huc pariter faciunt vc-

qum apud Anastasium Bibliothecarium lcgunturin

ejusdem S. Paschalis, quam etiam habes in Opere nostro ad diem xiv Maji, quo colitur. 19 Sam pruno quidem laudato loco apud nos cap. i naer ipsa Ponttficatus exordia legitur : Hic beatissmms Prwol mulla corpora Sanclorum rejwrens, mvenit. Q Uffl et diUgentius intra Civitatem ad honorem et gloriam Dei honeste reconL Et rursus Post aliqua : Ecclesiam etiam oeanssimffl ChrisU martyris Praxedis.qnea quondam
, t

Uisce favent,

%
omo

'"

A, "'" "
l

'

votitimia ****** Hartyrolog

DomLZVoX
Adonis

Vita

Descriptione regionum I" via Numenlana

ctae

inalectorum MabillonH, ubi

Vrbis,
foris

De (eri

mnmm,
sancii

pag. 507 legitur

i
sinisl

Agnes

aextra

Nicompiii*

ai,

f<"< bet

tcMrdvm, to laudato corqto,

Juxta viani

Pnscis
sic

ha-

^n.o

na

^1^
ut

temporibus,
fundnmentis

nimio jam
casura

lassata
sui

nnnretm-,

ruinnn
(illius

*Jr.P*<niurie^ZfTi[u re
9^Anglorummtat,cst uch q ujusmodi
:

nam

ldem venernbilis Pontifex

prievidens
.

rui-

ante ndhibens

eidemque
1

ecclesiffi

curam

llllc

Quin-

MO

Pervigil srepius

"onge

existens) in alium
in

demutans

0CU1

meliorem eam

quam

DIE DECIMA
quam
simus
nitn

QUINTA SEFTEMBRIS.
oibns
arcffi

iluduni
el

fuerat,

erexit slatum...

Hic beatissoUicitu-

tnnc
i[i>ius

inde

tenentinm
etegantis,

marryrii

lanream,

iu

u< roHi
C. S.

prfficlarus Pontifex
iu

mulla corpora Sanctojacentia

pia

medilnlUo
satis

sitam.

Subdit

deinde ar-

liiuiius
,

ccemeteriis

cm iconem
prrtiKin
ijiim
ctsi
"iii

quam tamen operm

quoque subjicen, Ulam sacri cor> incere mihi
ut
ait,

dine

ne

remanerenl
Christi

neglectui,

qumrens, atque
alTertu
in

noii

existimam'

hic

inventa COlligens,

majrnu

veneralionis

rationes recensendm

jam

dicta)

martyris

Praxedis

ecclesiam
,

poris

reliquiarum ejusdem possessionem profaciant,

cum qnam rairabiliter renovans conslruxerat omnium advocatione Romanoram, episcopis, presbyteris,
lentibus
,

babilem
videntur.
2:\

non
Vres

tam>

diac

bus

et

clericis

laudem Dei
Exstant
.

psal-

Fasciculo

't

vetustas,

eorum- mtiquatpt''

deportans
tom.

rccondidit.
9

etiam

dem Sanctorum picturas

tii

recenset.

Uarum unam
eni-

apud Baronium
Christi
<

Innalium

ad

annum
qui

fronte

janum
:

majoris sitam,

hae inscripHone

ws
.

versus ecctesim absidi inscripti,

notatam
scopi,
taris
sriint.

asserit

Sanctornm martyrom Quirini

idem testantur.
20

Hmc

inquam

favent

dietm translai

Nicomedis presbiteri, Abundii diaconi in aisunterraneo hujus eedis sacrae corpora requieAltera

translatnm
perhibetur.

cum
rata

inter sacra corpora a S.Paschate in

ecclesia

memoeor~

pictura juxta
teste,

seputcrum

ipsorum
:

deposita

facile

esse

potuerii

martyrum, eodem
scopi

sequentia eerba refert

pus S. Nicomedis. Dubito tamen, an Indictio aut a Ho.sio recte retata sit, aut in laudata ab ipso inscriptione qum quam vetusta sit ipse non
.

Qic requiescunl corpora SS. martyrum Quirini epi.

Nicomedi

presbyteri

el

Abundii diaconi.
'

TerUa (prosequilur Castellionmus

antiquior,
in

longe
inter

celi

dicit,

recte

finriu

Vam cum S. Pasckalis sub mensis Januarii anno ff/7 Ponlificatum

notetur.
sit,

interiori

pariete,
;

qni

utram-

exorsus

oei

rimile

non

est,

ecclesiam S. Pra-

que templi januam intercedit ut qnae videtnr codem omnino tempore delineata coloribus, (|uo
ducta
se

II

xedis a fundamentis ab illo restauratam, eoque perductam tam brevi tempore, ut jam a die \\ Julii ejusdem anni ab eodem dedicata, illatisque Sanctorum carporibus illustrata fuerit. Deinde Eminentissimus Baronius mox laudatus de his ad ftiiiiuni Christi wv i/i insinuavi, primum me-

stylo

(Uit

inscriptio
in

iUa

vetuslissima

qna
K

videndam
aiuii)

objicil

marmore

exlra templi fores

u<
i

[Hisiin

ImainaUonis Dominicffi
imaginis
toraen
inscriptio

ci

xxxnz.
peil-

Ac

licet
,

hujus

vetustate

rieril

Martyrum

nostrorum
tria

imaginem

lam esse, clare conflrmant

pora,

ilUc

expressa cortertinm
in-

minit,

cui

etiam Franciscus Orlendius,

et

part.

unum
quffi

episcopi, allerura

Sacerdotis,
in

Orbis sacri

profani,
\\

lib.

3,

cap.

i.

num. 26
le-

diaconi,

non solum semel snis

,

loculis
.

eadem

affigit.

Uaque pro
,

Indictione

x forte
cn/m

tuenda

ponunt
vel
di

sed

eUam
sene,

monacho
iuiiii

nescio
depictis

gendum
Christi

est

qum

mense
vero

Julio

anno
secun-

quo
!.
tfitr

anachoreta
ito

tribus
.

ww

Paschalis

Pontificalus

ibu!

do, aliquot mensibus

21

jam inchoato, currebat.

/" commonstrantur odeo quomebropolitanm basiiicm tres eorumdem San-

tn

memorata

Praxedis ecclesia corpus

wideet

iiii

celatas

imagines, addita epigraphe,

in
S.
i

qum

Caakllionmif eorpus Medi-i.

i!,iis

sancti Martyris mtate sua etiam quieoisse,

iltorum
quiescere
loco
kic omiii

corpora
/<

incentii

ad
.

Pratum
iUustri
ffwn

tur existimasse

laudatus Bosius

post

kunc

testaretur,
isv

conspici
S

affirmat

Aringhius,

cum

de alia translatione ne eei ver-

positas
iiii

Caroli
effigies,

Borrommi

re iii-

tfiur,

bo meminerint. i<l ipsum diserte scribit Carolus Piaxxa in Hemerologio sacro Romm Christianm,
parte

Sanclorum

guorum corpora
collocandai cu-

Mediolani reperirentu/r,
ravit.
i\

ibidem

% ad hunc
reliquias

diem,

ubi tamen etiam aliquas

in

ejusdem
concedit.

ecctesim S. Joannis

Fonte
illum
vn

Prmterea laudat

Kalendarium
:

Missaiis
in

nn- KaUndarim
ipso
-^issaUa,
/.-

At
in
</

oero

Uediolanenses

sacrum
\

no
;id

Ckristi

(48% Medioiani editum,

inquo

thesaurum Prato jiim

SS. Quirini

basilica

abbalim
in

S.

incentii

die festo

horum Hartyrum legatur

in

Solemnitas

ianias ttc.

multis

seculis

una theca cum

se

Vincenlium
><<

Prato.

iddit et alterum parit

in ejusdem ecclesim margine adscriptum

et

ibundii corporibus acclusum

egit

antiquitatis

notm Missale,

possedisse opinantur. De
fesso pluribus

argumento koc ex proJoannes Antonius Casteltio/,

sacello asservatum, in cujus

est
im
:

nmus,
istis
i
,

<>>

intiquitatibus \ediolanensibus, part.

e\
I

fasciculo B

congerens,

corporibus

quidquid pro tribus Vincentianm in Prato ecctesim

e c

in scu^olo S Vincentil Prmmiserat etiam in fasciculo '/. m quodam eeteri Missali imbrosiano \titsam peculiarem ac propriam de SS. Quirini et Nicomedis

Qorura corpora sunl

Prato.

dicandis post ditigens examen

itissimi Cardinalis

mandato

i.mi-

Frederici

Borrommi, ejus-

pariter facere
ni
\i.'

ilrm urbis archiepiscopi, eruditi Mediolanenses

uno eodemque die prmscribi. Huc autumat, quod n< diebut Uogationum, oum supplicantium agmtn in S. Vincen
translatione

no {609 conquirere potuerunt. Porro rationum, quas ibidem numero decem adfert, atim ad S. Quiritiniii velAbundiumspectant, quasprmteribo, easque solum referam, qum pro S Nicomedis seu <orporis, s< reliquiarum possessione facere videntur.
ii

ecclesiam
ilcs
iir

de

<>><<

pervenit
in
I

SS.

Quii

{htlinltits

itanilS

MW orrntnr.
editum,
D. Vin-

Addit

et

librum

quemdam
anno
Ticin.
el

de

TndulgontiU ta}!<'<i>>>/<>>><

erisque corporibus
iii

(498
:

quo

legi
i"

asseril
P.

sequentia

In

:**!*

qua taudans iWm- sancU Uartyris nostri corpus una cum duobus stam arcum. supra dictis Sanctis q descere creditur, hmc ait :
iipsanotkeca,
in

82

in

primis de vetusta

eentii

Prato

Sanctorum

NicomedJa
<-i

presbyteri,
:

Quirini

Abundii diaconi

martyquie-

ris

<

multorum aUorum corpora

etiam

sepulta

Lapidea

(atibi

marmoream

dicit)

illa

tota ac

in-

scont,

'i

multaa reperinntnr

gens

salis, inter

supra laudatam aram

et

fontem con

fessionis excurrit, nacta longitudinis pedes quinque,

duos, altitudinis unnm, posl aram, inmore, quo Sanctorum tumulis assignatum spatium posl attaria, nt in plerisque aiiis tum oostrm, tum urbium aliarum locis. Levigati
latitudinis

nomine. taudat etiam pubUcam corporibus ibidem depositis famam, et frequm trm fideiium tanitatis obtinenda gratia concur
juxta sittn ad puteum prmsertim arcum situm, de quo mfra agemus.
.

reUqnis sine de saeru istu

qnam,

illam de

eorumdem
/i

lh Insuper producit Buliam fnnocentii

Induttientias
tius
liliis,
<

PP.

intus esl operisjuxta sacrarum constitnlionnm

for-

'/'"""

subdo. tnnocen-

PrmU rea r$cttatBuUam

mam,

exlrinseous vero sculpti, cffisique cultn reiosigni

li^ioso pariter ei

duorum angelorum, maV.

Episcopus, servu seiworura Det etc. DuecUs abbati et conveutni monasterii S. Vincentii
5

Septembris Tomus

Mcdiolancu.

10
LtlCTOU
I

DE

S.

MARTYRE, NICOMEDE PRESBYTERO

reeognoacere ac Begregare,
cuisset.
si

tum per otium

s.

tale vcnit,
biliter

salntem et Mediolanen. Ordinia Bancli Benodicti onitieet is, de cujus Apostolicam benediclionem. el laudaa fidelibus suis digne ui sibi
pietalis suse, servialur, de abundantia

|j.

qu

28 Duo simul hic lignea vasa deprehensa sunt, amio^ pigmentis, auroque dlstincta, cmrnleiB medicata

merils

supplicum excedit

et vota,

bene servienvaleant pro-

continenUa

materiem

quamdam

combustffl,
charlae

aut
si-

tibus multo majora

retribuat,

quam
,

certe uligine sen

vetustate

consumptm

mereri;

whilominus tamen

deaiderantes
fldeles

Oomino

reddere populnm acceplabilem

Christi ad

millimam, eademque confracta ex parte, ex parte cremata pauluium videbanlur. Credimns in iis honiiM

complaccndum
tamus,
ui

ei

quasi quibusdam

iilectivis

mu-

Sanctornm
a
piis

scripta,

aut aliquas
collocatas.

eorumdem
Lucis

re-

neribus, [ndnlgentiis scilicet et

remissionibus mvi-

iiijuias

majoribus

adhuc

Cam
quod

exinde reddantur divin grati apliores, monasterio, igitar, Bicul asseritis, in vestro
in

osnra
annis
iT

viri fide dignissimi, qui narrent sexaginta, casu nescio quo, factnm, abhinc

fruuntur

honore assumptionis
esl

B. Virginis Mariffi, et
,

B. Vincenlii

constructum

Banctorum
corpora

Quirini,

Nicomedis

ei

Abundii

martyrum

requie-

candelula honoris ergo ad horum Sanctorum t sepulcrum accensa de more, ac in superiorcm illins lapidem per foramen, quod eUamnum, sed

s&nl, nos cnpientes Ulud congruis honoribus (reconfessis, quentari, omnihns vere poinitenlibus et
qui

dausum

spectatur,

immissa

decideret

in

sepullignea

crum, sericamque vestem absumeret, qna

velabatur arca Sanctorum,
iia

monasterinm
<'t

rum ipsornm,
rabiliter

ipsum in nsque ad Octavas eorum, venefestivitatibus

,

Sancto-

cum

arcae ipsius parte;

ut

ad conceptam

visitaverint
et

annnatim
et

de

omnipotentis
Apostolo-

cesse fueril loco suo

Dei misericordia
*

BB. Petri

Pauli

que adeo (ul

perturbare.
tabulffi,
ta3,

in

exslinguendam neSanctorum ossa movere, atrebus hujoscemodi amat fieri)

Qammam

/.

.-JIIS

auctoritate rum cujns nosde Injuucta sibi pcsnitentia

conlisi,

quadraginta an-

Id

ipsum

misericorditer rela-

iu

ipso

semiustae sane illius arcae nunc etiam Sanctorum tumulo siK

visitalionis

xamus.

Datffl

Romee

etc.

itujus Hulhe auctoritate

plane teslanlur.
prfflcipuus
S.

CastellioneBus assertum

suum

evmci opinatusest,

29 Auctor hujusce
E. Cardinalis et

R.
ti*S. Frrt*.

intimrn non asseverat Innocentius, laudata Sunctoruui corpora

i/n

Mediolanensis arcbiepiscopus Fe-

S.

VincentU ecclesia requie-

tcere; verum id ita ab ejusdem loci abbate ac

mo-

nachis asseri.

Borrommus, magno Carolo, non tam geecclesiasticaque ilignitule quam ncris splendore morum el virlutum imilatione par. Quam ob rem
dericus
, ,

CQ

ftQTttto

factm

26
lautlattfur

Jn
2

auccilium
S.

quoque

vocat

Mombritium
piissi-

eo prfflsente facta, aliisque viris amplissimis

Iigiosis>imis,

et

re-

tom.
hasc

Quirino,
:

cujus Aetorum calce

Alexandro Mazenia archidiaeono

ha-

Mombritium
et
aii

leguntur

S. Quirinus per
,

dominum

siUcae metropolilanffi,

Alexandro Maggiolinu et LuTieinensis prfflfecto, canonicis

nonnulloi
. i

mum

Angilbertura

venerabilem

archiepiscopum

dovico Besulio

Porlffi

Uediolanensem , bonorificentissime apud monasterium B. Levilffl Vincentii simul cum S. Nieomede presbytero
dilus.

ordinariis ejusdem basilicffl metropolitanffl ; nec

et

non

Horaiio Casato,

tunc ceremoniarom

magislro,

summa cum

reverenlia est

recon-

Marlyrologium Ms. t>etustissimum, ni tnf monachorum S. Hieronymi in suburbio Mediolanensi, ex quo recitat sequentia Idibus Decemb. etc. Beatus Abundins translatus fuil Mect
,

Addit

iiiinc ejusdem basilicao canonico ordinario diacono, permulUsque aliis, cnm sancUone decreti de

transferendis

pompa
et

cl

apparatu
in

solemni

liorum

Sanctorum
honestiorem

corporibus
,

locum

ejusdem templi
,

dclcgalione pnefccLo Porlae

et

ut

oiolanum ad Banttum VincenUnm,

ISiciinjnlt'
et

el

cum sancUs
allario.

eamdem
gesta

translaUonem

pleniorem
Libuil

eorumdem
hfflc,
uli

niiirnm eondilus

jaci-l

Prm-

Sanctornm nolitiam
sunt,

procuraret.

terea

nonnullos etiam seriptores

Hediolanenses.

qui aut
iiatts

tmnxvm aut aliquot memmerunt, hinc inde

tribus stope lau-

exponere, qnod nullnm aliud argumentum possit sanctorum horum trium Martyrum
nostra lcclesiffi" BrmJus "viidic&rT' Huc

laudat,

quos con-

corpora

s,llrrr

mihmon

ixcuxt,

nec necesse putari. Subdit

amique eorumdem sacrorum corporum recognitionem

S.
II.

usque Castellionmus.
30 Quod autem ad Iranslationis tempus et awctorem spectat, nihil certi potest proferre; sed ex solis canjecturis opinatur, sacrum Martyris corjTflBitol"

ab Eminenlissimo Frederico Borromeeo E. Cardinale et archiepiscopo Mrdiolanensi,

tenipnfd

ctorem

die

xmv Januarii armo 1609 factam; quam ego

stul-

pus

ejusdem CasteMonmi verbis hic refero. ciaudat nunc rationum agmenea, quam

e riu Xumcntana, ubi illud Justus, ut Acta babent, sepelierat, a /idelibus sublatum, et adCa-

referi fnpe

11

plane,

vel

impii

fuerit

ctiomm ori n rt eorporum

oppugnare.

Nos enim

vi.iimns, q Q8e sobdemus, ac ooslrffl mauus propemodum contrectarunt. Placuit liquando s. m. E. Cardinali

ipsimel

tacumbas deposiium, atque hinc una cum S. QuiUediolanum transiatum fuisse ab AngilbertovelEriberto, qui et Heribertus etAribettus
rini corpore
scribitur, episcopis

archiepiscopo
ut

Mediolanensibus,
xi

Martyrum
ea cor

quorum
et

pri-

tpsorum
poribus
id

arcam
honores
Kal.
,

musseculo

ix,

consulere,

alter
scilicet

repertis

floruit.

in

Addit

alteram

conjecturam;
centii

amplissimos
anni
capita
et id

procuraret.

illud

Pactum

ab Eriberto

quidem
S.

ix

Februarii
tria

mdcix,

Medwlanum altatum,

marmore

reseratoque

in

eo

rum unum magnum

quais paalo,
et

reperta sunt quointegrum; alterum anti-

VinPrato abbate, in sua ecclesia depositum

sed a Giseiberto,

fiusse, quia, ut inquit, Giselbertus

illeprmdictum

aUquantulum eUam immj u iNtim tendem lll " !ua ex Parte capiUs adnac humani speciem ceferebat. Preter hasc os sa quoque plurima perspecta snnt,

ob

monastenum

"T

dem sacrum thesaurum rum rege, ejusve

filiis

multis bonis auxit. Addit et tertiam cu)usdam amici sui conjecturam, suspicanlis euma Desiderio

Longobanh-

brachia
in

sci

Icei,

coxffl,

crura el alia dilTusa

lacile

Enbertum
vutt

late

etcoufusa.
set,
,n

tunmlo

ol

onicuique

qma

eo delatum esse. Ipse tamen Vranslationis auctorem credere ma,

rtiam

tnum ma

spectantiom es-

quodam

esse

eorporum

"eojodicio, com antiquitaTe coiore et maguitadine Lrium Ulorom capitum digenterconterra.eaaninque sic

":^

ll

suspicari

de Uante,
ttenoertus

codice

fe.

Joannis
:

Mediolanensis

ar

sacerdotis,

leqcrat

archiepiscopns subjectionem
se in

monasterii
a Pa-

inter

se^Uat

pa obtmuit,

Vmeentu, quod

exemptum dicebat,
rei

cujus

lestimonium

Pora sanctorum

Papa corel

martyrum Quirini, Nicomedis

Abun-

DIE DECIMA
AbondU eidem
cem
vetustisslraura appellat
;

QUINTA SEPTEMBRIS.
die

archiepiscopo donavit. liunc rorfiat

varia s

Nicomeais

icta

recitantur;
iis,

primo AUCTOIU
c. s.

cum
,

tom. 2 Bi-

ex epistola Marcelli, secundo ex

britius edidit;

btiotheem Scriptornm Mrdiolancnsium n PhiHppO Argelato editm, Joannes Hontlus, seu de Monie

qum Momquasi Brcrmrn auctor mque ac ille

i><

geminum

S.

Nicoraedem distinxisset.

utrisque

presbyter occurrat,

qui Chronicon de rebus Mediolanensibun seu tcripsit, seu Ualice interpretatus fhruit, mulest quique post medinm tecuH
,

tamen sanctt Martyris COrpus in Tthcnm dc/ectum, indeque a Justo ejusdem clerico sublatum, el juxta muros n" Vumentana sepultum fuiste dieitur,
nrc rrrhnin ullum de altera translationr Subjungitur.

tumvereor, ne laudatus a Castellionmo codex eam mtatem non excedat, <>>>/< adeo exigui ponderit leguntwr etiam in Manisit. Hmc eadem tamen pulo florum Guafoanei de ta Tlamma, cap. 187 apud fturatorium tom. xi Scnptorum Xtalieorum t ex quo Manipulo ea <lr eerbo ad verbum forsitan descripsit Joannes dc Monte. Porro Gualvaneus
seeulo xiv ftoruit.
:il
'111)1

Quodad

conjecturasattinet,

eadeceteronon

alio nituntur
.

agnoscit
ryuir/

de hiSC

rationious.

fundamento, quam quod ingilberapud Galesinium autem tus apud Mombritium Eribertus, corpus S. Quirini r Catacumbis Romanti Mediolanum detulisse legatur. Sed infirma hmc
,

33 tiinc vehementer suspicor Missam quam CasteUionmus num. 94 in translatione SS. Quirini n Nicomedis in vetusto Missali Ambrosiano exsturc asserit, non magis de ca translatione meminisss quam Uissale ac Breviarium u nobismox laudata. Dubitationem meam etiam auget Breviariiim alterum, anno 1633, m diximue Medtolaui excusum. in hoc enim ad diem \\ Junii, prmtermisso Nicomede, S. Quirinus solus eelebratwr,
.

per eas MlfT< Vis stalueniinii

i

ideatur.

de eoque

in

lectione

qua wnica
Briberto
:

est,

in calce

dicitur

Ejus corpus,

uirhiopisi-dpu

Mt\<l

ratio est
luru

nam

licet

S.Quirini translationem ab

al-

diolanum translatum
corpore seu reliquiis

e&\

de Sancti
ibi

nostri seu
est

terutro certo factam gratis admitteremus, nihil ta-

summum

silentium

hnir pro S. Nicomedis nostri simul translato

corpore deduci posset; prmsertim cum hoc in Catacumbis numquamjacuisse , ex supra dictis satis

diem oero \\ Septembris S. Nicomedes sotus item COlitur, /rrlmnr drsuui/ila ex Cpistola Marn/li sed nec hic de ejusdem Wanslatione autrelwuiis
,

certum sit Ex allatxs autem a Castellionmo rationibus indubitatum quidem fit , sanctum aliquem Mrniiirilriu aliqUOt ahinnr UCUlU Mrdiolanensibus cultum fuisse, h iisdemque olim creditum, sacra ejusdem ossa in S. Vincentiimonasterio requiescere; quin et hoc ipsumverecreditumesse,

Mediolani sercatis ulla mentio habetur

ijuiini
,

Hmc,

in,

dubitationem meam whementer augent rinii Hrtitnrmi hocjussuei auctoritate ejusdem Eminentissimi Frederici Borrommi oulgatum sit, a </<> sanctorum Martyrum arcam et ossa inspefuis&e, CasteUionmus supra asseoe> tamen translationem possessiont moe corporis S. Nicomedis Breviario non modo m scrticrtt. nerum etiam ex eodem sustulerit, quod lonem aliquam pro eadem asserenda utcumque poterat mocere. Quid qumso, hme aliud indicant quam Eminentissimo Borrommo tam rulitla mintmc visa fuisse momenta rationwn a
cta
ra\
it
:

anno (609

emdem

rationes probabile

faciunt.

Attamen

nec

stultitim,

notam nereor, licet, rimni post memoratm arcm sacrorumque corporum

nec
impietatis
.

ut inspectionem , certiora monumenta desiderem Nicomedis nostri corpus, aut magnam ejusdem partem, in laudata arca servari certo assentiar S.
.

ijiur

ipse

Emineul

issnnits

Frrdcririis
illis

Unrrnwwus
ulla inserir
teste
<l<-

desideravit,

dum

corporibus
eruditls

sine

Mediolanensibus
sacris corporibus,

conquisita,

m unum

tribus
Ki-

ptione inspectis,
ligentissime

Hediolanensibus,

qumin
?

arca inspexerat, s.
Itaque judicium
,

Castellionmo , eam provinciam dedit, t

quam

comedis

esse

affirmarel

meum

conquirerent

qumcumque ad
Hndicanda
oetusta,

lau-

ego hic suspendo,

libenter assensurus

ubi quit

datorum

Martyrum corpora
Utrum
id
\>ero

facere

certiora produxerit.

arbitrarentur.

tum eonquisita monusatis

,

34 Spopondvmus supra,

nos

>!>

puteo,
titc
,

cujus

Quid dr puteo
Sledioliim in
tcclesia S.

menta
certa

qum
ad

retulimus,

satisque

Castellionmus meminerat
teste,

acturos.

sint

evineendum

prudentis lectoris

judicio hl" ns relinquo.

et de

posses-

32 Dicam tamen necesse est, qumprmter monumentorum infirmitatem judicium meum ah indubitato assensu insuper cohibeant. Exstant in
\iu.

juxtasmpe memoratam arcam situs, magno numero frequen* tatur; is ipse tamen fatetur ignorari, num mtrabilem illam cwi medicam a depositis eo loco
lubres aquas suas ab agris
sacris
istis

eodem obsa-

VincenUi

sione corporin

corporibus traxerit, an

eademjam

>t-

seo nostro

Hissale

ttediolanense

anno f522
Ulllto
ci

tiediolani
.

editum

ct

imbrosianum duo Breviaria

Yrnetts

i/iiml,

iiiHri/iuiiii islit ilu riillorarritlur.

Posterius

r/ustlrm rrclcsiw

tjUiirum altcrnm typis

credi posse suspicaturex cetusta inscriptione non procul ab eodem puteo tum iiupcr re/icrta quam
,

{539, altrriiin JUSSU I un 'iienlissimi 1'rnlrridorrommi S. H. E. Cardinalis et archiepiscopi

antiquis characteribus expressam hujusmodi fuisse ait :Font\ pereni Agritius D donura posuit. Pn-

Mediolanensis recognitum, editumque anno (625, {685, cujus posterioris editionis exemplar <>strumest, typis item Mcdiolaneusthus rrru-n \unt.
rt

miim tamen credi mavult; ul aperte, inquit, non minus qnam vere indicanl carmfna in putei ipaina

commendationem
bci
i|
1
1

memoriam

et

honorem
:...

con-

Nicomedes gemina Uissa ri Officio celebratur; primo quidem ad diem iv jnii'1 Castellionmus ut quo raiu S. Quirino, etitim asseriiit, stntul cnlchalur : ilnndr ml x\ Seiu

duobus prioribus

S.

qoas idcirco subdimus non inviti

Quid juvat acoensas ondis exlinguere

Kxtinclasque simul viviflcare faces
f

Qaramas

Quidjuval

ptembris,
scu
ti

quo

ipsius solius festivitas agitur.

Sed

neutro loco seu in orationibus, seu n> lectionibus, ctitnit itt antiphonis H<t <ir translatis tiediotnii ibidem ld n ni servatis illorum eorporibus mentio fit; imo m Breviario "<l dictam Junii <ii>-m
.

in lapides virgas mutare virentes, Audiloquo ondas tollere ad aslra >on ? Quidjuval tnsanis amissam reddere mentem Quid jn\;ii hanc lanis demere posse viris ? Munera aaturs3 dona heec data funclibua illis

Ai febrira fegrotia pellere corporibus

secunda <>rutn> omnipotens Deus

sic
,

habet

Praesta,

qnfiesumus

Expulsoque

viris

morbo dare posse satutem

perflcil

ul qui

beatorum naartyrnm tuon

\

Uunere

ca&lesli

hic puteus

rum
etc.
:

Qnirini
Lectio

el

Nicomedis
i

palitu
t

colimus
S.

Qui scatel exculiam sancti

1111

vero
el

sic

orditur

Natxtitas

Nicomedis ad aram, Quaa sacras servnl marmore relliquias.

explicans, cujus temporis t-ersus
ilh
,

Quirini

e[iisco[>i

martyris.

Pro

utroque etiam

DE
W
I i

NICOMEDE PRESBYTERO MARTYRE

postea
S. Nicome pnmum s. Nicomedis dici easpkse mat Latomns apud iauilatum Scrarium
cap.

rORB

s.

Uh satun>suhi,sn,t,rrhfuoloeoerstent;quod ulteuti et religua MedwlaneuUus hagiophiiu

rius exaiinnandinn relinquo.

aff\r~
,

2.

forte

ob
ut

sancti

deinde
ni/n

delatas,

tum

rcliguias eo res ipsa suspieari sina,

tor.

Mnrti/ns

1
:

III.

Alia loca Sancti

cultu

aut reliquiis

illustrata.

etiamsuadet Georgius Christianus Joannes itrrum Hogu ntiacarum cap. st i dum lib. n S. NicomeAnnotationibus ad Serarium asserit dis caput ibidcm honoratum fuisse Utmoxviie-. tres rirgines hniius. Scrihit cnim gum in dicto
i
.

lia retiquia

part. 2

-T ranciscus Orlendius lib.S, cap. 5

,

Orbis saori

ct

profani

parthenone supererant , anno (598 aliis monasteriis adscriptas esse ; eumque ob loci egestatem r re denuo admittere, agitatum iioii videretur alias
fuisse,

parma

eorpu S. Nicomedis Vincentiana) eeeletUB in Prato Mediolanensi pariter attribuit, idemgue ibidemcap. 10,
,

mm.

ut S. Jacobi monasterio tradcrctur, idque

ipso

anno 4604 tandem effectum;

Nicomedis
ccenobio

hoc

juxta

cuin

capite

inquil, $ D. Nico-

num.2,
clesia

infer sacras re/n/uias. quas, ut iofjiiitur

medis
libus
,

aliisque
.
.

lipsanis,
,

bonis itidem ac facnlta-

devoia Parmensium traditio fert in caikedrali ecdiiee

monaslerio
ilum

quod diximus
.

Jacohso
vero

Virgini assumptce sacra requiescere,

auctoritate

publica transcripto.
,

Templum
,

corput S. Nicomedis denuo recenset. Eidem Par-

quod auctor
vnlii

haec

scriberel

repurgari

mensi ecclesim illud adscribit Philippus Ferrarius i/uem Catalogo Indice alphabelico Sanctorum
,

dealbarique, anno post

Jacolneus

mdcxxii, cum mons immimenlis cingeretur, ad solum futt

Sanctorum TtalieBpr&fixit. Verum non corpus, sed tantum aiu/uam parlfiu ivlii|uiarmii rjusilein lor

dirutum.

j,

riosi
lt

corporis ibidem servari,

discimus exRanuc-

3X Alterum S. Xicomeilis presbyteri ac martyns cultu et reliquiis illustratum locum docuil

mensis,

cn Pici Theatro Sanctorum urbis et territorii Parin S. Nicomede; quee tamen quo tempore
allata fuerit,

mv Balthasar Mennen, Sodetatis nostrm presbyter

rtmissioiiarius, tjcmnia epislola, alt.rra Burgsieinfurto anno 1685, altera Hildesio armo (693 ad
posita.
ijus
et

i<;

Parmam
sitan

ignorat,

licet

id

for-

factum COrpuS Uoma

Jirini

esse suspicetur,

dum

S.

Feliculm

rurmum

lirfrrretur,

quod

imjus

Papebrochium nosPrumdata, et ad.hunc diemseLocusis Burchorsta, oulgo Borchorst, pacapitulum

rsi

sanctce virginis ac martyris citaanno (427, etdiei

iii

illustrium canonissarum

in

affigit.

Vide tamen

dicta in
in

rio historico de eadem Sancta

CommentaOpere nostro ad

Circulo

Westphalico,

quem Blaevianm labulmin

diem xin Junii. Xdem llanuccius obscnat, S. Nicomedis festum Parmm, non diex\ Septembris,
sed
i

Junii celebrm^i; sive

comitatu Steinfurtensi quatuorcirciter milliaribus Germanicis ab urbe Monasteriensi collocant. Porro laudatus Mennen inpriori sua epistola scripserat, S.

quod

eo

dielaudatm

Nicomedem presbyterum

Sancti reliquimeo allatm fuerint, sive

ecclcsta

die

Junii liur-

quodtum
,

diximus; idque postremum

'i

ut supra mavult opinari. 36 Lucm quoque, qumeognominisreipublice in

i/>s>>

Romm

ipsi

olim fuerit dedicata

chorstm coli, ac frequentis

rogaverat,
tuisset
.

tamquam perillustris

illius capituli

paraecim patronum, sed nomine tantum tenus notum esse; ideoque Papebrochium
ut, si

IMca

ii i

Ualia caput
rii

rst,

ntter sacras ecclesim ac

quid de ipsius

gestis

illi

innodie xv

monaste-

tur.

ncctwia

Justinm reliquias unum brachium cum maMoguntia: nu S.Nicomedis martyris recenset Cmsar Franciotti
S.

ifioun-

id

ad

se perscriberet.

nemisit ipsum Pa-

pebrochins ad Martyrologium

Bomanum

imaginum miraculis illustrium, et sacrorum eorporum in eadem civitatt quiescen'<">. pag.551; asseritque, in laudato monasteno argenteam ihecam asservari, cui
Historia

"i

Septembns,

et

ad Acta SS. Nerei ctAchillei, ea,

sequentia

demqueopera mcissim petiit m. qum de ejusdem apud Burchorstenses cultu haberet, secumpariter communuaret. Distulit ipse quidem
responsum
usque ad

incisa legantur
tn Dei

annum

(693,

uomine, anni Doraini mlxxxix.

*

Reliquias multas loculus

ten

itquiis, deque ipso loco e?usdemverbis recitabo.

quo de illius cultu ac renonnulla rescripsit, qum

mquit,
quod
sancti
ili

iste

reclusas

iu quibusesl tina

Nec

uon,
nj

Nicomedis martyris uraa virgo, tunm caput est, Jnstina

39Paucis subjungo,
nus
Marivj.s

brachium

reclusum.

Wmte
Stoplioro

cum

authenlicis

testibus

ji

rfr

sub

Veque

Italia

tantum,

urumetiamin Germa-

MpewlnricuUusanctusMartyrnostercelebrar-

Monasteriensi principe episcopo Chrinornanlo ad norcl.ors.ensnn F .-crl.-siai.i

,

qua episcopi soror canonissa

^^
pote
a
ld
(

toett- CerteMoguntim eccirsiam ,-, monastmo nrgmum ipsius nomini dicatam fuisse, scribit S^arius lib. i Hoguntiacar /'", ubi femineisexus monasteria

Koma,
iom
n

eral

translalum

ita

ut

recensens

'"''"''"^''''''''''^'^''IMissnMMms.MMi.nplum*
"

S.

"i T; ""*.: tenebanl

:"";"

&; "d I** postea

cui

Gothardo, Moguntino episcopo ante annol adhnc

Z Fnmm
'

venerationi
'

Esl

statis teraporibus Borchorstenexponatnr, velnt Patroni loci aulem Borthonh capitulnm,

'

** Plnribus canonissis

utatis

ettnbus, non
quatnor

prima noMnobHilaiis,

primm

lamen

commnni

*"S
m

c *:

convenientibus

I'".

etiam ad

chornm, non
ipse; sed au-

vicariis.

Ua

temi

S.Jacobic<Bnobio,

exraanitum, <!, a Luidbaldo aVchieniscono

'

f^ophorus
"
/

Bernardus tantumunicus
"

celinTitZ

" S "' ""' /

^eriensmm,

a Bu

?&**

^us,

cnm hoc

vidi

repnrgan

-"- *toO

37 Ha,nc ecclesiam a

memorato Gothardo nrnn*

inoantiquil^XZZ

^r^

^^^^^Giklm/vnik 'W ;: ***** pim r

"< !

m
t

tpisvopatum
isiud
s.

ill

tenuit

Nicomedis bra'

hmdU

DK

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.

|3

DE

S.

VALERIANO MARTYRE

TRENORCHII IN DUCATU BURGUNDLE

CoMMENTARIUS PRiEVIUS.
.!.
!

I.

Mcmoria

Sancti

in

Marlvrologiis;

Acta

inartyrii

corumque

auctores.

CIHCA AN\l M II
.

(^
III
-

elebrant
nostri

<"l

memoriam

hanc diem fortissimi Athlttm Fasti EcclesitB Latinm

3 Adonem more suo conlraxit Usuardus, demque tamen terbis presse inh&sit uli
.*

ejustextus

usuardw,

Romanum
^odiernum
et ntart
,.

\\\

Sanctum n
l mnltn
ilu

uianu
,

lt

tpene omnes. Inter Martyrologia minora, ^A q U $i snh nomine S. Hieronymi possim vcniunt, signant ipsum oelsolo nomine, oel addito tilulo martyris, Hichcnoviense, iugustanum, Labbeanum, a nobis typis mdgata tom. vu Junii;

conferenti patebit
,

in
,

territorio
niiein

Cabilonensi san-n

,.
i

\aeriaiii
et

marluis
gravi
in

PriSCUS

prffses
.,

suspensum,
i

ungularum laceratione cmciaconfessione

in

,,,,.,,,,,

...

n Ni

cum

Cbristi

viderel

iramo-

ftiroftentfj

bilem, ac laeto animd

ejus
fecit.

laudibus

permanen- E
hic

cum San Remigiano, San-Gallensi et Baluxiano collatum, apud Uherium tom. 2 Spianno 1723 recusi pag. 34; Morbacense cilegii,
Gcllonense

tem, gladio animmlverli

textus
transiit
in

Totus

Vsuardi
eo solo
prae-

hodiemum Homanum
in fine

discrimine,
cepit.
cit

quod

legatur animadverti

apud Martenium tom. 3 Thesauri Anecdotorum col. (S69. Consentiunt illis Hieronymiana majora,

Ex

allatis Fastis sufficienter colligitur, San-

nuiiicn

neutiquam fuisse neglectum

,

in accurar-

atinter

sese,

ut

observavit Sollerius ad tex

tum
guod,

Vsuardi,
loco

martyrii
qui
pellat,

exprimendo distinguendoque in Lucense, plitrimum differunt

it
:

"/ proinde Martyrotogiis recentioribus prolix&i eorumdem enumerationi supersedere nobis

lioribus

liceat.

Honorifica ejus etiam

vulgat

Florentinius
ln territorio

vetustius

apca-

alios scriptores

tum

veteres

memoria est apud tum neotericos, prss-

sic

habet

Cavelonense,

sertim Gallos.

stro Tremorcio,
iiiinn

s.

Valeriani martyris.
:

Vetustissv-

De neotericis erit infra hinc inde loquendi oppoi tunitas; inter veteres autem prsecir
S.

[ntverpiense

Caulomo castro,
:

Valeriani

puisunt
S.
ilr

Gregorius Turom

iographi duo
lib.
I

martyris.

Corbeiense

fa

Lerritorio

Cabillpnensi,
martyris.

Marcelli martyris; Ulc

apud
~>'t

Rutffarttufn

castro Ternocio,

natalis

sancti Valeriani

Gloria

Hartyrum

cap,

col.

784

et 785,

ubi

tes,

Blumianum, cujus lectiones, n vetustiore carianidem Florentinius exhibet sub finem : Castro
>

preeter alia refert insigne beneficium,

k

S, Valeriani

Trenoremo.

patrocvnio impetratum; ejus verba dabimus num. Septembris ad diem iv, 19; I" apud nos tom.
.'

Eadem

scriptionis diversitas regnat similiter

lledn, Ituhii,ns,
V')(/i'i -

iii

aliis classicis. In
:

Bedm codice Barberiano

territorio
fsta

ea an~ castro

ms

nuntiatio cst
Trinorchio,
logio
:

In

Cavitlonensi

Commentario de S. Marcelli gestis ei gloria subjunximus Passionem duplicem) bremorem ac tongiorem; atque illam contra nonnullorum leuhi

Adn

Valeriani.

wi

Rabani

Martyrona:

oissimas conjecturas vindicantes, non probart dixv

ln territorio Cabilonense, caslro Nortio,

fnartyris.

mus, posUriorem
4 Brevioris

esse seculo

i\

aut

v.

r
i -

lale S. Valeriani

Heec apud Votkerum

natalis

ln

territorio

Cavillonensi

sancti

Valeriani

Passionis auctor preemissis nonnulr hs de martyribus, qui sub annum 177. imperante

raphiu

Vareelh H

niarlyris.

forrcctnts

nuirti/rit

locum

designamt
Cabilonen-

Marco
conjectt

lurelio
ct

intonino,

Lugdunt

i'

\,in\ iervnensis, addita

insuper longiore certaminis

,

historia

Eodem

die

in

terrilorio

martyrii lauream adepti sunt, scribit in huiic modum : Ex quornm nnmero martyrum
Marcellus
el

sium, castro Trenorlio, natale sancti Valeriani martyris,

Valerianus, custodiffi
effractia

illius,

cui

fue-

qui unusfuil ex
,

numero Sanctorum quinquaAntonini Veri

rant mancipati,
i;i

divinitus
,

claustris,
'

jux

Lugduni in carcerem trusi fuerant, quique cum B Marcello, divinitus patefaclis custodi, qua detinebartfur claustris, aufugit. Cumque ad pnefatum castrum pervenisset, el Domini Jesu Cbristi uomen pra>
ginta

qui temporibus

Euaugelicam

auctoritatem
r

el

ad

civitatem
Dei
a1

abuud

aliam

fugam
loca,

latentt

arripiunt.

Qnotl
;

pro
illa

videnlia
scilicet

ordinatun
ubi
eis

quis

ambigal

ad

passionis
el

consummalio degentilium

bebatur, intenderenl properare,

l(

men
ta-

dicans,

plorimos,
.

ipso

inspirnnte,

ad

ejus

fldem

-s,

quffl

per eos
martyrii

in

Christum
lurbine

eranl

creditnn,
al

convertissel
tibi

revertenti

ab

urbe

Cabilonensium,

exeraplis
tius ali

corroborarent.

Qnippe

beatum Marcellam martyrem aecaveral pro Christi aomine, praesidi Prisco delatus
Priscus

i'.i"

persecutionis

decllnarent,

noo

mente,

sed
:

est.
tari
,

Quem
est
:

ille

suis

faciens
et

conspectibus
gravi
Cbrisli

praeseo-

duntur

diviflumine, oon flde, sed itinere quibus Valerianus Augustidunensis viaa

iter

primum minis

terroribus
et
in

frangere cona-

uompos \
gredilur;

Marcellus

Sequanici
ripaa

territorii

agDei

'

tns

deinde suspensum

ungularum
confessione

ut

utriusque
verbi
proprii

incolas ad veri

laceratiooe cruciatum,
viderel
tlibus

cum

rulinm
et
i

divini

prasdicatione
effusi

converterent,
sanguinis,

immobilem, permanentem
ipsius

ac
,

Lsto animo in ejus lauproUnus in eo loco, ubi

r IM1

nunc sacrum
colitur,

corpus debita veneratione ex-

gladio animadverti fccit.

vesolum de Cbri. etiam propter multorum credulitatem in diabolo trinrapharent. Eadem in ru6tonsto de leguntur i Passione prolixiore S. Marcelli;

non

tia

neque

'4
A( i.TORF
J. r.

DE

S.

VALERIANO MARTYRE,
monasterio per
tirm

Sanneque muitum uh >is dtfjrrunt Acta martyrii uibut nunc agendum. cti nostn di
.
,

ComtanMam reginam,

Alphonsi
'

Castelim regis conjugem^ confirmat

mgue per

o,/ _

5
Yaria
nlf,

Bistoria passionis S. Valeriani, a*

anonymc

Putio

ab anonymo exaratce,

consertpta smpius jam prelum subimt FrancvGalteus Bosquetus inseruit eam Historia eectlesia licanapart. ftpaa. /02; eamdemque Peirus Fran*
ciscus
i

Burgundia ductm. Instrumentum super his anno comcriptum, habesapud Chifftetium et Jueninum inter probationes. 8 tlaud ita dudum post eadem passione descri.
dicto
hriiiiu
titf

Ckiffletius
el

ex

Codicibus

Mss,

Acceyensi,

abilonensi

aliis

quibusdam collocavit inter pro-

stylum exercuit alter Trenorchiensis abbamonachus, Gamerius nomine, et ,d Hl { 8e u

bationes Historim Trenorchiensis pag. BS. Bosquett editionem secutisunt auctor Historia Cabilonensis

vuh/utw per Petrum Cusset,

Societatis nostrm sacerdos,
Iitrr

et

Claudius Perrius
civitatis simv:

Petn abbatis, per quem aliaui Petrum ejus nomints seeundum intelligunt, quia auctor vn prologo, opusse novum confecturum ascisse indieat, jussu
serit ex veteri;
sebii,

ejusdem

partim

<.*\

Historia Caesariensis Eunostri

historiographus; utergue ad calcem Operis

partim

ex

illustrinm
,

temporis viro.

Chiflletii

autem editionem secutus

est

Petrus Juenin
:

tom. S nova Trenorchiensis Uistorim pag. 9

eo

tamen discrimine, utambo Gabilonenses Historici Bosguetianm editionipraimiserint Passionem Sanoti,

extractam

<

solo

eten Legi ndario ecclesia Caepilogo destitutam, in relivero dictos

bilonensis, prologo

et

nimirum Dolensis archiepiscopi, el Falconis viri adraodum litterati et religiosi; Baldrieus autem prmsulatum Dolensem non adiit ante annum IStis, petri abbatis primi ultimum, Jueninus tamen magis inelinare se ait iit credat, Garneni Opus inchoatum fuisse superBaldrici
stite

rum descriptionibus

quis autem

dd oonsonam; Jueninus
epilogum tlirrmis
ndrhitur.
a

Petro I: sed rationem

prologum
scrrrm,
\

ac

corpore charaista ob-

quam quodallegata mox

taxat fuerint
liquis

cteribus imprimi curacerit. In

quemfinem

mox

adnexa,

non adducit atiam ejus verba inventa dummargine Ms., etsigno aliquo rtquod fieri potuit post obitum PetH
utpote de re minimi e

6 Seposuerant in

hunc diem Majores nostri gua-

primi.

Hanc conjecturam,
ulterius

rxtmvtariu

tuor ejusdem

Passionis apographa Mss.,

et

primum
epilogo

momenti,
que
nerius,

non discutio;
prmcipiente

ex Lectionario Cabilonensi sine prologo

nam quocumscripserit Gar-

demum prwsule
dubinm
esse

a laudato Perrio; alterum a ChifjlrexMs. Acceyensi, qum ipsimet postmodum prelo commiserunt; tertium fuit acceptum a Ludovico
tio

transmissum

nequit, quin Falcone junior

est

sitet Baldrico,

qui juxta Sammarthanos fratres

Vicquct bibliothecario

PP
\fs,

Volensem ecclesiam moderatus

usque
aii

nensium ; quartum ex
ties

Cmlestinorum Suessiodomini Bel/ortii, aliquo-

ab anno Jlli

1434.

desumptum notat-ur, collatumquecum codice ReginmSuecim. trumque posterius eodemex fonte profluxit, ex quoedita;
t

Opere

nostro laudati,

9 Falconis et Garnerii Opuscula exstant apud vetmt laudatos Chifflelium ci Jueninum, et, si recte con- ittt Bali cum iiciunt aliqui post Chiffletium, Baldrici lucubra-

inBel/ortianofrequentioresoccurruntvariantes lecliones, quas, si operm pretium /umt, indicabo

'"

at

tw diversa non
tionibus egimus

est

a Passione, de cujus variisedi-

\nnotatis;

quodprologum habeat multo br

***

weat

nxum**bwdimus qxwemant
t

antecessum observa rem ei ,<epilogo.Hmc de PassioneS. Valeriani

in
t

xd

tamen

.5, <,: dictus Chiffletius hune titulum prmfixit: Acla S. Valcnani martyria an-

num.

ctorc,

ui

videtur,
ita

Baldrico

Dolensi arehiepiscopo.

Causam, cur
">>><

repeno.

antiquissima;

mswm sit, apud ipsum expositam Pronum lamen esi eam dimnare:
legerat
iu,l-

Htimilitrr

Frontmtc,
xi,

quiseeulo

auctoritate mox piura tyusdem martynum etiam littem prodidit Kworchiensis abbatim monachus etchro^ususmonumentisvetustionbus, uUinsinuat Mprmfahone ad chronicum, ita alioquens abbafw*Hm;Injungitissiquidemel me vestr
'

de auctons <vt.nr

,-/

Ul,|,ls
ll

T
,M|

auctoritat compellitis,
,,

'"

l;,

ge8t0rUm
'

<

ul

praMa nonnulla veterum

Garnerium, ei hanc descriphonem similiter alibi non inventam, ratusest, eam ipsammet esse Passionem anonymi. Duplicuti Chifflelii aliorumque judicium luenino, et bremorem Passionem Baldrico adscribi non
posse contendit, primo,

Passionis auctorem non inveniebat, anc\ descriptione usum fuisse

Opem msinuat,
>"

quia

nostris

quLu dam

sc

vel

ttoensem, vel habitarein monaerio, vel salttm

>!"

auctor sub finem religiosum esse Trenor-

""

".

w umus

corpore voluminis ordi

mcma; cum

sese

*- a *Memsacrumcorpusvenerantur,
>
,'
l

eorum numero accenquandicit,

Sanctum
"
;

ilh loco martyrium subiisse

""

norchiensemabbatiam
;

'
,

guott

""'" s
,

wnoratam,
7 '''
1

ZZ
certo
i

liuhlnmsnn-nh.iue Treauthujusvici ;igim """'" s ?* nonest.Secundoveris I"""'"'" >.PassionemBaldri^ Ml,,n '" r"
1

""" r nerandi corporis reliquias '""" " / ''" "' >">>>

excoli-

i^rrrTiMtahaiinussitphrasis, *- t*- **. ;t/';r;;:: '""""" "" ;-r- :;:;;::r:;::r

u

'^'/-

Z.lZJ' qZnimpT"
JationZ :;;:;:
, .

2Te*T 9UttUr

'

'

nhacnullafiatmentio

^
'

^f^rircaannummo; Passin ante translationem

!t

ratarui

an ^ ^drici tempora; ne-

"'"""''>

"t
S

m%

^
/

maniflstelZ '"/'/''-,.,,

'"""" post /'"'""" eollationem,

^^
r
,

repotuissettran,-

,1,,^

iectura

"" /n " Chr

-mTJ/'
eum
/
'

r '""""
'"

'"''"' '" recitTHuiusml '""'""'"'"" atiud " .';""" '""""'""" >'"''! ;, '"'"
ier
,

IdoexeademPassi
">'"""

^"

addit ex eon-

T9Str

* '^
autem
mensi

:,;:;:;;"7'"

lostendere

''''

-'"''"'-.<''" s.va.

-"'"""'"

S -<iregoriiZ^ZT" OMmMStit "ietemVOrt

10
5

Quidquid de

"//'(.,rv "

/ / /'""'"'-i.

1idem non mvento

in Chimetii et alioniui

EGIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

DoUnsem
scopum
ep<

A rum opinionem conredens, Passtomm istam atico recentem existimem :magna est fateor inteream et
Gamerii lucubrationem similitudo; imotanta, ut, sipauca excipiamus hmc videripossit illius dumt

seu

el

omnes

res

qua

olim

Qdelibus
sunt
,

Chri- Adctors
J. p.

stianis

prsedicto

Marlyri

conlats
:

quolibel

taxat longior paraphrasis. Sed curpotius credam,

a Garnerio auctam (uisse Baldrici lucubrationem, qnam Triumphum s. Valeriani compendiosa brevitate relattnn,

modo inde anstractai sint et Ternucium riUani, CUm familia iUriiisquc sexus ct omni re ad se perlinente. cnm omni integritate el plenitudine ajternaliter ad babendum el |ure ecclesiastico pos.

sidendum cimdonamus

et

condonando concedi-

quem Fronto num.

7 citatus ttsta-

mns
t.1

tur a serepertum fuisse intervetera monimenta gestorum pnrsrriim dnm ipsemei Gamerius profitetur se confieere novum opus eji veleri t Subdit
;

Tillrmontiiis

tom. S
et

Monnmentorum

eccle-

hoc tamni
certo nonprotniiit

siasticorum pag 806,

Christianes,
n

continuatores noves Gallim

Ktionysio

Sammarthano inchoatm,
judicio adhmrentes
S.

recfn-

quidem

Partim

ex

Historia Csssariensis
nostri
.

Eusebii,

tom

twres nonnntli.

col

$64,

Chifftetii

ds

parlim exillustrium
scriptionibus Baldrici.

temporis virorum
Falconis
;

de-

et

verum istud
,

PassioneS. Valerisni, eam irm rt multd rcrrntiorem

ista
si

Marcellt Actis simii/uni in

rssr asSCrunt,

augmentis phrasibus animadversionibus, quibusinde desumptis vetercm Passionem interpolavit et exornavii : inepte enim Frontonis et Baldria Opus vetus nuncupasset,

dumto

-at

intelligo

de

laudatur Eusebius Cmsariensis r/nsn>/>us. scd, id solum ejus antiquitaU officeret, facilis esset

responsio ad argwnentum, dicendo nimirum

cum

Juenino, quod prologus,

sebius,

in

quo memoratur Fu-

tet

quandoquidem ipsos scriptores sui temporis appel:ad Eusebium quod spectat, exipso nihil haunrr potuit prmter
ea,

qumdeS.

Pothini

et

socio-

sirnt rt epilogus, Passioni, dudum ante conscriptm, postmodum affixi fuerinl ; nequs id uh nmni verisimilitudine alienum est, quando-

rum Lugdunensium martyrum

suh
iiiiiiiiih
,

captivitate tradit

quidem ediliones
strum, extractum

Perrii
t

et

Cusseti atque

Hfs.

nosu-

quo passi sunt, sub finem, cnm ne nomma quidem Valeriani nostori et w Marcelli legantur apud Eusebium memoratum 11 Itaque cum evidentissime constet exFalcoanctorrin ha nis testimonio, extitisse apud Trenorchienses ahbmt, licel diu quam s. Valeriani Passionem, mera Chijjletii conposl Sancti jectura non persuadet miln, >it. quam habemus nhiluii' /irrrioreni, Baldrico adscribam sed allatm hactenus ralionrs atque ifl />r>mis miii/iin riiiu fifl contum formitas, qum regnat tum in eloyio Adonis in Gamerii lucubratione potius inducunt, >/t rear, memoratam a Falcone non aliam esse a noijiin\r[i-w novam etauctiorem conflaverit stra, Garnerius. Attamen dum illam vejerem appello , id ita acceptum nolim, quasi ipsi tautam fidem
ri ilr

tempore,

Lectionario Cabilonensi, iisdem

sint.

prologo

et

epihgo destituta

Vide,

qum

perhis observavimus prmtereanum, 6. Qualiscumque demum sii dicta Passio, dabimus eam tami/iiiiui

auctoris anonymi,

et

incerti temporis,

at

probabiliter

omnium

vetustissimam; quia tamen

hoc certum non est, subjungemus martyrii Historiam ex Chronico Frontonis, cui vetustissimam
ail

mantts

fiussr,

itrmo hnrtcinis in/iriatus M/.

i'

Locus
ipsi

ac

tempus

martyrii

basilica

atf/iie

auctoritatem t/ribuam, quantamsolemus

tri-

erecta;

cultus antiquitas.

buere Actis per comvos aut parum

remotos hoaliis

mines concimiatis, sed

vetustiorrm
rrlim.

ita

dumtaxai quod
ei conveniat,

\um
:

si

de monumentis,

n se colligendis,

quod generatim mo-

D,

'e

patrxa,

net Fronto. dicens

Nonnulla vcterum monimenta

nihit

genere aui condittone S. Valeriani mrmoratiir in Actis maiti/rn. TheOphilus

,

)pinionet d r
ancii

patria

gestorum,
serie, in
Si,

quffi

a nostius

quinusdam scriptaqui-

Haynaudus
sinm
.

Indiculo
in

Sanctorum LugdunenMartyrologio Gallicano,

et

rt

eognaliofu
S.

rnm
rrlln,

Mar-

dem, sed indigesto

reperimus, scrutata temporum

etSaussayus

unius corporc voluminis ordinaresatagam.

niiiii

Lugdunensem
Antonini

fuisse scribunt,

e\

pri-

chii
J
,

TttnOf ubi pns-

inquam, koc Passioni s. Valeriani conveniatt etper tb nostris monachos designet, nt verisimile C est : suspicari debebimus, eam Passionem aliquot seculis martyrio esse posteriorem ; auot autem
,

mariis inier quinquaginta pro Christo

cum B.Pol

thino in

/irrseriitione

comprehensos;

li

mlrm et alii eum fuisse cognatum S. Mara non absque fundamento colligunt ex verbis
,

mcertum est. 12 Xam, fatentibus

icripta videri
ptssit,

S.

Gregorii
el

Ckifftetio

et

Juenino, igno-

guine

dicentis Marcello sanTuronensis agone propinquum fuisse beatum athle, ,

quo tempore ecclesiaS. Valeriani (dequa oujus sermo) transierit in abbatiam ut antiqum tamen, prima mentio occurrU in diplomate Caroli Calvi, quo illam xiv Kalendas Aprilis anni 815 concessit Geiloni rt monachis S. Filiberti. Diclumdiploma probationibussuis inseriieriint Chiffletius etJueninus wnde pauca huc pertinentia transcribimus : Nos oh amorem Dei aeternajque ei prssfatorum Sanclorum patrocinia, remunerationis pra3mium, nec non et eleemosinam domni et gcnitoris noslri llludovici piissimi ;iuratur
,

redibit

tam Valerianum. De martyrii palmstra, quam ab antiquis vario modo expressam oidimus aliquot cxemplis num. t, et pluribus cidere est apud iludrianum Valesium, convenit vnter tcriptores omnes ; /mssr scilicel oppid/um Eduorum m hodier)n,
iiiirntii

Burgundim, silum ad irarim amnem,

intervallo Matiscone et Cabilone, cujus

/mri

/rrr

Latini hodiedum constituit. dia ceseos partem Turpromiscue Trenoschium aut Trenorcium nucium et Tornininm scribunt, Galli Tournus qum varietas remansisse oidetw cj eo, quod
.

gusti,

et inclytai

genitricis nostrse

Judith,
et

ac

pro

satute

nostra

carissirassque

conjugis

prolis

memoralie dei Genitrici

confessori
Filiherlo

Mariffi

ac almiflco Christi

Ilerensi,

necnon

et

Geiloni

in istc olim iii trrs partes distinctus esset, Turnutium villam rt, uti caslrum Trenorchium in abbatiam natet ex diplomate Caroli Calvi, s. Valeriani martyris, qum in aliis diplomatibus

locus

venerahili ahhali, congregatinnique sihi commissre,

cfiam monasteriura Tornutiura

ra

nuncupatwr. Prio
a

ahhatiam S. Valenani marlyris, qu;e est in pago Cavilonensi, super lluvium S;i^onnam ubi etiam idem venerabilis Martyr corpore quiescit et ca,
:

duo nunc

civitatii

ambitu concluduntur ,

qua posteriusnon nisiproprio muro separatum

est.

strum Trenorchium

quod

est

e\ cadem abhalia,

45 Superest

hoc

tempore in

ipso

oppido

ut

scrihit

i6 H
j

DE
Perrtus,
.

S.

VALERIANO MARTYRE,
ad preces suas juxia tm,dm eju* Den ut tere fundendas frequentare contmuatennt oratorium seu modica basdica potuerit vocitari;
fideles
,

ORl
r.

scrifni

mstgne
lapis

montanentum
Ultl

martyrn S. Valeriani ingens, qui reditureHam

venerationis ergo

unjv*
Ul

nuncperfususipsiussanguinisguUisaliquot, qu%marty-

gue, altero lapide superposito,

donec,
sts.

Plura deeo tradit Chiffktius, te(5 ; ttis occulatus, "I Historia Trenorchiensipag. Latina facio : Anle veterem verbo ex Galticis

imperatoribus Homanis ad fidem concerintegrum fuerit , erigere alteram basilicam,

n0 n

sdem

dominorura
lapides
est.

Verius Trenorchii exstanl

duo

sepnlcrales

magni,
Ferl

superpositus

qudrum alter alteri antem incolamm tradilio,

faisse

memorat Garnerius : Snccedentibns (tc qua /"'' exinde prosperis, el fidclium numero succrescenhnmani collus Valeriano mite, artiflcio quidera nus Idoneam, sed nostraa Bdei devotione pretiosiorem paranl ecclesiam
venerabiie
;

nbi

nsqne hodie super

capnt s.

Valeriano ampntatum
Et

snper infehodie
linctus

riorem.

revera lapis

iste

etiam

esi pluribus gultis sanguinis, quas ipsevidi, etiameouspieinis ac bene conailco i'i nunc nilieiis
,

honore nostri Martyris altare sacratissimum Dominici Corporis et Sanab nnivei*sis guinis celebrationi constrnitur, ei

mansoteum,

in

populorum
18

confluentibus

turbis

qnotidianis ve-

servatas

acsi

vena

essenl

orlae

in

lapidicina
lapidi.

neratur excnbiis.
,

propria?quc
praliarn
tori
[

sen

naturales
refero

ipsimet

Eam
pra>

Scribit

arccjilam

domino

Machoii

beneficia

Fronto, plura ibidem fniracula et ad Sanctiinvocationem impetrata fuisse.

ijiiii-

V"!!,
1

.!

Gallice Lieutenanl esjustices] Trenorchiensi

Accipe tfvhii,
,

num. pre&cedente recitatismox

ille
;

qni
iilu

anuo

bdclv

iM
isii

ciim

me

cnmluxil
el

Incum

subnectit.
pit

Abhinc locns
concnrsn

copioso fidelium coa-

Wird

servantnr bini

lapides,

coram
,

mullis
ni

frequentari

dum nemo
effectu
;

confluenut penc

tiominibus

removeri

jussil

snperiorem

eum
Jue-

lium,

votorum fruslralialnr
lierel

adeo

contemplarer,
Ita

qni notasgerii MarivriiS. Valcriaui.

numerosior pcr signa

cicilcniium

mulliimlo

Chiffietius.

Meminit
pag,

et

ejusdem

lapidis

quam
ral

priua

per

sancti

Viri

Praadicationem fue-

ninus

tom.
in

W, eumque
hospitali,

diri

domo

nunc indical huc delatum ananonyhunc mo-

ad

Christum
insignis
si

conversa,

Luculenta

sane

heec
testi-

forent

ac

non interrupti cultus

ile
:

no (69$,
16
ntii
11::-

monia,
martyrii, non signatum ab

modo auctores temporibus,

quibus

Annum

nostro autFalcone, determinat in

niuit 17 s.

Passos esl autem beatissimus Va: anno ab Incarnatione Domini centesimo sepluagesimo nono, Marco Antonino, cognomenlerianus
to

dum Garnerius

V*ero,

Uoniaiiiini
el

imperinm admioistrante. Luex

cio

Aurelio

Commodo

seqno
iste,

consulibus.

credimus nihilominus, hesc ipsos accepisse seu ex documentis antiquioribus, seu ex traditione, firmata Martyrologiis, qum dedimus paragrapho prmcedente, qumque dubium non relinquwnt, quin priscis temporibus memoria Martyris illic magna fuerit inveneratione. Sed seculo nominatim sexto ejus
agwnt, proximiores fuissent

Verito hic

corripitur

auctor

guod micum

cultum fuisse celebrem, testisestvir comtaneuset

fortasse oculatus, s. Gregorius Turonensk, cujus

consulem,
torem,

Lucium AureHum
(79
in

quianno

Commodum imperacollegam habuit T, Annium

at in

semel iterumque
beo.

laudati textum integrum

exhi-

Aurelium,

duos dissecuerit;
se profitetur,

signatoanno
aptius

sectatores obtinuit plures posi

Tillemontium, qui

19 Huic

martyri

eum adoptare
i<<,

(S.

Marcello)
athlela
,

et

sanguine

et

\g

ii

quod tempus
i

agone
'!'"

propinqnns

bealus

myeniat.

Jueninus tom.

Valerianus

Historim

chiensis pag.

Vrenori

apnd

castrum

Trinorciense

nec

annum acceptandum

quadragesimo
primo]
cernrbis
lo-

itifaw.ir-

tisti

(aut
a

potius

mat, eta Garnerio

toxat,

juxta
urbe

hunc assignatum fuissedumquod eodem Lugdunenses martyres passos

Valesium
milliario [gitur
,

vigesimo

Cavillonensi

consummato
Galtns hujus
,

lamine lumulatus

est.

cumtamenjuxtameiiorem chronotaxim
conttgent anno /77. qub idemLucius iureuus ommodus cum Quinttlh consulatum obibal proinde rectius affigi posse ait
/
i
'

comes cceliaci morbi dolore gravalus lam alvtim nnu rnodo lorlura,

qui
ita

verum

tumonihil

lv

conflaveral
'

ul

hydropicus
capere
ut

putaretur,
posset;

Jueninus
?

martyrtum SS.Marcelliet Valeriani; quoniamex """"' Mis satts perspicimus,

per bienniumnon

dere
juxta

nihilque

potus

flebatque
deflce-

hoc
'i'"

conlag^um,

inedia?

morbo

''"^""/"'''^'"^""''Hn^isl.u^lnnr^ihus.r.nndm '"' totenntoinsistam, quam inivimus

prope exanimis,
se deportari

cum
ad

se

cernerel despeMartyris
,

"-aturn,
,llll!,l!,!

rogal

beati faisset

tu-

3 d

ubi

****

l S.

f
t,ul
''" f

Valenanum nrr " "

}
'

S-Marcello, paucis diebus ante

Ubi, cum projectus

s

accessit

ad

occiso,

""
"

Eniroc
ecclesiam,
sicut
'-'
:

""

statuamque martyrn r pi , **, quodteripus latius ex/77

ti

presbyter,
vir

qui
et

tunc

I"

ipsam regehodixit-

1,;

virtutum,
nostris
fieri,

pura mentis
,

nequeat,
"h

quam adannum
allegatas

mo,
'l

ipsi

oculis

n<>

in>|ieximus
confide
iiiiaui

id-

Nr

pag.
'

i%

'

N "/" ' liinni-

Septembris '/"" oremtatts gratia lectorem remitto. Sanctum tode iii hco sepulturam

>"

Si

vis

'

tom

sanns

iu

virlute

Martyris gloriosi, et
ligaluris

vove, ui

suis

ad

hujus templi
llll)n
l i

fuj

ba-

tTadl

tiliea ei$trula
,-.;.

ni > ^. '^^ueconfirmatatestimonioano~ yhographidieentist

;

t
el

trabem cum tecta recuperanda

si

Iransmittas. Erit

iansTri

**&*

l|i,

pi^idium,
At
ille
:

ea

de-

voie

"'"

Frontonts item stc scribentis quos ipse Chrislo genuerat

tempore
facullate

ri

impleveris,
vovit,
factus

|1;i

'

promittis.

atlentius

orans sanus

'""

gladiointerfectumfuisse corporisreliquiasexcoUmus.
:

qnae presbyter indicavit

statimqne
,

habem

null,,

hcam

counuonenle
i

ad ha-

Quo

Sancti

in

exhiberi

loco
illi

liiii

modicam
'".

pomiinii
llas
'"

prajcepit. Ecce,
terris
in

quid pra> Martyribas

cffileslibus

Jesus christus

qua paulatun Ddelium crescente numero, nonnulli cultui sese dUcipuli mancioi mandpavere divino.
in

construxen

pro

Btoritaloi

corde

',
credentes,
111

adscivil

quia

sacrum nou.cn
invocantes, in

ejus

Juem

f; "

^^c,,,;:;;;';,:;:;;;;;;;
<" domicilium

(ationibus
vi

operibus wnfltentei, uon

s '"it

ten-

" hir

i^tus, reermeeodemFronU
Trenomeas.
oppidi

modicnm
>,,-',

Dominum
,

auod

secuti
.

alios

ut

sequerentur

*i

con^^ar,

,o^

nint.

modo ut lideles serverum etiam et snis ^n mr,v, c s uis exemplis incitave;

20

Qumdam

>lc

b*ervat

Suenmustom,

pag.

U.

DIE
tx

DECIMAQUINTA SEPTEMBRIS.
se

quo variatli

cnnjrcturir

Primo, quod in lam breri iiarratione ecctt 4 4. siam S. Vatmani noiuiuet ecclesiam, tiinplum et basilicam; tecnndo, quod Epirechiuseectesiamregerc dicatur, idest, gubemare ui pastor; ei mdc consequi ait, hanc ecclesiam fuisse paroecialem Trenorchiensem ; tertio, quod is rectorseu pastor

non dubitare, quin

Caroli Calci,
et

ct

miraeula contigerint,
nobis
esl >
,

et

roni

c.rxtitcnii! abbates.
iiniir

Boocertum

diplo-

J. P.

illud verisimillimum

formnnthi

euUus
hntnli

''!>'

comtaneus fucril s, Gregorio, idque dubium non est seddubitari posset, <m S. Gregorius narrato miraeulo non adstiterit : nam voces ha, sicut ipsi oculis nostris inspeximus, non ita necessario afficiant solasproxime prmcedentes, quvn eideantur etiam posse respicere singula, qum narrantur in ecclesia tiuu conligisse Sed prmter ista ex eodem S Gregorii non modo te.rtii consequitur, quod Sancti cultus istatempestate esset celeberrimus, erumetiam,quod
:
i

quod abunde cottigamus, cultum Sancti eodem, quo eiguit spiendore secuio v\ f perseverasse semper usque ad secutum \\. irf autem <" credam, facit rnis studiosa in memorato diptomate aliisque subsecutis additio vocum istarum, ubi idem veneralulis

Marlvr rurpnri! i|uir.nl

facit

trstimoninm

[donis itriutritsis, cufus

i<-

)t<tn i/ rotogi
:

um diptomasacrum
uti

isto

antiquius
s, Valoriani

ita

habet

i\n

uune

ipsius
colitur.

corpus debita

veneratione ei-

Facit

denique biographus noster,

id iu

n-

detur,
ins

idone oetustior, qui

:

iisdem pene

t>er-

expresserai

quo aunc renerandi corporis

nrisimitiu.t.
c-t
.

nec nupcr natus esset, nec paucU beneficiis aut miraculis ante confirmatus ; nam verisimile mihi non est, futurum fuisse,ul comes Cabilonensis tan-

reliquias excolimus
23

tdem biographus inepitogofsi tamen isad

sua

tam recuperandm sanitatis spem conciperet, quan1,1111 concipere debuit, qui se, jam prope exani iiicm, imn absque summa itineris molestia deportari
iltuc

psum pertinet) aperte indicat, festivam San memoriam, ul pecuiiaris Patroni quotannit
mtate cetebratam fuisse; tic enim
(s.

IWC inter-

luptitm (uxssr
i

<

imminu-

habet

ojui

lnm

Valeriani)
ilc

festivilatem

annuam

celebrantea,
,

voluii
illi

tcl

hi

'Eperickius

tanta

cum

fl-

patrociiiium

huuis

imMilihns
provinciara

e\oremus

ul

li-

ducia

sanitatem adpromitteret, nisi certa

iltis

ct

dem
tur,

plebis

augeat,

propriam

tuea-

insignia similium beneficiorum

prmlu

eissent

argumenta.
Valeriani

\tque sic confirmantur scripta a Fatr

et beneficiis,

cone de mul^is signis

quondam

factis

ad tumulum S gum utinam wi ejus

cunctumque populum suis cultibus adheren tem pia intercessione conservet. Sed neque ex ejusdem cuttus splendorequidquam deperiitper adiciiiiim Geilonis

honorem litteris consignata ad nos pervenissent I 21 Secundo consequitur, quodmtate S.Gregoanttquilate ecclesui.
1

re S. Filiberti,

patronum

ejusque monachorum cum corpo quem hactenus ut prmcipuum suumi oenerat^i fuerant; hi etenim mox, ut
novi domiciiii

rii,

id est secuto

vi

ecclesia S, Valeriani esset ral-

apparet, S. Valerianum ecclesim ac

de

antiqua, utpote,

qum

restauratione tecti ac

rdiis
terii S.
I

aleriani.

trabium indigeret. Tertio denique verisimiliter col* ligitur,quod tumtemporis eccies\a nondum ad mo-

nachon dcooluta
rius,

esset,

quorum nuilam S.Gregoet

patronum summa uneratione prosequi cojperunt, eamdemque, ut eertissimum est, deinceps in poputo promovere totis viribus conati sunt, praisertim circa annum 9S0, abbatiam gubemante Stephaim
c/iis iniiiiiii
ts
is
!

sed solius
facit.

Epirechii presbyteri

rectoris
et

mentionem

Conjiciunt tamen Chiffletius

2't

etenim Stephanusabbas, postquamrestau

Seculo

re-

Jueninus, primordia abbatim S. Valeriani eidem secutn njJKji posse,hac ducti ratione : Gumthramnus
rex
rit

isto secuio

prope nrbem Cabilonensem funda'

damnaplurima, anteannos aliquoi per barbarornm tucursiniics mouaxtrrio rt rcclrsia- i/lata, uovam s. Valeriano aram crr.ru m ecclesia subtcrranea, ubi sacrm Uartyris exuvim a fidclibus priniitin

tufuitF rju>

honorifiee
t

tevtittB

ac

tranelata
sunt.

abbatiam,

cerisimiiiter

nunc prioratium S. Marcclli, nec minore ceneratione ac pietate socium

ejus prosecutus fuerit. S. Valerianum,

pulcriiui
ti/iii

ad cujus seprmctarum beneficium impetrwoerai

Gallus comes iirbis Cabitonensis n sedis ordinarim reyiim Burgundim : atc/ur ulcrco eidem retji Gunobiit,

ad kmc usque tempora vntegrmei intactm remansisse credebamtur iii tumulo lapideb. Uunc dein aperiri fussit ct sacrum caput aliaque majora ossa, pretiosis < an ro, argento et gemmis, prmvie in eum finem conliiiiitii

demandata

fuisse,

et

thramno, qui sub finem seeuti v\ Cabilone sancte adscribenda fortasse swnt initia abbatim S.

fectts,hierothecis imposita transferriin

superiorem
ijunndain

CCClesiam, COtiocarique in ara /trinrif/c,

Valeriani. Nihit occurrit,

vel

improbem

oel
S.

scriptorum, qui
sitentio.

quo conjecturam istam muUwtn etiam probem in tanto Gunthramni gestaprodiderwnt,

etiam sancto Martyri consecrata; ubi per aiiquod ciii-ratunii cxposita sunt. Eleva triiif/iis publicm
i

tionem istam ac translationem ea brevitate hic perstringo, nihiique addo de ingenii ddeas apparatii. popuiorum undcquaque concursu aut miracutis

et

beneficiis

brevi subsecutis;

quia

singula

abunde cognoscet lector ex retationibus, quas per memoratos Faiconem a Garnerium conscriptas
Ai-tis

subjiciam,

ei

debitis annotatis elucidabo.

\r

III.

Cultus antiqui
Lranslatio
; ;

continuatio;
ejus

reliquiain-

autem

rum
signiti

nummi

nomine

ordinem interrumpam, inferius indicabo, quopacto pretioso isto thesauro frustrati

temporis
i

nova

ecclesia

ipsi

consecrata.

fuerint Trenorchienses.
j". \d ident fortasse seculum \ aut potius wi prmcedens referendi sunt nummi argentei, de gw lius aguni Chiffletius pag. cvu et Jueninus pag. et ex quibus mire Historim TrenorchiensU elucet, quantoesset inpretioS. Vah-i-iaui memoria. Eu erai tum temporis Trenorchiensium prmsutum utproprim monetm potestas, is apud reges favor cudendmjus eis concessum fuerit. tn hujus rei te stimonium producunt laudati historici inter /iroHplomata mnlturum rrgum 1'rauronifn batiOTi
t',1)
,

tfi

ni

fortt

>>rulo ret
prcecedentt,

hcet a seculi>
\
i

inl ix.

nuj

liui\

e.rstrt iininii

conqueritur Chifftetius, quod n tempoTuronensis usque ad translationem s. Filiberti Trenorchium, factam anno iin supra 875, iuiii ostensum est, Geitom ejusribus
S.

M, .cnto
ijiic

Gregorii

mentum
\

de
.

cultu

monaohis abbatia S.Vahnaiu niucrssu fuitper Carolum Calvum, tanta fuerit seu kominum mciirin seu

bellorum iniquitas, ut nulia miraculoriim s. Valeriani, nulla abbalum Geitonis Trenorehii deci ssorum ad nos pervenerit cognitio,subdens
Septembris Tomus
V.

nominatim Odonis sub annum SimpU ts sub '.II'', fucaltatnu

889,
tllaui

et

Caroti

uhbatibus

um

sru

confirmdntium.

Chiffletius

hujumodi
mo-

18
lOCTOM
J. P.

DE

S.

VALERIANO MARTYRE,
hunc etiam

ineidisse ait, monetam sibi wi rnantH aliquando Ex una P^te caput tamquf depingit hoe modo : -frSANCTUS cermtur el id circulo ista inscriplio
:

nummum

alio situ exhibet Jueninut

alioCangius, utapudipsos videreest. 28 Ineunte secuio xi per famulorum quorum

VALERUN.
in

Ex

allera

vero

Crux

circulo

TORNVTIO

plicem ejus speciex

,ut,

nummum

CAST. argenteum

medio el in Juentnus du-

dam

incuriam,

uti

scribitFalco in Chronico
l

u
ita

habere

tum S. Valeriani monasterium igne consumptun] tamque valida est cum omnibus ollicinis; flatD
ventorum
extiiit

guem eodem penemodo detcribens

excu-

igms

vastatio,

ui

pene

(M

omnis

siiin (lerhtbet.

supellex monasterii

consumeretur,

prater Sancto,

rum memorias el partem ornamentorum ad cultum Dei pertinentium quod latebrae cryptarunj
;

ejusilem

monast

rii

\ixtvlnre

potuerunt.

Inccn*
<-,,-,-,.

anno ter ioot), biennio ante obitum Wagonis abbatit sub cujus successore Bernerio novm abbatim et ecclesim structura

dium

istud innectuntpassim scriptores

absoluta
<iie

fuit,

ej%sque solemni

H\
monetaSancti

considero,

Equidem dum wummi partem anteriorem nequaquam inejusmedio formamcaChiffletio

:

\\\\ mensis Augusti auno toi\), utiexpresse signat Falco in Chronico; postquam enim memorasset insigne donum abbatm collatum per Hugonem comitem Gabilonensem et
dedicatio celebrata

nomenprafe-

j^

reperio, ut

visum
nisi

est,

vcl capitis

aut kermm, ut Juenino

verit scalptor,
jus.

sed,

multum aberraneseiocu-

Autissiodorensem episcopumjtascribit; Facium est liocdonum anno ab Incarnatione Domini millesimo

monogramma

est potius,

lo

Cangiusin Glossario similis nummi, atpaumajoris. typvm e.vhibet, situ iomrn ilirerso,

decimo nono apud Trenorchium quarto Sfjitfinhris in die, quo idem dedicatum
sterium,
JofTredi
in

Calendas
est

mona-

prasentia

venerabilium
,

ac forte naturaliore.

Cabilonis

episcopi

episcoporum Gausleni Matisconis

recentiores

episcopi. Falconis

epocham adoptarunt

plerique; sed auctor Historim Cabilonensis, edita per Cussetum, dedicationem ponit anno tOiSdit

mensis Augusti xxvm, eamque videtur adscribere Stephano abbati, qui ante annos fere quinquafjinta vetus

circiter 29

monasterium resHtuerat, etjam annis trigmta vivere desierat.

auctor

Xdem

novam ahbatiam dedicatam "

quantumvis ante anauti-

fuisze ufprmat S. Filiberto;

nos centum quvnquaginta inter Geilonemet

quos
S. Valeriani

J /(in/,

iaudatus Jueninus nummos istosexcusos fuisse eredit ante annum 915 quia in illis regis nomen seu lignum non legitur, quodtamen Qarolus Sinv',

monachos conventum fuisset de non immutando nomine Patroni ecclesim et monasterii.

plex
verat

prmlegio memorati anniexpresse sanciConceriinms

ijtioijue,

Hunc auctorem secutus est Bailletusin Vitis Sanctorum ad diem \\ Augusti, S. Filiberto sacram,
et
i\

Septembris,
;

ubi

agit

de SS,

Mar-

ui

trapezetas

locus

cello

et

Valeriano

simile

prsdictos habeat,
gulis

quid insinuam

rhi/jk-

qui nostri nominis

impriroant

numrais, ne

signum sinmelallorum mixtu-

ra adesse valeat.

vilegio concessoper
'"

Qumrestrictio adjecta non cstpriOdonem regem. At vero, cum

eorum medio non caput aut kerma, sedmoescpressum nt, quid si kocipsumsignum sil regii nominis? Eo supposito, nummi

tius n Jueninus in suis Historiis, causamque hujusmodi immutationis rejiciunt wi populum, apudquem, a temporibus translati Trenorchium S. Filiberti, abbatia sub hujus Sancti nomine venire

nogramma

posteriores erunt Carolino privilegio.

27
excusQ
esl

Verisimilius

tameti

mihi

est,

monogrammar

te

non involm regisnomen,

sed abbatis, Geilonis

proinde consuetudini se conformain dedicatione abbatim novm. 30 Sed primo mihi non omnino constat deprmconventione mter Geilonem et antiquos monachos, cum nullum ejus iudicmm occurrat
runt ccenobita

easperat, ei cui

coli

fm
seu

btrto,

quidem Odone regebretemporis intervallo vetustiores sunt, attamen procul dubio cudendm monitm ,,

fortasse aut Galterii, qui

apud Frontonem seu apud alium

antiquio*vi

rrm Petro a S.Juliano,

cujus Opus, seculo

quandoquidem Odo, dum

nuhihjrt monelain

pomdebant

multum provecto conseriptum de

Filiberto

antiquilalibus

ecclesim Trenorchiensi pregas, clure ,/<///,, ,, //,,,_

Trenorchiensibus, citant laudati historici. Secuw do quod aiunt, s.

dedicatam

fuisse

^^utmmUciimrBsmLldautemsicexistiim
non lantum quia saltem aliqualis apparet afRnitas monogrammatis cum datis abbatum nominih^ rerum etiam quiaCangius tt
'"

abbatiem,
solt

kaud

ita

possum
vel

admittere,

quasi

fuerit dedicata

mario. \<,m Falco,

rato,
1

tamquam patrono pri~ agens de dono mox memo:

Jueninus loco

dtserte

dieit

cita-

Hugo

Cabilonensis

comes
Dei

^idemcusitypumdant, mde un,posttemporaCaroh Simplicis

"'"'

IHM-opus

Autisio.lorensis.

ob

houorem

ct

remZ

Gemtncis ejusdem prajdictorumque Sanctorum,

beneficio

**nummsmonogrammarelerensnomsnab batu ^mmventds t etaccessissenomenregisnU nw ckaractembus impressum.

parte prmfati nut crux exstal circulo wta tnscriptio :
.

Partan

provocatus,

n Deo
ecclesia

donavit et

conces-

etSancUs,
dedicata

quorum
loci

honore

pna&M

PMSINE,tdc
.

&
:

una Uo eTt LOTARU kegis

>>

Etenim

ex

esse

abbau Bernerio,
pa;seni,hs

dignoscitur,

et venerabiU

ejusdemque

monachis tam

permissione

a parte altera

,,,

tttt^p*

Z*
rmi

quam mturis, villam, quffi dicitur uies. Iguurnova abbalia pluHbus Sanctis consemem? Idclareperspiciet lectou 7 Q

luaT

d *tionum, qumpostdedir m T""'"'" ecclesim

baHoZ

-" Chmas P rod

'!

atbatim factm suni, ChiffleUus vnterpr*

31

M-

DIE DECIMA
31
sed, uti

QUINTA SEPTEMBRIS.
Witr
et
n-i rit
<<

ig

Pag. $40 Falco de Jaliniaco,

abbatis, sub

frater

itandam confusionem abbatim ecctesia indueFiliberti,

m
J.

roni
P.

C"lh-

lelmi

annum

(056 multa prmdia

nonirii sotius S.
in

altera s. Valeriani,

giturexmru- /iirn largicns abbattm, in kunc modum loquitur Dedi beatae Mariae Genitrici Dei el Domini no6lri

quo gaudel usque

alia
citat

kancdiem. Fuisse olim parmi

ciam OStendit Juenimts tom

paq. SS
(488,
in

et

pnrler

Jesu

Christi,

atque bealo

Valeriano nec uoti

instmmentum anni

quoBar^
inrgines

inclyto Philiberto. Pag.82% Phitippus XFraneorum rex sub annum (075 antiqua monasterii
f!

thotommus Chanorrie vocatur

rector seu curatus.

ecclesiae s. Valeriani

Eadem utuntur kodie

privitegia

confirmans

Noverit,

inquit,

nostro-

rnm
nore

fldelium

nniversitas,

Petrura

abbatem Trein

religiosm OrdinisS. Benedicti, facultate ipsis eoncessa suh annum (686 a cottegio canonicorum se'.

norchiensis ccenobii, guod esl constructum

sanctaa

ho-

cutarium,
fait,

in

Dei

Genilricis,
ei

ubi

etiam

beatus
Fi-

approbante

quodabbatia Urbano

S.

Fiiiberti
/'/*.

commutata
per Buitam

vm

martyr
libertos

Valerianus

gloriosissimus
etc.

confessor

datam die

corpore

quiescunt
/('70

Pag,

3%

Huga
Deo
non
ec-

vi mensis iugusti anno 4693, quamqut habes intctjram apuil Vliijjlettnnt et Jueninum.

Bisonticensis archiepiscopus per chartam conscri-

plam

circa

annum
Hariae,

signi/icat, se dedisse

et sanctse

sanclisque Valeriano atque Phiecclesiae

liberto
ei

el

sanctaa

Trenorchiensi
Pag. 334 Odo

nec
ei

abbati

Petro... ecclesiam sancli Cornelii

S.

IV.

Sancti reliquifle a Calvinistis dissipaUc

clesiam

Desiderii

etc.

Burgunrestituit

dim dux anno

/;,

(087, publico

instrumento

scculo xvi

pcnc omnes;
alibi.

cultus hodiernus

norchiensi monasterio bona,

qua

dederat Conet

Trenorchii et

stantia
tae

Hispaniarum
Genitrici

re</ni<i
et

Domino Deo

beaet

Dei

nec non

sanctis Valeriano

Philiberto etc.

n
inttrumenti< 'Inrur
virgini. S.
Yttteriano et
tii

'M

Denique pag.
Calixti

104

et

U9
in

exstant
II

instru-

menta

et

Tnnocentii
//>':',

Pontificum,

D
tiim

amna plurima tum barbarorum

deflagrationes intulerunt
;

incursiones
civitati
et

H liquitt

tib

signata annis (420

privilegia
:

et

quibus post alia

martyris,

olim

hmrelii
i/itthr

Adhacc, inquiwnt Pontifices, adicimus,

in

abbatim Trenorekiensi

ter

enim hanc igne deva

S.

Pihberlv.

Idem

locus,

quo

beati

Valeriani

et sancti

PhiliberU

confessoris corpora
potestatis
libcr
:

quiescunt,
in

statam fuisse tegimus ab anno circiter 937 usque ii'/ (245; tatia nikilominus ista erant, quee, uti
revera contigit,

ah omni jugo sascularis

iin

perpe-

perpiam

fidetium munificentiam

onservetur.
beatae

Etpauto inferius
Marise Matris
*

Pra3terea pro

reverenlia
al, insi-ui-

Domini,
est,
in

cujus

nomine locus vester

ciatione

insignitus

AnuunMis-

Atsubannum (562infortunium tulit, quodmultum luxeruntmonacki, et hocre tempore merito tugent pii Trenorchienses
brevi potuerint re&arciri.
ut/pote cui resarciendo nulla spes affulget
:

Dominica

hymnum
vel

angelicum
fratribus
>

inter

amis
civita-

sarnm sollemnia abbati

stantur,

pronunciare

suni ioquor s.
tis

\;iit'ii;irii

corpus,

magnum

concedimus- Recitata kactenus

erba
s.

abunde

te-

prmsidium,
ut

et

vncolarum ad pietatem incitar

novam abbatiam non uni

,

Filibertodi-

mentum. Thesaumm
servaverant,

simul ac S. Valeriano, et primario quidem sanctissimm DeiParenti. Von m ficior tamen, abbatiam frequentius denominatam
fuisse

catam

sed

i/>*i

istum, q uem easempercura neque barbarorum fu/ror, neque

.

flammarum ois ad eum penctraret non potuerunt avidm Hugonottorum

subt/rahere

seu

Calvi-

fuisse

ii

S.

Filiberto secutit posterioribus ; hocsatis

tiquet ex instrumentis aliis,

qum jam

assignatis

AlUra etinm s. VaUriano

erecta est
I

>

<-

subduntur apud eumdem Chifjtetium, 33 Sed neque omnino assentior laudato auctori et Cusseto, citantibus hic rursus Petrum a S. Juliano; id nempe usque adeo usu invatuisse temporibus Bemerii abbatis, ntis, priusquam adnonv monasterii basiticm dedicationem procederet,
atiam
Leriani

nistarum impietati. ni etenim dicto anno civitatcin ingressi, quidquid saerum erat profanarunt, ac destrn rerntit. : atqne , nt de aiiis sileam , in
eccle&ia
effigiem,
s.

Valeriani
in

majorem

tancti

Uartyrii

collocatam

araprincipe, confregerunt;
ejus
exuxrias
.

abbatia autem omnia per&crutantes ac su&deque

,

subvertentes
absconditas,

sacrds

sub

humo

deprehendemnt
<>ss<i

ac pretiosas thecas

mdem

in propinquo exstruxerit sub S. Vanomine, ne, dum abbatia de S.Ftliberti

asportantes, Sttncti
et

projecerunt, dissiparunt,

nomine

a plerisque appellabatur , oblivioni trade-

addumt atiqui, igne consumpserunt, cine resque flumini commiserunt. Coilegimut ista e.r
ut
:{ii

retur s. Valerianus Trenorckiensium apostolus, qui

Juenino, Cusseto, Chiffletio atiisque.

eum locum
ilit-

et fide

Christiana imbuerai

guine irrigarat,
nrleant'

Namcumpro

tati

suo sanorigi/ne secunet.

Verumtamen,

utut smvierint in

tyris

reliquias furiosi

komines,
et,

sacrasMaraliqum saltem
.

proBttr jiuu-

ea*i linillelus

non /noducantur documenta Detera, nec Falco, qui quidquid ad S. Valdrianura per tirneret. studiose annotavit, ac prevte.rea i/estii lierncru abbatis compt ' n descripsit, nusquam

earumdcm particulm manus ipsomm evaserwni

prout

majort
.

m pw
r

i7.ii

rcn
.

mox ostendam;

si

credas Baiileto, nec

tiim

putat

paucm nec exigum Isauctorin Vit/i&Sanctommad

iliein i\

Septembris agt n& de

ita

S.

Marccfh simulac
vr\

S.

te&timonium Petri a s. Juliano, auctoris, fatente Juenino, parum accurati, plenam fidem non facit. et conjecturm hhujusce eccle&im memtnerit,
mites non excedit,
nikil eetat.
cui

Valeriano, post relatamhmreticorum

Sanclireli-

quias impietatem pro&equitur : Sed

simili.N

fere Gailico

suo idiomate
abbatis
patriarcbaa,

providentia

Stephani

proindeet nostram addere

quadamtenus providentiaa Jacob

sibi

qui
igitur, seu

timens

fratre

suo

Esau,

tamiliam

in

34
qutv ijtiondam
ia

Putem

BerneHo &eu potius alicui

vi iii. i-

turmas diviserat,

causa exstitil conservataa

fuit

Trcnorchunlii

opjndi.

ex ejus successoribus secundm basiiicm condendm causam fuisse preecipuam, imo unicam, incolarum et accolamm, magis magisque tapsu temporis accrescentium,
rei

non sufficehmc tecuniiu S-Valeriano tamquam primario civitatis patrono dedicata esset inde ortum existimo, ut paulatim
cui capiendo

nnmerum,

majoris reliquiarum partis. Utinam resita se habeatt At multa sunt, qum timere me jubent, ne, plu&mquo exaggerata sit, et nixa dumtaxat cofir kaustis t Garnerio aui Frontone. Et jecturis
,

soia abbatim basilu o;

cum autem

et

tatur hi, nonnutlas Sancti retiquias quando caput et ossa per pideo tamuto reman um abbatem etevata et tkecis inehtsa suni Sh

rere

testi

circa

DES.VALERIANOMARTYRE.
20
AUCTORFJ.

circa

annum
non U"

980

iudi

Garnenum
corporis

Caterum
quanlita-

martyre

ei

apostolo Trenorcmensi. ejnsque

reliqt,it 8

Altera pOTi

(ransinissa

ad UOS fmt

artsits u

/.

P-

coosaliiori

providentis

pra fati

tem

modicam

lapideo

monumento saga-

rebqaerunt. et cioris ; D gen7r;iri

b^ine

forltori

, in inferiori linientes extrinsecus Valeriani sacrosanctum posi beatissimi

crypta monasteru altare dc

ast
-

qui cnni il>lem transcnbi curatephano Soanri, Auctoris nomen munuscripto Q f. rerat amw 1737. ri.r dubxto, quin fucrit est. nttumcn

2S

!%
?J

fixum non
aliquis
e

ponenies

abierunt.

37 Quantitatem,

inquit,

non modicam

reliquiarum

, cirro ecclesia abbatiahs seu n>llr ;j drjrnsor cat in causa Treimrrlneiisis, CUJUS ardcns ex ipso disrtmus, S. Valeriani. Porro

ma

^
K

Va^

* exawK
ffo

equidm

ausim asserere, ob voces istas non

comt-

servari Senonis

ecclesia panrciali S. Columhu:

^sicfuUse^mmmrm^rmseHtmquando

projnor quam Fronto, elecaiioni et vranslatiom parcius loquitur hoc modo Gamerius, multo reuquiis artuum, repoSmnptis igiiur majorum

publicf oenerationi exponi ac smpius per annvm reliquiasS.VB\&nB.uimartyrist et t sicut contenduni Trenorchicnsis. ac dein istam Senonenses, aposioli opinionem adoptatam fuisseaquibusSenonensium
aliquot eadam Vrenorchiensibus, qui reliquiarutn, obtentas a Senonensibus, rumdem parochum ecclesig ment e Jttito anui i('>'M> per
s. )lari(t

suerunteaincapsam, quam superras corponsve cmememoraTimus, cajteris exuviarum Huc acced>t, quod sepulcro relictis. ribus in
"'*"" y<" prater Bailletum : conPra Chiffletius, Trcnorchienscs pertractavxt, cu%quehuUtto res reipropior etpleniornotitiaessedebuit,
jusce

recens factam

particulas

nm0

nuem

viderim

simile

quid

tradtderit

rothecm, inni.nv
it,

Magdatcntt Trenorcinensis, magnm hicduabus altis columnis, positmque

41

medio ejusdem ecclesim choro, inclusemnt. particultx istm juxla eumdem anonymum

ubh
>

eum modumscribit,
ejus temporibus

ut merito corripi possit,

si

perstes:
15

nampag.
ita

major reliquiarum pars fuerttsuagens de memoratis mm. i5

tanto cultu ac veneratione afficiuntur Trenorchii, tltas ojjrnitur sacrosa,,ut in Ofliciis tlinnispriiuo

ctm Eucharistim, dein

memoratm

hicrothecfc, tertk
/rstis

lapidibus,
ctionis

loquitur

Pignora sunl

ista

prote-

magni hujus
,

Sancti in

civitalem Trenor-

dumtaxat altari : ut singulis Dominicis ac diehus ad hierothecam canatur antiphona,

Sanctus
etc.

Islc

chiensem
quivii
;

quae

Calvinistarum
dissipaveril

furor abolere neac

cum
et

rcrstrulo, Or;i pro nobis sancte Va-

quamtumvis
el

disperdiderit
ceteras

leriane etc. t

sacra ejus ossa,

reliquias
:ik
ft

omnesaul

fere oranes

aactor, oratione;
sti littiiitts

procul dubio, quod non exprimit utnomen S.Valeriani insertum

ut institutum sit suh ejus

sanctorum;
et
<lc

Jueninus vero rerum Vrenorchiensium scri/ '"'"-

inrocatione

patrociuio

novum

sodalitium

ut

Jur

ptoralter,fusioracrccentior, duplici agit <lf dissipatis per hmreticos et 267, pag.

nempe

S. Marieb

denique actum fuerit Magdalcntc

immutando
in

titulo ecclesie}
Ce\tt

tn

titutum S. Valeriani.
eo

Sancti

reliquiis,

neutro tamen de majori parte

trrum anonijmns noster

totus versatur,

eorum
qui
ci

rabiei subducta
Chiffletii
et

quidquam innuit; iscerte, oculis Bailleti Opera prm

asscrtumprobarepotuisset;

habuit, materiam hanc intactam n<>n fuisset rclicturus,

st

acproin et Trenorchtcnscs ecclesim S. Marim Uagdalenm, imo et alias, </utjc coluntur in pago dicecesios Senonensis,
ostendat, Senonenses reliquias

modo

Bailleti

cui a

S.

Valcriano nomen
ejus

est,

non

cssc S. Valeria-

ted correcturui Chiffletium, *i"<><i facit alibi in rebus letioris ctiam momenti, Hujus proinde &iIfniiKi <!hnii<lr

ni nost/ri,

sed alterius Sancti fortasse cognominis.

\i

Primum

argumentum, n,

ut apparet,
.-.'

nos cowcincit, quotl Bailletus ni~

prmcipuum

mium

dilataverit

conjecturas suas.
.'.'..)

Adhmc idem

quod, /atcnttbus tpsismct ndrcrsariis. reliquim S. Valeriani Scnonis seu

in eo consistit,

Jueninus nurratpiuj.
sacelliS,
t/iitr

s.

uhtjuas Sancti nostri re-

potius Valliliis in pago Senonico exstiterint a medio seculo ix, itluc translatm per Wevilonem Senonensem antistitem, uti expresse tradit Clarius, auctor seculi xi ad finem vergentis , in Chronico monasterii s. petri Vki apud Ackerium in Spicilegio tom. 2 novm editionis col. 465 et 466, sic scribens : Perfecit autem idem archiepiscopus (Wenilo) basilicam sancti Remigii apud Wallilias, et dedicavii eam Kalendis Novembris, deferens illuc
ipso die corpus beati Valeriani martyris, ditans illam

liquias turnulc hoc scculo ertttas jiusse e reteri ara

Joannis Baptistm in ecclesia abbatiali

quianullaa sancti Martyris

idcirco <!<>mtnis canonicis imppsitm fuerint

S. Filiberti,

hierotheca

nunc
39
ctmirnrium
ertn/ur

restant

adeo lestata seu

indubitat,

atque

ills *unt.
t.titlr

coiligas

quis laudati auctoris sensus

fuerii super reliijinis,

iiii

qum TrenorctHi ante dictam

i/,

ruhixx

iii

wperstites credebantur.

inquis,
<j<ts

farte eat

i/isiis

reliquias designavit BaiUetus,

n>

opibusmagnis.vivente adhuc Ravilaudo abbate

ccenobii.

ipsius

Jueninus hoc seculo

Iiesjiondeo,

uteri ara repertas affirmat.

ui

non

jacile

mihi persuaderi , tum

not) eruo,

annum
Clarius

Ravilaudi obitus contigisse creditur circa S47 ; Wcnilonis autem mortem innectit

quia n-

.tiirniiii

irrlns

tilintl

quaminve-

anno
S.

865.

Sc<i,

inquit

anonymus

noster,
fuit

ten nlturt ttnrntu* fui$S6 tales rcliqiiiarinii particulas, qualcs altarthus imponi solent, dum consecrantur; tum quio oerisimilius Baillelus jam tum srnpscrut de SS. Murrrih, tt Valeriano
,

sepulcrum

Valeriani

Trenorchiensis non

apertum ante temporaStephaniabbatis, seu ante annum 960, mtra quem et 980 corpus inventum
est, sicut a Qdelibus tempore passionis ejus in sepulcro fuerai collocatum, juxta Falconis testimo'"""' Tgitur Senonenses reliquim seu corpus.
tiical

quando

reHquiarum mventio; cum secunda ejus Operis nltiio facto sit anno I7t)i invcntio autem reliquiarum inPra annos noi et no:j. Porro mecontujit
;

flurius

esse

itei/ueunt S. Valeriani nostri.

""'"" loc 1 '"<"'" ^ationem positum fuissc supra tradidit Gamerius; an demde >nJ '""h"'ni.,if, l ,a' ' l

"'

"""^

jectas sibi ab adversariis

raUoL

oer

'<"

utab usdem

fjnoscerelur, nec ne,

lutrreattneoreliquim.colitensproditum non invcnio. 40 Plurn /ortassc super isla maleria lectorem tdoceredatum [u^n, S( penes )WS essetparsprior

adversariis

propositm sunt, adma-

smpu

'^'"^"octuuhkauduadudumcon-.
:

nus uostras non devcucnnl, ab ulteriori ejusce rct discussione abstinemus, litcmque componendam remtilimus ad eos qmbus Wqualis ratto'' } utrimque allatarum, est copxa.
43 Certe altbi,
tui,

DisseilaUo nistoricade sancto Valeriano

quam in Trenorchiensi abbaolimsancti Martyris nostri reliquias stfVOr

tas

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

kodiedum, indicat ve:,-is quam tom. 2 Septembrts occaswinscriptio ne S. Marcelh excudimus eum brevibus observar
tas fuisse,
et

forte servari

noTi

immutatas
itt

Detwi Irrttovario aut Breviario

transiisse

memorari'!

pmprimn sanctorum
in

S. P.
,

Snvrh nostn
,,,
i

cujus exemptar servamus

runi. prmter

Museo nostro. Cete-

eetiensi

quamqus tionibus Juenini Trenorchiensis kistorici, subjicimus : fa templo cum iisdem kk recusam
sancti
quo.i

prmcipuam Sanctifestivitatem, aliam

quotannis
et

lYenorckii eelebrari tradunt Chifjletius

Marcelli

de

Careyrel

dicecesis

Oceliensis,

Bailletus in

memoriam

translationis per Stepka-

duabus

leucis

gilur seqaens

Balneoli (Bagnols) distat, leinscriplio, incisa monumenlo lapideo,

,

innn abbatem factm seculo x, camque itanotatam

reperio
nuarii
:

in

laudata festivitatum serie

\wi

Ja-

ornato pampinis

foliis etc.

Translatio S. Valeriaoi.

ytc
+ HIC f-MBITRELiqi/IAS
sTe
1

PASSIO

mariae

C>
Ex
variis

Auctorc anonyrao.

ET SCE CROCIScf_> ET SCORVM M4RTV RVM MARCELLI

ETMLERjANlQyi
PI

exemplaribus
inier

Mss.

et

impressis

se collatis.

5WTINTERRITVRI
VMClV/T/tTISCA2>IION

I gitur
bal
,

a diebus illis b Antonini imperatoris temporibus gravissima perseculionis instantia pullula-

Suft
lio

u lurc
inlonino
:llll
i

,11111

adeo
tuit

ul
"

in cunclis sui

imperii provinciii

ugdunensi

nerali

aulboritate

vulgatum
,

et

decretis

caret re in-

NENSIS *>>>

imperialibus
stiana?

conslilutum

u!

ubicumque

Chri-

elusui
a b
'

religionis indiscreto
luissel

bonore, sexu,
in

vel

ge-

nere pewona
ciis

inventa, diversis
c.

afflicto suppli-

at. Itterll

capite

puniretur

Tunc

Lugdunensi urbe
sanctaa
vita?

A
pta

parte

inscriptioni

obversa

crux

lapidi

inscul-

maxima
tionis

vel

prflecipue

Galliarum
cnjus
,

recorda-

est, non absimilis cruci equitum Melitensium. Xncompertum nobis est, qua occasione quove tenvpore reliquim illuc delatm fuerint; sicut et quo
rultii

Pholinus episcopus,

merita con-

summatio martyrii declaravil

institulor Christia,

oorum doctissimus
quadraginta
octo
e

babenatur

qui

rf

cum

aliis

Sanctus konoretur loco isto aut aliis pturima esse ejus nomini etpatrocinio consecrata,
;

nam

martyribus

persecutorum

in-

auctor
44
Ejus
Festi-

est

anonymus laudatus num,

ipostoli

40.

stantia comprehensus, ergastularibus tenebrismancipatur, el quinquaginta / animaj Christi gloriam

Annuam
.

ac

trm

ut notat Chifjletius

patroni sui festivita probationibus HistoSe~

confitentes
i

in

unum carcerem
sanctus

pariter relruduntur.
*'i

v.\

iiuiliiis

Marcellus

sanctus

Va-

divinitua
,

Trr-

rim pag. 33, recolunt

Trenorckienses die x\

lerianus

nocturno

tempore

adnunciante
alter

Angelo
Arari

labitur, at

norchn

Stptetnbiis eelebralur.

idque confirmatur ex serie propriarum festivitatum , quam idem Chiffletius ibidtm pag. 30$ producit t Kalendario antiquo ubi sic legitur ; \\ Septembris S. Trenorchiensi Valeriani marlyris. Quapropter '/"' Perrius noptembris,

quarumdam

evocali pariter et soluti g, alter /Eduorum provincias rum

,

eorum SequanoInterjectO

propt '"-

norcMwn
tubrttU

petierunl

k,

Divinaa

itaque
,

provisionis

inslinctu,

dtltgitur.

ut eorum instilutione
lestis

ct

corda genliliura ad ca>

,

religionis

graliam pervenirenl
perpeluo
'

e1

nominaal.

h
proprio

ster inprobationibus HistorimCabilonensispag. 13, Historim ejuset Cussetus itidem inprobationibus

tom. 2 pag.S, aut alii, festum Septembris , S, Valeriani celebrari aiunt die xvn quamquam obierit \\ die ejusdem mensis sic eos

dem

civitatis

semper Martyrum pamunirentur. to illo tempore posl sancti trocinio Prisci prav Marcelli gloriosum certamen martyrii
to
provincisB
.

sidis
lo
i3

examinaiione confeclum,
,],i

nec longo interval-

ipse

praases
el

ad

Lngdunensem
'

urbem
ni

interpretandos reor ,

ut in

sermo apud

ipsos fuerit

sub voce praiconis,

laribus
|j
(

dumtaxat de

in Cabili nen:

quibus minus solemniter sancti Martyris festimtas celebratur, eteiprmfer' tur octava Vativitatis beatissimm Virginis Marim. 18 /;,/ de causa kaud dubie in Proprio San^ ctoritm ecctesim Cabilonensis, anno 1620 auctoprmscribitur ritate Cyri de Tyard episcopi excuso,
locis
,

vebiculis
,

et

per aggerem publicum munava per amnem Sagonaa

, .

Sauconc

properarel erogandis militum annonis vesper ,iini castrense ft^vocabatur, die jam declinante pervenit. Ubi dum de pashori t jj s
iii-ii
,

agmine

diviso
in

Trenor-

chium
i

quod

tunc

sione sancli Marcelli

acta fuerant
,
,

<i"

;,>

'"

(:alljl " n,

"

MM

,lH "*
su

ejusdem
lationis
jniiuiii
ii

*tum trans-

ofjicium in ecclesia cathedrali ac per totam diee-

insana

relatione
.

denunciat,
sibi

crsim sub ritu semiduplici recitandum ad diem wii. Hoc Ofjlcium totum est de communi mius Martyris prmter secundi Vocturni lectiones , contractas ex Historia passionis, sub kae tamen clau-

gentilinm

co^novit

sanrlum

Valeria
et

num
3

oraUonis
iam

secrelissimam
praeses

habere ceUutom,

multos

Christicolas effecisse.
,i

sula

Corpns eo

in loco

sepultum

quem sanguine
,

deilicaverat, postmodum miraniiis illustre argenlea et magno in honore habetur theca inclusum esl sediftcata sancti Martyris nomine ecclesia. Vnde
,

eadem uocte atrout versatns, adveniente jam luce, ci cogitatione sanrtum per.|iiiri Vatb^itahal miMitismi.leliias

Tunc nequissimus

militibus,

quibut captlnr.
iii

lerianum ab

officio

m,

et

snis

conspectibus suv

conjicimus dictas lectiones concinnatas fuisse ante disperditum seu combustum per Hugonottos sacruiit corpus, ahlatamt/ue hierothecam acdem
, ,

tugurium cum direcli mitui imperavit. Ad cnjus pervenissent; ille, eos sestimans Christianos Lites
g ra ti a
charitatis
illi

et
p

more

hospitalitatis

invitat.
et

Quem

primum

intuenles signum crucis

iu-

iit

prlinltus

tra

22
A.

PASSIO
ceUulam Buam habere,
conspexerunt
t

S.

VALERIANI MARTYRIS,
diri-

kvoiYXO,

tra

et

suis adhibuisse vuj-

tibus

gunl n
illu.l,
illis

sagaci inquisitione solliciti

intra

quod

comprehensum quid est signnm suumtugurium^nvenissent, ab*

;

slatim

nom
de,

perseverantiam ad veram Cliristiunre fidei rcligi . D pervenire plurimos vereretur, solutum exinin

locum,

qno nunc venerandi corporis regladio fcrienlc jussit interiici

?
.

Iiquias excoiimus,

i
i i

venientibus in suam si^nasse faciem rideretur, Hoc est respoodil Tiiiil- sanctus Valerianus
:

Tniic sanclus
saincti

V.alerianus

primi
et

martyris

et

levitai

Stephani gratiam
iniNcns
cui
,

gloriam reminiscens
oculis sibi
offerre

aUria-

signum
tilitis

salulis

in

quo Dominus
nna cum
el in

caeli

et terraa
el
*

Dei

.M-liiS

illum

viilit

co-

nU'ii

nh tl

o Jesus

Christus

Patre

Spirita

Chri$t\
libtre profes-

sanclo regnans ante

saecnla

vum

perma-

non metuit martyrii pras ronam bere victoriam. Sic itaque sanctus Martyr locum
nioiicndo
illtim

tut o
i

nens nos
trilis

sua passione redemil

el

mortis rinculis asternae

vitae

moriendo conpraemia condoet

'

corpore couscccavii
/'.

caelorum

spiritu

regna

conscendens

Dternuni

navii..
1

Tunc

illi

dixerunt

Ergo

tu

Marcelli

ANNOTATA.
a

socius Christianom Le esse denuocias

Sanctus VaMara-lli

lerianus respondil
ct Cbristianum

Me

ci

socium >anch

Prologus

wi

multis apoyr/ipltis

Mss.

et

ini~

esse libera el usque in ftnem

man-

prcssis Passioni annectitiur, ut

sura voce proflleor.

:;

[mpositis
vinclis
praesidi
,

igitur
,

vinculis

et post

tergum mareus,

nibus
di rittffur,

whu
ab
oflGcio
liclluinj

scelerati

criminis

mowuimus inCommentario prmmo rium. 43. \os eum a reliquo corpurr rescindendum rati sumus, tum guia mulimtt duhitamus, an eumdem auctorem nactus sit
citui in aliis

prisco

praesentalur.

Quem cum
nomenprae-

ijiirtu ipstt l'it.<sio,

apographis irlpror;

rujus vlola
ille iniui'11'iiii'

cordis severitate inflammaChrisli

?

SUS iton

let/atitr.

rcl mitllo brerior sit

,

lum

(jtiia

tus,

sic ait

Tu

es Valerianus

ri.ro/itfiiiil

cnttltiiet

i/uod atf Saucttim noslruiu

dicans,
quai

errore

superfluo

periturus

An

forlasse,
,

pertineat.
pisus esi
,

Auctor id
ut

unum prm

oculis habuisse

acta

fuerinl

de socio

tuo Marcello

simili

errore

deceplo, ad

Luam mimine notitiam perve-

nerunt? Consule
iiiin.i
>:

tibi,

deorum
,

immortalium nuadorari
sacra*

Eusebium Cmsariensem episcopuma doctriini ac diligentia in colligendis Sanctorum martyrum gestis et-probitate ac sanctitate impense
comnieinlttrri. prout aO aitis olim

eenerando.
imperatoris
aostri

Cognosce
decrevit
ct

qusa

factum

est

non

qil.Hn

tissimi

aulhoritas,

quae

el

paucis

gnantumvis

e.r

testinioniis iitttitoruni l*a.

patres

riderunt,
et

nos eorum effigiessan-

trum
Arii

et e.r

ipsiusmet Eusebii scriptis pateat

,

quod

ctissimas

adoramus,

quorum progenies cseloma-

Ariana hmresi infectus fuerit

aperlissimus
exstiterit,

quodque

impietatis

oifeslissime dominalur.

propugnator, signifer,

princeps
S. Hte-

ridtnt etvt
IJlll Ihuiii

Omnipotentem itaqueJovem, Junonem ejus conjugem ac ororcm Venerem etiam tanti dei
6
,

quibus nominibus
citatus a

eum
in

appellat

ronymus
pag. 71

FlorenHnio

nlli ""

Vulca

el

Martem

Exercitatione ad

fr&tres
nisi

ipsius
,

pa-

riler
a

et

maritos adora.

Quod

feceris

longe

collega

nieris.

esse

el

tno Marcello gravioribus suppliciis puSancius Valerianusrespondil Praesidem te judicem provinciarum circumslans declarat
:

pranias Hieronymiano Martyrotogio epistofas a usque ad S4 : ubi idem Florentinius de

officium;
<i'i

sed omnis scirnlue orror gentilium

iv,|-

ignarum.
religione

Quomodo

imperatoris
i

rjits mipiscentia dubie ac modeste ita proloquiftw;Eusebium... resipuisse, quod aliqui existimant iia incertum est ut plurimi ex antiquis non credant. Quid in hac re statuendum sit, Romani
, ,

tui,

el

ae

faria

imperatorum decrel convellia ? Quae sunl nomina ista, quae loqueris? [ncesla pu11,11
''

Pontiflcisjudicium omnino

sii.

Eamdem materiam

'""

praecipiunt

statuta,
sacrilega

et

tu

cicum

paucis perfractavit Papebrockius noster tom. iv nsh JnnH pag. 75; pluribus TilUmontius tom.7

essc

omnipotenlem
germanaj
i

poce
luisse

Monumentorum Historim
quos
vide.

profileris,

quem

Ecclesiasticm a pag. 60,

conjugem, non negasti iiliiUM, lk e us Venerem, i Iratris uxorem a me'aeslimas esse adorandam ? Hasc crimina in numinibus U I,|,| '"" el '" hominibus damnanda pronun'"" to s,,is al,IIIllll,| l^ errore coniundis ?fV E beaussim, rratris mei
'
'

ua?

nunc memoratum Prologum. Bealissimorum Martyrum gloriosa certamina, ob honorem Christi Domini ac Dei nostri assiduis
coltibus
el

Accipe

I;|

'

Bdem Martyrum

num Phasse
!gendam
sanensis

soiemnitate annua celebrantur, ut plebs devota cognoscit, et

dum
illos

gaudeal

Marcelii

el

'

"l.

supplicia

se patrocinio

i'.'

illatu-

,,hi

eorum prohabetur
,

riiin

^turum;mmaris,glorioso certamine
Alq

esse

confidat.

'

Illm;ini

superata T
tua

Celebre

enim

le

"ctum

etillius

Lsanctae recordationis]

virtute

'

l,

'

n lorcn

"tionecognosceres, etDeumcali

oro'

^
''"

nato

rerum omnium at. "Kibusadorares; qui

ac

terne
*

mum
|M|

rormalorem
sine criraine

(>Eusebium historicum episcopum [egregiaa vitae beaUssiBacerdotem, ecclesiastica

urbis
ei

ooctissimum,

8US
"I
et

ul

sua
1
'

Mia D0S morte a lerno monis

s aluUs
.

pas-

praicipua sollicitudine

ch,me
flnis

'"

wtenderel
:
I

cujus

aec prmcipium invenitur

nnoj
i

regninec

a>

art>rnm Prmcipum

I,,,,M or bem, in vante spintu gestum esl rei veritate decursa vaiun repenre] prout singularum provinciarum nrnM, loca, vel oppida illustrari triumphis
,

quoque instituUone venerandum qua ntum divino a.l,u-

ia lr>i,| llls

nnrutMunt

quorumque
instantia

tempore
*

ordinata

otficiorum

pite
i

to
...
.

as?a
Wwemnumi
'

Micen,

rana

, uLdam
;11

"'"

Z
'

del,
'"'"

^aepersecutiones aclae fiierint] declarasse: rtyi Um Sl,, '"' "" integras non exn U 5 toen ChrisUanis devo.is at,,l
(

!-

.,i,i, nlill

aut

vanam

Znu 'T ^

U
'

tomenta

deliciens.

Sanctus ValeH

cedeniibus

ml

'

T
1

^
'

'

mim " m m ^:;

*
Iriiiei

'"P ^'""s,

umie

scribi vel
I

celebrari debeant,

Dei

itaqne

graliam

toto

^elis
llllIlL'

cultor

excoluit;

dum
agri

vclut
fer-

""""" "
[

anl a

P
cum

copiosjr

lililate

messes

Bignuntur,

et

liciunt

multiplicata

abertata

pro-

<"Uio Christi

nuiiis

T'""

mUiTl

Et

'""^'"nnsprasesperiiiins

.]

"* orbemcSaS
n-o,
'

mana
''*'
' '

us lklelium

'

:
,

DaS!"ones

Mart

Passionem sancti \',i vatenam

W V mm

Fum

n~

ex "l"'""

martyris ea scribere

,lc-

vo-

DIE
devolionc
sto

DECIMAQUINTA SEPTEMBKIS.
non
rianj
illis

23 * hwowtm
i

curavimus

quam

perfectam cerUssima veritate

triumphanle Chricomperimus. ita

prescise verbis proeessisse

aut gentilium,

al> orr s. Valesed potius ab auetoris mge-

inapographis citatis; ati/n M$. Belfortii desunt, gu6sewngu6 hic itncis inclusvnus, Vocrs istir liirbtis illis non leguntW flpud
I)

nio,

qui illos eo
aJ/unrtis

modo
fiert

loquentes induxit, quopro

rrmm

potuisse cnsHmnfint.

Chiffletium
c

<?

Jueninum.
iii

q De loco ac temporr martyrii qumdam prrnHhnnmtis m Commentario 9.

r Exemplaribus, quibus prmfixum diximusprologum, subjicitur etiam sequens epilogus sen Passionis conclusio :Cujus Festivitatem annuam cde-

De hac pcrseeutione vide dicta tom.% SeptemA.nnotatis

bris pag. (97

celli
il

ad Passionem S.Maraffixus
est

iat. a et b.

/ apographis,

quibus

proiogus

brantes,
ui
Mi!i'i!i

/jj>

inserta sunt voces

h&

Ul prsefalus historicus

palrocinium de bonis mentibus exoremus, plebis augeat, cunciumque populum suis

adhasrentera
pia

nem/ i.n^rhius Gasariensis. vhotnio seu Pothino, quo modo nominatum eult theophilus Raynaudus, rectiut dixis-m sei auetor comprehensos fuisse guadraginta novem
refert,

(.'uliiims

intercessione

consenret,

e Ctttn

martyres, quomodo recte legitur in svlo eodice Regintf Suecik : quandoquidem omnes simul computati fuerini
dicitur in

iriumphum devotus ac Hdelia scriptor excoluil in pra?senti seculo, w\ in futuropatrocinio ejus esterna gratia muniatur prsestante Dominonostro Jesu Chrislo, cui est imperiumel povi
ijiii

ejus

testas

cum

Palre

et

Spiritu

sancto
sancti

ra

siBCula

numero quinquaginta,

uti

e$presse

ssecnlorum.
martyris.

Amen.

Explicil

Passio

Valeriani

Passione S. Marcelli, etin elogio

ido-

nisrecitato num, 2 Commentarii nostri.

sic habeni apographa omnia, prmterea, qum desumpta sunt e tectionario Cabilonensi; in his in unum carcerem reenim quadraginta animae. Prus dieuntur : at eum nihiladdatur dedecem reliquis, an scilicet alleri earceri mancipatm fuerint necne : credo in codicem istwn incuria de~ scribentium irrepsisse quadraginta pro quinquaginta. Porro dc 4S Martyribus, puta de S. Pothino ac sociis Lugduni coronatis, egimus ad diem 2
1
.

PASSIO ALTERA
Auctore Falcone monaclio Trenorchiensi,

junii,
g

Hnguta eorum nomvna protulimus. S. Marcelli, de qua mihi semper sermo est, nisi longiorem expresse assit'i

in

Passione breviore
res ita

Ex

Chronico ejusdem

loci,

edito a Chiffletio et

Juenino.

gnatoero,

exprimitur

Effraclis divinitus
.

claustris juxta

euaugelicam auctoritatem.
;

ad ci-

vitatem aliam fugam latenter arripiunl

geli facta mentione.
est
l 4,
111

nulta an-

De fuga ista fuse disputatum Commentario premo ad icta S. Marcelli

consule.

V
nec

enerabili Trenorciensis ecclesiee

abbati P. P. a

Protogu*
1

"ii

quem
.

fori,

h Arar seu Araris, appellatus etiam quandoque Saugona Saogonna ei Sagona, outgo Saucona est, ALduos, ad >/uos la Saone, Galtw fluvius
.

gaudia

promereri.

Frequenti
Eacnndiaa
:

suggestioni

vestrae

ingeniolii

mei

vel

saspenumero aemulam
moliri.

oppo ueram tarditatem

inutile,

vos e regione, sulBcere,

iter instituit

S. Valerianus,
S.

diriiirns a Srifnanis,

pro viriuni

quantftate

Injunauctori-

ad quos perrexit

Varcellus.

Pturade hisvideS,

i^iiis

siquidem, et
compellitis,
i|ii;r

me

veslrea prailalionis

n possunt
litt.
i

Annotatis ad Passionem
Harcellus
die

Mareelti

ei p.

Passus

est

S.

Septembris,

veterum monimenta quibusdam scripta quidem, sed indigesta reperimus, scrutata temporom serie,
tate nt

nonnulla

LT.siorum,

;i

nostris

s. Valerianus
k tta

15.

in

eocabantur mansionesseu stationes miliet

Cum

uoius corpore voluminis ordinare satagam, Cai iliuliiis reluctari rnn^nnim minimc putarem,

tares

annonam
111

cetera

omnia militibus
,

iter fa~

adquievi tandem, statuens,

ulterius

etme
et

petltioni

vestrsa
;

cientibus

necessaria

servantes

quaies,

inquit

non
\ <-\

defutnrum

quasdara

aondum

Vairsms
vicis
sitv,

nntiiia i.ull larn/n, slante imperio

Ro-

quocraam
sunt acta,

edita,

quai tranc

asque penes aos Beque

notitis

mano mansiones

fuerunt,

in

\iis

publicis,

inque

adhuc operante Deo freqaenter eganin

plerumque ad ripas Durainum majorum porebus abundantes. Adi Passioel omnibus

7.
ct

tur miracula,

eodem opusculo

tradere

posterorum. El oe superfiua digressione taedium vo-

nem altcram num.

1

Cabilo

Cabillonum
subiit,

Cabilonnm
oicinia
rs/
S.

Gallis

Chalons sur Saone,

lus

intcujus
eivitas

Marcel-

martyrium

in

iiuryundim

bisingeram, beati Valeriani martyris (riumphum, compendiosa brevitate relalum, limitem mihi aarnon eodem lamen orrationis prolinus assumam dine nota repetens, sed ex eisdem quaBdam iili;

ducatu,
U

Hac rorr designantur

milites,

satetiites, seu

genti consideratione derivare contendens b. S Qui ad enarranda Patrnm forlia gesta,

luis

quinl
|

apparitores,
nr altera

quomodo eosvoeat Fronto num. 9.

:

im

Passio-

ailiium regni

meruere
genus,
.

caslestis,

(ldeliler accin-

,
|

Offlpl

guntur,

principio
el

vitseque
cujuslibel

primordia
talium

ple-

(um

usq\
,

n Chifflctius etJueninus legunt

Statimque com-

pumque
meruit

ipsam

qnea

exortu

firtTi

prehensum, dixerunt sagaci inquisitione etc. Codex Uegines Suecia habei duxerunt. Desnnt hina* roccs Dei filius quibusdam rrrm
plaribus.
p Lohgiora >sia eotloquia Sanctum interetjudicem acmitites evitavit Fronto omnia ; Garnerius pleraque, n res gestas ambo nuda narratione eon> plen sunt, eredentes haud dubie nee absque verisimititudine, interrogationes istas acresponsiones

illustrari,

patriam

memorare contendunt

quatenns ab tnitio, Ddelis riri cognito tirocinio, ordo gestorum promptius amplectatur iiht vero omnia tametsi de <'o, cui prasens nititur intentio lamnlari, (beatnm dico Valeriannm)
sequens
nostrse

deessenoUtiaavideantur;

oum tamen rerum

Domivitan>
ipsins,

exitus

eum

a primssro praeceptis adhsesisse

DJds

evidenter

ostendat,

genus

que a Deo procedere,

non e\

sanguinibus,

neijiii-

24
rjuc e\
HOH lCHO.
ri
,

MARTYRIS PASSIO ALTERA S.VALERIANI

voluntate carnis, neque
sorte

ei

voluntate vi-

ccns; ignorans ecelesiam inde borur assumere

tim
. i (

communi
Sic

postposita

haud
esl eis
;

injuna pr-

occasus

mundo

noscitur ixnminere.

Quahter

dicamus.

enim
qui

scriptum
dedil

Quotquol aufilios

tem
Dei

receperunl
fleri
:

enm,
cri

potestatem
ejus
;

his

dunl in nomine

qui

non

autem prafatus praeses, dum in finibus Cabilonis beatum Marcellum plebi vitae pocula propiuantem seque suasque leges spernentem, postquam innu-'

e\ sanguinibns,

neque
sed ex

ei voluntale carnis,

neque
in-

ex volunlate

viri,

Deo

nati sunt.

Porro aati-

vitalisejuspalriam banc nihilominus

telligentia

eadem snb
c

non negemns,
caelo

cium
felici

angustiis,

qua eum sine

velul ab uteriproducalce

Deo mullitudinem acquisierat, pse praebetur ad requiem, vivo deahbi scnptum reperies. derit ad supplicinm Nos vero promissioni nostrao demus operam, ccepta

meram

plebis

[ood defanclis q'

victurum,

Cbrislo pra3vio
7 Narratur
in

proseqnentes.

prorsus nalivitate per martyrium destinavit.

sequentibus,

quod beatus Valeoppidi

dorai-

3 Sed jam ad narralionis seriem redeamus. Et

Captus cum
ilarcetloet

rianus

secus

mcenia

Trenorciensis
divinis

euj

primu
liilci

dicendum primilias
fervore
sanae
,

vitae

suae

'"11111

magno

cilium sibi

construxerit,

insigne

muneri-

Chrisli

eum

mancipasse servitio.
Ooruisse,
ei

bus

structura

modicum,

caritate
;

praecipuum

48 aliis
Chrittianii,

Niiin

doctrinffl
lela

gratia

ad supeviguis-

pompis sajcularibus inornalum

in

quippe cum
fuisse

non
ve-

ramla
se,
<|uim1

|)crliilurum
illud

irisu|ier;iluli

virlule

eo prater Dominicae
;

Crucis constet

insigne

electionis praeconium
illa

innotescit,

dum
el

venerabilis

cohors

quadraginta

scilicei

octo Marlyres,
(idei

Eusebio

teste,

pro-

quod ipse cultu peculiarj ?le more venerabatur. Cur autem locum hunc prse caeteris quaquaversum posilis Vir sanctus ad habitandum
xillnm
elegerit,
ratio

pter sacra

profcssionem, Lugduni
anlistite

cum beahic

manifestat.

Pertur
dubio,
,

enim

quod
Mora

toejusdem
cuslodia
tissimus
lt

civitatis

Pholino carcerali sub

bea-

idem locus olim ab

antiquis
sine

Castrense

sit

gloriam praslolaretur marlyrii,

Vir
,

reum vocitatum; ab hoc

quod
caeteri

re-

atque
<'i

Marcellus

velut

uberioris

molioribus consuela vectigalia

vel

diver-

doctrins simul
divino

constantiae plenitudine

insignes,

nutn pariterel
ad

angelico e exinde soluti rai-

nislerio,

pradicandam Galliam ambo

:

Deo ju-

bente destinantur
vata
,

illms

auctoritate praecepti ser-

per amnes B per mare transportanda ad eumdem deferebantur locum. Ibi ergo quoniam, ut diximus, ex diversis mundi par,

sarnm census provinciarum

Romam

Sagonam, Rhodanumque

g,

dein

qua

binos

anle

faciem

suam Redemptor
est]

nosler pramisit.
4

Egressi itaque
Viri,

(sicul

dictum

de carcere
caeca

dioiniUu libnatur.

beati

cselestium

instar

siderum de
Lurainaria,
spiritu
illas
,

nubium
,lrNI

illuc homines confluebant, vir Dei maluii habilare; quatenus advenientes, exejus ore velut ex limpidissimo fonle, salutaris Euangelii poculo recreati, salutarem nihilominus haustura ci-

iibus

caligine,
,

praclara

duo

eo-

ribus
saris

propinarent.
esse

Et
,

quemadmodum,
csesari
ita

quae

ca>-

ferrore
tradi

eodem
neci

denique

quo pro
Galliarum
ceteris
,

noverant

pro

Chrislo
partes

consuetadine
qnae Dei
esse

non renuerant,
verenlur,

reddere

procurabant,

demum

aggredi

non

quas

pra

csscus
" l i,k
'

occupaverat
illud

error gentilium

' ( ;

;i""

superbiaj regnare

::;;

\;:

h ;;:r

super astra

cer

non du-

Deo redderepio studio satagebant. 8 Quid plura? His esl hujuscemodi antiquu hoslis irritatus injuriis, postquam Dei
didicerant,

wl/Mail

prffidicaUon *

*S

XLZZ

lllr:

is

olBcio
,lrl

ririliter

aggrediuntui

B Nec
1 '

frtndentt

ittilimi
P

,.

lemludo

0V!B graUas prajconibus promisSalvalore discipulis virtutum ,., ra

. a

""

usftostibus,
''

digno meritorum
contigua
lidei

pra3mio

ditaretur.

MNia

Vu- beatus

provincias loca sa-

4n
omnia

cns dlustraveral

loS

ad
dedi

salutare

>nrueret,

Ecce,

vobis
,

'"idi
P ere 8uci0r
"'"
"

sper

ZZ

en

tia
i"

documenlis, nuliatenus cav

qui
lucis

esse
"

minislri

poterant,

Auctorem

|,|J!

da-monia,
b>

et

ui

wal
1

virtute,

nominemeo.
cernens
sibi

tater

malili
" IH "

^siinvissesiuiulncredidiase gratulaban- F
diabolus eo nequitiaa

tur.

9Unde
quo
a Te
'

deWmen

incrementa

Dommum
beatum

stimulo concitatus,

'

parari

cSut
,-,,,,

Jesum

neci

tradere

non

limuit,

*W
' PSe

"qwtan
,sse
!
^

secus

ac

spes

D taT">
'" l

Marceitum
prassidi

sibi

P r *fato

nuper interlicere non Trenorchium adyeninti-

""

BenUlium corda, ',,,,

-i"=.l..u,-.
I

P er ""I""'"

ln ,,,,,

maT"
.

";

de be
sat eltes,

Valeriano protinns per sos

nonjam
totius

vicini

verum etiam
" m
i,(l

tantum ruris

inco-

'

B,ni
"
.".,.

>rPrii

vocem

,
-\
jac

;:
'

a ^ere,
'

ingemi,

oneSnf
6
>ltfmtmr
tlbus

"""'
lls

re "
1

"..|ue

T;;""
nonnulhs,

nbT

e>
.

'27",
',

'""i"' "

"^ratur

dinSuo
habitn

^ P
"
,

l',"'"'"

"" mal legibus subveniendum. ' crasUnum sermonis hujus insufficere,

beali

n^
"""
'"
-

4 pene Galliae populos,

'.-se ,, ',Jns:
.Imovendun.
peri-

,0SSL
PriKif!!!.!
.

fesquidam profonus,
lipnus hosiis ,
sibi

cujuspiam
i.u
is

^^^--Bur^pa. fetLSlu^ ^ " m ^ "ow

1

sub

Anlonino
o,in,

Marcelli

'"'

''-

'

'

constaiui;,
,,

tmparis robur Imic

*
iu-

nuper

'

s,ro

n'

'

,na -

qUiU "

supra

mcmorato
in

fueral

n,s

ff.
(

Eratprofecto

,,J

comn,oven s, sperabal " li "" reformari,

i

,,

'" s

s, SMIri

!
'

'

;::;-

^hementms
iliitusiiis

bunc

meditabatui

qno

quaquaversum

:;;;::;;;;
I,un

-"^-uUun,
,lh

dl ,aU, I ,ce,- 1

oc m perit

u,dm "T' fwrons

'^-''^l :

conamine

"

11 !;

|1

!';.;;;:,,
;

fecl ccelerat Priscus n.ediqui mjssis apparitoribus sanctum

,

sibi

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

sihi

a5

vinim
\idit,

confestim
sibi

praesentari

prfficepit.

Qoos
su-

prffiparaverat pore, el

manslones,

modicam

illi

pro tem/.-

A.Falconi-

ui

solito

caritatis

obseqnio, eis obviam

el
llli,

fecnltatc conslruxere

basillcara

in

qua

KOIUCHO.
/

srgno

Cmcis armatus
caritalis
,

processit,

eos cibum

paulatim Gdelium crescenle nomero, aonnulli cnltui

mere impendio deprecatur.

faerant,

qno digni qod respuentes eduliom, crudeli doA1

sese discipuli
15

mancipavere divino.
ille

quod missi toerant, satisfacere pracepto mataraverant. M faterrogatas vero ab eis ignoti sibi signi
mini sm
aii

BdeUum ccepil nemo confluentiom votorum frustrabalur effectu; adeo ul pene oumerosior per signa Berel credenliura multitudo, quam
hinc
locus

Ab

copioso

frequentari

concursu,

dnra

elaret,

deduci.
et frttstni ten-

notitiam
craa
loris

evidenti
fldei

responsione
professione.

verissimaque
Dirissimis
injuria,
ul
ei

sa-

prius per sancti

Viri Ln

praedicalionem fueral ad Chrivera

protolil

ilaque

stum
afferat

conversa,

tata ejus con-

stantia.

aslrictus,

variaque

pulsatus
,

Servus
sub-

fructnmqae ferentem
,

qnippe palmitem,

vite

manentem
plus

nl

fructura

Dei servo diaboli

igeretar,
patrati

praesentatus

ei

facilius

verus per

martyrinm

purgal

agricola,

dudum
ni

sceleris

objicientes

et ideo vir sanctus, sical vivus, ita etiara

non ce

crimea
ptis

diriora

maturato
,

resipiscens prace-

sabat
hffic

Christo

populos

Incriflcare

defunclus.

Sed

prffisidis

obsecundarel

instanter minitaban-

omnia divinai sunl opera

servi

Majestatis,

quaa pro

tur.

Bnnmeralis, ilaque qaibus Bubdi jubebatur, numinibus, eorumque spurcissimo memorato concongrua Vir
Iiiliiiiu

visibilibns

nos sd invisibilia provocans, non solum

cum
lah,
fleri,

essemus peccato,

pristinaa

pelnlil

liber-

jugio,
0(1
ai:

Dei

responsione

obviat

obje-

sed etiam dedit

nos per gratiam

lilios

Dei

se oiniiiii'1

ivsjmit nlisetjuin

mucn
ac

qui credidimus in nomine ejus, qui vivit ct

iu

landum.
diversis se
frustra

Quid
oiti

plura?

llis

aliisque

multis

regnal
l(i

ssecula
,

sfficulorum.

Amen.
si >

altercationibus

hinc habitis et

inde;

cum

Bffic

qnas

nunc

usque qualicnmque
Cselera,
,

lo

Epitogus

contra
,

Virum

Dei

insanus praefe-

prolulimus, ad
ter

beati Valeriani passionem

speciali-

cius
iitui

loediocri

ac nonnullis circumstanlibus perpenderel responsiones ejus invectionesque fostipili

pertinere

uoscuntur.

quaa sequuntnr,

renl

documento.
Eia

tandem oppendi,
siqutd
Qffivus

el

ibidem

eum B unguibns
\-2

jussit

ferreis laniari.

quamvis tempornm diversitaie narralioneqne reriiin ali his, quaa supra diximus, diflerre videantur, ab QUius lamen rationis orriine nullatenus
prsfati

carnifex,
ejus

ex

humanai

traduce

discrepanl

eo videlicet, qno ad angenda

unguibu
>ite

conditionis

carni

adhaesit, diro sala-

Mnrtyris

pnBconia

meritorum,

quaa

iii-

iar<

ge
esl

pecline

mutilari.
,

Nempe tuum
ui

ubi prsestitum

cenda sunt,

divina

clementia voluit

operari.

Ad

ple-

ad

interitum
in
et

hoc

eliam,

quod cru-

quod referendum juxta pntrum

veridicam

Lradi-

eti.

deliter
slitiaj;

Sanclum Dei peragis, Dei servias juperflcere, quod amicus non posses
Pei fer
et

lionem pro viribns accingar, lllum semper invorans, i|iii in Kiiaujielio ait Sine me uihil pote;

Marlyr Jacnlum post modicum visurus eum, pro crudele tyranui illius raemor cujus amore non recusas oppetere aposlolici Si compatimur, el conregnabimus. Jara
valeos

inimicus.

boc

slis

facere.

ANNOTATA.
a

per litteram P Pelrum abbatem,

preesertim num, 7
Tiiiimpliiim
,

j>rr

F n
i?i

vero

Chrisli
,

Marlyris

patefactis
spiritu

nsquequaque
vigente
,

\i-

dicat Falco. Vocatus est Fronto aliquoties

Com~
Palco.
Vale-

sceribus

dum
pecline
vel

tantum
laniata

carnis

ment
l>

legendum ubioue
kie
S.

materia
ullius
set

defecisse

viderelur,
praa

nec

Si satis constaret,
,

memoratum

eum,

ipsius carnificis
,

horrore pospracipienle,
vertice

riani

compendiosa

brevitate

rela-

acies

inlneri
el

de stipite,

Prisco

lum

deponilur,
43
Christu

ad

locum destinatum
duceretur,
et

plc-

cteiulus diici jubelur.

<juo

cum

omnipotenti

Deo
Chri-

diversum a Passione, primo loco data, ofx-nr firrt iinn ihiii fudicdssemus, hanc Falconis tucubrationem typis committere, cum ipte fateatur, selecta esseasr aligua dumtaxai ex isto
noTi

esse

gratias
siiini

agens,

pio cailos intueretur obtutu,

sui

Triumpfio, reliquispro arbitrio

positis; et koc

<</<>

additis acdis-

ntem
hitbtt
i

sese

certaminis

prmium, coronamque
i.

quidem abunde liquetex longiori-

sibi

conspicil

offerentem

Cum

itaque (dilectisbeati

cffilestis contemplatio pbani singularem prorsus per toium orbem com-

simi)

majestatis,

Ste-

fms digressionibus, observalioniius, protationibus cerborum sacrm Scripturm ac similitudinibus, >/ua$

totidem interpolattones esse credimus, acproin pasrim inobservatas preeteribimus.
C
/</
:

mendel praerogativam ; omnique dignum reverentia habeatur, quod Dominum gloriea velut in suis sollicitum causis fuerit contemplatns; non immerito
tio

est

KhTiium
ad

sine line
:

quomodo dicU
initio

mus
flnem
d

capite

calcera

Ab

usque

ad

beatum
quorura
,

Valerianura
,

haud
labore

mnltnra dispar ra-

persuadeal

praecipuis
vel

insignem

muneribus

illis,

stftdio

do

iniiniiiii

veraciier
,

maxime ftdesmnnaipiiparandom. Vi\ enim

Apostolos,

qnempiam Doctorum

prseter

Aposto-

martyrum lugdunensium inseruit Euse Historm ecclesiasticm exepistola ecctesiarum Viennensis et Lugdunensis ad Christianos \sifi et Phrygia degentes conscripta in secundum
\ri,,

biuslib. 5

lorumque discipulos [es quibus lamen ipse nnus k pro Cbronicarum iradilione dignoscilur exsliii>mi-eptM-ire

su/r

testimonia eorum, qu\ certamini adfuerant. Con[nnotata adpriorem Passionem lit. a.

e
I

valcbis, rujus

ipse

annulator exi-

Vide ibidem

lit.

g.

stens

non

fidei

docirinas

snper ejns
sed
(sicut

fbndamendictum
sacraa

Xmo ad

hoc, sicut eventus docuit,

divinapro-

tum

sedificasse
initio

probetur

est]
ftdei,

ab ipsius

creduUtatis

ejuedera

videntia Virosistoselegerat, ut Harcellm Cabilone autin ejus oicinia, Vnlerianus Trenorchii verbum
ntiv prmdicarent,
rio
//

vera credalur asserlione mititasse Uur; eotoco ipsi u erigi-

posi breve

tempusmarty-

lur

Sed jam ail coepta redeamus. Tanta igitur tamque mirabili Martyr conforlatus simui el recreatas visione, eademque quibusdam non occuttaia Q.lelibus securus de prsmio lictores cursu prasibat, gaudensque, ftexis genibns vertice mul,

suo utrumque locum illuslrarent; neuter fiiim uspiam legitur processisse ulterius. Potuit
tnmfii
/>i>i

respcxisse

auctor ad

ea,

quee

infra con*

latur

supernorum civinm gaudio perenniler

poti-

ad quod olimt iitpote Castrense horreum, >\ diversis mandi pariibus bomines confluebant, unde hi haustum a S. Valede Trenorchiensi oppido,
riano Euangelium, w suasquique regiones ampiius disseminarint ac propagari/nt.
7
reversi,

turus.
rat,

Quo

in

loco

liiii.

quos ipse Chrislo genuein

cttlis

quibusve

sidereas per praedictionera

V.

Septembris Torniis

g Rho-

.6

PASSIO ALTERA
kflrnmw
Gfl//8

A Falcowe
MGNACRO.

W
i

g RJOflfl.?

procu/ Iitf rfo

*""

**">*" * raftm

M
f

S.

VALERIANL MARTYRIS
satisfactione prffimissa,

*
*-

candidis

induti vcslibus

recipicns.

h D(tmo rflfl^rfl* auctorAM, ve < menic flwwtftorwn sflrfi ffartyns, je fl /r

eo ses
ftrjoni flVfcflf,

nw %'
'"' '*"'

adeunt, q U0 san! ctum noverant sepultum Valerianum. CaMerorum veio nemini concessum est inlrare c; sed erat

summa cum

reverentia locum

po_

Jl^ *t$

pulus

exspectans,
qui

illo

sine

dutiio devotione non

Vo

inferior,

Zachariffl

sacerdolis

hora

incensj

visionem

Iflf,

quam falco

in

itinere factam

exilum

de

templo prmslolabatur.

textitm Passioius memorat, magii conjormiter ad

Samtojam primte, contiguse ait Garnerius, Yerba accipe : Diim vero cervicem exspectanti.
percussori
suavissimi
in

<>

dem lapide, quo tumulus aromaium more, fratres perfudit odor;

cet,

Revoluto tanclaudebatur, ingens

ut scili^
uj

qui

per sanctaa minislerium praedicalionis

odoris

hostia

Martyr incb-

carne vivens exsUterat

eliam suavem
4

narct, genibus
ocnlis
levalis,
tis

in

caelum cum
antfl

terram oralionis gratia deflxis, toio mentis desiderio sub-

fidelibus, nunc prffiberet corporc resdlutus odorem

odor

vitae

Interea

fratres

inlrorsum
loco,

respicientes

invejacefuisse

fii

hoc

plenitmlinem glori suhsequcn-

niuni sacrum caput non

re

secundum ordinem
quo
:

*'****[
c,u 'ff

ceret,

conspipromeruit, ut cselos ipsos aperiri sibi immortalitaUs, et spei commums Jesum

sihi
Cffilitus

mcmbrorum,
,

sed

in

pecius

^
'

videbatur

diligenter

positum

ubi

colmnen,

imminentem,
vnlln
festiviori

ct

coronam

cam,

acsi

nova tunc posila esset,

,

etiam modiex pallio reargenieo

ipse
af-

n " llu

Bplendidissimi

decoris

Martyri suo

periunt

Crucem

qua poslmodum
ea partc vesUs,
est,
ui

in

desuper alTerentem.

fabre facto posita est philacterio.

Hanc

dum
te-

ter 178

k Oppido senex fuent S. Valerianns, anno circimartyrio coronatus, si in laudatis Chrotera tradantrr.
t

adhuc viveret,
giiur,
bitns,
tulisse

in

qua pectus

non dubium

indicaret ha-

nicis

Malim crcderc,

ci

magi-

strum /uisse aliquem

1

discipulis Aposlolorum.

Harum vocum interpretationem dcdimus in Commeutario prmio num. 17.

quod profcssio declarabat. Sumptis igitur majorum reliquiis artuum, reposuerunt ea in capsam qnam superius recens factam memoravi,

mus,
senl,

cssleris

sepulcro

relictis.

exuviarum corporisve cineribus in Quam cum humeris imposuis-

detulerunt

eam ad monasterii
beatffi

superioris ora-

torium, ac super

Dei Genitricis aram reveflumina

fusa snnt
lacry"

TRANSLATIO ET

renter imposuerunt.
5 Quanla

piarum
Populus

ibi

marum

quas
!

magnorum provocabat

immcnsilas

'

gaudiorum

MIRACULA

cibusque peractis,
In

landem votis ovauler, pread propria gaudens remeavit.

IINltif

Auctore oodem Falcone.

ea vero, qua> eodem jubente patre hisdem diebns facta fuerat imago, sacrum ac venerabile caput sa*pefali Marlyris positum est, quam nunc

etiam coutra
diversas

violentos

tempeslatis

impetus,

vel
re-

aerum incommoditates, seu quaslibet

Ex

rum
editionibus
Chiffletii ct

adversitates

Juenini.

miserante,
nis
bealffl

opponentes, ab bis saepe, Deo defendimur. In die autem PurificaUo-

H,oc
Sepuforum
Sonc/i
biali

alTuit

quoque obeunte
subsUtuitur

Stephanus in

cceno,

ris

Hujus studium vei qnam circa beatum Valeriannm habuerit devotionem, tradilus memoriae prodit etTecius. Hujus siquidem corpus Martyris, sicut a fidelibus
tempore passionis ejus in sepulcro fuerat collocatum, clausum Lellure per multorum spatia manseral annorum o : quod jam dictus pater incongruum non injuria raius, ejus scilicet humo
tegi

regiraine.

e,

Maria, qua^ post modicum tempiu d, delalum est scrinium, quo bcali Martyossa condita habebantur, in inferius oralorium quod indesinenter a populo frequentabatur;
aedi-

positumque super aJlare, quod recens fuerat

ficatum.

6 Et dum populus in superiori monasterio conrhlJ suetam / sequeretnr processionem quidam ho, munculus adeo miserabilis, ut penc totius mole F corpons instar glomi contracta, terram tantum

cernere
111,1(1

corpus,

cujus

spiritus

cogereiur,

magno
,

calesUbus

cum

labore

sacrum
la-

angelorum
condonarat
trans-

contubernio
virtus
Ccepit
!i,1

potiebatur,

Ngressus oralorium
divinam
id

cujusque

meritis divina

preces suas ibidem

beati Valeriani

immensa populo suo

igitur tacita

crymabiliter effundere
riUs
sibi

coepit,

me-

beneficia

prius

secum meditatione

clementiam flagitans affuturam.

repeteret,
subito nervi,
to-

Cumque
JBsque
laxari
:

deinde, qua futuro aecessana eranl operi, paulaUm praparare, turum et argentum, diversique generis lapides preUosos 2 Inde stronuo adscito
artifice,
1

>'""*

^''linem

disponcre;

subinde

compago
El

corporis
,

miro

coeperunl
ccepil

modo
clamoin-

prostratusque sob
officns.

magno

re

vor.lrniri.

appa~

aflabre

poBitum visns
Cto

com-

jom chorus Missm

solemnis

stabat

ratu

cons itn.o

mausoleum. Quo peratempns opperirns opportunum, rebgiosorum

die

est

fecisse

n(
.

At populus audito clamore cucur-

mvenitque

hominem prostratum
lonjjilndinis,
ul

solo

tanta
prius

venire

Ml
a

ie'rp,sse

formam

mullitudinem.

AlTuit

um
\

cum non

vo1

^^minnscopiosaplebisdiversarnmnrbinmmul-

inaiuor annorum
viderctur,

infantis

quanlitatem

*>. magnum
mentum,
nvenisse

excedere
^'IHMarrt.
Intis

fore

fldelibus

credens emolus

lunc

hnnc elationis
solemni.aiem.

106

fc..wlii
lm

tumulo beali Ma". 0lIam ,, D(

aperte

Laudibus itaque
propria
q U ffidam

omnes fere altitudine Deo votisque pe^ocui

ovans ad

attestantibus,

Anus et.am
C}

populus repedavit.
,

^to

[dilectissimijdi^is

[ouorai,,

summoque cum gaudio

ttaque
tres

Z*
vila

euTcS
venerahi-

cognovhuuf

nrmitas

vel

ffitas

vel

ii

'

lumen abstulterat orulorum

U , i/

""'

ibidem Deo
illud

TrZT perare
cogente
bant

merUise^sdem Martyris
Nfi C

men.il
con

ialere

potuit

Eliguntur

monachi

merito

sistentes bujus ootitia

procul

e.ian.

quin
nlli

potius,

diversa

q', pojrttudine

commissorum cum

incomniodilale

mtcr quos quaedam

undique

confluefemi

aetatis

provectffi

na

DIE DECfMA QUINTA SEPTEMBRIS.

na,
diris

27
i. UAnniRio "oiucho.

gemino confecta
quippe

dolore,

venit
,

alia

comite;
misern

febribus lestuabnt

srrvoque

gnitm verilntis correptiori Stylo pulctarius etuoesGat. Posl innomeras igitur ab ipsius passione, non an-

d;emonio. Huic etiam diu non distuopialum pietas divina beneflcium. Sana quippe rcdiit fugntis tam febrium sstu, quam furentis

tenebatur a

imrum
tiones,

dico

sed

lit

vir venerahilis
clariori

multorum temporum revolunomine Slephanus, persogenere nobilis,

sed

na quidera
eleganlia
el

morum

viribus

inimici.

Banctissimn

religionis observantla no-

8 Miles
milttitem
naiur.
te
/--

quidam
tanto

nihilominus

rtus

accessit,

febrium
mnllet

ab nmicis adduquo jam din laboe\

bilior,

bias
tis

sicut

Trenorchiensi monasterio pastoralrs excuin anliquiorilms ejusdem ccenobii rliar|

bricitans ta-

raverat, teedio consternatns,

resolvi,

ut

hac vita mor-

legimus

impendisse

cognoscitur.

Plaonji

quam

tali

ulterius

inenmmodo
dilTrrt-ndo

autem
riblis,

Spiritui sancto, istius beatissimi viri

tempoexceliKftiitntur

iivnri.

Subvenit

et huic

non diu
ad

COrpus supra

flieinnrali,

suqniis

memoramti

remediuni Christi

misericordia;

propria siquibeneflcio

Martyria es
siori

humiliori

loco

transferri, et in

dem regrediens, adeptse sanitatis admodum laeliQcavil amicos.

suos

cum

debila rovrrentia eollnrnri.

ei

Mim quidcm

incoxnprehensibilis
tol

divini

consilii

revera profunditas, per

curricula
dilecti
sibi

Videlicel

prav

corpons

eie-

ANNOTATA.
n Erreo rel Herveo ahhati Trenorchiensi ejus nomutis lertio. Hinc dtducunt nonnulli, sepulcrum non fuisse apertum a seculo 2 usquc ad x, et per consequens nemini fuisse communicata sancti Martyris ossa, Velreliguias ante hanc transtationem. Yide Comment. num. 42. c Ista primo intuitu pwjnarc fortasse ridehiniiur cuin relatis a Garnerio <n aitera ejusdem translationis Historia num, i, \ibi dicuntur Ste~ phanus ahhas ei qoamplures Integri nominis persona? ad sepulcrum accessisse. Sed kaud difpcutter concitiahuntur, si rei ordinem ita nohis proponamus, ut ahhas et plures alii e superiori ecclesia in inferiorem scu suhtcrraneum descendcrint usque ad sacettnm, in quo sub ora, *<iacto consecrata, latehat tumulus, ibidemque ante ostium scu ingressum substiterini omnes, exceptis trihus monachis, memoratis a Falcone.
li

cedentium ssculorura
pidis

vationem.

sub

vilissimo la-

unius operculo

Martyris glebam

negligenter obsolevisse,

et

velul

sub obscurissiet

mo
lius

modio
Sed

Berenissimi
licet

sideris

lucernam diutius
qnasi nul-

latuisse.

apud nos brevissimi

lcmporis
Vulcriani

momenli

ttmc

monumenin
caili

tum Bjstimaretur b, amplissimum tamen

scnnlu consessum gloriosius ohlinere certo certius

Uartyrem nostrum meminisse debemus. Ex isiius quidem cnria senatorio sedil arbitrio, prafati Siephani religinsi ahhalis animo latentcr immiltere
,

ut

onde praecedrnlihtis merilis, aliquid ex ofEcio tam pifJB boIliciludinis emolumenti divinitus eidem mlderetur. 3 Venimlamen quia juxtn Salomouem omnia
exuvias
colligeret,
,

pretiosi

Martyris

cum
rius,

judicio

facienda didicerat,
rei

ne

forle

temeraha-

aut pro rangnitudinc

post tnitwm consilium indiett triduaet

prffisumptuosus

itum jeju-

maturioribus elegfi parsonia indicare negotium sajubriorem seniorum conniventiam et exspectare. Ascitis itaque consummats opinionis
,

bereiur,

nntm

comprovincialibus
sulto

undecumque

personis,

ex conuniversis

Die octava sciticet ab eicraiione ac translafacta est 26 die mensis Januarii, ct

tridiianum circumquaque jejunium

c,

tione, qu(C

indicitur
pulis

el

beatsa

tempus exspeptationis
0i<l

po-

dein quotannis celehrata.

e

nbique
,

prsedicatur.

moror? Post abslo-

Sacellum
pag. 371
et

inteltigo,

cujus memini ad
I

lit. c,

linentiam
cis

quam pnemisimus, triduanam, dc

apud

quodi/ ue, tcste Juenino tom.

sis

Ilisloriee

Trenorchien-

projniis
et

Treuorchium
intueri
tota

singuli
,

diversi

tegii

dominus canonicorum cantor, noro

380,

de

Sauvajot, col.

sexus

statis

confluunt

homines

desiderabiaviditate

attari aliisque or-

lem

sibi

thesnurum

irn-utis

namentis decorarit prcBsenti kocseculo.

f

cupientes, et debitis jnxln legem

ohlulionum

mu-

Fcsto Puriricationis sanctissimm Mariai

Yir-

nerihus honorare sollenius peropt&ntea.

utrim- cuiu magna primo quidem homtnum piorum turba ad solo lenus in oratione cum sospiriiB, et iuimensrpulcrum so lacrymarum flnmine decumbentes misericor- procedit,
4

ginis.

Convenientes igitur

a>

s&cr&tissimam
,

que beatissimi Martyris

ecclesiara

iliim

TRANSLATIO
ET

omnipotentis implor&nt Deitatis SpiritU sanclo suggrrente concepcranl

;

ne,
,

quod F

malesuapnetcriloefle-

da carnaliuin
ciiims
turiia

illrc-lna

volnptatum
diu

et

rum immanitas delictorum,

concupilis
sic

MIRACULA

insolenter

evacuet.
,

Dum

oratur,

dum
eo

frequena lacrymatur
vir

Steph&nus Eupradictui
praacipuus,
et

abbas,

omni religione
integri
flelibus,

cum

quamplures

oominis
piu

person,

largissimis

Auctore Garnerio tnonaclto Trenorchiensi.

ora perfusi

pra?sumptione dc Domini

misericonlia

confldentes,
(/,

ad

sepulcrura Martyris
solito

bumiliter accedenles
voiius,

iterura orationi

A&ho-

cum

tota

spiritus

anxietate
inciinihunl.

seipsos

Ex

editionihus Chiffletii et Juenini.

stiam vivam 5
ri

sacrilicanles

Dum

ha-c

ngunliir,

timorati,

raanus
,

ad

se tandem vi- quo reverensarcophagum, pia trcpi- ter aperto,

mgentes

datione perfusi

tentantes applic&nt,

utmm

ope-

D,ecurso
Stfphanus ab
Martyri mul-

pro

captu

nostrac

mediocritatis

in

rimentuin
cernitur)

illnd

lapideum, ponderosie quidem (ut

lum

dedilus,

a, qua beatissimartyr pretiosi lapidia coronam in ca?Iestibus obtiuerc promeruil, ad saiterum eralissimi corporis ipsius cxlumulatiniiem
superiorihus

ordine

passionis

quanlitalis,

quo

inferioris vasculi clau-

mus

Valerianus

Christi

dehaiur

hialus

possihilia smit

Quae imapml hoiinnes, possilnha sunl apud

,

suslollere praevalcrent.

rellectere

manum

compellimur
conalu
,

ut

vidclicet,
ipsius

no-

corpora

stro

interveniente

diguitas

pra;co-

nnm m&nus incdia linluana fatiscentes et genuum cnrvalione el continuis curvationibus lassescenlia tanta prsfat&JD moiem levilate
:

Deum

sustu-

28
A.

TRANSLATIO ET MIRACULA
,

S.

VALERIANI MART.

Carkihiu
e

susiulerunl
viris
rfi'

quaota

uec ab innuroens
e.

ei

fonil.us
,,

divelli

posse crederelnr
devotis

Dum

igitnr

r le-

deesse videamur officio, quae proximis mo mo rat translauonis diebua accidisse perspicuum esi
tos
i

!,!,-.,
m
tur,

Hinnrn

diu

desiderantinm
sospiriis

ui

ngens
,r

el

sin-

qni

corona nwlyron, soorum

Christi

veraciler ,,,,,,
Pal

n
,,,

f,
,,,

comnrone

aiiolli-

>-

ab unu

peclora percolio.

lerra

Spiriio

jpu com Domm. nortn sancto mil el dommatur Dcus

per

orn .

pednm

slrepitn,

ca*lum

ipsum

ineffabili

con-

nia sa?cula sfflCUlorum.

10

Amen.

clamanlis populi

consonantia, velut unius vocis,

Cum

remugiens propulsatur. suavissimnm 6 Quis libi

juntw
:

cratissima

venerabilis diversi chorns ordinis si Missarum sollemnia celebraret, el d u

odorem, omni
ilectareo

thy-

nis laudibus
piis
,

unanimiter

insisteret,

latebat

in

cn

miamate
snaviorem
rahilem
valeal
i

fragrantiorem
litteris
;c

omni

liquore

unde

sublatnm
corpus,

fuerat

Valeriani

marlyrS
liomuncio

ona
i

explicet?

Quis interioris admi

heatissimum

quidam

miser

cum

randorem
designare?
shimhs
f

quolibet

.*no?'Wrr epl

ranfta.

officio

Nec

ImmanaJ putrescenlmm movocis

diulissima paralvsi lotns velut in

sae

rotnnditatis

speciem
,

Cujusdam globftj seipsum arcuosasi

scabellulo
li"neo
debirenti.

re

corpornm

ui

assoiet)

reperitur; sed

tione

revolulns

aliera

manu

membra
renlia,

Martyris

aniversa

juxla
el

naturalem
sibi

sui

Bustentatus,
le
Ie,

altera

composiiionem carlifeginibus

nervis

roha>
cerneunius

corpus per

brevissimo hurillo lotum terram trahens; iia ul magis

cum

ijtiotlam

inluentium

slupore
,

bantur. / Capul
ictu
ita

vero sacratissimura

sicul

lanists divulsum a

beatissimo corpore fuerat,

quam gressibile animal viderelur. Bic in manu candelam gestans exiguam quam ob reverentiam memoraii Martyris igne succenderat,
,

solo

super

venerabile

pectus

ejusdem

quiescebat.

tenus alvo
suspiriosus
ll

tnmesrenle coaequatus,
praestolabalur subsidii.

Cffileslis

opem

In

hunc
:

modum

baec

omnia cernunlur ab omnideosculanltir singuli,

lori loculus ar-

bus

vriieranlur ah omnibus,

rgitur

dum

in

afflictione

spiritns et

cordis

lacrymis irrigant universi. Interea

anxielate,

obvolutus
et spiritu

bumi,

gloriosum
terrore

Valeriani
sniii-

genteos ad
ficio,

mediom
atireis,
ei

defertur,

operoso

saiis

arti-

gemmarnm muiiimodo
profecto

diversarnm splendo-

to

nomen ore qnodam

freqoenlius inonlcaret;
pariter et

slnporc

perculsns
calenti
riffo-

re laminis

eboris sculplura radianlihus

talis,

sensit

paulalim

venarum meatus san#uine

a

mirifice decoratus;

ut

maleriam su

tepescere,
re

nervos

prnprio

et

qnasi nativo

peraret opus; siudio

viri

recolendaa

scilicet sanctilatis

relaxatos

lentescere.
inler

Quu} multa?

Dum
divino
pio

secus

Stephani abbatis,
pia

non
per

sine

copiosis

rerum

ostiolum

qnoddam
et
in

spcm

et

mcliini positns,
favo^

impensis

devotione prsparalus.
inlrursuiu

humiliter lalilaret re

(mirabile
noslri

diciul)

7 Ponitur
>! pr$lio9i

conseeratas religioso-

prfecedenle,
,

Martyris

rum manus sacerdotum, seorsum capile suo memhraiim Valeriani divini martyris corpus et
,

sulTragio

prosequentc
ipsius

lanlam
est,

longitudinem

corpns
peeri-

protractum

ut

snhinde,
eflcctus

cum

super allare beaiae Dei Genilricis etperpelum VirMariffi cum universaa plebis exullalione venerabiliter collocatur. Caput \cro juxta memo-

super

des
geret

proprios
,

incolumis
et

semetipsum
populo

giois

ah

Iiumeris
h.

snrsum

prcesenti

celsior

eminerel

ratum

Protinus in
resonat,

loculum, in imagine qnadam, velut ad simiUludinem Martyris ex auro ei gemmis preliosiseffigiata,

commune

dignis

Deo laudihus

ecclcsia

et Chrisli Marlyris

simis decenter
Nl

separatim

erigilur.

Nam
nimio
in ar-

de

pallio,

quam

super exesa

corporis

membra,
ei

reliquis

omnihus cxuviis,

pnesentes exuvias cum pia gratiarum adinne' lipelium populorum conflua turba coronat. Memoratus homo non quasi sospitati reddilus, velsed
ut

siiu

cx

caBlestibus

vetustale diulurna dciritis,

adiUs

repente

rcpercrant,

productus,

sacra
cura

altanbus

gentea
8

cruce
Cffilerum

praesentatur.

diligenter includnnt.
ronsultiori

Rvhinc

ad

pronria

gaudio remeavil.
praefati

providenUa
in

rtliclaeorvm-

dem parte
miuh-r

corporis quaniilatem non

llllmi n! "
'

12 Mulier quaedam,
talls

modicam

nonagenariam

vila>

mor-

'"'" f

lapideo nioel

tumiitu. soletrttnr-

sagacioris
Fortiori

Yens n

BMem,
:

ingenii viri reliquerunl

diutissimam

tumine
crypta

bi-

rat

cfficitatem

linientes
noslri,

extrinsecus,

scurrililates

in

inferiori

i>"las

frruutur.

mona

oculorum incidetamcn el aniles faHffic

**

lerii

ips,s icnchris,

post bealissimi

velut innata sihi garrulitate,

Valeria

sacrosanctum allare deponentes abieruni ro enn debiUs laudibus, el pia ,raliarn,u

ui
;

non m.nussohio sectabalnr.

'pso

Por
arlio-

aulem cum
audita

in

vico

Trenorchiensi
per

moraretur,

fama

ue Missarum

sollemnia
el

fcstnns

ah

miraculorum, quaa

monachorum
et

univtM-sornm
celebrantur
donariis
et

clericomm

catervis

m '7
mibi

,llvlna

virlus

immensis

pra?senlium
plebis

exciamavit

principum

dicens
.,

martyrem suum Valeriaoperabatur, domi residens, Domine Deus, hoc saltera

per

promiscua

oblalionibus

concedas,

tudme

Christiana

meri(a

soUici

beati

VaIeriani

^y^
mutauoms
cnnobn

gloriosi

Martyris

reliqnia!

cerlatim

vene-

estautemhujus.quampraimisimus
sub
reigioso

Propnasmanus, antequam moriar, videre prsvaleam. Dixerat, et dicto citius geminos oculorum
ornesin circumsianlcm
(h
';

translatio

sis

!.
n"

^carnationis

Stephano abbate, qui anno Dominongentesimo sexagSo

TrenorS

faniiliam

dirigens, non

so-

bus rogaverat,
prffisentis

\ ^dquid

manus, verum

ctiara

on.,p,cicha.

aspectui subjacebat

clarissimo

mtuiiu.

Sic

incolnmilale

proprii vi-

lu
11 ''

^^odecim annorum 9 inle gram m '- perfecUonem, virtuUbu e.

1

SS
^ Fa
S

eCUndUaU
'
iii

,oc

fflortahs

pace

complevit diem
fuerit

^.

bo o extremu^n

Z
te

grates gratulanter

actnra

seqnentibus

lurbis

in-

abundanU
,,
1

t>

nl
..

pusplurc

:
::;,

<fwn patran\

:;;
1

;:'
i

""

*-

nii,i,

,:

:;;r v' t"versi

">W
in

innumerabilem
narralinui
n,i;i
'

miran.

ANNOTATA,
a

"

-n

gener.s
Valei
Iar

-^

Gameriu$

secuh

xii

prarmserat

monachus

Treiiorchn

propter rasigne meriium ns emcacii rr

,

aagrotanUbus,
preuosi marty-

h,< tc

tra?istationis
'

Historiw Acta mor-

miM " c, :;:r :r &.^

prasenlem d
peni-

ma quH

^m *'

ai,1!i; " n

parum
*

differuni 't

luco aoi Prelo non wlgaUh a Passiove, impressa

uin re

nprmlwerit,

* 0C auera vTaht^!?'multum haud

absimd^

'^"f
quatn

DIE DECIMA
A guam
rit
/
,

QCINTA SEPTEMBRIS.
<jiii

29
non diveltendum?
A

notta ct

auctiore phrasi dumtaxai immutar

,11

prdut iinlicini
historiam

fomiiirntario prSSviO

/.

nminm is Juenmus tom.

,iii
1

.-t

fortibus viris
I

Historim

Trenorchiensispag.

G\RNFHHt MONACHO.

$us est similiter idem

Gamerius cum

translatio-

nit

eonficeret,

Falconis Ckronico; at

ponendum

pluscutum ab eo discessit, immiscens hinc inde ibidemprmtermissa, etperstricta amptificans; ei in hoc quidem excessit nonnumqnam usque adeo, 11! ob verborum intemperantiam, oeteorumdem rfelectum non satis idoneum, res narratm minus rrrisimiles evadant ,

COmmodo tenSM tX~ tum contigerit quod $(r/>r aiias, riim tumuliprimum recluduntur, et tnh situ moa: S. Valeriani membra apparuerint, ac7'J

rccic m/rcrfit

lninr loCV/m

esse, ut videlicet

si

cartiiagine etiam tunc instructa essent,

.

et

nervis

connexa
tii

at

cum

aeri fuissent exposita,

vel

mc

quodam

concussa, rsmantisse sola ossa, retiqua

F.t

cum
rssc

ipse

utque velcum Falcone nelsepugnare videatur. Cum tamen \tsum se

rrro iu cineres abiisse.

stricta

sane Garnerii locus, in

etiam insinuet anliqnioribus coenobii chartis

significationesumptus,parum congruii iis, qum dicit in/ra de inventa cruce supcr exesa corporis
Irnt

credipossunt hinc accepta fuisse qumdam, a Fak cone prius neglecta; el ea ralio me movit , ut ne prorsus supprimerem Gamerii lucubrationem.
li

membra,
ilr

iccedit

quod Falco rursum

.

ti-

inntii

corporis incorruptione
seu

ac satis in

itiaif.

membra

ossa n<>n sic fuisse

connexa t

Auctor hic

nimium deprimit cultum

sancti

dum mnjorum
fuisse affirmat,

reliquias

arlaum capsm impositas

Martyris,

quem

ante translationem celebrem sem-

perfuisse, ostendimus in Commentario. c Vriduani kujus jejuniinon meminit Falco.

(1

vide

'/"''
lil

superkis notavimusad Fatconis

srd
nrfjnc sa^is

g Ckiffletius et Tueninus errorem hicdetegunt, productisque instrumentis probant, Stepkanum ab batem e tivis non cessisse ante awnum 980 ; ac
proinde serius ad prmsulatum promotus est ptusquam annis duodecim tenuit. erisimilius dicit Falco, quod omnes
Ii
1 ,

Bistoriam
J)e

c
:

vet

60 prodiffio Sitet Fa/co

verisimiliter idexponit Garnerius.

fuisset

Quantmmolis tandem lapideum islud operimentum, alio-

fere

alliludine superaret.

DE

S.

MELITINA MARTYRE
J.

S.

MARCIANOPOLI IN MCESIA
Ex
Fastis

Graecis et Roniano Martyrologio,

SSC.

II

vri

III

Soncta hoc '

!i

die

apud

i-

et

M
el

artyrologium
|ioli

Romanum
sanclffi

s,
:

Melitinam

pertracta
fusis

in

tdolorum

templum
effecit

m
,

immninret
idola

kodie memorat koc elogio

in
,

Marciano-

ad

Denm

precibus

ul

conci,

Thracia
qnffi
;]

Melilinae

marel

tyris

sub

Antonino

imperatore

Antiocho

praside
,

gentiKum

fana

semel
ptexa

iterum ducta
pensa

cum
.

idola

semper corruerent, sus-

1"\ et conlererentur. m quo faclum <-si Grsecorum mulli una cum praesidis n\<>vf in Christum crederent. Quare Oagris iterum cxsa, in carcerem ilflrmlitiir ileinde cducta, nudataque SU8-

derenl

laniata
i/n

ac

demum

capite
.

est.

penditur

el

in

tateribus
,

scatpitur
ut

rursusque in
,

S. Meiilinam Annotatis Baronius a Grmcis quibusdam koc die memorari, ab aliis C sequenti. Uaque tocum non kabet annotatio

Observat

alterum

idolorum fanum
precatur
,

sacrificarel

ducla
in

Deum
sla
lentia
,

statimque collapsa idola

fni-

conteruntur.
gladio

Quamohrem
capul
*'\

lata

iu

eaiii
fuit.

sen-

marginaiis

Castellani,

qui

<itct?

sequenti die

amputatum
pius

Cujus

ad iiiinr rssr triiiislntam n> Romano. Vim quoquc in Mequod aajungit Caslellanus non kabet nologio Sirleti eadem die mentionem fieri de in. .

reliquias

Acacius
,

quidam

ac

limens

Deum

translatas

in

insula

Lemno

condidit.

Hisce />la~

ne consonat Menologium Sirletianum, solumaddenSj

sis

ventione reliquiamm s. Ac;icii episcopi MelitinenS. Melilinam ex illa acsi insinuare vellet , , annuntiatione mate inteilecta ortum habere po~
tuisse.

natione fuisse
impressa

lcacium, qui reliquias transtulisse dicitur, Hacedonrm Cuusoinini et Mrmea

Etenim Melitina etiam habetur

,

in

1/

nologio

in omnibus, qum referuntur usque "<l marlyrium, prmterquam quod imperator sut quo
t

liasiliiino
et
111

quod

niulio vetustius est

Sirtetiano,

passa dicitur
ctiain

Sancta,
i/>o/linU

vocetur
est
rt

Vnlonius.

\i

ca

logiu

quo Acacii Melitinensis vnventio non memoratur. Deinde plura etiam referuntur de S. Melitalem errorem oriri tina, i/iinin ut credibite sit potuisse. PorroS. Melitina kodie annuntiatur in Basiliano, quod impressum est, et apud nos Verum m SirletianOj vn etiam manuscriptum. Menmis impressis, uii etf in Synaxario Sirmondi Ms., quibus aiia Menma Mss- consonant, refertur ad diem sequcntem. Elogium ex Menologio Basitiano huc totum Antonino Romanotransfcro. Mellina martyr
,

nominis mutatio exigua

Uriuva
.

ac frequens.

Iddunt

cra
:t

ijinv prcri/nfi Snnrf.iv

lir

Herculis fuisse timulaconlrila atsrnintur,

hcuntiir
in

trnnslaiionr

rurj.-nris fihira

COTpusin

Menmis ,
fcro
:

ex quibus ea

kuc Latine reddita trans~

ipsius

wmnum
,

in-

Cuin post

resectum capul
,

pretiosum

corpus jacerel

insepullum
in

Acacius

quidam

Ma-

cedo tendens
Prffises

patriam suam, corpus postulavit,

vero,
Hic

nihjl

de
in

U'"

snspicalns,
,

peienti
in

i.

annuit.

igitur corpus accipiens

feslinavil

ac

loculo

recondens,
in

palriam
,

suam,
excessil

Verum
e
rita.

'"'"'

rum
Ciun

caBsare

es

Marcianopoli

Thraciae
,

nrbe

ftiit.

mari

sgritudine

correptus

antem

Chriatum prsdicarel

comprehensa
,

confessaqne ab Antiocho ejusdcin urbis prffiside gravissime caeditur. Deinde se Christianam esse
,

promontorium quoddam Lemoi ihiilem sanctum Martyris COrpOS insnln' appulsa ac prope iltud raartyrum amator Acadeposoil
Pfavia

iuterim ad
.

cius

3o
tvovou
rius scpnlliis est. In fusce nihii

DE S.MELITINA MARTYRE
WWWIW, quodxnIfar.

tuspicionem vngerunt
vitatcs.

diyersas essc Sanctas

festi-

concinnumsitaui Ponto EuxvpoUserai urbs Ucesia, nonlonge a ettam m littore Ponti no dissitd, quam aUqui examinare non collocarunt. ffane cohtroversiam
non poterat Acacius mmmoproficiscere diore uHitinere, utin Macedoniam
est necess*.

inverisimile. Etentm

tur,

Quodde martyrio ipsius sub Antonino dicicum plures juennt istius nominis imperatores
n Mii, tempus propius non determinat, Marcianopotis , quam in Thracia
fiy

seculo

Demum
i-um

mi

Certe

scriptores

Fastorum laudati
Lta

in

Mcesia hcati

Euxinum, tur, quam navigando per Pontum Bosphorum, Propontidem etHeltespontum, etsic lemnus insuta naviganti m Maeedoniam erat prmtemaxiganda. rursum producunt h s. Meliunam martyrem
Menma ad sxn Octobm cum breviori elogio , SonctaaUH quoqwdUbuS guod hodtemO nnn/rtitl De eiidem tinit Meittca annunHata. m ijen0 iOgiUm Sirielianum etiam brevissime mentionem faeiunt \\\ Octobris. Non dubito au.

adhuc suo tempore lib. 27 cap. 4 Marcianopolim Mossia attrti simutque docet , unde nomen acceperit buit
antiquioribus.
,

Ammianus

ita

scribens

Dein Mysia

ubi Marcianopolis est'

ila

a sorore

Trajani

principis
aliis

male tamen
ijma
tensi

ab

Thracim

cognominata. JVo adscripta fuii

ex~

per

Thracim limitcs deinde latius fuerunt novam provinciarum divisionem,

in

m
2

observai Cellarius
cap. 8 pag. 375.

Geographia antiqua

lib,

irm

ijiun

plane

sit

eadem

sed repetitiones illw

M
.1-

SS.

MAXIMO THE0D0T0
ADRIANOPOLIM
V
I

& ASCLEPIODOTE MM.

IN VICO INTER PHILIPPOPOLIM & IN

THRACIA
P R JE
:

COMMENTARIUS
S.

Sanctorum mcmoria

in

Fastis maxirne

Graecorum
,

Acta ab auctore contemporaneo

videntur scripta
Sl

et fide digna.

Hixiuu*

NO.

Ilorum
tyruin no:ni-

Fa$tU
tatinit fuxata.

Maximiano imperatore coronati sunt. Eodem plane modo nomina recitat Baronius in Annalibus ad annum 3U num. f.i dicens simiiiter,
,

qui sub

H
ei

ires siinh

Martyres

Homano
bis
:
,

hodie

in Martyrologio annuntiantur his ner-

Thraciac duce, cssi

primum
ac

virgis dopexique sunt,

donec

ossa
,

corum
pedibus,

apparerent.

Deinde
,

praecisis

Hadrianopoli sanctorum martyrum Maximi Theodori et AM-lrpi.nlnii

,
,

manibus
lui

auribus

tamquaramor-

terram abjecti sunt. Post hsec plaustris imAdrianopolim vehunlur ubi rursus a copiarum duce impellebantur idolis sattem verbo
in

positi

sacrificare.
su-'i\

eos

Hadrianopoli

Atillinon modo id facere detrectarunt;

idol.i

passos.
/

Galesinius

Maximum
tertio,
1:1,'-

polius
esse

tantum
>> >

ridentes
,

annuntiat

asserebant

deos gencultoribns

Theodorum, omisso
,

tium

aut potius tertia Asdepiodota

daemonia

atque

una cum

ut ridebimus,

suis exsecrandos.

Grmeis monumentis nullibi invenio Asclevirum, sed Asclepiodolam mulirrr,,, Prmerea secundus ex hisce martyribus ubique apud i.nirns rocatur Theodotus, non Theodnnj, In Menologio tamen, quod Latinum piodotum
fecit

Qnare capite damnati occuboe-

runt. sed et
affinis

una cum ipsis Asclepiodote eorumdem (Grace consanguinea) martyrio defunctaest. Eadem paulobrevius legwntw in Synaxario Sirmondiano t ibique Marcianopolis ponitur inM
ubi revera erat tempore horum Martyrum t hcei non mate etiam in quia Thracia collocetur
t

Sirie-

quo a d sequentem diem referuntur etxarn Latme Asclepiodolus wribUwr, sedaliorum """""" '''" wprmuntur. .1/ nescimus, an in ';'"' '""'" '"-' *omen (uerit,
,

Pus,

sia,

dumvemmtteest
-

nequeidadmoim

cumin

Actis.

tur

BasiUano, vnSynaxario Ms. Sirmondi ad kunc <!<">,'" ,/ ;""- wpressis et apud Maximum 1'J' '""'"-" ad iniSeptembris, constanter
1

Menoloaio

hujus provmcim timites postea maijis extensi sunt. Ceris nomen ducis militum Tkracim ibi quotjue exprimitur, uti etiam in Menologio Sirletiano. Idem in Actis Teres Docafcw.
3
"'

Qr*eb neque
sedex
t

Quodspectat ad locum martyrii t

ille

neque
martf
JJ

Asclepiodote
<"

voce-

Latinis Fastis accurate expri-

'>""',

aut

Asclepiodota

ictis

assignandus

et

""""";*
8

c,<

est

nam hmc

do,

eent
l

">"l<>>

1' memoretur
laudati,

Elogia addunt
"

reettu
inuiiiur
>i

expnapud

ni
hm.,sancn,.,

mmi

T'"' quod iegttur w

^fimodotes.

sed brevia ae ^ata. Ceteris prolixius est' Menologio Basiiiano, ubi tres

Fasti

"<>i f

Sanctos Marcianopoli fuisse comprehensos, <>><-h<>uLuesscpr<maoovumcertamina.Devnde

ic&-

vero UarcianopoU

Idrianopolim ducti sunt , ibv que rursum egregie certarunt Sancti. Estautm

ttogio,

tortyntpnmumhisverbisannuntiantur^CeTil
martyrum Maximi
|f

, Theodoti ,cno ita laudantur :

ei

Adnanopohs dvitas Thraciee, eodem etiamnum nommenota ad Hebrum flumen. Adrianopoli

t

Mu

'"""" "'"'"
'"

WM

versut Philippopotim, ad

idm

'"!"'"
'<"'"

lf"' (lcia

sitam

$c</

antequam

Phitippo-

Polmpervenirent,

MCOj de
sit

"-''-".::;;;:,;;;:';:::::;:
d 0l0, '" m
;
1

1 capitatem subierunt senuntiam propus martyrii locus

Phihppopohm

qm

Acla a gunt
.

ita 1

'"'"

Donunum

nos,

,,'''

inter Adrianopoiim H Tempus martyrii exacusnon ccurunuur, quam quod passi sint sub Maxuniano : auod uUelUycndum de Galerw ifa-

Thracia.

x*-

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.

3i

ximiano, qui imperalor factliu cst anno 905, abdicantibus imperium Vioclctiano n Maximiano

anno 84i- Uague Sonctorum nostrorum martyrium figendum est inter

Ucrcuiio.
Obiii Galerius

annum
cti

305

fortiter pertulerunt,

ctantia,

Yaria tormenta, qum Sanreliquaque ad ipsosspecx Actis accuratius hauriri poterunt,

et

3ti.

runn icmpore. Tertio nnllum profcrtur rerhum de Aucroim honore marturibus habito, nr ns sepulturaquidem J s enarratur ;verisimititer obpersecutionemetiam Iwn vigentem. Quarto careni hmc icta iis oocibus Latinis, qum Grmcipaulo posteriores wturpare ctrpcrunt. Quare icta oidentur scripta aut eodem anvo. qua coronati suni Hartyres, aut certe ni
-

quam

ex i/ato ehtjia.

mullis
5

iiiinis

/inslerius
tt/ide dfpno.

4 Acta hme, qua Graco-Latina dakimus, nulicceperunt ra MaActa, qu(r libi hactenus edita invenimus. Graeo-hihiia jores nuslrt t'\ rnilirc Ms. Mnlifirn ivt:is ranna\
:
l

Hac de causa fide omnino digna existimo, saltem pro factis, etiamsi aliqua exhiscestnt mirabilia. Ratiocinia vero satis prolvea,

qum

in

iis*

dahuntur,

vidmtur
srriptoris

utapographo adscriptum (egitur

"AQXr^t; twv
Mi;iy.cj,
frfftfv

Titulus hic esl

dem

ictis

continentur,
er Hs,
i/uif

xal

svccgov

[iopr6piiiv t;j

Xptorou,

pOSita

magis credo ab auctore iie Mnrl i/ruiu nr h/ninni

tnuuiu
r rlmtr uus itu /ttisiuiiunm ah aliqUO
i

synchroni.

BeoWxou
el

xal

AoxXvjmoSdrvic.

Certamen

tltclts iiifrllrrerm.i/iiiiiu

sanctorum
Theodoti

gloriosorum
Asclepii dotae.

martyrum,

Maximi

se prnlula.

lutcrprrliiimurin

et

ignotum,

sed qui non

ctiun scripsisse

Auctorem habent diupOSt martt/riutn peranam in fine preces ad videlut

:

Societatis

nostrm presbytero olim adornatam in

scriniis nostris inveni.Verum,

retur iiberior, nec ubique satis

cum hmcpauhvideaccurata, novam

Deum

dirujit,

vt cesset

persecutio,

ita

ut scrv

psisse videatur ante om/nino sublatam Constantvni

potiusinterpretationemcredidiconcinnandam,qum a Grmco textu in rerbis quoque minus recederet.

\riu iijiiur

Magni opera persecutionem. Suspicionem hamc ooria confirmant. Primo enim multa tam enueleate

Grmca cum hac interpretatione

in

lcctosi

ruin
i/iiu

oculis subjicio,

Annotatis adjectarus,

narrantur. ut relaiio rnieamr auctoris contemporanei,

rltiininum atl tiisfrutltonrin Uctoris nhsrrrtni.

quod

scribi

Secundo nihil Actis immixtum cst non potrrat r.rti/uo />lanr post martyt

da

seoffcrtint

.,

A C T A
Ex
Ms. Medicwo regis Francorum interprete
J. S.

I.

Persecutio Maa-imiani
nopoli,

comprehensio SS. Maximi

et Asclepiodotce

horum certamina Marcia-

nbi Theodotus tyrannum

objurgans, etiam comprehenditur et torquetur.

M
V.

.ou;tjJLiotvou

Zvzztzizzizzj

zr,;

Vwj.T.v.r,:
tijv

ap-

I mpiissimo
nente,
lillei*ffl

Maximiano

Romannm imperium
Romanis

te-

tfaximiono

r :
,

ir

"

Ypi^iwtta
U;ett{*rceTO
prjj.ar.
,

v.tz%

itflaav
\>'fi

uno-

per
missae

omnem
sunt,
1

Lerram

tributariam

chntUanos
>

ze.hr,

P(D[j.aici;
c*

^XaffffWjuvoiC

/etXsuffL,

blasphemis labiis, blasphemis P* r*w vMte

'"'"""
i-i
:

[i\*zzr,\j.z<.;

xat

Oicy.a/:t;
{a.p

'/izz:

/acaTT:y.at

verbis.

manibusque Deo repugnantibns exaratae nam ximtu

('ruriiixnm. ei nolentes simulacris
sacri

14

uieva
i;r,

tcj;

npoaiwvouvTa^
66etv
,

xw
t

Sffraupopivov,
,

iitlnranttrs

CU

lodota

y.-St.-.y.ir.-jz

zzXz.

i-- i\\>.iz:

z:z

r.izr,:

ficare,

per

omnia ductos supplicia, e

vita

excedere

p
a

aY0iJ.vc'j:

v.i'Kiziu):

~:v.zC<)2

i:i-;iz(iz:

OtSTaXTOVTO
r
t

tou

pfou
*

MuffSv
y.at

zl

\ir-.z-z'/.::

rv
(

Uapxta-

vouttoXi;
to'u;

Ta^TKJv

2uoy|j.bc

iv.\).-xCwi

iriiU

amara morte jubebant. Mysiorum a aulem metropolis eral Marcianopolis hanc etiam vigens perseeuiio pres^ii, chi-i.^iianos illnis mhis immisericorditer
:

bt
t^ffav
,

aux^

XpcGTtavcu;
tt;

arr,t.iC>:

Ttui(i)po6utvo^
yive.i
(

puniens
tate

inter quos,

uti

virtute
'i

el

genere,

sic
iii

piereli-

wv
XOt

&ffxep
.

iper^

xal
xal

zm

dStu
Trpo-

elucebant

Maximus
ab

Asclepiodote.

Tr
(

i-izizv.i

M/;"j::
-;;'.6:r T:'.
(

\r/./.r 7:'.cS;Tr
(

gione celebres,

universali

multiludine

idolola-

XduvmVTE^.

ofiwi

Tr v
(

Euoitfetav

T.x&rtfM
y.al

hXtjBei

t7jv

eKwXoXaTpfiiv
iko\
zr,;

suveXy^Oijaow
Xau.r:pt5?

avav,ptv6[jLevoi
y.al

zi
;tc

Euffe6eEa<,
flticdvruv

trarum simul comprehensi sunt; examinatique tle rebus religionis, luculenteracgenerose, omnibus obedientias dantes exemplum, Christum vernm licum
prsdicarunt
subigendos.
2
et

t:

"fevvatw?

ow^xoov
Te

tbv

Xptorov
.

confessi

sunt,

seque

nequaquam,

8e4v

4XVj6ivov

ix^jpu^av

xal

ivuuioXo^pjaav
T--;vC5'.v

xat
;jy.

dsmoniis aul eorum

statuis ul liharent, alla raiione

SatULOviot^

^
;jt ;e
(

zz::

w6TO)V
,

Gtfl$p6uiOff1
(

av

t:;t; II

-;=v;'.t;

j-a//)r ;:Qat.
b
-.r,;

'Ev

TCJTt.)
;vc;j.a

ce
,

xa\

i-)ziv.r ;
t

y;-;:;;.mv

Tr.prjC

Eodem

autem

Lempore

Thraciae

prsfectua,
*t

Vaxmuaa
prasuUMtrf

f;/

auT^
,

r.it.v.;

zi

xal

'/.<<>;-*;

--^'"/.-; J -,

nomfne

Teres,

unfces

regionesque percurrens,
pervenil

vs;

y.al

tc

-j-evc;

av=puvu)|j^vo;

twv
xat
tcv

XptffttavGv

Christianos

investigans,

Marcianopolim

?,

xaTaXauuSetvet
vtxoQ
Sttxcv
,

Tr v
(

Mapxiavo6oXiv
i^fei

tcj

tupav-

.y^j.aT:;
y.a't

itpoxafltffa^,
(

-f=waTcv

Macr
(

sedensque pro tribunali tyrannico, adduci jubet geiicrosinii Maximiim, fonsortfiiiijin' rrrl.iiinnis Asclepiodolam. Tunc de nomine, genere, el forluna ;ut ipse Loquebatur] interrogabat. At fortisac prudens

rr v
xal

suvaOXov
;:':;.

AoxXqmeSfafjv.
xal
tSjv

Kat

tc
*f ev

te
)

5vouwt

(w;

ixetvoc,

T/.;-

aveiwv6dvero
Kaxat

T>/r v.
(

'O c=
,

cTippc; xal i/izztir*

ttcX'.;,
,

Maximus,
litores,

Et patria
et

mihi

el

civitas,

inquiebal f et

Mi;t(J-cc

-aTpt;
"i/vr,
,

eu.ct

xai

?^r,

y.a:

ars, ct dignitas est Qdes Chrisliano-

ijvTi;
ct'.;

xat
,

affwui.a

t;

Xptonavoiv
Evotxov
T

irf-

rum

ToAttjv

iip

ctxw

utaXXov

:i

-;'"'

circumfero

hanc enim inhabito, aul potins inhabitantem tluco, ac principiam : ex hac originem

32

ETC. ACTA SS.MAXIMI, THEODOTI

el

AIM.
,

secands
trabeo
,

immunis a macnla geneiationis

tioneslatem etdignilatflm
i.nthi

e_

ac

t xat ex

Toe-njc

fip^iwH

/.x\

Ti; dp-/;a;
TaJTTrj;
[xot

^.

omnem

ipsa mihi
pietatis

;.v.
v';v
:tr,

y.x'h;A; J6icou
!vi:

f&l<xu$ -X
,

jarit.
in

eoim

gloriosius,

quam

xal

irep(5X_irv
r
;
(

auTYj

^yw, *al -j -aper/r. T(

7ip
j^'.

causB

carcere

degere?

u.vfitep5v
;t/.:tv

irepifaverapov

xo3 5eap.u-^ptov

:^::;:iir
3 Prafeclus dicil
f/
:

Nondnm

cognovisti leges impe:

III

'0

r,-;:;j.-ov

>.:-;:t

Ojttw
cvtio;

twv

(3actX=wv
67c

eW

sapienler

proHUtw.

tnhumanimagnus Haximus rftorumfTum crudelitatia tatem quidem, iniquitalem, excessumque

vere

TOUC

v;;,.:j;

'0
;

[A-YOC.

Ma|j.o;
xa't xai

^J
>..

OpwicEav
goXtjv

;j.':v,

xai

r:apavo;j.tav,

(o;j.;Tr,T;;

promulgarj audivi

legesvero, quibusgentes
,

el

urbes

v.ojc*

xijpuffaop
,

vC;j.oj;
ouca;j.('o;

ci,

BV
Tyjp
-.

minime novi. Teres l&ndem consequuntur Mandi benefaclores calumniaris, dominosqne

qoitalis ac cnidelitatis

<li\ii

r;/.:'.c

;-j05X'.[J.557tv
rr,;

e^VWV.

;;-

ini-

KV

ToutJ

z-v.zjj.irr,;

iJiy(i-x;
TOA(/a<

'/.z-zzz:\

^!

etf

crimen

pertrabere sustines?
:

xapav;;j.uv

/a:

(0[WTYJT<X

otasip=tv

Tobc
E-yfi)

&*
/^.

Etespondit generosus Haxiraus

et

Ego

f.-t

Dominum
nostrum
;

cx:ts;;
oirfnjv

'0 Yewato?
xal

arj.:;5-Tat

Ma;t;;
tov x6ptov r
ij.
(

Deiim
iiin
i

Ki-LriM

;._nnsni

Doiirinnm

Osbv

y.ai
,

^aT-./.ia

( T>v

Irabgi

Je

hristum, cujus autu nniversa consislunl

el

ex

XptoTOV
tflv
;':

i-r^.vdicy.w
flTXXuv

iiiiis

vero bos qnidem imprndentes

el

ingratos, illos

&e

t;'j;
y.xi

vero sensatos

Domini
dixil
:

sui

amantes servos. [mpiissite

:'>;vi;;j.;va;

cu viuu.aTt to cjjj.-av &se(mi piv r;v ( ;);j.ova; xai a/actcTou;, toue 9'.Aoc7-;TOy; ccjAcu;. '() ok cucj;'

mus vero Terea

cruciflxum
jiiiis
:

Nonne

pudet

hominem

eictxTc;
l:-.v

Tr pr ;
( (

>,;:'.

Oix
;

atr/OvT]

<-)

: ;v

BV 0[ti-

vocare

Denmf
s;v

Reposnil

sapiens Maxi-

zv0p(i)TCOV

laraupuuivov
xat

'0
/.at

ccoc;

avOurci^jp;

Crux, plagas el
[irnjiri
:

mors, considerata secundum

mvijih1ii]
facit,

Mi;'iJ.;;
xstcp
>.:;';)

-txjccc
y.at

xXijyoi

OavaTc;

tu

oi-

r.ilmnom

tm,

sc, iiulli

macu-

xa(T

=ajTa
y.ai

u.i3[iov ofiSevl

7rsptdi7CTouoiv
[jtuy,.

liim afferunl

sed causa

ista sinl

admiralioi>iismul-

HV r
Ta*
v.z-.v.

xlxla iretot Ta^Ta

Oauu.aTo; a=ta xai

ot

ne dignaaul reprehensione.

Quandoquidem

ir.v. ttoa/.oj

av r,cav actct

Xnjoral

v.j\ z\

tum digni eranl

'

xaTasov-

latrones, pirat, tyranni, ejusmodi

%ol\

o\

tipavvoi,
pfcv

to-.ojtojv

iraOffiv

xat OavalTwv
vti ttoX

perversionibus ac

casdibus ac

vitam replentes
\i

captis

TcXTjpouvte?

r6v

vuv

os flicetBav
r

hto

tXXwo-tv
-u,

&

pro
;

plurimis

millenis

legis
esl
etc

una mors
pudori.
Illi

Xwv xai [wptwv

t;jt;:;
;:

:va

Bavaxov
6

j-iyc-jz:
-/at

v6\ua

raferatur

bisce juste probro

istis

mors

xa]

Sixafu?
auTiov
1

SvstSo?
ExOiffjwi)?
(

OivaTo;

atoy^VT).

rero, qui nefarie ab

lentia

T;r;

subiati sunt,

uullum ex vio-

j-'

avjjpKj-jiivoicj

cux
[ita.

nefariorum probrum incurrunt aut reprehenviri fortes, qui

cveiSi;

->
T:

U:v
c:

oSB
ct

:--f;/.r T:;

sionem. Aliunde rero

KaXajJivafwv

"AXXwc

pro patria aut

<li-

ipi0Ttc,
z>.r va:
(

j-:c
to

-aTp(8o;

rj

genere

y^vou;
,

fortiter se gerunt, etiamsi

aptCTcJcv-:;,

vulnera corpus

x'av

offl-xa

ferrum jngulo exceperint, etiamsiin crucemsublalisintjn ;que miseri sunt, nchoslile

riserint,

8i*?rcep*javT0

etiamsi

x*av
//iv

ki

t*c

coav^;
auTOUc Ti
v(dv

tc

icoXlixiov

;tcc;

:o:;avTC

ffTaupo;

KVTipTTjcaTO,
;j.:;j.vr);
;

qnereprehensionedigni. Quid dico, reprehensione?

cjt

'

aO/act,
a;tct
[j.h
y.at

cjt:
c5v

\j.vj.rt,-

a^tot.

Nonne

:-;/
/.a't

igitur multis

qaidem digni sunl toudibus,

o5x

noXXwv

:~a(-

splendidi quecoronis, aliisque honorariis, quibus in ajvuma contribulibus snis gloriam consequantur?
Iia

Xau.7cpwv

ctsoavwv,
ot'

twv

aXXwv

^pwv
Ojtio;

-api
cj/.

tSv
ct'.v

:;j.ccj>a,)v

a-Vjvo;
c

titouvTai
tjTau
itat

crux neque pudori

iis,

atr/jvr
(

esl

neque probro aul Passo, aut

ojo'

ovetooc
su

qni pro

TcaBivtt,

perpessione et cruce

;jo'

ct";

avTt

Servatori tribuere
lis.luctus
,>:

honorem et cuilum sluduerunt Pudorvero indelebiatque

iO;j;

tou

BTaupou

:'.-

HV
T0 ?
,

/ Zi

ziix; xac
S:

v:;j.:tv

tw
"

"T(.V*'-i c:o(o-/.ct'.

Atc/jvr,

inconsolabilis,

av;a>.:t7:T;;
,

ignominia

immedi-

^
t

SlEdTTOuSat

Opr,vcc

aicaprfxX^
(

ls

onunlurex
"

/at

rapta raulierura, corrupiionibus

et

ovetSoc

acjc^Tov
xXoicat
a>.).v.(ov
Bto

ad0,e ce

cOco.t

ac-a T r

-ruvafov,
epet;
-,v.

iXE-paxfcov,

^ pugnis.ac
sunl

rtisetadnlleriis,contentionibus
"

manibus
,l

osu P;a ^nosLrumhominumquevenerationem ^

alteruirum infestis ^stri,el ideo adorantur

in

quibus

m&*
^v
y-:'.

xal

^Tat,
cir

xaT

ol

Cruxve-

M,
'

/: -pkr

t:>,cjt;jciv

/at

^oaw^Dr.
xa't
*

*0

os

ctzj ? :;

Wfiv

0:pa-;a;
ou

"t
!

^
1

iiii

Crucinxum:/juomodo igitur necesse non honorem deferamus el cultum?

dixit
:

tov

htt XUpO[AdvOV
ttjv
Tt;j.r,v

avOp.oTTtov iv: Y rj-jia;

TTw;

esl

xaTa/pew;
/at
t;

ircaiTet

ajT-o

ccca-;:;v

c:-

T eres
pro
r|

<

Mtiltaqut de kriito _i#-

mmem
,,1 "
"

Ecquisab omni
genere

ajvo audivii

>

bnmano
"
l[

ho

^,,

IV T:;r,;
OpOJTTCV

Et

Kai

Tfc

V.;j;:v
ct:
t:

i;

atMT;;
;

*v-

wrtt
D

x,l,H|l,lil

"" .]SI veroaddidPrn'

,,,,,,.

^'Oj;
BixacTa.
c

avOpiiTrwv
*ffpoo6e(*ijv

CTajp.oOivTx
|i^y
Oxjj.x

Ou-fi-

8eU,

lo

J ecausa
l mana
'

w*
-

tuo.iuno

"9l
lllhl

|hlllTiLI

Xwv, iXXa xat

;

J-;

iyOpaW,

tct:

av o:

;j.i>,>.;v
tjv

soluraho

natura absconditus. Etenim

DeuVnT
nn iin<

^TcX^ste.
^vov,
'

Ata

toBto

a>.Xa

rz '
,

Q^
5

^l-^iiU,;H,v

I(

L
fece rat, et

K*i
-

^^
Yp
*

ou6'

avOp(o-Tc;

(fjc:;

-/.a>.j-T:;j.:-

Vi?

c^:t;

avQp&Tcwv
:/
\J.r
t

UTTsp

taftev

4XV

dvOpiorrwv

I-

os tendere

voTens,

,,

nobis

mortem

-,,,

ri/Tr^ ^quod
Rnconfund i;
'

pro

yr Wt
TOt

S JJ^
KeoivTac
., .;v
p

***

'' ,a '*; xat rXa-a- ,,!

cvTtov 7:a;7.-;a-;(ov,
cccr.c
.

^,v,

-'"/.:,

xa(
^cepl

c;

*"**

PouX^eic"o
;-:o

H
,

R* J^XVIJIW, J7:

v,

^i
1$

Yfiyovev

:"Aacs
r?) cr,

iv

8(vaTw

capxo;

~:

uwiffTt]

ziO:

P^cu

f 6ffe tt?

.\
h ;:v
-

/lE

-^^^ *
Y ;,-C
iv
;

TcJtc;

**
r,

'^
TpCC1]

atcy JvoOa

DeumhunuiH-inisimliMmi, '

^^,,,,,,,
Deret
i8

",

"'

,H ;' ;in
M

'

WTaSieffBat
,

eyy.a>.>.(o-ti::cOa'.
_

;1

"

ejurare

^ -uci^
eiusmnHi

^r^
I

attiov

^:j.vj:I) x

dcvuiJLvetv

t6v
ofix

Su/.w v

ex ciamabai

<t
l

'o

*X*Xdicatv^
:

^pKJ?
Ta;

avTt'/.:-;:'.v

et,

r^^^:zsr
"" b

Desine,

fTjfflV

Va
^

I&4

KlXpwc

^W,
TT.V

tw
"cj

Qu[j.(o

y.ai

id

toiauToc,

epeoy.eXiar,
dicoppfl

V^/.V

cw^aTc;

^n.pUs:tsr Morsnssu,n:8ed <*m exprobrans.

'O

eedoofoc
,
.'

Ma=.
Tt>>v

atTtav

,.v...

'

Xa

tov

.P;a'Ar.v '.f;*u.rl v
(

Alii a XXa

.:.

PWjavov f u.7 v

fc^j^

7cdp:cy.; ttiv fl3eiv YAp,

_-

w;

DIE DECIMA
A ;
xat
etcto/V.xiT)

QUINTA SEPTEMBRIS.
Noverara
tricia
zt.Zj-;.
tTje,

33
Bl Ms. ac

Zi,

\j/r

jto>0w0<
l

ave*Eo*o<
'

eaim, qao modo anima lenebria idolola^it

^wt:;
vuv

OgoXcYtxffiv
(

:i~-zi7.-z->zz;
-'./';;

'zr ).i-.ur/

immeraa, minime capai

vcrliis cllul^cnlis
et
:

laminis ex theolo

mox

vcrbt-

j-a/:ta;

xai
rijv

a;j.j;;a;

XapvKTjOOVOc,

Hins
ci

qncinn.linoihira
radii
,

nnnc modieo
micantis
potuisti. a vi:

ratur. Ascle-

txetOev
ylootTjvat.

i/t,:
'0

zjIijS.*:
;:

spOffCoXvjv

ir/yzx;

6,

cujusdam

subobscuri

c\

piodota pari

oontUmtki

TUpawoe.
i/.

Stt

[mEXXov

xaXcwatvuv
t;j

splendore, acccssurn peiferrc

nei|iiaqoam

TJ-T^cOa:

a6tov

Tecradpcov

xaTa
t;'j:

icovto;
t6iCT0Vtae.

coj'I>j-

Tvrannus vero magis

ris

u.a";
Y*.

-:t:ztt:'.,

y.at

hnXeYStv
/.%':

cliarn indignaos, ipsnm quatuor rerberari per lotum corpuajubet

:

ver-

"-; aXa^ovac
spetv

>.;v:c;j.;j;

XYWe
oe toi

[rijV

uieepi,

beraotesque eidem iaclamare

et verbisjactanlibus
:

Abstine a ratiociniii

pta fOv^iaO

Opaouvou.

'Ev

T^icteoOai

xal
xxt
(

cave loqni
,

modum

excedentia.
fe-

xaprepwTrjv
y.a:

t*:

itXiftae.

tov
6

aOXo*p6pov-j
[ttatfovoc.

dtyet
(

Qunndo

autciu vcrlicrabatur
;

el plagas fortitcr

ot&opova
XdYei
-;':;

AoxXrpcicSoTrpJ
wJttJv

Tr -.r ;
iv
,

rebat Vir corona dignus

sanguinarius Teres etiam

dicit
:

Tb mxpov
,

tfflv

[laffavtov
tote.
'II

a>,y.ai

adducit castam Asclepiodotam, eique

Amari-

Xotptocc,

fftJjjiaoiv

;;iVjtz
t^jv
'

Ouffov

0-;i;

Ludioem tormeutorum

in alieois perspiciens corpo-

cajTfj

icpoap-caffov

ffti>tT)p(av.
i;;.r(

Osoooooe
XtTCtv.

AtOV
,
'

axXTjTttO&OTYj

X=Y:t
( (

'II

fftttYjpEa,
)J;a'.

[!.]

ribus, sacriflca diis, ac salatem tibi ipsa prsripe. Sapicns Asclcpindola reponit Salus mea est, aorj ie:

gva
o"j;

xai

a>.r Or
1

8sov,

[ttjoe
,

Babuatv
,

aini>Xet*ae.

linquere uuura et verum

Deum
:

oeque

sacriflcare
facile

ouB

&(JlTv

l$ap

0[j. fj?affOai

pi;v c:;av

uv^ore

aiSetv

onibus perditioois, quos vobis non

enunicraic, nctluin colerc
si

est
iis

xai

vap

:t

rijv

icept

K&tobc
?
(

up&v xai

tiu,tjv

cnini vestram

de

ftouXTjOetev

i-co|Jtep(-raff0at,

t;j; ffXetatoue t;
[AetaStSovTtov

dcYepa;j.;:-

sentenliam
ini

ctov

S$st,
'

"^ 7

itpoXa5ovTO)v 00
::;

ttj5
*

cullum dividere voluerint, aul plurisine honore erunt, illis, qni ante acceperunt,
el

pa;
o-ri)

TTje.

;ait;(;;;
:tt:

ndvTac,
ffxeSaatVj

Bepouivrj;
xai
r,

;;/.:;:y.a:
r,

soriem suain non distribuentibus; aui divisione

in

y*P >iwv
xal xii

xat

Tt"j.T),

omnes
runi

facla

(divisibilis

enim
et

et dissipabilis esl ipso-

6fftc,,

T;::;a;;j.a,

tva

u>,

>.:;.,>

[j.a/;;j.ivr(

xa*t xat

et

honor
el

et

nalura

cultus,

ne dicam pupUnaturis invicem

ivTt-aA:;
YV&uacc.

Tp avmetaYuivaie,
Te

ajT;t
,

icaBeoi

[J.a/;;j.iv;:;

(-unnlia

mucem

;craula. Nain el alTectionibUS

xai

fOcffcnv
)

EvavTttoTdTate
el

gnantibus,

et sententiis oppositis, et

xaxa[Aep((ovTa(
OeTev
ttjv

xai

xatatu.vovtat.
,

oov

(Jo-jXr,,

maxime
tis,

contrariis dividuntur et dissecantnr.) Si igiet,

Bwpeav

ujj.G>v

xat
::;
(

r,v

xjt;:;

xaptffeaOe
toutyjs

tur vohierint dona vestra,

divinilatera partiri
;

quam

ipsis gratis

da-

EmjjLeptffaffOat

OeotvjTa

Sicetpa
,

y.at

liac in

multas ac ionumerani-

avaptOy.a
rr;/

xaTav.:;:j.aT'.;;;j.:vr ;

yuu.vt)v

xpa^aTwv
ajTit;
,

lespartes dissecta, nudara sine rebus appelationen

xXtjoiv

xspSavouotv
(

:t;
(

to
y.at

^;a/JTaT;v
Tr ;
(

lucrabunlur, eilenuato ipsis in modicitsimum quid

tani

d-;A:-TJv;;j.ivr
icXelo)

Tr ;
(

T:;j.r ;

/a;:T;;
(

xat

honore quam dono, eoque magis prirlnraic

lu-

icapexo6oYj5
,

tyjv
"'-

/.>.'jr v,
(

-r,

rr ;

tijatj?

a-;-

dibriiim

quam

houoris fruiiionem

mitto

majorem
ju-

Xauotv

/.<-\:U

Jt

y-:~:v

aVa;:/.:;Oa'.

[j.Et^sva

quoque laborem
ptalis,

capi in divisione jactantisa et voluistis qu83Sitffi.

xaTa

t:v

[xeptouvov

Tr

toi; 0v0(jLao(
(i>

\iz-(%hxj/j.x;

e\ uominibus
:

Tales suul,

TotauTa

StxaffTa
;j.:t:-t:,

Ta

y;j.iTpa

dex, res vesti;e

eo modo,
talia,
b

dum

quis us, quibua

cjtw; orav
a
u.r ci U.r C=
(

t'.:

zlz

u.tj

ffpOffflilCTTf)

TOUTa
ei

non

licet,

attribuil

quas

inesse
io

ueqaeunt,
ludibrium
el

wefuxe IKfUXe
a-a-(=i
,

[j.^-iva-. , LIT6lV0t,
'/.a't

xat

:j;
(

ooxet

imw,
xat

eos eiiant, quos

adducit,
liie

videtur
ipse

rare,

-/Aur,v

auTCV

ir/a:r ; TajTa
r
(

tdX|U)v

a-

ac

sc

extremaa audaciee

ameneonft$*

vota;

uice6Quvov
'(

anoeaEvei.
r.zz;
tjtev

VI

Se

tj;zw;;

y.vt

oiy>)v
-

Ir/:v

obnoxium ostendit. 6 Tyrannua autemad bsc quidera

:

lacuit.
tibi

Atlameo
naiu-

fldetn
s'i,

XV
y.a:

eTicep
Bti

rjpef "Otc
:j:':
tfflv

aotevTj?
i;a;/.-::a'.

cr,

r j;:;

6rjXov,

dicebat

Manifestum est, iufirmam

sufficere ad
\i\

esse

post

minas

Kpo;
ci
ue

[Atav

^doavov S6vatat.
ov ;J

ram, eamque oon

perferendum.
eripiet,

unicum tormentura

lyranni

i'jTTa'.

l[5v

Y^eipGv

&o3au.i&*;,

;i-

6;t;

0sov.

'II

fftioptov

a;j.::;:Ta:

AoxXTpctoSjtTj

Oijte
j;j,i.iv

avSpwv
y.a:

ojt-

Yuva:y.(T)v
:

56015

Ta;

ivujcoffTaTOU*;

a-jvO*-ui-;'j;
li.ou

.j/n zzC>i;
xdtl

sepet

Paodvou*;.

06

tcj ILptffTOU
eic
y.a:

'/a*:;

cjva;j.::
/.a:

t;j:

:Anr,';vTa;

eiXixpive
opovTjta';
cati;.;v:y.r ;
(

stitev

xal

paodvwv
notet
,

Oavitoo /.a:a-

umpOTCta?

/.%:

xpelTTOuej
oe
ev
/.a't

-arr ;
(

dicepY^tat -'.vota;. A:; /.%:

ci :r
(

t:j; ivtr/Jt ::i>-i-;:'.

manibus vero meis oequaqoam te Deum. Reponil prudens Asclepiodoto Neque virorum ueque mulierum natura intolerabiles el immanescruciatus vestros faciletolerat. Atgratiael potentia Christi mei sincere in ipsum sperantes el tormeotorum el mortis facil spi etoi es ac contemplores, eosqoe omoibus iosidiis diabollcis superiores constituit. Quare el te et mstro malitias sii-

quem
:

tu colis

C[-Tp:jvTa;

-rovrjpta;

;a:;j.;va;

TT)

mulantes

te

dmmooes

virtute Dei mei superaturam

:

-;:0a tou 6eou

V-\z->
a.-z :;J
tfflv

;j;j vtxTjoat.
ttjv

'0 :: ooffoeW;'; TTjprjc

me

confido. [mpius vero Teres dicit

Abjicc

amenprteditis

dicovotav xai touc, t;z;::: t;j XcVyous,

.

ii,jiu

audacesque sermones, quouiam per supplicia,

-:: cta
/.;.;
byi.

tt[iLti)p((t)V

a:

;:

/.%/.<>;

sqoXsoOOOt, KoX( (

quastemaie perdent, multis eadera meote

sa Asclepiodota
1

toiv
'11

;;j.;;;;^"v

aUfpovtO[JLOU

-a;a;::- ';j.a z;;t:Ot -

prudenliaa proponeris exemplar. Elespondel genero:

Yevvaia
Iva

aicoxpEvetat
YVto;
ti)

AoxXYjicto8o-rTj

II-aTT

Fac,

quod minaris,

ut experientia

Ta;

a-::>.a;,

Ttetpa,

cti

xai

-c/cpwv tuy.at

igB iscas, viros

tyraunos, eosqae tormentisarmatos,

piwtov, xai paodvot^ xa8ocXiO[iiv(t)v , 7j;j.va: ~r Yovatxe? (i6epeictffujivai y.cv-v t: xaOetv

/ta t;^ xf(ttovOC xpatoufft,
tatoY.6voooi
/-%'.

-;';:

a nudis, ei solum ad

palieudum promptis, raulieribus

illorum

-rj^.u.a-

vinci Forlioris auxilio, ab iisque jactantiam

tbv

t;; y-ja-';j.aT;;

xa-

coufundi ac dejici fastum.

7 Contumeliosus in
calcibus
esl iliral

xai
s

xataMXXouotv oyxov.
6eo6Xa6rj5 xati
c;
/.a:
tfflv

VII

Tfjprjc.

ntepv&v
tj

ttjv

vev-

vatOTitTiv

ticixpbv

X(av

iviapov

(Jasavo*;
1cXyjy5)V
tt3v

a^Trj

(amarum quid multumque

Deuni Teres Fortissimnrn in afferens dolorem

ii

rnlribus

verberatnr.

;j-T:cOa: ^:>.:j:t
ps6vTi.iv, rt
ci

y.a:
;j.':v

Tiiv a:;j.aT<,r/

tfflv

a-;;-

[J.a;Tj;

eyepev ivopsttD';
Be

Spivttov :i
dvYjp

e plagis diffluente,
:

lormentum] percuti jubet. SaDguineautem Thcodotus 71 capUuf Uartyr quidcm viriliter tolera,.

et

u.b

t;

SXeov

; -

avefepovco
T*o6vO[Mt,

-;;;

Oa^j.ay.at

54 Ttop-Tc;
6KdxitJe

-jt:;-,:,

-::;:;::
,

^"xOr,:
tcj
*/.a:

4v-

to

(-.povr u.a (

xara

uiaov

QeaTpou

ffta

videntium vero aiii ad misericordiam, alii in bat admirationem rapiebaolur. Al vir quidara pius, nomine Theodolus, constante ac virili animo vigens,
stans in

torqwtmr

-%; xaTfl tSv ivtwv

/.a:
Ti.iv

a>;j.;Tr T;; (

[j.:a:;cvta;

t:v

medio tbeatro,

t6pawov,
&na(av,

Oitwv

utrvtu.xtti>v
'(>

J-;;./.;v

nutov ica-

et liomicidiiaccusabal
iii

crudelitatis contra Sanctos Lyrannura.arguebatque ipsum,

pacx:u-t^:tv
feici

Z<.r~/.i-;-/.v/.

ce

StxaUcv

oj

sepwv

-ap/.:-

Dei iracumlia! >e

|6Xou

toutov

xpepaoOtjvat xal (eeoOat

V.

justam non ferena libertatem,

obnoxium reddeotem. Ille vero in ligno ipsum suspen8

di

Septembris Tomus

34
r.i

ACTA SS.MAXIMI, THEODOTI ETC. MM.

radi jubet. Dnni

Ms

di et

anlem

diii

Bcalperetur, el in;

Xe6.

eoarrabili patientia miciatua perferret irn ad earcflram iniuitur.

vix

tondem

tep^

Tfcl *>Xb * bfm#Mc t*

paice>iceTat

*} :-;"-

W-

Kms, * b AnBN, 4*.

toinrfa* x
*rf

^- ^

ANNOTATA.
extlndebatur juxta Vanubium, et Vmsia inferior, cujus metropolig r eosdem fcrc limites habebat, quos kodierna dutgaria. Grmcipassim Mysiam aocaruni anopotis, gum est in Asia. torini f^pitfi MoBsiam, /oWe ad distinctionem alterius Mgsim, upographo Grmco; smt tamen necessarim. b T>um toces uncis inclusm non sunt in
a Mysfa, alias Moesia,
c

Vox

yrflh

videtur redundare.

A P U T

[.

Marhjres ducuntur Adrianopolim

ibique

rursum cruciantur

inde ad locum marturii

ducti,

capite minuuntur.

q,
idrianopoiim
Uarly
ren, pari rur~
fftiffi

iiiinlrrini

transierant dies
jnssil

quando urbe egrePro-

0eVTfixa(Ssiwt

c^
,

Kap5jXeov -^ipat,
xpccTaccjct

xat

ty;?

xiXsu^
Se'

dlens
fectus

Teres,

Martyres vinctos sequi.

i|twv Sepivou?

TYjpr,;

xob^
ty;v

[/asrucac

liberlale

antem AdrianopoHm, Pugiles coram se sislit, eisque dicit Quanta vobis mala creaverit religio ve:

liKoe

xaTxXafwv

S^

ASptavc6xoXw
,

rcap{(m]fft

toos am-Of opou;

'H
,

jwetA

Tcp^ffwxov

reapondent,
rt

str;i,

videlis

quin potins sacriflcate

xa i ^gj
&u.Tv

diis, el

vivetis

-;::

jjt:j;

p^v Spnjaxeta
cpaT,.
iv

G|j.<7)v

Bffwv yIyovsv

inbonis hnjus vita. Tres Martyres quasi unavoce dixerunt Cultus quidem a pneritia a nobis Deo de:

xaxwv
')::!:,

irpigevo?
y.at
('.>.;

96aTe

ce
fi(cu.

[jiaXXov

tcF;

(ftoeofe

ayaOct; Sia
dweticov

latus

maximorum

uobis Bemperfuil causa

bonorum

0( TpeTS uip[j.kv

njpeq

x-b

;r.a;

^wvtjc;

'H

=y.

eripuil

ab errore, liberavit idololatria,

:

^-f ?:u?
y-u.iv

illuminavit

-ap'

t}u.(ov

TtpoeravouivTi

Deicosjiitione iu cordibus Dostris a

maximum

<P

XaTpefa

[YfffTuv

vero

&07ju.epai

ybYbwv

omnium
tuis,

avaOtov

akfa
=).a;j.-k

dedit,

ul

el

digni simus habiti pro gloria

igilur

E^prra^ zlAn^;
tc,

maTo eicwXoXaTptas,
Tatc.

ipsius pali.

Quantnm

0eou

resecabis a tormentis

yvaoiv ev
c/apfcrsTo,

xapSCai?

f.y.wv

lantum

u.=TL>

dolore afficis;

ck

TravTov

quantum vero adjun-

ges,

tantum delectas. Majores enim

xat tc ux.p TTj? cc;r,c outou

OiSv

TcrfOeiV

v.x-^huMfm. "Owv
goov

plures per-

tSv
,

rjffiv

pessiones nostrum in Creatorem el

u-CT:;j.:rc Patrivwv,

Dominam magis

iXuxr.cac

-::-

ae^ffeie

detegunt amorem.
AOV
,.(1
..

^uspavaq. Ta Ap T
;:pc; tcv
TCX<tm]V

[jls^w xat icXefu t.ov xay.at

er.p.ifTUV Tb

AEGxdT^v

^wv

u,iX-

Drucfantur.

plagis anie acceptis tumeniibns eliam tnm corporibus et unius Tulneris speciem prasbentibus, Martjres Dagris coeiii jubel carnibus
:

'i

Teres

4lC0YUU.V0Ufft

tariosos,

CtATpCv.
b

IX

'1r,pr^
,

p.avi(&c^
T.Tiv

ewl

Tat?

7cpoXa6o6aai?
,

TcXYjYaiq

T^Svj

T(,)i;,aT(ov

^...ctxcTwv
,

y.at

Tpautcu;

vero, imo

[WTOS

evoc.

potius

c^tv

ei

cicatricibus

ana ,,
:

rape/c^svwv

w.acTfrEcOat
,

Bagris
,,1

defluenlibus, fortes All.l.-i^ Jixerunt

[WtpTYjpa?

7:tTaTT:t

Smi,l;,.

,-

iBv capyaov Be
u T -

p.aXXov 8e twv
,

"""""' T dolorumsolutioetsolamen.
]

8ani

les

**
co R ii a

P.WX67CUV

caic

p.acTi&
\[
c-

priornmque
i^i.u.
;

wvaTcc^edVTQV
;

ct
(

^eYov
Ttfpwv

Yewalo(
t.Sv

aeXotpopotliu.axa

,lj ;ls
,

kaffligerepo
lu e runt
!
. '

qui .

is:

nonhspriorumamictionesabscrudelis Xeres candentes redditas, machinis """ibris jubet. aicquTdem

at 9 ue

audentiores fecerunt ad futnrasnn-

^Xytjcovwv
5i

X6mc

^^
yat
auTa3y]
(

a{

fffltVi

yj

~)^
.y

y\

xp:-

KpoXa6ivT(l)V

r;ap,a,.uOfa.

fetvoet cuv

hcia
.

p la
!

P8
"
:

exercitantes.
"'

cov

Ad

!,,

av.aT^c;
,

i^u

" ,v:l

'-'"'

^ov

av ;i;

" " ""- "-""

1

T>

^ "
:

T ap T a: 7::c>.acc.cac ac:tyat aafpaXeuTepouc. -pcc Ta ^eXXoVTa cffiv

:ta

iWXacTYjpfuv,

Yu^vacai^vat

"'

w&TO l?

Tcap&vov.
XeTfSa?

W
Tc

qneractie

avr,,,::^
,

.,

bi

""
l

*T
,

corpore

sententia

UtrindbUl

,l

il;,

";
'

" lini1

ZZ
,

T r pr(?

yaXxa?

8uni6-

pou jcapacxeuaoa?
,

^avat;
7TtTaTT:t.

; r,''' '"" ''"'''-"

"^oborabatur.Namintu, .fontemyiUB8xrequieT

*i

mXc(fen

"f^P^

I^Xeciv
tcu

ivap^eceat Ti li hr
t

^v
Tr v
(

"*

ZZ*** ^POuvto
' ,

l;

-,

;..:::::

;::::;:::;

::::,.:::::;,.r;::;,::";:::::

JW
IF 5
punelu..o,-em

** \ xaTaYtovfcrwv
:;,,
y-at

^"
Kipis

c^tc; T^u^va

Ta cicy.ta

fpAnnu lcre^ouvTo
,.apT6p,ov

xat

l-

v
!

Oetov

-^
cuy.
bc

*W|W

^
E

6.
,

EfXov vi?
crcbc

/x
,

^^u^
tc

gv-

ava^xc^vct

l?(0-

*t XaaTftp,ov xup
6

a~ ; cTpiccvTO

6^aXXov

^.^''f U
""%'
J

::::: ::::;:::::::
rant:hoc enim
.,,,,,,
.-.....ii.u
,.,.,,..

-\^ ^W
.'

r^v,

?W
tc

::'^l<K V .i

BUX

ct;a;,sv,

u
ev

-r

ftli

'

-*?*****>
1

" >0

ovotwf
'

ccu

&<ncep

crudellt er
"'

;;'
v-r,
'
i

^-"'"' n me

Uvft
v fl

y,i v,
\'

'_;

'V"" ^"^"viamrevocabit.
Ufflere:

^'
-,7

a Tr ;
ev

"K
Tffl

" W|l|WXWS 6 * B

cfy.ac

inwtqftl-

^Siln

TCUTC toBtc

Vao Ydo

v.;

y-7'1

-otr^i

xai

T:
'

:" ^1
>
,

d,cave

P^S
^

iTtt*(,)p7icavT0

-pcv;{a; ;p

acs6c.7t

cc';:v

.p>

swnpoceuy
SapcefcV,
CUOS
T(ii v

tTTjceuv

^ wTW /^ ^, ^
1
1

TtAa '' "^ ivc ^

avv;{a: ercavdxX^
rtfa

eip<Sw46eV

yofietcOe-

tl

a::;-

^--f

DIE
A

DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

TtXvrffiv

Sb
ililatis

X Meti
dveOevTa;,
5

TauTa

ce

twv
Tf.pr,;

OavaTijfipwv
ix-i;/-;'.

10 Post

hffiC

vcro,

morliforis

ipsorum
iri
i$

0eo6*Xac%
,

t: j;

jiipTu-

plagis, impius Teres Martyres od oercerem dimittit,

lerribilea

'ihjfctUS

pa;
Tivecj

et;

to

BeaiuoTfjpiov
twbej

e-tOei; -zizzi'
f,

d-i>.*;, st-

iuierminans

miiiiis, si

<;iti

ipsis

Bliqnam

s;i-

MaacitMu, nb
tis

aoTobe.

O^pa-eEa;
dOXvjfopoi
(

e-'.;j.;>>Eia;
'

uxTaSwaouey.ovTs;
(jiovov

orv.

Ot
,

2'e

fewatoi

EXsyov
,

Xpwrbv

Dalionem aul curalionem imperlirentor. At generosi Athletse responderunt NosChristum.vennn Deum,

:

non

Itedi-

Ittf.

-^IjlsTc

t'ov

iXvjOtvbv
u/uy;wv

0eov f ;j.(ov
,

od

aw(juicwv
icpovoEac.

dXXd
pwv,
vtxw

xai

taTpbv

dvOpWTctvrjej

oi8e
f,iii-

habentea medicum, noncorporum solum, sed eii.im animarum, humana curatione, etiamsi darelnr, uon
indigemns.
Paucia
porro clapsis

c-.coyivr,;
a^fSl
liei

ImSsiixeBa.
to
to
tt,;

'OXrvwv

&

BieXOooatov
xvjpfrvuiaTi

diehus

adducit

rcXewcj tcXvjOo;
t;j

Tupavof

prsafectus lyrannico prsaconio

omnem

civitatis

mul-

Beatpov

oraSEbu,

xal

irapcbfOVTai

titndinem ad theatrum Btadii, ducunlnrqoe vicioriis

xaXMvtxot dOXofOpot xaTd uiaov toS Oedrpou, xai -*atv

inclyti

Athletm
iu et

iti

medium

theatrura, visique

idoOvjaav

5v

eicaOov

oflcV

i/vc;

ev

toT;

awuvjtat
*

abomnibus
passi sinil
,

sunt, ne vestigium
cnrporiluis

quidem eorura, qum

tinluclm
el

epOVTec,.

E'.rf,/,07)

3e

xat Orjp{a xzto. twv

uvapTUpwv

rirniinlereutes.
:

xai

Mi:!;i.i;i

|*ev

tw
'

pefdXw
f
(

dOXvjTvj
,

ccpXTOCj

cu;jltffiv

vero sunt

fers contra Marlyres

contra

Ma-

xXa-ff,vai

draXuOr]

ce
tfflv

a^sOcTsa

cj

Ta

\imum quidem magnum Alhletam

01111
:

solula est ursa,

aitAofiipwv OrjpEwv,

diXXa

e5*/vwiJb6vwv 'ir.zxzzi

Oepa-

7COVTWV

Tobcj

*;xz

rrica;
,

toj

LuEpTUpoej

Z;p-.i),;tpfi;a.
tyj

ipso congressura hffic vSro emissa, non sanguinem sitientium ferarum, sed benignorum servoriiin

yjv
0>wvf)v

te

xat

eijeQepdiceuev

w;
OZuvQt

exicXcrrevTa

functa est officio

et

uam pedes
ut
:

Martyris circumperculsus
!

fospiv

tov

tipawov
'

xai

Ta

OijpEa

linxit
voreiii

delinivit,

ita

tyrannus
llei milii

in

lurfeta

umjYilfovTO
evcafhjai
T(o

c;j.w;

ouv

TajTa
xai
,

Xvjpwv

xat

luctuosam eriimperet
ad

eliani ferSB

opwv
f)

ajTia

(jtdpTUpi
tvjv

icdpSaXov
t}|v

magia sunl subacts. Simulac

pidet,
Ila'c
1

igitur

hc

eDutil

ei

ci

StSdoxaXov
'

Eupooaa
d/.Xa

apTOV

u.iOrjotv
|JL6Tep-

eumdem

Martyrem
illa

eraittit

paniheram,

ci

xaTrjr/jvev
x'axefvV).

Ta

twv

6uXo5ouujvwv

vero,
recil

magistram habens
est.

ursam, institutione
venerantium
offi*

3(jBT0

indigna; sed

etiam

cio

fnncta

E
u/i ntc Theo-

\r *AXX'
po; TOV
[J.v

twv

OijpEwv

Oqpiw&earepoc,
MdEjtlAOV

y.ai

wajLOTg-

11

Venim

pra-fedus, feris ferocior ct crudelinr,

xaXXlVlXOV &Y,UVtaTY)V

t*'.;

etpx-

clarum vicloria pugilem

Lao

Maximum

seplis

includit:
et

dofuj
1

"

Tatg &rxaTaxXe(et
0ooc'tou

xatd

:=.

tou Oeo^povocj xai

,

uuvdOXou
xporepov
,'ipjycuoa
iicl

contra Theodotura vero divina sapientia

1

omatum,

pfodota.

dpxtov

lftLftu.icei
'II

opOEw
c:;;/a{a
,

6Xw
xal

ei

socium, ubi ipsum prius recto ligno

BffiC
:

alliga-

aurbv
lcXijaEov
*fr]v

EvbvjGdttevoc,.

lt

verat, msaiii emittit.

aulem

curreiis ac livniens

toj
,

;:t;j.(;j

*/(veTOt

xat

rijv

xefoxvjv
"rijv

xXtvaoa

twv

7cpoaxuvo6vTO>v
TUTcrovrtov
T'.;j.f ; (

ESefxvu

u.{u.nj,

\ incto appropinqual capntque in terram inctinans, adorantium exhibet speciem ac multis ipsam ver:

oiv

xat
Tf,;

koXXwv
;j"/.a:={a;

a>Tr,v

xal

StaxevrouvTWV

berantibus
reverentis

et
el

pungentibns, nou abscessil ab habitu

tcj

xal

OU

;j.T:a"/.
,

cyy;;j.aT;;.
toj
tiVi

honoruntis. Quapropter solvenlesa ligno

feri

Ati XJTavT;;
ci Orjptt&oett;

t;j c;uXcu
^xovtiI^ov

tbv
t';

[Mtprupa
cf
tyjv

Iicl

Oijpftp
[j.i:-

Martyrem, ipsum

in

feram jaculati sunt, sed

illa

aJTr.v
'<)

eamdem

erga Martyrem

orvabal verecundiam ac be-

Tup'.

at5w
y.at

xat

j-;v(.);j.;TJvr v
(

;'.::(.)_;/.

5=

dijptw-

5r,;

8ucuVY)
jj.apT-jpa;
,

Tf.pr,;

ct;v

tx

Bijpfa

eSuoaxetxa\
ifev-

tc

tcj;

TooouTOV
tois
,

auTc;

iiCTfryptouTO

Verum ferus ac infensus Teres lanto magis exacerbabatur atqne effervescebat, q Lo feraj Martyres magis reverebantur. Quare posi atios innevolentiam.
iltii.il

e^e(JLa(vTo

Sto

iKetodVfet

a/./.;'.;

xat

rijv

et

.neuero^issiiiiam
el

Vsdepiodotam,

eamOjQfl

vat;TaTr v
(

AcxXvjxtc&OTTjv
a-;p'.;TaT(.)v

xal

taupu
xeXeuet

tSv
,

dttOdaav
f,

tauro indomito

ferocissimo alligari jubet, nt Mar-

c(ov

v.ai

EvosOfjVat

>z

rjwtpTu;

7cepteXxouivij
,

t;?;

exe(vou

;;;;/;*;
v.ai

xa)
TOt?

cfxtpv.s-

Tf

;j.ac.
,

xai

t;T;

icool

StaaccapaooouivYj
.

tyr ejus cursibus el subsullibus distracta, pedibusque ac coroibus dilacerata, amarara ac miseram oj moriem. At Cluisii Marlyr signo crucis armata,

paot

xtxpG; StafOap^ xat iOXfwcj

T(T)

'H

oi t;j \;'.tt;j
,

Domine mi, clamabat, Domine, qnis

ipii

similis

iili,

Lj-apTj;
jj.;j
,

tj-(Tj
,

t;j
,

oraupotj

xaOoicXtoOe?aa
aot
(

Kupt^
,

nloriiicaius es

'

in

le

speravi

erue

me ab

insi-

Kj;'.

=::a

t(;

;;/::;
= r.:z ,
r

Ssoo|oauive

iz{
ica-

diis el

inevitabitibus laqneis maligni

est

liostis.

Taurus

aotvjXictaa* (buaat
"ffo(v
(

jj.;

t? ;
(

j/,f ; y.ai

twv ifixTWV

vero magis Ligatus

niiuie
el

immobili statu mitissimaque

t;j ipy.exdxou i/.0;;j.

TtJ

'0 li Taj;;; i:i;:T;

t/;;

[j.i>,-

statioiie,

(piam

neubufl Marljr.

Xcv Tf axtvvjafa xat

^ppwrdtw
3;j.^.aT'..

f ;;j.ia;
(

/.ai

ari

aeu;

f,

f,

(juiptucj

tct;

\ll Kai
xaXXivtxot;
,

=-*.7T;a;;:Tj:

Trp;; tov
,

Sy.Xov

f,

YEWttta
,

'/.ai

12 Generosa antem ac vicforia inclyta, ad tnr- Martyres

ver-

'Opare

avOpwicoi

xai
,

rOvere

tx

bam

conversa
:

Videte,

horaines,

el

intel

RM
vico.

1'tiilippO-

Or p{a t;j;
(

;;;.;;; j>.;j; liCt*)ftv6oxei

,

xai t;v xotvov A:t-;,

inquiebal

fer, belluas conservos agnoscunt, comreverili

polim<tucti,in
cui Sal-

tt v ij>.a:;j;/.va
(

ir.iz

cj

zar/;j;'.v
,

ofi

6rjp(a t;j-

munemque
lns

Dominum, pro
el

'i"" patiuntur,

ttU

nmnen,

t;'.;

4XX'
'

jTTf ;iTa'.
(

ftvoVTat
,

v.x:

flXavOpuHCW^ icpoa-

non

feras,
si

sed servi Qunt,

nihil aliud,

hnmaniler accedunt.

izyzv.x:
tfjc.v
t

j^iT;
xai

8-s

e!

u.i^Tt

XXo

Tf v
(

auTijv

Vos vero,
turam
,

qui

eamdem
,

habetis naio

;;vt;,
j>.;jr

c T :i"/.;vT;

xaTOtSetoOat

xr.
,

r;:;
(7jt,

eamque

revereri

denetis

el

consortes
acsi fera

t;j;
icep

;;j.; T

E^UXVtdCj

xal

r^i.izt.tz

Z:x/.i\zhx:
tfflv

ejusdem generis benigni esse ac mansneti,

hasc vobis prffiripnissenl, insitam
tllis

irpoaprcaaavTwv
*;/.;

ar

'

uliQv
xat

tauta

Ovjpfwv

rijv

crndelitatem
Crca-

EXoCvOtCj

JT;v

WU^OTVJTa

OvjptwSCav

acvTetoeicpd>

et feritaiem vicissim

exercetis, el

communem
;

tjaafle,

xal tovxotvov oux ztay^^veaOe Suo^i^ouvTecj Il>,a-

torem contumelia afficientes non reveremini

conservos, ejusdem vobiscura
rarimi loco, mulloque acerbius,

restros
fe-

ctr,v,

t:j; wuicSo6Xouej xat

7Eixpitepov
'<>

:;j.;

j;'.;

dvri

Tfflv

Oijpfwv

natnrss participes,

xai

noXXtJ

~%l;
;'

(3aadvoi$

&07cep
;/>.;;
toucj
,

t:T;

ct;l;
,

tormentis

lamquam

bouot xaOeoOtovtecj.

t;j Oedtpou
</
.

;;;;

dentibna dilaniantes. Turba

vero theatri, praanta a

SatLWatv
dvO'
(ov
c';

;:;E;i/./:jT:
toTcj

XIOoicj

;;.i;Tj;a;

dmmonibus impellebatnr,
sus

lapidibus

Martyrea impe-

BixaEot^

r/.i-f/c;
t;
t

ItjdXXovto,
;

KaXXov.
,

tebat, quia jnstis rationibus redarguebalur.

At sen-

AJ;a;
rijv

-'

x\zyyr
T 00<J ev

OeatpOV
,

svataOljTOCj

licl

expers Teres, ibeatrum

el

cum pndore splvens,

ubi mandaverat. ut

*I>'.>,'.--;j-;>,'.v

tt/./.t;

-p;:Ti;a;
Ilpc

auveiceaOat
|xr,-

Philippopolim

proflciscebalur,

cic;;j.v;j;

jial

jj.apTjpa;.

ce TptdxcvTa
ck
ttj

simul vincti sequerentur

Martyres. Triginta ve-

Xiuv Tf ;
t

TCOXetiX;
,

xwu.7]

Ttvl

(Ii>.Tj;

xwjxtj
[xete-

ro ab urlie milliarilnis in vico

quodam (Saltysvico
est

t';

ovojjlo

eXXyjv

ce

f>.w;;a

^p6ov

dv

aitvjv

nomen, lingua vero Gi"rca interpretatus

Scatu-

nens

36
Rt Ms. riens
:

ACTA
]

SS.

MAXIMI, THEODOTI, ETC. MM.

opaoew
fat
,

aquarnni fonies scatuvitium multitudo riunt, arboromgne variarom ac

eienim abnndantes

l>i

xat

{*?

uSaTtov

(3p6xou<n

ac-Oove;

/.*':

UtipW

TravTCcazwv xat
a::p X a!:c-vTat

au.7:eXu)v

^\'"
e

facit, ut locus illesit

hortnsammnns.

Tp7Tvcv

7:zpac!ccv

to /wpbv.

*3

Huc

Martyres ubi pervenerat tyrannns, rnrens

Xril *Evfau6a
irp

y.aTax^k

Tupawoc,
xat
,

avci

OptU

resecto

palmar consequuntur.

minime in conspectum suum addncit, similibusque erubesccns congreditnr verbis, el ad sacriflcandnm bortabatnr. Uti vero pnerilium instar nugamento-

I1COV

tcuc.

u.apTupac. leottw
Xo^fOtc,

tc^c

6^
.

'

aic X uvcu.evo;

ouu.icXexTai

xat ?;p:;

^exaXctw.
tcutcu;

01

2e

ffa(Swv

a%p\j.aci
'

ttapaitXYid

rum
ffti

isla

rejicientes

confutarunt

addideruntqne

2iaxpcucu.svct

aref paTztfcv
sc-p.lv
,

efftauvriCTOv

u
"-.l

nos iiona spe pleni snmns, confldimus per potenet

'Q; %\)i\c eueXweec,

SwTTjpcc.

y.at

TCicoieapcv
,

tr

gratiam Servatoris nostri, nos hic olitenturos tlmna jnslilia cuo meritas finein maihni finem martyrii a te vero divina juslilia cito mernas
tiam
:

fy.&v

cuvau^t

xal

y.aptTt

tcu
ce

\ia-i-,'^
Zk
r, fJr7

c::'u:u opojwu
8fxij

tc

tsXcc xaTa/.ac=tv evTauOa tcao? xaraXaleTv evTauua

u.tat?ovfac,

foeffabiUs crudelilatis el inbumaniiatispoenas cxiget.

[Ile

ty=;
Tac.

doarou

xat pwavGpwicfas

'*

\to

majOribUS,
rariis

quam qnibus perpelUO

:

agi-

xcav v.pa.^
tc,/.%-'

euOuvac efa?rp<|eTai. '0 Se tcX^ov wv $-i-

efix { ;

"

tatus

foerat,

actns, moriis contra

eos fert

EjxaivsTO,
fltfitfflv

dxpaveis,
MdctH.cv

OavaT^dpcv
,

tyfyov
,

1-/,^..,
y.at

sentcntiam, scribens

piodotam,

et

Decerno, Maximum, AscleTheodotum, imperialibus repugnantes

capilibus.

i|rt}ip;cu.at

ypdcw

V.
~' m

xXn)mo84njv

y.at

foiccTcv

paoiXtxote

ylv

iyZ [T

legibus, deos injnria afficientes ac deridentes, gladii

pffiiiam

(weeTOuvcas xat v4[*oi?,

).(T)VTa;
,

Gscu; 2s 65p^cvTa ? xal

oouvat
8tx"Jjv
,

subire, reseclis

filoriosi
ct

aulem

tfyi

aa ^ccuc

ta? xewtxT

fortesque

Martyres,

leetantes

una

exsultantes,

ac strenua palmisqne decornta

actione exlendenles colla,

cum omni gratiarum a temporaneis ad regnum

izoreu,veuivoue. 01 cz xaXXfvixw xal Yevvatot iMwtupa Xafpovre? a'|;.a xat OYaUt&p^vot , xat tcjc Yevvafoucxai aOXcfcptxcu; obv su/aptcTfa Tracyj dxcT

sempiternum accurreruut.
II

y>ac,
p.ov ille

vavT ?

a J.

ffpce,

tt.v

exeteev

azb twv

=x[y.y;p

W v a\& a -

aStaJocy.ov

^actXsfav.
ofi

14

Non

mullo

post

fnriosus

nc

morlifer

XIV MeV
TVipric
,

ttcau a^ xal 6
(

(iep.n)vti)

xal 5uo8(vaT05 E

Tyntnnus
fuhtitm
pt
i

Teres, arrogans in (rihunali attollens supercilium,

cc6apav tt v ccpuv
xat
PpovToiv

fulgurum ac tonitruum

vi

subita ernmpente,

ipse

acrpairiov

cu&sus perit

avaTetvwv l~\ tc5 ^uatoc ecatcfwv xaTappa evT..)v

cum

suis,

ilivino

percnssus intcriit,

incormptoque judicio, fulmine omni ct.rporis vigore consumpto

lapidem con-

,^
xs-

Ti; T

y.at ol

^t' a^TCu
Yfverai,

r ).aTto y.ai (

aSexioTt^ xcfoei

pauvcfiXTiTO?
cr,. :

ttjc

x$

cC>\ia-i

ab igne fuiminco, ipsisque ossibus medulla exhaustis,

ita

Xtfioo; **,

uttc

tcu

xepauvtou Trupc? airavaXw8eEoriq

ul corporis figura viderelur in

xal twv
tcu i-

ootuv expeXtoeovTWv,
p.aTos

& C Bcxe^
xat

t^v

u.cp

versa, lapidisque nalurara caro imitata.

Verum qui erant superstiles ejusdem curia, lalem plagam tantamque ignominiam non
ferentes, occnltare
:

V
tt v
(

a-cXtetoOfjvat

XfOcu ^uctv tc
-d<)z;

oapxfov 'Extoea6-

u.tp.Tf;oao6ai.
(

Tc

ck
rij?

tit|Xixoutov

xal

cona-

rr v afex6vY)v, 9sp:vT:r,

exetvou
;J

caTcfjc

bantur punitionom esse divinilus inflictam

ooov
ty;c

^(tkto,

quapro-

xp6iET6tv
oto

^
a-

.kv

p.ay.avt3vT0

pter corpus fulmine percussum ac miserabile humo cooperiebant, humnmque in montis molem aggerabanl
:

T!p.wplas -5

Oe^XaTOv

X cuv
,

t.o

xepauvofiXiiTW

xal

Buoxi^

sAtum
tcv,

per

quffi

aulem occuliare sludehant rem

-: XW wucv
;

la-

xal t; cpcuc piYe e 0? tc X

xpu7:Ttv

^a

-y.:puc<ocav

fc'

wv

tere nesciam, magis manifestabant miraa punitionis

icTcucarcv tc
tc
_

aAaOr,-

triumphnm
de tyranno

p.5XXov

TOU

7-aOcuc.

erecto monte,
vindictae

tamquam

iTptau.6=ucv

r:acac:c:v'

indelebili divinae

ctt^v biCAtttnw
cavT-;.

columna,

et

prasenlibus et
ct

t: cpc; T ^;

7aTi ToD

upc(vvou 0o ;

posterioribus,

u.ip(a xat tci; zapcuot xat Tctc [TaYeveoTpoic avaor*-

15 Tu vero, Deus dcorum

oratin aueto
ris

Domine
spe

Rex do-

minantium,
puniens
impie

XV
o

Zu

fons

p.0[

benignitalis
eos,

0:=

0 W v

el misericordiarum

Kup-

y.al

BaotXeu

rflv

ad Dcum.

quidem

Suvd^wv,
xoXatwv

qui

sine

wj^
tcuc

ytXavepwTcEa? xal

u( ftniatur
perecutio.

conversionis

twv

oJxTtp^fflv,

agunt, glorificans vero

:

i,v

illos,

av^tcTpi^oc

qui

pro gloria

tua decertant

neque vero exsecrans

etiam ex

;wv ce tcuc izlp

ty-;

ctorum suorum pcenitenliam humiliter agunt

convertuntur; sed mnltos
illis

eos, qni deliet

^c

B^
|f>
y.al

accuvTa;,'::3i:u
Poe-

IvaeXouvTac

Xuo^vo?

ci

cics
,

tcuc

ot?

^pov

^TavoouvToc
u.apTupt-

martyrii

certaminum ac coronarnm participes facere dignatus es vides, quse palimur videmus vero
: :

xal ^cT ^:vTa; a>.Aa ? x&V eXwv y.al cT- avtov

r

ttc/.Xcu;

auTtov

^zzyzlv xaTaHuoca;

pfiS

oEa

rfoxoufl,.

ea

et

nos

num

quaa perpetravimnsfquid dicam Deus ffiqualianon esse aut conferenda ; etiamsi

ilhs,

meusl

.
oux avTacta
*<*<;
JC '"'

6pto..v

^
-

'0- F
fis

<jJt

5ti

(^ ^tO,
XX'
6(

teniatio-

T^ v

igne

^
eiTOt

0zi

|W;)
T
)V

boOTOOia
v
-

^
T
v

putredo

quisdi xeritomnisT) sedea, quai interim corrumpit homiuem ad unaginem tuam factum, absumpta
Siste,
o

malarum affecUonum

c.a^Osfpcuca

tc

w>

-aca thiva
Ttov
,

^.^

&/X

rtfz

v^-,,

r;/v:

fnerit

T:

--"'-'^

misencors,

vehementiam;

torum gravitaU, sed

non
et

nccct'

nalurffi inormitati,

^Xavepw^
ft

JW,

xj 8k

vk
, T(V

"w

7TXriu.|^XT;u.aTuv

96c(oc

acOevta

(jtSXXov

l\

rij
'

clemenli tna. ptE nam altempenu.

ma?s Si VeromuUa
ne^eo
e^

T[[AWpfav

xapa
8(Scu
p.4

toAXtjc.
Ci

^ Tf ,^vo;>
6

X tov{ a? xai avaxaOapcsto?

?^petv

tcu

oapev
i>--

^^^toileracpaUenterferemus
dem, quo

jPM

xl

***,
xuXI8cdv
y tinfa

tv

xuptootv

a,

pnrificantnr,

nobis

macuh nm ^a
qnan
|

,|UV
|v =/-v.,;

yf

i-c.cvti,

Jva

Tb

xaeaptou*
oot
zi

PcwWSmj
(

7 (vTat,

cuc>fav
u-i)

iformam, quam ad

ty. T r

p(av

pieta.em a progenitoi-ibus ^cceptam, hanc ipsam pro ommbns tibi Si vero et Martyres tnos suscinins
P
utilius.

MHnam

te elevemus,

ac

iffS "
"
r

2Lfc
"

*
'

^**
el

avaTctvat

tfi,
,

xat
(

uci6 tav,

1:

oZZt
adveniet

Tcpood P

*****
21 T " q

bt

_TU

Ta6Tr v

avTt

xavTtov

ow

jixoio

xa

>

^^

le^in,

?' o4ot7l

* 6Xcu? iw6 9 {

w&?

u.apTU?a;

8te^Xeo|y,

" 0|J,S

U "l ue

MVM

AN-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

ANNOTATA.
a Ilic forte aiiquid vn apographo intellcctum ac Dri amor ad cor ,
,

3?
El H;

omissum
ita

rst

nam

Dci cognitio magis

ridetur speetare ad

scriptum fuerit, Martyrum intrllcrtum Dei cognitione illuminatum, ejusdemgue amorem eorum eordibus infusum. h Verba Grmca haud dubit mendosa hoc loco sunt in apographo nostro. Legendum l\ Tvdajjwj
nt
fortasse
'c
{

hic

aut

mox faaxKf&iwm
at

pdEprupe^

quod

in

idem

recidet.

Latina

expositio
:

igitur

certa

cst

guoad sententiam;
volui.
c llmc oratio

correetio

Grmcarum vocum
quia petitur,
csse

alterutra solum certa

hinc neutram dare

habet aliquid

insoliti,
et

ui

puniantur persecutores, quod non oidetur

,

Vo/tm orationem prout conscripta est; nam si Martyres revcra sic oraruntt id non fecerunl odio tyrannorum, sed amore religionis Christianm; utilitatemque communem multorum prmtulerunt bono paueorum. Attamen similia non faeile in exemplum irahenda sunt prmsertim cum nesciamus, an omnia snit Murtijrum ipsorum ilicta, qum scriptor

eongruere cum exemplo Christi

S. Stcphani,

inter ipsa tormenta pro inimicis orantium,

quidem

dicere

maiam

aut

illicitam

Ulis attribuit.

iimc vox erat mendosa in apographo, ubi legitur, kfeWxeuxo. Quare corrigendam oredidi, monito tamen lectore. Neque enim dubitem, quin legendum sit iZils.UY.yzvto quod derivatur a verbo i/.*y:/vJc\j.x'. debacrlior, aut furiis JDCllor.
.1 ,
,

DE

S.

PORPHYRIO MARTYRE
Ex
Fastis

maxime Graecorum.

J.

ClRCA CCCLXII
n

s.

Menmis Grmci commemorantS.

in die

ac Menologiis suis ho-

Porphytii
Martyrologiis inscriptum
.

Porphyrium exmi mo marlyrem, de quo Baronius in Martyrofogio Ilomano ita loquitur : Uem S. Porphyrii raimi, qui coram Juliano apostata per jocum baptisma snscipieos, Dei virtute derepenle mutatus,
Clirislianum se csse pmfessus
securi
satis
rsl,

exercens, delerlare ronsueveral. Cum autem animadvertisset, ijlum, ejurato Domioo oostro Jesn Christo, idola colere, eaqne pro diis habere,
lein

divino

zelo accensns,

veheraenter

eum

objurgavil
,

coram
quJ

universo senatu,

prsevaricatorem

ac scelestum appellans, atque ingratum in

tanta
ipsi

impium Denm,
prius
:

beneficia,

et

imperium conlulerat.
,

ac

mox

jubenle co,

percnssus,

martyrio

Quare excandescens
acerbisque
tormentis
illius

Julianus

varifs

eum

coronatur.

Cum

hisee

congruunt,

qnm ad
in

crudeliter

excruciavit

lo-

hunc ilicm Irguniur in Men&is impressis, atque a Sirmondo acccpimus.

Mcttolot/io Strlrtiano,
iti

fum deinde
laceravit,
lictoribus,

corpus Hagellis

csedendo adeo
prscepil
accepta
adiluclus

Synaxario Ms., quod hmc mmiumrnta ita invicem consentiunt, ut satis sit unum huctransjrrrr Mruulnijtum Sirlrttanum, quod sic hahct :
iriu

m
ut

ossa

nudarentur.
decollareut,

Postremo

enm
ad

Qua

^m,

tentia,

viurtus

lorum
et

supplicii

et

gladio

percussus

occubuit, pro temporario rcge

pro
corruptibilibus dell%

Eodem
ctare

die

nalalis

B. Porphyrii
in natali

ex miniis. A Juipsius die

facta,

immortalem adeptns,
ciis

Hano aposlala jussus

el

obtrein

aeternam

felicilatem.

Hactenus Menologium,
a prmcedente,
et e a

irridere

Christianoruin
,

cum
:

cujus relatio

multum

distat
,

ptizalur Porphyrius in Spiritus

sancti
se
:

aquam descendens immcrgerct nomine

sic
el

exclamavit
Palris,
et

Baet

saltem

probabilior
sit

Filii,

omnino
bere

accurata.
si

emergens, albas
voce

vestes

in-

potest.

licet nputra fortasse V Utraque aliquid rrri hacatechumenus erat Porphyrius,

est

dutus,
sus,

libera

Chri>lianum e*se ptoiesmartyrii consecu-

ense oblruncatus coronam

Ita
;

Christianam religionem ampteeti statuerat, quamlo /uhrhatur a Juliano Ciiristia/mrum sa~

aui

tus csl.

Menologium
sed

istud

rum

Mena-ts
,

et

cra irridere,
gratiat
luilum.
Ita

aut

si

tacius subito fuerit

sc

divina

St/narario
riilctur.

non

satis

accurate

quanlum
S- Por-

qvando disponebai
conversus
est
cst

5.
u>l

ad impium istum Genesius exmitno

\tfifttsti.

Rectius

causa

martyrii

ipsumque

martyr, de quo actum

Hartyrii

w\

Locus

elogium Sancti,

subJulia}>a$8i.

""

martyrium trponitur in Menologio Basiliano, ubi a<l cumdem diem Cerlamen sancti raartyris Porphyrii annunuatur, elogiumqut subphyrii

non exprimitur. Verum Julianus imperium adeptus est sub finem anni %'/ m Oriente, nec postea juit in Occidente. Ttaque martyritm
S. Porphyrii contigit in aliqua urbe imperiiOrien*
talis, forte

jungitur hts rerhis r.rprrssum

imperatore
sae

Porpbyrius

Juliano

apustata

claruit,
,

marhr quem menar-

Constanlinopoli, ac verisimiliter anno

accumbentem

jocis

ac salibus

mimicam

362.

DR

38
Al' luRK
J

ACTA SANCTORUM

DE
MARTYRE

S.

NIGETA GOTHO
ULTRA ISTRUM

IN GOTHIA

COMMENTARIUS PRjEVJUS.

Cclcbris Sancti

cultus

locus ct tcrcpus

martyrii investigantur
:

nonnulla de convcrsione

Gotliorum obscrvata

Acta Gra^ca cdenda.

ClBCA AN.

CO LXXII.
S-ini
i

Celebris
et

admodum
cultus

est

hodie apud Greecos

Nicetffi

secutione,

alios

quidem

aliter

torsere;

Nicetam
igni

Moschos

S.

martyiis,

autem

mullipUcibus

suppliciis

ti

uiriiia-

excrucialum
recte.
'

natione Gothi, de quo Baronius in Mar1,1

|

tradidere.

Hactenus Menologium satis

corporis
S.
erfcnrfa,

ouUttt ajntd

tyrologio
die
sancti

Romano
,

Ita

meminit
est

Eodem
rege

De translatione

Grtm oti

Nicetae Golhi

gui ab

Athanarico
igne

o^wn

^a

PTicetae

myuc

Gothi *>*.,

consentit

D ob Catholicam

fidem

jussus

Petrus de %
'

comburi.

Natalibus

jam

Petrus de Satalibus lib.5 cap.

tx ictis in/ra dandis, sed

laudatus. Utrobique etiam legitur

&

elogium contexuit

ecclesiam Sancto
Ct/icifl,

mdificatam

non sine etroribus aliquot, mortemque Sancti, quem Nicetum oocat,fixit xx\ Mttii, Hinc factum, ui Grevenus aliiquepavr ci martyrobgi Nicetum, aut potius Nicelam, ad

ywo sacrum corpus

de Natalibus

Mopsuestim i'n erat delatum iddtt

:

esse

'

deinde Petrus

Post

temporis dequie-

cursum
mvi.'

corpus

ipsum Venetias translalura

in

\w

diniur

ecclesia

Maii suis Fastis inseruerint. Alii tamen

S.

S. Mcolai.

De

La-

corpore

tnu cum Molano

Antiquiores

Nicetam kodie memorarunt. martyrologi Latini Sanctum hunc

sed Ormci

servato adstipulatur Nicolaus Doglioniin Opusculo rtalico deNotabilibus urbis Venetm lib
2 pag. 345;

xbidem

ignorarunt
his

magno consensu,

et

cum

Veneta,

Moschi

gnum

\lartyrem,
die

nJn "

celebrant, ui maquo Officium ecclesiasticum pwagendum ii\ tibm eorum ritualibus

de
In

S.

Nicetam hodie

rtahm um. 5 part. 2. tn illo enim tractatur de lemplo S. Vicolai, parochia presbutero-

<

uti et Opusculum Latinum de Vrbe quod impressum est in Thesauro Antiqui-

prmscnbitur.

marMailll ^ " uatus educatus in regione Golhorum l'"' uIlra Danubium, communicabal cum barbatyris
1

todatw

Henologio Sirletiano hoc S. Niceelogium ; Coramemoratio sancti

qui

rninregioneDomduri, atque in
Hic
s.

Nicetaa

nabentur.
4
,

fine dicitur ; corpus aUaaque Sanctorum reliquiae l

Nicet,
.

sub

imperio

Constantiui

'

s
'

,rrlat

? Cbnsti
profess

'

se(i

m"
,

'
a

piis

Deum
ab

y *l.illudutcumqueas ignaripo"""'"/.
c ronat
;;'

ad twpus, guo S. Nicetas ma,-

PfllWI
Sflficti

colentibus,

edoctus

ttdem

sanctissimo

episcopo

Go
(

rneophiio

-um

2
.'"

vo <;,/,, //r A(1 ,;,.,_*; /'"""""""<<"< movit adcersus Christianos. De

breoiter admodum. Saba Gotho, in eaP^utwnepasso, idem egit adxa
S.

,;

comprehensus
principe
l|
'

Alhanasio
Christiante

> annco
''"

kqe
fidei

propter
loi-mentis
esl.

"'"'''^''"^""'"''"''//'-/--^/xx^,.!/,<v" Papebrochius noster

nmlUs

-'"''''""-/,
0atte

cruciatus
/

Wnsumptus, msunmmtus
""
'

i-ne
\n,nu-

d
'

Cans

'""'"

Mpressa, ubi nomen Athanarici

JZ ;'"

'/'"''"<

pro

pressum.
-

mendoseAih^smlegitur, recteestex;
'i,
!l

Wooccsusestannom. Eodem /orsan^ ,"' """"""^ >""s>i>>**tseL co-

tyiutn ii

^^^"logioBasUianoActaS.n^compenpost hanc < tiationem C erlaraen saDCti "'"" mvtyri. Nicetas seauTur ,
'"""'

'""'""""

"

Vinolngio

*"

;
:l

".
"'

Bastliano:

"'

:,;;m.uii,,

-w
fUIt

-.

nnperante

^;,j:z
Maimo
,

,;,;:'" S
"";
;

:;;

""" "'-''' '"' '">"" prope

5i

^;,- i. , I( , y

lapsu Castellanus in

Constariiino

es
lhl

T SmClUm
'

ginem, et in mopsuestiam in (', >*Uoc ttm .ad 9 em

focamus, occisum

episcopo (ldem edoclus

norens, a Theophilo religio isslo

i

<<'":;;::;:;;::;:;,;;;"-""

Gct

ewe
r

s,,//./

'" r

^4*
"f
1

-,,

""";"

.::::.:",:::;";:

;;

''"'"

""

"'

.^n7 """"

Co/Ao-

"'""'

-ffi

'nrr

"""

rente
:;::

''"'"/"""'"
lib
>

-"'""""<<<"

^"
Atha-

:::::::::;=';:'-"

";">.

...': MKeiw
-

e 0< e,i;,;;

'^f^Prshendemus,

Moldaoia

':.,;;::":'
:::,::;:::::

"-

STSWus

"',,;
'""'
:

^'/'"
^
i

dminatum esse in hodierna / " rA "' ^ b -'-" /'"''

"'"/"

?ief/ e e

n
?

^ora

mmus

ai

ularum provinciar /""'" late imperaret.

ubi Valent

tewmpnmoetur^
8e

memora ^>

^ranmumfrustratentavi6Tant
in

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
lens,

39
exercitu
id

m
ultra

Matsia inferiore,

dictis

provinciis, prmsertim
iis

sancita pace,

cum

Homano

reces-

ArCTORB
J. s.

Panntloini-

bium
ca

Moldavim opposita, soloque TstTO ab MarHanopolis ejusdem provincim urhs,

divxsa.

serat.

in

qua

Va>

nuniis. et cir-

annum

372;

UnS luherna

utrumgue principem

hahrhat, ac />ar in ipSO Islro intcr inita, aimiliter ostendunt,

tempus Fritigernes ri ithanaricus belto certaverint, non adeo certum est, ficrl hoc etiam hahcat Socrates iib. 4 cap
8 Quidquid
sit,

\n vero etiam ante

3:i.

Athanartri ditionem a Masia mferiore solo Istro sirr Danubw diremptam fuisse. Itaqut dubitandum non est, quin S. Nicelas passus stt in hodierna
Moldavia, vel huic contermina Valachia aut Bessar rabia. Natn /tcrsrrtiiitwem conira fhristianosmovit

constat de persecutione ; con- cerfum vero

statque ulterius,
thi

eam

fuisse

motam, quando Go-

'-!

futin erani Cathotiri, uf obsertai S lugustinus, et Cathuticos. liquei <> tempore, quo ad Arianismum traducti

Gothos tunc

Athanaricus, piiusquam Gothi istrum furrunt transgressi, quando hmresis Ariana necdum
lib.

sunt Gothi. Socrates quidem Gothos, ab Athanarico occisos, simui n Arianos facit et martyres
sedscriptor
ridiculo
luiir

prmvaluerat apud Gothos, ut observat

stinus
bit
est
:

(B

de (Hvitate cap. 6%,

in
ipsfl

Augu~ ubi hmc smS.

frequenter modoptant inepto et de rebus fidei Gothosque jam \rinnos jurit. quia non multO pOSt illant,
ilie

scribit

Rex Golhorum
nisi

Gothifl

perseCUtua
i

Chrislianos

crudelilate
,

mirabili,

cum

1*1

non
qui

hmresim suntamplexi : ut narrat Tkeodoretus mox laudandus, quiid Ulphilm Gothorum episcopiperfidia attribuit.

essent

Catbolici
;

quorum
a el

plurimi

raarlyrio

Qumautem

Theodoretus de

Iphilm

coronati
iiinc
illic

snni

sicul

quibusdam
se
ista

fratribus,
vidisse

perversione

pueri

fuerant
,

incun-

quamqum
Xnni rum
iiisiinnins

memorat, longe probabiliora swnt, deeodem scripsii Philoslorgius irianus.

aft

ctanter

recordabantnr

audivimus.

Paulus Oro-

Eusebio tpiscopo,
fuisse

sius lib. 7 cap. 32 de

Praterea
in

eadem persecutione sic habet Alhanaricus rei Golhorum Christianos

crudelissime

LrtanwnJ

( Nicomcdicnscm ordmatum, Philostor-

gente

sua

persecutus,
ad

plurimos

coronam marpostquam dir xerat, Gratianum creatum esse imperatorem. Attamen hinc nequit infe-rri, eodem anno367, quo Gratianus factus est imperator, natam esse persecutionem ; sed solum, cmptam non csse multis anr ins serius Orosius enim singula non refert ad an nos deterntinatos. Ex laudatisante S. Sabm Actis
barbarorum ob Rdem
sublimavil etc.
inlerfectos
tyrii

//"< illc

refert,

cum a rege, qui tunc Gothis prseerat, lecum ;iiii* ad imperalorem Constantiiniiii mlssus fisset, tmprobabilia hmc sunt, qaia ric Vlphila ordinatns esset ante mortem Constantini, anno 337 defuncti, et quidem ab Eusebio Vtcomediensi Ariano U nec oerisimile est, Ulphilam tam cito fuisse episcopum, autordinatum esse tempore Constantini ab homine iriano, quando Con
giusait,
gatus

una

stantinopolitanam sedem obtinebat S. Alexander Constantino gratiosus. Uaque figmenta illa sunt
Philostorgii,

ccrtiuii rst. persecutionem viguisse anno 372, et jam anlea fuisse c&ptam, Hacde causa martyrium S. Nicetae rtrra eumdem annum 37%figendum cenr

ingratiam
est,

irianorum suorum non

ei

falsa scribentis. Valde etiam incertnm,

iiits

mi-

sui.
<;

Occasio persecutionis

ictisrepetiturexdis-

Iicllitin

Golho-

sensione Gothorum,

et bello,

quad ortum

dicitur
>

ritm oeeasio
utionis
ftoisee dicitur:

mter prvncipe* duarum partium, Fritigernem idelicet rt Atkanaricum. s< Actis credendum sit, Fritigemes fuit primum tictus ab ithanarico;
sedpostea, fcedereinito cum Valente, hujussubsidio oictor. Similia habet Sozomenus lib. 6 cap 37
ita

quod scribit de Iphila Socrates lib. cap. U, eum fuisse in concitio Constantinopolitano armi 360, ubi \riani novam condiderunt fidei formulam, cui Vlphila tunc consen sisset. Idem tamen habet Soxomenus lib. i cap. 24.
probabile
'.'

\t

hic

Ub. 6 cap. 87 existimat, imprudenter/actuffi

ah Vlphila, qui, inquit, cum episcopis Nicsenoriim patrum decreta sectantibus communicare
perseveravit.
Iphila 9 Quidquid porrosit de factis aliquot particu- Vam laribus Vlphitm, a quibus fides Gothorum non de- eorum episco pus. antri pendet; constat Gothos diu ante tempus, dequo
t

scribens

Haud multo
,

post,

orta

inter

eos

Grcecc

(Gothos) seditione, duas in partes divisi sunl alteri praeeral Phriquarnm alteri Athanaricus tigernus *. Mox, commisso inter eos praelio
,

Catholi

agitur,

fuisse conversos,

victus
plorai

Phritigernus
it.

Romanorum
imperator
qni
in

auxilium
,

imjusei

litam
:i-j:>

Theophilum
itaqut

fa

Gothorum metropoconcilio Vicmno fuisse anno

ac Christiani

Quod cum
al

concessisset

Gothi

dudum

erant

et

sisselque,

milites,
,

Thracia
,

erant,

auxihum
retulit,
el

ferrent

denuo

congressus

victoriam

Catholid; sed ad perfidiam traducti sunta valentt circa annum 376, quando pulsiab Hunnis,
petierunt,
t sedes sibi figere liceret intra limites

Athanarici

copias in fagam

vertit.

Hac-

tenus Soxomenus, addens ea occasione,

i

Fritiger-

Romani
alias

nrm riim Iphilaepiscopo ac subditis suis a Valente ad Arianam kmresim traductum. Verwm scriptor ille hirc omnia mnnorat post pulsoS ab Hunnis
e

Observat hoc Soxomenus, qu/i Socratem passim nimis sequitur; additque de

imperii.
in

episcopo Gothorum
<

erba

Nam

Ulphila
initio

nedibus suis Gothos, qui a Valente recepti sunt

7 At persecutio Athanarici s&viit,

eral sensil

episcopus,

confirmationem sequentia qui Lunc apud ipsos quidem nulla in parte dis,

in Thracia.

ab

Ecclesia

Catholica.

Mox

subdit,

1-

quando Oo-

al id bellum
|

thi

omni.-

nocertum

omnes ultra Istrum degebant, ui S. iugustinus mox laudatus testatur, idque etiam liquet ex re prrsmtfiotus />er Orosium assignato. Pr$9S.

philam, qui Gothis ad Vaientem legatus erat missus promissis Ananorwffi episcoporum csse corruptum.
.

trrrii

Epiphanius, qui

eo

tempore ftorebat
t~>

et in

scribebat, agens de vehementi illa persecutione

HeBresi

Verum audiamus Theodoretum, de hisscri- tantum per'' i cap. lib. 37, ubi sic habet Quo tem- versut ea iiiiiiuin 77n pore Golhi Istrum trajicientes fcedua cum Va10

qentem
lente

>

70 Audianorum

cap.

ait,

Roraano-

odio a rege Gothorum commotam Romanos imperatores Chrislianos esse videret. Haque verendum est, ne aliqua tam in Aciis quam apud Sozomenum sit confusio, inde tjiie perperam assignata perseeutionis causa. Vom

rum

pra>sertim

abominandus ille Eudoxius ( verisimiliter tegendum Buzoios, qui Arianorum

percusserunl
,

essBj

quod

epist
ijui

opus rrut
iiinc

ntiochim, ubi tunc

suggessil
.

alens degebai

aderat,

imperatori,
Lpso
c

persuadea-

diim

esse

Gothis
iiiu

ut

cum

municarent.
radiis
il-

Nam cum
lustrati

antea

divin&s

cognitionis

tthanaricus antt persecutionem contra

aessit hrllitm,

Valentem

essent, in Aposlolica

doctrina

Bemper fue,

ca

af> eoque oictus est anno 369, rtrquem inchoatac^tpersicutio, forsansimulac Va-

rani

innutriti.

Quippe

aiebat

Eudoxiua
flnniorem

unioj
efliciet.

do [matis

communio

pacem

Quod

40
Acctork
J

DE
consiUum
ipso
se

S.

NICETA GOTHO MARTYRE,

Valens,
opufi-

Quod
dei

cum

approbassel
ut

matibus

Golhorum

proposuit,

in
illi

doctrina

majorum suorum lempestale DJphua doctrina discsderent. Porro ea apud illos totius &entis erat episcopus, magna
adduci posse,
u1

cum Dumqnam

consentirent.

At
a

responderunt

c/uam ex solo Metapkrastis hlJ enim inrcnio, quid magnoperc <U S mine pU_ Nicelae prmter aliq cere possit in Actis S. Ua spectantia, et occasionem persecutioSanctum vic ms Athanarici, hujusque contra Fritigernem bel~ lum, <{)iod tamen etiam habent Socrates et
aliunde nataest,
:

11011

Sqzq.

auctorilatis,

ei

cujus

verba

pro

urmissimis legiei

menus.
12 Fortasse Vatens,

bus hsbebant. Ilunc Eudoxius

mulsisset,
et

cum

verbis

de-

instigantc Fritiycrne,

bellk

muneribus

illexisset,

co impulit, ut
amplecten-

Gotbos ad

communionem
[d

imperatoris

autem persuasit, cum diceret, contentionem ex ambitione ortam esse; dogmatum vero uullam esse discrepantiam. Sic Ulphifa perfidia circa annum 376 ud ha-rcstm perducti

dum

adduceret.

lum contra Athanaricum suscepit : quamvts UI^a quoque fccisse lcgatur, quia Athanaricus Procopiu tgrannosuhsidiacontra Valcntem miserat. Fortasse.itkanaricusFriUgerncm aggrcssuscstpostpacem cum Vateute factam. Qmdquid stt, dubium

"frp,

to.

magis

est

istud bcllum,

quam

certo fictitium.

fte-

sunt Gothi.
II

Quod

spectat

<i>l

Acta Grmca S.
</"'

Niceta

Acla Graca sudx probabiUa

'

auctorrttt

ra habent

Uetaphrastem,
</<<'

rertsititt-

liter hahitit

[rta antiquiora,

aif

sl.t/tumsuum
et

identur,

fraduxit.

Laftnc edita SUUl apud

ibique

Ij/inntamtm

Uqua in ictis retata dc S. Niceta, Ucet tam ccrta non sint, quam facta ab auctore contemporaneo scripta, modo satis verisimili sunt cnarrata Acta autem illa Grmca, qum edam, in apo<jrn~ pko nostro notantur dcsumpta ex codice Ms.
regis

Surium guoque
linniin

Metaphrasti

adscripta.

Allatius

iti

Opusculo de Slmeonum seriptispag. /57

</<n

num

et

Fraucim. Interpretatio Latina apud LipomaSuriwtn (irmco contextui pierumque ren<>>i

Actorum

initium,

aggregatque cataobsenat,

spondet,

tamen

ita

semper

est

accurata

ut

logo illorum, </<r Wetaphra&tis esse videntur. Bailietus

li

nequeat emendari.
rus

Nam

subinde aliquaverbaprorGrccca

111

tabula critica
\<t<t

ad hunc diem

Latmc sunt omissa, qum sccundum

;

alia olim

S.

Niceta exstitisse; sed eatam-

adjungam. Semel iterumque interpres a vcro sensu

aberrasse cidetur

quam perdita haberiposse, postquam illa suostylo exomanda suscepit Metapkrastcs. Verum justo vehementior videtur kmc censura, qum fortc non

ideoqueremm

interpretationem
ubi

substituam, servata

tamen antiqua versione,

cumque

videbitur legitima.

A C T A
Ex
codice Ms.

bibliothecw

rccjice

cum antiqua

versione subinde correcta.

V
Mto^oa

ictricia
,

licettugmer* amina
terudiit

non
et

martyris Nicetai hodie celermimus cerquem priuceps Apostolorum Peinis

qui

N.IXTQTWWO?
Wti&V&v
xopuyaios
^

fy&vas

toj
cuy.

\j.ipwpo<;
cv
,

Ntx^xa
twv

-nrr
l-

rij|upov
TrsTpo;

Clemenlis

fuit

fraier a,

et

quem
con-

axocT6Xwv

Commodus tyrannus

propter

Ixuoa^waz
xupatwfiiv

Christum

y, a i
fay.r,

KXVj^;

illato

<r/i

summavil martyrio. Non convenimus, ut liujuscelebremus cerlamina sed quem quod ad Iaudem qui(
:

KOtvuvbv wcfvwv tojv

v.ai

^Tp-.y.wv,

ts -poYiv^T"

xi,

Ko^oco;
ou
,

tw

S.a

Xptffrbv

TeteXsfwxe

Iwip-cupE^p

aemestpraclariuselprasstanliusjregiotulitbarbara c mores vero enutrierunl barbari etinnitam nobili' lMnii]u ne adulterarunt 6. Sciunt omnes fluvium Islr linequidem inter auvios clarum &
:
>

toOtou

-fjv

TOb ?

aOXou;

xav^optcat
Xajj-pi*
//,>-

ouv^XQouev
tepov
Te

XX'
Tijm&Tepov
Se
)

l^'r)[j.(av

y.at

apcapo;

[j.=v

r^y.z
t*)v

pa,

[iapapa
(

eOp^avTo

^rj,
oj/.

xai

^utov
kovtm

quemhngua

f'

enatriac fluvus habebal accolas. Hic ergo admirandus x,Dalus Gotlhici s seminibus, el primum
fi

ejus regionis appellat Danubium. Gotthosaulem, qui iilo lempore excesserant

"^? Tu/r : Bfry^vetav oujAevouv

tov -:Ta;;.:v

iv48euoav

isav

"h T p:v

^ T =0i

xat dftqvCf 1 Sffa -OTa;j.:t oe,

potin,

to
,

Kept66ifiTov

I/ovtz

ov

X6pto ? o
pou

YXwTTa wtXetv. T:tO: j; ^TavaoTdTosT^ TcaTpESo?

3e

---.

.|".-nu ,..,,,,,.

:iliilIII

Ul ";'' dextentatem, oon erat

annnn, n.ponsnuloviia

WttaiAo?
,

? p=v

Ojto; oiv

nec monbus, necfide. Nam genus quidem vincebat in

Gotthus

"PH*

^:^;;;;;;.;

Wvon
;

;,,,,

:;:;z::

--'---^-.

inChrislum.harharam" n
;1

rrj
!?

"J

^v,
ffA

^u S
BlflE

8001*00x05 Ntxfcas vct-

^
y.a-

Aavou6tov

t)

t-

ck y.aT' exetvo xaip

Tcpoaoto;

y.ai

ti^v

Tr.v

ttowtt.v

r.x?
Tr,v

T to

wptyoves to3 T evo y ; xai

**^

"

**} TY^;

:^.

7 Ci
;

iJ
'

^?
,

Eu ? ufav SoYjvwtt

V
*

Evtxa

P^

"'
*1

Kw

05 t:^c Tpo-o.:,

o&

a Theophih
fliit

docUinffi

initru:

^^inadolescentiahauseratsacrafluenta "''"l' " Quemquidem Theopmlum

1 1

'-

Ufa 6 ck tojv P^^5^vroT8txVxp^av\oUTpto^TO.

Tvyv

"

Y ? '" ;v

T*P

T^pW
tif

TAW ^
,

Y^o?,

^
a-

3ap5apov

**& 8e
*K
(

c^t:;

CtiU

clades
'

Pv

vea^orj

tv)

^Wo
tcSv

twv
'OvTct-

BtSooxoX^
ri)v
y.ai

Athanarici

'N.iMv
niBl

dTrepuoo^vo^peuWwv.
pxtepaTt^v bopeEov

|ll

m..i,rfui S s epruuu.uni
el

Gotihorum
regts,
i

manuQ ue -

'

u-rsilis

Ld
nn

-P

cr

apud

om,

; ^^UUivov,

Jeo tXov ?

|V

KyM*
a

OtXOU^vt^ 4
xp

^^lof^7^ ^
" We
1

vat

lerribili

^ieat

" erH ". era au\ Athananco, hic Atha'

J.I75 "^ ^to eaxepou

l
'

Et

^o
Tp

te TE-riva.t

mT

^,

^pr,

xai tc6tov

SoTepoVse A6avap(-

DIE DECIMA
A
X'1*

QUINTA SEPTEMBRIS
cjtc;
,

41

Strfawe
tt,;

xi

icovta
7,1;

BstvQ

V)ava:t/.c;
tcfl
,

narichns, soscepta

xaxa
v.

6jjlc-^evcjy.r.p';;

a-ccTicc;

fl^piWfCpvom

jjls(5c;

^XtJO-i

&KtatpaTe6aa<

Tp6*wv
lfpo?

tmr,Fw ~

nmimis eoptis expedftione ad- Ex MS. versus Phriligernem, qui erat quidem ejusdftn ^eneris, sed eral ab eo avulsus, victoria parta, erigit
Irophffium.
afflictis

*08ev

"Dpifif^pvrjq

a-;:r 0-:
(

"V

(Uiamobrem Phritigernea
auxilinm.

in

rebna nds
et

[jtaTxTjv

i-:;>.:^:
a;j.jv:tv
,

c:;;av

06*660X6$
c:

t:

XpoosXti
toic,

Bpectavil ad

Romanam dexteram,

veniens
Cbristi

Owv

c:-tc.

05iXcvT(

trjwiiuAta
*

Iransfaga, petivit

Valens aotem

lito3/pi7T(i)

ti pojjLatxa Stttwero
ErtpaTi&Tatc,
*<>

ffxvjicrpa

cj

inimicus, eo tempore tenebal Bceplra

Romana, oui
exercitQ

SM
2cs;
SaCvet
crj;

ftpaxrjv
,

^j-;*-'-

psnSsfv
Bpcfauov

lf*&.

com
ferre

jnssissel

iis,

qni

eranl in Thracia, militibna

XeusavTc;
1

ypttifepvT)?

XaSiov

tov

t;

v.i\

opem
,

exuli,

Phriti^ernes,
tjui

Thracio

61C

o6t$ rorBtxo^

tt;xt;

xatejX&etiefO

5ta-

accepto

et

eo

sibi

remanseral,

transmlttit

tov Eorpov

Ka

tov 8eTov t;j

cjvi;j.:t.>;
tJ.a/r.v
,

Xccj
rjepovre^

oTaupov t6,

Tcporrfo6iJLevov
totc,

-.f ; t

oupp6^fUV-

T*t

avrilcdXoic,

dq
ti

xpaToQoi
->.f/);;
;>.{-;<.>v

-.1

pSov

tcj

xpaTTjaavTo;
y.%\

xal

htstvou
y.:>.t;
;j.:t'

at/;j.a>,(.>c!a

Estrum. [taqne ferentes divinam Christi Crucem, pnecedentem omnes suas coplas, prslio confligunt cum adversariis, et eum, qui vicerat, facile vincant, et illius muhiiutto partim quidcm caaditur, parlim
capitur,
suffl

E(^;; c'.;j.;%:tc

\0ava;(/;u

cnm Athanarichus
fuga

turpissime

cum

paucis

"V
tSfi

ofovriv
A3TTJ

i't/;:txti
;-:;;/

c"'.a-;:j*;;T;:.
y.a ;

vitffl

consuluisset.

III

-;;;a7t;

atTta

TtoXXoTfXaffEou;

3 lliec fuit causa et occasio,

lcpoXaiovTtiW
c:
,

tz

XptffTiavfiv
-j.v

%-r.iz %;*)%:

KctOcj;.

qui prflecesseront, Gotthis

/,

cur multi ex iis, mU religionem amplexi sint aynd GOthOt

fuil
ijiii

Ouc^tXc;
ui&v

ctic;/;;

tt&v

a;/tcaTty. ov &e
,

0-jTra-

Chrislianam. Urphilns g antem

cessor
in

Theophili suc-

fide,

fejrp T) (AdtTtC-

QiOff/EXou
y.xt

ou|ixap&)V

ajT(T>

muncro

|iontilicali,

nnn

eo quoque
el

Xat y.aTa

ttjv
y.a't

Nfxatav

;a

t7a

tppov&v

ffuvrjfipsu-

synotlo Nicenffi interfoeral

eadem

sentiens,

jiost-

oev Oorepov
otxOUjJLevix^]
dbvvjp

c; oV
xal
aJT(Viv

Iv KwvffTavTivouiciXet
iruvsxpoTfjQY]

a-;ta
<

xai
'jt;:

fceuTepa
ts

ouvoSo;.
tjtt;j;

ea consederal com iis, qoi Constantinopoli in secnnda sancta synodo fuerant congregati. Hic cnm
esset vir
et sonos

>-:;:;

v;jv:-/f ;
(

-;;a;j.y.iTwv

prudens

et doclus, invenil flgoras literarum,

:

"

xat
pfi

iTrrjx^ffst?
;tovf,

ttj

rorBtxv)
(

cj;j.;a(v;vTa;
*,'cacr,v
y.at

:;:j8e6-

Gotthicm voci convenientes

ei

cum

in

eis

tcjtc;
a~;
,

t:

tTjV

Ucav f ;j.<7>v
:t;

sacram oostram

et divinitos inspiratam

Scripturam e

nveuoTOV

Tf ;
(

:>.>.ac:;

rr v
(

rorOtxrjv

-;>.to~7v
traou-

-JLsraoaX&v
Sf,

t; j;

cj.cc{acj;

IxuvavOdvetv
STCeSE&b)
;j.:-;a

swtcvj

et diligentia etTecit, ul
gentis.

Qnecain lingnam Gotlhicam verlisset, omni studio eam discerent, qui eranl sns

icap6axe6aae.
r,

At;

y.at

UjxXXov
xal
x,-

7ra;a

tcT;

Quamotncm maguum
apud barbaros,
el

iiicrtMinMitum accipiebal

pacci:;^;
lcpoixOTcrev.
vaXacSti>v

E^ffiSeta,

:rt
-'".'

y.aO'

exdffTT)V

pietas

iodies proflciebat.

Uhanari;i

AOr/i;'/;: &
tt;;

BffTSpov Tr]q TjTTT)?

av:>.i;j.;av:v
,

4-

ctms autem cum procedente

quoil acceperat,
recreasset,
el

tempore
in

se

damno,
sed

eoutov,
;j.':v

aT:5:ta;

ciy.

aXy.at

tocum piislinum
:

Xa

-;>.>,;j;

tuv

XptoTtavtSv,

Tat;
;
.

|ia;:i;;t;
c":

revertisset,

non pervenit Lamen ad pietatem

el

roTOtxat;

paffavoL^

uic6aXXev'
:ti.)

:-

[jtSXXov

xatA
y^"

multos qnidem ex CbrisLianis Gotthicis

subjiciebat
suppliciis
:

barbaria
ad-

to5 YEwafou Nixt^Ta,

y.at

t$

icept^aveffreptf) t;j

magis autem movebotur

|iu

vou;
vo;

y.at
r,v.

Tf ; EUffsfcEa^ Tt&v
t

c;j.;-;:v(ov

Expitst

y.'.v;j;j.:-

versua generosum \icctaui,

ft pielate

ct

generis claritate,

superabal eos, qni eranl sui generis.

el

IV rpattOVOU
TYjv

c: TTjVtxaUTa

t;j
(

:j;::;j;
SteicovTO;

y.a ;

TCpiou
,

Graliano autem pio

clementi

Romanum

ac

fuit

pwtj.aty.f v
(

t:
;j.tatc

y.a't

-aTC'.v./ v

xy/r^
;.'

paternum administrante imperinm, impiusel csdem

spirans Athanarichus
tltMii
,

fiersecutwnis
1 iiun o>

CjCT:-f,;
rijv

y.a;

;v;;

'AOavi;'/;;
u.iaiy3vfav

aj:;;

feautoO
,

ipse per se

adversus pios

dtUi

ceb
.

-!

Sicetat.

xaTa
&ico

tSv
xetpa

:j;-:t-iv

Jza>.a;j.aT;

y.al

parabat, et efficiebat, ut qui

Isli
r

*'i

parebant, ipsom

tcj;

|M}Jteto8at

3capexeXs6ero.

Ot

toEvuv

imitarenlur.

er^ o Dei hostes e\ecraudi, OCCUltata

0:cij.tT:t; cjtc.
Tfj:;

y.at
,

iXtTTJpiOt,
;j.i

xpuTKOUjSVTj^ xa8* sxdVcvp

A quotidie impietate, Martyris causa indignabantur,

,

a7:6:(a;

tcj

cT'j cc;
i (

^avixTOuv

rjicsEXouv

cuni pietas Marlyris in dies prsedicaretur, discrucia-

2c?a3atcv
Sf
Nty.f.Ta;
(

t;T;

Oj;j.;i;
-

,
;

iveXetv
-'i.iv
.

licsxeEpouv.
t;"j
(

"Qvnep
ttJ; :j-

bantnr animis

minabantur, aggrediebantur

eumde

s}X/it

c;vT r

oSosv f ;;;v T:>.;;

medio
In

tollere.

Quaa quidem Nicetas parum curans,

c::ta;

y.r,;'J-;;j.zT;;

-:;.:/:;;.

?:;;;
,

ca-

nibilominns pergebal prmdicare pietatem.

Tandem

VSpiv
TOV
ty;;

ey.;av:vT:;
(

;;';v,
;

dtOpoov

t-tTTivT:;
:y.f
(

to

aXr 0:ta; XofOV

XOTOv
/.at

papro;
,'i'a
,

;j:::v
(

avacrra-

iram apertam erumpenles, repente Marlyrem invadunt eo tempore, qno prajdicabat, ipsnmque
ropiuot,
el vi

IJouot

t:

SXxouffl

y.at

Tf v xEffTlV a~u);

trahnot,

et

argent, ui fldem abjnret.

U.OTOV

8ff8a;

xata^/aYxd^oufft.
(ov

'\X>.'
,
(

lUv

81'

fiv

Sed
eo

ilie

quidem nec
liidiim

verbis,

nec

factis

desistens

>.:;:,
,

oV
y.a't

t:

:-;::.

Tf ; :J;:;:ta;
XptffTOV
,

;j/.

ac

'.-

pietate, et libera Christi confessione, el ab

ut

bonorando
osteodebal

CTi;j.vc;

tcj

T.xy.t-J.j. *cbv

:;j.;>.;-;:[v,
y.a't

xal
icai-

Dco,

et
nii

irrisionera

esse

w;
ctav

0:i;)

TCJT'.)

7cpooviYtv
exsfvvjv

TO

7:5a;

/>.:Jr,v
()f

illorum

invasionem.

autem
ij

cum
|

contrivissent

a-:catv:

tc,v

TtO:;'.v.

;:

t;J

trt^j.a-

partes ejus corporis,

[0
sic

insaniam
jue

enm etiam

in

tc;

ouvTp(t|(avTS?

uipvj

osu

Tf

ij.av-a;
c

E?taxaliwcjt:
:

ignem

injiriunt.

Sed

jiatiens

Sanclus,

pt ^ticroufftv.

A>>.a

xai

d3tu -i;/iov

i';t;;
(

ttjv

Y>.tT)TTav !/ T(ov

:!;

8sou 5u.vuv a;t;Ti;j.:vr v

; j;: ttjv

xacMav
xXlvij

Tf,;

-;';; aitov icfaTsti);'

c;j.c>.c;tav

Sbxai y:/;
,

t>.:j; a-

TTjv
tfflv

OtOffti)ffdu.SVO^

ouv

a>.>.;t;

-;>.-

Xct;
t;

;;j.;-;:vtov
t')iz~j

Tt5v

[JLapruptxGtV
(

f,ct!)0r(

:::-. ivdjv,

neque lingua desistebal Deum hymnis celebrare, neque corde in eura credere. Quocircu ad finera m, cura mnlasque immobilem servans confessi fldi di ou tis ahis, qui erant ejnsdem generis fuil habitns coroois marlyricis, anima ^mi in ma
1
\

i,

y-.\zz:

rijv

'Vj// v

-a;aO:;j.:v;;.

nos
KEXt|
TO
vfr,

Dei tradita.

YMactavb;
vo;,
y.x:'
Jy.

c;

4vT)p

e3ff%
t';v

5 Marianos

autem quidam
quse
illic

vir
est,

pius,
ortus,

rili-

liujm corpw
lam ntbla.'"".
el t"

TTj;

:/.:?;:

-;>.(.;
icepl

Mo^sueffrCa;
?ffrpov

cp;j.to;j.vc;

nerc,
sunt

e\

civitate,
i,
illo

domine

btsTvs

xatpou tcT;
~tTT(o;

otaTpftftov

tcBicep
TtT)

Mopsoestia
circa

*;.;, oioev

xotvtovEa
10;

xal

0{jLOu5rTjti
]

tpoicuv
;

tempore versana in locis, qua; Estrura, propter fidei conjunctionem el

n
'III.

por~

:i icoXXa ouu^aEvstv
xat
to
;;jl;;;c.;;

cjvf 0r
(

xal

O/EXog

morum
te el

similitudinem, qnffi quidem

magna

>'\

par-

LticTj;;

yEvstoi

Xpivov

^Xstova.
,

05-

intcr se conveninnt, evaseral Martyri

familtaru

tc;

[asTa

(JiapTiplxffv

IxsEvou

t:>.c;

BtexoasTto
t(vx Tpoicov
uviXtffTa

amicus,
Ilic

et

degebai

in
ille
,

eisdem sdibus multo lemflnem

accepisset marly-

xat ircXXou; stpefe

y.aO'

eout^v
ffXou

>.c;:t;j.c!j;,

pore.

postqoam

cuvaTcv -;vc.tc
tiXet

tc

tcj

Ttoya

Tc.cJtio

xexoai&Tiuvsvov

ifizS/.z-.z

yap
v.

a/io;(cTto:

adtoO

mnltas apud se versabai cogilationes, quonam modo posset corpus Amici ac-

ricom,

considerabat

el

Sepumbrii Tomus

ci-

42
Kx

ACTA
maxime
Cuin
nocte
tali

S.

NICETJE GOTHI MARTVRIS,

pcuv

cipere, ipso

fine

ornatum

non separari, quDtvn

poteral,

rofobal enim ab eiiam posi

mwi6|vo?,
Y

fept
(

uort

t3v

VUXTCOV
Tr;;
)

&ta T0V
TC y

monem.
tempesta

tandem mergo sic considernrei, Alhanarichi , (ipse propter meium

Oavapt/cu
ptxou
-ri

c:cv

OUTOC.

YP
cu

auTio

^^
^
:

Gu>|/r:s;
frftov
ifi

44Xij(|>tv

\uBUi

ir.ic^
a-pc^v
8t

.
'
:

corpOJ Marenim non permitiehal, ut acciperelur enm locum, in qo erant prctyris] accedens in quoniam igoorabat, jecUB SaDCtornm reliqni, quaprebalur, ab eo docetor,

tSv

2-.=pp'--o

Xc^ava,
,

Jxei

;.'

::;i;v

hni
iMp'
-;ap

i^ur^i^
(

^api

tcutcu

J^
fa

tat,

cu

quo.lnam
a quo

esset,

qnod

v[?

/avct Tr v ixfifvcu -pc7x6vT;ctv cupavfa TI5 xai dcwjj.aTCc

/*'.
,

dz-.i-zc

Megi didicermrt
cBelestis el

illius

enim quffidam
snscepta,

adorationem. Virtus incorporea, stelte torma

aperte
el
iraffl

eXOcSffa

(J-cpcr.v

tcu

/c^ctcu
'

TTpcr^tTo

M^^
tc

[jwfXacafffl? v.v. 6
car/c';/-vcr

^vupt|U34
Sxetvog

7.x\
,

cfix

ariTTr, t;jt; .,r

uric;*.::

boDnm prscedebat Mariannm

id,

acTr.p
ofi

emc
ti

ji

evidenter, neqne

destitil hoc fecere Hla stella,

0c6;/vcv-

Tc

Sl

v,

Xetdw6v
(/axapfa?
v.al

xat

\Upo$

apparebat, donec oslendil

id

qnod desiderabator.
el

Xi
tffiv
f,

cw(j.a

5XcVXt]pv
,

ty;c

cvtwc ^u/yjc
6<nrS p
^. a

t^-.

antom

eral

non

reliqoia aliqua

pars, sed

BeXXwv
(

xpsttTOv favlv
,

rcupbq
t/vr,

corpns

integrnm

illias

vere

beatffl

antm.

Quod
eliam

y.Af c.c v-ccu/.c.t:

Tr/.v

5tcv

Tiva
v.

o^ 6w
5rt
offijMi

yj j
rupj
Ory.-n

qnidem apparnil igne

,i

raisse potentins, sicul

cuci

TiuTa

cac^

4XX

are o^Xov
ti

ii

ejua

appeUalio,

servahai vestigia,

appareret,

id

nisi quod solnm qnffldam neque ea aperta, sed ut lantum cum igne esse congressnm. Bocergo

xpofftou.iXiiffev,

ToSto

toIvuv
,

Eepov

IvOsi?
fiatc;,

xat
sic
(

iMtptuptxa^
eauTou

worap

=ce

T iu.wv

;-->,>

Tf v

icaTpfSa

\).i-.y:/.z\).i'U\.

sacrum corpns cnm thec imposuisset, martyricis, ntoportet, et sacris id honorans orationibns, Iransfert

in

suam patriam

k.

B
tiln

fi

ei

cum

sic

maneret

in

domo

privata, pnbli-

VI
Xstc

Kat

t6)

[5'.(.>T'.xf (

irapauivov
xat
-^ap

otxfa

Sr,^^.
.',.v

r<rtrs:a

Sancto

Lamen efTundebat curationes. Elenim cum esset domus bunffl anims, non salis babebal unis ffldicas

ixf.ya^e

tic.

ficcic

a-raO^
xaq
^v
tcfa;

fa.

bns sua circumscribere miracnla

nes
deliciffl

sed erat

Mopsuestanorum

immo

vero

commueorum

Y$$ cTxc?, [Aia -:c-vpi' '.v T ^ara fJau^xTcupvfac, *XXa

|vtp6oY)iwt
iroXauffi?
t<;>

oixfa
xoivcii

0^0.

MotJ/ouaiiTijvih

[MtXXov ck
cu

quoque, qui aliunde ventilabant, usus Iructus, qui non consumebatur. Procedente autem tempore, lemplnin

tmv a>,).a/cO:v coit^vtwv 5aicavwuiv7j. /pdvw 5e ESoTepov y.xi vi

y.at

pfpTUpt

iveYefpexat.

Kat

sutc;
tcu

tc

T f(i,iov

&so-

qooque excitalur Martyri,

venerandum, apertissima
el

ei
tle

ipsum

corpus

SexeTat

o[*a,

csv-mt:;*;
,

Xoraou

Ti-

bow3
/jti
-^

suscipil

catero confeet vitiis.

zaci/cv
KOVTOtwv
48XYjTijv
y.=fvr ;
(

ivsp^affta^

xat
vcciov

[^cizcTS
?TTi;j.vcv.

Xf/rov
ctj.(.)c

rens beneficia,
Ill;i

resislens

omnibus morbis
manus,
ille

rraOmv
itptliTws

y.ai

^
i;-

laiucn domus, quao Athlelam primo accepit hodilatur

pollice

olxfa

^evcScy^oaoa
TOV
>
:

t^;
xai

avfa;

spitio,

sacrai illius

et

banc

yvzcz
/a'c'.v

icXouTet
tc7>

avTt/'.pa

Tainjv
:

propriam graliam amico Mariano

Nicetas,

d;it

egregius

c-ar-.ucav

ctA.

Maptavtp

Nixr^Tac.

y.a/.b:
-.-

honorans
nulii

amicitiffl
aiii

leges el hospitalitatis.
facere,
in

MSfiwi
[iSv

xat

-Atar
Tfvt

iyiivc;
},),,,,

v;';;.cuc

xai

;:vfa;

Quod

quidem

sinit

hoc quo/,

5rop

cucivi

Troi^oat

7rapayup=t,
-yap
?,v
,

xal

que amico gloriam tribuens. Elenim Auxenlius

qui eral dicta civUatis episcopns,
set ejus corporis

to6t(D

Ta/a

tcv

cf>.cv

cc;ar.,v.

Kat

Au^vtw?,
i-^tsf^a;
,

cum aggressuses:

c;

Tfic

B<pv}|<ni<
Tt

x6Xes

IkEoxctio?

aliquid dividere el accipere, nihil

iTO(*ep(ffa(

tcu
(

C(.')|j.aTcc

xai
ck

Aa::?v
cec;,

eIX^
(jiixpov

quidi

iii

accepil

eorum,
aui

quffl

volebat

eum autem
ul

[Uv
1

ofifo,
cccv
/ai

&v

:rf T:t,

gXage
tj.sTvat

cut:
,

non parvus

invasil

metns,

nec ejusmodi,

non

in

06S

avs/ccpcv
auTcO
Tf.v

xat

XaOetv

aXV

apertum prodirel,
SDi
raeril
vidit,
el

laiciet, sed
el

quo ejus quoque

docuerit iis,
ul

6ore
xat xat

^/r v
(

Xfav

xaTac-cO^at
cf;
t:
E?8e

valde

agilata, <pio

alios

StStiffxaXov

pa

Tct;

i>./.ct;

^izdv
(

terrore,

est

alTeclus,

nemo
ipsius

c^c

auTc;

i;c:tv;^T(;>0r
srporetvetv,
\).r,Vt

deinceps

maDum audacem
ejus

<j.r>i-n
\>A

-z/.z'.zbf

porri^ivi, nei]m; ullam

e?set
prffiter

/:ipa
l^.aTc;

ToX^pav

parlem

corporis,
avellerel.

cum

? zc

xt

t:j

:.;-

irapa -p/.I.^v

cv

auT(7>

rrapacTcav.

senlenliani,
7

Quonam modo autem metus

explicabimus.
Excitavit hic

hic acciderit,

et

MI
T^at
l*
vjxcte

Oirtd?
-ri;?

tnm
iii-

quibusnam verbis prohibitus

ro, rercil
I

zi

ffoveoS]
,

t: c::;
5

y.at

:f:t

>.:-;:!:

=;p-

raerit,

ne aggrederepontifex,

aperlo

kiy.eipVjffewe
5

quidem

>.

B^oet.
t=

Aveonjw
v.a/.M-

diwli

<,
,

amicus martyrum, lemplum victoria insignibus martyribus, Ttwacho, Probo el Andronico m, quod positum esl ante muros civitatis Mopsuesti.

-T*P

otXcVapTUc,

cutccj

ap/t p=uc
Tapay.tp

Tcf.-

t,:,v

Dp^
wXewfi
Vvwv

u.apT6pwv

vacv,
,

9 r |/t
(

wl

xat^ Xvfpcvfy,,,
TTjffSe

c;

Cum

y.ai

rrpc

TtSv hret

TetywV
:k
v.r.
(

^
Xe(-

autera ipsorum Sanctorum

M:''::u:cTfa;

consecra

lem

templi

deessenl reliquiaB ad cedificati, eas autem babeei

WpuTat
SyEuv
cz

:::?tc
(

tOv
vacu

afiTfflv
,

iict

yaO::p
r,

;.ci

re ' lllU '"' propinqna,

"''
;|

^y.:c:;;.r fJ:v::; ~:/.t;

nomine Anazarba
reliquias.

^Xo6t6I
,

n,

eiproii-

T auTa

^hai
papukO:

P arle

reliquiarum hujus prasclari Niceta

accipit
id,

lorum

marlyrum
ruisset

wpixou

^f
,

Ava;>.pfa
(

iraw^.fa
> sttj

Xeid*avcu
.

Cum

;ja:Tup v
:::vat

Xau.avei
t:u

ilaque
el se-

xva

/x*
xflv

oporteret impleri

quod promissum fuerai

et

tZftumc
pvjuivuv

Ntx^Ta

cat:c:i
5v
ISet

v:f:a
(

pulcrum
qui
foeral

effossum,

Bublatus

ivaxo^wat.
,

esset lapis

Dc
Ta ? c;

->.r p:.:0a;

T3 i-s-

impositus, nulla

prolinus

^rfeXuivov

quidem confringitur
:

xat
(

av^pux-c,

xat

6 r
(

marmor,
is,

corpus
r1

apparel autem habens .membra honeste compoMia et

apparente

l^voc

causa

avf;pr T0

/aOc;,

Wi
pa

8pa6eTat

uiv ^u;
atTtav

uip-

wtp'

cuSeu.(av

^cavf,

avaoafvEtai

""

P ovler e'
1

nillu

^dendum

Cum erao partem corporis, et iiiuj manus ejus, qui sepulcrura effoderatfbic
a ccipere
esl)
nihil

priori

corpore nihil differens.

dnov

t~i\

c ;v

va

Xauiivetv
tc^
Tbv
)

l/p^v
Ta:cv

uipo?

quidem ea
et

^tern

accini

moxarida, melusque

lit

iwwww

fj^v
5I

Ml
lt
T

XdpfiTOCO

ipilzr^
uiv v 3 ?

"*J".lrtU
moW8
'

"

nm

luerat.

tremor statimin" Deiude fittern

et

-cccey.Ticv
'

t:v vcuv

Xat/.6avet

21' 7 ^ pO^

tonitrua,

frequenti

"WhTCA^TfiV.

3r,pa,

w.

cicc .uOu; ff
ittl-rteTOt,

TOV

E?Ta
,

Ct C|J .C:

Ppevrort

w^vwwb

xa\

iffrpairOv

tyu*-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS

A ^ata
VIII
rap

43

cuvt/fj

?650V

eu-JaXXovTa

^apcuoiv

ou

cant fulpura,
tolerabilem.

iis,

qai adarant, afferentia

metum

in-

Ex. hs.

ifCpTjToV

"A^ep
Oedov

ispc;

ACHvTtc;
cjx

flsasau.ivc;
cf.v
cc-.:

t,v

Quod

([uiilcm
[aatia

cum

sacrosanctnj
intelligebat,

adspexisael

partisprooM-

xat

ij.r vj;j.iT(.>v

d;jaOf,:l

l*1v

rj-

Auxenliue,
gniflcarril
|

enim

qnid

Deus

ai-

o's6eocodeterre-

pavOetoav

/sTpa
,;

"- J

aOovroc.

irpooivei
,

X-c.-Va-

vc;

o&x

>;

S0t$

Ti

>.r;^c;jt=vr( v

iXX'

<o;

airrr
Tij;
-y-ap

ccuivr//

ljl&XXov
,

d^OiyxTa);
tt,;

cu-ffiou.Tj;

&TOp
IIcXX(7>

Ho quidem, qui passus faerat, maoum ? fiir aridam addocil ad reliquiaa, non ut rursus aliqoid acceptnram, sed potius ut tacite pelituram veniara
ajus

-rsX^;
os

xai
,

Teu|owivitfV
,

(hparuta;.

audacim,
dicebat
,

el

pacv
,

?Xe*f6V

d^aOcv
t:
,

Bvto

xat

tcj

dbyaOoo
exstvo

tibi,

coasecutnram curationem. Est enim, multo facilius, cura sis o Sancte,

imitator, cnrare,
praebuisli,

lhu.t tt v j i

tcj
\j.r,

(ftdu/au

OEpaicsuaat
<7>r

xxt
j/.5/,Xcv

boous,
si

et

boni

r.xzir/i

v.x:

iicj>i;/.v;;
h'<)zv.;\

cjyt

toO-

illml

vel
daliis

aolens
<-\

qoam Lsdere Et quomodo non hoc

:

to
tra

xaTa
/stp
,

p&tjvqv
(

ticat

TOlfapouv

-aOcj-

magis

tui

.luimi senlentia?
ei

Curatur
et

ita-

xat xT cy; ytvscat tt,; tcj taoa|juivou xai Su/zr.i-.r-.z;

tt,;
j;.Ti

que

affecta

manus,

prffidicat

virtutem

boni-

va;j.(.;

xai
i~'c

TC

lj.Vv

Aice

tt ;
(

icatoslacj

tc

ci

TT,V c

iT.VfH.iZW
iy/:zzi\>;

t;j
tcv
,

zz

Xl.JX";
ta-

Ospaicefa?.

Tc/.c.-cv
ts

TQtvuv

tepov

tatem ejus, qui curaverat, illam qnidem ob castigationem, hanc vero obsanationem posl agnitionem erroris. Deimlc vero pontifex, cnm sacruin ejos 88-

cov

cc;cXc-;txt;
ajTiT)

xai

uu.vct;
-,m

ttLjuttjaaej

tc

dp/atcv
tt,v

pulcrum bonorassel bymnia

pristinam fignram
restitnit,

et

glorificationibns, ei

d-ccici.tc.

r/T^Xy

xoo|j.lOT6pq>
(-):;;

utovq)

nulla in re mutalo, nisi

irapaXXa^v
c:;i'J'-v

Ixovrt.

Ouru
,

co;it=t

t:j; tcj;

olutcv

npoeXotJLSVOucj

oStfa)

u.-;a/.jv;'.
;*.c;'j:
,

u-s^a'

Xuvovca:.

Oj

tc

rcfiv

eVTOuOa

bS|aevouv

dX

Xd Ta
Ti vic

LiiXXovta

tcutc;
duv

TSKU^cfpeaOai
(

~xz.v(i\>v>z;
tc

qnod se habebal melins et honesiius. su- Imhii,,,, Denseos, qui ipsum gloriflcant sic magniflcal eos, qnJ ipsnm magniflcant. Non univereura bic dooans; minime sed c\ his futiira prsbens conjicienda.
: :

IvTauOa,

tc; aicGr TCt;

(

K-ffdot
,

;a-

Nam
lis

quaB bic dantnr,

etsi

interomnia

sensilia sint

pSTOv i/rn

iXX' ouv xai r/.cr oVjXoutoi

i c;
,

xai

5<|fSi
,

xaTa-

praestantissima, auribus tamen signiflcanlur, et ocu-

"

>.a;j.5ivTit

t;'j;

a';t;j; btet
,

ltept|JVEi

cjt: 69-

comprehenduntur.
in

Qusantem

illic

Sanctisma-

6a>.u.c; eTosv

xal cj; oux fytouce

cjt

c;

dvOpoHrfvTjv
,

nent, neque oculus vidit, neqoe anrls andivit, ne-

dv=5ri

xapSfav
tcT;

TOtauTa

*(ip

(>;

;j.iO;;j.;v

Ta
I3v

7-;::

qne

cor hominis ascendernnt. Talia

parata snnl

Oeou
vctTO

cVyaic&atv

ojt';v

TeQijaauptOLiiva,
,

7:-

ut didicimus, qnaB a l>eo

(liliuuul.
1

iis,

enim sunt, qni ipsum

grulia
cui gloria

TravTa;
t;j

r^.a;
(

eztTu/Etv
'Itjoou

/apiTt

xat
,

^tXavOpw(

ilrlnr uohis (unnihiis c(iusei|iii

-ta
t;

Kupiou
ii;

f u.tTjv
t;j;

XptoTOU

Sv f c;;a xai
d;j.r,v.

et benignitate
ei

Domini

nostri Jesn Christi

v.zx-.z;

auovw;

tlTjv

aulmov.

poientia in secula seculorum.

Amen.

ANNOTATA.
a in

adnomm

versiont Latina legitur socins ; $cd Gra*ca phrasis clare fratrem signi/icat 1 eadem versione Clementis additw, Pontiflcis, </iwd Grmca non habent. ln Recognitionibus S. Clementis
et

aeeurrunt Niceta

S. Clementis Pajxe fratres. At libri Recognitionum auctoritaNicetam S. Clementis fratrem vn Martyrologiis Grmcis aut latinis eelebrari, Forteauctorne insinuare quidem voluit, talem utUbi reperiri Sanctum;sed solmi diccre

Aquila,

tamquam

temnon habent; neque

de talisc
b tiic

video,

non

loqui.

multa verba Latine erant omissa. cCertumest, Gothos non semper in Daeia ad fstrum habitasse; sed rr nha regione remotiore a Romano imperio a<l tstrum progressos csse, prout postea per multas imperii proeineias se diffuderuni An vero ex Scandinavia, sive cx hodicrno regno Suecico, ut vult Jomandes, ortum daxermt, nofl
cst

hujus

loci inquirere.

d Theophitus GotkieB metropolita concilio

e Jiuit
111

Nic&no revera eubscriptus

legitur,

Cotnmentario num. 7 monui, totum hoc bellum non videri certum, et fortasse ex sola eonfusione ortuni csse. Ali</i(i<i tamen veri subesse potest, si Fritigemes cum Valente fcederatus fuit, quando hic anno 367 contra Gothos bellnm gessit, clade Athanarici anno HG9, secutaque codem anno

pace fimtum.

Erant quidem inter Gothos Christiani non pauci; sed ea oeeasione multo plures converti potuerunt. aliis. \i<</ua hic non recte de ipso dic\ eidentur. Consuir itaque de Ulphila dicta in Commentario num. 9 et 10. ex quibus iiquet, non de seeunda
f

g Urphilas aut Urphila communius vocatur ab

intelligi posse

sequentia, ti vera sunt, sed de xijnodo Arianorum annx 360. apud Lipomanum, illuquc nequit conciiinn rum a/iotjrapkonares tamen est nullius momenti />r<> historia. stro Grmco Mopsuestta urbs est episcopalis Cilicim, apud geographos et historicos satis nota. Aliquem autemcc Cilicia fuisse apud Gothos, non debet videri incredibile ; cuin S, iugustinus num.S Com-

synodo oecumenica

mox

llic dissentit
:

interpretatio Latina

mentarii testetnr, sc euisse eum fratnhus, qui illic similiter fueranU k Additur tn Latina oerstons ; Kl tnnc ipsum domi suse deponii. At illa non sunt in apographo nostro Gratco. Ex sequentibus tamen liquet, inprivata domo corpus fuisse positum. In catahgo antistitum Mopsuestenorum apud i.e</uien tom. 2 Orientis Christiani col, 890etseq* duo reperiuntur Auxentii, quorum />nm>is S. Niceta videtur paulo antiquior, aul certe eidemnon
I

SUpervixisse.

sedn seculo quinto. Hoc autem tempus

secundum ordinem ibifixum eongruit hicrelatis. m Vrmctari hi martyres, qui passi sunl in CUicia, coluntur legunlurque in Martgrohgio Romano adx\ Octohris, uhi eorum danda tunt \cta. n Anazarba, atias Anazarbns, subinde etiam dicta Caesarea ad Anazarbum montem vicinum,
Alter

Auxcnlius,

</>ii

ex solis (ere diptgchis innotcscit,

satis

a quo nomen trawisse oreditur, vn divisione Cilicice facta cst metropoiis Cilicia secundm. Passos in ea urhc sanctos martyres Tharacum, Prohum et Andronicum, er tineeris horutn Actis ostenditur. Ce~ terum qumsequuntur Grmca, prolixiora paulo sunt quam Latina; sed Latina verba suf/iciunt ad rem

exponendam.

DB

44
AlOTORS
J.

ACTA SANCTORUAI

S.

DE

S.

ALBINO EPISCOPO CONF.

LUGDUNI
S

IN

GALLIA
G E

L L

De

cullu,

reliquiis, setate ct gestis.

SlC. IV AUT
S.

V.

Atbim memoria in refllftff

Intcr
gia,

antiquiores

episcopos

Lvgdvvenses

?!0

fuissc Albinum aliquem, euinqve ut Sanctvm cullvm, evincunt vetusta Martyroloet

incertvm esi. Hinc erqne est inrertum, utrm eodemsecuh qvarto obicrit, an quinto. (Juodsm-

Morty-

rologiis,

cmnes pastim catalogi rpiscoporum Lvydunensium, quamris afias obscuconfirmant

ra

ctat ad constructioncm ecclesim S. Stepkani hanc piures alii afjirmant. liac de rc Severtius ln Ar~

chiepiscopis

lugdunensibus pag. 34
et
ecclesia?

ita scribit

Ex

gestorvm Sanctim cmoria, liieronymiana apvd Florevtinivm ad fninc diem ita

sit
:

admodum

Homiliario basilicse S. Irenaei

tyrologio
collegialis

Ms. MarBelli-jocensis ip se
,

veteri

habent
voce,

I.ugduni

Galliffi

depositio Albini epi^ropi.

constnixii simiil ac dedicavit ecclesiam

ni

S.Slephain

Codex Corbeiensis plane consonat, exccptu prima

in

urbe Lngdunensi
aut

ereclam sane

raihe-

qvw

esi

Lngduno. Epiernaccnsishahct
episcopi, hixaio

Lug-

dralem, qnando

quamdiu

archiepiscopi suam

duno Appini
mine.
tnorans
sed id

ncnnikil Saneti noita

Jliscc ctnscntit
:

Halvnvs,

Sanclvm me:

titur Theopfiilus

eo sedem transferre non dubitarunt. Uisce assenRaynaudus in Ilagiologio Lugdu29, et passim alii.
4

Lugduiio Gallis deposilio Albini episcopi.

et

nevsipag.

Baronius

Ftorentinius eticm
est

Bedam lavdant
fuit

Adtla Severtivs,

corpns S. Albini

in

mdejam

Corji
'

intetligendvm
rctusto, cui

de Martyrohgio

non ad;

dicta S. Stephani

morlnm

Bedm ncmrn

irilufum

nec Florus, uti nec Ado, nec Albinum Lugdunensem memorarunt. Reperitur iamen in li/chcvtriensi. aj.nd nos tcm.
Usuardus,

nam

tumulatum dici a Sarrazino; sed contra kvnc ita dmerit : Aul sane lulins jacet **
in

nec Beda,

ecclesia
(

S. Justi,
rei

ex praefalo Homiliario
nobis comperta

nnti-

quiore.
est

ujus

veritas

nupcr

ex

mJunii
et ri

apprehenso Ms.

edito,

his

verbis
ei in

All.ini episcopi;

nn

memoralus Lugduno, aliis quibvsdcm tine loco,

:

octo doctoribus, qui

doclorum (loquitur de tumulos in ecclesia S. Justi

in

lustrarvnt)
typi

mine nu m corrupto in Augustano. Ad Wandelbeni tersvs additvm est stylosolvio

:

mox
:

in

Vila S. Jusli asserlonim.lioc

alio

Ugamenlo
est

<

liem
et

sepulcro corpus

R.

Mh " ^ini

Ei depo-

Alpini confess.

archiepisc.

episcopi.

Lugdunensis

i-

AcceditMartyrotcgivm
B. Albini

\.ni s >

stodorense apud Martenivm tcm.6. Colteci ampl "'" legivur; Lugduno Gallis
-

venlum
fessoris

quod juxta tumulum

sitnm
ipsius eral.

gloriosi conid

S, Jusli

Tum

sepulcrnni
(pio no-

episcopi'

''"

aii r!

,/l

hn-

pautn
'''"',

ditrno

Roma

no rvptritin

Lu
c
<>

fum

euam commemorarvnt. buos tantvm offc'"" * '" ^cmano tic bretiter kabef
S. Albini episcopi.

reeentioribus martyrotogiis Albinum non

propalatur per
iiii

epilaphium,
*

in

n ipsius

lur.

prseclaris medicis Consenlit laudatus llaynaudus his

cum

manifeslarerbis:

'*
" ,f

Sacrum

SanctvmtaU exornat elogio

Savssayus in Gattica,
:

ejus corpus in S. Stephani

ecclesia,

qoam

dificarat,
/inus apud

lumulalum

EodemdieLu*ni

prodil

Leonardus

Sarra-

""/

M '"

A " ,mi

^''" " "nfesj

Democharem. Sed prisca scriplurasa-' pignorum ecclesiae S. Justi eum ibidem lumulalum conflrmat. Hoc itaque etiam cidetuf
crorum

corriyendum
5

in

datonum.

2 elogio Saussayi.

Ceterum Severtius multa ratiocinatur dfi S* M nere S. Albini, eumque conatur nobilissimis /ami tiis Romanis inserere. i/ illa tam parum /fi;
data
sunt, ut ne expendi quidem avt mereantur. Hinc tsque inepta sunt, </""

relutm
<

ii

''

""""

lyrto Sancti ex illis cotligit. Ulusiri genere natum

^PfltWk,
(PtQB Smii
'/'"
.

de

9'W*

Sancti, aliunde

fuUse Sanctum, ex dignitate episcopali etnomiM I *<ti>s esl rcrisiniile. Mariijrnn fuisse, omnino improbabile; tum quia ut confessor iv antiq***
mis Fast4s annuntialur,

tum quia sub

impera-

tcettsiam
Stepi
,<,

S.

Ex

/i

,sce

*<ei*

Mlc umoe

S. Albini

* RtlUflt.

coUi^iiur^ ?

'"""""

'/''

"/"""s

toribusCkristianis, Tkeodosio 1 et Honorio " ffl "' ** traduxit. X>e nomine etiam aiiqui dubiianU ' Al duntque- dictum potius fuisse Alpinum qvam ll|III;n| quia nomenin vetustis catalogis AlpJ 01
.

Verum non cidetur mihi dubitandum suaAlbinus fuerit dictus, quenar nodvm nomen in Fastis vetustissimis exprimitufQuod rero Alpimis scrip

scribitwr.
mi

?w

Dita

in catalogis fuerit

ortum existimo ex dialecto populorvm,

/Wen '

<?"'

nortem
VWOJ0M5, Cfnni_
b

m p more suo mutaierunt

S. Alhini Ca//iflm

occuparunt,

et

liU**
DB

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.

45
AlTTORR
J. s.

DE

SS.

ARGHIO

&

ARCIIEON MM.

NICOMEDLE IN BITHYNIA

Hi
vtrit

duo Martyres in Apographis Hieronymianis a Florentimo editis Ntcoattiribuuntur,

Textus
,

vitate

natalis
satis

sanrtorum

Archii

et

Archion.

Consonat
natalis

medtm ubique ab ipso datus

,

codex Corbciensis : In Nicomedia snnctorum Arcii Archeon. Antrrrpiensis

,

cui etiam codcx BtuIn Nicomedia ci-

unum

(htmtaxat exhibet

hoc

modo
:

mianus ridetur consentire, cum nullam obstrvadtffercnuam

sic

Artei. Aiibi hosce

non invenio

: Nicomedia neque his plura

habct

addenda censeo.

DE
I
.

S.

MAMILIANO

EPISC.

PANORM.

IN

INSULA QUADAM MARIS ETRUSCI

SYLLOGE HISTORICO-CRITICA

I.

Sancti

nomcn

in

Fastis

rccentioribus
in

ct

cultus

variis
aliis

diebus
locis,

corporis pars

major

Suanas

Tuscia, aliquae

partcs

PnouBi
Sic.
Hi

v,
>>

moi

San-

De
Mamiliani

in

i,

sacris
rtoi dit
1

rarus diebus. agunt Octaxius Cajetanus tt Pkilippus Ferrarius. Prior ad w Septembris Ua habet : Panhormi S.
S.

Mamiliano episeopo
suis

Fastis

Itomano ad xu Martii annuntiatur RomnS. Mamiliaiuis maritjr, dr quo <' Majores nostri cndem die tgerunt, Credidit Baronius, Mamilianum illum esse eumdem cum S. \iamiliano presbytero et martyre,

episcopi

et

marlyris

initio

principalus

Laudat pro kisce tabulas Par normitanai et Suanensis vn Tuscia ecclesies, Fer~ rarius in Catalogo generali ad eumdem diem de Mamiliano ista memorat : Suana in Tuscia sancti Mamiliani episcopi 1'anormitani. At in Catalogo Sanctorum Jtalim Mamiliannm proOxiori elogio ceiebrat ad v Septembris , ex soto fors&n lavsu memoria) : nam ei ibidem vn indice assignatur xv. inter auctaria Usuardi Solleriani memoria
Conslanlini Magni.

de quo agunt \cta S. ' rhani Papat, apud nos edita ad \\\ ifaii. 1/ ea opinio nequaquam
eerta

: Mamiliunns enim iite ab antiquiorihus memoratur, \ta uf reccntiores ob cultum potius i/hii/i Uxnnr annuntiasst videantur, t/uam quod scirent Romm martyriocoronatumesse.Si (a- p men aliqui crtdiderunt, Rom&passum esse Uamiliannm die xn Martii, nr alios quosdam lei/nde

est

sinr loco

scripsisse
ris inctrtis

videtimus, illorum opinio ex conjtctu-

Mamiliani confessoris ceiebratur

dice
1

wnt

loco
uti

in
et

coin

aticano

Hieronymianis
dandis
riun
|

ad apud
xvi

xm

Septembris ,
dt
S.

FtorenHnium,
Junii
:

latius

lauite-

S.

Ad

Uamiliano

sic

habet

Cajetanus

Siiaiur,

Tnscin arbe,

prima inventio corporis S. Mumiliani episcopi Panbormitani, ut iiio die apud nos observatum est
111

Preetermissis. S. Mamiliani non meminii

:

Mar-

tyrohgium Uomanum
notatis
n<l

Baronius tamen in Anillud die x Noxemhris de S. Mamiliano

ut

tantum concepta tndetur. Porro Romee Mariee Hontis Ceeli ad \n uardi S. Mamilianus colitur ut episcopus &i martyr quemadmodum inferius ostendam, quando agam eliquiis S, Mamiliani ibidem tercatis. Quapropler non oideo dubitandum esse, quin Maurolycus Galcsinius, Baronius, et pleriqut atii recentiorts designatum coluerint Mamilianum illum, i/Ni HomcB 111 dicta ecclesia colitur illo if>*<> die, </"<< annuntiatur.
in tcclesia
/>'

Hunc Galesinius
esse s
et

episcopo Panormitano,

Suanw

in

Tuscia de\<l

diderunt
S.

et Baronius, ut disi, cre- UcHMaximiMamilianum presbyterum, socium ttanusquidam

mentionem facit. eumdem Junii diem Castetianus Mamilianum semit Martyrotogio Vniversali. 2 Rursum ud xix ApriHs de S. Mamilinno
functo ,
ibique

sepulto,

VrbaniPapcs,

in
ille

in-

Vi-ium
colitur

Mamilianos

kujus Actis memoratum, erat presbyter; at, qui

et

eodfin '"- p<u

tu*

sit tn

Ajrtca.

xn Martii
ei

prc episcopo kabetur

coli-

agit

onnunttata, alque eliam.

ut vidttur,
Martii
1.

Rumcv

Cajetanus, ita seribens : Suante, TascisB urbe, Becunda inventio corporis S. Mamiliani episcopi Panhormitani, Sadem plane habet Ferrarius;

Panormitanus fuisse tpiscopus crtditur. Itaqut omnino txistimo, recentiores martyrologos agere de S. MamHfano episcopo, licei omitur,

imo

serini

episcopi

tituium,

sive

t<t

ftcerint,

quod

quemadmodum
prmtermissis

annotarunt
illum

Majores
tu

nostri

ad

diem.

Martyrologio

haberent cognitum, eht alta de causa. Mabtlluntus tom. i Analectorum pag. 566
satis

Sanetum non

edi-

46
Ai.aoii
j.

DE
Acta

S .MAMILIANO

EPISCOPO
siraiis

PANORMITANO
Archiepiscopi
licnit

tdidit
tll

Maximiiiani

s.

amo

995,

miiitiam detreetabat, Maxiroi,,. sed in Annotatis dictt : Martyroloinvenio in hujus nomen non liani

eodem die I Marquta Tebesim in Humidxa passx, quam sibi ut Chnstiano pur

reliquias,

me
,

diu COn
*

sitas,

conlrectare,

exosculari
gestienle.

incredibili

helitia

animo
,

be
qo83

crypta

ostenditur

quam
de

venenr Eadem in'^

ip sam

illani

Ur~

Banctorum
ftiit.

Marlyrum domicilium,
ilie

dein

g ud

Ruinartm

eadem

Acta

reeudit

Actts

pulcrnm
reliquiis

H&c

Uartyrum

sineeris

pag. 800,
et

ibique

emstmat,

Suanm,

inventis s! Mamii* ubi ipsum credidit obii$

se

Nothero; MamitoAfnnum vero subsHlutum esse pro Maximiliano Tillemontius tom. cano. Ejusdem sententim sunt ad xn uonument. in Masimiliano , Bailletus I et Castellanus in Martyrologio universali, Martii,

ipsummemorariad Adone

rnnt locus mortis postea accuratius a nobi*

?"

minahitur.
6 Porro

non contendit Cajetanus

Mamiliani corpus
alii/uot

Suana

, totum s servari, scd d e partih

Georgiut

ifl

innotatis ad Adonem, amboadeumet

wtf

habert
ubi

mox varia mcmorat. Primo ait Roma m ecclesia B. Marim Montis

inquit
;

cl\

dem

diem, imo

Sotlerius noster ab ea opinio-

ad aram pendet tabella, quam,

Verba
tabellm ita

trum

tdit

Observationibus ad Usuardum.

exscripsique.
altari

recitat

in u

Observatio illorum sane plausibilis

apparet,

potestque vera esse

primo intuitu deS.Maximiliano,

sunt corpora SS. Mamiliani episcopi

Astotii,

Golhn

dei

Proculi, ac

guem apud Notkerum et Adonem eodem die annuntiatum habemus; sednon spectat ad Mamilianwn, ob cuhum Romm annuntiatum. 4 Quod spectat ad oarias festix itates; dies xv Selariff Sancti
festiritatet.

Taat recitat

Antiphonam

has

istis
:

Martyribus
Isli

Man Orationem, de omni. ibidem inventam hoc

et

Nymphae

Virg. et

mo

do
re

Antipiiona.

sunt Sancti,

ptrmhris pro

natiili

hahctar. (jnod Siutrttts credatltr

minas

hominum

contempserunt

qui pro Dei amoSS. Martv,

cu dieobiisse.

x\i

Juniiprima Jnventio corporis

res in

regno cmlorum exsultant

pretiosa est

cum

angelis.

o
^

H celebratur,
xix
Aprilis.

utietsecunda inventio memoratur die

ittamen hmc ultima corporis inveni/n nuperrimo Martyquod impressum est anno

mors Sanclorum, qui aute Dominum, et ah invicem non sunt

v.
fii.

quam

assistum
separafi.
justi.

tio nnti

amplius memoralur

Laiamini

in

rologio Panormitano,
i7iS.
(jiiniii

El gloriamini

Domino omncs

et

exsultate

recti

corde.
sicut nos
,

Hinc
fatssc

colligo,

istam festivitatem aut

num-

Quassumus, omnipotens
giter

usitatam Panormi, aut deinde omis-

sanctorum

Deus, ut martyrum tuorum

Astotii,
et

jn-

Mamiliani
atque

sam. Atta novo hoc Martyrologio alia memoratur

episcopi,

Golbodei,

Proculi,

Dominica secunda Ociobris celebranr da, ob acceptum Panormi anno {658 caput, sisolemnitas,
rc

reliquias atiquas capitis,

istud
iia

Sancti

Martyrolocapitis
,

iitam
S.

habet

Panormi
civis,

translatio

Hamiliani

marlyris,

archiepiscopi

et

patroni

prineipalis

ejusdem nrbis,

guod

Alexan-

der
hio

vn,

Nymphaa virginis commemoratione lcelificas, ita semper supplicatione defendas. Per Dominum nostnnn etc. Deinde observat Cajetanus, non kaberi ibidem totumcorpus, sed solumcaput, quodmore majorum corpus fuerit vocalum. Ad confirmationem hmc testatur : Vidi ego, cum in (Jrbe versarer,
permixta ossa nonnulla, in vase ex vilro
condila,

ponlifes

Maximus,
imlulsit ;

Pelro Marlinez Ru-

artiiii'pisn|in

ut c

Itomana S. Ma-

cum
culi

inscriptione
et

SS.

martyrum
ex

Golbodei, ProMamiliani
in-

ri

Montis Cceli ecclesia Panorraum trans/erret, BDDO MDGLVUI, ad urhis pra-siilium et ornatom magmticenlissime pompa excepium est. in eodrm Martyrologio dum alim
ul'i
,

Eustotii, ac seorsim
,

sanctorum

ac Nympliae capita
clusa. 7
,

inaurato

ligno thecis

Hactenus Cajetanus.

festivitates,

mirum
\i\

natalit
alio

ni-

Septembris,

et

Inventio prima
,

Junii,

modo annuntiantur

ut

duo naesse

tales

videlicet;

quia auctor credidit,

in llemcrologio sacro ad Martincllas in Itoma sacra pag. de corpore S. Mamiliani in ecclesia tu

et

Pmzza

W Mam
S.
Italico

xn

Mur-

"

eguni
JJ

duos

ambos episcopos, imo etiam cives C Panormitanos; sed alterum martyrem alterum
confessorem. At illa opinio inferius refutabitur ideoque ip*a Martyrologii verba non recito B Quodspectat ad reliquias S. Mamiliani' ra

Siamiiianos,

Uontis Cmli servato; sed neuter

talan,
episcopi,

ei

attribuit a-

nedum

episcopi Panormitani. Imo

in

Pancirolus
de Thcsauris

utroque
S.

antiquior

Opere

absconditis Urbis

Romm

pag.

74$,

agens de ecclesia
Monticelli,
liani

Marim Montis Cmli,

ca haberi. corpus
aliquo

cutgo

asscrit in

S. Mamitransla-

quidtm episcopalis sub archtepiscopo Sentnsi,sedmodicissimaetpropede. sn "\/"" '" '"/""'"' rwam.pu olimparuit reyubl , ursu, Tusci Ponlificiamxl
civitas

'""'"'

Suana

martyris,
:

eo ex

ccemeterio

lum. Additque

De

mus,
die
"'

(juam

quod

tamen aliud non habeRomas martyrio coronatus si|

eo

\ii

Martii.

^joremsnexnventioneoctamuscaet
'<.
/

illa ecclesia

"""".

quam

potius insinuarent, servaft corpus S. Mamiliani martyris itt> corpus aut caput alicujus Mamiliajlj

Hmc

pag.
'"'""'

uo

" al '" m

oncm
:
.:"",'

"

tmbit

Anctore me
,,.,

episcopi Panormitani.

cum So

"" Suanensem
c

iiiiiiii,,,-,,,,,

oljironi

id^S
,

Prmterea in taudatis scriptoribus aaila fa mentio de aliis martyribus, <u(>rutn reliquias in eadem ccclesia servari testatur Cajctailta ecclesia

";;:;,

;:,':;""

nus. Attamen rera esse dicta Cajetani, tanidetitulo episcopi, dato in

"'

S. Mamiliano,

quam
"'""
fitit

dc solo capite ibidem serrato, clare ostenditur ex insvrumento postea facto, recitandoaM
9,

quando pars

itlius

capitis

Panornati

Suaneong

Bicnn,
enispnni
,i,;
i

uun
ll

transtatum. Itaque dicendum, tres allegaM ' ul tcriptores non tanta usos esse diligentia a<l<tl

attdte tode
gluu.o

func

meis ara patefacte

S
xi

J
,

on
;
!

omnium

meutu, ^mium,

ac

C rpuS

TJ T mambus m '^
no-

rendum spectmtia ad
est

S.

1* Mamilianum ejusqu*

hquiasvnprmdictaecclesia servatas, quantaM*

Cajctanus.
Hic vero de reliquiis quemej^ S. Mamiliani, scopum Panormitamm paulopost w' existimat,
dit

sacrosanctas

DIE DECIMA
dit sequentia
ali<* retiquia
:

QUINTA SEPTEMBRIS
reposita in

47
ona
\\
j
.

Enimvero
S.

S.

Mamiliani capnt RoMontis

Cali.
in

eodem
aliia

capiie seu imagine orgentea,

particoJis et
, :

rou
a

mae
c

est

in

eede
in
:

Mariae
Igilio,

altenun

riim duabns

in Igilio et
ft\ni

brachiis
Ilna

insula

atlerum

proxima
corporis

vero

partes

med iocres
et

uno fraurmento duas qnarum altera continel

anriculam,
Illuslris.
i>.

msulit

jnsula
ii)

Suans vero maxima

Igilinm
et
,

para

partem oculi,
tres particulas

alia

versus

el

alias

;ri li-

ejus

nomini dirala servatur. Qute hic meinsuhr.

alias

consignavit

dicto

et

Rev.

morantiir
vuiyo

/Egilium

et in

D.

archiepiscopo

de

ordine
et

ss.

n. Papaa, ut
venera-

Giglio dicta,

Ilua,

alias Elba, suni

supra,
tione et
ut

ibidem praBsenti,

maxima cnm
;

mari Etrusco non admodum longe a continente,

Catar ct invicem vicinm. Philippus Ferrarius in togo Sanctorum Xtalim ad v Septembris in innotatis ait : Ex monumentis ecclesia; Suancnsis (S.
Gfanuti

gratiarum actione recipienli

eidemque,

penes se praedictas sanctas reliquias retinere, ah Urbe extrahere seu transmittere, in quacum-

que
blico

ecclesia

oratorio
,

seu

pio

loco

tam pufaculta-

Mamilianum
in /Egilio

illum

in

insula

Dianio

defunctum,
cor-

quain

privato
et

eliam
valeat,
ei

publicaa

vaneralioni
ei

insnla
1
1

proxima sepultum, indeque

<i

exponere

possit

licentiam

pus,

htaiiiio

irhrlo

Pio

II

PonLifice

Ma-

tcm

in

Domino

concessil

impartitus

fuit.

ximo,
certa,

translatum apparel.

Nescio,
in

quam
ita
itt

illa sint

qu&

de

reliquiis servatis

Igilio et llua

H Deinde vero dicta imago argentea per dictum arlificem fait clausa ad prislinam formam,
sigiiloque
clavis
ita
..'i
,

Vt liqurt
ii

13

tit

(tonatio-

insulis tradant laudati scriptores,

t&us fidem penes ipsos

rei to-

dicti

III.

I).

V.

gerentis

super

dictis
,

pars capitis

qund

Roma

relinquendam putem, y Certius est, partem capitis, quod majori saftcnt exparteservabaturinecclesia S. Maria Montis vidimus num. 6, anno t65S transCivli,
ii
i

oclo
taliter,

in

locis

cera

Qispanica

sigillata

quod
r\

non

possil

amplius aperiri
sigillis,

oisi sita

laceratis
iu

devastatis dictis

et

repobo-

dicto
lu
et

conservatorio,

statira

clauso

sua

servabatur

latarn
dtt

esse
r ii

Panormum,

m summo
ut

magna cum l<rtthonore exceptam. Harum

ibique
est

hta clave.
exteriori,

quo quidera conservatorio a parte in iilius summilate sunl scripla ma

verba
BPISCOPI
alia

reliquiarum traditio TtomtB facta

bris

anni i657 ,
,

xwi Octoliquet ex Actis per notarium

die

gnis
S.

litteris

hacc

antiqua,
i:t

scilicet

Capot
part8

MAUIMAPU
interiori

HABTTBIS.
scilicel
:

In

tcriptis

'/'"''

Josephus

Vincenttus

Marascia i

vero
PITIS

verba,

iMns
MABT.

ca-

Opusculo de duobus Mamilianis pag, 53 recitatjioc modo : ln nomine Domini. Amen. Preesenti publico instrumento cunctis nbique pateat evidenler ol notum sit, quod anno a Nativilate D
,

S.

NvMeil.K

VIRGINIS

BT
.

QUGB

omnia

hic
el

pro

veritate

adnotavi

oon

solum

modo
ni
lui>

forma
meliori

praedictis,

alio
et

modo
petitum
,

etc,
foit

N.

Jesu Chrisli
septima

millesimo
Ind.

sexcenlesimo quinquadie

singulis

verum etiom omSuper quibus orania me eodem notario

pnedictis

gesimo seplimo,
in;i

undecima,
Ponlificatus
el

vero

deciin
diter-

publico

infrascriplo

ul

de

unum
\>v^w\
in el

vel
tra-

Oclobris,
Patris,

autem SS.

plura publicum seu

publica conficerem atque

el

eodem
vina
tio
,

Chrislo

D.

N.

D. Alexandri

derem
fuerit
,

iustrumentura
et

instrumenta
Aclura

opus
\>r.i--

providentia

Papaa septimi, anno ejusdem

el

requisitus
Eccl.
,

ero.

Roraaa
iii

illustrissimus

reverendissimus

D.

Marcus
,

dicta

Ven.

praesentibus

elc.

Rev,
andl-

Anioniiis
ei

Oddus
D.

episcopus

Hieropolitanns
vices

Em.

D.
tore
cai

Jo.
;

Francisco
el

de D.

Zarate
Pranciscu

sacrae

Rotaj

Rev.

Cardinalis

vicarii

gerens, mihi

lll.

Rev.

Diez de
,

Cabrera
consiliis

notario optime cognitus, asserens habuisse in raand;iiis

Lco

s.

ecclesise

Compostellanse
in

SS.

i>.

n
S.

Alexandro Papa Seplimo,

Mamiliani
,

ut

CalholicaB

Majestalis

supremo
;

s.

Officii
l

gene-

partem
R.

capitis
,

primi episcopi
in

Pa-

ralis inquisilionis tribunali

perillust.

<

admodum
ecclesiai
i.

nortnitaiii

>|ii<>.l

nin^ervalur
de

Vi-n.
,

ecclesia

RR.
Acata
gula

DD.

/Egidio

Martinez
;

Rubio
't

S,

Mariae

in
et
,

Uonticellis

Urbe

consignaret
Marti-

Terraconensis thesaurario

abbate
ad

Antonio
el

illustrissimo

reverendissimo
Albarozzinae
ad

Don Petro
,

Panormitano
vocatis,

testibus

prsedicta

sin-

nez

Rubio

dicec.

archiepiscopo
glo-

habitis

specialiter,

atque
a

rogatis.

Panormitano,
supradicti
sii

majorem omnipotenlis Dei

mandatis
el
,

M.
etc.

Antonius

episcopns

Hieropolil

\.

geren
Siraias

riain. etpraedicli S.

Mamiliani veneralionem, volens

parere
,

Sanctissimi
III.

acces-

curiae
carii

Antonius Franciscus Ego causarum Em. et Rev.

nolarius
.

Maria
I).

Cardinalis \i;

una cum dicto

.

Rev. domino archiepitestibus

,

de

praemissis
,

rogatus

praesens

acopo

meque
i>.

nolario

ac

infrascriptis

instrnmentnm

subscripsi

et

publicavi,

meoque

ad

praediclam
ii

Ven. ecclesiam

eoque perventus
ecclesiae
,

solito signo signavi, requiaitnsetc.

\nr;i\

economum
brevi

praediclaa

cni

signidcavit
10
a
i

praedictum Sanctissimi ordinem.

Oratione

Hactenus inslrur mentum traditionis religuiarum, prout edit apud Marasciam.

12

Factaque
jussil

ante

altare

ma-

Ex

l">c
et

aiitcm

liquet,
trea

duas capitis partes

alias

ttta

""""

tess

anno
chie

jus,

vatorium
in

per dictum economum aperiri consersitum a cornu euangelii reliquiarum

,

mediocres,

ejusdem

particulas

ar>>-

Panormwn
trarutata, noa

po Pa-

norimi

pnriete

in

loco

eminenli,

el

ab
in

eo

asportari
S. Ma,

chiepiscopo Panormitano fuis dentur parti s ilto,

.

Von
ut

totum caput
vel

tmento col*

supra diclum allare majus argenteum

miliani
,

dicti

ligitur,

tantw molis
.

fuisse,
i"

omnes simul
re possint

prout
clave

asporlatum

fuit

continenti
,

..

parti

tan.hin,

\tla

aperiendo
ctis

dictum

conservalorium
per
arliflcem

et

fra-

men
acsi

nonnullis clavis

ferreis,

quibus dictum caput

ad

nrgcnteum
.

claudebatur,

Hunc

de iis Ua loquuntur scriptores Panormitani, totum <><< < fuisst translatum ad urbem suam. Verba nuperrimi Martgrologii jam dedi num. 4,
< l

iniii

ibi

vocatum.
'

In

genteo mullum
forU
pra

antiquo ab
sco
videlicet

quo quidem capite aruna parte sunl incisa

epo,
ab
alia

ubi dicitur Translatio

capitis

Eodem modo
l

in

4nPa

notatis adistud Martyrologium de iilaagitur trans

latione, acsi eaput integrum accepisst
ecclesia

hac
parte

praecisa
aliae

Mahiuano
:

litters,
fuil

A.

D. bcccclvi. Et

postquam
el

ab eodem

[lluslriss.

D. V. gerente,
;

veneratum idem Illustris. I>. V. gerens, ponens manum suam dexleram intus capul argenleum, extraxit craninm
aliis

supradiclis

praedictum

caput

normitane, iiludque Panormum dicitur delatum die vi Octobris anni {658. Antoninus Hongito riusin Vita S. Marailiani martyris eumdem translationi

assignai

diem,

ac

i<<>

minus

liberaliter

capul translatum scribit. Mitto alios,

gui

capitis

praedicti

s.

Mamiliani
:

divisi in

pluribus partibus

cum parte quarum magna

capitis

modo

de reliquiis capitis S.

Uamiliani

Panormum

para

fuit

delatis locuti sunt,

Neque debent hanc obsertalio-

nem

48
A.rroRB
j.S.

DE
rcritatis

S.

MAMILIANO EPISCOPO PANORMITANO

PanormUam. cum
quis postea
attribuat,
ut

nemmeammgre
amor
ita

ferre eruditi

illam extorqucat, ne

Panomitanis caput S. Mamiliani neget majorem ejuspartem mansisse

Marat- Montis
perti
Civli-

iusula fuissent translatm : quod indicium est r satis cognitm. Ccterum de hisce S. Mamilia^ reliquiis nullam apud scriptores Siculos

non

in ecclesiaS.

nem
dem

Etcnnn nimis frequcnter ex-

Attamen ex iis, qum de gestis Ughellus ex traditione memorat, colligi potest

reperi.
esse

men?

n^
.

sumus ejusmodi exaggerationes, qum aliquir buseiiam antiquioribuspiacuerunt, non modo multucontentionibusetcontrorersiisoccasionemdare,
illis

cum

ffec rcfcrt,

cujus reUquim servantur Suan quodutroque loco corpus esse

eo,

eum.

dicat Hr

nam corpus esse potestduobus locis, conimirumstZ

SU,

sed ex
errores,

innumeras quoque

falsitates oriri
et

ct

quo parsvalde notabilis corpus vocari

solt

quos amor palrim parere solet

hisce satis.

fovere.

Verum
13

<lc

atiapartieui-

ljani

porro aliquas etiam retiquiarum S. Mamiparticulas assignat Marascia pag. 10, doeas suos

""!'

i'"-

cetque,

tempore fuisse apud Sahatorem

ecclesia
S.

normum

<kla-

Oddum, atque anno 1609 ex

Marhc

II.

De S. Mamiliano agunt Acta

satis probatae,
:

varia

fldei

Uontis Cesli acceptas a Sebastiano Ugolino, Sicu-

non

ex

quibus varia

h sacrm
nr

dan-

theologim doctore. Boc attestantur Littearchiepi-

turdeSancto

Eminentissimi Cardinalis Arigonii,

cx his de aetate, S. Mamiliani

dignitate

scopi
recitat.

Beneventani,

anno 1609 datm

quas

ibi

gestisque et obitu
liora invcstigantur.

probabi-

Non

txplicant

laudatm Litterm,

quales

sinl illm s. Mamiliani particulm.

vator Oddus
in

Yerum ipse Salapud Marasciam ibidem testatur theca sua haberi quatuor particulas, videticet
ossis

particulam costm, alleram

D
ossis spongiosi genu, ac

brachii,

tertiam
II

tandemparticulam cranii. Facile crediderim, omnes istas particulas thecm fuisse inclusas. Vlcumque tamen dubito, utrum omnes sint S. Mamiliani, an variorum Sanctorum.
Certc in laudatis Cardinalis Ariyonii litteris dicitur Ugolinus variorum

ctarius

Cajetanus,

ut

ostcnderet,
,

Sanctam

ne,

repcriri Siculam Nympham nomiab alia ejusdem nominis Sancta distinctam, anno i6IO typis Panormitanis in lucem dedii
S,

aliquam

Sanctorum

Romm

reli-

Acta

Nijriijilnv

rinjinis

et

martyris in narm
ictis va-

quias
S.

accepisse,

imer ceteras

uuwm

ab ecclesia
S.

codirihus Mss. rcpcrtn.

In hiscc antcin

Mariae

de
V.
et

Monticellis

habuisse

parliculas
el

ria re/eruntur de S. Mamiliano,

qnm solum

com-

Nymphae

M., S. Mamitfani episcopj

mar-

pendio huc transferam, quia Acta

sunt
fabulosa.
asscritur episcopus

illa apertissim

lyris. n.i.n-c contingere potest, ut Ugolinus quatuor diversorum Sanclorum reliquias uni thecm

Sane non admodum verisimile est, quatuor diversas wniusSancti particulas eidem fuisse datas prmsertim cum ; solum Sancli caput fn dicta ecclesia
fieri solet.

includendas curaveril, ut

Primo in istis S. Panormitanus, ac

S.

Mamilianus
dicitur ad

fidem convertisse instruxisseque

reliani

fuisse cidea-

aliorum potius Sancto'.'""' ""' babendm. non magni momenti $t Uladubitatw, sive credamus. omnes quatuor par-

'"'-,

><<>

ut alim particulm

pmfecti filiam : traditur. Vbiconversio Nymphm innotuit Aureliano prmfecto, hic Mamilianum comprehendi jussit, et ad se adduci. Adductum vero interrogat, minisque frustra tentatum tormentis quoque a fide amovere nequit. Deinde et filiam Nympham mque constantcm in fide repcrit, ac in carcerem conjicit.
,

Nympham, quod Panormi factum

u-

ticulas
est

esse

S.

Mamiliani, siveillam solam,

crann. Putem
,v/ "'"'" s
'

qum

alias

quasdam ejusdem San-

'"

Suanm Certe tnter rcliquias ecclesim domus proffssm Societatis Tesu notantur reliquim s Mamiuani arctoepiscopi Panormilani. 11 U>"d tijhcllum in Ualiasacra

r "'""-"" e, acceptasverisimiliter

Postea in ras olei ferventis injecti, indeque illmsi exiisse dicuntur; mox etiam fame nequidquam
cruciati carcere, donec angelus ipsis appareret. Kujus autcm angeli jussu et ductu e carcere egresad rnarc pervenferunt, ubi si, navis eos excepit

latumfume diMur ncuh

:z
,'

sexta

~
Mcra
'

tm

Komam
rent.

'
lrlll
,

'

vss.
,

x, ncitaiwrout ins ,,,,, ? Anno

Petri

vehendos, ut limina Apostolorum visitaAttamen ubi pervenerant ad montem Gilium (tnsula Igilium hac voce significatur, Italis Giut recte
ibi

"""

glio,

Vendemn,

[!

m
.

i""'''

I'.

*
""

r archienisco
,

lueruii!
_

Mamilian
fofanti
sa

exponunt ipsi Panormitani) mamanere Sancti ut vitam ducerent

,

Aurelii

; Matthai,
d lb
'l<>

:'

m 8rl

"\

inaraParvuloram. PosleaA.D Se '! te is

reverendissimo Pisano iranii
,

^
il.

Rastici

\,
D

anachoreticam in
16

illa insula.
!

Wo

; D

Jl,

rant,

Postquam aliquo tempore in illa insulafui* die noctuque Domino servienles; et cum
nppnruit
cis
:

archiepiscopo

UM'

salutaribus studiis jugiier iniuvremii,

pAtr-

--.

vin;,',,

'"';;"'
!

*-

dicens Parati estote Dominus jubet ex hac luce migrare, ut sit requies laboribus vestris:
:

angelus,

Accepto autem hoc nuntio, petierunt, ut prius

ttceret

sibi

Romam adlimina sanctorwm

Pharum Romani
illa.

Apostoloru^

adtre

atque idipsisconcessum fuit. Itaque naviportus, et peribi

gantes venerunt ad
sto, ubi

hm memorantur

Mamiliani

manserunt
geio,
uf

nocte

Postridie,

monente an-

nrriint

ad

locum

siium jnxta

Buanam

3J

*i

nomeS

CUI
est.
,-,^
'
' '

Mons

Christi

" '" crypta erant Proculus et Eustolius, disci}><<(> s Mamiliani. tflis vero ibidem inventis, Aynpha et Golhodeo, aui omnihus Panormi et

cW

Vla

plura. Deinde

^'""" tamenTi' Ual Vtur''""

1

'

2 H">icti
ur
tot

tts

m f
iS

^'mc

acsiexlgiUo

dicitur, perrexit Romam. Inde ndiit ad cryptam, ibique non diu post acsepultus dicitur. omnia vestiun-

Umc

Ajmentw p i me

incptis t

improbahiUbut,
ut

DIE DECIMA
ut Acta illa

QUINTA SEPTEMBRIS.
membranaceo
Mallhsei
risis,

49
codice

nitllnm fidem mereantur. Lattius id

die
<lc

manuscripto
in

monasterii

S.

AlCTORB
J. s.

ottcndi
<{<>

poterit,
erit

\ aut s.
<lc

agendum

xu Sovembrit, quanNympha, cujus nomine

ns mcitlcm sttnm
ilrriu-

quo

Marailiani

COrpora

comlita
,

sunt,

Mamiliannm
Rusticura
,

Sociorumqne Gobuldeum,
el

ntsi</i,itinliir.

Intcnm

Lustrum
socios
pSB
a

Venderaium,

Infantem,
I.eonis
,

Tkomas de ingclo, Messanensis Ordinis Pradicatorum in innalibus H%storico-criticis ecriini

clesiCB Siculee

Genserico Vandalorum

rege

i'a-

temporibus, post Valenliniani neccm

in

serille
,

S.

Mamx-

liano diversa
rttata tn ActiS. Senxii,

ad seculum iv -' Mamiliano multum dirrrsa narrantur iii Actis S. Senxii, apud nos datis ad xxv Uaii, </ non quidcm prorsus authentica aut fis"

vitulem

Roma Carlhaginem
fiitifslaiii

avectos,
urhi
,

cum

17 De

S.

Roma

potitns,

lia.lrm

iiiitssi-srt

cumulatis
praesules,
ii^.nii

expilatisque

ejus

opibus

innuraeroa

tln

mdubitata
Mamilianus
n

sunt,
S.

<it

certe

minus npcrle jahuI

losa,

quam Acta

Nymphm.

laudatis

Actis

(leye

virosque dignitate tum spcctabiles, Eudoxiam augustam duosque ejus filios fllias] anno cdu abduxisse. Bos porro
,

S.

vocatur

presbyter, dicitur
qu\

cum

saiu-tissimos

viros,

divino instincln
nactos
,

alllalos, Africae
,

na-

a/iis in

Africam deportatus a

Wandalis tcmpore
ante

visque

occasionem
,

quae vela

ad

ora
in
,

Genscrici
sriiiii
\

andalorum

regis,

medium

appuleral

in

Sardiniam

fecisse

atque

subegit provincias A/riciv,

<><

Romanis ante
nrbe Homana.

Cailarilanam

urbem
posl

applicnisse
ijisis

narratur,

ubi

tubditas, Italiamque deinde

Siciliam incursio-

cum
se

paulo

ingonlcm
secretiore

famam

illusltalii
se-

nibus multis

ajflixit,

capta rttam

miraCUliS

virtUS
,

peperissct, nl

Iraraaua' -Imia-

Generico ductis, \cla num. I generatim loquuntur, adduntque h&c nominatitnadpropositum nostrum:

De

captivis multis, ex

Ualia

>

[fricam

<i

subducerenl
Arotusatn,

qnodam
Jovis,

recessn
ul

abs-

condissent,

dum

porrigeret

occasio,

insu-

lam
20
cet,

sou

Monlis

viciniorem

Inter quos viri

zius
et

religiosissimi

Doraini servi,

Sen-

peterent.

Mamilianus presbyteri

cum
el

tribus

monadepor-

Verum

nautsa

barbari,
<!

Mamilianum
Aurelium
nullum
,

scili-

memoratur ab
Actis

cnis,
tati

Convuldo
sunt
in

[stochio,

[nfante,

Africam

nim

propriis

rebus.

Mox

cum
pedis
berbis

Lnstrum, Vendeminm inclusum Turraium

, ,

in

lo-

qnondam, nunc
qno
exposucrunl
ipsis

tghello ex Piumis.

UI-

itum. % dicuntur pie

Dominum

orasse, ut capti-

turaium

appellatum
radicibus

in
,

humani E
adi
i

mtate
verbis
in se,

illa
:

liberarentur,

Nuius

Dei,

Uberatioque refertur fiis qui non despicii sperantes

a

vestigium
sc
vitae

apparebal
.

quas

aves aOerebant,

nec amovel

misericordiam suam
eis
,

se

dili-

jejunsa

supplicium

sustentarent.
,

gentibus,
in

praeparavil

naviculam
Davil

ubi

pariter

post diebus

nave excepti
Christi

ad

Paucis vero Montis Jovis insu-

untiiu

convenerunt
est,

el

ventus

metabolan
:

lam,
loco

quam
vitam

vocarunt,

appulere.

Quo

in

rius

(id

aptus
)

a<l
el

trajiciendum
aequora

Gre&co
ciliusque

eremiticam asperrimamque

agere

cce.

[t-z-zxzzXr,

trajeciio
in

sternit

perunt.
qui

Mamilianus
verticem

draconem
insederat,
ibique
late

immanissimum
extinxit,

venernnt
iuris,
el

porttini

Sardinia\, qui

appeltatur Ca-

montis
virtute

divinaasdi

Plumbinos.
'II'

que
optime excepti dicunnollent,
:

praafocavit,

tuguriolum

18 Eic autem Sancti

Qcavit,
sti

Circumferebat
:

jam
in

Servorum Cbripersecutio
:

apud nos
.'..

atl

tur.Cum

tiimcii

iln

mancrc

primovecti
a<l

fama
:

cumque

'lira

Christianos

Maii

editii

asseruntur atfTurarium insulam

deinde <cro

saivirel
ille

atiis

moda

insulam tunc Montem Jovis, nunc Monlem Clirish ifniiittt, nlii mortuus est s. Mamitianus Attamrn iiuii n isltl tist, lil. st'il tlt lltta nmi Intn/r <l,si

ac
cii

Mamilianus inde cum sociis discessere Sardiniam quodam monte, abscissis undique pendentibns rupibus cincto, se recepit; soad insulam [giniam
vila
,

vero

se

contulere

ubi du-

stta,
ci

</n<c

antiquis

Egiliura

(nunc oulgo

Giglio,

cta

sanctissima

ab

omni humanae consuetusegregata,

ra

Lilium ) sepulturm dicitur traditus. Ibi quoque tresmonachi Ct Socii mnnsissc et mnrteiii n/m ritn commutasse narraaitur. Solum Sc xium ad con tinentem Ualiee post mortem aliorum trajecisse, ifii</uc Blerm iu Tuscia obiisse, habent icta. Morascia pag. M recitai icta cum hisce fere consentientia,
se

dinis

commercio
\i

ac

labe

cffilum

evolarunt.

Mamilianus
pravidisset
sacra
,

cum imminentem mora

tem

divinitus
,

Deo

suis

precibus
,

promeruil

ui

Rorase

loca

perlustrarel

di-

vinoque

Numine

instinctus

raare

conscendit, ad

[giniam insulam

appulit, ubi merilis onustus, cor-

sed paulo conlractiora

a

quss testatur

accepisse
iir

Ludovico Jacobillo, auctore Ope-

porissolutus rinculis,ad snperos, laborum prcemia decerpturus, emigravit \i\ Octobris, anno Christi
circiter

ns

Sanctis
tfs.

Vmbrim

hunc vero eahabuisseex

in
<>l>

cdlx
est.

juxta sociorum

corpora

sepulturae

Lectionario

ecclesia Spoletanm
notabilitcr di/ferunt

duobus talctis

mandatus

Hactenus Vghellusex monumentis

ita

mcn

illa

icta

no-

Pisanis, quse

>

cariis

cum Uomanis

et

Sa-

stris;

nam primo Mamilianum faciunt episcopum Panormitanum ; secundo Senxium deducunt Spoletum
,

lernilanis consonant, ut etiatn aliqua

munia
husiititii

<>

Actis

S.

kabeantcom Vympha, ac demum inqui

recedant,
,

ibique

<><">

obiisxe asserunt.

UUimum
sit.

hoc

ab omnibus
quis
<"<('>

istis

nttti

esse verisimilt
\faii

jam
I

ostendit Henschenius !

21

Si

ijuit-sircril

qmvitnm
et

c.r

ntc-

l.audatii

Acta

xw
]>ns

cr ipsis

ictis

nde oero factum

ut in

moratis
illis

Actis oideanlur meliora,

Jacobillx

manuscripto Marailianus vocetur episcoPanormensis fateor me ignorare. i/ eo ti,

vidcantur fideisatis certm ;

ictis

an ulla ex non dubitabo re-

diu pout mor!,

iii

Stincti

toriptasi

spondere, omnia variis fabulU vidcri inquinata,

tii

muUtii fabulo8(1.

tulo 19

i">i>
///

insignitur > aliis Kss.

alto

passim

elogio
ei

pnruw
so ctus idevi.ut
videtur. San-

rasciapag.
co,

34,

Spoletano, cnjns auclor

<}n<>ii

recitat

>Va-

ittitlits

seculis />st

Sanctorum contigit, quando illa mortem Sanctorum ipsorum ex

\l-

est

/.

Seraphinus

popularibus traditionibus fnere conscripta.

liittt

Seraphinius, Mamilianus vocatur episcopus rine lo-

porro

videtur

dubium,

</>

omnia Acta

prout rtitint /ii nt cltit/tii S. Senxii presbyteri ad x\\ Mati apud Ferrarium; quamvts et hic Spoletaim taudet monumenta Mss. t </hr/hts i>nlni sa-

memorata fuerint conscripta seculis aiiquotpost mortemS. Mamiliani, postquam corpus iprius tx
insula,
>

</

fuerat sepultus,
ufi ct

ad varia
nt

Italis}

<'" tom. 3 col. 436 refert \n<n" S. Marailiani ncr c|iiscopum mriit. nrr ,f/, Scnzium inhlil sn-

loCO fuit transtatum,

mrpnra illontm Sanritm

ctnm, ittamen
rtin

rerum

scrics,

licet

satis diversa
al>
r<>

Ctomm, qui CUm eo aut /i</st dem sepulturam crant nacti.

tjtiti

tnsula rn

vidctur cvincere,

eumdem quoque
Legilur,
inquit,

,,-<,>-

S.

Vtmirum Acta aliSenxit concinnata sunt Bleres, postquameo

Sanctum,

pervelusto

transiatm sunt illiusSancti reliquia ;alia veroSpo10

te-

Septembris Tomus V.

5o
\i
j
-

DE
guando
S.
t>i

MAMILIANO EPISCOPO PANORMITANO,

:

roRl
3

lcti,

istuc luerant transportatm

Ac.ia S.

rcm

VympAa
Acta
f (, 0W(

Ptsts vero /orfaiM flom conscripta; o morfo wi raw, fftrt Marailiani

,

w
hic

,irfis

ottorwn jam mmoratis

quanpry

inckoata per ipsum inMonte Ckristi vit a mon stica satis conformis est relatis de ipsoin

exstitisse- //ffc Ughethts, cujus opinio de COtL. ditoper S. Mamilianum monastcrio, aut c mt !T

mas

Senzn partes agit. Attamen in Actis S. cum Mamiliano; NymSanctus maxime celebratur
rero pracipue
hi

Verum Ughellus forlo corrigendus in antiqnoii^. insulm nomvne : neque cnim Ula videtur esse ,!?
la,

pha

Actis suis.

Vt

paucuefo

cam. quo sentio;

ndentur
celebrassc,

tinguti eot

matcime Sanctos

qum olim Artemisia dictaest; scd id Grar nomen fuisse videtur Dinnii insulm, nunc ri
Gianuli diotm,
ut

,',',',

''

quorum

reliquias acceperant,

colligitur ex Cluverio /,//!

qum apud suos Simodo Actailr omnium maximc la omnia inmcem conferamus; Nymphm, in quib fabulosa videbuntur Acta $.
eaquesinguli ridentur narrasse, dt Sanctis illis tradi audiebant.

pag*504.Credit ilk verisimUlim, Antiqum ex situ, Oglasam fuisse ab antiquis dictam, n ua nunc Mons Chrisli dicitur, jacctque p.aulo magu
Italim

versus Corsicam.
2\

paucissimarepertrepossumsanojudicioconformia. Pisanaquoque Mamiliani, ** Lateranensia ac Sp*

fictitiis letanaS. Senxii, non videntur immunia a tamen habmt minusque omamentis; pauciora

De

celebritate
col.

autem monasterii UUUS

437 subjungit

,-,

Monte Ckristi,
Ca?terum
\;r-aia
viri

cum
in

insulse

sequentia-hl Monlis Christi fama late perl ^i

lempeslate Chrisliani, ac quae a viris sanctissimia
ul
Mp"

csset,

piures ea

aperta figmenta.
22
CutlJ'
<te

religiosi

ea loca,
,

PorrOt

si

quis

ulterius

qumrat,

qumnam

consecrala

fuerant

confluxcrunl

monasle-

saltem in
bilia.

dictis

Actis videantur
satis

getlit S.

Hespondeo3

utcumque probaprobabile videri, S. Ma-

rium
tolius

inihi

assurgeret,

conditum ad eoque plures

Corsicsa

summam
nohiiiiale

celebritatem
spectatissiml

VamiKani,

milianum cum

aliis

multis capiivum a
wi

Wandaconstet,

Sardiniaa ac

homines concurrerenl

hs

fuisse

abduclum

ifricam,

cum

multos ex lialia et a Genserico.Secundo improbjibilis nonest fugaex

Africa
,

Sicilia eo seculo v avectos esse

muneribosque amplissimis sacras illas ae*des exornareni. Inier casteros eximia fuit Berlingerii ivgis

Corsicae liberalitas,

qua ccenobium
istud

auxit, ejuscontulere.

qualis in
existimo,
in

ictis

asseritur,

Attamen

cer-

que exemplo plures cerlalim suas opes

Addit,

itnu inni

cum

forte pretio

redempti re-

dierint

patriam. Certe Victor Vitensis in Jli-

storia persecutionis Vandalicm cap.

Inum.9, ubi
multos-

narraverat, captam a Genserico

Homam

mire floruisse sub D. Bcnedicii Regula; sed Honorii III lemporibaa ejusque aucloritale Camaldulensibus fuisse aggregatum ; n/unc vero desertum esse. Dv <lonatione

monasterium

queinde
ritate
S.

captivos Cartkaginem traductos,

deckaista
ei

Beringherii
i

Corsicm regis iterum meminil

ibique
asserit,

Veogratias

episcopi
vir

Carthaginensis

tom.

col.

1394,

eam

esse

subjungit. Slalim
here,

sategil

Deoplenus

carus

universa ministerii vasa aurea vel argentea distrael

ctam anno 900, testemque adfuisse Lunergium, Marianensem in Corsica episcopum. Loco auiem
anteallegatoex monumentis hujusmonasterii, gua

libertatem

de

servitute

barbarica tibe-

raiv (/<.
S.

hitvnit save ex Itheratis

sociis.

Mamilianus cum

hocmodo esse Prmterea, cum Wanrelegarint, ex kisce

supersunt
Gelasii

apud Camaldulenses recitat Papm //, datasanno ltiB,Kalend.

,

Litterat

Octobr,,

dali

multos episcopos exsilio

etiam potuii

me Sanctus.

Tertioprobabileomnino

qum beaU
Corsica

est, S. Mamilianum deindemtam duxisse eremiticam ""i monasticam, vn aliqua insula maris Tyrrheni siveEtrusci, uthabent Acta, aliquosqueibidem juisse ipsius socios, ac post ipsum alios

confirmantur omnia, Monte Chrisli monaslerium possidebat, multaque nominatim enumerantur in

Mamiliani
in
.

quibus

Henrico

abbati

vel

Sardinia,
:

in

Plumbino

vel

Elba,

muttoplures
23
<

wi

eadem insula
porro fuerit
<,
i

vixisse

monackos.
utcum

Qumnam
corpora
ei

atque mter alia nominatureelesia s Mamiliani de Simassi in Sardinia. llm satis ostendunt celebriiatcm cultus S. Mamiliani,
qui cum celeberrimo ipsius mqnasterio deindevideiur decidisse. Augustmus Florentinus in Historia Camaldulensi lib. 2 cap. 29 agit de monastein Monte Christi, enumeratque plurima monasteria eidem olim subjecta, interqus '" quatuor diversa reperio S.Mamiliani nominc
insignita.
rio S. Miimiliani
^

ohm

Il\a dicta

illa

insula,

mona

que colligimus
r", translata

ghello

jam

laudato, qui asse-

Uonte Chrisii

S. Mamiliani

insula

cui

et aliorum Pisas fuisse Mons Chrisli nomen est.

:

Deinde vero de
la,

illa sicdisserit

Baec vero insud

a-

olim
'"

Ariemisia
<' ;l

dicta,

5terio

PriSCis
traxit.

celeberrimo lemporihus excilato,

ln
,

Monlis

ChrisU
al.
.

imiiMn

mari
*

OHginem
ai credit

Tyrrheno jacet
et

vero monasterii fatetur

se

non

[gilio

non longe ab [ginio'

invenisse\
:

Planosa

,.',,,.

Qigiio
i

ilva insulis
praedita

abanno humange

salutis ccccvn
fuis-

'

l\m Planari

q* qnWem nuUo
abruptis undique

mulUs
sc.

portu
ei

commodo

egregiis

donationibus

honestaium

sed

pe

excurritque

in

mare.

tnculta

lantummodo
eims <?

mlibus scopulis horret hodie est damis'

ex

lloccijo sane probatuni

testibus assertotm,

videre mallem, quam

sit verisimile.

smtc
25

cum non
S

sylvestribus subjecta,
pirata

De

loco,

ubi

quo

obiit

Mamilianus, Acta
icta,
>/""-

l<***
' '

fc-ia

Enobarbus

eam

cultoribus

hvth ^' raaritimis Tuscia, Roraanaque Camnan parubus inusla vastitate, innnmeros Christia ws misera servituU mancipavit
:

orbavit

non tonsentiunt. Data apud nos $. Senzii Miet SpoUtana habeni, defunctum essein
(

':,

tum

iliius

insu-

l;r

Cffinobn

monachos
ea
i

ac

colonos

abdux.i. iu

nsu ia

jus (t!)timn

, M, iai i, phimlim[

iiw.

quamquam

Camaldulensis

Ordo

illud

sibi

***&
"""-.
"'

hnsti,sepuUum tamen in Igilio ihsula non /"' <ie dissita, et Etrusco littori maais vicina. mag\ AtVghellus ex Actis Pisanis in ipsa insula Igv o aut Iginio defunctum narrat,'ibique sepultim lr ""^"i<<><dutvm in continenlem VghellM "" loquitur Cum vero immmera Deus eurnm
:

.-

"h
' , t

^Perint. Ad
1

ZJZlto
vfsnn

opera
1,11,1

vesligia

pervetusu
"' "

T
.;.,

Wo
u,l

monasterii

(seu patrocinio) miracuia explicuissel sacra corpora ad Centumcellas (portum

satis

'-

di-

wtotOB monasternm

ahl
;

...

.^w[MM.
1 1 :

notum, hodie wlgo Civfc * vecchia dtctum) Cbristi fideies summo bonoa wtero. tnde
Paschale

"""* Pontificim

1,Ms
anni lI

II

."wi. pompa
"

PonUflce

sedentft.

ullata,
ecclesia

Petro archiepiscto

.: :::: ;;:;:"::,;:

"l *c

******

honoriOce
S.

condilfl

Ughellus de corponbus

Maiuiliani,
aito-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A aliorumque Sanctorwn
,

5i
{

e.r

igilio

primum Cn<Vec sane quid-

tumceltas, inde Pisas translaHs.

hisee reperio, quod a verisvMlitudine Attamen uon eredidero, onmia Sanctorum illorum ossa, et prsesertim s. Mamiliani <ir quo
in

quam

abeat.

quidem est autprobabile t alia prmtermUtam f/ene multa S Mamilianum eUftl s. Vympha m eadem eryptta vitam simuJ duxisse monastiram, mortUOque Mamiliaiio, \ ympham ibieerisimite
I

ai-ctobi

Js

dem mansisse eum

advertat,

tribus ipsius discipulis. s, quis

ei animum ad hmc sedulo credere poterit, pueltam San-

toloagimus, Pisas fuisse transportata. Magis tane eredo, in tressaUempartesossa, illius Sanctifuisse
divisa,

sano valeat judieio,

numquam

ram Suanensihus
caput

atque exillisunam Pisanis cessisse , atteesse concessam, ar totWn fcre

essedelatum, CerU nullam invenio

etam id
ut id

fecissc, aut

faceret.
erit

Homam

postmodum
ni.

sanctum Episcopum permisisse, Verum quia de S. ffympha agendum, examinari tunc pote,

necessitatem credendi, aiterius Mamiiiani reliquias tervari Pisis, alteriusque Suana et Romeb,

Vympha oideatur
S.

ex
:

Sieilia aut

ex

Afnca cum
u-ijiic esl

Mamiliano fugisse
tpectat
vixisse

neqw

n<<< nl

incredibile.

28
rin
.

Quod

vrni

ad riircrsitatcm Sociodicitur S.

t/uod ipHut

quibuscum

Mamilianua

opinienipo'"'*

III.

Utrum necesse

videatur, duos admit-

ondeo, plures ei fuissesocios u< tnta monastica, ut rrrtr phirrs SJUSdem tustituli timtatorrs.

r*p*$n*t

tcrc

Marailianos diversos
:

ex Actis

modo

laudatis

et

an

salis constet

de dignitale

S. Mamiliani.

Hisanecum aliqua diversitate in diversis Actu memorantur, quia scriptores Actorum eos maxime memorarunt quorum acceperant reliquias. Ilmr lUrrtnn rl S/in/rfiiii /inl' GetSrU tr/r/.ni
.

runi

reiiquias.

Senxium <</ Sentium eujus habeni Pisam addiderunt reliquis Lustrura Vendemium Aurelium et Rusticum quia hoS
.

J
Marast duos Matnittanos statticntis, prt

am laudam Opusculum
Marasciek

Itaticum Josephi
Mamilianis
,

Vin-

ri

corpora Pisas sunt delata.

<
s<>/is

Proculus memort

eentii

de

duobus

archie-

ratur
sinit
t/ri

[ctis

Vymphm;

forte

eum

piscopis et civibus Panormitanis

quod sane mal-

S. Miirailiano

nuunfuam
est

m
iis

insula solitarie vixit,

fHtatur

lem silentio prmterire, quam discutere, si id mihi pro instituto Operis nostri liceret. Verum qu&stio de uno aut duohus ejusdem nominis Sanctis tam arctr cum instituto Operis de Sanctis connexa ut necesse nobis sit eam examinare. Foest ciam tamen id tanto brcvius, quanto minus ne,

s< Aut ibl memoratus solum rst. quiejus reliquias acceperunt. Jam uero, si <<> sideremus, in omnibus omnino ictis wnum ,/-

dictum

dt

S.

Vympha

fuit

monaehus, ab

/uiK/i

socium Marailiano, qu\ idem prorsus /lieei

quceidctur,
scriptum
sit

nomen modo pautulum diverso

Actis diversis;
ci

cessana uidetur tonga disputatio. liarascia pag. 40 argumenta sua proponere incipit koc ordine. Primo, inquit, diversitas temporis duos insinuat Mamiliauos, quorum alter vixit sub Constantino

in
<

alterum

</>>

Vymphm, qui eadem <tr eausa non tndetur dicersus a memorato u< aliis
i/r reperiri
ictis

S.

ictis

socii facilius
1 1
\riis
s.

nobis

persuadebunt

non
<

Uagno cum
anitutn

Vympha;
est

alter vero seculo v eirca

wi

alium
</!
ictis s

Vymphm Mamilianum laudan,

omnibus. Primus
itlorum
i.

155 missus

exsilium.

Respondeo

reliquu

Acta

S.

Nymphm

tot fabulis

plenaesse, ut plane

Vympka Goboldeus

scribitur, in

quo

inepta sint ad aliquid ceni statuendum de tempore, Mamiliaiius. Privtrrra i illis floruit S.

Senxii

Aetis,

proui edita iunt a Cajetano

et

secundo loeo

Convutdius, n rursum Gobuldeus apud Ughellum ex ictis Pisanis, n< quibus, n vera esset Marascim sententia, de alio ageretur Mamiliano,

a Marasda , tempus non exprimitur. i aliis, qum primo loco edidii Warascia ex codice Vati eano, quesque aliis longe ctiam meptiora st,
tempus ita indicatur, ut ct paois Ecclesia) per Constantinum redditm, etdanmatmhmresis irianm meptissi ut suspicio oriatur, ita fiat mentio, mum ittum scriptorem respexisse ad initium Actorum $. Senxii apud nos adxx\ Haii, ubietiwn
mentio de Constantino, de Constantio et dc nata kmresi [riana, t itatim perveniatur ad Genfii

quam
:

ictis

S.

Symphm,

ita

ut

uter

comitcm Goboldeum rl Gobuldeum quod tanto minus est eerisimile guanto rarius est istud nomen. 1 autem lector intelligat, quam parvi facienda sil modica nominis mutatio, <</<> >//< Sanctus apud Cajetanum ex
que
tiabrrr

dchutssct

tistirm

\ctis ilu\h\n\nissrrittitiir,

llterS. Mannliani

disciputusin
in

iclisS.

rVymphm

Eustotius scribitur,

/ Salernitanis

S Senxii Eustochius vel Vistocbias,

Homanis

IstochiQs.

sericum

Wandalorum regem. Verum quocumque respexerit biographut ille S. Vymphm,

irianum
totum
istntl

cctur

euatilem

Quis hic rursum non tuspi ejusdem Mamiliain disdpttlum ?

initium tam stolidum

est,

ut mirer,

non

eruhuisse

Marasciam

ineptissimi

hominis
desu
-

Quare Socii, qui in oariis ictis varie attribun tur s. Mamiiiano, adeo non fuvant causam i/arusciiV, i ipsius srutrntiiv multuin potVUS rcnsimilitudinis detraftant.
211

verhaproferre, ex iisque mere.

27 Secundo
ndttm
ita

argumentum

vclte

Trrtiuui

il/r

arijumcntum

petit er itijfrrru-

uti

ottertium

ratiocinatur.

Atter

Mamilia,

tia

Actorum,

ijutv

nullo moilo inrircm nmntiari

nus
tium
ruiit
et

socios
et

habet

Nympham
Altcrt
,

Proculum
Mamiliano
solis

Eusio-

ejutdem ar

Golbodeum.

adhvsc\'jai-

gumentum.

Sentiua

presbyter

Convuldius,
e.e

Eustochiua
S.

possunt multasque ietorum diversitates assignat. Tanti faciendum cst hoc argumentum quanti Actaipsa, qitm jam fabulosa quam maximedixir
.

Iufaus monachi.

Respondeo,
s.

mus.
Actii

Si

toties

phcc Actis fabulosis haberi, aliquidcommunefuisse

s.

concitiare

geminandi essent Sancti, quoties nonpossumus, qum de hs reperimus

Marailiano

cum
an

Nympha

ideoque

valde

incntum

esse,

S.

Mamiliauus S
at

Yympham
qui

atque n< ipsis rttam fabulosis ; paucos haberemus aut nnilos jortc Sanctos, qui
diversis,

umquam

mderit. Auctor

iltorum Aetorum,

multaalia sine utto fundamento

contra

omnem

verisimiiitudinem ieviter confinxit, forte duos illos Sanctos conjunxit, quia noverat, corum eapita

non iiirrcntar ijniiitiii<l> Hw/uc inntile est istud arguincntnm, cum Acta S. Nymphm utttlam mereantur fidem ; et alia quoqut fidei sint exignm.
i

Romm

in

eadem

ecciesia

eonsertari.

Certe

nc

(juiu pottas atiqua loca eatis similia utrisque Actis occurrunt, ut crctii possil, de eodem utrohi-

52
AOCTORE
J. s.

DE
agi Mamiliano.

S.

MAMILIANO EPISCOPO PANORMITANO,

in utrisque dicitur

bique

Primo

$ejugisse per mare, navi casu fortuitO kwenta. didtur venissead insulam quamcundo m utrisque

phm, addit hanc observationem : Videtur Vita S. Nympliae, in qua Mamilianum

\\

apud

dam
sisse

maris Etrusci, ibique

cum

aliquibus

won-

Romanum decessisse legitur expur^i indigere. Mmc recte Ferrarius, unum dumti
lum
,

i^ "
r

ad instituendam ntam soHtariam,

Tersto vn

Aclis S.
i/xir

Nymphm
Gilius
illis

dicitur /uisse vn insula Igilio,

aynoscens Mamilianum, el Marascim pl a)le trarius. Attamende tempore, quo sacree

IQ

reli

Mons

glio in Actis

nomiue a rulyan Givocdtur Hisce rursum consonant

recenti
l

crinsula Igilio translatm sunt, citatis monunu!. tis Suanensibus certam fidem habendam non

Acta Pisana apud

Actis S.
ubi

tjliellum,

et

in aliis

tn

tlla

insula saltem sepultus asseritur,

Quarto tam

tem t ctim illud transiationis tempus nimis vra quum mdeatur inventioni corporis Suanm
asseritur contigisse

!"'

Nympkm guam apud Vyhellum

erat

dicitur,

anno
illas

1490, et ex qua
citius

vJ
fa

prmmonitus

demorte

instante, impetrasse,

mile

fit,

retiquias

Suanam
tale

ut prius liceret seputera ipostolorum

Homm

visere.

delatas.

omnibus Actis nautm, qui recusaMannlianum transcchere, dicuntur tcmpcstate coacti, ut eum et socios tandem navi excisolum observo perent. Mitto alia simiiia et quam improbabiliter in Actis S. iXymphce dicatur
Quinto in
bant
,

32 Scxtum

argumentum Marascim

cst

opinionem ipsiusmiki prorsus reddat improbat lem. Contendit miro conatu. totum S. Mai
corpus conservari
ecclesia B.

Romm

frequenter taudafn
item.
i

MarimMontis Cmli; totum

S. Mtnitiltavtis

sed

it <i>

Panormo Homam naritjare "' tssc quando perventum

,

voluisse,

erat

ad
It/i-

tamen parte majore capitis, haberi Suanm deque inferre conatur, iluos necessario admittenr

insultitii

Igilium. Etenim trajicientibus mare, ut

iit.mutu,

Panvriim lcudani
lium
ipse
:

non OCCUrfit insula

lnvc xero

longius

Panornw

distat,

quam

erum quanto major est conatm Marascim quantoque majorem adhibuit di& gentiam ad investigandum quantum reliquiados Mamilianos.
,
i

Portus Romanus. Uaque idipsum mdetur a seriptore ilhimperite confictum, quia audiverat,
S. Mamilianuui iu Igilio futsse,

rum

ibique esse sepub-

tum
30 Quartum
respoudrtur

argumentum
cultus
S.

desumit
,

Marascia

ex

etquantum >.,;/,, ,,.,,,/..,...., /.. mihi manifestius liqutre videtmr Suanm esse magnam corporis partem at caput aut totum aut /erc toium Suanm non servari; hoc vero fere totnm liomce servari, et nihit
itnr, r Romm;
>

S.

Mamiliani
t,,* t tr.

Suanm

servaretur,

tanto

varietate

Mamiliani

qui

Homm

pm-

terea,

Qd quartiim

aut certe

non tantum,

fmor.

coltturut marli/r, Sitnntf icrn stdnm lamquamconRespondeot hoc argumentum nullius esse

ut pugnet ctm

momniii, quia pluribus Sanctis idem contingit, quando utcumque dubium apparet, utrum utmarcolendi smt, an m confessores. Hoc autem qualecumque dubium locum habere poterat in S. Mamiliano, qui pro fide exsilium, et forte etiam
tyrvs
pliiru alia passut est; quique

Suanm servatis, etsipartem quoque aliquam reliquiarum S. Mamiliani attribuendam credamus Pisanis, quam ignoravit Marascia. \ autem reiiquim alim sine capite Suanm conservaitr
reiiquiis

tur

si

eaput sine aiiis reiiquiis

Romm

quisprvr

dens negayerit,
Sancti,

indiciumid

esse verisimillimum,
esse

quo existimare possimus, reliquias

exsulpro fidemor-

ejusdem

tem
licet

obiisse videtur,

ita ut coli possit ut martyr, violenta morte sublatus non sit manu carnv-

fias.

sie
tt

apud Vghellum
socios

inscriptio

Hsana Mamiille

ioco habentur, sicutanteMarasciam omnes crediderunt scriptores, ipsofatente. 33 Octavius Cajetanus, qui et Suanm et lioms
vidit ac contrectavit reiiquias S. Mamiliani, i unitate corpons lucuientum prmbet testimonium,
K

qum utroque

Uanura
? vn "
' 1

vocat martyres,

quamvis

ex

opvnione

Marascim
ntriqne

secundus
Mamiliano

esset

Mamiuanna
fere

teMowmoco. Siveraessetopinioilliw
mquali
,ure

quod'ratiocimissuis jrustra ecertere conatur Marascia.

auctons,

Martyns txtutusdan posset, aut etiam Confessoris quiu uterque inexsilio

r
<

fuisset defwnctus

Fatetur etiam Cajetanus, reiiquias Sttflnensei simul ac Romanas non efficere integrum corpus, cumalterum

outnum^
ris

31

Quintum

Uarascim

Uvm

attribuat

e*

dmrm

argumenVum

tom.

vetitur

brachium Igiiio, atterum Sanctorum Sicuiorum in

non

translati

est

bus retiquiar

"ifliM

viiiis, guibus aiia fcre 7"/""' 9uodfacta dubia pro cmis allegentur Ut curpns S. MannlKun nu,rjns , tm fuisse transiatum ad ecclesiam S. Manm Montu Cmii tmpore Vrbani ti, anno W98.
,

uani,

taboratquc iisdem

8.B2

Antmadyersionibus pag.

ousrehqum
pons
iit

dicit

eede t-jus
dicit.

mams

ubi de SuanensiSuanse vero maxima pars cornomini dicala servatur. De Ho:

m,

vero

Enimvero
s.

S.

Mamiiiani caput

Prohocwml
M

iahm ad

SeptembrU. Corpus ,ero S

Caeli. Ad in* tcnptwnem ibidem positam, qum corpora qninr que martyrum designat, ita recte respondet : Mos n apud majores noslros mem-

Romffl est

aede

Maria: Monlis

fuit,

onve

ut corporis

insignior
r

pars

codem

nomine

compeUa-

*
ass "

nf:

cnumsi tamquam certa aHceret dwmtem mducit Marascia. Verum

**"

mndZiqull ;:

^ocuh,
;;.

L ntle ortum, ut idem corpus aut membrum Piunbus in locis esse a scriptoribus tradatur. Jgitnr cum sanctorum Golbodei Mamiliani

f-

Eustotii

towtoreZgum^Z

j;;;;r

ac
Ca^li

r.
,-

Mar,as Montis

Nymphffl corpora in condi legis, minirae

inducas luum;
refcrt,

a^de
illa

ffe2TSl

s,a

essfl

'"

animum

7j
-

sed prav

^eoruinpartes. Tum
Q

quid de singuiU

Jnt
isserit

Tm "" Uu
)i
'

Ui ca tl ecclesiam anno 4(m ln WJS i annotatis vero obserrat ^v

-

auai
cipl
a

Marascia, tam /rivol* vix mereantur responsum, Vnm ' corpus s Mamiliani ct aliorum * a,lctonim Rommservari sub aitariprin'

kiSCe

PPOnit
ut

&*

vLni <lo

",r >u

m pawci*,
'

,d

dici a **nioribus
et sic
<

quibusdame
addu-

habere inscriptionem
ex Ulaecclecx quibus.

'

Mox u confirmationem cTZT? tdm *damreliquiarum aua

accft pa
*'

ul

narram num.

13,

DIE DECIMA
si

QUINTA SEPTEMBRIS.
esse
i

:>3

<m>rs csscnt S. Mamiliani,

,

quod tnrrrlum
,

iinbns.

Ha-c

ohsrrrurt
altns

solum

colltiji

posset

pru-ter

caput,
illa

et

diebus

autem nixerat undecim mensibua AnronB quatuor post Proculum, Euttotium ct J. s.

qnasdam

S. Mamiliani

particutas

ec-

clesia fuissc

conserrnias.
rait

Ipsc Marascia

pacj.

/S

quasi concedere
csse Roma*,
et

ra/ctano, totum corpus

non
uitr-

ad

alia ratiociuia

mque

tnuttlta,

igttur nbttus figendus est die Decembris. Rursum sex mensibus anU obnssr liinittr s. \l;imilianus. ttaque hic defunctut csi dir \in Jtttiti, si crctltinus Mnrustnr. qui miviii
'

Goboldeum. Horum

qiiam UlOj i/uibus cor/ius llomauis ussrrrrr

batur, tundcm convertitur. Ait,
se

titt,

sc

iiini

intelligere,

cw

ecclesia

Panormitana,

non posse non

iiftt

/mtitis

vin Junit, i/itam x\l tjusdem mensts,

eredere episcopo Sucnensi, affirmanti iotum s. Mamiliani corpus esse Suantr, excepto cranio. id rr-

natalem
37

S. Mamiliaiu celcbrct.
etjti

At

mit/tti

minus inteliigerem, quomo

fnbiili-sissiints

nimittfi

sponsuni
ijnr

t.ccepit

ad nitrrrotjatiours suns. rtdtat-

do

oir rrtttltliis Itintam Actis

fidem
s.

patrtm amo11

ita/ttr

pag. 65. Verum respondeo,

me etiam

iribunt.

honorem
turiiin.
si

deferre rpiscupis, iticoquc hhrntrr rrrdi-

ui iliorum auctoritate miliam tltrm ussit/nurr sr pOSSe

natalem
rrrtfnt,

Ma
illo

firobat,
r<n<

11. 'ii

nisi clOTS

l/IMll

jus corport; pOSt

peritos.

testimonium deni de integritatt alicuilrbituin examen per anatomicos

dc tali examvne nulla
nulla
fit
fit

perspicerem, totum ipsius Opusculum eodem

nitiinr credulitatis
iir
t

tiio

laborare.

Sam non
opitiio,

aliun-

responso apud Marasciam,

tomici ullius preesentis,
sii/iim iliritnr.

mentio m mentio ana-

ttiihi

tiiiviitr

nova

illa

Marasdos

quam
amore.
stti-

nns

titti/ittbus iltirtriinr

Ininir ceiebratis placuis-

quando aperta
capiti

in tfirrn brrii ossa co

fuit tkeca: ordinr (utssr

ct

semiror, quam
fititr tiuti ti/t
Siti,

ex credulo nimis patriee

Mamiliani, tanto labore frustra quee

ntitih)

posita,
tnfritiis

ut hraciiin esseni

propinquiora,

uitihn

unii
srti
rf

CpisCOpi l'uuunntfnui

atque inde infertur, non esse dubitandum decorporis integritate.

crura

tuttntur.

cives

ejusdem wrbis
aliqui
cives
Ut

kinc

amAtlO-

borum

Socii,

quorum
<trl>t

similiter geminati

:v.\

Yrriiui, st

sed potius

ficere potuit MarascieB, miki

su/ficirt
ttlli,

ejusmodi integritatis examen suftane non sufficil nec

ntirutur, ridrm

assrru ntn

r.

men
/iluf.

post

examen
nri/tir

satis

sedulum candide
MiiNiiliaiu, aliis,
'/"'

profiteri

improbabilem facit ;

qui nurerit, tjuutn diffirultrr d$

r <></<> r,

me

S.

m
111

>jnr

\ 1/111-

tegritate

alicujus

corporis possit ferri judicium,

nri/ur iii/ins rr
iliis

oariis

t''"

quando singula
i

ossa semel loco suo mota fuerunt.

cum

conjunt/uittiir,

patriam ccrtam facere

erisimiliter nultus vidit thecam apertam, qui vel

numerum ossium humani

ossa noverat distinguere.
ctura, tjntr tam frayiii

corporis noverat, autqui

pOSSC 1'riflrrrii. Sl tfl niurimr <lut)S MillllllianoS admittendos crederem; ambos non crederem epi
Sfti/ois
si

Quare

tota corruit stru-

1'tiuurniiluiios.

Irititi,

ttiiitis

r/ust nutlhis,

fundamento nitUur

Eque

iinii

iuralidum

esl,

quod

ait

Mornscia de partiiius aii-

,1/,

st

prorsus certo, probabiliter saltem evincitur, duo essent admittendi, guos admittendos
alia

quot capitis Suanm tervatis, et de toto capite Itomtv seroato. Veque enim probavit, notabiles fuissecapitis partes, aut omnino capitis partes fuisse, quas
iftustrissiiuus epiSCOpUS
\ilitln niai/ts ostendit,
Stitinfttsis tairs

necdum credimus,
Ucet, in,
kiii/io

oriretur dubitatio,

oide-

essent episcopi,
,

quod rursum
;

satis

ittlrtrlur uiubtt/tium

ritm

.M.iiiuIiiimms

n/u/t/ibus

rrtdultf.

toium capui ita esse Romm, ut nuiltf partos desint, cu/m ex instrumento duto ttlrut ur rrrtus nuiu i/n tiinuni. (0 rtintrtirtttm
i

ac tandem mtocis non habeatur pro episcopo quirendum cssct, an ambo mderentur episcopi
1'uiim mitani.

98 Mtirusi ni

brerius

ontuiu

rr/inlur

Olldt,

/il

iftis

nllllll-

citttr

c.r

tltcca

rrlt</inunu
.

iit>ttianu

rMiarluiii fuissc

uninitjitr d issri lul imir

dUOS Manilliaii"- distinCtOt

episcopis kar

inti

anlt /"-

cranium
libus

cepitis

cum

parle capitie, divisi in plulot/uenilt

ostendere,

eosque

Hmul ambos pro

trtlnis

rrobaoi

\iw

tti

un

partibus.

iiic

autem

mtulus

non

bere, ar liberaliter ecclesioi Panormitanes attribuerr.

Inis

agilw Uami
liano
i

rtditnr designare totum caput. Itaque utrumque antrccdrns Marusritf rst tlulnum, rl ruil tnla consecutio. Mtihin ii/itur credere Cajetano, qui utro-

St

i/iits

lutiih) rri/itirtil <ir

/tisrr
d<
<

rii/nti-

sriilriifiitlii

m< tim

/nlurts

rttnt

larabo.

qur

Itirti

rflit/nttis
,

ritlrrnt,

pro untlatc corptiris

tnutilibus rattocintts

judirunlt

t/uum Mttruscitc

irgumenta adductaper toarasciam non sufjiciunt, f.r aut ex reliquiarum Actorum narietate nirns locis conservatarum copia, certo inferamus,
u
t
.

sc fatit/anti.

duos

csse

Mamilianos distinctos, dt quibut

ACtO,
nn/
ttlr

ntati

StpHmwn

arcrt-

gummtwn
Marascur
dutitalem.

Marascim argumentum itcrum ipsius opinioni magisnocet, quamprosit. Ostendii enim mirabilem ovri illius credulitatem
36 Septimum
tli

n ultimum

liiiiirin

fnriuii!
11

rtim

rssr

Acta,
/ilurrs.
ti

tidniitlrndis
.sc

lis

tun n tbtts

r.r

qtubtis

tllu/uid

xina tllfl uiiiim lolum designent MamiUanum, an Xeque ciuin ex monumcntis adeo incertit
1 ,

LubcUS ur <l nh ilu nd

tiliiicu

ti<ju<>sf>.

In

utruin

eruere posse credidit. \tt, natalem ratiocinH nulufrni primi MamiUani celrbmrt x\i Juutt quoquc Srrundt tiir \\ \rptrmbrts. \rrtn nnn
;

intitiii

in

ambiguit aliquid certi tuto potest inferri. i'probabilius miki apparet, u/num dum uuitithits tiits ictis laudari; sed lam oariade
futssf scriptu,

qua crisi illud srnhere poturnt : num Opusculum suuin orditur ab ingenua confessione, t/nu profitetur, opinionem suam esseprorsus no~ rtim cum de uno solo (Mamiliano) menlioCOpio,
.

i/isn

/inslffturrs i/rstu Sttni-li

quia scriptores muiiis seculit iitin sutis nmrrnut, Cl CX

icta singuli

incertis

solum traditionibus

pro suo

ingenio condnnabani
nis

Ratio prima hujus opinio-

nem
cuMs

faciant

oninrs audores,

qui
solo

de S;ui
sit

-lis

Siel

scripserunt,

de

uno

persuasio

traditio

Siculorum.

Quomodo

igitur

gemino fesU-

t/utu reliquia cariit locis servatm non est. niiiuiur excedere quantitatem mius corporis, ct ,jn,<i i.inifs tfifuinr transportate ex insuU

nlas tiutirum
sit.

tiiicrstiruin cst natalis,

cum notum
Ite-

t/ua

marts Etrutci,
111

uln

S.

Mauiiliani

rulins tti

qua de causa celebretur

pat/.

festivitas altera die

antiquissimus, nt liquetex monasterio ipsiusolim

XVI Jitnii.
rihtt ipse

inintnim ob corporis tnrenlioucm.

die x\i
.liinii

rrlrbn
ttus,

Mtntlf Cltristi.
tiinis

\itcru

rtiit>>,

ituiu /n>

69 iitsrn/iiKinctn Sintufiisrm, qua

Soverat,

cor/uts

dicttur tnrcntum

Mamilianoa credendi, oritur ex uhn/iir riiiu Mamiliano recensitis, ex qui~ Sociis

i/ttum
fttts

inventionem corpori eodem die annuntiari apud Cajetanum. Cur igitur, iiiam festn itatem nobis obtrutlrrc ruit ut nttialrm ' Audt, irttar, probationem ex fabulotis S. Vympket Actit petitam. $e* cundum Acta ilia obiit S. Nympha die xu No-

<luti

tit/rm

titniitiin

iu/rntiir

Adit

diversit,

Fateor tamen, hat rationes non esse tales, <tt rem uieaque senicnltam nofaciant prortus certtnn
,

stram solum ut probabiiiorem propona 3'J Secundo improbabtlc mtftt omntno videtur,
i

54
AlCTORB
J. s,

PANORMITANO DE S.MAMILIANO EPISCOPO

E,imde,nop m tonem mihi probabi^ "'"" jam monm. rideri 41 Ex hisce ultima oritur dubitatio, an c ,. '.\ milianus ille, de guo disputamus et iem

prorsuxque

landaus Actis duos memorm crederem, altcrum bot episcopos. Si duos revera episcodicerm, alterumprcsbyterum : episcopum

f;

ti

improbaMU
i

n'

pusenim Mamilianus
episcopum

dicitur in

Actis

S.Nympkm,

df

dnobtuepi'/"-

dicii inscriptio

Suanensis,

etRomm

ut

eum

probabilius credimus, habendus

et

sit

nymis

igitur opus MamiUanus kabetur. Dicendum Suanm colitur, esset, Episcopum esse, qui noma- et ac de eo agere ictaS. tiympkm. Contra presbyter

scopo,

episcopo

nommatim Panormitano

pra

vocatur Mamilianus
tis,

tn

ictis S.

etPisis martyris titulus

i'

Senzii apud nos daeisolum cidetur attri-

butus

koc igitur MamiUano presbytero agerent

et

solum pro presbytero, aut, hac etiam diqnit^ omissa, pro marti/re. Hespondeo, admittend videri Mamilianum aliquem episcopum, ri ,/,',','"" "" Panormitanum : nam ut episcopus colitur /\ et Suanm, et monumenta vana Spoletana de
gnitate episcopali eiiam consentiunt.

kujus fuisset celeberrimum monasterium in Monte Ckristi. Potuisset hoc argumcntum reliquis addere Marascia , si solum duos
Acta reliqua,
voluisset

dum

vero

Ad <u,, rr archiepiscopatum Panormitanum s u*

Passionem
S.

&
'.

miliano,

prmter

Nymphm,

Mamilianos;

et

non qumsivisset duos

epi-

seopos Panormitanos. Ego ipse eo uterer

ad pro-

bandam
da, ut

distinctionem, si Acta tanti essent /acien

crederem errari nonpotuisse in titulo Sancti.

Acta,

Verum nulla
liano, ttim

in quibus agitur de S.
et certa, ut
iis

Mami-

quosa MamiUani reliquim Suanam deportatm sunt 1 scriptio, t/ttttm inoisam marmori vidit Cajetanut
S.

reverd exigui ponderis esse potest, hai ^musinseri. ptionem Suanensem, ejusdemque ecclesim tradi tionem, qum videtur viguisse a tempore,

accurata reperio

existimem,
satis (ieri

jam data

est

num.

3.

Aham

dal Marascia,

qm

tL

dignitatem presbyteri <mi episcopi ex

certiim
;

pressa est in lamina plumbea,

i!

nedum utrumque titulum cum gemino illis abunde probari, Hoctamen argumentum vel maxime memoratur, quo minus
Mamiliano ex
certo credam, de
sicuti fieri potuit,

supra ipsas reli quias intra thecam posita. Utraque significat n M

mo

pus S, Mamiliani archiepiscopi Panormitani, $k t Panhormensis, ibi quiescere. Hmc inscriptio ,,/,.
addita sufficere ridetwr, utcredamus, S. Mamiliannm revera fuisse archiepiscopum Panorm<{tii*

ubique agi Mamiliano

nam

utde uno diversa scriberentur

ab auetoribus diversis,
40 Florentinius in

ita etiam duorum gesta confundi potuerunt ex errore.

lunttm.
42 At

nequaquam assentimur
ecclesiis

nam, n duo
tssent, alter
'<"

wm

twii

uttl
puf.

ad Martyrologium Hieronymianum, in quo Satalis sancti MamiUani sine toco annuntiatur ad xm Septembris, ambigue disputat, an idem sit S. MamiUanus, qui Pisis colitur et Suanm. Hunc in finem observat
Innotaiis

Nolitiarum de
inscrtpiioncni
post

Pirro, qui tom, l Sicilim pag. 58 insinnat,

cssestatim

3*

iUam marmori mcisam

mortem
quent

S.

Mamiiiani per socios ipsius. Nam

si alia lus,

prinw, Mamilianum kaberi

st r

deessent argumenta, ipse archiepiscopi titunutiirure nititur, tali opinioni resistit,

non item m Secundo testatur,

Georgii,

aliis
S.

in solo codiceLucenHieronymianis codicibus.

ctum
et

fuisse sacellum

Mamiliano etiam lucm exstruinveteri basilica ss. Anti

Paulini,

Yerum nou indigemus eo argumento, cum certum s. Mamilianum non obiisse Suanm; sed corpusaliundeSuanam fuisse translatum; cumqw
videatnr,

nunc

s.

inquit,

ui

in

Ms.

Historiainventionis corporis S.Paulini, primi episcopi Lucensis, in sacrario iilius basilicae

netur.
Tertio

Pirrus nullam allegetrationemadprobandamtaninin UUus mscriptionis antiquitatem. Secundo non etiam consenserim Pvrro, S. Mamilianum
fuisu

conti-

memoriam Sancti

episcopum sub finem seculi

tt.

tertii et initium quar-

in

aliis

quoque

Fastis Lucensibus assignat, ita scribens : ln yete ri Kalendario Ms. penes me, ad usum olim vetuslissima basilica s. Donati hac ipsa die Idus Septembns S, Mamiliani memoria recoutui

ut ipse existimavit.

Etenim nerisimile nonest,

uu
.

SIC-

Hieronymiano
vetustiorii

canonicorum
s.

tdibu

etiam
111

Lucensium

IduV

ip&la

MamiUani
1

Unde subin

ipsum fuisse in exsilium missum aut fugere coactum, quando pax Ecclcsim data erat a Constantino Magno, ut habent Acta S. Nymphm, ex </"<bus ttiti chronotaxis desumitur. Contra admodum verisimih est, MamUianum fugere coactum, aut
in exsilium, quando Gensericus Siciliam orcupaverat circa medium itam Wanseculi v dah multos episcopos in insulas relegarunt, aut tpsos fugere eoegerunt. Eo igitur relegari aut fugerepotuit ejcSicilia, aut etiam ex post:

suspicari,

inquit,

missum

fronte

laterculi

ab aUquo clmcr, Lucensi potuisse

s.

addi.

upercoli

Quartf asserit,

Mam Uianum

todem diewSeptembris, quo coliturtoanm Ex ktsautemomnibusmeritosiispiranirrinminniii,

Pisis

%?** Manum, oohtur,

hcet Pisis

ce Ubretul ut

Africa,

WiiiTfi
martyr
episcop us

quam

eo captims eratductus.

Atque hmcopinio

Wcop %;

suanm vero ut

TZ cZ

favet Panormitanis, quiasic intelligimus, curSanctus non potuerit ad Wan-

episeopatum suum, sub daiorum tyrannide gementem, redire.

DE

DIE DKCIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.

bb

DE

S.

APRO EPISCOPO CONF

IN

TULLI LEUCORUM

BELGICA PRIMA
PRjEVIUS.
c.

COMMENTARUIS

s.

I.

Sancti

mcmoria

in

Martyrologiis et

ecclesiasticus

cultus
:

Vita

et

Miracula incerto

auctore, uno vel

pluribus scripta, ct

rccudenda

alia

Sancti elogia.

iiCA r

IMl.

VI.

mense Septembri m Opere nostro tres ta in jam dedimus sanctum scilicet Mans \sc* tlogh tmii ad diem \\\ S. Gauzlinum ad \n, et S. BoIUi<lourin tnl Lriiiliniitii \l. HOO ifonn/i seit D die s. Aper, ejusdem sedis episcopus ordine
:
, , .

E
:

x sanctis Tullemium Leucorum

dierna
lotkaringia
episcopis

in

ho~
ipso

dem olim cultumfuisse,

.i

hoc

vetusta Bremaria docent. Hrs n Sancto praclartgesta, patrataque post

et

>onc Vita
'

mortem miracula,
oenerationem

cetera,

quaadsacram

ejut

iltn

haurienda sunt ex nistoria, sive Actis episcoporum Pullensium, etlitit ab Ea\mwndo \!artenio tom. > Th tauri \necdo- E (<<rniii. coi 99i, et ab iugustino Calmeto
ahbntc

speetant,

septimus, in
logiis

Romano

variisque
ex

aliis

)lartyro-

breviter

memoralur,
:

quibus pro more

nostro

aliqua
sic

pralibabimus.
Tulli
in

De

eo

Romanum
epi:

primnm s. Leopoldx Vanciensis, deinde Senonensi, tom. i Historia Lotharingia editionis anni 1728, inter instrumenta a col 33; in po(745,

Baronii
scopi.

habei

Gallia, S. Apri

Ad
dio

eumdem
S.
natale

diem

Beda
;

oel

Florus

Eoilcm

Apri

epicopi

Rabbanus
ido episcoApri

Eodem
cens
lensis

die

s. Apri

episcopi.

patus sedem,

laweamque
el

con/essoris adjunxit, dir

heatissimi

ejusdem Operis aucti editione atvni tir inirr instrumenta a coi /, cxxi. DcActis illis non semel in Opere nostro ad dies supra num. I citatos disputatum est, cum iisdemque laudatis editoribus agnitum, ea vasteriori vero

tom.

iirni

Eodem
episcopi
s. Apri

die depositio

Tul-

rns

confessoris. Simiiiter

Vsuardus

Tullo

episcopi et runi.-snris.

Eodem mo.

Hagiologio Franco-Gallia apud Labbeum l& in Metrico gitur. Hisce consonat Wandelbertus

do

in

sic

canens

concinnata esse, qnamvis de scriptorum nur mrrn ac determinatis personis non ita con\ enerit, Miihiiu, quoque inter Uartenix et Calmeti editiones interesse, obsertatum jam est; ei quod ad prasens argumentum <jn<<i<-n, S. Apri Vita ac ttiracula, qua apud hunc ex M$. monasterii
,

Pontifices

ara, meritis,
Leohinus,

ritaque colendi,

\ifiisurii

Curnutes
Mitto

Aper

Leucosque

tueutur.

IrnsiKiti

propt Tullum taudata Historia episcoporum inserta suni cap.

>

Tul25,

Saussayum, aliosgue recenttores, qui Sonri ttin nostrum ad eumdem diem guo in Vita edenda num. l-i obiisse dicitur, sacris Fastis
.

Martenio mtnimt reperta fueruni

codU

Cam

hrn
iiitu

nrnsi. tjiniii edidit; ideoque ex codice SanUansuelino, ne quis ea dcsideraret, post eorum

iiisrrnrriiitl.

episcoporum
isiini

icta,

abeodem separatimexcusa
inter

ittamen in Pratermissis ad diem v hujus mensis Septembris dictum est in ttartyrologio

2
.

sinii.

utriusque editionem diserimen occwrrit, quod apud Calmetum S. Apri

praterea

quus

eteele-

Trevirensi

et

in in

codice

Urajectino
i

Itosu eydi

corporis inventio elevatioque ac nonnulla insupst

nitrficii/tt
iifitnl

apud Sollerium
v

[uetariis

suardi ad

eum

diem,

subsecuta
:

narrentur,

qua non
istius edit

exstani

Aprum confessorem; sed et ibidem cum laudato Sollerio observatum, Aprum lhiui.si Tulltnsis sit, iti essevidetur, addiem xy
scilicet,

occurrsre

Martenium

et

contra

one

alir

tjiKi

desiderentur ,

qua

<<

Marteniana poterunt
qiinin etidtii
.'
.

suppleri.
i

rj

re/erendum Porro anliquissimum esse S. Apri apud Tullenses suos cullum, multisque miraculis illustratum, ex dicendismar nifestum erit. S. Gauxtinus, qui seculo x floruit,

usdem mensis

rssr

rtts

Ejusdem Vita sine miraculis post mortem fatriu exempiaria Mss kabemus ; unum scilicet
archivis Tullensibus,

hai

ir

ab Adti

alterum

ex

\is.

S.

Ma?

ejus festivitatem cum cessatione a servili apere eolendam prmcepit, prout infra in Miraculis iiiiiu. 17 narratur ; sed uirum is talem soaniittuiii

ximini Trevirensis, ac tertium denique a P. Chif/h;m nhni transmissum, guod transumptum nota*
tr
e\

Ms.

Accincti

monaat.

e(

CorneoIi,jet
est :

Caritatis.

Horum
:

alterum altero prolixius

nam

lemnitatem
olint

omnium primus Vum

rsi.
rtint

admissam

an lantummodo renovaterit, haud

induxeritj
Sancti cultus multo
sit

duo posteriora Prafationem, qua

rtitim
ett,

in editisi vstat,

habent

prtmum

Ha certum
asserit

anti-

secundum contra

in calce

insuper in fine contractiut qucmdam dt emoT'

quior atate Gauxlini.

i>< hodierno Catmetus tom. t Historia cot. 995, no\ issima editionis, um Tulltnsem eelebei rimum latissimeque
>

ejusdemcultu Lotharingia
,

tuali Saitrti tempore

i<r

epocham fabulosam adjungit, Petro diacono seculo \\ miraculum quoddam,

<>
\

per diacesim

diffusum

tsse,

scriptum, recenset. Sed ui adtdita redeamus, tau~ it\ datus Marteniut in Obsen atione pravia,
Miracula, qualia ipst edidit, recitoqut miraculo suspi pcr Petrum diaconum conscripto
.

eeclesiasque ipsius

spectan

nomini dicatas magno numero neque dubium est guin wi eadem dim.

cesi Oflicio proprio

quotannis honoretur, quali

ibi-

ii/i

idsont Dcnenst

abbatt

concinnata fuisse,
t

56

CONFESSORE DE S.APRO EPISCOPO

qut
omnifl
in Tullenses episcopos spectantia

etabahquo S.Mansueti monacho.

c.

mo voltmm
Vttts

est,potuit kujns sancti Vttam et Miracuk scriptores Historia- ti scribere, "ft laudati

C0f|.

fl rf

collecta habere toluerit,

una cum
et

ac

mPa-

Francia supra adverterant. Quod autcm Con ,'^

obit^ scripsissc dtcant. itQ cos censuisse arbitror, sanctushtc intcr Tullcitsrs ^'^pospostrrulus^

raculis SS. Mansueti,

Gerardi

leonuU

dem

attctorem

non diu post

S.

Gauzlini

eidem ecclestmeptscoffui antePontificatum <r lusprmfuU.Brunodkm, laudatis Tullenstum autem totam xllarn UtstoActis inserta. Calmetus fl. Gecap. 34, ubi inctptt Vtta

n*

dc quo
neril.
7

idemscriptor in editione Martenii

si

rnemi

rmm

rardi

usque ad a Widrico

S.

Apri aAMfl compotttaj

W-

Verurntatuen

Miracula

rjuor/ue,

e i( n

soniaimbuendammecredidit,suumqueexemplar
tx
ipsius

Adsonis
fuisse.

autographo

vertsstmtllime

Pranscriptum
n ione
C t ffl

Verum ab hac Calmeti optr

prout <" rt/"" 7 Mortciiiitni exstant, Adsolu s u''l sint, non potuit ca, dum in prmdicto mo7iasu llt prope Titihnn dcfjcrct, ad finem usque prr(h
lCer(

Franmerito dissentiunt Historim litterartm 484etscq., ubi ostentrn/.n.n* tom. 6, pag.

Septembris,

iunt,eamuniverseveram non esse;uti etiamapud

nos
S.

Etenim tam apud Martenium, quam Calmetuft Miracutorum auctor sexaginta ferme annos &u. merat, ex quo oh Hungarorum irrumpentkjn

tom.

iii

pag.

130

et

seq.

de

mctum
turn,

S. Apri

corpus intra

urbem

Tultensem dek.
istud detine-

Dervensi
abbate

Gauxlim ila monstratum est. Agnoscunt tamen iidem scriptores cum MarS. Apri Vitam ac Miracula tento ac Calmeto
I

ac dcindc Droyoni

rpi.scopo,

;i

opus
aiiis

idsonis

esse posse,

cum

etsimilis stylusin

clam subductum, et in ecclesta siw ignoto ceteris omnibus loco a duobus monackk paucisque consciis drpositum latuerat. Consuk
rr molienti,
iiiim. \\

ejusdem
srsr

lucubrationibus

occurrat,

ct

au-

tnicr Miracula.

Jam

vero apud Calmetum

cap. S0a\y
tesfw
S.

S.Apri monasterii monachum dittpost S. Gauxlinx obilum scribere insimetj quod

rtor
esse, nec

in

Historia

Tullensium cjnscoporum

ctor syncltronus, ac verisimiliter rei gestm

oculatus, tradit, jinrdtctum

utrumque
patebit.

in

Adsonem
addunt

convenit,
et

ut

ex dicendis

sacrum

corpus a

Hisce

alterum

brcre sahcctS, Apri rloijiutn, qttod

argumentum ; cum VCTsibus

idso, etiam
est.

Gcrardo anno
a

Cltristi
si

( J7S /eliciter repertum

fuisse;

Vitm.S. Mansuet/i prmfixis inseruerit

Vitam

s. Apri promisisse,

ipsis
S.

oisus

Sub

/i-

urm
didit
Si

niiiu

carmvnis post

Hansueti, primi lnl-

lensium episcopi, laudes de Sancto no&lro hmc $ub-

tamen
l\ir
sji

el

meriti res esl

augenda javandi
juvando
" "

annos 60 subtraxeris, adannitm Drogo Tullensibw episcopus prmerat, i/mnjitc Lotharingiam ab Hmgaris infestatam fuisse, aliundb n<>timu$. porro Adso niino 978 noa in Tullensi S.Apri, sed in Dervensi cmnobio morabatur, quo, vivente S. Gauzlino, qui ex dictis anno 962 obiit, eroca918 perccnics, quo jirwdictus
tus fuerat, ut Alberico
lius

quo numrro

Apor

soritis noslra
caeli

tUUS.

altbati

in restaurandaxl

ill

(UtTfl

Vos elenim binee

Ducitis
iiinc

super a\e

columnse
greges.

<ll

relevate

faciles no.s relevaro

Jara nosiris igiiur prosit Gducia volis,

*al. vobis

Quamnostrain nobis * pectora

Mansuele, tuos, pelimus
Et fac
*
,

fixa

tenent.

quoque monasterii disciplinasuamopcroittnararct. Cttm itat/nc fatentibus Calmeto laudatisqw scriptoribus Miraculorum auctor satis indicet, sese S. Apri monackum fuisse, imo m cjnsdem
,

nl.

prlmus

defende fideles,
dari.

cum Sanctis gaudia longa

beata

monasterio kabitasse, dum scriberet , non is Miracula scripsisse, aut certe in eodem
bio absolvisse,

potuil

cirno-

Adsis ei precibus,

Pastor mitissime nostris,

tui.

etiamprout ea exstant apud Marsententiam paritcr

lacit
flir

Ut teneant populi regna

teninm.
S Contra

Qui idsonem noscere voluerit, is adeai anonynu librum de diversis casibus Vervensti cmnobii, apud Mabillonium m Yclis Sanctorum sui Ordi"'* Sgc - " pag. S44 editum aui
.

torumdciu

Commen-

tarium prmvium ad Vitam

nostro tom.
i

S.

Mansueti

Septembris, pag,

M
ea

Opere
el

num. 3

se-

quentibus, ubi ejusdem elogium

anonymus, de <juo supra metniniapud Mabillonium Sec. t>. pag. Mfl rarias Sanctorum Vitas, inter quas etiam Vita S. Mansueti occurrit, ab Adsonc conscriptas enuinrrat. ncr i.amcn nllam de S. Apri i'/" menlioille

Dervensis
uius.

qui

nymo decerptum
6 Su/fecent
scripta
'

laudato ano-

nem

facit.

Sed neque
s.

multum
;

tos juvat

Carmtn
j

inveniet.

Adsonis dc

Mansueto

7 '""

nnutlU

ea kic annotasse, matertem tpectant. Anonymo

potuit enim

in eo S.Apri
owfl

qum ad
illo teste,

subjeIdso

>

de'r.

"
I

Vosagoswevn Luxomensi monasterio eruditior '"' sanclimonim fama florebat cum a '"""' '>'"'"/"' " olero ru/Zwmad raagislerium Orthms accersitus est. Contigit koc sub S '"'"~
">
s
'

auxilium implorasse ex particulari affeclu, erga illum, rclutt ejusdem monasterii olim
nachus, ferebatur,

mo-

licetnullam ipsius Vitampromitteret. Quamvis igitur laudatam Yttam ac Mi~

racula \dsoni certo abjudicare non possum, """ austm tamen certo adscribere ; ideoqne cn anohi/m, nomine edenda censui. is autem anonf mus facile esse potuit unus eS.Apri monasterh <"" nachis, Adsonis <n,tc discipulus, qu\ magistrisw exempio scribere aggressus, ejusdemque xnj ""

'"" tpwcopo,
l

quicollapsam

^' "'

in

S.

\,, ,.

Z Septembris. W
'-'-<
Per aliquanta

Commentanoprmviode tjusdem
dict

^<ri miciterrestauraverat,quodanCkmt% 935v$ri* ;fe tctendu^ressel

S

K,

JJ

ge lsad ,,']

11

"' V* d
CUl

*catal

temporum votumina docuessusestad.Dervense ctmobZ

imitatus fuent. Eidem auctori forte debentur,

</""'

apud Calmetum
<tc

cap,

29 ct

duobus
de
S.

sequenlibuS'

^nem;dem
vcrtsimititer

nsismc

Droijonis

t
.

ihdem

S Gauxl s^ariUr circa mediumseculix Secitinluni

5. est,

,cuju7Sal

episcopi obitu,

Gauxliw

<'t~

n^m

scopatu,

factaque sub S. Gerardo sacri corporu "'"'""'"" '" t{evatione, miraculisque contintto

Ubt '"'"'"

prmfectus

Dervensibus de'""/'"' a66cspos(

dir

sttb$erut,s
'"'"

narrunh, r

.-

<>cc

rcntm
si

/r/"""""'"

temporis

mio, neque

ipse

scribendi modui

repugnet.
'/'"""

Vo refragabor tamen,

quis
cssc

pW

uuum komm iimimtm

auctores

ifl/il iii

suspicari.

Urn P^,quotn

Mkn*iS. A J n

:"" n, ns
'

foposui

gitur

camobio

cci satut

<'" 9 Battlr,,,, i n Ta b u l a rntlC(l ad hunc "' "" " """""II, s rrrd, Vitam S.Apria/, Anl'"
1

<tocp, SCOpo

'

Tull Cllsli

q ui in Catalogis

t,p"<l

r,,t

meti""

DIE DECIMA
a tum modo quintus, modo sewtut post
,

QUINTA SEPTEMBRIS.
ubi tamcn uliqua
\i
in

5?
notatu digna AucronE
c. s. dtifi/cx

S.

Aprnm

kis divorsitas

recensetur conscriptam fmssc. Hujus ofuatonis, a qua BaiUetus ipse rccn/tt fundamentum esse opinor, quod de Andmundo in Catahgo Calmeti
.

occurrerit, tectorem
Pru-tcr

admoncbimus. laudatam Vitam editam

Atia Sancti
elogia

alia brecior, in

modum
;

tlogii erstat

apud Calmc-

tom.

Hist. l.titharuu/KV,
:

tntcr

Instrumenla coi
Chrisli con,

tam smpt
tis

iitcmornlniii
in

ccxxv kmc Ugantur

fossoris
et

is

memortam

22,

qu<r

nna sn/iret in fine capiCamberonensi Martenii codice

Apri

sollicita

devotione

e\coluit

cujus

pariter legitur; nlteru priori prolixior

rloyiis

coenobium
posierorum

divina religione augmentavit, ct in

Tullensium episcoporum,
tlrrtorem
l>'.\il/i/,
i

seu

rai<i/</<i

as</mad

ejus

veneratione

nonnulla scripta ac

Responsoria
Et certe
c.c-

ad

cecordationem

exaravit.

anteAdsonis tcmpora aliqudm S. Apri

stitisse,

Vitam

amm fS30 dcfunctum, perduHistorim Lotharingim, inter lnstrumenta col. ccx ct seqq. GeduleB cujuslibet epicto,

qui tom.

kabemus ox
i

epistola Wicardi abbatis,

C/ilSCO/n hl
"2

qum

Bcopi Tullensis

iulrr l'n>l Itttri

1'ttllrnsis

!n ns

</u<>tf<rt

ma

est

pag. 747 edita

reJiquias,

apud Du Chesne tom. in kae tnim

:

HistoruB Frant

kmc priorem ta~ men catalogum, prout tum Marltnius edidit,

elogia abscribenda sint,
rirca

inscribitur. Quibus auctoribus

ignoratur

Wicardus cwtn mosuae

annum
est
ct

f069 rcnsuni/ius r<n,srn/itiim ftussr,

nackis suis Frotkario gratias agit, quod s, Apri

nec

ostensum
patj.

O/iere
iii

nostro tom.
ejasifem

Se/itembris
/mi/.

non

el

beatae

conversationis

017

ttim.

mettsis,

J.U).

actus sibi transmisisset. Porro Frotkarius ante mr(liilin

in utrotfuc tlogio
</<uv scriptort

SCCUli noiti

Titlli

srtftsse,

rl

nnirriitiii ii/iin/

qumdam instrumenta laudantur, prmluxere. In prinn enim sic dicvliliro

Vitffl

Teodonis-Villam habito subscripsisse creditur, Ve~

tur
si

Sicut

in

ejus legitur; et

Quod
qui

qualU etiom Miraculorum

Vita,

rum

tur a s.

rimimfcrtur recisio libro, auctorem kabere videApri temporibus remotiorem, quam ut

nttitr
.

quis

nosse

deside^at,

librum
et

Vitea ejus,

apud
I

locura

sepulchri
iuveniel

illius
;

habetur,

perlegal

illir

|ilniiiis

rursua

Ut

in liblia

Antimundc 10 Quod
sil

tuto
si

lribu\
rr/

/><>s^it.

auctoralibus reperitur;
alius,
crrlr

qum postrema

verba etiam

Adso

t/iitrumque

ittem

Vitat et

Uiru/14**

Yitif

tlr

\hi 'OCUlOTUm

OUCtOT ,
est,

is

smi/o

quotl in co rrmisrtnr.
ius in annotatis

/njuntur inpostcriorx cataiogo, sm s<tnctt elogio, Ilitnr librum Vitie Calme-

culorum
raria.

decimo senescente prior non

hfiisni/iii inistru tantt)

ideogue sancto

ad citatum caput 22 (posteriottam />rima

isfis

posterior, utillias Vitam si-

rcm cdiiionem

intcllcclam rn/o,

nc aniiquioribus monumentis feliciter concinnare

unnotatis cnrcl) ram ipsamputateSSt Vitam. t/unm

nequicnt. llac autem scriptor

fatetur.

itle

pauca u

se

isa

Quinet

ipse scribendi
ttirtutes

modus id

satis in</enr-

rmisart sunvus; idqueomnino tterisimiie est; cum in har rr i/>sa /njatur nl />ro quo liber \ittc in
,

dicat,

cum
tiiinrii

Sancti
,

passtm lantum

elotjio citatur.

ratim celebret
Nikil

facta vcro ejus perpauca enarret.

Vita

13

iii

omirrtt , quod
exsuptret.
,

falsitatis

<tr

miht
tatis

gui possit aat fidem

tom. li Mottttinrnl. EccUs.

Xmo Tilltmontius in S. 1'anliXota

Quos vero libros per auctorales designet, tncnm/icrtiim est. Calittnus ,n aunoad posteriorem catalogum verba ista ;JnIi/ilatic

Catalogit Tullensibus
inserta.

bris anctoralibus in

Gallice sic excipit

scripla

Verisimiliter
:

nam Nolanum,
heget,

ets\

eampro autkenticakaberiposse

Vita

s. Leonis

per

Adsonera

bujus-

acnonnullaetiam miracula ipsi displicecnt, non audei tamen tam nelut nullius auctoritatis
O/ias rr/irrrr. i>e

modi

libri

legebantur in
pretin.

ecclesia,

ctoritas crat in

eoniuuiue aut/ufutan<lum non cst,

smnula OpUSCUli
tst
:

/inrir, </n<r

mi-

raculu cetcraque post oliitam facta continet,

iorabilius statuendum
tare
sese aliqua de visis et certissime
;

faprofitetur enim auctor, compertis annoex

quin txmtmoritv /<i/>su fm- S. I.fnnis /tro S. Apri positum stt sanrtas riuiu Leo l\ t/ucm desiifiiut,
:
,

ante Pontificatum Bruno appellatus, seculo

Irusi
e/iisni/iuliti

xi

lul

firimum

firiffcrtus rst.

ubiitque

eascilicet,

qum partim

majorum
facta

relatu,

ut /irivmiscnii,

fiariim SUO taitf><>rr

COmpC-

rarat;

vero remotioribus eeois contigerant, fa~ tetur ea litteris mandata non fuisse. Multa sunt,
iinjiiii,
tia

qwB

sumtaus Pontifex anno 1054 : Adso autem anno adeoque non pOtUXi hic t(9P2 riin fitnrtns cst rsf, illam litts Yttam SCribere. Sed nc</<ie ccrtiim
,

S.

Apri

itam

i/uam {'u/mctns Adsoni

indtcari;

a<f/"<fi-

illius

sane istiusmodi
I

naagna

el

frequen
SCriptfl
,

cat, per Ithros auctnndes hic

tum quod

(tairariilii.

oii;e

si

cuncla
copise

fuisseul

prioris

lectorem

forsitan

tasderel

Attamen

repre-

c/<><jii <ntri<>r librum Vitaa illius tn singulananicro his mrmttrrl, ttfeoqar ridcatur ftunc ab
;

bendenda auctoram segnilies* qui nec saltem aliqua ile post transilum geslis, SCriptJS Iransmiseruut posterorum notilis.
11
itfruw
/;/

istis 'fistmtjiicre

tam quod

in

Vita

ife

Aitnauo
at

</ni<fciu

Cabilonensium

/utlice fiat mc.ntio.

suf>

non

dc

COfjttoiniiiC

uiificratore,

cujus impcrio S.
tttroqne

iilrisi/ur

rrriu/rinl is

sn/uar postremam

Aper

vt.nssc rr isiis uu< torulifius ftf,ns tn

que

tdeiitiun'

editionem Calmeti collatum cum Marteniana, c.c iiiium rl n/irnna lacuqua, ut SUpra insiiiuai
i
.

elogio,

dicitur; qui/n ei uitui r/nsttcin imperatoris annotantur, quibus *unsit ct

quamquam perperam,

Miraculwm tamen Petro diacono conscriptum, quod n/>u</ utrumgue lauda ium editorem, sedplenius tamen apud Udrtenium risiai. oolens prwtermittam ; tum <j<na scriptore Vitu3 u< miraculorum posterius est, et u quotnm quia piam contra or<l<arm isiis insertum
etiam
su/</>lr/>i>.
:

nam

rtus r/nsro/ius ordinatus

cesserit,

rebus humanis ex~

quibus ntftif plane in Vita legitiur. EfotjtU autvm fnvc ifnjun />re/t> non rrnsro. nii/ur de caitsa illa in Con<m< utun.o refellendt />oti<ts
de

i/uam adoptandi tjratia examinabo.

pqut ac
tinet.
pn<j.
et

forle ttiam magis

ad

S.

Mansuetum

per~

inter
ct

tjus

Miracula tom. xSeptembris,

Opere
nostro datum jam fuit.
gustt

658

seq. in

Pracidam pariter

ea

29 dc Drogonis obitu

<(c</ac

apud Calmetum S. Gauxlim m

ct
,

cap.
r/n</>

tcopatu successiont
S.

<"'

virtutibus,

denique

Gerardo

in

kujus locum similiter suffecto

Vitm Mss.,

ini-

tio capitxs

S0 adpropositum nostrum non s/irctan-

tia

rejeruntur.

quarum supra memir

usiti

ntmus, aal nu//i

am

exigUO nokis
v.

crunt

Septtmbris Tomus

H.

38
AucvoM

DE

S.

APRO EPISCOPO CONFESSORE

Parisina
9P, 80
et

awu
84,

($85 suni 38, 1685 sunt 38

ex quibus hujus

39

et

u,
y,,',,.

/,.
h

Apri

pendium juverit exhibuisse. Hic [per divuiig ftuens uxorem duxerat nomine Amandam
qua etiam libcros susceperat,
II.

CQ 7

prout ex
est.

h ln

Fabula dc episcopatu ejus sub Adriani

rejecta
:

epistola 39,

altbiSO mdubitatum

Auctoi

impcrio

distinguendus
Nolani

est
:

ab

sertationum in S. Paulini Nolani VitametttsL pta, quas post prmdictam editionem Parisienst
habes,
disseft
linin trihttit.

Apro
aditi

S. Paulini

amico

tempus

ac per

morlcm

depositi

episcopatus

cap.% ftlios complures, n laudans epistolam mox citatam~> ,

'!

qua
sit,

licet

Uberos

eis

fuisse, ut
et

dixi, persm

utcumque assignatum.

hos tamen

complures,

ex his

unam

fi.

liam fuisse,
cepii

nonextundet. Et de filia quidemii illum hmc S. Paulini Apro simul ac i, m ,

dm
i

ijficia

de sanctissimm vitm statu gratulantis periodut enim ft eloquia litterarum vestrarnm

terra

*5i auctorem
Vori

catalogi episeoporum

adiit
/nttlllH

primo

loni

laudati

audiamut,

S.

VuUensiu/m Aper noster

iiulicant,
fertilis

quam ampla Deo siiis

vos

possessio uoljis,
;

et

qn^m

jam

tricesimum frucium
proferentes,
et

tub

Idi

Inno

tecundo Christi seculo floruisse dicendus est. is entrn in ejusdem Sancli elogio %am apudMarte-

de vestra inter
quoti.lianis fidei

continentia

communis argumenlis
et

sexagesimo

augvsto.

ntum

ijiiiim

Calmetum, episcopatus aditi ac per

('[

propinquantes,
pollicentes.
17

de

prole

virginea centesimam

mortem

depositi kas epoehas statuit

in libris

auctoralibus

reperilur,

temporibus

Vilnani

cru-

Vii-gineam

prolem, qua

S.

Paulinus

casta

delissimi imperatoris fuisse cognoscitur, qui

totius

omnes
vocari

continentim opera
illr <ie

orbis

sub

se

judices

suo
B.

nomine

designavit, auci il/orum /iliu mfeliciter interpretatus est. Dj

haud dubie

censuit:

cnjns
,

quarto

anno

Aper episcopus

filiorum

ordinatus

undecimo
Cedulis

hominem
seu

exuit.

Eadem

de

epistola nihil legitur

quoque seu liberorum prmter hmc

r,,j,i,,
:

lu

i.

,,,/,.,

Scribilis, impe-

verbo ad verbumpariter legunturin catalogo alL

tero,
sire

Epitaphiis

episcoporum
S.

dimenta vestri esse propositi possessiones filiorum <pii causa sinl aecessitatis istius, cruaterrena cu-

ejusdem cimtatis. Erant nimirum compilatoresilli

rhnm sententim assertores gu(B tum primum Tullensium episcopum,

istius
,

Mansue-

post

quem

S.

Aper septimus

recensetv/r,

esl

missum esse opinionem hanc kic discutere, quam tum apud atios, tum apudnos tom. Septembris ad
i

inni principe

aS, Petro Apostoloaffirmavit. Sed opus non

Jiwc autem nn duos tantum vel tres liberot habuissent. Incerttm Uaqnc est, quot liberi iu fiirrnit, sed duossaltem fuisse constat, Xdcm iper, teste eodcin s. Paulino in epistola38, aliasW,
dicipotuerunt,
etsi

ratis,

cum

caelestia desideretis.

pro tribunalibus

advocatum

egerat,

et

in

tribu-

liirm

deS.Mansueto actum est, refutamitio episcopatois illius ad seculum quartvm, rivead Constantvni Magni wlfiliorum ejus, imperium relato.
iii
(

ubi

lam kabes,

immunis fuerat superhia, qumhujusmbdimuniissoletadhmrere. Verumpostea ad meliora conversus, una cum conjuge sm imandatotum srse Deo tradidit. Hinc laudatm
Paulinus
assumptus
tentise

nalibus judicem; nec

15
ntC itnh
,

Pro

ibidem
in

s.

Apro ab Adriani imperatoris

ait

Destruetns
depositus

es a

superbo,
|to-

mta-

ie

eulum
'
i

.!

de-

pitum.

amovendo mvictum argumentum prmbei 5. iuspiciimtas, cuipost Vrsum successisse Sanctum nostrum elogiorum coltectores ceterit
longius
car

hninilem,
ut
in
:i

ab

iniqua

sede,

pacis atque
divite,
ui

justilias solio loca-

reris
et

inanitns es
ill

diteris

in

paupere;

ab

talogis consentiunt.
esse, cki
'ioiiti

supervaruas
ui

iuspicium enim

huncmsum
a-

lislentionis
pi;e

saturitale TO-

cuatus
plearis,

es,

inscripta exstat epistola 17 lib. 4 s.Si\pollinaris, ejusdemquc ohitnm rircn

J7s

veris

paupertatis

bonis im-

esuriens

justitiam.
tu
ille

"<"" Christi
lerius noster
''"
/

18

collocandum

Ubi

nunc
Ubi
te

esse,

probamt Sol-

es

aliquando
in

terribilis,
i.

tom.

vel pro

Tulii,

"'"'
" (/
'

">"'

MabUlonius in """"'" rhn,,i 579, iim. 78 censet

ad diem sxvin quo Annalibus Benedictinis

scri-

tribunalibus
i

advocatus, vel
illa

ti

tribunali
verius,
P

bus judex
1"

minc dc qno
iii

cervix, mentiius es; tauri pinguis, quodocilis

na

tunc

modo
&*
esl

facta est

ac

tenuis
:

in

pUl

quiaad Adnanumimperatoremretulit, quodin i/ '" ftwttfemfa """< 6et7 de Adriano Cabilo"" l> " "'" {*9*rat. verun, idmihi minime ><<:; <>rn, quemcumque e dnobus c
1

conversus
te

ingemuisti

e1

jugo Chrisli, bene placilao

novelluml

Deo, sicut

super
fractus

vilulum
*

Deposita cervicelauri em ll0v s illius,

'

es

in

mansueiadt

*j

qui agnovit
hajc

possessorem suum*
in
te

twdatusannalista

Beau

ocuu'

hic

designaverii

eorum, qui
et
si
iil
i

Dei

mirabilla

^P^persuaderetenta^
con
"'

eimpera^dhHnmt, dum msulsa prorsusfZblua imperatorem f"*** J

""''
,

Merquejudicem iUumacogm

conspiciunt;
vident.
etc.

miserrimi, qui

videntes awj

stgnificant / sed
res,

iV/T ^^^^:XemporibusAto <W>I imperatoris

5?"

mem
i
'

~
";7"

fuisse

t0UUS wbis

cogaoS

'""' r ne <>tericos

[pri mutationM ad meliores tantum im an etiam a paganismo vel hmresi ad Ckrisfi tumprimum ronrcrsm fuisse dicendus (,

Bmcsane vnsignem
utrum
is

,'

non

ita

convenit,

iuctor

Obsem

*'"'

""

J"^,s suo no ; hmedejudic ZeUaZ

'

""<"">
'"?'
'

'"I

epistolas x. Paulini dissertatione citaUk e post htinr U* Tillemontius tom.

CabiloneminXSem

""""'Htorum,

u " sl 't-

Not a
,

wm
S

H m
'"

s Paulinum
.

aliiq^

(ositn invrcs!
!/"'<'

1'ut,-

tum primum baptixatum, aul a* CtnhoUram /it/rn, amplexum fuM

>

Hni Aoiam

9micu$

nnsiola 38, alias H A pro dicta occurranU : "'" de Mechumeno ab in/antia de myst* h >' '-'*><<i>>i<<ntructo, actumrecensbaptiteto ; r 'i"-r, non possi,,,.

77 2"
'
,

dmt

md

t'"

"

de

19 Pao"

1)1

DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

es,
urater,
el

9
.

I
ac insignts
lirtutes

19

Paulini
el

verba

aceipe.

Beatus

cai.

qum eox tamen

est, cetera

episa

presbyteris com-

ArCTORE

inquit,

bene
te
,

Libi erit,

qnia nou

carne

sanliili-

munis

episcopum potius, quam presby- c.s.

ytttdioso

guine, sed, Spiritu caelestis Patris

cisti,

revelante,
el

quod

inconoossa
Banctissimo

flde

tenere,

libera
tuaa

terum indicant. 29 Porro illustre istud par conjugum continentia

U-

voce proQleri
flne

ad

me

epistols
,

sanctissim*
in

cohabitabat,
dies

a
I

mut/uis

dnri

Qrmasti;

Christnm
ciii

Jesum

cruciflxum

Dei
terre-

virtutum exemplis
ciebat.
S.

magnos profectui

fa-

Filium
strium
,

Deum,

fleclilur
el

omne
esse

genu
et

Vrnn
in

ef

conjux

(ejus
>'>.

Amanda
:/

inquit

cffilestium
virtutis

infernornm;
io

quem

ad

dexterara

et

gloria

Dei

Patris,

PauHnus aondus ad
sed ad
viri
,

epistola

alias

ad iprum,
viro
in

mollitudinera

vel

avaritiam

suo,
ossa

omnis lingua conflletnr. Hunc lu Dominum el Deum Qoslrum, qnia non EBstimabitur alias ad eum, toio arcanm pietatis mysterio amplexus,

continentiam
iilius

et fortitudinera

redux

magna
'

divini
est
,

semulatione mirabilis

cum qnam
el
.

Ecctesia
in

conjogii

tuam onitatem
libi

Douiinum et Deum Dei Filium ante secula, faclum ex semine David in hoc seculo; et nnnc ex resurreclione mortuorum in spem sternitatis
humanaB
viventem
iu

redactam
Christi

ac redditara
.

spiritalibus

lanto
caritaa

ni. raduotan

flrmioribus

quanto

castioribus

oexibns

copulat,

incujus corpus transistis avestro.

secula,

ut

est,

credis;

el

non nisi ut credis praadicas. ffme, inquam, isti adrecens baptixatum, qui diupaganus vixerat t aut certe ab hmresi in Ec\ lesiam admissum dicta accipi posse arbitrantur. Von oidsa tamen, cur hmc eadem dici non potuerint de homine etiama
pueris Christiano ac Catholico,
qui,

quoquo egregia mulier mro suo prmstitit, quod, itt is D rique suo melius
\stud posset
,

ipsa domesticm

rei

facuitatumque

com-

niiiimini

cv/ram sola gereret. Hinc taudatus Paulinus; Benedicta Irac, ait , inter mulieres, et hac

cum vitam

quoque devotione fldelis el acceptissime Do ni no qua se oecessitatibus seculi pro te, veiul
,

secundum
set,

sumprmeepta mimmt exegismysterio Incamationis Dominicm attentius per religionis

queedam
turris
,

procellis

in

immobili

scopulo

stabilita

opposuit.

Hmc eadem ibidem

pluribus

/n-a-

H penso motus, speque beatm resurrectionis excitatus, mundanis rebus ttunfiwm remittens, Christi

sequitur, ac inter cetera magis sese explicans, deiniim ait : Curat illa seculi curaa, ne tu

humilitatem presse seqni cceperat,

uv 20 Certe
.

ui

ejusdem beaulla
i

possidere
el ni

videtur,

ne

tu
. .

possidearis

;i

mundo,
adminiquaa

mternitatis particeps fieri mereretwr.

in nulla
<

possidearis a Christo.

Nam
in

sine animi capti-

tribus

epistolis

fit

de

vitate

rem

captivitatis in

libertate

spiritus

atdem

Pttulmi ept
El

paganismo auth&rcsimentio; epistola 88 omnis odii causa oliin sui persequebantur, non
fidem
ris
,

sedi
.

in

idetn

slrans, flrmavil

mannssnas
ul
,

opera
se
,

virlutis, ...

sed ni

quo [prum amici piam Christi oitm humilitatem rejicitur. SU enim

in susc
:

uecessaria
siini

divisione reddens
;

per

Csesari,

Cssaris

cjuae

Dei

sunl

pcr

te

mire-

uistret

Deo.

Plura

curiosus

lector

ibidem

Paulinus eum ibidem alloquitur

,

Merito gloria-

periet-

venerandissime frater,
hinc
sis
,

et

in

exsultatione

di-

cis,

te
i|

ipsum
te
.

tibi

credere,
,

quod
tibi

Christia-

nus
es,

odisse coepe rint

tiinclunt
tanti
te
;

qui diligebant,
conscius

suam \per S. Pauolim haud dubie sibi noto, per litteras adquaskic per epistolam 88, alias significaeit
,iuii
,

23 Ceterum conversionem

hic tro
hi,-

el dcs|iiiTri'

qui

ei

ipse
te

2'J

respondit,

tnscripsitque Sanclo
fratii

el

merito ve-

quia

si

tu

ipse

apud
el

esses,

seque ut
Vttnc

ucratiili

ne dilectissimn
in

Apro

1'auliuus.

Duo

solebant,

et

diligerent

venerarentur.

ad cetera procedamus. tn editione Operum S. Pauiiin q um anno /6*22 intverpim ej officina Plantiniana cum notis Frontonis Ducmi ac Heriberti
,

autem nempt

Paulinus, \tt ipro dt feHci conversione sua congratuletur, utque contra pra\ orum odia ct injw iat munfflh/ nr in prOpOSitO rnnfirinrl un minan
,
.

hac epi&tola prmcipue agil

Rosweydi prodtil, laadata

29
est,

Ail

qum ib\ Aprnm episcopum inscribitur; quam

r/iistala
-V.V
,

studio rcs
esse,

divinas
olim

animmque projectum curanda

negotia
alias

quam
Sanctis

humana
39,
nftrito
el

tractaverit.
*"-

\l-

tum negat auctor Dissertationum m prcad editionem Parisisnsem, contenden sbyterum fuisse; quodetiam laudatus Tillemon C verisimiie putat. it mihi oppositum non improbabile mdetur; difficile enim est de solo presbyteratu interpretari, qum in eadem epistola de ejus*
dignitatem
ipsi
ilriu
'21

tera epistota,
cst.
:

nempe
el

80,

inscripta
dilectissi

venerabilibus ac

mis fratritms Apro

Amandaa Paulinus el The1'aitlnu uxor) peccatores. Ihrr salutarasia (S. nn iiHitnla df r.irtdrndn antmtv atjra moduttt
,

sede atque
Etarus
,

sacerdotio leguntur,
scribis,
ail
ibi

ut

Paulinus

urru-

conjugibus, in prmdio suo etiam tumruslicantibus, proponit. iV,lrlnr aulrm unn ad mininniui aiiuu pOSt /'iorcili
tjiir,
i/iki

id

fim

dcbeat, piis

istis

adiptosdaiis,

j,;

um

rroquentalor,

familiare

secretum
subtrahens

taciti

scripta fuisse

cum

S.

Paulmus

in

ea significet,
litteras

ris

adamasti,
te

non

otium

negotio

prsferens,
,

ne-

soluisse

iprum annuas ad ipsum

,

dare

que

Ecclesiaslicffl

utilitati

sed jam

OfScia

enim
,

inquiens, ct eloquia litterarnm ve-

pene forensibus turbis fflmulos ecclesiarum tumultus et cencilia inquieta declinans. Arbitror autem id ipsum majoribns Ecclesiae utititatibus,
prfflparari,
ctffl

strarum
ditis,

quee nobis largiter

indicant,
fertilis

annuo commeatu penquam ampla possessio nobis, et

Deo
Btis.

quam
il,

terra

Denique

in

epislola

quod
et

salubri

consilio
ludiis
in

instructioni

san-

aliasSi, eodem

modo

inscripta,

mamtatem

vacas,

intenlu
est,

spiritalibus,
te

quibus

solitudo amica

formas
el

quotidie, confir,

masque Christum, quo

al. ei

servus utilior
le

ei

manutu
et

simul atque efficaciam Apri tn tcribendis litteVmandm tedulam curam ei caritaris laudat, tem in administrandis rebus domesticis insigni
elogio prosequitur,

gister doctior,

digniorem
sede
nl

ea

*
,

in

qua

Dei

posilus es,

perficias,
et

opere pariter

mendai,
i\

et filiorum educationm ac utriusque denique preces flagUat.

\

verbo

potens,
te

lingua

reram
bea
iiiinn
.

apostolics

disciplinae

mente tibi concors formulam prasei

Itaque, nt

prscepti
constabit,

Dominici

actor

doctor.
;

tta

deilivi-

mus, hunc mosanctol

ad qumstionem propositam rtdeor tprum multt eumdem cum tynonyTuliensi

,

nonnullii viii

<

<

crediderunt,

refra,

no te toto hoc textu opposita- scntnuim faret. quod Paulinus Aprum suum non episcopum, sed sacerdotem </<-

non humano suffragio sed esse judicio sacerdotem. id unum in

busaliis,

Sancti nostri gestis

nec

rnm ejusdem
trantur.
niits
,

tedis tempore convenire posse arbj-

quiifl

Tnterpriores fuii Emvnentissimus Baro\niKitah. ail Martt/rologium Homa-

num

6o
JLUCTORE
c.

DE
hoc dif
sir

S.

APRO EPISCOPO CONFESSORE

ctans fuisse promotus.
(jnas

nwn
in

aii

Ponitur hic septimns ordine

labulis episcoporom

Tollensiam
r\
causidico

descri-

judicts officw,

nihti

psit

Democliares.

Hic

et ex

monacbo

esl

fectns

monachus, episcopna, de quo S.

in

Panlinns episcopns Dfolanus, epist. 27, 28 et 29, quilnis de ipso ftwius. Petrus Franciseus Ckiffe*
cap. 22

tius in Paulinoittusiralo, partc 2,

monet
epieco-

Sanctus, dum rcrumsuarum admmistrationem * cepit, cuncta, qua possidebat, in alimoniam nmu pcrum erogassc.

curaque in horum prmdiisque impensa legitur; imo conira

de aduocaU conjugc ejus ac lih graiiam pro re domJtll Ca

<(f
'

nihil

(/;

nutias quidem a

S.

Paulino ad Aprum jam

pum HUerasdatas esse, sedsubdittQu&nmseriiLepiscopnm fuisse de Aprum Tulli Lencornm. nemo dubitei. Eamdcm opinionem secuti sunt Claudius Robertus inGallia Christiana, Jacobus
.

27 Scio enuidem, ncc Yitam hanc, nec r logos Tullensium episcoporum tam certmfideie uitm torum rfrilns in dithium vocari possit'\ tamen ob sohm Apri nomen quod cum snvra
t

*'
'

piicatis adjuneiis legitwr

,

apud scriptorem cjus&L

Longueval tom.

Sistorim ecciesim Gallicanm ser*

lib,

nwne

Gallico conscriptm,

3,

pag.

406.
:

ct

Bailletus in Vitis

Sanctorum ad hunc diem

in

Au-

sccuti quo Tullensis ille Episcopus floruit uh^ dUsentirenec necessenecmquumputo. Addt av l jntmorum episcoporum series qum in
Cat
l

ctor rero Disscrtationum

Yitam

et

scripta S.

gis

legitur,

nonparum
,

confirmetur ex jnvenffe

Paulini Notani,

de guo

supra smpe meminimus,

ne sacrorum corpnrum

qum anno

/toj

contiqjt

in utramque partcm arijumcnla proponit,

tencat,
edicit.

necquam

Huic presse adhmsit Titiemontius Nota 44 in S. Pattiinum, uhi easdem rationes perpendens, qumstioiom.

utrccte observavit Riquetus, jam alias laudatus Hic enim laudans quoddam instrumentum,
Gallice Processum yerbalem
,

Monumentorum,

niod

appellat,

eta'puHh
subur\l

nemin
si
ll

dubio reliquit, nisi quod

Aprum Pauiini

ne episcoj o factum ait afjtrmat in ecclesia bana S. Mansufti a/ino prascitato corpora

SS

i
t

a Tullensi Episcopo distinguendum esse fateatur,

hic post S.

Auspicium eam sedem occupaverit.

quoiputamn verum non

25 Contra Sammarthani fratres tom. S Gallim ChrUtianm, Franciscus Biquet, magnus Prior S.

chm, Celsini, Auspieiiet Vrsi reperta fuisse. Dt eadem inventione agit etiam Mabillonius tom.S Annatium, ad annttm Christi H07 ntim. 50
,

s
I

;:

"

uhi

rempaulomagis

tm.

Deodatiui Vosago, insuoGallico Systhemate

epi-

occasione

nom fabricm

explicat, scribitque contigisti

,

scoporum Tuliensium, quodMs. ad majores meos olim mtiii curavit, et Calmetus tom. i. iiisto6, num. 23, et tih.7, Aprum TuUensem episcopiim synonymo S. Paulini amico omnino distinguendum esse; quod mihi quoque verum ridelib.

cui Theomarus, ejusdem

lociabbas,
feretra,

ria:

lotharingicm,
xi

fuissetm qiiorum duo continebant ossa primonim

tum insistebat , inventaque

mm.

Tullensis
qui
sini
,

contendunt,

S.

S.

(i

ecclesiae episcoporum, Amonis scilicet Mansueto proxime successit, Alchae Cel,

Auspicii et Ursi
pontificalibns
to.

cum eorum

sandaliis,

aliis

que

tur. Rationes

autem has allcgant

indumentis.
3, p.

in primis

in

gis S.

omnibus Tullensium episcoporum vetustis CataloAper posi Ursum A uspicio proxime succcssis-

laudat Annkcl.

in margine 459, ex quibus in

in

ver-

texto

docet, ea detecta fuisse in crijpta opere caementarii

selegitur; constat autem, S. Auspicium diu post medunnsrriili outnlt Tnttfusrm scdem tcnuisse cumdemqne circa annum 478 aut etiam uno alteroveanno serius aut cilius vita junctum

(rerha inslrumenti surtt )

et

modum

arcua

Iriumphalis curvata

rotunda.

28 Hisce quoad rei gestm substantiam consonaCalnifius in utraque Historim lotharingicm cdiiio
ne, inpriorinempe tom.
ri
i,

prout
Juh\,
wi eo

m Sylloga

esse

de ejusdcm cultu et yestis

tom

col. jJOJ, in posterio-

vi

addiem sxvm probamt

Sollerius noster

tantum dissentiens CoinHo, quod hic usque adannum 486 superesse

set.

ipmm

autem tom.2, col. 347 ct sequenti ; verum in eo a Mabillonio discrepat, quod cum Riqueto tan-

Porrocum

potuisse, insinuas-

s.

Paulmus Nolanus

juegcsta illustratahabestom.vijunii

episcopus, cudie

xxn

tumquatuor episcoporum corpora videlicet Uchm, Celsini, Auspicii et Ursi, omissoAmone, ncenseat, quorum ea corpora esse, ex sandalia
,

^anno^vhrisiiana-iaf^Hani/estumestl
PauHni amicum, qualem desmbxt.Sanctum nostrum Ausjicii,
10,

aliisque pontificalibus indumentis judicatum

sc affirmat.

/uis-

Apmm

iltum

hic

eum
n

'MWMem esse non possc

medioT-

jamdecrepttmmtat

nisi auis vetit

,,, r

Vtrobique autem Analect. t. :i, p. 159 cum Mabiltonio citat ; per qnm quale Opus designent, non assequor; nam in Mabillonii quidem Analectis tam tomis 4 se;uto clapso editis, quarn

umco volumine anno

4723 rccnsts,

de hoc anju-

Operum S Pauhnx,
405
et

auctorque Dissertationum

406

recte

retulerit.

Etenim qum de acta

mento nihil plane reperio. Ilinc discernere non posstim, quisextribus his scriptoribus veritatem uttigeru; vncertus enim hmreo, utrum inter ea

9unt
ob raliones.

dumseculovaledwt.

***?-

etwm Amonis repertum prmdtctorum antistitum esse , ex

tonium

corpora

sit,

et

aneadem
sandaliis,

solis

cetensque ornamenHs innotuerit. Uttamen Mahil-

recmsmdo

S.

Amonis corpore

errasst

^ouAmc

emtenire. Paulini enim

^5?S^r^' mmme
m '"""""
'

Cedulm seuEpitaphk epxscoporum Tullensium apud Calmetum sapiM taudatum, vn quibustam in S. Amonis, quam i* liermanni elogio istius Sancticorpus ab eodem aermannoexs Mansueti ecclesia, ubi primum

potxus credamus t suadent

r*.necTZZto
* ro

"' US

>''"

fuwe

BpUcZ,

^11 T*

'

s;r """"
i""'i'^

1C

seputtum /uerat, in atiam ecclcsiam transiatm dtcuur. Hermannus autem tiigesimus quinej H ** episcopus numeratur, Pibe t

Q ""''"

*^/wJKK!

',"'"'"''"'"

utad Rtquetum redeamus, 'worurn corporum

inventione

trigesimus octavus.
hic exprmdicta

'"

communem
et

eorum

?/,'

Mansuet0
6'***

tepulturam,

ex communi in Catamerito;
fiam

ZTZ"^ stabduam
logis

^oque corum
censuit. Et

confirmari

DIE DECIMA
nam quinquc
$ores in eadem
istos
s.

QUINTA SEPTEMBRIS.
Tricassinis aut Tullensibus cdoceri pctiit
,

6i
tom>
i\

Uantusii proximoi tueces~

ecelesia sepultos

akctobr
s

eum

iilo

fuiese t

Jnhi

a<i

(hrm

tn

Commentario prmvio ml Acta

, I

faudatm Cedula testantur; sanctus tero Aper in

altera eccletia ab illo mdificari eapta, alttque passim mcoessores ejus fiumaUfuere, donec t.udetmus seculo x paucis annis inchoato primus omnium cpiscoporum Tullensium m eeelesia ratfiedrali sna intra urhrin sr/>rhri nihut. rum sr/ml-

sanctif rtn/i/iis

[pronim S. Ipri sororis t m v'*"bus per ron/rrhiram rr hiifiis Sanrti itu formalam, t/isa ni Buburbio Augustffl Treoorum, vico, qui Tranquillu- dicitur, similiter nata essc
nnrrutitr,

39 Utisthmc roiirilicmus, dicendus

filtns

turam suaai in S. Apri suburbana mnrr dcce$SOriim suorum antejam dclegisset. H&cratio etiam. fortius urgcret, $i, ut Riquetus af/irmal omncs S. Apn successorei ad Ludelmum usqut in eadem s. Apri ecciesia, nullum m S. Mansueti t sepultos esse constarrt quod eum iisdem Cedulit non eonremt, ncr nltrnns inquirerc lihct. hl satis mihi est ostendisse, nihil tsse ew ab spUcoporum serie a Mansueto usque ad Aprum m antiquioribus Tullensium catalogis exhibita reeedamus quam
,

nirrm

snlnirltilllll

improprir

rst hiogra- qnod diffteutUSUTpasSC pro ("tem ali't

territorio,

si/oe

agro urbi Trieassinm subjecto, auA

uam P ati ^r.

Sanctut noster eihtns imn cst.

ctiam
ailhtlnitt

m
V

Hodiemo

rico Trancaul
171

lucem
Ma-

Siiliurliiiirn

improprio Ulo srnsu

n/iu<l
f.v;,

sahihrnjif hioijranhiis

bilionium Sec.

S Benedictino, pag.

num.4$.

Simili nn'ii'1 ibidem pag. toin in eharta Eligi\ usurpatur, uti n alibi apud Cangium in Glossario, quod ntlrn pOtest. ln /icrnntu/iio Tullrnsi

Breviario M$. Musei

nostn

licei
st/tt.

(ectiones de S.
ti/ntssti

rtinm aliundc vcrisimilem esse, probatur. 30 Porro runi rr dictis constct, S. Axtspicium

KpTOeX har
ce vico,

itn

niiriu tttihr

Itimcn ro-

sic legitur,

quasi Tranquillus ipsius sub

tx dvh
trmpus
scopatus
epiet

Cirra aiinu/n (78, '"" "''"' """ 'iiulhs annispOSt,

nrhn
B.

tnrtihiihim fnrrit. ita cnnn htihri

in

hrho

ex hac nhi commigrasse, cumque kunc inter

et S.

Aper
ctr.

suburbio

Augustae

Trechorum,

qui

mortU

tjus

uteumque
eruttvr.

Apnim Vrsus i/n Cataiogis medius inseratur, qui quamdiu episcopatu functus fuerit, nescitur;di~ cendus est Sanctus noster ad Tullensem Leucorum
sedcm suh (innn sm/li t/ninti rcl inthttm srrh permiisse proui etiam Uiqueto, Calmeto, ac
, .

Tranquillus dicitur,

presentis
\>ox
rt

vite

sumpsit exorttitio
i

dium
niilii,

Verumea
.

vicus transcribentis

/inhiit /iriffrrmith

/inor rr/iliraho firif/ilan

Trirnsstni
ailt

tlonec

rratliti

TullensrI-

aliquid certius produxerint.

33 iihimm hmc s. dubium OOCan potest
epistota %4 libri
ihiiii

novissime Limpeno nostro tom.

623 risinn
frniiit
.

est.

hcnif/uc dc icin/iorc

Septembris, pag. quo illnm

,

Apri
SX
S,

Trecensis Sidonii

palria

in

tlta dtfficut-

\pollinuris
'

tns de Sancti
1

rn Ihstiiria Titllensiinn
sir
lei/if.nr
:

c/nsco/iornm, etin
llir

i,

epistola

iibri

ad quem

" liria '

laudatis Cedulis
tunclus

septem annis

A/iniin

tlutis,
,

i/ncm

niiniirm

cum SanCtO

ideoquemortem ipsius circa ejusdem seculi quinti finem, vel proxime initium collocavi; nam quod e&Htbsecuti dem Cedula kabent , eum temporibus Adrianicrudelissirai imperatoris fuisse, ex supra dictis ad faImlas ablegandum est.
est pontiflcali

sede

nostro rssr
iitiiiicnt,

/ttissr

rrnsrt Tillciiiontiiis (nm.

Eccles., Nota

narem. Hunc autem tre Arrerna ortiun finssr

priori
ait
:

I i MoSidonium A/mlliiprum expatre Edno, ma

(Avn

S.

laudatUS Sidonius in

epistola clare doeet,

dum

illum

alloquens
ost.

Eiliins

pater

tibi

mater Arverns

Eum*
ah

dcm Claromontr

in
,

\nrnim

nuhiin aut rrrtc

infantia tducatum

litterisqut

ihidcm pariter significat, de

III.

imbutum fuisse, Claromontanos inducens

his

diuturna ipsius absentia

:

verbis
ingrate,

conquecoinmiallrillic

Sancti
S.

patria

an

is

idem
:

sit

cum

renfcs

Ouiil

in te

mali lantuiii,

simus,

ut
nniir

per

tot

annos quondara
hosticum
soiuni

amico
ab eo
est,

humum

Sidonii

Apollinaris
in

ecclesia

icni.

\flnt
tua

eflugias ?

aedificari

ccopta,

qua

scpultus

incunabula
lactentia

successore pcrficitur.

fovimus; bic incuilna formavimus;

vagientis
lur

infantiac

civicarum batuus

julatare
to,

pondus ulnarum. Hinc avus

tibi,
silii

Frones^*

blandus
potuisset

severus;

qui

excmplo
in

se

his,

quos babemus nos

quaa
tilii

exemplo.
matris

D
Prope Treeas i vico Tranquitlo natus
ittritur

iiinr

avia

Auspicia,
,

post

tuaa

'e

S.

Apri nostri patria

et

parentihus

Vita

orbata

decessum
Froniina

dependil
tua

una

curam duarum.
hinc
fuit

recudcnda kmc ait : B. Aper in SUburbio Audicitur, gustae Trecorum, vico, qui Tranquillus pnrsenlis vit;i- simipsil exordium noliilibus et,
,

Sed

et

matertera

hinc et

sanctior

sanciis

virginibus, ipiam verebatur

,

ma-

ter, pater
la,

vcnerabatur
rigoris

suramffl
lldei

abstinentiss puel,

quod excellentius
tns.
lliscr

est,

Cbristianis

parentibus edi-

summi

ac

ingentis

sic

Deum

elogvum w posteriori Catalogo,scu in Cedulis episcoporum TuUensium, quod e.r har ita desumptum est. Locum hunc mfihtne consonat
i

timens, ut ah bominibus tnetueretur. Hic te imbuendum libcralihus disriplinis ^rammatici rhetorisqne stmlia lloreulia, monitu cerlante, fovcruiit
unile ut
tu
;

colis Trancaust

hodiedum dici, inter alios scribit Nicolaus Camuzatus suh finem Misr.ellaneoriim ki&toricorum i/n Promptuario sacrarum antiquita-

non
liceat
ct

tibi

amare.

Iltfr

tam mediocriter iuslitutus existis, Arvernos vel propter Litleras non ahn ihtdcm Sidonius, Ut \/niim
habitantem ad Claromontanos enim totius cjus epistolB scopus
rajt'iiM*s (

tnm
se

Tnciissiiiir ilnrrr.sis, aiiqUC ilhim rirniuin rs-

suum
crat.

iu

/Eduis
is

novem milliaribus dissitum ab urbc Tricassina, vulgo Troyes tn Campania, cujus ea caputest. Pari distanUa ab eadem urbe vieum Tranrani ml (luvioium Sornie positum exejusdem
dia*cesis a
,

revocaret;

34 /" al/cra rrro r/nstohi ipsum a/md

rrl Calenses
in
,,i

tiitidm
f,,m A i"

aul Calentes
i/uaiitum
thrs

ut

atii
,

legunt,

Rajas,

hibet Guilielmus de Vlsle in

Tahuln <jeographica
suhurhio
Atlgustffl

irrcrnia,

n/i/inrct

rtimniorantrin

Mmdionahs
ctus verbis

fiartis

Campaniai. Scd quomodo Sanin

mox

laudatis

Rogationum SCCUm trnnsii/rndos invitat: idque eum tanto libentius facturum

iirhnn
atl

Trecorum natns dicitur, si vicui Tranquillus u ipse sit,qui hodiedum Trancaut appellatur Difftcnltatem hanc jam advertit Cupcrus noster, et a
>

s/irrat

i/tio

sanctius

dies

isti

tx

s'.

Hamerti
fatus

vieniiensis episcopi institutione ibidem agebantut\

in
lns

(Rogationibus)

inquit

quas supra

sum-

62
UCTORF
I

CONFESSORE DE S APKO EPISCOPO

.

Mimmus mec&osfS. Uamerm)

ter
el

el

protolit

pw*
neei

lensi,

octogvnta

milliaribus

Claromonte

&

contolit,
t

jejunatur,
fesla

oratur,

psalutur,

resedisset.

tuf

w,n-

te

cervicum

uumilialarum,
contubernia,

sternacium

civium

suspiriosa

peto;

etii spirilualem
iiius

moonimum tunm bene metior,

quod

37 Ad hmc respondeo, primum et ,<(,,, argumentum nihilisti opinioni officere, secund quam em lUtermS. Apro nondum episcop
.

renies,

non

ad ne

epufes, sed

aa

fuisse
tst,

lacrymasevocaris. Vale. Porro

hu

tper

vdem

sunt.Secundaratio , um ,, '/"'' **<, tanti dicenu .. p orMj quanti biographus, qui quatuor circi
.

nihil obancto TullensiEpiscopocredatiur, asserta. Trecensis a biographo nist patna stat, sanctus enxm jnprimis tempus recte convenit :
vel Sidonius [poltinaris subfinem anni \rvemensiepiscopatuinitiatus, ctrtiumsequentii (88 obiit, ut inOpere nostro

cuiis

juniorest, nec monumenta

ct

sua didicerit,
r/(/

laudat, de ceteris Sancti gestis

.

JJ
Z?
,,'''"

noiiiKuii

suam perventssr

.^/,.s ,,1,,,,!,
-

M,

mt-

ob rem

ipsius auctoritas

mihi tanti non

civitatis

Brt
e*(

Vrecensem Sancti patriam pro indubitata kablal

m annum
tom.
i\

Christi

Fatendum tamen

est,

minorem

/,-,,,'.

historit

iugusti ad diem xxw ode ejusdem Sanctigestis ostensum

"<

Commentano
est

7wc a Tullensi distantiam

n,v atfutn />"i>"ssr

biograpko favere csse Apriim Sidonii an

ttiO. Idem

dictis

epistolam

iO

libri

scii-

psitad iuspicium, cuiS. Aper nosterpost Ursum veluti iuspicio successit; idemque de laudato grandmvo in epistola 47 libri 4 ad Ariiiin mtate

non ausim alteruVr%m partem certo ai firmare. Si autem Trem Sanctus noster reipL
ideoque
natussit, potuit
is

a S.

Lupo

institui,

qui

rj-t

vogastum seu irbogastum meminit. fn

ro

citatis

ve-

ad Aprum suum

litleris

sic

loquitur, ut kic
scriberet; nec
ut
is

censem episcopatum ad p/nnum usque (79 8a ri.ssuiir rexit, proui Opere nostro ad dim xxisJtilii ostensum est. Inter epistolas >

\wjam
de provecta
B

episcopus fuisse,
Apri

dum

Massiliensis presbyteri exstat etiam

una,

mtate
,

meminit,

juvenis

videhcet ad

Aprum

ei.

Verum

quorum

prionni
Titft*

faciU esse potuerit

quando em
\per

litterm

ad ipsum
30

eumdem cum

lullensi esse posse, opinatur

datm fuerunt.
38
Fuerit
igitur eas

monlius supra citatus ; sed, utipsc quoque

tum
25
vel

anno(',,

prmtemomen
commentatione

nikilest,

quod

i</

itaesse suadeei
tradi^

aU quem
Wll(

rum, dum

accepit,

(/Uffl

ifttitrm utlii/issrt sith

nondum sexagenariam n/ iniinnn finem sn-u/i

.

38 Cetera S. Apri gesta t

qum

biographus
et

non indigent,

adjectis

mm

quo tempore S.Aper noster ad episcopatum evectus fuisse dicendus est; neque desunt idmtatis oegeti
senes,
et

nostro annotatis satis poterant illustrari; deejh clesia tamen ab i/>s<> mdificari ccepta, et a succw-

episcopalibus muniis idonei. Cetera quode

[pri sui parentibus,

que,

qum

piaque ac

li-

beraU educatione Sidonius commemorat, satiscondictis biographi, quiSancto nobiles Christianos parentes, similemque institutionem non obscure attribuit. In eo tamen iidem denuo

uniunt cum

monasterioque postmodum ouplura sequenti dicenda sunt. Biographusde kujus ecclesim initiissic habet wtn* 9 : [nstante autem jam tempore, quo Eleclum
sor ejusperfecta
ctu.
liir
,

/xiiirti,

suum Dominus
quandam
extra

posl

vitae

hujus

excursa

sladia
Dej

remunerare decreverat,

ctepit

idem Sanctus
gloriose

discrepant,
diis,

>/<i<><f

Sidonius

in eptstola

'21

de prm-

muros urbis, cui

praaa*

qumille

wi

[rvernia possidebat, loquatur,

biographw

t>ero

apudnos num.
habere

Wolescentiaj

annos

Sancto dicai ingressus, cum rerum sua:

% de

debat, a^diflcare basilicam, quo ibi fidelium plebe conveniente, i|tiotidinua Eivlesim accrcscerenl
lucra,
el

rum
c

assidua diabolo

potesialem

Qerenl

detrimenta. Sed

ccepissel

tantam

circa

pauperes
I;1
1

curam liabebat,
l

in

eorum

alimenta
hto

l" a

'

possederat,

erogaret.

Verum

Sancti ni pauperesmunificentiaforsitan

aUquantulum eam in allitudinem aedu> cando sublimasset, priusquam supremam manum operi imponeret, coepil Dei Pamulus ieiiiiih co>
jiini

cum

**W'rm
l

nonnihil
gestis

poris

inilrmitate stimulari.

est,

et

scnptor Ule de Sancti

"'

Qua per

dies
,

singuloB
vi-

""' u
":

'"""""-

^. ""
SlJ

-"'

mgraTcen7e""teHcem""a< ad
ven

trroris formidi,

MPranwcus
S
Sidonti

esu
\ "'"

IpollU

qui iper

f "
/

Galh
/

neqneant t qnm ex istis narrat Hiquetusin .1/,. novo SysthcmaeP

m
. .

cord.

Christum

quem

prasstolabatur

ascen-

"'

lllum

!;f

woPorummensium
'

suprasmpe

Tul" Ml W**po omnino distinguendum putat <i<>**.*** ils au **too necmihimagnipon> t

MieiM ypruma

Omnes igitur, quos Christo acqui ierat, universamque ecclesiam suam commendans Domino immaculatum spiritum Conditori re,

sum.

fudit.

***'?*Mur.Sid , niriiu^iiruistul,, l^^^oposscHbeba^eor ordilemad' ^ratia, T' $Vm**ignificat;q

V '"'"

39 Deinde postquam dixit, sancti Episcofl corpuscum communi omnium luctu ad eam efc i clesiam nondumperfectamdelatum <>"' fuisse, <'
nulla sepullurm adjuncta

Pap

> erbi

'"'"''"''""'i

idApr

Ambrosio cox in epiglattil

narravit,
sancti
illius

num.

xi

&

progreditur
'I"'

Pacta

igitur

Viri

oificiosissi*

.aliosquefqui^l
x

sepultura,
populi

inchoatum
devotione

templi

sedificioni

plane,
i

^ruiiiXZ rs :rv
*

EaM compietum admixtatamen fabula t habet auctor Cv talogi 1,1 eadem Historia episcoporum Tullensim apud Calmetum cap. 82, ubi eam ecclesim /" '"
sumraa
esfc
,

fectionem

sarrrsiK ::/: ^Tfi^AT

i
r**titterasdidicisi

^ de cessoris adimplevit,
!'

Albauldo, proximo S. Apri succestff " adscribens, ait : Successit vero illi domnifl Albauldus episcopus, boniviregregius, omnique " tc conspicuus. ls desiderabile votum sui f'
1

et

ecclesiam,

quam
exemplo

''""

cril1

V"'
kbrand

^
l,,,-

Staomui. cum

"'/""'"""'"^c/mi,,tasse,
.11

^aci. omontana
77.
(inni tu " f """'* eam
scrii ^rn^u

'''""

JHque-

A|Hfr, Mi-aci studio

viros

prsecdificaTit,

-M ne
<><

Ifllbl

[ill, ' Ies

sub Apostolorum

cturos

congregans,

,2^^^^ *
'"
AP*-*lUvncivita(e
Tul-

Apostolicum
est

privilegiura

pw

eodem coanobio nactus

Wmssimis reperitur

a
et

summis

Ponafiabfl
in aff
''"""

martyribus Stephano

Fabiano,uI tomocartis. Consonat

f*re cerbxsalter catatogus, sive

Cedulm

episccf*
ritnh

DIK DECIMA
rwn
tur.
,

QUINTA SEPTEMBRIS.
aLud diploma Amui
t
.

63
in

nisi <jtn><l rn

hoe suceessor

itie
,

Albinu

quo
appellatur
9
.

Quod OUttm \lhi,ul<ls ,llr rrl Mhiitus, prmiegium summis Pontificibus SS. Fabianoac

riinn

sancti

Haarilii

ei

sancli

Aprl

Utrumque privilegium
strtintcnta.
!<<>.

exhibei
ei
'

tom.
til>,

mter

in~
Ofl-

G&ephano obtinuisst dicatur, fabulm suni ex "'

rni

CXXXm

i.ix,

priinitni

opimone natm, qum

*!<>/<>

S,

Mansuetum

u S. Pelro

ipo-

845, alterum anno 994

Uauritii,

affigit.

iddii ejusdem

Tuiiensibus episcopum datum esse

eommmta

S.

Thebmm
iii

BSt.

tt/ns,

festum
\tlni

ac ffwrrlaudata abbatiaseu ecclesia etiam

soiemnitate
<

scilicet tegionis dttcis

Srror

i \

40 Deindc, ut soleni fabutm sibiiwvicem non eohmrere, exiisdem Catalogis sequeretur patum Tuliensem centum aut ampiius anno
S. Apri
s.

dum magna cum

u
sttni!

evincunt
i/iiiii
,

ha Calmeti
ecciesi
idq

rationes,
<

nec
etiam
ritio
S.
<'<

nlnnl probattf,

utrique
\|ri/ro-

Ste

reetus.

obitum vacasse. rVam ctim

xi

n> iltis

dicatur
Christi

Sancto dicatam fuisse

nasse, atgue ita
ii-l!

tsius

S.

Aper anno

imperii

idrianij id est,

mentc, qui eam laudato \Iartyripotuit desti-

Fabianusab anno Christi 236 usque ad 250, Stephanus autem probabihus <<! anno 253 usque ad 26"3 Po eaium gesserint admittenda trit ejusmodi vaca~
eirciter 428 obiisse, sanctus vero
,

causum dedisse,
,

t huic

quonuc
Fre-

alteri

tutelare

eonsecraretur,

Certe

degarius Schotasticus

seculi septimi scriptor, ,

S. Apri

Chronico, non aiio,

ecclesiam appetlat
Christi
vitaa
><>

quam
:

tio

Albauldus " laudatis sanclis Pontificibus aliquod privittgium impetrarit, Hoc autem nec
,

si

editione RuinarlU

nomine dictam ad annum

snss

656

sic

tcribens
terga

Godinns cernens

riim biographi,

nec

eum catalogorum

verbis

mox

periculum,
S. Apri,

vertens,
in

cum

nxore
!

ad
ec-

datis uttatenus convenit , ut consideranti patebit.

Dagobertum regem
clesia

perrexil

Auster,

En

frrir biographus diserte docet, inckoatm a Sancto

regio timoreperlerritus,

fecil

con-

moxposx ejusdem sepulturam pevficiendm admotas manutfuisse neq milcest,

ecdesioi
:
'

fugium.

tiiinr trrii

de qua agimus,
Hs,
tt

\nn ecclesiam ipsam laudatus Huinartius inannotas

i/>*r

tnncti Episcopi eorpui wi ea ecciesia a Tullensibus

Calmetus

tom.

Historim Lotl
Vec atio

tepeliendum fuisse,
</<i

nisi de

eadem ocyus complen-

gim,

coi.

295 diserte

affirmat.

nomvne

serio cogitassent. Sed de hisce fabulissatis est.

eam
suo,
/

nuncupavii
el

totharvus

prmfati
u<

Sammartham
rrn<
lut

Apri

nensi l\

tom, 3 Gallim Ckristianm successoVlodium faciunt, quiconciiio iureanno 549 subscriptus iegitur, ncc tat

Lotharii fitius

Lotharingim rex
.

diptomate
pater ejus
eath
i

quo eamdem ecctesiam

chor-episcopo
Tutlensi,

guam

eorardo
patris

dederat,

men

Tullensibus eatalogis occurrit putantque

ri
i<! iii

ecclesim

cujus juris fuerat,

restitnit.

ein<!nit

Atbauidum
qui
s^issr
*<>-,
<

forte

dictum
<ti>

fuisse,

dem

suprema voluntate
s.

hi

hoc

refragantt
cikik
<lr

Riqueto,

iiodium

isto

distinr

enim eam cellulam

sitam juxia

Apri,

gloriosi
et

confessoris,

et

serius

merito statuit.

Plura

hac ecclesia

idt

sequenti.

lulum

S.Apri,

Lenchorura oppidum, !! facta de S.

rufsiim cel Hauritio >>-

Exstal instrumentum hoc apud laudatum Calmetum tom. 9, cot. cxxxa et seq. Simtli modo i>t Prmcepto Cudovtei Batb\ n/xnl Mabitionium de Re diptomaPica, pag.548, instrutione appellat.
<H>

nto cx

abbatia S. Apri
/>tu/-

ei

in

Prmcepto Caroiimonaste-

IV.

Ecclesia
:

Sancto dicata,

et

monasterio
:

Crassi,
i

ibid.

55%, instrum. cxrv,

aucta
clesiae

cetcra
ipsi

huc
:

iinn s. Apri

nuncnpatur.
pariter colligitnr,

spectantia

aliae

ee

43
ritii

Ex

dictis

cur

v
t

ISau-

sacrse

corpus
ct

tianslatum,
:

festum tam soiemniter celebretur, nem;

quia
ium
Ilfguln '<

relatum,
liquiae
stratae.

absconrlitum
alio

rcpcrtum
miraculis

rcillu-

ipse ejus loci velut alter tuteiaris

jam

ant\

habitus
delata),
et
/<<ni

est,

eo

quod

S. Apri

ecclesia ipsi

quoqus

introdut

ab initio consecrata fuerit, prout tx Lothar nt imperatoris et irnutfi regis prmceptis coltigere !<<<! Qumetaliam tjusdem wlemnitatis causam

proferi ipse Calmetus, tom, t, > annotatis ad strumenta, col. cxlix et seq. recteobservt
a!>

m-

V,enerabile
XI.
'JUOIh

S.

Apri

corpus

in
.

perfectam

tum
est.

/ttissr,

moriens reliquerat prmcedenti $, ex biographo dictum

quam imecciesia humasua,

<'

facile inducipotuissl

vtrat

idrm scriptor,
(<iissr if<i<lrin kis
Vir-i

eam

ips\

Sanctomox
:

Agaunensibus monachis in S. Apri monasterium i<< Chronicoenim S B Divionensis apud icherium tom. f Spicilegii priopag 870 legitur \ppollinaris abbas ris editionis igaunensis simut monasterio S. Apri prmfuisse.
,

tam
lius

rrrlns njftrumt

Pacta igitur
ii-

Appollinarem
reliquos
I

igitnr,

inquii auctor Chronici, inler

eancti

officiosissime sepultura,
;i

tochoalum

templi

iiiiifiiini

oompletum
cuit

est,

siminm populi devotione quodque ex nomiue s. Apri pluquotidianis

virtuiimi
minictilis

comperimus S. Manriiii ;iii|"*' hujus loci sanctique Apri apud Tullum San Benigniani
I

fnisse
,,

abbatem,
je

ut

ipsi

referunl

in

antiqnis se

ia

dedicari,

ubi

im

scriptis.

Ucfert
id tst,

ejus

merita

coruscare
n/i

oon cessant, Secundum hmc

obitu

regis

tempora,

autem hme ad Guntranni ad secuium sextum jam

S.

Sfinrh
et

cultm mox

jam inchoatus

fuit
i

ecclesia

ipsi dedicata.
in

At rero Calmetus tom.

observationibus ad <
,

icnescensaut decrepitum, tub cujus initinm Apram episcopatum gessisse, exsupra dictis
mile
ritii

tJistorim

Lotharingim

esi

Hujus igitur

<<>'
!

'" cultusS. ^t
i
i

mniiii enta, col. cxlix et seq.

fteutter persuaderi posse ait,

postremum

sibi dif

eensetque eeefesiam Mauritio primum consecratam fuisse, <><< ius< serius S. Apri appellatam, ob miracutorum lentiam, quibus Sanctus ibidem fuigebat. Pro hac opinione sua allcgat <lipl<>n<a lotharii impe-

s.
i

hanr

s.

tatum simut eum monastiea disciplina ip indud potuit , itaque pro\|ni monasterium H, i sanctusiite martyr secundus ejut /o
i

patronus haberetur tademque teclesia

ab

iliius

quoque nomine
ii

diceretur.
...

ratoris,

in

quo ea ecclesia

in

honore

ct

nomine

s.

Mauritii constructa atque dicata dicitur;

itemque

Porro idem ccrnobium iutmundusvei t- Kjutden timundus, >;<<< ii utroi/ur Cntnloi/n nptnl Calme- taiur dtsci tum inter episcopos duodecimuat locum obtinet, pori
au-

64
UCTORF
c. s.

DE
ti

APRO EPISCOPO CONFESSORE

rum ergo septem ecclesiarum adhuc
r
1 que; duas vero, id est, sanctaj Cruc"**" martyris prae nimia vetustai &' que Apri

eorumdem catalogornm COTOpilatoribuscredmut.Uenim, u< ibUem ty<

augerc staduit,

memoriam
voiione

Christi

confessoris

Apri

solhcita
in

^
U[ii
-

^-

excoluit,

cujus
el

et

ccenobinm

aivina

Porro
istinn

notatur
S.

religioneangmentavit,

in ejus

veneralione non-

ibidem paq. 59 ,, Bernardo abbati CiarevatUi

ecer
'"""!

ad DDlla scriptaac Responsoria

posterornm recorin

dationem exaravit. Cotlapsam deinde

eodem mo-

restawasse nasteriiodisciplinamsimuletrcdditus 20 ibidem dicitur his verFrotharius episcopus

h ls
:

C adeoque vixisse seculo /2 Al ista S. Apro martyri re ipsa dedkaL^ ni oportet hunc atium fuisse a sancto r n

fuisse,

scopo

Praslalum

ccenobium
,

el

ilivina

religionis

qui ex dictis confessor obiit 47 Alteram B. Apro Halliae martyri

,

'

exieriorum supel rerum augmento sublimavil hac restauplemento uon modice adornavit. De Uabillonus tom. 2 Annat. videri polest
ratione
i6, ubi Benedict., ad annum Christi 836, num. dalaudat ejusdem Frotkarii chartam eum in finem de Re diplomatica tam ouam totam recitat lib. 6
.

ac monasterium virginum velatarum o-r sterciensis Colonim Aprippinw. non p,,' Honoris recenset Erhardus Winheim
,,

r r -/

''

pag

5U

et

sequenti,

et

circa

annum

S36 scri-

ptam statuit. Eamdem quoque kabes apud Catmetum inter instrumenta tom. t, col. cxxix et seqq.
novissima editionis. Id
troducta
sic
S.

et sequenti. De eadeT meminit /Egidius Getenius <ic\ "^ tudine Colonim Agrippinm lib 3 s 57; rermn S. Aprum illum cui eameX* "" antiquitus dedicatam fuisse ostendit,

igrippina, pag. 274

pturibus

"
l)

unum

hic observo

de in1

Benedicti Hegula

mentionem

ibi fiei

\i

enim inter cetera ibidem loquitur Frotharius Praeterea decernimus, ul eidem monasterio abba praeflcialur, qui secundum lU^uhun lieati Renerjicti
['')

sed nostrum esse diserte affirmath'T'^ * quiens, S. Aper sepiimus ecclesne Tuilensis' scopus, el natalis ejus celebratur xv Sepiemr Idem repetit lib. 4 in Sacris etpiisFastk
, '

rem

non m

"
pi

pravssc

i-i

prodose

utililvr tjueal.

ad dictum dieni sic habet : Coloaije n, Apri, memoria S. Apri septimi episcopiC, lensis. Vec alium ecciesim sum tutelarem
s.
\

llteramejusdem

loci

restaurationem

S.

Gauxfie-

instauratur
0(0.

iinus Tullensium item episcopus seculo

ri curaoit, de

decimo

quam Tullensem agnoscunt moniales ejusdttnk ci, quantum colligo ex quadam epistolaaP
,

/irm

qua consuli potest Commentarius

111

de eodem Sancto editus apud nos tom.

bris,

"Septem

ad diem
est.

m,

3,

ideoquede eanihiladdi
et

noldo Neelsbach ad Papebrochium nostrum ofa data, in qua sequentia legere c*i Moniaies co jusdam monaslerii Coloniensis, D.

i/

Apro

necesse

Brevitatis causa prmtereo

S.

aliam, se-

seplimo

Tullensi episcopo dedicati,

troni, cujus

Vitam

eulo

\i

per

Guilielmum

sancti

sui

S.

Benigni Divionensis

p a-

abbatem, curante Bertotdo episcopo Tullensi /actam, ut inChronico laudates abbatim Divionensis tom. \Spicilegii t pag. legitur, et wi ipsius

feslum est xv Seplembris, usque ignotam exoptant etc.

avide huc

S. Guilielmx

Vitain Qpere nostrotom.

Januarii

dum eam
irrepsit,

L8 Crediderim itaque istam ccclesiam S. Apro* noslro vcre sacram cssc , et errasse Winheimim
B.

Apro

cap.

Halliae

xj

insinuatur.

Eadem

mitto

egregiam operam,
Tullensis pariter

causa prmterexpensasque, quas S.

de

tavu. Forsitan Halliae vitio

martyri dedicatam pi typothetm pro Galliaj

Bruno

tum episcopus, deinde vero Pontifex Haximus, leo IX didtus, alhque multi cum eo, insigni monachorum ibidem
servientium

et e.c scriptoris errore Martyri pro Bpiscopo. Similis haltucinatio etiam Ilermanno m-

mm limonia

iho

excitati

pro eodem mona-

cu Vtta tom. 2 Aprilis addiem apud Calmetum laudatum tom. 2

te.
''"/'

*tcpoafundamentisrestaurando f dotandoqueconr tuicrmt;qua\ omnia tam in hujus sancti Pontifi-

meminimus, obrepsissepom: quidem in Martyrologiis nnllum kujat nomtnis Uartyrem potui repcrire. Quam porro
'""" ego

nacko, cujussupra

*
>'

vetusta ca ccclcsia sit,

nusquam
,

d
leifi,

nisiqmi
Capel-

m,

cap 5

et

I;i

inter instrumen-

laudatus Gelenius syntagmate 57 scribat: S. Apri ex opposiio portae appellatae

'

AgnpGo-

|l|llr
-

multa, } nm *dabbatiamS.A V vipotM, quam ad ipsum San~ *tomvropnepcrtinent, qmque in laudato Cal ""'" Opwtpwnreferuntur, sciens ac '" J volens prmtereo.
<

Mi-MMetquatuorsequentibusstudiosusle';'""'"'' inquam, ct alia

meminit
in

Philippus

archiepiscopus

lomensis

Utteris anni

Franciscanis

primum

mclxix. Subdit, etw* nihabiiatam, hisceadalm

6
lliwecclesia'

Calmetus

tom.

i,

eol.
r

295
s.

et

'"'''
'"'

teauent
,/,,/
,

iocum translatis, anno 1474 Cisterciensibusmrg* mbus cessisse, qum novi amptiorisque moitasuru fundamentalem lapidem anno l i77 diexmAprios xbidem posuenmt. Addit denique : Ab allaIis

S.

Apro

'

Barlholomaei
,',,

relicruiis,

pioque

virginum

^TuUensispeetariaRrmat

anectu

:r
''

'-;-'
eifteel

"" '""""

seculo

smimo

i::i :::
a
j

extra

(qum ejusdem sancti Apostoli canoiM muros habitaverant) litularis et luleliii^ p^

nt

tronus accessit,
^ei
et

ecclesia

nunc

Apri

dicatur.

Xunc ad

SS. Barlholfr Tuilensem Sa*

'"""'

'

ta

-i'a

Balnsif ST'
;.;:;;:::;;
r

Msepulturam redeamus. 49 facrum Apri corpus in ecciesia, quafn&* a cim Mis muros inceperat, ut supra dixisnm,
'/""'>',!.

"secundum Benedict

^ss

ns<

L:::":::r::! :
Ma Wl ^onachus
"'
i,

nc

nri

Sl r
'

"/'U,l

ubx

re

lib.

, *.
'''''

,..'

uanorum Hungarorumque metu in civitatetn "" " l Cclesia s ^annis Baptistm deposM* i '"'/ g estam pMjUH u mCtor &*

secnlun, dccnnnm,

</><<do

n
i/-

'

^m
'

"'"'"'"" s

Ipro /,/

'

""

s *,.
-

cutorum s. Apri, cujus narrationem post I* wimus, nlnpropterca a num. 22 consulipo^'"'"''""

l|,n, " ;iri

,;,;,

;::;:.

>^.

"'""""

wpra num. 8 observavimus

""""'
,

'1-

eontigisse. Posl

barbarorume

l^

yiaexcessum
x
>;

:',

""

1 Sanolusipse 2 nacho/imm eonsilium

<inobus e lericis.

tenerabile istud pignus a duol*

adhibitis.

admon*erat.f* et adjmf!

Allone

scilicet

etBamf^
pti-

DIE
nf,

DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

'>>

65
Al

primicerio, noctu clam ceteris omnibus sublatum

ilteram item sacri

in

sua

demum

ecctesia ignoto retiquis loco

tliihts

r<-rt><>ri< portionem lauFrotharius cuidam Sugoni famulo Chrisli c.s.

\%b terra depositum.

'uit

Hujus consilii retque gestm

devotissimo transmisii
trr

cum
luii
,

rj>isu>l<i

-jt,

\n

qua mindus.

scculo

nono

~ui a

Drogonis episcopi Vutiensis iniqua \no~ pravo consultore suo, Bulsone no-

cetera

ait
t-i

niinl

autem, quod
reliquias

vestrae

strias

carius

ditius

videlicel

incitatus,

claneulum

decreverat

sacrum

Apri confessoris Christi,

vobis
ut a

dirigimas;

s,

Apri

rn nrbe detinere, et monackorum bonis inhiabat; rerum occuttas hasce machinaiiones S. Aper supra iictis monachis detexii ei irritas reddi

uorpus

subsidium
late

implorantes,
redeatis
,

huc
nnstra

cum

incolumi
<ii-

festine
servitii
'"s,
i

el

devotioae

vui

commoda
illiti

capiatis.

yabiltonius

>>>">

turarit.

Hmc omnia

laudatus scriptor Miracuto-

et /><>si

Calmetus,
finssr

nitn tatins enarrat,

hir addere

quam

ut de iis

quoque piura
prior

iMagnt
rntitiiiriti

filium

existimant,
in

Hugonem hunc Horum

<-a<lnit

$it.

allegat,

quod

epistola

BO
inde tn ecclr
11,111!

Obslrinxerant autem sese prmdicti monachi

ne quis secretum proderet,

Frothariusde
cittit
iiii-

iiit</i>">s
:

absentia

>>ii<-

conquerens,

furejurando,
rr

locumffwtc

str

aitoquatur

Putabamus siquidem uacle-

abscondttt
n,

corporis cuiquam indicaret.

iite

ni

thesaurus

multis

annii
i[iii

latuerit

ul de tam pia celsaque progenie dun saltem lucernaa aobis remane-

atque

desiderabamus,

post

r>

usque ad episcopatum S
,/mi
a<t

Gerardi,

Utum

tan-

rcnt,

quarum splendore

el

meritis

nos

et

vicinos

lur

anno 978
id

feliciter

invenit ac elevavit,

cum

nosiros inlurainare

atque inmeliorare gaudereraus.

Mabilio
>i^
>tr<>

temporis ignotus fuisset tatebrarum tocus,

deposito
iii

itnnr
iiitts
,ir

enim piam celsamqut progeniem

dr Caroli Hagni sobote,
Caroli
i'i<>

ea ecclesia corpore
'/''
rfityii
. .

constaret.
ac mii abi

lucernas
huic

IIujus
liu,

/.'.'

en ioi

Orogone \tetensium episcopo, ae Hugone, cjus

fiiiis

qum eam

iliustrarunt, descripta

habes inter

ilnii

interpretatur,

putalqut

miraculapost Vitam,utmonuimus, edenda, cap.3, fUAquod lectorem />r<>;>trrr<> similiter remitto. !>< isi/rin meminit Vindricus seu Widricus S. Apri abhus et scriptor comvus in Vita ejusdem S. Gcrardi apud ttos !>>"> [priiis ad <>'ifi" \\ni initi, "!u cap. kmc habet : Sanctorum quoque reliquins sagaci indagabal soliciludine (S. Gerardtts) fisus superni gratiam Conditoris sibi suppeBflari eorura opitulatione. Cujus vigilem curam Deus non passus esl rrustrari, oique reperire gle-

atiquam apud Leucos rfestinatam ftnssr qnm quidem conjectura nec certa ><- improbabiiis est. Ceterum </< ii"i/<>ii<- Caroli
Ludovico
/<f"H<ui
.-

Matjtti /itni,

quem Snmm<triltt
S.

fratrcs i

Gallia

Christiana abbatem
ri

Uedardx apud Suessiones,

-j

Vovalicensem faciunt, actum

Prmtermissis
.".{

Opere ndstro

est

ia

diem xiu Junii. Prmterea aiiquas S.Apri retiquiaspen

</
!.,>,,

S. leo IX nti</ua$ initinerr

t;il<is_

/\,

dum

ante Pontificatum
1
1

<>

tus,

dictus Bruuo,

Romano
own
ferens.

lio-

h;iin

concessil

beatissimi

pontificis Apri;

in

cujus

ttiatn

<t</

Itiiiutii

ipostoiorum peregrinaretur,
r
est,

iis-

gloriosa

translalione

miracula
quse
iti

magnifica

propalai/afn

li itei

/r

teste n iberto

ejusdem beali Praesnlis iicsiis retinenturannotata. Ceterum notat Calmrfiis tom i. '"/. W6 ejusdem sancti Apri rrlapiias
ri.iiii"

mi dignalio divina,

rono, I \n<> ejusdem sanctx Pontificis

tom.
/ihro
,i

sjm archidiaapud nos

Aprilis,

2
2,

/tprilis

ad

diem

\\\

ex

ritjus

ni.
ci

sn/<tritti

/nrrnt

rrtulisse

hodiedum pretiosa vnctus&s theca

r

in

eadem

Sni
et

iuri;it
cseli

tlevotio

abbatia asservari.

primum
et

Clavigerum
ovibus
a

sumraum annuo
sibi

Pontificem
invise^e
creditis
re

Ot ejlis

on integrum tamen corpus in laudata abbatia permansisse, sed aiiquot ejusdem portio."1

cursu,

pro

Deo
iter,

ejus

juvamen
jempore

supplici
stiliimu

exorare precatu
aggressus laicorum,
,

tlaque

qucdam
coetu

reliquia) al\o

nesjama
rr

delata

seculo ix alio translatas esse discimus Frotharii Vultensis ci>isru/>t litteris apud i>
i

comilante

clericorum, aec aon

Chesne tom. 2 Historim Francim scriptorum, pag. 7 /7 720 relatis, Etenim in epistota u Wicar.Itis abbas cum monachis suis Frothario gratias
<

merum
torum
suui

snpergredientium
dignitate,

quingentorum ouqui pro ipsius meris.ui^iinii

1 ,

afTabilitate,

indivul-

ejus sequebantur
iiir.i,

comitatum; cunctis surrexil

aeris
in
,

n<itt

de

acceptis

<il>

eo

ejusdem
,

Sancti
inquit,

reli-

lues

[lalici

corruptione
essel

ita

ul

nulli
diffe-

quiis

'.Mi.iiii

gratiarum aclionem
solo

de

be-

hac

labe

infecto

spes

craslinum

aeficiis,
vii;ih

quse

mercedis

cselestis

intuitu

parinti-

rendaa
:,i

morlis,

uoslrae

impenditis,
qui

virorum

optime, vobis

vir

autem
sese
.

Domini

iramodice
turbae,

mcestus

de pereatpestem
itepet/.'

repondemus,
ni;i

aon
pia

nostra
iora

verum

solum paslorali cura quoque sollicitudine

|irurui\irp
caritaiis

afilictione
rit

comitanlis
dii ina

festinum

repes.

ex?

remedium
,

gratia

praecurrenle.
,

S&tn
>iiis

Gsrar

lei

nostraJ

subshiuti;i'

ilignuuiini
circa

Ensuper
s.

ad

cumulum
qaod

vestrae

oos

flemonstrandum,
fest,

aobis

auro ditius

esse

po
suaa

Apri

reliquias,
aclus,

nec

non
uis

el

beatse

convcrsationis
itTf
esli

hnrailitati

nostrse

dignati

Sed
geritis,

pro

aunc mitomnibus, pro

ipse

cujus amore

hoc

prorsus vobis
restituere

ma-

\ciicli;it propria manu maximeque S. Vpri artisese commendabal devotius; quicnm cniis, cui que hujusmodi poculnm quantulumcumque libasmox convalescebal quantuscumque languoi set, eum invasispet, si tantura liquoris illius saporem fatendum tamen est, gustare valuisset. //"' ibi

Siiuctorum
tinclis

(jn.-

"iim

vino

pignoribus,

non oblivifccetur etc. Cujus !<><< abbas hic Wicardus fuerit, inconi/iertutit est. at si is idem sit r.um W i: ghardo abbate, <i<l <i>trm Frotharius epistolam
Dentis retributionis

fructum

t'.t

hujus prodigii partem ipsi S. /i<>tn snt Brunoni forsitan adscribendam esse. t'<>rro eam s Leonisin S Vpri reliquiis fiduciam inter alia excitaSS* potmt smnlus V t.rrnrdo Tu/lcnst rpiscopo
,i<,i'

"iiiiiiiitit"

srrifisit
iria

peto

t>i</"irs,

ut

vc-in.

amminiculo
perduci

curra

vini

de

Bonna
si,

faciatis

uoliis

aiiquot annis '>' per </*</<"> Sancti ac Hansue </.<><! prodigiose reddita, ut narrat Vindricus, ti
seu

ad palalium

inquam, hic idem fit, satis cerisimile est, rjns monasterium non adiw>t!"i procul abfuisse Bonna, qum inferioris Germanxm oppidum ad Tthenum cst, et clrctuAquis,
nti

Geranft

s ipri abbas < Vita laudati S. Widricus, unde rem t<>r<> supra assignato, cap. -i. renlatue esl quoque aliquando

s\

Gerardus)
esi
in

desperabili

corporis

segritudine,
cla-

Coioniensium
2
16

snfrs

prout

Mabiltonius
Christi
s3*>\

per

quam Dominus omnipotens

8083

gloriflcanter

tom
tuiDt.

innat. Benedict.,
est.

<t<l

annum

rificatus

irtutis

majeslate.

Quadam
ipso

siquidem

tempore

niinio

laognore
12

pnegravatus,

Septembris Tomus V.

66
\\
i

DE
jam
frigescente

S.
ad

APRO EPISCOPO CONFESSORE

extrema
esi

CTORl
9.

ipso

corpore,
ei

de-

ductus;
tis

necqoisquam

spem redilura
nisi

sospita-

quippe animos Pastoria triumphus attollit,ei U | oram corda Imtifleal veneralio impen$
p
gistroV

disd
\}

spondere pra-sun.rhat, m-mu

obsequio satBgebat.

de solo ejus
cogrtaatat-

Hnjus
et

igitur

talis

ac

lam
,

egregii

Dei
inspirala

viiam

miraculo

descriplurus

habiutorem
,,,

runebri

allatit a

$S
ti

ffantueU
A]"i cor-

Tunc eum subiit cfflUtus saneUswmorum ponuBcam Mansueti tio, ut prmsidio, que Apri se clemcnti commendaret reUquias jussil defern que eorum venerandas
55

Bjas

invoco

Spiritum

sanctum,
esl

[ut,]

virtules

patrandi

largitus

gratiam,

mihi om.

easdem narrandas suiBcientem eloquii w. q ue a d buat venustatem a.

aoc

porfeut,

feannis Baptiats

oratoriura,

.tium

prsslante suflragio, anl aul caperei corpus

,

qnatenus ipsorum desperati languons reme-

me imparem, m ilins
ejus
sufTragiis,
,>,,.

<

idoneum recognosco;
jus

verum

[anima]

in

snpremo

merila ad

utililatem

pnrsentium,
gcslio
,
,

prajsidinjj

propitiabile solatium. e*itu ante Beverum Judicem conpignoribus infia urbem delatis,

que
pheia

fniurorum
gratiam

publicare

spero

mibi
ppQ.
u-

**

ili\iii;im

affuturam
mibi

Sacratis ergo

audituru s einn
:

digno
vigili,

cum honore
nec

fidelibus
pontiflci

noctn
in

celebrantur
conti-

Dorainum
,

dicentem
terrae

desunt

conclavi

ibo

el

potentes
el

Ego ante humiliabo, m T

excubim. fotempesta aug uo decubanti ranereo subsidente, tem nocle, strepitu vnlgi freqnentis spem saecce illi, qui languerat, cjepit prster
lutifer

aareas
ei

conteram,
tihi

si

vectes

ferreos

confringaui
ei

aperiam

Ihesauros absconditos

arca-

na secretorum.

Xunc enim securus

pra-currente divina

nanaiio-

sopor

obrepere;
per

moxque
somni
sibi

sanclis pouti-

nem a.i^mliar,
terrsB
vitia

gratia.ei

ficibus

visilatnr

quietem

exoptabili

potenles

hoc[est,] b terrenorum sensumn

,

\isione.

Videbatnr namque,
adstitisse

lauguenti
roagnificos,

ante
pree-

humiliante
,

ac

ardua

quaeque

et

diflicilia
el

lectulum
snlari

eosdem viros

complanante
arcana
His

thesauros

sapienliae

et scientias

decenter habiln inlulatos,

ali

qui quasi

requi-

mysteriorum raelestinm penetrare

praelibalis
,

valuaro,

retmnl

ipso
et

miserieordi compassione,

quomodo
graviter

breviter

ad

narrationis seriem,

se

haberet,

cojnsmodi languore tam

ac

adjuvanle Domino,

aceedamus.

acgrolaret.

Cumque modus
,

gem.s asgritudinis
est et
sibi,

a languido panderelur,

visnm

quasi juiter

ANNOTATA.
a

berant

ei

ut

se

sequeretur,

reflexum
sacra

verterent
pig
;.

versus

oratorium

quo

eorum

Apttd Martenium
Accincti

perperam
monasterii,

legitur

vetusta-

servabantur.
ille
,

tem.
dies

Calmeto consentiunt Mss. nostra transimMss.

ct

56
morti

At

qui

non paucos
ac

languerat,

pta ex

Corneoliel

jnm
ntatur.

sospes

surrexit
altonitus.

concitus,

gloriosa? visionis stu-

pore
rea
quasi

Credebat bealos
praesentia
,

praesules corpo-

sibi

adslitisse

ilerqne

arripuit,

eorum secuturus

vesligia.

Ad

valvas aulem

perveniens ecclesie, propria politus mente, San-

Ex iisdem supplevi textum, qui apud utritmr/uc editorem voculam ul, quam proptcm uncis inclusi, non habcbat. b Bmc quogue vox in utraque editione deratw, sed in laudatis Mss. legitur.
Caritatis.

ctorum recognovil viriuiem, quam

sunt

in

se dignati
Exiliit clau-

ostendere
et

moxque antiphonam,

dus

ambnlavit, prsBcmuil

in jubilalionis

laude.

Hinc ante venerabiles sternitur

neficio grates Sanclis

reliquias,

pro be-

rependit magnificas,

Deumore

CAPUT UNICUM.

que

in

suis

famulis

pradicabilem

inlacibili

glorificat.

Sancti patria

gesta,

episcopatus,

miracuh,

obitus et sepultura.

VITA
i'

I gitur
Auctore incerto

B. vico,

Aper
qui

in

suburbio

Augustae

TrccojJJ

rum,
lis

Tranquillus a dicitur,
,

pra^senJ

vilffl

sumpsit exordium
Christianis
tyrocinii

nobilibus,

et

quod
el

iff

est

excellenlius,

pareniibus

editus,

Ex

a
editis

puero

caelestis

Calmeto

rudimenla

suscipiens,
seraaetate

et

Martenio.

Christianse religionis

veneralor ac praecipuus

per

exsliiit

cultor;

adeo
in

ul

qualis juvenili indole

fert

raturus

esset,

adhuc

AUCTORIS PRjEFATIO.

tenera
illa

praamonpuerili
et

straret.
lascivia

Neque enim,
relaxabatur;

ut

eetas,

sed totus circa

intenlus,

ecclesias

R
1

loca
v-i

sancia semper

perfeclissimis

<l'"'
'

eatonm,
ac
tat.

et

ante

UCtor, r,n

....

dmau
mamfe

omne steculum nrsorvero

busque studebat arctius inbeerere,

rus pontifex Calliolieie
tur prajterea
r; *.

preeiecti,
ac
nertinati

catoSpiritv

suo

tcmpore

lidei

quo mox f"' dogmata per iHos d

11

pontiflcis,

to
les

Ap

^s

solemnitas

veneranda
posl

rccoli.ur,

Msnmptns, elos

pettit,

emenius

tonea

e ia, hnins vii

22 ^Z m
i

Tote hod^n

bonorum opernm exempla combiberet

ultra

b.

Sectabaope-

vires

etiam

misericordi*

ut,
:

ret

posset, indigentibus ubi vero facullate subveniendi deserebator,

totis

quantum

subveoi-

quod solum poierat,

egentium
tationis
le

misericordiaa

visceribnfi
:'

inopiaa

compatiebalur.

Nam
si
,

saepe
forte

111

;i

o io

"?

'

"""""^ *****

scholis

aut ab

ecclesia revertens,

nudnm

quempiam

sc tunic pauperem c conspexisset ^' exuens, illum p uer sanctus induebat, sicque

nudus, justiliae potius ac sericordiea indumenlo circumdatus,

revertebatur
.'
,i

mum

""'

DIE DECIMA
A
iiuv ricordur
2

QUINTA SEPTKMHKIS
semper moniia
iit

67
\ila
\

Jiim

autem

adolescentlaj

cum rerum suarum

potestaiem

annos ingressus, habere HBpissel

erogaret.

ejus ore

Chnshis, semper alenue

Fidelia

INCEBTI

deditus est friorum exem-

laulam circa pauperes

ciiram hahehat, ut in eoquea

pla sectatur,

rnm slimenta cuncta,

Niiniruui
quilitis
x-

possederat,

namque ac prudens Dispensator io magni Patris-familias domo oonstituius erat, ul conservis suia in lempore mensnram
resonabant.
tritu-i
.'>

beati
;

ail

><

Job verhis Saiirtns ist6 uti poterat, Ah infaiilia nvMl ineeum miseratio,

erogarel

liemino

itaque

muihi

siih|iviis
.

eunMih

n-

/H/Ifll

el

1Ij>
liis

de otero malria meea egressa esl mecum. ei talibus scilicei sancta conversalionis Btuoranes
in

verho
operis
gis

videlicel

praadicationis

el ei

admirationem sui amoremque conenim venerahilis aspectu, niilis verterat. Erat et ul genitalis cespitis alloquio, vultu serenus
,

sihi

informans, commissi
vitam

pro

salme

exemplo boni (iiir. IvetorU au^meniu -iv- vbn rwtio ilr

miravulis,

rura

pervigili

sollicitus erat.
*

lliijuscemodi virtutuin

exercitiis sanclus Dei

Sa-

'

nl. ii"

cerdos

snam
Christi

decorare,
corpore,

et

ponti&calem

expers rocabulum mornm sinceritate monstrarel tranquilla cnnctis existebat cognominis Moiis atiara eral iiii Sanplacabilis d. lenitate etos quosqoe praa stndio imitationis adire, prosingulorum virtutes in vitea propris priasque ornamenia vertebat. Hujus continentiam illius
,

gratiam
velui

adimplere
in

slndebat.

Propter quod

eum

feritate

dignissime

quod

esl

Ecclesia,

membrura
,

preecipuum

universitas fldcHum

honorat
aliqni,

amplectilur,

veneratur.
signa
sibi

Sed

forte

sunt
haec

qui

cum Judais

requirentes,
sufficere
,

sanctitatis

lestiraonia

minus

depn-

BBCtabatnr
ngilias,

jocunditatem
alterins legendi

istius

lenitatem

illius

istum
rius

jejunantera

smulabatur indnstriam. iUum in sacco el cinere

;

ipiieMvnlt-m

mirahatur

uiiius

patientiam

alle-

pro maximo Buscipientes Qullumqne magnum esse arbitrantes nisi eum quem signorom ostentatio declaravit. ilh vero, qui non solum cum turbis Dominum paraboUce loquen
tant, miracula
. ,

mansuetudinem prasdicabat; omnium quoque

erga se
retinens charitatem, atqne uni-

tera

audiunt, sed etiam

cum

doraeslicis ejus

Aposalis

vicariam
versis

stolis secretiore

ipsius doctrina

perfruuntur,
el

virluium

generibus

irrigatus,
r

ad

sedem
re-

evidenter agnoscunt, omnibus sigois

prodigiis

propriam
traetans
tissiraa
,

remeabat, ibiqne

seoum universa
velul

ea,
lioni,

quaa
;

in

Pamulo Domini descripsimns,

esse
,

omniiiin in se bona,

apis prnden-

majora
mali

quia

uumquam

ista

possunt

facere

nisi

nitebatnr exprfmere.

i>ra*

11

omnia pnn ida semei circumspectione 3 Ante semper agebat, sollicita cura intendens, ne hmreticonim
deciperetur
preecepti
,

cum illa plerumque soleanl ostendere el /1. Verum ue tales lortasse pani pi-ndeiv
negligere

aut
his,

videamur,

pisco-

vel

quorumlibel

pravorum
seraper

malesuada
Euangelici
ser-

qu;e per ramuluin

addamus suum divina

viro

aliquid

de

virlus mira-

pns Tutlensi
tlectus

astutia.

Uemor
et

hililer

operari dignata
eral

BSt,

cum
,

simplicilate

colnmbs astutiam
velut

Familiare

beatissimo
re

pentis

satagebal

habere,
sic

undique ocu-

omnes circumquaque
sanctae

iunes

vel

urbes,

Apro, ut 'iptiius, i/utverbum bus veniam

(

lalum
bat,
aliis

auimal
ut

bona desidcrahililer proviilecaveret

/.

exhortationis adnuntians, perlustraret. Sic

/i

attra flagi-

mala

solerter

Cumque

his

et

uhi
lionis

etiara

idolorum

sana

vel

ethnicae

taverat.

superstiilluc

virtutura

insignibus

fama Sancti

longe

late-

comperisset, continno
el

fervore

spirilus

que
et
ttt,

crebresceret,

ad

ponliflcium

Leuchorura
voluntate

accedebat,
a

destructa

diaboli

ofBcioa, Creatori

animas
proprio
taiia

civiiaiis

concordi

sacerdotum ac ciTium
,

crealuraa

servitute

liberans,

addurilui

commnni omninra acclamatione raptus, quam electns abdncitnr ';

oon
licel

el

minus omni
nul-

reformabat,
ageret,

Qoodam
ubi

itaque

tempore,
i

dum

ad

Cabillonensium
reos
vinctos,

conamine resultaret, sciens profecto, sicul lum ad sacerdotii culmen electum oporteiv
tinaciter refugere,
ita
;

nuiu
iv

pervenit,
tres

lunc forte
el

urbem divinitatis pro commisso facomperta

/,.

per-

carceralibus tenebris
necessitate

neminera ad hoc
vicil

se

debere

traditos
solita

reperit.

Quorum
in

importune
plehis

ingerere
,

desiderinm
ponlilicali

Caim autoa
'

gaudlO
ideo
ui

atque suhlimalur
luminis

pinm devotae inexplebili cunctorum

tamen
'

sihi
id

pietate

permotus, ad Adrianura
preefata

qui

per

lemporis
,

orbe judtcis

officium
esl

ralheilra.

Eral

exhibebal

festinus

accurrit;
ejus

nec dedignatus
absolutionem
Dei
,

enim lucerna

veri

accensa gratia,

atqne

magnus
et

Domini

Aiitistes

pedibus prosterni,
snppti-

super candelabrura
in

dignissime

constitnenda,
est

reis

indulgenliam atque
inflalus,

omnibus

domo

Dei
et

quoil

Ecclesia,

citer
et

deprecari.

Qui crndelilatis iugenitae stimulis

Viri

constilulis

verbo simul

exemplo

verilatis

lumen

lumore superbiaa
;

verba

de-

inhinderet.

spexit noluii

nec
veriiiu

solum,
etiam
se
se

quod
majora

pelehat

conccdere
acriora
tor-

ptiiunam
itr
'

vi-

iioriiniiii
:

et

mun<

r<

jam vero sumpto episcopatn, qualem se i qnantumqne praestiteril nostrae non est facultatis evolwre. Mem namque constantissime perseeadem in corde ejus verabal qui prius fuerat restitn hnmilitas, eadem et ra vilitas arat;
,
,
;

atque

menta miseris auiem Domini

illatumm minatus est, Sanctns iia ivpulsum aspiciens, ad no,

tum

recnrril

auxilium

et

quod

ab homine non
expetii

poteral

impetrare,

ab

omnipotentissiraa

abstinenliee propositnm rigorem

rafatigabiliter con-

Majestale.
7

servabat,

nuraquara
gratia,

alia

hora

cibum
ita

sumens,
al

Hox

Divinitas

affuit;
,

claustra

omnia
quibus

car-

mit nltitiler
tttnlllt, QbStillillu

qnam
ritate

antea consneverat.
el

Atqne

plenus aucto-

ceris

repente

dissiliunl

vincula

nexi

implebat episcopi dignitatem,

prislinae

tenebantnr,
siimina

tamqnam
de
Vir

flla,

odore

ignis

accepto,
,

judive

tamen
rel
;

religionis

quio

potius Lantum

propositnm non amitteangebantur lucra virtu-

celeritate

prohibente,

carcere,
l'i

nuilo Procedunl rumpnntnr. cnrsuqne perpeti ad lo-

fttOffl iln ("i

nitc

tis, quantum erat sublimior dignitas sacerdotis. Omnibus nempe secnndum Aposlolum omnia raomnes lucrifeceret. Qnis enim umquam ctus,
11 1

cnm,

uhi

orahat,

per\eniunt,

tcnenles

ad

eum

moestns accessit
ille

et

consolatus
suas

non

reel

qnibns antea tenebantur. Fit grati magnnm stupentis spectaenlnm populi mulliplices Deo refeniniur; B. Apri merita 111 eom-

manibns

nexus

/.

(iiit?

Omninm
vero
,

passiones,
,

credebat,

mune
andire
siiLMi.

gaudentinm
Verhi

prosperitatem
divini

propriam
utilhiiii

repntabat.

sanissimus

ab omnibus praBdicantur. Judei quoque in prinrus virum Dci precantem qui

,

doclrinaui
,

quotidie,

inimo
B

omni hura
secum
ad

cunclis adiiuuliaus

tempUS

saluiari prssdicatione
caaleslera

vacnum
patriam

esse Binebat;

omnes

trahere

gaudens;

dignam pro sna superbia e veullionem. Acerrimo enim da;,:..,: correptus, et in terram elisus, ac nimns pri isquam Sanctus ab oratiodotoribus rexatus
noluerat,

expertus

esi

ne

68
A. IKCKRTO

VITA
.

S.

APRI EPISCOPI OONFESSORIS

<.

ne consurgerel

spiritum

fiolenter amisil
,M

nec

fertm
Viri

\,r divina dafuere

miracula,

qwac

saluiem corporis
esl.

sceleris

consecuins
ani-

meriia posl
ul

mortem quoque
est,

testarentur^r
lou '"u
'"

Nos

profecto

in

tam
ae

districta

horainis

enim,

dictum

ad

prsafatum

madversione monemoi
qnoa
Apostolicas
io

servis

Dei, prsBcipue
exornat,

magna
tantns

popuii

frequentia
mirffi

Sancti gfeba

, llh

rerretar

ao ctoritatis

privilegium

odor

Buavitalis
ut

omnium

se

temerai

anau
oculis

conleroplum
babentes,
ullio

ingerere quia

praesumainjunas
;

gratanter infudit,
oiiiiiiuntijui-

cunctorum florum
post

naribui

mus,

buo
i,

taiium

aromalum fragranlinm
uaraque

gratiam1,

superaTe*'''-"

NI

comes

subsequelur; nis etenim

deretur.
taliler

Merilo

morienta
,

chri

Domino dictum

est
.

Qui

\<>s

audil,

me

audil;

honoralur, qui,

dum

viverel

qui
H

vos spernit

me

spernit.

Christi
aliiul

semper
lumulo
nubis

esse studuerat.

Cum
feriur

bonus 1? vero h
cajli

Huic

tam

ingrnli

nrirunilo

non minus
Vir

membra
pluribus

conderentur,
ad
ejus

tomoMm
tntrgw
txpeitit.

clarum
Dei
a

consequenler additom
loco,
in

est,

Cum enim
,

conspicientibus apertura

fuisse
visaa

ei

quo

haec

gesta

sunl

ad

propria

columnaa
scendisse,

obsequias
sancii

sunt

ri

remearet,
iin

vidii

eminus juvenem
el

spirilu
,

immunquod
est
sul-

alque ab ore
cseluro
et

pervasum, ex cujus orc

mirabile,
velul

nuribus

nive candidior ad

columa! visa esl subvolasse*

ejus
mcriin

Pontiiicis

diclo

o\
Is,

fornace,

flarama

nimirum

simplicitalis

innocenliae

n pburea prorumpebat,

cum
et

nracul procul
,

Virum Dei
ac

credilur comprobasse.

conspexil

saBvire

miser
dentibus
verso
,

fremere

obvios

H
sui

Magnum
gratiam

profecto

quosque
populo
lapnln

laniare
in

ccepit.

Tunc universo
Praesulem
vero
inIlle

que sacramentum,
plicare

mysterium, magnuni quod ad declarandam PamaU *

esi

fugam
vexiUoque

ad

beatura

nirsu ener^umenus ailvenit.

sanclaa

miracula.

Dominus autiqua dignatns Columnam enim nubis

n'
ejus

ad

trepidua,
(urenli

Crucis

armatus, sese
dextera, stare
ignea
san-

sepulluram osteudit,
sticum
beatara
cel

objecit,

elevataque obvium
:

tunc

|M'i('iT|iit

ohsessum

sed

cum

sptima

ul evidenlissime paterel niy. ab /Egypti hujus fflrumnis ad repromissionis terram, cffileslem videli-

[srael

cii

Viri

vuliurn aspergeret,

hiantique ore

morsum
per os
ex-

palriam

feslinare.

Columbam
illum

vero
et

e.x

minaretur, stalim opposila manu,

sanctas Crucia
ire
,

cum

ore

ei

ejus

procedere jussit, ui

pacis
ac

B
sancti-

vexillo

signatum minime

licerel

moniffl
Spii-itus

sectatorem (uisse conslarel,

sancti
in

juc

lum

pcenis et
>uis

crucialibus coactus
.'\iiu,

excedere, conspiritus foeda

esl

templum,

qui

supra

utiio

iin-iiiis

immundus
opera

Dominani
igitursanilliua

baptizalum
cli

columba apparuit. Facta

sepultura,
populi
*

relinquens vesligia,

fluxu

venlris egressus
,

n.

Viri

officiosissime

inchoatum

Tua

sunt

hsc,

Christe
in

tua

miratfula,

templi

ffldiQcium
est,

summa
ubi

qui vere mirabilis es

devotione com-

Sanctis luis,

quos

ita

di-

pletum
placuil
culis

quodque
,

ex

nomine
cessant

'

gnaris glorificare, ul eos de hosle

mirabiliter facias triumphare.

S.

humani generis
ejecisse,

Apri

dedicari

quotidianis

virlutum miras

Aliquando laetabatur

ejus
ibi

merita

coruscare

diabolus,
mlrabili

se

hominem de paradiso
compellilur;
el

non

Pra>

nunc

slantur

infirmis
fide

commercio,
exire
in

imperio Hominis ab
qui
et

sanitatum plurima
accedentibus optala
Ievamina.
sedulo
securi

beneficia,

obsessis

omnibusque cum
diguatur
conferre
randi hujus

corporibus

Chrisios
vene-

se

superbia

tumidus,
Dei Buum

cselura

conscensurum,

Quapropter

super astra

solium

Patris

exallaturum

suffragia

gloriabalur,

imploremus,

confusus alque
vesligiis

dejectus, humilium

nunc servorum Dei

per

ud

ejus

auxiliura

confugiarnus.

Habemus

IIHIIIri,,M

substernitur.

Ha>c

sorem,
innumeris,
gratia
sufficial

breviter
Apni.ii

de

BasHicam
(P&ificore

qus
:

apud Deum intei quem specialem meruimus habere nasloquod

dicimus,
illius,
adipisci

eumdera strenuum

san-

ctum
est,

rem.
r

sui.n.

divina

operari

dignata

miracula
saui

collegisse
capitis

txortut

verum

riiw

amquam
alus

nemo

dubilaverit,

eum

tamen hoc, mereamur, satagamus

It

'-

sanctitatis

quantnra
iste, cu-

pluribus

"

Ulll

m
,,l
l
,

ste

studla

autem jam tempore, quo Blectum suum Dominus posl vilaa i.uwcursa stadia * remunerare decreveral coe,,i,
.

signis effulsisse.

possimus,
]us

[nslanle

vestigia

sequi.
debilis

Sanctus enim

soleranilatem

#
'"

frequentamus

officiis,

contempsil

mundum,
insidias
'

quo

solum

diligeret

Chri-

'

Sanclus
gloriose
l!

Dei

stum,

qnandam

contra

urbis,

exlra

cm

muros
basili-

antiqui

hostis

clypeum
,

prasidebat,

indefense
civitalis

tenui!

S? tll
1

"'
;i

;,

T
-"'
,m
.

"

fide

",

Ecc4efiiaj

'""" Rerenl
'

'i ,,lll,m

W*

^m

aadiflcare

Plebe conveniente,
lucra,
,.

suffl

quo-

el providae circumspectionis portas, quinque videlicet sui corpo-

a ^escereu

ns sensus,
msidialori
in

onmi

assMua

custodia

munivit,

ne

callido

Sed cum
inli.ie.n.ln

[arn

^'^'inem

ahSn
"
-

aliquo

pateret ingressus.

Versutus

|,ni,s
;'";

Vww
n,, '^istum,

s|,| iln
i

"amque adversarius
ls, applical
se

mille

nocendi arlibus pradipermiscel

sonis,
ingeril
introi-

-nanum

operi

ccepit

Famulus aunula ,n,m,.i sUmuIari.Qua per dies JLin?

l,us

Dei

one,el
'

2?
iitur,
1

formis,

odoribus,

n ""'" r

fOBlicem lM,n
.

'"'

quem

*"?.
loos

'"ravescente, vivens toto i'ui-ile

Prfflstolabatur

Chnsto acquisierai

c
.

ascensum.

Omne

nniv

r';:;,,;:'

delectationis ingrediens , incestal animffl sanctitatem. Hinc tnlraprophela ingemiscit, dicens : vil moj-s per fiMiesiras noslras inmvssa est tlumM >> nosiras. Libri Regum historia indicat, queai isooseth, Saulis regis lilius, exitum habuerii; qui ideirco lalus feriendum prasbuit, quia oslia*
;

infundit

saporibus;

sicque

per

si

,,(

" IIIK
-

purgans

triticum,

obdormivit. Nam

pervigiiem,
osliariam,
V.rili

non sonmolenlam

habere

studuis-

se
' (

Bxtemplo

civiias

ti cttin

eom-

cevt-ui
"
'

muni tut tu ntc Hnt nn

raoulit m;..
litvi
'
..

s,,
;

,f
:

'--ncuu.ui.s ;,;.,, i"m amittebat .

,

qma

taIei

nequaquam

patuisset.
'

actibos insidianiium ergo custodia circumvallandus esl

n,n '"*.
-

*wu
ac
t

vinlibus arniis i.iimiei

est jacnlis

resisten

,,l,m

an

Hinc Salomon

admooet,
,

dicens

Omm

ibid

cater-

vatlm
*

al,

mo ;ui ^Bcare cmperat

^i
o
.

n WPW
'
'

nin

;r q "
ejus

'

'"
busilicam

CU8 todia serva cor tuu...

cedit.

quia ex ipso l
festivaa

vita prc-

13
ta "s
(

tumulandum

de-

Hoc Sanctns iste celehramu* obitum,

c ravit,

cujus

solemni-

w
'' r*
nott

Implere

vigilantissime

sempd

nobisque

irapiendum ostendH
qin

DIF DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A
qui
in

69
*

spiritnali

agone sculnm
vitae

fidei

infatigabiliter
jugifl
fuil

lenuii, tolusque

ejns

excursus
el

eum
vin-

antiquitaUs amore ordinatio Sancti nostri anno quarto Adriam imperatoris afpgitur in gemmo
Catalogo, edito Calmeto,
ipso deserimus.
\>h

incrrto.

principe

mundi

connictus;
in

quia

fldenter

cere,

Domino, studuit, idcirco manna candidum accipere, el colnmna in templo Dei fieri meruit; jamqne lanreatos Chrise
el

pugnante

pro se

qnem ipse ei nos cum Commentarium prmvium 9,

'>.

ubi eam fabulam rejecimus, dictamque ordinationrm ad finem secuh rcl i/nitium retulimm
li

sto assisiit,
bis
ei

el

de sacrario divinitatis Bxposcil

pietalis,

ao*

tvimis

liberaiiter hic loquitur auctor

nam
Dei

supernse beneficia

prsestante
,

Domino

quamquam

ttiam

reprobi

ad

invocationem

qoi numDeo prBesenlissimo ac sacratissimo quam non fuit, numquam non erit, uumqnam aliter
fnil
,

uuniqiiain
sit,

ulih-r

eril

qiii

diflicile
sit,

in-

nominis aliquando mirabilia patraverint, prout ex ttatthmi, cap. 7. \ 82 oonstat, id tamen plerumqne non fit. in Ms. nostro Tullensi reetius
itur
i

venilur, ubi

difficilius,

obi

non

cum qno

Cum

illa

possenl ostendere

el

mali.
>

Don omnes esse possnmns '. sine quo nultus 110slrum esse potest. Discessil autem a corpore idem Palev ei venerandus Pastor noster, el migravii ad
Doniiinini m piii
leciino

Cabilo sive Cabillonum urbs est in

ducat

Bur

gundim ad fluvium
sur

irarim sita,

Gallis

Challon

(laUMiilarum Octobrium,
cui est

regnante Domino noslro Jesu Chrislo,

ho-

certt non debuit S Aper prmdicandi aut idololatrim exstirpandee gratia ad tam urbem accedere, qum tum

Saosne dicta. At
divin\

verbi

nor

ei

polestas

cum

Palre

el

Spiritu

sancio in sav

suos
iic

dudum
ex
'>'.

episcopos
ea
falsa

habuerat.

Hinc

vereor,
sint

cula ssculorum.

Amen.

isthcBc

opiniont

profecta

ANNOTATA.
a Augustae

Trecorum,

sive Trecee,

vulgo Troyes

Mansuetum S. Pttro in Gallias missum fuisst commtnta est. k Nonnulli credunt, tx hoc loco existimatum fuisse TuUtnsium catalogorum conci/nnatori<i

qum

urbs Galtim ad Sequanam fluvium sita ei CamH panim prorincim capul est, episcopali sede illustrata sub archiepiscopo Senonensi, Tranqnillum

bus,

s.

Aprum sub
in

[driano

imperatore vixisst.
li
ct

Vide dicta
sequenti.

Commentario prmvio, n-um,

vicum nonnulli

esse

credunt hodiernum Trancaut,

difjicultas,

novem
cciisi

circiter
:

milliaribus Gallicis ab urbt Tre-

dissitum

verum hinc oritur

in

cur

igitur Sancius
tus dicatur,
tarii
.

suhurbio Augustse Trecorum or\

Scriptor \liraculorum $i\ t is idem sit cum biographo, sive alius, mfra cap. 1. num. xi asserit, catenam, qua tres ilti mncti fuere, vn abbatia S Apri suo etiam lempore asservatam, et
I

Conjecturam nostram 3 Commen:it ct 35 dedimus. Consute etiam eumdem ubi >lr Trecensi ejusdem patria ex s sidonii Ipoliinaris epistolis non nikii dubitatum est. Calmetus tom, ! Historim Lotharingim, col. 205 vicum Tranquillum Gallice Tran-

ad erpellendos ex
feliciter adhiberi

obsessis

corporibus dmmonet
Esl

num.
,

soluisse,

sane apud nos,

in-

quit,

catena, qna Ires reos exerail

meritis poten-

tibus, ijua- quotiens

pestifer
ibi

imponitur talibusfuriosis, idem

etc.

efTugatur

iniraicus

i"

ea

hodiedum

ostendatur,

col, col.

icro cxlvi
appellai
.

111

annotalis ad instrumenta
in

m Qum
tcm,
n

inexpioratum mihi est. subduntur usque ad numerum sequenin

Tranquel
b

et

dimcesi

ac

territorio

Trecenst collocat.
1

ombiberel

etiam

habeni

<iu<>

Hss.

nostra,
legit

desunt > tfs. nostro Tullensi. Sequ ntia usque ad proximwn numerum eodem Ms. nostro Tullensi desiderantur.

unum perperam
Uartenius,
c

cohiberet,

quo modo etiam

in

Ea
111

ninir

cst.

abbatia S. Apri Ordinis

S.

He-

ntdicti, rinn

Vox pauperem desideratur

tditione Mar-

parva ecclesia parochiali, sitaque esi cognomint suburbio civitatis Tuliensis cersus
corpus
ei abbatia, ubi saerum adhuc servatur, plura diximus in
i.

tenti ri
il

uno

Siss.

nostris
<i>l

Meriditm. Oe hac eccltsia

tjus

Alhniii auctor

natale solum oicum Trancespilem

designat,

quillnm,
et

quem per
inditx

genilalem

Commentario,
p
1
11

<ui

Apri
,1/1

vocabulum; asseritque sanctum Jusibi

prosperis non

legitur in

wno

Vss.

no^
p
<</.

nominis feritatt alienum, c congruenter ad natalis loci vocabutum tranquilli placidique omnibus animi fuisse. e Calmetuspost oerbum remeabat penWum terminavit, ac deinde nooam inchoans, Ubique legit
:

venem

stris.

Annus

ejus

emortualis omnino ignotus

at

Mss.

nostra

cum Martenio
collige

habent, proui
lector,

dictis 111 Commentario prmvio tub teeuli quin* finem vti initium sexti episcopatum txorsus tst; cni si septem annis prmfuerit, ut habent Tullenset catalogi, tempus mortis utcumque rt cum aliqua

Ex

ti

edidimus.
f

latitudine statui potesi

recensitis

Ceterum hac
die

dit

sv Se-

Ex hactenw
11

hanc

ptembris colitur,
r l<i rsl CorpUS.
s

quo

obiisse

vnfra dicitur.

Sancti
111

teneris

annis vitm instituendm

normam
re

4prum S. Paulini amicum, quem non nulli tumdem cum nostro putant, minime posse con tenire. Consule Commentarium 1 8. g Ita omnia Mss. nostra cnnt Mnrlrnio : Calcorrectius Leucorum edidit. Est autem Leucorum civitas Tullum, vulgo Toul ifl Belgica prima intra fines Lotharingim, >/ cujus tamm ducatum non pertinet. Perantiquo rpi-

metus

Qum sequuntur nsqut nd : Distvssit a corpoCalmetus prmtermisit, idque apposUis punctis indicavit; ideoqut ea ex Hartmii editione et gemiiio Ms. nostro supplevimus. Tertium Ms. no~ stntm. Tullense scilicet, primam sequentem periQ*
ae deinde subdit : Sanctns iliuii pariter habet, anirin Doraiui contempsit mumliim, >\\\" solum <liligeret Cbristum. Contra insidias antiqoi
hofllis
cli-

scopatu

fundatore s. Mansueto, cujus Acta tom. I Sepfembris a>i diem 3 illustrata habes in Opere nostro; ubi etiam conlra inconsultoi

pollet,

peum

indefesse

lenuil

providsa

circumapectionis.

nimim antiquitatis assertores probatum

est,

ad Dominum venerandiu pastor Aper Kalendas Octobris. Atque hie terminatur t<> xvii datum Ms., neque retera miracula post mortem
Uigravil

ejusdem episcopatus initia non <t S. Petrx Apostoli. snl (ul Constantim Magni ejusve filiorum tempora esse referenda, Porro S. Aper hujus sedis septimus epitcopus fuisse creditur. Ex eodem

patrata recenset.
t

Hmcnonsio
non
sit

aceipias, quas\

in

hominis pote-

state

cuin

Dei

graiia saJutem

mternam

eonsequi.

M-

MIRACULAS.APRIEPISCOPI CONIESSORIS
3
A.

Qnsdam

igitur

mulier

de Caslemj
IICI'

AKOSTVn.

per aliquol
delala est a

annos contracta
parentious ad
ante
festivitatem

non

illius

jam

-i;.-

diciam
I

licam

pridie
in

cumqufl
albesceni
!j

pernodaret

oralionibus,

mane
ejus

MIRACULA
POST MORTEM
APRI

di

lumine, oculi quoque

deinceps
,

irradiaii

micuerunt
contenla
luto

clarificata

acie

;,!.'

munere
ut

ad

sua

referri
,

petivii

aliquanto

dierum spalio
ad Medici

in

visu

qqck
snfe

S.

admonita,
giiim,
Relata

fidelis

recurreret

cujus
igitur

benevolam experta
in

fuerat potem'
Sa

Vigilia
altari

festivitatis

omnium,
Auclorc
itcm

ramlelam

sinrlu
in

anonymo,
biographo,

forte

eodem

CUilv
i

suii,

pernoctavitque, ut prius,

precibn

summatis tandem vigiliis; cum necdum solis-jnk diem perfecte compleret, egressis foras
omnil

""''

CAPUT

remorari perm Unus vero fratrum, nomine Alrauldus, non

ipsa
ibi
I.

cum

patre et matre

eiiii

to

choro super formam d residens, q., non enim cunctos memoria psalmorum
sed
in
,

perat,

Claudus

ab

utero

mulier
sanati
:

cma

et

contra-

bito

Deo sibique decantare coepit; ei eccej duaj columba advolasse illis visa^ sunl, m.
1

rum una snper lectum

subsedit.
i

S. Apri, altera

cta, aliique

ca>ci

depuhi ex ener-

gumenis dcemones.

lllico

forle patcr

et

mater

relinquente!
,

jacentem ante

s.

Michaelis

altare
:

fontem

criptam Sancti situm adier.unl

sed niov
,

delsfln

divinum medicamen praasentiens

clamoreqne
sna

\Jn\
Scriplons
prafatio

beatus

Pastor

el

Ponlifex

defunctus
in

lerris

si

lorquerelur,

perstrepens,

erectione

h
*

co, nt supra relatum est, ordine, et

basilica,
,

fica gratias

congeminans, ante sepulchrum

aliudque timentibus.

Reslaul

M
n
:

quara

ipse

aediftcare

coeperal

tomulatus

cselis

ratoris sui inventa est a suis parentinus,

1
:

celerrime confeslim

se vivere

multis miraculorum prodit indiciis.

fideliter

Nfam
iu

currentibus,

Unde
exlulit

,,,','j

pia

aure

petentium

votis
:

annuens,

Fratrum
clerus
to
,

concio
ut

hymnum Deo
populus
ad
,

in

vod-

necessilalibus
porrigit,
sai
el
;iii

adesse non despicit

manum

ssepe

bus; atque
urbis

ipsum comperit,
finem

eo die

celebravii
sospi-

ab
eo

infortuniis
facta

eripit.

Frequentiora

et

muliere

adstante
vitae

tim

fuisse

modo miracula; quia lioc retur peccaminum, ut, quoniam

scil

quam nostrorum moles mereferuntur,

Qdelis
solita

quae

deinceps
est.

usque
ad

redditam gavisa
gente
siiiu

Ca^cus quoque quispiam,

co

refrige-

iuforluuii
;i

sui

calamitate

hunc

furao-

devotio,

subtrahi

quoque
el

consolalio

Medicum

partibus Mosae

/'

fecit confugium,
,

sentialur.

Referunl
sibi

namque
el

nostri

majores natu,

plurima

ejus

visa

audita
,

beneflcia,
i. f.
*
::

qua3

dsmoniosorum
debilium
*

miraculorum cajcorum, clau*

dorum

aliorumque

peregil

incomindicia

Murt. ad

moda;
per

cum

eum pulsans precibus lumen emeruit sed forte dum rediret ad propria.ii ipso itinere pristina eum revisit Cfficitas. Scio autem homo fidere, mox recidivo tramite repeatque
fidelibus
:

el

isliusmodi

curalionum
liis

davit
et
ita

cum manuali niunerc ud notam

ctementiain
ln-

scabella scilicel
fores
,i;i
i

claudorum,
diu

et alia

simiiia

suta-

demum

obtento gavisus est perpetuando

mwlior

pi

basilicae

servari

solerent

Quae

men
dlt
-

mine.
->

d
de

'

Perai
mcuria,
-

baud

mirum, non
et ica

esse scripta

torpente

cum
per

Barchelhndis etiam dicta quaedam

de

bis,

quaa vivens edi-

ni1

'

mandata titteris Q U0quiddam ainodn ,|,' n tcertissnn, compH-iisadnolatum ireadig

certum Ml

hujus civitatis suburbio,

tenta
vit;
,

incommodo

cacscitatis de
ii

insutsis

^H-his,

opem * luminis ab hoc suppliciter quam obtentam in redeundo perdidit.

recepit

espeii-

Denno
priM

ducimus, ne memoria.
1
I

forte

autem reversa,
doluit,

putentur vilescere et oblitterari

quidem,
<j)

sed et,

al

amissa.

Terlio vero reditu (nam

necessilas
dixil
se

importtsensiss

loudui

gi

S affluente

uidam

igilur

claudu *

&

nitatem

exigebat

utero,

cum

vui-

nativitate

nostri

srs:^^^ * ^1 ^
..

rrequentia, annuas fesUvitaUs liujus Patroni gratia, devotus advenerat et cum irnis interfuissel supplex Officii arvo pro.iini,

quasi
bi

manus
:

ipsius clemenlis

Medici

tangentia
,

oculos

'"'n.
;

"'i''s

an utrum sil solidum non ad nos; tamen illi inde mutata manal h. Puer denique quidam parvulus de

quod

Peme clamorS
"'

'""

Pavoniaco super Mosam i, fortuitu amisit oc* lorum aciem quo permoti dolore parentes,^
la
:

diversas
B8d

eum Sanctorum circumtulere memonas, nulli illorum placuit lucis donum reddet*.
hujus Patris nostri
istud essc
olli-

'"'l ndo snis

lllCll
i

'-"

"

lere

locis;

.*..
,

crura a
1......,;'

efluderunl

lamine

pedibus

,U

:;;,;,;:

quia sciebant,
cn

"l'" reslau -

Delatus

igitur

ad

imj.us

patrocinium
,"

votaffl

obtinuit;

quo, mox
iterum

relatus

privatus

Sed
1 -

'

revectus

ad
a

Sancti

tun

m
inibi

iIlll,,ml
,

,lls

insolito

est,

rectus

" :""'

"""""'"

conSr
di!

alque

domino

suo

ad

sefl

dum

cujus
,,

nllorum homo
nesci >'*-

deiinceps

deputatus.

Luce

poiitos

sern*

fratres

"

^LT^"

6ral

tium deleeal egalum

gnificans.

Qnocirca

l,,i

":;:"":""" '-

al.

vocilc.

ranlur

""- '"1

as rsar

".sea -

annis seqnentibus non Curatorem suum omni die juxta suum sdre
6 Ancilla cujusdam de
sae,
cfflca

inii-

oi.ii-

per aliquol

regione, ut fcrWTj nC annos, cum ad n

DIE DECIMA
ratorem
ae

QUINTA SEPTEMBRIS.
audel
sibi

protendens
servituram

ipsam

lumen meruissel recipere, eidem delegavit. Sed reversa

evincente, ad
il-

speciem

adsumere? Aul quando

et

ijuidis-

A. ANONYMit

mus
sitis,

ejus dolosas artes penelranter Librare

ad
lius

priorem dominum, avaritia

violenter redacta servilium,

quirere
nisi

polverulentis
sil

mox

prislin csb-

nobia

oculis, fseceque mundi inDeus oculus, ars quoque unica

inconimodnm dolenter perpessa est; quod dominns ille ob suam contigisse perpendil polentioris unaciam retransmissam denuo ad Senioris auxilium ipse quoque eam illius degutavil famulitio, si modo mereretur lumen amiscitaiis
cuii)
, /,,

assistens

uostro

lateri,

custodiens

pedes

nostros,

ne capiamur? Viator
niain
troiit,
lihi

igilur ille
,

ssape

dictus
S.

Roill-

anliehis

n-i\ enieiis

porticum

Petri

obvium angelum suum jam dictum hahuii suh memoraia specie, ridelicel luce
ibique

suin

recipere.
ui

Bl

mox
nec

lux

rei ersa

inluslravil

deterrima,
:ii'niem

quem

solus ipse videre potuit,

adituui sibi

persuanecessa-

facirm,

adverteret se possessor carneus

sed

nedum
ejus,

monasierii

uou imo

esse

jprasferendum,
.|n
7

ffiquandum

dilioni

rium, cujus peccata essenl deleta omnia, cujusque

vota

corruptelaa

Mulfa

Legumento exutus esl /. istiusmodi magna sunl illius a

quffi
si

obtinuissenl

efficientiam;
flsus
in

redirel

quanre-

el

tocyus,

de Dei
nepote

sui

clementia.

Mox

cccpii

luctoru prw'ttlio

frequeniia,

cuncta fuissenl
copias.

scripta,

lecto-

trocedere,
rante

verens

aliquo esse inobediens, mi-*

cujus

od

rem
denda

forsitan

Isederel

Altamen
scriptis

reprehentransmisejara

illius,
est,

mentio
devotionis

jara

supra
petente

iiuntin mira
puto.

auctorum
transitum
|in>ii'ronim
saeculi
s

segnities,

qui

nec saltem aliqua

nominaUm
introitum
effeceral
:

facta
et
si

precarioque horlatu
Lf ralia
,

de post
rii

ejus
noiiiia-.

geslis,

non

Nobis

autem

pcene

*, saltera
et

pra&sentium

qua iler videnliumque re- *id.

el

feearai

in

fine

constitutis
n

ingratum

videretur et
in

veriiu,

dedecore Irridentium.
autera

Indecens,
dcni tam

saltem

|>usilluiu

nlnpiid
nostri

lau-

10

Pelleclus

penitus
inquit,
,

corde
venisse

cascato
sufficit,

poMMtiu
''"'"" hl "

pii

Provisoris Tutorisque

agamus;
Ihematis,
si

desipiens,

huc
el

usque,
audierim

m
soi

quo

si

forte

offenderimus

structura

euin viderim

xpurget uos
fieri,
,

simplicilas

devotionis* qui,

pos-

cuilrs

solum homines, sed el mutas periTalurasque omnigenas pneconio 6JUS

clamosas.
,

non

quod tu nescis, mirahite. Sicqjue obstinatus animus non potuil evinci. Celer itaque eundo, celerior repedando, illico

mtur.
R

ut siue

lines

altigil
esl
,

parochiaa,

crudelissimo

bceremus
yirtuiibus

Nam

cum

fueril

potens

in

daeroone

pervasus

omnes ad

se

accedentes
igitur
el
licel

palratorque

vigore
*

tainen

miraculorum |i('isi'qiiriiiii d.Tnmnes

*

praecipuus,
,

arripere ac dilaniare

nitens.

fera

comre-

el

propel*
,

prehenditur,
nitens,
lniiii'

iu

vincula
til

conjicilur,
ferox

Marlen.

leiuli

ah

hominihus ma,mio]iere

emiuuil

tam

ac

in

diversa

taurus nitens,
plebs

ad

magno
prsemi
imit

iu

vita,

quam

posl

obitum
quasi

quippe vitiorum omprsscsse

Patronum adducilur.
el

Confluil
hic

subur-

iiium

exosus contagium,
spirilus,
Et
ei

quibus

credunjocun-

bana
lus
tiniis

urbica,

quia

fuerat

etiara

partim no-

tur
daii.

illi

suavibus

epulis

populo.

Veneraiwlus
aerurril

ijnoque

dominus
clero

Ganznobili,

praBtermiltanlur diversaa quidem ut maniacorum m passiones, quibus quoque juxta

pontifex

cum
Sancti

suo

Cunctisque
ne,

annevis
el

pariler

h'tania'

ronyeininalio-

BJbi

placitum
cl

frequenter

non

dedignalur mederi,
inimicus

Domini
illo

hujus
aqusa

poscitur
dolio

auxilium,
imposito,

quamvis
avidus se
vi\

eisdem

rommunis
impuro
qui non
nostrec

nocendi

captivo

in

benedictaa

suli-al
illo

ilivinilus

permi.ssns
spiritu
se

imuiiscere,

quisquam
aueo

pervasus, cjus

auxilium

expetiit,
;

gaudeat

clemenler
succurrecesserit

ereptum
rat

memonffi
sexus
.

non
qui

Sanctorumque reliquiis multorum adliiliitis. Quid multa? Non omnino fuit rauca oratio, et Domini surda auricula, sed suffragandaunonem quidem amitibus pii Apri meritis,
Crucibus,
sisse
el

ullus

lalium
:

ulriusque

visus

est;

nam omnem
recognovit,
ecelesiaslica

ferociam
praeter

deposuit,
offi-

Snauditus
aliquos

quorum cum sit innumera muUitudo, commemoralum iri justum videtur.

igitur
,

se

suosque
reliqua

ac

altaris

cium
Qui

peregit;

sed

ratigato

8 Clericus
Prtgbj/ttr a
0*1

Seginlensis

pagi

71

indigena,
*

cerebro
,

ad

pristinam

sanitatem

non
esl
,

pervenit.

Abraham
elegit

de-

nomine quem nuncupabanl promotus ad

,

rustici

Avrannum
,

quod

praalermittendum
mullis

non

cum ab

sacerdotiura
oflicio;

vitam

aqua

extraheretur,
esl,
se o.

exorcismis

constriclus

(utof

apud
ilij-ue

se

iiii

aptara
!

quod

ulinam
vaeare
vivere,

cbnfessus
i
j i

iJ.

auran-

cuncli

agereul

Instiluil
in

namque
casliiale

ii iii

superesse

undecim abeuntibus, duodeciQuam rem idcirco maxime

cuncti
est,
illa

iiiini

orationibus,
eleeitios\n;is

insistere

jejuniis,
,

adnotandam pulavimus, quatenus

raagis
cula,

verenles

Irihuere
sibi

hasilicain

siiam

reslrtiere,

occulta

dsemoniorum,
haec
re

id

vitiorura spi-

et

commissos

secundum

scire

suom ad bene
fnil

quam
,

aperte saevientia

cum

semper
purgare

in-

agendum admonere. Sed quia

tivse

caruit oculo discre-

quinenl

et

aliquando

afllictos

so-

prudenlisa,

minusqne doctus
quid
die
ei

Scriptura-

Leant] in

rum
essei

eloquia,

merilo grave
sua

occulto Dei ju-

evitemus,

omni imo

agenda puncturam limoris non

adhiliere studeainus,

iinlesinenter

dicio perpessus est.

Cum enim
hoslis

ipsa

ecclesia,

quadam aequam
iili

solus
visus

est nigri

quidera latenter pectoris, sed palara canspeciei.

didie

clarissimseque
inquit,

Tunc
(jui

altonito

venio
illum

Uhi
solio,
fui

Gabriel

archangelus
ei

quo pro ccrto juslificari mereamur. 11 Sed el de hujus terrilorio, Bucculiaco /; villa, mulier quaedara Dova ootamine, scilicel est daemonio, ut non modo fero pervasa tara adduci non potuerit, verum nec artala quiete
vincimine,
plaustro
;i

iltfuirti

>

u ni

iii

iiri

directus

factorum

hactenus apud
tihi

interauutius,
astare

ea

luorum nunc
,

nisi

perplexa

funibus

adveberelnr
effugato

mcestis

parentibus;

qua,

neet

jussns
iilu

iniimo

illius

conspeclibus
adeas,

so-

quam

spiritu,

mentem suam meruil

recipare,

lumque
ipsorum
'J

reslare,
illic

ul

Romam

meritum

operum

consummalurua.

etabeodeinde

Credidil stultus, el jussa complere non differens moramque omnem, acsi noxiam refor,

gaudens ad propria repedare Esl &ane apud nos catena, qua trea reos exemil meriiis polenUbns g qi,,r quotiens imponitur taUbus furiosis, idem
pestifer

<i

eflugatur
facta
<-st

inimicus,
libertas

vereaa
reis;

nexum, quo
et
ita

midans, prseparato viatico, assumploquo aepote suo, Adone nomine, ad Urbem profectus est.

divinitus

miro
villa

moilo

vincula,
'i

Quem enim
cerc
litia:,

hominum
etiam

artificio

suo nequeal

illi-

Nihilominus
Sarcofago
r

donanle Deo, absolvunl quasdam mulier, alia

insanissima,
liherata

vinctum.

de

multiformis
qui

spritus,

innumerabilisque
et
justitiaa

mahoc

adducta,

borrenda

di-

sanclitatis

ob

cens et faciens,

ah

Iioste,

laHanter sana
(a-

72
4

CONFESSORIS, MIRACULA S.APKi EPISCOPI

esl.

,,,

focla

Al.us

qnoqce

qnidsra,

cojos

nomen
cui

eicidit,

ferocissimo
>i

damone
est;
sese

invasus,
diei,

hnc otim

Uaribut Gallicis communibus Tullo dissUm ad alteram Mosellm ripam collocat.

,1

hura prima, Domioicaa

imposita
ecclesias
illud

jam
tera

U
"i

est,

sellam

suam

in

choro.

y^
'

dicta
,

calena

qui,

mirum
e*i
,

dictu!
ul

gium

Glossario.

'""-

pavimenlo

volutans

manibos per
;la

reptans, clamore

valido

cun-

e Calmetus dubitat, <u> non tectum sil : xterum cum kmc intra ecclesiam
et

ir,, r

gestafuer^

luporum imitabalor ululatus, porcotaurorum mugilus, serpentium grunnitus nim lormento se sibilos el stridores soricum; hocque usque ad leclionem Euangeattrivil continuatim
repiens,
.

lectus

f//'"

f/

scriptores

medim
ut

latinitati*^

feretro,

in

quo Sanctorum corpora aut nuu^

mderi

bant, aut circumferri solebant,

m,

licam
bito
diil,

pnblicae

Missa?.

Nam, cum
.

recitatur, suel

rurorem
el
nlit

clamoremque deposuit,
essel
.

ad

se

re-

ditlicii

el

clemenliam

super
.v,

se

ac tam

recognovit,
coi

devoteque conlaudavil
igravit.

ci

apud laudatum Cangium, nikil hic wutoSdS censeo. Tmo leclulus /n-o Sancti sepuknr* (ra num. 110 usurpatur. f Mosam fluvium vulgo notum indicat inter celeras regiones Lotharingiam interfllh

^o

ad sua gaudens
\>

juvenculns
i

quidam

de

illa

qusa

Domni
hac
po-

paucisque milliaribus Gallicis a in Occidentali parte labitur.

g h
ctio,

civitate Tull

Mrgwtmi,
tt unutt

Germani
s
ji
;

dicitur,

haud procul ab
deposilo,
.

urbe

Necessilas

desideratur in

editione Marteiti
Martenii
sit
l

$imui

rationis

vigore
lolo

repletus

vesania, corpore,
plauslello

Admodum
qum
sic
,

''""'
'

jBmque
soln

pene

effceto

debilitatoque
pei strepens,

mendosa kic est habet : Quod utrum

soiidum

rociferationis
esl
.

clamore
,

an
inde
ris

advectus

die

qui

more
requiesceret,

ti

Para-

sceve dicitur, ante Paschaa ridelicei

i-inii
'*

solemnia. Qui
praestolaba-

non ad annos, nos tamen n mansit acies. 'Porro c- hac scnpto. annotatione colligere licet eum non
frivolum

mutala

nec

nocle

nec

die

mis credulum matur.

i

fuisse

facilemve
ipsius

in

admitu

mr Domini clementiam
iion

per hujus Sancti

merita

miraculis; atque

kinc

auctoritas con

lamen
,

uic

ut

putabatur,

solo afficiebalur

dsmonio
cassa

sed

frcnesi

gravissima.

Non

autem
:

Forsitan Pargnj

Oducia
posl

fuit;

qua

creditns esi salvari posse

quit
lensis
ripa,

Calmetus.

quoniam
tertia
tis

ipsam

bominicam, aul secunda aut

sanitaet

aut Pagny-sur-Meusi Pagnj oero Tabula dicpcesis Tb apud ipsum non procul a Mosa in dextm
,

Peria,

quanam tamen, ambigitur)

parentibus potitus
tiam
ita

ac tribus circiter
Tullo

milliaribus communibw

suaB

gaudio cum

est,

pro

Gallicis
k

dissitum exhibet.

munere gratiar cum tribuit, el

13

unnra
rediit.

injugem

juvenpu-

pedes

pta
.

Evolulo
lnriiiiii,

autem
posl

anni

lempon
allOS

et,

ul

Senioris, id est, Domini; atque ita rapud medii mvi komineshonorificanuncupb tione Sanctum designat.
I

ibittem tibera-

lattir,

Iiiiiic'cI

CU!*atOS

Utrius-

///

est

Sancto,
voce

qui
|uiv(a

carnem
ftn-or

exueral,

que sexns,
sst,

wt
jn-

quos singillatim commemorare longum quidam manife to plenus dsmonio, de Tro-

mortem
ni
i

obierat.

Grmca

maniaci

ciaco x villa super

Mosam adductus
posl

est,

Paschalis

riosi

aomine
li;l1

sexla

Peria
,

gloriosBe

Ascensionis
,

Douiinicaj
v
''

diem
,

qui

corpore

validus vigidus
se

vesania

validior

iruceque poce

y,

inter

ca3lera

horrenda

Deum quoque
poloi.it,

esse
r;i[
t

clamilans
nini
dila-

"*
'"'

tee j

lenerique

Segintensis pagus vulgo le Sanlois, Tulltm pago adjacet. Martenius habet : Confessus est.se ab duodecim duodecimum superesse. Aliquot aliasMorlenii
terii.

li.vl
.

.nalus;

lectiones

""""'"i

accedeniem

variantes,

vel

menda

tacitus

pr&

mordicu

dentibus
istic,

cerare

conaretur.
,tl

observatus
sibi

1 ueDli
111

" 111

"-

mane

se-

l/""/
c.

Martenium
Tullensi
exkibent,

est,

rfecle

Buculiaco

per

sinir

restitutus

QOm
?

esf adeo
mulaltare
siirno

plex

s yflaxi ra

hora

Calmetus

Prirna

suspicatur

mcum

Biqueiey,
yeo-

'

am

agentibus,
ante

ue l8e:anler
orationi

quem

in

stupentibus

agro
hic

seu

pro eo,
el

pago tabufa

diuUnffi

graphicm
(/ '
p

incumberel,
se

designari; sed cum

sive de
se

nf

surgens
posl

T^ "
iJhrt

Crucis
" ls

mniret,
sui
ii

deri possit scrtptor

atque
-tunii

de territorio

illius presbyteri

cunctis

lIll

eventum
liens

quo mo.r egu, kic loqui,

rn

pago

Segifr
ett,

^""

ttus

'

*W
l

n ns

adv

; alacer

W>
te

Sa octavodieab eo, quo*infir

referrel

tensi,

conjectura,

qum per

incerta

etiam
_ q
7.

^7'V
distinclio

FrAtr

us devolionis, videlicei
deiulit,
el

magh dubia

redditur.

pisces

forsan

s tripudiat.
el

' inil;1 ade

8Un)

'~
alia.

adhu

aa*denTgV2
rrequentia

Adverte

De koc miraculo consule Vitam, num. etiam hoc loco scriptorem sese

M
"'

S.
''

Z
ideoque

Apri monasterio
Pwtti
esi

monachum
imantiam
teste

indicare.
duobta

Cercueil

indigenis dictus,

IH

'

8Cr,Dlttr83
:ni

transeundum

*Wl

milliaribus
officio;

Vanceio
\>ersus,

seu Almentiam,
in

mlgo Amance
marginalibus.

Calmeto

annotatit

ANNOTATA.

s Reliqua kujus periodi usque ad initiutn meri sequentis desiderantur apud Martenium. Dom-Germain, prope Tullum, inquit Caln&
1

lus

:;;;

*
'"''"'''

'/"<

:,:r
/-

""' tottrit dtiiderari '"d <

'"

^ZJZZ: ,T
/
'

locus

Galiice

sic

h "'"

nolatur
ipse

tam

<<

diGtcesis Tullensis,

quam
a

Histom

***

Prm/ixit,

2 i:
hmotei
'

Guilielmo de " Martenius kabet m juge, quasi in perpf """ A! Melior estCalmeti lectio : injugis w*"1
edita
rsl

quam

u,

'*

'/'::;:

relinouam

:.: r:;r /-" m"'"'"

*****

jn\t'ni-iis
v

'/"*

lugum numquam

tulit

-/'/'::/::/';::;:/.::;:

"*ensw gutnque mil-

at Gah MartenAum legitur : Frociaco ""'" iv <" prmferenda videtur, cui rectt * tpondet kodiernum GaUicum nomen vici Troo#

i/""/

Bey'sur-Meuse.
5

A(/

towgincm

nmai

Calmetus

Forte

DIE DECIMA
A

QUINTA SEPTEMBRIS
aranl
sdiflcia,

73

getus aut rigidus. harteniut rem in o-rtu habet rigidus; ad maryinem autem : Forle turgidus.
7.

tanto

magu
culmen

imrainenti
liujus

patebant

i.AnonMH)

periculo.

Unde

quia

basiUCffl

per
rH-

Synaxis

est

(ttn.

Ex

'lirfis

scriptor ipse

communis oratio, SU psalmoantem et subsequentttms tttlrttir tum affutssc.

multa
rersis

loea

temptabal

incendlum,

machinis

applidtis,

certatfm ad

eripiendum plurimt,

imo quotquot valebant, snbire festinabant Alil qnidem ferebanl aqnamin bydriis, alil autem supra tectnm sedentea excipiebant llammis male nrentibns. Cumqoe
,

et

objidebanl
instanter

haec

lierent,
liura,

urnis in

suprerna
porrigenle

ecclesiffi

canali

srden,

dum
pras

excipit

hydriam

se-

ipsum

festinatione

oblitus,
tectO

demoto
devolulns

pede
ad in -

Ager per miraculum

dicattts
"

monasterio
e

Sancti

vinineo:

uhi

innilehalur,
ati|iie

sumrno
bOC
ad

ferius,

ah

tertinin,

lapsus
:

tempi

demuraque ad

fastigio

terram,
potuisset

intra

clauslra

corruit

incolnmis;

cum

lumis
corpus

servatus
Tulli

Ludelmi episcopi mors

et

depositum,

in

ecclesiam

suam clam relatum atque absconditum.

non solurn exhalasse spiritura, sed eliam ossa contrivisse omnia. Qoi illico celer iterumtecii alia subiit. Sed quis hunc dubitel B. Apri custodisse

meritum
fneral
et
,

Quia
illi,

enim

pro

eo

seipsum
(/.

ohlitus
iimii

jure

quem habebat meinoria

pontifex
s,

defuit

corporc.

17

Cum domnus
,

Gauzlinus

moribus
ut

Mola

111

San-

egregius
sihi

ad

vires

suas desiderans

grex
,

cti feslitilatr

comraissns mandatis divinis obtemperaret

tpontt
et
tur.

sis/i-

Utililatibus

anima

orcnparetur

inler cadera

re-

G, ium
Ager monachis

vero,
Senioi

ut

dictum
in

est,

hic

noster

Pater

ligionis

officia

etiam

hoc

constituisset, ui

hujus
sua-

et

paratus

necessitatibus

succitr-

Saneti celebraretur festivitas ah orani dueeesis

treptus.

rere

periculisque
abire

poscenti,

non

semper
raro
id

in-

populo;
runi,

quidaui

gratanter ohservandain

suseepe-

ulium
si

patilur

(quamquam

faciat)

quidam autem negligentes, quorum dolenpotest

reperiri

quis perperam suhlraxerit, quod deputalum cst

piis

da

uliiqiie

multiludo
llimiim

rainus

dcquffi

Christi

cultoribus

famulorum
procul
et

suorum
qui

11-1

voto corde
dieilur
rnolro

amplexi
/
<j

sunl.

1'nde et in villa,

bus.

Est

namque

non
prelii

situ

monasterii

l.ineium

super

Ornam

cum

non vilis episcoporum urhis

campus
,

ntilitatis,

unius
insedit

farinarium

suum
nutu
ah

terapestive negligerel ab

hujiis

adeo Rratanter

opere compescere,
te

Dei,
lioru

nnllo

intercurrendiei

oculis
tes
,

ut

vilipendens

ad

frugem tantnm

uten,

terreiio

ohslaeulo,

nuna
opere

pra-er
,

non
jussil

possidmics
excoli
et

imhccilles
sihi

monaehos
fleri

vi-

denlia nsque
delicet ipsius

ad alteram
feslivitalis

nonam subsequentis
h,

viel

ctus

conriipiseentia
,

eum

aeciperet.
:

Quem bcquidquid
raturn

ah

oliosum
sponte

ne

sationem

vacuum prter
permansit,
est, quain
in
11011

molionia

voluntatem

sua

enim pravum molitur oblirmata putat plennmque justiliae cum

,

cupiditas,
sit

quo
sit

fecto

hand

dubie

ostensom
nostro;

cassum et Domini rubrica exorbitans, et planta omnis malitice sit nequam concupiscentia, Igiwr consummata
salio

viliprndemla paslorum

rum secundum Deum quam per oiunia sii

Ecclesiastica
Lraditio;

incedens
quin potius

constitutio

imo

observanda

qualiscuraque

plus solito

ibi

prodiit

ferens
et

moestitiam,

privanti
ut

privatis quidem autem lslitiam, dum

,
,

quam

rei

eren-

dum
cuslos

sit

liiijus

Sancti

lingua

adulantium,

assolei

beatam
sed

illara
,

bonus pasior
et

ecclesiffl,

meritum, qui fueril ium ium multarum virtutura

negligens,
sollicitus
1

quara
ipsius

justam,
agelli

quemadmodum

videri
;

putabatur
lusii

opifex, sui non

pro
defl-

pervasionera

astrnerel

aequitate

popnlo,
cerel io

ul

abundarel verbi

pabulo,

tiac

Buperni

moderaminis sero
ut

voium

spes

avalier-

rum.
15
mirabtli
ilu

nuin Narn
,

ei

prfflsto

heremo, pro quo nunc sotlicitior oratioest apud Dominum suflragio.

aliud

p
I

dictum
lierha

est,
spieain

semen

gratam

1K

Quiddam itidem
el

narratn
frivoium
eerle
faerit,

dignum
,

vi-

mlftmum

mo-

ham
que
coI
fe\

prolulil,
edidit
et
,

iisdem

spira

redditur.

domino
slipula,

pallente

densamlloseida gaudium ajjriaulera cumulavit. Tempore sane suo ilie domnus jam dictus pontiformosarn
,

detur, sed forsitan

tiliurn
iniiii
,

cuiquara
aul

commenpnla
ostendit,

innrdiliile,

displicens
finis

eptscopum, iii wonastv

1

'./

minux

verum cnjusmodi Qnibus tamen scitnm esl

somnio
in

irifuuiii.

quam
.

innnmeras
non mo\

per

raessores adesse jnssil segeti

,
,

aggressique
vilali

eam

admonitiones
codirihus

divinitna

ractas

mortalibus
repr

secare

runt
spica

ul jusseral messem rruge vacuam, nec granum aliqnod

invene-

sacris
el

teneamus
ire
si

in

ulla saltim

hensum
in

contemptum
,

properabnnt; sed cre111

quarum
;
,

adslahat

mulla

sed

inanis

for-

denie beato Joh

lecluln

qui

consolai
se
a

appeteret,
et

mosiias
piditas

qualenus evidenter disceret terrena

oninino
esse
\

cucaret

terrificandum

acuum
1

quidquid
rei

visiones

protestatur;

cum

Deo per somnia meminerinl quoque

liventes scaputas

n.

fructu

justitiae.

Pervenit

m 1-

notilia

certo
et
licet

jeronymum
tisse
a

multa
/.

vibice

retusaneteB

internuntio
'

ad aures ejufidem

pr8B$ulis,

sopore

Posl multos igitnr hnjus

praasnles

nolentis, intima cordis

Martrii

penetravit, ac sese bujusce:

sedis

pastores

el

ab

incolatn
vitss

mundano
receptas.eeulari

nuoque

modi rem respicere persensil absque libraniine dilTinierut

iubens, ui
trium
,

continuo *,

quod
,

subtraclos,

etad diversum
,

aJterius

corrigere instituit

CUlum
li

transposilos,

Ijidelraus

qnidam

Dei
ita

pauperes sua reciperent;

fecerint.

nec du-

nobilitate

prsdarua, eidem
,

insignitua

pontiflca-

1111111

amiculo
fertur,

subrogatus
ac

est.

Qui

temporali

qut-

Marim,
unminlculo

16 Tempore,
inpli

quo

civitas

h<ec

per

incuriam,
fnit
,

dem dominatione

potestste
utilis;

subnixus, alque,

peccatis
ita

exigentibus,
vi\

pene
e\

tota

succensa

c,

in

mollis

sed

quantum

ad

hu-

fastigin la-

ut

pxus incolumis surgtt.

c

quicquara
,

ea

potuissel

eripi

in

manos
vote

vaiia supellectile
to

etiam ecclesiastica,
globi

flante

ven
il-

oculos minus, ut homo, spiritualibus decongregationibus raonasteriorum, intenins

,

valido

flamraamm
et

extrinsecus buc

monachomm
eoriMil

seilicet ac

lncque

ferebanlur,

quanto altiora
v.

circumsita

palronusque

canonicornm, nonutpius a.lnat.sed ut rigidus guberKZ

Septembris Tomus

na-

74
K

MIRACULA
eorum
libitn

S.

APRI EPISCOPI CONFESSORIS

bonis

iHOWTMO.

naior pneerat, libere

pro

bona, a
dispertiens.

pro

conjici

ultionis

in

adversarios

farnulorum
:

redemplione peccaminum
sil.i

concessa,

tamquam ma
politus,

rum, quie non

ipsis

desideranda,

sed roalef^
secreto

ribus est potius formidanda m.

accipieiu,
iiic

al

19
dii>inifu.*/>-

itaque

dccem annis regimme

temporis
sacerdos

Cum

ex

incomprehensibili

rl

ondecimo gravi brachiornm

Erat

dolorc percussns est.

consilii

mlum, ex qUildam rik

suburbio sitas; vir vn si33 B. Maximini h in Ipso nomme, gravis, Girveus moribusque maturus, se Pulabat visio. de eo appamit latis
cnj

sane tunc

quidam ecclc-

occultum judicium peccatorum super sorlem

,

Dei virgam
Ecclesiae
,

g en tijS
qi.

culpis

rum ejus exigentibus ponere decrevisset Danorum pestis Hungarorum rabiei juncta'
ceribus
viu.s

J^

J
Mli
.

sum

nativae

habitationis

remotis,
extra

slare
DOStri

ante

allare

S.

Michaelis

in

basiiica
,

hujus
et

subiia

tempestale
in

excrescens,

u'i n^" U
t

Domini,
septa

CUJUS palrocinio

fruimur

su-

suorum
cilraque

tcrminorum
prope
ct

perniciem

hilo

respicientem,

vidcre jam
,

dictum

prssutem
sonipe-

procul se

mullarum positarum g.nnn',,',

,

monasterii
des regerc,

ingredi
in

ac

manu duos

redundavit.

Quibus

nemiue

resistente
(

noq e

aique

adilum beati sepulchri inet

troducios concludere,
rei

victum apponere.

Cujus

enim quisqiiam valebal, turorc Domini digne omeversa, Marahensium. nibus imminente) Misia que

novitate

attonitus
,

Heu
libi

quidnam,

inquit
pla-

licel

gentilium,

convnlsis

hih.Tn,,,,,^

,.

mi
cuit
,

domiue
sile,

tanlum

facinus

palrare

suam
ca
fines

olim

Pannoniam

irruperunt.

lam?

inaudilum omnibus,el infamem saclis faburespondii ille frendens, o ignave et

succensa, Rethiaxn subruere,

Tunc Noriperque aistria

perdiiis
rebtu
in-

debacchantes ctedem

Nerviorum
Galliam

garrule;

immo perge quantocyus,

his

et

e pralo mo-

post

Germanise,

Belgicain
scelere

nachorum equis
locus est, mei
islic

deferto
et

pabulum.
ad

Meus

hic

cenderunt.

Verum
ut
et

quod
justo

communi

m&.

equi sunt,
et

meum

arbitrium
ver-

ruerant
toiius

populi,

Dei judicio

punirelur
agrig

eos pascam

nutriam. Quaa priusqnam

vir

Neustriaj

Austrasia?

devastatis

ba
B
statu
lis

peroraret

vidcbatur
,

vullu

splendidus,

subversis castris,

posl

humanam
Comatam

reverendus

sepulchro

progredi clerica-

consumptis
runt.
nior,

ccclesiis,

stragem flamma Galliam subnie

*

habitus, ac

virgam manu
prsesulem
el

gcstans,

pedetem-

Tempora
a suis

liujus

infcelicitalis

Carolus

ju-

-fc

ptim
lioc

eumdem
aspeclu

impetere,
paulalim

jam
loco

lamen
ceden-

trcmentem
ante
altare

cognominatus simplcx n, gno Francorum pertransibat.

23
Talis
igitur

cum

re-

tem.

ac

tantae

pestis

turbine, qus

qi

20
cutdani ;ircsbytrro
ta.
*

Ergo
inquit,

sanctorum
vir

Thebaeorum
perveniens;
quae
et

martyrum ad ipsum

obla-

0, meo

frater
te

memoratus Laudelme *

cpiscope,

suornm poterat, ne involverenlur, inlra mcevideliccl monasteriorum nia antiquarum urbium ornamenta sanctorum quoque corporum pifnioquis
,
,

*
lv

contra

td.Leudelmc
multipliciter
tectulo
bi

culpa exstiiit? Cur

mc

totiens

ra

cei talim

rccondebant
aiebat
,

viiipendens et inquietans,
inquietas;
tibi

etiam in

xime fcelicem
se
gladio
et

et nimirum quis non dicimus, sua

;

se ma-

sed

si

hic

modo
verbis,
'

meo tam dedecorose locus a Deo datus, commissus? Cumque

dulcissimi
ac

cum

mi-

capKvitati

proripiens,

non

modo
juga,

vero

sil

tanium-

urbis,
ulii

verum

praeruptorum
,

scopulorum
luci

talibus

invectionis
nil
,

forlasse erant

atque densissimi
vallis

prmsidia

pectoris

fonte prolatis,
*

Imcon-

ac

ignotje lumini

latibula

mcruisset.
consilii

Unde,

ibid. ilk

miliiatis

satisfactionis, illo

redarguente
adjunxit
in

incolas
geli
,

hujus ornohii
lanti

nutu o magni
fuga
, ,

An-

scientia

.lupidus
r

referret,

verbis

verbecapite

periculi

ra
'

rebus,
qute
si

quas

poterant

,hl

^irga,
visus

quam
Non

gerebat,

eum
cul a

curatis

alque reconditis
profligatis,
vitae
f

fortassis

remanse-

ceedere

est.

autem

incredibile

rant,

est, eos caedi

ut

virga supremse
disciplina3,

sententim,

locum

pessunularent,
sibi

qui pro-

Patronum
urbis

virga

prassentis

spemquc secutune
gratularentur
,

non discedente zelo

beri
tant.

qua castigalur lilia sion Dei ab ea effrenes et li,

postliminium

non

deesse

mojnia

compedili, avia

seclantes,

a recto

Jam

exorbi-

ternlus, et exsomnis

Jt>
dwbus

"'

denique sacerdos hoc visu exeflectus , anceps est redditus celaret, an necessario proderet,
se

dictus

cum ejusdem sanctissimo corpore tandem moribundi succedunt, et ul majorum relatu ad nos usque delatum est, non sine beali Viri qua-

dam
vi

injuria.

Nam

tanlo,

aiebant,

in

illius par-

sicque

M
QUCfOt
calur.
"

qumdecim conUnuit apud Tandem his emensis evicit

devolio,
et

itineris

spatio

loculus

aggravalus
vix
illo

est

pondere,
vale-

ut, n,ne
reiit
;

quotquot
ut

erant

latores,

sulferrc

formidinem
pontifici

delilatis

domino suo

daret

intelligi,

se

nolle

introirft
se
esl

Tamen
non
sibi

ut

vobis sibi

famulantium

devotissime
prsesto
*

Aor/e, pave-

negaret,

(nam semper
)

benigne
nolle suo

r&ciiu

'

Vldisse

"T '"*

1
-

percusso

W
a

fraler
.

servientibus

grato

quasi

sopore quiescen
"
vigil

cum

'

permisi

inferri.

prohdolorl

sciUcel

Deo morion.

P
l

e eill, ' o

U
q,

[Uatum itaque corpus sanctissimum

basilica

ei

com

debita reverentia in
lur officio,

B.

Joannis

Baptista

depositum, ibique a suis solcmni frequentaba quoad pace, Domino jubente, reddita,
et

m
ri,

" ,s
'

"'

"""

""

sihi

,ss,

"'tenlus atc/ue

nn
,

fm
IllU m
'

ad propriuin
serat,
cie

dilectum
in

aU "
~

quo

sc

olim

poni jus'

ct

unde

nive

candidioris

columbse s

11

sedis

,,mni

P*tttem M,, ni
spelirl

1'^ .'wns diebus m

^-vescente
alia

mm

*?

*
ram
l,Mia

mandavit-

*
,

-,,;,,,'"
mon
|1;((

a?';^ / 0. cum
10

h8c
'

petierat, reveheretur primatibus cathedram, nolentibus regni doninus Drogo r, nobilissimis ortus natalibus
"

ceelos

tumulum. HujW

Penetrante,
in
ci *tate

'

se,IU0

tum vi, lum ingenio, tum consensu civium cupaverat ; sed jam tunc communi omnium
to
ta

"

* yo-

nobiliter

gerebat.

Ut enim superbia sanguims'

lu.uin um

nul-

Tilt

13.

Apn

P*B
in

sepultu-

hm

oulta
'

D 10leit

C
,

adDOlftnda

amen

suburbio dePuta ^s,

rm amorem
eil-ii sibi

subtiUtate singularis ingenii, illinc rebus bhcis, hinc spiritualibus negotiis insudabal re omnibus inncioita babilem se praebuerat. ut

aUquantuIa pars

venerationeinuue
_

dillirile

solubiK""
r.l_l
diaboffi
QTlSB

...^:

ascisceret.

Sed

his

ejus bonis invidia

DIE DECIMA
qoffl

QUINTA SEPTEMBIUS.
prioribos
reatu
suis

jngiter sedel insidiis in

occultis,

ul

trucidel
ilu-

deeral

volens
z.

impleri

ajusdem
consitium

\.

(MINVMn
X

rectos

corde,

aamulatrix
turbinis

accessit.
,

Siquidem
prsBsul

ligatux criminis

etibus

hujus

sedatis

Christo

propitio,

27
B.

Sed

din optata pace prsedictus

domnus
.

potitus,

Apri

entm meritum
hujus

diu

clam
loci

quaasilum

a duobuit fratribus prr S.

nohiit

manere occultum.
coenobitaa,
iltius

Duo
pro

astutia versuti animus arriail hoatis hac in redeceptus, pe.lem pene in luhriro posuisset, ni sanctissimi Apri merilum, ne illi voluntas opere nefario prolata in culpae crimen cederet, et futuram suorum Qdeiium es corporis raj

prosperis

votis

namque
statu

eranl

iprum monitit

temporis aestimationis
*

bonaa,

quorum
alter,

Ge
qui
(HrAldoi

rardus
iuier

unus,

Guinerannus dicebatur
prae
caeteris
loci

cseteros
el

augmentum

am-

biebant

pacem,
el

absentia
25
qUOil
ria

tristitiam

probibuissel
post

domesticis
iot

fidelihus,

quibus Aper beatissimus, ut dete^ens i-iiiisilium, imutque

Hi
,

Fratribus

itaque

lacrymosa

snspi-

minens
narent,

patefecii

|iericulum,

ocyus
itaque

decli-

opus,

et

suum mouasterium maturantibus reditum, qualiter suum curantibus referrenl Patronum

ad
;

praebuil
rei

consullum.
permoti
[sibi

Pratres

prasnolati

novitate
lisi

sanctissimf

Panus-

mato utut
rrtitf
<

quidam
fatns
inittebal

eral

praesul

degener, nomine Bulso, cui suum, qnidquid illud esset,

Hic
igitur,
ul
tales

prae-

troni suj

auxilio

enim
tali

innitentes

comadesse

quam

deretinquit)
tristitiae

in

negotio

ad evadendum
,

secrelum.
si

laqueum
a

omnes
quibus
se

replicarunl

quascum-

Bolent,
Uflci
.

invenerint, cui adulentur,

,

domno ponnihilque
pastores atque

que salubres cogitationes aa. Tandem paucissimis

Res

inquiens
;

publica

artatyr,

Deo

l>l>

accitis,

merito crederent, de
si

esl

residui

sumptuum
ergo
in

nec

lales in

laiionem caventea,
ad

sacramento prasmisso,
per merita
It.

suum
du-

stmulatores monachos, aiebatj

decel

apparatus

s.
,

perfectum Dei raanus

Apri

Redigatur

unum
hi
,

publicum
el

sacellum

ceret

votnm

nemini
Deio
ep_*i>
,

se

manifestaturos

secrelum,
slatuerunt,
cc
,

hna

sii

apotheca,

unura horreura;

ne Sancto

deposuerunt.
quid
esset.

communi

decreto

Bub penuria
debita

servire se,

Corpus relineatur

sacrum
liis

querantur seductores, ati|ue in urhe rejiia

veneretur
,

voluntati

atque

necessitati

paratae

opus
siH

Nemine
operis

pnelenjuain qnot
tcrra

cranl

populorum
ab

frequentia

quod

in

conscio

clam

aperla
,

specum
nec

CUi

raiguo locello
ut

negligitur nugacibus.
sedis

Colt.

tanlum

mandarent

thesaurum

aperuerunt

dd

dd

locetur digne in matre hujus

urhi
sii

ecclesiarum
in
ei
c

nec quaerentibus inventu

conlemptihilem
Paratis tandem
;

promptum,

opere

ad

munimentum,
adjutorium;
.

vobis
siraul

praesenti,
lerei

tamelsi uon

admodum amhiliosum.
saaclisque

Inque futuro ad
nohiliias

omnibus, laudabile
aggrediuntur.
inlerea

ve\tbdu~

vestra
:

lnr

necessitas

pedilione regii
restra

quod nulla vestri ab nis curenon enim vobis serviunt m exEamulatus; non eorum ullo auxilio
civitas,

nerahile furium
28

Domno

pnesule
lale

caMerisque
quid

aliifl

securanlibus
praanominati
ii

ec.

neque
noclu

cogilantibus,

ciwn,

rl

iit

munitur aul tuetur

utiles
iNM
:

nulla nobis
si

in

fratres,

ne modicum
Beati
,

quidem

quie-

abditum itm
latuit.

commune
vobis
avertatis,

conutilitas. siiis, oportet,

u
.

alii

nolint,

indulgentesj

glebam
Allonis

Bubductara
videlicel
errle-

neque

nostro

consultu

aurem
reci-

adjutorio

duorum
tune
sciticet

clericorum
primicerii
,

cr

obstat,

quin

hoc expleri possit abs.

ac

Barnefridi
beali
imii'

per portam

que culpa
pietis

vestra

non diripietis aliena hoc et ratio vera

;

sed
el

licite

5188,

Baptistae Joannis

postpositam,
,

praesens
;

exipsi

q
litis

Perrea
,

vocabatur, ejicientes
cursu

sine

ulin-

poscit

necessitas.
;

Mililia

eget
est,

patria
ul

vos

lahmv oneris
//*

praqiarato speeui intulere,

ita

imli-riis perunia

satiusque

bus vestrorum laborum partiamini,

in

cum participiquam ut, quanti

domni
via

(jue

ipsius

noclis
aetatis

abdiderunt

ut

hu-

jns
et

nostra
illorum

utantur, qui sunt indigni x.

26

coaavis

Talibus

his

simitibusque verbis
pontiflcis,

ani-

atqne erroris
licet

uon modo juvenibus, verura omnino ignotus flerel locua, augmento, si qui ab eis quaesierint,
exlra

tiliaquc

im

mus
soris.
ii ii
ii

diffluxerat
in

atque

censurae

intra

ecclesiam,

criptam

positum

acVl

que motiretur. consiliario Hto

pastorahs

laqueum
ijiio

divertebal
(raus
,

devius

pervaperil-

ciperent. Taliter ergo

oculis

per lx ferme annos

in

gg ab

Interea
.

disponitur
,

animarura
pacto
licere,

hominum remotus
expetentibus
,

sacrario divinitatis se
adversitate

i'i

dlvinitu

iihciia

possini

viventera

quacumque
Dei

punffo,

licite

ordinantur
ccepti

ac

ne

qua

detegerentur
,

re

laliorautihns
praestabili

apml omnipotentis
,

clementiam

ani

negotii

rraudareutur mercede
ratione.

jurisju-

succurril
,

randi
astutia

operiuntur
i'st
,

Verum quoniam non

nec
,

uccurral memoria;

manu quorura nullus oostraa qui cum cxpetierit Irislis, el

Necj
aevi
inira
illa

contra

Dcum

sapienlia

ueque
illius

non
que
retur

redierit
illius

laetus.

ejus corporis

prudentia

consitium

hoc

ul
;

quondam

abdnctio
post

lunc

honrinibus, sed nobisaliis-

et Achilhophel, est infatuatum quia in orania omnipotenti mauu redavidentem fuerai Oeum ctnm esl ad nihilum. Ne autem homines lateret,
,

futuris
,

profuit,

atque

ne

tanlo

priva
fere

Patrono

immo
est,
.

orani

regioni.

Nam

omiiihiis

notum
hh
nil

qoaliter deslituti
pretiosi,

sumus corhlt

quo

instigante

prodierit,
esl

bac
qusB

animadversionis
mentita
esl
si-

pore

Eliphii

mari\n>

pignoribusque

ultione
bi, ut
in

punita

iniquitaa,

Sanctorum
iili,

aliis;

quod
latet,

carnes

non longe post idem Bulso mente exiens, suorum dentibus saeviendo filiorum

quem
ul

Aper providens (nam semper adsistitj gregem

R.

suiim

jugiter tueatur, juvet ac

praesentia
sui

regat,

uac

oc-

contra

Domiuum
mendose

se
erit

voluisse

agere,

innotueril.
accipiat,
re-

casione

corporis desiituere

uoluit;

Srd
nos
latu
id.

(|iiii'inin|ue

leclor vel auditor,

sed

cum

voluntate Dei
sa_-culum

qnam
SfflCUli

elegit
ii.

requiem,

ha-

nihil

finxisse;

verum

certissimo

lnlire

vult in

irascatur

comperta scripsisse; nequc quisquam nos hsec irascetur *, licet nos neminem tam credaraus malignum, [ nisi y si quis forte talis parscribere
]

ANNOTATA.
a

ticeps

voluntatis

divinum

mox experturus
generatio
,

par-

[pud

Hartenium
:

vtpenderit

judicium.

Nam non
,

Zachariae
;

Dominus sanguinem justorum reqoirendum dicit sed voluntati malorum suorum vota cofudil pulando quod mensurae perversorum operum
,

qua ab Abel usque ad ipsum sauvuinem

a

pateret legitur
tiosa est.

conjuncta utraque vocc, utrobigue periodut nonnihil oi-

b Plus solito
c

in

non est ifl edilione Martcniana. Inrcndtum hoc hnad dubit istud est, de i/uO ftistoria episcoporum htUen&ium apud Calmetum

76
A.

MIRACULA
rir

S.

CONFESSORIS APRI EPISCOPI

ctoremque ad citatum tomi
/

tomp^.cLxni^/f^tur.-SubseculiisestGodo
ahoktmo.

21
rilatis,

locum rcmiu ()l

rcnentndns,

cujus

temponbus,

^cremau.
el

emunitatem sufflci Sedit prasul, et

quas

dum. de qua auctor n Postremam kanc loquih in Lotharingiam irruptionem, /' lluiignrorum
,

Spserut,
qnisivil

recuperalionemclmrlan.nl, sua ecclesi* apnd

fftnc

.gUW

crique corporis,

quam

subdit, in

urbem
num.

trantU,
ofl.

Pw*om
?
rfic

tioncm ad annum
servannnis
et

regem.

tfist*,

Pr

oetam contigwt Lrfium rfri nito secult cujuskicmentiofit, cognomenWppmttm

4
:

^.^
,

circiter 9f8 referenda tste

7

n>

Cnnniir ntario prmvio,

e(

o"

infra ad

t0

Virdnnen* apudLath Flanuiacensis in Chronico

Brevem , tom
.

tomV

tim/us,

^^
h,s

auctor res

num. 98 dowuo observabimus. p rro Ilungarorum altius hic repetiit, jtr

misitque oarias eorumdum expeditiones, qua% examinandi loeus non est. Consuli potest

i,

Com.
.

litblwthecm M$, pag. 100

rrr-

Romanam KMuflciiiittm piscqnii ordwiflrctorJ Francis vero pnnecclesiam Slephanus secundus ex filius, Tudilis Pippinus, Caroli cipabatnr
;

bi$

indicat

Regehat

lunc

(dum

Uadelveus

mentarius prtrvius ad Acta s. Stepkani rorum rec is, tom. i Septembris die % t
,

Hmm
|

'[

de

hoc argumento actum

o Martenius
icgit,

est.
;

metu

sed perperam,

Ul

liquet.

Majore
tus
. .
.

domus

cl

pnefeclo

palal.i

rex

constitu-

Voculam

ut

uncis inclusam.

qum

in

utra.

Tullenslbus

quoque pneerat Godo veneet

que editione desideratur, explendm periodi graua

addidi.
q Est ra rccicsia S. Joannis Baplistm sita inmonasterio ccclesim cathedralis, qum uitima S.Stt-

immunilatem rivilalis, randus episcopus, qui chartarum igne consumptarum, recuperalionem

apud

pnefatum rcgem

Pippinum

suuj

adquisivit

ecclesis.

d Martcnius

habet, in meraoria.

Obseurm periodi

sensus est t S.

Aprnm merito
taborabat.
hic

succurrisse pericli-

tanti, qui, ut ipsius ecclesiam serraret,

vitai

sua

ipsius

pkano dicata est. r Fuit is proximus decessor S. Gauzlini, ipsi anno 922 suffectus est, ut in ejiisdem S. Gauxlini ijcstis ad diem 7 Septembris, | 3 oKefunn

immemor
Vitiosa
sic habet

est.

qum

admodum Cum domnns

:

est

Martenii

editio,

Editio Martenit. in
fuc vaide

qua

consiliarius
est,

itle Bulfo

Gauzlinus ponlifex,

dicitur,

mutiia

ac prmterea
:

nofe
ui

moribundus egregius vires suas desiderans etc. Porro de hoc sancto episcopo Tullensi, qui scculo deoimo floruit, in Opere nostro actum est addiem
7 kujus mensis Septembris,
f

nihit diversa,

in

hunc
si

modum
,

Uic

igitur,

tales adesse solcnt,

liiici

invenerint. Tui domno

artatur,

pon*

res, inquicns,

publicatur

nihilque

est

residuum sumtuum, nec tales

,

in pastores atque

tur, estque

Alias etiam Ligniacum, incolis Ligny appellaoppidum m ducatu Barensi ad fluvium

ut hic dicitur,

simulatores
paratus.

(monachos autem

aiebal)
in

decet ap-

Ceterum utrobique pro

pastores Ugiit

Orneam, seu Ornam,

L'Orii;nn,
ld
vcl I'Oniey.

Gallicevero

duiu videtur, impostores.

t

Id cst,

in ecclesia cathedrati Tullensi.

est,

molam farinariam seu frumentariam.

is

Apud
si

Martenium
alii

oitiose

legitur
ulilis.

Sit

is,

Molio vero
h

est,

qui

molm

prmest,

oportet,

nolunt, nobis

Hinc

collige

veterem festorum cclebrationem

x Mendosa est hmc periodus Martenii editione,

hic

mque

ac

tfl

inchoandi terminandique morem. Dr s. Hieronymo Ecclesim doctore agetur in Operenostro die SO kujusmensis, ubi de celebri
i

ubi post partiamini

didtufj

quanti his uianiur, qui sunt indigni. Sensus autm

est,

quam

ut hi atantur etc.

itto

jacto

disputandum

erit.

y Ilanc

voculam

addidi

ex

editione Marte-

HttC

est ecclesia parochialis sttburbii

sru rici

nii.
7.

S. Apri, inquit Calmetus.

Frothurii cpiscopi,

De eadem agit charta cam monastrrio S. A pri con-

Consule Euangeliwm

secundum Matthmum
cceptationes
,

cap. 23.

firmantU et termvnos prmscribentis; quam ckarinm habes apud laudatum Calmetnm tom. % inter
instrumenta
\

aa

Apud Martenium

est,

id

est,

rem exsequendi modos.

bb Editio
rectius.
cc Ibidem, parare. dd Ncmpe in ecclesia S. Apri

col.

cxxvi

et

sequenti.

mox laudata

habet,

adeo

jortt:

Soluerant nempe episcopi Vuitenses S. Apro anteriores in S. Mansueti ecclesia, qum in suburbic Septentrionali sita
estt

sepeiiri; posteriores

passim omnes

in S. Apri.

Quid porro de hac Ludel-

prout exsequen

tibus patebit.

mi historia statuendum sn, non libetpronuntiare. Certe in Catalogo episcoporum apud eumdem Calmetum col cutxi, et in Cedulis col ccxnn, (ubi

ee Id
ff

est,

securis.

Lugdelinus dicitur)

prmapue

insigni etogio exornatur ob sagacitatem et curam, qua

Mcndose Martenii editio habet, in quibus, et injra pro abdidevunt, addiderunt. gg Inventum, etcvatumque S. kyri corpus cap*

urbemac

ecclesiam catkedralem vngenti mcendio vastatam restauravit. Vtrobique etiamex brachii mato ob-

^etinccctesiacathctraltnaraurbem
sepultUS,

sed de relata visione

num. 33 dicitur anno Christi 078, a </"" annosOO subdit.rms, ad annum 948 perveM ctrca quem proiude contigisse debucrunt, </"*' modo rctulimus.
sequenti,
si

nam m/lictamhil additur. m Seowitwr in editione cum

aut morte
Calmeti,

pce-

""" De quodam miraculo a Pctro u* Rttlesufi diacono composito;

sanctas

tum Mar~ Romai

yembm
<ir>n
*

quod cum tom

pag. 653

et

9qw pmineh miracuh

Opusculo

seqq. inter s. Mansueti 'ad

hh De S. Eliphio vel Elifio martyre aijc" "" erit ad diem 16 Octobris. Quod aulem <"' /"" positum spectat, de eo Vindricus seu Widric^ S.Apri abbas in Vita S.dcrardi Tullensis episcopi ** tom. 3 .ipritts, die 23, cap. 2 sic sciibit
1
1

liquias

etiam

venerandi

martyris

Elifii

rajjj

^omjun nostn
mofltti ,

giosa devotione

contra

ordinem

mttendum

CommeLrto prrnt*

partem non nominato Brunoiii archipra3suli (Coloniensi) caft' ve tnlit, qua; Coloniam suinma cum devotionc d
,

quarufl translulit (S. Gerardus) " ;i ossa |"' minimam majora scilicet

xit.

DIE DECIMA
xit
,

QUINTA SEPTEMBRIS.
tium
B.

77
vellet, in illius slaluerat
\.

ibique
I

devnta
<lr

populomm

tionc,

"tnnn rrro

coluotur venerahnr donatione tcriptor no~

Aper
*

salisfacere

AltOlfl

0.

praisenlia,

cujus

mentem ab hoc majus omnium

"

ster hic

queratur, vel an,

dum

scriberet,

taneti
>>-

tfartyrit corpus
hi
rst.
ii

adhuc

latcret,

inexptoratum

Hagellarc noverat. Procul ergo malleorum sarculorumque diflundebatur crepitus, sudor vestes
infecerai
bal
lis

fnrte,

fl;i-

grare

hupicari quit potset, auctorem nottrum ante repertum elevatumqueS.kpri eorpus tcriptiste : tterum contrarium tatit vndicat, primo dum ait, iliam eorporit oecultationem non

Ex hac

relaPione

qui

laboranlium, nec insistentibus apparequserebatur. Recesseral somnus ab ocu,

i|ii;civniiiini
el
,

recedebai

pariter

uoctis

cali-

go

tenebrarum, cedentibusque
dies
enituil
;

tenebris,

sole

illtits,

quofacta

fuit,

sedtuimti kominibw pro;

fuvisse,

posteritque

profuturam

ciw autcm,

nisi

metu noctis absconditus fuerat, revelalionis suae diem exultaUonis qumrenat; cum jam dictus domnus adesl
difTuso

Dam

qui

in

quia prioribus sacrum corput iatuit, posterioribus ravelatum est. Secundo sexaginta fereanni, quibus Hludlatuisse atterit, deducunt nos ad annum978,

episcopus,
neral
:il
-i'-

ijiii

illam

pene noctcni pcrvigilem duinventa

c>l

precibus.
Diflicultate

autem
poteus

Neque,
limentium
:

ait,

invtniti
.

-lijiij

quo a
(uisse,

S.

Gerardo deteclum
lectoret

etse,

sequenti

capite

dchcicuius,

ijm;i

Dei dcxlera nostro

se
fa-

levation
jier

videbimus. Videtur ilaque scriptor hic ita locutus

adesse voto;
ciet
,

voluntatem quippe

pentos teneret

tuos interea de rei eventususCeterum hic terminatur flfs., f/uo Martrmus pro sua editione itsus rsi.
i/t

deprccationeni

eorum
se
in

tHUta,

exaudiel
veritate.
ait,

prope

est

enim invocantibus
laborantibus
;

Tunc [am
rna-

fessis

Aliorsum,
,

vertamus
qusa
;

nus

Christo propitio

aostrum

inventuri
et

deside-

riuni.

Quibus ocyus parenlibus,

,

jusserat,

intendentibus

ille

instabat

orationibus

cum

re-

pente

magno

attoniti

gaudio mirantur sarcopha-

CAPLT

III

gum, quod ubi procuratrix antiquitas idcirco vacuum posuerat, ut, si quisquam aliquando sancta membra furtim aut vi appelerel diripienda ta,

ii

averleretur

ludibrio, ne
c,

procederel
,

ullra.

Sed
ser-

Sancti
et

corpus a S. Gerardo episcopo inventum

:

vir

devotus
latet

Hoc,

inquit

amoto,

inferios

nostrum
solemniter elevatum

gaudium.

Quo omnes
rorpore
,

recreati

quwdam miracula
eam
facta.

mone,

pavimentum

sacro

supcrposiium

in ipsa elevatione et post

X
S. Geraidus

raenotatus

autem
locos,

praesul,
sui

Geradus
ca

iDtenlione

animi
et

domnus videlicet maxime eirrelit|iiius

subito ouendei iint cerlatim diruptum egerentes thecam habentem inacslimabilis pretii margaritam. Quam cum lapide quo tegebatur remoto detamdiu et cum tanlo quasitum desitexissenl reperiunt thesaurura. Tunc altissimo Deo derio
,
,

laudibus

fu>is,

coiisuliu

communi lapidem, quem

translatione
dilata
:

indictnjrjunio, Sancli

Sanctomm

corpora

oeeude-

abstulerant,
ipia

recluserunt,
dilationc
;ni

in

paveral, ac
votionc

juxla se positas
,

rorpus

non modo

pia

scilicet

talcm

iiisioiiiendum the-

ondecumque valebat suam diii>ccsim transferre anhelabat, eaiiiiiii|uo nicmoriam summa rum devotione recolebat. Hoc igitur amore beati marcolebal

sed
h.

et

saurum

vigiliae

deputalea sunt
iln

fratrum.
,

precibus pret itnjm

32 Quibus
iLini

quiescentibus
dnlccdiius

singulis

nocti-

noci

ii

ibi i''ii.

bus ad Beati tumulnm auditum

iu;t'slimal)ilis

est

murmur quodquod
non
Junii
fuisse

todta
tUT
<

'('

1'i'ur

VOCUm,

urpui

duo

tyris
tis

Gengulphi c a prsssule Lingonense LmpetraitIii|iiiis monaslerium staluit corpusque B.

,

dubilamus ex

frequenlia

sanctorum

ange- eanantur

lomm.

Supervenientibus
agris

autem
pene

Calendis

Apronia?,
delicet
xit
r/.

hujus

nostri
,

Protectoris

sanctissimi
ecclesia?

vi-

fama totam

peragraverat regionem, sicque de op

ei

Apri sororis
Post

pretio

huic

adduejus

pidis, vicis, villis

cesis
,

tolius

hujus dice-

multomm
,
,

vero Sanctorum digne sna-

populo
,

accurrente

vicinarum

quoque
,

ur-

ceptas

memorias

religioso
,

quodam

fflStU

animus fluctuabal ut qui muUorum Sanctorum iu pignoribus gaudium meruerat, sui quoque et nostri specialis Palroni ubinam et qualiter beatissimaj exuviffl,
t;c

bium viri religiosi el fceminas sancta3 devotionis agmine facto occurrerunt, Conventn itaque non
modico,
defosso
tiim
oiiiins

videlicei

condilionis

adunato,
ex

cum laudibus
illius

et

hvmnis bealissima

membra
ievata,

videlicet

beatissimi

Apri,

colloca-

specus loco solemniter

debi-

essent,

scire
id

mereretur; hinc maxime motns,

se

quod nemo
lius tractans,

nosse fateretur.
in

Hoc vero diuagerelur deside;

domno Gerardo in locum ab ipso sunima cum reverentia tran.sfcrunlur. t'l

visitationis

praesule

vero ex

cum

dies majori
iri

suae

praesentia

sibi

devotos lastincaret,
Intererant
fratres,

rio

aliquando quxsitum
prius

statuit

sed consiiio
Dei,

dno

huic jocundaj solemnitati

mullorum
30
qutrri fubet,
rt ipse ud-

indicto

jejunio,

volunlalem

quorum
tur aiter,
tes;
(jui

unus
meritis

Grimbertus,
sanctissimi
fUgatis

Adelbertus

vocaba-

jpsiusque Protectoris

uostri

quaerere

destinavit.

adversa valetudine gravissime laboranApri

Quod
Deo
forte

universis
dies

devota mcnte
saecula
in

cxequentihus,

eodem
iu

translapotiti

prope erat
tente

ante omnia

ab
sibi

omnipoqui

Uonis
sniit

momento,
sanitate,

morbis,
facla;

celerrima
se

pra-lixa,

qua

populum suum,
dilecli

adhucque
tandem

virtutis

venUnt,

luuc
plebs
ut

adesse
lseliflcare

poterat,

corporis

sunt
3,i

incolunics tcstes /.

prsesentia

decreverat.
,

Et

quia

omnis

Bvacuato
collecto,

locello

in

quo

corpns
pro
fra-

eodem ardebat desiderio decretum est absque molestia lurbarum qusererelur, ubicumquc inveniri poterat, alque ne irruenle populo
* quacsitores gravarenlur, noctu fieri decernunt noxque xvi Calendamm Junii designatur. Ha?c irruens prsecedentem clauseral diem cum

jacuerat
\,n^c

sanctum,

pulvereque
unteo,

ad

onguem
a, I ua

pavimentum devotio fldelium

detersil
'l" 0(1

Unteum, que ttpulerum iTsttm fuer.j(,

multU

tmm quodam
rum
enim

ll,lin "

tntutare.

t,

loierdiu

ilie

quantis sanitatem

pnestiterii

inflrmis,

quia
g.

nume
Nulio

excesserunt,
quis

scribere
esi

renuimus

sine pontilice (rustre ad id operis laboraiuri

accin-

guntur.

Nam

licet

omnium

desiderio

se

cupien-

incommodo, qui, hausta fugato, quo fldeliter bac aqua, non mox morbo memerit medelam. Translatns au batur
detentus
i

tcm

/
7
K-

CONFESSORIS MIRACULA S.APRI EPISCOPI

est

AHOKTMO.

tem

beatos

hic

Pater

noster

anno ab focarlerrfs

solebal

obdormivil
g

Mane

vero

facto

nalione

Domini
vero
Spirita
iimiii

nu.cu.xxvin h,

Ottone

'.

post

cryptam

adiil

pe-Tundens
recepisse

per sascula
Patre
el

Domino
sancto
post

Salvatore

nostro

cum
juve-

quidquid amiserat virium,

est,

mox

regnante.
fluxerant
dies,
k,

adhucque
Wolier

testis

est

factae

in se

clemenr
s'i"

34 Nnn
languenti
corporii
is

cnm
per

37
sis

quaedam, Philista nomine

spiritu
ei

qnidam de
defeceral
conragil

villa

Bladenaco

qni

anni

pagi r indigena, erroris

infestante

m-

circulom amissa
i.us

sanilate,

effceto

corpore,
nostri

ommVe-

peribat.
eral
:

Torva
nnlla

acies

cnm

T
'i

claraore

j/w, ainenfi
ratio

membris, ad bojns
spe

Protecto-

patiebatnr vincula,

reddita.

ris

recuperationis

patrociniura.

virtute

non disruraperet velut

ad
nuili
,

conticinium Diens igltur, unius egit noctis vigilias ; cum ei soporato imappropinquabal alterius
,

que parentibus
ducta est
cnil
.

multas

mox \ mojstisi? Sanctorum tn

tila.

quae

sed

eorum
,

miserae snbvenireiS

men o Iragore tota visa esl Quo expergefactus olim perditae

pisse
pria
diat.
,

concuti

ecclesia.

sanitatis se

rece-

cum scirent B. Aprum istud habere QflK Bmenso igitur tempore cum nequam sJjSj
vexatione
urgerct,
ad
MediJ!!

laetalus
el

esl

forsan

pobur, sicque sanus repetiil proadhuc de incolumitate sua tripn

ii

segram continua

Adolescens qoispiara, Ornensis pagi

accola

Ererabertns

nomine
in
,

sana

deposita
:tibus,

ratione,

de
\i;K

Lortns
el
,

vesaniam,
ni

diebusque per
sine reclore
fe-

oostrum hancin diversa nitentem advehuntnih nitores. Sole ruenle, dies claudebatur, cum a. ptiva illi catena imponilur, qua Vir beatns tentibus raeritis tres olim exemerat reos $.
VinS
itaqoe
viribus

invia

equns infranis
lantnm,
hic

ad

hospitium
se

ducitur,

et

inter
,

eundnt
factoom
sui

rebatnr

ibique

quo

lassitudo jusserat,

receptis,

suosque recognovit
actione
post

subsistebat.

mceslis
in

parentibus din
invenitnr
,

qnaesi-

mane
raloris
t.

cum

graliamm
ac

tumulum
quse

Cn

ius,\i\
onilius

tandem

deviis

vinculisque

repetivit,

domum

incolumis
,

redffl

ut huic nostro prsesentaretur

Medico,

mancipatnr.
iniil
,

Sunt

igitur et alia

mulia miracula
scribere

Domi

atcumque
tiimuiiim

exemptus,
tramite
,

ragam

atque

nus per merita

quaa
si

sanctissimi Apri

operari

dignatursolmji

nemine comite,
ris

recto

Dei nutu ad Recto,

cuncta

Yoluissemus
,

non

sin
,

anhelos

nesciens

quo tendeperveriil
;

ea,

qnffl

audivimus

sed etiam,

qua

oculisnoslm'
Sufficianl

rel

ciiin

multifario

crroris

daniore

vidimus,
intcriin

magnnm volumen
hsec

edidissemus.

quem
ac

B.

Aper, qui nblque omnibus

diu
sui

prajsto
sibi

est,

pauca de plurimis.
episcopi
et

Expliciunl

mn.i-

3uscipiens,

ignarum
,

reddidit,

cnla

sanctissimi Apri

confessoris.

parenlibus snbsequentibus

ejusque periculum

metuentibus
Duc

incolumem
sanclissirai

adsignavit.

35 Bassiniacensis
fi

m quidam
Apri,

ANNOTATA.
fasanitatis

colonus ruris,

mulu- eero
dalus, per

virtute

nu-

tantts,

inlegrum
Hic
,

annum
ab
audita

febribus

doloribus-

que
""

qualiebalur.

omnibus
beati

pra

morbi
sui

qnalitate
f;

a in editione Calmeti (nam Martenius nihii amplius habet de Sancto nostro) toto capite% recensetur elogium S. Gauzlini, qui S.Aproarf*

desperatus

Patroni

reniens nteretur, qusesivit. Cujus voiuni ut Sanctussibi devolum vidit, pedum

;l

pebicula, quibus

ctissimus fuisse dicitur. Deinde sequitur caputffl, cujus initio S. Gerardi in episcopatum successio,

officia

diu
'

sibi

negata

reddidit,
teste,

et

dehinc seces-

forte,

Sllm

petentem,

populo
vero

sum

sanum remeare
quis
,

laudesque similiter referuntur : verum hmcutyou ab argumento nostro aliena pmtermi$imm,ex a-

concessit.
"'II-.

Neque

rhetornm

ut

puta-

la

senem

nostram inertiam, qua Laiinitate depravaloquemli confidimus, pensal.il;

que ejusdemcapitis loco narrationcm exorsisumut, nl-i de Sancto nostro agitur. Porro S. Gerardi /Wlensis

'" r

cum

"'

ri

"

Posl

Omnipotentem,
viderii tanti
:

cm
^ 1

"'""^ **, devotionem

studiorum,
"

quidquid

episcopi gesta in Opere nostro illwtrm habes tom. S Aprilis, ad diem 23. I v lnir de stricte dicta venditione accipientk

nam non
Patris at

verum amor
devotio devotio,
suis

lUo
1 '

qM

scriberemus,

audaciam MWMWMin
operibus
agant
d

Deo
fcndu

nosappulit. Unde'exel data m i,, <> dati if

vereque dicta sint, excusandus est sanctus Gertodus a bona fidc qun id licitum esse e.vistimart,

Neque desunt hujus /,ts Y

rri rei
.

in

^umqoe
vitis,

per merita beatissi nobi?cum. fnquilinus

v tmiom" ^ Augusti, pag

'""

rn '"'l""exempla,

ut "'

"""' viM

104
>

in Gloria posth*

lu "' ,h " l " l " a

'

quidam
temi

aP ostol, apostolt,
est ista

et,

ine

Hamo,

stro. At

neces.se

forte

non

huios

nl,hl '" Optm1i(y alibi in P devenditione intfr

pretari,

''
"'"
''

obnbu Muatiebatur]
,,(

'" Ir|

*m
Sed
1

formaa

ab

his.

'

expergefaclus
(

SZm
ob
'

innixu

Qala

loquebatur.
8e

'

u,l0 ~

bISCe

^
1

,
o,

alii

"""

dolere!

^Z^T^
iexatione
cute

ih;

Varm vel Gangulpho Burgundia, actum apudnosd ad diem xi UaiL quo coiuur et nomunv *Vl ""colitur , ei Romano V& ^ologioinscnptus est.Demonasterio, puellarm
,

De

S.

Gengulpho,
,

nrnsi martyre <

deinceps
.1

iens

ivil

aiur ex

taflfuil

towcet, cujus mox consulc Vitom8> fit mentio, lt Gerardi tomo supra laudato, pag. 208, ""'d S. Aproniae virginis Vita data apud not-f '""' I .lulu. die 45. Dc pretio pro sancta illto* virginis corpore dato nihil habet 5. Gerardi *> wr graphus, loco mox citato i3 tantutn

hab
abb
COfl

num.

furionelon-

mjs.-Corpus
foris
^
1

jam ad

etiam beatm
beatissimi

virginis

Aproniffi,

&

quc

ipsius

"'

'

mo "is
'

?T!Bsmm
fisus

"

rll

odammodo
'

Apri, a Trecorum civHffl" suscipere, quod a plebis tuiamcn infr

suea

arbis

moenia studuit

collocare.
'

taSta

,;'""'
,

'"

m,*

,''

"" f s '''- lg " ur aik

"' J

norale-

'^

y0 margine kic notat Calmetus ^' forte quod in .i/,. legereWsuo ll(l /IPrp cram f BinccoUige, scriptorem reiqestm, sinonf**

e in

sentem, tattem

synchronum

fuisse.
">

"n Prima

t
l
i

,,K ;J," Iransierat noct,.

qU0(f ue

''ve.-lus,

Clls

g ^e translatione hac f miraculisqne

'

&j*
W;

vigilia

non

f^uentia

scribit rnox relatus S.

Gerardx

graphui,

monymumnostrum haud

dubie laud^:
i;u-

DIE DECIMA
pujus (s, Gerardi)
bus
sii

QUINTA SEPTEMBRIS.
sis

79

esl

frusir.iri

Deus non paseique reperire glebam concesvigilem curam

rullensis inier praidictum

pagum Odomensm
eum m
L'lsle,

A.

ANONTUo.

diacesim Lingonensem ,

saltem proul

beatissimi

pontificis

Apri

in

cujus

gloriosa

hibent

Tabulm

Guilielmi dt

editmque a
d

translatione miracula
tio

magniflca

propaiavil

digna-

divina

quae in

ejusdem

beati

Praesulis gestis

retinenlur annotata.
h Deductis ab hoc anu>> fere sexaginta annis quibus sacrum corpus latuisse supra num. 25 <l>,

Calmeto. n id tst scllm annotavimus.

o

<>'

choro,

ui

ad

cap. I,

iit

ld est

V S. ipri patrocinium implorando,

per quod
didisse

ali\

mente
is

erant, ipse

eam perexnutn.
i.

ritnr,

ejusdem corporis occultatio

adannum

cir-

doleret etc.
in

referenda est, circa quem etiam Uunga<'> quorum metu Lotharingiam invaserunt idem corpus in urbem deiatum fuit. Fuit is Otto imperator ejus nominisll, qui ymperium, quod cum patrt suo Ottone aliquo ab ejusdem morte solus regebat. annis tenuerat k Blenod inquit Calmetus qui locus in paduobus ></ tribus circiter milliarigo Tullensi
eiter 9(8

p Incidebal

Kalendas lunii,

ri

33 habemus
q
i

i>r
le

eodem fonte mentio

,

fii

supra num.
Hetensi t
Vita

Smnoispagus estin Oiacesi

vulgo
l.i

quem
>>

Salia flutius
s
et 7.
i

Seile inter/luit.
xi,
ei

Consule supra num.

in

num,

Qum sequuntur usque ad

-><

/inrm. Calmetus ed\

in

bus communibus Gallicis Vullo dissitus

in
1

notatur

Cjoni

addenda monuit
/ ir\

Erratis

instru:

Tabulis geographicis.

mentorum tom.
,

fine Gallice ric scribens

,

Post

Guilielmo
,

</<

Vlsle Odornensis

incolis L'Or,

ista

[ucolumis

rediit

adde

ln

valde

antiquo
8.

nois
tive
ni

pagus cst a Tullensi per pagum Vallium Pays des Vaux divisus. pagus est < limite dicsceGalliee Rassi^nv
,

Ms

abbalisa s. Arnoldi Metensis, uotato in

:

n. t,

leguntur sequenlia

Sunt igituretc.

DE

S.

RITHBERTO, AUT RAIMBERTO

CONFESSORE
AC VERISIMILITER ABBATE LEUCONAENSI IN PAGO
J.

PICARDLE WIMACENSI
Y( UISI Mlt.l
I 1

1l

SKC. vil.
S.
<i

Rithl
<'a>ti-tinitt>

mtmoratt,
reltquia

c
sis, ci

astellanus

in

ho<he

dat
:

>>

Martyrologio ntiatumci
Ponlivo,
venit S.

universali
his

invenio
larici

rerbis

conceptam

In
,

Rithberti
Bri-

in illa

Epistolam, anno (668 ex abbatia S.WascHptam <>! Cangium, quieamhuc misit. dicitur memoria s. Rithberti t confessoris

chore-episcopi

qui

ex

insulis

tannicis, ut praedicarel in Plandria, deinde in pago

inserta esse Uartyrologio S. Walariei, sed solum ex addiiione, quia /estivitas illo die celebrabatur

aliquo Normanniaj, ubi tres

ecclesiffi

nomine
esl

ipsius

secundum antiquum
lam
alias

Hituale.

\d<iu Epistola, nal-

suni dicatse, Capri-curtensis, Cabulati-mansionilen-

hahcri
<!<

lectionem

propriam de Sancto, nec

Torciacensis. Obscura sane

hmc

notitia

Vita ipsius notitias subministrari posse,

\:

S. Rithberti,

quem

< aliis Martyrologiis impressis

.

non
P

invenio.

Attamen

cum inveniam, potiorem

partei relii/uiarum S. Rillihrrti guiescerc > ccclesia ahbatia:

Leuconaensis,

qum nuncS.Walarici

su-

quam jam dictas de reliquiis. iiac monumentorum de S. Rithberto penuria e/fecit, utmuttum qumsiverim in Actis Sanctorum, (jui ejusdem fere cum Rithberto sunt nominit,
.i

Futt vtriiimb Ittermewtr

'

> i

marc pass im vocatur, inde fortasse non improbabilem de Sancto ipso conjecturam faciemus. Henschenius noster ad Aprilis dedit Acta s. Walarici primi abbatis istius monasterii, et in Vommentario prmvio attulit historiam recpgnitionis reliquiarum, qum ibidem facta est anno (654, die xvi Augusti. Apertm tunc sunt, t legitur ibi num. xi, capsm ss, Walerici, Blithmundi, Sevoldi,
pra
i

nn

iu<

Sanctus non

esset

notiornomine paululum

forte

mutato, etan corpus </>*<* aliunde videretur ad abbatiam S. Walarici iranslatum. De corpore aliunde ad abbatiam allatone verisimilem quidem suspicionem invenire potui ita ut nuUamagisvC' risimilissii conjeclura, quam S. Rithbertum fuisse monachum ' etiam abbatem Leuconaensem Cer
,

te

corpus ipsius
SS.
ii

>
.

abbatia servatur << cc-rpori-

Vulganii
*

et Rithberti.

bus

alarici

Blithmundt
ita
>

Sevotdi

et

"/-

habentur in
ibbatia I.cu-

'<.

Quid porro de reliquiis S. Rithberti invent"> sit, explicatur num. ii his oerbis ; In capsa S.Rithberti inventum esl cranium, in plures
harles divisum
cta;

ganii, ex quibus duo primi fuerunt prtoret istius

monflsterii

abbates,

ut

verisimile

rit,
<>>it

tres

alios similiter ibidem

ixisse,

monachosque

nb-

iln

yue cotitur.

i|uutuor

octodecim vertebraa integraa, fraoctodccim coslae lam integra

,

bates fuisse, prmsertim

res,
alia
>

cum colantur
aat martyres.

t confeasoXccedii ei

pontifices

quam
pars

fractas;
ossis

os
;

unum

ilioruin

{-t

coxendicis;
,

s.uri

duo ossa

femorum

QUO

tihia-

rum cum
quredam
laria

minoribus suis, sed

confractis;
et ossa

portio

conjectura pro S. Rithberto. Namisxter priorrs ahhatcs Leunwncnsrs fuit iltc, </ai Yitam S. Walaricx primus conscripsit, et cujus nomen lam

ossis
;

brachialis, astragali

navicu-

pedum
:

nnum

quatuor ossa tam pedum quam mapraterca numcrus magnus tragmentornm

ex membris vaiiis f combustione alteratorum. Hme ibidem de reliquiis Sancti. Inter notitias nostras

vicinum est, t jacile idem esse possit ea> nomi~ ne S. Rithberti. De eo in Prologo ad Vitam S. Walarici auctor paulo funior sic loquitur : Ouam (vitamj ante aliquol annos venerandua vir nagimbertus
abbas

summo

quidern studio, sed

ni-

mis

8o
AOCTOBB
J.

DE
siraplici

S.

RITHBERTO, AUT RAIMBERTO CONF

dlctaverat.
,

mis prolixoel
h

sermone,

dicis

teslibns

comprobata csse didieimn

pio
licet
'***-'

S.

scriptorpri-

irm HteS.
fllurici,
(jui

Hune porro Rahimbertnm Rambertum, fuisse S. Waiarico fere tynckromm, obsertani Uabiiionius tec.% Benetum, aut
dtctino

atias

Raimber-

maxime,
dito

nbbate,
el

re,
et

Raimbert' * studio ac relijri prolixo sermone, sed tamen

sa

quae a venerabili viro

pag.

70.

et

Henschenius lom

Aprilu lis

incomposita

editione

conscrint P

alia

pag.H, ambo
s.

Walarici, ex
.

Commentario prawio ad Vitam </ id manifeste ostenditur. llmc

mus.
:;

re

N-

existimanl

naimbertum

/uisse tertium

abbatem
ae

Plura de Raimberto abbate non jn M rurn fufc sitfjirrrr riticntur, nt liqueat !'"

'

teuconaensem, et successorem S.Blithmundi, JanuarU. quo apudnos actum est breviter ad entiunt scriptores Uistorim Litterarim Fran-

qviperspectum habent, quantum luxata*

riniu

Sanctorum nomina

in Gattia,

nomel
'

rabitis

hujusce abbatis Haimberti jacik

cim, gui tom. S.pag. 600 de ttaimberto agunt,

ac

potuisse nt

tertium abbatem sive S. Btitkmundi successorem magis asseveranter dicunt. \dem procul dubio cst, qui apud Sammarthanos tom. i Gattim Christia-

ftuere potuisse

migare Gailicum Ribert, n w. latinum Rithbertus.

t

Quidal
!,

nmpag.

987 inter abbatesS. Walarici tertius

nu-

compertliral ,-r/tm: magtsexisHmo, S. Rithbertumii nfle * tem fuisse abbatem aut monachum aum

neque enim conjecturam pro

re

u
n
m

do nomine
culo

exprimitur

Ragembaldns.

Uoc

certo

pum regionartum, cum

$ur,
S.

probattnn video,
vii
:

fuit

fuisse abbatem seetiam verisimilitcr tertius abbas et

Raimbertum
at id

ut confessor soium ) nott rrro ut episcopns , saitem jjS

in

Walarici.

Vet sic

tamen

variis in

successor Btithmundi
ditur.
Vita S.

non atquecerto osten22,

prmdicareatque idoiolatriam exstirpare

plures fecerunt

tocis fifo

potuit

De eo auctor posterior iterum loquitur in

monachi sccnh vn

T
J"

M0

Waiarid apud nos num.

,

dicens notle
quse a veri-

tum

S. Rithberti ex datis conjecturisprobabiljt

sc fabuiosa scribere; sed ipsa

inquit,

ftgimus.

DE

S.

AICHARDO SEU AICHADRO

ABBATE GEMETICENSI
IN

NORMANNIA

j.

COMMENTARIUS PRjEVJUS.

I.

Noraen Sancti

in

Fas.is

eultus antiquus et hodiernus

translatio

corporis;

miracula

el

beneficia.

ClRl
1
i

MUtun

emeticensis

in

XVII.
>"

Rotomagensi tractu

in-

Vmoria $an"'
Fastii
,.,

pluhbus,
ti
i

fi

classir

iquii
i:

*S.Filibertiejus/undaton* etabbatis pnmi. De secundo ejus abbale hic :'""'""' """ tuem nulli Aicl ,

Gi p

ctyta abbatim primordia ac situs

itscriPta*ntapudnostom.n

Ms.; Ferrarii

Cataiogus

Sanctorum;
Belgii

Martyro-

fuse

togia Saussayi, Castettani, Parisiense acGermafd

[ugusH

76

cum

Nataies
Fasti

Sanctorum
item
Betgici

per

Molanv*

'::"'

-.//-:,

Ji

,,,,,

Autberti Mir&i, i omnia passim Martyroiogia, tatatogi Sanctorm Kistorimet Annates Ordinis S. Benedicti, ""/"-,

editi;

bus proiixa hinc inde danturS. Aichardi

elogia,
,/u

desumptaex
-

infra examinandis. Prmcipua antiqui ejus cultus ac public&K

ictis

nerationis
ptoris

argumenlanobis snnt, primo Vitmanonymi, in cujus mtatem

irrfiosm-

indaga&

publicav,

rai

, ,,

''"""

9*m

r
""

<**

::;:;:;:;;:": >;:::>:
"

^spwosexhibueroPrlciZ

shsrr ''"on-

^
'"

beatum Aichardum Gemtt\ wnobii patronum nuncupantis. Secundo B*h "''"' Dudonis decani sancti Quintini, ex </'"*'" disamus, ecciesiam Gemeticensem jam anteti
""'"
se.

"""< sequente |,

"

territorio

RothomaS

mZZ

,ir

s.

Aichardi

nomine

appellatan

Btenim laudatus auctor in Opere de w

'"'

e > actis r"

Vormannorum, composito
lib.

sub

initi
:

h xi,

2 scribit

ni

iiunc

modum

Kr^ 1
nong-

Domjm
tesimo
:ul

nostri

Jesu

Christi

Jncarnatione

duodecimo

Franco
fide

Archiepiscopus
sacrosanctH)

t&

s.quievii

in

D ace

^l
rfaft<

mQU

lom Wnsis)
pos1

**

Catholica

TrinitftW

jMlom

Rol!onemriVo?-manorwffi

rf
'

F^M

strum

Francorum Roibcrtus de eum SUSCenit. nnmpnmip SUUfll Bl suscepit, nomenque posuit. Dein pauca interjicit auctor ac """rans, Uomodo nn <^
,

Phzavit, duxque S ''lvaloiis

i(/em
in

Normannon
mansit,

Cl

"

rfM *w,

quibus

albis

^ariat

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A
ciesias

S,

muneribus

ditaoerit,

dedit,

vnquit,

Kot-

Qum

fon(e Rollo) priraa die baptiaterii Deo et aanctaG Uanee Rothomagensis ecclesisB terram prffibertus

ttcwwcj
swnt,
lis

//ii thrsatiro

fuerint pactiones ista, quibus se Geme* AtCTORl m perpetuum privari passi J. IV

exceptis ali(juot

maximam... Sexto
Aicadro
ritiu

(die)

sancto

Petro sanctoque

Gemeticensis
in

ecclesiae.

Hmc Dudo apud

Vomtannofere

Chesnium
binu

Historiis

de antiquis

scriptoribus pag. 85,

sademque

ad

per-

incompertum est, Henschenius tom / i/>ris. Hugone, mam cos inter fuisse ut saltem aliqum sacrorum corporum conjicit partcs Gemeticcnsibus concedercntur. Et sanepossidenl illi hodiedum utriusquc Sancti brachium,
agens de
.

reliquii$

Willelmus seculo
in

\n

Gemeticensis

mona-

uii

rlms transtulit

suam Normawnorum Historiam

in Bclt/ium

discimus ex Uinerario Ms. Papebrochii lioma redcuutis, i/ui liotomago dirrrtU ad

iptiut

apud eumdem Chesnium pay. 25/, 3 Tertium magnm erga Sanctum nostrum penerationis argumentum est, cura ac solicitudo
t.cinrlirrustitiii
rii

xm Novembris nunotavitque inter alias sacras reliquias ibidem servari brachia SS. Aycadri abbatis seconGemeticensem abbatiam die
ni
iiif',-2,

ttuhifa ruiti

ttti

scrruitduni

su-

di
sis.
tti

nonasU
>

hnjas loci,

rrum
liuni
/iiir/n

ejus

corpus,

idemque subducendum genti*

sacrilegn-

Vormannorum
i/liid

rahici

quem

et s. Hagonis episcopi RotomagenDehis autem rcliquiis inklligenda sunt, qum Brertano Rotomagensi (um anno tS6
,

alio

transtulerunt,

De translatione

tam i736
lis

typis edito, referuntur

Officix

ad diem

\i

ApH-

sione

hac disseruimus tom. I Apritis pag. sUi. orruS. Hugonis Rotomagensis arclucpisropi ;
iin

tu

iectione propria
:

S.

Bugon/is archiileinde

episcopi suh jinrtu

Ljus rorptis in basilica sancts

t/iiurr

supersedebimus
prrt ur nlthus
i
.

nonnullis

ad

ejus

Dei Genitricis Maris bonoriflce condilum,

e/iorhum

n/ttst/nr

t/tttirnt

plcne
tiunt-

Haapram
saucti

agri

Cameracensis

oppidum

nna cum
Utrtns-

Cxuuunnlis,
tttxat
r!

utt/itr

tjUS

srncin suup/intrr
.

Aicardi abbatis corpore delatum

est.

sunanulim

cxfiihrhunus

proul

eam
et
.

que

sruimus
n

ex \urtiimcusi

Balderico episcopo Tomacensi uucfurr scruli xi exeitntis

in

Gemmeticum relats in capsis pretiosis scrvanlur et magno honore recoluutiir. 7 Imo ui/ eumtfcm scnsum rxpnnrndus rsl l'run
reliquisa

dein Gemeticinn retatis.

Chronico
derico
i

Cameracensi lib. 2 cap. itah circa idem tempus

Htstoriic

29;
l

ex

0r-

nsrus Fnrin

in

Ihsforia

Xarniuniiitr Christianm,

ticensi

mo-

nacko
bus
wlranslalum Haspram. multii

lib.

Ecclesiasticee et scriptori-

Rotdmagi Gallice impressa anno (659, ita de S. iiugone scrihcus put/. 67.) Sarruin istuil deposilum
;

nominandis. 4 Ingruentibus itaque seculo ix Normawnis, et cuncta dcvastantibus, (iemeticenses co nobitm cum sacns corporibus SS. Aichardi et Hugonis
ultts

aliquo posl tempore translatum mit Haspram, pra>

posituram abbatia
cesi, ad

s. Vedasti in Cameracensl dice evitandum Danorum fororem, Ibidemque remansil asque ad annum hcxli. Cura Ordericus

confugerunt Hasprum seu ffaspram, villam mrdio itincrc stium inter Cameracum et Valcncenas, i/tiif uti tittti temporis pertineret ad Gemeti-

Vitalis
ruit,
a

celebris historicus, se
vidisse dicat

qui
iu

iis

temporibas

flo-

illinl

theca argentea, uhi

populo honorahatur, scrvahaliiripic lamquam pretotius

censem abbatiam, an oero poslmodum et tantum concessa fuerit cujusdam principis liberalitate
; tum liis, inquit, apud banc remanentibns monasterio faclo, monacliis ddrgalis ad laudnii eoiuui, pms el nu-

tiosissimus
isl.c

provinciaa
rclala-

ihesaurus.
snnt, ubi

Reliquis

dcin

(icmelinim

magno ho,

dubitat Baldericus
poslhac

villam

uore colunlur. Exponenda, inquam, sunt laudaauctorts rcrhn ad sensnm ilntiim supcnus ti
alioqui uptissitnu
ntl

/trrsttudctidum rwlthus, re-

sericors Deus, multa, imo et celcberrima virlutum

prodigia

dignatus

esl

operari, in lantum sane, ui

intei/ruitt

latum fuisse ad Gemeticenses integrum aut pene \. Hugonis, uti a s. Aichardi, corpus,

n.iiiu r\ vicinis polenlibus, aul in e\pcdiiionem aliquando iranseuntibus, ulhun preesumptionem antehac audeal irrogare. /;'/ prodigia ac beneficia

ui/rrrsainr auctoribus possim omnibus etiam Rotomui/cnsihus , t/uales sunt Dadreut m Chronologia archiepiscoporum Rotomagcnsixm et Artttrus u Munastrrtti, t/ut posterior in Neustriapia, prrlo culi/nln uuno (66$, fusissimc dcscnhcus gesta SS. Aiilitrdi et Hut/onts, post unrrntniu cor-

quod

causam
tuerint,
dcrtnl.

exstitisse

credimus, ut Gemcticenscs de-

inde sacra ista pignord

numquam

recuperare po-

quantamcumque in id operam impenItrm pleniUS cunrrut Jocobus Ifitistiis tu

lib.

Ms. Chronico Hannoniensi 5

IU chtruit, ibidem-

i4 cap. spatio,

ti.

pOTUm irnttslattutirtn ram mox suhdit :

,

llusprruscm /iiwposittt-

i'\n

etiamnum miraculorum
P
lie-

In

quo quideiu
.

inquit,
dicta

dcrnstatioin

gloria fulgent.

nis
lol

Normannorum
et

Sauctorum corpora

h Mitio Minriiin

Qriginibus canobiorum

tisque hodi*
rrtittlHSit.

que.

Haspris ct in conflnibus, coruscaverunt miraculis, ul totus populus vicinarum urtaniis,

hiiiiu

nediclinorum

in

Belgio;

Rayssium

tn

Hierooazo-

ad
:

reniur
comites
verunt.
ei

devotionem diclorum Sanctorum allice unde imperatores, reges, principes et

diclam
,

phylacio; Colcenerium in Notis ad Chronicum lia/ticrtct. ct alios recentiores, qui unu ore affirnntnt,
i

</

u esc6 re

Hasprm

hodii

dum corpora

SS. Ai-

cellam

Sasprensem)
munilicentiis

donariis,

li;iidi

el

Huf/o/iis

fjain et ea se conspexisse die

privilegiis

largilionihus

el

amplia-

\ni
tttin.

Decembris
i

anno (66%

testatur

Henschenius
wi iti-

ad

Nordmannis Qnaliter atque Danis pacatis fidera conversis, tunc pacis tempore abha>

[prilispag. 847, Papebrochius item

r.erbis
:

nerario su/ira taudato hts

De

via

(Came-

Gemraeticensis
cellam
Haspris,

cum

toto conventu legatos misil ad quatenus dicta Sanctornm corpo-

ruru Vnlrurrnas)
VidimUfl corpora
siuui
pi,

in

Aspren pra-positura Vcdastina

SS. Airhanli, scnmdi (craeticen-

ra eis remilterentur. scopus Cameracensis

Snper qnibns Prior

ct

epi-

ahhaiis, et Uugouis

Rotomagensium episco-

cum

nobilibus

territoriorum

circumvicinorum congregati, decreverunl similiter hujns causa imperaloris adire pi;esciiliarn. Qui nnperator decrevil Bnaliter, ul certis pactfonibus

grandibns vetusti ex argento operis capsis recondita. Uajores nostri inter Prmtermissos diei niisiuliunis mrminrritnt xix Mnrtn ru/usilittn
1
1

lus

rerhis

SS.

Ilugonis

cl

Aycadri relnjiiianim

monaslerium Gemmeticensc et cellam ilasprcnscm c\ una parte el Unperatorem et dictas ambas ecclesias ex altera,
61

interventionibns

inter

concorditer peractis, dicta Sanctorum perpetuo Haspris manerent; qnod et stabile et lirmum remansil usque in hodiernum diem. eorpora

paeiOce

et

esl Ms. Mailyroeaque est, nt fallor, roiniiiriniirattu rclniuntin ntriusque Sancti braehiorum ; neque etwn ullam prmter istam qum facta mvenio translationem reliquiarum sit ex aiio toco ad Ctrnobium Gemeticense.

Iranslalio

(lcmmcln
in

iim, inscripla
:

logio ejusdem

Normannia

Septembris Tomus

li

<J

Hen-

/
82
MjCTORK
j i

DE

S.

ABB. GEMET. AICHARDO SEU AlCHADRO

tim dieijcm
12

De miraculis ac
Cameracensis
ct

beneficiis, Sanctip

Prmtermissis

atr

p.
ifl

Memoratur
Paitit die
Juini.
i

quibustiau^

tnsUJunii S. msnsi verba : yerOt *... r;H eodicis Bruxellensis : nrtifs l*uarrfin codicis "' ' Gemeticensis tn Nois. Aichradus s Ai.tnadus abbas Gem SU nt haberet monachos, mannia. Qui cnm nongenlos per angelum sibi noctu media eorum pars, Dommum quosipse goata, nna die migravil ad

AddiioAichardnm memorat ex

obtentis, perhonorifice scribunt auctonn

w ,^t.

mc

Atrebatensis chroni&t& dedimus num. 4; Jacobi Guisii num. jrici

,

Ti

mus Gazet

in llistoria ecclesiastica

Belgii

pm

exarata pag. 57 : Corpus ejus, inquit, ob mannorum incursionem delatum esl ad

n.

non

miilio

posl

secutus quievit in

Christo.

Equir

sem prasposiluram, quo

conlluii

frequens

dem

consulut plerosqm, ui fastos Benedictinos Sanctx de cwsa tum recurreret ediseerem, qua die inscrvnec ullis nomen ejus isto

Sdelium multitudo propter miracula pu ii, im aegrorum ad sanitatem reduclorum, iiominaiim'

memoria,

ptum
cst
:

reperi,

prmterquam

Menologw
ubi
ista

Jft.,

quod

rum, quos ipse Imgua sua accariastcs D0c est de etymologia oocis accariaste seu
inter Gallos
luisse

acariato

vulao Grollus nuncupatur,

annunttatio

Grammaticos
c.c

sunt,

qui

tama
<<,

confessons, Translatio S. Aicbardi abbatis et

reliut

Grrvco a privativo ac
significet,

prolixior,

multo tamen acdeiu mbjicitur similiter historia, parlis monachorum Geobitus dimidim
meticensium.

caput, ut

dementem

seu

komhtm^

U qumnam

hic translatio designa-

ne capite aut mente. A.lii deductam malmt voce barbaro-laiina aceriaster, acariaster

r v gua corpus Gemetico Haspram deveneutrobique nit? Haud facile crediderim, cum episcopi, istuc eodem ulla sit mentio s. Hugonis
iitr
'

\"

ea,

prima
et

radi.r sit acer, acns, ut

protnde

nihit

ni hr

denotet,

quam hominem
Alii
alio

ingenii acerbi,

pertmacis.

confugiunt,

atque

k
!

!<! IIKj de causa .[ lliliVl tempore eademgue "' l/i...w deportati

<

<<-

10
forte
\

Verisimilius

mihi est,

in

dicto

Menoloijio

vocem illam dericatam exisiimi ab ipsomet Sancti nomine Gallico Acaire

inter nonnulli

r"

.'

o< o

tipulo-

perperam notari Iranslationem Sancti; et sicubi ptrperam notar commi ejus commemoratio ad diem 't fiat, >el facta sit olim
xvii Tunii,
r..
..

hujus mait propulsator

13 Instituti nostri

est.

non
:

est

rum

.... /ii obitus occasione rihll lli putem r> />//.> i/i mutti Sanctot tot ejus discipulorum, cujus memoria fortasse ad (U iiuit. B mrmoratum diem recolebatur apud Gemeticenses. Eademmeus mdetur fuisse Henschenio loco cita-

rjus.quos

id contigisse

.'./

,.,,

.',,

.',...

ii f>

etymologias determinare
ro
,

facile

Gallicarnm toam* tamen concttuortum

sil

acariaire,

undecumque dcmum

/<<

generatim usurpari ad designandum inaeniw acerbum ac periinax; at quantum huc sptew

peculiariter , vix dubito,

to ;

quandoquidem post

relata

verba luctarii Bru~

seu veinquit,

quin ea

roce

ueniani

moxsermonem instituat de cultu neralione illorum monachorum : Multis,

wellensis

homines, quibus seu morbo seu alio quolibtic* su ralio pertv/rbata cst aut eversum cerebrm;
atque ita, licet fortasse etymologia a Grmco iik mate longiuscule qumsita sit, significatio nihilominus utcumque consonat. Etenim in similibus morbis ad Sanctum nostrum recurri, ttstahs ctiam Rayssius iu Ilierogazophylacio pag. Ul:
I>,

nobiscum de veneralione hisce debila egerunt,

nachi.

cum

apud eos annOMocLxn essemus,.Gemeticenses morndicetur,

si

quid auctoritate Ecclesiastica

ut

constitutum fuerit,

tunc petebamus,

et

de

iis

agi poleril die natali ipsius S. Aichradi

bris.

w Septem-

Nihil nos amplius de hisce Imc usque fuimus

inquit, cephalalgia et phrenesi labora&libasopa

edocti.
rrlut

Excurrunt quidem pluribus in ipsorum , sanctorum confessorum, laudem Yepezius

post

ei

auxilium invocalus adfert. Sammarthani (ohmt

vn

Annalibus

ptores

Ordinis S. Iknedicti scriFulbcrtum' S. Aichardi bioyraphuin

et

alii

Gallim Christianm in Gemeticensibus abbatibu, per Sancti* patrocinium etiam energumenos libt

rariindicant his verbis

honorifice servatus, atque
tistite

Quiescit (Aichardus
scrinio

apud siirmm,
mirabilem
gnoscet
lector

et

anonymum noslrum,

ex

quo

Haspis territorii Cameracensis in

illic

argenteo

eorumdem monachorum obitum coverumtamen legitimum corum ; cultum non sic probant, ut risum sit nobis, vel seorsum, vel wna cum S. Aichardo agendum de
illis

cnm

S.Hugonean-

damones ab

obsessis espellit.

14 Id ipsiim

confirmat Thomas Cantipratensk

'

hodie ex instituto.
l>raici}>uam
S. Aichardi

seculo xin Ordinis S. Dominici religiosus

i;

11

festivitatem

1'nrcipua ejus
'<
.i.<

quotannis die
jua,

iht

rccoli

volunt nonnulli, negant alii, episcopus si'lfra3 9 neus Cameracensis antislitis, in Opere, guod^l

,/,

Septembrii

colhgmus

ex

peneommum,
illo dir

qum ei emortuatis consensu scriptorum veterum ae recentiorum, ipmm

Septembris,

num
bilia

manimi

universale seu

ile

Apibus

inscripsil,

ctiif

plurima miracula,
inseruit,

memorantium. Pene, inquam, omniumV" infcr auctariausuardi in codice CentulenJi """";'" ^odiepr Msequentl
t

facta sui temporh memor atque ad rcm nostram (fiiod

et
.

m
rij
111

quitur

valde

mirabile

Eral

circa

Camencw
'I

^< h ^-<r^i<n

inquemverir

quidam haereticus, astutus valde, meluens inquiri et comburi a fratribus Praediu>

ribus,

civitatem

" jT^Habe
B

lochdifferturejusOffic

''"""''<'"'"-

octavam

qui in

dicta
finxit

civitate
se

eo tempore

plurim*

Vatimatii

B.MarZ

comburebant,

shicMmalepropnumecclesZ
"" ''"'""" diem xn prmscribitL

arreptum

et" a daemone,

!
-

"n

boc ad sanctum Aicadrum inAspera, obse rare potentem, ligatus ab amicis deduclus
in eo
,

est,

non haeresim propalatam seil luriam rflf* obsessu tarent. Et ut audivit quidam clericus Boogra * a dffimone et ligatus, quod /Egidius
(sic

;""""*""
"

*>*to

Dominus confe

Lne7san
:

enim vocabalur) Iigatus

nocte

poneretur

in

subsequenti

idem obsessus

clericns

difl
stran"'
'' li;l

sti

n-ll /i,

^ngitur

Graduale

Os Tu-

nutu solutus cst. Et aggregans m... attas et na atque ecctesia- scamna, super Hgatuffl
licum cumulavit.
Liuluni

tnveni

P^bnmur^esr^Tr,^ -'^sus

dens

'-

*\zzrum
Hc
tacernam
et

Davirt

ejns. Alleluia. t.

de
P 1

>

o,eosanct
in

-o
po -

autem et foria dissimulat, quoadusque clericus Hrj lampade sumens comburere cunmlura ^
ille,
,

et

tunc

haereticus

exclamavit.
,

A<l

cujus

cem
abscondito

expergefacti

custodes
clericus
,

cura

ignem
gladio
,

I ,

guere niterentur,

arrepto

ju\ta lectum invenit

omnes

violenter

abegi

DIE DECIMA
hjBreticum
in

QUINTA SEPTEMBR1S.
sine addilamento dimisissem
,

83

Nec mora, divino dsemone liberatus et plene sospes apparuit. IIicc laudatus auctor Ub. 2 cap. .17 num. 68, penes quem sit kistories huigne combussit.
a

dum

tnterrnpta vev-

AUCTOAl
3.

cvietu jiulirio,

clericus

borura series male cohfierentes eflerrel

sententias,
,

P.

non

castigatum

sed

decurtalum

potius

ei

to-

tum

inconveniens
aul

reliquissem...

fusce fides.

Ccrte preeter

morem etprudentias

re-

suhtilis Ingenii peritinm in

me

Bgo igitur tam vigere non sentiens,

,

gulas fuit relinquere gladium ad lectum hominis pmbundi; nisi iamprobe Ugatum fuissesuppo-

ilencvi
las

e\

lolo

omUtere

aul ex

toto

si

esset,

namus,
nitrs
,

ut custodes,

eodem

in

nihil prorsus abipsomctulocosuaarma deposuerint.

luinii

iunovare. Sed istud superbum , illud arvidehalur. \am jussa vestra pra'lennilleeral
,

re

SUpethum
,

quitd >npra
ratio
fuerat.

vir6S

"-I

alhui.

tare
sc

lemeritas

non

Subdit dein
/>rr

tn!

scri/iriiilnm

ftiissr

impulsum
laudatus

risionrm

mciittirataia ainu. /inccedente.

II.

Vilae

tres,

quando
et

et
liic

quibus con-

\tabillonius supra

Vitam

alteram
el

lltera

per

eflitlit

e\

Mss.

codicilms

(ienielifcnsi
et,

Vcila

Vabillonium
ulgata

scriplae,

quae

dandae.

stiuo, Fulbertina vetustiorem,

sicut insinuai

eam ipsam
politiori
loCIS

quam Fulbertus prm

ei

oculis

habens
pluribus

sermone exomavit,

quidera

male iulerpulavit.
'

V.ulgatissima
,

S. Aichurdi Vita exstat apud Su~ rium ad diem \\ SeptembHs. iuctor se Fulberiinu nominat et scripsisse se asserit jussu Gequibus Opus suum meticensium comobitarum
.

serit
lo

Hc hujus auctore tia dtSAuctor (iemeticensis munarlius vi\it paul-

posl

cladem
Willelmo

monasterii inslauratioaem

Nortmannorum et Gemeticensis quam circiter annura

,

i:mw
factam
lib.

dedicat. llinc verisimiliter

ricis

ossius Ub. 8 de llisto-

esse

Latinis

eum Gemeticensem monachum

satis liquere
,

ap-

iii

Nnrlniaiinoruni duce Willelmus Gemelicensis monachus in Bisloriffl cap. vn testatur. fs enira auctor
,

primo

pellavit,

guod neque
2

definiri posse, quis Fulbertus ille

neque facile fuerit, dicitMa-

anonymds
fatiune

AicADnosi
,

sua vocat

el

PATnoNOM wosTnuM in Prajcap. xxxu S Hugonem

*

i:

iino

\x\in

Sanctorum Ordinis s. denedicti pag. 953. Tres ipse eo nomine proFutbertum ducit, qui fioruerint seculis x et xi
Mltonius Seculo
de
Actis
,

Rotomagensium archiepiscopum
peraloris
iMiini
:

filium

Karoli
uiin

im-

qUffl

opiuio
Caroli

seu

fabula

inmi-

saeculo

Fuihrrhiin p/iisco/ium Cameracensriu uutislilcm Carnotensem, et Fulbertum monachum ccenobii qui posterior liS. Audoeni apud Uotomagum
,

Nec
fuit
,

serius

Magni obitum aata est. certe baec viia ab anonymo exaraia

posl

ticensi
haii.s
,

brum

coasrri/isit

iic

mirucnlis

thctt

Aiit/ocui;

quod constal ex allero a| rapho Oemequo usi sumus, quod jussn Annonis abuiiipie anno circa cml, descriptuin (uisse
,

liuic s. Aichnrdi Vitam tribuit Mabillonius, non modo quia auctor monachos Gemeticenses Domiiios Buos appellat inprologo, quomodo locnturi non

legitur.

is S. Hugonis Rotomagensium archiepiscopi notasquidm stirpem discussit Henschenius noster tom. i \pri- /""'/f',
sc

fuerant episcopi,
bique
,

sed prmserttm jmastylus ulroscilicet Sancti

tn

Vita S.

nostri

ei

in

Ubro

Uspag.843, atqueei non Carolum Magnumfuis/laircm ostendit, sed Drog&nem Pipp ni Herv*
.

miraculorum

utriusque lucubralionis

Indoeniparum dissimilis, cst, ac eadem causa fingitur, uiinerlise

stalh filium

Caroli Martclli fratrem

illiusque

obitum

li.ni

anno 780

seculo pene integro ante

cita funct\
.

ininim admonitio
quendffl
in

excutiendas et

rei

exsein-

somnis accepta.

Utrobique autem
fuisse

mortem Caroli Magni, sub annum 8U Porro aliegata per Mabillonium m-fm
interpolatorem nactus
sit,
e\

nisi

locus

nuitur,

admonitionem istam factam

hnrulutn
inaiiii

quasi
rerbis

identer quidem pro-

divinitus per

quamdam venerandacanitiepersonam,
gestunleni
,

bant
dinis

viruam scu

utx

conscriptam fuisse;
S.

itam hanc diu post CaroU Magni tempora obseroant tamen religiosi OrBenedicti
i

pene iisdem legitur in prologo Vitm S. Aichardi apud Surium, n inprologo item ad Miracula S. Audoeni apnd nos tom. n \ugustipag. S25.
16 Itaque
$i

scriptores
,

Historim
iint

litterarim
et

Francim tom.
co
iii

pag. isn

Mabillonium
i

ejus

/niiicto srt-itiiocrs

uiiiiuum
.

advertisse

ad
''"

vera

sit

laudati Mabillonii opinio,

integrum anonymi contextwm

tn/uc
rcia
c,

ex quo consequi
SCHpsisSS OUCtO-

VitaSanctinostri,
quior non
est

a Fulberto
;

concinnata

antv

nlctilcr tlchcal

ri.rissc c!

quandoquidem Uiracula v iudoeni nuncupata sint Vicolao abbati monastrru S iudoeni, mta functo ad annum /002, iii pluribus ostendunt Sammarthani tom. 4 Gailim et Pommerayusin Historia memoraChristianai tt monasterii lib 3, cap.7. Unde huic Vita exbgua admodum auctoritas est ab atate scriptoris ineminit quidem Vitm vetustioris , sed, ejus judi <<> ad eam corrigendam cio adeo iu< oncinnm scu potius << integro innovandam induci << posseculo xi
,

aaic

^ormannorum irruptionem, etinstau-

ratioucm sui mouuslcrii. Ktcnim ourratamorte alquc exequiis monachorum, de quibus mentionem fecimus num. (0, et m quorum medio S. Aichardus cOrpus su/um post mortem deponi toluit, ita prosequitur anonymus apud laudatum walnlLastantur lonium btiam adhoc illic sancti
:

Del
sti,
luris

pontifices

"atque

bealissimi confessores
Qliu

Chri

Hugo
,

videlicel

magni

Karoli

impera,

Rotomagensis cathedrae archiepiscopus

et

srl.

Accipe
*

i/isiusutrt

rcrbn

Dotuinis suis

Ciine,

siruHs

coenobii

scilicet

fratribus

sanclissimis
in

Constantinus Belvacensis ecclesise, sanctse memc vv.y prssul seu rhaui hralus Prrc^riims An^lo,

Pulbertus
ti

peccator

salutem.

Quod
a

Vita

bea,

rnm episcopus, simul cum sancto Flavio de

sancta
prsesentia

illorum

Aichardi

mnnum

mitlere toties
,

vobis jnssus
vobis

ac

ligno

suffragio

totiec

dislulisse
,

accusor

si

causam

libeat

sancla lipsana adhdc

is

Domino ccm

tx.us

quorum manent

non irrationabiliter , ut mihi videtur, tanti oneris sarcinam subterfogisse reperiar. Nam, casn mihi reQt vera fatear, Vita? ipsius textum aliquando percurri (juern per loca sapetlum
discutere
, ,
,

humnln.
post cladem

Sed sucra lipsana ss Aichardi et Hugonis '"* endi Vormannorum et instaurationem mo- P antiquior nastern humata non erant Gemetici, cum, itiis
t!t
,

ut ita dicam ne verbonim inanibus Quctnris [mprsegnatum ofTendi. Qaas si juxta mandatum et locum vacantem vestiuin demere voluissem
,
,

iti.it

uentibus

transiata sim. iius/irutu; sirut ipse

Mabiilonius tradit loco non uno, testem citansBal-

dericum

Chronico Cameracensi

et

Atrebatensi:
rr-

84
AUCTORK
J. P-

DE
ittt

S.

ABB. GEMET. AICHARDO SEU AICHADRO

porium (mrmannii Domini dcccu. Exilient 1 navibus tolum illieo Vulcano tradunt ooitftahL Tum guibusdam interpositis : Dehinc Se '* ora aggrediuntur et apud Gemmoticum
densem
aggrediuntaT
ab
Incarnatione
1

Gmttictntit Vitam tcriptitantt nruplionem ac provn scculo inltUormaimorvm Ita ftre rauociaro eitiut ac rclu Uabilloniut. litttrarie tenptorts, aaergo monaehut

nanlur landali Bistorim

m" class

sira

riEKm
M
apparet
.

roli

Uaani

lacile tolli

im7m> * credamus, ooces istat v" /r^nnsni Hbrario,

.

pflffl^.

V"" *'*<

mto *w,
genha.
Serf

^
, ,

Fitibertus

monastertu^
it a

ejus biographo

,,,/,

rtam erecfcrem

deductaindeconclusio,adeojustamih* pir non Atom ttl eorwm stnJenttatn r* *' a ero 7* ^ MMpffo
,

monach,

sive

incola
,

rursum wdlelmi, paganorum adrentum

rientes, fuga lapsi
terra

**

ittl

"

ffl

exponeret, ut auctori sermo fuerit

non de cor-

Aichardi poribus, sed de reliquiis dumtaxat, SS. remanserant , seupoet Hugonis, qum Gemetici istuc tius post monasterii instaurationem relaUB
fuerant.

qoaedam suarum queedam secum asporlanles h juvante, evaserunt. Pugani locum vacuum 'renJ rientes, monasterium sanctse Mariae sanctiquep

vmmm

occulentes

tri

et cuncta aedificia

igne injeclo aduruni

tanlo

litudinem eversione
,

omnia redigenles.
locus

30-

sed etiam
alias habet

Nihilommus ad eum modum loquitur alih anonymusnoster,utnonmodoclarevideas, eum ualde remotum fuisse aSanctorum temporibus, sed
20

qui

Hac honons
.

lt;

"!"P

patrau
d'

splendors

viguerat, exturbalis

omnibus ac
ferarum

subversis domi

bus,

cuepit essc cubile

et volucrum.

mento suspicari queas, posteriorem esse irruptione Normannorum et instauratione monasterii ab ipsis
destructi.

23 Brevius cad$m notantur

ria translationum S.

in vetusta

Hisk

Audoeni apud
igitur
,

Sic
et

habet num. 39.

simul

Die septima(SS.

Augustipag.820. Tandem
per
(

nos tom iv* inquit auetw

facienl

Aichardus

Filibertus)

cum

sancto [ An~

vastum Sequanaa fluvium irruplionem

exercitus)

B soaldo Pictaviensi) episcopo tandem ad locum saDomino simul cum eis comicrum Gemmetfci
,

Danorum

Gemmelicense

moiiasleri

tante, pervcnere; ubi tantus electorum Dei obviam

illis

occurrit,
,

ut

ita

dicam, monachorum, nume-

cum omnibus irdiliciis igne succendit. item npM Matthmum Westmonasteriensem qui ad annm 887 compendio exkibens mala qum sub Hastii
,

rus

ut

vix
ut
in

alicujus

animus credi

se

possibile
testa-

dicat.

Nam
,

fama credibilis ejusdem

aliorum

loci

batur
rus

eo

tempore monachorum erat

,

numefamulos
si

mongentorum
,

et

quos
Qua;

illata sml GalExinde apud Gemmelicum cl&sscm dirigentes coenobium nongentorum aduninl monachorum. Testimonia ista sufficiunt nobis, w
liis
,

Normannorum seu Danorum duce

sic

habet

nominahant
veracius
berti
et
,

mille

quingenlorum.
velil
.

quis
Fili,

credamus,
ctum fuit,

Gemeticense monasterium ea
perstitissc

situtti

agnoscere

legat
illius

Vilam

heali

mdificiorum amplituUine , qua aS. Filibertoen-

nbi de

dormitorio

familiae loquitur

usque ad Normannormih
sinat anonyviderH,
antt

illic

inveniet,

quo animum

credihilem

vertere

ruptionem, quod

cum dubitare nos

valeat.

Ex priore hujus

loci parte liquet,

quod

mus

noster,

<m umquam ea amplitndine

et

primum statuimus. Quis enim neget, auctorem longe remolum esse a re quam de proprio SUO monasterio narrat, qui, ut eam credibUem /aciat,
,

dubitare etiam per consequens possumus, an

dictam irruptionem vixerit

tus

scripserit

pmtratkita

recurrit ad fauut: testimonium

l\

tim quando textus ejus contra Mabillonium

,

'

wid> contra
rittfn

secunda parte fundatur nostra tuspicio. Appellat quippe ad Vitam S. Filiberti

et
iii
,

Sed

utcumque sahem explicari

potest,

atqw

ejusdem Mabillonii sententia super biographi

retineri.

ntait

ut

quod ex famm testimonio protuiernt de vix credibili Gemeticensiscamobii incolarumnumero, per eamconfirmet; at Vitce istius auctor, qui exeunte ucuio vn autineunte mii floruit, nullibi
nu-

24 At,
ista
,

inquis,

tantine

crgo pretii

est

Vito*

ad cujus mtatem designandam usque adto laborarunt eruditi ? Respondeo , neque in hot
puncto cowoenire inter ipsos. Mabillonius, tumvts aperte sensum suum non expromat.
yuonmfljni

merum
C
sirimi

ubi de dormitorio agit, nihil habet prmter sequentia : Duplex vergens ad Auet

exprimit,

ducenlorum nonaginta
lalitudine,

quinquaginla in
scendi

eminet

pedum longitudine domus quielux

obtcntu. Singula per lecta

supponi debet, quandoquidemjuxtAl illam corrigendum censuerit Fulbertum, acdcstrendas anteriorum scriptorum sententias, man
fecisse
est de seric Sanctinostn ChronolooW anno emortuali, quem alii retulerant adChM G80, alii ad 684, alii ad 690, imo etiam d 720; ipse vero pro auctoritate anonymi statuitM
ct

eam

radiat per
fovet

renestras,
ClttS

ntrum penetrans lychnus

Hinc
rl.,r,

ubi qumslio

asneofficiis

legcntis.

Subtcr iedes gemina- duohus

falerna

opportuna.
Innc

servanda
ibique

condunlur
couveniunt'

prandia

paranlur;
deserviunt.

qm

Equidem causam "'""" non repeno, ob quam anonymus noster ad

digne

Christo

num

687: et kic scctatores habuit omnes, ouot vidi, recentiores, ne iis quidem exceptis, ap u

^y^^FiHberUlocumappeLen^ut

desmptam,

^I^^l9atumerat,detantomonaehoru m ^nutum
aliorumquenumero.
82
sutpicari nos

^^^^J
adl
;v
24Q pag. 2/9

quos idem anonymus exigum

ntatis.
si

admodum estaw^
critica

Hos inter Bailletus in Tabella

mt

Septembri prmfixa ita pronunciat : Vita (S. Aichardi) ducentis 801* fere et quinquaginta ab obitu iilius exarata ,lore <I"i
per monaclium
, ,

#
'

At

^Xormannorum,
"""

wosianonymusistescripseritantead

bat sub initium seculi

VpJZZZffX adt ^oniumaltenusscrip(orL

x quia antiquissima hactenus vulgatis tolerahilior est magnam non habet auctoritalem, ,; - i laudati scriptores Historim litterarim ft&
omnibus
,

stimomo plurium

S5MWS

~~
^um

^censeTZi^^ apua Ihesniumpaa.

wtumfuissecomtatteAudl mil
;

totoultroagnoscunt, errores esse in anomj" l* cubratione et quidem graves; contcndunt t<ffi& majoremipsi deberi auctoritatem; quodpost

aW
'/'""

tcm ejus perlectionem inficiari nemo queat

auctor
fecxt,

v Verman-

* instructusfueritsinceris documentis,

ouo

modo rerum gestarum

adjuncta

e*r
ea-

DIE DECLMA
caret.

QUINTA SEPTEMBRIS.

85

ita depingil auctor fanlr duobus postorior rebus gestis, >tt distinctiusminutissimanonpossetscriptorcoaivus, testts oculatns et auntus. arcanorum socius el

Fatcor, singula passim

iste seculis

emortuali aut simiiibus hic prmUbamus; qnia Ancrom singula satis eruuntur ex Vita prioris anonymi i. p fuxta cujus fsdem ea proponere cogimur, cum iesint nobis

documenia meliora.

particeps. Sed
ritas.

an inde

ipsi

nondum

videmus.

major debita sit auctoVam primo ipsimet ejus

et

defensores improbant orationes

proiixiores,

exhortationes

guibus matsriam suam intempestive tiBOrnarestwlint. qutrqne rum frrqurntioribusper-

VITA SUSPECTA
Auctore

sonarum

inter se coiloquiis

majorem ejuspartem
hinc

constittiuiit. Secuntlo ju.rta rostlem tlelrrtatur

inde rebus mirabilibus, n credulitati videtur add/ictus fuisse amplius, quam fas sil perregulas recta>,

anonymo monacho Gemcticensi

criseos.

Adjiciamus nos

tertio,

quod, liceiin-

structus fuisse

credatw antiquioribusetfide dignis

Ex

codice Ms. y coUato

cum

cditione

monumentis, suspicio nobis sit, his ipsum atquo liberius usum fuisse, imo plurima pro ingenio ac
arbitrio suo adjecisse, immutasse, confinxisse.

MabiUonii.

26
et

llli

suspicioni

ansam

<lr<lit

ipse;

dum Vitam

nostrwn

dt

S. Filiberti prss oculis habuisse se indicavit, et ab ea

PROLOGUS.
vJmn
racula,
culo
Di-n-i

auctoritate
Vilft istiushxc

tamrn, nisiforte aliam habuerit,per auctoremsup-

parem conscripta, recedere non dubitavit, ubi refert, quo temporeetqua occasione S. Filibertus S.
Aichardum
sibi subsPituerii

It

abbatem

wi

Gemeticensi

plura

sint

Electorura

monasterio. Quippe quod atter factum narratpost crsihum novem annorum S. Filiberti, post conditiim
iii

desidia
el

ac

Dei gesta seu mihebetudine virorum sub clan,

operla,
contulil

nemo horum
(latum

quibus
ac

immerito
ad
ac

finibus Pictonum Heriense monasterium,

sapientiaa
ut

scientiae

postqitr Ebroini Majoris Domus, a

quo multaptrdiscessum, id
ac

hoc

elaborarc
ejus
;

conalur,
aliquid

pro
pro

amore
t"t

Dei

pessus fuerat nlem Filibertust

e vita

Sanctorum
Sapientia
rus
tali

ntile

spiritualibus

omnt

ita exhibet

anonymus

noster, ut contigisse
rt exsilii,

ilonis efliriat

miror, ijnare DOD recollt hOC, quod

dicil
, :

credas suh initia persecutionis

in Annotatisnostris,

dudum

Dei

Sapientia occulla
utilitas

<-t

ihesau
?

antr Ebroini obitum, uti clarius perspiciet lector

absconditus

quae

in

utrisque

l)o

cum otrbavtrbis oppontmus.

Ad

stijlnm
>'<>

inim

redduni
sed

quod pertinet, obscumm et inconcin>> modo sensus longiores et

et

male

torti,

solaecismi,

voces barbarm ac
qu&s,

inusitativ. aliaque

hujusmodi vitiaorationis,

enim ac de tanta re debel pro certo consolatorium verbum recipere, quamvis desidiosius quod alibi Scriptura dicil Aperi os tunm, et i\im> ailimplcbo illud. Kt Domine labia mea aperies et os rneum annunciabil laudem tuam.
:

quia frequentiora sunt, inobservata presttribo, et lectori corrigenda relinquam. Denique, ut <>i >ii longiora colloquia, de quibus su/ira. et frequenr!

Explicit

Prologus.

ANNOTATIO.
Prologus iste, qui > codice nostro ml eum modum abrumpitur, continuatur teu ab au
$eu
bis

tes relationes conviviorum ac refectionum, quee enarrationem tetricam, imo subinde ridiculam faciunt. tam parum mihi placet anonymi nostri lueubratio, t Vites Fulbtrtinm a Surio tdita vtx alio titulo prtvferentlam credam quam vetustatis. Dabo.rut codice itnto/uo mrmhraneo, qiti ohin
<
i

ab interpolatore

<

Mabillonii editiont
>i

dm
spiri-

sequentibus
velle

Nempe
illico

Deus
;

afflator
el

tuum
lniLMias
tidie

alicui

ministraYerit
itli

utique

posse

pro linna

voluntate

non deerit; sed qui

fuit ahhittxr

Valcellensis,

notaturque apud nos

multis diversa
est

infaiitiiiiu t.ii-H

discrta-i,

ik

iniitiiin

eo'

p.

Ms.

(58.

Lcctio cjus

locis

aperit,
ipsc

bruloque
ctiain
et

animali
os

aliquando
iliius

loqui

vtonecti-

mus

brevio-

ah editione \labillonii, nonnullis correcta magxs, nonnullis etiam magis vitiosa, prout in margine, et in Annotatis videbitur. 27 VtiiT a Fulberto conscriptss supersedebimus , eiquc substituemus alteram multo breviorem ex M\ i Urajectino S Salvatoris. Vix aliud ea conprmter nuda facta, et ne omnia quidem, ab alas enarrata. Stijlus omnino simplex SStj sed >'>' nullo charactere auctoris conditionem vel attatem deprehendo : ordo autrm. quem tenuit < gestis
tinet

cnueessit;

cjus,

videlicel

Deum

limentis,
dicat
:

aperire

dignabilur, in tantum ut
veni.

Domino
miiiiini

Spiritus alme

Qna
ad

r.nu

commune

ministratorem

omniutu
ut

bonitatum

Dotan-

humiliter

flagitemus,

Bcribendam

Vitam B. Aicadri alicujus labiura aperiat, ne

ta

rem alleram
auvtnrr.

dignitas ac

beatitudo tegi silentio videatur, quaa

ul

ano-

nymo

et ign->-

multis ac
videbitur.
lis

proxime monacbis,

reor,

utilis

esse
peri-

iO) teialxs.

Omnis frequentata
(iicitiir

laus,

quaa

viris

gloria

ha-c

^pcciatlm
qusa

DOnvenil

vnarrandis, adeo con/ormis

Fulbertus,
<<t

est ti,

quem

servavit

Patri

et

Filio
in

sanctoque

Spiritui,

Trmitas
HffiC
:

dubitem, an hic Vitam breviorem prai oculis habuerit, an vero <st<i ex illo extracta
sti.

redundaf

Unitatem
de

omnipotentiB

Dei.
dicit

Primum

ntrttmt/ur sttatlct tttcta

sfijli

simplici-

namque ria hc

est

qua

Psalmograpbus

SIo-

tas, at

dissuadeni similiter ejusdem Fulbtrtx terba

(6 recitata,
rr/>ererat,

num. quam
et

quibus apertr significat Vitam,

fuissc prolixiorem.
^r<l

est omnibus Sanctis ejus. lu hac enim laudamus el veneramur illos viros gloriosoa; qui benc vivendo recteque operando vicerunt regna

potuit

muntii,
ut

prolixiorem habuisse ei breviorem hanc, licet id non indicarit. Certo loco non uno tantopere discrepat Fuihcrli narralio a SSSpt mrmorali anonijmi nostrt Vita/usiore, ut dicendus sit, velaliis

quorum omnium Dominus nobis scnsum

a.i

interventu
tribuat,

poscimus,

fldem

adau

geal

eoarrandum

atiquid
et a

de beato Aicadro pa-

irono

nostro,

qualiter

Deo nobis Inde subpro tantulo labore

crescal pemuneratio, et ab ipso

documrntis fuisse atljiitus, rel absqut fun<lamento et cansa quwdam confinsisse. Cetrrum mhil dr
S. Aichardi patria.

parentibus,

anno natali

et

continuum impetremua sufiragium. Desst similiter codici nostro vetus capitulorum partitio, quamex eodcm Mabillonio Protogo subnectimus. IN-

86
A. AMl.NTMO.

VITA

S.

AICHARDI SEU AlCHADRI ABB. GEMET.

[NCIPIUNT CAPITULA,

CAPUT

I.

De

virtutibvs vel
nostri

Vita
et

beatissimi
confessoris.

Patris

Sancti

patria,

parentes,

educatio,

professio

abbatis

monastica,
sis ccenobii.

virtutes, exstructio

Quinciacenr

v-4ap.

De

genitoribus

ct

ortu

seu

tirocinio

B,eatus
et

itaque
urbis

Aychadrus
a suluirbio
transitorii

R. Aicadri.
ii

Pictavis

Quomodo
[).

Aquitanicaa regionis oilns, sci-iiinliim

seculi
nobili

>'<<

v:,ilh
D,

ad discendes

litteras

venerit.

nobilibut

magnitndinem hujus
Anschario
cti

iii

impetrala licentia a roagistro et

revisit.

quomodo

palre
/;.

". maquh
a
b

el

malrt*

Ermena
bac
liqnore

fuil

parentes

progcnilus

Di-

eiiiin

parentes

illius

n Quomodo ad
capitis
\

nativilate

Banctum locum veniens comam

i|naiio ln-ito egerit.
ei

celebritatis

veluti

suavissimo
Pueri

peruncti

lotondit,
iu

post

abla-

clationem
runt
illuni
h;e.sit

\i
i

Quomodo Quomodo

summa
nomine
beati

cum

diligentia

tradidesapienti
civi[usto,

ad erudiendum

in

animo

cuidam viro

monasteritim

et

faroosissimo,

Anslri.lo,

onstruere.

praedictffi

tatis

e\ monasterio
ilortrinn

({

sanctus

\n Quomodo ad sanctum devenerit episcopus Ansoaldus cum eo.

Hylarii

coenobitae
tanta,

locum,
B.

et

n|

i'i

atque sanctitas eral

eo

sine

dubio quis
Filinisi

cum

\in Ubi
berli

domnus Aicadrus

morans
eo

nihil

aliud

viderel

Be

subdidit

sancta, nichilque aliud

religio
in

ageret
,

patrocinio.
'.

quam
ul

justa

tantaque
in sexlo

,x
k

modo Sanctns Dei

ejus

excreverat

rudis

lustro egerit.

Martinus diceretur
ctitatem

Quomodo

suis concivibus
a

fama

ad

B.

propter sanpaternitate
jussil.

Filiberti

perve-

suam.

nil lios.

nolitiam, et qualiter suos ad

Puero autem
reliquis

eum

lanla

direxil

nun-

suscepto

cum
illius

scolaribus

residere

\i

De susceptione

H.

Piliberti

nuntiorum.

\m Quoroodo
1(1

peracto

missiatico

repedavernnt

propria.
xiii

tyrocininm adhuc eral tenerrimum utilior illi magistro in primaevo dosculo videbatur auditus aliorum puerorum, quam educatio
liberalium
litterarum,
-

Et quia

Quomodo

B.

Filibertus

posl

sanctum

Viesl

<'\,v|,honr it. Filiberli post a Domno Ansouldo episcopo. x\ De allocutione ad sanctum Aicadrum. xn ." do beato Dei Aicadro per risum apparuerunt illi duo sanclissimi viri.
, 1

rum abiit. *" De

Uiamen
silendum.
discendi

quid

ilfe

in
a

primordio
magistro,

egeril

non

ni-.lrnaifiii'

interrogatus
*

mum
dil

quid pri;

tradiiur.
'

rei
:

illius

essel cupiditas

respon-

discendffl

inslinctu
ee

divino

mine

raagister

De hiis, quas Dei sunt, do primum michi dicito; demum

michimet insinuare
sunt,
intransitoria

de rebus ruralibus

Nam

xvii

ea

lio

advenlu

domni episcopi

et B.

Filiberti

ad

Quinciacum.
convivio Electorum Dei. \'\ Qualiter S. Aicadrus sno loco alium ordi-

'\" :v
'i'
1 1

Dei

memento. manenl
:

ver.

'

secularia

sunt,

caduca ruinosaque

xviu

habenlur.
didasculo
'

!><

Verbo

hoc deniqne audito mira res visa fuii. Sed quid

recit,

\
in

illius

\Iabil. loeot
ii>i<i.

poste-

rum

dida-

navil

abbatem.
profeclione

egerit,

nt

sibi

puero

rueral
,

expe-

atl.

titura.

\\ De
\\i

Eral
'"

itaque

servorum

[nfans

Dei vel

Bdelium.

decennalis
d.

quando
florere,

Quomodo ad Gemeiicum pervenit. xxn Quomodo domnus Aicadrus suscepit locum

regiminis.

pesedl1

raolari,

iin.no
a

geniculo

Dein bien,

modiscens ea, quae

i

magistro

petieral

:ini

ccepit,
Ii!|

ei

ccu

fructus

\\m Quomodo
tionis virlns.

el

de P s1
'-

foeral

illi

Domino dala
incisa.

n q

Dei
in

ora-

suavissimos emitlere erant, odores neclareos \

virtulem
illi

additv

El

de

virlute

transiens

\\i\

qennio
l).-

arbore

transacto,
inte r

daemonio

mum
aevi

quin-

irahere

rii

y
,

magislwiro
residere
transierat,

l,,ri

,>!

\\\
xxvi

De adaequatione capillorum ejus. De riro Astasio, quomodo Tortoniacum

in

primores

conscolasticos
religionis
in

Jam
ut

enim

ad

ipsum

virtus

Deo et s. Petro Kxv Q"<" !

Gemetico
Dei

amons hujus
:i

tradidit.

defectus

ipso

inchoapaad

iWd.

sl

verat.

sanctus

Aicadrus
viso

wantos

suos

in
'

radio

Tumque
u,hr
'"
'

solis

suspendit.
horribili
a

licentia

magistro

impetrata,
avis

\itam
tani

"io

KXVI1 Viro.

De

renles

ambra

reYis *.

ae

rolui

beato

Dei
;

prudentissima

lll;l

disposuit.
loe . ^ "
1

Audiens
vetusto

enim
vocabulo

religionis

xxix De vocatione
venerit.

l,,,|i:,m

fldelium.

xxx Quomodo angelus

ca batur,
ad

-i"i

Syon

Domini

Virum Dci

ressor
scit,

aomnus sanctusque Jovinus / concum ahorum Sanctorum pigneribus requiecuillorum

mellifluis

\wi

ninuiiodo llonio Dei oraverit.

ad

\\\n De admonilione
absoluUone,
el

Piens
et

Bominis

Dei,

ipsum migrare temptavit, aliquem emolumenti fructum de

carpere.
.

data

flonbus
c

sancto

Vialico, simulque de obitu

Sanctorum.

\\\ni De sepultura ganctorum. xxxiv De visione el allocutione xxxi Quomodo s. Aicadrus posl nio, et de obitu ejus sanctissimo.

11

f us

lrum devemt
'

MqM

Tunc coeptum iter ad sanclum cum omni honorc recesa ncia

loca

al<* ue

altaria

^oromque
angeli.
vixeril

orando
et

,,ro

suis

piaculis

perlustravit,

digniorque
trien-

animo,
ab

hoc

aaimplere curavit.
*

dignus corpore sanclum opus curiose

toci

Denique
suis

abbale

cum

parentibus g

illius sancU deposcens, m

simul

niorum
san-

DIK DECIMA
sancto
I

QUINTA SEPTKMBRIS.
commune animarum
,

7
\.

collegio

commorari

anquandiu

quivissel

religionem, qua illa beala familia vixec1 sanciam vendo imitari poluisset , ab abbale cariiit, gratiam liceniiummie susivpil, hospitotive

banc

remedinm. [laque oneralis plaustris ad eundem venerunt locum el quia vir beatus scilicet Aychadrus liberalibus studiis ad plene erat eniililus canones etiam non ignorabat
,

ikokvmo.

Uoque
et

sancto

susceptus
edoclus
,

et

regularibus
capiiis

sanctis

legorat

enim

ut

ne
,

quis
altare

in

alicujus

episcopio
licen-

iasiiluUonibus

comam

deposuit,
suscipiens
Ibi-

ecclesiam
tia

construeret

erigerel sine

iugum

Christi

suave

onusque leve

sui

episcopi.

Denique ad /Lnsoaldum
,

bonae

suavibus
,,,.

amplexibus proprios artus

tradidit.

memoriae

virum
illi

in initio egerit, caeci vir Domini, qualiter quamplurimi infirmitate depressi, etclaudi, aliique ecclevicos atque tempore "Jper plateas
illo

pum,
sua

adiit,

Pictavomm episcosuique animi dignum graturaque Deo

illnstrem

propositum
sancta

humillimc innolnit

ahpie
,

nl

hoc

in

auctoritate

roboraretur

consilium

sias

propria

sponte testabanlur,
fideli

el

pro tanta con-

libentissime poposcit,

cessa populo
JesunJ
:;

beatiludine

valenler

Dominum
,

9 Sentiens autem

domnus
Dei
a

vir apostolicus,

hanc non
.

cooptranu
'

salvatorem

omnium

inclamabant.
,

voluntatem
toto nisu

in

Sancto
sanctae

Deo esse collatam, rjrfwopowcupiditali,

'

Domino propicio ab ilHus sanclilale quae nequiverant illa silentio leger9 liberati, Dominus pro merilo tanli Viri inposterum
\iiiu
,

suae

inhsesil
,

el

solum
opus
opus

illi

ju\la

ejus animi

opuspernctt

voliintatem

hcenliam

pius

concessit-,
1'imi
,

sed
suis
in

eliam
ihh-iihus

ipse
f

ad

boe

peragendum
ilico

fidelibus

rememoramla
est.
est.

propalari
conlileri
illi

\olueral
et

ipiia
lio-

ascenso equo,
ralione,
ut
el

pro-

scriptum
norificum

Opera Dei
Eralque
ut

revelare
tanta
illi

peravit

ea

videlicet
*

s&nctura
iWrf.d*trteo

inibi

religio

in

simul

sua adolescentia,

nullus
atii

senum

quis

coavillius

fundamenta
dicaret.
gratias

cnm eo suo sumplu conslrueret, el illius domus sua sancta benedictione

pervenientes
,

quari valeret,
lu-ata'

licet

meriti
,

inter

primos

Qui

ad

locum

primura

famili.T

haberetur

quoniam speculum
illi^,

bose

norum operum
h

non

solum

qnibus
fueral

ipsc h
:

junxeral,

^lnriosissimis

Dei alhhiipositis

sed

dehinc ad sanctum opus Deo egerunl inchoandum sanctas manus simul cum reliqui cooperatoribus dederunt. Neque enim pnedi Lus
Dei ponlifex
antea

etiam in vicino

omnium
tria
i

ab omnibus graliose
transegeral
el

finem

dedil

huic sacro operi,

UOVUs ceu aii^elus ilirehatur.

6

quam
,

ul
l>ei

et

sanclum
Dei

Dei

oratorium

una

cura
el

Jam
pudis

enim

lustra
illius

in

Snneln

ronsummalim

ilurerel

perfeclum,

in

tomiamMffd

sanctis

moribus templum
obedienliam

almi

ccenobii

vel-

honore almaj
10

Genitricis

Mariaa

gloriosissimaa

mem
ttimuiatus

m
'

Samuel excubabat. Sicque quadam

officiose

die

haberel dicatum.

diclam

peragens
;

audivil

Quo
,

facto

et

digne

Vnbil

iiln iiln

aliauem nesciens ibi viriuie m virlulem.

pefaclus
el

dicentem

[bunl

Quam vocem
el

audiens oostu-

ii.

Sancti de

runt

et

Missarum
Postea

celebrati

Deo laudes dede im officiose com,

caiionti

pleverunt,

vero
se

complelo

Dei

opere

huc illucque discurrere, neminem ibidem reperiens, sensim in seipsum

mirari
ccepit,

corpqreae refectioni
autera

ymnidice peraclo, lector

legeral
.

dederuni uterque. Prandio qui ad sanctam

.

m.

reiorsh

modum
Videbitur
lium
illi

extorsil

' ,

ciaraque

voce

respondil

mensam
illint

in
:

fine

suaa
esl

lectionis

supposuii

Deus deorum in Syon. Et quis quod baec comes boc dubitare velit
,

fide-

Davidicum
exultemus
alacriores

Haec
et

dies,
in
,

vox

minus,
6
i

laMemnr
sancli
,

quam fecil Do ea. Quo audito,

Ansoaldus
vide
di-

ab
ille

angelo perlustrala ab
sancto
gratiaa

boc audila

fnerai,
et

inde Dei

Dei

ut

Sanctus pro hac re sanclior baberetur,

proposito
in

licel
._
i
, t

dignus

poniifex

atque

Aychadrus
el

m
in
uisi

suo

lulior

el

firmior
'

e\tior-

laliva'

reliquum pcrmanerei
hoc maiiilVslum

Allamen
vohnl,

1T ;i

monachus extilerunt; jucunditate simul cum Dei limore

bealiiudinis
illa

corpo

se

invicem
illoa

vila

sua

nemini

fieri

dilexerunt. Sicque
ros

sancla

dies

inler

Vi-

solummodo cuidam sanclo viro nem, ne diabolo haec vox tegerelur absconsa.
7 Interea
ccepit
,

ob confessio-

geminos, amministrwile Deo, laslabunda pe^

11

maiiMl.

truen-

se
el

suosque
iu

qualiter animatim cogilare commilitones ex propriis sumptibus

tellure

ram
Dei
n.ih

namque die vir Dei Aychadrus co- -^'-; ''^ domno Ansoaldo episcopo glorioso e manih
Ka.lem
heaii
Filibi rti

propria

Deo aliquod
.

munusculum
suo

cipavit

palrocinio

vovens
o.

se

in
,

natitrioaait
i/(/

potuissel

offerre.

Quod
in

cum

paln

matrive

servitio

ipsumque
synaxi

Quinciacura

Vesperli
officio

innotuisset,
dui,
Lias
,

eranl

enim uterque Dei

firma caritate
tibi
,

cullores assi:

autem
,

una

cum

Compleloril
,

et

radicitus
,

solidati

Gra,

peracto

se

allerutrum
.

valedicentes
in

nocte

illa,

inquiunl

agimus

Domine Jesu
et
el

qui
sritis

Deo
gailo

opitulante

quieverunl

pace;

quousque

nostrae

communi
praesliiisti

infirmitati

nobis
in

ii

tantum
Pilio

solatium

nostro

unico

Petimus ilaque, o bone Salvator omnium, ut hoc confirmes noslrum communc consilium perfectum usque ad ct perducas quoniam in tua .lispositione manel hutalem
dedisti

animum
,

noclurnale iterum iniciantes offi vero nsque ad finem deduxerunt. Postea cium opus usque ad Banctum finem perduclum, sanctum ponlifex beatum \ idiei hora lertia *, sanctus
cane
, ,

"

riini

ditavil

Sanctornra
inter

pigneribus

*'i

lunc

ftlter

valedicens alleri,

pariter ruerunt in Bancto

illos

osculo.

j"s

rei

(inis

atque inilium.

Kt

si

volunlali
in
le

lUffl

Oralione
pontiren

autera

peracta
el

el

domnus
DeJ

hocAesl
8

libitum,

cum

tuo

piacito

el

perte

remeavil

ad

propria;

Sanclus

nostrum roboretur consiltum.

tunc

tamquam
Jam
et se

in initio

mansil

in

domo
in

uereditana,

ihnt,

Quo sermone peracto offerimus Domino Deo

ac
reditatis
bis
u, i
i'\

En

inquiunl

Fili

excogitaturus

ntilia.

et

S.

Pelro

aposlolo
rai

enim
qui

lustrum
in

heaio Filiberto egregio abbati

parlera jure hetihi,

antea

nostr

nostri

Quinciaci, quas
,

nol;
iii

lotum

ad

mansueludinem
,

o transieadolescenua pueritia atque innocentiaa seu san-

sextum

il

^
J^
,

hac vita digue uunc

et

recedentibus

rite

competil

cUtalem

transtulerat

islo

jam
ad

in

memorahilis
sancti

ahha
apostoli

Fihherlus

omnibus,
s.raha.ur

quos
'.
El

notos

habebat,
,

vir

[empore ab ahu. deraon-

honorem Dei
n
Mraxii
tni:i1
'

ecclesiam , ^ Dei famulos, inibi

stituat*,
l,alf inc

novam convere paucosque monachos ad serviendum Domino conPctri

,

mrriio
'

quia

mensuram jam

et
i

sumplu omnium nostrorum redituum,

iim

in virnni CbrisU veuerat; lotum se plenitudinis devinxcrot. Capitque dehnv aiium comtemplari nemo Ulum ?enuo ol tanta rmgalitate vivere,

iiii

acceplabile

donum

ut

sit

nobis

cybo

potuque

refeclum

cerneret,

nullus feranolen-

ss
,\

VITA
caelitate

S.

AICHARDl SEU AICHADRI ABB. GEMET.

in

uwirrao.

lenlum pularet.
in

Erat cuim
;

oralionibus vigil Et quid

bits

Intitis,

rttin

annum
,

ivtatis

haberel duodecicitatut

r>

probna

et

in

caritate largus,

uuiut.

Idem de mtate censuit Mabii/onius

plurimum est dicere />. culum bonorum operam,

lum,
13
ei angelis

Omnibus
al
ii.i

erat datus spe-

dicam juxta Aposloqui

io

inquit duodennis secessit 1. Deinde lit. in monasterium Ansionense anno dcxzxvi. Sed non

ad

ethominibus.
*

advertit,

iia

faclus

esi q,

qI

omnes

civi-

i/ito

id pugnare cum anongmo nostro, a dicitur Sanctus, annos decem natus, prima

alioi ott t
IttllClt.

tale
i-i

babitaventnl

ad ejus dogmata convolarent,

accepissc

litterarum

rudimenta
cogitasse

et

transacto

de ejus ore mellifluo spiritualia mella traherent,

quinquennio,

primum

tlr

reditu

ad pa~

ii>vi.

ractum

Monachos quoque quos probabiliores

res esse cognovit,

quindecim
sanctitate el

de

vicinis

locis

bonm fam

nitidio-

hos ad se
eos

exhortando blandienut in solita reli-

ad Ansionense monasterium, uaquc juxta nostrum statui hmc non poterant ante annum S.Aichadri decimum quintum et Ckristi
ifnfcs et secessu

doque
--iniiis

conlraxit,

obsecrans,

sanclilah' sine iulennissione

manerent, more

sanctorum
?\

monachorum
inilti

:n

Fililnrto

sancto patrocinio suh drgenlinm, et in siio sancto pro-

ircnlesimum trigcsimum nonuiu, Periodtim istam sic dal Mabi/lonius : Quoniam speculum bonorum operum non solum illis quos ipse sejuuxerat gloriosissimis Dei nlhletis
s<
li
,

posito

ni
;

Regula
el

docebat
silii

irreprehensibililer

factus fnerat.
i

viverenl

quatenus

inore

Sanclnrum Dco
ct

Mabillonius habet qnatuor luslra

Fulbertus,

consonat

placenlium
[iIiiim

degerent,

et

aliia

bene vivendo exem-

qui

eum tum

fuisse

scribit,

Ado-

praebere
in

scere

denuo creqnousbona rama dictum ceenobiolum

quivissent.

Cmpitque

qne
riiim
tesl
ii

pro

sua

sanclissima

continentie

ei

religionis
loca
di-

/rsrcntcm annorum viginti. Itaque juxta nostrum Ms. aijit kic aucior de ipso anno, quo Sanctus vitam inonasticam suscepit ; juxta Mabillonii
lectionem,
aiiiiii

affluentia
iiui

inter nominatissima

Sanctorum

et

tententiam
:

ccenobium egregium. Et
abscondi supra

quia non
posita,

pocre-

texto post susceptam

ad lit. g declaratam ntam monasticam.

:

lucerna

monlem
in

k
I

Mabillonius

El

si

tuo nisui hoc elc.

scere ccepit Viri

ejus

be atissimi fama

tantum, ui de

Uauto
,

aliter
,

conversatione sanctissima omnis gralularetur

quiunl
tro

Fili

rursum Mabillonius ofierimus Domino Deo

H.

En, in- E
S.

et

Pe,

regio Aquiianica.

apostolo
jure
,

et

Filiberto

egregio
,

abbali

parlem

hereditatis

nostrs
ex

tibique

nostri
rite

ANNOTATA.
a Apud Uabillonium deest vox urbis. Porro Pictavium, indigenis Poitiers, caput provincim co-

Quinciaci

quas

nobis

aviia successione

competit

ubi

etc.

m
tcm.

De hoc episcopo mox ad litteram sequenlit.

gnominis
hujiis
r/trisii

in Gallia, <n

h Mabillonius

notissimum est. annotatione <t<i

ibidem
est S.
et

n Mabillonius laudatus ad

b facti

hujus

num.
illigat

Vitm

ultimum, Sancti nativitatem

624,

anno

quia

dicitur

sexagenarius

detcrmmat : Tricenarius condidit ecclesiam Quinciacensem anno dcliv. iiaud dubie ijtiin anonymus noster inferius num. /2 post
sic

rporham

fuisse, ri/in

mortuus
11,

Filibertus,

quodjuxta

cxpostiiini

uori

monasterii exstructionem
:

ita

dein

ipsiim

et

alios,

quibus

iugusti
ti ii

pag.

nos accessimus tom. 4 probabilius contigit sub an-

nium prosequitur
iUo transierat
lius
;

Jam enim lustrum sexlum

S. Aichadri

qum demtate

probabi-

ni

084.

Auctor

ooce

rudis

qum

fere

vitium sonai

genti patebit.

Uter usus culo

Ubi

nut defectum, utiturhic in opposito sensu, quaest eliam S. Aldhelmus Schireburnensis episcopus lib. de laude Virginum hoc versi:

suadet contextus, ut leSed non rarct /ocus t/ifftru/tate Ansoaldns enim, quihic, <tt episcopus Pictaviensisjprmcipuampartemegisse perhibetur, wi Pictanensem cathedram successit Didoni ; sed ipsemel
Mabillonius
tom.
i.

intelligenda esse,

Cum

Annalium
.

Bcnedictinorum
subscripsit

rudis

antiquam
ac
veteri

praecellal

gratia legem.

producit

privilegium

cui

Dido

rinlis

graiia

snmitur pro

Uge nova
Sensus

seu
ergo

Euangelica,
i\

opponitur.
vir iste eo

Pictaviensis episcopus sub annum 063, Chlotarii regis septimum : imo Dionysius Sammarthanus
in Gallia
iiitiiijnum

nomine venerit, quia ob eximiam tanclinnrm mir/mtur csse novus seu alter S. Martinus : et eadem oerisimiliter dc

nostri esse potest,

quod

Christianarecentius edita tom. 2 allegat y auctorem, juxta c/uem mullo seruts

caum

Aicbardus vocatur infcrius rudisSamuel. Ceterum hisce prmmitiit Fulbertus apud Surium
s.

cathedram istam occupasset Dido, quandoquidem, mortuo Chitderico II, Theodoricum iti dicat re-

gem

fuisse

constitutum

patris

matris de eligendo Filii oitm ttatu contentionem, quod ille seculari militim ipsum traet

Pictaviensi episcopo. Igitur

vel

suffragante Didone serius collocanda

dere

desideraret

sunt Quindacensis ecclesim primordia,

veldicen-

kmc juxta prius conceptum

:

roiitm divino cuttui consecrare

fnit,

qum

lis

decisa
sibi

dum qum
1

quod biographus
Didoni

Antoaldo attribuerit,
;

quando sanctus Puer

sol\

erant propria

legerat

quippe

in

patri insinuavit,

<i s, Filiberli;

plane stalutum esse, narratur ttiam m

i

quodco</cm rooprnintc Ansoaldo,

Deo servire. Similequid

nostra breviore,

vita

quam

t<ts

ide inini,

Henensis camobii fundamenta jecisset Filiberid factum autem refert Mabillonius lauda;

l.

d id

est,

e Apttil

scholarum rudimentis. MabiUonium Ugitur Ansionis.

notitiam
dat

in primis

autcm
verbia

coenobii

sequentibus : censu quidem modicum

sttis

Hujus idem Mabiltonius Ansionense monasterium

,

674. Porro Quinciacensis cmnobii idem Mabitlonius m annotatione ad Vitam Sancti nostri Seculo 2 de Actis Sanctontm Ordinis S. Benedicti, pag. 956 : Nunc,

tus

<i</

annum
dat

notitiam

inquit,
dicitur,

monasterium
vulgo
S.

s.

Benedicti

dc

Quinciaco

hactenus subsistil
Jovini

no-

excultum
s.

dictum S.
,

de

Marms,
Armori-

vulgo

Jouin

dioscesis

Pictavensis,

cam versus prope Toarcium opidum et Thcedam amnem, le Toue. f be eo apud not actutn est ad diem Junii. g Pulbertus Puerum huc oenisse uit parentvi

prope Augustoritum Pictonum, sic dictum a s. Benedicto ut putanl ( episcopo quodam , quem e
Benoit

de Quincy

Samaria declinandee paganorum persecutionis gratia ad S. llilarium IMclavorum episcopum perfugissc ferunt.

o Mabillonius

ieytt

in

ipso

Quinciaco

sed

no-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

nostra iectio

89
manet.

confortnior

est

toti

cantrrUn

<>i

tibi

merces

recompensata
;

Quin

pothis a. tiroirrio.

Aichardus coram episcopo se sensus sit, quod S. monasterium suum manciparcrit instirf rtowm

Juxta eumdem contextum prm~ ct lectio nostra num. 8, construat placet mihi qum > prmter ito tempore effermtm
u,io
$.

Filibcrti.

enim in qna no\ ista lucescet venient huc ad le duo sanctissimi monachi (livinum nuncium pcrlaturi. Et quia semper gedies
,

induhius estO

miiiam
ara

dilectionem Dei
atTectuose

ac

proximi
,

in

ore ac
tihi

in

constitoat,

cordis

habuisti
venil.

eece nunc
licet

apud tiabillonium,
proin Quinciaeensis

ut

notavi in margine

ac

Deo
re
tie

collata sodalitas

Et

adhuc de hac
beaet

Ajcbardo

quem

S.

abbaiim primordiapoHvsS, FMberto adscribenda arhitror,

alii.

inscius

maneas, lamen
familis
veluti
,

in sancto collegio
illiusipie
lilius

fiemmelicensis
Di'i

patroni

contra ac tentiunt
notatis

Sed de hoc iterum

quid
plura necesse

vn

\n-

elecli

Filiherti

uiiicus

visccretelola ca-

adcaputsecundum.
:

nus
esi

diligeris

cisque

sociaberis.

Qua

gratia

p MabiUonius
cere?

Et

di-

rilate

nnncios complecti momento, et

*
,

sancto
viros

Dei
dire

Filiherto
\ii,

qui ad

te

hos egregios
ut

Irqe

Filiher-

habuerat. Alias len Jbld. Qu s '" vieinitate cocwm immutationes, ne nimium viorit momenti

cum

summa
e.

diligentia,

pairem,

honore
ad-

tilin

digno habeto
16

repleantur margints, subvnde negligo.

Hoc spiritali " alloquio tinito ventaulfs dme oliva-.ipii missi fuerant,
,

Ulico

i'tventantes
iiiugna rnritate

ivtulcrttnt

ea,

quae

sancto

Dci

ilivinitus

erant

depo-

\tiibit.

CAPUT
a
S.
Filiberto

sita.

II.

Qu;e audiens memoratus sanctus Dei

Aycha-

Hospttftll

dcus

monacbus,
adventu

religione

rum
Missis

sanclissimo
gratias
hs3c

summus, mox in eoDomlnum adoravit

,

nuntiis

subjeetionem

dignasque

Deo

retulit, qni

Servo buo

suam confirmat

S. Aichardus.

remotis partibus

Dchinc sustvplis
eos perduxit
,

pondera caritatis direxerat. monachis ad domum amlilorii

lavit,
et

eorumqne pedes

posi

ad
*

IVXorabatur
S

autem

in

illis

diebus

vir
in

bonae

sanctam refectionem post Missarum celebritatem jam dictos viros egregios cum summa reverentin

ibid. celebraI

iri

rihhertus
muiia-

indolis

ac

sanctissiinffl

conversationis

quo-

perduxit,
17

liiws

dam nominatissimo
et

monasterio,

omni

sanctitate

Adveniens
qui iu eis

antem

et

illius

loci

in

occur-

f(

festivitaU

cho* GtmetiCO puirii ki-iiin

facultate

praecipuo,

(teUgat,
11

dictus
niiiin

Filibertus

nomine Gemmelico, jam a nomine, Deo dignus et omio

suin

eorum gratolabnnda
,

familia

adoravil
,

Domi-

ercipit

num

dignc suseeptus fuerat

ac nseu-

Sanctorum
nt
et

Neustria
beati Viri

famosissimus;
notitia
,

ail

lahtes se sanctoosculo in invicem pra gaudin iicimni

quem
amore

pervenit
fcrventi

ardenti
ejus

dicentea

ore

ananimi
'

Caritas Iraternitalis,
,

qua3

dilertione suos studuit ad

fraternitatis
et

numquam
mihs
dilectionis

palitur dissidium
tuis

maneal
et

in

nobis veret
tlnit.

sanctitatem
sos dirigere
in

causa
:

dilectionis

mis-

servis
sit

Domine,
in

Deus pacis
Dicto

deett

qualinus
sacraa
,

se

invicem diligerent, et
alter

semper tam
in

nobis praesentibus,

servta

exercitatione

orationis

pro altero
spi-

quamque
tem
et

et

absentibus
,

continuo,

au-

Dominum exorarent
ritu

essentque prresentes in

Amen ab omnibus
dala,

venerunl

ad

mensam
initiata,
in

ul

fratres

quos longus terrarum sinus diviEt

benedictione

siinulqin>

lectione

sos corporc
Vabii
1

haberet.
*

quia Spiritus sanctUS per

dividitnr,

cceperunt epulari

cum graliaram
vero, qui

actione

Dosan-

epli-

septiformem
lii

gratiam

spiritum

consiscilicet

mino,
cto
li

qui

servos suos conjunxeral Lector

ffatribus
beati
in

m
io

ill"

sancto

\t

pietatisque

idem

vir

sanctus,
*
,

beatus

convivio,

hoc

IMd
1

iin'1.1-

Filiherttis

sedulo indagahat

ut ustjire

ad

aures

epulo

legerat,
rlicens
el
:

Epistolam

Pauli

aposto-

isbai

cordis praedicti beatissimi

Aychadri dignanter desancto

in

recitahal
/,

Maneant

voltis

spes.lides,

scenderet,
dileclione

cumque suo
ipsi
rt

radio in fraterna

caritas

reliqua.

Qu

lectio el

Abbati con-

inllammaret, ut
et

adventu suorum
atque

ti-

gruit,
buit.

el

sanctaa

famiiiaa

exhorlamentom

praotqut preci-

delinm,
l)i'i,

duo
r;iro

Viri
post

egregii

athletaa
llalu

uli

os

cnrporihus sacris

is Post

sancto
iina

connexi,

simul

sociati

manerent, qualiler
:

decantalo
ie

sancto convivio Dnito el hymno bUt imtuctns, simul residentes, plnra ex ntraque par1

hrnc

illud

Davidicum

decanlareni

Qnam bonum
in

loquebantur
,

utilia

quaa

et

amorem

insolubi
61

et

quam jocunduro habilare

fratres

unum,

es-

lem

llante

Spiritu

sancto,

excitabant,

BUSpirivalos

Bentque

denuo illa duo candelabra ad effeclum lidelium animarum simul lucenlia, quae adhnc procul
1

nosiim

ileium

usque

ad

lacrymorum
el

aliquibus ministrabant. Die itaque una

tertia
illic

aitera seo
,

aranl
'

divisa

h.

in

sanctia
<le

colloqoiis

commorantes

qui

Directi

itaque
,

ad

sancti
'

monachi
c, alter

quorum

hanc accelerationem duo unus vocahatur Sydoet prsecipuae

missi

fuerant,
ut

viatico

expediuse

tractabanl

qua3

venerabilis

Abba

comperit,
*

refatando
dicena
ibid, lacry:

itusab

nius

angrlo

Mcos

Predo, ulerque strenui

cum
Pax
j

amore fraternitalis lacrymis

vobiscum
:

renuil

thardu

sanctii.it is

\ui ydonei, avide et celerate per pau-

compleverunt injunctam. ^ 'luiiium, quin cuui illis el idem angeius socius 111 iiinere fuerai, Abacuc qni quondam P rf, lht'tam de Judea in Chaldeam ad lacnm Babyobedientiam
1-1
'

dies

ta

loquamini

fratres; absil eUam a vobis, necdum cnim vestrorum equoram

ut
*

rnosu

equUom
(bid

un-ulis adhuc
almitali

data

iuit

requies
alla

aon

fail

collata

simulque noslraa' commoditas, Qoa,

veslr

propier

vestrum
u!

[onium

Danieli

vali

sedenti

indemnate

in

lacu

mnm
liqne

leonum sine

''"'
1

mora Spiritus sine mora b^ati Filiberti uno devenissent locum viro Aychadro
lta
*

tnmstulerat.

ged quia divinus

*

moremini,

aminsecabilem obnixe petimus diebus oobiscum triginta vel saltem gemioaa cantatis beaducli

amore

ubique discnrrit, per orationes

die

PiUberti,

pii

patris

noslri

perhennibtu

re-

nuncii

antequaro ad sancti Petri , apparuil in nocte beavultu

cnMtionihus.
19 ul a

Neque
nobis

enlm

ras

est,

Pratres

dilectimmi,

,,

alvjuod

splendido

angelus,

eum
tuo
ffre-

vestra spes consolatoria

tam
veslri

cito

re-

mpn

alloqnens

Ave Prseceptor

Dei remunera

deaj
l

torum

emm
ibid

pro

'

d. ei (idelium fidehssimus orator. Pro sanctissimo interventu in quo permisso ac Dei fidelibus incessanter laboras, a
,

Deo

ministratura aubveMbenter reslrai i8 ' enim cam ab osse ahsqne dolore Non nirt amor noster inbomine sequcstralur aliquo, nec
sanctitaU

qna BO bis

immeritis,

patris

servu-

ilnd.

subvenit

Septembris Tomus

*5
V.

9o
A.

VITA
erga

S.

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

eflectum
"

ANonruo

extricabilis

veslrum
Beparari

piissimum

in

Vita sua legitur,

lalia

suis

fralribus

pnenun- h
proba<(,

'
'

9 ibxd. affeclum
forte leneris

qui

fixetenus g in
levi

nostrorum
poiest
et

prcecordiis

maoel,

ciando innotuil,
vil.

quae poslea eventus

,

rei

tam

moiu visreribus. Os

a nostris lenuis

Denique
suis
,

venienle die tertia

ut servus
illi

Do- otaa**
'"

enim

caro vestra sumus.

Qua maDo-

mini

domeslicis prsediverat,

duo

afhletaj

de re hos paucos dies sine

in

humana

solliciludine

amore
,

fralcrnitalis
,

cum

sanclis colloquiis

nele
mini

nobiscum

et

post

aucti

benedictione

Dei verunt ad propria. In quorum sacro adventu non solum domnus abbas, scd etiam totus grex et
felici

qui ab eo missi fuerant,

gressu remea-

*****

mtt^

reporlabilis

suhjeelionem

ad

nostram omnium scrvitutem et noslrum communem dominum

,

reliqua

familia
in

gratulando

occnrrit
,

Benedicti
fe-

qui veniunt
Iiciter.

nomine Domini

dccanlantes

beatissimum
jutorio

Filiberlum

obsecrantes, ut in

ista

Sicque a sancto
eis

palre, ut
,

jusium

erat,

sarcina tamdiu

invicem

moremur, quousque cum Dei adnos videre mercamur. Parali

palris obedire

excepti renunciaverunt

cbadro

enim snmus
Jesu
tas
:

noslri dorani Filiberli

,

Domini

omnia quae a bealo Ayerant injuncla. Audiens autem hoc vir modum in sennonibus laetabatur supra
et

sulijeciionibus
Chrisli

prout ipsins jusseril

sanciiias,

et

eorum
liiis,

gralias

condignas

referebat

Deo

in

Salvnioris noslri deliberaverit volun-

quffl

ah

eis delala audierat.

In
et

ipso

enim,

ut ait Aposlolus,

et

raove-

mur
ibi

sumus.
discipuli

ANNOTATA.
beali
Viri
hiis

20 Audilis ilaque

sana

commoren-

ctis

efllagitationibus,

huic
diclo

sanctae

alloculioni aniut a

S.Filibertus
est in

in

Hesbacensi caenobio, quod

'

tur, post dies

mum
cto

dedemnt,
posiulaium
colla

ei

interstitio,

San-

situm
est

triginta

faerat,

cum

omni

subjectionis

Bria Gallia provincia, abhas suffectns sub annum 650 e vivis erepto; S. Agilo,

vmiiilo

supposita
in tolius

humillime
affeclionum
*

indiderunt,
Finitis

dein,

postquam aliquod tempus ibidem

Luxoviense,

preefuisset,

B perdurantes
*

bealilalis ligamine.

Mabil. sacroaffectuura

denique
licentia

(ot

sacrarum

diebus,

de
sol-

iniii

impetranda divino nuiu loquebanlur, lamin

Bobiense aliaque r monasteria, quffl, uti loquitur biograpkus ipsius. intra suum gremium Francia et Italia ac loia conperlus&rare ccepit
eludit

quam
licite

crastinum
et

profeciuri.

Loquebantur
Iioc

Burgundia,
a
ejus

demum
,

juxta

eumdem

biogra-

eliam,

inlenti

animo

definiebanl.
,

phum,
alque
in

rege

Francorum

ibitt

I;

Ii;i

Quod cernens sanctus vir et beatus Abba cum omni illius sacri loci conventu *, licet invitus a8sensum tamen huic voluntali dederunt; et paratis
ria
,

regina

nomine, vocabulo Baldechilde, locum

,

Chlodoveo

pago

Rotomagensi

qnem

veluslo

vocabulo
ol>-

Gemeticum
linens

antiquilas consuevcrat nuncupare,

supplici,

omiiibus,
vale
rmii
inler

quffl

illorum
luciuose

itineri

erant necessa-

snggeslionc
visus

nobile

ibidem cceno.
quee fusius

se

fnrieinlo,

dimiserunt
ut

binm

est construxisse.

Ex
tv
.4

hisce,

eos

osculo

sanclo, obsecrantes,

prospe-

exposita videri possunt tom.

ugusti ad diem xx,

ibid. BUbVi

ra

illis

in

via justilisa evenirent *,

quousque ad
felici

nirenl

proprium
i\

dominum

optabiUter

cum

gau-

dio pervenirent.

plures eiiam ex

illis

eodem

die exeuntes a

ubi de S. Filiberto, ac tom. vi ejusdem mensis ad diem xxxi, ubi de S. Agilo actum est, concludimus canobii hujus fundamentajacta fnisse hUra annos C50 et C56 Clodovei U ultimum. Mahtl-

remittil

ad

S.

monasterio

Filiberlum,

ne,
utilia

Abbatis jussiomulta cum illis sanctis viris sermocinantes de hiis, quffl in via erant commode babenillos

deduxerunt

cum

da
iterum

sen

eliam
Et

domino,
tunc inlerim
illos

a
*

quo
inler
et in

delali se

fueranl,

nuncianda.
tes
ui

valedicen-

dimiserunt
ad
propria

in

pace,
optabili
dicti
felici
illi

limore Domiprofcciuros.

cum

gaudio

lonius primordia ejus annectit anno cirdter654, eidnn scilicet, cui Quinciacensis monasterii. Yide Annotata ad cap. lit. n. b Toto isto numeromanifcste indicat biographus, erectum ac perfectum fuisse Quinciacensemonar sfcrium a S.Aichardo et toci cpiscopo, neutiquam a S. Fihberto. Hic igtlur illius fundatordici debel ea
i

Gradienlos
lehaiil

auhm jam
in

duo

viri beati psal-

dumta.iai de causa,

quod
illi

S. Aichardus opus inse et

invicem cursu

dicenles

Domino

Pe-

choaril ac perfecerit tali sentper intentione, ui

viam pacis dirige Domine, et salulem nubis accumula in luo nomine nos deducendo, ul ad tua promissa, et domino nostro renunciemus cum onmi salubritale cordis ejus amabilia. Sicque, oppitulanle Deo, prospero cursu repedades
nostros

monasterium suum

subjiceret,

ejtis

vivendi

normam adoptaret,
currerent in

et, si

regularum observantia,
;

qui intcr suos erroresoc- p illius au-

ctoritate et auxilio corrigeret

quod

factutn

insir

nuat.ciiuni S. Filiberti biographus, ubidicit, quod

s. Filibertus,

runt quantocius ad 22
cui. de

propria.

Qumciacense monasterium,
erroris.
.

veteri-

Senliens
illorum

rtditu

bertus
illms

autem per spiritum beatus Filiadventum Iriduo anteqnam ad

,

bus

delurbatis

impleveht

monacnis.

eorum etiam
diviniUa
nito.
'"
i

sanctam
dicens

prfflsentiam
in

devenirent,
lialies,

fratribus

qui

secum morabanlur
:

sacris orationibus,

re-

Inrl.at

Vere,

gralias

agamus

Dahimus locum integrnm in annotatis ad capui sequens lit. b, Erat ergo Qutnciacense nwnasterium, crunt monachi, anteguam errores corrigeret et suts illud implcrctseu potius angeret Filtbertus.
fuit
iste crediVur, qui postmodum auctor monasterii S.Sidonii, Gallis saint Saen i agro Hototnagensi ; memoria ejtts tn rarns Fastis

omnipolenli
laiis,

ui

Deo juxta modulum nostra? parvidignum est; quoniam servos suos, fraquos
ad
partes

Idem

tres nosiros,
'

Aquitani regionis
,

Mabit. additur sanrtn

pro suo manserit,

'

famulatu destinavimus

si

vita

coraes

* ibid.

additw

eoruni
*

Deo annuenle, post cras recepturi sumus. Vidi enim hac nocle per spiritum eorum angelum, quem credo fore itineris * socium ante
bi

recumt ad dtcm li Novembris. d Apud Mabillonium : Ave

remuneralor
etc.

prfflceptorum Dei

me
iu

stantem

'

et

ibid. deesl

dicentem

mibi

Gaudium

ii-

stantern

hoc
;

raaneat,

ultatio

quoniam

illos

Serve Dei, et condigna exDei famulos quos mihi in

,

e Ne conttnuis observationibus nimium accrescant Annotata nostra, htc semel dictunt esto, apparitionem seu risioncm hauc, ct aitas frequenter

via

custodiendos

commisisti,

post cras salvos et

mcolumes tusa iterum custodiffl servituros restituam. Deo enim in hoc decel laus et jocunda laudalio. 23 Neque enim hunc juslum novumque prophetam hoc latere poiuit, qui multociens, ut

occuwente$,suspectasnobis esse,certe secundum wirahilia earumdem adjuncta quippe qna: tesiem non ; kabent nisi auctorem btnis sccults posteriorem, ac
tali interca modoea refermtem,quasi singulisprfr sens fidstitisset,uti mantfrstunt prolixoc angclorutn
ct

Sanctorum apparentium orationes, quas proin

to-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

ro/u/rm im/cn

9
,

/aftlfl

existimamus. Consule

quiverat sui
magistri

patris
,

absentiam ferre

sine alierius

\MINVMO

num. 25. Comtnent. prtevium jUabillonius habet textum Apostoli inteyrum

f

regimine

tamqnam
27 gius

oe tantos grex perictitaretur navis naufragio iu tmdoso flnmine.

Tria

hC

Ihid.

major autem his est carilas. Quem fixum tencmus in

nostrorum

Alque hiis enodatim ostentatis abbas egreAnsoaldo glorioso episcopo animi sancii sui
*
,

GmetM
pontulat
ibid

sibi

mtiinis pracordiis.

sollidtudinibus
ruiii

versus

ad

pnefalum pnrsuli-m
lacrimis
dixit
,
:

sanctis
,

praecordialibus
,

Tibi

soiii-

enim
hiis

vir Dei Ansoalde

in

boc negolio
si

cltatlonlbua

et

pro

meis irremediabilibtis suspiriis,

,

tme, llante
col-

CAPUT

Spiritu
III

inhaeserit
,

voluntati

a Deo merces

lata

manet

et

in die

remttnerationis Itimen inexInfra

tinguibile lucebil.

Ecce enim
pater,
,

sanclum ovile
nostro
,

tuum
S.

beatissime

in

loco

qui
si

Aickardus

eligitur successor

S. Filiberti

Quinciacus dicitur
tUffl

est

mihi a Deo insinuata,

,

in Gemeticensi abbatia.

placuerit sanctffl palernitati

fansla

recupera

tio.

peto

Pro quo obnixe tuam sanctam benclicentiam ut in hac juslissima sustentatione milii maporrigas
,

num
mnlto post isdem beatus vir Filibertus quffl in animo beati cognoscens ea in Domino $ FUiberto* versabantur, pro suo sancto pmjimeensad Aychadri abbalia JNIec
,

el
,

alleves frssum,

quem

loii'j;i

huc

ad

te

angelico

ut apstimo, ductu conduxil

pere-

grinatio.

Flagito etiam
,

tuam sanclissimam munifinostro exercitio milii

;id

centiam
pendel
,

quia in tua justissima providentia undique

ut in hoc

tpisetipuni

Pi-

Dtissiatico .

quam celerrime
erant

paralis *

omnibus
et

communi

claviensem
a

qua

1
.

in
iii

via erant necessaria,

ordinatisque cunctis,
fratribus
,

velut indigno conservo tuo et prssviam licentiam

Habti.vrrictls

iju;r

eorum

religioni

monasterio convenientia
,

commoda

hoc desiderabile opus peragendum tiihuas,

el

SUpouiii

assumptis

sociis

plementum
28
est

ultra

tuam dicecesim progrediendi

ipse valcfaciens fratribua de suo sancto collegio profectus cst ad Domino eosque commcndans
,

peracto conatu impertire cures.

Et ne
in

longius hunc

sermonem prolraham
nostro
,

S,

Aichar-

Ausoaldum
virum
ventus
* ,

Pictavorum episcopum

bonae indolis

hic

prsescripto loco
tui

Quinciaco

sub dum :anniMiM

episeopus
citni

ct

omni
viro

sanclilate

prascipuum.

Qui ad-

umhra
li,

sancli

regiminis

DOStrique
,

patrncinii

cum

lp$0 nuincia-

beati
latere

Filiberti
*

abbatis excellenlissimi non

famulus Dei Aychadnis nomine

ut

vir justi

meriardens
postu-

ibid,
i

additur

potuit

Ansoaldo

sed

quantocius

fama
:

vnlgi

teslalnr,
tuffl

vem

lucerna

proflcUei Uatuit

ii

ihM.sanclo

cum omni laude ac condigna veneratione occurrit longe ab urbe cum omni ornatu ecclesiffl illi * adventu horum Sanctorum quis in quo loco quanta fuerit lseticia conciperc potest mente quantaque laus clericorum cum magno speclaculo
,

et lucens
lo
,

hunc

benignitatis pietatem

ut mihi lideli

famulo tuo pro solamine mei la,

boris

exiguitatis

et usqoe ad locum mcac jungendo copules veluii Philippum a Deo depositum,

aiterum
hfflc

cum

tua sancta sodalilate

,

conflrmea.

Ad
pc-

decantantium ?
2:>

beatus Ansoaldus

llexus viri
,

Dei

dignis

Omnis
fidelium

iUique
inibi

ornatus

ecclesi<e

et

omnis
et

titionibus ad misericordiam

surgens adoravit

Do-

hdiwriliee

petas

commorantium buic sanclo

prospectui
interfuit,

iuiiium, et gralias

Dco referens
ctim
in

viro Dei respondit

txeipitur

speclaculo et

desiderabtli
orationis

Vale beatissime
et
et

pater

ttio

sanclo

preconio

usque ad

domum

cum

hiis

clissimis viris proficisci

non

distulit.

duobus sanDenique dicli

omnia
ego

qme

versantur

luo sancto proposito:

ac
tu

sodalis

comesque
*.

itincris
,

exortalionis

(orit per-

jam duo gemini Sancti Dei Ansoaldus scilicet et orando et diFiliberlus perlustrata * oraloria
, ,

cum omni
ut

affeclione

exislam

el

acceleratim
Mabil. oro

deliberes opto
*

Attamen tuam inextricabilem

,

lartrando

gnas preces simul faeiendo

runt
jn
,

Deo laudes reddidedenique sacris cebonae memoria;

fraternitalem
iuo

deposco

ut
,

hac noctc
et

et

cras

ibid. liniii-

qui

digne petenlibus digna confert ubique

Finitis

corpori

quietera

tribuas

post

cceptum latem
adjutorio

Domino degeutibus.
,

opus hoc optabile osque ad dignum

cures. Tui

desiderium
profectum

cum
oro
,

Dei
ut

eloquiorum jam dictua episcopus sanctum Dei Filibertum condignis excepit

sloli
:

rimoniis

Ansoaldus

perducere

enim

laboris

existam socius, et
erit ultra in

commo-

illud Apohospiiiis ac recolligens scd Quia non prius quod spirituale esl quod ;mimale, deinde quod spirituale b ad magnum simul convenerunt convivium. Epulantes
, ,

dilalum adjutor.
ulla.

Non enim

me mora
illi

Post cras itaque ad

Quinciacum simul pro-

fecluri erimus Dei servitium peracluri quidquid

placuerit.

ergo

cum gaudio de
qufflstionibus
, ,

bonis

Deo

collatis

ma-

29
rmit

Eadem namque nocte per visum apparue- Eorwm

beato
*

adven-

gnis in invicem sillogismorum

slrophiis

tangebant
*

Ayrhadro

illi

duo sanctissimi
et

viri,

tum ab ange-

cum
nedleeDtes

semper benedicebanl

num

qui servis suis et prospera tribuit

,

Dominon im-

Ansoaldus
egregius
;

scilicet

cpiscopus
illi

Filibertus

abbas

inttUigit

iichardus,
ibid.

unus ferens
,

merito

adversa depellil eorum sanctis orationibus juvando.

et

virgam pastoralem uno ore nedicli

,

alter vero

sub nomine episcopi regulam beaii Beilli

:

udditur

nliiiali

dicentes
,

Surge

Frater

26 Post celebrationem

ymno decantato Wnctis colloquiis in

> ,

autem illius sancti epudederunt se servi Dei in

aoster a
libi

lus
1

vir

quibus collocutionibus beaFilibertus professus est domno Ansoaldo

,

licet

et accipe hoc muntts, quod Deo electe Deo per servos suos dirigitur; virgam sci a rt pasloralem, ut pei eam crraia corriga8
li-

ad

reducas; rectum tramitem devios inoflense

etiam
,

conatus
*oW|.

negotlo

sui animi et lur in coepto ilinere *.

ea

qua;

illi

impedieban-

brum

al

qu
,

inibi

sunt acripla
tibi

ragulaii
ho

beato
Dei

Duae cnim res erant, qua Plnliherlo imminere videbaninr; una mainjuste paliebatur
;

insiitiitione

custodias

et suhdiiis

nl

ipsis

intentissime
pie cius

experianlur

'a

ab apostata Ebroino altera, qua; ab angelo dictante Herto ad insu, ,

qiUt

inslituendo
,lle

Atbleta
in

sub omni contmuatione praecipias. Evigilaw SUtem sanAdjuior.um Dei a somno dixil
:

lam causa monasterii conslruendi erga se ordinaverat veniendo. De tertia c vero non fuit ilii sub
clanculo silere beata familia
,

noslrum
et

nomine

Doniini

qui
hiis

fecit

CS&hUU

lerram

quae

permaxima videbatur
sacri

qtrod

cce pi,

Sicque meditari, obsecrans,

demum

in

vigih

mente

ut

Gcmmeticensis

coenobii

non

pra-sagium

lolum convertcret in

Deus pius hoc bonum. Verum

ne-

91
A.

VITA
lioc

S.
lieri

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

volnil
,

AKONVMO.

nemini

manifeslum
spirituali

nisi

solum-

nibus audilis
soaldo
:

respondisse

modo cuidam
suorum.

viro

conscio occultorum

Et

si

hoc verbum

Deo
solvi.

pio

videtnr fore

beato Dei AnD sanctissime paier a collatum non poiest dis, , , , j

fertur

30 Die aulcm allero transacto , supradicti duo BpUoopU gemina dileetione induti, civcs Apogemini viri cum FUibtrlO stolorum et domeslici Dei Quinciacum advene, ,

E(jo

firmo

servo

enim quautuluscumque sim pro n . Dei inler innumeros servorum Dei

desidero.
;

fechif*

famulofi computari

Valeal ergo sanctuui

proliteor
et

suwiihi

pi rn -

rationr

runt

portantes
ferentes.
;

pacem
Equis
in
illius

et

ea

quae pacis erant,

,

verhum tuum
iii

pater electe

enim

rne,

monatl&rium
Ulll mlllitlis.

secum
Ahhas
eapsis
,

descensis

sanetis

petie-

jusseris,
,

luis
ut

censeri judiciis,

ohedire pe-

runt oralionibus
et

quorum sanctissimo adventu

sacri
et

titionibus
ril

tna jusseril palernitas et imperareFial

tola

coenohii

familia

cum

sanelitas.

ergo

Domini voluntas

et in

Euangeliorum
,

Sanctorum
landaverunt
in

pigneribus

occurrens
dicentes
uiini.
:

in

commune
,

Dominum
cum
prece

Benedicti

qui veinunt
in

oomine Do-

Deinde

ingressi
illa

ecclesiam

hoc prreceptum Luae beatitudinis dirigatur fiat hoc meum votum ut sacrilicium acceplahile Domino. Et quia Don omni tempore habile est re34

manu

ejus

devota circuierunt
et

sancta altaria, inter caetera

,

gnum
saneio

'!<"hu.

Dei

prmdicti

tres

electi

ejus

cum
fecit

timore
ut

ut angelua ejus hoc deprecantes Dominum honus dirigeret viam illorum. Sur^entes autem a sanciis precibus domnns Abbas excepil illos in sanclo hospitio, quemadmodum Loth duos angelos
,

properanles ad
,

eonvivium deeantabant,
dies
,

supra

feiiciter

Haec
et

quam
in

Domi-

nus

exultemus
ul

helemur
el

ea.

Fueruntque
suis eon-

sainli

Dei Ansoahlus
,

Filiberlus

eum

snacepisse aliquando legitur.

:M

tubcrniis
ejus
,

Et

hiis

tribus
vir

in

pntmissa aU mnnachos
ixhortationt

uilalifi

sedentibus,

nomine sancUe TriDomini Ansoaldus Picta:

eos

Moyses et Aaron iu saryrdotihus et beatus Aychadrus more Samuel inter eorumque omnis sancta familia, ut David.
decantabal
,

Vir Dei domne vorum episeopus ila adorsus est paeem Aychadre cum tuis tibique suljiliiis ave unanimitanempe vobis annnnciamns omuihufi tem <l erga VOS fore optamus. lpsam namque ah
: ,

laudes
gloria

Domino

in

line

frequentala
K

addito Alleluia.

transacto, et
in

Convivio auiem jam pene fercula ejus usque ad fincm deducta*,

exullanliuni dedit laudes Domino,

commune vox
viros

lisdeductt

eo
suis

sumenirs ad
ilo
,

vos

ferimus
locutus

qui in
dicens
vobis.
DOStris

coimIiliiiis
:

qui tot

preciosos

copulaveral in suo sancto

Dei
linein

pollicitalionibus

efil

Pacem
Si ergo
*

consortio.

iihmiii

vobis

pacem relinquo
,

35
sanclis

Neque

enim

famosus in

famulatu
ileileral

Pi-

Mabii.

vestris

earitalem
riinis

qu

Christus esl

in

visce-

liberlus

abba pratpotentissimus
sollieitatioinbus
,

suis

ibid. a Vfo

manere senserimus, et in pacis tutelam Grmos, qnis Qdelis vos devios a vera (ide * dicere
- 1 j

pulsahat enim
,

athlelam
fuliins

Dei episcopum
sanrlo
ilinere

ut antea

qualiicr de

Ijilci

'
1 1 I 1 1

Spcm denique
jam diu
ferre
tria

vilae

aHernaj

in
,

vestris
et

perngciulis

profectionibus, certatim
in

sacris
ipsis

aiiimis

llorere

cognovimus
*.

ex

deliberaret.
dri

Fuerat enim

familia

beati
;

Aychaau-

Qoribus fructus odorifcros et

pulchre ceruSi

ahhatis
,

jam

ingravatus

m;pror
seeulo

quum

ibtd. perspl-

leos

m
el

manihus

inspieimus
felicia,

crgo juxla
scilicel,
;

dierant
el

profeelurum
sua

eum cum
in

instanlibus viris,
,

cbmu

Apostolum haec

dona
lixe viri in

fldem

ad alliora migraturum
antea

eujus jam os
ea-hun.

spem
hoc
pacis

carilatem
est
,

cordibus
perfecli
,

lenelis

cui

longe
Ailerat

sanctilate

translulerat

iliiiniim

quod

silis?
,

Et quia

enim electorum
el

Dei

comilalui soUempnis
,

pro
et

cerlo

cotnperimus

dilectionis semjier

oramns ut Deus maneat vobiscum et

,

joeunditas

nndieihilis gloria

qui profecto ceIfatll,

,

peraut", secum
ubi

ipse conteret
citer
qui*
,

salhanam snb pedibus gratiaque Domini noslri Jcsu

facial
,

veslris

veloubi,

lunc eo

profecturum Viruin ad patriam lempore pullulahat Uiristi laus el

pereranl

Christi

indeficiens

faeundia.

Tuuc preeiosus
fralribus
,

Doniini An-

de maneat.
32
i ii

munsiunem vohiscum lumine vestro lumen

Abbati

in

lantum

ut

soahlus

episeopus
,

jussit

ejusdem

loci

inexlinguibile

nohiscum omnibus-

morantibus
tocius
:

ad

domum

refeclionis venire
,

quan-

aulem

domno

Ayehadro

ftiitiiiiui
ii

indui
i

ad

ecce ad
iliCO
I

qne sanctis suis discipulis Amen respondentibus quidam monachus adveniens Lnvitavit eos
prandium.
piomisil
sr

beaipse autem cum domno Filihcrto Ayebadro stipatus eorum saneto collejjio posl veniens omnihus sutliciens poculum mano

toque

sancla

sua
ut in

uscipfc

ndam

cum
,

sanetificatione

protulil

hortans
in

Quo
*

audito

iiuih.iiuin

ila

domnus episcopus manerc quousque

,

eos

vera paee

cum gaudio
Hospilalitalc

fruerenlur
in

Domino semper

mente disponcns
ad

craslinum
siiuia
,

i6n/. dlgnis

de suis singnlis
ret

petilionibus
:

acceptabile recipeJ;im

se profectnrum fclieiter.

autcm

verbum

alque addidil
*
,

nunc paler

al-

cum

cnncla

bilaritate

flnem deducla

ati-

fbfd. qui

me Aychadre quia raeis oratiunculis tuo sancto solamine Amen annisus es respondere, precor
ut

quantulum
Ctanles
tate.

se Saneli

Dei sopori dederunl, perno-

illue

cum

timore Domini in omni saneli-

nune qunntocius

Deo

omnipolenti

obediens

saerilicium

oblalionis pro tuis spirilualibus respon-

sionibus, quia amicabilis existis, amicabiliter conl'u

uies.

^on enim
superius

donum
,

ANNOTATA.
a
Missialicum
a-tatts
se.u

sancti

Spiritus

a te

paulo
'ibid.

rcboatum

easuale

erga Sanctos
e,

Missalicum

srriptoribns
legatione

cum
e

lieel

intelligi.

Quoniam

"

seeundum Apostolum
,

mediw

non raro usurpalur pro

dificiplnue eflugiet

liclum

et

auferel se a cogila-

lionibus,

quffl

sunl sine inlelleclu.

insolubilitalcm

sanclo

tuo juxta
,

verhi

De lumine ergo lui Deo

,

utpluribus exemplis ostendit Cangius in Glossario: et vere S. Filiberti peregrinatio hoc loco relata. t
appellari potuit legatio. Vide infra ad lit. C b Verba isia habet Apostolas ad Corinth. capi

annuente
dio
milisa

lumcn videbimus,
filios

et in luo sancto ra-

mullos
sine

Israel

sacrce

Oemmeticensis

fa-

45

t4t>,

ai

sicut

videri polest ex

contextu,

ulla

excusatione

ad
ejus

Deum

convertes.

stne ullo respectu

Maims
ifcit/.

enim
*

Domini adhuc manet extenta

et

salvaro

saluiaria

valeat

auris

ut , pro peccatoribus

ad refectionem corporis, ntduia adconvixia, quibusauctor noster frequenter reje-

a cunclis jusle credeutihus exaudihilis vere intelligilur.

3:i

rendis delectatur, mgueacprolixioribus colloquiU< c Si tertia ad Ansoaldum veniendi causa fu&

rit S. Filiberto, ea certe 7ion fuit quamanonymus noster, misere confundens ordinem rerum ac tem-

Tunc beatus

Aychadrus

hiis

conluctatio-

po-

DIE DECIMA
porum, nuiio hujus copitts prmtem Ct ambogibus pergit explicaret nempt rl b,is

QUINTA SEPTEMBRIS.
ul
S.

q3
A.

hir plu-

ANONVUO.

Mchardum

sibi

successorem obtinerel

Gemeticenr
t

Filiberti, cui abbatia. Nam juxta Vitam S. sl concinnatw, multo mautpoie o scriptore suppari competit et fides, de S. Aicburdo jor auctoritas non est hocce Genteticensibus prmficiendo acPum

CAPUT

IV.

teram

aut decem. En tibi tempore, sedpost annos novem Filiberti profectionis occasionem, ei rei S.
Uaioris Domus,

Sancti

ad Gemeticenses profectio
exordia,

regiminis

uestm sericm

incompendium contractam. Ebroini ritte monasticm desertoris, n w-

miracula, visiones.

in se concitar roruw Sanctorum persecutoris iram Filibertus; kane tamen ille dissimulavit veratS

D,Binde
parata,

in

iTaslinum

nmiii

sanrta

profeelione

Svceesior$
sibi eonslituto

aperta m vindicare primi"- """ au8U8 fortme msidiis et occultis falsorum testium ma~ se sed chinationibus tandem effecit, ut a s. Audoeno

fXotomagensium episcopo, cuianteerat inamoricrimen conjiceretur in bus Filibertus, ob affictum

eareerem. Paulo post,

Domini saepe uominatua beatus scilicet Aychadrus frelus consilio justorura cum consensu palris sui Filiberti, quemdara ex suis commilitonibus virum ydoneum el sanctitate lovir
,

Quinciaci,

'

jfaMi.sanclis

cupletem,

in

suo

loco

decrevit

ordinare abbatem,

agnita innocentia, Audoe-

nomine Probum; quem ad sanctas manus Domni

Ansoaldi
episcopi
sui
"

nus sanctum abbatem et carcere liberavii ei litteris nvunitum direxit wi Aquitaniam ad episcopum i'ietaviensem Ansoaldum, ubi tutus esset ab Ebroini
persecutione. Contiijerunt ista circa annum 674. Ansoaldus autem Filiberto peramanter excepto

deduxil

eique

commen

dans
essc

et

dominio

praedicti

officii

dignum eum
abbas
locuni
,

ibid,

Domlno

laudabanl

Qui mo\ oniinalns

antistite eflectus,

ri

ibid. lauda

paterfamilias

a sancto
dictj

re"

bal
ibid,
i

giminis coenobii
beati
tes

Quinciaci

per

jussionera
inibi

provt-

twn modo licentiam concessit construendi monatterii in Herio seu Hero insula maris iquitanici,

Filiberti

suscepit,
'

eique omnes

degen-

per

coramendatum

episcopi atque dorani pa

e.

manda-

urum

etiam

id

multis prmdiis

ditavit.

Interea

ins Aychadri regulariter obedienliam promiserunt,

et subdilos esse ultroneos se

tmii

temporis

S.Audoenus reclamantibus Gemeticensiet

dederunt.
peracta
.

B
ei

fms abbatem prmposuit Chrodobertum,

e

huie

mox

;n Nec

mora

post

longa

Missa-

Sanctm cum
Antoaldo
Filiberto

rins sublato substituii

aherum nomine Ragertisi

trannum, denique occiso sub annum

Ebroino,

revocavit Filibertum ac pristinm dignitatt restituit.

rum sollerapniis cclebralis, posl commendato grege Domino rum iler, viamque salulis cura
,

rractionem panis,
petierunt
felici

prospeet

successu
bii

Attamen Filibertus prmferens Heriense ccenobium Gemeticensi post breve tempus reversusest ad Ansoaldum
nasterio,
et

gaudio opportuno. Gradientes autem

cti

tres

Sanrefe:

Dei,

lajlitia

ajterna

fruebantur
gratias

in

eo,

qui suis

magno

receplus

cum gaudio, verba

sunt ipsiusmet biographi,

perrexil Quinciaco rao-

omnia posse, el rebant illi cum felicibus

promisit

condignas

psalraodiae
,

concentibus

quod el ipsum nobili esl conslructum in loco; iinde isdem sacer, veteribus deturbalis erroribus, jugiter

ibantque
veral
snis

ad

locum destinatum
servo
,

qnem

praeparameritis

Dominus
inniimeris
,

suo

lychadro pro
in

ipsura

impleveral monachis, ubi

in

Chrislus
ibique

(pue
et

^lorioae
felicibus

suis sanctis

moac

per lamulos collaudatur

Sanctis;

ribus

nec

non

ejus

actibus
beata

die

accepto consilio,

unum

de discipulis suis electum,

oocle excreverunt.

Et

vere

nimium
in
i|" ,s
:

horum

Aicadrum nomine, virum idoneura direxit Gemeti-

eJectorum Dei
quis
esse

societas,

quia
'/.

biis

nequiverat

cum, ut ipse pastorali officio subrogaretur in loco; et licct moerentes raonachi ile prioris patris corporali

mortalis discernere
inter illos, alter et

primus videretur
sed sese invicem
Uabil
addi

tertius

absenlia, tamen

praesentes

per

gratiam

viri

glutinati
in

sanctae

carilalis *

Trinitalem Bgurabant
optato

impleverunt decreta, et eidem Aicadro promiserunt obedientiam. ita biographus iste cap.S
sancti

illorum sancto

contubernio.
die
ubi
a

iur gluUno

38 Eadem
civitalem

nanque

cursn

petierunt

primum
C bi

/*i-

apud nos tom.

iv

Augusii pag.

7'J

ct

80:

ubi

ne

Pictavium,
viro

Domino delegaveral
Qualis

fum
i;i

verbum quidem <lc angelo, quo dictante, juxta biographum nostrum S. Filihertus constitucmt mdificare Heriense monasterium; nulla quoque meutio de apparitione ejusdem Sancti cum Ansoaldo
ntnn.
antistite

cathedra
tave

Dei Ansoaldo.
tunc
ftieril

vero quan-

eral

inibi illorum

exceplio,

non

est

P
i

quaj

uecesse hqumanae linguae proferre. Caritalis^autem, hoc donum Sanctis suis nunuam excidit
,

iritaa

jacto S. Aichardo,

%g refert noster. habuit vitam alteram S. Filiherti, cujus meminit biographus S. Austrebertm apud nos tom. 2 Februarii,
ctino,
ct

Sed hic forte

quam prm

infra
oculis

per jussum
te

viri

Dei Ansoaldi

episcopi
in

longe

anloco

prseviderat.

Perendie denique
buis

eodem

domnus episcopus cum

focientes, die
se
tertia
in

lucem deducta,
ad
loca

sancUs collectam eis h moverunt

desUnata,
*
:

apud Mabillonium
ah mepto
et

$ec.

Benedir

sancta

castra,

profectura

tamquam

imperito auctore con-

quo Spirilus sanclus eos deducturus

centc
alio
in

erat

di-

Mnbil

ral

cinnatm.
d
8

Paulo
loco

L'li

spiritus

Domini,
:

ibi

libertas. Ki

Apud Mabillonium et sanctam nnanimitatem. Non sunt Apostoli hmc verba, sed Sapientis

sancla

Scriplura

Ductor

eorum
exilii,

fmsli

Domine.
Et
sic

cap. 4 t 5.

39

sanctos

pedcs

liminibns

Utr
tt

dirigit.

sanctaeque

peregrinationis abstrahentes,

die sepii-

hinc

ma

simul

cum

sancto episcopo

tandem ad locum
eis

sacrum
milante,

Gemmelici,
pei-venere;
illis

Domino simuJ cum

ubi
ut

co-

tantns
ita

eleclorum
credi

Dei

obviam

occurrit,
ul

dicam,

monachose

rum
Ioci

exercitus,
dicat.

vii BJfeDjra
ut

animna
credibilia

possibiie

Nan

Dima

ejusdem

testabatur, eo in

numcrus
los

nongentorum, et aliorum nomiuabant, raille quingentorum.

tempore monacborum erat quoa fanm,

Qus

si

quis

ve-

94
A

VITA
agnoscere
c,
et

S.

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

vitam
illius

*NO!STMO.
C

veracius
Filiberli

velit,

legat

beatissirai

obedientiani

properavit;
vidit

in

qua cura diu

super

pariter

d
/> a(r
''

ubi
illic

de dormitorio
inveniet,

familiars

lo-

cum
trum
per

illis

staret,

in spiritu

quamdam
tc-

quilur

quo animum credibilem vertere valeat. De sueceptione autem Boncti episcopi et Servorum Dei in eodem loco, non est
,

arborem,

quae malus

sive
,

pomarius dicitur,
el

mv H
libt

angelum
ruinam

sedentera

securira
e

in

manu
fra-

^
.

tenens * arborem
illius

incidere,

ajuosdam
periclilari.

fratritras

i6

ctiam neeesse laborare;

in

quoniam ut

tres Angeli,

volens

Tunc

"""'"

tem
'

nomine

sanctSB Triiiitatis suscepti,

in

lucem

et lu-

tribus, illo in

loco juxta
eis
;

arborem stantibus, ad
quffi
*

se
!

'**.

toie,,

men
runt

reternum

illorum
,

adventum

ministrave-

evocalis,
patratas

ostendit
esse

insidias,

Gtmeticum.

quo pcrfruituri regnabnnt in aeterna quicle cum Domino. 40 Similiier autcm et de beato Dei Aychadro non est liic opus aliquam mentionem facere, quia

d Sanclis Dei

viderat

ac simul

cum

ab iniquo eis ad ar-

em
leat

qn*

borem perveniens signum Crucis opposuit, malumque, quod a pertido minilabalur, suo sancto ligaraine sedavit.

Sicque die transacta

teriia,

fratres

est

in

prsdicto

libro beati
,

Filibcrli,

et loci

cora-

mendaiio invenitur
dinatus
' ,

et qualiior
illius

abbas

fixerit

or-

eandem ohedientiam convenientes, prffldictam arborera tamquam igne succensam viderunl et

ad
,

et

totus

ordo

sancti

loci

mona'

cicalriceni,

quam
:

securi

fecerat

diabolus,

pate*
,

itnd.

promi-

chorum
reperitur.

omnes
,

eoneordatim

promiserunt
,

ci

scentem, fructusque
gros etTectos
solent
\
S

>erint

obedientiam

omncmque sulijeelionem scriptum Quomodo autem beatus Filibertus si-

erat

illius instar pruinarum enim Aulumpni tempus

*

ni-

ttg

em

quo rum
'HaHt.^.

omnia terrigena
Prfflterea
et

malurescere.

ibid.

illio

mul cuiu sanclo episcopo Ansoaldo illuc * egerit, et quod solamen domno abbati Aychadro suisque

'if/id

omnilius

quomodo Herio ad insutam omnes* in pace

fratribus
reliquerit,
ct
cta

in

revertendo

dignum duximus com- r ena mendare memoriffl, quod quadam die qme no- Ohunmnm minalur Sabbatum, quo solent monachi exercere SeUtkj^
illud
,

et quiete

sanlegat

novitia

g,

Sanctus

Pei

prfficepit

cuidam
sancti
ilico
iiui

mosui
festi-

ciam
9

dimiserit,

si

quis hoc
illic

discuterc
talibus

cupit,

nacho
capiiis

procuratori

suo

ut

capillos
:

ejus

Vitam,
e.
*

requiril
*

tbid. iniid-

quidquiil

quod non habetur Opu s lalioriosum ducere, revertamur ad CC3et

dc

inveniet,

cum
fuerat
,

forcipe
,

adffiquaret

Et

quia

de

hiis

nanter explens

hoc,

quod
allata,

sancto

Palre juserat
*

sum
bat.

forcipe

quod

illicitum
fieri

Mrf.

vba

i|ii;uii

ptum op
do,
41

us,

de healo viro Dei Aychadro enarran-

prffitergredi,

cum summa
itlo

reverentia

procura-

Dnraino opitulante.

Eratque
et

in

die

Susceptum

denique Sanctus Dei locura resancte

in

transacta,

attentissimus

tamquam hora nona auimarum sanctarum

et

ubi regimen
suicipten
(r-

giminis,
carjlas

quam
et
,

eo

vixerit,

et

quanta
in

Procurator

aliis

praeventus

occupatus

curis,

dileclio

seu

frugalitatis

virtus

co

tule excellit

haljundaverit

humana

lingua

adptenc non

valet

minime suo saocto stndio tunc hoc pro excoienda memoria comraendaliat. Quid plura? Meraorator
malorura et insultator horainura
huic exprobrantcr operi
diabolus

enarrare
se

quoniam

jnxta

Apostolura

oeraini

de
vi-

mox
in

se

procuraverat dare olTensionem aliqnam,

vituperare ministerium,
in
,

ne

immiscuit,

atque

anin

deretur
"

sibi

Deo credicredulum

gulo dornus absconse manens, accelerate velut

[juodarn

ibid.

additur

tum;
lem

sed

omnibus
ut

seipsum
,

irreprehensibiet

decreverat

ducere

Dei

ministrum

lege muliiini

ministralorem commendatffi famili. Erat nanque mulia patientia * dedilus, in vigiliis asssiduus, in
jejuniis

membranulo scribebat. 45 Quod amminislrante omnipotentis Dei pia praevidenlia hoc Sancto Dei nequaquam Iatere
,

Bdrawffi)rehenm

poluit,

sed versa
res
te

facie

ad

eum Homo
Deo
odibilis

Dei

ait

patienU

frequens,

in

castitate

probus, ei in omni

Quffinam
cersiri

callide et

huc acfur-

virlute

sanctilatum
factus
sibi

pra?cipuus.
ut cunctos

Quippe

omnibus
,

voluit?

Num

sponte an eoaclus ex tuis

omnia
'

fuerat,

lucrifaceret

ct

vis furiis

in nostra latibula

temere

introisti, ut hic

talentum
Mabil. |ht

commissum
*

Domino

duplicaret.

Et

quia

perfectos viros
ccepit

recti viri

quuntur,
Spirilu
ctis

semper perfectiora seVir Domini ut lampas, a sancto

et in

quod absit, reperta explorareris comperTunc ille cruenlus vafer subsequenter infit Hoc quod hic, Serve Dei, nunc le jubente in inaliqua,
ta *
?
:

'

to&vfr

raresctmtipl
'*

inflammata, virtulibus crescere,

san-

competenli

hora
Christi

in

tuo
fieri

servitio

illicilc

contra

'

ibid. omniliiis

bonorum animum informare, ac dilectione perhenni omnes * cum caritatis vinculo diligere. Non solum domesticis, ut auctoritas Apostudiis
stoli

mandatnm
dis

tui

video

hoc

omnimohora
licet.

reprehendo,

et

mere

cartulffi

adjungo,

namque nona
hffic

transacta est, operari

non

Ad
:

'

ihiii. in

ni'\u

jubet,

sed

etiam extraneis,

ut

innexi* persollicitare,

egregius Famulator Dei

si

respondisse fertur

fectionis

manerent
aliqua

modis
inedia

omnibus
tetigerat,

ac

Et
hic

hora nona

transacta

hahelur
,

hoc

quod

eos,

qnos

sanctis

admi-

in

proprio corpore
,

injuste egi

ipse
,

peccavi.

nistratioiiiluis recreare.

el

miraculis

claret.
'

ibid. obeiliie

12 Praaviderat enim in juventute tamquam per visum in spiritu omnibus ydoneis caritatis sanctae ministrum fieri et omnibus obediri *. Dederat illi omnipoiens Deus pro sanctis suis meritis jam virlutem non modicam, in tantum ut infirmos,

Atlamen opus male a me inceptum nnnc imperfectum tu tamen ad luos

;

omittatur
et

ad tua

tormenta reverlere,
inquielare.
abscessit.

et

Cultorem

Dei noli amplius

Ad

quara

vocem prolinus temptator

'

variis

languoribus detentos, sua curaret, et febricitantibus juxta

sancta

oratione
magistri

morem

sui

domiu ac

beatissimi

Filiberti,

verbo Dei prav

prospere

ciperet,

ut amplius
felici,

non grotarent, qure jubente

ita

Deo cum
sine

ut

dicam,

fortuna,

Aychadrus ad ecclesiam vemam bcali Pelri apostoii totus in limore Domini conj^ ragiens coram cunctis fralribus pro hoc commisso facinorc ante Domini prffisentiam expetivit veniam, tolum se cum luctuosa facie in pavimento prosternens ecclesire, curn multis lacry46 Servus autem

Dei

succedebant Nam ille erat illi prassens adjutor ad hoc peragendum necessarium negocium /. qni ad socrum

intercapedine

temporis

omnia

mis

ct

contrito
ut

corde

deprecans
in

omnipotentem
ne pe-

Dominum,
riclitaretur

pro

hoc commisso piaculo

tetro

Symoms
febn
et

ejus

anima

vallosoque tartapcenitentia,
se

veniens,
dimisit
d.cit
:

super
Et

illam
ille,

stetit

iraperans

reo
tus pio

ac

post

hffic,

ut pro

hac re raereretur bea,

illam.

de quo

psahno,

graphus

Homo
tolunt

adipisci
se

veniam

recepta

Adjutor

in

opportunilatibus

triimlalione.

m
ad

commisit
,

Domino, voto

corri-

gibili

ohligans

43 Sicque Sancius Dei de virlute ad virtutcm

transiens,
die

rctur

lubricoso

quadam simul

ne ultra mens ejus tanto quateexcidio h. Sicque, eodem Dei

comraissis

cum

fratribus

Karaulo

pro

suis

orante

favente

Domi-

DIE DECIMA
A mino
1

QUINTA SEPTEMBRIS.
plinis;

95
invjta manait,

el

veniam oplincre meruil

et

rapillorum

ac poslea

dum

cum

Sanctis

\NO^\\IO

sancto ejus capile ullra uon apsuonim incisio in

.;i

sancte pcrmansil.

48

Quadam
Abha

iiaqtie

die

ut regula docet proferlis,

fra-

Duni

<>rnl.

paruit.

Irilms iterum ad

ohedientiain
dtiohus

ipse

do*
'

ANNOTATA.
a

niniis
atl

cuni

spirilnalibus
stiiduil
,

tralrilms

parteni

aliquam declinare
aliquid

ul

more

Mabtl. addi-

sensum corrigit eodempene modo, quo UgiVur in noin margine

etc.
ct

rat

legit mbilhnius : quis roortalis discerni

Quia

his

qui

nequive-

peculiarius

anerct

gregique
>olilu>

* sihi ciTdili)

tur SOlltO
*

Douiinum
noslri

ifcid.

queuiadiiiudiiiu

eral

pro

intcr-

grege

prllaret. Jaiu

enim

in

benigni Jesu Christi Domini

stro codice.
1,

pr;e\ideutia sanrltis Spirilus lioc delinierat,

idem

Uabillonius
etc,

legtt
t/

Cum
sic

suis

sanctis

ui heati

vin

sanriitas

demnm mundo
in

patesceret,
positis oltra

collectaneis fecientes

ne

quidem mi-

qua3

iiiu

mundialibus
ut

vicinitate

pro
di-

nUs vitiosus

ei

obscurus

tst

sensus; forte indicare

suo immerito clarerc non poteral. gnura

modiii
erat
,

Non
et
ill

vo luit auctor , rtll rfisrrdcmit

quod sancti, priusquam Pictacum populo Vei cltTO ad temMisstr.

lucerna

ardens
,

lucens

snb

rlauculala

manerel
super
sed
suaa

qme
pro

jani

CODSpectU
sita
, ,

divmum OflUium phmt convenerint, ibidemque

persolrcriiit

omnipoieniis

Dei
se
,

candelabrum
radios
el

noo
a

ant sacram
collectam

sncrifirinm rrlr-

solum

pro

etiam

omnibns

sibi

brarinl; ea snim
phrasi
ista

significatione
facere.

usi sunt aliqui

Deo commissis,
perserat.
dictis.
Ebal

almitalis

lucide

dis-

Vide

Cangium

ilaque

progrediens
fratribus

Davidicura

Glossario.
C Constile

cum
,

duobus
faciens

sancte

decantans
eveneral
ait
,

super
et

his

obserrata

Commrnlarm
ut
,

prmvio uiim. 20
,1

seqq.
:

semperque genuflexum

quocumque
:

Bnis

Psalmi
ul
,

sicque contiail,

qumlR

Apud Mabitinninm
ininistraverunt
;

Quoniam
cetcris

tres

an-

dam
49

volutahruin

cantaudo ilmeiiiivni
seu
velut

linemquc

geli

omissU

qumhicvnCX Vv-

caniici facerenl

trrponuntur. e In annolatis ad cap. 2

ta S. Filiberti

Qui mo\

Wautos

maniras
in
I

alistractos

tspandU 90IU
od
:

lit.

dedwws

partem majorem eorum, ad qum partem rchInr lectorem remittit noster : accipe Dei (Filibertus) eos autem vir ?tt aro ; Sanctus commonebat Qemelicenses ) veniens visilare
,
!

manibus in solis radio suspendens, more solito

a

ramum
omino

arboris
popli-

hirc
l
1
1

hi

111

coram
ut ipsi

foltto igne

iiim
iinni

ile\um b
:

fecil

el

sanclas preces ad
testati

]'"mi

circwndatw.
a
b

iu

quo genuflexn,

sunt,
,

qui

liujus sanctaa

oralionis studio interfuerunl

ita

sanut

aiientius

ui

semper

religionis perseverarent
,

in

ctum

Viruin globus

igneus

undique

gyravit,

opere.
ctione

Itaque commendans eos domino Herium pace praBinissa data

,
,

benedirever-

est

neutrum borum duorum videret tertium c quouaqtie sancta oratio \\n Onem darel optabiiem BU83
sanclilati.

sus
teri

in

insulam

de suis
vita

Quinciacum monasterium almonachis iradidit ud regendum. Hinc

,

et

Dei

famiilus

Qno dum digna prece ab humo surgens,

,

peracta,

verus

wantos,

quos

denuo suspicor
se

biographum nostrum usumfmsFiliberti,

Deo commendaveral
,i

radius solis reslituit.

,

Qood
\hiil.
-111

altera S.

producta,
lit.
C

de qua

vide

ab imperito auctore annotata ad cap. 3

c.

Mabillonvus
est

In

boc

peragendo necessario

negoiio.
<j

non suis merilis ' hoc Servus Dei ut comperii sed aliorum secum im Dei conferre votuit in hac visione morantinm. Attamen illis de verbo propa ut in vita sua nemini Dei praecepit larent , nec suaa juslitiaa merito hoc fieri sesti, ,

meriti

i.i

cum
nachi

ei
,

(inquit Cangius vn Ghssario) barbam renovare solent nioet comam nam et novare singulis scilicet Sabbatis
forie
:

marent.

Et

quia
esl
;

opus
ipse

Dei
pius

revelare

et in

confiteri

honorificum
cta

Deus
et

qui

sua san-

Transfiguratione
,

Moysen

Helyam

secum

barbam dixeruni Latini. quod duraret etiam tum pia h Ihc obscna,
itla

buo ipse etiam et huic Servo apparere voluii liolres pro liujus sancta' rei leslmmiiio hos duos
allrihuit.
.,ii

c laborem
tis

qua ftdeles a vespera Sabbati manuum missum faciebant vn subsequenDominicm diei reverentiam.
consuetudo
,

Esl
.

sane

el

illml

dignum memoiia- romnorle

ille

V r ucit rtgno
1 ,

mendare
f^ius

quod

qua.lam

Paslnr

e^re

iHjHH
ta
111

>" '"'-

,.

..

vigilias
,

divinas

faciens

fratribus

Dominicum supra gregem omnibus prater custodias in lein

dotmojii'1'ii
.

11,

cto

soporatis,

vidil

parte d meridiana

umbram

CAPUT

V.

non modicam, accessibiiem lucernam extinguere voquae servis Dei lumen ministrabat, cernens Athleta Dei munimine sanQuod
horrihilem
lentem.
dictffl

Varia prodigia ac mirabiks visiones; mors

midtce partis Gemeticensium

crucis

se

vallando munivit
eiim aqua

el

contra banc

monachorum.

lemptationem leliferam c.uris ser.nu semper aspergens, el lignnm sanrue

t

hene.Iirl

lr-|rivns

venire

d. sp0M.1l. in

Et

quia

11011

esl

pars

Dei rtim
-*1

ydolise,

advenlu

Servi

1"

urabra

WoSan

facla.

eque hoc silendum est, quod quidam nobilis no8 parlinus Pictavorum de villa Torloniaco mine Astasius ad heatum Virun) veniens tra'
,

teterrima

fugam

iniit,

quia
anuaerat
.

crucis

sanctaa
in

hene.liclie

diffdgjens ei huc illucque et aspersione medicamine circuitu dormitorii monitum

, 1 1

didit

Deo
in

et

sancto

etiam
suas

sanclis

dicta

seu Gemmetico Dei Filiberto atque Aychadro res Tortoniaco sila euni omni villa

Petro

in

\ \ e \1\1I

..... Sitvm Dei .'oarltis per fenestram vriream Deo protegente, illseea et sanrla lainiha
..
1

1'

'

ru;n:ta

nec non remedio animse suae etiam et seipsum mancipavit ejusdem ioci serviiio por amore Dei vilaque perpctua acquirenda
integritate

pro

^JTSm
Aychadrus
.

l'ale.fam,t.a>

et

Deo

dilerti.s
,

beatUS

nmtra
ti

tfttl

per spiritum

Dei

pravidena
,

nocturIratri-

tnridiat
a
!

monu
1

na||
Ijus
'

;i)

m;ilnIill al.

oll.co reiehrato

indixil

ac

comam
et

capitis

ihi

deponens
leve
se

jugum
:

Chrisli

ut tribus
t el

suave

onus

ejus

suscepit

dein etiam

rilirl

diebus in sancta absUnenUa eeic,l.c.o indutiper aanctaa precea

mane-

monachus

rtTectus

regularibus

suhdidit disci-

orando

et

jejunando

Dominum

pium

dep<

renl

96
ANONTMO.
rent
,

VITA
ne malignus
,

S.

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

intor illos sua tela ja-

spirilus

ad
tale

remedium opportuna. Erat enim omni

dedilus,
,

parcifre-

ctaret

qualinus liberati a suis mortiferis tempta,

sobrielate
assiduis

purus

orationibus

omni sanctilaie ol justitia Domino incolumos et mundl deservire valerent. Quod pra>mente unanimi ceptum domni Abbatis fralros obsecundantes quanlocius quod jussum fuorat
tionibus
in
,

quens
tunus
niret.
.').'>

alque

vigiliis
ol

pernox

omni
de-

bonitalo bonivolus,
;

subdilis pius
,

omnihus oporsanctilas

et necesse erat

ut

quem
ei

vinxerat,

etiam

et

temptaUonis
die

metus

eve-

mente devola
Largilore
muniri.

compleverunl
,

postulanlos
tuitione

pio

omnium

ut

suh sancta
clipeo

illius

Quadam
fratrihus
,

itaque
inter
,

omnibus ad
1

se evo-

inexpugnabili

mererentur

protectionis sua*

oaiis

reliqua
ut
,

dicamenta

prsecepil

sermonum * pra>omnes bono animo in

et vigiles in orationi''i'
[ii

52 Et quia
ctenobitm $e

ovile

muniunt

fore

sub milissimo Patre illud sanctum omni turbine iniqnilatuni compererat se munitum hoc toium inter so inierunt cum

omni
ret

sanctitate
,

manerent

ab

bus existerent
,

sanoia

deliberatione

consilium

ut

ab

ifla

die in

nem
qui

ne fur veniens soporatos invenijuxta Apostolum dicentem Videte vocatioveslram fratres non enim longe abest
: ,

rcliquum
grex cum

minimis

usque ad
ad

maximum omnis
ali-

vocat vos.

Ecce enim prope est

nos
, ,

'

in

januis.
et

'''"'.

,.;

sanota professione sine offendiculo

acclinis

Quaproptor

videamus
corda

fratres

interius
,

quo
*

peccaminum

sequeretur Magistrum dioonlos

Mubil. tucre

omne bonum totus Sub umhra ala:

rurn

luarum prologc

nos

Domine.

Kt iterum

por

Prophetam
et

In

sanclitale

scrviamus

DoTantO

mino
mine
se
let
* ibiii

liberabit

nos ab inimiois nostris.

illi

ut, cum venerit paQuadam nanque nocte Complelorio decantato domnus Abbas omnes sua sancla benediotione munivit, et eos Domino commendans simul cum eis ad cubile devenit non

mundemus

nostra

ratos nos

inveniat.

deniqne inter se cuncti

,

sorvi

Dei nniti cona-

ul ipse se sopori

daret, sed super gregem Domivigilaret.

oonfossione voruni

leva-

ni'

omnes in vera parantes animarum medioum ad ouinia recipienda quffl Deus jubere velsivo lionum pro sanctorum Patrum velami* sive malum pro suorum delictorum justissima
in

orasiinum requisierunt

nicum orando
in

eminus
,

Itaque fratribus
tustrando

ibii,

Diii,,,.

loco
,

localis

totum

dormitorium
decantans

''"'niii-inn,.],,
*

gyravil

seque Dominica?
,

custodirc in loco desii:

ibid. W\,,

nalo

statuit
,

hac oratione
,

Suscipe
,

Domine

preces nostras

et

muro

custodia- taee

mfoe

ultione,

vanarum
tatione,

vir-

Hanc mnus Abba

53
ipse

quoque
felici

professionem
suscipiens
credila
,

omnium
optulit

do-

boc sanctum ovile circumda, ut, omni adversitate dopulsa, sit lioc semper domioilium ineolumilatis
el

gaudio
a

tam

pacis.

tutum exerci-

quam
,

sibi

Domino

familia

cum

50

Finita

Per Dominum. denique oratione

et

ob

confirraa-

scorJumi
t'
<t

m
m-

omni devotione cordium acceptabile Deo sacrilicium obsecrantes pium Dominum ul oum odore
,

tionem

Amen
tota

num
capite.

dicente g , converlit se ad Domi* virtute * incipiens Davidicum in

,

iftlO !:>

dtBinoa
gelvs.

suavitatis

in

conspeclu
angeli
,

ejus

mererolur

porforri

Quod

in

spiritu flebili

perorans
exaltare

eu-pit ad
sol-

'

ibid

per manus sancti

chisedech
plobs sancta
spirituali
illius

remunerabile
loci

tamquam allerius Meldonum. Sicque onusta

,

totl
Ioi

altiora h se transferre,

et in sacris

orationum
,

Ronvci
ibid,
i

lempniis cor ejus

in

spiritualihns
:

semper

virtnte aroniatum
/'

domum
coronam
JeMi

rumphea

armati

imbelles
a

finem Psalmi adjungens Protexisfi me Dous conventu malignaniium, a mulliludine operaniniquitatem.

immaroesibilem
in
ibid. respirio

rccepluri
,

sunt

benigno

imm

Sicque semper
vigilans

in

sancta deprenoclis

dio

examinis
*.

fruituri

seternae

remunerationis
niinime paCaritas

catione
ticinium

ardenlius
,

usque
vesie

ad

con-

pra-rnio
titur

Ei

quia
,

caritas

non

liola

vidit

ad oslium candida

domus tamquam duos

indutum
,

discidium
excidit.

dicente Apostolo,
:

numa

angelos

nnum

omni

quam
secutio

[temque
?

Quis nos
,

separabit

an anguslia, an per? Qnis mortalinm positus li) numero fidelium polest babere in dubium quod Spiritus dilectionis sen perfectae
caritate Clirisli
,

tribulatio
,

blandicie doooralum; et alterum tctrurn atquehyspidnm inslar cujusdam belluae omni formidine
,

an fames

an gladius

flammeos habentem oculos, et in manu ejus nigram tenens " virgam dicente sibi angolo Ecce bio data est tibi potestas a Domino perou,
:

ignitum,

Mii

oarilatis

quffl

onni

beato Philiborto
transiens
,

de loco ad
etiam

liondi

looimi

immutabiliter
sibi

simul

cum
,

que
gilata

oorpora non animas; verumtamen non usad consummationcm tuus desjeviot gladius
;

bao familia
amore
semo

Deo suoque sancto patrocinio tamquam jnro borcdilario oommissa jugi amoris * Doi copulata ubique maneat ? Quos enim
a
,

quoniam non
adhuo

est
,

hsec

pro illorum realibus exapro mullorum

Iioc in

templatio

sed

correetione
loco subsiste

infidelium.
,

Allamen

sancla
i.

caritas

copnlavil

in

Dei servilio,
semotari
*

longus
pro ullo

paulisper

et
I

ne extendas
revertendo
,

manum tuam

ad

alilibi

6.

tellurium

siims

non

poterat

quemj
facilo.

se

in

quod pra>cepero

exigente periculo.
i"
<>

adjuti
i
,

absi niis

,.

berti oratio-

nibw

!}

..

Legimus autem beatum Paulum apostolum Romaa in carcere trusum simul etiam el in Epheso posilum gentibus prsacipiendo scribere ei omnibus * illi incunctanter obedire. Pa.'ii
,

57 Uelicto aulem maligno pestifero angelus Domini bonus festinavit properc ad locum in quo Vir Dei super gregem vigilans pernoctave,

rai.

Quod cernens Sancius Dei

Crucis corruit
averteret
,

pucB Sancli
nosbri virtuK.<.
'

irocinium nempe simul oum suo sancto intervenlu quod beaius athleta Dei Filiberlus cum bac
,

dum
ul

obsecrans

pronus in mopium Dorninum

,
,

pie

manum suam
,

a familia sua

ne

sibi

credita a
,

Deo
clero

familia
spiritu

corpore degens

habuecura-

umnes

rat

hoc
ot

praesens

orando
ministret

per

Spirilum

sanclum
bat
,

huic

incessabiliter ministrare

ulinam

in

Deo

Amen. Non

enim derelinquit Deus sperantes in se. Atiamen hiis omissis, redeamus ad suporiora. Ccsperal nanque sanctus Aychadrus pollere in virtotibus in tantum ut omnis in gyro positus monaoborum
,

quod manus DoVeniens autem Dei nuncius ad Servum Dei clemonter ei allocutus est * Ave Serve Dei age quod agis ne eesset minc lamiui plantaverat.
, : ,

morbo

diabolico periclitaretur

diceni

tuum deprecando Dominuni pro le et pro oommisso grege per Dominum. Ipse eitim me misit
biiim

ad te,
in

Sancte Dei

quem
nnli

toto

corde diligis,

et

ccetus

cujus lidelilate super gregem islum vigilans la-

confluerei

sanoiissimo ore

ad eum cupiens aliqua ex ejus Irahere raelHflua seu sanclitatis li,

boras.

Quapropler
*

supra
;

modum
quum non

pavere

nec

te

ultra

modum

i^.W*'
est hffC

lerreat

quautia, qua>

sibi

ct aliis

postea merereutur

fieri

praideslinatio

coram Deo pro dampnatione

ani-

ma-

DIE DECIMA
fidelium
,
' ' l

QUINTA SEPTEMBRIS
61

97
ac matulinali

sed pro remedio electomarum horum nunc de ist0 8anct0 a tu evocandi 11 ru'm Deii M
'

Dein
,

oflicio

noclurnali
cl

simul

A.

AKONYMO.
ille

peracto
ila
liiis

domnus Abbas
est

Altilela

Dei

cgregius quo8

con-

sim

ad

vilffl

fflterna

premium,

quod

illis

est

allocutus

omnibus.
angelus

Dominus
ejus

pacis
vestris
solito,

cum
spiut

rocatos

ipsorum, prparatum a Domino pro dignis merilis

beatique
Fiiiberti, cgregii patris

fralribus,

et

cum
more
,

eorum perJesum
sanctffl

ritihus.

Eia,
dixi
,

fralres

dilecti,

Christum.
;jS

Increvit

e)
ftiortem
i

medietas
a

illius

enim multitudo hujns nnnc assumptura

plehis,

est

i.

Verum-

tamen hoc
es
i

Domino huic
nerao

sancto loco concessum

liic

pro
,

interventu

sanctorum
bujus
sanclffl

patrocinanperi-

bono animo eslote ct in Domino vigilatc, moresque veslros, nl pius Domiuiis annuerit, cmcndare curate, ac de pmpriis occullis animos veslros per puram confessionem purgatos redite, ncc non et sanclum Viaiicum, hoc
supra
est,

tium

quod

concionis

participationem Corporis ac Sanguinis Domini

turus erit altra hic eventura est,

oh hac pestifera clade,

Domino

disponente.

qus nunc Qoa de re

nostri

Jesu
in

Clirisli

casto

corpnre
vestris

et

mundo

corde

sanctis

corporibns

ob munimen

Dei, et prseoccupa simul nunc confortare, Serve cum istis faciem Domini in confessione, ut in..,,im' cerlaminis, contra hostem mereamini sl l[lh
.

,,

j,.|rio<c

palniam

iripudii
el

ferre in conspcctu Do-

mini.
,but.ndditur

Hodie enim
ei

cras

haec sancta
seculi

multitndo
*

vestrarnm accipile, et quia in vinea DominJ laboraslis feliciter, venile *, ul diurnum denarium sero accipiatis; qualinus simul cum eo ad coenam Dominicara venientes, tpsara feliciter sine olTendinilo mandmviis. Rcre enim,
qui

animarum

Mabil. vlrtot^

de ad

Berumpnis

hujus
in

caduci
die

profectura

nos vocat,
ut

in

januis

esl.

Quapropter videainveniat: reique ve,

Dorainnm,
B rgo

lertia

vesperascente die
in

mus,
et

fur

dum
eis

venerit, nos vigilautes

consummahilur
piajto

felici

consumraatione
angelico

Domino.

exponens

omncm

confessionem

hoc Sancto
longius

colloquio, et a

ritatem per ordinem,

et

dixit:Hodie enim
cmnara,
vos

(ratres,

Sancto Dei

quod prsetergredi
cius

abscedenle, mandaium Dei, non poterat ceeperunt quanto,

cras atquc post cras,

ad

quam

vocati

estis,

digne
itaque

cum Domino mereamini

,

mandiir:ur

consummare.

Nemo
Vir

fratres,

seducai

59
media- partis

Quod

cernens
in

Domini
prece,

ruii
et

in

loco,

sed
cte

ita

vos nnnc paratos reddile

ccenaturi

ullo modo; tamquam hac no

quo sleterat,

sancta

flens

seipsum

cum Domino
et

feliciter.

cum magna animi dislriclione deprecans piissiinum Dominum, ne faceret consnmmationem in domo sua, sancto famulatui mannimiiim disrerpens,
cipata
:

68 Nectlum Vir

Dei ecce

verba superius
facies

meraorata ad obitum
*

ritc

compleverat,
vidffl

itorura
:

jam

li-

di

tponit,
ibid,

el

addidil

Obsecro

mitissime
mullffl

Domine,
enim mi-

moiho injecto parueranl unus alterum monens de via recta atque veniendi eront k, ut
supra
agite

morbok

iiim

verle

iram

luam
tua

a servis

luis,

sermo

beati

Viri
ita

enarrando

translulerat.
:

seraliones quseso,
'iftid.el
ii'-'
I

sunl
,

quam hominnm;
caro

memento,
et

Tumque

Sanctus

Dei

omnibus
61

dixil

Fratres

Domine
*
le

quod

sumus

tamen

nniic celeriler,
in

ut
,

Paulus aposlolus monet,

in

in

nimiis

aculeis

delictorum

vulnerati

sumus,
nc-

confortaraini

Domino
:

polenlia
ssl

virtutis

nimiis

tamen
vus
in est,

nostrum communem Dominum non

ejus; scientes, quod

labor

vester

inanis

gamus. Tui enim sumus.

luus,

Domine,
,

Ego itaque ultimus serego ipse sum, qui merito

hoc deliberatum
plasma
sanclo

coram Domino
siones
linjus
in

et qnia

non sunt condignffl pasfuluram gloriam,

lucem,
quffl

temporis ad
nobis,

hoc scelere
periturus
,

si

tua pietate

revelabitur

currite ad

dum

tem-

sum.
;

Ego

nempe
pro
isto

tuum,
lmvuc,

pus hobetis,
dant. Qnsrite

ne

tenebraa

mortis

Dominc
iii

peccavi

quum
in

itaque juxta
polesl
,
,

vos comprebenProphetam Dominum,

debui,
gralia

luam
verte
et

omnipotentiam minime
hic insonti

exoravi.

dum

inveniri

el

invorale

eum

per

san-

Qna
iram

me miserum Servum luum

grcgi
,

ctam confessionem
cente,
poslulantes

dum
a

tuam,

parce
fiant.

ui

saltem

prostraverunt

prope est. Hc eo dibeati Viri, ad pedes se

et

rebquia?

salvae

Non enim
.

est lioc
,

luum,
delcas

veniam
per

Domino,

sanctam abso;

Domine, qui judieas

omncrn
cinso
S;iii'jiiini'

omnem carnem
quatn

ut

lutionem

purom

confessionem

tam

cum
a miconli-

heredilatem tuam
luo.

redemisti

pre-

60 Surgens deniqne Sanctus

Dei a terra luguLacryrais,

domno Abbate, quam ad alterulrum omnes nimo usque nd maximum invicem peccala tentes sua QebiUter, ac orantes cum sancta
in

prece

nwrwn mo"' Hofitmj

bris

el

cinerosus perfnsusque

postquam
*

invicem,
corde
ut

receperuni
esset salus

sanctum
Patre

Viaticum
sanclo
in

cum
haic

oravil

omnipotenlem

Dominum,
,

vertit
et

ad

an-

contrito

ac spiritu a

gelum slans inler misericordiam Dei

dixitque
:

judicium,
desffl\ iel

verba,
aeterna

illis

atque

prolectio in vita
mortuos. ut

Quousque

Domine

tuus

cum Domino.
autem
illis

vocem ctus Dei audivil :Sufficit, cesset jam manus percutienlis exaudivil enim Dominns preces clamanl ad se. Ei statim sanctns angelus non comparuit. Quo comperto Vir Dei, apertis osliis
gladius?

Hc

eo

dicente,

delalam

San-

6a
,!;,!.,

iilis
,,

omnibus
|imi

Amen respondenUbus,
pin

ct

st

P.iiiv

ahsolnlio

siiorum
sancta

rral pradi.

-111111.

scelemm
licentia
e
i

et

felix

benedictio,

simul

cum

migrandi
el

ad

Dominum, cum quo

luCtU080
Mnilo
in

vivani

regnenl nunc
eo,
i

persecula sempiterna regnaturi

se

cuncturaqne
,

gregem
,

signaculo

et

post

sancla Grucis pulsato signaculo,

munivit
invilavil
inibi

cum
. (

Aiiicii.

QUO
plebs

colloquio,
diei tertia

(1>|ll

||HII

beala

lamquam
ita

hora

omnes
cus,

ail

ecclesiara

decantarent
el

Domino
ita

ymnos sicul mos

ul

Davidicos
docet

;,,!

finem
sed
ita

properare
sicul
el

dispositum,
el

nullnel

parcens
ul

Ecclesiasti.

alteri,

senex

mediocris,
aelas

fu-

ordo
Spiritu,

fidelium.

Aique
Qt

hoc

operante

venis

puerulus i Omnis
divinaa

in

funere
-

sancto

contigit,

subito

tamquara
ac

monis disposilnm
atque
ita,

prfflscienU

obedire;
rmiliyil

dtsposuil

SUb

una hora omnes pariler

choro

in

uniim conglobati
a

Ut

prffldiCtum

esl

supcrius.

m
(

convenirent,
aicjclns

et

nullus

numero

statu deesse
I"
I:i

videretur. Et vere non est

luris,

isdem
ad

qui eos

ipsa

mirandum, nocle nsnisque

Dei ser-

sitando
'

ccenam
coenaturos

Dominicara

cum

illo

sanclaa familiffl nuOccubuil autem medietas hnjus m Dumero quadringenli quadraginla quinqoe mero prffldictum fueral supra a irium dierum n, sicul Tuncque, miserante Deo, ruror

sanct0
illius

angelo.

laucis
!

invitaverat, isdem etiam sub

conversus

est

ad

misericordiam

el

viia

'

viiio

uto Qnius horae convolare fecit,

omnes

rcligiose

in

omnium

Gi Ruitque

Chiistus flnem dedil funeri. ilico in audilu sancli loci

excidio o

16

omnis

Septembris Tomus V.

9
A.

VITA
llla

S.

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

ne altercationem, aliaque rei gestm adfuncta, qum u noster rel prmUrmittit, '</ liirerso modo enarrat.

ANONYMO.
-

omnis

regio,

in

sepulturte
tradit

nipotentem

Dominum,
largienle
et

commuin' exorans pium omut hunc amarissimum fleclemenlia,

in loco,

tum sua gaudium

,

pia

converierct in

residua

plebs, co cooperante,

cum

k
1

lege

ad

quam
(id

sua salnbritate
visset
in

iternm

reversionem

babere qui-

Cum hmc

eis veniendum erat. monachos spectent, qui ab

et

an-

oplahilem

statum.

Tunc domnus Ahba

gelo

designati erant,

quorum

facies

signa

simul

cum illo colleclo Dei populo eiequias illorum sanclorum cnrporum digne, ut potuil, incesel

santer accelerare disposuit,

opus coeptum usque

prmferebat imminentis mortis, voces Juvenis et puerulus sic accipiendas puto, m per itlam / niores monachi, seu ii indicentur, qui haudita
iliiiliuii

ad consummalionem

perduxit.
illos

Nam
Dei

ita, in

ut multis

tyrocinio egressi fuerant; per hancturo-

notum uno in
el in
illis

cst,

omnes

electos

cimilerio

nes ipsi seu novitii.

hahetur Ecclesiae,

sicut mos Domini scpelivit, illornm medio post obilus sui diem se cum

petreis

sarcophagis

honorifice,

cum

timorc

Quadringenti quadraginla dno : erant eri/o inouurhi uumero nongeuti, sed octingenti nonaginta oel octoginta quatuor.
Muhtlliniiiis

Nt>n

locari in pace pracepit,

Vitm brevtorts auctor

et

Fulbertu s, qunrti)

in qun alia ileui s

runi corpora
cntli/ctUa

quo loco per illorum Sanctorura merita, cooperanle Dei gralia, mnlta et inenarrabilia
69 id

sunl ostensa miracula, quorura

spectu

est

mors

in

con-

Domini
iiN
'

nimium
Dei
Christi

preciosa.

Laetanlur etiam

omnes e vivis abiisse scribunt, aliquos nempe ad horam tertinm, alios ad sextam, aiios ad nonuin reliquos ad Completonum seu vesperam adduntque, singulorum exspirantium facies insidie
,

sunt.
*

adbuc
iUic

sancti

pontiflces,
;

atque beatissimi
videlicet
lilius

gni splendore juissedccoratas.

o Mabillonius
loci
;

Mabil

viri

confessores

HugO
/;

Ivitque

in

eo

inaudito

sancti

magni imperatoris
archiepiscopus, et
clesiffl

Karoli,

Rolomagcnsis

cathedrffl

excidio

etc.
et

Constantinus

Belvacensis ec-

sanctae mcmoriaB praesul, seu etiam beatus

p Hujus apud nos

verbis
:

sequentis episcoporum mentio

es\

inter

Prmtermissos diei
et
ef

i->

Twnii his

Peregrinus Anglorum

episcopus, simul

cum

san-

SS. ConslantiUi

Peregrini episroporum ^
Marlyrologio

cto Flavio q de illorum sancta praesentia, ac con-

translatio inscripta est Kalendario

digno suffragio, qnorum sancta lipsana adhuc in

Domino cum illis manent humala; quorum intervenlu omnium nos pelimus a cunclis protegi
inimirorum
ipso

proprio ecclcsiae Gemeticensis in Normannia. Sed ipiinam illi sinl, non possumus assei|ui. Constan-

inn

snlnn

iluieniiir n

hioi/rupho

iiostro,

uli

et

lemplalionihus
Christo
,

et

defendi
illis

periculis

adjuvante

qui el

gloriam seinqui

pilernam conlulit,

et vocatione

sua sancla ad suae

Peregrini saltem sub notione generaliAnglim.Biographo consonat Martyrologium M*. absque loci aut mtatis indicio citatum a Mabiilonio seculoZ
Benetiictino part. 2 pag.
6*29

sanctas ccenae convivium

invitari illos voluit,

in

Additionibus

et

cum Paire

et Spiritu

sancto \i\ii el regnal

Deus

per omnia secula seculorum.

Amen.

correctionibus ad Seculum 2verbis sequenlibus: In Martyrologio Ms. xvn Kal. Julii in territorio

Rotomagensium

loco,

qui

ANNOTATA.
Vox ista, tfita chirothecm de&ignantur, freqnenter occurrit u/>u<f sm/ttores medii mvi. b Mabillonius Deo poplilibus flexis Corani
a
:

translatio
lini

sacratissimorum
et

dicitur Gemeticum, confcssorum Constan-

videlicel

Peregrini

quorum unus
episcopns
oportet

legintr

pontiflcalem

Belvacensis

ecclesiae

oblinuisse

cafuisse

thedram;
dicitur.

alter

vero

Anglorum

Supposita

horum

veritate,

Con-

sanctas preces ad

Dominum
:

profundunt.

c Itiem Mabillonius

Ut neuter

horum duorum

stantinum eum esse, quem Bellovacensium epir scoporum vulgati indiccs referunt ad seculum vi;
at quis fuerit tste Anglorum episcopus notnine Peregrinus, neque nos assequimur, cum non compareat alibi uspiam, Sed nec Constantinum hacieniis rinilirurunt sibi Fasti
r ulijutt.

videret

testium.
;

d Idem Lucernam.
e

non
Et

modicam,

et

ceu inaccessibilcm

Idem ldcm

quia uon est conventio templi Dei

Vide litteram
p

cum
f

idolis.
:

Virlute

aromalum
etc.

deraum

armati

sequentem. q De S. Flaxio Rotomai/ensium

rrrit

eplSCOpO,

qni

spiniuaii

romphaja

seculo v et vi

actum

est

g tdem, dicentes; sed neutro tina constructio.

modo

valet

la-

Augusto ad diem

23.

De ejus

apud nos mense mor ei duorum

:

nominatorum antistitum

veliquiis notat scquenttQ

h hiem
transferre.

ccepil

mens

beati

Viri

eum

ad altiora

Malnlionius laudatus ad

i Periodus hmc paulo longior est apud Mabillonium : sic habei ; Increvit enim multitudo hujus sancla' plebis roratn Domino, insuper et ulira

lit. p Horum Sanclorum reliquias humo infossas fuisse imminente Nortmannorum tempeslate, docet nos velus cotle* Welpo abbas poslreGemeticensis his verbis mus ante Danorum subversionem fuil, cnm
:

bominis est uegotium, et quia solus non potes, dextera pars hujus sanclae plebis el medietas illius nunc assumptura est. Lege assumenda. Fulbertus apud Surium rem ita exponit, quasi hmc et qum sequuntur facta fuerint ad preces S. Aichadri. Porro, inquit, Vir Doterre
nniii

vires unius

quo fugientes monachi quasdam rerum suarum secum asporiavenmi, quasdam vero lerrffl ot "
el

culuerunt,

in

capella

S.

Clemenlis absconlatel

derunt. Ante

altare

S. Filiberti

adhuc

S.

Flavius

archirpiscopns

Kolomapeiisis,
levare vellenl,

qaem
et

quum quidam monachi

niente
in

supcrvc-

cum per spiniiuii intellexissel vitaa sibi terminum imminere, limens ne grex Domini post mortem suam rursufl mundi illecebris irreliretur,
petivit
l|l

eodem
abbate,
Petri

loco

nehula densissima,
Salvatoris
S.
loco

prohibente
ecclesias

intactum diraiserunt.
et

Intt' r

S.

S.

medio

Domino,
in

">

pace

corporeo vinculo absusciperct, aut si pro ovibus

ipsa

ul

hos

deposuerunt
slanlini.

dnas capsas

suis

Horum nomina
qui Romse

inter

mundana discrimina aliquantulum eum

Peregrini et Cona quodain Gemeticenet

illac

si a

viro

laborare juberet,

habitabat,

fugeral

quavis consilii sui provida dispensatione, tanli oneris sarcinam alleviarel Vum fuse pmjit describere btsionem, angeli cum

dmmo-

Gemetico, revelata sunt. Adverte ad /"'" '" strema rerha. et inde collige, non modo tam, iiuum hic tfamus, sed ct reliqua cUata
'

de-

DIE DECIMA
documcnta,
>"

QUINTA SEPTliMBRIS.
tt

99
tcmptationibus
lidem
A.

quibus nomina SS.

Peregrini

siim

consummasti

et

illatis

AKONTMO.

antini exprimuntur, tcripta esse post Danoot> quam rum scit Xonti(iti>iort>in irrnpUonem, haud dubie wr ists Gemetico Romam fugerat.

servasti.

69 Qua de
jUSticiffl
,

re reposita

est
tibi

libi

aDomino
in

corona
illa

quam
,

Mosque cah

reddet
in

Dominus

remunerationis,
nis

qua non solum

etiam

prfflmia

sed

CAPUT

erit

suis

fidelibus

pro

VI.

tus omnibus remuneraturus suorum actibus. Legimus

tribulatio

dnnatos Intelbeatitudi- Kffrt, et finem Hiutn non

die
niiittuiii

abrs-

pradictt.

enim, Sancte Dei, quia

in

corporalis,

si

patientia
in

est, coronabitur.

Ideoque confortare

nunc
Postrema Sancti gesta
et felix

eo,

qui

misit

me

ad

le,

el

viriliter

obitus,

age,
el

quoniam

lua>

Dominus bos, quos e cuslndia- commeudatos rerepit

contulit
;

tuu

givv
ilorao

m
dli,

sua,

clementia sancta
iu

et

beati

qno-

niim

seculum
in

seculi
:

laudabunt illum.
quos
elegisti,

Bt sicut

IJeatus
Lugtnssuoraliili

itaque

Aychadrus
luctu

pro

tanto

impondeaffli,

alio in loco *

dicit

Beati,
tuis.

Domine,
Dei,
ei

"

Mabit. (tddi-

miseriarum
el s ine

nimium
doloribus

corpore

habilabunt
noii

atriis

Deinde,

Sancte

tur Borlptari

rwn

Ctus

ptM m.ixiinis

piiegravatus

certa ut miles bonus in agone tui

certaminis,

,.,,,!!

cessatione

invocare

consolalorem

Do-

minum,
Iiml ir
i

ut
pie

deliclorum

suorum, suseque
vindictam
Kl
,

residuse

suspenderei
ois

et

corrigibi-

enim Longe a te tempus vocationis tus. Quapropter viriliter age el ooli dillidere, Dominus lecum sit, et cum omnibus libi
esi

metuere;

non

em

irihuerct

elliraciam.

persistens
ac
,

denuo
aoctibus
adjecta

creditis Dei Blecte.

simul
in

cum

subjectis
vigiliis

omnibus
puris

diebus

70 Finita aulem
Paterfamilias
post.

illa

angelica

allocutione,

mox

Ld

ni

>rtrm

-tf

sanclis

et

orationibus

etiam abstinentia uon modioa, ct Bemivivus dialem post obliviscens gloriam, totum se
vertit

muneou-

cens fralribns et
eis
retulit, et

matutinate officium suis valedi clementer resalutalis, ulriimqui

beati palris Filiberti
,

prtepanu.

obitum

'/,

et

ad

Dominum,
,

in

sua

omnipotentia

exo-

allocutionem
solito,

angelicam

prscepitque

iis

sicui

rans

illum conlinuo
tribuerel

Ut

anima.'

sme

suorumque
polius
in

ut

in

bono animo
peterenl

manerent,
,

et

semper

omnium
sua
cito

Hlis

affluenliam

salutarem, ne
sed

auxilium a

Domino

ut

in

sancla reli-

darentur ultra inimico in pra3dam,

raisericordia

gione ac bono opere manentes, coram Deo accepte, et coram seculo iiTeprehensibiliter viverenl
,

reciperel

eorum
felici

animas,
aliam

quas
esse

per

spiritum
;

noverat

ad vitam

semper
reliquiffl

Dominum
salvffl

exorantes
Bt

ut
in

eorum
terra
,

saltem
uihil

evocamlas

el

hoc suspensus

suspirio beatus

fierent.

quia

iu

llomo totus animo luerebal cajlo, spreto denique mundiali dcliberative ruinoso consorlio.
(17

siue

causa,

idipsum exhortatus
levilis

esl

nl

abscessum

Patris

eomm

ferreut

et

suas sanelas e\e,

Audierat

enim
ilii

inter

cmtera

prfficeplorem
cordis
seculi

quias digne

celebrando perflcerenl
pro eis apud

quatinus

ille

nc

S.lr

sanctissimum obiisse,
rtus.

nimio
bujus

dolore
ruinosi

astri-

Servus Dei
cederet,
tolies

pium

Dominmn
qui

iuter-

nbiium.

Videbantur

adversa

srumpnis corporeis
hoste
eos

liberalus,

mul-

omnia

a, et veluli ad prfflcipilium irreparabile quoniam dum iu istavilamanruere miserrimum

;

ab

tutaveral

maligno,

corpore

plenus.
71
ut eis
liiis

serant, unus alteri sociabile ministrabal praesidium

denique

oraissis

monitionibus

Iratrei

quam
ti

post
/<

Piliberlus

scilicet

patrocinando

ut

auriga

/>

na-

undoso quore sine naufragii Aycbadrus tamquam prorela c prmvius, decernens, ne subito navis ad portum veniens
vim gubernans in
periculo;
Isesionem

prsceptum a saucto Patre fuerat, pro beato dignum erat ut urationes assidnas Filibortn Domino et per multas lacrymas fundentes ejus absentiam diutissime lleverunl semper de suis
, ,

fonniuni
'

ttcfJ

tadeiiini

paterelur

aliquam
ul

in

litore

saxeo.

Etsibi

sanctis

memoriis

invicem

sermocinantes
gratias
vixil

el

suas

enim

beatus Filibertus,

Moyses, ducebal
m.imdiat

plebem credilam, velut in Synaico deserto, et Ayeliadrus

illi

multimodas benignilatum h;er Aychadrus beatus

ctis

recolentes.

Postsan-

triennio

in in

jiibeudo,

ul

Josiie,

(D

laber

operibus,
et

cursum dignum
in

peragens

multa
tnini

naculo, custodiam sibi

!

commissam
[srnelilae
,

Qdeliter agendo.

abstinenlia,

sancta caritate

fratribus
illis

terque

enim,

ut

veri

tamquam

dictus

strans

e,

el

ordinatis cunctis, quffl

utilia,

erant
el

post

Moyses et Aaron, in biis,' quffl Dei erant, sine aliquo murmure offerebanl tempore oportuno mensuram tritici injunctffi famili, Domino largiente.
iiiis itaque atque aliis beatus abba Aychadrus deslilutus sotaliis ceu fulcro tunc sustentalio<is

dicessum
oseulo;

illius

faria

confessione

suscepto

sancto Viatico, valedixil omnibus

et

cura sancto dato

tunc

commendans
septimo

eos

Domino,
Kal.

intei
/

verba

oralionis

decimo

Octobris

tofwreatui
nilnis
'

ablato,

minali

dampno

lacrymosus

omnino dedolendo pro tanlo geel ubique pallidus el gemebal ab omnibus sibi credulis videbatur
,

Dominum, percepturus ab eo gloriam sempiternam, qui cum Patre el Spiritu sancto vivit in secula seculorum. Amen.
migravit ad

lamouam
lentium
bus suis

\iribus rurporeis

pramiortuus.

Sed

do-

ANNOTATA.
a Uabillonius
:

recreator
.1

omnipotens
seculi,
in

Deus,

qui
el

fiJeli-

piimordio

more Job

Tobim,
positis

Audieral enim inter celera prav

semper

spem
passus
in

consolatoriam
voluit
,

angustia

amministrare

hunc etiam Servum

is

suum

non

est
1

longae;
ipsa

perire

periculis.

Veuiens
candida,

Filibertum jam ad ceptorem superosessetranslatum.decujusabscessu sanctissimo nimiu dolore cordis adstrictus, videbanlur immorari

suum

bealissimum

statim

nocte ad

eum

Dei pietate

idi etc.

musus
salutavit

angelus

Domini,
dicens
:

indutus

veste
Libi

eum

Gaudium
;

sit,

Serve

Dei,
lll:i
'

jocunda exullalio eccc enim in tempore angnsUaa misit me Dominus ad te suffl pieet

proprie dicitur, gui currum rigit; Ovidius tamen to nomine etiam appeltavii nam gubernatorem lib, l Trutium, Eleg, 8 : Sic nun qiio vnluii, sed quo rapil impetus ands,
ii

Auriga

l,llls

perferre

nuncium
bene

ul

uam

consolationis

repares
certasti,

resumendo constanquoniam iu vires

;

Aurigam video
c

vcla

dedisse

rati,

Uabillonius
est,

legit

Propbeta, sed nostra lertw

a c'"ic posiius

et

absque defectu cur-

retinenda

proreto enim

prorm gubernator

est

IOO
A.

VITA
itaque
indicare

S.

AICHARDI SEU AICHADRI ABB. GEMET.

cum
tgpis
gtt,

ANONtmo.

[uisse anteriorem naris

auctor, Aichardo curm partem seu proram, Filiberto postcriorcm seu pnppim, ut ctavum regeret : tfuomodo eliam loquitur Plautus in Iludente : Si
voluit
isii

Fontanellense cap.
vulgato
dicitur
et

8.

per

Acherium

Et sane in hoc Chronico n tom. 3. Spicile-

gensls
tario,

Hugo postea archiepiscopus Hotomaa nobis aliquoties laudatus in Commenailhuc laicus foret,
abbali
largilus esse Benigno

tu prorela
.1

navi es, cgo gubernator ero.

dom

biographum S. Aichardus jam novcrat morte.m S. Filiberti anlequam adrrnirct angelus ; atjuxta brevioris Vitm auctoremet FulJuxta hunc

Fontancltensi

Viervlacum

villam

;i |,

bertum ex ipso angclo illam didicit. e Plura hic omissa sitnt, rel udjccta apographU Mahillonii, ubi post vocem ministrans sic pcrgitur
:

Incarnationis Dominicffl anno septingenlesimo decimo tertio, [ndictione duodecima, qui fuerat annus Dagoberli junioris regis II[ etpaulo post, Wilflanam villam... Wandoni abbati anno primo Clotbarii regis, qui coincidit cum anno Chri;

Erat

namque

io

suis

sanclis raoribus

diu

sti

Deo seniens omnipotcnti et ultimam horam vocalionis suas exspeclans,

noctuque

semper
el juxta

718, sed tum laicus non erat Httgo, ut /,-_ quet ex diplomate alterius donalionis, factm mo~

nasterio S.

Amulphi
se

Metensi,

anno quinto
est,

regni
7!.],

morcm

prislinum

sui

incolatus

sancte

vivens

domini Dagoberti rcgis ultimi, id

l>l

Christi

ac quanio proximiorem se sui sancti ojritus sentanto districlius se artaserat revclante angelo bat juste vivendo. Erat cnim annorum tunc sexa,

quo idem Hugo

tcnsem
Aprilis

priiiiicrrium.

sacerdotem scribit ei Ue~ Dictum diptoma tom. /,

genarius
suis

omni
et

sanctitate
,

plcnus

et

pernox
bene

in

ad diem 0, prmfiximus ejusdem vitm compendio. Imoputat Henscheniusin annotatis aditlem

sanctis

orationibus

mundtim

fugiens

ainlc

vivendo,

semper

Deo
,

appropians

per-

severando. Fuil ilaque pes claudo et oculus ceeco, cunclis pro Deo et auxilium omnibus faciens
It

alimenta
oculos

ministrans.

Non

enim
alicui

poterat
indigenti
,

SUOS

corporeos

claudere

nec

compendinm, Hugonem jam tum fuisse sacrrdotrnt, quando primam donationem fecit anno 7l:i sumique nomen laici pro necdum episcopo aut abbate. Certe apud Meurissium tn Historia rpiseoponun Unrn.sittm ad ActaS. Arnnlplii r.rslal dlploma, de cujtts tamen (idc non disputO, in quo legiiur
t

algentem sine indumento dimiitere. Os enim illius sanclum patcbat* omnihus miseris in conforlatione, cl manus illius famelicis saturitatem ministrans.

Hugo sacerdos fuisse rrgnante id est, ante annum 7ii. Hinc

Childcbcrto
patet t/uam

tertio,

parum

Si
,

poculum

quempiam cerneret sitirc ut et omnibus incommode

(

trihuehat

firma sit argumenti a Cointio allati pars prior sed demits /trmisstmtim esse ; quibus documcntis
probabit alteram, Hugonem scilicet postea monachttm tnditisse Aichardo ahbale ? Xthil huic affine

ita

dicam
illi

vivenlibus juxla capacitalem sui mos rral

imnla ministrare.
canilur
sitate
,

Et

quia
,

beati

viri

laus

comin fme
nec

legimusinChronico Fontanellensi ; nihit inVitaS.

Hugonis,
scrtpta,
licet

istius
,

beatitudo

dum
,

in
,

hac volupluoclaudis
,

erroribus ac

anachronistnis pte-

duravii

debiiibus

csscis
,

nissima, auctore Balderico cpiscopo Dolensi eon-

non etiam el obsessis a da-mone atqUG febre correptis omnibus ad se accedentibus profuit. Et quia cursus illius jam ad sanctum Onem pervenerat ccepil bcatus Ilomo vires corporeas in im,

cditaque
;

et tn

slna pia Fnlhrrto

cat

iiilnl

explosa ab Arturo in Neuuiroque anontjmo nostro et

nihit denique
in

S. Aichardi biographis,

ullo vctusto scriptore; ut proiitde nihil etiamevinCointii ratiocinium,

becillitalem mulare,

et fehre

validissima corripi

ad diffcrendum

Sancti

quod senliens Sanctus Dei

gralias
geli
,

ruilillico in sancta prece,

obitum ultra annos ab

aliis assignatos.

suam misericordiam invilare. Sicque convocalis ad seomnihus fialrihus perseptem dies non cessavit illis verhum
fuerat

agens Deo qui Servum suum dignatus

ju\la

condiclum
ad

an-

Dei

annunliare,

ac

ordinalis

etc,

ut in

nostro

VITA BUEYTOR
Auctore ignoti nominis
et
aetatis.

apographo.
f Mabiltonius et quicumque rrrentiores Vitam ' ab ipso editam eontuluemnt, felicem S. Aichardi transitum innectunt anno Christi 687, quia ini-

tio luijttsvunirrt suprrstes fuisse tradititrpertrien-

nium

S, Fitiberto

sub annuin

684 probabilius

dejuncto.

Alii

ad

devenerat Vita

ista,

quorum notitiam nondum diversimode quidem de anno

,

Ex

Ms.

Ultrajectino

S.

Salvatoris.

emortuali

omnes
vimus

hmserunt tamen pene annos 6S0 et 69$, prout notain Commentario prmrrio num. 2i. Sed
intra
existtmavit Cointius

censuerunt

Oanctus Aycardus
in

natus

de

civilate
,

Pictaviensi
cl

OrtiH

';

"

Aquilania

omnes hos corrigendos

palre

Anschario milite

matre

in innalibus Francorum, mortemqueSanctidifferendam usque ad annum 748 aut 720. Andi ejus

Ermena

nobilibus.

Mater

fuit

larga

pauperiI
I

argumentum tom. i ad ttlltmo loco nominatum annum : Hugo Drogonis lilius, cum laicus adhuc
esset

bus, et, cum esset gravida, vovit Puerum Dco serviturum a, quod eliam Puer adullus oplavit,
licet

paler ejus veteranus sub rege Clotario b

eum

anno

primo

pro se militare disponeret.

ctus
lus
et

i;lutarii

quarli

regis

id

cst

lileris

intravit

Posthxc Puer monasterium Ansyon. Angcet

instru-

anno

Christi septingentesimo duoUevigesimo,

prffibuit

muniAi-

autem Domini misit caecos

&anabantur,
et
licet

claudos ad eum,
ut

flcum se
postea

erga monasterium Fonlanellense,

induit,
vixit

monachum apud Gemmeticum

;

ipsc petiit,

nemini

di-

cliardo illius loci tunc ahhale

igitur Aichar-

dus ad

duoUevigesimum imo post illuni annum aliquamdiu vitam produxit et supradictum Hugoncm mo,
,

annum osque

tamen daemones de obsessis pcr eum clamabaut. Audivit in soliludine vocem de

cerent,

ejecfi

ca-lo

Chrisli septingentesinium

nasticen

amplexum

Ibunt de virtule in virtutem. Et ipse Videbitur Deus deorum Syon. Iloc in retinuil etcorpus amplius castigavit c.

rcspomlil
secrete
5. fttf""

erudivit.

margine Vitam S. Aichardi

r>

Hactenut ille citans a Fulberto conscriet

2
ret

Cum autem
Ehroinum,

ptam apudSurium ad

sanclus Philihertus ahhas argueel quia apostata erat de Luxovin.

pateretur sanctus
Phi-

Septembris

chroni-

proinde

persecutioncm ab ipso

DIE DECIMA
rhilibertus,

QUINTA SEPTEMBRIS.
Chrisli

101
pra>parentse

procuravil

.i

saiu-io

Audoeno d epiin

Corporis

communionem

ad

E\ Ms.

gcopo
rtiiui

Roloniagensi
e.

Aycardum
frattea

loco suo coqin

Com
in

igitnr

laborarent

agro

seminando

magnUE inde
ascia
ignita
;

futurum, contigit, ut lapis quidam removcrelur. Diabolus autem cum

inciJii

ccenam Agni, dimidia pars Iratrum aunc conscripta est quam virga tangam. Tunc sanctus aycardus ait o utinam pergam ego Pater cum
,
:

liliis

senex,
:

el

debilis
te

cum

junioribus

Angelus

ut fralrea ragerent. Et cum crucem, el damavit, causam qumrerent, dixit, quod diabolos fraires

fratrea eranl

arborem magnam, Buh qua sed sanclua Aycardus a longe fecit

respondit
in
tia

Oporiet

adhuc
infertur

modicum laborare
in

vinea Domini, et tunc ingredieris

,

abundantritici

sepnlchrum tempore suo,

rnnt fratres,

sicut

acervus
,

in

et

occurrent

tibi

qui
te
;

prfficesse-

arborem voluit eos occiderc , qui occiderat cicatricem nigram ra arbore, Adara; et ostendil sulphureus exivit, et poma ejus maonde foetor et pressi manu carbones nigri tura eranl quasi
uer
,

cum

psahnis suscipientes

uec prae-

mia tua minuentur, sed certa snnt ei augebuntur. Tunc vidit Sanctus angelum langenlem fralrcs
moriLuros
viderel

cum

virga;

et

notavit
:

eos

et

cum
Niliil

q UaSi
bani

cinifi

erant,

el

fmtebant
,

et

fratres

vole-

angelum
hoc
,

velle recedere, ait

terribili
'

Quis custodiet
:

tomow
Aioa*.

sed Sanclus eam dimisit, arborem succidi semper caute insidias timerent. ui vice diabolus capillos Ay3 Quadam autem tardius Sabbalho collegit properando. cardi rasos cum cruce et aqua benedicta Hic ssspe noctibus quod diabodiabolum ragabat, et semel vidit,
(ratres

nos

ati

hoste

Respondit
nocere

timeatis

quia

non

potest

Christianis

sed

per terrorera visus purgabil

hffic

morienles.

Tunc
fratriin
guffl eif, r\te
ci

diabolus

sciens eliam recessit.

7 Recedente
bus,
cte.

angelo,

mane congregatis
i

quassivit

Sanctus, quid
dixerunt,
se

i>.i

vidissenl
ei

no-

mparatii.

potuitintrare Ins non

dormitorium,

quia

bene-

Quidam
in

vocatos
;

euntes
erant

ad
rao-

voluit Lampadictum rait et aspersum. Diabolus dem iVangere prqjiciendo lapidem sed sanclns
,

Pascha
riluri.

templo preliosissimo
dicebant
,

ei

ln

Alii

se

vocatos ad

eamam Agni
,

Aycardus

fugavit

eum

oruce,

qui

exiens

per

fe-

non
e>t
,

siaiim
post

nestram non aspcrsam frcgit vilium cum foetore. Fratribus autem de hoc qua-rentiltus in die sequenti dixit caufiam
Tjgilarenl

cnm postea vocarentur sed id prohaienem raajorem. Tunc sanctus

dixit
,

Aycardus aperle

qui essenl

moriiuri ad tl

SanCtUS

docuit
sicut

fralres

ul

gnum
debant,

angeli,

Tunc
tribus
;

hi

procidentes

ad

terrara

contra diabolum,

qui

leo

circuit,

pectora perculientes pugnis,

el

nil proprielatis

abscon-

addens
ut finis

Bealus homo, qui semper est pavidus, sit bonus, ne in portu periclilelur, vel
rediens

sic

diebus

Qebanl moriluri, die

eiiaiu

quarto jeiuiianles
quia

el
:

reinaneiilrs
luit

llebanl

porta,

de

prselio,

occidalur;
vel

ne aediinferius;

relinquebantnr

tamen luctus
post

leetiflcans

ficium

consummatum cadat superius

in

propter spem gloriaj.

8 Quarto
igitur

ne semen i Factum
De grege
loliri

messe pereat vel vindemia.

est

die
el

Missam
capiluli

absoluli

nbtingtt die

autem eum
pendebant

oraret,
in

quadain

vi-

omnes communicaliant,
ibant

osculantPS se in
:

pace,

nunrtd

MW

ce

chirolhecea
sancti

ejus

aere sicul legiin

cum

Paire ad

domum
quasi

el

prspo-

(us
t

tur /

Philiberti
illo

prsedecessoris sui erant

ct

suit singulis
facies

custodes psalleutes.

Et resplendebanl

monasterio

nongenti monachi,

servientes

morientinm,

resurgenLium.

Quidam
alii

mille quingenti; unde sanctus Ayeardus senex ei dubilans quid agerel, non audebat debilis, ei resignare officio, ut quidam consulebat, uec mi-

moriebantur ad tertiam, quitlam atl sexlam, ad nonam et reliqui circa Completorium

,

qui
octo

omnes
dies

eranl

ChrislO

incorporati.

Et

pcr

nuere

numerum reprssentantem novem clioros annorum angelorum. Unde perscveravit viclor

pastor
in

fiebant

exequia;

eoruin

solenniter.
,

Quidam

cliam
erant,
ijnia

IValres multuni

dolehaut

gregis sollicilus g,

ut

Deus ipsum adhuc

lolleret,

ctiam vocati
vel

ad gtoriam, vel

quod nuii eranl qnia multum Benes

militaverant,
vel

vita

conservaret,

vel

ut

oves ante se
in

quia a juventute

Deo

ne postea deviarent a 5
nofftt

Deo.
essent

plura

cerlamina viceranl carnem

macerando.
.

Nocte

cum

fralres

dormilorio

et

anje-

lum euni d(c"ione Oltor-

famem nudif
h

non possct dormire prae sollicitudine, dit austrum h angelum candidum cum virga, et salhan ex adverso scinlillanlibus oculis horribiQuid qusris? lem et di\it angelus ad sathan
:
:

psallens vi-

9 Sed BanCtUS Aycardus cousolahalur ms Iiiii- Super$tites onsolatw ganimiler exspectare , et tempore acceptabili Deo SnncluS ejus non abjicere, et gratiam Iffitanter servire, V uec ejns volnnlati contraire, nec minus nec plns
velle

vivere

quam Deo
,

placet;
,

quia

Deus, qui
vult
:

Hic nihil est tuum.

primos parentes, et
Quii)

Respondit
sic JudffiOS

Nonne

ViciniUS

dedil

spiritum
:

revocabit

quando

sicut
sicul
;

vicimus, qui crant

lxx annis in Babylone, et eis persuasiraus, quod tu Chrislum occiderent? Angelus dixit; Quod audeas Christum nominarc cujus mors est vita
*
,

Ascende in Moysi dixil Aaron in monte Hor etc.

Fratres praecesserunt
ut orent

montem
i.

Abarim,

Et diccbat Aycardus

parare

locum
in

et

mansiones,

pro vobis, et recipiunl

sterna taberlarde venit,

Palrittdven;

fidelium

el

mors tua
per
hnmililas,

et

tornicntiim?
;

Primi
sed hic snnt

paesl

nacula
in

nam
et
,

et

latro

in cruce,

licel

renies victi erant obedientie

,

inobedienliam
caritas,
iu

viuea
:

recepit

denarium

cum

primis
ttd

ergo

cives
sicut
:

bus

ideo

V08 patienles estOte usqm-

Jerusalera, et
Judsai

non ducentur
transgressores.

Babylonem,

tum Domini
et

vacuus

Ergo Sathan dixil Habebis Angelus respondit hic ofTicium purgandi eos ad eorum salutem el luam confusionem per aspectum horribilis vultus tui. Salhan ail Magis volo fugere, qnam eis prodesse sino lucro meo. HffiC omnia audivit
Legis

satagite puri et

quia nescitis diem neqiie horam parati mveniri vigiiantes cum

reccdain?

reste ouptiali, lampadibus prssparalis.

10 Poslhffic

Sanclus

deflevit

>eipsum

dicens

et iiisr

dolens

el Cur veni ad hanc magnam coram regendam, angelo, ac mnte allevii neiur de futunon reliqui fortiori ? Cur oravi pro mortem fralrum, nisi ut posl moriem meam TO obitu.

recreatur ab

per

Sanctus.
6

deviarent

Et

Angelus

autem

dixit

sancto

Ayeardo

Ne

sunt salvali.

quia nunc possum consolari Cur Qes Angelus auiem dixil ei

,
:

''

AltWid par>'

tuomm

limeas ex pra*missis, scd conforlare, quia oratio tua est cxaudita, ct fralres lui asseribenlur ad

Nonne debes esse paratus sicul Ahraham ofltoiTe Pharaone retinere fllios Israel filiura ? An vis cum
,n

"onacAoruF,,

sequendum Agnum.

Et ergo cras

mane

dic eis, at
et

figyptO,
salulc,

et

milites

Christi

ne

Coronentur?
orasti

Pfamojctt,

pnrgent conscienliam

per confessionem,

breve
et

ConsoFare,

quia

ex

paterna

caritete
:

pro

tempus redimant per

arlam pcenitentiam,

per

eurum

qui sunt salvali

eliam plaCUtfBel
simi-

102
K\ HS.

VITA
,

S.

AICHARDl SEU AICHADRI ABB. GEMET.

orasscs
et
;

similiter

si

pro omnihus
alios

aliis
,

et

minc
bo-

functum anno 628.

c

alleviatus

potes

regere

brevi

instabil

Multa Sancti
et

gestia

hic

subdunt prior

ano-

tcmpus remunerationis tu. in cujos signum die andies nunciam de morte Philiberti praedeis

tui,

qui transivit ad gaudia li.

egii
,
,

II

Aichardus,
sedulo itistru<tis

et

Tonc sanclns Aycardus Deo gratias gregem remanentem Deo comraandavit

praMvdcjites,
dilectione
Inslriixil

quos rtde. $. Audomt fft Dadonis Acta elueidatasufU incnsr Augusto <td diem 24. i'h\ tjitiv siiprr his annotaiiums ad e Vifa

nymus
(I

Fulbertus,

aspi-

prioris cap. 3
f

lit.

c.

monw

hr

raus nd
essenl

etiam Iratrrs, quod

resisterenl diabolo

moritur

onili, el
Banclifl

quod

cum

Scripluris

et

essent

prndentes
invidia
;

sicul

serpentes.
diaholi
;

Contra
contra
iu

superbiam
,

eogitarent

casum
dinholi
:

sit i n apographo interpuMctiomibus, seu not\ snisinn n sensu disterminantibus, non ausim certo i/r/inirr, an xb aicut legitur p endeat aprmcedenU

Cum

ista

periodus destituta

nostro

necessariis

invidiam

quod

orationis parte,

mors
in

inlravit

Orbem
poenas
et

Ifirnrum

contra irnm
vestras
;

Videtur quidem

naturalius,

an pertineat ad subsequentem. ut prior sensus ab-

palientia

reatra

possidebitis
divilis

aniraas

contra

avariliam

apnlonis

et
:

hoc
Viet

etiam contra gulam,

gilate
,

qnod
corda

dixit

Dorainus

in aere; rt dein dicantur in monasterio fuisse tot monachi ac seroientes, sical legitnr (supplendo in Vita) sancti Philiberti etc,

solvatur per voces

ne
;

graventor

vestra

crapnla

ebrietate

conlra luxuriam, quod

immundi regnum
et
;

Dei

iniu
,

possidebunt

contra maliloquia

mulcon-

iii Vita memorata numerus Sed, ut o/ias niiiiiui monachorum etsermentium non exprimitur; prm* terea narratur wi Vita eadem etiam prodigium
,

liloquia
tra

quomodo
convertatur

peccatura
:

non
el

deerit

alini/

ilr

chirothecis S. Filiberti,

nr

dubitari sat-

desperationem
ut
iiif-rmuerit

Nolo
vival
,

mortem
:

peccatoris

sed

ef

in

quacumque
ejus
,

tem queat, an auctor noster no/nrrit significare quod s. Aichnrdi chirothecm prodigiosm fuerint,
sicut chirothecm
S. Filiberti.

Imia
it

peccator

iniquitatum coronabitur
et
aliis

uon
qui

pecordabor amplius.
lejntimc
ccriavcrii
fralres per
rebris

Nemo
/>.

nisi

g
alia.

Deest vox orare

oel

ejusmodi significationis
rst t

llis

verbis

conso-

labatur
vasit

vn

dies.

riuii
el

fortis,

qui

Septimo igitur die inveniam petiit a fract

h Lrge ad nustrum, id

ad partem Mrridin-

nam.
i

tribus,

de carilale iterum eos monens collegil

,

pedes super slratum ciiicinum expiravit xv die Septembris.

elevalis

oculis

p/o, ifiu
i-iint,

Doctrinam confirmat Sanctus Ulorum exemsc coluntati divinm humiliter subjece-

quando

eis prohibitus fuit

ingressus

terrm

promissionis adeo

desideratm,

ANNOTATA.
a Voti

Ahanni
nnii

niniihiini
est

smrs

est
:

intimata mors, in Ara/nn, quQ/TUm

rt

mortuus
ittii

Hoyses
4

llor

hujus non

meminit

pHor anonymm,

bim,
iu
i

vivere desiit

iaro-n.

mons item iraVeMoyse actumest

<le

Fulbertus ejus causam fuisse scribit periculum matris parturientis,

h

Opere nosVro die

Ju/ii.

Septembris,

Aarone

die

Juxta

quos
624,

Mabillonii et aliorum natalem Sancti afftgentium anno inteUigimut hic Clotarium secund/um, vita
,

chronotaxim

sequimur,

k Putem, /mir textui aliqua ab auctore prmmissa fuisse, eumque allegari contra acediamaut
niiniuni

fiilnriam

DE

EMILA DIACONO & HIEREMIA MM,

SS.
GORDUB.E IN HISPANIA
SVLLOGE HISTORICA.
De
cultu
.

[],

et

martyrio

per S.

Eulogium

scripto

in

D< " Lll. Romano

Martjji

recd
'
. ,

cutione

E
''""'
.

8ano(is

martyribus

qui

Christi

Baronio prmiverat Galesinius, qui hoc pariter

de
iisdem
ita

dit

fidem
pietatem
'"
.

adversus

medio
seu

Vrabica

Mahumeticam imseculo ix Cordubm Saracenorum perse,

beatorum
cives
te
ii
,

memorat : Cordubffi in Hispaniaj martyrum Bi Emilae Hieremia?. el

nobili
rarailia

Cordubenses,
in

nah, ab ineunr
in
litteris

glorioso

sanguine
<!<>

tutati

swnt
vthleim

SBtate

basilica

S.

Cypriani
periti,

versa

narios variisdiebus in Opere nostrojam dedimus.

sermonis
deterrili

Arabici
,

Ex eorumdem
stirpe

mmero

aon

Arabum

carni-

prmclan
,

lirili:i

prs

studio

ChristianaB

religioni

nobiles,

mtate juvenes,

sed fide robusti in

,

in
lul

eorum
l

supers
posl

aem
carceris

invecti,

comprehenduupene
confecti,

tum ad hunc quo passi sunt tum ad alios dies annuntiantwr. De hisce RomatUHn Baronii hoc ipso >lic sic habet
Hartyrologiis
:

l"'

squallore

demum
runi.

libentj

animo

pro

Gde cervices
infra

praibue-

Vnde hmc hausta

vero

Cordubffl
et

sint,

tndebimus;

sanciorum martyrum EmilaB diaconi HieremisB qui in persecutione Arabica

,
,

recentiores
id

unnn, lultlms,

posl

longam
Chri8to

martyrologos sciens prmtereo: g U od rudrm ,!> in MartyfO

carceria

macerationem
taartyrium

cervicibus

iogio

Bispano

pro

Tamayi annuntientur.

abscissis,

compleverunt.
2

DiE DECIMA
A
,,,(
>

QUINTA SEPTBMBRIS
oationibus ad idem

io3

\t

IK'"

'

'"

'/,...

i,i_.ir''i""

BmiUani diaconi Corduba, deoollatorum. Ad hme Soltenus noffieremiffi !L Kfttfftttfi oAitrwml : Postremi duo ttartyab co primurn, imo ab eo solo res Cordubenses messe sunt, ex Arabica. persecntionia
n?tttf.
sancti
.

tomww*
t

x\n hvr vero Usuardus eosdem ad diem mutato. retulit, Bmita . Bniiliunn

VarCyrohgiwn Usuardi,

a<l

li
,:
-

diem xxvn Augusti, Vsuardum errasse agnoscit, dum S Georgii ei sociorum m eadem perseeutio-

ne
tur. B

martyrium ad ewn ditm

Julii passos esse,

rctuitt
S.

quos die
testa-

xxvn

idem

Eulogius

ittamen non

Bonsignali
in

Bispania collecta,

qnam

in

Galliam

retulit,

ut

Martyrum

memoriam

Koc Septembris die eorumdtm >>< iiad in Cordubensi Breviario '""'"" I

XJsuardo
||IIlum

ssepe dictum est. Priorifl nomen ab iam raperins mutatum vix dubito, formalumqne Emi-

olim celebratam
rales Scholiis wi

fuisse,

prmdictumS. EulogiiOpus
ista
:

discimusex imbrosiiMoad :
Eulogii de die

JJ

Coj
iiu

ex Emiila,
Ub.

qui

eum
cap.

Hieremia ab Eulogio
12.

refertur

Memor.
non
lib.

Cur
sed

moderno
ru|||[|lli;l

locum

habeant,
3,

Romano eorum loco

in

enim secundi, cap. /-' xvn martyrii eorum verba

libn
sic

Kalendas Octobris,
notalur.

excipii

Dies esl
io

Septembris quintus deciraus,

exemplari
,

Memor.
causam

cap.

10 substituatur,
ejus
refor-

qui

aperle
,

veteri

Dsuaret

non

a |j ;lin

viileo,

quam quod

dus

Breviarium

Cordubense

Ado [auctus)

matores

Maurolyco, .11,1111 !!_ "I

satis

Galesinium seculi sint, negleclis Belino, Felicio ei aliis, quibus usos eos fuisse usuarconstai. At enim bmos nostros vere
esse

Equilinus paucis diebus variant. Tamayus, qui

eos,

utdixi, addiem x\ refert, notat eosdem in lau ><-dato Bremario ad kvii memorari : Martinus
ro
>lr

dioos

aeque ac ceteros,
ipse,

codices
circa

nostri

evi-

/'""

<"

Kalendario Sanctorum, quod Operi

denter demonstrant. Hmc //.. obsertanda sunt.

g
circa
aliq

gum non-

suo dt Martyribus Cordubensibus prmmittit, eorumdem festnm die kviu Stpttmbris ctltbrari

primis recte

ait,

duos hosce Pugiles ab

insertos
8,

afRrmat,

quamquam simui
ssse.

quod
>bter-

Usuardo
,,,

Vartyrologio primum

fuisse;

Septembris passos
liquiora Breviaria
logii

Forsitan

moneat, eos die is trrorin

\\
<">-

,hnn

tanlur,
i:

Surius,

Petrus de Natalibus Ub. "/ efus editor Adonem

cap. 88 et

primum
tsse

irrepsit,

dum
posl

i"
E

laudant,

de

Opus adhuc
i<>

delitescertt,

quod
idt

medium
laudati

eorumdem idonis tuctariis mtelligendisunt, cum memoria in ipsius Martyrologii edir Uariyrum
lionibus
n

seculi

rtptrtum
signata.

colligimus
i

tx

lm6rosi.
,.
i:>7-j

Uorales Prmfatione ad
'

Opxis,

an-

Mosandro

et

Rosweydo

curatis,
im

>nt-

ni

rill u

oecurrat. Occasionem Martyrum nolitiam

quoque, qua
devenerHt
l

illo-

tariis Breviarii sui

auttm Cordubenses in mulationibus festivitatis quo

t/rvm
i

suardus,
ii>-

qUe diem
ui Emilffi

<

s.

vnsinuat Sollerius, ipsius scilicei iter spanicum, quod una cum Odilardo suscepit, ut S. rm.ii. martyns ntiilevxtm Vincentii levitm ac martyris corpus Valentia m GaUiam transferendum obtineret; quo voto sno

bme
I

nomen
vix

Eulogio correxerint, uti Emil nondum Bmcnrfarun. recte

.

exploratum habeo.
6

Dubitari

petest,

quin

sancti Martyres

n
,

Georgii et Aurelii, qui persecutionef in qua duo noi eademArabica s,n Pugiles, eodemrjue anno et loco paw fueret
frustratus

corpora SS.

nostri antiqwmapud nam et S. mermt

:

Corduba franstulit anno 858, quemadmodum ejusdtm translationis htstoria apnd nos tom.
jnlii,
cet.

m
vi
li-

cultumotm r Eutogius eorum mqut m , ar ceterorum in ea persecutxone pugtlum txru /-' martyrum hononbus coro- ftanm. dig tyrium, nam libro l eJ 2 Opens im multum celebravxt, iurelii corpora, quos eadem Georgii ei
concives suos

SS.

pag.

459

et

sequentibus edita,
in

Mere

jnTscriiho coronaverat,
delata
esse

ab

Vsuardo

in

Galliam

De mutato Emilae

Emilianum nomtne

simir

Emila enim a S. Eulogio, de quo mox, appellatur, atque ita etiam in Urevwrio Cordubensi reeentiori correctum fuit, cum m antiquiori Emilianus legeretur, teste Martino
Uter assentior Sollerio,

ubi supra diximus ex tomo vi Julii, eluxerunt, videri possunt. etiam miracula quibus

Quod ad

Officium

ecclesiasticum attinet,
ei

Harti-

de Hoa libro de intiquitate s ac sanctorum Hartyrum Cordubensium

auctontate

deBrma
ecclesim

dr noa in Martyribus Cordubensibus ad diem hanc

rio

cordubensi, cap
iariis,

ex

vetustis ejus

w
pfrprroin an-

Septembris.

mntiantur

eum per4 Quod ad diem martyrii attinct, peram Usuardus, quique eum secuti sunt, recte vcro Galesinius ac Baronius annotarunt. Eodem
enim
sed
S.

ipst o iMJ ab uis 143 (scripsit autem ab annts ab annis 77, teriium denique alterum

Bw

qum

vidti,

tria

recenset,

quorumprtr
*

mUm

excusumest; sedin
,.,,,
; CffCO

his

paucorum dumtaxat
Officia

sa

Eulogio teste, Martyres nosVri

non

xv,

quos ibid*m enumerat,

scilicel

propna

Eadem de causa etiam S. Coluntba virgo et martyr ad nam et hanctum ditm uii abiisdem relataest passatn fuisse, idem Sanctus testatur, quemutro-

xvu Kalendas Octobris coronati

:

fuere.

an^;deceterisveroutriusqueordims(mflr
sub
nihil

turum

ronatomm)

prscipuum,
de
aliis

liomanis ac sub barbaru co nec de orambus

alia.

que hco Galesinius

vertisst

et

Baronius mcrito
./ '/<'/

lauda-

omnia Breviaria, sed aue est, ntr

Xnceri
ac

his ss.

Emiia
:

Bieremia

nmt, seculique mnt;

Sollerius,

videtur

non ad-

me

Hqua

fuerit

ctlcbrata

mph. aum
!><>*

superius scriberet. Vsuardo autem S. Eulogium prmjerre ntmo dubitabit, <i<n adverterit, hunc Cordubensem presbyista

dum

ibidem subdit, dubiolocun Officioex taltem deinde primum

n r/tn ? un(, q\

Coj

W
7
oii

,;<

propHo

ibidt

>

"'^ f*** **
KuloJ.

terum
stcutio

fuisse,

Cordubmgue ineolam, dvm ea per;

subjungo.

smvirei

illum

oero

Gallum,
est.

qui sexto

Anno
commentBriis

reperlis ... hdu-XIY, reperu B.

cirdter post
advenit,
iI<ii/ius,

eorum martyrium anno Cordubam

diu

inus

trater
i

Bernardoa de
e

neque

moratus

Adde,

quod

Jresneda,
ramiUa,

episcopus

Cordul

><-<
Offic.a,
it

non minus, f/uat/i Isiiunlus, in eo Open sibi proposuerit Martyrum natales sive dies obitus annotare, cum t Prmfatione libri 2, m
quo de
secnndi
iis

eornm
dies

tanlnmn

martyrum

Ltosqne

,,n te

qnorum in wllnr.ulos ,nxil. Non multo min. legerentur.

de

agil,

sic

scribat

Contigua

liujtis

boTd
,

F.Marlinus

Mendosa,

epcopus

e^

operis

brevitas

martyrum
nomina,

tantummodo
Eetatea,
I

Cordnbensis
divo

Orfine B.
supplenda
,

Domnuo

pr^-

beaiorum gesta exponens,

diesque allisionum
feret
(

ortus,

id ett, martyrii
ipst

ftdeli
><>

pro-

,;

2,
,

Bulogio

relatione.

Hinc

Sollerius

Obser-

,,

Apostolica

edidil

curav.t

au-

0-*"

04
CTOBl c.s.
Ai

DE

SS.

EMILA DIACONO ET HIEREMIA MM.

eorum martyrium, utpastWi aliorum,
complexus
tst,

bae cclebrantur.
cos,

Sncccssit huic D. Antonius u> Paprffises,

brevi ehgio

supremi o!im scnatus regii cestia in pauperes, ita reUgione

excellens, qui justis multoruni
ctus in
,

ut

benefi-

ia

Divos maxime

querimoniis addu-

secundum excudi Kalendarinm imperavit, quod cos omnes Christi marlyres relulit,
vel

i-mm Hispanicam, quam preBmiserat, occcxc, qua Christi anno $5% respondet. Dominabafur tum aulamgue Cordubm habequem alii Abdtrramen bat Habdarrahgman
signans
,

"Hta

s 'ir

uea

quos
aliis

ex

divi

Kulogii

libris,

vel

ex

probalis

Saracenorum in Uispanio rex, 7 ,, Ambrosius Horales in SckoUis/ ejus nominis ///

scribunt,

bistoriis,

Cordubas

coronatos esse

constabat.

Nam
ct

CUr

quSSO ex

pluribus

ejttsiiem rerlamiuis

numerat. ftc suscitata ab ipso vel vehemtnter aucta in Christianos persecutione idtm Eulogius
libro citato, cap.
t

palmaa consortibns,

ejusdem
in

scriptoris testimo-

hetc scribit

nio

commendalis,
aliis
in

alii

Ecclesiai

lucem revocain

petnum Domino nostroJesu

tionis

Christo,

Regnante m peranno Encarna

;

rentur,

obscuro reliclis? Sed

his

nihil

ejus

dcccl,

Era dccclxxxviii

consulatiis

in eorum precibus proprium; sumebanlur aulem ommuni. orania de ne lioc bamana sunt omnia 8 ul Verum
(
,

regni ) autem Habdarrahgman xxix; cu . jus temporibus rebus ct dignitate gens Arabumin pcne Uiberiaro diro priilispaniis aucta, lotam \id est,
vilegio
(

deinde etiam proprt

iitdem celebrati sunt.

quidem diuturnum
diini

fait

nam

illud

etiam secun-

itl

rst

KaJendarium
ulnus

(incertum qua de cansa) pau-

vero,

quee

olim

cis post

annis excmptum. Grave hinc piorum ani-

sua

urbem

tyrannide) occupavit. Cordubam Patritia dicebalur, nunc sessione regiam appellatam summo apice
,

mis
nio

impressura
el

eorum
caeli

maxime
Boliqne

quos

extuUt,
\iiiis

honoribus sublimavit,
,

gloria

dilavit,

di-

Divorum
nus

bonos

ejusdem
bl

commudomisuc-

cumulavit

cunctanimqUe

deliciarnra
vel
dici

raundi
est,

propius

tangebat.

cum

inlellexisset

affluentia,

ullra

qnam
;

credi
ita

fas

Fronciscus de
vir

Reynoso, qui

superiori

veheroentius ampliavit
culari

ut in

omni pompa

sa>

cessit,

vere
el

ob

multas prmclarasque virtutes

,

praMlecessores generis

sui reges

excederet,

dilectus

Deo

hominibus
ubi
ut

nijus
iniit,

memoria
nihil

in

superaret et vinceret.

benedictionem
ijnius

erit;

sedem
animura
islam,

anti-

mo

jugo

Ecclesia

Duiuque sub ejus gravissiOrthodoxorum gemens, usque

venerabilis memorise ivr-

habuit,

quam
maxime
,

ad

res

divinas

ad interiium

vapnlaret,
etc.;

adjiceret, et

ad

quae laudis san-

fedUS

presbyter

pcrgit
y

tteinde S. Perfecti

ctorum
dii

raarlyrum

ampliGcalione. coutinetnr.
ut

De-

marti/rt""! nitirnire.

igiiur

ci

gestis

operam martyrum
celebrari

eorura
,

Officia,
a

numero
Sede
edita

locuplelata

sancta

Apostolica probarenlur;
recipi
<{e

probata edi jussit,

ac

prascepit.
\tt

Huc usgue laudatus

dixi,

Hoa; unde
ac
ki

itiilhtm,

de legitimo SS.

M Quamt/mim autem tyrannus ille Christianos omnes txstinctos non oellet, sed et Christiana r& tigionU exercitium utcumgue eis permitttret, ue regionem incolis, agricolisgue destitueret; guo loco tamen ki tum habiti fuerint, ex tjusdem Memorialis libro
dirupliones
et
i

<le tiyii) jKf.

secutwtif

Emilae

Hieremiae
in

cum
Officitr

certe

dubium relinguitur; guorum eorum numero sint

cultu
.

accipe. Nullam, inquit detractoret

.

martyrum redarguens
quod
;

opinantes esse
,

molestiam

tum prmcepta fuere; guippe gui et Romano Martyrologio inscripti sunt, et a S. Eulogio tamguam illustres martyres celebrantur. Hisce adde, ejusdem de Roa Kalendarium supra memoratum, in guo, ut oidimus uterque San~ ctus noster ad diem xvni Septembris memoratur, quodgue eos Sanctos continere ipse ait, iisquediepropria
.

basilicarum

opprobria

sacerdotum,
gravi

lunariler

solviraus

cum

moerore
sii

irilminin

adeo
mortis,

ul

expedibilius

nobis
vilaa

com-

pendium

quam
.

egentissimaa
inter

laborio-

sum

discrimen

Et quis

cunclos persehic
in

quutores fidelium
Ecclesiam
ii. ;ii

cruenlius,

quam

infandus,
eversioin

insequntus est!
,

Quis tanta

bus

referrej

quibus eos celebrat ecclesia CorduEulogii

Calholicorum
?

quanta
iln

idem exaggeravil
,

bensis.
9
I

(austus

Quia

ul

dixerim

Sancti

Cordubensis
teste

presbyttrx
ilvaro

ac

inter

cos
,

securus

ingreditur,
,

nemo uostrum nemo quietus pernisi

Itujtuin
(i

'

ii

martyris

Vitam
Opere
xi

ab oculato
nostro
Martii.

ritm

"

scri-

mcat
liaris

ncmo

ptant

iii

editam

illustratamgue
conscripto

pertransit.

logio scri-

septum eorum Etenim, cum nos

ire

dehonestatus,
rei

cujuslibet

r.nmin-

ptum.

habes ad diem
diserte

In ea biograpkus cap,

necessitas

in

publicum
,

coegerit,

et

2 de Memoriali Sanctorum per ipsum

stante
nostri

domestica
in
in

aecessilate
prosilire

ex

angulo

tugurii
ul
sli

sic meminit : De quo (wno tproceribus dwinitus punito plenius in libro Memoriale Sanctorum lertio jara diclus bi atissiraus dispntavit.
)

forum

contigerit;

mox

gmata
lione
praeter

nobis Ordinis sacri

advertunt,

acclama-

derfsionis
illa

In

quibus
fonte
.

libris

el

passiones sigillatim
explicuit
acta
,

matyrum

ul amentes et fetuos impetunt, puerorum quotidiana lndibria, quibus

claro

locutionis

el

proseculione
in

non

saiis

est

inferre

linguaa
;

convitium

Lurpia

sufficienti

quiecumque
dicla,

sunl

martyribus

exaggerare
12
signi

scurrililatum

verum etiam
in

tergo

nos
aHqvttt*

Domini
vit.

el

secuturis generationibus propalavel

lapidibus insectari non

Quiil
iliiid

desinunt.
contumeliani
fm-lc

Quantus autem,
,

quam

excellens

fuerit

memorem, quod
;

scientia

luce
Attico

clariora
el

ejus

pandunl
lepore,

Opuscula,

vciK-rabilis pnIVniiiI

i]iin<|

riiin

com[artliir.

qu;e sale

prosatico

imo
tom,

divina

petens tempus psallendi signum

pulerit,
et

fidelibus dare com*

inspiralione, composuit.

De kisce consuli possunt

imminens hora
cnnsncliim

obsecrationis
poposccril
;

indicium
Ql
'''

taudata

Vita

el

Vicolaus

intonius
c>.

ni-

populis

facere

mox

bliotkecm Bispanm
ctoriis,

vtteris, lib.

hic observasst juverit,

cap. 6; id unum v Eulogium martyrum >>-

leclum superstitione mendaci vulgus clangorem

nienlis
metalli
el

u*n-

aure

guas

refert,

mpe
t'i

testem
ar

fuisse

synchronum ac oculatum in eademque persecutione

deinde
e

lediclionem
differt
.
.

spurciliam
el

captaverit, in omnem Muyuani aihunviMV

ma-

non

Saepe ab eis
religionis

incessanter calumniamur,
saevitiam
eis

urbt primo captum,

carcert

libera-

causaque

eorum
multi

ubiquc per-

tuiii.

denigue sub Mahomete rege capite ple-

petimur

adeo

ut

ex

tactu indumento-

juisse; itti ut in scriptore hoc, cettraguogue docto c p Wt ,/ conciliandam dictis ejus fidem nikil quisquam merito desideret. 10 Porrc dt sanctis nostris Emila et Hieremia
t

'iii"

ruin suorum nos indignos dijudicent, propinsqua sibimet accedere execrentur; magnara scilicel c

quinationem existimantes,

si

in

aliquo rctnni

sufl

rum admisceamur. Hacttnus

S.

Eulogius. Crtvit

laudata Memoriah

tgii

lib.

2,

cap. 12,

ubi

tamen deinde etiam barbororum$B?vitia,cumeChn

stiar

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

.

io5
S,

c/,"a/iis

aare,

tem

et

alii/ui tm/netatrm eornm lihera voce castieorumdemque pseudoprophetam Mahumrprobrosa rjusdem dogmala aryuere el in-

(lem

elogium
Posl

tX
2,

l<t>in<

Euloyit

Mcmorialts Acctorb

Sanctorum
15

libro

cap. /2 subjungo.

cs
,

sectari

c<rperunl.

Tunc enim

qui

Christianos

DOD lon^o iterum intervallo ( id est snnctorum ell>9'" post SS. Christophori cl Leoviyildi martyrium

fiactniiis

utcum</ue tolerarerant, lehcmentiusexarde e.cscittdendis

fiflciibits

quod
bus

cap.

xi die
)

xx Augusti unni 852 contigisse

adolesreiitrs
nobili
illustres,

MTUftt

*'

aliquando de-

narrarerat
pahcstrain

duo

e\

civi,

jurrrit ttd factltvrcm lihcrarunt. H(BC prfetnisissc

eloqii,

Cordubensibu.s
martyrii

fainiha
;

procreali

ad

quod subdemus, intelligenHam.

/

concurrerunt
edocentes

Emila

scilicet

13
\,. I(

Benediclinis

noitnulli suut,

qui utrum-

et

Bieremias, qui ab infantia saa apud

lilteras
,

basilicam

fnere

monachi Benedktini
:
'

Sanctos oue ithletam nostrum vnter tui Ordinis nou dubitant; scilicet Yepesius tom. 4 recensere Chronicorttiii (jeneralium Hencdirtinoruin, Centuria
4,

S. Cypriani
riiim

unus ad ministe-

diacnuii

niUM-rralns,
Et

alti-r

m
,

habilu Inicali

degebat

simpliciter.

(juoniam
eloquio
in

uterque Arabico
ferunt

a<f
lib.

anmtm

852,

Bucelinus
.

Mcnologio,
in

insigniter

prffipollebat

tanta

Wiontus

S Ligni
tlisce

Vitm

Menardus

Mar-

per

eamdem linguam
)

Dorgainus in Kalendario, omnes ad consonat Joannes de Marieta, hitnc tiiem. in lltstoria Ecclesiastica Ordinis S. Dominici omnwm Sanctorum HispanieB, lih, 3, cap. /2. Verum multo rectius Mabilhnius seculi 4 Benedictini, parte 2. /"','/ 584 oppositum censuit nec tntcr Prmtermissos qnidem locutn eis concedenturotogio, et
,

metem

volubilitate
,

eorum vatem ( Mahnegregium Emilam cxaggerasse

niai

opproliria

ul
,

pra-cedenliuin

tyrum

convitia

obliviscerenlur

cernentes
dogrnatislam

horuin
acrius

proseqiiutinues
iuvalere.

contra
idcirco

suum
non

Et

dtttu

puttirit.

i'i

rerle S. Eulogius,
agit,

qui,

dum

de

solummodo de morlibus resistentinni siiii excogitare coeperunt, verum etiam totam extirpare Ecclesiam ruminarunt quoniam nimio terrore tot hominum recurrentium ad marjani
'
:

monachis martyribus
sotet omittcrc,

eam professionem non

meait
:

Uinim concussa

genlililas,
;

regni sui arbilrabatur

tali

nihil simile de Sanctis nostris

excidium imminere
<6 Quos
clara

cum

eliam virlute praj-

g
et passio

morat
Emila.
siliram

imo
.

contrarittm

indtcat

dttm

cinctos parvulos pra-viilcret.

|>er

et

Hieremias, qui ab infanlia sua apud baCvpriani

diacooii
lilteras

carcerem

maceratos,

postremum
ille

ex

S.

cdocenles

unus ad

gladio vindice
essel
,

peremerunt. Et cum totus

lustratus
,

dies

'

Eutogii

ministerium
laicali

consecralus, alter in habitu

sereffilate

subito

eadem
ra-

)femonalu

degebat simpliciter.
<lr

hora
et

qua

uecollali
,

sunt, vehcmens tonitruorum

incntitur
:

14 Ceteruiu
Cypriam it
\psii

SS.

Emila

Hiercmia agunt

fragor
diata

exurgens

mundo

spargil

Baronitts
l

iu

Annalibtts Ecclesiasticis ad uiiuitm

:

lampadum
dies
,

fulgura sether

superos avelli carpios

Epi-

Christi Sj 2,
et

grummn sup
posititium.

quopassosdiiimus ) c/irsms, Marieta, Roa jam supra laudati ; sed nilitl ex ipsis
ea,

dines existimares.
fuscatur
cecidissc

Armatur nube gramlimini a\is;

inlicitur

lurbinibusque
,

acr

discimus prmter
cujtts

qum

habet S. Etdogius, ex

Alblelas

elemenfa
,

fatenlur.
nltra

Ouorum

Memorialt

stta /iroiupsrrttnt.

Jounncs TaMs.

corpora equuleis snspendentes

ttnt

amnem (Ba,

mayusin Obserrationibus ad Martyroloyttim suum

Hispanicum
ihi

sctlicct

slatuunt

xvii

Kalendas Octobris
852.

Epigramma quoddam
rocatur,

Cgpriani
,

Era, qua supra. Siynaverat autem supra

Alram
sacris

archipresbyteri
Bmilias

qui Cordubensis de SS. Emila ct Hieremia rcccnsct, in

passio

dcccxc

id

est

annum

Christi

De

eorum corportbus jnssu tyranni postmodum

bustis, cineribusqur
ctis et

cotn-

quo eorumilrm
hoc,
e/iis<jiir

cekbratur. Dc Cypriano
ritlrri potest

c/injrammatis
/

NicolauS
,

eoruiwlem fidrltum cura colkin sacris locis depositis, uti ct de cjusdem

tuflicla,

Antonius
lib.

tom.
7,

Btbliothecm retrris llispauitv

145
ct

tyranni neee divinitus

de SS. Rogellio
fuere,
et
;

consule Syltoycn

6,

cap.

ituin.

sequentibus; scd

et

ct

Servio-Deo, qui postridie passi

epitjrnmiiiit

istud,

Tamayo relatum,
;

inter supre/trrtcs.

positilios

Cypriant fcrtus rrjrchun ibidcm

dabimus
4i
et

quorum martyrium ad sequentem diem consule. inquam, cam SyUoyen num

Plura dc Sanctis nostris non rcperi

itaque eorum-

/5.

DE

S.

LUTHARDO COMITE

GONF.

IN CLIVIA,

DUCATU INFERIORIS GERMANI^

COMMENTARIUS PR^VILS,
J

1.

Sancti

illustrc
et

genus

parentes

memoria apud Scriptores

liorum multiplex anachronismus.

v 'r.

u.

livia

dtro montis condita. Protulit ea regio seculo !X ac Dominum agnovit S. Lulhardum non,

olim

Gcrmanias inferioris prowncia est, comitatus nunc ducatus litulo

,
.

insignita

nomenque suum
et

sortita

a
mi

dc quo Petrus a Streithagen, canonicus Uinsbergensii <u ducatu Julim, sic canit in tctrastichis part. 2 suis <ipu</ Wrrnherum Teschenmacher

primaria sua

cognomine

civitate,

Annatium Ctivim pag.

i

l'J?-

Qgariffl

Stephanus , GaUis Ludovicus honori

,

est,

Sarmatia- fulges, o Casimirc

Clivio Lntbardi

dectis.

nullis Luitbardum, paucis, scd

mendose, Lulgardum, comttem, de quo agendum venit hac die et

Septembris Tomus
V,

magna

pietate saperbit,
,

nueinque solo

coluil

nunc
\1

colit

ipsu

polo.

De

o<

DE

S.

LUTHARDO COMITE, CONF.

anno Domini Tirginum in Noveaio sub Gunlhero Coloniensi episcopo.
,

jkotTOM
J
-

De itlustrissima autem S. Luthardi stirpe manimis scriptomm, quos consulcre ticuit, COntensui tst, De Caroli Magni sanguine originem illum duxisse" asserunt passim omnes, et acceptum a Majortbtis sius Clircusrm comitnlnm pOSt (luiturnum vegimen transnusisse in fitios ac nepotes. Sed

dcccxxvi n

4 Post alia mtttta,

tcinitia,

de Luthardo

ad rem prmsentem non pe r ~ leguntur hmc : Lulhardua

tribua
,

**

comes Clivensis decimus annis quadraginta

principatum

optime

administravit

prioceps uni-

aimos et similia signa ckronologica exprimunt, ita conjundunt plcraque, ut vix, aut ne vix quidem aliquid repcrias, unde

quando iidem

scriptores

versarum
tiim

virtutum

pra?clarissimis,

alque gratiarum Ornamentis tantque sanctitalis quod Cali, ;

meruerit catalogo annotari

,

cui illustrissima
,

rerum ac tcmponun scriem

2

elicias.

Berta

In Actis,

quorum

in/ra notitiam
,

dabimus,

peperil

convemiintn
Scripmres.

Um
ixtw

editus
~

regali slirpe Lulhardus COmes inclytus patcr Everardus nuncupatur, ma/er Berta, rater Berengerus episcopus, sed absque ultcl

dicitur
;

m.r
vis

rii

Amulphi imperatoris iilia Baldewinum succedentem, Bacfridnm [Tubantia, qu 9 Ms. omissa est ) comitem, Baiderici de Cliepiscopi

Trajeclensis

genitorem.
planlavil

Is

una cum
viro-

Alfrido,

HiUlesemensi
Saleusladl,
,

episcopo,

nepote, binas re,

riore stemmatis explicatione.

imsi.ro

Serramus

in

Museo

ligiosorum

congregationes

unam

librum antiquo stylo ct idiomate Belgico exaratum, typisque editum Trajecti ad Rkenum

rum
cst

in

Essendia
et

quarum

alleram nohilium virginum in hodie dux Clivensis prsafecttB

collegium quoque
Wissalense,

anno 4480, quem auctor et editor Joannes Veldenaer Fasciculum lcmporum inscripsit, utpote in quem collegit vetusta ckronica Vniversaleab imtio mundi, ct particularia Gallim, Anglim, Brar
t

conservator,

a parentibus
otius

nnndum
,

perfeclum
in

sed

inchoaium,

consummavit

quo
et

cuin

miraculoram

gloria sepultus est

cum uxore

liberis.

Ex

dictu

bantim, Flandrim, Hollandiee, Geldrim, Clivimetc, svngulaque ad suam usque miatcm continuavit. Cti..

vense

Chronicum,

pertinebat, uno folio mutilum

i

quod ad propositum nostrum est, nimirum trc-

hicde collegio Wisselensimtelligimus, quosensu prmced. n/umero ejusdem instilutionem Bberhardo attribuat, et quo Veidenarius cit. num. 2 eamdem
adscripserit

LManlo

sed de ca instttutioneillius-

centesimo igesimo secundo, eo prmcise, ubi hniul iluhie auctor dislinctam ac ordinatam s. Luthardi Majorum seriem coltocaverut ; at qum fol. 324
kabet,
nis

queepocka, mfraagemuspluribus; adeavero, qute rejcruntur de institutoribus monasterii wi Salenstadt,

latine sic sonant : Lulhardus hujus nomiEverardi comilis filius Cliviaa coprimus
, ,

atquepartkenonein Essendia, paucaobservabimus in annotatis ad Vitam hi.e. Porroexkisee

:

ctiam verbis
esl el

Quarum

hodie Di x Clivensis

prjefectus

mes
hnit

decimus

praefuit

annis

xliii.

Uxorem
rex

ha-

conservator,

colligimus, vela collectore no-

Gallica.
niic
,

Berlam Arnulphi impenilnris Nam Ludovicus Gallus

avus E\
,

liliam
,

de slirpe

stro anoiti/nio adjcrtu fuisse aliqua chronicisase

GermaArnulphi
;

laudatis,
}:i~.~) ;

vel dicta

chronica posteriora esseanno

Clivia ducatus lituloomata
qtto Adotphus,
filius,

erat

imperatoris

liujus

quandoquidem
antc

Carolus tertius aulem

truus.
ista

imperalor ejusdem eral

procreavil

pabi-

non
cst

sit

annum

4447,

Adolphi
creatus
coticilio

conjuge

Lulhardus

Marcani
per

Clivorum
uti

comitis

dux

D03

lilios

quorum

alter,

dictus Balduinus,
,

post

Sii/isniuni/iint

ini/wrniorcin
aliis testatur

Parentem oblinuit nomine pater fuit

comHatum

aller

Rycffridus
Ultrajecten-

Constantiensi ;

cum

WernkervA
^~>0.
reeflwtt

Baldrici Clivensis

Teschcntnacher
:>

/inrt.

2 Annaltutu pag.

Mum
tJus

episcopi

decimi quinti.

Comes
sua

iste

Luthar-

cum domina Berta conjuge

,

inslituit

duo

collegia, alterum

canonicorum Wisselaa
canonissarum
;

in

Clivensi
,

haudatus Teschenmacher pag. 489 agens >k Eberhardo comite, eadem pene tradit, qumanonymus noster coltector, eaque conftrmat adducto
siini cssc

comitatu
Ijomiui

anno Novesium autem id temliwusium durem pcrlinrbat. Hmc il/e, poris ;nl in quibus tamrn hiirnt s/miif quwdam chronoloalterum
Novesii

dcccxxxviii
I

instrumento, quod in ecclesia Novesiensi suspenmt iii tabula, ct quod hic subjungo : Anno

Christi

dcccxxv,
Bertlia

mes

et

gicm, nt patebit infra.

Bavarise
Clivensis

Indfttione m, Eberhardus cou xor ejus nohilis matrona, Ludovici ducis filia, nec non Lulhardus comes
et
tilii

<

Aliapenesnos

lni- et

chronicorum Geldrim, JuClivim Ms. collectio latina, sed quo temest

porc etper quem facta sit, nullo charactere denotata : in hac ducum omnium et comitum ordine genealogico gesta pracipua describuntur usque ad r iiiiiniin Christi IH7. >, ad qucm colfcctor o/jus snutn
claudit oerbis sequentibus
landis. Porro,
niirn
:

eorumdem rum, unam

corum
torc,
et

Berengartus episcopus duas congregationes

,

Tullensis
ecclesia-

j,-

in

Wissel el alterom

Novcsii canoni-

canonissarum sub Gunthero archiepiscopo

et

Coloniensi
ct

Ludovico

Romanorum
ex

impera-

Caroii

Magni

Ludovico

pronepote,
credo

ll;ec

ex chronicis Holin

fundarunt. Allatis
inslrittucntuni,

hactenus

vetustius esse

qum

desiderari

diximm

Velde-

quod

iauilut uc rcctlut

WenicntS

nostro exemplari, spectantiaad S. Luthardi integra hic sunt, sed Veldenarii posteriori periodo utcumque adversantia. De Sancti

Titianus, monasterii S.

Majores,
parente

cus regularis,

Marim tYovesiensis canoMin Annatibus PTovesiensibus "/""'

scribitur

kunc modum
septimi )
Qlius

Everhardus
et

Martenium tom. Wodectiouis amptissimm col. 537, ad annum 804 hts rerbis : Suh lioc Guulhero
(

Baldevini

( covnitis
I

Ludovici

Colonicnsiuiu arckicpiscopo

et

Ludovico impecanonicoruni
,

(octavi comitis

germanus, comes
vir

fuil Clivensis

no-

ratore
et

tcmplum
et

Novesii

collegialum

nus ac
dovico

Teisterbtmdiffi.

Prafuit annis novem, Lu-

canonicarum
,

Pio
,

imperalore,

Deo

et el

Ecclesiffl

decui
lilia

corpore
tione

virginum societate multorum peregrinorum

S.

Qninni

freqnenta-

volissimus

prudrns
Berta,
Caroli
,

liheraiis

rlemens
regis

longe

tempore

memorabile
ha-c in

extruitur.

De
li^

illuslrissima

Ludovici Bavariae

cujus primis
teris

institutoribus

pergamenis

Magnique
enjxa

consanguinea

Luthardum

sigillatis,

vetnstate

fere exesis, inveniunturluil

successorem et Berengarium Tullensem episcopum, viros certe omni saneiitate refulgcnles.

Everhardus comes
ejus uxor, nohilis

Clivensis)

>

[pse

cum uxore
Wisschel

et

filiis

duo celebria
dotavit,
,

religio-

M|llm

collegia
in

tandavit

et

unum

viro-

rum

matrona de stirpe Caroh i" gni regis, et Lulhardus comes, atque !Urea" garius episcopus Tullensis corum filii l oU
' ,
,

et Bertt a-

prope

Calkar

aliud

nohilium

stituerunt

duas congregaliones,

unamin

Wessi

ca-

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
el

107
regis

canonicorum
,,tonicarum
1

alter&Ji in Nussia
>

canonicorum

imperatoris aul saltem

A.quitanim.

Igitur

alctobb
J. P.

qumrendus

ted
(

ii

P" a *
tigna

6 Yelustuis, apparet,
011

Odeo

inquam, ceterts id mst/rumentum imo etiam omnibus pnv/erendum ; propter auctorttatem Titiani, sed xtcl mawtret rignis chronohgicis,
t

Bertm pater Ludovicus alter. 9 Vetustior eo nomine er Caroii magni impera

cst

tf niti

torts stirpe
ci

non occurrit quam LudobUus Ludovicui merito titulus ducis aut rer/is

pii

filius,

hronolog* ca

vime 'i'""
citati et

eodem verisimiliter usi judicio, contra verm chronologia itcerunt, """

anni 835, quem tabula Xovesiencalculos Nam assignata 826, guem anonymus lausis pronme datusnum.3, et838 quem Veldenarius memora, t

qua auctores postmodum ad-

liuinrtif

adscribi potuit, utpote

.

anno 847 Lotharium

filium

quem pater, cum suum natu majo-

mii. imperatorem dixtsset, eidem Lothario in Bartirm substituit ct regem instituit. Audi Eginharihim in Annalibus ludovici l*ii apud \udceam

num. % wstituti Sowsiensis collegii tpocham neutiquam consistunt cum episcopatu /iinnii asseritur institutio non Guntheri, sub quo facta
tus
,

du Chesne tom. S Scriptorum Gallim pag. "261 : Convenlum Aquisgrani more solito habnit, in quo Dlium suam primogeniium Lotharium corouavit,
et
:

nominis alque
celcros

imperii sui

socium

sibi

:ll

sovesiensi tabula et in Collectione M$.

nostri, sed etiam

cinisliliiit

rc^cs jippt-llalos, uniiin

(Pip-

anonymi

Vnnalibus Titiani,
gesta

aliorumque Coloniensium paulo fusius pertractantium. Etenim juvtacatalogum episcoporum Coloniensium Levoldia Vorthof, prmfixum tom. 2 Rerum Germani-

lucubrationibus ,

pontificum

pinum) Aquitani, alterum (Ludurirnm) Hajoariaj prajfecit. Varia exstant instrumenta apud Caroluin Meichelbeckium tom.

part.

"2
,

t HistorimFrisingensis quibus ulcm Ludovicus, imperatoris

cognominis
dovicus
10 Et

filius,

Rex
:

in

Bajouuaria,

Gelenium ile Agrippvnensis magnitudine; juxta samColonia martkanos fralreset alios, Guntherus seu, ut scri-

earum

Uenrici

Meibomii

juxta

jonuariorum scribitur
rex Germaniee

deinde
est,

Rex Batamen etiam Luet

Germanicua dictus
snnr

Ludovicus

Guntkarius Cotonienses in/ulas adeptus cst tantum circa annum H54, Non magis congruunt assignati anni cum imperio Ludomci, quem tabella Novesiensis pronepotem Caroli magni nuncuhunt
alii,

kuic filiam fuisse

vetusta,

nomine Bertam
laudal Joan-

fraaani

testantur

monumenta

qum

nes ab Eckhavt tom. 1 Commentariorum de rebus

pat; et per quem proinde intelligi nequit alius, quam Ludovicus ejus nominis secundus, Lotharii 1 imperatoris /tlius, suh annuin S't'J imperii consnrs
factus,

Deeadem
.

alque

ne IV PP. sub
7

Romm coronatus annum 850.

imperator a Leo-

Francim Orientalis pag. 464, 614. 680 et a/tfti, Berta facta etiam mentio est apnd nos tom 111 Septembris wi Commentario prasvio ad Acla SS. Felicis ct Regulm MM.pag. 767, Annalcs Weingartenses, vulgati n Mabillonio > nova
tUrtiv Yrterum anu/rrlnrum pug. MiS obitum referunt ud annum S77, 111 quo desinunt,

editione

Dices nodum dissolri possc, statuendo, quod

sit

nrwn
ii: ii'

ord\-

inchoata

monastcrti $eu collegix institutio pcr

hisce verbis

dccclxxvii.

Berta

Qlia

regis

iilu-

nnsere

ptrturbaruni.

Eberhardum comitem sub annum S35 cel826, et, seillo mortuo, perfecta per Lulhardum filium, dente Colonim Guntkero archiepiscopo, et imperante Ludomco secundo, Caroli magni pronepote. Sedipsemet, qui hujusmodi distinclionis primam tuspicionem injicit, anonymus noster num. 4, ei
prmcludit uitin. 3, abi aperte annum 826 Guntheri archiepiscopatu conjungit mquiens : Ipse (Bberhardus) cum uxore et Qliis duo celebria reHgiosorum collegia fundavil etdolavit, unum virorum in Wisschel prope Calkar aliud nobilium virginum in Novesio anrio Domini dgccxxvi,
riiim
ciiin
,

Habemus ergo Bertam Ludovici regis Bavarim filiam : at, an ea conjugem hibuerit Ehcrhnrdum ait filios l.iilliantuin et Itcrrngadowici
oli.
,

nuni. imo

<>n

iimi/uam mitt ninotiia jniirtn jurrit,

est
:

valde dubium
tliiius

quandoquidem utprobat lant

Eckhartus, Berta tadem sorori suee tiildegardw, anno s -'/ juxta citatos Weingartenses

Annales de/unctm, suffecta sil abbatissa in Tigurino ac Schwarzensi monasteriis. Verumtamen Itoc non sufficit, utabsolule credamus, numqnam Hliini

fuisse in//ititm

riim pluribus cxempli$ constet,

sub Gunthero

Coloniensi

episcopo.

Sed ponamus

tantisper, errasse

auctorem kunc,

dum

Guntheri

mulieribus prasertim principibus, post mariti obir titm vel secessum a seeulo, collatas fuisse mona steriorum prmfecturas; qualia exempla kabemus
/11

episcopatum conjunxii cum initiis dictorum collegiorum, qui conjungendus erat cum eorumdem
perfectione
ista

i/iso cttiuliii/o

abhatissartim Tigurini monasterii

S

it/nid

Martinum Crusium purt.

"2

Aitnultum Suc-

notatis

hardum

aliud occurrit, quominus collegia annis inchoata credamus per Eber cum uxore Bertha ac fiiiis LuLhardo et
:

oicorum hb.
differtur in
11

pag.

i~>.

ubi

Hildegardm obitus
tlisnttiuntttr.

annum Ponamus ergo

Vovesiensis

860,

tantisper ,

Bertm in 884. Bertam hanc, Luesse,

Berengero. 8 Etenim Bertam illam, non lantum de stirpe

'.'"

dovict Germanici filiam,

eam

qum
regis,

in instru

mento
dicitur,

annalistm
Caroli

Nobilis

matrona ab
aliis

<U S0n.

CA matrt

Carolimagni ortam esse affirmant passim omnes, imini etiam Ludovici Bavarim regis aut ducis
filiam expresse
citatns,

de

stirpe

Magni
fllia,

vero Ludovici Bavariae regis

etubique Eber-

nuncupant anonymus noster smpe

in libro,

tabula Novesiensis, Teschenmacher in An~

et

hardi comitis Clivim u>xor adscribitur, Hocposito, tnirum, quantum hic denuo a verm ckronologiew
calculis aberrarint

nalibus,
nufi

Theodorus Rhay
Juliaa,

quem Ani-

anonymus

noster
et

<'

reliquA

illustres

Cliviae etc. inscripsit.

tllc

fuit,

obsecro,

Ludoxdcus
qui

sub

dux seu rex Bavarim? Non

'"/'

At quis tempora seu Ludovicus pius Cailla

omnes, quiinstituti Wisselensis

pituli

Vovesiensis ca-

epocham fixerunt annis 325, s$6 et 838 Quippe Ludovicus iste rex Bavaria anno 844 puer
pii

magni

filius,

anno 806 Aquitanim

in

re-

.'/'""" ojttinuit,

necuUum

Bavariam jus habuit

antt
est,

qua apatre regni consors factus annum SJi, quo solus impera/re cctpit, ct quo eodem, ut Mebimus num. xi, Lotharium filium Bavarim prmfccit. Brmterea non '"l<-<>, (juui unpulissct nuctores nostros, ut Ludo"<""i pium titulo regis aut ducis Bavaries, quo nusquam venit alibi, distinxissent potius, quam
v/ .7,

annum

seu potius ante

uti testatur biograpkus Ludovici imperatoris apud laudatum duChesne pag. 996. Eodem, inquit, etiam anno (844, </<> post obitum Caroli Magni solus regnare capit) dnorum suorum liliorum, Lotharium in Bajoariam, Pi-

erat dumtaxat,

duoa

,1

in

Aquitaniam

misit,

tertium

vero

Lu-

dovirum, adhuc puerilibus consistentem in annis quamsecum tenuit. imo idem Ludovicus rex, ns anno 817, ut supra dictum est, a patre milsus

io8
AUCTORR
J. P.

DE
sit

S.

LUTHARDO COMITE CONF.

,

Bajoariam seu Barariam, oh mtatis procut dubio teneritatem, non regnavit primum per se ipsum, sed per ministros, sibi apaire dcsignatos. Probat hoc laudatus Eckhartus pag. 445, producto instrumcnto anni 8/9, cui tami/uam testis subscribitur, Egilolfus pedagogus HludovidjuSUS
vcnis. Et isscilicet

'iungrs

hberos Arnulphi

uxorcm

Theatro genealogico ac prmterea inter et Luitgardm recenset Bertam Lulhanli cowilis Clivensis.

Ludovicus juvenis anno 825 vtl

14 /ta:c modo si con/eramus cum relatis para grapho prmcedenle, reiii<</in!u r, ut dicamus, Luthardo, Ludovici Germanim seu Bavarim regi$ nepoti, conjugem fuisse cjusdcm Ludovici proneptem

nS*

habuerit filiam, qum cum marito Eberhardo ac fihis Lulbardo et lirrrugario jecerit fuiulamenta duorum coilegiorum, vel anno 838 habuerit ne-

8%

atque sic utriusque a Carolo Magno propaginem statuamus :

Carolus

Maguus
1'ius,

imperalor.

potem Luthardum, quicum uxore perfecerit dicta coUegia, jam tum dcfunctis parentibus. 12 Drtuijur, hiscc omnibus perpensis, superest, et seriut om- ut credamus, collegiorum illorum primordia jacta niaeoltocanf^^ dumtaxat post annum 850, imo /ortasse da censenlur. mu ^ Q srr j HS SiC eiuin CUm iisilrm prinnin/us co)ijungere jxiimnnis tempora Gunlhcriscu (iunt/uirii archiepiscopi, qui unno circiter 873 e vivis ahiit, Ludovici secundi imperatoris, qui Caroli magni pronepos fuit, oixitque usque ad annum 875, et
:

Lndovicus Ludovicus

imperator.

Oermania' seu

Bavariap, rex.

Derta uxor Kberliardi

Caroloniannus Bavariaj

rex.

Luthardus

Arnulpbus
Bertha

imperator
uxor.

Luthardi

Bertm,

si
i

iiimrii

Ludovici

regis

Eberhardi conjux fuerit filia Bavarim, quod certo affirmare

/0,

Apparet
lens

hic,

fateor, notabile discrimen mtatis Lu-

non
ijiii

ausim, ium propter dicta num.

iissrruni
/iliuiii

tum quia,
Havarioj,

fuisse rcgis rrl

duds

anonymus
chronismis

noster,
et

tabulm Novesiensis auctor, Temanifestis erroribus et aua-

thardum inter et Bertham conjuges, sedidinsonon est, prmsertim ubi suspicari possumus, quod aliquis, qui ante mundi fastum ac nuptias aversatus, soli Dcose mancipare constituerat, non
siderantium,

schenmacher

alii,

laborant; instrumentum vero 8fc. Not-esiense, omnibus, meo judicio, antiquius et simpliciter eam appellat matronam de melius
,

stirpe

Caroli Magni regis.

diutwmis parentum, nepotes ac heredes deac populi universi, dominos ex eaiJem familia exoptantis, precibus fractus, animum itm rhythadjecerit ad ducendam uxorem ; prout micm nuctor, et Joanncs ftlclas pocta, de quibus
nisi
t

mfra agcndum
Sancli conjux ac liberi

erit,

a S. Lnltiardo factum
versiculis
:

fuisse,

cecinerunt; prior
%
II.
;

/"*

alii

etiam hic

Jam parenles
Seque
Miies
Chrisli

deserere,

immo mundiim
cogitabal

ilimiltere,

claustris includere,

;:s>iiiue

scriptorum anachronismi.

forlissimus,

Lulhardus

vir

san-

ctissimus

C
Soncti cimju

Claustrorum probalissimam ardens subire rcgu-

oncors

est

scnptorum omnium, qui de

S.

Luilti

lam
Servire
soli

thardi conjuge tneminerunt, sententia, fuisse

similiter

Domino corde optabat

gesiai
in

inlimo;

ac libcn,

nomen Berthm seu Bertm, patrem cero irnulphum imperatorem. Veldenarii \ierba dedimiis iiiiiii. %, et anonymi nostri num. i. Wemherus Teschenmacher, quem secutus cst Theodorus

Sed

(]uod

animo,

nequit implere,
alia.

Domino
Impediente
Alter
oero
lalia,

ac

prseparante

isto

carmine
Ihalamis
cselebs

Rhay, sic habel wi [nnalibus part. 2 pag. I'J0 De Luthardo, sub Lothario, Ludovico II, Carolo
CalYO,
et

Vivere

cum

decreveral

Horos,

Ludovico

III

imperatoribus
scribit,

Cliviic

Propositum vetuil subditus atque parens; Prfflcipitur chari viiam posl vola parentis
Uxoratus agat
ilnm Luthardi
,

comite decimo,
tes,
vilaa

affinitate

quod ob viriupuritatem ac sanctimoniam meruerit stirpis Caroli Magni et domus Caesareae

Pighius

CIi\ ia

lerla

re.^etis.

15 Sed miror denuo,

quomodo

Veldenarius,
flr

Tothicrw-

uxorem, Arnulphi imperatoris

sit,

susopd

decorari,
iu

el Arnulphi imperatoris filiam Bertham uxorem accipere, ex qua duos fllios suscepil Balduinum seu Baldericum successorem, et Ricfri-

linm fuisse scrij

iii

non
aliis
:

(ulnrtcrii errores suos

P

enarrandis gestis
ci

se

prmsertimubi Wisst Novesiense capitula per Luthardum et Her-

(l

TubanUffl

comilem.
et

libro

de

Cmsaribus
wi

Cuspinianus imperatoribus Romanis

:

Joannes
Reperi

hmc

notat

Arnulpho

ejus

quoque

uxore ignoro, Bertbam, quam Luthardus primus ejus aominis, comes Clevensis, fllius Eberhardi, uxorem duxit, duosque filios
flliara,

sed ex qua

tam instituta retulit sub annum 838, quandoquvdrm Arnulphi acus et Bertm proavus, Ludovicus ut\ Germanim rex, puer esset dumtaxat anno ostendimns num. xi; Arnulphus vero regnum Gcp manim adeptus sit dumtaxat sub annum s(s ". "t~ que imperator coronatus sub 896. Prmterea, durn

*\

ea

peperit,

Balduinum
et

H, undecimum

comi-

lnir
rio,

tem Clevensem,
episcopi

Richfridum,

Trajectensis.
in

patrem Waldrici Cuspiniano adhmsit Woitabula genealogica Caroli

in

Arnulphi tempora considero, viam non repeut verisimili utlaratione exponam, qumscrtr

bunt
ruli

Hermannus Stangefol

lib. 2

Annalium
'

>'"'-

phangus Hungerus
Vagni,

Cuspiniani librum,

Annotationibus s>s ad qua incipiens a Carolo Uagno per Ludoticum pium, Ludovicum t Bavar rim regem, Carolomannum item regem Bavarim, '"' denique Arnulphum imperatorem, descendit <"i Bertham, ,n eaque desinit verhis sequentibus :
et

quam

inseruit

Westphalici, et Teschenmacherus ac Rhayus aliquoties laudati, abiisse scilicet e wuu S ^u-

Bertha

fllia, nescitur utra ex matre; ipsa LuiLnwdi comitis Clevensis uxor. Binas nominat hic

"'"''"'

seu iiidijardum,

Imulphi conjuges, Agnetem et Deytham idemque facit Hieronymus Hen-

thardum anno ssi, post regimen Clivensis comtr tatus annorum quadraginta qualuor, reltcltsque cic Bertha, Arnulphi filia, hberis duobus, duino mu Baldrico ct Ricfrido, qui Balduinus seu Baldricus, uti addit Teschenmacherus subCarolo Crasso, Arnulpho, et Conrado I imperatorihus Clivensis comes fuit. et cum provinciaai
Cliviam annis
exspiravit.
16

xxxvn

adminislrasset,

^mno

cbxvii

DIE DECIMA
46
jfwrru'

QUINTA SEPTEMBRIS.
diffi-

109
motus honore
,

cite

vires

qui anno 887 subrogar Crasso, quiaah hoc tum non modo esi carolo corporia, uti referunt Annales Melenses et
apparet,
,

Nam primo Amulphum

,

creditu mihi

admodum

Caesareo
Ifis,

ju\
si

it

Pium.
co-

Auctoai
j. p.

inquam,

intrrfitit

Balduinus, nonpotuit
eo,

Teschenmacherus, nisi per errores mani/estos, mitum Clivensium designare annos emortuales

animi sensos diffugerant nn/ino, verum eliam knbuisse aimo 884 tx filia nepotem, administrandmprovincimClwensi idoneum. Secundo, mqutdifficiU estperceptu

iAtenuerit

anno 884. Teschtnmacherus et lihayus; no 835 aiunt quidem sed non probant; Stanaefolius autcm anno 837 eorumque opinio videtur nobis abunde improbata per ea <i"' paragrapho prmcedente protulimus et discussimus tum super ejus conjuge, secundum
: t

quomodo Lulhardus per anmos Clncuscm comitatum t si morlttus sit Nam patrem ejus Eberkardum obiisse an.

modo, debuitque Balduini obilum ilifferre saltcm ad annum usquc 835 Ludovici ud 840, Eberhardi ad 849, Luthardi denique usque ad 893.
fecit,
,

quo

19

Ex

hactciius discussis

sufficienter perspicit
Cli\

utdettmpore
nihii <trtermi"<"'' i"' ssl
-

studiosus lector,

quam

sit

perturbata

tnsium

comitum

procul dubio etiam seculi 1 ckronologia, cujusulteriorem disquisitionem eru~

scriili

ix ct

ditioribus

Clivim scriptoribus relinquo;

lateant
.

si

jrte

apud hos instrumcnia

tissimo

quibus CX intricalectorem

labyrintho, inquemcitati B chenmache-

ijtsos

ludovici ilavuritv

rctjis filia,

tiiin

suprr tn-

rus

anonymus
ipst

noster

aliique

suum
.

stitutione collegiorum Vevesiensis et Wisselensist xub archiepiscopatu Guntharii Coloniensis, ct impcnn Ludovici H, prr lihcrhnrdum facta , ac

conjiciunt.

cvadant, ac distinctius assignent,

proin post
17
dtfficuUates

annum
,

S50.

Adde

quod ipsemet Teschenmacherus opi-

quantum temporis Sanctus comitatui prmfuerii quove unno circiter in cmlos abierit; nos interim miiil determinare oalentes, hunc quam tatissimt statuimus scculo ix ct ad ea qum de ejus cultu
,
.

niontm suam evertatet manifeste errores suos chronologicos prodat part. 2 Annaliumpag. t88; ubi n prtmo tradil sequentia Sed ad Balduinum (Eberredeamus. Is exequiis Caroli Mah-M-iii patrem
: )
ii
,

comperta

111.

sitnt

progredimur.
in Faslis

Memoria

cultus;

Vita

me-

trica

anno

ncccxiv
,

Kalend.

Febr.

in

urbe

hic danda.

\i|tionsi

celebratis
,

inlerfuit,

lum etiam Ludo,

vicum Pium
sioiie
(

flliis

imperio exulum
ul vult

et Succes,

l\.nnunti(int kodie
thardi

S.

I,ulli;in!iim

m
;

luctariis

Stemoria
/

61

imo SuesMonci ut Baronius, pendii

,

Munsterus

sive CODQ-

Vsuardini Martyrologii Grevenus hisverbis: Lucomitis Clivensis

:

nstts.

sive

Aquis, ut Beckius in
ei

el

confessoria
el
el

istis

Sfo

cuslodiadeirusum, fortiter adjuvit,

tati

prislinaeliber-

ianus
qui

Luthardi comitis Clivensis

confei

oris

et

honori cwsareo

cum
,

multis aliis principibus

et

fundavit claustrum Wischelense

Nussiense,

inprimis
restiiuit
,

Ludovico Bavaro
et

Balduino
;

Flandro

Noviomagum reduxit
,

quo pro-

plerea

Tubanlia,

vulgo Twentia donatus.

scd

Eadem

Florarium quoque noslrum Ms. sic iilum paucismemorat : Luthardi comilis. Ferrarius item in Ca Cleviaci tn Gerraania talogo generali Sanctorum

habet

anonymus noster
supprimit
:
,

annum
xvi

Balduini

inlerioi-c
vise

S. Luihanli

eomitis

et

Casteilanus

: Cli-

mortualem
aiiiio

quem

Teschenmacherus

S. Luthardi comilis.

Ceteris fusior

estauctoi

notoi kisce verbis

Christi

Obiit post

annorum imp.

Martyrologii Gertnanid, cujus annuntiatio latine

ncccxxxn. Dein ad Ludovicum, Bal-

huncsensum
coraitis

habei

Item Sancti Luthardi, Clii^

ilniin

dens

/ilinm iiutii majorem et successorem, procesir nit : Ludovicus autein sub eodem Lu,

viec

e regia
recte

stirpe oriuodi.

adhucdum
prffilucens

puer,
giliis et

cuilibet
,

vivendi
,

norma
,

dovico Pio imp. comes Cliviae octavus

prfffnisset

cum

annis
sine

abstinentia

castitate

obedientia

palienlia, vistuduit
,

quaiuor

vel

quinque...

caelebs

oralionibus
,

ila

Deo

placere
,

ut

hserede

excessil

anno
:

Christi

dcccxxvii.
,

Venique
patri

paucis

interpositis

Eberhardus
fratri
fllio

inquit,

dicerent monaquamvia laicum omnes eum Ecclesiam exstruxil beatissima chum perfectum.
Mariffi

Balduino el Ludovico
Pio,
et

successit,

subLudovico
Cliviaa

Virgini,

Lolhario

ejus

comes

oonus.

peregit.

Monasteriura

vitamque illic quoque

in

omni

sanclitate

in

Wischel ac

Mo-

Iti-lntis autem ejusdem gestis, subdit : Rexit comes Eberhardus coroitalum Clivium annis novem; obiit anno dccgxxxv.

vesii instituit.

18
chronologici

Adverte modo,

denotati anni
tulit
ixr.n

cum

iis,

quam belle connectantur qum de Ludovico Pio ret

Sanctum nostrum Germanim. Rolemnch in intiqna Saxonia; isapud Wernerus leibnitium tom.SScriptorum Brunscicensiumpag.
21

Eodem pene

elogio ornal

et

elogiaSan-

cU,

Petrus Cratepolius in libelio de Sanctis

Etenim juxta unaniscriptomm ceterum ac recentiorum etipsius quidem Teschenmacheri part. 1 pag. 93 t chronotaxim ; Ludoticus in fiiii Lotharii potestatem venit dumtaxat sub annum 829 cel 830, quo
annalista primo loco.
posteriore kabita sunt comitia Veomagi utriusque

645 enumerans Sanctos Westphalim, Beatusetiam, mi.hu lerram inquit t Lulhardus Clivensis comes Pater Guilielmus Boyss slii-pem nobilitat. ei
Societate nostra
in litteris t

fl

Juliaco adpatrem Bol

Pighius

landum
n
et
,

directis

De

" nsensu,
i"s
est.
\t

et

exortis interim novis turbis

a

imperator pristinm dignitati restitusecundo

.

tutes

vitffi

4642 , ila quod ob virpuritalem ac san-climoniam non solum

S.

sxvm Novembris anno

ail
.

Lulhardo

meruerii
cffisare

aiBnitate

stirpis
et

'

aroh

Ma
pos

ni

el

domus
ifl

captus

est

Lothario Ludovicus

et

in

custodia

decorari

Arnulphi
1

imp.

Qliam

aetentus sub

annum

833,

utqueunuoSSf, uuctore
,

uxorem
thoritale

acciperr
sedis

verum
Apostolica

liam

tem au-

prmsertim Ludovico

ac juvante Bavarim rege r ""> aliis Vippino rege Aquitanim captivitate solutus cst et imperium recuperai it. Itaque si kisce mter/uit Balduinus Clicensis, Eberhardi ''"'"' ut\ Teschenmacherus confundens utramque Ludovid Pii captivitatem asserit t et canit
t ,
.

Divorum ntfraero adornamentum i.nii illustns scribi, certe prscipuum Pnncipem domus est habere in numero suorum
sanctitate fulgentem,
velni

ignes inter

Luna mii

nores.

Ubro

Petr rus

11

Streitkagen sequenti carmine:

^"iTiU-ns

mpto Haldiiinus in ordine fralri Adstiut exequiis, Carole Magne, luis,

nati bellfl insequerentor et armis

Cumque patrem

Teschenmacherus hi prodicio recenset, ct usus est, Pighium <" Hercule conjugio eadempU abi agitdeS.tath*rd\ Ittcr verisimilitt secutus tst idem ba usurpat. Pighium
.
'
1

haud dui Hfficille; Pighius scilicet, inscnbitur. Vam qui Hercules prodicim quibut Elencho auctorum

7e-

110
AtCTORE
J.

DE S.LUTHARDO COMITE
precibus
,

CONF.
,

P.

Teschenmacherus pag. 100. sic scrtbms: AuctoritaPapae Divorum numero adscriplus esl. lihayus rem ita exprimit : A morte Allio Sanclorum adscrite

ut

cnjus gloriatur

meritis

muniatur

CoUtur Wisseltx,

piusest.Quo Pontifice, rclquoritu. nusquam reperi. ii De Sanctt scpuitura ac miracuiis sic scribit breriter anonymus aliquoties laudatus : Collegium

Per Dominum. 25 Uinc sane conjectare jas cst, et mtiquun el raldc solcmurm esse Sancti cultum Porro
sulTragiis.
, ,

lOfc,

quo

ubi se-

pultus fuit;

quoque Wieseleose a parentibns nondum perfein quo cum mictum ipse otius consummavit
, ,
,

Cthenset' abtutde expressU Petrus a Streithagen in carmins num. I recitato , cui addo aliud, compositum
teste

loco

habcant Lulhardum

suum

Teschenmachero
Cltripolitano

raculorum gloria Bepullus

ecclesia
utt

esl

cnm nxore

et

liberis.

collegio
iEIia

per Petrum Verhagium canouicorum scholarcha

,

i]>

Creditur autem etidm hodiein eadem Wisselensi collegiata asservari s. Luthardi caput
,

gens

atque

Ursinii
,

Caroliqne propago

referunt

cultu
ejus

iilic iijjiciiitur

Texchenmacherus et Rhayus; at quo quavc solcmniiate recolaiitr

, ,

non sii/nt/icant. Coli inuirti cnim ad nos perscripsu anno 4692 R. P. Joannes Michael Yandcrliclten Brigiltinortun in Marieblom Calcaria? Prior : Mcdia
satis constat
:

annuu mrmoria
sic

dive Lulharde comes Te reddunt celehrem tecum primis quse crevit abannig' Ast pieias Tc magis illuslrem fecit in arce poli. quam fers a slcmmate laudem Ergo regali
,
,

Virlule hanc mullo fcenore rcddis

ei.

Sceplrigera

dc

genle

tuum
sancta

cum

fratre

La-

thardo

hora

distat a
et

nobis capitnlum Wisschellense

ubi

Stemma
Clivia
Cailidice

Berengari

propago
,

traliis

colitur

quiescil
]tl

fundator

corum
ex
lib.

S. Lulhardus

togenuit, nutrivit musa

,

polivit

comes

Cli\ia\
tt

i/tsum ilorrmnr ex

AntiphontS

amplexa

est

pontiflcem

Auslrasia

Versiculis

oratione,
descripta

qua

Ms. Carthusim

Buia

hac

prole

Eberharde comes

ter tertie ful-

Coloniensis

ad nos transmisit insignis

ges,

Operis nostri adjuior P.Joannes Gamansius, qum-

rnriaindicia

que hic subnecto. 23 Snrgite cantemus el rorde pio jubilemus; Lnthardo sancto oniri mereamur et Agno. Antiph. Salve Bancte Pater, Christi prfficelsemi,

Quos jure indigetes patria nostra colit. 26 Prmterea biographus , num. 30 laudandus,
ita
ile

<

S.

Luthardo loquitur,
poeta Clivensis
Intcfjrttm

uti solent aliidepe:

inttT

culiari gentis

cujusdam patrono
,

certe Joannes ^
indicat
ec~

Meias

haud obscure
essc

nister

ejusdem patrocinio dcvotam

rlrstam.

Wisselensem

Inclytc Lutbarde peccalis vincla resolve.

pacma:,

utpotc
,

quod

stinul

Sanclitate quidem virlutum pra3vius,

idem,

Sancti gesta pleraque complectitur

Jnresequeinlus,

itenleclarans clare Ma^ister.

Vere Dei Pamulns, qui carnis respuit aclus Sanctarum sanclis virlulum splenduit aclis.
n.

huc transfero ex Annalibus Teschenmacheri pag, 190 et seq. teinplo quis pncsil, noscere lector, Forte cupis
,

IIuc oculos dcctas

ac lege

certus eris.

Nobilibus oatalibus
refulsit

ortus

fuit
,

Luthardus

sed

Maxima Luthardus
Ilac nobis colitur

Clivensis gloria plebis

Prsjses in aede sacra.

aobilioribus

moribus

Deitatis effectns est cnltor sublimis.

adhuc pnerulus v. Tanto feli-

Qui

comes
,

illustris

decimus

fuit

ordine quon-

ciorem se probans
u.

et Dobiliorem.

Hic divesmundi projecit dulcia mundi

dam A Domino

fide credita sceplra gercns.

Proptereamernitadipisci gaudia ceeli. \. Parva qnidem terrena putat, cslestia captat. 24 Antipii. Pheebo splcndidmr rulilans milissime
nnliqui

Nohilis electo qui vere

stemmate natus,
fuit.

Nobilior mullo sed pietate

Magnanimo
ros

prffistans

Eberhardus

inclytus

lie

'ttgtim
anlnia

Rector

Ante

pium

Chrisium

mnndum

qui

condidit

Subjectis genuii Pignora tanta suis.

isttun

Dans

conslanter

opem

languentibns atque
venerantes.

sa-

Intem.

gens primis hunc mirabalur abannis Gaudebat merilo plurimnm ulerque parens. 27 Quem mare quem vastus quem teilus
Clivia
,
,

Powi

venerande comes conserva

Ccelica Christe

ic

suspicit aBther

luis qui prsstas prasmia Sanctis, Protege Luihardi veneranlrs 1'rsta beati.

Assuescil

leneris laetus
fugit
,

amare Deum.
certae
est

Pigritiem

nuae

Lerna malo-

imitabilem Virum,
,

etverum

Christi

Famn-

rum
fncubuit sacris nocte

proChrislo opes respuit, quas copiosas habuit. t. Patrocinio ergo hujus nos juvari posse credimus.
qui

lum

quantum
res
,

dieque libris. ad veros juvenis contendit hono-

Hic prudens... obtulit Ecclesiaa qui se Deo primilus, postea sua conlradidit. t.
-

Siilijtciens

Domini sedula

colla
,

Corpus madevotis

Sanctus

ctans jejuniis,
i*.

conferens opes ecclesiis.

Luis

Ora

pro

faniulis
,

semper

lilii

morigerus rentum opiima praeposuit

,

patribus

jugo moniiisqne pa1

pessima qiueque
fastum
,

cavens.
quffi-

electe
v.

Christi

Confessor

Transfer tuam Antipii. [nsignis Consul cvul

,

qui es regni possessor, ramiliam ad eamdem gloriam.

,

Turgidulum
rens
,

sprevit

cadcslia

quamTis jam corpore

respice plebem.

Blanditias

sprevit
;

gaudia

Banc miserando tamen devotam

Christo servivit
,

Turpibus
liido
,

abstinuit

non

cor

vana simnl. malesuads

li-

Sanctus Lulhardus, regali slcmmate natus

cujns
praecepla

Non crimen

potuit nec penelrare dnlus.

subivit,
toto.

Peciore devoto prudonter cordeqne

i*.

Aifligens teneros vigilando corporis artus,

Cullor justiliae

Mollitiem fugil

lautiliasque simul.

pietatis verus

Amator
beatur.

Egregiua Miles Domini snper astra levatur. *. Cujus vita bona meliori Qne

Pectore Luthardus suspiria duxit ab imo

Pro

se

proque suis Numina saepe rogans.

Colucta. Deus, qui hodiernam diem sacratissimam nobis beati Luthardi confessoris tui solem"itate
tribuisti
,

Despexit nimium venlosa?

murmura

famai

Supremo

studuit rite placere Dco.

fuit hic virtutis

Jugiter immolffi

amator
larga
t,edlt

adeslo

propitius

Bcclesiaa

LUffl

Tcmpsit opes,

miseris

munera

Sub'

DIE DECIMA
Suhjeclos
/Elerni

QUINTA SEPTEMBRIS.
est ignoti

m
de pretio ejus judicaAi
J. P.

placida conservans pace

coluit jura saerata Dei.
citius

fiuietos

auctoris

et fttatis;

bit ipse tector.

>S JSquoreas pita efw

pirraqu'
-j nUlli"
l|lll!

numerare

veris arenas,

Omiiia
fdilieanl

quam
alii

tanti

dixero gesta Viri.

speciosas forliler arces,

9 ti

numeia-

Ul reddanl meliora Hic

a^les;
Inscriptuni

populo nomina clara suo construit sequens, venerandas

:

VITA RHYTHMICA
Auetore anonymo,

vevo

Cffilis

numen hahere

studet.

convertit in usns, \cceplam lerram sacros templa suo. Binaque construxit cum patre laudes Iiic diccre Chrivoluit Hvmnisonas
sto

Sancta conspicuos relligione viros.

In

Ex
carmine

Legenda Lovaniensi, edita anno

483

et
,

templo,
jussit
,

quod

hahent

Nussenses,

collata

cmn

Mss. tipotfraphis, Confluentino

et

Nohilis

ul

Triadi sanguine

virgo canat.

Coloniensi,
lh'-

Bodecensi.

Vivere
ros,

cum

tbalamis

ea^lehs

dem-wrat

propositum veluit subditus atque parens. Pra-cipitur, chari vitam posl vota paientis,
Uxoralus agal Caesaris Axnulpbi
ConJUgiO
,

Xjuthardus comes
Regali stirpe

inclytus

Sancti genus.

Clivia

tecla
sibi

regens.

editus,

mor

meruil

ducere gnatam
gesta,

Quanto carnis prosapia,

Et seculi
potentia

lanta nohilitate Comes.

pietas et

Talia prfflstiterant
Militiffi

maxima

Apmi potentes

micuit,

virtus,

Gama,

decusqne

Viri.

20 Rellnpiil patriffl binos e\ conjuge natos

comjih'

Tanto ardenter studuil Ante Dei prfflsenliam

Multis conspicuos rclligione pari.

Habere conscientiam

Zepblicense

comes

Balduinus

nomine
struit.
:

tem-

Mundam

atque purissimara.

plum
Chrislo
,

Divina dante gxatia,

Luthardi digna propago,

In parva pueritia

Idem succedil Patri jam morte solulo Richfridus [raler Twentica lecta regit. A Christo tandem Lulhardus morte vocatus
Exuvias posuil corporis
Caililibus junclus vivit
,

Tania plenus
Refulsil
ei

peritia

prudenlia
parentibus,
versanlibus

rt jam
Et

ipsis

astra pelons.

cum

ihi^

cum
nisi

Principe Cbristo,
laela videt.

Quffldam vivendi

formula

Sedibus aethereis

nil

Videretur et normula.

Quam

felix
I

morilur,

Domino

qui

rile

mini-

\;itn

suis

genitoribus,

slrat

Quanta parata
/Eililms
his

sibi

gaudia .lustus habetl

regnal in arce
studiose
,

De se muUura Iffltantibus, Tantam obedientiam

Exhibebal
el

igitur

Luthardus praesidel heros,

poli.

gratiam,
agnoscerent,
iIh-itlmiI
;

Qui modo llammigeri

linii-

Ut,
HuiC

ijui

eiiiu

propone

libi

lector

Pairo-

aihnirainlii palris

mim
t't

o
,

felis

meritum,

referas

comitem moribus atque

celsam
sic

flde

Post olntiim
Cffllica

ingredieris in aulam,
Isetus agens.
fioc

Qui taiem habel Filium A quo vere consilium

perpetuo gaudia

Jam
2

speiat

et

aiiMlium

30 llactcntts /tocla laudatus, qui proptcr

Vito
'

Everarde diiissime *,
per cuncta dignissime

r ,irenles.

,il.

dilecua

rhythmiianda.

kit

Opusinter scriptores Belgas locum obtinuit apud Valerium Andream verbis ^rcjuentibus : Joannes Melas Clivensis descripsil Vitam Luversibus
thardi,
lati
;

Et

itme

Tam veneranda
Aupie tam dulci

Sobole,

pignore,

decimi

Cliviae

comitis,

inter Sanctos re-

Semper
Servisti
Bertffl

Christo veraciter

qua mlate floruerit, non reperi uspiam. Ceterum poema istud, utipatet, obnoxium n>>n
at
est

non
Ifflta

tollaciter.

viscera
talia

Us difficultatibus genealogicis et chronologicis,

se

Quffl

genuerunt
sacrata

in quas

pene omnes, gui stylo so~ iitto Sfinrti gesta pertractarunt, et ea propter nul~ la ipsi annotata subjicimus; sicubi tamen cluridationc mdebitur indigere, hauriri kmc poterit vel ex antedictis in Commentario, >cl ex annotatis, subjiciendis Vitmrhiji/tuiica\ ijttam dabuuus
conjecere
ii

Tamque
Beata

pignora!

qnoque abera, quse Puer isle snxerat, Qui in ffltate tencra

Tanla refuigel gralia
Et

morum

exceilentia.

ex Lcgenda, typis Lovaniensibus edita

quamque
Mss.,

contulimus

(juuruni

anno (485, cum tribus apographis primum desumptum CSt ex Ms.

Berengere Tholetanc a
fratre

Prssul dignissime

bibliothecm Carthusim Confluenlinm, et, postcolr lationcm cum .l/s. Carl/iustif Culoiuensis, nobis

De tali Gaude
3

plenissime.
iste

Quis Puer
ffltatem

raerit,
*

Poit puerit

Jounne Gamans anno (688; aU terum ex Ms. Bodrcensis monasterii per ejusdem " iJ Priorcm Hanutium Poppenschul nobiscum vommwnicatum n,tt>t< (680; tertium mbministrawi uiciu Gamansius unno 4644, scd absque >dicio bibliothecm, ex qua deprumptum jmt. <)pus
.

an/uuissuni a patrc

Si

ail

perveneril
rniiiiun),

am

Hic antiquorum At.pie priscorum jus vcre

Ei

comitum

servaverit,

forsan renovaveril
ipsis

Eu ah

cunahulis

Puer

12

VITA RHYTHMIGA
Puer claros
et nobilis

S.

LUTHARDI COMITIS CONF.

Ha;c improperando
Pie ac juste
dicerent
"
viverent.

ANdNYHO.

Cunctis valde amabilia

Et per cnncta probabilis,

Vinccbatur a Filio

Vigore abstinentiae
Et flore pudicitiae

Prudens pater,

et

mcrito

Obcdiebat Puero,

Forma ooedientiae, Exemplo abstinentias Coepit plaoere Domino,

Re^ri re.Lfum altissimo
:

Quem
Felix

gestarat in utero

mater

et nobilis

Christoque acceptabilis.
6

Jam parentes

deserere,
a

A quo

bravium Vilaeque tenet prseminm.

j;un carsns

Immo mumlum
Seque
Miles

dimittere,

lllii
i.,,.

claustris includerc
fcr,

Post annospnerilia?

Cogitabat assidue
Christi

Lnthardus adolescentiaa
Artns decentes induit

fortissimus,

Lnthardns

vir sanctissimus,

Qua Sub
(I

in setate sluduit

Claustrorum probatissimam

habitu militiae
,

Sic Christo suo vivere

Ardens subire regulam Corde optabat inlimo,

quamvis

esset laicus,

Sed quod gestat

Nequit implere,

in

animo,

Tamen

perfectus rnonachus

Domino

Diceretur ab omnibus.

Impediente

talia,
alia.

Nam

jtfxta

Verbum Domini

Ad

praeparante

ou;i' sua erant, Caesari

Convocatur a Caesare,

Reddebat, uec non Domino,

Ona- sna procul dubio.

Sub

cujus fulsit lempore,

Pippino b dicto nomine,

B
et

Corpus suuni
et

vigiliis

A quo

ullo

molimine

adolcscen-

Affligens

jejuniis

Nusquam

qnivit discedere,

tiam piissime

PenuN-lahal assiduis
in sanctis orationibns

Quin prasceptis regalibns

Conscntiret et precibus.

Saepe flectcndo genua,

Vix Vir bic jussu C&saris

Frequentando

suspiria,

Nomen
in

suscepit cnnsnlis c
ei

Flelu rigando lumina,

Insulam dedit

Wischelam,
ecclesiamrf,

Palmis tundendo pectora.

qua

aedificavit

Seque suaque opera

Cum
Sic

liile

devolissima

honorem sancti Salvatoris, ^iec non Dei Genitricis.

In
7 Sublimatns insignibus Lulhardus consularibus
suctuqui
tionoribui

commendabat Dumino,
purissimo:

Dicens corde

Cunctorum Christe Conditor, Factorum jnste Redditor, Mc Servum tuum visita,

Visitando vivifica.

Nobililer

ad atria

tolum

st>t

Festinus rediL patria,

Et qnanto nunc liberius Vivendi Deo uberius

Facultas
est,

De summo Tuo fovens

cseli

solio,

quam

primitus,

auxilio,

Tanto
Vigiliis

magis discretioribus
et

Me

Jesu

clemens respice,
vota suscipe,

orationibus,

Meaque

Qui sursnm Palri consides, A quo nee umquam dissides.

Dignare

Lulhardus comes inclytus Corpus Irangit assiduis.

Rex

piissime,

Sanctorumque Sauctissime
Virtute tuae dexterae

Nunc lubet cnncta vendere, Conservata dispendere, Congregata dispergere,

Pauperibus tribuere.
8 Refocillanlur pauperes, Claudi, surdi et debiles;
'

Me
Vi
\
r

talem
tihi

Libi

reddere,

piitopato

acceptabilis
placabilis.

**"*

ivam alque
>

Isiis

el

lus

similibus

transactam

Restauranlur ecclesiae, Lulhardi pio opere.

Factis atque

sermonibus

Se confessor sanctissimus
Lulhardus miles slrennus,

Tanto Patrono populus, Clerus nec non exercitus,

Laetantur inde nobiles,

Commendabal attentius Snmmo Deo cum Detibns Tam diebus quam noctibus;
Noctu

Congaudent

et

ignobiles.

Ornnes ejus consilio Sustenlantur et auxilio

tamen frequentius.

c.
I

Ilunc sa*pe niater inclyta Ailmonebat, ne talia

Tam

dura

et
in

lam aspera
tenera

venerandum Comitem admirandum Militem Patronum sanctissimum

I

Praesumeret

Patrem devotissimum,

Quem
Ilunc

litteris

j^late atque parvula.

non

instruit,

Admonebat
Hic

llamen sanetum imbuit.

et

inclytus

eum

pater saepius,

Cfari&ti

repletus

flamine
a Sic

ANNOTATA.
habent apographa nostra, prmter unum inquo leyitur : Tholomitane. Sed ubir que mendos$ : nusquarq enim in catalogis ToleBodecense,

Luthardus dalci famine Rogabat et oramine

Patrem cum matre

nobili,

Ne

sibi

tamquam juveni

tanorum prmnlum occurrit Berengarius

iste.

Herir
to

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

to etiam

n3
-

dubitari potest,

an

tota

hmcperiodus

re-

tn

liquis adjecta

non

juerii ab interpolatore; certe

to vel

Comment. prmvio / disserui de funda- acctore certe perfecto per Sanctum nostrum Wisse- J p
de Novesiensi, cujus hic

multum
netro

discrepat a

qualicumque primi auctoris

a(> aliis

lensi collegio; uti et

non

Berengarius

pussim. ui vidunus in

Commentario, Tullensis episcopus creditus est : sed kujus episcopatus catalogis insertus fuit
neaue
liohertus in Galtia Christiana pag olim. Claudius morte Arnaldi episcopi sub awnum 195 narrata Berengarii meminit extra ordiuem : Cir-

meminit biograpkus, sed forte complexus id est verbis generalioribus, dicens mferius num. s Kcstaurantur ecclesiaa Luthardi pio opere; an similiter
illustre iirf/iiiiim Essendiense colfei/ium, et

atterum

viroruni

ffi

Salenstadt? Certe

894
ca

sic

stro erecta fuisse, asserunt

collector, laudatus
stri,

hmcaSancto noanonymus Chronicorum

et

Berengarius episcopus hC tcmpora nominalur

Tullensis

apud
vero,

nonnullos,

ex

genle

Cliviensi.

num.3 et 4 Commentarii noTeschenmacher part. 2 Annaiium pag. 190,

Calmetus

qui

eum

prmtermiserat in serie

episcoponnii Tuliensium, prmfixa tom. 4 Historim totharingicmprimm editionis, locumeiconcessit in

tditione

nhayus de Animabus Ulustribus Julim, Clivim ad dicm i5 Septembris : Es (Luthardus, inquit anonymus) una cum Alfrido Hildeamensi
et etc.

secunda propter auctotitatem inslrumenti

episcopo

nepoie,

binas

religiosorum
in

congrfgalioalte-

Novesiensis, recitati in Commentario nostro num.5. aoiiiine, ref diceiufuiu, \cl erratum hic csl I,

nes ptantavit,

unam virormn

Salensladt,

quod designetur Pippinus, Pippini

,/

regis

Aquita-

sub

annum

$38

defuncti, filius, qui, invito

ludovico Pio regem se dixit, et post varias fortunm vices, sub annum 864 ab Aquitanis captus, a>i Carolum Calvum adductus, et, dum communi

procerum sententia tamquam patrim nominisque Christiani proditor damnatus esset ad mortem,
arcta custodia inclusus est.Alium equidem Pippir
ntim

ram nobilium virginum in Essendia, Vemmtamen nudum iflorum auctorum assertum, non sufRcit mihi, ut ipsis assentiar, maxime quia apud aliox dictorum collegiorum exst/rucHonem uni lUfridoconstanter atlributam reperio. Acta sancti hujus Antistitis apud nos ilfnstrniu suul lom. lli Aui/usli u pag. 2/0, et eadem occasione collegiorum Esscndiensis ac Salensladensis mcniio fnciu, ut nulfum g
productuiu instrumentum, unde elioias, Altfrido in im fundandis socium fuisse Lnlhardum comitem. Comparet quidem in Diplomate issendiensis $eu
Bssendiensis fundationis, ibidem dato, Luitkardus,
sed

non invenio post medium seculum

:

ix,

qui kic

designari queat

verisimiliusest;putoque, substituendum
peratoris

qwpropter primum mihi multo nomenimcujusdam istorum temporum, prmserHm

tamquam

testis

dumtaxat

cvm dicatur Sanctus convocatus fuisse a CaBsare. apud medim et infic Consul et Consulatus mm latinitatis scriptores usurpantur pro comitc et comitatu, ut rariis ecemplis ostendit Cangius in Glossario. llinc sensus esse videtur, quodSanctus,
postquam aliquo tempore in aula versatus esset, mortuopatre, comitis titulum assumere jussus sit, et adgubemandos suhditos ex aula Cmsaris discedere
ei licuerit.

fuit, sed, "ii

expresse additur,

neque is noster Lulhardus episcoColkrtanlur,

et

pus Padcrhorncusis.
e Conflnrniiiiuni
l/.v.

sic

hahet

imo nobiles gandcnt

alin? levis moiucni-i in
tes,
i

et

ignohiles.

Porro sunt

apographis vocum diversitafuit observare.

quas operm pretium non

ihr desinunt Mss. a
:

Gamansio

accepta, atque

editio Lovaniensis
de.censi

sequentia leguntur in solo Bo-

apographo.

DE

S.

PHILOTHEO PRESBYTERO
MYRMIGE MINORIS
S

IN VICO

ASI^E

O G E
maximc Graecorum.

i.

s.

Ex Menologiis

aliisque Fastis

hc.
"iii

\
s,

u,
/,,,

Iniefin
'"

Pattts
n

flitmorahis

gnibui

o
'

mncs
inni
in ni/

fere

inediti ct

Grmcorum Fasti, cum editi apud nos manuscripti,

lo x

jussu

fiasitii

nn/irnitoi-is coltectum

csl.

Xam

S.

uo annuntiant hodie consensu Philotheum presbyterum, ac. insirfnruiu

i.rtrcus

ante illud tempus Grmci non fuerant schismatici, msi mbinde paucis annis, maxime sub Photio, schismatis auctore passim dicto. ittamen mccesso
res
iit.

niirucii/is

seCUtUS
et

est

Ferrarius
Castellanus
logio

m
in

Catalogo

generali,

novissime

Martyrotogio

universali.

[ttamen

Photu seculo ix et k non fuerunl schimatici, ostensum est; sed medio fere ucuh n Wichael Cerularius Photii sckisma instawravit.
alihi
illo Menologio kactenus repePhilotheum, a miraculis Uiaunequaquam prmtercognominatum
;
.

Bminentissimus

Uomano
fecit,

Baronius Philolheum Martyronon inseruit, Ucet multos atios

Uaqut cum nullosin

rerim schismaticos

Menologio
ratio,

Grmcorum,

quod

Sirletus

Lati-

"""I

passim

adoptare
Latinis

consueverit.
deterruit
Fastis

Pru-

maturgum mittendum censeo

consensu asserta,
tts

aens

quantum
Philotheum

conjicio,

Baro-

neque enim miracula, tanto sine ulla ratione pro figmenfiatu

' '

""""

uc

adderet,

v'"" de atate ipsius non constat ex dicto Mrnologio neque ex Uenmis, ita ut non potuerit
satis
'""''

ita

habenda censeo. Uenologium Basitianum ad ^ Septembru sancti pa habet : Eodem die commemoratio
Sequitur elogium wrndosr rnfilmnn rsl Laliuum, ifuui m"""' intelligens, quid medio mvo Grmci

i"

norii uice,

esse

certus,

utrum

Philotheus

oixerit
illius

thaumaturgi. trisnostri Philolhei

,.,.,//,,

sckisma

Grmcorum,

an

tempore

schismatis.

timor me deterreret nisi AMuiotheus haberetur quod secuin Menologio,

Septembris Tomus
V.

tdem

terp res, per vocemMyadesignarent,

nomen proprium
18

re-

yio-

114
\i croitB

DE
nomine proprio
:

S.

PHILOTHEO PRESBYTERO
Quaproi?i-

gionis pro
dicatur.
&irijpy.e

viri sumpsit.

mia de

rirtutihus

et

miraculis Sancti teguntut

[i t ,

J.

s.

pler ipsa rerba (irmca, quibus Saneti patria

hur transfem
dxb
tou

$t>46eoej

6auu.aT0up-fC;

\uv

8jjuitc;

'Otymfeu.

Qum ad

Ver~

m Menologio Sirleliano, omissis tamen Us q U9 de oleo ex sepulcro Sancti scaturiente hie asseruntur. At illa similUer leguntw in jam taudato
Synaxario Ms., et in Menmit imprcssis. in hisce porro monumentis alia qumdamad/u tutitur, in utroque Menologio prmtermis&a. Primo enim mater ipsius dicitur vocata fuisse Theophila, de qua non adduntur piura. Secuneh
'.)

exprimo : Philotheus thaumalurgus erat ex themale Obsequii. Per thema autem designatur reyio ampta, aliquot comptectcns /ironncias, guibut unus pra>erat. i\am seculo decimo, </uo Menohgium fuit couscvipLum, imperium Orientate divi&um crat m thcmata, ut docet Constan-

bum

sic

fli

..

Philolheus ipse dicitur nuptias contraxissc,acpro-

clarui-

tmus imperator Porphyrogcnitus, qui duos libros de Thematis conscripsit, cditos ah Anselmo lianduro in Imperio Orientati tom. I. Inter themata
septemdecim, qum lib.\ recenset, quartum vocatur 'O^buov Obsequium, cui comes prmcrat. Iltutl rcro theina, quod prafecturam aut provinin

iemgenuisse, ac deinde promotus adpresbyteroe iuin. idduntur et prodigia aliqua, aum exSynaxario

huc transfero
,

"OOsv

y.at

Oauu.dxwv u^tsTwv
1%

^uoOy;
Tct;

ota

U.0VY;;

fepOfffiUtfte
'

Mpm
xat

Tau.t { uv

T.bcrrA
et;

apTOv

xapaoyu
,

vdXXa
ivtauTCv

TOTflt[jLiov

u-

3wp

otvov
t

\uti6a\i
Kal

xal XiOov MiftGTOv Xdy^ y^_

[J.t'x

ciam nominc magis Latino dicere possumus, erat ea partc Asim Minoris, qum Conslantinopoti

vw

\),i-i-.i-r v.i-i.

rr^

y.otu.T c(o;
(

auTOu
^oiv

^.ETaT-.Oeuivou iv

il&pty

tcxw

Ta; y.stpa; u<x\

xwv

maximc
ac
hi
;

pag. 9 in Ohsequii themate populos enwnerat kis rcrhis : Genles vero

est vicina.

Nam

exTstva;
,

xai

twv

ui|j.ojv

5paiu\vo;
,

fa
xai

tpo>v

twv ocuXowivwv auTCv

fou.aTtaa;,

[j.sTaOfjvat
=v
ui

dv^oxT)

populi

qui
,

Obsequium
Mysii
,

constituunt,
,

sunl
,

Tpet;

pd?'.;

xaTSTsOr,

tottw xeiiai,
est

Bilhyni

Phryges

Dardani

qui

Unde

et

maximorum miraculorum
solam
orationem
praebens
:

conseculus
vacuis
et

et

Troiani
,

dicuntur.

Dcinde

et

urbes prmcipuas
Niercam,
quai est

graliam, per

ex
ac

cellis

enumerat
it
:\

firtmaiin/ue

ponit

pauperihus panem
viatilem
in

sed

aquam

llu-

metropolis.

vinum

convertit,
:

lapidem

maxi-

Ex

hisce

ni

i.

o
:

se natuni in

igitur habemus, Philotheum fuisMiuore Asia, et quidcm in una ex nta.rime

mum
tem,
inanus

solo

verbo transposuit
inslar

uno anno
in
et

post mor-

quando
viventis

transponehaHlr

alium

locum,

Mytmiri

quatuor ejus provinciis qum /n.iia Bosphorum,

Occidentaiihus,
et

exlrndfiis,

apprcheuqui
ipsom

Propontidem
cst,

Belles-

dens

luimeros

diiorum

sacerdolum,
ac

pontum extenduntur,
aul
in Mysia, ant
iii

id

aut

Bithynia,
Troa-

volehant
passus,

tiansferre,
in

surrexit,

tres

meusna

Phrygia minorc,

atit in

loco,

ubi

nunc jacet,
in

est

deposiius.
,

dc

in

Menologio
;

Sirleli

dicitur fuisse ex regio-

Hactcnus

tam

Synaxarium
tantum vocis,

quam Menma

in

certendum fuit, opinor, ex Vico, ant ex oppido Myrmira. Cerfe in Stjnaxario Ms., quod Majores nostri Sirmondianum vocarunt, ita habetwr : o; ftpu.7)To OEu-aTo; j*ev
sed
'Ot|tx(ou
,

ne Myrmica

xwu.r,;

3s

y.aXcuuivYj;

Mupu.txo;

ijlli

OrtUS

fuit

ex

themale

quidem

Obsequii,

vico

vero

Manmis omissa, est diffcrentia. Similia etiam habet Maximus Cythermus, Wcnma passim secutus, Attamenposteriora hmc minus certa t minusque probabilia smit tumquia non leguntur vn Menoiogio Basiliano,ceteris antiquiore, tum quia redolent fabulasGrey
quibus unius
ci$
(i

dicto

Myrmice. Consentiunt Mcnma impressa,

sic
\j~f pyh
t

m
,

familiares.
1

quihus de natali loco S. Philothei

Outo;
OiiJ.a:o;
aTtb

habetur:

y.cptcu

Mupy.r,xo;

xaXcuuivcu

'O-^xfou.

Hic eral ex
Obsequii.

loco

cto

thematis

Itaque

Myrmice diMyrmica, aut

porro dubitari merito potest, an Philotlieus nosternon \>eniat numerandus inter scriplores ecclesiasticos. Certe dicitur in Menologio multossua
doctrina adjuvisse, nec

M/iN-.-l!:

DomiM

tamen

of/icium prmdicanr
nihxi

magis

Myrmix, ut rocatur apud Maximum Cytkermum, non erat regio; sed viCUS aut Oppidum in parte (irvidentali Asim MiverisimUiter
noris,

di habuisse mdetwr^ ita ut in ipsius etogio

sit,

quominus credere possimus,

si

ascetica ahqua
fiat

ab ipso conscripta,

hoc aliunde

verisimile.

u6i

natus erat S. Philolheus, de loco nalali ohserratis,

Basiliano

et

ubi vide-

tur
,

etiam esse defunctus.

lliscc

Petrus Possmus Societatis nostrm anno 1683 Tolosm edidit raria opuscula scripl inem Grmcorum,
coliectionemque illam vocavit Thesaurum
nint.
asceitr
:

elogium cx

elogium de
vtrtutibus
iptiut
't

Henoiogio
ttttiiita
t

totum subjicio ex editione

correcto
Opsicii

Opusculum
de

htinr liahct

titutum

Sancti

errore,

min

lamen interpretis male dicitur, suhstitutaque secmdum Grmca natali prowncia. Phiquo
seclator

rbini facta,

Philolhei
sii

mandatis

Domini

nostri

Jesu

Chri-

sermo.

Aliqui

scriptores

neoterici

laudatum
patriarche

Opusculum

attribuerunt

Philotheo

lotheus
vincia

Ihaumalurgus, uatus
Obsequii,
presbyter
cultor
:

in

themate sive pro-

fuit,

magnusque Dei
[vi-

sConstantinopotitano, qui floruit circa medium cst m prmtermisas, cnli xiv, ttt kodie dictum

ab

adolescenlia
et

quippe qui jejuniis,

assidue
:

Faetts ubi de Phitotheo itlo egi, quia a Moschis in

giliis,]

orationibus

vacaret;
et

divilias

recentiorihus commemoratur.
7

suas
dies

pauperibus
suos
in

distribueret
,

luctu

lletuque

Verum

Possinus

vn

Prolegomenis

iUorum
hts ratiooocar

traduceret
altero

secum

reputando

gravis-

opinioni non acquiescit, itlamque refutat

tino^

simas

seculo

peccatorum

pcenas,

ge-

hennam
igitur
* Missa;

ignis atque pervigilem vermem. Cum mullos confirmaret, suaque doctrina juva-

sacn

pe ^
a<

atque

inculpate

Liturgiam
,

Deo
scilicet

offerret,

mbus. Primo Philotheus in tituto Opusculi Contr Sanctus quod non congruit Phifotkeo << Pkilotheus wi titulo stantinopolitano. Secwndo prtmum ticet
:

patriarcha

vocatw nec

episcopus,

linnin

cepit

donum
in

miraoulorum

ut

dasmo-

nes
ret,

ejicerel,

inflrmos

ptuvias

curaret, leprosos mundamaxima siccitate adduceret Deus

:

deinde patriarcm sw ab mtate codicis Constantmopolitanus. Tertio

fuerit episcopus Heracleensis,
sic

raiiocinatiir.
potest

Ouoniani
aulor

scriptor

sajculi

enim

voUinlalem
exaudit.

limeutiiiin

se

laeit,

precesque

non

credi

Operis

in

codice
prferttn
l[,l?t
;
i

eorum
i

Haec admiranda opera perpetrans, accedentium ad se postulalis annneos, in pace

Et

scripli,

cujns
ul
ibi

manus
Bupra
post

et charla

a-lalem

annonini,
lim

di\i,

quingentorum
ponantur
ergo
el

deccssit.

e\

preliosis

illius

ossibus,

in

sepul-

cum

illud

alia

ffitatismaj

cro

conditis,
in

oleum

manat mirum in modum salutare hunc usque diem. Hisce planc confor-

nifeste

senioris.

Scripserit

hunc sermon
e

multo

Bnliquior

quidam

sanclior

pm"
omni

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A omni bvo Frustra sanc
insignitis

Philothei
si

vocabulo monachis.

patriarcha.

Verum parum
Fabricius,

consideravit

el

Lam- auctohr
J
-

hmc argvmenta non ad laudatum Opusculum Philotkeo luMeiant, Constantinopolitano abjudicandum.

dwsmmus,

becius

ct

quam

improbabiti conjectuin
:

ra
ut

monachum

ex Arabia accersant secuto xiv,

prmpositvm monackorum faciant

Macedotestatur

8
r

ittamen Joawnes Albertus Fabricius in

r.rmca
lib.

nia, f/uod cx sola conjectura asseritur

num Can,

bliotheca

5 tom,

pag.

illud

tacuzenus,

quem

assignat

Lambecius

"''""d.ai-'

tLatm

attribuit Philotheo Constantxnoipsum Opusculum aitque eidem pneter rem abjudicatum Llitano, 41 nullum affert corbum, ut ad fuisse a Possino. ullo arguarqumenta Possini respondeat, neque Pkilotheo suo Constantinopolitano pro

quidem Ub. 4 cap. W. Philotheum Constantino-. politanum fuisse prmpositum ui innntr Atfm, sed de monachatu ipsius in monte Sinai alturn silet. Quare dubitare nequeo . qum duorum saltem
Philotheorum Opusoula,
cius
tus.
,

mento

uni adscripseril Fubri-

tamen utitnr. Video

Fabncium

fuisse

secutumopi-

Lambecin improbabilem conjecturam secu-

lib. 5 Commentarionionem Petri tambecn, qui mhliotheca Cmsarea, memorans pag. 99 rum de

Verumtamen cvm neque

vtro
(

S.

Philotheus ille,

aliudOpusculum, quodSvacti
tfaei
,l;i

patris DOStri IMiilo-

de ijuo agimus, monackus fuisse videatur

dicitur, et

fragmenta euni sennonum quorumasoeticorum; observat de Pkilotheo, eumin

Sinai; Opusculum

montU Possino editvm apud

huicettam Philotheonan
'"'<'""'
lri ~

dm

alio

codice,

recensito,

tif>.
:

i,

vocari
viilelur

monaChum Sinailam.

Tum

suinfit

Itieni

Lambecium lib. 5 pag. J attribuatur Pkilotkeo monacho Sinaitm, unacum alio ibidem memorato, non ansini s. Philotheo nostro dicta Opuscula adscribere. Pavet

fere a pueritia ille, qui esse atque Philotheus erudilione et sanctimoviia- raonasticaa addictus,

quidem

ipsi

titulus Sancti in

codice Possim

inventus; sed

ittcin

titulus facile

nia

vita?

adeo inclaruit, ut primum quidem

episcopas
patriarcha

prae-

nositus seu abbas

,ic

monasterii in monte Atho, dein-

congruere potest alteri Pkilotheo monacko ^ntaitm licet kunc in Fastis Grmeis non magis in,

autem

Heracles

in

Thracia

ac

veniain

B tandem
sit.

Consianiinopoliiunus

elfctus

num.

Hmc omnia magis

,

asseveranter adoptavit Fa-

bricius,

primo
in

qui pag. t69 ait : Philotheus, monachus deindc pramosilus nmnachorum Sinaita
ex

quam Pkilotheum Constanti/nopolita- Ceterum quo secula floruerit Philotlieus thaumaturgus nullibi invenio. Hoc certum est ex Menologio Basiliano, ipsum aui seculo \ oixisse
.

(inl

rilins,

riim isluif

\lr luitiuji

SCCUlO xfllC-

monte Atho, denique

Heraclea

episcopo

rit

collectum.

DE

B.

ORANNA AUT ORANDA

&
SOGIA

VIRGINE,
IN ESCH

ANONYMA

PROPE OPPIDUM BERES IN LOTHARINGIA

S

L L

G E

.1.

De

loco, uhi

Beata colitur; deque cultuac lustrattone corporis

gesta fere ignota

tHTM

duin

prope

B
rit

nullo in dictam, licet Hartyrologio prorsus inveni iiounrutu fuerrfrhn sntis Cultu
.

vm Oranam Orandam quoque

-

alias

Orannam

aut

Urannae virginis.
sis

notitiis

Wadegotia submis-

>tha

ab

aliquot
colitur,

saltem

seculis.

Locus,
esl

ub\
vn

Beaui
tabulis

mque
,

fere
certe

ignotus

geographicis

aut

non

recte

><-

pressus

Us, quas consului Primam de Beata l/eMajoriOus nostris submisit P. """/rr Wihkeim Societatis Jesu, plurimis o\ ficiis de Aciis Sanctorum optime meritus. Hic " data epistola anno 1666 ad Papebrochium

oppidum scribitur Beres. Von dubito, quin idem sit, quod < tabulis aliquot Lotharingim notatur Belrus, Beauralns tt Blerus. Nam hmc nomina exprimuntur ad idem oppidum desir gnandum illo plane loco. m quo Beres oppylinm est situm secundnm notitias, nobit locis missas, videlicet haud longe a Wadegotia
abbatia.
ravi,
,,,,

notitiam

im-c autem

sita
a

est

ad

Sarae,

aui Saarce ho-

iluvii
,

ripas, uno

Sara-Ludovici

ita

scribit

Berris

csi

nppiilum

Lolharingiic

Germanicae

haud
i

Longe
trdinis

Wadagotia
ad

monasterio
h\

Wadegotia tcribit Hugo in innalibus (008. ItaOrdinis Prmmonstratensis tom. S col non longe distat a munito <>i>t<i Saraque Beres quod conditum Ludovici, vulgo SarLonis dicto,
u
,!,-

Praemonstratensis

Saravum.

oppiveteri

dum
modo
Jacet

luibet

extra
in

templum parocniale ii" muros ad breve spatium

templo
corpus

ptas a

distans.
\*-l

Francorum regis postscriestjussu ludovicx Wilthemio notitias de oppido Beres. epistola sic habetur 2 De ecclesim situ w atia

eo

sancls Orannffl

SancUB

Oranda

vireinis

templum, anl

potius sa-

n6
ArCTORR
J. s.

DE
distal

B.

ORANNA

VIRG. ET SOCIA
vero eontingit
concurrit
et

ANONYMA
ibidem sacerdotem quempiam
vicinia
oblalis
,

sacellum,
libus
ilti

ab oppido Beres tnbus quadranaliquantulum

depressiori

$
rl
but (ur

horae,
satis,

loco

crnm facere; tunc passim ex

stis

gens

a<*re

ac vicina
sta B.

oppido eccle-

amceno
et

sed

nunc

bellorum injuriis inculto

olim

cum

cereis,

Palronam-

2*1

Oramup

penitus

deserlo.

Erat
infestas

ejnsdem

oppidi

in Esnh.

parochia,

sed

oh
ipso

miiitum

excursiones
esse

ac

laironum
el

frequentes

insidias

parocbialis

suam maximo pietatis sensu, ut ipsemet magna mea consolatione spectavi supplex colit et veneratur. Ex qua mulicr proha et honesta
que
,

noet

desiit,

in

oppidi

templo

divina

officia

his

narravit

multis

etiam

aliis

prajsentihns

peraguntnr,
nistrantur.

modoque Sacramenta omnia admiVominus Philippus Budegkenius, Waet

testibus, se

rjusdem Sanctae intercessione a gravis* sima plurium annorum surditale, adhibitis nequij.
artis

degotiensis abhatim reiiyiosus,

litteris

locipastor, in
:

quam

medicffl

remediis,

fuisse

liberatam

anno

4606 prmmissis consentit, aitque

Monaslerium
qiiiugenlis
clesiae,

nostrum

Wadegoliensc

jam
istius

pene
ecet

annis hahet jus patronatus

Hactenus Nicolaus Wilthemius Societatis nostrm Alexandri ex fratre nepos, qui, ut patruus ejus in alia Epistola scribit, ad sepulcrum R. Oranna-

ubi dictaj Sanctse corpus quiescit

Est

ve-

se

contulit.

tnm

inquit

ut

Sanctam

ii-

neratur.

autcm
et

ecclesia

parochiatis
Esr.u

in

Beres

lam
sane

auditus

recuperandi,
ut

quo
ejus

caret,

raunicipio,
i.i

vocatus

locns

aut

Exwei-

invocet,

tum

de rebus

patronam inquirat quod

:

Dictum jus patronatus donatum est nostrae eedesur a serenissimo dure Loiharingiu' Mattlneo.
u.

faciet

praeclare,

cum

polleat judicio

el in-

taudatus

mox

Httgo,

enumerans

pag.

4008

pastoratus n Wadegotia dependentes, de illa scri^bit sequeniia : Berus seu Eschweiller ex donalio-

Wilthemius, qui tamen ipsr quoque ibidem antea fuerat, et in prima Ejiistola hoc addiderat : Vovent aliqui peregrigenio.

Hmc Alexander

nationem
tiim,

annuam.

Experientia

longa

comprobaqui
votuin
p

ne

anno mccxx provenit. Vemm nec ad nos, nec ad Beatam pcftinet, inquirere, a quo jus patronatus fuerit donalum. 3 TnteHm Budeghenius explicat, cur parochi
Marsilii

ministerialis

de

LiestrofT

lluere

sanguine

aures

eorum,
fuisse

non exsolvunt.
6

Addit,

tumham

olim

apertam, ut

c^j,

sacrum corpus

lustraretv/r,

atque

iliius inspectin-

--v

nis exstare instrumentum.

olim ipmis
oppitii

habitatio

ad oppidum fuerit translata,

ita scri-

re in suis litteris
iinle accidit

Verttm plura de hac Budeghenius, ita scribens : Subet

parw-

bent : Olim habitabat juxta dictam ecclesiam parochus, et habehat ihi residenliam suam. Faclum

ante ducentos

plures annos, utduin

bitaretur a multis,

an adhuc

eodem

sarcophaad
in

aulem propter molus bellorum el hostiles incursiones, ut eaperenlur eliam homines volentes adirc templum; imo iu ipso templo sub Oilicio divino vim inferehant impii mililes. Quare
est

go esset sacrum corpus sanctae Virginis. Hinc instantiam nobilium et aliorum Christi Gdelium
circuitu,
diela

R.
liut

D. Suffraganeo

episcopi

Metcnsis
et

lumha

aperta suh Ollicio divino,

re
ail

jussu Berenissimi ducis in Lotharingia ante dncentos

perta

dno corpora,

unum

ad

caput,

alterum

circiter
est
:

annos
in

residentia

raemorati

parochi

pedes. Subdit, hujusce inspectionis instrumentum

translata

municipinm Beres propter

esl

secu-

etiamnum haberi

atque illud per Wilthemium

ritalem

relietus

autem cnstos
et

ibi

laicus

ad

custodiendam ecclesiam
tenus
4

recipienda ohlala. Hac-

nobis futt transmissum. Attamen ipsum authenticum tunc non potuit in ven iri : sed transcri/thim ex eo exemplar, in

de ecclcsia olim parocltiali.

cultu lieatm ibidem in eadrm
:

quo desiderantur
tioc

sub-

I)e

l-lpistola

hmc

scriptiones,

accepimus.

vero

totum

hue

tumbu ibidem
Ueatce, qu(C
officio tolilur.

scribit

Tumba
sepla

dictee Sanctae

est

juxta

summum
autem

transfero

Nos Desiderius Natalis, Dei

et sanciae

aliare,

feireis

cancellis.

lmploratur

ipsius intercessione et meritis sanilas surdis et gra\iirr

Sedis Aposlolica? gralia episcopus Panadensis. Nolum faeimus Universis, quod quia a mullis V6niehat in
das
in et

audienlibus,
aliisque

vel

verligine

capitis

laboranvoti

dubium de corporihus
Socirc
,

beatissimae Oranct

tihus,
sui

morbis.
in

Et

multi
loco
:

compotes
isliusmodi

ejus

si

realiter

cum

ellectu

fundunt preces
faelo,

dicto

plurimi eliam,

volo

qui gravali

fuerunl

mor-

earum sepulchro, ab antiquo Dominus

tempora
in

in

quo

adorahanlur, quod
prout

honorat,

usque

;id

bis et lluxionibus

aurium, singulis annis

Exaltationem
sanclSB

solvunt

nostra

honorat,

diversis

idem

sepui-

suas oblaliones. Celebratur ipsius feslivitas

nica
el

Domi:

chrum illuslnhus
nullius cadebat

uiiraculis,

conlinehantur, cum
sed nec ab audita
vel

prima

post

Crucis

memoriam,
mulli

per lotam Oclavam est magnus concursus hominiim eo venientium devotionis et voti sol,

idem

nnquam
:

sepulchrura

fuisse

apertum
nos

credebat

quia

etiam

Christi

fideles

omnibus hisce consentit Wilthemius tn Epistola jam allegata. In altcra quoque ita loquilur ipsius nepos, cui curam commiserat omnia coram lustrandi : Celerum Iocus est a multis jam sa?culis lidelium veneralione et convendi causa.
i)r

rogarunt

el

obnixe deprecaii sunt, ut idem

sepal-

rum Virginum

chrum aperiremus, et si quid sine injuria beaiain eodem reconditum inveniremns, populo nolum faceremus, ut per hoc po|mli major ad easdem venerandas devotio accen.^
est,

cursu celcbris ob ejusdem Sanclse tumbam, qu;e in ipso tempio media conspicitur ex rudi impolitoquc saxo, nulla cffilatura aut inscriptionis vestigio

dalur.

Hinc Thilmanno
7 multis
sacris

quod

nos

convocatis
dicti

Domino
et

^.

archipresbytero

loci,

alhs

insignis
:

muiiitiir

dumtaxat umlique crate

ecclesiarum
excubiis,
et
,

rectorihus,

celebratis

prius

ferrea
rollas
affigit.
.

cui
et

ejusmodi

Sed

gens ruslica suos ccreos, flores, codonaria venerationis ergo imprimis niemorahile, quod ipsius
surdi

cum

solemnitale
lelania
, ,

hymnorum ^
eliaffl

orationum
ad

triplici

multiplicatis

luminaribus
sanctae

unmihusque
rite

quantum
in

potuimus
Inventionfl

Sanctae

patrocinium

oxperianlur

promptum

hanc rem
Crucis

ordinatis,
scilicet

ipsa

ex eflicax, plurimisque miraculis et prodigiis (ut omnes allirmanl) jam olim ad hoee usque lcmpora inclaruerit.
5
llinc

tertia

May

anni

Domim
,

mcccclxxxviii rcgnantibus sanctissimo Papa Sixio Frederico Homanorum imperatore, Ludovico Frar

'

,v

passim

lota

Lotharingia,

adjacenvota-

corum

rege, et Renato illustrissimo et

victoriosissi-

tihusque

provinciis
Lnfeliciter

peregrini

conlluunt,

mo

que

non

exsolvunt.

Quoliescumque

Lottringorum duce, ipsum sacrum sepulchinn prassentibo5 duximus aperiendum, prout tunc
,

^*
&***

mul-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

utriusque sexus nobilibus et de plebe inA amltia sacro sarcobiUbua aperuimus. in quo ttamera suis duo corpora cum omnibus ossibus
functns. rnin
possint. llinc

117
Auctohk

tntcqris secults cititts tlrfuncta- rsse

mortem licatarum non

his

aliter deter-

IS

itrtl

<]"""
1 u0

nhaco

minavi,
lius.

quam
gestiS

verbit

Seculo xiv
rrrto

ant

ci-

St.

utnobis prima

Cronte

apparuit,

fuere

inventa;
quffi

pW

"*'' '"'

unum

vclui

ad

caput,
sancto

alterum

ad

pedes,

9 De
rc
,

Beatarum nihilsatii

consta- deearumge-

doximua

populo
,

com
et

diligenti

custodia

fatetur Budcghenius parochus.+Affcrt

httc in lau<l<nts

tamsn
litterit

tti$itihilha-

itrui?"'*""'

ni-jesentanda
factoti"

veneranda
et

adoranda,
fuimus
, :

prout

et

conjecturas aliquorum,
icribens
t.i
,

MuroerK.

rum tm!a- [
tio.

primi

venerati
peplis

adorati

ipsaque
saccis

Jam vero de
nihil certi

ortu et natalibus,
constat,

de vi-

avt '"'""

triplicibus
*

recondidimus
venerabiliter

et

duabus

de

obitu,

Hiuf.

concludi
hia p* 1

quam
iu

potuimus
sepulchro

fecimus.

cum
qui
pis;

Socia

pedissequs

sanctam

nisi quod ibi innocentemque

Kt
te

Uissarum

solemnia, suo

quantum devoreclusis,
literas

vitam in diclo loco Ksch duxeril,

volunl
et
,

ut

fertur.

Ali-

potuimu>

eodem
in

fuisse

fUiam

regis

vel
'

magni princi-

voluimus
fieri

hiijus

reclusionis

noslra;

duas

quia

amoiv

virginilatis
,

domo paterna
et

quarum una

ipso sarcopha^o

elauilere-

aufugerit

cum
s,-

Socia famula
,

persecutam

jamnmilo
,

vero sub custodia curati el Simonis tur* alteram domini ducis voraimus ad Zeistrom officlati de Actum sub sigilperpetuam memoriam reservari.
|

jam

apprebendendam

juxta

locum

obi

cst ciTlesia,

alisi-omlisse.

Milto,

</>!<! n<l>li!itr

Qostro

Anno

et

die

qui.

Hactenus laudar

responsum agricolee n persecutoribus interrogati, rum videatur fabulosum magis </<mnt rmsimile. Alii
fainilu

n
ex qvo

subscriptiones tum instrumentum, in quo prmter unu forsan vox desideratwr post vocem Sacspalium relictum crut uni roci cis. quia ibi oacuum. Fortc rox, qua saccorum materia <lcsignabatur, legi non potuit ab exscrihente. K Vorro et laudalo instrumento hahemus, S.

dicunt

s.

Orannam ortam
illins.
,

ex

illuslri

dominorum
habueril
in

terra3

Et

quod

defe

ritnn

auribus
illara
,

graviterque

audierit,

propter
et

surditatem
pro

inquiuni

contempla
Kschlia-reilitale

rejecta a

fratribus
ilotc
:

praidium illud circa

susleutatiunii>\

weiler

ct

60UU

Orannam cultam

fuisse

seculo

\\,

ut

mini-

palerna
et

accepil

ubi dies

cum famulasua
suos
transegit,

in patientia
ita

gitur '('/"">"'etas erfi

Secundo idem vn~ strumentum Orannae attribuit beatam Sociam, scd

nwm,

ft

verisimiliter citius,

sanctitate
in

vitee

nes

sui

admtrationera
el

trahens

cum

utommagna
in

temaseculo
iiv
:

anonymam.
iiHiin et

Tertio

ex iisdem
fit,

litteris

verhimillir
ejus-

aedificalione

virginitatis el devotionis ohservantia

quasi indubitatum

s.

Orannam

Deo

et

pro\imo placens tandem

Post cujus

ibidein

pace
vita

non obiisse saltem post seculum xiv, ciitu anno H88 diccrentur r<>l< ab antiquo, nec ullus tuni meminisset aut audinssct sepulcrum umquam fuisse apertum. HtBc enim locum n<>n
(jur

Sociam

quieverit.

mortem Deo, quem

suac

in

dilexerat,
te,
tis
,

Famulse
passim,

sanctitatem

demonstrancapi-

surdi

et

vertiginem
per
merita

paUentes
sanciffl

sanitatemrecipiunl

Vir

hahuissent, si Beatm n.rtssrnt post

sed potius de

annum
c.r

{400

nis.

Hoc
atl

attestantur in hodiernum
sancl.i'

diem

qui

poti

mOdo

oivendi

illarum

parenii-

Causa

\11-inis

sepulcnim

venientes,
ilac-

bus suis aliqua intelliijcre potuissent, qui anno 4488 erant senes. Vcrnm ut kmc insinuant, Iiea-

sospites

revertnntur.

gratias
:

Deo agentes.
neque
hahco

tnius
his

tasnon
intntmr

fuisse

defunctas post seculum

rtxlrm

xv\

ita

laudatus parochus addenda.

piura

ciiitfiint.

srruh

illns fuissr <lr-

DE

B,

ROLANDO DE MEDICIS

ANAGIIORETA, BORGONI DITIONIS PALLAVICIN/E

IN ITALIA

COMMENTARIUS PR^VIUS
Cultus
Bcati
:

.1.

s.

Acta

et

Miracula

edenda

cx

manuscriptis

fcn

uamquam

B.
sit

Rolandua
ivcngnitns
ut
cst
et
.

Martyrologis
colitur
ta-

illine

doCtUS merit

in

ecclcsiam

ihi H.

M. Yiivinis,

CCCLXXXVI
Rtatu* ii rl ,j.
rotogiU
l **.

obiii

novicus
tibus

otntiihus

men

hoc

die

liraius,

cultusque

ipsius certus

indubitatus.

Lu-

religioso Caj fecta coniessione peccatorum ei Euchari lia melitano, et e manibus ipsius sumpta die quinta Seplembris emimulta cum reverentia,
niir
sii

Caritellus

in

Annalihus

('remoncn-

spiritum,

ejusque corpus conduclum

fuil

Buxeprocu-

ad anniim 4386 <le eo, tamquam <le AnCremonensihus ricino. ita scnhit Mediolano proximo Medicis, de Rolandus nensis anachorila postquam in Incis asperis ct solitariis Alpium Ilarponi, dioecesis Placenlin, per annos viginli sex moram habuil summa cum
Beato
:
,

tum

et con.litiiin

dicalo, in sacello ibi sibi

in vico

Paltovicmis rantibus illustribus marchionibus el ad ipsura corpus dominanUbus

nargoni ex graiia omnipotentis Dei,

facia
fuit

et

ejus Rolandi ment.s,

faeruntmultamiracula, ei quibus reputatua

inter BefltOS.

Ilnrlruns

Cnittcllus.

tn

abstinentia,

et

in

eis

reperlus

per

ibi

incolas,

mortualem perperam fixuw retatione dicm Beati

obser-

n8
AlCTORE
J.

DE
quam

B.

ROLANDO DE MEDICIS
anno

S.

est.

quod impressionis forlepotius mendum tcriptionis. Ccnc non quinta, sed decima quinta Septembris obiisse B. Rolandnm alii omnes consentiunt : atque 'lie xv revera colitur.
observo,

septuagesimo octavo
ut

post

mortem

\i

landns fuerit cultus

fica eievatione et

^ Beatus, atque honorL translatione innova tumba

i

pOsitUS.
5 Quod spectat ad tisitationem corporis " mi " * '. ./> ...... a/tHo /*_.* factam jam ,/;,; /Jtf.? rn*tn. n dixi, prmeipua tant ./.*'.. _.."... ofi<ini m_ M>-l___' ex Actts settgam, ne sim prohxxor et obscurior si Acta integra cum omnibus adjunctis huc tr ducam. Facta dicitwr visitatio, petente

'

2 Joannes Heraclius
die x\ Septembri$
:

Christanetlus t
.

Societatis
B.
..

/cs..

r_r_or . _
_

__ _ Buxeti,

,.-,. v anno

..,,., _. w 1684 dc v -. . cultu

,.,/ ad

_.-

Ko-

W
a

Dsim..Jm>j-_ Papebro chium nostrum scripsit sequentia : Dies obitas B RoIandJ de Medicia Mediolanensis fuit xv Sft ptembris bac etenim die colitar Buxeli in eo
llinrli landi,
:

nliiv/iun aliisque

!,,,,Mn/AfiAu huc spectantibus ,

**t%

iltustri*.
/'

clesia

confralemltatis Sanclissimae __ *,,._. _. HUU . U . W

,

.,...._,...., Trinitatis.

....-. abi

ejasdem Servi Dei corpas quiescit. Obiit anno Mi'I'I'1 r~ VW1 II iii f ii.lnulmin mccclxxxvi. Et in Iir_n /uiniMiiJniil lioc Ludovicus conveniunf Cavitrllus patrilius Cremonensis in suo manuscripto libro fVnnalium Cremonae fol. 138 et Ra,

marchione Hieronymo Pallavicino Bur ,_., .!..._ _ prmsentibus ftur imi^ domino, ac /,i usol. itvn-Ma plurimis c clero et ClCrO />m/o. Deinde aperta dfcta arca laminis fei
simo
,

..!...),,.:_.

plumbeis

_.*:__.

opnmc

clausa

-.!....

Teisei .... ea reperta fuit

brachii
vel
circa
el

C a-

psula lignea longitudinis

arrius

nntios Picus
in Vita Ipsius

secretis serenissimi

I).

ducis Parmae
tradita

et dimidiee targitudinis ac altitudinis clausa reposita superaltare majnsdict_e ecclesice.

e_

apcr-

Beati

descripta

et

typis

Pla-

ta fuit; et
vitaiis
et

centia.

anno mdcxxxvi. Convenil itidem cum pra3dictis die el anno Vila cjusi.em beati Itulamli Ms. in charta pergamena, existente in archivio
insignis

firagrantiffl

exinde emanare ccepit odor mir_e snur supraque ossa m icta

:

<j

capsula

recondita

et

reperta

inventum

fuii

bre

collegiata.

ejusdem
el

civitatis

Buxeti,

ro-

ve incharta heedina scriptum. Verba kujus scripti jam dedi superius. Et dempto demum cooperculo
serico

borata

laliellioualihus

subscriplionibUS plurium
:

ruhei coloris
,

tegente

ossa
,

predicta,
partes
alia?

notariorum de collegio Buxeti in qaa describunB tur quam plurima miracula, meritis ipsius Servi Dei patrata a Deo 0. M. nee non oratio seu
Ires oraliunes
ijisius Bcali.

visa

fuere caput
poris
B.

crura

brachia

et

cor-

Rolandi praedicti,
in

gua pars
gitur,

quamvis tamen exicinerem versa reperitur. Uox adjunin

omnia rursum

arcam

reposita,

Ejus

corpus

camqm

condilur

in

arca

tumba
rationi

tpsiui

in

qua
:

praeler
el

alia inscutpta

videtur

marmorea, imago ipsius

alta

reiiquia venetitm

Beati

clausam /uisse, ut antc fuerat. Acta vero debita forma clauduntur eisque subscribunt quatuor
,

ha_c

est

prope altare majus,

ab

notarii,

mdelicet
Scipio
ln

humo

Paulus Majavacka, Josephus

altitudine

duorum

pedum,
dictum

vel

circa.
,

Concujus

Boceiius,

tinmis est

concursus ad
,

Beatura
,

Uanis.

intercessione

praeler

alia

miracula
laborarit,

iis

potissiet

mum,

dudum
6
iliriea,

et Octavius de Mariisdem Actismentio fitde Yita Bvati. antc scripta.

SUrpius,

qui

dolore
gratite

capilis

maximae
b

innumer_e
ipsius Beati

imperliuntur.

Venerabile
nisi

m
per:

Vitam illam accepimus e. iintalnrtiue in margine

3.
in

bibliotheca

Itfe-

ftabrri pluteo 2,
Ifinuil

corpus videri non sinitur,

et

codice

quarto.

raro
eju.s

e!

jussu

praesenlia principum

nostrorum

tm
B.
ma.

De

Vita,

pienitentia
,

tamen reliquia populis veneranda et deosculamla exhibetur, asservaturque relupiia in i|unilam vasculo seu custodia argentea. Quodque magis
notabile
est,

llunc vero prm/ert titumorle, et miracnlis

,

Rolamli de Medicis
in

qui

suum diem
episcopatus

clausil

extremum

castro

Bargoni,

Par-

trium _..

seculorum
uialur

*era, non
fidelium

Beati capulium, quod ultra spatium adhuc integrum perse ^ , ; obslante, quod eo mcessanter pietas
dicti
' , ,

dem

mccclxxxvi, die xv mensis Septembris. BaActaservari in tabutario Buxetano habemut

,

ail

cooperiendmn
miro

umciuuaaus. Ex initio plane liguet, ante laudatis. ilx tnitio p/anc tiauel, scripta fume eodem anno, guo B Rolandns IbiU
_-*__cria ex litteris

capul

dolore

Hinc
lia

/ii/r

sumt

capitis

laborantium
:

omnmo

digna,

etiamsi mirabi
bibiiotheca
.

inflrmorum

hujusce-

modi auxilio cum praedictum caputium sil lana contextum, et huc usque tineis mirifice illaesum. Ractenus Christanellus adjungens alia qumdam de lampade accendi solita; qum ut minoris momenti omitto, quia ipse observat
,

qumdam

contineant.

Ex eadem

plwrium miraculorum qumalium kabent auctorem, sed mque fidetem, ut cCltigitur exprmfixo titulo, qui tatis est : Relagium
*

accepimus

retationem

miraculorum
ac recepta

B.

Rolandi,
fideli

quffl

scripti

'

ff /.

atias
<

quoque

fuerunt,

ibiesse

reliquias,

indcquc- duhitat.

sub

testimonio

divcr-

n,js-p<>-

Verum, quidquid sn de lampade, cultus Beati exdictisest certus

et
i

tissimumkonorem accendatur.
indubitatus.

sarum personarum, per manus Anselmini de Raimundis de Cremona, imperiali auctoritate notarii,
et in ecclesia B. Mariae de Monte Carmelo in Cremona. iianc reiationem, ex qua tiquet, Crcmonenses maxime fuisse addictos B. Rolando,

corpus
oani

ofin

ad

no

tumbam

Corpus Beati elevatum fuit anno 1404 et tunr translatum ad tumbam iltam elevatam mpra terram. Colligo ista ex notitiis
Mss.,

huc missis

transtatum.

perlaudatum Christaneilum. Interhas notitias repenuntur icta msitationis sacri corporis t scripta pcr Antoniumde Sancto vito notarium pubhcum. Factadiciturilla visitatio
enno millesimo quragentesirao sexagesimo terlio, Indictione sex la, die vero Sabbati vigesima nona

aiiqua Miracula ex tabulario Buxetano; at omnia /cre eadcm sunt cum relatis in scripto edendo, Satis igitur erit si hanc scripturam l>reviorem cum attrra in Annotatis contulero, tt
nobis communicata sunt
t

subjiciam post

Vitam.

Demum

in caice
iii
'

menss m, '' Xotm hm chr Notm chronotogicm invicem Z, correspontoaicm belle dent,cum ilto anno esset Xndictio sexta, r, dies xxiv Man ,u Sabbatum incideret, ut colligitur

Zm

! rr

m?~ "~^
l

adjecero, si quid hmc contineat, quod priore non re ,cr "" r '"'" " /f "" Beati ostertw """ reperitur. Vitam Beati posterm
-

picus """ h ""'"""

et

'"

**

de Sanctis

Parmensibus

Syhanus
et

fiazzi
Xtalice.

dc Sanctis Tuscim part. ifol. 87, uterque

7

tx

ilhus

ann\

Uttera

Ma
Beati

Dominicaii
VetU,

c.

nsitatione,

testantibus
fuii

Porro m supra ossa

Ceterum ad faciliorem Vitm

miraculorum ""'"^,

inventum

brevt
DIB

""'"'""

WCCCLXIIII,

SBPOLCHO
'^
1

scriptum, quod ita PRIMO JANUAWI HOC

modo dubitandum ndctur, quin jam anno <464, id est

nuiio

;-

wmm

RECORDITE
be.

SONT
xtaque

RELIQUIE

BEATI

Ro-

pauca observare de locis, 'f^ quibus Beatus modo quiescit, et ante obitum ''. rrrsaius est. Baxetum oppidum, ubi saerum cor pusquiescit, xtatis Busselo situm cst Parmnm
'

intelligentiam, juverit

^.

in

i"tcr

n Ptaccmiam

rt

/ere e regione

Crcmomc

sed duobus

miiliaribus a
a

Pado flumine,
dividit.

quod

agrum liuretanum

Cremoncnsi

lcrritor iii iii

DIE DECIMA
m
olim illud proprio

QUINTA SEPTEMBRIS
illis

119

parmt

marchiom tx

el lunae

a brachiis elevatis devotissime

die

Deum
e

r.x

ms

fiurrallavtcinn, cui etiam suberat iMtt vicina modo episcoS Domv. nt dctnde ilsnnn pluribus oppidis ac

inspiciendo b.
:t

T,r> domo
'

Una vero
<'i

dum
militis

spectabilis

et

InvmtwinUf
maritr (odoroiu,

NMj

domina Anlonia
magniflci

de

spinas graviCaxate de Cortona, consors

huicque etiamnum paret. t duci Parmensi, e eraustralem ditionis Pallaviein* !?LrUm Genuensem xn tabuJLlotnninum ei ditionem cia aut oppida, dumtns Parmcnsis t notantur taauibusdamvocantur, Bargonum, Tabbiaquorum oicinia Sanctus dxcir salsum, duxisse vitam. Hioarolum, quod IZ eremiHeam additur, in tabulis invemre non
'

egregii

domini

Nicolai
et

chionis Palavicini,

cojus

est

caslrum
iret

territo-

rium Bargoni, cum sua comitiva

recreationis

caussa suai

ad

accipitrem;
vidit

accidit

quod quidam
ipslua

de sna

femilia
et

supradictum B. Rolandum
afQiclum,
spinas

nudum,
secus
rabat,
tione
la

corpore

quasi
et

spiritum
tribulos,

exhalanlem

infra

vepres,

rfti wi actis Ztui w procul dubio

ti

earumdem partium
irrcpserit wi
illa

est

cv

viam in quadam maceria, et quem ignoquisnam esset. Quo viso, prae admirain

Vw

mendum non

exemplar

m*
Hl

mente
sic

coepil

cogilare,

quaenam

essel

il-

loca nu^rwnnn. M>f1 <>n,ta juo esl Bor^onum.; iii temtono Vallammo,
tfcft
tfflflOtti

Mcntur

crealura

afflicta.

Velociter

cucurrit
,

ad
yiejus
ipsis

ai

praefatam

sa/fem SUtt(

Ptfiina.

fftlM pnruota-

dominam, narrando sibi * derat. Quaa domina omnibus omissis, videndura. Quo adivil ad comilivo
omnibus
D(E pii

quod

cum
viso,

ns. Actaipsasubjicio.

obslupentibns

praa

admiratione
:

insolita,
iste

praefela doroina

dicere

Nnm

esset

ho-

ino

iUe,

qui

tanlo tempore

elapso in

his
el

parti-

VITA
Auctorc Synchrono

bus tam asperam juxla narraiionem

duxit
et

pcenitenliam

vilam,

leslimonium multorum, qui

?

jpsum Ipsum

Bffipius

videruni

Revera
si

isle

est

ille

pacifice
iu

interrogate,

velil

venire

Bargo
provi-

nunlj e i

necessariis sibi

et

opportunis

debilur. Qui nullum

dit.

signum, nec responsum de

Ex

codice Ms. bibliothecaj

Medkmv.
cta
ine

Prafata
dixit
:

autem
'

domina

pietale

compun- Bargonum
Uatur que ad
i

fn-

An creatura
Utique,

confessi

ista devola possel mon quasso rogate eum.ut

,

vtei-

jkihi eci

dignelur

venire

N
.,.

sSuS^
iegenii fo
teitibui

omnibus el singulis preesentem scrimillesimo trecentepturam inspecluris quod anno quando curnt milsexagesimo ridelicet
otum
sit
,

,,

magistrum
Ordinis

Bargonum : et millam confe sorem Dominicum de Domimcis de

B.

Cremona
,,,,,,.

Marijs

de

Monte Carmelo,
valebit

simo

sexlus lesimus trecentesimus octogesimus

sunl anni

consolari,

cum quo professorem, p a gina dapibus ab eo ei spirituaHbus

auditis,
,

reuci
ccepit

uimi sox
partes
in locis

Rolandus ventt ad et Tabbiani, Salsi, RivaroU, Bargoni ibidem dicto tempore circumstantibus, et
elapsiliiriiMiictus
,

Quibus
chiis

B.

Rolandus
atque

in

congralulari

el

nutu

signo

bilan,

bracapite

elevalis,

meUore modo, quo

potuit,

dictorum viginti ,,,,. totum dictum ,,

vavil
sui

sexannorum

stetii

et nabitavil

tempus silenlium nemini loquendo

eral

conlinuum seret tempore dicla

et

contentiim elevat0 ex p r essit, se Domiuici. pnenominati magistri

tore

de

adventu

Lmissa
teras
el

venationo,
i
i

Bargonum
praedicto

domma mei redmt

Quas
,

magistro
ute
B.

nco

adventus
,t

veste

lugubri

nigra

et

tantum ipsam parlavit,

nem
et

quod venit ad pulnfacticPostea pro de necessilale nudus remansit.

ejus

Linavit.
ad
ibidem
,

Nocte
q

vero
esl

w
ad

ttolandus

ecclesiam,
per

estra

Banonnm.m
;""",,
B. Rolan-

cooperimento
paleis
:

nmliKitis
fecit

usus
sibi

fuit

straminibUS
conpelle

""

ci

tandem

penzomala
usus
luit

lus

Bar goni coniluil

videndum

chorum
caprina

et

foliorum.

Postremo

inventa
Ei

casu non confecta nec parata, sed a vestimentorum. hic rait ejus usus
:

dum. [nterim Rolando B sux ,., statns

ntta
,

mt, praifata domina ma cum decenua pararetur

sanctitatis.

ulleclu
bus pa-

Quibus

01

et

per

totum
sc\

suprascriptum

tempus

pradicto-

prsdictus

B.

Rolandus

sprelis,

sola

stra-

rum
tis,

viginti
111

annorum

sic

supra

continetur,

munitus vestimeanives, gransletit ad

el

Lanutuetsignopro
"Tinterim prasfatus gonum applicuit, el

sustenlatione ejns

ntai
actrdo

magisler

Dominicus^ Barin

tt

bi

dines,
caloris,

fngons aquas, ad ardorem continuum solum aerem pro suo die noctuque
et

ecclesiam,
vit

qua B

Ugiosuaevm
i

te-

gumento habendo,
SU83.
1

nsque

ad

extremum
ruit

vitaa

L
,

dus

iacebat,

ipsumque salulavit,
qua
.

gra
i

iotif,

Sse^exprimendo,
pro
cino

et

priefaU

domma
"

in

dicto

toto

leropqre
tierbis

usus

et
"

corporaU
aliis

refectione

crudisin
tali

'""'nlem-

et
stri

prout

inveniro poterat

loco

silve-

ci

fi-uctuum nemoroso. Bt prSpter carenUam affliclus hme, comherbarum tempore uiemab'

et

wj*
sio

> " miserat.e. ipsum B. audilo, ocubs Biii ,, ,,,, b. Rolandus respic.ebat magistrnm Dominicum ,,.,, ni omnes de ecclemauuum, n
.,
i

BoUnd

enpelleret,

el

ostia

cl

leret.

Quo

peliebalur ire

ad exU*emum alicujus
suslentione
viiae

loci

ubi

^-

aoino

respiciebant.

Demum

magiste

Dom.

ciebatsignum cum manibus mnlum demonstrando

corpus,
et

pro

-" :;

eleemosyDrP riaa
In
didie

uam
imo
gnis
et

postulabat, nec recipiebat ad

superfluitatem,
saluritatem.
llde

Mn

? ,!!J
[
,

D rmoarguendo,
.nicationis

el

con-

numquam
visus
Fuit

recepii
:i

ad

tolam

pradiclo

tempore

pluribus
B.

personis

"

'"- ,im

";'"';

antedictus

Rolandua de
,

o M,ler
:;::;;:."

J,
, ,

de uno nocte super que vcl sex horarum oculis

pede
ii\is

^|

|il11

"

M 111

"-

;;

inlra

rotam

so-

\2Z

'

;,

sec

^ -q

vica.io i

120
F,x

VITA
qualiter
lucis,

B.

R0LAND1 DE MEDICIS
continuum
tiae

Ms

eum

angelus

Satan*
:

se

transformat in

elegit sibi

silenlium?

Cui

B.

angelum

Christi creaturas

induccndo ad ar
quibus
B.

dus respondit,
:

duas pcenilentias et insolitas bus sint caussa morlis suae,

perdilionem.
praefato

medianti-

ut

eas deducat ad

B.

Rolandum
ad

quod est verbum Divinae Sani en In multiloquio non deerit peceatum. q uc J

praedictus magister Dominicus cum vita sustentanda

Ro| an -

Ad

prsdicta respondit

Rolandus

magnis precibus induxit pro

porali

coret

Dominico in hac forma, primo ad primum. Quod non tenebatur confiteri caussam assignando, quia Deus sic volebnt; sic eum ducebat et regebat. Ad quas magister Dominicus Hoc asseris creatura Dei propter illud dictum decreli, quod habetur in illo capitulo, Duaj
magistro
:

recipiendum
:

liquorem
in

pullorum

avinm silvestrium
ipsum
sptio

quibus remediis mediantibua

tenuit

B.

Rolandum
viginti

hac

vita mortali

dierum
Qui
,

sex. erat

B. Rolandus
et erat in ipsa

magnae

statur&
:

et

decorae

sunt leges

ubi inquit textus

Dme

sunt
,

le-

afflictus,

desiccatus,
et

persona decorus sinc carne sola

,

fm

eterai

pelle

ad ^**-!
"'"'"

ges, una scripta in canonibus sanctorum

a san-

tenualionem
ter

coopcrlionem
videbatur.

ossium,
ante

clis

Patribus approbata
et

sicut

semel confiicri in
lex

crucifixus

El

quod al diem obitus

anno,
digito

consimilia. Alia cst

scripta

divina,

quffl
fi-

Spiritu sancli

est in

cordibus

delium, juxla dictum Apostoli

Dci

Qui legem
/'.

retulit magistro Dominico, qualiter videbat angelum Michaelem cum raultitudine angelorum in manibus tenenlem candidissimum pannum M-

sui

habent
lex
et

scriptam

in

cordibus eorum

Et

neum,
transilu
et

et

animam suam expectantem.

ad

Et

in

suo

hsec cst

nobilior prima.

Qua auiem hsc secunper Aposto Si

Patrem angelorum,
est

da lum

deprimat
(lucimini,
:

primam, patet
non
estis

spiritum

quoad animam receptus cum bymnis ac canlicis

in sinu Abrahffl
/

per decretum allcgatum

ergo Dei
;

spiritualibus,

et

cst deporlatus
auxilio,

spiritu

sub lege

Et aii

campanis
jus

pulsanlibus

sine

humano

cucle-

bi

habctur

Ubi spiritus Domini,

habita

ibi liberlas.

corpus
et

cum maxima
laicorum

et decenti

comitiva

Ergo,

devotissiraa

creatura, propter

ista

praeli-

ricorum

ad

eeclesiam Busseti

so-

bata g a confessione non reddilis vos immunes.

elapso

tcmpore

lcnniler et dcvote fuit portatum et sepulium.

Rolandus

Verum
ei

dicitis

Ad quae rcspondit B. nam Spiritus sanctus

:

mc

regeli.il

duccbat,

et

sic

non cram noxius,

prffldicto

ANNOTATA.
a Videlicet per diem

et

de aiiis

guoque interrogatum,

quantum ad primam legem. 6 Ad secundum respondit Dominico, quod in omnibus committebat su discretionis
ad
tunc
pit
|;iiii

magistro

infra rotam solis, noctu

omnia sc sapientiae, quantum

et

per

infra rotam
b

lunm.
tx-

moderalionem

et

miligationero

pcenitentiaa.

Et

ponetur.
C

Factum hoc mirabile inferius utcumque Vide itaque dicenda ad litteram i.

Ranuccius Picus in

prajfatus magister

Dominicus
qtin

subtililer

C(Cdi

Vita Italica B. Rolan-

eum
:

inlerrogare,

caussa,

quo
,

motivo
dicen-

asperas

pcenitentias

assumpserat

et

hoc intclligit de decreto concilU Lateranensh iv, quod cap. 21 ita habet : Omnis utriusque
sexus
fidelis
,

do
bis

Numquid hanc
imposita?
qiue

assumpsistis

pro peccatis
poenitentia
hfflC

mavo-

poslquam
sua

ad
solus

annos
peccata

discretionis

gnis pcr vos

commissis, aut pro

pervenerit,
fideliter,

omnia

confileatur

An

consilio

alicujus

egisti?

Ad

respondit,

qtiod

solum

divina inspira-

semel in anno etc. Pcena iuvc additwr in prmvaricatores : Alioquin et vivensab

ingressu
ecclesice

saltcm

tione

propter
//

dicationum
et

et

frequentationem Missarum et praepropler tirnorem pcenarum inferni,

paradisi
,

arceatur,

et

moriens

Christia-

na careat sepultura. Attamen thcologi,et canonistm docent, illos solos teneri prmcepto
tifcro se peccato in/ccerunt.
,

propter

gaudia
tali

propriam

fragilita-

qui morillos

tem decreveral

stimulo

domare.

Quem
,

B. Bo-

Addunt

aliqui,

landum etiam
pede
solis
turffl,
ii\is

interrogavit.
sic

Quomodo super uno

infra

qui toto anno in peccattim mortale lapsi nonsunt,

se sistere

oculis

respiciebat
sic

rotas

saltem debere.

et

luna',

cum hoc

contra

ctirsum

na-

d Td est, Sacerdoti proprio, qui Christi locum

tenet in confessione.
e

spatio
,

respondit

quinque vel sex horarum? Ad quae quod luuc fruebatur di\ ina gratia
spiritualibus

Videtur vox sistere aut aliqua mquivalens

csse

pascebatur
in

dapidus
:

et

alinicntis

omissa
f

in

anima pariter et corpore asserendo pro vero, quod tempore illo iiilervallo clare intuebatur

Ad Romanos
:

exemplari nostro. cap. 2 # 15 ita habet Aposto-

lus

Qui ostendunt

facicm

Jesu

Chrisli

infra

rotara

solis

et

ojibus suis.

Hmc

opus Iegis scriptum iu corverba allegari putem, licet non-

lunffl.

ud susceptio

nem Saeramt ntorwn

induat
a

[psumque B. Rolandum dictus magister Dominicus cum documentis carilativis induxit ad

7

mutata sint. g Nolim inquirere, an allegati textus Apostolt satis erlncant, confessionem non fuisse instituen
nikit

confessionem
Ecclesiffl

et

ad

receptionem

re-

Dei.

Et asseruit diclus magister

subtiliter
in

Sacramentorum Domini,

Beati

cus,

quod,

proui

investigaverat

prae,

dictus B.
init

Holandus

lola

sua poenitentia
et

quae

dam. At certum est, illum non peccare, qui auctum et inspirationem sancti Spiritus fideliter sequitur, uti fecisse B. Rolandum, ostendunt mtracula post obitum ipsius patrata. Ycrumtamen
tam singularis vivendi ratio solet haberi inter exempla Sanctorum miranda potius quamfaale imitandu, i.e quis imaginationes proprias magis sequatur quam divinam inspirationem, etstc
,

spatio viginti

sex

annorum
peccavit

ullra,

non obexpulsio-

stantibus

cnntumeliis, percussionibus et

nibus
tione
ipsi

/.-,

numquam
opere.
Et
:

cogitatione,

locu-

sibi

'

qw
ea
-<

<\

Dominicus dixil Nnmquid peccavislis omissione? Ad pespondil B. Rolandus Non omisi, nisi ,[:v non sunt Dei imo voluntatem Creato: :

nec

tunc

magister

iltusionibus
h

dmmonis

sit

expositus.

Sensus esse mdetur, quod frequenter asst^ sirns Missm Sacrifieio et concionibus sacris, a >/""
riiu

ris

diclus magister Dominicuseiim inlerrogavit, siin sua poenitenlia loquebatur ore cum Deo vel a seipso? quod non loquebalur ore, sed mv.na grat.a. Item eum

iii.m

adimplevi.

Uam

sanvto permolus juvrit ad pwnttcntias

taiii

asperas.
i

Cui

respondit,

Non
45
:

igitur de

visione

intuitiva Dei,
S.

mente

perfusa
sic

visione Christi , de

qua dicebat

sedae Stepkanus AcU

et

interrogavit,

quare

7v

Ecce

video ccelos

aperlos,

Filium
ho-

DIE DECIMA
,-

QUINTA SEPTEiMBRIS.
Itcm
7,o,

21

dextris virtutis Dei. Aliqui difbomicis stantera a

credent,

domina Caterina,
S. Apollinaris
fuit

mor

Joannis
,

de

Muet

ei

m.

tanlum favorem

obtigisse B.

Ro-

vicinia-

Cremona?
B.

de culc

animalis lando, quia

sunt Spiritus

liomo non perdpil ea, quae Cor, 2 * 44; Dei, teste Apostolo etiam minus credidero, mentitum At cno multo prasertim cum ditvna bonitas sinesse Beatum, .,,,, gratiis fovere soleat illos, qui tam dura
i

carbunculo
rata.

per

praediclum

Kolamlum

libc-

ei

aspera ex Dei
1

amore constanter

ipsum,

'i"

" 1 '/"""i" r ""' scv

'"-"''

exercent. Hoc """ ""'" s

*

appamit in vi> Dalmano Albertino, dominae Caterinae et dominae Cominae, omnibus i\f Cremona, et *psos omnes sanavil a cutis el carbunculis.
Barlholomaeo
Item
Nigra, viciniae
S. Petri de
fuit

Itcm

pra-dirlus B. Uolaudiis

Pado per praea cute

et

abunde innuit t favores ei pede staret immotus, halurati ordine superiores, quibus non obtigisse >""""' sedetiam corpus confortaretur
solum
i

dirtum B. Rolandura liberata bunculo.

diitinn

car-

Similibus

injuriis

affectum

fuisse
esi

Beatum,

Item Girarda, axor Joannis de Laude, per praBB. Unlanduiu a fc-bre continua ot a cute
liberata.
vicinia'

nnil

numquam
/ llinll
p

loqueretur,

omnino

verisimile;

fmi

prmsertim cum multi

erQ
l

komines temere improbent

satis

Ihin Bertolinus,
cimiii

S.
fuil

r,uc;r,

pcr prauli-

qu non

capiunt.
recipx

B.

Rolandum
lt.

tiberatus

cute.

i> rr
jt

sinum
is

Abrahm,

quo

dicebantur

iicm
dictura

Francischina, viciniaa

S.
fuil

Erosmi, per praea

fy

,,

Mteris,

auctor procul dubio designare

Rolandum
Nicolai

liberata

cute et

a fe-

cmlum ipsum, m Buxetum longo satis intervallo distabat ab oppido Bargono , ubi defunctus est B. Rolandus. $0 tamen translatus videtur ad sepulturam, quia
vo luii

bre coutinua.

lirm

uxor

de Papia,

viciniae

S.

Petri
fuit

de Pado, pei praedictum B. Rolandum

a

sanata

duobus carbunculis.
[tera

hinc

iim erat caput ditionis Pallavicinm, ut e/ liqueat, quanto statim konore defunctum
sit

Salie de

Papia,
et lateris

nauta

viciniaa

S.

Lucaa,

dolore

renum
liberalus

per praediclum

B.

Uoper
el

prosecuia

nobilissima

domus Pallamcvna.

lainliim

fuil.

[tem Jacobus de Becho, vicinise

S. Silvestri,
fuit

praedictum

u.

Rolandum Uberatus
FranriscliiniP
tibiarura

de cute
Scssa

carbuncnlo.

MIRACULA
Auctorc Anselmino dc Raimondis notario

Itora

lilia

dmnina'

de

at

putrefactione

duarum
d

per praedictum

b.

Rolandura
:\

fuit

liberata.
viclniae

Ctem

Leona

sancti

Sepulchri,
B.

a patrocinio
a(i

claudicatione pedis
luil

per

prscdictum

Holandum
in

ohtenta.

liltcrala.

d
liclh-

Cremonensi
Ileni

doinina Guarda, vicinia' S. Mana*

a

leom

surditate

ct

dolore

lateris

liberata

fuit

per praedictum B. Rolandum.

Ex

codice

Ms.

bibliothecte

Medimce.

riem

domina Catcrina,
loquelam
,

vicinia*

S.

Geroldi

quSB

perdideral

et

quae

erat

semimortua,

propterea quod
subilo
JL
'
I

habuit recursum ad n. Rolandum,

fuil

liberata.
viciniae S. Michaelia,

rimo domina de

Francischina, viciniaB a
,

S.

Ma-

liem Gregorius de Placentia,

rias

Goncaga
in
ei
:

limore
b

mortalitalis

mnlinm
Maria,
et

per praediciura
et a Iiera

it.

Bolandum

liberatus

fuit

cute

Hnl-

afllicta,

visione sibi
Noli

apparuit

Virgo
!u

carbunculo.
Bartholomaeus, viciniae
de Cremona,
B.
S. Gregorli,
fuit

sanatio Uio U.

dicendo
pulus

limere,

stes secura,

po-

per pra>

Hulniuh

Cremonae.

Nam
,

in

brevi

coram me, quae

Christo,

dictum B. Rolandum liberatus

[lem
Nicolina

a cutc.

sum
cuncti

Regina
fideles

cseli

et

Filio

meo Jesu

arefacla In corpore,
liberata fuit.

habebunl bonum advocaium, qucm-

per praedictum
[tem
seducln

Rolaudum
,

statim

dam devotissimum virum, nomine Rolandum, el ipsa domina Francischina vigilante ccepit
:

domina Francischina
a

viciniae

S.

Nazarii,
ut

fralrilms
in

Onlinis PraMlicatorum, B
febre

non

credere
praedicti

et

hoc

fuil

per tres

dies

ante

obitum

crederet
tiens
,

praedictum
fnil

Rolaudum,
continua

ipsa
et

assencute
et
;

B.

Rolandi.

aggressa

ttem

quidam

Abraham de
curatus.

Giroldis,

episcopatus

unde limorc mortis dein

vcriii

devotione dolait,

se

Cremonensis,
n.

hydropicus corpore,
fuil

per praedictum

ad

praedictum

B.

Rolandnra
:

cnm

efTusione
li-

Rolandura

lai-rvmarura pn>liilaudo vcniam

viciDiee S.

et subito fuit

[tem quaedam
roldi

domiua Margarita,
,

Ge-

berala.

Cremonae

habebal
apparuil

unum
in

peccatam, quod

Item
viciniae
1

Gasparinus,

(Ilius
,

Jacopini
a

de
et

Guaragnls,
a

numquam
B.
"i

voluerat conflleri
ei

propter

verecundiam.
dicens
ei,

S. Christophori

febre

cutc

per

Rolandus
iret
;

visione,

pra lictum B.

Holandum

fuil
S".

liberatus.

nii

raagistrum
sibi

Dorainicura

confessorem
B.

[tem

Caterina, viciniaB

Jacobi, per praedictum

suum
'I
I

ot

quod

confiteretur
:

nutiniiiain

revolaverat

el

peccatum suum, quod facere deDominici,

(|iio-

Rolandum liberata fuil a febre el s eute. Item domina Guigna, viciniae S. figidii,
eral

ouae

berel juxla consilium dicli magislri

tota

aiida
B.

el

consumpta
fuit
fllia

in

corpore,

per

niam
rl -

postea esset

advocatus pro ea
Regaziis de
:

coram Deo,
Crcmoiia
liafuil

praedictum
[tem
aeta,

Rolandum

aanata.

R.

Yir-ine

Maria.

domina
viciniae

Caterina,

Joannis

dfl

Gabia-

Item

narlolimis de

S..MichaeIis,

fehre et a cute pcr

buit in

visione B.

Rolandum

et

per ipsum

praedictura

B.

Rolandum

fuil

Uberate.
riciniaa

m '>rborum

uberaius a
llr,|
i

mie
Galli,

c et a carbunculn.

[lem

Joannea de Cavaleriis,
a

s. Lucae,

Lombardina, uxor Albertini dc

s.
ei

Cremona,
in

cute
fuii

e)

carbunculo per praedictum B. Rolandum

Andreolua
propter

viciniae

quae

eral

lola arefacta

cor-

liberatus,

Pre,

destiluta,

per praedictum

B.

Rolandum

[tem
rnii.r

dominua
s.

de

Picenardis,

viet

fun sanata.

Erasmi,

febrem
19

continuam

Septembris Tomus V.

cn-

122
Ht M*.

MIRACUIA
:

B.

ROLANDI DE MEDICIS
faciic fuhset

CDtem siiMii tribua diebus el tribus noctibus sine sensu semimorluus, et sine loquela in ejus mente
se
fuit

verlit

ad

prsediclum B. Rolandum

el
x

subito

liberatus.

riem fraler Jacobus, monacbus S. Petri dc Pado,

a febre mortali et a cute per praidictum B. Rolan-

dum

fuit

liberatus.

dcinde omissum, si scmel fuisseti choatum. Ceterum, quod spectat ac loca, de qu bus mentio fit tn miraculis R. Rolandi, ca omni operose invcstiganda non credr\ii,ac ne ea quitJeyn assignanda, qutc facile se offcrebant in tabul geograpkicis. Plcraque, et forsan omnia, SUntit territoriis Crcmonensi, Parmensi et Piacentino Aiiqua etiam in urbc Cremonensi sunt

facta

maxime

priora.

ORATIONES
Tret oralionet
ilc

B.

ROLANDI.

lirato.

Clementiam tuam, ommpolens aeterne Deus, imploramus, ut qui fulges in electis tuis, quos te habitare ct gloriflcare prscepisti, da nobis
,

I mmensam

APPENDIX

deprecamur,
devoti
tui
ita

ut

meritis poenitentia; B.

Rout

landi
cjus

di^ne

solennia venerari,

sulTraganlibus prccibus

tuale

mereamur
Oratio.

flerf.

Ai.ia

rum suscipiat Domine Deus

Pro immensa
noster
,

templum tuum spiriPer Dominuin noslrum elc. felicitate animarum nostralargitas

E
sis

ix

tabuiario Buxetano transmissa quoque

relatio,

est
in

scquens
Christi

per

notarium

scripta

tua,

quresumus,

a Nativitate Domini mcccci.xxxiv, Indictione secunda, die quarto menAprilis,

,

nomine,

Amen. Anuo

bolocaustum de manibus nostris oblalum, Ut per bujus B. Rolandi devoti Per tui mcrila ab mnnibus nos mundet offensis.

Daiarii

nobis
tore,

domina Antoniola uxor Laurenlii Burgo sancti Donini prawentibus D. Don Cosma de Rotiis capellano servi,

de

Dominum

ete.

Marlino
teslibus

de Vastis
rogalis,

e:

Mag. Jacobo
ecclesia>

Calo-

Alia Oiutio. Largire, bis famulis luis, ul per merila pcenitenli;e B. Ro,

quiesumus, Domine

no-

Iario,
ris

constiluta in capella majoBuxen'

et

ecclcsia;

sancti
,

Barlholomaei,

lamli

devoti

tui

pia
e.

interventione

ab
etc.

onmibus

lueamur adversis

Per Dominum

Crcmoiue scientia ad laudcm

diu-cesis
et

sponte
el

ex
cujus

certa

animi
Dei,

bonorem omnipotenlis
Medicis,

beati

Rolandi

de

sanctissimum
dixil, con-

ANNOTATA.
a Vox vicinia, qum freqnenter recurrit, non vicum civitatis aut plateam; setl parceciam alit/uam, drsignat, ut observat Hazzius in Yita. b Id est. ipsi. Yerum tota dictio non est con-

corpus in
fessa
et

hac terra Buxeli requiescit,

protestala
fuit

et est,

quod, dumjeju-

nasset

vigiliam

S.

Geminiani
a

proxime

prceleriti,

ipsaque nocte graviler

formis regulis Grammatices. At quilibtt satis intelliget, quid velit auctor : ideoquc menda Grammaticatia non corrigam.
c

pressam lenuerant et proxime elapsis, ul ipsa daemonia lestificabantur etc. Totam reiationcm non subjungo, quia tam miserc scripta est et mendosc, ut rem tjuidem ipsam intettigere valeatn, non vero omnia verba
dare,

d^moniis, qui eain tcnebant annis novem

op-

Quiil voce

cutis

auctor designare voluerit,

est
;

cum aliqua

vitiose expressa, aliqua eliam

neque enim ullihi invenire potuit, per ittam vocem ab Italis morhiim aliquem signi/icari. Attamen adjuncta insinuant, per cuti-iu hic designari ulcus peslilens. \mn primuin bcneficnnn inintit mortalitatem
ex solis adju/nctis
,

erucndum

sint omissa.

Quare compendio rem totam expono. 2 Apparuerunt illa ipsa nocte rigilauti Antoniolm sanclus r.eminianus a dextris et beatus
Rolandus
et

a sinistris, tenentes baculos in manibus, dixerunl se venisse, ut eam a djcmoniis libera-

libtraK"

sirc pestilentiam
ttutcm, f/ni peste

Crcmonm
laborant,

eo tempore fu/isse. Illi

inficiuntur ulceribus
ac frequenter febri

se esse B.

pestilentibus

et

carbunculis,

B. Rolandum exposuisse mnlieri, Rolandum altcrum S. Geminianum, eiquc tantjendnm dcdissc haculuin suum. Tum in-

renl.

Atlditur,

llinc cntis in plcrisque jungitur cum carbunculo aut cum fchri, ita ut vix ullum sit duhnnn, quin ulcus pestilens ea voce in his beneficiis

tanguntur.

cidit

in

somnum, variaque habuit

insoninia. De-

inceps vero a vexatione

dmmonum

fuit libera.

Xunc

designetur.

d Iloc bcneficium, uti et sequentia omnia, etiam rcferuntur tn apographo nostro Buxetano iisdem piane verbts. Ihidem et hoc legitur quarto loco : ltem

pauca ad expositionem observo. Burgus sancti Domnini, ubi habitabat illamulier, nunc civitas est cpiscopaiis, sitain dominio Pailavicino, intev Par-

mam
cesi

domina Reuvenuta
.1

,.

uxor magistri Jacopini

et Piaccntiam fere mcdia, httbcttjuc m >!i<rsua ipsum Buxetum, dominii PaUavicini olim caput. At diu post hoc factum iaudata civitas di-

de Brixia,
e

dolore
fuit

renium per praedictum bealilierala.

tjnttatcm
VIII,

episcopalem consecuta

csl

a Ciemente
potest
editionis,

tum Holandum

nimirum

Hm

anno

IfjOt,

ut

ridcri

orationes etiam habentur in Ms.Buxetain

apud Ughelium tom. 2

coi.

63 novissimm

no. Credit
rentitr

Bazzius compositas fuisse, ut recitaMissm sacnficio. Quin et Picus circa

fttissam

finem Vita existimat,

olim de B. Rolando

uhi ipsa Bulia Pontificia est imprcssa. Quodsptctat ad S. Geminianum, qui cum B. Holando apparuisse dicitur haud dubic designatur S. Ge,

fuisse celebratam. At mihi hoc

non

est vcrisi^nile,

minianus Mutinensis episcopus, qui

lanuarii.

cotitur xxxi

cttm quta nuilibi asscrtum invenio,

tum quia non

DB

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBIUS.

23

DE SANCTA GATHARINA FLISGA

ADURNA VIDUA
GENU^E
C

M M

ENTARIUS
biographi,

P R
fidcs

M
:

r.

s.

I.

Sanctse, a mullis laudatae,

eorumquc

varur Vitae,
:

Italice

primum

conscripta ac deinde in alias

linguas translatsB, exemplaria

:

Acta Sanclce unde

hic danda

auctores adliibendi.

I*

/~^4 enua
I
I
riceque

cognominis
rnetropolis
,

reipubliem
multiplici

Ligttr
tititlo
,

rlare

locuta
,

est

res

miras

et

auditu

dignaa
daditse

iis

T*

omnibus

quibus
Ejus

vitae

rebus divinis

gu-

hodit
'

pracones,

sed non tantum Italim pjiriinflfW, V_>* totiu$ etiam Europm urbibus accenSanctis suis annumerat Catlmrinam senda , Acta illustrare aggredior. ViduS huic cujus admirabili vitm sanctimonta , vereque serapkim
,

stus plaeet.

corpus
,

sepultum

est in oratorio

xenodoehii admirabile
pe
si

majoris

spectaculumque
:

praibet

non

minuaquam venerandum prorsus quipintegrum est cum carne, qusa viva apparet achodie sepulta esset, cum tamen elapsi sint anqiiinque a tempore
,

nisttir

ignito

in

Deum amore

ac prodigiis

ce-

ni viginti 3

quo

hic conditaest.
cjusijue WOgraplwrum

iebtrrimm debitos Cmlitibus honores hoc die xv Septembris defcrendos esse ab universa Christi \H in Bulla canoEcclesia, decrevit Clemens
nixationis,
licet

Soripsit

itaque favc Justinianus anno 1535,

memoriam
Fasti

ejus,

ut

infra

nonnulli ad dicm quemetiam Sanctm nostrm emorprmcedentem, tualem ( perperam tamen) signant, ideoquc de ea hodie m agimus. Innumeros pene habuit snnvirtutum suarum prmcoues ctissima Mulier
videbimus,
recolant

quo ab obitu Sanctm, qui contigit anno 4540, ef- fide. Aeta, fiuxerant anni quinque et tnginti, subditque: qU(T mododrjEquum foret conscribens venerabilis bujus Matro- cumferuntur, dsb snblimera de Deo sensum, egregias virtutes, sancta opera, conjuncta cum Immensa caritate maxime quod brevitatis lamen ergo omittemus,
:

de

solis hisce
sit

rebus a viris

Qde dignis composi,

tum

pra3clarum volumen. illud Justiniani

vi-

primm notm viros scriptoresque clarisquorum catahgum bene longum recenset Summarium additionale ad processum canonixatioms prolixiorem etiam, additis nempe elogiis,
eosque
simos,
:

integritate ac doctrina conspicui, testimonium

momenti mihi oidetur, ut ineptum existimem, qui Sanctm nostrm hiograpltorum fidem sinceritatanti

temque

in

dubium

revocaverit, aui sugillare

prm-

quibus Sanctam nostram konorifice prmdicant, xuit Hyacinthus Parpera in beata Catharina
tuslrala

teil-

parte

de

hisce,

quantum

expedire

sumpserit, licet fatendumsit, nonnulla interdum duriora videri posse, utpote sensum communem Itderisad (on</r rrrofriilifi lli/arintlius ParpeTO

videbitur,

postsermo
alii
<><

erit. Pfunc in auctores, qui

Eenschenium nostrum
to
fueril

datis ita
:

hquitur de tauda-

Sanctm Vitamprimoconscripserunt, quam certar

Hm
dum
2

deinde

tamquam stimulum potentissimum,

corda hoininum in
rtrftit/s

varias linguas oerterunt, et <><( impellen-

perjectionisque

Quiquam verax et fldelis a Justiniano libro comprobant etiam nunc plura et publica scripturarum veterum testimonia ; librum vero i/lum euiiidrm esse scribit cum Uistoria Sanolm no~
,

studium, lectori obtulerunt, inquirendum est. iugustinus Justinianus Sanctm nostra mqualis,
fem
""

strm

excusa Genum anno

VitB,

4554,

et

congruere
:

omnino

qum modo oircum/ertw

testem

utpote qui, teste Ughello aliisque,

Genum natus

<m-

no

episcopatum Nebiensen in Corsica obtinutt anno 4544, wxitque usque ad annum tS36, Annalium Genuensium lib. 0. de Sancta nostra

WO,

iujustinum Schia/finum in Annalibus w affert status clesiasticis Genuensibus, apud inquisitores merentem,msaaseessemanuscripte}, -xistentibus,

torumque eum impressa

S. Catharinai Vita con/or-

ejusquc Vitm seriptoribus sic loquitur, expedire judicaverim oerba ipsius, Latine reddita, hie transcribere : sic kabet. Fuit (Catharina nostra)
el
lilia

utomnino

mitatem. auotorum, anliqm 4 Ex hactenus dictis constat de fid* nee nutntntti quigesta S. Calbarinea Utteris consignarunt,

Jacobi

Flisci

proregis

Neapolitani..

uxor
in

Juliani

Adurni,
:

quocuin

mnltis

annis
vi-

vixii

castitate conjugali
in
,

fuitque tota

ejus

ta,
tia

quoniam

juventute
caritas,

COr ipsius divina

gra-

penetraverat

amor,

mansuetudo,

ullum restat prudens dubium, quin Vita, Sanctatn aticonqua rattont nunr ha/irmits, antiquis manuscriptts omnino sunt narrahogruat : propiusmodo mvestigandi Thannero lanishuju auctores. Cap. U Vitma (Sanctm a lego : Hic sacerdos
tinitau donatm sic ,,,,, confessionibus)
a

eonsona, ipsam

benignilas,

patientia,

abstinenlia ineffabilis et virut Uceal eam comtotaque civitas par-

ouibusdam personw, huic

tutum omnium exemplar, adeo

parare s. Calharinss Senensi,
ticcps
fuii,

sensitque

odorem virtulum

Benctss

bojus Malronse, quaa spiritu rapta, prseter alia, de Btalo animarum in pm-gatorio existenlium prae-

a Deo manifestandas s.ngulares grat.as ipsa fu.ssei ea qusa pecuUariter in perceptas loopneaertim qood idem religiosus ob operaius

magnam liujus Opms pardevolis, samius provocassei et Lem conscripsit.quojn eam

rogatus,
et

incitassel ad

gam

124
AUCTORk
U. S

DE S.CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

cum ea converseriem

gam experienliam h diuturnam

Baliouem optime Dossel
viiai

phaelem Sopranum
pag. 485 ;
venit, ac

edidit

is

Catahgum
testc
istc

scrinto-

algue

intelligerel

rum Ugurum Genua anno 1667,

Oldoino

Prologuw aulem adpios In-im-rs, ante Vilam HaUcam, typia Venetis editom anno
ipsius.

in

1590, profiteturauetor, se styli

duisse, sed ewrasse
ctee rejen-e

eleganUm non

st/ur

tantummodo fidelitcrgcstaSan*
ttmplicitate,

T propterea eum consulere non Hcuit ,,, certe eum consuluit Parpera, hunc enim in (iu _ e ris suis assignat tamquam auclorem, pro Ulustran
,,,

admanus

nostras auctor

non

cum

ea

qua conscripta

fuerani a Sanctm eonseienlim arbitro ct filio quodcm tpirituali, ex ipso S. Calharras ore aecepta
dici pnssuut

habere aucto-

rem

5 Hinc verisimiliter fattum est, ut, teste Oldoino in Athenmo suo Ligustico pag. 136, nonnulli asseruerint, Vitam ppopriam ab ipsaS. Cahanc tbarina superiorum imperio scriptam /uisse multorum opinionem refert Bailletus vn Tabula
:

ad singulos menprmmissa, art. 3 in diem xiv ses Yitis Sanctorum Septembris, resiringitque ad eam sallem partem,
critica de auctoribus
ei

Actis,

qum Marabotlum
dit

habet auctorem, ac

demum

sub-

Sanctm gestis conmlendum : ibidem tamenasignotum hactenus esse nomen spirituatit Bcatm filii. qui Harabotto adjutor fuit; idem parpera \1i beata Cathanna illustrata part. I, cap. / ut ditersum ab nuni. 6 sic loquitur llectore Vernaccia Marabotto adjutorcm fuisse plane insu nuet : eum nempe, qui suam cum Marabotta quique post, pagitanHbvt industriam contulit nonnultis, Sanctm Vitam prelo commisit anno (554, sacerdotem nominat. 8 At Hector Vemaccia sacerdos numquam [uti de eo enim Marianus Grimaldus >n Sanctuario dam,
dis

serit,

ffrdi

At licel judicare pauca ab ipsa ( Sancta no: stra) fuisse diclaia. tfullum ibidem verbum addit
Bailletus,

Genuensi,

edito

anno

(643,

in
:

Vita cenerabilu

Baptistm Vernaccim sic loquitur

Habuit (Hecior)

quo sententiam suam

stabiliat;

necego

necessarium exislimodi\ inare rat/iones, qum wrum criticum impellere potuermi ad ita censendum, ne-

tres liheros... reliquo post tempore cum comuge (Bartholomma Iticcia) quamvis juvene vivens
in

caslitate

qu&verba non mdenlur

sacerdotii,

in
si

Heetort

que Bailieio injurium me fore credo,

xero, matlc

si

aperte edi-

pati dignitatem

nce sane

ad eum

me fidem adhibere virisSanctm comms,

(jradnm,

mvrtna

conjui/r, vrt de tjus religioncm

quamipsi, duobut

circiter seculis ab mtate Sanctm remoto, auctoribus synchronis contradicenH : quidenim incredibile wi cerbis num. prmcedente

ingressm consensu, coectus fuisset, prmtermisisset Grimaldus id indicare, qui Hectoris in tracionscrvitii

relatis?

Quid absonum,

ctam citam, gralias tt declarasse? Sane mihi non ndeiur repugnare ammi demissioni, si quis totius xitm sum, utcumque sanctc actm, seriem commemoret, ub\ id ad Dei gloriam ac satutem proximi facere cognoverit, vel
expedire judicaverii ad facilius vitam religuam rccte insiituendam secundum prudentis directoris

dicatur Sancla anteadona sibi a Deo conccssa

si

dexteritatem , obita munia, dimn\ studium, mortctiifjuc m obsequio pesteinfcctorum gloriosam commemoravit. Parperm tamen de Hcctore Vcrnucrm utluto supra ioco sUenliwm tanti pondcrts non ndrlur, ut ab Oldoino recedannis, credamusque, eum leclori obtrudere coluisse,
dis

negotiis

leguntur, qumque ex nulmonumentis didicerat. Existimo igitur cum Oldoino, et Marabottum ci Hectorem Vertis

qum inSoprano minime

altts

consilium

certe Catbarinam

pho declarationem faciendam

ad laudatam abiograpermovit divvam

glorim studium, ut iegiVur cap. 88. 6 Potest ajttur prior Vitm auctor censeri ipsa
Primi
i

ita

seriptorea

s. Catbarina, qum enarrando ea, qum sibi totius vitm decursu acciderant, materiem subministrax it,

fuerunt Mn-

tobottw

quam alit litteris consignarunt scriptores autem fuerunt Cataneus Uarabottus et verisimiliter Hector Vernaccia : de priore Oldoinus in taudato
:

nacciam, magna familiaritate S. Catharins eonrunctos ejnsque tvi/uulrs, itam conscripsisse, guorum postea tucubrationes vel in ordiucm aliutn digesserit vel etiam auxerit tertius quidam isgut sacerdos, cujus usque nunc nomen ignoretur. Verum hisce diutius immorari supervacaneum judico, maxime cum non videam, unde ampliorem iis lucem afferrc possim, ct sufficiat nossc, a scrr
1

Athenmo, Perusim
itu

vulgato

anno

1680,

pag.

136

ptoribus Sanctm supparibus Vitam fuisse exaratam, 9 Parpera in beaia Calharina illustrata carias ^tto*
recenset part.
t,

scribit

Cataneus Uaraboltus Genuensis...

iniegraeque
rector,
B.
,

cap.
hic

vitm ejus editiones,

Scribit
niim.

dc 6,

'''

innocentis

\itse

Qdei

xenodocbii
..

quibus brrnter

agrndum.
i

Pammatone
nae sacris

dicti,

Catarin.

Adur-

m
F

confessionibus

scripsit

ejusdem Bca-

\x vulgari pay.
libus

idiomate Vitam.
:

De altero hmc habet

geuilor Baptisl.
..
.

TM
,

Ilector

Vernarcia
AdurnisB.

paulopostmortem prodiisse itam manuscriptaMi ex qua affirmat num. 7, plwres promanasse, alio breviores prolixiores alias , in rcrum lumcn u'irratarum substuntiu consentientes idque constart
,

fi Catarins...

Pliscas

ejusdem
qui
illi
i

UUus in spiriluaCatarinsa Vitam una cum sacerlau-

asserit cx iiounitltis e.tcm/ilnrtbus pcncs se assetfiQr

tis
:

num.

13 refert

doie

cpnfessionibus eral, scfipsit,

Vitm inanuscnptm,

hynmum Latinum, subnexua annum prmferenti 1546, '/" e

"'

datque pro asscrtivne suu Raphaelem Sopranum. Oldomo consentit Baiilelus m Tabuta criticastalim memorata, sic tamen ui prima Vitm monumcnta Maraboito adscribat, Opus vero ab Hectore Vernaecia continuatum fuisse dicat. i mt sit, sirc alteratteri

subdo : Ut queant

Cfflci

tepidique ferre

Luininis clari pariienjuc relsi

scribendo adjutor jnerxt, ui innuit Otin

Lucem ardoris, cupiantque solvi Luinme viso, Meutem illustrel, tenebras repellat,
Corda succendal penitus calore,
Vulneret nec non, uniatque secura SpiritUS almus. Sensus exceilnnt, hominumque vincunt
Lucidas mentes, superantque gesta Sacra dilectaa Dominique Sponsa;

doinus,
vei

sive

Marabotii,

eel

morte prmtenti,

curis aliis impediti, onus successerit Hector,

sufficiet

miht
7

auctores Vitm Sanctm utduusse.

ei

vtritimiU

Marafjvtlum quod spectat, prudcnter amhigi non potesl, quiu S. Calhai in;i- Yilam conscripserit

ter

Hector
.

Vernacciti

enim omnino cjc antiqms nmnumcntis pubticit nuper comperium sibi fuisse, testatur Hyacinthus Parpera in Epistola num. 3 laudata : ut
:

ita

Tam
Fcrvor
in

pretiosm.

de
to

Hectore Vernaccia, quem Oldoinus Murabotadjutorcm fuiste tradit, suboriri potest atiqnulis dubitatio. Laudat Otdoinus pro asseriionc sua lia-

lanlum rapuit calorem Spirilus sancli penetrans profumli

Cordis abissum,

morereturutjam
Ful-

Corpore sano.

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

polgides lerraa tolerare nequil Corpufi ardores al> Amore missos
\i

25
sola
,

\on
<!>/<'

hmsil
S.

iu

Ttalia

poputoru/m
nationes aHas
et
u. s.
i

dium

Gatharinam

ted ad
est.

Mentibus pnris,
Cuspide
flxo.

moriturque v ivens
Beroper

proeui dissitas

extensum

Vitam

gtminum
transla

ita i"

Lecta quis cupil

,

memoranda

quawal lacryraando sordes Noscere primo delere, Qagitetque pronua

Sanctm Opus in Gailicam Uffiguam scrterunt, excuderuntque lutetia Parisiorum anno (598 Carlitiistir Burgi FontanmpaPres, ttste Parpera aliisqne. qumdeinde, crescente fidetiumpietate, eodem
idiomatt n iisdem typis Parisinis recusa m/M tmpius , ncni lugduni anno t640 , ci Ouaci m Belgio anno 1'iW.f Gallice prodierunt : Duacenm fntjiis editionis excmplar habeo. in Htspanumsermonetn franstulii et f (yssippone edidit Thomas de
Wreitas

ttngvat aUet

Lumen Amoris.
Trinitas nna

veneretur,
,

fttque
possil
,

Semper ametnr
A
lirrre

nt

amore

nobis saltero pariter vocari

Si

non haberi.

koc est
et
\i>

compendium admirandi Oiom nostrm

ipsia Deo concessi.

anno HH7

hoeprmfixo
allissimaa
n.

tituio

Hispanico:
Adnrnas
Vra-

amoris,
10
,i
,-,/.

ingentis luminis

Stopenda prodigia
rabili

perfectionis in admi-

exemplaribus
^uigata.
Vita

manuscriptis progredior

Vita

insignis malronee

Catharinse

primum excusa
iitulo
:

fuit

Ge;id-

nim

cjus Dialoirt).

Vtuiiu

ri

rminum Sanctm

num anno
plaria

i5S4

cum hoc
utilis
;

Liber Vilaa

ctatum iatinitate donavil

thusim
i

Hathias Thanner CarFrv~

mirabilis
j

el

doctrinaa sancta B. Catharinse Genuensis,

et

riburgensis

aiumnns vulgavitque
diffxcilium

qna continetur

Catholica deraonatratio

buryi Brisgoim tgpis Theodori Meyen anno t626,

,.|

jesu

prmmissa est illi effigies Sanctmque ante eam genibus provolutm cum his S. Matthmi verbis
declaratio Purgatorii
c

prmmissa explicatione
coruin
:

quorumdam

lo

cruce

pendentis

tditiont hac Latvna per deeursum hujus

Conflteor

libi

Pater
a

Domine
ita
I
,

caali

el

terr,
Beata

quia
el

Commentarii utar, utpotede qua Parpera in iitteris <i<t Papebrochium datis xxvni Vovembris an-

abscondisti

hmc

sapientibus
;

el

prudentibus
in
.

1675 scribit

Quara

benigne ad

noa misislis
ad ve-

H revelasli
tharina
Htteris
diisse

ea parvulis
illustrata

Parpera
cap.
,

Ca;

Latine ediia Vita B. Calharinaa

Gennensis,
,

part.

num. 8

in

tustissimum manuscriptum emendata

ac
,

pluribus

supra memoratis ait typis Antonii Bdloni,

csse ei,

Vilam kanc proct

etiam

separatim aucta continel

videntur
a

in

omnibus con*
teritur, idque

Biderari
aliia

vobis

quaa deomnia tam processibus... quam

nli

formem

qum nunc manibus

scripturie ac

auctoribus contenla,

videre

constare asserit ex usque hodie exstantibus txemr plaribus. Florentim recusa fuit anno 1568, at-

poterilis ex
i:i

incluso indice.
ille

fndex

inter

Musei nostri
operis
>"

notitiat

jer-

Sctuma
,

que iterum anno 4580 et tertium

epistola &ua,

anno 4589

tn

rnius

exhibei schema
.

quatuor partes
hie subdo seeundo eneo:

ujfus&am,
ii

tjUlid

typographum Ftorentinum fuisse JacobumGionti, addit Parpera, etibidem, nemir netamen nominato, corrigit trrorem quorumdam,
VitmS. Catharinffi auctorem, fuisse Jaeobum Gionti, qui tamen non nm typographus fuit , ut liquere ait, tum ex epistola ad
asserentium,

distributi

quarum prima
in

octo eapita continet,

non tumiM.

quorum
r.i/nir
t

titulos
iluiur

pauca contractos
dclineatio,
tertio

p>rnhr

pnmum

miu sanctitatis ac doctrinm, chronohgicum hietorim ab ortu

eompendium
totidem
fert

B.Catharinffl usque

adannum

(675,

quarto

explicatio

monialem quamdam Florentinam,

prmfixn,
tinn ex hisce verbis,
,

Vitm ab ipso
stamparia
:

qumstionum quotverborum
,

Nella

di

Giaromo Gionti
cvnationem
Vila
risns oulgata

typis Jacnhi Gionti

obsercav\

hanc halluLegenda Galtica, Patitulo

:

Beatm, quintoexpii cantur verba qumdam Beatm retelata ad ritm sum ordinationem. Caput sextum indieem rerum no quas eerbo ul exempio docuit, teptitabilium
.

anno 1687 eum hoe

.
.

Flores

Sanclorum

Hispanice conscripti a
,

P.

Ribadineira Societatis Jesu

Gallice redditi a

Re-

inum doctrinm ejus canonieum examtn et [postoh oetamm eero txamen illiut cam approbationem scholasticum complectitur. ParsaUera Vitam ev.

natoGaulier etc, ubiin VitaS. Catharinaa nostrm

ita legitur
:

Ittbci

Illius

Sanctm nostrm)
ac vel

Vila
;

[talice

de Purgatorio
u-ni

conscripla
hie
tis
c,r

fuil

a doctore Jacobo Giunti

.

sed error

ierHa Traetatum rupihhus enarratam quarta wi /7 eapita ditisum iibrum quemque Diaiogum m tres libros et
i?
.

jmn

dictis

maxime ex memora-

u,

capita hsnurhi,,,.

servato tamen

veteritextu.

antiquioribus anni

4551 exemplaribus plane

corruit.

taticartcen-

H Florentinorum in Sanctam pietatem ac apud qUOS rcneralmnrm trmu/uli SUnt Yencti ter txcusa fuit ejus Vita, primum anno 4590,
.

Papebrochio geminum Operis ueramseui hujus exemplarpollicitus est Parpera: prelo non subjecerii Opus illud, mutato consilio,
] laudata tpistola

priorem cditionem adornaoit Joannes Baptista Bonradinus, postrnnitm Jacobus Sarxina, ut constat ex utriusque eifttionis ci-cinpluri quud prncs nte habeo : in
ac deinde annis
1604
et

1645

prmstare pr seu aliunde impeditus fuerit Huseo nostro. nultnm txstai iaudatus 14 Jacluram hanc suppiemt smpius

rr*

Byacin

ac laudandus Hgacinthus presbyler, edita GeOratorii S. Philippi Verii Vita S. Cat684 tgpis Josephi Bottari

Parpera,Congregationis

tln

Parpertr

de Sencte tu-

cubrationiS.

utroque deest Tractatus de Purgatorio , quem in tdiiionibus Genuensi ac FlorentinislegitraditParpera : harum eero edilionum exemplar nullum nactus suvi
,

secundum antiquiora et authentica exemiilustrata, plaria emendata, observationibusque mm gm ino Sanetm Traetatu Open huic suoih.Min.r.
:

ma amo

sirni

nec Neapotitanm

teste

parpcra,
,

jecH

juxta Florentinum exemplar rulgatm anno 1645 sed nec Genuensem, eodem tesfr, juxta primum
obtinui.

Catnanna .Gealiud, titutumque ei fecit, B. tea Opus illud Hsdem typa, iilustrata nnensis
:

anni 1554 txempiar reeusam awna 1667, Vitam Marianus Grimaldus wi Sanctuario Genuensi, quod prodiit Gehum an/no 4613 tupis
Josephx

titi&sun anno tantum tos* vulgatom, quarumprimaeomplectitiirBneamiaianpartes,

ctitatis et

tret

aUer doctrinm B.CalhariD, ejusdm Beatm, spiHtualium documentor

U*m

ter-

Patoni

s. Cathariaaa

dinm

redegit,

quod Parpera

Vitam / compensmpe laudata Bpi

Ha

vero exposil

tmpbmumverborumpeeuixar

nu,n.

Vtrique

stolaasscrit ab tltuslrtssimo D.
periali tleganti/us

Barthotommo Imcoucinnatum recusumque fuisse

im

todem,
OffUd

anno huie tucubrattom eodem quo dum ahm, ftateotdumate

atiud,

idm ParpsraadjunxitOpm
pressuu,

Genum
.

m-

Genum anno

Anlnmuu, fasamaram

cuntptc
ctens

tGiO.

12G

DE.S.CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

Vitam Sanctm admirabilem obscrratosque animm statum concernentes.
prtvfixa pius lector
Yita
:

'"ii
' 1

ctens

subsistat,

quam judicium ferat

Uoysem

in ea varios succcssus
15

inter ac

In cpistota utriqttr vctustiori edttioni Ilult-

Notatidutii

dc illis, quce bt in montis vertice tractabant, interim , Bailletum. in Tabula criti

"

Acta.cetens

cm
ac

quam habeo

monctur,

nonnulla

rr/tcriii in

non
sane

satis ordine dtt/rsta

tot

.rimc Dialogus de

consulere, ut legantur Calliurinae Opera, ac m amore ut iltius ope explicent

,

7v

ia

ta

if ltet '(lum
,

^rpetita

tt

occurrunt ca-

nnnnulla
ferunt
:

qutf-

in

Ytta

paradoxi sprriem
,

n rffi

pita

cuurruntur documcnta BeafoC, tam crebro repetitm itlius adperfectionis statum erhor(juibus

scd adicrtrndum
,

biographos,

dum

do

ctnnam aliquam tradunt

verbis loqui,
ut satis

non

suis

tationcs, ut cx hac parte ma</i$ Ithri rujusduin

/>tr-

tatem doccntis
debcat
:

quam
ct

htstorim Vitm

cum
iis

aittem instituti nostri

nomen habere non sit Sancto-

mavit

dixit

haic sancta

innuunt, Domina

sed Sanct$ dicentes : Aflir

,

etc.

M
suam
stits

Porro

ticct

eingula, in

rum doctrinam
taxat cr

lucubrationes cdere, sed ea dum-

exacuit

in Sanctm

Bailletus crism Vita compendio data

qum

m
fu
^i\ """Im
ntS[

delibare,

(jestorum notitiam conducunt, nutlam ex

ratis hacttnus Vitis intetjram

qum ad ampliorem eorum mcmorecudendam censui.

locis

expendenda sintper decursum hujus Com-

mentarii, juverit nihilominus nonnulla Itic pr&lihure ex virorum gravissimorum testimoniis

Itaque illarum loco post Comrnentarium subdam ex Itulico latine reddilam, brevius descriptam ac-

Jlieronynms de

Genua Ordinis Prmdicatornm

ceptamque vi processibus pro canonizatione institutis, ijiiiiin auctor anonymus Romm vulgavilanno m /7.V7 tti hac ita nihil fere aestorum Sanctm
;
i
,

Apostolicus in tota Genuensi ditionc inquisitor priorem anni 4554 editionem his verbis probatiit :
Assenlio hnnc liunim pro spirilualium consolatione et eruditione posse impressioni traili. Parisini doctores, editionem

contentorum desideratwr : in nonnulla Commentario huic mseram ex quibus enarratm bremus in vila B injra danda Sanctm oirtutes amplius innotescant, cum ex prolixioribus Vitit ac Parperm lucubrationibus tum ex ipsis Sanctm Operibus : vitm autem. pro more nostro Annotatts iUttstratw, subjiciam Sanctm Gloriam posthumam collectam ex Parpera t insirumentisque canonixationis t qumad
prolixioribus
gratiiiut
Vilis
,

tumen
,

lectoris

doxm

fidei

Galticam probantes, nil Orthocontrarium rr/irrcrunt. sed Ad siiiiica-

tionera et eruditionera

eorum
luce

qui in vita

spirituali

progressum
i.ttihn trus
i

fecerunt
Yrncfjas.

dignam

censucrunt.

Ordtuis PrWtticattirnm sacm

iu u/i/irubatione editionis La-

/irultn/iit' iiuii/istrr.

iiint;

sic

toqudur

Licet

inulia

invenerim,

qute

theologis primo aspectu dura videbnntur, nullata-

men
in

reperi, quie

sanum sensum non

admittant, ac
conli-

munus

nostras devenerunt.

Legentium utilitatemet spiritualem profectum uequeant.

vciti

Jndicio ergo nostro aureus hic

bellus in lucem prodeat etc.

IS Sufjtccre qtttdem

II.

Expenditur severior
Sunctse
ct
:

Bailleti

censura de

dam omnem
iiiui

hmc rideri possent ad amoSanctm Vita suspicioncm afft- tnmt^i

,

iiitniis

erroribus proscriptis
liic

verum anju-

5 " (l0nt,|

Vita

encomia
doctrina
:

aliquot

de

ejus

sanctitate

brevis

Opcruin

Sanctae notitia.

quoque tvquo tcctori non ingratum fore arbitror, Sacra Rituum congregatio pro more in causis beatificatiouis ct canonixatioiiniititnt

talidnts

nis constanter servato,

riiuu

examen doctrinm S. CalhaEmincntissimo Cardinali Azzolino commisit,

Hix
jiaiitetus

dirtis
ct

iium.
fide

tt

satis

cottstnt

de

inte-

is vero curam hanc demandamt Martino Esparses, ejusdem Congregationis consultori, qui laudato EtitntcntissttiKt itt jutc rerba rrsrri/tstt. tfuce, cum

n-

gritate

biographorum

Sanctm noslrm

tam Sancto*

Latinam Esparsm epistolam non habeam, ex

lica Parpcrtv

itu-

'|

a ~
'

neque hic quidquam addendum credidissem, nisi denuot uti etiam infra crebrius, discutienda essei

vcrstonr, part. 4

cap. xi

B. Ca-

tharinte
vestraa

illustrataB
legi

Latina facio.

sticorum

/""'"

s ''

memorata
1

censura, qui in ante tabula critica ita pronunciat Gallice :

Vita S. Calharinaa
)

,rr '" r Bailleti

et

accurate examinavi duos

Flisc;e

Jussu Eminentia Tractatu

j,

B. Catharinae
torio
,

Adurine

altcrum de Purga-

Opus
Lius

illud

etiam forlasse
,

me-

alterum Dialogum
his aliquid

Calharinailliul

auclorum inlerpretumque ejus quam ipsius genium indicat, ei negari nou potest
,

animam

nec
vcl

in

minima

inler et corpus, in parte vel sanae do-

ctriua'

vel

plus

a>qnu
vocanl

morum
:

integritati

contrarium

reperi,

l;i\n.etc,

irrrnlibus mystiris

quos

quietistas
titttt

Von

satis liquet, itane sta-

Bailletus de

omm

tam cum hac quam cum ill; op" time congruat ct quamvis in his nonnulla invequod non
nianlur,
qu;c juvta litleralem

editione,

tisa,

quam
:

accuravit

anno

Wi

un vero de sola Joannes Desma-

loquendi

et

onli-

restus
stus

verum quomodocumque demum Desmareanimo affectus fuerit, propensusne in errores

iianuin agendi
est
id

ab Ecclesia post damnatos,

conlritione
tia
triii
:

,><; c. quod hic non mquiro t credibite non est t illum, ubi tolies eo do Parisiis recusa fuit Sanctm Vita, textum ibiliter ausum fuisse adutierare, adeoqueexi-

si el

quod non acceptata et infructuosa pcenitentamen tura contexlum proxime aatecedenconsequenlem

,
,

dissona videri possint, quale legitur pagina cclxviii in medio iJfl

modum

tura
liac

peculiariter
et
illa

scopuni

otius

sermonis
et

qui ex

parte

quani

stimo.
et

longissime
esl
,

quoad

ille

Vita unwersim editiones omnes statuisse, Vtinam severus iristarchus, cu\ tam familiare est

Bailletum ita de Sanctm

ultra

modum communem
deditis
,

sublimu

uti

et

obscurilatem \i*rlniruin rerumquc qu

veluti Dionysio

personis conlemplationi

censuram

ferre,

nullam tamen ejus rationem adducere, hic

ta t

Augustino,
sideremus
paret
,

Brigida?

Teresaa

aliisque

divinitus

rrl expressisset

qum

illustralis familiaria sunt, et clarissima,

,

probe COD-

erroribus kisce tam puto>

iegisset

'" "//""'.

vel
t

paulo uttnitnis

ad lectorem

monitum

ttersioni

Gallica a Canhusiat Burgi-

^ntanmalumnisprmfixum, ubimteraliarogant '. s* quis omnia, Vita et Operibus Sanctm c<mtrittu.

dilucide apct mature expendamus rem omnem intaminatam esse ac maxintf salutarem, eamque aliqnatem contrariam spP*"

renliam

niii
,

dumlavat prolundilate

doctrina', oiuinno
et (*

asspquatur t tamen ne male his utatur, sedpotm cum Uebrteis adradiicem montis

non

seraphica?

satis

oui fectus experienti,

aceedit legenlis ignorantia

animusque myslicorum etanai9

gogicorum seusuum inexpertus.

DIE DECIMA
19
id

QUINTA SEPTEMBRIS.
at-

i7|
Al ITTORB

ipsura afiirmo

<1p

cslestibns

axiomatfs,

Historiffi Vitffl
.

hujus Dei Famulffl

intermixlis,

loquebantur, nondum natii hisee toretfeis, ita et Saucta ejusque hiographi, nondum tsorta
lurrrxt Mtrha-dis dr Molinos.

D. S.

Tractauisuper addo, non modo in prodictis niliil esse, quod impedire et ct axiomalis lihus deflnilivam declarationera sanctitalardare possil bujus Dei Famuls, sed ipsius po1 venerabilia euin ex his maxime augeri uas ;estiniationem agnoscaiur, doctriindicio perspicne uno
l|llt
1 :

llon

nam, quffl partim ad supremum gredum qusque felicissirae pertingit heroicique amoria Dei, vitffl unitivffl ct culmen infunditur, nec sermone nec quo ipse animffl humana, aive aaditu sive lectu, compadisciplina
r>lani

verhis,

partim

opere

tradilur,

de Saneta doctrina disputata plura gui desiderat, Parperam adeat, quipart. i B. Catharinffl illnslrats multa eongervt plurimorum scriplorum elogia t e guibus tamen nonnullos hio reeensere non abs re trit, Monitum tamen lectorem volo, tcriptorum illorum masrimam partem ad manus nostras non derrmssc, adeoque pleraque hie danda essejuxta fidem Parperm lausufficiant,

89 Atque hmc

Dl insigni
CathariiuB Uoctrinn

dato

loco.

Capite 5 episcopos

aliquot recensetet

gBse^

sed experimento hausta cognilione infuisse

fusam
sancto

impressamque
talis

anima?
et

isti

a Spiritn illustratio-

cum maxime singulari

et

arcana

primo quidem loco Augustinum Juslinianum, eujua eerba dedi num. 2 rt 3. Pranciseus iionzaga generalii Minorum Observantinm S. Francisci, acdein episcopus Mantuanus Divam nostram collaudat ab assiduitate contemplandx cmlestia, a carittite,

ne. Porro
taiinni

experimento hausta notilia rernmque

magislerio Spiritus sancli profecta

taii

tolerantia

animique demissione. Toannes

episcopus,
S.

cadere nequil in
;i
|

ri

omni

vilio

animam, quae non sit apprime puromnique nfflVO impcrfectionis atque

Petrus

Camus BeUoeacensis
et

Francisei

sit aconmi tepore, qusque ad modullas usque non censa ardeniissima divini amoris Damma. Quapro-

pter
isti
jt

(etsi

prohationcs
et

omnes

alis deficerent) se
solis

duo
Dei

Tractatum <le Purgatorio, a S. Catharina conscriptum appellat Opus in ca materia exeellennssimum eamaue Beatm tituto condecorat, ae oeluti magislram prssfamiliaris,
, .

Salesii tequalis

Tractatus

axiomata

illa

eilicacissi-

dieat.

muni sunt argumentum qusque omnino heroics Famnla 06um quam tongissime supergressa est
sanclitatis
,

in

hac

23

Prsstermissis aliis,

wnum addo

testimonium
in

imtuqut
/

communem
etc.

Ilardiuiu Perefixi archiepiscopi Paiisiensis, gui

virtutibus
epittei

20 Forle non nemo contra Esparsm testimonium excipiet, utpote quem aliqui (jure an injuria non est hujus loci indagare) Michaeli de Molinos ad-

Monito ad lectorem, preefixo Operi GalHco de Pietate Christianorum erga eitafimetos, honorificentissime loquitur

de Saneta

religiosissimi hujut

arckipreesulis

cuju-s insignia

decora

legi

possunt
et
:

dictiorem fuis&c asserunt, nondum fortc iletecta reteratoris malitia, religionis ac pietatis specie velata.

toin, 7 GallieB ChristiantB recusse,

pag. f^i

seqq.,

rerba rx Halico
ra

Parpcra latine reddo

s.
:

dt

no

Yerum

ita statui

non
ut

potest de sacra Ilituum

interpretatione Tractatus
ita
in

Calharins de Pwresl

Parpera n. Calhanum. 5, die XXX Marlii anni 4675 drcrrtum edidit iu causa Sanctm nostrm, quo censuit constare de casu excepto : Eain hoc decreto ad rem nostram hmc leguntur
Congregatione, qum,
refert

galorio
tus

hquitur
hanc

Rara
tara

effUsio
el

spiri-

rinsiUustratB part.

I,

cap.

XI,

Dci

Animara

purara

araore

llagranlem,
dinis

ac
in

monuim
Lutheri

ntuni

admirabile
sua.
. .

solicitn-

Dei

regenda

Kcrlesia

Cum

eiiim

prsvidissel

Calvinique hsresi Impeten

dcm

sacra

Congregatio (audita

pritis
dictffl

relatione

dam

doctrinam de
.

purgatorio et suftragiis
sublimissimarura
virlute

morrdi-

Emincnlissimi ponenlis
lisquc approbatis)

Operum

BeatS

il-

tuorum..
revelavit

arcana

veritatum

etc; non ita statui potest de Clemente X,qui decreto isti annuit die vi Aprilis ejusdem anni, ut itcrum apud Parprram ioco jam

Matrons

ac sanctilate exl
id inter

naria
culi

prsdits,
mortales

quam
elcgit.
fldei
.

ad
.

ad

omnes istius sepropugnandum ad.

jam laudato
pto,
ti

lego

cuititulus,
oblato ub
:

observa tamrn iector. in scriFoclum concordatum, Clemen-

versus

hsrelicos
. .

veritatera.'.

el

Catholicoa

instruendura.

Methodus,
ac reHgionia

qna
quin

scripsit,

tam

.XII

ita
( ;

legi

Eminentissimo Georgio Spinula, Verum, cora habita fuerit notitia nona

Dei

majestate
ut

nostrs excelsitate dilegentes Traillius,

gna est,
ctatnra

Qeri

nequeat,

nnllonim
fuit

Operum
ft>\um
cujos

B.

Catharina conscriplorum,
prsdicto
die

hunc adrairentur
humilibus

providentiam
el

cui

sacra Congregatione die xin Junii hdclxxvi

revisio

placel arcana
culi,

sua celare sapientes

prudenl
ac

commisjsa
zolino
,

Cardinaii

AzJunii

eaque
debilii

manifestat,
ad

nonnum:

ad

relalionem

xiv

quam
inl

rem

sexum elevat
etc.

cognitionem

moci.xxxiii prodiil
ta

eorum approbatio, adeoquejuxhunc caleulum doctnna Sanctm approbata fuit

t/ui

veritatura

altissimarura

iddit in fine

Atque
1

oslendendum
Beats

C"iiforinitBteffl

suh Vontificatu tnnoccntii XI,

ClementiXin lloiiianaiu Valhedrain succcssil anno 1676. quir queerrores Michaelis de Molinos anno (687 pro21

hujus

cum

sententiis

sensnum 111 Patrum paucis ve^

111
,

bis refertur id,

quod

locis aliquol

Operum suoS
R.
'

riim

de purgatorio

tradidit

s.

Bernardus.

scripsit.

24 Ab episcopis transeo
forle proli.rius,

cum Parpera adtiros m

:

Ex quibus omnibus,

f/uam

Homana purpura insigmtos

Eminentissimos
,

quatuor

is

reeenset

Cardinal
fiiconiia.

nomtutli necesse oidebitur, disputatis plane manir

festum evadit ab hisce erroribus
esse

de

S.

Catharina

locutos

multa

omnino immunem

cum

etiam in Yita traditam. iiaic, sirecte et sincere procedere voluisset Bailletus, ita argume.ntatus fuisset : licet forte nonS. Cutharinm,

doctrinam

laude, Robertum seilicet Bellarminum, i'e trum Berullum, Federicum Borom&um et Joannem Bona : Bellarminum ait asseruisse, debere Genuenses illius canonixationem promovere ac

nulla in Vita legantu/r, qum a coniextu rerumque adjunctis aouisa sectatoribus Michaelis de Molir nos argumenta prmbere possint, quibus Catholicos mtpetant, non tamen consequens est, ut doctrina
illu

sumptuosissimum illitemplum erigere, testemque iaudat Parpera Sebastianum Badum lib. i. addito Yittr, typis Genuensibus edites, annoi8S7 : kono rificr ciiam Sancta- meminit idem Bellarminut in
bene moriendi. Arte librum Prmfatione ad Eminentissimus oero Berullus Ordini, quem instU
tuit,
tici
,

revera faveat

hweticis

sicut nec sequitur

Janeenianis
>.

aliieque id genus hominibus faeere

aliosve Patres, licet hi obscuriora

iuuitstitmm

et

virginibus Excalccatis Ordinis 1'armrlt-

sancti

Doctovs hujus aliorumque verba in praeum sensum detorqueant :qt$ia sicut hi Patres securius

quaruin lutelmn susceperat, commendabat summopcre pietatem erga B. Calliarinam Genuen-

sem

128
i

DE
,

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

minus, juxta fidem Parper relut a Ctemcnte lX{in i0 \\ ' eiiuitciatum tradit Parpera cap. /2, rf ar j in Gloria posthuma. rit si ridebitur, Prude ettam omitto encomia divina de Catharina <>]/,
nactus jucro
:

ti

sem
nec
Ita
lib.

cu/us imaginem />encs se semper habebat, satis poterat amorem erga Deum admirari.
testatur

sin

Encomium
,

rero

quod

apud Parperam

Germanus Ahertus

3 Vitm Eminentissimi Berulli cap. 5. Omitto reliquos, uli cl sunctioris rittr fama conspicUOS

utriusque sexus personas, guas non semel laadatmpartis l, cap. 7 recenset Parpera.
{juantiCatla:
rinatn ftcerint Sancti

complectitur Parpera cap. /3 ejusdem

Catharinffl illustratae,

qumque

i partisH in eo potisshnum con~

Capul 8 rju*<irni Operis titulum hunc prmEncomia Calharinae impensa a Sanctis el fert Bealis; post brevem vero, uti et prmcedentibus
2.'i :

sistunt, ut

applicentur

sacrarum Scripturarum textus aHniua vel </csti$ quibusdam Sanctm egreaiis

rel

vel ittfluniniato ejus amuri, rcl corporis post mori

aliquut

capitihus, prmfationem multa congerit testimonia

tem
certe

intci/ritati,

doctrinm

ex Operibus
cipis 'Vide Appcntl

S. Francisci Salesii episcopi

etprin-

maxima

de

aliis

Sanctis

eorum quippe n mque ac <le /j

m
(!ll

Gebennensis } cujus suffragium plurimorum instar censendum est* : atne longior kic sim,pauea hmc potius
stola
e.c

ad

calcetn

fi

jus Touii
B. Angelo

ilc

dehbo
,

Dicilnr

Parperm ad Papebrochium (SanctaJ chernbim,

epise:

nostra exponi potcst, quibus hi aut similcs favores divini communes cUm illa fuerunt. 28 Htsce brevem subnecto ideam OperumSanctm.

Dialogus
partes

ejus

animam

,"

inter

et

rorim&

',''
,-',

Clavisio.

phoenix el avis paradisi a divo Salesio raphim idem Sanctus confert Catharinam S. Marim Mugdalenm et s. Paulo in conversione, eamque /uugit

amorcm proprium,

Deum
perm,
capita

tres

spiritum, humanitatem n'c complecUtur ; pars qumqut

et Italica

recenter,

ut habet

editio Gallica,

Par-

amoris in Deum aliasque dotes SS, Paulo, Augustino, Bernardo, Francisco, Teresim, Catharinm Senensi aliisque.S. Francisco Saob puritatem
lesio

in capita aliquot

divisa

unum

et

viginti,

Pars prior altero wndecim, tertia

est.

vero quatuor supra decem continet. Pactioneinita qumrendi locum aliquem ubi amori et dekctationisum vndulgerepossint, assumptoque comitt individuo ad dirimendum ohrentnrus lites amo- ^

suhjungit Parpera
teste

s.

fjui,

Virgilio Cepario
i>n<j.

Aloysium Gonzagam, in Vita apud nos tom.

243,

iv

Junii,

{006,

num.

mirifice afficie-

batur erga

Vitam

S. Catharinse,

eique volutandee

re proprio,

anima

et

corpus

iter

ingrediuntur.

tempus aliquod diebus singulis prmfiniverat. Sanrctus quoque Andreas Avellinus clericus Hct/ular
is

Anima

ingenti fervore sola ccelestia appetit, sed a corpore ac amore proprio sub necessitatis speck

cap

u niu

r>

in

epistola

quadam

sua,

seducta,
tur,

paulatim

mundanis
:

illecebris

implica-

Tomaso tom. 7 dc Consideratione Passionis Dominicm, licet Calhaiinam expresse non nominet, manifeste tamen de ipsa loquitur, rerelata u Curulo

easque wetari incipit

convertitur,
et

at deinde perfecte ad

Deum

austeris pasnitentim

opm-

ferens
cap.

desumpta e.e Vita prolixiorc Ah cilo cilo transmilte (sacram Eucharistiam ) in inlimum cordis mei quoniam cibus ipsitis cst atquc ita celebrat Suuejus,

terba

3 rirru

niediuiu

bus totam se applicat : atque hmc in primaDialogi parte tractantur. Pars altera describit insi gnes in virtutum stadio progressus, modosque
admirabiles, quibus utitur divinus

imor ad

exspo-

et

If.

amorem erga sanctissimum Sacramentum, eamque appellat insignem Sanctam. 26 Quatiti faceret S. Calharinam li\ BerBernar- nardinus Feltrensis, illius mqualis, luculenter
ctm
ostendit;
,

liandum nmvis omnibusimo et seipsis animas sibi devotas. Tertia divini amoris stupendos effectus
describit,

quales

ipsamet in se

experta est

ex

svngulis nonnulla per

decursum delibabimus.
f

dinus Feltrensi*
fflKi

yue.

Parpera num. /4, Genum sacras conciones habens anno (494 convertrste

nam cum,

29 Tractatus de Purgatorio muttis lain/ilnm ".' celcbratus a viris gravissimis, teste apud Parpe- " r

ram
mae
ipsis
,

Perefixo,

exprimit Statum in qno degunt

purgatorio, quaeque

anise se

tisset

Hebrmam quamdam,

recenter er Hispaniis

quae patiunlur in

in
in

advectam, non aliam eimagistram assignare voluit, "t in fide confirmaretur moresque ex Christianm religionis instituto disceret componere,

cum
,

amori,

quem
admixta

tempore
esset

mortis

deprehenderunt,

tenuis

quajdam
purificante

macula

usque
,

dum

eam

igne

hoc

quam

s.

Calharinam. Bernardino titulum

licati re-

cte tribui a

Parpera indubitatum
cultus

morabilis

UUus

est, cum immeanno 1654 legitimus pro-

wtus fuerii post sacrm rituum

examen ah Innocentio
tificem
ris

X,

Congregationis utvidere estapudPro2 prmclarissimi (>pe-

gaudium cruciatibns copulant. i"diantur e/ Carthusim Burgi-Fontanm alumni, qui de Tractatu isto inter alia hmc kabentinpr&fationc : E duobus, qna3 fides communis et universalis docet,
in

deleverint

piaculati
et

igne essc
,

conjuncta,
,

sperum Lambertinum, nunc Benedictum XIV, Ponrerc

amorem
ti

scilicet

Maximum,
et

pcenam
et

hanc

lacet

velain-

lib.

magis
et

communem

aecessariam mentibus

Canonizatione, cap. U, non ita statuendum de Angelo deClavasio, 5 cuititulum Beatitradh Parpera, oerisimiluer aa id inductus auctoritate Vrturi in Martyrologio Fran; 1

de Beatificalione

Qrmis
derat,

imperfectis,

illumque

tanlum
illius

consi-

cum maxime stupendorum

Paucis verbis
ita

effectuum

consecutione.

Tractatus hujus ma:

teriam

ciscano,acfortealiorum :verum observant Majores nostn iu Prmtermissis ad diem \\ Aprilis, idaucto-

exprimit Parpera
ignis,

Ut ex comparatioexperiebatur
ei
,

ne

divini

quem
ignis

in

se

intel

lcxeiii, qualis

sit

Angelum autem exmultis probabilibusconjecturis aitParpera num.

fieri.
/./.

ritate

[rturi,

non Ecciesim

piacularis,

qua

ratione

aninue

da

num.Si

fuisse religiosum illum, qu\ in ita infra dandicitur improbasse quotidianam Eucha
i

eo degant content et cruciata?, s '"' utBailletus post VitamSanctm exponit, piacular ns ignis naturam inteliexit ex igne divini amoin

ristim
ritu
.'i

sumptionem, deindevero, agnito in ipsaspir bono, permisisse, animi ductum utsequeretur. iuctoribus aliis cujuscumque nationis et

quo flagrabat,et ab cmni nmvo purgabaac \teluti ipsa tn hoc suo purgatorio, amon sao Deo perfecte conjuncta, vivebat contenta """
ris,

tur

ricomia alia hic omitsa

i

ordinis

magno numero recensendis supersedeo,

pamas etiam gramssimas, eodem modo cumawmabus, peccati labem vn purgante ifjue abstergW' Hbus ftrv, comprehendebat. Lectorem intertm monitum volo, ubi quid ex Dialogo cel Tractatude Purgatorio referam, uswrum me interpr* tativnc Thanneri, citaturwm autem locu?a,<"i" verba desumpsero, juxla Parperce ir> capita, (llS
.

ne

coacervando testimonia />lnr<t m idem smpe recidentia, tmdiosam magis quam utitem reddam hu~ jus Commentarii lectionem : ea vero, ex quibus Hislorim S. CathariQaj lucis aliquid affulgere pos.stt. dabo per decursum, ex ipsts scriptoribus,

si

tin-

DIE
stiuctionem

DECIMAQUINTA SEPTEMBRIS.
,

129

id

MViufiM fc'*n; nrc rAaiwwri mferpre hictumin Vtta mutabo tii cuit talionem tum tumque id semper expedire visum fuerit,

32 inuitin. quo vitakm lucem hausit sanctis- Accrout. stma Yidiia nostra, siijnacit Parpera utraque u s

Via jain/um landata 1447, inenscm rero et diem,

trwiijs

natalis

quo primum beata

dicabo.

nuliibi iinnotatum reprrto

Anima muudo data est, nnn tainrn tam I.ectio tertia Offictt ipSiUS proprii, qnam Ctemens \II in Bulla canonizationis supremam illius trtatein statuant annorum trium et sexaginta, rrrisimite est,
iila
:

verisimiliter
ff7.

111
'

Hlustrissimi
.

Sanctae natales; parentes

.

^ncitio'

virtutes
:

ct

donum

;<, ;

oratioms

beatum natalem iliigandum alicui e tribus posterioribusmensibusanni 1W, autsaltempost diem xv Septeinbris quo fclicem Catharin ad Supe'
,

, 1 , . ros traitsitum contiyisse infra rnlrhiinus, statuen, ,

etatc

desiderium induendi habi-

dum

tum rcligiosum.

rigore loquendo

dictum diem xv prmcesserit, in jam non sexagesimo tertio, sed sexagesimo quarto cctatis anno dicenda sit obiisse
esse
,

ne,

si
,

At simites expressiones
1

cum

patiantur latitudinem

altt/nam, negtigiqne potucril tnensis uitus aut /ter

sexaginta tribus annis completis superftuus,

nil determinari potest, neque eniminstru-

certi

X
jltuitrissMim

rmmissa hactenus notitia

et

jta

aiiquot assignatisque instrnmentis e quirumencomiis, coatescet, ad ejus historiam bus commentarius hic accolamus. Ex iltustnssima Ftiscorum
doi
allatis
,

biographorum Sanmagni nominis aucto-

mentum ullum, exquoannum natalemhauserit,

laudat Parpera, sique solo nitatur argumento ab iTttilc sciaginUt frittin unnoruni itesuinptO, ntltimplius

propms
H
familia

pro anno 1447, qnam 1448, etiam aliqnoi itirnsthus inchoatn, confici poxse, nbsercanti
est
:

ortum >luxu Catharina, mde ipsi Fliscas cognomen adhmsit. Hmc autem Fliscorum familia,

manifestum
striitnentn

cum tamen

et

Clemens \il

vetusto

lavanim comitum

titulo insignis, generis

heroum, omnir splendore, stirpis anliquitate, et quos bus laudibus cumulatissimorum numero. conlinenter seculis procreavit, exmnitis jam adeo, ut nultis Ligurim proceribus sit secunceliit

Bulla canonizationis et Parpera, quiprofitetur, wi omnia antiqua scrutatum se futsse, naialeut Suncta- illitjent anno 1447, pro 60 hactenus

da; imo,

si

Vberto Fotietm,
168,

in

ciarorum ligu,

standum est. 33 Locnm nativitatis m Vita, anno 1682 edi- Genua nate in Baptimo ta, expressit Parpera, eam asserensluci datamin t't\tharina <*>> a filo patema donw, sita dco seu platea, apptUatw,
ibidem etiam tradit, sacro fonte hluecclesia metropolitana Genuensi t s. Laureutio sacra, eique impositum Catharinffl no mrii, jortr, inquit, ob florentem eo tempore fa-

credimus, Ut dignitate ruiii Elogiis pag. Genuenses longe anita tempore quoque celeras rebus bello ac pa tecedit. Prmter viros complures gestis, obitisque supremis magistraticeprmclare bus inctgtos, nobilissima hmc familiain fastissuis Xnnocenlceta recognoscit duos summos Pontifices idrianum V. Eminentissimos Carditium l\ et
,

nomen

est

tam fuisse in

iiiuin S. Catlinriittr

Scncnsts,

rujus sancttmoniam
>rl
vn

assecutura

pr&saglebatur ,

cenerationem

S. Catfitifinic initrtiins, 60

quod

stcut IpSQ phtloSO-

nales

quam plunmos

et

nt.nitm,

pmsulum

ecclc-

Augustinus Justinianus siusticorum numerum ad laudatus Annalium Genuensium lib, supra

-i

annum
scribit

Christi

tS47 Flisci
Ftisco,
>'t

Hugon\

nominis e.rortlm adLavanim comitum sanguine

tmitiem martyr phim peritissima et ob tyrt ysticm Theo fuerat corpore, rtaCalhanna nostr scientissima futura erat ei pra dmm amorts logim crum sithitiicu. rrliciiiritttti tuart i/riunt tn cordc
I

conjecturis hisce,

prognato,
stt/ttir,

idem annalista ibidem teFliscorum originem referentibus wl serealiis,

parum admodum

utcumque ingeniose excogitatis, roboris inesse, quis non m

nissimos Bavarim principes

ium
stt,

tius

et redempti orbissecuanteriora eiiam tempora : utut tfitoniam instituti nostrinon estsimilibus diu immorari hmc dicta sufficiant; ceterum ge-

xmpodeat, cunt perspectissimum nulli nonsit, nomtnts aticujus causas pem innumerat nrmh
afferri posse
:

ac forte

lentibus

de

causa

itaque ne merito otwsns mdear, str nominis impositi biographis

Sanctm

nealogos adeat
tera

qui

taera

Fliscorum initia ac

ce-

pormtei

eorum Ircora nosse desiderat, 31 patrem nacta est S. Catharina Jacobum Fliscum, qui genus duxerat rx Hoberto, fratre felicismemorim Innocentu M Pontificis ita testanturomnes Sanctm biographi, tum antiqui tum recentiorcs, qui etiam Jacobum regni Seapolitanx proregem fuisse in eaque dignitate diem extremum obiisse asserunt perperam tamen eum honons gradum collatum tradunt a Rainerio cum scrvbendum sit Uenato, .\u<lr<jtirrnsisciiicet, quem eo secuh posi decessum reginm Joannm, pro obtinendo regno Veapolitano contendisse cum 1/phonso Aragonum rege certum est : animadvertit idParpcra, <it, cumin VitaSanctm, editaanno 'fiS/ Rainerium scripsisset, in altera, annoinse: : t
,

mqualibus, hisce immoran superoacar Ca ncmit urhitrnr. Addit ibidem Parpera, S. mtatem, twm juxta tharinam tum "t> tmeram nomvne consuetudinem Genuensium diminutivo
Catharinetam
Itttn

u/i/iellattttn

fuisse,

</>><i

vocabw

USmpejam
tres

usque nunc taudatus Parpera tres Sanctmjrael Laurentoum, tribuit, Jacobum,Joa

retinent scriptores aliqui.

y"';;;^

Fuerii ne Ca sororem uuam, limbaniam nomine. incompertum unIharina omnium natu minima, tstt tl cst hocex omnibus ejus biographis certum
/
.

eumCauianoa, an* jam ntuiutiirnt profcssa erat, sancUmorcijultirr mstitUtum apud nosi.rnala, tiratmmm ampiectt imtoconatu
nialesS. Uarim

fuisse mtate

inferioremsororesua Limbanta,

>/"'

quente \>ulgata, Renatum indegavensem <>/>/>cliaf " ""11. rit/us tii regno Veapolitano mcarius mstitutus

Parpera in postenore subnectxt ie Catoantione sun cap. % et 3 multa sx Scnpturu [lir educatione, qum documenta, apta magu sm pa
desideravit. Hisce

lucubra-

auetoribusque

desumpia,

Sancta
'/""'

Calharinas parens. Matrem kabuit Nigro, filiam Sigismundi de familia est inter cetebriores Genuenses antifutt

rente^exsUmulareadrectamUbewuminsMutto
nr,
linill

s.

Franciscam,

tharin^

yua clari&simaque.
Septembris Tomus V.

nt inficiari

-ma trtosnosredder* de progenitonbus servate, Imt ? a wdis omnibus huic adceivm, rosm<
20
ia-

i3o
ai

DE
:

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA

kicpauca hmc, qum
4
:

ciore

taborasse

sufjiciant igitur

le-

guntur in
Calliarina)
xilio

Vita infra

danda num

Qme

(S.

postquam sacrosancti

Baptismatis ausolerlia
,

regenerala fuisset gratim,

cum omni

progenitoribus { quos cum Parpera cap. I num. 5 prudentes et vere Christianos fuisse omnino credo) educata fuit in sancto timore et amoa re Dei.

38 Quamvis externa
Btterior for-

corporis forma

ad vitm

Quantum porro rerum ccvlcst, contemptatwni dedita fuerii ipsa declarat in Dialogo suo part. 4 cat> 9 bis sequentibus : Ego qua; sum pura el' a Ii peccati immunis, principium creaUonis mete cun omnibus aliis beneficiis a Deo perceptis cons'1 rare incipiam. Uinc aulem cognosco, nie coinij!' raisse ad tam celsam bealitudinem, ac creata ^ esse adeo nobilem
accesserunt.

ditatwni

et

^
(

et

excellentem
:

ut

nffine

tanotitatem nil conferat,

maeorporis.

hominibus insita

sit

cum tamen plerisquc qumdam curiositas, qua de-

cl

ros

angclorum
fere

tem

trnnscendam divinam ac semper

video
sentio

me m
trahi
"i

me

siderant rivis depictos coloribus contcmplari eos,

divina

pura
:

quorumvirtutes

et

egregias animi dotes celcbrant,

invisibihs
in

mente conlemplanda omnes igitur meas dapes

invisibilibus
in
illis
,

v .m-
et

/
f

vel gesta lectttant.

rem noningratam
,

delicias

lectori fa-

rchus consiiluo

lioc

enim

cturum

/nr

verbis kic

Sanctm effigiem pauculis reprmstntarem, prout eam Parpera post

credidi
si
,

condiia

sum aique
sunt,

meam
quam
,

invenio requiem
ut
iis,

nulla re alia mibi

cselos

opus,

qua

diligentem, utiprofitetur, investigationem exhibuit in B. Catharina illustrata /?artf. i cap. /6* : adhanc

me pascam
Quapropter

mm
fa-

reliqua orania

pediL

conculcem.
lali

totam
,

hanc

septimanam
nihili

descriptionem corporem S. Calhariiur figurm etiam

impendam

conlcmplafioni

cjetera

quodpro dicendisinfra visa mihi fuerit non omnino negligenda : ita autem hahet Italice : Catharina fuit Malura magDS potius qitam mediocri,
movit,
capitc justa-ad corpus raagnitudinis, faciealiquanlura

ciam.

gruere, confidtu r ex eo,

perat,
hisce vero

3H Atque hmc mtati a biographo erpressm conquod ita de se scribat Sanctastatimac peregrinationem cum corpore
susee-

B oblonga,

sed egregia? proporlionis ac venusialis, co-

loris candidi el

rubicundi in floi-e statis ; naso decenterlongo, oculis circum pupillas nigris, superciliis

ex

aequo prolixis,

frouie

spatiosa
:

illius

omnem
Dco

nalura recle

fonnarat
,

pariem undc vultu

:

subdat impedimenta spiritus sui fmori allata a corpore et amoreproprio, ob qua circa annum 22 mtatis ad terrena paulatim defterit, et a perfectionis semita recessit citratamen culpam gravem, quameo etiam tempore numquam
,

pulcherrima apparebat oculis mundi

quemadmoquoad

incurrit, ut ex testimonio

dum
trona

illius, qui confitenu

gratiosissimam

esse

oportebat

animatn. Ex visu agnoscebatur excelsi judicii mamultuque sensa praedita, in agendo bene morala, in loquendo liumanissima.
,

Sanctm aures prmbuit, scribit Vita infra danda num. 14. Ea vero, qum de dono orationis i:,uhariiuu
,

duodecimum

mtatis

annum

agenti,

infmo

36 Cetera,

quiv

ibidrm

conyerit

Parpera

Prima
trs ui

trirlu

omitto, id

unum cum

retulimus cx biograpko num. prmcedentis initio, nullatenus pugnant cum kis, qum kabet eaden
Vita
lione

ipso observo, postremis vitm

cap. 2
fuii

Tum

temporis

in

spirilu

de

ora-

tenern

annis

ita

emacerato fuisse corpore, utnon nisipel,

(Hatc.

instructa,

qum
a<l

le et ossibus id constare videretur quod minime mirabimur si diuturnam toi annis inediam, de qua in/ra, corporisque afflictationesconsideremus. Quamyis autem, ut ex dictis facile lector colligei,
,

conversionis Calharinae

referuntur ad initu vitam perfectiorem, ad-

multa concwrercnt
rant stimulos

qum

adsectandum

Catharinaa subdere potedelicias seculi , nobi-

eoque spectanl ad annum mtatis ejus circiter rigesimum septimum, Ckristi vero 1474. Non pugnant, vnquam, non enim addit, tunc primum edoctam fuisse : deindc cum nonnihil in Calharina refrixisset caritas, etiam donum illud orationis,

litas nempe generis, formm venustas, paternm domus ingentes divitim, delicatum corpus, Nihilominiis, mquit Vita a Thannero Latine reddita cap.

quod mystici nonnulti appellant aninne cum Dco, saltem imminui

Desponsalioneai

oportebat nam

inter conditiones ad contemplattonem infusam nquisitas statuit Prosper Lambertinus

lib.

a tenerisanmssiipiThiiim, e natalium splendore nascentem calcare deliciasqne abhorrere ccepit.

,

I.

3, capttrcarir
j.

26, num.
tate oero

7,

impulsum

carilalis,

hac autem

Exercitas

aSanctaab oclavo
Vita

mtatis

paulofusius describit
3
et

infra

anno virtutes, danda num. $',

renis affectibus sopita,

donum

illud elanguit,

4,

ra wi

quam propterea lector consulat. ParpeVitaSanctm, edita anno 4682, totis decem

capitibus, a

4 scilicet ad li, tenellm Virginis rirtutes late exponit, seupotius oratorie exornat, iis:

que multa immiscet documenta moralia

solosrefe.ro, brevitatis ergo omissis verbis cessuriis : capiti 4 hic

ad pristinum vigorem redeunte, auxilio Dei efftcaciter vocantis et adjuvantis donum dlud denuo in S. Calharina rertj.it. 39 Ut autem plcnius constet S. Catharinam orationis dono prmditam fuisse, juverit nonnulta
hic recitare ex

nom

titulos

laudato Lambertino
9
ita

'/'

Ub-S,

non ne-

cap.%, num.
riorum
le

loquitur

Examen
,

confessaalibi

prmfigitwr : Primffl virtules Catharina; reliquis sequentes, quostantum interpuncttonibus distinguere necesse duxi.

et

directorum spiritualium
in

quod
an

Qnia-

diximus,

liisce

causis prodcsse ulique

Quampacis

modesta fuerit?Ejus docilitas et obedientia; Innocentia ei simpUcitas; Zelus erga Deum ei commiseratio erga prorimum; Primm meet

amans

ximoperc
fuerint

poteril,
et

ut

dignoscatur,

Dei Servi
qoales
,

meditaiioni

conteraplaUoni

vacaverinl
el

ipsorum

meditaUones
eis

contemplaliones,

ditationss; Peenitentim ab anno octavo; Amorsolitudinis ei silentii : Donum orationis infustm; studium castimonim.

qualem fruclum ex
eis

obtigerint

visiones et

u hauserint, an, et qu quiDM 11 revelationes,

1

suo loco

tractabitur.

Hoc

ipsum haberi
si

Mlk'"
i

ex scriptis ipsorum Dei Servorum,

superioroBi
,

37

I)e

dono orationis
l

donum

nra-

ipsi concesso ita scribit

suorum
suas

jussu

ea

scriplis

maiidaveiinl

qua3

biographus cap.

tiottft itifn-

ex interpretatione

Quum
llil ">

essel
ei

annorum

duodecim,
oraUonis
gancta

Thanneri : Deus per gra-

meditaiiones,

contemplaliones,
:

visiones

revelationes pertinent

ei

conlulit
ei

donum

ffectu

flevoUone erga
;i,Kl

de
rala
'

11

cum mirabiU Dominum suum, unel

heudi poierit, an

fuerint

ex his omnibus oep'* meditandofl assidui in

'"

conjemphmdo, quomodo
.

el * in dislractionibus

complura

divina

ei

nova
e

inspi-

iniinu

:iL

uln

Pass

amoris Qammse novique doloris Domini nostri Jesu ChrisU

ipsi

ditaUbus se gesserint. Desumuntor ha;c ex secunda relatione Rota? auditorum de ^ si tibus S. Teresia art. l\ , \ : Q* 6
.

omn
eli-

nii^

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS
ipsius-

i3

* * *

tesiimonium in iis, quffl de sua met Beatffl divina in oratione et contcmplalionc njiri;l scripta reliquit. Frequcntissima enim
.

ma

teslihns lidc dignis petere,

hahemus

AUCTORB
D. S.

anis Libris

eiua

arctissimentis suspensio, aitissima qate, raptns, intimffi caritatifi ma unio, creberrimi vehementissimi amoris impelna, suavulnera colloquia, tenerrima blancumenta,

^ IV. Sanctse

cum

Juliano

Adurno conjuaffligi:

gium
tur
et

ob mariti dissonos mores

ad
res

vissimaDei
orationis

seculares
vitae

convertitur

respersa snnt, sublimitatem am bas ipsius scripta procul dubio angelicffl, atqne ad ahos
*M-ut1ifin!s

Sancla? ad

piimum

(ervorem reditus.

absolutissimam peritiam

ca-litus infu-

sa.n

facile

demonstrant.
S.

ebsercanlur.

tum huic Commcntario strictim rcrc qum in Vita infra leguntur, coninscrcntur, tum qum dc S. Teresia faeile perspiciet ea,
eaque, quat
tiderare*
testati

40

Qui

voluerit

Catharina scripta pervot-

vUatharinam *^e sua ohtinendi

bitum dejectam,
inde
exercitio
et

religiosum hainsistentem

Soficfa, pacii
l,tter
f

nikilominus, quo conceptum

solertius

FllsCos

sunt

a&nostre
mens w/
puerilia

Auditores. examussim Calharicongruere, adeo ut mcrito dixerit Cleliotce

mtxrorem solaretur,
religiosarum
plaijit confixit.

fur "" x

virtutum,
Circa

priori
mtatis

lonyc

Bulla canonixationis : Omnia autcm obleclamenta contemnens, rigida silentii

wi
:

grarior
jitluuio

annum

sextum

deleclahatur in eadcm liulCustOS sola oratione vias ad dicitur per altissimas contemplalionis
hi

Sponsi eubile introiisse Catharina qug supremo Ilomani Pontificis oraculo indubia fiuni de studio orationis S. Cathaiiii;r Marabottus
ciBlestis
: .

tradiderunt nuptui parentes illam idurno, quem perperam Tkannerus 6nilielmum nuncupat : "EX, pergit Vita latina Thanneri cap. I, quanquam hoc ejus voluntali ad-

decimum

versaretur,
in

tamcn
id

oh

magnam

simplicitatem

et

parentes ad

eam perurgentes, reverentiam

fieri

qtttt

ipsius Calharime Ulius conscientim arbiter, cx ore

alque

obedientiam

permisit.

S.

Catharinam
t

consignarunt "", excepta, aliique niim.3, n ,,rr nhns Jastiuiano, hir laudato
litteris
t

tcste

fide

dnjnt41

nbitum
JNlMIIJI

rrii

(juo circa

Orationis assidua? fructus fui\ desiderium, annum mtatis dccimum tertium /latjra-

ad hasce nuptias pert/ractam futsse a parentibus scrihit hiotjrnphns nostcr nnoiu/mns infranum. 10, ut discordiis, '/"" inter familias Fliscam ct Adurnam lontjo tempore gramssimm fuerant, non ita dttditm sopitis, connubiali isto tnnculo pax amplius stabiliretur
ra: Parpera quoque inter alia momenta, quibus ad nuptias pertracta fuit tionum

/>U-

nt, amplectendi institutum

disscrifnr

regulare
5

dc co satis

ilm expelit

Vita

infra

num.

stqq-, ui hic

necesse

non

sit

quidquam

adtlrrc,

quo ardcntisst-

niinn teneilm Virginis votum, vrritusque conatus cognoscatur. Causam, ob quam kabitum reUgiosum

Sancta, rationem eamdem refert. 1 1 de dissidiis intcr ambas familias lector statuat, su/jiciet ohserrassc c.r Ith. i \iinai t.ciiirnsium Anfjustini Ju-

mduert nequiit Sancta, itarefert

Sed quum
pta
:

Vita prolirior:

statura valde pusilla esset,

non

est

rece-

ita
:

quoque

scrihit Vita Gallice cdita, ita fiail-

letus

at longe vcrisimilior

milu apporet ratio, oh

ad annum (894 Adurnos Gibellinorum, Guelpkorum partes secutos fuisse. Aliud discordiarum semen his verbis com(3 memorat Vbertus Folieta Gafiuennum Historim K6,
stiniani
Fliscos vero
9,

ampliut A f imindiv gratia.

quam admissa non fuerit, abiographo nostro mfra rejccta in nimis tcncniui Sanctm a-tatcin eamdem causam re/ert Parpera in Vita num. 6
:
,

scribens ad

annum
rerum

Christi 1393
status,
ut,

Is erat, in-

quit,
|i

Genuaa

cum

quatuor

r a-puiruie>

roritris

pnpularis

familiffl,

Adomia,

apliusque congruit

cum

dictis
:

supra ex Parpera de

Fulgosia,
xissent,

Guarca,

ita quoque censuisse corporea Catharins forma wdeniur antiqniorcs biographi, nam in prmfatione ad lectorem num. 6 teslatur Parpcra, textum Q

omnemque
suis

Montalla, omnia ad sc attracivilalem ac totam Lignriam

faclionibus

comprehendissent,
vocabantur,

qua

eodem

cum

se

miniiiic fuisse

altcrafam. srd juxta rrtitstaet

nost/ra

authcntica crrmplaria fuisse cmeinlattuit. VOX au-

tem piccolina, quam kabet utraque editio

quidcm cerunt interpretes lam

Italica,

recte

vcrti potcst

parva, ut /clatinus, "'ffila-

Gallici

quam

gente plane excluqualuor aobilium familiis a principatu p Grimaldorum, Auriorvm sis, Fliscorum scilicet, Genuenses famir ac Spinularum, quas quatuor plura qui deUas primarias omnes agnoscunt : civilibus, qum per plura secula turbis
siderat de

nomine

polentioribus

runi nil
tis

mlco, qttominas
:

ctiant

rcrti pOSSit,

Genuensem

rempublicam

exagitarunt

et

priores

tenerae

nam

in Lexico Joannis
a

Veneroni da
:

picciolo

puero, a lenens unguiculis forte ettaiii vox ela, ffltas a biograpkis addila fueiit priorthtts ctlttionihas, quiV ut alns, qUOS nderint iaudatx interpretes, typotketarum mcurertitur
ria

atque ut/rasque non famitias adversus posteriores, concitaruntt laudatos ckronologos semel inter se dudum ante vnitas consulat. id sopita, non ita
fl

S Calbarina nuod

nuptias,

dissidia

Fliscos

vnter et

\<hu;,os. ah
ta

nnani/mn nostro hiographo mcmora-

exciderit

anno MW, Parpera celebratum statuant ineunte \lio antrnooportn concitiationem istam tempore

attinet,

cum matrimonium

xstud ipseet

'ZZuber*
tJ

Xiod annum IM>

na-

* Foliet* Gen iego aliqua in rcm nostram

delibo
:

summatim

cum

eo

amo

* * fflST ^
ud pacem
et
:

Inimi flecterentur, subito mgrediuntur nosper Adurnus urbem

Paulus Fulgostus

mox

ad

Zrumque
1

fit

concursus, factionum suarum

cum

,;

tuentes

femdum
"
'
'

Pauli

mgm

nsi/ilfl tirnilf m-

^,,litniutt,uuiJre q uenUo-

^
Ge-

%Z

iim

saffra9HS'

132
AlCTORR
U. S.

DE

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA

decm titam transrgent rn maximis (*u primit autem annis quhiqne nurrorc tam acuto ohruta fnit, ut nulfam omvino medelam
/.

Genuenstum renuneiatus fuit. Forte ad eam Adurni exaltationem Flisca gentis favor non parum
contulit, eaque inter
exstitit
:

annis
.

gwtiii

amhas familias pacis origo

qutt an diuturna fuerit, non inquiro certe in laudato Foliela circa annum 4462 Adur-

afferre valeret,

quantumris
Vitam injra

rebtis externis se an-

plicaret

vide

num.

/2.

nosa Pauio Fatgosio (ienuapulsos

Q nn

,,

lni

lego,

anno

1464.

tbletum Fliscum Paulo adhwrentem, eumdemque iterum Ibletum adrersus Paulum eparlibus Francisci Sforttiv ttetisse

posteriorthus decemui jam memorati annis, inejuit Yita prolixior cap. 4, a<i externa ei secularia
converlit,
delieiis

se

et

vanitatibua

mundi,

ut

p| e _

deprehendo.
aliis,

llosc obiter dixis-

se

contentus, accuratius

quorum majoris

interest,
4;>

examinanda relinquo.

nobiUtstma Adurrwrunt
familia nato.

Seu igitur pacis modo supradicto, seu aUtcr parttf, magis stahtlicndce gratia compulsa fuit Saneta Juliano nuhere anno aitatis circiter sexto decimo, ut antiquiores hiographi scribunt, anno aulem Christi 1463 ut tradit Parpera et VUa nostra infra num. 40. De Adurna porro familia
,

rumque solent fceminae, habenas laxans ad mitigandas a-rumnas, quibus conlliclabatur. BailleiUA illam Calharinffl ad terrena conversionem fh/smhit dolori, percepto ex honorum a marito dilapidatione, luisse

quorum superflua partc scrihit eam uti voad leniendum fastidium suum. At vita

vitee

nostra infra nntn. 13 Calharinam asserit a pristinh consuetudine, qua solehat rttam aqere solitariam,

hominumque

ccelus

fugientem,

rccessisKp

Franeiscus Sansovinus libro Italico de Origine et gestis Ulustrium Italiee fami/iarum, tgpis Venetis

ob

creberruims

importunas

amicorum

preces

excuso anno 1609,

\\w\v..
.

ita

plures

siinl

illustiTs

scnhit fol. 441 verso : Gefamilia*, quas inter

multis ipsam rationihus eo impellentium. 48 Vtui sit, dubitari non potest. quin ad suhlevandas animi angustias norum illud ritas genus

relicto

pm,

/'"Tore.itv

insigni-m se reddidit

ce et bcllo clarissimis, eonspieua

Adurna, opibns virisque, pamagnoque in ho-

nore. Origincm iltius

incompertam

sihi esse

ihidem

ingressa: at posterior eerte ratio magis pit stade S. Calharina aptiusque congruit cum iis, quce ipsamet scribit in Dialoao suo parte 1 ; pau~
sit

iaua Ktit
iitr.

tuit

asseni,
tere
:

iicijiic

instituti nostri est

eam

altius rcpe-

sufficiat

cum Sansovino

dixisse

jam ah an-

rula tectori exhibeo : cap. 3 amor pnprius, misso Dei pm>cepto de dilectione proximi,
inter alia ad

pres-

hme

no

f.'iUi

inter prwjectos

defensionem
Adnrnitni.
F.r

triremium in rcipuhlicm arinalarum nnmerari Meliaduccm

animam
te

verba facit
sunl

Eapropter, o

anima, oportet

vehementem

tuum

cadcm familia Gabriel anno 1363

gessit. Cetera

temperare, el qua3 necessaria

lo
esl

impetum proximo luo

:

supremam reipublica presfecturam

impendere, hoc est corpori luo et mihi

infra
ipsi,
:

et

pau-

decora factaque egregia prmtermitto, qinf ciirtiisas lector apud Sansocinum aliosque
legere poterit.

[dumorum

Si

corporis

vis

minislcrio

uli,

necesse

quo

indiget, concedas.
:

Eodem

capite sie
ani-

Observa

interim

ah

aliis

scribi

animam
ma,
quod ciem
lam
a
si

altoquitur cor/ms
res
,

(juod

luum, o

Adornus.

af>

aliis

idornius, ego post Clementem

et

concernit

Mi

tii

Bulla

cunanizationis,

Martgrologium

negotium, ipsamel cogilare poles, creatte animabus essent perni-

Romanum,
4f>

/ussu Benedicti XIV recusum, Adur-

allaturffi

nunquam

eas

Deus

condidisset.
:

nus scrihere malui.

Jitluiui inuriiui citnt

Cap. 9 ejusdem partis

ita corpits

loquitur

Moni-

Sponsw morihus dissen-

sed dittoliitk

sionem accuraic
Matriintniii)

describit Vita infra

num.

II, haic
:

(animam) velim, quod amorem Dei sequatur amor proximi, qui in rebus corporalibiu
le

moribus hxnc Sancta vehcmenttr

;

insitpcr hahe ex Vita prolixiore Thanncri cap. 45

jiuifta
fuil

tuo

proprio
et
si

incipit

corpore,

cnjus

non

vita

cuidam

Juliano

Adorno,
maligno
cui

tanlum, sed
conservnmln,

sanitas

necessario,

velis,

nolis,

nobili
t-t

quidem

familia prognato, at ingenio

ad

id,

quod

proposuisli,

pcrve-

liiiniiii,

adhffiC

atlmodum male adminislranli rcm

facultates
fuit

nire cupias. Viiam necessario,

,

Camiliarem
niliilomiiius
reiulis
lissiuia.

suasque

decoquenii
in

scmper

obediens alqne

perfe-

tuendam, liquel ex hoc, quod me exstincio, ueque modus suparsit luam augmentandi gloriam, neque tempus tunclas

ipSlUS distortis ac

improlus moribus palien-

tuas imperfecliones, sicnt

igilur uri

dcsidfras, expiandi;
lieri

Tanta vero sustinuit, ut vix sana perduvitam infra num. 7/. rarel etc. Consule etiam
Vita prolixior cap. 1,

igne

purgaiorio

hoc

oportebil
est,

quo
in

tamen
boc

gravior

utique

allliciio

quam

Sdlicet, ut scribit

Bonitas

mundo

moriale circumferre ac tolerare corpns.

Dci

ne

isia

Electa

sua

ad

terram

carnemque

amorem
sortiri

suiim irauslcrret, passa est,

valde
sibi

contrarium...

eam maritum tandem eodem

Quod ad sainlalis allinel conscrvalionem, duhiun) non est, quin sano et firmo corporc vires auimse corporisque sensus ad
recipienda
aptiores
etc.
YettoSt

divina

lu"

omnia dilapidante ambo ad pauperlatem redacti quam pauperlatem cum biographo infra num.
72 inteUigo
4,

mina
4it

et

inspiraliones
alia
his

sinl

Plnra

mtlilia

pnvtermilto, cum

iii><h>>cns saltem foriunce statum, disl><>ituriun

:

jam
rit

dicta sufficiant, ut prudens lector,

sipatapotiori

parte.
lllain

Diahgi quidem
eleemosynas

part.

ea conferre
specie

cum

dietis

nuni. (8

W ""

volue-

mfra,

cap. 10 legitur

eo inopise ivdegil, ut
prospe:

dispiciat,

msi

Deus
sese

ipsi

per

aliorum

con

nisset,

nequaquam

sustentare

potuisset

rc-

cisse ct

S.Catharinam quadam necessitatis ac deinductam a prtnrc rttic uislituto dcfesccuh liberioris eias ingressam esse. Quam
sit,

rum

de paupertate roluntarta,
iujra

quacum

SpiritUS
est,

porro pemiciosum
deserere
et

semelinitam mrtutis "'""

humanitatem colluctari
et qitaiiins

voluit, ibidem

scrmo

perituris deliciis
illud

animum
:

intendere,

tu
et

VitQ

niim. 35 dicatur laho-

ipsamet

Sancta,
ut

experla,

eadem

Diaiogi

re

manuum

alienis

victitasse

eleemosgnis, id

parte, cap.

graphice exponit

ex humilitate facium est, cum ibidem asseratur, eam expensis xuts mitltorum annorum spatio solvisse

Deum, mox
graliffl

mundum

Video, inqwt, percurrere atque c visiatuimus,

libus iluxisque ejus rebus nos oblectare

pretium localionis horti et domus pertinencii/its, ut testatur Vita tiiini ad xenodochtitm prolixior cap.8, tota servitiis addicta, nulla ta'

SDB3 poiias nobis occlusisse ac pravis uuslris

appetilibus nos indulgere

permisisse.

Nunc

post-

quam
xie

pabulis nostris, quae tam gnaviler

el

M"

mmiina ad lictunt suum uti roluit. i7 Catharinam non potuerunt non vehementer afiigere <it^<>lutt conjugis mores et asperum ac ruatcn re

venali sumus,

cum
ad

confusione

referimus,
v.'ia

vellemus

ipsum

despenitionem non ex pura ct

Miijestas a
in

charitate,
requirit,
el

qnam
qua

divina sua

no-

de ingenium, adeo ut,

teste

Vita protixiore eap.

bis

semper

operatur

nobi*. sed

DIE DECIMA
.

QUINTA SEPTEMBRIS.
vil
;"

33
cooperata
ca/>.

16

b proprium

emolumcntnm

recurrere.

gratis
(ut

ipsius fldeliter

est,

gui et

.ucTon
l

delicias sel)nn ibidem pergii anima; sum,

^
I

subilo

iuitio

narratur

2 scilicetj

cam

r
.frliff"'""

Quendo statum daserUnre in hunc modum ; qnid io gratiam vestri fecerim, quiuV ro

perfectam

reddidil.

Ubi rides, quoad atacritatem

**
1

vif

Msdtscrx-

(|

U e jUBte

V didei
el

meruisse
ipsi

me

Tideo,

vos

delestemini,

quam mundus

averseiur

infernus deglutiat.
,

Parum
,

abest, quin

attendens me vestre desperem DrB coBfusione quibus vestr .i re s lerrenas prelapsam, [m {xx necessitali me subventuram sperabam.
.

1 obtemperandi Deo rocanti eomparationem fieri, "^ ,^"*" non tamen quoad antcactum oitam potesi etiam Pau{i utraque conversio inter se conftrri ex magnitudir uag&akna. ne iuets, qua utramque Dtus operatus est, et ex subita Catharinffi mque uc Pauli immutatione. Itaque, si omni rigort verba sumantur, non
: .

satis accurate de S. Calharinffi convtrsiont scripsit

ac

meffl

Vobia interjecHs, itaprouquitw Nonnulti* tero proprio) consentiens, (corpori ei amori enim excessibus sub nmbra dum quibusdam corporis (quam postmodum subsecuta est su:

necessitaUs
perfluitas]

locum

dedi,

peccato

involuta

sum,

Parptra posttrioris sum lucubrationis cap. 29, (actiim eam asserens ab uno extremo vanitatis ad aliud verffl pietatis, quod ob jam dicta de S. Catharina af/irmari ntquit, licet vtrum sit de S. Paulo, ante coneersiontm Christi perseeutore. Dixi, si
ni inuni rigore terba

laqueo gratiam amisi, cfflcitalem Doicque innexa et ex agili ponderosa, e spirituali prorincurri.

aeeipiantur
u

nam quemadpietatis,

modum
denotat
nlniii

Parpera ptr extremum verm

excelsam
perfectionem
s
ita

ad
est,

sum terrena
legere est,

effecla

sum. Multa ibidem congesta

quod Catharina statim

conversione elevata
,

ctantis

Brevi

quibus inftlicttatem anima, terrena sedmnm gratim refragantis, explicat : teuipore tam ingenti peccalorum inquit
ac
.

oideiur per

exlremum insignem malitiam innuere. Vealitcr ac nns

<le

rum

Calbariua sensisse Parpelabores

est

jngratitudinisque mole

se

gravavit,

nihil

interim

riiin. 'jiii

ipsius

augtndm oenerationis ergo

remedii conspiciens,
pristinam

ut sese

exonerandi atque in
spe excideret.

et rii/ilms

suas i"m religiose consecravit, nefas

libertatem
kis

vindicandi

credere

B
(i mrinrt &*

:;i

Ejs

aliisque,

qum

in Dialogo

suo de

se scribit S.

Catharina, facile posset

non ntmo ju-

dicare,
/1
.

,nn>itiim
tis$e,

tam non semel gratibus etiam offensis commaculasse : att enim, gratiam se amifiniina3 cmcitateni incurrisse, dignam me

wnde verbo. illius mitius accipienda exir ii.iimt, pm sccularium quidem rerum consectatione, al citra gravem divinx Vuminis offensam; reliqua oero arf majorem comparationis eleganiiiiiii

addilu rensntilii sunt.

quamDeus abhorreat, infernue deglutiat : at si rem penitius introspicere voluerimus, fatebimur,

has siiiiilesf/ue locutio7ies
uikihi
<i<

nonmsi

/iro/iui</issiiii

animi angustias vita hu- Santtattrret</ sublevandum jus delieias aucupans Catharina, mcerorem potius Jjjjjjj? Dei acerbiortm quam Itvamen tx his ptrcepit ffWlWftw# quippt btnignitas omnia, ut loqukur Clemens Ul
;>i
-

nnssiunc profectas fuisse, atqnr cr mten-

in

sissimo lumine,

malitiam,

quo cujuscumque icnuns /icrcuti utpott contra supremam Deimajestatem

Sperserat,

IVIIe amaritudiuis COnButla cunonizaUouis sii.r anmia falsa mundi obleul Scrvu
,
1

ctameuta
prmmitto.
iiu/itias

fastidiens, caelestes

dulcedines

esuriret,

commissi, clarissime perspieiebat. Consule, s< lur bet, Vitam infra nuin. 56, ubi ait, ex oblata iim<>-

Conrersionem Sanctiv priusquam enarro, aiiqua

Vila prolixior ait,

tlapso

post

initas

ne de peccati vcniatis ftrditate pene

ctam
se fuisst, licet

non solummodo tempore eisio hmc durasset. Uumititati autem et elarissimm wri luci si addamus ardtntissimum , quo reliqna itindt nia (lagravit, Dei amorem, non dijjicaicrsiin-

brtvi

decennio, eam mirabilittr a Dto locatam (aissc, cl tribuS antc cuaivrsioiinn nicnsthus tanta
afflictiont tt tanla

rerum mundanarum nauseaop-

agnoscemus, expressiones hasee per exaggtra: amantis quippt proprium est, grax:e repnture iliad omne, quo arnutus ImditUT. 52 Graces non fuisse excessus, in quos incidit
ttr

tionem factas

pressam fuisst, ui sibi ipsi fortt intoltrabihs. Ad dtCtnnium auttm ittud Vtrisnniliter ndnaemh sunt mciises duo ac dtes aliquot : nam convtrsto tnntuiu contigit dit xxn Martii, contractus autem
auui.
suiicui

dolalis,

ttstt
esi

Parptra
dic
xiii

et

Vita

nostra

infra

W,

initus

Januarii, post qutm,

<

wqui

enifii

tnviter dtli-

ttiam ex Dialogi part. / cap. i, ubi fimmu cum corporc itintri St accinqit aaqumrtnda sua utrvmque obkctamenia, scmper
Catharina, cotligitur
:

notabili

temport di/fertnda

vidttur

nupUarain

cdc/iruliu.

6 \unc ,/isa,iiSanetam audiar

musdtsua
i,

conversione loqutnttm

Dxalogi part.
[,-

P peccatum axdpit aiuma, Crealoris

Sine
,

olTensa

laincn

inquit vixero

noslri
:

quam
,

quoad

pertimesCam et fugiam ci mfra; Xec ego, verha sant tmimm ad corpus pra-serte deseram
,

Postquam Dei bonitas aliquandiu banc animam in mundanis rebus oberrare permisisset, et qnod crebra expeipsa gravi afficeretur molestia, ad explenrientia didicisset, eas omnes non sufficere
cap. 7
:

lim

quum omnium nostrum consensn statutum sit, nunqnam offendendum Deum. Constai denique vita aostra infranum. li, itbi hmc legun1 1

dum smim
p arere
tale ei
ii

appelilum, sed
ipse
imp.-riivix,

idie

majores

sibi

afflicliones,

misericordissimus
cujus
beneflcio

Deus

luraen

excca-

tnr

Qnainvis

autem nonnilul
esset,

spirilus

ejus

fer-

intellectus

caligo

discussa
,

est,

alque

omnimn

vor immiuulua

pcrpetuo
illam

tamen

exhorruit
vitai

erroruni
cogniiio

ac
illi

periculonim
collata

offensam

Dei

qui

eliam

tepidioris

est...

quihus versaretur, Anima sUlus sui miin

tampore passus non est incidere

nmquam
.7

in

cul-

seriara...
l

cognoscens...
suspiriis

ad

Deum

conversa
plena
hisce

in

pam gravem,
'I

ut

confessarius ejus

testatum reli-

i;n

verba
ii

ac

lachrymis

proru-

Vitmprotixioris de convtrsione S. Catharinffi comparata cum conversione S. Marim Magdalenm, vel accipiendum tunu/aaai a/> insigni Calhariiue humilita1111
l

nde quod legitur in fine cap.

pit-

me miseram,
,

quis

unquam

me

raa-

]is'eximel? Solus Deus hoc falet. quo e tol me ut videam lumen

di.mi
l

Domine, bc
laqueis

axpe
,

te

profectum, ret comparatio inteltigenda est non

omntmoda
34,
S.
,{

biographus in eadem Vita cap. conversionem Catharinffl confert vocationi

:

certe

modum

c, seq ii:i,^,/f donata fuit : ctrca gmtialumina, guibus a Dto hmt siunmaluu -rrsa c*t rera, </<><
.

^i

capite descnbtt xn-

nmftrif

10110 ticilattt,
:><
i

uionibtu

etiam

Pauli,

sed

non quoad omnia.

rerha
,

accipe.Ceihuintxanguttiasantmt tnttndtgratia

Jurerit

transcribere

Beata

hffic

anima a Deo vocata

mox

(sicut

olim gloriosiasiobcdi-

mus

apostolus

Paulusl

vocanli

consensit.

xtaus eirciter amo *7 estm m Martiisororemsuam limbantam, sanctunonialem, accessU : suaUarim Gratiarum
Sit

ChmU

i*14,

dte

34

DE

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

ccevi-

Arr.ioBP.

sit

hmc, nt adiret presbyterum, qui in dicto nobto conscientiam moderahatur moniatium,

,

gratiam profluere ex te, atque eandera in fundere, alioquin sumus fures. .. Sed
satisfaciam pro

te

rum, ut testatur Vita prulixior admodum religtosum et vere. sanVtum : paruit Catharina, qum, inquit eadem Vita cap. 2, Ut genibus ejus accidit,

quo nvi
/>/

tam gravi ac

stibtili

peccato?

ra kis Hmilia tum in Sanctm Operibus, tumin y' ta crebro recurrunt.

prolixior cap.

reponte

cordi

illius

vulnus

immensi

amoris
et

Dei

cum

clarissima

suarum niiscriarum

dcfeest.

cluum bonitalisque Dei cognilione De isto amoris radio inter alia kmc
Dialogi part. I, cap. 8
nes atque effeclus
:

infixum
scribit

58 Visioni peccatorum alteram subnectit y 2, ubi sic habet : Volens autcm 00 /v minus in intimo animaj ejus adhuc vehementius"
de
pecci

Sancta

amorem suum accendere conceptumquc

tis

*m?

Tantas vidit operalio-

dolorem

augere
4,

banc animam, ut nulla lingua enarrare sufllciat. Idern amoris radius momento tcmporis auiniara liauc sauciavil, in quo
amoris erga

Dialogi part.

istam sanctl cap. xi enarral his verbis; _

illi

etc.

Visionem

dam
stcr

die apparuit

domi

exsislenti

Q Dominus no"

quemdam amoris ignem scaturigine prodenntem qui eam mox raptara quodammodo intellcctu Ioquela
vidit

ac scnsil

divina
se

cxtra
et

Jesus Cbristus totus a capite ad pedes usque sanguine raadens, adeo ut quacumque illa incederet, sauguinei e sacralissimo ejus corpore
pro-

sensui

silienles
his

rivuli

terram

irrigare

su

privavit

et

paulo infra

Unde

viderentur, ato
audivit :' Ecce

lanlatn

sc

verbis secrelo corapellari

ipsius

concepil

despicienUam, ut omnia
civitalem

sua

pec-

cata publice

per tolam
(Itatice

proclamare non
fuisset)

cunctus hic sanguis amore tui atque ad expianda tua dclicta fusus est. Quibus verbis

ingena

erubesceret

legitur

dictura

ne:

erga

Dominum noslrum
ei
,

Jesutn
talique
visio

Christum

amoria
ani-

que aliud

dicere

poterat

praeter

ha*c

verba

vulnus

fuit

inflictum,

confidentia

Domine, nu'dum mihi amplius cum mundo, nullurn cum peccatis commercium Cetera conicrsionem spectantia xide in Vita infra num. 46 et
!

mala

est

ut

prima
in

illa

(peccatorum)

de-

speralionis

prmbens fomentum disparuerit,

sit.

et ipsa

jam aliijuanlnlum
exhilarata

sequentibus.

Significat

B
ii>n,i!a.

56 Conceptum ex
xi his verbis
sisse

tot

luminibus dolorem de pec-

rehe-

catis exponit Catharina

:

menlissimwn

eadem Diatogi part., cap. Adverlit, se solam omnia coramilotis

suum de peccatis minulum fuisse,

Domino suo recreata atque hic quidem Sancta dolorcm ca visione non nikil msed verisimiliter ad brevc dnm-

mala

et

ideo SOla siue ullius hominis admiviribus proponebat, diccns

:

niculo salisfacere

Video

iufernum
nisi

locum
quid

meum
de

esse

quem
?

ta-

taxat tempus : nam mox cap. 42 alteram subdit visionem, in qua et malitiam kominis et bonitatem amoris Dei intuita est, ex eaque vix non ad desperationem adactam se fuisse ait : unde

men,
Ileu

inorie

inlervenientc, consequi
,

ncqueo.
Igno-

non pugnat cum

tne

Dominc

me

faciam
et

ro, ubi reperio

,

me abscondam, quoniara qu
,

vociferor
sic

locum non
co-

dictis Sanctm, paululum recreatam sr fuisse, asserentis, id quod ex Vita prolixiore dedimus initio kujus num. potuit quippe so;
latii aliquid afferre exhibitus Dei amor, sed, cogitatione in peccati malitiam conversa, necesse erat dolorem ex utroque capite amplius augeri

immunda sum,

ram

comparare non audeo, qui tamen ubique es, unde raihi ipsamet sum intolerabilis. Quid ergo agam, vestem raedissime conspurcatam indute

ta? Nil

prosunt
conlritio

vant,
suni

tnea

lachrym, suspiria non est grata

rae
,

non jupoenaB,

infructuosa
hffic

poraiientiae opera;

nam

universa

quam

peccatis meis

commerui, imparia,

nisi

Deus

V.

Dicta

Bailicti

de
a

sua erga

Sanctanm scilicet mentium et sublimi Dei cognitione prmditanm est omnia sua opera vercri, semperque sermm
utatur clemenlia.

me

pcenitentia, juxta ri-

gorem

canonum

Sancta obita, dc
ct

fre-

quenli Eucharistiae sumptione

oommu>
et

inutilem se
itnde verba
cta, sic

reputare, cum prmstiterint omnia : kmc ex \>ekementissimo dolore profeui

nione sub utraquc spccic

refutantur.

examinantur

accipienda sunt,

ctum pcsnitentia non kumanis

misericordia
dolorem eonripit, et ji ui

indicare voluerit, fruviribus, sed Dei

et

benignitati adscribendum esse.

57 Plenius ul constet, kunc revera fuissesensum ver/jonun Sanctm, aliqua kuc transfero : cap.

kJancta Calharina
editiones
testatur,

39 Vitm prolixioris
haec
tive

ita lego

tmtim

Quapropter dicebal

cap.

amans anima
focerem
,

omncs antiquioris VitB 2, nostra vero infra num. 19

,

ut

BoitttM

Quid putas, prBBslarem quanetiamsi tot sanguineas lachrymas

:

^L^
(j

profunderem, quot mari*sunt guttae, ut salisfacerem Deo pro peccaiis meis? Arbitraris sufficientem pro minimo peccalo satisfactionem ? Ne-

opus foret, peccata sua confiteri parata cum esset, generalem detictorum totius anteactm vitm confessionem instituit,
si

etiam publice,

qum non

est

differenda ultra tertium a convrrsione

:

guaquam, uam si tantum paterer atque lamdiu, quantum Ipse diabolus, adhsec lot cruciatus et
marlyria
in

dietn ob infra diccnda

subdit

Vita prolixior

hoc

corpore

quanquam Dominus Deus co tempore (die festam S. Benedieti lucem insequente, cum ad Sacramenli pmnitentim ministri pcdes prostrata esset) quo amorosuni ac suave illi vulnus inflixit, omnia ipsi peccata condonasset, lamen ad servandam jusli-

sustinerera

quotquot

mente comprehendi possent, non credideris amorem possc haec apud Deum satisfactionis loco ducere, neque inveni-re vocabulum buic negotio vclui congruum satisfecisti de injuriis. Nempe
, ,

tiam voluit

eam

satisfactionis

viam

insistere, BaiV-

ex

intuitu infirmitatis et nihili humani, quod ipsa perspectissimum habcbat, kmc aliaque similia

letus in VitaS. Catharinae generali illius confessioni, animoque parato ad pubiice dectarandum

rerha promanarunt : audiatur denuo Sancta Dialogi suipart, 2, cap. 40, loquens de paupertaet

peccata, subdit, adhuc quaiuordecim post mensivm spatio dolori indulsisse, quo tempore Deus jussit

nudnate hominis : Qui, inquit, nibil boni habet, nisi qnantum dignaris illi per graiiam larte

eam, verba sunt

satisfactionis

Baitleti,
in

incedere per canonicas

Ecclesiaa
,

vias

conspectu

cui

&

iri,

et propterea

oportet

nos agnoscerc,

omnem

veteris suje disciplina legibus bic justiti actus debebatur : paulo S. Ca-

infra denuo peenitentiam

tbar

DIE DECIMA
A
tharinrc

QUINTA SEPTEMBRIS
ipsias opera sacerdotes a

35

canonioam appelht
satis
ita

seu juxta

canonum

Deo

instincti

cam ad Com-

ai

ctom

munionom
scribere

accersebant.

u.s.

vrascripta.

aSanC

'L,e

assequor, unde Baillcm wi mtnr : nam per pcenilentiaua tmrenerit ipsi fuerit lectori persuadere, ranoniram antmus putiiM qumdam pomittnhm opera s CaihBrin
60

Non

M0P&catispMicisinjunctafuisseabEcclesimmidocumenta wi me(/*i prosuo fidem jactura : nam quod Vtm dueert, asserto legitur, eamsic tum in Dialogo Sanctm \,ta
iris

ipsi

mcumbebat

63 Qum biographus commemorat, diversasane ftre quotunr miki videntur, ab kis, qum Bailletus scribit : bio- Bwharitiiam graphus ipsi in/usum ait sacri Pabuli desiderium sumere Annuntiationis festa luct, Baillttus desiderium istud iUo ipso die txpletum : i/ua vn re licetipsi ob Yitant nostram mjra num. consentiam, mi:

nime Eucharistim sumptionem

tem
differendam
disstntiri

existimans,
tacite

mimoaffectam
rilllP

fuisse t >. *iidopusesse,vcldir ,t$tatipl"rrre intcilttjcrct. peccata suu puM tl

,

non

ipsi,

annum seqnennon possum tamen carpenti illum sacrm

in

non renueret bUce propalare

mtntumtst,
,,

debde nimis argu

/'*

Mensmusum :jam enimex antt dictis corruunt, qum de pmnitentia S. Catharinte, juxta canonum
rigorem
luisset

</"> " l

eo

concludat,

id
t>e-

obeunda, habet Bailletus

attenPius observare,

et

sane sivo-

fuisse.

Constatautem er Thomassino de
.

qum

de singulari ac

.
f

.[

culta
siisse

lib. 2, nova Ecclesim Disciplina part. I pcenittntiam publicam quoad oc7 num.li Occidente de'erimina jamaseculo vu in
:

maxime ferventi S. Calharinsa de peccatis suis, utique non gravib-us, dolore prmmiserat biogra phus, Itutlleto non potuisset videri nimia istafacilitas, ijua

et

Clemens

III,

qui seculo xi senescente Ec-

Ulnim poemtentia desiam remit, ad postulatum : Non lamen imponenda; respondit sit publica
,

pnblica,

nisi

id

in

publicum

veniat,

poenitenlia

ad Eucharistiam admissa sst; nequt enim qtiidquam repcrio, ob quod prudens animaniin director ab illa eam arcere debuisset contra multasunt, obqmr sic nlla dilutionr jam a t.rr:

debet

Thomassinum tjusdem partis """' '- " "/"'"' BaiUeti de libri cap. et apud prudenejusmodi pctnitentia assertum fidem ostendendum est, publica fuistes inveniat, prius
imponi.
Vide
ffl,

tio

inntanitii esset, "'

post conversionem diead sacram Hensametiam novitiis nnsin temporU crroi

ribuS ininnnr

}<t!

itatUS

leCtQT funlr

aijnnsrrt.
lnntr tamct'
t

(H Frequentatam
Catharina fuisst
(ettts, si
lio

devnde singulis

diebus n S.
Bail-

fWBlQ

'"""'

s$ S. Catharinn deticta. Catharinam , ut ab 61 Sed gratis etiam dato , rilipcndcretnr, pecrata sna pubUceconhomintbus

divinam

Mtnsam, innuit
,

udiSOfli
''<

paUCOS excifiinmns

qnibus relerronsi-

itrm in

directoris ttelaliis de causis prudtns abstmuil

fessam

fuisse,

quis,

amabo, istiusmodi publicm

ex Ecclesim consuetudine ex testimonio

HettforteipaQ

nitentim lorus,

qum

'

jpW "'

''

non deiictisomnibus, sed gravioribus quibusdam

solet vnfligi ?

liitillrt.o ub Ulo ipSO dic tertio </imtiCatharinam Corpori Domini communicasse, cnm certum sit, id ipsam satis longo tempore je-

lirmiis rtiiitn

die

Habemus nempe

illius,

cisse,

qui confitenti Calharinffi aures prmbuit, eam ne quidem Itpidioris oitm tempore in gravem umquom culpam incidisse : non fuerunt itaquenisi
veniales nmvi,

dubium tamen, an ab isto Lnnunfutftoni diepium illud opas semper contmuarit; nam tx
sancta Panis angelici esurie, qua, biographoteex illo dic per reliquam dtinceps vitam flagravit, txtundi non pottst quotidiana at itlo die

ste,

quibus
et

atuicorum consilw frequentans,

animam commaculavit, ex maWonarum mqualium cmtus

consectans
cit/ra

seculi dclicias
:

Eucharistim perctptio; verum, hoc ipsuni demus, quid absurd\

tes, et leincrilntis

dixi,

gratis

inveniemus, nt
nnirrrr;'

letkalm noxam
taiis piniticntiif

qum

igitur causa,

obquam ad

merito videatur Bailletus carperepotuisse sacerdo-

rigorem fuisset redigenda ? licet enim ex Sanctw adversus peccata odio admodum credibilesit, tam pcenitentias publicas easque grar

infnm

ijisis

vissimasnon detrectasse, imo fortasse etiam exjtctiisse, quis tamen existimct, prudentem virum,
qualem biographus noster depingit eum, qui confitenti Catharinffi aures prmhuit, aut alios Eccte-

quotidianam nec sine discretione factle permittendam spiritus, quo ad eam ftruntur, probationt
,

Eucharistim sumptionem

laicis

imcnf non
,

et
at,

pro levibus noxis eas imposuisse. (vi C aliud expendamus, Discusso hoc dubio, '"'"''""''/"" quod idcm Quod hnmns BaiilttUS ita /crc inmrt " m~ de satisfactionc jurta riaorem canunutn, minimc
siee

ministros

adkibitam quidquid demum censuerit Bailletus, adhi eam fuisst manifestum mihi est. San65 \iim non defuerunt, qui dt frequtnti Pabulum accessu scrupulum illi ctm addivinum
injecerunt
:

tauttaMfem
Ec-

JjJJJJJJ^J

inter

alios

cir

qnidam

rctigiosus,

Urot

quem, ut supra vidimus, existimat Parpera fuis F seAngelum deClatasio, affirmavit, vitivmposse
perceptione, laterein tam frequenti Eucharistim

'

m cta

obstxtit,

ijuo

niiiius tertxo

post conversionem aie,

et

qut Virgmis

innuntiationi sacererat,

risimilius confessa fuit,

quo verogarit ad mensam Euchaadco

risticnm adniitti, idque quotidie prosequendifacitllatctn stbi (ieri.

Satcrdotcs loci hac in re

,

g UO d, teste dobdiesaliquot abstinuit, donec maximis inde ipstmtt inribuset cruciatibus oppressam jusstrit Nequt plura terruptam consuetudinem resumtre.
hic

*"" infra num,

51,

illa

metuensper

erant faciles ,

etiam cum ipsametnon coyitaret, judicaretque desiderium suum non nihil compvimi posse, ultro eam ad sacram Mensam accerserent : ipsa rero minime abnuebat etc. Uanc Bailleti censuram priusquam excutio , verba biout deinde

congerereea super

rt necesse

existimo

qui vel
tot

perfunctorie S. Catharinffi Deusvisusest inveniet evidentia indicia, quibus Sanctm frequentem Euckaristia sumsignificare, pt i onem

Vitam pervolverit,

tratamsibi

esse,

ut

non

><>,!<>

sacerdotes

graphi,qumiU% ansam dederunt, ex Vitaprolixiore

lpsis

lectori
Feriis

juvat exhiberc. Sic habet cap. 3 Annuncialionis gloriosissimffl Virginis

Mariae post conversionem suam contulil ei I)ominus Deus ardens sanctae Communionis destdervaa quo postea per tolum vilam uunquom ca,

nril

amplius,

et

Amor

ejus (Deus,
ita

sic

enim eum
illi

apprltaf,,,!

Catharina)
procuranli

disposuit,

ut

nihil

absotventmeritatis censura aprudenti quolibet obptumjusii laudandos dos, existimem, sed et Quoplenius sim maSanctm cota expiendx studium. CaLhannffl etsacerdotes,qui Euckaristiam msUt CO,*: minime temeranos fuis,,. quotidie porrexerunt, minimt dianam sumptionem neutir $e, eamque ob quotv orekendtndam esse, paucasubjicioexeru quam rep iambertiiu de servorum ditissimo Opert Prospen
\

.,

qaidquam
potrigereiur.

venerabile
vel

Semper

hoc vel alio

Sacramentum modo siulla

Det Beatificatione , 66 i.th. 3, cap.27,

et

jQtione, Beatorum Canonuwone. cui hic est Mulus : De

mirabititer

comperit

provisum; uam sine

"^orum Sacramei

frequenUa,

Poaniienua

videlicel
ei

i36
A
(

DE

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

presbyteri. Placuit Bailleto
acsi

CTORE

U. S.

eam permittentes. neuli-

et Eucharisti.-e in Servis Dei healificandis et canonizandis requisila, itatim tub initium hanc reluti basim dicendorum statuil : Horum enim Sacra-

hmc

ita

tnterpretan

desiderasset

ardentissimt S. Catharina

menlorum usus
inierniB,
et

cst

nola dllectlODJfl atque snavilalis

cipere

utraque specie Corpus et Sanguinem Doroiniper: sane \n desiderio, de quo bioyraphus ,,._

ex

eo

virlus

religionis in

consequenler gradu hcroico.

usu

conswgit

Tum nonnulla

suf/dit rr

Seacchi Tractatu de notisetsii/rus sanctir>

,

tatts scrt.

ctitate

ne, si

ra/i,;j, ubiis un/umentum pro sandesumit ex frequenti Eucharistim sumptiostipata fuerit debitis adjunctis pietatis ac

lcbrandi Missas tres in Natali Christi, si rigifa verba interpretari relimus, imolvitur desidtrium sub utraque specie Corpus et sanguinem Domini perdpicndi; verum hmc ex incenso Eucharistici

panis amore profecta

in Sanctm Vita,

quid vetat
cdita
,

cum

anno 4682

Parpera accipcre non

prmparationis. Laudatus Eminentissimus dicta conjinnnt unn. 2 6Z Bullit canaiiizatnnium : aliqua huc transfero : de sancta Catharina Senensi
Pius

i>

in

Bulla canonizationis
altaris,

ait

Ad Comfuit,

mnnionem
quasi

qus

illi

fere qnotidiana
esset,

ad cadesles
alacritate

nuplias invilala
proflciscebatur,

sumin

terna Uissm celehratione, quam noverat ttfique solis competcre sacerdotihus seddeterna Socramenti perceptione? Quid vetat asserere, Sonctam hmc dixisse ex quodam animi angore eo quodnon semel tideret, amori suo votoqueEuchartstiam frequentandit obstaculaponi, cum cerde
,

ma cnm

De sancto
legilur
Viri

neret

libere

a sacerdotibus

quotidic
felici

sinni

Sq-

Felice a Cantalicio

laico

Capucino
:

ila

cromcntuni, r/uorum propterea

sancte inviderit
' ,

conditioni

itulla canonizationis ipsius

Conscientiffl

Dei

moderatores
ter
illi

Dominici

Corporis

sumptionem

singulis

totos

quindecim

hebdomadis peragere solito, per anle dormitionem annos, ob

caritatis fervorera, quotidia-

datum sub gemina

i/uain

fitit

si in S. Calharina Utul sit umdesiderium acctpiendi Christum

,

sprcie

non potnit non

sociari

cum
ei in

debita Ecclesim illudprohibenti submissione,

tali desiderio his

ejus

ardentissimnm
divin;e Mcn^a*

conditionibus stipato, quid

sit M

tanK

nam

perceptionem concetlere san-

topere

reprehendendum
et

non

video.
spe-

reprehendcndos esse ostenditur.

ctum exjstimarunt, ad quamsine nberrimo la> crymarum imbre numquam accessit. 67 Uisre addit qumdam ex secwnda relatione Rotm auditorum de virtutibus S. Teresim; art. ii ilr religionix oirtute ita statuunt: Sexto ad idem flrmandum dos induxere mira incrementa inanima islius benlae virginis bx augmento cullus Chrisli cansata per quotidianam Communionem
i ,

69 Peryil Haillelus
cie "I

ad roces sub ulraque

^
s ?*r

<

margine adscribit : Etiam calix ipsi oiTerchatur, laudatque pro asserto suo cap. 3 Vitm : verba e.r Latina Thanneri interpretatione subdo Sumta aliquando sacra C.ommnuionc lanlam ipsi Deus
:
,

"*i*

consolationem
cerdos
fendil
,

impertiit,

ut extra se

raperet. Saeara ofdebuit,

porrecturns

calicem

absque sensu
sc

unde

vi

ipsam

ad

revocare

viginti

Irium

circiter

morum
rum
rata
in

virorum consilio
.

annorum i-\ ilociissiet snorum confessariomiriQce robo

-

Vel niliil agit Bailletus, vel lectori persuasum eu-

licentia.

Quo
flde

divino pastu

cultu et

Jesu Christi, in Sacramento

fecil

existentis,
t

maximos

progressus,

iia

ut per

plures annos

perfldem vivara non secus ad su-

non tantum sub panis, sed et Sanguinem Doatini oblatum fuisse ipsius enim observatio ad h&c verba sub utraque specie hoc significare debet, ui ridicula est. Biographo antem aperte refragabipit, s.

Calharinae
trini

etiam sub

speciebus Corpus
;

mendam
sium
</.

Eucherisliam accederet,
oolens

quam

si

Chri-

nvur,

si

Bailleto conscntire, etper calicem, quem

ipsum oculis corporeis cerneret.

Plura

Vita Sanctm
iti

sciens

prmtermitto,
:

wwum

hoc obser-

nissr

contentus

Romanm
rint
iii

auditores

si Romani Pontifices et Rotm non improbarint, imo lauda-

oblatum scribit, Sanguinem Domivoluerimus, Nam eodem cap, 3 Vita tatina Thanneri hmc habet : Sub Sacriflcio
intelligere
saepe

Missae

tam

eral

Domino
,

suo occupata,

jam memoratis Sanctis frequentemet quotiiliauain Eucharistim sumptionem, si non reprehenderuit rrlut triurrartns, qui nn,i
111

ut

nullum

verbum
instante
,

audirel

sed

tempore Comac
di-

mnnionis
cebat
te
:

mirabiliter

evigilabat
ut

pmmsmi nl

'.

Domine, etiam
scribit,

morlna,

opinor, ad

quo )ure eam inSancta

tacite

carpit

Bailletus?

suscipiendum

reviviscerem.
in

Vita

nostra

inr

Quu mquitatis
ritatis

specie

sacerdotes Genuenses teme-

fra

num. 53

quemcumque

mentis

tsr

incusat?

Controversiam

hanc

Bailleto
,

cessum
fuisse,

motam concludo oerbis S. Thomm 8 part. qumst. 80, art. lo. qum apud Lambertinum dicti ca/>>><*

Cum

raperetur, mumquam non sib\ reslitutam appropinquante sacrm Refectionis temporti igitur sacerdos porrecturus calicem eatn abs-

"'"".

sanctus
tidie

atile est quotidie ipsum (Eucharistim Sacramentum) sumere, utbomo ijuo-

leguntur Doctor ; Ldeo

5

inter alia

hmc habet

ejus fructura percipial

se

ei

iterum

[deo,

si

aliquis

quotidie

ad

boc paratum inveniat,

lau-

dabile est,

BailUti, Lu-

iii

quod quotidie sumat, 68 Superest, ut tertiam expediamus, quam hur materia suseitat Baitletus, difftcultatem t

que sensu offendent, et vieam revocart debui rit, per calieem oblatum intelligi nequit SangiM Domini. SiMfl* 70 Smhit insnper biographus, calicem s ""communione ctm oblutum fuisse, sumla sacra per calicem igitur omnino intelligendum exisUmo vinum, quod ad facilius deglutiendam saci Hostiam juvaret qui forle Genum mos erat, sicut
:

charisliam
Sftncta

si tuiuru 60

nomint venire ei non potius odiosa ca~ ptio dici debeat. Vum Vitaprolixior cap.3, tum nostrainfra cap. 5, num.5$, dum expontmtardentissimum, quo Sancta mox a resumpto vitm
ferventioris

Vramite

fiagravit

erga

Jesum

sub

Eucharisticis latentem speciebus,

amorem

ac de-

nonnullis regionibus, soletr temporibus aliquot, omnibus ud Eucharistiam accedentibus semper prmbert* tum Latin& At, mquiet forte aliquis, Vitm tum Gallicm calicem scribunt s exemplaria <r'"~ /wque Italica habent il calice fateor vocem

etiamnum
t/ur.

viget

in

statis saltem

siderium, addwnl eam non semel auditam fuisse cum 'hrrrn, smirh, quadam erga sacerdotes
,

tnrtiiiu s<- ajjin quod quotidU divino epulo >rseicitraaiicujus admirationem ticeret ipsis illudque inumhas runtrrrfarr : iijuitt mSUper, cum exo,

lt0 ticam calice accipi posse pro sacro i" st '- " '! ei divina Mgsteria conficil sacerdos : at non "' insuper u*ut* significatione solat sed et in aliis patur : videat curiosus lector Lexicon academte
l

ptasse,

s,i fas

ui

essettres illas Missas celebrare,

Florentinm, cui Crusca nomen est, et prmter r"" dictam significationem inveniet vocem calice fl
hiberi

quas in saoratissimo Vomini nostri Vatali dicunt

etiampro mero poculo seu

cyal/io,

'""'''

dtW

DIE DECIMA
dum pro
\

QUINTA SEPTEMBRIS.
et

.3 7 erove post conver&i

/"'"<

'!'

sn

'

contento cyathi,

facir

ijni

Parpera, an
rit

irrspiriet'

ttnhiif

significationis
fuisse,

rncrm

I',a,l-

anno dicenda
tiain

Sancta

diutumam suam

abstinenexi-

u. s.

arreptam letonimis avide

!L advertisse,
,,,;,,_

eumquenonsa-

inchoasse; postremum tamen veritimitius

iti

quam

asserto suo injurius esset s.

elero Gewuensi invidiam

stimo,

sallem major aliqua iatitudo,

guam

d/uo-

quantamque

hint rr! Irunn dicrum, tlrlnr ronhus

terapore ab

;ilii|ii;mt<)

post

ifo relitur-

Qum tnim Toannes deBagusto wi Oratxone Communione sub utraqne specie, kabita in fo Basileensi anno 1433, retundens objeconci H
-i
ct ntt fo

":i

anUquiore biographo adhibitis. Narrationem modo ipsam Thanneri

aceipe
lt.
:

verbis

iutui niini
ntUfll 81 nn-

cap
tionis
versffi

Amor

ejua
in

ipsp
spiritu

festo
illi

A.nnunciu-

rabilt jeju-

Marise Virginis
velte

recens con-

Hussitarum

inter

alia

sic

loquatur

signiflcavit,

se,

Quadragesimale

probatur ex consuetudine Ec Ouarto principaliter ex antiquissimis temporibus el cx qo*

clesi,

jejunium

ademta
cibo

secum in deserto expleret. Tune ita ^i manducandi facultas, ul nullo corporeo

ad

annorum fuit universaliler in Ecmultis centenis unt cnim ulira ducenti et iredesia introducta
,.,.,,

usque

Paschalem
(

solennitalem

nteretur,

cujus tribus
transactis
,

Periis

quibus cibum capere poteral

iterum
dirs,

;mll

i,

vel
libris

saltem

prope

quibns

doctores

deinde
U\t

comedendi
ipiol

facultatem
sat'1'H
ji-jii-

Catholici
e
[u(j
i

in

eorum

et scriptis cceperunt lau-

amisit,
iiiii

donec
Qlla

annuu

approbare
in

universalem

Bcclesiaa

consue-

deputantur,
Iluni:

praeteriissent.

Tum more
cibum

aliorum

Communione sub una

specie; quisin

absque
valelml.

stomacbi repugnantia
in

sumere
ciho
toli-

ini/lllillll

,,,,

inducat suum, clerum Genuensem tam morem fuisse universalis istius Ecclesim de-

inotliun

neinpo ah oinni

abstinens,

exegil

viginti tres

Quadragesimas
aliquoties
mixtffl

ffreli^quis S. Calharinffl
i,s

Euckaristiam ministran-

demque Adventus, solummodo

aquffl
.

scyphum
. .
.

tam refractarios Angelus de Clavasio tjxistimet? Quomodo non Apostolico fervore plenus, quique is verisimiliter Sanctm ad divinam Hensam fuit, qui frequeniem
presbyteros tam permcaces,

aceto
e1

el

sale

contuso
etc.

bibens

Res

insolita

slupenda

P/ura ibidem legunconatus

a

iur. quibus
illiisniiiriit

auctor

exponit

Sancta,

metuente, frustra adhibitos ad mandu-

abusum iltum juslissime re~ prehendit? Sane etsi aliaomnia deessent, Cathain qua nihil non submisnostrm sanctitas smit ditinm voluntati fuisse legimus, qumque desideria sua licita noverat moderari, eorumque privationem toleranter ferre, abusum hunc m ipsa
aecessum improbamt,
',,[,;,.
,

ni

ii

ii it iii

sumptaque

ab

aliis

inutiliter experi-

menta, cum cibos nullos, etiam violenla obedientia>,

enjo

ingestos, Sancta possel retinere

unde
-

abstinentiam

hanc suam floccipruileus

:

Calliarina

ibidem
lernas

ait

si..

vellemus

admirari operatl
internas

Dei, potius liehtMTinus atlmirari

:

quam e\-

tocum kabuisse, vel suspicari prohibet.

hanc

meam

abstinentiam

absque mea

voluntate;
tantopere

Deus operatur ideo de ipsa gloriari non

suspicienda, quandoquiesl

possum, neque

dem
7i
tia,

respectu poteniiaa divin83

\ini

quasi

nihil.

nocuitSancta caletudini hmc abstmen' imo, teste biographo ibidem, illo ipso tempore
incumbebat,

miilus

tnitih

sine nocu-

caritatis operibus solertiut

somnum

mi nto relehi Hlilili

,

VI. Prodigiosum Sanctae jejunium

tcntiie

poenisegris

opera
:

suscepta

servitium

impensum
in ipsa

ecstases aliaeque mirabiles Dei

prolixiorem capiebat facitius, robustiorique erat corpore. Totam hanc historiam Bailletus w Vita Sanctm ita excipit : Nescimus, quid cogitemus
de
eo,

quod
re

addunt,
victitasse
.

iilam

annis
sacra
,

viginti

tribus

operationes.

nniu
pi.rc

alia

quam

Boslia est, a

tem
festo

(luarum

Quadragesimarum

id

ad Nativitatem Domini,eta Mariini usque Quinquagesima sive die Dominico ante Cinerum Feriam usque ad Pascha. Deinde vero summatim
s.
" v''
o'1'io

inchoaoiwto

et 28 recenset admir prodigiosum jejunium, multis annis a s. Catharina iongo tempore frequentatum, cum a dulci suo amore Deo ad id fuisset invitata. Par-

ita

nostra vnfra num. 27

reiatis hisce,

qum modo commemora\

:

imus,

ii\

I"""'

rabile et

Sed ad plausibiliora redeamus. a Bailleto jureexigi nonposse, utinduFateor,

modum

concludit

pera
kos

in

Yila
ilr

Sancliv.

rditu

auuo

HiS>,
tu

eap.

^l

sit

Irtn-lans

islhoc Cath;il'in;i' jejunio,

murt/iiir
die

characteres
aetalis

adscribit;

mcccclxxiv,
;

xxi

xxvn quibus haud dubie designare voluit, ad eum annum referenda esse jejunii illius initia hoc cerlum, non dm post Sanctm conversionem statuenda esse; nam Vita
Martii,
circiler
:

bitatamfidemprmbeatkistorim kuic, cum scripta nihilominus id ah hominibus errori obnoxiis requirere posse mihi cideor, ut non twio merito iriuii huiitu historiam hanc exsufflare prmsumat, dicendo, ad plausibiliora redeamus; hoe mquum rei, existimo, utsolidxora proferat argumenta, si
:

quantumcumque admirabili fidem omnem ctam nijiii. maxime cum teste [ugustino

detra
Justi-

prolixior Ualica,
bit,

Venetiis excusa anno t645, scrialiquantopost conversionem tempore festo Annuntiationis \larim interna altocutione vocatam
/),,

fuisse;

ad celebrandum Quadragesimale
illi

je-

comvo, Vu n iano episcopo Vebiensi, S. Catharinas ipsius mqualibus et ta Uiius exarata sit a oiris idimus >"" 8. jnir dignis, ut multa occur78 Certe < Sistoriis Ecclesiastieis
>

ontru
iion

llaile_x

/""tiiin.

Thannerus

recens

on\ ersmdesidei ium

runt
<[,.

exempla jejunii,

ab

aliis

Sanetis

m
protrar

fl

hi-

istud inspiratum fuisse,

gisse tradit

Vita vero nostra id conti-

anno quodam
Clemens

post mirabilem ejus voin

'""

'".'

uno
''"'

ve i
e

Bulla canonixationu a ii ero antl(t tl ft a d irabili$ eonversionis quibus omnibus, cum alia desinl insiru-

\u

dudum nus mirabiliter guam oCalharine Papm Videatur eximium opus Benedicti 171 aliqua I cap. 27, num. 5, e qno part lib
',
.

sloritt Ecclt.,,,

u.i

inr
;sr
,,.,

transfero
Mi

continuatores Bollandii
Martii
S.

-,

inquit,

Actis

Sanctoinm
uarraiur,

tom.

(pag.
tbba

""
''"'

'

"-

annum delerminatum
illone

tuto etigere nequeo,

:

num.

14)

Gerasimum

iejunii illius

exordia innectam
ipso

dubiumigitur

relinquo,

anno

1474,

uonem Sancim, tum

ejus jejunii

tum converprmcipium <iUcui

Eucharistia

cibo vixisse, sola qnndi tginta diebus absque menflfe recepta; et lom. 2 ejusdem

tpag

544,

num.

ti

sanctwn PalriUura
,'l

Hiberina^

Septembris Tomus V.

38
AlCTORE
U. S.

DE
se
vipinii

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

idoiis Bacrificalia

niae aposiolnm,

cibis

vescerecibb

letum hic rtcordari,

xarit
jltit

illwn

eimdem

i>r

tur

diebus

continuis

dqIIo

terreno

Uoystne4Sliamactotalios,diuimpastoseQiu^l
,

nntrihim
iTtns in

mirabile
Histor,

protraxisse jejuniuxn.

Relig. cap,

Theodo xxxvi testatur Sio

el

idem

beneficium

S.

Cathar iiiir

HSSC,

uem
ginta

Stylitem

Bffipius

absque cibo
el
<li'

poln

qui

diebus jejunasse,
Chrisli

sumplo

nlm

tantum Pascbatis, corpore, aliquid comedisse. h tfim hic nar-

78 Observa tamen hic iterum '' nolk me per stalim axcta quoad hxstonm auctoritatem

unium
et

S. Catbarinaa

cum

jujx

rasst sufficiet. Putlla,

ad annum

(295,

apud Odoricum Baynatdum nium regularis instituti

cedit,

Elim; immensum enim discrimen, agnosco : sed nec desidero certopersuad

inclusa victitavit, nullo sumpto cibo, prmttr sar

cram diebus Dominicis Eucharistiam. Teste Bosio, Maria Oigniacensis diebus triginta solo <"> cibo nutritafuit: S. Catharinm Senensis, U- lngclfi'

Fuiginatis, aliorumque,

longissimo tempore

ouiquam, m m g. Catharinm jejuniuw turm limites excessisse ; neque enim nostrum inquirere, sitne hmc diutuma illius absi miraculo adscribtnda, nec ne : pauca tamen quibus mquus arbiter statuat, quod voluerii tui do cx supra laudato Benedicto XIV, eodem
capite, ubi

solo Dominici Corporis ferculo refectorum, exem-

suam
i

de

longo jejunio, miraculisQc'<<-

pla
tioitit

jum apud laudatum SanctissiDon\

iriosus lector mvenitt.

censendo, sententiam proponens et sacran gationis ju ibjiciens, num. i; statuii

!

aliist/ue
ufffui

\<m arbitror, prudentem quemquam de hisceuniversim historiis cum Bailleto pronuntv Ail plausibiliora rum redeamus etenim si
7(i
.

ditiones sequentes,
retulisse.
fiat et

quas

satis

erit

compent^a

jejmtio

llli

libertas

censurandi qumlibtt,
licet

in

quibus mirabile

Prima est, ut de factt cognitione seduk indagatio, de abstinentia scilicet ab omni cibc potuper totum tempus, quo protractum /uun

aliquid occurrit,

mrorum

/i-f<-

dignorum

tc-

stimonio comprobata, locum habere ctlpossit rcl

dtbeat, fidcx tmiiiis

dicitur jejunium. Altera, an itajtjunanssm terim et oegeto fuerit corporc. Tertia, quofinesus-

humana
10,

vidttur prorsus tlimi-

nanda.

Videatur etiam laudatius Benedictus

niiiii.
\

UV

ceptum jucnt jejunium, ubiid Chnsti, Moysuet ac nonnullis aliis exemplis illustrat. Quarta, ait jejuA

ctiifcm cap. 27,

ubi ex

!itst<>rti<

pro/i

ans non prmtermiserit tempon

taudabile
i

multa depromit ie quibns tradunPur nonruifli jejunium longiori etiam tempore protraxisse,

exercere se piis optribus, quia

jcjittiitint
,

t\

quam

s. Catharina

ibidem advertit quidtm, ab

aliquibus historias hasce ad fabtllas rtltgari, sed subdit tn fine, n Cas/iaro a Rtjes suo jucunda-

rum queestionum

Elysio

campo, qumst. 58,

qui rtiatis
de
iis

num.7
narrar
<!<><?>
<-t
.

25

acrittr eos reprehendi,

tionibus fidem dttrahunt,

fiilc

cum

viri

quo u ruritntis ct mrtutum a imj edimur. Vum. t5 concludit laudatus SancUst* mus si omnia hmc ooncurrant, Jejunium naiuram excedere, judicandum eril. Si S. Caiharinn biograpko credimus, sano ct vegeto corpore protraxit ftjunia; vidttur quoqut ea assum) ad imitationem jejunantis Christi; tertio a caritcr
,

digni,

<if</tic

etiam
historia

magistratus
</uii<f

iHKin

dederint

Verum,

rem
visa

tesUmonostram
Sanctm,
tst, in
r.rc>it<>h>

tis

optribus eo temport

non
:

ctssatit,

sed multo
cib\

fervtntius hisct functa tst

isto

nikil quoque

non
tfiitv

parum
Bailhto
<<.!

facit,
tir
t

de

jejunio

ttmport admittebat, imo nec admittere

,

la.tstfiilis

quidtm

rat

Unifiim aliquotits

sumens haustum

atjua:

eruditissimo Btntdicti
iniiii. jin.
.

XIV Opere
i<:rn,t>

inter

Quem potum (vtrba

laudato)
ilico

rtlata,

habtrt mtruit hisce

ignis
,

sunt biographi loco stipra intra ipsam ardentis rehemeaua

perinde acsi super ignitum
lapfc

rcrfxs
sis

in viin sanctsB Catharinse

Adurnaa Januen-

absumebal
fn.>ns
\

historicus narral, lolo lempore

viginti

Quadragesim
olo

el

dem
79

esset.

Adventus par annos

tres

Eucharistia

s.

Catharinffl

jtjunio progrtdior ad
</inf,>ts

ivc
Irtiliffl"

eam
77

nutrilara
i't

fui

rissimas

afflictationts,

corpus suum w

prudmter hu~
manatn /<dcm ]>i (BJtfai
postt,
'

nou est relatm majus addtrt,

propositum

hactenus autem disputata animus mihi " biograpEo historim pondus <il<>jit<i<l
\

tur.ift

strvitutem redigtrt,
rationi subdtre
ft

<><in>cr></i,c

animi
De

affectiontfs

licil r studuit.
i

<nist<-r>^

id

instituti nostri ratio postulet

est,

utque opis sii mtm, neque : hoc solum in<- mihi

dispicitndum relvn-

<r</n<i

lectori

quere, an mtrito Bailletus de hac historia tam conttmptim loqui potueril : novtrat tjtn;-^? haud

ita nostra infra num. IV ci nonnulla item habtntur num.29 etseqq* ubi txponitur, quomodo Sancta tum />nn/>ml'>is per civitatem sparsis, tum m xenodochio majcMi
sci/<}.,

tentim optribus agii

ri'i

Pammatone nom
S ui

rotat<tibusnrsm'<

i<*<

dubie usitalam

crilicis

in

rtbus mirabilibus ex-

pendendis regulam, quajubentur insigniora prodigia,siab iis referantur, <jii<>n/m testimonium

iiini

rinn.r sordts deglulherit, et itlcerum fceditatem ori ingesserit, ad frangendum IM turalem repugnantiam. Similia legunturin '""
rrtnuii

nisitemere

et

imprudcnierrepudiaripot

prolixiort, cap.
affiictationt

~>

tt

8.

Ex

h<i<-

stnsuum

OTnnwffl

majoncum
st

ctneratione,

tamquam

indicia divi/nm

f<i<-iini> est,

tcstc

luit<l<it<>

sioiiiif"! 1 --'bi

omnipottntim, suscipitnda esst;

ab
iis

rc/i<-tcn<fti

auttm,
nulla

ut c!u/'s;s
ejus

quatuor

convtrsione annis
peremtaj,

commtmorentur, quorum exigua

:

vtl

inclinationes

fuerint

relicto

iui

cst

auctoritas
fides

pnonows autem,

seu

>is,

quorum

cst

accensendos <**<> s. Catharinaa biographos, ex smpius laudato \'t</ust>ni jnsti, >',<>in

integra,

(Sanctm) babilu virtuoso in omnibus dinem ac hcilitatem prfflstante. Paulo si prmmistrat biographus : \u fine quatuor annoram
simnl
fuerunt
luissel
,

promtit*

testimonio
!<><

/>/<iuc

constat; expediisstt
/kissc a se

itaque,

omnes

aificationes
ut,

ita

*'\

ejus

aninu

Bailtttum
\itti

memorem
\<>i<n>>
:

diclorum in
</u<r<i<u,t

ablatas,

etiamsi

easdem

exercen
//""

s.

Felicis
ita

ubi post

rtlata

ulterius

haudquaquam

potuisset.

stupenda,

fatur

lorum

istorum

Meminisse oportet, miracu auctorem eumdem aemper fuisse

naturaa

Deum, supremum hunc

tnaiguia

Dominum, qui lam

i">r de Sanctm ausi ritatibus luctaqtt pravas affectiones suscepta leguntur wi dam subdo ex Sanstm Dialocjo.

' Vita, q'1

'

adideral
et

testimonia
ac

Veteri

Nova lege;
suis
,

omnipotentia suaa in Christum Jesum veris

perfecle

80
cap.
velle,

Spvritus
/v
nt
et

humanitatem
:

alloqutns
libi,

/'<"'[

'

freEk

,tn

habtt
,

Denuncio
sit

me
quo
el

in

""'
,|U
'

I"'

discipulia

qui

in

eum

crederent,
Bail-

disrns

aliam majora pn mi

quid

obedire,

fia^

diisstt,

mquam,

milis

onmi

creatuTffl

subjecta,

ut

liabe
exer-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRJS.

ritiiun

i3 9

, :

vicutm
guoties

luum assiduo
ad

labore coi
misericordiae

sim certo adscribere tam heroicarumact

ordia.
83
in

\iu

Deinde

prsestanda

S.

n
'.'.
,.,

accersita
res >ini

raeris,
.

mora
Ubi

ad omnis generis inflrmos propeel excusaUone olla suggessero

sordes expurges,
vocata
sanclis
el
is,

Von
ipso
tliri

tamen
posset '

kabitavisse
'

Sancta

et i*j

abnega-

tus

Parpere

quacunque
1VI

boc

titulus
iii

innuere,
-

sc<!

alia
ut

quadam
scri:

omnes
;
l0

aegrotorum
graiia

el

quo-

domo,
asserit,

Dictna,

idem
JuUano,

raeria,

posthabitis

ptor
hii

laudati

capitis

num.
marito

2 inquiens

iaUis
Ul ,

etiam
qui
\

cum Deo
te rei

colloquns,

itaque

Catharina

cum

do

eum,
personaa

quo
aul

vocat, advoles,

mumque
duxit;

'

aul

-cantis

peragendaa ra-

habita;

nam

omnem
sil

tibi

elecuonem volo
volantas
jiiiciii

interdict tius
,

m
lia

wd
ipsius

ei

cujuslibel

alterras

cura horlo, Jtenodochio contiguam, conhoc ex Sanctm Dialogo part. t, cap. 94 certum, noti ipsam solam, sedet Julianum mgrotantium ri n Isse ita quippe
<

voluntas,

nunquara
fo his
te

habet

Fuil

uno cum marilo suo requisila ad ser-

Drooriaa
;.,
'

tusa

voluntati

morem

gera

exerdeli-

viendura

Deb0
lh
.|

(V r

quamdiu necessarium qmmi consUtuerim omnem in aem ac dolorem, quibus

possis,

perspexero,
te in

inflrmis in liospitali, quod el fecit, ct aliquantulum inferius; Vix audebal loqui, com-

viUosain

raorans in

cubiculo,

sibi

el

marilo

assignalo.

De

hac
a
te

vita

Juliano,
so,

Catharinac precibus
i

ad
ioquitur
:

conver[pscmel

affici

o>

tinguere,
abi

el

quamlibel
te

im-

Bailletus vn Sanctm

ita $ic

perfeclionem
. ,

overe,

ut

velul

mortuam

| |( (ll|(1

!;i

l;i

tnsUa perU nquam exhilarent, neque

per

(Julianus) pietaU sese dedidit, et domum suam non derelinquens tcitium Ordinem S. Francisci
.

amplexus esljper qum verba si tantum

'

,'..,>!
regula
<

turbent,

g|
',,.

n oc
eo

experientiam
el
i

cognoscam

sic

exclu

fressum
noi\
i

in

domum quamdam
;

enim
u,,

exercebo

probabo,
e

quemadmodum
quod
hori

rem

efragabor
><} >"

nam

\ltem

!<:

Idetur
in

pu
,,
'

nili ,i,
fl

perUn
afferal

videbitur. El quan
.

negariposse, eum
dockio,
id

admgrorum obsequium <!

opus aliquod

libi
,

injunxero
teque
ipso
id
te

a,

et

ad k
tui

ei

nauseam
.

senUre
n
I

aul
or
.

videre

conducta degisje.
8i

advertero,
! ,

Lamdiu
,,,,

in

donec
in

Tam

seve

al ne

,,,

videas amplius.
solalii

Idem eUam
perci]
.

fructus

Qjbus,
rvabitar;

unde

quippiam

ob
covel

/"" majut semper in amore Dei incrt mtum, "i ipsamet Sancta exponit laudato cap.
Parte
altera
i<<><!" jt
:

!:
'

<

u nta
'

nam
nihil
,

ad

contrarium
,

ogendum
tibi

te

.'/.

cap.

explicai

mi
est.

gam
te
s i,

donec
(

altra

quod

arrideat,
ul

biles Dei

sam usus
kabe.
I

delectel
tui
iii

aspicias
li

aut senlias.

Ki
ttio

efficacior
:ei
I

Paucida hmc

Postquara
abstracta,
et

haic
sed

creatura
el

hujusmo
sul in le

rebus
rera
,

prob

iorque
li

mundo
bus
,

el

carne
,

il

facultnti-

abnegatio,
pliceat,
tiiin,

el

quee placeal
illius

aul
ap]

exerciUis
,

affectibus
solo

omnibus
,

deniq
praase

suggeram,
vero
,

atque

quidem

rebus
terea
.

excepto

Deo

spoliata

voluil

liujus

horrorem
a

immillam.

Dehinc
.

ipsam
valde

\><-u-

spoliare se ipsa

<-i

animam
ac
inti

now
neque
sri
,

CU m
sin

[uam

cpntrahas

familiarilatera

re a

spiritu

modo

quodam
dictu
prol
i

terribili
e1
s1

cruei,

tlan

parentes affeclura
e!

reline

ciatu
.

subtili,

difticili

Uectu

quoscumque
neque
ft

sine

amore
te

affectione

diligas,

(|ui

ipsum

experientia non
essel

ae

divino
ejus

inde amicos
parenles,
i

atque

iilustratus

Lumine.

[nfudil

Deus

cordi

intra

alium ab
persona,
,

alio

oIo
i

cum
pii

ulla
ituali

quanlumcum-

novnm amorem tam subtilem ac vehemeniem, n, animam cum omnibus suis potenUis in - traserii
.

,;:

aul

amii

nevo-

adeo
sit.

quidem,

ul

naturali

suo esse

di-

que amicilin
cal
l

causo aliquem

adea&

sufficit si

moia
cui

Ob
aul

continuCjm
poteral

novi
se re ulla

hujus amoris ocin

iveris.
,,,

ationem non
csslum

re
I

oblectare

82
HfT.

nimt dispositionem quam

afllii

nec

terram

icere.
;

orpus
\

nihil

heroicfi

im actiones sinl
ibidi
'

ipsa-

ab anima
turales
e1
|

vigoris el
fui

levaminis
ai littel

sre

na

Sancta
<

tequt ntibus pergil

d<

tlarare,

suas

(,

erat

conrasum

Tarifafe

n,l

'-'V

'

tur

abunde expticantur, pauca cap. 20 kmc l oialogo accipe Vim namque sibi faciens (humanitas ) ad ob!n
'

>"

''" '"/''"

.,..

ni

tupidum, ignorans, ubi esset, ac q lid sibi p cendumve. Ex hac nova vitsa raHdun] m sequutaa sunl tnm specta
,i
t ,

teraperandum
raUone vermes

spirilui
el
it,

sine

alio
.

discursu
velul
et

el

delibe-

temporis
iu parte

noi

e
rfi

aitss n n al
l

operaliones.

Plura hac
!<

alia

quand tm

um
ut

qu

ii

angustiam
forenl
,

medicinam nauseam ab
i i i

qui
i

mn
uli,

Dialogi

adeat

ha

<

kw n

ut

qu m
ancta,
<

ipsadepulit,
rai

sordes oriingerere aon

si

horp
tlo

ad
parti
t

ea, q\

tescribil

oi

.u

quam
annos

preciosi

aniones

<lra: \n\us
iter

functionibus
de adavit.
ueta
q
>

imperante spirilu, ct tamdiu eam

nihil

tres
detiirel

arat coi

tiluta

ut

U r;
.

non
niii
i

loquebatur

audiebat,
i

non

nun
ampl
ili
. .

,i

mec

ai

atque
'

ob lurata

cur

tabal

omi
<<

picii

auU m
linquimus ma
di\ inis
\

nedum cnran re~ m <,'

at,
:

'''

'

h "s

applii ">'.
. i

anni m

::h

eo tempore,

tperibui quo rminato anno illud

est.

deditm.
!

8S
tibus.

Patti

'

'

gandum

Pi r
h
e

Vita

prot cior

tradit;

Posl

"

"
in

ita,

lita

anno
:

t862

cap. 54, oui

Ualiciis

Catharina

cum maj

ito

'

valeludinarium majus.ad serviendum in margine annos kosce adscribit, mcccclxxix,

i

inflrmis,

tdictum quadriennium c '" Dec pl na, ito '" el [jbera Sub in eam intraveril. deinceps qnidquom eUud
(
" .

i0

Uissae
i

lam eral
al

circa

id

xxxii

vervm cum

coi

sti t

ex

1 itis

quod inlrinsecus
djpei
I

lentiel

occupata,
,

nec

au-

<""-

usquam
t,

roitio sese
'irbi

ad m ""-

nec
i

videret,
divino

aul

sul
ipsi

Bebat

avi

lumine aha
ite,

interius ostenin

anno kuic 4479 prm omni

u!

<>

nonaur

neque

ejus

pote
sla-

140
AuCTonE
U. s.

DE
erat,
aliter agere.

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA

tn-r

state

Similia leguntur eap. 44

ejusdem Vitm. Hmc autem ita fere txeipit Bailrletus; Saltem id est, quod ad excusandum in ipsa aberrationes animi, quas non possemus non in aUis rtprehtndere velut evagationes mentis et
negiigtntis animi vitia, adduci potest. hanc nit moror maloque mirabiles Dei
,

statum,

tltctm, qumqueaA naturm terminos supergredientem (m sunt; animm quoque hmsolummodo

-

Ula ntqueunt, nisi

anime

illaral*'

Crisim
in

San-

cta operationes suspicere,

et

ipsa

ejus
:

verba Dia-

Hactenus satis recte Bailietus ibidem prosequitur ; Doetoribus scientim myjul curam remittimus dispiciendi, an, qui intenorm CathariDffi >" Genuensis statum in Historia ipsius reprmsentare voluerunt, satis
exprimere.
1

logi part. 2,

quit, singulare
fit

spiritus
et

habitibus
perficit

Sed, inI kuc transferre hocopus (quo nempe anima purgata exuitur pravis purus, eorpusque Deus sine anima inclinationibus )
cap.

fuerint

propms
quam
nk

et an non caruerint terbu ad Uium exprimendum. ipthu quo kinc nos expediamus, medium non

perspicaett

fidtlts,

aptisque

suppetu

ignorareetc.

hac ralione. Replet

qui ipsam

animam
suo

secreto quoesse penitus

,

Tum

lextus

rursus illt. nonnullos tx oariis

Ha fere

dam nmore,
denudat.
. . .

naturali

pitibus,

superat

namijue
:

inlcllectum
istis
,

mein nlia,

margine citatis, producit suh qxorum nnem aascrmt, Uem m tnargine, rerha
se:

vit$

'

moriam
boc
quffi

ct

voluntatem

atquo

potenliis

quentia
sibimet

Auctores

Vitae

ipsius

sajpe
,

'

coguntur

ilivmi

amoris pclagus submersis

pra] sentarent,
forent

omnia

ipsis

super hisce contradicere

ac demum

se

illis

inlernus

etc.

Addit
lectura
,

denuo infra
nec
potest,

: Adres mundanas nec intelapnec voluntatem memoriam

,

crisimsuam eoncludit Bailletus : Expeditior mbisque kaud dubie magis salutaris oia est ignorare
tst,

tot

paradoxa, qnam
,

eniti

ta

evolvere

meliut

plicare
lectari,

nequo*in

rehus spirilualibus de-

66 nis autem Calharinffi verbis consideratis statim relata, debuissent biograpkorum dicta m tpia mira Baitleto minus fieri suspecta nec traduci, >r/biliter opeuti studiose qumsita ad excusandas mentis evagarane. tionts, in aliis numquam non rtdarguendas B iniiii ipsemet, ut vidimus num. M", ad DiatofUltitui

Veus tam sublimi ti vnaccesso loeo Sanclam nostram coliocarat, existimandum sit, nollc Dtum nos obstrin(jere,

nobis ptrsuadere

quod, quoniam

Uru

ut imittmur

eam

etc.

Oblitus

est

tus proferre ea,

smpt
tere,

sif/i

quibus, ipsojudice,b wgraphi contradtcunt ; unde non sxistimo opor-

Baille-

ut alia,

quam

qum

ex Vita Bailletus

re-

tfinn

remisit, ut explicentur ta,

qum

ipsi

vidtn-

prmferre sptcitm paradoxi. Quantumcumqut autem a stnsibus alienaretur Sancta,

vita
tfimrii,

tnr

teste

biographo,

cap.
ita

Vitm prolixioris,
sibi
;

Quotiescunque
ut

opus erat,

reslituebatur,

cuique
:

fra
stitit

lari

ibidem in* \tempore sex horarum spatio velut exanimis verum amliens se compelstatim surrexit ei responsum dando, relicta
interpellanti

responderel

Quodara

examinemus : lectorem auttm prmmonitum colo, rne tanfum (illatiirum otrba, qum carpil Baillttus, rinfiir collaturum tum cum verbis biographi tum cum dictis Sanctm in Dialogo;non quod existimem, verum dietorum sublimium sen~ siim a meomnvno detegendum, std quod sufhciat adtxcusandos biographos eorumqut sinceritatm omdicandam, si otl non ita locuti sint, ac vult
tulit,

Bailletus, vtl similia

ta

iis,
:

qum
ha/nc

ipsi

txararunt, SanBaillttus

ipsa

testata

fuerit

enim

ipu

sua

quiete

et

contemplalione
Contigit

conlulit

se

ad

legem

quffilibet

necessaria.

tamtn aliquando,
ecstaseos ocfte-

dum
89

Tabula critica montns, consulenDialogum, ut illius ope explictntur, <]U$

tulit,

in

ut eodem cap. legitur,

mriititi

eam tanta
fuerit,

paradoxaipsividtnturin

Vita.

abripi

ut

inventa
facie,

eooperta
ineffabili,

manibus

kumi jacens, excessum mentis cum

liens

imo incomprehensibili suavitate panec quamtumvis magna voce inclnmanhis

BaUlttO prolalum hoc rst : Ita amore suopossessa n repleta erat, ut nec corpus, nec animam, nrc spvritum, nec roluntatcm, nec
a

Pnmiim

v
tnmiiiv.

lem exaudiens. Verum de

jam

satis.

nec operationem sentiret : ah amore hoc applicabatur ad omnia, agebatque, nil advertens:

iiimrn,

fjuamns
bat,

loniin,

r.r ifiia

ca

/ittiisrfK,
6,

non

adsrri-

tamen designatum autumo cap.

;

quo sub
>cnse
p

finrm ha-c Inju ntitr

sus

Vivebal

I.UM|uam onmis
nec

expers,

iia

ut

nec animam,

corpui

VII.

Admirabiles divini
:

amoris

in

Sancta

habere
maii

cognosceret,
in
illa

quandoquidera
abstractionem

sensus

ejus cre-

operationes

Bailleti

de his censura dis-

tantopere
)'t

divini

emoris fornace erant

per continuam
tracti
,

cutitur et convellitur.

fllque anio-

nem
que

exira se

aures

audirent,

D,
Stupend(F in

voluptatem afferret. oiloratum ad sui

,

neque oculi viderent, nequod ipsis in iioc mundo Nares amiserant fere omnem
ut

scilicet

obleclationem

sustum
infra

Calharina

Augustinus Oldoinus in
vnttr

Athe:

vix

pro

necessilate
;

habebat.

Paulo autem
quod magia
ejus anima

nero

suo

Ligustico

alia

kmc-

kabet

hmc

ha/irntiir

Seilensque aliipiiimliu
simihs
rrai
;

sic destilota
fti-

SanctaamorU
divini operationes

Dei amore succensa merito omnium ore lia 11 1 Seraphica mulier Genuensis semper nominata sit.

sensibus
plena erat
nil

raortuae

nusve paiiehatur,
:

prout purgata

Deo

Sane

si

prmter

ea,

qum

cap.

">

Vitm
in

nostrm mfra

qua de re

Qonnunquam

asserebat,se
pl*

de ardentissimo
reftruntur,

sanctm

Vidum

omnia rectnsere tum ijisa in Dialogo tractat. tum Vita prolixior ile amore Sanctm in Deum puro rt mundo recetera
,

Deum amore velim qum

sentire intra se, nisi

esset,
,

qnod suo amore Dco

nissima

jrrt,

plures farilr paginas impleturus sim.

in
:

itmilo-

ande nec sciret, nec cognoscer* posset nliud praterquam Deum F absque se ipsai tanquam anima et corpore careret. 85 *M) llisrr (, /,,, >/tit tiilin. tographo assertis simnw >
circa finem
rl>.
t,

W"

.i
'

tetus

Vita Sanctm

in

kwnc

(ere

modum

ouitur
ri*

Non aggrcdietnur
if>si

describtre

diversas

iiln

jam dedi tx Sanctm Dialogo part. % ait, anima sua divino amore repb' ^.

impressionts, quas
:

vndidit spiritus puri

amo-

ta, et

operationes spiritus istius in

ipsa, statusque

agendt et patiendi, perquos ratn transirevoluit,ad purificandum eam Hgnamque se reddendwn. Sen-

naturali suo ettse spoliata, nec memoriatih nec intellectum, nec voluntatem rebus mundanu ~ applicari, imo ne rebus quidem spiritum /> ieU, tetnque conccmentibus, delectari seposse. Vauca ei
Dia-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

nialoQO
'

141
H

aeequ : tiedem partt tt cap. runum .10.1 valel comiain grandisel sublimis nil res animffi, iiu excedal facultatem virium ',,,,!,
'
,

transfero
et

part,
te

3,

cap.

hme leguntur
esl

AiXTonn
U.S.

amor, cor abs

possessum adeo

magnanlmum

IIM
(

. (

nolunt

quidquam

aliud
in

attendere
subtili

generosum ob internam suam pacem, ut po- ueuritati carpU Itniltetius cuni hac perferret acerbum crucialum, quam tus
sine
ipsa
:

,,,,1

acsnbmersa Bunl

isto
,

uUum

aliud

bonum
magni

in

caalo
fial
,

ei

in

terra
,

qtiando de rehus nvatis mentio lit ,.( e neabsque vigore et virlute fprmf Bunl BtuUaa l.oc opus in Deo Db sint; nam tolnm les spiritus quocrescil "... -bsconditum et semper se promtiorem ac firmiorem persenUI ulllH perDeus de ipso disposuerit

reciperet

etiamsi

non

nisi

ab eo

*
'

qui

illam

experitur et gustat.
se

Cor
sed

tn

Deura sub-

levatum sub

cernil

omnia creata,
.

non propier
propter
,

superbiam
nera
,

vel

raagnitudinera

unio-

quam

habet

cum Deo

qua omnia
videi

qus

adomnia.qnffl

Dei sunt. sua ducit, neque aliud

scil

ac cogno-

Lenda * ma
j

,
(

aUud inteiligil non tamen propterea perinde ut mortua, non immiscel se nilll
.

prslerquam
insuperabile
:

Deum. Cor

est

nam

Dei amore 9aucium Deus fortitudo ejus est

,,.

deeoquidquamnoYit.
cap.

non terretur

inferni

suppliciis,

nec gaudiis regni

sit

,-

jo/oa"'"'
veluti

Eadem Verum Saneta

.,,
:

Diatogi partt,
derelicta
ei

hac scnoxt
uumanitas
el

csIesUs exhilaratur,

quura
,

ita

ordinatum,
suscipial
,

ut,

desolata

quidquid

illi

accidit

mana

Dei

cum

fumt

quo pa f to vivet?
desUtuta
,

famersam

oculos

Exsistens arida, nuda nec potest habet

,

vigore videre
os,

quo in omnibus est pacatum et proximum perturbaUonis expers

bic
in

fere cujusvis erga

,

nirairum a Deo

am es
.

n6 c

audire;
,

nares

nec odorari;

nec

se

ipso

ordinalura

el

stabiUtum.

Ex

his

(rastare;
hi
iilo

autem de
lius is
,

nec amare ; cor quse occulto araore suot clausi ac sepulti amore nequit vivere, irao cui pohoc
:

omnes

vivendi

modi

porro verbis dilucidc appartt, cor boni divino amort oulntratum

.

S. Catharino,
nil
in

cmlo

nedum

in

terra,

qu&s-foisse extra

amortm.
inexplicabilem Se
descrir
:

ini

iisdem

prasermortem, quomodo vivet integros et sanos, sed gensus omnes habens more aUorum uti non valens? Quocirca
affert
,
:

94 Securitatem

autem animm,

ilinni umoris operationem

bii

m
S,

st txptrtm,

,lucxdmlur

"

Sancta
fortem

Dialogi part.
in

cap.

li

his verbis
.

et

Quid querelas nnmanitas has mcestas promebat me soiitariam in mundo infelix, conspiciens mortalibus dissimilem? Victura sum

Tiim

me

sentio

voluntatem
,

taraque
limeara

m
..

ingentem ac
quippiam
sco
,

vivam libertatem
objeclum
indies

u in

>

mihi

meum,

quo conquie-

cfflteris

erit, qui mei misereatanquam desperata, el non hoc agnoscel divinum, nenem0 1MlMn opus |m

impedilurum.
ci
illi

[nlellectus

admodum

est

illuminatus

majori poUtur quiete,

el

quo-

qne aulori

Deo
aliis
,

ascribet,

quum

fere

rivendum
bus
,

tum
,

religiosis

semper mihi tum seculari,

Udie nova
cundffi

monstrantur
ul

atque amorosae,
nequeal

hisce
iis

operaUones tam julibenURsime seminveniens requiem

difformiter

ac

taUa

agenda

qus

judica-

per occupetur, suamque in

. . 1 1 1

banlur stulta.
ret
etc.

Vita

mea jam

ordine ac forma ca-

investigare,

sed

naluram

condi-

Piura
id

mumque

, sciens et rolens obstrvo, vel Baillelum hmc Sanctm

prmtermitto

Uonem
ria

hujus amoris non yalet exprimere. Memoquoniam tola rebus spiritaquieUssima esi
,

vel salttm rn-hn aliaque similia numquam legisst, accurate contulisse cum dictis biograllltn S atis paradoxa, incredibilia ac nugatoria v hi, quem ipsum hiclocutum fuisse, nemo asseret, nisi illud

immersa, atque vix alterius rei meminisse potest, modum tamen el formam ignoral. AftTeclus, hoc est, amor hominis naturalis, fatelur se ab
lihus
alio supernaturali

adeo depressum,
,

ut

ultra

nequeat

de Sancta affirmare
'

non erubuerit.
Baitleto allatnm,

se

in

alio

occupare

sed

plene tranquillatus est,

92 Mtrrun,

punctum a

<h-

neque appeUI
sibi

quffii itve

aUum cibum,

videturque
,

ijua ik amis10 fidt ac tpt,

sumpann est ex cap. 22 Vitm, ubiita scribitur : per excessum peniSancta uc anima, in Deum
Lus

habere
scil

ipse

sed nec quidquid possel desiderare expUcare formam rtr. Satietatem guoque
.

amuriaqut

transformala
Dei,

tam

abstrusa

de dulci amore

sinr nutrimento,

Deo loquebatur,
peret
:

ut intellectus

bumanus

vix

cain

ndimus
traditam
vitatem,

ex biographo
rtperio

quam expertam fuisse Sanctam, supranum. u-J, in inulogo

his

Per

inquiens, graUam saUetalem

vtrbis

me comperio sine nutrimento, amorem sine Umofe videlur prorfides mihi unquam eo carendi jam me habere sus amissa, spes mortua, elenim ac speacpossidere arbitror, quod alias credebam concerntnr rabam. Posteriora duo fidem et spem carpit Bailletus in hunc modum: t,a dumtaxai morsa iidem nmiserat, in eoque moIn amore sno
.

Per hanc sUllam anima immergitur

. -

occupata

esl

in

$, cap. S : amoris Bua- p bac amoris slilla, quffl

part.
in

eam

perfecte saUal

sine nutrimento,
:

mata exclamat gUStU^ Sine ciho pore, o sapor sinr gUStU Plura pius leotor ibidem etc. eduUum amoris
,
, 1

anima

nnde inflamuutrimentum sine sa-

rtptriet,

rabatur absque spe boni sive

in

caelo Bive

in lerra.

sane diversa sunt a >rrenim ex deliciis ab amore ptrbisbiographi is tminamfdtm, eeptis in persona Sanctm videri vtro amissam fuisse /?spem mortuam, Bailletus

Hmcqum

Bailletus dicit,
:

98 pergitlocolaudatoBailletus,adnotatoquecap. Purusamorimpediebat, quovitm, ita fere >>

: t

Baitu^s

eun-

<>o minuspattrttur rive in anima tiveisi corport pcena vet suppli r inttlligtrei quidtm, quidsit

rttu, biogra
itn

cium

ii injerni, rtipsa exsisttntis,

quam omnium

dtmscribU. Juval biographi verbis

eis

noit

nihil lu~
utn i

excogitabilium,

afftrrt

ex

!<<>

loco,

vn

Vita cap. 20,

persona Sanctmde magnitudintprmmiicmlestisdisut fides ttrens, ita loquitur : At volens Deus, operelur bonum habeal meritum, non ut homo prav ex propria, paulatim eum ducit,
quaesitione
ipsl

quos Dtus adhuc posstt condtrt. iuvai Prinsquam hmc exptndamus, biographum cap. Testata : ita habtt jam jam laudato audire
esi

(Sancta)
iMhl s et

se,

postquam
a

fnissel

vocato

el

suo

amore
pali
.|

vulnerata, nunquam
foris,

novisse,

qnic

wl

bens
fidea

semper
capil,

lanlam cogniUonem
tribueus
ei

quanlam
rea

ejus

poslea

circa

diet

mundo, dfflraoniboa ellcarne, SubdU xbidtm bxograquacumque re aUa V1 Bt hoc, Bailltto prmttrmissam pkus causam,
:

vinas

certam noliUam
culo,
repleti
(

tam copiosum lumen, ut propter claram quam recipit eliam in hoc sehominjs poene deficiat Bdes sic illuminati
,

inquit,

cadestibus deliciis etc.

.t:i

Pauea

nunc tx

ipso

Sanctm Dialogo huc

perfectam sui in Deum tranaforquanquam multa pateretur adversa, malionem, ut, eadem non reputaDibaominus in voluntate susciperet, velut a suo amore ret adversa, imo cum ipso amore permtota sihi iraDsmiasa, ita ut

oh tam

in-

142
AlCTORB
1 .

DE
rerrenl

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA

Vikil quippe

volnplatem.

S,

allatisque ex eo cap.

ut

ibidem

Vitaexponit,

cruciatus,

nihil inferni

tradidiste,

niMl uutquam a Sancta

offensam Dei. 96 Omnes inferorum pamas, habita Deioffenm comparatione, nihilifaciendas esse, declarat iterum

loco habebat, p

./,.,

Hographi verbis supra n 96 sponte corruit, adeoque morari nos minimedL

et50 Vitm, ubi fusi d turulttmus Sanelm morbus, smpissime assentbuZ '"" grapkus, eam expertam fuisse dolores acerbissi sictamen ut Ula hos ct libentiet
:

ii

bet

certe cap.

19

fhus Sam
que,
niliil

bis

cap.

/:>

Omnea nam^nmssinia*

inquit,

inferorum pn-inr,

lii.-t

susciperet,

magno anil ,'"

Vide
v

itj

iisque
98,

deleetaretur.

quam

sunt, comparatae privationi beatse vis is Dei, propria sponte ipsi resistendo incurrit, Hoc

nostram infra num.

vi-iimi

probal

divinus araor,

qui

dictat

mogis
,

(i-

mendam
quotqnoi

minutissimam
effingi

imperfectionem
tai

possnnl

relato bicgraphi loco

<<"!<

quam tara. Ex utrogue jam haud dubie censuram

VIII.

Conlinualur Baillcliance ceiisurce

cussio
et

dii

verum lectorem (Bquum /<></<>. (in xnds sincere criticus kic auctorem Vitm interpretatus sit : ubienim tradit, Sanctam ab amore suo fuisse impedilam, cum expresse scribat : Quan:

hausit Bailletus

confutatio.

quam multa
luntate

R
I

estat,

ut
.

dispiciamus,
<i"""l''

paterelur adversa, nihilominus in vo

{ame t0

eadem
biographi

non
fuit,

reputarel
\it
iti

adversa.

Scopus
ejus

crm

? subyicxantw,

an majon jure ei "'"- / Bailletian*

reliqut
est

itaque

quam

n potuit

non inU \U*

oerba
faisse

gere Bailletus,
in
,

n modo
rfi

mvnati. Primus desumptus

sanis

oculis

prmced. exa ex cap. 38 vit

apud Bailletum
nis.

exerii

ostei

re

tam

magnanimum
ut dolores

CalharinsQ in
tus,

Deum amorem,
os,

accrucialores,

fere exprimitur : vihil deside* rabat, quia desiderium ornneestdefectusperfectio-

ita

a Vi

non repu

Verba hmc conferamus

cap.

cum

dictis

sed

biograpk
sancta
a p desit
el

laudato
(l|M1)|i

deliciarum

Cognovil
,

instar

kabei'et,

quod oere amantium

s

inquit,

ha?c

illuminata

proprium est. 97 Quamvis hmc abunde

,!

Anima

quodlibel

desideriura

deficere,

eo

qnod animas

ifficianl

ad abolen-

desideranti
qui
esl

id,
1111

" n<

quod

desiderat,

'

toleratinn.
i

pia

mem

uempe Deus,
in

abs re tamt n non ent, verborum ipsius

.

anima Dou unita

U
:

cum San-

ipso

cuncta

reperit]

necaliud desiderare polest.

>peribus

Dialogipart.
|

Paulo supra prmmiest,

ut

cap,

hmc

Adeo

quieta

lego

effecta

Iti

hoc stalu
lon
1

quo anima
el
i

deinceps

io

""""
rium,
'
'

irmidatur marty-

nec
;

infernus,
i

nec

ulla

repngnantia
a

usque ad finem vita semper exstinctum n!,,Ilr desiderinm neque aliam unquam
ea
,

fuerit

prav
ha-

hrl
lkt

ter

purissimam
in
et
i

'<
'

sui

tenii

amoi
I

dulcis

univ<

reddil

amoris voiuntatem

Lol<

buerit; postrema
'""'i'":
ir

At

iii,

Domine,
suave

inquit
ac
el

verba Italice paulo aliter expri-

Sancta,
efficaciara
1:1

lo

atlulisli

hoc

manna
lol

verbis

dulce edulium, tanlam

,

uti

in
ii|

se continens virtutem
pl

tamen idem sunt. Ex his porro prmcedentibus ibidem liquet, Sfl

fuisset
rei
.

ut

omnia
P
i

cia
-

''""

'
i

'

reddal
in

rabilia.

nullo ne tenuissimo quidem

desiderio

affici

quo,
ri
,,
,

alicujus creatm,

tam

teste

ipsa
i

cmleslis

Sanci

cap

terreslris
pi

omniaque dwinm
1

dispositioni

quo nem

flagral
,

miittere.

100 Insign

m quidem
:

ic
,

sanci

iiam subli'

Italica

Parper

ddita exl

gradum

./

beo:

{a

2 sic habet : i:t quantum attinet voluntatem, numquara possunl dicere poenas illas osse pcenas]

adeo
Iu,1,;i

acquie

:unl

d
,

o itioni
in

Dei

quacum
.

vo-

lincredibile, vel quod tantopere tn Sanctamiran oporteat : biographus factum itiud '""'' tanno (507, ut constat ex initio cap. 38,
:

pura caritate conibit

:

juncta

est.

Cap,

ir,

Prima
ter

operatio)

ejusdem Tractatus est, quod cruciatus

sibi

luben
,

patiantur,
i

videanturque

videre

j >

magnam

test

ncta,

mod

'

quo
I" l! '!/""
!

in

piacutari igne

annis circiter tribus ante felicem Sancte " V " considi remus, quanto studioet ''"'"' continenter annis ipsa adlaboraverit, ut a/fationes animi omnes edomaret, mtui pantiam wnceret, ut vidimus num. $0 etseqq., quid, amabo, tetat ciedere Deum tam heroir , cas illius actiones ro donasse prmmio, ut nulio,
<'
1

''"''''

rfi
:i

"'-

hu

falik

>'
'

'

0Vt

con .
.

tur.

tm

modo consulm
quis araorera
1

<ap.

98
'

j
E

a ">

'

'

biographi
'

'
:
i
,

tum exSanu
, .

mnus

oerbis his alloquitur; Noslin',

anima
Qui

charissima,

meura

inveniat?
alio

verbis reftota
tur.

"-

Catharinam

'.,-./.

""""

el

,.

a_
tam

rov

habel

iiii::;,!!

!!!

) erto,
[uillalur

ac
nihil

purum ab omni
appetit
aliud,

sed
artis

fume
'
"'' :
;
!
'

tamconste

,
c

penims.

San

ro
in

cap.
,llll,!

civis exces

e,

olons
l
(>rt
:

mfuisseoi nctam. itafereha',,

i . ,

affatur : amor , itaque satius existimo, bititer kic etiam in S. atharin

;

ita

Deum

le

cor

absorbes.

suspicere

Dolores, quos tum

nt >
blitisintt

hln

quam statim amdoxum quid communem usum

,
i

'

ass> rere,

quid*

ln|

i"

intelligi
i

Uuicjam
'

nequeat

aua
1

excusjto

xh

<

alium
i

uuiannam a , ffttwww m antma

,,

qui P
in co

limahai

ullim

rra

,,,,

"a

w,
'

,,,,, ; _

.^
1

quidsitpama
ginc adscribit

D \um <ur.i n m n a auam swum, laudatque cap. 49 ibidem factum quoddam, quodin
'

/;;

'

'

"i

"S$ e
1

itm.

Hefertur

fra

!;

commemoratur num. 39 inpauca hic contraho.

nstituti,

et

nostra inseqq. Historiam

Vita

Vir quidam, regut*

sanctam Viduan
au-

DIK DECIMA
audiens, asseruit ipsi,
lis
..,.

QUINTA SEPTEMBRIS.
constat,

143
esse ut
si

se,

utpote religionis vincuei

omnem
bominis

gloriam
,

Dei,

omnem
pro
ti.

Dci obseguio tigatum, aptiorcm

cxpeditioforet
ipsa,

malitiam
sua
sa
ret,

adeo

Deus banc
tiorao
,

s.

ad amandum Deum,
seculo
ei

quam

pietate

non
quffl

conlineret,
in

raos

univerperpetrasi

,
/

conjugali statu. Sermonem

:

mala
c

crealinaiu
se

cailuul

/inir

praier alia excepit Sancta his verbis Quod n que ac tu possim amarc, tiulla unquam
,

quibus

nunquam
el
esl

possel

extricare,

Deus sna potentia

ret.

bonitate de

illum

non

libera-

pjtione

pediri,

non potesl impereuadebis . Amor quando impedilur, non est amor ille mundus. Et paulo post, Deum allolps purus el amor, ||is ine impediet, quin '' loauens, Licel in taJi stalu non essem,.... sed ,,,,. Mi inilimm degerem, non possem impecaslris in Preeter heec toto laudato cap. nil mei diri.
niilii
. .

iioc
in

unum

quo glorior,
gloriari

quod
el
si

non
quis

et

videam

me, de quo
videret,

queam,
esse

m
et
tia

se aliquid

gloria
sit

ejus essel
el

vana, non

-'

i|

cognoscentis,

quod

gloria

debeal
<-\

Dei

(|

non ipsius, ideoque inanis nascilur. Audiatur eliat

cap.

gloria

ignoran,

part.

4,

43
sni

Idem etiam amor

suli

incitabal
ui

eam ad
11011
:

auod

wi

'''''''''

preesentem faciat; sed

id,

e&

adductis

tantam

ipsius

aspernationem,
caslo
si

catione sui
lia-

verbis non facite extundetur

quod
:

in

censwn

omnia
berel

qua

sunt

iu

majori
e

s^a Bailtetus asserit. 102 c* M "' 7"0'/ biographus subdai

precio,

quam

penitus

non

enl

eap. 1?
in tan-

Hic scien-

prantisrrat :ii qua visione

(malitim sum)
,

dnm, quod
tradut1

non negarit (Sancta) viam ad perperlingendi in seculo difficiliorem

reiigione.
C/nrfe,
.w

tam

sui

ipsius
esl

devenil
,

desperalionem

ut
,

quid-

feclum
esse,

amorem quam in

reefe

mi
fuit,

nunquam deincep ipsummel diabolum cum omni ejus

quid tiominis

alitei

quam
w\uCathar,
"'

malitia

^iaittv assequor, hic

verborum ejus scopus

cere poluerit.

ostendere scilicet, quod, sicut sola vestis religiotum virum non facit, ita nec nuda regularis instituliprofessio aptitudinem

ad

amandum mojon m

cuiquamper
Di,

se conferat,

etiam wi seculo degenti,

integrumque esse homvDeum amore pi

constanter
et

minanda ques modo Sancta Dialogum legeni primum spectat fugam et recusationem consolationum de qua Vita prolixior
,

105

D110

adhuc supert
\e

miror, potuU

displic re Bailleto, si
:

ei

fa\

ca

letti s

cap. 17 >(" scnhtt

tira

[dem
b

esl

de affectu
uil

qui

sta-

intenso prosequi,

modo

oelit

fortiter

in

principio
possel
vel

ipsi

suo amore
affectum ad

ablatus, ita

omnia remo\ w

bstacula, quee cordit munditiem

ut

non

haluiv

rera

aliquam
etiam
sapores
illa

impedire possunt,

quam haud

dubie animi dispo-

creatam

increalam,

neque
,

ad

ipsum
el

sitionem in se experiebatur Sancta ob insignem,

Deum,
vero
in

quoad
quas

consolationes
advertil

visiom
lanti

fidueiam.

infutrtfur

objtcrtpicwim

quapradita erat, benignitatis et misericordiSB Dci Ejusdem Vitee prolixioris cap. (8 scribit biographus, Sanctam asseruisse, non perciperese, qua ratione crescere posset amor, quo ardt ted addit; Hoc sic intelligendum, quod, quum amomper abundarei, non posset videre nec dcsiderare plus, quam quod tum temporis ipsam satianoii tamen sequitur, quod amor preciosum et ba( electum Vas eluere ac mundare atque etiam dilatare, semperque magis implei rei de 103 Bx hisce colligitur, quod, licet interdum \rba aliqua secundum se spectata possint scrupuIfini aliquem injicere, accepta tamen cum antece;
1

spiritales,

alios

facere,

horruit,

el

quoad

poterat,

fugit.

Bailletus

Vita Sanct&i

num.5 jam
dulcis

ante carpserai verba

''
."

h-rrrr
te

\t!tr pYOlixi
.

NolO
Le

iil

'|

fl

procedil

Ai

-,

sed
rai

unum

volo

inquam, /
Estne
credibile

Baillelus, dicens,

eam

dixi se

quod eam Deo dixisse

volunt,

sub

prajtextu

abahenationis a sonsibus?

ti

Discutiant ii, quorum interesi et evolvanl ba Sanctee, inquirant, meliome ac perfectior ..,< m itus rsantis, animee, in aridita e ia
.

m-

,./..;

....

a jj[

entis

'

""''"

iufficiet,

r.r

ipsk

Sancta

operibus

aliqua
etiam

ad
ttharina

humana maUiict

dentibus
cione
earpit

wgnitio-

netn

et consequentibus ab omni sinistra suspiimmunia sint.ldem rfti deeo, quod Bailletus, desumptumque est ex cap. 10

ostendendum, biographo
dc se scripta
rt

inhacpari
'

nino const ntientia tradidU

Uquit.
t. cap.
ti

111

VUa, ubi animum

ita

lego

ejus

adilus,

Non pali bal vanae causam enim a biogra-

106 Dialogi
tego
:

part.

sub

finem

ita

refugit

pho adjectam subticuit Bailletm Eam igitur hic subnecto : Quippe, inquit, quffi veritate plena et
diffidentia

sui

ipsius

insigniter

preedUa

in

Deo

solo,

amore suo dulcissimo conflderet, cui se cunanima et corpi re resi mabat, Domine, mquiens fac de me quidquid Uulta eodem
11
,

u Sed momento illo prajterlapso, udvertens auctor. rem hanc insolitam ad Deum clapurus amor, confirn nolo tui expene O Domine, Di mare ccepil V djec orania led tura rimenlum, non quaaro purum, nrai rem ceu [io, [uam dara on ta
.

!"'

qU

,]
| |

impedientia.

Potesl

enim
el

homo
,.

ra

eisd tm

spiritu

eap, leguntur,

ex quibus Sanctam sibi tribuisse, sed on refudisse, adeo ut nu miil

i
1

'.

nihil

umquam

bumanilate inhierere.
deinceps
similia,

mi Domine, precor,
qu
ai
/
1 1

mihi,
qi
ei

nec
rati,
'

cuivis

alteri,
.

quam
''-'

oidere in se

quod
,;
j

ip

ui

re\

era

cunl

nudum divinnm targiaris. Cap. /5

nec
i

'

'

Spiriattra-

impossit

;<><

actum mpernaturaliter

tales^enim (res)

sub specie
sl

boni

bominem

bonum non profectum a gratia Solebal, inquit biographus circa /'.< m laudati cap., quempiam iu ammum posse in cei ' num aliquod esse, Qisi Dfo, omne autem malum a soto homine prowdere per vanam gloriam.
li
,

hunt,

pol
t

illi,

nisi

admodum

difficulter

aliud

ipsis,
.

quam bonum
'

iuesse,
id

et
est,

,,,

,:

illi

quje
I

Deo procedunt,
t!
'

111

donis ejus
Ubi dico,
,,,

^erilatem

ftttt

qui oilitatem et malitiam humanam perspectam habet, eamque seepe ob uculos wriponit, non facite oanagtoria seduci se smet :
104 Crrtr
clare

atque quod lam nude tugere Deo fruiturus taiia nece potesl quumpuroDei amori venenum smt. Sane
1

eustus

ille

spirilalis

autem
"'" s
'"''

tum

ea

missis,

tum ex

dus

quandoquid
l(

magis quam diabolus cavendnaret, morbum general

:
'

passim Vita

ipsisque Sanctm Operibus,

1 1

homim

'"'

s '"

/ '"'"

"""

wbuerit.
s

nlem de se ipi m\ er existimatiom m Audiatur denuo biographus, < per""" Sancta loquens, Itaque cap. J(t cirt a r '"
-'

m;
.

nun
|

V
sanctm\
|

'" ^quitur

tnsUHavit
,ir Qpertbtu.

<

Deus

,11,

ingentem divinan

nem

144
AUCT0RB
U. S.

DE S.CATHAKINA FLISCA ADURNA VIDUA

Buavissimi
ul

nem

exuberabant,
spicit,

amoris, qua corpue el anima ita posael pedibus ampliua vix

c

consiatere. Qnia vero ocolua amoris universa

simul

atgne

hc Anima hujusmodi granei

qvid dn awersig tradat Sanota Diaiogi part cap.S : Opera, inquit, per amorem Buni do Iiomo quaslibel suas actiones per
.

HO Audiamus

riiam

ris opciaiKinilnis

amormii

dia advertit, voeiferata

tales

protestata

eat,

nolle Be

Dei,

ab

Bnavilates ac gnstns in

nac vita, neqne cn-

stinctu

rare expenmenium amorem corrumpat. Bgo,

lero, resisttun,
prffibebo
ijna-

amoris,

quum experimentum
quoad
po-

inquiens,

neque

ipsis

adhrebo, aul

ullum

modnm. Et in hoc primo amoiis stalu Dens bominem ad multa et diversa opera mii" et neoessaria cum eximio pietatis affectu faciends
i

Deo concessum, perflcit cum in> operandi propler suum ant proxhni romipso

pellit

absit a me puro amori venenum sunt,pasci. Deus tamen non sinebat etc. Mitto alia his similia, con$ontut ostendisse, non posse biographi verba parar doxa et incredibilia dici, nisi dicta Sanctm ea-

locum,

ejuscemodi deliciis,

Opera
sunl
pria3

secundi

status

amoris

lium

u eo

,,

ea,
anl
,

qum

qnis absque
prjestat,

respectu

utilitatfa

proohje-

proximi

nullum

ctum

quod

ad

operaudum

habens moveai
,

Deum, atque ob
inm
tulit

p ra ,| er
habiabs--

tirm

luiiti

ajficiantur.

Paucula subnecto magni

wi

perseveranter

adquisitum bene agendi operatur, et Deus ipsi

Augustini verba ex enarratione

,>ii,ii.

Psalmum

72,

suam

partem
,

propriam

sese

spectanteri
est

3% : Pactum est, inguit, cor castura, grajam amatnr Deus, non ab illo petitur aliud caprasmium. Qui aliud prsemium petit a Deo
tis
,

ac
in
ei

deleclantem

oposque

perfectius

primo

quo

mulia

habebat

objecla in quibus animam

facta

corpus

pascebat.
,

Opera ab amore
ceu sine
ita

sunt parte
ui to-

rius

facit,

i[uoil

vnli

accipere,

quo vuii accipere. Quid ergo, Dei? Niiilum preeter ipsum. Praemium Dei si aliud Deus est. Hoc amat, hoc diligit
:

quam ipsum, a nullum pnemium

ipse
dile-

cmteris

perfecLiora

ulla

hominis

peracta, sed
tus
in

amor

superavit
sit

hominem,

xeril

Don

eril

castus amor.
Bailleti

10s Postrema
l.riCUS (juidnin

hae
nolo

in

pavte

censu/ra

demersos, nec ubi sit; in seipso est perditus, non valens quam operari; amor vero esl ipsemel, qui ratur in homine, atque hasc opera sunl
perfectionis
prajstila.
,

pelago

amoris

sciat

quidopa.

opera

cap.
fero.

ita prolixioris (8 impetit

verba huc trans-

quippe
tinirni

sine

propria

hominis parte

thfficilior,

Aiebal

(Sancta)
aul
el

amorem,
:

qui

ait

propter
voculas

Deura,
Propter

in

Deo

non
ceu

possum has
denotantes

in

aspicere,

quoddam inter Deum et nte medium, cujusmodi amor purus el mundus propter summara suara
munditiem ac puritatem nequit tolerare. Thannerus tit Explicatione difficilium locorum in hmc verba commentans, ait, dubio non carere, cur amorcm in rt propter Deum Sancta renuerit, cum
liniin rrrr
tii/rrr

a biographo dicitw propter Deum, videlw tantum ipsa intendisse, ut opera sna fierent ab amore, modo lerlio jtun explicato, nullutmusanicm censendaest, exclusum voluisse amoremprorcnittssr

tli

Dum

snncta
et

amorem in

cninnK

.rinn

iinm
aliis,

post

uerba
:

paucis

addit
forte

fam relata, uucrjectis Amor, vinculum tuum

ul

tam

suave

ac

est,

angelos

et

Sanctoa
,

anians rlmni
tt

nr<-cssarifi

proximum
:

(fi-

connectat,

estque perpetuum ac indissolubile

et

,/r/irnf,

i;tsanirl

lam

/irroirtr

cnja pro-

ximum
tjinl,

caritatis

opera exercuerit
tilltita,

sed nec,

mfl

nilm

ti

Siinrlt!

t/ntit/

propter

in

denotent aliguod medium, exsorbei difficuUatem : Naiu purus Dei amor (verbasunl Thanneri) non

omne

respoit

medium,

sed

tantummodo

qtiod

homines hac calena colligati ita sunt uniii, m prorsum unius sint voluntatis, unuraque habeant objectum, sed et omnia illis videnlur couiiiiunia, tum temporalia lum spiritalia. In hoc nexa non esl uilum inter divites ac pauperes, inier hanc vei iiiam nationem discrimen quffllibsl
;

puro amori adversatur, cujusmodi non est ordinatus el spirituaUs amor proximi; neque unio
animaB proximi

repugnanlia

excluditur,
ellieit

ubi
reeta

est
et

hic

amor,

qni

omnia
unit.

distorta

omnia

eontraria

cum

dunlaxat,

Deo quodlibet medium recnsat iil quod hanc unionem impedit; ad pura
,

lniic perperam Bailletus agens dc operibus

dileclio

eandem
recte.

non
ita

impedit

quin
>a

et

promovet. Ita
109 Post
de amorr
II1M
tlio.
i><
i

ille et

htvc

Thannerus

disserit,

hmc

caritatis

ttlto

vte-

yuem

Sancta,

proximi opera restringai ad vitam Sanctm actuosam postea cero cum a Deo vocata esset, tit stiit contemplationi vacaret, tum, in,

Sancta exercitis in obsequiopauperm mgrotorum, sic scribit, ut ex his caritatis offr cits concludat, in ipsa mguisse amorem, ?* ipsamvnter et iicnm medium admitteret, ?uidquid scripserint altt tt quantumcumque >p$ a Sancta fuerit invita.
caritalis, a
et

\\2 ai forie, 5 in
tins

t/uii. licet

iii

quod

et

Bailleto nisum est '

perseveraret caritas ista,

opera

Vita S.
i/isnis

Calharinaj,

mquiet nonnemo, simo'

ei circa

'"""'"

exercere non poiuit,

ut

erecto,

nec de seipsa

animo ita in Deum nec de proximo cogita-

ama/ndi amorisuo, seu

et

queB
esse

cersabatur, conformis erat, non poterat non

tionem suscipere posset , nec aliose certere, quam quo eam vertebal Deus, sique tum de proximo in <</ propter Deum diligendo cogitare voluisset,

simplicistdmus

absque

tanta subtilitate

ri*rifln

RlftUO

medium

se

inter ac

Deum

aliquid statuisset,
impcdivisset.

ar~
sit,

hmc ntr rcnsitfti nun inoraiur; rcrlunt cit<< Mji quod, quomvdo wlt, in Sanctis suis mirabijp' irr operetur i><-<ts; Sanctam tamen rwrsum auduir
mus. Dialogi part.3, cap, ultimo sic /"</"'"" Quidquid de amore dici potest, nihil est; n& m quo amplius progrederis, hoc minus scis - w
cor

ctamque illam mionem

Vtut

commode

biographx oerba stc accipi posse autu~

sc ac Hrum l.inluin mnnc CXClusum, quod pU-

mo

itl

per nir.iinm uilrr

ni

roluertt Sanria iUnii

plenum
reperire
ejus

est

et

pacalura,

aiiud
id

ro suo
icribit

nnun amori obstaculum poneret, conformiter ad ea qum Dialogi part. /. cap. i-j sic
Sancta : Ostendil i|i>i Deus araorem, quo propter iUam passus Fuerat. Anima conspecto
,

nee
et

cuperet,

prmter
intima,

non quod
eo,
se

quasnt,
sentit.

Omnia
tam

verba

sunt
ui

sapida,

suaw
!"'
ll

subtiUa,

secreta

atque cum
unitum.
el

mspirat,
percipiat,

nnientia, ceu

solum cor

intra

eadeffl

lslu

l"tro

el

foih

Dri

n-;i

se

aniuiv,
,

lain

ve-

cum

Deo
cor

Verum
non
utilitas
ifl
l

soutf

hementav inlrinsecus fuil sauciata ul alium amorera, ac quidquid inter ipsam

quemvis
et

Deus
atquc

illa

intelligit,

sentit

inWlMfP*
h"
l,,
i

Denm

ita
:

medium atque obsiaculum poneret,

penitus.

opos

exsistil

Deo

et

contemneret

mine Deus

nic auiem intimus amorosus modus, eum corde liumnus observat, ''^
l

"

'"

ipsos

DIE DECIMA
P s .

QUINTA SEPTEMBIUS.
insi-

45

Dcuro el cor secretus. Attfur hac stupendis illiui in ipsa c t(E amore, deque
ilr

dieta sufjiciant. " f ff&ctibu*

non tpsa pnus Sanctu in Diaiogo suo testatum je- auctorb kunc itaque consulamus. Part. i, cap.iS u s Sic Omnium hornm instinctnnm anlor crat
cerit :
-

'

solufl

Deus,

aniuia

nnltam

ilii

electionem aul ob-

jectum habente; volebat enim Deus parlem ajui propriam regere, omnesque inslinclus, c\ carne
et

mundo ortum
Sancta,
,

trahentes,

ipsi

evellere,

proinde

e nt IA.

Sancls, oa^

longo
.

tempore
.

solo
a

Dco
,.

conlralios
iikjhii
i

"* mial
<|in

**

p.
;

Sed Dens,
,

hane curani suseeperat

(]U i >(1U

noin-

directae,

mirabilis-vitse innoccntia,

bio-

eDatj

pr8Bler

iDSUm

nn

;|

M1

sese

graphoasserta, expenditur,

huncque observabat modum. 110 liursum part. 2, cfl/>. f0, cum pra'dt- ex Catharina xissct Sunctm Dcas ingentes cruciatus, quibus de- f)ialoaf] que confvlacem circiter ultimis ante mortem annis erat optur primcnda. sic Dominum prccatur Destina mihi
tromitieret,
:

*\f ita
hlliu. homin is

nostra

Sanetam viam pr.rfectionis,

/,

infra mice a

num. nim. %*
Dco

rt et

seqq.

testatur,

Domine
telligat
,

directatn

fuisse

ad

Deus, atque
ne

saltem
in

personam,
ad

quaa

mc

in-

suppliciis
lit

imminenlibos

con-

auxiUo

traditas

regulasque reeenset a Deo iladfinem kunc sublimem obtinendum:

Vita prolixior cap.
:

soletur,

quemadmodum
illi

mnatis,

desperent.

eommemorat easdem regulas -. eQp rcro 44 ita scribit

a

Adjunzit (Deus)
qui intelligebat
bal

Eral

hsc

Aniraa

qnendam religiosum
opns
consolationem.

morlem condepaulo vnfra ait (Sanctm) etiam forinseoiu secundum ejus necessitatem
Et
:

suo dulci Amore per divinam et ioterias ailoquutionem ducta, et, quidipsins internam edocta sine aliqua religiosa erat, ,,, opus qtll()
solo
vel
l

Dei

magnamque
in

ei

affere-

Interjectis rcro nonnullis, dt

COnsdentiit suir iiioderalnrisahsenttti,

duin

hnncmnmihi
ullra
)

seculari

persona,

et

quando
ita

se
tn

alicui

voleaf-

conquentur
( Jtalice
;

FAlerius i|utnpic
,

viilco
illuin

);it

adjungere,
al

moi eam amor

fuerit

spiritu

ademtuin
libeal

ronfcssarium

adeo ul vix
licpat
,

IHxit,

coacls

ipsam
te.

relinquere,
Et

aieei

habetur

sire
vires

possim

batqiie,
,lin.
t

Domine,
ol.'diiMiii;e

inielligo
,

quum

aspiceie

ol>

niiniam

ileliililatc-in

ilesunt

me

rtur,
> . S1 s

consuUuni fore
hac
ta

ut

pro majori

secnri-

lalt

alterius submitteret, haBsitanre

sibi

U,

quidnam
a

agendum
esi
:
.

sic

in

spiritu
el

Domino

suo

responsum

Confide
.
.

quoquara vertendi etc. Ex his porro coliige, prndrns lector, nulla censura afficiposse, qua dt \iacruciatuque Sanctm ex ejus absentia rabotto orto. 111 Vita dicuntur, nisi et ramdcm ^unctm
,
,

noli ancipiti cogitatione distrahi. mihj m modum domina Catharina in via Dei

Hnnc

peratilit

Operibus affingamus, 117 Hcliifiia. gum

rr/

rcl

eluoidatione
injra

aliqua Xon

contrudi-

annis circiter

viginti
a

quinqne,

nullo

prorsus
el

expositione

possent

indigere, locum
:

habetu-

litsibibiofjraphus,

homine,
tttirabili

sed

solo

Deo

instructa,

direcla

bunt iu Annotat.is ad
mr><
kie

Vitam

unum

operatione

ducta.
t

prmtermittere
ait

xolo

Deo

114 Postquam kmc Bailletus mm. 8 retulit inkunc ftremodum pronuntiat. Hauddubie ""

prolixioris,

biographus
eo

minus
Buave
donassel

Deus
iih
,

non possum. Cap. 2 Vitm El quanquam Dotcmpore, quo amorosum ac

:

dirigitur.

vratambigua
Ecclesia
crrir

admodum
trita

BaiUtlus

motitnr ciim sie recederet ah ea,

subjectaque illusionibus , qms merito

vulnus

inflix.it

tamen

ad

omnia servandam
,

ipsi

peccala convoluit

jostitiam

habetur

magis
ui

et

secura.

Negari

eam

satisfactionis

viam

insistere.

non polest, tutius e&se, consilio utatur , dvrectoris

prudentis alicujus

triiio,

qui per vias rectas niii incedere : certum tamen etiam est, nonnullis electis w*s concessisseolim Deum singulare aliquod

Lumen et conversio tantummodo menses duraverunt;

tem
salisfecit,

Atque hsc concirciler qualuordedra

sic

preedicla

Iracta

est,

ui

postquam auanimo ejus subnnnqaam deinceps vel minimapecvisio

quo et sancta k&c Vvdua, teste biograpko, donata fuit : ut autem />crspiriutnus, ijuiHi Sancta non ductum proprium
kae
ii'

parte privilegium,

catornm

suorum

scintiUa

ob

oculos

ei

volilarit,

non

secus acsi
essent.

aniversa in profundum
lla-c

maris de:

mersa

ita

excipit

Baiiletus

Non
co

erroris periculo expositum, sed Spiritus

saneti js-

retinuit nisi

dolorem.qui ad tumulum usque

,

queretur, juverit
qui

kuc transferre eerba S. Gregorii Magni Dialogorum lib. /. cap. /. Sonl nonnnlli,
ita

mes
tus

ilti

bfiBsil

quique tamen non

terriliilis
illa

fuil

expers me-

omnis,

ne

peccatorara

Buoram

per

mogisleriam
etsi
.

spiritus

intrinsecus

docentur, ut,
disciplina
sil
:

eis

exterius

humani magisterii
>\<-

desil

magistri

intimi censnra non

>>cap.W visio rediret, addueitque verba Sanctm Vitm proUxioris, qum subdo : Non valens oHo amor meUS olTiMisam viilere, li\il D.-i ;)r ii,
:

quorura lamen iibertas vita- ab inflrrais in exemplum non esl trahenda, ne , dum se quisque similiter sancto tliSpiritu impletum prmsarait
,

omnia
s6j

alia

iiiiin

tolerabilia

sunl

sed

te

oflendisest,

tam

horrendum
el

atque

intolerabile

nl

scipulus liominis esse

fiat.

despicial et

magister erroris

q Uffi Hbel durs ostendas, quod

,,,,,
,,!,i,

acerba mihi
te

potius infligas,

quam
me
tinl

offeaderim.

Offensas Ubi a
.

Mens autem,
evidentissime
.

quae

divino Spiritu impletur,

virtutes scilicel el perfecte
in

revoco,

nec

possum approbare

habei

signa sua,
si

quani

me
mihi

offensum,
universis

Non

detrecto,

quin

omnia
el

hunulitatera

quaa
,

utraque
liquet,

una

d ffim0 nia
pliciis

cum

Hlorum terroribus
comraonstres
offensaa
,

sup-

mente
sancti
11
"'

conveniunt
Qui

quod
ferunt,

de

prasentia

morienti

nihili
licel niiiii-

Spiritus Lestimonium

:psa

facio,

cum
,

intuitu

tui,

volutril

modo

pervolvere

ea,

qua

mas,
nilll:
,

composita,

quai

tamen non

potesi

esse

rni-

de S. Catharina in
*'"

koc

Commentario retulimus,
tvidenter perspi-

M
is

|1|IM

tua celsissima

ajestas

oflenda

hn-

qumquein
1

Vita

infra leguntur,

inr

ta

heroicarum virtutum cum hutnilitatt tionjunctionem, adeoque despirit/u wi Caihanna 6ono nultus supererit ambigendi locus terum quodhicmaximeintendo, est ostendere, ni
'

"

admirabilcm

Displicueruni

dutti aestfvti, kmc Bailtoo.tacite contra- Sanctam fuix-

dicl

biograpkum arguentv,

dum %ta loqmtw

*e

liberatam

,//,,,
toties

quomodo Verum difllcile intellectu esl, poadtenUaB Sacramenlum frepostmodum

quoties
>d

^radidisseetiamkacinparteHograpkum.quod
Septembris Tomus
v.

quentans,

recisse

postremis 82

praiertiin
vi "

146
Alciorh
U. S.
vitae

DE
annis dicitur, dod
videna
,

S.

CATHARINA FLISCA ADURNA VIDUA,

totics,

subierit
,

peccatom
cnplebat.

smim

pcenam
\

qoam

evitare
.

qnod, e(aitm auetor asserat At tjitamtnt pso quatuordeeim mensium spatio, Deus orrmem omnino peecatorum visioncm S.cathnrina? si/A/ratirsi iifr/litjnnhnn totO xertt, koC rrrtr nmi ilti reliquo rihf tempore nuilam amplius cognitioncm quorumdam dcfectuum, seu antc, seu de novo
1 .

biographus cap. 2afjirmat, ablatam Sanctm fa omnem peecatorum suorum eogniHonem, intelii gendus est de perspicua illa etevidenti tui
petierit,
121

nis peccati oisione seu notitia, qua liberah l>r<> piis desideriis benigne annuente
Dniii

,,-

ejusmodi cognitionem a Sancta

t

'ftcd

nitus ablatam scribit, nihil ampliusadstruit,

"

jllnil
,

commissorum, kabuisset, qum ad pcenitentim Sar cramentum necessaria est; iedpotius de elariort

quodipsa in Dialogo suo prim affirmwaerat : %L quidem part. /, cap. ii>, dum, perspecta
propria malignitate, illam
vellet
ita,

nHi ku

totam

in

Dei

matau

quadam
tissinic

eisiont turpitudinispeccati,qua vehemen-

consignare,

"

divma
ejus
.

bonitate obtegendarn
subdit

cruciaretur,

qumque mf satisfaciendumpro
eorumque aversationem majoa

ut malitim
'lit

nihil

amplvus appareret ,

admissis peccatis,

Resj
se
ista

dolcissimns

Deo illi fuerit concessa. Bio(jraphum audiamus supra laudato cap. 2Q; postquam nonnulla prmmiserat de magnitudine tum

rem concipiendam,

hanc
ejns

permutalionera
pars
ut

Dominus eodemque
sublata

approbaw

momenio
v\
,.,,,,

maligna
deinceps
17

ita

fuit

memoria,
liuerii.
.i^
:

nullam
i

de ipsa
part.
sui

curam
se

im-

iii-frslis finrtiui

lniit

SUppUcn

'11

(r

niiihs.

<tr

tnfcli-

cap.

ejusdem

de

scribii

citatr homini$,desideriis suis indulgentis,graiiamijur

Sancta
esl

Qoandoqne cognilionera
tpsi

ipsios, hoc

negligentis, subdit.

Visiones

quas

de

liis

pravamm soarom

inclinationom,
el

puro Bmori

omnibns haboit, non fuerunt ei lam tenuiter intrinsecus reprEesentatflB, ul plernmque fieri solet;

adversantium

prffibnit,

per

nem
bal

mitigabatur ingens

flamma

hanc cogaiUa (amoris) cerneoptabat]

\<-i

verum tom manifeste el expresse,ul quasi oculis manibusqne contrectaril. Nec duitla conspexerit
bium, quin
liomo
geret
,

namqoe prsestare quod et non esse, quam Amorem suum

penitm

minimonon

(in

tdilionibus Halicis additur

recipiens polios

vox
eli-

tales visiones

mortem
,

quam

sponianeam
biograpkus
,i!m

Dei offensam

tametsi

tantum peccato, sed et defectu offendisse. /vfei velimus asserere, postrema Sanctm oerba pugnart ritui prioribus, debemus secundo loco nteUigert
simplicem aliquam
et

minimam.
119
peecatorum
suorinit
1

nudam peccatorum
cum

cogni-

Rursum
de

cap.

12 evidenter si>

tionem, priore vero dilucidiorem

cuitii; et

ingenti <rnfuisse,

ijnijirai

longe

peecatorum

isione seu

hanc quidem penitus sublatam

in

1-

eognitione agi,q
I.UI.-I

uam qumad pa
;

nitentim

Sacramen

illam

trrn in Sancta permansisse. Simplicem

au-

sione.

enim in persona S. Catharinae loquitur Certum habe, quod, si quis cerneret, quam enorme unum lantum peccatum sit, potius eligerel anima el corpore in succensa
requiritu/r
ita
:

tem peccatorum cognilionem

fuisse,

Sancta exstinciam nullibi tradit biograpkus, imo contrarium

videtur
ei
c.r

colligi

cap.

27,

ubi

ait

Unde
igne

quaiH

do dubium

incidit,

coacla

luii

statim ejosdsin
posi-

[ornace
tolerare;

vivus
el
si

consislere,

quam
mare
in

in

se

peccatum
esset,

cisionem petere,
ta

aiioquin
:

lanquam

universom
s*\m>

ignis

ad

nou

poterat quiescere

audiens, hoc perperam

si

effugiendum peccatura
ad
direl

rondom demergeret, neqne

,

medium ejos osqoe inde unquam propei-1'atum

factnm,

mos respondit;
fecisse
ett

Domine,

mate acium,
Sawto

nolo
1

iil

si

seiret

i|uml

prodiens

esset
sicut

22 Difficultatem

conspecturus.

Boc
ipsi

multis grande
praedicla
el

videbilur,

smit.
viorisi

qum

scribit

aliquam parere vata biographus cap. U Vitm pro)v

postremis,
dediiis,

tamen

ranio n"

etiam
uti

est,
in

sed

demonstrata

fuere
decla

docent
cap.

quippe s. Calharinam

sunt

veritate,

hoc

exemplum
at.

rei

iino
iiiiis

si
r.r

conferantur cum

qum num. H7
rt
niii/ilnis

randffi

longe

impar

judical
et

\gitur

hic

haud

%
tali

tOtiS

triijiutn

Wltt

dubie de elara
s.

admodum
t

evidenti msione seu

obitum annis
puero,

innocentia donatam

fuisse, uJ
esset.

nitione turpitudiniset

normitatispeccati,quam

nondum

rationeutenti, non absimilis

teste,

qumque tantum in ipsapeccati horrorem excitarit, ut maluerii omnia oidere dmmoi ia eum univwsis eorum suppliciis, [ffi se contra Deum admissas, non offensos
Calharinse concesserit Deus,
</

Nesciebat, ipso

quopacto confessionem mnon

stitueret, ubiesset

poteratvidere,
ijtnv

quoadanimam et corpus; quodDeum offendisset, necp<

tamquampeccata
statim
cap.
cogitatione,
,

recensebat,

''''-

graves utique, uti oidimus num. 54 et '>?. I?0 Porro quam horrenda Sanctm fuerit msio
clariori uti

bo rcl facto admissa inspicere; Scd

inquii
velut

bio-

graphus
pueruli,

laudato

U,

opera
cul

peccati etiam
-2',,

le\

ioris,
:

expressius dectaratur eap.

puerilia agenlis,

que

neque

intelli

entis,

0I

iiin

hmc leguntur
gere

Quando

milii

h-ai,
foil

concessum

sit umbra miniDeum,nescio cor e vivis noii excesserim. Tunc ilixi Non miror amplius, infernum esse tam horrendum siqnidem condilus

inteil

im

pavescenda

quando dicitur; Male egisti, ruhore sulutoditur, non tamen quod se perperam egisse cognoscau
,

mi actus, qui

Rl

contra

Addit, rnni dixisse

sed

Nolo omittere
accusare,
nec

confessioneni,

ignoro,

cui

peccatorum

meorum
valeo.
T:

cnlpwi

ascribam,
cet,

cupio
~>

me

Sfr
,|:ii

esl

peccaium lamen repetens animo, quod iiiiin ostensum esi non arbitror eum horrori peccati parem imo videlur mihi,quod Deus multo minorem ipsi horrorem indiderit, adeo mipropter
; ,

nt cap.
et

ejnsdem
continuus
possel

Vitm legitur,

venemens
praeter

ardor

animae
nulla
ipsi

ejus

'
,

naturales

inclinaliones
.

tentafio

appropinquare
tsa

sicque ad

Hnem

usque w*

hi

lerribilis
El

apparel

vel

umbra saltem

peccati ve-

persevera^

it.

comparatione erit pecVitam in/ra num. 56. Vitm prolixioris cap. 27 hmc iterum observo : Responsi
nialis.

quid

in

hujus

123

Thannems

in

ante

laudata

Explii
,

catnm lelhale?
loco fuit
illi

Vide

locorun,

(Sanctm)
,

in

spiritu

demonstratum,
inferno.

multo iatolerabiUorem esse

libel

Dei offensam,
Luciferi

exiguissiraam
visio

ipso

qnamNon
si-

omni^ difficilium ait, hanc Sanctm ab gm miiltiin propt nsione immunitatem creditu diflic sancto <" esse ob peccati fomitem, komini etiam mortem usque inkmrentem ibidem tamen iittu niillu negoHo probari posse, id minime
:
<

erat

hujus
;

ne
sii,

crociatu tanlus

Bcatm, nt plerumque solet, propterea videns qoam gravis

,

incredibile, producitque deinde nonnulla atiqu&

ea

iii

corde
et

ejus ignis

exarsil, ut in
sit.

mor-

bum

Sanctorum exempla, quibus ostendilur si\ Dei beneficio eoncessum fuisse, ut, i/nnmns /
catifomite non carerent,

inciderit

poene

exslincta

Itaque

dum

0m

tamenvetabaHq^f
<<>

DIE DECIMA
culiari vitio,
Ithcri

QUINTA SEPTEMBRIS.

47

mJ

^*

omni etiam prava

affectio-

ad lonyum tempus erstitmiit. Tum ad nsiderandum sanctm Vidum statum convor&us,

quikus mterdum recreata, interdum Posnonu Do- AtCTORE minicm particeps cffetta, vehementissime fuit D. S. affUr
cta,
describii
Vita

infra

ca/>.

et

8.

commemorat ecstaset ei omnium virium animm 8Jus i Deum elevationes, adeo ut Deo lodammodo pUna et in ipso svlo occupata civealio, quam quo volebat Deus, nequiens se r
/fgnuentes
, i

Novem

iterantemortem annosmorboisto conftictatam fuisse Sanctam, scribit Vita />roi,nor ca}>. 47, adeoquejuxta hanc initia iliius referenda suntcirnirr uil aniuuii Christi 1504; circitcr,
Dialogi

inquam;

atiqua ex cap. 33 Vitm proquibus declaratur, qua ralione Deus loris, ,,* ad malum instinetus in homine purget et
convertere, subditque

enim part.

2,

eap.

(0 Sancta de corpo-

consmnat, ac demum ita scribit : Confessionera deprehendere quod Deum factura noo poterat fendisset, co quod externam et inlernam suam
,

rissuimgritudine, toleratisquedohribut disserent, lu hoc slatu annos ciroiter decem : permanait, ideoque forte Parpera postremmsum Lncubrationis
iui

cap.

92 loquens de Sanctm martgrio, quo ab amore divino denique confecta fuit, in margine

partem nequaquam
re poaset,
se

iia

stMiiirei

vigrre,
:

ut

alfirma-

adscribit
111

annum

hd,

mtatis

lxii,

fierique potuit,
nti

mali

quid admisisse
,

volebat

accu-

antiquior biographus

rotmdo numero
:

vo-

nec invenicbat Deo rebellem idmargine cap. 44, ex quo prmcipua teripsii < retuiimus num. prmced. \ on \i\ Pergit Thannerus ibidem sic loqui
sare

partem

luerit,

negiectis mensibus aliquot, quibus Sanctm

fra iinm. ss

morbus annos novem excesserii Vita quoque mait, novem ante obitum annos ad miserabiiem statum redactum fuisse Catbarinae corpus, num. tamen 90 tic loquitur, utadnovem annos

ipio Sort-

opinandum
Miii

intia

vel

defectu luminis di-

ii

Vialogo
trui

hoc
eral
ei
,

processisse,
ut

\ti<ittur

ea
ged

etiam

aliorum

quod sane Lam copioaum in minimos nsevos adverterel corda perspiceret verum ob ve, :

ferentia

excessum aliquem rndeatur adstruere : rernm difhmc mihi tam exigua mdetur, ui amplion discussione existimem opus hic minime esse,
126
i.
1

bementem
'
Mii
el

divinam
agere

operationem
,

quam
recte

in

ani-

Morbum kwnc
ost bis
\it

Calharinaa naturm terminos

n
l

wlhrtnuiio
"" l,,rnU "dicabilii

corpore sustinebal
nequibat.
si

fomes secundum suam

misse, mxUta
,

im

in

Vita infra

memon

maliliam

Atque hmc

adkir
/><<>-

tn

111

eamdem

mcdicis pluribus convenien

agnoscerent, infirmitatem hane
et

bentur a Thannero,
cu/i nifnl
ii

significatum ooluerit,

bus sententiam,
diis

potuisse i" se

Sancta admissum fuisse, adeoque non nmvos itllos deprekende orem

i'

diviniquidprmferre, curandam non

humanispropterea remeVita prolixior cap.

esse.

49

porro ibidem remittit ad part.

tbarins, capite autem
lego
laiini les
,

Dialogi S. Ca-

i hmc in rem prmsentem Hoc pacto (Deo Spiritum trahente pauconsumuntur omnes imperfectiones iuinlii el hsac anima purgata spiritus purus
:
J
.

qum, quia in Vita nostraprmtermissa sunt, hic subdo : Posl liaac venit ex Anglia quidam excellens medicus Genuensis, D. Joannes
scribit sequentia,

Baplisla
illius

Boerius,

i|"'

multis

annis

regis

insulae

medicum
sanctaa

egerat.

Hic

quum

andisset famara

corpusque pravis suis

habitibus et inclinationibus

bujus

Domins
est,

ejnsque infirmitatis,

pluesse

exutnm
i"

fit

mundum
cum
ilia

atque

tuno tempore
oniatur.

spiritu
in

quod opporsuo absque impedimeneptura

,

rimuni

miralus

quod anlrmarent, non

naturalem, nec
ipse

medicina aalurali curabilem, quod

est,

multa
se

Dialogo leguntur, qui

credere
miini,

non poterat; unde permoltls

ut

but vitia
divino

omnia in nudatam ac
26

exstineta, seque ab

amore

eam
1I1'

inviseret,

seipsa spoliatamiuisse decla-

atque hoc modo compellaret. ValDoininu, le, qiue in hac urbe magDS
,

Eavero,
ex cap.
vati

qum contra opponipossent, maximi

Vitm prolixioris,
ubi

es

existimationis
,

non

cavere

scandalum
le

horai-

de

malitia pri-

mini
li
,

asserendo, non laborare

nei

morbo natnraperpenferre,
;

amorut agitur,

dieiturque Sancta aliquoties

ideoqoe
,

medicinis posse curari;

bypocrisis prsa
ipsa
se

bonos existimarit, postea vero ab amore divino magis illuminata malo$ deprekenderit , ea, inquam, solvere conatur Ihannerus, dicendo, non fuisse vitia seu peccata,
ipsa
sr
'

habuisse instinctus,

quos

dr

hoc speciem

12*3

Respondit
displicet,
si

humititer

Vehementer rrimia Caac-

mihi

quemqnam
iuveniri

ex

me scandalnm
afleciui

tharinmto
te

cipere,

posset

congruum

meo

'"P re

'/

/,;

"'

apuro amore

de/ectus, vel,

si

inelin-

ctus isn vere

pravi fuerint, referendos ad quaariennium post conrersionem, non ad ulteriora

tempora. uiki kmc sufficit retulisse; attamen wr ba Sanctm Diatogi part. 3, cap. li hic subneoto.
Licet,

remedium, nequaquam i<l respuerem; seque on- p lulit ad agendum, quidquid prasciperel, si spem i'|n Dummodo, sanands haberet. Tum medicus iinjuii, te curandam prsebeas, invenies, spero, cfii:

cax,
ravii

quo saneris. Ergo complures

medicinas,
,

ei

diversas pa-

inquit,
,

difficile

videatur

omnem

mali

spe-

quas
ip>;i
,

Lali

affectui

putabat conveobedientisa
licet
lilia
,

ciem

cavere nihilominus qui conspiceret Dei promtissimnm studium et amorosara atque indefes "" curam bominem juvandi ac contra omnesejus
1

nienliores

et

ceu
:

vera

sumsii omnes

promtissime
alias

tamen

multie dieipsi

bus
ruiii

alias
,

alque

adhiberet, nihil

profae-

lHos

defendendi

nihil

ita

aspernm

el

mo-

sed in

eodem semper
sic

statu permansit.
el

Quura

minm
Dei

foret,

quod eum retarderet, quin

cuncla

viginti

circiter diebus ista superflua

inuUUa re-

amore perficeret.

media
videor

tentasset,
tibi,

domine, vasse? Vides, quod

& X.

Boerium alloquuta est: Non omnia abs le ordinata serniliilo

iilii

melius habeam ad removendom

Deus,

haca
le

tenus

obsequula

sum
,

Referuntur nonnulla ex Vita antiquiore

et

aliis

scandalum
meffl.

deinceps relinqne mibi curam

scilicet

<

supremo

morbo

Sanctae

dics illius

anim.i

Voluit
et

ut pergit ibi-

emortualis inquiritur.

detn hioyraplnm,

dere

et

mnfidrntiam confunaltiorem morbi Sanctm vtdum conditionem

inn/tri

apertius declarare

iliud obedientim S. Catharinaa

ppm
0rfc

ntu.

*> Sancta

"Premum sanctm o tempore cruciatus

in debilitato

Vidum morbum, ingentes acpene txhau-

specimen tradit eadcm Vita prolixior cap. 50 his morverbis. Vigesimo quinlo Angusli (ultimi ante tnn visum est, praebendum illi liquorem, quosuslentarelur,
lantisqne

qnem

surasit,

lanla
ut

sibi

iltaia

vi,

cvrpore toleratos, tisiones ac favores cmlcstcs,

edilis

clamoribus,

unusquisque perterre-

148
aixtokk l,s
-

VITA
Sic

S.

CATHARIN.E FLISGE ADURNiE VIDILE,

ne propnse vosc

terrcficret.

aulem

se adegit,

ticnda

est.

Castellanus in Martgrologio univer

*

luntali

morem
morlis

gercrct,
pcriculo,

exponens

obedientise
faciebat,
sibi

gratia

quam

lanti

ut
ac-

Sanctam annuntiat ad diem xiv eamque vene bilis tituto condecorat tantum, upote tum nond
in
auctoritatc legitima cmlitibus adscriptam, Gynmceo ad xiv Scptemhris prolixum
i

ad eam implcndam non curaret, quidquid

cideret.

Catbarin

obedientia
Dicitur
i>i-

terne signata

fWd 1

428 Licet dolores, quibut in supremo morbo conpictata fuit Sancta , acerbissimi forent et intolerandi, numguam tamen, teste auctore vum prolirioris cap. 30, illorum causam, e qua prorinmit, indiravit. Pergit ihidem ita lot/ui : Ati

elogium
Fceliciler

texit,

cx Actis desumptum,
in
.

cui subdii
dif

obdormivit

Domino
.

hac

lamcn aliquamliii ante uliimam suam infirmitatem pnedixit se passuram gravom segriludinem, quse non forel naturalis, imo aliis morbis dissimilis,
,

seque ex eamorituram, atque ante mortem habituram siigmaia el mysleria Passionis Dornini iu se quod Argentiua, cujus modo faela mentio, multis postea personis relulit. Disseruerat eociem
,

mdx. Bailletus quoque in Vita Sanctm obitum il Uus indubitanter consignat die xiv Septembris 131 Prmluxit hisce omnibus antiquior biom phus, qui i ctlitionibus tam Italicis quam u tinis et Gallicis, qum ad manus nostras deven runt, Sanctam obiisse scribit die xiv Septembrii Audiamus latinam Thanneri interpretationemcap.

^ nno
'

"fie^
''i-n.

Plfflk

54

sic

habet

Demum
B.

quarto

deeimo

die

praedicti

Catharina evomnit tantam sanguinis copiam, ut verosimile fuerit coripsius

mensis Septembris

cap. paulo supra biographus in

hunc motlum
et

Se-

pus

quenti
ila

die

magno

affecta
,

cruciatu

lormento
ejus

dislendit

brachia

ut

videretur corpus
praa se tulit
,

omni liumore evacualum Illaane non praca locula est, ac Corpus ciiristi quemailmoduni bactenus, accepit In eodem stanocte
.

cruci suflixum,

adeoqne forinsecus
seu

quo-

tu

permansil lolo

illo

die

ac sequenii nocte

us-

modo Unde
I!

esset

cbnstituta

cruciflxa

intrinsecus.

que

ad

lioram
scribit.

sextam.
Obiit

a vero

neqnaquam
illius

dissentire arbitror, spi,

itcrum

Paulo autcm infra sic anno Salutis mdx, quarto

ritualia

sligmata

corpori

tantopere

afllicto

et excrucialo,

ab ejus

Amore

fuisse

impressa, ta-

metsi

foris

non appererent; atqui ob cruciaium,

,

decimo Septembris, bora noctis sexta, panlo ante horam qua solebat sacram Conimunionem percipere. Parperm narratio in vita Sancta,
,
,

qucm
in

patiebalur

facile

poterant

agnosci

atque

edita

anno 4684, prioribus

cerbis omninoconso-

corpore suo illum

sustinuisse

dolorem

in

Cruce
de

Amor

ipsius

perpessus,
qui
in

quem quemadmodum
,

na

cst,

posteriora Latinc reddita

re noniliscre-

pant,

legitur

Apostolo,

portabat

stigmata

Do-

mini nostri Jesu Chrisli

rius,

suo corpore non exte-

scd inlerius ob
sui,

ingenlem amorem ac desi-

suntque hmc ; Fuit bic felicissimus ejus transilus anno millesimo quingentesimo decimo, die decimo quarto Seplembris, hora sexta nodis adveniente Dominica Sabbati ut diclnm est)
,

derium Domini
nacris Christi

quo flagrabat. 129 spirilnaliter Sanctam Christo confi.ram fuis-

paulo ante
fici,

horam

qua solebat sacro Epulo

re-

se Cruci,

minime ambigendum, utpote quat carv ii t {s c i concupiscentiis suis

sttgmatibus.

nem cum
nes

horrendos

miraculorum examini pr&iiiissii rt impresso Itomm Ujpis reverendm Camert Apostolicm anno 1737, sic lego. Dcmnm die xn
ln facto quoquc,

inter cruciatus et durissimas corporis maceratio-

omnino tubegerat.
4,

Ipsa

quoque Sancta Dialogi

Septembris mdx diem ibidem (in nosocomio, Pammutoitc i/icto) clausit extremum plena merilis el
sanclilate ac miraculis clara.

sui part.
diuin

cap. /2 sic loquitur.

sibi

Hunc amoris

ra-

relinuil

impressum
gutlas

una cum qninque

sanguinis et lla-

132 Verum auctor

fra

anonymus Vitm
beatum

Salvatoris fontibus,
grantissimi

igniti

dandm num.

100,

brevioris inculi S. Calharinffl obi-

hominem amoris emittentibus. Verum hmc non ad suprcmum Calharinse morbum

erga
a<l

titm illigatdiei

dtcm
ceteris, hae-

Septembris, Isque

tenus memoratis scriptoribus,

fuisse dicendus cst.

accuratius locuui

rcferenda sunt, sed

convcrsioncm ejus juxta

Quod

ut

ostendamus, obiterm
nfl-

narrationis ordinem, facileque intelligipossunt de nnpressione, soli memorim facta, ortaque ex oblata ipsi visione,

obscn
tioncs

tiiiiliiin,

aliud atque aliud apud varias

esse diei civilis,

iniimm

koras 24 complt-

memorata Vilw nostrm num.

19.

In-

ctentis.

Transalpini, antiquos

Romanos
et

wnitaftj
st-

teriorcm tacrorum Stigmatum impressionem, qum exterius non apparerent, probat biographus antiifttior ex eo, quod, cum manus atque, ad refrigertuidiim ilias oblatm, impositO} essent, effervescere

diem ordiuntur a media nocte

media nocte

qucntc (criuinant, atque itu fixum semper haben\ diei principium. Verum kodierni Uomani ei reliqui passim itali,
iliiim.

oagum modo habent

,/ diet '"

"

ccpperit, totumque vas calefacere : xide Vilam infra num. 07. Deintle Vita prolixior cap. SO refert, Argentmam, rulnam Marti Sale, Ca-

illa

ciim inchoantes media circitcr hora ab

<'<"

su

tharins mgrotanti insertientem, observasse, Sanctam nocte quadam in altero brachio cruciatum gravissimum perpessam cssc. brachiumque ipsum ultra dimidium palmum solito longius fuisseprotensum. Favorem hunc, ut induhitanter asserere non audeo, ita nec prudenter ob biographorum et Argentinat, Sanctm mqualium, testimonium, negare possum. Juxta horum ilaque fidem hmc relata sunto.

usque solis, a quo horas numerare incipiunt ad vigesimam quartam, sic tamen, ut id, '/" intrr solis occasum ct noctem mediam sequenm

contigit, scriptores alti adscribant diei prmcedstiti,

sequenti

alii,

ut

obsenant

fannint,

Commentarii prmrii ad Acta S. Aloysii Gonxa** U num. 34, quem, si lubet, consulat curiosut
ctor,

ibique inreniet exemplis

nonnullt*

sser-

tionem Jannint/i iilustraiam. """; Diei civili addit Janningus ibidem

35 dtem Ecclesiasticum, eumque duplicem fW^ ba ejus transcribo ) festalem aut csurialem, et esurialia remonialem seu oflicialem. Feslalis media cipiunt a nocle media, desinuntque nocte
sequente,

ganctaobitUTJI

130 Atque hwc sunt prmcipua, qum circa poitrcmum Sanctm morbum ex vita prolixiore hic

rtOllHuUl

recensenda c.nstimuri. propius intestigimus ; ct

ctat,

Nunc tempus emortuale anuum quidem quod spe-

quo spatio intermedio abstineDQiw

ab opere ser
seu
oflicialem
,

esl

nullum cst duhium, t/uin fctix beatm Aniad Superos transilus contigent anno 4540; adeo constanter omnes, qui Sanctm gesta conscripserunt, Ulius obitum dicto anno innectunt. De die

per

mm

legcs ecclesiasticas

vetito.

Ceremonialem
spalium
dcbet

a PP c "'

complectitur
solvi

aliqualis nrioriri potest dubitatio,

qum

hic discu-

alicujus celebrioris,

inira q lemporis ecclesiasUcum totum OfiScinjn quod nempe ritos dup

i

,
i|(

^
^

ma*

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

solennitatis maioris etiam
sit,

49
\.

quodque principium
:

ANONmu

dadtaprimis Vesperis diei nracedcntis

\unr

atque

taudatus Janningus conciUat scriquorum alii diei xx, alii sxi Tunu otores rarios, cum prioret com$. Aloysii adseribunt, mortem veterum Homanorum el mttarint diem civilem, mnrem seeuti; poAdierttOrum Transalpinorum vero acceperint vel diem ecclesiasticum tteriores rigentem apud Jtoceremonialem, vel hodiedum

modum

VITA
Auctore anonymo
,

tenuerinl. man0i consuetudinem

134 A2
rit
itosttn>titt

quocumque demum modo diem placuevidetur Sanctte obitus ulla ratioaccipere, non
iliri

Ex proeessibus

canonhationi Italices conscripta

et

ne UUgari posse

XIV Scptemhris

ntnn Imra

Latine reddita.

Romanorum, qua eam aecessme noctii sexta medio mense Septembri omnes traduni biographi, mediam noctem, quadrante circiter ante posi
es t

E.r editione

Romana anni mdccxxxvh

horam nostram primam

tedictis,

adeoque, ut liquet ex anIntcrprctc U.

S.

secundum calculum diei cioilis, hoapud Romanos ct Italos passim usitatum, diedum jurtu computum Transalpinorum aut vetenec

mors Sanctm consignari diem inlelligamus ecclesiax\\ t manifestum est. stirum quovis modo arceptum, ui indubitanter asseramus, Cathalirstfit igitur, B rinam ad Superos migrasse die xv Septembris, Ita Clemens XII; ttiam tradit vn Bulla canonixationis vnquit, obdormivit in Doniino decimo Placidissime,

rum Homanorum
'

potest
si

,l,e

>""'

etiam

PHOLOGUS
E

^Juanto 0,
crarunl

numero
ii

Bcriptores

labores
S.

suos conseFliscea

scopusaucto-

luci

dandaa

Vit

Catharin

rttineamaa

septimo Kalendas Octobris. In eadem Bulla sic scriul ah universali Ecclesia.., sinbit : Statuentes
,

decima qointa mensis Septembris imer Sanctas nec virgines nec martyres
gulis annis

memoria

ipsius die

Adarn, ejus discipnlostigiis duorum illorum insignium rum h, qui dudum cum ea conversati simplici, vel normam siat verace stilo eam exararunt
,

vel presse conati sunt insistere ve-

pia devotione recoli debeat.

bi

alteram

prsflxeranl
ulleriorem

eraentesqae ex
noiitiam
,

antiqais

biogrtiphi
b<i

txplican-

135 Biographos autem Sanctm antiquiores quod spectat, eos sic intelligendos puto, ut tantum VOluerint aecommodare sc oulgari modo ioquendi,
t/tii

monumenlis
disciplinis

nihilque
.

ex

visionibnsque

csalestibus

in

ea

comc

memoratis,

dementes
in

c,

diversimode

adornare

lur.

quidem,

ut dixi,

minus accuratus

est,

non

majoremque
runt.

modum
tam

locuplelare
hi

tamen omnino errori obnoxius, cum facile eum mterpretan possimus, dicendo eos consignasse mortem nocte inter xiv et xv Septembru dxem mtercedente , quamvis in rigore loqucndo, hora mortis S. Catharinse omni modo pertineretad diem xv non xiv. Qui secuti nuda biographorum xerba, mortem Sanctm retuleruni ad diem wv, potuissent factle deprehendere, eam reipsa pertinere

Nihiloniirius

quam

iili

eam staduein eam incipraclarisflimaa

intellecta

derunt sortcm, qua?

libus sensus

ingratfl

accidere solet volgan-

arcanos

reconditosque
quaa

thfoiogias mysticBS,

non

salis

pra>

terquam ii^ mentibus, quaa inlerne a Deo per semiiam perfectionis deducta^ rerum-piarum gustui
palaturn aruerunt,
ni
,

parum grata
volvendo
et

accidit

mullitudi-

quaa

historiam

delectari

magis de-

ad diem xv dicitur Sancta dic

statn

nam
,

initio

laudati cap. 54

siderat,

quam addiscere

admirari caelesiem doin

xi\

Corpore refccta fuisse

Septembris sacro Christi ac suhditur. In eodem

ctrinam.

permansit toto illo die ac sequenti nocie usque ad horam sextam. Aderaut ibi compiures ipsi
addicti,

2 Satis eliam assequor, fore ut, ginis COnsequi utruimim' stu.leam

iis

si
.

hisce pain

bmkmkae
StnctaUt*.

or.linaml.i

actiones

heroicas,

virtutesqae

eximias sanctas F
hinc inde aliconatus fuero

eorum, qu<e supra scripla sunt,

testes
oculati.

et

paulo

hujus Matron,
quol
sacris
illius

inspersis tantum
.1

post scribentur,

Ilora noclis sexla

meiilis

cum

percontati sunt, an
ci.

vellet sacra

Communione

refl-

aliomm scriptorum vitium

jus incurram, decedendo

devitare, in aliad

ma-

Ubivides, quod cum jam die xiv dicta fuerat Sancta Euchar.istiam percepisse, intcrrogatio ilta,

an

vellet

eamdem

accipere

referenda

sit

ad

nimium a prioribus, accommodanposterioribusqae parum fortasse me tamen ad id prasstandum memet inforle

do.

Perpetuo
ul

diem xv sequentem, nisi quis rrfit opinari primam sumptionem , reipsa factam pertinuisse ad xni, invitationem vero ad diem xi\ vcrum
,
:

citavi,
Vitee

gastatui

aarratio,
in

descripta

magis valgari aptaretm- brevis secundum seriem gestoejas

ruio,

Summario, pro causa canonizalioms

qoi

mitior interpretatio nostra eidetur minus torqurrr biographorum verha. Nunc Vtlam Sanctm, Annotatis pro more noslro illustratum. subjicio.

quippe uabeo, impresso, coUectorum; persuasum

fore

ut,

penitos

volnerit

cognoscere

eumiam

hujus Sancla, admirabilcmque doctrinam magnaj Traclaluni de PUT.HMVolval cnmposilos ab ipsa

gatorio,

Dialogumque

animam

inter

et

corpus,

ut paginas hasSuperest igilur, benigne lector, eo qmdem flne ut non ce suscipiaa evolvendas, arUs leges e^matos flosculoshic invenias, ad

qoibusabsUnui,
(|1I0

im

sa

esl

amaem sUIam etiam nm laudaus Lain jamjam Sancta

at

cubraiioiubus;

ctum aliquem
legentibus
fellx.

animO i-.im. B animo

ast

M,

M WI

H.m

nend.

fru-

unice

pneflgendus

est

scopus.

V.ve

AN-

i5o
A.

VITA

S.

CATHARINvE FLISGE ADURN^E VIDUjE,

Cap. xvi. Cap. xvn.

AilONTUO.

ANNOTATA.
a Eos omnes hic detignat auctor, qui /><>*( />rimatn Vitm editionem vel novam eodem Ualico
vel gesta Sanctw juxta exem pfarta Ualica in linauas alias tnnmutlprunt.. ,Ip plaria linguas transtulerunt, de

De profanda Dc Bumma
Ecstases,

ipsius liumilitate

voluntatis

insiusr.
' '

na conrormitate.
Cap. xv.ii.
lestes,

>*

,.

visionea

aliique

favore*

sermone accurarunt,

quibus gavisa esl Sancta. Cap. xix. MUmus morbus el

r.f ,,;i
' :

initinm <'' ""'""'^ A f

npAm.AB . H progressus

pretiosa

......

,01s N; 'n-

quibus actum Commentarii b Commentarii num.

cultus n

i.

Cap.

xx.

Miracula a

Deo recenler
:

et

seqq.

ostendimus,

intercessionem
zatio.

perpeX^
eios J

Sancbe

Hectorem Vetfnacciam primos fuisse scriptores Vitm, qudbus forte addendum censuimus tertium aliquem hactenus ignotum. \farabottus, qui Sanctm fuit a sacris confessionibus ejusque animi moderator, teste Parpera in posteriore Lucubratione anni 168%, prius ii' Sancta\ sehoia ad tnrlutem pietatemque eruditus fuerat, eoque verisimiliter respexit anoet
.

Cataneum Marabottum,

solemnis

r,L "Ca " 01

CAPUT

I.

nymus noster, cum scripsit, alios secutos duorum Sanctm discipulorum vestigia.
c

fuisse

NataUs
dis-

et

educatio Sanctm
:

Haud

dubie
i

pera, qui,
Hnctis

sermo vidimus%

desiderat reliafa.

est
i,

de

Hyacintho Par14,

sumhabitum
vita

num.
est

tribus

a parentibus nuptui

datur
acta.

Operibus
ex

complexus

Sanctm gesta,
soler-

primis decem

annis in conjugio

partim

antiquis

monumentis eruta, partim

I ter nobiliores magisque conspicuas Genuensis famiUas Fliscorum a
praeter
i:

observationibus documentisque moralibus

ter illustrata.

inclytaj

vitatis

Antiqua capitum partitio.

numeratnr
qni

'!'"''.

ingentem
ad
insuper

numerum
nostra

Cardioaliura

per

plura

secnla

usque

lempora^eam
quod duos
innocea-

illustrarunt,

v-4apul
calio.

merito

].

Natales sanctsa Catharina ejusque edu-

gloriatur

Ecclesra
ii'n.1

dederil
el

Ponliflces

Maximos,

Cap.

ii.

Desideral

religiosnm

monasierio
tate

Dominaa

habitum induere io nostne GraUarum in civi-

Genuensi.
[nviia a
:

Adrianum V. Prioris frater hm Ro bertus Fliscus a quo genus duxit Jacobus pi Neapoh vices gessil Rainerii regis,
,

iv

//

ubi

t.

proregis

Cap.

munere
gloriose
in
al

fungens
dies

iii.

parentibus suis desponsatur Juvitaa

regnumque
regni

illud

ai

'

strans

liano
nis

Adurno tenor cum marilo acus,

[nopinala Dei

suos finivit, taudatus

negoliis

prioribus

decem an-

oli

prudenlem
'

tractandis

agendi
\i-

Il,m
hl "

-'

Cap.

mullo
donarit

mntata temporis punclo Calharina novo admirabilique fervore anliquum perfeclionis tramitem relegit. Cap. \ Pcenitentiffi opera corporisque macera'"' Catharina posl divinam vocalionem sus.

iv.

pluris

vocatione

ajstimandus, quod
.

l;l!l

Sanctam

cujus

Vilam

snc-

cincte scribere
ci

ca

ex

nobilissima
fienuaa

aggredimur. Tali genitore familia de Nigro d

et Pran-

aata

esl

;|

cepta.

Cap.

vi.

A Deovivendi normam
,n

unice edocta

duipso

CIlur

solitudinem

ad

celebrandum

cum

anno salutis nostraa millesimi quadringentesimo quadragesimo septimo e, qus, poslquam sacrosancti Baptismaus auxilio regenerala fuissel gi-aUaa cum omni solerlia a proge,

Catharina

Quadragesimale jejunium.
Cap. mi.
tatis Invitatur ad suscipiendam

Qitoribus

suis

educata

mit

in

sancto

timore

et

inarmorum
m.m.us

curam

pauperum eoque alacris

in

ci;-

amore Dei. Fruclum laborum suovum

-'

illico

perspexeronl
aetaie
:

Ifirflfl*

curnt.

1'iiuiis

speciminibus
sua-

quibus a tenera
Catharina

fn-

Cap.

m...

""<'
ministrandi

sancUtati
aetatis

praalusil

etenim
rtu
-

grotis

m,
tnx

maJ re

nosoeo-

fa

vixdum
111

acceptal,

Genuensi rogala obire, provinciam lapsuque temporis nosocomii modera" ,HJI "

annum octavum

aUigerat, cum
,

ab-

rium

instituilur.
lx
-

Cap

"

De

amore, quo

in

Deum

horrens puerilibus obleclamentis admirabileraque omnibus acUonibus suis prajferens modestiam, majore studio enitenatur sanctae Qdei nostraa my*
slena
addiscere,
iii

lur Sancta,

fereba-

satagens

percipere iilonnn sen-

Cap.

x.

De De

sum,
admirabili Catharinaa

junctione.

cum Deo eonquo

afficiebatur

iisque piis ac ferventibus orationibus cum

^["cali

animi
in

consolatione

crebro
a
in

se

exercens,
instrucla

Cap.

xi.

adeo
singulari

ut

amore,

schola

perfeeiioms.

Deo

sancta erga Jesum, speciebus EucharisUcis velaliitn

brevi
C83

stupendos

fecerii

progressus
.

exerciUo cxseveri
silontii

erga

parentes
.

obedienUa?

el

Cap.xn. De odio sancto, qu snmmopere aversabatur, quodcumque conjuncUonem cnm

impedil.
11
'

observatione

abstinens
E

omni

sermone,
ejus

qoi de

Deo non
eral

esset,

pariete

cubiculi

appensa

Deo

tabula,

repraesentans

imaginem
a

mortui Jesu
susa

^uum
Cap
l,

am rfl

Christi

Galharmffl

Domini nostri, Sanctissimaa Parentis

,

** Proximum

gremio reclinati

cui

ordinarium
fixis

Pielate

no-

xiv.

"" t,, " 1

1

tum divma
(]'ie

De cadtate ejus erga sgrotum imnacm a Do n impetravit V

perfectam
;

men
i

est.

Piae

huic
,

elligiei

saepe

oculis

inhaarebal
attenta

voluniatc

Catharina
""
lll(
'

conformatiouem

eamque
videretur

contemplabatur
velle
in

tam

salutem.

anim e-

nt

seipsa

exprimerfl

Cap.

xv.

De

dolores
ejus in

obunuit

marilum suum caritate, euconversionem sanctamque mortem

omnes omnemque
HUus
in

Christi

amaritudinenii

<!";'

ad

intuitum

unde
re

teuero

passum

exhibebantur Dominum suum amo-

animo

COmmoveri

se

sentieus

coepit

in

membi' 3
suis

DIE DECIMA
anij

QUINTA SEPTEMBRIS.
quae sua
nicnia
ipsi

i5i
prudentia,
80

tremorem mnxime vividum, omnibns nderentar cuucra prrn amore el commiexperiri

:i[

dictabal
illius

rationum
linc
,

animo

mo- A
lanti

AKOKYHO.

objiciens,

ut

.,!,,,,.

erga

Bonnm sunm
desiderium
:

destruenda.

Exinde
patiendi

ponderis consilium
~ stia

ad amussim
singotis

exploraretur.

wr
Itl

e ns

incendil

vehemens
rnrpori

Verum
iv-|

Calharina
objecta

animosa

modediluit,

amplecli desiderat
;

ob amorem Jesa
s

idcirco

commoda paterns do;il!lirl;iinli)

lens,
in

qumlibet accurate
in

contemnens
noc tes
(

teurlloque
Lransigebat
ac

majoremque
confirmala
inslitil
.

modum

sancto

proposito

sno

jnlenla

super

auda

cubans
lo-

fervenlioribus
conscientiaa

quam

ante

precibus

palea,
,.

duramque

rude

lignum
oculos

puWinaris

apud

moderatorem, obsecrans,

capitj

subjiciens;

austerilatnm
in

autem

suarum

ui

exerciliura

ne incurrerel
ipsius

famulantium,

ni

omni modo nileretur ipsam solari, efficiendo, in monasterinm illnd admitteretur, in quod
reliquis

auibus cura
citate

commissa erat, industria saga-

prae

sua
potuil

vota

direxerat.
inflecti

cavebat.
si

validis

non

non
>e

Precibus tam prudens virreligic

:

4 ai

qua
,,.

corpusculum
,,

Puella sanctae snccedebal asperitalem, suum macerabat, occultare

sus

0|

eramque suam
contulil
et

sequenli
superiori
Ieb,

ad

tandem addixit monasterium,

die

vero

exposuil

Dowi
<<v-

,,.>

bal
rat
soffl

piis
:

No.

tamen illam amoris, qua exardescesemper precibus intenta, celare non poteunde non raro deprehensa fuil locis domus
secrelis abdita,
se

cujus

conscientiam
quae
illius

moninlibus supplices preces Virguncu moderabatur, eximiisque

virtulibus,

maxime
D

temporis Bpatio
i

ibidemquenoi lico exercens meditando sacrosancla

mysleria.

spicue
solari

declaratis,

impense

animam exornabanl, perrogavit, eam ut con-

dignarentur,

permitlentes,
exaci

in

suo

ad
re-

u minii
u(
,

ee

Quodam
spirilus

die

con-

omnem
ligiosum

regularem normam

nasterio

tigit,
;!,!,,

cum

extraordinario
consideralioni

fervore
a

uabilum assumi
moniales
ac Ferventi

indulgeret

loleratorum
,

Chri-

8 Alacriler
Moiis
ri

venerabilis
Puellea

hujus

sacei
sati
ife

. i

ii

ni

i)i>

h-

sto

Dom m

oostro

crucialuum

improviso

cor

aaque

desiderio

nt

poni
110
/'
I

viiinn

penetrari

senseril

Hamma
,

caelesli, quae, cura

sent,

cum abunde
in

praeviderenl

ingens emolumeni-irata,

majus semper
di

in ipsa

accenderel desiderium imitan

aflectum
in

luin,

quod Deo

totam

societatem

suam
in

red

larel

Jesmu
el

suppliciis

eamque
uberriraos

commiseipsa

ex

iniuiiu

virtutum,
favi

ewcenliura

anima
illud

E
illa,

raiione

amore repleret,
erupit.

lan-

lantis a

ribus donata.
ul
in

Sed quemadmodum
uou

dem
5
11.

Detus

ferebal
in

consuetudo,
qualis
eral
.

coenobium

Crescebanl
divinae

quotidie

Calharina
illa

impulsio-

admitlerentur ad
a>,

tiabitum
S.

relig
.

aelatis/ ndeo

iii"

graliae,
iu

quibus

alacriter

respon-

Catharina

virgines, praelelicerel
reci-

dens sanctura
Hfllfttf,

se

lervorem ad
esse

earum mensuram
obslaculo,
el

enlea

excusationem

quo minus eam

Quapropler
validis

promovebal
Ubertati

verum anxia,ne aliquando seculum

valerel
statuit

pere, maluerunl lonto Lbesauro carere,

quam

trans-

spiritus

gredi
iteratae

consuetudinem.
directoris

nil

valuerunl

annos tredecim nata mundo valedicere n instilutura in monaslerio quopiam

uhi
liberas
licerel

rcgnla

conscienliae

monialium preces
ralionibus

amplecti
ai
is

quamtumvis
illis

eniteretur
,

pondus
oblalae

dare
lunc

hahenas
cor
quaa
in

nammai
hisce

adderc

insinuans

sanctimonialibus
setaiis

ergs

Deum,

cui

ex

suum tolum contemporibus

civitate

ad tirociniara Puellae

defecl im

abuude suppietate

secraverat.
regnlari
si

tnter

plura,

plendum
ac
\)

dolibu

excelsi

animi,

singulari

observantio (lorebani
CalharinaB
vota

asceteria,

in

illud, est,

Genuencui S. Madictse,

fervore praediti.

Cor

Catharinaa

repulsa,
,

quam

tulerat, vetici

poluii

rise
iu

Graliarum
sacrae

nomen indifum
virgines,

collineabant,

hementer adeo
testjofflictam

perculil

ul
:

supro

qni

poscit.

acqwfa-

(]iin

Canonicaa regulares

rtddideril

singulari

fervore

RegulamS. Augustini proBtebanejusmodi

quae

tur

alque ad

electionem

maximopere
sororis

amaritadinem animi sui lij pro omni alio acerbissimum

ii>

non diu ipsa distulil leoire, casum hunc, sial

,

liumili

volnnta-

eam impellebal
Lhubaniae
integritali

exemplum cujusdam
pias

sum,
hasce

suaa

conformalione
Miii

excipiens
ex

de
ita
,

manibus
disposuil
:

diclae,

inter

moniales
pielate

amabilis Domini sui,

apquo

consucludinum peculiari
splendorem.

sua

in-

gentem addebal
6
Nttii fcrrifa

Quapropter
ludinem

prudens

Virgo

secundum

piam

gratia?, ul siquidem Aneillam suam deslinaveral quas m illam ubertim statuerat elTundere ammundoque evaderenl magis elucescercnl plius
,

rat,

commnnicandi cum conscienliae rem omnem, qum animam concernebat, declaravit illi sanctum suum desiderium, impensissime obsecrans, operam suam
SUB3

proficuaa.
.jni

idcirco

virlulis

amans Puella, cum

i

iosi-

moderatore

apud
tatem
ler

superiorem
adsciscere

e!

moniales
recipere

laudati
in

monasterii

peratio Deo Rdocia prosequens pias suai ul per eas vias nes, curam omnem ilii commisil duceretur, quas suprema illius Sapientia aptissim as uoverat ad perducendum eam ad illura pe^
in
,

mterponeret, ut

eam

suamque socielifficuldignarenlur. Quod n

,

feciionis
icii
,

terrainnm,
ni
'\

quem
temi

tanlopere
i

concupi ce
nil

adeo
ul

ea

aliud

spectaril,

conseculurus
i

rnissel
.

cnm ab
penderel
cui
ipse

ejus

taraquam

quam
10

divinaa

saorumque
\

parenlnm

voluntati

dlrectoris
Jus

ae

nutu
.

moderalrix
eral
a

hu-

perfecte

conformala

ilam

exigeret.

venerabilis

asceterii
aihil

confi s-

Mortuo jam Calharinae

patre, mater

et

frasexi

sionibus.

Plane

obstupuil

pias

sacerdos,

ridens
s Ponte

curas anxias,

qoibus
se

expetebai

claustro

lenella Virgo tam mancipare, qnoniam

tres ejus, cnm eam viderunl annum tum decimum attigisse, mortgcra ipsius
freti,
nil

aetalis

parenhhus tradU \i

obe
i

lienti

lo.

plane
versus

morati
caelesti

animi
i,

ejus

open

m< m,

a PPrime

uoverat,
grati,

quis

essel

Catharinse
indies

spiritus,

q UE0
rena

[ota

uullatenns aaiem

in ler-

"Joalesque

quibus

eam

Dominus

ferebatur,
ul
|

staluerunl
ac

eam

au]

loca

donabat
,, '"
,

majori
esl

verumtamen ui proposili ejus stabililacnm certitudine experiretur. initio

refragari
,

ralione
litatique
lae
ci

domus
n
|

familiae
id,

6U8B hoi

nnquil-

icientes,

^alas
n " Tr|(
'

graves
vita*

moleslias, qaas

in-

ngrueret,
\

oon
[am

quod prudenli Puelpraeterroitlerenl habere pne

tempore
o
In

solcl

rrlrjiov;,.

slalum

amplecli

de-

oculis.

multo

Horebat nobiii

el

"derans, rigorem
aaturae

asperitatemque

regularis
,

vitm,

opulenta Adurnorum
,,,,,,
,.

bmilia, magnie existima

republica, ad
:

'psius,

adhuc
,

pueiiuia'

fragilitatem

auctorilalisque
.|

cujus

non
i

tentationes
'l"''

daemonis

quibus

subjacet,

quicum-

perfectionis

semilam

ingreditur,

omniaque

hanc nulem inter pubernacnJn sederal dissen scorumque familiam exarserani non leves
li

IIM

sio-

i5t
k

VITA

S.

CATHARIN^E FLISCjE ADURN.E VIDILE,

14 Mundus eam videns per voluptatum suarum scmitam gradientem, nobilem illam animn
*

ANONYHO.

siones,

haud ita diulum sopitffi // ; cum parentes CathariDS, ut inter ambas familiaa pax amplias firmaretur, decreverunt eara Juliano Ailurno deiniri

sibi

jam tum

spondere, curanies
promissione
rii
tii.

contractum dolalem
tertio

cum
ter-

Circo exislimabat,
rinae

acquisilam gralulabatur; atqoe suariiin parlium esse, cor

Caiha"

raalrimonii die

decimo Janua-

immissis illecebris
,

tam

valide
,

adstringere

anni millcsimi quadringentesimi sexagcsimi

ut

modum
ut
,

quo

iis

sese

expediret

posset deprehendere.

11

Supra

modum

grave
,

Catharinffi

animo acoppositum

fuit,

Verura quam quod spcrabat consequeretur

,

amplius non longissime al

:

atcam.
fallendi
ail

ub Uissonos
mariti, spon-

cidU snorum
desidcrio,

consilium

vcluli

directe

que

enim

diversffi

ei

frcquentes

esscnt

sam mox
arersati,

medulmundo, Deoque sese lis conservarat, valedicendi consecrandi ne qnid tamen reverentiffi erga maquacum fuerat enujores suos, subjectionique palienler eornm votrita contrarium admitteret
quod
intimis perpetuo infixum
:

tcmporis

occasiones, ulciiniquc
,

jucundffi,

q uas
niilljc

nlliciebatur
liil

conversationcs
/

quemadmodum
ita

voluptatis

in hisce

deprehendebat,

ex

luntati

morem
ipii

^cssil,
iu

a.uimscens in
nuptiis

ipsa

Allissinii
illi

nc hilum quidem soiatii percipiebat Calharina intcrno suo dolori quin mio augebatur m indies magis ob inordinatos marili morcs. Qnamvis au:

consiliurn,

hisce
,

gravissimam
divini

tem nonnihil
perpetuo

sjnritus cjus fervor

immiimtus
,

esset
ji_

crucem
Jiiliaiui

praparaverat
siii

qua
sequi
,

onustam
viro

Keopirudi

tamen

exhorruit
vilffi

offensam Dei

qui

demploris

vestigia

oportcret. Fuil itaque

qiiaiilnin
:

lam

cliam

tepidioris
in

Ailiirnu

desponsa

incidere
sarius
15

amquam

temporc passus non est culpam gravem n, ut coafes

tius

pollenti,

tantum
el

nobilitate

inclyto

al

o ejus testatum rcliquit.

Calharinffi

osque
uti

adeo

insolenli

indole moribusque

movel-

ribus Sponsffi

tam alienis prsadito, ut

institulum

eam,

accrevit, ut

angor animi in hunc moilum non solum impedimento fnerit, quo

aliquid

Ttlii|||
'tl[

BU

suum
a

vilse

nimis efficaciter
cceperit

improplacere

minus
sed
in

solalii
illaui

reciperet

ex seculi
rerura

deliciia

bantem,
is

primis

diebus
et

aspernari. Erat

prffiterea

invexerit

omniura
expli-

ingenio

aspero

irrequieto,

sludens
dedilus

seculo,

ca-ius

hominum

frequentare
fastuique

ambiens, to:

nauseam, vcrhis non candam, ipsamque sibimct vix non

munilanaruin
reddiderit,

facile

inlolerabilem

tusque ludo, voluplatibus

tra

con-

donec sub
,

finera aliorum

quinque andie

Catharina, tametsi
venustate
a^rinlu
,
.

eam

sublimi

ingcnio

ac

singulari

donasset
oraiulo

Deus, humilis coassidua,

norum molestae \ihe allliclissima Malrona in quem incidebal Vigilia S.Benedicti, sese
lulit

con-

misque
sccessus

in

miiudanas ahliorrehul delicias,

cral

ad
,

lcinplum
ibique
,

ejusdem

Snncli
orationi

vcncralioni

amans
in

in

luxum-

ereclum

indulgens

ipsura eoixe

que despiciebat.
12
niores vthv-

precata est

ut

Eum
sihi

modum
cum

affectus
sui

animi S. Cathaaffectionibus,
ut

lurnam
dis

triuiu

Dco impetrare dignarelur iliumensium aegritudinem fulurum

,

rin pugnabanl
eas

mariti

sperans, nt

mmtUtimt
afflictu,

reprffisentanti

suo-

rum

opprimeretur. Elenim
si

parum abfuerit, quin cor cum perspicerel animae suaa,

se allemperare vellet, delri-

animi

dolorum corporalium intoleranangustiis levamentum aliquod conseope

querelur.

eo

consorlis

sui

genio

mentum inferendum,
nil

contra
,

si

huic obluctaretur,
injurias

ANNOTATA.
a De familim
litate
| 3,
et

sibi

obventurum inde
moerore
spatio

praeter

contuse

meliasqoe,
passa est, al
solitariam
,

tam

altum infixo

abripi

Fliscm anliquitate

insigni nobi-

annorum qninque vitam egeril respuens omncm cum hominibus con,

gloria

attulimus

aligua

Commentarii
in

versationem
ni
cui

atque

inlerius
licet

aerumnas

experiens

gravissimas, quas
,

prostrata ad pedes

Domiimpeu-

non cessabal

fervens

obsequium

num. SO. Legendum, Renati ut diximus mentario num. 34. c Ex Bartkolomsso Facio de rebus
b
,

ComiU

gestis

dere, lenire conaretur,

eam

taraen de die in diera

phonsi regis
jecta

lib.

8,

aliisque constat,

jam ab
,

anno
afr-

consumpserunl
notabililer
niii,
ut
si

adeo, ut, praeterquam quod eam macie cinilccei int e<> ctiam rede <
,

M43, imo ante, Henatum Andegavensem

obtinemh
rci/iii

\eu/totitunt

s/>e,

in

Gallias

sui

similis

amplius non appareret, tamorbata.

projectum,
lt

quam
t:i

sensibns
haec

fuissel

insoiiia

vivendi

consuetndo
industriam,

effecit,

honesta snuti
oblectaim nto tectalur:

ut

commiserationis

erga

Catharinam
ott

affeclu
ut

moti
ab

parentes
isla

oranem
ea

adhibuerint
Ilanc

eam

re\uraivnl.

latam
suffi

ab

solitudinem,
el

rem nunc iicqiicnlamquam conditionis

conversalionis
,

Alpkonsum rero Aragonium \eaporerum /indinin fuissr. \on estigitur credibile, Jacobum Fliscum, diu etiam post illum annun i 'ii-i Neapoli proregem egisse nomine Benati iii eoquemunere ibidem vita functum esse Fortt significare tantum voluit auctor, titulum hujus dignitatis a Jacobo ad finem vitee usi/ue retentutn
fuisse.
il ihzc quoque familia inter antiquiores nobir Inim Genuensium numeratur, ut dictum est Cotnr

matrona indignam
similem
,

abjeclae

ruaticitaU

morosain
gravi,

modo

ul

reprehendebant modo veluti iuiquum iu scnicl ar-urhaiit,

ei

BCrupulum
quod
vitain

insuper
propriffi

Injicienlcs

de

detrimenhi
esset, eo

mentaru num,
e

3/.

saluti

suae illatura
sibi

Vide, quce de tempore natali Sancta dis

ui

quod

breviando iUataa ejusmodl

ut

aecis

crimen
l

in-

currcrei.

Dcnium

ratiociniis

lanlum

ealuerunl,
portunitate

quando nimis

afflictissima Matrona, quo se alimolesla parentum el amicorum imliberarel inveniretque levamen ali,

quod ffirumnis animi.landera eorum molestissimis

insuitibus
cesseril
,

Commentario num. 32. qum in Commentario, num. 4i dtsimut decausa, ob quam Sancta admissa non fner\t> Porro wndemonasterio huicnomen GraUarum.yu illius exordia sinl, incompertum miki est.Ugkellu*
f

mus

Vide

itoliie

statueritque

deinceps

suam

giniiiu
ijuc

sacrm recusm tom. 4, pag. S.:ii inter aruohiu, (icnuw cxistentia, asscrit, gnin-

'""

vivendi normam, oratioui adeo ac solitudini deditam , temperare. Ccapil exinde honeste uli libertale sua, matronarum sibi ffiquaunm societaU sese

immiscena
,

licitisque

omnibus

oblectamentis

indolgens, a quibus ante

vixerat aliena.

Regulam S. AugusHni profiteri, triaveroetse Canonicarum regulariunt. g Consule dicta m Commentario num. l>li De discordiis inter utramque familiatn * que earum conciliatione ahquaconjectando attu,

litnut

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

*

i53
illi
,

Commentario num. 42 et seqq. s in anni 46S2 Parpera in lucubratione posteriore scnbit cap. rtll utO i" hunc jere nwdum JuHanue Catharinm in dotem obtinum. 4(, quamdam suam, sitam in ptatea, Javit domum autem Lomcliqnetis nomen erat, nune
,

niendi gratia.

Persuasit ha>c
ccenohii
,

nt

aperiret

eor

<.

MtoniJio.

suum ejusdem
tutis a

GOUfesserio,

/'<"

iui
f

<li<iir,

postcriori parte

l0

Georgii

idurni

ducis.

Domvm

loco sitam fuisse, asserit, eo

eonterminam palahanc ibidm quo nunc erecta est

magnS consilii qua ralione amissam tranquillitatem recv peratura esset. Propterea die lucem s. Beuedicto sacram insequenle contulit se ad ecclesiam s. Mariffi Gratiarum, ubi orationi pie se dcdens, post
Bt

homini picqui procul dnhio ostcn-

deret

aliquod

temporis

intervallum cunfessario
jussil
,

samtiesse de

monialium
peccatis

significari

in

votis

sihi

not-aCongreuatwuts Oralorii ecctesia. Contractui adjectum, quo rea ddil, paetum fuisu nupti obligarentisr dfuos annos commorari

confiteri.

Accurrit

alacriter
pedefl

pius sacerB6

wUm
in

dos;
radio

Calharina

vero ad

illius

ahjiciens

center

vix genua

llexarat, quin

menteiu

ilivini

luminis b

domo maPris S. Catharina, Fito nomen est. num. 47 k /,i Commentario

,.,.

sita in vico, cui a

illustrari,

igniloque amoris divini jaculo cor

,

senseril
et

penetrari

adeo

ut,

iutellectu
,

inde

illu-

48 aliqua

dedi

minato
inde

inllainmataque
viderit
a

volunlate

inslanti

unico

sanctB Dialogo, eonformia ratiocmiis a bioDiologi his verbis arapho allatis. Part. /, cap.% Hac de causa mo: affatur corpus

clarissime

hinc infinitam

Dei
;

bonitatem,

admiasoa

se defectus
sit

omnes

advertensque,

animam m ic ni

qnam grande malum

uuum

soluin

peccalum,

velim, quod i;i descendere ac suppetias ferre penitus obligata repetere, meque bic aec tiiu luam patriam
in

hac

parte

mihi

consis,

in

ulcumque leve, respectn Lmmensn bonitalis, obsupra quam dici ortus est animo ejus dolor, potest, vehemens adeo, nl parum abfuerit, quin
exlra
S6

terra

impastum
mihi
offenderes.

relinquere
cui

liceat,
tu

eo

quod

certa

tUpta
c.

prolaherelur

in

terram

ammoque
veluli

mors

impenderet,

causam

prabens

linqueretur

Deum
1

M
;

Ad pedes verbum

sacri

minislri

in

60 StatU

(n/tomma(d

Bleganter disserit hac super rc Sancta Diatopart.

i,

a sensibns alienata mansil Catharina, null

dolore
profari
<l

pra
solon
amplius

nbns

sccula-

gi
eis

cap. 6
,

Unum,

inquit,
etiamsi

obsislebat

nempe, quod

solummodo omnes pa-

valens,
:

illudque
<
t

Hbw

e\
*>

riter

summo

studio suos niterentur exsatiare appe

proclamans mundus, non amplius peccata.

intimo corde

Non
Per
id

tempus
dibr

tamen poterant voti compotes fieri, titus, non anima cum ipsfs connexa et unila, eo quod quum sit capacitatis tnfinitsB res vero terrens
,

non advertit pecoliariter

sileniium,
positione

confessarius

Catharinsa

ezistimaus forte, illud provenire ex

interna
,

qua

ad

pcenilentiffi

SacramenIdcirco

aniversa?
lari,

liniUe

non

quibat

saliari

et

tranquil-

lum devole suscipiendum

alio
exivil

sese
petita

prmparareti
lacultate,

tus,

quoque majores hac in re adhihehai ronaeo minus proficiebat. Et Paulo infra : Nec
quod
ita

interim avocalus,
,

de

sede
au-

reversorus nanlo posi

redieral
,

ad

prebendum
observarel
,

unquam,
set

optahat,

assequehatur,
:

Don.ino
possal-

res

confltenti. Ul

cum
jam

quod

Deo benigne
quielem

disponente
in

nam

si

homo
auimae

oihilominus

pergeret
credidit,

silere

Calharina,
lunc
confltendi

reperire

tefra, paucae

rendum
lore

ipsi

licece

multa ibidem legi possunt. quibus m Dialogo declarat arumnas suas ex rerum secularium consectatione incrementum eepisse, dedi in Commentario
varenlor. Similia

principium

fecere.

Tum

non

nihil

respirans do-

SanctB nerba

admoduin

bc difficulter verba Pmnitens, tibi, oon si placerel : Pater , hanc Lubenter in aliud tempus reserfessionem
percita
protulit

iiinn. 54.

varem.
18

n Consule
seq.

<t,cta

vn Commentario num.

54

9t

Acqnievil

postulato

confessarius

Cathapetiil

renwtii

niia

vcro mox
ui

inde

se

recipiens

domum

Prun

assertum ab

anonymo

nostro hic
ilto

te

tectum
abdidit,

stimonium, quo eonstat, Sanotam

pore graviter non
juxta
tarii

etiam tem-

Bubieral, secretiore cubiculo anxia se e ibidemque morarum Bancte impaliens, va-

re deflew

deliquisse,

contra dailletum,
fuisse

anmomnem
i

ornatum muliebrem

ahjecit.

Defluen-

adstruentem, a Sancta actam

pomitentiam
f
t

(M '\

oculis lacrymaru
suspiria
fierine

m
,

imbre, corde autemigni-

eeterum
preevii

eanonum rigorem,
nonnulla
consule.

Commen-

ta

ejaculante

solom hoc prornri

ot
ictu

valuil

adduxi
si

Sanctes terba ex

o amor,
re

potest,
in

tanto
oculi

me amo
ostenderis
'

Diahfjo, quibus semper excipiebat offensam Dei;

hazc

vocaveris,

atque

ibidem,

lubet,

mihi, quod liflgua

misericordis

nequit expromere
considerandffl
,

Dfiude

cum animum
bonitati
ips.
i

applicuisset

immensffl

Dci sui

qui

tam liberaUte]

benefecerat,
iUo

nec

nmquam
,

ab ea oculosaver-

CAPUT

II.

quo temere Bludneral humani centrum unicum, aliextra ipsum, cordis dolor t quam afihclo animo requiem invenire,
(T ,h,

eliam tempore

ej a8

osqne

adeo augebatur,
cnris

ul

brevi

vitam

ipai

Perfectionis

semitam

relegit

pcenitentue opera
:

erepturus viderelur. Vi Dum ejuscemodi

agitabatnr ejus
oculis
i

corporisque

maceratio
,

suscepta
et

Sanctte

mns
eins

eccnm
Jesus,

illico

a Deo

edocta>

diuturnum

admirabile

qui

mensis gravissimam bumens crucem ge-

^^^
ani-

a^

cnut

jejunium.

stans

uTsoue

riVOS uhe.rs e plagis BUiS afltandetel v.derelur. Xadom.is tola eo tincla swi.nn.ns. ut vebementem /' opprosa Ca.harina tan,

lam

E
""''<
luct

sensit intra se
i

ai

*
iam

ignet

endi.utmox
ave.lendum

xpeneuatur Catharina cumulum majorem suis accedere angnstiis, quibus quanto ampiins satagebat se

ii..l
;il

.-

rra

,aite

udere-

animo ejna manait unverteret,

vehementius tentiebat, cnm adiit monasterium Gratiamm, amapud sororem suam, ibidem monialem, lese

expnhre, tanto

ohrui

pressa

ut

qnocumque
pendenlis

se

corpus Jesn
vide-

suiemuv
,,,,,,,,

oculis obversaretur,

omn.

parte

scalurire

pretiosissimas

oq

san-

Septembris

Tomus

V.

i5 4
A.

VITA
tam

S.

CATHARIN^E

FLISC.fc

ADURN.E VIDILE,
'

AHONYHO.

impenso amore olim ab ipso profusus. imle cum ad considerandum mjunam, para Deo usque adeo amabili infert culpa ulcumque excitatus esl animo ejus dolor levis, conversa essel immoderatus, qui eam magna voce exclamare
sanguis,
, ,

piscenlia res aliqua objicerctur

1,lil

'

nauseam
tui

esset

iatura,

oram

Per semet h
nitebatnr

raodo
sentiebat,

Buperare repugnanliam,
dcria.

quam

utsniri

amplius subderentur appetitns

inferioris "uV

compulit
>

Amor, numquam
peccatal

quam amplius
animi

numConceptoque adversum
amplius,

23

Omni

pcrsonm

cujuscumque
curaque
;.i.

foret
,.,

,-

ditionis,
di

submittehat

sese,

,,.','''

se

ipsam implacabili odio,

vilio,

grati

quo

tepidinris
:

impar erat fereodo inlempore \it;c

affectionibus

injungebatur aliquid aul suggcrebatur sensuom conlrarium , mirabili alacriiate

Assidua
quarii

unde saepius in erga Amorem suum usa fuerat acerba contra semet improperia^ ernmpebat, perqiiibus valeret quirensque modos omnes * Justitiae satisfacere, exclamabat, dicens
, :

sequebatur.

hac

sui

afflictatione

suh
i"

nem
omni
adeo

anni

n sancta
nalurah
iis

Matrona perfectam
reportavil

divinffi

appetitu
ut

vicloriam

Amor,

pullus e\

amplius sustinueril oppone^

si

opus

est,

peccata

mea palam

confiteri parata

rc se rei
rinffi
tis

snm.
20

cuicumque arduae, quam victor Catha spiritus illi prfficipiebat. Quin imo, edomu
graliffl

Postquam per tempus aliquod se exereuit Catharina ad mitigandum angnstias animi, nunc
/',!
i

divinffi

virlute

affectionibus

propria
ui
reiosa
illu,]

voluutatis,

perfectum
aversari

obtinuil

robur,

.,t,i

ite

amoris

aclibus

erga

cruci

affixam

Bonitatem,

exsequeretur cum

alacrilate
solet

ac

\Iupiaie

eonfeua

et

l-urliiiristia

refecta, durix

nunc dolori de admissis a se delertihiis induljjens, tam omnis anteacta vitse confessionera institnit eridenlibns h iuterni doloris indiciis, ut in admi,

omne,
riiate
rtsi

quod
ac

humanitatis
tanta

nostra
cla-

pars deterior, infusa

puritale,
,

illi

Deo

mentis

ui

ejus ope
,

Qullura

ignoraret

rationem

merito

raptus

fuerit

ejus

confessarius.

rainimum

animi na-vum
veniens

nec

ulla

deincep

Deinde
sara

festa
*

luce Sanctissimae

Virginis Mariffl

uuntinlioni

mnsoerala, ad sacram Kucharistiffi

Anmcnilli

eam
24

invaserit tentatio o.

Deus,

qni

ignem mittere

in

ter-

accessit,

quo

temporis

puncto

infudit

ram unice desideravit,

per ineriiam

Dcus
ipsa
bilis

sanctam
per

Panis angelici esuriem, reliquum omnein \it;r derur-ium

qus

in

ut accenderetur magis, ne decresceret, cordi hnjus Sanctae in

'

iltlMH*

ins;itia-

bunc

modum

flammas subjecit,

ni

percipere non
g

perduravit. Admissi nihilomiuus dcicctus perpe-

tuo oculis ejns occnrrebant, eosque animo insculptos

qua ratione Dei amans anima tardo passu p per amoris divini gradus valeret incedere.
posset,

gcrens,
tra se

veluli

continuum doloris
odii

sanctique
sese

conse-

Binc
quaB
secub*

cum
et

adverlerel

ipsam

incentivum,

applicuil

ipsa

matrimonio juncta,
arripueral
praj
,

Tbomasinam Fliscara a, eodem lempore

tarde
.

veris

ptenitentiae operibus,
licet,
fuissei

insiiiii,

elapsis
ipsi

iisque annos quatuor tantum quatuordecira mendivinffi

fugam
,

ac trepide nuindo
evaderet,
unico
asse-

valedicere
si
,

timore

ne instabilis

sibus,
stitiaa

Deo revelatum,
esse
f

Ju-

ut

ipsa

pricstilerat,

lemporis

puncto

abunde
ijisi

saiisfactum
foret

divinaque virlute

penitus

enm
et

relinqucrct, frequenter aiebat,

adempta lapsuum
fuissent
21
;<,<, iOi
p
.

omnis recordatio pra-ieriiorum non secus acsi profundo anjuore incrsi

in

qui se non posse, qui simul conjungerentur veros

Dei

amor

segnilies

in

ejus servitio.

Et

revera
aliis

k.

sublimissima haec dc perfectione

res
,

existimatio,

Non patiebatur oculos evagari

,

miadeo

rainime
veluli

usitata,

optime

congruebat
spiritum ejus

Calliarinai,

,.:

rubilcs
ut
e

oos
sc

humi scmpcr deiixus

leuons

cujus

specialem

curara

susceperat
sine

Deus,
auxi-

nii

ntiat

prope

transeuntes non dignosceret.

Subtra-

operibu*
dedit

volens ipsemet moderari

lio

hebal

linguffi

sermonem

omncm

inutilem,

eamTecibo

ullius

creaturae

seu

regularis
illam

seu

secularis,

que insuper
nui
victn

crebro terrae afTricans

cruciabat.
et

quffl

ad perfectionis apicera
viginti

deducerel

Ac

contenta esu
alio,

carnis abslinnit

reipsa

quinque
Cntharina

annorum
in

intervallo alium

quocumqne
el

qui

palato

gratns

accideret;
erat ap-

non

agnovit

divino

obsequio

raadivi-

quoniam

cupiditate naturali fructuum

gistrura r.

nisi

Deura allissimum, qui per

assimilaret.
regulffi,

petens, nullum
voluil
:

omnino amplius degustare nmquam

qnotiescnmqne delicatnm aliqnod apponebatur mox amarorem illi
,

uas inspirationes SUUS ordinahat ouines

nes, ut
25

illiusaclio-

contra
ipsi

eam

sibiipsi

ednliura

Primffi

ad

perfectionem

quibus

in
'''

inducebal absinthio
ei

et

comminuta
Abstinentise

aloe
in

quara

arcano colloquio electam

vii

hanc Animara
fuerunt
tres

informa-

rtH(W

ci.mi

admiscebat.

viclu

con-

divinus

Prfficeptor,

sequentes
vo-

junxil

alteram in cubando,

somnnm brevissimnm
acutis

videlicel

:prima;
nolo
,

aNumquam
:

audiatur exte,

carpens,

eumque
corpus

molestans

spinis,
ciliciis,

quas
iongain

lo

aut

secunda

Numquam

dicas
al'

frequenter leclo injiciebat.

Asperis

ineura

sed nostrnm

tertia;

Numquam
i

que

inedia

suum macerabat, nudisque

sex
l

terram
2*2
affectioiu

genibus

inclinata

quotidie

horas
solo as-

irr te la in re te excuses, sed ad accusandum petuo sis parata. Quibus legibus examussim

orationis exercitio

insumebat.

paruil s. Catharina,

al

perspicue apparebil ex sua

nilerne

i 10

Non

substitii

tamen
,

Catharina in

supreraas brevis hujus Bistoriae decursu. Altera vice

pcnlatuni

animi ed

mal

cxterioriim usu multo ferventius at interioribus sese exercuit, vires intendens ad eruendum affectiones animi, exstinguendumque volun-

Moderator

cuin

Discipula

collocutos

est, illique injunxit, ul

cratffl

pro

cods vitae divinis rebus

mndamento verba hc
:

Domraics ex Oratione
id est, ul

tatem
aut

propiiam; optime

quippe

noverat
,

parum

assumeret
tiis

Pial voluntas tua

inneg
COj

mliil

prodesse corporis

afHictationem

dum

oinnibns,

rum

ad ad

animaiu

tuin

ad

abnegationem sui
ea

exponi
#

comitem non habet. Propternequil qua studiieril solcrtia dele,

pertinentibus, tam

parentes quam
sive

ad aimc
sive
afl

\[
^

atque
sura

in

omni eo, quod

posset,

prosperum
S|
'

gere

omnes propriaeqne voLuntatis propensiones , nt sine mora eas edoraaret, virtutique ac volnnlati divinse snbjiceret. Mox ut
afTectiones

miiiimas

obtingere
:

divinffl

voluntati

experiebatur

alicujus rei desiderio abripi nainappetitum, impediebal illico eam neadipiscciTiur quin imo oppositum ut amplecterelur

relem

autem Augelica slte 1;,nl unicam JESUS hanc opoi lebflli cordis medullis imprimendo, quoniara '! solura Jesum in omnibus vilffl ca6ibUB fideleW
formaret
peret

arj

ex

Salutatione

vocem

ducem
26

adhaerere.

impellebai

sique

aliquando

sensuum concu-

Ac denique

ut

Pagw ex universis sacris

tam

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
riam
CruC6

i55
Redemptoris sui e
fuit.

Hlarum sammarium, sehgeret unicum A innquam saryocabulum Amoh, eo quod iUius ope hoc tfagiservanda esset integritas arnni, pu tecUuiue

amari

illius

potus, quo

a.

ahontmo.

pcndcntis

sitis

exerueiata

.':,,,

rit

munditia,
;(Mllt
.

alacritas,
,tt

solertia,
1
1

iHustratio
nllllls aluus

ANNOTATA.
a

c er rort

et indigentia iniliyvamtio 'b\

i-iu n r:u creaturffl

,i,

dirigeretur,

cnm auxiho uon

sufficiens,

egeat amor,
quaalibet,

Vita

prolixior

cap.

i>

ita
ei

tcribit

Instabat

solo

abunde
perducatur

ut

res

soror
viro

(Limbania Flisca)

ut

(confessario) ceu

(mantumcumque
exitum
l

ardua
:

s,

prbplerea
affectiones

labore ad absque consumptnrus in

admodam

religioso (et vere sanctus vir erat)

miniiniim
b

scse cx

animu
/,

rouiiiR-inlai cl.

Ka

fojsset
,,,,,!,.

amor
imbula
opere

omncs
quanta
adeo

omnesque
sludueril
potesl
:

Dialogi part.

eap. S fuse
<fu<v
illt

describit

San-

animi

ac corporis sensus.

Divinis hisce prre

Ctaingentia luniina,

rourcssil bcus, qui~

cepiionibm
solerlia

Catharina

busque
vidii

adjuta

tepidioris

citm

statu

feliciter
;

eas
IVI[|1I

complere,
suo

exponi vix

emersit. De his porro ita scribil ibidem operationes

Tantas
crga
suffi-

nmc
,n
rii
,

( ]

Magistro

usque

plaruit

atque
nulla

effectus

amoris

eam

ravoribus

quos iuter

maxime angularibus locuplelabic rait, quem jamjam commet

hanc
ciat.

aniiuam,

ul

lingua

enanare
!<</<>

are aggredimur. j- XMMM quodam

c
posl

Laudato statim
radius

Dialogi cap. ita

[dem

mirabilem vocationem,

amoris

tnomento

temporis

oua
inium
.:,

catharinam
Amiunlialioni
interne
in

attraxit

Deus,
ab
ail

die

sanctis-

sauciavit,
ris

siiria-

sacro,
fuit
ill^

amahili

Domino

in quo vidil ac sensit ignem e divina scaturigim' prudeuntem

animam hanc quendam amo,

qui

rmi

S uo

invilata
:

jejunandum
invitationem

cum
tam

eam mox extra

ciu,
d

se

raptam
scribit

quodammodo
Sancta
verba
:

intelle-

ipso

solitndine

vero

loquela

el

sensu

privavit.

suavem lubenter acceptans, e\ eo die ccepil uulcihum possc di-<m:re, usque lnis amplius neiicris
B
;|(
|

Eodem
inihi

loco

dicere

poteral

pneler

luec

Neque aliud Domine,

nullmii

pas

i,;i

S olo

se

sustentans
:

Angelorum
illi

Pane,

niitlum
peccalis

amplius

ruiu
el

mundu

cum
inter-

quo vescebatur quotidie quibus l,ns solemnitatis hujus,

sit

exactis dein tribus die-

commercium,
ejus

quidem

clamore

Deus concesinchoatum

no, cor
e

penetrante.
cap. \\ dolorem
allliclo cl

edendi
;

facultatem,

resumpsit
s.

illico

Diologi part. /,
snitrla
interius
:

suum

sic

jejunium

donec

quadraginta
exorsa
est

dierum

numerus
proin

f.rnoini

Admoduin
fundens
valens,
ut

mu-sto crat

compieretur.

Cum

Catharina

corde
exterius
re

lachrymas,
tacito

aon

tamen
pecto-

digiosum

illud

jejunium,
illi

repugnantia,
aliquera

quam

emiltere

suspirabat

edendo sensit, metura

basque
offudit

suscitavit

lur-

lania

vchcmcntia,
Atia

ipsa

animo, ambigenti, an non a comilluderetur;

merelur.

multa,

guibus

quoque vita absuhoc toto num. a

Sancta,
hic

muni
silii

adversario

lito,
lnis

omnem eumque
iii

infercbal

ad

atque idcirco vim inumlurandum more sopraBtermiltebat

biographo

asserta,

fusius

explicat

trauscri/iere
\

ncccssr

non

pittari.
i

ttnem

non

die-

Visionem hanc Sancta part,

Dialogi cap. xi
apparuit
illi

singulis

ad

communem
ad

cum

aliis

mensam
violen-

ita

commemorat

Quodam

die

do-

accedere.

At

quanlamcuraque

industriam

tiamque
iu

adhiberel

edendum, vixdum
erat,

cibus nulla

mi existenti Dominus noster .lcsus i:hnsius, toius a capitc ad pedes asque sanguine madens
atque
Ecce
his

slomachum transmissus
valens

quin illum

se

verbis
hic

secreto

compellari

audivit

ratione

retinere, ingenti

cum

cruciatu co-

cunctus

sanguis
hi^ns
/><irti*

amore
est,

lui

atque

ad

geretur evomere.
28
cos
-r
\

expianda delicta
aspectus
:

tua

Rei supra

lain

extraordinariaa
obslupefecil

domesti-

Cap. iO laudatm
se

i>uii<n/i

keec lego ver

;

modum
ad

hinc

poslquam
variis

ha Sanctm,
tihi

ipsam

alloquentis
videris,
f

Jamne
coram
habes
'

satis

mport

ssepius, at
ilis

semper incassum, tentassenl

eihi

mout

culla

et

ornata

quaa

oculis

mtinualum

caiu mlijrcrc

aliquautulum rclincndum,
illi

Domini

tui

compareas

ouoinodo

Quis

curanml
que
te

denique
Jubenti

confessario
alacriter

injungi
est,

comederet.
silii,

obsecuta

vimdapis

e tantis tc miseriis eripiet? Modo advertis, quam qn;r tam pulchram c\ sis deformis ct snnlida
,

quam

potuit,

maximam

inferens,

bonam
snain

ie

arbitrabaris.

/'"'"

'"

concupiscentiam
illi.

aliquid

sibi

prfflparalae non sine

magna

difficulta-

invehitur,

minaturque

fore

ut.

si

introsumpsit.
,

Verum
ea

stupentibus,

qui

circum-

minus potuil cibum retinere, ut subito compulsa fuerit eum ejic n non secus ac ante semper contigeral vehemens insuper eara languor invasit, qui vitae
stabant

omnibus',

etiam

vice

denuo tenlet animam seducere, non beaiur, quam quo ipse dmmon.
h Sanctam
sic

alio loco ha-

attdiamus
:

Dtulot/i

parl.

2,

cap.

-i

loquentem
ea
in

Tantaque

contritione

sua

coapit

peccata
ad

confiteri,

res

stupenda

esset,

atque
nihil,
,

ipsi

adimendae

sufficeret,

fessarius
11
r:i[|

numquam

adeo ul, eo viso, conamplius ausus fueril tale in

agnoscens.
Perrexit

sc

debita

satisfactione

punienda

quod
in

aninia' et

corpori

durum

ac molestum

re-

experimentum u profluere
ac

sumere, lotum id a divina opeexinde

fugeret.
i

Commentario num. 68 diximus,

ante

id

non

me

Catbarina ad

simam
viginti

praeterea

eam normam transigere. QuadrageAdventum spatio annorum

quibus
Luna3 a

diutius differendum ulira illum

eumdem annum,

trium,
die

Quadragesiraale

jejunium

inchoabal

Qainquagesima, usque ad lihn| Paschaj illud Adventus vcrojeprosequens ivmiuiii nrdichatur a dir, fcslam S. Marlini lucem
:

Annuntiationis festam lucem respondens oocatioin. perfccuums diebus divin ><><< Wsemitam relegil : ibidem etiam $t Bailleti de /requenH sacrm refuturiinxs censuram

quo paucis

Etickaristim

sumptione

quare

ibi

dicta,
.

lector,
.

"'^quriiic,
vitatis

lerminahalque
Doraini

illud

in

Vigilia

Nalinihil
allli-

consule.
k

Christi

nostri,

cibi

omnino

Consonant hmc

lograassertis h anttqutore

toto

isto

tempore

admittens,

quamquam

Bendi

gustus sui

Srediens,

haustum

cupida, in eoque minime transquod prohibueral Deus, solerel sumere aqu, sale et acelo mistffl, in meiuo-

pho cujut hic fidem ex dictis wndicavimut num. fjt. 7awi

cedeutes a
I

Sanctm
rie,

m
,m

Dialogo et pra-

num.

//7.

Qum

toto hoc '<>"

commmormtw,

pieraquc
etiam

iS6
A

VITA
tradxdxt

S.

CATHARINjE FLISCjE ADURN*; VIDUiE,

/,

AN0KTM0.

etutm
i:i;

Srncta

Dialogo part.
sex
vel

cap.

u Consule

dicta

in

Commentario

paucula accipe. (amor) ut nuJis genibus nixa

horis
oralioni
insisteret
;

Prffiterea

insligavit

eam

nut 7

ad78
plis

seplem
nec

de prodigioso hoc Sanctm , jtjunui tradiderunt biographi, Ulnstravimus partim

ubi
cxem

qum

lameisi
nil

corpus non pacurabat,

et

rum
vellet,

inde

gravaretur,

tamen
ubi

propterea

smimas

per

omnia,

quomodo
Helatisque

aliunde petitis, partim ratiociniis Benedicti XI) Pontificis, et adversus Baillcti censuram defendimus.

parere ac servire

delrecuibat.

aliis austeritalihus,

addit

: Quidqnid Deus necessario enim minus dormiebat,

ad SUUfH Wl cubando ngorem tamen machinaretnr, numjuam uiliilo eam somno destiluit
;

quanquam prster volun;

CAPUT

III.

talem.

Yita prolixior cap. 5 ita scrtbit

inelinationihus,
ut
:

Adeo

suis
alio-

restilii

neque
fortiter

sui

nerjue
aliquid

Pauperibus per civitatem sparsis,

tis

dein ceqrovirtuies
he-

rum haberel respectnm

cupiscenli

sensualitati

con.

lam sedulo ac
rei

reluctahatur, ul

in

nosocomio

inservit

poslea

nullius

desiderio

amplius
et 8/.

tangeretur.

roicte,

qnibus

in

utroque

munere

effuhit

Vide

etiam,

qum

ex Sanctm Dialogo

adduximut

Sancta.

Commentarii

pra-rii

num. SO

n Antiquior biographus rccensens cap. 5 austera

p&nitenlim opera, aSancta exercita, eumdcm quatuor annorum numcrum signat, qui a conversionr ipsius initium ducunt. Circa laudati cap. medium addit : Lisdem annis ob ignem, in corde
ipsius

V,igebat
do,
aliquot

jam inm Genuae

laudabilis

consuelurn

qme usque hodie

nobiles

perseveral, ul a magisttfe

tu a, cui a Misericordia

nomen
ra

est,

d^piiiaivutui-

Bistuantem

atqoe

interiora
pertulit

exurentera

et

malrenm
qui

auxilium
per

pauperom
vi-

Qnlain

exsiccantem, adeo diram

tiabilis

famem, ut insaconcoquebat,

maxime illorum,
ctum emendicare
isUe

osliatim

civilatem

esset,

cibumque

tam

cito

erubescunt,

Videntes
caritas

matrona E

ut

et

habebalur lam rabidus

ferrum consumpsisset. Supernaturalis plane comedendi appelilus, ad

lucem, quam
licet

spargebat
solitariam

Catharin
agentis,
;itl

occultam

ac

vilam

quem
slnlis

tamen
buris,

e\plendiiin
iieque

non

mandticabal
jejunia

nisi

obeundum secum
niendo
pauperibus

misericordiae
inlirmis

officium,
illac

subveciviia-

pra-cepta

inlermitte-

hac

per
in

bat.

tem
Consufe dictQ
tn

dispersis,
et

eam

invilarunt,

liunc

fineni el

Commentario num. 422etseqq.

scribit

nummos

alia

necessaria soppeditantes.

Expoai
silu
jii-

Vila

prolixior sic
niulio

cap.

45

Ai B.

nequit, quania

animi exullalione munus

fuerit

Catharina

magis mirabatur, eam

felici

(ThomaprogresSi, in-

cundum adeo amplexa

stralione

S
id

Catharina,
consilii

illu-

sam Fliscam)
su

de suo constantia et nec

poterat
resilirem,

superna
voluntatis

intelligens,

a
ut

Deo
sine

dubitare,
a

boc

capere;

malronis bisce
propriffi
in

idcirco

inspiratum

fuisse,

quiens,

cceplo

vellum

non

soium

melu aliemc oblemperaiis,

ministraret.

Deo

mibi erui
alio

oculos,

sed et corpus toltnn

in

niembra-

persona pauperum

In isllioc exerca-

tim dilaniari atque

frusla

comniinui ac quovis

citio
rilalis

non
suffi

modo
igni,

nutriraenlura
sed

ardenlissimaa

ludibrio el dedecore

Fliscm elocomplectens rirtutes ejns, gestaque in gemino, quod post mariti obitum incoluit, monaq
ijiuin rejert,

Eadem

vita

me affici. prolixior Thomasa

uccasionem
sui
a.
j

insnper

repsril

exercendi afflictationis
cos,

actus

maxime

heroipossit.

quos Dei amore

civitatem,

sluans anima obire divino

30 Ccepit itaque, amore

circuire
et

semper duce,
vesligans
:

min w
tnifrol,

sterio

Dominicizpro instaurandaregulan disciplina eam t ccenobio S.Syhestri trtinslatunt fuisse trtiihi ad ejusdem institutimonastrnuni. Novum appcUatum, quod Oldoinus in Athenmo agens de Thomasa Flisca, appcllat SS. Jacobi ct Phittppi. Hujus matronai gesta ibidem fusius tradita legere est. in fine cap. hmc addit
Obseroantium
S.

pauperes

infirmos

sane res erat admiralu magnopere digna videre Matronam ex primariis Genuensihus, in flore ffltatis,

admodum
oculis,

vulgari

hahilu,

deQxis

semper

10

lerram

accurato in

silentio

per

publicw

incedentem plateas, invisenlem

rio in operibus

modo

hunc mominisio-

do illum sgrotum, totamque sese eorum

In his
bilis

duahus conjugatis
providentia
allera

matrouis apparet

mira-

etiam immundissimis consecrantem.

spiritus

tempore
tiam

et dispositio Dei, dum eodem (Sancta nostra) per inlusam graet

(

Tum
cum

maxima
obsitos,
alia

dulcedine
esse

perfruebatur,
"I
1

nancisceretur

leprosos,

gangrffina,
lecto,

''""

esset

conversa

subito

ad

perfeciionem
opor-

busque
aut re

sique

opus

illis

doma
Ulia

evecia, alteram
teret paulatim

vero
per

Thomasam Fliscam)
adquisitas ad

intelligeret,

ocyus

prospiciebal

virtuics

eandem

partim ex
p er i s

eleemosynis,

quas

suppedilabani
aare

pu

perlingere.
r Vide,
ti.i

consortes

matron,
lectos,
et

partim
propriis

proprio.
eo-

qum disseruimus

in

Commentario num.

Sternebat
ter

ipsorum

manibus
:

et

seqq.

rum immundiliam

sordes expurgabat
asportabat
viles

Irequeft'

Consule,

qum dedimus
num.

ese 9:1

amorts fortitndine
pratoii.
1

Sanctm Dialogo de et 94 Commentarii

istud

secum

domum

miseroruffl
i""

lacernas, easque accurate

stiolis,

purgahat immundis
scatebant,
illasque

quihus
et

aUqoando

w-

De

anno,

quo (juadragesimale

jeju-

inuiii

primo instituit, dubie locuti sumus in COmmentario num. 7%. \t, licet Vita prolmor cap. 4 dicat, recens conversam ad id fuisse ineitatam, ridefwr saltem differri debere ultra quadriennium post conytrsiatiem, propter dicta ad htter. n de insauabitt quatuor annis esurie;nam dumjejunium Quadrage&imaU instituit, asserii Vitaprolixtor, ademptam itu fuisse edendi facultatem.

muiidas eisdem pauperibu8 01 autem providentia Dei duIIus nmque vesumenW ex immundis hisce vermiculis adhffisit
tidas

restituebal

speciali

ejus.
'

,M,'

Frequenter Lazaro b nomen

31
te

adibal
est,

ad

calcem
caritate

morbis
cibos

xenodocliium, L 111 a cap' ubi jacehanl inOrmi cooptf

,

tt

liitr*

immundissimis
:

aspecto solo horrorem inferentes

plicabili
illis

ine ipsa veiu

porrigebat,

med.i^tur

DIE
l0r

DECIMAQUINTA SEPTEMBRIS.
in

ib 7
,

lneribus
t*o

et

abjertissima

<|uaque

eorum
calami-

catam
li

obibal aeeritudinis iiii

officia.

Reperiebal
auffl

interdum nonvirli,

Iffidio

prorumpentes ia verVuas molesie Cerebant, **a nerationis sibique ipsis inloleraniles facti, nuemlibel injuriis prosciadebant. Ca:iu

res omnes terrenas Qoccipendentem viindutam veste ac tantum non pauperibua se assimilanlem eotiue tempore iu eorumdem obsequio laborem omuem majore animi vigore ag,
,

a.

inontiio

"

/i

'

tem D AvAnn

gredientem, cum omnis corporalis solaiii expera rigida isfa jejuma eelebrabat, i|uorum supra mentionem
sos

vuliu

ezcipiebat opprobria,

sua-

fecimus.

Beroica

ipsins

caritati

conjuncta

U
V
' '

corum irapatienliam redarguens,

!

sanctis

videbatur obedientia

V
]i

eos
\

animabat,

ui

voluntatem
i

suam

morbi acerbitatera toledivina conformantes,

illius

xenodocbii
,

maxime exacla erga umverminislros, quorum imperia, etsi

inconsiderata

admirabili alacritale exscquebatur,

i"

agrotus, qui non essel ibidem levamen corpori simul referret

au-

Qumquam
ipsis

aperiens os

suum, adeo
/'.

ut

majorcm
fuis-

et

robur

subjectionem exhiberet, quara prastatura

set ulla

ipsorum aneilla

n
b*ra
9fi

III

orimum Catharina
K ""

exercitiis

tam sanclis
car-

35 Reprehensiones, quibus

modo ab boc modo

cuju*<t*indt
rc<rfa

tor-

licuil durissimam .'. .

intra se luctara sensil

ab

illo

ex ministris redarguebatur frequenler admopatiebatur raira voluntatis consensione, perel

ahhor-

nem

lcl '" |et

spiritum, pauperum decumbentium

*
:

dum,

[tU, r*p-

intucnfi

m iserias

humanas qmppe

infirmitales

aa

mittente Deo, ut nihili Heret,

ea de causa sapius

turaIiter

abhorrens,

vehemenlissiniam

e\p.-rieha

vilipenderetur
ipsius

ab
qui

ipsis

vituperantibus
salis

modum

ad ingerendum sese spurcitiis lam t0r repugnantiam implicabantur. illi abominandis, quibus miseri veheraentes erant impulsiones ardeniam
Cniina
,..,... ejmv, ui mimiu...,, ,.v r tissimiamorisejus,ul stimularent ipsam ad superan ti^iiin ainuns
,
.

vehemenler redarguebat Ulornm aimis tepidam, quia mercenaagendi,

ceterum
iis

riam, caritatem. U1
fecit

contemptibilis
;

redderetur,

immolandumque dum omnem natur horrorem, obluctationem. Unde ad vincendum carilaii sensus qaam experiebatur in medendo tot tamnauseara,

insuper pauperies g t in quam conjecerat ,M r . , "ie ara spiiilus ejus, ul ad supremum proranda oo militatis gradum elevaretur, cujus inslinctu labo
,
.

rihus

propriis

el

alienis

vi.titahai

eieeiuns\uis,
\

aoe diversis

morborum

tclerrimorum

generibus,

imponebat, quin imo digluliebai rreauenter putfedinem, nonnullasque e sordidis istis ulcerum mandebat eo temporis puncto, quo Btomaori
bestiolis

quoadusqae .facta sibimel ipsi maximopere despecla, humilem sui existimationera ab

rexil

in
:

Iti

bus vanitatis h sartam tectaraque conservaril

dein

per-

etiam ipsa ad

Bnem usque
ipsum

vita

domus

chim
t

vehemenlius
repetiit,

nalura

vi

commoveri
toties

senactus

hminpie, ad
Locationis

xenodochium
expeusis
ergo

perlincntium
inttttuta,
'

iehat.

Animo supra modura generoso

donec
ipsa
mollitiei
,

pretium

pmpriis persolvere.

similes

propria
e\
circiter

reputrium
c

36

At

quanlum

Sanctam

noslram

reveipsi

gnanliam
di

omnera
ab

triumphavit

liujuscemo-

ivniia- deeral minislris, tantum

venerationis
protectores

ram
i

grrtt.
i

exerciliis,

annorum

impendebant
voluerunt
re
,

nobiles

xenodochii

spatio

obitis,

tantum

piens,
lestiao.

quanium suh
Catharina
tutela
et

deinceps voluptatis perciiniiium experta fueral moinfirmos

,

qui curn essenl seduli virlutum ejus observatore conferipsi islius loci moderamen pii
instituentes

ibidem hoc

reclricem
officio
,

k.

Catharina, ad

33
rni
Pari
iii

erga

pauperes
evaderel

caritas

acceptalo

honorabili

ae

latum
i i

contiuuo

illustrior

aobilibus,

suh

quidem unguem
lis

recessit a tenore

vite sua

amorif(
i

quorum
maius

Jemis-

nont

S51~i~=.
civitatis

moderamine

eral

xenodochiura
di

et

abject,
iti

novitque

recte

adeo
s

conjungere

Genuensis,

vulgo

Pammatone

promoverent ope
te
tii

Hatrona hujus, heroica caritapradita, certi, fore nt, quantum ipsa solacum quoad corpus lum quoad animam inOrmis
allatura,

ip---5--i^r
js amquam pratermittens
,

impo

sibi

muneris

occnpal

dum

solills

illas

omnes conslan-

,,,,.

die

videntes, quol adimpleret. Stupebanl omnes, diuturnas quovis horas orationi impenderel
,

essel

exempli
Loci

tantum

atque

incita-

menti omnibus
ra

islius

miuistris essel

prabitui :

fungendum officiis suis debita accural praterquam quod loco isti non parum honoris obventurum essel ex eo, quod Malronam el naad

qua exaclissimam inibal rationera etsi rainimarum, exigebal ipsius accidit, at, quod nec umquam
iiern,
:

invadefrcquentesque ecstasea, qua ejus mentem tempore singnlarem accuratioeodemque banl rerum omnium cura sua commissarara,
.

'

tahbus suis
ret,

et

merito proprio illustrissimam hahe-

decumbentiura curam susciperet. Fuit d Uatrona sancta, ut in commodum xenodochio versanlium, morbidorum in diclo dignaretur extendere ista caritatis obsequia, qua
qua?
idcirco rogala

/. officinmj CQ rare obliviscerelur singulari Dei auxilio adscripserunl

meritoque
,

oi

pluriura

summa
die
ls

in

annorum manus

spatio
illi

ingentes

cum quod pecuniarum

,

tradereniur,

qui
,

ioti-

crga

pauperes per civitatem

.

sparsos

exercuerat.

aulxenodochio sustentando expendebantur etiam nmq.iam in rationibus ejus error,

fuerit.

quominus oblatam Sanctam nihii moratum esl ui>i cu utpole mprovinciam latabunda amplecteretur anipleciereiur a? abunda

minimus. deprehensus

Exacta

cura,
,

qnam
su

I-

, ,

^^>* b tM

-el,iit

P-e,

di

Domiau,

pra,-

occuparai

Volo, ut, quotiescumque rogaris ad

omnimoda privatarum

^^"L^J?S^Sw
ttW

Calharina ---

.le

relms

\enoih.rhn
fl i

-Hah

rnllilt

enin
!

rerum

suarum

obhvione;

prastanda opeia pietatis, veluti

ac

e-i
! i

agris inservire
te

pauperibus
Qinc

opitulari,

numquam

excuses,

Hoem vita, quam ibidem ad toto quippe tempore ou> Ipsa de se usque exegit, cogilationem

alienam semper exsequaris voluntatem.

l^

admittere

umquam
qui

voloit,

sed

caiam

mtibut

1:1

nou esl exponere, quanattentione, quantoque animi fervore islhoc ca-

promptum

Beo semper

reliquit,

ordioavit,

ol

wl oe

rilatis
'HQjOTt,
1111

ollicio

eo in loco fungeretur

instaurans in
illas

animum aon inbirel maril0 ve i de alio quoquara qua eb officio caritaus, cogitatio, ae avocaretur

|i,

ium isiorum solatium omnes

quas ad
id

acliones
alios

Z[

qua

solummodo, sua sunt, quarit, sed

qna

^eroicaa,

usqne

tempus

erga

Domini

sui.

6*ercuerat,
h
'

lr||

erat ibi ullus, qui slupore non defixus intuens Malronani conditionis

Non

excelsa,

focntem

florentem atate, opibus heredilariis e, opulentissimaque familia nuplui

af-

lo-

\n

i58
A

VITA

S.

CATHARIN^: FLISC ADURN.E VIDILE

ancilla

tMtNTMO.

eorum
el

esset

Quidquid demandah-i
suscipiehat
'

ANNOTATA.
Parpera postcrioris anm 468% lucufiratianiuti. i antiguissimum appellat officium matronarum Misericordim, ad idque dea
nis

humililer

rcvcrcnter

quchatur.

ataue H

exs &-

cap. 86,

tale

g Consule dicta de votuntaria Sanctm vaun num. 46 Commentarii prmvii.

putari asserit matronas octo nobiles,

opulentas
re-

b Vide disputata in Commentario de Sa immunitatc ab inani gloria 7ium. WS et

probatmque
/ert.

vitm,

earum quoque munia ibidem

,

Ubertus Folieta Genuensium Historim lib.9 exordia magistvatus quem Misericordim apinnectit

Hieronymus de Marinis cap. etsect.'ad*Utte sub finem laudatis, num. 4 sic habet Opus hoc ( nosocomium) .creditum est
i

(luodecini

pellant,

bus

exornat

anno H03, multisque laudiarckiepiscopum Piteum Uarinum

,

Genuensem,
ii

auctorem, qui, teste Ughello archiepiscopis Genuensibus, sedi huic prmfectus

illius

simul sed plura, partita inter sese triennali cura, ni administrant etc.
k

prnhrh.rcs

appcllant)

viris

.jui

aliqua

ornri

uiihi.t'

Parpera

vn

oita

Sanctm,

anno t682

anno tiOO : is, ttt scribit Folieta, cutn rem miariam administrandi munus, celut episcopo indignum aspernaretur, Quattuor (verba sunt
est

cap. 54,

nnm.

edita

5 assrni,

annos

rum

circiter i% mgrotQ.
abjectissimei

servitio sese applicuisse

:

Sanctam,

Folietm)
ia

primarios
;

cives

siln

publice

datos col-

adscivit
,

quos

curationi

huic

bonorum

ecclesiffi

in

egestatem
rci

miserorum
1

sublevandam
praefecil

distribuendorum, ac
a

nummaria

Lractanda; a sc ct
:

successoribus

in

perpetuum ablegatee
a

de sua adxenodochii regimen sumptione ila loquitur Sancta Dialogi part i cap. : Efifecil (spiritus) ul ob singularem ipsiul imlustriam,... quam hactenus circa paupemni curam exhibuerat, rectrix et magistra hospitalia constitueretur, ut periculum faceret, an

instar ancillm

propria

qui

magistratus

re

Misericordiae

appeUatus,
amplissia
ct

ejus pars
terel.
I

sulilimitcr de se sentiens

sese

extrover

ingentia
nais

incrementa
a

paullatim

accepit;

Prsefuil

juribus
auctus.

Romanis
Vide etiam,

PontiRcibus
si

repu-

[nterim,

blica

lubet,

Hieronyrtii de

sullicicntciu

xenodochio annos complures etc inquit Sancta laudato statim cap. umiiium neccssitatum et negotioruni
t

Varinis compendiariam descriptionem reipublicm

creditaa
litut,

sibi

domus
ipsi

notiliam

et

memoriam
sine

ha-

Genuensis cap,

l'.

sect.

2.

nwn.

8.

spiritu

suppctia

fercnle,

quibus

h Ugkellus Ttalim sacrm recusm tom. i, pag. 832 asserit Genum numerari xenodockia quatuor amplissima, qum a nobilibus viris reguntur
.

muncri injuncto non poluisseL

satisfacere.

tn

Additione
existunl

autem pag. 835

valetudinaria

ita

scribit
ct

Duo

nosocomia sive
ribus

pffi
el

viris

mulie-

CAPUT

IV.

Primum
. .

prsecipuum

Pamet

matonis

appellatur.

et

non

tantum
expositis

infirmis
,

verum etiam
his
riiiu

alendis

infantulis

ex

De

insigni

maritandis seu
esl

dotamlis puellis inservit. Altc-

amore Sanctxv in Deum

ejusque

aegrotorum incurabiUum.
ad alios pios

Magna

et

sum-

admirabili

cum

ipso

conjunctione.

ptuosissima fabrica ad alendos pauperes senes prinCipaliter

el

usiis

adest,

qu;c Maiiiuim

communiter nuncupatur. Neque omittendum esl nenodochium ecclesiaa S. Antonii adnexum. Vcrisimiliter quartum, quodGenum
bospitium
,

X
hoc

auculis

periodis

delineare
csi

velle

amorem,

quo
;"

"

Deum
(lcm

siium

prosecuta

s.

Calharina, dum

in
in

exstare asseruit
kil addit

Ughellus,

ulterius,
ii

mits
et

kujus Vitm

tamen niillud est, quod auctor anonyS. lazaro appellatum tradit,

rt

de quo

!>

orhc
foret

intcr

mortalcs
velle
:

commorabatur,
maris

tanlinn-

ac

vasti

undas
simul
se

exiguo

vase

concludere

cum e\ eo
pedes

temporis

punciu,
ac
Iop-

dr

quo

ita

lego
se

Dialogi part.
ad

t,
s.

cap.

i'J

quo ad confessarii
titer

suaviler

Contulit

etiam

pauperes

Lazari,
et

ubi
edi-

eam

attraxil

Deus maximus ad

aman:

extremam
tio

conspexil

miseriam.

Thannerus

Vencta anni 1645 legunt Ad pauperes Laumitii icrnm Parpera, i/m Sanctm tum
:

S.
\i-

tani
dit,
c

tumdpera
tcripsit,

juxta antiqua

monumenta recu-

quem kic sequi placuit. heroicm caritatis operibus, qumah initio capitis kujus 3 usque huc recensuit biograpkus, ita subdit in fine cap. W, parl, t
Lazari,

'luiii, uon tantum divini amoris ignis in ejus ani mo, numquam defecerit, sed usque adeo creverit, ut vivere non videretur nisi ex puro araore. Fnit amor ille utilitatum suarum immemor, proprli amoris ml admixtum habens, penilusque ab omni

Sancta,

relatis

vr

creata

avulsus.

Hinc

licel

Deus

anima?

buic
spiriprfflli-

treqnenter degustandara
lus
ilulivilinciii
.

obluleril

maximam
illi

illius

opc

cimcc.lcns
illo

Dialogi.
tdeo

Erant

inquit,
ut

hsec

humanitati
fleri

usque

bare nonnihil e\

immenso

torrente consolau>

contraria,
,

per

naturam

nunquam

potuissenl

videbantur
sibi

autem vim
ptate

mortem allatura, quando fecerat, gaudio quodam ac voluad

talia

num, quam

(juilnis

poteral
<t.

allluit cor Beatorum, nihilominM maxime, satagebal Catharina ill""

1

devitare

Prioribus ferventioris

vitaa

suaa annis,

rem

perfundebatur , illi addente animum

semper
ut

majo-

postquam sacro Epulo rcfccta

suavitate

fuissel,

scnsil

lanU

unde

factum,

cum

animum

repleri,

ut
:

jam

inde

videretor

personis desperatis et impatientibus agere, aliaquj abominamla perferre potuerit. In his fumtioni-

sibi paradiai

delicias experiri

al illa subito ad

ama
;

bilissimum

Deum suum me
velles?

se
fortc

convertens, aiebat

bus,

imperante
etc.

spiritu,

tres

circiter

annos

de-

Amor, an islarum
le

dulcedinum

"1"'

;lli

sinlavil
<i

attrahere

Ah quam

aihil volo ex*

'''

Hoe ipsum Sancta testatur in Dialogo ba detli Commentarii prmvii num. 83.
e
f

rer-

nec aliquid cupio, quod procedil b ' sed unice te desidero, nec pensi habeo talibM
Ira te,

Vide

dicla

in

Commentario num.
Sancta Dialogi
loci (tn
;

46.

Docet

hoc
erat

Hmtm
prafeclas

parl.

/.

cap. 2/ sic scrihens Bubjecta

Eodem

hospitali,

xenodochio) non secus acsi

venirc ad te. ix Deinde supplex eum precata est, nI u "' lel deinceps numquam amplius solatia ejn-< vNl
di
ipsi

auxiliis

impcrliri,

quae

tamen

tanto

amplius

'"

ani'

DIE DECIMA
animam Krtam
Liremunerafonis 9*1
bttii H

QUINTA SEPTEMBRIS.
ptoa
ubi

i5q

&WMH
Ipsa

Deus, qaaBto clarius agnorecasari.

relinquens,

in

cubiculum
in

Buum
efludit,

se

recepit,

A.

ANONTMO.
o Deosir

scebat,
cr ealur;e

EHa

ali

Cupivisael

ipsa,

at

amorem suum
Amor!
quis
in

Deum

exclamana

iwpediri po$~
se,

omnes Deum
nllius

ililigerent,

fthgaue
'[

spe d

remunerationis
suh-hal

Hque servirent cum terrenae

..

me

impediat,

quorainus amera

le?

nl

cahslis, un.le
dulcis

dirnv
at

Fierine po-

i,.,[,

Amor mi,
tam

absque conaolalione

degerem, nedum in stalu in qrjo versor, haiul meluerem ne aliquis impedimento mihi assel qnin amarem
castris
,
, ,

Btsi

militum

iiivcla.

ei ei

in colo quam in terra amor fmpendendum tibi noneit? Inobsequium

Spe

boni

dictum illud Christi ; Qui lerdum revolvens mea et serval ea, hicest, qui * hahet mandata videbatnr sibi praa omni alio madiligit me exhihendum amorern rrua Deuin, obligari al
..

vel mundus, vel conjugalis statas, quascumque alia amorem possel impedire, qni aliud esset amor, nisi res viHsnimtum prelii at novi ego, quod amor vincat omnia. Et quoniam fuit, qui dixit, illam racile posso vel

te,

sique

res

esse
cepit

gis

circumventam
:

daemone,

responso hoc ex
qui

divina majori soliciludine

illius

mandata observansi

< Credere
sit,

neqaeo,

amorem,
fuil

proprius

do- hine exclamabat

rnintur,

Amor,

alii

vincnlo
adstrin-

non

fraudi
a

umquam

posse subjeclnra esse.

illnstrata,

uno ad obtemperandum
ego denis
el

mandatis

tnis

Super hoc
inlerne

Deo

peculiariter

qoi

h"gari

volo, siquidem
hj

omnia
ii-

ipsam

alloquens,
ipse

cerlam reddidit,

quod

suavia
la

snnt

amore plena, nec

imperas

purus amur, qualis ncc impediri, nec

'i

Deus h
araori
isti,

est,

uec vinci,

quaa

observantibus verganl

in

malum,
valet,

sed

retardari

queatre quacumque,
in

niagis,

quae
:

pacem,

amorera conjunclionemque

|M

'

adimal

libertatem
:

qnem

fraus

inducani
(|ni

verum

intelligere illud

non
cor

nisi

cadere nequil

atque idcirco eara animans ad prointerruptione

experitur.

sequendnm
tamen
ejus

sine
dixit. nisi

amorem ejusmodi,

39

[nOammatum

abunde

id

ad

cor

ei

Nolo,

ut

umquam
hic
te

oculnm
confirmes

ylieabxlii
I

expertum est, ut ipsamet saspius testata est cir Ah m quod cor nieum nimstanlihus, inquiens
: ! ,.

convertas,
volo,

in

amorem,
ob
,

nec inde
qui
tibi
>

recedas
aliisve

casum

quemcum-

sentit,

dicere

possetis!

Rogata

vero,

al

in
t

que

seu inlus seu foris, acci-

ponto

eorum
aliquid
> i i

consolationem
dignaretur,

instrucliouemque proferre
respondii
:

deri- pOSSlt.

Non

invenio

apta
his

tam incenso amori vocabula e : solum vodicere qneo, si illius, quem cor hoc perscinlilla

Legera hancsibi a Deodictainra observans Catharina, adauxil semper magis amoris ignem,

tuitu

PairionU DominiocB

adeo
ler
li

ui

frequenter ingcmiscens tamentorelur,

i

inli

sentit,
totiis

uuira in

infernuni delaheretur,
;

>

evaderei vita aeterna

ut
[l83i
,

quia tantus
angeli,

ibi

amor
poenee

esset,

ss

Bereni

et

consolaliones
stere

elenim
verba

cum
t

amore

Dei

consi-

homines nonnullos reperiri, qui eum arenl,quoniam ipsi videbatur omnino Beri non ui alius i extra posse Deura amaretur maxime inspiciendo amorem fmmensnm, quo Deus ipse
, ,

pcena

non potest.
i

Hsec aliaqoe ejuscemo-

prosecutus meral haraannra genus, pro cujus salute

di

infiammata

nexplicabiliter accendebanl

homo

faclus,

cradelissimam pa
suhire

si

im

morlema

mentera cujuscumque

eam

andientis,

et

ifl

adin-

qne

acerbissimam

oon

recusavit,

mirationem Matronae hujus, seraphim instaramantis,

propter

rapiebant
fuit

personas

innnmerabiles,
vir praadicator

quas
/.

ud aspectum gravium Redemplore suo toleratorum el

,

suppliciornm
ingrati
/.

homi

ter

religiosus

quidam
ore
,

qui
divini

num

auinii. i>h i|iiein niliitominus

amaulissimus Deus
cessal prosequi
.

audiiis

ex

ipsius

admirabiiibus
seu hujus

variis

beneflciis

ingratura
in

hominem non

amoris expressionibus
ri,

animum

experi-

crescebal
hat
:

ipsa

flamma bsc,

quai

cor absarae-

seu

caperel allicere
rogalivas

ad amplectendum Regularem slatum illam coepil bujns supra secularem praa,

reminiscens aulem se tempore majoris anirai

tepiditatis a

exiollere,

subdens, se,
esse

atpote religioni

caci,
lerei

ul

Deo vocatam eam Magdalenaa

diviuain
rapta
faciat
ai
,

fuisse

gralia

tam
i

effiI

ac

Pauli vocalic

consecratum, apliorem

ad

amandum Deum,
omnibus
libertate
Ler-

nniiVrri',
ni

admirans
inquiebat.
-

clementiam,

qnam
ranis

forel

ipsa

quoniam,

rebus

lota
9

vni
ul

Deus

homo
eniti

remisso nuntio,

expeditior

liberiorque

eral

factus esl

me

Deum,
o

ideoque

ad

diligendum

Deum suum, qua

conjagii

care-

volo,
d

ut

toia

per commnnicationem
ccelum,

Deus Dam.

bat,

cum adhuc

vinculo

esset

mundo
Cathari-

Quid
ni

volo
te

supra
ardeal
nisi

Deus

meus
lerra
P

nisi

alligata.

per

cor meura hic in

Aliud

40

Sennonem
quin

ejusdera

vix

excepit
limites

non
ui

volo

ie,

Domine mi,
eo
in

neq

umquam
,

Wtritamorf,

na,

"pinu,u re

impatiens amori suo

praescribi,
scintil-

quiescere
tota

potero, qaamdiu

non

pertingura,
in

irtJia

ocyssime
lantibus
re, in

aasurn
oculis,

seril

accensoque

vultu,

abscondar
formae

divino pectore luo

quo

et

veluti

extra sc rapta prse

,

amoverba

evanescunl
i;j

creata omnes.
, :

corde
:

ejus
si

effervescente

in
,

haee

prorupit

cucullo isto persuasum haberem tuo mthi \i'i minimara amoris scintillam adjiciendam, dura aliler facere oon possem, deora

hunc modum diflundebatur incendium cr$*cUinSanuiior in amoris, qnod lamen majora indies Bumens inunde rationabilium crementa cor ejus exurebal creaturarum amore qou conlenta, solebatres ioain
:

sumde scapulis tibi abstmherem frustatira. Ceteriim (|no() asseras, ob renuntialionem a te factam,
statumque Regularem,
11,1,1(1

nimatas ad
circo

amandum Deom saum

suae

provocare.

hi-

domus

horlum
.'

ingrediebatur
aiebal
.

aliquoneatis

in

quo es,

el

merita

con-

do, plantasque
i

inluens,

Non

vos

plus tibi, quam mihi esse merilorura, benetibisit, illa non inquiro at vero quod ego tanlo Deum amore prosequi g iion possim, qnanto tu, numquam in animum
:

accumulas,

creatui'83

Dei mei
*

Amate

illum

igitur el bene

dicile

ei.

Veram
nil

exbalationea
afferebani
polius
ilia

ajusmodi non
ejus
Ignis di-

modo
cordi,
vini
essel
ni
,

levaminis
sed

Inflammato

augmentum
quibus Impctu

addebanl

indmvs meum, qunniam

1

impediri nequit,

'i" r

impeditur,

amor

iste

non

est

totns

cnmmundus
fervore
ieflue-

ilammis,
tanto

resistendo

impar

cura

accelerabatur

e'

axpurgatus.
ut

Verba

hrnc tanlo
in

cum

vehemenlisaime
:

resiiiens s

motus cordis, pectore excessurun

protulii

solverentur atque
ejns

humero

i/ideretur

el

quia angustam

nimia reddebatur ad

omnes, adeo ut eo instanti ad msaniam redacta videretur. 41 Omnes, qui circnmstabant, stupore abre

"'"'

capiUi

excontinendam ardoraa amoria Dei tam intensos, calefielendebantur in Buperflciem corporis, quod
Eeo,
al

qui

manum

admoveret,

aaiorem

fem
non

i6o
A

VITA
posset.
,

S.

CATHARINjE FLISCE ADURN.E VIDUjE,

cordis regioni reesaet,
ita

AMOHYMO,

non que
illud

Ea

in

parte,
,

quffi

amtmlabat, loqucbatur, resptmdebai

Qt

spondet

uleus

apparehat
reeta

quod

ad partem
:

Ufl-

operahatur,

quivis
in

existimasset
,

illam
i~

opposilam
taendi

pertingeret

qnamobrem
ei

gitaliones suas se
:

omnes

similes aclioncs inte

ergo

manum unam
ea in
parlc

applicatam

so-

lebat
pati

gerere,
valeret
,

cum
quin

atiaclum

nullius

veliemenlissimus

oboriretur

tamen ipsa Degotio plane alio occunaiT" tur ejus animus, qui tempore eodem perf^ cum amore suo conjunclione fruebatur
re
tlnito

dolor
44
mirabilt$
ali-

m.
Alias

opere,

unde

lalebatur
fuisse.

Nescio

ntique
illj

lam

vehementes erant
ut

divini

amoris

me dictum

Cum

opus

erat

irnpulsiones, quihus incensa* liujus

Amalricis ani-

dum
la
iis

vacare rebus vel

xenodorhii

quot

effectus
'

mus
BBgre

ntur

impelebalur paiereninr
cor evanuit,
;

respirationem
voce
,

adimentes,

vel ad

ad propri domus cn mm dircctionem perlineulihns

saiamhii

ill

im

admodum
dlcendo
:

submi

lahoris
se

cujuscumque habita ratione,

verhulurn aliquod

ln
lio

proferre

Jam

nii-

expedire,

quam

possel

ocyssime,

quod

praest,

amore ronsutui sensi

unde

niiniui

nen

iis,

quos ad virut,
,

tamen a reluis externis seinper alienatn negotium aliquod vix absolvisset, quin
nilus

anhnn
i.u-,
,

iil

illius
'.

tiitem

insliluebal,

indicarel,

futnrum

si

post

oblivisccretur
vestigio.

nullo

illius

memoria

m!

illud ex morlem suam cor suum inspexissent amore combostum n invenirent. Inlerdum in cubiculum se recipiebat, ibique humi strata exclamabat Amor non possnm arnplius et an:
!

rente
17

Vivebat S. Catharina

junctione adeo solicita,

inter

de hac cum Deo eo qnod, metuenti

con

guis instar sese volutans

suspiria

emittebat ac

la-

menla
B6d

adeo

ut

accurrenlcs domeslici

omniniodo,
,

animum summumque Bonum smim ros* ali qua creata mediam sc inlerponeret, viderelur vii non impossihile una cum Deo proximum -uiin
diligere.

""toe

Incassum,
adesset adferre
,

couarenlur
ullus,

eam
idem

relurillare

ciiin

Idcirco
dixit

quadam
ei
:

vice

ad

Amorem
lu

suum
mi-

non
sct

ihi

qui

levamen
ille

aliquod pos-

conversa,

Domine,
:

praecipis

prmlerquam

amor,

qui

hi,
le

ut

proxiinum

amem
te

at

ego alium

qnarrj
sa
i

Buaviter
ii.im

i.uo sese

iliique

simos
erat

auligebat. Inlerdum angusto quoabscondens , lingua terram lambebat, audiri se nou posse existimans, in altiserumpehat elamores. Denique ejus Daturse

ipsam

&

amare nequeo r,
erga
:

nec volo, ut umquam

admisceal amori
quae non
sil

meo amor
fuil

alterius

.i.

tu ipse

quid igitur faciam, oAmor?

interne
instructa,

Quare divina
qua-

voce
illam
,

illico

amor, qui in pectore illius Hagrabat, ut ipsamet eum expromendo iioii esset, unde solebat dicere Talem amoris sensum in corde meo
:

edocuit
pariter

quomodo
dehcat

quicumque
illinl

amal
fi,,|
illa

Deum,
ipse

ainaro

oiune,
deberet

amat,
et

experior,

ut

certa

sim,

fore ut,
,

materiali imposilam

baberem

manum igni facilius manum

si

etiam

quodque conseqiienter proximum dili.uoiv quem

,

tanlo arinnv
necesse
fo-

prosequitur Deus, et,

rel
,

quoliescumque
el

sustinere possem,

veri

hujus

quam cor in tauio ardore amoris, quem lingna exprimere

valeo.
,

o et

pro
:

illius

salute
est,
,

animam

et

corpus imipsa

pendere
effugeril
stari

hinc

quod nullam umquam

qua proxirao auxilium

inlellectu
i-'i

assequi non

occasionem

prsperfe-

proprium
Mira Sanctca
etiant inttf

Nonesl, qui ignorel aniori praserlim esse efficere, ul amans amato ea se ra,

posse cognoscerel,

qumcumque

eliam

rendae essent molesliaB,

ac salutis propriae

perieu-

luuie conjungat

ut

res

duae non nisi

,

Binc

est

quod amor
Catharina,
re

inexplicabilis

una evadant. quo in Deum

lum subeundum.
48 Verum anxia scmper, nc umbra creaturarum, ad quas accedehat obfuscare valeret iraa,

ninii

ferebatur

ab onmi
lius

creata
ul

adeo eam avulserit tam singulariter summo Boperfecte

no conjunxerit,
nequeal,

unitas ejusmodi
adhibitis

explicari
illius

meam-

ginem Creatoris, quam indelebilem pressam servabat a Dco obiinuit

,

cordi
in

suoim-*
obsequio
nt,

01"

quam
:

ipsis
si

verbis.
si

proximi exercere se,

miiiiiI

ea

tamen conditione,
caritatis
ollicia,
ipsa

Uebat frequenter

si

comedam,
in

bibam,
sive

ac

impleta

essent

omaem
ar-

bnlem,
miain
>,L

si

stem

sive

Loquar,sive taceam, dorsive

ecclesia,

itlorum
clissimaB

recordalionem amittcret. Solebat

suhj

aui

vigilem;

domi,

cum
a

Deo

conjunctionis confirmaniliud S. Pauli; Qois

P

> vel
"

extra

domum

sim,

seu

sana,

seu

infirma,

daegratia,

usurpare effalum
caritate

"

moriar, seu

to

cursus
et

vivam, omni hora et momen\u;e ,nr;e volo toium illud esse in

me

separabit

pellans
el

omnia,

qua3

Dei? singillatim spab Apostolo expressa suni

:

Deo
:,

" IM "

h-

per beum. i El sane ejusmodi sensa "" accurate opere exsequebatur, ut stupodefixus hajsums missel quilibet, eam intuens
I:

re ipsa

nec injurim, nec despectiones,

nec
e
lii.-i

nec prot,

spera,

necadversa, nec morbi,

valuernnt

tentationes

ncc quicumquc
lus,

poiest,

ca>us

ui-

omnihns fungenlem corporis sensunmque officiis, ii eodem simu) tempore ab hisre aiienataiu. si
cio,

umquam animam
avellere a

illam

electam

quantulumcumque
bat
vitee

Deo

suo, cui anheia-

ecclesiam ingrediebalnr vel solemni Missa? sacrifivel concioni, vcl divinis officiis interfulu,

continuo arctius conjungi; adeo ut postrenus annis si eveniret, ut vel mortuos videret,

ra
nil

stabat

interius

ita

in

Deum

absorpta p,

ut

de

videret

eornm,

quaa

ad altare operabantur

ret gaudio

morte sermonem audirei, sese interiore inopinato, quod

ui

percelli senflin
|,;l

""'
111

sacri

ministri, nihilque

de su-geslo
ter ei
fas

veluti audiret eorum, proferchanl oralores sacii nec

:

qam
ah-

citabal desiderium

corpns,

B3terno

exuendi aliquando mortale "^" suo Amori indissolubili

;

eral agere,

iJ

ipsi

non penniltente suo

conjungeretur.
49 Crevit
in

dulci amore.

hunc

modum
,

Catharinai

il1 "

'> nas
iio.

io

Accidebal

sa?pe,

ut,

cum

oportebat

eam

oum

Deo admirabilis conjunclio

ncc videret nec agnoseercl, ipsum Deum transformata

ut ex
tota

externis

occupationibus

Deo conjun-

navare operam, deceret-

pr

tunc se amore
i

qne vel cum aliis loqui, vel advertere ad id quod rogabatur, vim sihi, quam

animum
ina-

quffl res aptius

illius

exp^
dbip"

possel

mi

-

limam,
teriore

nequil

quani
:

propriis

verbis

inferret ad
isiy

salisfaciendum proximo q in exopere ae autem muneri hic suo

:

crebro repetitis

Deus
illud

esl esse
,

mciim,

fOlMtll-

do

deesset,

mca

Dominum orabal.ut
i
:

bonum meum
:

volupias
,

suum auxiiium, qno poS8e adamnssim exsequi, quantum exigeret necesaiiaa cnmqne exaudita

prmberet divinum

beatitudo

sed
,

menm

mea qaod voco

*

tantum dico in quanliim aliler exprimere e queo nescio aulem amplius aliqnid
9

menm

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

,

16

meum,
tudinem

vel

voluptatem

vel
,

bonum,

vel fortibeali-

licct

Parpera

in

Vtia

Sanctm,

edita

anno

I68i
ooces,

tudinem,
;

vel

firmitatem

vcl

tnnlillam

tantum

seribai

Un

frate

Predicatore,

qum

nec

possum
esl extra

oculum

convcrtere
sive in

ad

aliquid
sive

quod
terra

Deum,

coelo,

utprtvfrritnt, drsiynarr riitmturpf.rsonam, instituttim s. Htmtiniri profrssam ; tamen in Yita, anno

>

udco
illi,

iil

ernlicsram, vrrua profe-

1682

nhjnta.

qnod esi et expenor in me. rcns tam dissona in Deum abreptam se sentiens, aieyiaa totam Vivo ego jam non ego Aposlolo bat cum non novi habere me Christus in vivit vcro animam, vel corpus, vel cor, vel vorel
: , :

pertrartuits,

kUtoriam ibidem infra relatam tate rirnm hunr rclitfinsnm ait fnisse P.

Dominicum

de Ponxo, Ordinis liinorum ObstrvantinmS. Fninrisri \s\isiatts, riritm ApnstnlictV praidicationisiiiunrrefelicitcrperfiinrtiiiii, Forteigitur

me

antiquior biograpkut
la addidit,

ooci

Predicatore nonnul-

ilnntatem,

vel

quidquam aliud

nec aliud vi-

utjamdin, qum deinde casuexcideeam

ab auctoritatem

aut gnslo, nisi purum amodeo, aut sentio, adeo ui ita me in Deum transformatam rcm', cerlior facta oon metuam experiar, ut ab eo
,

ruit;

fnrtr tnntitm mlttit nrtini imltrnrc a mti-

nere

quo funqebatur ; Parpenv, antiqua omnia

,

amplius
el

ne perdam
per

eum

unde spes
in

me

de-

videtur

ommno

mstrumenta scrutati, tenendum, cirum kunc religio-

1 Bcit

eam,

qusa

vigilat

me,

clarita-

>

tem videor amplius fldem non

Eiabere.

sum, fuisse Ordinis S. Francisci, jimc porro kic ofismuri, nr qnis, Jlitinnert tnterpretationem
legens,

ANNOTATA.
biograplmm a Quammerito idpost antiqniorem scriberc potuerit Vittf Itujns auctor, coUnjitttr cx
iis,

kaHucinetur, g Consnlr ilispiitatn

h.

in

Commentano num.
ncnpicmla,
ijiiasi

404

et seq.

Xon

sttiit

lurr stnrtc

in

ko

mine

caritas

sit ipse

Deus, sed, ut in locorum dif-

qum contra Bailletum disputaoimus

et

in

Com106.
l.

ficilium Explicatione ait Tkannerus,

quod homo,

mentario num. 105

1)

seqq.
in

vide

denuo dicta

Cpmmentario num.
Dialotji

Testatur
t~!
:

id etiam

Sdncta

part

cap
fonie
vis

Deus tamen, inquit, oon sinebateam c el quamdivin illius suavitaus emergere

:

Drnm puro amore prosequens, se ipso exuaturac spolietnr, ei in Denm tlcincn/ttttir, </in in crcntnrn snii tlcimle opcrctnr rnm ipSO, >" tcribit SanctQ part. S Dialogi, cap. 5: o Amor, omnia salutis
nostrse praestare
i

opera tu

perflcis,

quffi

nos

absque

te

diceret,

se nolle

e^perimenta sui amoris, niin et

hilominus continue

absorbebatur

amoris,

licel

non

semper ex*una
3,
cap.

mare divini cadem viintcr

neque possumus neque Vidf dtrcmla infra nd littrr.

cap.

scimus.
i|.

Eleqaiiter dc eo loquitur Sancta in Dialogo

:i,

sionc, sed
d

multis ac diversis.

part.

Quandoquidem
rc

Domine

te

Dialogi part.

/2 his verbis
:

ardenlissu

iiominem romplecti

intelligo,

alia

Deum alloquitnr Sancta

propter
utilitatem

Operaris solummoel

do

hominis,

vis,

ul

inse

cuperem scire causam hujus amoris, maxime cernens eum a tua voluntale piMiilus dissenlienlem,
ab amore
tui

tantum
ob

propler

nonorem

commodum proprium. Dominus, dum bominis in

neque
tibi

tuum operetnr, non Tu, qui es Deus ac

terris

alienum

luis
tibi

operationibus repn-

gnantem

in

omnibus

plane

conirarium.

Ft

operabaris
tui

sa-

liitem,

animas
erat

neque

corporis

modum
ui

proposilum;

sed

nec
ita

comquando
vis,

Domine, qnam amoejusdem partis cap, (2: rosam curam diu noctuque geris hujus bominis, qui se ipsum non roLiiiosril, ct inulto minus te,

ipsom salvas, tuam spectas utilitatem,

non

Domine

tametsi
quaeras,

illum ac

lanlopere

ames, lantaque
el

homo

intuilu

proprii

commodi
sit

sive

animae
,

si-

diligenlia

tanta

palientia exspectes

ve tim

corporis
qiiiiiu

tuam
tu.i

perficial

voluntatem

praaserulililas,

sustineas per hunc divinum

I

voluntas
et

oimiino nostra

sed hoc n
tur.
itetn

misero

casco

homine non cognosci-

ita

ttt maximam puri amoris perfectioomnibus operibus suis qumrebat Sancta omnes etiam alios operari desiderabat kinc

Scilicet
tn

amorem. Yidr, tjittv de hac comparatione disseruimus in Commcntario pravio reitm. 59 el 53. 7 narrationem kanc /uni vita prolixior cap
:

sius refert

Videbatur,
se

inquit,
ante
el

corvulnere sauretro

ciatum
cordi

protendente

ad

partea

factum, nt biograpkus antiquior in persoSanctm ita loquatur cap. 20 ; Sed uolens l' !!hominem ex timore a malo abstinere quamliu
11
1

ftiain

namque occupalus
pateret
objicil

essel

timore,

aunquam

aditus

quo seepe manum levaminu er cor quoque uttrahebat et reddebal go admovil spiritum instar follis nunc magis uunc minus;saltem totum biduum citra mortem non potuissel
oppositas,
:

amori) solummodo autem ex amore, non ipsi scilicet lani iremenilum spcrlaculum,

perferre, sicul

tum temporia observatum.

est

n Facta non
prolixior cap.
re

inspectio

ista,

>"

tradit

Vita

pomarum inferni. Paulo tamen infra subjicit, Deum etttim talin ostendere, qaa3 ad deserendum
peccatum timorem
1,1

5% etnostrainfra num,
inquiretur

iQ%
in

qua

autem

fuerit neglecta,

Gloria

incutiant,

ul

eum postmodum

postltuma num.

ct

seq.

amorem
e

perducat.

cap.
tus

Biograpko consonal Sancta Dialogi part. 3, t? dicens : si quis scirel id, quod spiri111 imc slalo. (verm pcr amorem purum nudi
1

De amoris inccndio, quo flagrabat, statui putrst 11 n,, quodrefertur infra num. 97, quodr Commentario attigimus num. (29< Adde, ,/,/c 111

qum

kabet

Sancta Dialogipart.
amoris jaculis saucial
ac penetrantis.

8,
[

cap.

10

Cor

''"'
1

srsentit,

satis

nigra

el

fcelida
Iiiiltii

ipsi

appare-

Wnt verba. Qnid

f

igilur

ay:ent

.'I

corda,
Secreti
;

Deus) al oiimilam acutis nu videatur corpus dissolvendum prea ardoreamoroai

igois, subtilis

l";e

dlos conceptus
et abstrusi etc.

nequeunl expriraere

8nni

Similia leguntur etiam alibi

i.

p
ct

Consule Commentarium

praoium
,

><><-

85

ejusdempartis Dialogi cap. Pkrasim Ualicam Un religioso predicatore ad "fnitu reddidi. in antiquioribus editionibus ita'"'" Vitm prolLchris lego Un Irate Predicatore, undl fkunnerus oertit : Praterquidam OrdiniaPra?1
'
'
( <

'"

''

silubct,

86
,,

qum dtsse Ex kisce aliisque con/irmantur pranii. ruimns num. WSetseqq. Commentarii srga proximum cantatu heroicm
r
i/tti

ssereuerit

Saneta,

hi<

con,

l[ "i'n
:

incrrtum

a n i"
,,
V.

antiquioribus evem-

form\ er

addicta

in

Commentano,
24

oportet

ejus

Ptanbus non

rm, ">*!

una autallera

nam

wba

moderaU

>o aceipere, >" tantutn signifieare

Septembris Tomus

lue-

i<>-

VITA
sr

S.

CATHARlNiE FLISOE ADURN.t VIDUjE,

quntidiana
Eueharislki' sumptione
,

INOIfTMO.

lucni,

nmorc
in

in

amor Uleamori
quod ea

proxunum jcrri non possc, ti Drum obstaculum ponerct: quid

sermonem
in
"'^ ^

ea inslilueret

ausus

est

monere,
posse
,

facto

dici possint prolata ex

summa amoris

in

tium forlasse intervenire

l)iis
i

cjnod

aucl

Dctnn vchcmcntia, mixta cum aliqua anxietate, ob quam rrrrhniur, nc proriitn dilectioni sese im\

penaens, tmminncret amorem erga Drnni f Dialoyi part 2, cap. 6 sic lcgo : Et cum liis inimicis ( tnundo, da-monibus et natura, pravihahiiihus plena)
ctos
ipsi fuit

demonslnn. comU IIa terrorem incusserunt lenene illina tia; qua> vitium metuens per dics aliquot pulit dillerre accessum ad mensam Encl cam cum timorem ejusmodi pluris faceret
,.,
, ,

variis

ralionibusque

"

'

S
qiiiiin

pugnandum, donec cuninlernos

et

suos

viliosos
;

habilus

cxlernos

consolationem saiisfactioncmque sacri Convh 52 At caro sietit Sancts bffic

abstinentiaf erun
[

enim sunt, qui homini quodlihet SUlcitant hellum si tales non essent, nemo unprofligasset
tii
;

quidem lam graves lamque

dolores,
ejus,

exlraordinarii
,

quam
li32C

tentaretnr,

Disi

ad

au^menlum gralis,
;

et

qnos his diehus passa est ut expenentia certiores redditi, aliu.l

rannlj iires

omni caret periculo nam Dcus ipse lenlationem quam bono nostro immiltit sustinel. \n(r <ltrta de fortitudine amoris Sanctce in Commentario num. 93 et scq. Dc htsrc, aliisque, qttee toto hdb num. recenscntur, iu Comtnentario satis disscrunnus num.
tentalio fere
, ,
I

non

si

jubendo eam resumei e intermissam sacne Mensae fr uenlalionom, slaiin ad virum rehgiosum nontium miseiint, qni
nisi
,n
.

petere

remedium,

l(

(l

prarepit
vesci
lii
,

ei,

ut

imposterum Deo suo

,

quoiidh)

92

ct

seqq.,

allalts

plunhus

c.r

SanctfB Dialogo

testimoniis,

qum

ibid. ride.

semper pergeret omnemque scrupulum viquod pertimeseehat, in ipsius exoneraret conscientiam. Die qundam cum ex morbo g mo eo essel redacta, ul de vita ejus dnbitaretur" ignoranlihus medicis, qua ratione jEgrotffl periclitanli levamen allaturi essent, ipsa a Dco illustrata confessario suo dixit, fore ut, si ler sacn
Eueharisiia
reficerelur,

rApfIT v lafui v.

cessarent
ita

doiores
contjgit,

omnes,
siqui-

quibus

opprimebatur; atque

dem
Sanctw erga Jesum
in

post

tertiam refectionem remansil

libera on>

nino et sana.

Eucharistia latentem
stnqulare v

* 01Tm

mn amor

ac

desidertum

-j

-i

Jam inde post primam, indicans animmensum, quo cor affligebalur, dixerat:
mihi
cor,
nisi

horror

Non
iiium

esl

Qcolumem
odiumque peccati omnis.

quippe meura
mihi.

quale aliis ' J Donuno suo,

:

non delcciahir ueiuu.unr

tdeoque
date

uemadmodnm uemadmodum
in

omnia

Catharinse

consilia

eo

Apprime re ipsa notum erat, solum istud alimentum utile esse ad vitam ipsi inconservandum quoniam sola illius privatio m rum in modum eam consumens, angorcs
,

epectabant, ut arctissima,
liceret

quam
ail

creaturaa

alicui

lelhiferos

inferebat.

Luchonstm.
velutremctlw,
ul
!>',)

terra
ita

consequi, conjunctione
,

lui.

jumjatitili* ,

poliretur,

agnoscens
,

cum Deo eam comparandam

noslro
,

53
ut

Quadam
die

vero

vice

cum
,

somuiavit

fnre

piM

auxilium
ceptore

elliracissimum

divino

Prae-

nif

ac Hedemplore nobis rclictum

esse Cor-

porisejus, Eucharislicis velali speciebus, alimentum, eam plane ob rem cral illud omnium S.
Catharina- drsideriorum
ci

non posset, lanlum indc raoerorem hausit nt quantumcumque diflieuller in flelus pmnimperel, eura expergefiereti totum lacrymis cervical madefactum invenerit Ex eo denique tempere, quo vigore insolito priEucharistia refici
,

eo

emm

illecebra,
,

scntienlis dulisto

mum
riri,

vitae

SU83

fervorem

resumpsit,

ciepil

e\[ie-

quadam
stoderel

vi
itn

abripi

se

ut

Pane

Angelico

vescerelur,
alia

ut,

quantumcumque
iis,

in

omni
in

re

lam incenso erga Jesum in Eucharislia lateotem amore sese abripi, ut sancta erga sacerdotes
invidia afficeretur,
iniuens,
licilum
,

ipsa

alienae

voluntati se conformare,
nollent
alii,

illis

esse sacra'

nil

desiderans

ex

quaa

boc

sanctum

tamen aequierit ad alieni arbitrii regnlam voluntatem suam atlemperare. tdcirco cum injunclum ilad sacram Mensam ne accederet, alautique ah ea ahslinendo ohlemperasset at vero neqmiss: ih-ponere desiderium sumendi Dolifuisset,
criter
,
l

eoque vead hoc contrectare quotidie; ac tantum non conquerebatur sibi etiam non licere in die sanciissimi Natalis celebrare d Wi*sas tres
,

Corpns

quas a saeris ministris celebrari

videbati

Accidebat
Bcio

non

raro
in

ut

cum

incruento s in-

interesset,

mentis excessum raperelur:>i

ut,

minum snum
ut

speciebus
est,

Eucbarislicis reconditum,
:

numquam

fiebat,

appropinquanle sacra Rw*1

ipsamel testata
ret
milii
:

dicens

Si sacerdos diceaccipias
;

Nolo

Eucharistiam

recte

quidem
:

at

il

Hinc

est

nequeo ego dicere, Nolo. quod, eliamsi maxime orgentia

,

Ctionis tempore, sihi ipsi non restiiueieliir, eoD& aiebal que instanti ad Deura conversa mine, etiam raortua, opinor, ad te suinendum
: ,

reviviscerem,

i\

si

porrigeretur mihi hostia Q<

quotidit

i>-

essenl

negotia,

quibus

rrequenter

witur

admodum imraro

cunseeiata,

ea

eam

e\

gustu discernereni

c,

wlnt

plicabatur,

wro

pi ivatc

gravissimique morbi, quibus non

,

diu conflictabatur
lis

non

praeterraiserit

diebussingnexpe-

sacro Pabulose reficere; sique inlerdum ad eo

abstinendum

compeliebatur

intolerabiles

vinum ab aqua. [dcirco longum ipsi videbatur momenlum omne, qno consecratam Hosuan c^ r accipere moraretnr sacerdos, eamque extra suum degere, pali non poterat, hanc suom a*^
rens csse
iii

riebatur angcslias, videbaturque caelesli r.iho privaia nulla ratione vivere posse. Multoties suraptura est

eihum.
,lll-

!.;

Contigit

circa ut

annura

mcccclxxxii
VIII
dies

exj.enraeutum, verene instinctu illo a donata essel verura ejusmodi erant syraptomata qu eara invailehanl qtioliesnimque

e\ ce

Deo

cansa

nescio,

ab [nnocenlio

Poniw
G|

Maximo

ad

paucos aliquol

civitas

nuensis interdicti

Ecclesiastici poenaa suhjiceretor/^

;

coacta

eral

Domini
raoli
,

soi

Corpdre non

vesci,

ut
di-

oommiseraiione

qui

eam

observarent,

lucide intelllgerent, experimenta similia divimevol,1,,lilh adversari. Religiosus vir quidam

lum

6,

spiri-

ejus

non

unde Sancta, qu83 pro SOlitO iiinre SOO "' indnstrio 8ffl eharisliam aecedere non polerat re melbodum suggerente, qua sibi prospicerfi quotidie ad milliare iiiniin extra orbem
,
i

satis edoctus

dum qnadam

vice de

ilichaiur ad

ecclesiam

quamdam

,!l
,

ibideffl

cro

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

cro

if.3

Epulo

vesceretur,

videbaturque
velocitale

ipai

enrpus
i

168,

quibus
te

cffilura

oporlel

acquirere?

Cui

u-a-

\.

ahortmo

sniim in

omnern locum pari

ipse
,

transferen-

dis

ipsum, qnl anima

servas
est?

dum

ac

apiritoa;
ut

lara

,1,'siilerio

auiato suo

vehemenli impellebaBono semper cont t t

debea? Cni

cnrn applicare te animam, quam Deo conlusb

jungi

necesae

omnia
cst,
,

hffic

in

temra

con;hI

jongeretnr.
,,
11
rf

verlisti, qua- aliud nil

nisi

semen aplurn
in

si

difficile

expbcatu
flagrabal

esi

ijuam

insigms eserga
fuit,

prodncendum

frucius

quibus

inferno,
:

ds-

M
hnbet

;im0 r,
cui

quo

oor
' '

s. Calharinffi
'

cnlumom,,di"

Denm
forel

"ac viIa a,Tl ss nH

conjuncla

iittlfl.

est expromere, cujus naturffl non minus arduum oilium, quo ipsa porpetuo abhorniit quoda

monibus sociatus, vescaris, ubi degi leratus, eo quod glona excideris, ad qnam condiluseras, vucalusque, a Deo fuisti lam suavibus inspiralionibus videbisque, non eum libi, sed
,

cnmqne animam

snmma Bono

segregai.

Sub

ini-

te
'>*

solummodo
i

ei

defuisse.

resampti fervoris non poterant memoriaa illius ii;i sui prffileriti, quln lanta mreprfflsentari errorea
dignatione
,.

in

omne genus
,

pecoatl, quantumcuniipsa
:

Quapropler cognoscei, quodsi videret ho- nrersatur mo, quid inferat peccatum onicam, in accensam nultum etiam fornaecm se esset immissurus, ibi cum corpoet

|,\is,
el

mnversa

sibimet

orarel
in

ju-

re

anima vitam agere prsaoptans, qOam

peccatum
illmv
si
:

suf-

siiiiam

vindiclara,

dicens

Nollem
vidrbalur

bac

ferre

sique raare ignis

se essel ad

roret,

in

me,

\ii;i

uraliain

aut miscrirnrdiam
in

sed justiUam el
iitiui-

dium
untle,

demersurus
saperet,

fundum usque^
si

altionem;
Miiinia

cumque
in prelio

lineni

Dumquam

egrederetur

,,. iinii

de lucrando

indnlgenliaa

plenarias
i

qaod raagno

ac veneratione eaa

tiaberet,

alilissimasque non

existimaret, sed

qnod
ope
cru>
visio-

dumtaxat oporterel exeuntem intneri dictom pect catum. Neque ejus, quo cnlpara abominanatur, odium sletit m nmla iUius consideratione
:

partem

propriam potius punitam ad

similis

eum modum,

sed atlendens,

liberam

nostrum

arbitrium

par-

quo

merebatur, qoam
Toleraaset
polius,

salislaclionis

ibsolulam
,i,

videre cupivissei

sealnriat

temque hominis deteriorem fontem esse, ex quo p6CCBtum, in illa tamquam Deo 8DO
,

II

anpplicium

quodcumque
dffensffl

el

antia, fervebol indigualione, inquiens,

quem- h

cu/pff
Ifepi.v

ciatum
iniii

quam
pati

solam

Dei

cumque Deo suo

versari

volentera
tiisce,

adhaerere, debere adsunl Deo; et Deoque magis coatradeterior

uisionc

pateretur; utule solebal

dicere

Amor mi

omnibus

quaa iairaica
nii,

pr"< txstingu\tr.

i quffilibet aiia

verum offendisse te, rcs esl mihi lam hnrrcnda lamque intnliTahilis, pcenam quamvis aliam subire me iii orem te qua videara prffiterquam eam ut jubeas
valeo;
, , ,

quemadmodom
riuiii
et

pejus
,

iuvenitur

quam
,

humanitalis pars

creatum ita ad utrumque odio habendum prae omni alio stimulabator ipsique tanarbitriam
,

quod offenderim
bi
,

te.
,

[njurias,
t|iiuii

quas

intuli

ti-

topere

diaplicuil

utrumque,
velut

ut

quotiea

licerel

doIo

intulisse
te,

nec,

iimquam deliqueel in

conlemplni haberet,
ijne

creaturas,
/

quffl

absft

iiiii

contra

probare possum,
tormentis
,

bora mor-

Dei gratia ad

eam offendendum
vehemenli
divinaa

unice sant

tis

dfflmones potius nnines ciim ijuanlisplacueril

idones.
59 K\
eulpffl

terroribus
nihili

ac

exbibe

mibi

quia
i

boc

lam
odio
ut a

adversus
tara

omnem
siagularia

" convertion*

ipsos

faciu

si

miiferantur
quffi

cum

offen

umbram

promanabat
nullam,

"'''"
admisii

lui,

qiiamvis miniina,
esse

nihiluminiis

miniIffldat

ipsius cautela,

vocatioois sucb lempo

etsi

ma

nequit,

cum tnam tam excelsam

ipsa
,

re quoad usque

vixit,

levem,

majestatem.

Odiura istod, quo peccalura avertantura in

quam
iliun

commiserit

volunlarie

/;

a(

umquemadmoaon

sabalur
(o

Sancta,

crescebal

qoan-

humana

fragilitas

Levioribus

lapsibus,

clarior

evadebal
ipsi

euL-nilin

qua

deformilalem

poenam perspiciebat. Cum illi Deus, quantum maliiin sii iinum solum peccatum veniale, aiebal Tunc 1'iim vidi, quid inferrel minimus contra " iieinn actus, quomodo non morerer, ignoro
ejas

debitamqae
vice

qaadam

ostendissel

immunis esse nequit, si comingi etiamsi secura esui aliquem eorum prssenlirel sei ah omiii reaiu cuipffi iramunem -e esse, eo quod non concurrissel voluntas nihitominus moequo terore inde conficiebatur ad eum modam
voluotariis,
,

nera
ni

ffltate

adulescenltiltis

tlucilis

m,
.

t|iti

inranle
si

"

el

si

laui

horribiiis

mibi

visa
eril

esl

umbra

sola

reni

quamdara vituperio dignara

illo

lapsus,

ac-

'

uaiuspeccati venialis, quid

inn
talis
ista

morlate ? Exisli-

cidal
c
lo

eum de
rubore

comraonefieri
,

faciem

veredicta

futurum ut, qui

visurus illod
mortalis,

forcl

lieret
,

visio

dumtaxat
si

quffl

esset, immorquouiam levissima non nisi unico durafuisset

obtegil

magis

ob

aliorum
;

qiiam
ea

quod deliquisse

se cognoscal

ac

prc

cum ad
,

coofessarii pedes ie prosteroeret, sacra, :

*
-

vit
iii

insianti,

paulu diutius
eral
:

protracta,
,

nibilum redigendum
fuisset

corpus raeura
el

ta-

aiebal menlalem absolalionera receptura scui quo pacto confessionera instilaam,

>,

Ne-

non
ai

metsi
*

adainanlinum

enimneiiliiin

vi-

t i

eiiini

seniio
,

partem

in

me

ullam

quffl

ai

detur mihi
'!
I

quidquid dico, habita ralioneillius,

possil

dixisse aliquid, cojus stimulus ipungal con

:

"

intelligere

uon
,

valeo

tuac
ista

vix
visio

non
adeo

scieoliara

coDfessionem
q

oolo

prffimiltere

et
,

defecisse
1

me

scio
,

cam

brevis
in

d
..

coi

peccalorura
:

'om

colpam
el

adscribam

" lr

perlurbaril

aestuarei

venis

sanguis

igooro

volo accusare

me

nequeo.

oraoisque

lissima
>'
1

humor corporis inversua fuerit, debime relicta Mine summus ille horror oriebatur, quo
//
'

WMITATA.
a
btis

''"'I

'"
1

tom.stdtt

in
:

se

ipsa
>i

tanluin

sed
,

el

aliis

<
i

deteslabalur
...

ideirco

mulin-ehal

ut

proximi

Vitaprolixiorcap. 25 duo r.ommemorat, quir preebere assensutn nequibai Sancta, peccatum

.

aelicta
Derfi
ll(

excusarenon posset, persuasum lamen ha"i

[,

ct

Passionem Christi

not

poterat, ea ab ipsis deliberata

esse,

voluntate
pi

,rl/r.
ita

admissa
"'

com

videretar

ipsi

lieri

non

Dti Filium tam dira tustinuisse, ae demum subdit : Tertium, quod recnaare non poteasserait
esl
; ,

crealura

ratione

prsdita

eo

perducerelur,

al

rat,

esse

sanctara
ipae

Comraunionera
Deus.
Bic

qusa

Pjens
ldeqae

cam
ad

aniraadversione

Denm

offenderel

dod
I

alitni,

quam
,

quanluaa

peccalorem
!

conversa

exclamabal

,,,1,,,^

aeferret,

demonslravit,
sacerdos nollet

alBrmana
sibi

Q is, homo infelix Cui ahsumis Lempus, qno taiuopere indigebis? Cui impendis faculta-

ieotei*

latoram

si

rene

rabile

Sacramentom porrigere,

neque

pertinaciter

164
a

VITA

S.

CATHARIN*; FLISGE
m
num.

ADURN^ VIDU^
i"um
o

anontmo.

ter postulaturam, sed a

porrecluro non posse non

Consonat Vita prolixior.Vide Comment ar

122.

accipere.

b
est

Verisimiliter Anyelus de Clavasio, ut dictum

in Commentario

num.

26.

Consule disputata in Commentario

num

65.

d Vide Commentarii
e

pnvrn uttm.

68.

CAPUT

VI.

Vita prolixior cap. 3 rationem addil verbis se-

qucntthus

quod ronsecrata Hoslia ipsi : Hoc ideo, quemriam amoris radium, fundum cordis penetran
Sanctae erga
Vtta Sancta ',
f

tem, immilleret.

proximum amor
proprio

ut a?groto
,

Parpera

tn

edita

dicit, interdtcto

causam dedisse

anno 1682, liiem quamdam,

ad quam

patienti,
lores

item

marito

morbi do~
voluntate

non

ferenti,
,

cum

divina

quai agitahatur inter dttos jrutres fannlite Maria3

ihtdcnt per conjecturas asserit, ecclcsiam,

conformationem
Deo impetrarit.

et

utriusque

salutem

Sancta

se contuiit, fuisse

Minorum

Obscrvanttuin,

tempus circum: interdtcti vero dierum decem. g Quamris id Sancta- faclum per adjttncta tum hic tum in Vita prolixiore ab omni sinistra susptcione ahunde videri possit immune, placuit tamen
de Mottte dictam
tcribit spatio
liailteto
ita scribere,

Q.uoniam
rem
novit ipsa
creatis

Catbarins affecliones omnes ductoalium non aguoscebant nist ipsurn Deum

III!

Vwrl

...

ut salis innuerit, existimas-

cum amore
quidem omnes

se se, potuisse intervenire vitii aiiquid in ttoc ejus

atienalionem

proxirai perfeciam a rebus nwq, recle adeo consociare, ut ae

malo eyo illud cxcipere rerf/is biographi antiquioris cap. 20 : Unde minime obscurum, quam sublimem perfeelionis grarium hacc sancla Auima attigerit dum tanqnam secura de vicloria ad mafacto
:
,

umbrara
tuens,
caritatis

labis
solis

a amoris

sni

puritati

me-

in

beneficos

inslar dilTunrieret eximia influxus. Nil opus est bic re-

pelere

admiranda

misericordiac
,

opera

ab

ipsa
vi-

jorem Domini
forlis alhlela

sui

gloriam desideraret dimicare, et ut

pauperibus inflrmis praastita

quorum

uiilitau
111

auxilium (prwterquam divinw grati&J

tam quodammodo
riis

omnem

devovil, parlim

va-

Dec qosereret, oec cuperet. Etenim, ut scribitipsa Sancta Dialoyi part. /, cap. 8 : Nihili faciebat quanlum ad poenam eorum causa peccata sna
,

civilatis

locis,

parlim in

xenoduiliio majore
est.

ipsis

opilulando, ut supra b jara memoraium

itaque oculorum aciem paululum
caritatis
isiius,

Sufficiet

dirigelio-

luenriam

sed

bonilatem
cap. xi sic

ea

patrassel.
:

maximi, quod conlra inlinilam Dei Hursttm ejusdem partis

Advertit,
soia

re

in

amplitudinem

qua omne

loquitur

se solam
sine
ullius

omnia
liomi-

commisisse
nis
bat.
bit

mala,

et

irieo

minum genus universim diligens. satagebat potissimum proximo suo subministrare conunoda spiritualia, quibus eum cerneret indigere.
61

adminiculo salisfacere totis viribus proponeHinc etiam factum, ut, qmmadmudum scril

Erat

in

civilate

Genuensi

puella

quffidam,

ita

prolixior cap.

20,

non commendaret,
set

ut semper
,

aliorum precihus omni supplicio

mercbaiur.
ct

se

es-

Deo permittente, a maligno spiritu obsessa, qui lam crudelibus eam modis excipiebat, ut sspiia eam hurai slernens atque liac et illac allidens,
crebro ad extrema deducerel
:

lur

Sw4

olmoxia

cl

arijudicala

siculi

et

quod

plns

i'si,

h ln Commentario

nnm.

147

seqq.omnia hmc

vehcmenlissimis

insuper
in

etsupra dictaex Sanctet Dialogo illustravimus. Ingenti fenwre in peccatoris c&citatem invehitur Sancta Dialogi part. S, cap. 13: terba huc transfero : Heu, in quam paucis h< minibus babital Deus cum pradiclis opcralionibus Deus, in lemet ipso relines tuum amorem, quem
i 1

bus

aflligebat

animum ejns tentationiejuscemodi eam conjiciens an*

in

gustias, ut imposterum
rationi

prociDdu
ui

slaret despe-

sese dedendi
et

adeo

infelix

non
,

suis

modo, sed

sibimet intolerabilis facta

ut
,

nesciret,

quo se verteret,
cae

levamen aliquod
perciperet;
aliecla

pectori suo,
lieroi-

angoribus immerso
caritatis

cum fama
ad

hominibus iofundere

nequis

propter occupatioD.es
lerra,
in le
lioniiiiibus,

Calharinffl
ui,

eam

confuLT il,

C terrenas
terra
,

quibos

in

rauDdo distenduntur.
islis

fulumm
ipsam
na

sperans,

ijiiod

alibi

oequibal, apod

quid

retribucs

quos

absorbes? Amissa
(oi nientis.

anima
hoc

et

putrefacto
et

corporc,

omnia eruot perdita am

Pei pende
,

infiDitis

ineffabilibus

eam Catharimaxima, hospitium illi prsebens in domo propria, 111 quam pedem \i\ immiser
inveniret perfugium. Excepil
affabilitate
'

anirna

perpende

Qicta

puella

quin conlinuo

ccc|erit

experiri, anlemfl.

nec porro lerapus preciosissimum inutiliier transiqnod nunc tibi induhum ut lanta evites pege
,
,

guslias,

quibus

obruebaliir,

DOlabiliLer

ricula

praecipue

quum jam haheas Deum tuum

salutis
tuai
,

benignum ei propitium, maximam curam gerentem teque immenso ai

t

Eienim sancla Malrona intelligens, puelbe, sanclissimis ceterum raoribus c tribulalionem ejusmodi a Deo immissam esse ad purificandum eamj
humilitatemque
sanctis
ri,

tem ac nia si condemtiationem nobis futura. k Caute hmc et non n> omni rigore acciptenda sunt propter proscrtptam liajt asserttonem 27; Li-

t qusrenvocaDtem. Addil ibidem, beneficia Dei om~ its non respondeamus, iu ignominiam et

in ipsa

conservandum non
,

cessalffli

riocumentis optimisqne eam consiliis modo sancto Dei amore illam instituens,

s la

"

nio-

do ad

dolorum toleranliam exhorlans, quousqne

berum arbitrinm
tur

sine
,

gratim
et

adjulorio

ad peccandum valet

similes.

non nisi Dicenda estigi-

pia virgo reliquam secunrium illa viiam iustilucns ad aeternam requiem evolavil. me02 Non est hic praeiermittendum factnm

morabile,

Sancta homini gratia destitulo tantum neyasse potentiam exercendi actum, qui per se vi~ lam wternam mereri possit: non autem actum m ordine dumtaxat naturali bonum.
1

quod eo tcmpore conhgit, pno morata obsessa S. Calharinffi cohabitabat. Ips u ,,,u qiuiriam ari Calharina; pcdes .provohita,
uffmi

W \0

'

tario

Ex his con/irmari possunt; num. 422 etseqq.

dicla in

Commen-

que confessario prsesente, per os obsessai incml Nos ambo m; sequentia verba protutit in co sumus puri illius amoris, quem gens
:
_

de tuo

verum

illico

dioti

pflBniiens,

ra
per-

DIE DECIMA
illam pcrntus infelicem
jnsiar
liebat
:

QUINTA SEPTMBRIS.
versarum, aliud
S.

i65
appellatnm, ad subjuvenes pauperes mundi
Neapolitana
qui
Enstitutt
A.

terrae alHflil, ubi serpentis

Josephi

anonymo.

se

contorquens

manus pedesque
allevatffi
ibi

percu-

dncendum
periculis
:

honestos
in
civitate

deinde non

niliil

pnecepit
ut

conpro-

socie-

fessarius,

nomen Matron,
;

adstantis,

tatem,
ofEclum 66

Alborum
Inrelices

dietara,

obetrot

mlsertcorjB

nuntiaret
Ij

alacriterque

respondit

dffimon,

nomen
co-

morte

damnatos

oorroborandi

esse

Catharinam; imperante
al

illo

prseterea,

et comitandi ad patibulum. Ipse Genuaj lceroocomram k in rnjns breve pauperem, peste Infectorum, susten- daturelogium. taiioni illins reddUus Ingentes asslgnans prospek xit etiam pudibundis ejusdem civitatis pauperibus,

ffnomen

edicerel, post varias miserai energumenffl

Enchoavil

vi adactus in haec deggjtationes, exorcisroorum Catharina Seraphina d ; prorupit li;i

obsequium

mum

vei

illi nomen tale, utpote qua; apteque conveniebal amore indesinenlcr flagrans. aliud nil anheDei quam in aliormn cordibus eum labat amplius,

Stipendio

quodam
nullara

in
al>

perpetuum
his

legato

medici

atiquot, qui

mercedem

accipienles,

sncCendere.
t;:i

[nter alios

xenodocliii

iniirmos jacebat

IfitcorripHur
tquia
tstt
i

inftcta

inTertium Ordinem S. Francisci adlerta, loquendi facultate destiluta, ab 'octo jam diebus violentia cum morte luclabanrac peslifera febris
ier

muqme

ouetringerenlur eorum morbos curare; ac demum eo tempore, quo grassabatur in civitate Genuen
si

morbus contagfosns
incurabilium

vitam

in

obsequio

pau-

pernra

eegrotantinm obtulit,

merilis gravis tn

nodochio
ipso
haec ra
quffi

tur

na,

Ad hanc frequenter accedebat sancta Matroeamque saepius, sed incassum, ad invocanexhortata

,

morlem oppetens /, illo antea bonorum suorum herede scripto. Omnia el plura qnoque alia admiranda pietatis ope
fructus

dum Jesum
illam

cum demum
labia

adverteret

fuerunl

immensissimaa
Catharinaa

istius

caritatis,

ad

repelilas

moniliones

persuadens sibi,

velle

moventem, eam sanctnm Jesu nomen

id

ex ardenlissimo

corde

se

diffudit

ad inflammandum cor obedientissimi

ritualis,
famulffi
ut

ejus Qlii spi-

pronuntiare, nec posse

pens propriam vitam
in

perficere, pensi nil lia-

testatur

scriptor

Vita venerabilis Doi

Ci

discrimen addncere,
contagionis,
afTectus

conse

Baptists Vernacciffi,
Hecloria fUis,

oicee

Regularia,

nequiit,
labris

lemptoque quin lenerrimi

proferre.
Al>

metu

omni

cobibere

laudali

qnam
m',

S. Catharina auscepit,

osculnm
caritatis

inflgeret

an

de
,

sacro

Fonte
,

an

vero
a

in

Conflrmatemporali,

hisce, quexistimabat suavissimum nomen

tione

nescio

qumque cnm
spiriluali

patre

velle

eo optimffi
vilae

aclu

dis-

tnm
ciim

Malre

hereditariara babuil simul

,

junclum
tracto
cidii
e.

non

fuit

pericnlum,
in

siquidem con-

sanclimonia

doctrinam

prioris

B\ idens
illius

10-

illo

ipso

malo,

lethalem
divina

moibum
ad

in-

stimonium
tiflcatione

dantibus
inslitutis
,

processibus,
posterioris
,

pro

bea
lu

Verum
in

disposiiione

proximi
reddita,
solito

vero egregiis

uiilitatem

vivis

conservata ac sanitati
suas
caritatis

cubrationibus
commissis.
07

spiritualibus

non

semel
matTOn83,
latius

prelo

consueta

ardenlissimffl

officia

aninn vigore resumpsit.

ut ad se tam suavis quilmscum S. Calharma raperet corda omnium unice ad convertendum eos ad conversabatur Deum. Concurrebanl etiam ex partibus remo-

Fama
.

carilatis

hiijus

sanctffl

qOffi

XIV.

64

Erai

tam

benigna,
,

in

vicinis

remotisqne

partibus indies

sese

06 >i"ibidoto\

itulti

ad San

diffundebal

ctnm undiqui
BiirrufW.
ptii

poa

iisMinis

mulla
ejus

speciabiles persons,

fflque

ut san-

ctitatem

admirarentur

ac

ut

perciperent

documenta subHmis hnjus cajleslis doclrinffl, qua eam instruxerat Deus, cujusque testimoninm prav bent Dialogus animam inter et corpus, ac Tractatus

omnes exstimnlans ad consilium ab sperantem impulit Argenliauxiliuroque expetendum ipsa uxorem Marci Sale, ad recurrendum ad nara ipsam in quadam sna gravissima afflictione. Decumbebal circa annnm mcccclxxxxv ejus maritus, vehemenler crucialus gangrana, uares obsi, ,

ju>ne de-

dente.

Ob continuos
qnibusque
levamen,

el

vehementes dolores, qnos

adrerri ullnm po-

paliebatur,
leral

numquam

de Purgatorio,
/,

ab ipsa
at

compositi

omninm
sanctoy.

adhibito

maxime duorum rum Prancisci Salesji ac Aloysii Gonzags ter tot ad ipsam accurrenles nemo erat
admiratione digni
,

raaxiraara

impatientiam
incidil
,

quocnmque remedio, In ac quodammodo despeul

In-

rationem

adeo

infelix

ejus

uxor matemsimnl
se

qui ex

ximopere
pore
cnra

hinc

affligerelnr,

videns,

eodera

ejns

sen

ibus

non

reportaret

atilitalem,

conso-

corporis

incolumitate
in

periclilari
:

lationemque spiritui, quoniam

ipsa,
,

singolari

mo-

salutem

anim.
in

Dnde

hisce angustiis

qnam

rum
in

affabililate cunclis satisfaciens

hos in

tribuconsilia
prffice-

deinde
se

partem verteret, ignorans,

in

contulil

se-

lationitms

corroborabat

illis

suggerebal

ad

xenodochium,
marili

quo degebat Sancta,

oravil

or-

eorum

dubilationihus,

unicuique vero
a-lerme

dinarium afflictorum
BBgrotantis

pta

amoris Dei vitaeque

inspirabal,

adeo

omnium asylnm, statn eam infelici

,

relatoque
,

ut

Ut plures
rent, res
uiilitaicni

eam

sibi

in

niatrem spiritualem
ipsa conferentes.

h elige-

invisere illnm dignaretur, ad

luale verbis suis sanctis
iiK

robnr aliquod

spiri-

omnes, quae ad animffl statum proximique

speclarent,
alios,

cum

[ntellecto

68

tnter

qui
sese
,

in

schola

hujus Magistrae
fuil

tione

digno,

ei subministrandum. commiseradecumbentis statu, Catharina semper parala ampleoli

invitit.sota-

lur pro eo
orat. et

mox

caritatis
Btclor yfr .

illuslres

prmbuerunt,
egregiffi
in

piissimos

occasionera

qnamlibel
se
e

Doraino
excessit,
ejna longe

oblatam

ad

mutali

HiTlur Vernaccia
nuensi

vir
,

repnblica
consiliis

Gein-

exercendnm
diae,
aillicia
illico

m
.

qnocomque

opere

misericor<*i
,

existimationis

qni Catharinffi
,

xenodochio

comite

stitutionibusque
'"

nis

lam prselarum fecit obseqnens via virtulis progressum, ut, omnibus mnndanegoliis nuntio remisso, totum sese impemierit

mnliere

domnra
illins

dissitam
paucis,

peai

nii,

marilnm

invisura,

eumque
,

ad
x

"in

promovendum honorem Dei ei utititatem procum corporalem tum spirilualem ecclesias

,

cum foinbus verbis, ad lolerantiam el volunlaUs oadem recessil divma consensionem hortata reversura femina comitante, ad xenodocbium
.
:

sdiQcans, xenodocbia institnens, aliaqne loca

pia,

cum
ci

perlransiena plateam vidnam

ecclesi,

cmS.

quorum
italia

benefkae

caritatis

operum

in

urbibus

Uariffi

GraUarum nomen
interne

est,

sensil

Sancta a dni-

sempiterna servantur monnmenta. Puil is ex primis hisce i, qui Romae fundarunl xenodochium incurabiliura cum jam ante simile
primariis
,

suo amore

irahi

se,

ad

Deo teryenpaulo
ante
:clesiam in-

ter

commendand.ini viserat; undc ambae

gressffi
,

u-.uniin,
In

quem

supradictai
spatio

arexissel

Genua

in

patria sua,

ubi

pariter gemiin

ali.juo

temporis

ibidem

oratio-

uum

constituit

monasterium. aliud

usnm con-

nem

pie

instituerunt,

qua

absoluta,

rcdierun t

ad

66
a

VITA
Inde u
repetiit,

S.

CATHARIN*: FLISCiE ADURNjE VIDUjE

dimissa

&Nonruo.

ad

xenodocluum.
obi

Catharina

do-

Hinc esl, quod

hiliter

si
,

S.

Catharinm
iu

mum

marilom reperit naqoe adeo im:

carilas adm/

fulseril,

ciiin

extcruorum
acerba
et

8
ltD

obsequ"" l

molatum, ui e da?mone, qualis anle apparebat, in angelom conversos viderelor qui.simul acoxoracceesit, v.ultu hilari

intenta,

plurima
fuerit

oiTemlit

incommo
a

multo magia
ctiones,

cuiuu.lala inter diuturnas

ita

gentina, dic mihi, amaho, qiur

j.aulo anie

teneroqoe animiaflectn dixit Arsit Sancla isla, quam

:

quas,

Deo
:

permittente,

affli! j"

pro

mariio susiinini

ad

iiii'

addoxisli;

qns cum

responduset,

dens,
bat

omnesque

ad hasce minime ati hutnaiiiiaiis ac benignitalis

ejus lucrifaceret
sati

ctcniui

esse Caiharinara

Adnrnam, aancts vitm matronam,

precibos ipsom comraendaral, subte,

persequens, ut
unice

animum

'

cnjus ad
jecil
:

Deom

a perversa vitee
illi

ratione
in

eum r^ocwT
propria

Per amorem Dei obsecro

Marilo

id

efficias,

ut

Impense

ohlemperahat

omnibus quantum

attera etiam vice roe invisat.

cnmque arduis ac
mulier
narrataque
est,

difilcilibus,
:

dummodo

69
ffl

suo

obsecutura
accessit,

sequenli
miraJbili

non obsisteret conscienlia

cipiebal

nil

animo commotaexiracondiam
ejos
,|il|

mehus.

nt

die
iilius

S.

Catharinam

injurias,

studebatqoe

prwnoverat, ac paulopost

mutatione,

eam precata

denuo ot di-

restinguere

spectata

gnarelor illnm visere. Nullatenus Catharinse inexaccidit eegroti motatio, cum eam interne
essel
illo

cedine,
miiiima
ipsius

modo verbis plenis lnnniiitaie ar modo taciturnitate atque ab omni

;

vei

querela
,

ahslincus
evitans
:

pcrferehat
,

molestum
turbarecubicuto

edocta

ipso

tempore,
ipso

dum Deo
arcana
niiiu

preres

suas pro

quadam

ipsam

inler et
:

qno ad offerenidque mota esl amahilem Domi,

ingenium

omnem
,

qua
in

lur

occasionem

solilaria

degebat

suo procul ab omni socielale

taxal

e^rediebatur duracui

suura

consensione

eo quod,

quemadmodum
non po-

Missam unam auditura

illico
,

cum

interfuisset

pro
leral

aliquo pcruhuri
,

orationem, instituere

domum
nio,
ra:

reverlcbalor,
eo etiam

ne^-tiis

domestins
illius ge-

oisi

ret,
illius

sic

ab amore suo moveri se sentiquotiescumque in se experiebatur dulces

prius
,

invigilatura
cui

in

morem

gerens
io

displicebant

longiores

ecclesia

mo\

impulsiones
,

brevi

se

exauditum
Detis,

iri

scerel
dircl

quoniam
Atl

eam movebat
i

cognoul exau-

satius

quippe

esse

marito
viter

privatae pielati

pacem cum anteponere. Atque ui bresatagebal

existimabat,

n. se ul

prcrcs A rj*Mit na- co ilcruni, ipso co-

absolvam
repeinb re

omnia,
,

semper
ejus

bonoii]

mile,
qui,
tineri

contuht
vulil

Sancta,

ubi

a?ger decumbebal

malo
72
lapsu
potest,

dnmmodo
oiunimoda

indolis

aspm-

Liberatricem suam, prae gaudio con-

taiem tandem aliquando superaret.

nequiit, qoin

eam

ulnis arctissime stringeret

oculis
I;ht\

Nec

sane

Juliani
,

immulatio
ailscriU

j.

ac

postquam

uherrimas

mas

corde

temporis

in

co

observata

alteri

tMni^

autem incensa eiicuisset suspiria, lenerrime eam in hunc modum alloculus est. 70 Domina ralio, ob quam desideravi vide,

quam
,

Cutharina'

iiian>iicludini

ac sanclifuit
sti-

"<*

monia'

quae

continuo

foriis

ac

suavis

rnulus ad

U
i<

uxo-

re te, grales

in
libi

primis est,

ul

de amore

mihi exhibito

ab

annis

inorum ejus commulalionem. pnorihus, genio suo prodigo

amplarura
o,

,Iam

imJe

obseculus,
parleni

wi etient

ld iii admittit.

Kcm
tis
,

quam

agam, atque insnper ul graliam le roniihi, qmcso ne dcneges. Noveri,

potiorein

opum

heredilai'iarum

dissipaveral
fortuna-

jamque tantum noo ad

mlartus eral, tum aniuue suaruiu dic

mediocris

posiquam

discessistis

me,
iu

visibilem

mihi
,

statum

quodam

apparuisse
dii

ooslrum eadem spcrie, qua Maplalenae

,

Domioum

Christum

Jesum

tum
nicans

familise

negolia

commuprimoni
venerari
decrevil

horlo se osten-

cum
,

sancta

cumque
mihi
,

benedixisset

mihi,

omnia
,

peccata accinctus

ndl

ralionem
sanclis

Conjuge, cujus tunc vitamque udmirahilrm

ejus
consiliis
illi

mea

condonavii,

moncns

ut

coeperal

molus,
utque

storem qooniam die Ascensionis sum me erat ad sc vocalurus. Quare obtestor te, Mater dulcii ima ul ploceal tibi Argentinam admittere
,

mores suos emendare, caste

runi

cohabitans,

sorore

propria

frater

solet

amplios

Dco
73

inserviret,

habitum Tertii Ordinis

s. Franscisci

spiriluslem

Qliam vero,

tuam

ut

tecura

semper ma-

assumpsit.

neat:
ut

te

Argentina, rogo,
Pollicila
esl

morem

in

eo

Non

sulleril

tamen
ac

istud

Juliani

consiliaal
M/Vlff

mihi

geras.

Sancta,

aegrolantis

cocrcendo

violentam
ui
,

inconsideratam
se

ejus

in-

postulationi

inwlrt"
riiffici-

satisfactum

iri,

idemque

praestilit

Ar-

dolem,
tem
vitia
piaa
,

adeo
i

nun exhiberet
quae cetcrum

crebro
laricns

gentina
ipse

inde rursus

eum

consolata, recessitSanctse;
accersito

icori

niluh

illiu
p

vero

sacerdoli.ad

se

cum
ad
se

extraorconfessus
felicem in

dinariis
est,

dolentie

animi

indiciis

peccaia
,

semet ad inferendum molesiiam tcndehani, sed dumtaxal considerans momenquse

per

acceptisque Sacramenlis

aliis

ta,

ob

qiuc

ciini

diligere

oportebat
inclinata

caelesli

alleram

vitam

Iransitum

siuduit

comparare,
ac

dispositionem
tur,

ad
e\

Dei

notom

revereba-

quoad

illucescente

Ascensionis
pii

Vigilia

mortis

ejnsque
iiiduria

acliones

palienler

tolerabat,

w'"

"
1

ejus lempore

oppn

quanle,

cumnoctem sequenel

ad
et

id

eo,

tem

sanclis sermonibus exegisset,

se

ad Dei servitio
essel

collocata

foisset

ad

tolam

& osecrandam
illi,

horlatus
esset,

uxorero,

Adurnam
ex

solidius
illius

quod in malrimonium 'r pacem inler familias Pliscam modo racoconservandam

:

praediclis

quas

passura

affiictionibus

gilans,

familia

nasciturum insignem
auclor
ipsai

Dei
y|1_

piurimis,

eventu
die,

probalis,

ipso,

ut

praedixerat,

servum, qui
turus
esset,

novaa

Eteligioss familiae

ensionis
didit.

spirilom

Domino

placide

red-

Non dislulil s. Calharina promissionem suam, qnam defimcto Marco dederal exsecutioni mandare, viduam Argentinam, tamquam spi,

quemadraodum post comprobainm vencrabili Au est in Adurno qui una cum venerabili Francisco
proedixit
,

ta-

racciolo

instiluil

rituatem

Oliam

in

domum suam
ei

admittens,
in

quam
illa-

Regularium

Minorum p;
a

Congregationera modo indubftatam

ut

Clericorun ""
aelen
deai*

lenerrime
'''ii'
1

semper adamavit,
insliluit,

virtutum exer-

mo spem
Qlius

fovens,

fuiurum

aliquando
:

diligenter

faclo

ssepius egregio

salulem

rum experimento.
jl

Deo
,

Caritas

in

proximum lunc maxime

clucet

iv.

"

PWDcitur,

iiuui

molesUas,

vitia

ac

repu-

ijn

dure habita. Sancta

i

gnantiam ex multo amplius

UiS, arclo

[psa

illius

parle incurrit; quoties ea

in

tumque
perso-

puriQcatur,
se

nitci

nexu

conjunctis,

occurrnnt.

que impetravil ipsi 7i Julianum auno Mr.oxi.xxxxwi invasil BB * tudo gravissima, oita ex urin dilTicuUatibuSi t n n* quibus tongo tempore acriter conflictatos agebat moleslam admodnm ob dolores acuus" ul uinci mos, qui eum nou sinehaut quiescere
, :

qnam consequcreliir ul jamjam videbinius

erai

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
quibus dectarm Sancta, non vereri
fo separcinr, dcd\
se,

167
ne ab

,.,-ai

indole
,

lolorum impBtiente
hi

et

ad iracundiam

Ama-

reddiderunt, nt contra eornm vebementiam valens, rabie Btimulari ccepeobflrmare se non erumpena in actua gravissima freqnenter r it moleatnm se vehemenler q<"bua fmpatienii,

ioDfl

crnciatua

oum usque adeo mtoleran-

num. Ui

tn

Commentario.

dom

b Toto seilicet cap. 3 partitionis nostrm. c Vita prolixior historiam hanc refertcap. 43: dt energumena porro ista sic scribit ; Hsec inaessa
sublimi
fuit

intellectu, perpetuara

coluit

virginiia-

jir;i'

beD8

omnibua
Catharina
ail

ipsi

termisil

ministranUbns. Non prseexcrcere omnia benevoleniim

tem,

spiritos

obsaquia, cum crnciabatnr llHIS

iV[|(
i

levandum acerbitatem dolorum, a?ger maritns, lum ad induse

:

unquam eam deseruil nJsl jam morti proximam. Parpera autem in Vita, anno 1682 vulgata, hifinivit,

vitamque sancte
,

nec

storiiv
BICCI
I

huic ad cap. 84

ifl

margine adscribit

annum

nlll

,.,,

nldivinaa voluntati

conformiros,

X XXXIX,
Commentario num, 87 attuli testimonium ijtti in Athenmo tuo Ligustico asserit,
ob ardentissimum in Deum amoquos inter numeraturS. Franciscus
i>.i

sus tinerel
ipaa

morbi

gravitalem
ilii

at

frustra

omnia.

/"

Ouare su;e rmpatieutia) imi que uim faribundea

mortem

imminentem

videns,

eum-

Oldomi,
s

antem,

Calharinam
q multis,

m
vita

prassenti

versari

periculo

steroam insuper amittendi,

cum Lemporali omnes curaa ad

seque
horaa
et

mn
e

Salesin*.

nttnt.

laudatus,

Seraphicse

mnliens

salrandum ejus animam inlendit, separalnm ab eo, in cnbiculum,

i h

recepil

Genuensis titulo condecoratam fuisse.

Istud eximieB caritatis facinus nulli determi-

quod occupaspalium
suspiriis

,,i

gjger conjux,

ubi

per dimidiffi

ora

sese

dedens,
precea

cum
Deo
mihi,
te

lacrymia
ofTerebat
,

nato anno illigatwn a biographis reperio. Bi$ tempore, quo t>ixit Sancta, Genua pestilentiam smviis'
sr,
i.th.

hnrnilfs

suas
:

saepius
.

ex-

Irijo

in

Uberti Foliets
fuisse pestis
i

clamans
i

Amor, banc
illam

animam rogo
tu

obse-

tantam

Genuensium Hisioria. ehementiam scribit, ut

exsistentibus
,

cro,

dona

poles

illam

mihi

quinque

hominibus Genues

vix

donare.
7, i
r

nntis

superfuerit,

idque rontigtsse

narrat anno

placuit

Deo

ut

quaedam ejus discipula

impatienlis
praesentiaa

q,

(498) oitjnr iterum sub exitum anni (504 luem Ge-

Wtad
tcftui

iifiii"

nnn

eam

vidil

mavili

se

num

snjjducentem,
clam subsecuta

prsesagiens,
fuerit,

quod

eventuruin erat,
,

Haic

ope graduum
esl
,

qui-

bus ad
teneras

dictum
simnl
aegroti
:

cubile
el

aeccssus

abscondita,

grassatam rssr, tradit idem scriptor lib. /2. Parpera n> statim laudata lucubratione cap. 6( scribitf temporeprioris anni (403pestilentiee, Sanrlam of> ririuin sitnritiit tnlmlitin rrltrntrntcr af(iirtiim fuisSC, imiatft'

ellieaces

preealinnes,

(pnlms au-

inarinir

>/

iiihI

tnnltos rrrnrrrl eltnm

,

animem
scultai
it

Deum

Qagitabat
,

Catharina,
parare,

jacturam
r.r

facere.

Factum autem

hic rela-

verum

advertens

cessanlibus

lacrypraa

tuni

an ani

ilnohns lns annts, an

allm cuipiam

mis

suspiriisque,

eam jam redilum

timore,
pii

ne

prudens discipula,
in

depiebenderetur, bJnc OCyns >e rcceceleri gressu reverlens ad

incompertum mihi est. f Commrniani 2 aliquot gravissimorum rtrorum testimonia de gemino hoc Sancts Opere adinnectendum
sit,

quo impatienteta aegrotum feliadmirantibns omnibus, <i"i circumstabant, nihilque sciebant eorum, quae ipsa observaverat, eum invenit omnino immulatnm ab
cubiculum,
querat,
ibique
eo,

duximus, quee ihidem consule.

<:

iriustjitf

tnsif/nrm

tlr
2fl

^ancta

ristimationem

paurts attigimus num,

GommentaTii.

b Prmter Hectorem Vemacciam,

dequoanony-

qui

paulo ante
agni
inter

fuerat;

etenim mansnetissimi
,

instar

atroces conyulsiones

\i

bi,

quos ad oirtutem pietatemque mstituit Catharina, Parpera in Vita, anno

musplura

disserit,

iis,

continue

ingravescentis, excitalas, proferebat vcrba

sumnue
M-i
i

cnm

divina

volnntate

consensionis

et

doloris signa

edebal.
rediit

76
iKntl. lieneiutti

Interea

eo

sancta Conjux
ipsa

qnffl

re-

cap. 56 annumerat Cataneum MaraSanctm postmodum fuit a sacris confessionibus, el Jacobum Carentium, qui Marabotto suecessit xenodochii, Pammatone dicti, rector :

(682 edita,

bottutit. ijin

pentins

mutationis,

ab

infirmo

inpetralae,

i"d<
ril

arcanum animo celans, toto vnltu declarans gauimotuedium, quod viderel illura tolerantem, ct conformem penilua ordinationi divinse redditum, verc bis salularibua perrexil eum animare, usque dum placide mor-tem oppetens spiritum Deo redderet
r.

ibidem sub finem dicit, muttas alias easque innes personas Catiiarinm sese imbuendas tradir
disse,

quarum nomma

detegere nequiit

nec id

ullatenus hic nobis opus esse visum est. Parpera in Jaudato jamjam Opere Hectori
i

arf-

jutores siaiiin

Dominus, qui

ob aanctse

hnjus Matronaa
attra-

Bmi/nentissimum Sauli, el illustrissimum Caraffam, devndt 1'uulum IV Pontificem

preces
*it
,

animam
ejus,

Juliani

benignissime ad se

Maximum
k

noluit

occultam

cessionis

pula

declarala

permanere virlutem interadeo ul tum a snpra dicta discifueril tum ipsamet Sancta die
,

Vocem hane substitui Xtalicm Lozzeretto ex le>>

della

xico academim Florentinm,

Crusca

oex

men.
t.nrrn

Est

autem Lcemocomium vox composita

peslts.

sequenti
Rioso
perit
1
,

colloquens

cum
:

pio

quodam

viro Reli-

'/.',-,}'.:

xo^to rttraai gero, locumsi

filio

suu

spirituali,

inadvertenler

proru-

que
a

significat,

in

verba
transiit

sequentia
Julianus,
eriiciiinim

Heri ad allerara viul

tam

qui,

nosti

optime,

Grmco mgrotamium
I

v6qo$ et %o\du> profluil

quo curantur peste infecti, nosocomium,

ad
litter.

locils

curationi destinatus.
>

*
-

indole

eral

aliqnantulnm insolente,
snstinui
:

unde graprius-

parpera

Opere,

b laudato,
:

mor-

vem aninu
'i
11

vernin
dulcis

'""

bac
ejus

vita

decederet,
cerliorem

meus
>

Amor de

salutc

me

reddidit.

ANNOTATA.
;i

verum cum anno (524 noster wdeaturipse Parpera mgue ac anonymus cumGenum lues pesttmnuere, obiisse Hectorem, Imsijrttssahatttrjorte in numeristypothetarumw nam Vberius Folieta %n Genuen rrmr est
irnt

Hectoris consignat

curia

Dialoyi part.
replet

H,

cap. 43 sic loquitur Sancta

trahil

>ena
i"'
1

bominem amore,
ellicit,

smorem,
ingenij

ut

per
se

eum ad se amorem operetnr

to

HumHistoria no turwinH <hsm\ itsse scrtbit, 4524 sedanno m8qmnss<tt necesse, pturibus hoc mda itutsu, ntm est

ptsliimlttr wl

i.nnt..,.

cum
"'

fortiiudinc
,

ac
et

constantia contra
ipsura.

m
ter,

Parpera

ibid.
>><

mumium

infernnm

Verbaalia,

seda Sancta

cap 56 non scnbit dubitan sacro Fonte tusceptam <<>

(497

i68
A.

VITA

S.

CATHARIN.E FLISGE ADURN.E VIDILE,

pretiosum heroicae humilitatia ihesaurum > inquiebat sancta Matrona, video

AHOMino.

4497 Hectoris filiom ; BaptUtam appeliatam, ewn Regularr institutum amplexa fuit in monasterio S. Marim Gratiarum, antea enim vocabatur Thomasina : asceterium autem illud Catharinm suasu inyressa est anno (540, ut idem Parpera in eodem Opere scrihit cap. 401, pottquam Sancta eam imbuisset memorabili koc monito,
Sit Jesus
in

me
sil
:

qn^
'

cst

boni

aliquid,

totum

|'

s'

iii

Ul

in

Pe

sique

quidcjuam mali admitto

illius
..n: uili

ei
g0
Tl

fecio,

nec causam
;

sola^
yg|

Dm ^n damoni,

*1 vel

alteri

lt.,..;

guod
in

adscribera n creaturae, sed

.

ibid.

lego

dnrataxat volnnlati
ralionibus

1'ropriaj
-.

all't.M'linni

corde,

eeternitas

animo, sub pe-

voluntas in omnibus actionibus luis, ac super omnia Dei amor prmluceat.

dihus

mundus,

proprio, concupisceniia\ muliisque lL

:

amori
pi-avis

Deique

> >
t

quod

si

Deus me non

fbrem pejor Lucifero b,

siat,
riri

prffiseiTasBet

ni
in

s.

n Sarrationi huic consonat Yita prolixior cap.

46,

idque adeo mihiT omncs anguli mihi aflirmarent

,

>

me

aliquid

boni,

induci

ubi tota kmc kistoria

o Consule disputata in

commemoratw. Commentario num.

no

ad

credendum, quia evidenter intueor

inveniri
in
i

^t
Ln,!

46.

>

omne

solo

Deo,
est,

in

p Autbertus Mirmus libro de Congregationibm Clericorum Regularium in communi nventium, in Notalione ad cap. 27sicscribit : Bffic congregatio
fuit

me
sni

pneter viUum.
rnalum

V ero

Hinc

quod

obhta, de se ipsa
sive
,

numquain loqueretur imo ne nomen quidem

mZ
ferret'

sive bonnn

instilula

anctoritate
fuit

Sixli

Pontiflcis

tiare vcllet

Maximi, qui,

eo quod

norum

voluii

Ordinis fralrum Mihanc novam Congregationem Cle-

metuens,

seque ab alio nominari a?gre nc natura, per semet ipsam a<i

c.

suunj ennn

ricorum Minorum

nomine

appellari.

Ejus

funda-

It

tor fuii v. P. Augustinus Adornns Genuensis, adhibens duos socios P. Augustinum Caracciolum et p. Pranciscum Caracciolum NeapoJJtanos.
,

prana, superbiret, nomen suum audiens promm Uari; aiebatque, in creatura boni nil

m
.

'

inveniri
'

Plura hanc Congregationem spectantia ibid. legere est, uti et Bullam Sixti \. datam <!<< i Julii anno (588, qua nomm institutum illud approbatum fuit.
q Argentina, vidua Marci Sale, ut perhibet Parpera in Vita, onno 468% edita, cap. 74. r Paulopost mirabilem mutationem ex hac vita

quod se ipso comlneat a.l -n.liain \,.t quoniam nos e nihilo crealos ex nuiuu ad malum ferri necesse est d, ei absque
gratiee adjutorio
in

.,

t()|

M|(]
'

no s[ra
divinaj

illud

frequenter incidere.
tani ob-

Animo erat in sui nihili cognitione firmaio, m, quoUescumque audiret boni

79
se
dici

*,

quid de

ab

aliis,

se

ipsam
:

interius

ratiocinando

*"

*i

alloquens, dicere soleret Si, ut ego le novi, alii te nosseni, verba similia non proferrent;>
uu.le statuit hanc violatam custodivit
i

sibi
:

decessisse

Julianum, tradit ibidem laudatus

t.

legem, quam semper

i*n-

seriptor, qui in Beata Catharina illustrata part. eap. 2, num. -J aif, Sanctam a
fuisse

Cum
.

audis

in

bono nomi-

nan

te
,

noveris de re tua non esse sermonem

intelligis

Juliano scriptam

contra
scias,

qpm
non

heredem recuperatorum bonorum, qum scilicet ante dissipaverat, ut uidimus. Ibidem in margine adscriplum lego annum (494.

in

malo
posse,

nuncupari

ie,

tantum

dici ut

quantum

esl:
i

quin imo non mereris,

malo eetiam sermo

libi

de

le

tnstituatur,

quia

illum

exislimo non

congruere.
;i
'

Ut

altiores

semper

in

animo

Catha-

n"
llli

radices

apvirl

s:uicl;i

huniililas, sul.lriiliNMl

Deus interdum amoris

ariditate

sui indicia,

eamsineos

CAPUT

VII.

languescere

spiritus,
,

affliclionibusque,

Sanctm humilitasj voluntatis ejus cum divina

consensio
vores
ipsi
:

ecstases,

visiones,

aliique

fa-

supra quam dici potest, verum in ipsis hisce casibus adeo se bumilintam ab amore suo videre gesliebal Calbarina; unde ad eum conversa, inquiebal Amor, hic me dimitte, tibi ut subdar, meumqne,
consueveral cruciari
:

quibus

fervens

anima

concessi.

"

oihilum
ut,
si

movere
aliquantum

se

nequeal

uovi

enim
non

fore
ni$i

> >

movere

se

posset,

malum

valerei pcrpeirare.

N.on
a
\et

virtu-

nixa huI

milito a

sum

qood miremnr, sj S. Catharinae caritas sublimem hunc perfectionis gradum, quem |:,f " anle vidimus, attigerit; siquidem tam excelest,

80 Tam Qdeliter Catharina observavil legem quam ejusamor Deus ipsi dederat, a< hukimIi i'

'

fundamento
verba,
Fiat

Spiritus

sui

baac

oralionis

Dorainica

wtol

ac

oobile

tediflcium

solido

profundissimm

aumihiatis

fundamento
virtutis
:

nixum
hujus
hic

fuit.

gamus, quantum
,hiin,,;1
'

voluntas tua, ut semper voluntatis divinae ordinationibus \ ivens maxirae conformata, viderelur amplius non esse prmdita voluntate, "
,(1

intelli-

oamomnino
de
placitis
lia
'

in
,

;im

"''

dicta

nobls

sufficiel

nosse,

cmcumque hominum
cl8B
lllM
:i,ls

amans fueril Caminime repetentibus eam semper voluntarie

ita
,

perfeclione

divinam converlisse. Unde ad quam elevalur anima

consenticns
,

loquens
divinis

plene

de

se

ipsa

aiebai

praeslitit

anima, quaj, postquam Deus

ejus,
,

ordi-

generi subditam,

in

san"

avit

mentem
non
esl

suam
semper

amplius
in

voluntateni
interins

semita
propria

progressam
abjectione

fuisse

eoque

pervemsse,
toretur.
i

secuta
sletil

al

divinam
/.
ut

ul

ac viluperio laese excusabal

8 "
-

inlenta,
:

ude non
aiiquo

modo numquam
reprehenderetur ;
se

cum

tanta fiducia

h*

De0

cum ab msnper,
|,,;,l,llal "

dicerel

operaUones

meas omnes cum

internai

sed

cum

redargui

sentiret,
etsi

gaudebat imo nullam

patiebatur

occasionem,
ac

minimam,
conseoui ^
si

qua
78

contemptnm

vituperationera

posset.

>

lum externas Ubi consigno, confidens numquani permissurum te, m aliud faciam, quam 'l'"" passut fueril ex voluntate tua ideoque Deus non est, nl umouam vellel electionem propriaffli ut umquam ve
1

Vemmtamen
cum

qnsa

ez

voluntate

Dei

menli animi

.sius ipt

inscriptti

nihil

(jtut
i

mirapro/I
li

erat

illud

omne,

rerainr
ipsa

con-

uon
Rl

fuissei

biliU

ammo

sensishisce humilibus,
concipiebat,
e

ordinata.

qua

de semel

Cum

perfecla

hac
circa

consensione

batsnnmesse, eruens

quotiescumque exp#ndenihiU sui consideratione

semper

Catharina

omnem eventum
,

&****
1

me

indifferens,

non consentiendo

ul

i^'"

l!l

cor-

DIE DECIMA

QUINTA SEFTEMBRIS.
non
eliani

i(".i

P 6
torel
u-ini

300 alTectio omnino conformfs.

ulla,

qun

dlvinffl

voluntali
,

vi\rrrt

perfecte

divins
A-,

volunt;iii

suli-

ANONTMU.
h

Hinc

est

qaod

num-

nrtHsa,

numquara

lllam exfgena
ipii

sed

Domtno

bu-

commodis temporattbua voluerorum cururn aliis sruiprr seil solirila rit' esse cnm ea indifferentia vidlt divitias domus gmiserit;
de
propriis
,

ram
ipsi

ivliqurus,

BUO
per

iuijterio

ipioli.lir

r;un

procurabat,
,

vel

pinm

aliquem sacerdoraagnea

tem

vel

per confessarium.
hnic

qna eas absumpsit maritus : prosperitatis tempore honores, quos illi cariores erat conlemimperUebatur, nihilo cnm iis orbatam se vi.lit cni subjacebat,
t,ng)

el

prodigentiam
ipai

84
ctffl

si Bingularis meriti tneril

nihili
s,\i;-vi-

Sanet

IVIII,

mnndus

omne
certe
illa

ni,
fuil

quod

muudus magni
non
secns

toIatiooM

sstimat,

amplioris

aversari,

favores

tu a

ac pestem animi,
iHuminalffl
circo

omnia, quaa raentes mlnns

favores

cattita refugit.

',

;l

C om

benevolentia

observabal

fratres

snos

ingentes

Cfflli

axistimant

i<l-

cum anlmi consensione k exciac sororesi tanta morlis eorum, nnllo edito dolopiebal ounlios si'no, acsi snns non fnissent sanguis; eque
ris

tantum

abest,

ut

delectaretur

ecstasibua,
/,

visionihus

aliisque

ntvoribus

Cffllestibus

ut

promnia
cielatem,

fuil

ad Bustjnendam
Hlins
post

qnam
qui

jacturam
marili

molestam mariti soande aliquot

;

etiam a prima ntate, qnemadmodum supra dictum est, Dominiiin suppiicitrr precata fuerit, al anm-

amicis suis,
biiQl

obitum eara satagerecuperarat,

Dei curs
sibi

solari,

anirno

illius

reprssentantes tranqnillibertate

donaretnr nihilominus Drus nipirns, hanc animam lalento sno operam impendere, postquam perduxisset illam ad summum sui
illis
:

qnam

dilectam

litatem,
, . , . ,

qnam
i

nna
praeter

cum

oihum, perfectamque
Inntatem translationem
siu

sui
,

ipsius

ad

divinam vovoluil

nil

voluntalem
pluris se
ibat

omni

eara exspolians gu-

esse

aec

qnodcumque, Ben bonum sen malum,

,

ac

desiderio

camis

spirilus,

ipsam

evenire
s
LpHtffenfiJ
PU1
_>

possel

prs

alio

facere.

talihus gratiis

comes
niiiiiiii

indifferentiaa

huic

perfecta

re-

spatio
ipir

in

cumulare, crebro plnrinm horarnm mentis excessnm abripiens cffliestibus.

ad

Deum

translalio,

ndeo ut sole-

frequenler visionihus rvrrcrns.

visu
eral
violrnti;i
,

wf tUqwd
kri
ttltft

rei
.

dicere

Claves

domus mew
ut
siaiu.it

Amori

tradidi

88 Mirahilis

qnam

Bibi-

cumque dectinare nequit,

quod
DtuS.

ruiii

ampla polestate,
vnii,
vi'l

de

me quodcumvel

flc

nec

respiciat
vel

vel

animam,
vel

cor-

mri rnferebat Sanctn ad ni experimento edocta

de
suo
sentirel

hfflc

impediendnm, adeo vixdum m animo el corillas

omni

modo

pus,
\i!

facullates,
:

parentes,

amicos,
lex

divinas

impressiones
solebant,

quai

raundnra
scintillam

quia non deprehendo deflcere in

hosce
sihi

CfflU

favores

pracedere

qnin vlm

me

ullam

ejus,

qnod puri amoris

in

infrrrns
,

ad

ilrloi.piriKlum

effectum,

ingenta-

requirit.

Unde quocumqne
vel
angustiffl
fuisset,

loco

vel

statu
,

tem

in corpore cruciatum pateretur;

divinom
pdsl

consolationis

animi interrogabalur

men operationem
sensibus restituto
erat
Irrra
,

nequibal
viderrlnr
,

irapedire,

quam
eara
in

rmjd

desideratura
ejus

nnmqnam

ulli

successit
:

languenti

adeo

ac
,

debilitato

aliud ori
p

cv
rae

4 verbnm elicere, qunm hoc Uniiil volo, qnod hoc temporis puncio habere deprehendo. 1 Quin imo utcumque diversa

coiporr
vivrir

ut

miraculnm
prr ihrin

possr

ipur

lol

horis

cum

inexplicabili corporis

dolore vivebat in
ipsi

forenl
a

rerum adjuncta, exempla, conditiones, qus Qonnullis ipsi proponebantnr ad investigandum,

io

usque virente state vires

caalo. Quosuffecemnt ad sub-

ducendum
bat ad
ut
,

se

aliomra oculis, simul atque sentieita

qnam
1

partem propenderel

votuntas ejus,
:

idem

mentia excessum abripi se,

se gerebat,
,

semper respondebat, subdens

nignitas,
ul

iia-c

est

Dei be-

nisi

rorum
quas

ipiihuscuin

vrrsabatur

solertia

omni tempore, omni loco, omni illudque modo cnncta moderelur el gnbernel ideoque semper velit, quod nobis melius est non debemus aliud velle, quara qnod omni tem, ;

fuissel

sancte curiosa, occuitse remansurs

,

fuissenl

ecstases
raagis
la

patiebatur

indies
vires

vemm

state
il-

provecta,

cum corpus
resislere
,

deficerent,

non valente

nec tempestive latebris

ui

pore ncridil, proptcrca tainen

omillere
:

11011

<lr-

sese

abdere, placuil

Deo,

omnibus manifesta
> n ttudet, ^dfiruttn
(.

bemus
>
ifl

in

bono semper nos exercere

ipsum
vi

nam

qni

rentur.

prastare nollet, unice exspectans, quid

nobis Deus,
essel

prm-

cipiat

tentaturus,
istius,

86 Non destitit laraen illa omnem adhibere industriam ad eas obtegendum nomine vertiginum,
quales plane

83
lufuam de-

Quantumcumque
in

amoris

qno

fe-

videbantur
:

illi

qui

cIi

sermonem P
in-

rebatur

Demn

se

cum

Apnstolo
alitpirm

seniirrt

non percipiebat
signi

attamen
i>.

lales

visaa

non sunt
,

abripi desiderio
sto
,

mortis conjunctionisque

cum

Chri-

Dei

servo

Cattaneo
illius

Marabotto
primura

quem

maxime CUm defunrliim

ail

srpiillu-

elegerat
ac

Providenlia, ut

discipului

ram evehi videret, ul diclum jam esl i, nihilominus in hOC rtiam amoris inrilamcnta suhilrhat
conformaiioni

postea

duobus amplius
animi

lustris

osque ad sanctum
essel
,

obitom
arcana

ipsius

raoderator

qni

inde

cum
ut

divina

voluntate,
eo

adeo

ut,

consilium cepil obligandi

cffllestia,

eam ad manifeslandum
reliquit.

m
ec-

eum
passa
>

111

rjusmoili

urcasionr
interne

lantum ahripi se
illico

qua
extra

in

epitomen contracta simul

fuisset,
hfflc

secura dissereret;* Utiaffulsissel

:
!

cum

sancta
rapta

ejus Vila
vel

nnbis

Cum

in

oara
,ul

raihi

hora
,

pmniio

Btasim

eam de amore Dei verba

luminosa
ex
pleni;

lens

" "

sr

reversa

diceret

Nolo ego

hoc
oec

faciebal,
Btar

splendebat

facies

roseaqne inlamipie
ejus,
nl
,

pectore

residere scintillam

ullam desiderii

Seraphini,
doctrinffl

amoi-r

llairrantis,

BUbKtastar

nec cfflleslium, oec quarumcumque reram creaturnm sed suavi Dei ordinationi ac
lerrestrium,
,

mis

sensa

flnebani

ore

Chembini,
iv

cffilesli

doctrina

adeo

stnpo-

dispositioni
simili
sit,

cnncta

permilto;

irapotentis

animi

lantumqne ex desiderio moBrorem hau

bc

ranirs

admidolore snffunderentur circumstantes qns aubminiin ipsa iliviiiaiii aapientiam

,

ut sedari

aequierit,

usquedum, recumcon-

strabat ipsi Bententias

fessario

communicata, ab eo tantum non persuaactum illum tamqnam indeliberatnm cum a ratione profectus oon esset, detrimentum
daretur
,

excelsas el verba ad res lam explicandum, qns hnraani inteileclns capacitatem

quam
87
l

longissime excederent.

^nerre uou potnisse accuratffl volnntatis conformalioni, qoam profitebatur. Qnod Catharins BinKiilaivm
iriu

Exprimere tameo nequibal /< ipsa partem arcaqua Deus in mentis P oii**i re minimam eorum, qus ipsi wentur ande, quandeclarabal excessibus visionibusqne
:

vi*ion*i,

iiiumi
est,

cousrnsJDiirii)

oon minus mirahieo

tum
ei
si

poterat,

omni
se,

<i>>

his

sermone abslinebat,
,

reddit,

quod, quantocnmque erga sacram

afficeretur
V.
,

quidem loqui compellebatur

vidisse

dicebat
intueri
ct

cum
auris

Encharistiam

amore

in

tamen

Apostolo,

.|uod oculus

Septembru Tomus

25

170
A. anui*vmo
ris

VITA

S.

CATHARINiE FLISCiE ADURNiE VIDUjE,

oide tspparet, quam tonge verm kumiUi semita progressa fuerit. b Vita prolixior cap. <j mter alia,
t

non valet audire, non iuveniens verba accommodata ad signilicandum arcana illa caeleslia, quai
illi

tli

ostendehat

Deus.

Visiones ejus

frequenlissime

hic

versnbaniiir circa

immcnsum amorem
ab ipso
ui

Dei erga ho-

conformia, hwc
Si possibile

scribit,

velut prolata a s

n QlH C
\

minem,
qua*

gloriam

praeparatam vere

eum
media

esset,

quod
et

omnia
,

omnium w^?'
Dei

diligentibus,

disposilionem supremae
cielo

provideniia',
utilia

rum
qua
ex

supplicia,

sed

inferni

amore
ei

unicuique,
,

potiatnr,

tulissem,

meque
creavit

hinc
,

ipsius charitati
et

bo

dislribuil
TiDffi
,

circa

dignitatem ac prelium gratis di-

nos
fflqno

redemit

sigillaiini

honiiiiunique

animum inhumaniter omnium

a
,

ingra-

rcspondisse

arbitrarer,
:

ToaS ''
m,

aliquo

tum erga divina

beneflcia, qu&e in

extremo judicio
venia indi-

injuriam

Deo
Dei

irrogarem
gratia
est

homo namque
delerior esf corpore et borao

oslendent in conspectu

cum

absque
diabolus
gratia

diabolo
sine

gnnm
iiuantistjiir

esse.

spiritus
est

^
C

88 Frequentia

cxcessuum
jaculorum,
in

sensibus,

ignito-

Dei

dinbolus

corporalus.

na c
-

D
'

rumque

araoria

quse lucenlium inslar

elucidantur ex Sanctm Dialogo part.

Hic,
istud

I,

casfk-

per ea* eruciatibua

radiorum crebro Deus

incxplirabih
corporis

cor ejus evibrabat

cum
post

inquif,
esse

coepil

ro^iiosivri:

ijiinln;i ni

attriti

convulsione,

quinquagesimum o selatis annum, novem nnte sanclum ejus excessum nnnis, redacta erat ad statuni valetudinis, adeo commiseratione digmim, ui prodigio noo absimile videretnr, vivere eam posse

idque fere tam malignum bonus esl Deus in/ra ;Intuebatur, se (a be<> <> prmservatani
hominis,

pravum

Conspexit,

quara

seraper proroptissimam ad perpelranda omnia opera, quffl diabolus palraret, nec minus prava
ei

tantos intcr

laliores

aniuisliasque

quas

nihi-

lominus vuliu
bat.

bilari

Hinc

est,

animoque tranquillo perferequod minislri xenodocbii, tencra

moti, non

detestnnda, imo longe magis, videns diuholum incarnatum.

c
ic

sc

boccan

erga illam

COmmiseratione
labores,
illos

palerentur

Antiquior bigraphus cap. (6 ista paulo fusm exponit : Adhasc, inquit, sihi adeo inimica
est, ut,
si

eam

continuare
inter

sustinuerat,
sjiicientes

quos anteacto tempore nc deficeret verum per:

effecta

quando oporteret

sese quapiam

in

re

illi,

quiciem
eo

iiim

vergere,

in majus corporis detrimenquod vehementia continuorum

sed in

malo

nominare, non se speciatim exprimerel gcnere diceret, Nos, cuni in bono lum in asserens, quod maligna horainis pars gauilli

mentis excessuura, quibus abripiebatur, el amoris spicula quibus cor ejus feriebat
,

crebra
cffllestis

deat nominari, ncque gravior

Qigi,

ictus
etc.

queal

in-

quam

si

nunquam nominetur

Sponsus, quoties sola cum solo occupabatur, brevi vitam illi fuissent ereptura compellebantur ite,

Hmc

accipe conformiter ad dicta in Annotati$

rum eam ad consueta

les

exercilia

revocare, juben-

ad cap. 3 litier. k. e Idem biographus

Nolebal eliain se (nt

eodem
licri

capite

ita

seribU.

illam

Dei

ergo

Deum

rclinqucre, ostendcn-

solet

appellare malam,
quod
:

lesque eodem
vitam
xiliis
iili

tempore desiderium, quo ardebant,

conservandi,

suamque
mulium
a

in

detegeudis aunostris

ne propria sua pars prfflsumerel, se scire, unquani posset cssc Iiona. Et /xntlo injra

Imo
Oat,

inscitiara.

non
quia
,

es
sic

digna,

cujus

vel

in

malo meniio
tradit

89 Et
Sancta) corptts nfjliclum

sane,

diversm
se

quum
f

nonnihil
cap.
17
suis suas

fflstimari

videaris,
:

suut
solel

\ia'

Domini

quibus

animas elcctas ad
est,

Idem

hmc de Sancta
ad
Dei
sentiebat
diceret
,

Sem-

altrahere,

mirum non
bujus

intellcctum bu-

jlln

per in
iiducia,
quffl

inlimis

volunlatem

attendit,
el
lali

,1

manum
Levandum

aequivisse
sanctae

pervesligare

modos

ad

subac

quam anima;
ut

impressam

Matronse

dolores

quandoque
,

Deo;
,

In oinnibus,
permitles
ib'

cruciatus,

quibus eam amabilis ejus Dominus, ul-

cogilavero
(pie de te

dixero

fecero

non
:

timis praesertim annis, qui

mortem ipsius prascesseruni, subjicere voluit />, ad reddendum eam in omnibns uoiformem imagini dilecti Filii sui. Unde cum de die in diera accrescerent impressiones
divini
ignis,

me

prfflsumo)
vix

crrare

raj).

dmfidur

rat, ejus fiduciam, ciam ob securitatem

,

qua

dicendam in manibus
Di<il<><j<

esse

amora
tu9
l>

sui

Dei

conguiescebat.

Insignem
scire
te

fiducia

pessumdanles corpus
ardores

illius,

cor

ad

tranquillitatem

declarat Sancta
:

pflrt.

su8tinendum
iit

ineptum reddiderunt, adeo

*

cap. (6 his verbis tus

Ad

hfflc

velim

fspirir

videretur a pectore avellendura, partesque cor,

alloquitur corpus
ac clurum
ipse

suum)

Deum
ul
a

milii

wn

circumdant coloris, indiciura dabant incendii

illud
,

poris

qus

foctffl

rubicundi

suhtile

lumen

contulisse,

certus suu,
te

illius,

quod geap-

me

(nisi

mihi desim) antequam

divellar,

stabal

in

sinu.

[nter

alia

qu,
subire

interpositis
fecit

ne minima
amplius
g
etc.

imperfectionis

macula

fore

respersuffl

paritiouilnis

angeUcis,

illaui

Dominus,
poenffl
in

fuerunt
tholomffii

tormenta ss.
apostoli

Laurentii
nonnultffl

martyris et Bar-

ac

denique

Imo exSanctm verbis, datis nxni.so etseq. mdetur omnino

sui ipsius
prmstiterit,

in

Comtnentano
egregx

prmptacuisseilu

quas

Incarnatum

Verbum
fuil

noslri
:

amore
ut,

duro
auper-

despicientia,
ut

cum tam multa

Crucis Ligno perpessum

adeo

nisi

ab

aliis vilipenderetur.
sl
"'
-

naturaliter q corroborata fuissel a Domino, gaudente eam videre constanter patientem, fieri non

h Scilicet ut testantur verba Sanctm num. Commentario, singularem erga parentes apcm refugiebat,
et
i

posse

videretur,

ul

humanis
ipsique

viribus tot

tamque
favores,

acerbis

doloribus obsistere

valeret.

Hi summatim
grati

amon oolebatque omnes diligere sine et carnali afjectione, sensibili utique

Partitionis

sunl

principaliores

magis

nostrm num. 48.

noster

Deo placuit a&nctam banc Animam exornwe, ad relinquendum rtuplex exemplum admirationi nostrsa cum Lo eo, quod per illara ipse prffistitit, lum in eo quod ipsa pro eo sustinuii.
quibus
,

Anonymus

non
ut se

videtur hic

Sanctam

wude petwisse, admitteretwr , seu ad eum

ad sacram

^en>
''

prmsentasst t

supra tidimus, quanto studio tempore conata sit Euchari&tiam oblinere, conferens^
loca,
ii

'" !c ' llC

niJ

ANNOTATA.
ex Sanctm Dialogo dedimus in Commtntario ,,,. so n scqq., ex quibut <h!a

rinculo isthoc ecclesiastico unmitfWd"

asscrit,

[an-

n tum igilur

Vide,

qum

eam non

postulOSSC

/"'' tnntci'

ter

conformiter ad ca,
cap.
26

qum

antiquior b%ogf*r
BS-

scribit

hunc

DIE DECIMA
v

QUINTA SEPTEMBR!S.
ve-

17

sa cerdotibus

deferret
si

demonstravil

aflirmans
sibi

A.

&NOKTUO.

palienteT laturam,

sacerdos nollet

nerabile
,'

Sacrameotum porrigere, ueque perttna,

cil( r

posluiaturam

sed

porrecluro
testatur
et

non

posse

CAPIT

VIII.

non
nhus

accipere. Scilicet, eap.

8,

ut

idem biogra-

humilitatis

obedientim eryo lua saero Epulo abstir

jubenti, benter parebat

neret, Hret

iltimus

Sancta'

vekemen$$$ime kinc ajftigeretur, Vide ad cap. 5. litter. a. iicta m Annolatis qu& in Commentario kac in parte Consule,
1

morbus

et

pretiosa
ejus.

mors

initia et progressus

cuhus

disputavimus
SCqif
iii

eontra

Bailletum

num.

/05

et

Vide dicta in

Commentario pravio num.

Pradit
e.r

irant

jam

annt
ilictum

novem
est
,

craibus,

ut

pnece
in

xtx.

et

5.

De Marabotto plura

Vita prolixior
illius

denli

capite

Calharina
,

menlis ex
spiculis

('Itimus

San-

cap.

M,

asserens,

Sanctam

absentia

cessibus,

sensuum abalieoalionibus
divini

fhr inorbm

odorem fragrantissia muin ex ejus manu percepisse, ipsumque Deo divinitus illuminatum fuisse, ut cognosceret, utwf iii Sancta ageretur, quaque ratione i!l> wccurrendum cssct. luverit aliqua ex Sanctm
mirificc

cntciatam fuissc,

cendiisque

corpas inm

amoria frequenter oppressa amplius eorum vioIentioB obniti non

naturati ordinr >tt)>rrior

fait,

poterat.adeo ut absumeretur quotidie, per adhibila ad hanc usque horara remedia nnllo ipsi alLato

levamine,
eondureiel

medicisque
ad

modum

ignorantibus
illi

bnc transfcrre. Part. 3, cap. W sic loNon ergo mirum, si Deus Lalibus perquitur illis in cunsonis certos destinet homines, qui
Oialogo
:

qui

restiluendum

sanitatem

ande qui circum eam erant, assiduitate variorum, qum Qebant quotidie, experimentorum, illi modo, quo
videntes
poteranl

ctis animffl
11

et

corporis

aecessitatibus

subveniant,
ut

meliore,
ad ante

anxiliabantur

ipioad

Becus

vivere

nequaquam
Cbristus

possent.

En

Domieodem
snn-

eam

velul

extremam
illius

debilitalem

nus noster Jesas

Matris
suffi

specialem

amanlissimBB

redactam,
eollegerunl

quatuor
raeilicos

obitum mensiims
,

curam demandarit
suis diiectis
sibi
in
aliis

s. Joanni;
disripulis
,

complures

qui

iueuntea

moilo

prospe\it

el

commune
vamen
t]nii)iis
\)\

cousilium,

viam

investigarent,

qua

le.

per prospicil
alter
libus

devotis

personis,
,

adeo ut
corpora-

aliquod
(anio

afferretur

doioribus

gravissimis

alleri

lum
liac

spiriialilms

ium

temporo jacebat immersa.

medici

cum

divina

Ei

quoniam
neces

non
ariffi

omnes

unione subsidium praestet. cognoscunl hujusmodi

inter
id

Non

praelerraiserunl

malorum cau-

IIUUq

)i:

operaliones,
idcirco

sehabent anionem, genus munia oheunda peculiares personae, quas Deus sua uraha m luniiiie inslruil atque iiloneas reddil ad amilium aliis ferendum. Qui has pcrsonas videl et non inmi.ilik qiiam anlitelligil e\ eis admiralinnem
nec lalem
sunt ad
.

examinare venarum pulsum ""'""': Uttm QfaV9* ac symptomata considerare at, millo morbi oa- t turalis deprehenso indicio nnanimiter onmcs in haue iverunt Bententiam infinnitatem hanc divisas sedulo observare,
: ,

ni

quid prsaferre, ac

propierea humauis
snlius

remediis

curari
tantis
lio

non

posse, sed

Dei operationi Begro-

curam relinquendam
eral
s. Catharina, qusa

esse.
iis,

Ejusmudi
ante

deflni-

flcationem
vis errare.

percipit.

Noli
hic

itaquc judicare,

si

aon

plane conformis

quae

semper
a

Porro
<il>

i*t<t

ostendendum,
viam.
iis,
ijiui-

ipsa Sancta

annotanda ccnsut, <<<i praclusam fuisse

dixeral

tamen obedientissima a

numquain

recusasset,

etiara

cum

majori suo dc;

ijin
iii

oculo minus sincero lcgcrc posscnt

protixiore laudato cap. 44 rec

ea,

Vita

/eruntur,
ii

medicamina sibi oblata assidue tamen declaravit, Gegritudinem suam conditionis esse omnino (livcrsa- ali iis ad quas artis mcditrimento, sumere
,

Prmter alibijam annotnta, Ixvc

\\ accipe
:

Sanrhv hm-

C83

peritia VUlel perlingere.

Kl

salis

ulique perspeesse
flebant

logopart. 3 cap
terenl verba huic
f
-

Utinam,
el

in</in>, suppe-

ctum
(jiiain

erat

morbum
:

ejus

altioris

ordinia

amabili

amicitiffi

perdila unio-

naturalis

etenim intensiores
Virginis,

dolo-

ni
'I'
11

coogrual

omnia

mliilalionis,
tatis,

ioquam, quoad hominem, amisil nomina amoris, unionis, anIriinsformationis, dukedmis sim\
Perditae,
,
i

res

magisque irritabantur diebus

,

Pestis, iis

praeser-

tim

qui

Sanclissiraae

Apostolorum ac
erant,

Mariyrum
iii

solerarfitatibus
in

consecrati

adeo
festi-

amabilitatis
,

cabula
'hne ivs

quibus
separata

denique perdidil cuncla vopoterant comprehendi ei uniri

: 1

deinceps, cuni

Bcclesia

celebraretur

vitas Sancti

alicujus,

Famulam
morbi
polu ad

Buam

Deus

par-

ctc.

ticipem

redderel

passionis ab eo tolerafae

Post quinquagesimum wtatis annum, cui unus alterve etiam comptetus addendus est; obiit

92 Et

manifestiue

bnjusmodi

superior tumpassasit
c

conditio apparabal
sive

ridentibua,
in

rem

quamcumqne,
illi

auippe mtatis sexagesimo tertio

morbus non
;

"'''

supremus autem novem vel decem annis duravit. dicta iii Commentario "m i-r,. "" protixior cap. is Osserit, Sanctm re.

cibo sive

eam refocillandnm
adfer-

omnia

nisi

oblatam,
re;

damnnm

potius

quam opem

antea fuisse mortis sum genus : Deus. ""/"". iiMia- pnncto ilii ostendit, quo fine opus suum essel compleudum, eam ex immani supIC] o quod totum asque ad mortem oculis 'Psms Bubjecit, moriluram. q Testatur koc etiam Sancta i>i<i/<></t part. 2, '"/' /". loquens de acerbis cruciatibus, annorum
III
,

irlnlu

quidquam poteral, quo corroEucbaristia, sanctissima boraretur, praterquam (jiiam quotidie absque molestia, <( maximo cum
aec reperiri

gaudio sumebat
plurinia'
pia?

/'-

Confluebant etiam
,

longinquo

personffi

ad

spectandum
dolores

martj

rium, quo Sanctam hanc divinus amor racruciabat,

observantesque

hinc

angustiasque
vero con-

inexplicabiles, quibus mergebatur, inde

eos formationem mentisque tranquiliitatfm, qnibua

sustinebat,
mmi,
di
el

'"""

'" spatio

a setoleratis

E minimis,
et
nisi

in~

circumstantes

insuper

omnes

fervo-

'/""-

etiam

malis

magna

percipiebal

lormenta,

verbis

non

satis

exprimendo, ad mun-

c rescebatque

continenter infirmitas,
tenuisset

Deus

contemptnm,
.

peccati

fbgam,

Deique

amorem
et

>secus

eam

occulta

operalione oc-

exbortabatur

cobibere

iacrymas
ejufl

nequibant,

cupatam

neqmvisset sustinere.

mcerenli cordfl

preca

postutontea,

reverte-

perfusi, quod bantur consolatione simul ac stupore

vi-

72
4.

VITA S.CATHARIN.E FLISCiE ADURN.E VIDILE

qnam Immailescriben-

AKONTMO.
C

vidissent Catharinam, divinam magis

miltl

virilms.

fenestras

aperiri

jussit,
est

casium
" v ^'

c.

templari

posset,

exorsaque
illius

bymnum
alfis'

93 Ingenti opns essel

voluntttn d(vince
tiens.

voluminc ad
quos
vita?

Creator Spiritus,

eum, concinentibus

dum
rina

effeclus extraordinarins,

conten

qualuor

illis

postremis
:

ducebat divinus amor

retur corpus in

S. Cathain mensibus prointerdum doloribus usque ut re ipsa sibi vide-

sequens, qui

vultum

hilarem ac coraKn!

tem observarunt, et ex ore ejus andierunl h verba Kamus, non amplius terra, non am r^
:

adro acrihis cam rruciabat,

piaculari

terra.

Verum cum de
illi

illius

igne d

degere; interrecreabat,

animadverlerunt omnes,
cto rcs

Deum
quid

morle dubitawii"
eo temporis'
;
'

dum
illius

caelestibus

cam

visionibus

qua

magnas
est,
;

mariifestasse

atque

ita

JLj

animum
illi

rum
etiam
sui,

nec
in

ad paradisi gaudia evebebant. Veut abnueret amplius eificiebant

,

factum
97

iicet ipsa,

vidisset,

interrogata,

responderil

loqui

se

non
in

posse^
visionem,
qu am daoipsi
foi(

hic

terra

pati

nec hae desiderium

,

cupiebat hinc evolare

ca?lo.

ex amore crucifixi Boni valebant exstinguere , quo ut cum ipso jungeretur in

oslendil
c,
illi

Manifeslavit

otique
,

bus post diebus habuit

,

qua ostensa

Eo tempore Deus

stalum aniin

anima sua ab omni affectu carnis et spMtus emundata, quod continuo cxoptaverat, ac fljln.
cidis

marum
tis

piacularium, puritatem

qua

ictn

mor-

prodidit
nisi

signis,

pracipiens,

alii

ut

sibi

n,,,,

praeditam esse oportet

fuerat,

animam, amorem, quo

is

adessent,

quos mera necessitas

exigebat,

m
quoii
ti-

Deo creata
,

aetern beatitudinis prelium,

suffi-

de

alio

scrmonem
caritas,

secum
exercens

facerent

quam

aliaque arcana,
cit
i|tii

quibus penetrandis solus

dies

postulabal

insuper cura

inUmis
qua>

viderit,
illuxissei

familiarihus suis

miram

indifTcrentiam,

94
Angeloruiu
viiione re-

Cum

Assumpiionis Sanctissi-

morem

mae
supra
ptate,

Virginis

Mariae,

anno

mdx

augescenlibus
die

modum
prout

Catharinae doloribus,

lam mefuit.

veneralionemque incutiebat. Stupenda experimcnla, qua; sumpsit caeleslis amor in extenualo illius corpore emundatoque spiriln posl
illis

creata inge>

gaudium

morabili

extrema

Unctione

summa

animi voluqui

hasce visiones, commemorari

curale describi

facilius,

quam

ao-

Postea

eam

ipsamct desideraverat, munita invisit angelorum multiiudo,

possunt, cura

humanum

ingenioni

aptum non
rationes.

una secum paradisi gaudia illi deguslanda pnebuerunl, lantumque fuit, quod ex tali visione jubilum, ut in corpus redunipsi oborlum esl
,

sit ad penetrandum arcanas Novimns, interdum ad plures

,

Dei &pe-

horas

ja-

dans,
cdcre,

illam

compulerit

manifesta

laetilisB

signa

immobilcm vuliu iabrisque rubentibus; immuiato nativo colore, frequenter arsisse corpus cjus in hunc modura, ut viderelur emitterc
cuisse

circumstanlibus ob tam

improvisam mutaconsolatione peraut

accensos

ignis

vapores,

qui
ipsi,

vehementem
quae
ipsi

caloar-

tionem non minus slupore

fusis
:

quam

rem comraunicabant aquee

gentco ad refrigerandum

in vase

nec

unius

momenli
,

fugitivum

fuit

manus

oblata

fnii,

conceptum gaudium
in

sed coniinuis septem diebus

adeo 98

nt vas

ea

perduravit ad

dicaverint,

eum modum, ut omnes julantum eam ab omni mortis periculo

restituenda.
dicti

secus ac recenler igni

ipsum aquae fervore subductum

hic

caleneret,non
fuisset,
,

Non

steterunt

favores

quibus

anle

nmr

abesse,

ut

deinde sanitati esset

dies

95
Poslea vtheiii
i

Verum cum

effiuxissent,

adver:

sanctum ipsius excessum donare cam lestis Sponsus siquidcm die tertio
;

voluit wefaimi

Scptembris
sua3
Pas-

ntiut,

etunusquisque, falsam esse spem suam enim die Vigiliae f S. Barlholomaei sacro rursum
lit
\

participem
sionis
,

illam

rcddidit sacrosanctee
et

in

corpore

animo

periculum
toleralornm
:

faciens
idijue

tliitin

ritu

clirtiKMiltsMinis convulsionibus

oppressa
morlis

fuit,

quae

acerbiiatis

dolorum
salis

ab ipso

ttffhllllilS.

cruciatur.
f

brevi

tempus perduxerunt; atque insuper permisit Uominus, ut horrenda communis adversarii visione excruciarelur, quae intolerandnm illi dolorem intulit, non quidem quod eum ullatenus vererelur, sed ob repugnantiam qu inter animum suum, divino amore succensum statutnque deplorabilem infevelut

eam

ad praestitutum

circumslantes

cognoverunl, cum
brachiis
in

observaront

eam,
cis,
in

extensis in lecto

formam

Cru-

semet ipsa repraesentantem

cracifixi suiBoexsol-

ni

efiigiem,
:

linguamque

in

sequentia verba

ventem

Feliciter advenerit passio haec eiaup

quodcumque supplieium a suavi Dei ordinatione immissum jam enim anni suni circiter seJ
:

licis

istius

crealurae
:

quae
ut

tanto

bono

spoliata
sibi

et

erat,

intercedebat
et

adeo

visioncm

tam

molestam

abominandam nequiens
versans, quamvis fari
siguilicaril
sanctffl

lolerare, hac

ex quo illuminasli me, dulcis Amor, ab eoque temporis puncto usque adhuc desideravi semper pati cum interne, tum externe,
triginta,

illacque se

non posset, nuut

et quia

luum

lamcn ope

circumstantibus,

risse

super pcctore Crucis

signo se signarent,
faciebat
,

hoc mihi volum fuit, numquam magiSi cruciatum ullum mihi visa fui, sed dolorque e quamquam omnis praelerita poena
repe-

quemadmodum

ipsa

quoque

cubiculum,

* terior

ingens appareret supplicium,

tua disposi

quc ac lecium aqua lustrali aspergerent quihus omnihus peraclis, sub fincm dimidiae horae evaiiimi

tione id

omne
te

maxiniaa mihi suavitatis

est.

voiupwaltifli

tisque internae visum

Modo

finem
111

terribilis

ista

visio,

prislinaeque animi

tran-

quillilali

Domino
ipsa

reslituta fuit.
substitit

96
Stupt '"'

Ad
Dco

breve
in

tcmpus

quietus iste sta-

""^' inlcrno ct oppressa, ut non exisUn capite ad pcdes ita l" 3 " fore ut ullum corpus humanum
venio

ad

summo

''M'''

"

"

ii

tus,
aliis

iimovante

consueta

tormenta

Egroia mulai.iii,

subiudc cadestibus impressionibus sublcvata; unde oriehantur in ea tam repentinae mutaliones

a

crucia que roborc praeditum, immanem hunc succumbcre oportere perpeti valeret; cui

^
.

tanlum

corpus carne

et

ossibus conslans
vi
j an niJli
i

exsultationem, a tristilia in gaudium, a defeclione virium in extraordinarium animi viin

dolore

gorem,
lilii

ut

cum

medicis

stupore

percellerentur

spirituales, qui momentis singulis cl ne eam amitterent, metuebant, et simul eam conipsius

ferreum etiam ac adamantinum ejus quoniam luco landum esse, mihi videtur o ler apparet, te modcrari et gubernare ^ qua nond aequa et justa disposilione tua, ^ mea me mori. Ei quamvis absque ulla
:

servandam,
di

sibi

pollicebantur.

Timorem ejusmo,

hoc

corpore
h,

tam

immodica

suslinuen
in

mislum experti sunl die quinto et vigesimo Augusti quo ipsa sensibus deslituta nec ullum percipere valens levamen, resumptis denuo
,

spe

menta

dicere M^. experior, itaque alTecta sum, ut ve videor mihi continuo me pati,

nihilominus excelsum

mc

^ a^
^

imo

DIE DECIMA
,

QUINTA SEPTEMBRIS.
et

73

qu# tam grata et amabffls mapna voluptate non valeam, ac ne est, ut expromere mitii
cogilare

qoidem.

omuis aatatis, omnis sexus, mu>rnre a. ajontmo. ob ingentem jacluram perclti, certatim concurrerunt ad venerandum itlius corpus, tn puplebeji,
luctii

ac

99
1|1IM1

muliis jam

diebas

omne humanum

sola-

Mica xenoilorhii ecdesia expositiim; variisque

firmis,

in-

fisioaltei

WattSanfaincujus
nil nfl-

i|(i

bris

eam sublraxeral HU Deus ad auslentandum corpore suo, cum die ?n Septemsacrat0 species ostendil illi ingentem rl alias gaudii
n
,

qui intercessioni
a morbis
ilu

illius se

commendaverunt,
consequeutiaspectn pase
illius

perfectam
bus,

suis

sanationem
ex
teneriludine
doloris

nullus

fuit,

qiiin

frralr

est.

e terra ad caalum pertingentem, scalam igneam, ignitorum graduum ascensum invitabaad pujos ita perseverans visio quatuor boras

tralisque

prndi-iis animi
intra se affeclus

eoinmo-

veri

ac

cnuiempiusque
visus
sibi

reruin

inr

quse

mundanarum
feretro
,

suscitari

senseril,
,

animnm
orbis
',.,,.,

ajns simul

el

corpus innammavit,

ul

totus

eliam a

exuri

videretur,

adeo ut, ilane res

aperiri

se

haut

sciscitala,

fenestras

jusserit,

quo jacebat in\ ilari ad ferventer raprsienilum viam ra>!i nec nmllum ef lluxit temporK, cum mirahiles observat simt
111
:

certior
solitas

vicissitudines suffusi,

redderetur. Pudore ac slupore ob tam inqui ei aderant, cu-

mutationes,

maxime

illustrium

ferainarum

qme

pienles pei inilnni

.

omne

farere

;ul

vilam

illi

nin-.iT

nuntium remittentes, animum unice applicuerunt curando maguo salutis suaa seternaa
vauitati secuti

interdum eam adigebanl ad sumendum vandam sed iil uniceadexeraliquid, quo corroboraretur ; endum ipsius obedieutiam valebat, eo quod cerlum
C
illi
;l

negolio.

102 Priusquam sacrum

cadaver collocaretur
flnem
pra?parato,

in

pa(ra<o, er-

sepulcro novo

ad

eum

nullus

nibitaqwiiu
a

esset,
at

fore

ut

relinere
vias

non valeret; rumque

collegerunl

adfuit, qui auderetjubereillud exenterari n,

cum

ii;,s,

inuliliter,

explorassenl,

decem egregios medicos, ut perspicerent, an humana numquam industria valitura esset assequi sed iil quoque irritum fuit; etenim ipsius levamen peiili onmem exquisilam adllibuissent n ,m ilmno deanle statueranl 50 er iiam, aliud quam quod hnnc milinire non potuerunt, morbum scilicet
:

sequum non viderelur, ul incisioni subjicerelur corpus iilini, quod niniie ac Qexibile vivere eti&m
tuin

neratio

videbatnr,

et

signa

donorum
cordis

CEeleslium con-

servans,
dabal
esi
,

pellem,

quaa

regionem
0.

circumr

assidue habebal
propalari
in

rubentem
reilacli

Hinc factum
cordis, a
,

ul

non

potueril

aller
,

tij-

vino

igne

cinerein

favor

quo

Ut

nime

naturalem csse.

dictum
lo

gmfsso

iiiiiU"

fanquint,

omoriwo
Bflfmafn
/x/wf<if.

tum Dominus sublime, quod animo volverat, consilium, ingentem hanc Animam cooslituendi exemplum singulare amandi el patiendi, itaque corpus .i'is consum100 Compleverat

jam est, eam Dominus condecoraverat. Quapropter thesaurus tam pretiosus qovo tumniiiniiis;/,
iu

ab seterno

eo
al

permansil anno uno

et

medio,

visui
tiiin
111

<

pserat, ut

parum aut
Praa nllra
is

nihil

sanguinis
caloris

in

co

reli-

communi pietati apertus, quae maxime eminuit, cum, priusquam in ditius imentnm Iransferrelur, necesse fuil octo dies
occultus,

quum

esset.

concepti

vehementia

continuos

illum

exponere
istorum

inflnilas

multitudini,
in

nequibat
postremis

venis
via
sibi

clausus

retineri;

unde
vis

qua3 accurrebal ad
ipso

venerandum admiranduraque
prodigioram
:

diebus

ad egrediendum pateei
,

prosecutionem
iniiio in

</

quaa

facta, e\ his abundanter

proSuebat,

caloris

ah

eo

fueraui

observata

si

quoniara
saillos

vasa e\

melallo,

quibus recipiebatur
reliquit tincta.

penetrans,

fervenli

accurrentium
sibi

pietati

non

sufficiebal

indelebilibus maculis

Denique cum
Septembris
sacer, quo,

cras

vestes

comparare,
surripere

invento
furiim

inter

appropim|tiassel

ilies

ilecimus quarlus
sanctae
et

aliquo,
oporiuii

qui

unguem
pergente
se

ausus

est,

aimi
licel

hdx,
velut

Exaltationi

Crucis

illum
,

includere

sacello

probe custodito

exsangue

alio

quovis

humore vasicul

cuum remansissei corpus

lucerna jam

illius,

nihilominus

tnin

muniloque apud

valerenl

jam exslinguenda amplius lumen emittit, ita insignis bsec Sancta majori animo el robore prorupit in sermones, magis quam nmquam amore

tiplicatis

prodigiis in

istendere, quanDomi FamuUs suaa preces, mulgratiam eorum, qui illi sese

commendabant. 103 Majorem

biijns
S;inci;e

in

moihim
virtutes,

dilatalus

fuil

magnaa qumnulh
,|-p
( l

incensos.
noctis

Cum

elapsus esset dies

i

iste

et

ultra

cultus,
illius

postquam publicse
composilis,
a

luci

horam
qui
/,'.

sextam
,

provectus

^sset
ilerimiis

sequens,
(|ilintUS

suni

heroicae

una cum mirabilibus

quai
preli

temport imminuta, "'"gU xrmper

I

rml

[inmiiiirus

Seplmnliris
velletne

tucubrationibus ab

ipsamel

Sancla

interrogata,

Eucharistia
veluti

recui

Qci,

aitissima
flnis

conlemplatione abrepla,

ope juris publici facla sunt r \). Callaneo 'Marabotto, et

qiinruni alibi
1

duobus Dei Servis

Hectore
\

ernaccia

vicinus

caelum, significans,
\iiimi

suus noins erat, digitum intendil in ad CBBleste conviillico sibi

:

honoriflcam mentionem fecimus. Quo~

impresssa
el

illffl

ipsae saapius

in
!St,

varias linguas
qiKiiiliuii

proflciscendum esse

quapropter sereno vultu

crucifixi
sui

Iranslahe fiieriml, cre.hlnle

iii
;i

dif-

suavissimaque voce ultima

ba modulans, dicendo,

Jesu ver-

fuerit

per

orbem
el

Calholicum

fama

exirais

<

ln

manus
>
,

tuas,

Domine,
Bexa-

illius

sanctitatis

admirandas
viri

doclrina3,

adeo

til

commendo
iimnris

spiritum
,

meum,

anno

aetatis

stupore abrepli

fuerint

sanctissimi

doclissimitexuil

Rcsimo lerlio
divini

prrforlu

sarrilicin

ci.msumpla haT

qne

.s-,

qiiornm

Virtima ad

iuseparabilcm

cum Dco

Hyacinlhus
libro,
strata.

Parpera
titulus,

prolixum calalogum Congregalionis

B. Catharina

paler
in

Oratorii

suo conjunctionem
lot

evolavit.

cui

Genuensis

illu-

Hoc ipso temporis puncto, qno sancta ista Anima vinculis corporis sese exuit, visa fuit a quadam spirituali ipsius filia, ibidem prassente,
e^retli
Cttfa

loi Cultus

sanctaa

huic

Malronaa

princjpio

crevii
a

<"' if

impertitus constanter
illms
facta
fuit

perseveravit,
,

nulla

nmquam
rata

,hthi-

',

rorpore,
/ ;

in

ea-himqiie

vrlon-sime ascena

imminutione

irao

multo
nationes

amplins
1

nstitutU

dere

riinique

snpra
aliqua,

inoilum

ilaMiione

lor-

extensus
i ir

eUam apud
ad

exteras
pii

Vide- processii'"

quereiur

obsessa

visam esse
pulsus

hanc Animam
ilicere.

malignus spiritus, a se Deo se conjungenlcm,

se,

ex

parte homines

numero
jus
,

concurrer e
pus
btico

venerandum
:

sanctu

corpuruas

rndeque suppHcium iniolerandum experiri

fuit

comvi-

quod semper
conspectui

incorruptnm

permanel
posl
c

Mullas

quoque

rlerlas

auimas,

quae stmliieranl siones

sinctu

illius

vesligia

insequi,

postulaliones

auctoritate

expositam AposloUca cultus

raii

unde

hujusmodi bearnnt. Sanctse moriis hujus nuntio ocyus dilTuso, clerici et laici, nobiles

modi

legitimus

declaratus

die

sexlo

Apnli

anno noctxxi

Verum

ejusmodi

declarationibus

non

'74
a

VITA
viri

S.

CATHARIN^E FLISCjE
moin,

ADURN^

VIDILE
^

anommo.

non minime cnntenti

consecuii sunt,
ui

nobiles, qoi pra?sunt

civilatis

deramini majoriB xenodochii

trodnceretur
sacra

Genuensis,
illius

diaboli visionem

Antiguior biographus cap. 50 asserit h Sanctm oblatam fuisse pridb

causa Canonizationis

;i

Riiunm

Congregatione
rescriptifl
,

qna
ail

obtentis

variis

(avorabilibus

ium
ejns

inscriptionem
,

nominis ipsius
celobralionem
propria
,

in

Martyrologio

denique ab illa examine heroicarnm illius virtuiiim adepti snnt favorabile decrelum, postea
Missa
ipse
anii'1

Rommio lum cum Officio el

ad

feslivilatis

Bartholommi circa horam seplimam noctis // autem noctis septima Romanorum ac ttala "'" passim procecto mense Augusto respondet cin horm nostrm secundm noctis Vigilia vero S r tholommi passim ubique cetebratur die S5 1,
:

udccxxxii

in

quam
dic

Itaque visio hmc indetur contigisse dte potiusu 28 Augusti, conformiter ad disputata
i

Sanctm emortuali in Commentario num

ijucm,
si

ejas
l

xxx

Maji

conflrmationem Apostolicam anni sopradicti t.

obtinentes

die

ei sfijif.,

lubet,

consule.

Vita prolixior cap.

vidisset
:

quidoam

sic kabet : Qusihini respondit, jucundissima esse'

50

ANNOTATA.
a

sed planc
h

ineffabilia.

In

Commentario num. 126

i

et seq.

geminum

adduxi specimen insignis obedientim quod ibidem ide.

b
te
i

s. CatharinaB,

his Sanctm verbis, etiam nh anii quiore biographo relatis cap. 50, corruit Bailleti hallucinatio , quam excussimus in Commentaria
solis
iiuiu.

Ex

95

et

seqq.
i\r

ita

prolixior cop. 50 sic tcribit

Appeten-

Vita

prolixior cap. 54
.

Sanctm

obitu htec

autem hora sancts Communionis percipiendse, iniiiiii qui intelligens accersendum confessarinm ejns animnm, ac nimis debilem metnens ad sa,

scribit: Obiit,

hora noclts sexta, paulo Bnnj horam, qua solebal sacram Communionem perci.
.

pere.

At existimo,

istud

paulo

ante accipi de-

cram
trajicies
it

Hosliam

deglutiendam,

dixit

Quomodo
vnltn
sic

eam
ne
refecta

in

gnificavit,
cselesti

slomachum? Illa leeto quidquam fonnidaret, et

est
:

si-

l'ane

inde

raciem

induil

hilarem
se

ac

rubicundam
Bese

inslar

Seraphini,

ostendens,
id

interius lam

in^cnli perfusam gauilin, ut

c\le-

nus etiam
Sacramento
gata
,

proderet.

Viribus

sanctissimo
:

cum aliquot horarum latitudine :nam, ui vidimus in Commentario num. 134, hora nocth sexta apud ttalos medio mense Septembri circiter respondet tempon, quo apud nos est quadrans ante horam primam noctis : non videtur autem miki verisimile, Sanctam longo tempore, ut innuit rcrbum solebat, ea hora sacro Epulo refectam
bere
fuisse.

subministratis, coepit
polnissel
illod

loqui

interro-

qui
in

sumere, respondit, se,

in

ilum

ore

haberet,

sensisse

corde

aliud

preeter

venerabile Sacrainentiim non

nisi

\alel.tai

|m-

cipere,
c

uiaxiiuu rtiin

crurialu.
I

Vide dicta in Commentario num.43%etseqq. visionem hanc refert Vita prolixior cap.Si, additque, illam ex ea mirifice recreatam ac copiosa lnrr perfusam fuisse : Unde inquit, verba
k
I ,

Tpsamel Sancta Dialogi sui part.

:

cap. %4 sic

loquebalur divino amore (lagrantia; sed

stantibus
dixit;

et

circum-

loquitur
ilu,

dixil

Conscenso tam sublimi per/ectionis graspiritus Non pronunciabo deincepshanc

:

quam

arcta via ambulanda, ut

ad patriam
tur!
ac

caelestem

creaturam bumanam humaniiair, iniain in

vero
3,
cap.

videns

ipsam

exstincta

Conspexit enim
ul in

absque obstacnlo perveniaviam hanc adeo anguslam

teiTore
nesciret,

Deum
exuti

transformatam. Parte
divini
ita in

difficilem,

nraa

quo

se

w
sr

de iis,
ipsis

qui per
sunt,

amoris
scribit
:

verteret,

atque

hac anxietate totam etiam

,

illam

no-

operationem
Si hujusmodi
notee
sibi

ctem

traduxil.

Vidit

quantuin

supplicii

piTMimr Iquaadorarenlur
aliis

rara- sunt

mundo)
Dens eas
:

essent,
ipsis
el

in

terris; sed

maneret animas, tempore sui e corpore non bene purgalas etc.

egressus

occultat

usque ad diem mortis

m
et

Recenset kas oisiones Vita prolixior cap. M,

iimi

verum a ralso discernitur. d Ua Sanctm prmdixeral Deus,

.'.

ut ipsa testatur

Dialogi part.

cap. 6 his verbis

Causam (inquit
melius
le

paulo fusius Parpera Vitm, anno 468% edites, cap. \4% dabo illas t I Glorim posthumm. n Bailleti hac in parte crisis examinabitur in
:

Dominus)
experientia

tanti

cruciatus
ratio

Le

tolerandi

quam
tnaa

docebit.

Proinde noveris,
in et

me
alio
e

animse
ita

corpus mutaturum
ipsi

purgatorium;
ad

Gloria posthuma num. 10 et seq. o Auctor Vitm antiquioris cap. 54 ita scribit: Post oliiium inventum est totum ipsius corpus
Crocei COloris, qui
tur,
initiO lanlum rirca cnr vischaquod indicabat, divinnm hunc ignem fuisse
,

atque

accnmulo

gloriam

me

sine

purgalorio

eam

traho,

cessaria,

in articulo mortis animm ne~ Sancta Dialogi part. 3 cap. ti pulchre dieserit in hunc modum: Ad obtinendam salulem non esi via compendiosior , planior el securior hac nuptiali ac decora veste charitatis, quae ani-

nr puritate,

dilalatum

el

paulatim

totam

senitivam

parten

Gloriamposthumam num. 9. Scrtbit Arturus in Gynmceo, sacrum i/ww p corpus tumulatum fuisse die A Octobris. Unde
pervasisse. Vide
1

mae
ui
'

tantam
se
'tis

id didicerit, ignoro

nam neque

biograpkus antr

praebet

(lduciam

Deo
ul

praBsentet

magnanimitatem intrepide. Sed tempore

el

quior,

neque Parpera

gemina
in

Sanctm

Vw
cap.

diem

hunc
Vitm,

48

signant.

Posterior scriptor

charitaiis

expers

adeo

est

vilis

et

con-

Hi
iii

lemtibilis,
libet

anno

168% editm,

potius ac

omnem
:

alium,

quantum-

characteres

adscribit

tristem

mdx

margine Septembris xvn

part.
I,
''"/'

hos
:

'

horridum,
nihil
el in

locum

adirel,

quam
sil

coram
re,

Deo

Beata Catharina
t,
iti<<

illustrata

compareret

quum
se

enim

Deus

num.

simplex ac purns,

agit de codicilh,
<lc

adtestamentu

aliud

potest reeipe.

qiiam
esl

purum
mare

Sancta adjecto,

ultimm

isoluntatis Cathannffl

simplicem
in
,

Deus

amoris,

quo

amorem el quia omnes Sancli

u1

abyssaliter sunl absorpU minima imperfectio in id

deque declaraligne facta a Carentio ct Marabotto, cenodochn, sepultura Sanctm in ecclcsia majoris

impossibile est,

vel

qum declarationem hanc

Septembris

insecuta
:

est,

in

margwt

aniraa

cbarilate
(ita

nuda

immergi queat. quando esl separata

)

Unde
a

item adscribit sequentia Ttalice

cor-

pore

hoc
infe

" vl

"

intelligendum
sisteret

sese

potius
tlla

demer...

quam coram

puritate

sironlieitate

se

in actis Gregorii Sacheri. xvi dicii mensis. Manoale Cartularii hospilaHs. 2 Octobris io pag. xvm el iv. Verum nulh

Codicill. mdx, Declarati

w w

kisce characteribus

irtuto favent.
Vir

DIE DECIMA
1

QUINTA SEPTEMBRIS.
.

75
A

ferl

'

itaprolixiornon nisi henefirium unicum reParpera in Vita, edila anno (682, aliquQ
iiiigat

quibuscum
ter

coaflictabatur,

ad bas adjecUs fcequen-

ANONTVit

periculosia

Bymptomalibul
qu;i>

Demum

sagrss,
ail

bU

diia

commemorat, quorum primwm

:

anno

mulatSB miraculis,

liebanl quolidie
subiil

Sunclie
valedt-

jCi6

oportet ergo, ut taprodigia,

beneficii

quB

gencrali

sepulchrum
cendi

anlmum

cogitatio

nomine
tiaisse

narratantiquior biographus conexcessu,

ocl litteris consirel

reraedio orani

bomano, seque sincero corde

statim

aSancta

anata ncm fuerint,

rint. r
/,,.
c

temporum injuria

perie-

illi commendandi, cura speraret fore, ut certo sanitatem consequerelur , si modo succederet sa-

crum
Tempus. quo hmc vutgata juerunt, aliaque
$pectantia vide in
Marlii

iilml

monumentum

anni
,

Commentario

t.

meslici

et

visilare. Quare die xun uoccxxxrv, contra ac sentiebanl dohumanae prudentisB leges clictabanl
.

\onnuilos recensuimus in Commentario -2. Qum totohocnum. re/eruntnr elucidabuntur

f

dum
nari
fuii
,

curaral

se

vestibus

indui
ipsi

coniilauiihus, qui

sede recliministiahant , delata

et
in

ampiius in Gioria posthuma

unde audito prius Sacro fusisque ad eara ferventibus precibus, cum

ante corpus S.

Calharinsa,

domum
ptaiu

reducerelur

observavil

utique

conce-

spem Qon
ip

raisse

delusam. Vix enim ad porbajuli

CAPUT

IX.

licum
et

delatam cum vellenl

cubile,

de terra levare

inducere

mittere, sed

peripsamel sese erigens, audacter gradus

,

nulla ratione id voluil

Miracula

ad Sanctce
:

invocationem

ascendere

reccnter

coepil

ei

in

ictu
.

oculi

sese

ita

libe-

ram
tassel

1
,

sanam experta
slupentibus
el
1

fuil

acsi

uumquam
nobilibusque

impetrata

solemnis

canonhatio.

parentibus

con-

sanguineis

:is,

qui ad miraculi
sanilate

accurrerunt,

ul

de obtenta

famam ocyus laetiliam cum

H
11

l\on
meras
ciaB

est

bujus

loci

enarrare
,

sigiltatim

innu-

ijisa

participarent.

R
capite
inferior
Fuil

sanaliones

prodigiosas

quas

ad

Sanfuit
,

108

Nullo

ex

subitanea
GBlate

rectmenlw
poti

Kroeulfl

hujus

interventionem

Deus

operalus

Blanchm
delumbis,

Semina!
ad

sanalio,

quce

in

lenera

jidun

nfa

1" 'i"

diuturno

spatio

amplius
a

quam
sancto

duorum
illius

seculoussalis

delapsa de quodara
el

\raia,

rum
mie
nniii

quse ad
eril

eifluxerunt

obitu

solemnem
referre ea,

canonizationem.
quse
,

Unde

recenter palrala

sunt,

cx quo
joris

anno

bmccxxjx
ccapta

curanLe
fervenli
est
hfflc

nobilium
studio
illius
,

maeffi,

gradu aedium suarum, mansit xenodochium delata, postquam inutililer adhibuissel omne remedium diulurno viginti quinque annorum decursu, facta esl paralytica, manumque dexteram odstrictam gerens, decurabebal assidue,
inepta per semel ad

xenodochii Genuensis

omnem

operaad

cacius

promoveri

causa

tionem
Sanclae
lis

humanam.

llar

inaudiens
,

miracula

Lurque relata in tabulas processuum, authenlicifl

sepulcrum perpelrata

die
se

secundo Apriin

argumentis

comprobala

ac

demum

sanctsB

anno
.

unccxxxn
e

collocari

sella
in

La

Sedis Apostolicae approbatione confirmata.

toi ia

el
.

xenodochio Encurabilium,
ad
saiTiiin

quo de,

pafionu
a

annum 106 Maria Rixzi circa Magdalena mdcxix a in xenodocliio majore Genuensi GBgritudinem contraxit cum crurum genuumque tumore
el

gebal

deferri jussil

xenodochium Majus
,

ad

visilaihliim

corpns

ihii|iie
.

audila

Missa

intolerando

sinistri

lateris

dolore
ipsi fuit

probatis-

cnm pergerel sumplaque reverenter Eucharislia commendare exorandaa incolumita li Sanclsa se #

desideraLaa
perfecle
se

que, sed inulililer, omnihus, quffl

runt, remediis,

applicata fuesenLenlia,
:

gralia
in

ecce

improi
,

iso

sponte

surgil

medicorum

haec

non

pedes

erigil

conlraclam

manum

posse
ter

illam

ab boc maio cpnvalescere

collocata
,

immedicabiles

unde inmiserrimam infelix

immobilis, et

exlendit,

attonitis

ac slupefeclis,

quolquol similis

miraculi speclatores adfuerunt.

109

vitam agebal,

mali

coacla jacere

Praenotata

miracula

rigido

sacrae

Ritunm
ponente
in
lo-

a Srde

\r

alieno semper in omnibus operibus suis indigens ^ auxiUo. ln eo statu permansil spatio annorum circiter novein cum uliimo die Veneris Martii anno
,

Congregationis

examini
Georgio

subjecta,

causs
suffecto

proba
!.f.

SoUmnti

Eminenlissimo
cura
funcli

Spinula

F
[mperialis de-

Eminenlissimi Josephi
,

RenaU
,

HDccxxtx
lore

sed

Lempore quo soliio majori do* opprimebalur non tanlum quietem illi insuper omnem cibi appetitum adimente
eo
,
,

applaudentibus
probala

dominis
oraculo
in

consultoribus
falli

universaliter
scio

snni

ac deinde

ne-

Poniificis

Maximi
v
c.

conflrmafa

anno

Sanclae

commendavit, recitans semel in illius honorem Orationem Dominicam el S;ilutationem Angelicam ac mox iu lenem somnum mcidit, e quo non diu post libera el sana experferventer se
:

Muccxxxvn
incidebal
lale
I

die

Aprilis,

ejus natalis

quem opportune Postmodum coram SanctiBacrorum

fuil
it

siia

hahiia ileiiuo generali

1 ,

im
,

oti
,

regati

in

qua

propositum

dobium
oe
,

rocta

est

et

semet
,

vestibus

induens
alterius

sine

mora
vel

an

attenta

relatorura
possel
id

miraculorum approbi
solemnis
licere
:

lecto

prosiliii

et

absque

auxilio

iniu

decerni
esl

canonizalio

defl-

sustentaculo
rl1
'

pedes sese contulit ad visendum Sansepulcrum, actisque ei, quam insigniter beexperta
fuerat,
,

uiinm
die

secure
post

quapropter

Domi

nus noster,
tuin tulit.

imploralum
mensis
el

divinum

auxilium,

icam
peniibus
se

graliis,

potuil

illico,

stu-

\\x supra

dicti

anni optaLum decrePontifex

,

omnibus

cousuetis

laboriosis

exercitiis

applicare b.

110
percrebnit
Sancla?

Decreveral
insigni
.

jam

regnans
nostrag

Cle
ca

-07 Ampiius
lri

fama miraculi
patrocjnium
Franciscae

Deo
in

mens \n
ritate
1

Matronaa
dispertire

beroica
illoa
,

tubttan
'

per
'

magnae hujus
ua
nobiiis

patrati

praeditaa
Li

bonores
S.

quos

Catharina Sanetorum Ibum

1
1

tio.

'

puellae

Mariae

Saveriaa

hri

Vicarius ac
solet
iis,

legilimus
vita

Petri

Successor

quaj ab annis tredecim continuis decumbebat oppressa congerie malorum, quac illam creoro eo adduxerant, ut muniia fuerit omnibus sanct -s

"niilis,

Uibuere oh eorum intervenlionem patraus prodigiia

sia?

qui

mirabili

insignibusque
1

mihia.ui

suppedilarnnl

eximia

sanctiUiLia

quibus Pkntsa adstringebaniur, erant inflnnitates assuelaa,

,
,

Sacramenlis. Asttima convulsiones scorbuticum attractionesque nervorura

,

malum

exempla singulariaque
posten
tueiat
;n"

benetlcia, ut
:

eos admirenlui
consti,

tmiientur
\\

in

eumque flnem
HDCCXXXVll

ilieni

Iiiiiii

111MI

Sanctis-

i/6
A

VITA
Trinilalis
solitis

S.

CATHAR1N.E FLISGE
;

ADURN^

VIDILE,

ANOMMO.

ctissiin.x

aloriea

consecratum
,

prshabitis

consiliis

omnique

eo

quando, qaod
,

septimo;

nor

est,

qum tamen liulla laudato decreto quod, ut jam monui, serius

Gloria

anctioni tum

sacrae
(

lantseque majestalis
dieto
,

congruit,

instnnin

.t|ijt,u;iiu
,

die in illastrissimo Car-

dinalium

episcoporom

legatorum
est

principani

posthuma Ulud existimans. Cum lamen decretum ish / v Aprilis, tamquam rerum Sanctm nataU
signare videatur his rerbis
:

utpote pro sola Sanctm

cZn",T '"'
i-

pncsuluiiN|ue
stas

rnusessu \isa

veneronda
a <juo,
a

maje-

Die v ejusdei
C red
tae

ejusdem summi

Pontiflcis,

exsultante

sisAprilis,
ofiortri.

nniversa

Roma,
tuii

una

cum
et

Vincentio
Juliana

Paalo,
Falcone-

(Sanctm) natalitia . instrumentum aliquod, huiv fidem

ipsius

Joanne Prancisco Regis,

riis

de

Sanclorum albo gloriosa vidua nostra Catharina Flisca Adurna Genuensis.

adscripta

ANNOTATA.
a Error kic typothetarum cst,

scribendumque
infra
sir-

anno

i7i'J,

iraditur in processibus impressis,

qum penes mr

hubeo,

et

colligitur ex

gnato anno (729. 1> De hoc ei duobus sequentibus beneficiis plura dabuntur m Gloria Sanctm posthuma.
c

Pontifici exhibitum fuisse in wque huoathsT*} eaque htjpmhesi j* Sanctm mtate paulo aliter statuendm westinkunc moilum : Juxta dccrrtiim. WOClemensXUprob. nt miracuia, nata est Sancta dxe \ Aprilis ut Pontifex in Bullaei instrumenta mox 'lauiau testantur 1447 mortua vero est anno iSin die xv Septembris, ut ostensum est in Commen tario num. ($% ct seqq. ; adeoque suprema <aZ tftus, iu rigore loquendo excessu annos tre$ etsexaginta mensibus q^dnque, diebus decem,
, ,

aui

dicendi sunt negiecti fuisse

teriiinii.

tum

in Bulla,

>>,,,

Anonymo

nostro hmc scribenti prmluxii haud

dicitnrSanctadecessisse annum agenssexagesimwn h,i,i in Officio e/us proprio. Atque hase

dubie decrelum Ciementis \n papu; quo tria supra memorata miracuta probata sunt, et in quo
ita lego
ii

ad ampliorem etucidationem dictorum wi Comtnta tario num, 32 hic observarc non vnutite duxi.
B

Cum

Sanctilas sua, inhserendo suf-

fragiis

doi

rum consultorum,
lumine
,

ac

implorato

prius

diviao
ipsius
,

die

ejusdem
in

mensis

Aprilis,
rerio

nalalitia,
tria

ac

divo
j

Vincentio
terlio
<-i

Fer-

sacra

(miracula

genere
naturali

GLORIA POSTHUMA.

approbaveril etc. t

qum

cerba in obvio
s.

suo sensu accepta,

natalem

Catharinae,

non

Pontificis designare \>identur. Ita

anonymus,

ut

aperte edicat,

tamen scripsit miraculorum isto-

Sanctse gloria

nu/i confirjnationem a Pontifice factam essr ipsius

multis revelata

cultus

vox enim Lui abipsoadhimasculina est, insemitque casibus obliquis pronominis Egli ille sicut vox iei feminina est pro casibus obliquis pronominis Ella, illa, quemadmodum prmter alia docel Lexicon academim
:

Clementis \/i nalali

statim

ab

ohitu

inchoatus

sepultura,

bitu

variaeque sacri corporis, a corruptione im-

munis, translaliones.

Ftorentinm, dellaCrusca appeliatm. Existimoigitur, typothetarum vncuria hoc anonymi loco irrepsisse
Lui pro Lei
:

itjraphus i0(
ii

noster

constat enim exlibro, recenter edito

et

statim
inter
fuissr,

felici

Rommpro

continuaiione Ciaconii,
Vitm

in

quo re-

ctvlites

anonymus Vitm num. Wi, Sanctm excessu gloriam <it>>ts nssumptionrm nonnullts irrrluHun
t

rim*

fertur Historia

Clementis XII, adsummum Pontificatum assumptus die \, sed \n Apriiis natum esse ,

usque dum est, eum non

paucis rrrlns romnirinoravit. Biographw

ait,

autem antiquior cap. 5i

ms,

par

esse,

ut credfr
che-

quod

nerir

animam

S.

Catharinae hmtis ignitorum

:

simiiiter non ignoravit

anonymus

noster, scribens

tempore Clementis w/ Porro laudati Pomificis cretum illud serius consului, cum jam pars maxima Commentarii prmvix ad s. Catharinse [ctaprelum subiisset : atque fiinc faclum est, ut de tempore natali et suprema Sanctm mtate dubie ibidem locutus fuerim num. 32. Legeram
relege-

ordinibus sociatam fuisse inquit, in hac ita perfectissime

\

rubim

Quum

enim,

per amorosuffl
e
u
ii-

ignem
gloriam
dei

fuerit

purgata,
istam

veritati

cousentaneura
dignitatem
Catholicai

Dominnni

ad

excellentem

eam

extulisse.
,

Hoc,

quia

non repugnat credere a ratione non esl aliennm, maxiine considerando principium, ipiando
lnii

ramque smpius Vitamproiixiorem, ab auctoribus

Sanctm mquaiibus conscHptam n omnibus el illius editionibus, qum ad manus nostras devt )enerunt, ttcc mensem, nec diem, imo (inniim. quo lun data est Sancta, signatum reperi. Parperm deinde Lueubrationes consului : isquidem annum suppievit, sed mensem ac diem similiter prmtermisit, qui tamen minutiora alia, inter qum
,

divino
vilie

amore

sauciata

et
,

progressum
mullis
annis

toin

lius

cum

experiinenlis
Eactis.

ipsius

conversalione

Vtrique autem

revek-

tioni de sancto Datharinae obitu, ab anonymobrer

titer memoratm, subdit ahtiquior biographus w dato statim capite sequentes : Medicus quidam,
ii

l>1

addictus,
divit

somno
sibi

aaliora obitus ejus evigilans,

:

voeem

sunt
ac

domus

dicenlem
qui

Valc
uxori

ego nunc V

et

ptatea

ipsa f
:

ubi

primum lucem
t

cffllam

proficiscor;

ait

su;

"'
i

aspexii

Sancta,

annoiavit

annum quoque diem

dotalitii

mensem

Catharina
comperit.
3

modo defuncta
itidem
:

est,

quod

postea verum

initi

contractus

adscripsit.

Scriptumetiam, cuititulus : Factum concordatura, ao Eminentissimo Georgio Spinuia Clementi \u oblatum anno /737 ita tantum habet : Calharina Januenaia primam bujus lucis usuram assecuta est Jaauaj anno hcdxlvh,

Pergit

Aiius
io

tione positus, vidit

cffllum
,

eam
tante

'^ eadem hora i" " nube candida euntem

Bpiritaalis

ll1

',

et

quouiam
ut

erat

ipsique

**

moduiii
'i

devotas,

repletus
se

est consolatmn

dandainfra in Gtoria posthuma, prmtermisso die ac mense nataii, sic dumtaxal ioquitur Genu,... Calharina oata esl unnonwUesimo qnadringentesimo
.-

Sed

et

ipse

Clemens

Hulla canonizationis,

\u

gandio,

videretur extra

raptus

prc
:

quidem aberat, nihilominus tam

ac gloria ipsius
Yita
acsi

certus de

mora

praasens

fuisset.
,

Parpe

Sanctm

anno (682

edita

cap.

U-

a,
[

quadragesimo

credibile esse, revelationem

hanc factamfw***
cto-

DIE DECIMA
ctori

QUINTA SEPTEMBRIS.
gelio, Attendite a
sit

'77
t

Yernaccia?

m
na
j

(tcmissione

quod si cst, oportet is, prm nomen suum in Vita pratixiore

fermento Pharisa?orum

sen-

iUCTOBl
u. s.

voluerU.

Qnsdam

sancta

religiosa

foemi-

titniitt

consoexil

eam

laudato cap. 54 antiquior biographus, n somnis candida vesle amiclam,

'

ad smgula verba cor snnm devolione ao commiseratione saudari, coactusqne fuit tantam lachrymarum vim profundere ut impossii.il. censerei coeptum Sacrum prosequi, nedum liuire. Tale
,

ac

D medio cinctam,

el

revelata est ipsi

in

spiritu

unio ejus
ridisse,
r; ,.|mii
,
, ;

cum Deo, dixilque ad snam sociam, se animam domin&B Catharinffi raigrantem in quandoquidem el niane ingenti gaudio
(
t

tantum marlvrium hmpiile contuitns 6t medullitus miseratus, verha formare non poterat fletibus aiitem ora rigans ingentem percepil laatiliam ac
: ,

voluplatem inh-rnam e\ onlinutioiie

requie.

dmua

et ejus

,ii

ii

-ii>siina

crai

de

ivi

verilate

certioi

(a-

Omnes, qui Sacrum

illud

audiebam [eranl

cta 'to

haberi,

Parpera mox citato loco asserit, pro cersanctimoniatem hanc /uisse Thomasam

autem multi

ac B. Calharina devoli] non quibani lachrymas continere, adeo ul ipsemet confessarius

fliscam, dc
g

qua
Vita

alibi

meminimus,
ita
illa
:

obstupesceret,
solus

Sacro
liora

admodum

difficulter
fuil

peracto,
in-

Revelationum sanctm mortis narrationem

quitur

media

compulsus

lachrymis

m ii/fi>
tiF

"bhi-

prolixior
posita
et
,

Alia

religiosa

dnlgere,
Ali

ipsa

hora

in

ecstasi

vidil

banc Dominam
paradisum trans-

antequam paululum rursus exhilararetur. eo tempore nihil amplius afflictionis sensil

,

tanta

pnlchritudine
i

Isetitia

circumfusam Lantisin

aiipie
linuit
el

in

spiritu

claram stabilemque ootitiam remartyrii

,],. fleliciis

affluentem,
:

ul

se

atrocitatis

hujus

electsa

Mutronae

latam

putarel

fuil

ab

ipsn

nominalim appellata

qnidquid

prius

corporeis

oculis

videral

atque
ilu-

multisque salutaribus monilis inducia et praparataatl palienter ferenda auiore Dci ailversa; quaj
vitse

diiiturna

cxprri.-ulia

compereral, quasi

nilul

cebal

respectu
(

mutationem

et

proposuii et

instituit.

Asseve-

visione
rasset.

nisi

ejns,quod postea intellexit, e qua Deus avertisset) pno dolore 8XBptB

r;mi, se frequenter ex hujus visionis

solalioue perfundi
:

memoria con-

nnde majorem erga illam post uhitnm devotionem coneepii, majoivmque ipsi fidem

6 Si tot tuiiK/u,- manifestas de

lites
tiiiis

Sanctm apud cm

Sanctashtttnt
cuICim exhil-ilns

gloria
:

visiones,

multis oblatas,

considere- post obxlum

quam antea in vita, tametsi ei raissel fan ili.tns Eundem in modum cnidam monacha pace el gaudio hinc visa esl maxima perfrui nt pame tanlam hausit Iffititiam el VOluptatem
adhibuit,
.

memorata hactenus maxime heroicarum rirtnhitit exempla inspiciamus, quorum tota cwi tas Genuensis testis fuerat, minime mirabimur, guotl, ut testatur anonymns noster supra num. /"/
si

exspirasset, et ila
ritu

multo certipr reddita

junctione,

est in
si

spiil-

de ipsius cura Deo

corporeis

quam

oculis conspexisset. Addit, multis ejusmodi favorem concessum fuisse, etiam procul exsistentibus ac demum ita concludu :
aliis
,

lam

omnis mtatis ei con homines confluxerint, saerum Catharinsa corpus veneraturi, Hincetiam wi scripto, cui tituhts. Pactum concordatum, oblato Clementi \n ita
Vitm, statim a beato excessu

ditionis

lci/d

Slalim ah ohitu atleo fama sonctitatis

percrebuit,
ul

el

nn-

Et a

diversis

lot

sunt

andila,

ul

omnia narrare

raculorum
eiillns,

praadicto

anno mdx

nimis prolixum.
4
Varatolto
Sfl

Post h(Bc

tum antiquior biographus eodem

tonfasario

54, itfnt prolixius Parpera cap. t4$ Vitm, anno 4082 c<httr, exponit specialem certitailincm, quam dr Sanctm in cmlis gloria, ejusgue, ut wcap,

quidem piililieus, rr^a heatam haui* inper centum el nltra annosabsque interruplione perduravferit. itque hmc de cultus, ^<tnctm moxadecessu tuo impensi, antiquitaU nullum relinquunt dubium vidcntur tamen Parperm mta
et
coeperit,
el
:

ilchatar.
Ibarinae
is tota

inarl ijrio

aCCCpit

Muruliatt as

i/ai

Ca-

tr

nonnulli fuisse, quA ambigerent, \icitum\

('alharinam ttostram rultu ecclesiastlCQ honoita

fuerat a sacris con/essionibus. Ignorabat

nocte,

set,

qua Sancta

obiit,

et

insequenti die

rare:

enim
:

im

vupra laudatis ad Henscheniwn

revelationes aliis factas,

cum,

teste

laudato Par-

htfrrts srrt/tit

Ain'lor

(hhclh

CUi tltulum Ittnte

ad

pera,

licet

dt Catharinae beatitudine

minime amS
.

Jtalicum facit;

Specimen

invitationis

venera-

oigeret,
i"
.

imitaturus tamen exemplum

Augusti-

tionem B. Catharinffl Genuensis] contendil probare,

<jtit

pro matris sum salute preces (uderat,

vpluit jtnt Catharina

iit(

Wissam celebrare : se<i subParpera, eum arcana quadam t>irtute imperft-

posse

imo probal contra quorumdam piam tormidinem, imo debere vocari Beatam non obstante
,

Bulla Sanctissimi Domini nostri Papaa

edita

Urbani

iif

ditum fuisse, quo minus Sacrum de defuncta

eeret,

interittsque edoctum, ut

occurrentem eo die

pluribus Uarlyribus celebraret, Hmc tamen paulo aliter lcguntur apud antiquiorem biographum in hunc modum Confessarins ejus
ae
:

Mx&sam

anno mdcxxi. Hationes autem ibidem ad~ ducit cultum immemorabilem, sciente e\ tolerantc ordinario, deque Bcclesim consensu CatharinsB

impensum etc. 7 Priusquam

huc spectantia
tae

cultus Sanctm incrementa, aliaqut

investigemxts,

irpus,

ii'
,

illa

nocle totoque sequenti die nullam horum habebat notitiam altero posl die Missam pro defun,h celebralurus, nunquam pro illa specialim po:

paucula tubnecto de
iliustra-

tectuia ". "'

dochii tnajoris

ilhus sepultura. Parpera Beataa Catharinae

part.
I.

sepuUum,

terat orare, sed

occurril
-

ei,

nihil

tantum generatim. [nsequenli die de hac Bedla cogitanti, Sacrum

meminit gemini Sanctm testamenti. Postremum conditum fuisse scribil anno 1509 die kvui Martii, eoque aii prmeepiseap.
/.

/"//'.

pluribua Marlyribus celebrandum. ipse quoqut Parpera Vitm, anno 1684 editm, cap. 54, slc scriWc, ut aperte antiquiori biographo consentiaf,

se

clesia

Sanctam, ut sepeliretur extra eititatem in ecS. sicolao sacra (vulgo dicta de Boscheto]

relebrutam fuisse Missam pro defunctis, Hcetpro Catha nna orarc nequwerit specialiter.
'

cum tamen anteriore testamento, cujm mtatm non signat Parpera, declarasset, velle ee mariU
sui tumulo tnjrrri

ccrlcsta, cui

mserwwnt MP-

ontigent

5 Cclebranti x>ero

Sacrum

de Martyribus quid

''
""/"".
1
lntlls

describit

Vita latina

*iaen

<iiim

inchoal Entroitum,
&

Thanneri : Ecce, Salus autem Ju-

Manores Obsertantes, dedicata tnnuntiationi H. Virginis, vulgo appellata, Annonliata de Porrim

Storum a Domino,
.

totus fnit in spirilu

eom:

Causam, ob quam extra civUatem tumulari devoluerit, ait Parpera, forte hane fuisse, ui
toria.

repraBsentato sibi universo ipsius martyrio qmslibei verna a se prolata intellexii plane conBniere eidem Ju*

martyrio. Legens Epistolam, storum animm in mann Dei sunt cum Evan-

quos sibi tribuendos (acile poquique humili Sanctm de se ipsa est sensui repugnabant. Neutri testamento factwn ibidem Parpera, UlustrissiuU teste satis. ciint
clinaret honores,
.

Septemfins Tomus

26
V.

pro-

78

GLORIA POSTHUMA

S.

CATHARIN^
riri

FLISCiE
,

lUCTOBB
u. s.

protectores xenodockii majoris clam curarint, codicilhwi a Sancta conscribi, quo tepulturm tocus

et

cor inspici

id

permitteretur arbitrio Jacohi Carentii, tium xenodochii rectorts, et Cdtanei Uarabotti. Codicitlum autem hunc prmsentibus protectoribus con-

exustum. Sentiebat, quod et manifestum

S.
Ignatio
ac

in

iri lolum eo visendum si^ium^T indicium sicut

,

inventnm

legitn

multis aliis,
:

prsocipue de

r "n

seriptum ait die xn Septembris anni (540, die vero xvi ejusdem mensis et anni locum sepulturce designasse Carentium et Marabottum, ob quam
declarationem Sancta in ecclesia majoris xenodochii sepulta juerit : at quo determinato dit

de Monie Palcone nihilominus amici non sunt hoc altentare. Observa hic primo Uc a biographo dici, Sanctam hoc prmcepisst m'iante oliitum mensihus contra Bailletus

id

incompertum
caput H
utstgni nnraClllO mltltis
i

est,

ut
p.

vidimus

vn

[nnotatis

ad

mense morbi S. Calharua Biograpkus dumtaxai scribit, amicos '!'), ausos fuisse prwsturr, quod mandatum erat : BailU^
in/issr
,iii
,

uliimo

Yittf.

ttllrr.

autem, qua, nescio, auctoritate,

jussioni satisfactum non
<-sse

asserit

Sarw.ta

8 Biographus antiquior eap. 5% de Sanctm se-

prm timorc,ne%tl
ostenderet

pultura
ii

sic
in
.

scribit
ecclesia

Corpua hujus Beatae sepulbospitalis

enentus prmdictionis
falsittitciit

veritatem
id

u\

iii

fuit
,

majoris
fuit

urbis
in

Gc-

artjucret.
didicit
n,- ,llc criti**.
.*

post mortem

nuensis

et

primo collocatum
esl

honesto

II

Unde, amtiho,

mensibus

sarcopbago ligneo ad munini, sub quo eral aquaa

doctus,
qni

tamea oou

observatus.

Tempus,

m ro tumulo jacuit, ibimensium octodecim, post quos placuil Deo insigiu prodigio Ancillce sum sanctitatem declarare. Teste Parpera in Vita, anno 1682 edita, illustrissiini protectnres xenodochii majoris, adjuli piorum eleemosynis, constru.cequo sacrum corpus
ilnn dicitur fuisse

anforte legitimam putavtt hanc sequelam Ausi C non sunt ergo praa limore, ne etc. x n ii Hi ^iufi, sane dialecticm tiro agnoscet. Quomodo i m. nitiit cerebrum incidere potuit, ita arguere t. si non sunt, ne eventus \>el prmdictionis
;

pcrilo-

tem ostenderet

\>el
,

falsitatem? Eienim Sancfa

itrprrhentfissent
,

mandato

ohseruti

rrrn

r m

runt sepulcrufn e marm >re, picturis ornatum, ut in eo decentius collocaretur Sanctm corpus. Postea
,

non poterat non in majorem Sancla commendationem et gloriam redundare : sed nee
prmdixisse,

jure

iitleiiinr milii

metiicre potuisse, ne

prssdi-

inquit

antiquior biograpkus

mox laudato

ctioni falsum subesset; tot

enim

alios singulara

cap. 52, disruptum est

monimentum

gus apertos

in

quo

propler

et Barcophahumiditalem aquae
in

Dei erga Sanctam favores conspexerant, utmerito persuttsiim tinhrre pOSSCUt, el illo itoinHiiin j, s $t.

mnlti vermes sunl generati, alque

eral in sarcophago, fuerunt

slupa,

quu'

non pauci atbi et grossi, sed ne unus quidem ad sacrum corpus adrcpserat, quod inventum est integrum a capite ad pedes osqne prorsus illaesum, carne partim tam palpabili, acsi desiccata esset, non consumpta.
9
iulegruif
rt

Marianus Grimaldus in Sananno (64$ Genum mlgato, Sanctum corpus apertum non fuisse praa reveraarectius scripsit

Unde

ctuario suo Genuensi,

tia

mrltns

anonymus

noster

itm supra num. Wi

ut incisioni sub-

scripsit,

mquum msumnon /uisse,

Kodem

capite

descrihilur ingens populi ve-

deretur corpus, quodpost obitum molle etiamnum ac flexibiie, videbatur rirerr, conservabatque cteIrsiium
leto

illnsum repcTitur. BdiileU

ad sacrum corpus, quod necesse fuit totos dies octo palam exponere a%, cum }>io furto sublatus ex eo juisset
nerationis
;

ergo concursus

donorum

indicia. Verunx nugashasaBa.il

inconsiderate motas mittamus, animumqueai

alia conrertainus.

quorum

utilior est discussio.

sacrarium quoddam reclusum fuit, ne contingi posset amplius; dein ita suhditur : Nemo non mirabatur, cernens omnes telas, quiniiijitis
.

in

12 De sacri corporis in

novum tumulum
illuil

mar-

moreum
eap. 52
ti :

translatione

hmc habet
ecclesiae

Vita prolixior
in

M
corfm

Dehinc sacruni

corpus

eminencondi-

bus

cinctum erat sacrum corpus in monimcnto, una cum sarcopbago ligneo esse putridas el cor-

sepulchro
fuil
:

marmoreo
id

hospitalis

tum
loco

al propter

irei|uenliam el

iiiipoituiiila-

ruptas, corpus vero incorruptum atque inviolatum.

Culis circa cor
igniti
iis

tem hominum,
honorilice

visitanliuiu,
;

postea in humiliori
inte^ruiu
persc-

etiamnum

erat rubicnnda in

signum

(iimulatum

ulu

amoris, qui in eo arserat, reliquum corpout

crocei coloris erat, ut supra (cap. 54) dictum;

quilibet expresse animadverteret, id

adeo
cuiti,

lotum

hune annum hdli, quo scilicet, ut dictum est Commentarii prmcii num. iO,pr^ inttm prelo mdgata cst S. Calharinae Vita. Porro*
Yerat

usque

in

esse opus divinum. Obiter hic observandum, quod,

teste

licet

biograpko antiquiore

in

innotatis ad

sum tamen

'' temporis rotio aliter postulare videatur, i est reliqua, qum saeri eorporu

cap. 8

Vitir, liitrr.
iiii-cr.tii.iii

o laudato, post

ohitum totutn
qui,

deccntiorem
cere.

tocum aut pretiosiorem

Vita

wmam
/'<'*-'

i7-

corpus

fuerit crocei coloris,

dum

lationem spectant. ututm hic sub aspectum subjy

tantum circa cor risebatur; in huc prima translatione pars corporis ambiens rcgionem cordis reperta fuerit rubi&undi, reliquum autem corpus crocei coloris, Deo in Sanctas gloriniit

iiirhai Sancta,

Parpera in

Sanctm, anno

edita,

cap.

Ui,

num.

scribit,

anno 1593 a

prote'

ctort/itis
iii

re xenodochii, cu/m desiderarent, tanU p '"' securo magis loco tkesaurum t>iciniore ac

irin

prodigia sua muhiplicante. Prmmissam auvr cap. 5*2 narrationem Bailletus m Sanctm

locare,
erecttiiii

supra arcum quemdam ejusdem hae fuisst tumulum insignem cum

Yitn

na

fere

excipii

Gallice

Ttm recordaban-

scriptione,

sum mense pmcepisse Sanctam, utpostobitum aperiretur corpus suum, atque asseruisse inveniendum cor suum totum ex ainotc combustum; illud ipsum, tamen exseCUtioni /ituudarc ausi non sunt, metuentes, ne
,

tur

ttttimo

mgritudvnis

marmorx incisa : ruptione Deus illustravit beatSB Calherinaj

a
etc.
,

Quod tamdiu

iiw

.Ulnrii*

(ienuensis,

Pliscorum familia oriund,

pr
obscnr ctores diutius
siint.

hujus senodochii

ro lapide legi, non passi

A. D. mdxcih-

13 laudatus Parpera ibidem asserit, in elegantiorem

scriptione

anm\
l

^^
'^ r***
irfl"^

vel eventus prmdictionis

vel falsitatem

veritatem comprobaret,

arcam deauratam sanctm

argueret.

corpus translutttm fuisse

:

cum hac
Fliscae

simiUtCT

n-iitu,

(ir

causa
aprrti

nofi

priusquam respondeo, fuverit biographi verba recensere. Ha habet Latina ThanediHo cap. 5% ; Haec sancta Ahima multis mensibus ante obitum, ob ardentem ignem, quo
lOtBoittefo
flagrabat,
prsecepit post

Beatae Catherinse

Adorn
11,1

mortem corpus suum ape-

corruptum corpns e\ arca, vetustate fere ^ or,1,l te, in hanc elegantiori forma auroque &e liansferendum euravere elc. protectores Ann. to manu cancell'.
,

*
|

Jo.

Benedicti Grittsa

MDCXtH-

DIE DECliMA QUINTA SEPTEMBRIS.

tumulo ntfelur rrquierissc sun,,\Hi. '*corpus nsque ad annum ftm, quo, ut rtitm Fartum concordacui titulus rc SCriptO, ,.{

79

Eo

in

tjata

tnpriore aitprobata esse omnia, qum in Hi- m roiu storia Vitm enarransur, cum admiranda sacri eor- u.s.
:

porU

iucorru/itionc unraruf-s<jur
:

nonnnihs
e$l

iiitiiuin nnn, sticru

,

Congregatio,
xvii

id flagitantibua,

recentibus

in scripto autem, cui titulus

i'a-

Sanctm canonixationem promovere conabanpcrmisii

die

'

Maji, ut Beata:

corpm

r.r

ctum coiicordaium, quodque eo nomine imposterum laudabo, dicitur processus hicsacra Rituum Con
gregationi
oblatus fuisse anno 1631, commissa Eminentissimo Cmsarino causa; ibidem autem tie additur : Vnno mdcxxxii die \ Jannarii supplicapro expeditione Literarum
1 ,

lignea amoveretur, colfocarcturqur in alia ut ab intuentibus con-ygtntea, crystallis ornata, qaam facuftalem dic xxi rjus<lr,n mentoicipOSSett

anni fnnocentius XII Pontifex Maximus ut ibidem legitur. Post hmc laudatum addil sequentia : Et insupercum vesles, Beata; corpus, essent qaibus legebalur ejusdem enixa^ diclorum postulatorum preces ad atlrilee
',

rt

nmi

remissorialium

in

orobavit,

genere tantum

i"''

dilata

rail

ad diem

xmv

Maji

m
.

HDCXXXVI

in

i|ii:i

sii|na diCtUS
in

UrbunOS VIII nintdaforma. Confecto pro-

vit expediri

commissionem

sacra

Congregalio
,

indulsil
fton

die

\\\in

Aprilis

HD ccni
posset
iuis.

nl

corpus,

expoliatum
ac

veteribus,
vesti-

sttpervestiri

novis

deceuiioriims

cessasuper rirtutibusel miraculfs in genere, siluil causa usque ad annnm hdclxx etc. Laudatis star tiiu Parperm litteris Papebrochii manu hmc adscripta lego Respondi kju Junii, descrlberetur pri:

[ndeque ad uovas supplicationes indulsit, ut expoliari die iv Au^usti hdccviii, posset ciiam

mus processus,
verosimiliter,

el

e* secundo,
nostri

qnantum saUs, Snllum

reperirepotw
satisfa ien
><>'<>

tamen interMusei

notitias

annnente san.
{ \

mem.
llijtir

Cleraente XI die
<fr

xxv

ejus-

quod Papebrochii
wi
i

rUl

uifiisis.

Incr SUMt, t/ua-

tcansfni

umi

dim

!K'ii

putarii Parpera,
rescribens,

alia

l,,is

niri><<ri*

s.

Catharinae in

iiuc

loculos,

litleris

novos decentioresconsignata reperi.

chium epi&lola tinrrc omuia

itam

ad PapebroLatinam conVide

processibus

conlenta

S H.

Quid Julius

II

scnscrit de S. Calharinn?

Commenturii prmvii num. u sub finem, Ki Bationes ob quas Sanctm causa ab anno iti:ii mltus Cutharinmlmmtmoiu sacram Congre rationem introducta confecto rtibilis ctKini auctoritate ipostolica processu anno 1636, dilata fuerit usque ad annum /6*70 nuspiam legi. Testatur Factum concordatum mandato Clenirntis \ tlie XXI Jtllit KiJO ruusnm <lrnu<> n->s</n>.

Processus pro ejus canonizalione instituti

cultus itnmemorabilis
suin Officium et Missa.

/itam fuissc. successive in

causm Relatores subro-

probatus

conces-

gatts EminentissimisCardinalibusCelso, G-ualterio,

Ghisioet

ixxotino,

acdeniquedie \\\ Martiianni

Congregationis

1675 prodiisse sacrm

d cretum,

quo declaratum
,i<
i

est,

constare de casu excepto a

retis

scopi
hifi

Urbani VIII, confirmataque archiepi Genuensis sententia de cultu immemoras. Calhariuffi, qum omnia fudicio suo falti
urotiarit
s>

I
Bfii
I

rmter ea

<!'<<>

iniiii.

6 dedi de antic/ttitatc

nesciti

Cfriucns V dir

\i

[pritis

tjusdem

f/r/i

legitimi s. Catharinae eultus,

/icrit
,

probat insuper Parcx eo,

anni.
/.',

licitam fuisse

ipsius ytenerationem

parpera in Beata illuslrata part. t, cap. iiuui. 2credimus, ea opportunitate Clemens

I

quoddecem et octo ab obitu mensibus saltem tn rm vocis oracufo Beatis adscripta fuerit a Julio n Ponlifice, tunc Romanam Cathedram occupante, idgue >n laudata ad Hensckenium epistola gra\><bus argumentis constare asserit. Idem fore tradit
iii

niutiKitiis

<st

nerla Sixli

Pontifids pariter
S.

\htinni
ni

iiiilln

canonizationis

Didaci,
f><<

f/ittt;

legunturapud Parperam

loco landato,

tub'

jicio.

Beata

Catharina

illustrata

part.

I.

cap.

10,

num. 2, aitque Julium lljuxta Piill exemplum gavisum fuisse, </<i<i<i concivem suam Beatm titulo posset condecorare. Verba Pii Bulta canoniza-

17 Ad ejus sacellum, at constat, non solura Gennenses cives, sed vicini el remotiores popnatque es omni fere Ecclesia Qdeles, lanta deli, votioue conflauat, tam multi bealaa hnjus Malroqsb
In

pro&otuj

<t

Ctemetite X

opem
eadem
de
,

apud
ejua
voti

Deum

iroplorant

tol

SacriDcia
et

tionis S
iii fisl
''

Catharinm Senensis

in

Opere nostro tom.

ecclesia

celebrantur, tam raulta

gralia

\prilispag. 975,
rea
v\\

usque ad
inis

num. 34 hmc sunt : Dilata tempora nostra, .... m Senen

decrelo Senensis bominis
prodiret
in
:

illustria
I,.,,-

dona

reddendi

offeruntur,
,

ui

beata

Catharinaa

sanctitate

non exigui
per annos
constans
illorum

sanctitas,

in

temporis
centuro
ei

tamquam rumoria
fama
-i

aura,
et
,

sed

Romana
verba
adhibita
Mulieris

Sede
sic

sedentis

paululum
,

immutata,
decreto

qum lucem veluti a Julio

:

sexaginta quinque

amplins,
tanlusque

perpetua

opinio
,

refert

Parpera\

Ut

sanctitas

Gennensis
in

Genuensis hominis in

fidelium

omniura

generura
profecto

omnium
iUustris

ordinnm
testimonii

consensus,
loco

magni

et

Romana

Sede

sedentis

prodiret

lucem. illud

n factum non poterat non multum con/"'" ad promovendam apud Apostolicam Sedem * Catharinaa causam; nullam tamcu illius mennonemreperi <n instrumentis canonixationis, qum ""rti sumus. Porro observa, Julium n Savonm na'"'" se, qum urfis est Ligurim in ora occidentali Genuensi sub ejusdm reipublicm dominio, teste
certeJulix

habendus sil ad beatsa Catharinaa sanctimoniam comprobandam. Verumtamen mnltig inoque commemorabili sanposl obitum miraculis Mulier In re vera hmc " Cl+ cUlate praedita clarait. menle \. cultum s. Catharinaa immemorabilem tantum adprobante, prolata juerint, an vero
Parpera ad ornni> << sc.ratjinta Hoc certum, w centum Sanetm deflcm quinque completis annis ab obitu utapparebtt Wr menses quinque ur dies aliquot, annt MO, a die ^ Septembns
hibita
nofl
<>

inquiro.

Baudrando

in

L<

taffone

ItaH

eisdem ad Bensckenium lilteris wserit, compUto ante decreta Vrbani VIII centum '"'"'": numero, constructum fuisse anno 1630 processum potestate archiepiscopi GenuensU, >>
in

jraphico.

Parpera

rnnii

computum

anno '^fi proccssum alterum auctoritate deie-

quodecessitSancta, usqueaddim /,,-, qm ciemens \ hoc elogio Sanctam prosecurecte a diciiur, Observa msuper, non IIS
s\

ipniu

anm

fuUu

Par-

i8o
&0CT0BI
tl.

GLORIA POSTHLIMA
<'

S.

CATHARINiE FLISCE
horas, tantoqne
bat, ut
in

S.

ewwl anno

wwj wpParperaid adtcribi Clemcnti IX, gui fiWP, eJ ywo Homanam Cathedram occupatur, causam siluisse vidim/us. Error autem typothetarum hic, quo Clemens IXpro Xscribitur, oscitantia adscribi potest, itaque statuendum de
LecHone
in Officii proprii S. Catharinse iri/ra

divini

amoris incendio condn

*rdor erumperei."
i

corpns

quoque

xima erga proxinium ferebatnr charitate fcrel cnim iu magno nosocomio incredihili
ministrabat, sumptilms
ctissima
liberaliter

mI

infirnji,

erogatisobibat

-y*

mox

quaeque

officia

libenter

iV
'

recitanda.
18 Cultu Sanctes immemorabiti approbato a Clemniie X ; ah Innocentio vero XI, ut dictum est in

eiiam

segrotanticm

Injurias,

contumelias
;

Officio eccle-

animo

excepii

aliquando exosculau Mulier vere fortis ala assiduisque corporis, animjl'!

ulcera

xiastico, pri-

Commentario num.
ste

20, probatis,

ut ulterius prote-

doloribus
ticeps fuit.

pene
vi.

confecta,

cruciatuum

Christi

\.

mwni dr eommwii

cedi posset, conscriptis

a Catharina Operibus,

pro concessione Oflicii

h
(

Facto concordato, snpplicaveranl postulatores el Miss in honorem diciae n-ferente clar. mem. Caret ,ii;r i;iiii;irin;i',
,

21

Lect.

Tot,

tantisque

horoicaj

fortita^

dinis,
in

el palientiffl

probatam experimentis,
copia

alque

agone Christianae perfeclionis egregie meritam

beneficiorum
el

ilinali

[mperiali

snbrogato

in

causee

ponenicm
Septembris
de

utteri

Dominus

cumulavit.
el

loco

clar.

mcm.

Cardinalis Julii Spinnlffi olim de-

diulurnas,

frequentes extases rapta,

functi,

Sacra
censuit,

Congregatio die
posse

xm

calesti

bus
et

illustralionibus,

Supernmque

apparitionibns
intelligere

mdccx
niNiii

concedi Officium

Com-

colloquiis
et

dignata,

nec

Virginnm
majoris
rilu ritu

hospilalis

nec Marlyrum pro ecclesia Januensis, nuncupati de Pamct

ruit,

lidei

arcana Dei nnsteiia Scriptis

me'

prfficlarissimii

confirmare.

matone
utpote

Bub
ijui

duplici,

pro civitate

tanium

Prophetirc dono claruit, abditos animoruin sensus perspexit. Perditi hominis converct

Jannensi snb
(

semiduptici; cui resolutioni idem

sionem,
nani

tranquillam conjugis mortem,

et

a-ier-

permiserat

novis

veslibus
die

corpus

indui)

Clemens XI

annuit

sacrum xu De-

utrinsque

beatitudinem

obsecrationibus
sua;

Domino
ei

impetravil.

Anno

igitur aetalis

terlio K

cembris ejnsdem anni.

admissis

Clemens vero XII, heniserenUsimB reipublicB Genuensis gne precibus, die \i Martii anni mdccxxxi> concessit, ul 1 rrlimtrx jirofintr pro secundo Xocturno Qjftcii,
approOata; die
ate

sio

sexagesimo extremo morho oppressam, et Chriconlixam cruci, aique ad fontem aelernaa feli-

citaiis

anhelantem

sacra

die

Exaltationis sanctae
vitae

mx

Maii anni mdccxxxiii pro citd-

Comment. num. (34) ex angoribus Dominus evocavit. Praeclara

Crucis (vid.
runi

hujus
fue-

vero

ac

di&cesi Genuensi extenderentur

adtotum

de

Catharinae

virlulibus

doclorum,

sancto-

Tandemque, inquit concordatum, die xiv Maii mdccxxxv Saera Congregalio annuente Sanclilate Vestra Clcmente XII) die xvn ejusdem mensis approiiiritr

reipublicm dominium.

rumque virorum

praeconia

summorum
;

tpioque

Factum

Pontiflcum oraculis comprobata. Culium illius immemorabilem asseruit Clemens IX Clemens vero

XI

ejus

niemoriam

Missa

et

Olliiio

Beatarum

bavit Officium

proprium una cum Hymnis

et

An-

ac Missam pariter propriam. Hgsc porro omnia, prout in Summario leguntur, kic visum
tiphonis
est

subjicere.
iv.

Mulierum celebrandam concessit. 22 Porro ut monui kic num. 17, corrigendui in Lectione vi typotketarum error, quo scribitw Clemens IX cultum Sanctm immemorabilem asst*
ruisse,
Oflicio
ciiin

cinurtii

19 Lect.
dftiu/e

Catharina Genuensis
et

parenlibus
,

id

factum

sit

Clemenle

X.

cum

Jacobo

ile

Flisco,

Francisca
,

de

Nigro

anti-

autem

S. Catharinae,

a Clemente XII con-

J>c/ionibu.o

qua nobilitate
rani

conspicnis
inter

in

lucem edita

lene-

eelatem

adultae

pietalis

exercitationes

pnrirr jam recitatas Lectiones propria sunt, fjuw sequuntur. Oratio. Deus, qui B. Catharinam
cesso,

exegit.
nis
in

Nam

casligando corpore intenta, vix octen,

in

conlemplanda
Bagrare
in

Filii

tui

pasione divini
ipsa

amoils
inter-

stramenlu

li^nis

capili

pro

pulvinari

igne

fecisli,

quaesumus, ut,

suppositis,

somnum
cruciatibus

carpebat.

Pueriles
deliciis

nugas

cedente, tuae
ilas ei

nobis

flammam

charitatis a;cen-

aversata,
jn

et

ab omnibus mundi
jugi

abhorrens,

Christi
finl.

medilalinnc

ivmlendis

cias.

ejusdem Passionis participes dignanter effiPer eundein Dominun! etc. Ad Vespens

p

Eo Studio incensa in monasterium ingredi expetebat. Sed immatura aetas pium Pueltnla
[sb

viu,

Capitulum proprium, desumptum est ex Cant. 7 Aquae niulke nnn poluerunt extinguart
:

desiderium interpellavit. Interea parentes inviJuliano

cliariiatem,
rit

nec

flumina obruent illam

s
: "

'i

111

''"

lam
a

Adurno,

nobili

viro,

despondent;

homo omnem substantiam domus

quasi
nihil
flespiciel

sua;

pro

oi-

quo tam aspere el duriter habila est, ut quinquennium domi Inctu trislitiaque labesceret, donec taedio ac mcerore confecta, a pristina se,

lecliune,
>:i

eam.

Hymnns quoque ad

Vesperas proprius w
:

verilate
;nl

deflexit.

Frigescente
Licenliam

autem
est.

charilate,
,

ne

laudato Summario inr signatur Summis ad astra laudibus

ulteriorem
Dei

vilae

proruerel

insigni

Tollamus nnincs
AiiltI

Faerainaro,

miserentis

beneflcio

factum

Cum enim

Qu83 sanctitatis gloria

ilecus
l.i'juri;e

ad
bus

pii

sacerdotis

commendaret,
ac
in

pedes prbvoluta, ejus se precirepentina mutatione dexterse

sancti

Beatal

cujus intimo
aesciens sinu,
charilas,

Excelsi,

subilo
divini

Spirilus igne

correpta,

Latere

amoris
ccepit.

se

admirans,
80

et

clementiam, potentiamque exclamans, feleri ac praedicare

tinle

Fnris inundat

Tolisque raembris a-sluat.

Menses per anui circulnin

Lect.
\.

domnm
sibi

pro
ifOi

si'i

undo
RO

conspicere

sibi

visa

est

Christnm sanguine toto corpore difdivinitus oblata in con-

reversa,

.hjima plures IraiiM-M,

Snlu angclnrtim

palmlu

"/i

fluentem,

qna specie

Vitam labenlera SUStinens.

temptum, atque edium sui vehementer exarsit. Membra cilicio domabat. Jejunium iia coluit, ut
per annos tres
tecta,
el

Deo

Palri
,

sit

glnria

Et Filio
En

qui a raortuis
Paraclito
secula.

viginti

Ferias Advenlus,

etQua-

Surrexit ac
Atiti/ihona

dragesim transegeril
amarissimo

solo Eucharistia)

pabulo re-

sempilerna
vero
6.

Araen.

sUnguendam.

tantum usa potu ad sitim reProducebat orationem ad plures

Cawt.

viii.

ad Pone me

MAGWIFICAT h&c
ul

"9 %tur

signaculuni supei

^
l
'

tuum.

DIE DECIMA
mv
fortu
'

QUINTA SEPTEMBRIS.
dura,
27 Observa mterim, leetor, quod, missis
festa

1S1

'

"'

n
*.

dilectio,

Umpadea ejus intornu, ignis atque Oammaram. [Ipadw \\ wuntnnuH i>nvter LeckOMS OmUoncmque
eemolatio.
,nu<"

cum m prm- Uctom s exSummario nonnullaleganlur, qummanilI

-

ttunt

preli

ntui,

ea emendatius scribenda
S. Catba-

/>s(l lransla -

censuerim, Fuit autem primum recitando

Sanefa
'

am

recitatasproprii nilhabet,
:

nuiSymmmte-

rmm Qffic%o
liquei

et

Missm deputatus

ex laudato

Summario

auentem

Dum

roente

Cbnstum

conspicil

renles festivitates alias

yr oiogio omanoinsertsmpe aceideret, ut eo die ptum.

t

am

\\\\ Martn, ut

cumque ob occur-

H inc

Hembris flnentem sanguine, Ardore pectna intimo corripi. Sentil repente amore Baucia, sanclo
Terrena
\,hn>;i

Sanctif memoria celchniri non posset, postulatum

ftiit

a Sacra Congregatione,

nt

transferri posset

Offietnni ri

MsSQ

"

dictodie xxii Murlii nd l'cnam

cnncta
fert

despicit

ypost Domtnicflfli secuntfam Resurrectionis Domini : rescriptumque fuit n Sacra Congregatione

transferri posst ad diem aliam ab
citant
\i

alacriter,

arch*episcopo

Patique
Mo]t
el

quseril unice.

Genucnsi designandam, approbante Clemente \n.

ijiii

flagellia

conlerena

Artus
Christi

r|belles jugiter,

die

ob enixas reipublica Genuensis preces Murin (784 permisit, ut Sanctm nomen

Hartyrologio

dolorum particeps Crebro meretnr eflBci.

inscriberetur

Romano
i

cum

elmjio

sequenti

Janus beats Catharins

cliaritate

idusa

contemptu

Deo
El

Pairi
filio,

sit

gloria

mumli
,

i't

qui

mortuis
Paraclito
secula.

factum

est in

iu Deum insignis, prout ttiam notissima laudati Martyrologii cdi-

Surrexit,
i,,

ac

tione, auctoritate Benedicti

vn

Pontificis feliciter

sempiterna

Amen.

laudet

Laudibus etiam prmter Orationem, Cajam assignatum pitulumque pro primis Vesperis
25 hi

regnantis facta, dirm wii Mnrtn.

inni

qua leguntur prannissa ad Porro reiiquo, qua solemnem S.Cathariuse canonixalionem praccsscrunt qumque
iii

tnipro-

Hymnus hic prmscribitur T Q rbam jacentem pauperum

Summarioium
ii>*n

in

Facto concordato recen

$entur,hic adn xtere supejftiacaneu-m duxi,

,

maxime

v.

Quam dirus angor Ceu membra Cliristi

Opes,

opprimit
Languida,

eiiin

ui

Clementis Xll Bulla abunde comme-

morentur

Matrona cleraens confovet.

Vilique

opemque conferens, fungens munere

illis

: hanc igitur subjicio, prout legitu/r wi eximio Opere Benedicti \n Pontificis \taximi de Canonixatione Sanciorum tom, i. ippendice 3 a

pag. 853 ad364 editionis Patamnm,

.

Persternil

leciulos,

Sordesque purgal sedula, Quo quisque plagis fffidior,

Hiuc
illa

servil

promptior,

Tabem nec
Horrere

horret

ulcerum,

III.

Catharina Sanctis solemniter adscribi.

a

nescil
sil

charitas.

tur

Clemente XII, cujus

Balla

recen-

Deo

Potri

gloria,

setur.

Et Filio,
Surrexit,
ln

qui a

mortuis

ac Paraclito,

i,}

sempiterna secula. Amen. Vesperis om/nia secundis aulem

iTi

recitantur,

sicut

primis.
fenoris
xii,
2.

.-

Lilemens
qui sequitur
:

Episcopus
rei

Servus
:

servorum

Dei,

ad

BcrJestaex'M

26
Xista
rt-

Missa

est,

Inthoi-

perpetuam

ti s.

Psalm,
Dei

siiivit

Iffllur.

fortem
te

vivum, quando
T

anima mea ad Deum veniam el apparebo aniii.

Romana
victoriis,

Gaudel el exultat " S,l,/f f,l,l Ecclesia suorum Bliorum lata rum, Catbolica sed qui telis quidem sscularibua nudi

memoriam

faciero

Psalb.

ibid.

Quemadmodum

iiivina
,li

virtute
\*-l

armali,

adversus

blandientis
liosns

munimpeP

Servus ad fontes aquarum, ila desideral mea a<l t- Deus. v. Oloria Patri. Ohatio. Ea, quae jara approbata fait e sacra CongreGbadi \.~ communi. gatione. Bpistola. in
desideral

insidias, vel

frementis infernalu
turbinura

anima

tus,

sfflcularium

minas

spe

vivida,

mente incorrupta, constanti Bde,

fortes,
lailjrM>
el

caritate
i

ferventi

stabiles in

acie steterunt, el

m ce^

r.E.

PSALM.
Kt

lzzii.

25,

26.

<>iii.l

mihi

est

in

certamen

cajleste,

cerlamen
gloriosum

spiritale,

caelo ?
ibid.

Defecil

te quid volui super terram? Psalm. caro mea et cor meum, Deus cor-

liuni

cbristi
.

decertarunt,

pra> cursum con

dis
t.

mei

el

pars

mea Deus
mea
in 2.

in

seternum. Alleluia.
cor

Dei
li;i

immarcessibilem coronam de manu summarunl memerunt. Gloriatur igitur, el merito glo

i

Psalm.
el

xxxvin.
meditalione

Concaluit

meum

intra

l(l

pja

mater Ecclesia
pcenitentium,
el

forlitudine

martyrum,

me
Luia.

m
1
1

exardescel

ignis. Alle-

constanlia
tate

iNGBLii m.

vi
,

bium.

Psai.m.

cvn

communi. OfpertoPoratum cor meum

:

virginum
,

casteris

viduarum pietate, casliprffidaris suorum ttdelium

facti

virtuiibus

qui

ipecianilum
,

mundo

el
el

ancon-

in

Deus, paraium cor meum cantabo el psallam gloria mea. AHeluia. Sbcbeta. liis Sacrificiis qusesumus omnipotens Deus, propiliatus
,

geUs

ui

bominibus

militantes
se
ipsis

forliter,

stanler dimicantea
n;i
,

in

exbibuerunl

super-

p ro digia

virtutis.

[nflrma
el

enim

mundi
non
os

mtende, et, beata uim in nobis ma;

nuin
''
l

Catharina

intercedente,

spiri-

D eus
tll
,,,,

etconrandal fortiora,
onai
?ir tus

ea, qusa

^i,
enlm
el
llhlillos

dilectionis accende.
i.

Per Domi-

sunt,
in

destrueret.

Omnip
quo

Commukio. Psai.m. caro mea exultaverunl

xxxiu,

3.

Cor

meum
Alle-

,,

servorum

infirmitate

clarescit,

in

Deum

vivum.

supernaa
stral

dignationis

splendor,

servos
quaa

luia.

Postcommunio. nipotens Dcus ul

,

Supplices te

rogamus, omdignatus

in

quos

tuis

reflcere

salutari
aluit

Bcclesi retonditur lavacrospiritaliterpeperit

honorem

dodn

lacta
,

es

Sacramentis intercedente beala Catharina tnbuas pro tui amore terrena despicere el c*elestiiim aemper participatione gaudere. Per Dominum.
, ,

roboravil iloqui sacrarum Scripturarum pugnam, hortamenUs pe^ Sacramentis armavil ad

(Iiimi

ad coronam.

^9

Uaque

lMI)

inimicorum major

esl

impetus,

82
B<
i

GLORIA POSTHUMA
sievior

S.

CATHARINjE fliscje,
mente
quse
soluta
et

i.a

CleXII.

tus
tis

pugna,

longins
a*tas,

certamen
el
,

pugnanco
ct

Ubera

ad

amorem
aetatis
,

Ml

MIS

autem

inlirmiur

scxus imherilior,
laus,

tenderct. [taque

jam magislerium
Tehebat
cukitrae, ligno

invigibr

ifuorvm a

condUionU
tmbt
'

magis
tissimffl

crescil

vincentis

merilum
et
,

aman-

virtuth ad
Sprela

praejudicium
,

T"'

itlitatc

Matris

gaudium
triurnphos

gloria

quee

Sancto-

rnolliii.'

paleis

cervicalis

**

ithistnor est
victoria.

nnti
tliluis

recolens
,

eorum exhilarata laupatrocinio

liliis
, ,

el

et polenti conflsa

quolidianas,
injufa>

pichat

usum pramenlihus, oumia autem

:

quaa
riaa
,

ab
el

ingratis

accipil

solalur
,

temnens,
ctabatur.

sommum hrevissimn puerilia oblectamAm. "a con ngida silentu custos sola oratione
'

"^

^
i

assiduas
et

abslergil

lacrymas

quibns

nera

plangil
(jui

ruinas
in

plurimorum.
ira

Benediclus
,

89
ta
,

Quamobrem
adeo
in

spiritali

orationis

cibo

ni

Deus,
t-i

non continet
el

misericordias suas

ea

caelestis
,

palriaa

amor, mundinm

Ecclesiam

suam quotidie

graliaa

prodigiis,

consolari.

Cujus

non desinit divinffi Sanclorum victoriis consolationis Nos, quos nullis

gloriosis
Ecclesiae

contemptus
se

succreverat
consilio

ut

decimum
sui

annum agens,

terUul

confessarii

adhibito

nostris meritis
flcere dignatus
ci

universalis
ast,

regimini

prae-

inter assiduos tribulationum

ni sanctimonialium monasterio dicare h> totamque dedere decreverit. Sed sacras virginw' quas adulta ahimi Catharinao fortiludo,
et
s,'

adversilalum
graviler

fluctus,

quibus

pro

peccatis
voluil

noin

ritale

robur

latebat

ejus teneros
ralae

annos

el

stris

vexamur, participes
Genuensi, quaj
difficilem

esse

becillam
ferendis

'C

corporis

valetudinem
el

non

apianj

beala
fuii,

Calharina

fortis

illa

mulier
et

laboribus

tnonasticaa vitae muneribus

quam

invenlu

Scriptura edixit,

cujus
xiliis

conslanlis animi fortitudinem, caeleslibus au,

consuetudinem monasterii excusantes, ob leneranj aBtatcm m miuiii omsorlinm ailmiiinv ejus ir,.
sarunt.
tiae

roboratam nec infernatis hostis impetus, nec multarum Iribulationum impulsus quatere potuii
,

lia

consilio,

disponente altissimo divinee provideaa religioso monasterii secessu repelposlca

viduis,
iit

ri

;ili

iiiu

averlere

quod
*

iu

sublimitate

littir,

qua-

SffiCUlQ

remanens

fceminjs

menlis
clilalis.
IS

suss

altissime

conceperat,

proposito san-

nuplis

ac

cii|uililalum

quarum lenchras mumli

ingredi

mentibus camalium consueludo offa levolentibus,

tanquanj

30
utur
Sant
tuit
t

Nam
fi

per gratiam

Spiritus

sancti
,

naturaa

ral

viam
in

Doiuiiii

usum
cta
nis
flxis

sexus infirmitatem
in

transgressa

accin-

lucerna

tenebroso

loco

super

candelabrum
patiea-

\a>
tii

w*rtihis

robore, et
iKni

spiritu
,

ambulans desideria carin

posita praelu eret.

ter tulit,
et

Repulsam
sacrificiiim,

Dei Ancilla
a

perfecil

tint

txempto
radicibus,

sed

divina

caritate allius

inlelligens,

Dominum

se

obedienvoluntailivili viro

et domicilio
et

suo super pelram roinconcussa

el

tiam
li

velle,

non

parentum
altjue

busta nales
li

mole solidato flrma

incursus,
ui
ail

ad

infer-

atquc

im[M.'iiu

uhsucuta, nobili
*

el

ad

procellas

lurbines sascupraecepta

Juliano Adurno nupsit.

:i.'J

sletit,

Dei munera,
feliciter

per divina

fortiter

pergens,

inr
in

hodierna die,

servatis

sanclarum

Viduarum
el

Hanc igimore solemnibus numerum ab omnibus

perveniret.

Sed ne mundanarum voluptalum fallenlicapta dulcedinein viam smculi abduceretur, tribulationes

el

IkoKi

..

de

pressuras

immisil
se.

Dominus,

(IWinuMi

qui

aoo
ab

derelinquit
ipso
ille

diligentes

Namque

sponsus

fidelibus

colendam auctoritate
ideo

eaelitus

nobis

ira-

periiia

retulimus,

ejus

pie

sancteque
expocor-

nuptiarum dieeam vebementer aversatus e&t: enim luxum ct pompam, haec frugalitatem et
;

res

gestas,
u(

prffidarasquc

virtutes

breviter

modestiam
ctamenta

ille

nemus,
dis
el

earuni
et

nimmcmoratiuue ilolorcm
nostri

hsec silentiurn

et

nostri,
fldeles
,

pacloris

anguslias

leniamus,

saeculi,

liominum ccetus et frequentiam, illc secretum ludos et oblehaac orationem el caslas Deum
;

omnes ad rugienda mundi hujus blan-

amantium
ac
duriter

delicias

sequebatur,
alienato

[deo

ob

contraria
aspere
etiamsj
CUltUS
niuriiin,
le-

dimenta

Vidua
docente,
tatem
plius,
difficile
in

sequendasque virtutes praeclaraj hujus exemplo provocentur. Bxperientia enim

quotidie
stadio

voluntatum studia
ab
eo
nulla

marili

animo,
vero
el

tractabatur.
maritalis

Ipsa

ediscimus,

humanam
;

inlirmi-

crga

viinm
idlicia
,

obseipiii
l.irucn
illnis

quam
,

virtutum decurrendo exeraplo amprmceptis proGcere quoniam nec

lii'a'h'i'iret

maxuuc
unde
est

ac

vitae

taedebat;

caliganlibus

trislitiae

(fuod

jam

faclum cst,
el

aestimalur
,

et

nebris

oppressum

cor

ejus

nec
in et

erat,
el

qui

ntile

quod

probalum,
transfusum.

religiosum
virtutis

quod hein

consoiaretur eam.

Quinquennium
amicis
aliijiiul
,

luctu

ma>

redilario

quodam

paternae

nsu

nosest
civitas

rore transegit
ftrminis

deinde

consanguineis
vita
1

succi ssione

siiaileiiliiius,

piistiua'

i'oll-

31
.

Genum,
esl

quae celebris esl

reipublicoj

Liguria

suetudinis remittere,
ret

ut raoerentis animi sublevafceminaruro

\

i pie-

el

lolius

Genuensis

caput,

Calharina

iristitiam,

aliaium nolnlium
Irequentare,
et

cfe-

tali >t
di\

rebus
'ii

'"

</

anno millesimo quadringenlesimo quadragesimo seplimo Patrem habuil Jacobum Fliscum, proregem regni Neapolis, quem a Roberto
nata
fratre
felicis

tus

ac

domos
instituit.

ivendi

rationem
fel-

sequi
le

Sed omnia benignissimus Deus

consperserat,
ut

amaritudinis
falsa

Servse

suae

ani-

cessoris

[nnocentii IV Praedenostri genus duxisse tradunt, el matrera

recordationis

ma

mumli ohlcciamcuia
esuriret.
<-i

fastidiens,

caelestea
illa

dulcedines
stissima

Babet enim potestas

jBr
"

Pranciscam de Nigro, sanguinis vetustale nobiles, sed longe prole ipsa nobiliores, qua splendorem generis virtulura praestantia, quaa solaapud Deum nobililas esl superavii. vix enim usu ratumis
,

miris

incomprehensibilibus modis
sibi

ir|
i

quasdam
vientium,
et

secrelissimas successiones rerum

- |,r

"

quas creavit, et severitalem clemenliam liberandi.

ltaque altero ferc

vindicanaii

potita

et

octavum

satatis suse

annum

altmgens,
a
<-i

:ii

quinquennio

elapso,
i

Ilim
,-"'

amore erga
ga
se

Deum,

ergs
,

parentes
eximiis

ipsara

contemptu

obsequio, ervirlutum arffu-

terennjs
trisiilia,

rebus

animi

quam

potius augeretur levaretur angustia (severaenini

sinebat
tlu'''

Mentis
Spirilu

ad futiiram

sanctitatem

sancto instruente,
esse
,

Etenim edocta Christianam saChristura,

Christi
et

prmlusit.

misericordia nihil
cescere
,

Deus AnciUaa sum

non
se ipsa

quod
el

ipse
est

essel

ita

supra
ut

in(

pientiam

scire

Jesum
in

hunc
imafigebat

dum
ctiam
beret.

gravata
vivere,
liraves
,

supra
in

virtutem,

Cruciflxum

frequenter
cubiculi

patientis

ginem
oculos,

pariete
cujiis

sui

pendentem

inter

responsum mortis animi angores propriam

erat,
consuluit,

taeder* " 1
ii-

>'

oblutn

miro patiendi desiderio accarnalibus

desideriis,

rorera

quae

cos

sanctimonialis

cendebalur,

ut,

cruciuxifl

jus

hortatu

presbytemm monasterii

confessariaw
adi-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

,
(

i83

iv it,

ad

cujus

P cdos

vix dum
saeculo

se

proslraverat,

cnm

caliganlibus

d j V jnffl locis vulnere percussa parum abfuit, atque amoris 'iinii dommn vero prolaberetur in terram. Qt an in arcano tando alla consideratio ab
divit

jam in lumen subito

mentis ocutis,
el

sims tempus, sed per annos plures, ut fertur, BCIL* Clknednm Quadragesims, verum etiam Adventus MIRTIS XM
Perias solo
cslesti

aflfulsii,

doloris

si-

orationis

cibo,

el

sacrosancto

Bucharisiis pane sustentata transegit, amarissimo

tantum aqus

liquati

salis

atque aceti

potu sitim

cum

hradiaiilfi

divtaffl

gratio

lumine,

contraxisset et
in

qnandoque excrucians polius, quam restinguens; quo tamen jejnnii tempore mbnstior atque vividior
batur.
laboriosis
ita

essisset

toUm miseriam snam

oborlus
est

conspectum

caritatis

muneribus
Spirilus

perftrage-

cordis sui,

ingens

imber lacrymarum,

per

gratiam

sancli

natnrs
eiho

ornamentis, qus nunproiectisque multebribus posterum resumeret, amarissima cordis IH

indignalione sui deteslata est eontritione, sanctaque
aoteactffl
iriin
vitse

usiim

et

sexds
et

inflrmilatem

irans^rnliens,
aluit
vitia

abstinentis

potu

amaritudinis

corpus
,

suum
38
ctas

docens,

non

soium

uescire

sed

culpas,

admirans divinam clemenDei

,

eiiam causas
Aii

nescire

vitiorum.
igitur

ac

ineftabilem
se

bonitatem,
cisternas

relrahen-

sanctitatis

sublimitatem

per

ar-

5ani kB, ptui-

tem
qsb
qaffl

recedentes a
vivae,
nt

et

derelinqnentes
aquas.

fontem

pcenitenliffl

semitas

celeri

gradu

progrediens

peribw
inil

tt f\r-

fodiant

sibi

dissipatas,

Catharina, et a divino humililatis magistro edocta

,

mtm-

continere

non vnlent

altitudinem
humilitatis
sui,
.

perfeclionis
etegil

mensuram
esse
in

Hrantii
esse
in

de-

ne

justitis, admiratio35 [taque timore divinae mtsericordiarura Domini, odio erga mundum, dolore de peccatis, tanta indignatione erga se
,

bere
Patris

abjecta

domo
vel

magis quam
se

habitare

labemaculis
po mati
succur-

peccatorum. Itaque
lius

comilem adjiciens,
aliis

deniqae tamque gravi

itsidtrio

diversorum
procella,

aflectuum corpectore su-

in

pietate

ducera

nobiiibus

dis
itwli

intima

agitante

accendebatur jam
et

quarum cura
rere
re
ei
.

erat

infirmis pauperibusqne
el

concepta
apiria,
et

flamma
oculis

divini

amoris,

et

miserorum calamitates
sublevare
in
,

angustias opeper
vicos
et

cadebant

flumina

lacrymarum,

pecunia

circuibal

acceptabile
bito

ac

gratum
oculis
toto

Deo

sacriflcium.

Cum

su-

plateas,
diligebat

quserens

pauperibus et inflrmis, quem

humili,
ita

mentis

apparuil

Salvatoris,

crucem
vivisque
reti-

anima sua. (ncedebat autem per nrbem

vcste

bajulantis
tis,

imago,

corpore sanguine difflueninfixara,

in

gradu sobrio,
xis

vnltu

modesto,

ti-

nniirn

Bpeciem animo alle

ita

in

terram oculis,
signa

ul

prsnuntla

sanctilatia

expressam coloribus
uuit,
Chrisli
ui

mente
oculis

posterum

anteirenf
tatibus
fteiuinas
lur.

virlutum. Egenorum
ac
liberaliter

vero necessi,

quscumque
ei

cerneret,

pretioso

prompte
infirmas

snbveniebat

et

Sanguine

viderentur adspersa, quocumpatienlis

singulari
T

carilate

complecleba-

que
tii

se

verteret, Salvatoris
intueri,

imaginem

si-

Slernelial

leelos,

pua alial
,

snnles, vilia qiueinserviebal

reflciebat.

videretur

Hinc ingens patiendi ardor,

que

ut

Domini conformans, de se admissis vel levibus culpis divins juslilis in sanpassioni

Christi

munia obibat, solabatur verbis, cibis manibus, pecunia sustentabal

guine et
cerel,
et

per

merita

divini

Mediatoris
in

satisfa-

i.ahoriosum atque huniile infirmis inserviendi muuiis primum in privaiis domibus, deinde in publico

et

veterem

hominem

se

crucifigeret,

nosocomio,
sedula
et
ail

cujus
et

regimen
vitS

ei

demandatum
exerrcli-

destrueret
serviret.

corpus peccati, ut non amplius pecIlaque

siti
,

est

cura

diligenti

sollicitudine
SUffl

cato

carnem suam
jejuiiiis

ciliciis,

tla-

Cuit,
iiuii,

lelneni

nsipie

linem

gellis,

fame,

vigiliis,

eilomuit,
seil

ne
san

nnliiaiis

stipendiis suis; nihil

enim tinquam
sed
,

Spinas, ac
cta

trihulos
,

vilioriim

prinlucercl,

accepil

de

substanlia
et

nosocomii
eranl

qus
.

rfbi
suifl

corpore

et

spiritu

hostiara

Deo

placentem

pro victu
expensis

indumentis

uecessaria

se oflerrel.

sibi

ministrori volebat.
hwnilitas, cnrittu >t
\n

36
niMIl
I

Uno

vel

altero
,

anno

ab admfrabilis ejus

conversionis
'tr

die

voce

Christi

Domini ad intepera-

89 Assiduis autem carilatis ofBciia erga proximum, quasi quibusdam gradibus ad purum illum
et

amor

riores cordis aures resonante, inviiaia est ad

'

mirabilem
esset,

Dei

amorem

ascendit.

Siquid

Deum.

niimii

tbral

cum
,

Domino Salvaiore
exercita
ille
,

quadragesimale
illa

cum
ctura

ejus corpus

jejunium

quo

tria

tentationum
est
,

templum Dei inhabitantis efleanimus veiulialture Domini, in quo

Allissimo

C genera
rare

quibus
;

volens

tenlalus

supcnutrita

gaci iiicium

laudis ipiolidie

immolaretur

edisceret

ncmpe
in
ita

intus verho Dei

raortalis

maiiu
remotis
lans

sterni

Sacerdotis
et*

excusso

mundanorum

non

qusreret

ista

vihe

eremo vo-

affectuum

pulvere,

luptatem,
111

cta

domitam cupiditatem haberet, nec fami cederet; uni Deo tantum subjenon desiderarel in monle boc est in terre,

imo

cineribus,

totus

terrenarum cogitalionum vaporem exhar exarsit,

na

elatione

jactantiam

sed

nulii

creaturs
calcaret;

divini ignis, non solum penetraniis inflammantisque cordis intima, sed pertingenUs nsque sensus mortaiinm et ad exieriora corporis ad
,

serviens, et

neminem
et

prffiter

Dcum

adorans, su-

hominum. Nam thorax

ies,

caetersque

corporis

par

perbiam
ffilerno

saeculi

vanitates vanilantium
veritalis

demum
Deum
esi

incommulahilis
cnriositatis

specta-

nec

cor ambiuut, ignem spirare videbantur, manihiis tangi poterant, quin et dolore alfl-

qus

culo inhsrens,
ret;

illecebram

coniemneprscipitem

cerentur,

el

intolerabilem

ardorem

persenlirent.
intro
,

nec
id

tentaret, nec

per fastigium temse

40 Quare per altas

contemplalionis vias
so
in

\i

de

Ph
,

per oculos corporis,

ad

B 8eret, ut

temporalia,

el
,

inferiora

recedendo

ducta a cslesU S] ad contemplandam sterns

cubiculum
Majeslatis

suum

el

t$ntitn$, alio*

ntm

saluti

pulchriludi

Deo
,

templum,

hoc
:

est

anrniam

nostram

aes
sa, tione

inhabitante, perveniret atqueita Iria illaprorsus ota subdita, et penitus confracta jejunio ct oraI0 ne teneret, concupiscentiam carnis, concu-

intimo cognitionis sensu

repercusadraissa, divins lucis ralgore mens percipiebai compara

immenss
sui,

illius

altitudinis
el

imam

mortalis

conditiuuis

pauperiatem
el

miseriam,
fastigium

inanltatem
celsitaUs

pwcentiam oculorum
Inuiii

*j

oriis

ambitionem ssculi. Auscullavit suhito invilamenta Dominica Dei Mulier, et secuta esi spiritum ducen,

at

vilitatemque
,

cernens

fettonum
Wrtx.

rUi

'"

desertum
el

pcenilentiffl

ionge
curis,

mundanis
Quadrage-

t)ieciameniis
terras. Et

saecularihus

inhabitanti-

confaciem abyssi deorsom, adeo se el snrsum seque ab aliis sperni amabat, ut sc, temnebat atme ipsam aunquam proprio vocarel nomine, ab aliis se nominari. Affirmabal que ffigre ferrel
i

non solura

priraffi

illius

enim, nihil esse

in

creaturis,

quod bonum

esset et

Deo

184
liLLLA
i

GLORIA POSTHUMA
placere posset
;

S.

CATHARIN^E FLISCE
tura
tra a

IIXII.

Deo

sed ev nihilo edurtas, et contain

Dco

avellere polnerunt

HENTIS

sed tanu
pe "

gione labis primi parentis contaminatas

malum
illiul
:

semper
prolahi
,

propendere
nisi

et

frequenlissime

in

immobilis adversus furentes saeculi uvv* frementis hostis impetus stabat npr
nec
dilala

Dei gratia
esse,

misericorditer liberentur
,

ilonis

elTerebalur

cajlestib*

nec

adversis
aniri

ideo
stro

curandum
est
,

nt destrnalur
ffidifieetur

quodexnonnhis
,

deprimebatur,
tate

sed

perseverantissima
,

Dt Ghristus
dicere

in

cujus
Vi-

complectens

gratia

adjuti

valeamus

cam Aposloio;
vero
in

voego, jam
sius.

non

ego,

vmt

me

Chri-

tem gerebat, ad hahehal quod e\pectaret,

nec nec
in in

Dcum quem semper n eum toto aflectu se tenen

fldli

vel

tiraeret

fat

Etenim non solum temporalibns indigentium necessitatibus, el grotanlium corporibus sanansed sedulo na\ahal operam dis curandisque
,

etiam aliorum animis medendis rurain

stiulium
:

omnem

ac

ideo el qui eegrctantes in impendebal et qui eam adibanl nosocomio decumbebanl

,

quod me.,,,,,,'' prssens respiciens, quod amaref nntla vice variabatnr, nec ulla in tempora lij.i debatur sed cohmrens summo Vero fflterno Rono, quod solum animje diligentj
:

prateriUim

trajiciens,

'!

'"

><

iin
n"

sufficil

ejusque
nullara
illo

Qagrans desiderium

explere
el

lns

atque
et

nliis

sanclissimis
peccati

inslruebat
et

monitis,

lesi

in

tempomm
se

varietatem
el

quibus
41
tcriptiittiam,

ad

fugam,

ad

Dei

amorem
eiiam
et

vidii
declina

tudinem ab
bai
,

revolvebat,
ad
,

ad

se

impelleret.

vel

defluebat

alia.

Imo
in

dilatans
<pio

spalia

cnritalis Dialofium

44

Nam

scripsii,

allegorice

inducens

animam
,

tenehat

Sed

maxtme
:

invenio quem diligebal ^nima sua eum, nec dimiiiehat 1,1 ^ uliaba.W
gloriabatur,

corpus

peregrinationem
,

facere slatuentes
iter

con-

gaudehai,

ejusque
,

sanctum

txtmplo stulet

nomen
iu

venientesque

ejus

absqne dissidio
detrimento

peni^ere, mire
caeci

ostendit, quanto

anima,

amoris
virtu-

scmper gerehal in corde semper habebat ore, nullum majus persentiens gaudium ac
laiium
,

'"

so-

sni laqueis implicata, in

recto eeternffl salutis itine-

ipiam

si

dulcc Jesu nomen etiam

abalfr
n,nE el vj

re

peragendo impediatur.

Sed maximo ad

pronuntiari
tagiosa

audiret.
in

Qnamdam
vitaa

mulierem,
laborantem,

tem sequendam incilamento el exemplo atque firminum splendido admiralioui omnihus eral
,

febre

extremo
facultate

morbi
horlata,
staiim

loquendi
ut

privatam,

sa?pins

ad-

genere aatam adeo humiiem,

ut vilissima

quaque

sanctum Jesu

nomen
ora

pronuntiarei
im-

mnnera in publico nosocomio exerceret; adeo mitem el palientem, ut alacri animo procacium
servorum
ta

atipie

moventem
e(

animadvertit,

pelu

amoris sanciissimi Nominis ahrepia,

fmtidi

suigne

injurias

et

contumeiias exciperet
ui
,

lan-

oblita,
esf
:

pestilentis

oris

labia

exosculaia

(erventem

caritate,

corpore

licel

inflrma,

quorum
ahfuit
,

contactu

omnium
ris

regrolanlinm cursa pra?sto essel. Kl quamcontemplationis dulcedine

in

parum
taret.

quin

eodem viiam cum

nulla

infecla

morbo,

morte comnssibi resiitola,

ndhibi-

divins

exlasim
sur^rbui,

Sanitate deinde Dei

secius

voluntate

rapla
cata
et

frequenler a sensibus alienaretur, lamen voad peragenda rarilatis

ac
ollicia,
,

nihilo
ta
,

ac

antea,
et

caulione
periculo

illico

omnique
pristina
Iffita,

vita

salutis

conlemalacrii

hilari

tio

sermonis
ui

ritalis

rubicundo vufu veluti e\ consorDomini accurrobai, expletiMjue camunerilms a<l oralionem redihal, ila Deo
nulliiis

pto,
et
ris

erga

inlirmos

pielalis officia

rcpetiit.

Imite

Ex abundanti enim divini amoemanahat mira illa pectoris constantia

in

uniia

creatursB
et

recordaretur
saluti

ita

pi o-

et

animi (irmitas
semitis

curreinla
.

via

Oomini,et

ximorum
sui

curas

animarum
videretur.

intenta,

ut

sectandis

ejus.

prorsus

oblita
a

45
,

Nam idem semper

in
,

vultus,
\ifa i
et

eademqne
aequabililas
:

firow

42
admiranda
ntnt J)eo cnn-

\am

Deo
el

impelraveral

ut
,

]U'0\iiuorum
tametsi
id

et

prsclara
mitis

omni

actu

ha-

w
nitci

oecessilatibus

sublevandis

inserviens

milis,

modesta
ac

misericors,

luimana
soa-

tania sedulilate,
alius

diligentia

prsestaret,
prfflditus,

quftntam adhibe-

despiciens,

juncfio,

csiestia

inquirens, admirabilem

nemo,
,

pari

caritate

non

vitatem in

verbis
se

moribus

praa

se

ferebat;

re

posset, lamen
ejus,

statim
cui

ac ofGcium

carilatis

imalte

omnes
pte

ad

confugientes
sublevabat.

excipiebal

benigne,
,

pleverai

insen iverat,

obliviscerelur.
,

amanter solaDalur,
ac
et
ei

prudenter admonebat,

prom-

[taque

nulla
el

creaturse

imago
et

illam

quam

shuiiose.

Una

et

assiduaojas

corde
divjni

mente

inflxam

patientis

Salvatoris imaillam

cura
ria

perpetua cogitatio erat

laus
,

Oei

honor,
ac
,

glo-

ginem gerebat, obumbrabat,

amoris
vel

flagrantem
cor illius
vel

Nominis
curahai

ejus,

vitiorum
conversio

scelermn

flammam
:

qua

suaviter

destructio
salus;
id

peccantium
,

animarum

sestuabat, nullus

terrenus

affectus

restingue-

id

satagebal

huc

refe*
']i'

bat,
lo

niiuiiehal

nlcirco
;

vere

cum

Aposlo-

Neque mors, neque vita, neque angeli, neque principatus, neque virtutes, neque instantia neqne fulura, neque altitudo, neque profuiulum neque creatura alia poterit
,
,

exclamare polerat

omnes el sedulam illam, pro corporihus proximorum sanandis, siiblevandisque curam adhibebat. Plures igitur abeuntei in consiha impiorum et sequentes semitas saicubat

cogitationes

anl

li,

orationibus

el
,

suasionibus

suis

divina

<w

dos separare
sto Jesu

caritate

Dei,

qua; est

in

Chri-

raute
el

misericordia

ad

viam
.

Domini

revocanjji

Domino

nostro.
illaui

polissimum

illiul

arcidit

quod
vir

fore

Aposio
muliereffl

43
nutto

Profeclo

non

aspera

uatura

et

dis-

prffidixerat,

sanctiflcaretur

per

umcatu
io Cm-

soluti

intolerabitesque
el

quam
'

paiienii

utcumque

mores, quos semper remisso animo toleravit non contemviri

:

iidelem.

.&
itt

46
siium

Nam

eliam

ptus

et

irrisiones,

dum

pietatis opera

peranebal;

lucrata est

Adurnum Julianum bomino loquens illi sanctisi

,

v,rU

pedtta.

quod digna habita esset pro nomine Jesu conlunieliam pali non dura eoium, qui nosocomio ministrabant imperia, quae hunoiis ac Lubens exequebatur non carorum et consanguineorum jactura, quam benedicens Domino squissimo animo lulit non corporis ingaudebat enim,
:

ribus suis,
et

quibua

eam

Deus pulchram
atque
ut sibi
ultro

fecen

reverenter amabilem
vivere
liceret

admirabileni'
in
,:

enim primum ab
tate

eo impetravit,
,

deinde

Ipse

^
'

|^

veuiens, collatisqne
culi

cum

ea

consiliis,

a V

IS

recedens
in

induto

liahilu

Tertii

Orfl

)|n|i

liinntas

assiduaeque aegritudines;
potentior erat
:

mahatur, tunc
prospera,
sive

cum enim iniirnon dcnique sive

fu-

autem

adversa, sive praesentia, sive

piam vivendi rationem institmi. postrema gritudine sua, ut J lUi iram proclivis , morbi incommodilatum V^
S. Francisci,
laaU

DIE DECIMA QUINTA SEPTKMBRIS.

tinta
'

i85

csset

in
(j

periculo

impatienlia el indignatione correptns, asternsa salutis versari vidcretur

amplexum.ut
stolo dicere

aaape

cogeretur

amoria impetu acta, cum Apo- BULLA CLBCupio dissolvi, ct esse cum UKNTISXII.
:

abi

sancta Uxor conspexit, ingressa cubicutum

oravit

suum
tibus

Dominum,
et
el

qui vcntis et lempesta,

imperat,

serenitatem cado
statim

mari
mariti

tran-

dulce qnidem est vinculum corporis, Domini quo ligatus est homo, et ab eo solvi non vult; illa pleium linue tamen, quia sciebat, quid sibi repositum essetel
Christo.

Nam

ico)t-

noiUitateni
obtinuit,
at

reddit;

ab

immortali

Deo
ani-

jam gustaverat
dissolvi
ei

primitias

spiritns

concupiscebat
aliis

tranquillaretur impatiens

esse

cum

Christo; aJeo ut quod

ingerit
,

mu8 et proceUosa tempestas sedaretur. Siquidem vir, stupentibus omnibus, nondum Qnita oratione animo Bubmissoque matatos est, el tranquillato voluntati, patienterque toleratis extrems divraaa molestiifl ac doloribua, mortem obivit. vii;i17 Anxia
heiiasrs
tl

metum
tio

ac
;

terrorem
si

ipsi

gaudio ac sola-

esset

nempc aut de

vita

cum morte comsi

mutanda sermonem audiret, aut nosocomio morientes aspiceret, aut

cihus,
oflertur

aliquos

in

si

saeris pre-

aut
,

sancto
interessel

Sacrilicio,
,

quod

pro

mortuis
el

autem

Catharinae cura
,

et

sollicitudo

inlerna

quadam

laHitia

de
erga
,:,.,

salnte

fervor et ejos caritatis animarom proximum pars exigua erat immensaa ilam(

spirituali

50

gaudio afficiebalur. Gemebal enim gemitibus inenarrahilibus

sua
,

in
el
,

anheUtntii
ilwiuce
<

jua

in

Dei

amorem
in

exarserat,

et,

qna
cor
vi-

peri'L-1 nialiniie

reeurdanS

llierusalein

tamen

,a

animo

refluente

corpus,

non
cuiis,

solum
fervere

elevato atque extento snrsum

corde, caalestem re
,

tiluntati

vicinsque partes divini i.u'iiis debantar; sed insaper pars

dis

ardore
illa

qnirebal

patriam,

amalam patnam
el

deMderalam
civitatem,
et

se-nper con-

quae

corpost

patriam,

pulchram

sanctara
el

regionem
ejus

ambit

igneo rubore

sufTusa

Deum
patrem
siium,
et et
,

super

olntum mortalium oculis apparuit. [taque ubi non vocabal carilas vel aliorum praaorationem ad redtbat in impellebant cepta
felicem
,
,

eam regnatorem dominum sponsnm

,

iUuslralorem,
,

suum

dilectum

castas

et

fortes

delicias,

beatam requiem,

solidom

i|im

caeleslibus

fraens

contemplationis
et

deliciis

gaudium, anum, summam, verum, scmpiternum Ituniim. (Ii atulahalur ergo, alisolvenda
,

elienabatur a sensibus,
sibilium

animss,

a rerum sen-

tumulta
quiete
,

et

pertarbatione libera?, in suapectus divini

Hagislri
secrela,
:

quando hrorum

esse

vincula

carnalinm

mem-

ut
;

acciperet

visslma

supra

re-

virlutum
reciperel

poueinlain

indumenta et esse carncm

,

ornamenta
tit

corooam
U(

cumbenti

cralestia

revelabantur
percipere

qua:

disredendum esse a curpore

;

cuin

intelleclus
scilicel

humanus

oequil

ineffabilis

Deo conjungerelur
graiio!

migrandnm
Fcalix

esse

e terris, ul
sancta

divinaa

Sapientise
saluti
;

83terna3

consalil

modus, quo hominum humanse caacUatis misera

insaniens
et

ad caelam perveniret.

mutatio,

mi-

Venim
,

divinae

exequendea voluntati sem,

conditio,
oblata
in

quae

lacrymabili

ragritudine,
benelicia

per

intenta

et

solum
cupida

quod

sibi

repellit

remedia,
vertil
;

divina

esset,
siiiim

faciendi

ct

sollicita,

Domino placitum eique omne

cogi-

suam

perniciem

vis

superni

amoris,

desiderium
ad

submillens,

oranemque
eonfnrmaiis,

gratiae

sancliOcaotis

pulchritudo, aeternm beaiitua suis interrogata,

tationem
silii

Dci volunlalem

vilam
doTilii

dinis gloria.

Qua^ postea

cum

produci

non recusabat,
conformior
socii

ul

per diuturna imagini

ita

maxime
bal
:

vellet,

quod

humanis verbis exprimere nequienim mens divino lumine illuslrata

lingua
carneis innodata vinculis

lorum
sui,

tormenla

lierct

quia, sicut
resurrectionis.

passionis erjmus,

erimus
morbn
corri-

conceperat,
rerc

pa-

et

non poterat; ut jam illud Apostoli uanrpare

:

:ii

Quare

inter

hujasmodi
confliclus

suavjter

adversancaaest,

posset
sive

Scio hujusmodi

extra

corpus,

nescio,
,

hominem, sive Dcus scit

et audivil

in corpore,
,

tium
lestis

desideriorum

novo

quodara

pitur EfMOttfO,

quoniam

amnris an-elialnr martyrio, quo faetum

maait

raptus esl in
quffi

paradisum
beatsa

arcana verha,

ut

inlirma caro iuiisilaia qua.laiu et gravi

qaaa

tegritu-

non
iia
et

licel

homini loqui.
Catharinae,
assiduae
ora-

dine,

postrema
in80litae

fuit,

correpta

auccumberet.
1

48
mirabilittr
flagr-iudv, tt

igitur

Cum

atilem

inliruiilati

sanamla

uutla re-

tionis

cadestis
caritas

conlemplationis

uberihus inlurerga

me.lia

prolicerent,

qui

ejus

salulis

niram gereiiitentaluui

rentem,
nutriveral

erga

Deum
Deo

et

proximum
qui

ac

roboraverat

animum,
faclus

cum
ili-

relinqtierenl,
siliuin
,

bant, ut omnia experirenliir, el lonvoruruiit decem

,

niliil

DiediCOrum con-

jam
cere

esset

sequendo
caelesti

idoneus, ac
post

possel
:

Sponso; Trahe me
Majeslatis

te,

ulhim
sis,

qui cum jacentem cnnspexisscnl, nec morhi indiciom appareret, perpeosia cauirgrutiiro

curremus
tanta
licet,

et
,

divinse

suhlimilas
vix

ex
ferre

quibus

cieperal

ipgritudinis

symex

parte

quantam
,

morlali

homini

ptomatibus
propinatis
sies

diligcnter

inspectis,

cum
,

aullum

sese aperuisset
,

anlor cxrrevil

et

adeo tantum divini amoris surrexit

mirabilis
ille

caritatis

remediis
el

prodesset,

sed

lantum

caale-

viaiones,

incendium
interiori
^lis

ut,

exusta omni

terrena

labe

atque
caele-

tummodo
postremoa

refecla,

qua tansacram Eucharistiam per quatuordecim ante obilum

dnxit,
prostratis

uomine
igois
eificax,

purgato

et

sanctiflcato,
in

dies vitam

ejus

viri-

amuiis

ex animo

COrpUS

exunduns,

vivus el
,

penetrahilior

omni gladio anci-

adjumento esse cognovissent, morbi bus novitale attninti aliquid divinum iu mtrahili illa
solatio et

piti et periingens usque ad divisionem animsa ac spiritus, inlirinam carnem tanto ferendo ardori

inlirmilale

manlfeSle

enuiperienles
ejus

in

eaui

con-

venere sententiam,
divinilus immissam,
rcliiiquetidam.

segritndinem

non buma-

imparem
Qjuam

fere

consampserit,

et

jam pene

solo

nam, nec bumanis sanandam

Ot

remediis, sed

apiritu vivoret,

ral

iu

nec in alio corporis sarcinam sendolorihus et languoribus, quos

caelesti

eam animarum Hedico

SUffl

Betuantis amoris \is atque impetus in eam redmidans, efficiebat : unde in ea jam satis appareret qoam
divine dictum dlud, Ignem

52

Sexagesimum

tertium

aetalia

agebat,

cum optalum tempna

carceris

advenit,

annurn quam irgrituviolenquo, dis- dinis

ti.i extiTi'iiii-

consumens et tum etiam veni miiierc in terram Lampades ejus lampades ignis, atque flammarum.
sit
:

Ego sum

ignis

soiutis corporei
h
i,

vinculia,
libera

ad oplatum caaPraesen
inslare,

tur.

sponsi

complexum
aibi

evolarel
rilaa

tiens

igilurjam
erat,

flnem mortalis

*'J Pleno igitur pectore aestuabat el totis flagrabat visccribus Catharina , et animus morarum impatiens ad castissimum Spousi ferebatur

ocuUs atque
Brofecturs

manu

calum
illii,

indigltans,
"

quo mox
llia

wbia

nmmi

s D pro-

csaleslis

mine,

commeudo

spiritum

meu.n,
27

suavissime

Septembris Tomus V.

i86
BCLfit CLl
-

GLORIA POSTHUiMA
,

S.

CATHARIN.E FLISCE
cessu post nonnullas

pronuntiatis
ritalis,

paulo post magnitudine

potius

ca-

prorogationcs

el
in

sui, hl

MF.NTlg XII.

quam morlii languens, in secreto et mcnlibus hominum impervio ilivini amoria silentio placidissime obdormivit in Domino decimo septiKalendas Octobria
decimo.

nondum absoluto, surTectoque caus;c bo. mcm. Josepho Renato S.

ncs

Ponfi
jj

R.

no

Cardinali

Imperiali

nuucupato
et

sinmw-?'
de ead

mo

anno millesimo qaingente-

fmt pro

concessione
et

Officn,

Hissaa

Ni
pita

sinin

Beata;

53 Ubi
Vupuli
eiii

vero bcaim Dei

Famuls

mortis

rumor

veitc-

ratio, benefi-

aucta,

ttee

wmquam
\tta
:

urbem Genuensem pervasit, ail sacras ejUS c\uvedecesserat, ubi vias in magno nosocomio, derandas ex omni ordine atque a tate viri et
mulieres frequeutes ronlluvere. [bique jilnrimi solatium, quibus angebantar, molestiis, qnibusque
afflictabantur
,

Cardinalium Sacris fciin? propositorum Congregatio, edito decreto a recordationis Ciemente \l Prsdecessore

S. R. E.

2.

iut-

confirmato, die decima nona mensis Sententa! anno millcsimo septingentesimo decimo concenit
ut
in

civilale

(lenurnsi

recilaretur

Officiumii
iu'h

ceiebraretur Uissa de

Communi Viduarum

B3gritudinibus

medicinam

ejus

in-

norem
cessio

B.

Catharinae, nec mnlto post eadem

con-

tercessione invenerunt.
flexile,

Enterea corpus ejus,

quod

et

vivo

incorruptum, rnbroque colore circa cor, omnino simili cernebatur, posi aliquot
iu

dies

in seputcro,

oosocomii
veneratione
illo

ecclesia

recenter
foit.

totum Genuensis reipubiicaj dominnm fuit ampliata ac tandem approbatum ntuD OSkium el Missa propria de eadera Beata can ejusdem elogio in Romano Martyrologio app>
ad
,

consrructo,
Post

summa
ad

collocatum
ui

nendo. 56 Cornpleto autem

|ii-o[irisiioqur

duodeviginti

menses

aperto,

sancts

processu
prmfata

super

virtulibui

Vnliuc

corpus
,

novum
,

lumulum,

decentius

duliio

in

sacrorum
heroico,
Maii

Hiluiim

ornatum
titmlini
fieret
,

transferrctur

qua3

satis,

ad illud reposilum cst inlra

quo in^rnli venerandum

ri\ iinii

mnl-

Congregatione , prodiit decrelum

stare

affirmans,

con- (Sil^
Rtrua
fuit

accurrebat,
caneellos,

de

virtutibus
die

in

gradu

quod

sacclli

nobis

trigesima

mensis

anno

milte*

quibus confertim irruentium turba arceretur. Pcr populorum octo continuos dies ita permansil,

simo

septingentesimo
:

trigeaimo
iliam

secundo

contlr-

matum
fecto

absolutoq

altero processu super

concursu
circa
illud

nunquam

dcficienle

aucta

pra-sertim

miraculis,

venlum
iu

est

ad illorum
relalorera

examen,
dilecto

suflilio

vcneralione ex

miraculis,

quffi

omnipolens Deus
diebns
elapsis,
in
in subli-

intcrim
tituli

causffl

operabatur. Quibus

Georgio

S.

tfarise

trans Tyherim S. R.

e.
lo*

eadero ecclesia
rnc

ad

marmoreum tnmulum
esl
,

presbytero

Cardinali

Spinula
Renati

nuncnpato,
s.
,

in

erectom

delalum

ubi

miraculis

clarum,

cum
carnis

bo.

me.

Josephi

u. e.

diacooi

publicffi

veneralioni expositum,

devotionis fervore

Cardinalis

Lmperialis
in

nuncupati

viam
,

univeraai
Noliis

erga

sacras beaUe Calharinffi reliquias nunquam imminuto, ad nostra usque tempora permansil oinnipolcntia
suffi
,

ingressi,

COngregatione

coram
ex
fuere

babita die secunda

scplin^ciilesinio

mensis Aprilis anno

septirao,
iria

millesimo

divina

tcstimouiuin
,

prodigiis

dex-

Iiijr>iiiio

qualuor

tene

perhibente

sibi

non

perire,

quod

miraculis
baia,

propositis,
:

sequentia
subitas

appnn
Maria
qua
b

moritur
in

mortalium mcniilnis indicante, quanla gloria esset in Cffilis anima lnijiis beatffi Viduffi,
et

videlicet

Primum
haec

sanationis
in

Magdalense
tas

Rizzi;

enim

mulier,
viiiati

cujus caro exaninris tam eximiis divinitatis effecti-

novera circiler annis iniqua

dcfluxa
,

humoris

iiri-

bus
H1

in

terris

ornabalur.

ad infernos aitus

non minus, quam

nffl

54 liaipic
u
i

nedum Genuensium
populorum
erga

verum

etiam

ad latus sinistrum extensa, quantum vetustate

in

ca3terorum

stttt.ti,

proba-

tusijue im-

Servam devolio, ci a<l cujusvis generis nerandum

,

hanc sanclam Dci sacrum ejus corpus veel

latere

acerbos enulrivcrat,
cruciatus
axcitaverat

acerbioresnue par
,

intervalla

tantum

iu

iu-

condilionis

homivc,

mefactis

memorabilis

Sanctm

>~ul-

num
posi

assiduus concursus

fuil.

Cultu

igitur et

latem

motus aderaerat jam diu ad incurabilcs amandala,

cruribus

liberam

facmV
qaiiffl

neraiione erga illam

constanter

perseverante

et

tota nocte

sanationem

praecedente a
jtost

lateris dolore

centnm

annorum
ct

lapsum
miraculis,

percrebrescenle

s;evius

lorqucrclur,
brevi

invocationem

B.

Ca-

post confeclos autboritate ordinaria procesSUS

SU-

Lharins
luculo
,

somno correpta, sana

suffi

sarrexit di-

per ejus sanctitate,

cra
fuit

eosque

in

SaMaii

ac

Libcralnci

gralias

rcferens,

;iJ

Riiuum
commissio

Congregatione
die

exbibitos,

expedita
sexto ad

consueta
est.
r

benevalentium
sanalionis

officia

incolurais revem

vicesima

quaita

mensis

anno millesimo
eflectum
stolico

sexcentesimo

tricesimo

j7

Tertium

repenlinm Maria;
tredecim
fere

Fr.m.-.;:

fabricandi

processum
immemorabili,
Urbani
a

anlhoritate
el

Apo-

cisca?

Xaveriae Geniilis, pairitia;i

Genuensis, qaao
annis
si

super cultu
fel.

casu excepto

vct

scorbutica fflgritudo
,

decretis
nostri,
S.
,

record.

VIII

Praedecesmemoriffl

aserai

et spirandi

difficultas,

convulsiones cafr
1

soris

illoque

absoluto,

bomc
fuit

Decio
CupatO
an
legaln

R. E.
al>

diacouo Cardinali A/.zolini

relalore, propositum

causa.'

nundubium
,

nervorum ta pedibus attractione, ac viva omnisque rumoris intolerantia ii;i vexabant, oraoini nec ambulare, nec decumbere posset
m<i cervicalibus plurimis
consequendffi salntis
spwn ralciretur. Haec io
si

luu

sententia
,

episcopo
cultu

lata

super

Genuensi, judice deimmemorabili ct casu

ci

erecla,

Beata? exuviasoa
\oti

excepto esset confirmanda,

starc de casu excepto
:

responsum
praefatam

fuii,

con-

ram
in

ci

dalum

essid

\rucrari,
Beatffi

cmiipos

ficla w

proinde

senlen-

gestatoria sella a
nil

visitalione

domum^
ojfr

liam esse
moriffi

confirmandam, quod decrelum pim me-

du\,
nuisse

haesitans,

se

drvimtus

perfectam
aniraosa

Clemens X pariter Praedecessor noster die sexla Aprilis anno millesimo sexcentesimo septuaimo quinto contirmavii. Prmterea eodem Cardinaii A//.olino causse Ponente obtenta est die decima septhna mensis Augusii anno millesimo
,

saiutem,

domesticas

scalas

cj
i

scendere, sedere, Bnrgere, atque ambulare ocpit, quibus afflictabalur, morbis n nd flJj'
depulsis.
Kl

quartum instantanes
iu

curatioais

cha,
ii

teminae

hospitah'

incurabib"um

\^_
^

sexcentesimo octogesimo tertio

di

facuitas conficien-

processum Buper sanclitate vit, virtutibus el miracuWs, ut ad Bealae canonizatidnem deveniri

55 Labentibus
deinde pluribus annis,
ac

quinque annis jacentis, qum ex antiqaa infernorum, dexwm ris luiatione, artunm

possct.

manus chrum
te

paralysi

gravabatur,

dum
et

ad

Beatffl

toto spirilus conalu

salulcin

Bagitat,

i<l^
im-

pro-

attractam

manum

extendit,

utrumqa*

DIE DECIMA
K

QtMXTA SEPTEMBRIS.
per

187

perfectaa iuunbecUleexpedila movel ac graditor,

cUlectum
Lia

Ulium Thomain
nostrae

Antamorum
,

cousi-

colomitali

reeUluia.

aulee

advocatum

el

decanlatis

RullaCxbiroa xn.

Denique generali sacrorum propositaNobia coavocata gregauone coram rtwwm* stanle pne&toram miraculoau qusestione
"s
,

huuuih

i.nn

aacris precibus et Lilaniis, ac Spiritus sancti gratjb

i

lilei
<>l
'''I
1

im

il

l;i

orem sanrtissima'

<l

iu.liYi.luae
el

que

robatione, ad
|'IiM';r

solemnem
fratres

bealaa

Calhai
posset
S.

nilaUs,

ad exaltationem Sdei Catholicm,

religionis

ni:i

caoonizationem

tuto
nostri
,

deE.

stianae

augmenuim
: : .

authoritate

Domiai
Pa

Tri- adtcribiiur, Chri- concttMtin SaneU* faf

'

veniri

cnii

venerabiles

U.

lesu
h
1

im

aposlolorum
deliberatione

''

Co igregationia
affirmative
|i|iml ll iin;lv
.

sacris
,

ritibus
posl

el

Pauli, ac
,

stra

ili

praa-

respondissenl
fosas

Nos
ad

habila

el

divina

ius

implorata

ac

de

Qostras,
j

aliorumque
gravi
alto
,

Deuro
lu

venerabilium fratrum
liinii,

oostrorum S. R. E. Cardinaarcuicpiscoporura
et

,,_

iv

1111

caBleatia

adjutorii

patriarcharum,
1

episcc-

|nr||
.,,,

goncederetur eic septingentesimo miilesi

B-

die

triceaima

aprilia

pori

rbi

existenUum,
Flisco

isensu B.

tricesimo
in

septimo

Catharinara

de

ad

Catharinam

solemni

ritu

Sanctarum

vimus

el
,

deflnimus
proul

viduam sanctam esse decreac Sanctarum catalogo

,

album

adscribendam procedi posse declaravimus. sequentis mensis Maji in consistoPostea die sexla Antonio Fetice lilecto lilio se re nostro
rio
titiiii

adscripsimus

tenore
el

praasentium

slmilitei

decernimus,

definivimus,

ad cribimus, illamque

universos Chrisli fideles

.

rio

Praxedis praemissorum nuncupato

s.
,

presbytero

Cardinati Zondade

.'

el
,

venerari mandavimns,

tamquam vere Sanctara lioel mandamus, staEcclesia

in
in

omnium
et

quaa

in

luentes
i'1'Mi

ab universali
el

ejus

nono-

causa acta

foerant nec

non

viiae,

miraculorum
relatione

ecclesiae

altaria,

quibus
el

sacriflcia
,

Deo
sin-

beats Catharinae
lhl;ii
,.

summalim
in

et

apposile
,

offerantur,
gulis annis
sis

eediflcari possinl

consecrari

el

CU m

reliqui

Cardinales
publico

qui

adfuerunt
pros

,,!,:,,

censuissent,

consistorio,

me

per dilectum fllium Gabrie8 Qobis habito, audita

1,111

memoria ipsius die dccima quinta menSeptembrh inter Sanctas nec Virgines nec Wardevotione recoli debeat pia eademque
: '

Serianum
diserta

consistorialis

aulae

nostrae

ivoca
,

hrisli
ai
1]

Qdelibus vere poeniten

1

tiiin

oratione
it.

de

virtuium
;

excellentia

tibns
die
scit
,

el

confcssis,

qui
,

ulis

eodem
ejus
r<

festo

riueque sanctilate
tinns

CaLharinae
,

tum eUam humilpro

ad

sepulchrum
visitandum

in

10
,

irpus

quie,

supplicaUonibus

quse

nobis

ejusdem
porri

accesserinl

septem annos
,

ei

beatao
et

Dei Servee canonizatione nomine populi inclylBB Genuensis reipublicae

,

totius cleri

totidera

quadragenas
debilis

de

injunctis eis

.1111

alias
in

quomodolibel

poenitentiis misericorditer

bantur
Nos,

de

re

tanta
,

tamque

arduo

negoUo
fratribus
et

Domino relaxavimus,
cle
6
i|i
:

ac relaxamus

in

forma

Bcixoarairi
.

ul

oportebat
S,

cum

venerabilibus

leta.
i

noslris

R.

E.

Cardinalibus archiepiscopis
,

per;
iriae
,

lis,

episcopis

malurius deliberaluros
et

respon

10

dalo

Christum

Deum Patrem Dominum

paraclitum

seternum, n
Patris

ei

sempiterni

eosdem Cardinalea
eleemosynis,
liiiiu

episcapos
el

ad

implorandum

Filium

el

sanctum

Spiritnm
el
1

unum
mfi

nntata

jejuniis

oraUonibus divinum auxiCardinalium

<i

Deura
;.

unumque

Dominum
sacroque

laudibus

in

Domino horlaU sumus.

eoruradem
consistorio
nostri
, ,

oibus venerati,

Hymno

re

Deum

so-

59
ipforal
1

Deinde

patriarin

chai
.

um, archiepiscoporum
eliam
et

episcoporum
Sedis

Ui be
,

lemniter decantato, omnibusque Christi (Idelibus, omnium peccatorum pl aaria luinpra enUbu
.

prajsenlium

seroipublico
ApGstolicae

indicto

in
,

quo

uotarii

suorum indulgenUa nos corporales pi t

valetudinera
,

remi
infl

ione

a
ate

qi

sa

pro

tras

affeclamque
Latein

protonoiarii
ei

nuncupati ex numero parlicipanUum

Apostoloci

senilemque aelatem ab eadera

ia

sacri

palatii

causarum auditores vopatriarchae,

ar-

nant

di

ei

:Ie

rece

rei

lanentibus

aa

cali

adfuerunt,
el a

iidem
episcopi

Cardinales,

venerabilibus
Ecclesiae
ei
;i
1

fratiibus
,

nostris

Sanctre
.

Romanae
episcopis,

chiepiscopi

omnes beatam Calharinam

,

ar linalibus

an

r\

iis,

quae

aobis proposila
in

et

in

processibus

aniverso
venerabili

clero
fratre

et

populo

quibus

praesentibus

relaiii

tuerant,
1

Sanctorum numerum adscriben-

nostro

Thoma

Sanctse

Romanae
Ruffo

dam
Nos

asuerunt.

Quorum
.

sententiis audiUs

Ecclesiae

Cardinali
,

episcopo

Praenestino
in

graUas

Deo

quod

Anciilam

suam

uuncupato
liquiori,
,

nostrum honorificari velle dignaretur, canonizaUonis diem indiximus, omnesque interim, ut eleemosynis, oraUonibus ac jejuniis ad Nobis gratiam in sancti caele tem Spiritus
per Minislerium
lanta

in

ara
li

tanquam Cardinali maxima preefatae

-'1:11.1

ordine
ex

anin-

basilicae,

ei

ae

nostro

solemuiter

Sanctrn ejusdem
,|.
.,.,,;
tii

nec
brala

virginis
est.

cum uec martyris comMissa

,,.'

celi

ac

gravique aegoUo impetrandam, diligenlen perseveranter insisterent, iterum adhortati sure

6 ui

cura
,,,

orani

autem

humilitate
bcneflcio

mquum
ratia
1

esJ

s
'

pro
e
i

tam
ejus

insigni

Deo
per
u*mi>et

" ;:'"''; "

;

mu
00

...

:|1

conflteamur

Domino dominorum,
ifl

riii

Po

Demum

rite

omnibas absolutis,
authoritas
,

quaa

;U1
,

amici
tur
Mi

coronantur
el
1

caeli

el
,

ctorum
Catalogo

Patrum
sanclaeque
ni

sacrorum

canonum
con
,

terris,

quo
I
1

gloria

el

bonor

statuta,

tlomanae Ecclesiae antiqua

pax
uoju

omni

operanti

um
s

quoniam
divinitus

suetudo

uujusmodi pe^agenda praescribu.nl hodie, quaa fuil dies Dominica sancUssimae Xriaitatis in sacrosanctam Lateranensem basilicam er ornatam cum venerabilibus fratribus nosh ^ s. n. e. Cardinalibu6, nec non patriarchis,
,

iv

am
t

vide
I).*i

nobis

compa-

ratum
ul
te

mrii.ihiloin
in
terrii

'lMnriiiiiim

(.bsecremus,
calamitosis
suffraganti
F1I11

C u]us

voluit

his

noslris
ejus

ribus

gloriam
per

manifestari,

bus
1

precihus
ti

merita

el

pai

ionera

sui

piscopis
;

et

episcopis
et
,

Romanaeque

curim
cl

Domini

Salvaloris

nostri

uam

officialibus
i

tamiUaribus nostris,
ac

Regulari
limus
,

maximu
repetiUs
;.

populi

fre-

pra? enUbus hujus ostris avertens, noa a m uo, eculo .. el ,, tijs liberare,
.,,

ubi

pro canonivalilin

i-i

taturi

aa

Sanctorum
pra
enti

reto
s.

peUtionibus
].;.

dilecto

nostro

,,,:..
..
| l

aonare dignetur.
,,m.
quia
diflicUe
forel
,

u.

diacono

Cardinab'

Corsini

oun-

eupato, nostco

secundum carnem e\

[ratre nepote,

noslras
fer-

i88
BlU.A CLBKBirna xii. dccrvtuw
ferri,
sis
,

GLORIA POSTHUMA
volumus,
alicujns
ut

S.

CATHARIN^E FLISCjE
quoque perquam magnificum Sancta> in sia xenodochii tnajoris erectum fuisse tr l f/>Ur ~ pera in Yita, anno 1682 edita, cap.

earum exemplis etiam imprespublici

in

manu tamen
munitis
,

notarii

subscriplis

et

"

suum
fore

stabile

sigillo

personae

dignitate

ecclesiastica

de/iiiiftis.

constitutai
lur,

eadem ubique

lldes

adhibeasi

qu;e ipsis
vel

prsesenlibus adhiberetur,

essent

exliibiia'

num
tionis

liceat
,

ostensa;. Nulli ergo omnino liomidelinibanc paginam noslri decreli statuti, concrsmandaii adscriptionis
,

7, sed annum nultum signat : hoc certu m e ^' pera verbis, structuram itlam anno ttHnosbH?* rem esse, figendamque inter dictum annum j! et IOS-2, quo hanc suam lucubrationem
r
lt i

///

rit

Parpera, qui in Beata iltustrata purt

sionis
ei

elargilionis

et

voluntalis
Si

infringere

vel

16,
fuissr

ausu temerario
Dei,

contraire.

quis

autem hoc

num. t) ait S. Catbarina3 effigUm sci anno iOHI : hujus autem sculpturm
et

attenlare
tis

pra?sumpserit, ac bcatorum
novcril

iiidignalioncm omnipolcnPauli apostolorum

ptionem, uti

picturm,

qum

(/es/^

in ara,

San<

Petri et

ejus se

incursurum.
in

Datum

Roma3 apud
tricesimo

sanctum
nis

Joannem

Laterano

anno IncarnatioJulii
,

Dominicffi

millesimo septingenlesimo

nuJj proxime prmmisit Parpera orationL compositam eo fine, ut Sanctm patrocinio

et

dicata, visitur in ecctesiu Genuensis OratoriicT gregationis, ibidem curwsus lector inveniti 10
:

itti

septimo, sextodecimo

Kalendas

diniim

Pontilicatus

in

nobis timor accendalnr,

est
:

ijua-ijur his terbisea%.

nostrianno seplimo.

cepta

Deus, qui ad inllammanda corda

:

f Ego Clemens

Catiiolick

Ecclesi.e Episcopus.

lium B. Calharinam Genuensem igniiis nibus mirabiiiler accendisli da

cujus
ris
,

\Z
U[

illnslratio-

quffisamus

ardorcm miramur, eamdem

imit;mlcs interin

cum

ipsa beato amoris inccndio ardeamns

ca;lis.

IV.
ctse

Publicae venerationis
erecla
:

monumenta Sannonnulla

nnffi

67 Atque hmc sunt, qum de publicis S. CatJia*hi reneratiout ercctis monumentis adnotitiam

miracula

tum ex
de-

nostram pervenerunt. \unc ad mirarula progre- ** dior. Biographus antiquior cap. 52sie habei: E Jlulii
sese
illi
,

Vita prolixiorc

tum

ex

processibus

commenilautes

fuerunt
in

exatiditj

rum
sumpta.

ut

jam monui

Annotatis ad

cnu.

Yitw,

litter.

q itta beneficta vel

non

sitnt lateris

consignata, vel deperdtta tugemus. Inler caHeros inquit ibidem taudatus stattm biographus, am-

Attaria, alta-

riusquam beneficiorum Sanctm patrocinio a variis obtentorum narrationem ordior , vi, ,

dam

infirma

ipsi

devota
)

cui

nocte

praecedenti
ira-

per visum apparueral

pelravit.

graliam

oplalffi saniiatis

Hsec

vi
,

morbi
et

longo

tempore

nou

se

gue pubticte wnerathnis

siim

rst

tle

erectis

Calharinffi

altaribus aliisque

poteral

vencratioms pubticm monumentis pauca subjicerc, qum i?i ParpereB lucubrationibus dispersa letjuntnr.
In lieata iltustratapart.
Lutetia:
I,

decnmbehat admodum aillicta sed post islud visum jussil se deferri ia ecclesiam ad corpus, apprehendensque lacinias de
:

movere

lum

cap. 7,

num. 13

scribit,

telis

corruptis
,

ipsi

adhaerentibus, admovit
se

cas loco
vestigio

Parisiorum intra claustra monasterii virgmurn Excalceatarum Ordinis S. Marimde Monte Carmelo exiguum sacellum exstare CalhaS. rinffi rrnerationi erectum, testemque ibidem laudat illustrissimum dominum Josephum Mariam Giovum, cui iiistriinienta etiam piurima, de Sancta e Galliis transmissa, accepta refert. Idem Parpera m smpe iaudatis ad Henschenium litteris hmc habet : Anno mdclxix ex publicis tabulis agno,

alTecto
sauitati

commemlansque
fuit

Beata)

restituta,

ac sola sinc allerius admi-

niculodomum

reversa.

68 Licet hoc recuperatm sanitatis beneficiitm tx- iiW presse non dicatur contigisse attno (54%, tamtt\ W**
isti

anno innectendum
:
,

esse, manijeste colliyiiura

ail

hisce verbis

Jussit se deferri in ecclesiam

laciuias

on-

pus
S

apprfhendensque

de

telis

corruptis
est auro.
F

ipsi adhffirentibus, ut et 9,

enim dictum

hic

jam

vimus,
Oratorii

ecclesiam
S.
:

nostram

Genuae Congregationis
fuisse

corpus decimo octaro circiter ab

obitti iiimm

Philippi Nerii

domum

B. Ca-

thanna-

in lleata vero illustratapart. 1, cap. 1, mini. /; paulo fusius in hunc fere modum scribit Domus, ijmim inhabitanit Sancta, qumque illi a
iHiirito

levatum rst, repertique m wna vtrmes, humiditate aqum producti, tumque pttblic& vcncrationi per octo dics expositum fuit; ?# omnia pertincnt ad annum 151% non muttumprode
terra

/uerat in dotem assignata, etsitaeratin

vectum.

platea, cui olim

nomen

erat S. Agnetis,

nunc au-

Quam porro beneficii accepti metnorem sese exhibuerit sanata, dectarat biograpkus codrm
:

tem Lomeilina dicitur, conversa est in ecclesiam Congregationts Oratorii anno 1650 : ibidem etiam assertt, altare, m quo lisitur Beatce imago, quodqueprimum est ac oicinius arm majori ad cornu Euangelii, adificatum fuisse eo loco, quo steterat secretius cubiculum a Sanela frequentari solitum,
ct tn <juo spectabilem olim habuit Christum Servatorem, toto corpore sanguine manantem, ut re-

cap. 52 verbis sequentibus

Aaxil hoc

beiielicium

semel conceplam erga ipsam devoiionem,

annis

ac

i[Uot-

eodem die curavit in gratiam ipsius canton Sacrum de beata Maria et speciatim in
'f,
|

'l

mandavilque hoc post tem suam perpetuis temporibus observari. I'i'<t,fr jam rccitatum beneficium nu/lnm aliud singiU^
Assumlionis ejusdem,

ni"r-

commemorat Vitaprolixior
tus
est,

rnrperaquoijtie,

</"'-

jert Viia prolt.iior cap.

et

nostra

num.

19.

utprofiteiur, antiqua instrumenla omnia

scrui-

66 Porro
mowumenta
Vanctii,-rr

ex

Joannis

Mariani

Monumentis

nut/um

refert,

historiscis Conyreijationis Oratorii tom.

cap. 23

contigerit, ob rationem

quod ante annum pr^ haud dubiejam ante

cta.

sub finem liquet,

"inis

Genum institutum
:

prmtaudatm Congregationis alufuisse domiciliumab anno

notatam.
69 Beneficia vero
iila,

idU

qum

narrat Parpet"
Co n

^
p*P

addiiur de cpocha conS. Catharin, quiade Genuensi Congregatione tantum ioquitur occasione Panormitanm : continuationem autem MonumentorumJoanni$ Hariani nacti non sumus. ^acettum
tersm in ecdesiam

ntlitl

autfin ibidem

domus

desumpta sunt ex Processu, Sacrtv Rituum W gregationi obiato, ut liquet cx titulo cap. mtracnla aum Vitee anno 1682 editm : ista. ex Itatico Latine rcddtta, priusquam
,

jj*

hibeo,

lectorem

monendum

censui,

'" f'

/l0 " llU et

DIE DECIMA
et

QUINTA SEPTEMBRJS.
tere

189
celavit
,

oognomvna personarwn

sunt, \ta iinpetmta

eo plane

quiow modo redditurum,

,

beneficia

non
11.

putabat

rem

intellecUsque

lucroai
u. s.

editorem lcguntur, et quo apud Inudatum , ridcbitur, paucuta obscrvaturum. Ita scriDomina Camilla Doria anno circiler k;t H ,un. %
-'

qus
ftciis

Catbarina Plisca Adurna prsetabat, beneejus opem imptoravil ter vespere sa,

crum

gangraraa, cxvi laboravit

,

inlicicntc

costam poparest

corpus veneratum adiens, reeitan ^ne ter Oralioiirm Dnmiuiram el Salulationem Angclicam ac oleo tanttim lampadis, qus antediillius
,

teriorem
umii

qns ab una ad alteram usque

:

ctum corpus ardebat,

tcrtio

sese ongens

el

quamvts

perlingebal

abi

illa

ut curaretur,

facta

vespere
,

Incisio
iffl

partis

quadrata magnitudinis unios palmi el quarablalsqne fneruut cx isto vulnere car

,

senlirel

malum adhuc eque ac primo pernihilominns mane expergeracta cnm esset,

,

deprehendil

apostema

evanuisse.
dictee

Unde merito
Beats patroci
hydropisis

( haud dubte morbo inlongnm uia deeem Unras, protractoet repetitis incisionibus.) Dnde ob malum

beneficium
nio
7:t

lioc

prodigiosum

polttil

adsrrihcre.
et

desperabant omnino medici de ejus n vebemens ntjamasct osque adeo spes deflciebal Balote,
,

Qusedam Masma de Disagno hydropo laborans spaiio duorum mensium in dicto xenodocliio,

ftbrU artUtu
Ufll

libro sisterent viri religiosicum

],!

ini

illios

pr manibus anicum in Deo commendantes. .ISgrolam

,
,

adhibitis

variis

remediis,
:

curata
ut

est,

nec

phreneai
.

extremis bisce versaretnr

hortata est

nepiis sna

uraquam sanari poluit rinffi se commendarel

Dichina

unde

sanata
,

beataa

Catha-

domins Maria Pavesa Doria, ut commendarri sese beatai Catbariuffl, cujus reliquiarum nonnihil ipsa
admovit moribunda
tationi
,

illam hortala est Domiqnod prsstllil sgra, unctaque oleo iampadis ejusdem Beats, elapsis tribus qua,

Perazza

1
,

qiue paruit neptis suae exhorvisae fuerunt

've diebus,

sanitati reatttuta fuitet e

wnodochio

mullamque concepit flduciam.

dissolvi
;

dimissa.

Lucia

Medicina

circa
et

70
HtiltVr mnrti

PosthSC obdormiscenti
,

hstris
ijue

quibus

pars

Issa

obvolvebatur
sibi
,

cum:

cumlaboraret jam de ejus

e\ tunc
sepeliri

rebri

ardente

annum mdcxxxii phrenesl, obquam

:

salute

desperaMMMiit medici
rogabat

quare
ln

proxn><<i

'

"

illa
,

inclamaret

auxilium

adferri, chirur-

frater
vellet.
,

ejus Puit

eam locum,
dictum

quo

ratur

accurrit curam illius gerebat atque etenim post paucas horas vieccnm res miranda qus mortem minabatur, reperta est iios;i caro

gus

qui

tnterim ad

xenodo-

abea, qus sana erat, separata. Ccepit iiaque spes quae deinde semper amaffulgere sgrols vii. e
,

quo cum venisset, ob farentJsanimi edita aigna vinculis adslricta est. Dominichina jam laudata ptetatem erga beatam Calbarinam

chium delata

commendavit
uncta
,

illi

qnai oleo lampadis hujus Beats

plius convalcscens

sub

finem viginti circiter die,

repente

sensit

melius

sibi esse

et

capitis

ruin sanitali plane resliluta fuit

vulnusque
,

ila

cuex

dolorem imminui,

continuoque convalescens

intra

ratum

nl

Bequalis

manserit
,

costa

nihilque

decem
reversa
7i

dies sauilali plane restituta in

est.

domum suam
,

carne jam ampulata deesset

non secus
indubilato

acsi nullo
,

umqnam malo
merito

infecta fuisset.
et

Fuit igilur

quod

Dominichina
,

Perazza

anno mdcxxxii
laborassel

vel

,1

rtT i'ivi(.s

admirarentur

pro
qui

prodigio

circiter
,

cum

iu

xenodochio

gravi
:

phrenetiar
nanitai rtdita.

haberent
chirurgi
,

tum aegra,
et

tum

aderant medici ac
eral

aliique quibus perspecta

,

EBgritudo.
,

morbo velut omniuo visu deslitnta permansil unde eam oportolial inrnlriv baculo instructam
comilanlibus
tate
11.
,

Et

nomina
i-inin

dita stnit
i/iic

ut premonui cognomina jurta Ualicam Parperm scriptionem

ii)

red:

insuper

aliis.

Hffic
In

usa

opporluuirequiescit

ne-

qua aperta
inffi

fuerat
,

urna,
dicti

qua

prima hac narratione satis dispicere polui, quid significet , aut a quo origmem kahcai vocabulum Pavese, quod, dum mgrotm nept&s nominatur inter voces Maria et Doria medium
,

Calhai

corpus
,

eo se ad

conlulit,

ac circum-

stantes precata

ut
,

corporis
dictffl

tactum ad-

mitieretur
ter

accessil
,

seque

Bealaa ferven-

commendans
,

oculos
visu
,

visu
ut

orbatOS

admovit

ponitur
fungi bens
:

rcrisimilc est

illud

pra-iwmims
,

vice

corpori

ac
,

subito

ante,
,

donata est,
benefl-

sed

quam

de cmlitibus referat

fateor lu-

omnesque

qni

circumslabant
Matrnnii'

evidens

me ignorare;

nisi forte derivetur a Pavia,

cium sancts
conspexerunt.
bri

iinjns

patrocinio

obtentum
suffl

01H8 nitn- socias

iii

al>

s. t rsulm recensetur a Lahierio Menologio Virginum ad diem xxi Oetobris et Arturo in Gynmceo ad xxn dicti mensis annun.

Thomasina de Agosli domi

le-

mallgna ac phrenesi oppressa luil. Missa esl taque ad xenodochium alque insuper ob insaniam,

ejusdnn Ursulm socias , quarum corpora tunc transUua memorat. '\ Interruptam narrationemprosequamur. Lauaiu,
fiiir-

tiatur inter

qus tres circiter septimanas dnravit, ligata fuit. Bsc cum ob morbi gravitatem non potuissel se commendare B. Catharin, erga quam jam ante
pie alliriebalur, die

pm

dati

cap.

//.;

irprosa

Hufauttr,

mdcxxxi

circiter

num. 3 cum

sic habct

Parpera

Anno

in

valetudinario
Villo
}

majore

mendavit
intuiit
,

*'i

versarelur mulier

qussdam de

(forensem femilepris cooperta

ut

qumlam fossa malo 1II1 srrumquamvis ligata esset, vim sibi rectrix ad eam visendam accederel
,

nam anonymam designari puto

oaque adeo ut nulla ratione
ralescere
afa

autem
illam

intellecto

sancto
lamulis

Tbomasins
drpnrlan
corde
octo

desiderio
jUSSit
,

videretur posse con-

eo

diiobus

ubi

eegritudine,
,

quffidam

altera

qua iaborobat : mulier dedit illi Dominicbina nomine

,

cum orationem
la

ex intimo

instituissel

nulIta-

ex tunc insanis
,

opera amplius
intra

exercoit,
dies

de

oleo

lampadis B. Catharinaa, quo manus vulet

i\si
t

que convaluit
tuti
7;i

ut

circiler

sani-

bwique urgens
'"I'
1

'

posl

sanala

mulier sanitati restitui trium dierum decursum oninino stupentibus cum medico et pliarmalepris infecta

periecte restitnta ruerit,

peram

copolaaliis,
'S
1

qui morbum illius cognoverant. Tliomasae Peragallsa in dicto xenodochio serviemi circa dexteri

annum hocxxxu sub

axilla

Atoue h&jc su/nt miracula , gua apudPaT' insigncm sanctm Vidum nostrm cultorem leguntur : is autem sub finemcap. n'> itafere bene scribit : Uabemus hic prodigia nonnutta ac verum cum S. Joanne ficia titteris consignata ;
,

Parperade

UiramUmm
numero cum
nimia exaggeratione seripit.

adnalum est pessimum apostema, nigrum crassumque ad mensuram panis quatuor denarioUl m adeo ut bracbium nisi cum crudatn monon posset el quia verebatur ne si mc(1,ls partem male affectam ostenderet, vellent mcisionem tentare, suppe,lll

,,,

"

Euangclista, scnbcnte de Christo,

dulci Catha-

W>

muitoplurins ^ponso, possumuset nos atserere, Catharina, a raesse miracula, patroanante <rata:eo quod foric scriptoribus visa sil pronon egere nuraoationeaut tUterarum testimonio
Uius erga fidetes exhibita tuteta,

cui sustinenda; vires sibi

cum tam
per-

9o
Acctorr
U. S.

GLORIA POSTHUMA
u(

S.

CATHARIN^
ricbnr dolores
snhitu sanalam
:

FLISCjE

perspecta essct, vrl

numero,
set.

quod prodigia hmc fantoesscnt omnia enarrare nimis prolixwm fmsPostqum tubdil Parpera ; Sunt autem et alia
,

dictum latus i

ut
ret

me senserim denuo converaa mana panlisper me

;

atUgeram
l

lQiD

multa
quBE
tror
suiii
,

quse

fecil

Jeeua

precifcus
,

si

scribanlur

per singuia
posse

B. CathariDS non ipaum arbi,

ta ui

vernm respondit Ula Sic snflicit eodem iUo codiceleguntur tum

:

mundum
libros
/

capere

eos

qui

scrinendi

/rntr titni

aliorum testium dicta

ipsiusu " Vl/ " auih

,

go

quoque cum Parpera minime

quin multo plura, quam qumsupra rclatasunt, beneficia impetraoerit Catbarina se in-

dubUo,

antibus; nullatenus tamen earistimo, loeum hic habere posse sancti EuangeHstm eerba, de Servatorc nostro meritissimo jure prolata ; sed nec
xesi/it
iiiiiu

mmedtcaoilem fuisse solis nm,,. ribue, el momento temporis sanatam esst aUerius eujusquam e cmlitibus, prmterqum tharinm opem imocasse, et postobtentum
vere

eam

'

r*

cium,

recuperaiis Ulico viribus

au-

suam
a/fectu

r.r

profectam, probat
toi

imnin quodam pietatis in San*Parpera, aikUis

hieee
,

fuissevalemdme. 78 Prmter Mariam Magdalenam nixxi mnos circiter duos supra quadraginta ,

optima Ja "

hl

biographx

antiquioris oerbis

cx cap. $4

Et u diversis

sant audita

ut

omoia narrare

bene/tcium illud testimonio suo confirmarunt quentes a pag. li> usque ad 50 dicti codicis '
Maria
circiter.

'"'

nimis prolixum,
rinaa

qu& sane

verba EistorimS. Catha-

Dominica Gandulpha
aetatis

aetatis

annorani

posse congruere lubens agnosco, at de ascx

sumpto
est.

Euangelio

textu

secus

statuendum

Maria Rosasca

annorum xt

circiter
i.n
ni
.

Maria
eiter.

Veronica

Ferrari

annoram
annorum

Catharina
citer.

Quierola

aHatis

tvi

cir.

V.

Nomina testium
iii

ct

eorum

dicta

non-

nulla
ruiii

ronfirmationem trium

miraculo-

Joanna Gentilis aetatis annorum lvi circiter. Joanna de Marchis astatis annorum xlvih MagniQcus Joannes Franciscus Troilus GhisuJ* phus SBtatis annorum lxxi, medicus.
Magniilcus dominus Joseph MariaLavania
aetalis

Sedc Apostolica probatorum.

annorum lv
Soror

medicus.
Maria

Pauia

Campodonica
Marise

monialis

in

Conservatorio

sanctaa
,

de

Refugio,
i.
,

Mulitr,

i'i't

amputanda
rral mamiita,
.

-nonymus scriptor Vitm supra editm cap. y trm relulil miracula S. Catharinae patrocinio perpetrata ; eadem recensuit i>i Bulla canonixationis Clemeus XIX : singulis nonnulla ftic addenda censm ex relatis disputatisque coran Sacra

siloin

ho

pitali

Pammatoni

aetaLis

annorum

mltto

dinario prmfecta. Magniflcus dominus

Didacus
tgnalius

Portafascie

aetaau

annorum xxxvm
Magniflcus

medicus.
Curlettus
fetatu

uratur.

dominus
,

annorum xxxj
Prmter
testes

medicus.
relatos

Congregaiione

vn

qum subdam
dubio

causa Sanctm; ea oero omnia desumpta sunt exSummario, super

,

hic

mdentur
.

et

aliv,
6

/i'l

nominaHm non smt

expressi

pro

dicti

au, et de quibus miracuiis constel etc. , dictisque testiwn relatis in eodem codice nosVrosi-

gnato Uonis

/;

\i.

Ei

Marim

primum quidem subitanem sanaMagdalenm Rixxi quod spectat

,

rmatione fuisse auditi : nam cum ad Pduhm Mariam Campodonicam appositi sint hich res, \ testis, ad proxime subsequentem Didaeua
Portafascie hi legunlur
79 Porro ctori

delibanda censui. Pag.7 testatw, cum jam decumberet inloco quodam ab aliorvm mgr \tant\ tm socu tate remoto ( Conservalorium appellat) narrari se audivisse,
ip&
,

aliqua << dictis

xiu testis. ne crebra eorwmdem repetitioi

,

nauseam pariam consulto a rrjrmi<it$ interrogationibus responsionibusque tesuum absuneo : su/nt tamen nonnulla, quibuspium
.

''[

/<

quod mulier qumdam, gangrena in altera e ma~ millis laborans, cum exchirurgorumjudicioj jamque in diem sequeniem
wwfrttrtw
foret
ap\

minime fraudandum censui,

iin.nr

qumque
:

proptenet

reddita subnecto.

Codicis

nostripaQ-fi
Audivi
se
moftos

hmc
si

te&tatur
in

Maria Gandulpha

aratus,

S.

Catharinse

opem

segrotos
'iii

xenodochio dicentes,
Catharinae sanitati
,

per intarosv
fuisse;
ei

imploraverit, reversique proximo mane chirurgi eam sanitati perfeete restitutam invenermt. Sanatio hmcprmter hortamenla alterius cujnsdam muUeris in
"' lli!rr

B.

restitutos

inter alios scio

paucis abhine mensibus

ad

wno-

laudaio

ag.

relata

veriksolito

"tenom

iam,

doloribus
ut
d<

raw
!

dochium venisse mulierem quamdam, cujusnoffiM ignoro dixisseque jam per annos'xn morbotf conflictari et poslquam in val Ludinario pn
, :

v.

essam,

incitavit,

cum

ingenti

septimanas mansissel
Beata intercedente
dies
,

excessit

dicens,
esse

se,
:

i'

tl

'"

Ltharkwa auxiliatricem

tieram

ex-

posceret.
77
SnncUi, cegroUs appartns, iiem
rctidit

De
'''"'

modo autem, quo desideratam sanita,o

tn "
03!

ibidempag.
:

Italico

latine
ingi nti

reddita

'* omnino sanatam ai lumulum venerato genus ' 01 agendum Bcatas gratias; verum nec bi nec quidquam aliud novi, Ib dem pa "
que per

novem

iliius

'

aceipe
ac

Cura
ilti

inquii

litur cinio
ei

wnala,
""'

Mana
;ili.i

RosascQ
muliere
venit

Audivi

a
p

l'

"

l;ll|,

sensu

(Sana
in

B. Calharinaa

mii*aculu aliqua

commendassem
,

non
ita

multo posl
ut
,

amum
Letigis-

inter

in

qnadam
nisi

forensi
] i

.
^

tocidi set
,

sed

lenem
fuissem
it.

si
;

quis

me

ad

mu\

xenodochium
nos
ejus

a?grota a duobus

"

evigilatura

vidique

propi
,

1,1111111

m ttm
referrel

sibus,

nec incedere
xenodochii

poteral
(ilia;
.

Jifficulter
r

M m "i
1,1

Calharinam, quam agnovi eo unaginem qus exstal in sacello

, ,

cum
Beatae

consuluisseniu 8

opem

impiorarel
,
i

die
iqu

quodam
'

abiii

<rao

sacrum

illius

corpus

i*equiescif

Tum
ac

Beatea

manum,
apprehendi
iateri
,

pus

veneratura
sibi
:

iramefl
ual

tji
<

quaa
,

moUis
ui

erat

Qexibili

lenw
,

orans banc
discedere
venit ad

gratiam

nolle
pei
'

eamque
qU0)

manu
dixi
,

aimstro

in

mea admovi magnos expe-

posl

tempus
,

aliqu

valetudinarium

gaudio id benen* inquiens, se a Bev

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

.
'

191
BBtalis

a Beata

oblinni
die

.i

expedite

ambulabat
ac

eo-

Paschalis
ter
1

Spallarossa
111

annorum

circi-

AlCTORR
u. s.

fl(j

demqne xenodochium

doimwn suam
rerersa

repetiil

sequenti

ffimiihis

domo tanatm.
Appollonia de Passanis
eetatia

',

p;ml

Bealam veneratura; voiivum nonvidi, otquanlnm inletlexi

esl
.

Magniflca domina

animrum
bas

\\w
et

ciiviifr.

rtJK
tr.

\\

""" aonmtle testatur 80 Jo"i '''" "''' /""/ -'* 0> Catharma Quierola '" eOQVm "> f0 '7'o ** officichatitr, ct mii/iere, 7"* assoritque, eam Beatm motum impot ertn in verum de eadem ,,../,,, subito sanatam fuisse sermo est, quam curatam esse ridifortc muHert testimonio Marim Rosasca. mus num. prmced ex Sanitatem mulieri gangrama ii\ altera emamillit testata est Maria Haglaboranti redditam fuisse, de simili dalena RisMt verbis num. 76 relatis eademque forte persona loquitw Joanbeneficio -'"' nam adjuncta consentiunt na Gentilis }>"</ solumque > eo differt narratio, quod tempus nulJoanna rero lum edixerit Maria Magdalena, insuper addiderit annorum quatuor nuQmtilis merum verisimiliter mgritudinis durationem per lutnr designans. Eadem Joanna smpe laudati corficis pag. 29testatur, quod medicus Ghisulphut quo Maria Magdalcna sacnm ilh ipSO mnnc mgrotos inviseret, eam ad Se rocarit nata cst, cumOue ipsa collocutus agnoverit, Beatm acceptium
relaiO OOnofiotO
/ < : ! : t :
.

nmnns

Beatea

detulit.

Magniflcns

loannes Wlll.

Antonins

multum reverendus dominns abNigronua antatla aonorum

ttstibus

Vhimit duobut
otficio.

adduntur hm

vocet,

cx

82
in

Gentilis
ct

Ad kanc porro Marim Franciscm Kaverim varia morhotanaHonem bremut m oita loeo laudato, inm gtntra,
Bulla

canonixationis

rclatam

kmc ex

quibus (pgrn
cotiflictaba-

eodem coaHce tubnecto. Primo prmter commemoratat variat mgritudinum speciet, quAbut infelix
cirgo conflurtabatur
.

tur

ita

ins-uper

tego pag. $9:

Cmciari

ccepil

morbo

scorbuto,
,

quera

sociabanl
,

intensissimi

capilis

ulcera in ore et
sis
,

dentium stridores gutture, asthma, vehemena tus,

dolores

acerbissimi dolores colici

et
,

nausea ad
dolores
in

omnem
hsemorcon-

cibum

potnm
cordis

graTissimi
Buflbcationes
,

hoidibus

atroctssimaa

vulsiones totios corporis, vjgilis, deliquia frequentissima, aliaque pessima

et

Bsevissima

Gvmptomata

ctc

pag. 90

kumanit remediis

immedicabilem
1

fuisse

Plura
i|ii'

deberi beneficium.
81
5oiiili" V'

declaratur oerbit sequentibus medico prascripta ruere medicamenta at adhihila in(iriii:i' rcrwdia, qnibus lamcn miii.1

morbum

Laudatus
quibus

.sfn/im

Ghisulphus prmter
,

alia

quam
tempus
circa
tus

potuil

sanari

licel

enim aliquod per luvve

,

multa,

testatur

Mariam
.

Magdalenam

levameri

aflerrenl
,

nihilomious

morbus
Quopeni-

kp

Rissi car
\(
'

mahtti fucr

Hoftdosfl

pag. 37 subeam per rairacnlum sanatam esse dit : Credidi illnd ipsum credidisse alios aliasque ei existimo nnle immedieahilem videomnrs, i|in aciolam rnnt. Medicus autem Lavania pag. U rationem
immedicabilem fuisse
, ,

reputatam

postea recrudescens

saavius illam affligebat.

,

medicus judicans
Incurabilem
.

jam morlmm

esse

satius

iiniiii-

i-rssarc, ci ru

duxil a dictia medicataninm casu, quo convulsiones

,

vchemcnliorcs ellirichanlur

ad eas
ei

alii|iianliihini

reddit

ob

quam Marim Magdalenm sanationem

:

compescendas
dicamen.
83

teve

aliquod

propinabatnr me-

prodigiosam mstimet
morbi,
dissipari
ita

Quia, inquit,
inveterati,
,

ejus generis

annorum
.

spalio
ul

naturaliter
,

nequeunt
,

dixi

raomento temporia

sanationis modo,
et
setfif.

Xnn absre eritetiam nonnulla subjicerede Sancta tt qum ibidem enarratur pag. 90 iinn.- wlnti
,

tanto

amplius
,

quod

non
:

trinsecnm
dici

quo sanaretur
ot
et

esset remedium exidemque censebunt mc-

In

bOC misciahili ac
pi"cfala

dcplnraliili

staln

se

futquttwnu-

tum

eonslilulam videns

nohilis virgo,
,

BCQmne
Buum
conci-

omnes
;

chirnrjri
in

si

ilirtum

morhum
,

eou-

prorsus liiimainini desperans auxilium

liilum jecil in

cor

siderarinl

xenodochio
esse

universim

omnes

Deuui

lid<nlcn|ii.' sc cuinmisit paPiiscee

credunl
rina

eam sanatam
,

miraculo

B. Catha-

trocinio B.
vis
;

<

atharinffi

Adurnea

buab

mcdicQfim ttstimonia eademaffirmant, consentmntque, laudatam Marim Magdalenm sanationem supra napalrorinaiite

uhlenln.

llinrnm

ad

cujus

depositum
ilorum
th^

anno

unccxxxm dono
Marlii siihsc.|iienlis
In

misit,

fasciculum

ex argento suia manibus

COntextUffl. r.uimiue

mense

turm vires fuisse, atque rtts adseribendam esse.

C 82 Testes
iu
tt>7

auxilio superioris ordi-

anni mdi.cxwiv novendialea preoea

lataa Beatffl in

honorem pra>
Inflnna ca-

civitate Genuffi
feati
.

persolverentur occa-

confirmationem miraculi sequentes signantuT vn codice apag. 99 ad 186

vitm relati,
;

num.
todem
Gentilis

sioue
iiciv

adventantis ejus
111

audiena

platca

SU83

domui propinqua canliunculam

Beatai
.

in
vit

laudem ejusdem
et

eam

sibi

emendam
ha-c

curaciin-

MagniOca
tatis

I).

Maria
.

Francisca

Kaveria

suo pectori admovit.

perrigHlo

Posl

auimn
dictffl

annorum icxxn sanata. Magniflcus dominus Paulns Maria

annorura

cepii se transferri

bcere ad depositum
festivitatia
,

Beat.

Gibelli, dootor
,

Quocirca
risiim

is

illius

hoc suum
alter

physicus, astatis
<jiii

lxx

circitar

medicus,

propositum domesticia aperuit

qnorum
exequi
in

ad

mgrotm curam gerebat. Magnificus ei multum reverendus dominns Lean,lrl Sorieo ile Gentilibus annornm xxxiv, silnatm
frater.

motus
Ipsa

fuil

puians
,

jd

aullatesna

posse.

vero Drma

manens

suo prop

sacramenlali confes tosedictadie conscientiam expraadictaa B tai e atque mane sequenii piavil
, ,

domina Veronica d annorum xui mater sanatm.

,

Magniflca

Gentilibus

sacro, in
ihm!i
111

lecio jacena

Euchari ticum
lleala
1 .

sm

liiiiiiircm

ciuvlem

Margarita
ttrciler
.

Spalla

Etossa

statis

annorum xxvu
Ermenegil-

si

Interpositis ibidemaliis nonnullis,

doloret

nt, rt-

ancilla in

Mulium
dus Tatis
sanat(B.
,

domo sanatm. reverendns dominus abbas

Ordinis
ajtalis

s. Bededieti

Congregalionis
,

vehementissime die xxii Martii vetpere dieuntur in persittente nihilominus mgrota rsoruduisse adeout ij>ol.

jifnU snimtur, nutlo

reticto

Ohvetanae,

annornm
A.rmaninus
flpua

ixn

confessarim
1.1

ionim Passani per focum

inti

'""" "' lh
velle ire,
.

'

hociteragere,

Bartholomaras
!

annorum
s

baju-

responderit, Se murtis articulo con utula easel

,

etiamai
et

quod

prm-

stnii

optatisti

"

''"""" contecuta,

?Phu!

:i ., :i

,j

irum

1.

circiter.

hune u t ibidem narratur in

roane
,|

Wveniento
matris
el

oofulus aiter.

M.

uin

Martii

auxiii->

onciiiaB

vesti-

92
ArCTORK
u. s.

GLORIA POSTHUMA
dicta

S.

CATHARIN^ FLISCE
ipshu sanatm, pag. 493 relatis, constat, ea *' audito miraculo sanitatis redditm Maries i-v
,

vestibus indnta
fuit

inflrma,

et

e lecio snblata,

inde a bajniis,
el

ad hunc effecttim accitis, ap-

prehensa
geslatoria

super suis
collocata

brachns

posita et in sella

scmXaverimde

Catharinae.
cta sella

atqne dncta ad depositum B. Quo cum pervenissel scdens in di, ,

in- spem quoque ctam fuisse ohtiitcndm meritis S. Calharin * tionis, postulasscque ad illius tumulum dcferrt

Gentilibus,

**

sacrilicium Missffl

in altero

ex allnrihus
,

laleralibns a
acultavit,

suo fralre sacerdote celebratum

au-

riva fide conccpta de illius patrocinio, 87 Alia testinm dicta prmtermitto

rei tjestm scrie

pauca d

coijuo

completo
,

dicto suo fratre adjula

usijiie

ad tumulum
cjiisdern
,

dicin-

ab nno ex bajulis et a e sella surgens gressa est licata an'e qnod genu, , ,

expag. 1H7 subjicio. Inde vero fep' 't"^ * vcnter se dicia- Beatae commendavit ct circum" 9**1* stantes eliam oravit ut nna simul cum ea mi
, ,

Qeclens siiqnandiu
cinio

oravfl

ac fcrventius se patro-

Iteala>
in

pro sanilalc ohtinenda

comvel

mendavil

nec

ejnsmodi actionibns
est

nllnm,
aut
ct

minimum
rem
;

experta

incommodum
fratris

dolohajuli

Dum autem sedens qnod in altero en ,iii!'. rihtis lalcralihus celcbrahatur, internum habuitim pulsum ad genua fleclenda in propinquo
sanilnlem
intererat
a

Beata pclerent.
sacriflcio
,

Missaa

genufla-

indeque cum eodem auxilic

in
sella,
el

xorio

prout statim supra

illud

se projecit, atqaa

rediit

cum

ad

domum

reveherelur,
,

ingentem cx hoc experta

Indesinenter inlerea

in ilinere

maximam

experie.hatur hclitinm

quia

;i

morho
86
morbi
gio
:

se

jam sannm cognoscebat.

apud quam
ciscum
bat.

esl in genihus dolorem implorabat auxilium Beataj' eliam intercessorem miserat S. Fran,

Celera ibid&n

commemorata prmtermitto,
ut dc per-

de Pnula

cujus festum

ea

die

rccurrejn

vesti-

uti ct

8umpla a medico experimenta,

Alque

adeo

firmam
(iiliicinm

et

certam

habebal

sana o: fecle recuperata sanitatc constaret ptmius. Quid gratus inSantjnoil tota civitas Genuensii tcstis esse potuerit

ctam aninuis.

ciiiii
I!

dicatur Maria Francisca die xxv Mariii

et

cum

consequendi , meJiaote ejus patrocinio pristinam valetudinem ut magniun sentirct calorem et sudore manaret. Eu,
,

dictaB. Cnihnrinn

magno nobffium feminarum

ad
ita

virorum oomitatu
ut Lireferret
sanitatis est

charisticum inde accepit

panem de genu

seraper

S. Catharinse seputcrum te contulisse,

berat/rici

subditur

sum dcbitas gratias A die secutaa

:

tnmque
usque
in

permanens, absolntaqne gratiarum actione, inte^ ne mota fuit ad se in pedes erigendum. Cumque id nemine auxiliante stnlim peregisset, videiis,
, ,

preesens

perfecta
;

semper
,

polita

et potitur
,

va-

letudine
,

nec ullum

vel

miniinum
,

in ea

mnlo-

nedum posse pedibus sistere scd etiam mannm, quam jam diu contractam babebat, libere aperire
,

rum quibus opprimebalnr remansit vesligium. Omnia testium dieta fuse descripta versantur cvrca naturam morbi ejus nullo remedio ku~
.

et

digilos extendere
:

protinns elata voce

fides,
fides.

claraa-

vit

< Gralia, gratia,

Ad

cujusrei

mttuti

medicabilis diuturnitatem

totiusque
,

rei

pleni

uovilatem adstantes omnes admiratione et stapore remansemnt, aique in lacrymas prse gaaelTusi

post
hcrc.

et aittr

sanalionem qestm seriem

ac propter-

dio

sunt

staUmque

de genu
,

Deo

el

It.

ca ex hisce necesse non duxi aliqua kic transcriLiquet autem tum ex ipsius sanatm Marim Franciscm Yaveria Gentilis, tum ex ejusdem fratris Leandri ac matris Veronicm de Gentilibus te-

Catharinaa

grates

reddiderunt
,

atque Hymnum
qi

Te
rant
ccps

Dcum
,

cecinerunt

sacerdote quodam,

adernl
,

stimonio,

mgrotam pollicitam
a se

qua

et

votivam labellam
atquc.
tii

donaria alimittenda ad Sanctm

fuisse
se

ibidem adduntur, declaquampcrfecte fuerit sanata, nullo deinmalis , quibus ante oppressa gemuerat,
praseunle.

Qum

conflictata.

tumulum,
jcjutttiiitlt

msuper voto
illiut

obslrinxisse
B. Calharinaa
,

Vigilia

feslivitatis

tlicm

quoque ipsum

memorim sacrum festum

VI. Miracula alia ex
zationis

habendi.

Liquet etiam, mgrotam obtentum frustulnm serici operimenti , quo tecta fucrat urna B. Calharin pectori admovisse , ae nonnihilde olrt, lampadis, ante Beatm tumulum ardentis, bibisse, eoque pectus linivisse.
,

instrumcntis cancni-

exccpta

nomina

tcstium,

alia-

que adjuncta.

Kii

Beneficinm

tert o

toco in
testes

vita supra me-

Nomina

tr-

moratum confirmaruni
eodem codiee a Blanca Semina
sanata.

stfum ferifi miracuft nonnulla

:

sequentes relati in pag. 193 ad 223 ;

aetatis

-L

rmter

tria

tsta

iniracula

tum

uiiln

tum

S
'

'^;'

;,

annornm xui
Franciscus

circiter

Reverendus
dos
Betalis

dominus

Muiius sacer-

annorum xxxiv; sanasioni prmsens in,

terfuit.

prmeedente commemorata, qumque irrefragabili Apostolicm Scdis oraeulo prohata et confirmaiA fuerunt, in laudato codice leguntur tria insuper alia. i\on fucrunt ca discussa ad eum modxm, tjui passim servatur, ut supremo Christi Vicaru
confirmentur, oh rationem, quatn Prmfafione responsionis ad Animadversiones fidti Promotoris lcyo rcrbis sequentibus : Cum per Saflctitntem Veslram qunnloewis cimliciendn sit alioruni
suffragio
'"

Marin Petra
circiter,

quondam

Petri, setatis

annorum

i.

famula xenodochii Incurabilium. Maria Casarelta Betatis annorum xx circiter.

,

Dominus Joannes Antonius Castagninus setatis annorum l\ circiter chirurgxts. Mulium revemuliis dominus Lcnnder Sorleo de Gentilibus sacerdos aetatis annorum xxxiv. Franciscus Maria Rosati tatis annorum xliii
,
,

Bealorum canonizatio, ideo

stia,
licet

in

hac temporis angasatius

Jnci-

sex

miracula ex
ila

adduxerimus,
illis

mus examen duorum

ul
scilicel
,

parcendo

pro nunc dominorum suffragantiftm

,

suspendere,

circiter.

lahori

celerius

causa

expedintur

et quia

etiaffl

Felix
citei

Maria

Rosati

aatatia

annorum xvin

cir-

Testes hi

duo postremo

loco

runt,

quorum

auxilto lilanca
,

incuiahilimn ad sacellum corpus quiescit, delata fuit

nominati bajuli fueSemina e xenodochio m quo S. Cntharinae : ad utriusque autem

oflicio.

non omnium iliclorum sex miraculorum probalionfl indigemus pro canonizatione pra^diciaj Bealae, cuni duo vel trin sullicienlia sinl. Item porro gra^-

simam

pio lcrtori facturum

me

credidi

st

trw

nomcn

Uta prodigia hic suhnccterem. 89 Ordior ab co quod ifi codice nostro

,

recita/'"
tri,

adduntur roces

ex

Ex

dictis

tur secundo loco, quodque

>

licet

examinatum

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A

ui3
Majoris,

n
"
',"

(
'

non

tamm approbatwn est cum, ihilla. stanle trium supra x n ,

t

teste

Clt-

ria iertia
cidit

kebdomadm
diem

qum

eo

relatorum
ca
:

anno

in

xm

Aprilis.

Porro

re/erendis

AVGTORB U.S.

Catharina Uorum probatione, solemnis

"

misai io xxv

aria
in

A Pa<j.5i stc lego tuio deeerni posseU Novembris anni mdccxxix ccepit egroCatbarina Rombi, dum excitatis doventre
ac

testium dictis hic etiam supersedeo, sotumquc observo Micliarfeni Castognetum, sanatm cnirurgum,
dixisse, vnteralias S. Calharinffi patrocinio obtentas

sanationes tidisse

se

quemdam

expedito gressu

loribus

ac

laleribus

tanquam

Ihturse

imminentis

insanabilis

gritudinis

pracursori-

donatum, cum prius fulcris sustentatus incedere debuisset, utpote uno pede claudus.
92 deneficium quinto loco
scriptum, verbis
in codiee nostro de- .Ipostema e sequentibus recitatur pag. 225: gangrasna praegnans esset anno mocxxx*, urtum, enatis

aut retinere nequibat;quo tamen mje aul sa mere aliquantum supeposl plures menses symptomate snperaddita sunt, qusa letnalem p] ura alia t(( indicabanl. Doloribus enim per tomor ^i exitum moleslis etiam vigiliis, n , premebatur, ,
,:

bns, stomachi

convulsionibus vexata est,

cibum-

Paula Fava.cum
sa
esl
iii

per aliquot menses ante iiuerperium ilnlinvm pas-

etiam
'l.

mammiUa

MDCCtXl.

sinistra,

qui

tantum abest,

ut

[]1MI

iri

jarea

|iu-

ar

liiorlioso

sinloiv

;i(Yedenlilms,

rit,

febrique

DQS

jn

contrauo

per consuelas periodos vexantibectica ut tanlam devenil virium imbecillitatem adstricta decubilu non semel sanjam
,

postpartum (secutum xix Novembris] cessaveut polius motestum salis ceperit e contra incrementum ita el taliler ui anno sequenti tem;

poiv carnisprivii
verterit, qui

dissimo

refecla

raerit

Vialico,

lanquam
in

brevi

in loco doloris tumorem animad. lumor, seu verius quod aposthema, ad siippiiraiionem pervenit, Sed hoc non obstante
ui
,

m0 ritura.
(

Hisce

incessanier oppressa morbis, ali-

paulo

post

ilerum

iuluiuuil
,

oporluitque
inde

,.,,!,,

e tiam

tota

sanguinis
erysipelate

massa
in

deterius
laboravit.

chirurgus

partem

aperiret

el

iterum

8em per
B
immtdicabili
,,ii

abeunte,

capite

aliam

|>i,

Ma

artis
:

remedia

adhibila sunt, sed inutili

moris copia.
cura

partem, ad quam Per duos

fuit,

diverlerat perniciosi hu-

pj-orsus

exitu

quippe morborum resistentia indies

adhibila
liatmii

sed

menses diligens tandem idem cura cliirur

circiter

ht

reptntr

evadebal
cnlls

contumacior,
ad

Qnamobrem,
B.

auditis

mira-

gns pro
fuit

eam

pro deplorata.et
proul cliam
alio

morbum
a

ipsius

iibtnua

quas
in

intercessionera

Calharinm a Deo
se
institutis

insanaliih,

de

tali

insanabilitate

flcbant,

plenam
,

venil fiduciam

Ue

recommendandi
precibus;
peliil

pront fecit,

eidem tteanoven-

admonita ab
et

chirurgo,

el

medico

de
itlceribns

Ruheis.

quas dum incipere meditatur, medico et confessario eundi ad sepulcrum Beatae, et quamvis haec illi denegala viva tamen spe concepta non sifaerit licentia
dialibus

93 ReGurrit
B. Caiharina
1 ,

ipsa

ad

opem
preces

supernaturalem

Ucentiam

pro cujus intercessione

apnd Deum

pluribut,

impetranda

novendiales

tnstiluit.

Prima
inunxit

curntur

harum
oleo
fuii

die se contulit ad B. Calhariuip ejus

sepulchrum,
acerbioribus

nc tamen
quippe

niaxima
nisi

diflieultate

eo

se

contnlit

invocaviique
lampadis.

prmsidium
vix

et

ulcus
,

oon

aliorum suffulta brachiis, leclum

se

Domum
,

rediit

deseruit,
aisi

veslibus

induit,

scalas descendit, nec

sella

gestatoria

ad

beatrn

Viduse

sepulcrum
se leva-

est

accessit,

[bi

autem postquam paululum oravit,

,

ut

et tumor mammills auctus novem ulcera apparuerunt, ita el laliter cestro quodam desperationis percita, Beatam ama-

ve\ata doloribns
et

sola

genuflectil
sensit;
'ii.im

ot

inde

stans se

admodum
:

re allocuta est, dicens

Cara Beata, de
est

caritale

tam
q

unde statim deambulavit

de
perili

potuisset-

tua grates ago

hi \is

consilio

propriis

pedibus regestatoria

quam miprmstare? Video eam ad mortem ducere,

:

haaccine

gratia,

dire, uisi

ex

eo quod non

esset juxta conditionem

nec amplius volo

ad

te

visendum accedere

suam

ornata,

maluit

in

eadem

sella

dumum
9i

ivpetrre,

poslquam

propriam

soroivm

hac lamen fi.eminea garrulitate non obstante, dnm 83gra somnum caperet, apparuit illiB. Catharina,
quaa
dixit,
ui

visitaverat.

surgeret, quia sana erat. Evigilans

tttltt

hujus

bwtficii

tWtllt

confirmationem kujus rniraculi proHeli et examinati in laudatis canonixationis instrumentis signantur sequentes a pag. 55 ad 88 :
Testes
iii

ergo

novam
Bealae,

et vividiorem concepit liduciam, et Me-

rum ad

sepulchrum

accedens

ad

gratias
est,

agen-

dum
e\

dum

inde

domum
ul

reversa

unum
secun-

Ulli,

Haria sanata.
C

Catharina

Romba

satalis

annorum
adalis

ui,

nlceribus
et

sanatum

vidit; secunda

die

dum,
Caslagnetus

aliud in

tertia, iia

singulis

exnovem

Dominus Mirhacl xxxvu, ckirurgus.

S.

annorum
Maria
a

diehus singula ex
ta

novem

ulceribus

perfecte sana-

apparuerinl

nullumque proraus incomraodura

hoc beneficio auditi et tSOr nomina tertium pro hoc usque ad 252 sequentes notaniinrmxilo,

Admodum reverendus
Francisco

pater

[gnatius

senserit.

Saverio
aetatis

Ordinis Carmelitarnm

Ex-

94 Testes

m-o super
i>J7

celceatorum,

annorum
setati;

lxxiii, confessarius

minati apay.
tur
:

sanatm.
Paula
icr,

Maria Roraba sororsanatm.

d

annorum xt

circi-

sanata. Paula Fava aetatis annorum. Dominus Antonius Maria de Rubeis aetatis an. . . ,

M *gniffcus
bcis
ffitaiis

inus

Paulus
i.i
,

RuHyacinthus de Ru[yacinthus
qui mgrotam

annorum
a

medicus,

curavit.
M:i,l;i
'"'

Cald t,imhnn

a-lalis

annorum \xx\i
aetalis

sanatm
lx,

norum xi.iii circitcr, chirurgus. Dominns Joannes Antonius Castagninus aetatis annorum i.v circiler altcr chirurgus. Nicoletta Valentina aetatis annorum xi.vi cir,

Sancttr nmtca.
Hruiia

citer.

Waria
<<<<><;

Hieronyma
Baptista

annorum

Tercsia Tonsa

ajlalis

ultrra,

Stephanus Fava
Ramersarius
statis

a-tatis

annorum L circiter. annorum xmx

tfaria

oirciter,

*annes
xi.iu

annorum

circiter.

sanatm maritus. Magnifica domina

nariis,
vid.

Julia

Roaa

de

Pur-

Baptista

Oberli setatia

annorum xxv.
tcstes

Alexandri rel. qu. illustrissimi domini

JanuensiS
a-lalis

rostremi

TO
"

t>.

duosignantur qui sanatam in

''

ex

olTicio,

jncrunt-

Marii,
ciler.

patrilia

aimoriim

liii cir-

sella gestatoria
:

ad San-

'""iiimdctuicvMit
"/'"'
'"''''

istud autem beneficium

ipsius

testitnonio,

sanatm et sororis ejus Paulm obtentum (uit dnno 1734 Ft>

V.

ictatis anSpeclabilis dominm rgnatius Curlelti norum xxxv, medicus. nlTicio. Ad duo ulttma immhta adjiciuntur voces ex

Septembm Tomus

28

9S Te-

194
AlXTORR
u. s.
alintjue cirra

GLORIA POSTHUMA

S.

CATHARIN^
dit, ct puli

FLISCiE
hospitalis de
esl el
.

la

95 Testium dicta similiter hic omitto, paueuex iis ad beneficii mox relati notitiam ampliobreviter obserrasse

mine auxiliante, gradiens, scalas

domum

exultans

reversft

illud obser-

rem

contentus. Sub

num. 92

multitudine

eum

ma
j''

associante,
;i
|

|u
;r

lacrynu
.,,,
ij[(

vanda.

iniiiumper astmsrnw uotari legendum

udcgxxx
storia
dictis
:

non hdcxxx

ut

ex

esse anno typotketarum

laetitia

conlinere non valente,

l|1l(t

f"'

libere
vit
tse

semper

et

absque

ullo

fulrimmilo

oscitantia tcribit codex noster

m miraculi hujus hiex ipsius sanatee

ambit

et

ambulat, ac ad venerandum
quotidie
in

nam prwterguam quod

corpus

acccdit, non
debilitatis

sacrum b
ei

obstanle
inflrmSsi
'

manifesteconstetanno 1730 mgritudinem cceptam cssc, certum est ex Facto eoncordato, anno tantu/ii /7-V.V stirra Vinnjrcgatiauc rnuressam csse
ti

adhuc cru>
gradu

primaevo

permaneat.

facultatem pro examvnandis testibus, quos inter sanatw maritus asserit, eo tempore, quo auditus

perhibutrm\ infra scripti, in codice nostro relali a naa /7 J usque ad $84 :

'

98 Hiraculi

hujus

testimonium

'dJlflll,

annos effluxisse,ex quo uxor sua gravi isthne malo conflictari c&pit : tempus autcm, quo tenuit mgritudo, mensium fuit circitrr novemdecim, sanatio autem eontigit mense Junioanni (782, at dies non signatur. Observantliiui insupcr uoii una ihi/ntn rtil snnrttr a/iparitione donatam fuissr stiutittiin, srti ijeintna : in priore ait&grota, monitam sefuisse, ui de lecto surgeret,
fuit,

quatuor

circiter

Anna Maria Regaggi

citer
,

setatis

annorum xxxvi
selatis

dr

sanatx

mater.
Castagnetus
annorom

Dominns
xxxvii
,

Michael

chirurgus.
Franciscus
circiler,
,

Dominus norum i.m

tis

Maria

Monno

setalis

chirurgus aUer,
filia

Maria Francisca

majoris hospilalis

cWita-

Januae

aatatis
,

annorum xxxm,
majoris hospitalis Januse,
selatis
eeiatis

riim nei Sanctissimmque Virginis benefieio sanata

esset
itiut
:

Gertrudis

txlia

in

altera,qum noete insequenticontigit,Paujussii

annorum xxix
Joscph
pater sanati.

circiter.

denuo
in

Sancta de lecto surgere, asserens

et

Regaggi

annorum xxxn
setatis

circiter

suiiin
ihiiin,

tmiiii

labore

angustia

illi

affore subsiet

nrr ii/nquam

SC,

duniniotlo f)ci

San~

Maria Nicoletta Natina

circiter.

annorum

xxxtui

ctissinur Virginis servitio pie se impenderet, defu-

turam. 96 Sextum
Puer ab
utn-

Petrus

Laurentius

Sueglia

setatis

annorom u

mvraculum
verbis
:

rc/ert hisce

codex noster pag. 253 Petrus Joannes Regaggi, qui

esl

circiter.

Postremi duo signantur

kic, dicti codicis pag.

testes

ex
legi

officio.
:

ro ad grttSUfii impotens

hujus
bris

lucis

usuram assecutus
mdccxxviii,

die

Novemad
setafuit

'211 iia

Quo
el

examiexpleto

anni

cum

pervenisset

nc (Joscphi
etc,
dissimaa

Regaggi, genitoris

sanati)

tem,
a
el

qna

gressus formare debebat,

agnitum
,

dominaliones suae

illustrissimas

reveren-

matre,

crus

sinistrum
,

adeo
pedibus

debile

inihmum

vitiatum

habere
ei

ul

nullatenus stare

mandaverunt introduct in praesentem cappellam puerum Pelrum Joannem Sanriem Hegnpgi

et

secundura cirremedia, quae tamen nullum prorsus attulerunl juvamen. Quapropter postquam quartum circiter attigerat annum,
citer

posset.

Applicita

fuerunt,

dum

etc.

ad
:

effectura illum

oculariter
el

inspicieadi

agebal

annum, nonnulla

audiendi
iliu

quo
tri

introduclo,
ls

per
el

dominaliodiligenter

nes suas

bene inspecto
ante
et

considerato etc,
i|ii;i-

fuit

admonilus, ut
de

narrel omnia,
.terapore
ejos

cum

incedere
fulcra,

nequiret,

oisf

reptans, aptaia
sustentaret,

illi

sibi
;

acciderunl
qui

fuerunl
cula,

quibus

se

seseque

sanationis

respondit, elc
dictis,
tui
/(jittir

proveheret, Audiens autem genitrix continua miraquffi

99 Uelatis

ibidem pueri sanati

patrabantur
IdurnsB,

ad

intercessibnem

It.

Ca-

tharins

Fliscsa

statuil

ad

illius

sepul-

pag. 278 : Pi sl piiedicta illustrissimiel reven mi domini judices attente considerarunt el

xerunl dictum puerum,
et

inspe-

chrum deferre dictum puerum, fiirmiter sperans, a Deo impetraluram esse, quod mediante patrocinio dict
Beatffi
ibi

eumque deambulare
;

feceront,

repererunt, illum sine aliquo auxilio

libere

baculi vel
cres

fulcra
,

ille

reliquisset, el si-

perso

deambulare
et

habere tamen
ut illud

nc alieno auxilio ambulassel hujusmodique suum propositum cidera Qlio communicavit. C

adSanclw
iii ii l
i

sinistrum

debile
et

invalidum, adeo
propter
suis

tV
:

cum
ctum
hoc

trahat,
illud
i

etiam

experiracnlura

.i7

Aliquibus
diei

post

hsec

elapsis

diebus,
dictus
se

cum
puer

manibus

elevel
illo

supra caput
el

tu-

mane
set,

xxx

Martii

moci sxxiv

obstante super crure

et

pcde
ex
facifi

biliter

miiusana-

una cum
ul

raatre

ad

vicinam ecclesiara

contulis-

nere
sua

deambular,c,

ipsumque
el

puerum
el

ubi

tur

requisivit,

sacrum audiret, eo absoluto matrem ul execulioni mandaret, quod delipromiserat,

Beatee

esse

bonae indolis,
,

naturaliter

pueriu
1

modo

narrasse ea

quae

supra deposuil. Testwn

beraveral

el

eum
:

deferendo

ad
id

seeffi-

hoc miraculo dicta nihil etiam continent,

ciatim hic

pulchrum cere non

tre ac

prsedicts

sed genitrix

commemorandum

$it

<"obiter tamen

valens,
dixit

utpole
fllio
,

quia

mala
se
illuc

valetudine
fra-

servandum
.

detinebatur,
altero

consocio

quod puero

ipse

una cum

ex Michaelis Castagneti chir\ nio immedii abilem fuisse sanati impoi

reddii
his /an
i

transfer-

a<l
1 1

incedendum ; rationem autem

rbis
:

ret,

proul

statim

executus

est,

eoque
in

cum
;

per-

venisset,
altaribus

Missse sacriflcio, quod tunc

lateralibus

aitero ex

le

celebrabatur
dictse
in

Lnterfuit.

Ob defectum naturalem, quo in g* inim itate organisato taboral /"non incedere Ut r eum
t

pore aulem celebralionis

fatus

Missre

plures

praee

autem
m
'

grest

'ruttu
.

puer
cui
:

fudil

preces

honorem memoral
ac

../.

re,

B. Catharin:

Beatae,
ita

etiara
<

fidenter
,

sancta simplicitale
,

p\

jei

erai
esset,

etiami

um

scili
i

dixil

Pulchra
''
,

cara
iis

Beata

hic tibi

relin
i.i

gressu donatus

ingenitum

itium

quo

fulcra

sine

hinc

abire cupio.
Mis

organi

o mira pedibus

bei

potentia!
sletil el

Completo

rificio,

puer

qnidem

sine fulcris,
ul

licet

adhuc crus debile et viliatum, indeque gaudio plenus, relictis

ri

ante, haberet,

fulcris

super

alta-

impono Glorim u cum nacti non simu$,q auU runi fusius liceat adornare : pauca bo ex Vrmfation
100

Finem

hic

mir. instrumenta alia

existente
statim

prope sepulchrum
discessit,
et

praelaudatse Beatae,

illinc

libere,

expedite ac ne-

quitur

nesfideiPromotoris;itaClementem Xli A^iturde celcberriina Ucata, cujus

:

vi

heroi-

DIE DECIMA
.

QLMNTA SEPTEMBRIS.
Caiho
....

,[,,]

aoprobatae sunl
*

ei

toii

h(M'0H-tt

orbi

notissima

est,

tum
in

ob

heroicam unus
prodigia,

menta, Sant tm erecta, plura alia reperiantur, non Genummodo, sed el apurfegteras Eon^eaue disstfas
i

,,,.,.

uim
est,

ob

stupenda
ea

qua

naltones,

apud auas, fam

atria*e

exccpia

est

dms optimus maximus

U
!'!
'.
.

dignatus

adhuc vivente ope tum quia ab omnibus

signanter
el

i7a iHtus,

/<"//" arfAuc aucioritafe h ,i,ui cmiir u

tibus

adscriptm, ue probant frequentes

\

Vitm edi-

scriptoribus, el r0 asceUcis
in io

s. Franaliis

"Lj Sa iesio
.

>i*

Operibus,

pluribus

oei

adducitur

etc.
rsi

excmplum virtuUs el sanctitaUs quibus Pontificem Verba hmc t

Commentarii prmvii relatm, iddo etiam verba, quibus sub finem Historim sum utitur biographus antiquior: SuperesL, ipsum misericordissitiones
f

mum Dnminum
hujus beatfe
tias

ileprecemur,
(

nl

per

ircessionem

ad Catbarinas canonixalionem ceU il^^i ,'', bsohendam, ego adhibeo, ul ostendam,

a
iiininnr
(ii

taimsa

cui kujus laboris mei primir

reterenter consecro) nobis abundanter amo-

mb

dubium mihiesse, quinprmter memorahicpublicm venerationis monttr faitium

'

rem suum infundere dignetur.

DE

S.

LEONTIO MART. ROMANO

MONASTERIO MURENSI IN HELVETIA
II
II

QUI COLITUR IN

E N T

A R
ct.

i:

1.

Nolitia

auciorum, quibus

usi

fuimus,

monaslerii, ad quod Sancti

corpus

translatum cst seculo wii.

lures in tabulis et sacris Fastis occurru/nt

lynnncemptTtum,

;j

PHori Mayen Opusculo

\rra
el

is

titulus prmfigitur

materiamsul
miniitrarun*

<t>erisimiltus eodem olim appelcomprehenduntur in numerosts sanetorum Martyrum catervis, qum adeo frequenter, omissisnominibus, annuntiantur utrum Sunctus noster cr hisce unus sit, an ex istis, mque nobis incompertttm est. Lcontin nomrn ri fuisse, cre-

Martyres

quibus

nomen

fuit

Leonlius,

Relalio

succincta

de

transiaUone

sacra-

pluresque
lati,

rum reliquiarum
maturgi
<'\
,

D,

martyris Leonlii,
ad

vere than-

cosmeterio 'CaJIisU
Marlini,

monasterium
patris

Murense
ilii-ii

s.

Ordinis sancti
\>era

Beneut,

in

Helvelia.

Toti
et

Lucubrationi ,

qua
scas,

fide conscripta,

unde deprompta sit, agnosequentem clausulam subnectit Atque haec

:

dere nos jubent

monumenta
fiunt

inferius alleganda,
ct

sunt,
tii

quse ego infra scriptus de reliquiis s. Leon-

Sanctttm cssc, clamant miracula

beneficia,

qum
vel
se-

martyris,

earumque ex coemeterio
aliisque
veris

Catlisli

ad
no-

ad rjns invocalionem
similiter infra
iie

continuo, qumque
at
sit,

monasterium Murense translatione en

stri

arcliivi
,

enarrabimus;

martyrii laurea coronatus

quo anno imo quo

tabulis,

documentis
redegi.

uec

non

scientia certa, et ipsa

propria

experientia

Rdeliter

culovixerit, nullo testimonio, saltem fide digno, edocemur. Hoc autem die de ipsius gloria ayiC

exiraxi

el

in

compendium

P. Leodegarius

Mayer, principalis
notarius

monasterii

Murensis dccanus,

mus unice; quia co ipso recurrit memoria solemnissimm sacrorum ossium translationis , inchoatique cultus insignis in ecctesia monasterii
Murensis,

ubi

usque

nunc cadem

sacra

ossa

manu propria. Desecunda qum beneficia ei miracula S. Lcontii complectitur, sermonem instituemus, quando hujus potiores partes cum Pfiegeri
apostolicus,

nn

clarissimi

relatione,

honorifice asservantur.
laucio-

Ad Commentarium hunc de S. LeonUo conficiendum materiam nobis subministrarunt duo potissimum scriptores, quorum, quia soli fere, ac
~

prmfatione collatas ei inde paululum auctas nc confirmatas dederimus. Exorditur itaque laudatus Uayerus per
i

sitii<

t-i

origo

rcm aptamque descriptionem

re,
est,
\
i.i

situs, originis,

atque monastirii
J '"'

smpius laudandi erunt, hic notitiamprmmittimus.

cxcellentim monasterii Murensis, hoc

vel,
uti

modo : Muin

Primus

est n. p. Mauritius Pfleger, monasterii Uurensis sacerdos et auctor libri Germanico idiomate conscripti, ac typis vulgati anno 4706, qui m

liodie

vocant,
P.

Muri

monaslerinm
Vrgo-

et abbatia
Belveliffl

Ordinis s.
a

BenedicU

prmfationesua

(i,{

wiquiarum
est

exhibet,

lcctorem historiam translationis deinde miracula ac benefi-

"" post translationcm farta. fusr cnarrat. Altrr r. />. Leodegarius Mflyer, notarius Apostolicu& et Cjusdain crlcbrrriini Murcnsis monasterii

Wernhario Argentoratensi episcopo, qui castrum Qabspurg construxit, ejuaque fratre Radebothone, primo comite il<- Qabspurg, nec non [ta ducissa de Lotbaringia hnjps
sita,

conjuge,

hodiernse
,

Domus

Habspurgo-Austriaca

protoparentibus

ftindata

anno
f

nodternus decanus
'."''"'

hic

autem

binas

relationes

Horum
ei
n.i'

intuitu

fundatorum
disunctifl

aam

Domini uxxvu. Radebothonis

muraiis,

manu exaratas, subsignatas, et sigillo "'""""s ad nos direxit anno {749, curante ii. P.
xauriiio

cadavera,

sepulchris

in
ia

jpso monasterii

Chardon pim memorim, tum Constantien-

suni,

uli

templo ante fores cbori condianno mdcci ipsi , reseraUs lumulis,

*w

Sucria, collegii Societatis Jesu reclorc, testudiis nostris

in

nro

oculis

optime merito

intuitu perspeximus) horum, inquam, randaiorum ac protoparentum suorum Leopoldus

Magnus

Itomanoriim

impi-r.ilnr

aii-M

li

^iwius

ah-

196
AUCTORt:
J. P.

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

nunissarum
iv

abbatem Placidnm de gente Zurlaubinorum, baronum de Tharn et Gestellenburg nalnm, ejusque successores perpetuos Albom sacri Romani in
imperii
prsedicto

Junii

iu Seekingen Fridgaudi, ,j;uis ad abbatem Dominicum literis

*ub

sacratum
net,
nt

pignus

eidem
condigna

qeibnj

in

testimoni

principum adoplavil

el

adscripsit etc.

ipso

monaslcnum propensionis
idipsnin
uti Bibi srrio injiiiiclum el

pnesentat.
reverentia

Deimie
el
sit,
|

anno hdccx. Hinc transiturus ad ipsam enarrationem tramlationis, notat, quod tcmpore,
fjno hmc /acta cst, ahbattu- prmfutrit rcverendissimus dominus Dominicus Tsehudi de Greblang, dictus Jtiritim monasierii restaurator, vir
vitaa

IOn

mandalum

recipUt!

ac landem
*8

reliqua

domino Hiegero
clarissimus

oretenus

ferenda commitlit.

idem

igitur

doctor

Riegenu
/"il.

propter

merita,

scientiam

el

rerum agendain

atias

nim quam

periliam
in
el

prudeniiamque

lam

Helvetia,

parochus Jestettensis in Clegovia, exactis'' iiineie \ix diebus, x\i\ die ejusdem mensis h
nii

regionibus dissitis,

aulisquc

priwipum,
:

Lncernam,

nrbem

inter

Calholicas

Helveta
distan-

regura

imperatorum magna pollens auctoritate Prior vero conveulus I'. Benedictus Lang, scicnlia

primariam, et scx dumtaxal boris a Muris lem, supradiclas reliquias atlulit. Et

accepto

postridie
esi

eeque

ac

virtutibus

et

pietate
Lenuit.

conspicnus,

de ejus

felici

adventu nuncio, missns

noslro,
ut

qoj
rrui

x\xv
iitt

annis

prioratum

Atque

demum
seu
ju-

quidam e*
tur,

patribus de conventu

divi

aggreditur.

prseprimis Leontii

sacra lipsana eminus venerara-

Anno

Domini

mocxlvii,

annuente

atque honorifice ad

Muros comitaretur.

quo corpus
SrUK
ll

domino nostro innocentio PP. \ (e i*n'iiirieriis Homanis, ha:c addo ex Pflegeelevari aliqnot Sanctorum corpora, quibus ro numerarentur personse illuslres) praenobilis ac strenutis dominus Joannes Rudolphus Pfiffer, de genere patrilio Lncernensi, excubiarum Pontificiarinii locumtenens tempus opportunum ratus, hmc denuo ex Pftegero addita Sunt, quo tanti thesaubente
sanclissimo
,

Riegerus sacrum D. Leoncorpus nomiue supradicti domini PiilTeri actu lii sulemni in lestium prsesentia rcverendissimo abbati

tamlem

wvn

Die

Jnnii ipse

Dominico

ejusque conventui

Murensi
literis

donavii

ac tradidil irrevocabiliter, una

ticis

cum

authen-

Alexandri

Viclricii

episcopi

Alatrini, Emid
t

nentissimi domini vicarii

lione
et

vices-geren|is, de

consignatium?

pnediclurum
sub fide donalinne ae
S.

sacroram
facla,

ri

parliceps

redderetur,
ac
a

post multas et continuas

corporum
atque
ereclo
ditione

domino

locumtenenli
publico,

Pfiffero

efflagitaliones
tia
el

preces

favore

non absque insignUgratria sanctorum Sanctitate sua

)
,

instrumento

notarialus
renli

SUper reerptionr,
el

haa

martyrum
fjicultate
cae

corpora
ea

nempe
,

Leontii

Basilii

et

acceptatione

corporis

Leonlii,

se

Lucinaa ex coemeterio Callisti eruta obtinuit,

ivtinendi

cum
mo-

proprio ac commissario
daiis.

dnnandive

atque

puhli-

nomine executioni demanMayero apprime consonal Pftegerus, addit

:

lidelium

venerationi exponendi,

prout de

tittnrn tiittritmextt) /iro.rtinc nirniarato seqitei

Ubi hic desinit Mayerus, ita prosequitur Ppetjerns ; Et euiu lieenlia ordinani in quolibet
re etc.

exordium

Prssenti

publico

instrumento cudcus

templo vel
lioni

oratorio

ea

publicm
patet
in

exponendi,
subscripsit

prout

Qdelium veneraex subjuncto aufincm

nbique pateal etc. 9 Pergit dein Mayerus exponere,

et

quo

pacto,

11

itij.

thentico
propria

instrumenlo, cui

eumdcm

manu

quo apparatu acpompa sacrtB reliquim delattB fuerint in ecclesiam Murensu monasterti Ab illa
:

!'!!(.!.[
|

i/!i.:r-r
fll.

celsissimus

princeps episcopus
Apostnlieic

ergo

die,
nosiri
et

inquit,
sacra

reverendissimus
arte

abbas

palrafecead

Constantiensis.
fi

que
Viclricius,

ossa

Phrygia exornari
cuncla

Alexander
gratia

Dei

el

Sect

runt,

ad solemnem translationem eorumdem monasterii

erutwn

e eof-

dis

episcop^s
1).

Alatrinus,

Eminrnltssimi
sanctissimi

ecclesiam

atque allare

sollicita

meterio Cal-

reverendissimi

Cardinalis,
aliua

D.

N.

Papa> viearii,
sis

in Urbe Univernotum facimus, et attestamur, qualiter nos ad majorem Dei gloriam ac Sanctorum suorum donavimus et consignavimus ilvcnerationem lustrissimo domino Joanni Rudolpho Pfeiffer, civi

vieesjjerens.

paraverunt, alque adco diem xv mensis Septemcujus pridie iliei consignaverunt bris festivitati
:

Vesperacio

snlemiie-

rilu

prima' classis de

ipso saa-

Martyre fuerunt decantat, ac deinceps totum Officium cum octava de eo celebratum. rpsa prs>
die
esf

fata

circa

horam seplimam
medio
in

processionaliter

Lncernffi
stri

et

PapaBasilii,

excnbiarum Innncentii X
Leontii,
s.
el

sanctissimi
locurn

domini no,

itum
vi

ad

tentorium

campo,

qui mobre-

tenenti

corpora
alias

nasterio adjacet,

ss.

Lucinae

marlyrum,
Papae
facullate

sermone ad

populum,

de
se

mandato
retinendi,

D.

N.

[nnocentii
,

ex

dicto

lentorio, a

ereclum, ibique sacrum corpus de quatuor Ievitis in humeros

praehabilo

buo

sub-

ccemeterio

Callisti
aliis

extracta

cum

apud

latum, et

donandi, extra Urbem transecclesia

mitlendi, et

in

quacumque
venerationi,
lu

seu

oratorio

aay processione per aliquas ilineris fesliest sub repetito bages ad basilicam delalum musices, sclopetorani, sunitu campanarum, vo

publico
rii,

fldelium

de
fidem

licentia

ordina-

tormentorumquemajorum. [psavero
praeter

proce
e

exponendi.

quorum
,

has prxsentes
sigilli

abbatem
et

noslrum supranominatum
principes
'!

manu

nostra subsignavimus

nostrique

jus-

interfuere

illustrissimi

abbatei

pias

simus impressione niuniri. Hom;e hac die xv Maii mdcxlvii, Alex. episcopus Alatrinus vicesc; Franciscus

San-Gallensis,

Placidus

Einsidelensis)

omni
ordine
ireJ
1

quantum
celebrata

licuit
ruit.

Bern. Joannes episcopus Constantiensis Gasbarra, Becr. di. ill. Hmc apud Pflegerum. Nunc Uayeri enarrationis filutn resumimus.
;

pompa, pulcherrimoque dna Hanc excepere conciones

sed
tocis

eodem tempore,
puli
tis,
in

propter

multitudinem

i"

distinctis

in

[psaque corpora
,

prr

onno

u;

dominum
gotiia

sacnc theologiae

admuduui reverendum et sacrorum canonum

qui

cantata ara

Missn

termio* habit, ac, hisce reliqmw solemnis anle ipsas

collocalas,

ac

tandem etiam

Vesperffl
.

'

Ruma

doctorem, Udalricum

Rieger,

pro suis

uemisit

Iebrat;e fuenint.

_
DOll

tum Romae agebat, in (memowftus dominus Pfeiffer)

\it
ei

Helveliam
ac

dono consigna-

10 Singula heec kabet etiam GermanicePftegtr? adji in pree/atione, sed pluribus e rm mata
'

151 1

dedit

corpus
s.
el

S.

Leontii

monasterio

Mu-

rensi;

corpua

Dasilii

monasterio

Rhenoviensi,

qum, brevitatis causa haud dubie, myerus,quibusque eadem de causa et

/'"

nos

si
<['

ejusdem Ordiuis
pus vero
S.

congregationis Helvelica; corcollegio

Lucinee iUuslri

nobilium ca-

demus. Atpostsic enarratam causay addii Pflegerus, a Mayero, qua de

translatifinefn

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.

97

tau
,
'
'

W(*r prartermm um. Quod tamen me rtmus, M *i modo de factt eertr rftW* mufn wa*( rtrfl r -ttabat. Equidem nihil video, tugicitnier eons

eodemteste, picturis ei ieonismis inscriptm. Sed uctofti kisce etiam sepositis, ipst inscriptionis tenorsua- J *
ilet

'll
v

laudah Pflegery quxcerte fidt tmporibui non adeo remotus futt,

instrui,

ret

/a-

ut de ea

ttive ritpleM

dubitare mt fubeat, ac

utcumque, ram non esse gratis confietam. statuamus tantisper, atiquem invenin usqut adeo impudentem, qui, m corpori, tamquam martyris cujusdam, a- ccemeteriis Vrbis eruto,

\am

pro i.

juxta
esse
ait,

eamdem
''"'

ctam
f,,le

?fi *""

ejus fidcm, rem, prout fajudicavt. Xncredv

fcrrore ac pie

\ocorum circumjacentium, una cum v ~* r * m sinr commisso, per integrum octiduum cum- * areqe. Murensem conftuxennt, salutaturt ecrt a4 eeclesiam ...i unrttm hospitem Leontium; novum kosvitem Leonlium; adeo ut
"'./,,

este,

a^rrit

pnmnw, quanto

auctoritatem conciliet, inscriptionem confingat, eamque ut in lapide sepulcrati inventam eenditet; equidem mihi prorsus persuadeo, ab kujusmodi

homine producendam

r*sr inscriptionem diversam ab ea, quam de s. Leontio refert traditio; talem nempe, qum particulas , martyrium clariu$

culturi

indicantes,
inscriptio

contineat, quales nou continet nostra

Leonti
in

lira die,

nominatim

nu

Septembris,

divo Mat-

pace.

Etenim

voces

hm

in

tkm om inuffl
ft

upostolo sacra,
millia,

una illic adfUerini aliquot atqueea oecasione contigerit me-

pace, nisi alia adjiciantur,

tyribus,

communts

suni marfideli
cs3[-?4

confessoribus,

ae reliquis Christi

mra biU prodigium

II

bus, ibidem sepultis.

14 Scio inventos futsse, quibus

Citm

nrimentium
appensa
,

cuim ex densa hominum invicem commultitudine subversa esset tampas,

altare
S.

ma oisum

fuit

monogram- /K^ martyrii vndicium, jutta quorum

irm

itt

aliis

ante

Michaelis,

effusum

est

vcstem

sacerdotis ex

panno bombyci-

M
adea
Ipsi

operis
t

Damasceni coloris rubri confeclam, """ modo ipsum pannum, sed etalium

assutum penetrarit, etsacerdos, quieaindu-

tus

jam celebraturus erat, ar reliqui adstantes omnet prorsus corruptam existimarent. Seposita
tsi
i

opinionem suppl&ri posset, <juo<I inscriptioni deest; nam. quod non observavit, vcl observatum non addidit Mrnjcrus. hujusmodi monogramma lapidi scpulcrali S. Leontii insculptum fnisse, coU ligere licel similiter ex memoratis a \tayero iconismis. nt quorum taltem \tno huc transmisso mono-

gramma

lapidi inscriptum

repressentatur. Sed ea

itaque vestis; ai die

nec

proximo

sic illeesa reperta,

sententia adversarios habet hodit eruditos passim

ris

"//" macula, nec minima quidem coloimmutatio adverti posset, acsi nulla umquam nln gutta fuisset contacta. Mirati sunt summoperr n pressertim, quibus natura hujuscemodi pan-

norum perspecta erat; attamen adpleniorem veritatis explorationem ejusdem specieipannum olco humectamnt, qui et colorem amisit, et retinuit
maculas
auctor,
prodigio
itmi

omnes usque adeo, ut Ludovicus Muratorius tom.5 Antiquitatum Ualicarum col. 51 scribat in hune modum Neque enim refeHetfe opusesl vulgiopiniomartyrii nem, putantis monogramma chrisUanum. fidem facere. Imo uon defuerunt, qui signumistud
:
.

characterem esst
confessoris
iii
:

i>olueruni

non

martyris,
asscrtorcs

sed
eide

utriusqut opinionis

Hoc

manifestum
Leonlius
illo

indicium

fnit,

inquit
ingenti

pratclaro Opere de Servorum Ve\ beatificatione

quod S. ornulum,

non

absque
in

et

die

aillulutnm

hono-

Beatorum canonizatione lib. fparte ! cap. ?7, iiln tiuctor, sanctissimus Dominus Benedictus XIV

suum, omni damno expertem voluerit.

pp., universam Ecclesiam hodit feliciter guber nans, de hac materia fmt et nmn- mo eruditt disserens, relata utraque opinione, ita eoncludit : At verius videtur, symbolum illud, si solum sit
nec
signiflcare

Sancti

nomcn
;

martyrium

aliaque

martyrem
qui

nec

confessorem

sed

hominem dumtaxat,
cultus insignis.
professus
15
sit.

Christianam

religionem
ad mariy-

huc speetaniia

Jtaque

ipsa,

ut

mox dicebam,

inscriptio,

utpote ex qua, etiam conjuncta cum

monogramr

rium,

M, ayerus
l>nrir<ln,tc
seit
f.

post

descriptionem
,

translationis ,

mate, nec martyrium >><> sanctitas eruitur, suspicionem fictionis utcumqut amovet, atque tie
credibilioT

reeiiaiam

procedit ad discussionem

redditur traditio de invento lapide,

><

probationcm eorum, quee nos num. i ctrbo altigimus ; ur primo de Sancti nomine sic disserit Leonlius nomen est sancto Martyri no;

stro

proprium,
Cujns

non,

ul

spe Qeri
probalur
ejus

assolet,

alli-

Uayero argumentom pro vero nomine sancti Martyris. Pro cero, m quam, nomine; nam de titulo Martyris seeuri illustrissimus esse possumus ac debemus; cum
firmiusque hine diductum
Alatrinus,

ctum.
ae,
ais

rei

veritas

e\
incisa

inscriplio-

eminenlissimi Cardinalis cicarii nicu

qua
verbis
Aciis

sepulchrali
.

lapidi

legebatur

Lbonti in
qnie

Pace.
nulla

Quamquam autem
perlustravi,
ilc

in

nostris,

diligenler

recitatis, aerens, in litteris testimonialibus, num.fi lii el L diserte asserat, esse corpora SS.Basilii, martyrum iicet enim frequentissime con Lucinse
;

ow
ttten
'jui

lapide sepulchrali
iraditio

Dal
a

mentio
patribus

est ta-

tingat,

corporibus
r

ttartyrum ignotorum,
aliquo erutis,
oel

ui

<>-

indubia,

quse

nostris,

cant,

cameterio

nomina imponi
Ipostoha
titu-

tempore

praenominatai

translalionis

vixerunt,

a Cardinali

vicaric

ab

episcopo

e
|

quornm quidam mea Blate

esl
ii

superfuerunt,

Je-

sacrariipraferto;
\

numquam tamen

martyris

^ia
"'

propagata, talem

lapidem sive juxta

rais-

um

Ulis

attribuunt,
nisi

upra

corpus

hujus Martyris inventum

serunt,
Hi /

w. inde est, quod idem lapis cum nomine supra tt wto in picturis et iconismis veteribus et re'''

juxta r<"ir<

nedum publicis litteris > adtnventts de martyno constei ex marlyru signis. corpora
_

ioonismoseu imagint num.

{/

e-

..'

htiju*

""''"i-iims
'

1
'

""
'""'
>>iu

expressus

inveniatur.

non tantum inter annos

latio,
et
t7i'.i,

1017,

quo

nius reprtBsentatur manu iicariexistimot uod 4

porrigaIIS vasculum

ali

\di> ia

perti

repertumfume)uxta
ejusdem Sanctx
ic

ntn tibitt.

quo monumenta
nobiscum comut

Sancti nostri exuvias,

vas timile

S. Leontii

illusl/randa

""<<<
'

sunt,

fluorit
ile

temporis intervallum,
ceritate
;.

tinctumsanguincprmcil jumentum; imo uir

no Benedicto totum cjus
XJV
libra
''
!

certtssimummar

teste
e\

sanctmtmo dom

abxtare
ln,

debeamus

capUe supra laudaM,

'"

traditionis,

J(

'"

atque jam dudum,

""""

-'"

'"

ig8
AUCTORE
J.

DE
praesunl

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

c
v.i

P.

calacumdixerunt, sc solam a nobis... interrogati, palmam non habere pro sufficienti signo marlyinquti,
his
;

ernendis

eoi~

l>us

celebravimns
duplici

Nrunturque de eo
imipeditis,
Missaa

sto

non

diebus voliv

h
'

h
D

. i

inio

festis

iii

sed

totura

fundaroentum a se conslitui

in vase

sangnine

lincto.

Eamdt m quoque prarim obser-

vatam fuisse seculo pr&cedente, clare significai Raphael Fabrettus, qui sub annum ($75 Cardir
nali xicario fuit a secretis, libro de Inscriptionibus antiquis cap. 8 pag. 555-, ubi describens

eliam dupiicibus Missas volivse sole mnes mpter necessilates publicas el graves, Su pwestetiam ipsius sanctissimi it. N tnnocentii Pp. x n inslituenda confraternitale sui nominibus
ei
i

cal

S. Leontii

martyris

et

qaa

s. Benedicti abbau^
aliis

lamen,
;i

inlercurrenlibus

rationibus
fuit

causis,

iih-ih^ executioni

el

mandala non

signa lapidis sepulcralis

ita

catmeterio B. Castuli,
sen

dnlgentiis

prKterea

plenariis
esl

6ummi

Pontifices

habet

Cultrum

istnd

falcem

lateralem
fuisse

cum palroaa ramusculo in instmmentum marlyrii, non

flcali

ea

insculplo,

quorom novissimus i-i.iin Sedem bodie

runt
sis

DenedictusXIV,
lenet,
est

qui

san!
i.!',!"

feliciter

celebrem

invitus

credo, signi-

etiam per vasculum appictura.in quo sanguis asservari solebat; ita ul et hodie similes ampulIffl vitres sanguinea el purpurea crusta obducl, Crequentissime in sacris ccemeleriis juxta marlyrum

Septembris.
Btuduerunt,

ipsum diem feslum, qui Nec minus

Apostolici

Becundus mendorqini

illustrissimi

Nuncii
re

cultuni

divi

Martyris

adauge-

dum

rum
nioss

indulgenlias ducenlorum a.
recitantibus

concesserunl

Hymnum
in
lie

g lo .
quoli-

loculos,

qua capita decumbunt, reperiunlur, cei quo praei ilissimo effusi sanguinis argumento puo, imo et unico usus sum, dum sacrarum rc,

Mautyb (.iiiiisti ctc, Edlbr Mahtvk CunisTi etc.

\\)

vcl idiomale vernaculo,

semel

bct.
llis

liquiarum extraclioni et custodiae praefui. Plura super kac matcria, xide in laudato Opere Benedicti PP. XIV cap. '27 ct 28 libri 4 partis 2. In

vero antecellil

pietas

reverendissimi
Acciajuoli

e t naiiom

excellentissimi
piscopi
vetios

domini
i-t

Philippi

archie-

pw*

Pelrarum,
etc,
qui

sanctaa Sedis

NunciiadHelseu
sote- r

eadem imagine lampas cernitur impoaita Inpidi, qucin manibus sustentat genius alter; at quidea indicatum voluerint, incompertum mihi cst : jortasse

nun

tantum

jubilaeo

mnitali jubilasaj translationis sanctarum reliquiarum

ejusdem
periore,

Hartyris,
adfuit,

cum

atiis

ad Sancti sepulcrum adinventis

quales antiquis-

quam celebravimus anno suprocessionemque splendido sane

innumerabilis
pene poillustravit; atque

inslrumentis truta fuit lampas,

simis etiam temporibus ante Sanctorum tumulos

exemplo et puli maxima,

adeo
fere

aadificatii
in

ornatu pontiflcio
hora

acccndebantur; sed fortasse etiam per lampadem kic exprimitur prodigium, relatum num. \\. Redeo ini Muyerum.
17 Extat,
lieet

septima

malutina
,

nsque

ad horam
conlinuata
eiiam

lerliam
,

pomeridianam
operatus

\i\
,

non

serie

divinis

est

celebrando

inquit,

in

Martyrologio

Romano

ad
qui

hnin

\m
sebii
in

Cal.
,

Maii

memoria sanclorum marlyrum EuLeonlii,

ttontii no
Hie/i

Neonis,

Longini
posl

el

aliorum,
diros

Missam solemnem, alque ipsas post Missam speras. Non tantum, inquam, illustrissimus praslatus praimemoratuin solemnitalis actnm
praesenlia

Veiste

sua

Romano

Miu tyrotojio imcrtiim non

rrcdatur
;

perseculione

Uiocletiani

cruciatus

condecoravit

sed

indulgentias

ad

giadio pcrcussi sunt. At hi Nicomediae, non Romas,

passi,

atquc sepulti suntj ut adeo

nedum
martyris
tn

dicere,
nostri

quinquennium valituras, peregrinanlibus concessit: septem quidem annorum ct Lotidem quadragena-

sed

nec

suspicari
el

liceat

sancti

rum
rum,

pro secunda dic festum

ac

infra

oclavam, qua
snnctarura
reliquls

fesiive

Leontii

nomen

memoriam expressam

Harly-

celebramus
pro

omnium
:

rcliquia-

Romano vulgato contineri. hc memoratis Martyribus A icomediensibus disputai it Henschenius noster tom. iii Aprilis pag. $68 contra uuctores pseudochronicorum Flavii Dextri etJuliani
rologio

die octava
aliis

pro

vero

infra

Oclavam, alque
ccclxv dierum.
20
in

tibus

per

annum

diebos

Ex hisce dubitare non possumus, quin

lofi

Petriatque korum defensorem Tamajum, quinxarti/nt palsestram in Homano Martyrologio notaiam iiidi am m Hispania coilocarunt reperienti s
.

cultus solemnitas inchoata non fuerit, <cl$at-i tcm continuata sine speciali concessione \ioms
accc/ita.

lTom

utpote sine

qua cautum
erulum

est,

ne Missacfr
cujus,
p

ut

frequenter alias ab
tiam

ipsis

factitatum fuisse, eru-

lebretur aut recitetur Officium

licet

de Sancto,
sit,

dito orbi hodie notissimum est,

Eadem occasione

corpus

ccemeteriis

ac servatu

corre nl

laudatus

Sanctorum Osnabrugensis

Henschenius Proprium ecclesiee, ubi ad eamilluc

servandis publicce veneratiom proponatur, nomen

descriptum non
si

est in

Uartyrologio Iiomuno,
corporis
et

vel

dem diem
S.

\\i\ Aprilis prBscribitur Officium de

non constat dc
ctijiis iiijiiK
ii

identitate
iit

Sancti

Leoniio

martyre,

cujus corpus

Roma

cjus.
et

Martyrologio

legitur. Habes

anno i64t, ct in Lectione iv narruiur martyrium, acsi Leontius ille idem foret,
dclutuut fuit
,jiu eo dic annuntiatur in Martyrologio Homano et cum sociis Eusebio, Ncone, uc Longino martyrium subiisset in ipsa urbe Uomana. His itfiitijitr suojccii ilfiisckenius sequens monitumt
,

supcr hac materia plurima erudite digesta apud sanctissimum Patrem Uenedictum XIV lio. 4 part. quandonatn <-<!/>. 25 liuni. et seqq. Porro s. Leontii quotamu ct qua dc causa festivitas
:'

recoli cceperit

die

secunda Septembris,

"*'

'"/" e(

ex cerbis
rat

num.

/s reciiatis,

nusquam

obseroavt/"""' J
'

Quibus aliisque, similes ex Romanis cryptis reLiquias habentibus, suaderemus, ut, omissa frustranea solicitudine
iis

plus

aliquid

sciendi,

pro
;

die

cultus

accipiant
,

Lranslalae

nominis
suosque

sunt ne si eligant Martyr inscriptus est Martyrologio

posteros

quam nomcn de eum quo eum quo similis

.

Hayerus. Consultus u me per litteras, ai ' iiissinic rcspondit die \\w Aprilis /~-w. et t sus cst candide, id plane sibi incompertutn es***
utldciis
forlassis
tinncii.

suspican
est

sc.

quod factum
plebis,
M'iod
dici

pro
fuit

fovendo
et

simlio

majus
potest.

se

semper

hodiedum,
Scptcinliris

quam
dn.->

inducant in errores

et

abusus,

dum sub
minor,
cessum.

niilium

lonpior,
agris
el

aer

t *

haud
18
intigm m
obtuiui!
to-

facile

emendabiles.
et
ali

tempe&tas serenior, labor vero

ulteriore
pri-

in

um

Monitum sequitur Mayerus

:

commodiorcm

peregrinanlibus

faciat

disquisitione absistens subdit

Nihilominus a

inen cu/f utn

,

ma

die

ffilalem id est
,

siiinniorum
Pontifiiiim

prsfatffl usque in pnesentem totum quotannis Officium solemnissime, sub ritn duplicis primffl classis cum Octa-

translalionis

III

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS.
a
1

199
in

easdem
ex

reliquias

testimonium recoptorum a AtcronR

ac

sancto
deles
labra
<
'

M.uiuv beneficiorum
voto

sanitalum ui
eliam

fi-

obtulerunt;

qnalnor
et

cande^
artis

nrgentea
praegrandi

magni ponderis

pneclaree

111

Sacellum

ct

altare Sancto

conslructa;
;

cum

lipsanothecffl

splendide exornatae
;

populi

per
ter

annum confluxus

jubileum solemni,

tampade argentea ad altare prsefatum praenobilis quidam dominus liberaliter donavit, Reverendissimus abbas nieronymus secundus cujus laus in Actis nostris his prscipne
verbis

*i>

rj " r "" hl

institutum anno mdccm.ym

a trans-

comprehenditur
in;
i|

Cuttus

Dei

el

Sancto-

ram
curavil
iur.

ais

propagator

semistatuam ar -nBiornan-

latione ccnlesimo.

team, quadraginta octo circiler marcas pendentem,

,

qua

in

celebritalibus
tabella
pii^

altaria

Bxtal

praeterea

argentea

cum

in-

cluso parvo osse,

quod

liildihus
ii ii

porrigilur ad

L/iscu^ts
fl larr tt ''P'
-

re

qum % prmcedente retulirnusi read prima translationis tempora, \taverus lit ad nostram mtatem tacris ,,,."/, hi$ usque Murensi ornamenta acccsliquiii ac ipsi templo
iii,

nsriiluuj,

iii

ii
1

114-

lauguntur
,

heneilicimlur vestes,
alTWia' parles inlir-

rnsuria,

panes,

ln-rlia1
,

imo

raorum
efTeclu
ossis

corporura
sanitatis.

saepissime

cum

preBsentaneo
alio
ti-

in huncmodum : Procollocanterint, perstringii epe publico fldelium cultui exponendis

(jictig

sacri

Arundo item argentea cum fragmento, quocum aquaa aliique

lici

quores
lione 23
iiiiiii

be

solent

admirabili

prorsns opera-

s.

Leontii reliquiis,

ipse

smpe eliam norai-

virtutis.

navi ecclesiaa Dominicus capellam natus monasterii adversus Seplentrionem adjecit, iu eaBtatuarii operis, auro ditissime exorna,1111' altare

abbas

Eleverendissimus

abbas
navi
S.

Ptacidus
ecclesiae

circa

an- ar rrnnvata
rhnrn
,

hdczcu
nova

velere

deslructa

liin- s>--

ruiii

oliam

capellam
.

LeonUi

ex

fundacorpictuta-

"'"

tum

erfxit.
.

siatua

sumii
,

Martyris

altera

manu
lerram

mento
pori
ris
,

reaedificavil

et

conformiter
ex

reliquo

palmam
cnspide

altera

gladium
,

inversa

ad

ecciesiaa
el

ornamentis
attari

gypso atque
,

tenentis

medinm
sacra

occupabat.
in

pedes
loculo

arca

ejusdem operis,

qua,

Ad ejus tamquam in
caput
apte
pi-

noi o

inslruxil

in

reliquiis

men
1

niliil

immutavit,
u

Tandemanno

snperiore

seu urna,

ossa,

circum

\i.\n

illusl
,

princeps et abbas Geroldus

transla-

iisposita,

per vilrum

peltucidum distincte
annulis
aureis

cod

ad

jubilaeam

quam animo prmceperat,

non
sed

ciebantur, dependentibus e superiore labulalo arcaj

calenulis

solemnitatem
atlari

tanlum

ipsam

capetlam

aureis

cum
fidetium
sancti

uniomvariisque

splendido, ornamentisque circa parietes

maar-

bus auro

insertis,

numismatis

preliosis,

gniflce

exoruavit,

arcam pro
ei

sancti

Martyris

monitibus,

quss

pietas

successu
obtulit.
,

tempo-

exuviis genteis
fecit.

reponendis,

laminis,
juxta

ornamentis
ditissime

rum

ad

ornatum
zonas

corporis

Adhsec

artificiosissime

ac

conflci

praeter

aliquot

argenteas

quas
,

mntronao

[rcm hujus seu

\

thecm recentioris delinear

rus
t

nostris in

partibus geslare consueverunt

m
cjuos

tionem

iravil
sp*

\fay

eamdemque nos
:

in

ms

aderal

numerus

aualhemalum

es

argento,

inctsam hic

ctan lam exhibemus

Bmc thecm reprm&entatio

descnptione
.

ap;
\'t

irn

quam

innn.

.'.

dii

cum idem Mayerus

conventi

annum (647 confecta de theca antiquiore, sub dcc /,,,,, tgmporis pretiosis ornamentis
,

an-

200
Ul.TORF
J.

DE
et

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

simus; atque
sic

P.

unde conjicimus, tustioris formam

in novissinia servalam fuisse ve-

ejusdem ornamenta hodiernm

sunt
sanreca-

applicata fuisse eodem ordine ac modo. 24 Solemne quoque est verba denuo
,

quartus dies Septembris nic fnit nlhnin. ..:_ tridtii ms ffiilni fuit ultimus ceteris quoad ulique multo celebrior. exlernam
,

sol1*111P

^ am

Populi. ad

Mayeri,
cti

ut

quolannis
coronae

io

lesto

et

Octava
floribus

sacras

reli-

Marlyris

ex

herbis

ac

quias

centibus
pellsB

circa ejus

sepulchrum seu arcam per

27 Quanto autem splendore transactus sit d' docet idem Mayerus sequenti iste, relatioM Porro processionem aliasque solemnitalis hujusm *' jubilaeaa caerimonias typis evulgatas, atque

ambiluni suspendantur, et post Vesperas diei

solemniter benedicanlur tum oratione spereali

Lt

Latinitati

reddilas

ipse

excellenlissimus
,

octavsB
ciali,

nus
veluli

Nuntius
ipse
in

Romam

donr
'

transmisit
Ecclesiae

ut

rescirem

tum

attactu sacrffl

ealvari, alque per

dicebat,

Romanae

annum
praelerea
serica
,

peregrinantibus
ejus

donentur.
fascise

Benedicuntur
seu cingula

quanlo

honore habeantur

proce res
!

his in

nomine
sane

tenues,

praegnantibus
Kt

et

parlurientibus
est
,

maxime
dcvoiiocul-

proflcua.

mirum

easdem
atque

nes

qusB
,

viguerunt ab

initio,

adeo

tum

fiduciam et peregrinantium frequentiam

per

Perdurabat autem isiius solem" nis translationis actus ab hora septima matuuna" usque ad horam pene tertiam pomeridianam serie conlinua. Aderant sacerdotes, praeter nostratcs, supra centenos, qui ab hora diei
reliquiae.
terUa

ciorum

partibus Sa

annos non tantum non defecisse sed magis ac mngis excresccre; ut pauci per aestatera dies abeant, qui vacent peregrinaiitibus
centenos hos
e locis etiam remotioribus

matulina altaria quatuordecim sine pene ptione occupabaut ut adeo uno

,

ioterni-

recedente
veslihus

confertim accurrmfis
et

sapa

35 Fidem vero pene excedil numerus accurrenlium diebus Dominicis aliisque fesiivis, ab eo

ad Sacrum faciendtim adesset sarris omnibtts in duplo paratis. 28 Caeterum, quod omnes adrairentur,
alter statim

die

caelum

maxime
lus

tempore
et
Iiis
:

quo

patres

missionarii

Caro-

genae

ad

omni nube vacuum homines obediendum promptissimi nulla

;
;

erat ea confab
indi"'inmnffg

per
"Itlllilufo

Malliardo
sociis in

Miebael

Zeech Societatis
ipsis
,

Jesu

totam

cum

partibus viciuiaque noslra missio-

nes celebrarunt
sidiuin

qui,

quia

libenler in sub-

solemnitatem confusio; multitudo plebis ex omni populo natione ac religione accurrenlis fere innumerabilis viginli millia speciaio, , (

Confessionum
a

ivimus

populo

suaserunt

rum
periti

ac pcregrinantium
;

adfuisse

plerique
artis

existi-

ut paires Murenses

consilio haberent. Insigni quo-

inabant

qui

vero

aderant

duces

bellic#

que

pietate

ad

S.
,

Lcontii
ut SU36
freli

reliquias

veniunt maiis

nuuierum

ad quadraginta

millia

exlendc-

trimonio jungendi

COram
fore
,

nuptiae bein

banl.)

Non
,

obstantc tanta

ncdicanlur
suis sint

eerla

spe

ul

prolibus

hesus

ollensus

nemo

hominum copia, nemo nemo non conlentus

et

benedicti ac felices.

Demum
civitas
sit
,

vix est pcr

aedificatusque a Muris recessit.

totam

Catholicam

Helvetiam

communitas,
vel sint Leon-

29 Ipse

Illustrissimus
,

princeps
et

abbas ipsam

noster 9WRM9I

viculus aut villa, in

tii

quibus non

Geroldus

multo antea

usque ad

diem

nomine
iu

insigniti
,

imo

et exlra Jlelvetiam,
,

vel,

uti

Brisgoia

Fritgaudia

Sylva

Hercinia

Alsatia,

hocnomen

interviros propagatur.

tempore, continuis stomachi doloribus divexaius, solemnitati interfuit sine omni omnino difficultatetamelsi aetas grambeva i.xix annorum; et solis

fiducia,

mulii.-;

neratim
dore,

tis beiifjn

roborata

qum geprmlibarat de cultus usque in hmc tempora continuatione ac incremento et splen jam

26 Idem auctor noster confirmaturus,

urentis molestia

per se

sulTecissent,

ad morreligiosua

bum ingerendum generandumve.

pater sexagenarius, cui prsefali

tpse

illustrissimi alibatis
iniegro labora-

deque eximia fidelium in sancti Martyris frvoluntate incubuit totum ordinare actum, patrocinio fiducia, nec non de fructu indeprmsentemporis spalio bcne longo, quo in rem
tissimo a multis insuis calamitatibus percepto, raria enarrat beneficia ct prodigia
vit,

nullo

religionis

el

officii

gravissimi onere

ad Sancti invo-

exereitiove

exemptus, nc hilum
Et quia
niliil

contra
oportel

sanitatem

cationem hoc currente seculo dirinitus patrata ; at ea nos hic tantisper prmtermiltimus , utpote aptius subjungendapluribus ejusmodi aliis, seculo prmcedente patratis, ac proin posterioribus hujusce Commentarii paragraphis subneclenda. Post enarrataprodigiaacbeneficiaprogrediturMayeruskisce verbis : Atque heec miraculorum continuatio, fides
et

passus
qiiaa

est.

omitti
,

ex

iis,

ad

majorem Dei gloriam

,

sanctique Leontii
puelli
,

honorem cedunt adolescentes pueri et omnes (ilii rusticorum ab anno setalis

,

quinto

usque ad vigesimum
plialibus,

sive

curiibus vecti triumstatio-

sive

pedestri
et

incessu gradientes,

nes actionesque quibus

durabat
iis

ordines suos

adeo

constanter
Iioras,

pielas

devotio

el

aeslimatio
fuit,

Christiani

populi

ac Qrmiter tenuerunt per processio

,

intcgras quatuor
ut

non inlerrupta, causa

solemni
princeps
tus
fiiit

ut jubilaeum translationis

ne

lalum

quidem

pompa
el

celebrari

pneceperit

illustrissimus

unguem ab
30 Tanto
slia

discesserint.
pietate
,

abbas

Geroldus.

Festivitati

designa-

vero
iter
,

reverenlia
,

ac

moile-

annus 1747 a prima translatione centesimensis Septembris, uti disciim ipsa Murensi abbatia quo describitur ordo , pompa et quibus sancti Martyris reliquim

viri

fieiniiueque
,

noslra?

imo

et

vicinarum

mus,

dies vero iv

parocbiarum
turque

et

mus

ex libello Germanico
in
,

prosequebantur
turbae.

ut

ordines suos in processione admirarcntur compungeren-

impressOt

Qiue omnia post

videt.

Deum

non

oisi
essflj

apparatus

merilis beatissimi martyris Leonlii accensenda

eodem
altari

solemnem supplicationem noro impositm fuerunt. Mayerus inlitteris, num.

die

post

nemo Christianorum non quam sacris faciundis finis

ante

Demum
,

post-

impositus est

;iul

20 memoratis, rationem exponit, cur ea solcmnitaa dicalur potius facta die quarto Septembris, quam secundo : Solemnilas, inquit, jubiLe;e Iranslationis integro

buram
1

tertiam

ad prandium
^eparata

accessere ho-

spites in auta majore supra centum quinqua(pn*i

hemina.

nnlutes

ui

domo

fa.Miimaruui
in
refe-

triduo
fesio

agebalur anno mdccxlyh,

S.
,

bospitum triginta;
ctorio
claustrali

religiosi

de conventu
;

incipiens inculerat

a
in

die

Leontii

qui

eo

anno
die
mille

quadraginta

actores
;

uctl

Sabbatbum
,

quo

et

scquente
sexies

adolescentes fere centum

ces
,

triginta

amrnaiu, J u
et

Dominiea

confessiones

ultra

fere

agminum duces
;

satellites,
etc.
,

ordinum
etc

pr*

hominum accepimus nimirum ad praBparandam Domino plebem perfectam. Tertio demum die
actum
trauslatiouis
iu processione

cessionis ductores

suballerni
lamiliares
locis
,

circiter sep

ginta

hospittiui
,

famuli

niag"

solemni conclu-

numero

diversis

ordinibus,

mensisq
jiran-

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A
enflsnnt pro
P

201
liberemur
in in

personarum dignitate lauteacdevero,

et

a cunctis a

adversitalibus

corpore, et

Aoctorb
J-

rfiiter

Milililms
i,,

qui

vexilla
,

cruces

pravis cogitationibus

mundemur

meute.

Per

et

fercala

processione
cuilibel

deferebant
vini

quadrin-

Dominum
Hane
M.
D.
tius
tlie

DOSlrum,

gentis

circiter

sextarius

cum Hbra

Orationem
Haplisla
201)

coram
,

imagine

S.

Leontii

pauis

alio

m p 0re
abbatia

porrigebatur.

Computabatur

devote

recitantibns
tle

illustrissimus

utem Dumerus
cordia
eetatis,
i

eo die CUin

sunvita pace ac eon-

Joanues
concessii
liiciaml.i

Harnis ad

Dominus Qtelvet. Nuuin

dttionis i-iinn

prandentium, sexcenti diversaa homines. ifactenus ac status

rm(lt
rfe

ilicrum

ImlulgcnUaB, semel

mii& ocutatus.
i\

Porro
(1,,,-it

't'""

"il'
r/

n ".i cnti

<

hommwn
IV. Miracula et beneficia
;

Uitudine,

</'"''

fcstwitatem undequaeon/irtnalur itidem 111 laudato suh "" r

lcbres sanatae

,.

lompa " F
lutm

sotemnts suppticatioms orame , iibelto de apparatu, incujus quippe conctusione ''

y^fi

postquam sacrm exuvim

in

ecctesiam

atqueinnovo attari coiiocatm

.

essent, duplex

M,, iracula
adscripta,
lis et

ac

beneficia

s.

Leontii
litteris

patrocmia
rel

irauja a

konorem sancti Martyris habieodm tmpore in nl ,/ concionem sermo unus quidem m cujus ampUtudinem conjicias ex numero
t
.

ex

authenticis

tabn- quibw

rotins in
oulgavit

tcinplo appensis
,

eruta

(ut testa-

tur ipse) cotlegit primus

typis

<ir
it-

Germanica linyua
P.

i!hi inl!ll
,

rll

<

mll

Gema
.

quatuordecim, aiter <eero foris ob aiieplebis multitudinem. I terque devn sermo estac utnusnico idiomate lypis mlgatus

anno (706

Mauritius

i*fle-

ger, Murensis abbatim ccenobita aliquoties laudatus. Virihujus librum H. /'. Leodegarius Mayer, smpe itidem laudatus, ad nosperferri curavit cum reliquis ad Sancti gloriam pertinentibus, addidU(juc libettum propria manu descriptum, in yto

plar huc submissum. Xn eo versata est oratorum (dipotissimum industria ct eloquentia

t

um

Ordinis

Gregorio Artkensi, inciyti ctesunt autem a R. P. Capucinorum sacerdote, qui hmc sibi oer:

pflegeri

Lucubrationem contractiore styto iaiine

ha assumpsit
riflcano

Quicumque
/

glorificaveril

rae,

glo-

2 * 30, et a P. Antonio Jesu presbytero, quisibiista dePfyffer Societatis Isaim 00 v muros tuos leqit : Occupabit salus

enm,

Reg.

eomprekendit : atque kicest libetlus olter, de quo iiitni. 3 mentionem injecimus. Huic auicm ipse se-

quentem claasulam
subscripsit
:

subjecit,

ac sigitlo

Hc

miracula atque
Leontio,

beneficia

/s

, e0f

tia, ul

inquam, versata est industria et eloqueneoncepfam jam diuafidetipopuio erga Sm-

Deus
rito

in

servo suo

qnem

nos

munitam qna jnre me,

Thaumatnrgum
est
,

appellamus,
vern

operari

dignapar-

etum veneralionem, in ejusque patrocinio fidudam roborarent, atque accenderent amplius

ostendendo nimirum, qnanta sit vn
cmlis sancti

tus

elegit
,

selegitque ex

(im R,

similiiius
p.
,

parlim

innumeris nnn satis

aliis,

prnli.ilis,

adcujus intercessionem a secuto integro tot tamque mirabilia Dcns contulit, et confert usque nunc beneficia,

Kartym

gloria,

quanta

potestas,

doctus

Mauritios Pfleger, confrater oosler pius ac vohimen collecta, alipie in uninn 60

fusiore

vernacula eaque

tingna typis demandavit,

superiorum
omissis,
111

permissn

ac

voluatate

qus

ego

tjine ipsi

excipias,

generalibus dumtaxat, si unum atterumve ibidem vocibus perstringunt, nos vero

quse ad miraculi substantiam nihil faciunt,

epilomen

redegi, atque

Latinitati

reddidi.

P.

juxta institutum

nostrum expiicatius mox enarra-

Leodegarius

Mayer

principalis

monasterh"

Mucnltecta,

bimus ; accipe modo kymnum num. /8 memoratnm una ''"" orationibus ad lucrandas mdulgenHas recitandis,
32 Gloriose
"Mlllfjtl'.- |/,

rensis decanus
.!i

indignus,

Not,

\p,

martyr Christi
fudisti
te glorificavil

Pro quo sanguinera

Deus

Eauidem nonpossum nonlaudan impigrum laborem studiumque i*. Mayeri, cui nro aece/iiuiii refero quidquidde S. Leontii gioria nobis kactenus innotuil adhmc fateor, Pflegeri tucubrationcm productam esse nimium, et oratoriis am:

Et miraclis illuslravit

Hinc mortaies

te

laudamns,

Opem tuam

iinploniiniis,
,

0! Patrone raiserorum
Per tormenta, qusa mlisii

bagibus asceticisque rationibus refertam, qum ad beneficiorum notitiam et spiendorem parum aut nikit conferimt, ac proinde merito rescvndenda ntrn potuerunt, ul Operi historico, quale no1

MajMir Viclnr tyraniiorum,

,

Per cruorem, qnem fudisti Te preeamur corde llrnles,

Et afilictasleva mentes,

strumest, ordinatius retiqua mererentur. Uero Pflegerum pervolvens adverti, muita subinde brevitatts studio a Mayero fuisse prmtermissa, nonnin sniirrt /icrsonaruiii et tocorum, diuturni,

Ut per lenos consolati

Cuuctis malis hherali,
hi te

morborum aut calamitabum simiiiaque adjmcta, quibus res enarratm itlustrari ac conseupersonar firmari solent, imo ipsa seu testium
i.atcin
.

Denra veneremur
jugiter Imtemur. Amen.

Tecum
I

fuisse

rum, qum beneficium aeceperant, instrumenta neglecta, remque nude dumtascai relatam
35.

Gtoria el lionore coronasti

Et constiiuisii

$.

eum Domine. eum super opera mannnm

fitisse stijlo historico.

tua-

rum.
*.

*.

Ora pro nobis S. Leonti. Ut digni efficiamur promissionibus Chrisli.

Oiutio.
111:1,1

Deus

pro

cujus

honore

gloriosus
:

w-

prasta,

manibus impiorum occubuit quBBSumus, ut omnes qui ejus implorant

Leohtios
,

de S. Leontio desiderium ostendendi per beagendi ratio fuerit potteat granefinornni copintn. ijuanla apud Deum mcitandi ad ejus oeneraHa,atque sicanimos fiduciam, nihtt tionem, eultumetin patrocinio ejusdemcultut tpten duxi, quod ad

Quapropter,

cum prmcipua

;';/";;;";"' hir ilttmtn

BUilium
efTeclum.

petitionis

suae

salutarem

consequanlur
Deiis
luo
,

Per Dominum.
Praesta,

Onvno.
at

quaesumus, omnipotens
Leonlio

omittendum auctontatem condiudoremet rerum narratarum Uaycn com/icndtum rrrr /.miiml. Oobo tioque utile videbitur, ex sed ubiad proposUum finem << tucubratione augebo et iilustrabo: Pflegen
.

intercedente

beato

martyre

et

me nta autem

testium Germanica,

reUcta tantu-

per

Septembris Tomus V.

202
AlCTORP
J.

DE
Latine mterpretabor.
interpretationi

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

vires, uosque mo nu imploraremus sancti " mar^ Leoniii intercessionem, Ego itaque el dilecta ju\ mea sacrum Missae saeniicimn, m r
ul

per

Maycri com/icntliasa narratione,

P.

Pflegero

ex eodem Nolim tamtn hio

fueral,

restitere

naturaa

inirriM

lemporis

tam sinrhr
gula
tis

me

obstringere,

sm-

de xerbo ad rerhum exprimam, nullum transponarn, nulhni snhtndc tntrrfionam ciariiaergo,

ri.r,

Jlls

rem

nullumve, quod abundat,

nisi

subtraham,
\<im
,

qnod

inepte,

fiert

potest.

sicut

celebrandum, promisimus. Cum autera te ft. P. Matui, qui tum praeral toti provinS (Helvelicae) Capucinorum in quodani
,

^
,

suo

passim cuilibet idiomati pkrases sunt propries ct varii sensa proferendi modi, ita etiam Germanico, et lac preesertim,

gol o

auxilium
ac

altulissem,

una

domum
pJT

ollVn.iiimis
niiiiin,

a^rum

euui

inorle

luctantem, desn

ubi testimonia pene singula

variis conscripta aut dictata sunt.

Ut

Vikilominus
facile et

vincialis,

Eapropler dictus p quod ante condictum ruerat,

recusavil
,

derelictum.

opcram dabo,
et

prandiuni
bene-

rrrhorum srnsuin

linhrnt Irrlnr,

apud

uos

at

aagro

supremum
vovisse
ejus

ipsamet

terba,

quando

fieri poterit

precatus

rrccv.it.

Recedenli,
,

me m \
socium P

ncfiria jnita fidrm l'/!rarn ar Mai/cn,

ahsque detrimentoclaritatis. Denique dabo illabe qUQ tinu <ni nus ttif/ni sunt,quam auctores anteriorum seoulorum etiam anonymi et ignoti, quorum genuina
scripla passim
tiinli

sacriftcium

indicavi
ui

rogai ique

Anionium,
:{'.)

hoc ipse adimpleret,

Kodem

momento

temporis
est,
in

aegrotanti

pe-

ro

melius esse compertura

adeo
lectulo

ut,

cum m

/iitnt

ah eruditis,

/"ii-srrtttn

cubiculum
ac ret,
sibi
l;i'ia

redirem,
fratres

ipse
et

considerei

ubi rebus narratis propinqui fuisse censentur, nec addicti fabellis. Nam laudati auctores nostri de rebus scribunt, quas ipsimet partim videre, partitn

fronte

quibuscum

illinc

sorores adesse peroptt! discederet; nihil quippe

cupiebal
licet
sie-

ex oculatis testihus oudire potuerunt

deesse significabat, et lecto surgere atque veslibus indui. Hoc tamen

,

vel certe

hauserunt ex authenticis instrumentis. Nolim tamen etiam hinc inferas, me omnia et sincontra, idquesemel

gulapro indubiis producere;

ohserratum suffirinf, occUTTUnt kinc inde hcneficiorum relationes, </uu\ sisummo rigore discutiantur,

concessum non est integro isto die e Leclulo dumtaxat suo in alterum iranv lalus est; sed, quoniam ex praevia morbi vehemenlia toius salva reverentia sudore perpe
flagitanli
:

1'usiis

erat

et et

inusitato

lectulo

decumbebai
preces
valeas
sjuj
rel

probentur, non poiuisse tesinc miraculo autprodigio.

difficile

fieri

absolu

angebatui-,

coniinuo
nullo

ob

ardentes

immulandus

fmt,

perdurare

36
i'1'bn oehe

die

reliquiarum hdcxlvh xiv mensis Septembris, pridie solemnilalisin

iranstotionis

Anno

qniescere. Proprio dein

lectulo reposilus ab

onini

querimonia abslinuit,
di

solumque
die

ostendil

surgea
raclus,

menti

libe-

stiiuue,

parochiani

de

Niderweil
qna-

cum
felui

litania

ad

desiderium
segre
el

cujus

postero compos
subsisteret
,

ratitr muliei

monasterium
nas
n;il

Murense
ut

processerunt.

inter famii-

quamvis
laroen

pedihus

conslanter
,

Magdakma
affligebatur,

Frey,

adeo
.

menter
suis

nemo

dubitaret

wheeam in
Sanctis

misso
post

omni
diebus

mmrore
vires

perseveravil

paucisque

integras

recepit,

itinere raoriluram.

Sed gratia Dei, qui

in

neque

ulluni

dolorem
die

deiuceps

manifestavil
aniin

vult

gloriiicari,

nim

reliquis
obiil
,

iler

perlerit,
flnita,

Datum
MDCL.
40

Kom;e

xxi\

Noveinbri^

sacramque

peregrinationem
relinquere ccepit,

eaque

eam

fcbris
in

ni

Lnlra

oninium
gerus,

ilomo sua esset

\egetior.

brevesdies Addit Pfle-

Anno mdclvi
character iste;

Iih-c

denno ex )!<u/m

'

cnm-

pendio, quod
bit

toties intelligat lector, quolies teiv

nullis omnino ipsam usam fuisse hnmanm medicinm remediis, miraculumque omnihus loci incolis perspectum ac certum esse.

nisi uhi secus

monueroj

Joani

nes

Anger

ferrarius

faber

in

civitate Ulzaacen

septuaginta

septem
:

integras

hebdomadas

febrili

37
puer
iten-

Singulare

patrocinium e\perlus
esl

divi

Martyris

in

B3stu torquebatur
li

cumque
cederel,

obslinata vismorbinol-

ipsa urbe
niis

Romana
monasterio

perilluslris

ilomi-

medicorum

arli

.loannes

Uinlolplius

PfilTer,

qm

sacras

rjus

liuni

animum
(et

erexit;

ad Deum et D. Lconperegrinalionem ad ejus rtistic

reliquias
rus,

Murensi donaverat.
urrr/iti

Un

Mat/c-

liquias

votivam

tabulam

appendendam
inte; l

historiam

deindr

hriir/irn
litteras

mrtnoraproducit,

addit

Pflegerus)

vovit

ct fecit, atque inde

rediit.

re pergens; at Pflegerus

ipsas

gre sospes
il

domum suam
mdclix
,

quihus idcm hcnc/icium ad reverendissimum <l<>minum Domintcum Tschudi ahhatrm Murmsem persm/isit ipse dominus Pfifferus ; eeeque ex Ger

Anno

R.

D.

Ludovicus an

der
coad-

((I

.|mS'"|

Allmend,
julor,

parocliialis

ecclesiaa

Lucernen

sis

maligna
falalis

febre

manico

in IjiIiiiiiiu

rrrsm iia sonant

Ingens be-

pebatque adeo nulla

oculis

exlreme decmnhelial morhi venenutn ad pectus

,

^r"i
,

neiicium,

quod Vestrsa Gratiffi fuii renuntiatum, ipm pacto nimirum octennis 6lius meus ThadaBus Ludovicus in casu gravi opem S. Leontii martyevidenter
,

medendi spes superesset, morte

i"

jamjam obversante. Ipse vero erecto in lum animo D. Leonlium iu vota vocal, vovetqoe,
ejus

cav

pcrseusenl, e(]uidem ul HMjuum est ad majorem Dei gloriam, ejusque sancti Mari\ns, silentio haudquaquom supprimam. Novememotalum uieum fir it ilaque Vestra Gralia lium ex improviso correptum Fuisse ardenti febri
ris
,

resiitutis

intercessione
adire,

viribus, ipsus
el

Mja
olTerre

reliquias

venerandas
Facto
voto,

sanctam

Missam.
ar.lor

venennm

recessit,

reccssi'

felnihs,

recuperatisque

paulatim

hM

Ungarica,
missione
fuerit
testari

atque

per diee

aliquol absque
ul

inter-

remedio viribus, integram sanilatem recepit. cium xx Martii anni supra memorali.
42 Prmteriit
rus,

usque adeo cruciatum,

ad

extrema

hic simiie

dedUCtus,
et

Totum

hoc coram

ac specialim

sequenti anno

fere beneficium collatum febricitanti

"r
fl

eerta lide

coinprobare

poterunl KK. PP.

cujus
cst
:

compendium

ex Pflegero

desumptvmw

Capucini,

qui hic

generalem
,

Ordinis sui coriven-

tum

id

lempons agebant

quique

animum de-

spondentes nos consolati dixerunt foi nl fore, ul post paucas horas angeliim haberemus iu ea-lis; neque
)

'" tf Sudocus Sultz e parcscia Buochs die Ort von ntcnsi patjo, qui Germams walden dicitur, estqueunus e tredecimp^s

vetiee ac totns

enim spem aliam superesse.

:jh
lis

Catholicus, anno bris ardentissima febri correptus

ejus

M0 dte
est,

qu&

Nihilomious

ex
paulo

peculiari

Dei

omnipolen
cogilalum

corpus
<td

iorquere
\i

diSpOSitione

diulius,

quam

usque

diem

n absumere pros mensis Notembris

""*

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBUIS.

V

2o3
(pagus
vide
est

MMfftJu.
rut 0lttW

'/"'

,,,
a>i

postquam qumlibet artis medica adhibuisset aayumcnta, spem omnem

S,

gius
alias
el

l.ow

de Suhsylvania de

Belvetia

loeroni
J
-

Sylvania,

quo

,
,

J
et

magnia

aique htijus ingenti Leontium (a fiducu implorans tubst-dium, potlicv DW(a( ac ''/" v " ,f, n '" lt '" t r /'"''' "' Sl P t samtav rsV
'
'

diuturnis

tenebatur

febribus

rogaverunt
fa-

parentes pro eo s. Leontium

cum

promissione

'

cienda

oblationis

iu ei

signnm

gratiiudinis.

andilt

.,<!,

ad Murense monasterium saeras

orantes Leontius,

puernlo haud mullo posl vo

impertivit

peregrinaretur : voti <<><nliquias veneraturus unico remedio sanitatem reeffectus est, hoc
ce/til
4:i

tum elicitum
rentes nero,

integrara
ut\
><

sanitatem.
<

Pa-

subdit

Pflegerus,

perpetuam
cultustn-

memoriam,

majorem

Dei gloriam,

uno

mdclxii Jacobnra Sidler civera Tugien-

Zug, cwilos es< Hehetim, pagi sem (Germanice febris ordens cum cepbnlsa caput coanominis cruciabat; a qua, qusesitis frustra reI

que s Leontii splendorem Vwos destinaruni bulam, quam DQverant.

V7

EUara Parisios beatus Martyr extendil manus Stmou

inleosissime

med
ulia

ijberari,

supervacaneum

esse expertus

est,

uaturali, ad snp iriora aupgfidenie igilnr tnedica votumque voimploranda aniraum intendil
,

in retribuendo. Cum enim WaUherua Tschu de pago Glarona (Glaronensis pagus, Germanis die Orth von Glaris, unus estex minoribus ilel-

suas
di

vetim) siguifer
garica febri

in

militia

regis

yildivo Leonlio ad sacra ipsius ossa devotione, qua opporlunilale inviseudi. Vix attpossel maxjma, pro
.,,,
i,

Parisiis tethaliter

Christianissimi Undecumberet, judicio

medicorum

.,,ihim

enunciaverat, cnmstatim cephalaea cura

recessil
el
,

praeda mortis futurus r redebatur.) Cum rero D. Leontio voto se daranasset, modico inter-

febri

ab

rl)

ul

uno

veluti
fuerit.

gpousio facta

sanilas reddita

momento ei Hoc >/>*< Ja

est,

vallo febre solutns,

fntegra sanitali

esl

restitutus
Pri-

aimo udclxvi. Votum suo uomine adimplevit

cobus Sidler, teste Pfiegero, confessus prio chirographo confirmwoit.

il

acpro-

dolinus Tschudi die \\u Septembris anni ejusdem;

quo nempe,

uti

scribil

Pflegerus,

>

qrati

<iiv,

Quod jam subnecto beneficium ex Pflegero w desumpsi ac Latine reddidi, quia ipsum est aunm instrumentum. Bfocce praasenii ac publico lestimnnio nolum sit ac perspectum omnibus, qos Chrislianum Baumbacher el Chrisiinam Schon oua cum Iribns liberis uno eodemquc tempore febri
(

u tesseram Waltherus, curante patruele tuo i'n dolino, depictam tabcllam <<< sacello sancti Martyris

appendi

oluit.
patrocinic

Germanice
uiisse

das

frieren

appellari additur

apud Pflegerum proximesub Mayero prmtermissum quod, recisis styli Germanici fusioribus << necessariis adjimctis, itafere habet Joannes Uuser anno 1009
nectitur aliud,
a
.

is n, r beneficio

(jua
feclos

voce febrim
,

frigidam denotan existimo) lno\ eaquc deciimhenles varia n donullara

febris

minis niedieis

pnescripta remedia adhibuisse alque

iis

nsurpasse; sed

reraissionem
contra sine

neul-

cum cum jam binos eosque vehementissimos rt <i duas horas productos assultus, e,c non succedentem mox ardentissimum acerbissimumqut
febri,

die xiu mensis Februarii conflictari cceperat

cujus

dum
Lo
(ini

exslinclionem expertos

esse;

capitis

dolorem sustinuisset,

<<t

similibus
<t</

uttra

fructu,

auxiuo vel solatio miseriam illam

Tara
raisere conslitnlis
pati

fuisse
ni-

sustinendis impar csset, mnfmjit

s. I.eoniiuin,

lolerandara.

nobis

hil

superesse

rebamnr, quam

continuo et ad

absque remedio snbeundam nos Ad Deura tandem, amabilissimam ejus Hatrem Virginera Mariam el Sanctos animura iniiinMni

oiortem

peregrinationem ad Murensem ecclesiam, ac tall /<,, rotntti adpromisit, >; sancti HartyrU <>/>r, adeo pratsentem habuit, ui deinceps, quod ipse-

comparare.

tendimus, peregrinationera vovimus sancto martyri

Leontiu, rairahili Murensis monaslerii patrono,
illic

t|ui

innumeris claret
ejus

miraculis, sic fore confisi,

ut

praepolenti

apud
Posl

Deum
cujus

patrocinio

sanita-

tem

reciperemus.

voti

nnncnpationera
ac

neque kuic sncee<<{><< ullum dolorem omnino malum persenserit. Ua fore apud laudatni Pflegerum; unde etiam sequens testimonwm, latine redditum, huc transfero. 49 ggO JoanneS UdalriCUs ;im Slein, p.uoclnis ad S. Sleplianum Berona' \ntltjn Mnn-ter in Argoia
irt

testatus est,

nec febrim,
capitis

dentem mstum

<-t

imnnntli
'

'"'""

dediein diera aobis melius esse

1,1
'

ccepit,

demum
pailli-.

(tractn tlelvettn! testor ad raajorem Dei

el gloriOSJ

fidn-is

omuiuo

deseruit, me.

uno evccpto

martyris Leontii gloriara, qnod anno mdclxxui vr-

trefamilias, cui

paulo deterius erat

quam

Ve-

bemenli

febri calida ad tnortera

:

pene

el

Bepulcrum
na-

romlamen plane confldo, rae quoque per praepotentem

sancli
el

deduclus fuerim

cujns utique mali

violeutta

gloriosi

Martyris

inlercessionem

adepturum
et gloriii in

integram sanitatem.
misericordia est,

Deo omnipotenti
laus
sil

queadeo me viribus exhauaerat, ut ipse raedicus, dominus Abrahamus Scpp rae mortis esse vietiinam proclamarit. Cum autem jam dicto mlracuiis
clarissirao

cujus inflnila

sempiterna

benedicla Matre sua Maria, et sancto

Martyri

peregrinationis

ei

Mis-an

ceie-

martyre
tulerunt.

Leontio, qui

tam salubrem nobis opem

at-

brandee voto

me

obstrinxiasem

[res mirnl)
,

eadem

frocfius

Amen. Anno Christi mdclxiii. Multo con hac dederat ad Mayerus quem
,

hora

qnidera, u(
r;nii

ci ita levamen ac mali remissionem sensi ei ante nominalus medicus sub vespe-

redeo
ni,

48 iiiem beneflciura recepil anno sequenle mdclxzv Bsparus Laubi de CUngnau in comitatu HelvetoBadensi, qoi cum dnodecira liebdomadibus tertia
1

et domestici mei omnes hanc neimmutationem vehementer mirati sint; quibus ego me palam professus sum a S. Leontio cum, nti jam dixi, me e mortia faucibus ereptnm

me

reviscns,

pentinam

Mi cnm rehemenlissima concossione

ct

ac torminibus

voto obligassera.

Demnm

ipsi

iuorum, torqueretur fere ad usque mortem,

laudavere
adimplevi. 50

in

Sancto suo,

et

una mecnm laiti Deum ego gaudens votum

cum adhibita medicamina non lantnm non

"'

pro-

il,vn

quin potius

morbum
cum
ejua

ac dolores scuercnt,

onvalescentia
ntercessionem
beati

medicis

deaperaret,

ad

ttaud minus tubitanea fuit tanatio, quam wbito, statim subjicit Pflegerw, atque Ua txponitMayerus
:

martyris Leontii confugit, voin

Margarita
de Sursee
|,.j, l(

BotTrnann,

uxor Lndovici

Ruti)

lum Qoe
|

uuncupavii,

peregrinatione
facto,

sacra

,,,:,,,!!
,i,, ii;
,.

oppido
(

lucernems pagi
capitia

ar-

coram venerandi '""" el ipse

lumis.
">5oca(
4ti

lipsana;
e

qno

febris

ab eo
inco-

adeo misere
ul

riginti

omnino Beptimanis
doloribus,
et

periculo ac

morbo

evasil

divexabatur,

ingenlibns

Anno moclw

infans biennis

Melchior Kemi-

omni inde succedentibus convulsionibua, Baepissime decumberet, sensu atque naa rationis destitula

cum-

204
AUCTORK
J.

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

P.

cumque medici eam, tamquaro morti destinatam, supervacanea opera sua deaeruissent, ipsa sui compos facta,

cam

ingenti flducia D. Leontiom in vo-

V.

Varii morbi sublati.

la vocat, el sanilati

absque

fcre

mora

interpcsita,

stopentibns omnibos, reslitoitor, Pflegerus annum notans 1677, addit, mulierem ad reliquias S. Leontii peregrinatam c.sse, ac tabulam, accepti bene* ficii monumentum, in cjus sacello palam appendisse
.

M.

issa

tantisper Lucubratione

Latina

paragraphum hunc exordimur per relationen apud pftegerum Germanice, iisdcm, m,

tur, cerbis conceptam, quibus a R, n stino Binglickoffer, parocko in oppido Surfaj^ si, mlgo Sursee, post diligens testium oculatorm
(

,iw r

Nlfc

51
sattiiateni

Praenobilem

ilominum

Joannem

Carolnm

Schindler,

comitatos seu

toparchis Badensis ar-

chigrammnlffium anoo hdclxxxm

Ungarica febris
ot

com

pleoritlde adeo torquebal crudeliter,

sacris

pro-

examen primo conscripta fuit. Complectitur tem beneficium a S. Leontio collatum octenni

tjut-

xime mortem obituros,

menlis
cita

providerelur.

El

quia

morientiom Sacrapharmaca adbibita

,

dem

civitatis

puellm,

cui
ita

nomen
sonat
:

erat

inna Ca

tharina ttist,
infanlis

ne modicum quidem operabantur effectum

conjux

soli-

parrns

atque hona

Catharina Nob
asseveravit
illam
atero

lide

coram me

domina Maria Prancisca de Knll ilileclum maritum beati martyris Leontii patrocinio commitlebal commendabalque, et dimissa, ad

quod anle annos oclo, cum infanlem

gestaret, Ludovicus Leist maritus ejus^ravi morbo ac praetcrea phrenitide laborare cceperii

usqne
vocei

obeundam peregrinationem in Muris ancilla, peliii aqnam com reliquiis sancti Martyris benediciam. Quam cum ancilla exactis peregrinationis obsequiis relulissel, ac moribondos hausisset, in
iclu

adeo,
ac
in

ul

vehemenli furore ac rahie

proferret,

;iii-ii:iriis,

gestos incompositos

imo

fenestrU

ob

plateam se dare prsecipitem tentarei etc. Hanc calamilatem ipsa mater miserum in modQm
ei

quasi oculi mortifera

et

pleuritis evanuit,

mor-

angebatur, timoreqoe ac horrore gravissim

tabainr,
,

bus elanguit,

febris

ab eo abscessil. Ipse ve-

ui

credibile est,

i.lem

ille

horror

nc

ro postliminio debilse gralitudinis ergo insigni donario thauroaturgum

:\2

tremor fielum corripuit.

56

Martyrem honoravit.
maligna
viginli

Nam cum

puella
edita

post
in

Anno mdclxxxii
celeberrima
,

febris

epidemiinvale-

a patris obitu
reportaretur

esset

hebdomadas undecim lucem, et poslquam

fuissel
,

noruui

reeuperant.

ca

iu

urbe Lucernensi

adeo

sacro Baptismatis fonte tincla

,

ad

malrem
aon
artutivtdo

scebat

ut inira spatium
,

qualuor horarum,
Corripie-

observavil
,

continuo,

infantera
:

quem

corripuil

in

mortem
,

tradiderit.

esse sospitem

malo aliquo esse

.

infectara

bal autem inter plurimos alios etiam R. I). Casacellanum coIlegial83 rolum Ludovicum Pfleger rnm "ihil qui ecclesiaa ad S. Leodegarium voto peregrinationis et medicamina prodesseni quo facto Missae ad s. Leontium se obstrinxit
, . ,

bus quippe pertremiscebal

colore

faciem

habebal
spiritu

sutTusam

tamque
brevi
accidit

misere

angebailla

tur, acsi
et
alise

conlinno coraprimeretur. Binc

mulieres
Vexavit

stcal

morituram opinabantur;
etc.

quod tamen secus

infirmitas
ei

ipsam

ea

stathn
ar
ipse

multo

meliore

loco

sanitas

esse

coepil

ah

illa

hora usque ad annura octavum,

aui qoi-

moriis periculo liher, postea intcgrc con-

singulis

valuil.

nies

quidem diebus non ter, quater dumtaxat sed septies, imo ssapius,
,

prssar-

53
Mnliei

Bodem

anno

eodemquc
de

pleuritide

supervenienie

morho cum cruciabatur Anna Uaria

fere
,

tim

dum

instabat

aeris

immutalio;
aliquanto

in

plenilonio

manifestabat se
mentius.
projiciebal

malum

magis

ac

vehe*

ui Badena Belvelise jiost cxanllalos dolores maximos a medicis quosed neque ruin quidera defuerat opera non

Lucretia

Holderbanck

Cum autem malo

in

corripiebatur,

ipss

scamnum, sedem, saxnm,

homines cujuslibet
eelatis

cislam aot
in
plateis,

solum,

vel

profuerai

falis

ci

ssura
Sacris

derelinqoeretur
consuetis
ilestitula
in
,

et

ad

extremam
Omi.ihus
stiis

luctam
i.niiur

pTovideretur.
ideorjne

modiis

plcna,

incidit in

somnum,

anguquo audiresibi
:

domi, in hypocaustis aut cubilibus obvios complexu stringebat, ac teuebat, donec malum recede* ret, quod durahat per quarlam ciiviler unius borffl
parlem.
57
dolore
sihi

videbaiur

Vis voCem, repelitis vicilius dicentis sanari? Ffec votum Deo peregrinationem sacram

Neque
vacua
e

lamen
eral
:

malo
atque ad

recedenle

ipsa

omni
JIIJIO f<**

querebatur quippe
horribilem

graviter

obeundi ad
exrilata
fecit,
el
,

S.

Leontium
pro
vis

in

Muris.

Nla

e
,

somnis

dolere

caput

quemdani
I

somoium
slatim

monilore

habuil
ipsa

morbi remisit;

votum autem in-

cruciatum

dorso

caput
el

usque
crines

ascendere,

unde

ei

dorsum

livesceret,

de

capiw
ad
,
:

tia
:ii

paucos dies integre reconvaluit.

Carolus
Petri
,

deciderent.

Ssepius

etiam

aliis

infanlibus

etjuvetns

ai

mini

quoque Josephus Weber, filius doWeber, ad Pontera Syll in Cantone

fchri

cam
bis

recreandi animi causa

;

accilis,

aiebat

V>

extrema deducii cunva\3SCV

ii
i

Tu^iensi

anlenle
,

usque

aileo

exurehatur,
veluti

atlerebalorque

ut

qoindecim
\iialihus

horis
oi

exani-

mis

ac

spirilihus

uo

ilesliluliis,

i"' quidem recte est mihi quantum doleat, ex commiseratioais pii et vicini scitis. Homines LeODUO affectO, iiionuerunt matrem, ul filiam S. devoveret, ft martyri Murensi commendaret ac

morlis

(llius
,

haherelur.

Adhihebaulur fomenla ac
videbantur
fore

te

sacris
illi

ejusdem

reliquiis

alque

intercessiow

medicamina
cua,
sed

quaecumque
suppetias

profi-

etiam

auxilium esse

fruslraneo labore.

Demum
Cum

rens e

caelis

petendas

esse

dominus paratus, voCarolus

ratioet

quoque
iia

ei

proponebant;
per

afferendum; exempn ba transiisse nimirum

hoc Surlacense
viruia,

pridem

oppidom

tum
nis

emittit
e

ad

S.

Leonlium.

ecce!
,

qui

taraquam
corporis
tus

profundo

somno
,

evigilai

nsu

donatus;
lerlio

morbus decrescit; vigor artuum

augescit
oi

indies
die

ipse

sanitati

reddi-

confessus esset, se ob roale affectos aon lesque oculos mira anuos quinqoe videre ao facientem, aonc tuissc sacerdolem ad aras eeci cum eo die Sacro interfuisset in Murensi
sibi

hg
P"
.

Oclobris

anni

superius dicti

pere-

apeitos

esse

oculos

ut

cons

grinaiiune

sacra

ad

beatum

Marivrem

volum
passa est,

compleverit.

sub dien
volo

>.

atque abhinc octo joanui iniptislas sacrum

i

perm V b d ^adis
filiularn
||'"|

H-remirKU,,!. Muros peregi

S.

Leonlio

romWOi"
ei

ds-

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRiS.
mtor.
fecit,

203
intime
consilio

6 voyji

magna

fldncia

ac

Rrma Qde animaia

intercessionera

aspectu

miserabili

commotus,
frigidam

fe-

acctoni
i.

nrmiiate

ifnmfluam' [
Z
levj,

atinfens euara, atque dolore liberaretur, proni nuncnpato loc voto, evenit. Etenim, neo deincepa se prodidil inflrmitas, neque
inieriori

per Sancli

hujus

stinato, prudenti
ri

tamen,

adfer-

P.

eaquc

cum

benedicia

aqua
in

eommixia,
s.

et

immisto

rosario,

quod
,

atlactu

reliquiarum

Leonlii

consecratnm eral
Virgine
ac

invocatis

auxilium
Leontio,
os sta-

seu
seu

exteriori,

seu

gravi

seu

bealissima
tertio

^sancto
tetigit.

martyre

MD
Vl)(
,

occulto
n ui

aperto

indic

bservari
puellffi
in

linguam
ad

affliclaa

Cumque
ipsa

illa

confidant el credant,
a

tim
illico
\

aperuisset,

avideque de
rediil
,

aqua

aausisset,
,

potuit.
jslfl

mflrmilate

subventum esse
qnod

Murensi Thau-

mentem

adstantes

agnovil

et

ires

pristinas sanitatemque recuperavit,

malurgo.
(S

luh-nm
conilendit,
ac

oersolutura
rofo.

!""'

ler

fldeliter promissum fueral iola enim iDsa mu Bhola Mu

'

62

Bodera
Frickhart,

versante
civis

anno

Joannes
I).

Woll an
-i-

et

alterius

gus
bi

Tugiensis,

Leontium

j>er

Mftnntfum
(ffnofo

templum
,.\

invisil

oravit,

Dei clein-

suaeque

proli

habuil

benevolum
post

auxiliatorem.

mato

ros

nfjlicta.

mentiam

misericordiara

per

S.

Leontii

Laborabal
medicis
iii

igitur

sua

proles annis

duobus morbo
i>

lercessionem
oerseveranti
;..

intimo

corde

invocavil
reliquias

pro veneista

ignoto.

Cumque,
,

solemnem

Leonlonge
adhi

iufantis

incolumitate,
saspius.

translntionem

fama
ad

miraculorum
praler alia,
sancti

ejus

ih

gst,

atque
Augusti,

osculata
vigilia

Conligere
B.
id

lateque
huit

percrebresceret,

quaa

die
.
'

mv

assumptffl

V.

Marisa

remedia,
in

parens
pia

Marlyris requie
ilducia fascias

1(l!l0

MocxLViii.

Porroquod genus
nemini
est.

morbi fue-

lorium

Muris

intentione ac
ac
lici

accessit,

nl

perepectum

Puella
,

quidem,
Leyren,

cum
:

aquam, subuculas, pannosque

liijiiiiis

per

re*)i\.\'

accessum prffisentisceret
crucialus

dicere eral

solita

ejus

sacrari

ac

be

curavit.
,

[ostal

(ita exposui
><<>

vocem

cujus

rrnnn
,

tignificationem
esl

reperi.)

Conjectura
:

;mi ,.

feriur
,1,,-us,

communior, fuisse morbum comitialem eliara dixisse dominus Hueber, doclor meniiii

omnia cum redux proli iii iiD raorbum deficere persensit. Sed hmc ipsa
t

inflrmae
ei

applicassei

con-

in

melius

immulari
benedictis
nt

virlos,

qum de
,

ill

rebus

exibat.

parentera

animavil

ilerato

esse

malum
uti
.

naturale,

nec

proiu

aa-

Muros repeteret cura prole morbida; abi demum,

quod
prajstohibatur,

turalibas
:1:
,

remediis lollendum.

invenit;

nam

proles

tndies tloc

celerum
esl

qufflcumque

jam
lotius

retulimus,

metius habebat,

donec omnino sospes

evasit.

<"
i

aiiestata

puellse

parens

sic

eadem conflrmapene
vi-

prodigium per universam viciniam

ttc

notissimum,

n ac roborari possunt tesiimoniis

Surlaci
lerrogavi,

infenoris.

Equidem

peculiariter in-

63
Le

celeberrimum fuisse, aii P/le ferus. Anno mocl, liabebant Petrus Salber
.i

el

ejus

infantu

eorumque fidem obleslans

diiigenter
;

el

conjux

Anna Stocklin infantem

aut
in

qui

ex

accurale

qui anaexaminavi Lestes infra scriplos puellam malo jam afljrmarunl consensu
,

accidente incognito adeo male habebat, nl

ad soali-

lum
deret,

Lucis

solaris

etiam

ignis

aspectum

esposito
tiim
in

infeclam
ipsa

fuisse,

neque

posl
ttllam

emissom
sunl

vo-

quoties

per diera

mortiferura

deliquium deciBpiritum, Mater

iu

observatam esse

inflrmitatem,
:

tamquam extremum trahens

prolis
et

ut

diciiun

est.

Nomina leslium
faber

bsec

Joan-

miserae

amantior divo Leontio cura voto

nes

Schanizlin,

lignarius,

qui

cum uxore

supplex,
plius

post

votom

infans

ae

qnidqnam amfilius

sua
et

apud illam eadem in lestatur, quod puellam

\
i

domo
eo

habitavil biennio,

ejusce

perniciosi

Languoris suslinuit.
Ptifler
,

jffipe

lerii

ut,

vel

morbo ita aflliclam manibua ac pedibus invoin

64
lustris

Jodocus

Benedictus

perilcaa

ac puer>

domini capitanei Jodoci

PfilTer el

Pranci

lulis

ac

complicalis jaceret

scamnis ac sedibus,

GraJTi

de Lucerna, adhucex atero

tnalris

lam mul

vel

homines arclo complexu slringerel; quodque posl promissam ei adimplelam peregrinalionem simile nihil deinceps ad Uurense monasterinm
advertei
it.

tis.el quaa

eral

medicorum scientiam fugiebanl, miseriis repletus, m ad duodecimum usque annum,

naturalibus
spirilualibasque

frustra
plicalis,

remediis ap-

miserrimam vitam
deciinaret.

duceret, indiesque ad

60
inli
i

Nomina
,

tfwmi

Durich

vidnarum, Anna Maria Leist, Anna Magdalena etc, EUsabelh Stockerin

proba
asseveral
in
,

pejora

Pienlissima
excita

mater,
el

fama

mira-

culorum
concipil
in

D.

Leontii

excitata,

votum

Binder,
saepius
1

vidua

infantem

>e

devolsa

peregrinationis
el

ad
qo
:

ejus
veluti
al

Iril

conspectam
,

fnissc,

compitis
acie
,

humi
brachia

proac

monasterio

Murensi;

ex

tumbam momenperali-

stralam pedes

perlurbata

oculorum
ore

contorquanlem,

spumeo

etc.

Cum mainterpel"
ubiistis
:

ad meliora morbi declinarunt cum puer ctam peregrinalionem

to
,

posl

ex

aq
,

Irem una
lassel

cum

eadem

Glia jam Muris reversara Quo Magdalena inquiens

:

quiis

aancti

Martyris

sacrata
est.

bibissal

integra

sanitate
beneficii
iiii/in

donalus ac
notat

frnitus

Annum

obtenti

el unde reditis in beec verba respondil infans Jam sana sum, jam sana sum. Benedictus sil igi lur Drns in sancto sno martyre Leontio. Hisce in
f

Pflegerus

millesimum
de

sexcentesir

63
m, 'us
;

guinguagesimum. Hieronymum SUerlin

parochiae
ac
ditionis

Aristau,
,

qui

esl

aUorumq*

confirmationem
scribo
el

et

testimonium

supradictorum sun-

Mnrensis

semi hora

s^iiium
xx.ii

meum

de more annecto. Aclum

monasterio
tenebat;

distans,

inSurseedie
slinus
ui

Augusti anno mocxxviii. Auguparochus in Sursee, altestor supra. idem beneficium $ed more suo contrar
Dinglickoffer,
t

riim
\iini

doloribus octodecim
el

morbns quidam maximis bebdomades lecto affi

sedes
aul
,

quia

origo

mali

medicis
praster

deprehendi
passionem
ei

reral nequiv<

remedium
mi ero
i

aliud

etiut,

recenset

eiiam Mayerus,

et

illi

mox sub-

patientiam
voto,
1

sapmitttt,

dit

sequentia.

pwrhai.
qui

Tamlem

ex

'

"

'i

feceral,

J>1>

Sequente anno mdcxlix Solodori (Germor '""' Sololburn civitas est Helvetia, pagi cogno""<* primaria) puellam Bcbolarem septennem,
'"iii
'

intrr

sodales

ad

lectionem

suam incumbeinopinato ac
egit,

devotione suo nomine S. Leonlinm voloque its ejusque Bacras reUquias honorarenl immunis, el sine evasil doloribus a perfecto anno incolumia mwucamine
singulari
:

ulio

physicorum

rei
,

nescio
ita

quod

horribiie

malum
in

subilo

corripnit,

atque

spiriiualibus

remediia

rabiem applicandis locum

Vocatus
veto
ludi

nt

et

spa-

I'am

vix

concedcret.

mode-

infimltaWn* Magdalena SpiUmann de Losdorf (apud [ppendice ad Topogra> Matthmum Uerianum eiLusadorfl scnbttur, n phiam Hehettm Lustorfl
Cfj' Ki-ii

M,

206
ArCTORR
1

DE
hic designetur,
in
,

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

mum
rent,

is

hcus

(aliutmihi ignotusest)
tractu)

p.

jacct

Turgovia
quffi

Helvetim

Anna

fllia

ae dein

mcogntii originem ac naturam cum tandcm hydropin

'

n~
-

precum

intercessione
in

bealissims

Vii

cassent,

quam gnaviUr
affiicta

oires

Hariffi servala

vitam (ei

dis nalutaribus

tincia

auetore PfUgero, unsureedente autem cujiisdam

,

ttriam adhibuerint,
ja.n

t iilam i>eUr,na

omnet ataul " ld,tr

i

'"'^

anno

et
;

accidentis

impedimento
el

alimentum
imperterrita

ad

corporis

stit.ita

decumbebal

taimmarn humano ttntiu donec, Deo inspiranu

vovendo
Missis

sustenlalionem
teral

incremenlura

capere
,

non pofideque ac
ac

praesidium D. Leontii confugit,

craa
*'

^
*

Pientissima

maler
,

peregrinalionis
ffign

cum dnabus

vot
hr,""'

fiducia

plena

Deo

bealissimae

Virgini

divo

Leonlio

Gliolam

languentem
ut

offerl

ac

graliam,
in

oloribus exempta brevissimn lemporo roconvalnil. Anno mi.u.xxvi

'

m
.

eo

felici

eventn,
voti

\i\
,

mater

tianc

mente
ili\
i

70

Alio,

sed

ffique

conciperel
Leontii
rece.ns

cogilationem

medicis ignoto,

a<l
;

capellam

ncbatur
Toll
111,1

Anna Maria ToH, duode.mis

Eiisabethffi

m0 rbn
in,,

causa

peregrinaretur

cum

infans

oi

Wieterin

ex

Petra

el

primogenita
recepit,

admirantibus cunctis non

sed

exta

ten
B.
illa

solum alimenia
ac

augescenlibus viribus
el

el

miracuus
sibi

congregationis v. Mariae celebre.

m ptiiSS
ora
neti
i

robore

Noctes

corporis,

incolumis

salva
die

permansit.

sertim

Contigit

istud

juxta

Pftegerum
Petrj

xx

Jmii

rum

habebal infestas; cura magnit.nlinc in lecto quiescere

sed sub
ipso dio
i

7
n L,

anno
nn dtcorum nrtcm

Hi'i~>,

posset,

reponi

necesse

67 Margarito

Ming,
fllia

Ming
\i\

el
,

Elisabethaa

ander
ren
in

Gassen
cantone
a
ul
:

annorura
ad

de

Lungi
miseprceva-

Subsylvaniensi,

per

languorera,

neque
riam
lerel
,

medicis agnilum,

eam
nec
leclo

decidil
niti

addit Pflegerus, doioret rl mutebant, accedebatque quis, cum tamen, qum diu lecto tenebatur, misere lamentaretur atau ejularet.) Nihil profuere diversi generis
pharmsel
;'

(ct Inr

quidem,

pedibus nec

incedere
interni

ca.

Snpererat
Habito
divo

ad

cffllum

erigere

oculos

adhsc dolores
parentes

continuo bae-

mi m.
liliam

igitur

consilio

parenles

rentem
pietas
dicis

misellaii)
1:

vehemenlissime

affligebant.
,

Amor
ut a

et

Leontio
illo

argebal stimulabatque
el

tne-

rructu,

ex

commendi tempore a malo pessimo

cum

voto

..,

consilium

opem

ira

sedulo expetereut,
,

et,
sa-

quielas noctes
71

dormierit.

Anno uoclxxxi.
moclxxxii Adds
LJtiger

his

sua

arte

defirienlibus

voto

ad

diversa

crarum

peregriuationnra

loca

nuncuparent.

Sed

Mana

Pepererat seqnenle anno Keulhar, uxor Jacobi

de

Tngio

quia divina providenlia s. Leontio hanc curam reservavit, aegra

stalu.

puella

Dormienti
advenienti
corporis

semper tandem in
D.

in

eodem permansit
incidit, ut se

somnio
voto

tiham Elisabetham, sed adeo a nalivitate miseram! ut, nisi halitum traxisset, deforme el exttngue cadaver esse censeretur; et quia neque nutrimen-

recens
si

Leontio

obligaret,
evigi-

saluii

vellet

restitui.

Cumque

lasset,

existimans,
ciai.

somnium illud divinam esse admonitionem cum consensu parentum votura enunUbi
toi

tum e\ lacte materno neque vires ex ingestis medicaminibus intus suscipiebat, triste iniuentibus el commiseratione commotis speclaculum jacebal
.

Cumquc
sent
ilus
esl
,

nihil

naturalis romedii

superesset, ac

pa-

Mira resl
tol

medicamina

non profece-

rentes eapropter
i

rant,

quod ima liilmia

effecit

vota sacra non impetraverant, volum ad S. Leontium, uno totum momento. Nam ennnciato, uti dictum est,
et

divo Leontio voto se obstrinxisdie Maii anni suprascripti derepente livj.

,

faciei

color in vividum et rubentem immulotQS

valetndinis,

volo, dolores cessarunl omnes, segra

surrexil sana,

prodromus certus recuperandse Adeo siquidem de die in diem per

plionera
coepit

intus sosce-

el cilra incommodura pedibus incessit inlegris. Quapropter etiam volo in Muris satisfecerunt.

naluralis

alimenti
nt

vegetari et accrescew
ejusdera
mensis
die

ac

perrexit,

xxn

Anno MDCLvui.
(Uludentibut

sana
in

urbe libera, a monasterio Mupene horis dissita, Sebastianus Riser niiiim habebal (ex Catbarina Ritzarf conjuge sna, inquit Pflegerus) Beatum Jacobum, qui sub annum aalatis quintum ccepit adversa valetudine
rensi
inai.ii>

68 Bremgarlffl,

atque robusta a parenlibus sancto testimonium et gratiarum actionem

ad
ejus

Morlyri,
prawtiti

auxilii,

reliquias

in

Muris

fuerit oblala.

deficere.

Quamquam
iiiilriineiiltim

enim cibum
lamen
iu

potumque sui.nll.im
,

metvl
piebat.

carne

ca-

VI. Pleuritis aliseque aegritudines

curatae.

Ende adeo viribus

deslitutus est

ut

ceu

exesum cndaver oppareret, sola cute ossibus l.a>rente; ideoque a duobus ejusdem urbis medicis
valde doctis,
nihil
stici

quia
,

pharmaca
morti

apposite

prsscripta
Ecclesia-

Oanclimoiualis
rin,
laiis
fuit,

virgo

soror
agcret

Elisabetha WoatS"
reficienda
sanl

IVf^l

conducebanl
vero
viri
,

destinaretur.

in

therniis

rnm

meliora sperare
ut

parentes jusserunt,
patroci

ergo,

pleuritide

adeo

vehementer
vilae

correpia

monueruntque
committerent.
voio

Olium
monitis

D. Leonlii
piis

extremum
ita

subieril

discrimen,

/*
!il

Hi

acquiescentes,

que
vero,

ulli,

/ere

Pflegerus,

spes

lt<i"<i ll

puerum prope enecatum ad

portari
,

Sancti

exuvias

cum
non

geret fore,

ut

mortis faucibus eriperelur;)

post
S.

iP8*

fecerunt,

ac ex

volo

persoluto,

experti

facto voto

Deum
el

ei

bealissimam
ex

Del
ejui
|,v

sunl

vota

precesque
pueri
vires

eo

die

irritas
r<

Genitricem
sanctis

ad

Leontium,
iclum
sanitati

bibit

aqua

fnisse,

cum

suci*es>i\o
.

dintegrari,

reliquiis

benedicta,

falalem, queui

ciborum
nes 69
affectorum,
Ul, h

nutrimenta conducere succrescere carCCEperunl donor plena salnle polilus est.

,

thermis
ahluit
dila.

accepit
avertil,

mortis,
optataa

bac
et

ipsa

;,l

:i

i"
'

et

integrffl

i' e,i

Anno UDCLIX.
Lahorabat
Lippin
,

Anno

udcxlviii.

Solodori
dilecla

domina

Maria

Elisa-

73 Maria
lensis
etsi

Rulimann de Lachena
sgrotabal
omitteret,

Ifarchia
eti

tanatio

Brunner,

interno
scienliam
his

domioi qnodam morbo, qui

,

axor

Wolfgangi
trinm medelusit.

quatuor annis
nihi

integris,

quo
,

languori

dicorum

consitia

et

arlem

posse

existimabanl

medici
:

suo med lamen aven casso

(Multa

quam

quibus exponit, impigre laborarint medici, ut morbi pri-

interserit Pflegerus,

magis deremedia parabanlnr ut adeo, quo langueret dorahat recuperare vires, eo magis

sum

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

stim

ur

tamen
',,,

desideriam

samoris
cui

vilaa

eam
se

ad

77 Hargarita Hildbrand de
locus
iste

Mnros
"***
'

(,_

Leonliom

allexit,

cura

devo-

parochum
Keller

dicti

Bunzen (habet rt Luctom monosferii reUgiosum} J p

-

rinalionera
,
(

sacram
intra

i'

l(

M.nin anno hdcxlb

complei isset, complevil Leon

paucos
dies
se

Joachimi

legitima

conjux

integro
ac

anno
stimu

cum dimidio
Los
iii

ingentes dolores,
:

ardores

et aiia 9 r l "" ,ln, " r,,n,i

""

Sw
n.iin

desiderium
reddwii. reddidit.

suum,

el

ore patiebatur

et

quamvis multis precibus,

toca

inslitulis

etiam

per sacra

peregrinalionibus,

74

Mayerus ad beneficxum s. rfnc i-rr<l>t ,,,< coneesswn R. P. rAoma Ifete7,

ali

ipsis

doloribus eximi

postulasset,
.

exaudila non
caelites I).

'-I

sine

dubio pro

reverentia

quam

pr

Ordinti

S. nn><~<i<<"

<

monasterio

Leonlio
lier

resenratam volebanl.
constantia
freta
,

[psa

Igitur pia

mu-

alias ad Duplices aquas appellato, Xwilaltcnsi, <> proHfycesx Constantiensi; wrum in

.*;,/<
.

adeo sua nova

spe
sacra

ac

fiducia

non desUtit,
i>

nl

votum
felici

voveril

LeonUo,
mulier
sancli

Mrlzlrn
fl/W

trsfitnunitnti

r.rlnl>rt !>{lr-

atque

peregrinatione

ad

ejus
!

sacrum cor-

jlCttl

MfWmi

V.m*r mi<hl<

pus expleverit.

Quam

effeclu

Nam
ac

substituendum censui. Cum MaverianfB velationi die secunda Septembris ego P. P. ,,', MiK.x-.ix

extemplo sanata os suum

Martyrts
resolvit.

in

laudes Dei
.

Anno mdclh
loco
civis

Thomas Melzler,
faltensi

Ordinis

S.

Benedicli

in

Zwi-

78

Neglexit
ifartinus

hoc

)fayerus

sanationem,
divi-

viritemte-

monasterio,

aliquam corporis

infirmiiaiera
sti

qnam
nis

Hhenofetdensis
et

thatimorbo

sumpsissera persensissem, atque idcirco

lularum

n
se

]>i-

nitus sibi concessam agnotit,

\Uiriif

beatissimm \injileontti

numerum, raalum omne ad renes

ande
et

re-

ac gloriosi

martyris

mterces-

ciborum gustus mihi ablatns est, cepit; gjiescendi facultas; neque aliud remansit prav e Quinto ejusdera mendolorem el planctum.
,

sioni adscripsit
est

Uei
:

apud Pflegerum enarrata hoc

inno (656
die xni

compendium

mensu

)iaii

dictus Marlinus

Law, sanus omnino ac

est

vegetus,
V,

ler
jis

,1,,-,

sub

horam
,

secundam matntinara
posl

afllictus

subito percussus
ctus, "i nulla
fnl di\ >>"<

lethati

morbo, eoqueperduspes affalgeret:

wm
Ml

vehemenlius
auxilium

divinam

misericordiam
etiara

abhumanis remediis

vocavi

S.

Leontium,

ante pe-

itaque coni arsus, Dei miserit ordiam, et

ejus Matris, ac Leontii

cn liarem
S uccessil
t

mihi patronum,

moxque
cibos,
el

dolor evanuit,

beatissitnes

martyris opem

femes tanta,
residui

ot

qui a praeceden
ipse

vespere

erant,

quorura

aspe-

dus mihi nauscam excitaverat, ad ignem calefaphilosophia discipuli, in opera cujusdam rl0> absumuserim deimle in sinnnum inciderim, \iili'
;i ;

adMurmsr monasterium, offerendi ibidem munusculi, et appendendw tabellain honorem sancti Hartyris,
inclamavit, ootum
adjiciens peregrinandi
si ni", /

sanitatem reciperet; recepit,

Fischer
, ,

et

ques prottalterdotore
'

miserat, persolvit.
l\\

ei

postero

die

recte

valuerim.
et

Die

vi

Septembris
reveren-

Joannes
.

ex

parochia
i

Murensi,
i

Missam celebravi, nc dissimo abbate

philosophico
7."i

prandio coram

venerabili

conventu
publice

examini
prtesedi

auinque annorum spatio intensos, sumplis incasrantur. siitu meaicaminibus alnsque remedns, dolores capitis

n '" /

'-'i

"'
'

auditorum

meornm

sustinebat.

Vdeo intensi fuers

isti

dolores,

Quoniam antem disputando nimium me dehabitum malum majore imante fetigaveram incessit, neque ulla ei leniendo pulsu me denuo Praeserlim cnm nec domiprofuere medicamina.
,

trstr pflegero,

>>t

miser ad insaniam
)

se

redigenB

dum
atque

existimaret.
ac

Auxilium
instanter
a

denique

divo

LeonUo devole
obtinuit.

cum

volo
ac

exoravit,
fere

Nam

diuturna

illa

in-

dus Vorsinger,
sicus,

Badensis in Argoia praelor

el

phj

curabili

infirmilate

intra

modicum tempus

penitus

nec ipse

ego
:

mali
licet

naturam nomenve persuspicali

[iberatus esl
sii

anno hoclvhi.

specia

haheremus

simus,

latere
,

Sequitur
sibi

modo

beneficium, quod

>>> e

sub- Morbutperinthi.-its
<

calculum"
caelestem

Deslilulus

ilaque

humano
rnrsiis

auxilio

ad

ditis

sanciimonialibus,

anno

9659,

interce-

g/171

timonialt,

medinim
el

S.

Lenntium

versus sum,
precatus.
ullo
iliara

flrma
illico

cum

fiducia ejus

animo conopem comabsque

ilrntr Martyn nostro, impertitum domina abbatissa impthausani, Ordinis

thrii
iti

/uisse testata est

s

Bens-

Aique

(salva

decentia)

dolore erupit mihi calculus,

just83

adeequans dimi:

magnitudinis

fabam

succedentibus
sensu

parthenonis per epir stolam ad Murensem palrem pcrscriptam, et prout exstat Germanice apud Pflegerwn, hispeneverbit
dicecesi Constantiensi,

dein
-

per aliqnot

dierum
et
alii

intervallum sine

acutis residui

colculi

particulis,

qnas

et

laudatus

dominus medicus
rectarunt
:

plures coram oculis con-

quod ei|uidem totum

ingrati

secundum Deuni
/Eler-

conceptam. Major Dei gloria impulit, reverende R admodum domine, ui hisce le litteris interpellaivin, aec silenlio snpprimerem, quod anno hdclix domins uua e subjectis mihi sanclimonialibus
,

nemini absque

animi nota adscribere po

palrono meo.
sancto Martyre suo.

Auna

Elisabetha
et

Hollin,

nata

in

Viilingen,
.

in-

sum, praeterquam s. Leontio

Qrmitatis
periculosi
5

qui

describendus
ad

imm laudetur Deus

fta

in

Amen.
si-

causa,

morbi non eral venerabile monaslerium vemartyris

Leontii
sinl

ego suprascriptus attestor

venerabilis monasterii

mann

propria ac

tmm

el

sacrum
sil

gloriosi
;

cor-

gillo

Zwifallensis.
ita

Hactenus

pus
t

peregrinata
r>eo

quodque bactenus
manifesto
prodigiose
et

sx

Pflegero

quem
Abbl

Mayerus
de
Bosweil
sibi

interpretari

maximaa

sancU

martyris
sine
sil

pergit.

Leonlii
(

palropinio,

non
afllicta
.

mea
me-

76 Barbara
ti

locus

est

kaud

ac

mearum summa
morbus,
seque
ac
,

laMitia penitus sanatus

ttphtt.

procul tfurts,
monasterii

kabensque
I

parochum ejusdem
annis
doloris
se

moralus

ot

ipsa

ante

domina,
apta
sil

religiosum

septem
ul

cephalsa

nunr
in

ceterae

sanctimoniales
officiis

&deo immaniler lorquebatur,

lili
1

vehemen:

frequentando

choro
die

reliquisque
v
Aprilis

obeundis.

in

reliquo

quoque

rescebatque dolor
-

membra pro lemporum

cursu

diffunderet.

varietale

sumbeb-

mu s aulem
domadei
sbsliuere

dolor

ordinario

perdurabat non posset.

:;,::;;;; *

quinque

anno hdclxx, Cum annorum sahcet tantum tempoiris intervatlum, <> benereperiam vnter annum (659, undecim,

Ampt-hausen

1,1,

~::lz
suspt^

oorde ad

Leontium cum voto peregrinationis faciendaB et offerendi muneris, et LUdiia esl. Nam ex eo tempore inlegre convaluit. Anno mdclmi.

divum auxiliatorem

autne loco errorem irrepsuse. ><> accepti , atque idcirco

m haud

alierutrum irobeneficiinotavitm9. Bquidem,* maHmpro ><>><> datstetttmutare mei animus,

mtm

208
Ai> rORB
j

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

ut

moniireponere 1660: ratio

sitn tn

est,

quta Pfleyents pas-

integros
e

quatuordecim dies jacerel

,

p.

singulis capitibus observat ordinem rhrono-

aUU

eateuti

ttolor$$.

logicum; hicautem mox subjicit beneficium anni ttua, quod (i Mayero contractum ita exponitur. h\ Dominns Joannes Georgius Rulhi, illustrissimi principis San-Gallensis consiliarius ac consilii BCriba, nec non militisn Toggiensis centnrio, sepluaginle habebat annos, cum anno mdclxiv tam

ex apoplexia, detambk' iiAhorat etiam nu,, s virtu s sanandi eapropter parentes nmh, mutuo **" silio invocant thaumaturgum Leonlium, roti

ve

baret

lectulo. ieciu.0.
:

'

peregrinationis

chrom
res!
velnti
tati

et

capellam

Et voti

votivae ad ejus suspendendae emittuni nuncupatio, et pueri

ui

et

tabellae

T
Bani!
,',!"

immanibus
set valde,

calculi

doloribus

alioque
nt

accedentium examine
quippe
quia nec

cruciabatur,

morborom mirum es:

sanaHotT
die

restitulus

momento convenerunt, cnm famula

D. Leontii

adeo puer

curalrice

bominem grandsvum non succubuisse

Septembris
vendi voti
ubi
,

profesto ad
:

Muros

mediconitn iinlusiria, neque vir-

per

causa

advenerit

tns medicamentorum quidquam profeceranl ad sanandnm moribundum. Destitutns itaque huma-

teste

Pflegero,

nimirum. kabitabani parentes.

Lucema

86
se*
re

Mnlier
,

de

parochia

no auxilio
merita

ad

Denm
ac
vola

divique
intendil
el
,

msrtyris

Leontii

Solodorensis
aut

Anna
dies
ut

Starckkirch Catharina Lach

diUonis

'>:,

norn

preces

vovetque

pere-

seplem
,

grinationem ad
tyris
,

sedem

capellam ejusdem Marsuo

tenebatnr

adeo intenso capitis u,i qualicnmque requie

prae doloris
veheaf.

ac

donnm
liberatus

slatni

congrunm.
deinceps

Atque,

nullaienus

posset,

quin eliam
se

obstnpescentibus medicis,

seniculus a malis omniexstitil

mentia moriluram
flicla?

crederet.

Quid agerel

bus

est
sui

sedulusqne
cui

cultor
iiiin

Liberaloris,

volum suinn
de

reddidil

insigni

devoiione. ac graliarum

aciione.

x>
pleitritis rt
-

Calharins

Forsterin

Stanz,

qui esl

pa-

ii:-.

primarius

mfericns

Subsylvani*
,

pteuritide

(pgritudintt

mortem decumbebal anno nocijn quia et omnis spes vitae longioris defecerat, iv die Apriquoil lis fuil ipsum sanctum Sabbatum per sanclorum Sacramentorum susceptionem ad lui.iin ultimam se parabat eodem die secnndum
ail
, ,
i

Totam spem averlendi doloris in divum marlyrem Leonlium convertil voto se obligat venerabundo animo ejus sacrum corpus in \u ris invisendi, una cum Rratitudinis signo seu leEt stimonio. ecce eadem hora isunj esi yii acsi gelicidium e capite in stomachum delapsoro esset; ex quo momento omnis cruciatus evanuil vero integre reconvaluit. Anno mdclxxix. ipsa
, ,

87 bara

Anno vero
Keller de

proxirae

sequente

Anna

Bar-

opinionem domesticorum dehiium naiunu solutura,

pleurilidc

omnem
remeiliis,

halitum
qua3

intercipiente.

Ah huad di,

Badeno Helveliorum (dominis^ rohi Keller ei domine} inna Margaritm Ofjingt< rin conjugum filia) tam copiosum. tres dies ac
nocles
ut,

P'4km

manis
vina

illa

nilnl

proderant,
in

e\

ore
nulln

naribnsque
emissura
Offingerin

eructabat

sanguinera,
poterat,

spem
?t

erigit,

divum Leontinm
invisere
ac
roorbi

Muris

si

quia

remedio profluvium

sisti

sanitatem
miltit;

recuperaret,
illico

venerari

pro-

nltiraam

gnttam

videretur.
,

Pia

mater
sopei Misss
do-

vis

adeo remisit,
Missse

ut se-

Anna
filiam

Margarita

misericordia
el

quenli
in

die

Paschali,

de lectulo doloris exurgens,

sacrai

commota

votum

peregrinationis
(et

parochiali ecclesia
spatio
perfeclffi

inlerfueril

ac

legenda- ad altare sancti Martyris

tabula

brevi

valeludini

reddita

votum
paulis-

nnr suspendendee )

emiltit;

et

statim post emisui

exsolverit.

83
moi liferatexir
i>rr
est,

Hic denuo
deserimus,
beneficia,
ut

Mayeri
bina,

lucubrationem

sum volum adeo fluxus illo falalis ccssavit, guttam quidem amplius fundere visa fccrft,
mortis
pr&esentis

fttqufl
il

qum
t

ipse

vrmtergressus

raucibus

mirabiliter evasc

mnntur

memoremus. Primum koc modo contigit. nno (665 domina Margareta Goldin de civitate Sursee morbo letlmli n insanabili eo perducta erat, ut, cum a nemine mortalium sibi subveniri posse cerneret
ex Pfiegero wntracta,
t

88

Anno mdclxxxii

puerum decennem
a,L'ii;ihaiit

CarOcon-

,-()),

.'ik*

lum Ftudolphum Luthoff e\ burgo Munsler

vulsiones adrn crudeliler

distorquebantSacris
i

que

tit,

de

longiore

viia

desperalus,
Stein

parocho Joanne Udatrico

preeda morti
rassuir]

ipsa
tni'H

sese

certB morti jam destinaret; kujustavupremum ictum jwstalanti tn mnnoriam

mox

futurus.

am Nam
tit

provideretnr,
in-

medicamenta

ccdebant. Supererat,
el

pareutes ttommus
Cirliim
^oft

rediit
rt

duplex gratia,
dilectus

guam anno
.

(659

filia sua,

Stephanus LulhoIIT
et

Maria Srliindlerin ad
,

conjux similiter moribun</ di sanitatem tamen reducti obtinuerant patrocinanfe S. Leontio. Quapropter terdam quotjur gratiam sibi nmi abnuendam confisa, ootum
.

anno (660
ii

D. Leontiiim
:

intenderent
sionihus

precesque spem suam quod ubi fecerunt, puer, a

lccto

ac

nmvnltle-

exemptus, de

lametsi

noniiiliil

bilitotus surre\i(,

unai|iie

rum

ilomina malre

VOto

itnitrii/itml

tldcm sanrfn Mnrti/n,

euulrtis santtnlrnt

strt/nr itislnti-

SUO

cum nmlla

uraliartiui
se

aclione

SUO Auxiliaton
i

trm

tnitrlrin

nrr<.</iir

tntn/ras

ad ejus capellam 89

exsolvit.

consecuta est. Ki Atterum hunc

tanguinU
fationei tant.
i

ferr

sensum kabet

Anno

tf-

(667 Joannes Pfister ex Damersellen, loco Lucernensis ditionis, tam abundantibus exkauriebatur

Eodem anno Anna Catharina de Tuggen in Marchia Suitensi e\ quam periculosissime decumbebat, ut
hus sua virtute pharmacis,

Schmidin
ifllfW

pleoriliM

deucienU"

mortem
sese

vix

non

pr"
1

sanguinis effasionibus,
ta-

ni iis sistendis

cum nullum
<,

sentaneam
tifera

pra?

oculis

cerneret.

PosiipiatD

rjjtrnr rr/irrirrfur reineiiuini, in />rirsrntissiat<>

voto sancto niarlyri Leontio

lues

ohstrinMl. nKjP
d

nntiiiriuhf ilisrnminr

lersaretar,

ar proinde

quasi

eo

ad mternitatis iter per sanctissima morientium Sacramenta presmunvri se curaret. Ita constitutus
initim emisit a<i S. Leonlium, auxilium
/jetiit.

navit,

recessitque
salisfecit.

momenlo velut umbra voto ab ea, Unde postea

Muris

et

obtinuit.

omnr
BB

etenim, inkibito sanguvnis profluvio, simul nttf prrirn ht tn erauuit, nres /<ristttnr
Erat

Mox

rtim sanitate redierunt.

anno
der
falahs

mdclxvih
Allraend
el

perillustri

domino

subito

Carolo
Pfyffer

an

'iiimtur.

Qlius

quiuquennis

sur,

queni

quasdam

dominae Dorolhess Josephus Christophodetluxio adeo invasit,

VIL

Dlfc

DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS,

spiriius.

2lt

Quod

cum animadverterent
eadem aqua
Missffl
ei

adstantes,

auctork
J
'

Boccessive de

in

potum dederont,
sacra
lipsana ut e

'

addilo voto
celebrandffi,

Banctffl

ad
,

ejvis

eo auccessu

fetici

R VII.
aliis

Moribundis pluribus vila

Ecclesitf

ct

sanitas
fa-

dilmsque, rupla cute, plrrimum

corrupla
coaluerint

manibos pepuris cum aqua

sponte

emanarit
;

ac

demum

rirairic.es

Sacramenta suscipicndi

atque

adeo pnella, morti jam deatirecupera-

nata eultas conccssa.

integram

porfectaraque sanitatem

verit.

93

Eodem

anno

die

nona Januarii

Apollonia
rt

HuHensa'""<"'"
*

ander

lluoh de Rnar

(locus SSi prope Tugium

Primos, qem
UtflNM

D. Leontms
a

raorte

libera-

vitatem, pagi cognominis primariam) pia cstero-

wc 'P*efWW

m
(llt .|

,i

erat
in

infans

patre

Fridolmo
toparchiffi

Meyer
Rotlen-

quin fffimine annorom circiter qoinqnaginta, suhilo

et

,,,//;

ratus

Neuwenkirch,
atero

improviso adeo

decobnit, ut

non loquela

a8is (in

lcnellua
lt

ex
ffitalis

,<

lucernensi pago.) Laogaebal [teto? materno, angebatorqoe cum languor noxius; donec ad extrein

tautum,
ginti

sed aliis quoque Bensibus destitota, viquinque boris jaceret, tamqoam animara ex-

baJatnra.
soliciti,

Domestici

de

salnte

abitarientis aniras
lioc

mm
tuns

vitse

brevis deveniens,

leclulo

semimorspiritum.
r.ir-

ne sine Sacrameulis coiiMielisex

niun-

jaceret,

atque

ullimum

doceret

do

discederet,
liora

votum
vilales

l>.

Leontio

nuncuparnnt.
sensosqoe
mentia

1'nrenles,

dc

et

animo,

inlentoad I). Lonnlii iiilertv^innrm promittunt ejusdem in Maris

ex quo vitam quidem vero
obtinuerunt, non
[gitur

Eadem
omnes compos
mentis

Bpiritus

redire,
ui

ve-

redintegrari

ccflperont,

plens
et

nerari

reliquias;

integram

facta, a sacerdote sacris

morienlium Sacra-

infanii statim
;

liberattenem

commooita

Fnerit,

maxima sua
igitnr
,

domein

infirmitate.

votum ipsnm persolu-

sticorum
pristinum

consolatione.

Bis
relapsa

perceptis

parens uterque cum intori, iter peregrinalionis lan-nnl" ingrediunlur, sarraquc OSS8 Marfanle COlunt in ecclesia qua polerant pirtale tvris
,

deliqaiom

die

xm
ln

ejusdem e
Bfarchia
61
,

mensis animam
94

Creatori

redli.lil.

Brant anno

hdclxi AUentorCBi
Bealns
natalis

,n

'

u>

agont

Unrensi; atque ab eo lempore a die ad diem indonec perfecta sanitate, fens convalescere ccepit; mja numquam anle frurhatur, donatus fuit. Auno

Suilensi

duo

eonjuges,
,

Egger

Maria
ratan

'"* lttlltuS

Siahelm.
mortio

Mantus

ipso

sm

dio

iaU fatfto

correptns,

exlremum
indicio
ul

hahchai

spiritum

mfmUt duo

hcczlvu die xxi Novembris. Nobilium qnorumdam parentum infantulam ui biennem anno hdi l morbilli seu papuls rubenles

jacebatque spatio dimidii lior

ullo prssentis
\

quadrantis absqne

itaa

dotus atque ulalatae

,

multns
fldelis

domnm

compleret.

Uxor lamen

tamqoam
lumue

Cumque aliquando vehead moriem mentia dolorum angustiata rogarel dominam matrem, ut e leciulo sustollerelur, damnavit eam voti condolens mater, inque gremium suum recepit.
aflligebant.

Rachel, utul ploraos, maritum ejusque vitam

ejus

divn Leonlio eoinmendai, vovendo ad

um

peregrinatioo sm

Lcram inslitueadam, eo
opi
i

sa

cia, ut

moribundus, aul aliorum

statim post

|am mor-

Verum
oculos
milis,
dicio.

illa

continuo palh-srrrr
morienti aut
aliove

\irilms

destitui

tuus, maritos

votum
nl

respiraverit, aique

claudere,

mortua non
vitaa

absi-

eodem adhuc
soa votum
(

die de lecto Borrexerit,

sit

adeoque

lir-

absque

halila,

superstitis

in-

mis resiitutus
in

viribus,

ipsemel
fuerit.

cam conjnge
fttterhngua

Mater subitaneo
in

eventu

exterrita
se

prolem

Muris oxecutus

denuo

iectulum

reponit,

voto

post

Deum
(pe-

divamque Dei Parentem S. Leoi

regrinandi scilicet,
tjus

bslringil

utscribit Pflegcrus, adsacras

Quod his subdii ttayerus bencficium, refertur npud Pflegerum in testimonio, aloeiparoeho propria manu Germanice exarato, in kmc fere
j:i

"JJ^LJ^
daimpetrat,

reliquias in

Murensi
orare

ecclesia)

inque

genna

verba

Melchior ander Huob,

octogenario
,

paroecis

meaa vir

provoluta

Psalterium

beatissima
incipit.

Dei
fcnter

Oenitricis

honestas

cum prajsentibus

vero oran(Uiolaro

uxore sua

major anno mdclxi Vereua Mullerin inventus est in

inflrmitato,
et

ab
lecto

dnm

videt

cum tenerrima
atque

cordis

Iffltitia

affectus gravi

asn

lingos

caplas,

lamquam
balitom

bactenns morluam, conflrmari,

trahere,
alia

moveri,
vita,
af-

Cum auiem
guis

prodere

aigna

per dimidiam cireiter horam ita elin- p dicta jacoisset, absquc ulla permutal

obstupescentibus
firmantiims,
id

omnibns, ananimiqne seusu

sine prssente

uiirarulo contingere

mmime
quam
valuit,

potnisse.

Integre
inlra

vero,
dies

ac
\iv

multo
liliola

melius

uxcr concepit votum faciends peregrinationis ;id thaumaturgura martyrem S. Leonliom in Marensi monasterio, non ito quidem, ol voto obligaretur
ipse

anle

morhum

recon-

aeoex
a

Meichior,
aliis.

sed
El

ita,

nt
,

compleri posac votum

ut

valuitque

postea.

set

personia
fuit,

ecce

statira

'

urvan

Calharina wilhelmi Ruoffet Margareta Suterin con jugum) ex pago Egg in parochia nostra Mu(fiUa
ifiisi,

92

Anno mdgmv

Huoff virgo

pubes

emissum
oata suo

sgro lingua

dissoluta

est,

pec-

oretenus conflteri, iisque expiarl valuerit

lltelchioris
lilius

antc discessum c vita.

morbo

valido, coque incognilo correpta, toto

corpore adeo
;

intumuit
,

oum

acerbissimis doloribos
vicinis

Postmodum dicti ander Hoob cnm Qlia

96

Gcorgius tertiusneglt-

Magdalena

expleveront

j**

triste

tam domeslicis quam exemplam, ei spolium mortis certissimum. (Parentes itaque, utexPflegero ditevnus, oidentes, quodde vita ejus conclamatum itnt, eam ad feticem exitum per consueta Eccle*e Catholicm Sacramenta muniri curarunt, jan"-

cruciatibus

ut

votnm
bellam,

die

sacro

S.

Martino

episcopo.

Sed
licet

ta-

aspectu

essel

qua

simiiiter

promissa foerat,
:

ad

undc non imomnino non obtolit id rogatos, Georgium promerito credilum est, memoratom
pter negligentiam m complendo volO, punilum que labellm olTerenda- a DOO
infirmilate
fuit
el

omissionemfmsse
aflectmi
et

':'"'

'"

oant,) viginli

moi 'le

singulamomenta eumdem exitum exspectanamque Vicibus animain vicina sub itahebat exlremam donec pia nialcr, quam
;

immani
dextero.
Ita

ore,

qoo

mex

in

pede
spe

tamen constitutus,

umor faeiebal ingeniosam, de aqua, ex reliqtiiis diUartvrifl benedicta, ori morihunda' ingessit. Ka Ifa ^groiante assumpta, aliquonto confortatos est
Srptembris Tomu
V.

rcoperana integritotlB flrma S. 1,'onlium refugit. Nec fefelht emisso v..i.. ad Btatim ab emisso , et ipsum spes raa; etenim ac promia desnt remiail Dee llim expleto volo,
ftnimatus

30

omnis

DK
Datum
iia

S.

LKONTIO MARTYRE ROMANO

die
vi

AUCTOHK
J.

omnis dolor.
sti

in

RussweiU

Augu-

ac

sui

P.

Joannes Fiidolinus anno mdci.xu. Lindacher, decanus ac parocbus ibidem. Russwiil locus est in Lucernensi ditione
attestor

d.ivit;

rexit,
lin

divo Marlyri com atque post paucos dies sanus e lecto siT pauloque posl per eumdem victorem
curavit.

reconvalescentiara

97
Puero iiiiutbunda vita ac tani
sis,

Joannis
flliolus

Georgii

Zom Bach,

civis

Tugienin

votum persolvi 101 Idem fere

adeptus
Tyberii

steck"

moclxxiv. beneficium inlerventu

Pranciscus
Leonlius

gesquitriennis

(Henricum Gebhardum

sancii

Marlyris

esl

hunc rocat Pfiegerus) adeo viribus defecerat, ut (adcibo quocumque vesci \wx. velU-t nrc posset, vehementissima siti cruciabatur) ideoquead hmc
sxtrema deveneral (usgue adeo,
ut die

Foro

(in

Helvetia)
pro
(ilio

vnlgo

i.

stuel,

quaator

civitatis

suo,

quem

annfl

mdclxxxiv
beret
ejus

addit Pfiegerus,

morbi viribus adeo exhausii procnl ab omni sensu morluo similis lecto
eestus

decam

quadam jam jam animam acturus mdereParens raorientem

frustra
:

immolus.
sepultura
sui

Vocali

igilur

paler

et

amici 6

tur.)

D.

Leontio

commendat
postridie

sermonem
in

miscebant.

Pater vero
gerebai

cum voto; nec

e lecto sese
bilitalae

oam
:

puerulus

patroni

Leontii, cujus scilicet

nomen

proripere gesliebat, tamelsi vires de-

non
voio

immemor,
ad

cibum lamen et nutrinou admitterent cepit, atque adeo lolus sanitali intercesmentum sione ilivi Marlyris redditus est. Monet Pfiegerus votum fuisse conceptum in honorcm sanctissima
beatissimm Marim sidelensi Suitensis pagi monasterio colitur, etS. Leoniii in Murensi monasterio, annumque notat
Trinitatis,

eumdem
precibus
fllium

genua se dimiltit, el cam sanctum Martyrem, Dom m

deprecatur
,

ardenlibus
sibique

ui

fiiio

;tlll

vivum

benigne
vidit

donaret.
subilo

Cumqna
de
poi

a precando surrexit,
tis

lilium

Virginis,

qumin

i:m-

mortis ad vitam

properantem, eumque
i

pera
: ,

manter ac gratanter recepit breYi tempore

sospitem.

m%
i-t

102 Desunt hic in Mayeri

lucubratione

bina

taeerdoti

Anno parochum
98
ctus est
siones,

mdclxv
in

Jacobum Petrum
Sargans

de

Uoth

benefida,

qum

ex Pfiegeri Germanico
sic ferc

libello sup:

loparchia

Sarganlia tra-

plemus.

Pnmum

enawatur
die
xiv

Maria Cain

ijrQlia
I

mcri

Helvetim, incolis Sarganserland) convul-

tharina Nusslerin,
Vtxnacht,

uxor Christiani Bernhardt

iatici obti-

netur.

seu,
erat de

ut

alii

verius
Junii

exislimabant
ail

fluxus

oppido Helvetim,

Martii i685

npoplecticus

die

xvn
eo;
et

mortem urgebant.
erat.

Actum
tus,

quia sensibus eral destilu-

protem sanam fcliciter enixa, paulo post ipsa k morbum gravissimum incidit. Acciti sunt ad ipsam
medici
tfuc
t/res

eiiam

sacris

carere

necesse

Cumque

iique expertissimi,

at

quantamcum-

ejus cognata

(Margareta Bruodlerin) volum feS. Leontium (peregrinandi scilicet ad cissel aii Murensem ecclesiam procurandi Missm sacrificium n suspendendi tabeilam cotivam, uti explir
,

diligentiam adhibuerint, frustraccciditomiui

ut proin
sitnc

conatus,
ri/nt.

mortis esse victimam ieclara-

Dura

mgrotanti hujusque marito

sen-

cat Pfiegerus)
est,

ad

sensus

rediit,

peccata

confessus
die,

sacrum
cordis

recepil

Viaticum, et sequente
in

magna
Vlt.

consolatione

Domino obdormi-

Nilominus ambo memores beneficiorum, gum Deus interventu S. Leonlii continuo elargiebatur, peregrinationem Muros tovent ttna simul instituendam, ac devotam ejus sacrorum ossium oenerationem ; et mox moribunda melius habuit,
tentia.

AlU

uttiuiiiin

s]ni ititm

oppido ex Catharinam Brachtin 99 Annam Utznacht cepbalalgia adeo vehementer divexabat, ut novem diebus in rabiem actam catenis ferreis

brevique posi tempore restituta

ii
:

esi

integrm sanitaexpk-

promissam vero peregrinattonem ipsamet

ix Junii

vit die

anm

ejusdem.
teslimo- naprt

truhfiilrs,

funibusque

ligari

oecesse esset. Donec ad extrema

ut.

103 Secundi beneficii relatio sequenti

nio, cx

deveniens {el sacro Oleo munita,

gerus) ullimum
niel

traheret
,

spiriium.

habet PfieMarilus Da-

Germanica lingua in Latinam translato, comprehenditur ; Notum sil perspectumque omnibus,

nos
anni
ut

Wyssman
qui

facto
in

volo

ad

S.

Leontium,

quod Maria
naia

Verena Zum Bach

proba, da

Eadem hora, qua isii domo excesserant, abscessit cum dolore rabies, rediil illa ad sanam menlem, alque adeo ad integram sanitatem. Anno mdclxvi, parochus Illfurli 100 Dominus .loaunes Ilog
miltit,

votum

Muris

exsolvi rent.

voia ac pia

mulier Barensis inTugiensi pago.ancirciier quadraginta Ires, mense Majo

gravi

mdcxci, tam

morbo

correpta

foeni,

lartn voto,

in

Alsatia

superiore

Beu

Sunlgovia,

et

capiluli
ci-

hebdomadas, quibus ex illo decubmt, cresingulis momentis supremum spirilum datura cum iiiivinr. Tandem suJ etiam tum compos una
post sex

ruralis
vitate

per Suntgoviam
Calvinistica
,

decanus,

Mulihusii,

mariio

et

liberis

ad

divinam

omnipolenliam
ul

et

ad
Gallos

quam
et

propter

tumultus
j;li-

ad
fecil

Sanctorum intercessionem conhigiens,

s.

otuo
mi-

belticos,

qui

inler

Austriacos lunc

Leontio

in

Murensj monasterio,
merila atque

scebant
le
,

conrogerat,
,

gravi

detinebatur infirmila-

sericore

Deus

per gloriosa

patrociu>>"'

quia incassum ibanl medicamina qua Miihus adeo defecit, ut, veluli vitffl CUTSU consummalo, longo tempore jaceret omnibus inops
in

niiim

S. Leonlii

marlyris, sibi
(

(memoratm
divin83

Yereiuc)

sanitalem
csset)

si

modo

VOlunUttj

consonum
teraporis

clementer
sua
erectis
esl

indulgeret.

toter
el

sensibus; atque vita

circumstanlibus desperala,

peccata
rite

manibui
,

iniuno
Eccle-

non
lium.

nisi

ile

ejus

sepultura sermo lieret et consi-

doloris sensu
siae

confessa

ac

utroque

Aderat inter adslantes Henricus Stecklin e\

sacro-sancla Sacramenlo
,

communita.

Eodeffl

civitate

Bnsishemiana
in Alsatia,

Germanim
alias

(Ensishemum oppidum est distatque duobus miliiaribus

,

autem
poris

ijuo

enunciaveral votum
ccepii
,

momento
maximai
(

temsiol

sic

convalescere

ut

Germanicis Mulhusio) de ditione ac pago Murensi reverentia et commioriundus, qui amore seratione (super viro, qui necdum quadragesimum sextum mtatis annum superaverat, teste Pfiegero,) commotus procumbit anle morientis lectum in genua, efectisque manibus, votum emiuit pere,

drviuaa
nitati

benignitaU
reddita
sit.

Qnoniam vero

integra laudes et gratim ingens illuil

w
*"

neficium
referri

nullius post

Deum
gloriosi

cepttun patrocinio ac

potuit

quam

propter ego infrascriptus

ac liberos, arcessivi,

aliasque
post

rei peract " personas Dde dignas,

Leontiimartyris !- testes pa

grinandi ad sacras
(el

D. Leontii

in
)

Muris reliquias
Et

tabulam
ad
>e

votivam
rediit,
et

offcrmdi.
promissa

ecce

Vix

tenus

narrata

quinque Pater noster

iins

dixisset ahquis,

cum moribunseque

plenioris

duigens examen singula, romperi vera esse inanu I' n )1 confirmationis ergo
sunt
.

atqae
'' 1

roga-

'I

ratihabuit,

lus descripsi, sigilloque munivi.

Actnm

i Idl

DECIMA QUINT
,

SEPTEMBRIS.
:

21
i

anno

Mocxcn

Franciscus

Muller
106

xxix Noven

ria
,

tioni esdi liii.

\i

TORl
P.

parochosindignwibidem.

Hajore
rdi

discrimiae

inquit

Mayerus

J.
,
1

detuncla est Hargareta

Stoktins.
("I
}

Koch de Butlikon Novem omnino dies (a

obruta,

ter-

iio

usque
I

duodecimam Februarii juxta

partus

Pflefoeln

genwi
e
VIII.

doloribus
,

emittendo

%r*
collatum

ac

perieulose
el

parturientibus

laborabal

ascilis

ad

promovendnm
congruis.
i

partum
fncassum
enira
ex

solatium

auxilium.

medicis
ibanl

el

medicamioibu
done
:

omoia

puorper
ii

Ipsa

eral

ii

ii

oriunda

al

maturgura
ejus
.

Murensiura
p
i

Patronura
tione

votum

recil

in

sacra

veaeraadi
,

sepalchrum
sublatis

eo

resUaata
felii

cum
issime

Benedictus de
HulW
I'"
r

Wangen
uxore sua
quarura

Einsidlensis

municitres

fructu

ut

protinus

doloribus

'"

ciY j S
'

OT

Verena

SuUzerin

suura parturiveril foetum,

lo:
dis

\uno hdcliii.
Martyris
i

Jnsceperat proles, n pepyenii ;

nulla ad gratiam

Baut

Ejusdem
ex

patrocinio

\> esl
.

cumqu
.;.,,

anno hdcxlvii tempusque tde

i

quarto
et
,

Fuclisin

parochia
,

Kah
sex
in

cum

immaturum foetum
bus
|

quem

dumtaxal
utero

mensi,

otibus

doloribus
ipsa

totam

nocl<

ac

duobua
est.
]

bebdomadis

gestabal

agitabamr,

peritura,

uti

Limebat,

cum

fo In.

eoixa

Hanc posl elapsum lempus mox

,

di-

remedia Necqaidquam aulem oj porluna consilia ac proderant; donec R. P. Wolfta pr0 novendo Msshaupt, EiDsidlensis parochi curio ,,,.
j
'

clum
tres

appreheoderunl dolores partus

dies

in

quibus
,

laborabat
ul

ut

foetum

effuaderei
elix

sed

nisu

rruslraneo,

adeo noi

abortus
et

mi R

ium
d,

ex

coDlaclu
lictura

sacrarum
submisil
.

reliquiaul
,

expeclaretur.

Uaritus
ul

Budolphus
ac

rulll

Leootii

bem
essel

illud
,

uxor parieos,

malura

prfflverlereat,

Werder cum
o
:

vto
,

1-

coilo

puerperse
nascitura

suspeDderet
atque

proles

ul cam voto eam Leoalii mascala

.

si

Deo
iii

Deique

Geoilrici

divo

Le

fcetum

ao

vivus saltem ederetur, commendanl

P/Ieoero,

(voterwU
Uur
'i/,

mioe vocaret,
lii

peregriDalioaem ad
inslitueret.

S. ul

autem, scribente
lare
S,

peregrinaiionem
nascilur
infaas

tumbam
:

sacrara

Faclum,
horse

impeLeontii
v
(
]

rocurandam Missam ad
Nec

ratum

el

mulier
i

spatio

unius

quadrantis
aderaul

mora

et

rom sospitem absque dolore ra admiralione et gaudio, m, us

p
et

enixa est, slupenqni

,

quia

certa

Lee

praesenlis

praa

se ferebal

indicia,
I

baplizatur

ac

Leontii

nomen
.

accipit

alque
abiil

Deum

ao

S.

Leontium pro

iusigni divioffl

mi-

antequam
jnacci
lis

fere
i

lucem

iulueretur
i<t

ad

ifcem

seralionis

miraculo puevumi marilus, exacte prompteque complevit rnroque in sacro Baplismate Josephum Leoatium
j

collaudaalibus.

Quaa

autem

Pflegerus

factum

indit

anni 1654.
/'.'

108
(

eodem Pflegero Latine inlerprctor duplex pratmtem

.

compBllavit.
I0ts

j(i

ionium

\ud

dissimilia
*<>>""
el

instrumentum hic mbnexum, seposita rurUayeri

ctens,
i

Primum itapene
ii

rum
Patui

interpretatione
Spibitui
grates
sint

ex

ipso

Pflegero
,

h ,,i

ee

irginis,

compleAd MajoremDei, omnium Sanctorum,

beneficia
:

latine
,

reddidi.

SANCTissiMiE

Tmhitati
sancto
gloriosae

Deo
sii
,

oominatim
.

S.

Leontii

martyris

gloriara

et

ho-

Faio
el

et
;

laas

aonor
Regince

gloria

calorum
:

Meyerin cum ego Maria B orem meo Joanne Oospare Mayer j U ge

k
-,[,,11
,

dileclo

conin

habilans
!><'<>

Virgini
s.
i

Dei

Genitrici
,

Mariae

laus

sit
e

lestor

mihi
S.

ab

omnipotenU
martyris
in

per

quoque Mmvi,
delium

Leoutio
ecclesiffi

martyri

potenti

celeberrim

intercessionem
fuisse
i

Leontii
el

imperUtam

palrooo
io
,

alque

auxiliatori

fi-

summara opem
mea,
Pebraarii

graUam

maxima

ca-

Christianorum
esl

calamitate
sed

versanlium.
prseeffica-

am
l,

late
vi

Elenim
anni

cum ego
bdcl^
,

Maria

Mayerin

fiquum
dicari

uon

taceri

per uDiversum
,

mane osque ad
doloribus
lal

insigne

Dei

beneficiura
ac
divi

quod per

cem

Dei

Genilricis

Leonlii

martyris ioBochssler
ex

vesperam acerbis admodum aec lamen omoi oisu querer

.

partus
ac

tor-

foetqm
p
el

lercessionem

praesUtit.

Ego Hathias

edere
qui

valerem,
Superveoil

plane

verebar,

sicut

omaes,

Kabm
Mftyeriu

ditionis

Tugiensis

conspicieas
,

dileclam

summo animi dolore uxorem meam Calhariaam

uteri
iu

aderant,

merito

liraebaot,

oe
ac

abortnm hcepia

rem
quffl

laodem proba
collo

muUer

cum

primum
jam

fructum
exireraa

ia

lucem
uecessi-

editura
tate

esset,
vitse

tertio die

rosarium, atlaclu martyris consecralum

,

reliquiarum

S.
injecil

Leootii
,

meo

moha-

ac

pericuto
.

medium omne ligiosarum lum secularium

hoc
tara

decumbeutem, adeo ut resubsidiam el coDsilium tum repersonarum

prorsus
jara
,

qcds
duc
bore
i

ui
c
ft

flrmam

in
:

saocli
ei

Martyris

auxdio
ullo

perem
poer

repente

absque

qua)
,

ad

bsque

humauo

vocal

fueraol
,

oihil

proficeret

ac

d0

ri

prodiil

admioJculo, absqne mio sanas ac pegelus Puero m

i.i.-nu.na

de

matre

utpote

quaa

sensibus

desti-

nerenDem
Bapti mate

accc|.ti

l..MHi.-ii

^'-ro
fuisset,
.i-.n,,,,...,

tuebalur, ei

saociis Ecd'si;c Sacramentis ad

mor

Leootii

inditum
,

aia
in
,

tem preemunita erat, quam (ie prole a quolibel desperatum esset, ego itaque in suprema itla ae' itftle beatissimam \ 01 ad peregriDalioDem
i

anno luperiorr
,11.
feliciter

lilius

i..-iin..^iiiiiis

discrimine,

opitulante
.

beato

Martyre
fuisset

pepereram
i
-

lem

aomme

ap

Virginem
ros

Biaaidle nsem atqne una alterura ad

Mu-

nellaius,

t^rmamU

aUer-belhliD

Ro

sunul

cum
,

Missffl

sacrificio

in

ara

S.

Leontii

celebrando

ac

fore

addidi
S.

BapUsmate
S|

de

nomine
el

prolem in sacro Leontii compellnrem

ut
,

interpretatur Uayerut . sarium quid proprie symficet, quia,

gum seenm
jnora

tum,
6

rivo

noa puero,

recrearet

matrem Deus. Sub baec

gratia

sanilatis

ac

aatn

esl

viva pro-

ee,

argentem necessitatera a mulieribu ptizata el posl acceptum BapUsmum mox iternm

ob

Z Slflliii^ mmm
v
nalara
all

?09

Uteriustest

m "&*
omnibns
issisii
,
,

?""
quod

**
anno
ac

irnnlii

iniH-i-n

prffloobilw

Mancta; maler vero (lans

piterna

sit

Deo

et

gratiamm
valetudine.

bona ilerum

!::;";

.-

<-

flruitur

212
auctork
J
-

DE
in

S.
,

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

pucrperio adeo
vila
dit

ns

Subsylvania
fuerit
,

inferiore

in

viventem.

Gaudio
exuta,

alia successit IristiUa

periclitata

ut

quilibel
,

de

ejus
ipsi
,

conlanet

pia gcnitrix,

viribus pene
in

omnibos ex

Dq

dolor

clamatum lum vilae

foetui

esse

imo non temporalis jacturam imminere

,

arbilrarelur

labore

partus
nullis
(

sed

truium,

fomentis

decidit reloeiliaiionibusve

lethiferum

d! H

'

aeterna^
,

felicitatis

ulpole

cum

narcnte
dcstiluto.

lendnm.

obituro

et
,

spe

recipiendi

Baptismalis
arlis
in

Quapropler
et ad

sepositis

humana-

remediis

caeiestia

aaimum intendens,
ilio

summo

ac

prsesentissimo

periculo

pollicita

esl

ihaumaad
per

turgo

martyri personas

s.

Leonlio
,

peregrinalionem

Murense
tresve
Missai
esl
pit
,

monasterinm

prasstandam
a

duas
enixa

miserum mulierit ttatL omnia adfni*** proxxme immmentu maicia, Ua quidem ,ti minm, qum astiterant parturienti, domo abeuntL actum esse affirmarmt. Maritus ad fonte unde prior exivil gralia, redit, votumdivo Leontin vovei, et sine mora moribunda uxor ad
Pfiegerus

pluribus

describens,

ait,

mente

cum munusculo ad celebrandum

Statim
Jacobi

sacrificium.
,

volo

feliciter

ac vires redit, etreconvalescit. 143 TrisMtiam passa est Verena

Eglin

Un|

puernm
,

qui

Francisci
sit

vivitqae
ejus(|ue

etiam

nunc. Laus

oomen acceDeo omnipofuit

Wilhelmi Weibel cx Schongeu ( diiionu 'i.cZ ucnsis) cum infantem anno mdclxv paritura
vita

da

tenli

Genitrici.

Quapropler eequum

sua

fcelusque

maxime

periclitaretnr.
,

( ;ills

iteraia

laude

extollere

supremum

Numen

cum

proienso

brachiolo

Baptizatns

et

adhnc

postea
i

Matre, ac celebrare, cnilibei in gratiarurn actionem indicare et palam facere S. Leoniii

Virgine

sex horis ex certis indichs vivere compertus postea vero vivere desiit. Jacebat mulier duobua

patrocinium

in

cujus

fidem

exiles

hos versicu-

diebns
et

mortno
enitendi

foetu
,

supra

modum
Licet

gravata

losadjeci. Iluic testitnonio nullius

nomen subscrv*

ejus
,

adhibitis

medicarainitres
Missee
,

ptum

legitur;

monettamen

Pfiegerus, datum/uisse

bus
voto

impotens.
S.

Demum
erat
,

postquam
fietus

ad

ah ipso prmnobili domino Ackermann, putrperm

marito. Vcrsiculi autem

lionorem

Leoniii

celebrataB

fuerant

uti

mox subduntur

tpsi testi-

condictum

exammis

actutnm

B monio,

in iisque puerpera loquens mducitur, ac

tntinti

sumtna cum grati

dicti

snjnifcatione strictim re-

editus est, puerpera vero paulo po*t e leclo morti ac doloris sospes surrexit.

petit accepti beneficii

historiam. Porro ad titulos domini Ackermann duas tresve voces omisi ignorans, quo pacto exponerem.

114

Elisabeth
(

Zimmermann
wt

ex

Sultz

ditionis

Lauffenburgensis

Weis quuluor
afflicti

Suevio } marito suo Andrea fcetns exanimes gonuit ut adeo

;

npem

110 liciu exponit laudatus Pfiegerus beneficia, qum alim duw putrperm S. Leonlio accepta retulere. Accipe enarrationis

conjuges

omnem
,

procreandi

animatos

spem amiserint quacumque cautelu

filios

aut

utriusque compendium. Catharina Filigtrin, uxor Joannis Butler ex Ilusubitis

bis

nenberg,

ttrroribus,
scilicet

quibus

valde

erat

medela naturali. Verum divi Lcontii merita defecium suppleban! naturae postquam illi nnno mdclxv ad ejus in Muris capeilam plena liJe
,

obnoxia,

anno

fnluni titrrn gtstaret.

4656 ct (660, cum adeo percussa fuit. ut ante

peregrinationem obierunt.

Nam

Elisabelh Andres

suo eodem anno die

genuit.
1

xxn

Augusti prolem vivam

divi
Martyris nftmi*

statum lempus paritura seu potius aborlum passura crederctur ; nam per octo fere dies mttgros
partus
rice

15

Auxilium

prsentaneum
adepta
cst

doloribus
ct

agitabatur.

Yovit

S.
et

Leontio

anno

MDCLXIX
{

Barbara

Schmid

<le

(ul "

peregrinationem
i

Missee sacrificium,

utraque

Dotikon

tocus cst ui tractu Uelvetim, cui

"/""'

periculo defuncta, tempus graviditatis com~

Germa/nos

nomtn

cst

die
)

Freyen

plerit ac feliciter peperit.

Latinos Provinciae

liberac.

Ampter apml Medico mense Julio

pariendi, el domilla nsigilut*

111
experiuntur.

Anno

4660

die

xxn

Maii

Margareta

anni prafati
loros
turali

adveneral
laboro

Lempus

Luthin cx
dicecesi
giser,

Werd, loco tunckhofensis parcecim in Constantiensi, uxor Joannis Jacobi Duri

parlus

ad octo dies perdurabant,

arte vel

promovendi.
puerpera
slalum
adstantium,

Cum
ad

"

jam tribus diebus ekementissimos inter tlotores parturierat, nec quidquidopis ei adftrtbatur, spes iilia apparebat fore, ut vivum fructum emitteret. Tandem S. Leonlii subsidium mclamavit, promisilque, si vivaprole donaretur, ptrtgrinaturam se ud Murcnsnn rrclesiam sacram Missam procuraturam obtaturamqut votivam tabeilam. vix emisso voto, statim mfans in tucem prodiit mirantibus ac Deum laudantibus , qui adtrant. Horum non meminii Wayerus, cujus denito assumo interpretationem.
,
,

deflcienlibus

viribus

cum

exlremn

ventum
lurgo
davit
,

esset,

consilio

volo thauma-

Leontio
et

miserum
diro

suum commenin
I"
1

coniostim
el

prolem
Leontio

sospitem
gloria

"

edidit.

Deo

et gratiarum

actio
1

16

Quantam

vero

benignitalem
(

fecil

Do-

minus Mariaa Walthart de Newenkirch

crstos Constantiensis ,
)

locodia

ui in

lucem darei fructum

partus
,

suum
ut,

Appropinquaveral

dies

et

dolo-

AHU

lensis
et

112 Joannes Jacobus Kalin, alias civis Einsidex Lavingen comitatus Sultzensis, fassus est,
divo
martyri
su83

vehementia, rcs viscera vellicare incipiebanl lanta impos animi e irrueniibus convulsionibus
,

sensuum
inlerilura
ctain.

tres

dies jaceret,

et

tamquam cum
e.xlromain

f"' lu
lii

Leontio in
,

acceptis
pariter

lelulit

vitam

uxons
eu

AnnaB Eberlin

genitse.

Cum

cnnda

mensis
vit33

et prolis ex anno mdclxi die"seSeplembris partui proxima extre-

Olen uu^erelur a.l Poslquam aulom, suadenle parnclio

sarro
vir ejus Ulricus

Jacol

enim

illa

Hegglin,

Stephan voto saci*pere;

S. Leontii

grinationis

ac

unius

Misssa

m P l01*"

mum

discrimen
vel

cum
septem

fuetu

subiisset

quippe
convulet

auxitium,pelitionissua> salutarem consecutus

''>"''

quod ante sex

sionibus
parentis
niisere

dies
,

integros
ut

torta

fuerit

de

partus
Vir

salute

actum

esse

vidcrettir.

ejus

recordatus, ea ipsa die in Muris celebrari solemnilalem D. Leontii in et pro genua procumbit
, ,

rectnm. Nam ex " er aul alterins hominis subsidio egressus esl lavacro leoo puer, quem postridie in sacro dua appellarunt. Genilrix nibilominus integris perrexit. dicbus intellectu ac sensn carere

obstetnw haudmulto posl votum sine

perictitantium

sanctnm Martyrem iatense deprecari infit. Vix autem oralionem inchoavil cum puerpera fuHum suum in luccm conlinuo edisalule

dem
tem
,

vero

ubi

ad

inontem

rediit

natom
,

aegre

ignon quia, quaa secum acla fuerant, edocta et nonnisi per parocbum

ii

ijuaffl

DIF DECIMA
A
l|l,;inl

QUINTA SEPTEMBRIS.
votum
piirtn

21?

'i,

forti bntcbio divi marjextera Domini et agnoBibi misericordiier concessum lonntii et Auxiliaion suo. AnDco graUas agendo
.,

peperil

puernm

vmim
,

dte i\

lulii

u
'

uocLxxxiii, quem vocavit Leontium. Quo miraculo per totam vallera percrebrescente seplem famlli;r
iiliis

p-

snis

nomen

Leontii imposueruDt.

417 ^joannea

Gsandter
eral

e\

Marchia
ul

Suitonsi
vi-

181

Maria Catharina

Stuhxin,

conjux

JfeJ-

DifJlcuUer pa-

tam
tna

conjupo

infortunalus,

prolem

ckioris Liembt Stantim in

Subsytvania, binisjam

ritntsuble*
V(l

vam

ex sm.i / nl| ,,,,

parlus

uxore

suscipere non

posset.

portiiverat

inlegro

Septem meusium, et

mtegris diebus partus dolores acres admodum n perirutosos subierat, timebaturque merito, neprolis

^;

Iflbiio

tempore

genuerat,

omnes

tamen

natititas genitrici pareret interitum

S.

Promissa
quales
eCClesia
>al-

gratia sacri Baptismi expertes. ..=,.,. aique adeo ,-,' morlis genilrix, m<Brore consumpta, jnfriiv
breVj
stea

fuit

Leontio peregrinatio
S.

a<l

Murensem eccUest fascia,

siam, ipsaque puerpera cincta

(juottinttts

nacl ns
fojiom
-irini

exuit suam. Vir ejus, cum vitam qnoqne nupsissel, nibilo meliorem fortunam alteri nam et haec primum el secundum
esl
:

Irnnlll

tmmnif
est

it

priTJiltn

consecrantur, prmgnantibus ae parlurientibus

tie

proficum,
iii

\it\

dictum

num.

24.

Continno

desiii

eiradil

inanimatura.
in

Tum

vero

amici

ac

periculum, subsederunt dolores omnes, nataqueest

proles
ii

commiseratione
inculcare,
ejus

aftlictissimos

conjuges

die

\\\

Julit

mnm
I).

ftisi.

iinr sed ver-

ductt,' mulla

de meritis

divi

Martyris
ul

Murensis
fi-

bispluribus Pflegerus, tilente Mayero.

diiandare,
i|i|nii|(ll
,

el

atque,

plena Bde

\H
adesl
facit

Non
suaa

solniii

autem

Leontius
sed

parientibus
el

tteriUtfru-

ad

patrocinium
illi

confugerent,
consilio
,

instiiter

intercessionis

virtute,

steriles

ettmoanctpn

gare,

Obtemperanl
sacra ossa q ua
,

npportuno
,

esse foecundas,
Kit/
,

ad
j

ejus
'

aggrediuntur

divum

Marty-

suo Jacobo
sel

r\

Schmucktn a BummelwalJ eo quod

Elisabetb
,

viro

es-

Tnlt
.

poluere devotione,
,

inslanler
,

veneran-

sterilis

uinll;i-

injnrias

verhorinn

aruleos,

Im

oran

recipiunt
i

hdi
va.

v\n

efficaciter quod oramnl adhuc anno, qni fuit nxor marito suo Rliam vivam esl eni-

Blque,

aliaque

iiain

eodem

perpessa.

atque
Missa
posl

incommoda ac mala mnlto tempore esl Oniil fanTd nuerore pcnr cimf.-cia omni solatio desliluta mulier? Staluil ac R
.

vovit sacras
iis
tii

D. Leonlii
invisere

reliquias

piis
;

precibus ac
el

Baud minorem gratiam

intercessione

thaumalurgi
esl

MarGros-

legenda
aliquol

ac

venerari

continuo

totita

lyna

consecutus

Jacobus

bebdomadas
\>rv

sensil

se esse

ftetara, ac,

mann de Wangen ditionis Lucernensis, cui uxor sua Anna Duecber tres consecntive foetus exanimea
ad
ctia

Deo
rita

propiiio,

ejusdem

sancti

Martyris

me-

anno
est

mdclxxxv
ex

infantem ad
el

lucem
inler

prolulil

protulit.

Namipsa,
afflictione

sprelis

remediis

ceteris,

sospitem;
ges

quo pax
ac

concordia

conju

Muros
solilis

in

suo

properavit,
,

et,

exa-

reconciliata

stabilita.

peregrinantium

Doribus benediclam
successivis

coronam de operibus secum domura suam retulit,

paruin de ea
puerperii
cibo mistura
in

temporibus
,

sbsnmpsil

alque

tempore
lulii festo

pectore

IX.

Infantcs

opinione

morlui
donati.

vita

et

suo collocavit, viroque suo, ipso ejus die oominalitio

{25

mensis

S.

Jacohi

apostoli)

sacro

Baplismate

puerum vegetum genuit. Anno hdclxxx. 149 Idem fere beneficium a S. Leonlii
cinio

patro-

consecuta

esl

na

KaafTmann
viia

de
,

anno sequente hdclxxxi AnSchneysingen in comitatu Bamoesta

Kjtnm
.j,n

anno mdclv
comitatu

Verena
duos

Mitller

de

Qotlin-

infantes

densi supcriore

qua' c\ Irihus foelilms masculis

prope

Kliniinoviiim
I

(oppidum
dies

Hehetim
el

quos

cassos

progenuil
,

augurabatur

Badensi

doloribus
,

partus
foelus

imposternm prolem rivenlem non eniteretur. Ut lamen prseveq uiendo malum praeverterel, divuni Lcontium lachrynon imprudenter fore
ul

eliam

acerbissimis

periculose

decumberel
adeo

tam
caius

matre gravida
esse

quam ab
ul in

obstetricibus enenulla

crederetur,

ex

iis

mis
in

putins
hajc

(juam

diserlis

vcrhis
:

in

vola

vocavit

prsesumerel infantulum
bal
,

brachiolo, quod extende

fere

verba

simplicia
facis,
,

si
,

me

adjuvas,
per

sacra

unda

tingere.

Ubi vero roetum omnium

voto

> et

voti

compotem
eniti
te

prolem
tuo

quam

opinione

morluum
posl

cum
elapsas
vilaa

commendaverunt
horas
edidit,
a

ie

vivam
et

confldo
in

nomine

nomina-

S. Lcontio,

duas
signa

iofans

in

lio,

ad

Mnris piam

peregrinationem
die Maii ejus-

ntero materno denno

in

ac

mox
Klinin

obibo.
et

Audiit sanclus Martyr precantis lachry-

lucem

vivus
iv

prodiit,

atque

parocho

mas

vota, et

mulicrem Annam
anni
teste

gnnviensi

Septembris anno

mdclv
est,

pnblice

dem

suprascripti

vivente
Pfiegero,

prole
in

mascula

ecdesia
.,

sacra

unda

ablutw

dictus Joannes

uonavit.

Puerum,
non

Baptismo

leontium

appellari jubens,
esse

tlh ditatam

palam professa est, te per naturm beneficium, sed

,

per patrocinium ac merita S. Leontii. -'" Maria Vogelin uxor A.lami

1

zum
sed

Steeg
,

itvr.

es
lus

vatle

Meltavieusi

prope
in

Lauffenburgum
peperit,

roe-

oomine patris sui Henrici Kessen Henricus, ,., rl deinceps sospitem vilam vivere perrexiL Factum istud, auditis et examinatis testibus, tf Klingnoperscripsit R. D. Rudolphus Schmid qum exstant Geroiensis parochus, cujus litterat, vtsum manice apud Pflegerum, Latinas facere
i,

buos

non

solum
inanimes

dolore
fcetus
et

ma-

n07l es t,

ne* quia ambagibus atqueadjunetunon

jore

dolore ac
i

moerore
iuterea
,

omnes, nempe qnasacri

cessariis confertm sunt,

i

raor

edidit

gratia
in

Baptismatis
I).

tta

Barbara
(die
vri

Henneler

de

Berona

anno

tminiane

emunctos.
Leontii

Multa
eadcni

ralgo

de meritis
tulerit

mdclviii
late

referebantur
in

quatenus

pluribus

aliis fce-

mJOis
111

neeessilalc
exciti

opem
et

pra^rn

qni

Quibus
el
si

Adam

Maria
ireni

volum
pere-

jaceret

maxima difficulenixa esl puemm examraem, (primo partu) exangue cadavei cum dimidiam boram ceu parentes (tpsa nempe ac mcesli
Vecembris)
solicili

fccerunt,

qnod ad sanctum

Martyrera
vivente

Barbara

et

conjus

ejus,
in

quem Pflegerut Wilhel-.1

gnnatum,
em
I ,H

prole mascola

bearentur,

mum
na

Spani appetlat)

inlenderunl, nt saltem
vite

sno

nomine appellarent.

Lfiontius.

Nam

mulier

Nec vero distulil statim primo post

ner sacri
cni

Baptismatis graliam

frueretur ster

temporalem, natur imbecillitaa abstulit

di-

214
divumque
i

dl;
Lconlium

s.

leontio martyre romano,

dein
,

cam

lo

(peregrinationis
spe
in
:

quoniam pulsus
el

p,

ad Muremem
liuii)

ecclesiam) ac iutegra

auxi-

ranter

ille sub necti evidenter observaretur

statim
,

nam Nec eos spes sancla fefellil votum successivo ordine spirilus viia les deinde molus corpusculum occupaverunt atque ila ita ac reddila, etiam per sacrum BaptUraum a navo originaii tota, imposterom
vocarunt.
posl
,
\
1

delalns est,

u(

debitae ac necessai

rem
vidi
nii
,

entur.
in

piisn

Tandem
aperuit,
el
m,,,,,,

ecclesia
lestes

ocellos

*
'

inVmani
Al

non pauci
relatus
sii

fide

iterato.

domum

uW

posl

hora> inte

^
1

semper puer fuil aospes. 125 BlUabelh Hegglin

i<

denuo
de

exspiravit.

Laus

summa

S.

Leonr^
'

Hentzingen
Tugio cititate)
fcetu

(locus

lyri,
n

cujus
sndo.

equidem

patrocinio

rne

ucii

tsi

haud multum
domini
' I

dissilus

oxor
=

Datum

nirniiiihn,

mt;

legitima

Fabiani Schon,

gravida,

I i

mdclxii.
ci

quol

hel

irum
1

intervallo

ipsum
causa

fcetum
110
l).

Servns parochus indignus.

ipsi

Beronae die W\| infimus Hieremias

Menr,
1

i.

Uasce
est,

litteras

ii.

Anxia
fuil,

proinde ac solicila,
voli

Germanice
enim, sicut
129
rentix

Pflegerus,

Latine

aborlum -< tarel ac Leonlium peregrinata

pariu
fcetum
citer
1

reddidi; ]

ad

mos

earum dum
(t
1

ejus suflragiis

relici

profert.

fruerelur.
revix

Peregrinalione
n>il
,

absoluta,

mati
f<

alquc |io>limiinio

li

De Barbara Ronerin vero Stetmann ex civitate Tugien

J

li

iii

lucem

edi

lil

26

Anno
(vicus
est

Anno mdclix. mdclx Jacobo

timoniBni

derhibuil

Jacobus

Haffner

decanus
edidi se
-i

Rey

de
esl

Tugii
,li; " !;:

ttiti

Geltweil
infans

Uurensis territorii) aatus

corpusculum exanime '''-' i, quod viginti

indicio

die
posi

r.

1,

(ex

Maria

Langin legitima conjuge)

deferretur,
esl
in

qui

rilae
el

cum

ad
,

ec lesiam

ul

sacro

fonie
,

exqui

vicinis

qualicumque jacebal, parentibia mcestum infelicitalis exempium.

paren.

piaretur

exslinctus

via.

Conterriti

tes

erecto

in

spem vivam animo,

Leonlii

el

coni
rrigidonj
ubj

portabanl
p,

infanlem, nihil reliquerunt intentatum,

signa
elicerent,

docia

ad

D.

auxilium

cadaver

quo
voio

\ii
.1
1

sed

frustra.

Cum

vero

ad

Muros sequenle
color

die x

deferri

curabam

postea

divi

marlyris

Leonlii palrocinium

cum

iteratis altacln

reliquiarum sancti Mariyris

rediil

piisque

(peregrinationis
,

confugissent
edidit,

ad \turensem ecclesiam emorluus Indicia vitee reducis baplizalusque est, ac posl Baptismum vivus
infans
relatus,

precibus,
ac

in

faciem;

aperiendoque

oculorum palpebras astantinn es oculis lachrymas prae gaudio elicuii uberrimas

Inde
,

claudendo
gratia

domum

eodem

die

reliciler obiit,

Baptismi recepta
infans

tamdiu

redditam
Tn:

\H
imiliter

Ego

infra

scriplos

examinavi

iteratis

vici-

tenuil

redivivus

vitam,

donec e Muris

bus Salomam

Schuomacher obstetricem

Beronen-

gium

reportalus,
oculis

ac
tertio

sem
if,

el

Calharinam Schlegler super miserabili infanJoanni Jacobo Krusi ex Elisabelha Weberin

sub cujus
ocellos,
caelos

parocho praesenlaius imi adhuc aperuil clttusilqae

,

qui

et,

missis

tribus

suspiriolis,

auimam

ad

legilima nxore die

vm

Junii

anno mdclx nalus

est,

transmisit.

Eamdem

relationem habet

Pjb-

ropto

scilicel

ventre, ac
locis

visceribus propendentibus
conCretis invicem pe-

gerus,

dorso varlis
dibus
ac
el

pcrforato,

tibiis.

Ambae

itaque

mulieres

istae
,

fide

digns

stantur,

tenon secus ac juramento obstriclsc qnod mater, cum parluriret, timeretque, in' foetum exaniraem ederet, obligaverit se legendaa coram sacro et thaumavoto Jlissa;
,

datque verba, quibus illi subscript moratus dominus decanus sunt autem ista Ba ita esse el a me visum fuisse diclum infanteu aperientem claudenlemque oculos, allestor Jaco:
:
,

bos Haffner decanus

130
tlia

ac

I-a

eadem
,

civilate

parochus ibidem. Tugiensi domina Ha^

Brandenberg
iiic die

lurgo corpore
rita

martyris

S.

Leontii,

ut

per

me-

pnmo
.

atqne

potens
viva
in

patrocinium

gloriosi

Marlyris

pariendi,
bi
1

wau mdclxiii, Maii mdclxiii quam sub peclore

,

uxor domini Francisci Lelter aavemenic adveniente lempon

gerebat. prolem,
infestala, erat,
sibi
adso
ui priui

Leonlii

proles

mundo
vitae

prodiret.

Subhfflc ipsa-

iscerum torminibus

met
re

puerpera
versabatur,
insoiito

amittendae

sumrao limonalurae oremiserit.

perilura,
ritus
in

quam

paritura ipsa

videretur. Ma*

quandoquidem contra
plane

tanlo discrimine voto (peregrinati

dinera
1;

modo
se

fcetura
facli

Ai

Huros)
votiini

imploral

D.

Leonlii

palrocinium;
ftetum

iisI

jam

fcetu

liberalara

matrem
nolle

voli

poenituisse,

oxor
sed
\.\

torminibus

liberata,

enili-

promissum Missae sacrificium procurbre, cum uon vivam sed mortuam prolem impetrasset.
iiiiini,

dixisseque,

tur,

manel
lae

exanimem. Corpusculum exanime pern horis. Lnterea ad Muros cnm spe n*

defertur,
sacris
reliquiis
sanwi
1

recuperanda?
langitur

_>s

[nterea

dum
obstetrix
rei

languida

ac

partus

labori-

Marlyris
ins

benediciturque,
altare
,

pro

salute

i"'

mortuii

lius

doloribusqne multum debilitata puerpera leclo

.

Missa ad

ejus

celebratur.
racies

Cum

interea

reponebalm
hihiiis

per
liis,

integram

borara

ad-

membra
[ubentem

gelida

calorem
,

livida

colorem

signum aliquod vitaa ex edilo toetu proliceret, sed nullum ejus indicium Obtinuit. Denique sufflando viiam explorare ccapit; sed adverlit, Qatura a se immissum erumpere per dorsi foramen, Quapropter quoniam spem omnem de vila infanlis seposuit juxta omnia indicia ipsa infantis interiora viscera
qnibuslibel

laborabat, ul

recepissenl

nec

non pulsus
liberior
iret.

arlenaruni
Ita

moveretur,
viscenlem
zavil
,

aique
pater

halitus

m
1

mu^
el

de

conventu

noslro
infans

bapu-

et

post

susceptum
vilam

Baplismum

Bupervixi1

horas

brevissimam cun

mmutavit.
IHI

iM

Aliud
ipso
edidil

hnjus

thaumaturga?

virlulis

tuiitihi

ac

perrupta

esse
,

judicabat.
ei

Tum
prolis

puerpera
sorti
il-

plum
tale

pradicto
D.

anno,

in

ipsa

v\

propriaa

infelicitali
in

mortuae

Leontius.

lacrymans,
silia

sese
,

reversa est, et

meliora

con-

(uxor
dil

Miehaelis Keyser)

Maria ex Tugio

Harbara

P^ ^'^ weaen
1

parioin ea

assumpsil

volum

renovavit,

firmilerque
in

vit83
;i

expertem,

slatuil

Missam

procurare

legendam
promissara.

honorem
ecce; \ix
ju-

mam
fuerit.

momento

u! ad generationis spiritus

duoaehoram usque
in a

s.
ita

Leonlii

martyris ante

Et

cadavei Miserunl parentes exlinctum

staluerat,
iu

cum
:

obstelrix

animadverlit inchoa,

liquias S. Leontii, ut ad

earum

pra3seniiam e
1

n pulsum
dicio

ww.i prctoris infanlis

omnium
est

demorlui
ceteris

moxqua,

convocatis ingenti gaubaptizatus

infans ac

dio

mulieribus,

taclum revivisceret: [nam etiara anleannuni rilai suo, recens noto emor.no, ab eo 'J*J benedidW iiur puer sacro osse runl Tani itui
i

qvfi,

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

,

2 15

statimad
,,,.

vitara

vihi rwm

(mox

enim, uf exponit

tii
'/ii,

patrocinio
v

attributa,

pratermisit

\tayents,

in to

u
a

n.v pultUS tinit nlia, noquem aperuit, o, bsertata mni.j \ reverendo

patnbus Hieronymo Croger
<" tode rai sacne;
I

xi

ex Pflegero, quanta licuit brevitate, contra- J ' ct latina / Kbni et Etitabetha P Taib*nt
|

Marckerin
tus

>i, t ~

t^leSiadlin.curatoadS.WoIf^
ni/.uir piwsentibus Leodegario Hol
1

Vadutx
"inni

ii!

Suevia,

anno i680

die

Julii

natut
et

ett filius

primogt

olor

vitm indicw destitutut, sicque per horas

i'""

!/

weisscnbach
:u-

alque

ita

capax redditur

pnemiorum temorum.
Dorolhea
Elen

quinque demortui cadaveris instar jacuerat; quando p S Leonlio peregrinationem et

tabetlam
in
ecclt ria
h
'

F**
Slll!1 i,ir,

anno

hdclxvii

\m pro~

Staub (ex Mentxmgen prope suo Wallhero puerum genuil suffocatum, quem cum niaium) 1 "* superslitis anima indicio horam, qua sine

runt, (elici plane successu;

namque inpuero
signa,

mox
ai
i

detecta sunt
et

*id

il

la

ii

Baptismo

itus csl,
\tit.

post

omi

uaim horas
rttacroBa-

^ebal C
J*

commendaverunt, addilo voto D. Leontio ad ejus ecclesiam (et v*^r ihiinationis Puer revixit, atque spirituali
elebrandm.)
los

136 Autio
Victoris

IGSI

Maria Helena Ont/grr

Helvetia

Gritxen Soloduri in
us
'
>"

cont
laborabat,

ismate

(per
uti

dominum Petrum Zuraddit PflegerusJ

doloribus triduo
/"'<.

cforloci sacellanum, supervixit. dium annura

I3U
\ [Ul o

dimi-

nec
die U
i

Xtaque

'"'.

"';

Septembris,

cum omn
et

chia

rurgoviensi

deinde mdclxix Adorffii m Rarospergerin Barbara

toparfuaror

dr ejus ac protis salute despararent, ipsa se ooto

peregrinationis ad S. Leonlium obligacit,

cei

n,

'

doloribus in puerIfMnei ErniJ adeo acerbia ut usque diem torquebatur quinlum Q ad ,.,,.,,,,. mox fotora concepti fcetus sepulchrum.
, |

santibus doloribus

mox

peperit,

sed prolem, uti

vi

ludii

^c

parochus,

dominus Romanus Besler,

mox imaginem, conlactu reliquiarum ul super pectus parturientis S Leontii sacraUm, ul sacraa iconis imimponerent. Factumque est, rent solulio, eodem quasi c n poalo el partus pe~ Verum quia puer, quem Barbai momenlo.
iue
i

sm : neque enim pott tum creditum est, enta qu&libet adhibi plurimot conatusei \later aliquod erat deprehendere oita indicium niirinti Leontium inna cum marito secundo
ii
I

15

elamant
tici

orantq

te,

ut

sa/d

proli

concedatur,

m lan. \im itm \nfe~ quantum ad Baptismunt

i

suscipiendum sufjiceret, \>i iilas preces continuo inrrr visus est infans, utprocui omni peri itti
cnlo ad ecclesiam deportari potuerit sacro fonte

perit,

vita

carere

inventus

esl

nam

Ires

horas
ni

milhini aniraBe viveniis

indicium prodidit)
post

vo-

tum

ad

S.

Leontium;
fonte

votum

puer

vitam

abluendus, quibus peractis, admatrem reiatus tuperfuitque non exiguo temporis spatio, el
nimii
l

est,

n>l

publice riresque recuperat, atque sospes o parocho

in

lemplo

sacro

abluitur,

vocaturque no-

mine patrocinantis Marlyris Leontius. libello Germor134 oecurrit iterum in Pflegeri testimonium, quod ita latine interpretor nico Cum milii Balthasaro Franlz Slantiensi in Subsylvania

meliorem '' ^tuwitw 137 inno (682 die xrv Januarii Maria V"/Imn. u.rnr Joannis indem Badem ex Hussweii
in pago Lucernensi,
fcetum
similiter protuieraf

opinione
ciens

demortnum; quapropter misera conspi incassum cecidisse quoscumque conatnsper

eticienda oita signa,

ex

dilecta
iu

axore
jacuil

Margareta
Exaltationis
is

Arnin

anno

horam mtegram impensos ad

hdclxxix
aatus

feslivitate

sanctaa Crucis

absque vita ullove ilaque mihi, quod personis ejns indicio. Conligii matrimonii vinculo conjunctis summum dolorum
esset

puer,

ruhim concepit peregrinandi u<i reliquias S. Leon "' idem faceret, adhortata tii maritumque,

t,

adhortanti
rita

ille

obsecutus

est,

et

cix emitto

voto,

in /iuriest,

ac

miseriarum

esse

solet.

Quami

is

autem qnm
si

tus

ac die

pottero ad

manifetlooit, actutum baptisatcctesiam delatus <l

.

aderanl mulieres aliique

nullum experimenti genus

vitse

complendas Sacramenti c&rimonias diem tertium

r

Sebastianit
n-ec

roum elihoraa cerent; incassum laborarunl per dimidium spalium. Proinde cum nulla in humanis remediis assel rirtus, equidem illacrymans animo converpratermiserunt, ul aliquod
latenlis

cujus festum agebatur, nomen accepit,

vita

ante

migraoit.

ms sum
arbitrum,

:ni

Deum omnipotenlem,
ad

viue ac mortis

ejusque
vovi

Sanctos.

Peregrinationem
in

sublata, X. Ulcera focda ac periculosa

autem

et

Missam
apud

thaumaturgo
S.

siroilibus

calamitalibus martyri,

Leontio
al
i

fifurensi,

siquipraaviia
pi

dem
cerlia

i.l

Deum

efficeret,

puer,
expiari

Vulttri

}'<

vitee

indiciis,

sacro

Ottilia

Heriimand

ex

Xugiensi

ditione
,

ulOBUtn
li

Facto
uorara

voto

confestim

puer,

qui

per
,

dimidiam
digilum

mortuus
indicem

gelidusque
,

jacueral

Einsidtensis e Gerba sunt infrascripti parochi apud dominum Ugustinnm .., taiina) cum

"

quem

i .

cospii

eo acsi commovit vocamus uti compotem ei se, indicare voluissel erat. Etenim posl digili motum, moverj accedere vehemens arteriarum pulsus
,

Reymann,
v
i,

monasterii

aostri

beati

imm
jna
,

Mariaa
culinas
sinislra

dominio fjnis in Einsidlensi supei curam gereret, anno integro

laboravil
D bal
,

praetorem

alcere

admodum
el

periculoao

quod
|

ser-

respiratio,
el
111

et

vita

plenissima.

Baptizatus esi
esi el

dein,

continuo
i

post
caelia

horam
vere

iterum

defunctns

angelis
S.

reverenli

emanabal
ei uti

salva ex <|uo mdies amplius, puUdus el concretns cruor,

additus.
minfoilis
tanti

Clementissime
!

Deus, o

neque
Pj

ullum
(

sistendo
credibile

suppetebal
esl

Leonti
'"'

Gratia

nobis concedalur,
capinl

batur

dolores

remedium. ^^'
:

nmquain
iiuic
is

henelicii

nos

ingrata
ta-

tissimos,

diesque
el
,

miserrime

oblivio.

tettimonio

Bubscriptit

etiam

tamen

animo

mirum
,,.

,n

transigebat tranquill inin

.1

doloribus

misori
inira

cerdos
verbii

vcrisimititcr ,
:

qui

puerwn
*'-!<>

baptixamt
sufferendis
iis

tcquentibus
in

Testor

Franciscus sacel-

impar
ftirrani

-i

,i

mc

lanua

stans

leniendis

llixl liuni

el

consilium

pelnt.
,;

Nu-

135 Tria hic

ejusdem generis prodigia S. Leon-

perrime

tum

revi rso

hi

u an8"
"

la-

2l6
AUCTORB
J.
1'.

DE
gloriosi

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

qui
in

lalione
rabili

martyris
rnonasterio

Leontii,

veneet

Hurensi

pecoliari
el

pompa

142 Hahehanl Gasparns Stuher et Mnria s her es Hisrh ditionis lugiensls

fflioluro
)U Ji ~ midio a nativitate auno sospes erat, poai Vfiro ffigrotare cceperal et suppurationihus uicer^ toto corpusculo scatere. fotegro anno
'

apparata

'

depositus

fuerat,

ubi

reliquiarum
ul

ejus attactu rosariura

meum
el

sacrare Licuerat. illud

cgo memorutm
ulcus suura

Oitili;e

porrexi,

mandans,

eo

tangeret,
Sancti

preces aliquot in

honoest,

miser

decubuit.
interna

Parentes

anxii,

parv Ul n Uj
n

i"*
s
!

lta

rem
sancti
ut

praefati

recilarel.

Jussa peregit et in dolo-

ferrent, se

quadam

inspiralione

Marlyris patrocinio vira tantam experta

trfa

intra

dies

omne malum una cum

ipsa

re

evanuerit.

Hoc

interrogata

certissimura

commoneri arbilrabantur, ut liliolom bui S. Leontium in Muris deferrentj detulerunt 2 ? dem magna cum devolione Feria quarla !>,!"?
et

sajnia^i

esse proGtetur. in

principali monasterio bealissimae

ex eo die melius

habere

cospit,

reconvaie*2
valei

Mariae

Virginis

Einsidlensi die

xxvu Septembris

anuo HDcxLvm. Fr. Wolfjgangus

giosus
professus
cuni
et

Weisshaupt reliparochus ad sanctam Mariam

perrexil ac in dte sanclo Pentecostes plena iline Frnitus est. Anuo moclvii.

U3 Tum
de
iii

hon-ido
capile

atheromate
ulceratus

Jacobus

Einsidlensem. ita

illc

apud Pflegerum. Pergamus

(

Schall

Tugio

in

erat auno n
conspici

nuuc
439
utterius phagedtena.
in

Mayero.
Furer

absque gravi nausea ac horrore

adhffic

Maria

uxor Henrici Purer)

de

possel;

medici
id

m
Da -

aperte

profitebantur,

Luugeren
collo

Subsylvaniffi
et,

quaiuor annis phagedaena

turalibus
iri.

remediis

malum curatum
novercante

neuUqoji

laborabat;
et

retur

ope

consilio, laborare

quamvis medicorum utetamen non desiit.

in

Jacobus igitur,

ciente officio,
conjicit,

spem

in caeteste
in

nalura suo deftD. Leontii auxiUum

peregrioaniio

Anno demum
ad
se

mdcxmx
e\ D.
reliquis

Fefiis

Pentecostalibus
celebres
,

promiltendo ejus

Muris

Muros
confert

Leontii

miraculis

cnm
,

peregrinanlibus

ad reciin

pie veneruri Lipsana sacra, et extemplo dolor cum puiido ulcere abscedere, tn cicatricem convenire
ccepit,

piendum sacrarum reliquiarum attactum

se (leimiiii
cipit,
et

genua
re-

atque

adeo

brevi,

capite

ab

orani

tato

beueilicliunem per taclum devote

in

mundato, Jacobus convaluit.

144 Pr&teriit

muv pruritum
sanilatis.

cute sentit,

ceu pro-

Mayertts

sequentia
et

ex

dromum
contracto
rupta

Tum
la\iil

Pflegeri IflMl^l

bcncdirla uiVeclam

aqua ex pnefaiis reli;|uiis partem; donec paulo post,

et

Germanico

libello

eontracta

Latine

txposita.

Anno

pure,

intumuit,

denique,
effluxit,

rupta corcicatrix
a
a

cute,

pulrida

materies
;tc

corrupiione purgata coaluit,

deinceps mulier

1059 in/aus biennis Joannis Eautin efjfij. rim Buochmann ex Wangen Lueemensis ditionh fcsdo ulcere angebatw in latere annn item tu(<t filius magistri Burckardi Sckmid Tugiensis post;

malo
tertue pes $aitient

liberata ad

110 Succedit apud

iiini

mortem usque perstitit. Wayerum et Pflegerum mali

persanati enarratio,
ques

(/iiniii

jam tricnnio

uta/c a/fccfo brackio laboTQS'

t

sci, similiter
iiniltini

ulcere in collo affligebatur.

est
:

triusqiu

iniiltiun absimilis

quam

immedicabile visum

at

parentts ad
i\

emittens

teste

Pflegero,

ipsa,

citrantur.

tahetl.i

inscriptam

exponi voluit
ut
e&t,
;tl

sanata fuit, mulier wi Muriensi ec-

meliorem medicum connersi,

runt
.

S. Leonliura

clesia,

quamque proinde,

apud eumdem
iiiui

Pflege-

ootoque sc obtigarunt peregrinandi tiurot; CXauditi SUnt, pucris liuuil itu duihim pust rmtssa
vota
145
iu
dici

ruin

Germanice excusa
sua
miseria

Latine redditam huc

omni malo

purgatis,

tians/cro. Sero quiilem,

iiinia

incassum
ct
iit

in

diu-

Noma

etium

venenosa Magdalenam
in

Keigel

tdk

dictam

(Dci
Yogel
,

Sanctorum)
loparchia
et

urhe Lucernensi corripuil

collo,

quani me-

Opem

imploravii

Iturhara

gangrmnam
erut
vis

esse dijudicabant, atque ideo malom

pago Entliebech babitans, quffi annos oclo e\ aperto ct, salvu revrrrnlia, >aniem emiltentepede haml

aliiis

immeilicaliile

pr;everlcre

laborabant

majoi
IIi>

auiem

morhi virtuie
sub divi

medicaminum.
patrocinium

mediocres dolores
lollendo
mulii

perlulerat,

hisce

leniendis

et

igitnr rejectis,
Iiiluii^,

Leonlii

conejus
rii

inipensi

fuerant sumptus

plures et

vovit

cum

reverenlia inviscre sacras

solo

magni, sed parura aul nihil adjumenti inde eomperlum. Doncc tandem peregrinationis voium nuncupavit sancto thaumalurgo Leonlio ad Murense monasiei iuiu rujus mirabile lumen ipsi confestim tamque efficaciter affulsit ut per divinam opem
,

in

Muns
el

reliquias; quo

voiivo

remedio

horrido

incurabili

morbo
de

penitus libera

i'\.i>ii

Anno
t4o"

mdclxiii.

Elisabeth
In

Groh

Prigido
Suitensi
el
,

fonte,

vulgo MMrik
nata

Kalt-brunnen
xi,,
lilia

Marchia

annos

ac

prffisentem Leontii
liberala
et

inlercessionem omnibus dofuerit

in

Meinradi

Groh

Clirisliii;r

DhI'I''|'-

loribus

udcli.
silque

Laudetur

omnino sanata Deus in Sanctis

Leontio
(ideles

anno
ac

ffiternum;

horrido ulcere in naiibus ac facie adeo squalebat, auderat ut inler homines compurere m\ amplius

sancto marlyri

pro

prffipotenti

In consilium
vero

vocaii

medici,
afferri

alii

vix

aul

nfl

'

Qdeli interces ione

apud

omnes

laus

summa,

quidem remedium
remediu
In

posse autumabant,
,

'

||!

honur
in

^loria

el

graliaruui' actio

6X nunc usque

suppeditahant
imploravit,

sed
ac

casso

fffectU.
>'

secula.

Ainen.

cxirema

tandein

necessilate
et

miseria

141
Vuittiv dua

luiinl
duffi,
,

eodem

anno

mim.i.i

Badffi

Helvetffi

Leontii

auxilium
a

nuncupato
Martyris,
ejus

voio
i
ial

puelhe

phagedicna.

Allerum

utraque phaged&enae contagio affecta. Barharain Kuchin puler chirurgo cu, ,

peregrinationis ad

tumbam
:

sancti

maca,
el

medicis pnescripta,
curavit

reliquiis

atunff

randam
deli

tradidil

sed

postquam

isle

miseilam cruin,

benedici

qu cum
exterso

exulcerato nasoin?

lerro

diutius ad mortem fere cruciasset,

recepit.

pHcuisset;

continuo suum

operabanlur
et

lu

curabilem

Alteri

Uargaretffi

Keller

pia

ulcusque
restituta.

sanabant,

eliminato
.

mater
sis,

Elisabelh

Keller

Keller) simililer nihil

sive
in

(vidua domini Gasparis non prsestitit, sive in expeuobsequiis.

form putore, ac facie in pristinam ac ilecentem

Anno moclxi.

Annum eumdem
morem, cum
>"

cura

el

Profuerat

tanto

etiam

Pflegerus prmter

*w

nulla

medela
et

malo.

Tandem
,

parentes

mediis et
ejus

remediis

incassum eunlihus
unico

ad

D.

Leonlium se
sa-

ogxC vnsisUre soleat ordini chrono} nurraium benefi singula capita. et antc

monui,

L^
,

convertunt,
cras

volo obeund&e ad

reliquias

peregrinationis,
a

utrique gratis inteincurabili

innectatwr anno iG63. 147 De Petro Suter

per rescriplum
testatus esl
:

,.

ex

parocbia
Nicolaus

Roiwn

UI

inf*

gram

curationem comparaverunt.

mulo

propemodum

loci

curio

Ru^"
s

fiaud muito abhinc tempore

n(jj
io-

DIE DK.CIMA QUINTA SEPTKMBRIS.

memorahile miraculum uni e\ parochia|[r|Vt .ssio is ad peiro Suter operata BSt. Venerat
referens,
n
,

2 '7

quod
dira

inennle
ac

mense

Aprili

hujus
in

taerimus lumore acerbisaimo, eaque de causa no- auctohk bis persuasum fuerit ut ad thermas Uadenses in J- PArgoia conlenderemus, Verum illic acerbiuu ma,

mimi.xiv,

periculosa

vomica

ge-

li

ad euni

modum

aeerevii

ut

ne digitum
intlectere

<|ui-

adeo

foeril

excruciatus, ut

diu noctuque nulla

dem unum

commovere,

nedum

vale-

tere qoieie

trui,

pedibua vero nec sabsistere aec

remua absque

vehementissimo

craciata.

Deinde

mcedere
bere

poluerit,

utqueideo semper
Adhsec

lecto

necesse

babuerit.

incisio,

decumqua chi-

oallo percepto levamine,

domumrediimus, etquoNiderweyl supplicationem

aiam incols
Buscipiebanl

vicini pagi

sanare intenderat, mamrgusbene expertus uicus supra raodum augebat. Cum igitar [Qjnflc dolorea medica mederi non poterat, ad palroaataralie

ad S. Leontiom
e
nostris

martyrem

in
,

Muris
reliquiis

per
s.

aliquot
Leontii

telam
illac

mundam

applicaadam

destiaavimus.

Qase
ei

clnim Anna Qlifl

,..,,
I

flvj

Leoniii,

emisso

pro splule dilecti

voli

(qaod etiam parentis nuncupave-

voto

hnc relata

mo\

atllicia>

manui
mali

applicata fuit,

mox
dulsit;

eliam

clementissimus
Leontii,

Deus,
poterel

intercessione
in-

confugit. vi\
falalis

verba ex ore elapsa ruerant,

gloriosi

martyris
et

remissionem
prcestitura

ciiiii

antrav

continuo disparuit, dolor re-

quo evidenlios
prirnum
ail

be-

miait;

jpse

Vere magna

vero Petrus plena sanitate potilus est, multogratia et insigne miracalam

I

nelicitim,
digiti,

pristiaam

slatum

rediere

duobus
qnare

exceptis,

tum
S.

omnes,
Leontii

excepio

ram
Hl

testimouio

probatum, qui

una

mecum Deum
ei

uno:
san.ita

telam

reliqoiis

secundo

thaumaturgo sao Saacto laudanl

glorificaut.

applicari

jussimus;
ciiiu

Datum (in Hothenbwrg) xxi Junii mdclxiv. Contonal testifnonium,quodetiam Germaniee <l<" P/?earus c"'i< h (iC subscriptione : Nicolaus Ratiman
cnratus ac vicarius
lis Michael
flngen

est.

donec tandem raanus plenc autem postea et manoa sinistra

afliceretur,
ul
;i

ad

nodum
ei

paralysi

oobis

limor esset, eidem

mainii

dictam lelam
ei

applicui-

indijmns ihidem.

mus,
de
Lofprmliil
inr.

extemplo
etiam
iiunr
iil

meliua

esse

comperimus.
\;

Iluger,

Conradi

Huger

AdhffiC
,

cum
lel;p

aliquod mali iuilicium B6

s;epe
dictas attaclU
sigillo

parle
tu
aii

inSylva Hercinia filius, in dextera pectoris babebal quod adeo prorando biaolcus
,

ejusdera

sana-

Publicum
mauiis
Dei

hoc testimonium,
Bubscripiioae
,

nostro et

interiora

penetravit,

ut,cum

tussiret,

tla-

propriffl

dedimus ad majodivinas
gloriosi

in-

inde

prorumpens luccrnara extingueret. Pareas

ftiium

ivni

gloriam,
ac

gratamque agnitionem
prmpotentia
patrocinii

proinde
decitn

cursB

chirurgi

subdidit, qai quiaarte

ut

miseiniii iM.r

integris

mensibus omni sua

industria-

martyris
secutula

S.

L.Mnitn.

Aclum

in

Valie

Graliai

dle

que plus
pejos,

non perfecerat,
sua,
Gdeli

quam
igitar

Ad thaumaturgum

malum fierct medicum Leonpreces direxit

ejus in die

tium paler vota

ciim promissione

spemque
corpus

ac

peregriaalionis ad

Muris
snli

capellam

ac

sacrum.

Postero

anno mdcxlviii. Soror Anna Maria, abbalissa. Hoe instrumenlum e.r Pflegero desumptnm t\ Latine redditum fot, quoniam ejus dumtaxat eompendium dederat \fayerus. Porro memorataabbatia Germanice Gnaden-TIial nunPebruarii
rnpntiir,
l'il

auroram,

cum

venirenl

ad videndum

ulcus,

nec alcua nec cicatricem exesi vulnerisrepererunt.

Ailolescens
familia

quidam

Lucernas

de

prasno-

Anno reparatse
149

salutis

mdclxxx.
de

bili

Carolus

Ladovicus

Zur-Mule

toWw anno ns
-

cofpo-

Balthasarus

Troger

Alanea
in

territorii

mdcl
feralis

Mediolanensis oriundus,
cli,

tanc vero

Wermbacb
,

mense Junio graviter aagrotare coapit, ut morbus tolum corpus successive occupaipseque
adolescens
o
,

tn(^-

dilionia

Rheinfeldensis
flliam
(

colouus, opificio lapicida

verit
ail

planta
veluli

pedis

usque
inlla-

ili

mli-

oabebal

Kur.

quatnordecim
vero
las

Elhabetham Trotjcr ) phaged&na toto corpore

correptam
.

annorum
,

collum
,

allissimo tiimore

vento

in

collo

tus

iieilum stare aul

incedere,

sed

nec

jacere

maxime

quaa aliquot jam Bstnel

potuerit.

[otercipiebal
\

tumor halitum, deficiebant

spiritus
,

exederat,

medicorumque artem

pbarmaca

cum
parens

viribus

itales

et

alimenta

.eque

eluserat.

[nterea

multa de meritis D. Leoniii audiil

ac medicamina ampliosnihil operabantur.

tn

Dominus
liiii,

puella

ctum
se

tnisera, el cum non dabitaret, eamdem sanMartyrem etiam sibi fore propitiam, voto

extrema necessitate charissimi

consilii,

hu-

mani

inojis

ad

i>.
.

Leontii

patrocininm
vovel
sa-

obstrinxit

tribus

vicibus

sacrara

ad

ejus

reobiil
Ihi

cum
crm

fiducia

mentem

erigil

votumque
pignora.

liquiaa
1,11(1

obeuodi

peregrinationem.

Primam
oi ismodo.

peregrinationia
se

ad ejus

Eodeni die,
spiritus

parente

infra

hehdomadem
collum
statimque

quo
ivit

voio

ohligavit,
arteriarura

sul

vespernm
ac

pei olulia
fii

Sacris,
osse

benedici

atque
dolores

altin-

liberius,

pulsus
,

vegetior factus,

sanclo
"

curavit,

valde

vires rnhere,
tra

lumor

declinavil

taiulem

in-

lhllilm

persensit.

modo

obiit.

Alleram non multo posl eodem Cumque circa festum Sanctorum Omadvenisset

uum
" l:iln

tertio
.

(attulissetque,

<n

habet

tempos modicum omnia abscessil infirmitas. pra-nohiMDCL puerulUS 153 Koilpm anno (Ju(?ger ihirnmi Wernharii de Salodoro, qui lis
,

brachii.

rflegerus

tabellam

volivam) ab omni

prafato

co lempore
variolis,

toparcha

erat

in

Gosken
curaj,
ingenti

filiua

e\

Penitus

liberata tuit.

Anno mdclxxxv.

defectu

BuDBcientis

in

brachio

adeo enormem tumorem

cepil
,

cum
,

dolore

con-

ut

ns

curandia nulla
igilur
el

mina.
* XI.

Facto

voto

cooducerent medicapuerulaa ad monasteibidem

Leontii

Mcmbrorum

iinii]

Murense,
sunl
poslea

sacra,

quae
,

tidelium
ossa

et tolius corporis

lumores

veneratioui
porlalus,

exposita

divi

de-

abacti.

convaluit.

153
Ufrtt

Maria

Elsener

ex

parochia

Neohemiensi

manuum

N,s
1

vulgo
Aniui

Maria

in

Valle

(iialia-

Ordiois

Nenen ftn Tugiensi ditione) e\ tumore manua dexterae vehementes adeo

ni

insolito

dolores

Cialerciensis

parthenone,
publico

misericordia
te.stimonio

Dci
Dei

ahrlo

patiebatur,
,,_,,,]

potiorem
iid

vitea

partem
aut

oiio

trans-

Praesenti

ad

inepla

(|tioiIhhel

opificium lalioreinve

j;
',;;

"- "artyria
11

Leomii gloriam

coram

umverso
proxiafflicta

Quamquara autem
torum
,

nibil

consilil

medicamen-

'-

I"' ipsi

mense Auguslo inni "DcxLvn, in maau dextera

'luod

malo suo mederi desiderabat, quibua levamen tamen sen tumoris seu doloris omitteret,
31
noii

Septembru Tomus

218
AUCTOflK
J. P.

DE
,

S.

LEONTIO MARTVRK ROMANO,

li

non percipiebat. Adit ergo ex voio ad sacrs D. Leomii lipsana eornm quibus dum die xxx Jaopera devotionis, qua ponuarii anno mdcliv
tenit,

cum

dolore, et acerba difficultate

tiis
tii

illuslrem atligerim, Bancli reliqnias conspexerim,

m
D

foaumalm* r**"
Prece
X

mor
ail

snbsidere, dolor evanescere,

maxima contentione perageret, ccepit tumanus emollescere

deincepa
apta facta faeril ad
fa-

opcm invocavenm. Obtinui autem uuunui aqua, in ejus honorem Consecrata'

raretur,

ejusque devota

Dgilitalem, ot

quo dum

\n\^
'

ei
pa.

qualer usa

faenam

ciendum quemlibel laborem.

valde

tumidos

ir

laveram (res miral

pedaj

154 SubsequitUT

modo

relatio,

quam
e.r

ex tabusic

aopedumabutx

ta, se

olim in Murensi templo sufjixa, descripsisse

significat Pftegems,

quamque
gloriosi

Germanxco

>-' sunt, subsedit tumor P? es a?qualitatem redierunt, verbo evidentis tionem experiebar. Cum utem
minuii

floJores

gcnua

H
9

Latine

inlerpretor.

Ad majorem Dei gloriam, proalhleUe

Christi

pagalinncmque

cnllus

Leonlii presenti boc anathemate testimonium perbibetur, quod Joannes Gaspar Pfister, civis Confluentinus in< paroecia Klingnaw ex axore sua Maria Feldmanu filinm habuerit Anuum nomine, quas,

n * Leontium permissem consccrata illa aqua adeo viril,us awia ut nihil mihi qnidquam ultra decssc sed Banam etintegram memet judicarem
i

sumnia

Qducia

erga

exin.io huic Patrono

tera

meo de
tara

Cuniil *
noi

concessa per
rairabiliter

ejus

intercessionem

cum

circiler

pcdibuscjue
aegrotavit.

nata essel annos tres, in manibus tumore correpta ingenii graviter

,

Nihil

profuerunt plurima

humanaa

arlis

admodum sumptilms adhibita ipsi sunt per annum inlegrum. Cum i^iiur post Denm et Mariam omnia incassum abirent
remedia
,

quae

magnis

gratam me omni, quo poteram, modo exbibuk sem, vegeta illinc profecla sum nno clie ad nZ que horas, qua? ante uno die vix spauum uaha horrn conficere poteram. Ut igitur insigne jen eGcium potentissima quiescentis illic sancti
|

sanitel

marti

ris

Leontii

ad

S.Leontium confugimns infantem ipsi rcnsi monaslerio devovimus et intra tres

,

in

Mu-

illuc

intercessione mihi prffisliium,onmibii peregrinantihus innolescat, id ipsum r gf( .. publice,

ut

dies do-

perius norainala

jam relatum
ix

est,an

immiuuii sunt, lumor immedicabilis resedit, puella in pedes erecta esi, ct post breve tempus intcgra* valeludini rcstiluta. Quouiam auleiii hoc
lores

notandum curavi, anno mdcmh die Ita jerc Germanice apud Pflegerum,
157 Jacolms Bucl
(sic

Au^ii

h:

pergit

modo
vero

Jdayerut) f*,
,,,!,.,

lotum merilo
trocinio,

acceptum
id

referiinus

S. Lconlii

pa-

de AlleiidurlT
mdci.ix
febre

cx

eudem
ut

Marrhia
est;
ipsa
et

SmlriM

quoque publicum testatumque voluimus. Actum mcnse Martio anno HDCLV.

omnibus
ego
155

correptus

febrisin
supe-

bydropisin ahiit,
rioris

adeo pedes

dimidia
ea

Cuin

Calharina
grassanlis
tn

Frii/

nata

in

Alsaillinc

corporis

pars

usque ad verticem

im-

Uuiur metubris infiata

tia

el

propler

bclli

excursiones

exsulans,
correpta

Wanga;
sub

dilione

Marchise

Suitensis

more maiigno distenderentur, el aegrolus decem hebdomadis lccto aflSxus mnreret. Quamqnani
applicatis

subsisterem,
re

initiuin
,

anni mdcl

tanto

tumo-

remediis

et

apertione cutis

prajfatus

liy-

sum

ut

nec pedem

nec passum

mosed
leni-

dropicus
thalis

humor
ad

effluxisset,

malignitas tamea

le-

vere

possem
cliuica
et

citra

vehementem

cruciatum,

tuxici

sinistrum latUS contracla, intw

omnino

per dimidium circiter

annum

cepto

halitu,

prsesentaneam

morlem

intentabat
in

levamen exspeclans, quicquam chirurgorum opera minihus, domi me conlinere mihi nonnulH, ut suaserunl

men

atque adhibiLis neac pluribus medica-

Inlercessione tamen S. Leontii,

quem

volavoest,

cahant,

eegrotus

moriis periculo
el

defunclas
rel

cogerer.

Quapropter

rupio

aposlemate

egestis

ex ore octo

de-

ad

mas

me conferrem
aquarum
,

credibile

Badenses therenim esse, mihi

asu redituram
consilio

cem scxiariis puris ac sanguinis. Nec hic miserum vexare cessavit;nam reliquiaj
bis
in

inflrmitas

ejectavta-

virtute

rectoque earum
:

ulcere,

uiui

sanato,

in

aliud

ayostema

pristinam

sanitatem

quorum
surrexi

benevolo

e&terius,

nec

minus

dolorificum,

nec miDu&peconlir-

obsequens,
intumenlio
re sustuli, el

equidem
ac
siiuul

lorpenlia ingcnti
il^r arripui.

membra admodum cum dolo-

riculosum coaluerunt. Repctieruni ilaque,

maverunlque votum,
sive a'que

el

sanies,

ut supra, successpe per

Jacobna,

Badense

Dum

illuc per-

veneram (quod ob gravem molestiam qualuor nun nisi bebdomadis poris

fuit)

inflati

cor-

copiosa emanavil, sine lamen remedia naturalia sanilalem recuperandi.

confectum

quamprimum per
vendi
sua3

n*actas

vires licuit,
,

voti

ewot
i|do

absque alteriore
,

perquisitione aquis
dies

mecom,

causa

ad

Muros
vero

accessit

ac

triiluo,
.

misi

et usa

iis

sum per

quatuor continuos
arbitrabar
;

peregrinationis
ipse

conditiones

explevil

alfiW

ubi vero sanilatem

iirmilalis

me reperluram
potius

in-

obductum,
158

plcna

sanitate

donatDsest

inaenicnliim

olTcudi

propter

tumorem necesse fuil balneis abslipauperum valetudinarium anbire. Dum isthic jam per hebdomadcs qualuur a^ra deruhueram nec aliud prster mortem expectabam ad res
accresjcentem

Hydrope etiam anno mdclxvi laboraW quindecim hebdomadibus R. D. Udalricos Spabt

capellanus
ijiun
in
)

nere,

et

Scbonis (hco
ulti

Helvetia ad L" a
illustritim

umiir/n
ut

collegium

doniimdespe

larum,
rarent.

de ejus

reconvalescentia

omnes

varias

cogitatiouem

dirigebam

prseserlim

vcro

samtati
luitvr.

rtttt-

Muros ad sanctum martyrem Leontium, ubi sperabam fore, ttt sclalium cl sanilalem recuperarem patrocinio sancti thaumaturgi Martyris. eliam mox rogavi, 150 Quarc ctiam atque quo, prout rogarara,deut Meliingam aveherur; fui cum mutiere altcra membris capta ducta morabar illic biduo, apud alios calamitatem c meam deplorabam, et exponebam animi propo:

Parcus cjus, Adamus Spahr de Pladenlfc |llh votum nuncupavit tam ad beatam Virgioem MureDsem, sidlensem, quam S. Leonlium ad cujus voto adsUpaW ut sanilati restituerelur
,

est

ipse

aegrotus,

cersc

in

ulroquc
sui
ut

,Illim superaddita sponsione, cqaaW offerendi, quod loco

i-

'

pondus tanium
riretur

corporis.

Et

saiic

har
el

>u;i

-|"

lH ""

effecit,

tunc

affatim

liquido

hydropicum
dic

delumescere
Voto suo
in

affectum,.
ipse ca|

siium,

qui

in
,

eudem
,

mc

confirmabant, et eo
polli-

postea

totus convalesceret.

quidem
cereniur

validius
fore

quod romiuuni consensu illuc pervenirem, sanotisslsi

re ipsa exprrirer.

nus suspes xxvii

satisfecit,

Septembris

anni
Sanctis

sap
sui!

glorificando

Deum

mi Martvris patrucinium
adeo
prosecuta

QUfc-

propter certa a proposito non desistendi, iter usque

" ut habct PflegeriU, pratter allatam ceram benty do tabellam votivam in perpetuam accepU

sum,

ut

quanlumvis

ingen-

memoriam.
159 Mi-

DIE DECIMA
159
tftttri

QUINTA SEPTEMBRIS.
grinntionis,
subdit.

arq
res

Miserrima sane erat conditio puellaa eujusBaar csntonis

(

tftratio

(il[ll

iM

Tugiensis,
:inM0
(

Annm Barbara

ffitatis incidein Hevthofer gxtuberatio erat, quse totum corpns occuri( inien-eperat adeo ut al ipirllum viue naveral
|li|ll
, ! l
,

ua,n

nila, cum parentes volum peregrinalionis complerenl qaam

.

Uira

valde.

AllCIORI
J.

P.

alibl

tton

inveneral

sanitatem

in

Muris mlegrara

ger,

llM

;i

die bis lerque cst

cummorle
in
lioi-

luctaretur;
tristi

miramlum
tres

iliiiii

statu

etquod immutato
infe-

Huic evidenti miraculo Idamos Lindegcapellanus ad sanctissimum Sacramenlum ra Elliawyl, hav verba snbsternii Sancte Leonti martyr Christi interccde pro nostra omniumqoe
recepit.
:

integros
oria

annos
parle
,

versabatur, accrescente

salule.

Eadem Adami verba eliam

Non

nore
mliil

eaput tamcu

cum superiore
si

latine expri-

mit

incrementi suscepit,
spiritualibus

tamquam
ac

exaruissel

lametsi
diis

que

corporalibus remeomiserint. Donec pia

,

succurrere parentes non

mater, assumpta secum liliola Leootii Bacra piguora accessit,

bbcto
filiola

ad
>i

Muros ac S.
coraui ipso

cum
ac
,

minore gratia divus Leontiua auxi- <UHUt Joanni Nastberger de Muswangen in i.iberis Officiis; (traetus est Sehetimin irgovia, rtiam Provincias liheras alii appellant ut superius dietum est, cum iate anno rancxLtx,
ualus
esl

Pflegerus.

qum

corpore

Martyris

utraque
,

devote

oraret
;

ainisso
bilis

ncrvorum vigore, manihus pedibusque

Is

manum aridam
enervatiim
ac

protendit

movit

dein-

evaait.

statim ardentibus

suapiriis

de
pit
,

ia

pedem
intra

votis

erecta

incedere ince-

precibueque ejusdem
vit,

Sancti patrocinium

implora-

quinque hebdomadarnm lota convaluit. Die v Octobris mdclxxi. 160 Anno hdclxxx, cum Maria Ludi de Olta, nrnaa bsI oppidum in cantone Solodorensi, puerum
deinceps
feUciter essel

spatium

reliciadeo successu,ut,
Leontii

ad sacras
\issri
,

exnvias,
a vinculis
sil
,

cum peregrinationem quam voverat, exsolcontracturaa absolutus

el

continuo
,

surrexeril
,fi
'

sanus factus

arabulaverit.

enixa,
;

ubera sua non tantnm enorsed

Inctis
;

Kadem
Meyer

nervorum
de

contractio
in

ifNI

apprehendil

ener\
,.

iii

miter

intumucre

loco

foetenlein
siiuiii

saniem reddiderunt matcrno obsequio lactare non

mcesta

putidam ac ut adeo Qliolum

posset.

Svbillam

Dengen

parochia

Poro-

Con-

Tiberiana, vulgo Kayserstuel, eamque ndeo misere tenebal

EEradum racn-e
miculi
Slissimo
insiar
,
,

puellam trimulam, ut nec slare nec

sulebat

parens medicos,
;

adhibebal medi-

caruma
ergo

congrua

sed

incassum

omnia.
,

Divum

Lcontium cum voto interpellat

alque ejus-

scd qnadrupedis aut potius verrepere tantum posset. Parentes iriquod quolidie octilis ohversahalur spe.

dem thaumaturgi Martyris interventu, eodem ipso die, quu volum fecit detumuerunt ubera. el sa,
.

ctaculo supra

modum

ul

par

eral

contrislati

nics

in

purum

lac

conversa

fuil.

divum Leoniium ad opem fllim ferendam fldeli corde el animo invocanl promissione fecta, eum
,

in

Muris,
,

loco suai

requietionis

venerandi. Nee
at-

mora

pudla evidenter mrlioraii, respirare,

diaponi

que ad sanitatem

comperta
integre

rait.

Qafj

cum
XII

debilibua

atque contractis artubua snccessive

corroboratis

emollitis

atque

convaluerit

Membra enervata,
nalurali vigori

dcbilia et contracta

alque

reddita.

anno mdcxlix a patre ( lindoipfta Mcycr,) domino parocho et aliis, deinde

ctiam
in

viu die Jnnii

Muris monasterii patrihus religionia

fueril

in-

columis
165

praesentala.

Margarilha

Rinderlin

de d.

Abbalis-villa

natoratm

F XJtiam
injn.
,

vulgo

Abtwyl
,

sola

aqua,

Leonin

reliqnifa

Inmc
.

erordior ab
Murensis
,

instrumento
feci.

manico
dilectns
Bfil
,

quod ex Pflegero
filiolus

latinum
hisce

Jbannes Kuechler

testificor

Ego qood

benedicta flliolam suara quadriennem sanavit anno mdcxlvhi. Cum enim dicla flliola ob enervatos pedea ad quartum usqne aetalis annum nec
stare
,

meus

cui
in
,

Joanni quoque nomen

ne.lum incedere
ut

prffivaleret,

mancm utramque
ac
,

sperabat

mavi-

eum modum
ut

babuerit
chirnrgi
,

terraturum,

cum

state

eorumdem pedum

contortam
artis

enervatam sme experti hmnanis

jndicio

remediis
ac

rurari

non

valerel.

Ad beum
nixissime

gor cresceret et augeretur. Ubi autem sua se spe decepi animadverteret in angustiis, uti erat,
,

idcirco

gloriosum
,

niarty-

cogitare C02pit

aiuie rorlassis

pra-diela

rem
n
i

nqna be-

Leontium
"eliquiis

animum

intendi
,

et

hujus piam
pueri

flagitans

debiles

manus
cibos

nedi.ia non incongrua fmvt dehrlihns pedibua COnfortandis medela ? Assumit igitur aquam eaque
,

'J'1-

tangi

curavi, ad coquendos
adhiberi
volui

illi

pedCB

ii.l.iiiliil.e

miam iHam
cum
malo,
lidncia
alias
,

ahluit.el a.lmirahiiiid.i experilur,

filiolam
,

consecratam
fore
ut

flrma
protes

per solam

hanc ahlutinnem

vel

potini

eo rcmedio

enervata
:

imme.Iicabili,

liberurelur

uti reipsa

wntigit,
*t

Nam

brevi

post utraque

pueri

manus

enervaios p&des naturali vigori reatitutoa esse. 166 Altcri puellulaj Irimulm Annffi Luthart fttim Joannis Jacobi Lulhart de Winterachwyl ex
,

viQorem

quidem eodem ipso die, corroborata paulalim integne sanilati restituta. Anno dcxlvii. Laus Deo et glorioeo martyri Ceonlio.
881
1

dextera
el

ditione
tius

Murensi

innocentium

auxiliator

Leon-

ffique

magnam

curationia gratiam

impertivK

Mrii con.
Cf|.

'W Magdalena
""
llr

Keller,
in

uxor

Nicolai

Rrundilionis

Ettiswyl
,

comitatu

Willisau

anno mdcxlix. Ad tertium usque ffitatis annum nec stare minus vero progredi polerat; quia non hahehat in inrvis vignrem virihus adha-c loto
, :

Ucernensis
aunidio a

Qliolam genuerat

sospitem.

Sed vix
rirea

corpore deflciebat potiua

aitate

quam angmentum cum

,

nalivitate

" l,|A '"'i,

anno

coepit

ajgrotare,

capiebat.
nialris

Parentea itaque
liliola
,

assumpla

inter

ac

demum omnibus

arlubus coutrahi.

hrachia
s.
piis

ad ecclesiam et

capellam
,

*ucu parentea post adhihitas

:

-i.auoms reservante. Nam pater apiis ecclesiajamonilna filiolam contractam liheriore jam nno MncxLvii ejusdem S. Leontii Patiocinio cum V oto obeund* ad eum pere, , . ,

(rustra medicinas, egnnationea ad diversa aacra loca obierunt sed e effeciu caalo martyri Leoniio honorem
,

Leontii

pia

cum

flducia

contendunl

ibique

precibua aliiaqne

Chriatians devotionis operi-

hus

divo

Marlyri

miserem jirolem oflerunt, comreversi

,

raendantque.
shipore
.les
.

Doraum snam deindc

,

cum
pe-

conspieiiinl
,

ul

liliola

sc erigat

in

se

more mflintium, ad subselUa manibua tenendo progredi conelur. Ex quo maglsacmaet

220
AUCTURE
J. P.

DE
corporis
canitate

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

osque
tura,
curvis
,

gis

accrescere

corroborarique non de*litit, etiam

ac
ul

contractis

pedihus

dum cum

pleoo

pedum

constiiulum

recipiuitt

suorum usu potita fuit. 167 Triennem etiam puerum Joanncm Wendelinum habebai Wilhelnius Lang ( cx Catharina qui ob memHuohcr conjuge ) de Lucerna brorum dehililatem non solum pedibus niti aut
,

num
cata

ad decimum usoue nec amhulare nec stare nosspt

altnslati
,

j serc a ...

&

dJ.

hcmenter
puero

quod

etiam

remedia
,

"
,

non condiif,.|, ail '" de signis ac miraculis, qme Deus per divmn m ar " tyrem Leontium in Muris operaretur
,

ad

saniiaiem

muiia

procedere

nequiveral
el

sed
,

insupcr
ut

tolo

corporc

cumferri audierunt, ad

adeo cmarcuit
poriari

e\aruil

nec

tangi,

nedum
,

Supervacaneum erat praeterea pharmacis volutsse mederi morbo, nt videbatur

potuerit.

assumpto cum in nrna portatili pnero, properarunt. ibi J! adventassenl, die tertia Maii, [nventioni
,'

Muros

ipsos

sanclaj

peuitus

incurabili
,

ad

fores igitur

D. Leontii pasuis

rentes petunt
tis
silii

quaerunt, pulsant, ut
,

meri-

cissacra, anno mdclvii puerum iu prafalaimu compositum ad capellam saxcli Marlyris deponnat atque ad Bacram confessionem raciendam se
,

'i?

solatium

puero

vero

salntem

corporis

nuni.

Cum

dw
c!

inicrca puer sponte sua

el

absqne
,

Atque ubi sancti Marlyris sacrala pignora anno mdcl die 111 Maii juxta volum, quod
impertiatur.

jusvis hominis subsidio ex urna sc erigii, ac prodil, apprehensoque levi baculo,

illuc

solu

vovcrant

in

Muris

venerali

sunt,

exiemplo

et

de dic in diem ad vigorem et sanitalcm puerulus

rediit.

progreditur, non parenlibus solum,se sentibus plurimis in admirationem stuporemque

piis,

acDeum,
reclis

n-

ruentJMis prea

lauilia

lachrym

168
Mulier brachio.

Ai)

honorem
,

laudem
marlyris,
grati

et

gloriam

san-

Tbaumaturgo suo
puer
sit.

gloriflcantibus.

E\

die BQtemiUo
ei

ctissimae Trinitatis
riae
,

beatissimsB

Dei Genitricis Maet

Ormisque pedihus
,

lola vits sletii

inc

ac S. Leontii

peculiariter in
,

Instrumentum
,

cui puer Muros

tleportaml,,,

debitam
veruraque
irocinii

erga

hunc

animi signiflcationem

impositus fuit

Pflegerus Germanice hulte nuncu:

ejusdem
Sursee

apud
,

Deum

pramotenlis pa,

pari ait; sed nullis

testimonium
,

cgo Anna Hertzogin

prECsentem picluram
sacellum

uxor

insertam reperi
171

praMoris in

seu ta-

eam vocem lexicis Germani crediderim, ea indicari sportam, Anna Bentz ex Sylva Hercinia novem an,

&

bulam
in
iiiuuis

destinavi

ad

S. Leonlii marlyris
:

nis pedibus capta

di

non

nisi grallis

iuuixa progreniha

celeberrimo
iste

quia commonasterio Murensi miserorum Patronus pcculiarcm in ex-

poterat.

Nihit

illi

profnere medicamenta;

Levaminis

capessebat in locis sacris, qu&

:

peregri-

Irema
correpta

miseria

opem
in

milii

exliibuit.
,

Gravi malo

nando
nenle,

inviserat

donec

Deo

mirabiiiter dispoAssumplionis
,

eram
,

brachio

iia
,

ut

enervatum

cmorluum
Q8B
ariis

nullo usui

idoueum
flrma

nulloque liunia-

ad Muros venit, ubi in fcsto sanclissimae Dci Parentis Virginis

ac
instantia
,

conicniione
,

auxilio essel medicabile.

culiari

devotione

el

Quafropter peflducia thaumaturgo

,

qua potuit, maxima

oravit

dirom-

que Leontium
rata
dita
,

in sacris suis relfquiis piissime

ra
Esau-

huic Palrono voluni nuucupavi

uationcni
atl

promisi

pcregri-

obtestata est,
esl

ut sanilatem reciperet.
,

sacras cjus exuviasel Missam ibidem

:

eodem die

ac

in

teslimoninm

verilatis
sa-

celebrandara

dein

aquam ad me
consecralam,
,

deferri jussi

grailis suis

sancti Martyris capella suspensis,

,

iisdem sacris

reliquiis

hanc adhihui
mali
le-

nis ac firmis pedibus exsurgcns

exiliens et

lait-

lavando

enervi brachio
scnsi
,

ipso

momento

dans
lau

Deum domum
ditionis

repedavit.
Qlricus
Stoffer de
Lit1

vamcn
plane

alque
et

illius

unici remedii usu brevi

evasi.

172 Genuerat Joannes

ac parochias

sospes

incolumis
porrexi

Ea oceasionc
pcrsonae

Lucernensis c\
,

conjuge

Mtf

dictam
simili

aquam

alteri

bonestce

sua Barbara
suhilaneo
facta est,

maio aflects, quae, cum pari modo eamparem effectum consecula est. dem adhibuissel Laus sit Dco sempiterna. Actum anno mdcliv. Recitatum jam testimonium , quodolim tahcllm inscriplum fuit, uti abunde liquet, desumpsi ex
,

Sager prolem qu, quo nescio, casu adeo pedum suorum usn iners
,

ut

et stare,

ci

incedere, imoet

setlere

omnino nequivcrit. medicaminum usus

medcri
consilio

Infructuosus eral
,

rrequenlium
solicitudo

quibus

parcnliim
f

quserebat.

Ecelesiaslicorum
,

nommatito
J

pflegero
169
etattera
brig

ct

Latine exposui.

patrum Capucinorum
mdclvi
el

teste

Pflegero,

tlemum
F

Languebat
,

anno
cantonis
,

Maria
iv

Signer
Junii
,

mtm- de
ipso

Metzingen
lecto

Tugiensis,
graviler

ad corpus S. Leontii in ecclesia MurenJi devoto animo peregrinationcm sacram instiinuQt,

divi

omnibus,

sacro Pcntccoslcs die

allixam adeo
,

languor scx hchdoaffligebat

,

Martyris

opem implorant
ejus

tibialia

infaniulQ

madis

ut,

imponenda
gi faciunt
:

sncris
qjuffl

reliquiis
,

benedici ac

hu

contraclis

ncrvis
et

usii

mcmbrorum

penitus desti-

cum

ahsoluta
,

peregrinatione

tueretur,

mediis etiam

plurimis sanitatem re-

proli

prafalce
in

accommodant
diflunditur,

statim

robnr

nerro61

euperare non pnsset. Ad altiora igilur (quidni et cerliora?) remcdia inquirenda animum inlendit,

rum

pedes

infans

ad

slandum

eundum
nilatem

missa ad
D. Lconiii
litcr

obeundam nomine(suo
mandalis dedit
,

coram
,

reliquiis

se crigit ; alque adeo integram peduni tBr brevi recnperat. Anno hdclvii. Pflrwiw
vn

peregrinationem persona

cui

spccia-

autem juxta Pflegerum

gratianimisignumt*
S. Lcontn

in

ut inlcr alia pia opcra

oraret.
,

accepti beneficii (e&iimonium in sacello

Psalterium

Marianum
,

devote

Et

ecce

Eadem hora
rabililer

qua pia mandalaria

,

ut ipsa
,

redux

poslea asscruit
ut
,

Psalterium recitavit
e
,

sgrota mict roborari

tabellam suspendi curarunt. Srhrn 173 Anno sequenlc mim;i.\iii .loanncs U<" r ber de Boswyl ( locus est hattd procat
'

arluhus suis adeo relcvari se

,

jus curam gerit ejusdem monasterii

gravi
infirmitale
,

religiosus,

perscnsit

exsurgens

codcm adliuc die manus ad actionem

,

leclo doloris

adco

membrorom

suorum u
mani-

pedes vero ad

deslitutus est

gressum exlendcrit

alque haud multo post vires

Felix

bus

ncc cibum nec pedibus niti aut ingredi

ut

ori applicare
valeret.
nl
,

cum
pner
t*t4ifl

sospitate integras recuperaverit.

bant dilecta uxor,

amicique ac
sibi

vicini
:

SaW "
1

110

Anno

mdc.xlvii

Spori

de

Under-

mediis
ille,

naturalihus

provideret

lefTpw

siggingen in
bit

Kilchdoiff)
liliiim

uxorc

parochia Kilchberg ( comitalu Badensi , ex legilima sua Joannes Jacohus in sacro suscepit
, ,

Pflegerus scri-

totam fiduciam
:

in divi
,

Leonlii auxilium
opii"
,

posuit

Divus Lcontius
;

inquiebat
,

mcdicus
bitur
,

nisi

ipse

me

sanct
erit

nemo

regenerationis fonte dictum

scd

novcrcante na-

et

frustraneum

applicare

moulm

DIE DECIMA
tta
fflft.

QUINTA SEPTEMBRIS.
v
i

2-2

fldeli,

recto

ac

aincero

anirao.

infirmitate

liberata,

ac

penitus

esl

sanata.

Anno aictohb
i

pr,!',.,t reliquias, curat unam pro honoLeontii s salute legi Missam, et de uirtyna ac sua r Sancti benedicta sibi aiTerri. Fecit reliqniis aq t ex expeditione, quod ussa merat. Cumigttur

axoram suam peregrinatam ad

mdclxii.
177

P.

'

'~-

Hoc

eodem
in

anno

Joannes
principis

Gutzwiler

contractt

de

Derwiler

dilione

Bruntrutant,

octodecim septimanis ob

"r in sacra

flnc

hausisset, partim lanJoamies de aqua partim

pedum contracturam ad gradiendnm standumque imo et moveadum inhalnlis decubnit. Adhar uec unguenta aut cata,

inentia
.

membra

abluisset,

eodem

die propriis ipse

plasmata
sanilalein

ingerebat, el posl triduura e lecto manibos cibosori proripuit , et ambulavit in fortitudine usque ad Muros el capellam S. Leonaaute ilUufl proingente gralia grates rependerel debi-

quaa adhibebantur pronciebant ad nrr eliam sacra, quffl obire SUO nomi, ,

ne jusserat
lur.

loca effeclum desideratura

operaban-

Dei

demum
vota

providentia
consilio

Gsminffl

cujusdam
Leontium
ipsam
voilla

honesia-

tii

ut

(EvmEberin)
mulierero
,

ad

I).

tas

i7i

Ludovicus
dilionis

Muller
flliam
,

de

Mettan
|

Lauffen-

animum et mo\ dictam

coram
suis

convertit,
ut

misitque statim ad

sanctum

Martyrem

bnfgensis r
ler.
)

hubebal

Annam Mulpeilum plauta

Murensi
fnlerea

monasterio

reliipiiis

qui''

duubus annis
est,

ulraque

tum
a

exsolveret.

Joannes,

antequam

inversa
p,Hliiius',

id

contra naturam retrorsum versis

incedebat,

sua peregriuatione post ocliilnum regressa essel,

in

aniiorsum
cura

dignum

omninm
umitsive

pedibus

pristinum

statum

restitatis,
et

coDvaluit.

coinmiseratione spectaculum. f Parenles

tebant,
i

nihil

Unde
I7s

Mia redux

Joannem

salvum

incolumem

sive

io

sive

in

medicaminibns
Cselites
in

admirabunda
Circa

reperit.
,

precibus;

repelitis

ctiam ad diversa sacra loca divosque

vota

peregrinationibug,

Deum

Baur
tracta,

(et

idem tcropus Verena Henricl ad tta tumnaElisabethm Sehreiber) de Sarmenstorl! twaUmptrprocul

divi

vocabant,
Et

ut

miselhe
voti

lilia-

sanilalem impelrarent.
a

(haud

ita

\Suris)

filiola,

pedibus con-

dMCun(ur

quamqam
spe
snis
,

damnali non fuerani,

sua

virtute

Marlyris

gressum rccepit incapellam

,

tainen

cum
potuit

nnn diMitei unt. Nam Leontium ilivum ad

Linlo\irus

uua

tegrum. Voveranl
la

parentes
invisere

ejus

repeti-

anno

MDCLVUl
,

peregrinatione
fllice

ac

Missa

Legenda

oontendil

eumque

in

capella

sibi

dicata

qua
ut

salutem
merita

deprecari, nec non tabeiia voiiva ejus

contentione,

Dde ac
lares

instantia

rogavit,

populo testata facere

Voto

statiro

successlt

sanaret
uLs

Dliam

suam;
sua

completisque

peregrinalionescius,

Sanitas;
feclo

nam

tiha
finl.

rei-lo

pedum

usu pressuquc per-

officiis,

ad suos
filia

reversus est,
sit.

donaia

Cumqne domus su& jam redux appmpinqiiaret, occurril cum gauqeid

interea

actum

fuit

anno 1663
recitat

die

Promissa tabella Uuros allata xu yanembris ; inscripta ei

erat integra rei facta series ters,iculis Germanicis,

dio

fllia

parvula, pedesqne suos aliquanlulum ele-

quos
179

Pflegerus,

vatos

parenli

commonstral

in

formam

nalura-

Auno
,

MDCLXV
fonle,

Sehastianus

Tietlenawer Jwnnieeodm
in

lem reversos, ac
rens, teneris pia;
plexus
,

demum
Iffltiliffi

in

amplexus

patris ruit,

de
ehia

Frigido
ilasler

vulgo

Kaltbrunnen
emisso
heali

topar-

matoUwato

ah omni a?gritudine

liberata,

quam

vicissim

pa-

e\

morbo inanihus pedihusqiie con- JJJJjJJl*

Cuinque
,

offusus

larhrymis,

am-

Iraetus

evnsil.

voto

peregriLeonlii
dispriatlli-

Deum

in

sanclo

suo Leontio pleno corUlrici

nalionis

ad

sepiilehrum
sanatus,

Martyris

de

et

ore laudare non ccssavit.

statim fuissel

votura

suum exsolvcre

175 Magdalena

Slahelin

Hnbscher

de

tulit

ut

adeo divina
voto

Engen (in dicecesi Constantiensi) uxor,

mobilitate

mannum

stinam
Cta
,

miseriam
,

Nemesi disponente in deciderit. K\ quo mater

liorlala
ilivuni

nsuque
agebal

capta,
,

octodetim

hebdomadis

ilerato

est

liliuin

ut

denuo

miseram
ad

vitam

nullis remediis refocillan-

intensiore
leret

dam. Advenerant
Dis

interim messoirs,
fruges

quos quotanconsueverat
tabulis geoliberis

Martyrem preces emitpro restauranda sanita.le sua. Acquievit ma-

animn

ail

metendas

conducere

terno CODSJHo

lilius,

el

seenmln interventu samti

maritus de

Vilmaringen (notatur
iste

Martvns
180
biliter

totus convaluit.

grapkkis locus

in

Provinciis

Bremgartam ) qui super allliela ratione cammoti suaserunt

, ,

prope Magdalena misedivo

Acjvenerat
iter

anno
,

mdclxvh
ad

Deo
Uegina

mira- nta ejuscemoRei(/

'

(lirL'eiile

Muros

ul

Martyri

supplex

fieret

atqne

volo

peregrinationis

ad

ejus sacra

tur

illa

pignora se obligaret. Acceptat et sequiconsilinm promittit se eo iluram, si sa,

Ehingen ducatus Bavaconttaela fuit n;e quffi e\ con\ ulsinuilms adco supino corpore manibus pedibusque nisi ut non
tliofer.
,

muiier caelebs ex

quadrupedis
posset
;

instar

repere

polius

quam
ad

incedere
hospitale

oitatem
turgi

recuperaret.

Nec
:

deflcit

dintius

thauma-

ac

proplerea

de

hospitali

Marlyris auxilium
inleuro
ciira

nam

postera stalim die,

restitulis

vi^nri manihtis, sanata ad labo-

res

suos

impedimentnm

exiit

Hoc mira-

*ptdt $

culum contigit die v mensis Augusti anno mdclx. Magdalens 176 Quod s. Leoniius pnefatffl operatns esl in manibus, hoc prsstilit Annse Mo-

necesse baberet Demum etiam Badense, indeque ad Bremgartense delaia luit. De Bremgarta ad beatissimam Virgl nem Binsidlensem iter intendebat. Sed quia diu-

vehi ac

deduci

ad

hospitale

tius per

terras

suadebant

civilatis
,

helerodoxoruni Lranseundum esset, potius ad divum incolffi, nl

Hn ex Cantone Solodorensi in pedibus. isia ex infeslis defluxionilms pedes habebat adeo misere contractos , impotens, ut vel slandi vei gradiendi veluti in carcere calenis se conslriclam mullo
,

Leonlium

in

proxime

adjaeenle

Murensi

moipse

nasterio quiescenlem,

se cohferret,

quoniam

pro solatio ejuscemodi miserorum bominum ijasiHorum consihum secnta gnia patrarel miracula.
Regina, ad Muros IHI Quo magiS
,

tempore
plicaia

domi

continere

debuerit.
,

Remedia apdolores aidoloriigilur

transfeiliir.

ad nihil

proderanl

nisi

qaod
Ilis

vero

illa

loco

appropinqua- membrorum

que

malum ipsum adaugerent.

,

bus axagitata prssidio ac subsidio S. Leontii in Muris se commcndat cum promissione lideli, ut,
si

is

sibi

sanitatem

suo
et

intervcntu

reslitueret,
co-

creeo magis spes el desiderium sanitatis bat poriam inanimo. Die igitur sxix Junii ad scebal prfflfato suo tocessu repil ad conbasiticffi aliata prprimia snimam sacra Exomologesi
,

fessionale,

ejus
leret.

veneranda ossa inviseret, ac pro niodulo

expiatura.

I)umi)ue

imhi
et
.

eoiitVssarium

pra?stodiei
,

Idem pene erat

recipere
:

tatem

volum emitlere nam continuo ab omni

et

sani-

laretur inlra octavam

nonam boram
frigida

vi-

pednm

sum

est

illi

primitus

acsi

perfuuderetur

totum

22 2
ArCTORK
J

DE
corpus
;

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

i.hii

p.

nnde eliam horror omnia membra Deinde vero vocem se audire autuSurge, quia sanaia es. mabnt, dicentem sibi Ad sacmmjamque Iribunal itura, tentando, an vetoium
incessit.
:

afferrj

possc

dyudicarent

eonstit IJerent

Tametsi autem
vitam,
utut

parentes

ad
in

conservandam

?v

rum

esset, (juod audire sibi visa est, erigit se, atque

erccto jam
ditur,
tione
et

corpore confirmatisque pedibns

sui

ingre-

quamquam
gaudio
;

\i\

compos
,

prae

admiraaderant sanala

obstupescentibns
,

qw

crudelem ac periculosam iliam succisionem consense^ pravulebat lamen spes ac flducia per (Mfa Deo sanitatem filio impctrandi; cum ^ * votum Leontio nuncuparunt ejus sacra in Muris vi

miserabilem,

qnam

di

pignora.

Nec

mora
adfuit,

eneraii,

ev,de me

ad

Divina,
,

hominibus

el

curu

muliere.

sauatio

pestulata

euectn

ut n.tra paucos

divumque Martyrem coliaudantibus. Snbdit Pflegerus, qiiod Murenses ad tollendam omnem fictionis nni fraudis suspicionem (mulier enim illic prorsus ignofa erat) scripserint ad loca diverinquirique fusserint, an revera sic affecta sa, juisset, quodque plurium tum seculiarium tum eo-

di cs

Deum

totus consanuerit.

Anno MDCIXX.
Sidlerin
( Tugiensis ) Herster legitima
,|

Magdalene

0Itli

Joannia

Meichioria

coni

duas procreaverat Qlias, aiteram Mariam Gertm! dem, alteram Mariam Regulam ulraque
:
i

iirirno

llore,

tnenuis

enirn erat

una

altera quadrienni.
,

clesiasticorum

hominum

de

quorum

fide

dubita-

viribus

plurimum

defecerat

utraque

pediboa

rene/aserat, scriptis testimoniisconfirmatwnesset, rerissima esse singula, nec umquam cisam fuisse
illam alio,
182
,lrjr< h:

postea

contracta erat in-enli

parenlum

mrerore-

quam

llenrico

supra exposito situ ac modo. Wild Je Lucerna ex uxore sua

maxime quia fatale malum artes medicorun! omnes eludehat. (Jlramque igitur mater cx
volo

quod
pellam

fecerat,

ad

ecclesiam

Murensem,
affert
,

el

Anna
puer,

num

anno moclxvh genitus est usque ad quartum a-iatis anconlraclus, et, quia e\ ivmediis lam spiriMaria
Butller
a

sancto

Lcontio

sacram
tiliaruui

precesqo
oflferl

naiiviiate

iulentissimas pro salule

e\

animo
nare

Cum
ris

ecce

In

ipsa capella

e\

ore ac

prio-

tualibns

quam

naturalibns
forlassis in

nihil

solatii

cepit

ingens absurdi pnris

copia

effluxit.

Posterior
digres
>i-

vitam miseram
rus.
cessil

plures annos productu-

Lngens
:

proimle cura iristiiiaque parentes inhi

ei

vero ah ecclesia ad hospitium sa, multo majoru velu-mentia

cum
,

matre

lautaipie copia

nec tamen

pnerum (Cornelio
sacram
et divi
offerri
,

animum desponderunt sed nomen erat) ex voto ad

:

milem
deretur.

evomuit

saniem

ut sulfocauda esse
et

cresaocti

Sed gratia

Dci

intercessione

marlyris
,

Leonlii

ecciesiam

portari
altero
,

Marlyris,
abscessil
,

cum

praefala

sanie simul
in

languor omnu
viri-

curarunl
sanctus

superaddito
sanarel
ejus

voto
lilium

Qliseque,

receptis

corpusculis
restaurato,

quod

si

Marlyr
fet

ipsi

bus, pednm
valuerunt.
1677.

etiam

integro

usu

coii-

iteratu

ad veni

randum

corpus

pcregrinalio-

Pflegerus

rem peractam
est

notat

anno

nem

instiluerent

insigne su&que conditioni

offerrent,
ut habet
Pflc-

consentaneum Non gerus. )

calionibus

munns
distulit

186

Nec

tacendum

de
al>

duobus
utero

aliis
,

in-

w*

Leontius
eo enim
ordineni
ut

adesse

suppli-

fantihus,
stare
,

qui

pedum

usu

capli

nec
eral

parenlum, e\
ad

tempore
et

mem-

nec gressum dirigerc poterant.

Leontius
Cosparis

Prior

bra

onmia

suum
,

rectiiudinem

Josephus
Scbarer

Glaus
lilius.

( et

Mari&

coalcscere cccperunt

modico
ait

temporis spatio
sit.

Satomoi Stciucr) de Scbanis

ci
(

Allera Uenri-

integro

omnium eorum usu

fui&se

potilus

Eridcns

hoc fuissc miraculum,

te
ai/itiinnt

tum
in

Pflegerus, et ut tadcvnis tum a medicis

Anna- Heuchlerin) de Hiltisreiden f in Lucemensi pago ) tilia. Puer biennis aano moclxxiv puella quinquennis anno moclxxix
et
,

omnibus. 183 Petrus

miteft
rantes,
inbti-

ante

reliqnias

D. Leontii

in

Muris, quo parenua

opiatum

Frey

cantone

Solodorensi ex

(Magdalenes Uauter) manibus pedibusque claudus ad quintum usipu- a-taiisniiuum,

utero matris
nonnisi

cum prolihus suis ex voto se receperant, pedum vigorem usumque adepli sunt.
18*3

Joannes

Ruoff de

quadrupedum niorc liumi repebat. Eum parentes, cum alia remedia non suppcterent, fain

nohilis collegii Ziirzachieusis

Kadelburg in parochia ( Zurzach sititm est

flumen
lanta
j

in comitatu Badensi ad
nae sectione negligentius

Ukenum
curata,

ex

?fr

Cto volo,

COrbe
,

dorsuaria ad

errlr-iam

Mu-

malignanut,

ibi ex corbe exemptum in rensem bajuiaverunl pavimento reposuerunt, ut miserando, uti dictum est, incessu ipse, speclante ac commifierante

lium deflnxionnm abundantia

prieter

est divexalus,
,

dolorcs

intensissimos

manunni
Is

peJumremeJiopcria-,

que naturali usu pcnitus privaretur.

praesente
ris

populo
ibi

ad

capellam

sancti
,

Marty-

rum
sus,

i|me

frustraneo elTeclu

adhihehal

repcret.

post

pancas

horas

admiranli-

ad S. Leontium
,

vota precesque
ul
,

dirigil,

Ba

bus cunctis, in pedes se levai, el quamquam adhuc claudicando, ingreditur, duos pedes cereos, quos parentes offerre promiserant, ipsus ad crales
ante
ctis

conditione stahilita
deret,

si

ejus

iiiterveuin

saniM

eum
ac

voverit
liiale

Muris invisendi ac pie venerandi voium. Et exlemplo amota omni debiin

,

capellam posilos suspeinlit, ad

parentes, et
et

el

pedibus dire-

contractura

incolumis evasit die

vin

cum

parentibus, absolutis
oiliciis
,

sum
do-

Februarii anno hoclxxxiii.

peregrinalionis

gratiarum actionis

mum
jungit

incolumis

rediit.

Anno

circiter mocliv.

Sub-

iterum Pflegerus, quod idem Petrus Frey anno 100'J dic tcrlm mensis Mau. iiiiuis lnm natus Muris comparuerit afferens tabellam oiginti
.

volivam,
184
opitulantr

et

jam

relata

coram
et

rogatis

testibus

proprio orc confirmumil

Nicolai

llausler

Eva? Schneunigerin
,

de

Aipia

regia,
,

vulgo

Egeri

in

cantone Tu-

Santto,

giensi

lilius

e\ delluxione

adeo
ut

cum

dolorihus

maligna allcro pede uiteusissimis male habehat ,

chirnrgi, quia

aliis

pharmacis medendo defecorrupli pedis

eerant,

non

nisi

succisione

mcdeXIII-

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMBRIS
doiore

223
atque

mannm sanam

ad omnc opus cxpc- AtcTonit

J.

diiam recepit.
199
Seller
,
,

Anno hocxlix.

P.

virtute Joannes Jacobus Nec dissimili ex parochia Buechenrein in cantone Lu,

l'l'Ui'/llUIH

msiutnbile

XIII.

VarifiB

corporis

partcs, laesse et

gra-

cernensi

sanaUis
in

cst.

Tres

ille

mensesacerl

vibus
itatum

doloribus
rcductae

affectae,

ad

pristimun

mos dolorea
merito

alterulro
,

brachio sensit,
contraclura

non immed!-

formidans
de
ante
salute

ne

obrigesceret.

Desperantibus
cis,
tii

redintegratlone
cineres

brachii

ipse

sacros

thanmaturgi
et

Lconvoto
*l<>-

pro

sna

preces

snpplex

ex

devote
I

'

profudit;

atque
conlinuo

absoluta
lenitis

snppiicaiion* 1

A die orima

translationis reliquiaruni s.

fvuta* SeptembrU
Hnober
XIll
'

anni
in

mi)

de

Jonen
a

paroehia

Leonanna MaLunckhofen
,{

mum
chii

reversus,

doloribus,

ccepit

convalescere ac brevi ad lahorem et

coalescere,

motum
sospes.

hra-

semper imposterum
Kanffmann
lilius
,

An-inaniM

rLerJBremfforMm*urMad
1

.,

';mnurum
,

hHIM " / dolnnhus pcdis

fnit.

" s '""

'

no MDCL.
193

deccm
parentes

Jacobus
anlitui

Rernardi Kauff- ac

n , limIS
,

lim
,,,

fiua

'

sse

Liberata perforaU et telam solemnilatem ad prasfatam Martyria tangi ac benedici fe,

Ibant

mann
molis
stibua
fracla
ui

ad

S.

Calliarinam
vellet,

trnncum
infixam
inlra

levare

CUm magnffi quam vc acus

,

ilem ptricufoia

c-

rantur.

incante

gerebal

foramine

tenus

beati

;tirmi(

Qua nim

latsas

partes

colligassent,

pri-

manum
extrahi

penetravil
potuerit.

adeo

profunde,

minutnm e miius ossulum vero majus, cum deinde

aissenl

vulnere prolapsum est; telam secundo impodolores

infeato

nulla

aric

Ingens crnciatus,
.

qnem Jacobus exinde

conceperal

Btimulus

eral
:

Ex

quo

iosa

vero

Anne
Addii

raomento Maria ab
Pflegerus,

dmnnuti

malo

breri

ad implorandum S. Leontii martyris auxilium cui se voto obligavil ad venerandum sua In Muris ui,

convalnii-

Uenricus Huober,
"

v"

quod puellm pater ' '".'/"'* "P* w artnn mc

quiesrcnlia sacra
lametsi

ossa,

lam

prospero

eOeClU,

diecrum

cMrurgorum sanandm filim nequic parochovn m adhibuerat, singula kmc coram

tl

dis

manui InQxam octo hebdomacircumferret, nihil tamen doloris amplius pe^

acum

senserit.

iwckhofen aliisque
rit.

viris honestis testtficatus /ue-

Demum etiam acus absque hominia snbsidio ac sine doloris sensu pone digitos prodilt ac decidit prima die Decembris mdclii.
chia
Pedtbui 194 Verena Burkaerl de Russenschwyl m paro Auw (dicecesios ConstanHensis iocusest, quem mt muliotemtamen in tabulisnotatum "" rrf>m.
)

cta

voAd caimlem solemnitalem aderat e\ de Zuffikon Bremgartensis Renger t0 Johannes oh dolores qui decem annis inlegris dilionis,
189
tergj

in/ir-

vaiile

intensos

dies

noctesqne

nulla quiete

pore

pedibus
ac

laborabat,

vacillaba que

nec

sine

perfrui

nedum

laboribns
ui

victum

sibi

potuit, ctngulo,
rtrinxit et a

supra benedicto,

comparare lumbos con-

difficultate

dotore

incedere

valebat.

Augebadie

tur

misera gradiendis condilio,

cum quadam

doloribus immunis

evasit.

Hordorfl Eodem lempore Johannes Muller de alterius |ectura Badensi ex vehemenlilms

prBQ

ad ecclesiom parochialem Divinis aslitura procememderet. Sutto enim eventu, amisso omnium

pedis
culo

cruciatibus

tribus

annis,
dirigebai

nonnisi sustentar

nixus

miserum
divi

gressum.
ubi

Pama
sa-

vero
ipse

de

miraculis

Leontii

pererebrescente
ejus

excitus

aliquoties

ad

Muros,

tamqnam procidil ad lerram vigore, brorum hoc mtseri tn manihus pedibnsque contracla ad cslum oculls situ diviun Leontium intentis volumque facit, qnod quotanimoque inclamat, Miss.un ad ejus bonorem annis, dum vivcni
,

exemcrum corpus requiescit, invisii, ei doloribus Marlyris ptus, sano pede ac grcssu libero sancli
meritis

legi
tyria
tis

CUraret.

Ner

ilclinl

i'\

lcmporc

.n.mmIi

Mar
solida-

auxilium

opportunum; nam mnlier,

surrexit,
fuit.

membris,

politus est.

190

Anno Hncxtvm Casparns Roth,

in

civis

Wilquoin-

pristinum adepla

sospitate gressum et cnm Anno MDCLIII.

rtcu-

lisoviensis

cantone

Lucernensi
in

occulto

dam

arliculari

morbo
diu

utroque
,

brachio

legrum
Bustinuit
,

annum
t

allliclahatur

dolores, ut
:

adeoqne graves nocluquj pequiem oon

uin 195 Dr Joannt Ckoll sequens testimonium, Ger- perant. Joannea manin exaratum, perhibei Pflegerus : mea V choll, nains in Schwaningen, parmcia cnraa

media quidquam levaminis prima Junii ex voto ad

readhaec neque sacra neque naturalia operabantur. Die ergo

bene Calholicus el honestus, vir proxime elopso anno acerbos, el periculosos docomraissa
,

i,, ri

,M
,

pedibus

suslinueral

hisce

m
in

liberare
.

Muros

venil
esl

divum
,

tur

et

optatam

consequcrctur
S. Leontii

incolumftatem

Leontium in
et

sacris suis

veneratus

reliquiis

opcm
re,
tia

invocavit

marlyris,
se

Mureuai
i"-

cum

brachiis

morbidis sacerdos
reliquiarium

cum benedi,

ecclesia
ut,

quiescenlls,
si

ac eo

voto obstrinxil

ctione
illi,

sacrum

applicnil

visum

esl

dolorea cessarentel recte incedendigra

gelidum

atroque

ferocemque turbinem brachio erupisse, ex quo omnis languor

quemdam

ex

ac pedura
erga

nsu

donaretor,

in

honorem

et de-

dolorque evanuit.
191
Hai
"

Dolor fere

intolerabilis

manum

Burchar-

di

ru

JJJJ

toiwo

Hemikon pnrochiaa HiUkirchensis de tti quibusdam tabulis geographicis Hehetim Hitzkilcfa SCriptUm rrprno koud prOCul MUfis) longo tempone occupaveral incurabile malum
Lang
f
:

anctum Patronum suum graii animi bi tani Audi nn% signiflcationem Muros peregrinaretur. entiam. Vix ac meritornm Leonti rabitem Dei pedum dolorea Qora parsquarta intercesserat, cura
ita

mitigati

sunt, ul

brevi post, absque mlcris sub

qnibusanteutiopnsraei-at.etslareetsine alaribus, obambnlare posset. ,>m>molrsi.,. scu incommodo

censebant
cisione

chirurgi,

manus

mulilaUone aut sucamovendum. Verum Burchardus

nec
nisi
sibi

nmmveroprajfetus
notaio impense
clcr .

parceciffl
ei

meai Incola ameinlra

admodum

dimisse peiivii reifa-

membro tanlopere
ttal,

necessario mutilari,
vota
ejus
et

ul

par

tergiversalus,
ut

ad S. Leontium,

prapoten:

tem,
ros
in

sperabat,
et

medicum
coram
,

direxit

Mu-

cram jdem
ro

quod scriptum testimooium, locum pewgrinaiione ,11.1.1.

|08taB ,,,1,0,0
ei

m mna

ad

-a-

sua exhiberet,
Asse-

ipse accessit,

reliquiis

devote
remisso

itaque

alteator lide

annuendum censui. opUma, venlau

genua

procubuit

oravit,

stalim

omn..."

COnsona, qua-cumqm-

cna.rala sunt. Dft-

tum

224
Alctobk
J.

DE
in

S.

LtONTIO MARTYRE ROMANO,

honorem
lata
loci

tum
lis.

SchwaningeD
Malhias

anno mdglvi die xxi Apn,

P.

M.

Ualabrerg

dicU

paroclius

S. Leonlii cclebrandi Mox dolorcs dinnntitt sunt, eorum causa cst,

et

paulati

'"'" ^

et

decanus

venerabilis capitoli Siulilingeosis. Siuhin Suevia prope

pngen collocant gcograpbi

finia Helvetiat.

con-

dcnique puer sanitate inttnra^' ** plcno incedcndi usu donatns est. Pureiu' ^ majorcm Dci gloriam honoremque sancti
MqII

196

Thomas
unno

Waller
MDCLVl

e\

civitate
orilio
et

Tu^iensi
hcteroiloxos
lislu-

Manus misere
saucia.

cum

bellum

religionis

inler

atguc in acccpti benefieii testimonium tabefol initram hic suspcndcrunt die vi mensis
Jui '""""

Helvetios

cxorlum

fuisset,

1665.

lam suam
frusta
digitis

confracla

bellicam exoneraveral; scd rnpta et in raanus, duni.us fislnla, sinislra

200 Simon Kessler ex Marchia, prwfectnraS

aitero pede

pene avnlsis,
aspectu.

media

dillissa

fuit,

horrido,
BCientis-

videnlibus

Chimrgns

artis

snaa

cruciatibus afftigeba exterius guidem apparebat; attamem ejus natwrm erat, ni a

:

tiensis pagi,

summw

horum radix

lZ

simus

quem

vulneratus ad

r^integrandam maadhi-

et

chirurgi,

post.

muitam diuturnamgue tmj^

num
bnit,

vocaverat,

remrdia

raaxime congrua

sam

sed frustrato elTeciu; osquequo Xhomas ille voium divo marlyri Leontio nuncupavit. Tunc enim admota cataplasmata aique unguenta feli cem adco Operata sunt effectum, ul manus usui prislino reddila pracler spem ipsiusmet cilirurgi,

opcrnin. de curatione desperarint, misenun. quc indc, ut rcbantur, moriturum deseruerim Hisce cum doioribns conflictatus per annos ocic vel tiorrnt, (iicum Leontiimi invocavit, >oiy
a<l Hurensem cccksiam remedio periculum arcuit, desieruui tiolo. antca acerrimi, et successit integra incolum.

obstringens peregrinandi
ct co

ad quemvis

motum

laboremque

apta

coalnerit.

res,

Ita affcctam fmssr

manum,
retiuci

inguit,

P/legerus, ut

omninui

(ilt/iie

in /iruttis

chlTUTgi jiulirto,

ad

tas anno /665. Hmc Pflegcrus, audiamus denuo Maycrum.

at

multo

fusiui'

pristinum
197

statum

non posset

remediis

201

Exonerabat
el

adolescens

naturalibus.
rontra-

bellicum,

puella

decennis

quidam sclopetmn Anna Bawwari de

se

l>rs

rtus,

Brunpuella Elisabeth Jacobi Schongeo Olia legitima, cujus pes anno Domini mdclx die xv Augusti intensissimis doloribus correplus octo bebdomadis contractus pene emarcuit. Post remedia incassum adhibita, a patre divo Leontio cum volo commendata xi die
Novennis
ner
de
,

Bach seu incaute sive libere explodenti cit a quo in femore adeo grave ad
,

oMe-

F '

inti-slina

viilnus
tuin
tristis

accepit,

ut cibns,

quem sumebai
,

per

hia-

vulneris
ciisus,

exiverit.

Parentes
lilia 1

(]uos

nou tam
discrimea
tradida-

quam
,

interiturae

reddebat
runt
arle
;

solicitos

chirurgo

curandam

Octoluis

slalim

decrescentilius

dolorihus

coepil

liic

vero, exaclis in cura

Irihus hebdomadis,
ile-

n die Novembris ipsa recto ac cum parenlibus in Muris voium explevit. Subdit Pflegerus, miraculum hoc in parqecia Schongen (cujus situm non reperio, nisi
convalescere, ac

sua deliciens,

morlis faucilms proximam

pia

incolumi

gressu

reliquit.
filiara

Quia vero
Leontii

genitrix

Verena

Jost,

divi

intercessioni

devovit, continao
coa-

letlmle
lescere

vumus
et

cnepit

vergere ad sanitatem,

forte Schoii^au ilcsiijurtiir, locus ut rcccntiorihtis

obduci,

ul

adeo non

nnillo

post omni

tabnlis notatus prope

inini),

Muros)

esse cuivis notissi-

ct

a patrc in sacello

fuisse pictam

tahcllam die

appensam xxv Novembris anni

S. Lenniii
tria

supra nominati. 198 Desitlcrtintur a/ntd

femoravehemciti ac turno
diu-

convaluerit, Anno mdclxv. Anno MDCLXvn die xm Jaouarii Maria ander Matt (uxor Jacobi Ualter) de Baar cantonis Tugiensis cum ad colum sederel (ila dn-

periculo exempta

202

a,linl

"

Mayemm

bcncfi-

cens,

confracio
esl

scamno
funesto
,

cui

insidebal,

in

ter-

cia

Sancti nostri patrocinio aUributa, et a P/ie-

ram prolapsa

sane

casu;

aam

fusns,

gero proxime enarratis subnexa, gum m compenr iluittt rcdacta latine expono : Fridolinus Fach,
ruricola iu Castris Rketicis, per incnses aliguot urrnie apostemate seu carbunculo laborabat, ntleo
ut bis /"'<< dolorum vekementia per dies tres </natuortr lecto tijjmts jurril. Cniisuliirnil />rrsonas
varias tum ecclesiasticas '""' seculares, at
alt

dissiliit, frusla in tria quem dextera lenebal quornm duo manum cum horribili crucialu per-

terebrabanl

el

quamvis alterum majus mox

ex-

traheretur, alterum tamen nulla arle exU-ahi

rat,

pote-

ut

lu-acliio,

adeo xxvi diebus, extuberante manu cum intolcrabiles fere liolores sustineret. Cum

qum

ipsis

presscripta

riiui, i/utit potius

sunt remedia, nihil profueauxerunt malum. Ad c&lestem

ipso
die

medicinam conversus,

Pentecostes

anno

vero uno die iidem crucialus fortius urerent, ad votam S. Leontium pro sua salule grandi atTeclu t fecil (peregrinandi ad ejus religuias. offerend$ carne solutas, t/tie manus cereat) ex quo fusus, a
f

1662 percgrinationem ad Uurense monasterium arripuit, ritrni itque. ut aitcnt similiter suo nomine
institueretur ad beatissimam Virginem in Milla prope Danubium. Peractis peregrinationibus, non statim levamen assecutus est; semetet iterum ar-

acili

oegolio

extractus;
rait.

manus

vero

sex dieruai

intercapedine sanata

Addit Pflegerus, pfc-

ander nas sitpra nominatas, puta ipsam Mariam Halter, rem,u Mattethujus conjugem Jacobum
parocho, factaerat, enarrasse ae testatas esse loci

o-./.ir,

dolorum rttn siistiniiit; nrc tainrit tlcpoconceptam ante fidudam : panno, aquarclii/uiis S. Leonlii sacrata tincto, circumligavit male affectum /emur, ct omni malo liberatus fuit. 199 Filnis sexennis Melchioris Kuontz et Barbanv Fischkoltxer , conjugum in Wangen loco Luccrttcnsis patji propc Scmpachitnn, ex acerbissimis continuisquc in /cmorc doioribus mx uiiam diu noctuque t/uictcin carpetat; ejulabat lamenlirntnint

domino Petro anderMatt,

licscri/iiatti,

suit

tam proprianann ""''*' 8ubsignatam,acsigilto munitam

>/<"

misit die

203 Ex

xxvn Augusti annisupra nominati. testtmo eodem Pflegero bina tiermanica

ni a Latine mterpretor : Magister Jacobus ^ de Abbatis GeUa (vulgo Appenzel pago

Gn
''''

,,>^

'

'^

opilicio sutor,
nit,

mihi infrasciiplo.oplima

fide
(lex

(iuomodo anno

mdclxxvi
dolores

in

brachio

v.-lieraentes

adeo

ac
,

crucialus

tabaturi/ur

stnr

itttrriiussitinc

et

cum

ttnllis,

sus

undecumque
culntit;

conguisitii,

remediis cruciatus leni-

rcntur, sic per

iieijttc

intct/ras triytnta

hebdomades

tlr-

cntm

rcl starc rci inccticrc vnlcbat. srsc

et

Donec tandem parentes grinationis nt Muros

obligarunt xoto percMissee sacrificii bis in

ut omnis hebdomadis ess expers, alque ad quemvis laborem ineptus imploravi. Ea de causa sei medicorum opcm el P^ frustrato cllectu. Post promissam vero tam peregrinationem ad gloriosum martyrem
sit

P^JJj

octodecim

lium

in

Muris

ad arara

sancti

Uujus

l" al
lurgi

blt:
rtaUra et
priraa

DECIMA QUINTA SEPTEMBRFS.

usque adeo
sibi

-ii b

quaai hora

s.iam

gUOS

sumereac
|

domum ut persens.1 adverat ac Bffie impedimentum labores ulium redui perflcere i.o^ .. !>,<, , s. Leonterna
laus
bi!

dit.

PueUa verso ad terram iapidl illisa deci- aixtorb Ex quibus circumstanUis magnitndo miraculi J rdimetienda est. Singula heec, sedfusius, ad eipctitudine.

nendam
rct
jiictiv

insignis prodigii evidentiam, observatsi-

""

^ivn """^'

el

graUarura

aclio.

miiiter Pflegcrus,

Augusl is-Cella Ml MarUnus Suter, toci parochus xxn. Joannea

die

xvm

(iiiiiui

arftlnts, quod pueltei puter m perennem metnonam, debitamque grati testificationein tiepnuji iHnm nr dcscriin cuiti

ra\ erit

labella

quee

ti>

sacelh

S.

LeonUi

"

nU
,';

u,n m
1

latores

Joannes

Usticher

el

CaMal-

',,

VYattraann

conjuges

parcecia

me*

suspensa fuit anno superius notato. quod anno hdcl> 207 Celebre esi
,

in

Luncket

iteraquis

Z?(i
'

mtoUbusprofessi
"

Lucernensipago) coram me sunt, quod dua eorum Qh,

ac flde diannis

hofen
midii

contigit.

Joannes
,

Jacobus,
Jacobi

quatuor
Blius
,

di-

**&>***** ei ri;nniurir mortHUS revivi _

s

annorum puer
patrem,
positum
rua

Lutz

puenli

nuuaUrra

xm,

altera
in

XI

nata att

#0pro

levilate

petentem,
,

inadvertenter se-

C i

Zm

lempore
raalo,

tnisere

collo

supercrescente

cutus,
ile

ponUculumque
,

super

profundo
,

aquarum
decidil

Btrumis afflicta essent.

Cum aulem

incaute

iran^iosus
nihil sui

^Ljndo
;, , llin0 ,i
reKrinati

anno proxime prmtento, Muros ma.lvns I.eonlii ivliqn.as ex volo peac jara

tolus
ter

paludi immersus, ul

videretur prae-

pilenm auperQciei aqusa supernatantem. Transrorte

amt,

reduces,

telas

et

fascias

ieral

tortuna civia
)

Bremgartensis

Christo-

J am coosecratas maiumomne cu m
' ,

afflictis

partibus

applicuissent,

strumis ex collo evanuit,

qui

quam
reest

r|

l[]im

saiva

conscientia,

nemini acceptam
gloriosus

ad Eratrem suum ( dominum phorus Kappeler Vicolaum Kappeler,) qui parochiae Lunckhofeninvisulum temporis administraveral sis curam
,

L
U1

re

queunt,
suis.

quam soU Deo,

In Malters die

rus
quis

visoque
forte

pileo,

prudenter
gurgile
,

suspicabaluf,
esset.

ne

S anctis

xxn Octobns anno

FleiachUn,

profundo

haustns
vidil
,

Cum
B

mdcxlix. Joannes ibidem parochus.

Qenricus

indignus

curiosius omnia

lustrassel

in

nindo aquaa
suffocatum
,

prona
dissimilem
carnis

facie

jacentem puerum
,

aquis

wrenl

i03 strumaa non Margaritha tiam collo ferebal

excrescende
Loslorff

Convocati

igitur

qui
ut

propius

aderanl

omne
fni-

Biber

impendere studium,

puernm aquis extraherent,

eUcerent,
ultra

annis
divo
efTnsa

quatuordecim
Leonlio
sanie
,

qum
alio

postquam
effracta

mulier
cule
el
el

signum
in

vitaa

e
:

corpore merso

sed

votum
absque

nuncupasset,
hic

stranea cura

quippe

cum puer
in

duas horas

remedio coaluil

dis-

profundo
D.

hsesisset.

Parentes sopra

modum

al

pamlt,

0C currit

Amn. koclviii. Locus mikiin tabulis geographicis, nisi fortasse mcus, <" apparet, prope OlListorfl indicetur, sed neque scio, u-u oppidulum Solodurensis pagi nir pflegerus tum litteras, numero prmredente rerelar dtatas, tum hanc beneficii accepti brevem
:

nomvnatus non

tristati,

LeonUi opem

angustia animi
ad
,

incla

mani

unaqin'

peregrinationem

ejus

aacrum
I

corpns
triste

vovent.

Parochus
,

vero

qni

speclaculum
et

rosarium ex attactn

adep sacrarum
e

ejus reliqaiaruna

consecratum, collo exanimis pueri

appendit

contiriuo
,

puer

tamquam
profundo

gravi
diffi-

tiontm subnexuerit ceteris relationibus,

toto

hoc

somno
citi

cvcilaliis

alji|iiolit's

aC

paragrapho contentis;
vato pent ubique

cum

sic recesserit ab obscret

annorutn

materiarum ordim.

halim respiravil, ac slalim postfea ipse se in pedes erexit, el sanus atque incolumis reddilus est Uo teneraa lacrymas parentibus, praa ingente
prof
tine

lenUbus. Subdo testimonium ex Pftegero ta

sed, quia wrsio difficilis >i.sa est, curaci cocum hincinde ac sensuum mutatiominus i,vs, dummodo rem ipsam ejusqueseriem assequerer.

expositum

XIV.
alii

Varii

submersionis periculo

ercpti

opiuionc morlui ad

vitam rcvocati.

xuriga cum Joannes Jacobus Stahlin ex Millav^ equi s quod die xvi Novembris anno mdclxv, in Alsacum quadrisa ac servo meo Joanne Scharer Mm profeclUS, pervenerim in Nider-Rrcken, locumdimidia bora dissitum ab oppido Sanctae Cm

208 Ego

proflteor,

nv, ad

Belelli

Duvii,
io

ubi

altissimus est,
i

eluviem.

A, -nno
rici ttr-

hdcliii

biennis

puellula
,

Anna
,

ffenin

Bultler

ex

Auw
prolapsa

filia

in

rivum

qui
alia

molaro
driennis

iniiuii,

est.

Quod cum
aviaa

qua-

tem transivisNider-Ercken autem sem eo loco, ubi aquaa geminato brachio ingen,,., quod equidera ignorabam, minime vaei
irnni
(
,

sumejulando renuntiat. Hsc vero sublevaUs ad cmlum manibus exclamat sancte LeonU, sub Luum
(ejusdem soror)
advertit,
:

dosum gurgiiem exederant, tres anteriores equi ipseque famulus fo sael ,,, aqnam delapsi suni
,

praasidium
currenlis

commendo infantem
aquae

taterim
intra

puellula

impetu

protruditur

aquav,

daclua

ac

canales,

atque

adeo
stratum
inventa

in

biatum

in

quu
'iim

mola
;

volvitur, duro
a

lapide
fuit,

propel
in

submersus, nisi alter auriga Rolhenbnrgensis, cui nomen Waltero Holtschin, eum ex equo cito sub<l*->iiiii, el levasset. Viso miserabUi casu, e curru temoni annexis, alterum resecui, alloris ex cmernl expedili equi natando terum dissolvi
,
.

obi

qusrenUbus
Leontii
filja

capile

gerent.
Inter

hi

ni

ulteriore

natatn
Bnnt,

progredientea
seee

''^''''inii

[lavimenlum
el

inverso
incolumis.

sospes
Distabal

lamen

dumeta

constricU

unde eximere
hoc

meritis

D.

autem
ab

neutiquam
infortunio,
alligatum,

valebant.

Animadverso
alios

Becuudo

tocue,

ubi

parvula

aquis

hausla

fait,

equnm
dissolvi,

validiorem,
et,

axtremitate

aqusdncluum pedibus cxtvi

puella

Canales

liberaturus

hactenus plauslro pencnlo,

per
'ecii

quos
,

rapiebatur

ut

adeo

moles

gravibus assei ihus intumescentea corpnsculi

,

vero el natando inseculua sum, assecutus rem esse comperi prorsus conatus eos
.

extncare
im

aquas

rada.

moraretur, vel ex bis solis suffoaqumductus uliimi aon nabe i,M iii latitudine nisi quinque pollices cum dimi,,l,( ipaiuf id est, foramen multo arcUus capile 'nfantia. Lapsua aqum xxiv pedes uabebat in almerito

po

ibilem;

ii

pe
subii
el
.

praisenlissimnm
:

vitaa

amitun-

Bxtremitas

tendai

periculum
aquis
,

collotenus

quippe

mergebar
inniti

solis

pedum
in

digitia

ssmius

necesse eral
a

ne

aqna3

os

penetrarent.

AdhffiC

caicitranU! us

contra

me

impUcatia
equis

32
Septernhris

Tonms

V.

226
Auutohb
J.
V.

DE
,

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

,

equis

maji.s

etiatn

ijii.im

ab undis

discrimen

statim
emisil
:

hi ad

imminebal 209 ln summa

iliter

D 1AU,nun D. Leontiuni prommt autem, (

"

pre

saim
iiiii

hac

calamitate
equi,
reliquis

majore
mihi
simul
est
,

infor-

tunio
simi

jacturara

feci

vectarii

pretiosis-

tionem ad Murense monasterium, uittom celebrandam, et tabellam cotivam

J

teste Pflegero

stthmersioneni evadit.

aique
:

aeslimabilioris

omniet

rum quaesitum
veslimenlis

Ln

bus

conspeclu

enim

sublatus

quo

profundo hiatu reperit involulum, ciptera niuriuo

in

PUe "
l|i "
"

nesciebam.
deranti,
spicienii, ccepi

Statum

meum landem
mea
,

attentius consi-

ac de vita

el

equis actum esse persunl

;

mcnlis nruli apcrli

tuin

prinium
implo-

dc

Deo

cogitare

opem

instantius

rare, polliceri
t>ii

tabellam \nli\ani thaumaturgo maret

Leontio

peregrinalionem
mihi

ad

Murensem
Deura ejussuce

ecclesiam. Obtestabar itaque enixissime

que

Uartyrem,
:

ut

in

ista

calamitate

(Advenerant illuc casu. uti narrai irfewM? dominus Kuon \>ir primarius in \vhh seren, et Pancratius Schreiber, quorum i'n ventrem pueH, fam aquis extracti, '? tandent quod vitm indicium advertit, hic vero ex ejusdem ore vim magnam aquarum elicuii jm dimidiam boram, veluti ex leni s no giscens suique compos faclus sospes
rus,
J

currerent

sicul

etinm factum
el

est.

Mox etenim
elapso,

columis
si

sub
sibi

oculi

omnium
lajsioms

comparoit
conticissei
'*;i

dumetis exemplus,

ab equis sejunctus, ad ier:

nihil

quidquam adversi
vel

ram
vallo,

mirabiliter

evasi

\i\

autem
,

quo

ter

ullam

laesionem

indicium.

\ mill

Orationem
desiderato

Dominicam
dumtaxal

recitares

temporis
et

inter-

UDCLXXV.

subseculi

sunl tres equi

validiore

salvi

incolumes,

Anno

hdclxxvhi

Ursula

Blalner,
/, gli n
in
,

vectario,

quem

biec
i

ta-

nis

lilia

Nicolai Blatner (et

Annm

lryi

men
lam
tii

sirailiter
tot

Propler
in

non sine prodigio recepi die postera. beneficia hanc ego tabelliuninein Dei optiini ma\imi ct S. I.eonlantaque
curavi,
Xta
sic

rochia

Beronensi (Lucernensis ditionis)

decidit,
,

aqw-

hic

appendendam

illum Laudans in

nemine advertente el sub ipsu aquis mersa jacuit, manibus caelum versus protensis donecjuvenis quidam (Jacobus Brengarterj
liculum
:

Porro Millaw $eu .Mullaw notatum reperio in tabulis prope Muros; oppidum vero SanclsB Crucis prope Colmariam seu
Sancto suo per secula.
ille,

casu

proteriil

et

conspecta

in

aquis ac

infante
ei

contremiscens eam undis

exemit,
,

sexagiata

uno passibus domum

ilum

retulil

ubi

semihoi
Postquam

\nfantes
ttquit suffoca-

Columbariam, urbem superioris Alsatim ad flurtiim supra nominatum, 2\o Alio tempore Ludovicus Kronenberg dc Damersellen in comilalu Willisoviensi Lucernensis

cadaver sine

vitaa

signo

jacebat.

(Maria Lucia Schoss,) quae superveneplem s. Leonlio cum voto consi neral et commendavit, slalim modicura clamorem, ant
vero avia
,

cantonis

qui

agebat

sesquilerlium

aetalis

joiius alium suspirium

faciei

edidil

Ursula,

reddiioqde
\\\i

aimniii,
tissimae

xx\

ilie

mensis Martii, Annuntiationi

sacro
,

l>ea-

colore rnbeo, revixit

atque

convaluit.

Virginis

tn

stagnura

palei nse

Augusli anno supradicto.

213 Sequente anno Melchiuns Widerkehr
I

domui adjacens, prolapsas

quisivissent,

est;

quem cum
raater

diu con-

mdclxxix
(

puer
)

parvDlos,
Ultt

oec

invenissent,

tandem, Ma-

/inrturis
fllius

de

DietikflD
dori-

sla^nnm urulos conjiciens, ria Meyer, in fundo prostralum. Quare cividil supinurt altius vodfeiando et ejulando lotam tato cursu
curiosius in
, ,

locoprope Bremgartam)
to

biennis Josephus

mine, cum

prmter

vura corruisset,
canales super
tatus
esi
,

molam Hueutem ab unda vehemente impelti

et

ad

pei

viciniam

complens,

evocavit, ut

puerulum aquis
vivenli

ipsam

rotam
inter

ejectus

el

circumagi'
lapidibtu,

extraherent,

Puer
Hhiner,

proinde

mortuo quam

usque
rotae

dum

pavimentum

similior lolus pallore suffusus, ad terram protractus

stratnm
s tricte

et

molam comprehensus

atque adeo

(a Jacobo

qui primus accurrerat, uti scribit Pfleyerus, guique tum capitead solumin-

verso elevarat, utejecta, quam kauserat, aquaad sensus et amissum mgorem reduceretur) semibora jacuit absque vitaa prasentis indicio, et, uti indubie aquis suffocalus el emortuus. Paler credebanl
,

Carolus

Kronenberg interea volo

et

invisendura

in

sacris suis lipsanis

in

Leontium

thaumalurgum

damnal ad colendum D. Muris palronum

se
,

ni, si naluras modum refuit, acium esse de vita pueri affirmasses. Attamen postquam et quia parens, accepto tristi nuncio ( a Jacobo Widerkekr fratre suo, o/uimoto rotam impeditam cemens, quid causa esset, tptr ctatum iverat, et infelicem infa,ntis casum consp* catus, altum exclamaverat, ) el re propriis ocalii

compressus

spexisse voles,

conspecta

in

angustia

et

afflictione

S.

Leonlio

(procurandum ibidem Uissai sacrificium, offerendamque tabeilam votivam. ) Atque voto emisso
puer
primitos
frendere

denlibus

cccpit,

deinde

Ifuros el tabella ( peregrinandi rendm filiolum sub tutela commendaverat, po de siih mola multo labore extractus esl sospes, aut absque vulnere uon solum, sed absque vibice

cu

voto
)

merabra distendendo oscilavil seplies, et sic deinceps magis ac magis ad mentem et vires rediit, atque integre revixil ei convaluit, postquam dimnliain niinimum lnnam m aquis ct aliam di-

livore vulneris.

2U Anno

vere

mdclxxx

puella

etiam

^mitt

midiam

extra aquara exegisset inanimis. Anno mdclxxi. Parentes autem, justa Pflegerum, votum
.\\

Schanctet nis (Barbara Schancker, filia Joannis et Elisabetm Freyin iu parcecia GratzenbachSc alveum. dorensis ditionis) cum ad labrum seu

a.jua

oppletum, infantium
acta
in

'<

luderet,
cecidit
,

'mcm
aquafflt

/.

ut crcdebn

tur.

Maii anno (67% persoherunt die 2\\ Leontius puerulus de Basenburen, Petri Moser el Catkarinm Bochsslerim conjugum) lilius, cum de more cum aliis in Bossweil, loco non
|

praaceps

et

subtus

ipsam

cujus nemine vidente. Post intervallum quidam de ''"""""^ incerta est, animadvertens

darauo

accurrit,
lev;i\il.

et

pueHam morii eripiendam

vero
horis
,

ptm
nec

longe Muris dissito)

iiuit,

ad
forle

rivi,
in

qui

in

molam

in-

(Juoniam
post

n ec

lunc,

ripam luderet,

rivum lapsus etim-

tuor

integris

aliquod
faclo
,

ignaiu

W* n"
'^
11

petu aquarum per aquaeductum, quinquaginta duos pedes longum, abreplus et protrusus, tandem super rotam molariam in profundum et subtus ubi per unum aquas projecius et submersus est circiter horae quatlraulem proslratus jacebal. Mater per liliam sexeuuein de trisli cvenlu edocta,
:

superstitis

ediderat

parentes

voio,

divo

tim
litus

Muris marlyri Leonlio obtulerunt, ^daven aqua, quae bacienus in frigido

in

bibita

au
ccepit

retenta

fueiat,
lihcre
,

copiose
ct

,tllll(

"'
.
,

^
N

mcure

continu

rc\i\it.

S45 BD>

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

A
ttr
n<.

gis

Bamdeni
S.

graliam
Leontil

inlercesaione

beatissims

ruptam
pater
saltu

ac

lubricam

gladem

devenfmns
se

cruara
,

Wnrinis ac

habuit

puerulns

Leodega-

[gnalius

absque

horrore

transcendii
proripnit.

el

i.

P.

Casu ia in craterem foniosStuder de Lucerna. ex quo a pnetereuntibus posi eal U, collapsus ijuantum ignord, extractua, integra
:

ad

altius

snpercilium
,

Mihi
incus-

vero horror
sit
,

incessil

silus

loci

terrorem
,

illam

otntiihiis

aitiilms
:

cmilremisceio

peihtuisipie

k 0ra

cassum adnibitis
exanimis
alterum
ad

fomentis,
rait.

pro

eliciendo

\i-

pacill ire

coepi

donec
tenens
,

mediam
attigi
:

circiter

rupem,

t indicio,

Vota prassentea nuncu-

bacnlnm
ctis

mann

ubi

prolapsns,

uaTerunt,

beatissimam

Virginem

in
:

ad S. Leontium in Mure Wertenstein, alterum triste spectaculum superveniens . postquam ad

pctn

ad

manibns pedibnsque, pronns magno imima per decliva prsceps corrui. Erat
horrida
vallis,

inferius
tes
,

eralque obvia acuta c&naui

av i a

(domma
statim

naDUil
nil
i

Sckindler) vota ralipuerulus emortuus dexteram apeDorotkea

ita J

apta

tlialiltT

corpua vnlnerare

meum

proscindere

aut

le-

oculnrn,

atque
vi

vilara

el

integram

sani-

819

in

Hactenus latem recepil Uauerus Pfiegerum exponens, qui deinde subqum idem Pflegerus, certe omnia, tlit sequentia, non potuit, utpote jam diu mortuus : nov i SS e \in autem Leodegarius (cujus parenles Joandie
rjes

im ii

uoclzxx.

quc
ad

Jbso,

Imc periculoso rerura articulo Maria ingeminavi [verum

,

bis

ter-

ulterins
in

profnndnm rapiebar. Dominus abbas,

loco
in

emi
est,
Li

nentiore
oculos
pei

positus,

eo
,

clamore
et

perculsns

iuta

conjecit

raanifestum

moi

iculum

ipse
,

adverlit,

quod eqoidem

non
.

ap

Jodocns Studer
patritia

el

tfaria

Catharina Keller de
sstatis

prehendebam
iniv.i

utpote

cernere

[uiens

quid
do-

,.!,

usque
in

ad

annum

lxxii
in
,

me

esset.

Quapropter dexteram
absolol
in

sustulit

monachua factus
post

monaslerio Murensi,
classium

quo,

minos abbas
cto
el

exactas

omnium
prior

professuras
ac

no-

peccalomm perliturus, lamquam jam

in

mibi

im-

extremo Tita pnnF.t

viliorum
flgcanus
fuit.

magister,
seu

deinde

subprior,
annis

demum
i

snmmo
At
vero

discrimine versanti.

ita

erut

conventus
debel

xi

prm-

profecto.
ail

omnipotens
nllerius

Dena

rem

totam
convei
,

_>n;
incdfii

pjec

omitti

singularis
in

gratia

quam
cir-

lit.

majorem s. Etenim cum

Jasi

Leontii

martyris gloriam

Gregorius
a ca

Neff

ruu rfr

i.eontio

Tuggen eodem anno

de
Marlini
in

Marchia Suitensi,
is

terlio

Mxnu

semper proriperer ac inclamarem el nihil proficc,

percepit.
fi\\u><

cnm

rem,] tandera

memoriai occurrit divus

ejns
reliquiis

Leontins,

festnm

S.

episrnpi

pontera

ad

cujna imaginem,

sacratam, e collo

Greinau transiret, atque

scenderet,
in

fallente

altero
,

Limagum
se
in

fluviitni
,

<pii

ipso ponte equo depede, subito de ponte poslea in lacum Tiiru,

rinum
msi

efrandil

decidil

cerlo

submergendus,

gerebam, el geram Lota rita in grati animi lesseram nihil amplins dicendo nisf Sancte Leonti Qnibns verbis vix enunciatis extemplo jacni immotus qnasi ab aliqno in oiedio
,
, I

ipso

lapsu

invocasset.

divum Leontium cum voto snpVidebatur enim sibi ab aliquo

firmiter teneri,

lapsu

interceptns
inferior

tametsi
[

multo

declivior

essel

pars
miniis

Boperiore.

Hornm
el

spectator

do-

per crines
aquis
leret;
tns,
rii

adeo

ut,

toto

corpore
attol-

abbas,
affectus

mlratns est valde,

est

snmraa
et

me-

immerso, capul
donec din
a a

super

undas semper
binc et
littus

cum
nis

Imtitia.

Maxima
graliarnm
ii*
.

sil

pcrcn-

fluctibus

inde jactafue-

s.

Leontio

marlyri
,

actio.]

Baw
in-

nautis ereptus, et

incolumis ad

habet
rlusi
,

Hayerus

exceptis

'/>>"

uncis

evectus.

qumque
,

ex

Pflegeri

instrumento Gcrma
uti

217
mudVrprnUur fnoou.

Mulier

phrenetica
(

de

Rheinfelda
Cotscher

Kuni)

nico desumpta latine

reddidi,
ille

n
P.

tequentem
fortasse

gunda
no

Solander
in
,

uxor
atque
vortice

Martini

anseip-

clausulam
brevitatis
a

quam
sacerdoa

prmtcrmiserat
hoc ego
professus

mdclxxxi
jam

prseterfluentem

Rhennm
aquae
ccepit.

gratia.

Totum
et

Athanashu

sam

praecipitavit

impetu
ac

abrepta,

Castanea

Rngetbergensis

jam

hauriri
divi
.

mergi
fluctibns

Cum
voto

attestor,

idemqne reverendissimos dominus abbaa

el

eam

videntes

Leontii

patrocinio

cum

speciatim

mann
P.

propria

ai

quis

exegerit,

commendassenl
diu placide
nauiis
tata,
iu

statim

ex

emergen
eraissis
est

altestftbitur.

A.thanasius

Castanea

professua

aqnis

supernatavit,
el

donec ab
liltns

Bngclbergensis. 220
rochia

navim sublata,
a

ad

depor-

Jncobus
Klingnau
(

Knssenlierg

de
est

Dotiinjren
in

in

pattn-

ft at(er |

UetO

non

discrimine

tantnm,

sed et

phrenesi

(oppidum
.

comitatu

iomut
tur.

uii'1'iu-

liberata.

densi

faber

lignarius

tecto
,

domua
terram
moli

wrs serran,

altiln-

dine
i.iim

triinn

conlignalinuiim

in

curruit

vehemente
eril

impetu
[n

nt

terra

corpori

?i

XV. E sublimi

riclapsi

ct

de

vita pericli-

ce

profundius,

ipso

autem
vel
,

lapsn

divo

Leontio

cnm voto Balutem suam supplex

ita,

comnri-

tantcs servati.

sii;

atque
saltem

cni

natnra

lapsus,

cenicem,
Leontii

aui

membra
cilra

confregissel

divi

intercessione

memorabile damnum
terra
levavif
,

integra

R
0l(|]

membra
columis.
>}\
stra
ii,.

sospea

anrrexitqne

mnoanilii iu

'everendus pator Athanasius a Castanea, mooachus abbaiiaa Bngelbergensis Ordinis S. Bene(u,

Anno unOLV.
Strebel
,

Oswaldns
abbatia
,

molitor

in

hae

in

dicti

Subsylvania) de scripto hfflC fere verba testatur Comigit in sestale summa, qna nives diffiuere atque glacies indnrata denno apparere wnsueverunt , ut pater [gnaliua postea abbas,
:

die

un
cecidit,

mensia

Decembria
,

ttipsu

jeruu-

losn

MiMi.M
per

itt

pistrinnm

descensurus

fallente

pede,

scalam

dum

1,1,11

vero

Philosophisa

professor
]

quadam

tlie

vehemente impetn cnrsnm snum cidil aulem in ergalam, el inter

ac

ipsnm pistrinnm perflceret. Cepfstilla

bssail
,

mtruBua
truslra

anno mdclii recreationis er-" 'ne in sociutn assumpto, ambulatnm exirel c "m intenlione Monlem angelorum sic diclnm,
I

inantum

oiemini

compressns

horrendo
votis

silo

din

suppetias
auxilio,

inciemans.
cselnm

Humano
oneravit,

igilor

deslitulns

(Deum,
'

beatis-

qm
'-

proxime

monasterio
a via
et

prominel
ad

conscendendi.
,

simam
,,,

ejus

hllil

wro

ordinaria
anfractus

declinavimus

per
prae-

yota

9. Leonllum Virginem " vocavit, (kuic promittens for$, ut, si

rupem

et

koe prmsenn periculo

eriperetiur,

in

honorem
rjus

228
AUCIOftK
J.

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

jusce
ejuiatus

r/im

P.

tam rotirarn.) QQO

stitit,

aliqnot preces rcntaret, et offerret tubclfacto pistrinum subito sub-

causa

esset,

perdiscerem,

u
p

misere

in capite lassam el
vila>

sauguine difflnen^

et

usqueqoo miser e machinis se extricavit, atque adeo e pracsentissimo vitie proripuil

;

qne

ullo

signo mulierem deprehrn.jj

si

lahar deinde ultra semi-horam,

fieret,

rorte suj

discrimine

liber

el et

incolumis

evasit.
rei

in gralia-

rum

actioncm

perpetuam
ut

memoriam in
atque apin-

tahella

depingi ejus seriem

S. Leoniii,

curavit,
sic

atque sanclissimo Bcclesi Sacram imentonm vialico communiri possel a<l Mirein IransiUun 226 Verum post longara morara
aliud

compos

pendi wi sacetlo
laudcs
citarct ;
'222

quemlibet ad

observare
anhelitura
;

potui
iil

quam quod
observans

unica

v JiV

Dei

sancto

Martyre decantandas
IX

Iraherfl
iu,,,

"H

sacro
ralione

ea1,11

Oleo

Eotlem

prout subjungil Pflegerus. rurrenie anno MDCLVI die

,

saltem
Julii
fieri

in

pectore

[quia

periculi

invocatui

Sanctus,

Joanues Jacobus Huwiler de Auw cerpturus arborem conscendisset

stahat
,

cum

cerasa dein

ramus,

quo
opi-

non potuit.) [nlerea temporis maritnmT! Bremgartam ablegavi ad accersendum peritL chirurgum. Ai Ule miserum dilecta
conjnjri.

aUt

confractus,

ipse vero

in

terram altitudide-

Statum

Secum

VOlutans

;h|

rhinnvmn

ne aliquot sarissarum delapsus

nione aul
stituendus.

viUe, aul

saltem

omnium membrorum usu

est,

\,Z

peritiorem,

nempe

ad

S.
cui
,

Leontium

martyreiD

animo conversus

est,

tamquam
,

benignis^
nxo-

Quia

vero
ad

Jacobus

mter

animum
erexit
,

ac

votum

thaumaturgum

labendum Martyrem
ut

mo
rem

ac

plane

mirahili

chirurgo

infelicem
voto

enixissime

commendavit
,

cum

atque divi Leontii merilis, ut impetu suhjeehe humo corpus impegit

ilUesus atque incoiumis surrexit.

gravi

grinationis

Muros

et

labellaa
,

offerendas.

de terra

autem
Seyler

accitus

chirurgus

magistor
,

Cum Harlmannm

223
ut pic crcditur,

Graviore
i

lapsu

ruebat

secunda die Ociode In-

hris

uocLviii

Jacobus Schwendiman
scalas

weil

in

cantone

Lucernensi.

poma
ciente
dit.
,

collccturus,
colligavil
,

Ex altissima arbore duas, una non suffiapplicilam

niliil

Bremgaria advenissel el mulierem bd quo dictum est slntu offendisset, po&l ulieriorem inspectionem adverlit, e* lapsu etiam atillam ejus unam ei brachium loco suo expulsa Verumtaraen neque axillse neque bracnio, in se,

arhorique

conscen-

des suas
propler

compellendis

manum
in

admovere
;

yotail

Cumque

operi

suo inteulus,

mali suspiinferiori

nimiam

debilitatem
,

decumbenlis

nmninon eam

caretur,
coliigata

scala

superior, solutis,
,

quibus

no
ego

eliam

exislimahat

diem

crastinnm

fuerat

funibus
:

cum Jacobo
in

corruit

et

profundam quia mole hujus

,

in

terram
inferior

snpervicturam.
rediissera
,

Cum

vero postero

mane

ad

ingens divinae

omnipoteniitB mi-

frusta

confracla
fesluca
,

fuit,

Jacobus

in

ipso
,

lapsu a

raculura

grandiore

in

femur
in

penetrante
nihilo

grave
;

tratum
ei

per intercessionem S. Leontii in ipsa paquaniloquiilem pleue el meuUa comperi

:

vulnus accepil
ei

ea>lerum
intra
,

laesus

quin
in-

Loquelse

compos
nostri

peccata

confiteri

et

vernn
suscS-

ipsum
a

vulnus
cbirurgo

anius
valde

mensis spatium
experto
,

Redemptoris
pere
el

corpus

ae

sanguinem
dies

tegre
fuit.

non

sanatnm

valerel.

Dein
,

paucos

intra

incolumn
y>-

Nam
obligavil
;

se

Jacobus patrocinio divi Leontii volis alque intensa devotione commen,

sospes
el

evasil

absque

diflicultate

incedere

tuit,

sine
:

incommodo
iaudabatque

quoslibet labores

doraein

ilavil

cum

cadens
dici

vitffl

discrimen
intervenisse

prB3

oculis

sticos

obire

Deum
in

mirabilem

habuit.

Wihil sane

hic

adeo

mirabile occurrit,
divinitus

Sanctis suis.
rilalis

Buic ego
,

relationi

subsidium

ve-

ut

absolute

debeat

subscripsi

auxilium.

gillo

muniri volui.
Egonis-villa

224
sucnirrit

Anno UDCLXl puer

xm

annorum de Hu-

supra.

eanulemque consueto meo siMathias Honegger testor m mlgo Egenweyl, kaud prowl
,

Chamensis parochiae ( juxta tabulas in pago) Joannes, Petri Filliger et Barin horreo ex alto in indubarffl Buecher Dlius rataiu aream spatio plus triginta pedum Cecidit. (quia praasentes votum sancto MarNec tamen
neberg
Tugiensi
,
,

distat Bremgarta, uti ex relatione sat

intelligit-r-

227
nensis

Michael

Lutharl
et

de

Merischwand
(Phitippus

(Lucer.iifrbla*

ditionis)

ejus

lilii

ti

ii"-

tyri

nostro

pro

incolumitate
vibicera

emiserunt,) vel

le-

vem

Lsesionis

ex
tulit.

tremendo
Ipse

lapsu

in

rorpore, vel sensit vel

dein

cum pa~
obiit

renlibus

promissam

peregrinationem

die
est,

doiphme) currura a tribus bobus el equo tractum, ligna pro usu doniestice sylvam comitabantur allaluri. Erat proxime clivus frutetis ac spioji horridus, in subjeclam voraginem se protendens. Jumenta igitur suhilo in furorem acta, ad prfilsei P tura clivum raclo impetu se prajripiunl
in
,

vigesima quinta
die decima

Aprilis

ejusdem

anni,

id

declivum cum curru ad ima volvuntur

perniciem.
Micliael
inier ea divo

in

cerbun

nona a tapsu fuxta Pflegerum.

Pflegerus

Leontio supple
meriiis
>!'i'

238 Idem
Mulier
iapau
e

mox producit
fere

atterius be-

votum
jumenla

sacrat,

quo

meruit,

uh

ut

nr/ifii

testimonium

Germanice scriptum
sonat
:
,

in Latina lingua
die

ita

quod , Anno mdclxi

uxor Jacobi
conscendit
in

xv Septembris Elisabeth Vogel

en

nim curru illsQSa denuo redncw. cum gaudio ac gratiarum actione fuerinl Pflegerus wAnno iiDCLXiii die xxn Februarii.

ad

sii|'-ii<|N

Dossenbach
ut

Egonis-villa

altum
labori

storiam hanc,
eontigisse
et

quam
ecclesia

sine evidenti
in

miraculo*w

mergites
:

trituratoribus

dejicerel

subjectam
insisterel

fuse eomprobat,

tabelta

aream
et

cum autem
perticse

incautius

pedem
par

mergites
imposuisset

suslentanii
,

ulterius,
acta
esl

quam
et

erat

praeceps

e\ altitudine prono capite in

isto

duarum

circiter

contignationum
impegit.

Murensi expositam alttnus asserit, etdein subdit testimonium u latinum feci, "' ficii, quod e Germanico die x' qnod >->x Notum sit omnibus
publice in

^T. ^m
'

W
,

'

/' if
riira

induratam

aream

E\

nii

anno

mdclxvii

in

civitate
ir
,

Tngiensi
fere

lapsu,

ui in

facile

intelligitur,

caput, ul

suo sangnine veluti

superstitis

tam misere laesit immersa jacens,

proderet.
,

novaa
filiolus

a?des

exstruerenl
dictus

octo

ann
^

meus,
fuerit
in

Carolus

Josep h us
solus
,

^
m

nullum
iilem

viiaj

indicium
itle

Sub
infra

alios

pueros lateres subministrans

scalis

lempUS,
loci

quo casus

accidit

ego

relictus
in

alUs

el

gravibus,

scriptus

parochus

domum

ejus

pertransii, et

incendio aut similium

quia

lugubrem domesticorum ejulatum percepi confestiin aream in qua sanguine perfusa mu,

consnevimus.
tuorve
scalK,
et

quihusque requiruntur homines.

his ipse

aadinm ex ru ^ J" transfernndi^

circi

rf
' . :1

lier

jacebat, ingressus

sum, ut,

quffi

tristis

hu-

usque ad

"^^^ Cecidere ^ medium

psnm

DIE DECIMA
in
trifffisinto

QUINTA SF.PTEMMUS.
,

22i

H8i
,,rono
111
'

Mabm
vnl

bis secundo gradu ndhaesit easque simul dimittens raclamans dein palom querceum pectore in altum
,

vuli

singulariter enituit.

Puerulua qui.lamfrr.sus
ex
Neuefidorfl cantonis

mookk
J
''

nomine) Adami de arch

Solodorensis
filius
,

incaute

asserem
,

calcarla.

'

'"""* P r ^-

lapidum

cecidil

et

opinione moiv
casus contin,

adhnc
ferventi

effervescenij
:

superpositnm
cffispilanle

transire

ic cur- *

" ,erM"

kiainc esl iuus Mini'U>

_

Dum

'

infeHx

iste

rendo tentabal
calci

verum
capite

a|

eg
vir

CTrrenli

at mo\ acdomi me conunueram quidam, puemin brachiis gestans

\ jtffl

ac

toto

pede, corruit, ^ZnZaio' corpore genuum Hbentur

(emporia pavideret

tenus
trinus

immcrsns.
pnernli,

Posl

intervallum

absque

n ll

indicio
:

jmen

obtulil
,

in

me
Dei

[litiu\issi'in sui

lilnim

lamquam omnino boc luctuoso casu cum meum Deo, sanctissimaB

,

ei

cum eum amplius non

suspicione
e

anxia
el

nec

inani

provocatus accurril

soloa

pcdes

calce

Watri
i"

Virgini Miiiviim
Suli hsac
ii;i

Mariae
ecclesia

in

Einsidlensi
lide

et

s.

vero
in

misericordia
erectis
,

commotus
in
)

Leontio
cia

optima
die

ac fidusigna

cffilnm
(

devovi
et

statim
.

prsssentis
ul

vitse

fecil

peregrinandi
deinde
es
.

aspexit. Tuni manibus ocnlisqne genua prorubnit, votnmque ad S. Leontium (in Mnris
.

protensos

edidit,

convaluil

postero

plena

offerendaque
latoque

tabellm,
li

ul

puerum
exustum
,

salvaret
.

ai-

iiullo adhibito remeIruereiur panitate denuo vena dumtaxat ei aperta fuit ex cautione, ,lio U id mali laterel in sanguine. Horura f0rte
sj

rone

corpusculura

hominum
atque

opinione

ardore

calcis

con-

aso

q Melchior

sumptum
61

extrahere occepil
.

ac

puerum vivum
parvo lahore
tri-

Brandenberg
,

pueri

pater

et

alii

ilhesum
.

Btupenlibus

omnihns,
,

ptnj.es

qui et ipsum homines probi prodigium coram conspexere ingens

srala sirailiter (sir

lapsnm
testes

et

extraxil

unis exceptis ocellis

ac

quos puerulus
doloris

su-

bus

diebus

noclibus

praa

magnitudine
dolori,

mus>->\\
I'.

aperire nec

votebnt,

nec valebat;
(

plenua

prosenmtnr Mayeru*
Maji

bus

et

quietia

expers.

Addit Pflegerus
hujus
i

advolnr

,,,
fl

n
la

anno
ih.i

HDCLXvm
Weber,
in
.

die
'!

xxm
Lachena
opiflcio

proruit

Calha-

calum
ijiini

fui&se magist-rum

Joannem Studer, chinvrat

jrrmdui

Marchiae
restionis
,

Suitensis

nihlr

/>n ituin

mhist rnnii

loium

igdreffl

Sclrwieler

uxor
stnpa

fceta

pnriiiii

profuisse,

quandoquidem puerpres
ini/>rihrrl
,

doloris

atque
solet [Pgnj
(

adsitam
.

machinara
aeque
ac

qua

parari

rrhrniriitin tOtlS DiribitS

i/imnn nns rrl

incidil

quae dimidiam fere

diclu

quod

ulnam ra venauditu horrendum

foetui

manus

penetravil,
m-i

ictu

matri
virtus

ulique ac
divi

lethifero,

quidpiam oculis admoveretw liilnu aiitrm ihitnres itn miserum torquebant, "' toto triduo cibum nnmrin respueret, utqueprooel

aliud

prseservativa

Martyris vim

mortis

iiule

timeretur

ne

cum

visu

etiam vitam amita

compescuisset,
io

Nam
.

mulier inler
S. Leontii ossa

cadendum voin

eret. )

se

obstrinxil
iret
,

ul
si

Muris vevilam

trino
leg

Renovabanl igitur parentes votum emissum superaddito altero ul

.

pa-

Missa

neralum
servarel.

sibi

venlrisque

fruclui

atur ad divi
sepliuta
.

Martyris reliquias.
vi'sperlin:i
illa
.

Eral

hora diel
voll
fa-

Servavil

equidem suo interventu utruraAuxiliator

;

quasi
cta

qua proiiii^in

que

ihaumaturgus

et

mulier

posi

(uil

ei

ab

hora

puerum
diei

exactas
sospilciii

adhuc decem hebdomadas

,

foetnra enixa esl

occupabat, ad sequentis
protractns;
pciiit,

somnus seplimam mntutinam

plocidus
evigilans esca
reflci

qucm

Intercessoris
Iliiii-

honorem ac memoriam samii Lkontiom in Baptismo nominavit.

iii

qua

hora

puer
,

apertisque oculis

plus

quam antea
pr;etrr

clarls,
Baal)03
,

roiraculo

fidem
et

fecil

Casparus Scriba, sacrae

in

adstantes
nilali

parentes
lolo

el

alioa

preesentes aspexit,
Ila

Theologiffi

doclor

paroehus

Lachcn

tcslis

e\

rcsliliilns.

j.lnres

oculatus.
ita

sonant Latine
conspexi,
,

priifl

alque Verba Germanica dat Pflegerus qui pro: HffiC ita esse, ego oculis non sine sumraa admiratione casum
,

alteslante

R,

I).

Francisco Stophano Hafmer

pa-

rocho

in

Neuendorff,
.

Plures inter testes

ei

prmter

parochum
riiri/iun
,

pueri parentes

supra dictum >hi-

istum

et

ile

Inpsm mulieris incolnmilate

desperavi
logias
et

atlestor Gaaparus Scriba, doctor

Theo-

Heini,
Otterin
,

nominatim exprimil Pflegerus Vrsum memoratum ejus patrinum et Hariam

7""' infantem

parochus ibidem.
Keller
ile

Hmititer ex sacro foute

330

Joannes

Schmarcken
(Jtznacensi
abirel
.

assessor

susceperat.

minorKi fon municipalis in comitatu

"i in.J

cum aba

" M,Mlln senatus-consilio

scalae

cnria
ei

summo
,

uitta.

ad uniim per gradus

in cubile

gradus corrnil
ac

in-

deqne
jacuil

delatus,

vitro

per

integrum horaa
proliciendos

sensuum expera donec inguadrantem

: ,

XVI.

Varii

plaustris
ac

ct

rerum gravium
vulneribus
et

cassiiui adhibitis

spiritibus ac fomentis
vitales
,

quse apta

erant ad

spirilus

ac

sensus

mole oppressi

protriti,

homines unanimi consensu prsfatum Joannera 1). Leontio comraendaverunt addiio voto quod omnes ireni peregrinatum
,

Beptem

qui

aderanl

mortis perciulo liberati.

ad ejus

sacra

pignora
,

si

vitam snis
saltem

meritia ac

sensus

impertiret

quatenus
ac

Chrisliano-

Catholico

more

per

sanctissima

piam mortem
linuo
pi

disponi

provideri
,

Sacramenta ad posset. Conrespiratio

,

Av,eneral
dus
\
;l

nnno

mdcxlviii

ex

voto

Pridoli-

o$ c-mfm-

|i '

de

[lenthal
)

prope
rx

Lauffenburgum
KttUSleD
,

(ad etumsponu
-Jfl/oCl'
,

enim

vitalis

coior rediit
is
,

rediit

Hliniiim

piirium

|iarochia
incisa

qui

apertia

oculis

qui

mortuus fueral
luctabatur
,

aut

anno
cujus

aetatis

xx

ab

qnercu
frustra

oppressus,
est. in

saltem
c pii
,

cum

vicina
in

morte

reviviscere
fuit

abrupto
rurgos

crure

graviter

vulneratus

Pro
chi

atque

diem

crastinum

salvus

et

redintegratione

parentes
,

tncolumis.
S|s

Supradicti vero homines die xiii

;hiiio
,

men-

Mariii

sequente hdclxx
ac

in

Muris vota

sua

reddiderunt

superina

scripta

sacramento

affirmaverunt.
31
11
'

omnia sua disperserunt ad egestatem reautem preces suaa funderet coram crua abruptum tau corpore li. Leonlii sacro frogorem , ul non ambigeret, etiam tura edidit
dacti.

Cum

Sed revertaraur ad
virtua
divt

annum priorem mdclxix,

in

matrem

Hargaretam Bachhoferin
audivisse

cura

aliis

ad-

Marlyria

conservatione par-

stantibua

Ex

quo

dolor

ccej)it

imrai-

nui

DE
acctoiie
J.
ii
11 i
,

S.

LEONTIO MARTVRE ROMANO

ac
eoab.--

os

confraclum

sponle

conjungi

dissectus volvereiur
obruit

corripuii
,

P.

insidenten,

scere, absque

buxnsno auxilioila pes constabiliri

,

cervice tenus

quo

situ

jacebai
."

^
'

utrecto gradu ea inct sserit.

acsi mali

nihil

sustinuisset,

post-

parente, qui s. Leonlio volum pro paverat, el fralribus ingenti moli

rat
,

233
juvenis plauSlro f/raviter

Nicolaus

Lulhard
similibus

juvenis
slabal

ephippiarius in
j

quamquam
pro

subtr

opinione prajsenti
praeter

Auw

cum

sui

secus

viam, qua
,

Post

modicum lamen

spem

tunc plauslrum viui

habens ampboras undecim

abscedenlibus
,

atque
intra

refocillatione

onusto

lacte

advehebalur,
caute
perstilil

sed
,

sociis

ipse

inrotaa

ui

ab equo liumi protrusus

,

semi-horam stetit el duabus horis, cum aliis infentibus.

malerno ambulavit JF?*'

acsi

^'

medio
magis
In
,

corpore
rota
,

succubueril
integra

et

cum

vini

quod admireris mole super juvene

commodi
currit
:

umquam evenisset, bwi evidenti " l^ divmsB bonitatis

sibi
,1(

nnS*
'

subsiitit

utique

ferreum eliam pectus eflraclura.

vitse

mentorum
237 ln
Filii

D. Leontii miraculo.

Z
*

eredo ad divum Leontium animo ac volo, salutem suam

proslratus juvenis
,

hac necessitate
Marlyri
citius
et

honorem
Mariffl

sanctissimffl Trinitatis
,

et

Spiritus

sandi
,

Patris,
Jl;,'

beatissimaj

hinii
oiiin

commiltit

eo

felici

cventu

Vitglllis

ul

tris

Dei

ut

et

rota

ac

fieri

potuit,

subduceretur

Leontii martyris,
die tertia

Prapotentis patroni

ipse

salvus

incolumis de terra surrexerit.

Anno
i

MDCL. 234
UC pucr ju-

Cum anno mdclx Joannes

f

ego inlra mensis Novembris anni mdcixIu Oltenhausen paracte Hochdorff ingens

s.

T
J

Udalricus Mey<

prodiirum
i

de Birchi
miltiario
)

mentis

ei a>ra~

tro protriti
nlist/uc Un>io-

Muris distante dimidio circiter aralum exiret jumenta, id est booico

, , ,

ves

et

equi

improviso

in

rabiem exardescentia
puero
filio

quinquenni circiter puero Petro , nomine. Etenim cum memoratus Petrus in pb dno ubi nuclei olco exprimendo conteri consu*. verunt, propius accessisset ad axem,
conligerit
,

nr;

sus-deque
,

omnia verlerunt,

quo

Joanne

ludiciilBS

agitantur,
vi

ille

puerum

corripuit
,

Casparo qui nni pro niore insederat, sub peB dibus suis prostrato ac conculcalo; qui etiam aratro quod trahebant substratus ferreis acuminibus misere dilanialus fuisset, nisi lorica fidei
,

atque magna
nece<

secum deorsum perlraxit

ingentis molis
,

eum ab
, ,

ul adeo qnerceo axe

conteri ac pe-

ac QduciaB in divum Leontium crudelem lanienam

praepedivisset.

Nam

Udalricus
,

pater,
ad vota

cum

vidit

rimi uisi ancilla nomine Maria Schraid, Petrum emisso voto commendasset S. Leontin Murensi martyri. Simul ac euim illa volurn mun ciaverat sponle sua absque humano admioicafo
, ,

lilium

de

vita

periclitantem

conragil,

axis e
ulnffl

loco suo

recessit
est,

et

spalio

unius
roia

facile

ad Murense monasterium et Missam illic legendam ppllicitus e$t ) quibus sanctum Marlyrem vocavit in auxilium. [mpendit enimvero opem suam postulanti, et puer filius,
r

( peregrinationem

submolus
et

adeo ut hinc eliam

,

sub

stiterit

puer extrahi potuerit

,

qui adeo saaos

ullo

et

incolumis inde evasit

,

ut sponte, absque

auxilio
J.is

tametsi

tamen
feliciter

in

vestimenta ejus lacerata fuerint, De hilum corpore aut cute laesus omni pemulo
,

domum abierit. Cum autem accurrisset

pertinebat pistrinum
, ,

Joannes Weiss,

ad

[(;'

url

quem

atque axemlocomosatis,

defunctus est.

cir item

curru

autumnum ejusdem anni mdclx Andrcas Kocb de Wcyden parochise Egon-villanffl cum curru rapas domum deduce235
,

Sub

medium
,

tum conspexisset niam magnitudo

nou

potuit mirari

qsfi

ct

gravitas exigebat

viros ul miveclibus

nimum quatuor
armatos.

aut quinqne robustos ac

rei

Ua mihi
,

gestae

scriem

interpositt

ret

ac

currns
,

propter

declivilatem

viae

ruinaa

jurejurando

retulerunt personas tres probae

ac Hde &*

impenderel
tare

ipseque
,

inclinalum

currum sustencurrus moles cetanta

est
,

dignse, Joannes Weiss, Maria supra memorata

praesumeret
,

fortior onusti

cidit unaque Andream oppressil postquam de sub rurrn rxtractus

vi

ut
,

ejus cor;

Anna Nuolman ego vero mei muneris esse duxi eam fideliler ad sternan memoriam honorcmqne et gloriam Dei ac S. Leonel

mula,

domicella

forma bumo impressa conspecta sit ipse vero ab omnibus vila erauncius habitus, quoniam nullum spirantis vitffi indicium in eo invenlum fuit. Vocatus eliam parochus Mathias Honegporis

tii

martyris

liiteris

consignare

sigilloque

meo

communire. Aclum in Hochdorff die xiv Febrnarii anno mdclxiv. Joanncs Grundler plebanus in Hochdorff. locus kic, unde tsstimonium, quod
ex Pflegcro Latine iranstuli
fuit
.

ger,

cum sensibus
hortatus

ac
est

vitse

spiraculo earenlemin,

venisset,
Martyris

adstantes
,

ut

secum

divi

opem implorarenl
spalium
sanciis

lum
ret,

vitffl

misero

quoad

quatenus saltem tanbomini a Deo exoraSacramentis ad Christianam

!

Muros destinatufR notaturin Lucernemi ditione inter Suntt et Sempach. 239 Alius puer novennis cum parens KtlBr
,
,

(UliKf*

mus
cnrru

Sloll
,

morlem provideri posset. Mira res Vix parochus nomen S. Leonlii et vota, quaj fecerat enunciavit cnm liomo, nt supra oppressus, tan, , ,

de Esch ( in Vrorinciis liberis) qualuor equis et septem bobus

educeret
,

finuim
tracto,
insis

per viam anguslam

in

angusiiis
,

ta

edidit
,

signa

vilffl

reducis

ut

peccatis

ab-

solvi

et

sacro Oleo inungi potuerit.

Post

haec

ul roia car sub currum lapsus est medium $ rus anterior cum tula liiui mole per """ volutaretur corpus (et nemo miserum casum

ad terram

el

vero ejusdem Martyris merilis (nee aliis ususremediis ) non tantum mortis faucibus ereplus, sed
integerrimae
lim
sanilati

horrorc

mtuentium

non

judicarel
ut ait

/""''""
,

restitulus

fuit

quod,

atte-

Pf< contritum esse ac monuum, Tremelactus parens voto ( peregrinandi Hutos

c,
i

stante cbirurgo/

Bremgarta

illuc vocato etc.) affa-

sanctum Martyrem invocat,

terra

cujus meritis

lliel
t

nire

gnaro, cilra praestantissimum miraculum evenon potuisset. 236 Alio tempore ncmpe anno MDCLXin
,

sublains

posl

horffl

quadrantem
functus

incolumtfi

suo agitandi

jumenla

officio

fuerit.

Ann
" '""

MDCLXVI.

puer arbore protriti etpro mortuis kabiti, sanitatem

et
r,
i

Adamus
bus
aliis
,

biennis

fllius
{

cum

palre

Casparo Muller

de ViUmaringen

in

fratribus natu

Provinciis liberis) ac duomajoribus exierat in cam-

nfitrant.

pum
serra

Anno subsequente hdclxvii die ffl paj^ sis Octobris Adamus Satler de Muswangen sace chiffl cum pro aedificando Hilzkirchensis
240
^
1

ubi

paier
;

cerasum
msidebat.

crassam

ac

praealtam
,

novo pumices erueret

per terra
et saxis

subito

labenlibus
.

su
'

dividebal

dericuti ignarus

Adamus vero arbori secand Cumque truncus jam

oppressus,

pedeque P er

fracto, sub

mole compUcato corpore

constnc

DIE DECIMA
A
a
B

QUINTA SEPTEMBRIS.
lamqne, quanta potuii
celeritate
in
el

a3i
[eniiate,
se-

videri

m
to

hahuisset,

kuman0
se
5

(ei quamvis mith -<r*K< Uerum Pflegerus, mor Sed quia modo haud evasisset.

poterat,

uctobi
J
|l
-

"'

mnni
ei

ei

conjinuo puella

pedes Epso se levavit,

el

cum
345

fratre

suo Joanne salva,

sine dIIo

stt-

taroinente, nl

dicluni

est,

pericalo interitos
industria

?o-

gmatc

(lointim

snam

rnliit,

anclo

tfartyri
,,

obligavil

\irornm
ne-

Eodem anno mdclxxix

virginum ad

renlium

nn

ii;i

extraclos
faucibus

Qtque,
ereptus

quod
fuit
,

religiosarum
torff

quo monasterium nwJfc sanclam Crucem in Al,

mo

credebat

mortis

oon
sic

Uriorum (Urania seu pagus Uriensis, unus

tredecim pagis
est

tamen
;,,,
lra

omni
e
i

penculo

nam

cum
viri

\ilanmm
saxura

esl

flelvetim,

ejusque prmei-

fovea

deporlarenl

illi,

advolvitur

puum oppidum
ctum

iltorfium)

cineres

reda-

psum Adamum
nisi
:

ingentis

molis

ad

reaedificabatur,
i

certum interitnra,
i

fl

ad
vi ,

denuo ad S. Leonlium vovoverat, cum saxum vis enim duplicasset partem mirabili prorsus motu decllnaaliam
et

x\ Januar
proce lerel

Augustinus Stauffacher, die terra glacie obducta, abietem ma [naa

molis ac tongitudinis vehebal.

,

Cumque

ante equos
esl
;

in

lubrica
el

glacie
in

prolapsus

bx

Adamum

intactum reliquit.

quo equi tremefacli

rabiem concitati,

adeo

.r,!

omisit Hayerus,

qum

ex Pflegero in com-

io ktheli-

Imw 1668 die xij pendium reducta subjunqo : Tugiensh ditionis, Augusti in vico Bligenstorff
,

rabidum cursum acceterarunt, ul Auguslinus, uou tantum rota super se Iranseuote, sed lola arboris
mole secundum longiludinem obrueretur, atque opprimeretur. Quia verb
in hoc terribili situ voto (peandi ad tfurense monasterium) se S. Leoncommenilnbat, ne hilnm quioVin Itesus, sed sanus

ptrevuus,
,

Sckicker cttm frienni jMolo Joanne

stillicidio

h
<
,

horrei subsisteret, medios

tres lapides,

inter ex

mproviso delapsi sunt

tecti

atque

lio
et

insuper e iignis

unum, quodtngxnta tnous

integer cui

;currentibus

qui

super miraculo
7

percussit ac soto Htris grave puerum ad tempora superslitis indiprostratit. Sublatus nihil viim monUerunt autem, qui aderant, terrore ,./,,; Leonlii par ut puerum S perculsum parentem ipseque salubri consilio ob,to detoveret; posi moram non diuturnam, desperatum
.

obslupescebant, meritis snncti Martyris suam vitam

ineolumiiatemque cum laudibus

in

acceplis

retulit.

i .

246 Proxime sequeute anno udclxxx adolescens

ttptrieuU

xv annorura (Jacobus fischer

mitalus

de Dietikon coequis
in

Badensis
,

furentibus

terram

secutus,
fffi

proli*usus, nratri

quod ad agrum vehebant, sub-

um
,,

recepit

viyum

n incolumem
qum
de

}>l<nt(auc illm

stratus

atque
in

;i

vomere

circa

inferiorcs

ventris

mJli
pora.
242
cir
)ii*

maculam
Valentinus
Michaelis

excipias,

relicta est

ad tem-

partes,
iis

vestimentis saltem,

correptus

trecenest,
,

fere

passiims per asperara

patris

terram

raptus

Thoni
in

Pfeffikon,

praafectu.

opinione
interitum.

ac

patrui

qui

sequebantur
es
:

ad

eurrw

rffl

s,

ditione

Lucernensi
el

infelici

Verum quia

alleruter

liis

misero

proiWlui

casu sub

currum vario Ifgnorum

prolapsus est,

Grulicum ge-

sprctacnio rommotus, exclamavil

'

Deus omniin

nere prsgravalura

(quando in de-

potens

sancte Leonti, succurre adolescentii

substitere

scensumontisinstrumentum, >i"<> rotm continentur, uti intelligo ex Pflegero,) inopinato solutum

est,

momento
nerentur.
runt,

equi,

ac

si

a
e

manu
et

torli

reli

Et

postquam

puemm

vomere solve-

currusque eum tribus equis

abiit,) utduaa
rolae

magno

impetu

examiuatis omnibus,

illsesura

iucolumem
uimirura
r
S
!

ad fundum
que
iion

supra pcctus

suum

invenerunt.
247
Joi

volverenlur, ipse vero veluli exanimis jacerel absvilse indicio.

Anno mdclxxxii
es Dull

aurigaa

quatuor,
Melchim-

vt a
flHfl-

Deraura vero, cum

alia

remedia

de Willisau, Petrus Daraan de SemZiminiM-iu.mii

inlererat, faclo

conducerent, homiues, qui aderanl ei quorum voto, S l.n-.nim >w contritum conresurgens,
el

pach,
Alsatia

Baltasar

cimi Joanne

Udalrico

Damau Bug de Ruswyl, vinum ex

cl

\MtQ eupata

secrarunt, et extemplo, quasi e raortuis

ipse,
i!
i

vehebant.
,

Cumque

iter
el

suura

prosequeJoan-

nemine sustentante,
cos dies a minutis

domum

repedavit,

in-

rentur

inter

Ottmarsheim
prffiter

Blodelslieim

quibusdam lasionibus sainforlunio Josephus Jung,

nes

Udalricus

morem suum

sequi

mora-

aus evasit.

243

Non valde

absimili

(privignus Toannis Jacobi

Widerkehr,}
periculo

'!<

Wall\

tenschwyl parochisa Boswilensis (in

beris
I

Provinciis

i'\ quo reliqui anxiati recesserunt, et, lus est. quod suspicabantur currum raulto onustum vlUdalricum sub grandi mole siraiiD subversum, tum i'i oppressum invenerunt, qui eliam, post
,

inlervenlu
esl

divi

Martyris

feliclter

quam multo
oneri

labore,
fuil
,

uti

racile

est

credere,
veluti

tanto

ilcfimcii]^

cum

fratre

suo

anno mdclxxiv die xxviu Henrico jumenta minante,ipse

Martii;

submotus

hora

inlegra

morante
ilii,

luus,

absque sessu

el

vitalis

spiritus
Viri

signo

plaustrum limi

sequeretur.
,

Nam, cum
currus

colliculum
subito

pedes

eorum
.

jacuil
in
,

prostratus,

autem
votis

quemdam

conscendissenl

onuslus

ananimi consensu
junxerunl
(et
)

genua provoloti,
posl
in

vota

retrorsum ad ima veloci impetu raptus, Josephum pnmiiTi^ subvertit, ul rotis super pedea ejus ultra
orbitam

id

esl

vota

peregrinationis
el

ad

beatissimara
stein

proiensos volulis

etiam

pedibus jumenfocto

Eremo utrobique procurandi

Virginem
simile

in

Wi
sacrifi-

Missm

torum conculcalus fuerit.

vitaj

Verum,
miraculo

voto ad

cii,

etiam

thaumaturgum Martyrem, ex evidente corporis ac

discrimine,

Leonlium

focerunt.

volum ad divura in Maris habebatur qui Statimqne

,

evidente

incolumis

el

salvus surrexit.

244
"'
rota
''

Anno udclxxix puella sesquilriennis VereWurmann (ex Buntsen in Provinciis Uberis)

currus
i|-;i

exanimis, spiritum trahere, vivido colore faciem ra pedes ut atque reviviscere coepil perfnndi in hospitium deductus brevi iniegrffi l8 el intsospitati el incolumilali redditus fnerit. Loca
, :
i

correpta, proslrataque, t^ims oppressa

puellai

ac

demum
elata

tio
ei

hujus

numeri

,,I;

pectore

fuit. Kt

quia cur-

nis

substitit,
,

rrater

Joannes
,

voce
Qui
li-

wirigam
ciiato

oihil

animadverteutem
et

interpellat.

Ruswyl sita marsheim et Blodelsheim non procul Hheno fluvio

Einsidlensis

Sempacb nominata WHIisau in pago lucernensi; Otl sunt

.

in
;

Alsatia

superiore
desi.

per
>><

Eremura
Suitiensi

cursu

advolat,

puellam

ab

interitu

berare,
!ur
ilia

qua potuit
primitus
,

industria,
.

coniendit,

Videba-

gnatur Werdenslein autem tocus

248

abbatia
esi

mih

ignotus.
ubdueuntur.

rssc enecata

quia

tamen pedem

Eodem
Maria
fiuina

ai

Joannes
'

niovebai

tudj

auriga ille Lucaa Abbl in vola ad liLeontium animum ac lingnam resolvil (ro-

uxore
currai

Elisabelh

loler

Landtwing cnmequum de Togio

. :

onusto

a4jugare oontcndebanl

sed

eqoos

232
ACCTOftK J.p.

DE
,

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

t* j

equus subito furore perciius utruiihpif ad

protrutlit

rrain

vocaverat

D.
.

Leoniium Leontium

emissa

fide.i

alque
articulo

sub
se

rotas

riirrns

pracipitavit,
in
lioe

ne eum
di,

in

arris sacris suis

pign

promU

certis8imo
cessitatis ni
\it

interitus

discrimine.

LTxot

ne-

atque
defuit

notid.ana quuuuia

quadam nVvn.i^
ac p reC|
|

" T;lri

saurti

marlyris
:

Leonlii

suumque maritum protectio plena flde commeudaEt

substilit

Nec

pus
e\

allertihus
illo

llls

exclamaviique

Sancte Leonli adjuva nosl

equus amissa

rabie

extemplo

immotns
el

piique ruiijuyes ab omni

malo imiiiuncs
,

inco-

lumes de sub curru prorepserunl

sna denuo exierunt.

et

ad uegotia

lempore meritis suis et tn _ tercessione adolescentem ab infestissimo beravit, (adeo <n ad gueums 7.)' / , facile t0i virtinn compararet, uti inquitM " ~ e gerus.) Anno mdclxxxiv. 25 Ktiam extra fines Helvetiae, nimirum "i paroctiia Loffingen Landgravialus Purstenh

Martyr,

sed

sanctus

Wp

XVII.

Plures

morbo

comiliali

et

hernia

Joannem Heiu> mann, simili fere morbo laborantem extendii. n, c enim ex funesto malo aduo vir.hu, rxi l;il
i 111

xilialrirem

inanum

'Ci,

L).

Leonlius

au-

liberati.

iii

(fuiiidecim

buerit.
el

Cum

heli.lomadis h-rlo ha-reiv ,.,,. vero voto se obstrinxissei

'

veneraudi

Infantt*

XJLabebat Jacobus Geiliger civis Lucernensis liliolum annorum irium et dimidii, quem morbus leaebal caduco non dissimilis, adeoque a^ilahat primilus semel quol mensibus, deinde hebdomadis, ac landem diebus pene singulis, at, amisso et
distorlo

Martyris in

locum requietionis ,i Muris illico restitutus

,

adeunrfi "

ssa

viribus

morbo absolutus est,

lo

,.i

eodem
enunciatio
die

ireluti
ei

convenerint

mmJ
epilepUri

et

voti

sanatio.
lii.

Anno moclxxxi

xxvui mensis

L.
n

votum pro pueri salute D. Leonlio slahilivissel ipse quidem una dnmlaxal vice eodem morbo modice correptus, postea vero ac deinceps immunis semper extitil. Votum autem pia amita cum ipso nepote in Muris reddidil anno mdcxlviii.
ejus

vareiur.

membrorum Cum ?ero

vigore, etiam Linguse usu

pri-

256 Adrairanda
turgus
berniosis
Graflf

praiterea
praeslilit

sunt,
beneficia.

amila
,

q Uaj ThaumaExpertus
esl

Jacobus
etiam
bebat,
hat

de

necessariis

propter

Riedsheim, qui herniam

ah

alimentu

absiinere

!-

quoniam quoties modicum quid cibi capieloties non dolores tantum, sed et lumor a

parie afflicta supra

lur
facto

modum

augebantur. Voto

igi-

morbo comi
tiali

materno laborabal biennis Qlius Christophori Kopp de ludena. yucm cum in peregrinalione, qua divi Martyris ossa pia
utero

250

Eodem morbo ex

(a parentibus miserm prolis vices dolentibus,) ad S. Leonlium el anno mdcxlix in

,

Miiiis

exsoluto,

Jacobus

Graf,

sublato omni

tu-

devotione

in

Muris venerabantur,
ejus

ritis

ejusdem
malo do-

curandum

obtulissenl (et in

konorem Missam
exiliali

celebran jussissent,) liberum ab iiiuiii reduxerunt gaudentes, et

suo collaudanles. Pflegerus

more, ac dolore, imposterum sospes cibos quoslibel incolumis absumpsit. Hic Pflegerus, ti tjtu inlerpres Mayerus, novam annorum sn-in emsi

Deum in Saucto annum signat mdcxlix,

(654)
,

sunt,

ijiiin,

ni

Uquet, nova occurrebat

Jacobi

bent-

ficiorum materia.
2>: [ta anno mdcl Josepho
,

dirm
i\\
hibnrantfs

\w

mensis Mariii,
virtute

Hertzog
(llio

ile

Simili

(anno

ab

epilepsia

Berona
conligit,

seu

Munster (in Argovia)

trienni

liberata est
initatii

Bernardi Biiand
lilia

Badensi,

S. I.ronlii

piilrurinii
fuii

de (rabislorff in rouudennis, postquam ex voto per piam ad Mnros peregri-

n.

merilis sancti Martyris ab hernia liberaVovebal pater (non sine intimo dolore per-

spiciens,

nikil

humani
)

nationem
/iumiiiiir

oblata.

Nam

quae

(fruslra adkibitis

peresse preeter
scribil

auxilii filio curando incisionem periculo plenam,

uufi

anis remediis) uno anno plusquam trecenties cadebat, a tempore, quo votum nuncupaluiii alque expletum fuil, nihil fatalis morbi amplius
perlulit.

Pfiegerus,

peregrinari

ad

divi

Mai^tyris

reliquias

(cum

affiicto

filio) et casula

(vestt sulofacti

periore sacerdotis celebrantis) cum precibus

252 Aihio mdclxvi Georgius Heini, de Buttisholtz

Sanctiincationem
t

cum sacrum donare atque a tempore malum illud absque alio remedio de
:

voti sic

die

in

diem

ditionis Lucernensis,

lilio

suo, simili comiliali

mor-

decrescens,
teste

bo languenli,

volo peregrinationis ac precibus sa-

iterum
iid

demum omoi Pfiegero, Deum

vanuit.

Pater wro,
in

laudans

SonffW

nilatem

divo Leontio impetravit.

a

Nam

(Hiustanta

suo

vehementia
lies

praefalo

cadebat, loties

malo impediius fuit, nt quoextremum trahere spiritum cre

vero liber ex toto
exlilit,

pubjicum accepti templo Murensi appendi

258
lia

beneficii
jussit

testimonium

tabulam,

cu\ var

scripta erat integra rei factm series.

deretur. Post vota

atque

eodem anno Jacobus

parochi
audii
issel
,

tsenegger ex

pa- ""'"

sospes esse perrexit.

rochia Hochdorff in ditione Lucerna?, cum ex

dicatione

prav

253
liberantur.

hi

cantone Solodorensi, loco Biberist, Joan,

aliquem
ad
i.

ex

eadeui
i|h

nes

Schreyer

[ilius

[saaci

Schreyer

ei

Marim
;

parochia
herniaj
fuisse

per

vota ac

preces

Leontium

Reinhartin)
parentes,

eadera
nihil

detinebatur

\cum

eum lecaminis attulissem kumor

inflrmitaic

na remedia, quai solicitus parens comparavcrat,

S. Leonlii
tic

malo, quo ipse etiam Jacobus sanalum; ooncepla in eumdem Qducia, volum vovel ejus requiclorium
penerandi,
relur
:

icnebalor,

Martyreni
io
-'

Muib
~ :U1,1
"

cum

votis

(peregrinandt

Huros

et

il-

gratiarum actionem suspendendm tabeUss Quamquam aulem posl volivam sponsionem Joannes stalim a malo exemptus non fuerit, post voti tameo expletionem
in

el

(idque iterandi quotannii, extemplo ita saualus esl, ol

'"'

Tt,sl1

"

votinr ) patrocinio tradiderunt.

gium mali superesset. [ta anno moclii Joannis Fuchs

el

Barw

rae

Halter,

de Arih

qui

est

ex

pagis

plene convaluit.
ii\
juoenii ifmi,

Anno mdclxxxu.
adolescen?

cantonis

Suitensis,

filius

decennis,

p Pf**J hernia oow'''' / ''"'^'

)

Alius

praeterea

xvm annorum

riflca affecius,

dc

(Lucernensis ditionis) Joannes Kretz ex nomine, ob latalem epilepsiam ad omne opus (ad vitam su$lenLandam necessariu/m ineptus, multo Lempore
ex
)

Budickon

parochia

EUtzkirchensi

peritus
s'-u

cum lithotomus (chirurgus prmertim eximendi per sectionem

'"'_''_

operalor puerum

divexabatur.

tmploraveral

eliam

iste,

et

in

vota

(veritus nempe juxta Pfiegerum, pueri mtas doloribus succumberet ;) tX etabhis** Leonlio oblrflus (est puer aparentibus,
tur,
roi

tergive incisione curare ne t* n

DIE DECIMA
tlrtturms.

QUINTA SEPTEMBRIS.
niis
ihvi

a33
recepii

timulae taeras reliquiat attigit,) prawentem, adeo opem sancli Martyria sensil siaiim brevissimo inleriua intestinis, recedentibua redintegratus fuerit. Lmti parentes post delempore neo ei S. Leontio gratiarum actionem, be/
i

Martyria

sanitatem

puerJoan- aoctom
Brisgojsa
J

oes,
liiins,

Chrialiani

Schurt,

de

Kirchhosen

'

quem

dupliciter

rina

Mentzenau
ab

herniosum mater Catha Vitodurum [tulgo Winterthurj

iolra
lines

^ueetw
"M
,"' l
(

" ial

urhem
xerat,

hclntoilnxaui

Tigurinos,
i

dedu-

Beitili

nefieiumtabell* inscribi ac palam in temphsnsnluerunt;uti subdit Pflegeru*.

200

axperto

chirurgo

incis

Cnmque
ret,
''

cbirurgua

ad

inciaionem

curandum. omnia paraex

ipsa

Deimle
(tn

aimo

s.

ijueote

hdcliii

puer

de

advenit
el
;

mnlier

beterodoxa
,

civita-

yinrf"

idelweil

pfcW

Margarete

lucernensi pago ) Nicolai Wolf (ei lang) Miotaa ab utero hernia et ra,

matrem
Multa

allocuta

Heus,
lilio

inquit,

booa
in

fe-

mina

oumquamne cum
dicuntur
i

veatro

Mure
inibi
:

mirabili eventu sanatus est. Curamice laborans parenles.ul infans, xxi hebdomades oatus, |n||i fiictummalis ac doloribus eximeretur
incisione
himesi
:

fuisti?

de
i,is

aaucto

aliquo
poasil

Viro, <p" "mini.iis

incisioni
subjicitia

mederi

qoid

pueram? Eum
hunc

recipe,

atque
since-

juxta

Nihilominus
\,i

eliam

eorum voluntatera anno hdcxlvii. incisiouem vel tumor posl

excrescentia

ad iilum
ra ac seria

defer, etiam

sanabit.

Sive

iutestinorum

magnitudine unius
auf
Qlii

mente, sive joco hasc mulier locuta sit, mater confervabal conferebatque verbahascin corsuo,
el

mjgni
aut

cum

immodicis

doloribus

remansit
aui

<le

Lamquam

divinltns dicta

dictatave sint,

rediit.

Cum

vero pia

maler,

supra

lilium,

seposita

mora, lithotomi

ferro

sobdoctum,
capellam
attigii
ul

modum
ad

miserta,

aliquando ad
se
iter
e!

somnum

se dispo-

pra rio volo, ad

Muros

el

divi

Leontii

SB H; somniavit,

piam

peregrinationem

deferebat.

Antequam
omni
ilivn

corpus S. Leontii insiiluisse.

ouaprnpier

aesi

puer

ai.

monasterium do exemplua apparuil

:

vero

adeo
sed

divina

Providentia
statim

boc
se

somnio se admonuisset,
accingit,
divi

non amplius ad gratiam precibus exorandam,

:nl
sil.i

evigilans
,;

itineri

Martyris

i;raii.is

M.i

ivlnvinlas,
,

praestitUtam
sa-

i;i

ossa

veneratur, ac
Atqtie
ita,

pro
i

saiute

pueri

preces
S.

rcclrsiam
ejus

inlravml

et

inil.i

qoiescenlifl

eiTundit.

optaverat,

meritis

Leoniii
cessit.

oliiinuii:

dum

a puero

raalum

omne

re-

261
-

Non minore
in

gratia

ac virtute saoctus Chrililieravil

sti

Alhleta a simili

malo

puerulos duos
,

(acceptumque bene/t- K rtuin. teste PflegerOt fide bona coram omnibus testata sit, xxx die mensia Maii anno mdclxxvih. 264 Demum anno mdclxxxi, etiam in Mu- lanantur. ris Jarnlm Mry, pucro \n annorum, opem suam
cra

pignora

coloeril

de

Werih
el

cantone

Solodoreusi

Melchioris

et corporia integriiatem sanctus

Martyr impertivit,

Sanger
i-iis

in

Morach lilii, quorumunus Judolucem proiiiii anno mdcliii, alter JacoOrsulae

mii:i.\

bus anno
testi

natus

esl

oierque ruptura
sollicita

in-

extingnendum iocendium curreret, impegil Leneraa iilas partes io prominen tem quamdam perticam atque dirupil inhabialiia

nic,

dum cum

ad

'um

laborans.

Nam cum

mater,

lis

imposterum ad
horrore incisioni

labores.
se

El

quia

vel

pudore

(dimisso consilio incisionis faciendm, antea

pto.) votiva

sum-

vel

subdere

tergiversabatur

peregrinatione
in Uuris,

S. Leontii

opem coram
est.

pater Petrus
sacro

Bey

factovoto, secum Qlium

Leontii
)

coram
Missas

suis sacris ossibus

pro salule primogeniii

Atli-

corpore

divi

deducit, frfua

implorarci,

sine

mora

integritati restitutus
iu

ibidem celebrari jubet,

el
,

qua potuit pia instantia

po&lea

que cum e\
iluciam,

hoc

miraculo
obcunilo

majorem

erecta

sancto Martyri commendal

ad

chirurgum

serunilam

pen-iMiualionein

pro

cum
quit

eo

reilitiirus

cumijtie ahsoluta devolione rctiiius

tilionatu

minore sancto Marlyri supplicasset, etiam

(litum
,

meditaretur,
mali
:

ad
S.

potrem, Nihil, inLeontius auxiliatna

igilnr

hunc a malo iramunem recepit.

268
lOw dr
ttitr

ampiius Bentio.
revera

Tale

malum

Jacobum
ad

Carli

de

Zullikon
inva,

est

inilii

annoHDcxxxvi ex sublatione
debai, torquebatque
lethale

grai oris

molis

cum
et

omnia chirnrgo?

evanuerunt; quid
El

oobia
meritia
poli-

solia

Uartyria

ad
r?

annum usque hdclh

ut

quo
vitaa

intercessione

puer

redinte rrala

sanitate

Rnmid
Mi,

esse

ccepit,

adeo

spes

longioris

tus est.

eum
curn
.

destituerit.

Verumtamen
inclytum

voto

ad

postquam preces Martyrem ingemiuavit,

non moriis dumtaxal periculum, sed snpradicta m&rmitas, recedentibus in locum et ordinem
ratestinis,
d\\
tii
1

XVIII. Ca;citas ct octilorum incommoda

sublata.

incolumem

Jacobum

reliquit.

///s

suh-

Pfkgerus sanationem, quamsimiliterS. Leonmentis adscnpsit Barbara <ir Ried ex parce-

"i Sattel Suitensis ditionis, cujusque compendtosam relationem et nos subjicimus : Eam sub onnttm t66% graci corporis malo laborantem affla-

loannes
kirchensia

Kach

de

Bleulikon
ex
,

parochiae

Ilit/-

Caetperfseto
'

ne

anno statia xiu lumen oculnnim amisil

sine ministranle

glaucomate
sine

,r om- "

ul

duce nec

in-

vittentusmalignus atque ita in/ecit. ut nullum ferme tnembrum haberei incolume. ontagio etiam
i

cedere nec
pos&el.

manu
,

cilmm sumere
qoi nonnisi ge-

Accedebanl dolorea intenai

et

correpta fuit vetusipsius hernia, taqut de

'

causa ekirurgo bene perito commusa, qui de MMilio aliorum in ta arte pernm-uin, nmpla incv """ "" tllt latus aperuit, utquoniam intestina '"""" detegebantur, </r oita ejus suptresset spes
'

mitus, suspiria
liciebant;

tacrymaa conlinuas misero pro-

cum

sive ad ilmh-mi

mw

ad lumen accedere

non

possct.

Progreaso temporis, aquibusdam ad-

admodu

Ih mritiis ilulorifws rf rrtrrmo Barbara spem suam collocavit in *o. et patrocinio Sanctorum, prmsertim Leon''" peregrinationem \luros vovit; mox, plur \um admiratione, statu immutataest. et ita menus habe re cirptt ,/t desperatum malum sanatum tit e! 'psa ad tntegram incolumitatem perducta. Per, 'i""us cum Mayero.
iii

extijttfi.

mortts periculo

Bpem suamcnm voto inS. Leontii meritis piam peregrinatfonem adejuaaepulchrum obire promialt. Quia vero per se votnm v^dereimpotenaerat, parentee vicea ejus pia flducia
moiiitus,

collocavit, ac

"

obierunt, atque de aqua

cta

n< ria

reliquha benedi-

Qua cum aliquotiea csBcnUentia lavisaent, brevi ad lumen reoculos Bfartii anno hdcxlvih diii integrum; ac die xjn

secum domum

retolerunt.

ipsus (nullo

duce)

etiam

venerabnndua ad

lllu-

minatorem
actione etc,

63

Memorahili

occasione

atque

evenlu me-

auum in Muroa abiil cum gratlarum Celeberrimum ac per totam parcsciam

33
o-

Septembris Tomus V.

234

DE
benefieium,

S.
a

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

mulds
fifte

Aunmu
J.

noHssimum hoc
testibus

dignis

P.

douantur

confirmatvm fuisse, ait Pflegerus, 266 Bedem aqua Balatarf Joannes Graber de Barrka Brfsgovin anoo mdcxltiii linivit oculos soos, lumine captos, et vieum recepit, Integro anno de loco acl locum a duce Irahebatur

sed quasi per nebulam. Anno mdc 272 Pratnobilis dominus Joannea Baptistii cher, cantonis Lucemensis vice-secretarins
deret,

perbacnlum, donec in festis Pentecostalibus ejuedem anni ad Muros pervenit, ubi sancli Martyris

mense Septembri improviso -hdqlxui m, oculi lumine inlra spatium xxi\ horaram esi. Sed ubi oculos suos aqua rosacea s in quera spem suam et vota intenderat,
i

&*?
i

1,

namiftf
nati
ceH!

reliquiis consecrata,

cui

etiam miscebat

ossa

sacra
,

vencratus cst
t

lavit

et

vidil.

Post-

ea enim
reccplo
nens.
lr

dimisso doce
clare

solos iter

suum

perfecit,

ad S. Eugenium Engelbcrgcnsem benedictam berriroi hujus Helvetia monasterii supra

n

visu

cuncta

cernens
cx

alque discerca:cus
il-

mus )

lavit tribus

diebus mane ac vespcre. Post

vidit

Quantum

intclligo

Pfltgero,

dutim mane evigilans,

tertio
rssr

Uus

Muros contendit , ae singulis tncibus me~ OCulU stus ,ui/i}>mr ; ftistrcmti u$TO rortim

tum eeciesiasUeis tum secularibus experimento probatum fuit, visum ip&i mirabiliter reor
testibus
ihtuin
fuisse.

non tantiun luceni sed caeleraomnia, qme lux illa humanis oculis det/ git ac poslea ipse, ut Medico suo gratias referm cjns m Muris sacra ossa pia peregrinatione
:

inviati

ac vencratus

est,

(atque in rei testimonium,

ct

"

addit Pflegerus,

ad majorem

q U oi

Dei,

beatissim
tabA
in$a~

267
Pvero
ocnli
<</<
<

Franciscus,

Oswaldi
acribus

Spillman,

de Tugio

Marim Virginis sanctique martyris

ln/n
.

Leontii,

pan
ni

olus

QHus

i'\

defluxionibus
,

omquffi

in

(jua

descriptum erat beneficium,

itlllUS

lumine orbatus
ex volo S.

est.

Post plurima remedia

,

nihil

proderanl patienti

anno

mdcxlix die xxiv

Muris
oblatus est.

Jinni

Leonlio in

Ubi,

dum mater (Anna

eam
ita
'

Marki/n) sacris suis opeallocutus est

:

rabatur, puellus

mater
alla-

celh exponi voluit. 273 Anno hdclxxv Marco Nagelin dc Hap. perschwyl (alias Rapersvilla seu RuperU w\k oppidum esi iirlrrtitv ttrf lacum Tigurinum lcajus oculi non solum velut obductis nebulis calivota

"

mea
ri
!

En

quam

pulrhri parvuli prnstant in

statuas
et

snbintelligens

imagines S.

Leontii

gabant, sed sajpe omni Lumine destiluebanlur, pia et voliva peregrinatio ad gloriosum Maiiy

el

aliorum

peril
iii;i

Sanctorum. Ex quo leata mater comdexterum oculum, clarificata pupilla, oraintueri.

rem nostrum adeo utvisum tntegrum

274
pella

profuit ac successit prospew,

receperit.
in
basilica

ilislinrlc

El

redditis
,

divo

Auxihadc

Eadem

gratja-

Murensi

et

ca-

tori
si
ficii

graliis

spopondil

foret

masculas, in Leontium nominare

quem gestabat memoriam grandis benefteliim

,

sancti Marlyris donata hiit

Maria Widerkebi

rsiil

liegglinjicn (in
el

prorinciis liberis) quffiexmain

atquc

genilum

(Ca-

lignis

acribus doloribns

proxitno

disi-hmint'

sparum Leontium) nominavit; fuitque hic pri(jiii in mus eadem civitate hoc Lcontii nomen tulit. Etiam Pfiegerus, puero ambobus oculis capio, iiiitini tniiinin dexterum apertum fuisse me~
,
,

versabatur amiltendi luminis

Accessit
illa

el

ipsorum oculomm.
Marlyris
:

cum Qducia ad
locum
refugii et

sancti

ce-

quietorium,
pletis

gratiarum
,

el

<\-

devolionis
osse

suse
beati

obscquiis

patientes ocuac
beoedia
abstfr

morat. 268 Georgius

uc\ iro ulnu.<-

los sacro

Martyris

tangi

integro
tristem

anno

quoque Weber dc Kriegstetten lumen csti non vidit, atque ideo

curavit;
sis

quo solo collyrio, dispersis et humoribus, inlegrum vtsum recepit.

Anno

que conceditur.

trahebat vitam. Expetiil eliam hic sancti Martyris illuminari praesidio; ac propterea ad ejus capellam orationibus, Uti voveral, vacans, ejus

MOCLXXVII.

275 Scd singulari memoria dignum est, qnod thaumaturgus martyr Leontius Calmaria) i Alsatia
iiimcii
ti.lci

DfltlMVt

implorabal

opem,el aqua, nomine

S. Leontiibe-

operatus est; ubi

reddidit,

dum

unaque caenedicta, caliginosos cilatem diluebat et expeilebat, donram ctara luce regressus anno ndcl. 269 Romanus Besler de AHorff Uriorum anno
levabat oculos,
Gravibut oculorwn
statis
xii

matris

suo interventu Bto heterodoxas mentem toe

erat Maria
RischiB,

Uluminavit. Matri

nomen

niisB
IICS

Catbarina,

pater
fidei.

Jacobus Masal
Catharina
,

dictos, oo>
utrius-

heierodoxas
OCUli

bimula

ex
ac

variolis

Lumine

oculi

sinistri

pri-

que
malo

luminc carebat
adhiberet

nec erat,

qm

medeodo

\atus cst,
pr;c

simul ingentes dolorcs perpessus; ut

cornm vehementia, el cibos nausearet et somni quicte careret. (Impenm sunt multse pecunim ad conquirenda remedia, sed absque fructu.) Pacto voto ad S. Leontium, atque completo, statitn oculus ille corruptus visum periectum et usum
pristinum recepit.
270
Incommodti

remedium, pneter avian prideo Catharinam Weheger, qua; haud ita

efiBcax

jnratis Cahini erroribus,

orlhodoxaj

religioaw

ritatem
trem,
ut

eral

amplexa.

Hsec
filiolam

iuque

rogabal

n*

concedei'el,

suam

Ilclvelico

monaslerio
patrocinio,

Murensi
fore,

D. Leonluj quiescentis, own

Anno

ndcli.

similc

fere

buic

miraculnm

succedebat

ut de facm apuu virtuUs csset Sanctorum tr, quanta)

mendari

*r
u
^j

anno sequente mdcmi in puero sexenni , fllio Udalzum Bucl ilc Kuslenswyl parochias Auwenrici
sis,

intercessio.

276
ri

Audiil

Maria
,

piae

matns
infanlulam

suffl

W*
,

utroque oculo

caligante

caliginis

molestiam
fe-

monita, ^scnsilquc
devoveret

nt

sanctc

ilW
P"

augebanl
lo

immodici cruciatus,

qui

ei

omnem

cum

adjecta

promissione
ipsa
li.lc

ut

re quietem ademerant.

Postquam parentes ex vo-

liola

bac

\ia

visum

reciperet,

'^
votuffl
'

cum
,

lilio

ad thaumaturgi nostri Leontii sacrum

fidcra profiteretur.

Avia ci-u plen a

labe

corpus descenderunt, transierunt cum caligine dolores el puerad lumen rediit perfectum.
271
svbveuitur.

nepte bimula Leontio nuucupat,ei

lula

ax'

dexterum oculam omni

carenw
cn

*
fc

Paucis posl annis Anna

Frev

(fitia

Henex
al-

nn
tero

Frey) de Kienberg
etiam

dilionis Solodorensis,

malignis defluxionibus altero

oculo

obcaecata,
sola

nebulosa

coligine

obducto,
sanitaicm

sine

BC postea etiam in ad gremioB sua, qui, defancto marito, Dopuni Catholicase recepit, anno nai j saoi-is divi ecclesia Murensi coram

sinistro illun.maia

J*fa

comite
divi

ingredi

non poterat. Adiit

instanli

ad sepulchrnm
expetiit,

Martyris,

preee

n.svotum exequuta est. 277 Anna Scnn, axor

Ituren
posl

MarUm
.

rmpetravitquV Nara oculus alter Integmm visum altcr vero lantum luminis recepit, ut cuncla vi-

e\

valle

Ganzingana
urane
luineii

"
'

oculon''

m ^^ ^,

,u

r"'

puerperium

Dl

DIE DECIMA
*
ni

QUINTA SEPTEMBRIS.
fuisss,

35
merc &ucnu
J
-

lotegro
esset.

tridoo

eollyriis

mcassura
merfta
esl

adbibitis

quod
(

hi

defecHbut laborassrt ab

,.,.,-.,

Ad

o.

Leontii
vifinm
in

precesque
coffl
,,,,

intendiaset,
fesluca

oum votnm iili, tamquam

:

fmgore
dolor,

ocnlo

rumperetur

e\

matorno, niAJ/ofamsti mtniu adhsbuisse qumlibet '""""""' "' fis remcdia; sed abeoue uih KOflatioms obtinenda spe.

et

fatw fl* crat acerrimut,) aufbgit, omlis reiliit perfocta visus samtas. Uaria Barbara Lussi 878 Bodem anno coin

Erat

autem

et

Petro

men,
mairis
ratai,

Schurmann de Em- acpiurnmi.

lilius,
''"' surttu *

b ta

Stantz fin puella noMlis de

billia

Subsyfoania) ex mor,

cin ab alero Verenes Kauf/fin) ambaa aorea eranl obaeqi es8ei Burdoa osqoe ad quintum eetatie
{

Lucernensis

dilionis,

"""" ,( " r

(affectaocolorom Inmine orbata fuisset a fletibus doloribus adeo intolerabilibus, que ac tamentis non desisteret, nec advocati medici,

aiiniim.

Qoem

cum

parentes,

facto

pnlchrum

dm

voto ad ac

se-

Martyrie,

devoto

oulin

tlrma

omnis mati causam adseriberent acribus &moribus, ex ante habUo morbo in corpore resilicet

dws. quidquam subsidii avt sofatii afferrent, ut Pflegerus,) suadentibus viris religiosi> freverendis patribus Capucinis,) qui ad
fusius rtfert
solalium
serant;

Bde ad ferendam opcm S. Leontio obmiissrnt eadem die apertaa aonl aurea ejos ad audiendum, Anno MOCLI, 283 Annn sequente hogui vinutem Martyris vwu* samn 8tri experta eal puella fAnna Meyer) de tasetunjmta Niderweil fvn rrtmncOs liberis.) Hsc anno re,tdt " ir
-

dotorosBB

lilia-

paternam

domiim
ei

invi-

mdcxlix, decimc
gravi

sua

oativiiate,

i\

die
lolo

Vprilis

parentes Joannes Benricos Lussi

Anna
et

morbo correpta, non

annos
et

tantnm

corpore
litit,

Baria Halter aniversau'

tio

morborum medico Leoncjus

altnm intumuit, sed etiam

ot
tres

linguaa

oso capta

aopplices

facti

voverunt
pro
salute

adire

ve-

raenses

sex

articulatam
salute

vocem
ao-

oerari

sepulchrum
effectns
,

fiUsa.

Voio
,

re-

spomhi
879

nam

Maria
,

dolorilms nperlisqiie

oeulis

Barbara sublaiis \isum receplt.

ex

promere neqniverit. Parentea de liciti, anno hdgui ad s. Leontii

ea

Qliaa

capellara

com

perrexeront,

et

oratione
ita

proatroti

auxiliam
pjustiua

iUuminantur

Neoburgo civitatc (Brisgovia ad Rhenum, media inter Brisacitm ct Basileam,) quindecim hebdoraadis visu carnit. Usa fuil medicaminibus sed m his non
;

Catharina

Underflnger

ejus

imploravernnt, atque

Qlis

oum

sanitate

etiam

loqoelam, goloto
Burcklin,

Unguai
Joannis

rincolo,

iropetraveront.
-2xi

Sebaslianna

Burcklin

erel

virlns sanandi,
,

Postquara vero

voti

se

ream
,

(et

Annm Dubach)

de

Bntliboech,

Lucernensia

*t

vutroawtnu* toqwta

reddidit

divi

Marlyris

capellam

invisendi
,

et

eidem olTerendi hoc nui muouscolo a thaumaturgo Atlileta lumen restitui meruit. Anno mdclxxxiv.

oculos ex cera formatos

tesibi

diiioms, a qninto eetatis anno adeo Benaibua loquelaa et audiius defecit, ut nec sonum audire oec verbum posset depromere. Quo ireni afflicti parentes,
nisi

ad

medicum
miracola

Murensem
tam
ad
ejoa

s.

Leootiom,

quem
Adeunt
et

crebra
igitur

fecere

celebrem

cum
tpia-

fiducia
[tit-tas

sepulchrum,
,

eompletis,
sancti
et

mil-.hIiiI

devotionis

coram
XIX.

Martyris

ossibas officiis,

cum puer
ossibos
mirabiliter

Muti ac surdi

loquelae

et

auditus

osculo

attracta

parlicalae

de

aacris

suis

usu donati.

benediceretur,
est

alriosque sensus

usum
basilica

consecutus. Nam statim in qoamqnam adhnc balbutiendo,

matrem,
:

interpellavil

ubi

vero

domum

reversua

est,

citra

Suta toque-

wsoHmet.

Hnobscbmid de Hiltisrciden (in Lucernensi pcgo) com Lucernas ancillse servitia obirel, anno hocxlvii linguaa usum penitus
amisil
,

et difficultatem inlegro linguea

impedimentom monere verba fecit,

arbara

AlUlO MDCLII.
285 poat annos quiaque venil homo qnidam m otroowttjacoims Zurcher de parochia Baar fprope Tugium tu$eonceii~ '" r doitatem) coi facnitas andiendi aonis quatuer

ut et

viginli

et

octo

extiterit;

quia solvendo

hebdomades membri tam

nec
consilium

elinguis

necessa-

adeo fuerat ohiusa

ui

smpe oe verbom
coltoqaentium

qoidem
intellige-

rn c

vinculo
venil
in

nec remedium

febat,

m
,

suppeLeontii,

rommuniler
ret.
si is

aut

secum
ila

Octobris ad capellam s.
prostrata,
aiFectibus

sanclo Marlyri

se voto fecil obstrictnm,

ibiqae
apiriis

genua
ul

atque

su-

ejus obtentu obstroctaa

aoressibi reserarentur

oravit

sanarel

linguam
voii

aam sua spes

postero

fefellit;

nam

snam. Nec compoa racta,

,

ut

annis singulis
ejus

quamdiu
pignora

per

vtrea

licuerit,
et
:

ad

veneranda
recoleret
vice
iter

accederet,

grato

die
in

hora

secunda

maiutina

ligalam

animo ejus
j
i

beneflcia.

Voverat

ahjue
ailituc

bnguam
resolvit.
'.Rvlta,

voces et laudes Dei ac sancti Martyris

pnma
via

ad

xVluros Lnlenderal
,

in

clariore

anre

verba recepil

vocesque
augeri

ac

ana

,,n '"

mlj

f^ s llirlli;i
;

^
Burgin

MM:L
de

Henricnfi
inferiore

WidffleT
Blifibach,

et

Eli-

sonoa auscepit;
tus acies,
venit.

nec postea cessavit

audlper-

ditionis
et

donec ad per/ectum iisum auriam

HDCLVii.

o,

Solodorensis, filiam

suam

cunaboiis snrdam

Aano

motam
!

die vu Jnjaii ad D. Leonlii sacrura coradduxerunt, et pro salote ejua in oraUone PWrali, dio muUumque rogaveront, ac de,lls

286
testor,
weil
in
ti
.,

Bgo infrascriptus proprio chirographo at- Bgra ac muta quod Elisabetb Suter, oriunda <-\ Freyen- 'anitatm et
ComitalO
H;i

in

l*n>i

ac
,

parcecia
1

Langnaw

'"?'
,

""" sacerdoU obtulerunt, ut sacris Leontii relils mngerei amvs h linguam ejus. Vix autem !j|"
'

cuperat.

lethalem

appropinquavcril
| i

edictas tetigit,
"'" lr
'''

cum

filia,

aslante, au-

niira

et ovidenter mordecumbebal jam ad moriem quatuer bebdomadaa, oe uunm qui-

morlmm

incidenl

iulrmranlc

fr.-ipjonl,-

populo,

nepit
illo

!o-

dem
oiBcii

verbnm
,

proferre

valena,
utpote

cnjoa

non
etiam

ego
vi te-

'I'"-

ac

matrem

clara voce vocare, Et e\

tempo-

tantum

qui

ipsam

ejus

parochus,

annosnataessetpueUa, dum sic lo'" nUale ! doiwto fuit; solum ait, obseria\ w parentes, dum fllia sufficimtem mtatem at'J*rat, quod mula esset ac surda, suspicatosoue

Denmque in Sancto C,,m iwentibns glonli.abat. Xou mdicat etiam fynus, quot

andiebal el loquebator reete,

morbo

inviai

affipioe,

verum

Btes annl

ac
,

tota

communitaa
et
,

parens mea matrana anoorum sexaginu in Freyenweil, qui id oculia

leximus,

qniqne

c\

corde

aegrotanlia

mise-

rebamur,
eiebamna

magis, qooniam perapiactum esae de ejus loquela. Iuterimeeo qoidem

rat

236
AucTOnt:
i. P.

DE
ex
adstantibus
incola
,

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

Zeller
,

rat

unus

<;eor<rius

loci

ce

exclaroassel
1).

adesse

gloriosissimam

liujus

qui

procol

dubio

Deo

impul-

Keginam cum
pellerentj

Leontio,

m e ""i eum
,

auadebat, decumbentem sine loquela, emisso voto, commendari ^lorioso thaumaturgo Leonlio venerabilis Murensis monaslrrii palrono
sus
, ,

per benediclionem

s.-.i/^ stn| s,,..

'

impertitam,
890

omniuo exempta
raeral

s. Leoniii \ n0la
fuii.

ne

addens, se haud Ita pridem, cum devolionis ergo illuc peregrinatus esset, coram vidisse, quod persona muta usum lintfiiae merilis S. Leontii
ibidem receperit. Audientes hasc maler Elisabeths quod ille Suler ct ejus consanguinei votum
,

de

Rumeldiken

Veronica parochia Chamensi ihiioius.j Aitrectaverat anno ditioms.) Atlrectaverat n

ex

Misera

conditio

Bnm

manum
primitus
au.litu,

bdcxlvii

dexteram
per

vepefica,
tolo

maximis doloribus
postbac

corporc

^
lorquebatur
privaia
-,.

decem

hebdomades
in
in

suadebat
poris

emiserunl
et

et

eodem
segrse

momento temmelius
fuit
,

vero dolores

foert
"

mm

[|)e ,,

mulaB
a

ad

mortem
linguae

neest
(uli

duanas successiones) de genibns

bra
se

que
sed

lethali

infirmiiale

ilumtuxat

liberata
,

efluderunt,

ut,

manibus
aliis

usum
est]

insuper

perfeciissimum
nos

catera me pedibusque m.
adis
tota

tumescentibus,
contracta

septem

hebi

palam

consecuta. Quapropter
et

una omnes
cuin

decubuerit;
globuius

quo

tempore

penentaj

supremo [Vumini lamlum pracconiis

iii

sancto

Leontio

martyri

tamquam

per omnes
quievit.

artos volvebauj?
aliis

gratias

agimus

inlinitas.

Acium

agilabaturque.

Elapsis hisce scptimanis,

ae*
.!.,,
tn>

Langnaw

die

linus

Surlaulin
.t

xxiv Novembris bdclxiii Pridoparochus ibidem. Recitatum ie~

Latinr
mitlidi.

tem paulisper rccreata

priores miseriae
,

Sed post duraveruntque ad xn

has n

usqua

shnmniniH
887
Puella
mt>
ituii
iii-

Pftegero

bdomades;
Mulier
sua surda
voto ac-

Anno

demuiu

mhclxv

Nicolaus
filia

el

Barbara

Mertz de Tugio
reliquias
S.

cum

hebdomadai sacceeserunt mitiores, ut stare gressum ponere.atqw modicum laborem exercere potuerit. Tral
,

et

his

novem

alin

Anna Maria ad
cesserunl
II
,

Leontii

ex

aulem

in

ipsis

diebus ad vincula

el

carceres

commodo
btratur.

im
est,
lc-

li-

ut piis precibus divi

Marlyris virtutem

incantatrix
culis, quffl
se

veneflca
in

cum

aliis

ejus farinae malie^

confessa

experirentur.
pilis

Nam Auna
penilns

Maria

tam

crassis
,

caut

primo pcenali examine

per
dexterffl

humoribus
obstructis

defluxionibusve
nihil

obruebatur
audiret.

auribus
Martyris
die
,

Virtutem

Veronicam thali veneno

291
tffl

manus

attaclum

infecisse.

probavil

eventus,
in

cum
,

statim
in

eodem
taberna,

Et

cum per

confessarios sub ultimum

,

w-

non quidem
congelati

ecclesia

sed

tempus interrogaretur
possel

quo remedio
,

taaii

copia

sanguinis

ex

auribus defluente,

malis

Veronica

liberari

respondit

fii

inlegrum recuperavit auditum.

ipsum fititctii et alim veneficm, guamvis invicm non allocuttB, teste Pflegero, asseruere) oplimum
Leontio

remedium forc opem

labore
:

si

ad Muros

prrjjerel
illa

ei

D.

postularel.

Abiit

comitibni

viro ecclesiastico ac marito suo, sed gravi ailmo-

XX. Daemones

expulsi

veneficia

sublata.

(luiu

nam viam qualuor horarum,

spatio

daoalta-

decim
re

horarura

vix conficiebat. Ante

orassel
,

sancli
sfflpe

Martyris

cum

ac

postea

de
se

M,
Dttmon x energumniu
sj

aqua
quffidara

uiemorata S. Leonlii
perfecerit.

bibisset, ailoo
e

.ulier

de

Mentzingen

(in

Tugten,

recreatam sensit, ut inira sex horas

Muris

us-

rum

annopago) diras filise suaa Mariae Frantz quatuordecim adolescentulaa imprecala est motu eam i|isi devovit iracundiffl praecipiti ac diabolo. Ex. quo post modicum lilia morbo in,

que
ac

Tugium
tertia

iier

Cumque
fiducia

secunda
rediisset,
fclialer

vice

ad

Muros firma
al>

expulso oinni
convaluil.

\eneiio

omnibus
Michael

malis

Anno mdcxlix.
anno
in

cognito

laborare

lotoque

corpore
in

intumescere ccepit, permansitque

horrendum eodem staiu,

i:i

292
de
lis

Krat

mdcl

Constanl
flj
maleficio

Willenbroch

(Enipontana

civilalc

donec
sia

publico

fidelium parochianorum
|ir<>

eccle-

primaria

nr

prmnobilis) furente

comenlu comiuunes
anxietales
aninii
,

ra

prrces sunt persola-

intoxicatus.

Omnem suam
viri

operam
ei

afflicto

doni^

tB. His
et

malis succedebani perturbationes, scrupuli,

quffl

no impenderunt
euiii

religiosi

ecclesiaslici, at p
:

Mariain

misere exagl-

ligaturis

satanicis

liberarent

ai

dirina

tabant
sui

usque
;

ad

eatatis

suffl

septimum
possedit
ut

quo

tandcm
crudeliter
ac

annum trigesimum malus spiritus incolalus

:

Providenlia s. Leontio, cui gratiam sanitatnm c municaverat , hanc gloriam reservavit. CujnsnmM

manifesta prodidit signa

,

corpus quippe, quod

agitabatque,
adjuratus,
est

iniraculorum Willenbrochius excitus

iler

ardunffl

adeo
ligari

cruciabat
debuerit.

catenis

teneri

sus
duo-

longissimumque ad Muros omnibus difficulialifaus miseriffl

ingressus,
,

posthatoj

ante

reuo

289
peliitur.

Exorcismis

inlerea

ecclesiaslicis

ui

ab iniqua possessione recederet, fassus

circiter

que,
S.

quias sancti Martvris accedit, ad^eniculaiur, parliculam ossis de ac demum

Leontii inter alios
ita

&W

hus
e\

annis

antequam S.
exiractum
expelli.

Leontii
,

corpus

fideles

devote

exosculainr,

suo coemelerio
,

ruissel

aliquem Ro-

alque
tus
est

mirahliiter

ab imiuumlo

fascino mniU
-

mffl existere

quo debeat
reliquia
,

Postquam ve-

el

absolutus.

ro

prffltatffl

sacrffl

ex

urbe
ille

Roma
liospes

ad

Muros
leiulis

allatffl

fuerunl

trucnlentus

nc
hor-

nomen quidem
suam
moti
,

S. Leontii

proferri sustinuit,

clamoribus

furoribusque

indignationem
amici
?ice

293 Per incantationem (Tugiensu ?*W bara Zehender de Mentzingen '" llt altero pede qualuor annis laborabal j^. intolerabiles , tinebatque cruciatus pene

magicam

Marw

'

palam
sancti

ostentans.

Quo
el

eventu

perca-

bus

plurimis
prffller

energomenam

una

alteraqne

ad

bus

pellam
ctioue

Martyris,

ad
ubi

osculum sacramm
accepta

genus

nialeliciorum

circum pedem patentibus, e natnram scatebant slramma evcremenla. Cumqae

nihil

reliquiarum
,

adduxerunt,
ilies

bencdispiJulti

inlra

paueos
,

rituuui

copia

Hberata

ac

immundorum demum xxx die

ab
mairis

valerent, consiho vo ecclesiasticorum divo Leontio Barbara debita veneraUone^ejK^ cil, aute ejus reUquias

corum

anlidota

anno mdcxlix ab
tione
et

ipsa

incautffl

imprecato-

dum

acceptaque
lavit

ex

iisdem

reuqnns
et,
,

^^
-

infernali

duce

(poslquam bic elara

aqua,

pedem

prfflatigietum

DIE DECIMA
.liHcentibas,
,

QUINTA SEPTEMBRIS
redenndi via
fueril interclusa,

23.

brevi lempore convaluit, ab omni

Contigit iatud

anno
Ber

juctobi
j.

magica

penitus
i654.

Ubera.

Faetum
faber

.lligat

mo.
398 Udalricus

p.

vfaaMUS antio
,

BetUg

el

Anna

Jost,

de

LJftrfmfftfer

,ei
l(

Keiser,

lignarius

de

Wan-

giswil

iii

toparchia
,

Willisoviensi,

nUum habebant

prattigiU

imiiaiu

Wilisoviensi

ditionis

;l,n/i'"

Si

dsemonio obsessus,
rui ad saeras

xxrx

die

Lucernen Martu anno

reliquias

divi

Marlyris

cnm

quindecennem Melchiorem uomine, quem praater naturam crudeles adeo Lorquebant in corpore crucialus, nl Ugatura quadam juvenera teneri haud
immerita
atque
merii
suspicio.

Bde huc venit, ot virtute SanBdncia bc plena " Eum in liimmundo hospite Uberaretur :i ti primitus conscientiam suam ab m mundavit sacramentum, ei malis per Pcenitenlia
|.

Ebanl

cum eo
in

parentes

ex voto ad beatissimara Virginera

Werdenstein,

!r

ious

ad exuvias sancU Leontii in Muris. Hic poslquam de aqun benedicta ssptus memorata bibil
;

sumpto
adjuratm8

in

Eucbarislia

cibo

forUum, eodem
iniquus
per

die

apparuil

maleficium,

oiuiniu-ntilms
el

>i

ileci-

Ecclesi
esi j
. (

exorcismis

obsessor

dentibns ex ocnlis squamis piscium,

soruin
;

foliis

cera-

Joanues
i>.

vero

impositionem
;

ex gutture vero alque ore lateribus coctis

tribus,

reliquiarii

Leonlio

roboratus
robore,

ul

adeo ab

triginta

nequam, amissb omni

homine, atque
,95

exierit

quidam
i<l

integram
et

quorum quidam dimidiam libram, Ubram pendebant. (Quantos

aUulerit,
I

ampUus uon
serpens,

redierit.

dolores
<

cruciatus puero
.

guilibet
igi

\mih|imis

humano
de
tpsa

generi

ur

vtne-

BKHjloi, Caiharinam
[eflcifl
;l ,i

Huller

Tugio
vero

semper per materque

facile

onjiciei
loto,

inguit

Pflegerus,

Coi pore

inr

sic

atque

maleflciis

expurgato,
ffii

juvenis

crll deUter

torquebat.
sancii

bis

integre

convaluit,

Anno mdclxui.

tubjiciuni

gepulchrum

Martyris accedens, levami-

Pflegerus et Mayerus beneficium, quod duo con-

na 6 |
itt
.

mUas
tcilicel

loUes quoties ex merilis ejus retutit;

xvin

{659, u(

indicat

anno 1658, et xi Julii Pflegerus J TerUa vice cum adveJulii

el

juges preestigiis vexati, iisdemgue iiberati, meri hs etiam S. Leontii acccptum retulere, quodque
hie pluribus

expom

rt

iium non

e$t.

B
ri

Qjsset,
jn!,,,,

horrendum
toissel
i

incredibile dictu est, nisi in-

299 Deinde sequitur

inuiii
(fuiiin

apud eumdem Pflegerum,

Uayero,
nescio,

ab msiden-

ecclesiaslicorum

secnlarium ac regularium
a

beneficiorum enarratio,

ttbus

lesUmonio
inaUoi
eniperinl
hftbens,
;

comprobatum, quae
in

Calharina
S.

ob causam, prettermissa. Primi Germanica

:

excrementa

capella

Leontii

lapis

uempe

oblongus

novem

pondo

Maria lingua fuse enarratx hoc est compendium Anna, filia Jacobi Schoch et igatha Blaserin ex
Schmalicketi in Suevia, a malo deemone
obsessa

el

fruslum
latum

serrae

Longum
plarima.
et

ac

extensa

uno et dimidio pede palma, praler alia

Ecclesiaa

horrendum

in

modum

cruciabatur

Cum autem

Qusa

omnia per benedicUones

expulsa,
et ita

parentibus tuperea multum anxiis piorum homi-

merita

sanctissimi

Aihleiee Christi e Catharinee

num
s.

consilio

pcrsuasum

fuisset, ui
in

confugerent ad
atP-

iutesUnia

faerunt
ei

antiquo serpenti
in

Leonlium,

communem
iter

omnis poleslas
profeslo

nocendi subducta ac sublata

bus patronum,
i/nni
et

ad ecclesiam
sunl

sanctoi ura

Angelorum
etiam

cuslodum

anno

arduum
vice

ingressi

witm^rm loncum fitia, ei h&c

BDCUX.

.quidem ea
Adduxerat
Vogel)
venerabilis
in

2%
fittri

presbyter

attanirn itou

multum tolaminis consecuta est, omninO hhnuhi. QuapTOpter initjo-

(Maurus

parochus

Hergiswil Subsyl-

suum Josephum duodennem, a fratrera vaniae tencris aimis halirnli'in ila-mmintm, a ilialiolo eum intercessione S. LeonUi liberari desiderans. Cumque hi die xxvn Julii udclviu Murensi monaerio jarn

re spe et fiducio moleslum iter iidem tusceperwnt secundo, ac Eum virtute exorcismorum ei attactu

reliquiarum
tus.

S,

Li

Lii,

fugatus
(679.

est

nequam

spirir

Factum

"l esi

anno

300
tius

ilterius

relalio sic habet

Joanhes Leon- daynontin*

Burgisser
et

adeo

approximassent,

ut

basilicam

Bwgisser,

domim

lielchioris

conspicerent, malignus spiritus divi Marlyris taber-

oaculum intueri non suslinens, admiranUbus cunincolumem, adeo cus, evasil et reliquil puemm
ut
f.

Seylerm, conjugum Bremgartensium filius quinquennh, pyrum a blandienle muliercula, </

Uartffl
l

adhibiUs
capul

exorcismis
Martyris
Blygis

efficacissimis,
reliquiis,

imposiUsque

Buper
ciimi

praesenlis

ne modicum indicomperiri potuerit. Post-

porrectum comederat, ,1 exinde oariis infirmitatibus afflictus tsi usque quartum, quo tandem ,i,i annum mtatis decimum
credita fuit
venefica,
sibi

\.

quam vero venerabilis parochus, fratre domura iter aggressus,

ctum pree&tae ecclesim fuit,

dum
el

laetus

cum suo
conspi
spiritus
facla

exlra
esl

qut puerum obsidebat, tt prodidil, illum misere exagitans et i omnibus artubus vehemenr ter discrucianSj ftttfnyuom (amin oehementius et

dmmon,

reyersus

immundus
siini

in

domum suam, unde

iliius

exivit, et

quam cum ad Uurensem ecclesiam Patronum tuum venerandi causa contenderet. Hinc
horribilius,

Dovissima pueri

pajora
el

prioribus;

nam

conjectura
r/ir.,/.,

fuit,

infesto hospitt

liberatum iriper

prfflterea

iuventus

est

surdus

mutns.
GraKre

Rediit Josuo,

Sancti patrocinium.
erat)

Mater itaque (pater

sephus,

duce

eodem

venerabili

sequente ad easdem reliquias, et

exorcismos ac
hoste
- '~
l

anno post triduum per

penitus ab

lum mortuus
tium comitata,
i

ad Hurenst

monasterium

fir

merila sancU maligno liberatus rait.

Martyris

ms,
hberan
i

Leonardi
ii

Ahns quidam puer undecim annorum JoanLawener (et Annm Muller) Ue

Uraniaa,
nlius

mstanter postulavit, ut consuetxs ,/. siffl txorcimis adjuraretur dmmon, pueroqut **<> uimponerentur tacrm exuvim Magni Leontii, nes. Quodroinh, Sanctum compellabant
i\

unicus,

pessime a dasmoa
prasfa-

111,1

vexabatur;

ideo,

Deo

inspirante,

Us parenlibus

ad sancti Martyris corpus adductus,

(684, gaverat, factum est dit xxvu luoui-Ji onno majort instantia ac devoiionis ardore repetitum ei ac ,/ posiero, >/>"> dmmon, licei multum priut sanctx reluctans, tandem virtuiem pervicaciter

ncceptaque
particula?

rum

aliquolies benedicUone, et aitactu ejusdem sacri corporis, maximo pioparentum sotaUo, a dmmonis potestale esl

Unancipaius.
Pneservativo

Tum

vero

dumum

regressus,

pro

remedio aquam, ex reliquiis sancti Martyruj et ordine benedictam hausit sspiua iion inlerrupto, ut adeo exinde omni maleficio
, ,

Hartyris diutiusnonsustinens,puerumdercliqutf. hoc est Joanui mn.r n latiouu compendium /<>>> Stein et DoraJoseph, filiut Sebastiaw nss Subsytvama, mulr them im Feld Lungeren m ac vatriU mfirmUatibus ab mfanUa
: :i

M**

timiliter

usque ad annum mtatit vexatus fuerat : guando dcmum

tum decimum
te

octawm
ctor.

mali omnis au-

238
Al-ctobk
J. p.

DE
nimirum

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

a conrarentur ad Sancii sepulchrum acces Serunt in precihus prostrati et oblato
-.

cfor,

qui kactenus latucrat, palam manifestavit

spiritus infernalis. Igilur

in&idcns

'

sanguineis,
sine ingenti
totis viribus

nam jam tum

obierant parentes,
obsistebat

non
enim
cst

norem Marlyris,
fllia

SacriOcio

voti

sui

labo.re ac molestia,

adolescens

malus dmmon, Muros perductus anno I6H3 die prima Septembris

:

in

ptrvigilio annutf /estivitatis S. Leonlii

ubi post

ex voto addnctns fuit adolescens MnurHi ger de Glarona, <7o> pagi cognominis
qui

mlra octo dies ab insania fuerit W sanata 306 Sequente anno mdclx ad idem sennU
,

adeo sum da

*>
?" "S
'

Ecclesim exorcismos,

cum reliquiarum
de
Sor,

sancli

Marest.

tyris impositione truculentus hostis

expulsus
ditionis

302
ttadunt.

Magdalena

Muller

Ber-

nensis,

Deo

illuminanie,
fiilem

ApostoUcam
est.

Romanam
prav-

non tantum ratione caplus, sed raWe qU0 que plenus, velnt Cain alter desperaii^j m ,s lahat in turbata mente cogitationes. o mili i e T~
in

vrl

Catholicaro

ample\a

Ejus constantiam
plu-

nus,

Deus in multis tentavit, probavitque. Nam terquam quod persecutiones et adversitates

rimas atquc
miriftce

Muris et sancti Martyris capella agebat nempe a die xix osque ad xxiv Sepi
inlerea
divi
sacrificio

Cum
die

MisSBB
oblatis,

honorem
sui
diii,

Leonlii

aliisque precibJTfl ipse Mauriiim J!

incessanter

sustinuerit,

maleficio

pessimo,
annis
tentata

adeo

diemonio

ohsessa,
destitit

quatuor

mabatur.
conslanlia

Non
suaque

tamen

nominis patrono festiva, ad rationem recuperata integra sanitate, xxiv PRB* cta die sospes hinc ad propria incolumis
et
est.

nmlier

in

Deum

reveren!

confidentia.

Sed ad fldelem que apud Deum

ne,
Missaruro
et

Dei

athletam

Leontium, ejusreliquiarum
Ecclesia?
ct

307 Simile beneficium S. Leontii patrocmo

scripserunt
cioribus

merita
oblatione,
attactu,

confugiens, soia oralio-

bmm

atL

mulieres,

quarum

Germanicafa,
pauej

sacrarum

guameminit
:

Pflegerus pltmbus, nos denuo

ditionis,

veneralione
'*

absque
in

solitis

Uxor Joannis Caspari

ipsa rationis

Twarenboids
in

exorcismis, omni
sione
tyris
silices

maleficio
fuit

emundata,
ipsa

obses-

Cham
ita

Tugiensis

cum prolem

kcm
'

daemonis exempta
capella,
in

sancti

Mar-

edidisset,

lumen

amisit, animotm
,;

qua ipsura
convoluta
frustula,

maleficium,
pellinm
serffl

(scilicet

prsegrandes,
coloris

et

pannocultri

rum
vi

diversi

pensiles,

obcmcalo ac perturbato /nit, m cn),ii Uil sese in aquas prmcipitem dandam tentaretur em manifesto t>itm periculo. Nacta aliquando watim
tcmporis,

complicali etc,) sub

ocniis

intuentium

eupil

die

q%6

sat rationis

kaberet, ut misenom
emisil
tfu-

Januarii

anno mdclxxxiv.

conditionis
ros

sum apprehenderet, votum

ad

S. Leontii reliquias peregnnandi,

et pit-

num
anno

deinceps rationis
4660.

usum

retinuit. ContigHkot

XXI.

Amentibus

ratio,

captivis

libertas

impetrata.

gratiam anno proximt quenti 1661 consecuta est Anna Barbara Rtsift, u.vor Joannis Ackcrman ex Duochs tn Subsyhania. Hmc etenim post gravem morbum sic mtnU
ahetiata
est,

Eamdem

E
Vir phrenetiGUf.

ut diu noctuque /erocientem

rat

homo quidnm

in

Risch

Tugiensis

terri-

omnia perturbantem observari

esset.

ct custodiri necesu

lorii

Casparus

Scbreiber, qui ex gravissimo mor-

bo, amisso omni

ratumis usu, in phrenesim actus,

diris
vicini

eique
nis

Maritus emisso voto S. Leonlium invocavit, amcntem conjugem commendavit, et ratiurecepit.

desperantium
venerant
testes,
ve!

more
ac

omnia devovehat. Convel

tristis

compotem

Mayerus, qui
incidil

istis super-

amici

spectacuJi

sederat, dein ita pergit exponere Pflegerum.

afflictorum

doracslicorum

consolato-

308 In simile malum

venerabilis
sis,

Ludovicus
ditionis

Starck,
"

s; et inter eos

eliam Michael Stadlin pro-paropra?senlia

fecit

curio

in

Lostorff

Solodoreolera-

chus
ac
si

ad S. Wolfgangom, qui
in

motus,
ejus

omnium
(

uxoris

votum
,\A

miseratione comnomine legrolanlis ad D. Leontium, ut,

cum propter phreneticam rahiem mullo pore catenis alligatus, vitara agerel misemmara.
<"<"'

meritis

beatissimm

Vvrginis

Marim

et)

ipsius

sanam mentem rediret, ohiigati existerent ad piam ad sancti Martyris exuvias sacras peregrinationem obeundam, (procurandumque ibidem in ipsortwn honorem sacro-sanctum Misstv sacri/icutm.) Paucis post votum horis, acce(sancti Martijrts)
pta
a

(Nulla remedia, etiamsi multis sumptibus paranda, negtecta fuere, juxta Pflegerum, at >"' invisftfr hil ea pro/uerunt.) Facto autem volo ad reliquias, aileo et venerandas S. Leontii das
maligna infirmitate
solverit,

convaluii,

ut

ipse

votnm

"

atque,

impelrata

integra

retetudiWi

pnelato

preshytero

benedictione

plirene-

incolumis ad pascendas oviculas suas e Muris ''""' mum sit regressus. Anno mdclxvi. Ret !" rl,r

ticus ad se rediit,

integrisqae sensibus ac ratione,

pendium,
et

oersiculis

tolus

ah inlirraitale absolutus atque

incolumis, e

tabellm

Germanicis comprehw mscriptum, ad perpetuam ret

appendi ;
Pflegerus,
'/"

lectulo mortis surrxit

Anno mdclh.
laborabat

rtam.

in sacello saneti Martyris

uti testatur

304
mutier,

Eadem

pene

infirmitate

Maria

memoratus sacerdos,

Dahinden ex toparchia Entlibuoch (iu ditione Lucemensi, ) quffi oh iuvalescentem rahiem atiquot
annis catenis
ligata

ipsos etiain versiculos recitat.

^a
'

tenebatur.

Crescebat

malum
tur

e\ ipso

medicaminum

usu.

autem E supernis igi-

309Joannes Moneth de Kerns Subsylvani^ MDCLxvm ad non absimilem insaniam m

incassum
cadente,

'

quidquid

calapotii

et

na

et

medelam exoraturae duas ejus sorores VcreAnna ad reliquias sancli Martyris reniunt,
implorant,

ejusque per sacra peregrioantium opera interven-

adhibituon sectionnm per tnedicorum arlem nedum convaluit, sed rahie magis effierbm vero sui D. Leontio votum nuncupaverunt,

^
^
*

tum ad Deum

impetrantqne, ut
unrus
sanitatem

sine

moram Joannes adeo

ipse
ijiiias

sui

compos

faclus

quolibet alio reraedio intra

mensis spatium
recu-

primus esset

in

volo ad divi

Mariyr
,

Egra pienam meniis

peraverit.
'toii

et

corporis

Annu mdcux. Hoc ipso anno Anna Schmidin,

Niderwyl raaniam
erat
toparchiffi

in Muris exsolvendo. $ 310 Alius praaterea ex eodem cantone

,l

i<
.

phreJ1K

lilia-fami-

vanensi

Joannes Napflin, semel

(
l

ll0l:Ml

pitelta,

lias

in

Liherorum ofliriorum,
domestica
;

nitide vc\;aius, catenis stringi

debuit

^ P^^
vei

propter

ud

negotia

inutilis,

berantem
fatale

rahiem

subsequenlibus
invaluit, ut

crux

magna

parentibus

qua

ut

libe-

malum adeo

anno

cixjffi

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBUIS.

A
S

23y
Leontio

percitus, manibus catenisque evatnsania saa sylvas, montesque ete valles dlvaperque
11,

mutuo
panda,

consentinnt in vota divo

ut pia peregrinatione
el

nnncuSequen-

i\
J

'

lOHK

sancta Missa uter

P.

ing

t anlra
studiura
as,

el

Impervia
post

.sese

abdfderit,
et

fru-

que
ti

sancti

Martyris

ossa

veneraretur.

fraomne

ad indagandum

inveniendnm
do,

mane ab

ergastulo ad
quasi,

opera solita educti, sub

L'
t.o
-e*

e ,,dr

qni

eum

excnrrerant,

oculis, vel

omnium

excedunt,

mesticis,

quorum
iif

intererat.

immeriio,

forte sibi

Timebant autem ln ipsi morlem consrisccvoto

piae

Martyris proteclione
durissima
el

feliciter

el subsancti evadunt, a diulurna,

iniqua

servilute

liberati.

Uamus

Rogaverunl interea cum

instituendas
,

peregnna-

xv

die

mensis

Maii
se

mdglxxxi, qua promisss pereabsolvit,

io

tiolli ,

D. Leontium Murensem, nt essel

grinationis voto

prssentia teslium
rei

cns tos

reducerei

enmquead se salvum etdux pessumeuntis Cumqne ob absentis diuturnilatem

,

iegitimomro sub
vit
.

flde

juramenti

seriem narra-

affirmavitque.

crederent,
p 09 l
;

modico actum esse de salute Joannis emissum intervallo, rediit ille sanus votum
corpore, acsi in alterutro nihil umquam passus fuisset, permansitque inaolumis,

m>Il(e oi

detrimenli
,j

onec

post

exaclum

diuturnioris

vitae

cursum,

XXII. Beneficia varin eisdem

personis collata.

familiis seu

fni

aaturs debitum solvit. 3H Posthmcrepetit Pflegerus beneficium, quod, moca to S Leontii auxilio, collatum fuit muliephrenelicce Kunigundm Solander, quodque nar

ratum
,,,

e $t

supra num. 247

et

transii,

cum

ipso

Binc ad aliam mateMayerus Verum non

:

Zurlauben,

captos
ra)
i

tanlum
vota

ratione,

sed

etiam

captivos

libe-

perillustris dominus Beatns Jacobns Pnrturienti baro de Thurn el Gestelleoburg, su- tuccurritvr: premus per Libera officia militias dux testatur
:

e seipso

vocatus

S.

Leontius.

Erat

ex

Baar,

probus ei honestus (JaMft tonis Tngiensis, vir qui anno ancLvui ex mera (et cobus Ualter,
I

ligm concepta) suspicione in vicina civitate hrhilomades carcerc dctinehatur, m*\ hoioriMhfXii autem, equuleum aliave tormenAnimadvertehal
i,,

hmc Hayerus, qui deinde reifacta serism exponit, Verum cum ipsum testimonium det Pflegerus, ma lui i'l uti feci hactenus, ex Germanico Latinum facere : Laus sil el gratiarum actio potenti ac beqnod propter sanctos ac Bdele nigno Numini servos suos sese adeo misericors ac mnniflcum ex,

,i,i

extorquendam confessionem sibiparari

ad

id-

hibeat erga nos

liomines mihi

et

miseros

peccalores;
et

oiirn

noin

Deum innocentis suae Malrem mentem erexit,

voto
,

testem
et
,

ac

Virgi-

quemadmodum
Mariae
tigit;

Beato Jacobo
dileclaB

Zurlauben
meaB

intercessorera
si

Barbarae
cnra

Reding
horas

uxori

con-

D.

Leontiura

interpellavit

nt

eum
in

de

anno

mdcxux
honestis

die

secundo

Augusti
,

pericuio

liberarel
el

ad

ejns

sepnlchrum

peregrilesti-

oxor per

multas
pluribus

puerperio

laborarel

ac
ipsi

nareiur,

inslrumentum redemptionis
ejus
et

tandem
aderant
in
,

mulieribns,
fueril
,

quaa

monium ad
cupato,
lintearaina

capellam referret. Votosicnun-

mihi

significalum

quod
ulla

summo
nisi

vidil

apprehendit
suspendi

funem,
solent,

ad soiem
tecti

quo lota per quem,

quia

periculo versaretur,
ni

uec

spes

snperessel

tore,

per

felicem

partum convalesceret,

ad

trabem

ligatum, se demisit.

Verum

funis
bat,

altitudinem descensus

mnllis ulnis non aequa-

jam periculosum nr tiecessarium

kabens,
inslitit

lapsumprm
Mariyris in
est, sed, ut ubi

ilargiretnr. omnipotens Deus peculiarem grali ipsum[taque ad ipsum, ut par orat, confugi, servo suo sancto martyre Leontio i|ui> ni Ddeli

oculis
his

denuo

sancti

lno

honorare

statni.
el

Dum

jam

solus

in

cnbiculo
S. Leontii

angusiiis

opem

funis

non solura

Factumque cresceret intra manus;

exorare.

meo meditabar
martyris,

summa cum fidncia secnndum Deum el gloriosam

ejus

Ma-

terrara

Jacobus Halter (absque ullo seu

manuum
turris

seu

aliorum
sione
cederel.
tulit,
fiilo

membrorum incommodo,
tribus
orgiis

dolore aut Imex-

atligit,

aititudinem

jus

Quem excessum eodem mane diei iv ad Muros pro voto solvendo pervenil. IIurei verilatem Jacohus juramento in praBsentia
cultro
ei

prscisum secum Pebruarii anno prs-

Mariam, auxilium iraplorabam, eo ipso inStanti prs lstitia rnihi nculi larrymis perfusi sunt, acsi, quod rogabam, essem consecutus sane tan lum temporis non effluxerat, quo bis recitetur Dominica, quando ancilla Istum uunOratio
trem
;

tium
liim

mihi
feliciter

afferebat,

quod
duo
ex

dilecta

conjux

lilio-

enixa

esset.
Bliis
,

parochi

sui

Petri

Ander

Matt,

ad
at

sancta

Dei

314
diu

Alio

lempore

meis aliquam-

1'urri

duo

Euangelia prsstilo,
'''

constanter

asseruit.

Equidem
captiPflege-

gestm

teritatem non inficior;

et

miror, quo-

modo funis
""".
rus.
''
tri

culter relicti fuerint

rita

apud

'!>

cujus

agebatur,

ut

scribit

nec posl tumore afficiebantur medicamina uJLo prorsus modo melius ul dilecta conjux mea ita illis esse advertebatur confusimiliter secundum Deum ad S. Leontium
gravi

tumore. multa gravi

adhibita

geril

peregrinationem
essent

illuc

voverit

aquam
:

eo-

Erant

prsterea

fratres

(pa .

Proxtinciis

liberis)

Adamus

et

duo de Esch ( in Joannes Hartmanbello

,

rnmque
Us
indutl

subuculas consecrari
et

curaverit

simulac
transacta
ubi

bibissent

aquam,
fuit,

mis
lrr

Musor,

qui aliquot annis militiam,

et

in

nocte,
ro

advertit,

imminutos esse tumores;

ita

ve

Hispaniam
:

PortugalHam
aliis

gliscente

secuti

diversis

vicibus

bctitatum
liberati

pueri

me,tr

suni

cumque pace pairiara cum plurirais

I:I,,||;|L

iuter belligerantes composita,

morati tumore

plene
die

sunt.
rir tfibme*

repeterent,

Rors
,

(forte

315 Kurtx,

Lnno 1650

scribendum
de
carceri

fuit,

qum
,

civitas cst Uis/uinitf)

Catalonia

falso

crimine

suspecti

comGravis

Pre bensi,
''"""

mancipati

atque
se

ad

ergaste-

civis to et manux tosa tneom Wolischweil, loco Promnciarum liberarui pervenerat modo libtranquedorso imposita domum delaturus,
,/

xni Februarii Caurenttus Vellmgensis, Hgna cecid

i

tionii peric"-

et

operas

publicas faerunt
rui

damnati.

f.untu-ulum Ityncttm,

</<"

^" h

*"
a n, a

"V*

lur.

sane
llh

poena ineulputis,
serio diu

qua via

securesub-

rn '"i,
i

mnltumque

deliberabant.

Nam
ictu

mediusetsicinfelixhomocui nHsc/usuttcram.screcontrttu/u,
psus
cst.

ure,

guoma-

V ,s ,/rIu-

? 0Cn

qui
alii

fuga

sihi

consnlere tentabant, deprealii

lassmmanus, Affligebanteum hinc dolores

vitm

nensi,
trajecti

damnati ad triiemfs,

sciopeli

UUnc

frigus

perierunt.

Una

nocte

auclore

Adamo

imminens

intensum, at potu \mum angebai tum ab aqua tum a frigore peri-

240
AlCTORE
J.

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

vimus,
a

p.

riculum, neque enim absque adjutoreemcrtjcrc raquantum potuit, sed lebat. Clamavit primum,

testor

et

hocce
fiiium

instrumenl
dicti

Joanncm

lilricum,

C nIlr
'

domi
fuiss

" 1 '^

mortalium nullus aderat, tocem n, cmlum direxit,

qui
et

audiret.
Leontii

Itaque
atljutri-

biennio acerbissime

correptum

llni "'''
'

S.

cem manum

enixe postulavit,

obtinuitque.

Nam,

tumore, intermixtis puslnlis in alteri exort pustnlae in apostema coaluer

multas
fislulas ac

"

mp

'

nalo

^'
6t
'

cujus (aciendi ante spes nulla erat, aquisetperiquam deinceps culo se subduxit; imo et manum
,

vulnera eruperunt
fuit
ei

319

Adhibita

curando
opn-a

ribi

inutilem fore erediderat, brevi post

sanam

dno
-

re-

rurgorum
guentis

hene

peritorum
,

m
"'

cepit, et tul

quodvis opus, prout mxte, idoneam. To-

potuerunt diligentia
conaii

appositis

emolasi

^^
Bft"

tumreieventumipsemetversiculisGermaniciscomplexus cst, quos ex tabclla, in sacello S. Leontii

olimsuspensa, descripsit Pflegerus, et fusiori rei focbi relationi subnexuit t unde et nos recitatum

maium amovere, ar sa ctura pedem, studium omne operam rem perdiderunt. Tandem parentes Deo Leontio puerum devoverunt, pedemqae
,

l
-

compendium desumpsimus; nam

hic

denuo

silebat

teolo,

quod
post

reliquias

S.
,

Leontii

aiii.. r

/
i

?"
'

Ptirturiens
duplici mortis

Mayerus, transibatque ad sequentem relationem. 316 Tres practerea virlutes D. Leontius iu donm praenobilis domini Ludovici Schnyder,
qui
(ueral

que
ecce,
et

fcnsecratum

fuerat
coepil

circumligavern
',

triduum
et

dolores

omnes evanescere

subsidere tumor niJ? 1,11 slcen

meliore
statn

,,,,

periculo

cn

monasterii Murensis receptor in

oppidilecta

parere

omnia,
dimidio

pitur, et filw:

do

Sursee,

operalus

est.
tn

Periclilabatur

que
sicui

onutus sanaiwr.

conjux

Elisabeib

Pfyffer

puerperio devitasua

nifestaret,

mox

actutum integre sanari anno idem malum denno se iterum plene abactum fuit;
illi

madn ra

ac foetus

edendi;

edilo

vero
staiim

ad

sanctum
cessavit,

tyrem
sospite

voto,
in

periculum
genito,

Marpuero
in a

ante,

applicatura

fuit

sacrum

'

lum.
rati

hW
rai > mo .
*<!lrn

lucem
mater

quem

postero
Ires

die

baptismo Leontiura
lu in

nominarunt. Post
iu

par-

320 Praeterea cura domina Enphemia, domini pro-praUoris dilecla conjnx,

tn.i,

boras
faiale

ex praecedenlibus
,

doloribus abiit
similis,
sufali-

nus

summa
,

difficultate,

cruciatu

ei

periculo peobtinere
i

deliqnium
,

quo mortuae
spirantis
vilae

perissct

ac jam secundo

vivam prolem
tertio

fuso

pallore

sineque

indicio
alio

nequivissel,

ambo,

instante

parlu

quo!

horis

decumbebat.

Superaddito

voto,

sese ac S. Leontio

devoverunl, addita
mascula,

obligatioilli

tamquam ex morte

resuscitata,

continuo incolu-

ne,

si

nata

proles esset

imponendi

mem

Paulo vero ante hos dies praefalorum DD. conjugum lilinla Maria Anna alterutro nciihi lnmine orhari in proximo erat deiicieniraxit spirilum.
,
.

nomen Leonlii. Volum cecidit feliciter; cum iil ad tempus pariendi renovasset,
quartam horae partem ui promissum genuit, qui
inira
,

quippe puerpera

filiolum

feliciler pro-

tibus,

quaa

applicabantur

sua virtute remediis.

pivribus,
lavit.

erat,
est
:

iu

sacro Ba-

Pientissima genitrix ex voto ad reliquias sancti Martvris

plismate Leontius appellatus

nl

quod egototum,
confirmo.
utriqne

filioUm

piis

ohlulil

aquo S.

Leonlii

benedicia,
caecilatis,

assumptaque ocuium infecium,

et

supra

scriptum
sit

est

manu
honor

propria

Itaque

Deo

gloria

Sancio,

onaque periculum

dolores,

damnum
in
ta-

omne

diluit

et

abripuit.

grati aninu significationem

Anno mocl. Parentes Muros destinarunt quod dat

de
Pflegerus.

bellam, in quatriplex illud beneficium descriptum

erat carmine

aulem gratiarum actio in aMernum. Datum Zurproiiteor ac Ita zachh" xv Aprilis anno hdclii. lestor ego Franciscus Brandenberg venerabilis cotlegii canonicorum sanctae virginisel marlyris Vfiiviiir
(ItM-aiiiis

Gei"manico,

el

parochus.
i

317
1'ner

Petro

quoque
})<i(/<> )

Weiniger
in
lilio

pedum

iu

Ttu/icnsi

Mentzingen repelila ope sanctus

affecti

oculimaJe usu

Martyr

succurrit.

Erat

(ilius

annorum
incunabilis

quatuor
penitus

Anno mdcl Elisabelh Stocker, conjua Ja cohi Baumbacher (Tugiensis) in pnerper tremum fere vita? discrimen subiit. Edidil iamen
321
praeter

|auiL'-i

donatur.

cum

dimidio,

pedum usu ab
parentes ex

captus.

Eum
illi

voto

ad

sepulchrum
detulerunt
;

Martyris

mense

Junio

anni
lilii

mdcl

spem prolem sine animse viveutis indicio, moriem ipsa properans. Reponebani igitur fo> ad tum inanimem in loculum, ut leme mandarent;iffgent tamen
Leonlio
supplex
pro
:

cumque

pro salule
,

in

precibus

prostrati
in

amici

condolentes Jacobum,
ac
ille

ul

fliw
Berel

intercederent

puer, neraine juvante, surrexil conspectu populi omnis, admirantis el Oeum

sancto
circiler

matris

foetus

salute

voto
,

in

acquievit

consilio

bono

utrnra-

Opitulatore

laudantis.

Post

septemdecim
epiphora
lluxu

liebdomades
in

idem
ut

puer

gravi

laborabal

oculo,
,

ex

eontinuato

ne-

que sancli Martyris patrocinio corpus pueri jamjam efferendum lesiam defertur puer in culo animatur,
acto,
i

commendavit. O

mo non
ratur
post

crederei oculum pessum iturum. Itevoium ad eumdem Martyrem et, aperiis hrevem moram palpebris, apparuit oculus
,

sacrum Baptisma, nomine Leontius integre conraliter et puerpera , resuraptis viribus, " Anno moci.v idem ipse Lfniiui^ lescit.
11

donatur.

SiflU*

l'

illBBSus,
:tl.s

sanus

et

integer.

quinquennis

navicula

tn

lacum
ad

sub

ipsam

Puer pedem
tussuiie inffictum

Profert hic denuo Pflegerus triplicis bene/ini, S. Leonlio adscripti ttstimonium (jcrmani-

naviculam
teriluni

lapsus,

abundantioreque
facto

unda
niim

ingurgitatus

PatronuB
pro fundo
a;tat i$

quod Latme ita jcrc habet : Quoniam sacramentura regis abscondere bonum est opera autem Dei ejusque Sanctorum revelare ei confiriim.
:

ab adslanlihus voto
gite extractus
est.

incolumis e

for

Cumque idem anno

arborem
incautus

decimo
ad

excelsam

asccn
lhn,Mn
111 - 1
'I

leri

honorificum
pro-prreter

esi

felbuol

hic

dominus Henricus Schuf(Zurxachii in Badensi

beneficia,

poma colligenda, fortuito il,,ll " terram decidil ywuuu in wiaui v.... ..... incolumis pedum
i

]ihr -

comitatu)
agnoscit,

cupiens
S.

divina
Leoniii

qua3 accepisse

per
se

intercessionem
debito

martyris

loco

et

modo,
,

nec

non

grato

animo
rogavit,

referre
ui, et

ac

profiteri

mc

infrascripium

tem voto eidem suo Liberatori comi iinher ' 322 Circa eadem tempora Melclnor u> Holtzheuseren Barbara Keusel de Jacobum procreabant Tu^iensi
filium
,

ci
flfl

^^^

quod

suis mirabiliter contigit,

recenaudi-

qni,
in

expleiis

puerperio
et

qnaluor

ne

serem

attestarer.

Quoniam itaque non possuet

templo praesentandus

ad ablulione
percipiei

^^^ ^

mus non

profari,

quod ipsimct vidimus

de more Conslantiensis

ecclesia;

DIE DECIMA
t

QUINTA SEPTEMBRIS.
(nuitwnmocumcnn
se,
ciiui
1,

241
>,n

M k mntlii^
'

pr ter
lunC

morem

vagilus

ingeminabat.
sacchari

Slatueral patn- mira

AUCTORK
J.P.

faa ,

vetula quffldam

(propler veneltaa
quaa

priraum pro more

,

suo

ad D. Leontium

irio nost

mortis
pueri

damnata)
ingerebat,
ex quo

spe-

vm
;''

in

os

linguamque

raatefl-

peregrinalionem obirel aliquid offerre in hostiam pro puero; cujus solius propositi intuitu S. Leontius

puer praeter varieoxico deglutiendos ai.os ad lingua colores ad in

inficiebat;

Stavnm usque
di

tatis tetatis

annum multum
Et
hi a

incommoLeonlio
:

dolorisque

paUebatur.

divo

merilis intra quinque dierum omni malo exemil atque sanavit. utrumque autem, patrera nempe el flllum, eodem anno die jcxvi Sepiemhns fuiicsia ei pene

suis

ad

Deum

spatiura

puerura

in

Muris

U li

eum

precibus postulabanl aox ium intensis pueri sancti Marlyris reliquiis lingiiam
,

teiigisseal

et

aqaa

benedicta

sfflpius

memorata

cnrripiehat frhns nara mediCOrum pharmaca nihil proderanl ad sanandum. Curabat aulem pater Missara ad honorem Sancti Martyinsunahilis
;

expulso omni

maleficio, perfecte redin-

ris

in

ecclesia

sna parochiali Oberkirch pro

utro-

quo
323
rrravida,
.'

offerri,

atque eadem, qua Missa flebat,

redditus
est.

hora

\iio

tempore
in

ri.no
,,1,0
iiilrs

eadem Darbara; foetu hominem, Hercuieo (seu

frementem
incidit,
,

alio

ulerque sanitati
327
de
rili

co-

Thomas
liinis,

puer quadriennis,

Andreaa

Grob Putrbiigrwi
p^tcuio$ril"'" r

^ uiali
,

corruentem,

atque
borrofoelum
fre-

kiiiim

auuo hdcliv

die

vin

Janii pue-

llll(llllli;i

nuiflios
ex.

ducenlem
co

levilatc
in

prr sralam pra-allam cerasum

COHSCensubilo
al,

remque,
Illlll]s

quem
in

conceperat

in

derat,
titudine

qua

cum

incaatius

ageret,
in
,

derivavit, ut

lucem editus, non absimiles

,

sexaginta

pednm

decidil

terrara
nisi

anhelilusque graves duceret

quasi

spiritum prae-

cervice

membrisque

conquassandus
Leontio.

casu

proxime exhalaturus. infanti ex fata, quam

allatam

Una

aqua

benedicta

praeteriens raulier pia

decidentera cura

voto

com,

peregrinatione ad Sanctum
sublato
,

mendasset sancto

martyri

Eva

riliger

11

fecit omni malo incoluraem. Demum ipsa quoqne Barbappolem n anno bdcli pleuritide ad mortem decumbe,.\ yoto Auxiliatorem suum denuo invocat,

porrigebanl

nomeu
ad

eral

pr&uttaa mulieris,

paerulura e terra,
sustullt,

tamquara non habentem spiritum,

parentes pro
triste

atque
B

fuuus detuiit,
salute,

VOtumque, quod
Ilti
,

bat

feceral

pueri

nunciavit.

nt

fas

aquam
hanrit
tinet.

ejus

nomine
et

atque

reliquiis

benedictara

est

credere,

veheraenter perterriti vixdum votum

,

vitamque
Eva

sanitatem
Henrici

perfectam una obEtter de

cum habucrc ratum nus pcdesque movit,

ipse se

ptier
ct,

oculos

aperuit

manihil

adrairantibus
,

cunctis,
acsi

32*
aUtri

Elsener,

Mentzin-

erexit

locum
esset

obambulavil

geo
in

Vugiensis
et

ditionis) conjux,

anno hdclvhi
besliae

mali
idera

sibi

araquara

accidisset,

Postlintinio

cum

phrenesin

rabiem delapsa,
geslus
edebat.

quam
flda-

Thomas

aunoriim

uudecim

patrem
ad tres

homini

similiores

Post

remedia
no,

ad vehenda
ritranie

ligna
111

sylvam comitalus, a rccal,

diu incassum adhihita domestici abiere Leonlii , coronam ;i,i reliquias S. ri

,i

cum
ejus

npm
in

ahdomiue percussus
terram
prostratus
qui
esl

et

pafsus retre

intercepto

mine,

sacraque

calvariae

allactu

benedictam

omni
to

halilu,

Pater igitur,
credidit,

Qlium
puer,

suum
pro eo

cer-

redaces phreneticse
horse

peclori superimposuerunt.

Post

perituniin
Leontii

denuo votum
facit
,

ad

quadrantem iutra ejus viscera fragor

clara

etiam

S.

sepulchrum

el

resumpto
sanus
mulier qualnntfleta

ab
Lus

adstantibus

aure audilus est, acsi

fnisset
:

bacuinfir-

spiritu,

reviviscit, redit.

surgit,

et

cum

patre

medius
fracta

perruptus
,

quo fragore
menti

domura
bi

Anno udclxi.
divi

mitas
ta
fuil.

mtilier
niins

vero

sanas

restitu-

328 De

beneflciis

Leontii

singulariter
Ila-c

si-

lijus

Joannes

Petrus

anno

priore

gralulaliatur

Auua iMartm do Tiium.

seusu
auditus
capta
i^x
,

an- tuor

kdclvii

viribus

adeo

emarcuit, ut
valeret,
)
(

prae debililate

nec

nili,

nec incedere

nec

quemquam
est
,

no udcxlviii anno orhata

aerandas
pletis

inlegroque
ve-

fuit.

Venil

autem

voto ad
et

haberet,

qui malo mederetur.

Postqnam auteni
ejus

Martyris nostri
officiis,

exuvias,

cum

comin-

ad sanclum

Marlyrem

in

Muris dulatus

devotionis

templo egressura, caput

nem
1

sacrum corpus in oratione pie coluit, benedicUoex c.jus reliquiis accepit, de aqua ejus no-

sacris
tia

reliquiis inclinasset,

visum

est

illi,

quasi

capul

liquor

quidam,

veluti

aquse
.

frigids

mine
rol

benedicta
i
,

bibit,

statim

coepil

viribus

cor-

ac

sic

tandem

integram

valetudinem

adeplus est.

ahsreilenab auribus manaret, auimadvrrlili|iir tc humore maligno, auditum integrnm sibi esse leinde MocLra ex immani lanredditum. An

u
'

ptdts

Eodrin anno equus iiulomilus ascensoi em Joannem Schwander de Lachena marchiaa Suitensis, dejecit in terram, rerratumque pedem in oculum ejus lanto impegit impetu, ut, sanguilt"t

guentis pedis

dolore

neque diebus aeque

irao

nocti-

suum

bus

solida

quiete

perfrui,

ncc

stare,

nec

ne profusius
1
' ' 1

per genas profluenle, perditura

judiI).

Admonita cst saepius per inquieta somnia, ul ad sanclum Martyremiterum peregrinationem instituerei eumque
negoiia

domestica

obire

poterat.

chirurgus.

Joannes,

nuncapalo voto, ad
extollit,

secundo vice accessisset, (ducto illud haud

dubU

Leontiuiu
posl

ariimum voeemque
et

et

triduo

acceptum vulnus vidit

Martyris,

gavisus est in pra3-

vel curruvecta,) votis suis precibnsque impelravit, ebullientem e pei ut, remoto omui medicamine
,

conio sancti
recepit.

quia

(dem

sequente

integram oculi aciera anno mdclviii post segraut

pede
ptene

Bndorem
[

intervallo

quatuordecim
volucri

dierum
ho- Sancto
arce;

convalaerit.
Aiio

plem hebdoraadarnra inflrmilalem altero pede

viter

M
las
S jt
(

.)

tempore cum de
aculis

ederel

languebat,
,

dolebatque,

non
ei

nisl

scipione

carneus,
nuiia

ossicnlis

commixtus,
faucibus
io

quem
hae-

pta refert

B 'w

Bgre incedere
ipse voto se in

posset, ad
voiuui,

eumdem suum
brevi convale-

incantius
,11

deglutivit, adeo
arte ant
,

flrmiter

Mfdiouni aitiTuui repriii

B Cens,

in

os

aut

stomachnm
Martyri
e

Muris uin graliarum actione

ex
praefcclura
r.aster,

liberavit.
:i

promoveri polueril Voto ri formidans.

S

aon immerito tandera Buffocaigilur

-

iterato se sanclo
el

-*i

Jacobus

Steiner,

pe< iwliter

commendavii
ascendil

repe

bolas

teufce-

Viotannis ad
lolittn-

reliquias

beati

Martyris

venire con-

cibus

solutus

in os,

etejeclus

piam

Laborabat autem anno tnennis dolorifico in pede accidente ut nedum Bressum dirigere, sed nec pedem movere posset,
,

1111,1 Jl

HDCLixfllius ejus

minam
gus
ejnsdera

reliquil

Marlvr

incoiuraem. desliUl virtuhs

Nec

bic

thaumatur-

opcriin.

Nam

cum
Ro-

Ann

nepoi

decennis,

nomine Joannei

Septembrit Tomus V.

34

242
lUCTORi
J.

DE
apostemate
in

S.
collo

LEONTIO MARTYRE ROMANO,

laboraret,

Rogenmoser

ac

ut
iter
dil

eliam medelam
,

ab

eodem Martyre
ad
'l

P.

praelerea in facie omni pene cule exueretur, praeque dolorum magniludine nalurali somno interdiceretur semel et secundo votum ad sacra lipsana
;

comite
ubi,

filio

cum

natu majore puer basilicffi 111

referret
inten
iiui

Mu *

ejus
stra,

corpus

reqaiescit,

ua veneranH

pedem

iniulii

sancti
(

Martyris
sciticet

nostri

fecerunt,

expleveruntque

pr&dicta et hujus soror Anna Maria Martin, pueri mater, S. Leontii cultui plurimum similiter addicta. ) Et puer inlervallo oclo dierum, ( puta posl instiiutam secunda vi-

Anna

quibus ulcerala facies sparsim subito deciderunt in terram, C l

ejus
lola

erat"

i?

pla '

appa

mumla.
Marlyri

Imo,

J**.

bouoris

divo

ce peregrinationcm,

prima vice institutam, ma/um cum doloribus quidem utcumque imminutum juerat, sed deinde ad priorem statumrediit, ul monet Pflegerus ) ab utroque mapost
,

nom

que quasi bora aliis ubvenit gratia. Quid quarto factum non habet, nisi quod mater
merita Martyris fbre propitia.

quod ad aucm m cedat.eodem die f duobus domi relictis^

Slt
>

scriptura

speraret/eUam^imi

333
milate
et

Duplici

lo

liberatus ct perfecta sanitate

potitus est.

quoque axjueque gravissima premebatur Michael, Leopoldi

Fekler de Briganiio,
f

cal

330

Fuit

et

insigne

miraculum, quod sanctus

Anme

GrtoT<!

op}mhi, n

rst.'!^

puer duptici Athlela operatus esl in (ilio liberi baronis (Franmaloet lethati cisci Ernesti) Zweyer de Evenbach prafecli in morbo tiberaForo Tiberii, ( vu/go Keysersthul in Badensi cotur eaque gravissima, rupturas mitatn, ) qui duplici
, ; ,

via,

comitatus cognominit putj filiolus. Is ex utero matris ulroque pedi tractus etiam ad sextum usque anmun
,

incolis Bregentz

lingusens"

Caplus ac mutus

extitit.

scilicet,

et

pedum
parentes

debililatis,

calamitate

vexavolo
sain

Leontius passim

Parenlesaudita, qaa celebrabalur, miraculorum

fama

balur

in

teneris.

Duplicis

peregrinationis
Virgini

perillustres

beatissimac

cra

Eremo

(loco sito
sanctissima

(vulgo Einsidlen) et in Arkenberg haud procul Clingnovio memorati Ba)

miserunt ad Martyris reliquias Annam Buolmannilfi Abbatis-cella, ut suo nomine piam pro filio obim peregnnationem. Cumque ablegala nmlier Mi
,-

quae pro

puero

offerebatur,
in
,

auditioni

aliisque

densis comiiatus oppidato Deipara,

se obslrinxerant.

Sed
lia-

devotionis
praBfatus

obsequiis

Muris inlenta

esset, puer
in peiles

elium

Leontium
distulit

volens

domi sme
,

nemine

adju>anle,

bere
;

miraculi

consortem,

sanare

pue-

se erigit

atque sub

conspeclu

patris aliorump
circiter ver-

vocato in rum donec cum promissione ejusdem

di

vota

eodem
et

adeundi
liberatus

Martyre, veneran)

hypocaustum obambulat, inque ha?c ba linguam solvit En paier, quam

:

belle posstun

sepulrhrurn

puer

Franciscus Ignatius
fuit.

ab

incedere
cio? Ut

Numquid
adeo

patcr

egregius sum homunmalo

utroque

exitiali

morbo

(Annum

Micbael

ulroque inveterato
gaudio lacbrymas,
effusi, xxv

notat Pflegerus 1666.) Idem

puer, cum lelbali morbo ad extrema pcrduclus, atque a deanuo mdclxvi medicis dereliclus sperantibus
illustris
,

solis beati

Martyris meritis
prae

fueril expeditus; parealaa-

tes

vero in teneras

demque Dei ac
tii

Chrisli

Martyris

Mur-

decumberet,
ritis

cx simili volo

ejusdem sancti Martyris, cujus me(a pia parente) oblatus fue-

HDCLXXX.
Mirifice

334

etiam virtutes S.

Leonlii

exper-

rat

praisenlissim* faucibus interventu mortis ereptus optirmeque sanilali reslilulus est.

, ,

tus est Nicolaus

is

Steiner de Lichtensleg

in Toggio;

p*

obstinata
tribus

et

pharmacis immedicabili

febre

ri-

331
iltcr

Alius
palricius

quoque
[gnatium

vir

nobilis

loque-

fer

Lucernensis,
et

duos

de genere Pfifbabebat lilios

ginli

cubuit.

hebdomadis correptus et detenlus Postquam vero vovit peregrinari ad

de-

lant, ac ter-

Franciscum

Joannem
et

Waltherum,
dimidium anpoterat

crum
euin
fecit

in

lius

usum

quorum

prior

usque ad terlium

oculi oblinet.

Muris Lconlii sepulchrum, conlinuo febris. Sed majus hoc idem sancius
filio

reliqnit

Martyr

num
oculi

nullam vocem articulalam promere

vcro
acie

in

Nicolai

Joanne ostentum.

Hic

anno

posterior

primo a nativitate anno alterius privatus, uterque nulla arte medica

aetatis

sanandus. Utrique
a

tamen

S.

Leontius,
,

post

fa-

quartodecimo venenosa scabie, multisqiM carnem per corpus exedentibus ulcevibus inifr ctus, misere et magnis doloribus vexabatur;

etii

volum succurctum rit, alteri loquelam, aileri vero lumen oculi sua inlercessione comparavit. Hoc totum Mayerus deparentibus ad sua
lipsana

curando
igitur

ars

medica
Joa

sua virtule succumbebat.

noslro ut

Alio

voto

tliaumaturgo Mariyri

Nicolaas

pater filium
virtute

nnem

offerebat,

supernaluran
^
'

C prompsit ex P/lcgero, sed pr&terea de Francisco Ignatio, cui lingum usus collatus est, Hujus, ait, primum, quod promebat verbum, erat Mmu. Id autem procul dubio ex ipsomet Francisco Ignatio didicit, utpote de quoiterum addit sequentia : Prior postliminio in Muris monacbus factus, orator el poeta egregius, mortem obiit mdccxxxix, sacerdos jubilseus, mlatis anno lxxvi. SM Celebre est valde, quod sanctus Martyr
:

naturaa

defectum
:

suppleret.

Adveneral
exoricn-

nox, ibant omnes cubilum manevero, te luce, Joannes e lecto doloris ipse suri

cumque accederent,
re
toto

qui

saniem ulcerum
tabe,
et

de

rnoyl

abstergerent,

de

scabie,
nihil

^'

' {

"\

corpore

amplius

reperiebanl

piw

cicatrices

cerum. 335 Mitto itcrum

quasdam seu maculas Anno mdclxxxii.

his

praebabitorum

tanlisper Mayeruvi,

"

Materquatuor
(iliis

quaiuor

filiis
(

benefi-

ex Toggio

Mariaa Schnellerin de Bacheneydt Toggenburg rulgo dicitur, estque co-

strumentum, guod
ce

Pflegerus,
Alsalia
tabella

Latine

proxime exponam.
et

subjictt
Ita

Gtn
.

sottal
Suii

eium impeirat.

mitatus Helvetim) pnestitit. Omnes quatuor simul una nocle manibus pedibusque capti causaignola) atque contractione fuere multali ; adlnec
(

Christianus

Baumgarlner, parochus
,

in

ten

in

attestor

voliva

confirmo,

tria

hocce analhema me a Df 1
thaumaturgi
eq

putentibus

pustulis

per facies ct colla

infecti

de-

lercessionem
1

ac
in

palrocinium

^
n<m

cubuerunt. Eratque ex medicis

ler
tis

nemo
igitur

(tametsi ma)

is Leonlii

Muris impetrassc insigwa

nibil

auxilii

opportuni

negligebat

qui tan-

cia.

Etenim

anno

malis mederi posset.

Cum

mater, animo
voti

ad
dos)

superna creclo,

divo Leonlio se
in

(pere-

grinationis et tabellw

Murensi ecctesia offeren-

absque cruciatu me fuisse reliquiarum ejus contactu gavisus nienia Sancli denter per ejusdcm
1

cum illuc nmci isjsseffli develiendum comniia

,
_

ream

fecit,

repente ac simul omnes qualuor

manuum pedumque

usu pristino donaii sunt, recapite

pustulis.

manentibus purulentjs in

Quibus

li.de qua desperalmnl mediri ^ ""'; ""^ |Ni li^ vorum et tumore in ulroque genu UI eq u> *1 ita quidem atque sanatus; ^
1 1 ,

;'

'

DIE DECIMA
dicebam,
ffgre

QUINTA SEPTKMBRIS.
contra

243
non tan- JLUCTOM apatinm domos ac to- J. P.
cineres redegeril
,

Muros
sim.

deduclus
Alia
et

*ZL domum reversus Sttl woxxxi, cca

Sgnranle
tis

vice,

nocle,
ctelo,

raeram, anno vehementer

omnem

adhibilam diligentiam,
misere

tum
cos
et

intra

trimn liorarum
sei
in

triginta

sed

atque

tonante
e

speclro (onorf

ipsam

corripneril

ecclesiam

paroBCialem

et

tempestatit

taL
aiio
(

formarat,) nna cum equo

nntnu rum cum una

imagxnakorror forsan muro, quindecim pedibns

in

cum

summo domns
periculo.

etiam

Ordinia

Teulonico-equeatrta

vineas
voto
evasi.

dejeclus
S.

sunv
anno
aUura

, 1M ,

ailjeclo

Leontium

cum Ihaumatmyo martyre

votum
m;i'
a

Quapropter venerabiles presbyteri nna anxio ppnlo,spem suatn in glorioso ac

S. Leontio

COllocarunt, et

tacolumis

equo
in

Dicto

publicffl

peregrinationis Hnros veraua enun,

dclxxxi
mfla to
,!,,',

inenarrabilem dolorem passns

pede

sinistro,

Ciarnnt.

Mox autem
pradicta

ceiesl.'

prndigimn
et

Ilam-

desperabal

sum, de quo sanando minime imperitua, chirurgns

voto peregrinandi ad saadhibito
alio

ecclesia

recesserunt,

absque

nlleriore
bitffl

eauidem, emisso iterum

cras
ejus

damno prorsus exstinctfe rant. Hino degratiarum actionis testis hfflc tabella hic obla
Omnia ad
,

reliquias,
vice

ncc

remedio,
lans
sit

ta

esl.

peculiarem
et sancti

Dei,

benedictffl

etiam hac lerlia

ravi.

evaai et

sanitatem recupeLeontio

ejus Matris Mariaj

marlyris Leonlii lau-

Deo

Ct

sancto

martvri

dem

honorem

et

gloriam

Bempiterna.

Datum

slator Cferistianus

anno mcLxxxin. TeBanmgartner, parochus inSulteix Maii

339

Eodem

labente

in sternnm. amen. anno moci.xv, die vero

extttnguuntnr;

matten.

vn Oclobris, hora noctis nona, improvfsns ignis in vico Wesen, tacui WaUenslattensi, fsic appeltato
ah oppidulo Glaronensis pagi Walleu9lat,) adsiseptemdrcim domos, conspiranlibus ad interi to
,

tiiin

vi-nlis

vrlinnciililiiis

c\ii-mI

ciiiii

prfflSUle

^ XXIII.

Lues
;

pecudum
alia

abacta

incendia

periculo Inleritus tolius vici.

Cum

vero

loci

paroebns
Leontli,
ejns
se-

exstincta

bcncficia collata.

Beatus ander
facto

Hatt

ad

patrocinium
ini-uhcipir
,

D. ad

voto

solemnis

peregrinalionis

pnlclirum,
ni

confuirissct,

voinm

conimu-

consensu confirmassent oxtomplo superveniens venius contrarius flammas supernaturali veluti virj,uo/"' IHhifl

Xlnino
ranesta

hdclxxxvui
bI

in

parochia
in

Hcgglingen
pestis
el

tnte retorsit

et

abegitj

ut

adeo

exstincfo

citins

immedicabilis

animalibus

igne ab ulteriore incendii dfscrimine reliqua

vici
sis

pars

grassabalur
gravi

cum
,

ingenti
:

strage

jqmentornm

damno ruricolarum dumque remedia, qws removendam nihil conad luem adhibebanlur
parocho, Jacobo Mauritio ansancti Marder Mlmend, litaniam ad sepulchrum atque biduo post saevum illud t\iis inslituerunl
ferrent,

exempta raerit. Vigesimo statim ejusdem menuilom vico die centnm omnino pcrsona- ilr
1

hortante

peregrinalionem in Muris oliieruut gmfias Deo per ipsum. tes D. Leonlio et

,

ageniiiin
fl

340

Snbsequente
ditionis

anno mih.i.xm
Solodorensis
cura
,

iu

[i:i"n

tecta

bnchseten,
ignis

die
el

vn lunii
viviariis

contagium penitus cessavit; imo aliquot besti, ad sanitatem redierunt. qnits 111 perditisponebanl
,

duodecim

intervallo

dimidise

domos hora

horreis

incendit.

Erant inler co-

Eaneinterel sequentemrelationem descripsit

oerus beneficium
S. Leontii

Pfle-

lonos Jacobus
qui

Studer, et Maria Encker conjuges,

(cui

meritis

attributwma

joanne

liutilcr,
t

ex

parcecia

t"". qui

equum

magni pretii subito morbo correptumac desperatum, post Sancti invocationem el promissum
Missai savri/iniiin
.

jam sicut ct mtegro vico incendium imminebat ut addit Pfieg$rn< remqne suam I). Leontii protectioni voto atqne mirabililer (lammis intacommendabanl
domum,
1

nii-m
.

mo.r

stininit

rrreptt.

337
peravit
die

Sed

frequentiore
et
igni.

virtnte

D. Leontius im-

ctam servabant. Aliam quoque 311

tlomuui,

in

eodem

tristi

domux a incendio ac flammis

el
iu

ventis
Julii

Nam cnm anno MncxLix

delapsum Bosac
,

raediam fere

inter conflagrantes
.

xxm
,

fulmeu
Muris

e caslo irato

rentes Qamraas consistentem

servavit.
eral

D. Leontiua illaBsam
Koliker
el

wyl
C
loii

pago

vicino

snbdito,

domnm
veviginti

Nam
,

cum
,

Joanncs
nxor

(nomen
angustiis
iuscio,

supremam

corripuisset

Oamma,

ventis

patris-farailias

doraus

pra timore
illius,

hementibus agitala atque

dispersa,
redegit,
nisi

brcvi

nescirct

quid agrret

marito

domos vastatura cum

qnatuor
virtuiis

in

cineres
,

totum pagnm

voto
se

ecclesia

Leontii auxilio

vim

(peregrinandi Muros)<ti\ divnra Martyrem obligavit. Ex quo tlamma ignis adeo domum
tetigit,

Voverai enira pater Bonavenlura Honegger, monaslerii subprior, (qui

snaa

ignis amisisset.

non

quasi alto colle aut

muro

flrmissimo
Utosa

foissel

circumvallata.
Miserriraa

post paucos iinnus

abbas factns est,] nomine com-

349

qnoqne
die

stroge

cx igne fortuito

munitatis certura

Missarum precumque nnmernm,

interibal
liofen

viculua Rotterschwyl in parochia

LunckJa-

atquc

blime et contni
supersliti
te

eodem temporc aiius quidam, elatis in suignem sancti Martyris reliquiis,

pago
inferiori

anno HOGLXXXii
Jacolii

xvntJuIii, nna tmica

im-

casa
i-uiitis

benedixerai

cum

repen-

edaces

Nam CUm Qammas vehemenlium ventornm

llausheer
superstite.
agitari conspexil
,

adfuil ventns contrarius, qui flammas relrorsum actas adeo ab intactis domilms
et

ex

momento

petn ad

eam

elata

roce clamo-

reqne ad

D. Leontii

sacra pignora votnm fecit.et

ingrnil

avrrtit.ut nullum
perfneril
/u ;,

deinceps nlterioris incendii snS.

snbilo aUus

adversnm Qamraas

venius, et
,r<<itur

pericnlum. 338 Simile beneficium

loctis altcr

Btraminenra mapale ab Incendio

Leontii

exemit.

auxilio

adlon-

roto.

tcripsit

in

Prownciis

liheris,

non

g* Muris

dissitus,

ctemodum,

Hitxkireh. Rei fa prout olim tabellm votivm inscriptou

cui

nomen

Decan tfttissimnm esl prajlerea iniigne miraculum, quo D. Leontiw vicnm HeggHngen, (situm uti et prmcedente num. nominaium llotterschwyl in Prownciis liberis,) anno kdclxxxv
343

vat, dat Pflegerus Germanice, eumdemque tic 0$ Latine vertimus : Virgam Domini vigilantem
l

ab

exitio

liberavit.

Cadebal die xxxi

sacro,

Maii

festo
ful-

Ascensioni
,,1,11

Dominica
in
ijrnis,
s<-d

de

irata

nnbe

"

profecto

sensisti,

Hilzkirch

qnando

die

ardens

domnm,

nec
aliiis

solum eam funditus

quo<,uo

Xxv

Aprilis calamilosi anni moclxv exorlum in le *t vaJido venlo impulsuin inmnlium ila saeviit, ut

COn Q mpsj|
ripuii
,

domos

corile

iii

lotos vicns

cum

parochiali ecelesia

rni-

244
Acctobb
J
-

DE
periclitaretur
,

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO

conspi-

rnina

veniis

suo impetu

Dibus
beri, in

suis

in

pnenam

blasphemi adimi
snse

rantibus. Guilielmus

Frey, Ulins ecclesias curio,

voto
pledivi
,

altamen ue

fa.na-

spectato,
bis
SU33

quod

Imminebat, periculo,
Leonlii
et

dispendhim

calamitatem
,

subsidio

pense
niiiiit

commitlit
incolis,
affliclis

ailstipulanlilms
in

imunanimi

genua se provolvit et mtenso animo tium facto voto implorat, ut

sihi

V^
lr

^
1

fi

AdfNit'illico

imploratum
chirurgi
esl

auxilium
e
't

senlcntia
,

ad

eum

si

subveniret.

Muros venire proSubvenit eqnidem

ca

suum
318

** n *.

operata sunt

effectum,

ex

Qdeli prece

non
qiluil

diu
tolius

eodem pene inslanti. Nam ventus illico subsedit, ac l&mquam divinitus foret imperatum ignis ut quamvis arborum exlinctus est; adeo quidem proximnrum folia arderent et comburerentur, in lamen a\ arido slramme COmpositis niteClis
,
,

Postremuiii

Catholicc-Helvetica
exhibueri!
in

reipublicas
illa

's/!'"T

celeberrima

cum
f

eiis

adVillmaringam, vulgo Villmergen liberis) pugna anno mdclti.

visus

,!

ibi

hil

ignis

amplius

apparuit.

Quapropter
,

praefati

gnandnm
partis

lam a nostratibus,
quasi miles

,,;,,

'"

incoke stalim seqnente

sancli

xn

die Junii

instituta

ad

militibus,

rubea
h,

vesie

Marhris sepulchrom solemni processionc

Subjicit

tus

supra
D.

Catholicam

aciem

aere
fac il e

vcto se liberarunt.
34;

quem
(verba sunt Mayeri,) miracuh rum, ( Pflegerus
ausit.

*JZ

Leontium

fuisse,

nemo

denique,

Nam
per

Vutnus sanaiur
,

editur hoium omniiim smpe metnorattts, ) in appendice qnatuor non mi-

cum

agmina Catholicorum Muros ad propulsandum

noslrorT
hostem

nus

celebria

quorum

conipendium

eliam

ap-

cederent, singulari devotione sancti sidium invocaverunt, multa prece

Martjris nr
et

ponendum
Mentzingen
in

censeo.
f

Joannes Staub de Tui/irnsis dilionis) cuidam molitori

Serviebat
;

armis con
etia

tactu sacrorum ejus ossium benedictis. Ba causa beili duces viclores, caso el io

fagamacln
,

ditione Solodorana
ralsa

buic

conservus

suus

ex

hosle,

adMuros cnm
rerumpublicarum
el

exercitu
e

suo

reversi

sancti

ensem ictu parricidali in caput vibravit. Tam autem copiosus e profundo vuluere sanguis piofluxit medentium arte sisii ut nulla Poslijuam aulem votum au D. Leoutii potnerit. sepulchrum emissum est stupentibus omnibus,
suspicione
, ,

Marlyris

corpus, relatum

Lucerna,

Caiholica-

rum

urbe primaria,
fuerat,

ad

qu ara

securitalis ergo

translatum

militari
co-

pa receperunt,
milali

usque ad ecclesiam saam

sunt,

ibique

conlinuo

fluxns

sanguinis subslilit,

et

percussns

cantato

solemniter

Deo et gratia) ipsius, Ilymno Ambrosiano,

,

de-

juvenis brevi temporc evulnere convaluit. mdclix.

Anno
Be-

egerunt.

346
jui

Alius

quidara

juvenis

Wolfgangus

rnu

(nlsit

chlin de
to
,

OCCUtati

m-

anno

noctnt&a

itlegitw.

aefando

Bosweyla, pago Muris \irino et subdimdclxxix a perversis quibusdam de scelere coram ecclesiaslico el sseculari
falso

349 Mihtarcm hanc pompam uti et tolem- 1*n ncm supplicationem, qua itlustrissimusabbosBo-^ naventura Bonegger cum clero el reliqiom

om/nious ac mgenti
ter festivas

/><>/>uh

numero sacns

reh

obviam processit, receptasque, post

celebratum m-

magistratu

accusatus, adeo

suam innocencsset,

tiam tueri,
lo,

stante contra se
ut
in

universo fere popu-

musicm artis modulationesel bellia instrumentorum smpe repetitos fragores

i/<

oon

valuit,

proximo
suus

equuleo

m/hnim,
gerus. Sed

loco suo reposuit, prolixe explicat

Pfetst,

ad

eliciendam
delatores
patrinus.

confessionem
prsecipuus

torqueii. Eratautera

inter

e\ sancto Bapti-

quod hic observatu dignissimwn plurimumque conducii ad cictoriee de h&reth

latai

smo

Confugit

in

his angusliis

innocens

splcndorem, antc inilum preelium

exercitus quatuordecim

con$tab<i\

juvenis ad

patrocinium S.Leontii, suaque ad eum vota dirigit, alque stalim mirabili eventu innotuit
,

horum

millibus oironui

ipsum

stnun

patrinum
;

imputati

criminis

esse

reum
fuerit

et

hoc

anctorem ut adco veriflcatum in oraculum prophela regii Incidit in

:

fortium; Cathotia vero numerabant dumtatatmliiu quatuor, qui tamru invocata ope diuMtttt sumpto in oocale ngnum nomine S. Leontii, impttn tanto tamque felici vn hostes irruerunt, "' txnmlins
/it

foveam, quam

fecit.

ipsa acie

ceciderint bis miHc

'"''

Btatphmui
punitut,

347 Memorabilis est praeterea vindicta, qua Deus sui Marlyris contemplorem corripuit. Auno Domini mdclii Zwinglianus quidam de vi-

multi, pluresque dein morttii sint tum

bus, tunt rr
intrttso frij/orr, uitm

tx

w
'

J<iit<"'<"

idcontigit.
gcro, qui

Ex agmine autem
hmc fusius

Catholicorum
miliies,
testt

rfwt-

?
>7"'~

cina

civitale

Zwingliana
,

in

hospitio

publico, ad
divertil
,

derati sunt tantum tredecim

et

aquilam
multa de
rcni
,

nuncupalo
merilis

negoliorum
miraculis s.

causa

$tldescribit, ac tandem

atque inter peregrinantes se commiscuit, qui

ac

cum

Leontii dissere-

Zwinglianus Maspliemis verbis intulit, ossa

suo finem imponit per epilogum satis prol\ ex quopauca ad prmsens institutum pertim ex Germanicis Latine interpretor
lo

non plus habere virtulis, quam ossa asibe^stiss Blasphemiam divina Nemenon qnidem in arena sis sed modicum post intervallum in prato plano, ac ecclesice Murensi fere conliguu, per quod domum reversurus transiit, crurifragio vindicavit. Cum enim tamquam
Leontii
ui

alteriusve

350 Cn hac, inquit t Mirabili Gedeoaia no" ^ pade (eo titulo libellum insigniveraU )
recenta, sed
tis

W*

ex

multis

auis

plusquam
C a
-

wcffl
I

evidentissima
qu33

ac

pra?stantissima, a

ftOD"

;
1

tio

martyre patrata

mn acula
ter

ob oculos
mille
|,|(

i'''

I"

nunliir,

conjuiictim

non

trecenlis
lubiis

nw'

secums
est,

incederet,

fallente

allero

pede, lapsus

sed a testibus plusquam

rcliginsis

crure

bus sublatus
sis

artis
tia

medio confraclo. Inde a praetereuntiet ad ehirurgum (ipsiusmet Murenmonasterii Joannem Ludovicum Suter) suui prope gnaruni allalus est. Ilic pro scien-

in

Mde dignis probari possent, conlirmatioiiem partis eorum maxime

ac
tres vel

n
-

lum
inl,

qualuor

sed famiUai

-nr

sisien viciniasai: ciunmunitates se

iis,

artis

su

juncluram
grsena
test
,

confraclum statim in ordinem <'i composuit. Sed quia superveniens ganos

sonant hmc woertendum

gum prmmonueral
errorem

<

/"''''
"'

rt
'

scilicet

'-"""'"'

BUbsequente nocte, supra

invaluit
,

quam

credi po-

cbirurgus
altiori

post

adhibita

media

alias efficacissima, nihil se prolicere

animadvertens,

lamelsi

crederet,

virtutc

vim medicami-

diligenter mandato depicta dissimi prmsulis, ne ulta seu appendi permitteren miracutain ecctesia ac prmvie fuissent accurate examinaia

dem cautmn

fuisse

DIE DECIMA

QUINTA SEPTEMKRIS.
Ouxua
ule
in

245
ce&savit.
el

faHstibusconfimata.Subjungimui modo colleA nostro unn alteram miracuhrum, qum hoc

,

pntidua

[ta

Maria

Barbara
testate-

Kopp
ta
est.

Lio

oonscientia

syngrapho

proprio

nr,;

*ro.

teculo, po$t
ta

colleyit

tmpe

editum memoratum libcllum, patranominatue Leodegariut Maye-

Duorum autem
subacripli
:

horum
curio

rairaculorum

stea

sunl

Christophorus

Laurentfos
id

Wl

Troxler,
collegiataa

plebanus

et

superioris,

esl

ecclesiae;

Isaac

Copp,

pater

Mariaj

RAG

IJ

L A

Barbane; el Pridolinus Lulharl chirurgus Datum xm Septembris mdi cxliii. Anno hoccxliv die xix Januarii posl hc- Pwftasvtram secundam pomeridianam Joannes rwp*fo**p*;*

Josephus

Switer,
la

puer

septenni
ul

RECENTIORA

annorum qualuordecim cum puelMaria Anna Catharina Switer propc

vocant,

ricul

Huobam,
lacum

Lachensem,
ludebanl
,

veha

super

conglaciatum

currebantque.

Hos sequebalur
Auctore R. P-

Leodcgario Mayero, iMurcnsis

Maria Johanna Regina puella stiam quatuordecim com puerulo septem annorum, veha itidem alia vecta, Repelilo tentamine

monastcrii decano.

et

impulsu
rat, el
in

puer

ille

prior
fere

longius
glaciei

litore

rece

extimam
utraque

oram, vehara suam

incolumis
,

impulerat,

Lamen
puer

vice

revepconfra

Ex

Blanttscriptis.

sus.
cta

Ciiin

vero tertio idem

glacie,

praisumpsissel

subito
el

cum
est.

puella

io

lacum

delapsus

A
H

aqua haustus

Labentes haud lon,

nno

hdccxlii

Maria

Barbara
vel
>i

Kopp
solo

de

e ilistans iiiluck

n.-rona

vulgo

Beroii

Munster,
horis
a

nodiei

m ine
stans,

Munsier,
,

ubi

collegium

canonicorum
septem

quam quem

.Inhaiina Me.^ina, cl quamK vehementer perterrita misil puerulum, secum habebat, in pagum Lachen, ut
.

anliquissimum
gravi
,

tribus

monasterio
annis
uteretur,

quosdam
accuiTit,

in

suppetiaa

vocarel
el

ipsa

interim

so-

laborabal
licel

bernia

rorculam suam aquis

alque,
cens, manibus,
puit,
et,

prsesenti
in

morli

ereptura
ja-

dimidio

ac
el

snbligatura
nisi

aegerri-

extento

glacie
potuit,

corpore
viribus

me Lamen
i

er at,
|ii;

non Suadente amica ae pia quadam

Barbaraa

pedetentim

incedere

po-

quibus

arri-

fcemina,
lectione

aquisque

extractam

sub

brachio

fortiter

Mariae

commodato
s.
Missae,

pro

strinxit,

tenuiique.

dabal
feC il ;]

libellum

de

miraculis
iegendaB
votivae,

Leontii,

volum
sancti

4 At

ecn

1
:

dum

crederel

salvasse

sororem,
eliam, cui

erfjrfiwj

ejus aras
tabellse
in

anathemalis ex
suspendendffi

atque

assurgere
glacies;

conaretur,
ipsaque
in

rumpilur
et,

cera,

et

ad

capellam

incubnit,

Regina cura charissimo

Martyris
.1
;i

^raiiariira

actionem

suo

onere

labitur

aquam,

dum
ad

labitur,

tanto
voli
:

Hheraretur
causa
ipso

incommodo. Staiun exsolparentem

omni
tium

hominum
exclamal
:

auxilio
S.

destituta,

D. Leonin

vendi

misit

suum
l:llrr

ad

S.

Leonti

adjuva
miseros

me
polles

hoc

Leontium
pietalis

vero

die,

quo

promissaB

submersionis periculo, ne
suffocer,

cum
in

sorore

mea aquia
patrol>.

operibus
S.

functus est,

ipsa

ad

ecclesiam

qui tara

magno
in

collegiatam

Michaeli

sacram

accessit,

emi-

ciniol
tiuin

Causa
erat,
divi

aulem

vota

vocandi

Leonmira-

eidem Thaumaturgo multa flducia suam necessitatem commendavit. Absolutisque Divinis, domum non modo liberiore gradu rediit, sed propter pluviarum et aliam aeris intemperiem
ausque

quia

paulo

ante

hoc

lempus

cula

Martyris

legendo
eo

pervolvebal,

eaque
el
ii-

saepiqs ahis enarrabat, atque

adeo tngentem
Sicque ei
tdentidem

lialem

Dduciam
ore
ut

in

collocabat.

corinier-

medium
pore
c

iter

currendo
el

perfecit.
uli

Ex

eoque
el

subligatura
racil
1

amplius

nequivit,

longe

distentiore

pede incedit

temtamen In hunc

de

et

divum
caput

Auxili

rem
extra

pellabat,

saltem
in

aquam

attolleret,

quatenus
ret.

homines
reipsa
in

subsidium
aquis,

advocare

vale-

diem
3

citra

uilum

incommodura.

Et

quarum

profunditas

tHiolori
'

0$icttB

Maria eadem anno udccxliii Kopp Lam intensos in oculo patiebalur dolores, ut non nedum oculos sursum posset aul deorsum vertere, sed et ipsum caput in ullam partem inclinare. Accedebal Buxus putoria e na
Sequente
Barbara
rihus

dimensa quatuordecim ulnas habebat, media hora

collotenus,

quasi,
hasi

ul

sibi

videbalur,
nixa,

quodam
sorore

suppedaneo
sua,

seu

pedibus

cum

sub

brachio

immersa,
viri,

perraansit;
applicilis

donec

landera

Bupervenientes

scalis,

eam
puer
aljuis

abominabilis,

el

oculns

patiens

indies de-

morti, aquis
el

pericuiisque

eripuerunt.
soror,

Periil

crescere

profundiusque cranio immergi incipiebat.

igilur ipse
:

puella

septennis

Reginae

noo tam

Stalueral

atque
ad
se

cum

vocare

remedium pet. iv a chirurgO uno die domum suam prmtenret, verura inter eundum (Numquid
,

quam
na
postea
liquias
dit.
.'i

asperilalc
salva

lrigoris
ei

enecali; ipsa v.-ro Johan-

Regina
in

incolumis

domum

rediit,

ac
re-

liberatori

suo Leontio ad ejua

sacras

Deo

inspirante?)

cogitare
el

coepit

Quomodo

hic

Muris

votum, quod
Marhris

fecerat,

reddi-

incertis

remediis,

fortassis

ad

probandum

vel

''iit.iniium

diimtaxal adhibendis, oculo

Praestal
sic

meo me
recurrere
sil

[dem

tIiaumatuiL'1

palrocinium sen- acftnuauprafalffl

deri

poterit?

ad

spiritualia

Anna
ex

Caiharina

Schaitin,

Jobannea
qoae

remedia.
mcidit

Cumque
merooriee

secum

argumentaretur,
in

matrina
ipSO
iii

sacramento
dies

Confirmalionis, dolore

hoc

^'J

nr

divus

Leontius,
accedil
vix

spem

sui

anno tam acerho aiirium

ac

lahorahal,
doloria

patrocinii

erigitur animus,

volunlas

ejus
lio-

qualuor

noctes
aui

praa
1

ejusdem
'"'"

unplorandi
r;r
.

auxilium,
intensus
vota

el

duaa

dilabuntur
diminui.

vehementia
diversis

nec

cibum

i"

sumere, nec
frustraque
igitur
el

cum
in

dolor

cuepit

Tum
voca-

dormire aul quietem

utchatur
artc
lio

capere

valeret;

primum

Ihaumatnrgum
ossa
in

Martyrem
venerari

ivmcdiis
sua

Deficiente

BU8

t, sacra ejus MIK >i. atque

dolor

Muris

adpro-

medico t

adfuil

intercessione

auxi-

post

xxiv

borarum
lertio

spatium
post

omnia
etiam

evanuit,

nec

non

die

suam

opportuno Leontiua. Jobanna Regina matrinam invisena, hortalur, doloribus oppressam

ut

246
A.
1

DE
Si

S.

LEONTIO MARTYRE ROAIANO,

rere et
et
alii

p. Lbo Mayeru.

ut
ret
;

spem

Boam in patrociniura D. Leontii poneme, inquiebai, de interitu aquarom saltnos

cum

propinqni tum

vicini
'.
,

Binguli,

nna dumta\at

niui lri(

in """"

vavit,

etiam

dolorea

mitigare

ac

tollere

Ium

rx C

superstitis uperstitis
lianc

viUe signum sigDum

&
' '

prsevalebit.
lio,

Acquiescil

matrina

innocenti

consi-

filiolam

mortuam

adverlen ter adverlente* credidere i> -''

inierim

"^
'

^
'
!

votum

vovet

perigrinationis
incipiunl
e

ad

S.

Leontii

adolescentulas, vir probus ac confldei

panjQi

exuvias,

deflcere

dolores,
evigilans,

post
otnni

horam
dolo-

blande indormit,
re se experitnr
ejusce

somno
;

antequam ttequam tum fecit m

ta

ulla rei sacr sacras

divo

meni mentio facta tbaumaturgo Leoutio ,.. thaumaturiM aumalurgo

1

bnin,
fo' ss
'

liberam

mah
suo

persenliscit.

Haec
ita

neque postea quidquam posteriora duo mifacta

fuisse,

puella superviveret;
vota
s

'

respirare

coepit,

fV
quea
1

revipostn

sive

^
Muri,

racula

teslimonio,

affinnat

omiiino reviviscere
incolurais
agit.

Rudolphus Anlonius Gugellberg, parochus Launa cum parochianis, ut ille rescrichena; psit, fcre omnibus die prima Septembris anno
,

horam
sione 9

atque usqu e
ve, '

"i r

P arens
sese

Bua jara

dudum

<

ac

MDCCXI.V.
6

fowils

in

comitatn

mfantes

opi-

Lucernensis,
rio

loco

una

Rottenburg, ditionis tantum hora a monaste-

dominus JiU t Jacobu erueber, parocbus in Reiden B rueber, parochus R cernensis, nobis nunciavit, et in f
.

Simillimum

exsolvil.

Z
'

tJitioniTr

,.o>.

nione mortui

virginum Ordinis Cisterciensis, in dissito, Margaritha primo Villiger,

Augusii
enixa
ac
liujus
est

Bschenbach die mensis

v.l.

ter

ejusdem anni mdccxi.iv, fcetum exanimem. Iniegram horam, quae aderant obstelrices, incassum impenderunt remediis
balneis
etc.

Slirnimann, uxor Melchioris n.-ssii.r,.,. ad inferiores aquas in Reiden,

diligens examen e ra.hedra ipse Dec.mo nono d.e Junii anno Ml p-^J; ,,,:x m horam octavam malulinarn ibat MacdZi
'

Nl

^j.

,,,,,,,>
lil
j

duorum annorum mulier cum

tba
a
iu

decenni
fere

adhibendis,
in

pro

eliciendo

vitae

hortum olitarium, qui xxx

signo.

Non

erat

eo

spiritus.

Desolatus

pater

passibw
rivo

Josephus
se
aliis,

Kopiiin

D. Leontium
sacra
suse

implorat, voloque

mola dislat, adjacet^ue siagno seu ad molam lcni tractu evolvitur, et

sex rotas suo
lioli

qa

quinque

obstringil

ad

ejus

lipsana

cum duobus
oblatione
respirat
in

vel
li-

movet

impulsu.

His

instabaat
aller

devotionis

lestibus

ac sociis assumen-

duo, alter Nicolaus

biennis

quinquennis,
vero
ad

dis
ati

peregrinationem

instiiuendi

cum

?b-

ro

Franciscus
filiae

Xaverius.

Cumque
caules

maier

Missam Legendam. Posl faclnm votum

reviviscit

olus

abstraheret,

separan-

et

infans,

baplizator

publice

parofungi-

dos scindendosque

cliiali

ecclesia,
Il;i

ac
rsi

biduo post iterum

pater,

vita

datum
intenta
to

esl

ul

culter deficeret, Nicolao maniret allatum. Mater operi suo

tur.

testalus

cum

in

Muris votum
Benedi-

credebat, Xaveriurn
rediisse;

cum

Nicolao c\

lim
iler

exsolveret, sub

fide

juramenti
praenobilis

etc.

domum
10

sed

alio

bic

incaulum

7
litn

Non
mihi

absimile

dominus
annos,

intendit.

ad

Ita-

ctus a Liliis, de genle patricia Lucernensi, narravit

AtTerlur ac

inlerea

culter,

colligitur

et

para-i/a

pff#ftiufn

dn-

ante decem
voti

circiter

testalusque
prajiobili

tur olus,
filiolum
in

wmtur;

demum mater
videret,
qua^rit

horlo

egicssa, cum
iis,

est,

cum
sua

solvendi

causa
invisit.

cum

non

ev

qui secum
Xave-

eliam conjuge
cta

sna ad nos

Ipsa cnim dileinfelicem, quia

spatio

horlo

erant,

uhi esset Franciscus suus

conjux

puerum

peperit
horaa

rius.

exanimem.
qusevis ad

Cumque

integro

fomenta
effectu

Quibus se nescire profilentibus, attonitaao currit ad stagnum, ac prope crepidinem videt

pileolum
pueri

eliciendum
experia

spiritnm

frustraneo

aquis

snpernatantem
in

ex

quo

adhibita
in.r

taissent,

matrona

perilluslris,
ailinis

qusa rerum
praedicti
si
:

merito arguebat, filiolum

\ia igitur juxta

aquas

cecidisse.

An-

cffiieris

aderat,
S.

do-

mini
esset,

Liliis,

imaginem
atque a
I).

Leontii,

prassto

petiit,

parente

accipit

quam
pucr
ju-

litus currendo descendil usque ad repagulum, quod vocant, rastratum; Nliolo vero nuspiam invento circum dormira ant viso
,

cum

infantis
ac

capiti

imposuisset
recepit;

cum
ut

voto,
in

cursilat,

identidem

Xaverium
tilius

suum

CompeUaaadolesceas

spirilum
parocbiali
bilo

vilam

adeo
eral

ecclesia

do. Audit Josepbus

,

naiu major,

eodem

die,

qui

Veneris,

cum

ac

solemniter

Baptismi
diei

gratiam

acccperit,

x\ aunorum incoiuliiam querulosamque matns vocem, et audito, amissum esse puerultim fratrem
,

sed

denuo vespere
de

sequentis Sabbathi vitam

ocyus e do.no

se

proripit,

ad

pnB&taDj
fruti-

exuit,

accurrit repagulum, et, arrepto rastro

meritis

ferreo,

8 Aliml
aqui$,

ac

potenti -virtute

ejusdem
verbis

Martyris ad

qos

perscripsit

parochus de VillmaSidler
his
:

ces, ramos virgasque ibi congestas tandem calceolum vero de nihil

,

extrahit (

ac

reliquo

cer-

ringen
ria

Benricus

Lndovicus
die

pore, conspicit,

quem

ubi

manu

apprehendit

Anno mdccxuv
,

MaKoch filiola sesquiennis Joachimi Koch el Mariae Veren Meyer in pago Vilimaringen dicemensis
Octobris
Constantiensis,

nona

una eiiam puerum ad litus ct terram promovjt, exanimemque sub tectum domus detulil.
II

Fecerat

solicita

mater,

qnod

potuit,

ca*
11,1
;

cesis

neis

dc

amnis,
aetas

qui

more molam

una cum puellis sibi coaelacrepidinem prope ludens, ac

palris
sui

Lida

aqua

corpusculum

praeterlluit,

prout

incauta
aui

SOlet,

circumcursans,

aul

fallente

cei.M.erunt omnes, quod Josephus frater putaret, se iiim quemdam in lingua, quod
certo

fovendo, pucrum essc emortuum,

'

sed

f' 11

adverlisse

mo-

ipsum
se
el

W>
^

undas prolapsa est, quam ore inverso aquis ionatantem jnxta relationem sororis suaa Maris Annao natu majoris, Lenior rivi tractus ad proximam usque salicem paspropulit, ihii|ntquatuor sibus circiler viginti
pede,
trudente socia, in
,

asserere

noluit,

Voto

igitur

obliga'

beatissimam

Virginem

Einsidlensera,

ad

tem

regium, ubi

frequenti

etiam

accursu coaw

sub radice
erat

dictae

arboris submersit, uti vullu cer-

nuo ac arenis
imprimis
quaa

infixo

postmodum reperta
malertera

fuit.

puellffl

Maria
in

AdMeyer,

imago beatissima? Virginis Mariaa ad M^'81 mater, quia ncc postea vilae signum "PP ^^ tM volu.ri suum D. Lcontio nuncupal ^ ^ pcclus postmodum palpitare tremere
:

ire

spiritus,

ac
ut

tandem

convulsionibus
ejus
Vl,a
'

pu
''",

^
(ll

neptem
ac

suam e vado subtatam

alque
matris
aut

nlnas ar-

ccepit

agilari,

cepit,

morluum
palris

exanimem
operiebalur.

credens

erant,
ctus

iterum de desperarent. Quapropter

vota

U ns

^jLji;
pau-

adventum

Accur-

cum malre

sua

iterato

conflrm

DIE DECIMA QUINTA SEPTEMBRIS.

nauNue
P osl
'

247
a.

st ,lalis
-

convn!s onil>us
cepit,

puer mo-

refectus, dico cibo hnr;im nsouc * d

b

somnnm
'

dormivitque

t,

"" ;im

lectulo se

proripiens, ad

mrrit

latus

incolumis

matutinam, qua ipse lectum parentnm acsua ftaa mmcius. DaCiingenbergensia

contigisse
altesta-

puerpera auxilium irapendat; hortataque est tristitia pene absorptoa conjuges, ut eidem divo Marlyri peregrlnationem ad Moros vovereni iil quod etiam proiopte fecerunt. Quievil postea
;

l>tG.

M^

mulier

paulisper,

ei

summo mane
esl
,

domo

fe-

mm
12
t ui>

Augosti dccxliv. dynastim Homburg, iii

Blinua abil

nuncius ad vocanilum chirurpum. Vi\

iter

vero
sola

ille

ingressns
die

cum

circa

craintam

'

JareBjaant -v
-

anno in pater Josephus Dangel ex conventn notus est eo temrore ihiuYm parnrhnm agebat, qui stro uxor Joannis Herzog, Barbara Schweizerin
Torgovia,
,

mccxxn

horam

matutinam
cnjuslibet

ix

Decerabria

pnerpera

sine

anxilio

citra diflicultatem

est enixa.
actio.

inmntem Deo ac D.
[psi in

mortuum
l.eoniio sii

gloria

ei

gratiarum

nt

vero

conjngea
Pratet al a
plura benrfi. 1

Bemburg, adveniente lanioDis sna rcetusque sui vita sumlempore pariendi.de

io

prafalo

pago

postliminio

Adjutori sno vota

Moris solverunt.

18
iste

Innnmera
noster
suis

plane
meritis
el

sunt,
et

qna Thanmatnrgus
continuo
beneficia,

periclilaretur

vocato
Ipsa

vero in vota

Leontio,
in-

intercessione

feliciter

pareret.

mulier decem omnino

in

hominibns conferl

1I1TI.V B#-

contulil

quornm

01 obti-

fantes

felici

semper

parlu
tres

Incem

edfdit;
et

sed noagi

enixnra
ciej

undecimum,
ingentibus
ut
fuit,

dies

inlegroa

daas

doloribns adeo
viribus

afilicta

plurima incuria sacristarum non notala, vel nolata nrfur. aliorum negligentia perierunl Quotannis plurea ad ejus capellam suspenduntur tabella votivaejsed qnia
vel

tataque

jam

omnibus

deslituta,

ner
roiur

horara

nna
s.

eliam mentis deliquium passa, credecum fcetu taorti succubitura. Marito,

extra
se

ex
tn\

tristi

casu pene Leonlid

rapto,

fecil

obstelibel-

lnm miraculornm,
siernalus
in

perqnam devola, afferri qno cum ille totns In

legissel

carenl testimonio, ?el quia rile examinata non sunt, beneficia censeri quidem, inter miracula tamen annumerari possunt. Non tnmen omitti debent, qua communitaa nostra poslremis hisce annis sensil ac percepil ex ejus patro1

cott-

cinio

anxilia.
rcenicidii
,

Anno Domini
continnis

mdccxm

aer

lem-

Iria

qualnorve

miracuta,

qua

pore

quindecim
non

diebus
erat

tam
virigi-

similibns necessilatibus et angusliis operatus est teneras solutus lacryMartyr thaumolurgus, in

tnrbidus
ut

nc

pluviaram abundantia
essel
in

gravis,

proximo

fcanum
s

tantum sua
[ndicta

mas,
pta,

speque
accedit
,

et

fiducia

ad

S.

Leontium
.

conce-

lute deatitui,

sed

pratis pulrescere.

ad
,

lectum
Si
,

uxoris
ait

vi\
,

respirare

iur

snpplicatione

ad

Leontiura,

in

cujua

ara

incipientis
senliat

el

tua

aJ

eam

mea

COn-

niain'

hora sexta decantanda essel Uissa

?otiva de

voluntas
in

curabimns
per

honouificari

divnm

eodem
Chiani

Sancio,
|ht

accurrere

magno
bene

studio
iuailrfacli.

paro-

Missa, ul consolationem recipiamus et auxilium ejus merilis opportunum. Consensil nxor, el mox integra8 recepit vires, posl duarum horarum spatium feet pra gaudio puerura vegetum liciter peperit
Leontinm

Muris

sacriflcium

r-ulmles

imbrcs

Vix
ictu
atte-

Missa

sumebat
i'^\\

initium,
clausaa
;

cum
,

uno

veiuti

cataracts
11 11.

sunl

nubes
radii

dividi

u n pie

cosperunl

ad

elevationem
solis
;

sanctorum
Missa

Mysleriornm apparuere
H)
rochii
ii

Qnita
illuxit.

jam
ut

non
siiuul

meminit
voverat,
postridie

pressurae
Leontii
iu

nomen imponi jussit; quem

;

sed

filio

dispersis nnbibus, aer totus serenus

Aimo udccxlvi
stra
tii

dysenteriaa

malum
,

in

pa-

dytenteria

parochus
atque

ecclesia
ita

sacra
nolavil

unda
:

abluit,

Murensi
.

adeo

deseevitt

nt,

ubi
tan

lihro

baptizatornm
esl

xxvn Noin

corripuii
el

vembris baptizalns
periclitanlis
ris

Leontius

ex

voio extreme

guerent,

vix non omnes domestici numerus defunctorum eo anno

ad

matris, divo martyri natus

,

Leontio

Mn-

centnm

septuaginta
el

funera

ascenderet.

Fncta de-

faclo,

feliciter

F.

L. etc.

mum
savit,
fuerit.

supplicaiione

solemni processione
lues

ad
ita

sances-

13 In eailem parochia
Cathariria
rtiw

Homburg anno uoccxxxi

ctissimi
111

Uartyris retiquias, pestifera ex

illa

Hertzogin

dic

Decembria
Uissa
pro

uxor Josephi Traher, st*\to doloribus partus vehementiua se

,
,

die

nemo amplius
die
ses
ix
in

ea

correptus
1

impetitam
ut

sentiens

vovit

fecere

oblationem
Leontii
lege-

ad

sacras

reliqnias

D.

Amni MiKXXLMi sex domos horreaqne

17
dit
,

Junii

\uia\
Birche

ignis

Incendivm

pago

incen-

retur

felicitando

primo

puerperio.
,

dolores atque pericula adeo invalnere fungebantur obstetricum obseqniis, judicarent Beri vi\ posse, ul infans vivus nasceretnr. Enve
,

Verum qua ol

ac

brevissimo

temporis

spatio

cum

omni

snpelleclile

devoravit.

Proximaa

conflagrantibus
fb

erant ires

alla

domus majores, quas flamms

,

rens allambebal
versns
tactas

sed

ventorum turbine Meridiera

nernnt

veniem tamen

adhnc viin utero baptizandi. Taraetsi autem oihil irrita intermitteretnr ad promovendum partum

tamen

modnm

ipsum

foetum

nrgente,
reliquit.

Nam

non sine prasente miracnlo inrogarillicia parochua a

,

tus,
pi

omninm
e

fuit

omnis opera
in

ut

adeo die

seqnente
rnatri

lem

nomine volum vovil i>. Leontio solemnem ad snas reliquiaa insliex hinc periculum

vm

foetus

ulero

sufibcalus

cognosceretur.

tuendi;
ei

atque

omne

dUnigit,

Iiuie perirulnm majus viltp incumbcbat, cnm a fcetu suo,

ilesprralu*
nisi

flamma

subsidil.

per

incisio-

ncm
mr.

liberari

nou
jgiinr

posse

compertum
qni
alihi

habebavocarel

Miu.tur

onncins,

APPENDIX
patroairtwn rendut admodum P leodegarim Mayer, eeie Hurensis decanut ae notarius berrimi monasterii 1. Apo&tolicus tmpt laudatus, transmissis ad 11 collegii nostri ConVauritium Chardonium tum pro illustranda ttantiensis reetorem, instrumentis addtdtt ptane offietosas, qloria S. Leontii litteras guarum partem majorem hte recttan, haud mgre Mitto iandem lolum, quod Hmut /,
:

Chirni-gum,

quem

laimMi

njrentem

dnmi

sua
per

nou reperit. Interim puerpera ad mortem receptionem sanclorum Sarramentorum dispoAini

et

Denefieiorum jam narratorum

colleetor,

reve-

Cetebre Sancti

"itur ac paratur.
pr "'"

U
ipen<

dies

accrescil

vita
et

periculum, ac

li-

hh 'rni,tr

m r

solicitudo
altura

parentis

adstantiom. Conclusimiliter
,

diturque

chirnrgum

expertnm

de Gottiieba esse

vocandum
sola
1ii.Mi1

qui

operaretur in-

cmonem.
ri

RestiUt
ut

obstetrix

Magdalena Bau-

",

suasiique,
nti

toe,

era^iinum operirenlnr, ipsacerto sperabat, ui S. Leontius sunm

de

248
AUfTORB
J.

DE

S.

LEONTIO MARTYRE ROMANO.

in

de
oiis

P.

thaumatuivo marivrc nosiro Leonlio oostris Morensibus iuveni. At hoc

ad
forte

scri-

pit

parere

peperitque

modico labore
1

suflicere

vam, quatuordecim hebdomadis

pletum
die
blice in esset

vU

credo
Niai

celebranda

divi

CfariBti

Athleta?

merita.

tempus

pariendi.
a

meminisse
,

oporteat,

nullos

in
,

paroa

FuitVero

**

Domiuica aute Divina

ecclesia

chia

oostra

anl Ballem pancos

translationis

admodum

tem-

praefelo naro-i

ac solemniler baptizat,-

pore primffl

rum
ad

infantes

esse

inlelieiter

sacrarnm ejus reliquiaprognatos, et qui

pervenerint
;

postea usque post

horam nonam
reddidit.
,

nocentem animam

et Creat!

ri

lfl -

gratiam
in
locis

Baptismi

nun

(cum

ta-

men
sime
ciat.

circumjacentibus tales abortus sa>pis-

conlingant.)
milii

Et

ecce

dum

haec

exaro

3 ut prafertur narrav maritus, obstetrices et reliqui de familia obstupescentes, qui fieri poluerit,
ita
,

Hanc rem

,1

ut

miram rem
2
contra aborIs

H. P. Laufraurus Drerelel nun-

prole

essct in parlu

sulTocata.

audolphus Buecher, medicns

ad GBgrotam
, ,

Physicus noster nLi

in
,

celeberrin

bydropicam ncmpe

et

snpra
ini
,

iMii-cNsi

modum tumidam
lium

sub ipsnm obscnraj noclis

tus

et

tnm

eam

tamquam parochiSB curio vocalus est ut tamquam morii destinatam per sanctissima
ad
ille

parturienti h condiUo perspecta erat, sub Hde mihiin

aratlemia laurcatus

cui

prassentia

praenobilis

D.

Francisci
in

Jacobi

der de Wartensee,
siaius

quem

Schi
1"

teslem adhiboi

Sacramenta
pararet.
Ivit

felicem
,

et

obitum disponeret atque quod sui erat mnneris

ignarus

prompte

adimplevit,
;

omninm,
fielu

quaa

erant vcnlura
,

erat

cnim
luii

nnilicr

gravida.

partum non esse natona sed supernaa virtutis opus, et divinas misericot' diae fore allribuendum quod impolens geniirix cum prole immatura in vita sit servata,
,

cst, ejuscemodi

ex

AHcra Docte qu83 quarlam Advcntus

bus
partus

Sabbathi ante Dominicam

maxime,
ea

quia

summa
Relulit

eo

phthisi

mulier
P.

'pra-ter-

circa

huram decimam
anvia
,

dolori-

lahoraret.

ad
nostra

haec

LanfrancM

obruitur,

lota

nc cdcrct

ab-

matres in

parochia

pro

convulsionibm'

ortum.
ui ret.
si

Marilus, qui aderat, exhortalur uxorem,

in
:

Gduciam
Cui
in
illa

Deum
et

et

Sanctos

suos

poneni-

alio

in

quem spem meam collocem,

nominis

quibus infantes et laclentes saepe infestanlnr, non uti remedio, nisi corona ad S. Leontii reliquias benedicta; statim enim alque lalis c
u

S.

Leontium Barbaram ? Atque

S.

mei
fecit

patronam

adeo

votum
;

duarum
cce-

infanlium imponilur, convulsiones qim scunt alque recedunt. HfBc Mayerus ad ChardoCapitibus

|:

Missaruni

ad utriusque

lionorcm

stnliinque

nium

dic

"2

Januarii 1740.

DIES DEGIMA SEXTA SEPTEMBRIS

SANCTI, QUI

COLUNTUR XVI KAL. OCTOBR.

ancta

Euphemia
in

virgo martvr Chalce-

S.

Camclac

dicecesis

Mirapicensis

in Oc-

S
S. S. S.

done
S.

Bithynia.
culta

citania.

Euphemia V. M.
eadem.
\

Auriae

in

S. S.

Einbella V.

Argcntorali
Alsatia.

in

Gallaecia, fortc

Vorbetta V.
VillbettaV.

Lucia vidua

martyres Roma?.

S.
S.

Gcminianus

Ninianus episcopus,

Picloruin Auslralium
in

Abundius presbyler
Abundantius diaconus
Marcianus
Joannes
lnnoccntia V. M. Arimini in jEmilia.
S.

Apostolus, Candidsc Casae

Scotia.

S.

MM. Romae.

S.

Principius
Gallia.

episcopus

Cenomancnsis,

S.
S. S.

Eugenia Virgo abbatissa, Hohenburgi,

in

seu

Monle

S. Odiliffi in

Alsatia.

S.

Gislemerius M.,
baeae miles,

lcgionis,

ut fertur,

The-

S.

Scvoldusin abbatia
tis-Villae in

ct Abba S. Walarici,

Burgi S. Domnini in Lalia.

in

Picardia.
)

s.

Dulcissima V. M. Sutrii
tificia.

Etruria

Pon-

S.

Rogcllius

M.

Cordubas

in

S.
Italia.

Scrvio-DeoM.

H' s P ania '

S. S.

Priscianus mart. Nucerise in

S.

duc Ludmilla vidua martyr, Bohemiai

et patrona,

Camella

aut

Camcla

Virgo,

in

vico

Telinae in Bohemia.
S.
Edi'l ,a

ACTA SANCTORUM
A
S.

240

Editha seu Eadgitha,

lis,

virgo sanctimonia-

B.

Ludovicus Alamandus, Cardinalis archie- D

pisoopus
Arelatcnsis, Salon33 juxta
in

Wiltonia^ in Anglia.
111

Cam-

Vielor

Papa, Casini in

Italia.

pos lapideos

Provincia.

PRjETERMISSI et in alios dies relati

Beati Godefridi PreBmonstratensis,

,,i

Capenbergenpis

Ordinis

actum
S. Agnetis
itus

cst

uhi

Victor

episcopns

dicitur
Aprilis.

V. 4fp,
Toif.

u,

depositio retiquiarum

xx
Virginis de Monle Poliiiano

VIII

cctnobio Capenbergensi kodie

tiatur

apud

Joannem
l*-

annunCkrysostomum
actum
est

hndie

ob-

Sbpt., pac.
TO8. HOT. v\
i

Vander Sterre.

Godefrido

ad
ii.

memoratur apud Molanum, et in liomano Gallico. Acta sunt data cum Martyrohgio ilo-

Xlli Jauuai

manoad
S. Alhanasiiis

ucAprilis.
palriairha Alrxan.lrinus
Fastis ffihiopum
cst

S. Emerentiana rinjo K
in

rt

martijr ridctur hoe die

,

hodie

mr-

Fastis
et
:

Hieronymianis annuntiari
varie.
Et in

obsrure

ttiiiien

Florentinius ex suis codicibus

via

moratur in De eo actum

ad

edidit

Numentano ad Capna
S,
:

in

ci-

S.Sebastiana V. M. Heracle in

apud Ludoifum. Ml ^ ;tll Thracia hodie me

miterio

majoro

nalalis

Eniemilianitia.
tn

in

Corbeiensi codice legitur

vetustissimo
ceteris

via

ad Cap. in Cimiterio MarUe, natalis

liani.
//(

Nomentana s. Emerens.

moratur in Fastis Grescis, et ,n Martyrologio Romano. Verum <ic illa jam actum est tom.
Tunii
iii ippendicibus n<{ yn jnnii Anna, matcr Sanctissima Virgvnis Marim memoratur in Martyrotogio Germanico, De ea egimus X xvi Julii.
,

Antverpiensi sine distinEmerentia.

in

ctione lon

immiscetur,

Hichenoviensi
rentiani
;

deinde Emerentianidis. sic

in

stano

et

primo ponitur, Emowi AuguGetlonensi aliis immixta est Emeinter alios

wi

SS. Fidei, Spei,

rentianidis

memoriot
sii

Labbeano, Emerentiani.
de

et Charitaiis, eorumque matrit Sophis meminithodie Venologium Basilianum At dc iis cum Martgroiogio Romano jam eyi-

Quidquid
notatis

de

coemeterio,

quo
S.

in

AnNoet

musad
B. Brocardi, Generalis Ordinis
it,

Augnsli
<ir

suis
iti

disputat

Florentinius,
fuit

Via

Honte

meutana,
occisa S.

qna

sepulta
,

ignes,

Carmelo, ad huncdiem

fit

nwntfo

vn

Mss.

ad-

Emcrcntiana

rcrisittiilltmum
hic
agi.

fadt,

de ea Virgine et

martyre

tcm s. Bmerentianaa narratur

netis

cap.
est

actum

3; ad
et

<!*_*

Cades auS. AgEraerenCiana quoque breviter

in ictis

ditionibus Bruxellensibus ad Grevenum. Coli tur ille Sanctus, et a nobis datus esl die
ii

Seplemhris.
el

SS. Enphemia
t.i/rcs
l

et

[nnocentia,

///

Virgines

mar-

xxm
Ursicini

Januarii.

irrnfiinr.

SS. Agricolai

episcoporum translatio
additionibus Bruxellen-

hodic notatur in
sibus

Mss.

et Carpophori, 20 Augusti, kodie Vicentiee

ac sorores sanclorum leontU de quibus apud nos actum ad

in

ditione

Veneta

adGrevenum. Designantur episcopi Trajectenses ad Mosam, qui cathedrm ill\ cotwequentcr prafuerunt
Ursicino

annuntiantur a Pkiiippo Ferrario in utroqut Sanctorum Catalogo. Franciscus Barbaranus in

Historia ecclesiastica civitalis Vicentinat Ferra-

post

S.

Sertatium.
v

De

uideri poteril suo loco. At dc s. Agri-

rn asserta adoptavit, crediditque

sas
rssr

iquileiss pas-

colaojawi breviter actum esi ad

S. Sahiui

Pebruarii.
die

episcopi ut

translatio
videri potesi

Atripaldm hoc
in
I

facta

e$t,

ita

data ad

aque ac leontium et Carpophorum. Corpora vero, qum anno (358 primum Vtcentia inventa dicuntur,
et

Eophemiam

Innocentiam

ix Febrnarii.
S.Pelis Pflpa
logio
///

postnt ranis

vicibus translata

narrat ilarha-

hodie

memoratur
de

in

MartyroFelice

ranus.

actum

Germanico. Apud nos est ad

S.

Mi

Hes tota mihi tndetur multis dubitationibus obnoria. Crrtr SanctW Ulss solam
innotuisse tidentur
centione,

kx> Februarii. an-

Vicentia ex corporum
possit

in

B. Rogerius archiepiscopus Bituricensis hodie

nec
.

qmdquam
quo
,

profertur ex antiquii
ostendi
s
.

nuntiatw apudGhinium.
est

Verum de eo aclum
i

monumentis
essc
i

Hartyres
Leontii
et

ad

Martii.

icentinas

aut

Sorores

S.

Joachim, paterB.M. Virginis, hodie annuntia'"'

"i

Uartyrologio Germanico.
Felicis,

De eo aetum

est a<l

xx
Alexandri
et

Martii.

Carpophori, in quorum ictu apud Petrum de Satalibus altum de illisest silentium. Corpora quidem dicuntur inventa : at ignoramus, an

SS. Vicioris,

Papiffl

me-

mnlta ossa fuerint, anpaucuta, quSS more qui-

moria sive natalis annuntiatur Romse in Hiefonymianis apud Florentinium. lidem quatuor
s

'"" <

Epternacensi codice,

ct

in

CorbeUnsi

additur,

Magni.

iu

contractioribus

apud nos

ttiam leguntur videlicet in Hichenoviensi omnei t quatuor priorrs in Hfiumrirnst r.r ilhs ircs,
,

busdam usitato corpns dicuntur. Quapropter, BOpbemia aliquasil pfissti [fjitilcof ciiin aliis, de quibusapud nos actum est adSSep tembris; cumque hoc ipso die Sancta aliqua fnnocentia colatur Arimini, dequa hodie ayetur; vehemens oritur suspicio, quasdam hariim

"'

reliquu pauciores.
spectct,

tfagnns, in Corbtiensi

rum

imtriijriim reliquias olim fuisse Vicentiam

a dditus,

quo cum iisdem

Fastis

ignoro. I)c atiis quatuor Hieronymianis apud nos

V.

iranstatas, easque dcinde inventos,

nec VicenAquiietensi.

tinam

Kuphemiam

distingui

ab

Septembris Tomut

35

nec

2 5o

PR.CTERMISSI
Innocentiam
distinatit,

nee
iiius

Vicentinam
,

nl

Arwninensi*
forte

Objicit

guidem Ferrarius

gui

eas

pn-

corpus Euphemiae Aquileiensis serrari Havenna; tnnocenliffi vero Ariminenm/i/i imr i/isa objectione palam Sit Arnuiui.
I

tususpicionemingererent, n muttm** * Corpna, inquii Mauricus, ut erat clusu.n, clevalum a terra, ;il J

sini8t

collocatnm

est,

gme,
ru.n

respinente
,

superposita ejusdem s
allare,
sq

,nc ti

ima.

re
i

facil,

ijtiain
:

iere

halieat distnirhoins SU6B

/un-

sepnlchri

<luo

corpora
etc.

ra

damentum
que loco
esse

negue enim probat, corpora utroillorum pars neijueat

de
i

martyram
[iius

Tum

esse integra, ut

contineniu Martini in nill

|

scnpla
Vir

sequenlia

verba

testatur

.y,,,,

Vicentiee.

ide

itaque

Euphemia ad
111

ac venerandus Marlinu; s
liujus

Septembris.

ac

translalor

sancti

P r 'mns abty ccenobu

''l^cninij

ss.

Sosthenes
iiuur

et

Victor martyres Chalcei/ouenses

rriuii
suitt ni

deinde

Seguntinus,
fere,

cnjus
illa

sanclitaii

ad
ss.

III.Mll

iliriii

rodice IJsuardino

.,,

magnincentiaa cana

Florentino. Spectantad
Cornelius
et

x Septembris.
/'/'.

omma
cla giiur.

antiquilas accepti

quee

tn

mm. kodie iterum celebrantur in Martyrologio Homano, et iu Aurtario Officio coluiitur. Apud Hnijssium Motani singulis addwntur aliqui soeii. At de omnibus illis actum est in natali ipsorum
Cyprianus
xiv Septembris.
et

domus

possidet,
viri

hanc usque tiiem hajcs hoc editiori sepulchro

corpus
etc.
trecentis

Nam
imo

te!

beati

annis
riirsus
titutiis

m
Bsati

loco

latuerat

Hoc
At

epito

ui/ul habct,

quo aut

cullus,

aut

Martino

usseri
cultu.

possit.

suspicionem de

ss. Maximi, Tbeodoti

piodotae] mentio
tiaiio,
et
iii

Asclepiodoti
est

f/o/rAscleStr/e-

hodie
uitis

in Menologio

qumalias ex eleratm oriretur. \ui nec omnis elevatio corp* tiim inducit, nec hmc tqpi antiqua tst
i-uituiii

Uartyrologio
ruui

Romano
et

Gallico. De

possit

Hs uriunt

rst

FaStU

Martyriilogio

iiun

sit

m immemorabilem, faeta centum annis ante decretumVr-

inducere

Romano ad
"
S. Melitina

xv Septembris.
in

bani
.ses

17//,

anno (634 latum.

.

ImoipseCistercis*
K

martyr kodie memoratur

Fastis

Meneeis
et

agnoscere
utlti.

aliisgue

Grmcis.

At
de

cum
ea

aliis

cum
xv

Officio

videntur non col\ MarLiDnm sattem snh nomine suo. Vom

\

Martyrologio
Martinus abbas
ii

Romano
Hortensis

actum

est

tenduut.
ratiii/u
\

riim rrlrtiruri die

et

Mim

twmint

5,

Septembris.
et

Sacerdotis,

Martini

caput eo
in

nomm
$egw

rm-

episcopus Seguntv-

rssr
nlii

fideliwm

ecclesiu

Menologio Cisterciensi apud Chrysostomum Henriguez hodie annuntiatur riiui titulo Sancli, Eumdem subinde etiam

us

(n

Htspania,

eniiu

rectius id nrijunt.
<\ui

Etnnm

dijjiculler

credi potest, Marlinum,

nomine

suo m
rero atlproipta

uins

$st,

alieno coli nomine.

Qum

Sanctum ab
iii

nominatim Martyrologio Hispanico Joannis Tamayi de

aliis

vocari video,

et

bandum
serta.

ym

adeo incredibilem
rt

atlegantur,

noii siiui rrniiliiiiu,

sntr idiinrm

testibusas-

Salazar.

Alii

tituto

Beali

fuerunt
Mai linum

contenti.

At

plerique
et

martyrologi

prorsus

Papies

et

aliorum plurium martyrum,

llnrrntiuiiis.

ijitos /lo-

omiseru/nt,

fortasse rectius.
.

tum invextigavi an argumenta ud litulum

vindicandum,
Operi
et

mulidonea reperire possem

certe

Ego

mm

annitnhiiri rrrdit

uwntio
ac
sint

fi

in Ilicronymianis, con/ttse

admodum
ndetur,

diw
loco.

Beati eidem Marlino consequenter ad Vitam ipsius

simode,

et,

ut

mihi

</,u<iru>

Quare

sntis

mifii

rrit

triuni diversoTMR
ik

COlfr

nostro inserendam; sed rel sic ab ea abstinendum censeo. Ve quis rcro existimet, me

cum

rertxt

huc transfevre, cum plura

In trrtti Pafles.

iirsrtuuiiis.

Vlurenti
Felicis.

uii sir Imhrtnr

.'

Bt

magni revera facien<hiin ; expendam brex iter omnia argumenta, qum idnihir afferri posse ad cultum proban d m. Egregias quidem Martini abbatis, ac
virum,
i

temere omittere

sanctorum
Navati.
iiet

Victoris.

Spi lor

Chorenti. Secunde.
Coriirirnsis

Lupali.

p/mwi
-'

rndr.r

koc modo

mwS
SpenU.
'

ii

sanctorum
Navini,
ros.

Papies,

Felicis,

Vicloris,
,

episeopi, retictoque episcopatu iterum monachi, oirtutes pr&dicari, donague cmlestia et miracula afjirmari video; sed ea sola non

deuuir

Clioiinti.

Secundffi

Donali,
tn

tlem Secunda, seu Epternacensi codice pauciores rrperumw

Lupati.

Antoervim

sufficiunl
i

ad titulum Hi-jui nedum Sancti, indicandum Martino, prmseriim rum nultus

,

ad fiunr diem,
tur uttnhui.
licis

et

hi

cum

aliis
:

tonM wfo
Papai
!

Verba accipe
Emerentiffl
et

Roma3
Felicis

allegetur
rlinn

scriptor

satis

antiguus,

tituttiin

ndrnt
et

ultri/iurrtL

gui prasdi\aiu uiiutiu,

(forte

hgendum

Papiffi,

Victons,

Alexandri,
Novali,

Euphemi,
Donat:

Spers

\m Henriquezius
/iiiu

Manricus protulerunt, so-

Corinti,
:

Secundae,
Secundae.

ostendunt,

dr sanclilate ut

magnam fuisse existimationem morum Martini; at nonevincunt,

est

Generosaa
priores
in

item
aliis

Quatuor

ti <

quoque

codicibus

Roma

habitum autcultum. Tule epitaphii initium, his verbis conceptum ; Marlinum fortis rapuit vesania mortis,
fuisse

Sanctum

nuntiantur, "t supra

de
in
illis

dixi,
esse

quando mon*
ad

apud nos actum

Apnto*

Pontificem Sanctum, juslum,

sobriumque,

beatum

ete.

videnturrq codicibus tres priores '''"' eitiu lnr tantum semel habeantur. ei " Kmerentia aut Emerenliana, imo
ilits
'

hic

antiquorum de sanctis Marlini morihus ostendendam ; non item ad vindicandum eidem Beati aut Sancti titulum.
hoc nihilo aptiora suni verba, gum afjeruntur ex libro sepulcrorum Horlensium, quibus corpus Marlini tocatur corpus sanctum
episcopi

Vaient kmc ad existimationem

rimu Euphemia
liquet,
iitiiltu
rii

aliis

immixto kabeatur,

rriustis islis

codmw)
Florenmm
i
'

hata
Salti

Ad

mendosa. mentio /it apud Marttjroiotjtt, Hieronymiano.

es.se

et

,, (

et

Tyrsi

'

dice

pro
//'

Salti

iegitur
rliuui

Saluli,

<

/"''
'

dominj

Martini

etc,

ut videri

potest

Salvi.

nil.juul
/>t

nuhnh
'*

apud Manricum tn Annalibus Osterciensibus anno /.'/.; cap. o num. i. Quw vero ibidem sequuntur num. 10 dr eleratione cor/ioris, favta anno 1558 majorem de ecciestastico cul-

tius Tyrsi
et

mentio.
in aliis

/>/'"'"

""^.
""'"

,-,-

quoniam

codicibus

r-

cilne;

Eptemacensi vcro clare deusfuca sineloco, sufficiet mentio

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

Giworins patriarcha koc dieponitur. Cum non addatur, HexandrinuSt " alterius sedis, non
..

25!
l

apud Ludolfum

in

Fastts

gium Basilianum : at Uartyrologium Homanum cum aliis Grmcis ad sequentem xmi Sepl
S.Francisci sligmata,

,,:

qnm sequenH
i

die cclcbraniur,

faeilt iixero,

quis

pluribus designetur.
><<

m
s.

aliquoi auetariis

suardinis hotiie
Actis

memm
Octobris.

e Auxilios episcopus,
..

tis

Sanctorum fftfterMargpudColganum memoratur ad n ../ nos eodem die in Prmtermisu Au\i!ium ab Observai porro Colganus,
ictis

tur.

De

iis

agetut

ejusdem Sancti ad
iv

Donati monachi Benedictini ei martyris hodie mcmiiiit Octavius Cajetanus > Vartyrotogio
Sicuto.

atiquibus etiam itnon exprimit,

,.

pom
ubi

hoc die

wi

Septembris.

in

Homano
,

esi

v Octobris.

umquam
ingerit,

cultus fuerit

S. Victor episcopus

Bracharensis hodie annuntiatur

dubitationcm

an ullum vm-

quam cultum

habuerit, prmsertim

cum

in variis
</e

apud Castetlanum non item > Hartyrologio Lusitanico, quod ad manus nostras pervenit.
CastcUano prmluxil Bodoricus da Cunka, archiepiscopus Brackarensis, > Opere de Primatu Brackarensi pag. Ui , ub\ de Victore ita loquitur. S.Victor martyr, passus oi x\i Kaloml.
Octobris.

Catalogis Sanctorum niljo sii silentium,

MouiIkiIus confessor
Hl

Bibemorum altum

Au-

memoratur apud camerarium

.

Hcnologio Scotico

ai rine ulto loco

junctis aliis.

Tam

oaga

aut adannuntiationi (idere

Ai scribendum
,

/>t

xvi

Kalendas

nequaquam possu/mus. oannea sextus magister

cum
litulo

Novembris
Ordinis
<

quantum
Opere

Beati

(egitur

Prsdicatonim Mss. addithnibus

ille

scriptor >

idem majore de Episcopis Brachaeonjii

io.

Certe

BruxeUensibus adGrevenum, Fuit

Joannes,

rensibus, quod Lusifanice composuii et Histo riam ecclosiaslicam imnmmrit, part (cap.iOi
ct

apatria Vercellensis dictus, oir sane virtutirebus qestis prmciarus. At Beati titutum bus
>'i

rursum part, 2 cap, 70 Victori sociot jungii Alexandrum et Marianum, de quibus Petrus
de

nr

dieatum invenio
lensi^

apud scriptores Dominicanos quiJem oinQuare Vita Joannis Vercelcideri potest

<!<

Vatalibus

li/>.

/*.'

cap,

$98
el

ita

loquilur

Viclor episcopus
tyres, ipso

Mexander

Marianus mar-

"/><!

Touronum
Ordinis
S.

in

Galtico
uiiu.
I

Viris illustribus

opcre Dominici
obiit die

cedit)

f>(i</.

(48

Secundum Touronum
cujns

B.

xxx Vovembris anni ($88. Rogerius Onlinis Minorum,

beotur, hisce f>(dnc cerbis

Calend. Novemb., utprmBaronius eosdem eiiam itio die inscriut Martyrologio Homano, sed Victorem tthc episcopi titulo Quare de et sine loco.
die (xvi
passi sunt.
.

gesla
in

ha

memoratur

Mss

additionibus BruxeUensibus ad Grevenum.

Tdem

agemus ad ivn Octobris. S. Martinus Pajw et martyr, de quo etiam heri, memoratur hodie > Menologio Strietiano, et
iilis
iii

nrisimUiter

tst,

>lc </<>

egimus in Prmtermissis solum,

nobis <> constet.

ad prmcedentem diem quod de cuttu

\fenmis.

Apud

latinos festivitas celebratur

die
S. CsecilisB

mi Novembris.
cirginis
passio kodic

Romaa mcmora-

Benincass
tituh

Tuderiini ex

Ordine Minorum,

cum

He;iti,

Vitam

n<!

fninc diem dat Jacohitlus

et Beatis Umbrim, Hlulum eidem, uti et

in Oj/crc Ualico de Sanctis

tom.
atiis

pag. 250.

Beati

pturibus,

a Monasterio,
ecclesiasticum

more suo adscripsit Arturus quoniam qui consuli poterit

.

an !>< sit celebermartyr Romana; creditque, plures ejusdem nominis niartyres Boma fuisse. Hoc facilt credidero, cum atia apud noscum mgenti martymm maniputc data sit ad S Junii
tvr.

Dubitat Florentinius,
illa Caecilia,

rima

At

si

revera hmc

sit

i>a. dt

ea

nihil

scimus,

cultum non invenio.

tertiarim Franciscanm, cumtitulo

Marisoa Ponte,
Bealse,

nisiipsam annuntiari > codicibusHieronymiar nis et aliis ><! genus antiquis Martyrologiis ;
oideiicet > codicibus Florentinii
si
,

meminit
ei in

nmceo,
cultii

irturus a Monasterio > GyMartyrologio Franciscano; sed sine

et

<

Corbeien-

ubi

<!<>
iii

ecctesiastico.

nuiitur

cidentur addi surn. sr<i hi A\b\poBpternaccnsi Corbeiense brevius&bsociis

Hilo abbas Carolitocensis

rii/iic;
;

memoratur apud HenCistercicnsi

;

ciliam etiam sine

Bomaa

attribuit.

Um

in

Menologio

sct!

sinc

quadam
lics

cultu.
S. Agathocli;i*

contracta eam de mort ceteris miscent. x\n Novembris. spectat ad

nutrtt/ru mcminit hoc die Menolo*

'

_.

IK

$2

ACTA SANCTORUM

DE

S.

EUPHEMIA

VIRG.

& MART

CHALCEDONE IN BITHYNIA
.1.

COMMENTARIUS PR^VJUS.

I.

Brevia quaedam Sanctae

elogia

ejus

memoria

in

sacris

Fastis,

et cult

diebus variis.

\\. CGCIII

1UTCCCIV.
S.
iit

Eupkemia
virgo
<t

martyr
13

G
S%8,

eleberrima

nnjn

ei

modo
est,

in

semper fuit S. Euphemia non martyr Chalcedonensis Eccksia Orientali, ubi passa
, , ,

lato propler cultum Chriato prfflstitum lib.Saista

sed etiam in Occidcntati

maximc

pag. 794 breviter meminit. :i Prolixius S. Eupuemiaro cjnsquc certamm celebramt S, Ennodxus Ticinensis episcopus
hic de
illa

-i

posl concilium Chalcedonense, in ecclesia Sanctm

apud Sirmondum nostrum

possit, quis valeat stylus,

"VfJ
1

tdii

anno 454 habitum. Urcntcr Euphemiam Chalcedonensem celcbrat S. Paulinus Nolanus in Carmine
natalitio de S. Felice pag. 638 edUionis Veronen-

hymnus : Qme lingua

uln ipsius reliquias ecclesim

hisce versicutts
:

Nolanm

adscribit

Tanta triumphos Virginis Nunc mente molles discite

Exempla
pra?stat;

eloqui

?
;

masculi

duobus
El

sumilc de^ides,

qusB CUalcidicis

Euphemia marlyr

in oris

Signat virgineo sacratum sanguine

/Lsserit,

littus.

variorum Sanctorum reliquias esse Xolw, Euphemiam datis verbis annumerat. Attamen ex co non coliigitur, multa ibi aut grandia
iisque /uisse Sanctai ossa,

Puella foiiis, cum Superat viros. Virius teneri nescia semper est Nec jura sr\us, fraclaque mens ci,

Qua

corde Christum conciperet semel.

cum mox addat Pautinus

S.

Solvnnt caducis pectora viuculis, Quibns repostns menlibus <st Deus.

Magna

et

in
et

exiguo Sauclorum pulvere virtus.

Tormenta
Lassante
Si

lorsil forlia

corpore

Virginitatem
gus,
ita

martyrium, mque ac

Paulinus,

pcena,

crevit

amor

crucis.

Euphemiffl similiter attribuit S. Pctrus Chrysoloantistes Harcnnas,

qui de ea in Sermone 97
in
(lore

meminit

Sed Euptaeroia sancia plus solvit in

promi&it
,

scire posses viueere Martyrem, Vesane torlor, parcere disceres. Flammas, llagellum, caruilices, rotas,

fructu,

quain

qua<

manente

Cui

cmx sequenda

esl

nou metnil
dari

iumis.

\irginilalis

llore

copiosum martyrii pervenit ad

Hanc cum niminis igne

Jossisse fertur praacipitem

crepantibufl

fructum.

it>

antiquis
brata.

Fortunatus episcopus Pictaviensis lib. 8 carm. de Virginiiate, f><>st sanctissimam Dei Genitri2

Priscus,
(

veneni

lonle

nocenlior,

Nam

sic

feralem tempore sordido

Virginis

rm. inter Virgines

ita scribens
.'

primam
pia

celebrat

Euphemiam,
coruscat,

Dixere sanclae
Ilujiis

arbitrum.)

ministri

dum

cuperenl nimis

Inde

Dei

Gruilrk

Virgo

Maria

Fornacis escaa Lradere

Martyram,

Virgineasque Agni
[psa

de grege ducit oves.

puellan

mcdio circumdala coetu,

splendida caslra trahit....
pariler

Lux lunc olympi luce serenior Opus removil saeva volenlium,

Luce
El

pudicitiffi
illie,

Cum
,

Euphemia

quoque ptaudit Agathc

Jusiiuu

simul,

consocianle Tecla. etc.

vocc monslrant qui gladium simul Nos hinc precamur dirige tartaro; Nam nostra Sanctam nun violat manus.
Turgescil
illi

idem deinde locum martyrii assignat hoc versiculo.

felle

jecur calens
verhera,

Mox sa\a,
Patavum,
olTert.

tbssas,
,

hesli;i>

Juslinam

Euphemiam
(ecerit

huc

Chalce-

Majus vriieuum

blandiliaa parat,
obslilit.

don
Quanti
,

Quibus Vnago
Ilacienus S.
erit

foiliter
,

Marcianus imperaet concilium totum Chalcedonense, quod antor no 451 m basilica Sanctm habitum est. tiquet ex Actionc sexta, apud Labbeum tom. 4 col. Ci2, ubi Marcianus concilii Palres alloquitur hoc modo : Ad honorem sanctffi martyris Euphemia!, et Chalcedonensium cipariter sanctilatis vestreB vilatiin, in qua sanctffl fidei concilium gestum
S.
,

Euphemiam

Ennodms

cu/iis

hymnus

adtnodv/s

opportunus ad refutandam crisim quorumdm neotericorum , AclaSanctm nimis improbant\e*i

breeus fere Actis contenia tinttudius
I

nim omnia
attigerit. 4

Porro mcmoria S. Euphemiffl non modo rilncs virorum eruditione ct sanctitate insi celebrata fuit; sed etiam sacris Fastis omniumj^
<

est,

melropolis privilegia habere sancimus,

nomi-

ne lantiim

hanc honorantes, salva

nimirnm Ni-

gentium adscripta, ct pluribus gnidem bus. In Uieronymiants apud Florentiniwn

re

comecUensium civilati propria dignilate. Omnes clamaverunt Justum judicium imperatoris etc.
:

nrhis dc mure
cedouia natalis
ctius in

memomtur ad hunc diem:

sanctffl

Eufemiffl

virginis.
'

Corrt'^
;1

De

tlin

nvus

hmc acta sunt, latius agepOStmodum. Zoximus ipse, licet acerbissimus

basilica,

ubi

Christianorum

hostis,

<!<

honore S. Euphemia: de-

codice Corbeiensi his verbis natalis saiictffl Euphemiffl virginis. / vetusttssw a" codice Eptemacensi videtur Roma annunfiarh
.

'"'

ccr-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

Sanctis, qui et Hoinae an iunqttur aliis "his fuemnt passt. Itiem fit ibique nU tiantur Uartyrotogiis magis contractis, qum
..-/#

2b3

marlyrium
Imis.

ejus

decimo sexto die mensis Septem- Ai-ioiu

ex Actis
,

Hur usque Ado

Breoius
.

qua> nunime su-

J.

^^TtLtd nostom^xt dUa tunt ap

e

?hLdam

tpecta kabuit.
7

8 Thesaun

Junii, etapud MarInecdotorum, nc tom

ehgium dederunt Usuardus

cero

et

\<>t-

et

alia tn

herus
ilht

n andetbertus

unicum

cersicutum,
iutittio-

tfarlyroloa/tfi

T^UeetionUampUstimm.Rattoeuevidetur.quod Bomm eoleretnr, quando tiia [ Tnhemia i JarVrologiafuerunteonseripta.Porrotnpra,^ Hitronymian* S.lwtemmmt'",/, igraph , r aphi,

itaque missa facio. Martyrologium

die

parfarum
genfiuru

dorense apud Martenium u>m. o Coliect. ampl. eolirui

sic

habet

Civitate
el

Calcedona

imiale

Euphemiaa virginis
Socii
illi

martyris
ei

cum

aliis

xux.

xbxquecom IZiarepetKurodixu Septembns, a liquotSociis,poniturqueCnm*aoxiG morflurcurn apographo. Suspicatur

'

Lnliniusm plorenltntus
JLjeio,
l

Annotatxs, -*-

- tdfactu m
<

esse,

iii'

ab

novem, licetcum Eupbemia comprehensi sint, et aliquapassitof* menta, cum ta moriem subiisse non leguntur, sed ad Diocletianum imperatorem rficuniur missi. In
Ycrithi

quadraginta

flauibus inagone
ifaiim

socns,

alio

die

coronalis, dis-

<'<></>/<>.

itfo

eham
illo

dte

>-

m0 rari

quia in aliqua ecclesia

fuertt culta

antiquo Kalendario ecclesim Carthaginensis, /uod reeudii Ruinartius in [ciis Martyrum sinceris ad catcem, ad eumdem diem S. Buphemia annuntiatur his verbis
:

Oficiodtem prmcedenab i tadem certe est Euphemia, qum ,. Quidquidsit, annuntiatur. Ktroque die oetustum esse Ho,/,,., s. Buphemisa vatde

edUam ibidem

alio

wi

Kal,

Oct.

sauctai

Buphemim.

Hinc colligitur, Sanclom wi Africa eodem die culiniii fuisse. Hispani etiam s. Buphemiam ah aliifiiui taltem tecuHs cotuerunt, Laudat Baronius
lircritiniiiii

sntiquum
ri

ma
Oclob.

kvi

mftttni,

Sacramentorum
po<ur
,,,.
,

S. Gregorii,
natalis
wi

Septembris, coltigitur ex libro inquo xvi Kalendas

S.

Tolctanum,

(e

Sancta ve-

tus sacer

hymnus; cujus excmplar exscriptum haejusdem Sancia invenio

in
ttissali

Euphemiaa

marlyris,

beo.

Vissam

irtyr RoinaI

,,

oraftone*

Mia ci tandm

prmsci'ibun-

Totetano, ducentisjam annis impresso. Ante an-

per

seauwntur de ss. .cia -' cwitam non fuisse ' emMHano, lllamsn Roma RomanaJ, scrf ut CAa/cetfonentrm, coU IfortMrem Martyrologio Romano, Ugiturex oeteriautparvo quo ad eumdem dtem lioiweydum edito,
ter
,

Xfejncfe

simiiia

s. Kniihfinia*

nos circiter centum Paristis impressum estOfficium in '/"" tam hi/mni quam lectiones
,

'

rr

ictts

Verum

Sanctm sunt composita <ie hisce phmi imu

in

nffn-n,

nii

urijne
,

ti"itoma
''

Varturoioaia recentiora. '

SanctiB
,,,.,

memoria annuntiatur kis verbis

Cbalcee,-

phemi.e reperitur, accumutare luoet,

quihus 111

memoria Eu'i

M ,"';
,

'

ua

<'"i<t">

ijuta

proaesse

/llWt(

Euphemisa virginis. illudque moresuo dem Sanctm contexuit Beda, Nalalc tiabanus. Totum huc transfero : adoptavit
s,

Proiixiut elogium

nequeunt wl gesta

manda
iii

Sufficiat

elucidanda aut conftrnobis Martyrologium Romanum,

ipsius
his verbis
:

quo Sancta accurate memoratur

Euphemiaj virginis, quaa martyrizavfl

Calcedonia
quaa

nlt

Dioin

deUano imperatore,
civitale
:

proconsule aulem Prisco

tormenta
et

et el

carceres,

Chalcedone natalis S. Euphemiao virginis el marquaa sub Diocletiano imperotore <'t Prisco tyris, argucarceres, verbera tormenta proconsula
, , ,

yerbera et
tpudHabo
plagas

arguraenta
,

rotarum,
beslias

ignes

pondera
'

lapidum
nini,

ailgutarium
acutas

clavas
Ignilas,

virga

serras

et

sartagines

rursum

dl

Hul.i-

superavit, et ad mitle raorsum bestiae patre suo civitatis Calcedouis sepulta est a passus Phitosophrone * senatore. Umc ex Aotis fideliter

pro Christo

menla rotarum, ignes, pondera lapidum, bestias, plagas virgarum, Berrni aclas, sartagines Lgnitas sed rursus in theatrum ad pro Chri&to superavit [.rstiiis ducta, cum orassel ad Dominum, ut jam
:

spirilum
sancto

suum

ausciperet,
inflgenle,

una

ex

iis

morsum
lamlit

corpori

ceteris

pedes

ejus

BU

bentibus,
6 Similiter

immaculatum spir.tam Deo

reddidit.

Ado riennensis Acta secutou

:

est,

Urvrinrit)

Romano

prmseribitur

CommemoraHo
:

ieli*

<ic-

NalaleS. txiisque Sanctam celebtavil hoc modo Diovirginis, qum martyrizata est sub Euphemise
cletiano
civiiate

imperatore,

proeonsule autem

Prisco

iu

Chalcedona.

Qum,

deferente

iniquissimo
esl
le

Euphemio simui sl de SS. lucia et t.nninam Offtdum ttiano, ac de iisdem nona tectio (ii de SS. Cornetioet Cypriano. Verumtamen S. Buphemia sblemnietiam Offlcio honoratur inparti*
dt s.

tpeliiano,
i

cnm

aliis

quadraginta novem tradita

Cui
tui

cularibus
vitatibus

eeclesiis

isuli

Prisco.

Priscus di\ii

'

Bonora
amiltas,

Italim,

tam Romm quam m atiarumque Ecctesim

aiiis ci-

Latinm

ipsam,

el

generis

dignitatem

ne

et

provinciarum,
\)

immola deo Marti. Beata Euphemia ejus iniquam

suasionem
cracis

ut

signaculo peclus suum contemnens muniens, imperterrita stelit. Priscus iratus, eam superare posset, post lormenta et carce,

Graci etUaSeptembris festivitatemS. Eutchi Si Grmcos, li- ,,./ !,. totemni Officio cetebrari apud |ii ju!lt tV nitrf ex eorum Aenotogiis, Synaxariis ac Ubris rituahbus. Vam wi omnibus ut celeberrima et septembrU

Eodem

die

jcvi

'

res,
et

argumenta rotarum, ignes pondera lapulum angutarium, bestias et plngas

etiam verbera
et
:

uev>*(iLdfw

cetebratur,

excepta lamen

Menoio-

virgarum, secures et sarlagines igneas ei adhibuit ad nKiiiiiiiii in theatrum duci, et teones ac beslias

excidit, gio BastUano, ex quo hoc elogium forte utiexeidisse ddentur atiaqumdam Certeintoto
i" Uio Uenologio prmcipua Eaphemis festivita* est, omu Ithi memoratur : nec tamen verisimite sam fuisse a cotiectort Menotogii, twm ./"" omte Constantinopoti cetebraretur Ctare hoc osh Conde morte S. Varfmi Papsmartyrie,
!

<

laxari

orationem
notas
tegra,
cepisti

ad

fundens jussit. Tanc beata Virgn Tu, Domiue, Dominum, di\it

:

omnihus, qui
suscipe

te

invocant
ancillae

IiiIl'

pura
El

al

in-

animam

iu;r.

sicul sns-

Epistoia

n sacrificium palris uostri Abrahm, ita cipere digneris Bacriflcium humiliiatis mem, quod libi ob confesaionem laudis iubb immolatur. Tunc ana solummodo 'l' bestiis accurrens, morsum san-

qum stantinopoii cerisimititer seripta anno 655, tom. Sirmondo, m recutis ipsius Opsribut
tdita a

$ col

334

ita

habet

Obiii

aalem idem wncusMarlinus Papa...,

in

cto

corpori

ejus

infixit

et

tum Virgo Domino reddidit.

ter

immaculatum spiriVeniens autem mapaler

ejus,
pas-

simus ac ter beatus /yroatolicus* mense Septembrio, die sesladedma,

licissima

qua

iV-

marlyiis,

el

fldem

cuslodienlis

orUio-

ejus

Theodora,

et

Pilosophron

curatum corpns ipsius sepelierunt, quasi mille

>u >
a

civitate

Chalcedona.

Comptetum

est

autem

beaUssima Euphemiai pretiosissima el doxam annl circulum celebrntur memoria. ecnndom quod ilh die in Mmsm saiit patet ex Officio,
I

et

2b4
AUCTORE
J.

DE
lihris

S.

EUPHEMIA
recenter

VIRG. ET AlART.
cedonensif 15
'

et

in

alHs ritualibvs,

firoi

quam

alteram,

oliw. e&itit,

peragendum prmscribitur. Elogia brein

;

crucjfixam
disc

via

occurrunt

Uenmu
snf

ae Synaxariis impressis
itou

ar

uxinusrnphs

stam, xi Julii, de qua phra Itaque certum videtur, S.

sia

et

,Ila

ajjrro,

quia CX

Euphemiam
**rf

Alexandrina

fuisse
Jutii.

Actis

Mosehi

detumpta sunt, et fam datis Grmeos passim seguentes,

.

enUatn'

^
eccfct
-i

nihil addunt.

Maii,

quam

xi

Buphemiam,

eodem etiam
ptiorum

Fastistamen MgyEtkiopum Euphemiom illo die non in-

die celebrant. ln

venio, sedalio, ut dieetur inferius.

10 Aliera S. Euphemis apud Grmcos eelebratur aUaapuditioB ftstwoitas die xi Julii, eaque in omnibus eorum

Euphemia aUqua, et rnarJr culta fuxt; eaque probabilius distinctl \ cedonrnsi kodiema. 13 rra-trm, plures Buphemia
i

verum quidem

hoe

***** *

a ^a/-

rcccnsitm sunt

n Oper**

certumque uidetur

qL

m ^

,,..

Itow
juiit

Fa$tii

"' f/ '"'

"" la

rs!

" c prmcedens.

Verumtamen
)irno~

de ratione illius celebritatis Menologia ac Syna-

disUnctas esse a celeberrima ChalcedoLl *** Uwtii, qum Amist in p"! ahts passa legitw. Talis est,

xaria eorum uon omnino consentiuntt h>

logio Sirletiano illa

ut natalis
/irrss/s
liiin,

s.

quoque festivitas annuntiatur Euphemis. Verum >>, Menmis im-

pro ratione festivitatis allegatur miracuquod lempore concilit Chalcedonensis factum

dioitur.

Eadem
nln

liano,

leguntur

celeberrimffl

narratur in \fenologio Basiista : El memoria miraculi martyris Euphemim. Tum res ita
ratio

ud w Maii Tahs Euphemia martyr Aquileiensu Septembns data. Talis etiam Euphemia abbatim ISarartra, dr qua artunt est ad xvn J tamen certo ab hodierna distinguiturt lemlT qum ad mi iprilis cum s<>n,s
ruti in Halia,
ta.

qnmpassa ei

aiiquoi
et

rnei

tar tu Hieronymianis svne loco,

sic

apu

narratur : Pheodosio juniore imperante, prodiit Euiyches monachus et presbyter, haereseos anu ctor Cum aulem sanctus Marcianus, Imperium
adeptus,
placuit

commemorata est. Minus etiam distincla vkletw qum ti' codicibus item Sieroiigmmnis, n , nj,',.
nostro,

kabetur
rtun

xm

Aprilis,
ut\

ac Ckalcechni
illa,
v
,

trihuttur

&

Sociis,

etiam

Byriodum

sexcentorura
et

ac

triginta

pa-

xvu
et

Attt/itsit

trum convocasset,
universis,

cum

similiter Ckalcedone annunii

haereticis

disceptaretur,

de qua
m

apud nos

Prmtermissis actum

iluos

lomos,

allerum orlhodo-

xorum,
m.i
r

yris

poni,
posl sex

alterum haereticorura exponi, aperlaque urna tomos ejusdem pectori superimet ab illa probatum teneri. Hoc facto,
,

drm dtr \rruin lonqe verisimilius . phemiam duobus posterioribus diebus memoralw,
annuntietur Chalcedone, ab hodiernanoi aliam, imo ne iltam quidem, qum sine loco ponitur xn Aprilis, distinctam suspicor Uaque pv simile est, tam xiii Aprilis quam xvn Augusti,
rttin

dies

urnam

reserantes,

repererunl haere-

quidem tomum sub pedibus ejus positum, orlhodoxorum vero ejusdem manu relineri. Atque
ticorura
ita

fuisse festivitatem aliquam

S.

Euphemiae non

haeretici

confusi

gaudio

affecti.

De

onhodoxi vero summo eodem miraculo breviter fit

sunt,

notam.
14

Dnobus

ttrin

diebus Euphemia
tidelicet

r//if/nn

mentio

in

Antkologio

Grmcorum, quod anno

festi-

stantinopoli an/nuntiatur,
bus, inter

die

1788 impressum habemus, ubi et Sanctm nias ad xi Julii celebranda prmscribitur,

11

ubi apud nosdata estcum multis

aliis marlyri
si

Non

guos primaponitur. Umc

sitChalet-

alia igitur

apud Grrpcos mdetur

fuisse
ita

donensis, Constantinopoli
fuerit

cum

soriis muilis culta

cor-

quweodemdU agnita ratio illius festivitatis S. Euphemiae, <>i nequeam assentiri Galesinio, ipsumque ptios cotitur, cuto Ferrario, qui inventionem corporis ad forte aUa ul
Julii ceiebrari

se\t

pus
[t

itant

Euphemia nostra ante translatum co ante hanc translationem corpon

i

similiter scripta sunt laudata Martyrologii

crediderunt,

cum nullasiltiuscon-

jecturm rationes oAlegent. Xn Fastis sacris ecclesim Atexandrinm, quos edidit Jobus Ludolfus, Euphemia memoratur ad \\i mensis itndecimi, sive

minime certum est, Chalcedonensem eneKn* phemiam qum illo die cum sociis plunbus on,

nuntiatur. Contra Chalcedonensis omnino

idfflffi

ad KiJulii nostn.

qum ad \w

Maii memorataest

in

Prmters

non omnino certumest, U-

lam
.

celebrari,
in

deqna nosagimus, prmsertimcum

Eu-

etiam
(

tribus vetustis Martyrologiis Latinis

atque huc remissa. Verba ibt data fiuc transfero: S. Euphemiaa celebritas ad Navale porlos ob sanctam virtutem seu rairacula, inilicatur m

phemia ilexandrim annuntiari videatur cum Eutico vel Butyckio, de quo brevissime egit Sollerius nostrr ad m Jttli, ubt credidit, Eutychio nikil
,

commune
positam

Synaxario ecclesia? Conslantinopolilaoai el Menaeis. Erat hmc festivitas particularis, gnam rerisimilttrr fuerunt et alim diebus ante memonMs.
lis.

quia hmcinplerisqueHieronymianis omittitur; Euphemiam oeroibi

esse

cum Euphemia,

Ferraritts tn Catahtjo generali ad ^JulwtraVS-

hanc nostram ceteberrimam. Probabiiis apparet kmc conjectxvra; certa tamen nonest, rum Euphemia in Epternacensi non solum codice, sed etiam in Rkinoviensi Martyrologio, et in titesse

li

lationem commemorat his verbis : ConsUniniopotranslatio S. Euphemias vir-inis el martyni

insula.
ln
atm [nnotatis oero ait, hmc

Lemnc
e\

' Verum non r<>"" Menologio Grcecorum. translattomsm ullo Grmcorum Menologio festum

ckenoviensi cwn Euticio jungatur,

fuerit

ita t

fortealia
ibi

Alexandrim passaaut in /Egypto qum s memoratur.

12 Certe Theop/ianes ad annum. 440 pag. 82 hn.i.mw vtro htvc scribit : Hoc anno sancta martyr Euphemio sexto Kalendas Octobris Alexandriam Iranslata h
t;

annuntiatum invenire, ita ul dubitart aliqnorepsrr temcogar, an illud in Menoiogio atisaccuratustnem rit i'i rrurttts, non scnrper s gandis monumentis. I5i, 15 Baronius in Annalibus ad annum ctli*
dtr

Iqii

agens de septima aut potius sexta

sesstone con

est.

Hmcprocul dubio
Tribus
et

alia est a nostrn Chalcedo-

nensi.
Fastis

revera diebus
recurrit,

Euphemis nomen
vtdelicct
vi
vi

in

/Ethiopicis
xi Julii.

Maii, vi

att, 10 Chalcedonensis, habita xxv Octobris, r fuisse festivitatem S. Eaphemise. Idem Annotattss in

>

ww

'

opinor, asserit Fhrentinius

Aprilis.

J"">i

De secunda ad

Junii egit

Yerum

rrrort

obnoxiam puto
i

!""

Papebroehius noster, ubi sunul de aliis htec nolal : Alias duas Euphemias invocat iilem poeta,

illa festivitate S. GntctV hil inreniant. ltjnoruulia liutjutf

nionem, cum de
perisse

Kl,|,ll
r

^''
t

(rr

(quem
su

ibi

laudat)

unam

necalam, quac

est

morcelebris megalomartyr Chalvi

bestiffi

Maii,

hunc errorent. Nam iu Latinus apud Labheum tom.

textu
4

''''"l"'

coi

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

j.-.

tbb

XXi

Octobris,

Synodus convenisse

dir

18 seculow, sub cujus initium patsa erat S.liu- Auctori phemia, extra Chatcedonem
condita
dicata.
ss\

basUiaa

***"
''

'
,

*-

Ewwtai
,-.

io

sancUssima ecdesia Ban-

magnifica, eaaueS.Buphemiaa
ligione -"

Cu;us r-

Bariliea cu(0 iv

propc

V^ctricis martyris
,
,;

Buphemia,

rine

ulla

,:I '

/iici/aeis.
'

AJ
.

Baronim
"""

ait, sessionem

mmificentia constructum fusrii istud mdificium, ntmo sxplicat; neque ttmpus inchoatm
ajutfinitm illius fundationis assignatur.Stabai cer-

fjtalcfdontm
S mela
structa,

^CS.
nll:l
;

"

|,

gloriosissimaa

virginis at

;i1

CaUinici

rallinicus *

poce

ychrtiun-

xUiv(u ma/e ad Rnph.-n.ium

7"'"

tntrllecta,
rl

lyris

"

Victrix

viciricis e*j

W.rt;ortat
cideatur,

Li

nofl

frt ilauldu* im/i rm.n-

habsmus tx colloquio Arcadii imperatoris cum GainaGotho, quodcontigii anno 399, ut ostendi ad xi\ Septtmbris fn S. loannt Chrysottomo j M. Testesrei
tr

basUica

itla

ante

annum

399,

ui

ZLtio.necintextuLatmoapudLabbeum.

n> mde s. Eupheroiaj prope Chalcedonm peractm sunt Socrates, Sozomenus, HZoximus. Primuslib. iimt. cap.6 eade re sichabet ;Cumqueambo,imf,

perator scilicet et barbarus

Hi
est,

in

ecclesiam venisseot,

qua

corpus

Euphemise
invicem
Ins

mariyris

reconditum

jurameniis

pnesiiUs

confirmarunl
PniL-iv.^nsque
i

neulrum
lib.

alteri insidias

struclurum esse. Soxomenus

rerhis
:

S <<!/>.

iconsthttt
in
,

II,

Tcmpus martyrii
basilica

S.

Euphemiae
scculo
iv
ibi

ma-

(Gainas)
in

colloquium
qu&a esl

gnifica

eidem
:

structa patrata

ecciesia

ircadio) cum principe juxta Chakedonem, in qua

est,

Euphemiffi

marlyris

sepulcrum
de

dato accepto-

prope Chalrcdoncm

mirabilia

que

invicem

jurejurando
lib.
:

amicilia,

arma deg

usquc ad translationem corporis.

posuil.

Zoximus

pag. 794 congressum eoesl in quodam ante Euphemi religiosa marstabal qu propter cul-

rumdemita
Chalcedonem
tyris

exponit
loco,

Coil

ubi

Bedes

exstructa

h,Mi

Chrislo

hisce

Ex adficitur. habemus, basilicam S. Euphemia secu/oiv

prffistitura

honore

VJesla

s. Eupberoiffl,

dum

iarii

et

pro
rf

Chri*?

L**
trtiw

sto

pafl <

tM rfl

''*'/'"' fld '""""" "'"""" ictishabemusinfra cdendis.

rfe

pulr
m,

eonditam nnisrm.
\\)

esse,

fuisseque extra cm itaXem Chalcedo-

Quantmporro

molis,

quantmque religionu \nquaha

,1,,,,,/

influirnrfMm

i//is

n'de(ur,

es(

(cmpus
ul

ffloriosi
,,/,,,,

certamtnti
sancfffi
ico

ac

mortis

beatissimm,

cum colligitivr, fuerit laudata Sanctm basilica, Chal ,,. congregato in illa numerosissimo concilio
lib. % cedonensi, tum ex descriptione Evagrii, qui ecclesiasticm cap. B occasione conciiii Uistorim

^^JJJJ
(

y<lu

posthuma

deinde clarius
icta

elucidetur.

ordme omnia aliaque mo-

sub numenta consentiunt, Sanctam fuisse persecuiione generali, ><< Diodeiiano, ti quidem nr ccepta esl mt nse Februario anni303. Ex ictos

priusquoque colligitur, passam esse Sanctam, imperium : quod quam DiocUtianus abdicaret
eontigisse

Chalcedonensisconcinnavitdescriptionemprolixam patratorum Uliusbasilicm t mirabiliumque in ea .M|ilirnil.r Votum Caput, \ltpoU rr ruqiurr S. i<n maxime conducens, adpropositum nostnmt
;
l <

huc transfero
basilica
1M
i,

Congregantur
marlyris
Biihyniffl.

ilaque,

inquit,

in

Uus
1

anno 305 mense )iajo, statuit Tiltemovr nam Christiani, quicum S. Euphemia captt
ei

Euphemiffi

Chalcedone,
Di
tal

quaa

esl
a

provinci

autem
stadiis,

hc
Bita

Diocletianum fuerunt fuissentpostabmissi. ih vero adipsum missi non dicatum imperium. Itaque secundum ictafigenmartyrium S. Eupheraiffi anno 303 aut
r

interrogali,

ad

basilica
in atj

Bosphoro
Martyris

duobus
el

circiler

loco

quodara amfflno
i

molliter

acclivi

dum
\0l

q i n ambulationis
limes
tes.
;

lemplum
,

ascendunt,

nuUum

est

eum

contigerit die x\i Septembns, ante

quem

sed repente soblaborem sentianl ipsam basilicam consisteninlra ireanl

, .

Diocletianus
cofperat.

anno

305 privatam

citam

ducere

C
,

17

Tillemontius tamen, Baillctus,

S

aliiquemarquia

tyrio

Euphemiaa
ait,
:

assignant
se

annuw 307;
anno.

lanquam e specula, oculoa demitplauitiem in subjectos campos cernunl tentes gramine veslitos, ac segetibus poiTectos, vin.ii genere nucluantes, aique omni arborura veiuti
Ex
,

qua

Xillemontius
erai

Acta
nostro

mdisse,

quorum hoc
Redecem

pxuniatns
se

niniitrs

praetarea

silvosos

sensim
ta

se-

exordium
in

Quinlo persecuiionis
; et

attollentea

aique incurvantes;
serenitate
placide

divei

deniqae
el

spondeo, me

Museo diversa Actorum exemplaria

ito
itt.

vidisse facile

maria

hsc quidem
si.nt

renidentia,
ubi

ht-

non

nisiunum
vn Us.,

.ussuaviter ac
h , lll(|lll lla
-

alludenlia,

scihcel

invenisse cxcmplar, cujus tale erat initium

loa,
algam,

absque
el

ventis

ac

tempestainfremenlevissimoa

nequeam dubitare, quin exemplar

oidit lili

illud,

ltl(lls

a iia

vero

ffistuanlia
el

fluclibus
teslaceis
ffistu

quod

montius, ea ex parte saltem sit inlerpolatum. Non infrequenter sane reperimus, Acta antiqua maximt in prisicipio sic nonnihil

Ua

cochlcas,

QUOsque

pisciculos

reciproco

denuo
e St e

auctaaut mutata
urat,
tmlosa
ictis
illis,

esse.

u.

cum

Titlemontius astol

regione

ipsum relrahentia. Porro lemplum adeo nl Constanlinopoleoa

:

deferenua ac liUun

\aam

qum
ut

laudat,

adjuncla

fe-

urbis
tur.

aspectu

lemplum aon
..

mediocriter venustei*

esse

iromixta,

Ddem nequeant

mereri,

agnoscii ipse, quam fragili niiatur fundamcnto. Quare ttsi forsan icta, qum laudat, minus fa-

20

stal

aulem
esl

n MbH
.li",

M :iSa ""
el

'>iti-

ampi tl
;

bus

,,,;,

sub

lougo aino

^ columnu

huiusa sint,

quam

toluit,

cum saltem
:

reliquxs

omnibus
poiest

in

hac parle dissenliant, illa epocka

i<r<tr

,!,,.

detur prorsus negligenda

cum

eo,

enim eoncihari quod inomnibus Aclis constanUr

illos,

im.l- tuwutu* columni. propem "",, bal cuune, Sisrepans, ad ortun, Nta. re boreali
el
I

cujus

assi ritur.

nimirum Christianos

qui una

cum

Xes
,

ro.
lal

b,

'

'

'"-

|l

"

""-.

Euphemia erani comprehensi, ad Dwclelianum wnperatorem rs$e missos

uflci

ta
paribus

matena

ct

, maSu-

gBUudine

inter

sc

intenu.

c.rcumdata.

2^6
AUCTORl
I.S.

DE
his

S.

EUPHEMIA
sub

VIRG. ET MART.
dc hisce dabit Uistoria corpori

Super
tyri

ccenacuium

est
iis,

sublimc,
qui

eodcm
Mar
In

culminc. Ex
Ira esl

quo
et

licet

voluerint,

supplicare, tosiutJiuem

sacris

interesse Mysieriis.

vero

ad orientem

solem
1

lumuius

magnilicus,
arca

jacent in

in quo sanctae Marlyris reliquia: quadam oblonga recondila quam

,

Intcnm rcrba data innuunT ^oT* * ** nonfuisseperpetuum. cmn tarun odortm 'i:Z rat,perpetuum fuisse. Apparens Z ptorum contradictio forle tolli **
iati.
t

nonnulli
fabrirala.

^axpiv

vocnnt

ex

argenlo pnlcherrime

Ac miracula quidem, quae subinde patrantur a sanctissima Martyre, nota sunl omnibus
Christianis.

perpetuo perceptum fuisse optimum odnVl tumbam seu thecam Sanctm; at odorem llt gufutssc diffusum per totam basili Ca cum percepit s. Melania. 23 Theophylactus Simocatta

poteHt^^

'"

21
yiwligiosus
latis,

Frequenler

enim
in

aut episcopis
illuslribus,

illius

civi-

lib.

aul viris pielate

advenerint,
in

qui

ad ipsius
pra.
1

nis S.

smiguis ex
corpore
etug
colle-

HistoHarum cap. N dc Euphe.imc hme memorat

cupidos
g.sta
prselerire

wiptor
:

secuky*

prodiaio

hasiliram
cipil,

Quod ubi lum patriarchse, totique civilati innoluit, slalim omnes ad basilicam pergunt, lam augusli scilicel quam ponlifices, et magL Iraut

lcmplo

somnis vindemienl.

apparens,

Non deJ!

hisloriarum
re

iT
tem^
1

lum

circa

martyrem Euphemiam

W*

Hlo

imperatori,

sunt Aliquani um'' i-aup protjucamus. Efenim narraliones, divina quadam claritate

opii.ionom

"

nem

o^
ii

illuminani

tus,

et

reliqua

populi

mullitudo

ul

sacrorum
spe-

mysieriorum
ctantihus
,

parlicipes fiant. Cunclis deinde

episcopus
suis

urbis
in

Conslanlinopolilanaa

diocrem uiilitaiem audientibus ingenerar verunt. Cbalcedon urbs est ad ostium p onlj ex adverso Byzantii. in ea templura
esl

aon

h> .

'

Ml
(;,',''

una ciim
tur,

sacerdolibus

sacrarium

ingredi-

phemia?
corpus in

martyris,

ubi
,

ejusdem
inde
a

in

quo

sarrum
In

illud,

de

qno

di\i,

rorpns

sacrati^mno, majoribns
!

arca asservari

eadem arca foramen csi exiguum in iaeva parte, parvis quibusdam osliolis obflrmatum. Per quod ferrum oblongum cui
depositum
est.
, ,

nos

fama

pervenit. In annos porro singulosdie

obiit
,

quo martyrium
edilur
:

res

maxime
iis,

admiramS
non
vi-

et,

ul

breviler dicam,
credibilis
,

qui

spongia adnexa
niiilnnt.

est,

usque ad sacras reliquias de-

derunt,
nis

minime

propter

divini

Uiias

Ki

postquara

spongiam
se

hac

illac

versa-

operis excelkntiam.

Nam cum
in
,

ejus corpus jam

jaceai,

anrfie

verint,

lerream
et
,

virgam ad

retrahnnt,

cruore

quadringentis

monumenlo
in

plenam
viderit

coagulato sanguine.

Quod

ubi populus
adorat.

lamen, de quo

dicebamus
sanguinis

conspeclum oma
corpore
mornoa

confeslim

Deum

curn

laudibus

nium
tuo
secus

loci

episcopus,

spongiis

Tanta
copia
,

aulem est cruoris, qui illinc exlrahitur, non solum ul piissimi imperalores, et
illic

plurimum

coliigit.

Videas

quam
nulla

recens occiso

corpore

vulneram
unbI

sacerdotes
puli

congregali,

universa
,

denique po-

tabo

commislam
,

erumpere
arte

vim sanpinnm,
redolemium,

abunde ex eo ^d et fidelibus quicumqne cupierinl, accipiat per universum terrarum orbem guttas ejus miimulliludo
:

ibidem

collecta
,

guenta
bui.

comparala

pcr vascula vitrea ab eodem advenlanlibus

distri-

tant.
ral,

Porro coagulalus ille sanguis perpetuo dunec in alium colorem mutatur saccr cruor.
fit,

24 Mauritium igilur duodecimum j;un iniiniiii imperantem, subit imbellis et ignava qusdam
circa
jicit

" aw*
im '

Hoc autera miraculum

definito
el

non

cerlo

aliquo ac
vita
,

res

divinas

cogilalio.

extenuatque
et

et

re-

temporis spalio, sed

prout

episcopi

tam

msigne
igitur

miraculum,

mysienum
nudat,

liocj
,

Ferunt enim quoties vir probus alque honestus, omniumque virtulum genere exornalus, ecclesiam rexerit, id
promeruerit.

monim

unmins

fallacium

bominum commentum

essc asserit. Or
Bl

namenlis
obsi^nal
bat.

argenteis sepulcrum

miraculum
ties

fieri,

et

quidem frequenlissime
fueril,

quo-

vero non ejusmodi anlisles

i

raro hsec

id, quod incredulilalis audacia postulaUbi stalus dies aflFuit, arcanum exploratnr: in mysterium miraculum probalnr inquiritur
:

sign

eveuire.

fitque

22
id ir

Jam
quod

vero nec

aliud
,

miraculum
nec
ulla
facit

commemoraex
causa
inlideles ai-

teslis

Marlyr suae virtutis hoc admirando oocre omni exceplione major, ilerumque saoguiIluit,

swi-

bo,

lempore
sed

ne unguenlifero mealus corporis per monumen-

oissimus ex
,u
...'

luiis
<

m relimanare

terrumpilur,

nec discrimen
:

inter

tum

inslar fontium
,

et

scaturit

emissionibw
spiiimtM

que
illa

tilns.

omnibus ex aequo proslat. Ubi quis ad eum locum accesserit, in quo cst arca
infideles

mysterium
spongiae
adauxit.

odoreque cruoris

suaviter

imbuunlur.

Eum

fluxum lum
illi

preliosa,

quaa sacras

continet
sentit,

reliquias,

ejus-

Deus enim,
invidet.

modi odoris
qui ex pralis

siuniiairm

qusB

suetos odores longe supcral.

colligilur,

Nam
ei,

omnes conneque odori,

ex
rebtis
ille,

non

tamen

quamvis hominihus coirnilioncm

non
sua'

credainr,
*

ll,,ilh

bonitatis

Atque

iia
:

Martyr

incredulite-

neque
similis

qui

tem imperatoris sapere docuil

nationibus
pendit,

cmaqui sanguinis

fragranlissimis exhalat,

esL
:

odor
sed

nec

lacrymarum

effnsiones

remisil

qualis ab unguenlariis conficitur

peregrinus

fluentibus unguentis
Mirabilis,

quidam
ta
sit

el

excellens, per se

virtus

reliquiarum, quae

ipsum declarans, quanipsum emillunl.

imbres oculorum suori >nn inquiens, Deus in Sanclis

"

Huc usque

Simocatta, ad cujus retationem

(

llactcnus Evagrius,
culi
fieri.
vi,

qu\ scripsit circa fincm sc~

quando mirabilia, qum rcfcrt, solebani Qitod tero spectat ad suamssimum illum

qua sunt annotanda. 25 Primo, quod ait, annis quadrin^enl^ '^ non pus jacuisse insepufcro, dum scribebat,
stricte

,"
,

odorem, de eo in vita $. Melanim Junioris, ubi narratur iter ipsius Constantinopolim, aliqua le-

sumendum

investigasse

non videtu : nam auctor annum, quo occubuerat Sancta,

s<
.

guntur i rem nostram. Vikt edita est apud Su~ riuni ad xxxi Decembris, ibique cap. 28 sancta Melania dicitwr venisse Chalcedonem, ac subduntur ista : Alque diverlil quidem uhi eral templum omni ex parle benedictaj marlyris EuphemiEB. Circa mediam autem noctem Martyr non parum ex se elludit suavissimi odoris. Plura
,

quia quartum usus numc.ro rotundo asscr* Euphemia;. Secundo currebat a morte S.

sanguinem singulis annis

fwtsst co Uectutn

i' 1

natali Sanctm. Contra att itc miraculum flt, non certo aliquo ac defin vim poris spalio, sed prout episr-opi
Ll

Evagnus

Uoc

auieHi

i^
co*~

gravitas

promeiueril.

Quare dicendum

ideW

DIE DECIMA SEXTA

ptudinem tllam coitigendisinguHsannis swi Stt tem Sanetm necdum ttgumt tvm guintm e* eorpore tmtea captam, anteq uam Si Fniffrii. ted Miraeuta haetenus reiata tam mocalia teribebat. dnbium tttimoniis, ist neqwant ceriis nituntur .,, prudente. Uitto igitur testimonia historieorum. Multa etiam de iis dine > ietis a Theodoro Besto seriptis. At
fi

"7
i
i

narrat Miehaet Gtycat

26.7;

innalibus part.
idtni
t/ittti/itp

pag. auotore
J
-

sed mutto brewus.

iti

prodigium
ioi

s.

Ln

narratur

Vita S. Anatotii Constantinopotitanx,

apud nos
noii

tom.

Julii pag.

66$

sl

rlare

etlicitur,
iin

utriiiii res

ipso concilio contigc-

m.
>s

posi

ooneitium.
spectai

Quod modo
fieii

cwtiur
},<
'

in ipso eoncitio peracta, illam non

ad relaiionem priorem tmmeriL

at

nmito m-

ille non ommino aocwratus.Qum eero tatisestcognUus, nec miraculis leguntur in Uistoria corporis l{e Osdtm

quidem recitanda censeo, quia auetor

Bminentissimus Baronius ad annum 464 rectequt dicit Sed cum lempore synodi id hctum referat ( Constantinus ) exipsis
niim.
/'.':*,
:
' i

gatur.in cihotaie

qmd

coniigisse,

,,,.,,

et

translati,

inferius edenda,

suis

locis

Actis Itiuc rxacii' rons!Ti|iiis

meii.lacii

tntt

certe tanta

nderi poterunt. (tostat hoe hco

->r,

erroris)

argoitur
sepnlta

auctor;

baud

enim

res

examinandum ahud factum

auetores
vn
nott

silentio

prorsus

relicta

essel

[ddi potest
\
,

(/ autue mirutn, </""

habei tam

>>-

sitentium Bvagrii,
et vii de

aliorumqun, qui teouto

his ut

vi

tustos.
iontm

Theodorus Bestus
vn concitio

Aetss

narrat, diseeint\

concilio Chatcedonensi egerunt.

Von mttsrbis

ptatum fuisse
tholicos
ft

Chalcsdonensi

nus urgei atiud Baronii argumentum,

Eutychianos, quod singuii sententiam .cHcut esse rrfini. illudque demum consiparti plaeuisse,
u>t

prolatum
iu

Longe longius enim abest,

conciliis

Palrea

sacris

cecumenicia

e\

miraculis

qnav
in

liutn

atrique

sanctam

Mar-

sierint

dogmatura veritatem, quam

el

ex
bb

divinis

tyrm tontroversim sum judicem

confessionem,

facerent. Itaque,

primis Scripturis,

antiquis

Bccles

traditioni-

siauctort credimus, singuli scripserunt fidei

sum

bus

ac

iteiuuin

r\

sanctorum Patrum assertioul

apertaqne thecaS. Bnphemis, huic confessionem soriptam obtuterunt. Hartyr oero ex~ tensamanu Cathoticorum confessionem aeeepisse,

iiiinis

qussrere,

proponere, aflirmere, atque sta:

bilire

consueverunt
esse

plane insulsum
,

el

omnino
Evaut

commenlUium
tres

appareal

quaasisse

tunc Pa-

tamque

ittis

reddidisse dieitur

Ua

iiU rem narrat,

tst

per

ejusmodi

dequa
lunn
tnnn
9

>

Actis concilii ipsius nuiia

Tii

mentio.

nescii

igitur

miraculum veritatem... omni ex parte commeulum,

,

ex

Constantinus

episcopus iw Historia inventionis

Patrura

consensu

inamo

iisdem

Iheril

auctoribus

faetum txponit modo paululum diverso affirinat, confessionem fidei Martyris corpori fuisse impositam, postquam reetafidesin eondtio
jtini

eratconfirmata, ut tolierevur dubitatio mlver-

factum ejusmodi experimentum. Verissimm mihi appareni hm Baronii obsercationes : nec dubitare possum </ fatsitate rei reiatm, qum a moribuset consuetudine conciliorum omnino abhorret.
2\i

santium.
87 Zonaras

Atiorum reiationem

de

miraculo patrato
/i
i

pro
Ml,

Annalibns

lib.

(3

eap.
ct

25 ln-

Constantinopotiposi absolutum cont ilium, non pt

nitus utfalsam reprehendit Baronius, sedpro dubia
M

gittepott
..,11111,-

storiam narrat

modo multum

diverso,'

quasi

factamposi finitnm concilium, auctore illius consttii natolio patriarcha Constantinopolitano \ am

i

habere

tidetur,
in
s.

uti

ei

Titiemontius

tom.
re

Monument.
disserenS:
fictitia
ci

Buphemia, ambigue de
apparet,

tota

Oili

( >lifif

/iosi

maift
chis

relatum Dioscori exsilium

et

mortem Euty
:

Verum totaetiamillarelationon minus

falsa

hmresiarckm,
el

ita

prosequttur
qui

Cum autem
urbe
ver*'jnsi|tu>

mihi

quam
nullm

prmcedens,
scriptor de

Eutychis

Dioscori

sectalores,
conrilii

in

rnni quia tri/nts seculis inteqris

sabantur,

decreta

sul>satmarent,

auctoritolem
toris
iuii

uoo veritate,
,

scd

potentia

iraperasuae
,

dicerenl
c

et

pravitatem
Analolius
adversaiiie

senientiso

memorabili, siverum esset, meminit; quia iitiitnttt patriarchm n<>n eratt conlrQver~ siam fniii iii concitio aniversali decisam quasi nofacto tam
! ii iii
,

stabilire

trentur,
suis
a

patriarcha

el

it-

dubitationi subjieere,

acsi
S.

definitio concitii,

Ltoribua
hoa
-

el

convocalis

ad

auetoritate

summi

Pontificis

Leonis canfirmata,

ita

infil

Quoniam sentenliam vestram adneque voa perperam senquasi

Nestorii
in

iitm suffecisset

buc mordicus lenetis,

lire

terea

ad omnimodam csrtitadinem. Prm* Marcianus imperator numquam permisisset,

post

creditis;

sed

nos incusalis,

n! scntentia Catholica,

definitionem conciiii
:

dogma approbemus, oum duas naluras

vatore

Ser-

rnrsiis tjusmodi
/),.,/.

prssdicemus,

utraque
:

citra

confusionem
iee

facere

nam, licet nequeatmiraculum ad confirmandam

txamini tubjiceretnr

proprietates suas retinente

djjndicatio,
si

istiua conlrovei

placet,

Deo
liile

permiltatur.
sentenlia
in

Scri-

baturigitur vestra
bello,
1

de
in

uno

li-

r(

nostra

altero,

atquo

ambo
aul

in lo-

doctrinam jaisam;poies\ eerte non audirepeten miraculum in gratiam doctrinm oerm, qum aliunde satiserat ttabiHitaet confirmata Sane non existimo, ullam proferri posse txemplum miracur
tcs
(i

culo
el

gloriosas
Imjiis

martyris
esto,

Euphemiaa
utri

colloceutur,

petiti

i"

confirmationem

fidei

>>>

adjunctis relicetaliat

judicium
Basc

recle

perpe
pla-

riim,

qum

hisce prorsus sunt timilia,

ram

sentiant.
libetii

cum

baereticis

etiam
qui

non
iniiii

ignorem pertinaces hmreticorum aut gentiallercationes

virtute
a

"'.

scripti,

remoto

lapide,

loel

sanclis
iti

viris fuisse

miraculo.,./

culum claudcbat, pectori Uartyris imponantnr,

'

riini

exstinctas,

advertit

Baronius.
de hisce nar~

;1
l

llv

iu

Minm tocnm
pervigiles,
cordi
sit,

repositus

ab

ulraque parte
.

30 Quare m> ra figmenta esse,

qum

ra

tnta

signaiur.
a,i

Dehinc snpplicaUones
ut

fiunl

el

preces
Ben-

raniur, sive

coneitio,

tive

pautoposl facta asi

>

ridetur wm/i itrbi eta

'

Denm
ei

demonslrot,
rejicienda

utra

serantwr,

omnino persuasum habeo.

Actis, tnate expositis,

ipsu ta-

conciiii

P-

teutia

qjm

videalur.

Post

nnii concilii

fabettam hane trum

<

nutl''

tnduom conveniunt, imperatore eliam praasente, a perto loculo, o rem miraml libellus hsreticorum ;ni pedes Marlyrie invenilur, alter in manu
'"'

proftusnsse erediderim
srs.

VamPatres

"

expnsm

absoluto

coneitio,

titteris act

s
.

leonem
Bu-

papam divinm misericordim

phemia; attribueruni feiicem
ila
>><>> >i><

oeinio S.

dextra,
61
111,

quam

extendisse

fertnr ad
<>>

imperetoporrexisse.

txitum, atque
i

l,M
''i
fi

patriarcham, ac
rectaa

libellum

locuti

sunt,
936
.

apud tabbeum tom.

Deus enim
9 no

Conci*
opera-

sententisa assertores plaudere, adver-

liorum eol
.

eral

qui

wu

Tero
1

demissis
abire,
lla-c

vultibus

et

praa

pudore

cali-

lhn
tst,

.|

,|i i:i

thalamo

concilium
est )

coronavit

lls

^PlecU.

veram sententiam Zonaras. Eodem plane modo rem

quidara

etiam

(id
core

iii

cujus eeetesia habitum

ornata depro|iriam

yictorisa

Euphemia

quas,

tamquam

Septembris Tomus

36
V.

258
Auoruni
J

DE
confessionem,
fidei

S.

EUPHEMIA
imperatorem

VIRG. ET
iifuniiir

MART
tn rersidetn
Perittio

priam
a
et

definitionem suscipiena

Aratitm

s.

nobis,

suo Sponso per piissimum

Chrtsti

profuaiM

Alque
sigmOeavit

siaiim

amicam
auiem
ac

Augustam

obtulit,

omuem
amicam,

qui-

nJZ
m
ii| ibus

****&

debiiitatem

civium
n,|,|
-

dem perturbationem
tis

contrariornm

sedans,

veritaet

snbjnngens
"

insnper,
posse.

confessionera
lingua

roborans nt

cossiihjiigarc
'';'
';

manu

ipsum primo Qnaiv SM|)r;i tl

celeritate
S;itis

universorura decretie pro

Ilaac

demon-

<"
ul

septaaginta

stratione subscribcns.

eerba signiftcant, pa-

v.am

dedlt,

tantaque
rivibus
vix

trocinio S.
(fiuv recte
ruiii

Euphemiee Patres attribuisse omnia,

doncm
poris

n,v,'

Jj"'''^
<

ac feliciter eranl gesta

reU

concitio.

Ve-

eadem eerba wdentw Gratcis illis, quipost annos trecentos narrarwnt mirabiliatnox refiUata, occasionem prmbuisse id genus /abellas comminiscendi: Ipsa verba Constantmi sitspicionem illam auijcnt : nam m/ra num. ait : Et iiieo, qme
inter

ad transferendum reiiquias s r Hllr Omslanliiiopolim, a quibus imp,,,,,,, lm Pios proditor Acatus altum ire restinabat hm tyehiame smplis illaUn.
inon.i,,i am
,!,
1

infortunato

Eutychi

istam

quod

metropolim

sanctas

imagines

cernilur,

Chrfsti

martyr

Euphemia, ubique ponitnr habens chartam in mami. Xiinirnm pictor aliquis eaai primo cchibuit, tamquam of/erentcm Dco pro/essionem fidei Patruiii Chalcedonensium, Deinde vero ex tabella sir picta alti stta hauserunt somnia.

Hmc mihi tam fabulosa r,,,^ nonfuwent recitanda, nisi Bandurus

nolnerant.

coi

Annotationibus pag. eadem set, acsi pro eeris habenda essent,

8 ic

a^i?

Etenim

qummomssetAcatumEutychianum,videlm S.Euphemia miracuto hnresim

probassettjam anterefutata
quis njiiota.
est,

Eutyckianam
ut fabula
rf,

/""

Uodus eero, qno oceupata Chalccdon, plane inverisimilis est neque tnim ptuaginta hommum millia tam subito
:

p
.

III.

Corpus Sanctae metu Persarum Contranslatum,

ibique
:

Chalcedonem duci poterant, cum tota ui Hl r isk esset mtermedia. Pnvterra mnstat n< //.,/, nc, Chalcedonem primo anno, quo obsessa
t$\

l;

stanlinopolim

depoibi-

situm

in

aede Sanctae

dicata
:

aliae

non potuisse a Persis, sed captam e, teeundo. Quare omnino negligenda esi istarsfo tio, admittendaque ea, qum in [ctishabm
capi
tentata

dem

S.

Euphcmice

ecclesiae

corpus mari
in

reliquiarum combustione a Persit horiim impietati id faetum est con/orme, et

res satis pro hisce antiqui sunt, ut fidem tur
.

demersum, scd
servatum
polim.
,

aimo-

rcceptum

et

Lenino

mi

ac deinde relatum Constantino-

33 Porro translatm Constantinopolim reliqm

i
'"'

ibidem depositm fuerunt in ecclesia eidem S. Uphemitfi sacra Hippodromo. Cangius m Con-

>firiirti

stant/inopoli Christiana Ub. 4 pag. /ii de har

S.
lib.

Ht

Kuphei

raria

disputat,

Georgius Codinw

Sancitecorpui Constantinopnlim transUt

M,

de Originibas Constantinop. pag. 3S dtptim

niisit

corpus S.

Euphemiffl

in

ecclesia

sua

cjus /iindatione et vicissitudinibus h&c memont:

iicin

lum

ad tempora llerarln imperaloris, quando metu Persarum, eo nsque in terras Homani imperii incurrentium, Constantinopolim fuit translatum. De illis Persarum
prope

Chalcedonem

usque

templum

S. Euphemise

in

Hippodromo
pretiosa

con-

didit
vit

Constantinus
:

Magnus,

et

exornB-

materia
octo

iuod posl quadringentos quadraginla

et
in

annos

Conslanlinus Copronymus
et

malaril
re-

expeditionibus singulis fere annis prioribus Herarln aliqua memorat Theophanes. Frust/ratum au-

armentarium
S-.

sterquilinium

publicum,
in

liquiis
ctis.

Euphemiffl

cum
hoc
,

loculo

mare
,

proje-

irm rnrniii romitiim ad occupanditm Chalcedonem Hcraclii; ct ejitsdem anno 7 rcfert ad annum Hoc anno Persai expedilionem in Chalceait :

Post annos vero triginla septem trene

piisanH

augusla
et

Alheniensis,
reliquias

templum
ita

iv.nlm caWi
iosnlani

sanctas

apuJ

Lemnum

donem
ii/itur

instruentes,
est

bello

eam

ceperunt.

Capta

repertas, eo iternm

transtulit.

Codinus,

tsr

urbs anno 617,

corporis translatio.
re

acnondiu post facta Annumtamen certum assigna-

jusdictaposteriorainferiusconfirmabuntur.pl*

non possumus ; cum nesciamus, quamdiuChal-

ra de illa ecclesia, ad nos minus spectantia, wW " possumt apud laudatum Cangium; ai de
tionibus corporis
ille

cedonem trnnrrint Persm. Eam ndrntnr temtisse

annis aliquot, at non multis, quia deinde Heraciius imperator multas de Persis retulit victorias. Quare non longe aberrabimus, si translotioiirni figamus circa annum 620. Porro Theodorus Bestus iii ietts Sfts., et Consiantinus Tiensis in
lUstoria Inrentioats nttm. Stestantur, Persas ope-

mm

satis fuit tdoetus.

3i

Dc alia S. Euphemiffl ecclesia Consto

Olybrii,
Euphem.affl, 47 sic habet : S. Deo exosa Eudoxia
tao

poli Codinas pag.

dictam

ram
rent,

dedisse,

ut

reliquias S. Euphemiaa combivre-

conjux) condere incepil ei sap * meniiun ad altitinlincm duorum cubilornffl illaacerba n Ha acerba terram perduxit. Postquam antem Olybnu Rosublata fnit, magister quidam te
imperatoris
1

sed ossa Sanctm ab igne juisse ilimsa. Cum hisce quidem non consonant, qum tradit auctor

manus
que
tibut

ibi

preiiusis

habitans, stracturara ahsolvit, marmoribus exornavil, ct randw

ni uit;
-

^
>

anonymus [ntiquitatumConstantinopolitanarum,
cujus Opus edidii bandnrus in Imperio Orientali lom. I. Nam ille pag. 8 ita rem narrat, acsi
eb

vasis ditavit

Eadem

leguntur

in
"''J'

"
7

apud Bandurum pag. t:u. Olybrius - ator m "" ea /actus cst imperuwr in Urcidcnte.
I

iwp
,

reliquim in
\t

sent.
ai
re,

manus Persarum non incidisexiguam autnullam meretur fidemhae

laudatis
scriptoribus multo ju-

habuil
pag.

Plaeidiam.

tnin quia

Romam
dia

824 editionis missus a Lcone

qnsa
b

De iis Cangii

Chronieon P<
ita

habet

Olybrifl
:

imperalore,
ducta

a
1,1
^

niorest, tum quia adjuncta habet aperte fabulosa.

invitus coronatur
illa,

imperator,
barbaria

uxora
t

(Wandalit*
,

Afn"

\it.

diaeonum

quemdam

Eutychianum,

tum

regnantibus ) redempla

seu ca
ra-

DIE DKCIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A

25q
Alctc.bk
J. s.

nuncupalam, Cangiui w Congaphemis, Olybrii poli pag. (Mobsmat, hanc mdtm S. Eui n0 tttt cum illa, c^uMcantsruciio~ hemiffl eamdtm Euphemim att/ribuU Codinus eratrici
pay.
cj ,ta seribtns
,

fuerai. Hi cendiderunl

sdem aacram

ancta

Bysanttnorum qutm ulerque Vwq contexuit, ct tx qua /<</< etiamde wrucfoS. Kuphemio orotono prafluunt, plant cidetur fahulosus, >ti abundc probatum tsi a Cuporo nostro in
nifli
,

Historia

Buphemis,

axoris

Justini

nopoUtanorum antt tomum

talogus
iiit

slatua posita esl iu

templo S. Eupberais,

chronologica patriareharum Constanti i Augusti \ 8. 37 Pseudo-Dorotheus, ex cujus imposturis <<>

adoptatus
tst,

fltblllOM

-j^

les lii"l tespaq.

ipsa condidiU Contonant /-'" ^arum in iisdem

tractato
Bupliemise
-

laudatm AntiquitaAnHquitaMbus ex Thtodon Uctarts pag.89hme dantwr

.

apud Cant

lalogti atid-

sir

Chronieon Paschaie pag. 188 de ejus fundatiane toquitur : Posl huoc Cyrillianus per annos
ac

stitum HyzaittOtorun

uxorii
Olybrii
jiia

Juslinj

Thracis

quarta

ibidttn

stalua

po-

sedecim,

deinde

Castinua per annoa

Beptem
ipsius

ecclesia nofl

lfl
.

es)

Q
.

tractu

prope sancium
excitavit

Kuplie-

episcopi extitere.

Conalantinus igitur primo

ronstat.

Rm

(|ll

ml

ecclesiam

etc.

Umc
Con-

tcclesia

in

Olybrii traclu, ut recte adoertit

tidttur ab ecelesia Olybrii dieta. iKiimat Cangius, ecclcsiam illam ah Kn//,, phemia augusta noncanditam, sed reparalam. Hcs
a lia non
i

annu aliam intra Byzantium erevil ecclrsiam \y\sua aquilonem, ubi Anemodulium prostat, Eupbemis martyris, qus ea tempestate martyrium
obiil, ecclesia

mihi
htit
.

cidetur dubia,

quia etiam contingere

/><>,

appellata, Hic construetio ecclesim Constantino imperatorx atlribuitur. Hoc ro con sisttre x<> /i*se fiim chranotaxi, uttrque Vict
>
<

"' ex errore fundatio attribueretur Olybrio condita erat in tractu Olybrii dieto. Ceterum fuisse archimandritam seuhe observat Cangius
,,,,!
.

phorus videtur ptrsptxisst

episeopi,
ai

nam tempore Castmi

caieret

fuissti Constantinus.

ntodum naius Hineprimus Castino mdifica-

chronotaxis,

tntmenttni tlhtts

errlesia-,

tndeque rolligitur, mo-

tionem attribuit
et

[i

nachorum fuisse. 38 Aliam rursum

bent ista
ajiastasius runi. S.

Constautinum
illud de

ahtr vtroGastini nomtn mutai, wcat. At rtctius attrqut asoondita tunc ttmporis eccletia

S.

Euphemis ecclesiam Con

,

srrtiim
s.

stantinopoli assignat Cadinus pag. 47. dtea scri:

'

Euphemiam
el

rojriiomine

Petrsam,

Euphemiscun) toto Ulo fictitiorum episcoporum catalogo ad fabulas amandasstt, Tpse Pttuda Do
rathtus paulo ante de constructione iltius ecclesia diversa scribii : nampag. 180 hmc habentw [pae
:

Dicorus

uxor ejus

Ariadne sdifica-

Consonant

Antiquitates iitdem

apud
S.

Bandurum

pag.86. Verum in
ii,

intiquitatibus pag. 89
:

igitur

Ula ecclesia

hmc legunt/ur
et

EupUemiam, coKrat
igi-

gnomine
OOndidit,

Petrion,
ac
lilias

balneum

Basilius imperator

magnus pontilex Dorotheua scripto reliquil, renerandom sdem sancts invictre martyria Euphemis tn Petrio a quodam Tito primum fuis-i

suas iludem totomlil.

tur ecclesia

monasttrio mulierum attributa,

ex
aliis,

ut

etiam

liquel

apud Camgium adductis.

Vtrum BasiHus Mactdo non fuit illtus rontittur, sed instaurator ; aut forsan ttiam fundator mona-

episcopum martyrem. Verum tatii inepte fabulas suas txponit, ut mtliamprortus mereatur ; tt constqutnter catahgi fidem episcoporum Byzantinorum qui ex Optre illo fa>
facii

se

comtitam.

Hunc

Titum

dtinde

post Castinum; imo

tt

quod ecclesim cum aliis quibusdam mdifi addiderit, >m colligitwr ex Codino pag, 60, l>> sic habtt : Monasterium S. Euphemi, el sepultterii,

hnioso contexti

sttni,

gueant,

prmstrtim

fidcm similiter mtreri ntCUm constel e/nxropatnm

,

cra,

qus
,

sunt

tn

Petrio

[el

neum
(litlit
,

ut
el

Grmet addilur)
lilias

Basilius

lavacrum, stu balMacedo con-

Byiantinum longe serius inchoatum, quem illi catalogi ad S. Vndrtam apostotum referunt. Quartam S. BuphemicC errlrsunn Constantinopali
qumrit Cangius pag. liii ubi colebatur Sancta die \\i tfati ui dietum ett num. ts : std incertum cst, un illn tccltsia Sanctm tssti dicata : nam alia de causa ibidtm coli poterat.
. ,

suas

ihiilrm

allondil.

Hmc

igitur

prmcedentibus
eeelesiam illam

non sunt contraria.

multo cetustiorem

Vtrumtamtn
Vnastasio

esst

imptratore, qui sub finem seculi^ et initiumseculi \i imperaoit, satis ostendil Cangius, Certe

38 Porro
S.

corpus Sanctm,

Tkeodorus

Lector

Excerptis

Historicis

apud

620 Conttantinopoit

depositum

quod circa annum Uui m

,
,

<

lesia

San

Vatesium pag. 568 ita habtt : EJjusdem Theodosii Uagni lemporibus reliquis sanctoruin niarlyrnii)
Terentii et Africani,
positffl

ejusdem imperatoris jussu de-

miiii

in

marlyrio Bancts Eupherais,

quod

11

in

Petra,

lobres.

De

ante diem decimum Calendaa Oceomartyribus Tcrentio, ifricana

.

apud nos actumestad x Aprilit, ifnijuc. etiam mtmorata illa translatio. Quure cerittni vidttur, iilam s. Euphemis ecclesiam setociis

fumque

Hippodromo, ibidem reiigiosi <>' <><i imperium Ltonit Isaurici aut Constantini Copronymi, quorum alttruier corpus Sanetm pro impictaie sua ptrdtrt omnino coluit, ipsiusque ecclesiam profanavit. Agit hac <lc rc Thtodorut BtStus m Yita, el fonstnnlinus m Historia Invenlionis. Thtophants otropag. 870 om~ ma brtoius enarrat hoc modo Ubicumque rcliquiee Dei qnam maxime favorem concihantea
>

Buphemis
juit

ctatprofanatur et corput

tiiin

mque

pelagv injiciiur

culo
6
lita t

\\

jam

xrertsse.

tamquam
bebantur,

prettosus eas

possidentium

ihesaurua

ha-

Victphorus Constantinopolitanus tccltsiam

citius etiam constructam ajjii^nat. Sam <>> Chronographia compendiaria pag. U8, rtctnsens

qnam citius, de reliquo non ridendas, (Copronymus) < raedio tollebat, Quidjiiaiii

hujnsmodj

iu

pretiosisaimum

celeberrims
imperator

Wm

anUstitts Byxantinos, ita loquitur dt Castino, dt-

martyria

Bnphemis
loculo

corpus irreligiosua
illml
,

'"""
1

nono,
cui

>/i,

tpiscapa Byxantino
S.

Hic
ejus

exercuit, ubi

nimirum

maris

prorumlum
Cliri-

uomen
martyrium

Pelrium,
passs
,

Euphemis

cum

ipso

demerail

Uartyrem tab

!nipore

oratorium

Byzantii
iib.

atians

plebia

^iflcaTit.
"'!'

Idoptavit ilta Vicephorus Callistm

dantem
precea

conspecium aanctia unguentia exsuvidere, ac ila deliria contra Sanctorum

deblaterata
qui ei

aliqua lamtn mutatione : nam qui '"' Castinua ab itlo Conslanlinus dicitur De conwo oratorio sic loquitur : Hic prirao episcopah,> v "i auno jntra Hv/aiiliuiii in pjn tc SrpU-inDali templura sdificavit, atque id Euphemis
sartyri,

ruin

coarguentem,
Scripturs

oon

ferens.

Deua autem,

rerbla

osaa

sibi

mru custodit, illssum iilud aervavil, sum aii Lemnum insulam anaiara faciens. Ad
lua
tolli

ipllt-

quippe

projectum
el

per

nocturnam

visionera

qu

;t .

lim

S ;i.

iirn

peregerat

ccriaiinn,

commonuit,

occultum leneri. Sufa pienirene

In-

'Mecravit

Verum

totus ille

catalogus episcopo-

lissirais

vero imperatoribua Conslantino et

260
Alttohk
J. s.

DE
,

S.

EUPHEMIA

VIRG. ET MART.
gnito,
(d

Indictione quarta
sihi

rum

ilehito

templum denuo relalum communis ecclesiarum hoalis

imnnre inproprium fuit. Iste qurdem

,

clam
et
ilk.

loculn

tuhssent,
a

suncn, niI1

oadaver
s,l

altud

J
m,'
,

'

'

,,. ,,ln
'

a;dc
et

illa

sacra

-cfario

crematum.
i

'

armentorum Malmlum
*

profenata,
excipiendis

armamentum
male
expiatum

fecerat,
:

stercoribus

sed

nna cum loculo

Marlvris

n mari
:

dicaverat

lorum autem expurunius

impieta-

demwT
"
'

PUB

allirn,;,,,!

(]III

gatum
runt
lis,
;

el

denuo ecdesiam consecra-ve-

(|jvj|

bernante,

Lemno
loci

insnl
agniius,
fllio

rum

arguendaa Constantini

^bua
etsuh
ce
et

sit

annni

.Ihus

lum

alterius in

Deum

illicque

religionis deraoustrandffi

Irene

ejuaqne

S
^o
"

raoniraentum.

magnifice

Constan

nrbem

39 Hoc porro mirandum

sith

el

relatu

dignum

por-

Hmc quidm Zonaras,

cttis,

imperatori,

l.emir

tentura
(

liawioo aut Constantinn

Coproiiynin
:

Grmce
noa

posl

morte uefarii islius imperatoris rirca annos duos el riginti ana rum
,
|

pienUssimis

imperatoribus

et
et

sanctissimo

palriar-

multaque miscens et corrum tentatamaPersis combustionem tacri ltCopronymoattribuil;etvidtturi

de re tota noni

cha
ea
ti

ipsi

conspeximus,
a

quamvis
,

Indigni,

tamen gralia
sumus.
iiur

Deo cumulati

illud

venera-

usque Theophanes, breviter refefusius relata leguntur wi Opusculis

et

modo pretiosus ille thesaurus ad h wmperveneriLHocautemminusmirall eum alufuot secutis facto sil
posterior

rens ea,

qum

Theodort Besti
hos
et

Constantini Tiensis. Verum inter

recte

Tkeophanem non
illo

videtur convenire

de impio
miffl

imperatore,

qui corpus

uinri

injiciendum

curavit.

Nam

S. EupheTkeodorus

g IV.

Dc

rcliquiis,

locis sacris,
in

ct fesliviU-

Leoni Isaurico factum attribuere nidentur cum Theophanes Leonis filtum Gonstaniinum tantes impietatis auctorem jaciat. fies clanculum peracta est. indeque accidere forie. potuit *ut nec attctor certo mnotuerit, nec
et Constcentinus
,

tibus S.

Euphemias

variis

urbibta

provinciis.

tempus,

(fito

abjectum

est

sacrum corpus. Suspi-

iltudperactum essea simul /iiultis fiiiins tmperavit; aut corpussub Leone ex sua ecclesia eductum et in oratorio quodam aulm depositnm'. ut hahrt Constantinus Tirnsts ititiu
cio eiitim esse potesi, scelus
Cotistnitttim. riiettfe atfliitr l.eotie, tfiiocum
.
.

Jr
polim
sis,

iis,

qum

de rrfitfiuis
n,ux.
iti

s,-,.

Comk
fui
i
.

rrfatts

dicit Constantimi

o/iundr

l,tf,trt t
,,</

ossa ipsius multum

'i,

varias regiones delata, autem reliquiarum divisione cultus SancMjMml

atl rana ioca propogattts rst. VtW antr ra tempora celeberrimm Euphemiae

msa,

indetft/e

suh Copronymo ero in pelagus fuisse projectum ac tntir Sanctm ecclesiam prorsus profanatam. 40 Aunus relati corporis satis olare exprimial carpus rcferlur
r-ith I
i

dubh
tio

tur a

Theophane,
,

dum

ait,

relatum esse Endi-

multis iu locis erat recepta. In Vita sttistt Prrsif, tom. 2 Januani aplld noi
pag. 42$
et

neanno

796,

et ecclesia
rrstttltilit):

duobus posl mornotec simul collatm, designant annum 796. Ex hoc autem auuo rt.iam tnnotescrre pOSSet annus, quOCOrpus in mare fuit projectum, et quo primum condita fuii saiirtiv ecclesia in Hippodramo, si satis certus rssri Georgii Codini, cujus verba datasuut \tim, si post annos trintint. 88, tlr lus rairnltts. ginta rl. sepiem rrlntnin rsl, corpus ut ipse ait; projectum fuit anno 759, Templu \>erom anteprofanatttiiirm tnl stetissr annis r/ttadrinf/ritlts tfiactionc ipiaila
t.ftn

et

annts

viginti

pag. 433 mentio

adiisse
ille

fit

de ecclesia

$.U

Constantini Copronymi.

Nam hm

phemim, quam
prorecto.
est,

Sanctus diciturCa

sarctr in Paleestina. Itaquc seculo \n non multm

qao Sanctus

ille

martyno

coronatut
fuistt

cultus Sanctm in Palmstina

receptui

ridrinr. S. Gelasius
t/rtlirnni, n/
bis
:

Papa ecclesiam
,,,

S. Euphetnia

narrat Autisinsuis

Gelasiohl

Hic dedicavil basilicam Sancta; Bupliemiaemai

draginta

si

octo

conditum igitur
r/ior/m

esset

anno sn.
rst
,

Ycrunt iillima

illa

rrrto jalsa

cttm

Tiburtina, miliario vigisimoab W Fundatio hmc late figi potest W annam 490, quo medius fere erai S. Gelasi tificatus, Idrm Anastasius in Dono Papadsotn S. Euphemiae ecclesia sic habet : licm.|ii'
tyris in civilatc

be

Rouia.

Constantinus
didisse

Hagnus,
Iliac

dicitur,

qui ecclesiam illam conByxantii non imperaverit ante

a/lrram
t/uoque

siam

sanctas

Euphcmia', positam

via

Appia, n'-"
/'""'

militer dedicavit.

Factum

id cst circa annaffl

illutm
ffnnuffl

anniun 823.

Codiui rpo:

nc/fuc rtum
tifex

t/iu

aute autpost

cham

noii n/si
ille

pro dubio haherr.

est

posstt/tuis

nnm

fuit

scriptor

non

antiquus, Plwra de hisce dabit

ecclesia,

Donus. De alia rursum S. Bup non primum constructa, sed instauraU'

I.

Historia tnteniionis. 41 Jdiuiihs Zonaras

omfit
iit
,-.
i

meminit Anastasius in S.Sergio

Hic
pora
titi
,

hme

scriosiu

f'i

Aiinnliiini

de hiscc etiam agit lib. et duhitationem cap. S movet

basilicam S. Euphemia?, quae per mulia

fuerat
S.

detecta,

cooperuil

ac

renow
''
/

Zonai

de modo, quo saorum

corpus a Consfantino Co-

Sergius sub finem seculi vu,

relatin

pronymo
ta\at
,

fuit tractatum.

Neque vo-o
martyrihus,
,

\i\i*ntes
(

vnquit, Chrisli servos exagitavil

)

mas,

scil

ct

tlixis

et

dnmCopronyalns Dco
posse bs-

nsfjitr

ad

t/iitiam serult

VIII.

Hmc

fOTSi
G
'

ciesia il/a,

qum jam
sive

in

Vrbe exstabat

Magni tempore,

gratis insultare

non

destitil

quos

nihil

serebal

dium
tim
in

eorumque interceasiones ficulneum prsiReliquias autem appellabat. parlim per

,

sub finem seculx wTuronensis W " la memuiil S. Greyortus uh, rrfrrt Sermonen lih. 10 cap. I,
<

contumeliara terra obruit, partim

cineres
redegit, ul
et

demersit,

par-

gloriosaa

raartyris
ru-

Euphemiffl

sanctum corpus,

dc

quo

dnplex

Magni, quiobpestem smcientem htanias '"" et varias nonuiwt ecc/rsias. r.r quibtlS ntuiiim tjruera ad mpplicalionem txtrt Ur ecclesia antem S. Buphemiae memintt
fl '

'

mor est, mura iii

asinis

Nom

alii

ferunt,
id
scil

nefarium
iuslitutum

Copronyet
c.jus

hts

Omnes mulieres
S.

ritium (egndtanti*}9*

animo habuisse

cremare, canibus

una Comburcinlis,
oaruisae,

succo-

Q desiaS. Eufemiaa cum presbyleris region suniadtx Sepj^ Gesta Scrgit apud nos data
hris.

Q66&U

cum orthodoxi, eo conalu

Eadcm

de ? vertstmtlttcr cst basihca,

DIE DECIMA SEXTA

sersptor A datus
rn
s.

EPTEMBRIS.
Frsttt itutrs
rt

261
reliqutas S.
vn

teont
verbtt
fecil

111
:

seet.

388
el

iterum
in

i.i

luphemtS
1

AtCTORB
I

mtntionm
riUca
bealffl

factt

hu

Simulque
veslem
eSt

ba-

rms Homa atsignat Piaxtu

lns uil

Diario tacro

>.
,,i

r-

Eophemiffl "/""' /"'/"

de

slauraci
Kll ./-

l.ronr III
^j

nos

" r """

'itnttth

cauta

ad non

omnia

Septembrit. /Vom ttstatur festum ipsius oetebran cum indnlgentiis plenariU in mod cta ecelesia puetlarum ad columnam

w\

rehquifr
I

<'"'.

ubi feiit

-tn [(oi vai

Fraianam

locitc
lur.

'

\ut

dona vmt recensita.

tfarrtneffas in
lilinn

Atserit

vero, ineignet ejuxdem

Sancta reiiquias

ig pforivantej
,

Roma

sacra pa^.

7i

icrlrsitint

fuisse

titam

m'co

exponx 111 eceiesia S. Barthoton rniuntnt hnhen tu ecrlrsm s

/<>.

mtendum
1/,/,,,,.
,/-

fnmpttrlBcciesim

rtji

crerfil fwHi cum ecc/wia Mrieii, camrfemoue 7"" "/""' 4naslaMm sequitur ircbangoH, o>
:

Addit,

iitaitt

asseri,

caput haberi

in

iateramnsit oratorio, quod vocatur Sancta San

ctorum. Assignat
ttm
t

Et
-^j

in

basilica

beati
fecit

Arcbangeli,

qua

ponitur

demum

aiiquid reliquiarum Ha

paincii,

vestem

de Stauraci.

Ferum,

silicm S. Itaria Uajoris; satelloS. Joannii Bapti<><

m ,-,v'/"/ 4naCa5i, 711 redtavi ex postrema edir nonr Homana, recU data surit; ecclesim iitm w''"'" '" "''*"'/'"' rfonnm atiquod dentur ditersm, dicatur. Attamen in Deseriptione Vrbit oblatum
itt.nitr,

Fonte; basiHcm

!</<> S.

v Crucit iti Cmiio monte, Crucis < Ui&rusaiem; ecclesia S. Bustafam dicta

<iin,

tcclesim mouitiltitit, s. Marthm. Festinita-

temSanctm etiam eelebrariin

Crucit
ta
iii

guam
/>'"/

edidit

Mabillonius

tom. 4

Anale-

ctorum

Euphenon nus dubitandum. Prmterea Inasfcwius in eodem sl! leoitc sect. 407 clare eeclesiam S. Buphemiffl eamr
506
ecclesia s.
in

memoratur
ita
!

Hierusalem, lestotur idem Piax<><

Menoiogio Bomano. tnter reliquiai plttriS.

vico

Patricii,

de

loco

saltem

mat ecclesim
snii

Cmdiim,

confessiont

si\ e

crypta

altan conset vatas,

numerantw etiam

reiiquim

s.

Bupbemim,
ii".

foeii

cum
focil

teclesia Archangeli, ita scribens

el

u/ ipst ibidem prmseht vidi, Mediolani quoque t>etu$tut admodnm

\

E
est,
.

<

ri,

fia ei
I

pari

modo
ei

in

monasterio sanctomm Eu<i

n ttiamnum
tis,

igens

cuitut
\

S,

Euphemice

eu\

ultui

phemiffl
lnni

Archangeli,

IIOtl

ponitur juxta

tituli-

icnator, labente seculo

episcopus Mediotanen

tiiniet (n aiiti
locit.

Pndenlis,

canistrum ex

argenlo,

pensan.

ecclesiam erexisse dicitwr,

\,

m
es\

qua

et

sepuU

bras

qninque.

Jtague hmc verisimiiiter tertia est

tus ir./nur.

,u

Stnatoris apud not data sunt

Lectio OfRcii,
et

Homanit Poutificibus, ddeturque adjunctum habuisse monatterium, quod S. Euphemiam simui et S. Michaelem archangelum patronot habere poterat. Oldoinus < \dditionibut ad Ciacconium tom. I
eccletia S, Enphemiffl

cons&ructa

ad \\\iu
tjitti

Ifaii,

ibique redtata
S.
:

quod Mediolam de
hu-c
in

Senaton peragitur,
martyris

\n

habentur
sede

Ejus corpus bonoriflce custo-

dilur
ille

sancts

Buphemiro, quam

prope
lu

col.

405 (" 1'ittotirm Iiiijiis rrrlrstif fHin/ittit Adeodato Papm, qui secuio vn seneseente sedit ante Donum. Bcclesiam s. EnphemitB, inquit,
Exquitini

ral,

mdiflcandam cnraveDittrtu sacro Mtdiolanensi, quod edidit

<<
ia

paternam

damum

juaiiitrs Baptista Carisius, festivitas S. Euphemiee

notatur
stiis

stta

parmciaU, Primus

iloy~

aii

monlis

radices

exslruxil

qnam

ve-

de Tattis in
niliii

\nnalibits saeris cidtatis Vovoi-r.'

rustatejam Ihtiscenlem Sixtus V ad Urbis ornatam ^otofflquavit. Unde illtm eccledm istius fundatorem

comensis ad
de S

annum

Buphemiae
testatur,

num. 7V multa disserit per tnsubriam prodn

coii
et

haiisfnt
htec est

Oldoinus,

non

indicat.
in

Verum eadem
sii

oiam,

i-iriiini

eam

Mediolani, i>ln-

cum

Ula,

quam
<<

dco Patrido memoPatriciut

ceniim,

Vicini t

Votocomi

Derthone. Hujutce

ratam
dicet
Patricii
lns.
ui.t

oidimus,

dcus

ad ra
dci

montis
ait

Esquilini;

cumque

ecclesiam

destructam
:

similiter agnoscai Martinelvestigia

Si

parro cuitus prmdpuum auctorem credii S ibun i/itini, episcopum Nococomensem^ qui cum aitit tegatus Constantinopoiim anno 150 fuit mrsi
S

Adhuc
vici.

exstant

in

angulo
sit

ironr. 1'oimi sntir tinir

v ibundius inleftigere
.

quailrivii

dicli

commemorata a
dato.

S.

eadem Gregorio anUquior

etiam
t

cum
Adeo-

gioriosc S.
tni
ini-r

est

rniiuni

Buphemia miracuia; indeqve incitart ejut propagandum. ittamen cum

taaCle-

U viu
tntttt
><*

dicata

tittat

44 Superest tamen hodieque ioctu pius 8. Euphemis dicatus in wrbe Roma. Fuerat tlie ante S. Bernardino sacer, t scribit Pandrolus m ecclesia 30 pag. 196, rt ex eo Vartineilus pag. 848. Nimirum erat monasterium feminarum Ordinit S. Franciscii cujut palronus erat S. Bemar-

crit

conjectura rem nequeal certam facere; tatis dicamus, s. Buphemiam antiquo aaudert 8i
ii>

citltu
et

(titlalihiis
iiiiut

modo

itirinfiratts;

ttt

uittittiit

auctorem
47

venerationis

non

innotuisse

Certit iin/itmriilts.

Porro
dupiici

Plaeentvni

non

toium

festhitatem

iiniTinie PlaC\ ntftff,

,,

s.

Euphemis quotannit eelebrant

:

Ofjicio

proprio

et

ubi

Modo ecclesio S. Euphemin dicata est, una cum mouastrrtu puellarum. De iis Uartir
dinus.
netlus

riiii

sed etiam existimant, se eorpus ejus

ut\

\,ju\<i:

/icni

Sanctm possidere,
,

disdmut ex Historia
didit

' ntur

pag.
in

Wi

iia

habet. S.
dicitar

Euphemiee (eccle*
Caroli

Pliimiiiiiii

quam
itfJi.

Uaiice

Petrus
iiie

Haria
tib. 1%

sia)
nis,

\no,
vulgo

qui

Campus

Leo-

Campi,
ttii

rntiiiiiiriit

Piaeentinus.

Varrat

et

Carleo,
vulgus
esl

ubi

plurimaa

aluntur

(iiiniiiii
<>

puell,
cujus
ritus

quas

appellal

Zitblle

spbosb

oentum
i/,n

PtacenUn/is
:

eorpus s. Ruphemiai fuisse m <>< scciesia eidem San tm

monasterium
sancti.

contiguuuj

monialibus Spi-

antedicata

atque

confirmationem
verba
:

<

ttt

Eamdem

eccletiam

pag. 358 ponii

tio

columnam Trajanam, quia inde non lange distat. QuO ntttnii modo '//" jiiiiriiiuniiin euvnttuin puetlarum congregatio iUic inchoata s/t open maxime duorum Oardinalium pietate prebstantinm, uimtrum Ctt-sttrts Itorouit ri 1 nderid Borromwi quibut subsidwm prmstitit Ctement Papa Vlli, euarrat pturibus Carolut Bariholo* monu PiaaMa in Opere Xtalico de Operibuspiit Ito,

ad

chronico do [mlxxxxj]
Placenlifl
iiiniii

tfe.

hmc

recitat
9.

Eodem anfuil

corpofl

Buphemiffl
Aprili
siii

inventum

in

de

mense
(tic

die

mi.

Addit,

iiii ciiiiiniriii

Xpritis
t

quotannie ceRespondet au
/'iucnt! n
i

lebrari,

Ddnde

qumrit, eujut

p/uribus sancta

Buphemin
Irm
ti,i
,

ctiiii

sin( osta tume inventa. inilh/ino Brt niniiui

i>

OStUStOt

aliqUOi

innatrs Mss. Ituhrrr

,,ssu

ma; traet.
illam

:i

cap. 8.

Voluit

porro

Ctemeus

17//

Eeclesiam s

attera, retustate

Euphemis consecrare, guia (attsceus, ad oruatum Urbis deV.

ceieberrimm Euphemiffl Chaleedonensis, ttixik haberi seripttsrm ullam, m memoriam ceHam transiationis ossium memorata
esse

tur tamrii,

Uft

arr temports, qtto erertu fuit ipdu

S
ai

strucla erat a Stxto

desta.

Hanc posstdent Canomci Regularet

rn

262
Al ciiirf
J.

DE

S.

EUPHEMIA

VIRG. ET MART.
cras reliquias
Vatctm,

S.

Idcm scriptor ad annum f094 refert donationem insiynem a fratrtbus rVinigiso et Ansaldo factam Canonicu claustratibus ecclesim S. Euphemiae m konorem ejusdem Sanctee. Ad annum /108 refert dedicationem ecclesim Canonicorum S. Euphemiae, et acquisitionem agrorumpro eadem
ratoris.

Templi

s.

quod prmcipuum

Joanm /w,-,
est

J Qn llierosolymitani, pay. 620 iis *it qccp,,^, accenstt capm corpore S. Eupbemis virginia
ei in

Ordini&s

**
I

argentea arca desuper deaurata

,

martyru.
,

qood

cla

servandum

anno

mdlx

curavii
j

ecclesia el monasterio. Ckarta

dcmum
ita

donationis
habet
:

mox

dictai,

quam

recitat pag. 828,

,

In

totius Ordinis sius in litstoria Ordtnis S.

Magnus tunc

v
i
'

magUter
3

1'

acclesia

s.

Euphemiffl

ubi

ejns

sanclum corpus

requiescil,
ta
est

conslructa in civitate Placenliae. Dahmc charta anno ab Incarnalione Domini

Christi

tam, vulgo
tlicnv.

Joannis ffienT?*
[/

dicii

ad annum

mo

Meiitensis, part
refert

constructiontn!
eleo

nostri

Jesu

millesimo
,

nonagesimo

lerlio,

jussu laudati Ordinis Magistri ariifictose ex anjento inaurato

cet.

conjtrum^*
mU>

mcdiante mcnse Januarii Imliclione secunda; id est, sectindum usum hodiernum, medio Januario

historiam martyni S. Enphemia imuku^/ Futt autem theca eo eoncinnnia

,','
'

hquet ex Indictiouc. Dicitur anntis (093, quia a/rtnus 4094 tunc tantum inchoandus crat xxv Marfii sive in fcsto Annuntiatiout
,

anui (094,

humeris ferri possit a duobus diaconit quia siiiijiiIis anms in festo Sanctm
est,

nis.

Hanc demum ecctesiam

nos ipsi

S.

Eupheraiae

IJ.rJ

adicunus

ibiquc

vidimus

anno untam

tcnscs autcm ct aliis reliquias Euphemias nicasse dicuntur. Certe Saussayus n, Mariyro^i
i

r,rcuijZ": longo supplicantium agmine comitantt 1/7

marmoream sub mensa attaris. In urna illa S. Euphcmiir ossa SUnt posita, ut declarat inscriptio, qttam habet in parte postcriorc Itis verbis eonceptam
:

Galticano ad

vium

(in

xiii Apnlis scribit : Apud Hriiannia Armorica) memoria

m.!|,

I).

0. M.

Aram

hanc, in

quam

saera Eu-

Euphemiae virginis ct marlyris, ob recepta ahquot e.jus pignora sacrosancla qiiorum

:

ms/a
,nl

et in-

phemiae

V.

M. ossa, diu oh inftdelitatem abdita,

signis

Aido primuro invenla anno Domini mxci, ilerum

snli

Josepho dc Zamlemaria Placentiui episcopis

Luletias Parisiorum asservator ii orbc Sorbonae gymnasio, ab eqniiihus Melitensibus seu Rhodiensihus pretioso

portio
loto

celehri

mu-

recurreule
cus abbas

mdclxxh
visilator

reperta,
translulit,

Jo.

Bapt,

Salvati-

nere
lliscc

Iransmissa,

et

solemni

excepia

academia

Marius Boeri Pla-

concuisu die xxmii Decembris anuo

siiuiiia

saujlis mdcvi,
el tn

centinus abbas e&visitator nobilius decoravit anno

Domiiii mdccxlvu. lu parte anteriore

scribit

ad xvi

Septembris,

tantum ha-

Supplemento ad 2
50
pitc S.

Jutii.

betwr
s.

S.

Euphemiae V. M. Ilactenus de reliquiis

1

Quod asserunt
Euphemiffi

Melitenses de corpore
se servatis,

ei ea-

ii

<ten\

Euphemiae servatis Placentia ., qum corpus qui(lcni de more vocantur : at luudutus Campius

apud

non

admii-

ilt* aft
,i
.
I

tent omnes, si
rint.

totum capul

sibi vindicare voke/"''

non
ptio.

oidetur r.ristimare, pleraquc sacri corporis

:

Nam

Hicronymus Marafhti

in

Chronica

OSSa itUc scrrari

ncquc id

liabet

postrema

inscri-

48 Exstat eiiam ecclesia atque abbatia, S. Euj-rope Bri

I

3 cap. 24 caput S. Enpliemise o(triliuit ecclesim ejusdem Sanctm, qum est in Ca/abria ulteriori prope mare, ubi et sirais S. Euplielib.
iiiur ni ipsis

Calabrim

phemiffl

sacra

prape

Brixiam.

Hanc

seculo

ix

labulis yeographicis regm Veopoliiim

nint

ItOlWVerotue.

construxisse dicitur i.andnlphus cpiscopus Brixiensts.

rcpcritur. Est ibi

S.

'ti<p,

Certc Vghellus tom. 4 Italim sacne col. 536

ita

oppidum aut pagus ad mare, Euphemia dictum, et similiter in tabulU

scribit, qutolJk

de Landulpho
phemiae pro

habet

Hic monasterium S. Eu-

pressttm, de cujus ecclesia Uatice

line

Benediclinis

mouachis

exlra

muros

huc transfero.
esse

exstruxii. Consentit

Joannes Franciscus Florenti-

nihil

in oppido aut pago ilk ohsercationc dignum pntierguam

Ait,

ifl

Catalogo episcoporum Brixianorum in Landulpho l. I irrque pro testimonio laudat diplomanus

iii

ecclesia amplissima,
ptistas,

primum

dedicala S. JoanniBa-

ileimle

S.

Euphemiffi,

gu

olim

fuil

moi<li-

ta Calixti

Papm

ii-

Plura

oideri possunt

apud

nasterium
quias
,

Ordinis S. Henedicli.

Inter

alias

Lubinum in Abbatiis Ualim pag. 62. Apud Bernardinum Faynum m Cmio eccle&im Bmianm, prmter abbatiam jam dictam, in ipsa urbe Brixiensi
pag.
rnia-

brachium S. Joannis '"' Baptistffi, caput S. Euphemiffl etc. Vtrum /" Metttenses, potiori jure caput Sanctm sibi Utti*
inquit,

servanlur

100
ciiin

etiam
cura

reccnsetur

capella

S.

Euphe-

buant, rescire nequeo

continyit,

at, ut

plerumque
possident.

inhttct

graphicis

animarum. Porro in tabulis Geoprope Brixiam etiam notatur pagus S. Euphemiss ac reoera apud nos tom. Februa:

ambo

forte

partem
Italim

Ubmw
(/
'

iu Notitia abbatiarum
S.

pag.

/-''

,l! "

rii

pag. WJ,

iti

S.
fit

Paterio episcopo BrUciensi,

ecclesim, sed eiiam

non

taitiuiH

mentio

pagiS. Eu-

Euphemira ecclesia meminit, uti et de dcm sacra abbatia, quain suspicatttr fuisse w ><^><< catu Brncrr nfano. Aliam quoque memorat
l

altQ

"'
""

<>

phemi. Masinus in Bononia perlustrata pag. i56 ad xm Scptrmbris intcr rcltquias Bononim scrvatas

nuininai s. Euphemiffl virginis

,

et

martyris braadhaeret, in

chium cum mann

cui

caro

't

cutis

Gattula in Uistoria Gasinensi sec. vi pag. ubi ait, eam fuisse constructam apud Pharam. pweW 51 Cultus sanctm Euphemiae etiam Salatj <n Hispaniam.De illa Joannes Tamayus
in

l*
I

Veronenses habent ecclesiam S. Euphemia3 dicatam cum monasterio Eremitarum Augustinianorum, creduntque apud se ctiam
ecclesia S. Francisci.
srrr/iri
fjttet

Martyrologio Hispanico ad hunc

:

'l'"'

i.v

bet

regM Anliquariaa in Betica ( civitas est

vulgo Anlequera) S. Euphemia; virginis
et celebris
et
''T'

W*
111

nairusis,
feslivitas

a/ii/uus />niuhrhr Sanritv rclujiiias, Ut

li-

cx indtce rcliquiaruin Veronensium, qui dade Sanctis ejusdem civitatis.

~'J

urbis

patronffi

tutelaris,

ob

martyns, ip s^ insignem ae
11,1

inr in Opusculo Auguslini Valerii Veronensis epiicopi

racenis
aliquot
fidcin,

Nam

in

illo

'^ victoriam, qua ipsa scrvilulis secula, ad Catholicam

partam

'^,.,
i

catalogo pag. phemiae seu

,

leguntur : In ecclesia S. Euasservantur etiam monasterio reliquia S. Euphemiaa etc. 49 Melitenses plura proferunt de S. EuphemmreliquUs. Rochus Pirrus tom. 2 Siciliee sacrm agens de ccclesui Melttcnst, atque enumcrans sahesc
, . .
.

Mahometi expugnntio urbis,

est,

respuit
cujtts

errores.

Ur
r

'

ur '^
(llU1

causa

fcsiiriius

''^

..

IU0. figitur ab historicis anno

tti

apud Marianum
2/
et

llistorta

Hispanta W
P nn
castra

*^/L
^
/iM

22.

Fcrdtnuniiits

Castell

postea Aragonim

et Siciliee rex,

^T Ca

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

obsidendam admowrai Mauri vero cum \ ad nrbetn m obsidionem solventiagmiinc accesserunt, men~ Hos />'"""'" ^genti strage profttgav%t rent. Deinde obsidionem civitatis munita r\l,u<>.
'

263
<

polnta,

mmis<inc lireuter Intine reddita. Etufem nos <i'i>j>ie \rtii habemus >>> quinque <l<>rrsis eodioibus Mss. latinis, <}>n signantur i>. Kr. /;.
P.
IfS.

con
s

tam qae expttgnavii

n
|

die

158,

Q.

MS.

S,

Q.

Ms.

f,

et

Q.
ei

Ms.

Septembris,

S.

Er hisceduo
l<<

posteriores codices,
r<lnu>

</<

atiis

tn-

\..

rnlll

sacra,

pluribus narrat.
licet

Hinc
ipsi

in~

mutto oetustiores vunt, propius accedunt ml

inquii slituta festiritai, existimo, /n rr fidedignum

'

martyroiogus, quem hac

textum

Gracum, quam

Mombritii, atque
<<'>>

num

invicem sunt conformes.

.'ii

Chronica supposilitia auamfidamus, dumprofert k% prmterea in Catalogo impressa reiiquiarvm,

BBJ habet
'!,,!

Verumtamen neque Mombritius neque

<

inlerpoi

ces nostri

ttatritense

collegium Societatis
%nter

Jesu,

><rm exhibeni interpretationem Vita Gracm, sedhancpoHus interpolatam, mt ex Mcex

<ih<>

dkm
IM>

RuMart.

taphraste sive

</u<>pnii

scriptore
,il
t

>'n-te

rf

yjrg.

Corpus. Ita

reiiqutas

tmuuhns

isli.s-,

n,i rn;-,,!,,

m.hrr. /nrhi

,/nn <i

anno 1587 accepit Domus prolene multas, quas Societatis Jesu Vlyssiponensis, eliam nume
f rantur reliquia S.
,{rrt

ma

juncta sunt, qua etiam habet tietaphrastes, guaque ei absunl ab ictis Gracis, ei minus sunt eredir

Eaphemiffl Virg.

Mart.
:

ut oiibi

potest

'<>"'

Januarii pag. S/S

nam

datus esi catalogus. Bucetir illarum reiiquiarum nm m Sacrario Benedictino ad \w Septembris Ordinis sui locis ejusdemSanctm reliquias

duobus

assignat,
pl ie1

ita

scribens

Asservatur brachium s. Eu-

conjungantur cum factis relatis Etenim toties mutantur modi, quibus Priscus proconsui dicitur mortem inferre ooluisse s. Buphemi, >n. [<> incredibiie, tam diversa ab <<> fuisse tentata. Pratereadt tormenns ibidem adjunctis non memineru/ni Ennodius
bilia,
s\

prasertim

in

Grmcis

ietis.

Claudii Legionennrpinis in integrum ejusdem in Einsidlen. Esl autem Os sj abbatia in Helvetia, Latme dicta M Binsidlen celebris Eremus Deipar Matris. Inter rellquias abbatia Centulensis < Picardia seu comitatu Pontivo,

ccenobio s.

Ticinensis
giis,

nec Beda,

nec

\<l<>.

vn

amptis
ila

elo-

qua
fiat,

de S,

Bnphemia dederunt,
ictis

ut

eerv

simiie

facta ilia

inserta esse post illo-

rum tempora,
BS
/

niis

codicibus nostris,

<>t

modo insinua
tanlum
/i-

vidmtur
digni
h

f\h'

qU$

mumerantur
t03,

apud

nos

tom.

Febvua-

n, facta

iiia,

qua

fabutosa apparent, etiam non

illi

InfoctU

etiamfii mentio de retiquiis Euphemiai. ita inter reliquias Pragam attatas a Carolo iv imperatore, nominatur S. Euphemise V.
riipag.
m. brachium
tjo,

habet. Attarnen

non ausim
ictis

codici

storieis

S.

mderi potest < itlarum cataioJamuarii pag. Josi, Manum Eupuemiaipe/fe etiamnum tectamnos <i>*< ~
,

dato

tom.

cum quod iiie non tum quod interpretatio <> sti accurata, << ubique cum Gracis consona Qua propter icta Graea fideliter Latina faciam, ei sn/i 1 inii'tis ii, illn rr Momhnlio et nodcrr, </oit!
sit
iii

Gracis,

admodum

eetustus,

no 4753 vidimus Vienna <>< iustria apud Patres Capucntos. i,e/rts in Operc ile Cnlnnia Ayrippi-

slris

codicibus ea observabo,

qua mdenlur
<l
ei

notatione

digna.

Quod

spectat

auctoritatem

napag.264
et

m
in

Thesawo sacro
Sacello

ecciesia S. ticreo-

Actorum,

illa et ve&usta

Mentur,

nota

satis

/><>-

nisaliquid reliquiarum S. Buphemiffi memorat; ati

pag. 6/6

napro
inserla.

faclis historicis.

SS. Willibrordi
wi

et

Honi-

dicare dicta
I

Verumtamen noiim vinomnia Sanctorum >ntt tyrannoi "> iii

facii.

Simititer

Bayssius

Hierogaxophylacio
S.

idetur auctor seeutus esst

morem

scriben-

Belgico pag.

82 abbatia Cameracensi S. Autberti

di plerisque

usitatum
U rt

ipsis

etiam sanctis Patriul rrrte, si

ea
liberali-

Canonicorum

Regularium

ossium

Eupheraiee
wi

bus, acverbapersonisattribuisse, quaiia ipsis <<>irinrr

rfe
i

nonnilul attribuit.

Demum

indreas Saussayus

,i

ml

rmim

<yr,lt,lit,

Supplemcnto Martyrologii Gallicani ad

scribit
s.
:

xm

[prilis

dictis

utrimque aliqua
ictis

intetlexit,

Tarbise

(in

Novempopuiania) veneralio
ei

ter

pro ingenio suo exposuisse. (taque sermocinainsertm

<>

Euphemiffl

virginis

martyris.

Quod

de

ee-

tiones

multum

auctoriiatis
<<>-

neratione ejus reliquiarum

expiicaturin
et atiis

imdice.
lo-

habere posswnt, Verum facta

< iis relata sie

Ceterum
cis

><<>

dubito, quin

quibusdam

atiquot

Sancta retiquia honorentur.

firmantur auctoritate Ennodii Ticinensis, deda ! Fiori, et idonis, utsine scrupuio pro veris

admittenda udeantur.
56
Tillriiinitlnis
,

P
tniii

n >u

6 M<>n tnitr nl

!'<

itt,i

pra

tractat de gestis s. Euphemise, auctoritatem

;u

icto-

cioimproi

V.

Acta antiqua
a

quae

vindicantur.

ca:

dem
Acta

Metaphraste

paululum

mutata

per Asterium scripta,

:

sunt alterius

examinat Vata i > Euphemiam ;i^i?u et tamquam fabuiousque <>/<"> improbat sa rejicit, ut omnia tormenta Sancta ac mira ruin iii us ictis reiata, prorsus omiserit, et rrsn/n relatione isterii episcopi imaseni histo-

rnm

baruni

ipsius

Euphcmiae
edenda.

Historia

Inventionis

item

riam martyrii petendam

iit

esse contenderit. Baiiietus

tabula criticaad
\riis

\w Septembris
et
i

itlud Tiiiemoni >

tii
,/

judicium tanto sequitur impetu,

solum

apud Surium

ipomanum

eulgatis

dicat,
visis

ca

addat

nihilvalere, sed etiam dt numquam : Menlio lii de aliis quibusdam etiam-

A,
'"''<

<'<>

Graca

s.

Eupbemiffi,
lovtje

reliquis

omnibus
acce-

ii ii

ni

manuscriptis,
ipse,

qum

nihilo

snnl

meliora.
tcta,

""" quidem
pnittis $x
fti

i, /<<<<)

praferenda,

Atnec
fatetur.

nec Titlemontius, oiderant

ei

qua

codice Ms. bibliotheca regia Parisiensis,

Baronius iaudai
chius noster <

iilatius; ni Tiilemontius ipse

icta, de quibus

"">ius
theca,

pro nobis exscribenda curavii Vir Cl. doClaudiuu Sallier, custos pradicta l>i/>lio-

\euter \Aderat

Papebro-

(ui

nos misii tsedpostea,

>um

Parisios

Uoscas pag.

innotatisad Ephemerides Graco pronuntiat : Cujns (Euphemiaj

ediiia

apogrophum cum codice If*. con" '" icta Latine edita habemus "/<"</ Vom'"itiuin umx. i fol. %'>:> et sequentibus; s> eadem
ip$e
! 1 '-

fenmem,

pm

;iara

lcta ei

hacienns meliora haberans.

<i!<>

Uaque clarum

est ac

manifestum, sovero

ju

>w sna dieenda; deformuia

<>> sunt et inter-

numquam visa l> iitis, qw prvproprr* udcm prouderc msrn nam Baronn
dicio Acta reprobari
;

.1/

264
Auctohk
J.

DE S.EUPHEMIA VIRG. ET MART.

AstenusAmasenus, terque nomen W aho tttulo reperitor Ua s,r /,,/ col. SS5. Verumtamen in ,' editione
1
-

s.

Papebrochius, qui inedita Sanctm \cta habuerunt, ea minime reprobarunt, ita 1 ex >! lorum fudicio nuUum pro reprobatione Actorum,
Allatius,

fi
.

J^trih

nedum Grmcorum, haberipossit fundamentum. Hmc paucis observata volui, ut quietiam latinorum,
libct intetligert possit, <j<i<im prmcipili fudicio jre-

et
\t

730

Bcali tituttts

id potius

Konun, factum mdetur

*.-"'"'""

i/uuni
ui

Patrum Nicmnorum

l,C'." rtate

quentt
.'17

<i

criiicis illis icta

marlyrum repudientwr.
n>
<><!<>

Verum examinemus
.

rationem prmci-

(490 ubiscrip ta censere xncxpit, illum titulo

Asterii
'"
ita

Hitifiofltrra col.

non congruunt CWJI

,/uia

>/>hi l>mn TiUemonUus vulgata S. Eupberaiffi Acta pro fabulosis habuit. Franciscus Combefis >u

honoramt.

ktsce mn,l " n essc potest, tsce magna "*"**

rrlolione
Asterii seni.

"

Verum neque auctor^Tp^,

neque titnlZ
r""'"

J """ wnJ a^ J

auctoriu

9"

Ama-

Auctario sanctorum Patrum i<>m. I col. 207 erfidit Acta Grmco-Lalina , quibus kic prmfixus est
titulus
:

defuncto

<latus.

siastico

isterium

*<*re potest, cultu eTu umquam fuissekono) mmfuisschonoratum

B.

Asterii

Amasiffi

episcopi

Enarralio

in

propter

nimis

niarlvritim

pnrr.larissinHB

marlvris
in

Euphemiifii
ictis

scnptores

lemter tiiulus Sancti isterio datus videtur.

Han?HuTl
pro~

Eadem Latine
tyrum
nfnhl
seqq, rn fuerunt in

recudit Rui/nartius
','>"

u<>r-

sinceris pag,

editionis secundm.

Lecta

servationemexcusetmquuslector, siminusad positum mdeatur necessaria;

quiasaltem
ria estpro instituto Operis nosbri:

Synodo Sicmna //. '// videri potest Labbeum tom. 7 Conciliorum col. t87 et Hanc autem Enarrationem, qum tota ex tar
fuit
ictis conciliari,

nam reneracohretur utSanctus, captanda nobUi occasni ahqua, ut de eo ageremus

bella picta
s.

Euphemiae
isterii,
>(

sumpta, non posse cum vulgatis existimat Tillemonr

vero
esse

WSecundo
se,

tius; indeque concludit, retinendam esse relatioiiem

/ntiii-

quando icta S. EuphemiaB descripsit. Nam, ut recte obsr.nat

re de

Isteriusnon videtur episcopus hu

ex
risa

pictm^

icta

abjicienda.

Prmcipuam
insinuat
his

Ceilierus inOp fr

fere

unicam

rationem, qua vulgaria

ipse

Acta improbavii
oerbis
'liiim
t<si
:

Tillemontius ,
,

Censuissemus
S.
obslilissel

dandum

nobis

compenoulgaea

scriptoribus socris tom.8pag. 507, On lum illud magis videtur compositum <i , exercendum, quam a<l enarranda omnia s ijrst.t. Ex initio n /;,,< ista collignntur.
\

(gestorum
oisi

Eupheraiffi

ex Actis

rius rniin

str

orditur

Nuper,

viri,

Demo-

diQicullas

conciliandi
circa

cuni

sthenem

s
culi

Asterio Araaseno, qni

iv

vivebal

finem

se-

Ponlo,
i'

quiquc

non

poteral

ignorare

Hox iterum, ubi fasEnnodii Ticinensis episcopi, ac Hartgrologia Bedm, Adonis et Vsuardi, cum ictis vulgatis concordare, observaP, Acta non
quid vere
ea dicerelur.

sus cnit

lii/niuuiii S.

egregium illum oralorem pra maaibai habebam, eamqne Demosthenis orat.onem, ille Eschinem acerbis enthymematibas impetit, Din aulem prolata leclione, paneque obrata mente, aliqua remissione ac ambulatione, qao
fessus aiiimns imhiihIiiI

labore

levarelur,
in

egi

i;-iv-sus

aulem

domo,

postquam

foro

;<li-

mque
ditque
ijiiciu
I

conciliari posse
:

cum
suaa,

relatione Asterii, sub-

Quare

si

volumus hunc sequi Sanclum,

tempus,
salis

qualitas personaa

regio,

qua
,

loquebalur,
multa
sane

quo vixit, parum Chaldignura

rejici-

quanlulum cum nolis ambulassem, illinc ine iD otio oraturus recepi. Cum vero Dei templum hoc qnoqnc conseculus unam quamdam ex
,

porlicibns transirem,

vidi

in

ea picturam
ccpii.

qoamDixisses
alicnjus,
conciliain

cedone
faciunt,

dissila

auctoiitate

dam
qui

cujus

me

species

omnino

ipsum quoque Ennodii tesliraonium

est,

Euphranoris arliGcium
olim

esse,

aut eorum
picturaa
si

endum
nai

quamvis
facta

uecessilatem
per

nobis

imporelata

plurimum
aliter

dignitatis

agnoscendi,

Metaphrastem

mnt non
bulis

pingentes,

jam ab initio seculi vi fiiissc sn-ipiis mandata. Hactenus Tdlemontius, cujus ratiocinium eo tendit, ul velit pro fabulis haben omnia illa, que totis duodecim seculis aut diutius de S. Eupheniii

formas exhiberent.
eliara

quam Adesdum
tcnipus

vivas

uv

vero.si
enarrare

volea:
licet;

quippe

nunc per

egoque
s.inini

picturam exponam. Neque enim

iiiiiinni

nos

mn-

pejores pictoribus colort^ habeana.

opt-

constanter fuerant relata

cl

scripta

: et

conr

Hactenus Asterius, quem ehquentim mne

rnin
i/n/issr
ruriii
i<t>u

Euphemia Ghalcedonensi, qum prmter Asierium nullus antiquorum pet sccula plurima asseruisse scitur.
tra
S.
Astcriu.* illt

credamus ea de

iiisiuuuiit

videltiet

ItcUO
/ff-

Demosthenis
ro
fittn

diuturna,
vel

deatnbulatio tn

notis,

et

maxime

voces iV/ffiNosmn-

nimi* faeiU
Sanctl tiinio

honoratitr,

Verum rationes Tiliemontii non sunt tanti momenti, m duram adeo conditionem acciperenos cogat, Sane videtur nimium attollere auctoHtatem Asterii, qu\ in hisce adjunctis minime cideretur omnibus aliis prmferendus, si conStaret,
58

sarum alumni. Porro Asterium ea potius scripsissc ad lum exercendum, quam ad enarranda Sanctet}

M
;

rtjf-

sta

r,-

lnsrr

r.i!/,i/n.,r.

Si

Gesta

Bupaenna

accurate enarrare voluisset,

rarn

non

dixisset

Pid^

Asterinm loqui
et

taiii <lr

alia

s. Euphemie Chalcedonensi <ir quapiam ejusdem nominis Sancta.

exponam,

n sed raartyrium explicabo, aut r"

stniilr.

Rursum

fttic

ou

diceret

H^

,!, lll|v

'

Primo non capio, cur TiUemontvus tanta cum

affectatione ritm
uiitni

titulum
Unlti

Sancti

tribuat

Asterio,

ut

CU m pictor ac linguam.

manum tenuit, lum ego Nam iis verbis indicat nolie

sermonflni

sep*

numquam
.

sine illo tilulo

,

nominatum
.

inve-

hrrl
ut

\>l<>

nninlnis

</

oninrs

styltd cturm aliquid addere. Exerciiationem ""/"' indicant ultima verba, quibus conten perspiciat, an recte enarrare potuerit

coluntur

Sancti, sine glorioso Sancu titulq in

iisdem locis laudentur. Velimprofecto scire, unde anctitatem isterii intellexerit Tillemontius, secutique ipsumplures alii,

pictura.

Combefjsius tom.

quibus omnibus prmivit Auetariijam laudati, in quo rnrxi isterii scripta edidit. Certe in nullis Grmcorum nnt Latinorum Fastis nomen Asterii reperire potui. in conctlio Nicmno // ca/riis vicibus
i

Tillemontius contra hanc contenditque, omnia S. aliqua scripta. Vamcit miffi gesta ah Asterio futsxc
objicit,
serit,

obsew

expres (inquit) historiam tolam fuisse ^pressa-^ lum subdit, si lota non fuissel

terius

non
in u d

poleral
vel

ignorare reliquum,
meroorasset.
Si enim

P^
m

dub io
solidi

verbo

''

latidatur
'11 111

isterius; sed Sancti

reperio.

nntlihi

Nam

titulum eidem da~ col. 487 , ubi textus

>u lnsrr

imemo.
>i<>

voluit

\strnus,

Qrmcus

ritm Lacino jungitur, simpliciter vocatur

qua urbe passa

sit

S.

^ miclligo, curnon m? Euphemia,

'

omnia

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

monit

265
//</
:

1-nm
* '".'/"
,

COp a * ihih ma<Jl& id tst, eur non edicat sub quo n7 s " l P assa stt sancta mratort, tt sub 7" r ','"'' (ocum ettempus martyrii, st tyranno'
'

cur nomien Ujran-

Erai
<!>

igitw seputcrum,
isttrius,

(juod picturam

AUCTORK
J. S.

tactai,

extra templum

nam picturam m-

'

venit,

Si

'

rJ%omina, si ditm, exprtmt soltia om%111 ActU martyrum tia muHo nihii ignorare potuit, nihil Asteriut lu auomodo
saltem cdicere? Vides, opinor, non vel terbo ineptam esst objectionetn , fatsoque con-

t-

-;.i.-.,. t ,,, quo culehatur Sancta,

.

si

<-.'

quando, finita oratione, templo egr^ssus, unam quamdara ei porticibus-tratwioai, ita ut tam scpulrrum quam tnbclln ritfcatur fu-lstt m porticu ju.rta templum. At secundum descriptionem
ecctesim S. Euphemiffl, rr

Evagrio datam

num.

w, sepulcrum
ita ul

s. Euphemiffl

mtt

n> ip$Q ecclesia;

Uetor

tnarrationem tiari ab pltnam tni <ii cum itta etiam sint prmttrmissa, qum isierio; ignota esse poterant. omniutn minime isttriut agat de S. Euphemia ti T
martyrii
61 t fi\o,

de aiio tepuicro loquatur Asttrius. Ttllcmontius ipst in s. Guphemia mdit, dicta Atttrii non congruere rum dcscriptione Erayrn, ideoque
dicit,

illius

dispositionem eccltsim fuisse mutatam. At mutafionis nullus proferri potest iettis,

Moalifc

tanti facienda ipsius Chaicedonensi, non t>idetur "' {r,,s antiquis, S Ennodio, reliquisrelatio,

nulliiin

indicium.
basilica
se

64 prmttrta S.Euphemiae

trat

extra
dicii

minus
rium,

celebri

wi'f
11 0911'
'''

aueomnibus ipsesolus $it prmferendus, quemaddum contendit Titlembntiut. Ratio mihi ciara

urbcm.

At ea tccltsia,

quam

ingressum

agere Astt-

flalrwfonm-

m
s

,,

r/

manifesta,

nimirum quia Asterius de

Asttrius, vidttur intra civitatem fuisse, aut in foro aut propc forum. Xam, retata deambuiatione

fcupheraia

tabuta
ribut

tanlum narravit ea. qum pictor wi exhibuerat. Atqui passim notum est, pictoesse

fua

111

foro

subdit

Itlinc

mc

in

l>n itMiiplunuilio

oraturus recepi.

majorem

curam

scite

pingendi,

quam

longe abfuisse.
nit

Qum verba innuuut, tcmplum nuv Demum istud ttmplum non idttur
1

pictura. Asterius ctroipsepaV era exhibendi in ul in gesta EuphemisB rurn tunc eurasse videtur, ; ttd unict studuisse, ut eleganter picta jnquirtrtt mque elcganlibus sermonum coioribus exprimeret.

S. Euphemiffl fuisse dtrtilum. Crrte

\slrnns memiB

dtstpulchro Euphemis sum exstrucio, de locuio

de pictura appensa. de festiinstituta, de concionibus in
sotitis;

ipsiut ibi deposito,

vitate

Sanctm hono-

Sinc ipsius enarratio a scriptoribus omnibus anplane negtecta, nec umquam adducta est ad snarranda S. Eupheraiffl certamina; sed unice retiquis
citnin

rem haberi
dicata. liiinr
si

inmen

rtOJi

non oero dt eccltsia eidtm rnhtur omissurus fuisst,

sucru.
Itn-

rrrertt crrlcsitt fuiSStt S. EuphefUiffl

videtur

concilio

Nicmno

11,

ut ex ea

probaretur, pium esse etantiquis usitatum, Sanetorum gesta pingere. Refert c.r pictura Asterius,
dentts Sanctm fuisse excussos.
tsst

qut tx hac obstroatione rursum constquiiur, de alia Euphemia tninus celebri toqui Asterium

Qua ratione factum

ni,

iicemus, ut koc nulius de S. Euphemia scivenullus certe prmter Asterium narraverit, si

Ad hasce rationet accedit diversitas ipsa ictorutn, qum insinuant Euphemias diversas. Quippe Acta Btda, nostra cum oulgatis, cum SS. Ennodio,
Adone
ct

atiis,

multa contintni tormenta, quir

tormentum reprmsentabatur in pictura omnium oculit Chalcedone exposita, prmsertim cum in ecclesia Sanctm seculo \ habitum sit concilium Chal-

bus superior fuil Sancta, morsu ferm bestimtan

Sanctm tormentum deberet notissimum? Alterutrum omnino dicendum videtur, aut fidem picturm non fuisse hdbitam, aut pictnram tattm Chalcedone non fuisse. Siprimum
eedonense, ita ut illud
fieri

exustam et mortuam Fro "/"* vtro omnibus tormentis dtntts Sanctm excussos asserit, siltntibus de eo tormtnto

dcm

occisa. At Asterius igne

rc/crt.

ictis,

ei

scriptoribus dtinde secutis.

S.

Quartnon
pictu-

satis probabxit apparet, taltm

Euphemi

tst

verum, ignoravit
tecuio posttrior,

isterius gesta S. Euphemiffi,

ram fuissc Chalctdone, quaiem describit isterius. Quomodo cmm Occidtntalts mqut ac Oritntattt
ignorarunt dtntium excussiontm,
rtprmstntabat
tistites
si

uti rcrrra facile

fert

ca iynorare. poterat, utpote toto

tam pictura
nl>i

natusque

ct

nncia longt dissita Chalcedone,

ret.

educatus in proquantum appa-

ecclesia Chatctdontnsi,

uv

scrccnti

anno

1)1 furrunt COngregati? St

Si
iii

oero

fuit,

pictura Chalcedone numquam longe mihi oerius apparet, Asterius toquitalis

autrm laudata pictura non fuii Chalcedont, de Chalcedonensi Sancta non loquitur isterius eum
:

tur

<!c

(iliu

Buphemia,

qum parum

aut nihil

cum

pictura to rssrt loco,

iif"

rrni corpus.
l>ntuit

Btti

ralio-

S.Buphemia Chatcedonensi habti commune. 63 Quarto igitur adeo verisimitt est et probabilr. ne dicam certum et indubitatum, Asterium agere de alia quapiam Euphemia, virgvne etiam et martyre, ut mihi ne probabile quidem ridcaAsterium de Chalcedonensi loqui. Rationes argumtnta e.r ipso pctam Asttrio, cum aliis monumeniis cottato. Primo Asterius inpicturam,
tt

65 Scriptores neoterici crediderunt, de ctltbet rima Eophemia loqui isterium, std, quantum
vidctur,

sane
de F.u-

ttgere

phemia Atexandrina.

obsolam nominit parilitatem. Sequt tnim

n'1'iiii. st

tur,

agtre de Sancta Chalctdontnsi, nequt uttum vidi scriptortm, qui ostendert cona tuscst. dr fhfilredfinrusi rrrba Islrrii intr/litjenda
Asttrius
esse.

Et sane

potuit isttrius

non desunt aiim, dt quibus loqui Euphemiam certt aiiquam itexem

dequaagit, incidit, postquam se fatigaverat diuturna tectione Demosthenis, ct postquam in foro

aliquantulum
nui
bat

cum

notis

aliqua uteretur.
,,1

Hmc

ambulaverat, ut remissione insinuant, eum tune fuisse

drim fuisst transiatam, liqutt w vsrbis num. 4% /uerit, quovt datis. Quibus itla tormentis afflicta vitam finierit, ignoramus. Atnomortis gtnere

qua degeenim ptregrini solent dinturna leaput fatigare, aut in foro deambulare remisttonit causa,aut statim notos invenire, quibuscum ambulent in foro. At verisimiie non est, Asterium Chatcedont natum esse, aut ibidem studiis optram navasst; n eonsequenter verisimile est, picturam
patria, aui u, civitate aliqua, in
:

S.Apoihnim dentes ilexandrim excussot, mortemque ignt iilatam, ita ui simitia ibidm
uimus,
pati patuerit
terat etiam
S.

ncque

Kuphrmta Mrmndrur

culta. 1*0-

Asterius, ut\

ilexandrim studiorum causa dtgtrt atiquo ttmpore ftctruni S Gregoriut

Sihtitgttur

Nazianxenus ejusque frater Cmsarius. xttxandrmam ctitobstat, quominut Euphtmiam conjecturat potutrit isterius. Verumtamen brare
nonhabtmutsaiitfortts t locutnmcredamus.
66
ilttra
ut

ib

eo in atia civitate fuisse visam

id

dt

illa

nominaUm

1 *

63 Stcundo
f na-

rursum

coltigitur

""" dtttputcro Sanctm nam haud t

ex i, qum procul tem-

Plosepulcrura a civibus mdificatum fuisse asterit, tobetlam *cro a pictort appensam jux.a sepulcmm.

muiitrts

martyrts,

Euphmia qum
ntam

qumqut

ignt

/inisrunt,

^^J^J^ Amw ^JV

ut
1

idtn potest
a P ud

o Septembris Tomus V.

^7

266
\l
<

DE
III

S.

EUPHEMIA
illis

VIRG. ET MART.
me operm prelium, si Acta ill a e tf, r , comperi, in Opusculo Theodori Besii IV'""' quod non tegatur aut n, Actis priori^ "**> Ihstorm tnrentionis et translationis
edenda. Vrmterea auctor Ule magis quam historiographum, et frequentertc sacrm Scripturm sententias ad
ca

iHltl

apud nos tom.

Martii pay. S3> ubi de

ex solis fere Martyrologiis aclum est. Amisus, aut de Amxmar t 3 ji / 0CMS urus cra t a d pontum Euxinum, yT r .. sena aut aha t c -. tpiscopahs sub Amasea metropoh, cui prwfuit fuariam.Xcfa Grwca edenda. Asterius. Itaque de hac Euphemia etiam agere po~
. .

J. s.

tuit,

si

martyrium
de hac
;

ipsius

minus

recte in

Grmcis

m^^
t

T'

Fastis fuerit cxpositum, ut s&pius contingit. Atta-

men neque

explicare ausim

Euphemia Asterium nominatim cum non rideatur in Fastis celedixitte sujjiciat, plura obsta-

brari ut tirgo.

Vnum

prooJ! adducit Itaque nolui dare Opuscul^l"* ignoti, et mepti declamatoris r,t oui s i, ** ** scriptit ante seculum TX,prmsertim cum
,

re f quominus de Chalcedonensi explicetur Asterins ; quam obstare possint, si de Alexandrina aut

a/ferat,

Amiscna dicta ipsius quis rcllet exponere. Verum,

si

non non consentire cum

in Actis aut in Historiaintl explicantur. Illud solum

qum

addo

The

""

prudenler agere

vcliuius,

/atebimur, ignotum

cum Actis edendis.

relatis ab Asterlo '

Ji

nobis esse, de qua Euphemia Asterius scripserit. Itaque neque Opusculum Asterii, neque aliudquidquam nOS <lclrrrcrc <lcbel, quo minus Gra'.ca Acta
S. Enpln'Mii;i' hahcamus pro sinceris, Sanctaique certamina ut valde probabttia et vera admittamus,

68 tloc itaque omisso Opusculo, post Acta jiciam Uistoriam Inventionis reliquiarum s r phemiffi, qum jam edita est Latine apui ' manum tom. 6, et apud Surium ad w Auctorest Constantinus, Tiensis < /v
/(
/

'

^i^

utpote confirmatQ a S. Ennodio Ticinensi, antistite erudito, qui floruit initio seculi \i, nti etiam a

Beda ct edam, et
67
Acta Theodori
Desti AOfl
edi

\<!<>nc.

Ihvc igitur Acta Gra-ca primo loco

debitis

Annotatk
ct

illustrabo.

Habemus

alia S. Euphemiae Acta Grmca,

//>.

accepta

Bomm apud
Vallicellano,

PP. Oratorii

sive ex

codice
lus
:

nda

tcD (Aaxapfcu
y.al

quibus kic pr&figitur titu0scc(!>pcu tsu B&rcou Evk6(jliov dz t^v

[j.i^iXz[j.i^vi^a
Eu^rjjj.tav
,

iffav

7cave6yYj(WV

rcgiam urbem relatm sunt. itaqw k k contigerunt, omni fide digt\ ilriur. Attamen tantam ipsi auctoritatma hcrc uon ausim i>r<> u/us, quB diu erantprm cum plusculum mdeatur indulsisse co\ ctaiiqua admiscere certioribus monumeni trana. Grmcum Constantini Opusculum, hactenm
in

mno

episcopus, qui florebat eo tempore, quo Constinopolitanis innotuerunt, et ex insuki

,

certe,

gum tunc

Beali

Theodori

Besti

Encomium

in

sanclam

et

ineditum,

majores noslri accepere

tx codiu Mt

celebenimam magni nominis marlyrem Euphemiam. Credidi initio, hsto lcta me editurvm,
cuui

hi/tiiothecm

Vaticanm.Edam

igitur illud cum

pretatione Latina

jam

edita, in pauculit ratatfj

tum quia simul contiucal cu aiiinia, qua; spcctant ad corpUS Sanctat usque ad seculum cireiter nonum. Verum, postijuia nutlibi edita sunt,
,

corrigenda.

Demum tamquam

Appendicem

dabo

Opusculum
sat

Asterii episcopi Amaseni,

dequojm
dwniaxn
rccudam,

multa sunt dicta. Verum cum

textus G

quaiu fmsira i/ua-sircram

de cataic
raui,
ci

ul

aliquid rcjtcrircm
ct

siteditus

apud Combefisium; Latinam

qualitatibus Theodori Besti,

post-

quam omnia

S. Eliphemice Acta inriccm contulemutavi sententiam, censuique non facturum

interpretationem ex edilione Ruinartii cum paucis Annotatis.

A C T A

Ex

codice Ms. bibliotheav regim Parisiensis^

interprete

J.

S.

CAPUT

I.

mte

pmecutime

Diocletiani,

S.

Evphemia
:

cvm

aliis

quadraginta

novem Chaktao*
iij'

capifur; fidem omnes professi torquentur

deinde sola

Euphemia ad

rotas et ad

iem

damnata, in hisce manei

illmsa.

-Lmperante
PriBGut Proi

Diocletiano,

et

proronsulc

Prisco

Europa-o a, erat colleclio

in

magna

Christianorum

"" "/

iii

civitaie

Chalcedone.

Priscus

vero

proconsnl
Apelia-

bua momtnt
iacriflctum,

amicum
iiuui
,

habebal

impiiasimum,
llic

nomine

Bcientia

sopbistam,

qui assidous erat apud

est
:

daanonem Marlem.
Optime virorum,
et

igitur Apelianus factus

aceusator Christianorum,

dicens ad proconsulem
,

diserte proconsul

notum

sit

potestali lu, nobia omnibua secundum edictum dominantis ac magni imperatoris offerendum esse sa-

DIE DrXIMA SEXTA SEPTEMIHUS.

2'\-J

e___Gv_U

t^
*#

l-y_X(o avOj-aT..
T(_Xo-ej

Oew
hc.

'Ao.*..

rjp-uei
i|w-

criflciom

megno doo

Marti.

piaenit

aotem

is

..t-

M-

i&to.
ytov
__jv

fi

**f

x-TacTpocf,

mo
locis
srs,

proconsuli in subversionom

animarum pereonio
:

'tJ.XXuu.-vwv.

Mev
i

Ypa;-.u.aTwv
_i__ijxev
,

ex?c7cepi_-

tium. Uotle tcrrihilia

iosigoibos,
sic

BCribeo9 adicla, coostituil

XOT-t

touc

_.:t.T u._u;
__,v-peej

t,-cu;

KfltXxtMvtOl
-v._.*Ta
'

-^wct.v

__.__

notiim

sit

Chalcedoaenvobis omnibus mauilatum, ul sorimperatoris,

Bacriflcium
et

hahentia

Viri

-;.v

5uiy DU--V
,

Itm;
*;>
I

'i
~
[

tcu

[.aotXew; TT)pf>

vantes
,

decreta

poriQcantes

qos

kccj

**'

r '~ 1

'*<>-'>-

tarfav icpootflW

M lV *$
JiflJ

^"^
Wpa
toutc
ttjcj

WP5

wtfl
'

ipsoa

dieboa oclo,
si

offeramoa

N>
rw.

**_>'

&
5v

maiimo

tleo Marti.
el

gupeWw

x^ax-tOtcV-

.pqax&q
a_r_*

liti-

ad aliam

qoamdam

qnis vero inventus faerit inobediens, religionem accedena, illum

onGv
X_ew.
feiipa

fctvaT.

xoX_io-_i

nwpfaacj

dbn-

-0
r
(

ti 9l)|7ov
i

^
,,-.,

** ** Wtal "\?^~ vaopa^TE^ -;:0uu.w; ttjv Ou^gtcu, SmXfa|v _e>>|iV.C_VTee. feauTOtcj t_v uiYtffaXmtf
-0.

xX-joeucj. $8"

gravibus poeoia castigatom perdam. floc aotem sit Bignnm, qno vocabantar. Qao die taba Bonoerit, omnes simul ftd tampluni niaximi Marlis accurrentes, alacriter Bacriflciom

perflciamos,

ipio pro-

pitium

aobis reddamna

deorum maximum.
qnalibet
die
*!

_tcv
(l

___
c'_

*Hv

'AiceXt-wbej
-<>_
,

ir_pi_pfat.-p__vocj

exa.Tr,;
rij

_ ra

Apelianns antem cnriose

investigabat
,

ho-

od quod non

^uipa; xat
lyO.cet
1

_>pa.,

l6poi

tivocj

_taei.o_VTacj

cupieas

invenire

aliqnoa

non
il-

to3

(5a_tX__-ej

.va

ws7.sp

x__.v

_XaxTf,_v)

obedientes mandato imperatoris, ut canis instar

los ste

vtnimtu Bwphtmin aliique multt cap.ufifur.

xaT
t)

auTwv

xat
T_Xoej

.t)

Tfj;

TTpoOecew;
,

Lv_T__fl7)s

_6_a

allatraret.

El

sane,

orgente decreto, tnba

iri-

oiXmv^

'l

~_vOr,xcv

svyxoiXou-a
Tj.av
,

x&rac,
ce
6t

aliqnid

Landem iosooabat , convocana omnes

spes sequebantur.
En

,c-_

'^

flwA.

IXirf&aej

__n_._bxovTae_.
_V
,

qui

commnnes
reclasi, et
illis

Erant vero, qui

ln

BtljflWOV

9-0V

-/OVTE.

TT

<W/r,

5(0-

vernm Denm

anima babebaot,
precibus insistentes.

domo qaaqnocme
|na,
-

uarfca

tw. >.aT--X-xXs.-T_--voi

xa.

Tai";
fj

euy.a.;

icpoa*

aaprepO-VTS..

V
tv

__

ff-V

a.TcT;

xat

Spjia Eusr)u.ta
,

dam cum
(|ii;e

Eral
1I.1

sancta Euphemia, patre n

Pliiliiplini-

-,..,;
11

^':v

cuaa

<I>tX4?povo;

__VxXv)Tlx_.

^TjTpb;
_Xev)(JA-

ne b senalore, tnatre Theodorisiana, mulierr

multas populti pra^slabat rl.v
\n.i-,

..

9_oocopwtavil
ir.6:i\

l____-3$

t}h.

icoXXAej

mcirc

oiva;
.x tou

tw
*

Xaw
Elfflv
,

_ta_x_-Xopuvr)

t_v

u...Obv
tiT>

dem
dam,
edicto

exspectans

Deo.

Apelianus
:

vero,
viri

satanae

0eou. *A"Xtav_; 5_ 6 0.-7,0X0; tcj ffaravS

>.{;:'.

condiscipalns,
(jui

dicit
in

proconsuli

Saot

qui-

jyOmriTW

avcps;
otTtvecj

tiv_cj

v
tt,

S(ou,aTt(t)

se

domo

reclnseront,

qnique

nec
ta_e

xaTOxX^ffavTe^
[ia:'.X-:w;
Qap/ijffa'.
,

_a_TO-cj
T(T>

o.__
tf,;

_x6effet

tou
7Ct,

imperatoris,

nec prmcepto
illis

potestatis

cjc-

xpocTa-fp.aTi

ar z apETT];
t

velint ohedire.

Ilocsi

fuerit

permissum, comet
iis

po_Xoivrat

xat

lav
xf,:
,

TauTct;

ffUYy.coptjOT]

plures avertenlar a

magnq

sacrificio,

adhav

mXXol
xai
ev

BitooTpafftoovTat

a-b

Oucta;
xat

tt;;

y&fakn^
TajTa
6

rebunt, ac irrisione dispergent

sacrili.inm itti>irnm.
illos
,

npoox9XXv)6^oovTai
y.Xs.Tj
,

a-Tct;
TJjjuGiv.

otaoxopicfaouffiv

His

audilis,
ipsis,

proconsoJ jussit
sancta

tt.v

8uff(av

Axo.oatcj

5_

Captis

Bnphemia
ornalu

comprehendi vuitum habens

dvOuTraTo;
__
Gtfiruv

lx_XeU9_V

a/Of,va'.
Eue^V)u.Ca

a_T0_ej.

avc[j.va)v

graiiosom,
tes

honesla

soper

omoes

comi-

4y(
ttj

/a:f:v

t_

Tcp.ooixov

auos,

virtutihus suis personas iUoatrabat.

l/:-ca,
jjtt),
III

aetJLvf]

xoffu.fjffet

O-ip

jcdvTOCj

tou;

__v

fUT^ouffa
'E/.O.vtiov
|,T;jAaTc;
,

TaTcj

ap-aT; t-

Trp.iw-a.
Iu.7:pc30v

a_Twv xat ffraO-VTWv

auTOt;
ttj

3
bant,

Ubi vcro advenerant,

ipsis

et
:

ante

inlninal

sta-

rt prncittituti
-

tou
(

X_7i
b>.i~

dw..ieaTOCj

xstOap-

dicit

proconsul
,

Obodile

/f caT
f.v.

icdvTeej

IxO_06{

tou
ct
8t'
,

KUTOxp_nopocj
3s
ev_;
CT'.

B6ffare
fijjjc

TtJ
ttj

|i_YdEXu
offfa
JT(i)

Osw

"Apei.
o)?;

ict_vr_cj

c-

u.cj

E'jfr,u.(a

cTiu.aTc;
f)[iU.Tcj

et sacriflcate monarcha. <iem Hbert Bfarti. Illi vero omnes pariler una cum sancta Ku- prnfHentur, phemia tarriqiiam uno ore dixerunl Scito, pio-

mul

edicto

omnes magno

si-

ttmfur. in-

ttrroQati A-

StTCOV.

rvwCTOV
tcj

OOt

OvOjzaT,

Soj(3afft-

consul,
ir-is,

nos esse servos Domini

in

Christi,

teterni

Xot

_ff|i_v

0C7:.tcu

XptcTOj
ev
,

tcj

afwvicu
,

seilenlis

cadis

qui

ca'los
et

qnidem e\len

X.u;,
(

tcj

xaTO^otbivou
t__v

toTcj

o&pavoTcj
__
(

tou

toxat
,

dit,

v6a_avT0cj

oupavoucj
,

vfjv
tcut(T)

l&pioavTOCj

Huic

terram autem nos servimus

firmavit,
,

omuia

creavit.
illi

sacrificum

acceptahile

Ta

xavTa

TEOt^ffavTOcj

f u-t;

Xa6pe_ouv

nosmelipsos
isiis auditis,

oflerentes.
dicit
,

Priscus

vero

prcoiisiil

Oustav
Qpfoxoc.
ffUTOt;

.ip3Tcv
__
.

eauTCu;

icpo_xou.(^ovTeej

a_Tt^.
,

eis

Obslup|sco

Qniuscujasqae
propoaitl

avOuzaTc;
i(p'

etxcuca;
evt

TauTa
uu.(Tjv

X_yc

vestram
vestri,

cansa
et

conaiderana

impetum

Ex~XfjTT0[j.ai
_pu.f v
(

xa3T(.)
ii\j.GiV,

xaTa

prsBStanttam indolis, et

pulchriiudinem

vowv
fuecj

Tf,v
tt](j

tt ;
(

7:poO3io;

xat

Tb ursputxtov

uniuscujusqne veslrom. Parete

ii:n chffl

igitormihi,

etmout

yvc.u.t ;,
(

xat
,

t_

xiXXo; ivb; exaoTcu

T-J

obedientes,
consecnti

fruimini

sacrilicio
,

deorom,
facti

-*t_0T)Te
tt);

ouv

uoc

xat

a.TOxp_tTopt

.tjotoy-vts;

maximam
pcratori
neatis.
,

amiciliam
et

notiqoe

imobti-

tiov

Oewv

aieoXctuoare

Oucta;

tva

Tf ;
(

p^yijtt,;

dncatoa

principatus dignitatem

T_x_VT_cj
^st,

ftXtacj,

xat

fvwoTot

yeviijigvot

tw
t_

^affi-

Aiidn nles ha^c

Generosi

illi,

mutantesaoe

frfeuovta^

xat

dtpx^l-

4_tw_T)Te

u.y-.Xtj;.

AxcuotuyTfJV

vultus trisiitiam,

ff-VTe;

5_

ci

fevvatoi,
,

xal

u.Ta-aXX_VTec_
(

quc

ct

acientia de Deo pleni, magnamsanctam Enphemiam in rnedio halnmtes, et

vcv

tcj
(

Tcpccrio-cu
y.i,

xa't

..oXoy(ocj

T:Xr ffOVT;

T
,

angelici instar

chori

elTecli,

dixeriinl

Nos,

proin

ltYaXr v
xat
(0;

i-ftav

Eucr u.(av
(

xaT/ovTe;
,

\Ucr^
(

COOSnl,
flde,

servi

suimis Dei altissimi, ct conaiiiur

eTtcov f ^.t; , dbfYeXtX-Cj XP^_ Tj-f/ivcvT.; *vvjriT , ___Xot to_ 6eo. tcj 60/EoTou ecu..v, xa. <nre_-

qoam

oobis dedit, irreprehensibiles apparere,

nt conseqoamnr, qnaa
F.upe,
delis,

aobis promiBit, ita loqneos

lidelis,

OU[lv

f^VZ-Zp
(

xiffTLV
,

TTap-WXV
Tva
T.XWtJUSV

fjU.IV

iv

TaUTT)

scrvc

Imne

et

super pBQCfl

ftuflti

(i-

WU

9avf vat
Tf,;

au.=[j.T:Tct

Tf ;
(

.TtaYYEXEa;
TttoTe
* ,

super multa
proconsnl,
siuii
itli
,

te

WTO-

X_YO._T]ej
itt_T_ej
,

eu
_ict

_cuXe

iYaO_ xat
ae

eVi

ignoras,
|irn.i

constituam. Kt tu ipse non qucmlibet eorum, qnibns un-

Mya
2j "=;

t;
(

woXXtov
,

xaTaoTYjcw
,

xal

commissa,
qui

multo conata
ut

ati,

__

c.x
cic/i;

_tvvo_tej

avO_T:aT

cti oTreu-et

exaoTo;
euapecj_ei{..v_iv

ceat

ea

commisit,

impetret

qao plamajora
illi,

twv

ta;

-[jL-ez-.cTeuuivwv
Qt_T_cej
,

imperia,

ct

bonorea inaigDiorea. Si igitor

et

qui

ORiv
*-/.wv

tw
xat

.Y/.'.p[cavTt
xp_'.TT_vtov

Tva

tu/tj
cl

mortalea qaa.ranl

sont

mortalinus

Ttu-wv.

et

cuv cutci

pBapTOl

ovrecjxat ^OapToT; .ouXeucvTe;, t.rjTOuot

Ta; zpooxafpou;

studebimus

temporales et scrvantcs ut
,

honorea inotiles, qaanto magis nos

Berviont,
fcedera

immorlali

et

seter-

268
Kl Ms.

ACTA
Deo
in
,

S.

EUPHEMI/E VIRG. ET MART.

xat

aeterno

hereditatc

consequamur hona proexperiia, ct per-

i MtfWCt Tt^;,
Ta;
ouvOf.xa;

r^
7,

missa

materiffl

et corraplionls

upev

manentia
vis.

secula scmpiterna?

Pac

igitur

quoJ
suouv 8
otv

^XXov Wfi

J^f^l
vonSjo

Nos enim parati sumus proptcr scicntiam

contemplationis in

pernaj

mortem

poiius nos tra-

OeXetc.
(

it*ei

dere, et obtinere thesauros

repositos

apud

Dcum

tt ;

avw

Oecpta;

wa

omnium Dominum.
4
deiiute

et;

OavaTCv

puv
diebus
tit

xapa

-iw

TiavTCxpiTopi tk 6

0=c

"**

Ubi Priscus proconsul illa intellexerat, invervulium stum, et jussit unnmquemque corara
pcenis sulijici. Cruciati
in

IV

Hploxo;

Mfa^ h

novemdecim
in

tormiMitis el

vero per sinChrislo gloexcitanles ad

ct

carcere

HRO.
TiiJ.

StS,
te.

f,v q w)
v.6'

crvciantur.

gulos dies,
riantes,

lolcrabant
se

tormcnta
ipsos
,

M pcunvsi

Ad

tribunal

horlantcsque

et

gawvcus
fefefc

M
t
tav

exicTT.v
p,:

f,,;.,,,

X ?1 cTcv
y.a\

reducti.

toleranliam in cerlamine.

Magnanimam autem
gaudio
dixerunt
ad
:

T a).c 9 pcv:iv-f povT q

gencrosam
Chrisli
Chrisli,
la,

Euphemiam

cuni

bravium
famula

p,vv
vatav

t^
E

adhortanles,
quac tide

eidcm
et

exornata es et menie conforlaChristo indula, possido

^a Wmmc

| aU Tcu ?

Si

xv
/ap5;

^ w<u
JLI
e~t

^
'"
'

'"'

tc

XpiOTcu wpoTfcctvoi,

:.,

IXe-vcv

OUt^

qnseqne sapiens es

bravium luum, cuni virginibns concurre inexstinCtam hahcns lampadem, connumerare cum quinque virginihus, lampades gestanlibus
so
,

m
te

rtmi

.axaxccpcu^

*at

fk ^apxcuca SetOV, pra to,v

hxpKdZa
tcv

^^
iwsa
T.cav
v

& \L1'

Xpicr^ops,
TrapOsvcv

^ca:

^
-

^
-

qni

perfectam

cffilorum. Impletie

cum Sponmercedem in regno aulem diebus novcmdecim in matribuit

in carcere nutiiti

&&** hvJ*!
GUV a'uv tw
vuu*[m
-

covcca-,,,

wyxaTap^V^iTfi
tyj
c

TcapOevuv
[j.icOcv

twv

>vap.7:ocopcuco)v

tiXeiov ev

gno Sanciorum certamine, erant

in

LAefa twv fazO,-:~ -

n;tpfi)v
t ,

oipavfflv i- . ;

C'.ccvt<.
tyj
[J4

nXv)pw6e(o(DV

Spirilu

xai

-;,

smiclo.

Die vero

vigesimo

Priscus

proconsul, deliberalione habila

d
liano, (jui

cum

impiissimo Apeet prsejndica/

nominis sui erat similis d

ohiiuuerat,

T a/.Tf] twv avfwv aO/,r|C Tpee6|voi ev TrveOuaTt a f(,> T f [j.dpa Ilptcxc; c av06za-c;
(

M y
;.,".
:

^,

E
r

tt/

ef

oxs>v

tionem tionrm

cum

admisisset

interrogajussil

Wiqw2
,-

|j.Ta

Sanctomm,

sedens

pro

trihunali,

Tt

tcu ac=6CTaTcu SVweXtoevou, t:j -,.i^. 31WI5U TU :v;j> xai rr.v x xpdxptctv einxex-njijuivcu ,;.
,

tt;:;:--

adduci Martyres. Adducti autem sunt Generosi illi, mciliam habentes, lamquam lampadem, sanclam Euphemiam et inlerrogavit ipsos procon:

epotrjow
ixiXeuoev

tcv
(

A-rfuv,
tc'^

xa6eo0ei ?

rpc

w3

^u^,
': ::

a/0r vat
pioijv

^apTupac.
fiorep

"Il/Or,;^
),i;;-i;i
6

vewaiot,
-f(av

e/cvT^;

sul,

dicens

Diriie

mihi,

adolescentes, qui expeestis

i-

E^r.ij.tav

xal
[j.ct
,

'opwTrjcev
|i(paxec.
,

auTCj;
ci
tt,v

rimentum sumpsistis dulorum, couversi sacrilicandum deo Marti, necne?

5 At
et tibere reilli
:

ivO^r:;
.'

ad

Xevwv
ap.evct

EiTraT^

ra [pm

;:

twv Xy^vSv, e-CTpacr,T

9j

tou Qucat tA 6^

"Apei

ou
ce

dixerunt
et

uno quasi ore cum Quousque, proconsul

viclrice
,

Euphemia

\ Ot
ceauTCv
CT t; ce
(

w;

Si*

evi;

cTiu-aTo;
*

p.ia

cwvt)

jj^:i r^;

lc

ipse deeipis,

dOXc^ipou

spoiidrnit u,

Eu^r;u.fa;
,

efoov

(jtiy.P 1 ?

xi "= ivWxete,
t

alapis

cwdun-

lur. Hfliiihs

cia,

non converlcris ab ea, quae tc dclinet, fallaet non eognoscis Dcum, qui le fecit? Tunc
dicil

d-aTa;
T:>,dvr,;
,

y.at

cux dwMffTpe^Yj h. -T : ziys/yr

iroi^cavTil

xai Tvup^etq tcv

carceri aliU
4$,

Priscus

ministris
:

diaboli

Alapis eos cardile,

T6t npfoxog Xe^et toi; umjpita^

XaT:(caT auTcu;
cat
,

t;u

8iaWX
Wdz^-.i

et dicile ipsis Obedite sacrificaudo deo Marti Minislri vero mandaiu celeriter exsecuti sunt. Dum

xai Xefete auTit;

m
K

'

Tm

OtuTj

Apev. E-ctcuv ci

ct u::v;p=Ta[ tj /f/
Sijiewv,

autem percuterentur
hani
facii

vulius

in facie magis splendesceipsorum, defecerunt rero ministri, et

,

Ota Ta/_cu;. Tu~TC[jivu)v e auTtov exi twv

i/j>
pI

xpuvcvTC
u7:rjpTat

(j.a),),cv

Ta xpicwxa auTaiv
ti)Gi
,

^TtSvrjffav

sunt

velul
salanffl,

mortui.

scipulus

Apelianus autem condimcntem habens diabolico errore

:

xai
tcu

evivovTO

vsxpcl.

XiceXwnfis

cuc/c/.c;
XTrj^

ciTava

t6

tppovYjjjLa

xexT^tfi9(

obsessam,

dicit

proconsuli

Castigatos
hic

ipsos

mit-

ctacc/.-.xf;;

irXdvvj^,

Xe*Ye *

tamus ad
suii,

TV

4v0ur())
xai
ijpetm
:jv

(- -

ini|)eratorem.
illis,

Placuil

sermo procon-

pcu[j.vcu;

dvazip.^ciJ^v
T(T)

tw
,

(2ac./.!.

sit

qui cum ipso erant; et juscastrum Bubler carcerem, donec mitteret ipsos ad imperatorem. Erant aulem numect

onmilius

YO?
TtT)
,

cutc;
xat

dvOuTraTio

xai

xact

t;;.;

eos

conjici

in

X>.ucv
tpxTf,v

pXvjBfjVai

auTCu;

ev

rffl

uxb

tt v
(

(.);

4vaxe*(ju}<if]

auTOUt;

tw

pantfi.

r<)

'jn;iili:iL!iiii;i

essel

novcm, quinquagesima.
ci
illis

ita

ul sancla

Euphemia

^cav 21 tcv
ctvat

dptO[j.cv
ttjv

cvcu.aTa

TeooapdxovTa

iwia

auTcu;

6
sola
iti

Abduclis

in

carcerem
el

vcnit
in

cursu pro-

VI
cpcpid);
xctpifjv
vo;
,

Eufrft7.(av KevTexoflt^v. Jn 'A-aYc^ivwv Sk auTWV -i Tf ; ::p'/.Tf,:, V

eTvlav
(

Eupheblandi
-

consul, ut lupus sitvester

abripnit S.
cillus

ni

ftfs frustra tentatn, impo-

crat,

gregem, et Kupheniiam, pulans, sicul ipse imhcdebile organum etiam se inventurum.

rapax
Chrisli

c
,

dvOuxaTo; w; Xuxc^
xal d- f c-acv T
(1

orvpto;

xai pse?

tt,v
r,v
,

a-(lx'f

EuotJ|*fw
cpifvcv eipt*

w; auTc; caOpb;
f,

xai
(

oaOpcv

nitur iti*lnt~
Jiiruto

At

Amatrix
in

kcta

admodum
dicit
est
:

effecta,

et

xetv.

ck 9'.'/.c/ptcTc;

TTpr/apf ;

^vKiihr,. /r
por;8

aspectum
ducia
diens,
bi

calum
enim
te,
:

attolens,

Christe, spes

mea

in te

Adjuva me, non pereat ii:

e?; tcv oupavcv AvaTeEvaoa,

?)

Xeyei
,

fap /-t;

[j.cu

t;ce eoTiv
,

r
t

oe

hdexasttr
11
xcutov
1':'-'""

mea
ei

dicit

Domine. Priscus Honora te ipsara;

vero ha?c aucl

a7:c/,tTat

Tcapa ccu

K6pte.

IIpicxc;
/.x<.

debilum

ti-

Ta,

).e*ft

auT^
cia

T[jj.r ccv (

ffeaUT^v

~V
u.r
(

ex genere honorem ne pcrdas. Verum, etiams verbis comipta es, ut mulier, convcrtere, et sacrifica

puSvtJV

cc.
t

tc

-j-ivc;

ccu
*
,

T!iJ.r,v

":

aXV
r:r,0t,
r izT-r- x
-

xai ct Y 0apfj?
Ouccv
:!,i ri3

Xcyoc

w;
f r
(

YUvyj,

'"^ u*^
i

deo
:

spondet

Marti. At generosa Bellatrix eidem reNos rainime solliciti suinus, ut honorcinlirrai,

xai

De$

"Apet.
v -

c
...

Yevvata

nmr

in

Qatura corporis
et

sed

in

suhsistcnte

Xe^ei auTto "-i v [jitc; dcOev(a;

f.u^f; oux "9 -(i

Tt[j.acOat

tt,

juoei
,

c?:cu2i^u-v

,.

spirilu

lurliiudine cerlaminis

honorcm consequi
parata consc

UTCOflTOcet tcu zvU[j.aTc; xai

Ditimur.

Adsum

itaque mente... g,

dYaYetv
peffTr.xa
,

dYwvt^^Oa
Tct[j.r,

Sore

tw Yevva(t|) tf,c ^*^ tw fpov^uaTi^

6
dvOur:a:c;

qui promisstones pairum meorum. Tuuc Priscus procousul iiidiKuans. UU od viclus esset a mulicre,

cuoa

Tuy.iv tt;; eirainfeXW

Tepuv

jicu.

Tcts

Ji^

Qpfffxo;

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A

269
rotis
injici,

i*^vou
Of.VJ'.

fa B*b

w **'
xw
t<S

-rwwbs ^w*ww
owOXtoouivvj;

xsXsuet

opvovov

parari

jabel
in

instrumentnm

A
ut

instnictum

Et Ms.

tva tvouivil

;,:ff\iiz% ev
!**

a" -'",'

*r *^ ""J" r**; icvsuiv q&P w 5 Kj;w tooyw, "V

sticsv
6

ipsamque
irila

medinm

itlios

lensa ct convi-ro

celeriler

Bpiritom

redderet,

llla

rota

injecla, formato in pectore

dixil
effodil
:

Domini
Qnol
hoatis,

noslri signacnlo,

pfoo

oop^w
:

rrijOet

iravfjcaaa,

6
vrfc

tt,;

impietatem
Priscus
,

sangninis
Et
:

rivos

iv:u.'.i:

~, :

pXeeacj
xai

t&X<" npwxocj,
icovvjpao "r

*Xip
,

veritatia

Prssidel opein

0:i*: ^/"r

::

TtpGxiOrrcat 6 BffiTTK
v.aTi

WU

SOTOVa

rarius sat&nie
a

m&cbinans improbis artibus

,

pios,

Hyavwi|tfvo

rfW

vflS l*

Tt&v

iicefi&v

diobolo

tnotus

el

mysleria

prayaa

deceptionis

J.-O SiaWXou
*, "'-j-t: toQ

W0 Si

xch

t*

iiuatTjpui

|; ar/.Ope

paLris sui perQciena.

iWTpbq

aJTCJ

ex-Xiov.
icpbe,

Yll Kal

ti

icpoffOetaa

Xfcv*
1

aurbv

Addensque eti&m
maleflce,
perniciosaB

alia,

dicit

ad

ipsnm
mibi
:

tni-

ntU

;ieriM-

* li xa) xaxoupY*

"'''

-r uou
jtvta?

Tfflv

jtfXfiv

c*
T*P
*'

sev,

ft

w
:

"^8^ M( *
X?
1

''''

"'

ci/
tfc

*"'"
uai, i-

miim,

fraudulente, crede
arlia
tiiae

instrn-

CiOtO tonte-

to**
**

*"
Tt>s

niiMiinm

non

tangit

anima
adju-

renda
it

sed
rotis,

" bv

' :bv f

M*"*
rijv

meaa membra.

Nam, cnm
el

Christura

babeam

iliata egre-

a*(C

8t*

HP*
:

pww*P"* **"*
~*'
BUOTY>at.

0>T;:i):

:^^"

j:/

V
tou

AeYCuaYjej :: kO-

abnnd&ntioribus laboribns ditur. cerbuninismei toleranliaraomnibus commeodand&m.

l'lii

torem, spero m&joribus

-r-' vaura,

iarpe^ov
uiXtj
-:

oi

taniptau
ff6|*awc.

T0U S
butyjc,

TPXWS,

**

haec

ista

dixerat,

rainistri

rot&s vertebant,

et

bovw

uiv
;,-;

xaTexXfflvw
rjpcjaw

d N xh
-i

J/V

fpovvjti*

[xfiXXov

v; */./.::;.

? &c

'H icdvww xapa, Kfipte, 9ebv EuXovouffa XAvew XvjOetacj, 6 ofcwefpuw xat t:j; 6mxaXuu.
tyjs

omnia quidem corporis membra confringebantnr; aiiimi vero sensus m&gis exnlt&bat. Coepil antem Deum laudans dicere Dmnium leetilia, Homine,
!

lumen
li-in
t't

verilalis,
te

v 0U ;

4Xr,eflJ

Swiae

&V

<i"'

misericordiara
respice
in
et

praaslas

in-

"V
y.e

Taiceivvjv

xai

roc&nlibus

in

verit&te,

ayofitav SouXyjv

oou, xal

a^ap-accv

dzb tou /acu;

tyjc,

inutilem

famulnra
ct

luam

me, humieripe me a
et a

dffe660Tfltwu tou voflfou xal

BtaWXou xat
outyI?

aratXf,c, tou

confusione profani
Qis Priici
,

impiissimi
odit.

diaboli,
illa

mi-

^wxflEXou

Qpfcxou.
lx

XeYOuovjc Be

TauTa, euOewc,

qui

bonum

Postquam

dixerat,

W/.;:
tOv
ffBat

t;u
,

o&paveu

xxteXOwv
wuc.
5u)ei
,

exXaae
Ozripita;
,

Ta

opYava
-;:v-

protinus angelus e cslo descendens, fregii instru-

TpoYffiv

xat wapiXuoe

.0;

utouc

dXXoeiSet?

rij

e^eXOsiv ce

tt.v

a-

OXooOpov

iomXov,
l.I-Lv

Sore

Oiwp^TcOa-.

aa&pflV) xaTivav-

menta rotarum, ac ministros il& enervavit, ut forraa vultus ipsorum prorsus essei mutato, el s&ncta Victrix egrederelur sine macula.itaul alacriscongpiceretur coram omnibus.
s Di\ii

KOVTWV,

VUI
y.;i::;;;
ii^r,:

5e
,

c
v.a:

avOuTOtTOS
xijv

ua tt v t;j
(

a',-:;-

autem proconsul
Marli,

Per imperatoris
,

for-

sanetain ca-

:>//,'
f ':
(

tGv
oe

Oefov

Efiuiveiav

6av

;;r,

tunam
lam
r\iu

el

deorum benignilatem
igne
le

si

sacrifica-

mtnumvth$mrntri
su;it,

:<>

:'

"Apei, mipl
oiov)

avaXtoxto,
ft

Ua
(

u48iji;

veris deo
tilii

absumo,

ul

di&cas,

nul-

&ti ;: 6ot)0ei oei, &v

0::v. %
t:

a-ia

E^t |M3
oXIyov

a-

icexpftV
vouevov
;Iu.i
,

-:;
y.a'
,

ijloi

dxeiXei^,

icpbe.

aai-

sancta

opem pra?stari ab eo, quem Ignem mihi Eupbemia

:

colis.

Respondit
qui
:

minitaris,

Tax^ue
tva
ttjv

irfevv6(Aevov
iiceiXfjv

4XX

oux

outuc

Iural

Irnijinrr

rl

rilo

cxslin^iiiliir

sed

avavopo^

oou

fotfr)6fi.

|>.a

wb?

vip
oou
coc

hpobc
ttjv

tSv

Euoetlffiv

ow Xpfowv
fiors
,

r-(ova:,
b

md|jou
avOuzaSiciarfjv

wpavv(5a.
xaijvat
:/.:-;z

SxflajjuSos

Yeviuxvocj

ExiXeuoev
tvjv

xau.ivcv,

faCveoBat
dxOrjvat
rj

non sum animo inm parum virili, ul minas tuaa Umeam. Etenim per sacra piorum propter Christum certamina, calcabo Lyrannidem Luam. Exterritus proconsul jussil sic accendi caminum, nt Dam-

icXaolax;

wu

KUpbc;

xal

ma

ignis

septupla videretur,
mini&tros

el

Sanctam

duci

per

Svfav
rju,Ea

usc

ETepwv ttvuv iiTmjpeTSv.

e-tr, ci

co(a Eu-

alios

quosdam

Stetil

vero S. Euphemia
:

:J')z/.r,;

t$ xpOffWiwo
e7,
;

^"-r,;
;

tw
iv

ffd)UuaTt,

xat

lotv*
xt&v,
/.!'.

EfiXo-fYjrbcj

Bebcj,
,

uttnjXflic.

xawiotffeXoi

BeneOorido viilin ac sano corpore, et cantavil dictuses, Deus, qui habitasin excelsis, el hnmiIki

xal
:i:a'.
r,

Ta
a!

Taicetva

i^opwv

6v

5oc]iCouaiv
,

respicis,
,

quem laudunt
le

angeli
I

'!

omnes
us
et

virtutes pusilla,
virtute
et

ouvauxi;

tuv oopavuv
po^Orjoov
Suvdjjiet

se
|xot

EztxaAoojAat
rij

cffllorum

invoco

ego

iJAxpS xat

EUTeXrjcj,
i/ xti

fnj

i-;iO:-

adjuva
Spirilus

me

pro bonitate lua, conflrma

et

me

ttjti,

xai ofpdbftoov
:<;

t:u

icve6|AaT6cj
txb

cou
s?

tni,

oslende
le

homini

malw menlis
qui misisti

xat

oeicjov
;

xaxoopovt
\>.-l

xa\

jjLtooxpunu), Bti
tjOU
t:i

Chrisli

inimico,

asse

Deum,
et

ange-

H:;:

;,i-%~,i

1.1

TOV

i-;-;/.;v

TUV

Tpli&V
tt,:
v.at

a(xae;a-

lum

tuum ad
e

tres

pueros,

dispersisti

nammam

Bwv^
u.(vou

juxi

5taffxoprcffacj ttjv

o/d-;a tou icupb^

:/.

igDis ex
[

r, -111111(1.

xat Ta vuv SxiSe i~' lui crjv

Taiceivtjv,

em

milte
el

Nunc eliam respice in me humiab tne et Ubera auxilium luum

,

"rfffretXov trjv

por( 0etav

uou,

xal

pucaf u^ ex c:c[j.a-:;;

,,,,.

leonis,
:

IVra

venaiile,

el

miiiis
el

procon-

XeovTocxal txOrjpbc
ivOuicflttou.

wu

Orjpeuwu, xal ex
xb
bvajjia

^
b

iicsiXf^

wo

sulis

Qomen enim tuum

Ainen.
dixerat,
tollerenl
in

terribUe est

glonosum

bou

-;x;

iiv.

so6epbv, xat BvBo-

in secula.

80V

::

-;j;

xtQvacj, du.fjv.

IX
TOtcj

ElxoOcrjflj
[ncrjperatcj

li
tjpcat
1

-%j-.x
atUTrjv.

IxiXeuffev

dvOuTraTcc
scuttjcj

9
$Q\ t

riii
,,!

bfflc

Zuvvuuivvjcj
:f
(

ac

xa:';

eam
nl

''''/.'''

iutJjv

Iv

xau.Evtd tcj
StiioOevrjcj,
/.*:

icupbcj.

nebant,

jacerent

mandavit ministris procon- recumntibus M ;.nlccinctam autem ipsam temti mtniitfit, caminum ignis. Unus vero fcrvittoni
e cinrxtis.

- -

-: t&v

uxvjp^Tuv,
ti7i

:v:;/it'.

fywv tout^

icapa-

ministrorum, nomine Sostbenes, habensensem

gulo suspensum
dixil
: ,

xpoovjXOev
^euffov

dvOuiaiTtp,
,

Xifet ijt^i

K:-

accessil

&d

proconsulera
al

eique
atar

ae

avOuxaTe

tiT>

xapaCtovfo;
-,'io
iJ.:'-

/;rttjcj

Uanda

mibi,

proconsul,

hoc

euse

ffaoOat

IjmmtQ
toutTjC
y,;j

dB6vawv

fcoro

v.aTi
ttoo

contra
clara

me;
iiiam

neque

enim

possnm
:

contra

Sanante

'.2;

Xetpa

IxTetvat

cpco

-;ap

c^OaX-

manus exiendere
ipsam exspectant.
el

nam

video

u-uiv

vxpaxbv
;:

Xau,icpoopo6vTti>v
h

TcpoaBcyoijivcov
1Tf
,

ocaios
l|i:m
B ter

meos
rmi

exercitom spiendida veslimenta

SimiUter Victorminiipse ad
ipsi

frrtj.

Blxtuo
xpb<j
ttjv

:[j.;ti.);

uxvjperYjcj,
tyjv

wW5
Tfet

yvioffiv

X6oacj

YP P* ^vyjv eauwu, XiIXeuOeptoociv

|iot

*v

xat

vigilans

ogi
:

aem,

solvens

cm-

kqt^
t?,;

liyvjxi
ivaTptrjcj

reu
,

ivOux-ate

y-z

a ":

tootvjcj

papb
-;ip

-;ap
r.pb

eoTtv

tyjc.

ijjxu

gulum suum, dicil liberamehacnecessitaie:graveemmmihiestSan,.

Oro

te,

proconsul,

TWCJ

"
c
'

TflRhrjcj

StlEoOat,

zpCj

c^0a>.u.wv

TO

/.etXocj

tt

xa|iEvou

t;Ta^ivouc

av5pa;,

olttvscj

2r/--.: "U;jct

xup

TTpooSey.c^ 731

^t*

a f iav

mngere. Nam cerno anle caminivirosst&ntes,qui ignem dUpergunt , abrum Olfflsam %. Proexspectantes, ntSanclamconservent
im
|M:IMI
|

oculos supra

con-

270
E\ Ms,

ACTA
,

S.
et

EUPHEMLE
alios

VIRG. ET MART.
fomjpeTv.
6

consul vcro jussit hos custodiri

ministroa.

vcnire

naXov

ce

*M***. *
,
,

btpouc

10 Vcnit
per
atiost tn-

alius
riis

jecla servatur
illivsa.

autem aliquis nomine et Cffisar cognomine Barbarus k : hi accipientes victoornalam, injccerunt ipsam in rogum eam
:

X HX6ev U ue Kxhx ? toDvoiw ^ov^fav papfapos, Xaficunevw

-,.*,

hn^a
xoi .

AvMtohw

.
.

***K

*,

k
l

porro cxceperunt
dentes
ignis,
,

/
,

Divinilatis ministri
et

splcn-

e{
rtjc

to5...

tijs

Bfiinjxo?

Mxovot
ri
'

angeli

pacis

disperserunt

Qammam

Xr
-,^'

a;j-;-.;

EfpijviK,

xal

:; '*

Bieoxfipmffav
-,

r :;:,

absumplo Damma uno ministrorum, qui Caio sar vocabalur, Stabat vero in medio camini Sancta, quasi tn amceno palacio, videns Christum regem, et expansis manibus dicit Benedictus Deus palrum noslrorum, quia. m nondespiciens vullinn mcum, qui oculum misericordiae tum produxisii qui gubernncula pictalis tuae demisisti, qui leonem ini[ii;i' ih'ci'ptionis pcrsecutus es, qui jusliiiam tuam
:
.
.

.'_'-_ ..-1..ft. dtvaXweevTOc 6wb -rijs ipXoYbeevbe

, .
.

Xouuivou Kofoapoe. .or^xet

**' t&6 w'^TWVtt5 !o

uim
*-

T'",* no

5.

T ia &e
orbv
6
,

ev

XaTfq,

^.<;> pta
tac.

*
X:.

xat

feXAoaffa
-aTiptov

(2t**
.

xetpae
Btt...
,

eabcjO
|9|

^,

f:

*.

Wlxix
ou.ua

pettj

icoptSwv tyjv

o^tv tu

tc

ottXo-yavtae exTetvac, xa. touc c.axa-

ran>Ki **
t

in

me

Dorere

fecisti

qui sancto Spiritu tuo

ser-

StxatOoivTQV

tofttefe tbv oou avO^a; B

tov
eXicfovrac,

XeXait*
IC

pentem tenebricosum a me separasli, qui semper

salvos pra-slilisti sperantes in te
;

icveuu.att
6

aoopEoa;

^ infc? ^ ^ ^fcJJL*
tifc
."
'

^
'
'.-

ecxotwuivov
eVt
ce

ooiv
(

concede

fe
.,

milii

ut

iet

ou^wv toOc
dgfoe

g^

dignein conspectu tuo cerians, vilam seternam obHic dictis egressa est ex catinere merear. mino, Regi omnium Christo ministros n commendans
,

mo\

oou

0%.
oti^.

AOXfaaaav xata&wtavai xal efeouoa touTa, e?*jX8ev ex tfc

toj?

xaf^*^
'/*"

caOeu.vT]

owjpiTa^

to>

paotXeT

tfflv

5Xu

ANNOTATA.
a /f textum Grmcum latine reddendum eensui, quia v^<;^p^T^)<;videtur designarepatriamPHtt cum subdatur proprio ipsius nomini, lam hic quam cirea finem, ubi dicitur av6uitate6ovt Mi->.

Europa, acsi congregatio fuitutin Europa, aut Priscus fuisset Europm proconsul. At congregatio nequit statui in Europa, cum ea set Chalcedonc A&iat civitatc. Nihilo magis Priscus, quiAsim proconsul dicitur aMetaphraste, dit\ potcst Europm proconsul, quo litulo nullus gavisus, cum nullus toti Europcs preesset. Fuit quidm provincia aliqua particularis in Thracia, Europa dicta, de qua apud nos actum tom. 6 /uaij
(

oxcu tt ; E6p6mj5. /" fnmiihus

lamru anliquis versionibus legitur

in

patj. 65, sed

ca proconsulem non habebat

sir.c

pter Eurojia,

particularis

illa

: nec proconsul Europm jura dcdisset Chalcedone. Thracim provincia, sive generalis Europm, erat Prisci

Qiu
patria,

ut ipse verborum ordo satis insinuat.

b Nomina parentum apud antiquos interprctes varie expressa sunt. Aliis pater Pliilophron, aliis Philosophron. At Philophron etiam vocatur a Mclaphraste, et in uno Ms. : Atquc ita nomen a kc Passione ubique exprimitur. Mater apud mterpretes Theodora scribitur , apud Surium exMetapkmk
Tli

lurnsia
c

hic vcro Theodorisiana.

,

Vox erat nimis deleta in codice M$. nec legi poterat. Itaque voxex Aicoxeiuivwv conjectura tt similitudine priorum litterarum solum posita est. d Eorte hoc dicit, quiaaiKko^Grmce uicus significat, exulceratum fuisse in Christianos iniJiNMM e Vox rpixptot^ erat multum deleta, ct uicumque est dubia. Sensus est, proconsulem judicio Apehwi
acifuiesccre solitum fuisse,
f

g Aliquid rursum iu codice deletum. Forte dixit

dubia in Ms. At dubium illud lcvioris est momenti. : Mentc ad cxlum etevata. h !>c tormento Sanctm inflicto per rotns meminit S. Ennodius num. 3 in Commentario. i De hiscc laudatus Ennodius ita habet
roa?irp6oeie,

iterum

est

Hanc cum caminis igne crepantibus

Jussisse fertur praacipitem dari

Priscus veneni fonte nocentior

JIujus minislri duin cuperent nimis

Fornacis escae tradere Marlyram,

Lux tunc olympi luce serenior Opus removit BSBva voleutium

voce monstrant qui gladium simul Nos liinc precamur dirige tartaro
:

Cum

Nam nostra Sanctam non violat manus. k Apud Surium ex Metaphraste Varius vocatur. Ilic rursum aliqua vox nimis deleta legi non potuit. 1

m Paucm

desunt voces, quia tegi non poterat verbum n Sosthenem nimirumet Victorem.

iis

additum.

CV

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

271
Et Ms.

C A P U T

M.

Redvcla

in

carcerem Eupkemia,
aliis

SS.

Sosthenes

et

Victor martyrio

coronantur

Ettphcmia,

tormentis sttbjecta sine

lamone, tandem feris cxposita,

martyrium eomplet.

Betc
.

;';

-" l

^
-t
frriiV,

fw^aatffc
t.ov

4v06icatoe,
v.r.

..;_,.,

;,,,;

upIOV
/,:
'

"<o

&eau.uv,
ifrfjXOev

JXfi-

&6ue6a "<"-- *^ ra tbv 9sw. Sxapov

ifft tTj

ZM
o*

xat

;;;a:;j-

&e

Yewatot flTpattutat tou Xplatou

Kj;r,;;i*;.
7
'

ipsam in carcerem misit, di- Reduel diem crastinum sil in vinculis, phwnia ad ss ori rrom ac perpendarans, quo modo ipsam perdam, Abiil S<>-tltcnes et autem laudans Deura. Gaudebanl vero generosi Victor
cens
:

poconsul porro

Usque

in

*0Xt>l

T.^

KP^
:
~'
''"-

/.*.

>.:-;cv
Tr,V

EUJ/

Milites Chiisli

de

certamine
es

beata Buphemis,
in

et

XcYTTCC
: .,j

''^^ ifcpeupreOrlvat uxtd

*

"

Zj;

A yJ3 ;
' -

'

'" ;

~ V

dicebanl
dedisti,

Benediclus

Dcus

saicula,

qui

tuv itatipuv, tuv u*td k40ou

&;t

ut

Famula
qui
.

tua se Bacrificium offerret

cum
tuam
,
ie

-j-v
;'

eeorijtd
i

ffcu

fcuaXffYrjadvtwv

c;

xaOt^uJSy.ai

palribus,
i'uiifi'>si

cum

desiderio

Divinilatem

dvOOicatoc.

IxeXeuaev
7- J
,

ix^vat
<?
'

tbv

lueOevrp
OecTc,. ct

stmt
jussit

M
:

|inn'MiisuI

cii.iin

inm
et

|tro liilninali

Xe^et tov Btxtepa, xa\

D

"c

OBaate tcT;
,

se

sedens
rnni
i'in

adduci

Sosthenera
illi

Victorem
resp

Xtfwstv
xoC

aut$

'

^.stc
Ix6fu\

dv06
eB ou
,

TCXavrjOevtec.

5*0

eisque dicit
:

Sacrificate diis.

vero

fcoxotwuivou

Xatpeuet^, xal xatpoTc.

Nos, proconsul, decepli ab lioste lenebricoso,

servis,
et

uatafetc,
Ifl-V

ocuXeuoavtec,

auti^

&mXfao|UV
lttcte6ouV
flk

rapi
C'.?
tt]c.

iii

ad

lempus vane

ipsi

servientes,

tfi

a>.r,0'.v.'.>

0e$ ci;
t(ac,

e/.TTtcac.
eEc,

excideramns spe apud verum

ro

tev
lctiv
(

juttSovta
laXeTt|tat

f,u.uv

td

bbXiq-

per

Deum. Credimusvevictoriosam Euphemiam in eum, qui ilest,

<'i

ROttauiva

ett
y.ai

:jwt;; d;
Iv

to

xaO'
TTjC,

rju.Gv

luminavil tenebras noslras, quia potest delere chi

/;:::,:*::",
(i;ii:
,

pjcacOat r /ac !x TOu

cr.v

:/OccJ

rographum, quod contra nos

nos

liberare

xai -;>.ica;
itofet

tuv df(uv p(6Xov =r;:iti

f,u.5c

dwc&ai.
ccu t;j
sf,

ouv
,

oxeuSvj

Spvet
u.tj

tou

-%-.-i;
t?j
|J.f
(

ab inimico veriiatis, civesque nos adscribere libro Sanctorum. Pac igitur studiose opera pairis tui satiiiia,

oatavS
u.rj

xat aix(cu
tSe

iceiOouivouc.

el

crucia
licto

nos

impietati

tuae

non parentes,

aitovofa,

trj

IxOeaet tuv
y.at

(3aotXeuv

oou,

neqn
luo et
\-2

imperatorum tuorum, neque impuro

i

ck

:m
\ll

ixaOdptu oou
fcxoucac,
l'i

t|feuo'uv6u.u
l

Osw.

falsi

nis
illis,

deo.
jussit

-j.j~x

av06watoq, buiXeuffev aptiy.;T,

'ir.f>:

Auditis
illosque

proconsul
nt

arenam
cnra
ita

pa- ad
sunt
es
et

oeitfat

vav axO^vai, xal

ctdtob^
( (

ijji/.r/Jvat
ci
s!
,

Or^ptu)-

rari,

injici,

pugnarenl
,

bestiis.

UiO^ouotv.

f/,r Or cav

S610

cjj.oiJ,

xat
y.a't

Etrrov

ou,

Injecli

autem
:

sunt

ambo simul
tuo

alque

damnati, martyrio cvronandtr.

twc
:

K6p-.
-C>

navtoxpattop
otvta

[J-^ac

906:;:;
tc

locuti

Domine
t|"'

omnipotens,

qui

magnus

-C)

ovJUAtt
:
,

uootriodu>voi|

x6to;

timendus,
dati
lui,

nomine

omnia subsistere
fecisti
el

facis,

Tf ;
(

Oa>,ac:r
(

-r v
(

-;r v
(

sopica;

tti) "/:-;(.)
,

t;j KpOtb
cy.;:;;

latiludinem maris, qui terram fundasii verbo

qui lnmen oriri
dissipasli

manlene-

orif p.aTcc cou

2'.acy.:ci;ac
:

tb

ci^c

avatefXae,

xal
,

tcv

&paxovta
,

aicoxTefvac,

xal

/Jca:
t;j 4vElprjvr^

bras,

<|ni

draconem
qos

occidisti

et

sotvisti dolores
et

tz;

:;>;a; tcj

OavatOU
(

ciTjcov
y.at

t,^;
tb

arrb

Tr ;
(

mortis;

serra

Ellxsos

a rapina homicidai,
animffi
el

OptMWXtevou
i:-:'-.j;
ccveu.jjca<
rij

C'a;7:a*;r ;
'1^/r,
y.at

5c;

t;-j.Tv

;j4t'

concede, ut
poris
r.i

cum pace
facla
est

sine macula

cor-

ttj

cwy.aTt
e68(-(i>5

Svouui

ccu xXlJSx

nomen luum sanctum

vox

hereditate |iossideamus-

tb

fi*/tcv.

xa;

fcovt]
Serjfletoi;

iVydveto

t:j

continuo

dicens

Exaudivi orai

oupavoij

>.-;;jca
;'e

etoTjxcuoa ttj;
-u>

6u.Gv.

scapa-

OEluva
y.ai

12-j-.'.'-j;

0w
,

itap&ttxav Ta;
y.at

'W/MTtT)

tionem veslram. Commendanles vero > ipsos Deo, animas tradiderunt. Id abi videral proconsul, surrexit,
el

etStiiv

4v06Tcato;
(

av^otrj

dhrf)XOev dv

abiit

in

prastorium.

icpaituptcj),

*ll;Or ;av ci Ta twv Ofttov

,

c^jj.aTa otto twv

a Chrislianis

Sanclorum corpora,

Sublata autem sunt eaque ornata

auditu- S<mcta.
egretanni
tiii,
t

XptottavGv

xai xoou.(oavte5 aiTd a;fto; xatfiOcvTC.

;';

digne deposuerunt.
13 postridie
rus
,i,
t

Mll
>.r/.r :
(

ll;*.iia;
trjc.

revoujivTjt;
(

Trpcfj/.Oev
r;

v06ira-

mane

proccssit

proconsul,

<<>"

toc ixc6cat
,
(

frytaq
(

E6cr u.(a?.
XptctOU
cct
,

ok e^tst sx ri;c ou,

sanctam
\,-,\uv
,

Euphemiam. Hla vero carcere

egregia
Chri
:

tempti* ty-

',.;

y.a>r

Bfl*u,aXt<

accjca rr v
t

i-.iav
y.at-

velul
.

ti

Juvenca,
tibi,

cantans

?wvtjV
vov

y.r.
-:f(

Xe^cuoa
/'?,;,

acto

Kupte

ac^a
'";/>'.

^oce sancta

<!

dicens
in

anl ibo

Domine,
Dooiine,
et

ir.\

cccaL'ti)

ce
ttp

KOctE,
iviujtti
oou.

Sv

[Aou,

canficum novum
p ro
viribui

terra, glorificabo te,

Xu
xai

sot

ev
,

SQveatv,
-rf
(

xat

aou
stocuco

[iu.vf,cu

meis,

cantabo

tibi

in

gentibus,

Xi]povou. f|0u

[iaoiXefav

&e

xal
SctYj

FaXXouoa,
~':;"

ScEd^oucd
y.i\

c=

y.ai

6u.vcuaa r)X6e, xal

tt::;
,

Qomini tuo hvmnosdicam, el hereditate oblinebo regnum luum. Sic cantando, psallendo, glorifl-

TOtj
'

^yj:;:,
:

eTtCV

StutTjV

4v06xai-:>.:av

candoque
,,,,,,

-t

hymnos canendo
Dixil
. i

?enil
ei

el

sli til
:

co-

V -7.y;

irote

Kapaooovet^
'i;;;

xal

eautr.v
i!atai

tribunali.

autem
te

pri
'

consui

Quo

^ e '0

-;i;
(

;j:--t;;
jl-,,,.

~:

^{azt;;
t}uv

001,

usque coniei
[laque

'

ipsa
erit,

perdia
si

S&m maxin

-->-V,f

:-r ;
(

-;i:'lr,T:

/at
r
(

Oiccv
c:

inus deus propitius

aiccv
cci;
;jc:'.

libi
el

c 3-a

(Hj-rijp

^^
,

i- c ^ 7 0f Tt;.
(

Trpcc
idv

morem gere,
nostra b. Illa

sac
tpsi

ipsum adoi n rivensqne

:

Wvet

dXrjOuc.
'

afpuv xat aouveto^ xXf,Ou

ecxotia-juivotc
y.ai

mater
, i

vero
si

reponil
el

Vere

m
tis-

xat

xal

t;T;

[J.fi

cuc.

jpiens vocarer,

obscuris
dii,

tenebi-osis,
ro,
,

'"
.'

ca'.;j.cvf;-.;

XdXcic,
,

xat

xuffltfi
Tf>;

qoe,

natura

non sunt
el

parm
el
el

el

da>-

-"i
i

/x:

ayaTicTac:
fle

dne^tuive
nj
ic::cT;j

monibus
instabilis,

mutis
alfene

aurdis
veritate

sacriflcavero

injuste,
dilectioni

a/ "^0;i7:

\y-- ^ xpccxoXXuuive
:

wu bfeucdBU-

Chri U,

PWjl

:-;.;:.-

ijtc;

taptdpOU xo)

Q tis agglulinate,

cnm

ipse lartari

stia-

272
Ex Ms.

ACTA

S.

EUPHEMLE

VIRG. ET MART.
pbc.

sis heres, vitam secundum veritatem tecum trahere festinas. Al non sicflet: habeo enim tirmamenium Christnm, perpeluo me

stingnibilis

xXvjpovd-ioc

Bv,

toue
00
uu*:

flTtfo

inslituentes

vcu; oeouTw.
tj'.tpiioy.a

wrxoTocicav
evfcy.ucv

P-V

"W
^

:=.
'

XpicTcu

o&oXet

confortnns.
14

per occultam

doloso

Tunc jussit componi instrumenlnm nrlificio timendum ipsamque cursu venire ad lo,

XIV
xot
lv

T:t

XA0t
aiTT.v
:-.,>;

(WJXOVttt

Pfovs

cpcy.eav
aJTco
,
,

eXOeTv

eV

machinam
tnuititiUasa.
I

T;v
.',;

. 5? '

cum

ac

in

illud

jaci,

ut

comprehonsa,
quid
sibi

vi-lui

ouXXrjfOetoe
to

*
:

rfvt
fa.

ferus aper, morerelur, nesciens c,

derel.

arei-

OavT)

u.r,

yvouoo

Yet&p&w
xoUouffa

Xj - f

Poslquam paralus eral impius laqueus, venit sancla Euphemia alacri vnltti, lam multajam passa, in quain ne timor quidem dominari poluerat.

tccom-tm

f,Tt;

Tsoa^oa
,o;
ct'

-V' V,
oopuooptov

."'"

"':

Mc
:cv
,

xotexupiefie^.
,

&
ot
,

u-c

tGW

Cum

vero

satellilibus

fortiler

impellerotur,
:

T^XauveTO

r^r.i-r^

avvi) a *w xet
8opu?6>ot
ev

rapta est

per angelos, et locum transivit

incide-

^XOsv
tttj

xat
,

Bteweoov

runl vero saleltiles in

rierunt,

laqtieum iuslrumenli, et peesl

ipYavou
uivov,

xat
tci;

d-eOavcv
ep^ot?
8e

xd

^
..'.
-,'

"

EtcXtj

P 66ij' -1

impleluraqne est, qnod

scriptum
est

In

ev

T.v.v

jrstpGv
xh
,

a i To5

operibus
cator.
dixit
:

mnnuum

suarum' comprehensus

pec-

dy.apTc/.cc.

*raXtv

avcf=aca
'

z~i- l%
5

Sancta vero, rnrsum aperiens os suum, Tu Dcus, qui nosti corda, qui mysteria
custodis, qni

,:

cu c

0c;
y.aT/_(.>v

^p
;

xopjiop^onrj?
,

,4

eicsgcta;
prrfo?
,

T(T)V
*

j,y/(il7
tovuw-, -ivTa Ti

}<
M
j
-',

^J^^
' t

pietalfs

das thesauros rapinse non

ftrmasti,
ei

6
6

Tcy;
tT,

oupovou?
/.c

obnoxios, qui
ipn

caalos

lerram

fuiuiasti,

iccaTa;,
vc;
cta

^
\

T ,,

verbo conslituisli omnia per Dominum noslrum Jesum Christum, qui voluntale tua liunen
oriri
fecisti,

Tcy

xuptou
c(T,

^u.Sv
(

I>]y
,

Xptsrou

avaTdXa; tm
VOVEVYJ CCU

0:Ar ;/aTt
TOU

h
,

xoTorfuj^
[V
Xufflj

::

qui

Filium luum unigenitum de caelo

mortis,
el

UIOV
,

IX

BUpOVOU

:i :

misisli,

ul

solveret dolores

vinciret

toD 6avaTcu

xat
(

Sso^oir] tcv
xapeortSv

tt ;
(

ixoXeJi^
z,l:
':

prinri|iem ac
tilms
luis,
el

dialmlo,

ducem impictalis, qui assistis milinomen tuum certantibus cum slahilis m ipsis fundamciUum lidei, qui
propter
es

Ta

xol

c-pa-r 7cv
tc
ovojAa ccu
ev

-.z-z

?1

^ ^.
:

Jj^

Tct; 810

xat
6

BeiuXtfflv

xeTevovt^ouivoL^ tou SteJdX auTCt; to CTepluiwt Tr ; -i: ::(

(

perpetuus

feclus

mihi

adjutor, libera aniraam

qui
in

(icr)0b<;

vfi

^4?
twv

u.01

eel,
,

puoet
Ttov

-rijv

tjwvj^
}.-.,-.

;j:j

meani
tuere

et

precibus

San-clorum virorum,

xol
tt)V

Tat;

J/at;

eYfwv
tov aou

Ita

-.r,:

carcere

propter

Divinitalcm tuam
tnara, et

bene currunt,

cr v
(

OeoriQTa
ttjv

ayaOcv
xel

opitwv

-.y_

r
-

Pamulam

conserva

me

suppedita-

tpuXa^cv
7_(opr v 'a
t
(

8o6Xf]V

ouvT^pvjoiv
,

;j:
-.,
-]

tione Spiritus sancli lui, quia tu solus peccatorum

oblivisci dignaris,
et servas in

tou
,

4^(00 cou
xat
c-.

Ilvuu.aTC;
iv

;:.

i^
-

tempore tribulatiojussil
:

aiJ.vr( ffExaxcc

cw^i'.;

xetpG

OXttysuc

nis sperantes in te.

TA7:LCvTa;
,

i-t

15 Poslquam ea viderat proconsul

MI8 blandimentis neduci

ipsanx

XV
auTrjv

Iccov

oe

otvOuTraTc;

exeXeuffSv
,

x/hr.r.
2jtt
h

ad iribunal suum,
le nobili
ei

eique dicit

Nosti,

Eumihi,

xpb
,

tou
,

6rju.aTc;
cti
,

auTCu

y.at

'/.:;::

pliemia,

et in

primario genere ortam, deerrore permansisse,

et

quidquam
tentata.

ctca;

EuyTju.ta

eu-^v/;;

ouca

xst

:<

ceptam esse,
qui
sistere.

xpwTrj
[AOt

Y^TTaTrjOrii;

xel

Ivexduveive?

tyj

ttXow]

nf

facio officium

pro imperatore, ausam esse reut mulier rationabilis et

T(0

ExavCV

TW

eSTOXpfltTOpt

TtOlOUVTl
zi\j.rr,

WXjllJflBJ

Verumlamen,

ho-

CtvTtCTrjvat

8u.to;

w; Xoyta
Tat;

xat

vuvi]

nMr

nesta,

morem mihi
libi

gere,
sacrifica
Illa

condonansque

injurias

t(

[Act

xat
ei?

cuyfvouca
c=
,

uSpeoi
0(T,

TaT:
.

nej
Eva

per

me

illatas,

deo Marti, ne dicaris

Yevouivot^
't3c;

Oucov Tto
-fv:t

"Apet
(

generis

tui

probrum.
dicit

vero, Chrisli sapientia

:

feictfpofTJs

tio

oeu.

ci

etoijxov

:/>-

Tyranne, cur facies laqueum verbis concinnaluml feram ovis vestimentis indutam, ai silvestris ac rapacis lupi aucupium aggressam verba eloquenlia, absinlhio amariora! Non iia liam ainens, ut deseram vit;e mea thesaiirum, et gustui tliaholi comraunicem. Noli ergo decipi, proinslrucla,
tti.i

proconsuli
et

Ce

tb fpivvju.e
t(
*

tcu

Xptorou, X=y'i t$
ccu
u.0t6v

AvOuiwtTifl

ptena

esl

amaritudine

dolo?

povve,

Tb

xpicio-dv
8ta
et;

Tt:
,

r::r.:i:

W
;^*

ScXou
(

iroft?

XcVftov

sIpuAffuivii]

u Mj
: .
:

'

Tar/r [j.aTtcOt;
fipxa-fc;

v8u[ia

7Tpo?ciTOU

avptou

w
F

Xuxou

Orjpav

IwTsXtov.
.

Xo^ot
*-.}<"

'?""
... 'm-

xct

eu/tvOtou

mxpcWepot.
t:v

cj/

oUtos
u.ou
"

[xat,

tva
(

xaTaXef-^to
ttj
,

tt;;

^uvj;

Brjffaupf

consul

acsi

persuaderes
:

milii

ut.

sacriflcarem

xc.vcvr C(o

tcj

o-.aScXcu

YeUTCt
u.e

Sv

"^T'

immundis dsemoniis
dicere tleos.

neque enim Quomodo enim sinl

coges
dii
,

me

eos

evOu-aT
[Jiovtoic;
,

'cTt

-tct;

y.i

93<Ji

****?"**
outsu-

qui

num-

ou

^ap
otv

avaYxact?
6eol
IJffivTi

O^cu:

quam
gavisi

fuerunt?
sunt

Quo vero modo

facis

ila

sine sensu es,

xw;
xot

fap

7=v
tio

u.Yj8i*tore

h'i;\

:M -

ac viventi similes
atil

illos,
et

qui

numquam motu
offers?

avaicOrjTtc, xal

tcj:
xotetc,
,

ixtvfiTOu;,

>i

vita,

hisce sacrificium

CrjcavTa;

;;/cfcu:

xat

cojot.

[taque

morem non gero

verhis amaritudinis tuai.

exTX=t;; 0. x-fOcy.at cuv

8tb

TCt?

rijc irtxpia?
-'

w
J
:

Quare
per

feslina, el fac, quod vis. Desidero enim machinas tuas ingredi in sladium seternum, ubi chorus esl angelorum, ubi perfectus agono-

c-Jc: xot
oou

*wtei

5 BiXeic;. t;

fttffl

TP

y^vwv
-/.opc;

EtosXOeTv

tb

oraStov

-:

xitivtov,

5*"

Tfflv

a-n-X.ov,
St'

crrcu

T.Xetoc

r;<^\
:

theta Chrislus coronal cerlantes pro se, ubi Spiritus

ct::
u.e

ct.ci tcu;

DtUTOV

&ymfyy&ta l\
ttj;

"; J
'

"
,

sanctus
irfft*

verilalis unclio.

tc

a^tov

to

aXetu-a
S Se
&

XvjQeto;f

p;
_-

:,

16 Iratus
ardtserri:

proconsul jussit
dicit
:

eam

virgis

ceedi.

XVI eu-uMc
oOat
to(
/.:t;

avOunaT:: xeXsuet

llla

r, ac

vero
:

caesa

Non langunt me
,

virga} tuaj,

outt]v.
-xot

r)

po68iCouivi]

X^'
n

^
. ,

c^

improhe
liam
:

dissolutus

es

el

secari el sar
ttKjuiibus
ui>-

non habes subsislenet abscondila est

at

paSSoi

cou
(

-rapav:;^
ccu

X.XuMti
tup vvt
Ji

victa

csl tyrannis tua,

ab

uiciffTOfflv.

vvixr Ta(
dvcu.ta;.
,

pOKi jubelur
sed frusiru
:

impietate.

Verum

Apelianus,

pugnam medilaus

XJ r O/)
vc;
5
v

uirb

tv;;

0u[xou.ex wV
IxiXeuffev

^^
;; ;

cuni proronsule, gines,

jttssil

poni serras acutas et sarta-

cuv
,

Tfo

dv0u7:aT(o

a*serranlibus, projici in sartagines, ut

ipsamque instrumentis mechanicis dissectam omnia ipsius

abirent in cineres. Ita ergo composita sunt
in serras

TEOf.vat

xat

TvjYeve
'

xat

St'

fl?Y

*P*p& av "" -T ^
,

a-o

Ttov

pWTtjptov

^ .,,--, vflr B4V Ct/.c.cu.r/jr;^'

0UT1*V
<

-'

#.

membra

ttjyAvwv
ttj;

pT-TcOat
(

cttw;
eYv-ro

xovt*
ov

instrumenta, veniensque sancta Euphemia

o-roSb?

Yevr Ti.

cutw,

^^ j-#,
iii

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

liecla

73
ippf^r,
ot
e-'i

esl

el prolinus inversre sunl serrse,

et

%i\
(

IX&oOca
,

f,

iv(a

EuoiJtlia

tou;

7;pt-

Bi Me.

proconsnl et Apelianus, Dei miUauUMn vidissent Euphemiam palientia vincere consilium in,

eeistmet; nequc ex illis qoidpiam llrtsgines an # eli enim cum Ipsa e,a " 1 CUm letigtt Inwm
: '

crr pa;

xal cuQiu;

xaTTcacT.Tav
,

zptoTfjpe;, xal
auTf,;

M
civ

vr~ftTtz
,

SattQfpdH
*fip

xr. cuv

cJ/

f^aTO

cuc*l

f,oav
,

a-pfsXot
o

ajTfj.

ewpaxw?
tou

avOunaTo;
TtwTi;

xat

AiceXtavocj

5ti
Tfj;
(

f)

0sou CTpa,

te,n

eunt ad

eam pcrdendam; habiioque

consilio are-

EuorjjjLtx

vtxa

Cta

uttcjjlcvt,;

rroiouct

uam prmpararunt
17 Et

cuu.5cuai;v

tcu

a-cXscat auTf v

xat cx^ausvot

ap(-

VOV xaTecxeuaaav,

Indncnnt
in

yrftmftrU
KflJfl
Bquif
ei

vero
es
'

stans

medio,

Dei Ancillam in stadtom. Hsc Notus et orans dicebat

:

XVII
GTaotov
efaev
i*at

Kat
f,

gfocfrfOUQl

tt.v

tcj 0eou

JouXfjV

ett;

to

Si cTzOilca
et

bi tij

uicw
w;

xai zpocsu^auivTj
ce. oe-

re-

Deus,
et,

invocanlibua

te.

Accipe igilur animam

accepisti

pu>cTo;
iiou
rr,v

6ic; tci; e-txaXcuuivct;

,

P ar

meaia

quemailmoilura

Bacriflcium

cuv

iVj/tjv

xa;

itpofffiW^U

tt,v

Oueu.^;
ei-

L, H morw
.<

patris nostri
ritlJin

Abraham,

ita

et hnmiiitalis

mes

spi-

c(av tou

TCjTpb;

f,u.wv

'A5paiui,
-.3

outoj;
'

xat
xat

ttj^

Busdpe. Hia dictis,

sigoavit

se

ipsam, inleones,
similiter
et et

Tiz^.vojcito;
t.zjzx
u.x
,

T.pizltzr.

-rveuu.a
,

tiut
t;

ttBTttur.

rocans

nomen

Domini.

Dimissi

vero
:

ec^pa^tciv

eauTT,v

imxaXsorcqjivrj
,

ovo-

exsilientes, oscnlali
.,!,.,,
|

sunt vestigia ejus

Kuptou.
(

a-o/.uOivTe; 2e

Xovte;
,

xat
cl

exr:t2f,cavTe?

ipsam solutic, ita fecerunt. Ut martyrium complcrctur, accurrens roro Certantis una e feris momordit ipsam, nec tamen liridam Ascenfectaque est vox <le caalis, dicens tecit
lM; i.
(

contra

xaToXr cav
Brjpta
,

Ta

t/vr,

auTf,;

6ixo(d);

xat

Ta TEpa
liEf]oav.

dbcoXu&ivTOJ
TtXrjpwOrj
u.(a

xata
tt,;

tout^
2$axEv

oBtu;
auTf,;

tva Sk

to

aOXf,csw;

|AOpx60tOV

8pau.ouca
iroifjcaca

tfflv
'

Orjpwv

auTTjV,

UTt6inov

u-fj

de, Euphemia,

sta

in

loco

sancto,

accipe

bra-

outtjV
'

xat

cwvf,
(

i^dvtTO
CTf.Ot

Ix

twv oupavuv
tc-ou tou
cpiu.ov
-;:|-;
(

vium iuum

cursum consummasti, fidem

iila

servasti.

Xe-fouca
cVftou
,

iva5pay. Eu T r u.ta,
aTro>.au.6ave
,

bt& tou

Cum autem vox

,i,i

audiebatur,
ut

terraa

motus fa-

cou

to

^pafelov.
xf,;
,

tov c:

omnes agitarentur, SanReJde /, Domine, sceleslissimo cla vero iliceret proconsuli secundum cor suum, el assiste servis
est

magnus,
:

ita

TETdXexa;
vouivr,;
,

ttjv

x(ctiv

TTjptjxa^.
ii|iveTO
eticeiv

oi.)vf ;

oeioui?
t/.v

H--f a ?
Jr/lav

fiote

oaXeuftTjvai
,

TravTa;
-a\i

c:

arrccc;
tfjV

KupU
OUTOfl

luis,

Deus

hisque diclis, spiritum

suum

Christo

|j.'.ac<.'Ta-:(.>

ivOj-aTM

xara
o

XOfStav
xat

tradidit.

xai luveXQs tci: BouXotcj ccu

H-:c;.

Ta^Ta

etVou-

aa Arra&wxev
is Veuiens
Hap<\r>nh
el

to

?r/jij.a
f,

aj-r,:.
u-f.TT.p

porro mater ipsins

Theodorisiana,
corpus
vero

XVIII Kai eXOouaa

xat
Tf,;
,

aM
fXaoOV

0euowpictavf
to
,

pater
fi

ipsius

Philopbron

acceperunl

&

MTTjp
xai
ev:;
i->.

aJ:r,;

4>tX5fffov
v
'

cio;j.a
dicj

au-

Mtiepe- ipsius,
utur
9

sepelierunt illud in loco novo,

ilissito

uno qua-

Bau>av

hto

t;t:<.>

xa(vo

a-c

sj

rnilliari

Chalcedone g.

Proconsul

|jwX(0U
i|;ev

Xa/,xr,c;vo;
-r
t

avOJraT;;
Ttp

napilC6|L-

Sanctos

in

carcere servatos misit ad imperaiorem,

TOiicj

i-y/.-.r^

k-(\ZMZ

KOpOY4v
etptjvtj

mandans eorum custodibus, ut ipsos pcr viam pacilice

YtXarj
iv
xf)

t;S;
6otd.

xamxXapIotf
f,v
-,'30

SiaTTipetv
ht

i3tou

cnstodirent

nam

in

morbum

inciderat,
est

et

Tteo&v
c:

4a8eve(,
(Wtpc&piov

BccvAcj
:r,;

fia-

graviler cruciabatur.

Perfectum autem

marty,

cavt;i[j.iv;;

stc/.iii.iOt,
etcj

TO

ifta?
Ifjaw
e; xat
Kvaocjav

rium

et Euphemiae ad gloriam Dei Patris Jesu Christi Domini nostri, et sancti Spiritus die decima sexta mensis Septembris , in memoriam gloriosam eorum, qui sancte recordantur beatm Eusanctae
pheroias,

Luorj^Ea;
cou

56c*av

6eo3
tcu

DaTpbcj
fcftou
|j-r,v'c;
,

xa)

Jtptaroti
ttj

xuptou
TcJ

t)1ov,

xat

llvJ;j.a-:;;

Bexarrj
Tfflv

S6u.Teu.fiptou
4v4u.VT]aiV
fj

st;

u.vf}u.Tjv

TtJV
,

a',-iav

Tf

; (

[Wtxaplai
(

Kjv'r,;j.fa;
:
;

ICOIOU-

quia bonestom ejus vitae institutum Chrifecit,

u.ivwv
aurr,v

oti

rji^fi

KoXlTeta
,

ajrr :
&Tt
ot

j.;/;;r,:;tav

sti

tenente etiam tum proconsulatiiin Prisco Europmo. Omnes igitur, qui propter noini'11 memoriam cclebramus, Dotnini Saucta;

Martyrem

tcj

X;:ctcu

icporrr^eTO

4vQuicaTeucWT0
to

nptcxou ro;
Kupfou to
Y^auiisv
xuvf]aci)|uv
ot]<

EipoiicTjC.

DavTec; ouv

v.i

&voua

toli

xf,;

a-;ta;

facmXfl3ne

u.Vr)uiuvov
,

;:;:>>
Tipoa-

gloriflcemus

Deum Patrem omnipotentem,

ut

et

ado-

6eov
lr,;;v ev

Qa-cepa
Tov

icavTOxpiTOpa
oupavou",

xat

remus Jesum, csli, terrs, omnisque animas viventis C Dominum, cum Spiritu sanclo,
cis

K6ptov

xal

* ifc xa*
Tatej

precibus Victri-

Tvof,;

Dv&u|JuxTt
JCiO;;;.:v
tfflv
bIcj

orfdd
;j.:cc;

Iva

eu/a-.:
,

coronataa
,

caeloium
per,

cum ipsa partem habeamus in regno quouium ipsum decet gloria nunc et scmAmea.

Tfj?

iOXooopcu
Tfj

=/;cvt;

cJv
icpiiew

auTt)

Iv

pactXeia
cUl,

oopavOv,
tou

Bti

x6t$
w5v

od^a
f4u-f v. (

elin secula seculorura.

vuv xai

xat

attova;

atuvuv

N
ercfwn

T
est

A
ad

A.

aDa
paj. b

ss. Sost/iene

ci

Kictore irn-ucr

SepUmbris,

'oe

toro.

3 t7/ma

roenw

488.

tamen conguibus lentata est Virginis constantia, consentit Ennodim. Noiim prolafa esse, prout hit tcripta tunt. dicta utrimque dictis collt b c Qualit fuerit illa machina, non satis exprimitur in codiee Ormco. Attamen aut aliis instrumentis necem inferentibut m fuitse fossas compositas et obtectas, easque lapidibus iliatamemorai cias, ut ia fossas incidens Virgo statim periret. Ennodiui inter tormentq Buphemiffl machmim. Certe apud Hombntium duo ia tossas ei saxa Hisce autem insinuari suspicor hanc
De blanditiis ,
tendere,

omnia

cam gtodin m vrrunt, n res prolixius exponitur hoc mndo : Taoc Priscaa jassil lapidea acutos veoieas ad lacum, projeci pavimeDio ftgi obscuro, et modica terra cooperiri; ut illa ex improviso argam illis morcreiur, sicut aper iuscios in roveam cadit. Illa igitar insciente hcKon est Consentiunt quatuarecoawalum.te. Additur, Sanctam angelorum ope transiisse iUasam, utihic. Hcibus nostris Uss Uttapkrastes apud Surium de hiece habei sequentia:
-

gn\Septembris Tomus
Y.

274
Ri Ms.

ACTA

S.

EUPHEMLE

VIRG. ET MART.
W ?***

gnitam, itautmaxime slandum rideatur Actis nostris; licet ut probabilis haben Mombritio data, quia congruit dictis Ennodii. Porro apud Mombritium et in
dictis ante

codiflh

machinam memoratam duo

in

alia tentasse
e.r

Grasco. Quare ea huc breriter trans/ero auerri,

et

proconsut dicitur. At de Mombritio : Jussit crgo iterum

Wwir,
his nihii
**'
1.
'

'/fl

proconsul

machinas et argumenta constitui, ut milterentur mentis Perfectum est autem opus, et jussit et contererentur cornes ejus. annon ligatam At orante Sancta, ut dicttur, comminuti sunt lapides, et Sancta maniit est. lterum jussit effodi foveam et circumdari aqua muUa, et beslias carniQces sanclamque Enphemiam immitti in medio ejus, ut obviantcs bestise eam comedant
angnlaribus eorum
, ,

0r
,

Pids

Wg&

^^'Iwt
flHefl
ni

*i

&%
.

,cla post orationem projecit seinsam in amuim pi ^ ^fMin ci ncciirrpiiipc eam super aquam etc. Vtnnnque cttam habet Metapkrastes am i \ '""""'" de his nihil in codice Greeco, nihil apud Ennodium nihil apud Bedam aut \d m itoque heec Actis postnwdum infarta, forte ex Metaphraste; et fidem non merentur d De hac ptrna meminit Ennodius uti et Beda et Ado qui et de prmcedentibu

cui

fieec

videntur admittenda,
portabant

'

si

universec,

lr

'

Iur

fecerunt.
e

"^toftfc

De serris et sartaginibus nihil quidem invenio apud Ennodium ; at de utrisnue Beda et Ado in Commentario num. 5 et 6 laudati, et multo antiquiores Metaphraste f Hoc dictum auctoris potius credo, quam S. Euphemiae ponendumque est inter ea quee non sunt. Sane mogis credo, tacite orasse Sanctam, quam vcrba ipsius, inter feras
,
,

'"^'

bestias

auditas fuisse a circumstantibus. Aliunde etiom satis clarttm videtur, dicta, quas refert parte saltem ipsius meditationi attribuenda esse , ut monui in Commentario num 63

-,""'

g Eo scilicet toco, ubi postmodum structa est cclebris Sanctm basilica. De hac cum non memintw auctor, videtur scripsisse ante exstructam illam basilicam.

HISTORIA CORPORIS S^PIUS

TRANSLATI
Auctore
Constantino Tii

Episcopo.

Ex

codice Ms.

bibliothcca? Vaticancc,

una

cum

interpretatione Latina per Surium

edita, nonnihil correcta.

CAPUT

I,

C Leo Isauricus

tn

hceresim lapsus, corpus S. Euphemite, miraculis clarum, in mare

vero a duobtts piis nautis e

frojt&l

illud

mari

levatur,

agnoscitur,

et in

Lemno

insula

deponitur.

H
T;p
ttjc
,

Wi)

tc

e-mafjxa
xdGTji;

^ipojv

xova-ftojTaTe

jh-

V
Scd

enio

xat

aYaOfjC
xaOrj-yrjTa
' ,

ecpecewc,

epaGTa
u[x=Tepati;
txavfcc

xat

ler et

sanctissime quod jussisti, amalor omnis boni (iesiderii, et rudis

atTerens,

m ^.

pa-

^,, n

euvrjt;

ictwTsEa<;

Tatc
-f^P

azo-

ingenii

eruditor,

frelus veslris

sanctis

predfl

Oappr,cac
TTpcc tcuti

cctatc
tc-

zuyatq
(

cu

uTiapxoj
d*fpot-

Non cnim sum idoneus ad

hoc
1

aggrediendDffl.

Evy_etpr pa
'

xeXeov
SeStwc,
,

au\aQr;t;
<!><;

xat

v\\>u^ ut qui sim rudis et ignarus, plenusque

xtac
Trjc

a.vi\).z"zq
Trapay.crjc
evTc>.7)c

dXXa
er:[T|j.tcv

extxivSuvcv
tr,<;

dei

semper limens periculosam pa riam

et

inobeJiffr
oliedir*
|iv
'

tc

xat ext^p-tov
ixixa.-yy.a
,

xa-pt-

tiaa,

damnosum
optimis

ducens palernis non

xr,c

^.r,

zcteiv

tc
,

TaT; caT? Oap-

praaceptis,

vestris fretus precibus, q

pr,ca; rravecOy.ctc

eu/aTi;

d-ep

i%
ESCotcj

avSpwv euXaSwv
TeOeau.at
ttjc,
,

vins
tus

piis audivi,

et quaa

sum

propi

iis

coniemp
narraiM
1

dxr.xca

xat
'

ccazep
^T iV- 1

c^OaX^cT;
TT v
i

j~a r

ocuiis,

ea scribens, aggredior ad
in exte.os
fines

tx -fp^Y
9THJ.CU

^~i

T0U

Xet^dvcu
,

icaveu,

quomodo

exportatae

fuenu

{j.dpTupcc

Eu^riiJ-ia?

unepcpfav
,

xat
,

Sxxtwgiv
cr.bx;

quia3 inprimis

Euphemiie benediclae martyris

m
-

eupectv

Te

xat

dvaxc^tcr.v

tt.v

Str^-^civ

av

derintque, et rursus inc

ut

>

fvw
*

^evsd eTepa Td (/.efaXeta tcu

*

0ecu
vuv
et;

d~ep zpuezexetva

magoalia, cognoscat generatio altera Dei

vox hcec erat Taveuwv dvwOev xat piy.pt tou ambigue scri- ou ctaXtu.T:dvt eb? 6 xavdf aOoc ,
"
vov t2w occiu[j.ivwv auTCv
toX|j.ujvto)v
,

xat

non

cessat ipse,

ab

alto petita origine,

m w

Sc^av xat at-

num usque diem

dispensare ad laudem

el g

xat r^TTav xat atc/uvYjv tu>v

ttj^

xaOuXaxTetv

xaTa

Sc^rj?

tojv

d-rioiv

auTiO.
II

eorum, qui ipsum timent, dedecusque et eorum, qui audcnt Jatrare contra gloriam Sanclorum.
2 Accidit

Jgnonw
si

'EfeveTO

ev

toT;

-apo)/r x6Gt
(

ypivotc

xatd

annis

praeteritis,

ut

Dei

\^ m

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

ct profanus Leo a e\ gente innare i impurus Uanrorain b. Qni oum non sanole nec faSoruni

2 75
Vjovtx
tbv
\
I

iWfwX6piqw
cicz

BeoD

peS-rjXsv ex tt( ;
6s(<.>;

ba*fl xdt tfuXfc tQv BUOUVufitflv IffOQpwv stti: su/

rffc

flamXeSaai

"NSTANT.

nieregnnm arripBiewt,
a
b

ooBpil

latme a<hersos Dei

:,;:;,;,;

^rrj.drz
<->:;S

\z%\i^^

pra-levtii pielalis Becle$iam, et

efe assimilat,
aiii

dum

idola voeat et

V;xto xxTi
ev
Tfl

tt

sy.xXr.rix; t;j

y.iOuXxx-Tv,

y.it

similibua

ranerabilea frangere imagines, dicens el execrandis hominibns, et eos do:

xpor/r;;j.xTt

:J7::x;

&'

EfcwXlXYfc

TTxstovutxfae;

xxi
. ,

7rx;5p.otwiw;

Ti;

leavffiYmuo,
z ,-

:txivx
sitUYJTOiC.
,T>v

xaxat

etnonloquentur. Quamobrem Germanum c patnarcnam, vila et airem noslrnm et flagris usiis, sermone.re>[-len'I<'ntem, impudentia
,,

ese,dequihus dieit Prophela 0^08 ea

Os

liabent

Teaaoetv IV

oisx.ov TO r ;
;:t

^{

xjtoj
nept

sanctiasiniam qnoque

Tcapatoioxuv
ttj;

-*j-.x

sii,

6
5-.b

irpo^xal tdv tov

A^t

trtopa fypxtm
ev
a-;(ot;
,

xol sj XaXtjoootft.

JWvOfftov

xai

ratrtpa
fiti.

fjifcttv

repuavov

Bede ejecit

et

non solum

in

veneramlis imagi-

avuI.TiTov
JCTOVta,
OptSvou
a-j-rsj
.

!tptap/Tjv

xxi
(

X0710
,

lUz-pia-::;;: t:j
-f,v

compescnil blasphemiam, sed etiam nibu snam non Christum snbiere martyrium, eorum, qni propter
reiiquias esl

dvaA&ta xxi puknti /pr sa[j.:vo;

xxi
cu
|;ivov

ev

txu
,

BfiictaT*;

elxiin

k-

aspernatus,

ossiiatras

eos appellans,

pXaffpr)u.(av
ifflv

xateauff&v

iXXa
t;j;

xal

Ti

Xe(-

vacarent vigiliis. qni Qodnrnis

pielatem,
qois
I

audaciam, imQnis non admirabitur, conlnmeliam non siupebit eam, qn tunc fuii, Dei patien-

<|/ava

Sta Xpt^TSv

[JuxpTuprjaivTwv
a-;y.z>,(ov

i7fr.1v

^ouJfvojiv TtO-ri)v

osv

6tfT80XiTpOfl

r/;Ai:;vTx;
S>

ROWUXfn
p;'.via;

xal
t(;
<->:oj

OYpUinEacc
ou

ft
;

tt];

t4X^t;;,

ttj;

tiam?
3
r
|

8auu.dffet

-(;

oux

exTcXaY^tr]

tot;

tcO

tj.T/.;s'))^(av.

,i

Scd ad proposilnm rcileal oralio, et dicat de in et benedicta Christi marlyre Euphemia.

leinplo, '[iiod est

III

AXX'
Tf,;

l-t

t;

RpOX&ftUVOV
xat

/.i-;;;

Eitav(T(i),

xai
tou

Ta

wepl

aotot;j.o'j

nav&UffHUU

ttapTupo;
ev
t<T>

Ksft?, OlV"'"

<j orf

ejus i'rjm

prope Hippodromum

'/.

XptGTOu
Va<j)
tiV>

Ejot ;mx;
(

XtrfiTtiJ.

*Hv ouv

TauTTji;

pMtflitfi"1

eranl ejn< satniissima'

reliqnia.'

mle-ne,

inlactffl et

itXrjtffov

toj

>.i-'0[j.:vou
,

t~roop;tj.{;j
,

ov
,

to xat
ttj
,

""'"-

lt

E Cbalcedone enim cum arca translats fueillffisffl. Constanlinopolim propler eam, quse tunc fuerant persarum incursioncm. Stipra arcam aulem ,;,!
,

itaviatov
dbcT][JkaTOV

auTii;
:

Xet-iavov

ixepatOV

arjtvsc

a-; yap
tt v
(

Xa>.y.r,;;v;;
tflv
(

tXETeteOr]
ETepfft&v

^jv

Xdpvaxt
v

5-.a

tvjvixaSta
Iv

lict8pou. )iv

{iivitia

fuerat ara

collocata,

qua;

suhter sanciissi-

KwvffravTivoUTOiXet.
OuffiatrcTjptov
,

Tr

Xdpvaxt
I/;v
r,

os

to

OsFov

mas hahehat reliqnias. Super eam aulem peragebatur intcmerali Corporis et Sanguinis Domini, Christi
Dei
arca
nostri
eral
in

E8p6a0vj

EiicwwtTuBsv

to

^aviutov

Xeftbavov
c<;>[j.ito;
tjIjlwv

Bitspdsv

oe

utou
toj

(VcsXctTa

t;j aVpdvrou t:j Oeou

incruentum mysterium. In eadem vero parvum foramen, quod eliara stat nunc-

xai

attj.aT;-

AiT7:;T;'j

XpiffroO
tTj

avaE[i.axTo;

^uo-Ta^wf^a.
irrri,

'Ev cl
xal

auTf,

XapeotI,

USque

hodiernum ilicm, quod inlus fcrre potest auasi manus nomims magnitudinem. In qua cum ego quoque indignns aliquando ansus essem manum
inferre el
e!

vaxt

[jnxpi

u^pyv/

^-.\z
iSaael

^xpt
ttot:

t;j

vuv

tpep&iv

Buvo]jk*vt)
,

Evocv
xfltfw
,

treYe8o<;

/;ipb;
(

v
ts-

Opwxou

dv

fi

ava;;o;
toj
ttj;
rr;;

rr v

/si"pa

locnlum tctigissem, sensi

apprchenili.
e,

bonum odorem,

ToX[tTiXti>;

storj-fXYOV
-?,:

xai
,

yX<.>ccsxs;j.ou il-ifjvsvoc;,

^ialiain

Dicam autem causam qundivino consilio el providenejus venerabilea et miracn-

r ;0;;j./;v
(

sj^oo-a;
ttjv

xai

/iptTO;

avT>.a5i;j.Tjv

que foraminis
lia

qnod

iptjaei)

ot

v.xi

ffpifaatv

xat

ofxovo|i(av

OeoQ
OauiOiiov
r,-

faclurn

est.

Quando

Y&VOixivY){;

ctttj;.

"Ots
:v

ib

t(ij.'.ov

aJTr,;
(

y.ii

lornm

eflfectrices

rcliquia-

erant Chalcedone,

cum
co-

[jiaTOUp-fbv

>.:('Vav;v

XaXxVjSovi

jttt

c/

tiov
bt

impii rer>;c
raclii

eum locum
palese
el

occupassent, in diebus Ile-

riepawv
\yiyi::
aJT<Viv

tov toj

IxeToe

Xfflpov

xaTaXaSovTUV
fiast/ii.i;
,

Tat;
tsj

imperatoris,

moii iuvidia diaboli,

lignorura

quem

*IIpr/.X;(ou

toj

oO;vt.>

xap'

lebant,

cnm

magnum acervum

0:;3t-:uo;j.vsu

cta;;>.;j
t.iz\
tyjv

/..vr/livT:;

lcXi]DO(
,

circaarcara congessissent,
re

eam

statuerunt combure-

cppuYavtov
xaflffat

xat

|6X(DV
ffbv
t<7>

Xdpvaxa

ffuvcf^avTE^

cum venerabilibus, quse erant in ipsa, reliquiis, Sed nihil valuit enrum harharieum et da-mnniacum Inceplum, cum Deus, proul scriptum est, scrvet Olnnia ossa eorum, qui propter ipsum decertarunt. Ossa ergo ejus ignis omnino non tetigit, nisi solum, quod cuin ex arca forma globi resiliisset, providit, ut facilior
OjnJ

to6tyjv

iv

ajTf,

ffst5aay.(tjp

Xstu/avtj)

(JjTjOrjtfav.

XXX'

OuSlv
,

ir/'j;:v

[iisSxps;

auT<7>v

xai

Satjj.ovtworj;

iTrfvota

tou

0eou
t4
t<7>v

xard
tmv

~z
8i'

ii-(zi\i\t.i-

vov

{fuXacaovTo;
*

itdvTa

c^Ti

kqtov

a-

QXvjadvKov
to

ou/, tjtJ/aTO suv

ij.ivov
,

iartjjv ajTrj; -z
('>;

xaOBXou
et3o;
toaiJTOu
otctjv.

xup
(

t)

iv.

Tfj;

Xdpvaxot;
(fcfiXXov

ffsafpat;

darelur ingressus ad reliquias ns,

d7rsTrr

;'r
(

s:v

ctxsvc;j.av

efpYdffaTO
IQdXoufflV

xai
i;

i\ ipso volnut haurire

gratiam curationum, nem-

coov

tt v
(

Trp;;

t6

Xs(t]/OVOV

xst;
,

pe prius dictum foramen.

i

appjsxrOr.

tx;j.iTi.)v

/iv.v

rtjv

7cpoXev_8Taav

Kral

cr;ji>

in;uiii
,

lides

eorum, qui hahilahant

diximus,

IV

*flv OOV -;>,>.r -('.; t<ov :/ KtOVffTavTtvouic/jXet <a(

Constantinopoli
i

nt

snperins

templo

TOIXOOVTWV
CtjJ
)

to;
r*-;

dvQK&fOl
(

-r ;j.:v
(

ev

t<7>

vxi7>

xat
,

M*'".- clam

omni ex parte benedictaa marlyris Euphemias, et conflnebant omnes instar Huvn haureliquiis

,t'iavi.>

7:av:usr |j.S'j

u^prupoc;

lw.r,;j.(x;

xal
ixsvoi

ttxvt:;

ouv^pEOv

icorauiY]Sdv

rientes curationes.
I

E\ preciosis enirn ejus reliqniis

at[Aa
,

tP
'"''''

ey-

TCJ
,

xt

V^u

aj
,

Tag

ti;:t;

apui-

XHJ>avou,
t'o;

euwtwpov
>>v

exibai

tpiam

ungnenlum
Et erat

sanguis/plenus bono odore, qui qoidem lane Deo snppeditetum dabalur asgro-

&{x;

icexXvjpcoiJivov

efjpy.eTa

s-:o
'

Beoxo P^TTwv
TTtTTst;

^"''J '''-'
xat
(

-'''''-" :

*a^
,

^v wft
tsi;
2e

tantibus.

Nbile
aliter

quidem fidelibus miracntum terei ^enerandnm tnfldelibus antem et iis, qui sentiebant, dedecua et ignominia. Tanc antem
:

8auu.a
/.r.
;

tfo6epffV

;::i;;j.'.;v

d1(5-

TcCaWKI
t:
U.TJ

ET&poVppOfflv r

TT7 xxt xtT/jvr xxt ;v:t;;;.

(

W)

TTivioXr,;

:x:Iv;

y.xt

fcvflPfJ^

^x;t>.;j;.
(ietd

TiX-

tecrandus el perniciosus iraperator, temerana usus audacia, noctu ingressus cum quibusdam, tpii erant snaa seclasj impetum fooil in reliqoias

opatfsfa
'rr,;

/;r,;i;j.:v;;,

vj/.t:;
(

^aOeix;

Tfflv

iziiz^ ajt;^
ttj;

0:r T/-a:. fipu.Y)

lidprupo;
,
1

/n;
>

tfflv

Xei4>dvcov
tt)v

isavfflfYJiiieu

*al
t:

omni cv parle benedictaa martyria Euphemiffl

el

Xdpvaxa
-xv':jsr ;j.:u
(

avx- Ti;x;
j.x;tj:;;
1

ao(X:TO
tAv

^avov
aJTO

cnm areun aperuisset, abstulil retiqniaa benediclai Uartyria cnm loculo, qui eas continebat. Cum pa1

T r:

"-

BUV*XWTI

'),,;::,:,,
v<x;;j
.>:>
(

Brepa

n
,

ty*>
lv8ov
tvjv

i^apaxeuaauiva
Cfc

l,;i

11111
'"'

autem haberet atia ossa mortni exsiccata, ea intro arcam : et cum eam rursus texisset, rev, 'iieiandas

E:r :x;jiJvx

:ata

WpvOXO^
,

2^ttc^

xx.
ce

xdXiv

cnuBcdffacj
ttj;

/.i;vx/.x

jTr:/.;.pr se. (

"""

autem heuedicta Euphemia;

1

reli-

to

ffedtfiMOv

savwffjiwu

Xe[u>avov

bOv

tluX(-

276
i. Cons. Bp.
uXivcj>

TRANSLATIONES
YXwcccxitj.w
exsTcs
btceOsto
ev

S.

EUPHEMLE
qu.as

VIRG. ET

MART
-

ev
Tct";

Ttvt

twv euxTTjpfov
cOev
al

cum

otxwv twv
toutcu

gvtwv

iva^tXetctc.

oratoriB ex

l.gneo loculo, Y nosilit iie, qua> illic erant

in

ciSiXoai

xai

OuvaTfipec,

apu>u.act

xai

tjiupoic,

xal
ota

owtwv
tc

rpGffa-fbrYat;

tcefcovTO
,

tcuto

XaOpa(wc,

faepti aXXcv

t^s
*

yiz:-zz

xii

twv Oauu.aTu>v
Bouxo-

clanculum nron. gratiam et miraculorum magiutudinem

?

ejus sororea et fllis Bromatibus minih.is id adorabant

ro^?^
nn\l

|i

obr

^9*
,nB

**

to {j^YeOo;.
*

/orte

V TaJTa
XeovTa
ttjc;

[AOrjdele,

AXtTVjpicc,

JttI
,

tcv

/*r)ai*e(V

xai

tt v
(

ItOYjpav
^e6[iATt.
,

otaStSacac,

efpttj/ev

bt

to>

f coleontem g

cnm
et

rescivissei sceleratus,

irai eci ,

ferreum carcerem

ft

,
COHnli,

'"\

OaXaooYjc,

xai

eVi
ttjv

tt,v

auptcv

CcXevtiov

Qnentummarisretdiesecraenti imjuo
gregnlo.ctEpUadvemislH.ne.li,-,,,,,

iffefie;

xciTjcdu-.evcc
Y*'
,t*

vjpcxTO

p.tapav
(

ajTOu
,

xai

vaY*J

)CC;zv

* tv * v

wwi

tt c,
(

i:aveucT !j\cu

ctyjXi-

vere suam sceleratam

insectans, et dicens
:

,,,,,,,

ei

TeGwv, xai
vrjv
,

X6v;w

X-eXOete, xai OsacacOe

ci

tt,v

rrXai>-

execrandam liZ
'1'iiuilnm

^'

Abite et videte

r,v

eVXavwvTC
ts
tt,c

XeYCvTec,

gwcv xai
(

dxspatcv
,

rabant, qui diceb nt

dictai

se

salvas et

xdpy.etv
[i.upa

7raveucT,u.cu
ct

Eu<fr u.(ac Xef^avov

Syj

xai

Euphemis

n t egras

ctay^sv icdcxcvTEc,

reliquias, et eas a '"Piias, asserebam

^
,r

aTuXOcvTec, xai eup6v-

dcre nnguenta.

III,

aulem cum

tec cux

evcapxcv to
auTCu
t,z6l

ttj;

7raveucT,|ACu

Xetyavov

dXXa

non esse

abiissent el
ffl

vi,|

carne ppeciosae Euphemi

i^sent,

Ta

rrap'

picivTa gt,
/XeuYjv Tac,

StexTucav xai erafdceic,

Xdvtcav. dTraTTjV ce xai

Te;
,

XirjpwSrjcavauTY)

xaTECTpet{/av
OufftaffTTjptcv
tt,v
,

tt,v

Xdpvaxa
Te

xat

cuv

to

iytcv

tcv

vacv rcapeffTetXav. i^r,-/iyr,

(

xav Se
ve

Xdpvaxa IEw tcu ^r ^.aTCC,

dcaKTtffTwv
,

ipso projecta raerai conspuerunt, et maledictis sunl insectati dem autem oi Imlilirium et meras nugas esse curaliones, arcam everterunt, et cnm

sedanda, qus ab

reU a

cZ

*
enZ
'

xa\ -fdYo-

xaTaxTjTTJptov
*

y.at

dzatSeuTwv
v.at

iv-

8pwv
Ttj

tcuc

^ao

dzo

eOvwv

SopuaXwTcuc

oxuXa
^Tepot

sanclam templumque deserunt. Eduxemnt veron ram extra suggeslum, quod erai habitac ni rorum, qui non erant baptizati, et
,,

eram

ii

paaiX(8t
taapc't,

ctcc^ivcuc
y.a't

Ixetffe

oTcec^cpTi^cv.

dili.

tk

ct
,

toiv

Pcveucwv Te/vwv ev
xcffjj/.y.cv
,

auTio Ta<;

ct

Eos enim, qui erant regiae dabantur spolia,

bello capii ex
illic

Kenlib exonerabani mjji

illibe-

y.ap.vcu;

-r.^avTec

cr/.cv

tcv

uCTe

vabv

autem annorum

xaTcy.:uacav
9^)
^jievoi
(jlcu

opifices, et sordidarum ac
eo

tui

ayfti)

^r,|;.aTt

wct
y_pe(av

dTrcxpu-

Tczu>
,

t?;v

dcQev^
ttj;

tcu

cw^.aTOc

xotouXptffTe

ralium artium arUflces cum fixissent in ces, feceruni domum secularem, qus
ftierat

forn.

aliqnando
uipo-

Ta zeptTTa
TdTe
cou

Y ac7 ? c - aTTSccpTt^ov.

templum.

In

sancto autem suggesto,

tt,;

dvoyjfc.

te

loco occullo, requisita corpnri facienles,

excre-

menla corporis deponebant.

tunc patientiam

mi

Christe, tuam

VI
ixi

TauTa
xat tou

xdyw

w?

Oeaffd(j.r;v
,

3Xoq

Saxpuwv

6 Hjpc ego

quoqne postquam

vidi,

totus

pl.

?:X-/;pt.)0eic

ffTevaYf.(")v

e^fjXOcv

ex~Xr(TT6|j.evc;
,

lachrymis et ejulalibus,
Kt
pii

egressus sum,

a.lmirans

'""

t^
t-

7:avTCxpdTcpcc
-apa/iocrjcit

Gscu

[j.axpcOu;j.a
;j.ev

dvc-

omnipotenlis Dei tolerantiam atque permissionemi

haec

yr
t

yai

xat TauTa
fiac.Xed):.
fiNJTnjTOV
?t/;jv
%\
,

e-pd/Or, ext
lireto^)

quidem

facta

sunl

tempore

prsdicti

im-

tcu

-pcXz/OivTc;
Suvd^.t.)v

dcccu;
,

'\XX'
I/tov

imperatoris.
ijui

Sed quoniam Dominus

el

est virtu-

twv
[j.tv,

Kuptc;
t

6
-.r -/
t

tJjv

2uvaovtu);
f,-

tiim,

inviclam habet potentiam,

vires, qna

xat
(

d[j.uxTr ptcTcv
)

(B:c;
c

^ap

subsannari nequeunt, (Dens enim reveranoni^

ridetur]
vidil
ni

60
[jl(5v

[j.u/.Tr p{^Tai
H'.
tcT)
t':

dy.c6ff(.)[j.ev

Xp-.CT:;

H:c;
civ.
l

audiamus quid Christus Deus

reliquiis

noster pn>
dota
mi?i/,

Tf,;

7ra/: j^f ;j.cu

i

Xe[t}iavov
t<o

ioy.cvc';j.r

iv

benediclaa Eupliemia?. Nara

^ap
vc[J.tav

pt^fjVat

ajTO

ev

fe6jwiTi
(-):cu
,

xaT*

cty.c-

vv
t

j;ict;i'

suni

m
,

mnre, providenlia
egreditur e
et

Dei suratne
iv.itmm

tcu

Travc.y.Tf.piJ.cvo;

cxdco;
tcj

Ttvwv
Xt|j.evc;

sericordis,

cymbo quorumdam duorum

portu
:

S6oiv
tffiv

dSeXfuv
Xc-j-CljiviOV

dvcpwv

eCo6C5v
V
T(7)

S^etoi

ronini

piornm

Sophiaroni

CCCUoV, Xat
Xi[j.vc;
,

C'.aTT>.'.V

ajTcu; oX(-

qua) dicuntur

dum

ipsi

parum

quid e

|iortu

yov

ti

ix

tcu obv

t$cu
,

to

-[^ tocc'cxcijj:v

xaTfJ;

navigant,
debat,
viris
fuit

wcv
piis,

Tip/6[j.vcv

tu)

p:u(j,aTt

xXrjatov
Tiov
-Xc<.)

e-feveTo

qui cum lluento dc navem. Exlractus ilaque tait* prope

loculus,

vr c;
(

avetXx6c0v]
,

*fcuv

napa
Sv
xty

euXa(T)v
,

SxeEvwv

illis

el

repositus in navigio,

ipsis existi-

dvcpuiv

y.%:

dne*c6i]

Boxo6vto)V
o'e

aj-

manlibus se
Subfolis

mundanum
veiis

aliquem
,

ferre
ul

iliessamiB.

twv

Or,caupcv xcc[Jtxcv

e-tcepetv.

"ApavT:;

Ta tcTta,

autem
Abydi

navignrunt

exiren

xatiicXeov
tyavTec
vov
,

E^eXOetv
[j.ty.pcv

to
to

Tf ;
(

Acuccu ot^.iov.
,

ivaxaX6tc
'/.v.liTt

osiium

m. Cum nulem parum

et
'

aperc

c'e

-;'X(.)Ccc'y.c;jcv
,

cpwct
i

loculam, vident reliquias,

sunt admirnti,

suavi odo

xal :'j(ca; TcXT pu>84vTc (

U;avtpa i

xai
tcv

Sta-

Trpd^aoOat
(

cux

et/.ov,

fj

[j.ivov

l-exaXcuvTO
ecTtv
,

Kflptov

d^:y.aXu90f vat

auTctc

et

a^tiv

xoivev.

Kai
Te

cf,

tt,

vukti exevt)
,

ipioot

2c3av

(JusYCffTijv,

sSTct

neque sciebnnt, qnil quod solummodo invocnbnnt Dominum, Bt** 11' velaretur, sanctumnc esset, an commune. et laraiDS, tem nocte vitlent gloriam maximam,
rereos, et viros candidis vestibus indutos,etO IV ""^ stum laudantes, Rursusque bono odore
lt,

xai

xr,pcu;

xai dvSpa; Xeu/ei^cvcuvTac, xai tcv

eutocfa;

XptffTCV
g'.

utj.vcuvTa;

Te

irdXtv
lcrr)

icXliipti)6vTe^

i'

tou

TCAotcu
z-y>

iTre-Yvwcav 5ti a-ficu

(j.-;iXr v
1

Xef^avov. e
Iirope6cvtt^

tae.

aenovernnt eas
ut

ess-

sanctas

reliquia
slllll

V.jyr.zxj

/a:iv
iii.

v.x:

^vr;'):::;,

ei -%0

^iindio ntVerti, clnm prnfecli

prOp"
in

W
F
,,,

tc XaOatdi;
kxu-.uys

-z-i

t;j

Tupdvvou

^cccv

a-^vifxa'.

tum lyrnnni
trinm.

ihesnurum

terrent

susm

TC*Tp(8t

Qn)(Ja6piS(Wl.

\ll
Af,[j.v;v

'ih
,

o3v
oxiveoTj

')iaav

iin

tt,v

v^cov

tt,v
,

xaXoi>i;ivTjV
y.at

ajTiic TT ;
(

x,X6$UV
VTjffOU,

l'i*Ya;

zzp:~i^t^t^-

GZ/-ZC

h&
8ia

-Z

OtXpOV

iv

m
(

Tpa/t>;
t

nutem venissenl ad insulam, tempe * l^ dicilur Lemnos n, acci.lit eis magna to nsD !*V enm incidissent in promontorium
7 Postquam
'

yt

y.at

vauafwSTjq

-.zr.oc

aztT:cv
(

tt c Cd)TT p(a<;
zp^cfistwv
,

tou
Tct; xivy.i\

fuit

asper locas, et plane aptns ad

nauW
pei
'

fc

ce 8eoj
K6|UEOt

tSv
vauv

tt^c

7:avU^T u.cu

erbv

snlute desperabant.

Cnm Deus

autem

tt v
(

cuvaprcacavTc;
vc:v

uitepdtvw

tou

sionem

benedictffi

Euphemiaa
et

corripuissel na

^
^

Juvou

-j-^vd^.ivot

-r^

^a"Av;vTjC
,

supiO^cav.
Xei|av(i)

cum
loco

fluctibus,

inveni superato periculo,

:

Sc^av

Tto

BeiJ
tiu.y,v

ava-eu.tVavTe?
aicveiu>9V.
itj,

T(j)

rf)v

Trps-oucav

f,cy.aXXov

ouv

xat

StT

cum Deo glonaro convcnientem honorem triboere rehqumtranquillo

^
1

ripouv t(vcc

av

xat

t:o(ou

afEou to

Xedjfovov.

Kai

turautem

et

dubitnbant, cujusnam

e
liguia
-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

lauiJP
Illa

%
tou

T
l-

w0

n0Cte

am
eat

'l'

minl revclationem

lr Tf
t

vuxtI
Sti
ifj

fautvfj
xvfc

tt,v

Xutydtou

iwxiXuiJuv

a.Cows.Sp.

retjqiiiarum
iiia

enim nocte sa njcia autem

per ejus nominia ennunciationem. In Glycena? o jacebanlreliquue. insttla sancUe

egredi ex iniula mare
(jljceria,
el

gi;avTo
iv

tou
ixefafl

hviy.%-^
t;
tf|

rfxfc
i-f.a;

irc-.inw;.

vi p
.;

vf,:,,,

tt,;

rXuxp(a< xaIffltvr]

t6uccq

Xetyavov.
-,f,;

xat

fa6*(aT|

vuxct

au-

C hrisli
.

bae

nave

exiisse,

et se

z;i/M:v> ix
,

rfjoou ripi |&dptupa tcj XptoroC

rXu,

complexa. Et jnvicem esse Lr,vssa. ei, quas

iri\r

cum

dixisset quffi ex in:

xepiav
(

TauTr,v

toj ftXofou
<

sx7.cpsu0a.av
ts
tt;;

xa.

e nave exierat
et se

Salve
e so-

a>.>.f >.a;

npiiTTt^auivK
rijv

sllco6ai)4
*

x tt}; Wj-

Chfisti

Bupberaia benedicta,

invicem

gcu Trpc;
E&fi)iA(a
ccxX.v

ex

tcj
,

icXofou

/aipoi;

y.apTu; XpiOTOu
ftXX*,Xat{
,

per se recedebant. Mlutassent, rursus

Tunc

xave6ftyu
UuTdc.

xat

aicat|uvat
-,izz

mno

excitati,

cum lachrymia
Seri:ius
el

ei

gemitibns precioeuiin

xaO'
xa't

avs/ijpcjv
--

&iuicvic6vtcc

reliquias, el ies aeceperuot

:.ui

loculum sunt complexi

Seri-onas
fuisset
:

Mxpum
tyovov
,

ctV<-;ar;

xiy.wt
t:

xateX<f|iaw.
,

Xe(-

naw leri,

lia-e

xa*

-UKipfcd-Covra
01

-;>, ( .)"cy.;[j;v

4pvtoc

erani

eorum oomjna.

Cum

autem

dies

xat

ispvwva;
Ta
.

actct^t
*

vauxXr,pot
oe

tout.

^ap
,

f~
(

in Buam patriam. Etcum enavigsrunt, volentes ire processissenl usque ad viginti circiter milliaria, venlo

a&Tt&v

ivi[aaTa
-'t

'Hpipa;

ftvcpivr,;

airi-

^EUoav
;tca.

tt,v
1

totav

^DuX^uavoi
|AlX(b)V

nope6co6a(
1X231
,

-a-

spirante

oontrario, vel inviti reversi

sunt in

xa.
J|

Evot
,

(u/pt

UAXpftV

locum.undesolverant.
8 Rursus vero
yoluisseni,
w.
fffiildf <A>'
,].,

icXsov
[).t,

EXaeeov

meOeavTO^

evavtiou

kv|iau,

xai

BiXovre;

KdtXtv

bneffrpeaov, BUev
^let'

axapavre4 fytm.
Boxtu.4]v
,

cum

paucis post diehus experiri

uti

\III
ffipivot
,

QdXtv
xat

-z

c/.tva;

Tjuipa;

icohja'jOt;

cuperentque, ut videbatur,
reversi
snnt.
Irr

secunse-

tw

2cxtv
TOtSTO

EUitXoeTv

^ouXouvot
Si;

navigatione, iterum
l

Hoc cum

icaXtvopwt
xtu<daavTec;
-.
,

YeY^vaet.
wcft

aza;

-i

y.it

Tpl? 3o-

jorfi.-f.""-

me
in
sis

i,j

el

[irnliassenl,

nee ullo motlo poasenl

^zi^uk

nopetav

notetv
,

i^T/yov
xat

Miam
iila

ire

palriam, reverais et in
iliis

portum appul-

: .z

iz\
Xt[j.vt
r,

rr.v

tcfav

T:aTp(ia

&ieoBTp4i^ovTefl

h
tt,

Hkm

ori'"-

uocte visa esl

:

Christi

marlyr Euphemia,

t6)
jj7.-\
tO*:

cpjj,(.avTe;,

w^Otj

ajT:f;

bi

x.(vt)
t(
[jloi

Cur contendilis me huc et illue circumH ;,,!,' Nolo ultenus progredi, neque hinc eo procum dixisset, ficisci, quo oie vullis ducere. Hmc Nun saiis fuit, quod Chalcedone rursus c_Jix.il ris
dicens
:

-.'Jj

Xpwrou

;/i;tj;
licsi
,

Efyvjt-Ea,
ifi

Xe^fouoa

\u
0-

/.h.v.zz

TCeptifetv

;jx

i"t

Ir.z::

icueoOai
r

cjt;

vt:jO-;v

iicateei

5nou
-a>,'.v

j\izU
i.r,

ouvanafpeiv
-;':;

[u

^ouXeode. cix
fynwt
,

TaiuTa
UOl
t'c

Xe^aoa
Bx

Inuslata sim Byzanlium, ct in mareprojecta fueriin, el hic sieterim ? Cur oiiam me vullis circnmagere in partes inferiores? Hoca nie quidem ferri

kOtOU^

XoXOa(

y.r^:^;
Xdooi]

iv

Bj^avTtio

u-STaT:Of,vat

xat
Tva

t;
x\

iv S.

tt

^if^vai, xol
xai
bt

IvrouOa or^veuj

non potest.
quiescam.
consilium,
statuentes,

Nolite

hoc facere

scd

facite,

ut

liic

Ysw (u
ct(
;j.ct
1

Tct; xaTWTspi.)
Suvorfcv
[).cu
,

^o6Xee6e

[jipeoiv;

cjx
,

Hmc cum audiissent, bonum capientes ct qu jubebat Martyr, impigre exequi et cum eBdiflcaverunl domnm oratoriam
: ,

tcOto

jj.t;

OeX^ovjre

tsjtc

-ctstv

iXX
Ta
t^;

ivTavOa
,

icotif]Oao6s

tt v
( '. (

ava-ajTtv

caC,

axcjcavTi;
[juipTupoc
,

^ouX^V
tk

a-;aOf

pOoXeusiiuvet
a;xvi.>;
,

xai

omiif onus aavigii comsnmpsissenl

tis

el

suas faculta-

RoteTv

jcpooreTaYpiva
oixOV
s&XTrjplOV
,

cxe-

Deo
iuas

et

Marlyri
:

oblulissent,
o

seipsos totonde-

iletjuvoi

(jr/.:c;^.T,cav

v.at

-avTa

runt, dicenles
t\r,
viloi

Non dimiltemus,
:

benedicta

Mar-

tov fdpTOv

tcj ->.ccu xaTavaX(!)oavTe(

I-I_m

xai

t^,v(outuv

venerandas reliquias
preliosis
Iuis

sed hic nsque ad

cuctav

tio

xat
,

tt,

papTUpt
o&x

icpooxO(i[cavTe{

teriniiiiiin

reliquii ilivinissime

sajTCJ;
vU9r,y...

i-iOpt-av
[W-pru?,
Ti:;j.aTi.)'.

;i-ivT-i,
t!

Idoopiv

tcu

r.a-

assidebimus. Hisaicgeslis, sanctissimus

Lemni
illis

epi-

ffeWcjuov
~uy
-u>

Xetifiavov.
t'.;j..<.)

4XX'

uSc
Oi'i,

soopus p venerabile templura oediflcabQt in

poribos.

tem-

jji/ct

^(ou

>.:'.'.iji.)

Visnm

esl

ergo, ut

illuc
atl

benediela' r.iipliemia' ri'lu]uia'

portarentur sacraa dedicalionem lein-

TaTa

icape8pe6oo[uv.
\r,-j:ryj

To6tow

z'j-.u>:

icpay 6&vTtov a
r,v

_ai_)TaTo;
Ixetvot^

e-tTx;-;;
oefiociJttov

o_xc8o(if,oa^

ph,
plex

quod ab eo constructum fuerat. Et cum supfudissel

ev

tcT;

/pivc;

cu-evo;

SSc^ev
v

preces,

el
illio

venissel
totara

ad reliquias benetransegi
et,
:

ouv

1%-lz'

a-cy.c[).t^tv

tc

Tf,c

Tcaveuf^pou Xetijiavov
'

dictffl

Euphemiffi, et
esl

noctem

tm
OtV

;/. a-.T '.:;).(";)

tcj icop' ajTCJ tcpuOivTc; vaou

\Jizi
,

/.%:
-,r,;

MlJr.x-

ab eo visa

in

Ne at^mharis
diarrj

Martyr Chrisli, dicena non obefaeere, (juod SlatUJSli

soranis
:

r:ctr( ca;j.vc;
;j.cj
(

Xfrifc

4lceX8i)V ev

xty

v'jst

Xeti^ivtp

xaxetoe
ovap

-avvj/e/jTi;

BiatvuxTepsO|)i,:Tj;
,

enim bac sororem locam

et

in
i-t

re
in

tuaa

sanctitati

sed

abi

ad

ca;,

w^Orj

o5t^

xav"
l

toG
B

XptoroS

mailyiio SOCiam
Ipsa

Slyceriara,
tradel ad
a

>.-;;jti

Mr,

i--yi:-r zv.; icoterv,

;::;j>.JTat,
,

ego iliam rogabo.

autem
nt

sc tibi

uza/.cj:.)

tcutu

Tfj
jj.cj

ct)

cTt-r^Tt

4XX'

dEiceX6e

hoc, ui impleas,

quod desideraa. Experrectus

.

item

-;:;

:f v
(

aC>.ff,v

v.i:

OU[AU-ipTUpa xai
)

T/ j/

sanctissinins episcopus
cta

fecil

<

jusseral banedi-

xixebijv
et;

xapaxaXiffOj
tcj

v.r;^.

Clnisli

Uartyr.

Bt hsc quidemtacla suntiUis

Tf v
(

TCoOouuivou
,

x->.f p(-)C'.v
,

xal

tcinporibus.

c:u;)T*tc;
T(T)
r,

ir.izy.z~z;

Smd]OW

u>;

r:;;;:z;:v
y.ai

ai-

tcj

XpWTOU -rtij.r/jz:
(

i'i'/rr ,izz;

Taj-

Ta piv
9 /Eqntim
1

-?a-/Or

h
jjrf]

TCt;

/ccvc;

/.:tvct;.

vidism,
.

ei

,_

autem, non prseterire diaboli inquanam de causa hanc in benediclam

est

IX -Uxotov
vcv
,

-COpoSpap-etv
tcj

tcv tcj lia$6\ou

0i-

xat

tIvc;
'

Evexev
'.'

xX68d)va
T
'

tcutov r
(

Euphemiam
gratia
''

excitavil

tempestatero.

Quando

Christi

xaveuf^tMf
vi

--

:
.

'/A"'

XpwtoO
&v

Iv

XaXx^Wtt,

quarla, qua_ fuil Chalcedone, synodus tempore beatee memorias Marciani, qui pie et sancte
Imperavit, fuit congregata, cum adversus Dioscorum paparo Alexandrinum convenisset, et eum ana-

TTacTr,

cjvccc;

bd
a-;ta

t:>

lUtxapff

(lv^I)

Mapxtavou, tcj e&aeu{ xat

OUV?j6po(c6t]
,

Oeapicroi

mavw
vourov
(tva-

r,v.;

cjvccc;
,

xiti i::r/.i;;j t;:

xai

Tci-a

'A>.3avcpta:,

cuveX6ouca
tt,;

symbolum conQrmasset, etdecretnm axposnisset colnmnam reclaa fidei dubitantibns iis qni eranl ex parte
themaiizassel
,

reclseqne

el

orthodoxaa

(idei

6E(utT(caca

xal

tc

Jp6oco(a

imxu,

p&oaca,
i-aOr,v
,'..
((

xat

Bpov
tCov

Ix0a|iivi]
i/.

i6aXXivT->v
;,;j

w
l

hanxtw
J

n^Xtp ;;";:::^; a;j^.ccu: 6ouX^

,

oontraria,

Age bono capto consilio, dixerunt benediciie Euphemi_e marlyrisarcam apericnlcs, in

:

^ouXeuoi|uvoH
a-;ta;
-v

'~'''

~-

/i:

''''

r,;

" a"

u.i?T U? ;;

ESfqi^
x^y;:
,

Xdfva
6au|iai
a/
;:'

Bwai-

eius,

quaa sunt iu carne, et

clTeclrires
,

sunt roirabilium ope-

vct;avT;,
>.^avo>
tcv

t^
tcu-cv

ftvcipxtji

xai

rum

rcliquiis

libnun

imponamus,

ut

ftm6^CWlV

c-o.;

278
A.

TRANSLATIONES
tGjv
Suvd}i(i)v
tjiaTv

S.

EUPHEMLE
>

VIRG. ET
^.oque

MART
virtat

COJCSHNT.

vr,c
xi'[

Kup-.c;

y.at

vuv BowiMtTOOpY^f]
afiTrfc
,

per eam nunc

EP.

(hcoKaXOtff]
Oi/.r
(

ota vjv

twv

ei/uW
(

et

-/.aTa

nMinculum.ctpcrojusp,,.^,,,,^
ejUS volmitate editnm te ediinm
sit
I

mus
'periai

to

|j.a

a&roH
,

ee?wvf 0rj
irXr atiffa (

czzc

tsjti
ev
z

o5v
~<7>

BOtrjaavrcc,
ttfifty

a"[/a

tcT

tcv
Tt

yip~v
xal

ergo fecissent, simul it,

1

ajTr,;

At-iav(.)

TTjeacccdv
rifrficatc

Blya
tt,v

tfiv
(

Oau[j.aT(ov

or^/toupYo;
te&vrptutav

KJpto;

Yap Tf ;
'/.--'.

fecit

Dominus

reliqoiis, aiiqi ^qnidadmiSbH,

!^
boc dec 'eiuni.
atijt

(ilC

Cu "i

hi c

opifev mirari.
et

[iSpTUpoc.
IJjeTetve
IMEpTUC.
(jivr,
, ,

xai
/ipTr.v

a-iu/cv

'J-u/foca;
r;

?~
(

lyns morluam

inanimam

Xatn

y.at

tcv

Xa6ouaa
,

Travr>r r ;>.o;
aoTcaoaBpov

TOU

\p'.cT;y

<v

Tr)

yv.z\

y.at

TOUTOV

a-:cu.y.

iraTuv

e&ce6dc.

tov

tt];

TrfoTeu);

"'" Vl " Ll|,tl chartommanu"-lCce Pissei uedicta Chrisli Marlyr, rursus icddidit Odei decrel

k.

TOiC,

ttJs

ccOcccccu -t'"u>; XenoUfrYOtc,. Tcutc

,

ftAvtec
i

Hoc cum omnes

repleti,

esseot adminii

ei

OauixacavTE;
tcv Xetov
ttjv

y.ai

iy.~\r,ciMC

dva;j.OTSt
,

-(-^zvi"c

laudarunt

Deum

omBipotentem'
ei
ric
ltl

icavTOXforopa
tt)c.

6eev

v6u,vT>ffav

xat

dBtw tc t=,

perfeciione orlhodoxm

fidei

stabiliti

ccOcccrcu
y.ai

icforttoe.

peoatwfiivTet;

bujpwaav
cia

a-ftav

ct/.cuu.^v.y.r.v

UerdpTTjv

cuvcccv

tt;;

7=vou.vr,;

uttc

~r,c

KOVEUfTftftOU
ffeTcraTe.

arrcy.a/.u^w;
ty.cctv
t

cta

sanctam et oscumenicam quartam synodam^ reveiationem, quaj fecta estabenedi^ licta '-ophemia Et ideo q UfE inter sanctas
imaginee n,

confin

tcutc
VTJ
(

y.ai

ev

TaT;

a-,'ia'.;

iviaropouuiy.x-.iyzjy.ai
,

st.martvrEuphen,ia,nHu,
lam

f tcj

ca

\:'.ctcj [j.acTu; y.apTrjv ev ~f -xT.xyz~j ivaaTTjXcuTot. Ata tci

-xz~-'/.i r.~
t

yz\?\

TauTa

Ta
ac-

tcjtov
yiv.x/.zc

Tr,:

Ravsuf^iiou
XlvrjOetc.

oepiorta

co.nn.o.us d.aholus, meditatus

v.a-.

cOcvjcs;

otioo/.c;

sV.tot:
y.ai
,

;/.:-

vcrsusChris.i
mitlerelur in

f.h*rtacetn5 Euphemiaa matorum mT Martyrem

m
miracula
author
et
in V i i
(

!mrilhlMlil

*
,

tunc

fuit

et machinatusesi
ut

Wtrjffe y.iva
[j

xata

ttjc.

tcj Xpiotou pdpTupoe,,

eTexye6ffaTfl

t*j-

profundum,
ev

tt,v

T(7>

^uOw
,

Trapa-qj.oOf.va'.
iv.

y.aOw;
c*

Dei providentia,

rpoefprjrat

Bte

tcj

puOou

tcu

p:J;j.aTo;
BOTrfc.

nauclen ejus acceperunl

prius diclum esL s2 profundo Quenli BanctiJ

roliquias.

cciwTaTCt vauxXrjpot

dvejWcovTO tb Xetyffvov
ereXeJjTVjaav
,

X
Ytc;

MiTa
y.ai
,

oe

taura,

ct

uwjpeVcai
u^txpov

1=;feved
TOV
(

Iap-/(i)v5;
c

y.ai

rraca
,

exetvYJ

TJcavvc;

^act>.u;

ar.-.pyr^iz
uEov

10 Post hsc autem e vivis exccsserant minijtri Sergius et Sergonas, et propemodum illa geaen-ii tio, quando tyrannus imperator, vita abrupta,
fl

reli.

^tcv

xaT^Xnce
xat xat
cu

Kwvotovtivov
,

tcj
(

c^utcj

-cvr ccavOjAe*

quil Coiistaiiiiuum

fliium

suum, virum

scelerauVta

TaTCv
gtcv
C7T'.;
,

CitvCTaTCv
Tf,;

y.ai

zacr ;

aciX-j-tta;

zaTcv/f,:

kutou ipir/uJ.7.:
Ety.cct

avarcXeuv

uivcv

Tat;

avtat;

Tr,v

eauTCu

y.ay.fav
y.ai

omni pe.ulantia ac nequitia referlan, paternaque plenum contenUone. Qui non in sanctas imagines suam extendit improbitatem, sed
et

simum

wi

^Tetvev, 4XXi xat iTepa noXXa

iy.y.>.r,c.(ov,
'cz t.>:

y.aTa tcu

Hscj

twv
TtSv
y.ai

etiam mnlta alia adinvenil

sias
,

in et

Deum

et

Dei
qui

ecclepie
bi

tGv T

euXaffiiv

;j.cva/(T)v, a;j.a

y.at

iravTwv

piosque

monachos
a;des, et

omnes,

TCoXtTeuouivtiJV

^r,ucaTC,
,

Te

fiu.7Ctupfflv

sanclc vitam instituebant

simul incendensel

pro-

xotvOv
pi

Eepou;

cty.cu;
y.ai
t<T)v

Ta ts X^tt^ava twv ayfwv

,

xu-

phanans sacras
et dissipans,
fiunt,

sanctorum

reliquias exnien
gloriam

xaTaxafwv
0cu
y.at

StacxopKtCwv
a-;(ov

y.ai

Ta;

e{;

c:;av

et quse ad Dei et

Sanctoram

tou

ytvcijiva; rcavvu/tca;

exxc-

vigilias

exscindens

et qua?

Dei provideulh

tctwv,
CLj.aTa

xai Ta
TCt;

xaTa ~c:vctav tcu 0ecu

:;jO:v(Tiv
*

(3X6ovTa a-;:xt;(i>>.;>.aTpa;

scaturiunt hominibus, aspernans

clilicationes
:

el nihil facieni nillis

avOcd)-:'.:

xat

et

idololatras vocans eos, qui

intercessiones,

tcu; xpwijivcu; dTTCxaAtov, Ta; T twv av[ tl) v 7T;ccta;

dxr.pJ/.TCu: aYt
icotSv,
tVjv

utuntur, et Sanctorum abdicans

8j>

ts

tt)s

Trava^ia;
,

GeoTCXCu xat
dzc-

icap0veu
,

Mapta;
t:

^cf/J^tav
ev
,

xai

zpEGcitav

ctissimaeque Deipara) et semper Virginis HeriR auxilium et intercessionem publice amaadam >i
expellcns, crucesque, qusa
ter
in triviis fidei conveniefr

xr^puTTi.iv

TTauccJ;

diJ.cccc;

xaTa

ttitt-.v

xrr
(

Yvujjivcu;
fv
(

-a:acT>.>.(i)v

Tr,v
(

tptaSlXY)V
=v

T:c:r/.Jvr c'.v

Qgebanlur,
a

dejiciens, Trinitalis adorationem,

iu

lx

tOv

1caTipu>v
tt,

r:ac'.>.f ca;j.v

ej/t
(

evTeut;j;

quam

pa.ribus accepiimis

precatione, nincH
in et
cleroenffll
ail
f

Bev

xat

vtjO:v
Sta

Tciact

d;j.tctv

-acacTJiov
jvcj/cj;

liinc niutare

parans
,

eos aulem, qui

ce

6pat6TTjTt

IpovTas
*8(tp

xXfjp^

a~c-

forma pra\slanli

eunuchos eligens,
:

BQOia

xXrjpujv,

xa:

Tr
(

SouXe(tp

xaTaTOTTUV,

t;'j; ;j.cva-

/;j;
xai

t;j:

Ljuev

[j.a;Tt;'.

t;j; cs 6{i)7K6|Aaaiv e^aTcaTQv

JcapaaxfiuiCo^v
,
,

ordinans servitium monachos aiios quidem flagris, alios vero hlanditiis decipiens, et ul votam ab-

ipvetcOat
;i;;u

tc

i~i-;i/^.x
evcuTa;
O^ia;
t:

xoou.tr/,iW,
,

negarent, efficiens
vesles

seculares di^nilates

tnl>n
inscul-

xa;

a;-a;

xa:

Ta
,

hv.x

autem

et

vasa diviua, quae divinas

ei

iYX/a:a-;;jva; xai

ib.i>x:
y.aO'

iyznxc
eauxcv
aveTXe

xaTOxXuv

pias habebanl imagines, confringens

et alia
lanliaa.

comborei

xaTaxafwv
[j.-acij.aTa

Tpa te
y.at

-:t>.(T)v dc>,-

per se peragens piacula

el

mysteria petu

Yta;

[waTT)pia

ce xai tcjtcv 6 ce ttjv tcuc

twv Buviu,ewv Kuptoo

tcu
Oecc-u^fi
(

b*xt(otu rtXet.
e:ac(>.:u:

MTa
Ae(..v

XeuTTiV
|j.ev

ut;;

au-

tou -^cjtc; Tf ;
tt
(

tcj

::aTpb: a;;T,.);
cu
-;ip
V

fv
(

[j.t:/c;,
(

ce

T:pd;(o;

d;j.Tcxc;

fv
(

;tv;r,
r,;/E;a'.;

o; ci

De medio autem hunc quoque sosttHl ^ro Dominus virtutum fine miserabili. Posi hujus morlem imperavit Leo hujus filius. I> hasresisqwdem paternee erat particeps, sed expers actiotui* llhl Non erat enim crudelis, ut ejus parentes. >
"

TraTEpE;

auTCJ
f ;tcuTc
(

cu:t:

uivTOl

Tai:
,

ajTcD

tamen

in

diebus ejns dignalus

:

esl

libere

Dominoni

c;;dLtv
ey.CTact:
vrj?

E-'t

zx' 'zr,cix tcv Kuptov AXXa ^ccc; xat r zdvTa; tcu; opOccc^cu; f v Eicixeiui(

glorificare

sed metus
eis

et

invaswwi slupor omnes

ccetu

thodoxos,

imminenle impio
patris.

eorum,
iMe'
11

auTCt; Tf ;
(

dcEccO:
[j.tapc;

t<ov

xpwr^v

c/cXapttov

6^76''^pw;

nnper fuere ex schola

Quam cum

pio;
-

t)V

x-:tvc;

KwvoTavTtvc;
porpuv
7:tx:ta:
tiov

JTtav

TTCvr^pav
,

^epcucav
[j.|j.av(o;
,

; zat; :jc
Bxupdti/ac,

xat

xaTa

Eu>.acjvT<ov

crandus plantassel Conslanlinus plantationem tem botrum amaritiei, improbe educayit, mu^ qui qunlcii) elam insane in pios arinasil
:

el-7:Xiaev
-f,-;3-;;v

cTt:v:;

ttcV.Xc-;

tuv

i/cva/wv
'A>,>/

cixTicTCj;

a-xtcjj.cu; xai
c

OavaTOUC,. to
(

oix
tedv-

e^

Ti/.c;

u)p-;t;0r
(

Kupto;

cjce

-pcctorcv
tujv

Ketwq

i"::.;,^
"jfivo;.

monachos miserabilibus suppliciis et morle Sed iimii in ijiiem iratus eal Domlnufl HfijlM' liunian' omnino avertit, sed miserans miseratua esi
|J|

an

d>./,'

txTEtcf.ca;,

>.r c TC

generis.

Opuj-tov

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

2?9
A.

COXSTAKT.

ANNOTATA.
a Leo
i4
ui
t

KP.

recte

Xsaurieus impsriium adeptus ui observat Baroniu* ad iilum

anno

716,

\m

Kalendas

iprilis,

annum,

ae probat ex Litteris

Gregorii

quando cwrebat Indictio papm u, qum

t

ad awmm 736* IVain ibi Gregorius elare asserit, imperaste leonm Indictione li qum finem Septembris anni 746. Pagius quidem ad annum 7/0 num. 8 sententiam Baronii kabebai Raltndi* Theophane. Verum Theophanes non raro aberrat anno uno alteroque, ei ratio Baiiih eQrrigere tx verbit obtcurari nequeat, modo quit ocutos*habeai chronologim clara est, assuetos, et ronii tam ,rh/. Epistolam suam Pontifex ita exorditur : Litteras veslra a Deo cQsloditea marrnnll n j n r accepimus, imperante le Indiclione quarladecima, ipsius etiam el S 16 el
,.,.,',.-/

[;i ,i

el

et

3
in

,.,

al

el

el

et

et

Indictionum

acceptas epistolas

tuas,

in

sancta

Ecclesia

repositas

|i

mme

confessionis

sancti

et gloriosi
,

ac principis

scribit

Gregorius,
tst,

ut

Leonem
:

qui

post decem imperii

Aposlolorum Pelri diligenter servamus ele. Hmc sui annos in kmresim leonoclastarum
scripserat
recle
,

lapsus
Ihiir

mcmorem
post
dicit
:

reddat eorum,

qum
Dei

recte

reeteque

Pontifici

pauh

Decem anuos

Lieni.nnilale

amhulasii,

iioijno

promiterat, sarrarum imeginum

nnnc antem ees dicis idolorntn locum implere. JVtwie lector ttudiote, Baronii menu onera fecisti argumentum accipe. Finita tsi IndicHo U Kahndas Septembris anni 7/6, fatentt Pagio. itqui jam mperavit, ti primas ad Gregorium litteras scripsii Leo indictione (4. Ergo imperavit i.eo ante Kalendas Septembris anni 7lt). Consequenter initium imperii ipsius figendumestanno7ii
Baroniii,
h
niit

olui, nt auctoriias Pagii aiiquem in trrorem ducat. nofl 717 cum Vagio. iimc observart tsaurorum gens, $x qua erat Leo eognomento Isauricus, ssdes habebat in Uinori Asia, ae iatroeici rapinis semper apud antiquos fuit infamis, De S. Germano patriarcha Consiantinopolitano apud nos actum est ad /2 Maji, c/ rursum in Hi\

ttaria

ctus fuit c
(I

Chronologica patriarcharum Constanttnopotitanorum ante tom. cathedra sua anno 730, aut potius dignitatem ipst deposuit.

Augustipag. 9i

et

seqq.

Eje-

quuntur, juxta

Bippodromns erat tocus amplus Constantinopoii, a cursu equorum dietus, in quo, vel, quem condita erat S. Euphemiae ecclesia, m dictum esi in Commentario num,
irrito

ui alii loSS.

Texhtt

lalinut nonnihit hic fuil corrigendus.

e
inl

De

conatu Psrsarum ad comburendum sacram S. Euphemia corpus secutaque translationt

CSt
Ifl

urfirm

Constantinopolttanani, artum

Commentario num. S4
:

ct 82.

Quod

DCTO ait QUCt

dt

causa forammis,

qum

trat in arca Sanctm, acsi cenisset tx combustione a Persis tentata, ridetur fulsum,

obtervat Baronius

ad

annum

766,

ita

scribens

Sed quod ad foramen

speeiut, puio, lector,

fuisse

liaur

opinalionem auctoris poiius,

quam veram
illa
. .

sarum oportuil exstilisse in area

fluebai
san^iiiiiL'

causam. Siquidem longe ante incurs im ivrvenerandfl foramen ad hauriendum, quod e\ Bacrlfl iliis reliqniifl
ipsiua
.

mi\tum ungueiitum. Cum alioqui, absque etiam ejusmodi scatarigine unguenlorum, soleret in sacris martyrum loculis forameu relinqui pcr quod dimitterent Budariolum, quod S. Gregorius appellat brandeum, quo tactu Bacrarum reliquiarum graliam curationum haurirent, ipsum vero loco reliquiaruro haberi soleret. Hes certa est, quia Evagrius jam meminit de ilto foramine nam ille scripsii ante tentatam a Persis combustionem. Ihrc facta esse, dum corpus erat Chalcedonc, certissimis testimoniis ostcndiin Commentario 2. Hic vero auctor idoneus testisest de continualione tjusdem miraculi Constantinopoli. g Bucolcon erat unum e palatiis imperatoris, dt quo agit Cangius in Constantinopoli Christiana lib. 9pag. ifj. ihmts, nomett ct futsse impositum a bovis et leonis invicem luclantium simulacris. \ddit, portum ipsum, qui aderat, dietum fuisst Bucoleonta. itaqut ad mart trai titum. h Quod interpres ferreum carcerem txposuit, m apographo Grmco invenio tantum Jt5r;pv fcrream dici. Designatur haud dubie tocus, unde corpus <i< mare Imt projectum. trum leo Isauricus, ut vult hic
,
I

auetor; an

vero Constantinus

Copronymus

<<i

tcelus commiserit,

ut aln tcribunt,

incertum

videri,

monui
i

in

Commentario num.

89.
est,

Gtottario Grmco-barbaro. Phrasis iila omissaest

k Potuii

Grmco barbara oox aekbmw dc consessu aut concilio exponenda apud Surium.
auctor profanationem ecclcsia',
7Ui.

ut ottenditur

apwl Cangium

in

'"

annum
I

si facta est eirca finem imperii Leonis Ttaurici, puta cirjuvenis aui adoleseens ridere, sisenex scripserit, timulac anno796 retatm tunt reli-

quim.

Portm Sophiarnm aut Sophis Constanlinopoli erat ad Propontidem, nomenqut accepit a Sophia, conjugt Justini Junioris imptratoris, utpluribus txponit Cangiut Conttantinopoli Christiana lib. i pmj 58,

m Abydus
<ut,
II

"

civitas erat Troadit ad Hellespontum, qui ad Abydum angnstitsimut est. Itaque a\ nautas voluisst per Hellespontum t Propontidt i*n mareMgmum Vrajicere. Lemnus aut Lemnos insula est marit Mgmi, non longe al> ostio UcUesponti tita. De S, Glyceria irgint ti martyrt apud not actumest ad 48 Maii, ibiqut probatum, txipsiut ttiam
i

orpore prodigiosum acpretiosum

P

wnguentum

ftuxisst

Quamvis certum sit et antt tt post illud tempus episcopos fuisse in lemnoxnsulo; hujus tamen sptteopi nomen non innotuit. 7 '"'"" hanc historiam rideri fabulosam, tt ex male expotitis concilii verbis confictam, Vtonmentario num. tuperius causaforamii tt teqq. Sane ex sequentibut etiam, tt ex asserta
(

'!""'

>>"<

><i

arca

s. Enphemiffi,

">"
r

satis

liquet,

tcriptorem hunc plusculum,

quam oportebat,

xndutsust

<> tatit

fundatis.

//"''

loPronymum

MftflM <h Conttantino Copronymo, qui patrem impium mpietate superattt, tereat
teculit ultimit imitati tuni Caleinus cjutque seetatores,

quibusomnta modo

relata opt

me congruunt.

tCo-

280
A.

TRANSLATIONES

S.

EUPHEMLE
Leonem

VIRG. ET MART.
"

COKSTANT

EP.

t Copronymum fuisse vita rt moribut turpissimum, testantur omnes antiqui srrintor tiniani Jiihiopem illum dealhurc toluerunl, nikil eyerunt, quam toti mundo manif es[fl

7 Ul Co/,
6
'

rum

erubescant aperta veritaii rcpuynare

fuisse,

at

ipsius filium, et imperii

hmredem
'

nu$ corruptum

testatur

Itic

auctor.

'"'""P / "" i

*mi-

C A P U T

II,

Irene

imperatrioc Sancta- ecclesiam profanatam restituit

reliquias

vero ip$i us

Constantinopolim

Lemno referendas

curat.

Qavatwca;

11

*ai
,

tsutcj

tcv

y./.aiov
tt,v

\izv-i
" fu

uin
cisset,

autem hujus

yW.
vaiy.a

tcv

xuQo"fVYJ

v(TCT]ffe

tcutcu

Leonem
:

a,

quoque inquam
qui

rnmum
,

morte

alte-

qui

genus
Irencn
,

ducebat
et

Etp^vtp, xai
T(T

tcv
(

-xj-r,z
(

utbv

KtovcTavTtvcv
,

ye-

e Schytia
filium

excilavit ejus

uxorem

pnw\j\)MC,

v.isy.M

eEpr vr v [ipa6iJcvTar
:e yji
,
(

xai Ta

xa-

ejm
'

Conslanlinum,

convenienlor

'

nomini

pa tcu p.iapcO
xat

a-JTf,; y.r C7TcO

,

avc;c; y.xT^afivTa,
y.aTay.CG[/ouca
?jv.

mundo paccm

procurahant.

Q\m
:

enim
et

ab

e^

(i^y.i.iOivTa
TCtvyv

a-n^Tcoca
y.xi

xai
rrac'

crando cjus socero

et viro fracta erant

proptu,

Tou;
Tas

cuo/OivTa;
t:
y.at

auTwv
,

e;(.>p'.70ev-

nata, restituebat et ornabat Irene

quos

illj

ivaxaXoupiVT]
ex=tvcu;

^y.Oa/.zcuTa

xat

tou;

ttx-

Xai/vaisu;

/.cr.XaTa;,

twv aOswv (r/oXapfou?,

xat Etdp&u?
avx'

lerantet in exilium miserant, revocans, etraatenii omnes amplectens el fovcns el cum illos itmtnnes
:

MpQ

e;cptTTCu;

Osia rrpc^r/JiU

zc.r.caTa,
,

ajTwv
to>v
ev

rjCCt;
Tct;

cTpaTc/.c-fTicaca

y.at

tcu;

tcttcu;

auOsta

pra?dones impiornm schofarios b divina exlerminu set providenlia, et alios pro eis viros pios in

Ta^iJ.ac.v
,

vaicXijp&ffaffa ,

y.at

Ta

numerum
ut

retulisset,

cl

in

ordinilms corum
scntire
facie

loa
el

cpcvztv

ey.c.cxraca

xa)

TravTa;

tou; cpOcc;cu;
tt,v

avaZilcEffTW
t

implesset, et

dc divinis rccle
aperta

(iocuissel,

/:y.//,u;/.;j.ivf.)

t.zzzuitm
xat
,

Tri-appr^tasyivux;
;cO;;c;cv
(

omnes

orl!iodo\i

libere

^lonara

av

Kupfou

tt,v

h.z:r,-[iTzf)!X\

i:apac-/.:uaTaca
ct'

eict,vt v

JiaO^tav
a/.X'

TaT;
i~'t

v/.yj.r z':x:;

ajTf ;
(

H-;';;
c

ISup^ffdtTO.

tOV

Tf ; ffaveu(

Domini et reclam fidem enarrarent, eflfecissel, profundam pacem peripsam Deus donavil ecctesm Sed ad benedicla Euphemiee scopum reileat ora,

9t ;j.cu c/.c-cv
(

"/;;;;

za/.tv

cccjj.eitw.

*0;
av

cuv

-rjp-

tio.

Ubi ergo pia imperatiix divino

zelo

indtata,

a-o

pofftXiffffa
(,
.>

cty.ccciJ.=Tv

ctcpit
dicla;

omnia
et

re;i'dilicare
1

fractum

l('rii|>liini

Wwrurstis

v^.f [j.cu xp6

(

0:((.)

JUV*)6ei<ra
*Y-

tcv

y.aT;a-;;Ta va';v

tv;;

TravsuAvoi"
,

Euphcmia anle
ornare.

alia

omnia
etiam
efTecit,

contendit
fecit, cl
iil

aX).(j)v

aTravTwv
,

ic-sucsv
T.zr.z{r*/.z

cedilicare

Qnoi\
,

cum

id

xooc^.ficaf
rracrj

T xat

ctaxcc^cat

c
(

/.%'.

xat
,

omui
tur,

pietate exornasset

ut

in

relerre-

suciSsta
i-t

tcutcv

C'.ay.cciJ.f

caca
(-):i.>

(0;

exzaXai

tt v
(

auTM

avaty.ay.TCv
,

tw

Oucfav

TTSTTcfT,-

xev

avaci;:cOat
,

y.at
^ 10 ^

tt
(

-/a/.y.r c;V.
(

s-icy.;-;v
,

lv(-

quod in eo olim Deo solebal fieri, innin tum Sacrificium et Chalcedone staluil episcopu. Krat enim ad hoc usqne tempus vidna, propter
:

3pu5v

t,v

*;^?
u-'c

"- T;

/r.psucuca

Btot

tt v
(

injiiriam beatce

ei

illatnm

ab impiis

imperatoribus,
et civitatem

ipii

Tr:v/_0:Tcav

tuv

ac=6<o;
tt.v

[>:$ac./.Euy.cT(.)v
i.vf ij.r v, (
(

:-f (

petav
Xtv

xat

tt ;
(

?:avucf;u.cu

y.a't

tt,v
(

~iy.t-

statuerani.

Euphemiae memoriam Atque divino quidem

delere

zelo mota piaiU>

acavu:'.v
(

['vCjA:uca;j.:v(ov.

Kat
,

cf
(

0:((o

f /jo

C vcuuivr
ei;
|/VTj

r
(

uc=cr ;
(

|iac{/.tcca
,

crspt
(

tcj
,

Xetyavou tt ;
(

imperatrix, de reliquiis hcaUe EupUemiae satageb! haM et erat solicita et cum omnes ad querendam
:

r:av:u^f iJ.cu

icucc:';:'.

y.a-

f r/.i>./.

y.at

-avTa;

rem sauctam adhortaretur

ei,

qui

facit

foIoi*

aviIf.Tr.c.v
,

t;u

tc.cjtcu

c:cacu.aTc;
t:c.(ov

-;;t;-;0/.f ;j.aTa
(

tiov

coc"cu;j.v(ov

ajTCv

Ta Ta

xat T(ov

-'.y.a/.cu;j.V(ov
(

ajTcv

y.r:>,r p(ov (

SouXeuujx-

tem eorum, qui ipsum liment, ei iraplet consita eorum, qui ipsum invocant, placuit, benediett Euphemia^ aperiri reliqnias tali modo.

xa

uc;y.r c
(

to

tt ;
(

Tcavsu^f.u-ou

Ai'^avov

anoxa-

AUcOf Vat

TpCTTO)

TC.(OC.

XII
01

aOio;

avwTSpto

c:CTj),(.)Tat

ti a-;fa;

xaTsO^vTO
(/.apTUpo;
auT(T)

12 Sicut supcrius
ctaQ

ostcnsum

est, pii
in

illi

V1

"^'^
(
f ,
t

UC6T;
ev

avops;

y.Tvct
ttj

to

tt ;
(

Martyris corpus deposuerant

fuerant

Lemno inJ
eo
1

>.('|avov

Ar ^vto
( (

[vfjcio.

Tlv
d);

cuv
lv

4v

tw

Annis igitur prseterhis

occuIlJE et tectae silentio,

in

loeo flow

t:-<o
cttoTcf,

tcu; r;apXr ).u06Ta; /pivcu;

,

ImxpuiJ/et xat
;
.

omnihus

insula
el

"^''^
1

nivxuv twv cf ;
( (

vf.ccu

rrfcT-.v

I/6vto)V t::;

xfi-

ximam

in

cis

fidem

habenlibus,

hoc

Tr,v

u.c;(ctt v
p.v

y.at

ij.uCTTjptto

TCJTC

-:;'.:;u/.aTTCv

conservantibus,

parUm quidem

propter tyrao

xb
p-rj

0>.cv

tupdwiov izf.psiav, to 6e c.a t'c iTTtYvwcOfjvat xat apOf vat ; auTtov to 7X6att ; dO/,r ;cpcj >.{'I/avov toutiov cut(o; ts/,cu[j.(

c.a

tv
(

-u)v

insolentiam, partim autem eis anferrcntur liujus, qua3

biit

ne agnoscerentar. mulla el pr

^
"

certamina, reliquiaa.

Cum

aulem

haec

ita

vwv
u.;u

xat

T<ov

OauixaTwv tt ;
(

y.a/./.'.v[y.;u

y.at

-av:u^f (

u.apTUpo; Eu9TiiJ.(a; ravTa/ou otaOicvci.iv, izxr.vrr^

Tt;
,

Euphemiaini et insignisct benediclas marlyris qw^ pervaderent, repente

inomnem

parlem
,

Z;j.-:Tat
7:stouu;v(ov

twv

ixs-rtCTavtov

twv

Ta;

a-c/.;':c:'.c

-apa
cf
.\f ;j.v(o
(

i-\ Ta
,

sczdp ta, xat

zccc-/.i';:t
(

xal

0topc;

-;{vTai

tt ;
(

te

ncmpe ex apocrisiariis, n er8l0 qui dant responsa, mitlitur ab m P |alar et contemp

proceribus
,

dentem
puli

venitque

Lemnum
et

z/,t 0j;; tcj "/.a;u, xat Ttov T/.cuu.iV(ov Oauu.aT(ov. Tcivuv

/.at

multitudinem,

ea

qua?

fieD an

^ ^ ^^
,,,
; l

po-

cta Tt;
tov tou

rcc/.;j.tc;

acxav(a
,

7Tpt7:ctov

tou
,

at"/.t-

ividi Itaque velut hostis aliquis im

tialis illius *

TTjpiou

Xdfov

7iotoup.vO(;

t(?

-f)

ffuva^t;

6ie68e[jtaOujv

exsequens mentem

"**_

to,

Tj

Xaou, xa\ Tiva Ta TeXo6|jiva;

xat

et quiena heec esset populi congregatio,

B>

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A faprfflCi

281

"^ W** " ay rj v

;

***

*o6&
ofrcuq

"

Ij

*-

fiel.ant.

^-l X0*
ftfftg

awM^xoiUvouc. Xaouc,,
TST(u.VJVTat
d8t(i>c
;
, : .

Xs>>v

icdXtv
;

ti
*aJ

fiaffiXeTc,
t";

toSdoxouoi

a*eiXjodVevo.

:i;j-;/./.a

SbJijidTiov

xaT&uocv
xal
oov
f,

ooBpitvoafo a ConmitT. conveniebant po- Ep. po pulos, sic dicens : Ossa rursus habentu r in honnre? Sic docenl [mperatores? Et multum minatus, dirari,
et

Cum autem
terrere

recle didicisset,

eos,

qui

illie

grta

(ffa , rf
~

*P5 ppev0u6>evo*
LiipTupoc.

xaveuorjLMu
iicti

xaTtxerco.
exetOev
TO
,

t*.,).(!)-

ruit

cta

domuncolam, in qua jacebal locntus benediBnphemia. Cnmqne bsc recissei fremena

.

BTjotc

r
.

-;i-;->;

xat

SiT.y.x

BtfOapTO.
-,i-

reeedit.

Ulinc
et

factura

est,

damnum Martyracordonatursa,
,

'\,,
z,-

Eicetorj v.x:

cu 8ebc. Bo6Xerat

vixarat uoeoic.
e-'v0ta
,

ciperet,

ajus
vuit

corpns cormmperetur, Sed qno-

Btaotopaoxei

r.izx

OvOpWIcivTJ

T03

niam,
peril

obi

Deus,

vincilur

el

to wifc&6>xe.

KaT
t1

Y^P
-r,;

cttoBovJjv

ouveorj

a;

ttva

avSpa
euxttV

xaTavTt}oat
[SV
,

scavweWjiwu

icepiaoXiov

xxi

omnis hura;ina ratio et invetilio bocaccidU. 13 Contigit enim ut per successionem ad quemdam rirum bonnm peivenirel benedictfe Buphemiaa
,

iteindepK snralur. nc mifO

lv
'

efixTTjpEqi

iicexeno

to

touttjo,
,

aetfiou.tov
ci

habilaculura
sita erant

ei

oratorium
1

iu

quo oratorio repo-

>iiu

per comi-

XeWwwv
n*3<

t*ipW
vauxXvjpoi

&

fo

*fl|vev
*,

Oeoas-

fcts

exetvot

TiOetxsv

7r:vv;a;>.yiv;v
frjol,

wap'

KitOv
xii
b.

swrpaViMffl

w6Tti.
y.z-ri

"Hu*t,
tcv
njc.

Ze"p-yio$
,

vcneramla hujus Marlyris reliijiii;e. Eral autem eis rnarmor imposiluin qnod illi pii nau cleri imposuerant, ab eis inscriptnm tali inscri
,

ttm

SepYova^,
tou

icXeovrec;

TLXX-fjorwvTOv
rcaveuoTjuau
Xetyiajiov

xat

ptione

Nos Sergius
,

el

Pu0o3

AvaXaWvTse

to

xxi
,

x-

riellespontum

cum

e\

Sergonas, naviganles per profnndo sustulissemus

(,-

u.x;t'j;;:

">

XptffTOu'

Etffrju.fac,

/.xtx

reliqnias benedicts el sanctsa marlyris Christi

Eu-

xeXeuow
xiti

xOTTfc

evOofce

touto
t;j

xaTeOt>xifc6V,

*0

euv

BtaSoxTiV

xXTjpoviua?
1

to*ou

XvaOTfltffWc.

sveoEoTaTOC.

e>K
u.Tj8ev

<v6rj
,

tx
r.

CvjXoTuirfac.
5'.(o//)r,vr.

TtvSv
Tr ;
(

phemiae, ejus jussu eas hic deposuimus. > Cnm ergo per successionem bujns loci bmres ruissel Anastasius comes clarissimus, accidit ul quorumdam

Xoicoptai;
l>

rcepiTCffeiv ik .,

a-

smnlalione
dignitale

tolsis

appeteretur matedictis,
l>

el

asua

Ha<
ice*Xei

'

Boti?
.

peXvjffa;,

AvrjXOev
v.;

Iv

KavaravTtvouiac Et;
f,p-

excideret.
,

xaTOpOwOfyat
;jv

QiXuv
otepeuvav

to t;

xou,tjt4tov

etQtTTx;

btaoro)
TOU

itpoc,

eupetv

T*.va
,

Coustantinopolim tnm. Curo autem [ul

aliquera invenire
derel
,

vero nihil cunclalus, \.-iiit volens in snnm restitui comitasolei

nnusquisque] qumrerel
sua intercessione defenei
id

UOffTOffiaV
|iTjve60i]

|A;T'.TjOfiVX'.

t;

TTJV

^aTi/.t^^iv
('>;

qui

enm
,

3v-';>

"a;i

t-.viov

XcrovTtav,
vr.izy/j.
,

u.Tjrpo-

oX(ti}(
x^xTr^a:
rr :z:
t

Xx'f.>:r,iito:
,

t/.ivb;

y.it

rapir.-iiav

apud imperatricem quidara Chalcedonensem metropolitauura ad

dixerunt,
fore

ido-

xat

(jietl^oi

TCpofo/taTat

rrsr-j.ir..
,

Biepwicpoo-

neum
jora

nt qni possil libere el Rdenter loqui, el

el

ma-

oiSv,

rj;v
f,v

xotov

ev

tiT

icaXaT(tp

'/.a:

snstineal
,

defendal negotia
illum
in

t:7(ov,

cY

alT(av

Tcipeortv,

a^r^vj.i,
'

XtTcapSv
p-TjTpOicotetv.

interrogasset

invenit

Cumergode eo palatio etcnmad

:

Y,i--.ij-r.
r;>.'Tr,;

/.%:

/.aT;;0(".i:r.
jj.f,

a&TOV

&e

ejus pedes procidisset, renunciavil

ei

propterquam

h-.i't.i-(i

cjvaT^o;

l^eiv
t;
;

t;jto
t;v

causara adsit, rogans nl

jutor. Contra

sit

ejus intercessor el ad-

'Q;
aJT:J

cuv

a--;j.'WTC

oOtOv,

t:

-'.r/.;~:;;j
Tr,;

autera

dicebal

metropolilanus, seid

jj.t:/'.;v

Eur!)XOev, Lv
t

xai

vaif

SffTi

:;a,

non
etiam

posse facere.

Postqnara ergo

eum
,

dimisil

in-

VEU$f,iJLS'j

err y.:"/,;jf)^T S^ x
r>?o\t.rfii{a.

twv

c-tcOiV

ivfjp

gressus esi in partera a?dis episeopntus

inquaesl

0:(a x:v:j;j.v;;

templum
est

benediclaa

Euphemim.
s

Poneautem
Deo
lam
111

eum
XIV
xu.
c
EtT>.0('.)v
ti7>

secutns

vir divina

motus providenlia,
ingressus, cura
,

31

xi;AYj;

ev
,

t<T>

vani

xat
Tivi

Tr v
(

14

Templum

vero

cnjus ura.

Trpow.JvrjTtv

0m ava-;j.W:
Be

UiQtffev

Sv

Ti-

divinam
joco.

emisissel

adorationem

sedil

in

i|

tOtiO riol
i(

ffl

HpooeXOuv
Tr,v

x^Ttp

-.-.:

Tt5v ;;j

vaou

y.'.r p'.y.-Tjv (

Ad eum aulem accedens unus

cui sua
,

ex clericis tera

Con-

t;t:

iceiCLOTeuu^vocj
*

iorjLiepEav,
t

^pt&TTjoe
TCoQev

-5Te
Se
OTJ-

pli.ct

i'iiitinapoli.

vice creditum eral

esset. Hie
el

oiBcium, rogaei

Ojv, xal Tt; t

;-'.
,

=y.:tv;; Be -iyy.-.x

hr -;-;:0.t
;jtc;

vit, cujas

et

quisnam

antem

illico

ex-

xal

Ti

:j;j.;

zvti

jjTi.i

>,j-r(>;i.
vabej

MpwTrjT;
c 0

posnit, cujflsnam esset,

qussei molesta acciderant.

,

i xi.j-r,;
ot,

TOV

xXTjptxcv,

tv/:;

Tr
(

naveuo/rjLtou

a-;y. ;/).;
OTTjOocj
(

Be ixetvo?, xa't Ywjfftcb,

Rogavii autem comes clericum cujusnam esset hoc templum. Is vero iliril, Reneilicta Buphemis. Ille

C "XTi ttj raveu^uxu

t;->

yeipl
ttj?

t:

-;;T;;t;a;
xXvjptxb;
rijv

Ijrj

Tf);

i/r

ii
E7vai

icaXtv

-;;; aj;

rr;f)v

-/,:,
,'.
'

irijv

-ivj;r,;j.;v
,

li

"''

*Ev
touttj^

TiT'

;:y.r,i

[JbOU

'/.H

Iv

T(".)

UX-

fijpty
.;

y;;j

t'; ,

y.iT/,(>)

ffe5iffu.tov
;

At>a/;v.

autem res| dens, ei syncerissime manum pectori admovens, inquii Meaene omni ex parle benediciae Buphemiae? Ei vero rursus dicil clericus Unde dixisii, tuara esse benedictam BuphemiamT Ille antem respondens, dicit:Oorai me<e, -\ m ora:
:

iciXtv
y.aO'

ttw;

?TTat

BuvaTOv
,
; (

f}Xerc,

av8

torio

nicti
:

ejus

veneiamlas leneo reliqnias. El

fleri

is

Jif,"'";
;;:*'.

ijT; r >
lcoXXfj

a-;^)-~ -r
'^f T(' 1
1

y.r.

06

3uvt*jffTj

t;jtc
(

rursus

Quoraodo, inqut,
ne
forte

poteril

'

Vide,

BtOTl
y.r.

T.:

-:::

t;jt;j t.xzx rr
BOev
v.x:
ti'.

a^-

homo

loquaris

eonii-a

teipsum
el

nec eas

Y:u;rr ;
(

t;j

,;;::/

:i.i:

';v-i:

;^tc;t;j
(

possis ostendere.

Nam

el

augusta

imperator eas

1CoX(ttj

/,'.tz:

xal

czf^r.;
;

-_;;;:Ta::
ffiXtv
Tfj;
.

icotetv

Jn;

curanl diligenter quffirendas.

Quare raelropolilano
fucere
supplicatii

tst;JT;j
~". r,

xee*Xa(ou
,

oe

i/

^eoatqi =/T(.) f

ufj

quoque ea de causa jussere

Ille
iii
,

--r,:

Bti
1

t;

Xe[t{iavov
IffTt.

Iv

XaXxTjWvt icaveu-

aiiiem rursus

Pro cerlo habeal Lua

reveren

rtlu
X/.r
(

icap
,

I|ao(

TaaTfl
,

itti>Q

-;;:p-r 0t;
(

2'.y.;:

avr '/,')
(

v:-;r,'l(,.;

y.r.

xXXd*LLeV0C.
,

-;;;

'\v-

'<- t -

'

tov

9ott&TaTOv ljli)tpotX(ttjv
to

ffiTfxafpwv xat ava

MjpCiTTUv
veveTpwtcj

t;j
arr;

eou

Lwry;aXeTov
,

;tt:;

KapaxprJLta
icap'

tov

xou.rjTt5v
T(T)

xai

icXTjpo>opTjOet^
(->(T

quod reliquls benedictaa Euphemiae, qufflcelebratur Chalcedone, sunt apud rae. Sic conflrmaius prsadiclus clericus, hsec Istua el exultans renuncial Andres csanctissimo metropohtano , gratolans el Dei pr&Bdicana magnalia. Qui cum statim
accersissel

b*tou,

totoxe
,

lizxi

TcavTOxpiTOpt

Siavn-

Be

E7rope66Tj
,

-;';;

Tapaotov tov

Ti
(

-ivTa -2,

dedii gloriam

*:/

xal

icavaYttjTatov
TTJV

-ztc*z;// v
-;i';;;jT;;
r.x-.^.iy/r^;

xal

8wj-

profectus

TnoaTo
1

WTqi

icaoav
i
t':v

TOU

OXOXouOtov.
r.zi;
TTJV
:;*');-

eham,
ejus

ei

el abeo fuissel factus ci-ri\<n nti. Surgena autem Deo omnij esl ad Tarasiura d sanclissimum patria^ ei narravil omuem reJ seriem, Tunc pro-

comitem

wpeuOe^
xal
xal

47twTaTc;
TUTr;;

fectus sanctissimns
liliiim

patriarcha
qui

ad imperalricem
eral

et
et

PafflXtooxv,

utOV

KuVffTOVTtVOV
,

Conslanlinum,

orthodoiua

wcjov

otXoiuEpTupa

uicdpxovra
Se

av0eTO
T(j)

icavra

Tl

Yevdpeva.

9aut>iffavTecj

e-i

r.xzxii-

amicua martyrum, expoauil omnia, qus lactaflurant. Qui rem admirati, quaa erat prster opinio39

Scptembris

Tomus

V.

nem,

282
A.

TRANSLATIONES
,

S.

EUPHEMLE
fy
:

VIRG. ET MART.
*ai y, a \
uu.vcu;

CONSTANT.

KP.

hymnisquc Deo emissis, magno sunt elscapha quamprimumexpcdila, miserunl comilem sua? digoitali restitutum , donalumct insignes quosdam clericos ex que muneribus

nem

laudiltus

tou ~-

rpdYu-aTo; , .Y-ir-^,
ey.apr^cav

tw

frft
",.
'

affecli

gamlio

TeC. ,
ov. d i?o<

/apiv

^Xijv
tov

^H*
,*H*(
|l1ft
J

Sta

Ta/ou;
V

dueoretXav,

TcpOwcavTec,
xai
e

4&*

outou, xat
=
(

vd .
x

templo benedicta'. Euphemise.

45
tfiffj n(>

10T.U.CU? Tivac

Tiv xXr ptx&v

auTwv

of,y.cu. 1 r

Tii'^^ "" " rtjt^

fipi
xal
Utl

Cum

ipsi

aulem
qui

in
illic
,

Lemnum

descendissent
Oyj
|atj

XV

KaQeXOivTwv
r]

eS

Au~

congregati
in
ira et

suni,

yu<tis cleitci,

indignalionc

circumcirca habitabant, nolenles dimiltere iis, qui

reliquias benedicts

-aoa

btetae

iceprwp< :;

bt

^OuXtfpevoi
xij/i

droXOetv

corpus referunt Coustantinopolim,

missi erant ab imperatore,

Eu-

T-? ;

PaaiXixofc

to
tt;;

xaveucr.u^u

Xef^avcv.

"00ev

pbemise. Qoa de re nim non lcvisexortaesset perlurbatio, videns Lemni sanctissimus episcopus populi

tu/oucyjc Y,e-rcvuia; 1 0;

vcu

OaionaTo;

eTrtcv.czc;

t-k

*>-*xaxov tijv
xai efev.Oev h

motumad malum
:

progredi, surrex.it et ingressus

:

caivcucxv

\r.'.

y.EvY;Gtv,

ctavecTY),

est in
dite,
lil

sine

medium eorum, vociferane et dicens eorum enim quae tiunt homines Dei nutu. Sic omnino Dco visum esl.
, , :

Ce-

auTwv
TOt, cu
6

xpd^v

xat

Xe>>v

'y.
/W(rf)5fl[te
-vtVETai'-

ykk

nihil

T P aO=ov twv
uccy.r oev
(

Ytvopivtov T t

Vileest

Osc; oCtws
(

fa^yw^v

GJ V

mus

ilaque rcgis ind gnationem

ira

ira

enim regis,
ct
iis,

^
'

xr.v pLi?

a T avav.Tr otv
XeovTcc.

6up.b ?

lanquam
rant,

leonis.

HffiC

cum

dixisset,

plura

^P
xal
~',-j

frnMufi
gtepa
u.yj

TauTa
tou;

efe&v
C//CUC
ilc

alia, vi\ Bedavit

multitudinem, ne
facerenl,
erat pnpuli
fuit

qui veneIn

TrXetw,

Xt;
t;
ir.i

y.aTerauce
tou;

aliquid

mali

et dicto

comiti.

iXOivTac,

xat ^ai
/)

tov ^vYiiwveuBevTa
Ouu.c;
-yj
XaflB

eum enim
tis
:

concilatus

animus claman-

touti^
01

yP

W
r ;j.Tv
(

Per ipsum proditus

ergo cessarunt, et

Tunc traductisunt ad pacem, et Dco

noster Ibesaurus.

CTt

auTSu
t;t:

-p;;:--x

wu
xal

eijaavpou

fe^ove
Tf.XOov

OOV
Te

/.aT=i

wffv
ri-z:

m ^ ihi^
^
y.;i.
'TM*

dederunt gloriam, et laudem Martyri, concedentes volenlitiiis benediclaj Euphemiac venerandu relit|iiias.

p.
ul

eStoxav
Tf)

xai
,

c:;av tw
TO tc

&$

atvov
voi?

^.apTupi
-;

xapa/opr.cavte;
Tcaveu^^Acu

Quas cum accepissent, qui ad eas

CoDstanlinopoIim
,

missi fue-

^
,

apat

TT("9

oeidE<ru.tov

h-M^.
ora/Uvwt,

ranl, tulerunl

tota

civitate, et

Kai

7:apa).a6cvTe?
ev

auTO

01
,

:-i

t;jti,)

impcratrice, el sanctissimo pali iarcha Tarasio egressis

TjYaYov
y.ai

Kwva-ravTtvouiriXet
(

racYi;

-f ;
(

^Xw;

ohviam.

Cum

eis

ergo obviam processissent, et

,

Tf ;
(

^aT'.).focr ;
et;

xai tou

QffUOTaTou raTpwipxaj Ti.

(

complcxi esscnl cum ea

cum qua par

est,

glori-

pactou
ouv
Ytai;

uTcavTrjCtv

C).r XuOcT(.V
(jlstA

Qcalione, deposuerunt in ejus templo, et ineaar-

xai
,

-p'.-Tuca|i.ivct
ev tui

Tr ;
(

:peTKuoij5
Jtai

qua prius Martyr fuerai, et unde execrandus et prophanus imperalor eam ablatam immisit iu profundum.
ca,
in

a-eOevTO

TauTYj
,

vaw
6
tiT

iv

r
(

Jrrf.p-

ye xb xpiTpov Xdpvaxt
^atJtXeu;
TauTY;v
,

56ev
,

hrarrj;;

xai
,

a^^XdiJ.zvo:
ot

^uOw

T2;:T;n'kv.

iujus o$sa n
variis ohii-

aulem, qui eas intulerunt Byzantium et proceres, et qui primas obtinebant apud Arlaba16
Ii
,

XVI
vwv
6.7.0
,

AuToi ouv
TtcXr.
,

etaxexopttxore^

outc

rt

-;j

BuCavTOC

StapTTa-ff.v
,

iiTOlf,cavTO
oi

tuv

).v'a-

stinem

el

filias

imperatoris,

et alios

plurimos

diri-

cTtc

(j.e7tcTav;

xai

Ta

xpuTa

^iy.r.v,
,

nentur

puere rcliquias.
quai lihrum

Quomodo
,

etiam

manum

sanctam,

ApTafiacTtvT]!:,

y.a't

tuv tou
,

(JaatXlw^

fJu;i::-

accepit, a

Niccla c palritio,
in

cogno-

pwv
a-fiav

xai
,

Tpwv
ZC
r,$

irXetcruv
tou,ov

o>;

y.ai
,

Tr v
(

/tpa
"Sw.r-.i

tt v
(

mine Monomacho lemplum exiruxit,

Iliiir

qui

Sicilia
illic

insula Martyri

tov

=;:aT0
,

lir.b

m>
l^

dicunt
ut
,

fuisse

repositam.

TptxfOU,
oo^
TY)

TOiTTiy.XYJV

M0V0U.GtXCU

V
,

TY]

SlXEXuV

tlaqne faclumest,
,

pauca qua^dam ossa ca,

iJ.apTupt

vabv
cuv
tyj

Setjj-aijivou

dvaQeo6 tijtv
tt :
(

pitis

quffi

remanscranl

in ea

qiue olim fuerat ar,

exetce
pac,
^j.Ta

^aci

[Atxpa

Ttva
TraXat
,

xaTaXetcOevTa

xi-

ca, clauderentur

com

aliis

reliqniis

quas eliam in

ivaTToO^cOat

Xdpvaxt
yai

Rpowffcffl
,

Arbitror aulem

hodiernum usque diem scimus servari iu arcula/. in dicta quoque insula Lemno reprovideniiam Uctas esse qoasdam parles corporis. minime investigabilem. 0, quae comprehendi non
,

xai

eTdpo)v
iji/pt

Xet^dvow
VUV

<puXiTTSc6ai

Xapvax(7yj.i
Tuctv
OefcYj

17JJ4V

ouv
v.ai

TOt?
iv
ttj

tj^^i>
c;'.w-

IvSov

TTjpouu^va
Tf :
( (

otu.at otu.a'.

ce oe
uiprj

vr c(.)
(

A.^pivou

Ttva

xaTaXet8r>ai

potesl
Facit

potenliiiin

allissiini
,

Dei

qui

facit

omnia.
inlel-

co)U.aTOc.

*Q

Tf : av;t-/vtdoTOu

T:poiJ.Y;0[ac

tt :
(

b>

enim omnia
Discile

quse

vtilt.

Audite ergo reges,

et

TaXf,-TOu 8uvacTta(; t xat TTpov;(a; tou

Toq 0ou tou u^tcTou

itdvta mtei"

et inlclligite.
tigite.

Aurihus percipile principes,

qui
possidelis

xdvTa
xai

-^ap Trotef

8aa po6Xai'
6vomfffl8s

terram
et

et

ohslu,

dy.oucaT

cuv

^actXet?
'

ouveTe
ot

pescile. Videle Dei

magnalia

laudate ejus

quae

/ovtC

y.ai

TTatOuOr,Te

(j.dOeT

xpauvre

^,;

V w
I

comprehendi
sperasset,

11611

potest.

polenliam. Quis

unquam

y-Xivr T,
(

icTe
i

Ta lAefaXeta
auTOU

u
to

9eou, x6u.v^
:(;
tt,:

aut expectasset inveniri posse reliqnias

ty;v

dy.aTdXr T:TOv

SuvaoTfitav
ttot:

r/r..^,

benedictae
rat
110

Eupbemi, de qua nesola quidemfuecollocutio, doncc visum est Domivirtiitum, repente et inopinalo suai, qnro comtot

dTcsy.apaoov.et
Xc((|(avov
;

upeOf,va(

savwfll1"

annis

u-y)

vuTa; ev

toic.

x'av cuvTuy.tac ^Xf,? ce tOv TCcouTOt; /povo'.;, Iw 2u

:a-:ovr c
(

w
h
1

prehendi non potest,

lulali

potentiffi

facere

miraculum

Kupto;
cat
-ri^

euJixTjaev

y.ai

aTT;;;::/^^'
tJ

-'

*
XeW
*

Nos autem cum indignis

labris Martyri

parum gra-

dy.aTaXfiTCTOu

auTOu

ouva;j.w;

fuerimus, faciemus fiiicm oralionis.

'Hu.t;

31

Tf)

u-dpTupt

u.typa

T;r;

*v|te

XatpTtcavTe;,
apontropht
'">

TeXo; tou

Xi^
iJ.(a

Of^ao|*EW,

tortl ni/

Sanctani

Euphemia refugium Christianorum. Gaude benedicta Euphesacrum sacerdotum ornamentum. Gaude inia omni ex parte rlara el insignis Euphemia, relugium inftrmorum. Gaude benedicta Euphemia, refugium oppressorum. Gaude bealissima Euphemia regum propugnaculum. Gaude beatissima Euphemia, deci e lorum lutela synodaliom. Gaude benedicta Euphemundo protumiens uuguenta curationum. mia
17

Gaude

onini ex

parte

bencdicta

"

XVII
TacuYtov
pcv
-;/.

Xaipotq
/afpct:

Eu^u-fa saveucr,;^

/f'';

E> r
r
*

r:aveuoi

aXXo')T:icu.a
y.aTac-uY-.ov

faxow^
/atp: .:
1

Ej r r u.fi
(

dcOevwv
OXtScuivov
6te,

EfifWj"
|

WS

^"

wpoa^tov
cuvoSty.iov

/afpo'.;

Euf^u,

^actXicv
,

^o.^f/tqja

jrafpotS

^* ^

vcXSte

SoYiJ-aTtov
,

4fl?
\dpt

Eu^u.(a
-;;/;jTa

nave6c/Q|u
/afpot;

fa;j.dTO)v

Eu^r.u-fa

retrd]

aipeta*

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A H*
lUxdBft^]
wri

283

(Jande reneranda Bnphemia, ori hmreticorom frenum validissiruum. Gaude diima omni honore

i.Comnun
Ep.

Eu-

icpo^PT^i
faolyWQST=:

***

*P*
oftv

8A* pnCKi
.

phenria,

barbarorum
el

adversaria.

Gaude omninm
es

weofcia
,

Me>vi]ca
xat

to3

0eou

noslrum refogium
nosiri

mnnilio,

qua

apud Dcum

aa-Tj:

;j-' j

*tvOfl
a:

BoOTfjvou
(

xat -Sey.cu
eICO-

0 to> wdV&V*
6u

-f ^ ^~^ * dWW** MjT00U*V1]

4oir)i*ov
"n".

::p:-ET(a;

perpetna intercessio. Memento aulem, o Del Martyr, mci qnoqne humilis ct infelicis, et susci-

1tCl

nX'
:

&i
xal

^) v

-~ lT - / ^-'
*

WffjiiOT
**'

xat

Ou;j.i-

wupfbv
TC

^Wi
'
"

HlVi *#
:J

*PWW|
1

pe hoc vile et nnllins notm scriptnm funebre mese pelens pro omnibns, qni cnm desiderio luara veoerabilem et miraculorum etTectricem
temeritatis,

*PRew
rj '/.^ v

*WW*
,

w, *i
xa't

"
T%

**K
tfiv

semper peragunl memoriam, regibns

sacerdotibns
el

el pastoriboa,

b Be&fi* W* *rflfflv
xfo
-c

,t: - :

-apa-JTamo;
yoptTt
i

monachis, princfplbua
nl et

ei subjeclls,
el

iwXaOawe.,
lr'"
J

xat

9tXov6pto**'-

ut asseqnantnr,

sedeant a dexlrla Dei,

clementia

bonia

3 Kup" ^' ;,v

x;aT;;
ffOv
/.a;

X P lffw0
Dcrtpl
,
,

5 ^ &*i
xat
t<Ti

fruanlur sternis, gratia

stri

Domini no-

*$

O"*?/.'?

mxwfftp
dUt
,

XJ

ijj.;j;fi.>

uiic-ciw DveO|WtTt
*tu)va;
tfiv

vyv xat

xat

tsu; dbrepfltvWUft

Xftftvcov.

au.f,v.

ciii gloria et potentia cum 1'alre experte, et sanctissimo el consabstaoliaU et vivifico Spiritu, nunc et semper el In secola

Jesn Christi,

prinripii

seculorum. Amen.

A
a Obiit Constantinus anno 780.

A.

Copronymus anno775, mense Septembri

Leo iv ipsius

ftliut

ct

successor

jhfunctus est
eapit.
**

Tam

Irene Leonis vidua,

qum

erat Catholica,

cum

filio

Constantino imperare

ut explicat Cangius in Glossario Gr&co-barbaro. Andreas catalogo episcoporum Chatcedonensium, quem tom. I Orientit Christiani contexuit Lequien : ncr mihi alinnde quidpiam dt eo occurrit. d S. Tarasius, cujus Vita data est ad 95 Februarii, prssfuit ecclesia Constantinopolitanm ab anno 784 fere finito usque adannum 806, quo obiit, ut probatum est in Historia patriarcharum Constantinopolitanorum tom. i Augusti pag. i0% ct W3. ubi inMenologio liasitiano e Nicetas hic patricius Grajcorum Fastis adscriptus est die 6 Octobris dicitur fuisse consanyuineus Irenes augusta; a(> eaqne Irgatnx a<l cnnrilinm Xtrwnum n, deinde SicUise b Scholarii crant custodes palatii,
c Deest hic
,

prajfectus. ibipreeclare
obiisse.

rem administrass e. TandemaLeone Armeno

in exsitium missus dicitur,

ineoque

ad dictum diem examinari poterunt, si de legitimo cultu satis constiterit. f Ex hisce satis mlligitur, ossa Sanctes ad toca taria (imidr transtata esse, prout ea in locis plurtmis modo honorari diximusin Commcntario i. In quadnm rrlatiane Ms. de rtliquiis rariornm Sanctorum in Callia. ad Ma/nres noslros pr&cedcnte seculo missa, dicitur ror/ms S. Enphemis esse Molinis in Gallia aputl ReligiOSOB S. Francisci de 1'aula; sed not\ additUr, CUJUS sit Euphemim. Itnque cum scriptor iite dicat ; Colilur (in locojam dicto ) inlegnnn sanctm Enpliemiae corpus illuc a Patre
Hese aliaque de eo
,

du Boisson ejos Ordinis

collocatum;
dixerit,

Religioso Roraa

allatura

et

in sacello S.

Domini

du

lioisson
,

de Beanregard
etsi

non facile credidero, eorpus illud non esse ossa omnia iltuc translata.

esse

Euphemiae Chalcedonensis

quis etiam

EXPOSITIO
pictCB

TABUL^
cujusdam Euphetniaz

de

martyrio

Sancta?

Auctore Asterio episcopo Amaseno.

Ex

editione Ruinartii.

N,uper,
150
tflo f(e.

o viri,
prffl

Dcmosihonem

egregium

illura

gentes,
rent.

qnam

si

vivas
si

in

tahulis
:

formas exhibe-

oratorem

raanibuj habebam, eamqne Demosthenis oralionem, qna ille /Eschinem a acerbis enihymematil.us Diu autem prolata leimpetit.

Adesdura vero,

voles
:

qofppe etiam nunc

alunuii

per tempus enarrare

licet

egoqne picturam expo'/

nam.
B

Neque enim nos mosernm

colores hahemus.

pejo-

,i

pnec|ue ohruta mente, aliqua remissione ac amhulatione, quo fessus animus nonnihil labore levaretur, egeham. Egressus autem domo, postqnara in foro anqnantnlnm cum notis am-

ctione,

res pictoribns

Sacra

qnssdam
caslilalern

femina,
dicavit,

Intemerata

rirgo,

,aquamar-

suam
lani.

Deo

Eupherniam

appel-

Cnm autem qnandoque

vitae

tyrannus pios
illai

tyrwm cujusho- fomBwpkt-

me in Dei lemplum b OtlO Wturu8 recepi. Cum vero hoc quoqne conse""n^, unam quamdam e\ porticibus transirem,
,

bulassem

illinc

rninea ac Christianoa

persequeretur,

admudum
BUtem,

alacris,

aleam

sponte

adiil.

Clvei

ejusqne
obiit,

socii

religionis,
se

pro

qna

ea

mortem
in-

V|,ii

in

ea

picturam

omnmo
&sse,

quamdam,
qni
,

nijus
c

me

species

cea

fortitudinis

aaneCitatfa

glorta

cepit.

Dixisses

Bnphranoris

arUflciuni

signem, admirationl babeniea, haud

plo

procol

temcjus
cerla-

aut

eornm
picturaj

alicnjns,

olim

plnrimum
aliter

ligwtaua

conciliarunt

non

pin-

honores

awUflcantee, ac sepulcrnra publicos adhibent , ei

poaito

loculo,

annuum

284
A ASTERIO
f

EXPOSIT. TABULiE
diem
laetam,
e,

S.

EUPHEMI^
Sacri
ser-

VIRG. ET
casla

MART
j

certaminis

communem
facienles

ac

totius

populi

cer; iterum

Virgo

pu

KP.

tis

conventu

celebritatem.
inlerpretcs jugi

dens
oranli

sola,

manus
in

ambas

^tibn
in
Blnai

quidem sacramentorum
,

Dei

Deumque
illi

extendit
i

mone memonam honorant, populosque convenientes ut illa patienlia cerlamen consurnmavcril,

omni
et

malis aujutorem m apparet super caput eins

quod
babent

Chris.iani
:

adorare
post

ac

studio

informanl
arlis
,

sed

et

pictor

pietati

puloque appetenlis
ac

*$**
^

Z^

h^

ipse studens,

opera historiam

totam

m
hoc

Mox
loco

passio.ns

ergo
alio

modicum
piclor,

sindone,
ibidein

quam

licuit

viva expressione designans,

accendit

hin
S.atini

juxla sepulcrum
tabellam.

sacram

ad

spectaculum
artis

rubrica condensans

llammam.
vultu

appendit

Sic

autem

liabel

ginem
Cfelum,

mediam
nullam

vero

expansis

y,

praeclarum opus.
picturam
piicat
ex-

tamen

acerbo ac tlirono sublimis, judex truci vultu conluens Virginem. Ars quippe in qnoque materia irascitur, cum lubet. iii;uiimi
3

Sedet

stmam, sed magis gaudentem aud ream ac beatam comm'igrantem cum pictor manum lenuit
;

pra>fer, n
nti
,,.

m?
Iri "
1

ucorpo.
'

h vilam
t

11,,

Porro
ferunt

adsunt

magistralus

salellites,

ac milites

nem

e ft
esl

ac linguam. Celerum U mpus Ubi

si

non pauci, ac
educens
,

quidem commentarienses tabulas ac stylos quorum alter mamim e cera

:

ipsam,
rimus.

velis

perspicias

num

longe

impares

enarrandffl

intense
,

adspicil

in

adstantem judicio
faciem,

f Ue .

Virginem

tolam

defleclens
ut

tamquam
men-

jubeat loqui clarius,

ne

diflieile

auiliens

dosa scribat, ac digna reprebensione. Adstat au-

ANNOTATA.
a Dcmosthencs mmuli.
et

tem

Virgo
,

pulla
ut

veste,

ac

pallio

philosopbiam
,

..

ipso quoautem ipse cxistimo egregie oruato virlutibus animo. Durunt aulem ad praesidem duo milites, alter quidem ante Irabens, alter vero a tergo urgens. Porro Virginis habitus pudore ac conslantia mixtus enitet. Inclinat qnidem, ac cernua oculos demittit, tamquam virorum erubescens obtulus; stat vero imperterrita, nihil in certamine limidum patiens. Quam-

professa

quidem
,

putavit

piclor

JEschines

oratom

fuerum

que vullu lepida

ut

b Ecclesia
erat foro

S.

Euphemia;

ChalcedonensU
ea loaui

Flflfl

tam propinqua, ut de

tur auctor.
c

Pictor est famosus, qui

floruit

ante

Chriati

tempora.
d

Hm

roces insinuant, juvenem faisse AsUnm.

haic scripsit.

quando

ohrem
illius

cum
mulieris
filiis
;

alios

bactenus

piclores,

fabulam

contuilns,

laudarem
ira

Colchicaj / ut
;

esset Sancta.

gladium

adaciura, misericordia ac
ac alter quidam

divi-

dcret faciem
dcret, aller

oculus iram oslen-

malrem parcentem ac facinus horreutem dcsignaret; nunc plane ab ea cogilatione ad hanc picturam admirationem converti mirumque
:

Asterius, nuo die coronm At nec diem martyrii, nec n imperatoris aut judicis, sub quibus passa esl hphemia exprimcre curavit, guia tabellm pictam solum exjdicabat.
,

e Noverat itaque

Medeam designat apud

poetas famosam, ut
Iasoni

t\m

filios

suos occidisse diciiur,

mortfa

in

modum
,

opificem admiror,

nt accuralins mores
forti-

quam
rias,

colores

miscens

pudorem simul ac
per naturam

ludinem
4
et tic

afTectiones

ulique

contra-

praeclare

temperarit.
,

dolorem crearet. g Pamam kanc S. Euphemi Chalcedonen illatam, nullus antiquus umquam asseruii 'que istud m ullis Actis legitur. Haqueverk

Ullerius

aliqua

nifices

tormenta
Sanctce illata
refert.

jam
caput

autem procedente imilatione carquidam in levibus nudi lunicis, operi insistebant ac alter quidem apprehendens
:

non

est,

tabellam,

quam

exponit Asterius,

ac

retro

inflecten

alteri
:

os

Virginis

alter auiem C prsebebat expeditum ad poenam adstans dentes g excutiebat. Porro supplicii orga-

Chalcedone : neque enim omnes scriptorH tam singulare supplicium ignorassent, S.Bnphemiae Chalcedonensi revera fuisset illatum, Qaan tabella prope sepulcrum posita expressum.
fuisse

na,
vor

malleus videntur
deinceps in

et

lacrymas,
Sic

tercidit

sermonem.

Ceierum resolmihique alfectio inenim perspicue guttas

lerebra.

ex hoc loco Ti/lemontiusaliique discere debuisi ftm de noslra Euphemia non agere Astenum.

sanguinis adpinxit penicillus, ut vere dicas a labiis fluere ac lamentans discedas. Iterum car,

Commentarium 5. GWj h Hoc ipsum non congruit S.Euphemi tradita; " cedonensi, qum flammis quidem fuii in iis minime exstincta.

AP'

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS.

a85
AUCTORK
J. s.

APPENDIX.

DE

S.

EUPHEMIA
AUMjE
in

V. M.

GULTA

galljxia
eadem cum Chnlccdonensi.

Cultus Euphemiae,

quae

forsan est

s.

E"P he

torpvr is

J
,u

oannes de Marieta in Opere Hi&panico de Sanctis Hispanim lib. 4 cap. 13 agit <le S. Euphemia virgine et martyre, quam hoc iurim die ivi Septembris testatur coH
11

ipsi scriptorss laudati

agnoscunt, nihil innotuisse

esse

<(

tempore aut modo martyrii Quapropter non

,

video

tuto

me oredere posse, Seguinum

si

ri

ptorem illorum, qum de invmtione iicuntur, uc

translatioitein uh
l/y;/n/tsu episvtif/o fuisse cuns>
i \

Galtmcia,

quamque

distinctam credit ah Buj hescribit

lib.

mia Chalcedonensi.
Morales in

eadem Chronico Hispanim

l>e

Ambrosiut
27,

40 cap.

wus

<le

Padilla, aliique plures, qui ejusdem

\nsui tenlsntim, rui etiam assentitur Nicolaus ui Opere posihumo W*. ( Hajoribus nostris ,,,

ptam B 3 Prmterea duhium mihi videtur, an reliquim ii,i,itmutuin ulnur :nam s. Buphemi rerera anno 1453 n>i cathedralem illiUS Auriensem fuerini translatm, u! afhrmant Uorar
i

les

aliique scriptores

ailegati.

Quippe

eum Hla

srrius trant-

latum scribitur.

Hispania communicato. Scribwnt illit reUquias esse inventasper revetationem puellm pailla viderei manum e terra ttorititn factam, quod
olim
i"

translatione
mecii in
!><!>/.

Go Vita Cardinalis Francisci Kimeniilib.3

asserta Alvari
ibi,
t

parum concordant

VS7 clitmnis Francofurlensis, \urrnt

proficisc\

\i-

trumpentem
detraxit;

ei

tjus

digito

anulum,

quem

menium

voluisse

ad Philippum
i

regem

aut potius patri pueltm, cui illadedisse

didtur anulum. Nam t cum pater ad tocnm a Rliasua designatum accesmset, dicitwr audi\ isse voces Htspanicas hisce Latinis con/ormes : llic
jacel

Compostellm degentem; sed inteilexisse in ia, eum jam inde discessisse. h<i<- de causa, ui sttbjungit co ilur Ximenius Orense (id est Auriam) diverlere; ut primo quoque lempore Philippnm cont

corpus s.

Euphemim

transfer

illud

quan-

vei

i....

[ter
,

per
in

monles
cujus

illos

facienti
et
:i

vicua

tociua

cum veneratioae ad ecclesiam

ipse

S.

Murina.

quidam
cujus

occurrit

pervetusto
;i>sri-%

male
t

mandasse asseritur. Locus pnrro, uhi corpus inventum fertur, erat prope confinia Lusitanim decem fere miUiaribus
Hoc autem
exsecutioni
a civitatt

sartO templO diVffl Euphcnna' rnrinis

l,i

ur

prtesens
editis

patrocinium
miraculis
,

innumeris

per

eam
po-

regionem
pnli
,

cum

alii

Quitimi
io

\uriensi,

ibique vicina erat e.cctesia

S,

luin

prseserlim

accolae
el

Giguri,
ille

quorum
frequenantistes

xvm

Uarinm, de qua apud nos aclum est breviter ad Julit Ex luco autem reperti corporis tocum

tractu
ter

Orense oppidum
quara

vicus

est,

senserunt. Ad
:

martyrii coliigunt auctores

mox

allegati,

ajunt-

venit

eam visendara continuo quoniam oh vici inopiam

juesit,

parom

que Petrum Seguinum, illius temporis episcopum [uriensem, inventionis kistoriam scriptis man~
dasse.

pro dignitate

contineri

comperit, a?re sno edicuubi ornatiori appa(

lam
rain

Divaa

exaedilicari

colereiur.
est.

Qun
Sedecim

postea
millia

ul

audio

<

irense

2 Addnnt
n

laudati scriptores,

jam dicto

corpusanno U5S Petro Seguino translatum esse ad

iuriensem,
et

passnum vicus ille ab Orense aberat. Secundum hanc rclationcm relitranslaia

atttrta

ecclesiam
lationit

cathedralem

illius trans-

quirn,
sniit
i

</<<

corpus vocantur, seculo

i

\w

translatm

historiam fnisse phonso episcopo Seguini successore. Vellemsane

laudata
1'rtri

conscriptam

ab

\l-

scijuini

et

Alphonsi e/us successoris

ad cathedram uriensem. Oeinde eo modo de s. Euphemia loquitur scrir Vortt tt fcuphtmia illa ptor ilie fere contemporaneus et plane egregius,
iit

Qpuscula udissem, ut securius de re tota agerem. Etenim cogor dubitare, an ejusmodi Qjmscula a itis episcopis umquam fuerint exarata, et
eonsequenter an sancta Euphemia Auriensis omnir no sa distincta a Ckalcedonensi. De Petro Scguii o

iiiiii

iiiuiin

ihsii/nare videatur,

quam

rrhhrrri-

tst ipsa

Chal-

ctdonensis.

iumn uoslrani rfutlrrdonciiseni

de ali</iia
liter

Si enim loqucretUf Euphemia minus nota, itlud verisimi-

indicasset,

\ctedunt
a

ei

atia,

qum augent

suspicionem, distinctam

Chalcedonensi non

agU
tione

in

Bibliotkeca Hispanica Nicolaus

.7,

intonius

hb. 7 cap
s.

diciumque Opusculum de inven Euphemis eidem attribuit. At \nnuit t numquam Ulud sc vidisse, nisi ex editione JoanSalazarii
,

Enphemiam, qum colitur Aurim Primoprm> n fiuhrlur endem dic \\\ Septrmhris, quo Chalcedonensis colitur, Secundo habemus Officia
,

nis Tamaji
ijuii
fi

quem

frequentissimc ar-

at

itla,

fictUiorum Opuscutorum editorem. Certet qum edidit Joannes Tamayus ad vn \n-

propria dimcesisComponteUanm, qummetropotis est cathedrm iuriensis, impressa anuo f596, inquihus ad \\ Septembris S Buphemia colendaprmscribitur
i

officio ritus dupiicis,

idque

eMntiqw

consuetndine.

sint Petri Seguini, Inventionis innotescet, sed simut etiam historia martyrii : nam utramque Hispanice edidit sub

jam non modo

historia

Chaleedom nsrn Enphemiam << commemoratione addita. Vam, cum vn ligitur Breviario Homano fiat commemoratio SS. Euphe-

Hanc autem

esse

nomine Petri Seguini, utramque etiam Latine tamquam ex antiquo Breviario Auriensi.Attamen

,n

,,..

i.uri;i- r/

GeminJanJ

Compostellano au
liquet, Officiumfieri

IXLcim et Geminiani

tantum;

286
AllCTORB
J. S.

APPENDIX DE
,

S.

EUPHEMIA

VIRG. MART.
'"' SSe

ri de

Euphemia eadem de qua in Romano fit commemoratio. Jam rero quis credat, in ecclesia

metropolitana Gallmcim omissam fuisse Sanctam ejusdrm prorincim miraculis tnsignem; cetebratam
vero /uisse Sanctam Chalcedonensem sinejustaratione? Non alta porro invenietur ratio, quam

corpus S. Euphemiae anno //$$ i riam transtatum. Quod ex alkaiT

colhyttur,
exposita. At

J*
***

modo

verha

imtrumenti"**

cum

rerbis
illa

dum
erat
fuit

nequeo ista verba /,,/ Gomecii nitm. 3 datts

mit
"1

J
p
'
-

quod Compostellani Euphcmiam in sua prorincia miraculis coruscantem non aliam quam Chalcedonensem crederent. 5 Tertio in Breriario Toletano non alia celcdudum
culta

en translatum seculo xv,. viderhu erudT^ spani, qm loco

jam anno 4465 corp Hi s Aurim ; secundum Gomrci titm

vicxniores sunt
etsi
utri,,,

^
*
*"**

Phefnl *

BU

vertora.

bratur Euphemia
et socios

quam

Chalcedonensis.

Nam

ibi

Verum, ex pnmlegio mox

pro

certis

kabertT**^
i 'e

in Gallacia,

notaque in
Breciario
Totetanv,

habuisse dicitur septem numero seplies,

quadraginta et novem, dicitur in flammis mansisse illmsa, dicilur ad arenam. deducia, ubi defuncta est, et Populis Chalcedonensibus adjungitur. Hmc autem omnia Cltalcedoncnsi congruunt, nec additur quidpiam, quod eidem non con~ veniat. Tamayus rero, qni alteram civitatem Chalcedonensem qumsivit in Hispania, risu magis disive

semus, altam a Chalcedonensi v" fu s cujus corpus Aurimesse asserttur re dubitare sempcr cogar, nuti solidiora tur wstrumenta, quamkactenus
S.

allenata, ex hs inferr

Euphemiam a Chalccdoncnst

asserendam.

LrZ^J "^
J(,

fueruntnii,

gnus

est-

quam

refutatione.
S. Atlilii

Mque
Severi

fictitium est,
Gallieciae

quod Euphemiam
guli et Calsiae

7 Illud sane non satis eerto. colligit pore ibidem, ut fertur, servato : neque vimus, quot aut qualia sint ossa,

wu
nni

ft

re-

nominantur

neque improhabtk

*
'

esi.

ejus uxoris filiam

cum

octo

soronbus

/, (/((fl

,',

Meras has esse nugas agnoscit Nicolaus facit. B Antonius in Opere posthumo Ms., et facile agnovissent Morales aliique, quorum opinionem examino, si vidissent Tamayi Martyrologium. At ego etiam dubitare cogor, an multo sint mehora, qum illi de inventione et translatione corporis S. Euphcmia? tradiderunt, qumque forsan ex mera traditione populari primum Uttcris sunt
consignata.

ctm Chalcedonensis ossa olim in Hispaniam fuZ transportata. Tamayus festivitatem

Euphemiae annuntiat ad xxvi Jui

Giillsecia,

prmpunl
Ohu\
\

et

eodem
in

die

Ferrarius in

mn

Catalom

Generali Auriae

Hispania.

Prmtermissis ad xxvi Jutti notamtSolkrim notttt obscrvavitque , Eupliemiam illam verisimilUtr l Ckalcedonensi non esse atiam. Tamayuseju

Hmc apud imin

transtationem commemoravit ad
die translationis festum

vii

Augusii

Aurim

celebrari

testanlvt

namquaassc
runlur pro
distinctione,

vidisse se

Attamen Morales lib. 40 cap. 27 tcstatur, authenticam scripturam confirmationis cujusdampiimtegii, quod anno 4465 Ferdmandus
6

Morales aliique scriptores Hispani. haqueculius certissimus est Aurim : neque negavero ibidtmttrvari anulttm,
digito

magnoque

haberi in pretio,

a\

rex legionensis ccclesim confirmarit. liac scripiura civitatem Auriensem ecclesim ab Alphonso patre datam, eidem confirmasse dicitur, ut augeretur et ex parva major fieret civitas,

Sanctm

fucrit repertus, ut asserii Moraks;

nam

reliqxtim

Sanctorum frequenter

ejiismodior-

pullum

ubi secorpns gloriosissimae virginis Euphemiae. Affert istud instrumentum Morales, ut probet
est

namentis decorantur. Quin et lubens de S. Euphemiu Auriensi, ut certo distincta, prolinnsscribam,

si

certa distinctionis argumenta miki suggetsmtA

entditi Hispani.

DE

SS.

LUCIA & GEMINIANO

MARTYMBUS
R
u. s.

SYLLOGE HISTORICO-CRITICA
compendium.

I.

Cultus

Sanctorum antiquissimus

Acta fabulosa

horum

ex

Adone

6UB DlOCLBTIANO
Cultus Sanclarum no-

nsignium martgrum

Lucia et Geminiani con-

strorum

memoria certam illorum atque indabitatam in tota EcclesiaCatholica conse. cratam venerationem dilucide ostendit, adeo ut
ecctesiasticis

I
^

stantissima celeberrimaque

in

monumentis

mianis a Florentinio vulgatis insertt et h Um alits fere omnibus Martyrologiis siiJit nomina inscrtpto SS. Luciae et Geminiani
.

noii

'

-^
'

Hieronymiana contracta Rhinoriense, 113 U et GflD" ^ viem;e et Labheanum llamm Luciam

inutile esse videatur, pro stabitiendo ipsorum antiquissimo cultu argumenta alia in mediumproferre. Tametsi

num recolunL
se,

Ottobonianuiii,
et

Qellonense et Augustanum, W Wandelbertt, Beda,

enim lelustioribus Fastis Hierony-

Martyrologia,

Kalendanum

Vaticanu'

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

rf^ertf

287
AoonftK
u. s.
atii *queosten

'n/mo ue annuntiant, tedpatmstram fuso

s

m
'

(im/inin'

iiti/>> 1

1 '

ottnn

iu)ii

assii/na nt. Itoma,

Hac omntit piane tufteiunt, ut antiquum admodum esse ac legitimum horum Sanctorwn
*

flTBUffl

Un^injdi cura editum

r

cl

ah ipso
-

H
,s S
,

uwi
siint.

""'^'
/ioc

'/"" appeltatum, r "" " hcum mtnh adnotavit; Etom, Lucise

:

cuUitm negare nemo possit. Conftrmatur ex eo, quodin \nnotatis ad MarPyrologium idonis scrv btt Doiimnrus i.ron/ius : In ordine Ituinano xn
Cencii

dl ' ur

Jt

el mi Geminiani martyrom fymitonis opera illuslrato, adprm&entem Luciaa et Eufemi; /<m'jfanUgitur : Nalalis SS. ohservat : Non sic uteni Fronto hmc ibidem datus a seil prisacramentano pamelii et Menardi
:

Kdfendario

rto-

Camerarii num. xi. pag. cicii fit meniio ecclesi s. Geminiani in Urbe nec minus stabiiitnr rr Ihiroum. a, Annotatis ad Martyroloqium
:

suum dicente : Est memona eorumdem

sacra

praterea juxta Tiberim vetus

Martyrum,
esse

ubi

et

eorum
Lu-

mnm
,

irr]lt;v

Deinde eodem die SS. Lucis Roms nomine Eunininni. Tres ecclesias Baronius lirei Alexamlris (imo -;tl;i< ;iii ,|j
i-iimIh (ni;i-.
(

corpora

condita

dicuntur;
:

Ucet

censes eadem
disse

ad se translata testenlur
sicut

sed acciut

pntandum,
ipsorum
et

freqnenter

in

ceteris,

Chatcedone)
3

passa

sit.

Ai

Lucia

Roms passa est;

observatit

pars
pora.

non integra fnerint translata corin /icrsccutione

ticet

Quod
>

ad

Kalendarium

suum

OhservatTiUrinniitnis
art.
i:>
.

Dio-

irtyi

prmcitata Martyrologia nonpaucairFronto, cum eodem modo annuntient, Lucis,

repsit,

ctetiani,

Ftorentinium ,
istius

Lucen-

srm, translationis

nonmeminisse. laudatus
addit
:

Eupbemire
ln eni;
,.,.

et Hhinoriensr seribii Geminiani Vaticanum vero sensum tidetwr haheet

:

Baronius hmc ibidem hanc Luciam cum illa

clesia

Confundunt aliqui
et ec-

Syracusana, sicque

wntinuatum
loere
-

et

Luciam Chatcedoni quoque

oerbulo
indicasse Huficit.

sed istud

cta

Honorio Papa erecta in Eiquilino, <iiDiaconia s. Lucia ad sepiem folta, apml

S. Sylvestri
posila
illi

ab

Sancti
, s
f
t

tiartyres nostri reperiwntv/r etiam in

: Romae matrons

idoniar-

basilicam

tribuitur.
.

\'crm,i

Vsuardi Martyrologiis, quod ultimum bresaiu-iui-iini

Imc elogio eos exornat

Luciffl

atteram ah altera distinguendam esse probat cultus. utrique ah Ecclesia exhibiti, disparitas. sr<!

tvnim

nobilis

el

Geminiani,
aflliclos,
iliu-

quos Dioclelianits
,|in'

pirnis j_'rnvissime

hmc aptius examinabuntur ad diem xiii Decemhris ubi eiiam expcndcndum erit, cujus Lucisa
f

'

tortos

tandem
1

post

laudabilem
pra-rrpii.

marlyrii

iiomrn \nrrnsnn,
interim,
s\

i<r

IflSSffl

faniini nisi itnni

sit.

Vide

victoriara

gladio

aninnulvcrii
in

ohscn

ai

lubet,

Sotlerii obseroationem in Uur-

Solterius in
hil

suardo suo

hac annuntiatione ni111

tyrologium Vsuardi addiem xin Decembris.

.")

nwmicri.
.

f/uoil iniKjniiprrc

hihtnin rocari

Quam
ci

rrrlus

r!

nmnmr
cullus,

>l

uhi Hi/n hs rst

SS.
ct
1 i

Gstta

eorum

possit

si

moilo Diorlciiaiii /icrsecutio

ipsius prr-

Li

Geminiani

tam

incerta

secutoris
tu

locum

substituatur.

Ab Usuardino

tex-

Baronii Mariyrologium uti et altorum rerha censui cujus proplerea. crpruucnda. Sanclorum Luciffl ct l,ir iinii esse
vix differt

Romanum

omnino dubia ipsorum gesta sunt, ita 1" quidquam tuto et sine erroris periculo possim
serere.
int/iut,

as-

Baronius memorato supra loco, Recitat, honim acta Mombritins tom. S. Habein veteri
:

Geminiani

memoria etiam

cetebratw

wi

Sacrar
igi-

mus

ea

codice

manuscripto
Diocletia

qnorum
clies
ei

est

mentario Gregorii ad prmsentem diem. Attento

titr

exordinm
MiniatKi

Consulibns
Et

Ma-

hoc martyrologorum

numero non possum non

t

septies etc.

Habenl

tamen aliqna, quss

ritin

Florentinio

in

Annoiatis ad xvi SeptembrU

in Florentinii cuthcr.

corriganlur.

hmc quidtm Eminentissimi wri

\

mirari,
i/nr
111

quomodo neque
Corbeiensi
iu et

ncet

sat mitis censnra. Ociarius Cajetanus in suis ad

itas Sanctorum Stcutorum nimadversionibus, animadi ersione prima in Certamen sanctorum
1

Antverpiensi' SS. Lucin

Geminiani

memoria agatwr,

cum tamen

alii

Ro-

mani marlyres
ab
9
illis

plures ordines divisi

indicentur

martyrum
miserat,
Siculis

Luciffl

ct

Gemfniani,

postquam

/>r>r-

praaleriti.

ex quibus

codiiibus manuscriptu tum

historiam
ati-

Sanctos quoque nostros sequentidie signant

<.nr<

tum Romanis certaminis hujus

.

MUe111

Menma

orum

additis

quatuor

vevsiculis
nikil,

COncintlOSset

enumeratis insuper auctorihtts

icta

Gra-

quos Latine non reddo, eo

eomplectantur,
Simi
Sirlcti
ilir
(

quod peculiare

quot,
6

t/itt

consentientia manuscriptis
.

typis

quod ampliorem illorum notitiam possit ingerere,

riili/ariiiit

ttn

fatur
prffimoneo,
conflciendis
bis

F
Actis

Menologium Grmcorum Eminentisaijit

Ceterum
probarit,

nmnittex
l,li *fabul "-

fusius dc i/hs

iioc

modo

Eo-

nonnulla
1110

recidisse

me

ex

Mss,

libris,

qua

ne-

dem
Lucisa
tyris.

wii Septembris)
et

aatalis

sancts martyris

praque

me

doctissimus

Baranius

vidusa

Hajc

sub

Gemiani filii ei marMaximiano et Diocleliano imsancti

peratoribus
lustris,
si '^

in urbe Roma opibus al fjenere ilannos nala septnaginta quinque triginta

,

ea Acia, qua) habere corrigantur; la quamvis, quaa castig essent, ille non exNos perpauca commemoramus. plicaveiit. Noadvertit,

minantur

in

iis

Aciis

Gebal

assi-ssor

imperatoris
qua?

vidua

transegil

accusata

apud
colerct,

Diocletia-

Diocieliani,

et

Pyropogon
ac

Romaa
falsi.

vicarius,

nujm,

quod Clirislianam
esl
,

lidem

graviirr
rer-

nomina barbara
cia
in

suspecta

Traditur,

Luflu-

wrberata
venti

postea

m reum

lebetem pice

carcerem detrusa, ex ejus mndaraentis

interiisse
:

plenum deestverbum
exiii
,

(ponuntw tum puncta atiquot, quia unum alterumw, forte rm-sa et in,

\m exundante, mediara arbem

vero Diocletiani
ciara lu-ie
a

dumum
Luextra

fundamentis
,

evulsam, Qni
eflectum,
;

de)

incolumis
occurril
iili

ceretur

Urbem circumduGemianus, qui eam sequens,

cumque
ejus
(ilius

csdebal
qUffl

lapideum
jasserat,
:

utiam

mauum,

cann-a

rfuiausil

Dinelctia-

paulo
''

|kisi

baplizatus
post

appellaius

^i.

ninn autera,
1

qui

cadi

exaruisse;

sed

oslremo
la

Lucia
est,

mulios

cruciatus

marlyrio
capite

rjciffl

precibus sanatura

Geminiano domi
:

fuisse

n"

Gemianus vero

postea

ob-

nltrat.ia millia et duccnia simulaera

terrffl

Romffl hialn

Iruncatos,
"''iii

in cffllum esi assumptus. fdem GrmMenotogium Grace olim jussu BatiHi imperatoris, nunc Grmce et latvne editum studio ei pera Eminentissimi Annibalxs Ubani, quodGb1

templum
excruciatos

Jovls

absorptum

Dioclelianum

post
ina

digresBum

ad

Geminiannm Roei Luclam pontem Galaiium fn (lumine

trecentis

TIkmu cum

mille
'.

quadraginla sex viris

Alia

,l111111
'

scrihit,
,/(

addii insupei

aliqua.qum

in-

submersum.
ne
iii

omnia

nugffl.

praetereo,'
ul

l>a,

Acl js [ p a i as i ra martyrii agemus, tWtonodiut discuticntur.

nht

videar

otiosua.

Bac

vero recensui,

Acta

liunnuiiis

corrnpta

cognoscerentur,

ac

nemo
mire-

DE
ilCTOHE
u. s.

SS.

LUCIA ET GEMINIANO MART.

alia jure

miretur,
ilata.

quacdam

resecta a

me,

emen-

cusala
jussit

tilio

Euprepio, quod

,
( ia
essel

eam

7
tuin

Ita ille, et recte

ra,
qutiB

nmnu-

rtiam quaad
bet

: an autem de cetero Acta minime susprcta falsi ha-

Audio,
et

Dioclelianus sibi quia reum illum

nostros
parati

adduci

6
'

CruciQxum
er

' ta|1
:

deos

derides.

scriptis,

Nunc
tibi
:

riliter1s
.

laudatus Cajetanus, imo

,

et

tueri conatur,

es

vivere,

suut
possint

dii

omnipoientp!
esse
,

Parau
"'
'

adntitti /lossint

in/ra

tidebitur.

Acla Mombricodice

offeras

thura, ut

tianis simillima

habemus ingemino

mrm-

'"'

quorum prior sit/natus littera P. Ms. 19, alter Q. Ats. 6. Habemus etiam dupiicia Acta manuscripta, quorum alterum ex
branaeeo descripta,
antiquo p. Sirmondi manuscripto extractum, collatumque cum manuscripto S. Audomari adnos missum est anno 4630; alterum r.v manuscripto Vuldensi, t/uod cum manuscripto S. Maximini 'Previris collatum fuit. Acta heec manu&cripta a \iom britio in verbis non raro dissentiunt 3 sed ea tlem, facta continent, produjia eadem, eademquen ul Cajetanus appellat, nugas. Lectorem takic monitum volo, a Mombritio kistoriam submersionis Diocletiani nr verboquidem attingi;

Sancta Lucia respondit pitn, nec cultoribus suis.

vas.

NeT
N; iln

$
niilu
'

et Tj.

Mltlt

m-

Domi.ms meus Jesus amore parata sum ignem,

bitur
lueris posuas sufferre.

Chrislu

vincula
'
'

H
'^

Uiis

v -

10 Audiens DiocleUanus conslantiam jussit eam trahi ad carcerem, ubi

tiii

nem
rum

divinam
ante
es!

con

promeruit.

Reducta
sedente.n
et

aaienT
n I0
[t

Dioclelianum
gloriosa

L^
di2'
f

extensa

Pemina,
ecce
Jovis

rusiibns

mc
clus

verberata.
est
,

Et

terra^

niotus
iia

subito

et

templum

subratum
n-

mrii

nec

lapis

super lapidem

aidificii

remanseril
fecil
'

cletianns

an autem ipsemet eam resciderit utpote quam fabulosam ar mere commentitiam esse facile pourrii tleprehendere, an Acta ipsa, qum descri,

que pice
ligna

autem ollam a?ream adduci et plumbo jussit impleri, et

et

ea^

aggregari
(

m 'l
hl

succemli

sanrhim.p,,

ciam infra
ulii

Acta

scribunt

in)

ollam
vixil. ei,

de

psit,

fabetla ista

caruerint,

non

facile

titn-

Sancta
cineres

Dei psallens
,

triduo

HiUeni n!
si

nem.
Geminiani Acta prmlo donaHnnimpressis runt insuper varii, quorum hic aliquos recensere arbiiror non futurum inutile. Edidit ea Bellova8

ro

Diocletianus
esset

qui

renunriaret
is,

toiajam

SS.

LucicB

et

in

resoluta,

qui

missus faem
aii,,

intimavil rediens impenilori, quod al.Mpir

j,'

sione sana nullo

jnssit,

viveret.

censis
wullis

lib.

/2,

cap.39
est

et

sequentibus.
kistoria,

In nonsint

modo
ut

ad

Tunc impius tanto m. credendum Christo incitains

ferro
el

contractior

ejus

quam

onerata

plumho

prr n

manuscripta supra memorata : interdum omittii aliqua, qum enumerare supervacaneum est : submersionis Diocletiani fabetlam
tigatam
ctis

plateas

duceretur.

Pervenit
,

autem

anle (iomum
,

hominis
cujus
erant.
41

pra?potentis

nomine

Geminiaai

id

sic

apud ipsum mi,

domum
Dumque
caelo
,

daemonum
sancta

innumera

siimilacra

reperio

nostris) dimissis,
fluvio

quodam

Cumque DiorU-tianus eis (Sanet in a Rnma discessisset navi^iiret rum mille Irnvnlis
:
,

Lucia

domum
velnt

ipsam
ni\

pep-

transisset,
dit

subito columba alba

et

descentertio

quadraginla
solus evasit.

sex

in

liumen

cecidil
:

qui
in

Initio habet, Ex gestis

:

tamen margine
\\

de

super

caput

Geminiaoi

figurans crucem resedit. Geminianus

dit sibi

respiciens u-

uutrm adsuribit
Lucia?
)

Vitam hnjus (sanctm

martyris
i

patere cadum, et statim arripiens

cursum
torquecoepii

describit

Ado

quam

habet
lib.

Surius
vin
,

pervenil ad
batur.
Et

locum, ubi jam Sancta

prosternens
se
el

Dei
ejus,

Septembris,
>!

sed

latius

Peirus

cap.

pedihus
Bapiismi

lxxxv. Petrum de Nataltbus designat, qui SS. Luciae

narrare, quod viderat,

petere.

lavacrnm
Protasius

exDO-

Geminiani Acta

manuscriptis nostris consed

Erat

veio quidam sacerdos apparens

,

formia
lego kis

summatim
verbis
:

exhibct,

memoratam
(

de

mine,
nuit,

cui nocte
ut
iret

angelus

Domini mo,

Diocletiano fabulam paulo aliter txpositam ibidem

ad carcerem
requirebat,

el Geminianurn

qjui

Dum
,

pervenisset
judicio

Diocletianus)

foniem

salutis

baplizaret.
ei

Qui

est
I

ad

pontem
,

Gallalium
in

Dei

pons
vix

ceci-

evigilasset,

festinatus
lavit.

abiit,

bealum

Virum

dil

et,

innliis

fluvio

necalis,

ipse

rum

aqua
saiuia

salutari

Post diem tertium

el

exhibita
ipsa

paucis evasit.
tit.

8,

ca//.

I,

Sanctus quoque Antoninus i part. s Sanctis hisce kii 37 brevem de

Lucia

Diocletiano,

cum
diuque

Gemi-

oianus, de quo
ille

jam

imperalor
afflictos

audierat.
lorlos,

G os

storiam ex Bellovacensi adornatam refert, in qua dicitur Diocletianus Uoma profectus Pyrropogoiirm
sihiiii

poenis gravissime

muee-

didit

reliquisse oicarium.
,

Variant

m
9
dist

numero simulacrorum
sed
est.

quti iu

et Acta mdibus Gemi-

rat

cervices
ra?

cuidam perversissimo judici, ut quod jussil pcenarum, ipse suppleret. om primo conlundi, et mox ut

eorum

fustibus

niani habebantur,

discrimen illud enucleare

motu
et

facto,

opertf prettitm non

dit,
cti

judicem

camera domus judiciariffi impium oppressit. Deinde

sunt A|infra>m,
> I||[
111
'I

m
'^
'i'

Kx

iiMu Adonis

facilr

iis qum itum. 6 ex Cajetano adduxi, prudens lector statuet, qualis sit Actorum
,

Marlyres exhibiti
miraculis,

sepluaginta
visis

quinque marivrium

implrv.-n'-

iUorum auctoritas
lis

mihi certe videntur

fonte

tot fabel-

habeam, dereliquis etiam tam putido kaustis, merito dubitandum esse. Quare Acta hmc fabunon abs re tamen fuerit losa hic non excudam satis lontjitm. quodexiis concinnavit Ado, comdendium annectere, ul aliquod Actorum specimen habeatur : sic autcm scribit ad diem xvi Septemr
referta, utprocerto

omnibus,

utpote ex

D quaa circa Sanclos suos judex impiwwj operabatur, crediderant. Hic martyrum necem.

posl

sanclorum

horum

bolo

equum

ejus

inrilanle,
esl.

de

ponU
ejos

[apidM

nnrripitatus in
nullo loco ctus
ctati,

flumen
a

Corpus
beata
viro

repert um. Deinde

Lui consnlan
;U'-

Geminianns
posi

Megasio

bris

Romee,
et

naialis

sanctorum
Manserat
se\
,

Lncin
beata

et

Ge-

laudabilem sunt
,.

mariyni ictoriam, vu.i. -, _ |n!!l|( suh die sexto

miniani,
tYasio

imperatore
Megasio.

Diocleliano, judicibus

Apoin

Quorum

corpora rapuiM

Lucia

dam mulier
12

Clin stiana

nomine

Maxinm
ex

viduitate
ejus

anuos

iriginta

totius

autom
QujBB

vitae

decuit, Martyres sepelivit.

fuerunt auni septuaginla

quinque.

ac-

De

hisce

omnibus,

qum

Adone j**

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMmUS.

x
dsseripti,
ifl
<

289
anl
:

nicr p

n t,t

per ecutione Diocletiani VUltmontius : Quod

nostris)
dicit,

nrt.

i?>

f>criie
:

pisse,

quod
in

deio

dooa

trea

circiter

Ado de
rifail

annos
latius.

Sicilia

explevere

rcrum de

his

post AtcTonn infra u s

-

'/'wirn/nh''*

prorsns

valel

f(P ;,u/if

** Cflusaw nullam adducU. Qum

15 Objectionem

totuerini
et

illi

displicere, suspieor rs*e insolita illa

sententiam fim
studei
Aiia
perii
ltfti',is

f>ssct

autem. qua; contra ftanc suam Sanctosnor "* n pretvenire ibidem *"w
,

stupenda prodigia,
rr (/no Joris

commcmoratum
omiitno

tcrrtf

mo-

siri/xor
licli

Nec

t-

moTfiat,

tcnifilt

subversum

meminer
\i\
,

Diocletiano ediii

quod anno im-

''

''''"'"^

'5

sit

auod Oajetanus

ipse </ anites fabulas ablegat,

mox enim dicam,

:

quodnam ediclum

quibus immorari n<> tubet, prmkisaue simitia, dictis ri dicendis facitt coltigi poscum
tvr il
sint

Islnd

fiu-ni

<

Ne

act-ipias

animadoersione 6 sic loquitvr: iramanissimnm illud edictnm, <|u<m1

rt et
:

ObSBTVO tamen

Adonianam gynopsim

in

Diocletianua

Uaximianns,
sed

promulirarum
inielligus,

ab Actis ium manuscriptis, on aU cis dissentire editis ; hesc enim plant omnia Luciam tum "//"'
,;
,

extremo imperio
*l'it>'i

edictum primum

Diocletiano
est
:

anno

tenio

imperii

Rom
Romsa

Geminianum angetorum
.

o/ie in
i>

Siciliam

Homa

editum
agerenl

adversua

Christianos,

qui

falatns scribuni

ido oero dt

ansoectione ca ne

,,/,,

quidem

Acta hmc referunt Luciam post

cruciatus
iniiiiainni]

multos placide onisissr spiritum; Geautem gtadio fuisse obtruncatum; \<t<>

tcribii rtc
\<i

nam hoc ipsum edictom Acla si^uificant, com tradant, ad Mevitiam persecationia ostendendam, nnllam orbem nnllnm vicnm fnis,

se,

iii

luilius

siraulacra
arj

non

slatnerentur, quo
ioiliis

utrumque ferro necatum autem existimandum >i<> sit,

diserte

Cum

videnlur allusisse
ni

Diocletiani jnssa

impe-

a6 Adone
Luciae
rt

data,

ui

aut mata
rtj

fide,

aut

ritittsr

descripta fmsse, contieeat,

nec qnidpiam

vendere nec emere liceret, commercii exercere, nisi prins sinemini

incendissel
,

esl,

"'

suspicari

SS.

mulacro
episcopo

thoa
r\

nl

conslai

<-\

Areta

Gerainiani

ieta

Idonis tempore

non

adeo, ac nunc

Beda. Sic difficuitatem

est,

omnem amoinitia

n snni. fmssr

interpolata.

l>n conatus

decreto

ill

si>

imperii
s.

''

Dioctetiani fixo,

bastiani, ques habes

quod etiam facvunl Acta iii Opert stro ad diem

oidetur
oerisimitius,
expositis

v-

w
r<fi-

Januai n

II.

Tetnpus

et

palsestra marlyrii.

tf>

Al longt
<;<i<>

mihi

pasios txuti-

rtiiin itlud,

ubiquepatam
<llrrc

dannonum

fumtts

siiiiii/nrris

referri

amnrs jubebantur, debert ad annum, quo persscutionem eatincensum

:

E
mnr*"rj

/itiiin

iliiinnis

iintr

liiiin

rnnii

tilui

rr

VpsilUS
est.
tib.

\minentissimus

Baronius

iii<f<ir

ss,

Luciam

Diocletiani edictis profecta, admittenda non

1
1

a Geminianum
Mi gu
:>>

inter eos recensent,

coronati martyrio sunt,

quorum <<->annus minime

Actorum tamen kic

ita

censeam, faeit aactoritas

.

i:<t<.r/>tt,

.ju,

\ Histor. ecctesiasi

cap

tfelicem Ecclesiesstatum

expressus. Et certe agonis iliorum tempus

difjiciie est,

/irnins octodecim regnantis Dioetetiani

srri/>rns.
sofxirr,
rl
<i.i

annis

<fe-

minare
lere

cum

tot fabeiiis
:

ntunr m

fuiii

llo

t/uast

t>/>firrssitrn

tritas />!<
.

convulsa
solido

sil

lubel

(itlrlrs

Chrtsti

snininn in
Civilei

rcncratione

fundamt nto statui possit gtoriosum Sanctorum nostrorum cerlamen ante n n ai christi 109 Coni enii nunt omnino inter eruditos immanissimam Diocletiani perseculionori ante annum imperii ejus t'J captam esse,
ii
.

omnibus

fuisse testatur.

quoque tumuttus

etbetta pene continua abexteris nationibus Dtoctetiano el Maximiano iitala ipsorum curas <nes
rt
stiiiii

tiim

exegeruni adco,

iti

minime oideanarerba
soluti,

iii

iii

r.ur

cogitasse dt Christianm retigionis ii

agente consnttit./im

orttirntn

DtorlrtianO

l/OTt-

oexatione,
et

quam demnm

turbis betlicis
inflali,
><

miano autem Herculio septimum,

orudelissime
siii
!

per consequens
referenda
incidii

rufiiruii >

suarum multitudine

dirum
adsti

camificintB

initia

certo
</>-i

in

modum

eoncitarunt. f/utc sententim

niiitiiiit

Ckristi303, in
>

meergo
r

pulatur quoque lactanti\ putcherrima oppositio,

moratus
sub Diocli
ttone
rit
i

senis

utriusque eonsutatus.

Cum
si
i

mtrr mperium Diocietiani pacem <> Chrisiianis servantis,

ei

,.

SS, Lacia ct
'<

Geminianus
\no
%

sms

Fastii

jnentu

ejusdem
de
.

eos persequentis

sie
'J
.'

><i

saltem << iente ejus pei

autem
i)i,M'irs.

habet
.
.

lib

Mori
.

perseeut.,
feticitate

</>.

auti

<"

Christianos
est,

<> ext
t<ill>i>

liinnliii.

siiiiiina

regnavit,

anu
i

annum
ms
v .'

W3, oerisimiiius

q\

idiu

iM.iinis
:

snas Christianornm sanguine non

/7
;

has />r Christo oictimas

I

non oceubuisse,
stlfirtl

inquinaret
nui

et

eap.

Hoc

ig
,

scelere

(perfe-

0.77/1

i,ijrlinis
>

l<i<lts

secutionis) perpetralo,
licitas

Dioclelianus

cum jam

Certamen SS. Luciaa et Gemi1:1,111 iiia codicum quorumdam scriptiont m putat itlorum martyrium contigisse <> 1 Dioctetiani, censetque consutatum Dioclt octaoum et septimum Hercutii, utpote minime conjunyendum >> i$ imperii anno, perperam

madoersione

ab eo recessissel etc. 17 jnrrrii hue etiam transferrt verba Busebii

s

'jmgnatttr.

Itb.

/dsior.

eeciesiast

eap.
;

ii

[gitur

anle-

igiiam

quamdia impebetlnm nobia indictum esl animo nos erge benevolo ac placido bnnorum, quan ira merunt, qnanta copia on
ratores

Martyrum tt!<>ri fuisse mirum n<> esse, fts<>s , his \etis ttgnari consutes, cum nonnulla atia > iisdemsint itata. VI annum hune Sanctorum martyrio
ribus
<hli't>s

laque
quis

tolicitate

abundaveril
Bufficietf

imperinm Romanum,

aitqui

explicare

com

eorum

Et paucis interjeetU : Ita augeretur nllo principalus abaque

obslaculo,

tribuat,
111
'

titiluct
ri

ttiam se asseril <> eo,

</<!
su/>

Ltt-

idua

Qe

anus exstincti sini Megasius,

Me-

gasxo

Sicitiai

consulari;

anno autem 30 impeni

sed Paschasius,

novisqne indiei incremenUs florerel paoem, quam ra mutato consiiio bellnm nobis ioexpiabile solventes, Etervabaol Necdnm alter annus bojna bellici morepente
l

intnlerunt.
is

Diocietiam
n

non
:

qui

eftTttxerat,

cnm

ecce

novns

el

inopinataa

Syraeusanam affecit martyrio, consulans rmt Verosimiliua igitur esl

SS

Sieiiiet
,

caaus
bitis

rem

Romauam pawe

snbvertit.

trrefragey

inquit,

Luciam
et

et

Geminianura

D 'oclc[i, lllt

anno

13

imperii
ooe-

Maumiani,

certamen
V.

Romaj

scriptoris hufus auctoritai, et ista utriusque inilitutacomparatiointer felicitatem imperatorum et infeiicitalem corumdem Christianis faoentium,

Septembris Tomus

40

Cbrt-

2 9
Auctori:
U. S.

DE
:nm tam

SS.

LUCIA ET GEMINIANO MART.

Cbristianorum
in
fidctttate et erga

Christianos persequentium, non ridetur sanc conciliari satis posse

cto,

atroce Diocletiani edi-

quod anno
et

tertio imperii

latum ad dccimum

tertium
SOltUtUgw argumentis,
hile

et ultra riguisse

conlcndit Cajetanus.

18 Sed

Cajctnni assertum

minus

fit

proba-

ipso corrccta,

ex eo, quod Acta, in hoc puncto minime ab SS. Luciae et Geminiani crrtnmi-

ni Diocletianum Ilomm pracscntcm statuant; ubi

provtucts prmfecto* h ante ccrptam anno 303 persecutionm noecere, eos subtatos dicampritata ac crudelitate prmfectorum, antiq UQ 1/ '"""/". edicta, licet a Diocletianonon
itt?l0t

amorcm commntassc, preesertim nonnulh Christianos abco, m,,W "

''

se

lis sacrtficurr,

tamen nullo satis solido fundamento niti ridetur Diocletiani anno 43 imperii in Urbe. pncsrntiu; imo efficacitcr ostcndi potest, eum lioma tunc
abfuisse. Multa sane sunt,

stianorum pemtciem suscitanti tnit

quis contcndcrit,
refragnln-r.
2\

ota.

ante ainut,
et

jfls

<Wa
'"/'.o f0 .

ronari potuisse SS. Uciam

qum

Geminta,

persuad&nt, dicto
et

Verum de
ita

his plus
et

anno

in Orientr versatum fuissc Dioctetianum,

Udeanno,
.

quam

**
sat,

Alexandriam subegisse mcnsc octaro a capta obsidione, cwdihusquc ac proscriptionihus totam replevtssc /Egyptum inlerjecto scditionis auclore Achitleo, quo duce sex ante annis a Itomana potestate defecerat Alexandria cum omni /Eggpto. Htfic fusius dcducta prohataque curiosus lector reperiet in Critica Pagii ad annum Christi 296. Con,

sanctt, /u

, Mamjres, cerU nil statui potoT autem dirs lr / mrttm ,/, nsque martyrologis signetur, rrl exeorL It "" tno, velex Actis ortum habet, quorum m
..',

de die, quo

dvn,

fidcs nulla. Tillemonlius in Perseculu

(

^ani,ar.^aif;Certumest

Diocletian B

m^

S.Luciafertui-prffisentata.nonfuisseRonia

suli etiam potest Tillemontius in llistor. imperat.

tom. 4, art. 4i,

15 et 46,

ubi multa lcguntur,

43
et

quce Diocletianum

annis 42,

44

imperii

sui Iloma abfuisse, testatum faciunt.

ret,

linde appa-

non

S^iemhn;atnullamadditvoculam,quasu hanc suam certitudinem, nec indicat ean hauserit. Quoniam trgo mentem critici fo
nisi
ei

Acta ex hac etiam parte nuliius esse auctoritatis, et erroris convinci codices illos, qui

certam

conjectando assequi possum, emim< visam fuisse Diocletiam dicto

Sanctorum nostrorum martyrium

imperii Diocictiani
,

illigant

anno 43

simulque, sed omnino contra historim veritatem, notant consulatum cjus octavum.
19 Edicti,

quia diem xvu Septembn perii Diocletiani natalem indubitanttr ae\ eoque ipso die , si Ttomm fuisset, \mp
cennalia fuissnnt cclebrata : rrrum guantumlm opinio de die natali imperii Diocletiam
drnti ccrtttndine absit,
videre lector
pottrit,
ti

Vrhe absentiam.

qwepro
a/ferri
^

Cuje-

vult Cajetanus,

quod initio imperii Diocletiani latum meminerunt quidem Acta S. Se-

tani tcntentia

pos-

u n

bastiani. qUGB a Baronio Hessetioque laudata lucuhrationibus suis inseruit Bollandus ; veruni ea ut planc authrnlica non adoptavit; et, ne ut talia

Stephani Balusii notas in cap. I" librideMM. persecutorum voherit expendere, ubi argvmm
Pagii,

pro

die

xvn

Septembris

digladi

admittantur,
trgitur
iniano.

facit prajter

alia id,

quod subdo.
ita

soluta sunt. Obiter hic observo, daksii ratioam Tillemontii opinionem efpcacius convelli scw,

Tom. 2 Januarii, pag. 275 num, 64

:

in

Actis

miano

[mperanlibus Carino, Diocletiano el MaxiSed Diocletianus in Urbc erat cum MaxiCarinus aulem erat cum omni exercitu in

quod ad figendwm imperii Diocletiani natala diem xvu Scptembris innitatur maxime hjm quarumdam subscriptione, n auctoritate Chrom Alexandrini verum non semei agvoscit ipse
:

Tiltt-

partibus Galliarum positus. Quis credat, Diocletia-

num Itomw fuisse, quamdiu Carinus in Occidente rerum summa poiiretur? Indubitatum quippe nunc est, Dioclrtianuui Chalcedone, et non ante xvn Septembris anni 284 fuisse ad purpuram assumptum post iXumcriani cadem. Carinus, Juliano,
qui in Occidente imperatoris nomen ceperat, percmpio, in Illyricum movit adversus Diocletianum, ct post varia prcdia victor suorum icttbus occubuit

montius, cx legum subscriptionibus uoit ah\odujn validum deduci argumentum, tt non amquam errorcm in iis dcprrhendii Chronici quooiu Alexandrini, atiorumqur depositw n ihMkihw
:

purpurm assignantium annum

ctoritatem
vocat,
deserit
,

Christi 30
sic
ipse

ut

msliori,

tm

Lactantii adhwrcat.

Vide, si

lubet, tm-

4 Histor. 17,
48
et

imperat.,
19.

Notis super

Diocletiaito l

anno 285, ut ex

Idatii Eastis

monumrn-

22 Atquc
palcestra,

keec de

tempore martyrii, mmr

>""

<i>

tisque aliis erudite demonstrat Pagius ad dictos annos. Superstitc igitur Carino, Romm non fuit

quam

gloriosi Pugiles nosth

Diocletianus,

quod cum adstruant Acta

hustinui, raciltat il/orum auctoritas,

S. Sevideturque

ne purpurarunt, hic agendum. Sedadham "" troversiam priusquam accedo, ex Actis '^" in quibus lis tota sita est, mqui lectorisu
(

cum

3 dici posse,

Tillemontio in Persecutione Diocletiani, art. ab Actorum iUorum collectore Dio-

subjicio.

Post narratam Geminiani jam nw^Jj

Dtoclcttarti tribunal constantetn
iis

Lucia

ad

fw

cletianei imperii initiis tributum fuisse, ejus finem referendum erat.

20 At.
ut improbabi
tis rejicilur

quod ad
,

pro/rssionem, tolcratumquc ab
ditur domus, in qua

(ustuanw

impium

exercebalur

pw

itt(f)nrs,

dubitari

non

potest

quin

ante

annum
atibt

19

imperii Diocletiani

tum Romm,

cium. subversio; lium opprcssis, exanimes Lucia

ipso judice,

multisqw
et

Gei

murtyrcs aliquot Christi fidcm suo sanf/uinc consignarvnt. IIoc negandum non puto sed non videtur propterea admittcnda immanis illa Christianorum vcj-atio, quam ab anno terfio
Diocletiani ad
S\

tum

dimissi

divina

virtute in Siciliam deporU

decimum tertium Cajetanus statuit. enim primis ab adito imperio annis, jubcnte

cuntur: de uno dcin in alium locum trana impervias fluminis wndas hibernis auctas\ r,ilm bus, Drt tmplorata ope. pedibus oppidum secus ac stratos lapidcs. Ad
!
-

m
lf(/ .

Diocletiano, sagittis confossus S. Sebastianus, si aliquot uiti occisi, potuit itle vcl captandw Iloma-

progrrssi,(i<rtnonta rrgioncnt infestantiaeip sohtisque perpeVratis prodigiis, pluret "']'^

<

crifaciunt.
ro, dunt

Ab

Apophrasto judtrr

tiros

norum bcncvolentim
de causts
tisse
:

in

ergo, vel psrticularibus aliis Christianos quosdam animadverest,

pro victima septuaginta quinque

dicendum tamen

eutn postea, persprcta

nominc impio ferro cercices prabuers, odoramcntorum phialam super occisom'

f^

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

at. dirina nnncsi /udtccm sub /fundunt anf/cli : sst ab cqtto a dainonio arrcpto trruss entc nutquam ett. Megasii jv. inventim
I

:<)!

Actaipta aucioritatit ; quid quod fortc tucroni scmptoret Siculos cadat, quod dc eatornis a caje- u. s. tano memoratts tfatans Uexander Xom. 3 Histor.
tint

formidantu SS. Lucia

ti

Gemi
ct

ccclcsiast.

Parisiis recusm
/7 pag. /55
sl

otmo V7H
dixii
.

repcntino

montU
sa.ru

hiatu ocouiuntur,

ad ttew

lum
tii

dissert.

duntur, ac demum,

mirabUUer profiuente
illa
,

tofir

Bellovacensis

S,

Auiumni
esse

iu

iddo Vincenrebus insto-

eum

placide, hic ferro oiI

riois

emctoritatem
riri

levioris

ponderia.

Qoa de
8 de Lo-

um
.,/
y

piOi

niuiirri

uni U

hind'lS SdHCttS
(

re

eruditissimi

Melchioris

Caui
tib.

Canarieusla

operam

tfunit, odjtiwienfo

flt
tcs.

stmrndis tllorum srpttUhns

.

(umn,! a, marmora deferen.

e piscopi censuram subjioere

cis

placet;

llmolojiicis,

ul>i

Bgil

de
a
:

bumanffi htStorlSB ant

cloritate,
.

cap.
,

regule
,

De Vincentio
Antouino,
(ara

n.-i-

23

Qum

rtmiincmorari
inter

c.rtracta sunt cx cdttis

i i

lovacensi

ini|[ut

D.

liberina

mpis

afiu-

a Caieiano Adis
l

vitas

Sanctorum
atiqua,
velut

Sicu-

judico;

quorara

oterque

doq

dedit
,

ope-

Vidimus num. lorumtom ex u-iiiniis merito txpunxit

qum Cafabulam

ram,

ut

res veras

coi tas.jin-

[l.-scriheiH

quam
in

ictis t

>

ne orail
schednlis

omnino

prffileriret,

qneri

Bcriptnm
Ele

ndoUniia
toretuli,

Ego,

ut de

iit,

qum num. prmceden-

i|uiims!iiu'i

reperiretur,

ad

histo-

cum Ituinnrlm
ruil
i

prmcipitanter nihil statuam, imprimis m nnofiHinne ad Acta mnrii/l

naiu
buo

onamquamque existimandam, moraentoaue

ponderandam,
populari
boiii

sinrcrti

rditionis

Pansitnr aunn
Rejiciende
,

Itiyi,

puy.

De

xbtns profiteor,

non

esse

marin

i
i

ob rcm

non artiflcum stalera, sed quidem trutina asi Bunt. Qnam licet ac minime fallacea viri, qni
eos,
a

tvnim
0IS ...

Aria
insolita

eo

nomine
a

quod

quandoque
interserta

tamen

nec

auctorcs

quibus

buos

t-\-

miracula

Bdelibus

sint;

scripsere

unin unn contendo,

summa cumvenerationetusci>
prodigia,
ct

pumda
,

esse ingentia

tamquam

divi-

examinarunt, aec res jusiis libratae ponderibue mei i& prodi derunt apud crilicos graves atque severoe
libros,

diligenter

habenda, si vel ab narrentur, quorum non sit suspectum suffrans ijium. irl iiliiimlr iiun dubie comprobentur ; atsi
nr

omnipoteniim tettimonia

anctoritate carent.

29

Umc

Helchioris Cani ccnsura etiam

fcrit,

de Natalibllt tucnto opinione

scriptores
facit,

Petrum exptnsis eocoquc mai/is prn mvti rummomen-

ea nou nisi
ti,,-.

"f>

txigui nominis auctoribus referan-

quod tam
a
se

hic,

quam
,

(audati duo

,,s

ratUmum,

icl

dubitari jurepostit, an

non

sinl ab inge-

editit

ss.

Luciae

ac

Geminianl

,ms poeticis adornata, ea prudenti cui libet ad exa

etmtrutinm leges
,

>

expendenda fudico, Fontet ergo guibui haustasunt, rerumqus momenta, quibut

t

niiuiiiui
84

iur controversa,

perscrutemur.
SS. Luciam
cceperant,
,

Cajetanus contendent,

et

Ge-

nunianum certamen,
nlui

quodRomm
aii

tn si.

non pauca qum Cajetanut nemvne probanda, nugasquc apficlliuntt : quibus hic recensendis cum neeette nnn sil m m ura rt illnnnn srri/ihi cunosus Irctor adcat. Ad id, qnod Cajctanus addidit deplwibut Sanc ii in reg\ \nct alias angelorum ministerio
Actis

interuerint
ut

resecuil,

eontummasse,

Galesinium

scribentem

tniiisluiis,
/idrs.

respondeo,

si

Homanam
codicibus,

humum

illorum

morte

nobilitatam

urr srrurmrn prO illnruin

major non sti ictorum lnslmnr mtate

i

deceptum fuitte,

minime
enim,

perspectis

manuscriptis
rfat'i,

fundamenta,
mus,
Lucias

trantlationet hasce
rssr,

non minutfalti
i/un

librisque editis, contra Galesinium

:

sus/irr!us liuhcndns

quamcom,

dr aqiex

cementibus
e\ urbe
latos,
.

illos
in

ait

animadversione

Reliqua Cajetani argumenta

petuntur

Roma
.

insulara Siciliara divino

ope de-

veteri ecclesiarum Sicilim traditione, cultuque ss.

ct Geminiani apud Vetinos; insuper ex monumentis, qum illorum in ea loca adventum sims insculptum referunt; ex fonte, qui adre-

docenl
scriptores

membraDSB
indigens
digni;

manuscriptffi ....

Praterea
periii
el

rrura

uostrarum

iis

fide

ad

hoc

externi,

Pe-

irus
I).
t.i
:

episcopus

Equilinus,

Vincentius Belnacensis,

antoninus.

rio

Prmmiserat autem animadversione Plures sanctos Martyres angelorum ministein alias terras deportalos fuisse. Exempla io

racttlis

stinguendam illorum sitim mirabiliter fluxit, miinclyto populiqut ad speluncam eorum

,

latebrm dvoinitus patefactum concursa

i/ur

ac deni-

rr so,

i/iiotl

Luciain nostruni majoTes vocarmt

Lucie

lege. Ego nec limites positos volo omnipotentim ditinm, nec fieri id potuistt inficior; atfactam fuiste prodigiosam hanc trantlationemt

eoram Actis

Montanam,
r,

uteama cognomvno

Sgracusana

dittinguerent.

eamque tubsecuta fuitse insolita mwacula, Cajetai\o solidis minimeque falsi tuspecHs monumentis ''"" ostrndrmlum. StitjUla CJUS unjtimciitu insptciamus,
85
>*Crff.
..,,,

ihs Sicilim

irgumenla hme, aHaque, qum pro oindiean* pnimtra mari nt SS. Lucia ct. Gemiuiano fieri possunt,
if

siiuin lnihricii!

rufjur,

HsqUt luhms nrtas manus

at

darcm.
mmitui
liKjcnin
id,

si

probaretur trudtttotas hujus perSici:

Irim receptissimm origo solida

.

rum

perspectis-

Translationem hanc

inquit, adstruunt co-

stl

urht crutlitn,
/itttria sutf

su:/>r

faclitm ttlu/itnd mc-

llnniiini. lnm Siculi. EStO; tlt ijumnuiii. ndimut, Cajetanus oitiata fabellit phtrmii Sanctorum nostrorum Acta agnovit, eaque rel
'"

aket liim

murtihtir in

run/irluni, ur

quo gaudent,

comincndationem SO nlioso drin a />ir CTedulU nnde amplectentibus pro tero ado-

ideirco

eastiganda judicavit,

iilius intererat, cer-

ptatitni

diuque retentum fuisse ; cum insuper Ca-

Uonbut testimoniit evincere,

""'"
'

retiquis,

qum non
,

"

genuinam
t

tcriptoremque
'"
r,i

qui

o/ju fidelem,
" '""'''

Actorum sinceritatem quoad bene multa imposuit, minimeque fabulatorem fuitte

etse

jetanut ipte fateri cogatur, contrahistoricam fidem ac dignitattm ttariis Sanciorum 9iculorum tetit,
nr nniuiutinui
iis.

dr ,/uihits luc, crrorcs

non pau-

ittimo tiou cssc a jahulu: susfiicionc

int-

intrusos fuistt a virit piis (absit enim duriut qui rclo/mins ( t/uid sns/iicttn) simpltcihusquc

ms

""""

"'

omne, quod ex hittoria nugit commenaliunde non probatur. pro hac translationc stare asnuminct, momenta rationum,
ct

Sanctorumquc cultum.

tt

fidclntm in Cu-iiirs re-

tuqut farta accipitur,

Scriptores indigenat

nerationcnt vel tic augert fat tibiputabant, non pottum trudiimn, iiiiu assentiri hactenut Quid

WM
dere

nuUniu

ciiiii

qutbus sentent iam

non potui

" arbitror

tuam stabilire conantur, expennon nisi Acta edidere, fat miasserere, non esse eos majorts, quam
:

si

cntm, nuunr ad aniles fabuias relegat Cajetanut prodigium, quod Acta rc/crunt, de carnificein lapidem converso, una tantum manu camearemanente? ScribUtamen in Uemerologio suo sacro

292
AUCTORE
0. s.

DE

SS.

LUCIA ET GEMINIANO MART.

lius Notheri auctoritate duci?
sc atieget

locum Romcc nunc appetlatum ad S. Macellum corvorum, olim dictnm fuissr Marcum ad manum carneam citatque antiquum C&remoniale ; Piazztv consonat Florarantes Martincltus in Itoma sua sacra pag. 4,3 : prior tamen
cro hic Piazza,
,

An
D

Galesnuus

S.

net disputare.

An^ZClXi^^
|.

Xunc ad argumentum
/11' 4 la ,,,,.,,'... -. Natatis Aiexandri aucforitntr

Thoma//,,'',

''

originem oppcllntionis hujus repetit ah eo, quod tictor Luciam obtruncaturus, aiter quod cam /uste cmsurus, in lapidem conrersus fuerit. Pfikil igitur ex traditionibus popularibus prmidii haberi
potest.

deo,

verum omnino esse, ex eo aliquit tn urbe quadam cotatur'

ut en

***?
Sonr
'

urbe obierit

T-

%^

kune modum; quotiescumque amartyrologiislococuidamdctmun.u"

at rectc

^^''T

C/

'

28 Sed nec CXStantia,

ad quec Cajetanus pro-

cum martyro
logis probabi
livs

vocat

monumenta

non specus,
:

non fons etiam

nec aiiunde constnt ,h scr, plHn cus fuc nberuditis habetur Sancti
tur
>

Zr

nunc

snpcrstes aliquid evincunt

desuper haberi potest,

qnidquid enim non nisi ex eadcm vitiata

:

sed a Mortyroiogto

illn','^

n<>

Rommmartyrium

liUau^e^
GeCnf?!

SS. Luci*

scaturiqiue propnerc tidetur

potuit certe pia po-

pulorum

simplicitas

Actis

depravatis nixa
tutelares

m-

ahundeauthenttco mstrumcntoulh osr,

scriptioncs has /ahricnrr,

potuit jontem, ut nri-

racutose ortum revercri,

eligerc Sanctos nostros,

et

apud Deum

bus heucficia a
est

quorum menta fideliCajetano commemorata elargitus

ob

in Martyrotogia errorem irrepsisse- mtll utRomanum solum t et non aliam nrl.uJ^' l! <-> sanguinc purpnratam fuisse credm Prmiuxit huic responsioni mew :
>

qui fidelium, quocumque toco existenlium, nprm Snnctorum, quocumque loco passorum, implorantium

hactenus, ac porro pergel elargiri Drus,

cadem dissert. 47 pag. m uhi Magdalenm xn Provtnctam oppulsuvetermnl ujrologorum silentium diluens,
;

laudatus

NaM

dens, sic

demum

conctudit

B fiduciam remunerari solet. Vtinam simplicia sinceraquc sanctorum horum Martyrum Acta eritderet aliquis
.

mana hunc scrupuh.m

Marlyrologiis,
(loci)

yusquecauivni Verum Ecclesia Ra.

ev
hac yfo

excutiens, addit
in

veieriimn
Iln

quo

ut falsa a reris dislinguendo, odiosm

finis imponatur. Quod dum dolemus usque nunc factum non esse, sua maneat antiquis Mnrtijrologiis Luciam ac Geminianum Homw signantibus, auctoritas, non facile, etiam quoad tocum et mortis obita> annum aliaque similia, dcserenda, dum ccrtis rntionnm momentis non constat, in sacros liosce Fastos errorem circa hmc

controversiw

designationem his verbis * \m Massiliam, natalis S, Maria? Magdalen Tharasii in Gallia Narbonnensi S. Marih e tc

grarerunt

Massilia1
31

in Gallia

Lazari elc.

Ytdimus num. 22 paulo pnst medhm, editis a Cajetano Actis recitari iaw cu\
ros

tum muttrres

a SS.

Lucia

et

Geminiano
sssvievtf,
<ul

&j
ob-

irrepsisse.

Christum adductos, ct, Apophmsio truncatos. De his in Preetermissis

diemw

Kuma-

Martyrologiorum auctoritati opponunt, tumCajctanus toco smpe laudato, tum Tkomas de Angeto in Annatibus historico-criticis ccclesim Sicutm pag. 89, itlos liomm annuntiari, non quod ibidem decesserint, sed, inquit Cajetanus quia ihidem ccrperunt pati ; verum ad id (ihuude responsum jam est. Thomas aulem de Angelo sic loquiiur : Galesinius Roma? passos consignat, eo durlus, quod in Marlyrologio Nolkeri solrmni- in LVhe ijisorum dies habealur, >porsi ar^umenlum htijusmoili efficax sane teret essel quod Martha et Magdalena Hierosolymis obierint, eanim enim memoria ex Faslis eccle29
lluic
,
1

Septembris in Opere nostro sic legitur : MartjTB i.xw apud Octavium Cajetannm et Ferrariini anniinlianlur Mendis in Sicilia. At rnm innolii

tescant

ex
,

Actis

parum

accuratis

SS.

Luciaj

et

Geminiani quo Luria

simul de
et

omnibus agendnm esl 6, Geminianus sunl in Marlyrologio

Romano, XVI Septembris. !>r lnscc m comprndto Actorum apud Adonem letjnntnr spfjuenua: Sub quo (Apo/rasio) et septuaginla quinqoe
nrar-

lyrium
ca

implevere,

qui

visis

miraculis, qos
credideranl.
[n

Sancios suos Dominus operabatur,

illos

Verumtamen laudatus Ado

cia
ct

nec cum ss

si;i-iicis

el

irlyrologiis

ibi

solemni
expendit
dissert.

ritu

celebra-

Geminiano, nec alio loco illos annu ut Martyres alicubt cultos. Qunpropter, comulrrata exigtta

ta

constituitur, ut
i

erudite
scilicet,

Naialis

Ale-

horum Actorum

fide,

crpniso^t

xander. (Seculo

17

editionis

supra citatm, pag. 486.) Quos terrffi prolulit, non quos cado, Urbs solemniler colil. Ha ilie : scd antequam argumenti ejus vim expendo, Galesinium male relatum restituo : sic autem habet Notatione ad xvi Scptembris : Sunt, qui in Sicilia

bus

oninium retustorum martyrologorum demti iliis scptuagintaet quinque silentio, quo dubitare cogimur, an alicubi cuttum obtiMani,m iis in titulo silendum censuimus. Cum env
profluierttt*

istorum martyrum notttia tantum

eos

martyriuin ohiisse seribant,

sed

perspicue

Actis SS. Lncia? et Geniiniani muliplia nmO^ ''''"""" /ectis, cum nullus antiquior martyrologus

fallunlur,

cnm Romar
1

id

pertulisse, dilticide osten-

meminerit, non ausim

vel

dant

Erdesia

Uoniaiue
et

monumenta
et

el

Aquiest

dare, ** iis hic locum iptW de Ecclesim sensu, vel de legitimo

leienses
''t

labulffl,

S. Antoninus,

Mombritius,
so-

cuitu ex monumentis minime suspectis

conm

antiqui

Marlyrologii scriptores.

Hoccine

Dl

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS

293

DE

SS.

ABUNDIO PRESBYTERO

ABUNDANTIO DIACONO, MARCIANO

& JOANNE
MARTYRIBUS ROALE

COMMENTARIUS

1.

P R

U S
1;.

s.

Sanrtorum

in

Mortyrologiis

memoria

Acta

variia edita el

edenda,

mviente

111

Christianos

Diocletiano, glo-

taverant,
tanl

decimo ab urbe lapide

Acla
notis
,

feriri

jnssit.Exrestiluta

fmOTM

s
/tlnis

martyrio coronati ttoma perhibentur SS. Abundius presbyter, AbunMarcianus ejusque diaconus daniius Joannes. Baronius in innalibus Marliarioso
,

ipsorum
etiam

ex

antiquis

memoriis
a

atque

egrcgie

illustrala

collegio

Societalis

Jesu
:

eaderaque
iranslata

aucta

eorumdem
in

translalione
iiii

veneranda enim corpora ss. Ahunsunl

basilicam

num

scribit

in

antiquis codicibus

et

monumeM,

et

Abundantii

tissespe legitur

Habundiusef Babundantius
inscriptio,

talis-

Farnesianam
primariam.

ejusdem

Societatia

Jesn
iisdera

Romo
Actis

eorum exuvia cum loculis suis inventes sunt anno 158% 111 ecclesia SS, Cosmm et Damiani : ego secutus sum exemplar Marlyrologii Romani, quodSanctos nostros iui preesentem diem his verbis annunque reperta
est

dum

sacreB

Babetur
extra

quoque
trium
via

in

mentio
iliui

aliorum

viginti

marlyruin,
veteri,

qui
ibi

jussi

Urbem
sunt
:

Salaria

truncali

capite

quorum
ct

corpora

collecia

a Joannc presbytero
iia

, . . .

a pia et oobili
in

femi-

tiat

Romffl

vi;i

l-laminia
et

sancloruno

niartyrum

Theodora
via
i

sepulta
clfr

sunt

coemeterio

ear

Abundii

presbyteri

Abundanlii

diaconi,

quos

dem

imperalor una cum Marciano viro Joanne ejus tilio, quem illi a mortuia suscilaverant, decimo ab Urbe tapide gladio feriri
Diocletianus
illustri

um Cucumeria Horumelogium ex memoratis a Baronio

posito

ad

Actis

atiosque wrt-

81

texuii

Ferrarius
594.

in

Catalogo Sanctorum Uaiia,

P |orM "

femm

pag,

Sanctorum

nostrorum
tom,

etiam
/,

memine-

jussit.

runt

Vghellus

Italim sacree

in civitatis

2
'artyrot,,.

Ucet
ac

Abundios

plures,

liofi

.Marrianos

ntarti/n>l,i,/i

plures Abundanrrrrnsrnnt, nt itt

CastelianB episcopis, Barthohmaus Piaxxa parts

ad Historiam suam^ infra laudandam, obsenat Fulvius Cardulus titteris c <t v; sanctos tamen quatuor hosce Martyres in nullo alio legi Martyrohgio, qnam Bomano. (irerenus in AuNotts
Ctariis

Hemerohgii sacri, aliique, de quibus injra resermo : paucula interim hic obiter obser- p vanda sitnt. Sanctorum viginti irium anonymoruiii martyrum memoriam ad diem iugusti
-2

dibit

Operi nostro inseruil Soiierius ex laudatis a Baro111,1

Vsuardi a/ntd Soltrrium ad diem

ila

xxvm
mar-

Actis, </<r

suo tempore discutienda ibidem poU

viginti tres

Augusti
tyrum
:

hubel

Ahuiulii

el

Alniinlanlii

omnino auttm existimo memoratos a Gre""" "oti esse distinguendos <il> Abundio et Abundantio nostris nam in Bodecensi codice, de quo
:

Hos nat Aringhus

iicitui est.

mariyres militcs nomitib.

Roma

subterranea

i cap,

'J">,

num.5; Romano
illis,

sed hoc ipsorum ritm inslitutum nec in Martyrologio, nr<- ii\ ictis Carduli, yues
ailegat Aringhus,

iufra, sic lcgitur

Sbyteri
e|

Encipil
r

Passio SS. Abundii pre'

duo tantum
ncc
in
iinprcssis,

agens de

Sai

Al

.1.

ilianmi, M

11

' 1

''

sl

quiuto Ca-

Actis
<id

ullis

aut

manuscriplis

aut

ndas
txmili

Septemb.
usus
est

quo

fortasse

codice

aut

alio

t/uti-

nos /imrnerunt. reperi, qui dictos \nginti tres marty- hieoburwtn-

Grevenus : quod autem solos memoret Abundium et Ahumlaniium, cx eo oriri pott*t quod hi sofi in tituh signentur, prmtermisu
**
llnt
-

Joannes

\Ue,

reseosi/ur, de quibus nuncagimus, konoriflca sepultura mandaoit, idem forsiian est cum 90, de

**

Harciano ac Joannc.
Ecclesiast.

quo ad dinn xvni iugusti

<

Martyrologio Boel

inlZ

nostris tom. / Annal. ttnnum Christi 303 sic loquitur Wminentissi,n "s Baronius : His igitur imperatoribUS (Diocleila no et Maximiano) coronati marlyrio habenlur
"' !

3 De Sanctis

mano
multa
runt,

legitur

Roma
qui
iu

beatoruaa Joanoii
persecutione

Criapl

presbyterorum

Diocletianl

Saoctorum

aorpora
<-t

ofliciosiasime
ipsi

sepetie-

quorum
alii

meritia

ya Flamiuia Abundius
diaconus,

preabyter el Abumiantius
(

gaudia vita

Blecnffl

postmodum sociatl meruernnt. Cene, licet cotanctos Martyres religione

\n

quos

Diocletianufl

ut

habent

labuilluslri

gnamines

pan
el

ifi

ecclesiasticai)
el

una
(ilio,

Joanne ejus

cum Maitiano viro quem illi a morluis

susci-

mano

ctaruerint, eo tituh

nullus

tamen

Martyrohgio Bo:

sub eodem tyranno instgnitur

de

294
AlCTORI
U. S.

DE
mttm joaune
ettnut

SS.

LUCIA ET GEMINIANO MART.

presoyterum,

de itto

ad prauaudatum
ne
s it
/,,

diem

cum Critpo actum cst irm Augusti. he Thco"<

dora rco matronu,

t fa

eadem persecutiomtw quid videbitur ad diem tequen

xyrknts

qum

Abnndantinm vero diaconum ab eodem Ctrtaco creatos futsse srrtlnt 9 Historutm hanc haud dubie Juditta hausit
i

quo
i,

Bomano
.

Martyrologio
i< to.

ineeripta

est.

\unc
ea,

quo. ut in suis ad Histortum Notis Uttera c docet Cardulus, honiui Sanclornra non moilo martyriom, sed horariaa eiiam
in

Ut exemplari,

'!...

^t^

,,

nottrorum
iata
collegii

cotmdt remus.

preces atque adeo

Itim

propria

Missa

conlinelur-

,i

prelo

antiguiora

non

vidt

guam

Artati vnu $ii$codmhu<

*umuterlptu

qu& nomine
v<jhhi
fi/

Soeietatis Jesu

Bomani Ful

imv Cardulas ejutdem

Soeietatit taeerdot
,

Bomm
.

Ilnnu

im

tamen ipse, auam ob causam neseio, suit ietii non inseruit, tieet, h fide dignam haberet videri ipsi debuisset aeeuratiorem ipsorum
ti.im

fli/i/l

posterit
ita

hr sniii imagines Sanctorum con/essionem, crut ia

nequeo,

utm trantlationem
tilieam Farnesianam reprmsentantes. De
ttd

ttd

bahis

ilmm
iui.

et

relietura. Ego m secure affirmart necomnino negare intendo, SS, AbunAbundantium germanos fratres t Romoil/itsirt.

ietit

Sanctissimum
)i<i
<

Dominum Gregorium
iin

\///

l'<m:

tt/irriii

iiii'i"/

proloquitur laudatut editor

vetustissimis

Qoapropler ex
nuscripLia
,

tribus

codicibna

mase-

qnoram
ftnnos

anus
a

in

oppido
i i

Ariniano
lora

et a projana adductos fuisie attamen quo minus relationi huic toti assentiar faciunl pauea, qum subdo. Quis Ciriacus quem sanctum Paslorem et Va\mm Juditta nomi-

eaqut

ortot prosapia,

tuperstitiom ad Christi

saera

(ubi

Hartyrnm
per

corpora
cirrilcr

beata
n<;<;

nal

'

si

Pontificcm

Romanum
divi Pctri

intclligat,

nutluseo
Gii

pulta,

janitTunl

penes

tempore
tcimii,

Romanam
ii!

Catkedram

nobilissimum
pidi

virum

Lacinm Sabellum, ejns opalter

S.

consulend
dieit

Homanorum
post
xllos

dominum, asserratnr,
venerandffi
lei Lioa
.

Romn
Haris

Poniificum

ea-

in

ta-

talogos

manifestum
et

fiet.

bulario
exstal
.

basilicn

Majoris

\o Deinde

Juditta,

acccptum
alqnanto

qni

cnm

Ba-

Arianensi
in

exemplari
pepin

ptismum

Ordmes saeros

w*^
wwim
K

poane

ad

verbum
retinetur

consentil,

monialiam
.

uttiquo
Btruris

coenobio

el

ecclesia

qnam
Leone

prope

nrbem Senas Pipinns

Qliufl
.

aliquo, seu, m a nonnullis ocrtitur, brevi tem~ pore occultos in abscondito vimsse, multisque sibi
ratis sociis,
'/'ii

tempo,

Caroli

HaIII

fidei

incrcmentum

fectsse.
*>si',

Sed

[taliffi

rox

fit,

i'l

tpatium,

quod nh anno

PontUice

Hoximo
iis

ii,l

appellatua

atgue

inunclus,

;m

his

sanclis Hartyribus ndiflcavil,

7

Bx
'

inqnam
L ni
'

tempus aliquod seu breve dicatur? von potest autem, si ictis, qum Juditta sequitur, influxit,

veteribns

tdita a Fuli-

mnut,

'"

do
'

.,,

,,.
'"'

^r^
s.
,;
,..

scriotis

(qnn
re-

hmrendum

sit,
<j

eorum martyrium
/

statui ante
,

Pietateraqne

num
cotlea
n
tot

803.
.

qw
c

,
lit

illorm
rarunl

raanassecrednntnr)

m
'

ab

UUt

apt

nna cum
'
,

^"

Darral

sunl
el

me

coHegimus
in

ttiam salte

liqua,

pnraa
,inn.
i

qum ab

illis

iranslalione,

intcrmetio

ab

Ottone
mi.

anex
el

"

facta

Doraini
sacra
ci

circiter

cum

ariniano
iii

Romam
s. e s.

annorum spatio gesta suntt htterxs consigna""" 'Hocouoque inJudittm Vita singulare occurquod martyrium Sanctorum nostrorum illigcanno Christi eerum id non possum non adscribere typothetarum incurim; utcumqueenim
rit,

rpora

importata

templo

Adelberti
inter

episcopj

martyris

ab

Bodem
[

tur

'nipen

duoa

pontea

exslru to,
appi

pwlea
-ollocala.
'""

Barthoioraffii

nomine

UaLum
in
illata

Mt

'-

>

De
,

altera

Juditta mdificationi potius,

in

translatione

qna

quam

histo-

'""'

ss.
oi

veritati

Cosmaj
i

qnwnvis

el Damiani nT e ligaTerirans

scribendo

studuissc,

rneruni

quis tame*

" mu*
M1>
' ,

perscrulatique

Ll1111

'

-iMI
'

comperLnm
conjeclare
i

"''

'

;,t

seu

habemus ita imus, quod

'"

noslria
' -

ad nistoriam
''"

Nolis expiicabimus.
ai

,rrh ,m

isu

ractara,

imns,

Banc ma-

Sl/ " persuadeat, eam usque adeo animo dislra /'"'' '" nrio ttatueret annum mortis 284, ubi illorum contersioni attribuerat annum $86 : ted de anno mortis infra pluribus. II Tillemontiut tom. 5 Honument. in perse- trammw.

"

h(ln " s
'

rpetaa exstel memoria. Uaetenus cujusjudici ie timplicita-

Diocletiani,

art.

is

affirmat,
se

Aeta tan-

**&*&
F

ctorum horum Uartyrum a

sed attento,

non fuisse

ma:
in
iis

Mw
S
, ,

manuscriptorum, quibus
nus.
/

quod ex
Licet,

iis

coneinnanit

Ferrarius,

compendio,

mqtrit,

judicare, nihil

'"'"'''

{cta

"

tsVsr
prvmiua

Cardulo
1

oulgata,
'

;;
/

**
mo (M,
r*reg
r

habemut

;'

"w

anihenticum aul magni ponderis esse. Et sane quameis Carduius codices, ex quibus suam collegil Historiam, oetuslissimos nominet, quamDts

'
]

>-

quam
-

asserat ilbspriscam simplicitatem pietatemque

redolere,

"

tffl

Wa
l :

mobu SoM*>
>

Juditta
<

;'"

****** utraurbm

qum dubium eorum sinceritate, eodicesque, quibut "ftttu tum Cardulus usi sunt, interpolaomnino reddunt: aliqua hic xub-

"

non pauca tamen sunt,

''-

/77,""
""'"'

"'"'""'"'

lu

''"'"

mclmcar.
rtuitum

"'i/.rinus SS. Ahiiiiiliirf AhumlanDiocletiano sermoncs, prolixiores eoram "/'" viginti trium

martyrum ad Deum

luctiertamenest, pra

sacrarum Scripturarumphratx ingeniosissime refertm, utpote ad exor-

'"/"

mnltiptici

S-wi
,,

ss
-. ouoin inneetU

Al,u

nandam

r'

ilhl

A, """

htsloriam aptissimm, eidentur ictit inscr1

'

onno

Christi 386
el

^btlisstmu

ortos

nataMus

tratres

wchritutnitue* aetos; ae dein a Ciriaeo Pa*ru unau uUutos, et Abund.um

industriam suam ifl eo Sanctiseazerba tribuerent, quito* eos ad exemplum atiorum Sanctorum pro rerum '/wiefH Hi, potuisse crediderunt. scio qutdem, non omnem propterea Actis fidem de'"

^criptoribus,

ndam

eattonuque

e^ w

.-

cum longiores hi Actis manuseriptis,

at

sermones pre-

qumhabemut,
non

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

frgantur. turuloitrr npparet, dubitari saltnn loruti, ut iltos ,/ intnfl reowo Sanffi Itfi

295
K\

Aeta

intttT

1*

*f-

tionu

impreua locutos tradunt. majorem ttiam interpola\liud, quodsubdo, "" ln ""J n il fl '" "'" (ocile tuspicionem
'

tuspicor, antiquitus tcriptum fuitse juxta delubra nam cum apud probatos auctoret Itgamus temporc persecutionis Diocletiani juxta

croai

U, s.

fontu,

tn

compitii

rt

forU, plateigqm promiscut

rum imagines

tmvnibut qui
ti-

tt.mii

tf

Post Sanctis adjudicabit. suum Hciu, post agonem

,,.

commemorata Deibeneilh commendatum, ita

:

fuisse tspositas, additis

dtjiir.

indueuntur loquentes
sicul
afflige

Redde reromaligno
in

sacnficare omnes cogerent, ministris; qmdni ceai prmsumert etiam tia Flaminea coilocotas
te Bimtles icones,

fuis-

Diocleliano,

operaLus

<->i

innocentes sercor
et

""'

''"""'

vos tuos

vero

ejus

incredulum

pro iisqut detubra qumdam """"' !>"""!, t aa noct

fuisst

ietubra

ohdiiratuni et

lapideum ejus spiritum ad correctiooui

i

poris civitatt

nem eorum.

contemnunt tnam magnitudinem.

iris

atiquisaui mcurii amanuensts tapsu iemlubram tfformaverint : Derum,

minus congruuni Hmc etenim nemo facile credat tos, jam jam Christo conjitngendos, erga tyrannum ita male animo
inquam,
sanctis
:

monui, rnera hme <6 Sua quoque

htstoria

tst

conjectura.

difficultatt

non caret

Bfarciani

infra excuitenda.

ajfectos fuisse,

rentur. Si

ut divinam itfi uitionem imprecaejumodi facta reperirentur in Actu alias

Cardulus xnfert ab 1 rbt mitliario quingtntis a pw passibus distan tem :juxta Lubram autem Warcianns filium mortuit

:nam lubrc

omnino probatis ti authenticis; diceremus ta mar eideri quam imitanda, qualia iti git miranda hmc icta Vitis Sanctorum subinde reperiuntur.

'">"" lugens occurrii SS. AJnradio et Abnndantio, quibus, si in Christum crederet,

redi\

mdendi fiHum
diseedit,

spt recreatus, cadaver qums\

ministris

non sunt auctoritatis tantm,

pro veris admittere
;

interim noltntibus tubsistere.

ut

necesst

sit

talia

U quoniam
palmstram
removet,
cursu,

nullum
longius

[ctorum

non enim solent Sancti inimicis tuis male velle, etiam ad aliorum correctioaut divinm omnipotentim manifestdtionem. 13 Quare, omissis Carduli ar Judittm ictis, aliaSanctorutn nostrnrum \rtn manuscripta infradabo,
cerdos
dicrces.

txemplar martyrii
oft

quam

\i\

Urbe mitiiario

quomodo Marcianus, utnnnnur rapida totum suum iter, eui ex computn Car1

stive
ei

odte flo^-

qum

/'.

Gamansius

Socictatis nostnv <-S.

liuh impendendi trani passus milie, satis tempt potuii absohere, prmsertim cuw in
filii

Bodecensis cosnobii Ord. UegUlar.

Aug.

Paderborn. Possionali pergameno Ms, inAugusti fol. 263 extracta <"! Museum nostrum transmisit anno 4644.EQ cum Actis
sigtu

mensis

onuStnstrunt haud dubit diffcnUatem hanc Bartholommm Piasia Hemerologii sacri partr % r( PhUippUS l'rrrnnns n> Cataiogo Sonstns incederei
'

rui

cadavere

ei

urceo

eum

aqua

impressis

quoad
iis

totius rei gestm striem

omnino
leviori-

congruunt, ab

tantum discrepant
in

ctorum Halim, atqut idto oerisimititer itum >l hun reditumqut satit molestum declinaturi, M;n-ciiini historiam sic retuierunt, acsi primo statim occursu mortuum filium antt SS Ibundii ei Abun-

bus quibusdam,

proui

innotatis

obstPcabo.

Actahmccum non habeani longiores hasct locutioneSfdt quibus num.xi,nec imprecationem >!lam de qua
idto

num

dantii/?erf coltocasset, Prmter hmc nihii reperio, quod a quoquam magnopere in

ictis

dubium

t-j,

aliis

simpliciora,

ac

rel

cocari possit.

prmferenda miki tidentur : ea tamtn hctori non ut indubin tt plane authtntica offero; nam
si

ea. de

quibus jam memini, excipiamus, iisdem

kmc,

ilta, difficultatibus laborant, quarum unam alteramvt paucis hic attingere, non abs

quibus

II.

Sanctornm natalea
pus martyrii

et

conditio

tem-

re fucrit.

incertum.

U
"on timtn
'

inprimis tam

iit

hisce

manuscriptis,

quam

WkHMb

ii typo vulgatis Diocletianus semper <n persona propria Sanctos interrogat, redarguit,

cruciatis
rflm

tquuleo

Abundio

tt

Abundanlio con

***.
""''"

maut
'"

J-Jicet perspectissimum habeam,

vos

n qenus n

proa-

tangutntt noIntitasSanctii
*

eos ipsemetfen
ipsis

kntiam,
" ,:

cum tamtn per delegatot ab

;,:

n qua
esss,

non fecimus

ipsi,

nostra

minui ro~
claritudine

lyran-

canda
ncfas

parumqut

tx sanguinit

prmfeetos Christiam ut

plurimum
:

accedert
tst

ogati, torti,

quodm

condemnatiqut fuerint

undt

Sanctorum gtorim, quia tamen veram negare, quam ridiculum

tam od-

Observationibus

r****m
<"

adUsuardum suum smpe

hicquoqut fieridebert

struert fictitiam nobilitatem, lubei Sanctorum no-

dixit Solterius,

V
'"
:

^*

ntmpe Diochtiuni persecutio in ipsius ttoris locum substituatur. ilteram dt ictomcmi*t-dubitationemingeritincognitageo.

'""* T Ti0ribuS V0H1 Cardulus m

l

" /"""

** !"'""
1

suis littera

ita

scri>
in-

C
e

ttrorum natales breviter investigare, 1 ' ad SS. Marcianum ac Joannem quod attinet, cum \rta plant omnia clarissimi nh titulo Uarciannm compellent, nthilqut in his occurrat huicprmrogativm contrarium, eos prmclaro loco natos fuissr, nemo prudenter inficiari potest addii Cardu.

arbis
'!""

veniinr;

apud scriptores mentio nulla

vensimile
luisse
lit

lus ni Notis liltrra v. M.nriatius

credilur, et
ret.

RomanUS,

Ul

noyum
;

ea

tem-

qni fortassia

exiguum

prsdia ad Lubrara habeS

?ft

oppidum

oonnulli ad

viaj

Suditta Luti, ut num.

et

observavi, SS.
slirpe

Abun-

Flamineffl
circa ea

Roma
loca

proflciscentibns

milwrio

dinm

Abnndantium

illustn

prognatos
ipsis v%n~
c
:

ruisse

suspicantor,

scribit,

quam

nobilitatts

prmrogativam

"?**

m tarft amm rtinsa* txsutisst

:
'

ruina cernuntur. C(miuh s "V"-'o ei conjectura mini" ssnrrr l-" 1'' "' aliquando
et
-

&
"'

dicart conatur Cardulus in Votis littera

argulectori

mentorum
existimo.
is sic

tjus

esamen non ingratum fore

:

habet laudatus editor

ipaa
historia
ftcile

Boc idem
potest.

prte-

a Cardulo

sed ncc id tnincit recentiorum

lerea

ex

intellfgi

Nam
Dwvia
lios

athsaut

Acta

r
,<,

'''''"''"/'''"/'"

auctoritas;eum enim
adferant,

xxv simul Cbristianoi ad

cletianui

tribunal
ridel
in

productos
fldei

" sln "

s,tUf "

majoris

interrogani,

confessio-

v uscutum hxc conjecturis induigere, magis

ne constanles, Jubel xzm quidem confestim Salaria ad secmidum lapidem obtruncarl

:

ve-

29
AICTOBB
u.s.
cula

DE
duu>,
quoa

SS.

ABUNDIO, ABUNDANTIO ETC.

raagistros,
in

vero

IWDqaaai

illoram

dulut
lii

Ai.|tic

iu

nno quidem sub cornu Euanw

Bstrerat, coojicH,
latn

priaio
posl
i

vin-

eral

laoella
:

marmorea

signo

crucis

i-i

\mi

aul

%x\

diebua

epitapbio aotata

edaetos e csxcere rarsas mterrogatione

ims
cum
x
Iru.luhiii

POB.

BT

Hic requizscjt sancti-s HabobMOWACBOa r.r maht. I n

Epistolea
lioc

ad cuilum
I,

idolor
,,.[,

Iiortatur

deiude

sub
signo

coraa atque

altera

^
:

item

tabell

eqoaleo
lactus,
[inviiii

torqael,

demam

eorum
lapi-

eodem
iu h(

tiiulo

inscripta

paUentis

irattor

m
atl

Biq

Pwmroia ad
noa

n;scir

9ANCTUS
litteris

mandat. Cor hos dooa a

mabt.

Gregorius
88,
ifi

HaBDHDANTIUS DFAC. n quoque XIU, apud Cardulum

suis

reiiqao
il
!

ooelu
i

sejaogil? Cor
lol

cum
ab

illis

statim
consilii

pag

Apostolicis,

quibut

in-

diebos

mutati
Longe

im

ar

deoiqae

lom

Urbis

mav

oibus
alioquj
.1

."I

necem amaudal?Atque bac Chru

bostis

religioois
niill.i,

acerrimus

'

Alia

profecto
uo-

qoam ipsorom
ei

iosjgnis

qomdam
j

supra dietam fieri manda\ u Abundium presbyterum et Abuodanlium diaeth itiim appellai : non reete igitur dicil Vitlemontiut ii Martyrologio Uomano, Abundium preshyterufn n Abundantium diaeonum signante, intersot
translationem
fuis-

bililaa

el

anctoritas,

Romani
potest.

nominis

se

torum

tiintos.

ctaa ac 19

digoitas proferri

CarHuium secutut
Romani,
...

dommut rta*sos,

attnbuitur:

z,i

loeo tupra citato atserens,

l

quia nobiles
<i

ii Ferrarius huic Tillemontii opinionx videlur oeeasionem dedissr num j/nsl riiinpnnlio rrlutam Sanetorum nostrorum historiam, licet ipse adbb:

'^11^414
30 hrnn.

eorum

ne populi
,iii

mo\ eretur seditio,

iIiiiiii

presbyterum
in
lateritio

ei

Abundantium diaconum
tic scribit

antea
.-

jussosfuisse

iuodecimoab
miht non
ediiis,
esi in

rbe
<<-

vocasset,
allari

annotatione tamen
reperti
pleni
:

in

milliari. Sanctc
.

\rorum clarot natales, '

:

sunl
in

duo

alleri

loculi

sa-

'i

im. impugnare animut

nec in

crorum ossium
modi
iii

quorum uno
s.

hujusce-

icns

ii

Cardulo

nec

ma

rr.it

ioscriptio
,

rbqi tBscn

Adi kdab-

nuscriptis, infraext udendis, ooa ullo occurrat, quee

dubiam reiinquo, tem manuscriptt Senensis, aliorumque ex quibut hausta est nobilitatem autem iilatn non probant Carduh argumenta. s enim insignit Sanctorum nobilitai tyrannum impulerit ad concedeniluiii osj dies aiiquoi ad mutaiioncm consilii, cur non id saltem oerbula tigni/icatur, utinaliorum
itatem cer&o indieet,
ui
i
<

eam

HONAGHOS BT HABT, III allcro s. Aoondius diaconus h babt. Qnu auuiii jnhus auctoritatt itu scribat, adnotatum non invcnio certus fatctur Ferrarim totam Uartyrum historiam wna cum sacrorum corporum translationibus ex nullis aliis instrumentis a se kaustam fuisse, quam ex monumentit
s

rm

snviKit

vero,

Hic

requibscit

ecclesim Castellanos,

rt

eorumdem Martyrumpas:

Sanctorum

ietis

sespe

factum legimus >Si meius

sione nuper a Societate Jesu typis exeusa

namsola
ptrpmn
f

\andm apopuio teditionis e/fea rit, ut tamionge ab rbe jussx sini obtruneaH, rnirum, non eos ad mortem duetos (uisse, quod tamen
i
i

duo ad finem narrationis

ta a Ferrario adducta,
lns
iii

suffl

ailegat.

23 'Quif sint ista Castellanm Ecclesi e

:

certo factum non populo spectante,

est,

cum legantur
ipsis
ictit

occisi,

mgenU
Carquffi

rii itatis

m m

monwmennon inquiro certe Vghelr Castellana episcopis xmpe memorata

a>\ Sttm

suit habet

dulus
ad

Tonc, inquit, multitudo populorum, : spectaculum convi aeranl morlU

mi

Carduli Uistorim aeceptum refert, quodCrescentiiini servata fuerit memoria, ita scribens : Quai

mortit

dilatio

sl

ratione j-

fnnduniur.

palmstrm ab \entum satis el8|

(ttartyrum nostrorum Historiaisi tacuisset, nulla n entiani mentio forlasse dimanassel ad posleros.
I

m
"'"'""
;

Iu

irinianensi

vero

codice,
ei

ex

quo

legitur

ss. ai
i

lii

Abundantii
n

'
"i '"

translatio SS. Maiciani

tiam,
nii

Joannis ad Castetlanam

rationes lyrannn
statim,
<>/,

mo,/.

""".

anonymos

basilicam

Sanctorum vero Abundii ei Abundantii S. Adalberti, habetur nude, titulo

et

nofl

proeui

Vihtl

nUst;sedhiset immorar quoque tn \etis oecurrit, quoa

ob

omni prmtermisso, Abundii rum allata autem num.

:

Abundantii
ej

marlyoerba

%i

Cardulo

suiis

superque

nobUitatm

tbundii

Alminiiuiii

Jiuntlai.lii

>uizzu

a,sirn,

ostendunt presbyteri titnlum ad perlinere. Oportet ergo ut vei ip

.,,

iana

reiir

Uam
"iiiT,
'

id

mocle

M
!

ifid<

carduli,
'

,..
dixil

*
"
omnis
civitas

I""'

autographum suum oitiose dest ripte' quod magit suspicpr, incufius quidam typotheta Ferrarii scriptionem non satis occurotc observarit. De Carduli autem fidt hac m pcrambigi non potest, tum proptcr laudattu litteras ipostolicas, tum etiam ex eo quod //<itoriam suam ediderit anno translationem proxir
rit.

rarius

irl,

i'-

faeriut,

mbseculo,

iiiih

,-rrir

"'^

Roman
tcr

adhue pturimi
/'

-"'"''

Quidquod
I

Aeta ipsa
/.,.

qui inscriptiones coram viderani

tlubium, quin S. Abundius

non

iponti/icZusei

M
:::
Ordine* $aert

Perum

non

ita
:

constat,
ei

fueritne

n
attrti'"'"

*-
,

^s
.

monachum
'''""

professus

hoc

vitm instituium

inscriptio, de

qua supra; sed cum

in

tosiieant, nee ulla talis inscriptio

""

""'

iai ra

non

corpora

mde

SS.

legatur ante Cosma tt oainreni

iii

Uar-

tyrologio

miani, non

aunm asseren eum monachum fuisse.

primam sub Oltone
///

H-nnann.

mamfestc traduntcin

post
!

'

.;

-> V""""<

.:,;;,;;';:
tJI

titulus hic

lumuh impositm
'"

fuerii ab aliquo, v"'

Christianus

"""

monachot
osse s

oenerationem

putat
i
t

"ntotoiranehttonHhisumatiercfertCa^

bgeret, conditot nxisse

Ibundium ex eo qnod SS. Abundium et Abuadanliuo aw-

cmm

aliis

uiginti

tribus

sociu,

quibut minittrabont, quosque dicinis Chrish

mf
ste-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

rrii*

imburbant.

\,, n

uifiriorquoi/ur

/irri

potuh-

sr

utanueaptam
vilam

Diocletiani

andum labantes m ud confiw'Z,c deeeruerit Utmminut8tneunominismonac hus aMga Bcclessmsteu^llaripomrit nam,an primis

ZZam

egerit.

qwm.

pertteuHonem sotyranno Chruttano,

honoiv ac dignltale, lormentis snbjecti essent, >\ AUCVORB quocnmque ordlne aut gradu ventrant ou,r eoces, U. s. ex quocumqne ordine aul gradu, plus aliquid
:

significant,
iis
,

quam

ut

rectt

accipi

possint

pro

tantum quibus tccltsiarum commissa erant gubemacuia.

28 Stntentim huie ttiam clarius adstipulatur nlis f, cap, ("> inquitns : Omnis sexus el Laetantto deducMi ffitatis homines ad exustionem rapli; domestici
.

'

nt

,,/. qualts

attmet disputare. tmpUc Utur, nihit hie

,

nune arauo.suo Sed

Lactantius

10

certamen
rst, figi

\nh(t-

tfui hie

nobissermo
si

Sanctorum t de nonposse antr ansensu propiHo

alligalis

ad

collum
in

molaribus mari

mergebantnr.
vio-

Nec rainus

tnim Romm sub Dioclstiano, interpretemur : cum scntcntuim, aiaCOpitoltm ifl tOS fercnte ,l(o

umC

hristi303,

><rmpr Acta wi

lenter incubnit

caeterum

populum

persecutio

Pleni carceres erant.

Tormen-

Ln

lorum genera inaudita excogitabantnr. Bteap. /'-'. YcMilwlur ergo universa lcrra, ei |n;eter Gallias,
ab Oriente usque
heslia;

nuuidicantur, non potuerunt ante captam ntionempaci : sed ea non cmpii ante
:

ad

Occasum
centum

tres

acerbissimaB

sa-viehant.
si

annum 303
nins recuso
ttlM

nam
anno
est
:

lib.

de

Hort.
cap.

ptrsscut.,

Pa-

Non mihi
tum
Ferrea

Unguffi

sint,

oraque

cen-

1748,

9 seribit

Lactan-

cujus

unius hac
CU m

parte testimonium plu[sic

vox

omnes

scelerum

comprendere
possim

rimorum instar
l!lir
)

Diocles

enira ante
lalilms

imperiam
et

formas

rempublicam
. ,

consiliis

Omnia

poenarum
ic

percurrere
justis

nomina
atque

taliboi

Ucitate

minfi

tamdiutamen summa feregnavit, quamdiu manus suas justorura sanTum, inttrjecta Christiaiiou inquinaret.
sociiseverteret,
.

qnas judices per provincias

tihus intulerunt.

innocen-

Diocletiani
Christi 303.

Romam
ill<>

ittr,

tum demum mp. n narrat quod etrtt contigit anno

nos

persequtndi causa
peragendae
terminalia

eap.

/2 sic

loquitur
suul

igitur

anno

tt

cruciatibus

et

lM>|niriMM

rei dies

aptus et

felix,

acpoad
seilln-

pniui mortis in fidtlts quoslibet actumest;

ulla

nam

tiseimam

deliguntur, qnffi
. .

Laetantium prolepst usum hicfuisst, non tidetur

ratione ostendi posse.
ut.

ptimum
KJsgel
(

Kalendas
;,

Martias.

Qui dius cum

senibus

rentibus

consulatum

ambobus
evidenter

29 Pacitetiam,

Sanctorum martyrium an-

IH rntio,

oetavum

et

septimum

ttc;

qum vtrba
ui

designant

annum

Christi

phrium, Baronium,
dentts

308, Petavium aliosque,

cmpisse

cont/ra

Onu\n

no 3t):i eorum

irnsimilitri nnninio iUigari possit,

\ctis
fit

qum

iii

ibui

oi(m-

mentio

seditionis a pontifidbus
:

ditur.

conten
30%,

adversus Christianos concitatm

S, Sabini,

nam

in

Passiont

persecutionem illam

anno

apud Balusium Hb,

:

Miscellaneorum,
qainto

tuisNotis ad
balBalustus,

g/ft

hunc locum Lactantit invicteproquem, si lubet, consule. ut Acta perhibent , sub Diocle26 Sed "''-. si, Hano ni ptrsona propria passi sunt, ultra annum 903 extendi potest Sanetorum illustrt martyrium :
nam,

ita

legitur

Uaximiano
in

angusto

decimo
<li-

Kalendas Maii
netos
centes

circo

maximo misso Sexto Ve

clainabanl
<!

vincente,
:

pars

major populi
Per capnt
hic

Chrisliani
est

tollantnr,

voluptas

constat.

Dictum
sliani

duodecies.
sinl rtc.

augnsti
in

ChriActis

eodtm

teste

Lactantio,

cap.

17,

Diocletia

non

Licet

populus,

nus hoc (persecuiionis

pelrato,.
.
.

Christianorum) scetere perfelicitas

rcro

Martyrum

nostrorum pontificts

txcidium

cum jam

ab eo

recessisset,

perrexit statim
celcbraret,

Rnmam,
erat

ut

illic

vicennalium diem

Christianorum postulasse dicantur, suspicor tamtn eamdem utrobique seditionem memorari, adeo ul
Acta

qni

faturus ad

xn Kalendas DcRo-

nostra primos turbarum

oero
S.

incentores

reeen-

lebratis autem viccnnalibus, populi

seant, Passio

Sabini plebem commemoret,

in

mani libtrtattm dicacitatemque non fertns, etiam

onir
itiinni

qum

ab idolorum tacerdotibus
furoris

Christianoi comdispersit.
Tilte~

Kalendas Januarias anni

rr
I

instquentis mger
asi/i/r
inl

motii.

incendium

latius

rhr prOTUpit, i/iiam

ku/rn-

iat tfaii anni 805, quando et imperium et pwrpuram exuit Diocletianut, numquam amplius
isus est, nt laudati operis capita 17, 18eti9 lucukntissime dtmonstrant : si ergo Sanctorum nostrornm irtix prm.-ir. itisisttndum sit, omnino

montius seditionis istius historiam amplecti non audet.quod icta S.Sabint uort oideantur ipsisatis authrntira. Bujus loci uon est ea expendere; intrrru tuincu lorum lnr Imhrut npinio Solltrii ">l dicm \\\ Dtctmbris > Obstrvationt ad \fartyrologium
I

suardi

Certe,

inquit,

tol

simplicis ein
in

ntetstt est

illorum martyrium eoncludtre U rminis

:

ceritatis radii inter obscuriores

aobecalas
Tiilemoatii

oculoa

""'" 303

nec videtur aliquid adferri posse,quo

oeritati

incurrunt,
per qos

ul

laadata Acta

censura

ostrndalur,

historicm rtpugnart

opinio

vel
iri

successores

nostros

aliqaando vindi

nemillam,
etorum
'

qum anno 303

adscribit gloriosum san-

catum
30

horum Uartyrum triumphum.

Busebius
scribat,
tib,
'J

non dillidam. Qnoil ad rcm prmscntsm

i>

amplius

facit,

Quamvis enim
-',

Bistor.

Ec-

Tillemontius Vota

in

perseeutionem Diocletia-

martyrium onno ChrisU

303

cap.

2et8

anno persecutionis

l>ri>nu

tmmanitatem persequentium

''""""

in solos ecclt prmsides desmvisse, atqut altero dtmum missas fuiss imperatoris UUeras, Quibns,
1

nifatttur, nonposse aptius, quam anno 303 iilir gari dtcretum, cujus mtmintrunt ictaS Sabini,
si

iilu'1

rrrrru
:

advtrsus Sed,

Christianos omnei
aliunde

fu-

lerit

Herculius

inquit,

edictum

ili
i

ecepto

jubebatur,
publice

ut

omnes
sa-

Christianos

"'"'i "'
1

locorui
:i1
'

-eiiiiuiii

Idolis

hmni
est,
i,

non
ct

"^

"'
1 1 '

libamina

offerrenl;

verisimilius

tamen

morti addicens, joxta Enseaecundo perseculioais anno latum secnodum Uctantinm, auctore Diocle-

omnea

nisi

ao inehoata vexafiont adversus lanos passim omnes suppliciii aelum tsst :

laetantius,
I

" dudum

Ml M. .[ui

de eo ad

Maximiannm

scribebat.

rum

cum
/.,-,
,

(cui plus hic

eap. 13 sic habet

deferendum
:

tst,

totus Lactantii conttxtus, ut num. f? tt etiam pri iter ost ".,11,1 est, maniftstt innuat,

Poslrtdie tpost

mo immanissimm

ptrstcutionis anno

universos

'l'"""

"
ui

m,

festo Vicomtdiensem propositum est ediclnm, quo cavebareligionia itlius bomines carerent omni
',

"

nalium

Christi fideles neciadju licatos fuisse, scrupulum onhi nuttum injieit, quodibidem addit Tillemon-

tttts;Nulla saltem

ratione apparet,
41

Herculium rem
(an-

Septembris

Tomus

DE
AtrTOne
U. S.

SS.

ABUNDIO, ABUNDANTIO ETC.

)

tanti

momenli

illo
:

( Dioctetiano

incon

ro
quo
lioc

el

Uunen inier diem xmi Maii,

popnliu rogaril juxta Acia S.

ediclun

Sabiiii, el xxii.

duil,
miNi,

qui

quo Maximiamis iu scnalu conconeulueral DiocleliereriaimiUtar non Vom edietum louc Nicomedi erat.
populus die xtii
;

III.

Cultus
illis

Sanclorum
ereclae
;

antiquissimus
loca
:

dhni
daa

flagitapii

non

Khi.

serf

ecclesiu3
liquiis

aliquot

re~

ipri/a,

ul flfl*U '*^ fl

Maii,

unde

non

Q uint0 (lcdm0 parum etevatur

Kl,i, '"~

ipsorum

nobilitala

dubia

robur

qua>-

dam

discussa.

argumenti

Tiilemontiani. Sed nec

Diocletianum

lactanconsutere necette erat, cum cap. /.) scribat ConEtiam lilter sd Maximianum atque
Btantium
et

commeaveraat,
lenei

ul

eadem
clemens.

tacerent.

quidem

Maximianufl

libena

paruit per

Italiam,

liomo

doo

adeo

Prewnwerfll

xXestat modo ut ctorum nostrorum

ea,

qum

de

legitimo
anti

Sm
efom
.

cultu

ejusque

autem vcrba, qum nwn. 28 et 29 dedi, horrenliuin Chrittianorum omniutn stragem describens, guam post retatat Diocletiafii ad Herculium
litteras,
.

apud scriptores reperiuntur,

at

hic annectami
tiqUH

tustissimum itlum csse,non videtur negari\ determinatum inehoati itlius tempus exm
ni iiullis

cap. 1$

lamentabitem

fn

modum

pergit

reperi

monumentis, adeoque
irinianensis,

certo

assi-

rrr.

gnari nequit. Codex

de anno mortis disseruimus, omwJno quidem probabiliter liceat

ex quo Car-

;ii

Qum hactenvt
.

tlligart

poiU:
ii

id eflictunt

>

(flipw tanu

conlenderc,

It

annum Christi 303 Sflncforum nomarlyrio iiluttraripotuiste; minime lattrorum

tnni ruiirnul. tinno ilh
dniii esse\ Post
t

deseripsit Hisloriam primm inventionu translationisque, ineunte seculo \\ factm, m ecciesim SS. Abumlii et Abundantii mariwmm ,,

dulus

ijiui

n ililhlt n lr r

tithrnhr

it-

sacrm tum eorum, tum Marciani ei Joannia aliorumque exuvim tn alias asportatm fueruni
i

inchoatam enimnerseculionem duos

ei

adhuc annos
tanii

menses, ac diea aliquot imperi,

necdubito, quin ecctesim iitius mdi/tcatio secuk x muilo anteriorsit. Cardulus exislimam m
post gtoriosum

Trtocletianus

multumque

eo tempore

tum
esse,

Sanctorum nostrorum agon mpu~

Romm lum

alibi Christiani

sanguinis Jusum

in comperto est Post abdicatum quoque u Diocletiiuttis OCtO ttInihu <; \tu.i itniaiiu intjirrnuii
.

hhrtc venerationis obsequia a fideiibus exhibita dUs/uisse, deista ecctesiaadtranslationisHistoriam

Nota
stal

18

ita

censet

Qnae (ecctesiaj adbuc

exstructa,
ul

ax-

ituii

oexatio

Galerto tunc augusto,

qui primus

multis abhinc

seculis

creditur
:

socero
suic

suo fuerat malotum adcersut Christianos

altisque Diocietianem impietatis mmuiis,

sedalis
tis

vero ad Historiam
:

iii

Christi

fldeles

rabidm

(erocitati,

quantum

bit

nimirum persecutionum procellis in ,vomartyrii littera ita. Ceterum in boc B. Theodorm praedio, (hj

poterant, indulgentibus. Si ergojuxta dicta

num. (4 Saiictorum icta mitius exponamus, dicamiltudomne, quod vcl aGaterio, nl ab imperatorinn ur
cicstiritiu

cus hic fuii,

iii

Acla perhibent,
}

quo piama
\

Martyres
erat,

sepelimt,

quod
,

;nl

iam

riaminiara

Lempore

procedente
et

beatissimorum

marex-

pr&fecttS ncluni jnit, UUpotuisse

tyrum Alumilii
structam

Abundantii nomine adem

quaa

adscribi, cujus auctoritatt crudetibusque sanctio-

constat,

etiam

nunc

cernitur, ct

nibus toto vix non orbe Christianus populut cosperat affligi.

gorii
iiii.il

oppidum Arinianum, quod ibidem est, B. fireMegni Romani Pontificis aitate ffidificatura
legisse
se

:u
rto nequit.
i

Sed

ikiii <iji

hristiai
|

quo minus Sflnad tempora anno anteriora quodenim asseril Eusebius, os magna religionis sum libertate fruitos
ciitnn

obstat,

Blondus affirmat.

nuii referri possit

;

3i Aringhus
40, via

Homm
habct
:

Subterranem

lib.

4,

cap.

viim.

8 ito

Plaminia juxta
loco
est
;

Pradium (B. Theodor&j montem Soractem eo potissi-

II;

eise

tiii a Diocletiano imperii annis, ad Orientem potius, quam ad Occidentem pertinere

ttt.

niuin

exstabat,
in

silum
sia

ubi nunc Regnani oppidum ourunulem (piippe hoinurm eccle;

tidetur.

quin plures tditaa Diocietiano edicta marturii lauream cuti sint, quos id Herculii, kominis feroest,
et

\>v tant

ambigendum

erecta

cernitur

ubi

ipsa

insuper Theodora
consorlio
:

digna
pari

Harlyribus

meritorum

juncts

cissimi
.

rrl particulares

sedem imperii Uaiiam lenenlu tmmourbium aut prownciarum

voata superstitioneaUistedecausis,

quoque honore condifa esl atque ex hitot qutdem iocum nommus ecciesim illis erectm, at epo-

chnm eruere nequimus. Sisubsistat, quodpiecredit Cardulus, forte ab ipsa Theodora en super Martyrum sepuicro oratorium fuerit, quod

antiquaimperatorum

favorem suum /tegantes, tustuit rint, m ad dtem xxm \ugusti de SS Claudio, isterio etc. Commeniarii prmvii niim. /s n /!/ probatum reperies. Cesdes autem
edieia <n

veitpsa deinde,
(ilti,

s*

persecutioni supervixerit,

ejus

<it

Marlyres pietatem

mmulantes,

ilhv

Dioctetiano,

utpote

primum

imperio toiis,

cum

obtinenti, attribw polueruni ab ciorum de quibus hie agimus,

.

quiSan-

aiiorumque

martyrum

Aeta tabulti consignarunt, quossecuti

''""" nomen
".'
''"''

assumnostros cum Baronio aiiis-

oi i-nsntiti,,,

" l!rr
.

''" s

referendos censeo,

Forte templumillud Magnus, cujut mtate oppidum e\rr nianum situm eoloco; quo olim fueratpra Tkeodorm, conditum Blondus scribit. Potu\ ccrte /itldcs ci ,-x traditione, velatiunde i^ l >0 reGregorii Magni locum nosse Sancwrum tur<r, eoque reiigtonis ergo frequentes confiuere,
ril

liberalitate auxerint.

H <""
'

Gregoriut

quorum annus

>ii>

fis^, tint,

mnumc

habetur expressus,

rium

Uste jtxi

kujus Commeniarii Uiorum niartytub Diocietiano.

potuitque eadeeotionefidetium indu< san Pontifex iiiut ti oppidum, ut Btondut

i

tissimut
<

tumadtemptum etiam exttruendum, rum frequentia Sanctorum veneratio

rclchrttir
:

ut

incoler

redderetuf

ircii,, htcc />rr

to;neque enim
38

cnn/rrlurtim dUtS defectu monumentorum penitiM

seculo
ix

invesiigari postunt.

Aiterum

temptum

uioinif

^-

Abnn-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

Vliei
'

JQQ

llisncrarum
.

X\)um\i\\nominienrtum, aildiiumyne vinjnuwif/ymcreum. in supradicta

annotatione commemorat

et an ejusctmodi, t lectorm prudentem AlCTOHK facde pertrahat ad ossensum prodigio tam n*. D S.
sit,

ii'.

"iHistoriam martyrii rerha tisum tst hic [M eujus

u

trantmhcre.

morahik prmstandum, maxime cum admirabi- *<wM/leationU tanpw lem hane mdificationem dubiam vnsuptr faciat Pipinorum, quibus
et

"

M M

sjientio

man nscriplo

quod in Sonensi prajlereundum legilur de altero templo his

,

Hariyribus jam

olim construclo

est

enim
a

!^ memoralu
babeli
,',

cognituque dignissima.
Caroli

Sic autem

kcribitw, ditersitas Elenim (ntr torum academia Fasti Senensss ticaiunt : Anno " sub Pipino rege, in parlhenonem a SS.
i

annorum ferme 50

discrimen.

pipinna
pontiflce

,u

Haximo

Magni anrm

filius

[qui

Abundio
Cfialites

el

Christi
est,

dccci

in

Abnndantio dictum exii constrnendum illios parietem

:

beneftco,

operam

rtaliee

inunctus et consecratus

regnavitproft-

impendisse rernntnr
feruntur,
ui

atque

it (l

maniftste Pipinum

usqne B d
;m!

annnm
arbem
illis

;x]

cum Romam
pervenisset,

Caroh Magni patrem

per
se

mnuunt;

vox autem ipsa

debilis tst,

glgcens,

Senas
rama

horum
cogitalio-

patet,

admodum
:

sanctorum
,,

Marlyrura

commotus,

basilica

aediflcanda suscepit. Conquisitis

t
pl,

iaefcbrilopusgraniliptvuuialocat.ua, imperaium erat, prope nrbem via pubhca, in

[oco

Cardulus contva Pipinum Caroli Hagni />/<> camobii UUus auctorem statuii Qui, inquit, a Leonelll Pontiflce M.iximo anno Christi
DCCCI

rex

iiaiia'

iniiiti-iiis

el

consecratus
occcx,

est,
q

regna

ad

radices
S.

montis, qui Plasanus tunc

vilque usque

ad

annum

Pipino

uiur.
,,,,
i

hodie

Ab

lii

nnncnpatur, templi

Caroli
ditta

Magni

filio

laudem hanc

attribuit

J-

tmentfi

;1 ,I

locara

primo die jacere incipiunt; postridie reversi, vestigium inchoali operis nulforie

liiin

iaveniont.

:w\

uuiiTiMido
1 ,

ad
ilii

verticem

monlis
:

cum
depri-

ittuJ

-^

.,

, .

, 1

jncumhirn
ad

inlcm

aspieiunl
,

39 Atqne i*ta scriptorum circa annos tl reges distentientidissensio sufficere mihi oidetur, ut merito licelii bus.vacillat. de re tola amhiijcre. Jtaque quod SUpra citato loco Cuperus edixil, hic quoqut obtineat : fios

faeilvr

moliti

materiam
loco

plana

deporlanl

et

in

hanc
cli

angelicam
. , . .

monasterii

Benedictini -<\r

itino ii.n,

iteranl

nindamenta; sed Insequenti Luce

acciderat,
alloniti

mem

penes

Rdem

relatorum

Senensium
quibus ni,

quod

pridie

oiTenderuut.

Rei
adiii-

relinquimus; penes codices,

inquam,

noviude miraculoque
cationem templi,
in

ac stnpefacti,

cacumine monlis divino nntn nisterio cceptam, alacriter proatqne angelic seqmmtur, omnipotenti Deo gratias agenies,qui,
ubi

tunlur Cardulus et Juditta, aliique, si qui sim prodigii istius assertores : not interim beneficii loco habituri Kemper sumw, si quis, hanc dicto

comobio
nos

</l<>ria<u

n iir.nuh

cupidtts,

idonea

<(

lemplum
vellet
el
,

sibi

sanctisque

Marlyrlbus
regia

suis

Gsdiflcari

ostendisset.

Igitur
esl

mnni-

submittere dignaius fnerit. \<> satis etiam liquido conslat, quid causa faerii mo

monumenta

Bcentia
liniiiii

pietate

absoluta
vii

sedes,

reverlens

Pipinus

Kal.

ab Septemb. san-

quam

clis

marlyribus

Abundio

et

dam
si

consecrandaraqne

cnravil

annuos census altribuit,

Abnndantio dedicanamplissimosqne cocnnluum amplum <'t

:

nasterium istud appellandi a ss iVbundioe*AI a propter peculiarem fundatoris erga Sanctos hos venerationem , an propter sacras </danlio,
loruui
lius

reliquias
\

videtur

: primum tame/n miki oerisiminam utoslendit Cardulus occasiont

sacrarum
cpiod

virginum Ordiois s. Benedicti adjunxit

hodie
singulari
religionis
el

etiam

ac

sancti-

alterius cujusdam controversia, infrapaucis <<moranda, prima nostrorum Hartyrum invenlio

moniae laurie,

faraaque

celebratur,
el

R. Joannis

ac translatio contigisse tantum legitur ineunte culo

\i,

se-

Colambini,
i1"i

civis

Senensis
coenobio

Jesuatorum auctoris
virginem
Christo

ui

m eodem
,

Gliam

dicarnt
111111

ei

terliam

bonorum snorum partem besacro

gente facta, dnmlrruhut.ir, junflni tcmp/o

Cali visitur
:

postrema seculoxw ad finem <<-rnihil fere prater S. Abundii caput

hrni.iv.

Maritn

\r>r
i

pieque
n.
iii

donaral
obscure

corpore nobilitatur.
quol ante
se-

^ x qao
,,|lHs

perspicitur,

m'

beatissimi
el

Hartyres

in

honore

fuerini

aPd ''

Gdeles

orthodoxos.

Htt,
Tlfru(

Caltsttm templi hujus adificationem osseroq-.mlem prorsus commentitiam esse, haud

tam limonx les Senenses impetrasse a Grtgorio \m partem aliquam reliquiarum; neque ullum reperi instrumentum, qno probari possit, ante hunc annum i/n laudato gynaceo ullas requieoisse nostrorum ss.
certe

anno t584

constat

wwi

Abundii
40

Abundantii sacras exunias.

SS.

tamen eam
"

lectori

bene firmam ac solide adobtrudere sine melioribus, qua

ut

Aunt

Abundii
.

et

Abundantii

cui

Indutgmtia
Pto //
aori
*(

'"'""/. documentis.
dinit sui

obsen

11

Illius in Aftnalibus non meminit Habillonius ul anle mr Cuperus < vita li. CoUmbini : llen.

Maximus dum anno 1 164 < sanctimonialium Senensium a nobio eneratus ta> cra pignora n. Joannit Columbini, Omnibus et
Pius
Pontifex

fiTt-

W//

cancsntr.

singulis
el

hanc

ecclesiam,.
festo

sanctoram

Abundii

'"

ictis

n. Petri
it.

Petroni tom. vn Haii,

ibnndantii

visitantibns

septem annonun
elargitus esl

'"
.

cum
illi

retuiisset

Columbini filiam angyfuisset

<<>

totidemqne

qoadragenarum perpetno
,

"'"

ac nobili sacrarum virginum

.

indnlgentiam

ui pattt tx vnscriptiont
>'/<

marmorta
lib.
<>

wu

bipso parente traditam

(,

kafoi

\nnocoluntur autem SS. Abundius et

Septembris,
in

tabula incisa, de qua

nmdaniius

xvi

quem diem
illius

op-

"""^ nol>" suggeri, un daUone el

[

% cap 92 '" itus ad ampHficandam SS. Abundii

renerationcin contulit Grcgorii
luntas,

Josephum Bonafede VitaB. Joannis Columbini. Nec

ti

tbundanlii
<

quidquid de
ibi

monastequae
poteril

XIU piissima
i

Sanclornm

reliquiis,

quam

in

Litttrii

tus

[postoliatS dit

St-

^''"" s
(

occasionem
"'""

dederint,

haberi

ptembris
txpressit

eadem super re tom. vn Julii > Com~ ad lcta n Joannis Columbini,

"'

anno mdlxxxiii datis < hunc modym professorom Soci : Bccleaiara domus
sangoinis

Jesn
ti.'ri

!<'

Urbe, .... corporil os SS. Abondii presbyAbundanlii diaconi,

io
.

cerbis expressit
*

Cuperus

hactenus

c(

pro aomine

satis

authentica 11 autac-

Christi r\\u

lii

m martyrum
i

ornare

;>
.

|"""""' are potuimus. lr/ "" "'''" Senensem Carduh laudatum,

i

tU<X

aiitnl1

l " "' i i " /'"' J "' ii ""' /""/"'" l{ 'i"" yoro, cujus nota; ac tempons fideique

'"

'

m uoi di rotione el populi hiaquentia venerentnr. drca finem auti> sic /inhct : i'A ni Cliristi lldelea ad eorumdem
decrei iraua
ul
ibi

collocala,

corporum

sanctorum

Lranslationem

Creqnentiores,

3oo
AtCTORB
U. s.

DE
Iptds

SS.

ABUNDIO, ABUNDANTIO ETC.

Bexos

res, majoreqoe devotionis studio convenianl,

nibai Chrisli fldelibui

paniiteniiboa
refecifs,
fll

nlriuique
ac
sacra

omrew

CommenianopnvitondA.ia
facilius, insistendo

itinens a Carduio attatm, ut obserrant r, ni

s

udalrici

num
'

confeaiis

Eucharistia
interfoerint,

qel

translalioni

pnedicUB

plenariam omniora peccatorom luorom iodulgenliam ac remissionem miBericordiler in Domino elarSS. Abundii et Abandantii gimnr. Qum omnia

tamen vestigih Cardutt dubi. tationtm lo/li possc autumo tn hunc modum c tum est S. Vdalricum obiisse anno 973; lf)ll ?" Ittr autem atiquo instrumenlo ostendipotte
,
,. (

S. Abundii nostri retiquias

Romam

defata^faj,

cuttwn immemorabitem ac legitimum abunde commonttrant.

41
i>r

anteannum WOO, qnoprimum

fuisse

><>,/,,,, sanr,

antiquitate quoque eultus exhibiti a fide-

Yetuttutimut
8S. Mantani et Jotinms
CUltUS
:

libut SS. Harciano et Joanni dubitari

potest
:

nequaquam
eeneratione

iliorum Martyrum in ecclesia Arinianensi repm noscuntur, ct SS. Abnndii et AbundantH corpora iu,,na, ad S. Adatberti basilicam,
sanctoet

ea enim, '/""' pro asserenda

ruui rern .Marciani

Joannis rn Ctvitatem

pubtica

SS. Abnndfo J Abondantio anfte/tttlttj impenta ditteruimw num. 33et34, etiam militant
.*

nam
tnr
:

Castetia-

deiata sunt,
t/nnd ergo

ut latius

Appendicemdebi
S.

Augustam

detulit

pro vetustissimc SS. Marciani ac Joannii cuffu certum qmppe ett, eos lumuio eodem, quo SS.

Vdairicus

S. Abnndii

nostri caput csse nequit.

Abundfoi r/ Abundanuus, n Theodora reconditos eerlum i/uoi/nr est sn/irr sepulrrti ercctttiu fuitse
:

Sauctorum nostrorum, sub ca caul.la, ,,, nntiM num. 43 Ct SCqq,, lectoti CXhibtO,

Nune uta "

Uls

fmsse postmodnm eerlesiam,

'/""'

t/indeni

so-

lummodo dicta est SS. Abundii et Abundantii;' cum tamen veritimile non tit horum memoriam
fuisse

consertatam, sanctorum uero Uarciani tt Joannispentnu obliteratam tunc cum ecclctia conderetur.
el

hos ihtdrm cultot tnnir.atosquc fuisse

\dalherti

PASSIO

miki persuadeo, donee. translalis ad S tectesiam ss. Abondio et Abundantio,

Crescentianus ecclesim Castellanm prmsui retigiosissimus, Ottonis Ulpietatem amiulatus, assa ss. Mamani
et

Auctore

anonymo

Jnaiinis

nt heaiissunn-

/ir,
t

t,e,irins hasiliram

maxima celebrilatedeferenda
lationem, ul
,,,

uraoii

quam

trans.

Appendice nidebitur, ad Sanctoinm snnnnn ttptitl se t/luritim mentat/nc manifettanda, divina benignitat prodigio non nuo
dignata
est

Ex

mantiscripto Dodecensi,
editis

coltato

cum

Actit

illustrare.
ut 4,

a Cardulo

et

Juditta Luti.

42 Ceterum,

scribil

Aringhut

Romm
vn

Sub-

hrum
fttlff

r</iffl
.
' ,

terranem
eorpora
tentit

lib,

cap.

40,

num. 3,
:

eadem

tatt
n,i

CasltUa-

Casteilana ecctesia hactenut retigiose assernantur SS. Uarciani 01 Joannis Aringho con-

Vghellut Ualim Saerm tom. 1.

incioitatis

CasleUanm
,(,;t

8
:

tanam
terba
die,

episcopis, ita loquens de Marciaoi et eorporibus iranslatis ad eecletiam CatteU [bique bactenns ho iflcentissime asseripsa

Acmporibus Diocletinni ct Maximiani impcratoram orta esl sediiio o in orbe Roma ponUflcnm templorum dicentium Contra
:

salulem
!e-

nosiram

quidam

de

Sepianis

populura

^centes,
nostris
ni

vanturoctava
ista

persuadenl

dieDominicae apparitionis.

relinquere

templa
increduli

deodiis

Per

ultima verosimiliter innuit Vghelius, festicUatem ithrum ,h,ilem relehran xm Janaar,]

qui Octaom Epiphanim

rnm; per nefendam sectam eorum

insultant.

Jubeal

ergo

clementia

vestra,

dedcionl d,
:

eonseeratus

est;

eo

nostris
veslra

eertedit

qui

\rinianensis

codexSS Marciani efJoannia

>,,

aut tbura el libamina ponanl diis wvt> sacriflcare noluerint, pietas

sacriiegos
e

reiiquiat a Crescentiano episcopo

velut

in

authorilatem exerceri
in

eccletia

hca-

tissimm

temper Virginis tfena reconditat elcratatque fuisse notat, adeoque tamquam translutioni
haberipotest; an autemprmterea diemSanetorum Ulorumemortuatem, qui eommuniter cen-

prscipiant edicto

proposito

urbe Roma. Fa-

ctum
gis

est

consulior

restrsa

bidnum, stetil quidam leEmperatorem et dixit Pielati snggero, uljubeal requirere in orbe absposi

aotem

anie

wtseptemhns. adnotatum nusquam

'"

conditos,

qui

hujus
a

cetebret ecclesia Casteitana reperi similiter edicere

.

seclea

sunt

autbores
ei

et

poeos

pnlum seducunl
lrII,
'

templis
.iivu-sa

deornm,

racial

ne-

mtegra SS. Marciani

tcclesia
K

;|I|

H"'

i"T

"i dicta
1,081 ,sh "

quieteant,

et Joanni corpora tm atim intuper pre-

aut diis
cent.
i

omnipolentibus

tormente ritam thura ponant el

milites

flntre,

Bacrifl-

Dubin

lAundii
( tftcttttcur,

SS. Abundii ei Abnnoenln sacris pignoribut nobiUtatat fuuse tum rc

antedtctts cotligi postett,

thesauriparHcipes factmfuermt
tccletiat

Pturesautem

Eadem hora ambulaverunt

dicitur

in ricnm,

ampUut palebu; quapropter tupersedeo tinonlat hxc recensere, Dubium cuiquam suho,,,-, pomt " " >M '"' ""''"''"'"'"'" "/"/"' s. V ai.ui.,1,,
'
'

ntm ex dieendit infra

retiqutm
Vdadricx

aflerventur
episeopi
S.

cum

legatur

iuguttani,

Julu. <,nsdti,n
f

nstri s apud nos tom *

,,
t

invcnerunl in cojttsdam domo Theodorra mairona? chrislianissima Sanctos Dei absconditos numero viginti qninqne Inier quos tenuerunt Abundium g presbyterom et Abundantium diaconum el perduieronl ,,ns anie imperaiorem vinclos. Dicil eifl Diocletianus
/,

qni

Canariua

et

vita

Dnde

estis,

aui

cujus

rtligionis
dixil
el
:

estis?

Re-

MuwmIii rapnt a inudato sanfuitte

spondens
'i

Abundios
bqoi

presbyter

Homioes,
eo-

fo iugustam Homa deiatum

"'""

|l,s

conspicis,

^hancmovitCardutusin

du

Christiani
in

aunt,
ot

nomina

romtacripta
,T|

Yotit titterac

cmlo.

Diocletianns durit:

ohitqueextempore, quogeminaS. jSfi '""'"" Ptregnnatto liomana contunt terum

video,
diia

in

eos seducis,

non

sacriflcenl

omnipoienttbus.
:

Tnnc
sit

onroea

quasi

ei

un
t
,s
-

^^'oneUiaHpottimetJcn*^

ore dlxeruot

Nomquam
ut nos

bene dsmonibua

qoos

colis

k,

eis

inclinemus aut

aacrift-

ce*

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBR1S.

flfflms

3oi
:

de votioni8
Dixil

oflerimus iscriflcium pite sed noenwl-ipsos nostro Jesu Chrislo in odorem sua-

lim

dicunl

sancti
el

Nartyrea
opera
abisset,

Citiua

perduc
nostri

.-11111

\.

AXONTMO.

Deo

ad

nos

videbis

Domini
ui
fllium

Jesu

Christi.
3

Qni

dnm

snnm adduus-

t*rtP r*

di

'

dium
',,,11
/

aotem Diocletianus imperator ad AlmnRespondena Qois vocaris presbyterom

:
:

ceret,

ministri

diaboli

noluerunl

Bustinere,

que

dum

venissel de civitaie Lubraa.

filium a

disil tbundius presbyier

Primo uomine e\

spe-

rn[lllll

presbyler dicor; seChrisiianus corporaliter Abundiua nuncupor r ero el

sum

el

7 Postquam antem ad prsedietum tocnm pervenernnt, ecce Marcianus cursn rapidissimo venit,
et

mnrte

suscitant. et

mortunm

fllium

in

ulnis

snis

deferens
:

mei Jesu Cbriali; uam jervus Domini numquara obediunt snnl cemel scripii
ResDondeus Abundanlius
rttorem
gjnui
j-iani
sl

pedibus

cum utroque.

isti,

qui
tuis.

diis

a<l

Dincietianiim

impeidola
inju:

Sanctorom devolutus est, dicens Per ipsum vos Mjuro, pro qno hsec patimini, m me simul vobiscum faciatis venirq ad coronam post reaurre-

dixil

Pntas,

qraod
el

snrda,

sine sensu

adoremus sine animo ad

noa

sinnmi

Dei,

qui

focil

cartum

et
ei
,

terram
qui

cervices
ii

quoque
.

nostras
fecil

inclinamus

deest.
,

Tunc populus, qui ad Bpectamirabatur si polnissel ab eis morluus suscilari. Badem hora prostrati io terra cum lacrymis oravernnl ad Doroinnm dicentea
filii

ctionem
cnlnra

mei.
,

veneral

adorari

qui

boc

quod
:

fuctum
quid

Domine Jeso
felenlera
in

Christe, qui

Lazarum quairiduanum
ea,
nl to

Respondens
oood
conus
Christi
Bjfl

Dioclelianus
est?
:

dixit

Et

fecil

monnmento
angelnm

snscilare dignatus

fectum
dixil
fecil
:

Respondens
et
et

Deus

cselum

Abundantius diaPater Domini nostri Jesu lerram et omnia, quse in

veslra
in
,

dignare
vocel

mittere

sanctnm
es

tnum

re-

spiritura

hoc

eorpua
ro
l

extinctom,
hristus

et

co-

gnoscanl
vivi,

omnes, quod

Filius

Dei
c

siinl

nam

idota

quorum

a-dilicia

veniens

mundum

fractum solidare, qui

el

eedrina

et

mannorea sunt,

perpeluo incendio

Deo Patre omnipotente

regnas
in

Spiritn

sancto vlvis et

peribunt simu)
It

cum

liis,

qui colunt ea.

ssecula sasculorum,

Amen.
Abundius
, ,

Dixit

autem

Diocletianus

imperator

Quid
et
el

h Exurgens

B
mdit
abtnto, securi

vero
:

de

oratione sanclus

Dtem,

oliifld

varialis per multa f Sacrificate Deo Herculi n abscedite ilUesi. Responderunt sancti Homines

ad defunctum dixit ge

Tibi dico

lerra arida

sur-

fljxerunl
plUllflT.

Nos

numquam
el

sacriftcamus

dsemoniis

in nomine Domini Jeso Christi, qni vivii el DOn morielur, in CUJUS nomine morlin resurgenl et

feriuntur.

vestris.
n

Diocletianus

dium presbyierum

conum
iimii
jussii
:

in

cuslodia

sanctnm Abunsanctum Abundantinm diaMamerlini o deduci et revero jussil

vivenl

in

Beternum cura
et

illo.

r:t

gtatim

apei

ti

annl ocnli detuncti

ohiulit

resurrexit.

Tunc Maroianua

ceteros vero
duci
foras

Iredecim p
civilalis

in
el

Chrislo
ibi

Gdeles

urcenm cnra aqna, qnem accipiens beatus Abundius presbyter baptizavil eum io nomine
Palris,
et
Filii,

muros

capilibus

el

Spiritoa

sancti,

cnra
ipsi

Slio suo,

Iruncari;
va

qui q

decollati

sunl

spiculatoribos octacqllegii

qui

foeral

resuscitatus,

Badem hora
cc

spiculael

iiliium

Augusli;
el

qnornm corpora

tores surgentes

comprehenderonf
decollati

Marcianum
io

Theodora malrona et sepe lierimt eos in crypta ad clivum Cncumeris r. Tniii Theodora motrona ambulavil ad carcerem s ad bealum Abundium presbylerum el AbundaniiMin iii iconum et qunmodo cum narravi! <>is
Joannes presbyter
,

tilium

ejns.

Tunc posuerunl genua

egissenl
,

terra,

et,

dum

gratias

snnl

quinla
nocte
el

Cavedit

lendamm dd Septembria Badem nit Theodoro matrona cum pneris

eos

vero
suis,

posnit

cnbiculo cc sno
siiiiin
//".

ei

asportavil

eos

in

prav

gloria

suscepissent

sanctos

marlyres
collegit

et

quomosepe-

diolum
octavo

milliario
ihi

ab
pace

orbe

Roma
el

vigesimo
II

do beatus Joannes presbyler

corpora San
mysteria

el

cum aromalibua
in
,

linteaminibus

ciorum
li\ii

et

cum aromalibus linteaminibusque

In

bonoriflce
iMiiii
111

sepelivil

targiente gratia Dor>l

eoa.
in

eadem

via

in

crypta

illic

fiOStri

Jesu

llhnsli,

cui

luuior

i-i

-jlnria

Christi
B
'

pace sumuntnr.
vero Iriginta tjussit sibi Diocletianus

srru]a sa'culorum. Aiuni

Posl dies

dcui

pon

imperator produci sanctos

"jw/eiiorWflllll

dium
(

Dei de cuslodia AbunAbundantinm diaconnm et praaeniari in lellude u in foro x ante lemplum 'i"! prsesentali sunl vincti catenis. Tunc Diocletianus his eos verbis affatns est Quid tractatis

ANNQTATA.
unde hmc excudimus, Gommentarii precvU, toli in Htulo exprimuntur Abnndius et Abundantius 111 titulo !''" u JudiUa edileB nulla fii mentio Marciani et Joannis; sed in Garduli lctti utcra l
codiffe

presbyterum

et

Bodecenei,
\>

ui

obsrmnt

mnii.

pro

salute

vesira

'

Deponite
lenli
llli

pertinaciam
,

et

in

artibus
Bicnl
r

magicis
iHi,
el

noliie

confldere

ne

perealis

rt

cum qnihus
dixerunt
:

eslis.

Hesponde-

(/tir

adttcriptm legitur.
Vide dicta in

""'

Sancti

non

perierunt, sed

Commentario num. 29

et
:

30.

jnodo

gloriantor

cum

Christo.

Respondil quidam
.

consultor
Sl
'sti

prassente

Diocletiono
erit

et

dixil

et

snnt G Cardulut n Juditta scribunt, vestram aluf similes minuttB, iu quibus isittr se

extincti

non fuerint, non

bora
Diocletianus

clarns y

li-

Arta discrepant; cerum has imposterum paitim

inobservatas proteribo,
(]

mar.

Badem

imperotor
Qui,

jussil

eos elevari in equnleo et diu lorquerentur,

diu torqueri.
:

dicebant

Gloria

tibi

cnm Domine

\d est,

vitam
lib.

it

mores mutent,
2,
epist.
tr,

qua

tigni

ficatione Cicero
flcio;
'''/.

utitur verbo de-

'
''

Christe.

relinquanl

tectam

suam

mi nos

"Wfcm.
Per

Wdl
?

eis

Diocletianus

Iterum Chrisium no-

transeant,

quo sensu vocari

solent de/ectorcs,

mnatia

Modo
in

virtutem

n ouci

exlinguam pertinaciam vestrara magni Hercnlis, el jussit eos staviara Plaminiam % milliario ab urhe

qui ad aliena castra adunt, e Vide qum ditseruimut Commentarii num.SO. loeum prof Ncc Carduli nec Juditta tcripta

Roma quarlo decinio aa. ul ihi capile truucareunn*. i,nii rnm ducerenlur vincti catenis venen
,
'

mnnt.

<{><<>

rniii/in!-".!

quod sequor,
apud
pro

vitiote

ll!

u
fl

joxta civitatem Lubraa ciarissimus Uarcianna

:

bk

et
,

obvius

esl

cum enim nullum,

furrc : lli iiutn*cnpto, illum notari arbitror; ov qui CanariOJ dicitur, reperi

nomine

qni lugeus et

tcriptoret antiquitalum

Homanarum

forte

ns dtcebai

Wl ei Um?

Heume,

qnia amisi fllium

:

meum.
Jilium

Canariua legtndwn

Lanarius; kic

autm

hcalus Ah.in.iius
ttes poudit

Ki quia tulil lihi

:

Marcianus

Mortuus

est.

Sla-

Panvinium tib. / Com~ eue, juxta Onuphrium Itumentariorum reipubliea Homana:, et Sextum

fum

302
a.ahostmo.

PASSIO SS.ABUNDII, ABUNDANTII ETC.

rff

fum

Begionibut Vrbi$, tttut erat terUa Urbu

g
bet

eui ab Tside n Moneta nomen Manwcriptum, quod excudo, aiiguando ha:

posteriorem tbundos, aliguando Abundius eonformi tcriptionc,

!

utoumgue autem dlU dteantW crur lQt est tamen credtbtle, eos supot' totos decem aut isto affeetot fuisse ampliu tinnos diet : ncc tamen m [ctis ulla fit menti aut aliorum cruciatuum aul aiteriut in
ius
:

eguuleo, non

et

leetorem de eo
I,

vtdr dieta in

monendum Commentarw nvm.

est

cere detenUo
14 tub iniu in

exempiari Senensi,
in

inguit
:

tium.
i

Notis, Scriptnm esl

tellure

Cardulus in atgue hinc opvna-

tiberrima hme
i

Christianm

fi>fr>

professto

tur,

Telludem diclano, qaasi

itiud juxta

telluris

,,
:

indubitata

fiducia.
in

Editio
ceslo
:

CarJudit-

plum autem
regione,
x

Publium

duli
ttr

habet
Bt
/,,,,

El

nomina dederunl
rura
i

Regionibus urbis
dicta

Romm, situm
S.

edem. TemVictorem d*
in

erat

quarta

aomini
,..

sunl in
01

ca?lo.
-

Qum

varietas

alibi

v
Ifari

ui

ns satit ostendit,

Templam pacis, Baiuxius in Votit ad Acta

:

Sabini

sic

kain

sanctorum

horum

m
a
i

esse

ac-

bet

Consuevisse judices

[udicare

Christianos

curats exscripi
variis nonnifiil
k
/.

ttoribut

foro, spcciante populo,

immuta

mnnia,

probant praeter alia lestiArta sancloruni Saturnini Dativi Bl 80,

Judittm sensus vide-

ciornm
Cap.

cap.

ni,

et

Acta
a

sancti

Pontii
teste

martyris

ir perfet tior,
I

adjccta tocula Absit.

tt

XVI.

rottmam,
habes
in

Vaierio

oculato

Cardutus
\,si

Juditta legunt spirituali.

eausatit

conscripta
re-

Opere

nostro

ad diem tn

ni

hme p
>u
ii

ad antedicta
:

Jfoii;
\

feratnr, tensu
te est.

mutilus

0/9110 fiinc (or-

quod
autem

iU impressis legatur
irae
1

hoc

modo
\\>\<-

priora oero ad diem \\ Februarii. Sensus hic cidetur; nisi isti de medio tollantur, non satit a Christi cuttu dcterrebitur po\ctii Carduli sequitur : Omnia ad liorum sectam curret. Via... hEec a porta initium sortilur, quaa Fla-

Niiiic

cerli

ia

quod

neque me, ne
iW-

puius, ted, t in
civitas
7.

que aliqnem e
\\

isiis,

quos vidcs,

a chri>ii

R01

viare poleris, qni semel conscripli sunl

etc.

n
1

Sohus Herculit num. 14, /"< it

vel

expretsio
ut

prmter

ea

qum

menlana olim
cupata
porta
rsi
. . .

, . . .

tuspicer,
ia
.

non
1

Dioclt tia

v. 'riuii

Flaminia vero deinde,... nunhac nostra telate Popnli

. .

ona propi

ted

Maximianum
et

augustum,
mationii

ejus

prmfectum

huic prmsedisse
msti

denominatnr, quippe quaa rreqnentiori pra caeteris adi ontium pede atleritur, ac passim confluentium ore celebratur,
lervalim popnlus, ut
influil
:

cur tnim Dioi letianus glorim

per

quam
in

videlicel

tum alioqui eupidissimus

si

caidie

qui
sibi h>
:

Jo\ ii,

ita

dicam,

tamguam
it,

urbem

Jovis heres tsset,

jussisset

nomen

usurActis

non
ita

Joai

sacrificari?

cap.

38,

quidem hoc loco legitur

ei

Ua Ariaghus lib. t Romm subterranem, num. 2. Alii credunt eam appeilatam

SacriD-

cate

deo Herculi

Jovi; sed infra

et

Diocietianut

athquent SS. tbondinm

Abnndantium, equu:

dum
tutera
ni.i
'ii

Hei

utem exprimit

Per vir-

portam Popuii a popuio arbore ibidem frequen ti. Viam autem hanc a Ftaminio mro consuiari denominatam fuisse tradunt auctores apud laudalum Aringhum; sed alii Flaminio seniori
,

mii

dei

Herculis.
,

juniori adjudicant
''
illr,

alii.

Von
tiastia

saiia

Uquet

cur a tcriptoribui eccte

cer

qui

ni>

ea parte,

quam Serwus
ions
P

Tullius

mdificarat,
trai
a
est
1

Vulliani
!

no

m ""'"! octaea Fori Romani

I

media

rbe

Decimo at Vrbe miiiiario iegunt tum MarHomanum, tum Acta Carduii, qui in Votis suis Utterassic scribit : tn Senensi exemplari legitur uno milliario (habet tamen Vita Jutyrologium
dittm
1,1

Capitotii.
:

itnanuensium

luti decimo)
ose

sed

ex prmmissit

perperam sine
narrationi

dul

il

'
q
/(

n(
|

'<

*ddit*

pom

cum

id

sequenti

eteros

u
iie Martyrologio
'

patet

legendum

repugnet.

iginti

tres.

ipud Cardulum legitur Nonis Augusli, quo

Marciani ad civitatem Lubram occursum certe designat taudatus editor, sic prosequent Romanum
:

baDel

Romano insa
'"
''

xn
1

ipt\

luod qnidem reprehendi

scribatur v an xiv,

non

sl

"''

sed utro

modo
:

iringhus

Uomm
via

parum
milliari,

aui nihil
veritate

Penitus referl
111

circitei

:,i.

< i: Veteri Urbe lapide extm

neutrnra

si

enim ab scribatur decimo

historiai

non ><
1
1

fu!

!'

"

idcirco
1!
>

aIl!ua
I

l
-

1 ""

criptura

"

nod Bn divo quodam silum M |,l|ll,:i111 intnentibns pra

an,a
"'
i

(ul ejns originem appeiiatumque esl

eral
se

aetur satis apta confectura

"/'
; ;

Carduh de
\ctit

cititate

namjuxta hanc Lubra dista^at Homa duo

mittiari, et
,,<

mn
ibidera

Cuvel
se-

Sancti dicuntur

ferref

^xamlongiusprogressi ad destinatum agoni suo

locum.
bb

senuspoma ab ^everant; vel demum,

11

ricolis

l""/
1

'"
"''
i,

"

,i

prorsrj

oh
, |

ejusdera

formara

alicui
Io .
,,,,

Legitur etiam, inguit Cardulus, Lubram osingulari. Vide qum de Lubra diximus m
/:>.
'"'''

" ll

"

"

inscnlptam,
q<"

ex

Commentario num.

,,,.

;'"
locis

Domen ta *.
conti

plerUqneatiis

*
-

kanc trucidandi obcium quemqut Christtanum, idoiis sacrificare renuentem, mUitet a tyranno acceperant, aut quidam
"'-7

facuitatem

Mertatem
ti

proban\
//
'"'
l

Contule,

,f

lom.

iii

Commeniarium

Sepfem&ns
s.

"
1

prMttfW

od

ina

" fl '"" n '"

l,r
'

el iudc* aderat, qui hoc ad accessu actus in rabiem statim

Ad,

^wJoanne

i''
'

<!>>

r
;:;":,;;

""'"" *'""""" '"''"" sm

*.**,

m artyrologium nomanum.
u y'"" tantum

Carduli habent xvi Kalendis Octobris, 'inn, tamguam itlorum natah sacrum, ser">

capite plecti jussei

,,

tetcribentium oscitantim fioc adscHbendum """;''. tegendumgue cum Carduio, vehiculo. onsute dicta <le prmdio Theodorm in Commeniai to '"""

34. Cardulus in tYotis '/'miUiaria fam numerari, guia

et

bre-

DIE DECl.MA SEXTA SEPTEMHlUS.

*
utoue

erant otun, quam hodie tini milliaria, quem, si lubet, consule. extmplis probat,

3o3 onno 983;tanctus vero Adalbortut non niti un- UC70RI no 997 martyr occubuit ei tamen basilica qum U. S. nune $. Bartholommi dicitur, numquam om
:

ribus temporibus legitur insignita fuisse alio

loquam

im
\

S.

Adalberti Vide,
S.

st

iubet, to,

APPENDIX
Devoriis translationibus sacrorum
locisque

sti,

Gloria posthumm
JS7.

Bartholomm

cap. S

num.

Hujus igitur eccltsim auctor habenduSOttO III. t/um, vu./rr LrfoianMMt lutt.lnf.f /,silicm

corporum,

vnstitutorem signat his verbis

scribit

Qui (Otto
al\

iii)

manus (brachium
(S.

Dlugossut
ei

quibus

reliqitim

eorumdem con-

ejus

idalberti)
el

aufereus, auro

gemmis mi
tradidit.

re exornavit,
cessa? sttnt,

ecclesiam
ei

nomini ejus Enter duoa

ilignitati

pontes fabricavit

ma-mr

Eam

nempe dicit Cardulus muitit ab Ottont prmdiis, muneribus ae prmlegiis donatam fuisst, u con

CAPUT

sitit

I.

vr Utteris Friderici

Enobarbi impera
[

l)e

prima translatione ex ecclesia Arinianensi

:

3 Tpsius quoque tccltsim situm non inutile fut rit latius txpontrt. Insula, qum olim a Tibtri Tiberina, et Lycaonia a Jovit Lycaonii

iii

iii-

t i

liberina.

templo

appeltata fuit, passim nunc S. Bartholommi dici tur : tnu quondam u, kac insula txstiterunt ido-

lorum

templa,
luttiti
:

Jovis
utl

nempe Lycaonii,
Esculapii

Escula-

pa

et

PARS

fuisse uh ottont
I.

fanum

er

S.

Adatberti basilicam, scribit

Cardulus
pontes
vtt

in

Volis, aitqut

eam

oocari inter duos

Vrbit
io

vu

ratione,

qua

alia

qumdam
hisce

nuncupantur
duos

inter tmagines, inter

duas lauros,
ita

Dubia

qusedam de Iranslationis
tcmporc discutiuntur.

auctore

et

inter

horlos.

Oe pontibus
:

scribit

laudatus Cardulus
bi

Aller pons, qui

Fabricius

insulam Urdictus
est.
.

conjungil

ab

auctore

Bodie
sive
in

ijiiaiuor

capilum

vulgo

vocatur ah Jani,
simulacris,
itera
;ili
,

Termini
pontis

quatrifrontis

marmoreis
Alter
,

E\xprmmtssamartyru Sanctorum
storia
lecta
nntf'

adilu

bumi

deflxis.

qui

nostrorum Ih
religiose
fi.

Transliberinam
olim
B.

constat

illorum

corpora

col-

Ceslius,

rcgiooem altingil modo s Bartholomaji

auctore

proxima

el

OSportata fuusr in pnvtlium

TheoiL.nr,
<<--

Apostoli
rst,

basilica
tjiiin

nuncupalur
eccltsia,

etc.

\>r sant
et

duintra

tdtmJ^

ijus situ, etesia,

>-i

erectaque ibnlem hifnm tnupons

bium

tttni

quam pons

aliqua disseruimus n> Commtntario num.

34.

sula ipsa

S.

Bartholommi nomen induertni ob

ti

cuisse

Eo loco per annos circiter septingen]artyrum txuvias scribit Cardulus

ditionem de asservato ibidem sancti hujus [postoli

corport.

[verbo itdi

num,6)

et

recte

neque tnim transalicujus

repei*io;

lationem

ullanu,

etiam partis
ecclesia

reliquia-

pum, a
r.r

quoquam memoratam
ab

antequam
et

Arinianensi

corpora SS. Abundii

in
S.

Umndanlii
ctorum
Virginis

OUone

111

vero

Marciaui

ac Joannis

Adalberti, sanin Iiniti^imtv

Castellanam a Crescentiano translata sunt. De kac translaiione aliisque pauca

basilicam

Commentarii prmvii, ubi etiam de locis ipsorum venera trectis, atiisque in quibus sacrm ipsorum exweim tfuiescunt et cultu tccltsiastico honorantur : sed '/'"<" ibidem de translationibus ac locis, qum Mar3

""".

attigimus

qua hic agimus, Trarui vt.letur qua sponte flutt tempus prima omnino s. idalberto ecclesia nam, ut ttstatur codex irinianensis, basilica hmc abOttone ui tre cta fuit ad hononfice recondendum S. idalberti et ad eamdem reliquias exornandum qu stnit ri transiata aliorum Sanctorum corpora. Translationis annum non exprimit laudatus std <ltt iii signat kis nerbis eorum ( Uartyrum nostrorum sanctEB reliquim inventa ac delatae sunt sive translataB kii Kalend. Decembris. Von poti
i

Restat, ut

translationis, dt

epocham figamus,

ex

.i

tur translatio contigisse ante

stat ex
t>,i

annum
:

Christi tOOO,

multis jam mtnsibus provtctum

Satali Domini,

nam, proui

tyriim istorum
'intniiis,

reliqniis nobilitata sunt, brtoiter

opcrm pretium visum est hic enucleatius prosequi. i tnr autem Carduli acJudittm relationtbus prtlo vulgatis : qum tanem suptrflua vidt"' brevitatis ergo aut omiltam, autpauculis rejeram, ac per decursum, cum neccsse
futrit,
n.,,1

Chronica Hildesheimensi, annum orditnOUo lll non nisi anna (000 Quadragtsimm tempore ad v idalbertx tumulum
orationis causa acctssit,
natis tiutrm

eodtmqut Romam
;

sus Christi Satimtatem ibidtm celebravit

ti

de <'-

Boleslao Polonorum duce

.

<>'!>><<<

nulla

observabo.

$.
>

Adalberti
hic perp\

reliquii

liq

tso,

quam-

Olloi/y
vaii

Irinianensis codex, ex quo primm transtahistoriam Cardulus descripsit, multa prm"v

,s

ram

pi

<

onis rsfe~

rat
5
7,

uuno
i

1004.
>

kic

Vita

S.

Adalberti,

episcopi

Pragensis

ardulus, ut diximus
illigat

Comt
circitsr iOOi.

""'"
tt

inneetentln

martyrio : ea in Opere nostro fuse deducta cunosus Itctor invtnitt \\\\\

"

translationem

anno
S.

in

anw>

tooo

V""'7"''

cum

tnl

i-vm

tnrfa

ctnsui,

Aprilis, ad ditm prmstntem non pertineant. sed et aktequam translationem

Notis mdificationem ecclesim

idalbtrtx

ei

ipsam

,n

ro, non nulla disputanda sunt. itqut primts perperam ab aliquibus Ottoni II impe-

ad tumdtm num :ego vero omninoctnsto transiationtm \nnt cttndam esst anno iOOO. Epochm nostrm faveni
consequenter translationem
refert

multa, atqut
tis,

ratort

adscribitw trectio mdis tacrm, ad ADundii vt AbundanUi reliquim delatm

quam
sunt

SS.
tn

qui

lib.

Ottonem

%ChroniciCa ui anno rtdempti

S.

primis auctoritas Ltonis oap. Uasserit,

orbis

tOOO u

Bt-

rmanensi

ecclesia

nam OttoIIe

vivis

excessit

neventanis postuiaue

Barthohmmi

apostoli cor-

pus,

3o4

TRANSLATIONES

SS.

ABLNDII, ABUNDANTII ETC.

anno99&
tfa

B.

condidum accepm, ctopud ineutam konarifict S.PauHni:eumenim toavr tanclt Ipottoli txumt traneferendis
i
,

oeruni ctini B0a*em pocci non ineonor sumipotsint, ut aliquol mensium

:
1

patiaittiir,

maxime cwn ad

cinn

tempoTt coliocan tarU otto, non ridetur apttori

pomSanctorum nottrorum
randum
tij

translatio,
ipti

proquorum

adeo
/<
"

oidetur labo-

memoratut codex \nSanctorum Abundii sfAbandanrww, factm

diem
ui

quo etiam Casinensem profcctionem m. >r iiiiim 999 ceterum <ir anno illo statuat lector, qugd coluerit, neque enitn propi
Vuccus,
Deflcil,

locum ot tempore, m/

Ottonis ad ecclesiam
:

versiam

prmenlem

spectat.

Reliqua discutl

transla

xx

VoMmorw,

s pro stabilienda epocka

mea num.
illius

:>

,,

flui

minim,

mw

videbimut, conciliari potest

leonem Ostiensem, adeoque

vindicanda
<*!.

'""JlNll,-

hic

mihi
de

fides

ri$,

anno iOOi. Denique non obesi ratio tempoquominutdiei pottit, factum illud accidisse
i

Eruditi observatores,

quibut

Xorembrii anni
quibut
iota

IOO0, ui ottendam,

or-

dinando

getta Ottonit XII posterioribus vitm annis

prmcipua,

de

lit

aliqua

potset

moveri

supra, ad finem libri 7 Sigonii sic aiunt : Pere ;-, naiionem aatem Ottonis ad monlera Garganam post oblatas in monte Casino argenteas coronas anuu millesimo affigil (Leo Osciensis,) sed
citn

Dismutatio autem
plio
ffi

eo vergit, ut

irinianensis

vtTiim,
ina
iul

cum annura
Otto

itlura

fere

totum

in

GermaOttonti

tentuproprio illmsaconservetur,
antiquis debetw
i

egeril

imperator.

Peregrinatio

qua monumi
da nihii
iiil

ntis

eneratio,
elex

quanttur
:

afferri potest,
\eg\
<l

quo
ni,

fides

illorum

montem Garganum oere ab Ostiensi anno W00. Dc tempore, quo volivadona

illigatw
in

autem

utpiam
-.i^-nm

quo

osttndatur

trrorem

cubarein
nensis.
i;

auctore codicis

Artma-

teCasino obtulit, exjam dictis statue : sic autem annum tOOO in Germania non exegit Otto, m jalsiiiii

stt.

i/nuif ilc c/iis

11, 1

anftanijelt Wichaelis Inninstituta Osiiensis

iudiamus modo, quid

in

confirmationem epoin
itii
is

/1I11111

profectione

anno eodem

Ituroj
nt" Carduli

ckm tum adferal Cardulus, ita num. i~> : ld ab ipso ( Ottone

B
luii ;m

Votis

hquens
opor-

scribit.

factum
in

Christi
se

mi

<\

inno
.

ilaliam

mael >\i\

gna

celerilate
perl
.1

retalit;
,

...

lonc bellica

cura

Chronologiam preBcipuorum qestorum "/(oww mnis 999 et W00, in quantum ea Ulustrandm ac confirmanda epockm n me supra asserte* inservit, subnecto, simulque ex ejus ordinationt
ostendere intendo, Leonis Ostiensis dicta falsitatk immerito argui, cum iter Ottonis in Poloniam mi-

tabore

:ms

ni

\<n\ -u\

huu.s

pridem

bealo

Romualdo, quod Crescentem

sive Crescentium consulem

Romanum
in

conlra

inter-

positam
antofl

fldei

;cidisset, iujunctas obirel

cum jnm

nime obstiteritt quo minus eodem anno W00 ad Garganum montem piaculares funciiones obiturus

eo nomine apud
ccenobto

Ravennam
lotam

S. Apollinaris

accedere potuerit,

et

Classensi

Quadragesimam
)

Beneventanis expetere ac
ct\

v Bartholoman ossa a Romam deferre, $eu sanseu

alte*

cum
iiiiin

paucis
adiil

ramiliaribus
1

....
na

transegissel
S.

Casi-

[po& oti

dnasqne
,

01

argenteas

Benedi-

rius
\>

cto

donavit

inde

nudis
etc

pedibus

ad

Garganum
tii

quod hic non inquirimus) cnjuscumque Beati corpus. Joannis pseudopapm ejusque fautoris

Cr\

rl

(I HTif

montem
cvrca

contendil

Hanc
lib,

maximam partem
7 de
;

nece turbas

Roma

compositas fuisse anno 998

erit

guton

hausii Cardulus tx Sigonio

regno Italim,
1

nemo jam merito nega\

VitmS. Vili
nectit

Ei

mtum

hunc

ex ow-

" n arunt viri truditi, qui Sigonii Hisioriam armotatis illustra* 'imii. multo anie m Ualiam reversus fuerat Ot-

finem.

rum,

ui

Hcgumeni Pagius in Critica mmensi Hanio. Tam schismatis hujus finem

alia

quam

el

qumdam
\

Oitonis

r<>.

,/-,./

tx

(><>.,, /;.s-

gesta

hunc

stcuta
simi-

manifettum
.<.<, q

Wi

anno nobio Quadra

fiel.

De

perperam que qum

Gregorii

referi

Sigonius ad annuwn 997, qui

hter Gregorii
is

...
Mabitlonio,
fl

obitum anno uno anticipat, narrat ab Ottone facta armo decesm

infra laud\

/"
oid
:

\ere
-i

anno 4004

ad
le-

ilh

p\

linere,

facite

xiare.

C
litigan-

7
'"
'

'""" ""'"" 999,

''"

>rl

999

Uligandum
luai

retrahendasuntadannum999. />< memoratum apud Galtutam n> Casinensis seculo npag.iiS, testatur, itlum moratum fuisse, sed dubium
Ottonis
///.

hoe

'"
1

esl

agnoscit Gattula,

;;;
1

(egendnmne
Martii

sil

mense U
V,

Ki

mmo

um

co

toot.

ronarum, quod utrumque Cardulus innectii anno

an Majo
defuncto
oester II
1
'

posterior mihi factio prmplacet, quia

"""

\n

"''"
s

facit,
!

quod

Kalendas

Gregorio

Sii

scribit

'"

"'
" "
1

Leo Os22
<

Itb,
-

Chr
1

tantum quarto

asinensis,
.

Vonas Aprilis

suc\

cap.

Bic

'"' v
i"'
1
:

ttbba

ominii U
Ottone

"
"'-

ord nationis
toliu
'.'""

sua

recepil

praaceptam
lertio

'"'"

abbatite
etii

ab

empore
Benedicto

erisimile est, ante Silvestri ordinationem itoprocui abfuisse imperatorem, de rebus sim recte disponendis maxime soiicitum, oujusque favor ad sublimandum Siloestrum summopereju"">
1 >

idem

irapeco

''.

rator,
'"'''

ut

liic

per

diea

nliquol

tradunt scriptores.

pemotus,

duaa

" emea*
'

10

Ejusdem
,,;,
[

beato

anm
Q ttQ
.

999 mense Junio,

,

aui
..(O/fifllt^

obtulil

m
"'

Vam

r.niri,
''"
ll11
'

in

j|||(

jrrr r

mi
in

$ig0Jl ii

l0

\incia

hudato)
per
:

nristi

998,

ui ostendii

lugusl

Peregrinus in Se
quo-

:nse

Olho

agro Luconsi
,

""""< /""

Decembrem autem Ravenn

anno
1000
1

ac /"'" /o

que in Notis ad taudatum Ostiensit tocum sic adDatum ( i>ra>cci>t>ui> Ottonis) nu Kal. Jiimi anno Christi dcgcclxxxxtiii. Regeat, num! CXXY ' dhii /// integi
'

post

um

Otbo profeclos in Ger IM " ILI111 tdns Uaii Aquis transegil, unde etiam diplomata dedil quale Cremonensi cccletim dicto ,<,r tt "1111. lm refert tjgkeilus tom
:

Eo

>

lim sninr.
*tol
s
-

tui

Gattala

Casinensem pag
'" r
,{
'

Accessionibus ad Histoi Vi ei tequente, datum

n,

toudaio dieei Quo etiam lem >'n

anno

%i

igitur

,,.

Redieratjam tum ex Polonia, ehronographa Uildesheimensi idalberti reliquiis Uaiiam repetebat

ut
et
;

con''"'"

'

acciptamns,
>'"'is

tuppetit absoii

prtmum /oannuoeooi
narioOftonu ae
Osi

lesignent

do-

itineribus a Leone
\
.

Ostiensi

ass<

"'"''
"'"'
/

Kolcndas
'

rfts

inquam, quia tum Re~ Vocembris asmi iOOO constoi

BIE

DECIMA SEXTA SEPTEMURIS.

dato,

3od
m
tamen priua Romam, qun iuctoas et, .;) devicta, Raven- u s
-

exigebatur,
sibi

asseruit,

7* Feiwiw" V""'
"

da Ej?w*o rtmtfeinsibus

rebellabat,

impeteret,

ttmera

ista

tic

ordinai

nam

ciun victoria

remearet.

r.ui

Monmal.hi-,

Si

st^mi
'

tom.
i

f t

innattwn lnnfl/*wn
I

Benedietinorum, Benedietinor
ufai

Romam,
videbia

l'il

ln.lt'

.lf/itisf/mno
repetil
.

M|.r- iliTinn .miicii-

inquit, ieris, Ravennam nlterius non .... Rex itaque Becundnm beati viri proa

01|fl
.,

|liLlIM

Papiam
Julii

advenit,

phetiam \i\
ttore
I

Roma
.

reverti

incipiens,

mos

lanest.

possessiooes

suburbani

Bancti

Salvatoris

oorreptus

apud

Paternum
a

defunctus

.-.-.

nridie

Nonas

conflrmavit,

Obitm Ottonis anno WOz

catur,

nmint teriuscoUoei

,,,,.

Roraara
i

versus

progressus,
inniii
,
.

Romualdo bormontem .... nudis

,,

quam

die

ixvih Januarii,

diebus

ali-

quot diius contigii

niantin.
si

laiw

teeundum

ledibus adit,

lustralo

obiter
.

Casinate

monastei

io,

chrono^aphum, Bermannum
i :.r

Hildesheimensem Contractum ae Dit-

[ hl
II

dm
/tdem

donavit coVonas argenteas. iQtaUta HabiUonii dispositio certe talis est,

mereatur, nec quidpiam
.

iinu
:

omnmo

kactenus autem disputatis epooha mea, certa, longe taltem verisimitior

video,

quod

H,

ossii

mrun
/

ted

Leonis
<

Ostiensis

JJ^
,

jj

anno num, 7. itineri ad nisi guis snses substituatur Beneventanum quodnecesse tamen non est adpropositum Uer ad Casinenses tt ad Be,/, utrumqut et facile quiois e o anno contigisse, perspicitt spatium qualuor feremensium, quodflulienJulii, quo Papim substitit, usque ad diem Octobris ultimum, quo Romam denuo re-

non exigani imperatoris ad asinensi fOOO, imo Ottonis dona illiget Leo

fusius autem hic disserui, quam necesst cuiquam posset, ob rationem allalam mm. 5circafinem. Vunc laudatm tramlationis Histovideri
iniiii

evadii

xubnecto.

,..

m.

nmus

hic

p.vns

ii,

.,,,<

fuissc
"/.

Ottonem oportet

dicere, satis lon-

r ,,

esse,

"
pro

conditis

in

insula
S.

liberina S.

Prima

inventio

atque

Translatio
,

ex

codice

[dalbwti
/:,

reliquiis,

montem
obtinendis
lubet,

MichaelU adire, pignoribus

I

Arinianensi

desrripta

et

Fulvio

Car-

-,

ui

m mos
regredi

tacris

dulo S. J. edita.

et Casim nses atque in Tempus etiam minime \\ Nonembrts eonquiren^ inler diem ei iriniano Homam deferendis tanctorum dis ei nihil Hartyrum corporibus, ' manifestum est igitur obest quo minus adheereatur epocha Iranalationis Uartyrum nostrorum a me affixm anno iOQO, servelurque, ut antt monui, scriptio

convenire (adde,
:

si

>

potuerit.
\

-L unc

a
.

tnco3pil
el

mquirere
,

corpora

sanctornm
invenla
ei

martyrum
fuisssenl
iiir
: ,

prscepil
ecclesiam
est

ul

ubicumque
quod
in

? tt0 fran *~

ad

n. Adelberti
illi,

deportarenecclesia

el

uunciatum
al

h
si

codicis
I.
-' '"
1

Arinianensis.
\/

beati

Abundii

Abundauiii
c,

mariMum,

qua-

iu

Cardult sententia, assignantis transdies

.

juxta

montem
el

Soractis

erant plura sanctorum

suos nuncios, epiul

).

taiiom

annum woi,
,

celebritati
.

isti

attn-

marlyrum
scopos,

corpora, qui
clericos
,

mtsit

MU

butus ab auctore
1000
i

manuscripti /Lrinianensis plant

de quo laudatum

el

monachos,
et

cum omnj
ad
accleproti-

est.

Otto entm,

nuscriptum loquitur ut
i

Romai prevsenle,
SS. Abundii

mar cuminAbun-

diligentia honore el siam beati Adelberti

iius

hyronis
ea

Dci

//

deferrent,

Qui
,

tt

trauslata fueruni

*/,

abierunl

el

ccaperunt

Inquirere
in

ubi esseut

danlii

corpora, non oidetur Roma fuisse die \\ Von mbris ann\ (004, ted Ravennm. Id colligo

iiiinnii

eornm.
corpus
eos

El

invenerunt
e1

uno tumulo corposita

el

pora
in

bealorum

Abundii

Abundantii

tx diplomatt

quo archiepiscopo Ravennati conceduntut privilegia. Videri potest apud

tjus,

alio

dio suo
eos

beaue Theodoraa e, quaa in pwB[nvenerunt etiam inier sepelierat.

/',

C uoi

Vghellum in archiepiscopis Ravennatibus coi. 859, iu rnargine adnotatum est, iliud a Fontanino
1

sanctos
'-i

martyres

qui
el

habebant

inauratafi

/
''

vestes

niiiv

exornatrs
et

super altare
El

eorum
depor-

"i supposititium, ted a Muratorio oindicari. Quutquid autem tit de hoc diplomate, \ aW. De-

iinMisam sculptam
i.ii.t

nimis decoratam.

siini

minim.i

secundum jussum imperatoris ad

Adelberti marlyris.
,

ttmb,

Ratenna

dato,

aliunde manifeste coneequir

loage

ecclosiam
15
i.m.r

beati

W seribit Sigonius,
hoc tum wtoniensis,
""'"
0Tn
-

deexornanda Ilo'""' v ialberti basitica nam Romani notas 'c turbas ciebant eel contraSilvestrum Papam,
i

postremis anni WOt mensibus ""'"f U[ fuisse rnniiii, t/iiam

:

'"'

aiiam

Tunc episcopus
ecclesise,

'i

111

prmeral

sandee Castei- Sanctorum

posl
san*

ctorum
ccapit

Crescentianus g uomine, prasdictorum Martyrum corpora

esse,

nostrorum
""i' or<'

deportata

tristia

etiam
,

i'i

plorare;

'i

accedens

nel

B Petrus Damianus,

mox
v

conlra Ottonem ipsum, ut laudandus, asserit, <}<>>tunc incubu.it. Conarchiepiscopi

170,

oue eomponendis Otto totut

JJfl'

02

vita

Heriberti

apud noa o. titm cx VUa

Pebruarii
:

tom. 2 Martii, pag.

v Romuaidi, apud nos

ex posteriore hic 6ran-

ccepit qnssrere diligenter, iocum eumdem et amplius inferius fodi fecit, si ibidem remaDsissent aliqua rmpora Sanctorum, quffl sibi conquod Uei nutu factum solationem praebuissenl corpora beatorum martyrum invenit ibi est; et M.iiriani et Joannis liln fjus, ijiius licalus Alnm-

ad

2
.

aliqua

diiis

presbyter

et
*'i

marlyr baptizaverat;
reverenlia
collectis

ct

cum
ad
/.

cr6

magno
ergo

bonore

clerids.

Vllie ns

""^tiio
Mne.

<

Romualdus
ibi

^a
re

quod
Pereo

secundum
eive

civitatem
deportavit.

Castelianam h ipsa

corpora

cnm

laUiUa

volantalis

ardorem

(in

Pc-r-

* tnsuta i%

mUUaribus Ratenna distante) labonon ppsset, regem (ottoncm ut hnperatoproiioQs

adiit et

16

Et

dum
iri.^NM-

juxia
ii,

eccleaiam
qni
ea

beati

Eutichii

ss.

VaraaM

Bfarlyris

transirent,

deterebant,
qu;e
ibi

videerat
ot

******

accepiu-

promissionis

runt e\
depicto,

ImmI.i-

Thfiudorffl,

,Mln|
'

ul

ie\

monachus
At
ille

Beret, insistere

le >ius

cojpit.

fuclurum se
V.

vehequidera, quod

aquam

incipientem

deflnere,

Ita

etuun

sacerdote, qui

ibidem vipliaa celebrabant, 42 ex

Septembris

Tomus

TRANSLATIONES
Auciom
! 01

SS.

ABUNDII
Datti
mulis

ABUNDANTII
ita

ETC.
a
,

^ ST
/-

f.ripm

ribi

lavare

nototeort-

Quod om.iieat,
iu

ei

c dem

traase

putandns
loeue,

qnod
se-

dtunento diflcaviU Invente,

por qnatuor ansulos aliar* Euerun. eUam

ornn Uartyrom
raerunt
in

ebotfa

pnndio

beals Tl
aqua>

n
el

quo

eorom

Btracturm

fem,

qu*

n te

comirui
i,
,.

^
.,;;

capti-

eorum
pus

Bepulcra, ex

quarnm
astringi

ferro

>dem

()lM

:"*

wmeosil
Vls ,
|

Qo qmdeiD
,ec

emanaUo oec
depormartyris,

qnamdam capsulam ligneam

circumdari
reliquias
el

noviier
:

fabi

postea

viaa fuit;

(am
ctae

recil

et

ibideis

san-

tau buoI in ,,-,. 1 m crypta supra portom civitaUa ejusdem

i)ifl rAla ediflcata.

ecclesiam

beaU BippolyU
ecclesiam
el

Bi

dum di
Ibl
Id

id d

Ipsam rasa

delata raisI.ilia

ipsamque in idem ali inlromisit. Passi budI aulem sancti Martyrea ev, Kalend. Octobna sub DiocleUano et Maxiraiano
condidit,

ienl

Dovum
quffl
,

miraculum
pnefctn

exortam
ex

crudelissimis

imperatoribus
ae

et

eorum
sive
lii

.-,

Dam<

ecdesia

mflto tcm1

reliquia
xi.

inventaj

delats

sunt
I).

translata
,

porc jaui arueraut,

mox m

1, licel ranc ftigida biems et odoIpsorum introita emiserunt Dorem ot omnipotonrcm, Ficot el verno lempore,cum Dei viresctt iniiii et liiia florent, et omnis berba Us omnes cipollet. Quod episcopus et comes et
,.
t

Kalend.
:

Decembris sub
recondits
ecclesiam

Oihone
ac

imperatore
episcopo
in

vero

sunt a

Crescenliano
Vinrioii

beats

semper

v's

testali

sunt se ridlsse.

17
rd
-

Qui
misii

quidem
snos
/

episcopns
ad

CrescenUanus
ct

sta-

Maris Idibns Januarii in Ociavta Xbeophanis p ad honorem Dei et Domini noslri Jesu ChrisU, cui esl honor el gloria el potesuu ct imperium in sscula sajculorum. Amen,
Dei Genitricis

iiitatem

tim

nuncios

Lambertum episcopnm
episcopum mui,

Castrll

m,,!,,

polismarUfi
:

ccclesiae,
Ql

mtncuttt
l

,.r
I)t'i

GallesBns m,
laudibUS
Bd

m
u

mnJS

i'l

cum honore byorlrMam gluriosa? Dci

Euarin n
el di

ANNOTATA.
a Post reconditas
ti,

Genitricia
tur.
i.i

el

semper Virginis
et

ferren-

nempe

reltquias

S,
:

idaiber-

convenientes episcopi

clerici

lota

oocte

in

vigiliis,

oraUonibua

bymnis Deo vacarunt

sero

qna
bris

insnrgente anstro
pluviis

usque mane
(acto,
,

cre-

inundavit.
coliectii

Mane aulem
e&erenles

cunctis

ipgius

civitatis

babitatoribus

nna

cum
Sao-

comiie

et

conjuge

Bua,

corpora
in

ctorum
beals
corpora

prffllibata,

introduxernnl ea
;

ecciesiam
ut

quo non nulla pr&mittit auetor de impore aittein satis dictum est i hujus AppmdkU vide dicta <>< hacecclesia tum in Com tario num.33, tum vn Vppendict num. I. esl c Moas ut notat Carduius, in Etraria prope Tiberim in linibus Vejentum el Phaliscornm, oliin Apollini sacer;. postea exploso
tlr
\ I)
,
. . .

Virginis

supradicts

snl

mn\
beaU
Et

eadem
ste-

idolorum
secessu
ac

cultu

....
ul

sancti

Silvestri

primna
celebris,

Sanclorum
edocta
Berenitas

de

ecclesia

HippoIyU

latebra, deinde

templo etiam

supradicta
tit,

luissent,

inundatio
secula.

pluviffl

mutalo Domine,
beri

el

cfflli

pariter

sic

cum
Missis

imminens,

sic

oppidum ;ii ejus radices mons ipse, ut Blondns el

sancU
Silvestri
;i

Ti-

Vo-

gaudio nnnsquisque ad propria primo solemniler celebraUs.

IS

remeavit,

lalerranas
est dictus.

scribunt,

Christiams

Sed

miro
puella,

Qusdam
Kluffrafw.
ibufti

modo qus

aliud
eral
in

enarro miraculuui.
ipsa

civitate,

ma-

d Hallucinatus oidetur sacrm tom. I m ci\ itatis B,

1'i/fietlus,

iinm

italite

CasteUanm

episeopu
noali-

tima infirmitate delenla dio noctuque

cebat,
el

vigiUas du-

omniDO
ad

parentea ejus

dormhv inm potenit; ipiam obUnendam Balulem ad reliquias

:

stronu,

Adaibertum invenisse corpora Sanctorum scripsii in huncmodum : Cumque

B. Adelbeiiuin curporn SS.
et

i|ii;iiiiln ;u'('iili>M't,

in.ir-

eoramdem
ei
ila
1
1 .

sanctorum

ipsorum
acaj

Martyrum perduxerunt Sanctornm meritis incolumis est

fuissel

tyrum Abundii
( potius
tiauffl

Abundaolii sub Soracte monts

juxta,

rel,

non procul ab

eo) Crescen-

itiiii.t

inflrmitate

detenta.

lumulis

Mnni eUam miraculum narro. [nventa meranl in Banctor Martyrum marmorea tabuln
cand
decoralffl,

dicecesis reperire cic.

Hallucinatur, inquam,
n.
idair

dum inventionem sacrorum corporum

bcrto
attribuit
:

niveo

nam eduus

Carduio

tanU

ponderis el
l>i

matmhi
rwce

gnitadinis,

m
I|l,;

nec a quatuor
"
,

pani.us
U

lm

ArinianensU nuiium Adalbertum hvjus inventu> ius auctorem facit : non ulus tamen documentu

Tu?"'""! "
l"''' 11
' 1

"r
'

B1

M '" l>n,m
t.-.i.i;. tanta

uni
atffl

Mh pan boum junctse Doum unctm

sunt,
acsi

l,

nlalr

,lr
i

Ui*nitivideLrUgheUus,quami>ulgataaCar-* ./../, : dulo Ilistoria ; Qu, intjuit, si tacuisset, duus

,

nullum

in

ae

pondus
i

prsfatam ecclesiam Genitricis rentssant, convenernnt miilti, ul eas Ipsam ecclesiara introducerent
19
,i:r
t

nabuissent; qui

dum

Crescentiani
ros.

menlio

fortasse dimanasset ad poste-

ante

ei

in

nit

Una antrm ex nimia latitudine

L,l,!

his

marmoreis labulis, qua?

altare

ad

autem Adaiberto illh cujusimbiaudatum db Vgkelio instrumentvm, inventu hwc attnhiu ; ts ciinii jmtt anno 997 !/!<" martyr occubucrat, ct ejussaereb wdis twornaiadM
tYon potest

l,,r -"'

iQ

8w

orat,

ut

defem
''' ,l

inlromiiU
,
,p llll( ,[
i

non no.n

gratia sanctorum

marlyrum corpora
alter

inquirebanr

viris
,,.,.

P 08"-

Columna

-moiva

tur ab Ottonis III ministris, An autem circahsu

tempora
floruerii

l;i |,s

ai11 ''

altare,

super collom

emscopi

quidam

B.

Adall

cum

et

cmi
sed
ali

eo

aderant,
gratia

com
fracta

hae nec

tabula

cecidil
fuii

Domiui

nec

Lsaa

eui unus tsse potuerit c.r ministris Ottonis, tare non vacat, cum verisimile sit, ah Vgheiio,

quu aliquam
lnCM
111
'

nec D
el

puvensit Issionem.
collecto
"'^ 11 '" 1

Tunc Creacen
altare
.;,,,
aliia

apographum suum non

cuiit

satis accurate inspii

tianua opiseopus,

clero,

T0

bula marmorea

Bnpra Bcripua conslrui fecU:

''"'i
^

illam,

quam

beau Abundii
parte

anper
in

al

Abundantii o invenil
posuil;
ei

ctorum Marttyrum corpora queeri fussit. ^ ll feiicius annum 998 translationi assignavitl
lut

inventionis auctorem factum esse, cuji ncrutioni aptui fideles augendm fiudens Otto ta*'
nee

Mperiori
Ml i"'
1

altaris

Vghellus,
est.

aliam

ut

ex disputatis

praicedtnto
\

*"

corpus

quam
ex

beats Theodora adinvenil

preabyter
cetebrana,

dens

narte,

qna

ea

consisUl

eonsii-

e j sequentibus constat, li. Theodora corpu* ttiam delatum fuisse ad ecclesiam S. Adaibert^

aUai autem

aliis

parUbns ipains

quod an etiam nunc

altaria an-

ibi requieseat,

an otro

l,!t0

asportatum

stt,

inquiri poterii

addiem tequenW^

tQ

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

f

307
ACCTOIlK U.S.

iflj

7/j, qu, fuerint jenseri jwwse rioj

non crpriuiitnr

rcrisimile

porum

niwnero, qut

*i

'

^Dioctetianopassi
tura donati.

a B.

Theodora jacrant sepul-

g
,,

sitam,

Atinianom uteminos Pescenniam

,

w
l

ridedictaadUHer.Jl. via Flamima 'ardulus mquit ardulus Hanc Blondus et vn

,
i

CAPUT
,

II.

nl-

Voa

Ptinio

Fescenninra

Gatone

ei

^rgjvis

Solinus Strabone vocatam confirmant Bedificatara lestalur, Plura qui deside-

Dc translationibus

aliis, reliquiisiiue

ad varias

rat,

adeai

Vghcllum,

Oricndium,
i

Ciuvcrium

ecclcsias missis.

atiosquc.
i

ttellanam
w/ ,

ecctesta hmc vejudUta hie scnbti Bnstacmi in trarmtu Armiano ad Ca~ruimiliter sita fuerii civitatem ; cctcrum incompertus est mihi
:

r
tio

; \-*onsitat

er

dictis

corpora

SS.

Ahumlii

et

('<

njtclura
tir

r/ s-,

uti

etiam

iistachH,

scribendumne sit Eutincc operm prctium visum est

,

Abundanlii in ecclesiam, nunc S. Bartholommi dictam. iitata fuissc anno Christi (000, ibidem-

Ciirduti

'.cmport,

operosius indagare.
i,

qne honorifice recondita

vocatnr,
vinctus
ait
el

at

Locus
i
:

hic

captivus

Cardulus
in

iii

ista

basilica

rcquieverint
et

quanto temporis spar incompertum

.

,,,,

Lalini

loqunntur,
.

alterius

est,

uti et
in

quo secnlo
SS.

.,!,.,,,

redactus

sed

per

abusionem

viduus

rint
e

sacram

anno indr asportata fneCosmm et Damiano mdem,

die

,.|

privalus.
I

cujus attari
effossi

laieritio

xvm

iugusti

anno

Blondus
i

<-i

Sigonina

Polimartium

nominanl

/5S2
cirea

fitmiiit

horum

hodie
n

olgo

Elruria,
a

Bomarlium vocalur. Oppidulum est xiv aunc Balneoregiensis dicecesis

,

Cardulus,

ut

oidimus

Martyrum loeuli. Commentario num. 7,

translationis

milliaria
,

civiiate

Caslellana.

Videiur

ergo cor-

iniiitifi iitirstii/tirit,

kujnt auctorem et temput nrr ttimni quidquam deprs-

ins hic

locus,

scribendumque Polimartii eclib.

,1,.

Ua Cardutut hic. e m Galliensium oppidnm

i

retur
I

[talia?
;

illustratse

hendere potuit, quod ftdcm minime dubiam mercm : attamen laudatus&criptorsuspicatur, trant lationcm hanc incidisse in ponti/tcatum Innocentii
II,

il.>

Elruria

scribens Blondus

appella!

Sigonins in
fere

qiii

Historia

de

Regno
sive

Italiae.,

ceterique

scriplo-

w
dem

Februarii

Honorio itidcm n successit die \w vcl anni H.'iO, et adrersurinm rcl eodic nactus
cst

rollesium
iii

Caslellum Gallesii.
civitaiera
,

U
,

situm cst
Ortara-

vel postero

Petmm
et

teonis,

Blruria
,

Castellanam
ui

inter

Anactctum
Ititiitn.

a schismaticis fautoribus suis appetut secato potens

que que
;i

sive,
b

Tiberi

Plinio placet Bortannm, distatamne paulo amplius mille passibus

:

ijin,

crai

consangui-

Casiellana civilate
jinii

vn
hsB

mill.

ab

Orlo

totidem.

ncornin opibus futtus, lcgitimum Pontificem Roma exccdcre compulit, Sedemque Apostoticam t>i sucrilega

Hullis

Belatibus

tres

ecclesiaa

Castellana,

ad mortcm

usi/ue usurpavit.

Ortaoael Gallesana ab nno cpiscopo gubernantur,

Ita

tmpe taudatus scriptor.

22 Conjectura sum afferi Cardulut rationessc- quo factaest ttanstatlo qucntcs, quas m pauciora verba contractat lectori
exhibere
sufficiet.

n
rir,

Primariam
ut

et

episcopatcm Castcllanm dirrceatiique.

\riitnntiim

Anacletut

fertur

dedicasst

nltcra

iradit Ughellus,
trstr

o Citrn,

Ughello,

ad

Castella-

iinm diarcesim pertinerct,

forte Crcscentianus epv-

Uarim Arm-cmti situm ante ta~ nonpotcst autcm factum hoc adscribi S. Anacleto Papm, cujus tempore eo loco adhuc ex~
altare in tcmpto B.

crarium

scopus
renl

adfuit,
Al

cum
<lii

ministri

Ottonis

lll

cfjode-

Stabat Joris l-crclni

citur S.
ntit

fnnunt,

CUJUt ruinit

dir

SS

rt

Miiiiul.inlii

ac

li.

Theodnnr

Gregorius
:

tiagnus ecctesiam
oportei
igitur,
ui

Chrisiiano

txwnat;
rant,
1

forte

mteticxit ex
ex
indiciis
ct

aliis,

qui mterfue-

exstruxisse

msmorati

aut certe
as,

quibusdam cognovit,
et

altaris dedicatio attribuatur

tifici.

inacleto pscudo-ponr

de

quibus

hic

paulo post, sacris

hisce

corporibus impositas fuissc. P Vox lnfr Theophania, qum olim

iuiii

i" dicta ecclesia caput s. Abundii argento tectum servatur, iiludquc Abundii nostri esse con

usurpaba~

ttir

pro
c

Vativitatit
ui

quam pro
Idut
die

Apparitionis

Dominicffl
sarin
,

festivitate,

docet Cangiut
SattS

Gtos-

tendii Cardulus ex co, quod fcre solum ittud desideraretur ex sacris ossibus, cum rcpcrta tueruitt tiitiui /.<si tacra pignora ss. Abundii et

l,,

p Pr

adjunctas
essc

detcrmt

natur,

m
tti

intclligamus ,

etevationcm sacrarum

tuii,

Abnndantii; ac demum concludii : Fieri ergo pocum vellel simul SS. pseudopapa ui hic
,

tcliquiarum

factam

Octava Appari-

Cosmae

el

Daraiani

wnis;

autem vox a GrmcoQebs Veuset<S>aU

coniara insigni aliquo

quam ipse oblinueral mnnere cohoneaiare

dia-

simul

"" appareo.

aram illam, quam solemni ritn sacrare constituisei pracipue sel, borum etiam Martyrum reliquiis proS. Abundii capite, quod postea in medium poiuit, ut inquam fleri, latum est, exornare templum SS. sa cra corpora es insula Tiberina in
:

Cosms el Damiani a.l forum Romanum per ld empus deportaverit. Quoniam defectu instrumentorum certi mi>:t

ptcctar.

conjecturm adhmren- Damiamt, hii hic statui potest, Cafduli am camque ut oerisimitem omntno dumputo, Barorms tom 11 huif opmionx
Favet
,-%
.

ad F.cctesiam SS. CotmtBet

tna Annat. Ecclcsiast., pag. 902d annwm Chnsn iM. Depontifice ita teribens ad Romsa nonnolla ab eo et dicota aamque legiraus ffiditnorum Incuna el raisse aliarfa
<

* i

J _

_, ,m ,

1*

'f^'
t *

consecrata
las

delendaa adbuc tascriptionea, quaa

curaVI-

3o8
io*

TRANSLATIONES

SS.

ABUNDII
el

ABUNDANTII
,

Damian

uhi

ron

v. s.

arf ,/,M,m ft ioHrccondUafuisseaUquotsanctm

corpora.
.

XrliZwm* * ****
V>
,

>>-.
nim

*
et

tf""*

edncantnr,

ad

~ "-1^
allffl

Siuirl

h;,'

novam

professorum

prsemj
ciicaiam

ecclesiam,

sanctissimo

nomini Jesu

ttfex pseudo) Potuit itaque simititer rcdmali )!>< irm-emli eonst-

etadbasiticam $S.
Al.un.lii
et

Cotmm

et

Damtaw
Prant

majore qua poterit pompa, a vicario nostro in Urbe die Dorainico vel eUani spiritnalibus de non festo, pro libito suo prsescribenda el ordin
devote
transferantur
ill.un.

m
ferre

AJbundanlii

corpora
''"'""

et

recondautur
inlenlicimus

ho

ii

liv

apnd
flttfem

24
dotur
;/

fffflc
.

''/''''"""

'"

/''

27
l.us,
dicti

Pra?ripimus(|ue
Gratribus
lesisa
,

ac

superiori[

'/'fn

,,,,,

,,,

guod Uartyrum illorum ,, empto sv Cosmmei Damiani usque /,-s:', quemadmodum asserit Cardur
t

ossa tgnota

isiris et

personis domus
et

" taaL

SS.
,

Cosmrn
vel

Damiani
ei

ac

qai-

boscumque
pnedictaa

aliia

luctionem
per alium
:

translaUi
alios
ii

...

tfrtimtranslationis descriptione Si enim u auctoritate faeta fuisset t, ponitficis

per

se

sen

dire audeant

quoquo modo
ad

qui

secus
ipso.

recerint,

iranslatw,

mirum tane

videri dcberet,

illius

apud

excomrounicaUonem
Cbristi
fideles

incurranl

eo

Bt,

fuissemmoriam, ut nullo fidtlu adeo obliteratam utpiammonumentoeonsignatareperiatur : quodde

.

eorumdem

corpoi

um

sanctorum

qtstorum
potetl

pteudo pontificis, obscelerasua omnibui in minut mirandum est, etsi aliquorum ejus memoi \a persi verasse dicenda sil Von

transIaUonem frequenliores majoreque devoUonii simlio conveniant, omnibus ChrisU fidelibus ipsia
utriusque sexus
ac

vere

pcenitentibus
qui

ei

confessis,

sacra Eucharislia refeclis,

inierfuerinl
,

Iranslalioni prav

autem translatio
inacleto
(430,

ilta, ui

opinamur,

pscudo-

dicta?

plenariam
ac

omnium

pec

ito

pontifict
i'

facia,

aptius

anno
neret

guia, <

narrat

quam Baronius, eum eerilligari

ruin

suorum

indutgentiara

remissionem

raise-

opud

fideles aboleri

non posse recordatioab

sa ris

nrm

sacrilegfe

ecctesiarum deprmdationis ab ipso

lion*
i

Domino elargimur. Datum Romaj in sanctum Marcum sub annulo piscatoris die PonUficatua nodecima Sepiembris mdlxxxiii
ricorditer

apnd

ptrpetrate.

mdibut
fni

faetas
,i

anno 1430,

atia
esl

via

quibusdam poputorum

stri

anno

lecimo.

Cas.
is

Glorierins.
;

Veoiu
sedei
,

hic

stetil piissimi Pontifii

tiuiin

munificentia
ut

w',

tibi eoneiiiare

eonalui

itque

hmede

insuper ad
liberaiiter

augendam
adjecit,

translationis ctlebrv

..,/,;

translatione, pro

qua metiora non suppt

et

nihm
niv
:>s

testatum ixn'
f

Histo-

tunt documenta.

Societatis
in

85 Tertia Iranslatio SS. Abnndii

Abundanlii

nostrmpars. S lib. 3 *ui> initium. memoratis staiim titleris Pontificiis tan- mtkii
concessa
iis,

dfwium
1

Chritti

(583 in

Societatis

nostrm

Fa6e-

n>i,i

tegitur indutgentia

qm

iransla.

M*^

[orilffl

tiii

insignem reddidit, quando Gregorii

ntia sacrit hisce

\m

tioni

interfuerint

verum haud dubie, utomnsi

tfromm

pignoribus dignataest exorFai nesianam

S. R. E.

de

nare ecclcsiam domus professoi um,

eujus

sacro hoc thesauro facitius participarent, eam Sanctissimus DominMS ampitavit in eum modum,
(jtio

dictam ab auctoresuo itexandro Farnesio

Cardinati,
a /<

dicitur

in

programmate
r.r

fidclibus

pubtiet
;

Soi ietatem

nostram
erit

egregia

rijmsih,.

ttlurf
a

laudata

editione

subnecto

sdicani Fasti nostri

Translationem kanc

Indulgentia

Sanctissirao D. N. Gregorio

\IM
,

Pont.
qui

fuse detcribii
delibasst
uni ei

Cardulut
Ponti
sa<
i

Satis

mihi

prmeipua

Max.
pore

iis

omnibus
piis a

amplissima
el

conceditur

Cum

Vamiani

Uum

tuin templo SS. Cosinstauraturi fabri demo-

sacra confcssione expiati

pasU
,

sunvissimo Chriali Co^

fidci

Dno

precibus

CaUiolica

quod posteriorem templi partem ingredientibus sinistrum est, pottaiiorum Sanctorum reperta ibidem corpora, die xvw uuni attare,

felicilalem

haeretlcorum

conversionem

prmci,

pum
'i

Christianorum
d aconi

concordii

fffiagilaverinl

aul

sanctorum martvrum Abundii

SS.
Jesu
fiet

presbjieri
,

<-i

gusti '"""I t68S effotti nwil

ili,

Aique

in

nnoquidem
eral

Uartyrum nostrorum m rba tumt Carduli

|

Abundantii
a

lemplo
xix

Cosmaa
die
,

sub

cornu
et

Eaangelii

labella

marmorea signo
:

nominis
bora

corporum Damiani ad el Jovis svn Kalendis

inlerfuerini
,

translationi

qu ffi

basilican

Octobru
aut
reli-

Crucis
SCIT
ii

boc
B

epitapbio

notata
3

Hic
ET

requib-

religiose

MNGTI
mart.
item
:

HaDI NDll
altero

PDB.
sufa

ONACBl

quo ejus

diei

vel

insequenti
natali

luce

quaa ipsoruia
allerulrani
,

in

autem

cornu

Ep
titulo

Martyrum
adierint

cruento
(

sacra

esi

altera

tabella

eodem signo atque hoc

beqi
ii

B2dem
|

nomims

lesu,

<'*< vei SS.

el

jnscripta

Habonfforum retiquia transmissa in loculos plumbeos, sigitlo Cardinalit Sar betti, Pontificis im Vrbe tiearii, obsignatos ui
bantios
diac,

Bic

si

banctos

Damiani
licebit,
ril
,

aul

Sabbato sive
visitarint.
,

Dominico
Cui
ha?c
raulclae

'!"

MART.

siam norainis Jesu

ei

facere uon

confessarius

quod

visuro foeeleri
c

trafw/errenturiti

commutandi polestatem
decrerint
stato

liabelo.

vero,
'

''

basiiicam, prmcepit qorius XIII litterit tuit ApottoiieU, quas ex Carduti hic recenseo. Sregoriua Papa anrfersia ChrisU fidelibus, prmsentea litteraa inspectnris aalutem et Vpostolicam benedictionem. Bcctesiam domus professorum Societatia Jesn de Urbe, atruciura insigni el sumptuosa aupei absolutam coi bns Banctorum ^bundii presbyteri

Farnewanam

qui

lempore

piacularem

nem
'.".

atque

commnnionem

annomni obire, septem

\m

indulgenliam conseqnuntor.

et

A]..in ( | :in tii

rii

oni,
"1'im

saoguinis

pro

iiumini!

Priusquam cetera spectantia ad hanc ettsm\ Kotnam enarro, pauca suni obsertanda. " /,s horas nhmerare ineipiunt ab occasu ''""' oigesimam quartam semper ascendunt; contigil que tot ea anm tempestate, qua tUcm tio, circitcr occumbat, hora
tatem
i

^p*

hora

scxta

ihii.i,

lUt ,

uuirtvnim,

J
,

Damiani
ocata
N,
'
,

7 m

quee in ecclesia ss cosmae requiescunt, oruare decreyiinna

ut

majori

devoUone
'

ct

popnii

"' " lul 1

,

T'

lin
'

M"

(reanen

wr I

ouamandamus
ipaa

ecclesia

ss.

Cosmae

nona apud Romanos respondere eircilsr debet (c pori inter horam primam vel secundam t" "* pomeridianam. liquetautem ex jam di<t>* '-" "" laiionem ad ecciesiam dorrmsprofcssorum ,l r0 etse dicxy Septembris, uUin iVotis ad u y ^ togium fiomanum eliam siynavit Baronius ft
1

>

bis-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

to .Saden
edidii

3og
ita

rtf^y rum
collegium

Ron.83

nostrnrum icta patrum Societalis lesu,

I

modo

3S Paucis interjectis,
terea

pergit Cardulut
ossa

In-

AlCTOHK

quun.m
certe

tfttW

xvii

/"

translata sunl Karm anno Oomini Mnucxx.HI. a tanotam Hanc Tillemontius,

Oi-lob.,

sen mtur, ex U. S. iis Pan <>>( ra nonnibil desumptum esl el tn Janonem > h-iuhirnm iiu\i oriiis regionem, ad ueophytorum alendam i>t Japontm confirmandamque in Christiano pielate constansacra
,

dum

in

sacrario

nltera

maa

'"'"

Ifoflument.,
*S
ita

hi
:

scribil

pemcufcone />"Eorum (Marhjnim

sunt xvi
Octobris

liam,

iransmissum

el

postea

monialium,

Bfljjrorum;

corpora
i"
1

Lranslata

sanctoram
bus
,

quaa temptum Martyrum incolunt,

Ponliflcis

Senensium sancticcenobiumque horum

rogalu
,

ac preci-

[xxni
'
,

collegium

Jesuitarum.
tt

rr in-i

inadtertentia

Diem <i sinistra KalendaTutemontius,

</<>>

summique
,

concessu

ex
,

iisdem

iocuDs
Mnii

reclusa

arca

praesente

Dotario

Nonis
sunt

nterpretalionemahsignamt sacra corpora translata sunt, ,,., ,/

lo-

anno
et

Domini
duo, hoc

uoi kzxii

desumpta
S

aum

alia ossicula
ilii
,

est, parlicula bracbii s.

^bun,

,,,,

tyiuin

Soctetatts,

forte

'

""
\far

fragmentum
ibi

maxillaa

Abundanlii

ii/fis

:Baron %i

legerat,

icta sanctorum

korum

Iraditaqne

reverendissimo

domino

Prancisco

no mmeditafuissea coliegio Societatis Jesu, intermissam narrationis seriem Resumo tantisper

Bandino
qni

Piccolomineo

archiepiscopo

Senensi

ea

Senas simul ad ipsorum sanclorura Marly-

IQ

pfiusguam
.,,/,,.,'

basilica

SS.Cosmm etDamiaet

rum

ecclesin

ornamenlum

simul

ad

earura
erga
cu-

sacra reiiquim, concessit Gregoriut

monialium
Sanctos
raret,

aliorumque

fidelium

augendam

quatuor ossiMttDamia- cuhi '"' S. Abundantii totum brachium wi me</<> sacrarum exua ta ecclesia servarentur,
\i/i nt

s. Abundii integra libia

pietalem ac religionem

transporlanda

>

w flrum

partes

loculis

extractm
x\

sunt

die

xm

Quanta porro teneratione quantoque apparatu a Senensibus excepta fuerint sacra pignora, docet ludittm Luti narratio, ex qua non nis\
cipua delibanda censui.
33
,

B Septembris; ac

fanaVm die

ejusdem mensiselata

B
ud mofU
ferlur
lj

tsacrario etin ara principe exposita sacracorpora RoJemni apparatu ac celcuritate maxima ad
basiiicam

Rcliquias sanctimonialibus Senensihus con

<

\a& retulit

Famesianam
"""

delata

sunt.

Longiorem

iln rt

Cardulus particulam brackii S.Abunfragmentum maxiilm S. Abundantii, quibus

Juditta Sancti utriusque digitum

viarum, per quas agmen reliornattis Ittfti giosum processit, descriptionem prmtermitto, quam
euriosus lector
rutit

adjicit

unum,
re-

dentemqueitidemun
ccenohio

;infra autem easdem

apud Cardulum

reperiet. tnterfue-

liquiascapsulm, auroobductm, inclusasenumerans,

*<> attribuii os brat hii s. \bundii,

ligiosorum familim,

festmhuic celebritati ciginti t/res virorumRealumm collegiorum semina-

iunnn

riorumque,

eommissa
nonic\
rtffl

sttnt',

qum in Vrbe Societatis Jesu curm minorum undecim ecclesiarum casodalitates ciericorum
et S,
S. tfo-

etdentem; sanctivero Vbundantii n Inw. i" nrhinim qUOqUC digitt rl ilrutnii UtUt sitt dic uiJunii 11 111 (584 Senas delatm "" sacrm reliquim
ruin digiti
11
,;

ei

custodes,

et

ttil

breve
ni

tempus summa
ecelesia

totius clen reUgione de

Transliberinm,
S,

Laurentii in

Dflmaso,
ei
1 <>

positm

metropolitana,

monitis jussu
ut in

basilicai^um

flfaWa

tiajoris,

Vaticanm
\

illustrissimi

Pia olominei sanctimoniatibus,

teranensis collegia, Uluslrissimus

bus archiepiscopus

incentius Portir

Ragusinus,

Cardinatis Sabelli
et

ejusdem mensis omnia decentissime pararent honorificm sacrarum reliquiarum exceptioilirm mii

ncet

gerens

archiepiscopi

episcopi plvres,

ni

laudatus insuper archiepiscopus,

ut

asserit

ntijur inter

hos episcopus issaphensis inglus Car-

Juditta, ix

hiim

die

Dominico

in

metropolitana

dinalis

vicarii

tenator,
litalis

consutes, magist/ratus
i/iii,

mffragantus, almm quoque Vrbis acprimarim nobidenis e Societate presbyteris savices

aiiisque mullis ecelesiis

mitandum sacras
tias
t/

retiquias

poputum univt rsum adco tt lucrandum indulgenapudJudittam

hic
est,

nri.

Summo
fideles

Pontifice concessas invitari jussit.

ui

rrmn ftretrum
gestare
sibi
1

/>rr

deferentibus,

umbellam

Brevis ipostolici tenor

el

pio oneri identidem succedere konori

omnes
tjiie uil

utriusque sexus oere pa nitentes,

et Se

ducebant.
vias

nis confesst

acsacra eommunion
S.
siiiiruin

refecti,

vclus-

31

omnes innumera

opplevii

mullitudo,

canobium
:

Abundii reliquias comitati,

"Mimarum

quam submovtndam rimul et ad sacrorum eorporum dignitatem quinquaginta c prmtorianis

ad
tuis Helretiis

inniiiiim

/icrriiliirum

rcmissionem COnse-

Pontifex concesserat. Sacra

officia et

quam iti<i<il<i<'!><t><i sanctimonialibus quantur inperpetuum, laicis vero ad annosdecemvndie

festo solemnitatis Pontifex concessit. 31 Irilrr/tirriiiil ! rn nslnt i><n />l >i rrs
i

divina

\fystcria
aliis

tum

ipso

translationis die

tum

tnhus
pa
'',

consequentibus peracta sunt ab episco-

!ti

liijinsoiiiiii

apparatu ma1

issaphensi,
''<<

leger*

qum omniafuse apud Cardulum est, quidemum ingentia animarum

:

familim, cterus

universus, bini

vicarii,

Camillus
Retigio

imo,

'"'-

ni.

Burghesius

cleri,

intonius

Hartetlinus

nore frtf

Utera
pter

hinc
per
,

obtenta his vcrbis describit

Quapro-

sorum

itlustrissimns

episcopus
deft

Grossetanus

occasionem

pisceudffi

hornm quoque beatissimorum

adjuvante
erga
,

tam amplai indulgenliai adiMartypermulli

peccata
ap-

Ciaudius Burghesius, Reliquias

sacerdotes,

rebant qualuor

rum
rite

sufffagalione
confessi
.

ad

salutarem Bncharistise
insuper
illos

mensam

suam
1

religionem ac

umbeilam gestanlibus ciris itidemquatnnr t primaria Senensi nobilitate. Confluxitad celebritatem ingens popuh muttitudo, ui facitt septena hominum millia in sacrarum reliquiarum
comitatn reeenserentur : in ecclesiam detatm, ex positm sunt fidelium ceneratiom in attari ad hunc finem prerparato, et quoniam angustius templum
crat,
i><

pietalem
''

lo rosariorum seu coronarum ad savnm feretrum admotione, modo, quod rarius est, crymarum profusione lestati. Aiqne bic omnia

genens

bominnm
post

concursns

diutius

sine

dubio

<

tanto confluentium

numero

svffidens,

>><

tenuisset, nisi
'l

,l,;i '>

jam elapso quatriduo, ftanclai reliprimam noctis horam templo sublaBacrarii

et

fueruni erectoforis ante ecclesiam altari collocatm ad satisfaciendum piis omnium desideriis, tngens

ta

roperqne aliare

fuissenl

deposits,
. .

ibi

^ntispcr

mansura, dum
dedicelur
, ,

ipsa

hasilica.

conderct

quoqut fuii animarum fructuSj adeo ul admemoratum statim attare quingentos homines sacrohristiCorpore rcfectos fuisse scribatJuditplurn hie von arfdo dr tm</>h rinrumque, />cr "quas sacris reiiquiis transitus fuit, ornatu :
tancto
l

^relur ac
liunu re
lco
rii

ulu

demum, quo
sarcophago, e
condaniur.

ac dignitate
ncnti

parato
inclusffl

Pu-

(1,

marmore

nu-

3io
AlCTnllC
I

TRANSLATIONES

SS.

ABUNDII
titu

ABUNDANTII ETG.
i/

nutiora quoque nonnulla Au tector ismniei apud tmpe ,'o, ou curiosus

reliquiarum factus dicitur tub ponHfteatn

V
s. Abxradii

taudatam SadiU 85 /vo coronide paucuia subdo

,
il"

<ir

tpectatt cutr

I/IUI
,,,

/,,

atiquot ecclesiu Rorotf hono

et

cf

ss

.bnadius
fctu

Abnndantius.

fti

/'me-

quod in eccletia, ir " ^ r 4 '** Abundii nostri esse CardutOj num. 22 hir iaudato, ptane 1 existln^ nnmT Verumde Abundantii copi^ non 7_ a
30
caput,
,

nvli

dicta,

i-isitur

'

ItandonMI
i

tira

,t

Maria

sub ara principe tuni eorwm corpora, legiturque ibidcm reeondita deiisOfieiumrituduplici <t cantatur Missa ad
....,

Societatis

basihca

am Cardulus, qu anms centum : UIJ1 quagtnta etampttus post Hartvni V pontifkatum

,,

smjisit, ita toquitwr in

eecundm

transiationis

j__!

wi
Ordinis
8-

Septembris.

Ad eumdcm diem
ira-cmti

patres

Prancisci

Ofieium dupiex

deusdem
Directorio,

Sanctis quotannii rceitant

\m

decommuni

quentia
danlil
in
illn

m
i

Martyrum primo loco Ex eorumdem quodpra manibus habeo, accipescfSeptembris) SS. Abundii et Abundupl.
loc

Uoria : fo quo quidem altari (in ecclesia B. Haris* de Ara-cmii) cum aliorura Sanctomni ossa nonuihil cliam ex Abundii et Abundantii ma^ lyrum retiqniis conditura exis.imatur, lu
,.,,,1,,,

cerle

basilica

capal S. Abnadii.
el

ergento teclum

religiose
ris

asservalur

visitur

quoii
deest.

uimm

ceie
t ;

UM.
verba

mio.

..

[adsunl

corpora ...

amborum Martyrum
verba

ossibus

Barlyr.

.olemnis coi
noti
rt

imoralio.

Verum
inteliigi

ma

manifeste
est

denotant etiam

Qu u { onnnhsi

Adsunl corpora
ss.

posse

quofacta
dantii
st

de

integris

Abundii

Abundantii corpoest.

reliquis

postrema translatio, eaput s. \im M _ sacru ossibm fuisse conjunctum

ri6tts

<< tupra

memoratit perspicuum
etiam
ir<i<iit

icci

niiin

eaput integrum S. Abundantii tui dcfuis*

ml

igitur pro /nirtr aiiqua

iiber,

corporum,

quemadmodum
tna S. Mariffl
tiuiiiii

qui Ualice in-

nulla ratione videtur scripturus fuisse, tolum s. Abondii caput fume desideratum, maxin
set,

Uemoriee
in

historicffl

ecclesi et convenlio-

Ara-Cfflli,

auctore Casimiro
libereditus
S
;

fratrt
1736.

Uinore; qu\
Capxtt autem

rst

Uomai

onno

dereliquiis ecciesim
lu

Historiam suam ediderit awno translationem proinsecuto, quando l<<nt>i dubie mutti adhue erani superstites, qui sacras exuvias coram inspexerani Igilur S Abundanlii caput, quodsensh*
rii in

sequeniia
_ra
..

Latint ieguntur
sunl
infra

ecclesia

S.Mariaa
reli-

oeli

scripta!

Sanclorum
el

cel alterius

Item
Lo

capila

^s
vasis

Abnndii

Abnndantii

ecclesia B. Uarim Ara-cmh cujusdam Abundantii est, vei debet pro parUcula atiqua capitis.
ri

dieitm

<

dicta

accim

marlyrun.

duobus

Ceterum

tUnckusiste

DE

S.

INNOGENTIA VIRG, MA-RT

AIIIMINI

IN
L

^MILIA
G E

s.

S Y L

:UltUS

SanCte

legilimus

tem P Ufl ^artyrii

:

ef

alia

pleraque ,

quce de Sancta meraorantur,

mcerta
c
Sl
II

sitne divcrsa

ab ca,

quam

colunt Vicentini ?

IDIOCLSIKO.

Htmoi
'("

api

ntmar-

hj ''

A
n "-

'""""""
"'.

civitas
'/"""'

'

"""
s
-

Jtalim in provinciia Romant/to.am hodiedun in

alios

meiaret Sanctossuo os
oirginem rirginem
ei

aes ei falsos asserebal vellet immolare carceri aiancipatnr; curaque educta varieque excruciata
, ,

i"

fldei

'""'i "i"

'" lunocentiatn ttntiatn

professione

immobilis

persisteret

jussu

!""'

""'"/

""""
s$f

mar '*w quidem MartyrohqiU

\qcu~

impera

isad extremum gladio transverberata, ad

virgiaitalis el

palmam dnplicem
peryenil
__vi

nitur.-sedvariistai
'/uicufettfn

martyrii

felidttu*

Kalendas

Oclobris.

" sN "'

mimmec.w6ifa6i.eni

Cujus
est.

corpua

R
im

Caristiauis

honoriflce

oribwFastissacrisan

cooditum

Tn

Votisau-

Mm
"" habei
:

tem ad
!/"

et

martyr

diem intexitur tnnocenUa rii .

DiocleUano"
luii

Catahgum Sanctorum,

qui in

Martyrolo-

nobili sUrpe oala,

idolia

annorum septemdecim

1,1111

w"e>
mu!tos

sacrifjcare, jubente

Homano nan sunt, asserit, festum S. [nnocenU:v \rimini cum Octava celedrari, qui ritussi '''xiitrnt, ojiortct illnm postmodum rssr inimutatmn;
Calcndaiium Saneiorum Ariminensis pro atino /044 Octavm non meminit, et ad wi Septembris Innocenliam signai sub ritudar
'''

cruciatus

gladio transflxa

naiti

KnmmX

rposejus requiescit, ac lestam celebre el tute' irtwin Catalotf. Sonc.ornn, Itaiia

cum hoc
D0|"W
1

etogio

Innocentia vnin

phci majore.
2 Proiixius de sancta Martyre nostra agit C(e- **"L. tarClementinus in CoUcctiom historica Arimwi

Benere
,l,, l:,t
'

nata

Ariraini,

Diocletiani
,

"

im-

PwwcuUone, CnrisUaniB
amisaia
christo

J" ""'' ln
;"

"**

u *, m

am]trelirndi

q Da e.mjubctur ac reannciaret, el
\

Qdei,

*.

y,

pa;/.

'

JJg

et

ttW, el a Ferrario

unde qum non adnoiwn. hr

seq.,
licet

pecuiiaria
transfero,
lcctor
et

^^.cuiunullopacodiis,

lfl ,o.

ina!

MqualemcumquoSanctm nostrm notUiam

nabcat; Acta enim nuila,

ab Henschenia

Pape-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

/,.

3u
[nnocentiam
ejus
a

ffjffinitinareBamanostudiosequMiialuaisserit

".

Tradit clementinus,

apudDiov
01

^Tnactisumus.

tamen Ferrarius, Romm

eletianum
fuisse
r,-

accusatam,

imperio accersitam

s.

f^cWmumrnta

crr(rsf

Anmnnns^.in

qui-

pluribus enarrantur, Hllnnocentia Aeta

iisque

Tnnl dubie usus fuerii

9 logium

laudatosmmyrologus ad

Primo dicit Cle~ nwm concinnandum. accusatam fuisse Martyrem nostram

in transitu
t cilia

quem Adimarut octa/oo ab u/rbe inminensi mii collocat, inventamqut fuisse orantem cum pedisse</"", de qua altum tilei Ferrarius, et Henschedicto,

arce, sita

monte

Tauro

Bancta

cnjiditio i-

cerla.

[rimino ad Bollandum
pedissequa,

d Diocleiianum
tjus
,

aecersitam

per ttungariam, et montis, cui a Tauro

inquit,
iiia,

oihil

scitnr

datis, De Quapropter nec

dt

pedmequa
-;'

nec dt locc

aul modo,

</uo
>-

i>

inve ntamque

fuisse ante Cntcifixi imagi:

sancta

Virgo, certi reddimur,

oum

nemcum
ln

pedissequa sua orantem

postconstan-

sciamus,

promissist
lateribus,

profcssionem, spretis <, minis, tum eam asserit, a carnifice transfixis ense
relictam fuisse, ei kora\ semivivam intrepideprecibus institisse, acsalusigno munitam spiritum Deo reddidis,.,,,

..,,

tari

Cruds
/i(
.

se
rei)

Tertio scribit,

eorpus ejusa fidelibus marmoreconditumqne, factamque

erecta

undt illaomnia fuerint deprompta. quoque certo statui potest de Sanctm nostrm naialibuset conditione, Ferrario l><>c solum asserentt, quod nobiligencreprognatafuerit, Clementino eam insuper dominam app\ tlante iiim sitm <><i montem dictum, rt idimaropost aiios dicente, fuisse eam comitem dominamque dictx loci, nobiiitate
i

HUusjaisse memoriam,
clesia
,/,-

dedicataque lapsu
se-

parceciali,

cum episcoporum
locn

diviliisque affiuentem. Verum hme leniternimisatseruntur, nec congrua suni temporibus, quibus Sancta ftoruisse, et martyrio coronata creditur.
6 Cimtatem Ariminensem sacrU s. [nnocentis exumis ditatam esse, negari minime potest. Ferrarius < innotatione ad S. [nnocentiam Ariminensem in Catalogo Sanctorum Ualim sic habei :
i

hac opinione,

quodeo

oicitatis

steterint

.n

m
.

tacro

auies

proprim dictm

Sanctm.

Tradil

deinde

eam

orpon

[riminensium paironam electam fuisset etsingulis << senatu populoque annis solemni supplicatione
ptembris, glorioso
Uuti,

tHihilitatus.

Arimincnsi ecclcsiam illam visilari addiem svi $e[nnoeentiea martyrio consecraeujus interveniente patrocinio, innumera ait mpetrata fuisse beneficia et cmlestes favores.
3 Affimat insuper Clementinus, toto annosaconcursum ad mdes Sanlii frequentem tsse populi
,i,r

Corpus
tnr.

in

ecclesia calhedrali decenlissime asservaita

Verum non
ubi
ita

locum determinai
in
.*

in

go Sanctorum, qut
sntit.

Wartyrologio
i*bis

Uomano non
esl

iego

Ariminensis
><>

patro-

na...

Corpus

ibidem.

Papebrochio

suo

ma-

ttpami nl-

nuscripto Itinere Homano,

asservatur,
ratis

quodin
Ms
in

<<>

quia summorum Pontificum gaudent participatione induigenttarum aimm l vbis. In supra dicta quoque villa ad montnn a Tauro dictum erectam dicit montis Tauri
nostrm sacras,
indullo
totius

signaturque \<
reliquiis,

(46,

fuse enar-

Sanctorum

quas

eeclesia catht

parctciam,

diosceseos

antiquissimam,

qum

S. Columbm sacra, veneratus est, de innocenlim ibidem reliquiis ne meminit quidem : i/um enumerat sacra pignora asservatain templo

drali,

refert,

sliamnum sub ejus sancto nomint nisitur, etfama irginem nostram. eo loci natam fuisse Prmclarum est cenerationis Sanctm nostrm testimoi.tniti. quod subdit, consuevissc scilicct multotemi

s.

Gaudentii,
in

(arcm,
tti iii

ita loquitur : Ex adverso autem illias quacrediturconditumfuisseS. Gauden* alia stabat

el

corpus)
,

lapidea arca,

in

qua ss.
,

vIndi-

Achillei

[nnoceoliaa esse

rcliquias

pore

Arminenses episcopos
s.
i

non

aliouti

sigillo,

cabat

descriplus
:

characteribus

non
corpus
.

admodum
,

<li<atit

centise

imagine.

Tot

certe hic legi-

velustis paries
Bedicula

etinfra

DeindeinS. Innocenli&a
illius

iiimr

tongoque plurium secuiorum usu consct ratm

venerali
1

snmus
in

quod

ilti-

nenerationis
per&it

documenta kabemus,

>tt

nullus suitat-J2

dem

i"

altare

arca

lapidea

ligneo

opercu-

phael
<-i

<lr rtiltn S. hinun u\uv <nnht//rn<h (OCUS. Adimarus de Situ Arimini lib. t. pag.

|o tecta,

asservatur. Atque hmc,

qum Papebrochius

(33 inter

Ariminenses paroscias
S. [nnocentiae,

tertio loco

reci-

tensel
\iiaiis

scelesiam
lutelaris

Qu,
palatio

mquit,

conformia sunt iis, qum tradunl Ciementinus ei Adimarus, asserentes, S. Innocentisa msa in ecclesia ejus nomini erecta asservari quam
scripsit,
.

est,

unitaque
ipsius

episcopali,

ecclesiam setustate collapsam anno Christi

177

<t

quam prmterea
c
4

tradit,

episcopi pastorali

fu/ndamentis remdificatit Bartholommut Cochapa-

cura assignatam ssse.

u r w

Quam indubius ex jam

est,

dictis

S. [nnocentiaB
<(

tt

ritltiis

tam incerta suni tempus

isserit

adjuncta

nus de Carpo Ariminensis episcupus, ut testatur manuscriptus iriminensium episcoporum t'<italoijns, i/iu tii Huseo nostro servatur signatus v Ms.
{39,

martyrii oarie a
outa observo.

cariis enarrata, circja

qum

paur-

ex inscriptione
lapidi
incisa.

in

pariete

antiqui

episccpa-

tam fuiese
Ufl

in

Ferrarius, martyrio coronar perseculione Diocteliani immani

,

ins

De

hoc

puncto

nihil

habei

non

<ititr

ntiiiiini

Christi 303,
:

quo eam

Vghellianut catalogus, qui etiam Bartholommum slatuit uv, noster cero manuscriptus lxi irimi-

eaptamesse, in confesso est

Clementinus scri'"'. passam esse sul Diocletiano in Pransitu ad Bungariam, prmmiseratque fideles aliquot, tum
at

nensium episcopum. [riminensem hanc [nnocenliam, ad 7 Prater

fttinr '/"''

[nquiritur
nii

wi

Septembrit

icentinam alteram re~

prau

,tum Ariminenses in decima persecutione fqumutiqut Diocletianea est) claruisse fusopro Christo tanguine. Verum decima illa persecutio
tctt
"<
'.

ferrarius <> sorore

,,i

Euphsmia,

<'

Irimi

\<>tts

tnl

novnm tuum Catalogum Sanctorum

i

tabulasecclesim
Italim ailegat
arbit
I

icentinm:
In

in

Catatogo Sanctorum
\n
/

con/neetitur

cum
Verni "

Diocletiani itinere ex

Monumenta
hisce

eeclesiastica ei
tabnlis, inquii

Pannoniam

xxi

Februarii

<>><"i

icentinm.

quo capla persecutio estt usqucadi Vaji <>>n S0$, quo purpuram exuit Diocletianus, ex Itaha nt Pannoniam profectus non est. Verum lr '" 'Mu, qum receniioribus scriptoribus prmluxe* "'"'. lamantiqua non puto, nec tam fidelia, ut certum Umpus martyrii erui possit. Exdi*
f( 's

iugusti. affectasscribit, quofratres

[nnocenlia fuisn rius, dicuntur Buphemia ei tuh rores SS. Leontii ei Carpophori m Uaximiano Aquileim passorum. et Diodetiano \\ D6 hit actum tst < Opere nosiro ad diem tempore tirginct has martyrio Eodem
-

hoc tamen asserit non

inquit,
Batatia

igitur patet, incertum etu tempus martyrii, V0(/ propterea laie fixi snb Diocletiano.

plane corpora 'ipsanun

rssr

cerium.
circa

Illud,

indubitalom,

annum

hgccl (in

gene-

3l2
generaticatabgo a
I
.

DE
tig*
vincentiffl

S.

[NNOCENTIA VIRC. CT MART.

ilirm

\m
ai

Septembris,
polerit
forle

qno

apud
satia

-V
c

ian,

,u,

miracalia

ad

calnedralem ipsarum lomulos

translala

'V^f.
fo

Vicentinos

lunlur, puncto,
qoae

pluribus

lunc
apta

agj d c

reful

comparuerini

docmnanta
p

pws aViocentma wetoui plMMH fii mtirfsfaMM Mile" *. dubitan eadem cum cogno rii n Euphemk non
passa
la et

ad ulteriorem
II

indagationem siernere

viam. Voto nostrousque nuncfactumsc

neque

est

cum Dorothea,

troversiahmc dirimiposset

nactisumus instrumenta, quibus : non enimquai

gpectat,

ocentia dtversa Eratma; item an iWmtni eolitur. Quod ad Buphead cide, lector, in Prmtermissis

que tabulm Vicentinm a Ferrario n Bari adductm, non iUorum ipsorum auctoritas dcmccnscndapondcris,cu)ussuni allegatmi
satisindubii vades sunt,
Imttt (ictftiirscciuluni
i

m
tit,

q U id

,h-

[nnocenlie
edior.

statuendum

ut

ricenlinorum
iiii;

(radi-

paucu examxnan

sil,

/irasertim ftim

ailtmttrndn

non 8 Ferraritu respondet, dubitatiom locum cu m exiabulit iriminensibus habeamus, [nDocentise

ten.Ua

inmincfwti corpus irimini quiescere; mw/m/n asservetur inliac aucem Kwenlina

i

tina,

,,/,
i

u'd(us suodil

Nisi

corpora earnmin

dem sanctorum
,,,i,
,,.

Virginum
M
.

per

partes
in

diversis

icentinarum tn ictis SS. Leon ctarum Sororum ttt ct Carpophori ab episcopo Equilino mentio fm\. Anliqua igitur desideramus monumenta 10 qum itlinam eruderentet nobiscum communicenl Vicentini, ostendantqut ab auctoribus fide dignu
i

I|1|I( ..,

,.

dicantur,

qua

re

inspectio-

COnscripta

et

seciilo

\i\

aitlcnorti

ftnctenns

h(

opus essei
.,,

Franciscus Barbaranus de MiroI

enim
cenliaB

cerisimile

omnino mihiest, persacra

Inno-

m
/*,

uistorio ecclesiastica

icentino
ei

f6.

/.

dicit,

corpora

SS

upht

mim

[nnocentiffi

i-

Vicentdm asservantur, eiscculo tantum xiv innotucrunt, ac venerationi, tepignora,

,.h

qum

ilta latuisse

usque ad

annwm

tS 0

Ferrario, esse cceperunt,

in/ra aufem contendit, distinguendam

,

omnino

es-

duarum tnnocenliarum
que
potius
in

[nnocenliam

icenlinam ac
iriminensis
\

irimini rwi, auia

cafias

minime comprobari distinctionem, crediderimecclesias wnius Innocentiaj

ei

tmtinot
est,
B

iquiteim,
ei

autem

irimini
i

corpore
tendil
tinos

partes diviso gaudere. Barbaranus con-

passa

corpora sanctarum
-

icentinarum
ti

<-

SS

Euphemim

[nnocentiaB

apud

Vieen-

mf]

antur,

cognominis autem
in

>n

Linotfa irimin), allegatque

irii
<

testem

utrumque
ita

cenerationem longe esse antiquiorem, Ferimque dicentem , Corpora ipsarum unno

..

atalogum.

tempore guoque, cui Bar-

McccLYiii inventa.
explicat, ut

veneralioni

esse

ccaperunt,

martyrium tum $S. Carpophori et leontii, tum SS. Euphemim Innoeenlite, arei gumentum formaripossetpro distwguenda utraque [nnocentia sed cum argumentum illud ruinoso \amento, pluribus non attingo oibaranus
illigai
:

non intelligantur prima

ipsarum

10

poterunt ea,
ntarii

seruil

in

SS

Leontio

Augusti,
9
/

Commt
ut
'!<r
id

go,

candidi

qum Piniusnoster disei Carpophoro ad diem xx prmx << num 2 ei 8. menU m meam aperiam, in

dumtaxai celebriorisnerationis initia ad dictum annum rejcrendasint. Sed qnis non videat, plana Ferrarii verba ad miserum sensum ea expositione Barbarano ipso fatente, dictarum Sanclarum recultus exordia; sed majoris
i

s (anlo tempore occullas fuisse, utomnisquasi

perierit

probasset,
sct.

tque
I

\bus,

norttfi

"

adducuni Ferrarius ei Barbarandis duabus [nnocenliis, nihii mprudenterqueHnniti possim

I

ipsarum memoria. Utinam saliem minimeque dubiis documentis ostendisrecera Innocentiam aliquam ante annum

penio,
'i'" "
;

quo

tuto

se\a

ia ntinis considi ran

(350 Vicentiee cultam fuisse, utpropo' jam difficultas enodari, et [nnocenlia Vir centinmab ii iminensi distinctio solido fundamensita

1358 "i"

propono
'''"

(Hnius
1
.

in

SS.

leontio
in

ei

"

fuin

ns,

Carpophoro an SS, Eusi

i

""

ei

tnnocentia
ef

fuerint
ait
i

gemanm
nesi irt
se,

SS. Leontii

Carpophori,
nl taou/oj '"

posset a mris partium studio non Paulus Hasini in Bononia sua perlustrar ta atl \w Septembris annuntiat S. [nnocentiani tnrginem ei martyrem cultam in ecclesia S.Gar
t'i

affirmari

addictis

*/'"'

ctm

germanm
:

icenlin*, ina dfVr Ea6u/is feranturSanfuisse SS. Leontiiet Carpophori, su61

brielis,

asseritqueibidem reliquias ejusasservam

sil

qumhmc

[nnocenlia, et

an ab

aliis distincta,

dtioue

Verum cum annuncienlur

incompertum mihiest.

Perrario ad

DK

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

3i3

DE

S.

GISLEMERIO MARTYRE
UT FERTUR,
S.

LEGIONIS,

TEEBMM

MILITE,

BURGI

DOMNINI IN ITALIA
S

Y L L

G E

S.

Loci notitia

Sancti

memoria

et

cultus apud

Burgcnscs ex Fcrrario

adjuncta

incerta.

Fidentia, qua aliquibus

/,

et

Jutia,

conjunctoque
Julia

cemitur
gitur
:

adhuc,
Hic
lllum

et

epilaphium
S.
.

hujuscemodi
prajcipuum
hausit

le-

utroque
.

vocabulo,

requiescil

Gislemerius
uli

Thebaaus
post

Fidcntia
recenti
nUuSontti
,(

nominatur
appellatione

^.

i{infin

uros

hoaHcdum oero Burgus S. Domnir Longobardia in episeopalis

hoco

martyr.
S.
2

Bnrgenses
t

Dnmniuum palronum
Ferrarius,
et

hac die venerantur.

testatur,
frr

K
,u r0
'

ipsemet

cispadana
,.

Parmensem
est.

s
,

sita

PlacenHnamque nomen dedit S. Dointcr

ex tabulis
(jn<r

monumentis

eeclesim

Burgensis,

pUraque^qum *wdimincerla
-

ut

Notis

mninut
diem
\\

Martyrologio

Homano
alterum
in

inscriptus

OctobHs
post
S.

primarius
ut

dicti

Burgi

ad pa~
ve/a-

tjiim anliqua

appellat.

ad iaudatium primo loco CatatoEa nacti non sumus unt

tur

de cujus not ac temporis fideique sint,

tatia, ut

et

an

(ronus,

quem

tutelarem
,

neratur
taiir

Gislemerium
Ptco

martyrem
Theatro

qui,

ro.
si

ll<><-

prudenter ittis inniti quis possit, ignocertum, ex toto Ferrarii elogio non ni-

Sanctorum Parmensium, scriptoribus plane omnibus ignotns tsl nutium quoque, qui Sancti nostri reperi martyrologum antiquiorem meminerit Catalogo Sanctorum, Ferrario, Uic ><'r<> < Ius iii ^ui \iartyrologio Romano non sunl
Hanuccio
:
. .

dubiam haberi notitiam Sancti, nec tuto edin posse, <tii revera Burgus S. Domnini sacris
S
Gislemerii exuviis nobititatussit;verbum enim.

putatura Ferrario adhibitum

.Xiftilo

admodum
allato
'i

debile es

CertiuS,
:

/urrilitr

i/ttiri(H:V

if/<'ur<

rhr-

bmm

itttlrs
;

ita

quidem

asserit

Fen
ftn.

terbis
slenn

sum annuntiat
martyris
,

Julia

in

fimilia
patroui.

S.

<>\-

inscriptio

sed cujus ea

momemi
"
r

tit,

ad-

rii

arbis
in
:

ejusdem

Proex
Se-

notat
tradii
illo

adstipulatur quoque,

in

S.

Gislemerio
;

tm
Uatiss,
ii/ii

recenset
ita

Catalogo
Gallia
io
, i <

Sanctorum
unus
finibus

Uanucdus
teste,
,

Picus, vetus traditio

sed cutn,

habet

Gislemerius
\

ipso

traditio

Tbebais militibus,

cum ex
aliis

manasse videatar

non atiunde proquam ex eadem inscriptione,

kmc

danorum
ne
lis

una

cum
cogebat
,

ttaliam

refugisset,
iilo-

non

Uaximiano imperatori
immolare
, ,

ini

Christianos
eos
fidei

ptionis

immanibus
hostibus

suppliciis

alliciens
is,

militarei

ab

compre:

major, quam ipsius \nscri~ hactenus mihi incomperla Oonei igitur meliora comparut rint documenta, (juit- ulteriori indagatiom viam sternere possint,
rst

traditionis
.

auctoi itas

marlyrio
pntatur.

affectus

apud
later

Juliam
urbis

ibique

conditus

c joine

Nam
in

ei

Martyris

san-

Gesta s. Gislemerii intacta relinquimus, contenti cultum ejus apud Burgenses ex Ferrario et Ha-

conspersus

templo

ejua

majore

nuccio Pico assignasse.

DE

S.

DULGISSIMA VIRG. MART.

SUTRII IN ETRURIA POXTIFICIA

Ex
Ferrario.
J.

S,

s
1

scopalis,
"iti

esi olim illustris n tpised a pristina celebritaU non decidit ac episcopatus ipsius con

eivitas

iogo Generaii
f\;v

ita

habet

Sutrii

in

ffetroria san-

Dalcissimss virginis
[i 4
.-

el

n ar yris.
iaa

iddit

<<>

tfl

i\ tabulis eccle
habel
.

Sutrina),

aam

corpua,

!""

tus

esl

cum

Vepesino,

ita

ut

modo

uii

accepimus,
:

illiusque

nataJem
.

bac

die

Vepesinus et Sutrinus. Vtraest ea Tuscicv parte, qum paret wnano Pontifici, Coluni autem Sutrini hoc " s Dolcissunam, de qua Ferrarius in Cata-

e '"

sit

episcopui

celebral

Acta
esl
,

a
i

nobia

perqoisita

intercidisse

msum
Monasterio

><><
o,

irturus a
Dulciw

in

Gynmc

timititer

kodie memorans.

Veque nos plura invenimus.

13

Septembris Tomus

DE

V.

3.4

ACTA SANCTORUM

DE

S.

PRISCIANO

MARTYRE

NUCERIiE IN ITALIA
j.

Ex apographis Hieronymianis.

Prisoanom

annuntiant

martyrem Hucerinum hodie omnes codices Hterony,

men

nonnihil luxatum videtur,

Martyris;
Qzani.

cum

m
est

eum
In

urbis tum
Pri-

to legatur

Nncerina

miani pleniores
rentinius ex
Prisciani.

sed

brevissime.
:

Flo-

Gemina

\uceria in
esl

itaiia,

suis

edidit

In
:

Nocerea
In

episcopalis,

altera

m Imhna

utraqut

sh

n,J nnii
ei

Et pag. 406H ex Blumiano

Noce-

Pontifice,

altera

ria Prisciani.

aho

Codex Corbejensis addit Maximum, rertsimiittrr tpcctantem ita kabcns : ln

,

sub

metropoli

in regno XeapolUano Salernitana. Utra vero

est

hal

Prisciamim

martyrem,
neuueo.

de/ectu ulicrions dt

to

Nuceria Piiaciani,

Maximi.

ln Antverpiensi no-

notitia? rcscirc

DE
1.

S.

CAMELLA AUT CAMELA VIRG.

S.

s.

IN

VICO

CAMEL/E DIQECESIS MIRAPICENSIS

IN

OCCITANIA
Ca" ||L,,
| :

Cultus SanctaI

cnguo-

m\\\f, tt

To-

Utsw

cienaia,

H
/

anc

Sanetam
in

kodie

annuntiai

nec

amplios

qnidqnam de

S. Camela

li-

puani

steltanus
l<

Martyrologio
:

universa-

cel asserere.

Hactenus Peyronetus, ex cujus

rer-

'J^

his

verbis

Prope
.

Hirapicum,

bis

Sanctm Camelam m Catalogo Sanctorum commemorat Simon Peyronet, aui Tohsm scripsit, tt tic omnia ad hanc Sanctam spectanHa faciliut rescire potutt. Primo eam habet breviter pag 3S0 Detnde pag. 4f>7 >,, Annotatis
""'"

iam

S. Camellaa virginia Ordinia Cistermartyrio coronata ab Albigensibus. Vul

apud

alios

martyrotogos
potui.

Sanctm prorsm esse incognita. Hac de causa non satis capio, quo fundamento Camelam Ordini Cisterciensi attribuerit C///flnus. Certe

liquet, gesta

hujui

"""'"

invenire

Attamen

s.

ptores,

apud ipsos Ordinis Cisterciensit quos consulere potui, nuiiam de S.

tt

Ca-

mela inveni mentionem,

ne in Catalogo quidem
Cisterciensis,

Sanctorum

deatorum Ordinis

m-

presso post Martyrologium Casteltani, sive onno /7/2. Acrn/ti (iluni arynnif nhi n> ijiio evinei
,

de

Camela

Z wl
J "

,oc

modo

tcrl

videtur,

S.

'

Ooaa

apeciali

Camelam longe antiquiorem

et

esse
ita
ui

0>
ti

cnlia

honoratur
ea
in

Hirapicensi
.

"**'
" ,ir

nonien

wuicjm admodatn

*""'
i

;:.:: ;;;
i

T
nbi
'

rin, cni ab erecia jam pridem

l-puli
,

dine Cisterciensi
militer

haresi Albigcnsium,

ineju,

'-!-'"
celebris

fundamento carere videatur popularis Hla traditio, quacreditur ab Albigensibus inter/ecu.

ncursatio
insignia
(

ob

ia5

uinn
"

momw

*ime pri^anlibT

Nam ui novissima Historia Occitaniee, nh erudiiit Benedictinis Congregafionis S. Mauri conscripta,

Tnstrumenta cot. i(H et seqq. reeir Testamentum Hugonis episcopt Totosani, conditum circa annum 960, in quo legalur Uodas
'"'">l,r sancta Camella cnm ipsa ecclesia, Itaque S. Camela tallm obiit ante medium seculi^q^ Afbigensium hatresis nata erat, nec Ordo Cister-

^-K.

'""<-

2 inter

*'n,o Camela, ln,H

"? D,ane
icaTlt

qua
'

"

*****
quein

dimicaveril

"W

***

Renere

adT

duplici

arena

di

?
T

^^Pertnm. Hoc habemT"fo'rZ

quo ar tyrannnm no

PM
!

'

laurea

lmi
P
J.

ciensis.

Quapropter malim mtatem

xiii,

S.

tfosj

rorpons

exnviaa

rati <>"

Tolosaj

servari

linquere incertam,
figere seculo

i.u.n,

,;4

vene ;

quam eam cum cum saltem aliquot

Castellano

secuHt nt

*" h nec tamen pasta imperatoribus gentilibus, potuit pati sub C Manis, autsubSaracenis, sive Mauris; veletuM

antiquior. si martyr sit,

'"""'"

quocumque modo. Plura non addo vidmtur incerta prmter cultum Sanct*-

DK

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

3i5

DE SS. EINBETTA,

VORBETTA
VIRG.

&

VILLBETTA

ARGENTORATI
S

IN ALSATIA

Y L L

G E

J.

De scriptoribus, unde hausta

est

Sanetarum

notilia

de reliquiis

ct cultu,

mn ws nm ncou n
Ikodif

rf$

Virtjincs istm

ignotm faerunt omni-

in rt

T
riuA
in

bus omnino marlyrologis antiquioribus, ft ihnr- posleriores etiam recentioribus.

Sola Einlietla, mutata atif/uantulum
occurrit

no-

minis scriptione,
iuctariis

hodie apudvarios- In
rt

FUtfi

Motani ad fsnanluni

Martyrologio

Is tnim iu Opere, quod Ursulam vindicalam inscripsit, tom.2ttf>. xi cap. xi agens de tribus Virginibus nostris, itahabet: Fit antem apnd mnrtyrolngos multos passim ad diem x\i Septembris primaB harnm vel allerias ejusdem nominis mentio; de qna CanisiaB, Fer-

Vorbetts ac Villbett,

Germanico, quod Canisii passim nuncupatur, sequens annutitiatio est : In lerritorio Argcntincnsi
sancls Einbeth virginis prseclars sanctitatis.
Vtiftilotjo
et

rarias

ei

in

primis

Molanus

in

addilionibus ad
virgi-

Usuardum etc, verba dedi nvm.prmced.

3

Ferraqmerali Sanctorum, citans IfOsic

At vero, cum nullibi alterius sanctm

ss. Vorbettm
et Vitlbettm,

nis Argentinensis eo nomine occurrat mentio, nec

lanum

Canisium,
sanctaa

kabet

In terril

Argenin

toratensi

EimbethEB

virginis.
;

lahierus

prmter unam ipsi Argentinenses, quos super hodie i" xta memorata consulendos euravimus, ntlam Einbet- nem
tarn

trad * tiu -

Menologio virginum pag. 250

Bimberlse
virginis.
:

In Alsatia sancUe
in

agnoscere videantur, equidem tamdem plane

ista proferantur, corricredidero Arturum, qui absque ullo teste,

Castellanus
S.

Martyrologio
virginis,

essecredidero, donec majora dubitandi argumenta

miversali
Saussayus

Argentorati

Eimbelhae

pro/erantur; imo donec

Arturus more suo elogium addunt paulo prolixius : sic scribit ille in Martyrologio
et
.

gendum
psisse

Einbettam virginibus Ordinis S. Benedicti adsorir

videtur,

1n

Alsaiia depositio

sanctse

Eimberlhaa

dum

in

Gynmceo

post

commemo-

virginis,
exolvit,

quae

^rgenlorati pnros Christo famutatns

olliriis,

fonctaque perfectaa sanclitatis

ani-

mam, ornatam meritorum monilibus, transmisil ad

nuptiarum Agni (ruilionem.
>

ratam S. Editham, dicti Ordinit tirginem, mox annuntians s. Einbetlara, ejusdem Ordinis oJrginem d\ vit. Absque ullo inquam, teste, nam
.

Hic autem

sic in

Oy-

Volanus, Saussayus,
tolos citat in

Ferrarius

et

Canisius,
S.

quos

tn

Alsatia in territorio

Argentinensi depo-

Notis tuis, de Ordine

Benedicti

tiliosanclae
'i

Aimberthm,
us sanclis

virginia

ejusdem Ordinis,

IM

'

Qon

moribus,

quam menlis

ac

altum silent, nec in ullis, '/"">' di i> hactenus, Soctorum hujus Ordinis catalogis comparel Einbelta
rrt,

q
"

corporis purilate, Chrislo

Bludiit.
'

sponso complacere jagiter

uit ipse tcribit,

Aimbertha. Certe in hocpun-

..

cto adversatur etiam Arturo traditio Argentinen-

quidem
tinensia

dum

instrumenta ae

monumi

nta

sium,

i/ni

uiiniiiiiii

mox pro/erenda
ei

considero,

miror,

Vorbeltam ac
liiinrn
l

Villbettara,

mnsensH tum Einbettam tam socias s. Vrsulm, non

rristintant.

'''"'

i""i

recitati

martyrologi, prmsertim auctoi

mtirli/rr* fuiSSC,

*artyroloyii Germanici
s

""[

"'' "

S.

i:

nbettam

Molanus, quos tecutt memorarint t Vorbetlam

ffmc Argentinensium traditio

mspensum me

Argentina
cetrbiem,tu l,niial ta "' s
'

tf VillbetlaiE
IJ ' llls

prmterierint;
<

cum eadem pro

es
;

sin-

discrimine

ut proin-

"

dubitem, an auctores
rvatis,

illi

ullamde
reli;

Mis monumentis ac trium

ii

Virginum

habuerini notitiam

imo

'"''"'

Einbeltam ipsis innOtUlSSe rr ejUS rrh-

Tn

modo Molshemii sertantur apud patsianos, ut ostendam infra num. 14, iiliter cuitum habuerunt anteapud i Carthusia iti ccenobio, quod olimexstipro l' e Argentinam Suspici m augei ipsemei
i

aliquamdiu lenuit duhiumque , an hodie desanctis Virginibus agerem, an oero, prout hue usaue passun fecerunt Majores nostn eas remttterem ad diem xxi Octobris, quando Actn S. Vrsuim ac Sociarum rr profe&so rramiii/inihi renirnf. Agendum de illit hodie consultius tandem es dicai tum quod utcumque necesse essei indicare, gumnam sit probabilius Einbetta apud marlyroloaos memorata, tum quod gesta earumdem, mpote
,

()inum.

'.

tnni

Kartyrum, minus eonnexa

i
I

tint

cum

Uisto-

rsulana. Crombaehius in Opere tuperius taudato agit locis variis de tanetis irginibus nostris,
ria

ttvSn,

tyrotogorum annuntiandi modus, S. Einbel," ''"""""""'H.fnnn i n territorio Argentinensi, ''""""- !lhm um de SS. Vorbetta

earumque nomina pro diversitate verisimiliter monumentorum, qum allegat, tlirersimottc exprimit.

Vw
W

P*

Tom. 2

lib.

rale in Fastis silentium, haudduftl> Ca * Uit ut ,lrr """""" Crombachius ab^ ' *olu7 asserere ausus non fuerit, Einbettam, hodit

Argentina

acceptis,

7 cap. 84 ex Uss. Germanicis, a sese Latine redditis, et

m ern oratam,

tamdem

esse

cum

Einbetta tocia

qualecumque gestorum compendium, icil quod lnr subnecto. 5 Ad majus solalium et auxilium S. Aurelia?

3i6
AUCTOBP
J.

DE
E i

SS.
urbe

EINBETTA
Romana
s.

VORBETTA ET VILLBETTA V
Franciscus Guillimannus lib

reditu

ei

Coloiuam verUrsnla
trea

episcopornm

P.

un DSTigando
lalitate
d
:

rebrirei;
reliquit,
bb,

n
et

aensium.

Tum dubium dmoiuturus

recurrtt
et

GttUirum qualreutnque

Virginea

Einbeltnm,
jara

Wor>
nrinnoconBolalio

Gmtlimannum

ad Broverum
esi

ad eumdem
in i

comp'"

et

WHbei
suam

pia

mortna

hhtts Trevircnsibus , juxta

quos aliosque tmoha*

,

,,,

s,

Anrelfa, in loco,

nbi

ilecesserat,

lem
cente

pudicitiam

casla,

integra

el

S.

s.Pctri Senioris multo antiquius Amandi, exstructum scilicet

s.

)/(
.

$,

rita,

Dao nocles
Erani
et

diesque

serriendo,
carebanl

petri

discipulo;

ac
a

ita

concludit

irnn i.

extorrea palria,
et,

ergo Virgines illm trea

Chrislianis
in

superstitibus quibi

parentum,
et

amicorum,
aral
.

quod Bummo dolon

consortio
el

0.

Pi*iri

templo

tnmolari.
in
rit,
S.

molestis

destilw bantur
in

9 Sed

demus

tantisper,

quod

titulo

$epH t.
rTi,',.],,

contnbernio
bneranl
, ;l
.

earum, quas
qua
Bocias

vila

carissimas ba-

crait expressis verbis nott

sepulta

Bodaliom
.

Ursuianarnm

prh ibantur pal-

se Sanctas

primum

in

ecclesia

Petri sen\

CUft

marljrii

rirgines
solee

non

ignorabant.

[nterim

jam decoratas rapererant in hoc

vilae

fuerit

mundi
aatione
.

exilio el

mortalis

pe-

\am} </">></ titulus ille tumuio api mox, ubi primum sepultm fuerunt Virgmes, qum duo valde incerta sunt,

<

ac prsstolabantnr
et

magna
flnem
interim

patientia,

extrema
vm;i,

panpertate,

Bolitndine
:

exitus e

tamen tamquam certa admitti d buera backio, >it aliquale formaret dubium supa
structi templi
S.

quem iis Dens teromninm rirlutnm

asque
ad

prnflxissel

conslan-

Petri senioris epocka

nesicqui

nsu

el
el

exercitatione conlinua,

prffistitntum

decretum
^
iT

ipsis

Deo

dem nobisprobatur dubii solutio. Namsic iv Septembris ad diem mensisxiv, declaratinuu

est eorum sententia, ytij Germaniasque missum fuisse asserunt post mediumseculi tu, acproiniuita nos non ejcsiiiit trmphim s. rrin Senioris anne ccxxxvn, cui itligat Crombackius martyri\ cietatis rsulanm : si igitur mox ab obitu

diem perseverant, quo

ct in

pie e

hac decesserunl,

longe probabtlior nobis

templo Argenloratensi, quod Seniorem S.Pelumulntffl

s,

Maimium

in liallius

trum appellant, Bunt

6
tt

MoUis

deinde

decursis

temporibus,

cum
ui

corporum

omnis earnm ex humanis mentibus erasa vederetur casu

invenUonis
tCtllpU\,

memoria

divina

proi identia

foctum
:

est
liln

Bepulcrura

illarnm
tres
el

aperirelur
se
.

ecce

ap-

nostrm
est,

templo

illo

sepultm fuerint, dica

superstites /uerinl
ettevir
i

parenl
tota
.

omnea
integrn
el

juxia

coUocatn
virginali
:

Virgines,
amictae
titulns

quod diu post marlyrium

incorruptai

sodalibus suis, imo S Materno coiwixerinl

pli

habilu,

ipso

penitus
in

incorrupto

juxta

ejusdem primordia conspexerint ;

cet

collocalns,

quo sanctarum
el

Virginum nosodalitate
s. Aurelia
s.-i
t

mina

contincbantur,
S.

parthenica
febriente

Ursnlsa

quomodo de Argenlinam cnm

[(a

quodserius, ac velit Crombackius, contigerii mot atum martyrium f rsulanum, circa <
i
.

mc~

venissent.
locnlo

rursum
suni
ejnsdi

conjunc:,
,

decenliori

composites

et

recondiln
.

prope
bodie
dali$

altare
in

qooddam

ecclcsin
ille

abi

et

pace requiescnnt.
nikil addens,
tituli

Hactenus
wndi

ex

iatt-

nempe 38 qum multorum i'<><?ir opinio est, quamq u* ego, donec res ista plt nius ex\ fueri\ mense Octobri, secutus sum notandosupra iii margine Porte sub finem secuii iv. ad culium multo probatiorem, quam ph
i
I
.

Ifss,,

antiquitatem re-

hacU nus discussa.

10

perti in tepulcro

imo

'"'

conjectando eruamus, indican* quidem, quo tempore eorporum

tei

Crombackius, qui,

ut

variis de sanctis Virginibus nostris

stituit,
tniii,

supra monui, sermonem

in-

II

tamen contigisse seeulo \\ eodem nimirum, quo inoentum esl corpus S- Aurelim, temelei iterum memorata. Vom icVesn Crombachm cap, 30 ejusdem Hb. 7 instrumentum recitat istius intentionis historiam compkctens, quod oirisimiliter non alium auctorem / '" /""'qnodq r, habei imtium Paucis ante annis nostra memoria accJdit, circa annum
Sttspicor
,

inventio contigerit,

unA

'''

testimonium scriptum producit

Operis sui
lib.

assignato
jffoftalir

xi

cap.xi,

quo ud pro-

antiquius nullum penes nosest; librum nempe Sodalitatis Vrsulanm nomine ""'

bandumcuUum
circa

gatum

annum
cnni

1496,

in

quo,

ips

vcrha snni,

insiaiirarctur

novicularis nndecollelibel-

cim miltium
cio
li
,

virginum congregalio, novo piorum opernm theaauro, Bub ioitium

lypia

Domini uccci lx 7 Porro cum

'lammatur.
ctor

etc.

ibidem
S.

(Argentinm)
Sodalium,
et

publicati,
nl

menlio

reeitati

qestorum compendii au-

lii

Irinm

non

Aureliaa
civitalis

prajcipuaron

alleget

alia

manumenta quam litulum

Argentinensis

ttpulcralem, \mo cum utcumque insinuet sealiis nonfuuseinstructum^exeoeniminnotuisseindicat,

nm
o

congregationis UrsulaPatronarum. Bis subdit ex libello sequentia:

qum Vtrgtmbus, ouarumex bumanis mentibus 'Wetater memoria, fuermt nomina,

Laus, Deus,

ffiterne,

bonor et graliarnm actio immense, omnipotens

principinm
a

libi

concinator

et

benigni
et

"'

modoa
stnt

etauo-

nors.f.nrcal, ipsomet UUCtOTe adjecta

mgram Aureliam reiictm Irgentorati, merito dubitari potest anreliquarerumgestarum serics eodem seculo
xv ante-

Ursula apud

creaturas,

na omnia
Oei

ct origo bouoram quo ceu vivo perennique foni Hnmanitatem Chrisli el sanctissimain

omnu

liriiiiiMvin

Virjiinem

MariatD

pOStea

i"

,I,K
1

g^atyecundumhabttamanuvrsulanm UUtorim

cpU exco-

na

in s. Ursulam et nniversara ejus dimanarunl prsterea in S. Aureliam

:

sodaUiateai
el

ejai

^"'tugicienttbus
Ltvit
dtfficuli,

cias

virgines

^equidmpluseiauetlt

tam
scnnt
in

Einbettom, Warbettam el nomiualas, quaium oninium corimra

Villbei-

I""*

-/

re/artoninon

testimoniis firmaim

Argentinm, partim

in

S.

Aurelia),

p8 rtun
Pa-

8 Crombackius,
(ai tuptr

v
'

qui idem

S. Petri

mtrumentum
ie

Senioris ecclesia.

Qnibus

noslris

*tpu tt ura
11

" """'" diffcuhatem in eo mavit et mox dituisst. Dnbium

possel,

nlu-

tronia

>>enissc

omnipotens et &3ternns Deus ximaqne beneficia contulit, eas vehementer

altando
et

singnlaria naaex-

quod

illud

s.

""/"". motvin nia

''""

erectione
,

sodalitaiis

hujiis

pi-M-iai^

milissima*
religiosi

quam
el

doctissimi
e

nrudeniissimiqn8

viri

,;

:v'r'

",

,;

ecclesiastici

remolissimis Iocb

i"""siociep,ut testatur

pcne innumeri suis inscriptis nominibns houora

runt ctc.
<t
.

ge

^totus

anno dcxl,

Prmterjam

recitata,

?" nihil supererat,

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A

3, 7

n Dionywum
ug
,n(intf.

Yirginibus nostrts ilsatiam ;,,

,
.

lectorem (

ad
1

reverendum

Joceremus, Scrv orfmotfum

gnatam,
/><<,

1/orwAl,
id

prwrem monosfcni

nngula recenset ipsiusmei l<l>n >n-~ AUCTORR P. adpropositum nostrum voces sequentes dumtaxai huc trans/ero Capelta sanctanira Ein<;><

uiolr

fcfl

eom^tfrtt* gjSC(.

S. Einbetta ri 7""/ ronimunirarc nOOUOUffl

beltse,

Vorbeltaa

<'t

VHbettae
el

extra

chorum.

$ed

inquit,
rnin
Btunl
el
,

Nota bene. Altaria

in

capellsB, extra cho-

lofi.s'

rcspondil

dh*

numants-

navi

ecclesiaa

sita,

non araplius subsi-

oni

no6

qwnM
die
9

addixerat, ope-

ram

contolit.

Transmisii

mensis Octobris

chorus adhuc aclu muro ab ecclesia separatus est, qua Lutherani soli ntuntur, et ofquia

/-; jfM<n*mnttm

aA admorfum
'

rm
descri-

rfomin0 tudotMCO kowto SS. VichaelU

"'

'.'"/''.
ei

'''""" 8co/c'a <./-

""""""' ""' /r "^" '"''"^ Ju>n '^ n/ i^fcia, w psa corpora ibidem etiam ,/<rrnf//i esse didicimus. Ul wincAonon/Sw
fl
'''
,, ;

Pctri

Senioris,

Qcium nostrura non nisi in choro exerceri potest. Oenique atsciamus, quem locum hodiedum <><rupentsacrm exunia, nu instrumentum suum ciaudit : Corpora autem el reliquis supra dictorum
el

supra dictarum
sera

in in

cista

qui rcea

inclusa
allaris

tri-

plici

clausa,
altaris
el

medio summi
:

prope

titulus Instrumfnto sequens pramittitur

,.

Extrasanintra

sepulchrum
lis

requiescunl

quaa

omnia oca-

n,

ex

libro

statutorura
et

ecclesira

coHegialffl

meis vnii
altaris

manibus meis
reposiia

Eenui,

dum

in

cor

rtouim

Michaelis

Petri

vutgo

Senioris

pus

nostri

ruerunl,

pr;eseiitilius
ul

Argenlinam, in quo sic scriptum reperilur manu reverendissimi domini Gabrielis Haug, ia,..

ecclesiaa

nostrsa

canonicis,

Quse omnia,

supra
atte-

scripta sunt,
stor.

veritati

consentanea esse hisce

crffl
. .

theologiffl
Mll
.|

docloris,
el

episcopi

Tripolitani,

sufel

ArgentinaB datum i\
(

Au

l:

1 1

hdgclu.
t%

i,

Vrgentinensis
Petri

decani

SS.

Michaelis

L. S.)
<in>

Ludovicus Geiger decanus.

Senioris divi
l_

argentin.
episcopus

14

Ceterum,
invenla

supra

num.

episcopus
a
te

inrifit

autem laudatus
ecclesies

enume-

Tripolitanus

testatur,

sacra corpora

netiquia anno rumdemin

ranrfo

dictm
:!,-,

sahctos

eollocat

SS. Einbettam,

patronos, atque Vorbeltam n

;

mdcxlvi
iius
rssr,

prima invenlione, ted

\
'

beltam

virgines;

tum

sic
in

prosequitur
ecclesia
;>

HoSesacrse

,-,,,11

corpora
<1
i

requiescunl
Petri

nostra
infra

Mnit atits id non dt erclems. secunda aliquafeupoE <!< inspections ac transtatione accipiendum *c</. colligi potest ex dictisnum. 6 et Uum
ac
translala fui&se,
<!<

oioris
in

Argenlina),

me

scripto

prBesentia

dominorum
canonicorum
, ,

Floriani

Rieden,
el

Tln'iiln.L'i;r

ilorioris

domini
in

ollicialis,

Francisci

autem dicitur, ea corpora servari in ecclesiaS. Petri ^'uinris-, ><l </.' integris omnino corporibus intelligi non debere, manifestum fit <> instrumento
dtato
nnni.
lo,

Schlil2weck
Btophori

nec non doniini Chri-

uhi <ltr<m!r
el

corpora SS. Kinirgentir

s. Petri Se-

iian

parochi

Holtzheim,

et

Joi

belLs, Vorbettaa

ViHbetta quiescen
iu

WHlii,

curiffl

episcopalis Argenlinensis notarii, an-

nm, partim
ii

in
i;i

S. AureliaB, parlim

no hdgxlvi
hrii-l

inventa
sacras

et

translata.

Signatum Gaepiscopus
<'t

n n

i-

rrclr-

Haug,
ss

Theologiffl

doctor,

(o}jf>i<fi><>i

esi

iccCffit, quod rtnim )h>lshcmii haud procul \r<irititn<i situm) scr-

Tripolitanus,
iin-

suffraganeus Argentinensis,
et

decarrve-

rcninr reliquim
l<v

s.

EinbettEC deSocietate S.

rsn-

Michaelis

sen.

divi

Pelri

Argenlins.
Bic ex-

apud

iut.

/'/'.
/'.

SuUffl

mo.r

testimontum

Sllhjicit

a<lit>>lt

tiint

tt^srnl

li.

Carthusianos, />r<mt sibi <<licaAihrrrht ah un<> iiiriiiornttiriiiil

rcwiits

decanus hodicmus,

t sequitur,

patrum, sed
tr

Lractus a
libro

me

infra scripto <le

verbo ad verbum cx
est.

stalutorum

Bdeliter

descriptus
hdcclii.

Datum
ecclesiae

occasione <str percenerint, quoibidem afjiciantur >!!, non sxprimit. Verir sitnilr tatttrn cs!. peHatOS Uluc fmssr BU0 />cm
</""

Argentinii' die

ix Augusti
(L. S.)

L. Geiger,

decanus
et

collegiats
chaelis

sanctorum
Petri

Mi-

secuh decimi septimi, cum a Lutheranis trgentoratense CartAusianorwn r<it><>h>> erersum cst, ct monachi >>> ncino tractu MoUhemiensi tedem
collocarunt, ui traduni Uir&usin Qriginibus Car-

senioris

Argenlinae.
iintorWln .
rrtiii ill.i

"JWWttlU III

Monet autem prmterea l<i<!<>r>is dominus Geiger, eadem reperiri de verbo ad oerbum in tibro Annalium cjusdem collegiatm ecclesia; m aiio autem iibro perantiquo invenisse se a<!>i<t, tcam istam cum suis altanhus ac sucrllis desi13

thusianorum monasteriorum >-/> /-''. si TheodoChronici rus Petrmus < tlucidations ad cap. Carthusiensis, Petro Dorlando conscripti. Denirrl><i<tnx ct meitiic conjecturam meam super his moria soltus Einbetta in MartyrotogUs indicavi p
'.''

num.

2.

DK

3i8

ACTA SANCTORUM

DE

S.

NINIANO EPISCOPO

PICTORUM AUSTRALIUM APOSTOLO

s.

CANDIDjE CXSM IN SCOTIA

COMMENTARIUS HIST0R1C0-CRITICUS
scdis episcopalis Sancti nostri
ct suscepli

I.

Pictorum,

ct

notitia

tempus cmortualc,

apostolatus exordia.

iO v.
P\cti

quiet
dicli.

Acturus de Apostolo Pictorum (quem licda NiMahnesburiensis Ninam,

Niniara,
alii
niiiii, it

rerit,

CUJUS loco unius alteriusaue

littertb

mur
Alhic

unde

" '""' ii/o wrmone Ringen nominant, rwi cum Hartyrologio Homano
Scoti

Leucopibiam obtrusermt typothetiv. jordus ad uinium Chrisli 394 num. 3, Efit

tatione
locus,

inquit,

in
:

Norantibus,
est

Nirn.niiiin

appellabimus
ntti

quadam pralibanda

cen-

lovidiam vocant

quem hodie autem Baudrando in

provincia
incipit

Galc,eo-

Pictorum sedisque episcopalis

graphia GaUovidia seu Galdia

Australis Scolias,
in

ampla

corporum
apud
inun
Sereri
iT in
-<

stimti noslri notiliam deducnt.Pictorum nomen a pictui a ortum, li Camdenoet \l(ordocre~

<<

ora occidua, nbi

me-

ridionalis, e regione

EUbornise et Edooedse insuls,

dimus, non ante Diocletiani

i

Haximiam tempora
ilfordus i AnCkristi 2/0,

a quibus tanlum

milliaribus Scolicis distat. ifa^

ipton

"'

currit,

iitimat

me*6urien$t$

iib,

3 de Gestis pontificum Angloioi/uitar

:

natibus ecclesiast.Britannia
:i,

adannum
ab
iis,

rum,
juxla

iii

Ciiiuiuhr Cusiv rpiscofiis sic

io

Pictoi

non

alios

esse

quos Dio,
lib.
:

Candida Casa vocatur locus Scoliam

flnibus..,

extrerais
loco

Anglin

trpediuonem Britannicam describens,

Caledonioi
et

Nomen
ibi

ex opere
Britonibns
is-

Uaatas
duo

distinxii ita loguens

snnt

indilum, qood ecclesiam

ex

lapide

Ccterura
i;i
|

Brittanorura
in

prssserlim
eral
|

gene-

miraculum
terius
>lr

fecerit,

Sanctus

scilicet

Ninianus,

nimirum
el nii,

quos pugnandum
[ncolunl
jn
dii.is

Caledo-

liriliiiiiin iiriun

rrr/rsi<iruiii

PrimordHs
ecclesiam
appel-

nii
d

Useatse
i|iu

Mseatee

juxta
.

eum
i

editionis

Dubliniensis }uj.
lapide

665

putat t ex albo
fuisse

insulam
iUos

partes dividil

haud dubie
iihuu,

ssdificatam

iedonii

posl

suut.
lib.

ProOal
S

llfordus

ex co,
<
sic

K\ candido quoquc colorc, inquil,

quod
Bj ila

Uerodianus,
i

domitas a Severo
de
iis

latione retenta.
4

pingens,

inter alia

Beda
cap,

lib.
i

3 nistor. ecclesiast. gentis Augloet

U
ria.

Quln

ipsa

nolanl

corpora

pictura

ra-

riim,
et

nominis Candidm Casss etymon,

/ns

varia.

ejus

Mhun

oerbis perstrinxit

Qui

locus

Pictos

in

Dicalidonet

matult Camdenus

ad

provinciara
;il

eorum rtQm
i

Berniciorum

pertinens,

vulgo vo-

ler/a
i

u
iib.

,,_

na

27,

cap,

Dicalido-

nes,

Ufordus
-'.

ad annum
qoi
inti r

Christi S65,

num.
lem

iiii

fuernnl

Pictos

Occiden-

insulm
1,1

Caodidam Casam, eo quod ibi ecciesiam de Lapide insolito Britonibus more fecerit. Atqut k " Beda Malmesburiensis sserii, aliorumi/iui/iiiis adducere supen acaneum arbitror,
.

catur

lenebani

quasi

manura
:

dexleram
ul

auctoritas appellationh httjus originem mihi adr

eo

vel
Vi

Deu
lib.

iyllaba
,,

nolatur

laevam

habebanl
tis
1

oerisimilem (acit,

ut

prudenter dubitari non

Sant
-

fjistor, scclesiast.
i

genstri

inghrum

redam
\uii

Causam aliam assignat

.

3,

cap.

Pictos

>

Aut

'"'" prorincioi eas

tocat,

qum

arduis atque

nni\b\a monti
qui
intra

jugis ab Ausu-alibu
I

de </"<? <"/'' a manuscripta Aliis rtutiii nominibus signala interdum r tr Candida Casa; sic eam Viniapolim a prina

aliqua

eorum

sunl

antistitis
testis rst

s-ui

s.

Niniani
:

eo dera
la

monles
nufli

***

hubenl sedes
superesl
,

9**1

msedi o^hodieScotosdicimw Fuerintnea, ''"' """ "'" ?<"" Britones, an natio atiunde

W* Pictorumnomm
"
hissimilia,

/Wmemoria

Baudrandus irunt a templo in

erecto-

nomine dictam aliqui eam S.

Uartini
.

fuisset
Martini

S.

Turonensis ho-

raoj
Si
'

m ibidem
""
.

Cujus juris (iimi

gentis

on

\mjloi

Scotorum
inter

Candida
utriusque

acriter

disceptatm
:

scffr
i
>

ptores

discutiatqm

uto
rsia

rum
aeaisse.
Camtida Ca$a

UHs hujus arbiter ego sedere ">l"' et Majorum meorum ab hac odiosa conabstinendum mihi duxi. Audiatur
laudato loco
sancti
:

notit

ta>

"" n

Be
'

la

nere
to
'"';",'

Cujus
Uartini

Sam

ti

auctores

ttymon.

Casa episcopum
>

episcopatas,

episcopi

nonu-

scrii

C*n
f

u Wilhern
v
tseal

neel ecclesia insignem... jam nnnc Anglorom obtinet Qua Scoti contendunt Bedam disrisMp
ferre,

Ptoa Crco

tempore futuro; alii, ut verba oidentur pr* # pro ipsius Bedm tempore aecipiunt. Sed his tatis : nunc de tempore apostolatus Sancto n& stri conversionis Pictorum dicendum estaliq^

V-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMMUS.

A
*

3, 9

monendumpuiO, multa
non
faeile

r el

ahipso

duqumttonu mgrmu
,n

le

utroque puncto
ut

ZZagandooccurereperpUxaadeo,
determinandum
stt
:

verum

auctorum testimonium apud Usteriumpag. JLuctom 170 et sequenti. Vnum addn omni exeeptione ma- u s jorcm Lactantium lih. de Mort. persecut,, cap.
liplex
-

aectpe vnte-

(5

C. nstantina

qui Britanniam tfum Galliis tenea

est,

W>iP

Tnt

deconversionis sum tempore trahrtor ouod Scotid. llector Boetius Scotorum

scriptores
lib
'
'

hat) ne dissentire

majorura praceplis videretur,

parieles
:

conveniicula
terant,
,

id

qui

restitui
l>ei

po-

oL 8n veno ita h(l HU tr Romanis apud Ymtorera PonSt^Tmpcr^te' obt.nu.l f DoMax.mum... per legatos fificem
6
f
,

dirui

passua est

vernm
,

autera

tem-

plum quod est in liominihus incolume aerva\ii. Er quo habes Constantium quidem permisisse
prmcepisse edicto
subjectis.

rioiie

viri doclrina r**, ) scofcrum rex, , ut in Srotiam ab eo insiffnes

et

et

reli-

rum
ba-

iiheris

conjuge

GhraU

nomen

profltentes

liqum everterentur ecclesim, nullo tamen i<( : prmmiserat Lactantius Homani orbis universi stragem, excepHs Galliis ConstanHo
itt
<

L mB(e

lhn ;
;

sequuta,

exemplum Scotica noinsignirent. Regis aversala impietatem, Christique

complexa, Bacro fonte
esl

abluta.

Fuit

r|i
,

; i|(i|(rril

8 Nunc qum contra assertam anno ChristiSOS apud Scotos fidei Christianm originem faciunt,paucis

Bxipttsi
(

" r "'" test, ~

i[mlls

De

rtcepti

quo Scoli ad tumen vera pietatis, benignitate vocali sunt et Optimi Maximi primus foit humanai salulis, ab eo, qui
,11,.,
.

exsequor. Scoti ipsircligionis Christianm apud

{><>*!
:

"

l0nm

seprimordia
hiin re/erunt

Saxonum
scribunl

in
tti

Britanniam advenipologia

ita

ad Bonv
pag
<">t(>

Acciderai nostris lertiussupra ducenteaimum. atque Britonibus, tametsi Uli diversum quidJam
-

facium
(iiiiu

\m

dvreeta,

apud Usserium
reliquias

iramo

per

venerandaa

B. Ainlreae

ad

?eram religionem

prioivs

arosserint.

Siquipost-

Apostoli
laias iu

divina

revelatione navigio

deGrfficiadeibi-

dem
ea

Britones recte in flde perseculionum Bmvitia

aliquoties

primum
et

instituti,

Scoiiam,
it
1

Hungo rege tunc regnaule

ipsia

elhnicorura
aversati.

suasio-

dem
cessa

Saxonibus
,

Impugnanlibus
Scolis
a

tunc

B oibus eamdem
qua
flde

sunt

Noslri

Scotiam
Bistoria

hostililer

maxima
ostiura
ipsi

Deo con- E
ut

et

pietale instituti

semel foerunt,

hacte-

victoria
)

ad

Tini

Qurainis

habet
Qdera

aspernatis, perseverant. Dus, erroribus Leslmus de liehus rjestis Scotorum 6

Scoti
<'<
i,

prirao

susceperunl
VIII
in

lib,

3,

Chrisli

Bonifacius

Bulla
regia
)

ad
celst-

m
,

ttq\

Donaldo I secutus est Boetium , a quo tantum rrhis discrepat. Georgius Tkomsonus de \nuiniic christianm religionis apud Scotospag.
t

Eduardum
tmlo
,

Nosse potest,
i

inquit,
(

qualiter
aposloli

egnnm

ipsura

Scotim
,

per

n.

'2

Andresa
Buperni

venerandas reliqaiaa

non sine

tie

fatur

i-a

scoiorum quippe Annalibus ac per-

petua
Victore
diiiii

quadam
Scotiae

majorum
ad

traditione

constat

sub

Pontifice

annnm Christi 203, Donalregem cum universo suo regno Chrisuscepisse,

e*i

Bliana

sacra
teslis

cujus etiam rei

qui
,

scuros

Tertuilianua,

in
,

libro

non obsuo
inacessa

Numinis grandi dono acqnisitum <! conversum (ueril ad fidei Catholicra unitatem. His plane subruuntur ea, qum de suscepta fidt anno Christi %0$ allata sunt num > et 6. Nam Boe\ndrem in Scotiam tius adventum reliquiarum S
illigat aiiim Cfiristi

369; Boetio consenlit Leslmus;

contra Judacos

Britannorum

inquil

Venipsterus in
hh.
'.

\pparatu
] i

ad kistoriam Scoticam
scribit

Homanis loca Christo vero subdita

>

sunt.

Et

-2.

cap. 22

factam

anno

862,

pag.
tioin
.

fide teamdem tradit Scotorum quam laudati tupra Boetius et

constanLeslmus.

scd

ifiiomiiiiis ft<lct

apnd

Scotos initia

d- otten&itwr
'""
i'
'

ligari possint

Titlemontius tom. (6
40 de

Monum.

in S. Patricio t art.

anno Christi WS, facit, quodajuni ie nctoria ab Hungo Pictorum rege de Saxonir
:

ruattf

Scotorum re^ni cum Donaldo ad Christitm COnversione u<i <hct<im aunitm a Sotirls Sed scriptoribus asserta ita breviter pronuntiat
imtversi
;

bus reportata

non enim diu ante annum

U9

in

horum
nnlluni

omnium
reperilur.

In

probalis

auctoribus

vesligium

tcriptores

Nolim quidem ego contra Scotot omni modo Tillemontii censurm subscri6ere Ignoscenl tamen mihiScoti, n eos wi patrim sue commendationem paulo liberaliores fuisse
Oxero,
~

Britanniam appellere potueruni ingli swe Saxones, imo ex lirila videtur ostendi posse, eocircir trr anno illorum adventnm consignandum c sse : nam, licet impressa Bedm excmptaria, tam in Historia, quam m Epitomt annum exprimant W9,
Legi

debet,
aiiiins

inquit

ilfordus
ui
in

ad diclum annum y
correclissimo
Ms.

449,

ccccxux,

ob rationes,
iii

quas moxsubdam.
I

qunii penes

me

est,

expresse

babetur. Hecte seniiquet,

Qui

Donaldo

uitirersi Scotim

rcgni

fafide

tisse

Alfordum ex hoc etiam

i

quod
:

iteda

d *w

onin,.>

ctam ChristO acquisitidnem

396
in

in> irtanttfur n<

Hb.
(

Uislor.
)

ecclesiasL,

cap. 48 refert

KA huni
nnic

tSm**

constantiam prmdicavit Leslmus,

adannum
,

Christi

Aetium
tio

pauperculaa
cujus

Britonnm

reliquiaa
:

Cralhlinto

ita

hahet

Ptoruere circa bc

tunt

epislolam,
ter

principinm hoc esl

Ae-

tempora
Priscus,
tiqne
alii

Modocus Amphibalus apud Scolos muiFerranns Ambianus, Carnocus

, ,

consuli gemitus

Brilannorum
in

tertius
a Chri
et

siquidem Aetii consulatus incidit

sto

annum

viri

doctrina

el

religione

insignes,
dicli)

Dei

nato

'>'><">,

"'

docet

Bucherii

Chronicon

cultores (Culdei
Dioctetiani
nia
ct

nostra

vulgari

tingua

ob

Constaniii

tyrannidem
ralhlintus

ex

Brilan-

proragi,
accepit

quos rej
:

comiter et be.

autem ibidem ntbjungit: Neque haec tamen agentes qnicquam ab illo auxiimpetrare quiverunt. Et post varias Britonum lii
Critica Pagii. Beda

illisque

Uonam
,

insulara

expnlsis
Iradidit
fecit.

calamitates

demum

cap, 15 narrat,
a

[*>

Druidibns
et

antiquis

incolis

incolendara

alorumsvee Saxonumgens
rnata
10
111

regt
sit.

Vurtigemowr
tantamfidei
cotivtrswitrw
i

Araphibalum eorum episcopum creari

ritus,

Sic

Britanniam adx ecta

his colligere
est,

omnes gentilium profani

tempora
ii.i

qui

ad

illa

usque
hujus

Ex

non

esse

extingui prorsus non vatebant,

Christianm apud

pietate abrogali sunt. An, qum hie scribit Lettmus, nultatenui pugnent cum ii$, qum dixii

Donaldo, non examino : iltud tn narratioM we 4mprimis displicuit Vsserio, quod Constan ftum Christianm religionis hostem faciat, mihique C( rte onunnti improhatur cum plunc cunstct ,
ifl
,

refragatur adductus
tulliani,

Uanteorum historici; vixdum inchoato Christia innecti posse secuio opinionimem nismi apud illos exordia. Sed nci mpra a Thomsono locut Ter-

liguitatem, quantam nec solido fundamento

\am tnntcli

Cftristianis

impense favisse Constantiwn. Videmut-

quem seculo 111 fioruisse tcto, Romanorum historiis versatissimum futsse i< inquoque ticet, ;. quodvuil Thom; per me
i

320
AtrTORF

DE

S.

NINIANO EPISCOPO,
repullnlarent

Btoto

Britannorum loca, eaBritScoli qos dodc scotia dimniffi pars mtelligl debeat, Romanornra arma Qondum ea quaw ciinr. 111 iam ui penetrarant .sednon propterea
t,

prkmmm

VtDl rx,r,srcrc,.t gcrmina et crrorun, qnibua avellendis sanctus

:

Z| , a
.1,..,,,

Columba, es Bibernia
vare
esi

in

Albaniam
cospit
iv
,

transiena
,

operam
iib.

utilissimam

anno

aU(JJ[

tam

tantem,

inconterotnafam

to-

Beda

iu

cap.

IncarnaUonis
quinto

\dChristum conversionem, quaIrm

ipsi

minicaa

qningentcsimo

d^
v

sexagesimo
arf

jactitant,

admittert

'"'"
I

innotata Papebrochii
tricii
i;j

i supra laudatam s p

nn tibrocontraJudmosoperam iperfida genti demonstrar

religionU ineren ret feiicissima Christianm Christi imperium humilitate ac ostendendo

epistolam.

papebrochio
islius

prmluxerat
eap.

Fordunus
:

hb

Uistorim Scotorum,

9 ita scribens

impera.

n^T**

man~

swtudine tua jura

,.,,
.

latiut facitiusque extendisse,

.,,
,.,,/

ftomanm aquila

.,.,,,,,,

ferreos, tt
.

pervadere nequiterant, uctesmsuperabilia Uomana maje-

Theodosii jnnioris teraporibus sanctom obiisse ferunl Ninianum pontificem ipsum namque secundum Historiarura scripla sub imperiosni patrui scimos patris Ircadii el Honorii veraciter
loris
:

Doruisse

nam eorum nnno

obiit,

st(lll

victricibui Servatoris nostri tignis

Turonensis episcopus
viventis

>,-

eetsisse

alloquio
recreari.
in S.
Aii
el

sanctus
Pitseus

quinto B, Maninui cnjus adhuc in carne mernil Ninianus iala

dt
Scriptoribus
Bri-

mwoChrtstt
io$.

exprimi, ii His Tertulliani mentem sufficienter latius extendendum puto.quam ut fidei runee hristianorum mani dimenta qumdam ei tenuem
-

berrimo
lannim,

modo
obiit,

mortis signavii hoc Candidam Casara sanclissime diera suum

iu lemplo ei dedicato sepultndecimo sexto Calendas Oclobris anno

Niniano

annum

pulum
,//,/

Vertulliani
,

imo,

si

lubtt,

ante

ibidem

Vonne enim mihi Diu an(e rrtu//iani i<->i.r remoliceai di rt B rmimfl fndorum naiionesChristo vero snbditmfueini monumenttj C/u wtfa iimi consU
scotic
:
i

ram

accepil

reparalaa

salntis

ccccxxxn.

Pitseum secutus
.*,

est

Alfordut
1

ad

annum

Christi l&%,

,-

Hagdeburgensibus, Cent.
:

num fol. M29

/:'

lm

subne-

n<e

retigionis
, |

temina
fuisse,
et

<>i>><<l

Indot

S.

ctent
iu
1

Apud quos
Casa

boo

dubitari
\u

minime

possit,
esserit,

andida

(Pictos) tandem pontifex primus obiil

Gallovidiaj

auno

sa-

quin

maliquisaa
rea

luiis

ccccxxxn. Catalogus
Scotim,
in

manuscriptus

Sancto-

non famen <anta*,

Sic pariu r Scotidt

u2
i

universa plane India Chrioi eo

rum

qui inter scripta

ad

res

Hibtmim

'

numquam
< i

Scotimque spectantia
Septembris
po
S.

l&useo nostro servatur,

tcrip oi ib

onsentio, rcgiofidei
;<>

hoc elogio Sanctum nostrum exornat ad diem vn

:

ntm

hanc,

qum nunc
sive
is

Scotia dicitur,
:

sanctm
inter

Ninianus, S. Martini ex sororena-

non

Donaldum

episcopus

Cnndidaa Casaa
et

in

Gallovidia Scoiiaa
insignis

quemdam,
fuit
se. iit
f".

Scotorum

ret,

sivt vir

n
ad
li:ii.

e,

Pictoram

Britonnm

doctor,
sole-

fnerit,

Christianis sacris initiatum

quem
Ploruil

celeberrima

peregrinalio

inslitui

nonnullos Christo lucrifecisun

ab
>

[]

nego, utpote nullo

i

m zumfundamtngentem
i

Scotoi
iT7i

sitt

Pictorum

uni

anno ccccxxxvu. Sed qui Catalogum hunc Majoribus meis Lovanio submisit Brunus, non aliunde mihinotus, quam ex istasubscriptione, in
in
liis

anno
.

Christi
.

WB
'' -"
i

ceritat\

uangejicm
defecerit

epistola sua

ita

scribit

Esl

elian

n
Si

ccpi
-

,t'"<i>iti>>>

ipsis

non

s;ihs

certa

alicubi

conjectura de
nec ma-

otoi '""

<'

'

/'"

a
S.

//r/c

deji

liontm
terba,
i

terapore,
i,'nus,

quo vixerinl
in

Sancti, sed error

ostenduni

clar\
i

luriora

Patrtcit
1

"

nec

mullis

t-st.

'

'-"

<-/

nrtoianoj
Socii

14 Patricius
su,
///

''"'
/"'v
1

toro. 9 W//r//7,
:

Ninianus Wemyss Societatis /emanuscriplo de indubiiatis ^f>!<' Sanctis

des..vtu

fta

lego
:

Scoto:

iii

itqu
i

Bposlatarnnt
,.

et

in/ra

Prasap

sertini

indi

,,,.,

,,,!,,..

;ill|;;r

c Btalarum Piclorum.
12
iintur
i '

"'.

w(
.

di
/,/,.,

'sg

"

ad Sollerium misso 2 Julii anno (720, emortua\t Sancti nostri tempus signat annwm f$7. "'"'licanum Joannis Wilsoni, anno Christt tiios vulgatum, ita habet : Obiil l" -'mod (Sanctus noster) in Scotia circa annum
.

scoii.
<"/<

Christi

oxu

annum alium

stgnant

atii.

Scripto-

credendum oji din< ynsrfew ffe n(w an ywi com ersionemili ,/ "". ei diversa sit
()
/

n/N/<//,

ribus de temport emortuali sancti

intistitis n initio hajat

1

tam diversimode sentientibus, malui

.

ionis

modo

sententia,
Christi

,,-

owd
V'"' '""

^lfordum ad
r
1

annum
facile

Commentan >!i tate figere seculo quam ipsum dicinando assequi. Wilsono s. Niniani obitum adseculum vi removenti assenr
i
t\

\03

qum nemo

tiendum
(/<<!

<<>>

putavi propter ea,

qumtum
ex

erActtt

probaterit
,,
,i-

suspectU

admodum)

lum

auctoribut

n
,;

7
'

''

lulaquadam tewpon
,

Papeonij

pene omnibus dicemut de Sanctx nostri <"'" Martino Turonensi conversatione : cum tn\m

v
><

mo

sit,

saltem

(/ictuin

quem

oiderim,

qui obitum

War "

'"

11

""
:l)l
i

im (uissefabulam
s.

ita

certius,

Ninianum

'"" posteriorem statuit anno Christi W2, im risimillimum sit, annisetiam <il<<i<<< """'s eum
"
.

circa

Qnera

"
ll

lte qani

"

a P utj

p,c,fl

s MarUnns mo IMem disseminare

divinilus

quis s. Niniannm

fuisst sibi
il
,

ad annum 512 tu persuadeat? Haxime si oeruni est, v

Vitm
S,

"'

dem(l ue

maKistri
ejus
l

sui

morte
i

tradit auctor
'

Pnmara
l|u
:

cognita

jam S.Niniani, tum seilicet, '

Uarlinum
<h yer

nomine con
'"
11

ratum episcopum, ad
15

"

'l ,,il1

ftiit,

qui
-

bene

ccepta

tar:
'

DI

PicU

Romi

omnes,

Roman
;

^potuiss.

ii'- '::C Sednecannus, quo prmdicationis b-*-j ^ munus apud Pictos susceperit s V|11
qu* Xlfordus apostotatut

"

i:
'

D0

^W

quebamur capitali quin fldei adbnc !ene r ; no^

certo ridetur figi posse.

dictum

unnum num.

Quo eliam tempore

Nnia-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

A
ni;im "

321
AVCTORB
U. S.

nnstcr

a Siricio
in

Papa consecratus
redire
ct

epi-

inhctur

insulam

Pictos

Ro-

"?
3
.

Rficlesia

BJeique

subjugare.
,

Pergit

nwn.

II.

CamdenoTheo,

"
.,

Vari

Sancti

nostri

(0r8

lllH1

u nd e
"i

a.l

epucopaiem sedem Niniatempora uon lia-c potius

raciunt,

Vitoe

quarum
:

una fabulosa,

aliip

minimc

authcnticae

Tnriora

quidam
cet

refcrimus

et

Pi-

gcstorum ejus usque ad episeopatum

iis

ex

Lnm
J
'

iustralium
:

conversi
ftutera
,l

sm,
"'

el

uovas sedis
.

zSrfmm
wd
B(Mja

Theodos lU8
senior

"

oa

compendium.

rC8p ecta

alterius
lib.
''"/'

augusti
I,

ccn-

tamen
,,
ita

cap.

ErJ

/,/-"/"'"/"'

x,)

iatelligi

x (roenduro Tneodosium BUnc debet Camdenus.

,

H
diis
sis

-Jsserius de Britannicarum ecclesiarumprimorpag.

s.
6C)9

Vnria
"''"
,

s.
lil "

IW-

lfa/im ffo

Camdeni aliorumque verba accipere

,
f ,

de S. Nini.ini
. .

Actis

ita

ioquitUT

mti
'

/(

iUigant,

Theodosix junioris temporibus Theodosium ab iU signaripuircadii

et

Vitam

Niniani,

ab

ffilredo

Rnievallensi
VngliGe

ab-

bate conscriptam, in

bibliothecis

ridimus.

to

Mn

uagn \m,
...

rca

li\

filium.

Honoru patrem, Ad Be lam ouputo Chiffletium

Parisiensi

tmqaod

attinet,
/.,,

recte sensisse

in
,

correctiore editiont

Elredm Hievaltenlibramunum, per Maltorum bonorum virorum adscribitque qum cerba Vitm istius ini ium designatnr : hmc
Pitseus pag.

Opera

recenset Vitam S. Niniani episcopi,

,

Bedm
ragaslo

sic restituit

Tenente im-

erim Honorio au iem

B
C0) i,. x

BUo Theodosii minore. In

lau latus Chiffletius
janioris
,

dato
mis

.,i

observat
:

ad nos non pervenit. Patricius rVemyss vn laur supra scripto hatc habet : A Dde dignis accepi illius (Sancti nostri) Vilam variis io fflrconscriptam haberi
altera
in

[benl
:

Th
:

losii

Trevireasis
e*

bibliothecis

Aogliea,

Tl
isius

dosii

minoris.
Filio

Repono

vero ot
:

quam oumqaam mihi

i<)3'j

licuit videre.

Vsseriuspag.
;

mente
lilins

Theodosii minore

ma-

de

S.

Niniani

Vita sicscribit

Extat
Vita
:

iim
e$ l

illi

fuit

Arcadins.

Et sane verisi-

el

apud

Hibernos

nostros ejusdera

Niniani

Bedaerrasse incurium pro minore scripsisse minoris, pro quo aliisubstituerint junioris, quam ipsum Bedam hallucinatum itafuisse, ui Theodosium Magnum,
t

in describendo
et

m
.

qua ob importunam
uasa,
al
sibi
el

tum
suai

matre tum

con-

amanuensem,

mguineis frequentatam visitationem,

qaieti

deserta Candiscipulis

dida

cum
ibi

uvi.
lo
;l

iiiinTiiiam

peliisse,
el

atque

irapelra-

anteqaem nullus ejus nominis imperator invenitar.

r ege
.

loco

apto

amceno,

Claayn Coner
ibidem-

junwrem

appellarit.

dicto

coenobium
tnultos

magnum
in
ti

constituisse,

nutpti

,,

'"laMu

16 laudatus ilfordus ad annum Christi 895 pradicatamQ Niniano apud Ptctos fidem Sequenii, id <-si Christi trecentesimo noinqait, anno,
iH
tio

que
iisse

i"^i

Hibernia transacto annos ob-

traditar.

Vsserium

secundo loco laudatam

esimo quinto,
Coss.,

TheoJosio

terliura et

Abundan-

abeo Vitam secutus est Lndovicus iugustinus \lcmandus in Historia monastica regni Hibernim,
tituio
:

Regulus confirmavit; qui ex Achaia in Britanniam veniens, sacras Andreaa apostoli re~ liquias secum asportavil in ecclesiis nnper erectis
S.

Pra3cipui

sancli fan latores, qui

et

aes Hiberni

snnt,
it6i

ibidera
:

mfern domos Regularium

Niaiaaus
Cluain
,

condiderant,
lo

hmc addit

S.

Becu-

deponendas...
se

Quotl ad tempus
S.

spectat,

accidisposl

fundator

exstitil

domus

dictaa

Coner.

advenlum

Reguli uao

alterove anno

quod morlem afErmal cum Piclorum conversione optime congrait. Quid

Valenliuiani

Holinshedus

autem catalogiistius prmmiserat intelligi Hegudebere domum tpectantem ad Canonicornm quotiescumque Ordinem alium larium institwtum,
Xnitio

til

ie hisce S.

Andrea
oel

reliquiis

o-

non
ta,

exprimit

Vox

<>'-"i

Cluaiu

ut

obserrat

\iam

ielatis,
S,

discuti poterii

ad

OctobriSj
ubi de

ubide
S.
(

Hegulo, vel

ad xx\ Vovembris,

addir idem ilemandus pag U, ad distinctionem nilHibemict significat, quam quod do aliud

Andrea agendum
consules signari

erit.

id reliq.ua ab Aljordo

mus hm, quibus oox

amamis
pratis sitm

ista Cluain

prmftgUur, mi
Vs-

,,.

asserta pattca
ipso

observo.
:

Primo ccrtttm CSt faUos ab anno enim Christi 393 con-

essent.

tulatum tenuere Sextus Anicius Olybrius, etSextns

18 Alfordus post recitata oerba, qum ex iolocodedi, adannum msicpronunseriosec

tiat

Probinus. Secun io non facile admisero tantos tam brevi tempore fidei in populo barbainicius

;Sed

Brilauniaa

Hibernoram ambitiosa Sanctos, si jure non possunt,

nota
est

pielas,
injuria

mtnto

rtjx-

me$ "

ro progressus,
ius,

quantos adstruere oidetur Alfors, Ninianum non nisi anno 39i consecraium R im e episcopu n, ei inde per G illias
utpote qui
'" "'

Pictorum

terras

devectum statuit,

et

tamen

proximt subsequente oarias ecclesias erectas

Tertio

ttalmesburieusis, adse trahentiura. Wajor testis esl de habel lib. i de Niniani sepulchro heac qU Casa, inquit, vo Candida gestis pontincum Scotiam locus in extremia Angliaa juxta catur iiin beatus confessor Ninia requiesdt. , finibus

teribit. ta*/'"'
'

ex Holinshedo nonprobatur, "II"itiamS.

est,

'''

'""

quidem

indrem reliquias anno anno 392 obiisse Valentinianum

<

Potuisset

quoque
iib.

ilfordus pro se
cap. 4
;

adducere
Ubi
(

/o-

cum Bedm
sia

3 HUtorim,

>>,

tccte-

Uartini ad

, ttd >>:
Valeatioiaai
'''
; ''

Kotinshedus tcribat simpliciter posl mortem, ut apud Alfordum lrgo t et Winianus i anno Christi 373 decesserit, du-

(Sanriu* noster)
Gtia

corpore una

Candidam Casam ) eliam cum piuribus

ah

pse

san-

requiescit.

Bepudiatam
.

Alfordo

\%tam,

'""" manet,

an

Valentinianum

lt

an

ti

de<i<jna-

transumptam aut saltemhuic simiiem admodum, habemusexmanuscripto p Fits*imo*

.

nt

Pictorum igitur Australium convershnem lak fyo cc/ sub finem teculi iv, ttl sub initium
V|
le

Cuni hoc solum ex Beda certum sit, eos ftnum 565 ad fidem adductos fuisse.

diuan-

acceperunt procurante e, Hibernia eredamu^es Jiacguiescamus, Q,to minus ei bem*m Candida Casa, . Bx uiauu-u. derelicta

Majoret

^
ex

m.

nmmigrasse, prohibet fabella est. tota vene consuta

,

multtplc*.

qua
<z

ta -<"< WAceedit el alia unbuendos tuit Nmunus PictOt fidt ChriitoM P'*i

m tmm,um

Septembris

Tomus

V.

322

DE
et

S.

NINIANO EPISCOPO,
ere-

uctom
U. s.
tf\nr

perat,
xerat.
in

sedem

epiteopaum Ccmdtdm Casm

eeetesiam,
et

cinlrm
set.

Quit igitur facile eredat inepto fabuiatoq

mann rereUt p0u ^ linc prodigio ttupefactut ,',")') faber l,

tirfirit,
'<

nt hitrnana

eum

ri f

gregem

fide

te-

Sancti pedes pravolvitur,

m vcniamque

Hibernia oblitse scrtbit,

neihti ab eo desertum, prmsertim cvm rei adeo ifferatur idonea ratto, cumque alim Vitm minus fabatosm de itinere illo Hibernico

rat.Fabndomum Sanctuspost que negotio scipionem sunm

quit Vitmauetor,
et in

m
%\

,~"

ingreditur
extrahit
'

semper

prorsus
20
probatur rx
veieri Eccle-

siteant,

Sanclumque

in

episcopatu suo

xternum

patini lornnien h,'

'""
''

patebit.

Postero
Viro

obitsse tradant

cum
amplins lectori
rl

die faber

!'"//'

aajacentibus agris

Dei

Yerttm

nt

fiat

perspectum,

,]aut

inrptinl in mullis,

sirpe sih,

stet auctor,

paucula ejut rerba,

miiumr n>nqum id demonpater

in

possidendam <>/[, ,-t, hac solum pactione ut ex nomine fabri Terna et filix Ui
,

perpi
a<l

ma
~

cus appeiiaretur,
eptns

Wv|

Compositmnque
locj
illius

esl

lllljnil
,'t

tia dttcipiiejofl
(

hucfidelitertransfero.Fn\l,inquit,
Saneti nostri
I

nnyator, nomen
,

de Wvt

rex Britannfa, qui sibi

regis

u\o-

Wytterna

tV

sen

Candida

Casa.

Pluribus
ut

rem legilimam Bliam

copnliivit
fjiiHiiius
,

Qispanonnm matrimonio
his

seaeo; jam dicta enim sufjlciunt ,

in tiibrrui.na
i<n,tii>,
l{

si^
\\

viia et
lideliier

moribns renustam. Ei
in

duobui

,a\,;ar,u habeamus ron

\

Dei serrilio

pereeverantibus

titiam,

ri

t/uins jut/trr,:,

,,,,,,,

huuc plane
accipiat

etc.

Btpaulo infra ;Traditur deniquea patre suo

dUciplins.

tli./nam. t/utv , Opcre nostro

locum

clericali

Pergit dei/nde exponere raras

tjut

rum
ac

animi dotes, orationti tanctarumque vigiHastudium, jejunia, corporisque macerationet,

:

ncrmniau, insuper sancti ipostoli nostriw manuscriptam habemm, quarum alteratirm hZ* sumpta est ex Hanuscriplo Rubem Vallis, alteram
unii
r,-

snljilit

Mi",i iimne
leclioni

rel.-ln.ila,

IIoriMjue
etc.

jam
Et

)iauusm/,!t, Carthusim Coloniensis

acce\

dictis,
/nsi

dirins

sedule

imcnmbens
:

Uajoribus

meis

aliu lns similia tubjungii

ejus
iMiini

Nititur interea rex

in prmfatione,

quam

submisit P, Hugo Vardmus, qw

,lh prmfixit,

paliT
Fiiit

ipsum
Vir
facie

;nl

nniam suam
el

fatetur prina

revocare.
,

accuratiorem
niani

et

locupletiorem

esse

Vitam

S.

W-

sanctns slatnra procerns

corpore
conci-

strenuns,
\e>
totins

prsclarus
altior
eiini

inter

omnes

patris
viluil

capite

snpereflerebatnr.

aCapgravio editam, de qua statim, Secundo menda et errores irrepsisse in Manusmptum Carthusiense, utsunt wi [dns Octobris pro xn
Colendas,
tio
et

Prn
hi.ui.
i\
<ic

bar

re

jKiler

gludio accingi

mi-

episcopi
,

Finianus

Scotici pro Dritannici Ttrpro Ninianns scribitw el hoc dir

et

Vtcumque mutabilia
lnmrii
iii

tini

hominum

senta,

cit

ortitm habere ex similitudinc Ulterarum V

,

fabeltn

i/itis

aniinum
\em

inducat, S.

"Simaui

paDei

mutUptict,

quemfidelemet quidem fideHter

pet
dixii

m
'

V in veteribus manusrn/iiis et ex simili liltrriniiai F rf apud .rruia ,n>s. (Jutirlu,

\ <

sono
P,) S -

tervitio

Vitm hujus auctor,

suiii,

tnte factum fuisse impie

sacrilegum

Quid

quod iptum etiam sanctum Ninianum

pii

sui ct arrestatuit
:

aliqna suppleri, quaa apud Capgravium historicum desiderantur ut illud de bacalo Niiiniu crescente io arborem el prope aatn
,
,

int/uit,

vita institutt obiitum

quodammodo

emanaiite

fonle,

quffi

iu

Ilihernia
in

coutigeront.
'<-

inter aiias

enim ejut
his

rirtutei
:

celcbrarat

oerbis
al

castimonim ttudiim Non solum mnliernm colne

Verum utramque hanc historiam

tione
Irtjo.

Capgraviii

Londinensi

anni

i-',ir,

loqnium,
fugil
:

diserte

expressam

sed

aspeclum,

attendemtur, au-

Quod

et

ecce

mx
loster,

uutrn, in llibrrnia jnrta sml uiuhnilintiii

:

in

Hiberniam pedem immicum teenm rxarratui prmsens

leviter

la

miruciila,

non probatur ex
discipulus
:

eo,

quodsubvi-

dit

Vardmus
ille

hujusmodi,
tU

quam

Ex qua

(Sibernia) oriundus
iiam
discoli

oculi etiam

tantumea-

detur

\iniani

diriinrqite nurtor miraruti eujusdam, quodsiientioprmtereundum mihiomni"" dum, nr pudieas aures Imdat impudens nar-

plane refugerent,

scholaa

tugientes
solent,
s

extraneas,
certe,

domnm
si

reverii ad

parentea

Poterat

vera est tota narratio,

etsi

Post
ra
esse

hme quis eredat

Gallovidia ad parentes aufugere,

nonprm-

fabulatori, etiamsive'

eise
cit

qum narra Unde dubia saltem qum k campana, adSan eupreeesdecmbdelapsa, ut ejus beneficio
possmt,
"*n,
h " h '-" J "

W "' """ sntrnmquf ln, lu arm a>tn rurel

/
;

subdi-

Vita hme in rebusprmcipuis eum Capgramo ita convenit, >"w interdum sit conlractior, mterdum verbisave
<>

Hiberniam, quodpluribus ad rrm prmsentem, Ceterum

II,

refellere nil far

"'/"""

,'

l,n,t "

"

-"' wtius est,quodtraditdeecclesia tPMMrirtutequamartificumopera niemto materiam necessariam

ctior.

21

Sola itaque

examinanda

esi

Vita %

ques a *<*jV

Capgravio
statuat.
i
I

luci data sst, ut de aliis prudent lectore

&#*

t
oersai
''

^
" cc

ioeum templo destinatum devexe-

ordinate procedam, ab ipso auetore

teste

ordior.
ct
1,1

-.
" ,llr

Capgrawus,

artifex

autemipse*

Pitseo,

vir

pietatis

"'' Pottea >,-:

eruditionia
llhl

Catalaudibus insignis, edidit, Siinciorum Ait-li;i-, Henrieus Wharton

-'"

;uii Vita

ka

""

mque
01

fugam,

Gallotu

rrfrrtti rsl.

tenb">
snii.

!
'

'"'

im.nrunL
m
as-

liihulum allrraui protuu

v
"

iJr

ad Historiam ecclesiasticam Guilielmi Capgravium Hisloricam ista m ex votumine quodam, quod m bibliothecaCottoniana manuscriptum asst n atur. W Aflrlono contentii Oudinus m Commentariis de
'

Appendice
'"', ait

ti

,,

"'"

rcl " "

!

ecclesiastieis,

P**c*eontraho.S M'"

tom.

8,

eol.

2595 asserem, Capgrar

'V Me^etadfabrum circumjaeenUum aarorZm

in c

yZT"*"
:;:;

nonatiZ

"hr:ampto

poZ
do

"'^atoraturos.nZTZi^

'""" excerpsisse Legendam surm exmanus* nolumine Joannis Tinmouthensis; dequa w Uone etiam Janningum nostrum monuitD Smith ecelesim inglicanm presbyter. Quidquid tit, ri* pntnvt Catalogum hune Sanetorum Anglim adof'
''

*-*
(

liosequerl

Ori,Q,

Um

Capgranius, sive a Tinmouthcnsi priut ad* ,-frhut,n, drscnpsr, ,( ulrr</<' certf

.

Niniani
" ,/ '" c
'"

tovendtgitorum tanta

In

in -

VUa 9**tisassensumprmbcamusindubium

mtate nimis remotus est,

utreiatisin hac
:etenin\

Joannes Tinmouthensis fioruii anno Christi

1366,

Cap-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

fapr U*
(cw
_

?23

tiBfUmo
fjsi
:

ti

IVharthono credi
si

rnm

flde,

sed

el

quornmdam qnoque memoria AfoK

iminuol oo- u
in
-

Pitset

comprobatur. Hit ttrbis maniftstt

8Cr%pto

H
n
'

Uirtto

anno

at

S. Ninianus

ctor vihr, rutfum tsse Sanetum nostrum

st

antiquo

vene omnium ,-, regnonte,

wjjhgfa

***'<** """"'"" s r*?enjus annut imptrtt el

Cumbporum rtgno, quodpropriit regibus paruisusque ad onnwn 946, constai tx inglo

[nnalibus citatis
a(>

Vsserio pag, 604, ct

Situs

utnro6a*lAentcam Pe tramhabeamus, facit affnilas miin '/""'" s "'"" s "'"*'" eodOTI rLutoruffl ut per dtmrsum wogo patratarcferuntur, ; hoc unum Itetorm monxtum terdum obtervabo mime negart prodigia, ttd guo<
r*(OT7i

ftanc

denopag.648,
ciu-

in

Cumbria

Camauttm protin-

Cambrtnsis optime eongruit cum descriptione lon nataiis s. Ninioni, ui tx mappu geograph* ns ad oculum pattt. .w Batmus, aliiqus ?um

taaoantiquioribusseriptoproditanonsunt, quod auctor Catalogi Sanctorum Lnobtinet htt Vtoto abbatt fol. MOpostinso>>< S.
.

Venedotam faciunt : est autem Venedotia, tssU Baudrando in Geographia, pars Wallis borealis in Anglia, rtgio u Cumbrensi rtgno omnim> divtrsa. Vtri dt loco natati
statuerint, non inquiro,
s.

Niniani rectiut

alimseribit

cum sotum koc

rcrjios

tx

lic~

,/,

narrafionem
HwrifuJ
S.

Hoc, inowit, aec asabnegare prasumo.

,

da certum
27
ijno,

sit,

tum

fuisst de natione Britonum.

S.

contendo, nec de
iaiani

Dei potentia (adrfo eao,

Qikx/

aulrm sptctal ad
ul etrtot

Xiniani

e(

ad

diffidens
,,h

natalts ab auctore Vitu- nssertos,

eos ntc

\mpu~

t\a S. Niniani.

,,;,,,.( /,,/hm

oculos /loiirrr siif/ulu

et

sednec
6
:

admitto.
a<l

[udiatur Alfor-

p4

hsntt

llu

rerum
Niiii.mi

Nioiano

oeetoruni qualecumque
in

dut dr his

ita

loqutns
audis

anuum
regis
,

Chrisn 370,
lilium
,

compendium txhibtre. Orditur

s
(hl

hunc modum
officii

num.
ia

Oum

Ninianum

putitusuttt,

confessoris sacra conversationis

primorel

ei

sanctitatis

insignia,

dignitatem

ln

legendariornm dialectum esse qui in eo plurihus aUnbiiemlo julmotliim liheiales

ea

I!

optimum et Iraciam venerabilis Beda in Anglorum |!rir(mt m (Ub,3cap. \) paucissimis commendans

ministerii,

finem

laboris

Verum
prinripes
inniiia

voce

intellignnt
:

viros
sine
ullo

(n

provincia
ilubio
c<>*t

Historia

ac

regnlns
Beculo
tsi in

pins

Mri-

verbis,

iiNini

rrequentes

habuit.

hmc

Ninianum proprie spt~ iia ctant transcribo, orntssw o/us, srtpso Bedo, ouem non satw accurafe dtscripsit auctor laudati Caiade eoscribit.
S.

Qua

auctor totus
ratis

dtseribtndis S. Niniani intemttiriutibus, ln

moribus

tgregiisque

monu:

seripto Carthusienti tt Ltetiont \\ laudaii supra

tcclesia}

Australes
tn,r.

Picti ...

relicto
,

errore

idololaeis

[berdonensis
nuptiaJem

Qff>ci\

ita

legitur

Bic

in

fidem

verilalis

aeeeperanl

pr&dicante
1

ipsa

infanlia sacrosancti baptismatis

.

unda renalus,
suscepit,
,

rerbam Ninia episcopo reverentissii

simo viro,
iii.i'

sanctis-

vestem

quam
,

candidatos
viclor

im-

de

oatione
niiiin
el

BriLonum, qui
sancti

erat

Ko-

maculatam

conservans

vitiorum

Christi

i.-jiii.Hiin

mysteria veriiatis edoctus

Martini
episcopi

cqjus
ii

sedem
el

episcopalem
ecclesia

eam conspeclibus praisenta^ it, ac Spiritum sanetum, ijiiein primum liabuil mundatorem sancl
,

ine

insiguetn [ubi

etiam ipse correquiescit)

mnrihns sui

sacri

pectoris

iihtiiiI

UlttStratorem.

pore

iina

cum
auctpr

pluribus

Sanctis

jam

Tnm

Vitr

auetor Sancti

nostri in

Vrbem ptrt-

AUglorum jens obtinet.

Qui

locus ttc.

Tum sub

dn

vitai

psit,

latius
,

hrri
Diani

: Verum quod Beda brevius scriDeo auctore [irnsequi plarel. Sas/iican usum fuisse iibro de miraeulit S Ni-

grinationtm paueit vtrbit txsequiiur Huicperegrinationi David Camerarius in Sanctit Scotia ad ditm \\ Mi StpU mbrit prmmittU eohabitationtm
Sancti nostri

conseripto,

qui
ex

ad

nos

sohmqut
iv

innotuit

Breviario

non manuseriplo
ptrvenit,
S.
Nii
i,

ibtrdontnsis, ubi in
dicitur laudatus.

Officio

eum Culdeis patribus : Borum (Guideorum) inquit, inslitatum amplexus Vinianus, mirum est, quanto desiderio leneretur com verum qnia mos tunc erat inter nis animarum
:

kctiont ni

libtr Barbarice scri-

Mmm
Wa

au-

ptus;quam conjecturammtam firmal eonformiias ptne omnimoda eorum, </""- in dieto offieio retitantur, vn edita S. Niniani ita mtmorantur. ^n Pitseus in Joanne Tinmoutktnsi de Volurim Sanctorum Vitas eomplexo agtns, Ex infl1
1

Culdsos palres, ul non prius subirel oliqnis onus Euangelicum el apostolicum, quin priua limina Aposloiorum visilasset, Romam profloiscitur ete,

Quid statutndum sil de Culdeis (alii scribuni quot Culdmos, uln Keldeos, Coiideot alii
.

Sroti

ajfiriiiaiit

rtinm ttculo

III

/>u!ri<i

sua

flo-

nilispene, inquit, auctoribus res parias

ttevit,
ll;r
'i

ita

compagi-

ruisse,
28

colligi pottsi

tx dictis

num,

7.
iter

qi

i|n r

deessenl in aliis, ex aliisadjiceret;

,

redundarent

,mI

illa

lota

tam discrete resecaret, ut niHisloria redundans aui mutilum.

tub'

jitam

psregrinationem ftanc a S. Niniano susceputat ilfordus anno Christi S70, in An-

Sancti

RomOffl ab

nalibus

addictum annum num.

speclat,

Al/urdo

tie

scribens:
profectto-

'" ooesf,
seribam
,

ut Pitsti judicio favorabili

Quod ad lempus

tunc incidisse
in

habeam fort, "' quicumque vel oscitanttr Vitas Sanctorum AnglUt pervolvtrit, prima fronte offtndai non /"""". ijn.v ad accuratiortm trutinam (nequid
u(

potius

pro

ctrto

oem
lifej

oportet,
sederet.

cnm Damasus Papa

Qnia
posl
in

Urbe
S.

Ponspatia

aliqnol

annornm
el

redire

debel Ninianus
.
.

palriam,
salutare.

Turonensem.
lentiniani

de

\ii

Lex

etiam

Hartinum Valota...

'

durius

rei

ptrcpitomen resumo, non

"
111

'

Inttrmissam imposttrum, m exprtssero, quam Capgratrbis usurus : En Britannia majori

ocore
oporteat.
aliis
li.

Imperatoris
.
.

hoc

anno

(870)

plures invitavit.
Britanniffi
o<!

Et

qoia Treviris dala

innotuit.

est,...

nniiiini

pia

Ninianus

extitil

oriundus

n
,

Siricio

Ufordut ttmpore Papa eonseeratum tpiseopum tt ad Pir

nostraa

Blatim

Tdtm

Christi 894,

S. Ninionun

putatur regione, qoaa in occidnis ipsios partibns, ubi oceanus quasi brachium Morigens, et ex utraque parte quasi duos angu-

rtos fide

c/its in

veraimbusndotrsmissum tradit, ricque Vrbe eommorationtm :'f eiroistr emnoram

tuit

<><>

Scotorum nunc ei Anglorum dividil additurin manuscripto Rubtm vulHs) conosque ad novissima Anglorum tempora I'" Topnuni habuissfl
1

n-

quibut

mam

nulla alleget Alfordns oionumi ttabiliat chronotaxm, toHs eidttur

.

egna,
1,1
'

niH eonjecturit

qua mso

fudseio rtm

minime con-

rogem, non

solum

Historia-

ficiunt;vidsnturque mihiommia, qum dt NioiaVrbt mora ana pertgrinationt, ejusque oi fl

tra-

32 4
ADCTORK
0.8.

DE
aiiquot seriut

S.

NINIANO EPISCOPO,
Martim tempora Btatuamut, taluberrimo
loquio recreatiim
aXiquot
fuissc

etianw statuatur traduntur, tuficienter tahari,

Romanum
annot adslrutre ,
'.

\postoium

omnino
Btda

necette est tot

deinde annos

Romm

nostru^

versatum

tcribit,

Bomm
%it

regulariter fldem et veritatts

habebimus,
poturnl.
rt

quo
sinc

S.
til/n

Uartini

mysteria edoctus
Dtcitur
iUigniuT
<i"

Sanctut
sdolescens
ifl

clarescm t>nirr GOUVersorum ><r

"""""'"

in

Viia

ftomam profe:
,

ctns, et phiriiins

annis

Vrbe conversatus

sed
</>

no S7o
ra ibidem

etiam teteribut tocaU fuerunt Qtatit annum tuperaverant,

>
>

nceccletiam ipsius nomini erigere Niniano/ie Etquamvis S. Niniani Acta congressum ejus^ S. Martino consignent post Romanum iter
tj,,r.

videre rst ex
i><>-

auetoributatlatitin Hoberli Stephani Thesauro

gua> Latimr. verbo Adolescens; m n nrn dia potesl ><>. /<"''
,

!><"-'"

postquam narrarunt novm ecclesim\ tubdant Com jam sanclum m,,

:
:

ti

multorum an-

quem miro semper venerabatur

ad
ejus
caelos

affeclu

rior incidi
<

ttt,

At,

><";'"'

annorum spaUfordus, Tunc

migrasse

didicerat,
<-<

ipsam

eccla

profectionem oportet,
Ponlifes

pa

u,

rjrbe

cum Damasus PasedereL Eoc quoque gratis

tamen non extundes; quia

i Uquett etexdicendis amplius patebit, exigua modum Acta illa sint auctoritatis, non vidco
<iirtis,

honore dedicavit;

tamen,

r r

admisto,

<>< 370

nefas
ni

sit

suspicari,

ab auctore

Vitm, a S
<

snht Damasut utque

quam.

ui/nnsst',

<i annum 884 Gratis, tnquia nec ah auclorr Vitm, ncc ah

mtate

multum remoto, ejusdem

<.<

nam

ciderit,

ordinem
id,

>>

<

>

-.,

fm
auctore
i<-

alioquoquam nominatum reperio Pontificem, tum nuo Romam unient benigne comiterque c.rceii

duhito ullatenut asserere,

quod ab

pt<ts,

liuu

<\<>

deinde
txec

rpisr<>ps

<<r<ltuts

tm statim aS.Martini excetsu consignatur, annu alir/uot a morlr tjut factum

>

fuerit

S.Nin

is;

aliquid obett, quo minut

uirumqut tub Vamasi tucceetore Siricio pot\ contigitte <"><< enim Siriciut S. Petri Caihedram
arii

ab <><> 385 ineunte,

si

ei

anno inne-

Itque hoc pacto evitatur diffieultas i/na- Alfordianm chronotaxeot dispositioni opponi potest. Verum, t prmmonui, Spotstcoodc >> nin ex parte erediderim > quodcumBoe32 unu.
>

Xititt

iid

Uomanam S. Nininni projeetionem, usijue annum 897, ante << certe non <>hnt S. Mariuj

tio

aliisque

Ninianum

S,

Martini e x sorore

nepo-

Ctnus
<!t>

Turonensis, tempua l<u</r suppetet,

quo

et

iixinti
fidei
sittil

Scripturarwn mira eruditione imbui,

suh c/us disciptma educatum fuisse a plane incertum mihiest; non enim Vitm auctor i aliit corradendis, t ndebimus, admodm
irm.
liberalis, de

rt

mysteria edoceri potuerit Sanctus oster,

u<t

utroque koc tam altum

ista

siluissct; non
et

eamque annorumsupputationem eolubentiut amplector, qnod

et S.

Hartinum
ut

divertere,

Bcdam
sancta,

fugisset

consanguinitas
Niuiani, <a/

educath

quem

<>

latuit

hauriendm
Christia
luc(o'te-

i/nduc\

>>

/utssim,
zrlutii
et

credam, ferventissimum

rr

jtrutti,

purissimoque veritath fonte

tiniiiKiruiii

fidci

propagandm ardorem,
rrgo,

)ti

disciplinam,

Bomana

profectio.

quo
lestc

fiagravii s. Ninianus, et cujus explendx

tri

autem Bedm,
<<>/>.
'i,

de Niniano

dicentis Ub, 8 Uiir.-nl.inln

liilnn

Alfordo,

Romam
et

petiil,

per 94 circiter

Storim,
et

Qui erat

Houw

not coarctatum fuisse, >

tanta prmsertim Picto

et

mysteria

verilatis

edoclus,

neseio,

an

talk
nulto

rum

necessitate,

Niniano,

i'*<>i,r

Sedit

prudenter voluerit extenuare Spotswoodus,

al/ato tcstc

Antistiti

haud dubie notissima.

Valentiniani
ei

30 Lex uutcm
>ur 011-

ie

studiorum

re-

!<>

msiilutione

alumnorum
\lj><r>ius.

detectu,

quam

in

ter
tti

tubtidium

advocat

nii .evincit.

Vcre
tit

idoneo, addens, judicatu facih Ninianum, sub Martini viri tanti disciplina enutritum, <> novitium Homam profcctum fuim. Videtur sane miki Spotswoodus hic pluscutum <<>dulsisse genio

quidem
i

tpectai
et
i

ad

annum

alentiniani

alentis
<

870, cum ngnata augustorum consulatu

et,

hominum

sui furfuris, <>>!><

in /toi<-

trr-

invidiose declinare,
iiiuiiu-

quidquid quoquo modo

<>>><><>

tio,

ineidentt
la

annum Christ\S70,
diffiteor,

quia

Ecclesim

commendationem
testibus

!><> irit

facere potest,

eam

(aeile potuisse

cet proferatur
h iu

exceptione majcn
etvitti

BritUHlutr innutrscrrc; mtlr

ut

Uttitr ,<<> sr.juilur,

Tnterruptum tantisper Xctorum examen,

iis

ttatim

(ata ista lege

<><'

Homanat tcholas

sc

Sancti nostriex

contulerii Ninianus,
"s

Cum

compendium prosequamur.

ergo desint tolida ><<

menta, quibut ehronotaxim tuam Habiliat Mfor,l

"''
-

''"

'"'

ts

puto,

quam diuturnam
admittere,

adto Sancti

nostri

>

Vrbt
ttithi

moram
videatur,
>>'<

\m
i

non posse

ad Pietos missionem
Uligat

ante

annum

394, cui eotn

*te

Alfordut.

Vom CandidmCa-

III.

Rcliqua S. Niniani gcsta

patrata
:

miracula

in

Niniano dicata fuil S. Martino TUronensi; koe autem apud populum recens fide imbutumprudenterfieripotuisse <> videtur, antequam tancti episcopi Turonensit per Occidentem veneraiio, ct tanetitatit miraculorumque

ecctesia a S.

vita

varia scriptorum elogia.

fama

percrebuissei

Umepaulo fusiut
er

t riusquam
dm Casm
exhibeo,
rt

apostolieos s. Niniani in suo

labores,

Sst*
<

ditputavi, ne quit

nimiw

arQunti
iisru'tu)\tur

Ufordianam chronotaxm ampteetatur : m quibut etiam tiquet, quod paragraphoprimo tmpinsinuui, non posse tuto detc uun <, f>,ln apud Pictot exordia, lum annum tutctpti a Kiniano munerit aj>osti>li>< 3< Sed ct memorata jamjam ecctesim Candidm Cosq n s. Uartino appellatio faeit, ui non dijfir culter credam, talttm ex parte, Joanni Spott""<"'.
tfi

episcopatu

eorumque frucWt
1
'

ut*** Vitm prodigi penda, obscrvare luhct pauca < laudatum i""" 27J Davidis Camerarii locum, ubi inter alia nt loquitur de Sancti nostri / i rbe reditu fa Scoasserta ah auctore
:

tiam
les

per Gaiiiam

et

Belgium,

in

quibus

miralu-

llistonn ccclexiir ^cotuv patj. C assrn

animarum conversiones fecisse legitur, redieM ad convertendas Deo creatori suo animas se '" inm intendit. Quoif cum slrenue dio praesti
et
set,

awrrns,

ante Romanuin

iier cum S. Mariuia vertatum fuisteSanctum nostrum. Sientm sub ectrema vitm S.

simillimam angelonim vitam inler mortaJei Candidae Casa? primus episcopus nominaw

et

nominatim acceptare cogitur. Utinam

attulisse t

Ca-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS.

A

3*5
ad quas lectorem re- Aoctoai
s
-

m
'

nurtorm trstimnnin aut

'

^TTZauibv o'"
1
.

momnnenta mgentiaiUaanimarumlur

item

i"

Vita

Halachim,

mitto.
1'urli.i

\ltmiin uitia longius, in pauca contraho. u

n!t

ytrisimih quidem omninoest,

qumdam impudentisproci

tuecubuerai

libi*

^J^irito
lorim

apostoUco

pUnumetiaminiHnere
satuti

ifnn.

et animarum

operam navas
aliide Ni-

ro affinxerat,

'

tedcumetauctor Vitmei scriptoret prmdicatione arfmiSa tKm Belgiumque a ; |WlH ijMfrii Mtwnr, aisertor
,

crimenque sacerdoli cuidam <lr Ninianl clejamque mater facta, "iore rmtn, iii ipsa ecclesia sacerdotem tui cormptorem clamitans, puerum in faeiem ejus projecit tum adpuerum non nisipaucis diebut natum Niuianus,
Cbrisli,

ip*i etco. yof/ ""'"< W(Pitfoi i^"'"^ '""' dubxe "'" Scon nianum asserUt ac demum multos annos laborasse

Mmrw/fffVfpenei

Heus,
si

inquit,

puer,
ii
1

in

presbyter
:

iste

genuit,

nomine Jesu coram plecorpore

i

be

edicito

nec

mora ex

infantili

vox

ttUiaitl

oumwM
1

wrfinamm, repuanal
aliis,
I

eerfc autfori v,"

'in.i

insonuit,

mendacem
absolvil
in
:

convicit,
el

innocen-

teriptoribusque Z, M WPVt

qui eum, prxutquam

tem sacerdotem
propriumque
est,

extendens dexteram
designans
:

ad eptscopatus Jtonn digrederetur, quibus hac iis8t tradunt,

gradum subtp

patrem
pater

populo

iiii*

parte

inquit,

deferendum puto. Cum tnx nonpossimus, quin Romm formatus fuefabitare ttoUcum munns, cum insuper certum
Camerario,
,

mile Iri/itur in
crimine,
ijiitnr,

meus, ipse me genuii etc. $y Vita S, Adelmi cum hoc solo dis-

quod

ibi

hic cero insuper

wla accusati innocentia deteimpudicm calumniatricis

s ,,

eum episcopum
ratum fuisse,
pulo,
a<l

fuisse, verisimilius est,

<" ab ipso

Uomm

prmdicationis exor-

se

fquod quidem adsaeerdotem absolvendum necesnon erat) socius revetetur.

36 Tertium prodigium divinm erga Sanctum <>tera uno di< '"'" *' rai{(1 nostrum pro\ identim manifestum est testimonium (l '" r "- s "" cum enim quidquid olerum tuperfuerat, mane ter~
: <" ' ' '
'

>!><rn<

destinabatnr, amplius proVitm

ttesxe

posset.
jiii

:U
ijwttolid
>

auctorem
locnm
iit

audiamus
ingens

Ninianus
miignus
lanitia,

otUi ab imbre

ad

siia?

legnlioms

vemsset,
cunclis

r>r iu<in<l<i1nni t-ssrt,

iiilnh/iir

rrstttrft rsni tinlitin,

nihirlUs

qaruu
lakom.
11

populorum
in
j

concursus,

Bpiscopi jusso hortum

tiir

ingressus frater, cuiiltius

'

devotio, laua quoque ubique resonal Chriquoniam sicui prophetam eum habebant. Ccesii mo x male plantata evellere, male collecta pil Purgatis ab aispergere, tnale sedlficata destruere.
r:i
:

iurn fuerat demandata, porros herbasque eodem

terrm insitas, non crecisse tantum, sed
et se-

men produrisst cernens, quantum sufficeret, decerpsit. Quartum sic narrat Vitm auctor Cum fures
:

omui

errore

fldelium

menlibus, omnia
docuit,

qum
<i

fi-

animalia

ejus

(Sancti

nostri)
quasi
in

abducere
(urorem

nite-

delibns
plig

agenda

verbo
et

operibus

exem-

rentur,
iltos
el

laurus

quidam
et

versus

monstravit,

mullia

miraculis
in

conflrmavit.

invasit,

principem

illorum

prostravit,
vi-

glegit

autem
dicitur

sibi

sedem
littore

loco,

qui

nunc Wiclau-

ventrem

cornibua

perforans,

animam cum
ungulifl

terna

in

maris,

ipso

pelago

BCerilms
mirabili

exnissit.

Dcnidr lcriam

todiens

dilur.aparte lamen

n\quilonari via ingredi

volen-

impetu
et
in

saxum,
tanti
in

quod
pes
ni

invenerat,

pede
quarelin-

construxit, tibui aperitur. Ibi de lapide ecclesiam nullam in Britannia de lapide dicunl ante quam
esse

percussit,
>i

miraculi
lapide

testimonium,
mergiiur,
vestigium
S.

in

inniii

cera,

constructam.

Ei

quoniam jam

S.

Marlinum,
a
lerria

quens
hodie

in

pelra

vestigium, et

usque
revo-

quem miro semper venerabatur

ad
ejos
ceelos

affectu,

loco

nomen.

Tum

dicitur

Ninianus

migrasse didicerat, ipsam

dedicavit, Tnfra

ecclesiam

in
<>>>-

prmdoncm mortuum mis predbus ad vitam

rns.sr.

honore

autem, postquam
Pictos,

racula duo, de quibus statim, narravit, sic pergii

Interea

ta
tliti

Miracula religua divino*qut favores in Vi Cum &ub commemoratos paucis expedio

ias

S,

Ninianus
genlililatis
.

Australes
inha?rens

quibus advenerari
ac

recumbens etiam inter densissimas plu\

aut legeret,
ipse

aui

huc

error

idola
,

meditaretur,
onini semper
jrrt
i

cum

libello
:

tuo ab

colere

compeltebat

eggrediens

Buangelii

verita-

humort immunis

perstitii

simile re-

tem

Bequenlibua
arobulant,

signis

prsdicabat.

Cci

vident,
au-

claudi diunt,

leprosi

mundantur,
oppressi
;i

surdi

M
iluiii

Kentigemi. Verum, petgit auctor Vitm,

ita
S.
it.

inter

psallentactus

tmpettaum
s

mortui
:

resurgunt,

damonibus
ad

Ninianus oculoa

libeilo

delorsit,

"'"'

ani

liberantur

sicque fides snscipilnr, error ahiliralnr,

ecclesiae
el

q destructis
ululis agunt,
dinavit

templis

eriguntnr; currunl

modicum cogitalione illicita, cumque in distrar ctionispomam codicem ejus imber invasisset, tn se,
inquit,

JjJJ P#
(V(JS

jJ

radic*m

lavacbrum divites
iti

pauperes; gratias Dco insulisque procul sunl babitantes. Or,

reversus Episcopus erubnil,

el

eodem- foiutrumpH
deposuit
est,

que momenlo temporis

et iinhrein Bospendil

cogitationem

presbyteros

episcopos

consecravit

et

Vec

minus singutare
qui sub
S.

i/uod

lotam terram per certas parochias diviait. Conflrmatisin Qde omnibus, cum ad ecclesiam suam esset
regressus
etc.

seouitur. Inter plures,

Niniani disci-

plina
qui,

instituebantur,

juzenet

unus

deliquerat,
aufugit,

laboribus,

auctor de Apostolicit Sanctii Vunc miracula vn Vita S. Niniani meFuit in eahis oerbis narratur (Pictorum) rex quidam. . Tudwal: .

Hmc

quam

meruerat,

poynam

ceritus

morata inspiciamus.
38

Primum
regione

m
|

**&/
""^ifdfjw-

,,lls

nomtoe
. .

dives

el

elatus,

monita
dic

Viri

Dei

baculum, quo niti Sanctus totebat, auferens, n viculam conscendit, jamque fluctibus hauriendus, Niniani baculum in uno foraminum defUit, et cerum eo minime con~ nil littus sospes appulit tentus prodigio, ><> littore maris Sancti baeulum
:

ooutemnens.
tooleatua
:1,

Quodam autem
Viro
sui

cum

plua solito

jint

raorans, ut i tanti miracuti testimonium

produceret, eui

essel

Dei,

non
in

ultra

passus Judex
intolerabili

mos frondesque

/""

'

''

<Ul '

atia

Servi

injuriam

inultam,
capite
el

morbo superbum percussil

*os

elatos

il-

oculos

ceeciiaa

repentina

invasit...

Saniori

tandem dnrtua consilio, ad Virnm Dei misil obecrana,... retribueret ei bona pro malis.-.Vir

Mtem
preasil
;

Dei

pi

imo

increpando
oculis
fugit
esi

regem

corripit

deinde ipsum

langens,

signum Crucis imceecitaa

nec

mora,

dolor,
ii\

(ugatur

propalandam proav riwa eaque prmciarissima operatum fume rrnn ut ad cHscoh cupudam preces bwa gia; oredam, rerultima miracuh wre patrata fuisse
tiora

><"> d fnn adjectum fuii ; Nam, <</" auctor rivuimn fona limpidus erumpens radicem arboria merila .hniu longiori emisit, inflrmii ob Sancli Faeile admisero Deum, ad ntilem el Balubrem. ;-,, sui Ninieni sanctitatem, plu-

*te.

Huic omnino

affine

Vita 8. Xsntigerni,

firmioraque

requiri

tcstnnoma,

meaum,
opi-

326
U-cToni!
V. S.

DE
addictus.
itiffi

S.

NINIANO EPISCOPO
//.7
e/e

nor, agnoscet quitibet

7i

partium studio non nr

eorffin

delicet,
fcoe

ftte S. Nininni. gestorum-

nomus
qui
in

Sanolo sic loquitur ; Scotorum Pictorum Brilonumi|uc doctor et nou vulgaris, et eo nomioe
incolunt,
vel
i

'"

abipsis

hri.

B(fl/oyo

SflfU-orum

liytfa con
dedx "Nei
diffidens

Albionem
mulia

wbK
.'

"

**

M1

"'-

llnM|;|

''"'

hi verbis,
,.

qum num.
ll()
,

< fine
j

veneraUone babitus. 1./!

>H
hJ^

tur miraMtU CfMer

-

m
o

"

l(

,.,-

,],.

pe

poteniia

ab-

re

praesumo pj
i-ii

pro commemorata;
:

teriim

<it

dubia habeo, quamdiu non aHa proinfirma enim

dtscriptionc pag. 9, Candida Casa, (;, 7(((( scopali sede, nec non et celeberrimo ante'ex tas hsreses monasterio ornata foit. [bi

)
.

/ereutur

monumenta

omnino miexaminasse

nus... magna
virtutes

np

lotius

insulae

freguentia

'

u
.

Catalogi
.

Sanctorum Anglim, cu~

unde etiam non

Deo
i83

per

illum

id<

tur satis accu/rate

sime
//,

colebatar.
/;//.

monslranie
rffi

Uh.

Rfiow

ea,

qum
i(iu

posteritati

trantmitit,

raro fabellas Operi suo inseruisse

dtt,
i

eum deprehentradit
'J :

"V
-

ub eo Sanclorum
cap.

h seq. hmc addit Cujus prsstanUssimsa virtutis etsi id We rai tuculentissimum testiraonjum tamen
ct

^
ac
his
:

mtito

reliin,

noiirij

h oc

'.

pervohen
ini

tius ett,
lil>.

quod
S,

Hisioria

ForduEral ao_
et

tius

pielatem perinsignem
bella,

arguit

prsscipue

cum
veJ

qood
Rni,,,'

(qnse

inter Scotos,

Pictos
vel

tero

Sanclus noster} mirandaa virtutis vir

san-

nos eestuabant maxirae)

illis

omnem

ad

ctjlalis

coram Deo
operator

et

liominibus, ac

innumeroram
el

illos

ad

hos

viam intercluseranl
tuberet,

Hli

rivens tenos
fuit

miraculorum, etiam posl transitum

mirificus,

liac-

ad singulos,
iius.

cum

tamen
1

lutissimus

paterel

Conslans
ul

scilicet
ipsi

adeo

Arbilrabantur enim
virtuthj

vere

in

Ninianum

miraculorum Niniani fama, egare ausi non fuerint,

i

hetero-

rum soudm

m-

gloria

praBstantem,

rucmn

utcu-mque mtaversentur.
.

inctorumque cuitum

\mpi\
.',
.

m
U/ordui
'/>"

dolum, maiitiam nullo modo cadere potuisse Ad utriusque auctoris Boetii et Leslan verba
bus

rilni

rrt.

jnl

',JJ

dal

qui-

adstruimt,

7i

Chritti

i32,

num.

_2,

ea
elo-

tonibus

Ninianum apostolum fuisse,

Scotis,

pictis

et

nn

oidert

voluerit,
it

il/ordum

obseno cum hannt

lib
\

adeat.

tioc

R gium,
haberi,

quam\
n
''"'"

nequeai

adulationis
o,

sutpeetum
pio le-

Majore utique Scoto, de Gestis Scotorum cap.2, Scotos perperam intrudi. Sie
intelligas,

quia ad stabiliendam
est,
et

habet :'mt
Briloniet

quod meridionalibus PicUs

Sancti

tenerationem
futura

et

heceste non
sunt,

bus

B.

Ninianus

verbum

Dei

niauselizalwt
sic

ac

majoris ponderis

tettimonia,

qum

subdo.
ivi
;

39
Kemoria
.V|.

Romanum Martyrologium ad
Sanetum nostrum
Niniani
ita
,

hoc ev ejus coUecta colligitur, in qua lur Deus, qui populos Pictorum
:

did-

et

Brilonura
confessolii

Septemn
_i

"

l"'

'

doctrinam
docuisti.
1

s. in

"

brit

Niniani

episcopi

ei

annuntiai
ori8
.

Scotia
.

ris
i''

qua de Scotis mentio

annis,
post

i isdm pta

oulla:

5ed

"1

multis

trba eum
auctariis ad

recolunt Grevenus
:

et

tiotanut in

eversuni,
41

lu.-um

Vsuardum

sanrtum

Pictorum eurpus Scoti

in

regnum
luhnil.

in

ipto

Ninianum

non ineen
agont
' ln

ap td

autem Usuardo quem tamen me~

Patrkius

Vinianus

Wemyss
:

Manuscri- Etyaik
S. \isaacti
:

trarius, inquiens.

nno su.no

De \i-

Usuardus
hi

pto de indubitatit Scotim Sanctis, suat de niano observationes ita claudit

Prasulis jejunium in
bal

potnma
tumlwtP>
prM^

in

Martyrol

"

, '

lun

''<'

Martyroiogio
s,

m
el

Solemne ore omnium versatm

sob>

Scolia

Niniani
n
;

episconi

ll

confessoris, adscribitque, circa ai

KXV iiii_
in

enim Vir sanctissimus quotannis a Feria quinBajoris Bebdomad ab omoi cibo poluque

^slinere,

". Sine cuilu

""'"'" h "

dum
cum

sacrosancta
is

die

s:Ad notam
Disi
:|

Supphs Nmja _
die
,

Paschatis

Dominimiraculolon-

'""''i
''"'"
-

mysteria

perageret,
in

**?'

gloria

t,

s.

NmrI "," 11

mo

qui
3

colilur Cortraci

Dutacho

xvn
Sion

regno Scotis

celeberrimus.
oiri

s.

Catbarin_

Uisce elogiis

omnibus

accedal

*"*
S
...
''
!

testvmonium
mii
ni

iifUttiiiJ iMtt,-ril ,

mtegerrimi ilcuini diaconi, qui

floruit,

summamque suam
.

de NiniaI

-.,

meritis

"""'""'<cmnobii norii sserJt //

,
,

,,,

I/SII-

mstimationem testatus

est in epistola ad '

fratrei

Candid* i.v,.,,., 7 ,,,,,, Vt erius it Bntannicarum ecclesiarum primordiis pag. 669. Ulam /uirrit itll ni nsrn rn Vi'N.T;i Nd
-

/,

l-i

'

tf rfwiHBI
'"

ttis

fltt

fratribus

rfoffttffl
,

ia _

loco

Deo servieniibus,
Alcuinus diaconus

qui

difiU

lin

'

c ndida

Casa,

salutem.
ul

San-toinm,

? uo

u^

DeP recor
ttr

vestraa

/,/

pietatis

unanimitatem,
el

aoslH

"""" llls
""' ;i

habeaUs

memoriam,
in

intercedere

pw
vir-

parvitate

dignemini
iiiiIii

ecclesia

saociissimi

P all 'Is vestri

lllll,,M>
:

Ninia epiacopi, qui multis claruit

sicut

nuper delatum
quaa

esl

per

cap

metricaa

artis,

nobie

per

fldeles

ln./2

apstros discipulos
,hl '" (l;
'

snnt, in
'"'
-

Bboracensis eo lesis scholi quibus el facienlia agnovi

peracientis

wi
lione IWM

Sacrum
!

"
'

>"'"

^ **&
'
1

'

In

ejns
ibi

miracula

sanctii

'

vv

" ;|
-

9a

legebam.

Vtinam ad nos /""'"

ha,?

maPa U M " - IM '" venera Sfi rv, ,..! servatum fuii .,,, ,, IUH "squ* ad lempora Benrici ;" " (< d%Uo " l '<>u habei Jacobi nri vT " Is '/"" feeiw ;<"'"7'"<" omnino r,n,r omti / rMillT*..-"'
1
'

^*
,

...

ntssent carmina iltat s N Nraiani

....

,-,.

/.* llPIT,.,

S,a *to;r-

mnumen^ ,
...

Cum enim auetor eoru mtatem accedat propius, w r .^, certiora ..S
'
. .

Ilirt.iil IMUI BIWI~" ** Mustranda ejusdem g*

....

-V"'
tUt A

<'<<,, nsm
/.(

nunc supersunt, non nisidubiamno_

.

40 i,oe " us

'"

Sc

Mi

_.

8 , poy

{IV.

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

liquias

3aincitelur;

cultus

et

veneratio

omnibus,
in-

\lCTOMt

qui eas devotc colucrint, quadraginta dierum dulgentiara imperlimur. Dalum in palatio
e
[V.

U.S.

nostro

Cultus

ejns

antiquus
:

et
a

legitimus

episcopali
:

millesimo

gloria

pos:huma

scripta

nonnullis

Atrebatensi die quarta Septembris anno sexcenleslmo vigesimo septirao. De

doraini.

i11 i

mandato reverendissimi
debal
in

rubra

cera.

Jnanm-s

yttributa.

Sigillum penMonnier secreta-

rius.

44 Fideiium venerationem consecuta sunt mi- Miracuta racula ud Sancti tumulum perpetrata, qum apud moTtem

pott

auctores

K/w
.,"

aum paragrapho prn-rrdrutc adduxi,

cuiquam
de

vix

carios dispersa, hic cottigo. Ordior ah auatore Vitm, cujus prolixiorem narrationem

lcgitimo

S.

Nii.i;.ni

mttaj
h\

duiiumr^n^Mercpomni,

quidtamen

miserabilem
iii.ini

matim exhibeo. Plebeia qumdam fcetum ediderat membris omnibus iti contrarium
.

utque lucuientissime constet depublica, multorumque secutorum usu consecrata Sancti

.nr. mt aliaS rtiuiu
regiones
r.rtra

parentes tmdio ac mcerore cicti ad S. \i sepulchrum detuiere informem puerum, qui

Scotiam

noctis tempore ridil

pauca qum reperi, addo. Ex Uetis sujuidem planumfitet templa et altnjam itcuini moo jus nomini erecta fuisse, el
extensa,
t

Virum cmlesti luce coruscum

Uibus prmfulgentem
,

qui

firmicaput tangens sanum turgere

iussit,

membris
,-,,,,,

omnibus
tis.

<(

toca

naturalia
ad

facili

motu

celebrem exstilisse Ninianura, cujus se patrocinio oommendatum voluit (audatus diacoprrcrs ad Sanct, tumutum pro se nus, atiorum
nlis

ihr. inquit auctor, teraporis

clericatura

processu attonsus
proraotus,
in

in

sacerdotiom

postulans.
s

Huc etiam fadt

<ir

ecclesim Aberdonensis
95,

S. Niniani obs^ijni js vitam linint. Subditque : Duo leprosi ad fontem s. Niniani accedentes, aqua il
lius

Hreciarium,
Hquet,
dicta

quonum.

cr quo Breviario
recoti

se

ablnunt

el

caro

eornra

mundata

sicul

Niniani

memoriam

soluisse

in

caro parvuli restituta

ecclesia : est

autem O/ficium novem

lectio-

est. Porle hic designal fontem illum, qui ad discoli pueri preces mirabili-

nwn,
.

qumomnrs

$unt,

rr ftrda et S. Niniani Vita desunv Antiphonm etiam, hymni ac pleraque

.

trr profluxit.

Vide,

qum
se

4S Beneficum

erga

de eo dixi num. ST. S.Ninianum expertusest

1348,
ut

*t

beneficia ad

alm propria sunt, Coltectam hic adscribo : Dera qiu aodiemam diem B. Niniani rnnfessoris lni ;iiqne pontiflcis feslii itate bonorabilem nobis dedicasti;
verilalis

Davia
his

ScoticB

rex

anno

auctor
lib. 45,

esi

n<-

SancK *nw'"'"""

ctor Boetius Scotorum

oerbis
:

Historie
potuit,
risa

pag. 324
libin
in-

Telura
Btatira

autem unum
non
:

regis

concede
Lus
^

propitius,

ut

cnjus
ejus

erudiliona
Inlercessio

fi\um
S.

extrahi

nec

priusquam
est

luce
itas

perfundimur,
sola

Ninianum

inviserel

enim

tnm

tibia

De CEBlestis
49
S

gaudia conseqnamur.
in

manifesto
S.

aperiri

ac

telum

prosilire.

Pietatis

in

Sed

non

Scotia

stetit

Xiniani

TflMllJ

DBneratio,
allatis

jratAium

De\ benignitate

ad Belgium quoque nostrum percasit, ad Duacense Scotorum sede

Ninianum sum remunerationem stiam consecutus rst Jacobus ! Scotorum rex qui ad sacTum corpusS. Niniani freq uenter veneraturus acs.
i .

ji*

mnarium
asit r-

sacruysanctis ejus retiquiis,

insti

quarum

crdrhat, ui

ixirriit

MJV.

ntia

umentum publicum

iliustrx

ad diem

wm
h;i'i-

Septembris
,

Camerarius ii) Sanctis Scotim in hunc modum : lnal

Atrebatensisprmto oulyavit Rayssius in Hierogaaophytacio Belgico,pag. t89, quod, ad s. Ninianum, huc transfero
Di'i

ter alia conligit semel

iuit

Margareta

regina

ejus

quantum
:

spectat

ct

Apostohnr
universis

Sedis

gratia

episcopus

Paulus Doudot Atre-

grai issimis

Anglorum regis QUa) morbi doloribus posl partum tentareBenrici

VII
ir\. orani

tur, nec ulla consolatione huraana perraulceri posset.

batensis, jn
cilii

preesenles

inspectnris salnlem

Quod videns
in

spe de

uxoris

valetu-

Domino.
viva

Cum

juxta

Banctos

canonea
Spiritus

et

concoret

dine

Deura

collocata,

ad

Tridenlini

decreta, Sanctorum,
(uere

quorum

Gallovidia
ciscitur.

summa animi
liquet,

aadem i>. Niniani in demissione pedes profi-

pora

habitaculum

sancti,

Regis devoiionnn

Deo gratissimam
paulo
po
t,

fuis-

quorom intercessione multa bona hominibns pra>Rtantur, debito

"lotomfo:

se

ex eo

quod

regina

omni
tote

.
](

honore
,

sunt

venerandaa

ac

nullaa

vehemenlia
gris

morbi

abstersa,

convaluerit...

et* noT83 reliquiae

l)ante
ti'
1

nisi

recognoscentc ei appro-

vero viribus afTecta,

cum
famulo

rege

ad

eamdem
unvn
Niniano
muttlsim
-

episcopo,

recipiend.

Binc

esi

qnod

B-

Siniani
profecta

sedem
esl

sequenti
(et)

Julio

mense
ejus

anni
D.

dignis

constitulis

testimoniis

reliquias

nobis

Deo,
ibidem

eihibitas

per

u.

p.

Lambertum
Scotorum
episcopi
et

Lobetiura
;

su-

gratias actnra. (6
ris,
iit.

periorem

seminarii
s.

Dnaci

iilelicel

iliud

subjicitur

miracutum,
Ckristx
(608.
I).

cete~

>

brachinm

Niniani

confeasoris recn-

inquit Camerarius, prmtermissis, quodqut

i' !,ata

peratum per R. P. Uexandrura Marquarri presbyterDm Societatis Jesn a quibusdam Catholicis An'

dicitur contigisse %ub

annum
Erat

(psa

h
1

consignatnm comitissaa de Linlilbquo quod prcesente reverendissimo episcopo AiKTer,

Camerarii cerba do sacrora non longe a

mmmi miiuit.

sacellum

Niniano
in

Spea

Huvio,
aul

ubi
altero
,

ocea-

Quidam anno nno

:

eegrotus

l" ,,ris
II

'

probos
Toanni
&d

ei

lionestus

\n-

Alexander Selonios
Societatis
.

decubuerat
Mtor,
vis
tis

destitutus

jam

viribns

curavit

P"

Robeeo

etiam

presbytero

ut

transferrelur in dictum

sacellum, quam-

''

Beminarium deferendnra tradiderat.

juperioris, viala

Pfos

tecio

privatum,
spiritum
89ger

ai

Deo

crealori

suo
nocle

ibi

piela-

;ul III

'"'iini.-ni

supplicationem prsedicti R. P. seminaprius attestationibus

,

cansa
dio

redderet.

Tota

remansil
tibl

Duacensifi

sub
circa

evereiuiissimi
JMtosaa

domini Antrerpiensis
.

dorainas co-

galli

mortem expactans; sed ecce somno in cantum obdormiscil

:

ad'

de Linlitbquo.

easdem

reliqnias pro ve-

fecognoscenies .-i approbantes, ab omnibus "*ngulis Cbristi Ddelibus venerandaset honoranas exponi publice posse decrevimus el decerniI1,IK
-

cil

enex venerabilis admodum, qui crura ipsius surgere [ubel el domnm repetere. Pestringens quod imperabatur, occnrril uxor, turba
,
,

iMr!

spectrnm
j

se

videra

exisllmat.
:

Loquitur
sancto

ttarum

Lestimonio

lilterarum,

sigilli

nostri

nxor
rat

se

esse,

non spectmm

clamat, rem nargra-

^obimpressione

mumtarum. Atqne

erga

eas re-

tandem

simul

Dco

el

Niniano

Uas

3*8
locrou
11.

DE
C"*
tsei
1

S.

NINIANO EPISCOPO
maxima
aliqua pars
periit.

Liu Bgunt.

s.

auctoritas

o'"' wfma nos firmior tuttorquam Camerartt, liocta et

Ex

iis t

qnaa post se

relin,**

saUera Doraine tenus

tenemus,
Psalmos

teste

Senensi,
47
Apparil
8,
.

Medilationnm
,

in

ttJorttff)

/>
iis,

WWMU
'/'"'"
'

David
-

*?

Sfln'/<"*-

brura
iinuiii.

nnnm
/'. i",

,7,

rw*in
,

"' ooncludo

El alia.

Mniani

/T( //

ad annum Christi
Malmesburiensis
%

irj.

tumulun.

num. it in /"" Sanctum hunc Nieel

Ctmiib cte /</*.

ftuc

de Sanctorum sentanliis \\\ Sixtum Senensem BibUotheceT^

S.

Niniano accurate legi, teai

alnpia

** s

spcctant, rcrba alia

-Si'ri|iMl

niam preeclarum virtulibns experta

ru
:

antiquitas,

'/"'"""
pietalis

non mveni. ouam

safTas Litteras maimj "'
:

^
/

[ntelligit,

opinor,

hic

aulhor

aicuini

ct

eruditionis

commeutaria
meditationes

de

ini Ml

BSBCulum,

qnando
Niniani
et

niiraculis
,

ccepit

inclar*

maxime
nomi-

celebrantur
uhi

in

DavidicM
in
|

mnc
njen

enim
celebre,

vel

Nini,

vel

Nino

hymnos. Videripotest etiam Possevinus

irrn.
(71

lunc

Pasehasius

Radbertus
ad
ejus

S.

Mo
'

NJniailO

COnforiiuirr

!r'-~

raculum
iranli

scripsit,
contigit.
,

qood sBcerdoti
i

corpus
reli-

bU ad verba Sixti
ad nos scripta

Senensis,

Cum non
tt

percem
!!,

Quidam presbyler

ruil
ltl>.

illa

s. Niniani,

Usserius,

giosii>
ri

inquil

ille

(Radbertus sciticet
\Ii-ariiin

dc
5.)

<,/.,,,;
...

Sanguint Domini cap. d.

M.uiiinr,
irf.jiii-iiiri

num.
episcopi

flivinN
ni,
i

sulem(

kauddubie bibliothecas Anglim lustravit dt U ambigue loquatur, staluat dc iis lector, quod r ', ego ca nec plane lnmi affirmo nec ptane neoo
,

celebrans ad corpus sancli

:

Nini

..

eonfessoris

qui,

cnm

digno
ccepit
nl

sanctam
..

ducerei

vitam,

moderamine omnipoteniem
monstraret

$ed auctorum, qui ea allegant, fidei relinquo 19 Dempsterus loco supra laudato ait :
riusei (Sancto nostro) haeretieus jiMnnes
|,,

Inju-

ri

Hiiiin

piu

pulsare precibus,

sibi

Verba ejus
arguat
rit,

oaluram corporis Chrisli

ex
i

olqule

Sangainis;

uon

infidelitate,
pelivil,
r
i

ul

assolet,

sed

ex

pielale mentis

non adscripsit Dempsterus, quisiven Foxum, oportet is sibi minime constittvl/ordus enim hmc Foxi in Actis et Vonu
adducit ad
scculo

i.i

>

Tura

pluribns

narrat,
:

Christum
auctores

mentis cerba

annum
sunt

Ckristi
in

iii

pueri sacerdoti apparntsse

.l

qui torle non

num.
multo

t>

lloc

secuti

Britannia

niiii-

iiiii

Niniani
, i

iVatre,

quem
el

passiro

Pastidiua,

Plebeiam focanl
i

apgravius

Tinmuthensis San
nostri

Ninianns, Patricius el plures alii, qoi tempore ecclesiara Britannorum guberna*

doctrina
:

iiim

Hiraculum hoc ad Sancti

terisimile
fit

tumulum
ex
Gestis

runt Christiana et salutari

et

hoc omui
annoet

contigisse,
at,
i

ex eo,

quod Radbertus
qui

tempore,

spatio
a

scilicet

quadringentonim
fuit

narrationem hanc hausisse

Votat
uutt

n jloi '"II

Martenius,

tibrum
legi

rum el Verbum
,

Lucio rege
vere

religio

incorrupta,
esl

Chrisli
el

kuni
I

Radberli novis typis edidii

\iiii,

anno

4733,

augustini
nihil

annunliatum Sociorum adventum.

usque
iis

ad

In

cerie

edilis

in

Uanuscripto autem
Nili.

Niniano
fidei
.

Vm
lit

"i" nsii

Tiajoru monastei u
Niniani

mendatio
Ussetnib-

injurium, scd ampla potius comtjus incorruptm. Sed, pergit ibidem

accusat
(

18
tiliqun

id

tcripta S.

quod
:

attinct,

tus

mox
Ddei

Foxus
:

Augustiniim

po-

riui de

Britannicarum ecclesiarumprimordiii
ita

vocatque
tificis

corruptorem

iubit
Hinianu*.

loquitur pag, 69

Epse

[ue

Ninia-

auctoritate

munitus
:

Romani PonSanctorum culium in

quia

uus, ne rideretur omnino

inaffectato
liii'1" '"'1

posterorum
slylo

immemor,
melib.

Britannia propagavil

dem

pluribus Foxi argu(ne

sed
lib.
I

utili
,

arabal
c\
crei

Psalterii

menta conveltit
"ii>

ilfordus.

Siergo vera sunl

el

sententiis
>

Sanctorum
1

'

M Ioann
! .,
/

illud operosius inquirere, aul uti

Balffi0

f"'

"

1 '

consentit

ompsterus Ub. (S Uutonm Ecclesiastica gentis S '""; '"-;-/'" < t>w Brita escri, '/

necesse } quee de
verisimiliterS,

Foxo dicit Dempsterus, volueril Ninianum hmresi suee faveni

conqucritur.

"""'"V
Mi

"

S,tr
' '

7 i,lH, m "
1

"

"

habet '" s

N
-

'

""

Qm
l

hibere Foxus, qui de S. Augustino

;i

""''"

gnod cuttum Sanctor

Anglia propagaverit.

''""~

5Cnpli&

mandaPostea

Wft
auctoritas

l,il,il,Ul

'

9uornm

'"-"

rari nos

t,Foxiet idgenerishZm mvnimedebet.

DE

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

5*g

DE

S.

PRINCIPIO EPISCOPO
CENOMANIS
IN GALLIA
U S
P R

M M E N T A R
Acta

S.

u. s.

Sancti

cultus

tcmpus episcopatus.

Sancti Principii re$ tpiseopi

.

septimi

Cenomanensium
</rstus

scripto
i

pmcurato per
c(

D.

Autberi

monaehum

prmelare

it/ustra-

tiims
tjus
sta
ttTtiS,

ea

prmmitto,

qum

legitimum Ge-

eultum

cuicis testatum faciant.

episcoporum
,.

Cenomanensium seculo wcontum (iiniu drtutum spiendore conspir

miracutisque ante etpostobitum

cihiiii

exhibent,

patraiis iilastrem, Beati

t nt
iiii

cuitus ejus

nomine appellant; quod argumentum est, cum titu-

iniiir

tibus.

diem

,m tribuam aiiis quam cultum habenGemina Vsuardi auetaria apud Sollerium \ntistitem nostrum recotunt ad hunc im quo a retiquis infra xvi Septembris
.

memorandis
Deron
nsis
depositio
riv

Hartyroiogiis
:

etiam
episcopi

re/ertur.

Da-

codex hisverbis
sancli

Cenomannis
et

civilalis

huncprmfert titulum ; Vila bealis siini domini l'nnfi|m r|.iscopi. De cetero cum prmfatisin taudata eottectione Actispene ud verbum consentit, manuscriptum koc, sed vaeuum interdum, pro tribus quatuorte tocibus tpatium relinquit, quas, trasishaud dubie prm vetustate iitteris, scriptor legere non potuerat: oerum ex contextu patet, easdem esse, quas editione htabiltonii, non ita detriium apographum forsan nacti, invenimus. Unum esi vnter prmiaudata lcta di$crimen notatu dignum Mabilloniana quippe sancto Prmsuli nostro tribuunt annosepiscopatus ixix. mensem i, dies \\i manuscriptum autem nostrum annos dumtaxat \\\, menses iv et dies

nisotanum;

Principii

confesso-

similiter xxi.
4

Grevenus Sanctum

iisdem verbis annwntiat,

Atterum exemplar descriptum

tituius
:

esi
I

ex

lif/elfo,

iii

>rrifire$sa.

omissa

tantum

c <:<

civitatis.

Ulrique
di\

consonat

rui

Nomenclaturn
,

seu

fenda

aurea

""" ***

Hartyrologium

Germanicum
in
ita

Canisii

tum

Ctaul<>-

jmntiiiniiii

Ceuoniiinonim

per

Joannem

Movelex ve*olesiffl

iku Casleltanus
cuin
s. Principii

Martyroiogio unioersati
scribens
:

luin

Lavallensem
ei

Parisiensis

academitc

doctorem
,

sepulturm adjecil,
episcopi,

Cenomanis
anliqnis

theolognm
tusiissimis

Cenomanensem canonicum
ecclesia
prajdiclffl

sepulli
in

cum

aliis

calhedralis

Cenomanensis
ec

civiiatis

hujus episcopis

majore ecclesia

mo-

dicihus et
diu

|iollt'^iiiri> in urrliivis

nialinm Pratensium. iiartyrotogium

iiuii

Parisiense edi-

reconditis

io

aiini,

/737 ttiam tempus,

quo Sanctus noster

Anrelianensi sub

anno

Domini

mdlxxii.

compendinm lldeliter congesta Exemplar hoc accentim Jutiani Uusseroti pre<<

/'"""
["'
'

adnotat
qui

hocmodo
concilio

Cenornunis S. Princi-

ptum debemus benevol

semi-prmbendati, qui
nostri
icta,

episcopi,

primo

sbyteri, eectesim eatkedralis

lodovaeo tnagoo BubscrlpsK.

8

w
'

GaiUcanum Saussayi prolitjusdem Sancti eiogium, quod ftic oisum transcribere. Cenomanis sancli Principii epihabei
ci
1111
'

Uartyrotogium

Cenomanensis canoniex memorato libeilo Saneti cum plurium aliorum antistitum Ce-

nomanensium Vitis manu propria descripsit, ea qunm in littrns <t<( Papebrochium dafi<{>'litate,
tx Februarii /669 testatur his oerbis : Inte- ^ grnm volumen gestorum B. Aldnci episcopi noita scriptionem suam orditur ) sicnt slri (acujus
tis
I

scopi
l|111
'

confessoris,
'"

qui

sedem
posl

hane
sancti

non

lam
eccle-

'i

merito

ndeptus,

Victurii

flccessum,
1

admodum
gessil
,

iaudabiliter susccptffl
.

roaculo
clarus
ni ">
'""

sancl

8'oria
lv|

postquam
el

irumque acti im concilio primo Aureliaepiscopis

j

iu

archivo

noslro

sancte asservatur
,

reverentia
scra-

vestra

perlegel

exaratnm
,

ct

qoidem lam
Latinitas

|"'|
1

iriginta

interfuisset
thcoriis
in

polosa

conformatione
potius

ui

barbara
sit

pas-

^nctissimffl
J"

conslitu
disciplina
prffisulatu

de

sacris

sim

exire

permissa

calamis,

quam ad
cotlatam
quanlte sint

^^aslicaque
1

edilaa

sunl

exactis

uiium

apicem

immulari.
letii

Vitam

hanc

"'
1

gioriosoquc

l'

annis viginti
ilijrnam

novem,
a

eum
,'i

editis a

Uabitlonio

infro excudam.
auctntati*T

'" ni

kboris
'

sm nimvdnn

arrepit

consonani auctores plurimi, qui, luretianensis primi sanetionibus, et epi';"""" y" subscripserunt, nominibus editis, "MHiim recensenl inter eos prmsuUs, qui it/ama inclyti consecuti sunt virtutum ''"""". pubiicam fiietium veneratio"
'"

ff

Quantm sint auctoritatis tpiscoporum Cenomanensium Acta, indicavii Stiltingus wl diem xxv Augusti Commentarii prmtii de S. Vietore,
1.
suni
,

TJ
si

Hai
sed
iis

iiK/nil,
illis

probabiliter

diri

pnsinli<-c-

ijuis
:

Actis

Cenomanensibus
Qal
cerla.

rere velit

faleor
res

illa

minoris esse ponderis,

Ei />unl<>

quam
infra

ut
:

*-\

omnino
en-l.-ia-

possuni Corvaiserius
'

r/ ""'
-

et Bondonseoporum Cenomanen,

Malim unius episcopi

,

ffltatem
rasic.s

admittere
episcopales

quam
omnino
lom.

liernmiauensis

iunt

ut

Sancti

nostri

perturbare.
i

Nam,

ut

fatelur

*ooa

ac tegitimum agnoscamus. ^ Principii Acta a Mabilionio tuci dataumii Analcctorum, geminum habemus <toemptar manuscriptum Horum alterum
esse
\

"

wttquum

Tillemootins

.,

Monum*

pag.

731

..

Holestum esl, ordinem episcoporum alicujus ecinvertere.. .. Qaia imo IHe ordo magis C | esiaB servandus esl m ecclesia Cenomanensi, quam

P. Joanne Dardes, [ quiiUud!i lt aescnpscrat ex vctcri ct vnsigm manu-

JfflJ

orw

nostri a

>

m
cuh

aliis,
,

iv se qnia saltenl niiilur monumentifl aliis invcnilur. Quod quod iu paocifl

Septembris Tomus

V.

45

*bi-

33o

DK
dictxrn

S.

PRINCIPIO EPISCOPO,
8 Alio insuper,
ut

prwlumCenmanensiumuniterrim
cipii
est,

ostendat s. Principium
utitu
s.
n
/
,

etiam obtinet pro

dt

^toS.Pnn-

rWtnfe)
n,

Uut

Jacobus Longuetalecclesim Gatticanm tom. 2, l%o. Historia

habei
:

strum non fuisse S. Rcmigii fratrcm, (juwevto, quod hxcpaucis tontmhu. s, frater fuerit, eadem, qua ille matre

S.

Principioa
Vitffl

colitur

kvi

Se-

numquam
eum

tiro

alteri,

quam

eiL
ftUflfd;

/Emitio

ptembrJi ...
nnii

Auctores
Principio,
;

ejus
S.

cnm
Remigii

confndeel

ergo aa

tongmvam senectutem
S.

cixerint

di

cum

8.

fratre

epi-

nonpotest, a

Principio nostro

redditum

alque hc ballncinatio reliqua, scopo Suessionensi potest. suspecta racere eo referuntor, ,le verisimitiui censendam esse kane rwi

tisum matri tum, quem mariii

sw

jactura\
\1{ua

mium

Erroneam

Verum argumentum mihiplane cidetur ruinosum: etenimnullun

lugens amiserat.

mhunrm,
flii

qUO)

S.

Pi

iii(

ipitiin

BOJfTWm
ex

S. /.VU-

fratrem gtrmanum

asserit,

mox

dicendis

apparebit. LonguexalUus, igitur ob errorem kunc pronuntiaixs, sancti Prmsulis nostri \cta suspecta
id

donnetus ailegat monumentum, quo constei S. Principio nostro matri sum coilatum fuuse nec inActisSanctinostritamt beneficium quam ineditis ultam reperio toculam, ouedeeo
.

tantum

tult,

ex

iis

nikil

tamquam omnino
si

fidem faciat.
r
li
i

In

his

quidem
ei

lego,

llic

(Sanctus
ilni

bitatum statui posse.

propterea detractam
etium
etim
,

Verumiamen

quis

caecum

illuminavit,

matri jugiter

quam

fidem omnem, narrationibut cerisimilibus

Actis eupit

videntem reddidit. Scd quis

tel
ut

modicum

peritus
cipii

hmc cerba
t/>s<> /it<<>

ita accipiat,

matri S.Prifr

adkibemus, censurm ejus nolim tubscribere, tum proj>t> r dicta de Gestit Cenomanensium, tum quia

$uo restitutum fuisse msumcredat asseri? Priori igitur Bondonneti argumento

ab

non
prnbntur.

>

identur fabulosa.
in

inkmreot censeoque per

confici, ut
nis

ill<t<l

longe wrisimilm
traditur, sangui
S.

6 Corvaisarius

laudata episcoporum Cenoscriptores nostros

vel

non

co,

quo passim

manensium

Historia, < S. Principio subdubie /><<;

vinculo conjunctus fuerit

Remigiosai

Sanetum rwffrvm

mum
K
gio

ita

loquitur
necesse

Vel
esl
,

omnes
Remittri

opus noster.
ut dc tempore episcopatus Sancti nopauca dicamus. Acta a Mabillonio edita, t\ Viia in/ra edenda asserunt, eum tenuisse catht dram episcopalem annis xxix, mense i, diebut
9 Restat,
Trmru

hallucinari

fetendum

s.

Remensium archiepiscopo binos talsse fratres, alter Suessionensis qui ambo essent episcopi
,
.

,:

altei

rmni.

n>is,

mii

post

s.

Victurii

deces-

siim

electus

fuerit.

Verum infra plane

consentit,

xxi,

quam scriptionem non

facile deserendam ar-

Sanctum
Hemigii.
Vitis

nostrum fuisse fratrem germanum S. Meliorm riam elegit Bondonnetus in

ct se< S.

bitror,
3,

prmferendamque manuscripto, de quo

facile fieri potuerit, ut
<><

num,
ir-

cum

cyfras error

episcoporum Cenomanensiumpag. 156

quentibus, < obsei vaiionibus suis

ignoscit

Principium.

primo in manuscriptis rodicibus, auctoribusque omnibus continuatum >t usque ad tr<pora sua anemine castigatum erroremesse, quo
S.

prmsertim <jt<> apographum, \tt ibidtm annotam, vetustate detritum locis aliquot legi potuerat. Initi <> Sancto nostroepiscopalusetmortis obitir tempus determinare sanr perquam iijreperet,
ficile est,

auctoribus <

oarias abeuntibut

sei

Princfpius

noster

jratcr

ttatuitur

S.

Hemigii

tias.

Castellanus annuntiationi Sancti

adst rxbit
:

nostri

in

Hemensis; dein contendit, facihnegotio detegi trrorem hunc possc, ac denique conarckii

margine
ijiiim

circa

aimum 530
innalibus

Marturolo-

Parisiense <<ni
<

notat 5i3. Uuic cpocha

ecctesiasticis

cludit,

minime culpandum
expunxei
it.

te,

quod eum

Vita

adstipulatur Cointius

Principii

irgumenta

Bondoneti

veristmiittii

summatim i< erii protulisse. v Bemigii, ab Hincmaro Remorum 1 Ex Vita an opo conscripta constat, /Emilium t\
,

tumfutise

Celiniam

S. R itores fuisse, qui f!<>rentibus annis duos procrearint liberos, primoge.

Francorum, ad < Christi 5/5 itascribens: Hoc anno migravil e ?ila Principius episcopus Cenomanensis postquam sedissel annos viginU novem, mensem nnum, dies viginti el unum. Non desunt, qui contendant sedem episcopaleui
,

posl ejus

morlem aliquamdiu
volunt
;:ni*'

vacasse,

sed

hi

''

||

nomtne Principium non nominat, nee designat

,

nitum

et

atterum

aliter,

quem quam quod

.

ptores
priori,

perperam
vel

illum

obiisse

vel

anno

biennium,
reversus

postquam
.
.

ex

Aun>
;|

frater futiit

Principii Suessionens

s,

et

fitium

tianensi
ne,
iimi

concilio

esset.

Palluniur

genuerii

qu\

tupus dictus patruo tuo

His

> epiSi o

qui Principio

putn

tuccesserit.

ambobus mundo

datis,

ge-

sunroganl
et

nerandi finem kabuerunt, usque

identia
<<>

Innocentium, Innoceniio Domno [nnocentius quidem mediusinier

sedit,
et

dum

speciak Dei

Principium
Victor
10

Domnolum
Principium

sedet

mtate decrepita senio fractx prmter

filius

inter

Innoceniium
leclorem
<
S
rc\

flr

naturmordinemgenuerunt
timillime
illis

Remigium, posi quem alivs natus non

S

Ego, ne hic actum agam,

ad

cn.

qum ad diem \\\ Augustt

medium
hiinc Victorem
alii

1'icW

igitur, inquit, locus

nensi, nisi quis oelii

'

Prindpio nostro Cenomaadstruere >< priusSuessih

operose dispulata sunt

dcbit,

Stiltingo, ex

quibusv*

non

<

dietnequit,
s

cum
'

"""

nanensiprmfuisseecclesimt quod Principius Suessionensistn sede

admiltendum. Auctores
cipii

alium morti

esse necessartc S Prni-

uniiiim assignant

Corvaiserius annuii

ci

luefueritinecclesiaS. Tke insuperBondonnetus, dicinonposse Principium nostrum fuisse fratrem S. tiemigii

'

ab Bincmaro innominatum, cum nullum exstetin

''""'""""'"'". exquocolligaiur,

cpucopatum uxoratum
:

fuisse,

eumante guodtamen
i

rl w* < parte sequitur Bondonnetus, aSancto nostro episcopatum scribitai Quodsi cerum est, plane saltantur Acta S. pii, annos episeopatus ciginti notem illitrib\ Verum hmc omnia perplexiora sunt, quam

quem hac
tiim

'."f

''i

S,

lupi parens
(ratres

futru. Nec,
ita

alicubi certo figere possim.

facit,

Quod contra Borr

scriptoris
'

inquit, u-n
nativitatis

suniU-

est,

duos,

donneti epocham

ex

ipsis

tlm

propinque

ordine
faisse

se

contingenies,

eodcm nomine

appellatos
eral

non enim eo tempore cura cniquam ejwdem nominis habere liberos

'-

1,

"-

lll,i

111

prim ipiis subnecto. Juxta probabiliorem nioremque sententiam anno 544 celcbratum osi rens concilium Aurelianense primum, *"' Qf*
>

nl

per

tur

beneflcia

s,,i Pasti
:

aswrerentur

certiores

auare quare

consulares in bac chronolo hnn rhranolo

mulio sunl bis

ia la

oi

ilalui

'

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

a

33
a

diversis tnnguoribus sunl sanati ei pristinEc wnirestituli.

ikoktko.

uLtiM 7 ^^TaTnonhngotemportfuisse.
rf#r<; >'on iU,ndonnrt> TtC\ Fastot consulares, F
,!tir
s

opinionem hane ab eogue adoCtrtt

taii

mihi
et

Pneter hasc
hospitalitatis,

Ipse
*(

snmraus
rebus

amator
in

religionis
mirifi-

tjw erga ret

de

ecclesiasticia
ias

^
rfium,

"

<

enim magis ronstanquos tamtn habet

cc sollicitus,
el

complui

sua parochia

dicecesi,

ruinam
,

pra?

nimia vetnstate minantes,

de

duces. Tgnorart chron ologim adomandm Bondonnetus. iti Actis S. Victurii mepotuit prasdictusvirbeatiu Victurius KaFausto junioplenus dierum
Bptemhris,
,

reaadiflcavil

et

reliquas

novo (undavit,
i|iiani

Sa!

cravit

aulem
//

ecclesias
et

;unplius

iriginta

BX

qnilms
siam,

census
in

luminaria

ad
oleo,
'

matrem
quoque

eccle
r
"

tam

cera,

quam

in

sive trientes

nohisConss,

quorum consulatus
trgo
fieri

%n~
ut,

censuil persolvi.

Xenodochiara
curara
gessil

seu

vala-

(.

Ei

lO

*num

Qui

potutt,
i

letudinariorura

maximam. Non
/

chiorum

wqutadannum
,,

490 suptrsMt,
nihil

mtii tania

fecit,

qnanta raccre disposuit, propter

al

lannomsucctsssritS.VnncipiMV
,,/

oiiam sedilionem

persecutionem
atiorum
:

tam famulo\

tgo candidt fattn,

hic statui posse. ttrtiac dsterminati

admodum Hoc unum

rum
pore

suorura,

quara

in

locis

icinis

ln

sna dicecesi degentium

persecutio,

quia lanta
*

savit

so lem!.
l|

nhlllll

dictndum, Sanctum nostrum istconquocelebrat Mno biustanteannum544t primum, etti ir/.mhir tubrrore

quantura

\i\
licuil

sustinere quivit.

..:!(. Ui'

Attamen
cutionum,
ilichs

quantumcumque
in

ei

tempore perse
ei

iurelianenst
:

divinis cultibus etaboravit,

prmex

isse

Mn
s

quanto aiUem temport Si tubmtai facile dmntm.

illi

superotxent,
mortis
it>

seditionibus,

Doraino auxitiante, raultos

matri
se

ep\

sna
ca|

dioecesi
le

de perseqnenliura jugo et sawieniium

sanctaaqne
suaa

victurii, tt

ttmpus tpiscopatus

S. Principii

liberavit,
:

sedis ec-

wnti$cum Cenomanensium notalum, siBondonnetideinterponUficio duorum annorum post

clesise

tradidit
ni

uihil

enim

in

lepidum habuit,
causa
el

adeo
iiiim
:t

inter
iii

confabutantes

experienttam

mHm
llllu
,

s.

S.Principii

KtoitWi "/'""" wrc "' dtcessus aptius referri,

"""

/'""'

'

.-iiii.i

habere

perhiberelur.
frigoris
aestus
:

quamadan>(<-

Erat

etiam

patiens

cre-

virtutu
n(r
'

gis
j

52Qaut52t. Verum hoc ne fiat, obstal eum litului Gtstorum S. Tnnoctntli, habtns ttmporibus Clodovmi primi Francorum refloruisse cum enim christiani ti Childtberti filii tjus
:

bro

(ejunans,

praasertim

quarta
nisi

et

sexta

feriis;

quolidie

Missam
:

celcln-ans,

pravi

inlirmitate
<j,

pra^pediretur
qui cui
a

nam secundom
suae

relationem eorum

conversabanlur ramiliariter,

numquam
praeteriit,
.l.-in-a-

m apud truditos passim receptum

.,,

sit,

obiisst Cto-

tempore ordinalionis

unum diem

,,

an no S44, ccvn Novembris, dsbuisxtt tntiuseathedram adiisst <> diu postceltbraconcilium iurttianenst primum, < menst
6

qiim
ivi,

Missam

aul

publicam, aul seerclam

talttm <> alterm

rtgnantis Clodo\

eei

dic\ possit

antequam inflrmitas [qua ipse sape enim Ua inflrmus pervasissel batur, seu Missam celebrabat, ul a
:

obiit]

eum

Sacris opera-

duobus bws
quiacitra
ai

tccltsiam Ctnomancnstm rexisse. Quiaergo hrncincerta et perturbata sunt adeo, initio hujus Commentarii ttmpus mortis S. Principii fixi subdubie hoc

ministris
terius

coram

altari sustenlaretur,

auxilium

subsislere
lastigio

nequibat.
ipse

N
sed

episcopalis

dignitatis

elevabatnr,

modo

Verosimiliter

intra

annnm

dxi

el

dxx.

potius
i

divino amore succendebatur.

\unr Acta ipsa notationibut illustratasubjicio

Tantam etiam habuil nullis ut non debiUum

,

cnram
diebus

inflrmorum

el

quando

per

irum.

<iui-

otinm

ei

licebat)

non

ministris erga eos uteretur,

eis

ministrat

VITA
Auctore anonymo,-

Be d

per se ipsum,

qua
etiam

eranl

aecessaria, pra>

Dereti
spitalia
j

Discurrebal
infirmis

per xenodochia
oilas

seu
tei

hons,

ministrans,

eorura

us

gestans,

olera pweparans,

coclearii

panem
li s

rounuscula singn frangens, et eulogias seu ministrans, calicem diluens, cibo que tribuens

e)

alia

cuncla

faciens, qua3

serviB

et miuistris

mos

E.r

)Is.

Cenomanensij
a Mabillonio Actis.

eS |

singulis

insun.
cotlato
riait

ajdiflcans,

semetp diebus operari. Quious bonis Aualiisque exemplnm prabens,

placabilem
ilin
-

editis

cton
iV',i

buo se
auie

reddere
"i

obnixe
dicecesi

stnduit.

sua

tnginta

lhM ,

presbyleros

ordinavit

ducentos

ecclesiasUcos, etlevitas atque alios ministros

qmnque, quan''

B,eatus
caj
l

Principius

septiraus urbis

Cenomanni-

tum necesse esse pra3vidit. autem temporibus pjoruit 5

\nastasii
,,,

l,

zenonia
primi

Ttmptmpi~

episcopus
.

ex

nobili

"s

divi

Remigii
exstilit,

Bermanus a
fersaius,

Prancorum genere orRemensis archiepiscopi frater quicum ab ipsa infantia conet

imin-ralorum,
ChrisUani.
i

el

C1

regum

,,

Sedit
ar

autetn
inni.

ep.scopwui
ci

^J^

praidicla
'

Ce
,i

asi

nguu >.
cessavu

ejus

exemplis
el

doctrinis plene instru-

,,

diebos
e

viginli

nno,

nns,

Domino
sunl

ecclesise

Cenomanensi
famulari.

sibi

com-

.,

posl

bitnn.

aliqno .empon- prochorepisco-

amabiliter
prsvisi
,l,(
'

meruil
angelica

Ambo enim
grassabatur, sediUonem,
tnterea

se.Ni

el

revelatione b praedicti

fulurua episcopus, alter gentis suse liberator

"

ea

pus qnidara
tus

i,

Ml:i,,

m"
111
;

incursibus
n;ini

nec eos

fefellit

cceleste

prae-

Principius

nomine emenso hujus

ei

Petrus.

Obiit
Vl
i

autem beecurriculo
,

;1

Bulis.

Hic

inaits

tniris in vita sua claruerunt mirasiqaidem beatus Principius sua3 sandana specimen, cacum illuminavit et
'

-
ab
aliia

j epiaeop,

* ffStfttS

ms

;in _

'""" "

iugiler

Denti
alii

me "i"s

videntem reddidit. Cujus

muffi,

ei

predbua

Domiuo

largiente,

rs^sTSSi^-

sart8 *
ju\-

33a
4. AlVOSYHCi.

VITA
lepolehra
Vicluri

S.

PRINCIPII EPISCOPI,
PrewtuHt ttucUumemgendmreligionis
sts tatiitn
,

juxtn
Pavalii,

aanctonim
bc
Victurii
:

pontiflcum
cujos

Thnribii,

obiUim
el

prw-

dicitur Sanctus notter couJr*. wiiccrassf

' / r *''"

M-

irnnl

mnlla rirtutum miracnla

/.

etiam

nuV

nax plut quam 30, nonpaucasrestituisst

de novo mdificasse; hoc certe satis amt

ec*L

secuia

innl

Nuoc
,

autem

vivit

cnm

Christo,

Domino cum quo nos Bedibna ona cnm ceteria

petuo mereamur.

tribuenle,

csleatibna in

tttanm

fidei

incrementum
Principii

etl,

prmsertin

Sanctia

Dei vivere per-

tedentis

annis

Fran

Amen.

Clodot

i/s

\dola sequeretw

i"

Laudatit

ANNOTATA.
b

obtervat
scopi

Mabillonius
. .

tupra Annotationibus rtete : Qui gesto Princi]

ail
,

scripsit.

eui

qnotidie

u^
iii'iui[.
i

Vidt dicta

Commentarn
iti

presvii

num, Set

te~

celebrasse,

sicul

ab

ipsis

dedicimus
,

yneuUlxis.
I.

qni

cum eo conyersari
iiiinis

solebanl.
faii

Alijin

iitir,

uii et

antecedenlibus

ac tubtequsnr-

cenhs
proinde
rnisse,
rit.

r(

Alurico

superior
ei

Principins,
supei

m Mabilioniana editiione, verbis paulo iibue, aliur ditpotitit, paueioribus aliquando, oliquando pturibut referuntur prmdictic quoque, <lr yua
;

auctor
el

unus

idem

Aldri
vidisse

Principii

discipulos
:

non potae
inquii
Aidrici
faota

Bt paucit inteiiectis
potesl
,

Verom,
,

hic,

ttt

tditit
:

Uabillonio Actit tolum

tpectat

in

auclorem

illum

qni

S.

Principium

verum eiim
ut

tanti

faeienda

non
vtn-

recensoit,
ta

queedam pra oculis habuisse monumen,

sint Acta

hmc

quamawnque oerborum muiaminutias similet

singulari,

de

Principio

al>

ejus

discipnlis

tradiu

inutrm necettt mi indicare,

Consimiles

enim

loquendi

fonnute

hoc

sensii

pontcniiti inobservatas prmteriboc S.

apud
est

alioa

occurrunl auclores*.
ette

Sed hoc

lectoru

Rtmigim

seilicet

natus
tradit,

ut

arbitrio permiltere satiua fUeril,

h

Hincmarus
ajers.
(1

tjus

Vita

providentia

Dei
/><>-

Accuratam

hanc epocham putai

fcm-

volentis luctuosis (ialliai calamitatibut

modum

aitque Sanctum nostrum pene se regnantit Clodovmi annos; floruisst autem

donnetus,
nis

an~

Mabillonius

in

Annotationibus

ad Acta

epitcoporum Cenomanensium, putans illorum au ctorem cmcutiisse, cum notat contulares adjecit,
tubdit tn
mi>
olei
lititir

novem Zenonitt etnigmti imperantis Li Sed hmc plane incerta. Consule Commem prmvium num. /o et //.
i

locum
a

Nec

scio,

an pecliuscen-

Nihil kabent Acta

:

ecclesiffl

primi8

illia

episcopis aasignaracias

tpiscopo Petro
Bealus

apud Mabillonium deehorcaialogus lamen episeoporum Ceitahabet:

tos, ani

monBsleriorum condiliones eb eisdem

nomanensium apud eumdem num, 7

Principius

dixerit. Statuat tector,

uttoluerit; mihi ob dicta

episcopns
ut

sedil

ad liueram
datjare.
e

annis

li

necesse non tideturoperosiusidin-

mm
i,

(Acta tcribunt wix,

bua
Iv

vidimus) mense

die-

Triena,
solidi,

inquit
in

para

Cangiut m Lege Salica lit.

Glossario,
40,

lertia

\m. Petrus chorepiscopus. Sarta Galiim fluvius Alenconium

aliuitet

13

editio-

nia BaJuzii. Valorem trientis tn Pacto Legis S> licmedito aGottefrido Wendelinosic legotit. U,
%
i-~>

Ccnomanum, ubi Huisnam recipit. Hmc uii nos noii pervenerunt. Laudatm mI

pra Jultanus Mutserotut

stulata

in

Trientem; quod
el

responsionibus adposcribit
:

esl

tertia

pars solidi,

id

Majorum nostrorum
miracula

est,
rii.

Lredecim denarii

Scliedulas,

in

lertia

pars

nniua

dena-

quibu8

atrorum
riori
i

tPer teditionem pertecutionemque tuspicorinhic debert invidorum et paganorum molimina advertut Christiana sacra et
sanctitsimi

ceteraqne gesta conlinentur, aurripuerunl

el

pontiflcum noliaeretici

Bupe-

sbbcuIo

nim

pluribus

aliis

instiuraeotis

tradiderunl igni cremandaa.

DE

S.

EUGENIA VIRGINE ABBAT.

S.

HOHENBUEGI SEU IN MONTE

J

ODILI^ IN ALSATIA

P.

Y L L

G E

illustri

Sancte Bteibmate. cultu

et

reliquiis.

H|i

Mln
mortia

A
'

auarto millia, fb urbe Argentina titvm eii in prmalto monte ubx otim eastrun tMerat, atque hmc ei
'-'"

tttgnatum monatterium

auctoret; Adalricum nuncvpant nonnulH,

llohenburg

ruho
,

""" alii, Bthiconem plurimi, ut cidcre ett i/' J Hieronymum Vignerium, Georgium Eccai Marcardum Hergott, et Dionysium Albrecht "'fra

Kum, nunc

passtm

tocalur

Htm

Odili

)^t ^omapietatadicUBOdilimsZottnl
1, ' S

laudandum, qui de oera Serrinssimtr stissimmqut domus Mabeburgo Auttriacmoi icripserunt, quiquehanc originem unanimiconr

"""'"--<",-<

rur<r, lfinmunt

tensu omnes adicto Bthicone deducunt, </'"" dieer^ vit de altiori ejusdem Etkiconis ttenmate

mode sentiant.
2 Eum-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRR1S.

, '

333
S.

Bumdem Ethiconm
f

nmi

habuit

Bu

tur in tribus Vss. Vitm

Oditim apograpkis,

qum
\

\\
J

CTOfll
P.

inwn' rt

sf

damemorati monasterii

abbatissa, prognata

Tl

fiiio ei in ducatu rr idatberto Bthiconis dique uerttnae atauc Gertinde prtma tuccestore.

prm OeuHi hahro; sir iu altero ejusdm i',r apoyrapho er eodice Ms. toUegii Ciaromontani
SocietaHs
fesu
S.

Parisiis

apud Vignierium ;
sl

tic

in

*$**
dat os a"
"":

eonl ug*'
ut
,,,
,,,

'"'"' mc a,h cer *''"' "'""' ">o

1

Geneatogia

Odilim

ittalm rirginum

apud

auctores,

nflW iticm

fiacteuiis incidesi
f

dubtum
i,

rocaref,

Utlttfll

excir

stima^

'/"'"'

7"' / '"' """'" "" / " '"/'"" ourf EngeDi pawn^ yweim-

Eccardum. Verba accipe : Mic Athicus genuil Bliam, nomine Odiliam, genuilque niium nomine Adelbertnm. Hic Adetberlus duxil uxorem, nomine
Gerlindam,
Alalara

nobilem
reliquis

satis,

de

qua

genuil liliam
,

7nAwonii
'
pe.ractff,

/''<"

""""'" ?" fr "-

y " ""

''"'"-

ta suiil w"> -<* irMia w ;/'

*

e/w *

wciMMf procui

rfuoio

duo dumtaxat ad iwm transmisit ._

duabus sororibna scilicel Eugenia et Gondelinde. sic denique, ut recentioribus supersedeam, tcribitur apud eumdem Ec-

cnm

antiquitas,

primum quad cum bmts eoronbusin

se tubjecerii regin Bohenburgensi parthenone > Odilim; alterum quod subrogata ami i,r tum Odilim; an defunctm, ut fnrnl abbatissa eidem pfares, an etiam tunc superstiti et antur abdieanti, qumstio est proprie ptrtpontt regimen diem xiii ieta S. Odiiim, iltustranda ad

eardumin Fragmento eodicis Us. pergameni, /<>biieato per Joannem Sehitterum, <j"<:-i vitam S Attalm eompieetitur et itakabet: Pater ejus w
tairn)
rniit.
.

<in\
.

AdcllnM-ins

iMTlimiis
,

mater

exslite-

Genilorcs
justi,

biles

i't

antem ejns cum essenl nofiliam suam Atlalam cum duabns

Bngenia
el

tinensad

aororibns
sciplina
ni'iM

ejus

Gundelinde
audientes

Bub

di-

tlllll

sacris. Vam moris, quo annuntiatur in Fastis nonnulU Odilim obitum differant ultra me-

Dei erudierunt,
virginis

Qnn

devotio

bealce

Odilim,

(ruaa

tunc conventnra
,

.,,

K culi

mii.

hac

statite opvnione, dici

debe-

ancillarum Dei,
religiose
tris,
(1

concessione

palema
oblitsa

Bugeniam fuisse abbaUssam, vivente amita, ret quoniam <>i talis eomparet anno circiter722, ut
tidebil/ur i<m.7.

regebat,
,

ad
ut

ipsam,
ejus

Hohenburg domura pacponttur

confugernni
tnifi

exemplis insistereut.

ipse
9,

Uabiitonius eidem tententim subserir

:\

primum autem

discimus ex Vita

S.

Odilim,

psit

uer
y
,

anonymum
esi
i

nm

erba

hme sunl
uua

exarata teeuto xi, ui Mabittonio Babebal eliam [Odilia)

innatium Benedictinorum pag. 58 E verbis sequentibus : Hoc ipso lempore \sub annum 720 ) Vrgenloratense S, Stepbanl monasterium retnui-

,i

h.Minii oominfl
,

Adalberium
Eugenia,
qua.

qui
alia

habebal
Attala,

tres
terlia

gebal
tris,

Utala
iiui

fllia

ducis

Adaiberti

Odilisa fra-

81ios

quarum
Virginis,

hoc

ccenobium inter rudera veteris Ar

is

fiundelinda

dicebalur,

audientea
et

opiniouera
Dei amodisciplinalu

gentorati
dicitur,

exstruxerat.
tresqufl
iili">

sagitla.

ictu

Interlisse
'.
t.

Bancts
re
snae

cogitaverunl

ipsae,
el

reliquisse,
;

Linlwinum

Uutfriiliini

Buccensse,
amitse
se

mundum

relinqucre

palerni
iii-

ducatus successorem
monasterii
,

mancipare,

quatenua ejus exemplis

auctorem

el

ni Hasonem, cog conEberhardum

,

instructae,
se

perfecte discerenl

carnales

edomare
vita
,

el

omnes voluptatea in Donrino Jesu dignum per-

ditorem ccenobii

Murbacensis; ad htec

filias

quin-

solverfl

servitulem,

ut simul

cum

illa

iroraarces-

que Eugeniam, Attalam seu Atalmm, Gntlindem, at Savinam et Liutgardem, en qnibus Atjala
,

ubile B-ternflH
re.
Illii

praemium merereniur accipe

audivit
et

mox dicebamus,
,

prima

fuil

abbalissa
;

parlhenonis
rero

autem

ut

illarum
diligenter

eas

libenter
servilio
ijinuf

suscepit,

desiderium edoctas Do-

s.
et

Stephanl
Gutlindis

apud
sub
abi

.rgentoralum
Odilla.

Eugenia
su3
in

amitea

discipli-

mmi
_tfs.,

mancipavit. Ita in apoi/raplm nostro

na

religiosara

vitam

duxerum
ipsa

monasterio

desumptum

notatur ex

membranis

Hoemburgensi,
inri.ii.

pariter

Attulo

educ

ita

i/w

monasterii n indbergensis in Bavaria, eoltar

Haqut quando apud Mabillonium vn

attribuendum
:

Vita

tumque partim cum Mss. Corscndoncano canonicorum Hegularium, partiin cum Dili/ngano.
i
iqi

S.

Odilim paier Eugeniaa Adaiardut fegitur, menet

liiim rst librario

tic S.

Eu

p ui e

Edidit

eamdem

Vitam

Mabittonius part.

illustre

stemma,

ac retigiosum eitm

institutum
sr.uuda

iiiwtn

sentli $ Benedictini ex Ms. codice Ckesniano,

in

sujjicieutcr
7

dnnnnstruta SUUt.
filit

quaeadem

ietjuuinr, vocibus

tamen hinc inde non

itthil immutatis, quod fere a describentibus profi~ C ctsiitnr. sic, quod utcumque ad rem prmsentem

Virginemnostram Hohenburgensi parthenoni prmfuisse abbatissam, manimi quoque consensu

abbalissa-

F afhrmant, prmtcrjam nominatos, scriptorespiuri'

mi: iiitmhntiis Beikomeus in Commentario prmvm ad Acta S. Hidutfi apud nos tom. tu Julii
pag.
ii:'
ei

pcrtinet.

sorores Bugenisa itlicAUkbfaet Gunlindis

tcribuntur, pater vero Adalardus, t/un- postrema itnmutatio tantum tatuit apud laudatum Mabiliouiuni.

annotationem subjecerit : Et tamen Lazius loco cilalo (iib. 8 de Transmi gratione gentium) non uumeral Adalardum inter
,ii

banc

ei

tom.

coi:

H8;Galiim Christianm eontinuatores S89; Hugo Pettre in Ijita S. Odilim,

:

part. 9
nieo

anno (699 (ialtice edila An/rntomti; llucclinus Vepes vn Chro Germanim sacrm pag, 08
S.

Adalrici

lllioa

quatuor,

sciticet

Adalberlum,
(Ju-d

Het-

Benedieti

pag.

(00; Buyrus

vn

intiqui

tonem ex gensem,

Augiensi

abbate
el

episcopum Slratebur-

Hugonem
:

Bataconem.

per annotationem suam intenderit, mtciligo attamen existimo, recte a

autem non omnino

\dalarseu
idatrici

Lazm

dum annumeratum non

Htkiconis,

fuisse

fitiis

icap. m ei tt; Annalium Suevicorum, <^<i<"" s ius dodecade prima anno4595 pag. 276; Bruschius Centuria 1554 impressa, monasteriorum Germanim, anno in iibello de pag. (54, et Hieronymus Gebunler
latibus

Vosagipart.
\

8 iib.

iltusiri

instrumento, quamvis pluri rogeniem p\ rtim ntia exhibeant Vtgnteriusei Eccardus, comparet idaiardusatiJum Bthiconis filius, nccvn uilis labulis genea >i/icis, quarum eonsutui permultas , Uli,u4ejus
nulto
/

o Certe in

ut ait,

hittoriit

aeveris, Oditia nemmate, ex antiquis detn ac primum Latrie,

coliecto,

wo ad Etkiccnis

(5S(.Pon Qermanice edito Argentinm anno

tot kic citaver

n lt o, hcus conceditur, at . hit contra cottocatur

dieta 9 uorum autem aHoramque Honaui perinstrumentumdonationis, faetf EAerAorcfo Eugenia Lintfrid monasterio a

num, meteres, colligt poterttei eonfirma

temper Adatbertus,
B*niaa patri

ittisfrequens ejusesi
est,

w-

fratrii
;

w-Quidqutdsit, dubiutn mihi non

idatberto

quin Eu-

wV

,.

m
:

wno
,-ui

tertio

Th*
tta

ri.n.n.i,

post fratres

tubscnpsti

Vsrgo

nomen

fuerit.

Sie seribi-

nos tra

8. Ego Eugenia,

axd indigna

aJ.lmt.ssa,

qnn

33 4
AlCToBE
J. P.
,,,,.,.
.

DE
rotoni

S.

EUGENIA VIRGINE ABBATISSA

1

ifutwmentom habet apud

ii iii

Mansft.-Mianorum
ejujs

ad antuim WJJJ
ni

pag.696, ftapud ttobitlonium tom. I innalium Honaugtense rdum col. (00 et (Oi. Erat (undaium ab Idalberto virorum monasterium, r>r,I:I , IM patre wi insufa Hfteni paulo mfra
.

mulum

'l'ii

deatnwerunt,

Ui-

post dicetur.
">?>,>.

testimonia R.P.Albrech rata Historta Montu S. Odilim !>/>. :i primo quidem servari hodiedum uffij mat
affert cultus

!.

""
archam
Gtsia o)us
lneotnptrta,

Wichaclx

omnium Sanctorum Argentinensit

decantan solUas, atque
SS.
his

<l

"
esst
i

oUm

mserta
et

praHer jam allata duo nihil de gestts S. Eurtom tst, ui monueram tupra. Uemoratut num. t admodum reterendut pater
s

Odilim, Eogeniea,
ni

Attalm

Gund

Dionysius
niHi

UbrechU canonicut Regularis celebcrPratmonstratensis

ac

quaillic utuntur ei tiquo ei consuetudine in consecratione aau peregrinantibus, invocan tanctissimam i>

cundo

oratione,

Ordinis

monasterii

tremMariam,

S.

Josephum

et

SS.

Odiliamacfa

Uokenburgensit kodiedum prior; nam,

,!/,! con/7i

poslauam

"""

(546,

dispersmsuntsacrei

ines,

canonici Prmmonstratentet restitutum

geniam. Tertio imaginem ejus a longo ump titri impositam fuisse. Quarto /rsium ejus die k\i Septembris, et sacrc
i

eum
tchi

eccletia incoluerunt ; is, inquam, R. P. Germanico idiomate, corrasit undecum-

publice etponi

t><

Oberhehenkeim
I

(ati\ timi

Ehenheira scribunt

ci\ itate

aue monumentis, Historiam Hohenburgensem teu ilontis S. OdiliiB a primordiit utque ad nostra
innax
il

Baudrandum
stadio
ni
ei

tribus

Alsatim, distani milliaribus Germanicis

Sek-

totidem

[rgentorato. De cultu koc dqude taa

rf

ac

typis

Setettadientibut

addam, postquam retulero, quid

orlitnt

m vulgavii anno (754. Hujus exemplar tir offii iositsimus, in quo kuc dono transmi;
it

pOre

fnrrit.

i/nn

pUCtO
se
n>.

COS

rcloiutm

obtinuerint Ehenhemienset
II

totun

'

tis 2 S.
l

Engeniee
>i<i

attt ibuit,

fatetur-

Laudatut
eap.
/">',

Pcltrus,

uti

facturum womi

imiliter, nikil de

ejus tcrtptum reperiri

in ejut

serat

exponitcap.

quomodo

fumu-

inventam quidem (uitse addit

tub
\>i,r

tumulo,

annum
ejus

(622

it

destructus

fuit,

cum membranam
at

lus SanctcB

usque ad

annum

Jtrj;>

intactus, sacri

compendium continentem;
hactenut
nescin
;

quo

illa

dein

etaserit,

in

eanotatum

Ugo Uansfeidianorum militum furore desti PreemittUprimum, sub dictum annum trrttpisse illos in ilsatiam, omnia replevisse nictii ac
fuerit.

fuisse addit, diem Sancta emortualem,

icilicei

terrore,

penetrasse

tandem

in

Montem
otdificia

s.

odilia
ciueres

eumdemque notarisimUiterin charta, gua kodiedum cum reliquiis tervaturin Ehenhemiensi oppido, dequoinfra redibittermo. 9 Equidem examinavi Fastot sacrot r.atalogos
mensis Septembris,
< :

atque
r

illic

injecto igne

omnia

in

degisse.

Cum autem

exercitus in Lotharingiam

perrexisset, Pranciscus Bornius

(verba

sitnt lan-

dati auctoris e Gallicis

Latina)

sacrae Theologia
(

ru

nontffi

ret,

Sanctorum multot, tum antiquiores tnm recentio at nequt ad diclum diem, neque ad alium
Bugeni
e

docior
tlriacx

consiliarius

Archiducis
episcopi
i

Leopoldi
'

el

id

temporis

rgenlinensis

cuUim

taiti

ii

memoriam deprehendi, quod mirabar, cum apud toi tcriptores, quos >>/ ideirco nominaassignatis locis recensere risumesl num. 1 et
S
7,

parociius Ehenhemiensis,
n !n
li

vicarium

suum

in

raonre-

nibii,

iii,

ijn;i-

iLnniia

iniulcrant inimici

onis

nostrse,
e

exploraret.

Comitati

illum

sunl

frequent ejut
I

fti

mentio, atque a nonnullit

ei
t

plures deputati

civitatis magistratu, qui rei ejns*-\

litulut

attribuatur.

Bucelinus

t>>n>

dem

desiderabal fldelem et relationem.

juris

norma comin

S.OUhilia, inquit, priraam Hohemburgensispartkenonis egil obbatissam, eique pari sanctilate S. Eugenia
1

posilara

Cilat hic auctor

margiiu

retationem

Pistorii consulis

civium Ekenhs-

successit.

Brusckius

s.

Eugenia,
in

secunda

miensium, factam anno (650.

19 Deputati

roonasterii
'"

domina
S

et

abbatissa

eodem
Lu-

wce "o

'/""
iller,

Odilia)

cubal

bonoriGce

miiNi

mulala. Gebu

ntus est Ruyrus, non modo Sanclam appellal hisce verbit : s Eugenia fml d cis Adeiberii Qlia et altera Bohembur
tet

quem

(ita fere pergii Peltrus) nihil prircpererunt prater rudera, cineres, lapidesac
;

riMfffM

saxa etiam tunc ardentia

illoi

speclaculum sane, quod

sensu percellen

ingenli

commiserationis

en-

sis

abbalissa,
;

seduttakm ttiamh
:

watam
s. Odilia virgo

'""" sequentibus
ac

Poslquam

dehincta
1

sepulta

qnando laelitia inventi absque lessione tunmli S. Odiliae conceptum dolorem compressit. Vernm quidem est, impactos ei fuisse per milites ictus
perat,

esset,
su|
j

dominsB
s
ei

Hohenbur(erat

aJiquot,

i^-thenonis

quorum
divina
ruerant,

vesligia

deprehendebantur,
ulterius
lo

sed,

inferioris

prohihenle
si

f
fle

ipsa

providentia,

pro
fu
jl

S.

Odilia [undatus ad

"genda
autem

y. " Ni.ler-munster e//afusj abbaUssa consilium inierunt El<

"""i
1

W
|

pedem

non

Non eodem
s. Eugenise
;

mo

actum
sive

cum

sepulcro

confregeranl

Wbb
ape-

'""'

Mansfeldiani
ruissenl
liosa

"'

milites;

monaslerio

rerumtamen
auferrent,

quod
in

(cux
:

priut

P^fuerat

Odilia)

abbalissam
:i.

ciumtaxat, ul

quaa

eo pr*

.,:

^'ce.fiiam
rio

fratris

Odilim in
"'
e

reperturos se frustra

speraverant,

siveqaod

HohenlBurg,
>

el

avii
lituirm

odor,
illis

quem
,

exhalabal
ct

tumulus,
a

*
nerpa
fu' 8*6
"

Binae

hs
"'

monaste-

ors

abbalissa

inspirasset

horromn
<.-st
,

mox
iilic

,M,

vitam

duxerunl
post

"

fnesanctam;
Virgines
sancias

trando
sacra

crimine

cerlnra

relicta

'" im
!

eapropter

mor.,

'"

honoraia sunl

Sanctse ossasimul
rbis

cum raembrana,

cuip*

"'
ttittcri-

"" ^aestinsaceUoS.Joannisei
etc.

inscripta

riw eranl tempusel sanclitas

ra

BepulchriS.OdUia3

Germamco, quem tolum kabemut

10 Gebwileri
13
.

ejus ac morlis.

itle in

li

18
tis,

Eaa

reliquin
fleri
el

vicario ceterisque

depuU-

dicta confirmai

S.Eugenia,
ttd

pi-mbus
otlendttur.

T^

mguit,
B loriom
-

amitwn >,

caleslein

J *wto5r.E

PeUmt U. a[

quanla
lataj
,

potuil

reverenlia,
emitlere

apud

civilalis

parochum

Ehenhe deposiW
non
alii

Mini,

nbi

cselestem

odorera

terunt,
qoi
,lllMI

proul

Pistorius

consul atque
sunl

plures

eas conspexere, lestali

s*pe.

Postmo-

(anno46%4)

sacras

6" reliquias, Iheca? lig

P'

deaurate iraposilas, Uluslrissimus Adamus

( Argenioratensis,

antistitis

suffraganeus)

convoca-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS.

caW
ritoenihni aajaceni
i

335
e&dera

locorum clero,
ine
(

rituque suppli-

millimc

rogando
ii
1

qu ilenns

sepulchrnm
restat,
e

u
'

n
-

eantium comp
vagiensi
tei
'

comiiante abbate snmullitndrae solemni-

s. EugeniaB,

""'

adhuc restaurandum
sicui
el

pro

sna

iu

Palronam islam
Austriacae
licel

pielate reslanrare el

?Tmam

/JLdefc"i m
^~in,
....

ff*c tatfatai retnlit. ^"'''''"''"" ITonfc

n ti morates /binel

Pylfrw.
in

nare dignarelur. Cujus quidem

Berenissimai

domus
quia

naturalis

sim

subditus
,

superior, postquam eodem

tamen nec

ipsi

serenissimn tnfanli
rogo

neque
,

\ibtllo

memorato ad Majores nostrot

nsu

inoue rin-

etiam buIsb SU83 Bruxellensi h&ctenus innotni

Serenitatem
vestram
humillirae
,

ideo

***%>*

quatenns

non t&ntum hasce meas, adipsam directas, adjacentes litteras

cum

pia

mea

intentione

sed etiam

m Htstona Germanice edita: rTori hodiernus '"^' n "'"" /; '"" """ n / r Ertwfiifti : : domtfli fomtlu ao t/J /if lera J H/*/rtimt
!

menm personam
dare dignetur
17

ipsi

screnissimaB

Inf&nti

pro sna

'

apud eamdera auctoritate clementissime commenetc

drinaen episcopi
*
.

Tripolitanit
t
1

suffraganei

ei

rica-

Litteras utrasqtte in

aula Bruxetiensi benir

r<

sr't
(-

tub idem
depcr-

irgent

Bubea* ano

/<tt3

gnissh
tiiin

ndicai

Urus, ted spera-

mpwi

'ittn

9un

ltt

s" """"' scnptas ad suxn p^ruarit taiino Leopoldum, et i loudatum Archiducem

nllrtlSi
ex

e/fectum non juisse subsecutum; quia piissima

Belgiiprinceps t ad

quam

preces directa /uerant t

1M1

quaSi

vero suo origmab desumptas Hcet paulo longiores qnf, huc

TsabeUa Clara Eugeiiia Bruxellis t li<t'l Ua dudum posts puta exeunte anno (633, s uiutsooiit.

raiionereliguiarum
f
,

tpartetransferendascensui.quia S. Eugeniaa cantcnptm sunt

,

Causam non subsecuti

ilbrechtus,

effectus verisimiliorem

alltgat
iii

irruptionem nempt
ait

Suecomm
qua
<>c-

quanto illm

""" temporis essent%npret\o t lupolenlissime

itsatiam sub

tumdem onnufn

1632,

nltnter ostendunt H serenissime ac

casione deperditat esse

reltquias S.Eugenise,

Archidux, Prraclemenlissima
anle

MDS
fcffllllW"
iumnu

ac
ri

Domine.

Vesira

Serenilas

una cum theea deaurata, cui inclusa fuerant anno 1624, antequam ex Ehenhemiensi cimtaie
afon(em S. Odffiss referrentur. Deperditas esse iti nh illo tempore agnoscit similiter Peltrus t suspi
catur nnnni. eas dicti bellicausa reconditas fuisse ab aliquo, qui t non indicato loco, deindemor~

: i

dignabitur,
sacrilegi

qualiler
illi

annos

cir-

ciler
,

decera
|

Mansfeldn,

inter nlio

oca( omnia aediflcia

el

imer ceiera
virgini

H.il,,,.

in monle Hohemburg eUam quatuor ffla sacella, S. ntuna cum majore templo sacra
,

tuus
ts

sit.
'/'
i:

tumen vestra Seremtas, ,.,,. nhMimpscrinl; magnis suae adminislrationis lempore, felicissimo
qa'
impensis

cum immorlali nominis

propler
loci

sui
:

gloria

ex an-

Uquis ruderibus erecta illuslraraj

cessu

uti

posiea suc-

Quidauidsit, supersunt alibx hodiedum ali V ' .1/101 ... 01 saltem sanctm Virginis exuoiss, ut udem tc qua 1,,-iiiiriiht'ir stantur Albrechtus et Peltrus : priusquam enim atiquotnti corpusin Wonttmtransferretur, dono relictum est quia.
o$ notabile
latis
ifl

'"'""

temporis

quolidiana
cclehritas
,

miracula
o

iu

ecclesia

Ehenkemiensi, guod,

nn-

tanium excrevit hujus

episcopatu
15
NflaiOfi
i\

oto

wmptibus statum magnificeex argento roninclusum t publicm

ventratiom exponitw.
libto dictm tcclesim riifl ifl

gei Linensi

nullirai

cum aulem
incendia
leflceret
.
,

viderem,
antiqua

habeamus similem. quod, propter prasdevolio

paula-

flatm

iddit AibrechtuSf sese in disse

aicta
tini

(ldelium

annotatum

quatannis

pulavi mei muneris esse, qualenus

txpositis reliquiis S. Eugeniae,

ejus

eadem ecclcsia, honorem de-

nnbtra

antiqua
Qeri
difl

illarum
,

ecclesiarum
:

aedificia
et

quantum
colligen-

possel

reslaurarentur

quia

in

expurgandisque
Screnitalis
,

ruderibus
dejecta

hinc
ac

inde

inventa

cantari Missam votivam de Sanctissima Trinitatfi die xvi Septembris. Sed " a/i'6i ejusdem Sancim rtliquiasservarit auctorest idem [tbrechtus; nam,
ut refert citato cap.

sun1
husta
ut
in

veslrae

partim
,

com-

t.lib.8 t

cum idamusPetx,

partim

etiam

confracia

insignia

curavi

eadem pro merito Sercnilatis quantum eamdem devotione

,

vestrae,
fleri

meaque

potuit,

cum

Peetz nominabat Peltrus , < rViUgottsheim, seu Wiltheim in [Isatia ecclesiam consecraret, ejusdem altari imposuil reliquiasex

idem quem supra

pristino
sttritas
(

decore suis locis rcstituerenlur. Unde poi,iii-'iv possii i|iiantum Serenitas vestra
.

diaossibus s. Eugenim, idquein aliis etiam hujut

,

olim in

hoc episcopatu ad majorem Dei gloriam

et

honorem
in

geniaj,
ei

s&nctarum virginum hoc loco quiescenlium

munificentia

Ollhillae
,

el

Eu-

imo odem teste^ anno ii Joannei de Paros t Argentv1735 genera- F ntnsis episcopatus suffraganeus ei Hcarius
,

ie0i

tcclesiis factita\

Ulustrissimus

pro Bua pietate

/,,

Vi

ineodem Willgottsheim novum

reperit
<

altare conse

archiducali
16 El
licet

praestiterit.

craturus,
ab

veteri

reliquias S. Eugenia?

quidem

prsdicti

Mansfeldii

idamo Petx

istic collocatas ,

easdemque suny

[?

towHo

le

sepulchra

praediclarum

sanciarum

Virginum
el

m&lleis aliisque instnimentis conffingere,

sacras

seposuit. mopere veneratus, adulteriorem cultum datus Petx, nde dictas reliquias adeptus fm ril la\
i

earum reliquias sacrilege inde anferre, et memoriam eamm delere mnliivntur ecce e! lamen auam mirabilis sit Deus in Sanctis suis, quisin: .

pronum
aliquol

est colligere; is

enim anno i6U BAenA*sibi

miensibus sacrum os concedens ,

etiam
corporis

haud dubte
restrtavent.
ei
ta

parttculai
de
S

se

quodam miraculo comprobare dignatus est jam ab eeternd ordinasse corpora harum ui
ri
,

itque
ittala

hmc

dicta sufficiani

Eu

S.

s&nciarum
shbdI

Virginum

bic

in

pace
el

quiescerent

et

mensu Oecembris,

ejusdem sorore agetur forte <> ei eadem ocoasione

ad diem teru
Albrechtus t

sepulia

manerent.

Nam

siquidem

isti

in-

fo Gundelinda sorore altera;

nam

<*-

cendiarii

fringere,

sepulchrum S, Olthflia lolis viribus peret reliquias S. Eugeniac sacrilege furari

illia

hujussanctitatectcultusatisconstari aucei de denesci rr Wt "" aliquo fatetur tamen lumel

. .

est

tamen locns isle adeo perpeluam rei memoriam el confusion em omnium sepulchrum S.Otthiha?reticorum uae intactum retinqnere, abreplasque S. Eugenise reliquiaa restituere cogerenlur. Qure omnia ad se.

wlleni,
ut

terrihilis factus

terminatodiefcsMaejushabealurcommemoratio.

ad

nientaddiemxmdic
Peltriel
terit

amita, plura dicendaver De s Odilia, earumdem A

'"
I

"-

'/<"""'
di

ilbreckti solidis

argumentx

po-

renissiuiani

Infanlem

paulo

losius perscripsi.hu-

contra s odilimcorpus,

tertarietiamnuncinHohenbu Lubinum et Saussayum.

DE

336
Ahtobp
1.

ACTA SANCTORUM

P.

DE
IN

S.
S.

SEVOLDO
PICARDIA
prmcenio

ABBATIA

WALARICI & ABBATIS-VILL^l

IX

FORTR
Bti

Wll,

Vt cuitu
Sanett

E
tm
dt
fn s.
,r<i<it,
: \

tem documtntis,

qum

die

communicata, coUtw ibidem s Sevoldua

mggesserunt notitiam de
s. Rithberto

confessore, nunc pauca da~

bimut dt

S. Sevoldo,

qu\ titniliter coli-

Septembris, etS. Vulganius die 3 iYovet! orw. O^cfurn r>ero fit dc communi : nequt de gestis s. Sevoldi ro quidquam legiiur

dit xvi

,)!>!.

ntKi Leuconaensi,

itwnc passim S.

Wa-

quoqut dt
laricx
2

nutk
\y fl .

iis

documenta haberi
Epistola.

in abbatia

s.

larici i/tcla,

Catfe/lanuf n< liartyrologiounicersali

epii
*/

testatur laudata
spectat

Sevoldo

diem

Vovembris, ubi
iis,

Quod

ad reliquias

s.

Sevoldi,

ipsum Gallice annuntial verbit

in

'/""
;

/"'</<</

PodUvo,

S,

Sevoldi confessoris
\ illee
'

cujas

Abbevllfe

reliquiffi consei

vantur abbatis
<ni.it

in ecclesia S.
:

CastellanusattribuiteccUsimS.Vulfrannt ibbatisVUlm; Peyronetus nero abbatim s. Walaiicicrediderim utroque loco notabilem illarum
.

m
v

uUranni.

Et pag. 98S
ipsiua

vuli

hme verba

Ubi

ntn partem.
batia
S,

ternl>-

h> recognitione

enim,

facta

restivilaa

roMl
S.

in

\\n Seplembris. PeyCaialogo Sanctorvm pag $40 pau

celebralor

Walarici

onnq
:

/6.7/,

de S.Sevoldi

rtlir

quiit

hmc dicuntur
viginti

[n

Sevoldo '//nimm/. cojos, inquit, sacra reliquise Rsservantnr io monaslerio S.Walarici supra mare,

capsa S. Sevoldi reperta

sunf ossa

colunlurque i Nov.,

cum fragmentis mullis. Itaque major pars corporis s. Sevoldi potest tt

notabilia

/",,

/,,,
i

/n,,^,, Hensche-

Opert nostro ad Aprilis', ubi agitur de Walarico Henschemiu* reverain S. Walarico, taltem proui oerba ejus impressa sunt, diem% mbrit assignatii festicitati S. Sevoldi, acdie
kvj Seplembris
S.
n't><

Matis-Villm, ut asserit Castellanus. Degestit Sancti nihil invenio. Xmo non ausim certo tdietrt, fueritne con/essor, an martyr. Confessorem
voca\

Vulganium ibidem
-/

Castellanus, Al ut martyrem annuntiarx inMartyrologio S. Walarici, testatur Epislola jam

ite-

coti insinua-

"'
'"""

Verum,
confioi

* rioentis,

siue

typotketm

rii

rfiem

festivitatis alertus alteri

nto

Itam, t liquel ex Epistola

ad

Cangwm

txabbatia

additque , credi Anglum fuisst natione. Secnlnm vin pro epocha mortis Saneti assignai m margine Castelltfnus. Verum ignoro, auu fundamento, aut conjectura nitatur.

rato

laudata,

Walarici data,

qm

et

Uensckt-

Hincplura non addo.

DE

SS.

ROGELUO & SERVIO-DEO MARTYRIBUS

CORDUB^
IN

HISPANIA

SYLLOGE HISTORICA
De

eomm

culiu, ei

marlv no pcr

S.

Eulogium

scriplo.

Unrttj.

'""' ei

rologic
'"'>

ttc.

adsctv

pti,

S
''

res,
.

<><

Hieremiam, Cordubenpersecutiont u
a

VII
'I'

11

et
.

in

foro

et

in

carcere

Christi

fldem

prmcedenti dit
rfe

P rdicando
ll

Mahumetis
pro
Cbristiana

ffofCi
l

impiam

BDpersaiionetn

"ostcutumadcafhsestaherum
'

perborum gravitate detestendo,

i

coronammarcervicibuSi

'"

'""-

53"

Bfl

ZsTr^
intoJlT?'
,ll,
i

Hartvrolo liemsic lornramarlyromRogelliel Servidf

quibus

Homanum

y p

datis

religione

memZt^

lulerunt.

Ad hunc
.

pariter diem in iSartyrologio

Htspano
Prmterea

tioribus
s.

Tamayi annuntiantur , uti et i alut <ittti>>ts recensendU supersedeo.

"""""-

Rogelli

Rogetlium tamquam sut Ordinis monachum BenedicUnis Fastis hoc etiam die inscrir Ptcruni Wionius, Buct-

Xenardus,

MI "".

Dorgainus

et

^roinmiiriynifn,

'*; quojure,
ei

in/ra videbimus.

*<mtiquioribus, puta

idonis,

ac Vsuarii

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

,

33-

uarturologm,
..

"'*"'"

" Wr "
posset,

""'"" n
-

nr

hiirnnnir.
Eliberi
,

Verbo Sancti subjungo. Unns, moutt,

ei
vico,

^f"

'"

Aiminkujui uidemmirari qws ,s ardoq

..,//. fuerit, ibique

iuctariis

apud Soltenum

quod

progenitas,

qai

dicilar

Pam-

c. s.

cum wanSS Emiimac ffieei

a/iorumoi

panda monachus ei eonncbus jam senex, provectsque fetatis, noraine Rogellins advenit. Emc ipse, quibus verbis mihi dicers videtur, iitum qui'i' iii

^inserutrit^proutprmcedentidiein Sylloge ki^sademartyribus mos nommatu num ,lemarty [mbrosius quoque Horates vnScholttsaa ,,i> imus. vemorialis Sanctorum, a S. i <>/.;
Zio

nwri

ccriamina didicerit,

Uartyroiogio

ex

trico

Parapanda Cordubam
esse,

renisse,

sed
nikii

Etiberi genitum

De

alu rius

uad

ia

habet Eutogius, nisi quod Orientalem fuisse satis indicet, dum swn ante paucos annos ;il< Orientis
parlibus ullra maria peregrinu
nisse ait;

bam advetunt,
.

,,_

,,.

wdem

tn

nutto

Bremano

unde Syrum

fuisse

aiiqw suspicati
fuisst
i

tvIi

ripsitautemMoraiespostmedium ananrfo laudatum Eulogii Opus n-mt-

S Rogellium projessiont

monachum
esl
;

ex

us

;u\t

mo-

verbis proa imt datis indubitatum

iu

tdi

turqut

nacAtu

torrepertomfuerat.
lOOTIMUfn
ifi

Sedqumcumque
lirrnariomm Sy*% ""'"
"

fuerii

suar-

iaudato

ico

Parapanda

kabitasse, ex

quo Cor-

silentit CUUSa,
'''

dubam
et

cenit xelo dicino in

impios Makumetanos

earftfm

i"-"'"

'-

mti
3
n,i,
,,./

merilo dubitari nequit, eos Cordubensi Bre-

sius Moraies in Schoiiis supra

martyrii ardore succensus. Vicum hunc imbra iaudatis suo tem-

pore
oiserte

ignotum

fuisse

observanit
d\

at

Franciscus
iutx notis-

enim ibidem testatur Martinus de tacro illo konore omneseos martyres, quos
s.

/:

rmuder

toco pariU r citato

simn loquitur, iilumque

catenis,
Sierra

in "'"/ tx Uiis

monttum
la
;

jj

Eulogii

libris

vel ex probatis aliis

Hv-

qum Granatam

ambiunt,

oulgoque
a\

constabat, jnssu ii ttoriis Cordubm passos fuisse [ntonii de Pacos, ejusdem dvitatis ts jm i
pucttpi, illustratos fuisse cum Officio ,. cumque koc Kahndarium paucis
,,

vocantnr, positum fuisse ntatuii

Sierra

eam montium partem ab eodem nomen

didque
i/iiliim
ta

Ira cisst

et

Commu-

de Parapanda.

Quam

poi ro

iir-

posi annis,

tirissimum
..

de causa, tuppressum fuisset, illur Franciscum de Regnoso, intonii su\ justis piorum querelis, eam abrogasatis/aceret,
in
>/'*>*

Sanctus professus fuerit, piane inexpioraiiim esi : """' quod Benedictini martyrologi, raum.
/ reiati,
t:i

consentientt foannt de Uarieta

Eccles.

lib.

-i,

cap.

iiist

Sancforum

Hispanim,

eum buu

tioncm gravittr ferentium,

tpiscopatus sui
iniirn,
e

adscrtbant, non aliud

fundamentum

habet,
.

quam

initiis
el

numero
Se
le

operam dedisse, nt eorum martyrum locupletate gestis

,

quod
irtn

id Euiogio monachns fuisst dicatur nikiiprobat, oum S Fructuosi Reguta id ttm*

S.

Sancta
. .

VposloHca
ac
i

probarentar

probata

porii ni Hispania ttiam observari potuerit;prouk

n,
,

edi , .

ediia
i

recipi

celebrari prmcepisse.

Por

timiii
<'

ko\ ce

locum

%m Martyr&s

noi iros

igitdo

causa ad diem \\ iugust\ ifi Ckristopkoro obsen atum jam

Sec.

SS.
est.

leoin ra

verba ibidem relata demonstrant,

:,: colligere
licet

tamen opinione Mabillonius etiam

,i,,<

fuisse vid tur,

2.

ex Kalendario, quodlau-

eum
Utrum

Benedictino, partt

pag*684
oc fnrttttiam
itll.T

datm \tartinus de Roa iibro suo de Festis ei Sonciis Cordubensibus Hispanice edito prmflxit, et nn hunc lituium fecit : Kalendarium festorum el
S&nctoram, de
diea,

recensuit.
6
rlius

alter

Martymm

Servio-Deo mona

quibus
eos

in

li<><'

libro

scribitur,

ad

quibus
n,

celebral

ecclesia

Cordabensis.

ttiam fuerit, non edicit S Euiogius, quide ujus Hegulee, illosic ioquiiur : Alter Servio-Deo vocalus, spa- inctrtwn. ,)., adbuc juvenis, ante pancos annos ab Orieniis

sed

eorumdem festum die \\ Septembris monito tamen lectore, martyrium in vttejusdem mensis incidisse; g torsum autem hmc ;i non omperi, neque adprovam
koc
itur,
i
,

parlibus

ullra

maria

in

pradicti

irbem ha-

bitaturos

peregrinus

accessil

quoque monackum
lniiiiiii

fuisse,

Verumtamen kune ipsa nerba wrisimiL

spado
pcn

faciunt

""
in

'"""

(ut

supra

de

facii

cum

dt publico cultu vel sic

Rogellio

eunuchus]
19,

moratx

accipienda

constet.
Ilbrwn noftna patr\a

vidctur, '" sciticet,

fftiio
i/"/'.
i

Sanctorum nomina, prout cu apud S, / "< exstant, retinenda censui, scribendumque Rogellium et Servio -Deo, non Rogellam et SerTumdie, u( Baronius in tfarturologio, c/Servium,
I

seipsos
potest
lexit

quo Ckristo Dominus i ffuafl Eunuchi, qui Sunl i% ait caslraverunt propter pegnum cslorum. Qm
:

capere, capiat.

Vec aliter ea verba

intelr

"

Galesinius,
"""

habent.

Ei

Baronius
iii

quidem

ita
ter-

tcripsisse

videtur, ut

secundi nomen Latinm

:

"

"
Ckristo

<i

i,<nri f-J.

Vnnalibus ad aneiiam SerGalesinius

ratione

Annalium, annum Chrisli $52, num. /.'. ubi eum ipsum ad Eulogii iocum laudans, ait : Die vero sequenU Rogellus Eliberitaaus monachas, itemqae ServioEminentissimus Baronius tom.

352,

num.

eumdem

|:

appellat.

Qua

><>>

ulum Serviam dixerit, exploratum non kabeo. Quod ad Martyrum patriam spectat, S. Eulohorum primum Ro 'ellium / liberi natum
traait.

Deo <-\ Syria monachus, dire ej trniflcali ihnr sententim etiam favet arcta iila hujut S. Rogellio morlacko consensio, cui simi
< casionem faciiepotuil dedisse Benedit etiam hunc fuisse, utMarit roinstituti
5to 04
ait,

ete.

cutn

?uit autem

"'"'

antiqua cm Ualis episcopalis, concilio ibidem oiim bris) nuiir adeo excisa, ul ne de Iqcq
i

liberis

vei

tlleberis

inuiii

probabiiilate caret, neque id

ips\

Bem
Eorum
ueci

dictini '""/'
7

ndunt

-. ubi fuerit, certo

constet, aliis

Granatam,
<

""ni

reani caput, tius ruinis ina dificatam,

p\ ot "I

<> Circa occasionem martyrii nonnulia etiam nostri, teste S Eunotanda tunt. Duo Athletm ab > tet in ito fcedert spoponderant, l 0g i0)

{a-

ctum, quo

sua oe< m de

"

non

ao

litir

urbe

in

oile,

qui

ivire

'''

nomen etiamnum retinet, sitam fuissi Franciscus Bermuder in intiquitatibus ' nsibus iib. f. cap. 2, et Martinus de Hoa ttit r,- Sanctis Cordubensibus, n<l hanc diem,
"ll"uii

non recessuros, nec remissuroi retuUssent. tanguine tuo martyrum Makomctanorum detubrum, ubt xat\
i

lh '""'

Stc

fti

/,

intrepidt

ingrediuntur, turbm

immixlii

prope
cj-

Eliberim
.".

in

ico

Para*
nos, S.
i

la

ntari

eodi m,

y<>

lettimonio,

quo

id

quo erui non

"

posse,

ar~

ara martyno occo9Xseeranm atqueconrettunt Umc eum barbari ilti leye lationem dedere, prmsertim
46
ta

ckrutum in ipsa ceiutt gentilium imptadogmata prmdicant, pseudopropketm

Sefttembris

Tomus

V.

338
Arciom
C. I

DE
.

SS.

ROGELLIO ET SERVIO-DEO
quorum
>rl

MM
anioi

vbrasuainaltartum piaCU pluribut "( *%*'"** gredZintur. im far pussrt. an suj ruvn wrfAw^^f.r/^n utquis martynt tauream Uceal Writaret yrannot, tamquam martyr et art tie oeeisut equatur, hae eonsult meretur honorandus rit De qumstione Prosperi de Lambertmu, nunc Bf~
Bminentistimi

ta tetUiSSCni, ne

ckrittianorum,

Aller, (proscquitur
catns,

spado

S.Eulogtus) Senio-D eo adhuc javenis, ante paucos

-.

ab Onenlis partibofl ullra maria in prajdiciani Ur" i.rin (Coriiuhuin) habitatums, nerecriiiiu paregnnns accesHi vero pari se fiedere colligantea sit.
uiium

propter jusliliam

Dei

usque ad moriem

oeriai

ri,

voium gesserunt; nuilo casn ab invicem rexeto quousque caelestia sangnine mercarentor

nedicn

\n tummi
,,,

Pontifieu feliciter

regnantu,

tt

opus de Servorum Dei beatifieatxone u* 1 Beatorum canoniMotions, lib. 8, <"/' ''

que liiiium illud sacrilegum petentes, m exceptum vulgns abomioabilea ritna seepins
convenil
,

red!
a

transcendunt

limina,

lurmU

dc timiUbm

lyrannorum provocationibus fuseet Sanctoerudite disseritur, multaque hujumodi pla proleruntur, quos nihilominusutve8 a<-

ingerunt, praidicant
tuiis

EuangeUum,

sectam

imnie-

subsannant, arcuuni coetum. Appropinquassj

infldelibns

regnum calonim fidHihus,

hennaa
ip
i

aulem

ge-

re martyret Ecelesia veneraft

proponunt

interitum,

quem

procol

dobiii

primo quidem cum S. Thoma 2. %. qumst, art.(,ad tertium, ibidem qencralis regulm mioncttSpirovocationes per te marlyri pvit* instar ttatuitur, eat

incurrerent, nisi ad vitam recurrerent

m,

11

tulissr,
tavit.

ariter

citatis,

atque hinc a oariit aueUmous, timilia Sanetorum jacta, qui

adtcripti tunt, ad tpecialem
tnter hujus

Antequam progrediamur, juverit hic rtqum de memorato fano Uorales annoTempium hoc, inquit, Cordubense intelligii
siruciurae,
quotl

..:,

p.

Vrabicaa

hodie

perdurat, majot.-i

Uarlyrum catalogo Spiritus tancti impultum referuntur.

autcm

risque

ecclesiffl

dignilatem obtinet,

sua

msgnj

ludine,

coiumnarum
operis

multiludine,
t-t

marroorao
aliis

impukut
alii

indicia

et

notas

ali\

miracula
tero

prffislanlia,

snbtilitate,

mnltis

nj
Bpe-

tubtequentia,

perseverantiam

in

confessione

partibus admirationem, atque adeo

sluporem

ct

mortem tecutam
ss.
,

numerant.
Servio-Deo

Quamquam
miraculit
de

ctanlibus prsebct.

Jam enim

fnerat
el

diflcalum ab
Essen ejua
ttiio,

de

Rogelui

ae

nihU
inti

rege Habdarrahgman secundo,

Autliores
listcs

legenni

prophstiam

tamen

eorum

tyranni

sunl

Rasis, et

Rudericus Toletanus

ao-

morte,

dum
S,

ifl

trgastulo

delincbantur,

in

Arabnm
verbis

Historia.

Hactenus

Moralet;

gnem
ttantiam,
(iii

eonfesttone ad

mortem usque conLbi

iiunr S. Eulogii

Eutogiut diserte eelebravit.

inquit) adhuc
prsdicant,

etiam

juscemodi

carcere,
iii
i.

prophetilau-

ab

ore

eorum
in

textum resumamus. Ilis et hupopulum exbortantes, Qeodam sermo recesseret, ef ecce, quasi
rogus, cobors malignantiom
exartlfscins,
ranlit,
laiv-

/;in!,

n.

morlem

tyranno

annuntiant,
Et

crepitans

sentibus

danl
niiii-

religionem,
vigor

vanitatem

refellunt.

rum pe-

adversuS
ral
,

Dei
,

Famulos
obruit,

membria
destitil
tst,

deessei, qui ferrel supplicinm,

percutil

nititurque
inirai-e

perimere

San-

non tamen

lingua

usque ad mortemapra>

conando (id
'.)

prmdicando) veritalis oraculo. Hancporro singularem ac heroicam constaniptis

ctos, qui delubrum suum (quod aputl lllos qnoque

pra.-sumpseraat

grande
qui

lacinus

repu-

tant)
legio

et

nisi

jinlcx

adesset,

ortttiK

tiam

ttiam gentilibut prodigii instar fuisse,

iii>f><larra-

potestatis

insanientis
vitaa

quodam privipopuli murmur coraprivarenlur.

carceforlyn>

tur.

deinde observat, tragicamque tyranni

ijliniiini

pescuit,

tunc

jam

spiraminibus

mortem, quam Sancti prmdixerant, divptste

12 Quos
ri

ereptos

cffldentium

manibus,

iiinis

in/lietam

commemorat

cnp.

16

qum

deputans, astringi terro graviua jubet,

Ihi

raribos-

omnia Spiritut tancti impulsum tatis insinuare tfh ntnr. Pluribus tupersedto, prmsertim eum
.

que admiscet.
phetizanl,

etiam

adhuc

prasdicant,

pro-

cj-

mut
Bed

hujusmodi provocationibus, m idem Sanctusiiiuiii. tmonet, locui aperiatur quseslioni, non

i

instare

morlem

tyranno

annuntiant,
Et
cura

landanl
penilus

religionem,
vigor

vanitatem

refellunt.

eos, qui
i'o>,

jam
il.'

inter martyrea

recensiti

snnt,

qiu-.nl

quihus
>ini

quairitur,

an
;

bealo-

ruin

maitunm
aul

i.iI.iIhl:.

ailscnlicndi

ulrum

membris deessct, qui ferret supplicium, non tamen destitit lingua usque ad mortem a pneconando veritatis oraculo. Al vero pro eo, quod templum suum Euangelizando inlrss'

Hcilicet

provocatio a

Spirilu

sancto,

an ab animi

sent,

decernunl

eos

tyranni

el

consules ',
ilrcnllari

I.

priua

levitale,
rit.

deliberationis

prfficipitantia

provene-

manihus pedihusque Gaudenl

tur
Enstat
tali

ahscissis,

|n>.lr-**iii"-

De hoc argumento plura qui volet, adeat landatissimum OpUt toco supra citatO. inji rtunn

decreto

Famuli

Christi,

exbilarsn-

meretursape laudati

oppido hujusce mortis

ferocissimus
restinare

S.

Eulogii

Vemorialis

San-

n
tyrum,

carnifex, clinnal,

senientiam excepturt fmidcl, miElectos,

|"< ,S

libi

in ea

rprimus, ejusdemque [pologeticus Uarpertecutione passorum, quot ipse adiit

nalur,

utique

torumdem obtrectatores pro vindicanda

laurea comcripsit. Sed
ei

cernebai

ad pcenam jubel majorem migrandi

babere

afls-

ctnm,
Quis

quam

idem

inferendi

interitum

gerebsl.

Cardinalis Ba
Chritti 852,

tom
"""'
Vl

i"

\nnalium, ad
nostrot

annum

tem

Sanetoi

tancto inifiitn laudare

telut organa > Spiriiu non dubitavit. Vunc eo-

iilms bonB, fratres charissimi, crudelilaexponatT Quis referat clades? Quis craoai adnnntiet? Quis denique admirabilem Sanclorom

rumdem passionem
i

enarrel
ii

conslanliam 7

ex

Cum

el

ipsa

genlilitas

la-

S,

Eulogit

Uemorialis

li-

eap.

spectacnlo

10

Cum
tt

Sanclorum
tUijium.

iam

martyrea \SS EmiUteremiam, dequibus ad hestemum dtem

llLl

tubjungo, adhwc prasfalos

i
;

stupefacta,

ur^-\o

quid

de

Chrislis^

nismo indulgenlius sentiebat.

13 Jgitur
statuti in

loco
lictor

decollationis

>l'"

lv

pm
lum
'"

sancti,

^nerunt,
l,
'

baberent, ecce alu .ino suner-

antequam
lacertos

admoneret,
injectumque

palmas
i"

eamdem,

extendunt,
*

qnam

parant,
in

"

ceteri

professionem

llrllU s
'

lts

'

" un,m
1

eodemque voto hostem Qdei exnugnan.

nna EUberi progenitus, ei vico Parapanda, monachus el
1

ulnis

excipientes,

diversa

manus <>^'
nulla

hunt.

Deinde

cruribus amputalis,
anscissis

compW;
paUbnlBi
ad!l " r

^"
1

IrisliUa,

"

denuo
erant

collis,

corruerunt

j.im

unei provectaeque ffitaUs nornine RogetIws, advenil r Mberi, Saneti patria ViCOque Parapunda nde dicta num. 4 ct
scquenti.

eunnchns

quorum
sciscunt,

cadavera,
nltra

ut

truncata,

affigentes,

Quvium crucibus
,

ceteroruni
supra-

"sque

S.

Kia, qua Eulogius de SS. Rogellii ac Senio-I^ CCf

xvi Kal. Ocloh.

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

f

33g
palato, oltra tax\ non

Ceteri,

cirea

quorum corpora

cruces-

tiente,

repressa, suo
:

hsrcns

^uctori
c s
-

nostrorum cadavora po^'^Zncata Sanctorum qU Enrila ei Hien ait, fuerant SS

k
lis

potnit
clus,

sicque portantinm tnanibns in stratum redunoctis ipsius hora Bpirilum reddens,

nflira

gnadam

.,,, gimiliter capita ultra fiuvium

Cordubam prmtcrlabitur , sus) m au i tendimusipsodie, quo passi sunt. ^ Ser eos / de tisdem Syllogem dedimus. F.abfii P J*TaUoque Mra Hispanica est, quam h illopassioneS.Bulogius signavit, nempe occcxc, pum <"""> vulgari 852 coneurrit. cum quiv CUffl christi ftisce corporibus deinceps Tifhnd porro sacris

priusquam rogus sanctorum cadaverum rxtingueretnr, idem vita exempius atrrnu clihano deputalns esl, ivliuquens smressorem imperii Malmmail primogeniium, hostem Eccle&is Dei, et Chrislia,

nonim malivolum prosequntorem.

18 Eminentissimus Baronius in [nnalibus tragicam hanc mortem ad annum Christi 352 merito retulii contra
S.

anno

ttatuenfa
tlefur

m m-

Eulogii Scholiastem, qui eam,

Ratio
tst,

ncti

/,,./. idem S. Euloffius cap. it xbidem necemqut tyranno Habdarrahgmano, quam vattcinati fuerant, dlvinitus infiictam his

ut

(iif.

initio tubsequentis afixerai

quod

corpora, dt

quorum combustione Eulogius ibidem memintt, non aliorum quam SS Emilm, llie,

mpWj
scanditqne

ccepii

"\

alia

ffidium

petere,

remim, Rogeltii ac Servio-Deo esse potuerint,

tcit
iii

ut

solarinm, oppida Instraturus; prmlentia stipilihns Sanivy e cJnffslimque Continuo suppositis intuetur. corpora rlll|IIM1
sublime
,

Morales; nequt verisimile

christiani
oet

sit,

ea usque

seqticnlcni niiniun
eiitti

m patihulin fieriitansurafuis
minutos Martyrum cineBaronio Consentii l'n
etiam
ab
innalista

sc,

cremari

ea

praecepit

quorura
repositi

cinercs,
snnt.

res tani sedutn eolhifercnt.

iini

fontore,

per

loca

bancta

Bt

gius

Critica,

observans,

admiranda polentia Salvatoris, et stupendavirmi Domini nostri Jesu Christi, qui semper qua> inadsistit, pulsatus aperit Bltns iu tribulalione Nam os illml quod Sanctos mcatus exaudit repente eadem hora diDei comburi praecepit
,
I

Bertiniano Habdarrahgmani morttm eidem anno

"//'.'/'

Ceterum Mahomad quem alii Vlahome tem appellant, is est, sub quo S Eulogius, ad Toletanum episntfumm jam efectns, anno Clinsti 850 martyrium consummavit.
,

vinitus

obslruitur;

lingua

vero

angelo

pcrcu-

DE

S.

LUDMILLA, VIDUA MART.

BOHEMLE DUCISSA ET PATRONA,

TETIN/E IN BOIIEMIA

COMMENTARIUS PH^VIUS

I.

Dics,
et

quibus Martyrologiis

inscripta cst
Vita auctore

tocus martyrii
:

Officia ejus ecclesiastica,

Vitae
aliae

gemina

festivitas

Ghristanno danda

Mss.

C
1

" 1

""

'ii'

T^V \atquc
P

s(n,r!

'

Marorum
vel
vn

apostolis

Cyrillo
,

in Martyrologio suo miversali,

lireii
2
\t

in

quo ipsam
Usuqrdinis
\\
tt

Hethodio

win
arty.

-* *
-

fidei

lumen
in

Methudio Moratnam
,

qui
atque
secur

aliquo elogio sxomat.

vero

Grevenus

wi

[uctariis

ts

Septm
t

inde

proximam
aetum
Hartii.

Bohemiam
est

apud Sollerium nostrum eamdem ad dicm

ndnai
hemise
el

hu-

40

>><ris.

"tyiudu/c /o
ttro

nono
ad

ini-ererunt,

>

Opere no-

jusmensis maluit trans/erre;L\iAmi\\tB, inquiens,

martyi
is
.

diem

ix

certe

Uethodii, vel
,

Hodie corumdem, aut transmissi per illum presby~

,

aviaa

S.

ffenceslai, dncis Bo-

el

mariyris.

una discipula susceptmque religionis """ ""- suo Borxivojo, per Bohemiam strenua tgatrix, S. Ludmilla memoranda cenit, Bo*en
n-niitv

est.

Germanico Ctenisius, St priores quidem haud dubie nituntur Pro-

Tdem fecit in Hartyrologio velquisquis ejusdem auctor

ducissa

tt

martyr, sanctique Wenceslai,

avia,
ct

pariter ac martyris

Christia-

prio archidiaceris Pragensis, aut timilibus tabulis, , quibus sanctm Ducissm ac Martyris Oflicium ecclesiasHcum ad diem kvi recitandum pra

magistra.
tyTolotfio
''"

Nihil de ea in
ccteri

Romano Har-

qui tjus meminerunt, non eodem illam die signant. Vtorarium tfs Sanctorum in Museo nostro de
oero
Fasti,
'"'

legitur;

diem emortualem signarunt, de quo ce in Vita inferius rci udenda hmc legere tst Sd l|,vnl:I u' i> martyrinm falix i"pit antem

bitw;

li<

mula
Cal

Ixinr

thnn

wi

Scptcmbris ,
sic

corrupto in
In
Bol
a

Octohr.

die Christi Lndmilla septima Sabbalhi prirna vigilia noctis. Vtriq

,

el

m\

Mam
P**jjfo

vocabulo,

habet

S.

Ludivillaa,

ticm
9cnerah,
'

eam
},,
f,,

celcbrat

vidus ct martyris. Ad eumr Ferrarius in Catalogo

\

n
in

,.

l!ls

QCUm

sHllll

(ndicat,

dp

priorem tenttntim sua justa ratio tst, nas f>><r sanctm Ducissmgesta ad nostro tecuti, hujus censuimus. Porro diem quo coiilur, iUustranda ejusdem festivitas ad diem s Vovembi
i

ue

et

Bohemio S. Lttdmill, ducismamris, His duobus consonat CasteUanus

Tetinaa

iuctariit

ruardinis

/i

n"i

annotatur;
:

mterqum
sanctie

codex Hagenoyensis

sic

habet

In

Boemia

Leo-

340
loi roai
c. s.

DE S.LUDMILLA VIDUA MARTYRE,

avi;.-

Leodemilie
tttvUoi
ii ;i
.

s.

Wentzelai.
"

Qum
'"'

eero

hme
:

memoria

deecripftil

Georgius
attulimus,

hi

***"
el

"" h ""

/p l a~

Perus

Societatii
|

bu.

Quffl

no8

hic

ducissffl

BohemisB

marlyris

translatio

Qibus

vetuslis

Breviarii

pleraque ex Pragensis excerpu

a

de

ffu

alione os suo toco agemus.

Itactenus Balbinus,

qui laudatam
1

Chr\
B

3 De BrfM
ffoHMa
fiflB.

/""

dvsTetina tcilicet, pluribus

criptam Vitam

lif>.

Epitomes Berum
et

W(-

seril

61 patsa
I
.

Hontu tacn, Bohuslaut Balbinut in Historia s. pauea hic re/ero. AU .,, /. cap unde
Croei
1

im t cap. 40 cdidit,
stratit,

ohservationibut
pnrr

est.

Tetkam,

teemdi Bohemim principts

arceffl

fi-

qum magno nobit usui erunt. Vnde eam Vitam acceperit Baibinus, ibidem
tic

,,,

liam, Libustm

"" pettrem regnantit to-

historicit

indicat

Hanc Vitam
cmnobii

ex perv<
canonicoram

/>er /Jwwu Ifttw 7/3 et a tuo no~ afta abruptague petra condidisse, cetebratas cum insneTetin appellaste, ac post

membraneo

coiii^-c

celebris

Regularium S. Augustini, Trebona anno hocxlv descripsi.

6

nuhcmia

,,

nuplias,

eognominem

eivitatem adjeeitte.

Opusculum
sanctm

i/>*iirn

hoc

modo

imscriptum

eit

prmtertim ad ti,r, dt loci primordiis, aliaque tpectantia prmfatut Balbv Christianam religionem nus, tandem subdit : Hoc antiquitalifl el religioqu Christianae monimentum Tetinam arcem op,

Vita s.

LudmiUaa

incipit

rmliciter.

Domino
;i

el

bealo,
Pontifici

ecclesiaa
(

Dei

Pragensis
et

AdalI)erto

humiliimus

niniiiimi

rim-

pidumque, quia Calholicorum partea sequebatur, Hussit, gens ad excidium sacrorum nata, a Carlucdxxji lurpiter cum Polonis repulsi, Bteina
1

nachorum, nec dicendus, inflmus frater Sanclui in uomine Christianus Christo Jesu prospeiM
,

successibus ad vota pollere.

//(

Prmfatione autm

biographus laudatwm
Qui
ex

ut
po

dolorem

ulciscerenlur

suum, Hammis
Hodie Tetina

el

fer-

eodem
:

\dalbertum alloquens, ati Lramite [SS. Ludmills ti Wen~

trahilis.

deduxere ad

terram.

aegre

suis

cestai) lineam propaginis

Et rurtum

se ruderibus ab oblivione rendicat.

Ceterum idem

aliqua
ilhiin
ii,

Pontirex

inclyte,

et

nepos charissime,

Baibinut
lib
S,

wi

Mitcellancis historicit regni

j
-'

Bohemim
sanctita-

eap, 8,

Telin,

quod caslrum
in

compellat. \il hmc nonnulla annotandasunt. primit monet Balbinus, pro Christinnus legenvideri Chrislannus; id

qnam
densi
traetu

alia

dote Nlustre ait,

Podbr-

diiiii

enim iiguere

>

guinque ab urbe Praga mUliaribus

attinet,

Utteris

originalihus

fundationis
illuslrissimi

canobii

Hw-

dittitum testatur.
4
Ofllcia

nooiensis
infra
<>-

apud Pragam, anno 998

legitur;

datis, in nuir

Ad Sanctm eultum quod

.,11111

but Christannos fraler

scriptut

ducis Boteslii
a
-,

111

illum,

nec diu post ejusdem

tum

ex

SVcleslavino,

quo

vxUtiantica.

cdem inchoatum

esse,

sacro ejus corpore divinv-

dicitur Christannus de
Boletlai Sirn
filius,

Skala, tertio loco

privilegio

tusprimum
potem ejut
alx
i7i

illustrato, ac

deinde per sanctum nedut

cuidam

tjusdem
ifa-

n eneetlaum illustn

em Pragam

delato,

ccenobii subscripsitte.

Primum instrumentum

S.

Georgii

eirginum Ordinis Bcnequieseit. Interea accipe,

dictini abbatia

hodiedum

qum

de Eccletiastico tjus cultu habemus. Xnter Hre',,>, i,n

,,r,a i,rr,r.,,

stnit

111

officiapropriaarchidiacesis Pragensit,
vi

MUSCO UOStTO anno 1658,

edita. tn

qnoaldus Ziegelbauer Benedictinus Epitomm historicm monatterii Brevnoviensis interuit, quod reipsa notatur datum per manum domini Christani, anno Gratia Bolezlai iHuslris ducis fratris
,

dccccxciu,

in

ipsa die

dedicalionis

monasterii

sa-

diacesit Olomucensit

anno 1630

ho-

pra scripti. Itaque et not

eum Balbino eumChri-

rum
ipsius

prioribus
111

s. Ludmills fettum, quo bealus cmio natalis reeolitur, die xvi Septembris

stannom appellabimus.
1 Idem tcriplor Christannum hune S. Ludnul-

ritu duplici

secundm

clastis astignatur, die vero

pfoeembrit ejutdem corporit Tetina Pragam translnti

memoria
111

ttivitat
I
I

,,1,1 duplicU majoris. Vtraque (cOlomucentibut Propriis, qum consensa

pronepotem (uisse probat, adjectoquc sehematt ostendit, eum expatre Boleslao 1. avo Wratit et Borxivoio sanctaque Ludmilla proavit natum
[se

pmq

tsse;

quodcum

instrumcntis

mox

ailatis apprtnu

authorital

D. N. Urbani Vlll

omnibus omnium

convenit.

Deinde

eliam docet, cur Adalbertus,

et

ordfnum

sacerdolibus

recilanda

prmtmpta

sunt,

ad eotdem dies reponitur; eum eo tamen ditcriquod festum natale ritu iantummodo du,

sanctus scilicet Pragensis episeopus

martyr.a
tra-

Chrittanno nepos charissimus,

mitc (SS. Ludmills
et

ct

ex

eodera

Wenceslai)

lineam

pro-

l>lin.
1-

Translatio vero non

nisi semiduplici peraPropria annis /675 ci /732 recusa, prioribus consona sunt, nisiquod

paginia

Eadem

illa

traxisse dicatur. Uf enim per Strsesyttaim, Christanni >< Boteslao I sororem, Slaunm

comitis

III

Pragensi
l

Libieensit

uxorem, sanctique

Adalbtra

|,;ilr

ad diem xvi Septembris Sancta velut gni '' ritu duplici primet elassis hofiro/Hi,,,,,,,,-;

per hune
favent,

n,,l

matrem, factum qum monachusS. Adalberto eomeut

187,

probat. Hitce
i}

,i

,1,,-n,

,,,

\rem-

Castellanut

ejusdem Iranslatio ritu tantummodo duptici. m liartyrologio unhersati notat iam apopuh, wce eestatione

opua jus Vita ad diem \\ni iprilis tecundo loco

nos edita. pag.

i-riii

num.
el

Adalde ejusdem
bo-

parentibus tradidit. Pater, inquit, suus

Slawnitz
,

a ser-

nl, opere cetebrari,

mine

quod
Vitm

magnus

praepotens
,

titulus

omnino
6 De
graphit

Patrona regni

facii eerisimUe.

Uater ejus nomine

Strziezislava

ei

Renere
jugalis

<

hudatus Balbinut
habtmus.

mt
millffi

sequentia monet MisceUaneis historicis Bohehh. 4, parte /, 5 7 ; Scripsere S I udViiam permulU; primus idemque Mtiquisin
-

scriptonbus

hemorum,
ejut
cta

nobilissima

caro,

digna
.

j'

in

"

digno

marito

marito

videlicel

qui

tangit
ra

Lineam

sanguinis;

quem

Christaunus

scilicet ejus

Diva;
plense

dantem hodie tremunt, Henrico proxim nominis imperatori) accessil

longe latequ regi ( sanC

pronepus.
sunt
,

I,-,,,,]^

veieres, ut
ei

ncpos.
s

Tocant,

ejus

virtutibus

miracuUs.

Nicolaus

Salius

a
i

domo
edidit
.

Benedic^ Fuitporro Christannus monachus

J"

910***

Piagensia

tale

?m Jwnnes HU i

JMU
'

VUam
et

Latine

quamre]

Bonifticius

Sodetatis

Jesu

IlS|1

^Histona Virginali,

anus

nus in celebri monasterio Brevnoviensi prope gam, quod seculo /5 ab impiit tiussitis dire\ vncmtumquo cum nonnultit etu
fuit,

abbate

Surius

descripsit

con
uost.^

tempore
balia
rat,

Omnmm

accurrut^rue S. Ludmilta

Braunam tlapto, ubi Brevnoviensit demdc tnstauraln est, et hodiedum P*?*',^

iau Ziegelbauero in Epitome supra
ta.

ritani

leste

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS.

A

34

tZbert, coiwcnpfam dedicavit. rrav*'. " m **ram SW P"*' sp(/ m tamen !* "^/""7" ,
:
\

Ludmi.UB proavtm sua, ?'L*L/ai sanetmque k . sororu sum fUio, etsec

pro *raa Ckristannus

wa

pietaU Passionem

thodio prmmitlit, oc deinde Christanni Opusculurn,

^ccroai

M*

J
,

certiora

refcrrent.

Ua

ipse

Prm-

W trf avia sua beat* JSTnwl cum vriut nova aidera lumiudBiUB| qu :V patriam suam Bohemiara sna rum
ra
i
y

tamen nonnumquam phrasibus, subtexit. ihnr nobis aliquando usui erit ad viliosat pcrxodos emendandas. Porro parttm hujus Viim BoU landus noster >! diem \\ Martii inter Vitas $S. Cyrilliei \fethodii postremo loco excudit. Prmter Ckristanni Opusculum alia Vitarum apographa habt mus Horum unum >' u <-, i/v. pragensi annoque f6V2 ad Vajon meos transmissum. Hlnis initium esi Fuil ir provincianoj
-

;im

princeps quidam nomine

si

Dorzivo^

etc,

rlllllllil

, lim

nmni simul
ei

gente

irradiant,

diversis

com401

Uonibus,

non
ad

pleniler

disertam

repenens,

nonnullas wces excipias, Sanctm Officio proprio, quod in sexLectiones historicas divisum, et tetuttioribus typis txcusum,
r.r

estque plane simile,

m duxii ui eoden tramile

,,
aliauo
n
-

vestram
veslra

sancutatem,
simul
el

Breviario,

nescio guo,

sed probabiliter Prar

lineam

propaginis trahitis, adlicenlia

gensi,

io

jussione

wn

m
I,

'relii

eam corrigerem; vei, si qua deesadhuc superslites essent, ^nes i.ms, qui quosque, qui eorum gesta vel iosos
,

hausissent, sen auditu aliorumque ade ocuiorum atque hic comperi sent, percuuclarer
u;iM

ad hunc guoque diem sepositum reperi. \>Itit tamcn continet, quod non habeat Christannus, e.r. quo ontractum fuisse putamus. II ilterum eodem anno acceptum, ex L. vitffl s. Procopii transumptum notatur, ei tate habet exordium : DifTundente Sole justilis radio anctaa
<

V***recmt9n>'"'"

fldei

Cln i-ii.ii,.i-

nitiis

pcr

climntii

univcrsa

etc.

adderem.
g
,

^eque
8/19

admodum
Vitam

difliciU

..... fuit biographo

anno arctter

Hujus
se-

auctor
s.
rt

multa pariter ex Christanno mustyto

tuatus,
brjavit,

Ludmillac nrtutes

oratorio cele~
eo

rperirif ffttianctoiroowM

sacris textibus atque historiis exornacj

MM .,v,w; cum
ripnf.

illam

post

,,t

scripta

paulo etiam eitius mortem cjus sexagesimo, aut tnim idalbertus, cui ea mSancto tdiderit. anno Christi 983 Pragensis episeopus
est,

Fuisse autem Christanno juniorem, >>l manifestum est, quod S. idalbertum cui iims degenti Christannus Opusculum suum
x

inter
d\

caxit,

inter sanctos martyres recenseat

Tertium

constcratus,

ctus est;

pore

Praga, Ttomam anno 989 neque Pragm deinde nisi brevitemcommoratus est, ut videri potest apud u<relicta

Ms., similiter Pragense, prioris

cst
.

tantummodo pars

..,,

nostrum

in

,',,

addiem
ri

xxm
Vita

Aprilis, l

hir
fl( /

,s.;

989

Commentario prmvio de I- Inter annos igv scripta cidetur, cum illa

tficecesi

Sanctm oiduitate orditur his verbis : Pactum est, ut posl mortem venerabilis viri sui assecla Christi B. Ludmilla nsque in flnem vitse
n.
11
[i i-

111

castitate utriusque bominis perseverans, cor

vigiliis, jejuniis, [liversisque aflliclionibus

pus

siinii!

idalberlum

velut

wi

sua j>r,rsrutcm

castigarel

etc.

Sub finem corporis transtationem,

Hrigatur. Ludmiltm vero cmdem cimo aliquot annos inchoato (alii annum 920, figendam esjse suo ioco videbi alii 927 statuunt mus. Ex dictii etiam observa, Balbini sententiam,
'

eodem seculo de~

a s.

Wenceslao procuratam auctor prmtermisii : Christanno tamen juniorem eo, quo tupra di-

ximus,
per
ctor
esi
.

modo

tt

prodit.

Ad manus
ab
ignoto
l.uhct

mihi
miAi

insucodiee

sermo quidam
irrnui nri
lnr

qua supra num. 5

et

asserit,

Christannum prir
esse,

avulsus

aliquid,

quod h-

mum

antiquissimum omnium

qui sanctm

Vucissm martyris gesla scripserunt, a vero a6errare, nisi id unum voluerit, Christanni lucubrationem oetustissimam oniniu.m esse,
pertt
l:
I

merito desideret, cum ejus auctor sancta Mnrtr/ris luuilrs surn nrutnns umrr rrlrhrrl, uon
iiiuni conscribat. 1 cstat denique apud Soannem Burchardum Uenkeninm tom. B Scriptorum Uequmdam ritm Germanicarum f col. 4634 et seq

qum
ea

u<l

nos

10
>:,,
''"''

Quod ad scriptionem
fmrunujnr
Voravicas
a/ilis
et

pertinet,

obscvr

S.

LudmillEe
.

Vita,

et

item

altera
fere

ibidem

col.

itoFftffl^

f.rriodis SD COnstat, VSSBohemicas altius, >/>""" "

(808

sed

supra

enumeratis

consonm aut
Sanctm
gestis

timillimm
bimus.

Ceteros, qut suis locis,

de ejusdem

cessc erat, repetit;

utque ad susceptm

hristianm

scripserunt,

ubi visum fueril,

iauda-

fdei mitia perveniat, longius prmfatur. dc S. Ludmilla

Qum

vero

hujusmodi sunt, m non minus pium, quam aomvum, nee imptum scripiorrm rtdohanl. Vabimus ergo Vitam hanc ex
tnarrat,
lauilata

Balbini

capita partitam

Epitome, rt dc more nostro i jusdem Annotatis illustrabimut

I

ladniam reperi, descripsique > bibliotheca S.Crucis, Ordims Cistrrrtriism ni iuslria, ihtm hoc anno (758 bibliothecam illam cum singulari 9jusdm fot reverendissimi abbatis ac religiosissiVita
>

II.

Sanctse patria
et

parontes

etbnica edu-

calio,

conjux

Borzivojus;
baplisnius.

hujus

ad

fidem ronvcrsio ct

mortun

monachorum benevolentia
Lacinia

st

hospitatitate

mtraremus.

hmc

vn

insigni

Passionali

mmbranaceo
tyrio orditttr,
*

in (otio dcscripta, a

S.Ludmills mar~

terminaturque rum miracuiis Tctiad Sancta- tumulutn factis, vcrbis tantummorfo hinc <-t unir discrepant a Christanno. Prolixius est atiud exemplar ohm transmissum ad nos a Joanne (iamansio, Socictatis nostrrn prc&bytero, ez

eamobu Ordinis Iiraularium s. AuguStxni Passionali membranaceo mensis Septembris. Hujus cornpilatur nonnulla de SS. Cyrillo ct Me^odecentit

; pitmsumannisidotorum superstUioni tnpn > Vita nwm. W mis deditam fuisse, Christannus etiam hU inhis testatur. Habuil (Borjtivojus) nomiue Ludmillam liliarn Slaviboiis couxorcm

Liudmillara proaviam tuam < << paganis parentibus <r

hiis

xllustrx

in

Bohemia

iwtmillat

om

ti

/-

%***+
inaiiut

rai-

3^2 Arcrom
1

DE
ex
provincia

S.

LUDMILLA VIDUA MARTYRE

anticiTi-

mitis

siiivorum,
,

quitos
tate

nuncupabatur
par faeral

nnnc

qns Bsso* modernu ei

votilatur;
gentilitatis

no?il
ei

Lructa,
,

Mielnib
errore
in

qnae,

statiu pdisit, inquiramut ,,,/ ul Borxhoji ad fidem accessus ex CAruZ hl ndut at. is ,. s et <,,,,,,'"""'"*
:

sicul

in
et

immola-

tic
for

,.

Hic

(Borxhojus)
sui

cum
sibi

lando simulacris,

ita

religione
virtules

Christiana,
riri,

et egregiao

weell"J3

juvenlutis flore

imitando,
cta
eal

imo prscellendo,
i

sui

lempore aegotii
sn

Ditescit*
'

populiqne
,,,,,

"

11

n.n,,,,,'/'"

vei

Christi,

Deeadem Cosmas Pra-

ducera

suuin

vel

Swatonink
ad
~'
,.
'

isdecanus, teculi duodecimi scriptor, in Chro\m Christi $94 tic scribit

Fuit
fllia

Bdnt, a
parlter

quo

benigne
reliqnis

snscipitar

cnm
i inter r

assistitur

Verum
!

Zlauboris
\

comitis
u

de

Caslello
vn
i

Psov
cjus-

locus

Christicolas

ine

Lndmila

olaut Salius

ita

'""
lens
'

P^orum
Cnjns
'''""-

mi;, mini ">e

'

conceditur;
se))

ente

dem Saneta, a Surio ad hunc diem edita, nrscio quo auctore, tradil eam, quia ob egregias
animi
cof)

msistere.

mensam pavTmTnTlini
Metudiu^
,,,
a
''

pruisnl

dUiMe
'"'"

"
iPse
i.

Vte
scis
,,

dotes populo amabilis futura

,u

tali

^"lo?
Iib

hand er

eerto eredebatur,
,m fuisse,

aparentibm Lidmilam ni quod nomen Latinus scriptor

^ L S
n
"
'.

",'"
i/n

f. obuneas; ,ed magis cnpias

rum
15

::,,

Lndmiliam
,

ad

muta\
el

ut\

crii Uatrem ipsius laudatus Balbinut in Miscellaneis historieis

t,

uefand
l,

culturam
At

cum

subulcis

m
|
'

lib,

part,
Ett

/.

7,

aliique

Li<

il!e

vam
nik
'i

Onid,
rilus?

appelUnl
regia

inquit,

autem Melnicium
arce
vetusta
,

sen
nbi

MielAlbis
lib.

^P^Hpatior,
Chnstiamtaus
,ilNS

nh
boni

civitas

cum
.

velquid
s,,

nZ
p TOS ]

boinini*

Muldava
eap.
7
'

inquit,

conflnunt
iTi

inquit idem Balbinus

3,

Jndice
i*i

civitatum

*J

"-'

circulo,

Bohemim, ubi quatuor milliaribus

docet.
[ddit,

m
';

eis

b^^ciaveris idolis, ei inhabitaml dmmombus, dominus dominorum

cunctique
'''

cffictens,
,N;| ''

a Praga
|(

hostes
tua

metropoli dissitam

toj

subjicientur

eam-

reginarum Bokemim olim propriam fuisse, etpostquam in regum ditionem accessit, dotalem tamen reginis permansisse. Porro Borxivojus S. Ludmilbs conjw primus Bohemia ducibus
.

Progenies
in

augraentabitur

2
2

-..s

Baenta

maximus, nvolorom.
babet,
quaa

velnt

quo
si,

diver,orom
i

E
,,!,,

Et

^
1

U i,

Borzivoj

mora

esl

baptizandi?
esto ex

<

NqhT
inieiro

'"'""

"""

""I '"'
c rdfl

Pontifex;
cr dere fT
et
'"

amplt eus

est,

ei

rr sua ttrenuepropagatit, initio

una cum quidem non

i

tantum paratus

.<<>-

MpericutoamUtendiducatus, quem

? Woe

Umgenitum,
in

a gentilibus

subdttu suu altm propterea collatum, alterique denuo conferendum, post incerti temporis
exsi~

Christum,

Deum Patrem omnipoten^ Dominum nostrum Jesnm

torem

omnjom
,,f

ttum, feltcuer recuperavit, tenuitque.

1:1

causa subsiantim,
tUffl

Spirilum paraclilum, illamina, fldeUom, non lantom mondiaui

verum eUam
acqoirenda

m
'

"'''"

de

" scr

ammm
atque
l8Btit ia.

capessendaj salutu
gloriosa

consentiunt rerum Boho-

perennitale
societaie

palm,
,r

percipienda

Sanctorum
mellifluij

vJtaZ.

*rtant.Cosmas Pragensis decanus ,n lir <''"' '<>><'>Hi'-><" >!<",,,, rr llllll!l<ln}W Chnstt !!<<<!. Huic consonat Hagecius po''"/""''" **Bohe is,etPontanus
'

"*
ll,

" M lUl]l

His

et

bujusmodi
juvenis,
et

exorauonibus
graliam
"'"'.

i' ll

accensa
snis

mens

ssluabal
ulla

baptismi

percipere,

ul

ne
eura

mora

cum

omnibus,
pedibus

qui

"'"''"'''

?***

"1 " /'<"'. qui die ' * Bo oJ Baptismi assignani

,i
-

a Brair
%

"-

UauU "oi.nivius
cto,
-

comiiaadvolnti,

terratenos

ponUflcis

uper

postolavere.

Quid

Vigiliam

plura?

Uane

n-

ipsum ducem cum suis triginta, qui advene-

winCrttiea.Cosma , Mtosdempropeaccedu EneasSyt

rant catechizans, peractis jejuniorum ex more Bolennus, Bacrosancto baplismatis fonte innovavil etc.

Mtt
"

U]

i'<-

r
,iM

''"/-'
l|,h
;
;

pro

typothetarum errore aut 895; cum id imne

hac relatione

tria

pro

indagando

ba-

gj

''' ''^

:;;:;:

^JK
'scribendum
7

""'""" n S
7>/.s-n

" W.

'"

GeograpZ

Hetudio seu Methodio, jam w , V i ha/it^atn,,, fuisse. Secundo Swatoplukm Uoravia tum regnasse. eumdea
Tertio deniqiie
vel reg
i

Stcatoplukum nlut ducem suum ^orf a Borzkofo

agnitum

fuisse. Id

quoque pr

-'.-/

/.

ubsrrmssc juverit; rtullam hic dt S ty rnentionem; sed soli Me&iodio, Cynllus minime adfuisset, Borxwoji convi

lernt

nU "

/"'''

nem

^.sn-//./.

/' ()

To

,/,

$$, Cyrillo ac Methodio

supra laudato Bollandi Commentario sequentia, '/""' huc faciunt, accipe. Ui Slavorum

duo

'""''

t^.
2l,i
p'

r;

,,,,.

^_

-,,.,,/,
,*/,'
w-;/,,,,/,,,

;
'

"

Moravia, ubi regem genadjunxerant, Romam evocoti, Wh fdibus Vovembris anno 867 defuncto, tt HadHano // tidem suffecto, illuc advenerunt, H b hoc Pontifice ord
i

''

Vicolao
'
'

//.

'

"" ""-'-"- tuam sdicere ooluit

tamen Boltandus, <w ntlus ad Moravos utnquam reversus sit, ob

Dubitavit

'""

episcopi

Moravorum

fuere.

dr"
ra-

kones, qum ibidem ;. rtum. 32 legi posi \ Sed Methadium rediisse, indubitatum est. ftrsa'"""> hic etiam in Moravia anno ChristiSf9,
accusatus,

quanda apud Joannem viu pp.de docirino fai** Romam denuo evocatus est, pr ut
con-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBIUS.

C
'

343

(ffl(

ejwdm
eoi

Pontiftch epistola 194 ad Tua

Stvatoplukus
rii
-

ltarnm data, editaqUS

labbco tom. 9 Con-

hoc annoSOiregnaiuli finem feceMcxonr.

C.8.
figiaebet

dliorum,
\- in ca

1*6

sequenti.

*?
,|rmrniw
,l

foannet tic tcribit : Qnia vero audiarchiepiscopus vester qoia Methodioa , QS Badriano scilicel Papa, aniacessore nostro,
,

Bx hactenus dictis sequitur prhno, admitti non posse Pessinm et Balbini sententias quornm primus Borxivoji baptimxm ad annitm CArisft
20
,

864,

alter etiam
;

jli|Mll(>i

vobisqne

direclus
se

aliler doceat

quara
liie-

cnisttrriatr

-oram
,' .

Seda

Hpostolica
est,

credere

wbis

et

ante annum 856 collocandum quo tcilicet Xempors nec Swatopluku* reano fmlilus, wr \ UethodlUS t<

professos j,j 8

vaide

rairamor; lamen propter

m
..

I(|(

omni occasione ad direximos illi, nl ftbsque procoret, quatenus \ ejus ore aufemr
atrnni sic

scopatu initiatus erat ; cum tamen Christannus et hunc episcopum, et illum ducem. rol regera...
. .

Uoroviffi

fuisse,

dum

Borxivojus baptixaretur

dioinos,

teneal

el

credat, Bicul promi-

hmc notatur data xvm ;|II[ mdiclione ni, id est anna Kalendas Julias, s77, Joannis autem anno 7. Pontifieio mandato obsecutus S. ttethodius, fiomam adiit, ab eodem /'<>>*r,tw<j>" de objectds sese purgasset
DO n.
Epittola
t1

Bastixen seu Hatislaum

tmerte affirmet. Seioequidem, nondefuisse, yui etiam Swatoplukum <h-

ctum
dii,

concesso,
iri

Verum hoc etiam gratis manei difficultas de episcopatu Metfuh quem, utsupra vidimus, ><<> ante annxm
certe

esse arbitrati sunt.

868,

non
$70,
,

diu ante prmcedentis finem

^oravos

cum laude

remissus

est,

Tta de-

suscepit
inter

Collige tecundo

nuo liquei ex laudati Pontificis epistola 247, daid est, anno Junio, lmiiciione xni ta mense Sfentopulcrom corailem, tixe Swatossn, ad
,

annum

quo

axunculi sui obtvnuit

ipseautobiit
topluki
fuisse, ti aittrtn

memoratum baptismum Swatoplukut regnum annumque $94, quo idem

.

mt disparuit, Borxivojo collatum

plukum
,,s

regem

i/'"'"""'.
et

ouee

exstat

in
et

citata
in
ri-

collectione
tlhitn

coi (75

tequentibus. Sed

apud

tjusdem Joannis
rj;;
<!

Unnnos /ntsse anno 88t docet Papm epistola 268, ibidem col.
et

i,i posterioribus potius annis Swafaclum suspicer, tuadel hujus in illum domiiKiius, suprit iitint.ti a Christanno asserl*.

tns.

sequenti edita,
tcripta

ad
seu

tpsum

Methodium
assignato.

urcbiepiscopum
[ndicfione

decimo Kalendas Aprilis,

deciraa

quarta,

anno

Etenim [nnalista Metensis superius cita fus nti propositum nost/rum sequentia habi ^nno Dominics [ncarnationis onccxc. Arnolfus rax
\

2\

>t

probatriliui

nnunt

tms,

Quamdiu oero supervixerit idem sanctus episeoignoratur, cum de ejusdem obitu nihilpla-

ne aliunde

habeamus. 18 De Swatopluko Christannus in Vita edenda eum avunculo suo rege expulso, oculis.

guepritato,
naiei

Fuldenses

regnum obtinuisse, Factum hoc \apudChesnium tom. 2 Scriptorum

et

Zuentibolh Marahensium ducatum Behemensiom qui hactenus principem sum cognaiipnis ac gentis snper se habueranl, Prancornmqne regibna ndelitatem pronussam Inviolato foedere conservaverant. Eadem huhct Begino Prumiensis in Chronico.
'

(Gwmanim

concessil
,

Sclavorum

regi

Ad

Itunr

i,/ihtr

fiui

iiiiitni

sequentibus
<<

annis

Uistorim Franriai, Bertiniani

San-gallenses ibi"

recte referri possunt,

qum Christannus
lempore
|

occasio-

dem tom.
iii

apud Mabillonium Hermannus Contractns apud Eenricum Canisium tom. t Antiquarum (ectio>'.

n eyngartenses
ei

ne suscepti a Borxivojo
rin
it
,

baptismi supra
coramissi

memoduadiit

Anaieetis,

dicens
sui
,

Quodam
sibi

Borxivojus)
caussa

oe

otii

populique

uutn

pari

consensu ad

annum

970retulerunt,

cem
etc.

suum

\H regem
scilicei

Swatoplufe

Moraviai

proul tocis citatis

diclis

mderi potest. Id unum ex prmHeslitium,

alii

Pergebat

Borxivojus Bohemiam celut

\nnalibus observo, regemillum

ei

quem Rastixen
psllarunt,

Moravim, Ratislaum ap-

non ab ipso Sioatopluko, qui Zuenti-

baidus ibidem ooeaHtr, excmcatum esse, sed ab todtm posi irritas insidias sibi structas eum arma-

Eamanu tese aggredientem , oictum captumque, 'i Carolomanno traditum, et ab hoc in liajoa'"""

missum,
\h

ubi

damnatum
ct

Ludovicus

GerSwa-

gubernarei sic tamen, ul Swatoplukum tam,/ihiii, docem sunmvel regem agnosceret, abeoijnr dependeret; neque enim crediderim ducatum Borxivojo ereptum fuisse, ted potius vectigalem faetum Swatopluko , qui Borxivojum etiam "'luti subditum tractabat, jubem eum ante mensam p inpavimento prandere. Vtrum vero ante concetsum Su atopluko /-'"/" """ ducatum Bohemi nliiiur

mammrex
topluki
18
nrft.

oculis orbari,

monasterio
est.

includi

quem hujusmodi
xivoji

wi

Moracim regibus dominatum

est,

hoc igitur anno 870 Moravicum

agnoverint, inexploratum mih\

ideogue Bor-

regnum
lom,

inchoandum
vero 8

De ejusdem
\ietenses

Swatopluki obitu

\nna-

baptismum tantum probabilius circa citar tumannum 890 collocandum puto, etsi contestari
nolim, aliquot annis citius contingere non potuisse.

rm

irs
iflJI',

apud laudatum Chesnium,

""'"""""< 394 hmc habent ; Circa baec etiam temi" ,|;i Zneniibolch (id esi Swatoplukus) rex Mareoensium Sclavorum, vir inter suos pradentissimus 'i ingenio \callidissimus diem clausil
l

22

\r

tamen

eumdem usque ad

ai\ n

\tm

$94 bapu

<

Cosma Pragensi differendum censeam, obstat fuimvideuir denuo Christannus, prautertim H, utpasrm toriim
Itint.

Innillil1
/,

"/

Cosmas Pragensis decanus in Chronicis """" m determinate anno Swatopluki aut obi.

Borxivojusin
.

Vigilia S.

roannis Baptistm,
i

snr

nandi (inem diserte

dicitur]

affixit,

ibidem

m-

auno Zuatoplick rex Moraviaa in medio exerciln suorum eutuit, el numquara comDaroit. Ti Hjuam comparuit. Tum subdit eum pamUentia ductum, quod advertus ArnulPwm <.niu,n<f rcgem rebellassct, media nocte
lcut

Bodem

Chn bapti atui (w " xxni Junii nm enim in Vitanum.4S et seqq. tcribit, ttortivojum sacro fonte jam ablutum cum presbytero,
die

vulgo

"'s fufja

jwa
ru

elapsum, inter eremicolas uliquo temvixisse, mortique proximum hmc filiis suis
eremitas indicari curasse. Sed rive hmc nutoria sit S eu fabuia popularis, in eo
,

Bohemiam reversum, eccle populumque, id est, magnam exstruxisse, partem, ad Christum adduxiste;et 7i populi proptereapaganorum in %e <'!>" concitato coactum, ad Swatoplukum et mhodium eonfunomine
Caieh,
wi
s ,,n,i
1

aisse;
,

ubi
et

pereos.irm

mytteria
V ero

" benigne rursui prmcepta plenius edoctus

in
,

Christtana
ett.

Inter-

m en CosmaM Metensi Annalista

dum

Uoraeia
teste,

Ule

tretur,

Bo-

consentit,

quod

hemi

rebetles

eodem

quemdam principem,
fio-

344
Aiaoai

DE

S.

LUDMILLA VIDUA MARTYRE,

missi caossa
(

;ed nomint Sfroymtr, gente guidem Bohmum, apod Theolonicos profagus qni a mutto tempore

ducem

sibi

rel

pn

al.

Incepta

pertinacia

regem Zuentetmi* ,D mitigatus, \n

exal
,,
\ulere.

ixerunt,

eique ducar

talia

constanter apprehenderat

*****

adiit* tunc
|
i

Tum

tubdit

et

kune quoque

re

Moraviffl

ana

cum

Methodio

empo"

llire

pluribus dispropter idiomatis patri\ ignorantiam tandemque post varia consilia, m revona, itiofject, Borxivojum 1 Bokemiam
1

morantfm.

tianifestum

autem

est,

hac

18 "

omnem
re,

dificultatem

evanescere,

nihitque^h

rj

ristitutum
;

fuisse,

quo minus postremis Sioatopluki annit uo asserit Chr\ xivojus co modo, {

<

b1
r*
'

'"'

tpalio

S.

Hethodio

instrui

baptixarique potuerit
a juvenili
mtate,
,

rize

extt
.

i $94 pai
rifl

tsse,
1

pra-

terum

argumentum

tertim
i,-

5w atoptuku

-</>/n/

f(er
I

pu^nnrw,

jrr-rttcAfljn ,,'

regnandi finem '"'" // '"" 'V'"'

nos pet\ non annus, quo regnare cospit, omnino n ab aliis aliuspro varia debaptismi

baptixatus est, contra

'!"'

potett
incertli
te

no

'

tribus prmt tdentih

ts

aiuus un-hon-

: as$ignar\ soleat, Deinde

etsi

tum etiam
,,.

mus,
>:\

licet

nutlum cerio possimus determinare.

reponi potest ipso Christanni auctotn

\ii fiac

Bmpondttw

Htas,
topluho

qui
sit

tadem S.

Ludmillfie

Yita

de

Swaet

loquitur , quasi hie ab ipsoregni $ui

draginta annos numerasset, jmeniU mtait senon inepte dicipotuit, cum ts modus loa aliquam hujusmodx latitudinem faeik pm ihrr autem paulo latius tractanda censui

arrepta
n

tyrannide,
.

S.

Wethodium,
Sanctus ep
,

pree

lit

abai

religu
tatis
,

mpserit, eoque
ut

a tempore baptixati Borxiooji pendet tempus ptixatm ejusdem conjugit Lu<liniila3.

ha-

iM
I 1

anathemate pers rinxerii

rfi

nu//a

..

m n '/ facta tnce/u /v,-,,. iliatione; quod sane cum supra dtctisnon cohmret. Verum difjicultas Cosmm sol(j a r'j em noe /"///< Christannus sibi mani
o/N
1

III.

Ludmillcn
ct

idolis

muttum
:

addict

/toft contradiceret,

dieendus

est

de so rfiisid
1

instructio
iin/c

baptismus
:

pwm
oi
ei

Borzivoji rcliin

cripsisse, nec
Doiie,

ratiom
p
\

<'
<" ea
Cl
1

"/ a rte S m um \ielhod\

ne<
.*/

nitentiam
misisse,
.

gionis ergo
et

exsilium

illius

Bohemiam

Sa

reditus,

et pia

utriusque muniflcentia.

ittanm no
.

ram accipiatur,
<///

i/wo

c':>n<huui

Hnenec
po.signato utcumque tempore auo Bokemi dux Borxivojus fidem suscepit, ad sanctam ejus uxorem Ludmillam redeamus. Epaganis tam p(M entibus Siavibore et Lidoslava natam <'
5
,
.

/'/'.

epistotis

supra

citatis

cum
"

epistola

U7, anno
erga \po-

Si> "

'".
1

wi

qua hujus n
et

/irfwJii

onis sinceritas
oantia

^*

'''

'

muitum

taudantur
el

Vite SS
,!
'

"" 1 "- a ud P

""
;/;
i;

Cyrith
\ts

Mt

iitm ex

'""

Blau-

initio

pr&cedentis paragrapki

diximus

sed

et

'"'
"

""
"'-

Swatopluki

impietat
c

di-

idolis

"

admodum devotam
retatis

fuisse,

dum
lib. f.

nupta

est,

anafnema,
"wi"

teraque

huc
etr

rr oerbis ibidem

pariter

liquet.

Balbinut
I

regniiliigat; $ed

mox

itome Historia

Bohemim

cap.

"' r

\m,
tX

S.Methodium tegationem,
1 '

missamque ad
in

sancti

Horamam
/

quodidololatrim ipsius monumentum, vineamscir ticet, metiori usui postea deputatam mem

m
a hic retulisse.

exi

Jur

quod haud scio,

onis
.

an

cerliori,

quam

popu
hodie-

r '"

testimonio nitatur. Monslratur

,

"
,,
S

tki

ab

initio

reani

que,
tant,
millae,

inquit

vinea

quam

S.

Wenceslai
diva
l-" ll_

Cquxtur; ,v,
1

uno

Boleslavia nostra

milliari,

h 's
-

?
P el 1
'

Mielnicensi

rtro

qnondam
jam
.

domin,
,

dotalis,

sancto (Methodio)

injnste

111

qua

Venceslans
.

princeps
'i

exercere

per

^ n* m
'

08

Pr

uens e

suas,

reverteretur

ad
Pun,

eccS
,,
'

fodcre
essel
,

eolere

putare

denique
ul

ll,,ll
l

opus
cris

agorc

emendare.
rat,
'u.

non

erubuerit,
vini

rinum

s "

sufficeret,

nondura
misso

usu

qnem
cujus

10,

quod
ad

Ad

Swaloplucus
Borzivojum; quo
<-\

Moraviaa

passim ralgaBohemoi rex

vini

adye

primum
simo
milla

docuit,

pridem

cado

plen*
Luoao-

nondum

mnnere Christiana, dea sua?

Moravia adferri
,

excilata CrosinsB

uorandai vites
natali suo

vineamqu

Mielnicensi effodi jussit.

Hactenus
s ""'

H'1 '-

binus.
27

-t&*
'

Nicolaus

Salius

in

Vita

apttd

'.,,.;,.,(."

Ludmills propenso in idolorum ven animo, Crosinaque statua sequentia pariter >w-

debe

'"'
lt
.

,'"'

""""-',,

Cum eam (Borxivojus conpu inflammaw m ira idorum delubrorum agi obsen
i.

ad solatium
fabrefecit,

ejus

idolura

aureura

feminei

|llu>

quod
in

altitadinem

cujusvis

homini

cederet, idqae
lenlfesin,"
. ,

penetralibns

B sdium soarom
error
"'

rhi,t>er

biuicalw

erexit.

'

Quod

Ludmilla,

'

implicata,
crificiis,
sibi

tfeouiMii,

popuhque

''^ nunc prece, nunc donis, ll111 -'"" B8C onerabat, et Bternos illi
l

com-

bat.

Ex vino quoyue a Sioatopiuko &*>

Cro-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMHRIS.

A
' * v' Cratsne iibasse defectu agri trimestri spatio '

3 45
.<

wrt

tte

<Mm fork/actum,
pluvim aruit-

m
,

qua triennio awn sulasse statuit, differendum putarit, atserent

}'si

ui

Bohemtam redisum,

tffr-

ArcTORi

S.

nl

fecundis imbribus

mox recrearentur ; ?uod

thodxxmea occasione ad Bohemo venisse, ettam

Ludmill, (fuam
ejusdem
Hberis
ct

txptizata tsse probabilius

riietur.

fjjmb

fua acceptnmrefcrrivotebat. Hmc

didicerit,

Spitigneo,

Wratislao ac

Boleslao,

nec non

non docet ; nec

smpe

parentibus

alia for~

ipsius, fratrique

'

(iiKiiu

vulgi

traditionibus 3

nimium
ex Chrir

quid su de

ineertis,

auctoritate fulciuntur. Id
,

unum

baptismum contulisse. Sed, quid UethodU adventu, ei baptismo

anteguam Chrirtum rsi. Ludmillara Ulustraretur gentiiitim tuperttianm fidt lumine non parum addictam fuisse. Christianis prmceptis etba>s Qmt Ludmillam
'

ceterorum, dequibusapud Christannum nitlegiiur. noti placet mihi tam diuturna baptismi Ludmilla dilatio, cum presbyterum Caichumjam

habuisset,

a quo instrui

ei

baptixari potuerat,

)tismQ initiarit,

non edicit Christannus

i

at

liat/. 8

nec quidquam obstet, quominus ipsa ceieris an~ numeretur, quos Borxivojus ct Caichus Christo
adjunaisse supra num. 35 dicuntur. Tam diuturnam quoque Borxivoji Moracia moramparum terisimilem esse, moa dicemus. Quam ob rem qum

l2w.P
rjtiAotfi**1

binus
et

in

Hiscellaneis historicis lib.

aliique passim,
"I
S.

parte

alibi,

Uethodio,

qui

v irum

ejus

,,,,-

MI

Borzivojum baptixaverat, pariter ad/.7 Balbinus quidem hmc ait : Ludrailla comitis de Mielnik, tum adhuc pagani,
Qlia
,

,.,

idoslavffl

Mielnicii
principi

nala

esl
,

Dorzi-

tempore conversi ad Christianam ftdem, sacris undit Borxivoji, paragrapho prmcedenti protuiimus, Ludmillffl bapiismi tempori
</<

tique

roj
(liiint

Boliemorum
DBgistrum

nupla

S.

Melho-

applicanda sum,

fldei
el

ChristianaB accepit, qui

fratribus
sacris

eam
ab-

cum aliqua tamen latitudine, quia ipsius maritus tecundum dicta aliquamdw
saltem ante Ulam baptixatus fuit.
31

Uielnicii
luii.

cum
ipse;
'

patre

aqnis

terum ex Christannx relarione mihi Hus apparet, id ipsttm attribuenm ulto dum esse cuidam presbytero, nomine Caicli, quem s. Hethodius Borxivojo jam baptixato, ei in Bo~ famiam redeunti, comitem dederat, quemque non
ii

Tam

feliciter corpta
"'.

rebellio perturbax
exercuit.

ei

gentilium subditorum neophytorum ducum fidem

gens deditaidoiis,
>

HOTZXVOJUS
religioniteffo
BXiiilal

Von poterai

scilicet

qumquehorum cultumconsequuntur,
tam

itiisassueta,

nnlli

tumdem
ini

esse

suspicantwr cum

Pattlo,

qui
$ic

sanctm religionis quotidiana incrementa pacato animof Hinc < n (igiosum du em <mi-

i.uiIiihILt

mortem

usque

<t

sacris fuit.
i

citata

cniin

Christannus in Vita num. 7 loquitur

ijpsum
suis

Mane
)

bare,

cum non modo verum etiam emedio

odio,
<

ducatu suo deturdecrevit.

tollere

Quo

acio,
ciiMi

ducem
,

Borxivojum
more
vai

s.
,

Methodius
catechizans
,

triginta

qui adveneranl
>\
i

peractis

jcjuniorum

solenniis
ii
,

sacrosan-

Christanm sunt) princeps sese ab eis removit, rursusque regem Swatopluk, seu ponlilicem Mcttnlium Morawa' rcpeliii ijm
agnito
<r/><!
i

,i

ptismatis
.

fonte

pleniterque

eum
ilo-

bus charissime,

et,

ul

decebat,

suscipitur;

ali-

le

hrisli

instruens,

mulii

locupletatum
tribuena eis
:

ois

ad

propria
vitse

redire

concessit,
,

vequi

aerabilis

sacerdolem
iu

reversi

io,sua,
,

castelto,

uomine Caicli cui vocabulum

statuunt
,

inerat

quantulum apud eos degens, perfectius doctriii.iin hnii oanciscitur. Pergit deindt rebellium molimina, el amicorum Borxuojx conatus enarrare. Principem nempe nomine Stroymir, qui
i .

Bradecz
dantes
et
les,
j'.i

supradictum
in

sacerdotem
B.

fun-

ecclesiam

bonorem

Clementis

Papaa

Dartyris,

multa detrimenta sathans ingerenpopulum Christo Domino acquirentes.

apud Theutonicos dudum ex&ulabat, missis < nte tua iegatitp rebelles reduxerunt, expulsique principis loco ducem salutarunt. Verum cum obpatrii
</

s<

rmonis inscitiam

bre\

<

displicuisset,

Borxivoji

Secundum hmc primo non viJetur Ludmilla

sui

partibus addicti

-><<//<> <</<

rnut,

ejecto tyranno,

in

tiri

comitatu
S

fuisse

dum

hic

adito

Methodio sacro fonte ablutus est alioquin enim non minusde ipsa, cujus Vitam
".
baptixatis,
-

vluko a

optimus princeps restitueretur ; guod detectis <lversariorum insidits, initaque de improdso felv-

quam

<(<

triginta Borxitoji comitibus

>

Christannus meminisset. s cundo disciUelhodium cum duce ceterisque neophyesse

</u<
.

pugna, ei profligatis hostibus, obtinuerunt. ii> fugientem in Iforai iam conjugem s. Ludmilla comitata fuerit, non tradidit biogra phus; sed quamquam <>/<< aliter sentiant, comiciter
:\2

opitd lloravos, vrrtsimiliter

i

comitt
,-

'' "'

miam profectum ><<>/< pnsbyterum Caichum,

i/i

sed sui loco

ipsos
,

latam
satis

essc,
ipsi

mihi oerisimilius apparet. Veque enim

udmitta

tum

in

tutum fuisset apud Bohemos morari, oui

religionis causa,

tuscepta
aiios
<>'!

religione

confirmaret

aleretque

/"/"

virum ejus

quam ipsaetiamjam

eamdem adduceret ; quod et ab eo strenue "" Christannus affirmat i</ ipsum etiam
VitaSS. Cyrilliac Methodiiex
Borxivojo per
S.
tis.

profitebatur,

liturin
ti

ducatu vitaque privatum notebant, ejusque loco tyrannum substitui rant. Incertum quoque SSt, quantO tempore Itorzn <>/</<. et cum
:

vuburano apud nos edita,

cujus auclor num.

eo Ludmilla a/>u<l Moravos exsuiaverit

nam quod

Hethodium ) sacerdotibus secum recepiis Bohemiam revertitur el uxorem suam LudmiNam CUr multiludine gentis Bobemis curavit bapti'

hme

ait
I .

Quo

Lt

triennio exsulasse, t<l nec rerum gtistarum series postulat, nec sun</rnt <rr/><t Chrir

Balbinus

ait,

ttan "i

'i

dem commoratum
i

quippe qu\ eum aliquantulum dumtaxai >/" esse affirmat. Hinc non wspro-

ri

atsapulos,

Vix ita<ie

dubium

est,

quin
sit.

inter

Caichi
n S.

babilis mihi est Dubravii episcopi Olomucensis iib.

ab

eo</ue salutari

lavacro
Si

expiatos,

Mdmilla quoque

numcranda

tamen

tetkodio revcra baptizata sit,

-

idpotius contigisse

Historim Bohemim sententia, ubt ista omnia <lcmensium s/iatio acta este putavit, Utut est, mtran licct Borsivaji in fide constanfiam, qui

cem

quando Borxivojus post aliquantulum msidias suorum, quos susceptm propagar vc reltfjtouis odium <>< ipsum o'm ita\ rat, pru "" n dectinans ad Swaloplukum ac Uethodium t '" ^"''Koiin confugit : attamen prior sententia
1
<
i <

c,u

amplhris
a>/

regni,

S.

Hethodio promissi, spe

"";"

wrtor apparet.

30 Balhtans
Ui

l,l>. / BpitOTMS t cap. 3 S. Lud* bapttimum usque ad secundum Borxivoji

primum aajpfiittet, eamdem ducaiu suojam txutum, txsulemrelapsut est. tfiie eideret. non modo non <t<l idoia verum rtmm COtO SCSt ubstnnxu furr. ><t snnctissimm Dei natn Harim ecclssiam exstrueret, ti in ducatum tuum umquam restitueretur. Promissit
aiaitiutti

Christiana sacra

teque ob

'.

suts stcttt liorztivjus, timut atque probuta jarnvi-

Scptcmbris Tomus V

i7

ri

346
ron
I

DE
A<

S.

LUDMILLA VIDUA MARTYUE

''

ecclesia Bolesiavienai
fld

velut
' '

riconttmH
fo,

rem
fuisse '8se

"W"
srrii scribuni

m 7/flriffl

Botwojt,
:

alatam ab omni

nt

memoria
de

conu

gdxvo* rtdu> trmptum I>r<portt rx '"''

WOI

foffl

WflMt,

pn,pt,i/n<it, Pfl/tOIOnC, fJwtifl rn

fl

nem
idolo

Dei

Malris,

loflfiM,

m
i

ritontwt.
ceps.

crtoil

Quomoomni,

niireo

Krosyna,
dedissel
Mieinici

qua nobis esi sermo qnod diva Lud

imilh
,

do vero
potenti
(1|im

idem
I" "
1

Moraviffl

degena

Chrislo
stiiino

nomen
ntu
i

et

a s

'"'irn
-

wtma
ad
in

roverat,
propria

videlicel

qno,
red

si

DominuB
basilicam
qab

cum honore
Dei

ret,

honore
Haria

bealsa

fienilrids

el

Vi

eedificaret,
In

reversns rtne
civltate

rotura

implere

studnil

ipsa

Pra-

dsj,

iii,-

primus

randator

locornm
Lanlillaa,

sanctorum,
qnae

eongregatorque clericorum, el instilutor eislat fiiit. religionis

Lunc

Hme

ipst,

ad qum
stana
in

Balbmus tequentia annotavit

rivojo
i

Bosilica illa, a Bor-

lala,

esl

basilica

Teinensis,

abluti raiam, procusam ttc. Atqut 1(Q quidm dalbinus, qui idem stmul ob sacram illam imi laginem ex ignoto metallo coi ideoque ex varii metalli idolis conflatam xub Prmmiserat tamen etiam aliorum tm eamdem aSS. Cyrillo etMethodioexecclesiaGre^ allatam esse arbitrantur, ties pl rtaeafaaile tamen credidtro, idoia, aliaque ad nas hvjusmodi superstiUonts << metallii

Methodio rhr

arce

sua

confr<

ral

fusam

et

<

medio

veteiis
aniversitafl

urhis

IM^rnsis,
sua,

conflak

qna

Pra-

ini

saeros deinde usus a sancta Ducissa rrdum

juramenta
cia

aliosqne honore

fuisse.

iv

Deo ab scad
<:<i

debilos coosuevil perag

Balbino conscntii Petsina

uhi
pai
.

Phosphoro, Uadio3t
el

Xemplom
a

bonori

n<

ai

divaa

Dei-

Virginis

Borzivojo

ex

voto
vetus

nuncupatum,
Krzezomysti
vulin

in

majori urbe Pragensi prope

ducis
,

palatium,

Lseta

curia

postea
petri
et

dictum,
Pauli

Teyn
colle
.

el

aliud
,

ss.

vi-

$ IV.

s.

LudmillsB
probabilius

liberi

-.

Borzivojus

duK
:

cino

Zderaz

aliaque

eriguntur.

De

loco

calum

nurnquam
et

abdicavil

etiam

Georgius Crugerius
i

< Sacris pul\ e

ribus Bohemim,

sxin

Ittartii;

ubi

tamen
Spt-

hujus annus emorlualis

ulriusquc gesta
Borzivoji cultus,
savit.

mtas
;

incerla:

monet,
ftonflut,

tuperesse quidem

taceVum,

in

ouo

cum
si

S. Ivano

antiquns
ccs-

Borxivoji filiust sepultus fuit,

sed eccle-

umquam

fuerit,

tiam Teinensem, gualis suo tempore exstabat, circa

tiiitnini

(400 a

mercatoribus exstructam
est,

fuisse.

84
Pia
Soiti

Dubitandum porro non

pars aliqua,
idque
verbit

quin

eorum
Lud-

Us

iiiuiuiiiii

fors
tatis

non

extgua, s.

mtim/n
ejus,

debeatur,

insinuat biographus
tubdit
.
.

dum

mox

relatis

Habuit

etiam
in

Ludmillam , . qum . . religione Christiana imitando, imo prajcellendo,

nxorem,
?ui

nomine

\hristannus
tex
cepil

Yita

num.
.

Ii)

s.

I.ii.lmillara

M*M

rirlutea

viri,

racia

esl

vere

Christi

fa-

liberos

Borzirujo
,

genuisse
ex
ea

testatur;
saepe
filias.

Sositaa

mula, Certt quas de pia tjusdem munificentiapost

autem

inquiens
tilios,

memoi

mortem iri ipsius narrai biographus, omninosuatam hac <j<i<*<i<ir inparte, quantum faculi
.

princeps

tres

tolidemque

Fitiarum

iioitnna etresgestas

non reperi

mentwnemtamet\
Prai
Votis ad

tates permitterent, ipsimin

se.

Etenim dum
cassa

de

iis

aliquam
ait
:

in

quodam
Baibinus,

Brertario

tanctm Vidum virtuttt recenset,

I

interci era
Chri-

isse,

indicat

dum

in

nnctii etiam

liis

silentibus,

lestantur

Vitam
siae

sti,

nt U
i

quibusdam
i

quas diversis ditavil opibus auri, argi nii; non tnoris est, ex rapinis vel substanenlura
--',1
.

De i|iiil)ns vetus Breviarium ecde Pragensis. Ex filiis Christannus duos nominat,

.i.-

sibi

collata

Deo substan-

Spiligneum scilicet primogenitum, et Wratislaum, qui post patrem suo ordine regnaverunt, Tertnm

n.i

Pontanut

tib

Bokemim Pia

ecclesias

omnino
in

lificatas asstrit.

Vicolaus Salius

Vita
nullffl

apud Surium aliquas quoque recenstt, Ludriis, seu commttmous cum riro tuo
ertctas

Historim Bohemim, et Baibima tum ibidem lib. t, cP' 3 Boleslaum appellant, quem et paulo posi ""

Dubravius

lib.

tiim loco

mox

laudato,

cr/itiiin

Tetinensem
esse,

S.

tjus tolius

opus

Bokemim

Catharinm mdem scriptores passim

baptismum, in infantia obiisse postenor affrmat. Hinc facium opinor, ut tam Cosmua Progensis, quam /Eneas Sylvius, al\
tignti et H ratislai
in ut

ttffirmant, sed
;t;i

Vefl

magis

quo fundamento, ignoro. exploratum kabeo, unde didi

tantummodo meminerint.Pcrro
obiit
;

gus-

cent Balbinus,
4,

improlis

Wratislaus

'

"' pm -

qum
7

iti

Cldffl

r/nun

Miscellaneis histortcis

l,h.

tjus <n

part.

/,

scripsii

luntur.
1:illls

dasmonum
constabani
111
''

simulacris,

kunc modum Con qus variia me:

ducatum successor, Dragomiram mulierem, uxorem duxit, ex qua shs<

i

ethntean

quidpiam
',

ieri

y^-n
|

simile

varia

inde

templis

prsscipue

Uielnicensi
,

mum prxncxpem S. Wenceslaum, patern lioltheredem et martyrem itemque impium fraterwm slaum. cognomento Sravum, qui per
'

el

Boleslaviensi

donaria

,,ill,ls

mm

misit;

ex

nnem

ptim cidium ducatu

:n
ti

potitus
<

fuit.
lib
/'

divae

Virginis Boleslavienantiquitatis

m>,
mii.

non vane

suspicantur

idem Balbinus
I

Miscellaneis
4.

peritissimi

Eamdem deprmdicta

lib.

Epitomes,

cap.

scribit,

sanctissimm Det Gcni-

imagine, miraculis celeberrima, tententiam pluribus tuetur Ub. 7, cap, 3 E^ifomes Rerum
uoi

tftoino

atnore

905

filio

succensum, circa suo Spitigneo ducatum

anntiffi
<

'

'"

ramdnn gracissimorum

rum ust

viro-

<ut.

rr quibus lavdai Berihotdum

riun conjuge suo s. Ludmitla Tetinam n r*i undepost titam multis annis sanctissime
\

Pon

ti</

^^^Mmcitlhedralml^gmsuprmpositum
'

cmlum
tib.

evolavtrit. i>r stcessu, \ranslatoqn*

asnum n
enei

"'""" trtenium, metropolitanas ecctesim dl

Offlciatem, el afioi qui a majoribus

Spitigneum filium
tins
i.

ducalu,
in
;

consentiunt

'""
!

plerosque,
suta

Pontanus
aliiquc

Bohemia P"
sed

l'

<
et

ait

Satius

tn

Vita,

horum

/"'""' "

audisse,

io

prorsus abdicandi ducatus

tet

allf

DIE DECIMA
allrgat:

SEXTA SEPTEMBRIS
quam
ia-

*47
s
I

utcium

Urrt

uonr

rebetlionis,

icm usque lenutstt

t,

tn qujem
est;

anunm hac min rcriis

AUCTORK
c.s.
'

pibdiiorum pan

,/^ rimui

addicta, ex Chrir
inirr

mniymatit instar
eetaii

neque enim

ilomminabaiur, non
jactttai
ijui

ptoribus ejus

proxi

tempore

rluafa

princtpem msese ultra Alaarasque ei sacerdotes **'

.,

delttescens,

quidquam legitur; rccemiortt verosine aolido orgumento variant, in eo tamen convenientes, quod
ipsum ad tecuium
rrlint.
to,

lemput
vogiincettum,

Subdi^SpUigMuminitioa
wnitoribus,

aliquot am<

ZiJii
i

**

m
in

hro~

,,/,,,,,.

tedulo pareret t p%e ae laudabihter

chius noster ad diem xxiv Junii,

rio
Act.it

Comm
cujus
kisce
h<

tpretiscumeorum, tum

prmvio de
.

S.

tvano eremita Bohemo,

ibidem
recital

Mrenlw"
.

consitiis,

apristina integritate descivis

auctort

Balbino,

,{,

posi

correptum morbo, sini liberis t Me. Vum vero, n ipsi credimus,

,.,
.

mulla ad Borxivojum Ludmillamque, qui

conv\ visse

dicuntwr,

spectantia

occurrumi,
obser-

denuo oblatus
fiUo suo

est,

quem

ilie

...

Wratislao Bokemis
firmata

:< "< ipsejuvenem prmceptis suis

'

tmortuaiem Borxivoji onnum, nr cii quidem, r< Us ictis trui posse. Uecentiora enim
ro,
ea sunt;

consi/iw, donec

is

nam,

ui aii ibi
/

tem Papebroekius num.

I

8,

fe

n n do

par

DOSissc*.

antiqua de sancto
prfflter

38

Idrfij

pr&tcrea,

ac

Ludmillae,

defuncto interim Boleslao, ut supra d\ irimus, filio,

fuisse,
iis

monumenta nulln exstant, brevissimam quamdam, aec forte vetustis(\

ono

simam Legendam, ex qua

tione

el
.

ex

conslanli

tradi-

metum injectum
nhl ^ deficeret;

ideoque ab

ne sua p sedulo agitatum de

sumpta

fuisse

oportel

qnsBcumque

de

iUo

scripsere auctores
il

hajas vel
iti

saperioris secali.
uti et '/'

dandauxore Wratislao, qui

l
s

masculino sexu

so-

\psis

supererat.

Quamquam autem
filio

Ckristia

nam virgincm parentes

suo maxime cuperent,

junctam titamen fuissl Dragomiram paga nmr tuis d< tuscipiendo baptismatt promissis m\
nimestetit,

impiaque deinde ac ne/aria

in

sanctam

Socrum suam, fitiumque Wenceslaum, et religionem ausa est, u( suo loco videbimus. Vescio eniiurmj, unde isthtscomnia (ext tptis tam 11, OUffi
tgomira dicuntur) didicerini
ptores,

num. /" Borj ivojo annos dumtaxai Vrihiiit ad quem accedii Hagecius annos ipsi triru Contr Balbinns, aliioue, ijin Borzivoji regnandi initium baptismumqut multo citius collocant, mendum hic cubare arbir trantur; ei Balbinus quidem annos 78, Wele"' ? "i teste,
Ckristannus
Vita

morienti
;

triginta

quinque

apremaatas.

'

111

'

dandos putant. Sed quidquid

Gkristanni

sit,

facilt potuii

>

laudati tcrir

exemplar,

Balbino

oisum

Ckristanno, Cosmeeque Pragensi non

Suscepil
sajpe

modo
i

error m-ru numeros irrepsisse,

cum Borzivojus
;

nita,

sed etiam contraria, Ckristannum au-

eodem loco plenus dierum

ibidem
legitur
:

obiisse dicatur

sic

enim

diamus.
i"..

ea

autem (inquit num. iO Vitm memoratus princeps (Borzivojus lemque filins el ul ei B. Mi tuI

Peracloque temporis cursu, ple-

dius

prophetic

'e

praedixerat,

qaotidianis
,

in-

crementis

cum omni genle

sua

regnoqne aug-

nusque dierum bonitateqne, diem clausit ultinmtn, triginta quinque vila suaa compleos annos. iiir loquendi modus, Plenus dierum, majorem utiqut quam triginta quinque onnorum mtatem
insinuat. Adde,
sui cessit,

mentabatur; peractoque temporis cursu, plennsque

dierum bonilateque, diem clausil ultimum, triginla

quod Spitigneus,
et

qui patri
it,

Bor-

brevi

iempore regna\

annis

qoinque (latet kic

kaud dubie error)

pro

vitae

sus

quadraginta
itnn r-l int

eixisse ibidem dicatuv

1111110

Vecesse tamen

mpleas anoos.
39 Suscepitque
genitus
naj.

ifisi-

ijiim llnlhintix Cl

eo

regnum

ejus

prirao-

Wei tiavinus
luerunt,
1%

et

quisquis cum

ipsis

sentit,

<
S

liims

ipsius

Spilignen,
sanclilatis

cunclis

virtulibus
fulgens.

alis,
taritator
il[

famaque
siquidem
1

admodum
.

\ccipe

nitnr

qua

de

Bor rivojo,
in

ivanusere<i

(aclus

patris

fundator

exsti-

sancta
s.

conjuge
iciis

Ludmilla,
leguntur.
qui

supra
b e

taudatU
to

mita.
tivojo

Ror-

ec

nm
;

Dei

congregator
in

sacerdoti
,

ivani
i\

Anno
primus

Chrisl

Blericorumque
CllS

perfectns
.'MHlls

fide
|;i

Christi
,

pers 6X

Borzivojos,
Cbristo
,

ducibae
arce
.

Bo-

\ll:r

sUffl

i|(i;m||-;i- in

luC6

haC

hemise

Domen
silvis

dederal

ex

viciaa exierat.

ril,
,r,llri

aslra

pelens.

Cujas

post

transitum
dignoscitur

soa

Tetin

venalionem
in

quaesiturus
;

ejus ffralislaus
,

regni suscepisse
,

Processeral
primffi

longius

excitatur
ipsios

subito

pmernacula

'

ttc

uxorem nomine Dragonon videat, secundum hmc Bor'' Horavico exsilio reduci, omnia ex '111 ad mortem usque fluxisse; nec nisi
Quii
et

ducens

magniladinis

cerva,

qua

Uorzivoji

(ut

felices

raiur

Sequontur
,

jaculo vulne^principum manus sunl el suspiria fugienlem latrato

canum
rivns
111

ac

prompliores
ad

eerlagi

vnlneratam
e -ii\"
<i

el

defuncto patri

mortuo, H roimsuffectum esse9 Tsta itaque Borxivoji ob n rebellioncm ducatus abdicatio et

,

Spitigneum, iusiumque reg\

kuic denique, post

vulnera
aquia
ius

lavanlem
vilam &
princeps,

rivam, qui

lam
etiam
eqnfi

pronradilur,

consequuntur.

Ausa

esl

canibns defendere,
in

dam

,,,!.,
,!;;.

unmeo pedes ardore praconQceret; ei

quasi

ue a laudatis scriptorib
nti

desiliret,

atque ense
laclis

"" contraria assen

"
ll

ignota fuere. Scc

genuit
,

aere

ingens

copia,

qao lam primam

vulhin-

m Pragensem latuerunt, dum

Chronico ait ""- Zpitigneum
1

Borivoy
el

autera

duos
quffi
.

vVralizlavum
comitis

ex

ea,

aulos efTudisset, emanavit. Dnm feram princeps, mirantur; ecce ei qni paulatim accesserant, aulici <!iila silveslri, torvoque vullu , quem, ul tihi
,;,,,,,

llll;i

Zlauboris,

de

casteilo

Psoi

LudmiUa.
.

Qno
posl

feliciter

oniversm

car-

successil

Zpiligneu;
''

'

ducatam,
imir
'

qui

''

paternnm in priacicujus obitam obtinuit Wraaccepit axorem, uomine

iU, horriflcaveranl descendenlea pa fociem uudis pedibus, baculo Innixua senex, longa logn, noratione vnltui ra ta e dit.
i
I

venieote
Mllt
,
,i

increpare
ea
ioca

prindnem
lamia
lusa

exoraufi

quanit,

venisaet,

nuietem

sollicitatnrus

u;im:

onicamqoe
aulici

pnesidiuin

eervam

C0, Wiye

itaque, Borzivojum cum sancta sua Ludmilla ducatum Bokemiee ad mor-

interemisset?
i,i

Certatim

pro

se

quisque principeni
ad-

348
Ali.TORI
c. s.

DE
,
;

S.

LUDMILLA VIDUA MARTYRE

demonem Bilvanim admoneni, caveret hellunm alii Umidiores fagam eliam Bpeclabant. At
anirol plenus
in sti

inter wenan-

Borrivojus,

Quidqnfd es,
el Filii

exclamat,
ejus

dum

niler habitns, hodieqne inter indigetea ac dL Bohemisa patronos nnmeretur. 46 Sacellum primum angnatum

mi,10r

ii

inventus

Dei

<i'ii

condidil orania,
te

Chri-

tum

onnido
q,lan '
ali||
j

scilicet

rupes dnrissimm, atq, Ie

Jesu nomine, itare

jam

iethinc,

et respon-

incolneral,

antrum patichaniur
el

s, irr
s

/'
'"
n

'''^1
SiU "'"

^^

dere jubeo.

Senex
,

prolinns adorato
,

Dei

nomi(no-

lumuium
lum,
ins

Borzivojua

Ludmilla
S. Joannis

ne,

Servus

ioquil
et

Chriati

sum

intemcralfe
cliens;

beatissimae Dei
anl

Uatris et
alii

Virginis

Maris,

Joannis Baptiata

BaniS
!?
i

U
m

eliam, nt

men

etiara
,

edidit)

Iwan appellor.
principibns

auctores 8Un i
gessit;
posteri s

Respiravit
cnriositate
,

Horet

sanctsa Crucia

dhj

zivojus

et

familiari

inierrogationum bnmanilale senem detinuit. Deinde pottguam Batbi/nus

tmlo

nominavere. Ne vero mnta ad divinas lande?!!.roret,

sacerdotibus

advocaiis

Ivanum rationtmvUm sum

.'

tnteh

exponevlem indusit, denuo prostquitur

batnr
^

Admiranihil

Borzivojus
,

singula

et

cnm annons
snnm
lacte

Ederet
,

de

cibc

qnserere

inslitnit.

Uisericordia
hujus,

Dei

reposnil

Iwan,
esl
,

servum
cervaa

commiUitur:addita necessaria ad luendam f| t*f* '* factenus Balb cujus naml tmul adjectis a Papebrochio obsenationib* loco cttato latms legi potrst. e o hmc

21

mm

Commentario inserenda putavi,

pi

quo
in

tnterempla

nutrivit,

Hic princeps

terram sese abjicere, et culpam deprecari pa-

rabat;
iimii

[wan

vefuil,

bonoqne animo esse

jussit

renanlia
,

impelo, sed Dei volnnlate occisam

quaa

tjusque sancta confugis Ludmillaj religionm ptetatemque commendant. Porro quia de /;,/ ro;o in sequentibus nulla amplius facienda
mtntio, priusquam dt s.i.,ImN;i. ii, n!l ,,r , prmmittenda censui, qum de tjusdem //-,,;
..

qu ia BorziZ

est

cervam

ut

exspectanli

oecessaria

jam sibi nnn foret.

mihi,

mortem

propediem
Borzivojns,

Tnm

tttusto
hft.

cultu Balbinus in
f ^
t

Da,

inqnit,

boc

Iwane

UUcellaneU

da conjugi mese
con-

hision

i,

commemorat.
tanti

Ludmills,
sceude
.

da
ad

meis;
nos

menmqoe hnoc eqnum

cansalns,
voa
Si,

17 Virtntes, inquit,

el

proflciscere.

principis et vita Chri-

u
Utdmtti
fitdi.s

Vir

sanctns

mnlta

stiams mstitutis sanctissime acta meruere,

inqnii
,

eam
io

"
a

Beati

Lilulo

anliquitas
ecclesia
in

Dei
i

voiuntai
principi

fuerit,

brovi

videbo...
ccepil

Tum
tam
to-

honorarel
arce
s.

condilus

esl

"'^

s
-

(m

Georgii

i[

vale

dicere,
u(

qutr de tptius liqnidis

ac

bene precari
Ai

quodque memorabile
laiis

el

affecliboa,

oovissima

verba

Borzivo-

Wenceslai Praga- E Ormius ad fidem sancti^

in

jo
tara

lacrymaa exprimerent.
rei
,

Lndmilla,

cum

faciendam, corpus Boravoji

ara

ipsa

in-

tra

aliare,

quod

esi

in

ecclesi,,.

gestaa
n.iri.Mi

seriem
r;iin

pissi-i

ex ordine a marito acceinsomnera gamlio iraduxit

.

medio, condiderilus veleram

re religiosi Majores

nostri; qui
et

fuil

neqoe esspectato die primo crepuscnlo Panlum sacerdotem charissimum cum famulis s.-\ omnino dimittit; irent propere, virnmque sanctum ad se
T.-iiiiiim

quempiam
11

bealorum

Sanctornm
hodie
:

numero
vocant]
ul

agex

lii

(canonizationem

Cardinale Baronio pridem oslendi

nempe
i.i.

tib.%

adducerent.
asello

Paulo

veniente,

Epitomes rerum Bohtmicarum,

cap.

nibil

Dubrabasilica

moraluslwan,
venienti
nt

mus
sua

iu

imponkur.
iUneris

Bistoria

Prodiere ohviam
multo,
acci
atlin-

Bohemim Borzivojnm
:

in

ad
eral
,

mulium

Teinensi

principes, et

conditnm signiflcat; sed

subscripto-

par

exceptnm
:

piunt.
gil
(,,
'

Na mulla

honore, in arcem convivinm apponitur; nibil

Bilvas,

rem non babel

scriptores,

nam

ceteri
in

Borzivojum
arce,

rerum Bohemicarum nova abs se honori

constructa
ecclesia
el
liu-

[wan, cnm suas

M1

sancti

suaqne nemora

archangeli

Michaelis

identi-

respicerel accogitaret;

Tetini sub

nibus
miriilce

nisi qnod sanctissimis atrumque principem ad ceelj amorem

ibidem

Tetini

morluum

maturn

esse

affirmanl;
levata,

inflaromarit.
at

Remissus eo
reverlit.
in
ita

sacra ejus ossa

'"

die,

solus

nullo

nnde successu tflmporam el quod decebal tnaxime,

nbi
S.

comilante,
agresti
''"!""'''

optabat,

rum
caput

ea ndem

tubdit,
ipst

ecclesiam,
invenerat,

ab

Ludmilla
[ta

conjui

quodam homine

sepulcrum

oia
in

"

misso

sunt

illata.

Paprocius,

'"'".

Otqve

sprluucam saaai
S.

revtrsum

ssca.

Post hmc de

Ludroilla

Crugerius, Pessina ac celeri. i8 Hmc Balbinus; quitamen

'li"s

nulium proterea
nec ego
aiibi mi

rursut kabet ttqutntia.

18 Pauci
inntantt obitu tnonita, pre-

indicium,

aut ditm

(qum

intercesaerani

reperio)
dies,

cnm
apparel

assignavit.

lem
"'
'

per

quie-

Boc

certt seculo

nullum

Lndmilia)
ll
^
,

duci

cmlestis

illustri illo s,

genius
q
|

Georgii Pragensi partkenone cultutn

illut

sbyterum
mittti

"

ipti

wcerdotem Paulum
sanclus

mitterel

abiens

vir

poris

oraverat)

coram
brevi

eo
posi

habtre i-idetur, nullaqut dt asstrvati ibidem /uro. ntc nisi incerta de translato
txstart.

s;,rnlhllim

Uissas

"

fferret;
e
vita

senem
Paruil

quondam mtmoria

P" ^essurum
UsLudmilla,
divinissim.s
,s

confestimqne

temcmlesUbus moniPanlus mitlitur aui

Admanum

enim mim'

estejusdem monasterii tiistoria, anno /775 V< Pragm '-/<///. aJoanne Ftoriano Hammerschmidt
conscripta,

twanu raroeo Dmna

Pamitentia B | Bucharisua Sacramen"' cnmparavit, simulque co-

celsutsimm prineipi ac

abbatissts

****

ejusdem

loci,

Franciscm Htlenm Pyeroniana

dt

peregit.

tntti

cettra auttni,

S.toanusPauloprtsbyttrota tsiontna,ravii '*>,,,, erat quod tibi aS.Joan, prmdictum futsstt, templnm in eo loco [in quo tolitariam **. J bonori aancn&simffi Cnuia Vir giinqiin M,.,,;, Bomvojun, quemdam ***** ***** ^ata dtinde Bohemia S i
t
'

qum

Galliano dicata, in qua 99 de Borzivojo, nullo addito Beati titulo, hmc tantummodo intt
1,1

Novo
et

templo

s.

Michaelis
a se

archangeli,
Bediflcaio,

int
i"" ,tl
"

arcm
latur.
al

oppidum Tetinum

Cnjus ossa successn temporis inde lei ila, in ecdesia s. Georgii i castro Pragcnsi intrs

/;,j//

^m
,l1

;:;;;;;'

venus
ejnaque

rirtutem
i

""'"

honorabam princinee memoriam majore otia ra

,

m*w ^S
..

'

U"

******
M,1,il '-

approbante miracoii. Pervenit, nt Pro Sancto

Di

quod esl in medio, sacrarum instar reliQDiarum recondita esse perhibent. Ita P. Crugs l,lls "i Ms syllaho Sanclorum et Beatortim "bemia. Hmc utique nullum Borxivoji apud tacrv i*tas nrgints cuUum, ntc nisi incertum dt vranf iato ad eas olim ejusdem corpore memoriam '
' fl

altare,

comm"

ni/estant.

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

nus
sn-e in

349
seq. testatur,

Vita
tt

num.

HH

Tumtam

Gomonem cum
noete,

valida
<i

Cumiam manu
pi

vel

Auctom
C. s.

inchoata fam

Sancta mdt

ubia Drtigvmtnir
frii

ventasse, relictisque ante fores custodibus, eflractis valns in domum ac cubilt Principis irrnisse, tfi

strangu

latur.

V.

Sanetae

martyrium

Tetincnse sepul:

que
t

e tecto

dejectam,

et,

sua mors omnino decre-

crum mox miraculis clarum

ccemeterium
:

omnis alterius tadaveris inipnliens

pus Pragam translatum.

eor-

met, caput ribi potius amputan postulantem, Christo sanguinem funderet, fune guttnri ejus
Ita ipse

immisso strangulasse

pturibus loco citato.

I

Contra Hagecius ad annnm 920, Balbinw Ub. Miseetlaneorum g r, aliique rem aliter narrant, nescio, quonisi inxtrumento. \junt siquidem, duos
prmdictos parricidas, quos
pellantf

Tumam

et

Kumam

ap-

Dragomira missos, conceptum facinus

.

ItfmiUa

<ib-

itauntp ^itcatiQ-

Ludmilhe, opttmo viro cxduatm. \)r ' aestis S qu\ \n paternum '" demde utroque fiiio suo,
...

ducatum
intllll

invicem
post

successerant ,

Spitigneo

pri-

kunc etiam Wratislao orbatm, plw quam qum lector in Vita ra non habemus ut de causa martyrii reperiet. Superest tamen, modoque ac tempore aliqua dicamus. Et ejus cadis quidem causam fuisse Christianam religioiicm, quam profitebatur et propagabat, quamque impia ejusdem nurus Dragomira, gentilis
ri
,
,

simulata amicitia celantes. Tetinam venisse : cumqur ,1 s. i.iiiiitniia non ignara, quid ag> kospitio convicioqut benigne excepti fuissent, nocte intempesta Sanctm cubiculum ingressos, precibusque intentam proprio "7 suo strangulasse.
iddunt, sanctm Martyris caput
cidis

dum

ipsa a parri-

injecto faucibus
in
.

velo

raptaretur,

inobmum
,

saxum,
solebai

quo

flexis

genibus

Deum adorare
E

tanto impetu illisum fuisse ut sacro sanguine conspersum suo adhuc tempore />

pareret.

mulier
batur,

et

altera

Jexabel,

immani odio prosequemanifestum

pius
est,

ex biographo satis
in

vec a
post

quoquam

dubium recocatur, Wratislaus BorLndmillaa

filius,
et

58 De parricidis convimo exceptis veloque ad strangulandum adhibito consentit etiam OfK- """"' ri "'''"' " eium proprium Pragense. De saxo autem qui
, ^
,

'

i<l

sanctmque

credere noluerit, inquit Hagecius,

lis

huic suis ocu-

Spitigneum fratrem,

qui illiberis obierat, Bohemia "'" r. duos tiberot mares sanctum scilicet Weneeslaum, et impium Boleslaum, quos ex
.

speclare Tetinaa
/

licebit.

Similiter Balbinus in

[uctario
hii
;ul
:

Historim Sancti Mantis, Monsiralur hodie in templo

durissimus
onte

cap.
S.

scri-

Catharin

Dragomira susceperat,
priorjure natalitio in

moriens

reliquit.

Horum

Tetinnm
Ludmilla

quidam
el

Inpis,

qaem
in

si-

ducatum

patri successit,

bi

stratum poni jusserit,

quo
Tuallapis
posl

sedcum pueritim
\set
t

tel

adolescentim annos

nondum

genibus affusis precari

medilari a?terna solebat-

communi optimatum

consilio sanctm

Ad
111:111

"ini]

lapidem parricida?,

quos

nominavi

Atia sum

cumjuniori fratre suo Boleslao edueandui eommissus est. Quamdiu vero tam pia institutione sanctus princeps uti potuerit, non exbiographus,
sed

ma

el

Cuman,
et

ttatronn

sanctissima^

capnt
:

lisere

saepius,

resperserunt sangnine
allraxil
,

al et

divinitus
tot

innocentem sangoinem
vivacissime
aboleri
oscnlis
potesi

plicat

eum multum

profecisse,

secula
ani

retinet,
,

|ue

olla

arte
s<
>l

m.

ejusdem sanctitas martyrio eoronata deciaramt. 50 Exarsit ad hmc imperiosa mulier Drago'""".7"''' """ minus idotis suis dedita,

elni

quem
arce

pridem

vel

[L'rt'L.'rini

|intinsscni

.iiterere.

Tdem saxum
fte-

quam

<l

S.

Georgii in

Pragensi

monialium

""i" imperii,
pracisam
di,

ringebatur,

una cum

filiis

suis

tpem esse (> pro arbitrio imperantum nefariam idolorum culturam in Bohesibi

nedictinarum ccclesiam postea translatum fuisse, discimus tx laudato Proprio Pragensi, ub\ ad diem % Vovembris, quosacri corporis translatio
recolitur,

BMO rrstininiinli
H

\f<-

nitni pCCtUS niiirr/ituin lunr

nona

tectio sic

habet

Depositus
in

est

odium,

continuit; sed ut erat <l """"' facinus comparata, inito cum suisasseclis ""'/". tanctam Socrum suam e medio toltere de
rrrr

invidiamque

thesaurus tanlus
sia

[S.

Ludmillse

corpus)
in

eccle-

sanclimonialiura S. Georgii
et

arce

Pragensi,

ubi

lapis

ejusdem sanctai Martyris

alia

sangoine

".
'"'

ejusque
occutte

vitm

coepii

insidiari.

Attamen

purpuralns,
53

et

sacra

monimenta

cum

veabaliis atierfu.

molitiones suas habuit,

guinad

neratione asservantur.

Ludmills

aures pertenirent, qumgnara in bono malum, nihitque minus quam ducatum ns, cedendum censuit , et nurui sum ista piacide renuntiari Non aiiqua regni iui
:

portio tnale

blandfentis cnpiditatis

animum

invasit,

neque
"i"'
:

tui

fllios

dominationem cnpio ullam babere. Retuos ct, ut animo Inbet, regna cnm
,

anno (753 i prmdi ejusdem Sanctm retro vitrum inclusum, ci rubras in eo maculas obsc\ i/ihv tamen utrum ex affuso sanguine factm, saxo innate essent, non satis potui discernere. Ceterum, si eaPragensium tradilio verasit, uvidi

ego

illud hoc

cta ecclesia in altari

twmftwn-

tur.

" lllN

^ero libertatem concede serriendi orani-

potenti

Chrisio,

"i''">"''

qnocnmqne locorum placet. UasSocrus sum preces cum impia nurus

quidem
voluissct,
,

ror Christannum de hisce martyrii adjunctisnihil meminisse, cum tamen resipsa id postularet. Vam cum Lndmiila ab eo diserte dicatur exempto niariMinii

sangninera

(nndendo

testiraoniom

Chrislo
t

"">"-'

"w Pragam deserens w supra dedimus,

''

Lndmilla

sponte
noti

perbibere
/,,ii

Restiens,

rogasse

parricidas,
est,

cail-

Tetinam,

cujus

siln

potius

amputarent, quid

cur

rf

'i

martyrium,

cum presbytero suo Paulo quod instare miviexereitiis,

lam ea saltem sanguinis effusione eoU compotem factam essr non asserat, sed ad aliud recurrat,

'"*"' prrri " st, Cl "

l

Q uoiidiani* trirtutum

vwx subdens
:

Quam

etiam

(martyrii

patmam)

Qr

quod eliam in eodem quanto post temporc, missis a jomira impietatis sum ministris, feliciter con'"
.

M wmperatfX

non dnbitamus eam prcraernisse, sacra Scriptu< Justns quacumqoe morte pnnoccnra testante renlgerio erit. Nulla certe in (herit, patns
,.

alia hujus silentii ratio prohabiiior occurrit,

Quod ad

cozdis

modum

attinct.

Chnstan-

quod

adjunctaillaignoraveril biographus,

quam qum ta
men,

35o
ArcroM
c s.

DE
H
rera tint,

S.

LUDMILLA VIDUA MARTVRE,

latere potue-

diffumUef

tum

>>> Uartyris corpus in cameterio ecrfeti*

runt.
54

tharinm,
Vartyrit
/><

quamipsa e&muris$efert\
ofju

Ctt '

tempw Christamus
designacit
:

>

ita

Uartyrii teml>us

l<j

ii,

modum
f-li\,

Soscepil

num. aotem
t

iuctu sepelierunt. Vee

ouipjt;e
tia,
'/

incertum.

martyriom
Lodmilla
,

Deoque

devota
el

femula

lirisli

(amen inglorium la erumpente t tumulo mira odoris h-T^' eoi/e^i iwmn nocturnis tcmportiivT.
Uartyris ghria publict
,

septima Sabbati die

aoclis.
S.

kvii

Cal. Octobr.,
>>/<>

snper rutilante,
r/

prima

vigilia

Eodem

plane

>

a
:>7

popuh
/y

ceiebrata

est.

exemplari abbaties
ttrim tegitur.

Crueis prope

Viennam Au~
die ac

rrro heBc

<li>

in

prodigia
%ta

//

'

Ua

ipst de

mense,
pi
di\

noctur-

mo& multum ncrearant,

oni

notos odn >

,,/ > D m

'H.r, i;

no tempoi
martyrii temput,
quit.

tacite

incertum
ina\
t.
\
1
1

que stimulos itnpim nurui addiderum

" ,:; oi.

9 jifi
f

ejusque
>
,

pulitumultum metueret,
/

sive etiam

Balbinus
ChrisU

Hiscelianeis Ub.
ei
ii

an~
sed

937

diem quidem
assignat
ino
,

Sabbati,
mo>)

corpus smoire puderet, ausanon est tumulum ; "''' '" '""" usa consilio, ,/
"'""'""'

',-'

x\i

s
i

timul
.

ecclesim,

seu

saeelli,

ui

opinor,
'ei

annum
etiam
rst
l

atiisque

inter

quos
\\\i

S.

Uichaeh

naZ
San
,.

archangelo exstrui curaxit,

in

probabilios statui.
xvi

Uationem
non
assigna
arbitror,

autem,
Kalen
vtrit,

ob

quam diem

Kalendas,
<iograpkus,

ctorum reliquias sterum miracula

ea

deponi,

ut,

ri

iham
Sanetet
i'n

esse

quam quod

esi
.

dtt

\\\.
et

non
Har
t

w
Yi-

ibi fierent, ea Ckrisi Ludmillte, sed vel S. Michaeli, oel Sanctis, >> lipsana ibidem servarentur
,

rcnt.

Sed non

esi

sapientia,

non

est
;

prudentia
</,./.,

archidim
'
in

Pragensi

<> tst c<07isilium

i

contra
a

Dominum

capit

q i4o

eom

pc

<>

pluribus prodigiis Ludmillaa

ita

apud

s tri

\m

<>>

>

brari,

donec ipsa

sancto nepote

mo
i

Porro
binui
I
i

ri

Christa
>!

\erii

BalCal.
i

inrfe

Pragam solemni pompa

translata

est,
\

ho\

nd im wi
ei
'/

\\ w

ex Christanno dicemus, >> relata 58

quo ttiam

'"'

oj

inio

pnori

/<"

/o.

si

ouam
9S7
inciderit.

scilicet

Ludmilhe

annum
cum
'('/.

desumpsimus. Priusquam >/> memorata transiatione

aga'

Btenim hoc anno Sabbatum

n\

Cm^

die

xvn Kalendas Octobi

dte
9

\\

$e-

ptembris com
B5 '"'W/m

it,

qu\

di\

anno

W /erw sexw
9-20
sit,

non Sabbatum.
rero
tfiri

mus, prmmittendum estj quoddt eodem, in qw sacrum Lndraillae corpus jacuit, cameterii qu\ Bohemi scriptorei tradiderunt. Tnter hosHo
geeius

ad annum
ubi
in

922,

de eo

sic

scribit

Teli
fuit,

xvi

Septembris anno

w r ".
'

ejus corpos io coemeterio liumatum

niia
niliu

jendum
/uimi

oemo
junior,

hodiernum usque
ibidem
senex
aut

diem

sepeliri

poluit.
ip
t

atque
tentia, >/>

Nam dum quispiam

noflter
f/

hunc annum 'n' aufcm /O co

i"

mum
fi

tumulalur,
fuerit,
is

sive

puer

mane

extra

'""

'''

nnotaverit,
\tm

lora-

Ms.

txempiar
si

non

Ji

ueni inspirsre; nec

'

sepulcram reperitur. Atque hoc perissime ilaest: enim W. Hagek eamdem Telinensem ecde siam probe novi, cum in ea quinque cum -Jimidio annis presbyter vixerira; ibidemque
a

licuisset,
rwi
i

spoi

pert

'

ii

>
"

amanui
dt

rrore,

pra

sonis
' (l

(lde

dignis

<!>.

cerla

ubi

trm
Crucis,
ut
rf

testimonia obtinui, sed

conligit.
l><

etiam

recenter
.

aliquoties

Hayecio
addil
;

kuJu*modierroraliquisirrep$iss6 videa
'"'
'

consonai
[dque cum

xi
''.

Ifc.

dixi

i' /i;

loco supra laudalo, Hagecio omnis retro sensil

aotiquitas.
e

v"-/.

efiaout

die

mor

tuaii

Idem ex

eonstaret,

perveiusto
Lectii

Pragensis
vi

ile

Dreviario
S.
io

confirmatur,
!7

in

Iranslatione

Ludec-

dt>j

m '" a
\>.

' -

Cosmeteriura

B.

Ludmillae, jam

in

Saooatum

'

clesiam conversum, nullius

exinde

liominis

se-

t fl

puiluram
1

terra

admiltit, quin altera ejeclum reperiatur.

> recentiori 17:n>

mox

die cadaver P

Ludraillam

ad

59

tup
n is

Hmc eadem
anni

anni

1679, itemque
archir

in

altero

nullum d
1

Breviario
</
t

ejusdem

fcr/ni

'/""v.wv.

quod utrumque
leguntur.

tidem

verbis
\s

manum habeo, ">num prmterea addo

testimonium,
tn Castro

ffim

Floriani

Hammerschmidt
S.
in

monasteriorum
Pragensi, sanctique Spiritus
B

Georgh
a

antiq
typis

urbePror

rao-em

cArurn
[fitufra-

17"
"

gensi,
l
-Jit

quam anno

17

1:>

Pragm
a

de isto cmmeterio eadem,

s\

qum
fide

supra.

rctuiis-

nr ftftna.

set,

!'
i...i,i
i

[mo ego
ante

di [nissimis

aa-

divi,

quod
in

paucos
s.

annos cujusdam
,

dominJ
1

infans
.

coaraeterio
fuil

S. Catharinaa

in

'j'"

""

-'

*' fratrisducisqu

sepultum
putlus,
sit

ticci

corpus
die
el
t

Ludmillsa
illius

marlyris,

-"

s,

ift

allera

corpus

extro

sepulchraBi
Michaelis

'^A/,,.'

inventum,
fatis,

deinde ad

ecclesiam s

; '

'

sepullum.Hwe auorum biographus non meminik

ad translationem progredior,
in

v""'"

mll,u

"

'

T,/ "
;

cum

ipst

Vita

pluribus

tuffecent

ca ktc

tantummodo
-'

traetasse,

qum

elucidattone
.

indigent.

uc^um ,

eoiiMnieflte,

,o-

impia matris Dragomirm imperio / j^tsf* dudum gemuerat sanctus juvenis Wenceslaus, e0 aU ^t^
pr&-

fflltt

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

. A}Brm

35

^utexcapite,quod
<><<<<

ipsa

non modoin Chrir

calculut illum
pcrducif,

a<f

annum

Christi 935 eel 'riG

m
nrc

iom
qutdquam
-

U<

m*exh**r*l,**rumeu*m *nms, quorum colioqum ille omni nisu ab to arceret,

c. >
lin-

iosot

63 tiiur fere contonat altera Eptscoporum

"'Lw

dtlectabatur,

mensium
uoi
tur,
ei

series Ms. wi Huseo

m
affigv9Sfl

!,tt

,,,..

wder

ff/fcn/arenl;
,.,,,

"

ad illum occu/iu macAinafcomoiw,

inltntans,
si

Tutonis episcopatus initiumanno 8/

post

36

annorum prmsuiatum anno

\'

insidiata,
"

ita
-

ut

piut princeps,

successor ipsi assignatur

rero

imol/us
regis

'

'"/'-

Lm
r

""" wr*i "' !"""" tempore ab torum aliquo turn0

>:,l " s

"'"

""" 7 mstrw jam

'

burgensis
\

in

suo parittr Chronico deeodem

imperii

ait

septimo anno

(Conradt
Beinrici

usque
in
\it;i

ostet.

//"'"

auotquoi ex
}

tyrannidem exosus, ttuiteet matrem optimatibus ipsa impittatis $um socios ptrstrinxit, negansquese
lh "{"
r
,

ad

duodecimum

regni

Saxonis

permansit; atque adeo episcopatum ejusdem

ijnr

w
1

ad nniium 'J-il extendit; nisi forte Tuto rinn ante mortem abdicaverit, quod aliundt
niiin

illl:
,

impcnu

i*po*erum

/mnWi.
ipsi

r>se

incompt

est.

Xd

unum

itaqut cx his-

est, faventibus reanare auspicatut ., primariii ducatus proceribus, quiejus rani adhmrere. Vec mutto post matrem

atqucau-

ce

habemus, transiationem S. Ludmillte ultra mt tamen, tatot annot differri non posst
qui determinatum

aliquem

annum,

et

tcmpus,
wi

laterisolui

wa m omnismali
,,,,
',

jpse

machinatricem perturbatum ab ea Bohtmim du-

interim

reiega-

quo

Tetines

corpus jacuit, assigneni

Hagecius

Chronico Bohemim, secundum quem cmdessanetm

ni

lini

composuisset,

damnaque

religionis
.

repar
.

rasset.
i,i

sancttssimm quoque curas quam et in arus $um Ludmillm in mentem venit,

fnter

ceteras

anno 930 contigerat, fransJationem mcnNotembri anni 933 illigavit, atque ita corpus ejus duobus drciter sttpra ftiennium mtnsibus
Ducissss
>/

Tttinm

iaeuisst

ar6ito*afus

tst.

Dubravius tib.6

christianis
,,;,!

mystertu magtstram habuerat,

ob

Historim Bohemim,

plus 2

"-

tanctimoniam a rai gulatam Hterque

i

" prodigiis in

Dragomira impie critdtjamque cmlestibus esse, Tetinensi humili lumulo inclaruisse,

nus a Braitenberg Ub.

ii

quam biennium; PontaBohemim Pim inlegrum

E
1

iennium Tetintnsi tepulturm adscribunt.

r,i

Biennium
in
s.

pariter,
t
:

annumque
Historim
Esl Telinea
.1

933 ^ "'""

"'",;i "

probt iciebai

Paulum

igitur presbyterum,

</"'

Batbihut
,

iuctario
habet

Sancti

Month
anno
(cca-

asacris olim fueral, et cum eo alios presbyteros ac r< ligiost t irot Tetinam millil, qui charissimm ivim vel ossa, seu pulverem consumplse
LudmilUe
1

ubi hmc

S, Catharinaa

virginis
\

pervelus

templum,
.

S.

Ludmilla

conditum

in

cujus

templi ambitu
1

carnia digna

translatione ad se

usque perducerent.

meterium

vocamus)
nihil

biennio

udmillao

corpus

ibidemque egesta humo, toculo prm putredine partim jam consumpto, sancta- Martyris corpus mira integritate conspicuum,

Uum

ergo

Tetinam

est,

csesum jacuit,

omnino
et

morte

mutatum,

magno miraculo nullam

passum,
1

e caalo aul terra injuriam

mtegrisque
iiiin,

indutum, a Paulo rtptw* iis Pragamque delatum est. Ve tempore, quo

h,i<

contigeruut,
sic

admadum
:

ahscure loi/uitur bioesl

plenum vilfifl apparuit, Novembris Wenceium, slaus Banctissimus nepos Pragam ad D. Geor servatur, IransluHt. Contra Thomat abi hodieque
recens semper
,,,

anno

dccccxxji

graphus,
pus

inquient
et

fteperlum

autem
hora
Pra jam

cor-

faelicis

Deo

devolea

ramulaa
,

Ludmillae
xii,

quartodecimo
i.

Katendas
[ntulerunt
vi,

1,1

quaria
feria

Novembris autem eam

ejusdem
ad
nocte,

die

Phospkoro, Radio 3, quia S, Ludmil987 marlyrio coronatam censuerat, translatam anno 939 consequtnttr credidit, Huie consonani Officia propria archidictcesis PraPessina
in

lam anno

terlio,

xii

bora

mensis.

Prm-

gensis,

et

dicecesis

Olomucensit

in

quibui

ad

miserai
rat,
cei

auU m\

eadem
usque,

metropolin

qua inventa fucurbem Pragam scili-

diem

Votembris,

quo

Translatio

reeoiitur,

portatam fuisse.
62 Hinc
liquct,

mendum
dle

aliquod

hisa

anhujus lempus assignatur decima Novembrifi dccccxxix. Ues, ut patet, >i'-<> est, oi salatis cariorum sensu tarie determinata. Ego ct pro
<cero

Bttntukiio-

(u
tsi
iii

chronicis cubare,
S\

rm pro

quod non facile divinare terlio, quo sacrum pignus

nihildeea certum habeo, quam quod posleet

dequirioribus Tutonit tpiscopi annis contigtrit,

dicitur, ditm decimumterlium Novembris inti rpretemur, eonvenitnt quidem corporU ineenti Tttinm, et exceptiPra

Pragam illatum

hus consule supra num. 63

65
esl,

63.

Katendas

von eodem,
die

>/<
>

Pragam corpns
S
tst.

alla
}lHi{u _

au

mtnss,

Gtorgu

KaU ndas notati; sed tum vel priori loco pro feria quarta tegendum erii feria quinta vel posteriori pro feria sexJa, substituendum feria quinla. Verum cum de Sanctmanno tmortuatiex
.</"',

dies

per

biographo,

tumulatum

m
,!
t

omnium

oculii

qutdtm ram pubiict ptctandu

Vam primo

<

<

eum terrm p 08 itum fuisstt,

,

jomjam mandandum
aqua
tubt<

tepulcro,

quod paraverant,
IKi

nstet,

nihit etrtiut

de spa-

toerumpens, ducem

'"

istantibus

'>

temporit,
\ts,

quo eorpus ejus TeUnm

jacuit, ha-

fustra quis ex allatis biographi oerbis translaiiom annum erutre labortt. Extempore

sannin pignut
dignaretur.
co
s

icrobt, ab inctpto dtttrruit. Hinc rtplttadtnuo >'1 suo loculo tuprat mtlc aliter dum Deut Htum inler im fuii
I ,

quo
tatut

Tuto,

ffm "

S,

Wtnceslao Pragam

Spali

Jbinc

lemporis elapso
"

U-

tacrumcorput tumulatit, Hatispontnsi

r.

certi

Umites statui possunt,

nn
oportet.
"

Chronicon brt\ t h anne Georgio

1

moratam translationem contigisse cpiti oporum Ratisponen1

Wenceslaut Tutonem Ratisj berant. ptr Bohemi in tacrit mhi tuit ; qui iliud leqatoseade
m, cui
<

ulandum
luoWratisl
seerata esset,
ret

pondit. Epitcopt placttts

>

a*

ccardo tom. 2 Corporis

auiemi Wtncttiaus;

<"< ecclesta ttia,

a patrt
-

'.

emno dccclxxxv
t,

9243 editum, Tutontm Asperto suffcctum, annis sxxv

11

col.

ond^nonrfum ab tptsca, abtodm pttiit, u\ Pragam

tam
dtdicartt,

etnt-

annoque 934 Istngrinum eidem

su

tum

ut

tum

<>>

lacrum ror-

iu atio Chronico ibidem a coi. 235B idtm luto episcc ^itum onno 890iniisse, eumotM annu alius 35 tenuisse dicitur; qui
0,

SUS

into,

adveniensque,

ut ait

Chruiannus,
[0

352
Al-TORK
c. s.

DES. LUDMILLA VIDUA

Domino
circolis,
in

MARTYRE

in

primis lemplnm
elapsis

consecravit.

Postliinc

tsj

dierom

supra
looo,

fatom

corpus-

colom

tomulavil eodem
/

quo aqna inunChrittanni,

oVerat.

ne dieta

mquantumistj
brem faetam
tcribit,

\circa

medium Octo-

conciliari potsunt

eum su-

pm

Bokemim historicis, ei Offusiorum nnatoribus, tecundum quoteadem die i Ko~ vembrU peracta est. Videntur nempe kilransla' corporis Tetina Pragam factam cum ejuslaudatis
,

VI.

Sancife corpus post inccndium

templi
:

repertum
argentea
ditio

cjusdcm
theca

tumba gy p8ea
exhibentur
imagine
alise

capitis

tra-

m
ttconscquc\
disse;qua\
lc
ti

s.

Georgii ecclesia

inhumatione,

de

quadam

Crucifixi

pars

ium utriusque tempus eonfu-

pcpli miraculo

clara

reli(juiae

p ra -

cum Ckristanno distinxerimus,

istud DucisseB
<t<

faci-

gae ct

Ulyssipone.

intetligemus, sacrum

martyris
t*i'n<jnm

pignus circa me<lnnn

ferri,
i

tohrem

Trtiiia

ibidemqut indicta ecclesia die x Vo;

embris denuo tumutari potuisse

neque enim

tla-

tispona tam procui Pragadittat, quin adea,

qum
iJancti
Wratislao
Georgii
i,

Chrittannus memorat, peragenda satis superque

temporis inter utrumque
G"
i

in

castro Pragensi
fitio

ea

d
'''

r.

fi><

cerit.
.

S.

Ludmillffl

condita

in bonentx
ui

exemplari

quod
letim
S.

nos

ex

quam kujus Sanctm corpus

sancto nepole tuo

MJ ab
i>rr

alio

no recudimus,

ku
mi

discrepat Bodecense apoi

tpnttn

um,

misio,
latur.

tumuconsecratio,
tonis

quo

Georgii
i-

Wenceslao Tetina translatum fuisse, g prmcedm diximus, eodem seculo x nobili partkenoneOi
nis S. Benedicti auctum est. Loci fundalrix fui Mlada sive Milada, Boleslai Smvifilia, el ipsh Sanctm proneptis qum religionis ergo
,

**U

tanctmque Ludmills sepultura,

quidem jussu, ted non ab ipto, oerum ab aliquo, qui non nominatur, coepiscopo ipsius
facta dicuntur. Juverit ipsa

Homa

verba
elapso

hic

retuliste.

profecta,
sterii

episcopalem
S.

Modico post haec

diclus

lemporis
D.

spatio,

supra-

ad

tedem Bokemis, et m Georgium erectionem a Joanne

Xltl

princeps
[nia

Wenceslaus,
tunc

Ralisponam misepiscopapontificem
,

Roemi

temporis
subdili)

Ins

illiua

parochiaa
civjlatis
,

eranl

ejnsdem

nomine
b

Tutonera

consuluit,

ipsaque suscepto velamim ma ibidem abbatitsa prmfecta, vitam sanctissim exegitt post mortem Beatas titulo etiam decorata prout in Opere nostro ad diem xxvin tfarfii
inter Prmtermittos,
et

Papa impetravit,

qnidoam
re
'

sibi

fbrel

endum de
ille

predicto

corposibi et

fusius apud Balbinm

iS videre
licet.

Uartyris

Chrisli.
q|

Al
vir

secnndum datam
discretionis

Misccltaneis
r/ns eterra

lib.

4,

Corpus

Dco scientiam,
alia

magnse
basilicam

indoslriffl,

consideratione rem
audivil

ipsam perpenillam

mblatum, pretiosmque tipsanotkece clusum apud laudatas moniales in quodam saccllo,

dens.

poslquam

adhuc
-t

extraattare

benedictione

pontillcali

carere;

nam

hoc
,

vatur, ubi
spectavi.
i

tamen, venerationis causa a illudkoc anno 4753 percrystall

litteras, a laudato

tpsum diligentissime ab
'DQuirere 9anlis
curavil

his, qni

transmissi

triusque fundationis

coepi

um
postea

suum cum
.

ali-

Pontifice
hibet

8iam

clericorum choris Lim dedicarel el

,

allegavil

quo

eccle-

ad Boleslaumll Bokemim ducem datas.exJoannes Hammerschmidt in Historia ejusdem

corpus

bealse
coe

monasterii

jam

alias

Martyris

in

loco

ipso,

,1...,

aqua

inundara
ost est

exempiar ex oetusto
.-

citata. Eorumdem quodam Ckronico

quoque

Bohemo

tnmularet.
''

Quod
apparuil
|1

abi

completnm .-loi
ni.llmn
loco,

eo

Iueral

episcopus,
in

|IM
i

prorsus

^" llllim

quo tumulanConsecratiobeala
a

Tr. transumptum kabeo, sr</ neutrubi annusadjmusrst iiuhem, srriP iurrsChristi97fassignant. Ploret etiam nunc illustre illud monasterium, cu-

'.'''"

r C

,'.
'
'

7"'"'
bas

""'

Warlvris osa.
P eracta
ille

,Cffi

1M 1

V
'

'"'

"
-

Marlyre
princiibi,

'

1
-

episcopus
erat

remuneratus
Peiivit.

abbatissa principissm titulo gaudet, n in solemnitatibus ducali piteo utiiur. 69 Hagecius ad annum Ckristi lti% et pott *****
;
"

quibus aperte refrngatur Christanm

'..:,

'-'

^
l

'

P rP.ria

Hmc
<<i

eum

alii

narrant, prmdictu
kostili

iste

mm

Balbini

templum

igne

llin

non modo

^tumpariter /avet,quod
Verum
,,

-**ot
/

ru etiam penitui corruisse : poribuspost exstinctum ignem, visas nonnulh 5 < templi ruderibus ftammas, inter hasce et

m noctnrnisverouw
conflagrasse,

ftrw

2K

:""""-"

**-

cmlestex spiritus ad cmlum usque ascendere. Sfliv ctimoniales autrm, qum ad S.Joannis ecclesiam ut Vultavim ripa se receperant, ra re intelhcta, s Ludmillaa corpus inter ruinas qumri <'
-

illudque a comentario quodam, nomine Werwerio, iitmsum repertum esse. Quod ad nsiuuem illam pertinet, ea non nisi traditione, ab hom^
nibus
forte

nimium credults
e

orta,

niti

wietur.

Corpus tamen Sanctm

credidero;
debet,

oerum id quod sub terra

est,

ruinis editum, libentet eo minus mirabile oiden

laterei

ma non

poterat penetrare.

quo tciiicet //'""" ; Hestauratum deind

wi to rurtat

idem templum
collocatum.

Sanctmque corpus

70 Jacei ibidem kodiedum retro altare tuum. tumfxr gypsem scu ex atbo iapidc inclusum, '/"'"" Jj^,*$*** r hoc eodem anno ij:,;i prmsens vidi, et tecundw aliift
j

mihi datam,

ckalcographo

nostro ind-

sam

*4ela f*'** l*Tt4'rt

'W? Vfklme'

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

i

3b3
Pelri

mm
-

exhibeo. eurioso lertori

sit.

Quo tempore
inte

en

tumopus

vota,
ritorio

ecclesiam

s.

Apostoli,
,

sllam

in
,

ier-

ucuinr.

ha farta

ignoro; sed nntti/uam

n,i

rsse,

ejusdem
;i

monasterti

eoJ

prserat

ex

S.

um

et

rrlatura manifestat,
vititur

fci

altare

*"'"''"'

tumbam, nt "" r "/ n ''"""redimita,

vetoslale

fondamento dirutam asque ad

resedificavit.

perfectio-

oem
ret

deducens,
diibsqI,

Quam

nl

consecra-

,/>

ipsa ducali pileo

cum

impetrasset
in

veroEpistotmS. Wenaestansexhibetur adcornu Viti, patronorum ,/ C ornu Buangelii 8. attari taxum ttatum spectantur. Tneodem regni atur, dequoconsutesupra num.54 reli
:
,

lata

coltum tigata, quia tciiicei veto ttrangw et palmam martyrii matw fuiste rreditw;

more
iuiit

retiqoias

collocal

doroina

prasuli

dom ex pyxide, inter alia obpannnm nnius palma laabbatissa,

tum, qnero acceperat

ni

de

peplo

S. Luidmil!,

ro-

similiter inter reliquias sanctas ponat

eum
ai!
:

in

pyxide.

Tanc

prssol

quasi

Indignans,
diraitte

Tace, doraina, de

ejus sanctitale;

avom
vjnem
iltttso
:

ara hmc recenetduobut tequentibut, Ceterum

tiorit
ttt

operit,

quam

'"

<

vr

<

i'"'i'/i.

et

hic ex~

Aviam qofescerein pace 74 Ad hffic abbatissa

noii taiia

Noli,

inquit,

doraine,

hibrri mereatuf
71 Servatur
fri capit

ibi

prmterea,

et

fidelium

tenera-

i.i

mulla enira Dens per ajns tneri- ptrfert qnotidie operatur magnaiia. Mox jnssn prasuus
dicere;

tl0 ,

rij>"iiitur altera
S.

liptanotheca argentea, sive

.

sartago
na,
sul
Blira

adfertur invocato

magna,
sanctaa

prnnis ardenlibns
Trinitatia

ple-

Mt*

kerma,

Ludmillam re/erens
capitis

iti

cujus capite

ubi,

nomine, prascarbones.
circa

dHH

aliqua ejutdem

portio continetur,

quam

injecit

pannom Buper flammivomoa

Pumiculua
sed

notato oeneratus jui. et ego ibidem anno supra nil n pariter incisam huic Commentarto in I
,

resl

num
magni
pter

emicuit,

Dnmmicula minime nocuil i:i

et

panetiara

hoc

serereeitum

ett.

Jconi
i*nfl

autem ejusdem Praga ad

:

noi transmissm

ex monialibus, quantum apHaec

aviae

paret, sequentia verbis Gallicis subscripserai

eai

tuil in argumentum miraeuH, quod pronimium ardorem im non potnil pannns de Qammis eripl et landem ereplns, sic visns asl
,

statna

argentea s. Ladmillro,
anatheinaiis
reliquise

S.

WenIn

integer

el

flrmns
evtdenli

acsi

eadem
et
*

die

forel

lexlus.

o"sl;n,
',,.

umnis ^eneris
capilis

exornata.
capitis

Quo

lain

prEesul

orones

nos

percnlsl
,

aliquae

ejnsdem
snper-

miraculo,

lacrymas

fundimus

pra
esl

gaulio

et

Iinlimu*

Sanciffi

ioclosae
est,

sont, Buper

quas

vitrnm

graiios retnlimus Christo.

clesia

Dedicata

auiem ec-

jinMiiim

ut

Fertur insuprv
crucifixi
millffl

oscnlis possinl exhiberi. Vrajiv i/nifilfim traditio de litjnru

fidelium

in

honorcm
II

Octolri>.
t

iiur usque

Domini imagine, quam super.

olim
stetisse

S. Ln

I-

hi

inunn

S. Petri Apostoli vi Non. Cosmas, miraculi tpectator. quod non nhf/at-iiwn*, indelmutk,
\

tiimulu

aiunt.

i/uumi/ue

aiti

sni monasterii

nomen

fuisse,

Hagecius aliique

tape memoratis S. Georgii moniaiibus, ali\ ecclertffl

omnes aiuni
si i/iini/
iii

titum fuerit, non potui attequi, m-

metropolitanm adscribunt.
Celsissima
p\

vita

Germanica,

dt

quatupramemi
l

72
Tradit*) it
tjiiiHHm frti

Francisca liclena Pieronin

</c

uiiiiifs,

iii

Romano imperio

fuitte dicatur.
lUMli-m

Gatliano,
ceps,
iii

irthenonis abbatissa etprin*

Germanica, quttm ipsa augustissimm imperatrici EleonoreB Magdaleini Theresim dicaoit, rt cujus exemplar anno I694excusum habeo, desacra illaimagine scripsit, tam, cum anno ilt-i S. Georgii ecclesia hostih ndio, cujus tupra meminimus, penitus cona fuisset, supra Sanctm tumulum omnino
vita
S.

LndmillsB

') De aliis sancta Ducissai nostree retiquiis praMerea reperi, earumpartcmaliquam \n Pragen*

bra-

r/iiur/i

m$-

m metropolitana
terit

S.

Viti ecclesia atteroari,

I

Uaat-

tropoUtana

Joannes Petsina, Hadio Phosphori, m Dia~ reliquiarum , quas rio tice indice sanctarum tadem eccletia retigiote complectitur : ubiad diem
xvi Septembris
s,

Pragmsi,

tic

habet

S. Ludmillai

M. avias
parLei

Wenceslai,

brachium

el

duse

minores

\Umsam ab igne repertam esse, eamdemque an no 438S supra ejutdem item tumulum r sinistro
-

Soliut brachii
tiant
Miisrnni

pede tanguinem stillasse, tterilitatis, famis, qum</<!< katce consequi solent, catamitatum prmnun-

sanctm nostrum transmissum,

:

apographum tfs. KalenPragensit ecclesuc anno 4047 ad

mcminit
in

quo ad diem
castello

\.n embris hrne lego

et

Trauslalio S. Ludmillao vidua

Sub finem addit : Hic antem prodigiosus C Cruciflxus bodiedum En choro virginum, in morio
Illr
-

M., aviaa

S.

Wenceslaj,
\\\

de

Thetin

ad ecclesiam bente
al

S. Georgii

castro

Pragensi,juPragen
ali

Georgii,
sacri

debita

cnm devotione
inslar

coii-

procurante S. Wenceslao: cnjus bracnium

argento ornatnm habel
occlesia

magnique
ia,

thesauri

habetur.

auro
sis.

el

fyutdem Crucifixi effigiem

cum adjecta illius brevi Germanice edita, pra manibus habeo,

dicumtur, taudaturque Vita S. LudTraditio

ffequc
..

dubium

videtur, quin

etiam

tissima

hujus

w eadem
,llll,;r

reliquies honorentur,
iit

\tatrona\ aliquot tacra quamvis nullam certam de

<<

De loco,

ubi

nunc tacra

illu

notiliam acceperim.
7i;

Joannes Pessina in Sacris Pul> veribut Bohemim ad diem t\\ Januarii, << ez <> 'oannet Hammertohmidt, jam ante taudatus, tie
lli

assernetur,

rumdem portionem

ulyssipone tamin in Lusitania atiquam ea >< domo pro/estorum SocietatU

tur retiquia
tlysiiptme.

"'"
illu
^

Crucjnxus porro, tol malorum prodigioMulnrc denmitialor, hodieque vl in odeo

11

jesuin veneratione stse comperi, quam unacum muttit ii/ioriim Sanctorum reliquih Joannee Borgiat,

"

^eneralioni

earumdem

exposltos

esl,
i

melropolilana
cooralistaj
'

prostal in

sacello,

per qo
:

FrancUci Borgiee filiut, ejusqne conjuA iragonia, Rudotpho u Romano imperatore, ei auguttittima hujus matre Uaria,
S.

prancitca

suum
rama

chomm
snffragatur.

conscendunt

utrique

impetrarunt, annoque
.

1587 mente

OctobriUlyi

oco

Wi
*a*ct' 9

'3

Uagu

Lndmillaj

J**J "
1

est, quod <ie ejutdem Cotmat Pragentit decanus, prodigii tettis, lib. 3 Chronici Bohemiw E odem inquiens, anno (4tOO, ut

contettatum
peplo

pradietm domui SoeUtaMs tiponem attatam Hes omnct pottquam ab ar< nottra donarunt. piscopo tUichaele de Caetro legitimeapprobatm fuittent,
<>"<

nequenti,

/<><

trai Chritti

1588, dte

lerat )

admirabile
divina

el

ssclifl

commemora
sanctissima

xxv Jamtnrn ingenticumpompa tolemmter transeeeletia depolatmfuerunt, et in laudatm domut

titm.

^ "" 1 1

gratia

per
esl

merita
revelare

Solemnitatem

pompm

Albertut

Auttriacut,
diotae
tiiterie

tnidmillee digoata

II

>Pi

^na

miraculum, ridimus vestras cantati pandimus. Nam abbatiasa Windelmulh famula Deo deSeptemoris Tomut V.

tum temporit tutitanim prorex, qu4 upie veneratue fuerai, mandari

luit;

rett-

vo-

exstatque de ea

Uoellus ab

Emmanuete dc
Cam-

48

35 4
Aictobb
C.8.

DE
Lusitanirr conscriptus,

S.

LUDMILLA VIDUA MARTYRE,

Aharus dr
promplu forent, molee lamen peccaminum nia lantorum propalanda devitaret)
eptiffi

Campos

qum

Veancos deindc Hispantrc rrdtlidtl. IIujus transiatwnis Majoret mei ifl Prmtermissit ad diem xxv

Dostrae

simul

et

pigritiaa

',

januam meminerunt,
earum
77
ttt

ubt'

rrlii/iiui!

nm

lectOt

tt Catalogum omnium nnnurl. in

studiaque nostra sludiis BchoIasUcorum

la,

T m mJ^

ia "

SUnt

Vtrumque libellum
rst, rt

ftown l'n>

mus;
quceS.

tsd auia ra celebritas

fetioruin Sa
cietntxs Jesu

Museo nostro kabeplurimu tane comatiorumSanctorum insigniores, quam

in

Ludmillffi sunt, reliquim

ea translatm

hovorahr

fuisse ridentur,
rc.

Observo

nsum nan fuit cum hic excudedumtaxat, magnum illum reliquiarum

non desperans T* 1, Ob enormitalem criminum, prout >ir rcnt ex adjuvamine ipsorum Sanctorum dens, utse res habeat, aggrediar ,J h l-mis hoc diceudum^l8 t;i1 " tenquam pracipuorum Sanctorm* que idoneorum testium Christi

Bludia esse desistunt,

M
vel

T*
'

"

thscit tiirfttstim, et duo decim feretrii impositum, frstirr rirrumlntnm fitisse. In textoautrm feretroerat etiam tkeca argentea duos palmos longo, uituuKjiic cum dimidio lata, ex
uiiii

thesaurum rarns pretiosit

bus

Lutheringorum

seu

CarlingorcTV^
conlinereTurt

rum

ChnsUanarum gcn.ium

parte inaurata, Bariisquetitrisseu cryttalis, opere ditpositis, perspicua, gumintcrce-

signum miraculorum virtutibus rernans r sta baecaureis, ut ita duerim anicibnaT^

,

rissent,

responsoriorum,
adjeetis

caniilenarum
exl

eleijaiiit

tiphonis

sermonum

ZT^
,*

teras rsliquias

aliquam eliam

S.

LudmilUB portio-

decorassent,

ncm continebat, ut iaudati Addunt ttiam omnes hasce

ab
Horatio
lialaspina,
II.

scriptores testantur.

rum
'!"

ra thrra inclusas,

sanctorum confessorum

cum plurimorum mcenil ,,. quamvis ipsi horum similinm immvn.m

,

virginum,
possidere

Rudotphum
eonttare
sx

tinir

nuncio Apostolico apud opprobatas fuisse, atque* ita

die xxiv

raliqnoZ'

sai.nnnirii cxulient
at

gnora;
at
ila

venerabilia

nos

horum
post

carenles

titteris

patentibut,

Martu

cunctorura
solos

ratear,

anno 1579

Dominum
,

,n

datis,

propriaque

matis. Pturu dt hac

ac tigillo firtancta Ducissa ac Martyrc

manu

hahentaT
de
die

quasi

indigne

traciamus,
videntes

eorumque
veluli

diem virtutes

B non

reperi

Vitam itaque tubjungo.

increduli

mus,
sira

maneu
d
,10-

eis

servire dissimulamus.
dixisse
et sufficiat;

Hactenus

desidia

nunc

ponhfex

vos denrecor
at

inclyte,

oepos

h charissime,

me .mmenlum hoc opus subire fecislis, apud communem Patruum * juvelis

,

J
w

precibu
,,,

i,t

VITA

mentis suis ad ponlificale decus conscendere statuit, dum vobis in fuiuro apud Chrislum Dominum coronam gloriaa reportato lucro
,

de

cre

dihs

ovibua,
sapienUa,

acquisierit,

nobis saltem

veuim
Ma-

Auctore Christanno de Scala, monacho, Sanctae

crimimim
stm
ebullivit,
clrina

impetrare

dignelur. Vestra

etiani

quod
decorari.

nostra

fatuilas
oblilerari,

insipienter

pronepote

obnixe

petimns

atque

do-

vestra
],lrni
X-

kil

''-

Bnnare

AuctoriUte etiam vestra dignemini quo saltem per

,

parochiam

Exeditione Bohushi Balbini, Hb.

veslram scribatur
ad

legaturqne. His

cap.

\0

Epitomes Uervm Bohcmicarum.

q Be breviter prmlibatis, palanda accingamnr, tam

lta

gesta

eadem

pro-

merilis

beali

martyris,

quam
noslro,

precibus
et

vesU-is

eflulU,

auxiliante Oomino

Salvatore Jesu Chrislo

PRJiFATIO.
a

ANNOTATA.
Unde hanc Vitam Balbinus acceperit, dixiin Commentario prmoio num S. \pudlaw tlatum Balbinum pramittitur Vita S. Ludmilta

C
s.Adaiberto

D,oraiDO
Pragensis

"

mut

ler

beato

sanctaj

ecclesie

Dei
].

sns

secundo
'"

pontiflci

dns
-

,,,mi,,n

Ti "
c,
.1,

,M

taler,
jrsn

-TL-i
nomine
Christia-

Adalberto

incipit feUciter,

h Un/iis

Sanctus

sancti episcopi

et

martyris vitam
nostro

</-

duj

Cbristo

lustratam
Apriiis,

prusperis
B.

habes

in

vota pollere.

V a ,>\
sua

m *-m

successibus
,/

Opere

ad du

ad

Wm.vslai

cumavera
rhl1 ; ,m:in
;

, imi]I

nova

In; " ll,nl

";"'

PT^"
? m,
-

dignum duxi, u. vestram aancuiatem, qni ex eodem tramite lineam ram A adirera '1" eX jnssrn^ ? 8tra 8iranl eI *. aliquo modo eam n!fi

ftwm

*w*~
B

h.a.a-

memoriat

"

ne

Ludmilla virtutum suarum

crai

H,1,

cum

omni

simul
et

geute

Ibidem tn Commentario pram Pragensis consecratus anno annoque 989 episcopatu relicto Romam a atque \nde circa w**i annum 994 v<
'"' episcopus

'

compoaiUonibus,

quam non
srrutionr,
gretsus,
est.
''

diu post,

non ole-

reperiens,

denuo

rrltautt,
in

commota adtersum te perneque umquameort-

anno997

Prussia marturio coronatm

De Christa ono
fuisss

vel

si

qna

deessent,
.-

oppellatum
d
re,

iperal.tes eesent, sanea,

qm eorum
seu

hoa, qni reUgio

, ( >ta
,

u,

adhuc
'

(sic enim eum diximus) consule

:>

Comm
ac martjf

numprmoium num,
Dc
S.

et

teqq.

;irit>

()ni]u|

mn

auditu

aliorumque
atque

^j-JJ

oarraUone
bic

wnt,
'"''"^

percunctarar,

ZS
Quod

Wenceslao,
erit

Bohemim duce

agendum
i

brts,

Bdderem.
jactanua

ad diem U hujusmcntisSeptemquo colitur. De eodem frequent mentio '

ita

wucilU8
sn

""

--"'-
el

nac
c

aon
ab
si

recurret.
rst

c^
ver

ld

nvia

fuit ertim

s. Ludmilla,

provA e*

pentaa

Lorum

eMr

m,-,,,,,,,,,

omni

lepore
t -

tequentibus patcbit, mater

tr
ncre,
S.

Wratislai

Bohemus
<'

ivamvis

h,

cTctaT

quo n impia Dragomira, ethnica Wenceslaus natus esL

f

S. Adal'

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

t

355
,

idalbertum
s.

per Strzezystaram
LudmiUffl

matrm

alludens

Si, cnr

inquit

omnis

spiritus
,

laudet

Do- ^christuwo

Jisilabntpottm

ottendtmutw Comconsulc.

minum

me

patres

prtvno, num.7,

qum

sarum solemnilatem
qoeeque de Latino
tere
in

prohlbeUs Mismodulari Slavonice, seu alia

electi

mscau.

m
(i

partet

Lntheringornm
ti

seu
.

Carlingornm
utn Caroli

vel
?

regnarmt. Obtcura autm penodo ,i posteri CfLumnutpopularet Bohemos suosredarguit, ei

igiosiorem SS.Ludmillffl
(lim tt

Lnat

Lotkarhifjiam

Frannam

sermonem

Grsco rerbo eorum verSi enim qurrissem ullo

,

modo subvenire populo

lingua Lalina vel

illi

ut csteris
id

nationibus

Graeca

omnimodo
,

Wtncttlax culr
(juos ait

sumpsissem
,

sed

cernens

non prajpopulum dursa cervida

ncital

txmplo Francorum, apud

intigniori

^atos
si 1

Sanctot

culto

honorandot
licei

eorum corpora habuittent,

iidtm

Sanatorum rtliquiatpottideant, farimas aliorum prmter ista vix ulta repeapmt Bohemos autm eademperiodo pro corpoPorro gleba
riantur,

fore et omnino idiotas ct ignaroa viarum Dei, solum hoc ingenium Omnipotente cordi inspiraute comperi pcr qnoil eliam multos illi acquisivi. Quapropler iynoscile milii paires ! domini siquidem et beatus apostolus Paulus, doctor gen,
,

lium

in

Epistola

ad Corinihios jussit
At
illi

n!ll] ,
i,

reliqoiis

usurpatur.
idalberti avuncutus Christanipsiut Strxexyslava frattr,

guis nolite prohibere.

Loqui hmc audientes

:

lin-

et

grai

mim

admirantes
tuunt
in
,

tanti

viri

fidem

aiilhontale

sua sla-

,,

matris

scilicet

tancieque Ludmillffl pronepot. Adi

yricrnnu num.
i
,s lf

Commentarium
Boleslai

illis
,

7.

horas
S.

et lirmaut supradicto sermone parlibus Missarum solennia, ceterasve canonicorum hvmnizari. [pse autem B. Quirillus inlbi

Jksignare
...
,

videtur

Wencetlaum,

persistens

,jHi

arus fuit,

Chrittanni pater , sanctiq ut Adalbtrti gtrmanum fratrtm ex Wratislao I et

per Dicecesim Pragensem.

diem
raiis
viiiiin

clausit
in

impia Dragomira.
k
Itt

monachicnmque habitum suscipiens extremum <l relinquens supramemopartibus fratrem suum uomine Uetudium, strenuum omnique decoralum aancti- g
, , . ,

est

tate.

Qui el postquam multos Christi Domini Moravi(r rtx manipnlos in horreo congregavil ab ipso prin- eonvtrtut.
.{
,

cipe

qui partibus

in

illis
,

tunc dominabatur
ceu

et

tJ 'P ellltur'

Emperabal univcrsa^

lerra-

maxnilicus impc,

CAPUT

I.

rator e,
se

slaluitur

summus

ponlifev

habens sub

scplem
ab

ejusdem
ipso

sanctitatis

pontiflces.
,

quia
sumsii

munili

cxordio

vetiti

f Sed postquam
,

amaritudinem

Protoplastus

nariiirn discordia' inler

humilitatcm
,

et

semipomi superbiam
,

Btdgarorum
conversio

et
:

Moravorum ad
Borzivoji

inter dilectionem et

odium
ad

et

reliqua

virtutum
ge-

Christi

fidem

odoramenta
sistil

vitiorumque

frjatorum

humani

Bohernue

ducis

ba-

neris inimicus
,

nsque

prasens fundere non de,

ptismus,
religio.

exsilium,

reditus in ducatum, et

ac dolens
,

populum
,

sufs

serviliis

roaoci-

patum
novos
ter

sibi

subtrahi
totis
el

veroque

regi

Christo

Domino
bellandi

acquiri,
,

nequitiarum armis indutus,

ignaros ad

satellites

tantam

perfldiam

adit,

discordiarum

venenata semtna m,

M,oravia
S.

ipsos

primarios
eiat

rectoresqoe jactilat
tela

supcr,

regio
,

Siavorum
creditur

antiquis teniporibus
et

biffi

ac avaritis Ignila
,

parat

in

tanlum
,

ut

Cyrillui

fama

memoranlc

noscitur

Christi

Swatopluk
religiosi
,

qni

oepos

principis
et

vel

regis

Igaru tt
fcratii

fldem percepisse,
aiunt
,

Augustini

magniflcl
vel

doctoris, ut
atta-

quique instilutor
insidiis

rector totiua Cbri-

temporibus a; Bulgri

Bulgarii

stianiiaiis scu religionia bcnigniiis extiterat,

i;

eadem potiti fore referuntur gratia. Siguidera Quirillus quidam, nati GrKCUs,tam Latinis, quam ipsis Grfflcorum apicibus instructus,
postquam
Qominfl

""'" tonge ante

avuncuinm snnm
ret
,

appetitum
ejus

ipsum regno pelle^

visu

privaret,

vitamque
ille

veneno cona-

retur auferre. Sed hausto

pestifero potu.prote-

Bulgri crediderant aggressus SS. Trinilatis ac individus Unitatis

,

esl

in

gente
4
stu
lnis

se

divina gralia

nil

adversi patitur g.
suscepta
sibi
,

etiam

Dehinc
sodalibus

Swatopluk
pontiflcis

tyrannide
,

fa-

cui succedit

rapradictaj

genti

Moravise

degenti,

fldern

D. N.

arrogantiffi
.

inflamraalus

cum

miiilanti-

discolus

Swa-

*
J

prsdicare b, et cooperante gratia postquam ilios Christo lucratus erat, etiam el characteres novos comperil et Vctus Norumqne Testamentum pluraque aliade Grmco 1 I-atino sermone siavonicam in linguam trans

ijw

toptuftus.

Christi

Meludii

pradicationem
sacratissima
,

melltfluam quasi

respuit,
;

monitaque

verum membra sna non pleniter recipil populumque, partim Christo, cet plebem
tim
tiflce

sciti-

par-

diabolo servire
beatffl

exhiboit.

Quapropter

ponh ejui

'
;

Uissas
ecclesia

praelerea

ceterasque

Canonicaa
statuit;
a

memoriffl supranotalo,
incolis

pngnus

'"

8 J

'"
*''

publica

voce

resonare

;";'
['

wque
;

hodie
.

in

partibus

Slavorum

nim cum
tni.i,
esl

habitantibus
sulcis

anathemate

percnssa

suis
in

el

fructibus diversis

cladibus atdata

'" "
)

Ms
ll

'-

""'
:1,

;illl,

"

quodam
lU8sa

maxime io Bulgariis, roultaeque Christo Domino acquiruntur. Cumtempore memoratus Quirillus Roadisset
,
,

u^jiie
in

bodierniim
,

diem defletnr;

enim
,

dam
non
ctio

et

orationia

summo
statuta

Pontiflce,

universffl
esi

et captivitatem, etprssdireptionem derisum, el desolationem, et in sfbilum qnon per eara i, carni gradienli
societas
Inci

*"quis sapientibus
,H "",

et

rectoribus Ecclesiae

ad

lenebras

nec

conjnn
nos

ut

.[ii

contra

canonum
,

Christi

cum

Belial.

Quorum
,

exertpla
pa

'"ni

Missarum solemnia institucrc

satiafeciente
illis,

canere

lingaa.
Ptir;'

qnoque videntur respicere quoniam conamur incedere

j

qui

eisdem

qui

domum

vicini

'"'"Mlu.-r

nec omnino
versurn

sui

conspicil

concremari.

bet esse de

ar wlente,
in

arrepto Psalterlo,
recitavil
.

sua.
5

Omnis

medium
[audei

qno dicitur,
et

vero Slavi

Bohemiffl k,
idololatriffl

ipso

sub Arclu,

pultus

Dominum,

ipse

vcrsui

ro

posili

culiibus

dediti

velut

equus

356
icR..TAo euuus
ni

VITA
inf.vr.ii

S.

LUDMILLjE VIDUjE
prfncipe vel

MART
r

sine
oli

lege

siue

iillo

armia sumptis

antiqua

belta

repetit,

BCAU.

rectore,

vel

urbe,

brota animalia sparsim va-

cuncium

Bobemomm m
quod
etqoe
riiinr)

nor(llIn

furorem princin
,.,..

Bahr

ganiea
ientiae

terram

solam

incotebanl

Tandem pesUI,

dux Borstto
jut
/

cladiboa aliriti,
fertur
,

quaodam pythonissam

dn. novam
iii!
t

u eo

nntrnne paternos

mores

reUnqoeril
legera

inauditam

Banclilatis

ut
silii

fama
,

adeunt, poatolanles specie condivinationis.

stiaoorum arriperet.

civitaleni

gam.
flcium

Qno accepto oomenque imponont PraPoslbinc iovento quodam sagacissimo atque

respoosomqoe
siaiui.i.t
,

animo, eademque sententia, Buisque eum a n i" prolurbare conantur, seu eliam vitam auferram^
liuntur.
"

Surgunl adversus eum

prudentissimo
eral
,

viro,

cui

taotnni

agricultura

of-

reaponsione
sibi

pythonissa
,

piincipem
co-

teu

gubernaiorem

staiuunl
ei

voritatom

8 Quo agnilo, princeps se se ab eis removii rursusque regem Swatopluk seu poniificem H tudiom Horavi repeUvit, a quibus
charissinw
-,

'

Z %k

gnomme Przemysl,
pra
dr

joncla

in

matrimooio su-

el

'"

dec b'
Ai
,

suscipilur

memorala pythonissa virgine, sicqne a cladehinc a peste landem eruU niii liipiiri el
,

eos

degena, perfeclius
vero

aliquam In doctrinam Christi

,

',

nanci

Bcilur.

plebs perfecla
,

in

nequitia

sii|n'i.
jflfj

nirmoi.itn

piimipe
sili

-\

sobole ejus
servirnles

reclores

permanens
ne
,

quendam
apud
cx
,

^-ai^

duces impOSUere
simulacris
,

ila-iinuun-

cujus in
s,-

ducem Stroymir Latinum sermonem verliiur,

Theulonicos profogus^a
missis
legalis
,

rum

el

profanis

sacriflciorom ritibus

pacmj
bat,
eiiin

qui

bacchantea

donec ad extremom dominatos ejuspervenil ad onura

, ,

gente
Veritas
<

sua
sibi

ad

propria

dem

regoi

ex iisdem prin-

reducunl

principem
fallit
.

statuunt.
i-

Verom

cipibus

nrtiun

voeUalom
,

Borziwoy.

Hic

cum

qoia
lio
t
:

minime

excellentissim
uilesiil
sibi
,

forms

el

egregiae juventulis flore

ue^olii
sui
|><

ipmilam

lenipme

>[>uln tnj

ter

Omnis ptanlalio meus ccelesiis, eradicabitur ,ipsa

dux diuturna tameu
electus
,

qum ait in quam non plaotavil

,

Pa,

coopa-

commissi
it,

caussa,
\Iuim\i.i

ducem
adiil,

suum
a

vel

raote, dissipalum esi consiliom pravorum

foelicitei

Swalopluk
cipitur,
slilor.

quo beoigne sus-

Nam idem eorom

geoitos foret
prii
,

licet

ex

eiadem
F'

ad

convmnm
ses&ionis
,

pariter
ei locus rito

cum

reliquis

assi-

exulatio

eum

pnj

Verum

inler

Chrislicolas

privaverat

eloquio
,

labii.

Quapropter

a suis

minime
6
in tfora. ia
.1

concediior

sed

pagaoorum

anle

electoribus
tiims,

rejicitur

se

ipsos

primum

accasan-

mensam pavimento jubetur

Cujus
prsesul
c

iosidere.
iojurite
,

Uetudius
\
:

condolens

fertur dixisse
l.s

ad
,

eum
el

'a*

ioquit,
a

qood luta-

Mtthodio

videlicel quod lalem sibi elegissent, cqjos oeque vocem oeque sermonem oosseot hanrire, |noi|ue elnmore- aurrs eju> i^imras lingUEB SQ35pfi

tntlrvctui

lantusque
sedibus
:

haud erubescis
,

principalibus refascibus

neirarr iion valrrrnt

i.

El

qnoniam Dei

provideniiB

pelii

cum
magis

ipse

in

ducatum

disponente

supra memoralus princeps

Borzivoj
,

obliueas

sed

copias
subulcis
inquii
,

ad

oetandam idololenus incubaliujusreiu.li

plurimos amicorum inibi secedens reliqoerat

tur
,

agi-

rum
re
!

culturam
Ai
:

cum
,

bumo
h|.

peh.-li

ille Quid paUor, vel

rem

quid
,

Blinnifatlc Btianitalis

rittia f ritua
*?

<i si

boni mihi conferl Chriinnnil nraunl Meludius U..i,..l,><.. inquil prsssul

t

eorum consilio ut animus furcniium ple** erga ""ii^iiuiii irnuicin miiigarelur, atfie bium v. 6 u benignum rectorem iiiiu^iii .ntjiio adversus invasorem perfldum toto aonisu inslii
I

III

garetur ad

oecem,
parlibus
,

Verum,
e\

quooiam
quo

pars quam
,

abrenuocfaveris

idolis

et

inliabitantibns

in

eis
effi-

maxima
consilium

perfldorum

tyranno
utrisque
,

favebal
,

inennt

dssmonibus
cieris
tna,

dominus

dominorum
tui

luorum
velul

dvilalem
in

cunctique
el

hostes

subjicientur

ditioni
flu-

metropolim

progeoiea loa
,

augmentabitur
diversorom
,

campo
rei.t
'.

rius

maximus
se

quod

Pragam sciticet sibi gerendum

pnrs

egredienles
foret
,

perquire,

in

quo
Ei
si

confluuot
,

//.

Quenla
ita

rivulornm.
habel
,

inquil
est

Borzivoy

res

Snl

jnTtiila

perfhlorum

propcre

airra.

quae
;

mora

baptizandi? Nulla,
rsto

ioquit

ponlifex

tanlum

paratus

ex

inlegro
,

corde

credere
i

ejusque
siiiin
,

Deum Patrem omnipotentem i.igenitum bominum N. Jesum Chriio

,

arma secum, loricasque occulte in eumdem cam^*" piim deferens piorum adversus partem siganm
,

^*
1

occultum oecis inier se

ibi
,

cffndixil

scilicet,

d
eii

qui

ex

parte
.

el

ui

Spiriinni
;

principis
quilibel

Borzivoy erant,

Paraclilum illumioatorem

asseniire

omniuni

nollenl
iii

Qdelium
l

non

eorum

excelsa
,

vocb
"'"
lo-

sobslanii&
1

verum
et

mundialis causa eliam capessendaj salutis toaa

perennitate
societate o

lanium

occollum
quiens
ricis et
:

-i

toimea
,

acquirenda
percipienda

medio prorlamarel signum Variemus sicque jam variemus nos

, !

glorioss

palmee

alque
Uelitia.
el

galeis
sil.i

quas abscondite
contradictorea

tulerant, induti.

Sanctorum

universos

ineflabili
1

frameis

necarent.
par"
ll

Nis

Quod
melliiluis

consilium
Borzivoji
induti
slatuto
,

hujosmodi
'

eoriim
;

pessimum
el

minime
loricis

exorationibua
l,

12XS2
rrbeltantibus

;in '"""

'""'"
,

UTenis
'

*****

tem

latuii

8paUam
,

itaque
in

ipsi

''l'"M.u

porcipere

tunicis

propterta
tutt.

el

ut

ne

alla

mora Qerel
,

cum

procedunt
./

suis

omniboa
,

qui

eum comitabantur
advolud
,

oieodo

principis.

campum i" Cumque parii

parlis

Stroy-

terralenus

pe-

dibua

mir

pontiflcia

Doo
Eja

placuissel

obnixius
,

consultua

Borzivoji,
prOClBr
,

poslulavere

Quid

unns
mal
sia
:

plura
trigiota

?
.

maoe
qui

rorum
cogoita

facto

ipsum
,

vocrm
pars

ducem

allum

elevans
'

ima
actis

cum
per-

adveneranl

nostri,
,

variemua nos
Borzivoji
,
,

Qua
qoae

voce
el

l'" 1

'

catechizans

jejuniorum
ronte

ei

loricrti

ex

more

solenniis,
,

sacrosancto

baptwmalis

innovavil
,

pleniterque

eum de

Bde
il,i

Chrisli

instruens
redire

multis
,

P roP>
vitaa

concessil

locupletatum donis iribuens ei vene^

Bub lunicis advenerat Bene, inqoit, bene dixisU* Ecce nonc diversis coloribus apparebis variatos. fnSic ferro obtruncato cunctos ejus socios //,

sacerdoiem
in

gam

nomine
,

inire

Caich;

wni

qui re-

in

Bua,

w
prio

coegerunt, eorumque felsum

pepulerunt.

princ

patria
,

castello

Hradecz p,
fu.M.mirs

supradictum
io ff(

eccleaiam

qui vocabulum inerat Bacerdolem statoonl l.onorem beati ciememis

Moraviaa
*

8 dehinc prop

rantes

pristinum

ducem reducentes
vero

locn
,

restiiuunt.

Quomodo
.|..o
si

PP

.-i

martyris
.

Moravias
verat
pria
,

multa

mb

detrimenta

degens,
videlicel

Omnipolenti

idem prfflcepi ^' Deo votom

ad P r0
l!

salha-

"

inserentea

populum Chriato

rei.ics.

Qiw

Domino acqui,

eum
,

Dominus
basiiicam
in

flameiis perfldua chelydros

cum honore redocerel

Dei
Genitricia
,

propriis

tteatrn

el

perpetuai

VTrgini
ii

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

riawliflcaret,
,,.,, nPler

35
A.CHRisTAittto

reversus
in

sine

mora votum Buum

Pragensi.
,

humum
i

seu

lerram sivt regnum significabat.

studuii *

ipsa

civilale

Hic
fuit

dalor

locorum sanctoruin

Hue speetanl, ques in Annaiibus Metentibus apud Ckesnium tom 9 ^iiiftnrum Franeim, ad
unnnni
lempora
peliatur
5U03
rhristi

'" Sc * L *-

lunr
exstat. ^igionis msUtutor

594

iri/iintnr.
|

r.iirii

h83C

otiam

Zuenlibolch
pex

nc SuralopluAus
,

ibi

ap-

Marahensium Sclavorum

virinter
,

ANNOTATA.
7'""" wmertioiiem Atc \nn tatU iiquft ''" S. 4ms. pau/tflMS '" Ckristannu* indicet opitfer/io/anensu ad S. Aueuslmum
,

prudentissimus etingenio callidissimus

diem

'

^}tFritig\ldem
"

Mareomanorum

regmam

exlremum. Cnjus regnnm fllii ejus pauco infeliciter lennemnt Ungaris omnia tempore usque ;nl solum depopnlantibns. flfisce coruonol Cosmas Pragensis decanus ltl>. t Ckroniei, ubi posl relatam Stcatopluki mortem subdil : Cujus
clausi!
,

,,,<
/

,/

/W(m Amerowum munenous,

ifl

</e

m
liciter

Miii

ejus
.

parvo
partim

teropore
i

sed

roinns

fe-

</<sf"' peliwse, none CJbrudana

eamdemoue,
COleCfllr

tenuernnt
,

agaris

illnd diripien,

"Ltanhillos-anrlodtirtnrrr/iisfnla.

libus

partim

Tentonicis
solotenns
.

Orientalibus

partiro

!',,/
",.,
'

J
'

n. s rn>m. u-na cumtjirosuoreono** A* ffomanii in c/ienle/am sirr quod MoraVlO nnt alillf rhristannn$. /m,s Friiiai/dt o/im paruenl, nce

Poloniensibus

hostiliter

depopulanlibus.

Plura
ptores.

ijut volet

consulat obvios \Soravorum srri-

tforflWfl,

occasione lumen

aliquod

fidex

eoetxam

tlrmrit,
Iforariaw
rttut
D

VarcomanOS

aulnn

antc Srlaros

Porro observandum ku est, CArislannumj uf res Moravicas eompendio perstringeret, mnimqua de n consule dem tempora non distinxissi Commentarium prmvium num. 85 ei duobut se,

(enutsse

plurimi seriptores tradide-

quentibus
qui Selam k llir incipil de Bokemis agere origineeam regionemjam olim occupaoerant; nd e res pasrias ouorum conersionem ui deoenial
. .

tu

,,., sS.Cyrilli et Hethodii, Sclavtcm gendiem 9 apostolorum, illuslrata habes ad

de Btflgaris Uarlii; ubi a/tuoue </<""/"'< P* p eos A*ni*

etiatn

Moravu
'"'

/Jo!

altius
1

repetit,

cknstl
satis

" ln "

Hniirnn s<ri/<i<nr< pythonissam liunr Libossam,

adductis tractatum
/,

est.

Verum non

aeem

\oquitur

Christannus,

dum

Bulgaros fidem

incolas, cum suscepisse ait longe ante aforat>i* Auguslini... temporibus conversos tamen fwsce S. Bulgaros scvistos vero, fuisse supra dixerit; id est, cxrca licet, a SS Cyrillo et Methodio,

Lubossam, Croci // Bohemim dm is filiam fuisst dc ana ct maritn sjut Prismilao ninita tradnut memorantur fabulosa, qutt apud Cosmam Pragtnsem lib. I Chroniei, ei apud JSneam ^itvcl
.

nnni cap,
s

'

el

Historim

Bohemim

legi

pos-

unl
,,i

autpostmediumseculinoni, hic asserat. Vicendus voluHssc, itaqut rsi biographus hic solum a/firmare
ChrvBulgaros a laudatis Cyrilto atque Methodio initiatos sacris, qum dudum deseruerant, stianis admultis annis, antequam Bohemi eadem
fuisse

ct

Borziwojum scu Borzivojnm alUs Borivojum Borivorium dietum, Hosliviti Bohemorum dueit
,

filium et suecessorem

fuisss,

Bohtmim

scriptorts

afKrmant. u \onnnlli,

miserunt.
c

De noris
libris

hisce

Sclaricis

ckaracteribus

et

sacris

Sclavonice versis studiosus lectoreon

mtrr ouos Bollandus nosterest, opinantur. hunc Swatoplukum ntniorem fuisse, distinclumque ab illo Swatopluko, dequoCkri nuod stan/nus supra "> $ nominalim memintl;
no bis quidtm minus probabih apparere, diximus " in Commentario prmvio
Uiosa kme periodus in \fs Bodeeensi inlei sic tt Metkodii edito a Bollando, Tantum paratus esto ei integro restituta tegitur
o
i

sulerepotest

Bollandum'nostrum
i

laudaloComMethodii,

mentario prmvio ad
1$,
rt

Balbinum

in

yrilli et icta SS. Xoiis ad kane Vitam S. Lnji-

Vitas SS. Cyrilli

milli''

d Adi

Commentarium

prmvium ad

Vitas

SS.

loco mox citato, ubi tam Cyrilli ac Metkodii, c kmc, quam atia ad Sanetos istos speetantia exposita fuerwni. Observo tantum, tx Christanni tiarratione conversionem Bohemorum S. Cyrillo adseribi

corde
,

pe4ere

in

Deum Patrew
causa

omnipotentero ....

non tanlum
*

mnndialis
salnlis

sobstantim,
el

vernm V

capessenda^
rennitalis
tatis

anima? Lua,

acquirendai pe

gloriaa
,

simul eliam percipiendss Bocic

ineftubilis
latitiea
lib.

nonnullis aliter visum nt. Moravim rex, ab aliis Rastizes e Fuil hic ftestitius appellatus , neque desunt, qui eumdem

non posse,

Sanclorum
e

ei

nm.
B
Miseella-

licet

p Q ncorum, cap.8,

koc

castelh
5

Balbinus
X tic
ait
,

Bradecz Kralowe
Konigin tnli
nrbs

eiiam Swatoplukum dictum fuisse

f

opinantw.

Grecium
libera
(

Beginohradecium

Septem hos episcopalus a

noster in

se

dudum

qumsitos

jatetur Bollandus

innotatis ad tectiones ccciesiasticas dc SS. Cyrillo >'t Helkodio tom, 2

ITarlii,
esst

regina dotalis cum arce pervetnslD el ceeam />' miUiaribus a ;i. votal etiam ibidem l, exemplari metropoti Praga distare. i Bodecensi
,

1(

pag.

datas
.

neque repertum
c.r

sibi

prmter Witrensem
ra-futt
/>/.,

cui sub Methodio archie

litteris

Gradicz vocatur. Balbinus q \,i kmc laudatus

lib.

tBpttomes,
In

nis i///

wichinus , ut ibidempag. * f$,

Joanrelatis,

num. 38

onnolawl mia templum, el

cap
ditione
p lorunj
.

seouenlifl

Primum

BoJ

habemus.
g Vide, quat in Commentario prmvio num. (S et 23 de Rastize et Swatopluho nepote ejus ex <lr proAnnalibus bretiter annotavimus pinato tamen eidem Rastiii per Swatoplukum eeneno nikil apud alios reperi. Porro Rastuis
i

el

communi lotioa Bohemisa tra omninm Dohemta scnHagecii el

Reginohradecii conditum eel posl mulis secnla RH. habuere ccenobium Dominici
,

testimonio

U
PP,

iiiam

sacram
S.

a?dem

Ordinis

quod

qua

ratione

Bbolitnm,

el

in

curiam

coo

eaptiviiatem
oent.

Hdem Annates anno

Ckristi ^7" tilt-

suo Treboniensi legit Balbinus, qui inmargine annotavit : Al. bnmns. Cerle quBea cumque vox a Christanno hie adhibila fuit
I

Ua

in Ms.

nnllibi inrenio. versum sil ic clvilas, Hradecz caetellum, omnia que sibl relns el per manua tretemplum s ciementli /"-"" / "^ rf l" memoria. majornm dita V<im loi '"" V" iam eujusdam <>, mdtcare him nunokemim eeeUtiam titomissi
;
,

8ed constanl hodie-

''

per

358
A.

VITA
,

S.

LUDMILLjE VIDUjE MART.

Borzifulgens.
tor

CHRrsTinso ptr inceperat

se conrertil.

Quod autem

Imilator

siquidem factus
,

tojut Reginokradicicnse temptumS.Clemcnti Pon*

tifici

extitit

ecclesiarum Dei

DaM .
'

conirrccritnr

8.

marlyri crcicrit, factum susjticor, suadente Uethodio, qu\ una cum Cyrillo ejusdem martyeotpus pridem invenerai
,
,

tnm, clcricoramqne;
peractis vitae
ri\
,

perfecius

^'tZ
'

ns
rat

sua: annis quadraginti

T^
* '

'^

Romamgue

porta,.

h,

astra petens e.

* Ila c

Achs

prout in sa>pc laudatis horu/m Sanctorum lcycrc est. Ceterum de tcmpore , guo Borziconsule

tojus baptiiatus sit,

Commentarium nopropis aciibus

tres

ttrum preevium 5. r /<pud itulhtnum legitur

ptni,

sumillas

irausuum, frater pj regm suscepisse dignoaciiur gubernar* ducens tnurem noniinc Dragomir ex Slavorum paganorum qum zimL
'

^j^posi

brirat

Jesabeli

ilfi

assimilandam
seu

f^lT^
,,,al,ljil
r
1
*

.wV

ipse

inmargine/atetur,
ex
:

sua
-

trucidavit,

Ev

voculastnexemplarisuoatcleginonpotume.Bgo
tcctionem
restitui
tfe.

prolonlasf

Bodecensi. Forte legen-

dum
s In

cst

protinns

plar aecedemus,

ri propriis

magis tamen ad Balbini exemarmis sumptis legamus.

Cain et Abelem eniva est si ih* pepenl ex ipso principe natos binos,

"T

qmB

.,'

autum
Sed
gioss

cem sermonem
t

Bodeccnsi exemplari legitur : Quemdam duZremir, cujns nomen in Latinum vertitur

Ji

vVenceslaum, aiterum vero hac locum suum pnBstoIuntur.

,

Sanm
fl

JM
stens

dica pacem.
tie

malrona Lud.nilla viduata to "<> tnajore in domo

.

R?
,,,,

viro

Bodeeense rectiut
rejicitur
.| |i(ii
i

habet: Quapropter a suis

seipsos

memorans pristinm ignoranlim,

mpr\*
errori

electoribns

primum
talem
sibi

accu
,

bus

quomlic cum lachrymis prmterita na, etsicut anle cxhibuerat

deflebal

videlicel

elegissenl

membra

cujus
,

sua

immundili,

s,

neque
(,t

vocem

ueque

et iniquitati

sermonem possent naurire

mum

ad iniquilatem
in

itada!

quorum
u in

exhibebat

eadem

claraotes aures fgnaras lingu

sus

servire juatitia

pe-

saocH

nelrare non valerent.

laudaio exemplari
,

silium

quo
ibi

civitatem

ita kabes metropolim

[neunt con-

Pragam

ad-

eant,
Bibi

el

Bimol
forel
,

egredientes

incampum,

ficeiwnem,dicensillad Apostoli : Quemfruautn >nabui tuuc in illis, i quibus nunc erubesco? rcslanlur I.oc inopia pauperum frequenter Ieval83 ab ea, quorum indigentiis m
maler
'"' quebatur
,
'

quid

gerendum

partis

diliirenter exqniranl diligenter

bsiLi
illo.

juxla beneplacitum ntriusoue IUC

W8*
eUam

e unenles a,ens esurienles alens

silie

'^

refocillans,

x Ibidem meliut legitur,

y

clerici,

statu.

genos vestimentis tegens. T.Mai.n.r quos devota ceu natos"proDriM

,

Ibidm
est t e

additur,
in

procurabat.

Moraviam. Iiodecensc habet MoprisUnum principem ? .j * onwoi '""'' redncnnt, ei loco proprio resti uunt. De tempore, ouo hme acta sint , aliisqut huc sprrianuhu* COntuii

z /</

L,M|11
-

Cunctis

etiam

his silenUbus testantur casn

?T

eD nc

Cbnsti,

Properanies,

quas

diversis
ui

dotavit

opibusauri,
sibi

ar-

^n* n"*

non,

quibuadam

moris est,

ex rapicollata

nis

vel

substanUa
,

egentnm; sed de

polest

CommenlaLs

Deo subsiantia pia atque mansueta in cunctis, omnibusque benevolentiic fructibus repleta
a
;

io

eleemosynis larga, in vigiliis pernox, devota, in caritate perfecta in

,

in

oralions

humiliiate pro-

msa, tnm

...

obsequiis
,

ut

servorum Dei succincta, tanquibus diurnm tucis soIaUum minime

,

CAPUT

II.

Rdimplere g valeret noclis in laiibulo domestlcorum per manos solatia allegare desudaret, Buangelicum implens illud, quo jubetur agapem agere,

"""

Bomvoji conjux

S. Ludmilla

ad fidem con:

mur depingere,
11
'I'

'gnorante sinistra nostra, quid facial dextra. Vt c QDCta virtulum ejus insignia stylo si conelux

diurna

nobis

ante deficiet,
ejus nocte

vena

"

utriusque

pagina.

proles

Et

sancttB

quidem janua
patuit;
:

Vidua?

domm
cum

dieque transeunti

tUte ''

seimus
et

ita

ut

*'<**

Tetinensem,

Pclamare
PlUlt

beato Job
''

valeret
f i

OsUum meum
et
.

vialori

pa-

marhjrium

eepultura.

ooulus ' orPnanomm

.

cffico,

consolatrix

pes claudo, nmter vinctorum viduarum

seu

carceratorum Lndefessa visilatrix, etincunctia

i,ur f bl ls
l

~*
Btrzi,
S. ludmitla

penbus perfecta bonis.

Dui

eliam

"

lum

uxorem
wmitis

protrs

n ""';'""

SLmU| -

nomine
ei

ludmiihm

eueeedu
tigntui.

nik vocitatoi

>i antiquitus nuncupabaL s7' nlt WWi noviter on '

pmvinr
'

J''

Qt
l

"

re " firmat0

'

P^^imus, cum prajfatus dux ^ fratri* defuncti succe*. ^ilicam honore R

...

sus^m ^"

tliHIII.

Georgii martyris
ejus

statuit

nn

consecraUonem
;

morle prmve din desideratam minime

,

sed

per

pexii
lendo
nunnla
Princepa
ei
i

liiMun
'

vero

sunm
in

mtatis
in

prseeunUs

Wen-

rirtules

BQ

'
j

Imo
vere

I"'

"

stuanUs animi

lege devina lilerisim,

Jiri,
"
ll

facta
x !' " :i

est

,,

"
";

m,

'

loll

"V ~,us demqne

Olias

l|,h "" ^adiderat vocabatur, ubi ab UUDJB0 "' Iionore

civitatera

quss Budecz k
fratra

antecedente
et

sao

Spi-

6,

et

ut

principis
inesi

Apostolorum
eccl&da.
a

B. Pelri
saira-

^JST^fT
c>

coosecnia
J

inerai

Cumque
sibi

[ngenio,
,,rl

^aregn^oque
cursu
,

cuncta,
Spirito
se

Peractoque

dwrum
ullimum
rmginta

temporis

J* ferent, "*
111

quaa

pmdagogo
alte

inapiranle,

memoriai
meiropa-

bonitateque

diem
8Utt

senitore

clausit

quinque
i,m

iD

fcWB
bonitats mu,,i
.

vit

eo

M " v SP^gaeu, cunctis hmaque sancUlatis

?5 tr
virtu-

*)Z

'

T"

m
n
,

kvc
,n

Drbem

mni

^m ^um "*^> ^""interim

ex

hac vita mi
revocalur

l,

ri

"

nn

Dlebfl

aximodnm

m mundaverat srat

?
,

"Wltw. Sed quoniam

necdnm

TeI adoleacenU
,
,

iuito inito

cnncri cnncU

i^
satrapss

perfecte florem

h, prudenti consilio

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

...
|,

35 9
visa

en(<T

raemoriffl
">

Ludmillm
fratre

Cbrfsti

mmuta
atatis,

aggredior,
licem aviee
lis

Domorum namque
meae LudmilhB
,

destrucUo,
ac

tea-

i.fliueeui-

dneein ipsom p

com

suo Boleslao edullhs

sanclm

venerabi-

nodhscau.

OBdos

commiseronl,

donec

rol.ur

hTente Deo. iiouoviso,

qute
.'
,

aecresceret.

viduata

vlro,

mater supradictoruro puerorum diasolio ejoadem utebatur

, ,

qum videlicet matris meae lam gen ere, quam operum eliam inqninatione gentilia, furiah cum aliquol ministris,
ad
scelus

matronffi portendit obilum,

Beqne

paratis,

facta

conspiralione

furtnti-

dtP

.
1

venenosi pectons animum ingUgante, totnm malisque DeJ Ludmillam accendit famulara aeslimans ob educaUonem .oaptponibus arctalur, quos Socrm sua> cunelus commiserat
,

innHiini

hinc

processuro

tempore
armis
.

dandum
pro

dod r.

irruentibus

perversorum
fidei

Christiani

nominis
subihil

ac

professione

corporis

crudelem
testa-

riitim

se regno, rebusque privari, doduIus educandos, .inminatum nancisciluram universum

i,j

tur,
clusi

pnssionem. PortiCUS aulem, ul s Pauli deserta implitudo cleri

visio
,

nostro
a

in-

tutamine,
,

miserabilem pnHingii
constantim

re^nn e\-

iniloque
toio

perversissimo

cum

viris

Belial

consilio

pulsionem
trix

toLiusque

non

debitam

jgnito,

molitur. Venerabilis annisu eam extinguere boc devota Cbrisli famula Ludmilla aulem e bumilitalis atque patientise arripiens arma
, i

amissionem.

Enimvero execrabilis memoris geniviiali,

mea,
posihac

sectffi

quam

pro toto posse eonel

Dteri, et

colore

cordetenus,

sequi

amare
instabo,

iusto,

conira'
cios

arrogantiffl

stimulum

per
:

internun-

aliorsum

irrevocabiUs

moror-

Non alimandare studuit nurui, inquiens blandientis cupiditatis qua ivl'iii tui porlio male m animum invasit meum, neque tui do-

daciter invidens,

eosdera diversorum
sentire

clericos

dinuni
terrena
17

quia

mecum

non

negant

ope

privatos,

mmaiionem cupio utlam habere recipe Qlios luos, animo libet, regna cum illis; mibi vero e t, ui
:

Hac denique
veri

regno severius ejicere raolietur. sa^aeis cunjecttira pr.eihwna- ndquod,tt

tionis nieiis

conscie

minime

frustralur,

sed
,

liberiaiem
sto
,

concede
seroper,

serviendi

omnipotenti

Chri.

ut
ei
1

Enterpretationis

congrua

sonuerunl

indicia
,

ipwpiwoja, Mperal

quocunque
Beri

locorum
ut
,

placet.

Verum
se

ut

jam
,

scriptaa

assolet

in

quantum

humilitas

que
ejus se

longo

adjacentium
,

peremptionem Edatrome cleriambitu religionum In

imm
,

in tanlum se arrogantiaa Dco incurvaverit erigat mitissimam diabolo impingente benignissimam precem S. Ludmills ductrix, atqne Durus videlicet sua, non solum suscipere, verum

pro

subjectioneiii

tlilissimam

largitatem

fostus

prompte

concedentis

ferocem
posl

oxpulsionera

ordine
fuisse

incorrupto

non
s.

longe

cuncta

jam
sus

impleta constal

Siquidem, ut prafati
Christi

insuper attdire contempsit.

mus,

Bubtrahente se famula
in

Ludmilla, ab

15
<t rilinflm

Qod

cernens
:

Christi
t 1

Famula

memorans
malo, sed
:

obtutibus perfidorum
fugeral
,

eodera castello, quo con-

illud
>
t

mtti

'/u*

ApostoHcum date locum ir;

^<>s

Nolite
et
illud

resistere

ab
,

iuiroicis

insequitur.

Ductrix
,

etenim
iniquit

Evangelicum
ista,

Si

prmfata
tatis,

quosdam
et

proceres

suos

ttlios

ortyriwn >

perseculi

fuerint
civitate

in

civitate

ragile

in

aliam,

metropolitana se
lunnl

cum
cui

suis

ad

auferens,

castellum
inesl

quoddam
,

lon^e,

vo

cabulura

Tetin

adiit,
,

tanto

magis virtucerlior

Gomonem t, valida cum manu Socrum suam Telinis direxit. futuroPraescia vero Christi memorala Famula rum, ante fatum presbyterum suum Paulum acperdendum
cersens
,

Cumiam

tum gemmis se

exornans
o

quanlo
,

erat

monuil
,

eum

sacra

Uissarura
suara

Bolennia

mo\
el

persecutore

sequente

martyrii
insistens,

palmam
vigiliis

modulari
ctura

confessionemque
de
percipiendis
ttdei

ante

cnnspe-

promereri;
jejuniis

orationi

devotissime

Scrulatoris cordium efTundens benignissime

beneftciis

insudans,
H.

eleemosynis

largam cunctis
teiiera
1

conscia jam

Mtissimi

maoum
cet

praebens.

Wcnccslaus vero,

li-

armis se

ips
,

lolam munieiis. orationi proefTbdit

, ,

adhuc mtalis
prophetis
quae
,

esset,

cum matre

degens, eliam

cumbens
iuin
,

Deo
ipse

preces

quo
pace

ejus

spiri-

sjnritu

illis

lunc diebus claruit, cunChristo

visione.

quem
se
,

creaverai

in

dignaretur
peracta
,

ctaque,
revelanie
ticinio
sffipe
,

ventura

erant,
aperta

Domino
Noctis

sibi

suscipere.

Celebrilate

debinc
el

Uissarum

cognovit

con.

Dominici

Corporis

Snnguinis participatione
concinere

forte

cujusdam

presbytori
lateri
,

Pauli

qtii

muniens
studuit.

psaimodiam indefessa mente

vero
facto

memoratffi n.

Ludmillae

devote inhse-

K
,

rcns,

devotissime obsecundabntur atrium, quod amcenis el vastis eBdium rouniebatur ambitibus

,

18

Vespere
iilins

supra

notali

tyronni
reli-

e ta

Dragomi-

domum
quos
peisque

aggresssi,

valvas

dirumpentes,
frameis

ramtnuiru

>ub

Deoque pleni Wencestai carissimo imenium eullu defectum " et numantc possessionis babitatione omnino compasancti
oliluiu

sociorum
staluunl
;

forinsecus
ipsi

armatos

cly1

omnium

11111

alienura

quoil
,

videlicel

ipse

pulsa
pervigili

carnalis

graviiate

cordis
,

speculalione
visa

excitatus,
s,,

quibusdam
mimicscons
,

quffi

sunt,
,

ptudenti
verius
,

autem capitanei homici cubipaucis secum assumtis Tumia Gomoque ostiuni quo Dei Famnla incurohebal culum Quibus ingrediuntur bacchantes. dirumpentes Qumnara, Inquit, B. Ludroilla humili sub voce
,

"iMinr
,

Bubindeque

quod

repenlina vos vesania

ital
,

'

el

non erubescitis,
l

luturura

edila

ante pronunciaesel ostensio

,

pro-

neque
ini'i

menle
ceu
vestibus

perlraelalis
lilios

quemadmodum
dofavi T

phetanti

dicUs
ninici,
|,|lh "

edisserens all onuiiur Sero

:

ore

convocatos

hujusmodi
,

wis
,

proprios edncavi,

auro argen

me accubante
7,
:

dulces
-1-

loque
in
illi

Insignibus

Verum
ad

siqua Al

vosque

familiares clericuli

noctis

vobis

mea
non

iniquilas
s;i\i>

inest,

inlimate

quteso.
baac

gravis el alta sustulil visio presbyteri porticum

tota taie

quomodo
penilus

Pauli

lurenies,

rigidioies

aures
in

ob

edificiorum

sublimide-

turantes,
injicere,
runi.

veriti

sunl

manua

eam

proprias
proj

ac

bominum
viso

culiu

videbam
ac

lectoque
IHa

extractam
:

lerrmtcnufl
.

wlatam.
16
1

Quibus

Paulisper

inquil

oralioni
,

ouo
"i

'/ou,

mceslus

dejicior,

raterna
sed

pro
la-

incumbere
expansis
interitus

me
causa

sinite

Quibus
Posl

boc

concedentibus
inquil
ut
:

'delibua
1l,,n

ipr

Bolicitudinis

molesiia consternor;

oravil

manibus.
si

hoc,

Mei

immensa omnium Cognitoris pietate in spe, ua credenti cuncia posse permissum est, trans^ hujus somnii veritatem imminente jam
,

adventaslis,

obsecro,

muean-

crone

auferatis

caput;

exemplo

Uartyrum

pernoscendam
ad

clarse
rei

solntionis

interprela-

gestiens,
linr

gninem fundendo, testimonium Cbristn perhibere martyrii cum ipsis sine ac palmam
perdpere optans
,

ciTlam

exlensionem

exptanare

quam etiam non

dubila-

mus

36o
CHRISTAN NO DB SCILA
i.
,,

VITA
promerui-se

S.

LUDMILLjE VIDUjE MART.

leslanle
faerit,

wcra

Scriplora

busaliis,

qui WlasHslai Lucentis ttirpemimt

D

Jusius

quacunque
t'jn> io

morta
ei It.

proccupalus
precea
ejoa ejns

anims
l<j

refrigerio

slaofilto eistinctam ante fuisse tcripteruni g Adimplere tubstitui pro idimpletur

festo utique errore.

rToneati

ergo

carniflcei

verbasufvi,

In Bodecensi legitur

stranguiatur,

qnfl

ipernentei,

rone
ilii

gutlnri

etsepetitura
tUXS

fooilionfl

ritam
*

abstulerunt
cnra

immino, prauentem
qaera

dere.

{m^. P en "
"t
//i-

Joannes Florianus Uammersckmidt

inoiiustrnoruin S.
ct

ctnram
vnturi-

in

vnm
,

eo

Storia

GeoryU
netcri

n caUro
Praim
et /,

dilexeral

Jeso
ralii

Cbriato
I

Domino.
|ne

Suscepil autem

genst,

Sanctt Spiritus in

martyrinm
sti

devola
die

famuia
el

ChriCal.

ecetesim

mdificationem annis 9i2

ipsi

9i:i

s/^

Ludmilla,

seplima
rigitia

Sabbathi

kvii

Additum
i7/uffre

eodem
in

Octobr.,

prima
,

noclu

u.

Clerus

vero ejus
,

rirginum
.

secuto, procurante itfff asceterium, quod hodi\

cunclas
Pastore
laUbuiis

universique
j-

vernaculi

utriusque sexus

perseverare

Commentario prmvio,
Wencesiaus,

na

pererato,

in

diversa sparsi, diversis in

diximus.
i

lalilantes,

ritam
Posl

praaentem
boc
hineris

sibimet

stu-

iltc

est

S.

qui tamquam iupii

duerunl
imis
i

conservare.

pecedentibus
ejus

cru-

Us praeennlis,

id est natu

major,

Wratiski

c&rniflcibui,

ad

officium
,

impimque sTragomirm
suce*sitt

filius,

in patris

ducatim

cum
c

melu
;ta,

ci

nlulatn

convenientes

honesUsaimfl

qua
,

ad

sepulluram fore cer-

quem ei frater ejus natu minor Bol simul cum rita postmodum ademit. Colitur u
:'s

die

Qebautor,
Miiiam
fices

peragenies

terraa

glebam

ej'us

sanctis-

Septcmbris,
k

quo ejusdem Acta

lib.
1

illustrabimut.
reperi,

commendavepe.
ipollis
i .

Cruentiasimi
.

vero

carni-

Oe civitate hac nihil usquam

quam

direptii

gaudium
nece,
in

illi

dominam ad permaximum
se in

propriam
iululerunt

[nnocenUs de
n

entimantei

ternum
pa-

locnpletari, itqua
ci.i

BBvum vicluros, quibns alrogehennffl ignis supplicia

Epitomes rerum Bohemim cap. 3, nescio quo fundamento, scribat, academiam ethnicam quam in Biiscellaneis lib S rit/i. iti o ad Libussm tempora refert, in ta
, , i,

qnod Balbinus

et

inextinguibilia
nt.

(Itinussr.

ii,

ejusque locum Christianam a

est S.

S. Ue- E

rata

moxinera

tkodio substitutam esse.

l

Hmc mtas non

Wenceslai,

sed

patrit

ANXOTATA.
a in
mil.i
.

ejus Wratislai.
ui

Vocem ardore, qum

De
litic

wi

Balbini cditione

dccrat,

Bodeeensi exemptari Saneta seribitur Liutdiciturque fuisse

filia

ex Bodecensi Ms.
u

supplevi.
,

Zlauboris comilis in
antiquitus

arce

cujus

etiam

infra

recurret
.?.

provincia

Slavornm
etc.

qon Speu

uun,

mentio, eonsule
o iiniir

Commentarium prmrium num.

cupabatur

A
,

Coma

Pragensi ipsa Ludmila

Ztaubor

Uelnino
mentario
h

Psoi vocitatur. De proi incta Sanctmqut parentibue egjimus in Com-

num.
kisce

t$.
/iltts

quoque periodum ex Bodecensi opographo nostro restitui, cum apud Balbinum admodum mendose sic legeretur: Ut lanto se virtutum gemmis ornans quanto certior eral moi
,
.

Ex

trthtts

duo furrr

Bnrziroji

se
i

persecutore persequente
i

martyrii

promei

patrit ni
fisfaus.

ducatum suceessores, Spitigneus rt Wraquidam fuisse dicitur, non iliu posl baptismum infans mortuus. De fiiiar bus uthtl compertum est. Vide dicta m Commentai io num.
Tcrtiut Boleslaus
:it'>.

ictoi i.c

palmam.
nonnulli

P iiuitt

presbytero,

eumdem putant cum quem biographus supra num.

fuisse
ait

Caicho
7 a S.

Methodio
versus
q

datum

Borxivojo,

ptismo lustratus,
est.

ex Moravia iu

dum baBohemiam nln

Ito-

iitr

desinit

lacinia

Vitm ex

Bodecensi M$. a
nosira est,
ex
,

Bollando editm,
ita

qum
:

hic

diversa a
igitar
fllios

Clericuli

diminutioum
:

est

clerici.
:

habei

Suscepil
tres

ea

sspe
ore

deeensi legitur

CUentnli, utietsupra

Accuban-

memoratus
Qliaa
,

princeps
11
,

toUdemque

tem,
tiiim r

/j/o

accubante.

ul

Methodius
et

pontifex

propheUco

in hoc Sanrit

Sed et aliquot ali(e voca sermone nariant, qum opcrm pre,

praidixerai
onrni

gentc
fteei

-ii.
i

dum

ista

quolidianis incremenUs cum regnoquc coagmentabatur. Secuntsrgemina proles _ Methodio prm-

non

est

annotasse.
:

Bodecense melius habet

Clanculum irruenU^

Ims, prmtermisso
oerba post
tlnit

dicta fuistet Borxirojo,

dum

kic

ad Christianam

retigionem addueeretur, adeoque post baptismum nata fuisset, quodeum ratione temporum, quam

dandum. At cetera Weneesm wir ^assiooem usque ad finem nutneri

hme
et

desiderantur.

Commentario secuti sumus, dictisque biograr phi non cohmret. Sed tota hme difficuitas
in

Obscura

ritiosa

periodus,

qum
ca

'

Bodeeensi deest,
ct

significat et S. Ludmillai
> H> "

evaneseit

"clericorum Heligiosoruna/itr r,jmhi"" n

'

''

'
'

v;

'

Balbini,

edimus,

ub\

Uethodius

non numttrosam prolem

<l

sanetus princeps oaticinatus fuerat,

post conligisse.
.

iiulto

sedregnx amplitudinem

rrorem
irio

hosce

\n

numeris hie
it.

Tumam n Cumam

appellant.

num qum " Mnte "o prw

fl

Vide,

circa

m.

hme obsenemmut m Com86 n quatuor seouenli-

bus.
I

Provincimn Ztodor Balbinus in Voiii Lncen>< Zatecensem tocat, quam i,h. 3

Easdem temporis notas habei Bodi grapkum, ex quibus tamen nikilpro anno ?<"* emortuali statuiposse in Commentario prm\ <'" "' num. 54 et sequenti ostendimus. Consule nunnv eumdem seauentibus de
u
i

fl

8,

reum.

5/

et

setj\

I"
\

martyrii adjunetis,

qum

nl>

aliis

tradunw

""

Misceila

cap'.

I,

teribit a

PerPastorem ipsa

S.

LudmitlaAw dcsignv*

Pragensi pnnoifM ducUnis parutsse

prorinciis. Porro
diei

Mlexreoni Bohemim
,m,ran.

f***

4^

"<'

aliu

Drahonriram
principis

2
CAP.

fiHam-Z

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

minam
latuere
ta,
,

36
ipsius

interfectricem
:

ridelicet,

minime a.cwiistanno

quibus

cognilis,

timorc

nimio prostra- diScala.

rnrsnra

agendum slbi quid fbrel renenosum instanrana

suos
Tetinis
jacebat,
misil
in
,

ignorabat.

Tandem
corpns

consilium, appari-

CAPUT

III.

tores

qno

renerabile
jubens,

lumntatum

mandatia

quod
ni

Sancm farricidarum ao aliquamdiu S. Wena

pma

Dragomira a
relegata
et
:

domum super tumnlum B. aptans in modum basilicffl

;

Ludmillffl
et

staluen
in

nomen

bono-

SancUt

re
bi

li.

Michaelis archangeli,
signura atiqnod

claruissei
,

quo si deinceps ininon meritis beata

.

incorruptum reper tum , eorput puer contractus

translatum
:

Pragam
ibtdem

Marlyris
niil-i

rerum
,

Sanctorum

quornra

pignora
,

ilelincrpnlur

deputareliir.

Quo

faclo

tan-

ins

cnnctos ingredientes

basilicam

horror inrasit,

erectus.

quod
inibi

haud
in
iii>

aliier,

nisi
,

reoeratione

nim maxima,
el

auderent

ingredi
patuei
gestis,

prasclaraque
loco

insignia

exhinc
23

eodem
iia

rirtutum miracula,
Christo
1

annuente

olim
trans-

s.

w*ne*tUnu
1 1

P-Bfata
\jtml>rty

antera

mim pans
antc

snpellectilei
(atis

perflda domina perfidorum osurSocrus suae cunciam, cnm

electus dnx

Wenceslans, annos puei

florc

""f ";" "10 -

gratissimo

jurentulis

nitescebat,
sibi

(ns dominatuni

inibnl-

tyrannis

rcgnare
ac

dilans

eos,

cuncla,
fuerant,
ti

quffl

pffldagogo

apicum

tradlla

nropinqoosque eorum argentique,

:

familiam

opibus

exi-

alta

memoria rerolrens, animo Besluanaure perceperal

genitrix
ipsius

vesteque
in

preliosa

ina?stil:

opere implere cupiebat, quod

assentientibus
Bliis

bjli

Regaaveruntque
,

tota
,

prormcia
sed

>h<

Quapropler

perflda

cum
,

quibus::

? elul

magniiici

duces

non ex
justa

Deo.

dam
cem
vi'

sibi

It.-lial

invidentea
inito

Ooibus
,;,.

opimaie

rirenlibus,

atque
nltio

inslimabilidivi-

aclibus illius,

stndiisque
:

Banctissimis

inri1

raudentibus,
rinilicio

Iffllanlibusque,

consilio, dixernnl

Hen quid agimus,

Princeps

'"-

'i

n ,,

improrise

subsequiiur

impios,

qui
hoi

nosmei
j
;

verlemus
in

'

siquidem

n
est, pei

m
in

grande lamque
patrare,

crudele

piaculum

non

qU

nobis
s

regni
,

rastigio

sublimatus

raer0 nl

praclarissimara
.

quo manus suas inhonestissimas am moreranl absChrisli Fi

suo,
principe
discor-

versns

clericis
ei

et

ceu

monochus
>i

factus,

per

abruptam
ritia

assnetam

vitiorum
Et
,

nostrorum scmihoc nunc

putas
illo

qm

canssa.
_

Naraque patre

tam nos gradi non

vel
in

sinit.

in

pue-

exagitante, comros diabolo habere qne suos coeperunl contemtui

dllll]MI
,!,.

coalaoeos-

Bdolescentia

geril

quid

racluros
ni-

ra

excrevil dissensio,
ipsos

odiumque

inter
delicel
ut

primarios

supra notatos,

qua omne permaximum Cumiam viipsorum

de
.

esi

juventute rel senectaf Ab

esse
ei

ergo die
nimis
illi

m is
tes
fidei

importuni
aliaqne

cffiperunt,

incre-

pantes,

perplura

importuni
vir
se

in

aren

Gomonemque, dominamque
-

itfl

scelera.

Quai
el

cuncta clypeo

Deo

charus

armis

cogilotus

sermoqne

d iminffl

interitu

repellens,
illfflso

patienliffl
el

muniens,
clericos

insorum diu noctuque versaretur. \ Quod cernens memoralus

mtU

animo
tyrannus
,

perferebat.

Siquidem

Cu-

ej USi

el

quosdam
molili

Religiosoe,

quorum
raaximis
1

doctrina

^"

iniii,
'

irruente

in

se

parore
junctis

horribili

cunctis

ipse pascebatur,
t

insidiis

assiduis impii

appetentes,
terrue
qui-

nmi sibimel
cia
iii
i

affinilate
.

ex

eadem
.

prorin.

r acidare
,ui,
1

sunl

minisque
1

labens

oranibus

exosus

ragus
esl
,

pro-

n
1,

qnod nemo illorum ad

[pse
\''' ,l

am

cessnra

lue,
irpe
11
i

huc
!!!

illucque

versatus
in

nemoqne
lalibula
,

tiabere.

progenitus,

propria

ulterius re-

gi
sibi

cnnctorum
occulle

hornra
postert

scius,
ini

com nim
o,

acri nb-

jurgntiont
ttt ntit
11

dilnm habuit.
ciini

Gomo autem, cum

suo qufflrerel, addiclns
;

fagffl

fidelibus
5 oIe
c
, 1

viris
in

comprehensus

at-

rucn te
.,
1

occasum, clancule
:ta,

clerico

quo
lincti'

quc capitali

Bentenlia
pariter
ei

cnm

fratre

vitam
rero
ve

ersilo,
1,

quai

sibi

proficna

erant,

pnesenlcm
t domina

fuluram
eo
in
,
I

amisit,

k\

:,,
5ibi

puscnlo

illucescente
,

didascalnm,
abire sioebat,

eorum cernens
fororera

omm m
eorum

carum clencum
b
.

latenter

posleroi

diffun-

codicellulumque

suum

occulens,
locnra

subque
quielis
et

le-

den

aniver os

oimum,
[ui

una
pri

eorum a mojore usque ad midie unaque sentenlia perdidit. Hoc dum Qum fnum Ludmillffl ciaruil
*i
,

gimine

geslans

ubicunque
diligenlia

pepecura
et

nebal
gemitu

eum

cum

lectitabat,
cordis

Dei
ejus

disponente
nullus
lenles,
',

identia
:

ex

interfectoribus

de dnriiifl interno incredulitate dolebat cascitate vel

populi

sui,

nimium
Bfl

Tanpraecin
accil
ia,

Buperfuit
io
di

alii

propriis

babilaculis

dem
gens,
,,1

conforlatus

Deo,

<(

virlulfl

|ue
tacli,

fugientes, cunclis exosi

matre sua,
,

unirersisque
.

primani

diva

nltiono

exhalaverunt spiritum

decuil
ipii

increparil
testatur

qo

Imodom

liber

parvuli

eornm
>,,!
:

impiissima
gladio
,

morte
plexi
in

defnncti,

s
r

atise

capite

sunt.

Sic
[e-

stimuli,

el

relut

clari

Verba sapientinm qnaai defixi. Scd in altum

BIU

ins esi
lic

serm

ojuem

Bran

iniit

Omnis, qui acceperit gladium, gladio

vero diebus ad

peribit.

lisdem

tumulnm

beatissiraffl
el

D wenceslaua, Cur, me iniqni, probibnjsU Bemen raendax, virique Clinsu etofrJesu discerelegem Domini noslri os mandatis illius? Qnod s,
^

inqnit,

Bceleratorum

et

temperarfl
rhristo

^*i>i.
ua,

pe
I i

memoralse venerabilis malronffl imillae cooperante divina Dei

,

mar-

serrire,

cnr

aaltem

Cffllerc
s

impeditsT
.rovidenUa
illu.i

clemen-

'ero
?e!

bactenns
degi,

restra

virtulura
tisdera

rairacula

prfflclara

patnerunt.

Nam
ac

raonnmento
odoris

tanta

fragrantia

miri

Dco
nio
,

luavissimi

emanavit, quae cunctorum aroodor tmenta

rinceret.

matum
l,N

llorumque
cereos,

Quam

pinres etiara divino,

lampadasque Inmine Dagransilentio

intempestaa noctis

terque qna-

Orta
,

,,1,

,tate

amodo
rn cero
l|linl

taraen
ei

respno,
1

lh ommpoteni v
1

ammo

serri wrrire
rei

]" '"

P ro

ejusdem

causaa

r eb

aUis
iraarioa,

disaidio

prasgrandis
ducis

nros

qni

lateri

religwtJ

inter

reliquos,

tcrquc ocolorum liauserunl acie.

Qu

cuncta do-

:;;:;;;:,,;,,,,

mu-

^ ^^^^qni partes
t

nequ.s-

49
Septembris

siha-

Tomus

V.

%2
| Dt
'

VITA
invircm
eos
el

S.

LUDMILLjE VWVJE MART.

Linteaminibns
allari

hmsTANMj

siliaiii

priniaies

terrffl,

disconliarumad Bengninis

pretioais,

BCfcU.

que
Dima
25

inier

spinee

pnllolaveronl

usijue

eflusionem.
foret
,

Verum

para justnrum, licct mi-

prresentaTernnt, laudes g diTinaa clemeniiaj referentes

lenniler

S'ii!H
piteo

pra?TeIoll
Dl

nraliimodsm,

adversus lamen semper, iniquorum.

parlem

penctfs,

ferelro

eam

equorum
Iropoli.l

lo^,,""
'

Nam

semper

mcmoralus
pace,

dux Wenceslaus
silii

terga onerant, sicque eadem no e lisque, a.l , |, n ,,,.

m
TOc.

am

ramqut
rrvacat

relf-

soliciiits

de nanciscenda

Spirilu

sanclo

stanter
fcelicis

properant.
et

gat, ac postea
:

inspirante,

corde con>ilium
quce raussa
palria,

caplavit,

quo geniinerat,

Peo

Reperlnm est , doTotm bmulai in.i,,'!,

NoTembris
hora
mensis

"
r" l|llK

Irictm Mi.im,
prolurliaret

lotius

neqnitise

todecimo
qoarta
tio
e.

Kalendas
vi,

qualeoiis ea propulsn, COOejos

Intulerunt autem

7
\

eam
,

ctisqne

coosentaneis

nris

impiis,

ioTicem
Ecclesia;

feria

xu

Pnnmi

kr*

hora

ejnsdem

furnr
Christi

discordiarum
accrescerel,
possideotes,

eopiretur,

paxque

cum

unum euodemqoe Dominum

veram
Christi

cunctisoue laodanUboa. Vehilores siquidera Ipsius ,,

ingenti,

grarulantibus

cuncii

doctrioam
cunclis,

perquas

W
qnod

'"^rent, ad
Qui

"T '"

principem
Tenientes

fectissime

haj

addiscereot, dispositisque

nnncn praemiserunt.

ad
H
te,

pacem regni pertinere cernebantor, proturbael

membra

ZZ
mtuW
,

collocasse

cognoTerunt,
ei

expolsii

flliis

discordiaa

composita

qoie-

laTet-untHBtum,
talisqoe
ptiiiii

taleqne

matrem rnrsos com booore ad propria revoQosb

cnncta,
:

eimqSe gaudium
sua-

S
.,!

omnipotente
Iflatronm,
reperissent.

Deo
Av.a-

faV ente,

caret.

juvante

se

corpus
in

opiflce

Deo,

TideUcel

,'

complevit decore

osm

maximo omnipoleole Deo

innocentis

pepolit,

matrem regno cnm dedignam ei ultioncm

ob
efnj&ionem
san-

omi "

28 Qui

continuo

snrgens,

reddente
n.

ecclesiamqoe
,

summa
grales

alacntate

properans
persolvii.

guinis

Ludmilhn, quem sine caussa

lnimiv
raslo
,

chriM,,

immensas
Adcliom,

)m
i

^
"
ur

luderat.

Snl

n in

(ini

permaprsB-

H
'"

Sole u-nam
-,u-nu>

im.ii-,,,,,

||l,;i,v
i

lenebras

propellenle,

oet

in

sfficulum seeculi,

pleoos erat,

memor

clero
i

b fl qo

processione

ceplorum

divinorum
el

quibos

cum
il)i

patrem

ingenti
ei

bonorare

properat.

debemus
redoxil;
ruit

matrem, eam rursus tempore elapso verum honore dominationis prislinas causque sd obitus sui diem. Sed haec cuncta
gesla
c,
rI

Occnrrunt aulem
slatim sacerdoles

Qdeles

ruli,

Tehentes seape

memoratam
ei

glebam s Lud
leviia alacriter
Denin

Diillaj,

quam

suis

imponentes
psalmis
et

qualiter

humeris,

snnt,

eunles

coepta

ob soi enormiiatem preeterproseqoamor. Post mnlts ad

pertolit,

benedicenles

cum

laudibus intuleruni

urbi, Eccle^
stre-

iocommoda

etiam

lihi

sui

oe-

cem
2fi

ali

mivM ab a litinam, San

cUe corput

laos,

generato suo juniore d. Recordatos deinde Aviai sua n. Weocesquantse sanclitatis In prflcsenti taisset, quanclaritatis

siamque ingressi, coram paTimento statuere, pilomque sonitu ingenlem personuere Qnod pularis tam fidelium quam infldelium
perscrnlans
^ili
.

curiosilai
coi

quod

ractum erat,
jamias.

in

unum
\^w-

merilum apud Omni] sntem obtfoeret, lacrymarom imbre intosus tolus, inito consiiio sacratissii :om Bacerdotibus et ReligioBi8 quibusdam, misii eos in prsefalum caslellum
l,,|lh
-

tque

pelunl
inito

ccrlrsia-

Consilio
,

d
,

pnnceps
CDn cw

cum
ejus

sacerdolibus

corpus

delexerunt,

omnes

fldem

adhiberenl,
fuisse

IIJ,l

'

lL

"

qno

vel

incorrnplam eara a Chrislo Domino servatam, cunctique intuenles magnalii

Tocibus
Teritati
ci

ossa,

seu
a.l

pulverem
sc

COnsumla] can.is,

Christi
,

indefessis

ilit-na

Iraiislalii.iiK

personuere, nemotrae
cnnclis pa
flrmiias,
vuirita,

m|.ic

1,1

Perducerent. [pse vero,

Janle,
'

sisiere

quibat,

Spirilu

qnoniam
capiliorum
in

sancto sibi
sibimel

roTeinnocle-

paucis

nlegrilas

familiaritate

rporis

ac
veloli

junclis

losqoe
\

cer,DS
;,lll
'

era t.
inibi

oitescebal

diTina

hac

coostituts

cooperante

cslimentorum

,lil
l

'

legaios

memorotns signorum
sni
leeali

insuper
acsi

pulcritudo,

rnlegritasqne
roieol
die

,IU
i,n

Iniplentes

aut.m jussa domini

ingressi,

lalis

splendebal,

eodcm

lexia

,eranl

'

**
l" M

u"

**&**
rev >Iula

ac

httmo

monunW
seoulpartira

quod uniTersi prospicientes,

persoltantes,

preaconiorum to
ac

detegentee,
gleba

labulam

omni cum honore

laude ligoisyi

wnenbiUi
consomtam
ea,

mara judicaTernnt.
89
sa,
in
-

tegebatur,

pedjne
e

Bumo
eadem
Sri
'

t.dlceotu

^l T SiHg0Dm "* *W*

Ph

reperientes,
'

dehinc effossam, compositamque

basilica

* ,< -**- 22 t*SS ***#.! ?' m, emperque

eis

^
'-"

subleTare forratenle ^.Pntridomest

ia.:>

'

g lumularc eainlrm
lovsa
rcjiciilr
aijiia

niii.ili

''

KDnI
Vlt
:

Kursumqu e ^iTolueruntdiIigentiac
;

, ,

''V

mlll s

railcm

iiiiiinl.v

qnod

plurimi

nnu com]n DnD8 *

<

eundem
laa

sepulchri

presbyter Pao

intuenles, menie capiarere, Pamulocum minime brisli

i

placere.
ipso

,!

,h,m

in

r,n "

Replentes rursus fossam, sarcopl pignore socro statuere FUper eanden,

; UI s,

amicitii*

ln

omni

praeslolantes
pria
1

divinum

serritio
u.

auxilium,

et

sic

ad

obsecoodaflet.
'

seu ed

.'

Neqoaquam,
'

fceliciler

properavere.

Spatio

dehinc
Hal"-

joxta
i

diciUa,

pnncips

iussa

vel

nn t.

elapso

modico, supradictns princeps,

sponam

"
incorrupUtm
.n^.-,';;,,;;"",','
f ,-

"""""
""'

qoia

***, ,.
>

Pragam
trantfemnl
r

, Kw

na

,;"

r ni

i,n

memoratus Paulua
relocius

misis legatis, poniificem ejusdem ciriutiSi er.mi Bohemiee Tiri ipsius lemporis parosui
,

<*lii;mi

consuluil noroine
fi

Tulonem

f>.

i"iJ-

10110, cnm h.

nam
Qui
lll,l;t

sibi

agendum
Legis

rel

de sopra

ootalo corpore
secnnduai

diTinaa
sibi

scripta

perlustrans,
in

""

D mque

Bmovens

,,;il;i111
-

Deo sapientiam,
:

responsis
llllllUIil

n
10
esl

mandavit
es,
et

Scilicel

ut

corpus,
cui

Ipso

exordio protoplasti sumens,

in

dictum

Terra

terram
,

ibis,

pulTis
dooeo

polverem
i.

reTerteris

sepultursa traderenl
accensiis

gra
J

t,

'

"'

K 1 '""

'

dehinC
de

P"" li0 -

gloriam ChrisU cerneret. 30 Quarc ingenli /clo

Wt, qualenus usque ad

divino

pnnexora-

Atp#

*ncwnani

^^ ^**

terra >iub,

se

dignarelur vciino

BC

cor-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

..

m
i.

f0rp
.

iD8e
'

sepulturffl
*
(

daret,

basilicamque
carebal
,

adhuc

qnffl

ponti ...i,,i;, n nedicUone oontiflcali

(

dedicarel

eurru SUO ante ffnamdam Ecclesiam prmterveheretur, et auriga ipsius, aua</ arfaranrfum in Eucharistim Sacramento Christwn tintinabulo, t curru desilicns, ecclesiam ingrsssut esset, instar furim exarsisse, Chrirfrto

Dragoimram, ntm

ui

Cmum*

rodiScau

i^eniensque,
,

u{

posthinc

m
,

s pnmis temnlum Domino conelapsis dierum circulis, su l corpuscu moodaverat. Mira adqoe Cbristi Fa-

in

meritom mniiB declarandom wcerdolibus, ,]

ntibus tumula.v
,,,,

sufficiens
in

res;

vi-

stianos omnes orco devovisss, ipsumque Christum maltdictis incesstre ausam, dehiscenlt mox terra,

consecrato

eara
a,l

|o..:n,

a.imi

e\r

,l,

simul cum curru equisquj absorptam esse. Subdit denique Placuit postea locum velul execrabilem
.*

?e ro coepiscopo,

sacraque
satis,

basihca
nt

iunfoe

sepibus incingi
co
via

bodie colurona lapidea

Occidentali

eo in lo-

haud ditw ^nsecrata,

.
i

congrue
vita

qu

arcis

(Pragensis)
rei

exstructa

conversationis
,

su

fruebatur
,

foeliciter, ul

lam fuoestsG

rialoribns

prabel

indicium. Co

iH-rjotlictionc

majore sepehretur

quae
i.

cum
his
di-

lumnam hane
(I

ego hoc anno 1758

Pragm degens,

eral locanda dextrara Sanclis ad Christi

itaqae
peractis,

Elite

plus semel spectavi.

Indicat

coepiscopus

remuneratus, ut
petivit.

cmdem

s.

Wenceslai,

quem

frater

gnum
:;i

raeral,a principe,

propria

Universario aulem ejus

ipsius

volvente

die

posi

fttr (ontra(tw. \bidttn

tranglationem
[||lllls

glebse

sacrae

ad

gloriara no-

>m

,.(
(

ad

declarandum

meritum
esl

Famulffl
est

ejusnatu minor Boleslaus impie peremit. Exhoc loco Balbinus contra Hageeium statuit, Dragomiram S, Wenceslao supervixisse. e Adi Commentarium prm\ ium num. ot tt
sequentibus. Vide, qutv
I

irJW

ma

Christus

Dominus

insigne dignatus
ul

ope-

prodigium,
,,

Nam
iin

moris
,

Christianae

iii

r>nfrm

Commcntario loco mox

clero
a

memoriam

talium

citato de

translationii tempore observaoimus.

agere,

cum

posl

orali

ad refectionem corpo-

n niiu

ona pariter residerent, quidam parvulus incuratus est, sursum flrraitale corporis gravalus,
miuii!
basilicffij

g Basilicam hanc es&e S Georgii ecclesiam, a Wratislao S. Wenceslai patre exstructam, omnibus

indubitatum
iiuni
.

est.

De ea tgimus in Commentario
innates,
ci-

on

valens

aspicere
tantaa

cum autem ostium

requiescit
ipsius

67

et

sequentibus.

corpus
Christi

ubi

Matron,
imresli-

h Tutonis episcopatum Hatisbonensem

in Commentario prmvio
ttitt,

virtutem
plorarel
tuius.
,

meritumque
,

Sanctaa

num.62 tt63; ame

Christi

erectus est

virtulique
,

pfopriffl

alii

intcr
ei

annos
oel

985

et 921,

Quoil

inluentes plurimi

omnipolenti Chriper

inter 889

925

92$,

alii

deniqut

inter

sto landes

canebanl

suam qnod

Pamulara
est

dignatus
ria
iii

sil

magnalia declarare sua, cui

glo-

sfficula

ssculorom,

Amen.

926 statnunt, Vnus est irnolfus Vochburgensis, qui Tutonem illum usque ad annum 931 ide dicta ibidem. Suberantausuperstitem facit.
sui
I

tem tum temporis Uatisbonensi episcopo Bohemi,

ANNOTATA.
a Posterula Latvne posticum est.

Indicat itaque

biographus, S.
impietalis

Wenceslaum, ut matrem, efusque ministros falleret, soluissc clericos ve-

qui postmedium ejusdem seculipropriumepiscopnm, procurante Hilada Boleslai Smvi filta, a Joanne XIII Papaprimum impetraruni Implexa, luxataque hmc periodus, qumomnii

spen per posticum n<l se introducere. /'/ cst, parrnin codicem, seu libellum, qui
I)

tetprcccs, vel
c

pia aliqua prmcepta continebat.

excipit
illam
:

o abest ab apographo Bodecensi, mhuncmodum potesi restitm : Mira, adque ChrisU Pamulaa declarandum meritum res; videlicei quod aacerdotiiuis in consecralo eam cupientibus tumulare loco,
!

hta Balbinus in Notis sic

Videtur

li.unl

congrue

satis,

ul

quaa

foelici

convei-salionis

Cnristannus

iuuuere

terribilem

Drahomirae
lib.

sns

vita

fruehaiur foeliciler,)
vero
coepiscopo,
ul

aqua

exorta

est;

mortem, nam cam periit

,

dehiscente
:

tellure,

ut

dl,

adveniente
funditus

sacraque

basiiica

deinde

ignoscendum

esi

nepoti

consecrata,

cum benediclione majore

Sauctis

f""i

aviffl

suffi

ignominiosam

mortem,

aliqua

sepelirelur,

quac

nim
in

ad

Chrisli

erat lo-

pietatis
<;

ipsam tum

imagine perstrictus, uarrare omiserit. multi alii Bohemim scriptores,

Rm
tum

canda dextram, P"' 111 esL

eodem

loco nulla

aqua re- F

iaudatus Balbinus cap. 4 enarrat.

Ajunt

sciltcet,

DB

36 4

ACTA SANCTORUM

DE

S.

EDITHA SEU EADGITHA

VIRGINE SANCTIMONIALI

WILTONIjE in anglia
c. s.

COMMENTARIUS PRjEVIUS.

I.

Sanctae

merr.oria in

sacris Fastis

ct cultus

Vita edenda

qnid

censendum
dicuntur.

eit

tribuB aliis

Edithis,

quae

codcm seculo

in

Anglia

sanctitate

fulsisse

NON

1.1

S^^i anctum Zdgarum

$\v$

iniv. AN CMI.III
Sanctft

^^/ PM orem,

Eadgarum
:>.

con-

fons

visitnr adversns

varias

Anglim regem, tom

Jnlii

ad

morta tn niartyrologiis iti

L/ ^*
ei

salotaris,

inflrmitates perauam
appeilalus.

vulgoFons

nn mi '" ?? er$ nosiro dedimus; sanctam vero Wilfridam, qum et Vulfridis,

ii '

tenus
<>>

Wfamu,

s. Edithaa
/<-,/,

K*

sineerrore, utsuolocc
in

bimus.

Woljtrudis

appeliatur,

Wiltoniensem

in

An-

glia

abbatissam,

quam

Septembris, die \\, ad Martyrologiis vnscripta est. Uorum fitiam,

tom.

mo
i-.t

Uem Martyroiogus
nrscn>
g

gmem
subdit
:

altera

td\

<lc

causa,

nostram ad hesternum
et

sauctam diem, vidclicetv 1

Septembris tetulit,

matrisque tn laudato parthenone diseiputam sm etmonialtm, Martyrologium Homanum Baronii ad prmsentem diem sic annuntiat : ln Anglia,
snii.-ijti

,]iii,.r

vin!inis, Edgari
a

Aoglorum
annia
,

de ejusdem sepulturahat Wiltoniaein ecclesia S. Oionysii, quam ipsa olim rundaverat, ibique dia in magna veneratione servataest. Vttero ka><
sepulta esl
ita

regis

fllice)

dit,
siis,

qoaj

iM

monasterio

eontra preetermisit,

leneris

qum

de tarih

saacalura

hoc

ignoravil

polius

Deo quam

dicata

reliquit!

Hisft timitlima leguntur in

dedeprompta

tunt.

Homano Gatesinii, untijusdem memoriam ad kunc

:

monumentisque in priori edition dU *"/ quantum ad diem spectat, \u Septa

ipsi emortualis fuisse in Vitadanda cogue ipsam cullam mdebimus. 3 Prmtereo Arturum in Gynmceo,
asseritur,

diem eelebrat eodex Hagenoyensis apud Sollerium tnter Auctarta Usuardina, ub\ legitur rtem in Angha, saoctffi Edilhte, reginse
el

ducelin
\Iaiht

'"

Menohgio,
aliosque,

Wionium
qui

in

ligno

Vitm,

virginis

nam outem hieper

txo

Regi-

umm

regiara niiam interpretare

m,

eamdem
i

in sacris Fastis

su\

LubecoCoioniensis ibidem sic habet ;InAnBKRanctajEdithajvirginis.Pflu /o/fl u*Grewnus 1,1 glia Edilhffl virginis

nsuerunt. Alteram S. Edilhai nostrm memoriam, elerath nis scilicet irginei carporis ejus, a>l

""

dism

f ,,,m "V" M "

'

abbatiss&s

filisa

Ed

Virl,,|l,m

Q
,

religiosis
el

Vovembris annuntiat laudatm Wioniut >" oerbis. Ibidem {nempem Anglia, u(^r*i
iii

consecrata
ignoravil
"

parentibus sanciissime conver,

rat)

elevalio
fn

corporis S. Ediths

virginia

el saa-

Jla,

seculum
''

ctimonialis.

potius
ln/

'

quam
'"'

annotatis vero laudat VitamSanxvi Septembris, inqua,

;:y; nia.SoI/ffto
edofli

r/

Yi""

n " l,S

]! "

iMm
*****

reliquii

ctm
uti

apudSurium addiem
et

Eodem
rtortrc

y^u^
ipsiu:

"<>>inn

die
t

*m ouoquedesignan,

merito tssistimante

Bditbam prmsertim cum Eadgitha

corpus istud dicto Vovemtris revera elevatum fuisse dicitur Wu^ontm in S. Dionysii ecclesia, qucm ipsa/undof

<n

nostra

Ms.sacrum

appellatadicatur.
r

verat.

Wionium tecutus
sui

est

Wilsonius

ifi
|

irf liUrn

(t\.

JJ*"
'"

lln

*^*mai
^' A
troSanctorum --'''''
'

Martyrologii

mmoria

editione

[ ;r

Us.,
/

r;
r's

,M,lh;,

ubitamenuer

Koxembris. Porro de cetusto

ad prmcitatum dim ipsius celelrique pf

"^''^-,;;

Angliam cultu sic scribit Guilielmui sJatn riensis libro 9 de gcxlis pontificum \ngU rum :Habetnr
'

ergo in

pturibus locis

Angliai

restum
1

aj

enerabile,
'

quod

nemo impune

lemerare

,ll:i1

de

0S

'

Kdilhi

^i!?;

>>

(/ manum quoque mihi sunt duoBi Sarisburiensis ecclesimin WiUonia, qu

t

'""""

nno

H99 londini, alterum anno icusumest, et in quibus S. i-"

,:

I5SJ

stra- Officium cum Lectionious propriis hac tnemersi die prmscribitur. Plura per dicenda enient.
i

}
>!><<.
fl

Vitam

s. Edilhs edidit Surius ad prase\ stylomutato, et sineauctoris nomim

-

"ina
ntm.

ctuii nnijnt

m:r,i-,,.,
,n

spectantur

l0cis

Anc

graviter tamen scriptam esse judicavit. Es Habiilonius Actis Sanctorum seculi v BensMctini, j>ag. 637 et sequentibus insrruit. Sanr

dem

et

nos habemus Ms., rx Ms. Ruer*

,

transumptam

minus quidem comptatn, sedSUf

ria-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS

ul dubitari ne-

305
de
'i" ;i

S.

Modwennn

sbbalissaa

'"

Sanctis

prsa-

locroBR
'

^thancautsimilemysxprmt uxisse.

Prmterea

termissis Ssaculi

tradita est.

Altera Bdilha Bad:

itadam Ytturitm collehabemus u ettam aliam multo nostr, signata f Ms. 160. Ea 'vZet etione uleoque prtort contracta, rr et brtnor tsl
11

wardi senioris
niumli
ct

filia,

/Bthelstani soror

lerlia,

Bd-

n nter Annotata

obis'u*uifutura.Itaau*Ms.nostrumedcrclaturt, n autd mi Surw

observatu
tn

Mions
.

dxgnum

occurrerit.

Laudams
r.

regis Olia, Eadgarl soror; omnes rancls, quidem sanctimoniales in coanobio Polleswortonsi quod juxta silvam Ardenniam in Cestrensi diaeceai est. Prima laudatur in Actis s. Osithas apml Surium riic vn Drtnh. ot S. Mn.lwiMinae ab,

I* Liui u Goe/*num.e*Gocertnum *??!! cM**linumx>elGocelinu

1

Observatione

prmma

haii^sa>i

Streneshalensis

apud

Capgravium

quas

Modwenna
Editham
thaa
,

PoIIewortensi monasterio a se
Alfridi

condito

auiS

loTcripsit, hujuso

Augustini Anglorum aposioh gesta pie Vit* auetarem esse. De

>u '"

regis

rornrem
dictus
est

pnrfooisse
sanctaa
nli

perhibetur.

Locus postea
seu,

Ediil-

Af icripJO
,,

"''"'"

ul' c,t uu *" v P " Opere

5
'*

Pollesworlh,
faciunt

De
179

Pollesworda,
in

Febmarii

in

Cnmmentario preerto ad Vltam

dem

velera

monumenta
*.

Monastici

An-

nntafii ***.
.

tU

'.<<

mtarioitem prmoioad lauda*

XXVI
S.

tfa;i

glicani

lom.
lilia

1,
,

pag.
Sithi ico
in

Altera

EdUha:*'u

Augur

Eadwardi

JB

pl fflm(

/,/,-

diciumoueee*, i//umscculo
stooium
es }>r-d>rto
ll

thelstano fratre

Northumbrorum regi ab conjngem data, sed ab eodera

,

vadfinem
. .

eergente floruUse.

posimmlum
Malregis)
ibique

repudiata
vilaa

Polleswortum
religiose

secessil
,

;/1

g/usdem

reliquum

exegil

testante

,,',,,/,
,

GestisregumAnglorumUb.4,cap.
leroporum
Willielmi
(

Mattheeo

Weslmonasteriensi
esl

ad

annum dccccxxv.
regis
tilia,

',,

occasio

8 Tertia

Edilha,
neptis

Badmundi
Edwardi

iafsr,

prsscellentissimi Anglorum u^DsIationem Augustini ammaret, nisi cn, sociie suis exponi
loli

Badgari
(iiiam

soror,

senioris,

cnjnj

sanclitaU rf$ dicun

(tir,

oeriiissirai
|

Gosceiini

prmcurrissel ingenium; Gosce

s.

im

monaChus de

euiscopo
insignis

Berlinocum Bereroanno veneral Salesberi quondam Angliam peritia. U multo el cantuum litterarum
,

Editbam secundam disimus, Thomas Julii ubi de ins iribus Maihevius ad diem B simnl ngii suspicatnr secundam el tertiam non nec aliam quam Edwardi senioris esse diversas nam nullam Kililliam Eadmundi liliam filiam
fuisse

pnwa

copatug
'

ei

abbatias
muttis

perluslrans
locis

tempore

Eadgari regis
sequentis
soror.
cap.

soroi
I

em

inveniri.

Vernm
,

in

Vitaa
rej
is

eciarae
(

scienti

monumenta

fle-

laudatnr

Edilha

Edgari

centium
Ulrte

Sanclorum Anglise post Bedam jn Denique innumeras Sanclorum resecundus veterum vel nosliVitas stylo extulit
l

lt

laudibus

Hujus
ex

tamen

dilTicullatis
al

solutio

non

Eto

pendel

sequenli Vila,

nullnm
ex

inde clubium
qui

relinquatur.

Nam

si

ejus

auctor
,

Golselinus,
ejus

araissas,

vel

informiter
lingua
, ,

editas,
tot

coroptius

ineunte

'

sseculo

xi

florebal

sententia

L exeunte

renovavii...
Tierit,
felix
.

Felix

quB3
tol

Sanctis

ser-

rem

pectus

qnod

vocales

melodias

billonius.

emiseril
certarel

praeserlim

cum

iu

ejus

convcrsatione

honestas doclrin.

Hatio autem,

cur Ma-

deflnire non possumus. Hactenut tfoDe priori harum trium inter Prmtermissos nd dirm xiv Maji in Opere nostro bre actum est oerbis, qum tubdo ; Edilha, Bthel-

certo

billon "-

Vitam,

de oua

agimus

ipsius
ut

quoque
inquit,

woiii

pegis

el

monarchaa
in

Inglorura

soror

indi

Opus

csse

ieta s.

arbitretur, hme est, Badgalhae rirginis scripsisse dicatur in Car

quod,

iniur
quasi
)l((l
.

ab
hasc
die

Vlfordo

[ndice
in

Sanctorum
1

Angliss,

debuisscl

Martyrologio

^n

li

ino

apud Wionem talogo teriptorum Britannim, ei Eadgalham itlam eamdem etPossevinum; quodque
citin

collocari.

Poteril

nna

ri'

hoc agi ad diem

dictam

x\i

Sepiembris,

Hane
Ethei

autem,

licel
.

ab

Edilha esse pro certo habeat.

Alfordo soror,
ln,/,.,

non
ea,

lilia

eom'>< o

% Sententiam
ufyu<tali rj

hanc aperte Iradit Valerius

\

zsse

eum

eujus
'

ttabillonius

primo

dreas

in

Bibliotheca

Opera recensens
ginis
.

inter Gotselini Belgica , viritam S. Bditbs seu Eadgitbm

Ms.
exstitil

meminit,
in Yita

mde
s.

liqtiei,

quod apud Capgravium

'

Modwem
regis
;

' '""
item,

quaa

olim

Londini
ei

apud Auin

quam
h.i

a Habillonio laudatur,
in

nonfl'

jusUnianos, leste
ptoribus
et

Bunderio. Sed

Baleus

Scri

ejusdem

Vita vero S

Osithmapud Susoror
I

Magnm Bn*(annMB,
inter
I,

alti,
lib.

Gotselini

eoque Warthonius Opera Vilam I). Eadgi

ipsi

rium, ab utroqnesimiliter laudata,

adeoque
9 Sed

filia

Ethelwolfi

dit ai ir

tbsa

reeensent. Potest itaque ea

pro-

babiliter adscribi,
satis

prmsertim cum ejusdem stylum Porro cumS. Edilha circa annum Domini dcccclxxxiv in laudata Vita obiisse dveatitr, Gotselinus autem seculo xi oergente ad
redoleat

neque S. Vodwennm, quaHs apud Capita, ap td Snrium gramumexstat, neque S. Ositi ejusmodi / ditham ut idonea r*t, salii umquam exstitisse certo persuadeat ; quippe
I

frtis
inrntitt

nola
1

est

dt

undti

utraque

fffdis

parachronismii laborat,

qum cum

finem (loruerit,
oulo post\ rioi
eiliare.
'.'.>

non

potest scriptoris mtas, tnto se-

Ethelwolfi seculo

possuntconsistere. FA
lubet,

is,

magnam

auctoritatem

ita

on

dr priori quidem co\

I

Opus nostrum
i

Forie

guibus

ipsius gesta

tamen aliqua monumenta kabuit, ud rtec multa ril eam concinm tnarrat, qumqut referi lt>>ii>*}>"J> non
1 1

m
t

Um

apud

ad diem v, quo dt ea Sancta juia itam idt licei S Osithm tst : aiteram vero, Surium ad diem vn Oclobris, ad
.
i

*""!,

ul

scriptoris fidem

habeas, nisi

aberraverii
no,
i de

merito suspectam quodvn chronotaxi non nihil a cero Venique Guilielmus Malmesburiensis
>
iis

apud not pariter

Gestis

regum Anglorum, maximam

ex hac ipsa forsitan

eo-

rvm partem
u
*

recenset,

Viia,

''< cutienda veniei i Wonastitom. /. pag. (97 timilia de inglieano m01i ,.,, m \m ii recitaturque leguntur "" et dt s scriptu quoddam Anglice Uutpht, Editha, qum posterior utrobiqut

"

kltlfo
.i

bsen abimus. Uabilloniut supra laudatus in Observatione " Ires alias Edithas, easque regi
in

EthelwolfisOTOT,

nonfilia vocatut

Vt

inttrumentum satist fadat De tecunda

n-atiaa nfr.n
L |I1|;|IM
,

utcertamfidem

EdW
Christx

I*

**Cufc)

*irginti t
Llise

Aune

madum
regiae

recenset
in

Bodem

bjvo

Westmonastmensisadannum
\\\
sororem
.

m
,

'

\latlhmus
:

Anno
Bad-

ihetttanns res

^Dglorum
Danica
regi

Edilhee,

virgines

Anglia vixisse

dicuntur,
1

pneter Bdilham
regis
Illia,

Oltonis

Magni oiorem.
qusa

Elhelwlll

Alfredi regis soror,

progenito

suam Silhrico WorthanhDmurornm

nalione
matrirao*
nio

366
Acaoni
i-

DE
bonorijQce
copnlavit.

S.

EDITHA SEU EADGITHA VIRG

amorem
Chrisli
vir-

nio
pu)is

Qui

ol>

paganismnm relinqoens, fldem

sed
,

susce-

pit;

non
ac

mollo posl bealam

posl

rirginem repu,

dians

Chrislianitalem
el

ahjiciens

idolorora

Terttam Editliam Vita sanctm Vir nw. / sic indicat : fatepnBita Saoctorum exempla,... interqne praisenr ctorom ctorum et maxime propinquornm maume nrnninn.
IS

stnv infra

n ~ h
Dt6ls
''

**

'

s tt- ^.iri

calluram

reslauravit,

modicum temporis
virginilate
sibi

lomina,
virginali

apostaloi rilam mirabililer lerminavit.

nciniua accendebatar ( Saneta patma aanctissimse amitaa

SUie
.

relirio

*h

40 Sanda
rjutti ue cuttu

ilaque

puella

re-

Edgari
sterio

Fri"?
I(

regis

patris

sui

germana
Wiltoniaj

servala,
ji

apod
llnem
ivit,

PoIIesberiam
el in

in

jejuniis

el

vigiliis,
,

PoIIesworih

provinciaa

orationibns
;ni

eleemosynarnm
suffl

Werwici

"^'
l

stadiis

us-

rnm
ipsa

.signis,

sicut et ipsa

"~

ijiir

vilee

bouis

pollens

operibus

refuUit"","

\\

Tracsiil

aulera

posl

landabilis vitrn
,

"iii

-M ni

>-\

hoc

mnndo

Idibus

Julii

ubi

usque

Hajiinu ctos,apudnosterointerPrmtermissosreci

quoque velut ab atiis distincta atiisque martyroiogU ad diem cn

hoilir

divina

miracala

non

desinunl

celebrari.

Paritni
si,

tamen
hic
i

nitit
:,

lib.

nota/uit Guilielmo Uaimesburien% de Gestu regum [nglorum

n niorit
iib<

>'<

duardt
Pri

ros

rea na

ns,

vnter

aliadicai

genitum Elhelslanum habuil ex

fice

J Emw

^Harpsleidi^xnHutoriaecciesiastica dumSecuio W, cap. x, ait <*fa crarnm virginum Pollesv

.

?rm&
u 11
eamdl

pio

mulier,
ui

Edgari

Bgwina
scriptom
ler
dit,

regis

illnstri

el

flliam

cujus

nomen

soror
i

Mathetcus xtlam,

superius

Sitbrico
/
/

Hanc ipse fraNorthaoimbrorum regi noptom derursum eap. de Etketstano aii : Cum
in

non

prompln

habeo.

dm

oumseound^siveeumEduardt
natus est; putaoitque errorem,
S.

is/iiiaoZ

Sitbrico rege

Norlbanimbrorura, data
praelocutus

ei

in

matri-

moniiiin

ni

sum
;

una ei

sororibus,

victurum
It

frndus

pnvuiii
illam

quo posl
subegit,

iiiiiiiini

morde tatit

tuo,

provinciam

&ibi

expulso quoest,

ox more apud eos recepto etiam axn sororem quatts Eduardisenioris/iiia Virgini nostrm erat
biograph

regKtororcrcditaest, omu ,,<,, rrri ,; Kiinh.r nostrm amita dieeretur, cum tamin

quo hmc Bdaari

,^
ea

dam Adulpho,
''
i

qui
'

rebellabat.

Clarum

' '
i

\orore,

quam
kic

n< ttmonasterien
nec tamen
si

signtficaret.Sanekmcsuspiciominime inanisesi elhujusmodx error faeiie potuit

v
tnti

ttham
fit

appcltat,

agi
>

utla

mentio

m repudio,
miracutisque

auteoetiamam PlMpostSanctmobitumscripsissediHmm.Ratio
autem,
potius,

ptese, quemtolocircitersecuio,

irginitate

rvata,

mortem patratis, qua ex Westmonusieriensi retulimus. De hiscepariten ntius Wigomiensisin Ckropost

monastica,

nditham iilam Edgah amitm quamsororemcredimus, hmcest quodde WMamita^ejusquemtainPotiesworthensimonii

ob

quam

nicoadannum
riosus

rex

9SS sic scribens : Slrenuus et gloAnglorura Ethelstanus sororera suam

bonore
,

cura
regi

raagno
Silhrico

el

gloria

Norlbimbrorum
,

Danica

stirpe

progenito

in

ma-

irimonium dedit.
tern
'

Deinde vero

adannum

sequen-

mortem, occupatumque ab ll,rl " jusdem regnum ; sed de Editha nihit prmtereo comnu morat.
" !

narrai

Sithriei

mutant; Edttham vero Edgari sororr,,, ,, Sanctm nostrm Vita kabeamus, cujus scriptorcx
.,

stcno sancttssme exacta ac miracutis post felicem obUumusqueadsecuiumxn ibidem perseverantious, diserte memmerit Matthmus Westmonattenuu, eamaueexstitisse ttiam aiii scriptores ad-

dicttsktc facile Jalli potuit. 13 Nec obstat ratio temporis,

11

Hr
lWeSi

'" tudsilentium obessenonpotest

gan amita

quo minus

i<l-

cm

qU

rHZtu?"*"

^'^^serenticreda

prmsertxmcumEditkamUlametiamsuotemporeml
racuiistnsuoPoUestoorlkensimonasteriociaruisse ""'' l) 'H" lh tamen ui oirginitatem ipsi ,' '

superesse potuerit, dumS. Editha nostra in Poilcstrorthrnsi panhmnne dtgebat, Sancta enim Editha circa annum
Ckristi 984,

in

oivis

atatis

sum

23

Misse

a biographo dicitur. Editham

Ckristi

oero

Edgan amitam anno

<l, ,!,,

925 Sithrieo

""''"""<"'

.yxmsam

licare,siSithriconontantum

d *ttraditafuerit.Interneotericosde

C rfw 'i"" '"""''

'

niSAnnaiiumagit Ufornum. Warguii Scotica^Ptores.quodhiinipsam^uamBto. ^**P*rptramappeUant, rejecerint tlmultuum ''"[ ****** i* Vorth brxaexoni fuere; eoindemque tenenum Sithrico parasse Im **gue majestatisconoici pamas uolenia morte 1 "'"" tortem J* n '""
!

Pollesworthm scrrssissc sm{i WcstmonusterUmis, Habuerii igir turkmc anno astatem 20 annorum, tantum

rcpiultatamque

9S5,

octogenaria

circiter
et

fuisset,

monatc

S.

Editha
F

noatra; sed

dum

~>'
'

aliquot annis junior essepotuit, desponsata est , et ante Sanctam nostrm

<n cx

obvtsse; ita

f
Ua

"l

'"*ortkensiidcmanna7i"""""< **0,

l'"\
1

'"",''"
1

T"

'/

T
tyrotogto,

""""'"' """' mu!

' /
'

laudans Uarturoio1*o tamen

anZm

VU^erteratSeUorrl

soiuum corrigendum putat, quod is ad diem aj\ Editkam, quam anno 080 defunctam >/dem scribit, Edgari sororem nocaverit, distmrentque ao ejusdem Bdgari cujus ad dtem

eodem temp&revixissecr* aantur. Ejusdem nobiscum sontentimest Atfordus '" \nnaiibus, ubi ad annum 962. num. 4 Wilr

mnus dum

hac partc nihii impediat, auo

istm oirgines

xv fuiii

amita,

meminit,
statuit.

quamque anno

'J'25

obtisse

Porro Edttkam hanc, quam taudatus WcstmonaL ad W/sanctara r, appetiat, prmtor Wih ln

1
quesaeru

perperam

*****

*a*tmensueam

Atque kmc de Bditkis occaswni sanctfe Virginis nostrm dicta sufficiant.

mmoroJoMarn

Dorganius, BucelinZ

ad diem xv

/u^ auo^cs^
inserlenntT,

obiisse refert,

jii.

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

Juhi anni
prout
ni
<J7.~>

36 7

a<t hcatam ritam COmmigraverit, Avcroai ejusdem Sylloga historiea ostensum est, C s

non
II.

potuit

Editha

annum

mtatis

16

agens ab

eodem
llluslres
viiaj

nhbni,ss<, prmfici,

nisx

Sanctoe

parentes
:

chronotamonastica
:

jam ab anno 961

xis

examinata

Vita

gestaque
elevatio

usque

ad

inortcm

corporis

iucem rditu fuisset. Hme itaque prmsentm ehronotaxim dubiam faciunt : attamen discrimen non nisi paucorum, ut liquet, annorum est.
n,
(juiii li/al,
ihiiii

rt

ipse biographus,

de anno Sanctm emor-

miraculum ah

Ilarpsfehlio re-

lalum.

omnino sifn COnstitisse snt,s imhcat, ilhim circa annum Domini cHucxxn coUonin,

cat

joocula

titur,

scriptoris

cum
Xllustres
Saneta ei SS.

stmili

atiquam latitudinem paindieat. Hine iUum latitudine in margine annotandum

ciira

rnim

dubium

putari.
S.
Edithse

parentes
kis

biographus
:

ejus

,n

ipso
.

Vitm

Hmine
fllia

verbis indicaoit
n
I

Beata

tdgaro et

Editha
regii

fuii

Edgari

Wolftru-

VtifrMa (Wtniur.

Ais
l;

dacia Oliae,

quam

re\ insnluhihhns votis

parlu expticito, ca-

,,,,

ociare disposuerat; sed

17 iir Sanctm gestis tane pauca tum ex biovitam inmographo tum aliunde habemus, eademque brevi nasierto WiU compendio Baronius in Romano \fartyrolngio re- loniensi tramcgit. ctt complexus est, dicens ; in monasterio a tenerisannis Deo dicata, sseculum hoc ignoravit potlus,

,
i

pivere,

quam
;

illecebris

deservire maluit pro-

ptar
s.
qI

Deum

Etbelwoldi
virlutibus

habilumque mbnialiura de manu episcopi apud Wiltoniam Buscepit,

et

h,t,

quam reliquit. Certt biographns num. i Vitmscrv cam sub matema cura in Wittoniensi comorelictam,
in eaqut consentiente regt patrt velatam, vitam suam transegisse. Fuit a-

hio

exemplis
effici

proficiens

virginibua
hic,

suo,
trn,

mater Bpirilnalis

meruit.

Edgarus
fv.it,
ct

alias

arus dictus,
ctos confessores lu

Anglim rex
relatus,

inter $an-

cujus gesta tom. 2 Ju-

monasterium illud in Wiltonim comitatu dr quo Malmesburiensis lib, 2 dt gestit pontificum inglorum sic meminit Willonlense
sitiim,
:

nd dtem

viii

in

Opert nostro Ulust/rata kabes. Wolftrudis,

Zosdem
aliisqut

honores
etiam

qum

et

Witfrida

ccenobium lt. Editha, fllia regis Edgari, sedem ossinm suorura dulcibus exuviis ornal, amore fovet.

nominibus appellatur, sanctitatt vitti suir promerita est, prout ad diem i\ Septtmbris, ub\ de ea pariter actum est, jam ostenr (liniits. Porro mdecoros S. Edilhse natales biographus datis
r,
fri

Wiltuna
pOSitUS,

est

vicus non exiguus snpra Wile lluvium

rrlrhrilatis
,

lanl.r

nt

lOtUS

pagUS ah eo

vocetur. Ihi ab infanlia Edilha Deo sacrata, incor

rnpta

irginitate

Domini

obsequiorum sedulitale

terbis

lacite

insinuat;

nam non
esse,
l

hominum gratiam
Camdenus
ejusdem
tu agit,

eraefaat,

legitimo
|

parentum conjugio eam natam ommentaria historieo de S. Wilfrida

gennitate mentis premens.

Hmc

natahum tumorem inillt : pauto tatius

in prmdicti comitatus descriptiont dt

docuimus,
lentia
U

uM

etiam pro

insigni Edgari pcenir

regis

loci situ,

veterisquc ac sui temporis tta*

'"!"*["'
Ulia ihttur

ctorem

ad ejusdem sancti
\

Sylto-

gam kistoricam
i'i

2 remisimus.
:

Chronotaxim oitm biographus kanc tradit

sxin
aelatis

unde huc spectantia describo 18 Ubi vero, inquit, hi amnes (Willey et Vadder) confluunt, \Vilh-\ Willon oppidum aquis Irriguum nomini adoplat, olim
cui
et

Aiiiin
rjnt.

snse,

x\i Cal. Octob. migravit

totius

agri

caput,

a biogra-

ad

Chrislum, circa
:

annum Domini dcccclxxxiv.

Cura nuiem qoindecim esset
tria nio-

fho asftrl'i.

appellationem

fecil

antiquilus

Ellandu-

Prmmiserat etiam

annorum,
nialiuni
iJniii

a palre

suo rege Edgara super

abbalissa
effecla
est.

monasteria...

Secwn964

dictura. Hoc enim docenl membranas antiwvnisianum KHanqum, quaa expresse habent, hl esl Wiltonise el alibi duni comitem

nuni

lin-r

Sancta

nasci

debuit circa

annum

Ellanduni,

id

est,

WiItooiD3

tasteriolnm
in

poci-

tet

<jti2, et abbatissm offtcio decorari anno eirater 976 >rl prosnme subsecuto aut preeced
i

suisse...
\iiiin

Saxonico
Horuit;
rex

vevo saeculo

primis

freqnentia
rnavil

sacrarum
ul

virginum

moF

ista

nu,i

parvam
S.

difficultatcm patiuntur

naster

Edgarus,

hahenl Annales,

Edgari chronotaxi,
eetatem

qum

aut
oit-

flliamque
ii|i;i

Bnam Bditham
Sic enira in

pnefecit.

Verum
:

ex

an-

mam
,

irginis

paueis

annis

ipsiu8

Edgnri charla, data cmlxxiv, antiquius

illa

nuendam aut mortem tantumdem serius statnendam suadet. Etenim sepu nnts pcenitentim, quam Edgarus ob illatam Wilfridm oirgini uim,
1

esse

constat.

seribitur

Coanoin
i

hium,
lehri

qiiud

ah aiavo
qui
a

meo Edwardo
aoto
El
in

rega

loco,

olicolis

Willun

vocalur

ua

S.

Edilha progenita

est,

S.

frunstano

nomine, fundalum.
fessoiii

Vita s.

Bdwardi conmonasteBditha regio ope

ecclesla
affectn
,

nbi impositam
'"

''"'"""
.

kumiliter fervideque exegit, finem Christi 978 incidisse, Westmonaste-

legimus
it.

Dum

s.

Edwardu;

rium

Pelri

Weslmonasterii
nbi educala

molitur,
fuit,

wwnaj
s

Malmesburiensis , Wigorniensis ct llonon obscure indicant, dum Edgarum

'"iii

ejus nxor Wiltoni,

re
..

lapideum
,

monasterium
prosequuta
iia

pro

lignea
regia

y"ii"<
"">

optimahm gaudio

ab ipso

S,

Dwn-

inchoavil

affectum

coronatum eo anno fuisse scribunt : pceentm tmpositm pars erat, ne toto itlo te tejinio P coronam regni sui gestaret 16 Sam si septennium ab anno 973 subdu
.

..

sno.

Nec

concidil

hoc

oppidum
riam
erat,

ficet

Sueni

Dani rabie
episcopi
or.-j.iua>

gravissime
;es

dilaceratum
.

raerit,]

donec
hac
lunc
in

Sarisburien
regiones

qna

prin

llum

deflexerint;
el

(Kiir.

M
x

prodibit Christ\ annus 966, adeoquc

debuit,

'-111111

'"'.

"/ prmcedenti anno Ule Edgari lapsus

nec potuii Editha arnlo
964

tum
pro

paulatim qnasi conlabuit, Majnjr qnasi riculns tenuia

,

nunc

tan

laiihmiiiinii,.

eontigitse
:

Mt\

nec anno 984 moriens vigesimum

omitis magistratu summo, el eli Penbrochiaa Bedibus, quae e diruto monasterio sur-

numerasse; nisi regis flagiusque ad 960 vcl 003 tam stUr ose occulatum fuerit t ut ante id tempus in Fwttcum non eruperit, nec ad S. Dunstani auupenenerit. Praterea cum S. Edgarus die vm
''"'"

ttmni a-tnti, fua, ab anno 901

rexerunt, gloriatur.

19 Hactenus Camdenus,

rectt

rium illud
etiam
dicitur
'

S.

Bdgaro vetustius
nua

observans, mo- tetUsiam tMdem tl xrnoes*e, prout ,'

rlmirn ex-

in

Wonastico

ingticano

tom

/.

ttruxti

pag. /y/

sed

qum Camdt

vita 5.

Eduardi

368
Aictohi
c. s.

DE

S.

EDITHA SEU EADGITHA VIRG.

cum
tiat.

Bdgaro posteriora sunt, l Bduardx Vita ptr 8. Balrenegue in a<l diem v conteripia, et m Opert nottro non januarii tdita leguntur Dubitandum porro
di

eonfettorit tubdit,
i

sibi

commissis virginibus conveniat

monasierio on!?*' 1 venerabilis virgo, soror ipsius s. Eduardi viUB el moram honestale pollens,

Bra)

autem

h
'

in

eodem

Edithan!
et

est,

quin Edgarut, erga tacrat mdet eomobiaoue tupra fidem munificut, ut \n ejutdem smpe
licet,

pata,

qaes

rapra

dicti

regis

Edgnri,

vTl"'

conjngis Wolfrida? (vidt dicta superiusl nond

Wiltoniente quo-

Deo
pis

sacrataa
el

Qlia

erat.

Quibus mox cum ^ Ui

m
gratiam bonit <"<"
,psii

ii

rii
i

ridm filimqut sum BUiiha v ''"' '"'' a>

-

diligentia

veneratione

'

quoque cum

convenienlibus eois^ abbatibus, m diximus,'

,,',

taera

wm
focAium
iti

Dionyiio

iftirfow

gatis,

pradictus Alferus ex Dorsatj

in

alno ejutdem mo8 r/ 6 dicitur,

rtta

//>//".

quo, irsttniif biographo, etiam tuo temporr Vredtdm pauperes refiei sire ati soltbant, Ceterum monasterium iltud utque ad tempora Hentn
rici

virorum ac mulierum mutlitudinem coadunavit usque vTarhnm, nbi corpus viri Dei per triei sepultum jacuerat, pervenit. Sequitur deinde

Mii

ngtim

regis

superfuiste

ditcimut ex
f,

qum kuc prmterea non pertinel xdeoque eam uiteriut non recenseo. Ceter tfim ad s. Edilham tpectant, commentatione non
lationis historia,

Uonattica

\ngiicano, wi cujus tom.

pag. (045

et

inter

Anmtata ad Vitam
in
est.

salis etucidabii
h\

inglia mdium, ejusdem

.

unum tamen, quod

rendum
ex supra
ut

ea non legitur,

una

''nii

annui

n dditibut

tur.

23 De emortuaii sanctm
dictis

Virginis n
potesi
:

ncfori'

nn TaI

Camdi nut in detcriptione comitatus Staffordim (ilniin parthenonem ab ea Tamawordim [wm nu cerfi/fl innniiut : Edilha
20
i(i
I
.

utcumque statm
drginex
posl
Is

restat,

tempus
'"'

eleoati

corporis a biographo

PWnaT ***

assertum
''

hic

tmminemus.
per n.

num.
im

&

vi\

/|>

n ne

Qiia,
in

quBE nupliae aversata, castilatis opinio-

elapsis

ileposil

nori fuit ab-

Pdilhaj

battiis,

Sanciarum
Mnrmii

calalogom

inscripta,

odicutam
paucos

annis tredecim
snt
ita

Dumlanum,

cu\

ipsa

m-

virginibus ?elalis hic constituit,

quura

posl

fieri

mandaverat; additque,
sanctum de
terra

lertio

m
lej

Normanni
i .

quibus

hoc oppidum

Nonas Novembris corpus

tuin

leta-

us esl
|(
i

Guilielmua

ad
ei
i|

Pollesworlh transluercnl ecclesiam etc.

fuisse

mi

.'ii

iatam hic
didicerit

deducent
ciiii,

,i,

autem

hme

Camdenut, ignoro;
/,

ipse

Hme secu/ndum biograpki calenhi nos ad armum Ghritti circiter Sanctam circa annum 984 obiisse sta-

[nglicano tom-, milr quid de vetuttiori Bditha,

licei

pag. (98 si-

tuat.

Verxtm

i<!

temporis
,

S.

Dumstai
scilictl

Ethelwolfi sci-

etiam

jam

excesserat
in

defunctus
ictis

m,-

torore,
l

.<
\

nec exploratum
,

mthi

est,

utro

\ulum
;

S. Edithaa
xi

tribus

ensm quia, <>virginnm monatteriit apatre suo prmi

nottra

dandum non
legx ur,

ad diem xn Muji probatum est. Xtaqut biographus in el auctore errasse dicendm

i
,

no 988,

proul

ejusdem

Sub

"'

'"

prmfuisse tamtn un
hatissis cui
\

'/"""
''"

'''.

itur,

Dunstano tamen eam contigisse ipannes Bromton > chronico, Uatmesburiensit lib. : de Gestis regum
S.

tcribti
ei
I

eliam

iptt

tn

''/" lis, maluistt matri sum S. n ilfi WUtoniensi parthenone subette, quam alibi " rt "] n n m abbatissm munus Virgini nostrm apatre quidem obtatum videtur, " " ii "' ptatum. Quod autem Witso"
/

ruw,

cap.

i.i,

vi

"

"
'"

e\

inglorum
post
:

satis

Hb. 2 de Gestis pontificv insinuat. Hinc juterii

"al-

buriensis oerba er priori loco reluh

i\

memoratam Sanctm mortem

sic pro~

"
in Wilti

greditur

Nec multo posl idem Beatus (Dumto

3 ait,

,,

sum
21
lltgibut patri
ptrttes.

etse videbimus,

nus, ut prmmtseral) vidil somnii risione S. Dicnysium Virgi , m amicabiliter mann tenentem, el
ex oraculo

divino constanter
io

Edgaro, awno 975 vita functo, fratriquesuo Eduardo, sed tx atia u.aS.

Uegi patri

jubenlem,
sicul
a

ul

Iset

suo

mulis honoriflcarelur

terris,

Sponso

sum

thm perempto, Bdilho

oflfrnm

Ufri'
Afl

Ubut regm mvitata tst Aifnthm fiUo, cui hmc

im
"''"
'

4n ff /a sotiuma ma
,

Dominu venerabatur in caelis. Ita crebrescentibns ad lumbam miraculis ediclum ul corpus virgineum levaretur, et altius efferretur; iuvenlnm,

que
ei

in

cineres
,

totum
alvo ex
,

resolulum
;

praeter

digitmn F

prmterito

Elhell

nlvum
,

el

subjecta
tiis,

unde

dispulanlibas
.

oonnullis

ad iiiud straverat.
'

uni

qui
,

videranl

dorn
esse
ri
,

Verum
,-,-,

li

'"'

irgo

'

^Sponst

ip o

astitit

direns

non
.

mirum
quod

rfttdMm

rporis
ril
*
,

putrueriol
in
el

nsus
-

f-

v
>!

crwm(ino

exanimata corpora
illius

quosdam ara
ipsa,

lli!

)***

mtini su
;;;

m
'

turaa
. ,

sinus

defluere,
;

uipote

pneltai
vei

-''

membris

illis

peccaveril

cetcrum juste
nulla
sii

aularerumdominare
/8

^rfems
''

nulla

^gpfe wi

corrumpi putredine, qui

libiiline
;

aculeatns

'"

umquam
Iffl

sed

kvii/n,
''t

carnalis

copula.

immunem se fuisse crapa Badem repelit foco aho

rln eM*

;;

mox

citato.

t,/n
'

>rin

"

''

fl

'

</

'^m

m 1. rranttatioveroipsaibidempaa
inenJ, nui

m,i, Ibptfi

Porro biograpkut noster duplicem vitionett censet, utramque S. Dunstano obiR*

tam,
(ic

ct ifi quarum priori s. Editham sotam if irentem, jubentemque corpus suum elenarh

memoratam ineorruptionem prmdieentem

""'"*

Nuntium
poficrtorfi

quoque (Alferus comet

asterio

cit. ffi

oiti

sn

IraiwfaHoiri
*

curabaJtl
Wimo^i

ahtra oero S Dionysium Virgini adjungih dicta confirmantem, jussorumqut tsM' cutionem suadentem. /v*on facile autetn '"*''""'
1

r/

Wiiionieosj

utriut auctoritatt hic potius standum sit : verum ' iliud probabilws cst, eletationem hanc a S. l>" n
sta-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A n o factam
fuisse

36 9
ct

ideoque hiographum

tn assignan-

de

Cint. cup. B,

Serm.

.322,

alias

3/

de
c. s.

tSli annum *
m
[

TZZorc

trrassc. Michaci
(

llfordus tom. B

ditcrsis, luculenter testatur.

ratio, ctsi mirahitis est. nifat

nnsu vo*, Christi 984,

il

mrn tw.

tJ ut etm i- im '"i
(

\rrnm ca Sancti nartanicn continet, quod

abeti a si-

' fotfaf, /"' (

^decim itaqut nnn. qui totidem annos pariter rcBac, fatcor, ratione omnis di/ficultas s ''" sl "" s < u <" r '" (,f ^lataest; '> num
raii

" nis ^decim ko* mensinus Ugendum monet, corrigtndum-

menlo suspectum habeas, proeulqut

miUbw
re,
tjiti

fabulis,

qum

in

kittoria, de

gua agimu$,
lccto-

occurrunt. Hanc itaque kic prmtermittimus,

eam

legere rolttcnt. tui citatos scriptorcs

ttsic recte intelligitur Sancta, tredecim

ejapsis

.,

ipsj apparuissc, corpus ai obitu mensibus, idque tertio Nonas \'onil jussisse eleeari;

remisso. ( num addo, ncmpc istam Theodorici apudS. Bdilna tumulumprodigiosam ourationem, quam anonymus illc, quiscse rei tjrstte mqualem
fuisse persnadert nititur, a/mtf Harpsfetdium refert, btoqrnphti tr.que ac scriptoribut \nglicis, qui de prmdicta kistoria meminerunt, ptane iynotam fuisse Scd dt hiscc plus quam satt*. Viiam igi

lembris exseeutioni . srnU llia rerlc

,

Dcniqne in ctiam sese habet Malmesbuomnia non multo pi^ii narratio, qum kmc statuit. Attamen s, Ediths mortem accidisse
esse.
tost

mandatum

tur subjungo.

non

...

taniuw Capgravius, scd et Surius cum Ms. habeni annis. tredecim. sicolaus Harpsfcldius in Historia Anglica,

astica,
rft-

scr.

w,

cap. 10 mirabilcm

!>-

VITA
Auctore, ut creditur, Gotsclino

oindicta in petulantes vigilim Vatioitatis Do,

noloUxt*

t,,u

ciolatores kistoriam refertt ex quibus \oricum finem />"""' s ""' rVittonia

unum
apud

monacho.

s,

Editbs

tnmulum impetrasse

affirmat, laudans

quemdam vetustum Eboracensis aut Dunelmensis,

i,i

arbitratur, ecelesim codicem, ceteris tcriptori-

Ex

Ms. Hubra? Yalhs

/<*

ignotum.
tiiin

Profanati

festi

pcenam

carii

scrv

Saxonim, ubi coniigisse dicitur, tum Malmesburiensis lib. 2 dc Gestis regum Anglorum, ei u<uthaus Westmonasteriensis, <i<i annum Christi iOi2
ptorcs

ingtia tradidere, inter quos Guilielmus

B,

''aia

virgo
n.

Editha
1'f.L'ii

tilia

fuii
lilia,

Edgari
i|iiain

regis,

et in-

lltge patre

Wolflniilis

duris

iv\

nata,

Wil-

ttnn

hmc summa est : Cum duodecim velquindecim viricum tribaspuellis in mgilia Vativitatis Domini propc S. Uagni marretuttrunt. liei gcstm
tgris

soluhililms

votis

regno
caste

sociare

disposuerat;

sed

lonttnst

moveltt-

naaterio

partu
servire

explicitOj

virere,

maluit,

propter
s.
;

quam illecebris deDeum, h&bitumque moepiscopi

t*i

lur

n h
I

ecclesiam in Saxonia lascivas choreas ageloci

niaiiurn

de
e

manu

Elhelwoldi b
el

apud

rent,

prcsbytcr post

irritas

admonitioncs ,
<<>i<>

Wiltoniam
proOciens
niii.
,

soscepil

virtutibna

exemplts
efBci

imprecatus fuisse dicitur, ut

itacaini,
,i

illo

anno
imr
so-

virginibus

mater spintualis
rrvis
iu
;

meraU-

taltare pergcrcnt;
contigisse.

itaque,

ut <

Sancla

vero

Bditha
linultMii

sub materna cnra

mscepit
vario

precatus fuerat,

Elapso anno

cla,
sterio

de consensn
hahiiuni

miniut inciderunt, dcinde tionnutlis cx corum numero mortuis, ceteri ab invicem divisi, korrcndo tnembrorum tremore variis in locis dirum sui spe-

religionis

eodem mona quam mater

scii

non aiuo ac monitibus

au(

ornalu,

hi

ctaculum dedere.
i~
1

terarum ac vlrlntum decore ornare studuit. Inter i|iia' iu litnis niulla auteffl Sanctorom rM-mpla
.

Vcrum kistoria hmc fabulosis adjunctis

a>

vesti-

legebat,

inlerque

prssentia

Sanctornm
lumina,

et

maxiamitss

eam

kic referre pigeat, et dc ipsa rei

me propinquorum
accendebalur
-ii, r

religiosorum

vicinius

*0rnin

umus

substantia cogai dubitare.

ilt\

i.fi,..,

testimonia veluti a

Producunt quidem scriS. Brunone Tullensi

virginali
'/,
i'jl'.';iri

palma
regis

sanctissimn
patris sui

Kilitlue
iu

episcopo,
Lbo
/\

qu\ deinde Pontifex

Romanus

crcatus,

qua3
wici,

monasterio

Pollelworth
sicul
el

germann, provincia Weripsa

dictus tst, ct a Percgrino S. Hcriberti Co-

merilorura

signis,

Wiltoniss,

lonitnsis episcopi

successore data; verum hmc ea<><i

refulsit,
i

demdccausasuppositionis
'"". "'' admiticre
dc

minimum

suspecta

Sororibus

pro

vei

is

possumus,

nisi atiun-

buit tur,

eorumdem
io,

esse

magis iolide probetur. Cerlc ea

a Pe~

enim Bfurtham, Chrislo se prmMariam siogulis in ministrando inclinabaomnes hospites in Chrisli visceribus el
:

virtuttbu* futget
tih
:

cilirium
nitida
.-

veste getital

quam Guilielmus ttalmesburiensis

scriptam
ait,

amplexans,
lans,
ut

sJc

aoslinens, acsi

epolaretnr, >ac eputerrenis

>

rcgnno sru Pcligrino

nanifestat,
u^

imposturam
:

frugalitas

servarelur,
ac

hvoribus
<-l

dum

presbyteri
1

<<"una am nliis duabus continuo efflavit (animam '. puitti expleto ti> anno ;) ceteri con|

sub fincm hmc habet cx istorum taltantium

Pi-

valedixit,
i

languidis
h'|irosos

desiitulis

imjiemlii,

iiilis

pra'p isuit.

QoantO

quisque
efTertur

apparebal
benignitate
oculnfl

morbis

deformior,
,

lanto

hsc
veslis

compatientior
bacolus

Camulatu

snffusior
el

ll,l,u>
111
I

tribus

diebus

el

uoctibus dormivimns,
miracnlis

ali-

Cfflcornm,

debilium,

aJi-

postea

obierunl

et

coruscant; ce-

monia
extitit

indigenlium,
solatium.
nitidis B.

atque

omnium
asperrimo
ezterius

desolatorum
ad

,rl1

pajnam suam
i u
tlesti
ttsse,

Ireraore

membrorum
.

prodant.
istis

CUicio
vestibus

camem
Unornatilia,

fabulatori kuic

lascvois

ali-

otebatnr,

decoralur.

oindictm

immortuos, miraculis mox

socii ctiam
[ittjnstiitt

de

com
biS

Elhelwoldus viderel
llialarnnm

illam

cum
:

10
Wr/tffc

\'"

>

dum eorum tquidrm V

panas darcnt.
srpf.c/n

liore
iioii

hahitu aliquando procedentem,

ilur
art

sil

tcmpurc

Christi

indumentis,
e

quibus furibunda matcr imprtcata fnerat, ut terrarum orbem pervagaA >us korrori essent, prodigioso tremore condiras

Htio ' ac trcs filias,

non
StiS.

exteriori

cultn
iiilrrim

delecUtur
o

Sponsus

IHa

vero

COOSCU HaWtatoriS, tahter

,

respondit.
delerior

Crede

mihi

pater,

neqnaqnam
boc
habita-

matris

expleoissc,

et

ex hisce duos

mens,

Deo
gui

aspirante,

snb

"

tcilicei

'""rii/ns

ntm sororc apudS. Stephani protomtmoriam Hippone regio incotumttaprout laudatus tanctut doctot Ub.

D ij

tegmine,

qnam

snb

caprina

melote.

Uabeo

Dominom meum,
aRendil
e.

non

vestem, sed mentem

'"" impetraste,

Septcmbrit

Tomus

50
V.

Sen-

370
Bi Hs.
9 Senril

VITA

S.

EDITH^: SEU EADGITHjE VIRG.

graliai

r\urm frtqutnttr fr,

l

riuoem
,11,

ergo rir Dei

au

in

Virgine

aucto-

esl

Preddem;
suis

tatatur

Bopenmm in cootrislari magis, Dominum m Sanvuli,

differre

B6cum auferant, quatenua cnm citns cselestis anlam introeal

1

iato co ncen i

twm P*rpotua.
suse

"
,, *"

liitis.

Sicque

anno

xxin
p;
et

eelatis

lliat. }n

rtnuU:

oUa

omnia, proal
etUun,
nihil

idrertwn
sacco
ih
<i

operantem, in purpura

animaui
Kdi-

Octob.

migravil

mmi dcccclxxxh

ad Christum, circa annnnl ?'

sepeUvit

eam n

mens monda

versetur.

Ubieumque

cem

erat, incedebat, crux ChrisU comes peetore, in itinere, in fronte, in

.

cra-

m omm

rat, Hunc locum pnesaga me et,Hic iocns requietionis meaa

spe
est,

nourZ

dixei

opm
nu

boo

prstendebal

Quodam enim tempore

disco efferret, quas in si-

epulas ex more

cum

in

hnnc frequentans, assiduo imbre lacrimaram rigarerat. Kenodochinm in atrio

monaslerii

panper DDehfl absconderet, occurril a latere

:

puer,
oliio

tredecim
tuit.

pauperes usqiie hodic

sui

reflciuntnr Illl >i'.

instj.

eleemosynam petena
ruii
iciti
1

cni

cnm
ita

illa

cum

cmcis Bignaculo porrexissel,

,

mendicus dispa-

7 Triceaimo obitus
cta

die

apparnii Virgo
ita
,

ut

niilhis

rideretur,

pi

reciperet.

Cum

an-

Wolflrudi

genilrici

sose

pulchra

ei

lh

qnindecim essel annorum, a patre suo rege scilicel iro Buper tria moniatium monasteria,
/'.

ac

lumino

sicut

veslirnenlo

amicta
eter

f9

Wiutoniense
tifisa

Berkingum g,
arelli

et

terlium
in
;

abbaser-

Narrat se Regi suo bene acceptam in gloria na. Et satanas me, inqnit, coram Domin
accusavil
,

effecta

est; a

domo tamen,
non

qna Deo
sed

sed

sanctorum Apostolorum
et

pati

rire
locis

cmperat,
Bpiritnales

poteral

singulis

capul

ejus

contrivi,

in

cruce

Domini

mej

matres,

diaposuit;
aaae,

malens malri

lamquam efficaciores, Bubesse, quam aliia pra>

Jesu Christi dejeclum triumpbayi. Tricesimo ilie sui nata esl ilus ex illusirissii
libus parvula q,

pflfl

idtt, rt-

malrem timere, quam aliis imperare h. 4 Uortuo antem patre buo Edgaro 1, et sucEdwardo adhuc infantulo k, cedente Blio suo Virgo sancta, oculum sibi decidisse Bomniaril
'

super
,

quam

ipsa

n.

Bditha b

1 1

m< rtem

rogilala

ut

de

sacro

fonte

pai

tum

hlilUuii

rttpuU.
b]qi

dexlerum
exponens,
risionem

quod
:

referens

sororibus,

simulque

ail

Videre,
fralris

inquit,

mihi

videor hanc

cum nasceretnr, susciperet. Suscipiam, incum Deo placueril sed illa anle aai esl caelo, quam ista mundo. Allata itaque ad eo clesiam infantula, cum Elphegus r jam
,

quil

Bdwardi
posl

mei

portendere
fratrera

casum

ret,

ct

posl

cereum
quasi

pnrlenderet

dixit

Aivij.r

Nec
sicul
ijiu-

imihn

Edwardus, dum
desiderat,
claret,
a

Bunm Oimaanite-

puella

tampadem, cum qua

,

introeas ad
corara

aupiiu
lenenta

Ethelredum
111

videre

Dliis

iuiquitatis,
/.

Domini
11

subito

S.

Editha

ejds

Passione

occisns esl

.1

ptam infantulam, palmnlam

ac
lenuii.

porrexit, cereann

magnates
el

Virginem
in

sanctam de monaslerio
cicut

que suscepit
vinffl

Intellexil

repente

Elphedi-

extrahere,
lionibus
rentur,
lent,
illa

palris

solio,

plerisque

gus episcopus,

hoc esse mirabile

suli

praesagiam

femins principantur m, sublimare

el

rereldtionis; et statim parentibus ejus

dixit

instarent,
>;<x;i

el

deniqne vim

facere

vel-

Hanc infimtulam
et

Deo desponsandam
monasterio
vocala
et
,

nnlrite,

Caciliufi
111

in

plumbum

converii,

qnam
va-

posl

ablactationem
,

Lradite.

Bbm

proposito

buo et Dei serviiio

reflecli,

enini

puella
esl

Hrilhgina
effecla s,

apinl

Wiltoniam

lerent.
:i

abbatissa
in

in sancta conversalione

Cum enim
invitasset,

honore S. Dionysii
pontifex

ecclesiam

vilam
8

linivit.

Poliieem tju

fabricasset, et
d
111

B.

Dunstanum n ad
idem

ejus dedicatio-

non BOfTUfu

Elapsis
,

post

depositionem
R.
*.

lt.

Edilhae

annia
I

ridii

bcatam Virprotendere,

a, ti

treileiiin

appnruil

Dunslano
placelque

archiepiscopo

morUm
tt

ftUjw
S.

ginem polticem dexterum frequenter

el

btlcorp

dicens

Btominiscens

inqnit, miserationum saa- nni

ineffabili
bonital

.1111111

Sttttt.

ctatui
ait

imprimere. Ex quo deleDunstanus, apprehensa manu ejus dextera,

crucia fronti

rum
rj

assumpsil
111

me,
quam
cmlis.

s ua?.

clariflcer
,

in

salulem
%!**

Bdelium suorum

Numquain
inter

pulrescat

di-itns
in a

i-i,..

Conti-

apud
cos

homines
concives

gloriflcavil

apud

angeliel
flfl

nuo
pit

Uissarum
el

solemnia

lacrimas

proru-

in

ergo Wilioniam,
et

Dunstanus,
suspirans
:

inquisilus
ille,

diacono suo, cur

divina

raandata

exequere,
:

corpus

meum

imoqne trahens a pectore rocem, aii Bsc Deo dilecta Anima, ranc -1derea gemma, ad Sanctorum palriam rapietur ab
iiluvione
s,l;l
:

Deret,

terra elevare slude

tasia

ne dubiles, uec

ulla le pban-

illudi

exisUmes.

Hoc enim
scilicel

veritalis Ubi daoflicia

bitur

terre

ajrumnosa

cohabitatione

no-

signum, quod brorum, ipi ilms in

nl

prmter
levilale
,

men>
siun,

puellari

ahusa
,

nec

enim
lucis

sceleratns

mundus jam
nobia
btec

dignus
icr-

esl

esi
lia

oculorum
corporis

manunm
mei,
libidinis

pednm

invemea
ita
et

LantEG

praesentia.

Quadragesima enim
nostro
lenebris

reUquum
expers
fui

sicut
el

illibalum,

die

ab
;ml,
'

bodierna
lll[
'

occidil

prajlucida

>lrll;i;

incorruptum.
:

Nam
pollicem
crucis

crapulm

semper
1111
'i

sb ergastulo

Sanctorum

inminaria,

quoque
ut

dexteraa manus,

umbra
lttra
.

el mortis nos pigritanlea senes tas damnat immaqua nobis dormitanUbua inlrat
:

el

aoa

sedemus

in

mihi
nibilo

assulue
iitinns
in

impresseram

signum, vidww

illaesum,

cali

D ala-

lia

0.

mini

parle

serrata,

appareai benignitas paterna casUgaUo el

^-

6
vinittu
*trata
.

AppropinquanU
transiret

parte absumpla.

antem

hora,

iW

qua

mundo
1//1.-

de

hoc

ad

Dominum,
alque

adesl

,Ills
-

Bl

exhoriaUonibns
-

;i|lil1

r|n

s DunstaoraUonibus ani...

nua
l,r
l

Dei
llllil

wmans, el egressam a corpore commendarii. Quaulam interim

s.

Dunstanns itaque, dnm apud Sarnm " PJ* pe Wiltoniam pernoctavit, per visum transfe^ tnr in ecclesiam Wiltonim usque ad luroulnni
9
Virginis
S.

ma-

currens de ecclesia
obierat,

sancUe; et ecce, videl angelicfl Dionysinm allari assislere, el virginem

el

clanjj

Edithsum
l

Dionrsu, ubi Vir-

Bo
M,l
!
'

sancta

luce

ad

candore

splendidam
devoiione
placuil
:

laU

dilecinm
pater.

munitudinem psallentium 1,lvmi Mcurril qnidam specio&i mllua et

l,

"

monasterium, andit

tam
Cui
habi

"'

CD <>ro

num
quid

compellare

Scis,
:

de

nie

Dominicea
el

gratia

tu

summi
huu

l!
I

^e

appropies,

interpres

divinrn

voluntalis

legate,

inquit,
(sic

huc,

quia

""

Godam pueUam Wellabatur, qnm patria

!

"'i

enim

graUo-

voce
.xterna

m,llulm

Bona cognl
gandia hinc

'

wnvenerunt,

ut

a.l

ren, qua Qde el auctoritate '\w eum Animadreri. verim, edissere. S. Dionysins ail (raler, vi&ionem, qnam nuper ridisU, * [^
:

mw
'

'

|,;|11

super

hujus

Dilecta

Domini

declaratione.

D, s

e>l

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMMUS.

.

3?>
\

te

"

mwnis B
.

venerari,
dignnffl

quffl
esi

inter

Cfflligeoas

me-

mciitarin
A
\<lt

nari

virginalis
li:iu ,

honore hoc corpus, hoc In quo amator podlcHto,

prmio num. /7 rt tequentibus. eamdem Commentarium a num.

M-

7,

ubi

Do.iinni S vox

glon*

nam
mortali-

egimus de tribus Edithis, qua prmter Somctam nostram eoolem seeulo in Polletoorthensi sacrarum

olacabilia

apnd

Christum

sullragia

nrginum
cuntur.
e

aseeterio tanetitasis laude ftoruise

ii-

Ef
J^
',

Nonas NovemIgilur snnt necessaria. de torra Levatur, ei omnia, yjppna ganctnm

terlio

nraemitlitur,
10

inveniuntor.

ide
a

Faetum koc Guitielmus Malmesburiensis lib. Gestis pontificum Anglorum sic refert (Juum
:

Honachus
pnos

quidam

rlll

colleciam

Glastoma r, nomine temere in rugam a corpopr;r>.-i!it,

:

majoribns

accepi

quo

non

mediocriler judi-

M saocto nc tna corpus

!ini
|

tunicam
de

cultello

simul.pio

cium ofTendebat bominum, faltens videlicel oculos eorum apparatu auratarum vestium, Siqnidem
cultioribus
illius

ferro

percussil viva

nec

mora

san-

indumenlis

ornata

procederet,
exposcerel
,

quam
unde
ter
ir-

;i

acsi

vena,

elicita,

proru-

professionis

sanctitodc

',

pestesque ac

pavimentum
sacra

respersit.

Terrilus

S.

Ethelwoldo

palam

increpata,

rcspondisse
inqnit,
et

Ljmmptor, ferrum cum

rapina
lavare

projiciens,

tur nec inepto nec infocete.

refragabile

Verax,

,.,..,
,

ruit,

culpam

Detibus

curavit.

judicium
:

Dei
in

sola

mortaUum
jactantia.

operitur
ul

satisracti

surrexit,

jam nullus
vitla

cruor

conscientia

nam
,

sordibus luctuosis,
esse

Au-

apparuit. Et
pitis

cum sororquffldam de

sacri

ca-

gustinus

dicil

polest

Quocirca

partem abscindere tentaret, vitale caput se minaci indignatioue abserexit , ac praasumtricem

leiTuit.
;.,,

puio

qnod tam incorruptd

t

istisauralis vestibus
libus.

Clerici

Piclorum

scrinio
,

circumferentes
c

cife
ii,,.
i,,
l(

confessorem Jnium y Virginis honoriflcesuscepti,

ivii.|in;is

in in

enobio
is.

sanEdivel-

Eadem fere Angtorum t cap. t-i

percussus
pontifex, sna
,

mens polesl esse snb quam sub tuis discissis pelrepetit lib. ! de Gestis regum
.

ubi

addil

lloc
dicti

dicto

re-

alleri

et

veritatem

approbans
,

iifposuiM-unt

cumque
levare

clerici

taciturnitate
scintillaiiir

imtumque

erubescens
injnstus

ijuod
,

abscedere,

tanto

Juius affixus

est

pnmlere,
Plo-

Puello sententia

fherit

slluit.

ut

ab altari

nullo

conamine
,

possent.
el

ranl

adven, ejulanl
desperati a

vestes

scindunl,

crines
mil-

cruiii

aveliont;

tandem

receplis

dnornm

lium
pria

soUdorum
Iristes

Wolftrude

abbalissa,

ad pro-

susceptum a 5. Editha savelamen habitumqut contigittent; quod sane minime probabile est. Crediderim ego tadem ad anterius tempus referenda esse, qno iu laudato
sr</

Ua

ipse, quasi hcBc post

abierunt.
re\

quidem monasterio,
t

nullis monasticit
:

legibut

M Cnm
|

Canutus
efranderet,

in

festo

Penthecostes
in

altigata, sub matrit

r!

eura educabatur

sic

enim
tr-

apud Wiltoniara
ii
riii

convivans, solemnes cachinnos

ipsipia fraude sub auratit vettiout cilicium

licuit, el
S.

Bdilham

numquam

se

creditu-

gere

(WTfffn,

ramdixit, Filiam
joa
fuit.
.1
i

rcgisEdgari

sanctara

rore,

cu-

Ethelwoldus eamdem eelutii oa nitati deditam corripere, aceeptoque retponso ac-

tmic

semper ac lyrannidi deditus Bdnolhus aa arcbiepiscopus Contradixil Virginis et statim sepnlchrum prj&sens,
r
1 1 1 ' 1 1

\|..inii,

iiln

defuncta

Virgo

cingulo

tenus

se

Sitamenhoe jam sanetimoniali aecipienda sini ob oestes monastica&solitonUi lioret, non aum, de quo etiam biographut non meminit, exornatat eorre*
guiescere potuit, ns< ulterius urgere,
de ea
.

erigens,
jt.

iu
iidi-

contumacem
ille
,

regem
,

uimis
buil
,

cecidil
el

ei

metu tnrbatus landem respirans

el

impetnm humi qn
,

f.iccre
isi

pta fuisse dieenda

ett,

exa-

tPr&rlitrum

jiul

"or xarruruin

tiri/iiium

mn

Iffllus

eruve-

soffl

prfflsumptionis

temeritalis

nasterium Wlntonim, nuncvulgo Winlchester rfirhv iii Hantonia sive Hanthire, \nglia prooinr
,

iihun

postulans,

magno
(4
i":

sanctam Virginem <i inceps in honore habuit; nnde semel orta iu mari
.

riu

CUJUt

ruilrra

antii/Ufim

Celcbritatem
/'i<>>

SUOM
di

innuunl,

teste

Camdeno

in ejusflrm

mrnr

tempestate
i,

n.

ad

Edilham invocavil el sereniiate porlum optatum applicoil bb.

,

seriptione.

fnrti-

Mredo Eboracensi archiepiscopo ec in man adriatico periclitante sanctara Virginem invopwt, ei statira visibililer apparens Ego sum,
'

gFuit et hoe aliud sanctimoniatium camobium ad Tamisim fluvium en Etsexia ingliai comitatu,
h Itaque lieel tres istm abbatia sanctet Virgini nottrm apatre suo oblavr faerinU ipsa tamen abbatitsa non fuit, ul in Commentario obtervavimus. f,< wa'1-m imi ^aiirtif, i/nu liioaraphushmecon*
i

mquit,
lln,il
r|

Editba

et subito maris

tranquillilatem

re-

Cum quidam Lerram

post
ias

S. Edilhse

nsurpasset,

tnorlc
.

su|uTvrnii'Ml.' iui|iMiilriis

nirrrplus luis-

ligitte
iiinn
i

i"'
f
i

vide
!>'.

dicta

in

eodem Commentario
obitus
incidii

aliquantulum
foerat
,

temporis
,

spatium
:

quo
Ediceeli

et

surrexil

dicens

Succurrite
ecce
S.

Beatus hujut

sancti

regit

wtici.
"'
'''
;t
'

subvenite

omnes
iafelicem

fideles

Dei;

annum
diem
k
s

indignatio

intolerabilis

ab

omni

plaga

Chritti 97$, prout in ejutdem gestis ad ./,//,, nottro ostensum est. m ","
1
1

krraa

hanc

smque jiuis invasorem

uec
Iml "'
,|iV
iii

animam meam exclndit, nusquam subsislere perdurare

,

Sanctqpati

>

tuo

anctusfiliut successit
jiatrr,

Eduarmatri
IS

dus martt/r,
editus. Bjus
i,i,

Edilliffl

sed

alia

hoc

corpore

nec

ivere
,

tcta illustrata

habetad diem

How

concedit.
emisit

Reddita
dd.

autem

terra

quo
tti

colitur. Xd

unum
est.

hic obseroo,

infitnlnlnm

sine

mora spirilum

/uc /?ro adolescente poni, prout

iiuin.

ibidem pag. 64$,

\lfrilh&

annotatum
srilicct

ANNOTATA.hisee tanetit
N
''

Perfidia

uorrmv

surti

tCU

Edithm parentibtu eonsule

5

Elfdrithm, qumflliotua bat, ei lati parrieidio obtinuit.

tithelredo regn\

C<,nn

Marium prasvium
'

anno
strum

978, dt
n'i

>!<><!<
!>>

silubet,
citat

Opw
ut

,.

Eihelwoldo episcopo Wintoniensi ii\ tnin Opere nottro addiem l \ngu

diem

Q 'i dicl\ "'"

7<S

B ostensum, cumdem anno 96S tpitcopatum evectum, conseeratumque

'") ut

parthenonis notilian

imm

in

Com-

mendo habebat. Sunus, Ut "' dominanlor. Ceterum gu i Hoque Anhic d* quir biograpkus ptrohabet, aliunde confirmare nonpotsum.
nostrum manifesto stylum mutavii
\ ,

Principantnr tubttitui

j>ro

principaUter,

n D9-

37 2

VITA

S.

EDITHjE SEU EADGITHiE VIRG.

/**> a<; aftijyuum wotwsfc,^ * Sunui ^KJttTion Alfordus *** h, 7 ad annum Christi 704, num. /v ^"^u* y
to,

m *.

n Designatur hic S. Dunstanus, ex abbase Glastonienst epitcoput Wigorniensis et Londinensis,

denique archiepiscopus Cantuariensis, cujus ota i/lustrata sunt ad diem 19 Waji

o

Qum <?

fo/o toto

Aoc hoc

numero recitarimus

, ,

habet

etiam (iuihelmus Malmetburientit tam iib. 2 de Anglorum, cav. i3, auam lib. Ctfrtti rfffttffl ftsftj rrr/Mm Analorum. cap. i3. oMam fio. 2 de Gestis poniificum item
his

Ctt/Wet rftwmi/um /JT?*** an* Capgravium. Ceterum monei memor 1 stare in tupplemento .* Martyroiogii
mrftotif
'

**

dieiu diem

6 Octonris. Octobm.
tti

A,i umnuem Ad <,,/*... diem , eumdem Jl-.

inglorum; at nihil de

morat Wtisoniut
rtus
/.

mm

cfl-^ a ..""""'

'/

memorant

s.

Dunstani Vitm loco prmcitato ex-

examman

Anglicano, U0 die q poterunt,

A^
\.
',

"
U/te.

cusa\

p De difftcultate circa hunc annum emortnalem collalum cum asserto cetatis , quo obierit,

Caontns hic. alias Cnutus "irel SuaniDanorum regts

tpse

rel Kniitu*
filtU4
f, llt

<;

""'

anno et S. Edgari patris ejus gestis, adi Commentarium prwrium vnm. 45 et i. Malmetbvr riensit utrogue loco ad lit. prmced. citato eosdem
annot ipsi attribuit, q iXimium oscitarit Mabillonius, dum tom. 4 Annalium ad annum Christi 9S4 num. 01 puellulam hanc ex Woifetrude sive Wilfreda, tancta tciiicet S. Edith, ut ipse ioi ait, matre genitam fviste tcriptit, nescio quo errore vei infttatis
,

Danorum, regnum AngUm, quod quam pater rjus occupare dudum tentaterani post Edmundt morlem tandem obt\
Alfordus
iOil referi.
aa Ednodtts etiam legitur apud Guiliein Malmesbunensem, qui kmc eadem narrat U > de Gestis pontificum Angiorum. Suspicor tumen
in

m?
quod

Annatitnts

ad

ann

legendum
certe
et

esse

Edelnolhus

vei

Egelnolhos

Ednodum ettmdem

fuisse

advertentia kallucinatus. Certe S

Edilhffi

cum

ilk
et Ca-

Wiljrida post

partum, quam invita riquesubacta concepitte videtur , tnultot jamannot vitam tanclmime instituerai ii\ canobio Wiitonienti, ibidtmque abbatitsaprmerai htm fiiimsum tum aiiit, quando kmc obiit, t<t tupra dictum est.
r

tua'muitm rahhnt, stBpe uUiem ac talutarem operam pntsttttssr, ex eodem Maimesburiensx iib. I fa Gt

Cantuariensem archiepiscopum fuittt, nutoregi. apud qnem auctoritate

Videtur hic detignari

nientis

primum
et

episcoput,

Elphegus, wintodeinde archiepiscopus

S.
est in

regum Anglorum, et aiiunde didict vero archiepkcopum istius temporit nulk inmii
stit

dum

martyr, de quo actum re nostro ad diem \ix Aprilis.

s

Cantuarientit

Ope-

Sarps/eidius in

Wistoria

inglicana,

cap.
cat,

Wsub

Scc. 40,

hac abbatissa,

quam Brilhinam

l)b Dr hnr sni mirarulo seu bcnefido nikilhabtt Uaimesburiensii ;se'd in Miraculis $ Augustini Cantuarientis episcopi, a Gotcelino consa tom. 6 Maji, pag. 399. num. xi idem rex simi-

vo-

contigisse ait illam

Theodorici

adS.MMhm

tumuium cwationem, dt qua in Commentario prmvio num. et seqq. meminimus

h perirah prr laudatt Sancti invocationcm ptus fuisse dicitur. cc Fioruit is medio seculo xi, quando

ert-

lio-

Consule

mam
stit

adiit,

teste

Commentarium prmvium
et ttt

Malmesburiensi

lib.

3 de Ge~

num. 23

et

tequentibus.
'i

pontificum
il>i
,

Sarom, Saristmria

Verum
Salisboria, Anglis Sa-

uti et

Anglorum, ubi consuii potest, apud Surium, Aldredus ro-

lesbnry,

prtmorw

catur.

urbt

Angha.
Giasconia, quam Angii togbmwbsetpagutettin

WiUonimprooincimin
Glassenbnrj dicunt Somertettenti comita-

dd Tota hmc narratio satis innuit, injustumilpossessorem \non mortuum, sed mortuo \v milem tum fuisse, quamvis contrariumprtmittar
tiim
tur.

DB

DIEDECIMA SEXTA SEPTEMBUIS.

37 3

DE

B.

VIGTORE TERTIO
PONTIFICE ROMANO

CASINI IN ITALIA
COMMENTARIUS PRyEVIUS
c. s.
I.

Antiquus Brali rullus

quare
;

liic

tanlum Bealus dicatnr

ct

an martyr vocari

dcbcat ? Aliquot cjus clogia

Officium, cnjus leclioncs propriac dantur.

un
cnnu.
(l ,(iut

ftiti

Utati

/rjilimUJ.

que Sopkia Benei nti exinde rero usque ad Dauferium iwvito licet ac Pontificatus apicem tupremi appellatum Deaiderium collatum reluctanU
i

Papa VlCtoriS ad susceptam

1 ,

irrtu,

<{>trm

u s-

istam

retineri jussit

ita

tamen,

\it

exilla argur

monasterio s. monasticam vitam

mentum deducx non

gmento.
iii

possel pro

earum cultusau
tituium
Victori
ta-

PaH

fere

rationt Sancti

attribui

posse,

omnino

eenseo.

Ptacuit

mencumnonnullisaliis, quos inter Menardus, lieo n tantum titulo hic tum appetlare, guia ul ha~
bet

fuisse,

gitimi

mnt,
Etrniin

traduni tcriptores, tam manifesta ledocumtnta se offeantiqni cultus ct ambigere minime possimus. co de ut

preefatus

Benedictus
Juxta

\/i

i'>ip,i

tib,

I.

cap.
Se-

37,
iiis

nunt. 7,
el

consuetndinem
sacrorum
qui
sive
fnit

sanctaa

Congregationis
ille

publicm
Anaslasii

fidetium
IV.

vcnerutmins
tificatu

iitttin

erga Beatum nostrum postcriara certe nnn sntii PoUr

dicitnr
lintiii
,

Del

servus,

Ritnum, Beatns bi Mtiii. Miimicm ob;

sive

formalem
ille
,

ajquipollenteiu

San

annis

non multo piurvVictoris

III
:

ctus c\
3

autem
\r,ttr<>

qui

canonizalus

alterutro

bus,
jwffl

quam

sexaginta

ab

obitu

modis supra

explicatis.
i

primordia cultus Beati nostri alii censent etiam citius ttatuenda et temporibus Caitistx
innectenda
CatlistO

autem modo
:

Sanctorum atbum

tedistaappeltottostriote
"

retalus
exstat

censeri potest

non primo, quia nulia

U
a

ntm ab
tur,

Quidquid sit, hocconstat, [nastasio IV altare S. Vicotaiin Urbe,

esse.

Bomani

aiicujus Pontificis tententia, qua,

tt

m P ta

servata juris forma

niist

adhibitis consuetit ce9remo~

II

ivtliftaittitn,

lirrrntius

rxornareBpir

Sanctis adscriptum esse, probari possii

aitero
:

Von
rer-

inter

Romanos

Pontifices
vestibus

aJ cornu

etiam
bis

nam

ECjuipollens canonizatio,

stolm
ae

Pontificalibus

indutos,

mitraque

diademate orhiculato drca caput insignitos, iim tum primum depictam, sive tum concinnius
Vicioris
III

U,
tifex

utor efusdem Sanctissimi Domini iib. I, cap. nunt. I. ea est, per quam. summua Pon.

aliquem
Martyrio
liil^

Dei servum
<'i

in

antiqna cultns pos-

erpressam, poputo ad vcnrrainliun exhibitam fui$se

sessione existentem,
ant
et

ile

cnjua beroicis virtutibus,

imaginem, simiti ptane modo

inscriptione S. Victor Papa

c.r-

miraculis

coostans

esl

historiet

prcssam,

cum hac

lll,

nt

corum
iii

dignorum
coli

communis
fama
per

assertio
deflcit,

conin

plenius expositum tst a Sanctissimo

Domino nostro

ii

prodigiorum
Ecclesia

non
Officii

iubel

Benedicto XIV, universam Christi Ecclesiam feticis sime gubernante et iliustrante, iib, f. rap.

universa

ac

Uissaa

red-

tationem determinato aliquo die,

te

aulla
oallis

acceden

praclarissimi Operis de Seroorum Dei beatificatione ac lieatorum canonizatione, quod alim Cardinalis conscripsit, ac
/n
d\i

formali

senlenlia

deOnitiva,
,

prmi

si

jiiilirialihiis

procrssiliiis

nilllisqm1

CODflUetifl

C8

deinde Pontifex rm ognovit. hujut Operis editione Patavina mri incisam de

dicti

remoniis adbibitis.
cirea

Viclorem

nostrum

Eodem autem cap. ii. num.84 mentem tuam ciariut

XIV,

attaris

effigiem,

cui

non muttum ahsi-

aperit laudatut Benedictus

i

cujus hic verba

Pontiflcibufl

miifin

inseruit

Papebrochius Propyimo Maj\ ad

itum
i

tst

adscribere.
quaa

pag. f08.
-

Quamqnam
n.
non
eos

de
dicta

aliis

Ala-

b. vteiortnon

Ex laudata inscriptione haud dubie promatitulus,

itandro

Victore

MI,...
Sanctoa

In

BuperioribM
atque
canonizatoi
Sancti
,

di-

eongrttUt

navii Sancti
<<'ciliir

a Bucelino
lll

in

Fastit Hene-

jurnus,

perinde
inter

sunt,
el

asserere
esse

nist

aiiisque Viclori

w sane
*e,

appeilationem hanc
infieior,

ei

passim attributus : utcutnque dari possi

velimus,

recensendos.
iit

Nec enim

simplex

denomiimago
in

minime

pressertim

minus rigide
corata,

alibi

demonfltrabimus

nec

toqui velimut.

Varo, t

refert laudatut Sanctis-

loco sacro.depicia, et
qnibufl
si

U, num, ii:>, cum duan retinenda esset appellatio, 7"" Teresia tt Sancta (dekis vide tom. /unnad diem xvn tjusdem meniis) Sancls passim nominab,nitr, sacra liituum Congregatio die XXX Qji 4705 attendens, ah immemorabiii tempore

Dominustib.
fuistet,

cap.

eo tempore ornamentifl dedecorari imagines Sanclorum

ConsuevtTiHit;
niiiM..
scilicel

cetera? dcsint riinnnstanliffl, vel

ad

univeraam EEccleaiam, sciente

Pontiflce,

n
de-

approbante
floitivai
tl
,

snmtoo

exlensi,

vel

sentenUai

ab eodem Sanctoa

prolaUe de

sanctita-

,.|

rniiii

m
qnifl

anireraa
tator

Ecclesia
el

praestando,

roi
fl

noc titulo

eas

fuisse

honoratas,

appeltationem

Qciunt, ut

canonizatoi

recen-

374
iPCTORI

DE
:

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM

revit.

recennendus
cta,

sed

sufliciunl
ira

ut

illi

qaornm
iii

nium
li

Ponliflcia
pi

aactorilale,
liili

tanlommodo sopradiRomani polissilali modo, cum lasunt,

Eu

Quod
el

cum

Desiderius
cupiens,

inteUexi

tere

magis,

nesciri

ad

eremo monUs Haiellm, rudem ac

ducentes,
dine
se

monachr

',-,
,

,J

titulo

loco

expresssa

haberi
deternisi

coninlil.

Horiun

asperanT nU
ta

mea

queanl

inler eos,
loco

quibus

cultus aliquis

minato
suhindc
nec
irni

permiUitnr;

qni

porro cnltus,
ante

aogealur jaxla

modum
,

non diu fmi potuit, a Leone Papa Beneventannm sanctm Sophim monasterium
redire
ais

tt^
ite

expositum,
eequipollen-

coactus,

ubi

longa

abstinentia

canonizationera
cousti
.

formalem

ei

oec

rigiliis,

qnibus assidue

fau*
'

vacabai lx
),

lest.

Affirmamus aulem ei ima-

'"'
laisset,

in

morbam
se

maceran

incidit.

gjnibus
tate,

tali

Romani potissimum Pontiflcis authorimodo, cum lali litala alque in lali loco
el

Casiaum

dum V."''
rnonac

recepit,

ibique

ram
el

coetui

adscnptus,

depfctis
in

&

llocatis

inferri
:

cullus
,

permissioni

surama animi demi

egregia

morum
sibi

innocenlia
conciliavit;
(

loco

determinato
in
,

quia

tit

observal

abba
Gelasii

et

venerationem
suffragio

omnium amorem
,,!"
pi

Cajetanufl
ll

Commentariis
loqoens
Callislus

ad
labula
el

Vitam
i

ranni

abbas

ut

in

pag.
,

cxxxi
neque

de
II
,

ad<

adeo ui somnis jam

. 1

Late-

ranensi

Anastasius IV imalitulo di coralas

approbaote Stepbano
Blauranda ecclesim
stolica

nono,

'

(lrim

eo
llo

modo
v.

depictas
,

ei

eo

pro

in
,

coilocassenl
po
it,

neque
qui

eorum
sacra

successores

Sede

rlim

per
el

ducentos

conlinuos

Gracaa communione curn \n Legatas ConstanlinopoUm designaioi

-

annos
re,
1

tn

eodem
i"

sacello

aliari

o lebrave,

,;

Lbct
;

Morluo

Stephano,

iraagines

ipsas

ibidem

Desid

retineri

passi
el

Fui

enl

habuissent Indulgendi
eor

permittenimagines

1,1

cultum
ip
b

in
i

Iionorem,
At,

qui

per

quidem
Btiam,
,t

exhibi banlur,

cum

atus, a suis ad abbatiam capessenriam accersitur; el paulo posl a Nicolao secundo s. a. E. presbyter Cardinalis eligitur
ei

;tm

transfrelare

?np , a

ai leruei

imus

Casinensis abbas
111

consecratur.

cultum

pnodiclum oon
illenl

Eo

tn

conslituere

formanisi

munere cum
neg
in
,,

reipublica!

Chrislianaa
el
a

lera '"'

mquip
oec

procurandis
domesticis

im

canonizationem,
alibi

au-

dnlus

vacaret,

summis

itur

secaodura rilura
bc

Pootilicibus

expositura
dici
III etc.

ideo

nec

rebos
cnris

difficillimis

disUoerelur,

formaliter
Dizati

[uipollenler
II,

taraen
atl

poterunl

Cano
Sanhac
in

minime
cl; " 11

defuit.

Alexander

Victor

Hactenus
el

Regulaa adauxil
;

cHssimus Dominusnostei Benedictus wi.

Nam monachorum mores normam revocavit eorum

;

exa-

numecj

assiduo lasimus. Gjusporroprudentissimisvestigiis insistendum mih\ daxi, abslinendumque ha\ ^ttSfl (o Victorii III titulo Snncli,
-

malrr >

rum

mouasterii
restituit

sedificia
:

<'

re

fere

experentia

omnia

integro

ampUora

sacrara
pretio
a fund

m "' a

supellectilem
coerait;
ba-

arte elaboratam,

ingenti
,

silicamque

Casinensem

quam

eum

enUs ere

nempe secundum Eeclesim consuetudinem rigide

rpretando
5
obten-

wrat, ac splendide ornaverat, singulari pompa ab Alexandro secundo dedicai-i cnravit. Eo PneRule,

idem Sanctissimus

tum

"'""
[II

y}^om
nmnriim
Dralur "
'

Dominus laudati jamjam ui m aliquam cullus B

nrbis
:

nednm summi

ecclesiarura

paslores,

el

cuii priocipes, ac

frequentes
rll,:ilr
(

CltfU! Ir

refen his

Ejus insuper Offia

dyoastm, sacri loci visendi sto accessere, sed eUam plures viri san-

ceiebres,

lectiooibus propriis,

quos

n Rituum
rilu

intet

n.

Pelrus
abl

Damiani, sum

CongregaUone approbalis, sub

Beneventana,
atque
in

i"i

monachorum

cultissimos

moresei
illis

duplici

celein ci-

,M

'""

aasteriis Cassinensi el

humiUtatem demiratus,
Desiderium
Desiderii
appellavit.

Cavensi

luculentum con-

lexuil elogium,

civitale

Vacc iensi;

7, Erasmus Gattula Hutornt Casinensis tecuto v\ acceptam refert Be cttPap* xm beneficentia Officix hujus guod
orit
*

ac dimcesi

pero monachorum Ar-

changelum
Ll
'

'
in

v,u

autera

humilitas
fere
'

moxime

enituil

respuenda per integrura

<j"'""
sui

annura su-

prem
plirni
tolil,s

Cathedraa dignitate,
sanctissimi

tifiris

prater
n

Gregorii se-

Voctumi,

,,'

praBdecessoris

judidum,

--i

/
,

'"

7"

'"'*

^mquam
:

'><",

icto-

hu
'

iubjungo

Ecclesim suffragium deiulerat; enixis i;imen prajsuiura l-i principum \uii> ac precibus victus,
1,1

'"'
l,:i

Viclor Pape

Capuaua
"~
'nsifi

lerUus,
principe

synodo
solemni

?" lM "
,;

Desiderius
familia

Vicloris

nomen,
,

el

UQ-

ana

r,ll

Beneventi
lesias

-'. quai

abjeceral,

natus

resurapsit.

aomam

neduclus,
iii

'

frequcns invUebal
el

divinis

inibus

*lt.

basilicam,

netuduie

M
f

^*'
ei

piorum

hominum

con-

Guiberto,
recepit.

8Doasani "hi

adolescens paris oobiUls destinatam deserens, clam

r

ritu consecratur Peel divi deinde ifice Urbem pseudo-p ejusque factionis ejectis bomiuibus
,
.

Exercilum,
uhi

sub vexiilo
contra
cujus

s.

Petri

ex

tota

,ll,,m

er.

i"'""-

cucullum
vi

rere
1

[taUa

induit.

""nguineia summa
cla

Sedamatre
revocalus
.

collectura,

Saracenos
praslio,

transmi-

el
j"'

domum
.

'"

AWcam,
IMlllil

commisso
est,
tu

po tione
'

insan
1

Ui}u

pei

cajsa

sunt;

wn

mona '""
ei

cuslodibus/ ad
abi

iUorura cenmiraculo victoria?

die
in
Ita-

P arUe
''

argumeulum
fuit,
<|i

commoratus, pbna solidam

aliquantulum
abbatis
d

quod

eod sm
rueral

sub sancti

cognita

alferii

in

Africa

reportata.

pietatem

Q enevenU,
111

edoctus,
preces,

coacia

P" 000" Beneventani

1

imnorlunas ea condiUone in
regulari in
ei
,

ob

synodo,

schismaticos
us.im,

anatbe-

"''

P erculil
'''

investilurarura

remeavit,
Banctse

ai

sub

babitu

ll;ill|hl

Sophiffi

monachi vitam ducere

ne

pernmteretur.
lu,llmi

m
1

Sed consueludine

veritus,
a

civium

'' eleclionum "" Pmscripsit, pluraque aUa ad sciplmam perlinenUa decrevit.

1

quo in liberlas opprimebatur , omoieccic iasUcam di-

Peracta
,

synodo,

el

1IN

Uv,lU
eI

morbo

Dei

servitio

correptus,
pro

reiraberetur
ibi

Casinum

CardinaUbus
ubi
assi

uum

tasulam Tremilensem, monachorum tama sanclitalis alleclus,

episcopis

comiiatus,

de

se deferri

jussit,

0018 Jaboribus
ctus,

perrexit.

concilianda

Ecclesiaa

pace na-

" ' - ^ius eximia prudentia, el insitrni wncUmoni. captus Tremitensis abbas, eidem Mslerii regimen oommiiiere, et

Bexlodecimo Kalendas Octobris anni milleiimi """ sepUmi, cum sedissel a suaa coi

crall nis die,

infulas

resignare

mam

menses qualuor

el

dies
ritee

seplem.aniet

Deu

reddidit,

sancUtale

merito-

DIE DECIMA SEXTA SEPTl-MBRIS.

loria

37 5
,

cultum cn de quibus aliquid infra. ri reiiauiarvm, Victorem martyris titula insirB. 7 Nonnulli ,>, ob suamin tuendis EcclesimjuA ,l

imos. Iiorfctnis lectiones of/ietiam facil transtatio sacrarum

modo
hb.

monachomm n,, }) rtimi, n dt eo loqutns: Ecce Deside rius religiosus Cassinensis monaslerii abbai
I
.

Irchangelom
epist
9
ita

\\
I

roiii
S.

''"

'I'

1 '

nimirum
nominis,

sicul
sic

H.

DamVli
ab
illo

oognaiione

jungjtur
;,

am, teneno
,

>
i

caficem injecto, sub-

^ rr,,n

eum
in

dod

separat

'critatis.

Vm

Occidtntt tantum

Trithemws

lib.

dt Viris illustribtts
;

laU

Benedicti , OrdinisS. sensil inimicnm, cujns tandem ro peraiorem []t suspicanlur mniir reneno fti fraude
i

cop. /3 lo^uttwr

Henri-

disptrsa tigebat beati Pontificis virtutum fama. pcctrav,'. Onentem. Michael

Parapinarius,
Btati

se,

tiberos suos,

et

enim Ducas imperium hujus

-

jdjjj

c1

wyce

jacto

dum
ls

celebrarel

necatus

est.
.

Ptocap.

ac fratrum ejus o multa ad eum dona transmisit

na anSi
.

ui oidi

<

esl

in

iih.

13
/

Histor. tcclcsiast.

habet
Bog
scribit,
,

Hic

Btatus
in

noster)
posito
.

ut Marti<!

vita mnn. 72. Ttmpus honmficm donationU jitsaitctnr Chronici kis tantum cerbU adnoi
Circa

hu

veneno

calice

ipsum

extinguitur.

Vincenlius aulem dicit,

:

quod
virtute

disenteria

moritur

esse

poloil

<-\

ea autem qum pramiserat, tcstc ferendasuni ad annnm 1072. Egoepocham hancfigert ctrto nolim, mirorqm
: .

hos dies

reneD j

adminislrati
fo

sibi

per

amicos

Heurici.
lib.

num diplomata
non
tio

ab

Erasmo Gattula aducta

a

..,,

\uce

in
.

nolis

ad cap. 73,
fama

inveniri instrunn ntum, quo

Petro
,

Dit

casinensis
calice

Victorem, inquit,
exslinctum
aliisque
;

veneno
lulit,
id

n
v

MCr0
,

propinalo

imptrator constituisse m de Constantinopotitani imptriiptr annossingutos

" idtm

,>

Anlonino,

Caranza

n<

slratibus
,

ViHoc sane scriptorum ide~ silentium tanti momcnti orum (ur, m prmfatam suspicionem gratis coitfictam habt re possimus; non enim tacitus prmteriisset Pefrw oiaconut rem od Vicloris IH commtndatioaliorumque schismaticorum ignomniam maximx cerie ponderis qui tum Guiberti,

prodentibus.
.

l1nn

r ,uri

sohtrtnlur auri tibr quatuor 10 Brerem Vitm gestorumqut Beati tyllogen Compendivm lir <)t'ftncontinet epitaphium, quo seputchrum tjus ornatum

tisitur,

illudque hic

U llrnti.
sul<tir<!<>
.

ex editione Peiri
98
;

Diacom dt
in

Viris illustribus Casinensibus cap

annotationt
Qui
fuerim
docerj
Si quis forte
velil
, .

vel

quid

qnalis.

quantusque,
docent.
patria,

tuffi

Henrici adversus Ecclesiam crimina cap.70,

S, <i

aurea scripta

Ub.

smpt

alias
stt,

salis

graphict
lll

dtpinxit.
titu~

Siirps

milii

magnatum,

Benevenlus
decus.

Quidquid igitur
iintt

Viciori

martyris

nomen
Esl

tribuamus, suffictrt non

"<"'

vidttur hmc suspi-

Desiderius, tuqne, Casine

cio,

satii

idontis atiundt documentis con~

Iniaciani

sponsam,
huc

matrem,

patriamque, pro-

firmata.
8
Iwrfiffpxd
ncntioTu
ttyoloffli,

pinquos

Beatum Victorem
in
i

recentioribus Fastis

?a-

Linquens,

propero,

monachus
pro

efficior.

cris

invenio.
,

Sanctorum nononsunt; Wion

Catalogo
tiartyrotogio

Deeoagit Ferrarius in qui in ttarlyrologio Roma-

Abbas

dehinc

factus,

studui

tempore

to-

Inm

ptembru
oensi
vitai

in Ligno Vitm. Henardus in monastico Benedictino ad xvi Seeum annuntiai : In monaslerio Casi-

Utnunc
[nterea

aspicitur, hunc renovare lonim. fueram Romana t-iarus m mbe

,

Presbyter Ecclesiaa

Petra beate

ii!;<'

obilus
et

beati

Victoris
gloria

Papas

tertii, sanciitale

Hoc
\

senis
ictor

luslris

minus
vix

anno

riim-tu>

honore
solium.
pei
i

miraculorum
Depositio
s.

elarissimi.
sic

Bucelinus

Apostolicum
el

srai<i!<<

dehinc
inde

ni

Htnoiogio
:

Benedictino

habet ad
III

tumdem
Ma-

Quatluor

semis

mensibus mortuus
ultima
tuUl

diem

Victoris

Pontiflcis

clis,

ximi, egregia vilse sanclilate el admiranda animi demissione celeberrinfl isubditque comptndium

Bis sex
s<tlis
s

lustra

gerens,
in\

bic

timmtor.

irgineo stabal
s-ol

Bigoo
ipse

quod ptr decursum non> Porro qualis quantusqut oir fuerit beatus Papa Victor Mi gravissimorum orum luculenta testimonia dtclarant. leo "*'"' Prologo ad tib. 3 Chronici Casinensis
Beati,

[ctorum

circa

Cum me

verus

hinc

Deus.

iiulln

obsercabo,

Qum
<lc

hic

obsemari possent nonnulia, suam, dum

l<i<<
j

singniis speciatim agemus,

accipient.

'

'"'"
(iS.
'"'
r/

vocai

Idmirabilem

Benedicti)

el singularem Ordinissui Virum. Pttrus Diaconus Opuscuh

yirii Ulustribus

" w/

Casinensibus cap. i8 illumprmcompunctione timoris Dei plenum, castita-

II

Calumniffl

^nivissimm*,

.i

v.iriis

Bcato

!r

tingulari

prmditum

impactse, solidc confutalae.

professione

rt

opcrc mo-

'"" lium.

't

iU^,

Miito BarOnu, Possevini, Pagii, aliorumqut

pra-ciara
,i r

Victore

III

testimonia. Quanti
\.

eum
tle-

\Juod
ctatores.

Sanctis

/<<>
III

<>ii>ii>n*

communt
tt

fuit,

!
I

ftcern
"

Stephanus Papa
Ml

declaravit,

dum

sum; B. Virinr

habuii

adversarios

obtren
..

siderii,

duos
.

nondum annos
rio

n r v<l Caas-

nversati

confirmavit probavitquc,

aptiorem ad

idmunus

licet) lures ec

'

,: '

rttigioso*

tiros, spiriiuah

'" r
l

tempore Casintnse t, muttaque

n* inttr primatum tenet ffugoarchiesodato sibi m pi tpus lugdunensis, Ex Hugone hau&eris Bichardo Hassiliensi. mmuli, qui suam in am !'(<"> nl t atii \ ictoi
i

"l ra

tn!

ocprudentiaprmditot haheret. Vidt Vi(!au,/ " m """< ti.Beatus quoque PtBtato nostro multa famitiaritatt
.

utcrcbrmad eum
episset,

tittermti

giam de integerrimis ejus moribus

pag

evomuerunt, />urnw<ji:c demum illi fuerint,neinvesligart ei nomine <l,tc enim illos accuratius ob quam tenus hic adscribert necesse est, Causam, >>< Victorem onnno fuerit Bxactrbatoqut Propyimo Haj\ Hugo, exponit Papt Triduo ante mortem suam kis terbis
.,,.<,,

!'.>'.>

*wn modo

smpenumero prodidit,
Abbatem,
,..
,;,,. orius

j fl

fuiora

electione
:

CordinaJibus

?oncta'

convoi?aii.n.is

vii

proposueral

quorum

pri-

mus

3:6
Ai.

DE
alter
:

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM

delusm ambitionit fatum* pene calumniat , totT perire esi iniquissima commenta. li Singula porro jam dudum a varii$ tCi ribu* refutata sunt ut omnmo necesse
nc quoi
iii

ron

mus Desldertas,
pfscopus
ri
,

Hngo Lugdunensis archie-

stolam, putidum

qno magis serio constanlerqu qai suscipfendo pontiftcato nitebalor Deside^

ea verba, tot

rius,

eo propiorem

lanla

-i"

'

esse existimans,

cnm

praUer opinionem
.

[nlellexit,

qood Desiderius

n, UOfl
1

tus ponuocatnm acceptassel vehemenlissime com comitissse Uathildi scripsil epiesi animo, alqne m Labbeana edilione onciltorum ilolnm, qua (tom. iO) prodiit, excepla ei Chronico Virduqui in //, nensi. Intrr nominatos a Grtgorio
l

cojivcllrniiis

hisce criminationibut

"/"''"'11

mcam

impendere. pendere.
oerba

Nequidtamen
in

lcctordesia
'

aliorum
pateat,

transcribere abs re non

insurrexerit.
Vatalis

trit

quam immerito

Virum tanctistimuM
[texa
\

Hugo tugdunensis

Sedem

Apottolicam
s ,\,

tuffieerentur
1

tertius

Otto

qU

deinde

iclori

Ml tuccessit, pra-

der Historia ecctesiaxtica Parisiis recusa pag. 4S8etsequenti, postrelatam

tc

majoriexpQfl
Calumniij bse
scatei
objicit
Fi

ter
t,nu

qutm
tradii

quartum ab

todem

Sancto proposi*

Hugonis epistoiam

ita pergit

Petrut Oiaconus,

[nselmum

seilicet

Vita Beati testaiur ui tpitcopum, antiqua autem editionis cap. infra num. 94, t,;, \inir lltifjmns rfwiinloin calnmiiim rrjrrimn

lueensm

Eugonis arciiiepiscopi epistola... tota sunt rrimina, quae Victori III Ctitia
quibus ipsnm
de tpso
Ufici

salis

judicium,
lignissimum

superque purgal Gregorii vu qui ipsum inter omnes ponet

tubjicio

"i

compendium
re

tamen contractam
cupit,

Ecclesisa

utilissimum

n ,|,

gu\ r.nn

integi

laudatot scri-

ptoret adeat
\i

cavit:ipsum purgat insignis ejos hamilitBs, qu tam constanler supremam dignitnlem recusavii
uec
Buscepil
,

Epistolam tuam
nii

orditur

Hugo, posi pauab electiont

Cui,
;

uisi

caritate

Ecclesiae

compuisuj

hs

intrr

ca,

rrm prxsentem
se

nii facientia,

Hugo Lugdtinensis

Casincntis abbatis

absentc facta
fratres

inquit,

lam ego, quam

qsb
iiiiiii

et

ceteri

mei sanciae

Roma-

Ecclesiee

ftlii,

diligentes

magis gloriam iiomi-

quam

Dei, pro

temporis inflrmitate assensum

prsbnimus. Recte hic teipsum depin tit Hugo iinminrni tirnij-r prujnnf ;inr pOtiUS ijhrhi- uni
gi$,
ijiiiun

mtra Cardinalium, episcopoiiiin n principum constantiain urgendo ipsum ad pontificatum suscipiendum. 19 Tum primum, addicti a Victore ffenrwo IV iiimiii, crimen ita diluii laudatus Vataht: Promiserai quidem Heniico regi suam apud 6reiiisrr

mldt potest

'

' li,

jto-

Hiiuni vil

intercessionem

ut

imperator

creare-

Dei

amantem,
oidit

qui

Virum
est

sanciis-

sniiiim

riiniinihiis

impetere ausus

calumniis,

tur:sed optime noverat, Pomificem sanclissimum coronam imperii ipsi non concessurum nisi pav
,

cum /rustratam
i/n

deinde
,

ambitiosam tpem tuam. PerPostquam autem ad montem Casijnm prsecesserat

,

aitentiam

ageret,

Ecclesiasque

satisfaceret

eam-

que

hypothesim

involvebat

Desiderii

promissum.

nuin

<|uo ipse

Romee aliquandiu
e%

remorali,
familiaribos
oet

ipsius

ducatu pervenimus,
colloquiis
,

ejusdem
videli-

auctor

Ueliqua Viclori impacta crimina sic confutatidm ajternm qnam essel Sedis Apostolicsa el
:
I

nobiscum
acius

dum

ecclesiasticae

tibertotis

studiosas, demonstravit es

nefaudissimos
et
.

buos

in

auribus

episco^

occasione

llenricum
,

enim
ut

jain

\communioa-

pornm
i"'

Cardinalium jactanter recilare uon erui

tum non
lur
,

adiit

nisi

oum

ad

pacem

hortareprohi-

cerel

op

os

necessai

io

deprehendimus
ipsius
:

et

ab eversione Cassinensis monasterii

quam

inlolerabililer

Deum

in

electione

beret.

Cum

regis cancellario
suis,
,

aliisque

ministris,
pa-

ouendei imus.

Tum crimina tnarrai primum, quod Htnrico l\ opem addixeril ad obtinendam imptrii coronam alterum, quod eumdem in:

quamvis amicis olim

riler
irrelilis,

excommunicatione
bibere
.

comedere
,

orare

noluil
ac
in-

duxerii
ras
:

ad invadendas

ditionis

Apostolica terKedio
in

Praicipienti Henrico juraret, ut sibi Gdem monasterium de sua manu reciperet ac minas
,

ttrtium, quod

xttonem
is

Cardinatem
.

tentanli,

resj

dil

Se non

modo

monasterii
toto
iil

lanen
Gregorii

uinculo ligatum
:

eoque
i

causa

sed

ne

mortuum, beatum prmdicaril

Vtl

pro

mundo quidem
paulo
aliter

fa-

quartum,

clurum.

Hac
ai

Desidern responsio sensu qu\

exprimitur tn
F

decreta

s(

oerba improbaritet re-

consonat,

verbis

ipta destru cerit,

13 Heliquum epistola bene longa totum eo temeum dit, nt osttndat Victorem lll tlectioni de te facta i maassensum praberenoluisse, BUblerribHi, inquit,
'ii

editione Chronici Casinensis, quam secutussum: cide Vitam infra, num, 82. Plura posi l rr congerit Satalis tx Chronico Casinensi desumpta,

itdteta

atte tatione

affirmans,

numquam acquu
asserit

oisse

se rr-

aui

acquieturum.

Deinde

quibus inuictam Desiderii pro Scclesia ili!/i"i"' r tuenda constantiam ob oculos ponit, gestaqut w
variis

Victorem,

sumpto adCapuam
mollibus
bI

congressibus
pis,

eum adharentibus

imperaton

elcciionit negotio,

quibusdam

luosis
"'

repuJsionihns fautores suos

ad assumendumpantificatum cominquil
<
.

ipsoque pseudo-pontifice , qum hicnon adscribo, quialegi possuntin Vita num.82,b*

'i

pelltretur.

Vum

U.
16
iinti ita

P w
ttassc,

Hugo, ttuduissi

versutia

cum palamqw pronun

se

prosequitur
ailocutus
esl

Porro qui
,

ila

sit,

ac

consensurumst numquam tle tion\ Deside mbltceque ab alio quodam clamatum fuiso'
"

libertate tanta

imperatorem
,

ejus ministros
n
i

el

anlipapam
nec

imperatori
dici

adulalua, ad

absque

calumnia S
ilium
,

potest,

|lum

dehere in

Ramanum
Vi
to

invadondum

assumi. IHstoluto

patrimonium
,

Petri

es
I

Mcconeenm,
iri

rem au Rogerii ducu gratiam mercatum fulsst polUcitum, Atfanum contecratum

aec etiam verisimile est

tificias
elsi

parvipendisss

tanum archiepiscopum Dominico tubduque, familian ambUiosit

'' Hl ''

in Salerni-

excommunicationes amicos snos osculari

,

<i'"

excommuni
.

noluit

'"
'

orart
I

<!ic

Palmarum
us

cnm
<loI

eis

neque

cum

iis

dmi

'''

itaquedie cnm posi prandium Abprinceps, uterqne a somno meridia-

impu-

landatns

anetor
vero
.

statur.
sorie
111

Quanti
sui
;

feceril

manducare ant " (Chronia Casinensis) &&** Gregorii VII

l(

""

""Ment,

decreta
ipsa

beu!

Beneventana
,

probal

synodus,

proli

melce(
'"' ll,

dolorl
,

nbbas pro

nefandissimffl
-

'i"

renovavil

prfficipae

quaa

conW
""

,i,u,s

fcs

hic,
y

conjuraUonia rultna ancto Pluvialem sibi ipse imposuit. //Uctor, twnmaUm

dantes
deri

el

accipientes

investituras

sanxerat.

imidam

dlam

epi-

constitutiones possunt in Vita """> ii% ct 113, uhi paulo ante legunturta, y"

ha

apudnot
1

bus

DIE DECIMA SKXTA SEFTEMBRIS.

^77

bu$ >p se

Victoi" |M

'"

,.

*
"
f

odo Iienerentanti al> Hngoj , g UQ tynodo iam

rent Vidorem. ut pontificatum uindcm arrcpturci. Acctom

^L?hardut,obtua*i*legtimumPonr

Dcinde, quis, ntn omttu. eredat twn. au\ tamdh ....etw, credat twn, qui tamdiu pontificatum recusarOt, tandem rohn.iar B. Petri
pisropo, gradu illo

'

"

',ii

Roman

Ecclesi

communione sua
tafiA

'gjt
,,,,,

turbas,

Mm

taUs

H
non
P1

08que
esse

ad

wusummalum
ejus

sctnama

cathedram conscendere, dato Sflierntlflnii archieo/> ambitionem indigno Fid".m certe in re tam incredibHi non meretur epistola Hugonis tot niemhiciis rrjcrtn. Imo non de quo agitur, gradu credimus, Alphanum II
' ,

illo fuisse

indignum, efiomsi Cardinales

noluerint
:

et

epi-

K n*"

probal
altera,
e

ad

ttathildem

scopi,

qui Vidorem elegerunt, consecrare

Actis iuim.

aliquo tempore

progressss

charlulario Ciunia-

ipsum
aliam 20 In
bit,

novimus
Diac

enim
Bugonit, tum l.ugdunmsis.

comi " S

Tn
,

ei inde tran SDCilegio Dacheriano, [n S

dilationis fuiase causam.

(oi)

^
' '
;

;\ Ciliorum

ediiionis

Labbeana

Petrus

tcrx

Tscribit:*Tandemscire
,,, i:r

vos volumus

a Rogerio Calabria ducc

Propier
illml

Romam

timissum dim,

ft

"(Zrba tantum

eo mflxime spectantia

finmsm-

fuisse Benriei imperatorisprafectum

r< ratio

^padi
perpetunm,
';.,,,
di8

qua in corpore lancta D nitole eorum, Pelro divina dignaad B erviendum B. nec discessisse, nec snmus,

additur
episcopi

videiicel

et

Cardinales,

faciente

odinm, quod tamen Saleroita

Deo

miserante
Aposiolii-i-

proposiliini

ascessuroa; imo Sp.Iis profedibUS

no principe, Salernitanum archiepiscopum sacrare noluerunt. Er his facile colligimus, non obst/i
tisse

Cluommb ns deservire. 1 Ibidem contra ipsum ab expostulat, q iioi

I

jttdicnlitint

quia Alphanum Cardinales consecrationi indignum, sed quia nolebani ipsum

,

.,.

Romanai
alia
.

communione
anlem, inquit,
quia a
S| sil

discessisse

dice-

l(
11

lt

inter
mi

anum impudensejunximus;
et

eonsecrare conlra ooluntatem principit Sajernitani : ftogerium oero Caiabrim ducem agerrimt iuh<sr, quod ea in re majorem haberent rattonera
pfjneipii Sflfomiteni,

m entiuntur,
oos
nobis

commnnione Romanostra
nostra
cari-

quam
e

iiii

aom

eflm

ofl

cou

Ecclesiaa
,

te

8amdiciturdimisisse

carcere prmfectum ilennn,

cnm
,

testis

conscienlifl

;|s

qua

m Domino

,
,

commuDionem eorom

copulamur, nos non solum oon evitasse, sed omni-

Caikoticos liomu- icrntuntin. Uogerius Salernum armis occupatum eo tempore possidebat : Gisulphut
tero princeps Salernitanut erai cum episcopit ei Cardinalibus, ac oerisimilitcr necdum cesseratjurr suo ut iirhrm Salarnitanom. Erai igituralia

persuadentibui reslitisse. 1 Uecte quitioc DUS demobsertai ilexander, orlum non fuisse schisma consnmmaium ex turbis Hugonis guia hic, cum
,

entei

,-,/,,

paucos haberet,

cito seEcclesim

rtconciliare

wb

et revera reconciliatus est ittamen allata ipsius verba >>> Vfl*n ei forte non ea intentiofacienda non tuni opposuerit Viclori, utschisma contra ipsum iu

studuit,

omnino ratio differendi conseerationem ilpfiani, quam qttod ipsum indignum erederent Verum res hwddufrie tandem composita est, sire quodprinr
Salernitanus tandem consenterit in conseipsum crationem, sive quod censuerini episcopi, se res Afl l tcumque obsistere linmerito amplius abunde patet, Hugonem mn nisi maleriflm
ceps
heat,

rbano

11

mitaret,

sed

fortasse speraverit,

ipsum sponte
1

iferum pontificatui,
ttrat,

quem
:

toto ferebiennio recusa-

calumniandi quasimsse.
nimttun favens ei ore- lum rtavinio21 ttnsU. 10 rtrdwnenst dulusHugoFlamniacensit > Chr est, Pd bti Viclori nostro injurius in qua Vrbanus //. VictorisID
Gentili suo

renuntiaturum
se

fecit

tamen m, quibm
reddidit,

Hugom

dignum
\oeo

communione Ecclesim
crimen
Victori

utsuo

probabitur.
Tertinm

18

ttittm ejus

'.utium-

monstrat.
\i

ab Hugone impacalumniandi pruriginem abunde comHac super re Papebrochius toco supra

ita

quamdamprofert,
successor,
ita

locutus fuerit
beataa

Dominus
memoriaa
.

Doster
caoi

Papa
ipse

Gregorius
obU1

ac

digna

laudato
esl

loquitur

Notabilis autera

apad Salernnm
postes ei

gravi lenerelur
,

inflrmitate

ande

imprimis
uo

objeclio

sumpla

laude,

quam mordederii

aihoni

Biediolanensiura

archiepiscopo
VII

cardinales

Romani,
et

convenerunl ad eum episcopi ro qui ibidem aderaol

.

Victor,
1

qaamvia

per

Gregorium
Bubscribente

excoromuDesidesanctus,
:

gantes

eum
At

postulautes.

ot,

quem

sibi

vellel
,.

nii
1111

ito,

sententiam

ipsomel
vir

aubrogari snccessoren
derel
iilis

otificalu,

eis

osten-

C mfunditur
lo

enim

Atho

vere

iile

secum
:

aiiquantulum cogitani

baw
,

cm Theobal
res
fredi

schismatico

el

simoniaco
feceral

qnem
Goti-

verba

dedil
scilicel

Qneracumqne horum trium,

episcopnm
.

Benricus
aeque

archiepiscopum
non

loco

Lucensem

Osliensem,

ant

schismatici, el

populi

orlhodoxi odium

diQtins

suflerre
est,

valentis, Certe

uectm
'
r

probavil electionem Alexander

Atho canonice 11. parHenrico

>n-

'

Itkonis contra
tuitut
esj
111
,

Theobaldum,
carpii

ab

habere poieniis, in archiepiscopum LugduneDsem Qum Pagiut in Critica ad PontiUcem eligite. Al sir exapit : num aiinum Chnsli i"S7 Cardinalem pontifical II, ante
.

hr ,

Drbannm

irutum,

Gregorius VU, adtoqut imme-

Oaiiensem
nover.t

diclura,

Bcripsisse,
ill

prorsus incredibile;
sacraverit,

Plura de fiisce "eflio turbis, qum Divina aque ac hur m <"'o omntfl perturbaverunt, deque Gregorii // '" HAonem propenso affectu, videri possuntapud "" Italia sai ra n usa tom \ pag. 114 et
1 .
1

Viclorem

Hugo,

cam ipsemel
Lngd
.,

Victorem
VII

probeque

nsi

Ho Gregorium sbbaAnselmo Lncensi Desidenom ei

cum

se

ipso,

Casinensem
Bi

pro

buc

oo

proposotsse.

0aare

ina Urbani

epiatola conflcta

dod
post

ftul

ao

Sfi'l

untt

.'

Sugone

Flaviniaceosi

abbate,
oicoo

qui
ra

ejosdem
_

Koue ;

".
i

..... <, omnibus sugicienter demonstra nullam Hugonifidem haberiposse. Qu od

'

kisce

r.

.1

..

jj>

Urbani
sil

mortem
ea
Desiderii

suom

iucem
ad

ex

oomen exponxit,
arcbi.
i

hv

wtdtt dt
/fi de

mpi
;

,, ,,,,,,,<<<,.

poliicitatione

dua
rj>t-

nera

Lngdunensem
""

~*2;
Btatoia**-

ordinando ilphano Salernitanorum

'"'
'i

oateDdendDraqne, se
ii

a Desiderfl non sine retione

"""

s*

ret

omnino furfuris r! u,rrf. Vtcumgue habeai quoad Alphanum certepon:

'"Aratu.v Viciorii non *""'".' *"/( omnej,

pendebai a contecratione Aln iptt etiam Hugo, roya-

'" ^^'iMtoimVrbaninadCasinenr fragmentum epu ota n Decembn* anm.m refert datm sei monaJhos, Camnenm secuio t., Bratmus Oattula Hittonm

d ,t.rimpa-

pay.

Septembris

Tomus

V.

3?8
AlCTORF
(j

DE
ni
,

R VICTORE TERTIO PONT. ROM.

honorificentts^

pag.

in

gua
:

de

fictore ni

dem Leo
plevit,

polliciius erat,

sed

promissum
sive
aljj 8

S.

simt loquitur

Qneeslio, ingutt, ecta esl Q sanclae

Bive
ctc.

morte prmventus,

u, M .

im

"
''".
,

memoria
[inali,

Desfderio
el

ApostolicsB

Sedis

presbytero
qui

negoliis
trr

Hmc

Mabittonii observatio
libri
:
,

monflsterii

Cassinensis abbate,
gratia
exij
lll

probatw tx Prologo
Oiaconus
patria

n'
***

posimodnm drrina
pontiffcatus

dlgnaiionis
pervenlt,

ad

snmmi
-inporc

loquitur Petrus
ries a

El

qnia abbai
ad

apicem
tte.

sed

Benedicti

lemporibus oaque
;

snpervixil

Atroeius

Viclorem

ealumniaa
i.ah-

tur heo

Hugo Flariniacensis
vn

Chronici
trcusi,
i

sui,

vationem ecclesim beati Mariini rueral exarata, nos ab ejusdem

tione scribendi somentea

,.,

ecclesiaj

Bibliotkeca
:

nava
i^iinr

pag.

284

kmc

renZ
,i,
s

comminiscent
tus
tniMi

llir

Virior III) consecra-

mi

Desiderli

Vita

initinm, ca, quaj descripta non'erani

ab Ostien&i episcopo,
diceret,
:

cum

Missas

apnd S. PeDei
se
ilf

historim aajungere caravimns, ne ex

terliua
>:>

"i"'
'

Inflra

actloned judicio

percuserrasse,

liber

detruncatua

videretur.

buj esl
se
i

el

qoamvis tarde cognoscena

el

Certe perspieuum adeo

n
ut

clarum

Ipse
inn,
el

deposnit,
qoi
in

aceitis

fratribus

monte
illo

ssi

Dwconi
Criticm tom.
\ta

testimonium,
4

.1

secnm aderant,
cipiiulo,

preceplf

ac

deab-

ad annum
:

mirer ChrisU tOS8,

r,

ferri,

non

ut

Papam,

n,

sed

ut

stnbere potuisse

Leo Ostiensia

epiacopna

natem
2:1
h

ei

sepelfri.

Hane ehronologi
eonvtltii
i

irdunensis imposturam

ita

Natalis

aluronia,
se

inquit,

Atexandtr toco smpe lauest, qnod errorem coabdicarit

:

Cardinalis, qui Bistoriam Casainensis monasterii lilms Iribns composuit, et ad mortem usqu "i Papaa perduxil neque tnim in/ti Pagio Petri auctoritas, qua ipsemet ut\
:

gnoscens

pontificatn

ad

extremum
oblit,

enimvero
signato

spiritnm

Pontiflcinm
ssore.

munus

deest,

etiam
jndfcio
sil

Calumnia

pariter
poiins

qnod Dei
fnisse

percussus,

qnem
fn

grotissimum
leslalnr,
i

sanctitas

vitee,

miraculis

Deo com:

corrigat. Vutlum igitur dubium quin tertius taudati Chn partim a Leone Osliensi, partim a Petro Diacono coneinnatus sit : sedan ipsum caput 84, antiqum divisionis, Leo exaraverit, an poitus

eo, "i

Baronium

retinquitur,

''

probata

El

Papebrochius

PropylcBO

Petri faetus

sit,

disceptatur

sujficiet hic

addu

Uugonis
Interim

taviniacensis

eatumniam

sicperstringii
lii>.

terba
litt
<

Angeli
ita

constal

ex

Leone Ostiensi
sii

m,

cap.
anl

i.wm
in

qnod
:

non
aed
.

Romm

Nuce in Vorfa ad capni toquentis ; Boc caput claudil codicem

coatiLi

de

aul

inflrmatns

mortnns
per
!'

concilium
graviter

Benevenli
infirmatns,
,

celebrans,
posl

H, qui solam Leonis Osliensis bisloriam net. Perperam vero Lauretua Ostiensia scri]
lerminari
putavil

eodem
trea
, -

diea
.

concilium
posl
i

feslinanler

actnm Casinum
feliciler

capite
Petri,

praecedi nti,

pravo
lib.

acci-

piens testimonium

qui cap.

lxvi

rv an-

liil

fllqne

diem

lertium

ctorem

se

scribil

auctarii
beati

hujus Chronici

reno-

migravil sd

Dominum.
de

gerere,

nee

\itto

Omitto plura hic conresponso dignum puto scribil,

vatione ecclesiaa

Martini,

cum

id

exclnsive

accipiendum
'egitur
in

esset,

non

inclusive.

Uttorem

guemdam
!

Certe hoc caput

sapit,
el

quo
i

Vatatis

suum
tur
;

dt Victore

ilexander,

codice
variavil

Leonis,
Petrus,
nl

cujns slylum
ut

articulum eoncludens, itafalino

inula
Bcere

hic

binc saltem

;)gnoraia-

tmperite

inepte

anonymua

in

cora

potueril

Lauretus,

ntroque scriptum
lecliones

i'ii:iii"in*
iin

fiirnii..ioL'ir;i,

i]uam

mttr rerum Germabibliolheca

Bcripsil

se

deinceps

enim
non

varias

nostrornai

BCriptores
bsI
,

ex

Piatorii
iii

editos
[ste in

manuscriptorum
Petri
ifi

habebis;

ex

anico
ete

quippe

de

Vuii.iv

codice

aebismate
.

sequentia desumpsimus

scbismaticua
"'

luit.

obssrvai Habillonius
s.

Calu mnias stqut<l Aeta San\i

Habemus trgo geminum

Beati nostri

scriptorem,
riu

'/''

icta

im

Ordinis

infra

danda oosU

Benedicii

seculo

parte

ts,

mis scriptorum gravissimorum conVictorem multit laudibus cetebrantium.

nm

consecramt.

volo,

Nunc quam tditiontm

tectorem paucts monuum

laudati Chronici, ttqt

causa secutus sim. Ludovicus Uuratorius lo Scriptorum rerum Italicarum, typis Vediotanensibus edito anno 1723, Casinense Chronieon recvr
dit, ita

in

Ul

Ar,;i

Beati,

variia

conscripta

Marsicani
,

ex
Parisiia
:

[ibro
illius

tertio

Cbronici

prmfatione disserens : Prodiit auten Cbronicon Veneiiis anno mdxiii, Imn anno md< in deinde Neapoli cum nolis
,

CasinenBis danda

M;iiih;ii
siis

Lanreti

anno
.1,-

uncxvi,

el

denique

Pari-

auctorilaa vindicatur.

anno mdclxviii,
An-rii
Casinensis.

ailMDiuiioiiiiius

ona cura Nn.r NtMpnliian.,

ediiio

commentario Brt
abbareliqnii

tis

Postrema hmc
,

R,
portim
i
:

'

B.VictorisID lilltru cotmgnarunt

n,
;

cedentibus ntique prsestal eamqne proptere quuius snin ad novam hanc inslruendam. Bt tribus prioribus editionibus, a Muratorio """'"'
ratis,

,;

eodm
m
Hunc
oj.

Toannes Baptista \farus

I

in

ann\

uu,cripH
'

'"
','"'

""T

';

'"'"' s
'

"
<rl

eap. 30 de

irw ittustribus Casinensibui

s

" Po/f.
,ta.

Quas
quod
siias, lebit.

"
'

"
:

<nmde,
'''-'-"
'"

qnidem editiom
Ms.,
in

collatas

com

aniiq"

exemplari

Casinensi

bibliotheca

sen
ftiisse

'
'

' "' '""'""i

Chronicon
lacile

Prolog
,,
.

Casinense
deturbatas

appellatur,

ab

star

integriiatis snaa

^radu,

mei
:

Osliensis

miteri-.
i

'"'

Uabtflontut

"

non tolum recte Innatium Bened ictinorum

ii i

co fnoscere

per Be

sedulns

lib.

itn

tcribens

Qui iitarum tditionum ab a riationts plurimas singittatim nosse

eupit,

aaea\

Desiderii Aela

omnia

paragraphum

Apotogim pro L* Petro Diacono, quam ad caleem Bistorim

I

"""'-

n.ii.m

qnartnm

adjecil.

Bune

qi-

Erasmus Qattuta. Atque hmc causa tst, crxr Nueei editionetn, a Uuratorio recusdm, seguendam mihi daxtrv^'

nensis subjecit

DIK DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

u b '"/
iil'i-

*79
inouii,
errore

""
nriii

insurgii

Uibi
iii,

interpolatum

nisi

leneamur,

Leo- tui rom utique u.s.

novimus.

Certissime

Leo, quae longe posl ejus mor-

pM*
lil

2
,//,

&ii" r

retractetur
aiiii'!""'"

capitis omissi ab capite uipartt Leonis Ostiensis Post prologum

,,,

tem eveoerant,
t*
1

non potuit scribere; nec consullib.

interpolalor

iu,

cap.

wni

inter

Acla
cx-

partitionem, proul hab\ ,.,,, voo5 maana ex parI

Desiderii

abbatis
illam iltam

Casinensis

inlexere

debebal
in

neditioaem peditiooem
diniam,
so
(uil
ibi

nut utUes Vtsm

'""'""""'"'",'"
,,.,
,ni

jumni
1

tutl

duodecim monachorum monai Baresone regnante. El

Sai

qum

i"'"

observavil

solum
dictus

anno
a

hclxn

ex

judice

rex
ul

Sardiaiai

fiIsiu>
1,5

; ;\ ic
q estorum

Uajorum meorum annota

Sed
,

Friderico
AJbericus,
ol

Bnobarbo,
Sigonius,

synchro-

necesse luerit.
i

inis

Morena,
sub

Calchus ooslei
,

n.m, Beati

nititur maxime nititnr m<u

Monta-

aliique

anliquiores
dicto

conlerranei
hci

moi

laupro

dandi

anno
v

*. "
.

'

v, c rera

u\

concorditer
el

(lnni.

ai interpolator

Baresonem
Desid

expeditio
qui

n(jfl

, mterpoia<ion ac, n v).s'n'it, a(

.

ilkim

consignat
fuit

anno

n ii,

tamen ab>

eusarmt,
cere,

abs re (uerit

paucula kuc adduintegrita-

bas

ab anno hlyiii ad

umutvi fimo

<r"

*'"um
i

illorum fidem,

iii

laudata pre/afl

Chromr

ilhint annum, quia Casinensium regimen numquam dimisit)... Leo vero ad summum vidit annum ucxv, teste commenlatore ^ngelo a Nu

ttitu-

icri-

""'" faciendum tu uversu omnxum jwaicuwi tateque esse eruditorum tum etiam n c<>. nno.l !.*-., ,, causis, Jtorilatis vir, ad ipsum con ravitatis e
',;,

ce

sub

ftum.
: '

cccclx

[qui

anachronismum

uon
wnt1

observai
31

Pergit

dein

opinionem suam
in

probare,

et

ostendere nullum
Desiderii, sed

Sardinia faisse regem

seoulo xi
"

estate

mc
i*:

ol ftrpe-

i;

,,,,!,

simu)

archivo

Casinensi
esl

aliisque

an

UquiUtis venerandaa

monumentis

usus.

leonis
his oer-

celebrarat ttatmaU ctoritaiempaulo ante

bit
:

^jus

quippe

nomen
,

celebre

nimis
.

apud

rjaronium,
i/

Bellarminum

Possevinum
el

Labbeum,
scripto-

Pisams quadri partitam quatuor judicibus traditam fuisse adm\ / nobarbus Arboret quoad nistrandam j:,ii-i \onem novo regis tituto insignii erit, quod <m a iwntctuni anno ctores ab anonymo taudaii re\
illam
,
1

oss
.

Dupinium
cciesiaslicorum
racile

Caveum,
Vilam

aliosque
scripta

(464,

ac

demum

ita

concludit

Hinc

omnis

recensen(nsignis
<

evanescil suspicio,

alium

regem seniorem, nomi-

les,

quos

lector

consulere poterit.

iros ,..,,, Petn Diaconi existimatio apud esi s&pe testimonio ad res a se gravest qui illius narratas confirmandum utuntur: quare illos hic
recensere
in,,

ne Paressonem vel Baresonem regnare poluisse in Sardinia ;iii anno mi.\ ad lxxxvi, ul (also scrilni interpolator Leonis. Postremis hisce pr&mise < Sardinia Corrat, Vusaclum Saracenum regem
sicaque

csi

tupervacaneum arbitror : neque hujus Hngula, qua duobus hisce scriptoribus

discntere,

pulsum anno (015; Hugetum autm Batearium insularum regem, qui Sardiniam
liter

objiciuntur,
i,i

cum

id presstiterii

Gattu
tele-

invaserat,
fuisse.

anno
<

(050

<t

Pisanis
licei

/eliciter

iaudata ipologia, adductis eruditorum Iq Uimoniis, quem propterea consulat curiosus

cior,
iir

captum

Ita

anonymus
dtcere,

ille,

paulo ante Chroni

assi ruisset,

durum

ideri Leonii Ostiensis

reddam,
nici

Commentarii hujus tetricam lectionem ad mndicandam fidem auctorum ChroCasinensis, mulla hic inseram, <><! Beatum
si

con interpolasum
ctoi
rtil

hacin parte fidem atu itatemque Chronici hujus non mediocriter eU~
titiir

m
29

pci tinentia.
in

:\2

interpolationis

tirrusnnnm omni stu-

til

-immmi

Duo tamen sunt ad Leonisfidem

III

enarran-

dioseopponii Erasmus Gattula Hisloriei Casinenr

sis

wifo-

dis Vicloris

lctis

pertinentia
tangit

primum apud

"*u

noi

iii

Vita
ei

num.

famosam Floriacen~

vsrba,
i.

inter

Casinenses controversiam de S. liene-

re, quod ulrique sr possidere contendunt: ted actum agam, si de hoc facto disputem,

pag. (54, ubi post aiiata anonym\ ego contracta dedi, ita loquitur : Hoc strum, interpolatum fuisse Leonen ii loco celeberrimi auctoria pace nemo unns dixerit, qoi
secuto
vi,

qum

antiquos
ni

ipsius
,

codices,
a

alterum
,

Langobardicis,
hoc

tom.
"''

Septembris accurate discusso,

t><illos

vocanl

liter

exaratum
kxiii
lib.

Latinis allerum

tacn pignoris partem

"'
i

ero

ad apud Casinenses servatam, ma na

tir

delatam,

prajsertim

capite

cum

recens edito

rtsnntlifintirir
ludit,
T

xnlitlis

argitim

" '/:

ab Angelo de Nuce animadverteril prorsus con eiiam duodccim monachoruni in senlire. Hujus Sardiniam
mi
ca p.
j

ei

litigantes

utrimqut auctores
'

"-

expedilionis,

el

alterius

duorum,
cap

qui
al

contemnendos ea raiione componendos esse Vide Commentarium preevium de s Aigulfhot paragrapko 2 et 3. illerum, ad Casinensium
''''"'"
"iii

"""'

postea

fuerunt,

meminil
conver

Leo

txn
Lei

xxvi, quo ullimo de

:

lldemario loquens, liaw

lione

h aD ei
.,

i.ini

meus
in

in

magi
io

exti

Mib Desiderio abbate missionem spe>

terali
l;l

quique
,in iinii

abbalem fratribna
ordinatua
etc.

Sardiniam

ctat.

1
.

Sardinia comobiorum

insti

isis

fueral

Tum
'

tub-

'''""

di rit vita apud nos num 33 "'oo. Rcw breviter accipe: ad constituendum '" s "' nobium, rogarai Bareso Deside n om, ui quosdam </< suis eo transmitteret : pa~
.

Gattula, habutsst ejus gesta probe perspecta

dit

U uwm. Mpo

Desideno
rni

eumqut

am fuisst, cum
,,,-,

tam

"

Torchutorium Sardini* reges

il

appellaoit,

eoquo

rii

ibbat, sed missos

depulere Pisani; posi duo.

ionatic

matibus stgtliuque

tndem annorum inU rvallum

o

duos fratres

titul

huncsibitribuerent:Quod,
jure

m
""
Ult

tubmissot

accepit

* regc alteru,
i<iuir

Bareso Tort hytorio pietatem Baresonis atmu.

,i.

an

injuria
et

prai

"

nlr ad

Leonem

Petram discatere nu,

pecte

**

vContra narrationem hanc anonymus an 'wlanensis, regius Ticmi lector tom. (0 Scrim Ualicarum, de Tabula chronograr p ca mc(/ " ci teciioneG, num. 90 circa finem,

imscn 33 postpaucaaddueit

quamT*mentaauthen
tica,

Urtsigili

6s.

estque

rjaresone rex. Hoc autem,

subdit Gattula,

piM ilegiom, cujus aulograpbum

in

38o
lOCTOftl
V. s.

DE
nosiro

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

tis

in

archiTO

servaiur

quodqoe referennu

m
bo
ac

dissermtione de Caeiinensi jorisdicUone dever;i.i verbom, reperilor io veteri privilegionun

dunationum

mofuutarii

Cassinensia
Cassinensi

Regeato
,

quod, jobente Seniorecio nb anno ncxxvn ad

abbate

qui

auetoribut taor Sardmim judicet a Pttanti prmfectotf^ omnemqnc ab UUs accepissc auctonta, n ,i fftti enjo fien potmt, ut pott
'

36 4, inquitt aliqtris, eertum ab anonymo Uediolanemri

est tt (a

"

eondnnatom
uum. margin.

tait,

el

xxxvn monaaterio prafuit, eidem abbali nuncupatnma

RegesU bojoj
tol.

Pelro Diacono.

[gilur

Lxvni,

cl hoc Baresonii priviiegium,

Lan-

impeditam a'7"' cuncta diripientibut, duodeam monmi mittionem, Bareto, qvafOumcumque m/,, stfit arrogarit, a Pisanis, dominis utique tatitfactionem exigcre potuerit, quod
ius.
\

i^
ui

gobardico charactere
:

conscripium, banc habet ru-

terxt

lco Osttcnsts cup.

inc

U%

tamen"!

regia < Preceptum Baresonis bram epigraphen Bubar gardorum de monaitcrio ttncls ataris in
lii Deiiderio abbali.
stitui

Nihil

ego

in

hitct

(apud not n omnibut reperto

<[',',

Paueutahmewbaad
iccetsionibus tiattnim

itir

um

sufficiunt,

integrum vidtrt stu-

coneiiian pottit : itlum enim in /v" not inii/iiinirm centeo, qui riolentiam illamdi. reptionemque putet profiiuisst, a legitima
difficulter
i

tHotue ttctor poterit in

ad

ttratuum
txistimo,

Pitanorum auctoritate
iiiam

sed

Bistoriam Carinensem pag. 174. Torchytorii alteriutSardinim regis diploma, guo Carintnri como biosrr donaeiteceltriat, exstat in eodem Hegttto marain. 639 : integrum adducit fnt. 959, """<

adtcribendam
et

esse

qucrumdam mattvolentim
minime dubium
est
t

prmdonwl
Vtut tiL
tictnot

cupiditati.

Desiderium apud

Gattuiain Historia pag, (54 et seq. Satit nobis ertt. Ulim initium huetranttulittt, qvodita kabet.
[n

Amm

nomine Domini nostri Jesn Christi Dei steroi. ab fncarnulionis (Inearnatione) ejus nlxvi
ntc ilomno

pHncipet maximo tn honore ct pretio /,,.,," idhmc constai ex Vita num. 85, pro ablatorum rettitutione, apud Pitanot institisse ilexandriu legatum, et apud Desiderinm s. purgasse
Pisar
ui, s,

eique

ftdeiitatem

poUicitos

ettt,

in

nostro Torckitori rex (reye)

Sar-

niente Godefrido

Tuscim duee seu marchione,

fit

dinisB

etc.
ri

quo eUam mentio

rerte

de
B

eap.89

ct
ti

99

lib.

34 Bx hit patet,
lum
aliir.

arynat anonymut
i

\lr-

Chronv

Casinenris.

Vide ibidem,

lubtt,

Nucei unui

ratione

diotantntit, non toiwn leonisOstiensis

'hronicon

notata. Atque
perspiciat

hmc pauto furiut

lector, in

ditputari,

tamquam interpolatum, sedet Pe~ tn Diacont Hegestum loco non unofabulii commentisque refertum centtri dcbere, quod factrt ob ithabendum
etst

mquus

enarrandit

beati Pon-

tinenri,

rrm
stt

<j

ur ntilnui SCrUpuluin, ufitm ni,n

Miiliiu
rijn

ihlrt. i/uutn

secure inniti me posse Chronico Camaximt cum ostenderim, nullius esse momenti, qum a rigidiore critico iiti imputantiflcit gettit

iitu/uunt.

rri/is

lilutuin nutius tn-

tttr.

terpretari,

per eumque intelligere

regulum,

_i
,

rumque
state

inter
sibi

Sardos primarium ac principem

qui regit

titulum arrogarit, a legitima pote:

quod quam frequent tifnul oariat nationes fuerit, nemo ignorat, qui in re kistorica oti modicumrii utrtalut, Hmc autem conjectura mta tx eo ttiam fit vtritimitior, quod
legati

nondum concetsum

IV.

Beati

natales

pra^clari

cbronotaxia
adiit,
:

gcslorum, usquedum

Casinum

et

qua^dam
notitia.

in

his

conlrovcrsa

locorum

gennenset Barctoni fudici irbortentiregium

nomrn dignitatemque
flagitaturi, teste
rint,

Bnobarbum imptratortm

Cattaro innal. Genuens, tib. $, ut Bareto ettet solus rex, et tcneret tu-

I llustrisrimos Beati
i
ii

natalet brevittr

perstrinxtt

i:

siiiuin

Sardinim pro imperatore

:qum

oocuta solus

fundatam omnino

guod rcgis titulum uturparvnt quatuoriUx judicet, quorum

ingerit suspicionem,

tum asterent ex nobiiissima n entanorum principum origine sanguinit

rn Ostientit
,
:

Be10$
ft-

iinun duxitte
tioitatU

ttd festinans ad majora, nec

a-

adminUtrationi universam Sardiniam quadripartitam traditam fuitte, poti aliot seribit anonymus
Hediolanensit.
qutbu

ejut

temput

nec

parentes

exprettit.

opinor, sufficiunt, ne quis ob tcrupulum, Chronico Casinenri interpolatio m inurai : xrrf prmter dicta, > hanc itiuit alterum Barttonis regit diploma, subscriptum uuno ns-j, ,-t Catinenti eamobio multa bona concedent, cum " interalia habeat: Bgo Paraaon Arboreae rex el judex, avi

38

itque hmc,

Camiilus Ptregrinius Strit abbatum Catintnsium, titulo Desiderios, ita loquitur : Hic oatai in anno ferc mxxvii, Vocatusque Dauferius. Epoilnnii

/erem regii

tituti

hanc

/innut.
:

Victoris

lil

epitaphium,
illum

in
liic

que
tu-

ric

icgitur

Bis sex lustra gerens mortuus

mulor.
sit

Constat enim obiistt

:

anno

Chri*

losi
er,

si

1,/itiir

sexagtnariut

decesstrit,

oporttt tlluiu

nittum fuiste
;

anno

circiter

tOVi

et patris

mei

seqoens
ecclesim

pro

posse

pia

vestigia

wnce
no

limna

S. Benedicti

acclcsiam S. Nicolai de bus pertfnentiii suis... tali pacto atqoe convenliooe, ui doodectm ibidemadDeo serviendum.

monte CasiGurgo cum omui-

de

incompertum enim ttt, fuc rintne completa duodecim lustra, au rrro postremus illorum annus soium inchoatus,
inijinnn

etiam

nihil lustris

duodecimaddtndum,

'/"

rigal

tachos src.

Primlegium iilud integrum

ditm mtnsemqut natioitatis ejus ignorare maItm, quan, sme ullo fundaiurnin divinart. 98 inuiinttis Pertgriniut de Stemmaie prin-

reperireettin Accetrionibut Gaftutnad HittoHam Carinentem pag. et teq. Cortt tores iilm

cipum

Longobardonun

qni

ex
el

genere

nint Alenulfi

Capus

comitis

demum
attius
:

principi

avi el patris

mei lequens vestigia, innuunl majorcs httus Baretonit iingularistudio affectot fuitte

Benevenli,
gat,

iiruti

natales
ita

pauto
ditterii

iw

dum

m
m
"
'

circa finem

Dauftrios

w
~

ntibut,
tstr

-srittm*/iier cuo tali Bareton hie txprimil : unde

el

innominalo patre natus, RUo,

atqoe
Salernitano
principi

i ol reor, Landnlfi

Guaimario
ti>

tV

cott

potera, vet falta iuc tcriPtiiM Lsonem Ostiensem, tei ineofuuilum itUerpotetorem leonit Chronico
wtft,

waden

sanguinitate

mam
Nec

monaehorum inSardi-

"

mittionem ineeruiese.

propinquus, ni fallor, Beneventani principis Pandulfl II nuaffli Landnlfl v sororem et Guaimarii matrem

Gaitelgn-

ambigendum

est

hunc

Virum

lalibui

>l-

gnis

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBUIS.

Ostiensi, lamquam genns duxisse afa AleSoa reprasentetmn nec minimum obslat primitivum niba8 nuKo nomen Danferius, in Atenulfl

38>
l

penicillo

et

coloribus

Toto pariitionis nostrm eapite primo eompfe- A CTOHI ctitur Ostiensis Beati res gestas, usque duw ad U. s.
41

e,

MDillta

Casinenses accessit. Peregrmiut >>, Serie abbatum Casinensium ictailiaperannosbrevUersie dueit:

In

fteati,
'id

donec

Casinentes

lentfl

nuni|iiam alias amlitum; nrperegrinum et

laleat,
in

anno

circiler

igeslma

accetsit.

lusa

sBlatis

ChrisU

singulas
Qeri

alias

raroilias,

hxlvi,
a

patre

11

nosira

namina
tn
ploffl

in

r"l

in

gratiam scilicet uxorum, in ,,-i parvulos dt sacro jontc suscipiunt, eorum, qui Mwgine ait, plures omitterese, qum nunc
ajftrl
.:,.(

etc.

videmus, aliena epius inmrigrasse, de quo non ia?pe Aienulti occurrii exemboc iP80 il nomalfl deinde immutandi nominis aliCausas
atiam

Btate

solitaria,

quara
ri

aNortmannia pererapto orbatus, u eodem tempore delegerat, vita

perque annum pene intearcta

matre
es

abductos,

grum, nempe hxlvh, iub

tus
,

custodia serva-

anno dilapsua mxlvui eelatia IU83 wii Salenritanumque ad principem Gaaimarium consanguinitale sibi propinquum accedens petensque m quoniam m pairia vivare
in
,

eaque

occasiones
i"

nomen imponendi diversum

quibus etiam miki
III,

h usitato
lubei

aliqua familia,
>"''

servire

monachus uon libi permiltebatur Deo apud illum hcrret uiti rninpns
,
:
,

quiete
a.l

nio-

immorari.
wi

39

Maru
protem,
Visi

Victoris

Diahgis ejus

prafiia, asserit

ilium, Beneventani principis unir originem traxisse ex familia Epi-

nasterium sanctte Trinitatis quod ad Cavam nuncupatur, se volente, ab eodem principe transmissus liierai cum mater Pilium a prop to
:

dimovere non
cinio

valens,

ab

illo

hnpetravit,

pairo-

phaoia.

"

Greeco
derixarit,
;

ntifari),

Lalvnt

illustris,
est

etiam
\
i

ralla

Beneventani principis LandulQ,

Pandulfl,

appellalionem
jamiiia
i

ignota mihi

omnino

icilicel

mailem,
s

nempe iu
atque
monaslica,

patria

Epiphania
0(

sed nec illa comperta fuit Pe-

ejus)

ut

saltem

Beneventum
Sophia),

redirel,

apud
exre-

qui tamen

tagacissime omnia lustravit,

recitata
ita

monasterium
petebat,
cusavil
12
Ibi

sub

ul

paulo ante
B
Praeter

verba

jamjam
bactenua

loquitur

professione

degeret,

quod
annos

ipse

non

(de Epiphanio nullum uspiam verbum deprehendi) alias de gente ibidem (Capum) lange plures eadem
expositas
ramilias. ...
nec

antem
et
ail

per
ad

aliquol

commoratus
suaa
,

(pota
Christi
sulis
viiin

tres,

annum usque

eeiatis

xxv,
in-

logei er

non Beneventi
prutlens
in
i

aeque

inclaruisse
leelor
nil
,

uliro
etsi

mli)

munastrrium Treinilense

ordinata,
in

consenliel
dfl iis

omnis ac perilus

vel

ipsis
n

Beneventanis archivis

ullra

repererim.

tox Epiphania revera fuerit

cot

momen
innut re

jamilim, dt
i

quaortus

est

Beatus noster ut

idetur Marus, ego penitius

cum hoc ad illustranda Vicloria lll sit necesse. Vnum hoc obseroo, varia esse capita,
ob qute,
ut
in

non inquiro Acta mvnime

,

se contutit; ubi non parquidem diuturniua sesquianno, vel circs exegii ande abiens in exila fere anni ULII, StatiS SUaa ICXVI, el m nam iu npinl Trasimunduro comitero, Theatinum videlicel, ejus que uxorero sibi affinem hospilatus hoc esl us qae ad initium mensis Februarii anoi uliii,

Diomedis situm,
haud

tempus

.i

eadem dissertatione
qui ex

rectt

asserit

a-t;iiis

&U83

wvn,
,

ab
per

ea die
ires

ad tertiam
circiter
,

Domioi-

Peregrinius,
debant.

iili,

communi

stipite

descentft-

com
n

posl
tia

Pascba
s.

peculiarem sibi constituerunt familiam

:

Majeilaa

solitarioa

mansil

menses apnd bc landem ItePosl

versamque assumpserunt denominationem

ir
kisce

at nulli

rum ad
rO

Sophiaa
lirs,

tnonasterium
P;ipa

rediit.

ve-

causis satis

congruere videtur appellatio

Beati

OOn

mullus

l.eonr

l\

parlibus

Epiphania

ultramontanis

regresso

ac

Beneventi
; . . .
.

degeute

40

Atque hasc

de

stemmate
breviter,

utcumque

cidem

Faclus

valde

familiaris

eopse

scilicet

nmlw proI Mlffl

'

tufjiciuni

Videndum nunc

rectene scrir

pterit

Marus, Victorem fuisse Beneventani prineirolem unicam. ingeius de Nuct in Xotis

/,
lib.

anno mi.iii. <\n-> nlem Pontilrx mense .lnnii a iclus Nortmannis in apulia bello posl novem et mensea Romam repedavil circiier in anuo
\
, ,

ad cap.
Baptista
nipis

ita

cotnmentatw
tradit
:

Joannes
nullis

Obiil

mi i\.

At

Desiilerius
.

ileimle

in

hniuuorein

Marus. ...

Desiderium Beneventani printuisse

tinicam

prolem
nec

verum
fuisse.

prebat
tnr
,

labulis,
;i

sane

vero

mihi simile

vide-

Salernnm petiil ibique aliquantisper commoralus, Beneventum ad S. Sophiam remeavit, el aliquantulo tempore exacto, quonium rudecidens,

id

nostris silentio

involvendnm

Far

mor
in

increbuerat,

Victorem

Papam

ll

ab ullra-

jeor,

Jfari

assertum non esse

in
:

omnino indubium,

monlanis parlibus

Romam

advenisse

advenil Victor
iii

xlhdqnt
te

scriptoribus Chronici Casinensisexpres*

anno mlv,

aetatis

Desiderii
,

xxix] ad

Flo-

non tradi.
r

Mari

tamen sentenHam veheOstiensis

dicto cap.
. .

irnii.r

tunc clegentem accessit

eodem

seilicet

anno

inclino
ai pater

nam
illiua
. .

sic

nabet
" lMl1,

eum

utpote unicnm
li

synodum celebrantem Florentioam; ibique per ollquantulum lempus manei s ad Petrum non antc
mullos dies,
i^l

diligens etc.

Qum quidem
lantum

verba,

in

omni

eal

in

exitu

prajfati

anni hl\

ele-

rigore

accipiantur,

atteram

masculam,

isproiem

omnem

excludunl sobolem non veru sexus etiam se; existimo tamen, exOstien

dum
iiii

abbatem Cassinensem, lileris ejusdem PapBB commendalus, recessit, ineunte videlicel anno
,

MLM
i:t

BBlatis
i

8US3

wx.
'i'

erui posse

nullam Desiderio fuisse etiam soro""""<"". taltem apatris obitu superstitem, m eo conjicio, quod nulla uspiam sotlicujut mentio occurrat, tunc quoque,
tt

wnfl

krnc

storum ckronotaxis
Ostiensi*,
>

tota eru-

fion

'

ta est ex relatiom

tuis singula

an-

Beatus

nis

ii

Peregrinio
'ii

lanta

oerisimilttudim

innera

sunt.

non

vidi

am, quid

ma

quoquam

locus

""" f

ad'exomandam

historiam

id

^sigeret,
ubi

eapite scilicet tertio

anliqum
>>-

,,i dubium vocari possit, neque alibx temporum notas reperio, quibus enarrata magis

^s, persuasionesque,

Ostiensis describit matris lacryui

.

indubitate consignari valeanl

nofi

Pi rro

\ctis

Bea-

Beatum de
W
(

arctioris
,

<n
MOfl ni

,/,

.,,,,,,,,

(sororibus

w"'t. Cum autem

S esta

ilie,

teste
ct

\uceu,

Dc

duo rep< n huc usque deductu materiam praaiicw controversim, siqut teeiori, spectat, ad quat possint. Primum ad nttptias
nisi

?" a "-. ut veritimitiier non fuisset pratermissus-

uhertnn omnino

ftondius prosc-

itcatiun

a porentsbus
;

aitectun

se\ Ostiensis

seribithoe

modo

apud nos

%n

Vtta

nwn

ai

(cum)

pater

iilius

BawuJaribD
ne-

382
negotiis
1

DE

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

familiarilei

iljjus
,,

per posteritaUs cnpieni Implicare prolineam ids nobiiitaUfl Domeo disponerel cnm jam oobilem pnellam ei adaeque
, .

manai

$tc

Bx quibus

ita

Vuceus
spitem,

: :

Bospitem
,

canth

alumnura
tes

imo

itaque se (atetur aliqnanluli solum

Mf,.,,,

!|

inciperel

lolescere,

studuil

desponsare
flrmareinr,

nlqne

enipori 8
',

parenlcla

eadem

ad

invicem

modis

omnibus malnrare. Sed

cor

quoniam Dei Spiritui ruo Desiderii ad mundi nontemptum

autem Diaoonu
18
tib.
<lr

(amiiiariter habitum, Son contendant, eum omnirigon dicendum esse Desiderium, ipsis mcuml
licel

(l0

tm^*"

ii

petrut

Viris

illuin

tnenta adferre soiida, quibus id stabilian tationem tuam hisce oerbis ciaudit Vucen atUnel ad allroneam liberalemque
i

aureii
h,

nupUasrewra ttribus, cap.

nsHsee,

innuere oidetur,

nuptias

aionem
apud
i"

aliquantulam
ut

videlicei

illam

dum ita hquitur : ln nup er cetebratas fuiste, relinquens, eremnra peliit. pUis sponsam suain quos nii ri suni et aiiit peii
, ,
.

Cavas

mansionem sub
Alferii

Alferii

disciplina
ei

conflcere,

discipums

Ci rte

'

inil

B/uerint nuptim, tta-

nequeuntpottprimam Beatiin eremum /u \uuuin quia, ut habet Ostiensh in Vitanum.5,

hii
fere
tris,
,

ms domus alumniis Desiderius aliquatenu letnr, gratam Cavensibus minime rutui Facile siquidem fuerit prudenlissimis
i"" picere,

r n i

litiganiibai

fatsam

matrem

sapiente

iltam

intem
babilu

um
I

sub

ingenti
i

cnstodia

in

domo made
nuptiis,

iodi.
,

lantnmmod
tu
> >

cmternm mente
illi

elel

Dnilusque
eh

Deqne

candam, qu b flliura dividi patiatur, Vescio quidamplius, quam quod iilis concedii Lai gant Cavenses, cum torum tt argumenta
postutata
n<< n

>

ueque de aliquo
tenufl
t\i$

m
ro

et

Qlori

persoadere Gtliquai

oiderim.

Hoc tamen certum

sibi solis
Desiderioi

poluit.

Ego

minime
iiai

umquam

illigatum

fuisse

n do Beatum quamvis id
,

Cavenses
laureti,

adjudicetur.

minime oetle, ut Vnde an recte

tiberalitate,
titulo

asserai

Vui

quia Ostiensit ie quia

ducto nullut
t
rfi

initit

f">/'i et

uisse dicendi rint, tum nup altum silet, tum ad matrem vioteni

teu

>

seu justitia conu

esse,

fatsm
ctor.

matns

oppeliandos

iudicet
g

n uptiis,

aui de relu ta

47

Vimw aliqua de oirtutibus, quibus

mirifiee
in

sponsa toquitur,
resset,

ilta

ipsa,

uspiam eomparel,
//'''

lieei tua maxime Sponsum apropo-

noster

prmlaudatis
inquit

hie subnecto,
sinit
iii

qum aO
potius,

tot resptendm Ostiensi variis locis sparta

>
i

tito

disserui,

quia,
fiat,

tametsi ine-

Spiritu

in

Vita

num.

t.
ia-

Beatum no ttrum duplicis h<ir in peccati accusatum rifiutf maiedieos quosdam, quorwn nl !non o huic inserere noto. ideat in
ptissime
>
I

ommno

insui

<

id

carne nobilis esse ab

ccepil
,

ipsis
iei
\

rudimenlis

fanliae

et

Dei ma|

itio

op iram
te

dare.

>

Tantus
di

tcilii et

divino obsequio totum fervor

insederat,

mancipannehement
disciplt-

animo

ejus

ut

terim

tector,

quam fraudulenter ad seducendum

pro
vei
<t

obstupuerit Sanctari

eremieoia,

cujus se

autoi

faisa

\ditent,

staUiatque,
ilto-

nm subjecturus
lis,

tcneratj

quod Puer
.

lam

nobi-

quam

merito abstineam
et

convelh ndis ceteris

tam

delicatus,

rum
prud

calumniit

maledicentiis,

quatpm

te

ipsa

tibus

singularis,
ac

tam dives el preecipue parenLam fervenier, universis seculi

sprelis,

ocutos incurrunt.
d

pompis
inter
et

vanilatibus

sub

lam
;

districto

antiquam
H,
indit
i

Cavenses

proposilo sen iturus

sis

Domino

accessissel

ita

Beato quidi

indubitatum
ni Ca\
>

esi

m Ca an pa>

nsi

s,

paucia
st

idea
o/tt,
:

i" \<i<< nii/ii- :i. De studio continentiaetiil^ batm puritatis ex antedietxs ttatu\ potest. tjuanUvderet corpus suum in tervitutm

mus

irnoidus

Wion,
/.

cu\
/.

consentiuni
cap.
5

rci ii/crr

colligi

potest

<

>

his

ftfoii

in

Vita

ltl>.

tie

kabei

De

num.
tiam

'.t

tnterea

Desiderius ob nimiam abslinenin

ex monacbo sanclaa Trinitalis Cavenprimum pra?posUus ttc. ; quibus mani/este -eum asset >' Contra )\ ionem eilerius.
1

multasque

vigilios
e^Oi

languorem non modi-

cum decidens
missio,

Singularis
supradictis

autem
ei

animi

fl

qum,
ite

ut

<<

in/ra dia
ad/uit,

r.

omn\ studio insurgit tVucew in Bxcursu historico ad cap. 7, lib. .; $mpe lauda'

i.rnmir,

individua Beato comes

rfi

rr hoe

quoque loco enm

ompuiit,

''

'

<

""'"'.
,:

si

lubet,

tector consuiai

Von

" /,s

quem paulo ante iilum attraxerat fama

tis
<<
:

sanctita.
Vita

rit,

prolixam
tam,

Vucei dissei tatio

studium

oirtutis. Ita Ostiensis in

[

auw-

hic exhibere,

Ua ar-

"

Sed

|l1,

"
"""'"'
(
'

im
ieirfem
|

aiumnus dic\ Dehabitum sumpserit, fuerit neutrum ioeumento contendit,

:

Tremitensis cav cum ab eodem abbate adeo diligerotur ul eandem ei abbaiiami

,

se ro

quoque vivente,
Bubjectioni
,

conlrndere cuperet,

ill<

potius ac

quara praelalioni menli

V"

commodarel
cernerel
is
ttc.

propterea cedendum loco

Uii

te~

rimum ionatus
S. S

Santar\
,

eremtcoia, iterumque a Sieonutfo,

,Sr "

.,,,/

Sed iam

nec inulile fueril

hic adjtcert

m
?"''
,>

osito,eaindutusadGuaimarium "'"'""" accessit, a quo orf Ca-

locorum aiiquot,

qua suarum
Beatus
regni

<

n1,i '

tiim

mtransmu
nis

fuigore
in

prm

ceteris iiiustratii

Benfr

ventum....
nov meminit, vtaiu

urbs arohiepiscopalis
Principalus
,

Neapoli-

provincia

nllerioris
recipil
III

..1

aJ

abiU appeilat
ceus.

M
$it

nnconlra Cavcwes
' tib
U1, riu8ttI
'

Sabatum Duvium Baudrando, paU-ia

Uaxirai.
fn

nbi
fuil

Calorem
Victoris

I'"

testem addueit De

5 Diatogorum,

ipsa <-n itate

Benei

pa
'

,,

.
nirii

"
1

initatis

monUsmdiBcaU, qui inter Salerni" " ^malfiianam civitales preminetmari

aa

'

um, omnino quidem plane certum, id minime

bus synchronis

ntana natu otrisimile est, """

i

'""

prodentibu
t

Porro

lubino

"'

N "'

ipse

Trie 11

^i^
ldl

"'
'""i aDUd

'

ll,n

'

Ll ""

"*" m *W*m
Ul
'

ex"l

monastenum abbatiarum Italim /m<j. 4J *>pki* haud procul a muru Benm ureu titum erat. Conditor UUus fuii irick.
iiii<i

"

qui

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

'"'
'

383
ArCTORF.
I .

<

*
'

appeWeri ooiutt, , Wfwwtit* prmcepj o<fintsi* l't> i Chromci Casinen,-

ea

professione
si!

sibi

uo

Um

rr ritas

manere licerel ; cumque cernm, 8, eum per annos aliquo*

i

s.

'

^en*

Hic

(Arichis)

intra

ibidem refy

commoratnm
mihi

f*

11
'

DonriDO Be nevenli templnffl .. decentissimam condidi!

,

opnlenlis-

miUimum,
ilium
tx

ne dicam evidens,

quoqus
.

fn

qnod.
ac

tunc

religit
.

w -.

///,/ 7 di-

imSapientiam

norainavit

, .

sancti-

etiam confirmaU

u>

ita
,

num.

coenobium
ia

stataens, ...

id

sub
...

juw
per-

eatur Beatus
in

secum
perfectam
esse

tputassi

nachuni

nenedicti

raonle Casino

tradidil

Bua

patria

non

posse.

Verum

virorum deslitutum s

permaosuram, Nuceus aulem i(a in ftunc Qaod fcanotfiimj postea ... demura monamonasterium transivll
.

levioris

hmc suntmomenii, qwsmut

Vita ui
visa
tn

discut\ ope-

rosius debsant.
:i
'

fn

num.

l-i

insignis
scribit,

refsrtur

Beati

Capvanoeo
Ml,w

m
'

fl

s
inrtii

Bm

commendalorio narel abbati. ctrnobium Ordinis Ciu/niacensis sub cacense u ia, et Htulo sanctm Trinitatis
.

visio,

'/""-.

Ostiensis

Hanifeslissime
Benedicli
,

portendere
patris

est,..,
hoc

Desiderium

?ioem

monasterio

snsceptnrum

mitana situm
,.

est,

vn

loco

>

rivitate

SaUmitana,
abbatiarum
;

lubinus

'"

Votitia

nisi quinto milliari distat llclimpag. 94, non autem scribit, cix quatuor milliai

abesse. Tremitensis monasteri\ notitiam

,,/,
,.,,,

subjicio
/,,,

tu dabitur,

suus in/ra paragrapho 6 cceuoi obscuriora qumdam

quod non multo posi tempon /"s-. Quam diuturna fueril mora B nenHmonasterio, priusquam a a transmissus est prmpositus, non omnino liquet. Hoc h colligitur, id muneris Desidempositum fuisse ah eodsm /v/n>. guieum i/n ter Casinenses adoptarat, adeoque ante xxn Maji iiinn 1057, quo dignitatem suam Petrus depoi
i

Hl
l|M
,.

^prutio
jnter
a

De Magella sive Majelta m Mona esl observai Vuceus 7 omniura ejus provincis maxunus.ibimonlanas rnpes monasterium sancti
bor,
,. t;

suit.

Res autem
Pandulfus
el

in

ita

termisil

Ostiensis,

Capua oenobto aestasprmsolum hoc commemorans s.-.i

:

cnra

tpsius

civiiatis

princeps

indigna
I

qnsedam
conslanti,

supernua
erat,

juxta

prioram

lemporum
e
.

Spjritus,
,/,-/

Belestinis

nnnc

cnltnm
|

tunc

(cum

coasaetudinem
ul

Desiderio

vellel

ille
.-i

eo

jo

contulit

Desiderins

Casinatibus,

pectore

nequaquam
Capui
is

in

liis

monachis S. Benedicti subjectisjurisdi oftoni Coa natum. Ptura de hoc monte videriposmni apud Leandrum ilbertum in Descriptione Vobis sufficit aliqualem totius UalvB, pag. 302.
4ius

congrunm
[versanus
poti
'.\i

ducerel

assentiri,

sgressus,

ad Richarflum accessit.
.

Brat

de

Vormannorum

Mchardus gente Capuam

.

tunc obsidens, ejusque principatu non muitopos\

cujus iniquam vexaUonem Pandulfum Capua relicta, coactus esi Beatus, quin
.

hcorum istorum ideam proposuisse.

ii

devitare,

tuetur

iinn appellai

Peregrinius in

Serie

ahhatum Cor
.

sinensium
binc
V. Prsepositus

tituto

Desidesius, ac

subdil

Quem
I

adparel

non
i

antea

defunctura.

hficha\

Capuanus, deinde Casincnsis

:

abbas eligitur
Cardinalis
ciliis
:

tegatur Constantmopolim
:

creatur

variis

infcrcst

con-

ogo principum Capua penultimo recenset Patdolfum una eum fiiio Lanpaldolfum autem teribil m terabililer obiisr iiinio (049, ac demum sub Land se
ro Monachus in
. .

'

..

castrum

novum

scdilicat.

ut

vocat, ultimi

Patdolfi

Longobardorum
'"
/

natum Capum
tuat,

umrefert. Uter rectius star

Miffi
/
;

non inquiro,
nihit
intersit,
t.

'"''

v
ttutt

ta

aut

sive

iniquus
,

in

eixm

fucrii

pandutfus

adhuc supcrstes

ut

Peregri-

H,aelenus

nderius,

beatim Pontificem deduximus usque t ccenobium, Prmerat tunc iili /vCasinensium serie quinlus et \i> eo decenter receptus est tam Dequam, cui ille sanctioris oitm a
Alfanus.
Ostiensis

mtiterat,
latur

Ab
vn
I

eodem
iia

abbatt
.

Petro

tite Landutfus ejus filius, ul Uichaei inPorro non explicai Qstiensis, outelaDesitrum /' gerii Capuanus ills pritu sp derio addat Juxta priorum teraporum consuetudinrni. non aliam ob causam opinor Desiderium ' ''' " 'i">:m ob bo\ cipi
hiii-,,

nuit.

i;

n>um, 1%

monastifii

sinm. tum "

direpi
,,/,

S.

Benedicti ca nobi
in

nliwn
distt
et seqq.,

cam ambo consecraiionem

"
:

adepti
:

sant.

hunc
Casi-

usus profanos
"/ 80

commentatur Nuceus
i

Duo
,

distinguil

gum

iib
>

Dialogt
.

Par\

asis
i
'

Fratribus

sociati

videlicel
el

dulfum
/,/,-,
:y.\

apuanum

'""

i:

nobio

aomen
Leonis

dederant
Quia

monastiprofes.

Desiderius referi

Psn Conrado impen

Hichard\
Irersani

quartum)

secrationem

"
''

adepti.

dubitei

^inihiin.

Hoc

testimonio
dicta

nixus

Vuccus
I

Desideriura
et
iii

,ue

Casinensibus indubitanter adscr

dii
,

juhniii.

tcciesiis ac prmdiis
i

Cap

''

ndt

num.

45 et i6.

Vo-

hu

extra

urbe\

hic Vuceo contradicere : merito tamen endum mih\ mdetur, an tuncprimum, cum Catinensi cmnobium accessit, religionis oincuio que Deo consecrarit Beatus. Hoc tnim "'"'"'' nii eum magis ambivisse, quam tc**onuntium remiuere. Cum ergo in Vita nwm,
11
.

man
\

"" iw

'

'

-.

ati\
i

appeliant) eju
t\

rfi

anno/057.
chus factus,
/> />

rt,

US

Ltonis r:
dicto anno,
kxiii

Majh crea
1

supremus
ootuntariam "'"< <" h
,

Casinensium
abdit
.

mt den
;
'

'

P
l!/

tri

scr,('"i

Ostiensis

Tali igilur

landem aliqoando
,

^Midicione
"r
-

ad

ut
l

sine
IUll

alicnjns

impelraBenevenium redeal impedimento vel eontradimonasti-

'"' I! """"" """ adversa eum cum fi

et

'

"

\o

stephanus

<><>

ne a

monasterium S. Sophias sub

eembri

(OS7 s$ contutit

graviqut

morbo pens
ad

38 4
Ai

DE
Satalit

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

ut srrihit Pei/uos tnrosores

CTOM
s

ad eitrema dcductus, nrca ipsam,

regriniut,
fccit

communiil,

mirificea
1

Domim

fettivitatm monachit
,

potestatem elnjcndt ahhatcm

;

qui

dtfunctO

succederet

yui, pergit Peregriniut,

. ,

Desiderium

aoud apud Benevenlum tempore Leonis l\. et naperinCasioenai mooasterio ante ooo plenum bienoinm, teniconctamarnnt coocIamaruDl
insi ipsi

Pooliflci

jam iara

pridem Dridem

auxit vraa " * .** "* lrni in amnibut Dt\ auxilium *'n expertut Ms,?ll0 suas minime pastus est toliut ?" c Casi w e **o4fi ferminu rnnr/d, sc</ * . tmnnusmnrlu.h. ,/
!

rum principum tiberatitate

**

m ttUUuadm

stnatum tumdictioni tubdita libenter

iilorum
utiiitati,
et

er

pore abbalis

Petri,

etiam familiarius ootom. Vota

ecclesiarum nitorisoU^r^

omnium

in

unttm eontpiratte Desiderium, au-

ctar quoque esi Ostiensis; at non ita, quinprius atium et alium assumendum judicarent. Vide Vi~ tam infra num 14 circa finem. 54
ptane invitus,

vtgilans, batilicat tacras, tumatibi tum xtme Casini magnifice partim mnotami

,/""
, !'""""

De har Desiderii
professus

eiectione ita scribit Buce-

tinusin Menologio Benedictino ad xviScptembrii:

Iiueetino
.-

Uonuchnm
te,
al

lanta
oi bis

enitail

vila sanclita-

crtdimut

DDCli

imo

illj

atqae

Ordinis arcbi-

tterio Casinensi

abbas praeficereiur;

imo prmesse

undequaque co nt-Qu*omnia,qmainVitafuseenarrantw mentano hute inserere supersedeo :per decur*l tamen, quantum fieri poterit, suis singula tem2 nhus mnectere oonabor,
'

potuii conqrue eupremm Uajestati ornatu instru^? "''/ sacramqueodperagenda tremenda Mysteria ieetilm sumptuosissimam

ercctt de noro,

ei

quam

inhabitanti

cogeretur

cam
imn

nuiruimn
fratrnm

ac

maltam relactanlacurymffl

tem

fei

renti

vota ac

57 \ppendix ad Ckronicon '"'<"' reousum, amplam

Casineiw
formutam
t

u
al
tntUrtt,

refert

exorareot. Vidimut num, i~ suh finem, Beatum, vr prmesse cogeretur, tubette poliut cum desiderar
ret,

ahhas Catinensis eligi, eiectus a Homano p """"-' r</r,nun, nh r,ir,n mnsn-n,,

seu

Tremitense

cmnobium retiquiste videbimus mtem omnis humanm majettatit tu;

;

premum
tc

fastigium atque hmc Desiderii, tum anr tam poti tusceptum Casinensium moderamen, uia ad hoc tattem talet, ut liceat

solemnembenedietioncm accipere debeai mut num. 65 electionem Beatia Stepkanoi

firmatam. Consecrationem ejut factan

Umemorat
Harchia
Martii,

Osiientis

num. 22 Vitminfra.

r
<

hme iuximi,

suspicari,

maluisse tum privatam

retiquis prmfici.

civitate Xtalim ditionis Pontifi

oitam transiut.

inconitana,

quam
linus assertt,

mno

Christt

Sitamen,

1059

dit

Buce-

rn

abhorruerit Beatus facfam de se etectionem tnirum , ut ab Ostiensi ne terbulo quidem indicatum fuitse : et ob hoc ipsum
,

omm modo

pottquam

die

proxime prmcedenti

idem

Pontifex itlum sacerdotio initiatum crearat Car-

it silentium, conjecturis agere fas tst, ttimo eum, utcumque tubjectionis cupidus cstitei

m-

dinalem pre*byterum tituli S.CmciUm. Quani ro Beatum fecerit Nicolaus, tatit supet

idmuneris non omnino renitentem suscepisse, vcl ob vixionem, qum, ut Ostiensis perhibet, Marit,

.Desidcrium Benedictl palris vicem io boc monaslerio susceplurum, ei iu qua forte ab eodem beato patre id
.
. .

oifeslissime porleodere visa esl

primlegium ampiissimum, ab Ostiensinum. indicatum. Integrum iilud videre apud Gattulam in iccessionibus ad historian nensem pag. et seqq. Pauca huc trans
dit

M
tsi

breriter

Tibi
.

dilectissime

Bti

Desideri
.

quem
suis

abbateni
alml

consecravimos,
lliM
i

concedimus,
.

monasterium
,

injunctum fuerit; (de hacautem egimusnum rei quia 54 lun. ani batur res illas prmelarusimat, quat in Casinentium utilitai
ipsi
>
i -

Benedicii,
el

cum

cellis

castel-

lis,

prajdiis,

stra

auctoritate
Tibi

omni sun pertinencfa, et hacnoconflrmamus. Prsterea cui.

roboramus
conventu

iter

opere

luisque
et
.

Baccessoribus

En

omsi

Ututsit,

summi
r,i

episcoporum

bataestelectia
\na ieua

Pontificit suffragio / , i,
iriui
.

principum
. .

superioren

eompro
'

umnious aooaiiDus sedem. omnibus alihaiihus srdrm.

quam,

ul\

jam
i

1"
i

-ciesiaa
sibi

. Porro P piwter prmter Aposiolic^ Sedis Pnesulem , c Dins

sumwmt

ec

lUffl
I

re-

ttatutral

Pontifex

ei

imponere,

episcopum \H sacerdolem
vel
in

in

prasfato mo-

wpotitana recertus
't'""1 '"'
'

"' lerio,

cellis

ipsius

fuisset

ditionem quamlibel
F

''

Sanxit
tanti-

'"

mentese, c
ii

pi^ffisumcre liac nostra interdicimas auctoritate.

redmt, itatim Casino prmessel ditum Des\dem Pontificismoi

''''"""'"''''""'
1

m
redu

s Ueliqua amoris summmque

axcia, t Utteris hisce
r,

existima
nMtftfff

,.,, 7

ergacanobium Casinense iptumque Desiderinm *[postolicis satprolin

Miwsagratanterreciperei nec
relragari.Uisuaconstiiutis ro mctitt aditerse
/

prmtermitto.
e\

Qumautem commemoravi, n
communia fuerunt

Dl
'

"

^ioaPontii

Desiderio

suecessoribus ejus

"-"
>"
<">

litempo-

induita, Postn

mum

Beatum
.

no-

']

'"'"

aditinmprotir nhabuit/defunr

ttrum speciatiter respiciebai

tifex,
te

Porro, inquitPon.

cnpientes consalere

monasticee religioni,
vitss

Z,
if

<
'

UarZ
ic,

taalummodo
i
-

diebus

lum

vicarium

no-

Vitanum
, IIS ,

tacasi

t:
]

"\

cm * iit;

i
ntesi
ei

"*

f*U*m*m

^maBominicmResurrect
omnibusatacriterinpatre

assamere decrevimus ctc; adeo scitiNieolao perspecta era Desiderii virtiu, "* itium ibidem Religiosum <-i prudenlissimum saccessorem ?. Benedicti appeliare non dubitarit, tptrans, futurum u\ pia ejus industria ac toheet

ws

*
cvnouxx insmcnsts loslauniior

sfett^ate ab >deraLn7 q

TZ 'dinTutZ
/

extudine monasticm vitm Uatus turbnlentis itHt oribut vntsger et incolumit rL '"
:

>'

p<

Dalum
"

Aiixmim octavo

tdas

Marlii

'esu

lirisii

qui
bc

eum anno
i

millesimo quinqaagesimo primo pontificatus paucis mensibiU

renovatnr

"" concurrit, Ceterum ad quat tcrrasseextenderet oicaria hmc potestat Beato eoneessa

^Sr'
<"<***

toiaoll eoiligitur ex hisce verbis

/rfl ' r
c

Ab

ipso

D"
loWfn

Piscaria,

sicul

influil

h dUiuues

"-rettuuit,

tn

mare,

scilicel

pw

tpra-dw adcersus nu~

Campaoiam,
'I'"'

i-alaliriam

priocipaium quoque el Apuliam i* horum porro iocorum, quia "

:

Vir

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

,,,/ra

385

non wmi mentio occurrit,

.,

brsttm

tubdo. Fluvius

Am

roemi

T" ""'"^
w
aD1(,e
!

'

'"'"" non
V>ondam urbs

Pwnl
rnii

w*
|,,v,;l
-

rius fiuvio n< tdificato. EstanUm [ternum,

<
''['"u
Pi
!,,,,

Dt

loeo, quo Hin- ai-ctor. Fracta autem lau- t! s.

1

habel

Terlio
e
l

deio

peninum

01

inde octavo

im

*>/>/"

idum munitum ><-., rCT-/on'. Campania, cognomcnmajo orw, ^Mffi proetnctd rrapAw P o/ifant.
r.

'" s;
*"" H

''

''

/. M)

.,

u Desiderius.
, .

Hoe

'

ex Of(tenft certum ope erectum /uisst

cotir,

s/fer
tfln
,

li/terior fl/fcr,

habemus, non ante

ut ait

\d

iin (taiia prooincia

et

ci-

:'.

ubi olim Picentint

""'.

pars
Dfltt-

snl '"'' Capuani,

ubi aiias popuii

r

batum Casim
git
:

Peregrinius in Serie ab:ii

,

[pntia

quo
Capitanata
<;//rr'.'

r_

Qui
|

Ridardus

X)

e*

comile

regni

pannm
:u,i

Aversn Com.

principaturo
obtinuii
posl

yfa n
,

i ,

Bariensis >
>

" ln
>

eodem regno. Calabria quoque dupiex, in regno Veapolitano tt uiterior, utraque

U
>

limitata qo hlvih, plenissime autei

Mt
,

MLXn
mrior
r"
1

qnem
vi,

mi.xiii,

atque

exacto

magis

in
i

Weridiem

^ "

annus

exietua.

Plura

qu\

de

eandrum
Bauad hanc
et

cordasse;
1

eiqne
'

Hone
\um in Lexico
'

totius
:

Ualim,
utroq

in anno videli mense Maio, qui D sidi Richardum cirm Vdennll conducatum Cajetannm reiinere,
1

apnum,

aphit o
<

<

"s

conditionibus,
lerii

permisis
chartuli

Intelligi
in

pe
'!'

eg l
'

en

im

anliquis

H
fr
.

59

jam

ja

vhibendam usus sum. norata De iderfl ad mcr sm

\m
lio
:
i

libus
1 i

cum

liho

clignitate
(h '"

insi ruiio,

Jordano, dux etiara

tri

B?que
ajetaa

pri

itu

ab

purpuram tntiq > r

a&
1

5/1

tur ab
a

>

cap, (8

mi
in

pell

epit.

Mich

>
....

ra

" onis

huic

tfo-

Beatus.
ta

Casteitum um construxeit/actum iitud ejus inito Cardinala><>> e

1

>"
fi

ttem cap. /2 prmmit-

nachus
'"'"

Cataiogo

mQm
1

scribit,

fetanum
ottfl/onfaa
1

Uichardum occupasse anno W64. Quidquid rit,

facit,

u-

Pi re

po

erius

m,
.

on

rmii

/?wa
tta

//
a

m
scripti

serius

contra
Deside

recitare

habei

ractensi

aiiosque

Inlerea
I

ralti n

Fra
ac

enses scribunt)
perfidorura

rium,

ywam idexigat
SflMe rft^ctti

mi,

inquielorum
!os, acsi

scilicel

ho-

Ostiensis ser\ a
''"'

quidam
aliisque

latrunculi,
vicinis,

junctis

En

Von

posterior
j

tibi

Minturnensibus
oppida

mit

nunc furtim,

tsse

anno

(059,

woc pniam
fraudem
et

quo Cardino
ex
iis 3

est Beatus,

WfuW
lur
-

nentia infestare

sibi contigua, nobis pertinon desistebant. Tum Fractensium

manifeste
in

eruitur

qu&

habet

Gattula

Access ontbus ad Historiam

Casinensem pag.

aitercationum
:

causas

re[ert t

ac

<h-

"""" *ui>dit
Bciis
''' ' 1 1 ; .

ETesiderius

cum neque
aliquatenus
violenler
el

benesedare

oeque
"i
1

(58, ubire/ertU riderii abbatis privitegium Trar jectensibns concessum, cufus tenor talis est, utop-

rationibns

Vlh

time congruat

iis,

qua

nunt. 59 ex Ostiensi

at

eoruro
s

tandem
iniendit,
fultus,

fronandam
Cajetani
cui

tulimns, ctareque ostendit,

beneficiis ei

neqoittarn
llll(>

Adenulfl

Desiderinm stnduisse immunitatiBus devincire sibi Traje-

admiuiculo
Proprie

mox

caslellum,
in

No* Dm
'

ctenses, quos Uarinus comes Trajectensis

>.

!lil

p eranus
-

nomen indilum est, dicilur, omni instantia

cumOb-

monte,
iilos

contra

m
"w
1

dutnna conju subjecerat, una rttni parte castri Fractm, ut videre est tn '/7-/0mate tfannt apud laudatum Gattuiam pag 157
etseq. Desiderii

ictorum

Sanctorum
2,

"' vi, ,/.

''"/<

fttin
Desiderius
ducis
ises,

w
1

Ordinis
f0 < ttm
;

autem privilegium datum

non adierit ante
Vovi

legitur

ffM|

anno
W58,
rat,

tertio

principatus Richardi, qui

Castri

cum Capua-

eaAtoei

Hoc

'""" principatum certe

mdificatio

,;i[

"

''""'"
Adenulfl

annum ^
sludue(059,
\tque

dicitur

Castellum

contra

Fractenses

Cajetani
1

ope
qui

construxisse

Trajectensesque, quos conciliare frustra

oppidanos
oppidi
eo

ralli

Minturneninfesli

cohtingere

dndum
rfi
,>>

debuit post
G

annum
1
>

Casinensis
1

dilionis

quo Cardinaiii
h

nitatem
rsp\

ti

on bua ac beneHciis seda\ur Mabillonius

'

disputata sunt, >"

non omnia
>j

Desiderii gest

\bu

ihii

n,

cum

ejus

verba

ad eum
/asde-

tamen
>

auctoritati
>">'!,

dnm,
>

iaFractensil

"-

n <j,Uib\

111

se tempt

m ubique
mutta
se

. cum polius hos

ebii

illis

onis CasinA nsis terminosin,

prajtermh.th >>>>

<

i\

atque

tegenti

tantum

tantum
gere.
r,;{

veile sc

quoquo modoeji
um, "i '"iucem ceie'

Vuceusm
minr diT!
: Minlurnae in **** " li,M ,,,M1US inierDuebat, '*"" etiam vo Leonis, m proin-

/,

tntert
lt>/ntan
'

s'tH'nsi

camobio

S.

Benedicti festam

e,indeqm
rediisse, auctor est Ostu

\iem sotemnitatem H
tebracui

M
:1

emm

exiilerit,
'

unur pro TraTrajectum ea reliquiis priscam appellationem non

Trajectum hodier1

tunc in Laterano
us,

Xicoiaus II concilium,

Potuit. Certe
n\

Lanfr
rit,

urbem inprot ncia

Desideest

Urisflurii,
Alb

gm

aiiis
et

Qariiiar

r ius

ird

mu

'

"

"" Baudrandus,
Tomus
V.

Leander
'210,

'
ha

sanctw

Caaciliffi,

ut

>

idere

Uiorum, parte 2,
''-

wcriptione Itaiim, pag.

Stptembris

Tra-

eoi. 101,0. in

rengarius

h
re-

59

380
lECTOHK
u. s.

DK
tuam
tertio ejuravit
;

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM,

resim
ta

oaria sapienter decrtelectione

sunt contra sacerdotes mcontinentet, conttraqyfi

est constitutio
<ie

timoniacot; editaque
ani
Ponttficis,
<><><<
:

Hujut

eoncitii

qua redibii infra termo meminit Ottitnsit in editione,

it
<

VI. Monasteriorum
censis

Tremilensis
:

et

s U !,| a
ecclesi

reformatio

guam
BDpra
cjlfo

sei/uor

\crs tic
i

\otts

<l

Casinensis
<|

i>>.

S ita observal
(tittera
c

ode* B liabel praterea,

de constitulione
electiooem
Nicolai

quffi

bic

instaaratio et consecratio, post

Uarn

in

con-

tum ccenobium innovatur.

Romanc

clrca

Bummj

Pontiflcis.

iteneventav
et

64 Celebrata tynodo Homana, duat aliat coegit Wicotaut, altcram Uelphim, Bem tnt\ alteram,

Milphitano,

am bas
cottectio

anno

1059.
ut

ti

ique

inter/uit

Beatut,

idimus

<. ""'"

"

,77

ft tt

SS >

'/"<<>

Desideriniii
j

Beneventanm,

tettatur
V

laudala
eol.

Bardumi
ubi
et

notter \n pretxo ,
ut tuat
ilii

essn

w/ / ,,,..,

\ in> / inn/l tlluluum

tom. 6, part.

J,

1069,

inter

prmtutet recentetur Desiderius abbat

Cardinalit
Ottientit
;

pretbyter
perhibei

Heiphilanm
:'<'

quoque,
:

ut

>.

Vitm hit terbit

dien
rexit,

(Beatut notterj Melflam

ui'i

Apuliffl

Urbem egreuibem perII)

l>c

partet lubenler committeret Pontifa monasticam discipiinam iptiut vigili ,,.. no tartam tectamque servaturus. Nicolai // pririi gium tuo quoque calcuio confirmavit, ten
pothu

rw'
:'>*
mtbttr
rr/

innovavit Atexander
sinrnsi.
neiiscin

itidem

II,

plenittiman
Ca~
I

tunc

idera

Apostolicus

(Nicolau*
Apulia

coDCilium

celebrare

disposuerat.
Araalphise

Pottremum
in

munitatem concedens ccenobio non tantum sr</ rcc/csiis iiisu/irr omnibus ad

ditionem pertinentibus,
ut videre
Vita i<>.

concilium

eeiebratum

scrittnit

biint tiim sttfiru iufinoniui colfcciiu liuftl

m i,

est tn

U.Quantum autem
et

Desiderii prudcnUt}
E

Labbeana tom.
1'.

9, cot. 1405,

t/tiis

1 Critica

ad

>>><<

quam scriptionem PaW59 errorem vocat,

quod
Ostiensis,

confideret idem Pontifex,

ri

ad

Tremitentit

abunde declaratit, cua Sublacensis ccmobiorm

ipostoliet

tumque
<j>i'in

refellere

nititur ex eo,

ditciplinam tnstaurandam auctoritate

submisit.

iiim utraque Collectio, non Amatphie.

Mclphim tynodum asserat coiltctam fuitte. Ccrte, iit rectt ibidem obt\ r\ at Pagiut, divertm tunt

omnino civitates imalphia et Meiphia; hmc siquidem ad Batilicatam regni Seapoiitani provin' m regm Principatum citerio
rem pertinet. 68 Errorem
qUd
poSttfi><>

Quid porro egerit, ut Vremitense ntonosterium, improbis inkabitantiummoribut inguina!i meiiorem < s!<rti reduceret, exponitur i Xtta num. te rt sn/tj. Habillonius innaliun
.

tamen

reprehensione

ue Conciliorum cotlectione hactenut

dignum non

>

re-

mum
ittnii

Benedictinorum lib.2, num. u:> Leonis Ostiennarrationem contraxit, ili>l Desiderii foctum referent <irr alia Benedictinorum gesta, qua ronHgeruni anno Chrisii 1066. 68 ,i t re/ormati /<cr Desiderium Tremitentit
sis
c<rni>/>/i

tapfeftf

aliit

perio

matphita

enim prokibet conjicere, ttelphiam Basilu atm provincim ci\ itatem utroque nomine nari, iii de imatphia Principatus citerioris
:

nii

epocham censeo minime illigandam

Ht7l,

rsst.

tffunp

anno

itti,

eamque potius referendam existimoad'^

aut ccrir ntin

iniiiiiiii

multo

citius;

nam

testatur Oriendius
ltt>.

Orbis sacri etprofani parte

4

4,

Ostiensis de
suffecio

i,

cap. 8,
et
;

nuiii.

ita

scribens
vocatur.

Melpbis,
Url-

Transmundo < loeum idam\ l>!><iiis scrtbit, eum paucos post <li>-s, "l>< revtr-

qnae

Melphia

Amalphia
i

Certe

ss

<i>/

smi fuerat Desiderius, monachis tributocumoerore,

phiam ipulim i eam ocat Ostiensit, <><> tantum Vctphiam, $ed etiam imelphim dictam (uisse,
dubitarx
Ipit
'-''
*

non

ootett etenim Richardi Capuani dipioma, cujus meminit Ostiensis num.

:

'''
tOi,

quodque
fol.

>

>

Hegetto

Petri
<it

Diaconi
in

tinguam prmcidisse ; tum expotis/></ti Vita num. 43, Qaoniam eodera anno dedicalionis ecclesia! noslra fleri prajslolabatur sollemnitas, ;^l eam suslinetof ventums, ac juxla culpa; moilum seDtenti;tin
los eruisse, atteri
%o

Desiderii

<.

/7

integrum
164,
ita

Gattula

ceplurus.

Ex qua relatione certum cum

sit,

Ttant*

ionibus
\iini.
I

pag.

[ncarnationia
Endictione
\\\,

rem i><>stram Domini ooslri Jeso

<n

mundum

Desiderio de crudelitate reprehentum

fuisse

punitumque

anno 4074;

eo siquidtm,
>

/"-

j.-

mii\,

Domno

Nicolao

ve-

tente ipso Mabillonio, contigit Casinensem

nerabili
nte

Papa, apud
etc.

Amelphim
illud

sacram

s\uodum
liam,

cam dedicari; cumque asserere videatur

r.ii./iinni

Osti
I

66
timttu

Diploma autem
b
et

temporit spatium

ftuxisse

inter

indubie

non

Ostienti

rccitatur,

tynodum

indicat

mundi ordinationem ejusque jamjam memoi facinus, non csl verisimile ab anno 1061
fuisse
nisi quis
i>>>

Baroniui, de eodem concilio agent, Malphiaa tcribit, tom. w innalium, pag. V4,
;

Desidei

io

Tremitensium

"""
i

Quid quod omnit ambiguitat a taudatit Conciiiorum coltectoribus lublata videatur per additam 1,1 b M imaiphia tnim Ptincipatut
I

dicendum putet, Desiderium quidtm 1066 ad Tremitenses $e contulisse, ibique

novo
abbate,

anr or-

dinata
disi

rebusque

""''
"
;

'"'

'

'"

"

'

ampaniam perlinet; Melphis

'
|

vero

ipiinam pertinentibus, recte nense camobium regressum esse,

>j><<

dispositis,
relictis

oi

ahguot
et
<"'

-' -"
s

/( nobititata, titaestin provincia "' tensu r spectare di _

suis,

religiosm observantim invigitarent,

sil

qaibusporro inteltigendut
Redeuntibus

Ostiensls

dum
etc.
'

" '"'

conttneai

Vghettus, ipuiim Basilicatm provincim partem ipuiia Peucetia, i docei Baudrandus

.

i*i

scribii

'''

rum
<><>

nostris, paucos posl dies p de relictis ibidcm Casinensibus, 7"'

.

"' l0

raphico.
tunto,
i

Hmc porro hunc

supplerent,

ll"

fit

ab

<>

>

^
'

''

discrepantes Chronia Casinensis Hegettt Petri Diaconi tcriptionet concitientur

Transmundo dai mitenses quosdam, quorum U mpus '"

aperte dicit,
s.
n,
:

Yotitia

abbatiarum Uaiia
|

'

395

De
1

ejus

Tremitmm
mriili":;'
lib,
-i
.

PCa

,iiiniiti]

Ml.X

hQ

lironic
ti

cap.

xxvii.

Transmun

eru-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

*?
eru

riptum tcnpt
,

dejectum, \ocoq ue
{S pastu
,

n est,

Regut* S. B, irfieft easHgatum, ad Tremitentes uitra reoerti Contra Hildebrandus Homanm />
ei

bano abbal, Ftrro

ejus

. ,

archidiaconus

Cardinalist acpost [iexam

dnll n

n tummut wundus

/'"""/'''

Gregonut

vil dictus,

, d lesid^io Tremitensts ccrnobu reqimine mn/irm,,,,, ,, confirmatui vn Vita num. 39 et u>.

^0 ntf^,
ubin

nomtnw

aMMAM

MuLm
.

!7S
noffl

!'

S.

Ff ,,. n

(// ,
,,

gesserat, approbaxnt, censuit-

^iliuminmaiignlsl 0Mf
I

nesYtrenuea

idver-

toffumt<acommnatorJV-aeeus; Et
luiirii
Ijjji
j

lenilns leniias
:

e! et

Ilildehramli Hildebrandi

severitas virtua virlus

statim descrir pto/earfmpj^ ''nUuTZZJj^J * * UV WW'< w wrow iw e Wne, CDjus ,. nn mi.x,v no

..

cvnobio TrmUenti
*

...

laodabilis

ad

eundera siquidera
opposita.

Buem

ptura

abtas eral Transmundns

sexti, qui

ab en
Trenicht Vncal lubiite

eomms Marsorum
pii

aiins

Oderisii

suot

media
tst et

el

quantfoque

laudabilis, si sit

Zelus certe secundum scientiam :

talis

iut V
lom.

,IU|

"eMi^
cclv.

nsisepisco'
I,

cdttionts) pag.

franfflitndi
fuerit,

autem selut <m omni ex parte

a Desiderio

obseml U non

,',,,,

decidat, qui voluerit.

70

Re/ormatum

cosnobium Tremiten-

ttidem essc existimat \tabillonius Annalium tom. WJ, eum eo t in quo Desiderins aliquo 4, pa<jritUilir

amo W74

quod treniche geographis plane, quos ridi, tmnibus ignotus, Transmundus, qui ab Vghelto
locus
stt

advertere lubxnus, lf "

potuit non anirn^

thiosam

esse

Vghelium

Prmterquam enim

dicitur

a,t

episcopales

ttmpore cersatus fuisse

:,
Ugit,
>><<

dicitur ab Ostiensi

Vitm

infulas

ecciesim
est alius

ubi

editio,

quam seguor, Tremitenus

vensts subvectus,

Vai-

qum

haud dnbie non

ultimam tamen scriptionrm tervant editiones passim alim. De monasteTremitensi, in quo Desiderius juniorcommoTremilensis,
1

memorat Ostiensis, smpe iaudato cap Itb.S.Isautema Beato nostro circa

ab eo

V
i7i

ratus est, ita scribit

Ostiensis toro

mox

tamiaio

Qaod

ridelicel

in

Adriatico

mari

apud

insu,

lam.Diomedis quondam
gints

nomine vocilatam

tri-

circiter

noscitnr.

Bt

milibus a terra distans situra esse diVuceus in Notis atf cap. 89 iibri
sic

fChronia Casinensis
i<>
:

commentatur ad num.

mari Adrialico quinque Apuliae adjacentes snni insuls e regi Gurgani montis; quarum
\u
,

ibidem, tx ahbateS.Ciementis, antistes Baivensie, seu, ut nunc

scribitur,

mmtsse Chronicon Casinense lib. autem Transmundus, teste Ostiensi

prmfectus comobfo, ei eodem at /, gnttate exutus, patrocinante Hildebrando archidtacono, obtinuit abbatiam tituio S. Clementis ds tnsula Bahensis, sau, ut habel verior lectio Pen nensis comitatus, ut ipse Lubinus observat pag i7, \b%dem insuper dicens, abbatim istius me8,

nwmfefin

annum

cap,

pnecipun i';elensi|iie

niajor Tremihis

;i

lnlnis

ea

hatta de

Donlibus

iliria

etc.

tauro geographico
bnla
,

Dr insutis Diomedeis in Thehmc kabet Ortelius : Ego io tapicluram

polius,

Vahensis factus est. Evanescil igitur abTreniche, distincta a Tremitensi : quod

i|u;e

harum

couUnet

quinque
for-

adhuc, si, quaj scopuli

qnam

autem Vghelius scripserit, es abbate S. Maria de Treniche, ex eo forit ortun est, quod vetustum detritumque nactus sit exemplar.
T.\

insulaa

mam

De

repraisentent
el

reformatione

annumeres, exstare

monasterii

Sublacensis,

Subtacensis
eatnobti refor-

video,

Vwram maxima
nomen rerert,

monasterio decorata s. Nicolai secuuda s. Domini m- Prmmise-

quod situm est intra fines Tiburiinm diaceseos in Latio, nunc agro liomano, ad inienem fluvium,
ei

mtiiio ftUriter suscepta.

w Tr%mu%, alteram autem, qufi S. Domini t'":et,an, s. Jacobo apostolo Majori sacram

Uem Ortelius ex Collenutio, omnes hodie"" nomine de Tremite comprehendi, ma/';, leandro teste, appellari S. Mariam
dicir
esse

ub\

suit,

Benedictusprimordia vitm monasticm po,nii meminit Ostiensts. Illam Mabiiloniut

S.

Annaiium tom.

5,

pag.

19

et

seq. referi

ad an-

Pennottus Ristorim Tripartitm lib.3, cap.

C

Habilionio, canobium iiiud miserabilem in statum redactum, tnm oh extemorum vcxationes direptionesque , tum oh monachorum dissoiutos mores, ac <</

num

107$. Erat sciiicet,

referente

ma-

"\

Quoniam igitur tx Osiirns, conslat, mona.

!W

to.
in.

quod Desiderius junior

***

^wwtom esse, aut saltem ZlmZr<yT

lr
si

WdqueDosteartf,

JJ
" "

me*
in

T'
incoluit,
":

ximt ob infirmitatem seniumque Humberti abbatis, suos atl officium revocare non vaientis. Hmc uhi mnomerunt Atexanaro Papm II, utn inrtotuerunt Aiexandro II, HildebranHildebran
r submisit, iabentx a Joanne-, sacri
in

tl

'" S " !a

dum

eM """"" "

nostrumque Desideriam eo

s; cumque
wv

aliqua ex
Ortetius,

ita

loqui mdeatui

w*uhs non

nisi

mum,

domuiprompto medicamine subventwros, Quod quam feliciter cum ab ipsis, tum

alicujus saltem

LZJ" remitensis casnobium

tst,

ium agnoscere debeamus, Lubinus N tUia abb ^iarum Ualim mum tantum
"

Utud ou

* ouod
tnktltuhs
.i,,,,,

" u
-

.'!'"' -uoinus,
<<<;

non me dtslin3 uendum . 5 vanonicorum Ueguiarium Irn "<"<- atpag. 39$ scrir
M
asserens,
iib

"""""'' Vw assignet, consequens

ioci abbate trigesimo secwndo. Humberti tocum suffecto, prmstitum fuerit, apud laudatum Mabillonium videre curiosus U

ctor poterit. Vescio autem, quit

tii

iste

venerabffls

Hugo,
uiius

Ostiensis
ait,

el

Velelrensis

episcopus,

qm
t,

ut

Mabillonius
ccenobii

Alexandro

Papaj

desolationem
B.

exposuit.

Certum tiquidem

abbatem
:t,

tiUus
'.'7.

ap|

Petrum Damianum, aStephano IX creatum Cardinatem episcopum Ostiensem, superfuisst usque adannumM2t eiqueinsedemOstien se Giraldum seu Gerardum, sub ponti/icatu Grego
rii
i

^
ttcepta

Casmensis
'

cap.
"
!r
;/

it-

\b >" *:*
v"
.

r /" r """">'> r

Deside<>

etiam
cap.

facit,
iS,

quod

haJm
'

.|.

"

E P' Ferro Treraetensi

!'/!

m
W

1
incuria

apud

ubi r;fert'ini.

//.

anno,

ut

tradii

fhelius,
t/><>-

t<>77

mort

*ton$ibut concessi, quod ita copns servus servorum Dei,

abbati
etc.

Consuiatur Tiabiilonius

ad annum
instrumento

Christi

/06*7,
.

Perpth

lf

"" f,rl " r ">

quodam

tom > \nnalium t num. v ubi agens de tamquam ui C rardus

.

U'>t,

ii "

Homn toutau* a ?r

CfU ~ r """/"'" " privitegia, a Leone regonum mii, referat Pennottut

'

n '"""
f

ibidem privi""'"
(

Ostiensis rpiscopus,
ista subscriptic
ti

tubscriptus legitur,
ui

ait,
>

h
dir

In

""'"

vere tubsistat, oportere

succt

adhuc Petro Damiano

post

><

UH

tyinmmJ
1

'""

teder*nt, cur

Vrbani

gnitatem abdicanti

faerit,

asseritque

pririr

nMMiquodAiexanderm concet-

demum Gerardum xandro Hcreatum

Oamiani obitum ab Alc-

fuisst Ostiensem episcopum.

7i In-

3ns
Ai
i

DE
Tnterruptum

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM

"'

IOB

7i

P '>o* rero

aris

tres. Ai
,/
i

Caiinenmn

aein f
bus, abbas

vert ingentibus,

<///>

auHiir
quatuoi

num. 4
i i

tum
I

/(.

Bt

Castellanui
i

Codex B lamen recidunl m non computai

;

ntes inno14
iti

compulnveral

Leo,

motito Casino rfeslruflia,

nembs

Fuisse,

oec

q
C cili
1 1

'

'

qoaB

oon extanl

II

[et,

qui naiiva

/""
rupium
Ni:t

r <UI

,,;,,.,

'

'"'"

rea nsttos

in

Chi

montis faciem o
iteis

exscindendis nempe sa''

i

cum
'-""" ;'

CasteUati

crisiis,

dcmoliendisque
,

ul

iii

i.

ai

lc

'! tructioni

, ,

au-

natos, nisi fon personam duos obtinuhsi

" ois posii

lem Casini

:i

"i

"i'

111

sumpta
tur,

sunl.

ut

Ad kuman
i

'>

arduum opus videba,

.,

donaix
78

Posfo

ma

kmi

ra

ii

monachi

uum
n
75
i

fo

coitafi rint.
.'.

memoratur Melfitanus rt mo nono Uelfittensis, nikilque

,

iter
i

.-

"!,

quee

gno\ ere vetet d

//'///

accipei

m
repmri
civiu

inter

<

'ii
i ,

perficienda mirifi-

non
U n

''"

um

Melphitanum

<r

m dictum a

pn
a
.u.

\/

,,-..

irorum
,

pi
-,|

ipum

libe-

licatm, sed insuper

Melphitensem

in/ra

Malfatta vel Morfetta in

Apulia Peucetia,

,;-'.
pere
<

r. iuhil attinet hic recensere

dona-

jus guidem
i

...... nnn-

>.

episcopatus originem antiuuissimam referrique ab atiqutbus ad prnv

i

[postolorum
i

terutn, ut

recte ol
I,

absottendt basii

\ptuosissin

lendius Orbis sacri

fS
.

tttnii.

m.
ui
M

ei pro/anipm r-i Mirum. episcop

. . .

eap,

ifpote

ab
jactel
a

tura

ab
.

apostolorum

l
ci

\inque ntshi kuic et

i

1 1

sacrii

iliis
c

quae

no /^7/
ori
///-

abxolui

< Kalendis Octobris

;

seculum duodecimum sunl cuum esse. Primus enim ]<

ante
i

hahita,

m
:
. .

iini,,,nt:<

S|

ghellus scribii
ros
faeril

.:.

loria ad
,

,.-,

traducln

esl

Joannes

qni

iatet

uoaue

nocflj

episcopos
Mi

Romanaa
anno

provinciee

subscriptus

legitor

orwm
frflium
I

/'//.'.

concilio

Lateraocnsi

ab

Alexandro ni sammo
916, antt

re/eri
',/

l/aj

ks

Pontifice

Dcsiderius, ru/us
"ii

/,-,

ribo.
itati

uclxxix ii dicto. lus tom. / Ualim sacrm, col. m foannem nutlum re

t
,

[inqu
in)

i.

itul

ilionem

et

um

lentium
B

UUtu

<

frequens

sacr

prffisulum

numei

us

fi

honestissima clarlssimorum
!

virorv
:

virorum corona mi

quippe snpra

monachorum cenflorem
,

favet;si enim Wetphictensii scopus, a Melphitano in provincia tinctw lebri festivitatt ad

I

conjeclurm

mem

nobilitalis

cura

do non
ipse

al\

ex

llnliflB

loiius

el

amplis imo

Purpu-

hellas
.

rura

Patrum

coetu

;il

quinqi

comitabaniur
inis
i

rhinime

ad\ ersan

ndrnm
odecim
bant

Pontincem
i i i

Uelphictensis,

non huiu
i

ardi
.

Joannem m
TOflfl

tut

sit,
:

st
'

lum
i

rero

principes

Salerni
i i i

Capnte,
ac

iector,

Benevi

quod

votuerit

minoris f"

ati

apolis;

comiles

Han
i

Bel-

'""//"'

>tm ut operosius
tle

U
"!f

'

dedicali

eclarum ramilia ad celebritatem v o w ;,(.

;

79

Habiilonius

B.

e,,s

"

hominum
' 1

concursus,
i

rii
i .

inis
iii

pra>-

-J.

capa
urbis

ni bas\
refet

aliquorum episcoporum. qui rjtimtit. nominapropna

que libellum manust

''"ni

mullilndine

onuslis,
1

omnia
aliouot aliis

edili

omnes,

mporum
1

...
tania

,em ex biblioi monumentis rutg\

Seapoh
'-''"

racciolus typis

lirCl,sUi

inlem
lio

muHitudo

ei

chariiale

rali
' '

ib

otuque refecla

itte est tom. 5 S> riptorum Itatia pag. 76 atque kunc titntum prmfert : An

et

Wl-

est.

qui

. .

narratio
raiioi
II

'

eoncui

formis

esi

iis

cons

[Uonis
P.

eci

aberius re/eruntur

dist
.

ab Alexandro
bibliothecffi Cai

M,

^ Ms. cod.

''

antem

"""'

quam

lutem
seguor,
illtns

omatu,

'

tttt

>

0l>

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

s

38 9
:

m"m

m
'

mihi

el

non contemnendum
episcoi

vi

ihello hie snppleo

Ba/i
IfiTt,

m-

in CTORF.
I

Si *!Iiinii
aui
nl '"
,

numerum
adfuere
i

m
'

el

magnaliura
sil
'

num
sis

cum universos non

ra-

Pampas; Hos
Dodo;

tlanus,

nunc Gr
Saxo
uu
Azo,

cum
,

altegantur

el

runtur,

"
rae
.

trodere

qualenufi
populi

innumera

etiam

mulliliidi-

Volanus forte
inno
(093

D flm

'

terrarum conQuxit, ipsius

iro.

innotescal

qui

tum
Risus
I, q

um ompiiorem
I

nofii
,

Joanne
Tnsculanensis;
'

ft

oc <
'

CMWU*. POS* S,M " autem hi:

1

nno
noratur;
t
iti

ltit;r>,

eujui
n
'

Ughelli catatogo

Qensis
i

"'

iCOpuS
;

me-

bal
,

op

Sabinensis

Alcr/
'

"
e/i

i e

Salernitanus; [Ulebrandus

Guil

us

capuanus;
n
.

Joannes

archiepisco-

archiepiscopus
Si]

Sui

'

archiepiscopus
: ,

mti
.

tesU Ughello

'
Sfli

tJ Raynaldus

,-

,,-

Tranensis;

Drogo

{><>

,s

Tarentinus;
pisco
.

Petru

Erasmus episcopos SiHoneslns us Anagninus;

tius

annoi
{fueiii

ion

tint

>>
ride

etiam annumeral
rs conjecturam.
i

noi

\m, p

epi

copus

Tar-

ihuii.

n<

icopus

Cajetanus;

Pandulphus
SoGuilielepi
in
:

ab

Osti

Marsicanus;
,

Palumbus

episcopus

''
mt.

,um

ct

ttram-

episcopus

Aquinensis;

opus

The
claudiensis,

Joannes
ul esl

83
Bulla
Gof-

Al
lii

l
i

\
,

originnli dinlomate
,
l

Uexandri
nabcnlti
,

H. qnod
rea
<

nsl
rrau-

'"

ttii

memoriti,

,,!,.,

petrus

episa pus
niis
;

Venafranus
Joannes
Pestanus
ii
i .

arcnivo

tcnsi

epi&
;

opw
Ci-

jlici

inlerfuisse huii
videlicel

inen-

pi

Maraldus

piscopus

Alberus
;

secralioni,

[lilcbrandus archidiarol {

nsis;

Roj

nus s.
dicto

\\.

E.,

Pctrus
hi

Dam

pus

Draconariensis

Ste-

episcopos

omnes
:

Cardii

tl

ibsciibu
s.

m
R.
E.
,

phanus

episcopus

Trojunus;

Balduinus episcopus
*

diplomati

Ego

Finninus Card.
Card.
;

joannes
berius

episcopus
;

annensis:
Nicolaus
piscopus

it<>-

Leo

Card.

Slephanns
pr

presbytcr

episcopus

Plorentinensis
.

epi-

dulphu
i!
i

byter,
ftei is,
i

Guilielmu
ius
:

Lari-

il

resh
S.

Cardi

libus

di

Peti m

Guai*diensis;

Joannes

bns

i'i

clericis

it.

im
:

taudatm dedica-

[nnacius
sive

episcopus

Monorctinis inseruit.

imus,

Guiberlus

epi

tamquam annua

ibid
'

Rnbbesanus;
!i
i

Datto

episcopus
:

Oslunensis;
Joa
Ariai
i

Pe-

cultam

'.'

il

episcopus
isis
;

Monopolilanus

-copus
i

ccl
icti

ia)

patriarchalis

Maynardus
.

cpiscopus
tinus
;

patri

nostri

Bcnedicti
aindo,

Consl n

Menardum
orum
,

scopus
limis
;

Venosinus
i\
tl
,

'_>

episcopus
Pei
u in
;

HydrunI

...
i

..

qui

heob

il

ifl

i,.

.'.
I

Nfl

"'
'

S'U

llanus,
,,
.,
i

qui

videlicei
i

aliero
'

.,,,

die

episcopus

on .ecratus

dem
i i

initio
i

s| hWr* t

Elenchus hi

nondw
! i

ns trat
'"'"
;

in
1

ro '"'
,

Vfl

"'

'

m
4ha
rt

quinquaginta el quinque, upra num. 78

. , , , ,

nisi t ut
'

iin

num. 67,

oft
,'

v.^/ ;<

M,

Mn-

sis

mu
r

,,.
.

laudatOt multo ptures anti

. , .

uiiiinruw spatium
'

quam

ab

u\
,

piscopos
priori

nempe imalfitanum
uii

et Oii

Joannes, ut
scribil
' i

\eUo t
:

71

/1/71'.
i

vero

mons
i''"

IO70 creatum
\rlirrun'

potteriO'
;

'
,

,,l

,ii

ii

capituli

spatium
moti

amplim
a
Li
'

'

U
s<
i

tnv

fi
',

terrae
:

\um episcopos
LeAei
rniepi
,.
. .

Harsi,

sepulluras
I

tu

"
, ,

'
i

/,

,.,..,

<

,-.,

,
:

ub

rbano
C

II,

,s
,,/

v<
n, >
'"'

Hydruntinus

t
.

eodem
te

> Uo

non raro*i. tempora Uom$>

,:

"

',''""

subscripserii

inum episcopum dumtaxat

irchiepiscopm

'

scri-

in

ho.

lo

..

...

,'

nt-

"

"T
S.

tpucopinonnuil
i

e.ouon.ni

BWierfwl

*""'

^ J

3yo
Aticroni
U. S.

DE

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

nasterio Casinensi factas, sed orditte nonniku turbato. At illm ad ordinem utcu\inijiir
per.

quiro, rerene isH terrm motus adscribend\

sepulrmrurn eiolationi, uteum multit aliis existimasse seaffmnat Osttensil : lubens etiam fatror, comtnemoratot terrm motus sx eaum naturalibus orin fiiituissr. Vmnn ttiKfmitiujtir profccU sinf,

smt

rciliir'

ope instrumentorum,
et

qum

Historia Casinensi,

tdidit GattuiH**

tn

Htstoriam.
ncs,

Nam
snl>

iccessionibus ad

c.r

Uiia liquet,

'u? "'"
'

multas

,i,

malim credsre Leoni guenies alias fuisse terrm motus , quam Mabiilonto, multit teculU ab ta etnlt remoto, eontrartum
,

scribenH,

suamtate infre-

quas Gregorii Petrus f>iaconns, ante

VII pontificatu

orrarni

figendai

asserenti.

68 Plura dr canobiis ecclesiisque a

hujusttrurttt-

Desiderio

aut exstructis aut innovatii hie non addo:brcviter tantni

obsemo

intnr ttun basilicm

tum

CCPIIO-

m penr
nihii supeitit.

maextllis ndctur donatio Borelh comitis rl ta m Actis ttutn. 72, qua Casinensibut conc\% '" ecclestam s. Petri de Aveltana Donatio n apud Gattulam m Aecesshnibus recitata vaa notatur anno... 1069, mensc Martio,

fm,

a/i

ipso mdificati, pent nihil superesse.

terrm motu dejecta destructaque sunt

1349,
ut testatur

TngenH anno

Indiciiona

Gaitula

in Historia
\t

Casinensi,
Scipio in
,

pag. 545 de soia loquens ecciesia.

is

abbatum, titulo Gnilielmus episcopus VI abbas iwvi, Qoo tcmpore, inquit, celeberrinium illud loiijieijim speciusissirniim lemplam
,

fratn Bernardi comitis, quos omnes Valvenses comitei vocat Diaconus. Hi dederunt Casinensibus
duo

septima. Sequitur ibi restitulio facta eidem ,!, natterio per Gualterium, sed sine ulla temporis nota, ita ut diu post factam, Petro Diacono \actic credamus. Sequenti mense secuta oideturdonatio comitum Theodini el Oderisii

quod
signi

olnn

Desiderios

abb&fl

eedjflcarat,

cum

in-

monasteria, per
tu
tio

S.

lasterio

ne
ceui

cubiculum
">
ei

tfotii

rooditus eversum esl, adeo ut qnidem Incolnme remanseril. Nu~ ad cap. 98 num. 5 docet, situm
tessetlati reliquias

Valeensi erecta,

Dominieum abbatem in comito? de quibus ictannm.73 Vonav

1067
insi-

pavimenti

etiamnum

restare

sed veteru ttructurm magnificentiam , ruinii siiam ipsis detegi.

quidem apud Gattulam notatur anno mrnse Apriiis, snf Indictione seplima, qum nuat annum 1069. Quapropter, cum Petrus COnut ftanc pott altrrnin itarrarrrii. malim

Dia>

rre-

66
Yrrtus a Itrato
III
<',<

Smpe
lib
i
\

taudatut

Nuceus
S.

99,
filaci

8 Chronici xnquirit , monatttca a

ad cap, an Casini, an Sw\n

Notis

derc, hancposterioremesse, quam totoferebi priorem, et in annos mrm mlgaris potius meniftitti trrr/isissr. ,/uam , auuns Tndictionis.

Lnno

Benedicto fuerit

promul

1070 figendm ttiam

gata.
tcripti,

oidentur aliqum donationet

aliquot,
lutttt,

Dtssertattom hute ansam dederunt versus quot Beatustn apside basilicm describi

autprmtermtism.aulseriusrclatminChronicoCasinensi. Tales sunt donationes

comitum

Te<

Heferunturtlhwfrain
Casvnx
i

Vita,

num. 53, hnon dubie Vuceus

gemque

pnmtmeditam
tllus

fuitse

rrs.is

omnmo
,

sium, Joannis et Landuifi, qui singuli per divloma dittinctum donant mediam partem castri, quod
Mortula oocutur,
et

adoptat

muitisque argumentis ttabiiire nititur militantem pro Casinatibut vetustissimam ut (oquitur, tradittonem reeentioribus quibusdam m
.

alias etiam Mirtula

est.

dietm

sed

modo

fere

desertum

TJtrumqut don
I

dubium

Controversia hmc hujut proprit loci nonest, undesufficiethieadduxisse, qum Vuceus,

atam.

instrumentum recttatur apud Gattulam in pag. 170, ct signatur anno millesimo septuagesimo,... mense Seplembri, nona Indictiosionibits

V rum Ponttfieum, altorumque testmoniis subdil Atqneh&c sane Desiderium permoverunt, ut

;.

'

'

""

"" " niU s "

'

"

n """m ;

qum eo anno inchoata est mense Eodcm anno eademque Tndict c, snf
ne,
-

Septembri
mei.se No

con-

M;||M|
siiicsa

inconcussw

securitate in

absida

novaa bajusse-

cnbitalibns aureisque

vembri, ibidem pag. 171 notatur donatio Berardi Marsonim comilis.ywi tune Casinensibus donaoii monasterinm sanclas Dei Genitricis et Virginis

litteris
:

ioscribi

rit

U.x

Maria,
latius

bjhc

Bxivw
,

qui

dicitur

Lucns,

ut

habet

diploma

etc,
el

tunc
,,n

writeifjn CAviHori

tol

"

""""

notissimam enim invidiam irahi posse

secula

rt

renn

per

non

legilur

cavillata.

Nvce\

Uxeursum

eidendum. Solum hic observo, Berardum huttc Marsorum comitem plane eumdem mihiapparere cum Bernardo, qui mox memoratut tsttn
alia donatione
fnis

historieum

eonsulat

prudensteetor, si lubet, txpensisque rationum momentts, tum ro Casinensibus, p tum eontra tllos

cum Theodino
:

ct

Oderisio comitir

Vahensibus

nam

*Muat,quodwluerit,deista*ntroter*}a,quamhtcdecideremintmt mihi nsum est ad mstitutum nostrum pertinere.

adductts,

dicitur fllius qnondam anno aut sequenttbus secuSa tst donatio Vobilonii comitis castri Viperm, qui monasterium S. Eustasii

utroque instrumento Berardi comitis. Eodtm

in

cum

rariis eccirstts obtulit Casinensibus.

Votatur

instrumentum donationis apudGattulam in Historia pag. 282 anno uixx, sed todictione decima, '/'"/ inchoata est a mense Septembri anni f"' 1
J.

VII. Pluriniic donationes ad

UIUincm Cnroordinem rhm

ccclcsia

nolocicum
Casinensis,

rPiln redudas
,

Ttaquein annisChristi aut Tndictionis est mendum "'"" Mictio '""</'"" anno 1074 aut 101 88 % m///Mv donationes acctpit Bea:

Amo

ra, a

violata

idcoquc
:

ad

aliquot dies inter-

dictosupposita

donatu lonum

aliarum

chronotaxis.

Prima est Richardi Capum qum iii AcHs apud nos refertur num. 7/. Nam "'strumentum apud Gattulam in Accessionibus pagtlti notatur datum anno principatns {Richardi) quarlo decimo, mense Pebruario, Endictiom cima; id est, anno 1072. Ex instrumento ttiam liquet, monasterium istud fuisse dictum, not
tus

#00

noster.

pri*

pliciter
chaelia

S.

Angeli,

ul

habent Acta,

sed S
ad

'

archaugeli,

www
Varia dona'inno
109 0( Wt/Ufntibus

-">'"

*P*
rfwfl

m,

Wf0r

postrelatam eleeHonem Grepturimas refert

oul

:nl

Pormas. Olim
t
I

cum cognomine m-o dictum fuerai

legitur
in
.77.

PorBW*!
ad hr-

prZZt

cum

Dianae,
ti

etiam
eap.

Chronia
ejusdeffl
.*

^.B.nesiderio^66arfl^r

lib.

quia

templum

Dianm

inibi fuil. iddit

Vuceusin

Innoww

01 !*"

ps

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

TifeUnai
pe
,

3 91
,

{a
elsi

Tilala

raonte

proximo

lhacomts
furium
lobris,

quam

tnstrumentum

quod notatur aictorr

J
-

ihi

raisse,

auctones silerent

omnes
tjusdem

ibidem adntihus

anno Domioi hlxxiv, et xxxmi anno principalua domni Landolfl principis, mense Ocxiu
IndicUone;

M
"

nabere

potuil

Attera

qum

omnia

indicant

^Tu^hardidonatiohabeturapudGaUulam
,

annum

,77
'

noiamroue
dcciraa .
Dotial

/acla

S^ii^-i-o
bi
BtO
.

secundo
Pi zoli,

eodem anno mense auguCasmwisious 161

sitam
in
f

i074; sol cluun quia rcjcrl, altCTUm S. Eustasii monflsterium a Nobilone aut Nubilone

comite rfonaium, Uaque verisimilt

uniiii

tst,

hoe

ultt-

(lli

Beaedicti
ll(

ic. ecdesia archiepiscopatus

t

Capua una

monasterium serius donatum, ct sic tret donationes diversis annis factas ad idem tempus
relatasessea Petro. Porro Landolfus prineeps, diplomate memoratus, est landulphus Wpriri
tl.nrrrntnnus; cr coijuc rollttjilnr
pera fuisse
,

:::;;, ,,s..v n
litano

******. ******
'"'"

',..

Eodem anno, mense Secmfiwaccptfte >m,<^^

etc.

COStrum ViDe
illo

ditione Beneoentana,

ea

? Mfloni m wtett
LTJJ ,,m
j
|

**

<n6u*

' ,tt| rt

inrmini' Marius

de

Yiprru

archidiaconus Bens-

Rufli.

73,

ubi

donaiores

dicuntur

ventanus

inChn
ubi
ait

Episeoporum Beneoentacastrum istud

Q

-^

U in -; Girardus Fundani consules. "'^"''""' donationis apud Gattulam '" v/W.is/nv^^n/M-n^^/s fitmenr ?

Ronim
lllllil

poff. 98,

familia

de Vipera

possessnm fuisse usqne ad

.

annum Docontigit
rfoei

HCCC\

focum iam

Labinia conjuge. Leonxstamenconsuiis, etiam qualiscumque fitmenn donatoris,

iium
dipiomatis,
ita

90 .1""" 1075, aut

natio
Joffredi

potius

H>7<>.

pro m
I

HidelU,

natione

Vormanni,

in

ut

putem
illa

recte

n0

miiiesimo

attributam donationem. Notatur secundo, septuagesimo

an-

ducis Cajetm, qumsatis exponitnr < ictis >. 75 t Donatio apud Gattulam <n Historia pag. 867

mense

Notanda erat ln~ Septembris, [ndicUone decima.

se

B dictioxi,quminchoatur mense Septembn Donar < ictit narratur nii Hisemiensis, qum
-,. facta est
\

notatur facta millesimo Beptuagesimo quinto menquartndecima Indictione. tndictio y Pebruarii annum i"7i'>, et hnne probabilius rfonoinnuit
, ,

eodem awno
<

et

mense secundum

ma

recitatum
thuniiinir

laudato

mox
s
-

Opere pag.
lifnedicti
'!

,,hi

iniinnstmiuii

Bangnarola
ietU

eum duabus aliis ecclesiis, legitur. Datum est diploma anno

secundo,

sicut

in

millesimo

Beptuagesimo
,i,

mense
est

Septembris,

un-

debemus, quia <<>< addilur, anno principatus domni HiQ t oclavo decimu >rncbardi, Capumprincipis. Vam supraeodem se Febmario Indictio decima, sive annus (072, iungilur cum anno decimo quarto Hichardi in decimut ipsius diplomate. Hic igitur aunus ejus octaous debet concurrere <> Xndictione decima
tioni

adscribere

,,:,,.

[ndiclione.

Eodem
figenda
in

verisimiiiter

anno,

quartaet <> 107$.

initium desumpsit

Verisimiliter tahellio

anni

mense Decembri ,
nobilii

donatio Axxonis,

\iarsicani, qui Casinensi

ttrum

Mota,

ui

dipiomate,

abbatim dedit car aut Meta, ut

a Paschate, ut wi muitis prosic currebat vinciis usitatum erateo tempore, et /"""> mense Februario, quando nobU ipsi annus

eoeaturin
time scripta

lctis

num. 73, eum omnibus,

Orbeto. Donatio

qum

possidebat in valle de

mendosis-

annus (076. Eodem anno, mense lufftwto, domini, fyenda esi donatio landonis HirpinensU
rsi

notatur anno millesimo septuagesimo

g U03

refertur

<

ictis

<-

75

>>

geminum

et dies mense December per IndjcUonem decimam. Notanda quidem erat eo anno ci mensi tndictio undecima, sed tabelliones < Indvelionibus frequenter errant. Ceterum P.etrus Diaeonus i loco \ctorum quem exponimus <><>

secundo

iccestio* Landonit diploma, apud Gattulam < miUesimo (84 datum, notatnr anno nibus pag. [ndiclione septuagesimo sexlo, mense Augusto,
jtiv.

Iq

prato,

tnno/077 notefur donoito Boberti de ffelnatione Vormanni, </< Casinatibut

lesiam
$

nominat
d
i:

Azzonem donatorem,
dicii
d

sed plura

simul
,.,/,,

joannis, -
dicitur,

<>>

territom

Ua
B9

quibusdara nobilibus

Marcicanis.

inno forsan eodem, aut forte etiam (078, donatio ampta Littefridi consulis fiundani litttfridm ducis, ut vocatur in diplomate apud lam in [ccessiombus pag. i Sf >. figendwoir
,

non tonDiploma F tistat ursns Lirim fluvium. qtAqui apud Gattutam < Histona r habetur

quod Pons curvus

et

Hoberti
;/;
t|II|il

fatum
men5fl

in.no

miliesimo

Bepluagei

se-

\ |ir ii.s,

quintadecima
estdi

[ndictione.

ietur
<''

\ui

notatur mense

Qctobri, et (ndictio

innoeodem aut sequenti figenda

ir
bili*
/:

Uo Pevcdtrtis

mdecima, sed barbare omnino spripta est, ut duhium admodum sit, Indictio, </<< annum
<

< <r" Casinntilx'^

sitam
in

,h,ht
n

siam s
inli.

\ni

territorio

Porhabet

essa.

Donatio

satis

ex-

Sotas

hasce

tolum

chronobgicas

posito

<si

,,,

ictis

ninn.

74,

modo addamus

ionationis

itam non fuisse,

sed factam sub ea condisi legitima prote rare,

bilo

menst Octobri, Vocomes, qui ante Casinensi abbatim dederat

fus.

inno

i<>7

<<< instrumentum, editum a Gattuta tificatu idatumsii ruo \ tonapag U6, < Septem[ndicUone prima, mense ,-//, Gregorw i'" 1 'si tabeltio li;11 la. Quare uma <i bris. die \ StpttmbrU. uttune

:hoamiaKahndi,
'

r"

et

1,1

'

Eustasii, eidem adjecit quatuor tsionibus ad illam ittelicet S Marci, S. BarbaU, S. Hilas. Eleutherii. De kis Petrus biaconus lib. <>i sir habet : Praterea et Nubito come ,|! ipet obtulit huic loco monasterium
'ii

Hiiol
ter0 (q
I

llalia. designal
'""''

'

>

'"''""'

'

'

XcZ inter
icti
C.

/-'

Eustasii

irifra

eundem
el

castrum,
Eleulherii

el el

ecclesancli
in

' '

';;:'::

,MHI

sancti

Barbati

sancti

11,1,11

atque monasterium sancti

Ribza.

Eustasii

ca-

"tello

Hmc
. <

6 iis,

qum
Gatbri,

irumento donationis
tulam
"'
'

tito }>>"l

in

Historia,

pag.

98$; non

soium quia
i'

s ei't>t$

utramque donationtm ponit

Gregonus

m illam

Bomm
de-

3g2
AiCToni
l. s.
l

DE
in /opcm

IJ.

VICTORE TERTIO Pt>NT.

rabilis

ROM
imraincl
10 no1,
i

decidU

orbe

nbnc

Gattuta in Historia pag.

tru

954

ei

plerahcujus pler alicujus scclus locum

el
!

lanto

Pro-

festo

tam
C|
\

Idas

Decembris
VII
P

laus
locnra
ai>

carere,

decrevimus
absc
,

domini
Illll
!

Gregorii

eumdem
1079

interdicto

anno
.

Pascha

\\i\

Uarti\

anno
lerio

Tordt

tn-

festivitas

iscensionis
est,

Domini

verisimiie
et
>>

interdictnm
I

lam aliq uod, SnjudicJum,

.

ducatu Cor
"'
i I

a
i

'

m
.

Gregori
guoi

Kalend
.

d\ s t
milli
t

tmpus, quo ad .. durasseque ad et viotationem eccte

i

o.
e

>

fnii

anao ab Incarnal
,..

Domini.

diebus anl

per

[ndiclionem

cuud im.

\in Ui

93 Porro. etiamsi Gregorius ab

i

Papa

inatibu*
septua-

...
nuitprima Ind\
j..r>l>utt
et

:r.

Vam

illum

annum
. ii

in-

tatis, rationem tamen non repetitejcculpaipsorum. snt

<

embri conjun
</

dani principis et violatione mpli prima >>! monachos ola : Quaprc

i
>

>

mentw

Rich

terae itatis

qui

<:<

'
/

>ratur. Ob,

sertim

aoxam inultam esse non cum locum vestrum violatum

posse
ul
,

ferentei

esse,

el

/.

monuitqut

annnm
ro
it'77.

plo liujus facinoris deteriora

vobis

conlingere
o

/i/7s

per

perpendaraus
'"

ammonemus,
Benedicti
,

divinum
,

eci lesia
,

B.

non
dele

faciatis
l

sed

altaria

de

caslello
i
.

omnia
ei
rni

quac inlus sunl

imiliter sua
in
ci\

hujusmodi violalionis
scere
aciatati;
ttc.

peri
'

ulum,
i

qnantnm quosque
i

-w

rio

i-

itate

Xn

a
{>>

\tola,
>

qua
de
ini
i

sonni

....
.

m
Abbatis aut

nullam

it

culpa

mo
dio, Indiccione secu ida
:

1079,
is
:

mense Made
lius

suos
ijd

ipsorum
illo,

Petr

D
atus
i i

his

\m /o
pro
I

monachorum, sed ei se et precibus commendat et ianum principem his verbis

.

\
,

PrEeteren

Hupar-

el

qui
,

lara

sanctissimum
,

locura
effundi

toto

i ' i i .

ttris

exempl

oblu-

raraosum
del
.

violavil
.

pri ces

lii

atque

llrmavil
,:,

bea

licl

*;

am
;

ii

illi

cor poenitens
liac
i

<!

sic

eum

ad

caslel

verlal
1

ul

in

vita

el

rutu

rraliam

ipsius

cum
p

m
1

earade
for

n
;

..

tatcm
el

""
i

intus
.

quam
de
J

non

inl

supradi

asterio
i,
,,

ns autem, qh rontulitCasinensiabbatim beneficia, faciU mus, ipsum Casmensibus omnino sat

Dci obli

irmia.

pnstinum trga ipsos emendationem non parum

isitasci
I

w. [dkanc
ipsi fortassepro/ui

diversis, quia

hi

<'/..

post ittatam molentiam divinii

cemplum in/ra
1 '

bit

Sed non
Dei.

in

lo

o Ca

latw

"'
i

w, qnem jam

.
>!
>,,

officium
\mMiri.ini
tanti
it

de ecclesia nostra
dexlera
sceleris,
1'nir,
,,
.

interdictum

est,

distulil

Vn'i

prin-

ceps

auctor

ii illa

m
mi
atteram

...

postea

lumcn amisit.

postquam pecuniftm ,, nodi flagel,

icipem,
" reos,

,'/' s

'

'

lum miserantis Dei principem le\ '' tonii cujuspiam impotei malitia lapsum ad mentem
.
'

ui

"'""

tim \em

Anno 1080 Robertus Guiscardus, ct Calabna gestis suis >

' ,

'

i***ti**

if

mus, donax
bent
'I"

<>.

anno I079
datis

De; iderio abbat\

civitatis

nona

im

mense Ap
Gregorii
\

Tarenti,
[cta

rea
\

istotis

\n
.

hac

Qa am ad Jordanum prim
Data autem
1

num.

VI.

Xnstrumentum
Ca
i

alia
in

qumdam

Gattula

Accessionibus pag.
:

183
i'i
i
'

que notis
est

his insignilur

inuo ab
ise

irnati

Romee andecimo
xxi
\pr
i

Kal. Maji,

millcsimo
tertia.

':

octuagesimo,

me

Junio,

Ind

est,

dubitandu
'>'<".

quantum

g U ia
'

ttir

Eodem anno figendum esi Jordt nox memorati diploma, q w Casinatibus omnes donationes, tani ipsiusJof'
i

piampatris

ipsius

Hichardi. Hai

V :

'

"

n
tn
lendas

Novissirae

cdttum

tst

in

','

non

Um

"."!
atias

r<n-:r
Octobris,

latn,

tetur

t.

anno ab Incarnatione
\

millesimo

car( "'

. ,

die,

quibus snnt datm, idem de

rinpo-

, Indiccione lercia. nn W80 mchoata

,
i

nse Septembri quinta In

nnnt

i08i

ct

sexta

anni X082,
rt

licet

Pria

illa

ungit
'l'
11
'

ionU

ao

Doraini

ejtudem smi princtp* Ann\ quoque pnn* )t a

.

patus Richardi

hoc instrumento

not\

congrM*
cuti*

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

tum m
''""

393

mstrumento incipatut tequentium i,,,. naque imperitim mbiit uaque imperitit

.

Qum

'niuiia

recti

mn(.
ipsi

inno

tt>\-},

aut *ctobi
J * S-

probabilius W83,

velincurim

\mprv transcribenttum aut impn transcribentium

Jor-

n dasunt.Attamenvixdubitare

Aquinenset prmdictum lacum Desiderio abbati donaverunttscripto in laudato Opere tubditur pag. l
enmites

MOdatumfuefii dictum
iin!

488

Diphma
sexta,

hoc datum legitur,

ociogesimo

fcnno ab tncar-

Pe(ru8

Diaconus

lib.

3 cap.
ciione

millesimo

secundo,

[ndi-

aJorda
lan

fiS

""'< " donationem mona mense f firmaltoms diplomo iau

1

mense Pebruario, vigesimo quinto anno principatus domni Jordani gloriosi principis. n <! ckronologicm insinuam annum W83,

modo cxcipiamus
simite nt,
1,1 t,r

tncarnationis annum,
im

ita ut oept-

\rat kis verbis :

hunc
.

fuissi

more multis

tocis

,erper

Casim Vumiw; sed quo Gregonus fcal de 7" nanum mi celebraoerat

lata

erat ecclcsia

quo annus 108% currebai ad Pascha anni W88. Qnare anU

usitato

usque
lona

tionem facta
Hu/i
isu

irfi

Eui

allei

tudati prin<un S.
/>mj.

//A;'.

Jordanuspriaceps,

cipis Jordani,
ci

donantis Casinatib
hujus diploma
oclabo

'

'

merainimus, rale pneceptum

1

more
huic

pnorum pnncimonasterio
ejns,
fecit

iliiiini

esl

Kalendas
oi.>

Oclobris,
i-no

anno
,

iblIS

ftnibus

ac

pertinenciis

Qho
mo-

ab [ncarnaii unscriplnm
principatui

milif-imo

secundo
et

prajcepto specialius

confirmavil

eidem
ipse

Capuse per sexiam

[ndiction m,
niinlo,

anno

nas

a,
,

quie
1

tam paler quam

,

fordani
wi

vigesii

Hmc tnim
R

inflster io

conce

inl

seu

concambwveranl

omnia conronanl
Septembrem.
'.i7

annum W82, n mensem

Petrus
Diaco
(sciliD

peddiderant.

Enumeratio omnium ibipoterit

W80,
;j

i),
j

donationibus
17

tiasrio
-

95

,..,/...
. ,

anno

mense Octobn, RoberS,

nus cap

ita

scribii

Biennio post hsec

'" ct(p

(w

.,

monasJmum

Nicandri,

cetposi confirmatas omnes

;i l.

fc q U

ietisnum. 94, una citm dwaows eccle-

eodem
S.
sibi
;i!i

iss, yicolaictS.
,,<

Thomm,

>" latius videri potesi

in

ecclesis

do nationes ) oblata esl principe (Jordanol in hoc monasterio RuG intra civitatem Capuanara , quea
coq
,

diplomau apud
,/,,
,

Gattulam

Uistoria
m

pag.
Die

dudum
faerat

1,

01

11

'

ramenta
'!

Qrmata

rr .,. signatur

anno
esi
-i

millesii

his

quibus jure hareditario juxta mo-

, llll(l
(

m ense

Octobre
si
1

tndictione

quarla.

rem patri

pertinuerat,
1

cum
et

rtrvis
el

ancillis
,

;it-

,,,.,,,,

votx mftris

uta

donatio Oderisii,
cap. 61
fliius,
ita

de
:

que colonis, nec

libris

ornaraenli*
intus

et

Petrut Diaconus lib.

Oderisius pralerea
i,

habet

omnibus omoino
tiis
iil

tara

rori

qu im
auri

pertinenproposita

Landonis
,

de Babnco ad
Mariaa
s.

ipsius

mille

librarum

poana

lin

:.

,,

?enien

ecclesiam

s.

silam

violare

conanlibus.
simul
!"'"
el

Per eos eliam

fratrcs

dies

comes
juxla
loci

siii.

ipso

castro, et aliam
,

ecclesiara
el

Muritein

^denulphus
snani
111

fecerunl

oblationem
esl

jam dicto caslro

in

el

S.

Pauli,

sancti
*

Archanc

hoc

de

lacu

majori, qui

Mozzani,

el

S.

Quinziani

in

boc

eno

civitatem

Aquineusem, cum omnibus ejusdem

.

bio

devotissimus oblulit.

Tnstrumentum donationis
.

habeiu

Gattulam in Uistoria pag. 846 uin datum legitur anno Dominicae [ncarnalicois millesimo ocluagesimo, ct Gregorii VII anno Novembris octavo mensis Indictiono tertia
, ,

quara ante eam oblaliouem annum princeps Jordanus feceral. Ximirum prinmense Septembri anni t08i obtulerai tres
pertinentiis

super

}tf , rll s

lacus

comitibus ademptas
fratres,

omites oero,

qui erant

quatuor
et
s

die

tertia.
;

Puerat

quidem

notanda

i<>

auarta

m cum

reliqum notm chronologic

conso

phus, Pandulfus (/(/t fen menses

.

Lonfl
u

Adenulphus, landul a mum et quin

1
1

menst

hruario anni
<

W83
<<>>

nentin

annum W80,

id tabellionis aut trai

lotum lacum donarunt, postquam

principe amiciti im
<

risimiliter

btntium incurim

imputandum. Babucum oppidum, <i donatio, i Latio memorai Leander

ei

HnU

gravt rani

ilbertus,

civitatem cocat.

donatio

Sansonis,

a
l|r

kmc tcribit:
itu
inti

iccessit todem mense quo Petrus Diaconus cap. [lem Sanso, ftiius Alberti, de

de

Pinnensi
11

carlam

fecit

buic
id

m
est,

nasterio

sorte
lelli
.

bsereditatis
i|iiod

suae,

de
,

me-

VIII.
S.

Gesta Desiderii ad conciliandum

cum

dielate

ca

dicilur

Planellu
el

cum
Do

Gregorio VII
principes

Robertum

Guiscardum,
:

ncli

Stephani
terra mille
itai

ibidem,
Gattula

de medietate
aliosipio

cum

modiorum mensura
in

Normannos

ejusdem
:

\ca tsionibus

gesta
liqua

cum

Henrico Germaniae

rege

re-

W2,

in

,.,

latius
01

exponuntur.
et die

millesimo

tuagesimo,
prima.

ante pontificatum ejusdem.

J^Mis Noverober per

'!"
c

Indiccione

Rursum

quarta.
li\
.

At imperi"

Etna

""

erat

em

<< is

g Uam

mrm
1

Ckristianm.
ite-

ua m gratiosus apud omnes fnrit Uatus abbas Desideriu

\

vicinos pnnctpes
.

d.

'^

'

'"""

i084

Jordanut Capum princeps

(i

ibuii abbati nostro Desiderio, psique pro monasterio donavit tres partes majofii
1

nni

flsco tuo

addictas ob comi
Uias
in
.

Uquet ex toi donationibus, "' monasterio Casinensi factas u tp ts. Quantus cerof v id tumquegratia illa, qua apnd prin
valebat,
Sedt

J
am

nSaUrni
l
.

tra

...
,

>
<>fice

um princip
Gattulam
J-

'

><<

iposto

iccessionimillesi-

nen dam

Pars ea Italim,
tituit,

,ja,

/57

Votatum ibidem
primo,
<i

'"" octoa getimo

esi

anno

nunc expoqum hodiernum regnum multoseotemporehabe'

ofuerit,

Octobris

demum

stodecimo Kalendas per qnintam [ndiccionem.

n
I

inciues

,,.,,

,>,-,

u>rs

/<<;<

rmine-

m Robertut Guucardus,
58

SeptembrU Tomus

cui

394
AlCfORF
J

DE
confirmarat,

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

et

cui Vieolaut ll

Popa dueatum Apuiim

ejuto

Caia-

brimdud

Htckar-

rotguem Capum principem idem Pontifex Verum principes i//t, ut Uter confirmavcrat. non solum erant UlUcoti magit quam n

erat et necet^ Bccjenm, firma ei stabilis componerttur 100 Operm preUum erit, si ann

et

Robertum ducem, qua utitU

Grmcorum
taies

et

Saracenorum urbes intadebant, ted

belto impetebant,

memorabilis investigemus. Baron illigatanno 1080, ubiejuscondii 35 et $eqq. Pagiut eero credit,

',

"

noi

incipet Longobardoi

communicatione solutum
liatum tntno

cssc,

*
re

et

Ecclesim
.

bantur.

subindt Eectesim Homanm subjectas occupare causa nariis oicibus a comUac dt

eos

m77

idque
et

late osU

ad annum 1074,

fonatur
1

rursum ad
videt

munione tua
.

Romani

Pontifictt

tepararunt.
narrat dt

At utraque sententia errori obnoxia

1077
pOff-

Petrus tnaconut tib. S eap. 15 varia tbertiGuitcardicontra Sa\ firtUj; Retata auSicilia, n contra Grmcos in Apulia.

que

anno /075. Nam iUacoaluitpostmortem BichardiCapumprin qum contigit anno 1078 non mulium
est
\
.

ilhganda

pugnatione Panormiin

Sicilia,

kmcadpro-

facile

ex

ipsiut

ei

filii

ejus Jordani dipl

est

potitum nostrum suldit ; Talia igitur ad votum dnj ereoisse adverlens, immensovalde conBlbi aio exercilD, super Salernum (Longobardo
printipiGisulfosubjectum) castra locare disponit. Qnod Bupradiclus Papo Gregonus cum comperissel
,

coiligi polest.

Secundo pax facta

ut

posi soktm
dictis iniiiun

obsidionem Benetenti,

iiquet

Benetentum adhuc obsessnm erat circa Martii anni (078. Nam Gregorius vu
eilio

ln C0B .
ab
[r

Homano
. .
.

iv,

quod habitum
millesimo
Papaa
Marlii
,

esl

anno

per

patrem

Desiderium
:

Gisulfo
;il

principi
ill<-

camatione

Domini
Gregorii

septuagesimo
VII

ducis

pacem expetere monuil

congregans
alia

'iuod

aec

vo,
ct

anno

responsum quidem reddere

exercitum
lixii.
,

voluil.

circa

Ddi vero mum Salernnm tenloria

princeps

([uinio

Nonas
Petri

[ndiclione
,

pi
iii.

e.ritmiinnnicat

omnes Nurlmannos
laborant
,

qui
el

K\

autem
ms,

parle

Richardus

lerram

sancli

...

eos

qm

rogalu ducisocc
chinis iliiim

cum

diversis belloruramaccepit.

oppugnare vebementissime
audiens
,

Hoc
,

Desiderins

Richnrdum principem
ad
posl

adiil

enmque ona secum Qun (lum venissent,

abila

Gisuirum

venire
in

rogai

it.

mulla verba

vacuura
et

Benevenlnm obsidenl etc., ut latius rideri potest apud Labbeum tom. l<> Conciliorum cot Xtaque saitem pax conclusa tst post initium i/nriii inuii 1078, et sic abunde rt/utata tsl sententia Pagii, eam figtntis anno W77. Contra B
J7fl,

*,

eorum

Gisulfus spernil consilium,

se

cum

scntcntiain

/ititi

sulunt

inilitttnt

Vtiiju

argudifferri

duce nullo

pacto

confcederalDrum jurejurando
et

mtnta,
posst
statim

quibus evincitur,
dictam pacem,

non tam
oarii

diu

affirmat. ttaque capitur Saternum,

Gisulfusprin-

cum

scriptoret iliam

um
'.i!i

xiiuti

amittit

numquam recuperandum,
,

narreni post gesta anni /"77; stdetim

poti

quamris litulum principis Satemilani retinuerit.

ftobtrtum
ita txpugnationem pergit laudatus auctor : tnde aulem dux cum exercilu, Bociato sibi principe, ad hoc monasterium

Pttrut Viaconus innuit, factam esse non diu

post

relatam

Saterni

solutam Benettnti obsidionem,

tius posi
iiuiriii

tt

non multo

fttlCl

Casinense) venil
I

atqoe
.

Desiderio
se

el

gorio
1

Fratrilioni-

VII
,.'

bos bus

honoriflce

susceptus
,

illorumque

commendans

attenlius

Campaniam expugnaPaj
el
eo

mortem Richardi Capum principit Uie mortuus erat ante Kalendai fanii aiiui (078 ntnn to dit Capum erai Ponliftx, nt oidimus num. 'Jt ; Capuam autem non sct iliun in txcommunicationt vivebat Richarcerto
:
,

turus

ingredilur.

Tatia

Gregorii

cnm
tirai-

dus.

Tmojam dtfunctus
die

fuitst videtur Richa

pervenissenl ad aures,
nibus
ire

dncem

principem a
super
,

quando

Hartii tjusdtm
oidttur

anni concilium
esque ts>

Beparavii

collecloque
ubi

exercitu

eos
con

supra diclum habtbai Gregorius. Vam

disponit.
iiii.i

Quod

duci nunciatum esl

communicaturus

fuisse

obsidtnU
i
:

cile

cum

principe
,

Capuom
vero

remeans,
supra

dux

apra

Denevenlum

princeps

Ffeapo-

lim obsid

dm Capum
passim
del
:tu!

Brmavil iu hac obsidione Bicharprinceps anno 1078, cui mon ipsius ab

col

Richardo Veapolim, quam obsidtntes Plura igxtur non addo, prmstrtim cum Baronu tententia nullis nitatur fundamentis. [dvidendat
dicttr pacis
niiniis

conditiones , qumadgtsta

B. Desiaeru

illigatur,
esi
,

excommonicatione solotus, soccessil Jordanus filius ejus,

\lors

pertintntj Itctorem studiosum

remi

supra laudatum Baronii locum, ubi juramentam

fidelitalis,
terlio

aitlaudatus Petrus.
!*

porro Richardi profuit

r

Boberto factum
Julii
;

Pontifici,

" !nUlT

Desiderio,
'-'

u,

inu

print

i/

es

Vormanr

Kalendas
Gesta
in

sed annus

non

a
D

>""

//

pacem

conciliaret.
filius,

Vam
favens
,

loi

II.

Desiderii
cap.
tst
S,

cum Henria
figenda sunt anno
<" s
'-

primo fordanm princeps, Richardi

Papaj Gregorio, non

damus

ictis

modo

abstinuii ab oppu

Ettnim vocatus

do

uUeriut

Vtapoli; u
"i

Hoberto du
bei

quam

hic

""
Desiderios
adiil

Romam

btatus ibbas ab Henrico,p& f tx parte occuparerat, '

inter

hot jam

retur.
,

ligitur ex

ordine narrandi, quem<

interea

pater

nsc
redire
,

audiens
rogal

ducem
Idjds

eumque
'

Diaconus.
Actis
tc
t

Nam

hic

untc

ea

qum
'

ad

pacera

monilis Robertus oblemperans

ci

pacero

com

prin-

/"' atiqua minorit momt nii loca a <". ittrum Petrus hmc subjungit |,! " ll!:" praiterea a?gre rerens ducem a matris Bcclesia! gremio diu extorn m manere Ho'"ii" adiil Papam Gregorinm rogare coepil tt docem ab anathematis vincnlo, qoo eran ligaP fl
l
'

rbis Transtiberina

damus, cap. 50 de captaper Hanrmmpar' v

.

11

11

'i""
inti
'-

'

tn

Vaticana,
,

rator

alio
el

nc habet : Henricus anno exercitum coi

p<

"""'^

advenil,
et

rlicum

sancti

Petri
,

per vim

magna parte deslruxii ati pum Ravennatem invasorem Aposlolica)

f\

Sedi
I

'

Tera

que
3iee

consilio
constiluit.
trcs

el

volunlale tolius

Romanai

'

solveret.

Quo

impelrato,
cara

conservator
ancfl

Desiderios

amator Cardinaubo ad

pacis

,;/

Hme

facta

suni
i

protfcctos,
i;jc

eum

consentiunt,
.

et ut aliis

cnte

sulvit.

ab excoramunicationis vinhisct coltigitur , \\ Desiderii

&f

in Actis

pontificatibus
datis

cotlect
vi

opera factum

toldi,

et

ette, nt

pax inter Gregorium Papam

apud nos tom.

ub\ pest
-

duasrelatas txpcditionet llenrm cantra Bo**"

de

DIK DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

39 S

^
* de

Wa(
=

\unu HLXXXIH

Ite-

pit

schismalicorum KtJxcas cum multitudine Roroam rDm mm-iiuriMi. anle Penlecoslen

omnesque Tiberinos pontcs ei QrmioreB Ro- aictorb manorura munitiones in sua obtinuii potestate. Js
,
-

*
rt

io P og0

^"SSw
eriurum
nnd
,

E?ai igitur Henricus

ibidem preevalebat.
I

in

Vrbe, sed non

n

omhino
in
[ctis
/

*| Wtart

Ra-

festo

Paschali a
ut

m
,t
e

sanctom el Portuensem epiliiensem el Albanensera utel Papam priT ilegiuinhabent t nsem el arii/unensem Mui
s t ,i

depositum el anathematiPetrum introniaml; non

Guiberto
seguitur.

antipapa
\

coronari coluit,
ri

jue prmtermittebat ,

yuo
<

r-

hnn

npsitierium
.

^Hcnricumdefenderit

, omnia ad annum W8B figit Imodumetgesta inter Henricum nbhmnn. " conrtanfcr S Gresronum abbas DesiderittS, k<d
.

oet

arcem Sancti ingeli ijiuirr conaretur; sed non kabebat vires sufficitntes ad brevi ttmporc ul perficiendum, t\ Uobertui Guiscardus nonptrmisit, utdiu (lomm moraretur lOi Nameodem anno, ul habem laudata icta "'pf nberiium Robertus Wiscardus, dnx Normanno- tMm GuUcar~ 18,
sibi asscrcre,

rum

in

servitium

sancli

Pelri,

posl
1

Kalendas
i

'""'

fu 9 ere igitw : et

Hau

Romam
lotara

armata
tlrbem
el

manu

invasit,
V-.\\r,v.

rugatoque

srtgortn
i'apa

Henrico,

Gregorio

relnllem
igni

;;V
**

eDesiderium,
.

penilus

exspoliavit,
.

majorem

ejus partem

rnl
cirra

'"V"' wrerctiu /-'"""" Henricum regem eum

i

'" N/

mMtxf:

re

consumpsil
litem
i

eo

quod

Roraani quenidam ejus

mia

Qlneraverunt.
,

Deinde accepl
s.

obsi libus

Pentecosien venire
,

nuii ea de

Desi-

Romanis

el

in

caslelto

Angeli
ipse

quod

domum

hor,, /( adfidem sibi servandam Tn vero ipse, amande frater, :

-

Theodorici dicunt,

reservatis,

ad recuperanbrevi plurima

dam terram
castella
el

s.

Pelri reversurus,

in

quia,

si

nos amor
leneret,
pegis
el

jostiliffi

el

h<

u
vofa-

civilates

Domino
salis

Papa

pecuperavit.

Q on
R
lu ,
|

tamque prava
suorura

Henricui aulem
ad
iur.

Ruodberto

pesistere

aon

valens,
reverliF.

ac

neqnilia

vellemus

partes
, .

reulonicnrura

Eestinanter
collecta
in

nn ,l,

aiiquando

pradecessorum nostrorura
sen

Dominus
sententiara
et
:

aulem

Papa,

lynodo,
foutoret

>h jnteces oribui

fe
|

regibus
el

etiam

archiepisco,

iterum

anathematis
el

Guibertum has.

am Bm piun]
r ege

devotum servitium

sicul

nos

resiarcham

a i,

noc

el

ab arcb episd po,

m
pro
i,

i verum
nihilo

qnoniam illorum
magis,
irimus
pi

habere polueminas el savitiam

si

promulgavit

Beuricum quod el

omnes eorum
festo

in

Joannis
cura

Ballen-

ptisla prateritojam dudura

i

Roma

fecit,

ducimus;
:..
..

necesse

fuerii

m
n
.

suscipere par
,,,.,
|

quam
aul
el

impielali-

\ctis ponlificalibus 'arelur. /" ncns adhuc ibi Centii Camerarii num. i4 dicitur Henricus /u.,

r-r<n

ebei e

justitiara

reut

uno
In
'!<

'/"'.

Imqaere

Quaproptei

rogamus
ii;i

monemus,
Eccli
el

tus.

tertiis

antequam Bomam adcenii Hoberictis pontificalibus num. i-> U:

quemadi

lum
de

le

decet,

nobis

adbareas,
ia

aitur
tl,-

Henrico

Cui
a

nunlius advenil

si

non

quatenus sancla matris

nor,
,|n.,.

lua Romnna
confidil
,

ho

obsidione exurgerel,
esset.

Roberlo Guichardi iluce

igne

te

multum

nnnc

sem.

Apnlia expulsus

Quo accepto nuntio, RoVt

per robur

Addit, *e certo inteltexissi Uenricum operam dare, ui per nuptias filiisui

obtineat
Uoberti Guiscardi

manis

suis

valtdixit.

ptr Uobertum
sed

m
se-

hunc ducem
prudentia
re

<></

parsolsit.

Urbem eunda
in

injecto
el

omnia Acta consentiunt;

habent,
circa

tertia

rakat; Sed
licile

inquit,

tua

partibus
im, '!!'

Vrbis

incendium iltud fuisse Laleranum el Coloa

ha-

invij ilel

el

quid

super hac
cognoscat.
/.>

aclum
ipse

ettamnum raras admodum domos

ucro habei Petrus Viaconus in
.

mti

exarainalione
ad
n
is

Tu
hi

etiara

ftcnl

qoanlocyns
eit,
q

propera.

isimile

105

Quod

ictis

ndvdtwrad

Desiderium,
>.-.

m.

Hobertus

Guis-

eardus,
neret,
1

trat,

Gregorio

fidclis

ma~
capta

acsi dt Roberto aorio ex arce Sancti ingeh, moi

capta Homa,

iibtra

q u

Gre
i'>>n-

cum eoaem
ej

103

quemadmodum revera permansit. Qum in ictU num % referuntur

o

Ufict

Vrbe

egressus

tsset,

re/utatur

omnibus

de

Irtw
dui
ta

pontificalibus.

Verba

tx primis
I

mox

adr

in

arce

Sancti

Ingeli

Ponti-

insinuai
I

ilium Gregoi
rbt disctssit. Ceniius
sic

bratum,
wi
ita

ViUmtnu

^ct

'

'""

''''

berato et
tO&

Robertum Guiscardum liCasinum ducto, innectenda sunt omnia chi hanc clare habemus ex
l,:

""

"'

/"' r

antequam tx
\ctis

Camerarius
:

secundis num. r>

habet
rediil

His igitur

peractis,

dux

ad

propria
,

el

patrem suum
palalio

Gre$
r<

ori\

VII,

qum

concinei

Constantiensis Chronico,
\faii, in

Gregorium dentem, cum

DQS
i

Ponliflcera

in

Lateranensi
el

fralribus suis episcopis

Cardioali-

dalaapud nostom.

quibus pag. I>~ 'untur : Anno mlxxxii Henricus irum Hnibui hiemavit, ibique Guibertum inatem suum Romara venturum exspecta\\

,,,

pace dimisit,
officii

perlractantem

Ecclesia

pr0 su j

debilo, de diversis

mundi partibui
Drbe
sibi

emergentia. Et num.

Bic ter qualerque vere

in

Dea tus
ct0

Pontifex,
in

posl

dintinam
el

moram,
jam
u
di-

"'

His

tempoi ibus

Constantinnpolilanus
.

im

descendil
d UCe

Apuliam,

occurrenle

IM

nus quot um Hobertus bellum gerebat in lllyrico) maximam Henrico qu nt transmisit lara pe
i

Roberto
gloriose

Guiscardi,
intravit,

Salerni

kmoaam

civitatem
.,,
(

Duo laudati

am bo

contemporanei,

consentiuni de <ora

'""i

militem
bello

n em e iwdem
.

ducem Calabria el ApuDomini Papa, in uHioappeterel

..

notabili,

quam Uomm

traxit Grt

fjenrici;
:

wd

regis

Sed Beusibi

prior asserit, casteila Pontificta "" altei w*< nobertum rca

>
ft "-

ptam
l;

pecuniam.
reria

ad
:

conciliandum
adjutorio
Palrai

,,,
,

ad propria rediisse. Vtrumqui

'mannra
palaiium

expcndil

cnjus

La-

tnobertusad
,.;.
,

"

"' r
'

qninta

ante

..,

ti

duces

mUitestuos
proficisct
i

"
rus.

''

"'"'"
N
'biles

mi1

cum
antem

suo

Ravennate
.

Gui

inttrim
.

in

Vpuliam

paucos,
qui
ei

cum
in

Romani Domino Papa

prater
Gr<
ei

admoenuellllM

ivji

""'"i ua num (Robertus) ad caslrura

l<>

habenl

Dfr

qnadraginta

obsides

dederunt.
sc
reci,

Pa autem

castellum Sancti

Angeli

IIM1

dedax

j(.

posi

alta

SaocU IngeU, Bccumque rero num. h : Dui

Ae-

3 96

DE
Apnli.T

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

qnornm
r;i
-

vero
J.

scrum ilominnm

Pnpam deduc

unum
'

vocatur

Arsets
,

''

apnd Salernnra dJmisiU 106 Ex hisce terisimUUmum

oliquot saltetn
I

nominatu: atur

Um
'

l', i'.., I1

',!

!;

indequr prt-

mo

ofci'

'

'

est, S. Gregorium hrlnfamtulis, et. forsan mense <>>"> mansissepost fugatum mense Maio

nirlnlonnnus

nuiii

'

decem milium, ,i eo diornm. Donatio kmc latius exi mundi diplomate, edito opud
wnibus pag.
millfsimo
io/, u bi
dicitur

cuia

J
'

**
*

Gattula

Sateriiuw

Henricum t Vita quidem S Anselmi Lucensis, data apud nos ad xviii Uartii, num. is brenor mora innuitur, quando auetor de Uoberto dieit : Ante cejus advenlum Benricns, Urbe requam una die manu armala dux liria fagll
, :

datm
( i

octuagesimo

qninto

ar"10

et
Sj
f

Oclober per tndictionem octava' tarius Indietionem recte notavit,

m*

m Jf,

fidenter

expugnavit,
lurris
in

Dominumque Papam de
sacri
palalii

an-

gtutia
ia

lalitudinera

Laterareduxit.

nm,

megno
ibi

Irinmpho

el

gloria

Uaque,
riter

peractis

aliquol diebus,

Salernum paauetor de-

Indictiane, ut aliqui vofuerit; donatio facta est anno to* erraveril < Tndictione, 1 annum s renda est. Sequuntur apud Gattulam in /,,

ranirmn nova

tt

dm

'T

P ere

l""'

" *******
quas
ille

'

perrexerunt

ete,

Verum nescimus, guantum

dies ille

Capua
refnt.
'"'""'' lr

principis,

arnba* ad
:tavo

temporis spatium per aliquol

w.

signars
cte

voluerii,
.

el

merito dubitamus, an exa

anno
cl

eum utraque notetur Indictione' VZ

^cesim
principatn
ibx

inquisiverit

palatiu

guanto tempore Gregoi ius in lateranensi substiterit. Quare magis cretsi

dant,
""'"''

txtstxmo potius illam,

"' ,;|||<
'

qum

prii
h

Kalendas

Marlii facta

dendum

scriptoribut ante laudatis, qui l

esse

prmsertim cum etChronieo apud Pagium ad annum 1085 num. 9 laudatO, constet, Uobertum tanlum nn-iiM <n-lnbrl mare trajeeisse ad txpeditionem suam contra H imperqtorem Grmcum cum filio continuandum, ita uf iiilnl obstet, quo minus usque admensem Juhiiin pro Gregorio pugnare potuerit. Porro Gregorium a Roberto Casinum fuisse deductum, nul lu$ habet '' laudatis auctoribus prmter nostrum iii \ctxs. ittamen res idcirco non videtur dubir
asserunt moram,
Bariensi,
1

rm

posterwrem, et spectare ad annum lOU """ """" Mictio nequit inchoari antt
Kai

Septembris anni (085

Tndictione

Ttaque diploma dai

certe

W85, mense Febmarh,

' '

datum

non

ttt

iccedit

annus prin

gesimus octavus, qui necdum videtur inchoatut* fuisse mense Februario aniu i085, cum cipatum cum patre mo oblinuerit Jordanu
no W58,

tum

>

sed post mensem Februarium, varih ipsius diplomatis colligere

sit,

potui

Quidquid

tationi
rtr

obnoxia,
ria

brevion

cum eundum esset Salern Salemum irepossent, quamper

indeque Saier-

aiterum diploma certo datum 1 1085, quarta decima Kalendns Decemb.; atterum vero octabo Kalendas Marlii, tt afino
1085,
sed forte
erit
,

Casinum, Uaqut Hotna Casinum,

nnni profecti suni
101

sic
iii

nobis

ad Pascha usque pn annus (086. Vonationes

possunt.
fit

tn
tt\

>0tfi

piorum liberalitate rursum creterunt possessiones monasterii Casinensis. Primam, quam invenio hujus anni, donationem commemorat Petrus Diaconus
I,

Inno

(084,

quo versamur,

</tjih<nn>hs
aliis

ideri

De iisdem
mentio
in

ejusdem principis
lib.

Chn

Casinensi
109
/ /

3 cap.

flf.
.

cap.56
,

his
fllius

terbis

Sequenti
de

vero lempore

demum addo
>

Xheodinus
lit

Haynerii
i

Trivento,

obtu-

huic
I

loco

monasli

ium

sancli

Salvatoris

-i'

""

esl

prope

Quvium Tresla, simul cum

monastcrio
pertinet
,

numerosis donationibus finem imponam, * Sikelgaitm, vidum Ttobei h donationem, de qua in lctis agitur m Donavit illa oppidum Cetrarium, h doten
!

concessum.

castello,

quod

eidem
cl

vo,

cabulo
esl
,

Pesclatura,

duabus
Colle

aliis
,

ecclesiis
el

id

sancta

Uaria

Diploma donationis apud ia<' Gattulam datum legitur, anno millesimo oclosgesimo sexto, Indictione ncna. ffactenus Je
donationibus maximis
SideriO liberulitale
et

de

Rolundo

sanctns

Paulus de Petra

plurimis '/"'
i< <<

i'"< i!n

''

I'

dem ecclesiarum

Corvina, cum universis earummobilibus el immobilibus. Litte

[ccessioni
i

Calboliramm
<'<><<>i<'s<.

jirinninn M\-

ras donationis hujus edidii Gattuta in but pag 190, ubi signantur millesimo
qnarto anno,
.

geruni pro monasterio

colligere possumus,

quanti prmclarum

itlu\
1

ctu

simo

mense

Aprili,

seplima
in

Indictione

Honasterium
ventino,

ibi

dicitur

situm

territorio Tri-

propinquum flumine Trtsta. Civitas auim Triventinum nunc Trivenlum smpius esl < Samnio, sm ,,, hodia no comitatu Mohsn "< Trinium ftuvium, uj habei Baudrandonationem ad hunc annum refert
,
>

batem fecennt viri illustres et prineipes, v" m ii inis monasterio Casinensi prox < sua habebant; quantoqm amor et reneratione tt ipsum Desiderium, el monasterium Ga. ""i prosecuti. Quanta vero fuerit txh
<

batis

Desiderii

apud

S.

Gregorium

VII,

f!

'

Cardinales
illis,

Uomanm

Ecclesim,

magis

pattbi

'"'"

<"
,,s

"'

W,
'"

ub\

comes iu-

rtc " s
'

"n
lr

Wficatum
attinent

qum de electione ipsius ad modo iltustrare aggredior,

ei

<"

iam
Lucerinaj

quamdam
Haa
tatur
Alexii

nationibus
Casinensi

1,1

tra\

mibus

aliqut

civitatis.

m
1

'''NuceriaSaracenorum Donaj
Noverobri, quinla tadiciione,
10
;i

ad propositnm nostrum, etinChrowcs

\

q-

lons

""'""
"

ideri poterunt.

impera-

hunc Comntni ;

tm
at

An dtctum instrumentum tideatur satis autk Uc "'"' - polerum, quorum interest

in

anno mrm Christianm annus quartus Ue tndictio conoruil anno (081

insinuai

riw

Chronico Casinensi
:

de

donatione

ilta

Tfy<

nihil

'"* iliam

ibidrn
''"

re/ert
:

moz

laudatus Petrus

mono

ribens

Transmundus

" """- Wlitor obtulii i hoc o m n jum castella in comitatu

quoqne
raonaste-

Pionense

i*

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

et

3 97

eloquentem

acciperenl
s<

episcopum
lco
et

Hostienir-

ACCTORE
J.

sem Odonem.
dati,
ita

Itn

>>;><>,,

,// r

tempore
accurata

motior a rebus
ut ip

gestx

sint alii a nobis lau-

habenda, stm

minm
temus

sit

numerum Ulorum, auos

|\.

luctans

cui diu reMors Greporii Papae VII, substiluitur Desiderius, assumpto

eligendi,
\

ita

nomine

Vicloris

III

gcsla

Gregorius, sive attendamus ad rationes quas addidit. In taudata mox Gn hmc adpropositum nostrumsequuntur PraBEutl
:

ipsius

iii

dixeral

eidem

Desiderio Pater sanctus,

migrationi
invisisset,
,

oon

obitus. poniificadi, ac beatus

inlerfuturus

essel

ip
el

iv
'

quamvis
eo

ob

hoc
in

infirmantem
flnem

cum

asque

ceteris celebrarel

empui
./,.,.

beati
r
i

obitus

S.

Gregorii

VII

P
notis

el sanctas exequias cum mullumque eum attonitura Lristemque reddiderat. Cumqne ha?rerel in admiralione qnidnam impedimenti futurum essel
; ,

perseveraret

irwicem
ifl

consentientibus

subito nuntiatur
latio
ei

ei

Nortmannis
suo
n

racla
lei io

circumvalsuhjecti

num. 94 assignatur, ui Chronologicis 0SS ii tssedubium, quin obieril anno 1085,

ictis

cujnsdam
ne

cnstelli

corapulsus

accurendi
:

suis,

abeundi
.

,/,,-

w\
.

Maii,

gui erai
/' vn

leni

aDominicali
die,

Dominicus, t liquet Pauius Benrediensis conr

Vita

licentiam

accepil

sicque

licet

inviius

ex-

plendaa

prophelise locum
gestis et obitn
s
.

dedit.

flactenus
\

d>

,,m de

dum

Gregorii,

apud nos

Hrcmis
ibi
ris
lll

Gregorii
.

//.

qui etiam
\ icto-

num. W% scribit, Gregodata ad w^ Mait, fefunctum esse vn festivitate Urbani prnde Vam S. I rbanus Papa f cotilur xxv sui ex Bertholdo ibidem data, tiaii. Acta Pontificaiia,

legitur
a

pra\d\ tisst

tempore

Catholicii de schismaticis in

Germania
I

relatam,
Bi

num
bis
:

(9

tempus idem

clare

assignani

his

oer-

Tandem

ex hac luce
,

anno Incarnationis Do-

[,,,: .,

miaws
non

[ndictione

vm

vm

KalenfJoafieTbv

de qua ad annum W86 trideri Chron \cot\ Con anti i Tempus quo Desiderius abbas Ugitima // tuosl atusest Ponelectione in locum Gregorii tifex, clare ejyrimitur in ictis, ubi post annuam
rtholdi
1
-

Hic vero vehe-

"""'
r!

r "

M"

"" s
*

'""'"'

das Junii subtractus,

accepisse
ciesia
cavit.
ul

supernaa
.

vocationis

fere

moram,

qua\

ipsius tergxtersattont

etae

dubitatur

sepultus Salerni

in

ec-

trectatii ne orta esl,

s.

Rlatthau,

,i/"'" alios

credendum

quam ipse eodem anno dedinam res certa esi ei indnbitata, aut memorim lapsu ant rit,
:
I

tandem qualicumqne adhihita anno W86 in ipsa Dominica fesli Pentecostes, qu& eo anno innide lnit tn wiv Maii. Vantei ditationU unicam fuisse
violentia

\f IU i

tegitur

electus

typothetm titio contigisse,

/ii

// ut mors Gregorii Lnnaiiow Baronii ad hunc annum tegatur

causam, quod Desiderius pontificatum constanter detrectaret, dilucide ex \ctis coWgitur. Pauds
diebus
orii ota omnium, , fibst morb m Salemi erant congregati, fam conspi\ abant in Desiderium, ab ipso Gregorio commendatum. nhierat enim Gregorius \\\ il/a/t, et jam antt Pni

fUa vigesima
Martyrotogio

quarta

mensls

Maii.

Vam

etiam

Uomano ad xxi
est.

Vaii S.

Gregorii
a

memoria adscripta
nostrum,
Gregorii

Porro

commendatum
ceteris
\

Gregorio ad pontificatum

prm

Desiderium

ita non soium kabt n/ [cta, sed etiam lof hmc jam laudata in qua num. leguntur : Prseterea rogatus (in supremo morbo
.

tecosien,

tunc die
est,

vm
ul

Junii celebratam, rogatus

ab omnibus
icta

pontificatum susdperet,

uh

habent num.
ei

95.

iuclo etectorum numero,

iritu
sibi

//.

ni

in lanta el

ridelium perturbatione

niui iin>
pis

inferre parareni ope Jordani princir

successorem
ultorem
,

ecclesiaa

contra

pramomi)

natum adulterura
1

Guibertum antipapam
dedit
et

desi-

Capuani, aufugii Ca inum. Post fenorem mstatis, nimirum Septembri mense aut Octobri,
exercitum dicius prin* rium omnesque eiectores
tuit
'

trium

optionem
abbatis

videli-

"'
;

Desideat

cel

Desiderii

Cardinalis

ccenobii

Homam

duceret

no- _

Casinensis; aique
Ottonis Osliensis,

reverendissimorum episcoporum,
ef

1M
OaUtrium
PMfieal
ei

Verum
lustrans
eligi

Galliau

Buponis Lugdunensis. Olto nondum a Germaniaa Hugo quoque partibus redierat,

ii"i ;i
.
. .

Jlomam ire Desiderius, quod mbi tibi inferendam suspicaretur, tt sic iter prmtermissum est.

Tandem
,,,11,

post

Pascha

anni

t086

Bomam,
et

tx

aliis

partibm
aliis

episcopi

Cardint
Deside-

sua

gubernncula

procul
,

aberal

interim

erant,
pius, forte

cum

proficisa
1

\tatuii

vicinum
non

victurum

licet brevissime Desiderium tamen absque typo vicloriaa Vi'

ctorem

appellandum. Uisce tribus a no nominatis quarius additur vn ictis nostris,

esse

ndeticei
Vita

Lucensis episcopvs S.
est

insetmus,

minus tum ibiavi\ n h tnda meluens, rum numerus; quod longemajor futurus tretur Jordanut etiam, quod noi foj tai Sormannus Bainulphus et Capum princeps [eersm comes, qui ambo juran noiu\ rant,
>

,..

>

ad xvm Martii. Attamen in Vita S. Anselmi mhii invenio deeoper S. Gregorium proposim electoribus, ita ul illud ipsum uU umque
edita
'"

Desiderio noi\ infe

nitofltM

priuceps,

>/>>*

Vam Gisutphus s Saiemum, Uoberto

1

oideatur.

&

ie

Gestis

Wilhelmus Hatmesburiensis regum ingtorum pag. (08 de

:

lib.

rat,
batis

natum, ab aiiquoi annit BOtws10magii zerisimiliter indigebat amicitia

Casinensis,

illis

quam

<>>

<>>

>

i
'

"\

rPl

tequentia
Sinalibus,
;

Rogatus

esl

Gregorius)
,

CarPetri

ut

Papam

constituerel
,

beati

Demuwi extrema necessttat eiigendi Pontificem utqualemcumqw efhcereapud Desiderium poterat,

posthaberei limorcm suum utilitatx Ecciesia Desi(andem die xxn Ifan eiectus esi ronnon tai 111 nominatus; ,',,,,, e t Victor assentiri, aut, tem anno, quod noilei secrai
,,

plnm
ille

fta-

referenlil us

qui

lactantis

Ecclesiaa

W
se

radimentis
anii^uo

vivena

idem

exemplum
csset

Clementem praefecerat. quod secnturum

,

Nega
;il

conciliis

velilum

consilium
in

vero

daturum. Si vellent hominem

eligerenl

Beculo polen'

ti

utcumqueassensuserahpontifica
. .

Desiderium abbatem Cassinensem ( |ui salubriler et in tempore numero mililari violentiam Gniberti ewlesiasUcmn infringerel sin
;

tem,

ponere.

[nn0 seu die xxi

,

13

io\7

Hl

Dowirura

Uortii,

multis precibus

Palmai princspum
ci-

39 8

DE
i

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM

fftalfum
,,s

om
J

rirornm, episeoporumqui
if/5

/'mim"'

B.

Vielor

lll,

Pofifl

ib*vm
n

expeditionem swtcipimdam,
II
>

nimirum kortando, atiimandoque populos

Uox
laudatu
:

fl(,

"n

n*in
iJ

iano resumpsitt
,>,/,

el

tuprem\

rasto-

anno
/o/.

Bertholdus

ui

fM,
tur iv

habeni Acla

xxi ttar-

W88

habei sequentin
,

ad
""""
p,
,.

J/iiti.

atam,

Ifoquoposl festwitatem Poschalem Casini >i Vrbem I perrexit, dedi prin

Genuenses
I
-

et

alii

".-.. His lemporibus p,' "" M mnlti ex lialia u

;
l

'"'"i

"'""" oosliliier invaserunt' llH.lSflll

',..'",
<

mo cum agmine
Guibertus antipapa
rre

militari.
ret,

Cum autem
<<

data

>i.

ejns

lerra,
et

ipsum

io

tiuandai
"
neBI

Urbi

eam

>>/>-

compulerunt,
di

eum

deinceps

tnosi

nollet Victor,
xuis

Tiberim prope
ui

Ostia

/'>{-

tribularium
ipo

eflfecerunt.

Uoc

"'"

w
t

trajeeit,

cmlatem leoninam
qtiod satis

gem illum
salis

'{'""*

"'

?B rfi

tributariun

etbasUicamS. eratadpro
Petri,

Petrx in >

oeeuparet,

n. Vbi vero ex basilica S.

aliquam inea sxp habuisse Pontificem Volim tamen

insmuat,

'"'"'

seu potius
.'"

ex porticu,

quam munierant,
<

ind

mititesPontificisaul etiamabbatis Casinen

rii asset

ratus esl

icior

fume expeduioni
reret,
i

lli

ix
ri\

\seensionem Domini, svoe Mtiu, duobu* fere annis post moriem Gregodii
i>

post

VII,

-:>'.
i

<,,, Vicl t n ibus utse contra Guibertum ttcunum Franciscus Maria Ftorentin

oiis

diebus quintanta
\

post
ris

e/i

clionem suam.
dignitatem
.

Hmc
aci

icto-

pag.

a,l

supri

mam

eptandam mora
ui>

quam
.

ionge abfucrii
i

com\ antiquissim\ MartyroloqU Lucensis, in quo adannum (089 hmc habei

Opere

m
<

Uahco de
taudat

Vita

Mathiidis

\>erha

ea

ambienda

ludicium

vero Gretjorit
ei

//.

qui Vi-

noDero/
i

cui

reiiquorum
epersi >>-

omnium fudicium tam constanter

k\

fuii conf

rion

minut

ranl Pisani el Genuenses stolum D cam ceperunl duas mnnitissimas c Almadiam et Sibiliara in die s. Xisii V \uqul *ti, in quo bello (>> ricecomes filius
i
i

in

offerenda

vicecomilis

-"' quam
\
\\

mortuus
el

est.

Bi

adem
catu
m*
n

qnibus

rejicienda,

abunde

civitalifo

Saracenis fere omnibus interrectis,

dignissimum fuisse
nensis epi

maximam
orn;
ntorani

dam
siam

auri

argents,

lon

"i

tfwi

abstraxei-unt.

De
in

graoia eontra
,,

pem ruam fuisse etusam, in Virum tanelum erupii matedicta, "-

pnlUorum qua prada

diversis
ii. B.
'

el

Pisanam
amplifl>
(

mirabiliter

ornamcntis
i

k< caverfi

Uathitdcm com

;:::';::;
>>.

*
i
i

gnant,
i
..

ne

UitBhocioco

venirent,

Commentarii

quoad tempus quidem. Nam expeditio nnno W87 potuit, hortante Victore m,
.////

"''

tMMM.un ecclesiam

ms Sisti

in

iii| Curte

i,.|

l r veteri
.

Quare

mtum
l

addo,

Uathi
credidisse,

calummant\ minime

"'^'
'

m
t

ut

co\

Si

m
non

pontificatu
ztatim

"'-"
irandum,

se^ucnfe anno 6p//m in 4/i continuari anno 1089, quo vitotes dicunl [nongmus Cc
f,/

r/

eodem

"""''-

'"

Chronico ad

annum

9086, reiata

ordin

n,

adeum

ridendi

cum m ei

Victoris lll, ita

certanles
i

deinde kabet : Pisani apud Uricun Saracenos vicerunt. Votatur

:>

Hi
Itratus fcrtlnl
atl
|

Victor

/""'"'

Huratorium tom.
;
/'r;/.,/.

tuscepto

tandem pontifica.

Scriptorum

Itaiia pag

58

vrii

vu
ina

anno W86

sed omnta,
iile,

om*
/-.

orf

il/um

cn-

prifi

osundu. \amBertholdu*Cons\
1
'

anonytnus
087.
/:>

tadannum
'

eiani

ad nnntwi
Pisaffe-

sequentem
nuensibus;

;
'

"'

<>

dictis

abunde
i

liquel,

nos fuisse prmcipuos tn

Victorera
ita

i//a expi

t?n

"' v,cl

Dero

/ume

hortatorem,
cj

et

p91
;;;'

missis

exempium pr&buisse expeditionihus

'''"'" '"
/''
//
'."
i

n.,,,,,;,,^,,,,

"'7-1

luxtadecretasanctornm
Jndic
,

"
'

patrum
per

tanctam, post aliquoi

ffnnoi

,s(///

,nCfiSfirura.

/
(i

/7/</,/u

secutis.
Aaftfl

Vicior
et el

ei

"
'

""'
aoud
'

Heinr^um
conse^
cardinal '
,

nio,
diit,

'

Javit.

//o/-,-,,, exacto RomeB mense ><>forsan aliqua parte Julii, Cc ecciesiam S. Nicolai , pica consecraeit.

w-

M ""

DM

sanclu

Pe *rum,
e

.,

Bp,8CP i8
'

'

fi

ne

Ostiensi

|.,, r

ntum profectus est mense ibiqueconciiiumceiebra\ it. In not

nii iterata est
poiii

U
a

contra GuUn rtum

schismaticos
;
i
>

ejusque fautores

ei

/((/ decreta, ac Rickardus

Hugo archiepiscopus
Massiiiensis abbas
rniwrj auta ipn
a
i

pum mo

"

'

contra

iclorem

</

commnnion

''"'

'"''

Epistola secunda

quidem ll>>>/.> Lugd ad Uathildem, se discess imunione Ecciesia. U in /"""" Victor Mis fatetur, se eo temp
Vega{

lectionem suam ratam kabuit, num consentire votuisse, et > ea mente perstitist
i

<!"'

ad tempus

l!> '"///

quo t conqueHtur de
i

a.i

Mathiidem
o\

scruSebat

'!""" vcrisimiliter faiso,

''"'ii>>>

apuano contra Victorem, quod eidem tntiam exhibuerit. Verbaaiiqua hue transImmemor, inquit, fectus propositi, el rV
sponsionis,
id est

cto
al,, " ll,

nobis
'

quod
Victore

dicere

pudel
)

cum

Papa

pacem

*-

ciens

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMRRIS

A
cicns
Ivit'
'

399
in

Q ucm
,'

per omnia sicul Papa pei 11"'/" Mignans de Ottone Ostitmsi Hmc aeeusaL quod Viclori persoherii reveren aceusah '/
reTerentiam
ei

siam ordinate,

meamque vicem
pssHis,

omnibua

nsque

id

fecere

babete.

qnoVerwn

kv< roiii J s

jcnl

,.,,..

m>fl

pntuii

tgttur posiea

me-

existimo kmc necessario intelligenda de abdicationepontificatus, guemadmodum \nU

ceus,
lill,
'

otPapffl

inficiari, $e /"'^'"''''

Viclori rw>er*n(iflm I

obedientiam

noiuisst; nisi fateri coiuisset,

ufecisse, guod factum ilia tota calumniis eontra Vicl edii Epistota . ,,, verisimite esi eo animo scripsisse a suas trahe"i Mathildem in partes
ie-

ab Qttone improbabat.

hmc itacommontans Quibus verbii racmV tribuil novum Ponliflcem subrogandi, uecdum Bupremo spiritu exhalalo, el ponliOcatu
ifl
:

Ml

illis

abdical

per laulniom illod spaUum,

ul
ita

quo anilegiiirae

mam
"
ll

agebat,

snccessorid

electio

Hvgontm,
r t
Al
n<l

Viclorem

>lr

pontificatu

dejicien
:

braretura clero, el ipse se ante obitum mioentis timore scnismalia exsolverel etc.

im-

frustra

Hathildem tentarit

Hugo

imo

vix

Hmc, mquam, expiicatio minus necmaria; imoei minus probabiiis mih\ apparet, Nam, ><>i abdicabat eo ipso tempore, vet non abdicabat, Si abdvnofi
:

dubitandum cidetur, guin prmclara itta princeps .,..,, vfctori communicaveritf ut magis l>
lluyo'*

st

molittonibut

caveret.

Quod

spectai

ad

cabat,

polerai
si
1

Ottonem Osliensem, quem < dicta Epiftola utsibi ntem ei Victori contrarium exhibet
onsensisse, nisi

mdare
/""'
titr

amplius non abdicabai

1

su<i*
se

oices

aliis

Viclor,

non

"""

"

"

ejus etigere. tfa/i'm

non fadte crediderim t Ottonem atiter Hu~ ad eiigendum alium Pontificonstanu

i

existimare,

Victorem ooluisse,

tem suam,

guam

ut posl morpossei citissime, fierei rlretio;

Viclor "' detrectando pontificatu

persecerasset.
S f (lii,
,-!

Hoc merilo improban non poterat;

isprocessit,
et

ideogue rices tuas atiis demandasse, 1 omma dit ponerenl ad electionem quam citusime faciendam
post

Viclori,

posl itera-

mortem snam.
\rari,

acceptatam electionem, non modo obedientiam nega\ it. sedpersecutiones eliam inferItague merito dicitur <i communione re coluit.
ab eo
iffi

149 Post hesc seputcrum sibijus

ct

imori(r

te

separasse
11.
et

resipuil

tamen subpontificideri potest

demum posl diero terlium obiii anno 9087, ^exviSe''""'" die wi Septembris. illmi posl diem terlium maU "" IOS7.
11 mtetlexeruni
,

catu

rbani

cum

eo conciliatus, multapostsicut

obiisset posi

et pessxme txphcaruni ahqux, acs\ diem lertium a ntraclm infirmitatis

<

modum
tlogio,

egregie

gessit,

m
07
in

Vflm

guod
i

ipsi

contextum

cst <

Gallia Ckristiacol.

multas
milius
dtnn

cum Benecenti morbo (uerii <ii ipso morbo dispositiones

est, <><<

correptus,
fecerit,

rt

vcriti-

na tom.
et

inter antistites

Lugdunenses

obiisse post tertiam fere

hebdoma/>"*<
di>

segg.

contractm

infirmitatis

guam

M7 Eodem
ncilio,
(ttinum,

serisimiliter

mense \ugusto,cum

uM him

guod tribus tantum diebus continuamprbo correptus esset it. Victor, Bentvento Casinum rediit, 1 habent icta num. ti', \)bi Casinum pervenerat, aliqua primum ad
est,

gravi

Tempus ipsum abunde hoc docet, \am eoncilium triduanum, > quo esgrotare cofpU, habuii mense \\ etdefunctus est itvi Septemtertium
abbatis Oderisi\
post diem tertium electi defunctum esse Victorem. .1/ id omnino incertum est, ei mag\ credo defunctum
bris.

Aiii crediderunt,

utilitatcm

ca nobii

Casinensis

da

reta

condidit.

wccessorem suum abbatem per mot\ chos eligendum urai it elet lumgue 0d< risium s. u. /;. Cardinalem, gui r<n monasterii presDeinde
<
.

esse tribus diel

ma
cura\
trit,

da\

]ep\ sparando

sepulcro. it><
tibi suffici\

incertum manet, quo dieabbatem

nisi

<

>

positus,

suo suffragio confirmatit, ei abbatialibus ornamentii insignivit Post hwc alio rursum die
rt
pit,

Cardinates
atque
ttb
.

episcopos
ut

con\ oca\

it,

et

monuil

accurau astignaadmmislratU. Hur cirsumscribitur hoc loco, annis viginti oovem, mensibus quatuor, quibus adduntur dica sedecim.
tuni
sit

ndum

tempus,

quo

abbatiam

pi

ci

toguitur Petrus Diaconus num.

ni

Ottonem

Ostiensem
B.

eiigerent

summum
S.

Pontificem

Fecit hoc

Victor ex

mente

Grc-

'""'

v//.

Vam

11

tribus aut guatuor,

quot
.

Etenim regimen abbatiea proprie inchoavii anno die \i\ Aprilis, ' dictum esi num, ffff; tllin/ igitur secundum hunc calculum deposuit ,/,< quarta Sej temi ris : quod non est incredibite.
i058
i

"" pra
totus

ceteris

dignos

pronuntia\ erat
v<<>

tunc dignus supererat Otto Ostiensis

annis

Atlamenifi presfatione <. t.dicitur prssfuisse viginti novem mensibua quinque; ted iile
<

nim erat
natit a

v inselmus
.

Lucensis,

guem nomi
\tio

Gregorio annumerant atiqui. Morti approVictor

wabat
''

ex

Gregori\

cont

eiectus.
ei

quintus mensis certo non u completus, ita utcretit, auctorem itn rotundo numero esse, >t sic dixisse quinque menses pro mensibus
dibiie

quidem Hugo Lugdunensis; sed

illam

ap\

ndo

quatuor
qesti

et

diebm

11

d\

cim.

Quod
'

tpectai

ad

(1

nmium supremam
fUatu prorsus

dignitatem,

ei

ind

pontificatus,

hoc tripiia

modo enum<
mensibua
quatuor,
1

locQiumniis Victorem impetendo, seponti

potest, "

"

indignum
\sis

Solus igitm
<>

diebua
r ri
,i>

septi

m
i^
1
1

'
u
1

"^

!/

ex

nominatis
Victor

Gregorio,

a
11/
,./

die
a

tfaii

gue
on*

'i""
''

ii

n Porro
loi
I

edere

nohm.
legitur,
1
.

\ata

in

ad \*i Septembi tei \ione, llio Capua

'
,

ita

tocutus

acsi

dg
se,

,,,,,

factum
<ni

eodt

m anno

"'

itxi

Uartit

rt

ontificatu
tur.

abdicare,

rivente

<ir

rfl
i

ei

diebut
faeta

ciginti
<>>

n
1

Von tamen tam

.

stricte intelli-

ieXt

demum

prima eiectione,
ei

"'

pracepil

ut libertatem

electoribus

(086,

die

wn

tiaii,

ab

eo
ei

tsuferre ooiuisse

censendus sii Victor. Qua de causa '"/"< iubium est, cerbis Petri Diaconi tam
'i

amx0
tunt,
120

m0t

m< nsibut

tribus,

diebut

vigiait

mharendum
Victorem,
ut

ut

ante mortem
ipsa
u,t
,

dicendum suam
1

ideatur,
fieret

" tt diet <> i" U hi fuerunt prmU rmisn Porroex iis, qum per deeursum

tdita

\etorum

ttectio succestoris.

imo

trba tam
satit
\

nsinuant,
'

rt

m
1

certam creictoria

ibidem
c l ar

<-'

ctrto constaret,
tse.

erba

exar

lurdeinfii leguntur de tupremo ipsius morbo, tm " esse morte tubita,./,,.

"

Victoria, a

uu apprehensum episcopis ceteru pretsentasse, guens : Accipite eum

,

Dicitur guidem Ottonem

et in

maita

nea

aul

noeidempropinato, quod ,am "' prmparaio tUn teputcroa

1

B.

Romanam

Eccle-

Viclon

la >

utoocant, capiiutt memineruni

Arta

400
AtCTORI
J

Acta num.
trus

/I.y

De
Viris

DE
ra

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

Pe~
ila

""' hreoker
eap,
th

pater

Desiderins in
*i

me

ab ipsa

fere

^.

Diaconus de
:

Illmtribui

ncribit

SepuIlus veroesl
.

absyda capiluli Casinen-

M>

/,,

rutationibus Gattula
see,

HUtosae-

Mtus esl dilectione; cnm me quatuor et decem annos egressnm D VJ?" loco quam libenter suscepit,
h
j

'

'

iustruxii

ria

Catinensi

6 pag. ftSmemorat tequentia:

corpus

ac
S

provexit.

Ululr| it

Saoclissimi
culi>

Pontificis

duobns

abhinc
ad

Cernens
operis

inanper,

el

dolens

cum
tanti

a vetr ri ante

capitulura

Bepolchro

vetns

litate

memoriam
contemptum

ami
'

qooque
in

Vi

s.

Berthario
,

dicntum saoellum

traaslalum.
,

Anno
ab
lalns

Ptorum
per hoc
1

aegligentia

paulatim
fore

deinde mocl
riuni
;

cnm

basilica

reflcerelui

in

m
.

obUvionJ^
i,

5*

vonturamsnfficienter
;

ei de

quo aono

hdclxvi
luuc

magna pompa
Cassinate
,
,

aDter
[ra

licel

denique
toto

Angelo

abbate

atque

ex
,

c.miplivti
i.

,,,,,

.,,,,.

JT "
'"'II.
> ;iri

archiepiscopo

postmi
sacelti

dum

Rossanensi

ad

dexterum novi
ni

S. Bertharii notarii

humalura
vero,
ac

est,

constal

r\

Aclis

Prancisci

Pagtiarii
instituta

ciris
aiiiin

San
hdcxcii
ilernm

lem

quoquo modo illi pep. stnngere, ei ad gloriam U Lantique Viri _ ctam memonara nec non ad solaci solacium Qlionim ejus, fratrnm nostrorum, liieris ulcumque
*
,

,-,.,,ii.,,.

conflsus

,1

de anxilio

i;..

Dei

..:

...

*m

,.,,

magna solemnilale
iti,

pompa, corsnb
D

elevavit, humavitque

dare; asquius utique judicans cum obcdien devotione inscitiae notam subire, quam
l|l
i '

de

i.ijn

Andreas
ut

h"

nmteria
esse

ex

toto

silere

ei

,,,,!,..
,

tus,
i"
i

abbas lunc Cassioensis, alque

opi
lat,
-

deinde archie
c\ instrumento

prorsus
vel

decernens,

ut,

eUi orania
toi

oeqoeo

el

ipse

B
die

aliquanta

uon studeam de
;

lanlisque

con

eoclem auno
Ricardi

xix

Martii rogato penes

ribns ejus referre

Acta
cui

Joseph

labellionis

Sangermanensis
Apostolici
ei
.

nantium,
pere

prudentissimo ulique more insectantium feraa, qui, etsi omnea

,

ca-

duo

protonotarii

nnusqne

noiarius

nequeunl
capere
fere

aequaqnam
negligunt.
El
tanti

lamen
Viri

qnotqaot
plniima

inlerfuere.
lt

Hiset

ptura non addo;

/;<

nam
.

epita-

possunt,

quoniam
sunt

pAiui
CUitU
(tctuiii.

ati

data sunt

ubi

ie

prorsus et

innnmera
ipsis

open

multa

me

ex

etiam,

qus
et

scio,
si

prajtermis-

snrum confiteor; oiioniam scribere

luissem,
<

omnia

vo-

prolixam
''(M
;

cerle
iii

enormera
multis

historiam

lidi

qnamvis
illa

\mc

nosii

YITA
I

i|in

mecum

pariter

recolunt,
:

me

redarguen-

ilum fore nou dubitem

utiliter

sed ego

leclorum

k
es-

consulens,

si

ea

tantum, quaa
,

relatn

sent
i

dignissima,
si

scriberentur

sufficere

judicavi.
io

lib.

iii

Chronki CasineneU

Nam
cjus
:i

qua minus aostris

clarius

literis

reperiualur,

operibus luce

conspiciuntur.
,

Bujus
qui

sane Viri

primordia

quooiam
pe

opi
al

Auctoribus Leone Marsicano,

ct

Petro

tulante
his
,

Christo,
ejus

hinc exordium

sumi

eslio,

Diacono,

ab iucunabulis
ex

extiiei e

sodales, adveridico,

didici.

Mulia praaterea
sibi

ejusdem ore
etiam
a

cum me rrequenter

nimia bonitate facereladprioribus qoiillios

el

Ex

haerere,

Editione

percepi. Nonnulla
audivi.

Angeli

de

Nuce

Muratorio

busdam
propriis

Cmti
\iili,

ra

pi

slremo
Lectorera

ocelis

recusa.

plurima

et

aniversis

fere

usque ad
redde-

obiium ejus
re

interfui.

Unde
nuila

meum
nulla

certissiranm

volo,

me

in

hoc opusculo
prorsm

PHOLOGUS
D,
1

extrinsecus

addilamenta
veraciter
simplici

facturum;

de

illo,

nisi

comperta,
intelleclu

scripturum
qb

utpote

qui
:

me
,

legisse

nerim
uujus
5
-

Perdes,

Domine, omnes,
utique
uflBrmatur.
malilia

qui

loquuntnr 9
;iliu,
si

monasterii
Loci

tricesimu
ac

el
:

qwrius bujus aon vigioti

mi

ndacium
i!

salvo

inleileciu

qao
forlfl

restaurator

dictura

de

hsereticis

Quod

novem,

''"""'"'^

"
''

mensibus
liuins

aliquis,

|,,mtl1

invidentia sen
et

ductus,
hur,
,

fidem
^raiia

hu
hoic

iquidera

"^; ""
1

monasterii

nwior pater sanctissimn

. ,

accomodare noluerit,
ivi ni.'

favoris potiu
;

**.:
DesidenuB

Pelrouax secundti
ll(

up.'1'.nn

i|iMic pnl imtiI

el

si

placuerit,

QQS|er

W|W|
Dens
i

^^
tertin
,
,.
,

i
ft

,,

:l!

properans aperial visus

videnlur,
M'innii.1
il!;i

videal
i

ac

per ea, qasi

"nnipotens

quoque,
,

quaa

ideri

non
el

possnnt,

ii\uiv

coNsidciMiis

admiretur
sicque

a
I"
1

licila-

credensque
super hoc de multis
el

Kmplere,
qui
l

bonorum
gratias
illius

qua dicitur
reiiquid
c

omnium
referal
, ;

Largitori

1(

''

?;"

,s
'

<""

men
,

'

Landera

"

|L

don
aul

Palrem,
aul

""

panca

deque

maximis minima

aul

prorsua scripsisse

Dlios,

cognoscat.

agros

"7'
1,11,1

***&
Pere
;;
1 ' ! ' '

'"' centoplum ^ccipietel

pronter

ritam
r[

aC
Bi

pi.

,,,,

ANNOTATA.
Tempus,

-'

rdinis

l1,1

""";'-"

Viri tam piosaee.

dives,
\

^imo,
ad

m adesset,

Z
Bgo d
ei

tam

guo
<tf>

rent
aliis
//,7.

Desiderias paulo aliter

notatur,

utda*
inaeltu

vel

'"-''

SulDicio

videri

Comn
1

7(

scribendum

laraen
"

indigna.

imvis

ditalml

imperio

conlempnendo:

^Z ^'*
tam
., pro
.

omuium

Ad
.Xucr

locum
.-

nunc

ita

commentatur
Diacoui,
ul

imperitissimns

de

Buic

Petri

conji

"""

pro

pcriodo
'

P^tuUssem verba
edhnus.

maiuna,
,

minime qnam idem

""

^ 08 Co*m

Leonia, qa ad ,MM " Proprius qui

i

cinnius ad ren> faciant. Adscripta

autem

et

DIK DKCIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

torio

401
et
,

ad
u

calctui

remissa verba sunt seguentia

SIIU
,ilil ' li

dorapima Hartinoj,

nfiMi

ridelicei
'

omnipotena Deoa adeo carissimum

mw

n Renafro

dompm.s
et

Pe-

LKONR

episcopi

constiiuti.

ut

locom isium qoem deatrnendum, diripiendumque Iratanc gentibus m majorem longe quam luac (Wir eensueral famamqae et gloriam fore ventustatum 8001 Q08lr0 hoc tem P orfl dignatua sit, rnrn'. per 'P ad eiTectum perdacere. Hujus plaae eeroitur
edicto
olira

hbail

illui1

'i'

ltHl

famul
,

Be "

MARSlCiHO.

promiserat,

Cap. xw. Qnaliter ftyccardo berto Ouisquardo

eonflrmaverit,
el

principatum,

dncatom

Idem

Apoatotlcaa

qoaliter

aterqae

nioram

adquisient.

Ed

Cap

pan

xmi. Qoalitflr Idera prracepa fecerit p Ptam de platea publica monasterio nostro
sito,

Ca-

etc
E Ita
librarii
ittr

uhsentst
aive

luudatus

Angrlns

Stve a

Cap- iviii. Qaaliter aliqaaota flnittma fltella parlim ooocesserit, parUm

oobis

ca-

mano,
aiiut

beculi dialecto

reliquid pro

Cap xix. De quorumdam

oDlatiombuB.
Cap. xx. Quot,
vel

commotaveril
et aliis

ohlatis

ecdesiis

,/
.

jnductum

est,

religioae retinuimus.

Qaemtfct/ro

iiim

pro

aliud,

wi

pro sed,

qaalia
vel

ornamenta
fecerit,
et

nro iJeirco.
oioriboa

Duaa enim oas litteras i> et t Latiquoque permutataa observamus iu mar-

tunc vei acquisierit,

ecclesisa

Desiderioa
d<

portis

brevjbus.

Similia in decursu ocmoribaa apad Gruterum currrnt non paucQ vel amanuensium incurim vel
rii

Cap. xxi.

De nrdiuatiooe
Cadaloy.
llagello

Alexandri

I>

laa,

et

controversia

istius dialecto

attribuenda, uf abilaa pro

;

Can. xxu.
balia

De

fulminum

el

visione

habitus, oichil

pro

uihil

sed

k&c imposterum, utpreeteribo,

Ab-

Boper hoc.
Qualiter

poU minutiori,
tationes
ii

in tbservata

ne annotantura

Cap. xxiii
"
l;r

per

nimium accumulem.
hic

doodecim
b

illuc

observat

Angelus
ac

Bx hujos...

Bareaooom regia Sardimpnachos direxeril el qna,

Uler

Pisaois
ipsios

proloiri "

Irciione

religiosam (Ostiensis)

modestiam,
enco-

Uombus
Cap,

distarbati raeriot. itcm de oblael alteriaa regia io Sardinla,

et

jndicii
lentis,

maturitatem
qualia

sapientiam
Desiderii

undiqoe redofaerit

de satisfaciione

quantusque
hic

xmv. itcm

Pieanorum. de oblationibos

ipsios

et

altePisa-

misstes
,.

Leo, facile esl sestimare,

rins

regis in Sardinia, et

ftthrininn

Desiderio

de satisfacUone

monasterii Casi-

iiorum.

siti

regimine successit, sub ipso functus prmpomunere, et a Xicolao If Curdinatis crealus.

Cap. xxv. De advenm dncis RoflWdi ad niurn, et de ingressu Normaiinorum

chiarn

Aqni>1;h-

in

Cap.

Antiqua capitum partitio.

\wi. Quoi hnjds

roonasterii

Iratrea

prss-

Papa ad honores promoti sint, el de privilegio nobis contra Sildeprandam archiepiscodicto

pum
\Jd\)\}\
lia
i

faclo.

De origine, etinfantia,

et adolescen-

Cap. xxmi.
cto

De

monasterio

TremitensJ

prmdieversa

Desiderii
ii,

Cap.
Cap.

in.

De susceptione monastici abitns ejusdem. De \i sibi illata propter abitura susce-

Cap.
sit,

Abbate recepto et ordinalo. xxmii. Qualiter ab eo vetne et nova constrncta.

ecclesia

[iiiiin.

Cap

wi\
,

iv.

De fuga

Desiiierii

ad ad

raonaslerium Ca-

cersitis,

musivo
el

Qualiter Constantinopoli artiflcibus acet lapidihus eandem basilicam

mIi,,,
rt

83.

dec(.ra\il
v.

piclurfs,
ijisam

Cap.

De

reditu

ejusdem

monasteriam s.

Cap.

xxx. Quaula ^loria

et

erclesiam dedicaadornaverit,

Sophiffi

de Benevento.

verit,

quibua eam

reliquiia

De profeclione Desiderii ad monasteriam Tremitense, el monasteriam Magellm, et redita mi s. Sophiam. C Cap. vii. De Alpbani et Desiderii ailventu ad hoc
Cap,
vi.

Cap
Cap.

xxxi.

De frequentia populornm propter abDe

regina

solutionem huc coocurrentium.

xxxn.

Agnele

et

ohlationibus

ejus.

monasierinm.
Cap.
viii.
,

Cap. xxxiii.
visinne

De
,

variis eccleais ornameotis,

etqmv

De
ei

Desideni

el

pra-positura

liter

ad

ampliandnm claostrnm,

destroclis prio-

ejusdeni
Cap.
a
1
i

archiepiscopalu
et

Alphani.
Desiderii

riims

olficinia

iterum eaa fecerit.

eccleaiaa

i\

De electione
De sasceptione
Qualiter
el

conflrmalione

Cap.
lini,

xwi\. De renovatione
et

lancti

Mar-

Papa.
t.

conatroctione
dedicaverit

manaioocolffi
ecclesiaa

Deafderii, et

Desiderii

in

abbatiam.

qualiter meei
et

aaocti

Bartholo-

''I

w.
mi.

incceperit

renovare

monaste-

rium

sediflcia.

Qua de
!>'

cansa

castellura

novum conel

Torrium paradisi. \w\ De AJberico el qnaliler vocalos Cap terfueril synodo. De Alfano ; de Amato
. ,

ln-

et

Btmxeril
1

Desiderius:

Coostantino Africano.
Nicolai,
esl

'"'I

Xl "
r
;i1,

ordinatione Papaa
Cardinalis
el

quaMelcon-

Cap.

xxxvi.

'"

abbas

consecra-

cural8 ab

De dajmoniaco Alexaadro Papa

de

ct
.

Clauda qoadam
el

de

cambio de
Tfer-

tlls
-

et

qualiter
Apuliae

idem

Aposlolicus
receril
sit
,

apud
el

sancta

Maria

Palladio, et conce&sione

,llli

"

^ncia Maria
cessa

consiliam de Calena

qaaliter

racinensia civilatis.

S.

Benedielo

Cap.

xxxmi.

De

reatitntione
S.

slve

oblatiooi
;nl

COnstmctioih

monasterii

\n_tIi

Forrnas
beati

&Pet

xiv.

De
sancli

restitutione S. Benedicti

de Salerno,
et

Cap. xxxviii. De
Benedicti

aeptem

miraculia

merihs

de

ll;r
ntea

concamhio sancli
Beaedicti
repertae,

Laurentii

qaaliter
perti-

palratis.

de

Salerno

uobia

Cap,
Cap.

\wix
xi..

De qoibasdam

refatalfonibos ei ohlo-

abscondius, adque

incisse

pro

Uooibus.

*ra mvidentia fuerint. P- xv Qualiter a prmdicto Papa dominua Ode lslus di *conus sit ordinaloa in Aquino et
,

De quibosdam
CJalliis

mfraeotia
hu-

beall
s,

Benedicti

meritia Io

ei

palrai

Cap,

vii.

De qnorumdam

oblationibns.

Septembris

Tomus

51
V.

(^ip.

402
t

VITA
xlii.

B.

VICTORIS TERTII PONT.

Aposlolico
ei

ROM

I.B&MI
1

Cap

De mola
de

quaeslione

coram

HAlljUCAM

mper
Bancli

occtoriam

aancla
Formaa.

SopW,

ecowaiam

Aogeli

Cap.

xliii.

De miraculis quorundam hujus monaDa qnorumdam

Salernom
construxit,
et

CAPUT

I.

sicni

monachorum.

Cap. xi

oblationibo.

Cap. xlv.
ceperii,
Bpoatoli

Qualiler Bobertna

Gmaoardoa siciliam
sancli

eccleaiam

MaUhmi
Beati
natales
et
:

biwbiom

sibi

reservans et

sancta adoksccntia
profectio

qnam plorima loca. Cap. xlvi. De pecunia

diclo.

duplex e patria
violenter abstrala et inter-

ad

varia
et

cam-

bia
re

Leoni

IX perquam

carus,

a \ tcto-

Cap. xlvh.

De quibusdam oblationibus

ct

confir-

II

commendatus ,

Casi nense

imlitutva

mationibus.
Cap. xlviii.
\\s,

'amplectitur.
Liberotoris.

De quorumdam monachornm miracube causa

dissensionis
inter

el

rcnovationo sancti

Cap. xlix.

Henricnm

imperatorem et Gregorium Papam, et qualiter Roberius Goiacardua ELomaniam iagresans cst. ApoCap. 1.. De archiepiscopo Ravennaie invasore Sedis, et qualiler Deaiderius iverit ad slolicffl
imperatorem, maoserit
Cap.
i.i.

D,esiderius
nulimenlis
vllio,
ipsis
.

igitur

ex

nobilissima

Benevenla
ili

norum principnm oriviue san^uinis lineam spiritu polius quam carne nobilis esse
,

a!

ct

redierit.

infanlia*
SfflCUli

ccepit

et

Dei

magis
dare

ser1
.il,

De
i)*'

obilu

duorum

monachorum hujus

quam
ut
ita

vanilalilnis
,

operam

monasterii.

Cap. Cap.

lii.
1.111.

castello

Saracenisco et Suio.

dicam buberibus matris elegit. Studebal nanque Puerulns adhuc frequenta

adduxil

QnaUler

Robertus

Guiscardus

cleslam,
lcgcrf
his
nis
,

divinas

Leciiones

el

audirc

libentet
>;i'|>i>

el
,|,-

Apostolicom ad bunc locum.

Cap. hv.
et

cum

(jiiiliiisil;im

eliam

rcliin-i-

Devisione nocturna cnjoadam Johunnis,

Cap.
aj

cum Missam Aposlolicus celebravit. i.v. De quadam parle salutiferffl Crucis huc
portala
, ,

nioribus

Bermones innectere, et quaeque ab f\s de lioaiMiMvrr polcrat, in semelipso sataAt paier

illius

gubat exprimere.
negotiis

saecularibus enm

et

rcnovalione
poalnlata.

sancti

Uenedicli

in

cupiens implicare,
*

et,

ulpote unicumi
illius

Capua
i.vi.

et

pluvia

unice diligens,
,

per posteritatis

lineam

stts

De qooromdam oblationibus Cap. mario hujus cmnobii mooacho. Cap. Lvii. De obitu Roberli Guiscardi,
sancti

et

Alde-

nobililalis
ei

nomen disponeret propagare, admque nobilem, cum jam inciperet

stnduit
dcsj

pnellam
adolesce-

et brachio

re,

sare ct

utque parenlela ea dem

Uattbaai

apoaloli.

ad

invicem

Cap. iMii.

De

oblaLionibus

ejusdem

Uoberli

in

re.

Sed

hoc cmnobio.
Cap. lix. De quibusdum
tatinnibna.
oblationibufi
et

siderii

Qrmaretur, modis omnibus mataraqubuiam Dei Spiritus suo igne cor D&ad mundi contemptum accenderal, e conaliter,

commu-

trario

longe

quam

paler disposuerat, agere

Puer

egregius
,

desiinahat,
nuplias
gestitms
nisi

seque

potius
secretis,

bereqoisnis

Cap.
rio

ix.

De quibusdam concessionibus a Desideet

mum
bus

quam
satis,

appelere,
indicabat,

Cnp. Cap.
Cap.

quorumdam oblatiombus. lxi. De qnorumdam oblationibus. i.xii. De Guailerio Salernilano. lxiii. De liluis quos Desiderius fieri
Eactis,
,

poterat,

el

fecissel

desideriis

quod

diligens parentum
sollicitudo

ca-

stodia,
fecit.

et

singularis

amor ac
dies
,

ingSM
11

impediebat.
2

De Cap. lxv. De
Cop.
i.xi\.

latronibns.

Non

posl

mulios

Dei judirio,

patre a
n;i-

obitu Gregorii Papffl, et

de

eleclio-

ne tractanda.
Cap. lxvi. De clectione de Desiderio facta.

Cap Cap
ris.

i\\ii.

i.xmu.

De De

reditu

Electi

ad Casinum.
electi

consecratione

Paps
et

Victo-

De corpore sancti Nicolai. Cap. i.xix. De ecclesia sancti Petri,

ejusdem Apostoli.

Normannis perempto, Desiderius aliquo moilo quam dudumoptaverat, omnibM ut desideccepil modis satogere clam licef riiun, quod cogitatu conceperat, operc parlurirel Cuidam igilur monacho bene sibi noto, pruaeati satis in sscularibus viro, nomine d Jaquinlo,
ctus occasionem,
, , .

lam F

visione

cujus
tuiti

hoc

ego
ut

relalione

percepi,

consilium
voluntatera

tooa

communicat, pandit
el
,

votura,

Cap. lxx. De Guiberlo sresiarcha et perserutione eccleaiaram.

lxm.
iii

Qualiter Papa

Victor

Africa contru Saracenos, et

misit cxercitum de victoria ejua-

super hoc Ddenter auxiliaretor, fldeli prece deposcit. Eral lunc circiter annoroni me viginti. Nosti, inquiens, mi pater, qiialiter
tendit,
ei

seculo

htiic
,

misero
ut

propinqui
lihi

innexuerinl
,

dem
bus. Cap.

exercitus.

quoniam
generali
et

vere
,

falear

jam dudun
obtestor
t\
.

ucxu. De

conciuo

conslitutioni-

vacare
secro
,

"

'

decrevi
ui

per

iwm.

juxta

ipsum quod scis

te

el

potes,

bis

n
clai

De

obitu

Paps
qualia

Victoris,

et

consti-

vinculis

exolutum,
ad

Deo

lulione
'Jlllll

aliluh-

ihlensii

omoibus
ornamenta
abbas,
ecclesia-

Cap. i.xxiv.
rtica

Quos*et
in

transferas,

aliquam remotissimam Quid mulia? Poliicetur

;

liberins serviturom, soIitudiM

in

omniooi
t 1
1

reliquid

hoc
el

monaaterio in
Dosiderius

suo obitu

Jaquintus
forte
sil

Papa Victor, qui

auxilinm
hffic

sed

cavere
e.

imperai

suggestio

damonum

Veruffl
1

omnia flrmum in Christo fieque vit illum el iterum ilerumque pertemptans, idem semper, qnod pridem,
ejus

"
|i}

per

>

nit.

Quadam

die

jam

circa

vesperam

DIE DECIMA
i.

SEXTA SEPTEMBRIS.
prepositus nomine SlconolfUs, qul
siderinm
pleniter

"

P.mis
"

qunsi

spatiandi

gralia,

civitaiem

Desiderl

A.

LlOMI

I^SluenlibUB
M; ""
l

aUquot
sila,

famulia,

eccle-

noscena,
,

lU

p elri

cognomenio Majoris. qnn juxesl

V-m "

civiiatem
orati0 nis

perveniunt, ibique

nc sospicio reviviacerel cnm eo apud epiacopinm

Post non

MMOUUNO quontam per d non pTOsumebat, nocte

sGBpiaatme
sicuti

loquebatur.

ingresai,

equoa

et

gtodium,
pnedirelin-

multos dies nocto,

ac

consuevi

i'

*^dem
J"
"

Denderius
pro

tunc

erat accintus
veluti

ad

eum cum

equta veniens, cuculla Indutura olam

,,,
inde

foribua,

servanda

Salernam perduxH,
diit.

Beueventum permnter

re

jam

sero, per
miHioriia

quandam
iter

ilhua

ccb1

yjfflpoeteruiam vadentes,
*

aggrediuntur,
inde
locus
,

"
|

pmfl

octo

ab

ille

ad
; iMlll
i

quem
ac

pergere

diaposuerani
vix
illuc

noctis
alteriua
,

',';;,,
.

iK.vo.-e

conrasi,

m Ltariam

raniunt.
inibi
,

Qnos

cum

vir

Dei

qui

ail prinolpem Gualmarium i Caoenn mu propioquum acredit, adven- titur. e quo ' tns causam ostendlt, orat, ut, quonlam in patria vivere monaclius parentum pertinacia nun auderet, qufete apud illum Deo sibi servire lice-

Mo\ DeaideriUB
sibi

consanguinitate

vilam
valde

coospexieset

ducebat, Santari nomine, miratus atque Lmtatna est.

in

ret.

si

hoc mereretur impetrare,

;

uusquam
llccntiam

inde

proroderel

si

vero alii|uando illum reddere pro-

Hoxque inducena
sideriura

Moa

cellam auam, ac
,

DeDe-

pinquis
ret
alio

deberet,

modo

sibl

potiua
igttur

da-

Irequenter

exquirere,
i

cur

ita
,

soll coepil exosculans venisaent. Cogniia itaque

properandt.

Hajus
el

adventa

nimis

exhylaratus Guaimariua,

vehementer admlralns
retinena,

votunlaie
l:l!ll

vchementer
lam
singularis

obslnpuil

quod
et

lanlum
stulatis,

in

tanto Adoleacenle fervoiem, aiinuil po-

p Mr

nobiiu,
pareolibua
..1!

deucatus,
,

iam
tam

dives

eumqne aecum
se
,

per diea aliquol

precipue
j

ferventer
spretis

nnllique
pollicena

contra

votum
a<l

reddendara

Rdiasime

pompis

ac

vanitatibus

demum

monasteriura sancue Trtnik

sob

teffl

districlo

propoailo

servitnrua

Domino
el

taiis,

accessisset.
i!

Sed
esse

quoniam
sciebal
,

nil

Deo
illi

difficile

anl

a Salerno silum, eo.lem

propinijui
perseiiinMites

quod ad Cavam k nuncupatur, non longe petente, transinisit. Qaod K

*

[mpossibile

laudea

graliaa

mauis ac
reddi,
ln

frequentibua
ln

'

al

pneseo
,

maI fnias
i

lM ,

ejus
et

referens, veterem hominem cum acliDesiderium, ipao vel maxime insistente,

precibus Desiderium
terpeUanl
:

sibi

Gnaimarium
,

""t'

"

Bed

principe
,

promiasione
,

qoam

exoit,

novum,

qui

renovatur

in

i>*-i

cognitio,

Desiderio fecerat
Landiiifus

ncm,
iti

illum

consequenter

veativit,

ii

Jaquinlo

sua

maturius reJeunte, solna

Desideriua

cum
cum

permanenle per semetlpsam Beneventanua princepa matris ac propini|uornm orationibus fatiantua, Salernum venit,
DesideriUm aflinibus reddl deposclt,
7

Sanlari solo remansit.

i

et

Pamuii
el

IJrjtur

ejns, ut supra dictum est,

Tali

igitor

tnodem

aliipiaudo

conditione

ad

in

eqnis
desiae

armis ipsius fruatra illum pro foribus ec-

praeslolanles,

cum discessum
,

illins

tandem
ci-

aliquando

cognovissent

ricina

jam nocte ad
matriqne ac

Miihin malurius
juis,
I

revertuntur,

pro-

quid

accidisset, pavitantihus animia refeillara

nmt

f.

Noctem
per

mater continuavil

in

lacrimis;
eipiis

Beneventum redeat, impetralur, at stne allcajnj imoedimento vel contradictione anud monasterfum S. Sophiaa Bub monasiica profeasione aibi manere Beneventnm, unilicerei. Postqnara ventum eai versis affinibus aibi obviam simal cnm civitatfl cum omni pariter comiiatu princepa rnentibus
,

retnctn
Qtreditm

Sl

filir

propinqui vero ei atlines ipsius,

nsis,

m;me

lUiio,

illum

ad

diversaa

vicinias

requirendi
ad

illum
in

tunc vir valde

monaslerium esl proseciilns. Gregortus prudens et Blrenaus ei lem mo-

gratia
t

diaperguntar, ac tandem, quod erat

re,

raspicantes

gt

probitatnra

ejus

indicio

Sanin-

nasterio prerat In abhatem, qui Desiderium multa hylaritate recipiens, pro eo quod univerBia deBiderabilis erat,

bui cellam
gressi,

deveniunt.
illum

Quam

statim

violenter

tunc

veste

monastica

vestitura

reperiunt,

Deaiderium appellari prsecepll

primum mutato ejua nomine, uam usque ad id

:

ac

vehementer

iroti,
,

huneliis
tur,
el

magnis
tnl
te

ei

prafatum Dei servum conadoriunmullis conviciis

exuenles,
c priori

lam.

sacram vestem Desiderium manibus eam propriis scindunt, eumque veste revestiunt, invitum licel ac repugnan\r postremo illum eqno impositum, ipsis losatis

tempus Dauferiua vocabatur. VI. s ll.i ergo illo per annos alfquol / sub vila rchinc m varia HgiosiasimD commorante, <i smpe teenm reputanmonaBterio esse non te, monachum In sua patria perfeclum
migntu,
i

possc

pervenit

interim

ad

notitiam

illiua in

Esma
Wria-

monaalerii Tremitenus m, quod videlicei

Lico

aenlibus,
agentes
lunlur.
tuul
,

qnasi

maximam
more

ante

sa

praedara

mari apud
rocitaiam,
aitum

In8ulam
triginta

ad

urbem

triamnhantium
el

reversi-

miiic

cirdter

Dlomedia quondam no- f mllibns d Wrra

Bl

Hic jam

matris
(rustra

lacrymas,

qnerelas

disiana,

ease

dinoscitnr.

quoniam jam
aM.alis
licel

ac suadelas
,

jam

propinquorum
referre

immo
in

lotiua

Desiderium jactas, urbis, tripudium quia

in

dodum
prsadictl
i,,

npnd
loci
,

Heiievenlnin

fainiliaritalem
.

adeplua
iUuc
Be

fueral
,

vix

Impeira-

contendatl

Vnnnra

fere integrum

sub

ln-

[icentia

perrexil

ibiqne

satia

auatera
leffl-

pnii custodia
lln

domo
de

matria,

habitu tantnmmoexegit,

converaationi
p

tradena

mm

secularis,
illi

caeterura

mente
nuptiis

caalebs
,

nul-

exegil

Sed
,

cum
ut

ab

parvnm n eodem abbate

ei

ad,

lusque
1

neque
ac

neqae
suaa
,

de

aliquo
.

eo

diiigeretur

eandem

abbaliam
.

se

'"
11

culari

persuadere

aliquatenus

potnil

Ha

quoqne

eivente

coniradere

cuperel

iile

vero

lelem

strenuum domoi

Dispensa-

snhjecUdni

potiua

quam

prajlationi

menlem aciiii

torem

oonstiluere
carnalis

Dominna disponebal

ab

orani

loco comraodaret, ac propterea cedendum

de

"n"
'l'"'

contagii

servavit,
nirabilii

macula purura immunemv unde non immerito a cunctis

-

cerneret.
9

Qaodam tempore idem ahbaa

ille

ad

rei

mena-

sopMm

'"
|(
'

a<

desiderabilis babebatur.
fere
,

rterii diaquirendai

egrediena, enndem
roinime
I'

Desiderian

m*

S Sed
'" '"
l

cum jam
lenerel

nulli

hlgse
,

ipsius

suspi-

!*' mnt

quoniam conjug lum non poterat, reUnere secam vel clericam ? '"'. ad (piscopinm, quod domui inaa satis erat contiguum, primo qnidem uon Bine custola

trem

eumque

secum nv rogavil, qoam BHatem libenter amplexus

putavil

egresslonte opporlu-

dirrerendam
o con

Cumque
rea
ita

pariier ad Traan

nnoniam

poacebat,

curiara

Pcrrexiaaent,

or
\
,

ajuadem

comitia

soper

adventa
valde

Desideni,

dehinc
1111,11

e^varato,
etiam

securitate

cre&cente,

Erat lunc in

solnm ssepiua monaslerio S. Sopliise h

ecnm

illum

aliquandiu rellner.

404
k. LlO.ilt

VITA
olilinnil,
nl

B.

VICTORIS
Aodiens
,

III

PONT. ROM.
ad
,

etiam invilo abbale,

lenlinnis
ftotfim

cnjiis

videlicet re-

episcopo z

MARBir<>0

aurtor ipsemet,

dicit,

evlilit.

ceJebre

tnnc nomen beremilarom

illuc
,

Majei-

eum-pie epud ki rantem reperiunt. In brevj ,!;,,

illum
bili
'

proficiscnntur

Romanum Pomin> em

in
'

t
iani

''

im

&

***

1*

;;

degeniiom,
desiderans

properare ac Deo aecretios

ni , Vl
i

aervfre

presdictun
,

somitam
factum
a

ut

ibi

sunl

familiarilatem a.lopii e t Sa " S h0n safi 0Tift

"W
^'
'

transmilteretur,

oravii

qun.l et
,

esl.

Ilu

cum

iriluis

circiter

mensibus
io

prinripio

rideli-

3 Sad cum jam ibi per tempns aKaoan talB >raf, pro l( -,iu uesmenus mon. ,.,.- certo Desi l,ris ?* " "; romp,,
(
' (

cet Pebruarii

ueqoe
ingeoij
Otl

terliam post Pascha

Domifoisset,

m.n.me

|vSr|

a.i

partes

istaa

ventnrum

m,

siii,

cootioentio remeratas

jmmm

fftoamittUS

tlloc

snpra

nominalus

Jai|iiintus

cum

litlarii

ei parte Apostolici q ad
et

heremi ipsius

raontes proxime profectorum, simolque lileu, eese proposito soo consideraiis \ n Poniilicis curia conversationem
ccenii

^ Z2 1
'""
!'!
'

tu,.

priorem, qoarora tenor

priori

aob iotenninotio-

ne jobebat,
ret, si
inihi
iiii

ne illum amplioa retioere prajsumeinnectere

nichilominus mandftt, oe vel aliquanlas

" instareAlfano. ot jam jamqne p^em a nam revertendi. Petrus aa inTnon mni,^ dies huic monasterio eloclus J, T fi:,,;,i ,
!

moiUfl

auderet.
est.

Ila

regressus ad

s Sopbiaa monasteriom
TII.

da, duns hojos

iO Non pnst mnllos dies

aanclissimus
IX
,

Dominns Leo

Papft r

partibus ultramonianis regressus,

leoni
inrirtit

//'.

earus est
(f|

(Juilniii

Beneventum intravH, el quoniam Desiderios jam Humberto Sylvre Caniliihe s episcopo coel

nmrbum De
sidern

gnitus

nimis

carua

exlilerat,

tam per illum

,

Pontiflcem, simulqne pedibus prnsiernemes, orani rece.Ien.li liceotiam addnm que petentes ... gralia
,

adnomannm

ioci a,l Papan, lunc ,,,. g.tur Deaideriua, optata jam porlunila.e reperla ace,,l,l pariter cura

'

"

mmmt

SmZ
2
.

kZ

S
,

quam et per Fridericum, dam Papea doIus al valde

r eo
ei

tonc canceltarium
famillaria

ei-

monachos
los

qui ad

eum

efficitur,

ad-

neranl, illuc
ahba.i

eos

religioaius viveodi a Casinensi monasterio ve

s,iis ipi ,
|

transmillere,

ut

illi

frequenler
t

io

atlaris

officio

adbsreret,
legcret.

ilIt . rJ5

dignaretur

ac

BoangeHom

fratribns

ail

ejus

Mi^sas

s;i'pins

Per idem terapns prsfatoi Pontifex descendil in Apuliam cum Normaooia dimicaturus u : Bed Dei jndicio ab bis superatna, ac Beneventnm regreaaoB, ordinato Vodelrico x archieplscopo, quem aecum addoxerat, posl novem circiter menses Romam
reversni atqne

Annn.t Aposlolicos, atque iia, sicul poposceranL frair.hus illis ad hoc ccenobium transmuil sunt, recepUque decenter ab abbale

coramendare!

cum

e(

frairiboj

deraoctna eat.

rntcrea

Deslderius
lan-

oh nimiarn ahsimenliam multasque

gnor.-m

nimis atquc bumiliter inter illoa ahquandio conversali sunt, et ab aniversis nni, lectione plnrimu habili nec no et monasiicun ab eodem ahhate consecrationem
,

sociati,

honeste

adepti

Kridari-

vjgilias io

co bb super
gralulanle.

eorum adventu,

non modicom Saiernom perrexit.

41
'/ui

plus

quam

decidens,

medendi

'satis esl

gratia

ihi
if,

iiaque

iilo

aliquandiu remorante,
civilatis

Ufhno
p//i(,

Alra-

nus

qoi

postmodum ejnsdem

ANNOTATA.

U. S.

tancttorii

archiepia De Beati nalalibw disseruimus ono m. 57 rr seqq., quem, si

in

' (luctor
1

scopatom adeptus est, prodentissimua et nobilissiraus clenrus, m;i\im;i iili esl (amiliaritate
conjunclus
cojus animnnl fre]iienlihus mnnitis ad mun.li conlemptum exhorlana, sic tandem ab illo exegii monachos fleret, si prius, ;im dodura j

Commaacon-

lubet,

sule,

1,1,11 ^deriusad illom ywramdam niimicanlium

mente Jerusolimam ire permisso* raissel Hac Inter illos spoosione Ormala, Beneveotom reversus Desiderius eet, atque post non multoa dies mandat eidem Alfttno, m ad se veniat. Rennente illo. ac polius pautanle Salernum e-re,ii iieperat, abiit,
illi

b Vtde dicta >n Commentario num.

c

40.

Fuit

guidem Beati parentibus animui

em
n
Cow-

nupttis

illigandi,

numquam
ut
et

tamen
dictum

nuptia
est

rtra
d

contractm fuerunt, mentarii prmvii num. (3

Qui

44.

abhas postea

fuit

monasterii sancli Ba(

eum

nedicti in Salerno,

infra

cap. xiv

propter

antiqum

pdr-

titionis)

lll,hl,lim

"

"
[

"

toI

iim.ir.Mn. n.riHL,

Abbati

suo

Domino

Jaqointo
ita
\

nosiro

civiiate

ventum
,m
';

adduxit.
"

Com

edoceos, aecum Bene,6 ro ccephsen. Atfanum

rrequentare

confratri
lnr.

per ordinera propalavit.

clericJ

In

hunc
s.
:

locum

lautlat

"
ere
.

<*

'

^Sr.
"" Shlrl "
1S

prudenliam decenter excopropositum aotem JerosolimitanaB rin nau

elffi
'

maxunam

eom-

ejos

Itcgul
adseribit

Benedicti
Noviter
ei

cap.

Nuceus monitum 58, et hmc

qois

veniens
1'robaie

ad

convi
:

.^^tate,
o

nem
sicul

,,-,.

non
aii

faciiis

tribualur

ingressus
si

sed,

seo.ue

later

Mquam

modo,

n..H

Aposiolns,

spirilos,

ex

Deo

sunt ctc.
f

b
3
et rtir eo atl
i

Uqoanlani apud
eal

IVotat

exactum

DMterinni

opnim |JSI

lur,

Nuceus in manuscripto \dque emendatum u se fuisse.

legi

referun-

Cum ^r,

fema

IUMTI , l|Mljt

r,/,

rrtu /*/'
.

IlacMdU
quo

g Teste Ostiensi num. / beatus Juvenis satis indicarai flagrare se desiderio mtm solitaria, ac fortc ceicbre erat Santari nomen, "t l (inlf
'

tres

soos

-1

sooer Guaimnrii

,ra
;"

,.

"
'-

propinqui tuspicari potuerint, Beatum ad ipsum confugisse.

Ii

nosi

ffursss:
-

Vide dicta in

Commentario num. W.

-L:,,,:

ei

Bcdicinai

artis

scienliam 0,,

,,;": nm
'

i,or

Peregrinius de stemmate principum t.ongobardorum, qui prodierunt ex genere Atenulfi

i

comitis ejus

nominis

pellat,

sumoi
Confaciia

PoniiHei.
*

memcaminiC

^ T""^ rlPJ!^!W
-,:.
.

"'"wnilum

unc Guaimarium IV Salernitanum principem op~ aitque Beatum cum ipso consanguin*-

Capum

pag.

w>

f>

in

tatp

propinquum
Landul/i V,

******PoWl.
arcl.i-

mn

sorofuisse ob Gaitelgrimam, esutinuunt' quem Beati patrem

r ii

m cm "Us

ipsius

V>de dicta in Commentorio k Consule Comtncntanum

num.
nttm.

38.
19.
I

.Vo-

DIE DEC1MA SEXTA SEPTEMRTUS.

I

40 5
a.

tfuccus htc ita

notat

Pula
49.

tres ex

rompnio

fftte

Mahilhnto
Alfenua

in

Annotatit ad AetaBtaHno-

Liimk

peregrinii.
r *r*fl

qn^m ronsnle
lcoit

in

Desiderio. Peregrinii

ttri,

hic

memeratua

celebria

esl

Inler

amicaiw

aVrft

Comffiwitem nwm.
editio

auctorea
foYW,

Xremiteosis

Portsma annt
tom.

puam tteutut ett sanctomm Ordinit

l'fl

Vabilloniut
tnt,

6 dn Actit

ecclesiaslicoa ob varia Opuscola, trafe Petrua Diaconns recensel in llbro de Viris illnBlriboa Casinensibui cap, xtx ,\h Arnuldu
.

part ! (7i n. Victore Ui yide dicta dt hoc camobio num. 70 el p flCommcntarin prttvio. |M. j/oram Deeiderii opurf Trrmifrnsm conclun

Wrone

dicitur
in
l's

inter

Sanctoa
sncris

relaras,

sed

ejtra

nomen
z

nllis Fastia

reperire

non

licnit.

Frn(

aa

Lia.
:

/oannes AU/US 2 rhmniri

,

nOfflinis
rny).

prtmuj.
94
ita

tmWi

rfir

ptregriniu*
*9"

sttqvianno.

Ptato

rommmtarn
,

Ottientis

eforem
,
-

//

Quam obrem doo fratrea adeumfVYPonti/icem) qui omnem 1111 rel Imjus
necessftatera exponerent, ex fratrum directi sunt, fffecfionem

Perrgriniwt ut Desideno romitrm

nuncupat.
tii

teribitqut Trnsiimmdi

Thcatinum Nuceus in Vo
in

veritatem seu
abbatis
vtl
el

parte
seitf.

te

rtoAe*

Transmundi,

wfi

el

Mabillonius

Hratn nottro.

ctam
Apostoticus

pContuledictainCommentarionum.49.
q
jV),r

in focum defuncti Richerii, seineciofaindigne fsrtbai Pontifex, b Era( w naiiona i.otltariugus ef /y/ro
-

P*n

Afpc

Wi7

ffjci

scripto-

rihus pattim
nuffl

adkibetur ad designandum tioma/.V,

spontt cedenti tuffectus ttt abbat Catinentit, nec mulloposi a Victore tlcreatus est Cardinalit, rif/ur tn

Pontiftcem.
rfc

Pontiflcatn

successit

Stephanus t\.

aliit

rflujus nomints
ntntario
b

7M0 nonnulla

in

Com-

v appellatut.

num.
.

\%.

Silva.

Candida, olim Sylva Nigra dicta,erat

vi;i

nrlis

Tusciffl

Aurelia, CUJOS
II

episcopalufl

post-

modum
H

a Callisto

anilns est ecclesiea

in

Portuensi

CAPUT

II.

nnitimn,

inquit Pagius

Hrertario

Pontificum
esse tetta-

pag. i08. Cititatem

hanc nunc dirutam

iexico.

tur
1

Baudrandus
i>r

Beati

cum

S.

Leone XX familiaritate
enarratis
:

Insignis
aliis-

Beati

visio

electio

in

abbatem
:

quc hir ah
Victoris III

Ostiensi

lib.

3 Dialogorum
1

gesta

usque

ad

Cardinalatum

interest

lego seguentia

Quemque (Leonem
haberc

K)

concilio Melfitano.

ctlam

vidi,

ejusqne

fomiliaritatem

me-

mi

sspe eliam
illo

eo in ecclesia

Missas celebrunte,

nnii

ad

bas
ii

sleti,

eique

divinum altare sacris indutus vestiEnnngelium legi.

infortunatum hoc pmlium anno Chronicon Catinense lib. cap.s?. ubi in tmpt laudata Nucei edUioneretusaitalego : Apuliam cum Normannis dimicaturos perrexit anno Domini millesimo quinquagesimo tenio. Kurri eiitionem Lutetia Parisiorum
Cuuin/t'
ut
i053,

V,ideral
mendavil

prr hns
,

dies

Desiderins
satifl

nslonem non
rei

wu
'

testatur

'.'.

conlnnnemlam

(inam

proxime
siqiiiden),

comuna

'"

>f *" *'

effectus.
in

Cernehai

>e

cum Alfano

quadom
;

excelsn

ac

valdc pnlclier-

rima lurre, quaj juxta'capilulum fratrum sita esin qua nimirum pater Benediset, consistere
ctusvidebaliir scde

adomatam anno
gitur, terisimifiter

4668,

en

rjua

eodem modo

le-

decenlissima

residere.
et

Cumqae
accede

cum tom.
llaque

2.

Franciscus Pagius, Breviarii, pag. 851 scripsit; Errat

ridit
lih.
2,

non

ad
re

illins

visionem stnpefacti paverent,

p<*opius

ueqnaquam

pra?sumerenl
innuel

beatus Beal
.

Leo
. .

Osliensis
rejicil
in

cap.

xxxyiii,

qui

nediclus
juxto
se

Desiderio

hylariler

eumque
Ufanns
,

prslium,.

annum muv. Hunc quidem

sedere

manu
de

porrecla jnbebat. eo non

illa

aimwm
haatt

Parisina anni 1603, std dubie amanuensium aut typothetarum incu-

tignai

editio

vero,
si

quoniam
visio

vocatus ah

fuerat

qua-

indigne

fep'n<.

dnmo
hpC

evihal;

qu&S nivisa
est,

r ">.

aui errore aliunde orto adjccta fuit cifra . Locos pluret, in quibus Laurtntii Vincentvtn editio (Parisinam jam laudatam nihxlo mthortmappettatNuccus u> Pr&fatione ad lectorem) '""'" ab ea, quam curatit Nuceus juxta codicetmanu icriptos Leonit Ostiensis tl Petri Diaconi, aat Eratmut Gattula \ / Apologim pro Leone
Osttensi,

niirum
il

manifesiissime
in

portendere

Alfanum

lOCO

non diu

remnnilnrnm
in

ei

Desiderium Benedicti
15

patris

vicem

hoc moa principe

nasterio susceptnrum.

>

mnlto posl

igilur

Gisnlfo

Capwmoprin1

adcalcem Historim Catinensit.

Alfanus expostnlatus primo apnd Salernum In modehinc naslerio S. Benedicii b abbas effeclus; archiepiscopatum indeptns est. ejusdem civitatifl
Desidertns vero ad

'''

^'/J'
a
t,

Edttio,

quam
nominis
in

scquor,

hic in Votis legitUo-

Capuanum monasterium
Rlchnrdns lunc
:

esl

delrico.

transmissns prsaposilus.
1

Aversanns
d
^

yffu;m

inter

antittites

SaUrnita

comes Capuam expugnabal

ipsius civitalis

sed

cum Pandulrasd

*os. Toppiut

Ntapolitana scribit, tisse principit Guaimarii propinquum ; idem wa( Vuceus, in Votis ad cap. 7 antiqum wuii tcribent Eral ergo Alfanus ex cogna:

Bibtiotkeca

qna?dam el sn|ierpriorum lemporura consuetudinem Denua, juxla

princeps indigna
siderio
vellel

injungere,
in

itle

constanti,

nl

M"

Gnaimarii

el

ex

illis,

de

quibus

lib.

2,

cap

narratur Guaimarii cmdtt ptrpetraia conjuratione nec Amalphilnnorum,. n o" et cogriatorum ac Salernilanorum quorum-, m Irrtun rr Mfam tnrorc tub mftnm num.
scilicet
.

xxv, ouo

ei

congrunm ducerel pedore, nequaquam Capuara egrcssusad Richardumeaco Eri mona qua? extra civilatem erat,
his
ei

omninm,

ri0

pertinentium

et maab eo secarilate acccpia,

rato,

st

atia

detintinttrumenta,

fo?deratnfl amicitla, insuper illi ex tnnc remo /-ejosdem monasterii aliqnai obcdienliia monaslerio rehclls fratripaucissimia in

xima

raius esl.
el

""'"
'"'"'".

'

conciudere tjut cum Guaimario cognacum potuerit tstt rr Utustrx quadam Amalpkitanorum vel Saltrnitanorum faJ

bus
IQ
.

. cacierisad seaccersiiifl Pndericns m ahhaoehinc cum praediciaa Ilnma- bastUgitvr. III hnin. Inei eleClUS, deniUlll verO
r

ffutto,

qamprincipis cwdi&partireps

erat.

Ceterum,

:;;:";:::::;,,

Tm

^^^ g7^>taxs9

406
ft.

VITA
foisset,

B.
;nl

VICTORIS
illum

III
re

PONT. ROM
cnm
ecce
i

I.KOiri
.

taxavimus, ordinatUS
Bfl

Romam
aliis

menfialri-

diaponebat,

pso

AugUStO cum duouVum

QoraiDalim ab
ipso

Joci

hiijus

uico circa vesperam

recio.s
iul

pa m
]
'

traa

rocatus
posl

perrexit,
paucofl

ibique

Romana febre percuisns, rediit. Cam eotom idein

i

dies

hac

Apostolicus

ad

monaai-

iu

hoc posi

qualluor circiter
posl
ijrayi

menaea veniseat.

set,

non
ad

mnllo

languore detentue,

aaaarentea; rediret fl tor.us, et regimen monaaterii oron. ordinaverat, cnnclis se desiderabilLr

tibns,

"!* nnivems
snmeret.

accepit,

Dorr>'eosdem i.,', (K defcactum Apostolicnn?8W>

fes,i Jim

I't lri

fcatribuB,

n
*
1

rjue

exlrema

fere

perdnctna
prioribus,

Accersilis
il-

itaque

coanobii

bnjna

dal

optionera

Apostolici
cati

hs

iii

abbatem
ad
ul

eligendi,

quem

velleat,

Qni cum,

Desiderins morte percnlaua, moxqoe

Obriguit

L " '"'^

"

m *
1
1 '

Wi

aperuit,

u
7

qnid

nu.uii detuiiLii

"-

babito aliam,

Invicem
in

consilio,

nnnc
*m.

illam,

nanc

tnlibus

omimicIuiIo

eligenrium

mmnnis tandem
soasus
IpBe
rotis
in
illis

universornm conaspiret,
,

que pariier cnm Argira salagere analiS?** "*" mors Papss divulgaretnr, reverii^i l Non enira dubilnbant se,

mm
socns

Desiderinm expetendura

oogiiTS

et

ut

orraannis

vel

cepiendoa,

vj

patrera

conoederetur

oommuaibus
electio-

Papara exorant.

J"?P*

Wl

protinus, seu adqnisiiis

47
ianU
nti

Cnmqne
Leonis
,

satis

sibi

placere
:

eandem
ei

nem
pore

Apostolicos asseruissei

nara
illi

olim a tem-

qnibns veherentnr, jumenS cunda Feria poat Palmas iter aggredieo

ahqnot,

<T *&** Z**

On
I

Deneventum DOlM uilerat, el ex qao Petras abbas eondem Deaiderinm aoo ante plenum bienninm receperat
optirae

Papa

apad

nmtadRobertnmViscardnmn.1 "'""""'"'^ lill,,llm A Po coroitem, posimi

jero

-^Z^
^J7
lerram
et
tras
i

louns

^pnlia,
Qni,

e,

Calabriaa
illis

ducam,
ransire
tol,
beret,

rogantes, ut secure
ceret.
nl

miiliii

|,er

se

illi

ramiliaritale devinxerat,
erat,

Eta

qoidem,
confirma-

fni.

vi,-

ui
*it,
i

iu

c&mera
dicens
ac
:

fratrnm elecLionem

licetjam
et

Papaa

transitum
illis

Qnod

quamvis

plures

eo

tempore

maxim compen

g
Im

securitatem

religiosos

concessil

spiritoales viros,

et prudenlia

pnediiea

moltaqne honestate monasterinm boc haberel

eligere ad
Bl id offi-

sideno equos,

D
]

qnibns

adhnc indigebat,

largitm

neminem tamen magis idonenm

cium de sno
collegio
nuili

potnisaant.
se

qnoniam,

dnm

Epse adviveret,

morteiium

eandem abbavero nd

tiam traditurum
<

decreverat;

Desiderinm

onstaolinopoiitanum

imperatorem

jam

dmlum
rat,

Romanea
oonstitnit,

Sedis apocrisarium h fecere disposm

iii,

Eta Deo in omnibus prosperante, sine ali 500 impedimento reversi, ipso Paschali Sabbato jam lardiuaculti ad civitatem S. Germani o applicuerunt. Dominica vero sancti Paschaa raldc a ucnIo huc ascendentes de more
,

Mnp

moDQgteriJ

'''i

In

si

idem Deaiderins,
illi

se anperstite resi

bert0
I"-.
''(

wrteretur,

ipse

vellel

abbatiam conlradere,
defnnctns
fuisset,
in

tromingressisant.praBsidemibnsBnin. Rufinm, el Petro Tusculonensi eptscoD

el

reroante
Dalem
l,:,l
i

illius

roversionera

Stephano Cardinali ac Mainardo

Veab-

ni

sociis.

denntem illum absqne alique conlradictione

congregaii

Nam

pi-aedicU

episcopi

Humbertus
a

Petrns, ,n
" I;|

longe jam

supra

uversa
.

redperet.
.

llr

Cardinalem

el

Hainardnm
illi

Stephanum postmodum
iteneris do-

retulimus,

Ro-

tanc

Mincii q ordinaiionera

fugientes, Benesed,

s > K:r Candidec episcopnm, oans, ei iu epistolis, quas

inensis abbatia:

ventum

Pasclia
gi-atia

ceiebratnri
tantaa

pergebant;
a

socios

Ueo

ordinante,

festivitatis

imperalori

nostris prio-

mandabat,
-ans

ribus invitati alque

illum

relenti

electnm
nt,

fuerant.

commei

Post

sollem-

emWl
wli,
ls
u
''

nem
totius
riin "

itaque
iilius

diei

tanti

prsecipiens,
tossel
c
.

expleta legatione,

sermonem, mox

Umbertos,

re-

qui

ordinationis opiime

festinaret.

conscius, Deside-

prrfcct Da

Deaiderlua igitur injunctum sibioffieium perl,l lv n, assumptis quteque essenl tanto 'tweri necessaiiis, simnl cum sibi traditis sociis '"' jreressus. ad monasterium s.
'

advocat,

eique,
fralrum

quemadmodum
omnium

olim

fucredin

rat

Papa dispositnm, obedientiam

ex
parte
r

abbatiaa

pere

imperat. Nulla

loedium
prolinns

mora,
atque

nulla

ex|ierl;ilm

respon-innis,

appellatur
Drofecl
" u
'

in

Veneris,

til

ibi

Johannis qnod mare ingrederetnr

dies
ali
i

universi

surgentes

eundem
illura

Desiderram
e<

Cum eutem
misset,
el

aooeperunt,
clesiam
rifice
te

per

cum maximis
in

laudibus ad

jbi

moratnfi

deportanles,
,

sede

abbatis hono,

j?. "" s '""

propter aeris

ncle-

l"fWdl
ingrei

locaverunt

nequaqnam
ibi
,,,,,

nniversis lum
ipsius

pro sollemnita-

^
'7
1

"

" ,l <' cootendit,

,

a vigaret,
5
li
'

prasumerel navem, qua Ba:;!tIM

Paschali,
el

tum pro

ordinalione

immenss
Di>-

'aHilia

'-

"'"""

lh

'

,!
'

"" .V" .!
s

"

* lI oni s
'

^
-

jocundilate

repletis,
s.
,

anno

scilicet

minicai
-'

eratia

monlem
lari,

Incarnalionis mlviii
.

Garganuro

i-ii"i

abbatia

suscepta

Desiderius
at,

seque

mnra

llb 8
-

-'"'''"" ">gavit:sed cnra

ttan,

modis omnibus studere, atque satagere,

dicebatur,
tolin8
dici

cjood

apnd

trWU I*

^^^pesiatisaliqnandio

"''

' lllim

*
1
-

veraciter
oflScinas

posset.
t

Cernens

iiaqne
el

restilis-

monaaterii

huc dirigere studu

lo
,

el

angustas ambito

Pf

?
l

forma
,

'<*<<

signific
B
,

temperiem Lf? "";;"' lar ""

^daba
,,-.,

deformes,

et
e(

cum

vetnstale,

tum

inerlia

ruinosas,

^ ,"
l

autem dispositione ins recipiendum hono Uac eDUS tardaverat, ul eo die, ! e .oacapplicnit,eo quo, , ,,

*W
loc

iUm

adeo

u(

conligno

viderentur omoea

domate u cooperlse, et ingressns unius ingressai connexus essel alterins; incitabatur quidem animo
iHas
''"'".

Z iZ
1V

aggredi
quia,
fere

ad renovandura
nt

sed

angebafur
opo

ite-

"
1

ll

oostri,

tam
a
si

ardunra
qnid

inciperel

PP"

cbil

Profecti

pensi

faeran,

habebat. Primo itaque, qoa

valeret,

Uo
''
,

^aae
,

periri

sepnlto. redisJem.

'!

consilio

^vocare,
resUnanter

,,

Tj*
,, '''
i

Zt
v

cupiens,

paiatium,
parie

ll(,(l
'l

dudum
s| erii

Richeiius

nl

abbas

ab brientali

mona-

inchoalum
sntis
1

"-

Iransmittunt.

opere
plane,

'''-s

"ii

ad solarinm osque perduxerat, decente perfecit, Juxlaqne ipsum ^ersos parvulam quidem sed competeniem
,

:::.:;::;;:;:;,;,:,r

in

i,..,.

ue

libri

Quod eum obveoisse, domura elinm.

bricavit.

reconderentur, eedicul eveniu sibi prospei

i

in

qua

abnal
ne-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

.. n
,

407

con^ueveranl,

qua?

videlicel
el

septemtriona
lujoi foi>

noriflcentiara

patria
ei

11
,

Lw
p
n-irle
,'

adhsrens ecclesi,
parte

vilissimu
et

tem Campaniam
atque
iiuit

lb inferiori

sustentftta,

vimuubus
a fOOdttpalatio

Calabriam
in

sanctissimi Benedicti, per to- \ l. Principatum, Apnliam quoqoa **sir.utc ab ipso fluvio Pisoaria, sicnl

maxima
qaod

vi.lehalur
instituit,

COOStrUCta,
illi

mare, vicem suam

dd.
baac,

Idem Aposiolicus

illi

axUficare

adjuncto

cum

concessil
Bfi

d/

TJ
M
.

veteres

Todericum y

appellare so-

Posl

accepta

licentia

remeandi, Ro- inttmt *ynmediantis OuaPetri

''"
,fr

mam
inspirante ac prosperante Dco, raanillam
sui
,

veniens

proxima

Dominica
beali

nebinc
eUara
nrae

dragesimsB,

apnd

ecolesiam
.

Missem
lurba
trans
?ic-

oneui
,

qua

flratres

qoiescentes
continebat,
...

Bollemoiter COlebravil

alune

Homanorum

j,

exignitate

solariis

rf0'..!

;^

|]l((

BegQ ius
a

renovare aggressus

est;

latere

inmunera comitatus, ad Litulum S. C&actliea Tiberim, maxima cum laude dednclus est,
1

tere

ob clauslri
monlis
rix
.

meridinno, quam funditus everspatium disponebat. Nam propler

cui

"'

ad

hoc

monasterinm
Bl

in

beati

Benedicti

esi

festivilate
tifice

reversus,

quoniam ob eodem
invitatua

Ponfuerat,

imios

verticem,
in

nulla

rere

consiabal

Pasehalis festivitatis gralia

l^iaes,

boc

loco parvissimi

claustri spe

Romam
Melfiam

reversos,

posl
1

festum

Urbem
.

egrediens,
*r

Perfecta

esl

absidam ecclesisB priorea eftecerant. domu.< in longitudine igitur eadem

sexaginta el centum, in latitudiue vein altitudine cobiiorum viginti o\ quatluor, r0 ipsius montis inqualilatem, quanautem, propter
cuD ilo r uni
tiiatij

ec Apulia orbem perrexil ubi luno idem Apostolicus conciiium celebrare dLmosuerat, in qua eiiam synodo, dum Richardua Capuanns

princeps
snpra
//
1

eum
B.

aliis

quam

plnribus

inlerfuisset

dicto

Papa

Nicolao ammonitos,

praaceptum
Maria
ff

trahibus
t

diversa, maxima tamen, satis pnlcbre oontignans,

eamque

abielinis

recil

Benedicto de
pertioentiis

monasterio
suis.

S.

lateribus

coope-

alena

cum

decoravit. Nichilque morm diversisque coloribua pari Lenore velus capitulum funditus diruens rains,
B

ANNOTATA.
b
flr

U. S.

renovavit, illudque
l|m
,

gypsea urna s in gyro,

vitreis-

feneslris,

ac

pulchro

variorum
varietate

marmorum
depinxil.
,

pa-

/'//;/

is

cfu*
,

nomtnss $ecundu$,

Guaimarii,

vimenlo decorans,
,.,

legnlis nichilominns

coopernit,

ifno

supra

/ilni.K,

prineeps Sa/ernifanoriifn,

nimis
ii

venusla

colorum
perfldorum
,

[nterea
scilicet

Fraltenses
ac

oo

oppidani

inquietoacsi

guibus imperavil usque ad tznnum n>7'>. guo a principatn dcjectus est, testt Peregrinio in Stem
iiiuir
l

III.

ruin

hominum
sibi

genus,

qiiiiliim

lalrunculi

junctis

Uinturnensibus

Longobardorum aliquoi prineipum Sal Casinatum jurisdietioni tubdiium erai

:

ittud

aJiisque vicinis,
sii>i

nunc furlim, nnnc

contigua
:

nobis

perlinentia infestare

palam oppida non desi-

cosnobium
cap.
fi
granciffl

ei
.v.

quamms
cellffl

teste

Vuceo

1*1

Votie

ad
seu

lifi.

monusterii Casinensis,

slebant

anliquitua

terminum siquidem, qui inter oos el ilios dividebat, id esl duo lapidei leones,
procul

et

obedientis non

per abbates, sed per

.-

praeposilos
lernilaiiis

de
lariu-n

more

consueverunl regi,..
^eivre
\u\rw>

Sa-

cum
olim

non

ab

eorum

castro
in

consisterel

inmem
S.

pruircpg

malitiose

clam
;

confringentes

proximum

abbatera
c

ibi

constitoerat.
islius

demerserant
les,

nea
ilh

pnlenm qna nimirum fraude fidenterminum nostrura inter duos leosi quando computabamus, sicul praacepta continent
,

Camobii
cap.
t fi>"<

Benedieto tacri
i

scclesiam

Beatus instaurasst diciturlib.

sis,

Ckronicx Casinenr
Pasekalis
if

SS

ffiiiim

deindt

fupa
54
et

de

leonibus

<iui

secns

portas

S.

Gi egorii

anno
d

solemniter consecravit.
ifirm
111

positi sunt,

iliud dici pertinaciter aOirraabnnt,

Ho-

Vide

Commentario

num.

rum
nus

igitur

frequentissimas
ferens,

moleslationea
illius

Desidesentenlis
dee
f

cgerrime

simulque

reminiscens, Observatio ordinis uostri

poscii
flciis

summam

Consule dicenda ad caput tcq. Lilt. j. Cangius inGhssario ita tcribit : Obedienliai
cellfiB,

quietem
eos,

valeret,

el securitatem, cum neque beneneque ralionibus aliquatenus ad eorum tandem violenter fnrnanilam

rero prmsertim dictte

gia3

prfflpositurffl

-i

gran-

monasteriis dependentes, quod

illuc

monachi ab
obedientis,
'*

abbate

milterentur
gei erenl
t

vi

ejusdem

nequitiam
C ducis
,

Lolus

intendit,
principis

et

Adenulfl

Cajetani

ut earura g
i

curam

etc,

cui

gratiam

concitiaverat,
,

admipro-

ih. S seilicet

kronici, cap. 97.

niculo

fultus,

mo\ castellum

cui

Novum

h Apocrisiarium
f,

tcribunt

alix

eei

autem

eoa

prie

nus

nomen inditum est, in monle, iiui dicilur, omni iostantia illos contra
sua deinceps eos

Peraerexit,

medii

teriptoribut adkibita adsignificandum

vel

legatum PontificU
gationis finis fuit
latinis revocare,

spiscopi

stcque
pllus

tutare

non autera am-

Grmcos ad
teste

Hujut porro le~ coneordiam *m

Breviarii

atieno pervadere computil bb Uandal (Papa) deinde ad hoc monasterium, luatinus domnus abbas sihi in Harchiam profici-

Pttgio

tom.

%t

pag.

..

wenii,
p
''

quam
Bartii

citius potest, occurrat, videlicel ul pro

mensis jejunio

el

presbyteri

gradum
debeat.
,

Cardiualatus pariler officium recipere Dominica igitur prima Qundragesimaa

abbatiarum Itatia pag a porto Hon lon aliVeneris, a fano Veneris nomen sortito, onde Joannis VenerU in abbatia S. ljll;II1( dicilnr
i

Lutenus

">

Votitia

tOQ titum ejus

tie

describii

i,

paratis

Adria,
ubi

io

agro

Lancianensi,
sive

...

dimcesi Thealina,
vul
1

nnibus
se

aecessariis,

iier

arripiens,

apud Farfenul>i

nuviua

Sarus,

Sacer,

iangro,

cc

monastenum
ab
eo

Apostolico

se conjunxil

Adrialicum
k
1

mare ingreditur tl

amicabilil er

honoriflceque
q
1

rereplus,

rbs tsi

\pulimDaun
''

Aaximum simul
ll:i '\

cum

ip e

profectus

esl

[bidem
tnnc
presbyter

Ucx ad

Caroii

w "<'"'

n >-

Becundo Quadra
Nonis
Uartii

raso

Sabbato, quod
Cardinali v

hexcUa

fuii

|,,hllr

evenit,

wdem
nuuca
'"'"

,a

ordinatus, el sequenli Doconsecrationem adeplus, privile:i1, eo satis uonorificum juxta consuetudf, PTOdeccssoruin suorum recepit, quo insnper
abbatiaa
videlicel

Aposlolico

tum dicuntur, \Cim

m
(c

[dest\prm/i
terii

""/'">

Vucewnw

D Guiscnrdum

Cardioalatus

ejns digoitatem

el

ho-

yormannorum prindpum

\pulim t eumque a
SUHl-

408
i.

VITA

B.

VICTORIS

III

PONT. ROM

UOM

summu tuUitiautc ila noimuutuinjiussr iradit.Fuit autcm primus Normannorum Apulta?, Calabrim et
Sicilia dux.

Oppidum
|i ij

cst utl radicei

moniu

Casini.

CAPUT

III.

liU. J Chronici, cap. iOi.

Alio

nomine dicitur Joannes

Benedictus
notat
b
:
\

tpiicoput,

VelUernensis pseudopapa. Nuceut au-

tem

ita

tric

cuiil-

Mincii,

quam

Leo scripserat, Simoniaci notam rejecisse simoniffl

Camobii

sui

honori

utilitatique
:

prosmeit
// fo.

videtur

Petrus,

consanguioei sui

fams parcena,

rem sacram auget

pro

Ahxandro

qunuiiim posset.
r

Alias

leyitur,

Nulla

post imperium

moxiii

mam

pelit

coznobia in Sardinia constituit

ra.
s

Diem Peregriniut
,

wi

Desidtrio adscribit

Kalendas Haji

tn

quem incidebat
111

liesurrectionis

Domininr
1

fettuoitas,

monasttriis, tcste Can-

onc

temporis

Giaulfna

Salernitanus

princens
hui c
s <in

lijjinntv

iliruiitur
in

Desiderio,

gio,

adicula,

guibut astereantur,

qum

arf

n-

sannto

super hoc conqnerenti, reddidit loco cellam a S. Benedicti de

jure
nostri

etum aliosque monaehorum usus spectant.

ii

Salerao
i

qnam
vos

ccenobii

Salernitanoram
s,,|)

Vos Grmcaest, tectumgue tignifical

ealenus violenlia subtraxerat.

cum,
justa

exiade

Videtur Pensum

vel

Pensua aut Pensa hicque

aubducto
cellarum
iins

abbate,

prspositnm

ibi

morem

i"
Beato

ii

Pensare, sohere,
fere
i

significat,

noatrarum
ut

conBlituisset,
,

Saternitani niprincipi
instare

iniii

nihil fuiste,

quo neeettarias
locum

ex-

hsec

indigne ferentea
fuerat,
esse

eidem
itlud

pentat
R
j

tol\

coeperunt,
ita
ai

monasterium
illorum
intra
sibi

ordinatura
uoaclus

sk>
ita-

Nuceus
liic

observat

ad hunc
el

Pacur

ut

antea

permilteret.

latium
juri

cipio

curiam,
:

tribanal

absidam
vero
liceat

que

princeps
c,

rogatu

monasteriura

S.

dicendo

deslinatam

Todericuro
:

Laurantii

civitatem

appellai
ariolari
b

huc

uaque

non invenio
rege
solus

nisi

Btruclum,
in
lior

quod

jure

Salernitanam conhmreditario pertinebal

noc
lamaa

Theodorico

otborum

deductnm
nisi

monasterio ex
(/.

inlegro oplulil;

nomen,
i

qoi

cum

in

ttalia

regnaret, ac nepermitlerel
tribunal
,

restitntionem
frrriMt
,

qnam
fecit

anlea

de supra
e.

dicta cella

mini jnris
e

dicendi

polestatem
ideo

irritiim

dependentem,
fneril

omne
,

Toderi-

27

Bisdem

quoque diebus (papa)

et

Richardo

iii

cum dictum
i

etc.

principatum
liaa

Capnanum
atque
nec
fidelitate
,

et

Rothberto ducatum Apuconfirmavil

Ecclesiae
/.

H'-brrh Cm-

loco,

Cangius in Glostario adducto hoc Ostiensis urnam timbum interpretatur.

Vide

ei

Calabriae

SicilieB

cam
eis

Wftfidfc.
(tortioitfn

sacramenlo
pi*imo

Elomans
non

ab

de hisce Frattensium infestationibus, ae tempore exttructi a Beato adeersus hot aliosque propugnaeuii, dicimut in Commentario
ituiii

aa

qua

recepta

invesliiione
Ijotirn

census

nai

IUII,

singulos annos,

per singiila

paria

denarios

<>o

duodecim.
tinni,

Sed qnoniam liorum

scilicet

duorum magaar
Richardi
g,
qui

seqq.

Robberti
csteris
,

atque

bb Puncta ottendunt nonnulla

tpectantia,
cc nis
le ra
< i

ad Beatumnon kronico pmtermissa esse.

pra

sni

temporis

morlalibus

locum huno

dilexerunl

cznobio Muratorius m proltgomead Chronicon Far/ente tic habet : tnler ceDe hoc
monasteria
in

quique
ei

huic nosiro Desiderio nimium

amicisaimi in

devoti,

fideles

omni

vita

extiie-

runt

decurrens
videtur,

hisloria
sit

attulit

mentionem,

dn

Farfense
el
ei

poti&simam
ducatu
silum,

olim

gnum
tatis
isii

qualiter

uterque ad sus
vel

digni-

lenduit,
l:

agro Sabinensi
tetle

Spoleta-

"

ad

fnvium Parfom (gu\

ett,

honorem
inserere
,

provectus,
h.

breviter

Opuscolo

Fabarit ac Farfa*
al

rus dictus

Baudrando)
millia

circiler

tem
ut

licel

quadraginta
dislans.

pasauum

Jom vero domnum Abba* dudum. apud Capuam prasideatetn,

ab ipsa

urbe

Roma

hoc sieolai 11 prhikgio deCommeniario num. 67 et sm., hcorum notitiam habes ibid. num. 58. onsule Commentariu/m num. $5 ei 66

nulla ea
iii

imus

diximus, sibi amicissimum fecerit, ei tamen ilium, acsi patrem, modis omnibus vanerari, ejns consiliis m j committere, ipsi qaasl domino liheuicr ohtemperare.
supra
eo
28

Primo
filio

igitur

anno, quo princeps simnl

t-st,

caffl

illl-

11

'

v "'"7"<"
;

Jordene
naaterio
lius

mctns

juxta
i

morem
fecit

priorom
retcn*

illud
/ '"'

,/''"
10

'""""

Deaideno
?

venerabili

anim
.

""a

l m
,l,,

me . meique
tadalini,
^
ll

Vuceusin nfntmi. accersito domino abbate Casinensi pro remerecitat

integrum

principum
suis

generale

prasceptum
vero
.

huic
ac

moi

de omnibus omnino
:

pertinentiis

nu-

sequenti

avunculi

Rainulfl

ac

plum monasterio nostro

de
platea
ft

tempore fecil praaequod Capusa situm t*h

inter

investivi
...

l!,,r
"'

'" ,,r
1 '
1

enm

de

"'

ahbatia
in
li-

publica

Waria

qus

eral

murum
.

chn>

Calena,

sila
el

""

M"
s

talis

"'

lnler

Mriaucnm,
r vf
'

**m Garganum

mare

-i..ni

,nita

""'

caaleUum, quod dicilur Besli.

ut <rod< tmpe luu-

ejusdem ccenobii inquietudinem fratres tam a

claustrum
,

ande
qnibualibel
gar'
,vill

';"

^wmciottetem,

transeuntibns
rulitatibua

quam

et

vicinis

fmminarum
Dei

aatus Lubtnus.

cotidie
igitur

patiebantur.
polestatis

s9 Tantaa

Desiderius

nuhi

amicilia

frelus,

nequaquam lam

acceptabile tenv

pua

negligendum

precibus,
coapit,
diligere

lum

m
largiri

llim quiW"* dhcens, eidem pnncipi * instaw muneribus non exi^m> >e huic monasterio, quod tantopere

btebalur,
.

quietem dignarelur
castella

el
,

^ vl111
n
^
1

"

tatem

el

nobis

flnitima
,

11

' 1

ondique

rrequenter

infeslabamur

qua)
.

^
taJao

jam
sierio

in

in

suam dicionem redegeral eideni perpeluum possiiienda lirmaret.

leona-

R|Ul

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

49
argento
restrftt, similiter
et
\

f"""
I
01
'

''" 1

" .?m Foriiiii

,L

annucns, primo rinreDs crat.inlissime Mortala dicitur, simul

tus
fecit

comptam
el

aforis

Liohi

quod

de aaCrameotoriis

allaris

uno
in

allero,

Hamicako.

cum
cllJ " s

tm,La '',,..
J
<

oppidum Fraltarum, anno meminimns; "qnenti ero

dehinc

et

uno.

duobus nichilominus Euangeliis ot Nam usque ad illud lempns

lam
Euangelia,

Epistolario

plenario

...!...

[(!

K0C

ouL ejus, 1 perl nent. b, s

Lyr"

Cncnrrizznm, enm omnijuttta tnrrem quoqne, qua

,,
_

^
am
...

Missali
iur,

qnam
tanc
fecil

EpislohB

legeban-

qnod

quam

esset

inhonestnra,
el

modo
libello,

,,

nl!irl

Mrtis advertitnr.

ld ipsum

de

alio

;,,;

admiscetnr,
.

5
?

"cc non et castellum om nia pnnopal.bus

quo snnt orationes processionales, Pecil <-t libellum ad cantandum ante allare, Bive in gradu,
in

prlep*

oco ex

M.

conces-

enmqne
genlo
S.

tabulis

ebnrneis miriflw

Bcnlptis

et

ar-

ornatis
,

annexnit.
el

Codicem qnoqne de
el

Vila

* * JSflffwtiB

S>
' '

nro

Fratiis

commulalionem eidem qnod dicitur casteUum,

addilis

Benedicti

s.

Mauri,
fecit.

3. Scoiastica

de-

scrihi

stndiosissime
Pecil
et

omnibus perUnentiis suis, Pro Teramensi .,, bisanteis m.

33
chori
lignea

portellas
circiter

argenteas
triginla.

ad

ingressnm honori consn

et

cum

libramm
in

Pecil

sedilia

tit

"""",;"*",
qnod
,,,
,,
.

ipse

imcastellnm.qnod dicinobis dudnm reddiderat,

monasteno, quod Pesinfestius ac molesuns

circuitn

chori

cnm

dossalibns

eorum,

scalptura simnl etpiclnra prssstantes; sed el grailiiin nichilominns ligneum ejusdem operis e\ira

Tici nius et

cbornm
siiiiui, in

in

ammonis * modnm
videlicel
el

salis

pulchram conin nocte,

i.

e. pulptli

vocatur,

quo

tam lectiones
Eaangelia

quam
praaci

I,

I,"

nm.ilil.us

AquinensibUS
vuleucet
',
et

etiam

et

Epistolae

ad Missas

DMiu erins
.

commutuvit,

pro
o

qno

roc-

IMI.lr<'hi"

*
t

qmdem,
"""

fM
"""

Cellarellnm
e
[

Po-

M
c
,1.'

IJ

nsden,

loc

:cle

T
:

pnarnm feslivitatum Iegerenlnr. Pereosetiam dies, ciun rnmor increbuisset, regem ad Italiam ventu perrexii Vmalfim, ibique rutn, nequaquam senix
v.,.nli
-

i.

.segnli

ola,

a \S'Z^-^P'
, .

pannos
'

sericos
(ir| ,

quos

IriblaUo, y

ven.

mun.c.p.o
id

S.

I..lu.ii.
viginti
o,

nob.s l.inc
certe,

,,_,,

,_,,

.,,.,,,

nerUnentem,
riHattm
dedil

esl

centum

famiUos, sravita lantum duodecim cum

comiti

adennlfo

in

m
ad
s|

jcclesia

lenendam, retentis sibi familiia s urbnni, el cum terra,

el qnod regi honore monasterii hnjns. Hydriara quoqne ai ran adquisivit, team librarum septem, ibidem

donarel,

pro lutela videlicel

qnaa

sufficerel
iiI,

dno paria
Teilet,

boum

ea videlicet rondiei.MU'.

nobis

pnedictus
ramilios
libras
,

comes

ra

vita

sna

prout quam ad ministerinm aqnsa sanctiflcatm io cessione dierum Dominicornra, cnm alia ejusdem Mii <l<>metalli et qnantilatis hydria, postmodnra

easdem hominnm quinquaginla llh

posl

redderet, nos daremus

Bin
illi

nala, esse conslituit.

De

iriblattis

vero omnibns,

mortem

illins

in

denariorum; nostram omnes

/>

anlem homiDesi-

quoniara rex de via reversns fuerat, pluviales pro portas a linus fleri jussit. Videns autem tunc
epj icopii
Vmalfltani,

cum

satis

placuissenl
veleris

oculis

icionem redirenl
Sl

fistuabat

inlerea

ingenti

desiderio

ejus,

mox mensuram
fecit.

portarum

ecclesiae

aerlD

ecclesiastica
id

eliam

ornamenta,

de

qnibus
videba
desi
ti
i

Constanlinopolira
fieri

misit, ibique illas

valde pulchras

usque ad

temporis pauperes
:

admodum

Nam nondum

disposueral

ecclesiam rcsic

sed bonum undecumque conquirere non poluit in Deo, donanle derium

novare, et
effecta*

mur,

ob hauc causam portaa ipsffi Mint, sicut actenns permanent.

ut

breves
EXI
ntfro ii

bomine ineiBcas
:

esse,

sicui

in

seqnenlibus
propriis

per-

:ii

Inlerea,

superius ivtleam,
,

defunclo apud

im*.

Parlim

itaque

de

deferens,

Plorentiam

apostolico

posl

duos

annos
Je

ei

di-

PP. suffraqalur

pariim vero a
iuin ferc
el

Romanis

oclc

inta

mntnans, cenlibrarnm prelio congesto, omnia

araicissimis

midium,
sediiio

quibus
inter

Ecclesiss

prajrait,

cum maxima
ordinando
Brcliidiaconu
consilio

Romanos
,

ccepissel

ornamenla Papaa

Vicloris,

qna

hac

illacque

Ponliflce

exoriri

Bildebrandns

per
licel

Urbem
auni

faeranl
hsec.

pignorata, redemit,

qnai

vide-

nim

cardinal bns nobilibnsque

Romanis
ln
ires

diarodannm o magnnm, toinm undique auro contextnm, cum Qmbriis manichilominus anreis. Planetam diacitrinam r LMinii lisiis ondique decenier ornaiam. aureis in Aliain quoqne exametam l firiso nichilominu examesimiliter giro circumdatam. Dalmaticam
Plnviaie
.%

habita

\
iii

ne

dissensio

convalesceret,
posl

elmum
circiter

babtto

tandem
,

Lucensem

episcopura

Ige s

Romanum

Pontificem

eligunt, enraque
I i

Mexandrum vocari deoernunt, noslro De cum pnncipe Romam proflciscente, Bimu

,

eique

,,,

**w

iibts

tam auro
amplissima

t-i

alb.

"

;i

capite

el

pedibus ac

omnibus suiTragante f... ordinal 35 Quinlum jam fere

raffl

com-

nn.
ile fl*tgrll"

tnu insignitam.
a

Tonicam

diapistin

cum uma
au

itolas
cinthiis suis

auro lextas
anreis

pedibns et manibus ac scapnli! com manipnlis el

Libel

cum terribilius soUto, plebal Desiderius annum, monaslerium istnd permissione divina, fnlmine Cum enim fralres io ecclesia die
auactum
SU
est.

futminttm

numero novem. Pannura diarodanum

pro
bldistorio.
praiterea

qnodam
I

de more
ftlitus

primsa

ai

sollemnia

cum

roimen elabsum

Ustis

hoc in

loco

designare singula,

qna
ad

ex

eo, quo

num

ordinatns
btsilicai
rit,

est,

tcmpore
in

nsqne

renovationem
sivi

sacerdotem, honeslffl famee virum

extinxit

^
,

Hanno
in

ipsum ebdomada vocabolom. eral

I

choro slanlem
,

caeteros vero

circomstantes
prostravit.

velol

exaetlam
intta

majoris,

ecclesiee ntensilibns
:

sive

adqnisieril

nam

ceiera

deinceps

ple-

ains

exeqnemnr.

otti

argenlo vestivit et deauravil fecil ante faciem aUaris tabulam auream cum gemmis librarnm circiter decem, nec non tiiiiiniiniu de anro cum gemmia et smaldis x Irararum dnarum. Ubrum qnoque Bpislolarum
H Pastoralem vtrgam
;

ante ipeam qnendam, extra chorum Blantem, b capitoto OCCidil percu.irn jorera crucem

nimes

ad

terram

Noviciura

ioYas

officiales

excidit,
:

Ipi

mortuum mldidil
in

vullum

l^^ * umxum
abbutis Rllabella

eodera

capilulo 'io

depirtnm

''

ad

Hisaam describi
vero

bciens,

tabnlis,

aurea

nna,

altera

argenlea,

decoravit.

Codicem ctiam
in-

Reguiaj beati

Iienedicti pulcliro

nimis opere de

lui. autem dn, l..ec qu.nnalrii loci< ,..tc>mI Hcalendai Pi broaru. tll decimo consiUo cum fratr.bus Pa36 Qnam ob rem
:

Btali risto.

55

ler

Septtmbris

Tomus

V.

410
LSOHI IUMIC&KO.
A.

VITA
venerahilis

B.

VICTORIS

III

PONT. ROM.
scilicet Vincentio
1

ler

habito, ad

iram

Dei placanclam,
abstinentia

monasterium, de sancto
berna

BiatoJI

tunc,

per omnes

menses primam sextam

Periam

communiter
discaleialis

ab oronibus ia pedibos procedendo, Missam

muliis et substanUis linns, nec non et de sancta Maria ad n tepidum, et de sancta tfarlha, et
taleone

cum

servis

suis

D
1

desancloft^

oec non et omnibus proinde speciaUter celebrarf, oralionem pro fu!per annmn cotidianis diebns
:i

ad

Olivarum,

Tulvi,

atque de

de sancto Georgio sancta Maria de Palma !L

ct

a
'

Hissao pnblicam

el

ad psajmos speciales

edid.
cujiis

Porro

autem

dominus

Pelrus
atl

Damiani,

tinriiiiis

iuquam, ecclesias has, cum universis eorom ad monasterium ex eis

prajdiclus

mn

jam

supra

meminimns,
zelo,

hoc
et

riiim venicns,

cum vcrbo

pariler

monasteexemplo ad

per

cartam

constitueodunirT beato Benedicio contribuit

Ad Pisanos
simul

praeterea

Dei

serviuum fervenii

qnoscuroque posset,

cum monacho

legalus ab Alexandro nostro directus est, ut

]> a

sccenderet,

landem

promissione

domini Abbatis
oblatione
oblinnit
,

cuncta

congregatione

voluntaria

in

anathema vellent Apostolicnm proiinus causam beali Benedicti, quam nequiter

raut,

exneriri

abripne!
satisfa-

remissionem
per
,,,];,

omnium
anni
essent,

peccatorum
Ferias

ut
et

ex

integro

redderent,

el

debila se

tolius

sextas

pane

tantum

ctione purgantes,

numquam
et

amplius eos aliqnatenui

contenti

ac

per

smgulas

singnli

disturbare

prcesumerent.

Qni mox

ejos obseconse pro-

disciplinas

data

confessions reciperent. insnper et

in

dantes imperiis,
filentes,

impie circa nos egisse

postulant,
ct

triduannm jejnnium

capnt

Quadragesimm per

veniam
sntis

supplices
ac

qu&qoe

annos slngulos agerenl.

Multotiens vero Desiderio

tunc

superesse

reperiri

de

his

poluerual

esse sibi oranli, qnidnam nii, revelari el quod sic frequenter hunc locum praedivellet ciiim flagellum attereret, qnadam nocie pervisum Benedictus pater apparuit, eique inter alia de
,

supplici

devotiouc

resliluuat,

exccpiis

daaut su-

taxat

Sanctornm

reliqniis,

pro quibns se,

perius diclum est, juramento constrinxeranl Non autem multo post, cum Gntfridus ee dux Pisan
venisset
,

hoc solUcile percontanti,

bolicas
insidias
et
. .

nichil

aliud

qnam

dia-

atqne

ad
post

eum

Desiderius,

qua

de
:

antiquam
.

pro

loco

invidiam

causa

nescio,

profectus ruisset, doce intervenienie

,

esse perdoruit

aa.

aiquc
legaii

studenle
in

mnltiplicem
rcdeunt,
sc

salisfactioneni

M
Wlll
1'ratrrs
<<

Per

idenx tempus

ex

parte

Bareso-

!'i

,;mi

ejus
et

gratiam
loco
liuic

et

tam eidem
fore

nis

bb regis Sardiniae
beato

ad

hoc vcnerc ocnobium,

Patri,

quam

Qdelissimos

de

per quos
pallia

Benedirlo

duo magna
silii

et

optima

csetero

polUcentur.

Sardtnuun
tmttit.

res

Idem transmittcns, orat

fratres
,

aliquot cx

uostra
bb

congregatfone
iransroiiti

ad monasterinm conel

ANNOTATA.

U. S.

sUtnendum

spondess

pollicens

\imum
et

iii

regDO suo noslris ulililatibus

perveiilurum,
si

mahonorem
reli-

comnioilnm
siuilium,

monaslicce
illis

gionis

bactenus

partibus

incogni-

a Monasterium intellige : ccllav enim nomint apud seriplores varios vcniunt crigua monasteria et ahbatim majoribus subjeetee. Vidt di\ "

lum, qualiler npud

nos tunc
nobis

vigere

perceperat,

apud eos
rct.

deinceps,
venerabilis

stodenlibus,
deliberato
ccenobii

assuesceconsilio,

Mox

Pater,

ad cap. prtcced. litter. f. b Xntut Nuceus atias legi, jam dudum lum i|isius viotentia sulitraxerat.
c

parea-

dnodecim
elegit,

de metioribus tam

hujus

fratribus

Mdifieaium
in

erat
ct

in

eisqne

divinarum Sriplnrarum codices

iXuccus

Notis,

latere montis, ""/'"' Libinus in Notitia abba-

i.

e.

srrnm-

reUquiaium

cum diversis ecclesiastici ministerii apparatibua ac Sanclorum palrociniis * plnrimis, quam et diversarum rerum aupeilectilem abundanler pnebens, nec, non el abbatem, qni illis prsesse deberet,
inslitucns,

tiarum Italm. d Licet nwnastcria Casinatibus subdita

wm

per abbates, scd per prmpositos,

sent, cr speciali

regi

consv

nimis eos hononlice

illuc

curn

Cajela-

S. Benedicti,

ut

tamen conccssione Salernitanwn ct qumdam alia, abbaim obt\

hic.

nuriim na\i direrit.

nuerunt,
,

tcste

Nueeo
ii

\*
quospettunt Piani

Vciunitamen,
rea

impediente,

Deo permiltente ct satana eadem eodem tempore ad effe-

Itcliauo
et

cap.

pergit

Ostiensis

loqui

chartis

cdictis oblationis

monasterii Salrmt'
etc.

ctum pervenire non potuit. Pisani siquidem maxima Sardorom invidia ducti, cum jam nostri ad
insnlam
,

tani
f

ad Casincnscs pertinentibus

quae

Lilium
el

vocalur,

prospero

satis

cvcnin

trausissenl

scaphis egressi

opportunum
et

pefNicolaus scilicet 11 Papa, qui beilorum Normannis pacm tmsus, ut habct Nuccus, cum Mft* inivit, tcrras<juc, quas armis acquisicrant,

navigalionis

tempus attenderent, ex improviso suarmatia

uavigiis veninnt,

conccssit.

per

iilos

\\n
sett

ceteros omnes indiscrete simul et nimis injuriose tractantes, universa diripinnt cc... 39 Sardorum interea rex digna pro tantis injuriis satisfoctione a Pisanis rcccpla, cum rursns
,

nostros,

cum quam

tam

g Ex comitc Aversa princeps gcntc Normannorum primus fuit

Capuanus
ltichar<l<i$-

Uoberto aetum in Annotatis ad cap.% Pro ampliorc uVriusqut notitia, consuh

Pcrci/riiuum, aliosque.
h Roberti
et

&}!

hit

;i(1

,I(H "

lasterium
iu

oru iliatu

ardentiua

propter

id

mandasset, se quidem multo priori devolione persistere, noa vero qnod evcnerat neqnaquam dehere
,

Riehardi fortunam resque

gestas

/use describit.
i

oeglegere,

Monnium
iius

post transmissoa rex idem alacriter nirecepit, eisque ecclesiam beatea Merifflinloco,
rere

dnos

tandem

illuc

fralres

jam

dd

qui

ham

Bubaiia dd, nec non el sancium Memonte sanclo cum iniegro ipso monte ad monaslcrium constituendum per pra-ceptum

dleitur

Yor pneceplum hic sxjmficat diptomd, P priviiegia conceJwttur. Commutatton k Richardo sciiicet Capuano. Casw autem hoc et seq. num. eommemoratis '"' eastra nf
.,

seeuritati
et

providit

Beatus,

qui

de

con-

ceasil,

cum

colonis

cum
40
DMidcriiM

lubiianliia

quamplnrimis, et ac posseasionibus maguis.

ejns-

et

servia

monasterio in/esta reeepit, remotiora omnium misit. Ceterum locorum istorum etsu hic accuratius dcscribcre operm pretium
est : suntenimpteraque ignobiliora^quam^ hahcan geographos passim obrios locum consutere Eras nt interim curiosus lector ' tulat Acccssiones ad htsloriamCasinensetn,
.

"

(/i

r^

monotUrfa
trfftt.

Bonc temulatni ad bonum alter rex dcm SaMini, nomine Torchytorins,

fecit

carluiam

et ipse

oblalionts

hub,

et

iransmisit

ad

hoc

tam

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBIUS.

.

W
9

m
m

ocuios pomt. rnfihlC a ob

da.onem

0*Mi
rr/
dfri

"T**
prewiAum

"
<n

*"

411
K.

LlORl Haicamo.

caswHwn

rupe seu
GlotSartO.

^Jlttni

ntlt COftoittS

c\put

iv.

^Zanti*

oppidum paroumnomine venisse

JL

Coiwtonhnopofc conslantinopo/ilanis cww rocabatur, unde monetm nopaolW Ihjzanuum

wm * * "y"*:

Ccenobii

Casinensis

immunitas

obtenta,

et
:

Trejnitensis
nova?

a Beato suscepta reformatio

exstructio, ejusdemque pre-

basilica?

"^CvrtU

vicum villm adjavillam denotat, rel

qui
hic

tiosa exornatio.

'Tuenuifus.

eomes

tfMw,

iani

Jtturcum
ellatur
1

eo, gui num. eratque timul comet

Cajetanus duxap-

iottmensw.

E
ter

loilem

terapore

sollemne

Desiderio

privile1

vOmissum totum

cap.

19,

quod MabiUontm
ita

(narrat) a (irefforio varias donaliones antera xi*

consule

-B

vi.'iu,v

III

compendio

refert

in capite

gium idem Aposlolicus, omniraoda hojus coanobii

videlicel

preeter
liberlate

cstera,
concessil

super
,i
.

WVI atUmst

<

<>'

ibiwn soti

ne

l'ap(r tvJbjt

aliquis

alicojus ecclesiss episcopos,

pra;-

etwn.

Romano, Baldoino comite de Vaile-Sorana,

Venafrano comite,
.

Romanum
principali

Pontiflcem

non

solura
in

in

noslra

Pan dalfo
oianensi,.

Landulfo comite Miilluslribus

factas,

ac

ccrleMa

verura eliam
pertinentibus

omnilras

et

aliis

viris

piis et

abique
libel

Locorom nobis

cellis

qnam-

juvat. gnashicsingiUatim recensere nihil

color roarkodinus, ut scribit Cangius,

B
seils r
s

ret,

osurpare quolibei modo prasumeauctoritate Apostolica interdicans. Quo aUana

dicionem

intensior.
ld est,

cotoris citrini wtfensiorw.

:

limbos intellige
tma.

est

autem limfruspart
:

vestii

Hildebrandus Capuanos archiepl co quadam turgidus, contra haac elatione pus, auctoritatem fuissel summurmurare cooalus, pubUce in Romana synodo b, nobis Buper hoc

Lempore cum

est,

ex

panno

holoserico

et

ro.c scfjitrtt*

priso
D

fmbriam
ponffius
<

Hgnificat.

viftus,

proclamantibus, privilegiis Apostoliosa Sedis con il", se perrasse eonfessus est. Fiule lam

Glossario

ad vocem

Diapistus tub

qnam

snis

successoribus

nniversis,

sub

districto

finem
Sicula

k&c habet r, Bugonis Falcandi apud Vuratorium tom 7 Seriptorum

.

Uistoria
Xtalim,

..,,,

i|

iiapisli

color sabviridia intuentium

lune analhemale inlcnliclum 6St, Ul nullain ulterius inde auderenl assumere quaistionem, nullara pror hunc veneralulem lucum pniinovere conlra
bus

oculis
v

grato blandilur aspectu.

aliquando lilem.
\>

roem
,{1
,

Cangius
,

encausmm
.

vocem Smaldus ei Smattura quia Smalto Ualis dieitur enul

Pneterea

cnm de

rectoribus

Tremitensis

iwii.
Wona*i4rii

cmnobii,

nil

1/

hic potius lapides pretiosos vox illa

quod nobis anliqnitus perliouisse, Roaorum quoque Pontiflcum privilegia pleraque

Iremilensit
c

sidttuT ngnificare,
recitat

rtiam in

ilio

textu,

quem
eis

ex ceteri sckeda bibliothecm

:

Cluniaeensis
videlicel

multa eo Lempore inhonesta el nefiw da divulgarentur; eidem Desideria ad disquirentestantur,

56$
qaos

1, ,-[111111-

ac

lapidibus,

d um
,.!

et

disponendum
dala

tUud,

proal

siiu

oplimum
asl

smaldos vocant.

videretur,

ab

Apostolico aoctoritas
,

Qui

\ Idest, palliacocco ter tincta, teste Cangio ; quem pro notitia ornamentorum eeclesiastu orum,

qum

kic enarrantur,

proque interpretatione vonikii observavi, lector

tuarumdam, adquas
eonsulat.

mullorum faajusdem loci a\dam reum conTictum, exinde subduxisset, cinorura co Robberto de Laurotello el Petrone de Les ac Trajano Draconariensi, milibus el episcopis
a bbatem

Civitatensi,

nec
,

>l

abbale

Terrm majori

Reliquoistocapite agitur de tchismate Cadaloi

11

comitantibus

insulam prfatam ingressus, Transfllium

adcertw ilexandrum
nn

Papam.
I.eo alias

mundum
stragcs

inibi,

Oderisii
in

Barsorura comitis,
sa-

Reliqua

parte

narrat

nimis honoriflce

ordinal

abbatem, egregiaa

fulmine.

bb Historiam
nensis

hanc contra anonymi Uediolar

"<

prudentia el Hltene lunc indolis adolescentcm , honestia quoqoe mori ris non parum valenlem,

censuram vindicavimus
et

Commentano

bQ8

ooc

in

loco
loci

puero institutum

nisi

di

num. 30
cc

seqq.

Beliqua narratio exponit,

habiti

quam indigne a

Pisanit

fuerint.

dd

ii

kujus

"'""
habeo.

teq.

aiiorum locorum tum hoc, "" memoratorum titum exphratum non

fralrnm conailiis assensua pessimorum HU etiam noster sed illorom plane, quos fuisset redeuntibus injunxeral auscultandos, Nara ^,bas ajuapaucoi posl dies tribus de prioribus
ipsius
:

nostris,
|

dem

0Ci

monacbifi oculoa eruit; uni

vero

lin

abscidit;
insiike
,i'j

fueranl
SOCliS

enim apud eum de rebellauona

in-imul.ili

Gotfridus teu Godefridui kic memoratus Btrurim n Lotkaringim dux, obtenta Marchia
es

Quod
ista

ubi
el

Deaiderio
gravitei

noatro relnlum
el

eat,

m
iilinam

pham

marckio appellatus, fratererai StePapm, cognomento Barbatus, di\ V" a Godefrido Bullonio, ut probat Vuceus vn NotU ad eap. 89*lib, 2 Cnronid Casinensis.
Tuscim, eiiam

digaenimU
BU n e r miseria,
q
1

excepit,

maxira
pro

i\

mcarore
t
J

confectua,
ntis
el
is

tnm

paasornm

Iuj

saavitia,
q
1

eral

pnecipuum,
pro
toci
-

Inm denique,

hat,

infamia
ecclesiai

JJJ" r^
fleri

eodem

anno

dedicationis

noatra

aentantiam exceptelurns.acjoxiaculpse modnm

buem.cum

convenlu aspera ,rwor. reptum

veniet, hi caatigauone corairais el digna

whf

"

puMH.enlue

subdidit

eumque

4 I2
A.

VII A

B.

VICTORIS

III

PONT.

ROM
quippe a quihus
fi

I.KOKK

illuc

permisil. Hitdcbrandus remeare ulleriw non

omnibus

sint conati,

Hamii

wo

qoa Transmundus ges;u|Irm Bpprobana, et nequaqnam ilarat, onralmooTa ae digne in malum boc crudeliter, sed sirenne oonflrmans, nondum anno homlnea feciase,
Dgooa
completo,

omni v ila BU tempore tantum opus non posse per ci fcsiimaretnr, cum Ule Deo fldens ad omr pro Deo fimU
,

prmstolaretur auxilium.

enm

domno Abbate Bllqnando

sancli

dilli-

47
vina? sc\to,
cta

Anno

itaqne

ClemenUs Bxlorait, atque abbatiam M ii,, Balvensifl d comitatus primo illi comlnMila dfl
mitteos,

autem

Incarnalionia

paulo

post

eidem

Balvenaie

episcopatns

mense pnnajuxta mQrmantium domum non

in

ordinationfa auaa nono / di. millesimo WMgesimo Martio, indictione qnarla, coiKim
satia
frat
I

addidil dignitatem.

ffnabeaUPetribasilica,

qna

videlicet

41
ttudeterigtrt

Posl

haec

h.snlcrius Ferro

monachum,

cui

prsfatna
,:i[,
;nl

,ii.

Tma-

accerfere

monaaterinm commisevrnire mandavit. Qui cum ad illum B6 illas Deaideriua vero ad detrectaret;

Transmnndns

convenirent, su pra ecclesiam, tam parvitate deformitaic, thesauro tanto lantffique

beati

d.vma

oll.ca

interim

Benedicti

fratrum

partes

pergere

pro

his,

quaa post
e

conligerant,

quoet

dammodo
ocio

erubesceret,

annum integrnm
b
Sicilia
illuc

circiter

mensea, ducJ

reverlenti
Irans-

incongruam, evertere a fundameajL" euj rreasua eat. Ei qnoniam in ipso montis vertice constructa, el venlornm vehementibua Dabrisqua qnavereum patueral el igneia freqnenter
,

gregaUoni

foerai

super lns rouqiicstus rst, qui protinns enm exire compnlil, et in mittens,
leril

attacta

folminibns,

statuit,

de

solo

Dci
igni
f,

poteatatem

Adens,

ejusdem montis aaxeam cristam

T-

delegavit.

Comitalns itaqne du\

ac

scopis

et

abbalibns

monachis

f episimolqne Pe</

imite

Leainensi
est
,

insnlam
riflca

ingressus

duabus galeis et a monachis

receplna,
die
fratribus

armatis

roqne excindere, et quantnm spaUo rundan silics posset anJEcere, locnm in imo (lefoasnn quo fundamenta jaceret, complanare.
igitnr,

Ordiaatii
per
al

lori

honoab

qni

hsc

toto nisu

et

inslanlia

summa
est,

satis
i

processione

altera

Qcerent,

ipse

interea

Romam

profectus
,

nniNcrsis

ju-tcm

coenobii

dc

eadem

amicissimos quosque conveniens

simulque

larga

abbatia soliemniter InveatitnaA. Etogatua antem, nt

illOS

mann

pecnniaa oportnne

dispensans,
el

colamnas
rnlnrnit]

linnarti
iii

nc aliquando
,

idcm

muuastcrium
,

bases ac liliamt,

nec nun

diversurum
illaquc

mun:i>ici
in

c.i-iiicnsi

sc

\ivcntc,

subjiceret

sed

marmora

aliuinlanler
,

coemit,

omnia ab
per

dicione illud propria retineret, annnil.

tit

Rogatus
esse
in-

etiam,

ab umni deinceps
vel

Casinensinm fratrum

Urbe ad portum a portu autcni Homano mare usque ad turrem Gnriliani n jiidcque
,

ad

calumnfa

querimonia

in

perpetunm
se,

illud

Siiiuin,
lit
:

navigiis conductis

ingenti

Gducia detnplaustro

qnietum Btalneret,
jnstnm
ita

abnnit, et boc

qnia

ab inde vero usque in hunc locum

vehiculis,

esset,

neqnaquam

facere debere respondit.

rum
48
tiiim

nou

sine

labore

maximo, comobsequenab
colli

argo, juxto
de

quod placuit, omnibns ordinatis,

ad

portavit.

tribusqne
liclfs
.

fratribus nostris
cst.

cnalodiam dere-

Et

ut

magis fervorem

fnlelium

riOtMflfr

reversns

admireris,
initio

primam
civium
:

bic

columnam
ad

ipso

Ul

VI

'

t5 Sed
itti

cum

postmodnm,
aiii
ille

revocaiis

prsdictis
loci

montis

sola

numcrosilas

bn

owAvat

variot

fratribus,

cnidam
snperbiae
elegil
iiiin
,

de nostris ejnsdem

re-

chiique virtute
faligii
*

imposuit

namque

augmenlum
rli-

praficit.

gimen commisisset,

maligno usus consilio, fastu

,

montis hujns ascenans nimis tunceral

et

qnodam
pebellare

inflatus
ita

assumpta
ei.

tyrannide,

rosus, artus
ejus
tiare,

liorridus;

necdiim

enim

in

cor
spa-

ut

aemei
multoa

bis

evocatoa

ascenderal
totms

eandem viom complanare

postea
fecit.

ac

ad

DcmIci

venire

contempserit.
poat

Quem cum
diea

quemadmodum
basilicaa

Tandem
difficnW
axiia

excommnnicasset ,
ftdelinm Desidcrii

non
simul

stndio

tur
tate

praster

aditnm, cum
et

captos, atque ad

cum suis fautoribus turenm perdnctus est, Bl illum

:

non parva, spatio complanato,

neces

qutdem non multo post ab excommunicatione solulnm rurstis .Wnleusi * cellae prffifecil in prsadicto

omnibna abundantissime apparaUs, conducUs protinus peritisaimis artiflcibus, tam Amalfltanis, quam et Lambardis o, et jaeUs in Christi nomine bn
damentis,
liludine
ccepit

vctu

coBnobio

suam

ricem

abbati

Terraa

ejusdem

basilicae

rabricam

io

majoria k commisit; quo post non multum tempus defuncto, rursnm quasi jam nanseans snpradicto
\'rv\i>

longitndine cubitorum centum ot quinque,

in Is-

ejusdem

loci

curam
sibi in

restiluit;

ita

dumlaxat,
:

ut

se

vivente,

exinde

responderei
illud

post

Sed ad Buperiora redeomua,

beati
n.nciiirii
vel

morlem Romani

?ero Bnam
remitteret.

manibus
<lc el
liis

Pontiflcis

hactenus.

Nnnc

quemadmodum novam
prout
ipsi

cnbitomm quadraginta et tres *, in autem cubitorum viginti et octo, sibusque auppositis, colnmnas desuper decem latere uno, toUdemqne e\ altero, io cnbHis ovem erexit, fenestras qnoque in 8uperioribus tis amplas, in navi quidem viginti et unanii 1
vero
altitudine
l

|;l

baaiiicam vel Bedificaverit, vel de-

tituli

/;

vcro sex longaa

absida

el

rotundas quattuor,
Porticus

ac

dfcavertt,

adornaverit,

praasentea

duas

in

Inspexunns,

mediana

instituit.

etiam

describere

properemua.

KXVill,
Barffi

ritale

Cotfni

tgitnr Abbaa venerabilia prospeatque quiete, meritia beaUaaimi patris nostri Benedicli divinitos constitutua, et in

in

umni

utriusque parietes in altttudine cubilorum quindetolidi cim subrigens, fenestris ninc decem
,

inde

disUnxit.

tanta

ab
nt

49 Aditum

nniversis

interea

cum

planitiei

basilic, i"

3' ttS.*

in

circnitu

bonoriOcentia

habitns,

non modo mediocres quique, vernm etiam ipsi eornm principes ac dnces libenter ei obedire, ejuaquc ^inniiiii, non aUter quam bu! patria ac domini, in omnibns parere sluderent, ad veterem diruendam eccteaiam, el novam pnlchrius atque 1,11 tuslius Bediflcandam, non sine divino inatincto PPulit, quamvis pteriaqne tunc de noslris

cnbilornm ferme sex pulabatur consequentt poneret coaaquare, tres non integras ulna dicns, Bubito BenedicU patria raurabilem tumalom repperit, moxque cnm religiosis viris commnnicaw
consilio,
ret,

ne illum

aUqoatenns

mntare
de

ws T*j
1

-"

confestim,

ne quis

aliquid

tanto

i"

thesauro surripere,
situs fuerat

eundem tumulum,
preUosis
lapidibus

eodem, Quo
reoperoit.
in
transvi

nimium id et Intemptabhe videretur, plurimumqne ub hac Intentione mentem ilUua averlere lum preCibu, lum ralionilms, modisqne

Priortbus grave

loco,

ac desuper arcam de pario marmore

sum

basilicffl,

id

est a

Septemtrione
cubitis opere

io

Meridieai,

quiuque per longum

irfl nimis pnl

con-

DIE DECIMA SEXTA SEPTKMBRIS.

constnnit
.

4i3
k.

Hoc

itaojue

moilo adihu in eminentia

a pavinienio Ipsius

stndio hnjns
lioc

.;

^m

npmt

m
ba8i,icn

asqne

Deo nostro, tempore recoperare promeruit, ne Bene id oldeperiret,

sluduil

iospirante el coonerante

I.EONR

Haraii utu

avinientum payim*

octo

rad,bus descenda

tra

[talisa

Vir

totins

prudentisa

"^inet,

sciUcet maximo, qui eidem adito h fomice gradum, quo unprasler ilhun nliqne
-iliare

pleroaque
artibus
et

de

monasterii

pneris

diligenter
bis

eisdem
sed
vel

erudiri.

Non aatem de
ferro,

tantura,

"C
'

a(J

SUbilUT.

de omnibus artiQciis,

quscuraque ex auro
ebore,
ligno,

p orr0
gtaiuil
tM

absida

majori ad Orientalem

pla-

argenlo, sare,
vel

vilro,

gipso

"'
,:

loco

aliarinm beali Baplista Joannis, in eo ejnsdem oiim oratorinm Beneni

:

lapide

patrari

possunt,

Blndiosissimos

prorsus

artiflxes

de snis

sibi

paravtt Sed hnu

alias.

''

ctuspater exsirnxerai

parte
:

vero Meridiana
a

53

Nunc

vero

constrnctam

basilicam

qnaliter

opnamfnni
'

"

,,

beatffl

Dei
beati

Genitricis

Septemti

ali

c\ parte decoraverit,
poi
ini^
;\c

demnmque
Plumbeis
titulo
,

sacraverit, pront
<

orfii basih.

.,,,

Papai Gregorii, juita

e\trn\il

cnjus

amus
*

designemus.
totam

igitur

doroati'

m
i.

ameratam </ domum aosidam bia minislern re comleiulum elesiaslici

rjdelice1

ad thesaurum ec,

illiim

cum

ol

utroqne porticu
et

c.

t Uj

iju;i>

\r-tilaiin

i|i'C"'iiIit

tiprrinis
in

nhsiilnin

airum
cir-

domus

secretanum

consuetudmaliter
al-

majorem
cuitus

musivo vestivit,
aureis

cujus

videlicel

teram,

jppeilatur/eique ejusdem s,li allaris in qua """'

nichilominus operis

amplitndine
:

litteris

hos

versus

de-

prparari debeant,
ecclesisa

scribi prmcepil
l"t

jppnlBvit.
lja

Sane quoniam spalianda

gra-

dnce

te,

palria jostis potiator ndepta,

libi

pertem

rjI

non modicam caroerae suse subtraxeconsequenter etiam prmdicto secretario con,,, ndem cameram ampliorem priori potius

Hinc Desiderius pater hanc

Iu

condidit aulam.

ahsida vero
<'t

hinc

inde snb

pedibus sanclorum
:

Baptists
Ha3c

Eoangelistsa Johannis versus istos

est siroilis
,

CDr i or em
scilicet

effecil

secus

ipsam

vero,
beali

juxia

domus

Synai sacra jura ferentes

hic
quffl
(uil

",

entl

porUcum
,,,,,,,10

principalis ecclesiffl
,

Nicolai,

Ut le\ demonslrat

edila

qnon
irois,

pariete

Bdmodum ,,,, ad extimom

R
lis
ri

fundavil

brevem qnidem aediculam, ab

basiUcae

sed
ipsa

pulchram
aulera
usBa-

dam,
Lex hinc
Fenestras
simtil

exivlt x.

roentes

quffl

ducil

ah

rrontem

venerabile

Et vulgata dedlt

Lumen per clymata

navis

aecli.

beati

Bariholomaei apostoli oratorium opere pa-

omnes
vilro

taro

quara
,

litnli

plumbo
fim/.

porrexit.
:,i
[

ac

nnuii.iiMis

lalmlis

fernnjut'

ejus

etiam rronte prope balvas

majoris

vexis * inclnsit. Has vero,

qns

in

lateribus atriussi-

connexis

,*.

maximis saxis miriflcam ecelesiae de qnadratis ei vulgo campanarium s nuncupatnr, quffl iPcem, iclesiam, quod nos ,,,.mi. Pecii el alrium anl
Romana consueludine paradisum t vocitamus, longitudine cubitorum septnaginta septem rc Bemis, altitndilatitudine quinquaginta septem et semis,
ae vero
in

qne porlicus sitm sunt, gipseas quidem, sed

inihs fere decoris extruxit.
.i

Dehinc supposito trabibua laqneari, coloripi

magniflctnti*'

!?""',
'

luis flgnrisque diversis mirabiliter insignito,

time deeorat

tes

quoqne omnes pulchra

depinxit,
ecclesiffl

salis

varietate
totius

pavimenl

colornm omnium liam nniversum

oratoriia
beati
-t

quindecim

et

semis; qnatluor
bases,

et

totidem
per
la-

cum adharentibus
beati

geminis frontibns,

octo autem et octo

Bartholomsi
merffl

et

Kicolai,

simuJ

eiiam

ca-

tera

singula super qnadrifldas

u

liabens

ge-

ivn-

columnas.

ln

cnjus etiam

Meridiano latere
longitudinis

dsternom

maximam, tantumdem

ba
atrii

bens, arcuato opere sub

fobricavit.
ct

ejnsdem pavimento

u, mira prorsus el actenus partibus istis incognita Cfflsorora lapidum mulliplicitate constra\it sed illnd prfflcipue, quod secus altarium est, od idem altare ei ii) choro gradibua tllis, quibus
:

Ante ingressum vero basilics, nec non ante introitum atrii qninque desuper fornices,
spiculos
*

cooscendilnr
tviiti

crusUs pretiosorum
distinctis.

ihvtTsitate
u-v>>

Prontem
sepsil

rum demar quoque cho

quattuor
pori

quos

dicimus
in

voluit.

In

occidentali
ba-

ri,

quem

Mi

roedio

basilicea

slaluit,
,

porro alrii parte

sllicas,

singulis cornibns singulas

roagnis
Qretica
terffi

marmornra
una
,

tabulis
altera,

quibus

modo turrinm valde pulchras erexit;

qnitlem
sancli

in

viridis

reliqnffl

dua
*.

ac

be

dexlro

archangeli

Blicbahelis
principis

in

omnes

tn chori circnitu siraplices

Vestibufecil

at.

candidK

Ibvo

ani.ni

beoti

Apostolorum

Petri,

ad quos

videlicet

interius ab atrio

qninqne gra-

dflras esl ascensns. Jam vero extra atrii vestihalum easdemque basilicas, quoniam clivosus valde ad ecclesiam erat ascensus, montem ipsum sexa-

autem eccls iffi desuper quidem musivo pulcherrimo cum snperlimineis arcubns decorari; pavimenU' tolam baaD jnde vero a qne ad imnm
lura
svilicae

bciem gipso vestiri. fcrcui eliam eju dem vestiens, verrestihuli deforis musivo nihilominus
Marci
y

pmta

et

sex

per longnm
in

septem
sh imo
et

vero cnbilis

totidemqne per latum, altum excavavit, adeo ut

,

sus

poeta
tres

inibi
alrii

aureis

litleris

Bcrip

it,

Reliquas vero
,

partes

diversis,
historiis
i

tam

Vetua

asqne ad ipsom vestibulum, ugiuii marmoreis gradibus, quoa

in

atrii
ibi

quatluor

rll

qnam nm\i Teslamenti

conslituit,

ucendatur, habentibns
tos

spatio

lalitudinis cubi-

se\

el

Iriginta.

W
BR.
rfaria

Legatos

interea
destinat,

Constantinopolim ad
perilos

locan-

pracipiens, deforis depingi Desuper auiem laquearibns pavimento conslrnvit. quoque ejo ac tegulis adoperuit, veslibuio geminis turribus pari mo.io depiclo,
ac
atl.jj

marmoreo totum

cnm

i. e.

m.'i

i' 1,

dos artiflces
el

utique

in

arte
alii

muabsi-

*. aperto ac marmorato

qnadrataria, ex qnibus videlicet

dam

arcnm alqne vestibnlum majoris basiiicsa musivo comerent, alii vero totins ecclesiea paTinentum diversornm lapidnm varietate consleraeei

ANNOTATA.
B

.3
Ti

inn0

scilicel

1066,

quo Atexander
;

>>-

rent.

Qnarum artinm lunc

perfeclionis

ei
,

deatinati
in

magislri,
esl

moralum
vnstt

cojos
"'''''NL.i

extilerint

eornm

operere

t.. ;* ,i,-n>n ndv&rsut advenut Godefridum Tnteia due$m

mitatut
est,

"bua exiimari *;
autumet
re,
fl

cnm

ct

in

mnsivo animatas
el

ormannoi eumgue ewn Cardtnalibw Pontifex, .!

infra

ptiviUgwm concewh

eo sciliret

se
t-t

qusque virentia qnisqne Bgnras in marmoribua omnigenum colorum

diversitate

ut

narratur
.

catinense
ui '

eomobium
P

invitent
ut
iniiio

nnullot

ad

dignUaiee

orcs

pnichra pntel

vernare.

Bl

quoet

eap

""

<!"*>

ul,Ui
ul 'ra

artium

istarnm

Lngeninm a

quingenlia

7uro ;;;;;r;;,/"/; ia

non

^na^a.

prmtermm
debrandi

jam annis magistra Laiinitas rotenniaerat, et

archiepitcopit h'vykfttut mi

Capumu hocB*

414
A.

VITA

B.

VICTORIS

III

PONT. ROM.
laiules

Leoke

UaH-\< LXO.

dehrandi (ab atiquiout dieitur Vlderinus) fa celectum inncctti tynodo Romanas anno iOBB
bratat

mayistri sui
post

rarmine

Chromcon edldU Xucens,

celebratit

ubi

tt

taxat

liquet, Alexandrum II : at ex ja\ immunitatem eoncessisse dumu anno 1060, adeoque illigari etiam non
'J

dert potest.

v><t C,ir '0i0

potest tynodis
bitit

e\

8 ab
in

ilexandro

II

Romm

/<-

ftaque ttatuendum est,

debrandi contigisst

factum illud Bilsynodo Romana ab eo-

CAPUT

V.

dem Alnandro Ronnv coacta anno W70,

quidem tynodut
habet,
cc
ifi

qum
lo-

CoUectione conciliorum

eelebratam

tamen

csse

constat

JVoiw

basilicw sole^nnis
concttrsus
:

Cotma Pragensi,

qum

dedicatio

vide,

uti et

Criticam

tnl laudatum annum 1070. cComobii ittius notitiam ded\ m Commentano num. 7o ei teqq., ibidtm num. 68 et teq. reationit ab Ostiensi relata epockam utcum1*11,111

eam

imperatricis Agnetis dona.

TT
-Tlis igitur omnibus intra quinquennii prosperante el auxiliante, peractis,
[

spauon,
de
1

Contule dicta
Roberto

iti

Commentario num.
Guiscardo, qui,
(5,
ui

72.

tcilieet

narrat

basilicam
dio ad

sollemnilate

raaxiraa

ei

ingenti
siaiuii

Oiticnsis

antiqueb partitionis eap. Siciliam profectut fuerat.

ita

ad expu-

sempilernam memoriam Desiderius

Pontificcm

hr.

anandam
f

adiensque summse Sedis

Ale*andram

Adnotat hic
Galea medio

Vuceut

Deflcil dux.

ad eandem illum dedicationem venire devoi

invitavit. Quo libentius annuente, Hildebranduni qnoque archidiaconum ejus, caeierosque CardiaaLe

"'>"

passim pro triremi sumipossessionem

tur.
1)

\d

itt,

admissus

in

ac

Romanos episcopos a,
nobilibus

deque Urbaais
affectu
familiari

cle-

Atculum g ograpkii geminum memoratur, alterum cognomento Salrianum, in Capitanata

ricis

ac

plurimos
tantae

convocavit.

Die

sollemnitalis
in
ipsis

ex

coasnlto

regni

Veapotitani

provincia;

in

Harckia

In-

Apostolici et Cardinalium
bris

Bcalendis
ejusdem

\tana

alterum,

duabus tum ab
dicti,
/"
/

Hisce civitatibus

Ostiensi

Picenum appellalum ; utri ex attribuendum sit laudamonasterium, nofi inquiro.

Majoris Ordinis
tst

constilula

ac

lilteris

invilatoriis

Apostolici ad

cipalus,

universos episcopos Campaniai, PrinApuliee ntque Calabria- tl.iiis. nrna na:

r

k Abbatia

Term
itia

S. licne-

que
fere

liujus
llaliae

rei

longe

Lnteque
,

vulgata,

tanta

totius

titaque in dia>ceti Benecentana.

Vide Lu-

episcoporum
,

""

abbatum, monachoram,
nobilium,
medioi
pariter ac mulieut

abbatiarum

Ttalia$.

clericorum
diversaeque

magnatium
condictam
caeli,

'"

""""

"''"''''

toqvi velimus, mense Martio

condicionis virorum

n
""
ni

currebat anmss 9 ordinatio"'" sit

rum

ad

diem
fere

multiludo confluiit,
illorum

"'""'
'

tantum

19

iprilis

an-

stellarum

W5B n abbatem

qnam
fuerit

omninm
ipsa

nn-

ordinatus; sed vox orest,

merosilatem,
[ta

cuiiibet

ajstimare
el

dwatio
att

mnus
,lrl "

Facilius b.

ttncte hic accipienda

ac forte

universae

monasterii

officinae
ita

""'""'"". qumfacta est circa Natatem Domtni anno WS7, respexit Ostiensis.
De

pu

officinarum

(11111111111]

tecta,

tolius
el

ab imo uquid dicam,

m
u

que ad

summum
civitatis

montis itinera,

Epistyho
"'
,:

vocal
''

lilia,

quod

liliomm formam
estque

domus
tia

lrl(

\hn

" "" x """- Me. nomtne Liris dicitur,

a

omnes omnesque ptole, 01 1 etiam longe lateque camporum ndjacenUura spacongregatorum ad

56
dies,
tanta

uaum

fluvius

sollemnia cuneis

sU-

Lattum
'"

Campania Felice separans : Tuv,Ganliam hco exstat, quo wi mare

<

pala erant, alque conferta.

Apparalus

interea

per

Ires

illos

conlinao
1P

pra^cedentes

ac

subsequenles
ac

eandem

'"
l

"' "
1

f:Utriusque siquidem
n!aru
aplifices

lemnilalem, in

frequentissimi

uec

iitniio

infrconenfps
'"

','..,
kabet
:

erant,

que
esl

pane videlicel diversarum ac piscium

expositus,
ut

vino,

camioBsdeo

muItipUcilaie
,-

;
id

copiosus

nullus qui

fere
se

aliqois

Jl?
>
(lhl

Tllull!S

'""'

Pw
Graj-

tani

innumera
hajc

mu
lanlai

tdine,

uod

sufficien1

lp riura

J" Latims
-""
"''!

consistit
.

Hiu
1

ter

accepisse dixerit, potueril reperiri.

ecclesiaslicis
''"
"'
'
'

scriptori-

fuere

itaque
;

tunc

celebritati

archiepiscopi
Nea-

'

Mii

decem d
Polinus,

id

est,

Capuanus, Salernitanus,
Amalfitanus,

Mll
(

T n

JJ,

";""

lm
,/,

mhdii
Utulum
Q0Slri

Surrentiaus, Acerentinus,

SiponUoos,
Oirel

*"

'

"
''"'

Ncc

partem

Tranensis,
Episcopi

rdronlinus,

srr,uZ ::Z^'!;
o id hi ,',,,.,
/

qUam

lacroi "

autem quadraginta

A '"

"'

mi.
Mcles,aslici

crornm
,

PPellamus

sa-

tnensis, Tusculanensis , Anagninus, Berulanus, Terracinensis Cajen BaWensU A, nsis, Sor, s, Marsica
,

Poret tres, id est. SeguinoSi Savinensis

,

..,,.,; ";;:;";

:;;;.
,

>
s

-. t,,
,

.,
AvelUnensis
.

^.11.
,

(';,
1

r-,;,,,::;::::;:
t

:,"""

""<*

-;

Nolanus,
>

Paradisus
, ,

min r
',;,,

iw

,."'"'";

. Draconaricnsis

-i
,

1'eslanus

'"'
,

wou..

?*

Civilatcnsis,

Tcrmulensis,

""'"" /'>e
',

diensis,

Larinensis,

Arianensis,

Scrniensis,

W-

""' CarintmU
ki

.,,

m1?.. ;
' '

.0
.

((MMiyci ;

I
>

m ^.
COi

.'" "';'' s "' *n*i gccns. ,/,,,. ,. re _

f*"

CAro "

Vigiliensis Monorbinensis S tensis, InvenazensU, Monopolilanus ,||.,s Taren|inuSj perusinu8i ,,, (:: ,

v"

inns

M^

(]UI

mentano num.
/,.,

vidt'lict'1

in

eDiscoDum

altero

posl

86.
,;:

tiuiMMn

:;;;z f

die sacratus est.

qui

57

De

magnatibus

autem

Rictianlus

O-

DIE
.

DECIMASEXTA SEPTEMBRIS.
fratre

4 .5
,

cnm Jordane
>ps

fllio

el

Rainulfn;
et

tapide sepulchri ejusdem

ei

de reliquiis
In

morty- \.lbohi
sancti
,

Salernitanus
princepa
,

cum

rralribus suis,
.

rum
ni

Dionysii
,

episcopi
el

Cffisarii

diaconi, Stephar aeeieuio

altare

Landullus
si ''"1,11
1

quoque

Beneventanus
ilux

PapaB

Primi

Peliciani,

Nea|it>liUiuiis
";. ';
;

Ser-iusqnr
tanls
et

Siir-

Gregorii

habetnr

de

lapide
,

sancli

sepulcbrl

de

Panormum
ideoque

eo

vestimento

sancts
'i

Mariae
,

de vestibua apostolode
reUquiis sanctoi
,

^LmSm^
eomilom
ingens

oDDUiroabat,

sollemni-

rum

Petri

Panli

et

potuitiaed
,

Marsorum
Boreili
/

Quadraginta
lentini
et

Martyrnm, nec non PancraUi

,

\'a-

ac

Balvenlinm

fltiorumque

llylarii

M;ii

un
[n

epiSCOpi
lurri

el

de dal,

frequentii i.
,

BObiliuni
riim
,

tam

[ii.siiatium

Cste^orum vero potentium seu quam Normanno, ,

matica
est

sancti

Ambrosii.
majori
,

argentea
posits
,

qus
sunt
;

in

arcn

hai

reUquis BapUsts
,

omniiini

mina

ve

rcumquaque lerrarum numerum innumerum nuila

vel

vel

no-

de capfte sancti Johannis

tis

de vestimen,

prorsus

sancti

Johannis euangelists

possibilitas,
I

illM

,,.

ninm

consilium recensendi. liosumma devotionc ct ingen-

Sebasliani,

Quadraginta
,

Vndres apostoli Martyrum , de velo

*

sancts Agalhs
ln absida

de veslimentis sancts Susanns.

Joannis.
in

ii

uetitia

dedfcata
, MII1

maximo bonore ac prscipua gloria, eadem beati Benedicti basilica est

suis,
ipsa

sancti

corona Salvatoris
sepulchri.

fnrtf.

ifi

Lignum Domini, lapidem sancU

qn i n qoe altaribus

die

Hcalenda-

[ncarnationis divins milnnn octobrium, anno [ndictione nona, primo lMim0 septuagesimo
,
.

60 Super omnia vero hsec, non duximus, in singularum col

basilicffi

qnod

lacendum
re-

dfl

laplda

FkonOff/kf

larum ejusdem
,

ftulita.

capilellis
in

lempore

constructionis

yl]i

s a bbati

el

altaria
et

qnidem

mediana

beati

verenter satia

sreis
,

pixidulis

reliquis sanctn
el

ridelicet

BenedicU
,

sancii

Jobannis

vocabulis
Apostolicus
parte

rum
iln

Philippi et Jacobi
i't

Johannis
t*l

PauU,Nican
,

iDBignita

manu
:

propria

pwedictus

Marciani
,

Cnrnelii

Cxpriani

C.yrini el

beuedixit
.1

altare

vero

quod

in

Australi

honorem

episcopus u hannea prte \qnilonari

baldns
l,

sancls Dei Genilricis est silum, Joquod autem in Tusculanensis

:

Maximi Sebastlani, Pocs, Euticii, Quadraginta Martyrum de capillis sancti Remigii episcopi aliorom multorum locats sunt. in altare sancti el
,

!.

ad

nomen

beati
:

Gregorii

Hu-

Nycolai

habentur

reliquis
Cypriani
,

sanctorura
,

marty,

episcopus Savinensis

sancti

vero

Nyco-

rum
dri

Cornelii
et
,

Sebasliani
<'t

Nican,

Berasmus episcopus Segninus sollemniter de58

Marciani
Bulicii,

episcopi
dtearunt.

Maximi Quadraginta Martyrum

Cyrini
episcopi.
in

Focs
ct

do

Quorum sane
Bltaribas sinl

Sanctornm

reliquiee

tunc in

capillis

sancti

Bemigii

quattnor an,

wtm
ffo
pi jnora

recondits, opportunum hoc duximus. In oltare itaque beati D oco jnserere apostoloBenodicti habentur reliquis sanctorum nim Philippi el Jacobi, marlyrum autem Alexansiogulis
j

gulis

campanarii
,

hs
,

reliquis

sunl

Lignum
de vesU-

Domini

de

lapide

sancti

sepulcbri,

mentis sancls Maris lapide de sepulchro ejus, sanctorum npostolorum Jacohi Philippi BAr,
,

dri

Papae

Sebastiani
scilicet

Cyriaci
,

Chrisancli
,

et
,

tholomsi

Martini
,

episcopi.

tn

cruce campanarii
sancti
,

Daria'.
i[ii;i
<i

Oa

crnris

brachii

capilis

't

Lignum
Daptists In
,

raa.

Sennen atque CeciUs Abdon Prster has etiam duo argentea scrinia
et
,

virgi,

de Domini Bartholomsi
ecclesis
Inpide

capite
aposloii
in

Jnhanuis
diaconi.

Cyriaci

plu,

(rontispicio
,

cruce

srea Lignum
,

nma diversorum Sanctomm pignora continenlia in marmore inira ipsum altare honoriflce sunt
saperiori
ettu A

Domini
ahhalis

ile

sancti

sepulchri

Hauri
flt
i

et

sanclnrum
igitur

martyruin

JohannJS

qus reverendissimus BenediPapa ob amorem et reverentiam sanclissuspensa,

nostri

PauU
61

i.

peracta
et

sollemniter
Potestatis

celebrilate

Mia-

XXXI.

>imi

patris

Benedicti
in

oeosis palatii
direxil

abslrahens,

de arcivo Laterahac ecelesia Casinensi

nostri

sarum
iis
,

Apostolics
tnne
,

aucloritate

tam

Ingenspopuli oneursui ^
,.

quos
*

prssentes esse
per
octo

conligerat,
diea

quam

i.britaletn

primo

anno

abliatis

TheohaMi

omnium
,

qui

continuos

ob de-

tX

aua
oninilni-

anno

d
,

inics
et

[ncarnationis

millesimo

vicesimo

votionem
cessa

tants

soIlemnitaUfl

ibidem

accurrera

l.

hoc nmnino interdixit idem sanctissiul

possent, confessorum peccatorum obsolntione con,

mna Papa,
fcrre.
!

nullus

praesumat binc aliquid au-

cum
in

raaxima
sua.

el

ingenti

Istitia

ainguli

Reliquis autem ists sunt de Ligno Domini,

redierunt
gratia
,

Vernm prsfats
huc diversi
octo
ul

absolnUonis
sexus alque

flfl

Sanguine

Domini, de vesiimentis Doinini, de

de lapide sancli Sepulcbri, de velo

tanta

undique

spinea corona,

statis per

eosdem

sancue Dei

Genitricis Naris, apostolorom Petri el Paali, Andrcac, Joannis, Jacobi et Tbomffi, Haret

nuavit frequenUa,

dies hominum se contineminem ferfl iUorura, qni

,

ad

primuin diem confluxerant

domnm

remeassfl

iholoma>i

Spongiam
Stephani
Papffi,
11
.

cum
,

Mcthis, Simonis, Judffi protomartyris sancti sanguine

et
,

Mathffii.

putares.

Nec Nec

moiiu^

esl

popuUfl

coeuntibua

agmine
nocie

Laurentii

Stephani

Papa

Pelagii
,

denso
requies
,

Martini

episcopi, Prndentii,
,

Juliani
el

AuMar-

properanl

in

lucem

Christophori
Alexii
,

iEmiliani, Nicandri
,

diemque
Experlart'
piu'.
I

Ciri 'ii
,

Anastasii,

Pauli
,

Quadraginta
locotae sunt,

Johannis et Eugenis et aliorum mulMartyrum

,

Lucani

coeunt
,

popnli

coit

Apula

pnbflfl

al.

Cac

lomm

W
(

in altare

sancli

Johonnis habetur de sponCbristo

Ac Calabri que,
Qui
la-va

ct

cuncti, qnoa alluit aestus

nter

'Swi m

P ia

qua*
1

fuit

imposita

cum

aceto

ile

et

dextra

Latium

circumstrepii

aancli

sepulchri sancts Dei Genitricis

Maqusfl

omne
Ipsaque

11,1

'*

cx

olco

de candela sancti seputchri

ca?lcstium

sacrifl

procerum monu-

m-lesluiii

ndelicet
1,1,1

per singulos annos, moilo valde miraealUtu die sancti Sabbati Paschalis viden,

mentis

Roma
det

Pelro

Pauloque polens rarescerc

gau-

iihiis cl
>

cunciis accenditur. Johannie Bnangetists.

De manna
De aqna

sepnlcbri san-

Jordanis
,

cx

Miiia
Vincil

60 loco,
ll(

uhi

Dominus haplizatus
Laurentil
aliare
,

est

el
et

de rcaliorum

profundena ad mmnifl cehfl Caami, amor et Bencdidurum pieuu iter

,

l'is

sancti

Sebaslianl

cti,

aiullorum.

ln

sancta;

Marix

habelur de

Vmcit

el

alma

fides, pra>sens

de

omnibus

istic

tgt

Deui

Cro-

4i(3
\.

VITA
el

B.

VICTORIS
Christi.

III

PONT.

ROM
'

LCOM

Creditur,
Infidelrm
nitus

summi Benedictus
quisque
si

gloria

M4KMCAM.

certe

se

credere, miserum pesollemnitatis

vel
lini

seqq.

bus consule dicta in Commentario nun. m

'>

et

|>

eesUmere,
n

lanta

andem
C2
et Detiderii et

n $-ala*reret

iniere^e.

e Magnates paulo aliter recenset anonn Commentario num. 7n laudatus.

ita
/lu / r
'

v,\

ee

jam
licel

per totnm
t.mla' ploria

Christianam orbem
divulgari
;

cipes
filius

autem
ejus,
et

Capuani

f"
,

Richardus

ln

'

coepil

celeliritalis
isic
,

ex tlWC

nomen
inclarttcit.
tis

Bb olim Benedicti
nobilis

patris

merimulto
et

famosus,

ac

fucrit,
,

nobilior

Jordanus patruus, Gisulnhns ceps Salemitanus, Panduiphus princepa lanus, Sergius du\ Surrentinus
,

bJ
i

ac gloriosior

coepil

baberi

palrisque

Desiderii

comes.
tGentile Borelli

n lvl M aynnlpbu
f)U u,

nomen

apud plerosqne jam dndum

magnum

nomen derioatum
seu

celebre, celebrius deincepa ac nobilius per Occiprudentiffi simul ac rcdentem tolum diffundi
,

aliasnon infrequenter factum legimus

do
vel castro

quodam, cujus

* abo^'

comites

ais

que
tibus

maximae ab omnibns praedicari, omnibuelemporifl abbalibna nbique locorum ipsiufl

in
el

non solum
,

Occidentalibns
per

el

Orientalibus par-

dominierant: iocuimautem hujusmodi BuJk dictum, imenio in iprutio Citeriori, haudpil cul a fluoio Sangro et comitatu miisino
rellum
Bo
titulo

sed

orbem terrarom ab omnibus

Parlim
igitur

comitis

cxornat Petrus

Oi
,
f

censebalur jure praeferri.

desiderio

Desiderium
vuljiali
el

risendi

partim

vero
.

templi
[lailiin

tam
deni,

lam relehris mnlnondi

viverent,

infranum.72. Borellos quoque sm rolus Borellus in Catalogis baronum, texuitsuo Neapolitanm nobilitatis Hn
g Vox
h rtt italica
,

Cfl

ouos tub-

que
tis

in

hoc

sacrosanclo coenobio conversandi

serviendi
,

et

qum
\ui

Latine coxi
,
serie

Deo qooad
el

mulli ex mulcoepere con-

Hujus
\<i

nominis

Romonorwn

exlimis
,

terrarum partibua buc

Desiderio

Pontificum.
1

iini ire

et

hilariter

recipiente,

factum

omnes Utas
.

reliquias nikil annottmdwn

est

ut

intia

ipsum ferme biennium ad secundum

congregationis
Jara
Loci

censui

ne justo longiora fiant annotata,

t

circiter

centenarium
porrexisset.

hujus

se re

numerus

vero

diversorum

k Agnes imperatrix, oidua Henrici imp tons, qui inter Hcnricos Germanim re
.

gum
ca

atqtie

potenlium

ulriusque sexus quanta nr-

eundem
,

venerabilem
ad

Palrem

coeperil
el

baberi

devotio
decentia
tain

supplices

eum

litteraa

munera

tiuf, mater Uenrici n tunc reg s GermanMB ae postea imperatoris, prmstanti erat pictai nrr consentiebat molitionibus Henrici filii tui con

teslabantnr,
,

quibus se suosque omnes

suis

quam

frairum sub eo degentium. preci-

bus alteniius commi ndabant.

0:1

Sedem Apostolicam. Peccaverat tamen Cadapseudopapm contra Uexandrum Tladhmrenao, Hoc ut expiaret, et timul ut quietius mveret, m
tra

loo

Nec

imperalricia

xixii.
tufll
'

ridetur
ut altera
terius
i

religiosam
re| ina

tacere
.

quoque Agnetis k dignum devotionem quee vel,

Italiamse receperat,
bat, ut
oideri
ubi

et

potest

plerumque Jlomm degtapud Baronium, tom. I

\gnete imperatrice
ral<

Agnet templi

Saba

Salomonia alterius
videndi

et

al,

innalium,
riis
<"''
I

multa de

lmp( ratri

raagno

desiderio

ducta
,

tocis

ex ultimis

huc

per
"i
1

medium
.

Germanisa flnibus adventavit ac fei istic anni spatium commoquse

Brat Casini anno 1073, ul ex Bpistola Gregorii Papm II, tmc recenter
habet.
\

electi,

ad Desiderium abbatem,

sive

ad Beatum
ad

multo
auditu

majora se de his,
perceperat,

super hoc

nost/rum,

qum

oideri potest

apud Baronium

loco

lam
,

secundura
videre
el

Deum
et

annum
1

quam
>i
1

1078 num. 2.
est satis frequenccclesiasi
in

secundum
erebal
et
,

seculum
per

gaudebat

Diaspram alias legitur. Vox

merito

censens

locum
sui

Paordi-

trr usitata

mediomvo

wi

omamentis

trem
"' s

fratres

tolum

orbem

ut oideripotest in Glossario Cangii aucto,

bominibu!
Benedicto
1

r'"

celebriores hobendos. Optulil

.

autem
de
dia-

B-

proul

augustalem
,

dignitatem
,

(VluI

dona
/.

magniaca

id

est

planetam
contextam.
ac

Bperam

lolam
a

undique
scapulis
i

auro
et

Al-

Quoqae
"

capite
,

manibus
vero

tamen significatio ejus non explicatur. Crediderm voce diaspro colorem intensissime album designari quia recentiores Grmci ut etiam obi Nuceus ad eamdem vocem lib. 2 cap. H Meursio, cui n alia texica Grmco-barbara
.

flecenti

adi

rnalam
,

pedibus

sentiunt
tfai

Irisea
1,1,1

nichilominus
"
l

lista

mensuram ferme cu'

t"

Hierotexico

latiludine
el

habens

circumdatam
,,n,M "

SI

muhpie
au08

dupliciler

amictum

cam

album significant. Hfa ocem diasprum expon album. Sic paulo inferius vocem
voce
obicpov
1

t)

'"
lisUs

plnviales

Purpureos,

preliosia

aureis

ornatos
ante
fa-

pannum
ciei

diarodanum
ajoris
altaria

rodanum exponendam 'puto de roseo cohre (enstore, ut idem sit quod diarho lenus, '/"
'

in

frisatum

cum auro
el

vox

tiuciu

,-r

rhodinus rosei

cohris seu
aurato

ffrsW"

nec

11011

jKillnnn
n

gnum cum
nanl
'

ma-

eleranUs,

voce pBSov rosa.

'"

quod

dossale
fusiU

cognomiargento
,luu

Eu Ku m
nagliio,
Bl

Xd est

cum

cum
\i

**
,
;

fascia

vel

friso

tabula

de

quit

Vuceus.

pnlcluMTim.- deaurato

Glossario

Cangii brn
si\

h " ,M "
;

can deabra

argentea

E que

i,,. lh;i

hhrarum \n.
;

y
,

ll(

brustum exponiiur opus phrygium ctum,

n Dossale aut Dorsale
est

pallium

s*

veaui

^^L

ANNOTATA.
a

U. S.

quod parietibus appenditur, ut l''*-'' Glossarw* Cangii, ubi varia ad id probandum allsgantw
'

Vticew

in
'

VotU

hic spiscopos

templa.

inttlligit
"

assistentes,

Portuensem
b

Ostiensem videlicet
'

Jn margine notatur Euangelium.

etc.

Hyperbolica hmc loeutio est la tam elmsa populi frequenUa consuetam wmibQi absUnenUam hospiUbua prascrihere

<

Da prmsulum numero

aUuque huc

facientx-

CAP-

DIE DECIMA

SEXTA SEPTEMBRIS.
ratam,

4i7
super
a
>'

qnam
libras,

in

fornice majori ante altore,

qualluor aiyenteas columnas,

Liemi

81

parle

fnunrataa
ha-

decem
benies,

et

quinqne
Pedi
per
satis
el

cubitos

aititudlnis

locavit.

CAPUT

duas cruces magnas artrlginu

,

VI.

genteas librarum

singulas
mirifloa

qnarom
,

Imagines catainra

que
conttderit

prominerenl, eas1

Bub praadicta

trabe

Enter

Qua Beatus
t,i
t

novm

basiliccB

ornamen-

hinc inde super marmoreos porro residuas mnjoris altaris

slipites

statult.

Trea

faciea

argento llbra-

ei

qua tum
ferent

iatra,
:

tum extra elaustrum

s

ram

ocloginta
:

el

vrMinI
wteribua
Qnaltuor
smiiii

nani

(rdifuia
et

deque variis instaurati

*

bene sculpto ac deanrato, reliqnorum trium altariam facies

partibus adornatsa
snnt.
allaris
trai.es

sex,

tabalis b tribas

sacratis ecdesiis.

etiam

propter clbarlnm

modoscnlplo ac deaurato argento

ab
e

extrinse-

cnsinduil;
^ecoravit,

intus

vero

pelalia

el

coloribna
in

qaibos daea habenl cubitos

libraa
riginti
el

longi-

tndine
Jjiiu'1
anii.
1)11111'

sex,

eiginli

posi
ipsius

ecclesiaa

dedicationem residua
al

dam

vero
el

aii;r
\
1

cubiloa qnattuor
.

ac aemis,

libras

vlgiuti

eiornai
pepj

describere,
gestis,

iicentias
in

dein-

nili

yaleamus
i

Desiderii

lara

sdificiis,

62 Sex
altitudinia

etiam

candelabra

M*tt

,|u,

>i

111

aliis

quibusUbel
igitur

ma^iiiiireniiU

iu,.
.

Ail

supradictara
fratribus

operam regiam arbem quenad

magna,
ac
vel

trea

cuhitos

\atim

habentia,
fecit,

de productia

sculptis ar-

genlo

lamminia
,

illM

de

cum
iu
</

Literis

et

auro triginta

et Bex

librarum
facie

imperatorem pondo transmit,

ana f sex
io
(estia

quinque

li-

braram
faculis

qnaa

ridelicel

pnecipuia

ante

eltare in directa liaea posita accendl

,,,,

auream
quibus

ibi

altaris

tabulam

rammifi ac
davit,

smaltis

valde

speciosis

patrari

cum man-

cum maximis
ligpeum
sex,

debeant,
Bive

Pulpitum

quoqne

ad
I

legendnm
el

cantandum, longe
fecil ip

videlicet
fere

smallis

nonnullas quidera
beati

priori praeslantius
1

eminentius,

ascensu
ei

laum
'

,\

Buaogelio,
iilurum

autem omnes
fecil

idque

Benedicti
rt'i'h'

diversis colorum

fucis
:

auri petalfs

insigniri

hislorias.
\\

Ouern
b

de pnlchro
-

pulcherriraum reddil

anle quod

nostrom
iQce
11.

confratrem
suscepit,
suis

imperator

imano

columnam argen
1

nimis

-1

cnm

ei

qaiitquid

el quamdia iii mansit, hoomnibus reverenterque tractavit, ornamentorum inibi vellel efficere,
'

quinqne librarum, partim deaui tam, ad modum magni candelabri, box cubitorum in altitudine habens Bupra basem porflretl,

team

viginli

el

imperialem
canceiloD
scilicet

ei

licentiam

tribnit.

Fecil

itaque et

quattuor
inde

fusiles

ex

mre
et

ante

allare

hiiic
:

inter
ipioij-ie

chorum

aditam stai'\

qaom videlicei cereua magnus, qui Sabbato Paschali b me licendas est, sollem debeal exaltari. Pecil el pharum g, id est, tro nam maximam de argento, librarum circiter censtatuit,

cam

super

til

11

lu-Kudos

ii;iIm'hi

niclulominus fusilem
quinqnaginta,
Feslivitotes
in

ore,

cum candelabris numero

totidem
cerei

iu

tum babens in circuilu cnbitoa viginti cum duodecim lurribus extriosecas pramiuentibus
, ,

quibus ntique
ripuas

per

prmasreis

sex

et

triginla

ex

ea

lampadibua dependentibus,
ia-

ponerenlur,

lampadibus subter
een
trab

m
tahcam

eamque
hs flrma
dislincta

extra

cborum ante Crucem majorem

catena,

i-

ei

eadem trabe
t

triginta el sex dependentibus.

a
-

ferrea
,

septem

d<

auratis

malis

60 Quse

idelicel

331

Eeque bra-

*us ac manibus sustentata,

ralcnerrime
'ulerim
'

trabl

ligness,

quam
fucis
est,

ctione
V83

aaspendit. ll^ tantisper de construconsecralione, partimque decoratione no-

sculpi

el

auro

colorumque

basilicae

qaoqnomodo

'

exaratis, a lcastera

mo-

<ti.

auomodfl

feceral Desiderius

exornari, commissa

nasterii ajdidcia

percomplenda,
faciamus.
igilur

simul

cum

nostro

Ubet

B "pra

sex

columnas argenleas, quattuor etsecubitos babentes,

ipsa
el

Desiderio reditum
63
Posl

ns
'I'
1,1

"i
:

altitudine
fulas,
111

octo

libras
:

Lransactam
.

Bolemnem
.

basilicm

U
(|
1

t,i.

chori

fronte

constituil

sub
lco-

dedio
perante
rilis,

aem
omnia,
factus

cernens

Desiderina
patris

divioa

coota

VrtU-

ninrirum Lrabe
:

quinqne nnmero
Btatuil
e

leretes

potentia,

siraalque

Benedicti

meproul
ra-

adi/Ma

peodit,

tredecim vero qnadratas paris men*

|-

quee cmpi rant,

ad

perfectum,
jara,

"""''

'''"

ponderis
ex

desuper
quadratis

quibus videfrater

oplaverat,
lentior

perveoisse,
.

audentior
coenobii
et,

llvt

immo

-Iwem

praa lictus
1

apud

lotfns

ambitam decrevit
jam
his

tonstantinopolim crosso
^'iti
IUI
'

argenl scalpsil ac deau babenies per singulas aliae libras quattuorJi

'

ingenti

auimo

Bpatlare,

ul

de atiquibua
ettam,
quaa

fecerat,

reliqnas olficinas,

cum

du

tcim

rotondas

vero

omnes

ipsemel
rat,

aote ecclesiaa
Bl
ili

construction im
cl
1

conslruxe-

>!um urna qoaltnor libranim circumatera coloribus ac figuris >\ ipiogi Graca
i

renovare.
;\

primo quidem
ndli
id tc

lustrura,

quod
e
1

tantaB coa
1

mi

perm
,

fi

:am
raox

on
*ot. coDstabst

fecil

tres

vero

aliasde

qialrati

ejusarti-

tl

ampliare
,

de

rans en

everso
tei
a

vetere

mensuraa patrari
''

suorum

ref torio

quod
bi

satis

laterc
'

lemplo
eliam
1
,

j""

">

*"
e
ll;i,

r aequaquam dissimili Desiderius jussit. Ptoqw iconam rotundam, e\ utraque wgento miriQce sonlplo ac deaurato vel

"'

a fronte vero capitolo inhaarebat,

1

qaoqne

.//,

qaodqafl

i.j

lum

l<

mpoi

divi

tda txera

in

ulteriori

illad

parte
atrii

fnturi
-

claustri,

jaxia

Metola-

n,

argealeis
1

^
''-'' ll!|,r

etiam

bullis

extrinsecus in

giro

n lianam
1 11

Bcilicel

dec irum
extraxit,
artiflcJ
1

quidam
jussa

nobilis

tunc beato

Benedi
siim-

valde satisque
111

magnnm
pfclorura

diversfsque
compsit,
el

IimmmiiimI,

i-ui

po.stiiioiliirn
111

coloribna

*J>wc
Sru
IFU

Deri

ulraipie.

csl

ciburio alta-

queari apposilo

trabibu

tegofis

desuper operolt.
et

inde sus|

Legivum h quoque perpnlchrum

constiloit,

eminens

in

eo

d k

Ceraptatad etiam aerea fusilia valde pulchra, " M -";<, ei parva septem, Bupradictua (ratei
-

qood
*

valde

decenter

gipso

vestilam

canclia

spectabife
io

reddidit. Cnjaa

ridelicel
el

domna
itUilo

;'

^'isi.uniunpuii
rt

detuiit.
tle

Kecii

uderiaa

prmterea De
,

longifudinia
lenditur,
in

cnbftn quinqoe
in
*
1

nonaginta exporrfgitnr
,

aliam
'' '.

traheni

aryento

lilnariirn

latitudo

ibus

et

viginti

sculptam nichilominus ac deauV.

quintadecimam

vero aftitudo
iG

sostoflilur

ab

<U. qwntle-

Stptembrit Tomus

Orien-

4>8
A Lr.otte Marsicako.
Orieni.tH
i.ili

VITA
parte

B.

VICTORIS
Occiden-

III

PONT. ROM
injectis,

babena
,

ingreesuro,

nb

tera replens

iiem.iue

rero

absidam

ante

quam

profecto

ampla
consti-

ante

fronte

videlicel

clanslri,

cnrva

\niiir abbafis
ini;i.

mensa >\ transverso cemitur

aolem
,

camera

cisternam

maximam

335^

r^

Habel
vero

a lalere

Meridiano
tres,

Eeneslras

mom
ttaqoe

fabriflcans

totius

clanstri

TT
*

snperficiem

qoattoordecim
trionali

circa

polpiinm

Septemtam gipso

doas

lantum,

dnas qnoque rolunvitro

das

iii

frontibua

singnlis,

omnes

irdj per girnm dearobulatorio! isumi tum et decem marmoreos colomnellas * r 101 claustmm omne in longitudinem euDitarnm
|

coaM Ba Vi

'

quam
64
drstrin
vaque.
li

plumiio

insigniler

laboralas.

lum
ab Anstras;iiis
el

et

quinque
*

in

lalitudi iiiicui

*<*. ***
ItH

Juxta eandem

quoque domum,

vero

septuag oia

difludil.

'Hnmim.

Cujns

<iu
s,
-

parla,

ooqninam (ratrum, amplam

io

pnl-

majons
retur,
ns,

basilicaa

erat

conligua,

,.

tm

,, } ,,

chram,
qnos
terqne

doobos invicem connexis una tantum colomna snstenlel

,

fornicibus,
erexil,
el

non

aptus in

eandem
el

basilic:

in-

sublus
fecit,

item,
in

ipsam

el

refeclorium,
io

gradus

jannam,
Ex altera

fornicea

et

gus

super deambulatori utriusque anc

in

**

nnde qosque oecessaria

conferaolor,
sive

idem refectorium sive

constitoit.

marmoreos gradns, gRous

tur,
inslituit,
,

caetera descender

referantur,

ad

capitulum
in

quidem
,

vero ipsius coquina: parie cellarium stalnit, es quo

irideiicel

cimum
mentis

tolumqne
Bizantei

circuilu
'

l.iq^

ei

lapidei
ei
,

tam

refectorio
tribui.

qaaro
Posl

coquinae
brec,

queelibet

arlificnm

stravit,

debeanl necessaria
suCQciens
clanstri
et

cum necdum
mnltitudincm

pulcherrimis compsit.
lo,

Nichil
Ulius,

hoc

moralus
a

sibi

ad

tantam

exolsc

(ratrura

solarinm
,

palatii

qnod
ue

Richerio
prioi

Bpalium videretur,

Vir

cerle

magnanimis
atque cavalde
el

ptum

ipse

perfecerat,

ab
i

eminenUa
inibi

nimis magnaa Qduciae, dormitorium

qusB
sludio

claustriplaiiiiicm

l.-posiiit,

jiitulum,

dudum

ipsemet

magno
uecnon
esl

sum-

infirmo-'^
Occi

rum

fralrnm
parte

qnielem consUtuit. Porro ab

clauslri,

plu

ac

rabricaverat,

veterem
aggressos

dentali

juxta

cisternam

inflrmantium
evcrtere,
el

domum

videlicei

c\

integro

quam praediximus, cellam noviciorum

lis

ordine

claoslri aroptiandi

occasione

easdem
igi-

&
ttl
co-

aptavit,

in

qna
el

videlicel
el

idem

'

juxla regula- K

qnoque
tur altero
l.

domoa
in

ampliorea

efficere.

Quoniam
statuebai

re

insUlulum
qui

meditari

quiescere alque
;

+*

exleriorem dormitorii

murum
preecipitio

porro longe ab
eri-

medere
fratres,

novicii ipsi deberenl

sicque jam tnndem

magno

n ontis

eatenus super
plns

tol

operibus

inquietati

r. IT,(M[|;

jere,

qninqne rrossam

* cubitis

maceriam in fon-

ac

molestati
rt

quam

bm^

satis

damento maximae Qrmitatis gratia jaciens, eam in ducentornm spatio cubitorum per longum extendit, in altitudine autem cubitorum Iriginta ere\ii,

sinml

am.rna

i]iiielis

exUterani, opp slalione Incalns,

ordini

de

cmlero
His

regulari,

quanto ordinatius,
|i.'i'tlocuit.

tanto di-

stridius,

operam darc
igiiur

quaituor

et

viginii
a

cobitis

muro

interiori

07
verat

omnibus ex volo
ad
exteriora

perfecUs,
ut

et tztn*jk

distantem.

Babens

Meridinno
tres

tantnm

fenestras

interioribus fratrum ofiicinis decentissirae,

apta-

ckutm

amplas viginti, e qnibns

maximaa tribus co-

\ consummatis,
ffidificia

se
*

oihilomiac
il
r

Inmnell b marmoreis ralcioniur. Quse videlicel doraus longe priore amplior, Drmior ac pulcbrior, studiose nimis esl el rabrorum perilia lateribus
tecla, el pictorom artificio coloribus decorala. Jfuxi.i

nus
fortis

monasterii

perficienda

impicer

accingit.

Ab
extra

Occidentali igilur parte primum

maceriam
pene

firmissimam

erigens

porlam

cubitoa

Iriginta

quam

veterem de quadralia
snpra
quara turrem

ac

se'

etiam inulteriori capite ipsius vestiarium

construxit
.

plis * lapidibus

slaluit,

forlisin-

fralrum

parvum
circiter

qnidem

sed

satis

simam
genU

in

i-orii|n'lt'iis,

pulchrumqne.
triennio

quattnor magnis columnis erectam

confii mavit.

camera

65

llis

consnmmatis,

mon-

lem
tioi
,j

prmcipitium paterel
terius
illud

Verum cum immensnm, Lumulus

eo
defosso,

exterhu
vero
ia-

vestigio,
est,

qui

intra

jacebat,

suffodere ag-

magnue
saxis ejus
fecit,

existeret,
et

pra^cipHium
tramite,
sciB-

U8

per loogom scilicel cobilis centura et

<./.

clrclier

.Invin

quinque, per latum aulem quadraginla et novem, per altum vero circiter septem*; aicque
lem ab Orientali
Btituit,
ln

terra,

clivoso
,

licel

pervium
cet,

ibique juxta

extra

poriam
:

capitucon-

xenodochium
hino
inde

maximum
muro

fabricavil

iii>'ie

parte

per transversum

demum
more
sepsit.

contiguo,

ac civilalam
ciiviini-

ul

inlerior

oxleriori
ipsiua videiicel

rero
i"

an-nlus an^unnili i basilicaa sil connexus; absida appropiare dormiiorio videalur cu:

ejos froniispicii

muiiito,

iini\rrsum

niiiuastrriiiiii

do
,

ginta el
ni1 "
'''

Irium

agitodo cubitorum quinqualaUludo riginU, altitudo autem

li

Debinc Aquilonati parte palatiom qnaulitatis non modicm ad bospitum quorumque m-eptionem Bdificavit. Pistrinum quoque tantodecow
construxil
,

decem

babelur;
s

ui

mulli

peregrioorum
ad
ecclesiam,

huc yenienscepios
fi-

babet

autem

uno
tero

latere
al-

tinm,
luc

renestraa vilreas

ignorantes,

quasi

peciosissimas

novem, ab
tres

lolidem,
:l1
'

a frontispicio

oraturi

convenerint.

Non

cessabat,

dum w>
w
qo>
,

Aquilonali
ae.

rola

tl,,,,l;is

Aualrali

agerentur,

vero duas

rotundai

qoeari
rltnli

el

pavimento, seo picluris pretiosissimis

decorala.

Desiderius namentis insudare ri

.

conqnirendis

ecclesiai

undecumque

posset

buscnmque
68 Christo
veral
,

Taniam

possel
,

ingeniis,

quae ejus apta

essenl

aulem

cum
i"" cam
1

tunc

ista

suffoderentur,
ut

pulchritudini

comparare.
igitur

trequentiam,
el

septem.per

terrte tnotuum sumua ex" uno quidera die vicibus de

duce,
sola

omnia
fere

sibi,

pi

alios

vero

evenisse
,

cognoscens,

hinc

ad
iolra

ecclefliam

ali

dies

qualluor,

nunc

nunc
\
,|

duobus,
id

modo

beaU Mariini
rii

qua

jam

monastt

eliam

sex

quiuqoe vieibus,

per dies singulos senUreraus

Quod rum
se,

certe
*,

propler

innumcra
luerani,
:

ambitnm de veteribus aedificiis rema novandam, totum cor Desiderius verlil.

I!,rllta
;l

ejusdero

loci

pulturas
forle
i.miUi

nunc necessario

namque
ctisque

priori
in

violatas,

qus
re

bominum
putavimus
Qeri
terrae

sanclo
contigia
in

non ab
salia

ejosdem beali Martini ChrisU nomine rundamenUs,

laUludine
viginti

basiiica,
<

auas sane
molos.

ejusdem ecclesiaa fabricam

trium
el

nilH"" 1D1 In longitudine

raro

loco solel

hoc

quadraginta,
viginti
el

66
ttMtruit, <v<U
l

mun
1

Verum quoniam ingens

dori
rii

altitudine
prsacipitium

quattuor;
altero
io

fenesiras

^
''" ,I1
;,i-

ab

in-

fHOfUfl
rrigxt
t

domnm eandem

***
cameris

ono

lalere

remanserat, erectis ccns /, el terra aaxisque

novem novem. ah
fenestris

toUdem
et

etiam ulilusque parietes

titndine erigens,

sedecim cubiioruni
quattuor

q^ moT
w-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

ab A
1

4iii
Protaaii
,

altero

disiin\it, et
et

illas

quidem

el

Marciani, Aorelii,
ejus,
c\

Forlnnati

el

A.

',

nivi

Bont,

plumbo simul
inclosU.
fenestras

vitro

compa-

ciorum

de

veslimentis

triam

puero-

Leonp '1'lhHMl

2r to bulis
irMi
'

rerro

lifjatis

tu
tree

froatispicio
,

rmn /)....

,.,!,,

ecclesiee

ac

"

,i,< 1( i,

tlisUnguens, simiUs

decoris patrari
porticibus

anam mangi-

ANNOTATA.
a In
fjii

J.

S.

llhs

auiem,
pari

qusa

in

sunt,

Lu
l
,

qmdem,

vero

decore

construxit.
,

Co[ue

Lcnns Qrmco
ct

ct

ntino hnrhnrn Con-

lomnas vero
(|
(

novera
,i.

ab

uno

laiere

toli lera

rorcs Smaldus

smaltus aut smalluin erporocis

;)|

mmi0
cbram
Kartini

Secus ipsam quoque ecclesiam brevem quidem, sed perpulpariete, domum ad ejusdem ecclesiaa ministerium
Cancellos

nuntur tecundum
Sraallo encanstnm.

sii/nificationem

Itnhcir
cst

Verum, utjam dictum

</>

ad

eap. 5

lit.

\, varii reperiuntur textus,

<i>i<inm

magis
Porte

coosiruiit.

vero

lapideos

ante
:

beati

innuunt genus
intelligendi

lapidis
,

pretiosi.

aitarium

miriacos patrari

feclt

absidara

erunt lapides

qnos

an

en

deceater vestivil, in qua etiam auaa tem musivo nos versus describi prsecepil re i 8 utteris
:

sprciosus fecerat.

ijiliibiis

exliteral

quondara
hOC

locos

iste

dii

nonicis,
Ipollo
:

inque

templo

veneralus

morc Italico pro Romanus. IVam proprium, etdesignatur Homanui Diogenes eo tempore imperator Constantinop dita\
h

Homano
est

7iomc(
cujus

imperii finem

p>>si

Baronium Pagius
erai

in
ille

Quod pater buc properans Benedictus

potenlis

in

omni-

Critica figit

anno

I07i.

Hissus igitur

frater Constantinopolim ante dedicationem crcic-

wrin

ore

Dei,

Martini

ei

Hoc Desiderius post

centnra

aomine sancti lustra vetuslum,

compsil
el

snv. r/ verisimiliter

Parvumque
\it.
r.

everlit,

renovavit,

au-

pleraque si ornamenta antc dedicationem fueruni pnrata. c Crosso pro grosso "'7'"' barbaro ponitur. \t
>>>>

um-si

r>,

tcmpore multum
iiuiMiiis rtr
>{>><<

69

Jam vero

ipsius

ecclesia?

pavimentum quam

mrr
N"n

crassus,

>tsit>n>i erat pro K Nuceus ooces expUcat

conspicuum, quam speciosum ac dirersorum /. sil imw marmorura multiplicitate constratum, oculis omnium
turo

gento,

>>

icones s>>i compositat, dicens

argenteis
vestivit.

bracteis

tantum

Porsan

patet.

Leginum

"

<|uoi[ut'

pulcerrimum,

crosso argenlo idem hic esi "> mngnis expensis.

(I

atque coloribus

pictorura

ingenio decoratum,

Yo.r ceraplata c(iam occurrit

S
r>i/>.

Chronico hoc
>>

ibidem extrui jussit.

iini

Ante ipsius namque beali Marel

lti>.

/trj

s,'<f

eam

11

Vuceo expositam
ntur

altarium

labulam argeDteam ac deauratam

el

wifli <i><>.

h, Glossario Cangii
.

nonnulta altegantur
1

pulcerrime
bras
qu;i
cti

scultam, quattuor
Desiderius
beati
i

quadraginta

li-

exempia
r

guee
u<l

omnia

mihi

idi

insinaare

nabentem,

patrari

mandavit,
el

in

candelabre
crs.

cereos impon

ndum.
t
(ate />n>lit

omnes
el

fere

euangelistse Matthmi

saa-

Petalis, kI est, laminis,

\n

confessoris

*:hi i>t

Marlini
in

desculpsit bistorias

VoxUliakw
esvt

Fecil

portas

sareas

ingressu ejusdem ecclebasilicam

medii

eadem tignificatione Gracis usilata fuit, ab i>s</r ad Latinos ve

1

mi
in

Juxla

eandem vero

maosiunculas,

risimiliteT translata
f

qua ipse
tegulis

maneret, conslruens, trabibus appodesuper operuit.

optaverat,
Baec
ubi

Ana idem
itt

hic significat, acsi

diceretur singu1

sitis,

cooperanbearralrum

la

ostendit

Wuceus,

ct

Cangius
turris
iwi

(ilossa-

!'
ti

Domino, prout

consummavit,
,

rio.

Bartholommi apostoli

basilicam

cum

g Pharus
/iusti'1,
111

atine

dicitur
1

propt

mare

Nonas J.iiiu.iiii> a Johanne hujus ante ccenobii monacho, post Soratertio

aniverso

conventu

>/>><!

noctu

commod

navigantium
cei

nditur. Jngentes
;,(

ao epi copo
J

fecit

sollempniter
corp
<\
i

de

licari.
r

tn
i
i

cui

coronm,

qtt

lesiis

tuspt nduntur,
<'

lls

altari

Aposlolici

partem
,

tra

111

argentea

recondidil
:

capsa

in

qua

n
,

has
el

etmulta simul luminaria continent, rnmijiir citm piniris sin!it>i>l> nrm

,

qualem
>r>
>,

wr>l>>>
.-

reliquias

posuil

de

Lapide
el

sancli

sepulchri

etiam

>><>
\

raro phari fucrnnt

ct

it/>/\i.it,v

ostm

c sanctorum
an
ti

Johannis

el

Quadraginta

Pauli, Viti, Januarii, Her Martyrnm. Enimvero tantae

dunt
li

uceus
est,

Cangius.

i<l

pulpitum ad legendum,
Vuceus,

apud

aabebatur
"

Roraanum Ponlificem Desiderius auctoritatis el gratiae, ut in quibuscumque vellet,

pastore
esset
\,i

sotat

vocem
in

lituli

abeste

in

alie

codice.
k
lic
ftis

viduatis

ecclesiis

vel

<<iMiol>iis,

trrnv motihus

Cominnitario >.
non cubiculis;
civitatam

juns

ei

suis

ex

fratribus

episcopos

sul>sti-

u
Arcubus videlicel inquU Nuceus.
l

taere,
fo

abbales.
ii

et

fornidbus

cuias
tf/rnai

Non mullo posl ec lemporis evoluto, aedequoque illas, quas instar turrium in atrii
constitul
-i

///

alio

codice,

ac

propugnaculis

diximus angulis

illerara
fe
:il

ab
qn

eodem
epi[dus
i
-

ne

alterara

Le
i

me

Iquinensi
trto

magna
Sfipiembris.

cum
in

etitia

de

licari

*aelis
n|
1

Sane
Johannis

altari

beali

archangeli
Nicandri

lam leetUhmoremunito. Sequuntur << aiiet U iltasomisi, quod nes variantes apud Vuceum nullius sint momenti n />/< ariatione iti numero /
<

reliquias
.

condidil
et

sanctorum Pauil, Vin,

et
ei

columnarum
\\

haic
vacat.

obsercat

Tfuceus

tu

codlce

Mercurii

numerus
n

Opinor,

quo

tempore

Leo
varia-

b,

el

vocabula
et

sanctorum
Altare

Apollinaris
Principis

is)
:

scripstt,

fabricam non fulsse coosomesl

JPiscopi,

Proti

Jacinthi.

vero

malam
tna
..

vel

inter

fabricandum nnmerus
codex
:

Apostolorum
QomiDi
ni,n
,

Leo

Aquineasis
,

episcopus

divino

sic

abi

vetustior

legit.

Colon
(diaconi)

Abbate prajsento coaventu, cum

i

ip

domno
n
:

omaiumque Iramagaa laslitia el

vero
altario

aumero
, i

Bexdecim

codei

Petri

i.v

Novem
!>><

novem.

in

eodem
:

re-

Quid

>nl<ir significei vocabulom,

.!i,

obscurum
faietur se
_

^!',"

"'"

Mi "'

tortea.
'
i

reUqaiae
,.
t

istse

de

quinque

panibus
Petri
,

Mt
1,/,.

',.

in

eadem

lignificatione
</>

''.u>i>

\
et

wnctorum
Nazarii
el

apostolorura
Celsi,
et

',

cap.

S,

Vuceus,
1

.'""'''i,
,,llt

Jacobi,

Januarii

i-

vll <i >

p tlor

..

ignifcetur.

Agapm,

Sergii

Bacchi,

ISicandri

loco fincm

smbenJt

fecit

Leo Oltiensis,
ut

420
A. Pbtiio
fH*i DltO.

VITA
Nvceus,
ita

B.
:

VICTORIS
Hoe caput
Ostiensis

III

PONT. ROM.
n nc,,p|l
,

ut obserrat
claudit

tcribens

codicem B., qui

.

solam
tioc

Leonis

quod

non immeriio adeptns, monasterinm vocatur de Avellana, qnod

ipsius

vi(

Hisioriam conlinet.
codice

Certe

caput legitur in
Et
miilla

Leonis,

cujus

stylum eapit.
scriplum

hic

beato Dominico o antc qnaunor ginta annos ad conslruendum

paler
.

variavit Petrus, ut hinc

saltem agnoscere potuerit

fuisse.

tradiderat

idem Borrellus
dilaverat,

satis

ampla lerrarum
et

* ^^
dl

Lauretus, ab

utroque
lectiones
:

Deineeps

cum

er-rlesiis

POss,,! * io

colonis

M
-

autem varias
non
babebis

nostrorum manuscriptorum
quippe Petri codice selectiones variantes, quas

ex

unico

quentia Bumpsimus etc.

' ac possessionn? quod est terra quinque millium 8 circiter Oli,or l.eato Benedicto devotissimus m,

nihus

omnino

el
111

pertinentiis

?^

ontniii

non
bus,

dedi,
ut

fcre tantum consistunt in ommioniapud Nuceum videri potest.

nasterii

cum

longe

post

^pos dnodecim casales de rivo Franculi n neret, vemens ad hoc monasterium

nobis
ipsos refuiavit ac reddidit

Guali eriiis

mo,
,|k )IK
Ctl "

SI * D|C

GAPUT

VII.

ipsi quoque monaslerium sanrli Pelri tum estin valle de Lacu et aliud m0 t

73 Theodinus quoque et Oderisius atmja fi M nardus, Balvenses comites, non multoWsi

'

Sruiwin

Variw
sias

variorum donationes
S.

jus

in

ecch-

beremuarum m loco, dosum, qum n.mirum to Dommico ante non

lerant,

rin

t
"

qui

dicitur. Pralum cl?

f mil ,'
] ;

et ipsa nicbilominas 1 h "'

plures annos
l.oc

Sophiat et

S. Angeli

Casinensibus qui Casinensi

pari n.odo

in

cum qumque
confirmatur a Cregorio
VII,
ecclesiis et

monasterio obtulernni
lacubus

scilicct

adjacenUbus

colonis,

et

cum omnibus omnino

ecclesite sacris interdicit.

a XXXVI.

Oequenti
a Urbem
qui
n

tempore
egrediens,

supradictus
venit

Altxandri

Papaahorwnqvt,
a b
c

ad hoc

Papa Alexander monaslerium

Eodem anno oblalum est beato Benedicto quibusdum nobilibus Marsicanis caslelluni n U0 d nominatur Meta, in valle de Orbeto, eam
t.no.

tinenins ac possessionibns eorum, tam iu eollen, comitatu Malvensi, quam in Marsicano et Tea

Zm

bus finibus ac
clesia

m&
ec-

Desiderio honorilice susceplus />.... Fecit prjeterea idem sanctissimus Ponlifex patri Desiderio

pertinentus suis, nec

*
j

non

sancti

pat.is

n loco,

ubi

Forma
ipsas

lur, ef

privilegium
c,

ecclesia sancti Donati

de

monasterio
suis,

supra

W
et

'

Irilictl [

sanclae

Haris in
ab eo
Riche-

Palladio

cum

cum omnibus, qns ad easdem

msuper etuniversis, qua ad
re
haereditario perlinebant,
et

Fonnas

nedicti

altinentiis

ecclesias perlinent,
prjefatos nobilesjain
ipsis

recipiens

ecclesfam

sanclae Jerusalem d,
sicut

quam Leo Papa

reverendissimus,
rio

supra

tam

taxavimus,

Formis

quam
Leo

in

valle

abbati nostro tradideral. Concessit etiam prrndiclus Papa Alexander personaliter e nostro Desideno civitatem Terracinensem, cum pertinentiis suis Defuncto autem eodem Ponlifice /clerus populusque

Prigida p.

Eodem

eUara anno

Romanus
Sedis

in

unum

conveniunl, Hildebrandumque

cnm omnibus sibi pertinentibus, et cum quarta parlede ipsa piscaria Fundani lacus, et cum ecclesia

et Girardus Fundani q consules opEnlernoi beato patri Benedicto monasterium sancti Magni

Aposlolicaa
appellari
sua-

arcbidiaconum
decernunt
;1
;

eligentes

Gre-

gorium g
''iiiioms

aiinn

|,oc

qui eodem' ordimonaslerium veniens

'

sanctaa Mariaa juxta araphilbeatrum Paadanas civitatis, sancti Mauri el sancli Wartini ad
r,
ei

Tirille
cli

sancti Andreaa in Terracina,

in

el

san-

hi

Benevenlum perrexil i Per idem tempus Ric|,ard, !S princeps per pra^ ceptum ob.uiu beato Benedicto
ecclesiam

sociato sibi Desiderio h,

Nycolai

urbe

Romana,

loco,

qui

dicitur
il-

ad

Fossa,

cum omnibus

pertincnliis ac rebus

larum.

nuncupalur ad Formas k Et quoniam locus idem val.lc amcenus ct salisaolus monasterio erat, rogavit humiliter Desiderium
ut

Angeli,

sancti

quae

74 Pari modo autem una cum Richardo cognomento de Aquila idem consules optulerunl huic

tnobii fnifiiii.

pro

amore

suo

speciatiter

inde

quod et fecit, de monasterio Albanetffi gram omnium mobiliun. medielatem

siuderet'
/

Jme'
et

Onufriicnm pertinentiis suis. quoniam locus i,Iem hahilis ad construendum monaslerium erat, Desiderius cupiens ibidem bcere monasterium per Girardum s prwpositom
sancti

loco ecclesiam

Et

cum
dh.c

accipiens

medietate

eliam

sancti

ejusdem

Nycolai

in

Pica,

loci

monachorum

qui

quinlus
esl, in

posl

cuni

quemadmodum

transmillens, ccepitque Desiderius illud adificare ex mtegro tam speciose , tam spaUose

hnjus ccenobii
fridus
sterio
tate
et

abbas effeclus

slatum, quo
Litte-

nunccernitur, erexit.

S:
-i
\x\i\.
Vesiderio

reguinnler

5r
hos

bodie

cernitur,

!,

draginta et e
s
;

vu-iur.

,,.

* ^*
ubi

eliam

His quoque diebus Fundanus consul cartam fecil huic

n.ona-

in.ra

dc omnibus, quaa sibi pertinebant de ciriFnndana, el valle de Cursa, et Aquaviva,

Circa

jies

Michaelm^consiantinoDolis
'

impmte
ventium,

fa-

eum dindt, dona , ,, ,, poscens,ut pro se ac liberis,

ad
et

^WrpairiDesideriopernunti
"tentis

p ;'.'" SUI Dei "

plicarent. Insuper

eti

pro sl;illl clementiam assidue sun ob patris

et Paslina et Vnola, Campu de MeVetera, ei de lertia parte piscaria3 ad sanclatn Anastasiam, et de monasierio sancli Archangeli, et de omnihus, quae ei pertinebant a paterno ve!
le

Ambrife,

materno jure.
nes

Per

idem quoque

tempns Joban'

renliam, ro salule animaj suas, aurea buiia bultatun,

nmm?*
auri

Benedicli re e" per nrfficeninm

Hiserniensis vir nobilis similiier

oplulil

"'' 1

Casmensi
|n
ltJ

ccenobio

^naannnmhocmonasterinmaccipiatdepaUuo Constani.nopolitani
imperii

^ZZ
vigimi

monasterium

sancti
aliis

Benedicti,
ipsius,

loco Banlarola,
est,

cum duabus
Idem

cellis

sanctaa

Marias et sanctaa

Lucia?,
fecit
el

cuffl

"'-

versis
libras

earum perlinenuis.
t

Morinu
eccIesiiSi

qaunor,
Borrell

el pallia qu.tiuor

ad nostr

ta .. sus,e, aiiccm.
, J0n

congS

comes Benafranus
id
est,

de

qualtuor

aliis

Borrellus

aulem

flliMi

"oc locb serv.na

cum ob
femUiaritatem

Desiuerii

ZZ

sancti

mes,

Nazarii

de Piperozza,

sancu'
et

Petrf

Sexto,
7;J

sancti

Barbati de Ravenola,

sancu
iii

Mi,I ;"ni

de ipsa Furga. Eodcm lcmpore

cum

Landeuulfus,

UI
<I

fue-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

fll

42

caleni , cn! comca

contendisset nobiscura
'.

de

dun.inis

Garfflani

quo.l

non

deberet
Mortula,

o|uscopus se veraciter co^nnvisse asseverabat. Quo a. p ET im competenti tesiimonio prsmolae lnis omni du- Ducdho
bietate

!lo
ntfq
dltff-

mo.io

pertinere caslro

nostro de

suhlala

censuit
,

prffiphalus
et

Apostolicus,
cleri-

u<rd<"

ejusdem loci nliosi 1 nnod Suessanodeberet , jndicio judicum nnhi' ,,

homines de

criptis

lam
cos

archiepiscopum
in

quam
hac
ipso

Capuanos

r
11

ventilata cau^a ipsa diutius

cessil

vietus

ratiose

perpeiunm ab nullamque ulterius de

vere.

quaestione

quiescere,

ir

prorsus habere justitiam. Sed Sfestavil nuliam cognominatus est Monius, per T^ffridus, qui
iHom
nien s

^hna

et

de

his

omnihus per

carlani

Qui

mox

privilegio

concamhio litem mofirmum hoc et in

perpetuum slabile judicans atquc decernens, m idem monasterinm sub cura et rcgimine Casinensis
abbalis

t^mpus

ex
*

imperio

Richardi
111

principis

veDrsi-

manere

perpeluo
quae vel

debeat.
ibi

Eodem

I,

tiof

Lji
in

ad hunc ssponte sua

111

monastenum

pra'M-nli;i

qnoque
cessa,

privilegio cuncta,
vel
in

refotavit

manus
a

per scr.ptum se mamfestavit ac cjus ipsas pisranas, qu sunt

futurum

essent

tunc conconcedenda, conlirhnjus decreti,

sentent
nisi

mans
forle

lemeraloribus
resipuisscut
:
,

quidem
vero

Qnmine
jncipit

Gariliano
rivo,
cri

ad
qui
et
-

ipsos dicitur

currentes

quali-

excommunicationis

am

Vivus,

qui

de-

intulit

observatoribns
et
.

benediclionem
provenire

Apoopla-

tor

gcendil ab

ipsis

P tis

vadlt ust,ue ,n
et

nvum
in

sinliram
vit
. .

pacem

perpetuam
tempore
hoc

qui descendit i
dirluni
ri ffl

sancta

Cruce,
,

mitlit

prte-

linvium

Garilianum

qUB3 videlicel

pisca-

78

Eodem quoque
pontifex

Rosellanensis

dd

antiqnitus pertinuerunt

partim

hmc monastecomites

ecclesiae

ad

coenobium

veniens,

XLVI qui Ciismrji.

r io,

parlim

sancto

Salvatori
illud

de Cucuruzzo, quas

etiam

usque
et

ad

tempus Suessani
retinuerant.

non parva^ pecuniae summam in hoc loco depo- sem ecclesiam suit. Quod uhi Jordano er principi relatum est, interdxclo iigal.

riolenter

malo
y.

ordine

Seqnenti
,

missis

militibus

eandem
ad
:

pecuniam
se

de*

ecclesiae

dd
ee
*
J.

tcmporc

LofTridus,

cognomento
oblulit
in

Ridellus
loco

dux
z,

secretario

abstractam
baec

deferri

mandavit
patri

Cajetanorum
riom
sancli

hoc

manasteet

Fraires autera ad
ni*dicto

Pecunia", quae

Be-

pecimiam

Berasmi

de civitate Fnrmiana
Foresta
in

credila

est, in
,

nns alicni vivenlium

secretario ponentes,
Milites

minime E
exinde

monaslerium saucti Petri De cum universis possessinnihus ipsotia Pontiscurvi

pertinenrnm.
sis
i

damus, sed
dientes

illara

qui pra^sumpscrit

auferat.

vero

hsc au-

Tunc
aa
in

etiam

et

civitatis

ad

Lando dominus Arpinenmortem veniens, judicium

de

et diaholico

stimnlo

debriati

pecuniam de

secreiario
ferunt.

ecclesia)

1!

Ime

monnslerio

omnibus,
id

quae

sibi

T::nlum

abslrahenles ad principem devero et tam immane et inaudi-

jure
tatc
et
iiicii

haeredilario

pertinebant,

est

de

medieUrbani,

tum

lla^itium Gregorii

Papa

dum

pervenisset ad
esse

Arpiui
Vici

el et

Monlis nigri

et

sancti

aures, hujus temeritatis

ferens; et

noxam inultam
divinura
,

non
ite-

albi

Casa Silverii,

poena apposita ju-

verens,

ne exemplo hnjus facinoris

violaretur,
ecclesia

bujus

violatoribus

centum

librarum

auri

rum
in

nostra ecclesia

ollicium

omiiibus id

76
un.
Ui mjier

gorio
mO'
S.

removere quaerenlilms. Per idem tempus supradicto Papa OreLeo hujus Romas synodum celebranle
, ,

patris Dcnedicti

interdixil

allariaque
iu

omnia
scelere

denudari
nimiae

fecit,

asserens,
et

quod

tanto

negligentiae

acriter

ulciscendae

loci

bibliothecarius
est,

qui

posl

Ostiensis

episcopus

timiditatis et
set,
et

Desfderium

ac

fralrcs

arguerc pos-

mttrm
Sop/iiip,

ex jussione patris Desiderii proclamationem fecit de cella sanclffl Sophiae iu Brnevento,

factus

graviUS adversus

cnngrc^alinnem
,

nostram

ipiam
bii

nuper Ueneventani a dicione

abstraxerant,
fuisset,

hujus ccenoplacitum

commoveri drhcre. nisi ea qua locum istum semper dilexerat, caritate detineretur.
. .
.

viotenter

cumque ad
sunt
qualiter
in

rea

perducta

relecta
,

omnium
bb
a

ANNOTATA.
Hoc
iter

J.

S.

audientia
priiiceps,

nostra

munimina
ccenobio

Arichis

ejusdem ecclesiae constructor, illam per

huic

Alerandri Papte
abbaie,

II,

et

gesta ipsius

prsceptum
imperatores

Casinensi

tradiderat

cum
1072,
sis,

Desiderio
sive inter
1

demum vero
,

qualiter

omnes Romani
duces
Ioco
ait

Pontilires.

iwnt anno dedicationem rcrlrsuT Casinenct

innectenda

reges
in

ac

principes

praedi-

fartam
de

Octobris anni 1071

tnox loquemur,

inorlcm Mr- ^

ctam

cellam

hoc

confirmaverant.
,

Quo
Casi-

xandri,

i/iia

audito,

Papa

Gregorius

quod

nequaquara

possent
nensi

Beneventani
sed

ecclesiam

monasterio

Casivi
c

h Omissa hic suvi qussdam ab Alcxandro II quod non spectent ad et Aquini gesta,
/ frbc
sifinti cst lioc monasfrrium, de quo meminit Lea Ostiensis lib. 2 cap. 97, ubi observat Nuccus : Palladitim monasterium

primilus
:

''aliere

nice

ac

delegatam ah ejns poteslate subCasinensem ecclesiam omnino canopcrpetuum legatiter eandem cellam in
.

B. Viclorem.

ctiatti

obtinere dehere.

h&c
,

77
c

Eodem
civilatis

tempnre
invidis
:

cum

prscdictus
clerici

Papa
ejtis-

erol

sub
Tili

litulo
et

SS. Sehastiani

et
,

Zotici

inler ar-

^rc^orins
WMftti
^Mfcatur
siuit,
"'"'i
1

apud Capuam

moraretur,

cum

dem

apttd

cum

qua?stibus

usi

losseura

et

arcum Constantini seu inter CoS. Mariam novam, ut ait Antoninus,

in

dicentes
fuerat
in

Erclesiam sancti

Angeli, quae
,

Callixtus II

bulla

pro monaslerio
S.
<<)<>

Casinensi et
Sebastiani
11,

juris

Cupuana. ecclesia?
1

iniquo con-

Innocentius
Falladio. in

III,

Monasterium

in

c:iniliio

jus

mnnasterii

noslri

Irausissc.

Quam

bulln

[lexandri

quam ad

mmirum
pesiderii,

querimoniam
indiscnssam
veraces

idem Aposlolicus, oratu mnnere non paliens, per

inquirere stu-

hunr locum parlun

Ponti/ex
:

idoneos ac
djut,
esia
viii

^irns diligenter

utrum concamhium, quod pro eadem ccdalum fuerat, conveniens esse videretur.
hoc
studiosissime
,

vniolicet
et

disquirenles,

in-

trcilnl Xurrus. ilu loquitW Tradimus ei concedimus abbaliam sanctorum marivrnm Sebasliani et Zozimi, quam vnlgaros usitalo nomine Palariam solenl niiucupare. Sic Pallaria cocatur hcaaliegato ab Osticnsi. quia uno loco 11, rr utcumque diversa mdentur,

venerant

'ohannis "de cambio data

probavernnt quod ecclesia sancti Landepaldi, quee pro eodem conhierat,

satis

dicitur
rel

S.
;

Marhe,
alias

<iln>

S.
Ifl

Sebastiani
Pfilladio,

et

Zozimi
in

Zntici

elitim

altas

plus possessionis et

or-

Pallaria vel

Pallara. liis de caitsis, opinor,

Lubi-

"amenlunim
e

tempore eonramhii
cc

habuisset.
civitalis

Quod
archi-

nuspag. 340 duas cjusdem

fere
et

nominis abbatias
vocat Pal-

iam

Er va;us

tunc

ejusdem

tamquam

dirersas recenset,

primam

42 2
A.

VITA
alteram
S.
dicit,

B.

VICTORIS TERTII PONT. ROM.

moniem Casinum, ubi quadraqinta
sit

PETRO

DlACOHO.

Mari in Pallara. At qum miki persuadent, eamde situ utriusque cum omnia loca sint vicina, quibus esse;
ladium,

4m

utramque

jungit.

Quod antem ante

sit

S.

Mariffi,

deinde S. Sebastiani
tatem. Martinellui <"

dicta, non habet difjiculRoma sacrapag.302deilla

'/"" '""" ad exerciiia Pctro Onizio //</,. ' "' "" in Yiia utraque ipsius ad 34 J Julii m MichaetDucas imperio potitm est . Uliul.ne pcrdulU anno i07H,

,/,,/

taxim Pagii.

stcuZuTV^' mC
i!l s ,

W
9tt*
( ,

abbatia agit sub nomine in Palladio, aitque in Palcorrupto vocabulo. Collapsa laria dictam fuisse
fuerat,
et

n Borelli numerantur inter viros intcrfucrunt dedicationi ecctcsiai

56.

sed a

Thadmo Barbermo Vrbis prmjecto

est,

Casi^ "' e s(.s^

^'

()

Urbani

VIII nepote restituta

et

sive potius

rursum
dita,

mdificata,

mititia Hierosolymitanm tra-

ut narrat Martinellus. In novissima liomm veteris et kodiernm descriptione, edita italice an110 1750,

Borcllus pater monasterium S. Petrid '"'" lana S. Dominico abbati fundavit, ut iV< "' '" Vita S. Dominici, juxta Soram a, l i,
n

rio

dejuncti.

de eadem ecclesia agitur sub nomine di

S. Sebasliano alla Polveriera tom. i pay. 411,

breviter.
(I

sed

nos ad monasterio
catur
S.

Data est illius Dominici Januaru, ibique in

acturtt.
in

Viia

Annoiatis

ln eadem

dVV
i

vita,

refertur
ibi

datio monasterii
est

Abbatia

Sanctm Crucis in Hierusalem,

Cistercienses

S.

Pelri

de

Valle de Lacu, quod Lacu. Ei in Prato

guam nunc

lenent

Congregationis

Domimcus eremiticam mtam

Cardl

aliquo /,,.,

Longobardicm. Ecclesia

illius abbatiee

una

est

ex

duxisse dtcitwr. Quaret

iiunc
voii esse

septem stationibus Vrbis. De variis Ordinibus, qui ad tempus tcchsiam illam tenuerunt, plura dabit

Vitam remitto.Et solum observo,

ne longior sim adilkn

S.

Dominicm
s. Doi,,iJ,

confundendum cum

Lubinus pag. 333.

e

De

donatione Terracinm,

qum

civitas

est

Lnncato, de quo agetur ad r, Octobris pro chronota.vi karum ct sequentium

pom

'

mare MediNeapolitani recte observat Nuceus, datam personaliter esse Desiderio, non abbati aut monasterio
episcopalis
ditionis Pontificim prope
et

num consulendus
p

donatio;

cst

Commentarius

pra:vuis

terrannuit,
,

non tongc

liuiiir

regni

regionis Marsorum, aui Marsicani, curiosius non investigo.

illa
iiint

Loca

cotmtatui

Casinensi.
f

q Fundi ciritas cst episcopalis regni .\capotitnn, hnge a limite ditionis Pontificia, et

[prilis
aliis

Mors Alexandri II ab anni t073, ab aliis

aliis

figitur

die
24,

20 ab

circitcr milliaribus dissita Terracina,

qua
s.

die sequenti

mw
)i 1llt

ditione Poutificia.
iiu/ic

Monasterium

vero

quo sepultus est. Poterit de agi in Supplemento Operis nostriadW aut 21 Aprilis nam cultum ipsius Majoribus nostris antea incognitum, mqueacyidie
-'-',

demum

Ordinis Olivetani
illa

beato

Alexandro

esse, observat Nucei

sitaittS. tfa-

De ecclesia
agitur
lib.

in comitatu Fundano
de monastcrio

rum
gni
s

4 cap. 84, uti et de ecclesia

ctoris

lli,

probavit Sanctissimus
111

Dominus

licne-

mox memorata, et inferius memorando.

s. Onuphrii

dietus

XIV

egregio Opere suo.

S.

g Electus est turm Alexandri

Gregorius VII ipso die sepulsive

nuii genitus,
ut

Uic Girardust stirpe illustri comitum Marsosub Desiderio factus est mmackus,
lib.

U,

23

Aprilis,

ut

omnes

dicitur

cap,

43.

consentiunt; etpostridie de electione sua scripsit ad Desiderium abbatem, eumque Uomam vnvitavit

De singulis

eccleriis,

kis

u-rhis

Tu

qum Casinensi abbatim fuerunt donatm, nihilobservo, ne annotationes in immensum excrescanl.

t

autera

ipse

quantocius ad

Venafrum
in

uos

venire

non prsetermiltas,
ie

civitas est episcopalis

Campania,

qui
in

quantum Roprudenlia
tua

mana
dat

Ecclesia

indigeat,

et

Bduciam

provincia Terrm Laboris, decem tantum milliaribus, ut scribit Baudrandus, dislam a

sirc

habeat,

uon ignoras.
iO

labbeus
invenio.

tom.

Totam Epistolam Conciliorum col. 6. .\n

sit

Romam
non
C

revera

tunc

profectus

Desiderius,

b De hoc itinere S. Gregorii Vllagii Baronius ad annum (073 num. 96. Erat Ponti/ex Bene-

monte Casino. Hujus comes haud dubie hic <ksignatur, littera mutata in b, ut frequentmim /u 111 Chronico Casinensi. u Calenum item erat civitas Campanim; sed
\

""" cum

Desiderio,

qum dudum Bmdrandus

nnlani
dici,

destructa

cst,

ut plertque wfwrf.
1

quando

inlrante

gusto,

aliqua pactio inter Gregorium

et

mense AuLandiU-

facta est, cui cum ahis subscripsii De iJerius presbyter Romanaj Ecclesiae, omisso abbatis tilulo.
_i

dkumprincipem Beneventanum

nis crevisse.
cst,

eam w' " Cariaui certe Carinutam ex Caleni rui At Carimtia ipsa nunc fere deserta
tamen
existimat,
ftuvius,
Italice

ut observat.

u
Liris

Garilianus
dtctus,

Garigliano lat\M

Aliqua hic omissa sunt spcctantia ad OreooVII.

riiuii

de hac donatione Comkentarium num. 80. Omttlitur hic, quo modo Rickardus princeps eam ecctesiam permutatione acquisicisset. De Albaneta monasterio plura leguntur iti Chromco hb. 2 cap, 30, ubi observat Vuceus gmngenus fere passibus a Casinensi
1

Consule

latium a Campania felice separat, decurritque in mare Mediterraneum. x Snessa, vulgo Sessa, civitas est episcopalu Campanim, quatuor milliaribus distansanamo'
rato (luinine
S

I.iri

rcrsus Capuam.
ilcni

Caieta,
et

acitus

cpiscnjiaiis

111

I.ntio

no-

vo

rajno Xcti/iolttdno, Mediterranei sita.

in

peninsula

"""'"

ccenobio
ipso

Occidentem esse dissitum, nimirum

:

in

in

teCasmo. Addit, nunc quoque parvum ibi monastenum. Et demum tbique magnus
Societatis
inslilulor

mon~
esse

/. Formiic civitas erat oicina Cajetm, sed wc** sa juit a Saracenis, ejusque episcopatus Cajetam |lir translatus. Ait Baudrandus, apud Gracos l''

magnaj
ad
Ortizio

[gnatius

miaa

ct

religioso

Bormiie dictam

secessu

fuisse; et ex ejus

>'"""

exercitia Spiritualia

peragenda
In

cum Peiru

crevisse

aiiquamdiu

mansit.

cujus

^culum
ori

sancto
esl

viro

consecratum

deinde honorem cuhabitalum, in adiculam

tanii

Molam, quodoppidum ad sinum Formianum, nwue Cajetanum

iin"" inm est satis dietum^

Casinatibus,

hospilis

me-

Observat Nuceus, monasterium illud P 03 Olivetanos transivissc, bcumque nunc <^ 1

sieIlune,/y/-o/jp

^^
'
_

obsequentibus.

De secessu

S.

Ignatti

Molam

tabulis notatum.
est

aa

Arpinum oppidum

regni Neapoli^*

'

la-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

A

43
pater
tflteris

a ditione Pontificia, inter lationon longc

'".''"'iir
'

montem

80 Hoc

uhi

Desideriua
hffiC

agnovit

Ro,

a.

prtro

mano
quid

Pontifici
sihi
ali

omnia
hoe

iniimavii

et

Ducoiro.
flccer

donatione monasterii
Sapientim,
,,

S. Sophim sive perArickem prinapem Benevensororem suam ibi abbatissamprimam

inde cssct agenilum, consulit,

Sed

nul- Desidenum

lum
8US

eo

super

rrsponsum
Desiderio

accepit.

Rurut

**M u

'

igitur

impcrator

misit
,

COflHlJlO

!'>

litleras,
in

Ztuit
'

agitur in
,-/' ii

Chronico

lib.

cap.

9.

.1/,

nullo
iret,

erat.

quando non abbatissa

habitavit Desiderius noster,

4
,

abbaspr&
cap. b.

modo dimitierel qnin ad eum ct cum eo ipsam fcslivilatem

misil

Pascha
sed

cclcbraret
re
,

Fuerat cnnn nutio ronslrn-

ct

aliam

monachis
ire

de

eadem
dislulit.

Ixb etumpromonialibus, ut legttur IIcrva?um ive Ena-um

cc

adhuc differens
4073
vero princeps
pergebant,
el

ad

illum

Postquara

anno

et

omnes Normanni ad imperatoreni

Abbas
fmtres
sunt
,

factm arahiepiscopum
tus

Capuanum exutmat Ughelrecusm cal. 835; guia quo Gregorius vnfuit

princeps Desiderium secum irehor-

tom.

r>

Italim sacrm

tabatur

idem

convocans

dixit

kac contigisse nostro, sibi certo persuasefapua <> Desiderio nrum Pontifex ille etiam Capum fuit anno ,.,. quo hmc facta esse, ostendi in Commentaiffis
,.'

anno

JC73,

ad eos

Angustiffi

michi

nndique

si

enim

ad
et

imperalorem
eversio

non iero
;

imminct

periculuffl

aulem iero et voluntalem ejus implevero, incurram periculum animae

monasterii
si
si

,.

93.

Quapropter vnctrtum

est,

an

ller-

\'io

iero

ct

voluntalem
corporis
ita

ejus

non
,

fecero,

,,.,
dil

archiepiscopus. ab anno (073 fuerit

Etrurim
est

imminet
limco
,

periculnm
ne
iratus

mei

simulque

,.

Rusella, alias Rosellffl civitas, fuit anUin ditione Senensi, qum episcopatu

imperator

Normannia
et

mo-

nasterium
ejus
dat.
csi
,

istud sicut

quod
et

snh luiela

defcnsionc

gamsa

usgue ad seculum 13; sedtum episcotranslatus

est,

toium
ad

principatum
tradens

concemorti ttcommunicatn cum fratrieontilio

Grossetum p a t ui
catalogo

ut colligitur ex

jiwm
ttalim

ei

episcoporum Hoxellanorum aut tiosellenGrossetanorum, quem dat Ughellus tom. 3

ei

Sl
et

Pergam
,

tamen

eum

me

periculo

Sacrm coi 660

de guo

seqq, Attamen ex illo ca-

preliosiorem

talogo
scopi,

nequit certo colligi,

quod

sit

nomen

epi-

nediclum

nam
ct

neque cnim raciara animara meam bus quam patrem sanctissimnm BeE
el

pro
,

veslra

communi
islius
,

salute

Mc

fit

mentio.

animarum
mitate
slo
,

corporum
ficri

locique

incoluCliri,

Jordanuferat princeps Capuanus, filius Msmpe memorati. Ve tempore rei peractm, pamaque et emendatione Jordani, consule Comee

si

aliter

ekardi

analhema

csse. Si

opto a non potesl enim milics occidar

loci

nnl-

lus

me
ilico

separabit

dileclione

isiius
est,

nam,

mi

ntarium num. 94

ct se<}<}.

non

imperatori,

qui Christianus

sed eliam

alicui

pagano, sive lyranno, occurrere non rcruso,

dummodo
liberarc.

nam

valeam ab ejus barbarie Leo Papa, ut civitatem Romadevastatione et incendio liberaret, Genres monasterii
el

Nam

CAPUT

VIII.

serico e

rcgi

Ariano occurril
ffique

et

Savinns
ad

Ca-

nosinus
invitavit

Aitilam
,

Arianum
ejus

convivium
accepit
et

ct

de

manu

calicem

Desidei

n cum Uenrico IV congressus, in quo

jura
invicte

bibit;
diffi

pater Benedictus Zallam, simililer Aiiinuc liominem , etiam in oratione g

el

|ierft-

susHfflC

Eccicsioj

tuetur
:

eomtnunio

cepit,

ut

cum
,

alTlictione

rnslici

miligarat.
se

cum Cluniacensibus sancita

actiones.

varict' trans-

cum
82
n
ihi

dixisset

palri

Benedicto

commendans
cavit,
,

iter arripuil.
lia

tamen,
iilo
,

Deo
,

se
in

protegente,
lota
illa

ut

eum
danti

adit; sed

lolo

iiinere

et

mora
et

quam

iniqua

man-

habuil
,

cum
ctiam

mutti
sni

sibi

episcopi

honorati

viri

amici
*
,

quam
,

plurimi et

impera- V
osculasit
,

J-mperatnr
sil

raterea

per comiles Marsorum mi,

toris

cancellarius

occurrissent

neminem

;i(|
(.

Iwii

epislolam ad ui iret patrem Desiderium eum. Ad quam epislolam nulhim omnino responsom dedit quia nesciebat, cujusraodi salu,

lus est

cum

nulto

mederit aut
pervenii
,

biberit.

coeorum simul oraverit Postquam vero Albanum h

neqne
illum

ipse

ad imperatorem
misil
,

ivit,

ne-

tationem b

ei

scriberet.

tdem

misii

illi

nliam salis
scri-

que
illara

ad

aliquem

sed

per

toiam

minando
pta
c

quod

nec

ad

eum

ierii,

noc ad
,

sua responderil, occurrere

sibi

mandavilque ei non moraretur, nisi

nt

Farvfe

fortc vcllet
resciipsil

graviter
ei

pcenitere.

Ad
ei

hsec

Desiderius
fidelilatis

hebdomadam minffi sibi ab imperatore tailnam mandabat ei, u sihi lummodo mittebantur ipsius per manus et homo faceret fidelitalem abbatiam de sua manu recipcrct deveniret, et
t
:

pro

sahitalione

debilffl

ohsrquium,
deherc putaipsius litleris

'deo,
l,al
>

quia
el

nullam
se

ttdrlilalem
illi

se

cum multas
,

rationes in

posuisset

propter sed
si forte
,

lnm
veilel

adire,

Normannos non posse cum Romano Pontiflce

aliquam
,

omnia Desiderius forti animo conmodo pro abhalia tempnebat, dicens, se non id minimr esse nec pro honore tolius mundi sed rigidura et inflexibilem facturum. Cumque lam
Qnffl

videlicet

eum

imperalor esse
.

cernerel

iratus

esl

valde

pacem racere
illum

inyenirel

occasioillum
,

pracepitque principi
ciperel
et

quatinus

nuntios

suos ac-

no "<

adire,
,

et

ad

pacem
1

animarel

scripsit
in

ullimum negue

ut

ad

cum

eis

ad

monasterium veniret, ni
:

regnum
,

neposse

'l'"

Sacerdotium

tanto dissidio incolume

srd cum que ipsum assignarel hona de Desiderio frequenter illi

el

princeps mu!ta
locutua
se,

raisset,

consistere.

Ad

hEec

imperator

iratns

ef

multa

eiim

eontra
"
s s,

"s,

Desiderium indignalione commotus , nunquos ad primipem <! miltrhat, omnino

,

coram
corona

ad illnm duxisset, ila de ! promillcrrl silii principe amicitiam ilfum pro posse requirenda imperiali IC i
.

flexii

al

ipse

mtcnliMt
et

Desiderio
ut

aliquid

loquercnlur
,

sa!votamenordinesuo.
, (

priucipi

mandavit
nisi

Desidcrium

quanlum

^wet,
venirei,

83

Quffl

quoniam
et

ad

coraparationem
quia

supenopronusit.

renuii

oJ-

laaderet

sua sponle ad imperatorem

romDesiderioIe
conscnsit
,

isa sunt,

aUMr nequmt,
hoc
ei

i/ui,ft Eectt-

coram

principe

ilignita-

424
A. 1'ITHO
sit.

VITA
Cumque
ab
ailhuc

B.

VICTORIS
k
ab-

III

PONT. ROM.
r

exigeret,

Dl

rirgam
quia

nisco
tiahter

cum
a

DUCONO.
k

batiffi

ipso

reciperet,

respODdit,
eniii

cum

Romani
tunc,
ref,
si

imperii
aibi

coronani

habere vidisset

sj

viderelur,

vero Dollef,
a

abbatiam ab ipso recipeilimillerel. Post hffiC impenilur,

monelas ducentos, centnm librarum auri no !, T* liis porro diebos Desiderius ante
dani
principis

Des:derio

pertraentifc suis. recipi eme .

vL .***

m
^

11,

prsse r
.

accepto

priDcipe

magno

quanlilaiis

prelio

per

prajceptum
lolius
sibi
ei

anrea

bulla

bultatum

cod-

firmavil

Capuani
imperio

priocipatus

attinentias

retento

monasterio

Casinense

/,

Gonrido co nomento caslrum Suiense eo tenore, ut ipsunT castnim in non TecZn/' nequea principe, neque ab nllo homini '" Sl pradicto abbate et successoribus ,'
Monio,
diebus
vitju

concessit
suee

^
M
ln

:i

Sl n<

cum
tiilie

universis rebus ac perlinenliis suis.

Super haec
co-

'nde huic

monasterio

et

ejus abbatibus

interim,

quandiu
cuin

ibi

permausil
qui

Desiderius,

ac same
,

episcopis,

cum imperatore
conteodit
,

tudinem, ad mortem vero praadictum caJ

loci

ur?
m

hujus poteslale rediret.

eranl
ei

de

honore
eliam

Aposiolica?

Seilis

prajcipue
Papffi

cum
Nycotai
et

episcopo Ostiensi m,

qui
ille

ANNOTATA.

J.

etiam
ei

Gregorio favere videbatur

n

privilegium

cum Papaa, quod cum

:

s.

Hil-

debrando archidiacono
episcopis
in

centum
,

viginti

quinque
imperanon pro
qui

feceral

oslendissel

ui

numquam Papa
se

a Nimirnm Henricus rex Germania! e ea imperator, qui liomam obsidebat propin micxhas cum S. Grcgorio VII, a auo

Romana
Qerel
.

Ecclesia

absque
fierel
,

consensu
scirel

erat r,,""

loris

quod

si

Papa

hnbendum
ailjiivalmiii,
,

esse,

atque anathemalizandum.

Unde Desiderius tam

Hlum

quam omnes
,

municatus. Vide Commentarium ,/" nutn ioi ostendi hmc figenda esse auno 1083, ab Hennco ctvitas Leonina, sive pars Urbis traZ tibenna cum ecclesia Vaticana.

ujZL
sed
re

eum
n
eontra Her.rii

palam convicit.

neque episcopuni aliquem, neque archidiaconum neque Carneque

,

84 Divit enim

Papam

b Quia non tantum excommunicatus, gno privatus erat.

tonos fortiter
gnat.

tlinalem
lacere

sed
:

nec

ullum

hominem
enim

juste

hoc

Farsa est abbatia Ordinis opjndo ai Suhntis,

c

S.

Benedicti cnm

potuisse
esl
,

Apostolica

Sedes domina
subdita,
ratione
,

d Ati
e

Doslra

non ancilla, nec alicui

praelata;
et
,

sed

omnibus
constare
(iat.
,

Jordanum nimirum Capum Factum hoc s. Leonis re/ertur a

Valentiniani
i5S.

principem
S. Prospero

esl ut
si

ideo nulla
quasi

posse

$ub consulatu
idest,
sidio
re,r
)

octavo

et

eam
hoc

Antkemii

aliquis
a

famulam

venest,
esf
.

adannum
olitiiit.it,

Urbem,
(

Quod

Nycolao
et

inquit, omui prin

Papa
aul

faclum

vacuam Gensericus

IVandalorum
sibi

injuste

procul

dubio

Ajrm
eiiro

stultissime
potesl
,

factum

occiirrenie
:

extra

nec pro humaua

porlas sanita

stultitia

debei amittere

cto

suam
a

dignitatem

Ecclesia

nec

nnquam debet

Leone Episcopo Deo agcnte lenivit,

essent,
traiiita

cujus supplicatio
ui
,

cum omnia
civilate,
:

poleslatia
taroen

imliis

hoc aliqualenus consentiri, nec,

lente,

amplius
constiluat

tiet

ut

rex

Deo voAlemannorum Paad

lieec

ipsius
et

sibi

ab igae

pam
tus

episcopns

dixil

Romanorum, Quod
:

Cum
si

ira-

alquesnppliciisabslinerelur non tamen ab cxjnlauone, ut sequitur. Poterat noster adjv

cerc
reurni, uh
f

caede

hffic

Ullramontani
fierent.
hi
,

audirent,

omnes

simul
:

adunati
si

unum
in

tegationem S. Leonis ad Altilam Hunnorum eodem auctore relatam.

in

Desiderius respondil

Certe

non solum

sed

Narratur koc
i

eliam

Vita s. Sabini episro/u canucst

tolus

mundus

contra

hoc

unum conexclu-

sini

Apulia,

gregaretur,

numquam
:

qum data
3,

nos ah hac sententia

'
si

bruarii.

Nam

cap.
s.

'

Totila

possel

potesl

lamea
ad

permiseril

ecclesia Licre justiliaa

quidem imperator ad tempus, Deus praevalere et vim inferre, Doslrum lamen con,

apud nos ad 9 FeGotkorum rex Aria-

nusdicitura
invitalus.

Cum autem
,

Sabino aut Savino ad prandiam cmcusesset Sanctus, et dono

sensum
rI

hoc

numquam

poteril

inclinare,

His

hujusce h pluribus cotidie cum eis et saepissime contendebat, et justis eos rationibus convincebai. Cum arcbiepiscopo eliam

prophetim elarus Jnii/u pro srm, eidem poculum prmbuit, ut videret, an id prophetitB spiritu nosceret. Sanctus vero non modo poculum. e

manu
mttini

regis

accepit,

sed simul indicavit,

Si
/>n>

cnjus
sit

Ravennate
de
cur

super eadem re saiis contendit pnvilegto justis eum rationibus de Papaiu se intromisisset, dod
(

prmberetw.
notatwr
erravit

Totila

tegendam

ei

prsdicto
eliam

Atiila, ut

u/>u<i

Vuceum

in erratis corri

vicit,

leviter

multis ratinnibus satisfacere voluissel ec valuisset. invilum se fecisse respondil

'

i";

repreheD-

sedcum

: '

lioe
.

nmi
~M

f.i.
nlllll

namsi ,UM
prorul procul

..

lln
;,
[ ;

!i;' uI ?

v N wicui buuiji
i
,

'

-'

smm imperainr ""P"*

autem
bulla
el
l

; Desiderius
|

Diaconus , quia Atlila Savinum. " Uistoria narratu/r a S. Gregorioin VxtaS.Btr '"'""'" o/iutt UOS tom. 3 Martii puu. 285 num. nedicti apud nos lom. Murlu pag. 2S0 34. Zalla aalem ilie non io Gothus erat L*
,

gendis

Petrus

numquam

mdit

S.

ab

nP* praceptum aurea

7"
,ir
.

s
11

eodem atum de
re

nus, sed etiam <-ru<lvli< etferox.

Venit adS.Blrepresi?''

Ioc
;

Pwsessionibus accipiens,
,

nedictum pessima intentione, sed miraculo

sus,
rt

licentia

ab ''"Peratore impelrala sierium est reversus. 85 <: " T;| hajc l mpw
bas

"'"

monitis emendatus

recessit.

Voces

ad

boc mona-

in oralione suscepil

non

sicintellige,

acsicumZalk
S.
in

Ariano orasset
rius iitm
suscepit,

s.
,\t

i.i.
'

Ugo p venerabilis ab-

Benedictus,
forte

quod

Ortgooratione

ommunio

CltmClunuiemtibua inU
ta
:

Cluniacensis, v.r celeberrimaa vitee ac famaa ad patris Benedicti limina valde devotus advenit' quero venerabilis Desiderius
honoriflce,
el
ul

thnt.

Petrus per
est,

tantum voluit dicer^ ad

colloqueadani
ut

admisit.

Nam cum
est

eo
,

locutus
quoctint

abstmertt

varia

decebal

tantum
Clu-

virum

suscipiens
nostraj

ab ufpi<jatdo rustico
h

venerat.
" episcopalis i"
1

transacliones.

societalem

niacensiura

Bm
5
s

fratrum
q

congregationi
,

memoriam
vn-i

adjunnostras-

V
LII.

C(>ngregaUonis

iHorum apud nos apud illos, m morte 7 enembiles in perpe.uum

Sequenli

parva Episcopus nutriu Alhanensis est

civitas

Albanum

units ex

S6X <7""

scopis
i

et

Cardinalibus.

v i< a

Dictio hic valde

,

obscura

est,

et fortasse

cor-

habendam
et

>/>!<!.

'

tem P rc

'"

Sensus cst quod Desiderium, ut juvaret pro

imperiali,

ns Henricu

rogavern

renda corona acquii^

satva
dignitate

tiave.unt se hu.c

monasterio

de castello

quantum

posset

"

Sarace-

conscientta sua.
k

1W

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

1
,

425
A.

Prmoedenm
>

facilc

concedere

poterat Desi-

PBTRO

Uenricumjware ad coroqu ia non debehal nisi dcbito et linto modo, impetrandam et pacem eum Ponti/ice IZirumsi seemendare
,,,,
,

ItlACONO.

111 11

i-etlci.

eepisset

hominum
el

Ai investtturam ab unperatore non aclaicorum cuni Gregorius VII investituras manibuscollatasgravissimeprohibuisset,

CAPUT

IX.

ostendit in pontificatu suo. Hac de caasa, lif Lsiea soilicUationibus libcrarct, mtseiilis llcnrici

eiusdem

cum Gregorio sententim

esset DesideriUB,

Beatus Grcgorium VII fugientem benigne fovet

:

Roberti
:

ducis donationes

in

gratiam

[nuninl,

abbatiamsnamnoncsse sub

altcrius

quam

Desiderii
et

ejus cura eirca

rem Utterariam

protectione ; promisitque vel imperatoris eoronati vel dimissurum vestituram se tunc accepturum, m ultimum scdicct intcndens, si eo koc
abbaiiam,
ltslj ,ir

indigentes.

angnsiias redigrretur.

Hllim

Desiderabat Desiderius, ne supremum domitemporale alteri traderctur, sed sub solo im-

A,
pam

lio

pra'terea

anno

Eynricus
,

mam eum
conlra

exercito
,

venit

et

imperator RoL II supradictum Pa- (iregorium

I .

ptratore

maneret. Erat tunc episcopus [Ostiensis Otto, qui postPontifex,

et

ea clectus cst

Vrbanus II dictus. Caerat,

ptus faerat
detentus,
i
f, 11

OUo

Ostiensis ab Henrico, autpotias

ut legitur

quando ad ipsum missus

Qregorii
/J.

VII ab RenriGregorium qui in arcc sancti Angeli sc i-n IVpTOfUeum munierat, cum diversis bellorum ma- gum suscipit chinis oppugnare modis omnibus coepit. Hoc lllliS. ubi Kobberto a duci qui ea tempestute Constana tinopolitanum imperalorem expugnabat relatum
I'..

Aetis pontificalibus

Maii pag.

(46

num.
est,

apud nos tom. Postea tamen Otto ab

VII,

cst

Boamundum
,

b Qliura

suum

in

ipsa
,

expediac im-

tione relinquens

Ilaliam citissime rediit

Uenrico dimissus
ficalia

ut habcnt altcra Acta punti-

mensnm

valde exerciium

congrcgans

obPapaeli-

uuhi videtur,
eet

ibidem paij. 153 num. 15. Dubium revera nn de illo agat auctor, licct vo-

berationem contra imperalorem

ubi Desiderio nuntiatum cst,
destinavit
ratori
,

ire disponit.

Quod
ilico

nuntium Ronue
,

episcopum Ostiensera. Nam Guibertus antipapa etiam Cardinales creaverat, interque eos Joannem aliquem, de quo Ciaconius tom. I col. 871,
Osliensis episcopi titulo
rs/,

qui et

Papa?

liberationem

et

impe-

rator

c adventum ducis nuntiaret. Tunc impeUrbc egrediens ob id scilicet quia sine

,
,

decoraverat. Itaque

dubium
Itic

militum
ingressus
exercitu

pnrsidio
est.

rrat

civitalem

Castellanam

utrunt

rertts

Oslirnsis,

an persouatwi

in-

Robberlus autem dux Romse

noctis
sileniio

cum

telligatur. At si
iln

verus Ostiensis
id

cum

Beato nostro

ad ccclesiam

sanclorum quattnnr Coro-

disputaverit,

tantum

fecit

excrcitii gratia,

natorum tntempests
set
,

dum

advenis-

ut veritas

magis elucerct.
11,

e\

consilio

Romanorum
Romani

consalis

ignem

in

n Agitur de privitegio Nicolai tiam Henrici IV in concilio

dato in gra-

Urbem
culsi
,

immisit.
ac in

igitur re

inopinata

per-

Homano sub

Nicolao

igne exlinguendo

dum

essent intenli,
sancti

H, anno 1059. Dc hoc dccrcto muita ad illuni annum collegit Daronius. Poterunt illa videri, uti et conciiium et decretum ipsum apud Labbcum
tom.

dux confeslim cum exercitu ad arcem

geli

An,

properans
sine

Pontilicemque
e

iude

abstrahens

Conciliorum

col.

1099

ct

seqq.

Papam Gregorium ad hoc monasleriura usque deduxit. 0'iem Apomora

egressus,

Romam

Guibertus archiepiscopus Ravennas erat,

quem

stolicum

nosler

abbas
el

usqne ad
,

ipsius

exilnm

Henricus IV contra Gregorium VII jecerat antipa-

cum
87

episcopis
,

Cardinalibus

qui

eum

secuti

pam,
citu

et

Clcmentein III rocabat. Erat hic in exeret

faeranl

sustentavit.

Henrici,

anno 1084

in

captam

Vrbem

His

porro

temporibus

quidam

Amalfitanffl

LV.

introductus est.
p Colitur S. Hugo abbas Cluniaccnsis die 29 ud qnrm ipsiUS Acta apud nos data.

civitatis nobilis,

mundo mundantsque omnibus

,

ab-

Dofltim

S.

C Aprilis

et a Desidereiumlians, ad hunc locum pervenit cvbfactum rio gratanler susceplus et monachus factus, par- nobii Capuani
.-

Caucti Casino

Advenit

Casinum eodem

verisimiliter

anno

1083,

tem non exignam

auro
el

ligni salulifer et viviftca Crucis,

rettauratio.

quo apud Henricum fuit Desiderius. q Inprecibus videiicet, ut ostendunt anuotntiones Nucei. Hic etiam recitat epistolam Desiderii

lapidibus

pretiosis

ornatam

et

in

aurca

ycona
tra

locatam,

quam

ipse de

palatio Conslanti
,

nopolitano abstulerat, in conjuratione

quffi con,

Damianum, memoriam illius obitus quotannis celebraturos. r De Saracenisco oppido aut castello, ut hic vocatur, quod jatu diu ante Casinatibus concessum
s.

ahbatis

ad

prtruni

cui promittit,

Michaelem g imperalorem

facta

est

beato

sc

Benediclo devolissimus optulit. Desiderius autem posi ista Capuam pergens, el officinas monasterii afl reCapuani in ruinis jara posilas cernens
,

fuerat,

plura leguntur
'jn.

wi

%cap.

Situm

est in

Ckronico Casinensi lib. valle, et etiamniim subest

novationem

iltius

animum
,

dedit

dirupta

namad
evo-

que

priori ecclesia

jussit conduci

artifices alios
;

Casmatibus.
S

capitella

columnarum miro opere facienda

Occasionc hujus castri in feudum ab abbate

concessi

recitai 'piod facicbant,

sali.

Nuceus juramentum Hdelitatis,

qui ubbutis Casinensis ficbant vas-

prapocansque ad se Benediclum ejusdem toci renovaul in ejusdem ecclesiffl situm, prmcepit, speciahter poslposilis rcbus omnibus lioue cujus ille imperio parens
, ,

invigUare

studeret

patris

Renedicti

basilicam

sicut

nunc

cernilur

pulcherrimam
clesia

satis

construxit.

habet
in

in

longiiudine

Qua; quidem eccubitos oclo et nona-

(rinta,

latiiudine

:iUilmMn ,

q uadraginta
interea

duos et quinquagmta , m columnas ab uno latere

lvii.
Obitit
ti

novem

ab altero

tolidein...

ss Hoc

cum anno Roberlus A dux, qui

impeintore

ConstantinopoUtano

ejusque

exerciti-

Rober-

bus multa jam

Septcmbris Tomus
V,

dudum prUa

prospere gesserat

ducis, cujus

57

mul-

426
A. PETftO

VITA
urbes orcupaverai,
obiit.
.
.

B.

VICTORIS

III

PONT. ROM.
niinm
es.

moltasque ejus

OlACONO.

eadem lur indignum

tionurn
istius

expeditione,
hic

cum esset m Non autem vfde-

tuor
dicti

Oircitoria

quattuor. Duas cortinas Arabicas

ee de altare sancii n
ff

ex

parte aliqufl

summam
,

oblai

denl

snpra

churum

ahas

duas

corUn*

**
<m
^"

ducis ejusque conjugis Sicelgailm

ad

scientiam
fere

posterorum
temporis
,

annectere
mortales

qui

supra

Quadrao Item quando venit hnc post mortem ducis

in capitulo

appendnntur

in circuitn chori per

omnes
palrem
LVHI.

sui

Desiderium

et

locum istum , nosiram congregationem

quinque

libras auii

et

inflrmario,

unam pro

expensis,

Prima igitur \h? quando idem Abbas Regium /c perreM a d eos, donavil ei dnx sexcentos bizantios, naviculam anream. et unam et qninque pallia
diligere,

exaltare et

honorare studuerunt.

nen eonstrurndn.
91

duas d S-T* alteram m'1'm ~ F

Alia vice

pallium

que margarilas
gentis.
11

unum magnum ei gemmas alqnam plnres pro shcifatis / septinvice ad

el

Super Im-c omnia et mnlta alia nec numerari possunt , optulerum hl ! ?"*** Benedicto monasterium sancli Petri imperiali7 n Tarenlo Misi-arirt el
recoli
[1

''"-

ma manuauum suorum
geli in

n .n,

,|,,-j

flem

alia

castrom Villari donavit

Tnja
111

MHwi sancli
sancti

sexccntos

bizantios

Afriranos et
cenis
Iffium
,

tredecim

duo millia larenos m mulos cum iredecim Sara*

m
'l

monasterium Nycandri V\,an

:

sancti An-

Calabria,

Nycolai

in

Seflectano
suis.

el

r
se

dicum
Ij

Amalfi

cum

pertinentiis

el

unum
,

tappetum

magnum
mille

Vnno

item quansheifatos
:

eadem

ducissa

Sicelgaita

per consensam

dn

Begrolavit

mandavit

huic

filii

sui

ducis Roggerii gg optulit beato Benedicto

item a fiallipoli n mandavit Irecentos bizanteos et

per carlam aurea bulla signatam

trarius

locum
toto

qui Ce-

duo
etSicelgai

millia

larenos.

dicitur

in

Calabria

cum
,

ii/.

89 Quando prima posuit Campaniam

,

vice
in

venit

buc

portu suo
co-

et

ivit

in

et

omnibus
a

pertinentiis

suis
,

atque

aniversis
in

capilulo
el

duodceiin

libras

lonis

ibidem habitantibus
prasdicto conjuge
,

quod

videlicet

do-

anri

el

centum bizanteos,
trecentos

super altare sancli

pallia.etcen,

tem

suo duce

flobberto du-

Benedicli

shcifatos et tria
Fabrica

dum

receperal
,

ea tamen

condicione,

m,

quoad

tum
linsjnl;ili

shcifatos

pro
,

dormitorii
in

et

cenlum
*,

in

refertorio

et

quadraginla
in

os|iitali

et

duodecim

libras

denariorum
pro
/>,

infirmario, etcencapilnli.

idem locus in ejns dominio permaneret posl ohilum vero ejus absque ulla haeredum seu successorum suorum calumnia ad hajcs
ipsa viveret
:

tum
venit

michalalos

pictura
misit.

Quando
De-

monasterii jus

remearet
,

apposita pcena cenlam

oblalionis sus
hsec autem
altare

snper Aipiinum

hiic

quingentOS bii/.

librarum
violaior

anri

quicumque hujus
temptavisset.

zanleos.
siderio

Qtiando

recepit
libras
snjier

Bariin
auri.

donavit

exisiere

Super

duodecim
perrexit
in

Ilem secunda vice

transmisit beato Benedicto per Desiderium

quando
posuil
allare

civitatem

Tiburtinam r,
auri
,

pretiosissimum auro ac smallis, margarilis

et gem-

capilulo

duodecim

libras

super

mis

quodque
reliquiis

his

omnibus multo
el

pretiosius est,

vero cenlum shcifalos et

Teriia
vice

nnum

pallium
est a

ma-

beatissimi
sanciis

apostoli

euangelisiai

Matthaei sacro-

gnum.
cuni
lidos

quando reversus
,

Roma
alfar-

mirifice

decoratum.
in
a'dilitiis,

Papa Gregorio
Amalfilanos,

posuii

in

capitulo niille soin

92 Non solum autem

libris describendis

verum

etiam
per*

tare, et

cenlum bizanleos super abiens hinc misit centum nonaginta

et
:

operam Desiderius

dare

maximam
suni
:

stnduil

codices
,

ganas
mille

fralribus in dormitorio. Alia vice

misithuc
qua(

hoc loco describi praecepil

namque nonnullos in quorum nomina hsec

Faustum Domini
:

lfjjffl>l

larenos pro piscibus

item mille tarenoset

mille;
:

unum navigium
misii

Auguslinum
:

contra

De

Oncrc
:

valens

solidos

iiem

monacborum

de

Sermone

iu

monie

dringenlos sohdos

Amalfilanos

ilem a

Romania
segrolavit

Omelias quinquaginta snper Epistolam ad Romanos

huc mille michalatos.

90
rfona plauc

Uxor
beato
argenti

Sermnnes, Epistolas pauli hh

,

de Genesi ad
:

lilte-

pifeterea

ipsius

quando

ram

Epistolas ejus

Pastorale ejus

de B;miisn)o

misil

egregia

bras
nii

Benedicto quadraginla et fpiim|ue liet pailium unum; item quando ve-

parvulorum. Ambrosium de rebus

Mediolanensi
:

gestis inecclesia

hnc

posl

morlem
et

de Patriarchis
:

de Fide ad Gralianum
Registrum
Leonis
Basilii.Je-

ducis

posuit

in

capitulo

imperatorem

trecentos shdfatos,
refectorii

Sermones

ejus.

cooperuii
Alia
vice

omnes mensas
obtulerunt beato

manleliis u.

Papse. Hegistrum Felicis Papa;. Regulam

Benedicto aliarium
garitis

aureum, cum gemmis, mar:

et smaltis ornatum cooperiorium altaris sericum, cum urna purpurea, ornatum margaritis ac smallis calicem aureum parvura
:

rouimum super Ezechielem; super Epistolas Pauli; super duodecim Prophetas Eugepium . Sermoncs Severiani kk : Historiam Anastasii. Hisloriam Langobardorum, Golhorum el Wandalorum. Historiaffl Jordanis " episcopi de Rnmanis et Gotbis. Hi" storiara Gregorii Turonensis. Josephnm de Belro
,

planetam
inau-

purpuream
nlis
:

cuni

friso

el

eum
:

a.piila

de margau>

tunicam

unam

de

panno

perso

rato

pluviales quatluor

Judaico.

Historiam

Cornelii
//.

x
"liy Iniiu

albas sericas qualluor

albas de matassa % bambacii octo cnslallo et honichino * alque

stalhn.s parium

sloriam Erchemperti
Locis sanctis.

cum Omero. Bedam super Tobiam.

'
l

H"-

0"
;|

rn<r

unum. Aha candelabra argenlea cum malis

candelabra dc argenio parium *

:

dibus
posuit

cri-

ffd

super altare cum mgello aa hbrarum octu sninium ehiin.rum magoum rcoppas hb dnas argenteas deauratas cum mgello hbrarum quindecim cum quibus fratres m Pracipuis festivitatibus biberent concam ar genleam cum aquiminili cc suo librarnm viginti quatluor urceum de crislallo majorem scutella rgenleam cum nigetlo librarum qualuordecim scutellnm aliam 1'Inarum sedecim alias duas libraiu.n decein. P annum sericum magnum cum roto dd, ,t alios aaque magnos tres, etquat:

x de argento parium anumlibrarum sepiem laternam argenteam librarum ocio scrinium argenteum
:

unum

bazili

Euangelium majorem auro et l"' quo has relupn;i> preliosis ornalum in sanch deligno Domini, et de vestimentis
,

Johannis Euangelistas. 93 Sermones Leonis

rii

Papse.

Scrmonr>

Grego,-,,,'<

Nazianzeni.

mm
Ordo

cum

Doctrinam palrum. Sacramentoruui :ilnl Sacramentorum Marlirologio.

Gualfridum nv de
Ofliciis.

iJU

Su-

1)11"

episcopalis.

der Regulam. Passionaria totius anni, tuor. Anliphonaria de die duo, in choro seniF
Instiluta palrum.
lis
. ,

libros

q8'

habenda. Antiphonarium de noctc. Vitas Aclus Aposlolorum cum M"^.

I

patrum-

canonicis ei Annralinsim. Epistolas canomcis et Apocaiipsim onPar.Uipomenon. Super Cantica Canticornm genis, Gregorji et Berengarii. Johannem
'

stomum de

lteparatione lapsi.

Dialogum 00,

'I'"

ipso

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

ipse C um

4*7
(

Alberico

diacono
;.

edidil

de

miraculis

valoris,

m onachorum
t-nm

Dialogum

aliiul.

Dialo-

de Vita

sancti

nnorum.

mvsleBenedicti. Hilarius Sedulium de Euangeliis. JuMedicinatis.

Libicis.

Uquet ex hoc loco, et e.r alit* A. Petbo Clossario Cangii aucto adrocem scypnati. At va- Duco>o. lorem expiicatum non invenio. m Tarenus est nummus aureus, de cujus vatore
consuli potest laudatum i.hissarium. n (itilltjialtx e$t cmtas episcopalis regni Neapotitani ad sinum Tarentinum.
o Michalali,
aurci,
alias

*ntts

Lcum-de
Cresconiurq
Pauli
et

Euangeliis.

Psalterium.

de

bellis

Versus

Anchis,

Caroli.

Versus
Insliltila

Paulini.

Natura

deornm.

Justiniani

ocloga

LllT,

Iheodori.

Terenlium. Oratium cum -jus Senecam. Virgilium cum Egogla* dium Faslorum. Hoc prseterea temDonatum

Ciceronem de Novellam gcometrm. Ovi,

Michaelit,

tunt

nummi

imagine cujusdam Michaelis Constantino-

politavi imperatoris insigniti, ut ex Tyrio probalur apud Cangium.

p

pore fames
est.

maxima
De>nli-iius
,

per

totam

fere

[taliam facta

Aquinum

civitas

est

regni

Neapolitani
el

non

Tunc

to

consilio,

communicacilms iudigentibus abundanter confefratribus

cum

tonge
Casino.

a limite

status Ecclesiastici

a monte

rebat.

q Barium notissima civitas est cjutdcm m/xi ad mare Adriaticum. Hanc Grmcis enpuit lin-

ANNOTATA.
a
/,,

J.

S.

bertus.
r

Tibur civttas
Tivnli

est Latii

in ditione Pontificia,

!)r

hoc faclovide Commentarium num. /03, ostendimus, omnia csse facta anno 10Si.

vultjo

dicta,

Uobertus certe tunc bellum gerebat

jitnu
710

contra Aleipse

Comnenum imperatorem Grmcum; m

amplius crat in ea expeditione, f/uando Iioma ah Henrico capta est die 2/ Martii. Nam tempus sufficiens postcaptm l rs ic non kabuisset ut exercitum colligeret, bi$ nuntium acceptum,
rl

s Vocem farganas ignotam *</>> <i>i Yuceus, suspicaturque forte tegendum sarganas. Hanc vero voccm exponit sportas vimineas, crales e\ juncis. Ycruin si lctjcndunt est sarganas, malim rrc,

dcrc ludices daignari,

cum donum

stt.

datum pro
r,t

dornutorio. Certe
gia lodices

/>rr voces oicinas

sargea

sar-

mcdio

atvo subindc intettiguntur, quia

jam
ni

nicn.se

Majo

essct lionnr.

Uaque jam anut

lodices frequenter

componuntur

c.c

panuo

tlhtt*

icn

ditionem suam redicrat,

Gregorio

in
l

tempore possei succurrere.

contendit,
rediisse.
I)

Pagius ad

annum W8 2
in

nominis. Eadem igitur ratione sarganse aut sergime dici patuerunt.

t

jtini

illo

anno Robertttm
i/ui in

Apuliam
cr/ic-

i*rr

Romaniam
est,

hicintellige ditionem impera-

toris Constantinopolitani.

Hicille est

Boamundus,

prinm

/(/

ma/ipis Uneis,

et

rrrisiiniliter

etiam

crucesignatorum e//rer/ie sc gessit, </ Antiochim, sua nin ime opera occupatas, anno 1098 principatum obtinuit.
ditione
c

principum

mantitibus accumbentibus.
\s

Id

est,

coloris cmrttlci suhofisniri, qualis cst

/irrsica;,

floris

mali
est,

a qua

nomen
:

coloris,

Itatis

Hnnc

nuntiiiin

rernsinti/iicr

misit

B.

Desi-

perso,
X

Gatlis

pers.
c.r

derius,

iiDn

ignorante Robcrto, quod hicmallet

Id

trla

bom/nfci nn

metasSQ

riiim

fugare Henricum,

quam cum

illo
;

batquidem succurrere Pontifici

hahere. Hctiricnnt.

at

pugnare. Volenolebat hostem

octo
jcrc

Uaiis rst massa aliqua filorum collccta, ui liquet

ex
*

Vita S. Franciscw

Romanm

lom.

'2

Martii pag.
et

W3 num.
\

2,

ubi eadem

vox

habetur

ex-

Civitas

Castellana

viginti
distat

et
,

mil-

plicatur.

Haribus

Halicis

Rnma

cstqne

cinin<,

Superior pars candelabri malum dicta, quod

mali
fruclus

Utrurim in colle posita. Quamdiu ibi substitent, nullus exprimit; scd cito se in Germaniam rrcc/<it,
ut alii

instar

rotunda
bacile,

esl

inquit

\u-

ceus.
/,

testantur.
cito

Yor

bazili,

aiias

baccile,

et

bacino

e Xuit Kaii

Roma
ut

cjrcsstts

est

Gregorius,

juom
ntin,.
f

hic
/or,

innuitwr,
et

probavi in Commentario

kabet obscuram satis originem. At pelvim significat, ut tiquet ex rariis exemplis apud Cangium
adductis.

WO.
esse

Hoc

rerttin

potest.

Non tamcn
est

Casini

aa Nuceu* in caput ultimum

nigello

lib.

-J

illud

cum
vel

mansit,

sed

Salerni

mortuus

anno sequenti
spoliatus

expticat de encausto,

et

consentil

Glossa-

Gregorius.

g Michael Ducas
tst,

anno (078 imperio

est

et in monasterium detrusus, utpassim notum apud historiographos.

rium Cangii, ubi dicitur encaustum nigrum subnigrum, ex argento et plumbo confectum. bb /'/ est, catices aut cyathos ad bibendum.
cc Conca
tset
:

concha

est

vas aut

labrum

ad

b De tempore

mortis Roberti Guiscardi, cujus

lavandum
dam.

aquimanile

vero aut

aquamanile vas

beltacontra Atexium Comnenum apud historicos Qideri possunt, hmc notat Nuccus c.c Anonymo
Rnrrns,
S.
in "'
i

adaquam, qum adlavandum

effusa est, recipien-

Anno mi.xxxv
(id
est,

in

mense
obiit

Jnlii,

in

die

Alexii

/7

Julii)

Robertus dux

dd Quid voce roto significetur, i<<> invenio. ee Quibus altaria circumvolverentur ad custo-

Kefalonia. Est autem Ce|ilialrnia insuta Grmcim mari Jonio, otim etiam Samos dicta.
Sikelgaita vocatur in
ut\
st

diam

ait

Nureus. Cangius
nescio

Glossario dicit
a

Ubi circitoria

an

alia

sint

pannis, qui-

diplomatis donationum
,

ttoberti,

in

proprio

quo post mortem

"""'h
pag.

nnensibus,
w:i,

nnno W86 oppidum Cetrarium dedit Caapud Gattutam in Accessionibus

Quadragesima legebantur ac velaplacet , bantur allaria. i/ nrutra opinio nufu nnitra recte videtnr congruere variis locis, quia //' Chroin quibusoccurriteadem vox circitoripm. 74 inter omamenta, -i cap. nico Casinensi lib.
bus tempore

k Regium Julium intellige, quod aiiqui Rhegium malunt sci-ibere. Estautem urbs archiepiscopalis,

qua

reiiquit abbatim
Circitoria
:

caput Calabrim ulterioris, sita in ora freti Sicuti, c regione Sicitim insulm. Voce shcifati, pro qua squifali, scyfati et
et
I

merantur; Mox i[erum

que
lur

sum Beatus noster, hmc enumagna el opdma undecim.

cooperior.a qulncircitoria quinque, et

enumerantur

ctc piura tln Deinde, Circitorium aureum circitoria, tt fere sempcr junguncooperlorits. Qui*

scliifaii

scribunt

alii,

nummos

desiynari notabiiis

cum

modo

credat,

fuxsse

lan-

428
i.

DE

B.

VICTORE TERTIO PONT. ROM.

si

Petbo

DlACONO.

tantum ad custodiam, aut ad obtegendum tempore Quadragesima'? Quit pcrsuadeitt sibi, circitoria ad illos usus adftibita fuisse aurca? Quapropter magis existimo, per voccm circilorium designari velum iliud, quo calix tegitur, quando acceditur ad altare ad sacrificandvm, aut ah altare rcreditur;
illa

tantum vumcrum circitoriorum,

usui /uissent ad

circumvohendum

altare

nnbium Cassinensc faclis cundo in Actis vocatur

agitnr

mntil,

Dialogos tlhs <> Bcato edidit. tTi lo Thenphilus Forte Albericus ' cst verlm nomtn Theophilus vcro nomen ad wil ptatum. Tertio addo cx ado laudato quai de aiiis Beati scripiis *#..

Albericus diacl

Ll T

etiam n. iVJann composuit. Mauri

.

subjungit

voce vero coopcrlorium significari corporale,

Tum

ut

commen
grammaticj tramiiPm lica?

utZ
'

'

T' m

vocamus, cui
itlo calicis

et

sacra hostia imponiluret calix,

siniul

et

quodquc eo tempore
Ratio

seniehat

pro linco
inter

gade repenel

monochordi sonnH
'

Ul ". s araj arfe

notas.

operculo, quod

modo

pallam dicimus.

prima conjccturm mem

capite

est,

quod
inter

dona Roberti hoc

nihil recenseatur,

recensita,

dona

eodcm mpontificatv scriptas ad vu ii, .. et ad si sanctum V g macensem, testatw)

Epistolas etiam

alin 'iUOt

Qt)

ouem'ZZ^ Ch-

relicta a n. Victore III,

qum enumerantur
ilta

cap. 74,

quo
roces

duo, ad Sacrificium
nisi

qnam maxime
desitjnrntur

nccessaria, significari possint,

circiloria
ct

per

eooperloria.

Ratio hac magis urget in Chronico Cavensi apud Muratorium tom. 7 col. 951, ubi cnumerantur

CAPUT

X,

omtua, qum Roffridus Casvnensisabbas anno 1189 in sacrislia iwoenit. Recensentur ibi circiloria ct
COOperatoriajp/ura; atpmtcr illa niini aliud, vela calicis ct corporatia possunt desiynari,

quo

Mortuo Gregorio

VII diu reluctans

cum
ad

et

invitiu

tamen
ratio

illa

quam

maxime

sint

ncccssaria

substituitur Dcsiderius, qui, depositis

tificatus insignibus,

Pm -

,;

Sacri/irium,
cst,

ct in sacristia

haberi debeant. Altera

Casinum

revertitur

quod

circitoria et cooperlorta

plcrumque

in

enumeratione conjungantur,
Yeritm

ideotfue

nsum

non quidcm eumdem,

tur.
ff

sed cicinum habere videan-

hmc de

istis sufficitint.

nno

autem
ac
s

Dominicre
quinto
t-mper
,

Aula-a nempe texturm Arabicaj.

Ilot/crius rrat filius et successor Iioberti Guis-

Incarnationis

millc-

simo

m
'

octogesimo

gg
cardi.

bidiclione octava
recolendffi

cum
do-

venerabilis

monasteriorum mor dictorum suis locis in Commentario recensui. De Cctrario hccc notat Nucevs Locum autem <Jiet
:

Donationcm Cetrarii,

memonac

mmis Crogorius VII Papa apud Salernum miiate magna tlelineretur interrogaiiis
,

;ifiidvB

infir-

ante

cit,

non

diem tertium ohilus

naiibus,
eranl,

sui

castrum,

ab episropis

vel

lerram,
se
velle

et

Cardi-

ut

totnm
indicet,

illum
intra

tractum
cujus
et

qui

tunc

comprehendere
plnres

quid

post

lines

olim

fuerunt
S.

una cum Desideriu praesentes suum ohitum de Uomonffi Sedis

respondit,
ut,
si

vici,

seu pagi

ordinatione
aliquo

villa-,

juberet;
possent,

ut

Cetrarius,

Angelus
spirituali

anquam
ad hoc
quod
Ec-

etc.

Forum
temno'

ditio

possnielur

modo

adhuc a

eundem Desiderium
:

monaslerio

Casinensi
et

pleno jure in ulroque foro,

rali.

Ofllcium

promoverent
presbyter

is

enim

praeter id,
lunc

primum
clesia?

Cardinalis

Romana
et

hh Intellige cxpositas ab Augusthio, quia hujus Opera recensentur.

ii

essct, et
el

prudenlia

maxima,
vero

religione

singulari,
citia

principum
polleret
:

cireummanenliiim

ami-

Scripsit

multa
ad

aliquis

Eugippius,

si

hunc

millaiemis

aut

Eugepins

presbyter,

tleclere

fueritZn* C gippms, qui multa collegit ex Operibus S. Augustini, hoc toco non inquiro.
kk Severianus Gabalorum in Syria episcopus etS. Joanms Cfmjsostoim mmulus, Sermones aut

Severini Noricorum opostoli datam ad 8 Januarii. Hicne, an alius

vitam

s.

ista

^alcrent, aut archiepisropum Lug,

dunensem Qgonem a aut Ottonem sem b aut Lucensem episcopum, quem

is *

Hostienpiius ex
,|||X

habere possent, in Papam eligere post snum obitum quantocius fesiinarent. Hoc siatuto, deraaesl
et

ctus

ociavo scilicet Hcal. Junii,

honorabililer
inlra

tiie

Domibeati
sa-

Capu;e, Salerni etc, inquit Gattula in Historia Casinensi patj. 70, ubi et plura de eo videri possuut.

Homilias ahquot postcritati reliquit U Erchempertus fuit monachus Caknensis aui scnpsit Bisloriam Langobardorum Benevcnli

nicn,

ecclesiam c

Mattheei apnsioli et euangelista

disset
in

sepultus, cum
,

Pontificatu annis duodecim

nieiisc uno,

dietms tribus.

95 Et
stituta

qtioniam

Romana
ci

Ecclesia

Paslorf

ttt'
(

reniaiiserat,

haeretici

atque

schismatici tbttStU$

mm id est t Sacramentarium, ut vulgo vocatur aut Sacramentorum coJicem. nn Designatur Walafridu\ Strabo qui scripsit deo/l.nis dvoinisetaliaqumdam
oo De Diahgis
fo6.

more luporum
derius una

illam

nitebantur
et

invadere,

Dbsh
,

pWffl o

cum
et
,

episcopis qui

Cardinalibos

nec

npn
ca

et

laicis

rcligiosis,

actenus

in

Catholili^liter

uiiitaie

obedientia
ccepit

Papae

Gregorii

B.

persliterant
Victoris

Petrus
-

unanimiter

agere,

qa |i,er

deViris illusvribus cap. 48 hmc scnbit : De M.rachs prsterea, <,,,;, a Jt Bened Ct0 et a monach.s Casinensibns ge sta sunt, una cum TheophUo diaconc.hbros edidit quatuor. Ad hmc pav, caobservanda. Primo Dtalogos illos anno V***omm edidit Joannes BaptistaMari
.

T)iaconus

eam

posset

decentissime ordinare.
fecerunt

Misernnt crgo

nndique aplas buic officio personas, qualinus ex eis ananimi consensu *M personam cum gralia et auxilio Dei eligerenti
tes

et convenire

mi
^

qua? itlonea ei apta lanto Ordini esset. Convenifipost ha3c atl pradictum Abbalem episcopi ei

Cardinales, cceperunt
cis

eum super
utque
in

prffifati

P uliU
Ki
i

'

** .h^iSi^sri
hisce

t Gattyla

biiilof.orum

lUstona Casincnsi pao ,;

'

judicio

483

appellare,

tanla

tempor' 8
r'

lil.i

is

tres

necessitate

periclitanti subveniret Ecciesias,

tum suscipicndo, inslaniissime Bagilare. Ad |i:n ilie, papatum se suscipere ob.stinalis>inia responsio-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

nP i-prusavit
|

ahis

vcro,

quihus

sciret

et

pos-

catnm snscipere non

P er

recosaret,

eumqne
ut

modis ad
et

Romana
e

Ecclesiae servitium se

pa-

dmna,
a.i

per

humana
,

omnia,

obtestare a.petko subveniret D "coso.

spopondit. ntiiBi esse

Di8CO p

Die Penlecostes Savinensi d

periclitanti

Ecclesiaj, in

Graliano
verba,

1^,,!

e j S que

Roma qnaa cum

venientibus

oc-

lotirns

genua ejus
ruentes.

naufragio conslitnt, mulnounullis lacrymanlibus,

Papa

Gregorio
pari-

omnes
9s
verat

pariter

gcclesis

ordinaliono
eis

hahuerat,

relnlit,

Desiderius

vero
in

qui jam

dudnm

decre- oitwcipim.
el

terque

nM n

Jordanum

principem et
servitium

Raynulet

vitam

suam

quiete

transigere,

qui
ifiii-

</

"'"

v^N'<-

rom comitem
loiiuni
;u l

adiit,

atque ad

aoju-

Romanaa Ecclesi adhortatus, libenUssime

invenil.

magis optabat in divina peregrinali one Mium pus finire, ccepit omnimodis refutare,
et

ailuiu tnourri
se sinens '

tioc se

oinnia paratos

numqnam consensurum
vohementer
instarc
Mli
,

Qrmiter

repromittere. In-

90 ccepit
,tudtt.

deinde Cardinalibns
de Poniificis eligendi

sistere,

ut

persona quanto-

ipse

vehementer perseveranter insistere vehementius renili, resistere perseveranlius,

:

el ut ad comitissam Mallildam/ cins deliberarent, siuderet, ut et ii, quos mteras mitterent, qualinus

dicens

Pro certo
super

scialis,

qnia

ai

aliquam
ego
,

micbi

violenliam

boc

intuleritis,

quidem,
et

prffidiximus,
(

episcopi,

et

quotqunt

idonere lansine
tar-

prout
lo

cilius

potuero,

Casinnm

redibo

to

oflitio

persona judicarentur,

Romnm

nul-

modo

nnquam

inde

me

intromitto;

vos auet
'

ditate

venirent.

Quod

ilii

facere negligentes,

cum

jordano

machinnbantur eidem Abinjungere, et sunsiombns bali pastoralem curam niullis nilelianlureuni quoquo modo Romam perprincipe clam

tem propter hoc ridiculum magnum et vobis RomsB Ecclcsiac fecilis. Kt quia lardior jam ora
processerat,

llon

ducere,
nere.

putanles,
ipse

violenter se
prsesenliens,
,

id

ei

posse impoet

imminente jam nocte, ad sua quique revcrsi sunt. Summo mane Dominica Penlecostes omnes unanimiter ad eum iteram conveDientes, eadem co?perunt repetere, et ip-c uichilominus in semel fha sententia perdurare. Videntes se omnino jam nichil proficere dixerunl Desi,

Quod

omnino renuere
hoc
et

contradicere
peversus
bortaii
,

ccepit

sicque

ad

ilcrum

Normannos
potuil,
ccepit,

monaslerium Languhardos q,
*

et

omnes,
Ecclesia?
et

quotquot
servitinm
paratos
aestatis

oriari
et

ad

Romaeis
:

derio presbyteri

el

Cardinales
illis

episcopi,

quoniam
illi

nse

mullos ex
propterea
se
ct

quemcumque
parati

ipse

consuluisset,

ipsum

promptos
qtiia

ad

rem ipsam invenit

erat
,

sed

essent eligere.

Unde,

cum

fervor
ire

nimius
et

tnnc
calor

norum

consule
Post
,

consilio

hahito,

Roma tandem ut Hoipsum

Cencio

Romam
sstatfs

dislulerunt,

qno usque

stiensis episcopus

imminueret,

lempora infirma h

transirtfnt.

Papa eligcretur, decrevit. haec quaeaierunt ab eo, ul

dsmum

iuvt-

Postquam
jus
rei

vero princeps, eliam

conducto exercitu, lm-

Pontiflcem
nasterio

quem
,

eligerent,

in

Casinensi
Ecclesia

motran-

,useli 9 ltnr

gralia

Roraam eundi
se

comitantibus
nullis

una

Campaniam venit, cum Desiderio non

ipse suspectus
i

reciperel

eumque donec

quillaretur,
ot

cum

suis

parthim

istarum

episcopis,
,

de

supradicto

omnibus sustentaret, sicut Papa Gregorio feceral; quod

facere
,

prffidictorum
luit,
'tfwf.epijw|>i

consiliorum

amplius

procedere noet

Desiderius

libentissirae

repromisit, et per

dicens,

Quod
et

nisi

Jordanus princeps,

co-

ferulam,

mes Raynnlfus,
Bibi
li

episcopi

Romani
inferre

fidem suam

de

manu geslabal eos in flda hoc investivil Cum autem jamjamque de

quam

sua
Ilo-

Cardina

prccsenli

daiont,

nnllam super hac revimilalios

stiensi

episcopo decernerent^

repente ilerum

qui-

illaturos,
eis

nequO

passuros,

ipse

dam de
rum

r.ardinalihus, coutra canones

m
se

esse hanc

cum
97
UVI.
rat,

nuliatenus pergeret.

Renuenlibus facere,
(luctuatione transie-

eleclionem

affirmaus
:

nequaquam
tempore,
*,

consensunecesailate
adstruentes

hac de causa res tunc infecta remansit.

claraavit

illi

pro

pro

Jam

fere

annus

in

tali

hoc ferre oporlere astruentibus ad suam

ut

quo in

Mlis prreihu
nulliis

Apostolica

Sede

nullus

Pastor erat,
et

sententiam

Qeclere

valuerunt.

nequaqnam eum Verom

est

Mralin
bertus
ptas

Dominici

gregis

curara
Christi

subibat,

Gui-

sapientum Salomon sapiens atteslatur, non

,

111611

aeresiarcha ftoves

sanguine redem,

prudenlia
eiiim

non

esl
et

consitium contra
,

Deum
cum

mox
et.
,

suis cum sequacibus laniabat cum circa Paschalem restivitatem episcopi ei Cardinales Ho-

episcopi
in

Cardinales

una

clero

populo,

Desideni
nil

duritiam

stomachantes

et sta-

lll;ili;r

Ecclesiaa
,

de

diversis partibus

Romam
Abbati
,

conut

videntes se

posse

cum

eo preclbus agere,
perficere.

venientes

mandaverunt
episcopis
el

praediclo

tuerunt

violenter

causam

Tandem
animo

itail-

una

cum

Cardinalibus
,

Romanis, qui
Gisulfe

secum
oitano
"at,

tunc morabanlur
principe,

et

cum

Saierparlibns

que aniversi pariter tino consensu el lum capientes, invitum et renitenlem

et
cia*

attrahtwit,

qui

lunc

Cysalpinis

ad

ecclesiam

praedictam
ibique

Christi

martyris

Lu-

ad

eos

quantocius pergerent,
ordinatione simul

qnalinus
traita-

peiducunt

eum
ei

jnxta

moivm

Bc-

Romanaj
uie

EcclesiaB

clesiie

cliuentes,

Vidoris

nomen
ut

imponunt.
contra

de se jam illos aliqnid cogitare, cum jam nulla de eo mentio ah aliquo aeret, assumptis praephaUs omnibus, Romanam Pervenn ad urbem. Eo die, quo applicuit, in
gdns Pentecostes,
tificatus

rent.

nichil suspicans,

Sed
ejns

quoniam

haec
et

omnia,

diximus,
fecerunt,

animum

voluntatem
indiiehat,

cappam

quideii)
ei

niliram

albam

vero

numqnau
IAVII

potucrunt induere
100

instante Desiderio

ul

pon-

Eo

igitur

lempore

prsefectus

imperatorii
vi(a-

apex
qtia
vel

ed papatus in$ignia

personarum
ipsis

earum

tnjungeretur

'"""

vel

ei

videlianlur
et

idone,
clerus
et

n a duce et ejus malre dimissns, propter iilud delicet odium, quod apiscopi et Cardinales,

rlue tnJ

'"'"'""^ prorsus omnis

PPultts

Romanus

ciente lamen Salernilano

principc,

Salernitanum
o,

camoMum

m
ant
'

consentire.

freqnenUa,
ll,m

totam aulem ipsam diem quotquot CathoUcaa parti ta-

Per

archiepiscopum

sacrare

noluerunl

die

noctu- wumredtt

clerici

quam

laici,

nien

ad

eum

conve-

que cum pitohum

dies

aliquanlis, a?re

iniquo conducUs, iu Ca-

contra
ei

etindem

Klectum
inluht.

Conveniew
Tost
venil

jam circa vesperam congregali snnt pa* " r""'s tam episcopi ei Cardinales, quam et
as,
'

perseculioncs

maximas

quattuor

idem
p,

Electus
ibi

Homam
triduum
et

egreasus,

ArTerP

Idiwi
j

qni

'"

)klt?,ilal e

beati
,

Petri

deam

per

remoralus, ahiit

niam ^n.i;,.
mu]ti s

P rinri P is

perseverahant

in

diacosolis

racinam, ab inde crucem

pontiflcatua insignia
ita

clamidem

el

eajtera

chlamydem

L C

a,

q U88 eBt
'

<eP0I "" l,|Ue

nxln

seple

dimisil, ul eis ulterius uti

nillL s
,

l,n:inimiler

Dasiderium

imlio

unquam

modo persuaderi
vita?

potuerit,
in

decer
divina
pe-

precibua

obaecrare

ut

Romanum ponUB-

nens potius omni

suaj

tempore

43o
A. Petiio

VITA
vitam
finire,
i|"

B.
lil

VICTORIS
prdinis

III

PONT. ROM.
'

peregrinatione
fascibns

anI

" ,i

DUCONO.

gravissfmis

colla

submiUere,

[nsistebatur

gui seculo sexto, (juo in italiam quoi tn hisce provincm princinnt

i, h

"' l

'

''

ei cotidie

precibua

lacrimisque

-_,i. ..;;_ creberrimis, obji

_._...._.

.__. t__ Tempora infirma

in t.

'

un,s

aii.

'"''/'ns,,,^,
'

vocai

ciebantur

ecclesiarum

magna

discrimina,
,

ingereei

busperegrm^ix

.. irepo

"

'

7,

batur phirimai

nm

penlilio

aiuniarun.

quilms

Hiorti f morlis pericu.lo.

'"''"

manifeslissime

divina indignatio intendebatnr; sicest,

que Casinnm reversus

lins

Cseterum per asni mentis ejus

lo

Bmiuidiu,
Dehac
S.

,,...

,,,
!

curriculum
peralitit,

adeo
ul

propositum

iiirrtis schismatis. princcps schismat,*

I

a J
'

e >0t

immohilis
ad

nullis

omnino argnmentis
precationesque

Lucim diaconia
agit

eorum
qui

poloerit

horlamenta

tulo Cardinalis diaeont,

Ma

deflecti.
pi,

Non tamen ob hoc Cardinales et episcocum eo erant, aliquatenus quiescentes,

principi
,

masacrapag.366, vocanseams
viis;

ri?* '"!

n
in

''"

Ro ~

Jordano
cius

instare
et

cceperunt,

ut

quantoejus-

pruperarel

prophr

septizonio, In septa solis, et In sentod

'? observansque, etiam nominata^ "'"''

l

^*^
'"

rimserr.ilioneui
:

dem Electi Romam cum eis pergerel qui cum magno exercitu ad hoc monasterium veniens, parlim deortatione
lis

dictam/uisse aseptizonio, quod sacrum fuerat.

_.!_.* ApoIIini |Mlilll,i

*

"

ipsius Elecli,

partim

timore aestaest.

m rm

Voluit

ut observat

Nuceus

contra

fore electtonem, quia

et

c an(l

Ostiensis

ulterius

progredi

nolens, reversus

soopus,

ad

jam

alvum

erTl

episcopatum

tran^
\/r "'"
<

^at^odantiqutscanonibusfuitprohmtumZ

ANNOTATA.
a

J.

S.

amhitunu
Diensis,

Eugo antea fuerat eptscopm

erat Pontificius in
gestis

aruritim occasio eriperetur necessitas eligendt dignissimum PontifoL

et

le-

gatus

Gallia,

vir

sanemultis
conVra

rebusbene
VlClorem
'

prmclarus; sed
*>

mmdia

IL

"W"

""*'
**

utjam ante non semel etposteasa P tw'nonibus derogatum sit n Quis ille sit, non invenio utm,,.
//''"'
'

"''

tempusvntran,-

<""" *

ommbus Commentanum

""" n '"'" ""'"

dictusque estl rbanusll; Lucensts

^^f^y^^^^^
uro

""<'<"/-

mo, iltum Romm /uisse relictum ab peratore t// ua,nh h,c itomam /^rr'at adveniente Roberto Gmscardo eUo
t

ZrZZ*
nJutZ'

pt

tuisseaKoberto"^
noalZ
r "Sikelgaita

tZ'

episcopus

S>CUm

Ul
-.

TuJti
'

mSedUaad
n

At mortuo Roberto, ,lu,

i
...

maL ejusiZneZll
mm
L/
Cardinales
et

De corpore

s.

_,

prmfectum
vn, ibidem invento
trans/ato, con1

Gregom
ipsius
..........
1 i

Romam
et

abire permiserunt

neret se episcopis

mtegro post qutnque fere secula,

vhIp sule
/'...., >,,,, /.,..,'., Commentarium
...

CanJuMu*
dux
in

itm

;,

e r/rrtu Vontifici '

Ratio,

prmvium apudnos
17/. fuis-

tom.
(I

Maii pag, (04.

cur Rogerius

Secundum Ciaconium
Donmi/o
S.
,

in

Gregorio
inquit,

set

qui

et

episcopoi male animatus, Henricianum preB/ectum dimiserit, hic datur; tidelicet quia illi nolebani

Regizo,

hic Sabi-

consecrare

nensis episcopus,
quiis

cum

Alphanumll

dicat illum interfuisse exse-

archiepiscopum SaUmi^

Anselmi Lucensis, anno sequenti (086 defuncti. itnec Domnixocum Regizone confundendus est, neque attrrutcr fuit 'c^scupus sabinensis,
I

quantum
.'"
(

W BaZXZJ^I'
nam cum m n
,

uiwll, .rfiVAn<U i

^^y^o '~
licet
,

existimo\
-

tanum, quem Rogerius dux consecratum volebat; sea obsistebat Gisulphus princei s nomine et jwt Salernitanus ; sed urbis illius ponsessione exutus. P Ardea exiguum oppidum est ditionis eccle*<usuc(c siasticm in Latio, sexdecira sexdecim

in

Vita

T Anselmi T
'/

novissima ""<->"'< eptscoporum

n
'

millihus passinun, millibus passuum,

,

ai ail

Baudrandus, n

"

tm

dedU

radna
calta

>

<1'">

S.

legatur, Sutriensis

ZltT^I '^^^ssetcplTopt ^oohcomemoraPus. Verum

Sal

ea apud Baro"""" legttur, Sabinensis episcopus dominus Dommzo. inde error Ciaconii mqueacVghelli PorroVghelhtsineatalogoepiscopor Sabinen eol, (Wcollocat Gregorium, quem Gregorius // h! """ nr r'i"'"- toue tunccreaium fuisseepiscopum Sabtnensem, et mxisse usque ad

Bpiscopus,

no.nme

Bonizo;

ex

Casinumreversurus q Non integro anno, sed usque adfinemanai iOSO, et diulius etiam, utvidebimus.

^nrus,

^at
n

dissit

et

paulolongiusler

Viclor,

entlpo^

'

CAPUT

XI.

Gregorius
utle

Beatus Papa coronatur

Guiberti antipnptvde
;

''"i"""
ltur

VII

mtssus
"><"

est

i '""""
n

'"

"^*

ad principes reqni

populationes et sacrikgia
raccnis triumphus.

Victoris

de Sa-

'""""

^data VUaGregorUnuV-g

nm f

Oregorins posta TreaTsttbl 'Popus;al fateor me /,, K/ \

:::::::;;:.;:::;;

:::::":::::::

Mathitdts
1

Z z:::: >y^ ht::xz -w- -* IZSZ ":::::"Presbm^roZr^tr ttw * ^'

'

comiiissa celeberrima est

wi*

l" anno medianle Ouailra^sima Capuam episcopornm concilio congregato, [ m '"' prmdictus Electus una cum epjscopis -t Ceora^ftiisset, dinalibua Romanis eidem concilio pr
:)
.

Ooi jquenti

1(1

cius

eiiam

Romanorum
et
'

consul

cuni

al ilas

i.ninli-

& *

"

UStiiir0icisa
''""

bus
8et
'

Roma ^,
D0St

Jordanus princeps
fe,

el

BflT*
iDW

Ua inseruitBarollls

dux cum

omnU>us
,inem

llis

0P^atibus

^mcipea
secufo

tfen^ Aodun ium'

'

r
,

concilii

rnrsus

insperal8|

[T

^has
1

' m miHaeprQ vinctas utarrw ntr* ^gresssautLongobardi,

'^-nmisquc a ciencis et laicis perurgeretur. vi-uuique n ciericfe laiClS penirB"-".

m.moUiis

perstilit.

Tandem cum

tfu etpriutfP

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

A

43
A. PRtlUI

mm
jjJJ^

m
ejns

episcopis

r.Tlensquc

Catholicis

viris

sia

steteraat,

palam cum armis suis deacendentes,

Ila
.;,,

ationilM.s

ilnis adjacerent. pedibOB n<r coacxue, vix lan.lem coactuB

rewrsi BUnt.

dolor, Apnslolirn et ruiijus prae-

bucguduU,
re-

versalia beati Petri Ecclesia, eo die, q

prsleritam

electionem
,

crucis

et

purpuraa

cipue feslivilaa

extilit,

orani

lam nocturno, quam

suinp ione Aprilis, dos

1

flrmavit

duodecimo
in

scilicel

Hcalen:

diurno

officio

caruit.

Sic Guiberti aeresiarchae spes

Domfnica

ramis Palmarum

in-

Fruslrata est, qui in

sas
ticis
iliic

Apostolorum solempnilate Mis

1

ihIMI

reversns, ibidem Pascha celebra-vit. ac Snlerperacta fcslivilale, cum CapuanO j03 perrexit, ac juxta civitaprfncipe Romam
,

celebrare aflfectabat. Allera die ab

altare

Aposlolicum
l>ie
<-i

lolum,

ei
,m|

Missa

esl

ibi

pcrachi.
reversi,

vero se.|nenli .unnes

prupria

sunt
Vi-

Uit.ttn
\

ra
nilli

gostiensem Tiberim oum omnibus transiens, infirmitate detineretur, extra pnrtigravi

gancti

sadem

ecclesia

in

dicionem Papae

cioris rediil

Petri

ledlorfa

fixil

et

quoniam
Petri

Ha-

wnnaa
papfttm11,
t;i

ajresiarcha,

qui,

vivente Papa Gregorio,

Bancti

siita

105 Guiberlus interea aeresiarcha, qni post praeI.XX. domino suo beatae memoriae Gregorio septi- C.uihrrtUS
l'ap;v
linVIilalis

jnvaserat,

ecclesiam

armacst.

mo

saerameiita

et

obedientiam
in-

antipapa
<

manii

Lenebat
Dei

principis

non integro auxilio expngnala

,

die
et

mililibus

novem annis exhibitam, AposloUcum thronum

vaserat,

iiam

recepta

cernens

Victorem

Papara ab omnibus in

Dominicam AscensioDominico nultis Romanis el omnibus fere Transft,., cum maxima frequentia ocberinis sollemniier Romanis episcopis, cnrrenlibus, praefatus Electus a
vero
die

posi

maxima veneratione haberi, Heynricum imperatorem f solvena ab observatione juramenti quod

,

apud

Canusiara

Tusciae

oppidum
ei

olim

Papae

Gregorio fecerat,

Romam

attraxit,

cum

eo ex-

Bosliensi

videlicel

Tusculanensi

Portuensi

at-

pugnare Calholicam
(|ui

Ecclesiam h
Victoris
tn

coepit.

Hi vero,

quoque"el episcopis qnc Albanensf, Cardinalibus plurimis assislenlibus, moa iquc abbatibus quam consecralus ct in Aposlolicam Sere ecclesiaslico
dem
,1],.

ex

parte Papaa
,

uUramontanis pardisponunt.

iilnis

erant

imperatorem Romae remqrare cogno-

Bcentes,

contra

eum

rebellare

Contra
ut

locatus

est

seplimo

[das

Magi.
Christi

Quo

etmm
a

quos

Heynricus

iinperator

adveniens,

facto,

corpus

sancti

confessoris
in

Nicolai

assolet,

vario bellandi eventu, diulissime pluribus

cl

civitate

Mirensi,

septuaginta
est.
ijies

quinque

quieverat
Pontifex

qna per annos seplingentos Barim delatum

,

depraedalionibus

incendiis ac

caedi

us

utrimque
ad

decertalum
resislendum
suo
,

est.

Praedictus

aulem

per

octo

circiler

100 Tandem
in

praephatus

imperator
copiis,
sive

relictis

ei

adelittr ve'

Romaa remoratus, una cum cipibus nd noc monasterium rediit.

103 Pnst
LIIl.

praedictis

prin-

Germania

assumto partim
exercitu
el

xati

pj*i

pariim comlucliiio
ct

gregario

omnibut

exiguum vero
EJrbem

temporis

spatium

co-

Romam
cendiis

suburbana ejns depraedationibus

caedibus,
ct

ini

mitissa

Matlildis

adiens,

magnis
legatos

eundem
poliri

ac

quibus valuit, quadriennio

suo

Ponliflcem
vii
,

supplicalionibus per
ejus
frui
:

interpella-

quatinus

aspeclibus,

ejus

colloquiis

mereretur
corporis

Romam
Cogebal
sed
sfi

venicndi

eam quippe causara sibi fuisse permaximam suggerebal. languor loco non abscedere
ulilitate

qnia

pro

sanctaa
vel

Ecclesiaa

omnibus
objeclare,

disposueral
per

exlremis
est.

periculis

Simone magis pretio quam vi tnthronizato , ab eodem imperialem coronam accepit, et tam non faventibus, quam non communicantibus sibi suisque complicibus, et Horaae, et in omni Romano impeno, sfevissimam et diuturnam intulit persecutionera. Hujns rei causa et ecclesise pene totius Romani iraperii desolatte,
devastavit,
et

tandem

iter

mare aggressus
.

Cumque

ad

Orbem
ac
ceb-

CUrisUana
milia

religio

propemodum
el

dissipata

et

pervenissel
teris

comilissa et ejus
(idelibus
est,

exercilu

viginti

iioinmnm
eliam,
aliis

eo amplius

diversis
caa-

beati

Pelri

devotissime

otficiosissi-

regionibus,
sa
ei
iia

katopapa k Guiberto cooperanle,

puisis

meque susceptus
Pctri
sancti

atque apud ecclesiam

beati

sunt.

Qui
el

Calholicis

episcopis

octo

diebus permansit.

Deinde
die

in

restivitate

abbatibus
pariter
ei

ecclesiarum praeposilis, scieupollentibus

el
.

Barnabae h super allare sancti Petri Missam

religione

sceleratos
vel

el

sollemniter
praefatae

celebrans,

eadem

auxilio

et

ope
in-

idiolas
siis

singulis
,

civitalibus

ccenobiis

eccle-

comitissae

per Transliberim c
lunc
,

Romam

singulos

inlerdum

autem

binos

vel
SUi

annuos
Sjmonis

Iravit,

Transtiberim

totam

Romanorumque
pene

pneialos

dampnabili

prions

magistri

permaximam partem
populum
licam
,

et

nobilium
sancti

omnem
basi-

castellum
Petri,

quoque

Angelr,

beati
in

civitalem

HosUensem d ac Portenebat
quae
et
:

tuensem

sui juris dicione

morabatur

magi raercimonio substituens, in depraBdalionibus sanctorum locorum et Chrislianorum sibi non foventium, dum non esset, qui armato resisteret, longe lateque volunlate quidem Neronis et Decii,

vcro apud insulam

extabat.

Romae

ipsa sui juris

107 Idem
qui Apostolornm
,

' est. sed minus possibilitale crassatus qui multo vero Guibertus
,

fortt&a
reclius
. 1

EUS

104 Die igilur,

cedebat,
parle

nalalilin

pr;c-

nunlius quidam

quasi

ex

imperatoris

oppidulo

omnes consules, senatores ac 1'opuluin Romanum de corona summovil e impfiru, cum subito Romani supervenientes praeter
,

adveniens,

in quam Clemens / dici debuit Papa demens suo, quod Argenteum dicilur, quasi ad sui munitionem excelsa lurri fabricata, pra>
,

Hi ntiam
llt

iXhibetitilin
1

i tori
t

stnlabainr

simoniacos
pniiiiissimas

angelos
siigias

cum quibus voruerel

sci-

lando
Hcet,

111

paludes

Ir;i,
i

Petri

ecclesiam

universa

ceperuni
nullo

eccle-

cruribus suis,
.

Dco per omnia Papaa

'-i

Victori
:

""

^ero

ipsam

quam

supradicti

Ponlificis

hopo-

propitio

confractis

ad

Dichilum
sive
t-l

redacUs
compli
1

cui

pnnes desuper tuebantur, ingredi

luer unt.

modo

nemo Apostolicam
exhibcbat, pe
l

reTerenliam

obedientiam
'-'*

Sed

ipna
,

Guiberti aeresiarchoe
hi
,

multiludo
Victoobsistecaslel-

pr;eler
illi

imperaloivm
perpetuo,
vel
,

''J" s

'

P ermaxima
ls

erat

qui

ex

parte

Papaa

i|in

se

propter
vel

aYaritiam,

quaa

esl

idolo-

erant,

conlra lantam
in

hoslium

mannm
sive
die
in

rum
cto

servitus,

ad

tempus, pa-

10
." ,n

non

valentes,

transtiberim,

jusjurando,
ejus

vendiderunt

quorum

plunmi,

sancti
ecclesia

Angeli discesserunt.
sanctae

Jam

mediante

quibus
sacriflcia

perfidia

claruerat,

dum execranda
successisse, sed

ln

Mariae
cantavit

in
:

Turribus

Ravennas
sole au-

celebraret,

non intererant, scientes eunel

resiarcha Missam
ll

nam utrumque camhii,

dem
!1Kll

n.iiii

Romanorum RonUficum

""

lt

''

'gne et

fumo supposito, ceperat;

vergente,

perj.irmn praJSCriptO mo.lo

, lin

invasorrm ar 8imO:

jara

ad occasum

qui in eccle-

Buparinjectum Pap83 Gwgorio fuisae

nani

Caiho

432
A.

VITA
i|iii

B.

VICTORIS
Dei tueprea-

III

PONT.

ROM
condi.

PRTRO

Catholici,

fldem

et

religionem
BCienlia

zelo

ptus est.

DlACORO.

r.

stantissimo,

Paps adhrebant
Viciori,

et religione

108 fistnabat
LXXl.
e;us de Saracenis instgnU
i

interea

Lngenti

desiderio

idem

lies peracta est anno 1077 gue ab excommunicadone lienricus tionibus, quas observaturum se prom. nii nime niiplcitt. Vuleri potesl Gr tgm\

Saracenorum, in AfriVictor Aposlolicus, qualilei oonflaoderet, conculcarel afcca m eommoranlium,

qoe contererei infidelitatem.
ei

ta

li

ad 25 Maii Veitit Henricus cum

vn

pi.

cxercit,,
,

u toria.

Cardinalibus consilio

Onde, cam episoopis babito, de omnibus fere

tum Hoiiiam duceret

'" n

'"'0

Gvibt

annum W83 partem

basilica
S.

1081; sed

Urbis

Transtiberinam^

llaliae

congregans, popalie Chrislianorum exercitum

Mis contrastqne vexillum beali Petri apostoli condens, sub remissione omnium peccatorum,
tra

corruptis

Petri intercepit, et anno i08i lioinanis multis , alteram

^*
'"'

t/roii

Saracenos
igitur

in

Afrioa

commorantes

direxit. Chri-

sto

ad arbera,

duce, Africanam devoluti dura essent m nisu illam expngnantee, beo ad-

eodem anno fugatus per jJT" Guiscardum, ut dictum in Commentarh num. tOi. Atlamen ab eo tempore
tum
scmper aliquos sibi faventes et passim ibi mansit.
i

tcm oecupavit,

Guibtrb!* "

in

Urbe kab

exerjuvante, ceperunt, interfectis de Saracenorura (i n centura milibus pugnalonnn. Qood, ne quis

i

m
fft

Hic rcpeiiintnr
illo

jam

dicta,

ambigat,
illo

hoc

absqne

voluntate

accidisse

divina,

nis%

quadrienmio, aut potius wiennio

juit.
i

quiaHenrim m

die,

quo Cbristiani de

Saracenis

victoriam

mk

aut in c/us ricinin

adepti sant,
est.

eo etiam Italia divinitus patefaclum

k Fortc voluil diccrc cacopapa,

e&t,

nmlo

Papa, a (ineco
I

y.axcc

maliis.
III.

ANXOTATA.
a

Vocabatur a suis Clemens

J.

S.
S.

m Hae
Nicolai

De translatione corporis

Barim
circa

pltcitcr

ccpciUtio militaris in Afrieam, n smaccipiatur, prout verba enuntiare n-

agetur ad diem o Decembris, quo colitur. b Colitur S. Barnabas xi Junii, ita

initium
Junii

dentur,
le

difficuUatem patitur. Quapropter

t

conn*.

Uomam rursum
><><

venerit

Victor

Coinmentarinm inim. i / f e crrptam quidem cc/icilitionem,

H5,

uhx probaM
et

vivente

promopott

rix octo diebus Casini potuerit

c

commorari.
in

Videtur auctnr

<

M"

Traustiheriin

>-

rcite Victore, sed tictoriam fuisse relatam ejus obitum.

ria uti significatione, nisi ubique designel partem

Urbis tranHiberinam oersus Etruriam,

qum

longe

minor
S.

est

parte opposita,
et

sed continet castrum

S. Petri.

CAPUT

XII.

\ngeli,

basilicam

Vaticanam
castrum

Ve-

risimililer
travit

Uomam

seu majorem Urbis partem inante

S.

per pontem

Angeli im~

Synodum Beneventi
creta,
et

celebrat Victor
reversi

ejus

tle-

positum Tiberi, aut per insulam Lycaoniam, S. BartkolomfBi nxmc dictam, qiiam Tiberis in
Urbe
(1

Casinum

sanctus obitus

rfjicit.

in

qua commoratus

fuisse dicitur.

suppellex sacra ab eo reiicta.

HostiensLs aut

potius Ostiensis civitas,

alias

Ostia,

aut Ostia Tiberina, civitas erat prope ostia

tfl

Tiberis

mare

illabentis;

et

e.t

altera

Tiberis
ci-

parte

erat

Porlus

Romanus, hic
est

Portuensis

P, ajphatus
egrediens,

autem
ad

Victor

Papa

terlius

Urbem
sociatis-

[XIII

vitas dicta.

Utraque excisa

a Saracenis; sed
Ostiensis

venit

boe

monaslerium,
dedicavit.

utrtusque
est

episcopalus manet.

dejsanus

/h.'iii

''

que
cti

sibi

episcopis et Cardinalibus,
in

ecclesiain sauLflfli

sacri collegii

Cardinalium,

Portuensis vero

Nicolai

Pica

soiempniter

Mease

subdccanus,
<

Forte legendum sununonuit, ut obsenat

uhsrrtct studiosus irrtor,
et

Nu-

autem Augusto sinodam celebrare cum episcopis Apulia ''i Calabria3, nec non Principatuum statuens,

ccus.
I

Beneventum
fratres
el

perrexit.
:

In qua videlicel idem

<ic

timhcrto antipr&ter-

Apostolicus praesidens, ait

carissimi
niiii

Novii dileciio.
,

vestra,
orbi

papa
ita,

Henrico imperatore hic narrari

illa,

coepiscopi

omni

eliam

<} factaerant sub pontificatu Gregorii VII,

laimt,

sancta

Romana
per

et

Apostolica Sedes,
pertu-

lieet

auctor per

cernens Victorem

Papam

etc,

cui,
lerii
,

Deo auctore, deservio, quol adversa

quot denique
ut

quasi insinuet,

se

recentia narrare.

simoniacae

Iisereseos tra-

g Castrum erat munitissimum Mathildis comitisses, '/"' Tusciam sivc Etruriam possidebat, eaque forsan de causa Canusiam in Tuscia coltoca-

pezilas malleis

crebrisque

Lunsionibus subjacuent,
vivenlis
viderelur
[am

adeo

columpna

Dei
el
,

pene concussa nutare,

procellis

sagena summi
cogeretur
in

Piscatons,

Attamen non crat ui Tuseia stricte sumpta, $ed potius in Lombardia Cispadana, sive
rit

auctor.

intumescentibus

naufragu

profunda
qui
,

submergi.

Guibertus enim
invasil

aeresiarcha,

in

hodiema

ditione ducis

Hutinensis,
ut

et

prope
in
ta

vivente

sanctm memoriffl

pradecessorfl

ww

confinia iucatus Parmensis,

bulis geographicis

etiamnum

Papa Gregorio,
cessal

Romanam

Ecclesiam,
effectus,
et

P^
n
ouft"

berlus

pag. 567,

notatur Canossa. Leander Atubi egerat de Regio Lepidi,

cursor anlichrisli ac signifer satanae

oves Christi

conculcwe, occidere
perseculor,

iliustrans loca

oicina,

qua
,

su/nt

ad lawam
;

flu-

niare.

minis Lencim,

de Canusia

hmc

scribit

Propius-

140 Irrilalor enirn

exag^rator

amnem Canossa munilissimo silu caslellum, ubi Malhildis comes Gregorium VII Ponlificem
que ad

accensor injuriarum
tas

Papaa Gregorii factus, 1

tribulationes
,

calamitates,
ei

quantas
intulerit

el

QU*11

Romanum
peratoris,

abdidit,
Ecclesiaa

insidiis

et

vi

Btenrici

IV

imQui

persecuiiones

referre

quis

Romann

bostis,

petitum.

euni e* Conspirationes et oonjurationes adversus

deio criminis posnilens nuc capite pedibusque denudalis summa hyome per nives el glaciem impelrandsa venise causa ad Pontificem grassatus, ab

ciiavit,

(Jrbe

fagavit,

Sacerdolio perjarus
se
fuit,
,

bc

si-

moniacus, quantum
contra

ad

atqofl privavit, 8

eo

eum Romanum imperium

,

gentes

ct

re-

perbnmaniter admisfius,

et

in

gratiam acce-

gna commovit

et

quod

seculo

non
tuni

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

ium,
ipsc

4 33
aut

cxcommunientus

et

dampnatus, eun

larinm

potestaUnn
,

pcrsonarum

investitnram a Pbiro
dignitatis D IACONR.

sanctum
,

et

-- ,.ronunwnu urbem acienus sacnlegna, omiRomanam

episcopataura

vel
,

alicujus

ecclesiasUcea

dare

praesumpserit

ejusdem sententieB vteculo se

:

^is

perjuriis,

conspirationibus
ei

flagitiis

et

astrictum esse sciat

nec mirum,

cum omnes
et

ven-

mnibtts vitiorum

criminum

ludibriis

deturpa-

dentes
iu

el

ementes
Qui
dat,
tales

trecenti

decem

octo

patres

Inm,
'
,

desistit,
officina

el

IIM]II ,

ractua,

Simonis Magi manitus perfidia nequitiarum suarum co.net

Nicasno concilio congregati excommuiricaverunt,

:

dicentes

et

qui recipit, anathema

vel
,

sil.

impiissimum SUbs ad lam ;' imperatorisque exercilum ns

Anostolicffl
'

execramle facinus congregans

conlra
et

Quando ergo
rrlnpniv
au.liiis,

episcopos,
devilalis

abbates,
roiiim
illis

vel

clericus
vel

non
eis
:

Sl

Missas

Sedis

invasor

est

foctus,

prss-

cum

oralis,

cnm

e\com-

(V

[(lil

unangelica,
defreta
,

contra
contra
niiilu

Proplielarum

Aposto-

municalionem
esse
s;iKin)
lia

subitis

quos quidem

credere,

omnino errare
uullns

sacerdotes / est, Pcenitena

pontificum
nrajcedente
Danle
hlll(

jura

Cardinalium

episcoporum
cleri

vero

et
*

comrnunio a nulto,
:

nisi

Catholico
*

Judicio

1111110

Romani

appro-

suscipiatis

si

vero
esl

sacerdos

Catholicus

suscipiatur

MillVa^io,
,

nulln

*levli

sa ncta
el

Romana

popuh fervon- a.liEcclesia omnis malitiae

factus.

neguitiffi

perdinonis

caput est
l>'-i

communione manere visibili et invisibiliter a Domino communicari, qnam ab hseretico rommunicari et a Deo sepaalTuerit,
,

reclius

sine

111
,11111

sed
h

omnipotenlis
,

clementio praBdicturo

rari.

Nulla cnim
,

convenlio
fideli
:

Christi

ad

belial
:

Bdl

mujlfc*-

Pontificem
,,

$ait Ugnt:

post labores el certamiGregorium cum jam fflternam reauiem evocanle,

et.

Aposiolus

neque pars

cum

infideli

omnis

autem

h&ereticus infldelis esl

infidelis;

simoniacus vero, quia

cerporaliter Ca,

Ifugnntm

unanimi concordia episcoporura

Romaiii
,

clcri uc

populi

ha-reticus 7, ideo

sacram enim communioel

trgdicentem
fecissent,

omnibus modis connostram parvitatem renitentem, Apostolicaj Sedi pravel

nem

Chrisli
,

quamvis

visibililer

non timens seterni [mperatoris judicium, nunc Christum et oves, pro quibus suum nsque tdcirco persequi non omisit. sanguinem fudit
,

babere imminentes baareiicos uon possint, tamen dum mente el corpore Chritholici

propter

sto

conjuncli

sunt

sacram
Hasc

Chrisli
igitur

communionem

invisibiliter

habent.
,

dum cunctorum
residentium, auexeniplaria

auctoriiate

Dei

et

Pnuli
,-i

et

omnium
honore
*

boBore

officio,

beatorum apostolorum Pelri et Sanctorum, orani sacerdotali privamus, et a liminibus illnm

anathematis vinculo innodael

episcoporum
ctorilate

in

eodem

concilio
,

conlirmala fuissent

facienles

per Orientem et Occidentem

disseminaverunt.

Ecclesia)
raus.

separantes,

Nostis

praeterea,

bene

noslis,

quantos
intnlerint

LXXIII. 114 In eodem vero concilio idem Ponlifex Ca$ini varia graviter inflrmatus, post actum per tres dies conci-

dolos,

qu;in[iisi|ue

persecutiones

mihi
,

lium

feslinanter

Casinum
fialrniii

ivdiit

atque

cum

epi-

ardinat,
d

et,
stfti

ignatU

Ugo
tione

Lucdunensis

archiepiscopus

et

Richaret

scopis et

Cardinalibus ad hoc monasterium

ascenet

dus 6 Hassiliensis abbas, qui

Sedis

pro fastu
actenus

ambiper-

dens,
sub
nare

in

eapiiulum

se

ferri

praacepit,
,

Aposlolicae,
se

quam

latenter

districtissirao
/*

anathemate
ecclesias,

interdixil

ne

quis

habuerant, postquam
viderunt,
et

non posse

adipisci

successorum

suorum auderet vendere,

i,

vel alie-

in

sancta Ecclesia schismatici facti sunt,

terraticum

villas

vel

quascum-

Richardns
episcopis

cum
posl

quidem eleclionem nostram Romae cl Car.linnliluis fccerat. Uj, o autem

r

modicum
invitls
111

ad

nos veniens
nobis

pedura

effusus
Pontifi-

qne possessiones huic Casinensi ccenobio pertinenirs simili modo interdixit, ne quis monachorum andeivi facere cartam vel libellum, absque scientia

vestigiis,
cis

dum obsequium
ac

Summi

abbatissui, qucd

si

fecisset,

irritum esset. Con-

retractanlibus exiberet,

legalionem
et ac-

stimii eliam lunc,

ut

omnia monasteria, quaj sub

a nobis

parlibus

Galliarum postulaverat
parvitatis

ceperat,
l

quoad

itaquc

nostrae

infirmi-

dicione hujusnoslri Casinensis coenobii sunt, prondium k per unumquemque annum huic nostras

aiem,

factas

et collaudataB b seipsis electioni,

con-

congregationi

faciant.

Hoc

staluto,

omnium moepiscopis

spexerant

repugnare,

omnibus

ipsi

nobis

modis

insistebant,
cessilate

ne nnns abicerem,

pro

Eccleshe ne*

nachorum in eodem
tihus,

unanimi
capitulo

consensu,
resideutibus

praefatis

atque

confirman-

112
ti

impositum. Sed ulii nos

ad

i.l

deflexos

contemplacli-

rum,
tcm

domuum Oderisinm /, religiosum valde viROmanum diaconum qui tunc in hoc et

,

sunt,

conceplam diu
c

ambilionis

flammam

monasterio
11,-,

praBposiiuraB

fungebalur

oflicio,

abba-

bamis exluralus
e

evomuit.

Quapropter omnium
pertinacius in

coustiluit.

siui

fralrum

videnles unanimitatem

Post

haec,

convocatis

scandalorum scelere reluctari, ab eorum, et oostra continuo sunt cominunione sejuncti. Unde
;i1,

ao

que Cardinalibus,
jnxta
quo.l

monuit

atque

eisdem episcopis atpracepit, ut,

Oregorius jam
episcocitius,
,

tucctttoritnu,

sanctissimt

moritur.

praedecessor suus Papa

vobis
eis

Aposlolica

auctoritate

praecipimus,

ut

abslinere curelis,

nec

illis

mcetis,
sponte

quia
sejuncti
,

Romanae
sunt
se
.

Ecclesiae

omnino commucommunione sua

ul

dudum decreverat, Ottonem m Osliensem pum in Papam eligere, quanlo possent

perstuderent,

eumque, qnia
,

praesens erat
,

manu
:

quoniam

beatus

scribil
,

apprehendens
Accipite
te

casleris episcopis tradidil

dicens

Ambrosius

qui

Romana

Ecclesia segregat

Wre
111

,sl

haerelicus

d aestimandus.

Constituimus

eum, el in meamque vicem

possilis,

Romanam
in

Ecclesiam ordinaid

omnibus, qnousque
Bis
ita

hani

si quis deinceps episcopatnm vel abbam; nu ahcujus laicae e person& suscepent, nullnt snus inter episcopos vel abbates habeatur
l

"

focere

habete.

dispositis
in

atque

ile

decretis,
ipsius
liciter

sepnlchrum

sibi

construi

absida

capiluli

n?c

Ull;,

'i

cpisfopti
ei

sni

ahhali

audientia

COnce-

migravil

terlium fejussit, atque posl diem Dominum sexto decimo Hcaad

,

ll:,tl "*-

Insnper

Ecclesiaa

gratiam beati Petri et introitum interdicimus quera qnousque locum

. ,

lendas
n

Oclobris

anno
anno

Dominicaa
:

Incarnationis

simo

octogesimo
transitu

sepii.no

patns

autem

rob crimine tam ambitionis, "" wi scelus tdotolatriae ,

^ 1
1

quam
cepit,

inobedientisB,

nenedicti

quingentesimo
in

septuage-

resipiscendo aon deserii, Similiier etiam de Inferioribus eccle---licis

simo nono o. cnm pneraissel

hujus monasteru

regimme
i!ii's

nllis

V1 , Ml

\k,

dignitatibns

constituimus.

sedccim

.pu.lluor, n .l. navt-in, meiisihiis ab ipso Sed.- vero Apostolica

-tlm
lr

,,,,

tt3
utn,

[tem

si

li(_

(jtiis

impcralorum,
vel

regum

du-

SUSB

electionis exordio irnno

uno; sacrationis men-

u.

marchionum, comitum,
Septernbris Totnus V.

quilibet aecu-

sibus quattuor

diebu;

septem.

58

lli"

Ista

4 34
A.

VITA
Isla

B.

VICTORIS
:

III
loci

PONT. ROM.
istius

PKTIlO

H6
quae
lim

praterea ornamenta idem Papa Victor

renovatione

seu

ador na,i0n(1

Diu.omi.
tXIIT.

ad mortem

suam
fere

in

hoc

monasterio dercliquid
ecclesiffi

dicta

sulliciant.

CaHerum
ejus

quand

tWTil,

liecmHtvr numerota rirnvJ "' >'""-

omnia
ipse

posl

dedicationem
liujtis

par-

orbila
accipit

volvitur,

lauc abiie

cum
aliis

fratribus
in

coenobii acquisivit,

mcrementum, per Jesum

*

*.
Clu

sc

;:;
'"

partim
netaj

ab

pignore

posita recollegil.

Pla-

num nosirum
ntu sancto
in

vivit et regnat

cum

Patre

pluosti

auro
alia

diaspro p deaurnlffl quinque, et ires sine diarodanffl tres deaurala?, diapisti duse et
pnrpureae deaurataj septem, et
,

secula seculorum.

Anien

7^ P

cetrina,

aliffl

ANNOTATA.
a

J.

ex holoserico

qninque
gesimales
alia^

purpureae
;

et

dua; exami

ta

planeta

Johannis*medici

planetn cotidian sex, quadraDalmaticai

paretffi

De Hugonis Lngdunensis moliHonih.

quatluor.

octo

et

tra Victorem
446.

wU$

dicta

undecim. Pluviales auro ornatos triginta oclo,

ocioginta
Ires,

Calumnim

ipsius

et

alios

sepiem.

Albas

lineas
Stotffi

nonaginta
raiae

de serico
suis

decem.

centum dcau:

argento
'/

cum manipulis cum maniputis

tres
,

decem
:

et

suis tres

slokr

novem de aliffi decem

b Erat Rtchardus abbas S. Victoris Matstt* ' cl S. li. E. Cardmalts, rebusque bene clarus.At hic lapsus est cum Hugone

Commentario m, refutatm sunt 3

m,

st; scd postea

et

oclo. Semicintia"/ septem.

et
alii

Fanones r aurei pro

suis

subdiaconibus

si

quattuordecim. Cami-

no 11 Dc co mderi possunt Historici

lia

LugdwZ cum eodem resipuit, et sub Ur(> Q Ecclesim Romanm commwnionem obtimiL
Massitienses,
ct

'

Gal

magni deauiali cum amiclis

serico septem.

duo,

et

alii

de
u
u

Panni

de allare sancti Bene-

dicli.

Facies

u una cum

margaritis el allera facies

tres
,

Chrisliana tom. i col. 685. c id est, apertus, sive non amplius obturafa Ambitio Hugonis obtarata fuerat, guando

Victw

deaurala.
alia

Copperloria
anro.

w cum auro
et

et

duo

sine

pontificatum recusabat t quia sperabai sefacilm ad pontificatum per resistentiam Victoris

117 Circiloria
supellex sacru
iii

magna

optima

undecim. Pansanetffl
,

turum,
ret.

pmtn-

de allare sancli Johannis, circiloria quinque et

omnibus Victorem volentibus constntiAtspes iltaomnino evanescebat, consemientt

si
E

a Bealv

coopertoria quinque.
riae
:

Panni de allare
auro
circitoria

Ma-

%n sui electionem Victore.

d Colligitur hoc ex verbis Ambrosii in Oratione de Excessu Satyri jwm. 47, sive tom. 2 cof. iffl, uhi agens de Luciferianis sckismatids, ita
elsi fidem erga Deum tenereat, : Nam men erga Dei Ecclesiam non tenebant, cujus patiebanlur velut quosdam artns dividi, et raembra lacerari. Etenim cum propier Ecclesiam Christoa

facies

una

purpurea cum

cooperto-

rium cum
qunlluor.

smaliis,

quattuor; opertoria
,

Panni de allare sancli Gregorii

et alios

circi-

torium aureum,
toria

quaituor sine auro, oper-

loquitur

[&

quattuor,

dossales

x magni decem

el

no-

Calices

vem, dossales minores triginta. Ostiaria y septem. aurei duodecim cum patenis suis, septem
et

majores
angulo.
argentei
la

quinque minores. Fistula

argentei

aurea
,

cum
alii

passus
videlur

sit,

et

Chrisli

corpus Ecclesia
Christo

sit;

noa

Calices

Saxonici

duo

et

ab

his

exhiberi

lides, a (juibus
dislrahilur. For-

septem. Fistulas argenteas duas. Turibu,

evacuatur ejus passio, corpusque

te

de auro duo

de argento

deaurata

duo

alia

et aliis

locis

idem clarius

dixerit $. Ambro-

argentea maxima duo, et alia argentea oclo. Candelabra dc cristallo parium unum et aliud parium argonteum cum onichino, cl aliud parium
,

sius
e

Hic Victor renovat leges

jam

a Gregorio

VII

latas.
f Occasione horum rerbonnn longa ne qumrit Nneeus, utrum sacerdotes

argenteum
delabra
et iiua

cum malis Christallinis, et alia canquinque. Duffl latern argenlerc magnae,

dissertalio-

et

ejiiscopi

Euangelinm ipsius, Euangelium imperatoris, Euangelium Papaa Stephani, Euangelium imperatricis, duo Euangelia fratris Firmi, Euangelium abbaiis Aligernis. Duo sacramentoria

cotidiana.

schismatici,
sacerdoles. At
reri potest.

simoniaci et excommunicati

sint veri

bremori explicalione

dtfficultatam-

Etenim sacerdotes

ilti

ordint
et

Sacer-

dotali

non carent; sed

jurisdiciione

licito

uw

cum
la

argento.

Epislolaria

duo

unura cum tabu-

sacerdotii sunt primti.

tes

\on

stmt igitur

sacsrdo-

sancti

cum tabnlia argenteis. Regulam cum labulis argenteis. Capsa magna argentea cum gemmis et smaltis. Scrinia araliud

aurea,

Benedicli

ad sacramenta licite administranda, autalta ministeriasacerdotalia obeunda; quodnecipsisesi

licitum, nec aliis ticet in
carc. Ptura
iis

]:

gentea duo.

cum

ipsis

commtitfr

Hh
Casintnsi eeclesia rchcta et
duffi

de

iis

Duas cruces aureas magnas cum

aliffi

apud theologos
hmreticus,
uii

et canontstat

gemmis,

videri possunt.

anreae minores,

et tres

argentea ad

g Simoniacus
sibi esse

est

si credat sinwniam
1

processionem.
iiilHIo.
lea.

Candelabrum. Urceum manili suo, Fumigatorium Grscum

:

cum aquaaliud cum

licitam,

credebat Simon magus,

Pixis

Urceum cum smaltis omnia hav argenaureacum smallis pro corpore Domini,
Bacilia
la-

quo nomen habet simonid.

h Nimirum Pontijex simul erat ei abbas, successonbus suis abbatibus ut Ponlifexpi ohibutt alienationem possessionum monasterii> Terraticnm, alias terragium diclvm, tstcs* ur sus, qui domino terrm persohitur oh iis, '/"'
i
'

fi

ei alia major argentea cum nigello. Coppetellffi aa de peruis ircs. Calices onichino duos.

argenlea
btirati.

paria

duo.
auroa;

Centum

Libras

auri non

Stolaa

dua\ Fanonem anonem

hh imperia00

lem

lotum aureum. S>caramangaj cc imperalorum duodecira. Coronam de argento super allare sancli Johannis cum crucibus qninque, et aliam

ram colendam

accipiunt.
ma-

k Oceasione prandii hujus, quod singula nasteria congregationi Casinensi quotannis

*
,

cruet

cem
aliam
rons

Gifficam.

Coronam argenteam deauratam

ornalam,
iapidibus
ferens

lapidibus

pretiosis

sex

cruces;
fe-

coronam ^uper altare sancti

tres

Benedicti,
ornatas.
,

cruces,

procurare debebant, multa de juribus abbato Casinensis disputai Nuceus. 1 De electione Oderisii abbatis lib. 4 cap. if nius agitur hoc modo : D11111 id.-in Pontifex gravi
inflrmatus
in
Iit,

pretiosis

In

Nycolao coronam argenteam et crucem argcnicam fusain. Coronas argente, quas in veU n ,drM;i 'iiMMiii, lecim. Ha?c de reveren*'

sancto

ad

bunc

locum (Casinum)
se
deferri
in
et

T6D1S8

'

capitulo

fralrum

Icclo

pj
Cara'
ililm-

ibique in qui

prasentia episcoporum

; aissimi Victoris

iium,
juxta

cum

eo

erant,

admonuil

fratreJ

tertii

lauai

Vila et moribus

ac

quod

B. Benedicti

Regula

prfflcipit
irin

DIE DECIMA. SEXTA SEPTEMBRIS.

tem
cihi

4 35
:

de

vero, babilo

eligem.t Fratres ipsa congregatione consensu Odeconsilio, omnes pari

alta ris

cooperni

debet

nam

ui

ennmeratione

a.

puthu

ad

tantum

ordinem

recipiendum dignmn

Smantea,
bml
p,
'

elegere.

Quod

Victori

retnlissent,

ipse volnnlatem
,

eleciionem

valde
feciens,

laudabat

ram. snpradicta eorum eomdemque proet

supellectilissacr&ejusdemmonasterii, qumhabetur d iacono. inChronico Cavensi tom. 7 Scriptorum Ualia col. 951 non fit mentio pannorum, sed lualliarnm quse
,

Snns vocari
,i

omnino invitum

reniten-

idem esse videntur, quod hic panni. Taalliaa autem magis dcsignant mappas attaris, quam peristromata qum non sunt necessaria.
ibi
,

virtule,

lirmum '",., mja ne

0,

qua polerat, obsistenlem, seque tantum ordinem regere nescium et per ipsum et poterat reclamanlem
,

u Si panni. nt dixi, mappas designent; ab necessario distinguenda est facies. llmc autem
altaris

iis

Ulud

neum

hoc

faceret

oblestantem
t cap.

per

virl)e

Regulam de abbalia eum

lib.
2.1

investivit.

Oderisio hoc abbaie

legitur,

eum

nbime

Nonas Decembris, ubiobservat Nuceus,

Fastis Benedictinis adscriptam ipsius memoriam me Poterit igitur ad pradictum diem examtnari, konoretw. anetiam legitimo culPu Victore commenm Eumdem jam cum nostro
et reoera electus deinde daverat Gregorius VII : administravit sub nomvne hiit, ad Ecclesiam bene

in Rubricis Uissm palmihi videtur. (In Belgio passim antependium dicitur .) Constituit enim faeiem altaris a suppedaneo usque ad mensam. Minor tamen illius ornamenti usus est initaha, quodillapars aitans pforumqvA pretioso marmore sit ornata.

ornamentum, quod
,

lium vocatur

w Quid
viilr
1/1

sint

coopertoria

et

mox

circitoria

Annotatis ad cap.

lit.

ee.

x llac voce significari aul&a,

vavi.
y Tapetes dicit
Z

jam

ante obser-

Urbani

ll-

Nuccus

iii

qui ante ostium appendwntur, Excursv kistorico , quemhabetad

,

tuli

inteUigitur pars capin Per absidam capituli interior in arcum desinens.

o

cap. 64 lih.

4,

probat, timiies fistulas

vn

usu juisse

Secundum hanc epocham S. Benedictus obiisanno 50S uut 509. At vixit multo dtutius ; agimus. De tempore sed dc Benedicto nunc non
set

ad communionem suh specie vini dandam populo, quando popuhs sub utraque specic communicabat.

vrro,
fuit,

quo Beatus abbatiee

consule

et

Sedi Apostolicas pras149.

,

Commentarium num.

aa Coppetella vasculum est. Pernas vero esse conchas marinas, ex quihus coltiguntnr margaritx sive uniones, observat Nuceus cum cariis
Lexicis.

alhi diarodanae p ptaneta diasprae sunt coloris rosei. diapistffl viridis, cetrinte vero cotoris citrini,
\U

bb Vidimtts

mox

fanone* suhdiaconorum.
est

Hic

jum

ante

dictnm.

Menda Grammaticatia

le-

vcrovox

ctor ipse

observare poterit.

Nam
hic cc
'

nonnikil diversm. fano ctiam significat tinteum ant sudarium ,

illa significationis
:

autem ridetur restis propria episcopis.aut ahbatihus, qui ponlificaUbus utuntur. Apud Cangium allcgatur ui in textus, quo abhati cuidam conceditur
q Vox aemicinclium raria significat. Hic
,

in qno futnt obtationes a poputo

'

atque eo scnsu

nletur usurpari,

Vox scaramanga aut scaramangum passim

exponitur chlamys
in
,

in

Lexicis

penula aut

pallium.

festis

ulatur mitra, chirotiiecis. dalmatica et

semi-

Cangius

Lcxico Grttco-barbaro ex Leunclario

:

cinciio.

Mdta etiam de
tib.

semicinctiis allegat

Nu-

de ea voce sic loquitwr

pluvias,
nives,

Vestis,

qaam

viri militaatl

Existimo hic designari vestem illam ques nunc passim tunieella vocatur , quayue induuntw cpiscopi uifra dalmaticam. r Fano iinteum aut sudarium significat. Hic striceus

ad

3 cap.

20.

res gestant SUpra vestesalias iuteriores,

arcendas

rttns

vox

ilia

sumi ridetur pro mappula subdia,

conorum. Mappula autem illa

quam

portabant

incommoda, Ea vocis expositio mulfis textibus comprobatur. Attamen non omnia exempla, quee ah codem Cangio afferuntur in Qlossario Latino-barharo huic vocis siijnificationi satis ridentur congruere.
gelu
,

et

caetera

aeris

brachio sinistro, ut portatur manipulus, veri-

Dubito etiam,
expositio
,

an huic

toco satis conreniat data

,

siiiuiUertunc erat
pnlis

farma nonnihil distincta amaniet

cum non videam

.

unde

tot

chlamij-

iliaconorum

sacerdotum.

s
allia

Camisia est illa vestis talaris , qum passim rocatur, qumque superius etinin alba juit dicta;

des imperiales accepisset monasterium Casinense. fuisse pallia arcepta a Malim igitnr conjicerc
Micliaeie

amicluawro estvestis,
alba induitur.
t

qum cotium

cingit, et sub

Nam

Duca imperatore Constantinopolitano. mter hujus dona num. 72 in Actiis leguntur

si trihits

\v,i\\ii\qni\Uwrsinguli$annismittendaCasinrnsi/nis.

Vox pannus multa medxa eeuo significabat, et

Hwc autem quatuor paltia

rrunt paltia duodecim,
militer vocantur,

annis miscrit,
rerisi-

;om aliquot vicibus in his Actis occurrit. Pcristroma autem inter alia significari hac voce, clare
tiquet
s 'i

qum imperatorum

ex allegata

apud Cangium

vita S.

Athana-

quia nnprratoris erant dona, non quiapaitia eranlimperatoria. Ceterum si qnm

voccs barhara* hic

itemper pnnnospossunt faignariperistromatapreciosa, quibus altana unaique exornaripossent. Attamen probabilius puto, per pannos designari mappas lineas, quibus mensa
Veapolitani. Itaque hic

non smf

erposita; ittasjam ante

expositas lector tnrcnict.

Mcnda vero Grammati-

calia lectorihus ipsis ohsercandareliqui, quia ni-

nus sunt frequentia.

I.k

4 36

ACTA SANCTORUM

J. S.

DE

B.

LUDOVIGO ALAMANDO
&
S.

ARCHIEP. ARELAT.

R.

E.

CARDINALE

SALONiE JUXTA CAMPOS LAPIDEOS IN PROVINCIA

COMMENTARIUS PR^EVILS

I.

Ludovicus Bulla

pontificia Beatis

adscriptus
:

cultus ipsius,

et Officium,

diu

inter-

missum, rostea rcsumptum

hodiernus reliquiarum ipsius status.

Ak. uodl.

liusinituriis

Yitatn,

moresi/ue

et (jCSta hrali
,

Arelalensi

erclrsia

quiescit,

devotionis

affectutn

Ludovicw Atamandus
U.

Cardinalis Lndovici Alamandi

ab utroque

cavendum mihi esse video. Primo oidelicet cavendum, ne contradicam ipsius beatitati, miraculh a Deopatefacta, etSedis Apo~

ext/remo

populumque non solum dictm civitatis, alianim partimti ari i/isiun tamquam rf
si miraculis

sederiom
prolectocjjfe

ta

rem conrarrissr. Srranilo asseHt, miniin nuu

illustretur,

cum,

ut

fide

dignorom

stolica*

judicio comprobatto, licetalias varia ipsius

babet assertio, Jesu Christi pro posse

titerit.

imitato\

Neque enim ignoramus, mullos Sanctorum Fastisadscriptosesse, multosque insigni etiam / kb aliis gloria in ceslis coronaios <h quorum grovibus peccatis nullum potestesse dubium. Rursum nihilo minus cavendum, ne ob titulum Beati Ludovico concessu/m in idlabamur extremum ut omnia ipsius gesta laudare veiimus
gesta pvobare nequeam.
.

Hoc autem probat, quia

cselibem,

Ludovicus
inviolatam

m~

git vitam
calcatis

castamque
vita
illecebris.

el
,

hujus

mundanaB

quamvis

illustri

esset ortus prosapia,

Tertio dicit,

fleao.

tiim Sicilim regem, cui

rula

Ludovici

in

Provincia suberat, ob miraccclesium Arelatensem /"'.r

oli

n approbare, cum
iraves

constel etSanctos fuisse

homines
errores

beneficum; canonicos vero ... Ludovici virtutes, ... nec non

vigilias
,

singulares...

jejunia, oraltoaes,

erroribus obnoxios,

lariosque ex

iis

in

et

quam

plures

Deo

gratas

et

acceplas

periculososque fuisse iapsos, et aliquando etiam non sttte cni/ia. Ventin divina honi-

operationes desiderare, ut sibi liceat corpus ipsm

ad commodiorem iocum ecclesimsumtraiuferre,

euin pro Boalo coiere cl rrnrrari.

Paulum ex persecutore Ecctesim fecit Apostolum, qum Pevrum graviter lapsum erexit ,
tas
.

ijiia-

QuartO

flnfltt!

Ponlifex

canonicis

liceat

Lndovici
,

'"''/"''i

ijinv

ex

publicanis

ad excelsum
latronem
in

meretridbus non paucos sanctitalis gradum perduxit, qum

ei

ad
de

commodiorem
ct

colere

eutndetti locum transferre venerari ut Beatum. Quinto rfcmnm

cruce

Uluminamt
suos
a
ita

divina,

in-

utroque
:

Deato subjungil

Pontifex

hanc

rtr

quam,
ut.

bonitas electos
ex
iis
,

sapienter

regit,

strictionem

quos
rium

ad tempus
eos

recta

semita aber-

Non inlendimus tamen proplerea eosdem Petrum et Ludovicum in catalogum Sani-elalos,

rare
in

permittit

misericordia

sua
in

infinita

ctornm esse
nitalibus
solitis,
,

donec

servalis

.li-bilis

solemp

veritatis

reducat.
.

Hinc

Christianis

in

Sanctorum
bulla
ilta

canonizatione

servan
foeni
locc

nitnus
'"n
Ul
i

consideramus quales fuerint in primo medio ritm sum cursu, quam quales fuerint Ilujus autem fine. llrati exitUS rrrtr fuit
,

ad illorum de

canonizationem deventum

etc.

Hmc

laudatissimus
tt,

imo

et

iaudabile fuit
,

initium

assignato integra nostruin sujjirniiit.

Meri

Pontifiaa, /<"'' potest, ad propo

quantum nosse possumus

Itaque,

iaudabilis

vitm

pars tonge maxima.

si

ipsum ad tem-

pus aberrantem a recta \ria viderimus, cogitare debemus, id ei commune esse cum multisaliis, etiamsi forte non sine culpa erraverit, priora vero etposteriora ipsiusmerita effecisse, ut
post

3 Porro, acccpta hac permissione Pontificttt, hujvta corpus fuit elevatum et translatum. At elevatioms et Wanslationis Acta, siqua """'j'"'^

'

runt composita,
ex Actis in

dudum

sunt perdita,

"'

''"'

''/''

nupera corpons mitatione

compositis. Officium

de

'/""

miraculis

mortem

mox

atjam,

quoque

'""'/"'^

fulserit,

etnumeroBeatorumlegitima

auctoritate
a Clerueule VII ;;,.,,,
.

sit

adscriptus.

2 Certe Ludovicum
<"<

Alamandum Beatorum
.

Fastis

cum

li.

adscf

'.

mens Papa anno (527,

datam Bullahmc apudnos iam edtta est in B. Petra de Luxemburgo ad 2 Julii 4. Quare huc solum pauca ad B. Ludovicum spectantia transferre placet. Primo affirmat Pondie ix Aprilis.
"/''.

Petro Luxemburgico adscripsit CleVll per bullam pontificiam

situm est, el veteri Breviario irelatensi sub Joanne Fen^erio archiepiscopo [relatensi. g cultum cathedram illam occupabat, quando Ludovici permisit Clemens, quique defuncw

addim

anno /G2I
dirtuni

succedente

in

"

nl"' /""'"

'

n
i

" "'
l
<

Postea fratre ipsius nepote ejusdem nominis.

lllinl

xius

iii

prmtermissum. Officium diu fuit L udovi Pontificio Arelatensi in B.

cu

H\ n

ta

magnum dudum
civitalis

de propagato ejuspost beatificationem

bit
:

fuisse

Chrisli fidelium

PMimum

et

llliqne

sacellum

Arelate
est,

et

A1

...

Arelatensis

^mAlamandum,

s.

R.

ai Arelatensia archiepiscopum

erga LuddviCardinalem, ct eccle,

cum
1

Sabaudia) exlruclum
ul
confessoris
his

invocato
in

*J

,IS

*'

^dw0

poniilicis
:

Breviario nostro
obiit

cujus corpus

in

veluslo

verbis

Quo

die

glonosa,

^
mc-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

jv

43 7
A
Ni-

' 1

inonffl

beatus
lit

Ludovicns
Officium

Alemandi
semiiluplex

Cardinalis

cum honore
Germaniam,

deincepa celebrandum curavit.

legationis

alctore
J- s.

\rhlriiMS
mis
el

cum

pri<le

colaoV siimmo

Pontifice hene mcritus, in inferiorein

secundia Vesperis, et
ponliflcis

omnia dicantnr
-,

munere hingens, mis^us

est.

commnni confessoris
orationem
lt ,s

nimirumprm-

ei

lectiones

ter

ad Saxium BreviBriuin Arelaiense, a iH/o:Aiiiiqum ), itc prasule compositum anno moi, et a Perrerio aepote hdxlvii mendis purgatum restitnFerrerio

secundi noctumi. In de Hrcnarw illo additur

Multos labores pro concilianda Bcclesis pace lulit. Arelatem rediens, effusa In sacras aedes liberalitate
et
fuit

commendatissimns.
praacipuam

Nam

suis

snuiptibus

impensis

matris

ecclesiie

partem,
fornici-

qua? sancta

sanctorum dicitur, peraraplis

intrrmeiiiis aliis

bus ercctis,

miiioribus, el novenj

tnmqae.

Necdum

poterat

anno

4504

Offkium
fuit
il-

hinc inde capellis, conslmxit.

reliquiis

Arcam argenteam,
in

additum. potui in Officiis propriis Arelatensilud invenire xvii imprrssa. '/""' '/''"""" habemus seculo
bus
Iii,ir

sed eidempostea Breviario inseri; Attamen deim.de omissum

ad calcem
est,

Sanctorum, praecipue S.Trophimi, noblpastophorio,

el

neque

lem, quam Gasbertos dedicarat,

srn
Bedicula, supra
in

majus altara inclusit,

sin-

gnlis aunis

Saxius

addit

Cur
fueril

vero
,

lanii

Cardinalis

festoS.Trophimi exhibendam coram popnlo mandavit. Maxiraa charitale in pauperes

excelluit,

Ofljcium

intermissum
necesse
est

ignoro.
praesulis

Restituatnr

vitam angelicam duxit.

mr
et

Gaspari

cura,

stu-

7 Lectio vi.

Tandem

Vir e\ omni parte beatns

aii

redtantwr.

,110

diligentia,

provincialem synodum hoc an-

miuravil

ad ca liim Salone

Cravum,

dt<-

ilnnna

ao celebraturi.
sed

/'"

Saxius
cito

circa

annum
fuit

necdum

tam

resumptum
fuit

(629; diclum
le-

tijjirnnii.

quinia Calendas Octobris, setatis suaa sexngesimo nono, salutis millesimo qnadringentesimo quinquagesimo, Ejus corpus translatum esl Arelate, nbi fere
tota provincia ad cclebrandas ejus exequias advolavit.

i
i;ur

Jtesumptujn

tamm

sccuio

xvn cum

mscula forsan immutatione, fixumque

nicn uic jcM

die D,,mi-

Numerantur enim
Tanto
ut
ejus

viginli tres urbes,

el

qns prater
gloria

motfo.
(tfumtio
'*

um

Dcdicaiiottis ^Michaelis archan-

sacerdotes, Rcligiosos

plebem, huic celebrationi

pj^
Tale

111

nobis

diligentia

perpetnum eodie dicatur ritu duplici. transmissum esi anno 4752 oura et humanissimi domini Josephi Antonii de
[venionensis
,

adfuere.
eniLnit,
oiniii

lumulus miraculorum
Pio
II

referente

Pontiflce

Vlaximo,

ex

parte

invalidorum

frequens andique concur-

Urantes, thesaurarii ci po?nitenttarii ecclesim me-

sns spe sanitatis (actus fuerit. Cajcis visum, claudi

propolitanm
Officium
dinalis,

cum

kisce
s.
in

annotatis
H.
E.

beali

Ludovici Alemandi,
Arelatensis,

Car-

archiepiscopi Arelatensi

veteri

Bre-

viario

tempore
a

Perrerii

archiepi copi
instante

gressum mulis loquelam, snnli> auditura resti[uii morluos suscilavit. Quibus miraculis permotus Clemens Papa VII, Ludovicum Alemandura iiiki cum Petro de Luxemburgo in Beatorum nu, ,

notalum,

nunc
l>.

seculo

intermissum,
el

merum
;i

retulit.

ei

Lamquam
(

Bealura

in

ecclesia

capitulo Arelatensi, ab

illustrissimo

reverendis-

Arelatensi

venerari

invocari permisit.
in

Ejns ossa
h mori-

simo domino
de Grignan
sa
,

Prancisco

Adheymar de Monteil

subterraneo
condila
el

tumulo educta,
et

capsula

archiepiscopo Arelatensi, reslitutum,

Bce
i.i,'

sunt,

usque ad hodiernum
fidelibus
sititliosr
<><l

diem
//./'/'-

synodo

provinciali
singulis

celebrandum
feslum
sula

deincep approbatum, et Dominica ante annis die

in

devote a Christi
in

colunlur.

mts

iijjiritiin.

quo

prBtermis&a sunt
concilii

Dedicalionis

sancti Michaelis archangeli

tiiiiitni.

7"./'

spectant

controversias

s. Arelatensi

ecclesia sub ritu duplici confes-

Basileensis
s

cum summo

Ponlifice.
<l<-

soris pontiflcis,

ex decr todalodie xix Aprilisanni

tres lectiones srest
:

Porro ad noiitiam ulteriorem

l>aii rrh-

ExvisitatioM

1670.

Omnia dicuntur de communi con/essoris

prmter orationem,
><

auiis

dandam

prodeiHl visitatio corporis, facta an-

rtliquwmm,

pontiflcis

no 4752 per reverendissmum

' jacol "' de Gritle
riinii
I

cttmli iiocitirni. (jtitis qni

dabo. Oratio kwe

Deus,

'

aommum
s.

aooatem
ei
t

ry

, r

,,

blon

/>.

vica-

meritis el
tui

inlerce^kuiihus k'aii Lmimici condignaris mortuos

u
:i

fessoris

alque pontificis,

tare, caecos

illuminare, claudis gressum, surdis audi:

generalem archtepiscopi [relatensis, r nniUh dominis Jacobo Hen deRobiac, prmfecto sacrariit ei Joannt Josepho
tibus amptissimis

iiun restituere

concede propitius,

ui

omnes, qui

Harenboure thesaurario ecclesim

Arelatensis, qui deputati erani
a

metropoti

ices

ejas

imploranl

auxilium, salutarem consequantur

capitulo,

adeslatm

Bffeclum.

Per

Dominum

etc.

5 Lectio iv.
imleciio
[esios

Ludovicus

Alemandus

apud

Bu-

sent aperttoni arcm, prmdicto mcario dema\ '" obo ab illustrissimo domino Joanne

de

ex

illustri

lamilia ortus,

morum

sanctitate

Bonspicuus, scientia el doctrina Qicos el comites Lugdunenses

aabuit.

clarus, inter cano-

Jumelhac, archiepiscopo u, Acta relatum est, <i><l

ictaque
ipsa,

[relatensi
>>>

na

ourate

primom dignitatem
sive

sigitlo

archiepiscopi munita,

arca (ueril inventum, et a

Postmodum episcopus Magalonensium,

Pessutani
factus
,

Muniis

post

discessum Joannis

<

Embroniaco ad Pisas, ad ecclesise Arelatensis nt,;i "i et Mox a administrattonem vocatus est. Martino V summo Poniiflce eodem anno presbyvv
\

prmdictis omnibus nomine subscripto confirmata, ad nos pcr uuir l<iti<ii>iut <l<nit,,iu,it <lr Branles, quopetente visitatio reliquiarum facta est, fuerunt
a,
,
i:

Ex

hisce <!<<> Actis, Gallice scriptis,

niaam
.''
pi'rf<

breniter,
hiatiiir.

qum adpropositum nostrum

Cardinalis
egit

Tanta
uiini

sub tilulo sanctaa Caeciilee creaius. apnd Ludovicum tertium, Neapolitaet

SufHc
u

Primo consewantur reUquim

arca lignea

" j'
l

tegem

wctorilate et

bumma cum Provincim comitem graiia, nt rex ralas habuerit"omnes

,

[toperatorum
1,1

regumque Arelatensium concessiones

Arelatensis
utililalera
factas.

inventa * vnaurata. Secundo, aperta arca, in/erius > quatuor extremtlatv fuiwanno est tabula, et fascia rubra [relatensts Ja- , s8, ous obsignatasigiito arckiepiscopi

JJ

J^

ecclesim
""

iu

Ita-

,,,;,,

^ocatus,

Bononise

legationera
a

obtinuit.

Inde

ad
se
<..

concilium
coniulit.

Basileense,

Martino

indictum,

vero sigUiis, qum tatem iliam estadeptus. Ruptis imenerunt omnes fere >r(,inteqraerantreperta, ac pieet teim sertcm, quias, involutas gossipio " maxtme caput, cu\ ue ossa bene conservata, arca Tert, inkmrent sex dentes

du

hn<l><j>Forbin de Janson, quianno

1(>
Sll

Lectio
"" s
'

v.

Ecclesiasticaa

disciplina?

tenacis-

^vm*,

immaculataa conceptionis Virginis Ma|,|;i acerrimus defensor, festum ejusdem concepl,ou,s sexla klus Decembris in Ecclesia summo

l,llI:

etiamnum
rrtt,t

revererunt
n,

Acta

tripticia

totidem

mitattonum.

membrano

soripta

erant arckteptseopt

Arc-

4 38
s.

DE

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

ei

Arelatensis Joannis Jauhcrt dc liarraut, qucv crani

j.

inchoata die xix Notembris xcmhris, anno 1632. Etcnim

finita

xxx Noar-

cum laudatus

xatwnem, poslea a$rmat a mter Sonctn* ordtius numerntum esse a Canisio in a, gto, non ohsUmte prokibitione
titulum SanctiB. Ludovico dari rtt canonizatus. AddU, non
',

/ "'""'

ckiepiscopus reliquias inrcnisset sine ulio testimo-

PontUto**910 >n "

'

nits

nio scripto, quo dc illarum rcritate consttttssct, aliaxia iii earum t>eritatem voluit inquirere. Nam

Andream Saussayum, sed ab hoc

adscriptum,

ausum^eTl^
solui,

primum
olim
nsi/itc

in illo loco, ubi indicio tpitaphii

,

inventa

n " ea 's
,.,

fuerant Beati ossa

diligenter jodi jussit

ad

iitntm, ut ridcret,

ibidem

reperirentur ossa,

an non aiia quoque ques korum oeritatem

aittem alia nttlla

42 Verum kisce observationibus nikil *~* nius t nikil /S-i. Non potui hil falstus.

martyrotogum

repervre

possent dithiatn rcddcrc.

faissent
domitiiini

Cum

intenla,

advocaiit peritum
Valletiole,

medicum,
post dili-

Nicolaum dc

qui,

gentem ossutm lustrationem,

asseruit,
i

omnta

esse

(icrmantcum quod e,us nomiuc passim laudai tngemtna cditione anni 4573 et anni i.Vj; ,."' tulum quidem Beati strictc concedil I
,

^MtH,

11 lit ll i mrnfifin HttrP tinVrirtie n/i n ivitinti ih UC Inu. uniits corporis. Bisee peractisinquisitionibus, lau

iln ita

l,,,l,.-i habet

Ilnm knnt* Item beata memoria . Ludovici

et

''"Iit

datus arehiepiscopus arcam, in qua continebantur Bcatt ossa publinr fidcltum rciicraliuai magna
,

archi!

piscopi

Arelatensis et Cardinalis.

gton elogto Ludovicum exornat

ritts

Saussayus

iZ
el
'u

cum
dic

solcmnitatc supra ma/as altarc exponi jussit

Beatum
y rr /lls

xxx Novembris usque ad finitas Vesperas post quas ipse cum primariis ecclcsiasticis, comi tautcsupphcau(iumloiigoagminc,arcamad locum
suunt reportavit

namtitat, titulttmquc probat hi$ Aivlaiensi metropolilana sede sepultus

est

ul.i

miracuUs
in

claruil
,

ut

horum muUitudine
dato
diplomaf
beatilatis

evciius
II

Glemens Papa
ea-liium

VII

Roma>

numerum
,

B
viaiialat

nomine

anno

latas
teec

IZlamtransanno
i

10 Alfcra Acta erant Francisci Adheimar de Manlcit dc Crignan qui prcccedenti archicpiscopo SU merat uic (n '" '> sacra ossa B. Ludovici
,

reluieriL
F -

hononbus(]iie

quibus

Beati

coli

consueveront

wttew
sttnt

wluit,

ei

sapius
intpe-

nerat. Tertia Acta sub

omnia invenit, ut decessor inveeodem arckiepiscopo scripta

una cum B. Pelro de Luxemburgo prosequendiim decrevent, elaio de subterranee situ ad basilica iniimum gremiam ejus corpore venerando.
lanus
tn

CasUl-

deinde
ctas

anuo 4666, dic xxin Maii, compositaque jussuStephani Francisci dc Gcrard, canonici ecclesim metropolitanm,
scopi.
ct

Marlyrologio Vniversali eumdem memorat hoc modo : Salone ad Cravum in Provincia beali Ludovici Alamandi, archiepiscopi Arelalensis'
Cardinalis
lituli S. Cecilia?. Prmiverat omnibiu auctor Florarii Sanctorum Ms.. sed sine titulo Beali, cum sic habeat : Item Ludnvici Cardinalis

oicarii generalis

archhpi-

Ex hmce

constat, sacras Beati reliquias ex

thecaprion tunc fuisse translatas

ratam,
ia

qum hodierna

oidetur.

m aliam inauPrmter kme Acta,

tria alia

Arelatensis.

eadem arca anno J752 reperta sunt

Uccc ultima

annuntialio
fuisse

ostcndit,
sanctir

post

moriem Beati nostri

testimonia autkentice scripia.

magnam

anno wjo, die x Hartii Adhetmar dc. Montcil de Grignan, qui tunc anhie-

Primum datum est per Joannem Baptistam

latts ipsius

scripserit

famam, cum ille auctor in anno 4486, id csl, post Beati

et

Belgio

obitum

annis solum triginta

piscopi coadjutor erat, et postea fuit successor. Testatur kic3 sepmdictasreliquias msitasse. Alia duo sunt Jacobi de Forbiu de Janson, qui priore quod datitm est anuo 4744, dte xxv
tur,
sr

sex.

drdissc paricm

Auqusti teslaatiquam reliquiarum B

Montis
die

II.

Acta Beati ex Ms. danda

scriptores,

alii

quidam

Ludovici Alamandi

cpiscopo
1740,

smmdo,
datum

Pessulanidocet
esse

qui de ipso egerunt.

quod

anno

xx Decembris
sc

legttur,

laudatus arckiepiscopus
Bcati

"ham rekquiarum

partem a

datam

episcopo Putoriensi suffraganeo arckiepiscopatus Fhrentim. ila-c saue sufjlctunt, ut intelligamus cultum B. Ludovici legitime inekoatum fuissedemde tamen intermissum, rursumque resumptum ct huihc perseverantem.
41
Bailltti inept<p obscrvn-

N,

llam hactenus B. Ludovici Alamandi Yitam qwHhw*

tem-

typis editam novimus ; nulla hoc pore Acta antiqua Beati in tahulariis ccclesias
latensis

antiquam

*^

Art-

inreniri potuerunt,
tnrcstigator

ut nobis perscnpsit

Batllctus
AI
,,Ni

VIC0

tiones

; nescnha. Ycrum addn. intermissum

B Ludoo&iMnoatoipsiuscultusatisbefuisse scru'

ad x VI Septembris in

dominus JosephiU Antonius de Brantes jam laudatus, cujus &ffigt*r

accepimus, quce de cultu et reliquiis Beati modo cam vcteri epitaphio quod suo loco * abltur dabitur. Vcrumtamcn in Bulta Clementis VII Bulla Ctementis Verumtamen
tia

diligrntissiniiis

pnhs dlorum, quos nimis male habebaut ea feeerat nrn <vmiMi; t>....:i feceratproconcUioBasileenTrnnt *
.

dtcta sunt,
-

Admirams

ZVTs7llZ

auctore discere causam

; Cur vero tanti Cardinali offi intermissum fuerit, ignoro. Restituatnr tamen necesse est Gaspari prasulis cura, studio et dihgenua. iimc urba invitabant

Saxiusyse, quem laudat in margin* i'Zrare se profitetursaxius enim de inte/misso euZ hmc tantttm scrtbu
.

S&^^T

^T* ^

l Ua3 qUffl q ltl"

fit de vitiB Annalibus, ita uuqiia fiusse ^scripta de.jestis et ,,, 1 conscnpta ae gesus c* "' culis B. Ludovici antc annum /.727, quo Bulla ilk

mntio

j<t,

*i

^* *

ut credendm

Pontificia fuit

data. Ilabeo revera prmmanibv*

cmm

Bailleum adnt qutrcndum, an oficium non esset rcsitmpum n adc! causam inteZColL

qualemcumque Beati Vitam, crutam ex Ms. RttbeVallis, qui priorattis est Canonicontm regulanW* in Brabantia. Acta hmc verisimiliter conscrip^ sunt eodcm seculo xy quo B. Ludovicus obut, cerio ante annum 1527, quo Beatis adscripto*
,

^dam Z <^>^n>^motam,e^
A
initio
vitoc

est Ludovicus nam cn dp_ rr. in Actis nutl<* P ea de re mentio. Videtur auctor aut in concilio Bor
:

>ecuh prmteritam. Nikilo feUcior

B.

lcensi
est
,

prmsens
:

Baill etus

Ludovici

uhi dirit

iilo

dillicultaum

fieri

hoc

ttmZc

L^

Uam .^
ooser-

concilio

w aut gesta B. Ludovici ?' tlmie" didicisse ex aliquo,

fuisse,
1

/erm

nam

cum in rcliquU omnibus admodu*

Alan,a llu

, Ad probantlum

Z**. * ** *" "^ '^Z*

ttcntiamquc ipstus pres ccterts commendans,
aliqitot

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

43o
i

a t l(l

nntcmi>pltstllustrans. De eontrorcrsits vero.

qH
,,

^ueruntconciUum mter et Eugenium t>amalutt altum silere, guam jud^ctum suum

pro/enr. Stc
1

emm
IV gesta aut conctlu Basiteensis
varia enarrat,
post

cxmsatwnem. Verum kac aum hu loco Vractanda sunt, necdum agimus nmiugicere credimus de ecripToribus
et

ZtiX
n

ft""

l,

mdcm

Euijenii

cw/M
locis

ivi/>\robet.

Mtracula etiam

nam omnes, quorumopcra tttemur nomutabtmus.

.

suis

morlem
piam
fo
ii.

Bcati patrata,

relata

necdum

speciatim ab alio quorn/i, quamms de miracu-

qum

Ludovici aeneratim multi loquantur. Acta edam, nt fide digna, sed minus p/ena, et kec accurata, quia auctor eeriin aliquibus minus in Bclgio scnpsit, nec omnia illa, qum similiter
Arelatc melius

111.

Beati

patria,
et

natales, dignitates variae,

inrcsttgari potuisscnt,

tam d,h-

officia IU e

gesta

usque

ad

concilium

Opera typis vulgatasunt, primus locus pro Vita Beati /mstri drteriptoru

aenter qucerere curavit. 14 Inter scriptores. quorum

Basilcense.

pfwifufj

</"'

betur

Mncft Silwo Piccolominmo,

evectus ponli/icatum
ftic est.

<jitt

postmodum
Puts
II

j, \pto njf-

nd siuumttm
Ctus

di-

T\ lJ e
itohrnt
flnibus

natalibns
,

rut

Xam

et

patria
esse

Lndovieum

beati
notuli

nostrum

Ludovici

Acta
in

Stirps Betitt
nobtlis.

multis

natum

ex

annis in concilio Basileensi vidit,

obserrarc et

ejusque mores

prosapia

li

considerare potuit. Notandum quidtm cst, Pio II marimc dispiicuissc Opuscula, qum dei/ens Basilem cotttra auctoritatem Summi Ponti/icis, et pro aitctoritate conci/it erarant, oinniaque
ilitt

labbeus edidit
ln
tra
Se htir

ab codcm fuisse retractata in Buila, tom. 13 ConciHorum coL

quam
1407,

Prancia? ac SubaudijR. Vera kmc sunt sed minus distincta. Scriptores vero seculi xvn dt kis i" varias abierunt sententias. Petrus Monod i Amedmo Pacifico num. 70 satis insimtat, novam se pro/errc scntentiam, ubidepatria Beati nostri sic loquitur : (ialli, non renuentibus alis,

tanti

Viri

naiales sibi vindicant.

abunde retractat omnia, qum conEugenium IV erant scripta, dum fatetur,

etiam
et

Consians
fama,

la-

men

est

apu.l

Salulienses Snhalpinos
esse,
,

eum
ad

gentilem suum

cx

oupido s.

/inritrm

Michaelia

ttirrjirrtiim

Hastlcam rriusxr aniio

1431,

ac rrrrt

esse

credidisse,

eonlra

Eugenium
its,
:

dicebantntfr.

qum a maledicis Nihil tamen retra-

ctaitit/r

qiuv in comutrudatianem

Ludovici protulit

sed ea potuis con/irmarit,

nihil

morum B. dum
nihil

quo oppido vicus est itemoiie tnrris quffl ab Alemannis nomen habent. Alemannorum autem oobilissimam femiliam e Gerin
,

Vallem

Macram

tnania,

quam Alemaniam vocant,

beesil
)

unde

el

itlis

nomen
tes

ortam
paler

esse
in

disU
aut

Quantum capiebamus, lantum defendimus

:

perhibent, easque parEtalia late

inscniisse

Othonibus
fuil

oppugnavimus
nihil

dominanticni
,

meniili

sumns,

hus.
frater

Luilovico

Anlonius

nomine,
;1

ad gratiam,

ad odium retulimus.

Qum

igi-

moribus Ludovici, vera credenda hisce falli mvnus posset. De B. Ludovico submde etiam meminit lltstoria ConcilU Basileensis, scripta per Augustinum Patriciwm, eanonicum Smemem, cui alios quosdam scriptodixit

tur

dr

ubi

Pranciscus, apud Arelatenses <Ii\.ts ius etiam nepos Lndovicus melioris lileraturas (y-

sunt,

rum

rocinium posuit. Htvc ille. At dissentiunt alii. i,tdovicus Dont d'Attirhi r/nsrnpns \u jus{ftdunrn;

sis,

ct

Petrus Saxius

in

Pontificio

Arelatensi,

concilh Basileensis defensores add,t Bailletus tabala rrttica ad fuinc dtrm. Verum UtiUmagis nobis erii PonHftcium Arelatense Petri Saxii, '/' "i eo mitiia de Beato nostn, memorat; utt ct
res, ui

ab hisce longe abeunt ; sed mvicem recte cnnxentutnt. Sarius, qui pattlo pos/ Mnnoditm, rt aliquot aiuits ante Donium Attichium scripsit, ita
habet
:

Natalis
,

Ludovico

Alemando

locus
,

hiit

Arbencium
Cffinohium

mnnicipium
Clamiii

Opu*
i

ludoria

Doni

aVAttichi,

quod

inscripsit

S.

apud Bugesios prope Vesonlionam archiepiscopi.

gente
,

Wores HistoricesacricollegiiS. iu E. Cardinalium,

Petrns
cio

illi

pater ex
;

illustri

quea

wguoetiam satmultade lieato nostro sunt <<>/kcta. ii, tamnt duo nonsnnt lirato contemporanei, ''"m ambo floruerint seculo xvn, id est duobus
fere seculis

Arhen- F
de

imperitabal
,

mater vero soror

,

Prancisci

Ludovicum peperil Arbencii dominum.

ijine

Conzi

pra3ter

postobitum

Bcatt.

Repenunturet

alii

17

Est
,

et

alia

gens

Alemandorum
inesse

nobilis

in

patria.paren/i.s,

ejusdem seculi scriptores, </nos per decursum suis

Gallia

(juos

hodie

Delfinates

appellant,

Ulrique
qui Ca-

fratres.

Ill

m,,.-

nominabimus. ' Pleniorem inter nomssimos B. Ludovici Alam ndi vitam suostylo concinnamt Bailietus, jam wquot \>icibus memoratus. ilic autem eo scripsit nodo, ut nun obscurc er beatitate Ludovici pa'ronnttim qtuvrat tflis, gui decretis Homanorum '""'/""> pertinaciter opponere se prmsumunt. erum inanis cst ille conatus, cum Bealus menmutaiierit,

tocu

familiaa

slirpem

eamdem
apud
in

censet

durcenses

episcopos

vul^ivii.

Alieram

gentem
.
.

Aleniiindomm
inesse,

Salulienscs
S.

Suhalpinns.

fama

est

oppido
et

Michaelis ad
qua?

Vallem

Macram, uhi vicus

lurris,

ab

Alemanis
eas
late

nomen habet. AmpUssimam mse isse constat, Ottonibus

nantibus,

familiam
in
in

partes
doroi-

[talia

At

licet

diversis

provincifc

diversaa

(leperiuntur

et

alii scriptores

re-

Alemandorum
gesiorum

supersint familiss,

una

tamen Bu-

c Mbssimi;

'""'

n.

qui crediderunt, autsaltem contendeLudovici Alamandi beatitatem utilem

"* "d auctoritatem conciliorum efferendam svr wa aucioritatem Uomani Pontificis, aut ad <-.rS

Ludovicum dedit. Hisce consonat quoad rem laudatus Donius, cujus verba idcirco non adduco. Verum Samuei Guiehenon meut Bistoria Bressim et Bugesim, gum circa
Arelatensibns
diiim
so/tun
seeuli

illos, </ut oocem supremi Ecclesim Pa.""* <"" l "' r lpn 'rctant, ejusque mandntts nbrdur.
<

toandum
1
'

xvn

assentitur sa.no

Gailice scripta est, pro patria non itrm pro patre et

,

"''

minus

ridicule ratiocinari videntur,

ani dissereret ii/r,

qui ex sanctilate Pauli

\po-

rniisrnl.it, Lumatre Beati. Nam part. 8 pag 3 \e, natum esse. dovicum Arbencii < Bugesia
i

synagogam Judaicam ecclesim Christiamm ^^temporibusprmferendamfuissecontenderet, pcrsecutoribus Ecdesim patrodnium qumreret

'

'""

futat

srntruttam

a/tqitorttm

qut
u

comitatu
,

Burgundim natum dixerant

et

Monodum

attribuerat qui Ludovicnm Salutiensibus

patrem
vero

440
ArrroRft
J. s.

DE
Broti vcc

B.

LUD0V1C0 ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

tOCOi,

rero

PellW

nrc

Anloimim

AlJinianilimi rocuium fwsse drclarat. s e(/ JuMincm Matrrm rrro tllius fuissr dieit Marium iir COr

quam quod Ga/lrrus anno f.V.m fuisHComomcusdicaturaGuicheno quoque canonicatus non aliud invenio
mruto
,

unisis

'"''^

1 '

strllnntr, rosqur

malnmonio futssr /iinrtos

<iir

9So-

tum,

qtuim assrriionrm
scruii.

Soxii

fwnA """'"~ alinr,.""

'

^"

attribwt fftmbris anni 1374- Hisceporro libsros qaataor, vrmpr Prtrttm. Jnannem, Caltcrum rt Ladovicum. Hssc sententia eeteris probabilior appant. quia taiulutns scriptor magis oidetur exa-

siiniim sunt
pftij.

Monodus

Amedm

nti dc juventute Ludovici fico dicersa sed forsan minus nera, ita loquens

^"
t mi) ~
iio-

qne deineeps studio

ciissinios
u(

iibris

incubuit
'

L
iu

iuier

minasse genealogias,
bationesaltquol

quam

alii;

et

affmpro-

Venm

tricmillmgenealogicm non

illius ;i'vi merito conseretur l" AmcihiMis Canliniilis Snlut ir-n- is ril,n

fachnn
flome-

tanium faciunt ad konorem B. Ludovjci, ut illis diutius inkmrere lubeat. Quapropter solum addo
rrrlxi

siicis

habere

voluerit

eniiiutoue

Avemone
similia

aula ponliQcia.
ista,

Dionysii Sammarthani,
I

qui Guichenonem
<<>/.

sunt

prmsertim

Non admodum qum dicuntur

i

\Z
d

sequitur, tnm.

Gallim Ckristianm
ita scribentis
:

582,

de

commoratione Ludovici inter domesticot

primordiis Ludovici
ius
esl

Ludovicus naBelicensi

.uino
,

circiter

mcccxc parentibus Johanne

in

Alamando
ac
dt*

domino Arbencii
|

pago

Montgeflon

in

comitatu
)

Burgundim

sr-

Cardinalis Salutiensis. Quod cero de aula nrnsi dicitwr, ubi degebat Petrus de Luna antipapa, qttnn (,i,/liu rrro 1'ontifirc aliquo /C purr rnliui. o cst o,io improbabile.
\

pm

eundum Guichenonem
de Michaille.
18

et

Maria

de Castellione
Beati,

tamen,
ut
fere

quodmox
Galli

Certim

subjungit
,

Petrum Lunensem
colnii,
tergiver-

omnes

principio

Quod

spectat

u<!

sftnutn

natalem

santera
to

Natm

videlur
i'st

amw

passim figitur cnra 1390, nec siue aliquo fwndamento. Vam cum constet, ipsum obiisse an>iilr vii

deinde deseruit. Hoc commune fuit nostro cum aliis Sanctis. Ludomcus

Bee>

Donm

vtl f3Si,

{450,

Pontifex in Bulla beatiftcationis

ssse

<l>-

aliam qiioquc dignitatem, aliorumjudicio attribit tam beato Ludovico, ita memorat : Addonl Frizonius, Robertus,
ttts)
et

cat,

de/unotum
ex his
iiuhuii.

sexagesirao vel

circa

mtatis

Auberius (ac deinde

administrationem

Baille-

aiiiiu,

mdet/ur colligi,

circa

annum

1390

cosnobii Trenorchiani Ordinis S.

Benedictiio
ei

fuisse

Dubito tamen,
:

an ea opinio non
multos.
Ccrtr n>
ir-

dicecesi

Cabilonensi

concesiti

ahrrrri ad annos atiquot

qiiiu

imopotius vix iubito,

sam.

idrm credidit Dionysius Sammarthanm

Arelatensibus
col.
7'J'J

ahrrrri ad annos satis

Officii

archiepiscopis

sed postea tom. 8

is

ctionibus

Ludovicus dicitur obiisse anno

iioc

Gallim Ckristianm
diciturquc ortus
e.v

ret/ractatur

error,

statis suaa sexagesimo nono.

est,

enim

si

verum

confusione Ludovici nostricuu

aliqua
wi

natus fuit anno 4384 post xn Septembris, velanno 1382 ante prmdictum diem. Si mndo respiciamus ad alia, qum majorem aut minorempro
aiterutrasententia verisimilitudinem inferunt, stabit omnis oerisimilitudo pro lectionibus Officii. Secundum Guickenonem parentes ipsius matrimonio
functi
siuit.
,

Ludovico de Palude. XJtrum non mque ex

confusione

apud

laudatum

Sammarthanum

Arelatensium archiepiscoporum catalogo dicatuT antr episcopatum fuisse praecentor Valenlinensi?,

iiii/iiirrin/um
aiiis

relinquo.
ittiic

20
offiria

Yerumlutnrn

epiSCOpatum u/m

yUffrfflffl

aiirtn

1S74,

ttit

ut

cerisimilius sit

Ludovicum

qui tntrr liberos recensetur quartus,postseptcm aut octo fere aniios, sirc anno i.isi ut 188% nttium cssr. quam post annos sexdecim, prmsertim cum Galterus, interfratres tertius,

kabuit B. Ludovicus, qui magisler el decrelorum doctor //* Yita vocatur. Ut doctor yuo-

que
liter

uitrrfitii

concilio Constantiensi, ac cerisimi

iottot

cttaiu

Pisano.

Certe

utrique interfuisse

se

jam
a

dirtt
lib.
tiae,

apuii _i:cai Si/riutn de Concilio Basihensi

I

anno

1390

canonicus

lugdunensis
of/una ipsius

dicatur
Ludovici

in

fie,

uhi fuisse

si" Pisis
,

ac Constanses-

Guickenone.

Accedunt

dixit

qum innuunt, anteannum 1390 oerisimiliter muudo datum. Nam anno 1H8 Magalonensem creatoim

Ludovicus noster

nec

umquam

obmrai
Viginti

Hdebimus episcopum, postquam fam varia

officia ecclesiastica.
ct

sionem vidisse quietiorem aut devotiorem, quatn enm, iiimirnm iiasi/misem, dr </ua ni/r/uil. Iilem Ludovicus ante apud /Eneam fol. 13 Basileenses sir

Fuisset igitur in mtate octn artnorttut rrriittis rpismpns <,</

incredibile, si afferantur

alloquitur
eiiam
sed

Constanliensis
el

concilii recens
fuerunl,

non

memoria extat,
et

est

quidem

ubi

plurimi ex nobis
Cardinalis

menta

monu-

ego

qui

certa;

minus tamen

nondum

nec

epi-

verisimile,

quando de

scopus,

mtate aliunde dubitatur. Prmterea fuit Beatus in concilio Constantiensi, quodanno 1444; etin Pisano. qnnd anno 1409 inchoahim cst, ut suo

tantum doctor eram etc. Quantum egerit Ludovicus iu dictis conciiiis, non liquet, utneccsse non sit, illorum conciliorum kislonam
texerc.

DmuOj|laoB.LudOTicimfflop/JrfM ftw habenda mdetur, quam Bullm PonURcimcuni qmu aucior Officii non mdetur recessurus juisseu hu/u. , cn , as habuis8et
,

moim

^debimus. Fuisset igiturfam ,n concilio, quando necdum otginti habebai annos,

si

hco

Pisanum cc/ehraiuin
XII,
et

cst

anno

t<"'> /"'"/
l'"""i''

pter sckisma Ecclesim,

ces,

qum duos
petrum
et

habebat

natus

esset

Gregonum nempe
:

qui passim pro

vtn

Pontifice agnoscitur

dicebat Benedictum
tur.

XIII,

pro

w de Luna, fl antipapa hao*

e

"'"'"

leatt
iinn

nuut

tum duu,

tum quia ipsa Bulla insifmsseexactein mtatem Beati inquisvsexagesimo vel circa. Itaqulpro'

rationes,

Amho

in

illo

concilio fueruut deposith

V.

electns estPapa

Alexander
et

Attamen

depositi non

acquierrruut,
ftterit

dirii

l<'<j aliqui dubitarunt, <> ctcc conscqiiniter canoutca drpositio, et

tma
<<

Bemm mTiJZ** ctrca 1390. quam

t<i\l rrl 1382,

fn '*> c

naium

*
re

AlexandH. Itaque post concilium duohus tres enuit Pontifices. Hac de causa
iiii
et

Pisanum p
>'<>""

19 Post studta,
III fit

qum Arelateperaeta

scquenttbus habtium

est

concilium Co

juvenlute

canonicua

datu fw
[

Ivgdnmensit

num. w Monodus, tacentibus ea dr Mwplerisquc, aut forte etiam

scribit lau-

2nl "";
'"
nl
'

tul ^ Pbno-nt
!

ante peracta omB-

ce< ubi sckisma fere sublatum tst, l!l lr j " bus pontificatu duobus, et deposito i >eln " [ ljr

stantiense,

m
a

''
1

Ludovico scriptores habent. Istud benefi-

" 11 canonica <

qut latnen
bat
IJ.

numquam

se

submillcrr

colult-

an Ludovicus trmporc Pisani concil"

^
Qili

Ludovicum resignaHonefratrismi

rtrrtirr rnjmii sr/,irm uttt octo

srcundum

)0Ci

f nostram ; in Constanttensi vero trigintaduO pauio plas. Interfuit iqitnr muitis actiontO""

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

44

^Ol
91

Pontifices institutis;

unde

forte contigit,

ul crederel

eadcm

licere

contra Eugenium IV,

tom.

certiim Pontificem.

Diontjsius

Sammarthanus

GallifB

ad annum 4423 num. 3, ubi pars butlm AlCTORB rccitatur, desumpta sunt. Mcditabatur nimtrum J. S. Martinus V generale concilium Senis kabere, Senasque adirc ; sed pmpositum adeundi crensiasticis

Chnstunuvcol.754 Ludovirum numerat inler abS. Petri de Turribus, diacesi* Anibates seculares ubi die i Martti anni 4447 vicarium
ciensis,

tu caruit. De gestis autnn Ludovici in episcopatu Magalonensi h&c demum subjiciuntur in

Gatlia Christiana
si

Latam
Papai
,

a Francisco

Narbonensenientiam

Crotis habebai Petrum de

jnlonefl*
1 *-

canonicum ecclesi ca-

archiepiscopo,

eamerario,
et

thedralis.

Alia,

'/'"*"

habebat bcncficia,
episcopus,

dum^an-

eiseculioni
sancti

mandavii

absolvit

Reginaldum
inslrumenlo

no

tM8

creatus

est

mox

videbimus,

Guillelmi

abbalem
incurrerat,

ab

cxcommunicatione

quidem episcopatui ipsius nullam aliam dicanonieatum pramiltit, itascriPontificio Arclatcnsi coL 330 : Primam bcns in sustinuit canonicus et comcs Lugdudigflitalem
Saxius

aliisque,

quas

censuris,

anitatem prmter

dato

apud S. Mariam Majorem die Veneris, x mensis Septembris, an. mcuxxiu InItomaj
,

dict.

1.

nensis
bilitale

unde ad altiorem gradum oscendit. Noet

23 De translatione

Ludovici

ad archiepisco- CreaUu

ar-

siquidem generis, Francisco de conspicuus

,

morum

sanctitate

patum Aretatensem iidem

Ludovicus
bris

scriptores sic habent:

ehiepiteopuij

Conzi

legalo (et arcliiepiscopo titnc

iiiis

Avenionensium Xarbonensi) episco-

Galli(B
tus

Magalonensium inauguratus est. Verum tom. Christianto col. 798 dc initio episcopa-

autem paulo pnM Nonas Decemejusdem anni ad Arelalensem metropolim a Martino V assumptus est, ut constat ex Aclis con-

sistorialibus,

Hac epocha

Magalonensis, et de diynitatibus B. Lndovici pr&ziis hmc leguntur : Petri demorlui in locum

Magalonensis

nysii Satnmarthani,
chiepiscopis

congruit cum dictis Dioqui tom. i coL 5S2 tn arArclatensibus obscrvat, Ludmicum

episcopU9

creatus

est

Ludovicus

decretorum doctor.
tor
ecclesiffl

Fuerat

canonicus et prmcen-

in instrumento, facto x Septembris anni li%3, tantum vocari Magalonensrm episcopum; sed cle-

caslos

erat,

Harlino

Lugdunensis vero abbas S. Petri dc Turre, cum a bulla data Gebennis x Calend. Julii,
Narbonnensis ,
et

pontificatus
tus est.
tarini

anno i (hic est mcuxvm) promoAgebat tunc Dcatus, sccundum chrononostram, annuih ebtatis trigesimum scxtum

ctum fuisse Arelatensem antc diem xix Januarii anni sequentis. Tum subdit : In Arelatensihus labulis nullum instrumentnm ejus nomen praeferl ante diem vi Junii anni mcuxxv Anno mcuxxvi
,

ix

Cal.

Julii

Cardinalis

tiiuli

S.

Caecilise

crealur
certe

Martino Papa V.

Ifiec

pro Chronotari,

septimum; idque cerisimilius est, quam fuisse annorum tantum circiter oiginti ct octo, ut
aut

quoad annos, sequenda sunt, etiamsiSaxius codem anno archiepiscopum et Cardinalem creatum crediderit.

tsqueretur ex sententia eorum, qui circa

4300

annum
non

natum scripserunt. Aliuui

,

scriptores

Magalonensem scd Macloviensem in Britannia Arcmurtca, cpiscopatum B. Ludovico attribuerunt. At is error

et

24 Lubct tamcn audire Sarium, laudes electi ac ihind? Cardinalis celebrantem llluslris, inquit, genere, Cardinalis
.

illustris

ingenio,

illustris

sanclimonia,
evasit,

illuslris

jam

salis ab aliis rcfutatus est,

dignitate,

purpura

illustrissimus

et

vul-

nominis similitudine ortum duxerat. Tanlo atttent facilius oriri potuit, quanto minus
ex sola

go
et
et esl

Cardinalis

Arelatcusis
,

audiebat.

Eum

vero

egisse

notus erat scculo

xvn episcopatus Magalonensis

Proviucia?

nam

ante

mcdium

seculi xvi sedcs ex civitate et

msula Uagalona, quee tota undique mari cingitur, ad civitatem non longe distantem, et in
continente sitam, Pessulanus
est.

III regem Neapolitanum comilem, summa cum authorilate diploma, quod consecutus testalur gratia, Arelatensis ecclesiie, quo rex iu ulilitalem

Ludovicum

ratas

habuit

imperatorum
,

regumque
castris,

Arclatenutilita-

qum Mons

Pessuius aut

Mons

sium

concessiones
faclas,

in

ejusdem

ecclesia?

dicitur,

a Pauto Papa JII translata

tem
sive

pro

urbibus,

municipiis,

privilegiis,

libertalibus,
,

franquesiis,
aliisque
et

quas vocant,

C
lumtcden "nperpiea-

*l

rtiit. rt-

lUflttfaauta
''"'fi/iriiitfl-

Porro laudati auctores tom. 6 Gallitt Christiami- observani, numquam tempore episcopatus sui Hagalonm degisse Ludovicum, scd Florentia >" aula Vontifuia Martini V fuisse, dum mcar tiqs sibi substituit ad regendum episcopatum, Lu22
dovicus
FIorentiBe
cisci in

immunitalibus

latifundiis,

QU*
in

episcopus

Arelatensis

ecclesia die,

possident

provincia Arelatcnsi. De

quo Beatas noster

consen-

cum undecim
tiunt

aliis creatus est Cardinalis,

"MwrBrittt.

ergo

eleclus
in

Magalonensis
curia

i/nquiunt,
ubi

degens Narbonensis

Romana,

Fran-

Annalibus ad annum J426 num. 26, et Oldoinus in Operc Ciaconii aucto tom. 2 col. 84/. Nam atnbo scribunt, duodc-

Raynaldus

in

archiepiscopi,
agentis,

Papee camerarii,

riin

illos

Cardinales fuissc creatos anno i426,

gestis

paclibus

ctim
set,

locum tenebat, ipse per se ecclesiam suam adire non posPetrum Anianae abbatem aliosque commisit
ultramarinis
Martii

die xxiv Uaii.

25

De

Ludovici

in

cardinalatu

h&c

.',

gatutqui

die
^ U1

viii

eo abscnte

an. ucnxix vacarios generales, Magalonensem ecclesiam*regerenl.

solum ante concilium Pasileense affert Saxius, curam habel noster in Ilaliam vocatus, Ludovicus anlisles
(

Bononientii

ir

condtto

Bononiam
laquitur
lus,
ei
:

legatus

obtinuit.
fuit

Sammarthanus
\t

ita

Stnenti,

Nonnulla
Pontiflce,
nuit
I* 1

pro

Monspeliensi
lateri

academia
Jan.

summo
obti-

Ludovicus

prffiterea

Bononia? lega-

cujus

semper
prolixius

assidebat,

Apostolicus vicecamerarins.

vicecame-

privilegia

*vi

Calend.

anni ucdxxii,
Gras-

rarius fuisse

Metur

* apnd

Gariellum

recilantur.

wnte Ticini

locum mu,il| 'i, Senasque transferri patribus placuisset, Ludovico pracepit Martinus, ut cum Senensium
pestilenlia,

cum

concilii

tus Otdoinus col. ipsum Lndovico gtstis observat, dici a (Haeonio, axtte carvicecamerarium ac prolegatuw Bononiaa autem : Qniddinalatum renuncialum fuisso. Addit

ante cardmalatum. Lauda84* de offieiis in Ualia a

oraioribus d t >
C)l

excipiendis Patribus, et tuenda con-

auid sit, certum

]

esi

cardinalalus dignitatem
s

t.tu-

"

liberlate,

ad
s.

quod

una

cuin

Cardinalium

CfflcUia?

ei

delatam

Marflno ftusse, ct
Marlini jnssu
:

c tu

se conferre

raeditabatur, pascisceretur. Rul-

[taiiao

vocatum,
Basileam
aoi

ajusdem

functuni

'aia

apud

Mariam Majorem Idibus Augu-

ieaaUonis

pontiflcatus anno vi, id est, anno 1423. Umc J' utu "ia ex Odorico Iiaynaldo in Annalibus eccte-

MarUno MarUnus anno

inde, jubente ipso munere Bononia ad synodum, qnam mdixerat

pontificalus

uliimo, scse contu-

59

li-

Septembris Tomus

V.

442
Au.Tune
J. s.

DK
Verum

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

dabo.
cot.

lisse.

in hisce aiiqua sunt mccrta, alia ex

Pnma
:

errore prvfecta. Incerlum prttno, an B. Ludovicus ifl lluliam rocatus sit a Martino V, cum

1492

ratio dissolvendi haic dah, Patres parvo numero no

conveiiisse
;

-i

Kdetn

cem

Basileai

supr a

quamvis
videri

d&.
p r$-

potius ab initio episcopatus Magalonensis usque ad cardinalalum, imo usque ad conciUum Basileen96, in Italia videatur mansisse, nisi jortc

scriptum seplennii (a Concilio Seu '.*;

tempus

meiws
paucis
bi.

esset

elapsumj neque

ante oclo
V
'

.1

ad bre-

episcopis

universffl Ecclesia;

leges

V'

ve
sit
:

tempus
de quo

ad

ctritatem
constat.

Arelatensem pro/ectus
fue-

non

itium fuit controrersiarum,

Aiim rattones ibuietn nderi pomtnt {/?''" '"' '"~

qum

26 Inccrtum
Basxteertsi

secundo, utrum proiegatus

non

interfuit ah
initto

Bononim, an legatus : et utrum hoc officium an post cardinalatum oblentutn. Legatum fuisse plures ajftrmant; quibus accedit Epitaphium anliquum, circa finem Commentarii
rit

gesseril ante,

danditm, in quo tatnen legatio Bononiensis cardinalatui prasponitur. Falsum rero ridetur primo,

concilium Basilecnse viguerunf namT* ieenses, quamvis rcvera pauci, slatim S e ,?'' sucrttnt (iisso/uttont, variasque anno 143$ s nes habucrunt, in quibus omnia jn-c ding^ ad attollcndam auctor'' 1 "' concilii mtatem supraiPsun Ponttficem PtcmutietS.n.E.Cardn,alc'
et

IV

inter E>

mtermmatione pamarwm ad conctiium

niln

Ludovinim
lium jam
1424 in

nominatim a Murtino V ad

conci-

luun Basiieense fuisse missum,

fuerit

cum

illud conci-

indictum a Martino ab anno

dccrettim

tfimirum fortia consilia placuerum PatribmBttsileensibus, cutn virisimiliter plus profecimiw ri magis pacifica et moderata finsseni
hisce

vocan, n

bttlla,

qua confirmat

conci-

mmorari

secuti, \e,'

HiSenensis, de ceiebrando post septenniuin Ba&ileas

conciiio gencraii latttm. Bulla ilta videri potest

Etiycnium IV

4433 pax inter ct Patres Basiieenscs fuevil ,

,

nolo,

cum anno

apud Batjnaldum ad annum 1424 num. 5. Falsutn etiatn est, Ludovicum ex leyatione Bononiensi

revocante Eitgcnio dccrctum dissolutionis c,>,> ^ t^ omqtte B. Ludovicus Alamandus, de qtto

agimtts,

unice

concilio

non

adfuerit ante pacen, cum

venerit, quando

ad concttium fuissc pro/ectum ; cum llotna clanculum discesserit, postquam conciiium diu fuerat inchoatum, ut ridcbimus. Sammarthanus de eo ante concilivm bar memorat ; Amio mcdxxx, iv
Idus Marlii, subscripsit (B. Ludovicus) quibusdam
stutulis,

Eugenio factam; aut cerle soium

de coricordia tractabatur. 28
Arelatensis

Etenim dc adrentu LuJovici Cardinahs docemur cx Epistola Philipp, ducis

quatn
coi.

'/Hflrdi) B.

Mediotanensis,
Coliect.

cdidit

Martenitts

clnnmiw

tom. 8

ad

Cardinalium
electionein

di^iiilalem

speclanqui

Ampt.

tibus,

post

Eugenii

IV,

etiam

1433,
tensis

dic

620. Data cst Epistola anno xxi Julii, quando Curdinaiis Arclaconcilium.
Basileensi-

Hnm

tjrt>-

ea

conlirmavil,

antequam

coronaretur.

Verum

Genum

hmc procui dubio facta sttnt anno 1431, quo Eugenius IV creatus cst Pontifex : scd more iltorum lemporum currebat adhuc anntts 1430 die

Pfiihpptts

degcbat, ut reniret ad autem, qui istud Patribus

bus pcrscrihit, hostis crat Ettgcnit, et vel ea <k causa cottcilio magnopere favcbat, ut rel ipsa
ho2c Epistota

xn

Mariii

anni 1431, quo res peracta

est.

tucutcntcr ntanifestut. Qtut porrode

Ludo\ ico nostro narrat Phiiippus, huc transfero Ut autem ego vobiscum participem, inquit, qiue
babeo
signitico

de

langenlibus
vobis,

bonum

prafali

concilii,

quod

reverendissimus

domimis
Jantise
ita

Cardinaiis

IV. Ges'a
in

Arelalensis ad civitatem

Ludovici in concilio Basileensi,

fuit

mcam

nuper

applicuil

seminudiis

et

quasi

snlus;

quo non

ab

initio,

sed postea prae-

quidem quod quando

attigit,

omnes

videntes sd
'

cipuam auctoritatem habuit.

magnam pielalem * induxeiit. Asserit ipse, quod cum saepenumcro petivisseriiceniiam a summoroutilice

i,

(. COfflQJ

^TJtJono

transferendi

se

ad
sibi

illud

sacrum

conciliuai,
pro-

illeque

eam semper

negasset,

applicnit

E
'''ii.

oSem

die

ximis diebus galea aquardia magnificffl civitatis mes Januai in faucem Romanam, et f.uta sibi n- iHa,
1

111

Martii

anni 1431,

quo

Pon-

deliberavit

Uium Ha- tifex

sileense. sta-

tim se oppaeiis
diii

electtts est Euyenius IV, debttisset inchoari concitium Basileense sccundum ea, qum in Con-

sub certo
misit, etc.
ligii,

omnino a Roma discedere, alio colore urbem egressus

el

cumjam
con-

fuisset, re-

Eugenin,

StantienH,
statuta.

Cum
a

vero procederet ad galeam,

erat in-

postea in Senensi concitio fuerant A lexander abbas virzttiaccnsis, aut

ct

(fuod

nonnullis

hominibus apud
fuisse ex
illis

Tyberiffl

insullalus
lis

choatum,

pottus Vexeliacensis tn Burgundta, Basileai

est,

quos putat

Cardina-

eodem

dte ad/utt, et prmsenliam suam testatus est instrumento coram multit testibus facto, quod videri potest apud Murtentum tom.S Amptissimm

de

Ursinis.

Sed cum eijuum

praestantem haet ipse et

bcret, ccepit
in

fugere,

quamquam
QOD
liinc

eqnua
unios
coepil

cursu
sui.

decideriiH,

absi|iie

hesione

Col-

lectwttts pag. 5.

genu
solus

Hoc

Equo autem

inde

vagante,

erat famost

illius

CO ncilii
plttres

quatecumqne initium. Eodem tamen anno

prajses

paulattm adve?ierunt. Inter hos erat Juiianus Cmsannt, Cardmalis S. Angeti,

ipse pedibus ambulare, studens quare gale;e, et cum non reperis^el eam
sicuti

appvopinita
cito,

voluisset,

occullayit

seipsum

in

certis
si

iirbu-

nonunatus a Martino V, et deinde ab Eugejno iv confirmatus. Uaque prima sessto concitu hablta est codem anno, mense Decembri paucistantum prasentibus, tnterque
eos paucisstmis
episcopis.

dudum

concilii

sculis,

graiiam divinam
sentire.

expectans, el

quid [^-

set de galea

Eodem mense Decembri Euacnius PapalV couc.lmm Basileense dissolvit legatum suum Car:

Tandemque factum est, quod nonnulli i;lin ****** galeam exeuntes et quEerentes super iH illlli^' ut fieri ipsum dominum Cardinelem, emissis,
29
cii

so-

let,

vocibus et clamoribus,

quia

nullibi

videba.j.e.ltfx"

dmalem Julianum
HonouK,post

tur,

cum

revocat, ct

ipse

prima

facie

al^ dubitarel *, "c

aliud

concilium

annum cum dimidio celebrandum PUbhce mdicit, inquil AugusHnus Patrtdus in Morta conctiii Basilecnsts, edtta apud Labbeum
s,

essent,
tes,

eum

inquirenpro parte summi Poutilicis

post

cognitos

socios

signum

fccit,

(
l

ad

eum

slatim quatuor accesserunt, deferenle>

euffl

tom.

i:i

Conciliorw

ex

quo iitam sempcr lau~

eUatti ultra Tjberim, attingente " e aqua lluminis usque ad guttura defcrenlium.

super humeros

du-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

in galea, et salis altonito pro discridnoto ergc patronus galece fuerat, cnm ihns in quihus
dleerei

443
Cardinale

et

proteslante

Juliano

sancUe Sabllt AUCTORB

J. S.

priesidente

noii satia

Inturn

esse

ihi

morari dlUtlUS,

concilii. Xec modo \contra Eugenium brutafuttninajecerunt Basileenscs, sed etiatn ron-

deiiberaverunt,
r ji'cre,

elc.

recedere,

et

Jannam

se di-

quo

in

diebus qnaluor atligenmt.

Demum

tra synodum, qaam Ferrarim convocarit., dissoluta Basilccnu. ttursum sufi gramssimis coinmina-

JjBfatus

statim
affendis
1

doroinus Cardinahs ad illud concihum accedet, intentarus toto studio et animo Ev cujus accessu non dubito, ibi rebus.
,

tiombus omnes Basileam vocant Cardhiales,

prmsentiiius

et

nia sancta

synodus solamen

et

gaudium
:

sin-

Lndigae quidem, cum sit ipse Praesul nilare, nec cujus proosapientissimas el maximffl reverentiffl
sentia
ornaliil

ihidem prohibent discedere, Principes interque eos Sigismundum imperatorem in suas partes trahcre conantur. Verum imperator, quantumvis multum antca favisset concilio
pietate sua dedit responsum.

dignnm apud Patricium col.

,

ipsum
el

concilium non

mediocriter

quidem
ct

4547

sic

auirebit, dabitque

magnum

favorem

slissimo se

expressnm : Ad ea ca?sar respondet, moleanimo audire has novas sediliones inler

et

Hactenus Philippus dux, non fuisse B. Ludoaeujus duobus primis annis sed venisMi-iiiii 111 concilio seanno {433, quando depace agebatwr. An autem pontificem deseruerit, ct ad concitium oenerit,
prajsidium rebus agendis.

Pontifieem
in

concilinm e\oriri

hortari, ut maturius

Epistola certum cst,

tanta re se gerant,
et

sionem

nequc ea agant, qu diviscbismata sint parilara, quo nibil rebus

:

gerendis perniciosius evenire polesl invenisse eos Ecclesiam Dei pacilicam .. meminisse debere Pa:
.

quia existimabat , $e debere obedire concilio, sub qravibus pmnis omnes vocanti, an alia quapiam
de causa,

tres snae professionis,

cum

praedicent,

se ideo con-

venisso, ut Chrisliani reses pellant, et

difjiculter

dirinarc possumus.

popuU mores emendenl, haedissidentium animos componant

:

r i.] Kinlre((r5ii <fr to-

'ii-.ii-'.'

bwu/krl Fr-

fnnam:
fi

autem Arelatensi in Historia eoneilii nihit reperio, quamdiu utcumque pacifuentnt sessiones. Verum jn ficte et tranquillm sessioncxvu, habita mense Januario anni /437, quia eligenda erat ctaeris orta est contenUo , vitas, aif (jititni rrttirent Grceci ad tractandum cum
30 De Gardinale

cavendum, ne contrarios

effectus pariant,

ut

qui

Graecos se unituros polliccntur, Latinos seque ipsos scindaut ete. Grtcci ipsi viaeran!, quam parum

a tafi concitio spe.rare possent

et missos Constantinopolim concilii legatos rejecerant, et cum Pon,

iijiritx

navigabant in Italiam. QuoJ cum

esset,

Basileas
illos

concordia sancienda inter Ecclesiam Latinam et Grcccam. Nolebant Grmci Basileam renire, nec Avenioiiem jam ipsis proposiPatribus concilii de

nunliatum
scilicet e

inquit Patricius col. 1550,

legalis

Gnecia snlvisse cum

Addit,

Pape,

variae

inter Patres senfentia?, multaeqae contenliones agi-

tam, nec in
civitas Italim

Sahaudiam ; scd cupiebant, utaliqua

Labanlnr.

pro tractanda unione designarelur. Eugenius Papa ejusdem cum Grmcis erat sentcntnr Cttm igitur, rogantihus Grtecorum legatis ut
,

orutione cos ad concordiam

re

Julianum Cardinalem pubtica cum Eugcnio revoca-

batur fabula,
tia

conatnm; sed obstinalis auiinis frustra narraeodem testante. Perstant iu senlenBasileenses, et nisi in loco a se delecto non

aliqua civitas Ttalim designaretur , res fuissetproposita, in

duas factiones scissum est conciliilm. Nam unapars nihil Greecis concedere voluit, nisi ante ofilata toca, vidclicet Basilcam, Arenionem, et Sabaudiam. De his Augustinns Patricius col. (543
ita

videntur passuri coocilium celebrari.

32
cepto,
col.

Verum

illa

Basileensium pertinacia

effccit,

diseedenlibus
i

ut legati Ponti/icii

omnesque Cardinales
tlac de
re
:

uno exPalridus

ti*

Basilea discederent.

ugenii legacuin alUt

iniiltis.
<
1

Ludo-

(oquitur

Secedit

magna
faclio

pars

Patrum quae
t

1554

ita
,

habet
sancti

Julianus autem

Cardinalis
ut
vidit

U4 tligilur

Ponliliri
lo

erat infensa, et

concilium
vili

in

Italia

nul-

sanctae Sabraa?

Angeli appellatus,

prcsses.

pacto
<'\

volebat.

Ilaec

c\ plebc ma-

Basilcenses
obslinatos,

in

proposilo

Pontilicem

depnnendi

goa

parte constabat;
,

quamvis ducem haberent

et

Basilea
Et

discessit v Idus Januarii

(an-

Cardinalem Arelatensem
Ialos.

nonnullos alios prae-

Quo

modo

(actio
his

kSBc
:

nnmcrum suam
Glericos
vicinis

Ludovicum Cardinalem Arelatensem, qui unicus Carni 4438.)

Patres,

concione

advocala,

auxerit,

explicat

verbis

undique
oppidis
in

dinalis

in

concilio

supererat, prsesidentem

creant

cogunt
(,[

veniunl

turmatim
et

ex
qui

civitatibus

sacerdotes,

etiam

urbe

cum plena poteslale. De eodem /Eneas Sihius, tamquam concilii prtvside, in Commentariis de concilio Basileensi tib. I fol.

Patribus

servieban! plerique, et in ecclesia togati

sic

loquitur

Medius
fidei

convenieutes, jussa praestabant suffragia. pars, qum Florentiam et

Opposita

erat

inter

omnes primoque
dispulationis
et

loco

ut judex
et

Utinum iu ForoJulii, autaliam civitatem Grcccis oblatam volebat, sic

abeodem describUur:
1 I

totiusquc

moderator

arbiter,

Lu-

dovicus
praelatus

Cardinalis

archiepiscopns Arelatensis,
insignis, tum preeSub hoc Prmside Basileen-

In alia parte sanclaa Sabinae,

cum

multis virtutibus

sancti Angeli dicitur, sancti Petri Cardiuales erant, et

UI

el

ad Viacula
praelati,

cipue

fortis et

constans.

plerique

alii

digni

oomero tamen longe

'" '"

superabantur.

Hme discordia

duo peperit decreta contraria, Notatur autem sessio ''"'"'"IV Kalend. Jnnii anni (437. Er illis vero tewetis Eugenius Papa approbaoit itlud, quod '"'lixini 111 Ualiam trans/erebat, ut Grmci desidnraba nt. Itaque cum inter Grmcos et Pontificem
26
ibidem
videri potest.

sessione

aut moderatius processerunt contra Ettgenium Paparn, eique adkmrentes, qttam antea fecerant. Xori quidem, hme non facere ad
ses niftito segnius

gloriam Beati; nihil tamen dissimulandum censcif nmnia. quatentts Ludovicus partcm in seo Basiittis habuit, brmt.cr perstringenda. Itaque
,

leenses rarias propositiones,

tamquam

fidei veritatirta

tesinconctlto dafinUndasprodnrcrunf.
propositas exhibet /Ertcas Silvius in
de gestis concilii Bafileensis
res erant generales, quas Mneas : Veritas est
lib. 4

simul

ncte

'"'"cnirctde celebrando in Italia concilio t 11,1 pruno FerrariOi indictum esl, eoquc perr trnn,( Grmci cum imperatore suo Joanne Pa'

Commentariis
-'

fol

Tres pvio

his

terbis exprimittauCatholicffl
fidei,

%0 etcum patriarcha
titil,,

Constantinopotitano.

datus

sa-

it

N
* vtyp

Interim Basitieenses sive , pars major et deteconcilU, dum intellexissent . Eutjenium fa-

B"liu

concilii ipsis in sessione 2fi, qum est 27 apud /*a> ^. tr lUn *i rcrersi snnt ad criminationcs et ad pro* Sus C01l tra Eugenium Papam probibente tamen

f rrmcorum desiderio, etparti

'.11

et alium crum generale concilium supra Papam, quemvis poiestatem tiabere. Secitnda est : Genera-

mienti

ipsiusconconcilium legilime congregatum , sine nec prorogare sensu, nec dissolvere, nec transferre, polest Romanus ad tempus 61 autborilate sua
le

Ponlifex,

idque

verilatis

ejusdem

est.

Tertia

Qui

444
AUCTORK
J.

DE

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

se

Qui pertinaciter his

reticus est censendus.

verilatibus

opponit,

has-

S.

Bas proposiUones multis contentionibus occasionem dedisse, liquet ex eodem

auctore.

magnanimiiatem vi<w nunc conciUum si soli episcopi solion nales vocem habuissent? Ubi
,

tiam, rectiludinem,

'

l bi

n'unc

33 Narrat

fol.

10, varios

Cum
ticuli

octe ar-

gasse,

ut

decisio

principum legatos rodifferretur. Recitat compendio

autlioritas etc. ? Breris responsio est lium fuisset Ferrarim, et

uLto** l0rUTI

postea

oratiovem Panormitani archiepiscopi, dilationem Engemum demultis ratiouihus persuadere conantis, cui alii
contra
finiendi

ment

propimti,

multi adhmserunt. Inter alia autem episcopis dandamesse vocem decisivam, alios rero

dicebat, solis

suo congregatum, nec schistna Basilem. Paulo post iterum dirit -=Episcopi quos solos Panormitanus hahere vult vocem quam pauci nobiscum sunt; et illi
cajnte
,'

PlorZti^ '*'
Hh
aatem
'

x\,ur

psi

m
T

srntes

adsunt,

haudquaqnam
:

valent

consullalivam tanlumhaberevocem, fulurumque hac vice scandalum, si sine cpiscopis res fidei termi-

rnmpere
ciem

VirtnuT
in

iniquitalem
et

extimcscunt

lerrenam

potentis,

ponunt scandaium

num
ut

sumeret. Vt brevis sim, fortiter insistebat txspectarentur principum oratores, qui Mo-

guntiam ad principum conventum erantprofecti:

Ipsi quoqtte

conscnserunt prmscntes principnm orainquit

tores, et quasi facta conspiralione,

in

Mneas,

sua. Audistis hodie vola pradatorum, au,li,|is omnes voluntali regis dixerunl se acquiescere lus Dei etc Hmc satis ostendunt, quam p a episcopos stbi faventes in illa controversia habusrU
!

mL

Z
Cum

consonamnt, conelusionem proviribus impedituri. Dcinde contra Itorum omsententiam

di-

unam

nium sententiam longa oratione definitionem

, :

Cardinalis Arelatcnsis, cujus tota oratio morii pungit adversarios , quam probet causam. 33 Attamen uon carutt Orator plausu adultn tium, ntMneas fol. enarrat his rcrbis

ctorum articulorum persuasit Ludovicus Alamnndns de quo sic Mneas Silvius fol. xi Ubi autrm
complures
Arelatensis,

Arelalensis fecisset loquendi

allixis

K''

finem.omnesin eum p^jhh

prodebant
doctrinam
qui
' :

vultibus

admirationem stupore
hic

sunl audili ....

vir

Ludovicus

Cardinalis
et

deinde laudare,

memoriam,

ille

wlUtl

omnium

constantissimus,

ad

hunc esse unum,

et

qui

dignissime jprasideret;
se
convitiis exhiheret.

gubernalionem generalium conciliorum natus, oratornm omnium qui loquuti fuerant, verba re,

confutare

objecta nosset, et (ut

prajsidenleni
sic

decet)

impenetrabilem
res

sumpsit.

Mox conatus

est

ostendere, pierorumque

tamen
se

necdum eratperacta. Verum opposuerm

fuit,

principum oratores affuisse examini articuiorum, ut probaret, non amplius csse exspcctandum. At archiepiscopum Medtolanensem offcnderunt hmc
Ludovici rtr/.a
:

cehementissime omnes, qui Panormitano adhem^u^auctor,

Praesidentis
recipercntur, nec

rcbant. Nec res sine violenlia

cnm nec mandata

Ex

territorio

ducis
:

Mediolanensis
qui licet orapraelatus

archiepiscopus Mediolanensis afluit

tor non
sil,

ordo in rebus agendis soliius cuslodiretur. /wm( quidem Arelatensis articulos decemendos pmlegi
;

qualis

lamen qiianlusque

sed Panormitanus vnterloculus

(ait) Patres,

est

hoc modo

habeatur,

non

ignoratis.

Nom

subdit

Mneas

Vos

nostras conlemnitis preces, regeset

Cnmque
locum
bat. tu

ita
,

dixisset,

commotus aliquantisper armelius,

inquit,

principes
cavete, ne,

contemnilis,

pralalos
despicitis,
,

contemnitis.

At
de-

chiepiscopus

Haud

prasidentis

dum omnes
Vultis

ab omnibus

tenes,

Arelatensis,
lacessere
est

ducalis. Pluribusque

quam ego oralnris eum verbis pergeprovocabilis;

spiciamini.

concludere

sed

vestrum non

esl concludere.

Nos pradaiorum major parssumus,

spectat
:

At
,

Cardinalis, ut

potientissimus injuria-

nos concilium facimus, ad nos concludere

rum Uoe

nullaque
cst,
ait
,

prorsus contentione

egoque

nomine

prffilatorum
,

supersedendum

esse

quod

mox
,

volebam.
nulla

Namque

si

omnino superest suo duci querela qui oralorem suum in rerum discussione habuit. Modica hmc contentio, quam patientia sua prudenter composuit Lndovicus, mul,

orator est

archiepiscopus

concludo. Vcra hmc erat etminime inepta Hanc tamen longiore oratione refutare

oratio.

toluU

Joannes
sa

de

Segovia,

non pauca,

qui post inepta ct /"/conclusit Itoc modo, Prawdtm

contentioque
gravis orta,

tum conduxit adpatUntiam ipsius commcndandam, ideoque a me observata est. 34 Quod modo spectat ad longm illius orationis compositionem, qum adversarios, maxime cpiscopos t acerrimepungit, aptiorest admovendum anvmos mediocriter doctorum, quam ad
objectas dissotvendas, profanaque eruditione mayts abundat, quam sacra. Ad objecliovcm Panormitani de non permittenda deeisione rerum /?dn suffragiismultitudinTs, itarespondet:toem\difftcultntcs

alloquendo : Quare si binc sine conclusione abeas, rationem le hujus rei in districto Dei judicio redditurum
plurcs
scito.
iC)

Eodem modo virum

nominati,
in

urgebant

olii

fol.

tantumque

illumpre- F

mehant,

ut

nec

animum resumere
,

Ludovicus

convitia, minas, turbas

aliaque multa,

palerenlur. Nttto ut "-

longnm habuit oratto-

ntm.

nent lamen ipse Panormitanus, quoniam non novus hic procedendi modns. Ordinem
dendi

qua arte sc expediverit Lu lovicus noquo modo pro tribus articulis ex octo aw stabiliendis concluserit. Utendumaslu censuit, Aineas, utque tumultum aliquantisper componeret, Haheo, inqnit novas ex Francia litteras.
deamus,
,

ster

et

est

Ita

proce-

rpsum

sibi

concilium

Uttsrv silentium nactus est , et nonnihil de locutus, paulatimque adrem regressus, suow

ah
:

iniiio

unquam
retui

dedit

nec
alias

postea

adjun.rit, se

immutavil

pro tribus propositionibus

alacerque consurgens,

in

uoaune
Atqufi
onini-

tjhique

hoc
te

Panorm.lane,
nunc,
sunt

placuit,

cum mnltitudo
sequitur,

Patris, et Filii, el Spiritus sancti concludere.

seque-

his

dictis

Ijrtus

nh

quia

non

non

displicet.

Sed
hoi

bus

decreta

suse

partis

conciliorum,

minum
episcopi,

ut voluntates

mu.abilia.

datus reccssit.

Et

hominibus summe alii quidem eum,

probatusetla^
alii

vesUBioa\\*

qu ,

Scias praterea, Tcrb0 lec|im sen

quia *

illi

ps j
I

torum (imbrias deosculabanlur, secutique complurimi, prudentiam ejus ma,-n"|irre

los

conj-

pcnuentta. Verum

*dmu freq uenter prenaluisse,

que
est

m illo concilio voces inferioris

ntulta Oraioris di,

mendabant, qui licet origine esset GalUcus, supj tamen hac die, summa homines astutia,
j
l

rasset.

ut inferio1 " m reci P ere^r. Revelavit enim ea nuut ^ Dornmus parvulis, q uae sapientibus abscondit h horum iiiferiorum zelum conslan'

opus Dei hac vice autumo

Communis tamm omnium opinio fiu% Spiritus sancti magis, quam ipsius Arelatensis
llmc

fuisse.

Mneas
alius

Silvius ,

postmodum
simili

ml

liora doctus.

36

Bestabat

actus,

aut

fl^
ban-

etiam festinationc finicndus. Condenduniet

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

.

44&

j..

<;<>

decreinm. llrrrrsi autemer convcntu e rat ire decre vrincipum oratores impedire decrea parttrnla-

mitanutn

if

ndtP
i(>

tte

W
nuffl ap

cui reliaui adheerebant principum ora- Agctori tores, et Ludovicum prmsidem qui multitudinem J. S, ordinis vnferioris faventem habcbat. Hic antem to&ictapro
, ,

it$f'

nffn

focW
tttttU*
ttfp ilft
<)

Tw approbato. oratores,
nova
ibique de

tiam prvnconvocantur omnes ettam prvn ad approbationem decreti die

,

evicit,

ut sessio haberetur die Sabbati, sextade-

isdtm artini -

n>

Mananm'{439. Verum legnti, nt obscrvat detinebantur in choro eccleste jggiea& Mposset habori, agitabatur.
pace,
si

cima Maii(in Actis cst hmc sessio xxxm) et ?*'! Facifice Panoruutanuin acnfer pttpugit, quod faetus ri- princteum ltderetur Eugenii dcfensor, qui antea
fuerat contrarins. Addidit,
tiones generales
gi
si

ipsi

maxime

galis adease

ic

qua Cardinalis Arelatensis

contra eas (proposi- nolenl '''<^

lectis

congregatwni pr&tegenda, ex mo&, fl* eranl oraloribus principum adbuc in chousil re conr Silwu& testatur, cusislentibus, ut&neas
10 pev

) senliret Eugenius, Papam corrisqnius esse, quam veritatem omilli. Speciosum sanr dirlinn koc est; sed lctjatis aliisque pmlatis

non constabat

minime potest essesuspectum, iussanetestiimonium

atores, ut intellexcrunt, se

adeo deceptos,

n01l

modo totum templum querimoniis impleve-

dcveritate, ideoque sessiont, quam impcdire nonpoterant, interesse noluerunt. Attamen tegati ad chorum venerunt, et conditiones aliquas pctierunl, utad scssionrm venirent. Inter

sedetiam inanes esse dixcrunt conclusiones, modo ficimt, et in Cardinalrm prmsidem Archiepiscopus Mediolcerbissime invecti sunt. od convitia conversus, de Arclatensi
niv i
,.]<>

hascrat, ut sola prima propasitio declararetur definita. At non obtenta kac conditione, recesserunt,

Audiamus tamen, quos

"< sessione,

Lutlovicus nostcr

lanensis,

habueritprtssentes

vndequecolligemus,

qui copistarum paedagogorumMcebat, ipsum esse,

q Ufl

cluderet,

gregem alium

nutrfrel

remque cum
Cnlliclinam

eis

fidei

con-

eum

vocitans,

ad
:

quem desperati et perditi omnes confugerent et cum illis ecilloramque ipsum csse principem
,

omnium maxima mamagnorum principum oratoribus gnis pralatis pu/nanscnltare. Panormitanus non minus acriter Deo, cum reraebat, dicens, ipsos non esse ex baDeinon audirent; et lucem odisse, quod maleagerent, ac tandem ex malis fructibus matos
closiam

regere;

nec in re

quibus auctoribus in omnibus prmvaluerit. Nullus imlhisque Arragonensium pnelntorum interfuit omnino ex tota Ilispnnia. K\ Ilalia soli Grosselanus episeopus, et abbas de Dona. Ex duabus aliis nalionibns (Gallica et Cermanica) miE tratifirf est, episcopi aut abbatcs) fiierunt solum
,

et

viginti.

Ttaque secundum /Eneam, qui ipse adfuit,

et

eiant episcopi

abbates simul mginti

et

duo, ex

quibus
scopi.

rerisiiniliter

nc ilccem quidem fuerunt epitaies fuein

Nam
Alii

Grossctanus erat tantum rpiscapus a

vero domi
latebant,

concilio, crcatus, et fortc alii */i<i<lam

hujusmocognosci. Addidit vere, se timere, nc mals revocarentur, tamquam conclusiones di

fructus arboris.

runt.

lidem

corde,

sed non in ore hahenies,

inquit auctor,

qui non

Mitto

alia

ab

aliis

magis subti-

litcrcontra conclusiones factas disputata.

nmiqvt oratjoiu plaenrtf

Pnvscs interim silebat. At ubi omnes dixerant, mndcsta oratione omnes placare, et dicta quorumdam refutare conatus est. Mediolanensi ve37

raro aliquos accusat, quod aliler sentirent, aliter loquerentur idque ipsum Arelatensis frequenter dtrtitabat. At judicium dc iis, quQS in cordc hominum latent, Deu rectius permittetur. Non ob,

stante absentia plerorumque episcoporum, plena

ta-

|hlnuiu<irf.

lirunHtou
1

inquit

Mneas
ne forte

/0/.

17, quod eum nimis

tur-

men omnia
scoporum
,

fuerunl subsellia procuraloribus

arehidiaconis
,

epi-

batum

videbat,

nimiumque
ex

commotum,
verbis

mhil

pra^positis

prioribus

respondit,

gravibus

graviora

presbyleris

ac divini

et
,

humani

juris

doctorihus,

suscitarentur.

In fine orationis versus ad multitudiquia nunnem, bono animo esse Palres rogavit quam eos dimilteret etiamsi oporleret mori eum,
,

judicavi,

quos aut quadringentos aul certe plures rsse diait /Eneas, rosijuc mn.nmr unanimes

dedisse

se

suam

concilio

fulem

illamque

velle

obsenare, nec
aut

eum ex suo proposilo aul minas cujuspiam posse dejicere; paratum se ad omnia fore qnse sacrum sihi concilium praeciperet etc. Finita oratione, rursum ortm sunt tonpreces
,

semper fuisse obsrrvat. Mirabilc vero est, quod prwmittit, jactum Aretatensis ad implenda loca episcoporum. Cogitarat Arelalensis , quod eral fu-

turum
be

pliirimasque Sanclorum reliquias lola

jussii
,

urin

perquiri

ac

per sacerdolum

manus
au\il
in

sessione

porlalas,
quffl

absentium

episcoporum locnm
ete.

teniionrs

clamores, protestationesque oratorum

tenere

res

maximc devolionein

tantm, ut decretum legi -non posset. Inter

Miljiio

hmcvero

Tam novum

id crat,

quam

alia

multa

eodem

Arelatensis surrevit,

cum

mulliludine Pa-

ut videbatur. Verum cum Panormitanus aliique Irgati vellent soli in ccclesia manere, ille iterum cum suis resedit; letjati vero
trum recessurns,
post protestationes

conciiio facta. Ccterum sessio pacifirc habita est, promulgaiumque dccrctum, nnllo contradiccnte,

quiaomnes abcnuit.

qui contradicere voluissent.

aulem,

illorum
,

recessu

peractas abierunt. Arelatensis lectis silentium nactus

,

Addit quoquc /Eneas, duos ex tegatis principum, nimirum Cmsareum et Gallicum, in scqnenti coucjregatione sc excusasse de absentia, el utrum-

omnibus

qua;

necessaria
conclusit
,

reputavit,
et

petentibus
concioconcilii

promotoribus,

facto

fine

nem

diraisit.

A ddit hisce JEneas

Silvius,
:

que dixisse se solum abfuisse, quia mandatum habebant de pace componnula, non quia dubUabant Uis rrde veritatc propositiounin drfmicndarum.
Arelatensis. ro de hac declaratione gtatias egit

tunc admirator et laudator

maximus

Bis igitur
et

(nimirum ante adcentum lcgatorum

post

rursus

abitnm)
;

m;ignis

in

diUicullalibus

COnclusit

Arelaiensis

quoniam ncc materia nec forma poconcludi

et preter
:

luitsine

concertationc

fuilque utraque

V. Prosecutio gcstorum Ludovici

cilio Basileensi

in

con-

miraculosa

conclusio,

spem

omnium,
sancli

vel Arelatensis

industria,
ille
.

vel

Spiriius

musta-

usque ad finem schismatis,

nerehabita. Sic
tt

At eventus docuit contrarium,

cedificium,

nuod fundamcnto carebat, diu

forma
vidcretur

re

non
38 Vt

potuit.

omnis

observata

pro

&tatu(is tribuspropositionibus,
post Patres
itli

tamquam
,

fidei

liasi/censium rcritatibus, in conventu

non diu

tribus propositionibus dictis, indicenda erat sessio. De hac iterum gravis fuit ahercatio inter Panor-

ad condemnationem Eugcnu Papm

pro-

44 6

DE
aii/uurtis suia

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD

Sili tus

M
J.

TORB
s.

progressi sunl. Ycrttnt .Encas

tllum arfuin

diebus exspectandum suadebat.

cum

non cnarractl,

forlc quia pCSti-

Legnti prinei-

lentia contactus, ilitsgcstis nonaffuit, Certcpestis circa idtempns Basileenscs gravissime afpixtt, ut ndebimus : ac ipse etiaiti .Eneas ea se taborassc

pwn

frustra
.

i&Quantum porro smvirct hes calamuate modo se gcsserit

dus,
~~..;r scribens
.
<-.
.

rogant

ut

Basileenses

Augustinus Patricius col. 456j ita hahet : Mense Marlio anni wcnxxxix peslis Hasilea) serpcre coepit. Ihi <lcscriliit.

Dc

initio tfiius pestitentim

andiqne grassata est -.grassaia P scens diehm morbus, 1IIW euimie 0| incredibile animas orco dimiseril. Ilorrihile
-

expomt Mncas Sihius lih lUm loi Cumque jam steriles exurem agros,
,
,

LudovK^ * m^ "O 9 *
o/i

<
,

latius

ZJ* 7 k
quantas

inde

idem auctor narravit breviter confeniioues

visu

'
.

tim

funera

per

vicos exportari
nnctionis

Il0ra -

cxortas

mter Basileenses ob octo propositiones, ex

Irrs

quthus

prmrcs tuiulcm a muttituthne appro-

batas vi.ltntus, snbjicit col. 1568 postulationes lc-

gatorum principum, ut Basiteenses abstinerent a proeessu conlra Ponti/icem, qumpropositm sunt die xxin Mait, anno 4439. At Palres post multam
discepiationem, die xni Junii rcspondcrunt, Ne-

Zl2 ? ,Jl^ uue planctum, nbiqae gemitum Iaexpers nrbe domus mIt Cadebat numero arbana
compitis
e
"

Dominicum Corpns aut cramentum, in viarum

luctus in tota

semZ!

exaudiri

KaU

sine

plebecula

primo au.uinni frigore sylvarum dunt, c juvemuiis corpora

in

'

~ Jff

que

sihi

licere,

neque

uiile essc

expirabaut

reipublica

1 ,

ul

aque morbi vis

fnil

nt

a jmlicio contra

abslintant a
judicia enntra

Bttgeniwn:

Eugeniom supersederelur. etc 40 Hmc aliifitot rationibus probare conati sunt, utibidem xnderi potest coL 4569, ubi etiam sequitur, quidpost rejectas tegatorumpostulutiancs
egerinl

atum etyahdamcernens,

aliquem nunc
post horam
toi

in

lH.ma.um fore audires. Jamqne

Z dadj
,

uum
jam
rat

erant

funera

ut sepulturas loca deforent

exterriti

mol

ob causam
in

ila

Patres

erani,

Basiteenses.

Concta

igrtur

concione, his,

quibus demandala res erat, jubenl, ui omma ad B judicium conficiendum parent, et communi consensu
fidei

eorum facie sanguis rnbesceret. Tum mortem Ludorici prothonotarii,

n{

lZ
nar
R

Ludom

quinque
ix

alias

conclusiones
legatis
(

quas veritates
approJunii)

appellabanl, jam

siienlibus,

bani

Kalendas

Julii

si,e

die

xxm

ejusdem anni, ac

publico

Eugenium
ad
vii

Pontiiicem ad Calendas ejusdem

edicto citari staluunt sententiam audiendam mensis, id est die

,

unus m Hehetia, alter Argentinm, rm, quartus in Hungaria, quintus

pro Basiteensibus erant;
inira
et

ctpatriarchfB Aquiieiensis quos , ut Eutjenio V festossape cxlubuii, cosque vocat dims concilii columnas. Mox addit obttum aliorum,

qnorm

tertius Spi-

in
;

Bohemia
et

suhjungit

Eratque
et

xxmi

concilium

el

ex.ra

Junii. Propositiones

tm habentur apud/Eneam Silvium

quinquetunc approbafol. 2. Prima

ubique timor

Demum

tremor.

ex iltisfacitEugemum oeritatibus fidei repugnaatcn,, quia transtulerat concilium Basticctsr ; S Ccuuda facii resipiscentem, quiaedictum Iransiatio-

gcneratim multos in concitio enumerat, ct aliquos etiam ex ipsis

Arelatensis
43 Et

defunctos

Cardinalit

domeslicis.
fol.

mox

24

Illis

aulem

diebus,

qui-

mufiiiuni

ntsrevocavit; tertia facil inexcusabitem

bus fervidior

erat pestis,

quibusque dieiim
funera, magna!

plus

*"'*
""**"

errore
,

etguartarelapsum
rursutt,

quam centum
Arelatensem

errorem revocatum quia concilium Pranstulit; quinta demum fain igitur fuit
,u

apparebant
haliiue

apud

Mpertmacemvnerroreelconsequenterhmreticum
il

tiabtta

sessio

Hli vero de-

posilionU

XX\ J,m auu, 4439,

pontificatu

xxxiv die dicta eaque Eugenius IV dt

preces sunt, ut viciaum aliquod in rus secederet eralque omnium domesticorum aut famiiiarium ejus vox eadem Quid
:

JJ**

agis,

spectate
:

defectum

tententiam
(fant

dejectus

dectarafar, ut

hunc saltem salva luum caput, quo salvo,

,

Pater?

Fuge

luna
salvaperi-

contumax
pacis ver-

conlra

Pontificeai.

xnobediens, rebeliis, turbator, Bcclesim

canonum molator,
scandalixator ,

simoniacus

perjurus, mcorrigibilis, schismaticus, a fidc ,// w. perhnax hmreticus, etc. etc. hac ses-

niur omnes; quo eliam pereunte ouines mus. Quod si te peslis opprimat, ad miem fugiemus? Quis nos reget? Quis duclor
fidelis

con-

Imjus

toonetwquupatricius,
i

psil virus,

infulati

"U

'

n,l,,,nIm -''''

prassules triginta
,t

rius

"""'

aotem Ordinis non rainus trecentis Eugcnxns Ponlifextunc utUissime occupabatur Fio-

feno

episcopo,

Jam tuam cameram irrejam secrelarius tuus, jamque cubicalaluus morlem ohiit. Considera discrimea, et
exercitus erit?
et

ahba.es,

in-

salva te ipsum,

nos.

Sed neque illum

funera
flectere

preces,
potue-

ne.jue

domesticorum

Z
C

^**y*Jm*i*mfo CU
'

mnt, volentem potius cum vitae 'oniilium, quam cum periculo

vitam. Sciebat enim,
ci

periculo salvare
concilii
salvare

Atiiludipsum
Eugenii

leenses.

FmUa nro

inuil^numdectararantBast
condemnatione
pes,
,a

quoniam

se

recedente, paain
ejas

remnnsissent, facileque
potoisset.

commi.ti fraus

Igatos mittuntad pri

doceanttsos
iiii

tum ab ommbus
pera>
,

suscipi.

Noverant sane

Addit, aiios quoque ipsiw exemplo mansisse; ex eaque cum vitai periarfo perseterantia infert, Patres Basilem potius ysivisse

absentia

,t

/uissnu,

im-

qu% obedire ullent.

Gdei
rectias

veritalem,
intutisset,

quam

propria commoda,

At

jam

spicere,

Patnciuscot.

Pontifice habere. Curus ip SO rum declarat

S2 r^
rW
pr.esertim
'

ab omnxbus despicerentur. Neque enim

ProveroeTllgtZ

W2 Aw wAtS

bw iter

At Basileenses

smva ilia pestilentia monitos fuissc a Deo, ut magis examinarent afl ]usta et Deo grata essent, qum moliebantw Jnteriui pergebant, sed, oi. /$7*i ut habet Patricius a undecimo deinde Kalendas Augusli cum acriu
pcslis grassarelur, Arelatensis consilium erat, ces_ sandam a convenlione et aclibus condliaribu!

Forte

usque

^gnaiet

vi

unione

Gnecorum

Pontiacis

ad finem Septembris, differendamque nceleclionem ad Kalendas Noverabns.

effectu caruit
:

confecta.

Atilludconsiiium
agere Bastieenses.
4i

et

perrexeruttt
cl '

^.nnonrssetconsulUus ad elecUonem

^^^rnenvtcUscntenH^qu^sexaginta

pum

Vcrum, cum legatos mistssent ad pra\ ll" conventum, qui habcbatur Mogantim, "

contra

Euyenium obtinucrunt. Eugenius

vero *

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS

4*+/

Florentino acriter percussit Basilcenses c iei7f0 anni (489 datam, butfam die rv Septemjiris

commisistis,

bene
verba
ev

egerint;
:

fateor

quippe

diuscule

me

tar-

K\
J
'

CTORI
s.

venisse

si

a.iiem

MfO

ipsorum reritates damnantur, eoxgue excommunicalos esse, et privatos omni difoclarat et benefieio etc. Observat Pairienitale, honore 1575 pntres magna /,n r narrat coi 11 nus, v ct ad apohgiam recurmolesiia fuisse a/fectos, Erant, gui petebant, ut decretum Pontificis,
a
iiisi

male,
voce et

et

um.
lido,

Qum

nimfs eKo
ore
pal-

et

trementi

forte

quidcm

atque
sic

abundantia
aspectu

cordis
irislis,

pronuntiavil

Qul
tus.

locutus,
oculis

animo

turba-

'

'

et

tumque
suuro

minax, eMnctis terrori erat, tanmentis mcerorem oslendit ut piurimi

,

nsse. ut

'

collachrymati

sint,

qui

ejus

in

fronte

libellus

tur.

At,

Arelaiensi
dilata
est.

consensu daronaredissuadente Joanne Scgorio , quamvis aliud tempus aliter videretur, res in
bffirelicus

statum

publico

consequenter esse contra consilium Cardinalis Arelatenactum auctoritas co tempore videtur nonnihil sis, cujus
,

Ad hmc

observo

bis

tante trepidaiwnis fuisss, quod timeret Cardinalis, ne rlectione omissi esscnt prmcipui prmiati. Hinc, ubi omnium nominationem

condiscunt.

Addit auctor,

causam

inteUexerat,
ait
fol.

exhila-

ratus

est

CardinaUs animna,

qni

us-

imminuta, ut etiam ex sequentibus patebit. [udiamus Patricium : Mense deinde Octobri, cnm subrogandi Ponlificis tempus a Basileensibua
[ttissr

que ad illam horam Irepidus stupidcsqne permanserat, nec persnaderi sibi poterat nominationem
isliusmodi bales
in
fieri.

Vi

autem

vidil

rpiscopos et abet

magno numero assumplos,

concilio

naliones,

pia-fiMini

adesset, plures

vicinis locis, et

macon-

quse in
ratas
pit
,

erant,

asquis

portionibus
,

imnorece-

ximc c Sabaudiensi cilium accesserunt,

principatu
ut

Basileam ad

et

animi simul vigorem

el

froniis

Tarenlasiensis

archiepi-

colorem.

scopus etc. Ilmc accessio

[ecit
tercc

Sabaudorum Cardinalem
et lit-

Factnsque hetus, sereno vultu

illo

con-

suspeclum,

itt

mdebimus. Affcruntur

cionem quoque exhilaravit, qua> oslendeuie, non tristis esse non

moestiliam

poterat.

imperatoris, acriter conguercntis de

Eugmii
ele-

Non

dsposilione, rogantisque,

ne procederetw ad
amplius

polerat tamen Cardinalis timere, ne ipse e.rcluderetur. guta elector erat jure proprio ait />>/_
,

clionem altenus. Arelalensis vero Canlinalis pron peramlum

ail

23.

ut fuissent

omnes Cardinales,

si

tjuivenire

dicebat

neque

differendum
et

voluissent.
dinalis
fuit

Primus ilaque omniura electorura Car-

Pairicius,

consulendum

Ecclesiae

puriiaii

fidei,

generalium conciliorum, neque quempiam limendum; se paratum esse et viauctorilatique tam

ponere pro defendenda Ecclesia.

alii

liuic

con-

sitio

acguiecerunt,
a
concilio

et

omnia ad electionem
dilignntur
,

Arelatensis, vir et constantisa insupeprudenlimimcoraparabilis, cujus viriuti haud adscribere titubaverim qumcumque in concilio gesla sunt, quia nec sine illo praelati perse verassent, nec alicujus principis urabra protexisrabilis, et
,

parabantur.
45
.iniojmranl
pd

set. ita .Eneas,

cum

illo

deinde conelave ingrcssus,

Octobris rem divinam fe- Cardinalis,
qui
electores

Primo

tres

abbas

non tamcn
17
cit

ut

elector.

Scoius,

Joannes Segobius, et

Thomas

Corcellus.

Die sequenti

xxx

tlteUontm
/'..(iii/j-

'u

fU,dfflBll/,!J-

Hi futuri erant electores Pontificis, sed ante eligne dehebant secreto alios electorcs usgue ad eum

Cardinalis

Arelatensis,

omnes

peraeta
i

re di-

numerum
erat,
alii

ut

pmter Cardinatcm, qui unicus

duo. Nullus ex dolebat Cardinalis,
et

commuinVavit, inquit Patricius col. /J7x, Tum tu sessione xxxvni, aliquot !ei/es, maxime pro electione,
su/nt

-ia. et

jura-

Itntn

fiictn,

simul essent triginta

erat episcopus, ct

conclave

cum

promulgatm.
ut

His

omnibus
et

publico

electoribw
ingreditwr,

iribus

illis

decreto firmatis, Arelatensis primum,

electores

tum

alii

exclusum se
alios.

gunqne potestate nominandi

electores

juramentum

alias

conceplora erat,

Vidit igitur
se

nimis serot Ordini inferiori ni-

pra^stiterunl.

Mneas
Ludoi

Silvius fol.
ici
,

%3

miam

dedisse auctoritatem.

Quare Arelatensis
quod mul-

dat pietatem

singulis sacram

muttum iaucommusic

Cardinalis,

conventus
,

sive

deputaliones adiens,
adscribi,

nionem
inquit,

distribuentis.
sic

Qnam
sic

rflm

ordinate,
nt ex

conguerebatur
liludo

sibi

injuste

solenniler,

devote

peregil,
nisi

ex

Sabaudia
etc...

ad

opera advenisset, quasi

ad

novam electionem sua eorum suffragiis uti vellet

,

videntibus
ctus

nemo
aut
sic
,

tenuerit
saxeurii

lacrymas,
aul
:

qui

pe-

habuit

ferreum.

ISjusdem

electionem
se

plene dc

confidercnl Patrcs;

suetum esset,
flepulationibus
ut canis

autem quod non quod cum conpraesidentes Cardinales ab omnibus

Dolere
adroitli

juramentum
dissimi
sto,

exprimit

Ego,(inquit] reveren-

Palres

coram

Domino
in

meo

Jesu

Chri-

cujus

mndo
judicio

sacratissimuro

corpus

indignus
et

in

consultalionibus

ipse

peccator

manducavi,
de

cuique

tremendo
per

mara-

spretus in deligendis electoribus admissus

officia

gno

finali

omnibus

non

me

factis

sit,

sua

defensionem

concilii

com-

memorans. Conversus tandem ad

cilixi,

imaginem Cru-

tionem sum redditurus, promitto, jnro et voveo, quoniam iu hoc electionis negotio, ad quod nunc,
volente
concilio
,

magno juramento
.

juravit, se nullum cupere

mittimnr,

nil

aliud
et

qnserara

''""'""'''"i

nisi
:

per

quem

conservaretur Eccle-

quam

populi

Christiani

salutem,

universalis

st status
ut

per

se

oportereque eligi virum potentem, ipsum posset se sustentare alioquin

:

EcclesiaB

n authorilas
tur,
ires

bonum. [dque mihi curaa erit studere generalium conciliornm vilipendafiiles

jctam esse de Ecclesia. Post

tys

hmc

i sessione

xxxvn

ne
in

Catbolica

expugnetur, uc\c
possint.
toiis

Pa-

conditm sunt pro clectione futura, ac

demum

concilio

persistentes opprimi

Hoc
in-

ttectorcs

publice declarati in congreyatione, guee

tohta
46
flm

qnaram, hoc

solicilabo,
in

ad
re

boc viribus
anl

xxix Octobris. Obsenat .Eneas Silvius

cst

cumbam
lib.

nibil

bac
:

mei anl
Deura

meorum
el

2 fol. 82,

n,i-

ornntum fuisse curiositatem ad audiendam

amicorum causa faciam clesias sum utililatem

hac

sed

solum

Ec,

respiciam.

Hoc

animo

ectorum nominationem.
"tt,
^

Dc Ludovico hmc noin

,

al

Cardinalis
et

autem Arelatensis
occupatus

"Kw,
t0
l

lanta

re

mente, hoc denique corde conciliare suscipio juramenlum. Fuitque ejus sermo el vi\ax el terrificus
,

plurii ius

negotiis

aliquan-

omniumque
ubi alii

astantium

commoi

il

animos.

tardius

venit.

quam tempus

res agiiur
sta s

ionem que sui non sine admiralione omnibus prav ll Qui tamen, ut ad subsellia resedit mora ua pnmiius excusata Hodie inquil magna
-

exegit,

expecta-

eodem die conclare, ciijus cuhioula pet sortem singuHs assignata erant, ingressw est Ludovicus, pontificaiihus omamentis mdutus, et populo benedicens,
Deinde,
etiam
furaiferant,

in

nominatione, qua? slatim aperietur,

Ecclesiae

^7 sTti

es

viri

quibus rem

sequentibus longo ordine aliis. Tngrcssus vero conctave , in sacello, quod celebrandis Missis para-

tum

448
AixroBB
J.

DE
erat, nnte nlinre,

B.
et

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

anle ipsnm ChriSti ve-

tum
Dco
dixit.

guine

aiiinenl,
sit

S.

xlllum

genibus

ficxis

et

nudo
ct

oaplte

orationibus

quanto
aliquis

aut amicitia virtus, jam supra

fevent-

porrectis,

ct

ilomui

habitatoribus
et mitris,

bencilluc

apud /Eneam

reYuKmi.
'

m
8'iui

fol. 26. Ttaque

'"^"

Sicque

posilis

pluvialibns

suum recognovii se quisque recepit, RmcMneas, qui ut cmremoniarum clcricus simul

ubi

nonien

""" dtbemus, Patres Basihenses, q U% mukaT ' ecer mtrabtha, consensisse in Amcd,,-,,, . *m Atned&um
'

suffragiis
bris,

(apud

Mneam

fol

i"v

v,

illos postridic

mgressus, 48 Quid sequcnti dic electoribus commcndaPalricius col. verit Ludovicus, silenle AZnca,
fuit

illumque, aui princeps

siJi

]***
soiiu*.
1

twrtalur ad

eligendum

io78 exponit kis oerbis : Postridie vero, antequ;im suflragia inircntur, Arelatensis Cardinalis
muliis
verbis

virum potentem

borialus est

collegas

suos,

ul

iu cl

Pontificem
diviliis

eligerent

virum
qui

quempiam genere
Ecclesiaj
:

BasUeenstum, illorum facta amplius mirari np q<tto. /> 0r. ro , cum ex trtijinta tribus ttectoribus u vujtnu sex su/fragia sua dedissent

ad pontificatum Basileen* ascendisse. Uirarer sane 'nV jactum esset; sed tassus mirando

riwt, unico saltu

Sabaudorum

'

gesta

polenlcm,
:

necessitali

pro-

vedcre possel
esse
millia

alioquin
ei

omnia
lali

frustra cessura

opus
suo

ci; Arelnlensis, att Patricius coi i^o illos qui Amedsum non elegerant,

AmedftoT
hortatur

magna

praesenti
et

pecunia ad
Ponlifice,
,

quadraginta
qui
in

etnim
tcs,

ipsi

Amedjeum
esse,
facere
si

eligerent.

Qui

nummorum;
Patres
possil.

satis

eleclionem
recusarunt.

mm^
,|,

Inud.n-ni
Perfecla

imperio
lueri

susciperet

et

ab

adversariis
refert

elcctionem

/Eneas vero

fol.

24

multa

ne,...

deett.

de ordine conclavis, interque alta de cibariis obserxat,

tctititm fuisse plus

qttam

unam specicm
allata

Arelalensis nomine collegarum retnlit omn.a, qme gesta cranl, et rursum omDiom 110mine elegit Amcdajum Sabaudia?

adsingulos deferre,
carnis species,
IIoc
r.

ita ut sttbtralieretur altera

mnnum
50

ducera

in

Ho-

Pontilicem etc.
in sessione xxxix
conu-

si

gemina deprekenderetur
contigisset archidiacono

Facfam elcctionem

autem cum
;

Cracorespon-

viensi

eaque de re cuvijucrcvti respondcretur,

id

firmarunt Basileenses. Deinde legatos numero ginli quinque nd Amedasum legant, qui

Quoniam
dissc

concilu
e\i-

idem

olitigi^sei

e.atdinnli, sic

nomine eleclionem nuntient,

gnnl,
nis
tcstc

et

consensum
Princeps

arckidiaconnm

refert

/Eneas :Vroh Cardi,

Patricio

col.

i58i.
erat.

. I

nalem mibi sequiparas, bominem Gallicum parcutn, evenlrem , ant (ut verius loquar) non hominem. Ego apud ipsum meo infortunio sum
locatus
:

legaiio-

Cardinalis Arelatensis

Amedants auim
aliis

erat

Ripalim,...

ibique

cum decem

nobi-

Iibus viris

habitum

gestabat

eremilicum,

voca-

omnin, qna;
:

tina indicat

dere vidi

facit, perlustris milii cornec adhuc aut bibereeum ant comeet, qnod m.hi motestius est insom,

nes noctes insomnesque dies dacit...

semper,

nut

negolialur

nulla

ei

Aut legit minor quam

est
:

baturque militum sancti Mauritii dec s, ahdtcato tamcn ducatu. Processit obviam i dux eremita, intcUextt electionem, et conditiones stbi propositas. De hisce nonnihil difficultalit
ostcndit,
tur.
iita.nine

de juramento, quod

exigeba-

vcntris est cura. Mihi nibil

cum

co
:

communc
mihi
et

Attamen

facilius tn

omnia

consensit, quam
et

ego Polonus sum

li

ille
:

Gallicus
illi

mibi ardet,

il-

credi potuisset de
acceptis

homine

solitudinis amante,

friget

siomaclius

sanitas,

mors

je-

pontiOcalibus
et

indumentis, benediciionem
aceepit
ete.
ttbi

junium
sunt.
dicto,
ti

est.
,

Ego,
cito

ui

iiiiilluin

comedam

multum
omnia

ab Arelatensi,
Postr.die

aunuluni Piscatoris
dictus,

dormiam

deficiam,
,

Hli

econtrario

Ripalia profecti sunt

In

Tonttiituiii,

Jejunenl Gallici
cunctos
in

et

Poloni comcdant.
vertit.

Quo

Amed&us, jam Fehx

levtam dcposuit.
ni

barbam

eo usque -

risum
varii

Ex

kisce facc-

die

aulem
,

Epipliamae (an-

Poloni

dictis

scriptores
et

sobrietatem

Ludovici

wvoictu

commendant in somno, miet

ramque frugalitatem. 49 Quod icro spectaf ad electionem, cum

eligitw dc-

1440) celebralis sacris Arelalensis oralionem habuit, in qua mulin disseruit de virtutibus, ei
nobilissimo

genere

elecli

Amedm.

Ilir

deinde,
et

roijavte Luduvico, alia

fccit

mnm
ilivus

Auu-

Snbaudia ditx :

multi Sabaudi essent inter electores, et Ludovicus omnium caput ipse in dilione ducis Sabaudim
natusesset, non
tn

ducatum ftlto suo ad nos minus attinentia.

dimisit,

Ludovicum
p

miramur multastatim suffragia Amedmum Sabaudia ducem ab initio conspilicet

deinde per litteras jussit prmsidere ccetui BasilfW At his litterm non placuerunt BasileensibiaNam Patrictus col. J5S3 ita habel : Literee Felicia
si.

rasse,

laicus esset

et in

rebus ecclesiasticis

post

hffic

quibus

inexpertus. Volebant enim electores hominempotentem, eoque loquebantur modo, acsi Eccleaiai
satis

concilii
lectie

Cnrdinali
in

Arelatensi

praesideuliam et legalionem demandaverat cum

,

concione

uon

placerenl

delelaa

stiati

prospectum

esset,

modo

ipsi se

per suuni Pon-

et

ex registris abrasa^, el rursus

51

aliis

verbis cou-

tificem contra

Eugenium

fot.25, el nou esse bomiui laico cito imponendas manus dicebant, quod videretur omnibus monslri simile, princi-

men

tutri possent. Aliqui ta-

cessa;.

obstabant, teste /Enea

Die xxiv Julii anni (440 Amedaus , vr ve Felix antipapa, Basilem coronatus est in suggestu

ti

pem
si

prrn

seculi

ad

Romanum

foribus
in

templi

ex

materia

excitatOi

e*
.

llta

dp*

ponlificium

accersiri

consecratus
Arelatensi

quaj res

nimium ecclesiasticis derogare! viris, quanullum haberent tanta dignilati idoneum. Alii
,

Romanum
1585,

Pontificem,

Cardina pB- !

vicem Ostiensis episcopi gerenie,

ubi de his ptura.

hominem

quit Patricius col.

ttus

w
Si
'/'"'

f*" JJJJJ

qui fucrit

esset, ineptum

manum Episcopum
asseverabant
,

conjugatus, cuique proles sacerdolio exislimabant. Ahi, Rolegis

tamen omnem pompam enanat /Eneas

n,

""*
lii

Epistola

doclorcm esse oporlerc,

.'

a curiosis

ad Joanncm dc Segovia, '""'"' oideri potest. Neque enim totam

mullisque

litieris

praspollentem

Bene

ratiocinabamur in mala causa, quales aliqui semper fuerunt Basilem. At aliividebant actum essedesuo concilio, nisi eliyerent hominem,
h\

suscipio; lem

Basileensis aut sckismatis historiam scribem scd solum gcsta Ludovici Alam
alio
,

Anno (Ui Ludovicus cum

quem

J?_ CawW
1

qui

illud tua potentia

protegere posset, talemque

dxcebant
"i

Amedmum Sabaudim

vam

dixerat Felix, ventt ad dimtam ubi jam antc ipsttm crat Joantics
legatus

^ 1"

'""^

F**j

ducem, quialterum

gooia,
atiis,

alterum vero in Gallia pedem habef cui omnes fere Christianorum principes aut san-

Ilalia,

tamquam Cardinalis et Quo ibi modo fucif exceptus

exponit Patrieius
col.

Ludovicu

(590 his

wrw
\o

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

ut legatus de la~ Areiatensis nost Gardinalis Joanne Frisingensi, qnem appelcum
,

449
Ai
i

!e |" e '

Spes
rttaalem

Magnnliam venit. Cardinalem eum mittunt Lvsurani ad Joannem honoratnros ut verum Carse Areiatenflem erunt legaUonia insignia ponat, auditurossi
s
Martini
,

ona

pertinereque ad se corouam ca>sari imponere, quod pnedecessor suus Arelaleusis ahas fecisset. Quid ad
hcec responderit Fredericus cmsar,
ctor,
sis

ii.ihi

J. s.

non

addit o-

sed post duos dies discessit, quem Arelatensecutus est. Post disputaliones Francofardiai kaaccessit,

bitas, nihil oblinueritnt Basileenses

na
l

S| habiinm CardinaHs domi dimittant. Hoc prinnequaquam placuU Lndovico -ipum responsum gT qutsociis, quospro Cardinalibus nonhabebant us nec Ludovicum pro legato, quia neipes, sicut non habebant pro vero Pontifice.

eum q anim0

el
'

alios

'

si

ille

crucem

'

Postea lamen impcrator Basileam

pro Felice tuo. sed ur-

bem intrare
terent, se

noluit, nisi prius Basileenses promitconsensuros in aliud concilium. Accepta kac promissionc ingreSSUs est, ad tatus corni.

tante Ludovico

cum aho
;

Felicts Cardinale, uiditque

pelicem

Feticem

el

accessit

non lamen

reneratus

est

59 ittamen

demum

cedere statuunt.

Igitur ix

ut Pontificem. 54 Privatm etiam causm in concilio

ut Palncius
actir,

Canlinalis Arelatensis, cruce Kalemlas Apr ilis cnm aliquibus ex collegis et fami lns Cla
pe lj

domi
suo-

sunt,' eauttB qmrhim privata

in

narrat

col.

4606

ubi ohservat

qnos rum Cardinalium,

MfSftfarlocuin

etiam domi dimiserat, ad

,

congregationis
et

venit

ubi

multa
ejus

primum
colle-

Arelatensem magna cura curn aliis suasisse, ne Joannes Baccheistein causaj sum judidum prosequeretur,
$ed frustra. Alii colebant, utquatuor
essentprassides

concilia
:

ii-Iiv

AmedaH
itriti.

conatW

plura

Thomas de
jndicio

Corcellis

i]i\it

de potestate
necessario

recto

concilii

soprema conciliorura, de contra Eugcnium , et de

electione Peiicis. post hos

quod annitente Felice.ac Arelatensi

Cardinale, admissnm non cst. Aliu deinde

lecitima

et

anno 1443 contentto fuit inlcr Basileenses de ecclesiu Frisingensi,

fimiliter auditi

suni legati Eugenii Papte non sine

,

eaque

finita est contra sententiam Ludovici

visi essent optima gno principum applausn cum adversariorum ohjecla repulisse, ait Patricius. me Joannem Segoviensem Xdem col. 9592 observat electum fuisse, posthabito LudoBaMleensibus
,

nostri, ut videri potest col. 1609, Relanguil deinde

fervor Basileensium

nam

oratores regis Arago-

nim, interquosprscipuus trat Panormitanus, fuerunt revocati, et Felix ipse jam ante illos Basilea
discesserat

virn nostro,

riim

qui responderet ad argumenta legatoEugenii; eumgue, dimisso domi Cardinalari

Lausanam,
etiam,

qno

demum

sr

transtu-

habitn,

tamquam privatum multa coram

Basileensiura,
esset,

princi-

qui Basilees manserunt, donec jussu Frederici tmperatoris coacti snni discedere.
lerunl
ilti

pibus disputasse pro causa

etsiille tlecVus
et

verum,
utpote

Mneas

Silvius,

guem

antea concilio Basileensi ad<

ad dicendum
legati

quod Uoctrina
quas tanto-

dictissimwm vidimus, sed qui, Basilea

relicta,

ad

elocutione

valeret,

Eugeniani,

eausa prmvaltntes ,
pere extoilerent,

eorum

veritates,

afftrmarunt esse
nt iniqua
et

falsas fatuitates,

Wredericum imperatoremsecontulerat, ibtque /ncn* tem mutaverat. in Opere de statu Europm cap. 38 de conatthus Felicis antipapm ita loquitur :
Fuerunt
peB fuii)
aliis

eorum omiua
tes el

gesta,

fatua,
,

damnanpost

irridentes.

Basilecnses

vero

haec

fonso rege

ainliri

petentes,

non snnt amplins admiRsi. Itaque

cum rege Franciaa Karolo, cum AlAragonum (qui tum hostis Eugenii Pacutn Philippo duce Mediolani cum pluribus
ei
,

redire poterant Basileam, re infecta. 53 Anno \U1 de Ludovico nostro

Ltgalvs iltm

de recipienda

ejus

auctoritate

tractalus

rursum

qui cus

omncs

incassum

abiere.

Fuit et

Frideri-

aliqua

memorat Patricius

col.

1599. Primo,

cum

imperator apud
inlempesta,
*

enm
ei
,

in

Basilea;

sed

clam
Jesu
forle adtil

Francofor-

iiom nd i'rc-

itriem tatartm, nthil

Fredericum leyatos destmarent runi epistolasynodali, eaqnecomposita tsset a Panormitano, nonplacuit dicta Epistola.
Basileenses

ad imperatorem

nocte
abiit.

ne adorasse idolum

viderelur,

Ueverentiam

tamquam
et
,

Vicario

Chrisli, suhditi ejus lanlum

Suitenses populi, et
et qui Alberto pare-

obiwtt
Ftlict
:

pro

Arelatensi Cardinale, /Eneas Seaensis aliam formulam edidit, quB ab omnibus, Vehemens et etiam ab ipso Pauormitano probala.
Hortante autem
videtur fuisse
e.r

Basileenses, el Argentinenses

baut Bajoariaj duci, prasbuerunt. Puit etiam ma-

gna spes
nisi

cpistolaYontra Eugenium, quantum

pes eleclores in

compendio apparet. Plura dicenda sunt dc coni-niiu Francofnrilteiisi, adqueni nvsar properahat,

Germani, cum sex princieam sententiam fcedus iuissenl ut, Kugenius postulatis eorum annueret [postuoblinendaa
,

labant

aulem
Sed

res

prorsus

negandas)

in

Amedei,
Irans-

quo a Basileensibus designati sunt legali Cardinalis Panormitanus et Joannes Arelatensis, et

et

quem Felicem V appellawrunt, obedientiam

jirni
tisset,

cum

illorura consilia

Fridericus perver-

Segobiensis
cuiuJo

Cardinaies vocali, qui mense Maii seiter

et qui

suh nomine synodi Basilea degebant,

desperaio
legatos suos
et

Rheno

accepcruut in celehrilate Pencol.

ahire

jussissei,

meliori

successu, interrege,

tecostes.
iiiirnni.
. .

Deinde
sexto

4600

Basileenses

legati

veniente per
Ecclesiie

Karolo Franciae
Nicolao PonUflci
,

Kalendas
legati

Junii

Francofordiam
o

pacem dedit,
,

Ma-

navibus appulerunt , susceptique sunt

civibusperjussique

benigne, non
sunt
die
esi.
. .

tamenut
legalionis

Apostolici,

cardiximo reconciliatus relicto nomine Papa? retinuit, in quo panlo post non nalatus honorem

insignia

dorai

dimittere.

Eadem

sine

boni

viri

opinione decessit,
si

felix

princeps

e!

Pedericus

caesar

Francofordiam
sibi

ingressus

nimiuin

felix,

senium suum
ille,

ecclesiasticis titulis

Qui

vciuii

liasileenses

honoris gratia

nun tedasset.
cilium
verat.
et

obviam dari. Post aliqudt dies Itasileeuses caesarem adierunt, redditisque litteris concilii et Felicis,

qui ante et Basileense conprmdicaFclicis eUctionem tantqpere

flfl

causam suam,

P;mormitano orante, conimen-

daut, etc,

Respondil caisar. pacem se desiderare, wspectareque ittos jussit, donec Aquisgrano, qtto ooronandus ibat, esset reversus; alquc intcrimcau*am sunm exponerent coram eis, quos ipse suo et
prineipum
runt id
latensis
iil

ad eoncordiam operose inquwere, quibus gradibm mortem l.ugejam dixisst, dt concordia nii; at itta sit perrentum. Satis sit eoneUui Eagenit IV, >/<>> juisse ante mortem act

nostrum 55 Porro ad propositum

mmus tpectai,

Depaeeagi Kiplum ante

IM

nnmine ad hoc opus constituerit. FecePanormilanus et Segohiensis. Vcrum Areubi

csssari caesori

Frtdtrtaimperar mmi -.deaente EntaSihio, em etclectwnt* gui mortem Eugtnit to n, kgato, vm ..,-{, nratione ad Fredencm /. t ,
Nicolai V /ut

Al 4447

pit defunctus dit xx.ii Februarii,

tst,

Ro-

niopott.

Cardinalis,

gratias
,

egit,
,

obtusc

se

eomilem

itineris

asserens

ut

eodem anno

kabita,

qaam
:r>3

edidit Batuxius
et
i;o

totn.

Arelatensem archiepiscopum priucipem imperii esse,

7 uisceilaneorum pag.

seqq.

conaitiones
ve-

Septcmhris Tomus V.

400
Aui:tore
J.

DE
fuisse

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

et Anlonium (imo Kicolaum) tanum, a Felice purpura (lon;i| Um purpuram abjecit et graviter

teropacis
vii

S.

Galfiamm scriptores, Lugduni habitum

rege
tur,
iilo

compositas interveniente Carolo cum aliis principibus. Addwnt

fuisse

pctut

J"?* D
'

p,

componendas pacis conditiones, certumque

conventum ad ndrnullus de

fundamentapads ibijacta

esse, iicet

Panormi * gro " querebatur sa>pe de nepotibos S qu " rum consilio et impulsu in
lans,

PSft

Basileensi

conventu fuisse prmcipuum ex parte Felieis eique adhmrentium,

in illo

conrcutuproltxam et tionem. Ludovicum nostrum

enucleatam drJcrit rela-

se abripi

cum

fcrt

Rocchus

schismalicis passus esi PiiTUS jn Sicilia sacra

lo
.
1

lom'

*
i
flfl-

165. Obiit

constat ex Monstrclcto

illiits

lcmporis scriptore,

anno 4445,

Nicolaus Panormitanus arehi^i

id est t
--._ nt* Eugenium ante p iv

i'"

P 8'

ly^m
C*
'

quem allcganl varii. Verba ipsius videri possunt apud Cotoniam in Historia litteraria Lugdunensi
tom. 2 pag. S88. Felix
iis

conditionibus
et

nomen
legatus

Papm

abdicaoit,

ut Cardinalis esset

te schisma finitum. Opuscutum '"" psitpro defensione gestorum BasiUensiuTl situm rst lempore schismatis, nonpostea, ui aliijui credidisse videntur.

Apostoticus in Sabaudia, sive intota ditionc, ubi

fuerat pro Ponlifice habittts. Ludovicus noster, qui

ob schisma omnibus dtynifatifius

in

erat privatus,

omuia jura prmcedentia

fnit restitutus.

Ita

VI. Judicia varia variorum de

dovici

cttam alii omnes,

prislina /uni

qui schismati adhmserant,

restituti.

in

gestis B. Luilli

wmt

cum

Basileensibus

refutantur

56

Nou
ipse

tamcii

Frltci

conccssum
,

cst

ut

illi,

qui
in

negant,
concilio.

ipsum

pcenituisse

imedmu

gestoruni

de-

quos

inumpapalum
deponit,et Ba-

rileenm cwiui/i

suum

eam dignitatem omnes habercnt. Docet hoc Uaynaldusad annum 1449 num. 7 his rerbis : QuolI spectat ad Amenon venisse cum ipsis ad dsei pseudocardinales
Cardinales dixerat
,

dissolvunt,

paciionem

ullam
seil

Nicolanm
,

refert

Stephanus
arbitrio
iis
,

[nflssura

voluisse

ut

pontiflcio

se

^Janctus

Antonxnus,

prmsul Fhrentinm,

do-

permitterent.

Hoc
:

satis

colligitur

ex
statu

qum

.Encas Siltius

cap. 38 de

Europm

inhunc

ctrina theologica etmira vitm sanctitate, pr&stantissimus, qui floruit concifii Basiteensis

modum
nios

tempo'

scribit

Johannes Segobiensis, homo Bispaillustris,

nus, inorihus el doctrina

UieolnLii;i'

qui

cum sum-

ribus, et omnia pcr otium considerare gesta omnia Basileensittm part. 3 tit. -Jt
atris pinyit coloribus.

mimtli

potuit,
cnp.it}

pnmmtores doctrina aMjnaret, ab Amedaeo, iJum se Papam dixit, cardinalatus meiacceperat

:

Nam

observat primo,

neniiam
tiens,

el

deinde

unioni

consen-

multosfuisse Cardinales Basilem, quando concilkm ah Eugenio auctorilate Apostolica dissolnlum est,
et

Nicolao Pont.

so

limlo,

jiliissimis

Max., cardinalalus dimisCasariensi ecclesiae praefeclus fuerat, in reeomlilus montibus parvo monasleriolo

legatus

revocatus ab ea prsesidenlia.
,

Illi

tamen,

obruraverunt aures suas non vocem Domini, sed, congregatione illa

ciliabulo nullas

inquit,

audientes
facta con-

contentus,

Alchoranum
iis,

vertit

et

refutamt.

Ali-

vires

habente

nisi

ul

synagoga

quos tamcn ex
rat,

quos Felix Cardinales creave.

sailiame
nis

auilioriiaie suae temerariaa prassumptio-

purpura ornatnt Nicolaus ut observat Raynaldus ; at non omnes. Vi conditiomm admissarum aliquos fuisse relictos in ea dignitate innuit
S.

cceperunt

Eugoninm ad
ad
Ihjc

adeundum
sibi

concilium
aegre

cilare,

solicilati

duce Mediolani,

poniilicalum

ejus

ferento,

quod non

favebat
itaper-

intoninus part. B ui. 22 cap.

12.

Convenii

etiam vnter Nicolaum

revocarentur,
et

Etpostpauca, qum hrevitatis causa omitto,

git
:

Papam

et

Felicem, ut

omnes

Qni igilur in
temeritatem

Basilea

congregati
,

erant,...
Euge-

censurmaliiqueprocessusoccasioneschismatisfacti

suam

prosequentes

deposito

quemadmodum utrimque factum est,

Felice eo
die

quidem

cumapparatu,

acsi fuissei

Pontifex.
Ivx

mi Aprilis anni 1449 Feabdicavit pontificatum in ccetu Basileensium.

Demum

nioa papaiu, erexerunt sibi in idolum prajdictuffl ducem Sabaudia? Amedaeum dictum, quem apostaticum

factnm

Felicem
in

nmncupaverunt. C
Petri, sed

'

IU " ui
'i

Basileenses voluerunt similiter

thronizatus, non

Sede
ad

Luciferi,

cum honoregesta

sua concludere. itaqut habuerunt alteram sessionem Lausanm ad abrogandas censuras aliosque
processus contra Bugenium aliosque factos,

sedem suam

posuit

Aquilonem. Addit

ontB- p

dam

contra prmcipuos schismatis auctores, et mttr limc contra legatos regis Aragonim, Eugenio tum
:

confirmandum

ad

infensi. Deinde suhdit

silea peperit

El

per hunc

modum
ftc.

_a'i c

pum Sabmensem.

qumdam. i tenia sessione eiegeruni Vicolaum V Papam, acsiSedes vacassetin quarta imedmum creant Cardinahm episcoatia

basiliscum

Permansil nutem
Nicolni
quinti

sehisma usque ad
tcr agit

lempora

Oe

Heec Basileensium, quiea omnia L**Jectrunt,decretanonfuissentnecessana: *'"' "" h " ** dubievisa suntad schismapenl lus exstmguendum.
57

fine schismatis etsubjectione

Amedmi

idem

/'"'""

cap,

/?.

Verum data verba

sufficiuixtm

Edmundui Martene
s

V* rii

concilii

Amplmm*

prmfationead tom.

Basilemsis cencura.

Colleetionis longe

ubenorem

^rehUonemdeeoneilioBaHleensi.guampag.
simuqne

Antonini de Basileensium gestis vsttr ligendam. Ludovicum nostrum, post cujus obitum '"" scripsit, non magis accusat, quam reliquos, invotvtt. que ipsum excusat , $ed generali censurm 59 Huicvorro censurm S. Antonini omncsfen
rttentem s.

(pr

"

''

;:;;;

JJT^ *,
fw>t,

Ufe

^
"

oonoUl

qui de hisce postea egerunt, subscnbttnt. Nolim tamen multos accumulart,

scriptores,

'"""" mrrito
.

lrun

ii

llo

trri#>

Basileensis,

1|llod

""'

**
Pa.ri

per

almo ;

p^
summo

HmooctodeL)
,,,!, sluili

_.

ZZ
scri-

reverentte. ss qid pro ejus defensione

,

ha-

,team

Silvium

Dominici

Caprunici
qui
ct

"" et postea e poslea episeo n " ,copum

ac

quandoquidem prm reliquis omnibus gtslo on" co ntra Eugenium damnasse videatur ipst U<j cus, ut contra scriptores quosdam recentissimoi Pactfito nferiusprobabo. Petrus Stonod in Amedmo !/''""' omnes intendit ingenii vires, ut Amedmum, ter a S. Antonino persUtctum, criminis '^"'""
t

""'

iJnalem,
te

adlmc

tandem Papam Pium II, Eugenio errorem agnovit,

Senensem, Carviven-

veniam

//"" eripiut. l)e ipsius vcro promotoribuspag. audet tam favovabile jerrc judictum. Dt nOStro ,cl autem LudoviCO pay. 175 nomtnattm aijcre "
pit

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBKIS.

it

45
:

hoc modo

Priuceps

(promotorum Ameiht;
tituli

cnm unusquisque

nccurril
''lilx

Ludovicus Alemanius,
Arelalensis
probris
et

sanctae

Cae-

vel quod Vir ecclesiaaticae disciplinaB tenacisaimus aaqao ani-

in

sum sensu abundel

ai rrroni
J. s.

Cardinalis,
,.

vulgo
eripio,

nuncupatua,
quanto
repia

m
nerto

l1lto

Hbentius

motolerare non poterat, solvi aut relaxari, ut sibi videbatiir, ab Eugenio, erroio fortaaae facti, qui

Ljoaius Tamelsi enim in us, quae adveroraUone tueri. gessit, errasse illum nunc in comg a geniura quam offensionis plus in zeli tamen sit
,

esl

conaecratos

Divis

adscriptoa

Romanum Pontiflcera cadere potest, eas leges, quibus condendis synodus Constanliensis tantopere desudasset.
in
in

61

Traxit ergo
justitiaa

eum,

ut

opinor, potius

inordi-

L, 1S
Iih

nclinnihus
/;;
.-

fuisse

Qnid illum
lini1
'i

Deinde Euj?enio commiserit, non

Eugenii
indutgentia

ausim

acmmutantis:
errasse ncpcnnitnisse

allirmare.

natus

amor, quam vindictaa cupiditas, cum omnesilli eum

referat supra
ociilains lestis

invenio,

nisi

vir ecclesiasticse disciplinae le,

oacissimus ferre
i

imn poterat

di

llasileensis

stantiensis

quibus condendis Gonsynodus tam impense incubuisset. Concum non ostendatur, guas jectuva est incerta, synodi Bugenius solvi pertyaes Constantiensis qua additur, petitur a mitteret. Altera raiio.
M

in suos solvi eas leges,

memuratus ^Eneas Sylvius, gravis et (quamvia et ipse tunc eodem luenconvenliciili studio ac morbo excaa-

ngnn-

scunt.

catus} lanla fuisse in semel suaceptis pro religionis causa, ut patabat, proposiiis perseverantia

Ludovicum Cardinalem,
Basileam pestilentia,
consiliis,

ui,

sviente quamvis apud

multorum lingua maledica, qua lacerab&twr fa-

ma Eugenii,
o"ovicus.

acsi

illis

nimium

credidisset Lu-

ne k&c quidem miki plaeet, quia Eugenii mores abwnde perspectos habere potcqui satis diu Bomm cum ipso rat Ludovicus
At
,

amicorum precibus aul suonim funeribus, ob oculos continuo positis, llecti potuerit, quo ab ea discederet, vel rus ad aliquol dies aul menses peteret, makerilque poUus cum propriaa vitaa pgrinullis

domesticorumve

culo servare integrilatem concilii, quod sciebal ae discedente solulnm iri, quam cum ipsius concilii
et Ecclcsia;, ut exislimabal, dispendio
luti

fuerat.
lat

r
Sfonianieonjtdurai, et
iitieAti

Deinde multa in laudem Beati accumupostmodum danda. SQSpondanus adannum /438 num. II <fe B. Lu-

vitaa

ac $a-

corporis sui
ejus

consulere. Ai
enituit;

non

in

hoc solura

mulliplex

virtus
nisi

dovico
j||(.

Alamando

scribit sequentia

Vir quidem
pietate

que
acta,

aliis,

quae,

quod

in

sed in mullis quomala causa fuerunt

Arelatensis legationibus Apostolicis aliisque regestis

1'-

bus praeclare
doctrina
el

insignis

magnaque
elogia

religione,

ac

vitae

austeritate conspi,

cuus

(ut

plurimorum

auciorum

quaa
,

in
et

digna omnino videntur admiratione ,* qnaeque ad posteritatis memorjam <( imilationem fidcli calamo transmillanliir quamquam mala apud Deum fortasse causa illi non fuit qui bona flde
;
,

unum collegerunt

auclores

Araedaei

Pacifici

concilio,*ali;is tunc illegitimo,

adhaasit.

Tum
fuit

lau-

Addilamentorura in Vitas Pontiflcura Ciaconii) sed quem sive simultas aliqua (a pluribus asserla, licet

dat

conclave

quod
:

reuera

optime

dinatum, subditque
nosirura...

Ul autem ad
Erravil

orLudovicum
Uh\ue pe-

non

adeo probata)
,

seu

zelus

non secumlum
fa-

redeamus.

tamen,
,

scienliam
ciliias,

et

nimia credendi calumniatoribus

retroxerat,
et in

riculosissime ac

perniciosiesime

cum

post decre-

ah Eugenjo
Basileensis,

defensione

tum Eugenii Papaa de

Basilea discedentibus

translatione concilii, Cardipraesulibus

concilii

quod tegitimum credebat, obGrmaverat, praecipuum sane illius columen post

ceterorum omnium Cardinalium, aliorumque praecipuorum antistitum Sed schismatis hinc exorti culpam posnilentia ipsum diluisse,
abscessum
. . .

naliim.s ei plerisque atiis, et eceleaiarum

,

ipse

pene solus remansit,

sponte dilapsa

cujus proinde potissimum aulhoritate consUtit tota

illa

liominum colluvies
dissipata
fuisset.
luit,

quae alias

et

intelligi datur ex sancto ejus line etc. Hisce omninoconsentit Attichius jam anle laudatus, qui in hanc sententiam varia ex variis collegit. Primo

merito poenas
ictus,

Quamobrem debitas non imcum ab Eugenio sacro fulmine

omuique

benojicio ac dignitate ecclesiastica,

Basileensia praecipuus aulhor ac

tanquara

(aclionis

ait

Ludovicus Cardinalis Arelatensis (inter Basiteenses erat) velul splendidissimus quidam sa:

primipilus, esl spoliatus.

Sed.

cum

Felix

uliro

apostolicam digniialem".
consilio,

. .

deposuit Ludovici nostri

pientiae

sol

inflrmitalis

inter minora sydera, sed tamen pro humanae ratione eclipsim passus. De-

qui

ei

pontiflciam Liaram prius Kipalliam

. . .

usque detulerat,
receptus,

a Nicolao

Papa V
vesliti-i:i

in

gratiam
est
,

inde,

expositis

aliquoi gestis
ita

Ludovici

in ccetu
ei

ac pristinas

dignitaU

restitutus

ul

Basileensium ,
'Ilffij

pergit

Quae vero
fuerit, et

contra

nullaa SChismatis rcliquia 1 aul

snpcressent.

Eugenium tanta livoris causa

quas

unde graves

Hactenus Attichius, ex quo bremtatis causa non

cum eodem Ponlifice gessit, inimicitiee profluxerint ambiguum est. Certe Cardinalis de Tarrecremata illum vocat Eugenii summi Pontifi,

pauca

omisi.
Forte Ludovicus tantum
venit

^
!

inimicum, quia ab eo, inquit, ju\ta insatiabilem ambitionem suam non valueral impetrare, ut avunculo suo succederet in officio camerarii Aposlolici. Auberius aliam etiam causam huic non absimilem ALino Carterio adducit, quod, cum a Martino aPa S. R. e. camerarius eonstilulus esset, ab hoc
tts

ex me qutBsiverit causam, qua Ludovicum in tantascontra Bngenium contentio' nes. ar tandem m fcedum schisma impulit, iHcam candide mecausam nonsatis novisse.Omniaenim,

&&Siquismodo

ad con-

cxlium, ut vo-

cantiobediret.

aut pieraque certc. qu&\ hactenus allata sunt, ex meris conjecturis videntur prolata. Sl tamen meas quoque conjecturas ex modo procedendi, quo usus est Ludovicus, ct simul ex assertis auctomm syn-

'psooificio

nmotus

est

"'xio, Victorello n n o.Jio aut

et

perEugenium. Sed ego cum Spondano probabilius censeo,

felle

chronorum adjungere
ceptum
ct

Uceat, dicam specie boni dt-

simultate aliqua stimulatum esse Lu-

ovicum nostrum, aut in saone iniquilads

wtrati

amaritudinis

et

obli-

zdo nimio abreptum oidcri Ludovicum. Non quidem prorsus negaverim, parum de Eugenio contentum fuisse, cum id asseratur ab nliquot
auotoribus
illius

fuisse

adversus Eugenium,

ut

temporis.

At

illis

tcriptoribus

mulii; sed fortasse nimia credulilate mniatoribus ejusdera PontiOcis data deceplum,
all
'

sum

non
tra

concessrrini, itltionis Ithidme

ad armn con-

flI

cil^n Iwileeosis,
f

zel

ductum propugnandi
ipse

acta con-

tentionem

Eugenium prosiluisss Ludovieum, cum Piri inilli perspicsre non potusrint, acipsius
tali
>le

cujus
'P se

praeses

ct coryphaeus

sanctitas n

cogitatione absiinere

nos cogat.
ut-

(
'll||

10<l(|Ue
l!

tllllr

*Wf- lime

2
ls

legitimum credebal, egerferre consueverimua ea rescindi, quae

fuere, aut aequa semel visa sunt,

Contentum

Eugenio non fuisse Ludovicum,

c nsliiuta

ostendit ciandestina hujus fuga, qua. vetante frustra Eugenio, ad concilium se proripuit.

cumque

Petiit

452
AUCTOIIK
J.

DK

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

dignilate
ct

PeHiHuidem smpe ab Eugenio facultatem adevmnegata est, ut dictum di concilium, sed ea semper sola 28. Uepulsa kmc smpius iterata vel

tranquillitaie
adierit.

cnranda

ac

S.

schiamate,

labores
,

QU

n
*

imo

num.

alter Petrna

efficere poterat,

ceretur, imo

et

ut minus henecrga Eitgenium ofjiminus l>ene de ipso scnliret, prmser-

cordatus
et

eorum
forte

adversus

Chrisium

Ecclesis pro Christo prm * K ipso qua^ ab adversns Dominl'

ejus

Eugenium

tim
ret,

cum

in ea videatur fuisse opinione, ut crede-

quamvis
sua3,

ignoranter, com missa

suos
in

BasllsS
rs-

conciho vocanti potius

parendum
ipsa, et

esse,

quam
dcflevit

fnerani

iimaritu.line

Eugenio retinenti.

Nam

et

fuga

omnia

inde gesla in concilio, omnino evincere videntur, persuasum fuisse Ludoviro, potestatem genrralis
concilu majorem esse potestate summi Ponlificis, ac Pontificcm debere concilio partre, non conci-

amare ac pcnnnentiaj lacrymis que openbus, delictum suum diluere

ct

sala-ens,

relicla

Romana

exi
,
,(

curia,

n, ]a

olim tenuerat, mnndique pompis ac lium rcmiltens, in diceeestm suam

recepit,
tnrus.

neo-oiiis n!!?

Inim Pontifici. Talem potucrat opinionem pauiafiw nnbibere in concitio Pisano ct magis in Con-

boni

pasloris

munia

Arelalensem deinceps j||, c

Enimvero

jejuniis,

standensi

qitibus jurenis

interfuerat.

Nam

ibi

concilii auctoritas supra ifubios Pontifices fuerat

confirmata

ct

fortasst

non

SOtis

advertit. qitanet

que largitionibus vacans, quihns ipsemel fi(.,, llen in nosocomiis ministrabat etc. Hactcmts Attirhw nii diploma bcafificationis consonat,

orntionibus, pau,.er !' ut "

tum intcrsit inter Pontifices dubios unicumque mdubitatum Christi Vicarium.

63 Cuin
ct concilii
itjitiiv

commendat
stisceptis

qualen^
il-

jejunia,

oraliones, vigilias

Beati.

maximam
;

haberet existHnationem
dc

vero laboribus ad schisma penitut stinguendum Saxius loquitur hoc modo

:

tx-

Nec

au-

de auctoritate concilii gcneralis, et de obedicntia

ipsi

fanle est
siae

explicare

etoritatim de-

pr&standa

minorem vero

auctoritate

pace, et

quos pro concilianda abrogando scliismaie labores

,

Eccletulcrit

fenderct:qnod
ciens ultra
limites pro-

summi
tm, et

Ponlificis,

quam

cxiijunt rlavrs Petro da-

mandalum

Christi,

quo eidem oves suas

ajgerrime

Diongsius Sammarlhanus tom. / Galtis christtanm col. 584 de Ludovici panitentia ita disserit
tentia
;

gnssus

est

pascendas commisit; non potuit non

B ferre, facultatem adeundi conciliuin sxbi ab Eugenio negari, idque fuga ipsa ostendit. .\on alia

Sed schismalis ipsnm diluisse

alia

liinc

exorli

culpam
e\

pojoi-

inlelligi

dalnr

sanclo

ejus fine etc.

autem intentione fuyam

cilium,

arripitissc videtur

ad con-

ctiamsi
alios,
ttiiiit,

Hoc solurn argumentum omnia deessent Mitto

.

swfficerefe

scriplorct

quam

ul concilio parerct. et aucloritatem

si

qui de
ut

poenitentia

B.

Ludovici

comni-

conciliorum dcfcndrrct,

pergtrel Eugrnius con-

examinemus argumenta

illorum, yui

ciliuin Basileense >elle dissolvere. Ilincnifiilpostca

mallcnt, defunctum fuisse in ea opinione. quam

frequcntnts in ore habuif,

quam sanguinem

etiam

sequebatur tempore concilii Basilecnsix.

6.'i Bailletus, Natalis Alexander, aliiaue negant pamiUntiam B. Ludovici, contrndunbiue, in

fundendnm pro

auctoritate concilii generalis. Ita-

ConJnMfi
ttl

quc opinioncm suam, quam ex disputatis in concilus Pisano et Constantiensi alte mriiii nupresscrat,

ickm
f

ca de/unctum opinionc,
ctlit

nimio fervore propugnare

que
inl

voliiit,

imo usque ad
uscontentione et

Basileensis

quam secutus fuerat contempore. Non difficulter percipiiiii

fiimlnim

filfllllfflllll

li.

Luim

Pontificis depositionem et alterius electionem,

sckisma-,

mits.

quid scriptorcs

pra- orults

liiihraiit, rfum

inquam, summa

sustincrr nituntur opinioncm illam a;que mirabv

pertinacia defendit. Defectus rrrte hic fuit non itit nec magna carem temeritate, ut satis vnderunt
illi, qui scienlia ceteris pratstabant in concilio, quales erant Panormitanus, Ludovicus Ilonianus, aliiqnr apud /Eneam Sifoium lib. I dc Gestis Basileensium fol. x et xi memorali. At Ludovicus no-

re aliqncm,

lcm ac improbabilcm. Vellent inter Beatos inveniqui ltomanee EcclesitB decretis conslanter
se

opposuit, ncc

mcntem umqttam,

nc in

morte quidcm, mutavit, acsi rebellibus Ecrlesias filiis nibil amplius timendum foret, postquam Bealum a/iqitrm futilibus aliquot ratiitnculia nhihm
conati jiirrint sibi in
rrlirllmnr sniulriu. Yfrum
ineptai ct frivolm sunt rationes, quibus Basilcrnsrs labc sckismatis eximere, ct quibus pfr

ster, quiscientiatheologicaminus imbutus fuisse videtm. quam tectionemvltorum librorum, utfar cile colligx potest ex iis, qumvariis vicibus disputavxt, adeo in sua apinione sc obfirmarerat, ut nec rationes contra disputantium satis intetligere po-

tam

tucril, urr adrrrtrril,

quando

ipse

prmsidebat,

vitum Ulum Basileensium, non posse amplms kaberi

nitentiam Ludovici Alamandi negare contendil 1 xander, ut nnrrr, similia scribi poluisse abhomins alias erudito. Etenim fatctur. nec justam futsst
depositionem Eugemi, nec canonicam electionem
Eeltcis, vel sic

pro concilm generali; ac demum omnium principum legatos offendere non timuerit urgendo depositionem Eugenii. Tantm Viro, nimiumprosua
opinione jcrvido, ortce erant tenebrm. 64 Ycrmn infrli.r exitus tantorum
at errorem

tamen tom. S

mat, schismaticos proprie

sileenses.

airdissert. 8 art. 7 fuisse Dadictos non

Quam

antem futilibus utatur argutiln

mrntis.

mox
S.

ridrhiinus,

brrnlrr

nsliiidero,

agnoiu,

<-i

pomiii ntia
iiml- gesta

oculosaperirepotuit viri alias dit demum fa>dum schisma conflatvm esse in Ecclesia,
rt

moliminum minime mali. viforte tnquc, ac

cito

schismaticos revera fuisse Basilecnses.

66 Primo

Antoninus, doctrin"
cu/its

theologica
"'"

S\

sanctitate pra>stans,

rrrba dedi

Pontiflcem suurn,

quem

Garnxit.

Marltnum Vpost conci7 iu m Constantie?ist, omnibus agnoscendum sprraverat, a tolo

non
ses,

ab

quin fuerint sckismatia Basmenquorum congregationcm rocat concilinbuhmi

dubitanit,

fcre

mun-

do improbari, Vidit non paucos e.c iis, qui intcr prmapuos fuerantrin concilio, non Feiicisuo, sed

tri,

summo

acFelicispurpuram ab aliqux6us etiam abjcctam. ninc vidcre potuit, gesua improbari;potuitserio et tranquitlo exanr facta sna excutcrc, et eorum lemtritatcm

1'nntiftcisubjcctos,

Feliccm idolum, dieens, iilum non in Seilr Pe! sed Luciferi scdisse. Secundo Eugenius 1^ icit Alexiii" ngnos qucm indubitatum Poutificcm in sessionc publica concilii Florentnti. </""'
et

xander oecitmcnicum

constitutton fatetur, dedit

landem
s<-

Moyses, in qua sic habet dc Basileensibns ^ s cernimus eliam et declaramus, omnes et sing"
eU prsdiclos fnisse et csse schismaticos et haer Non trant illa inania fulmina : sed estdccb Terlio summi Pontificis in conctlio cccumcntco. der, l* rerba S. Thomm, qua> ailegat ipsc Alexan
lecnsesculenter ostcndunt, schismaticos fuisse Basi

agnoscere

et deflere.

7""*

td feccrit, ut

negantes. Quare <le p<rn,trnt,a B. Ludovici ita scri"" tauaatwt Attichifs : N.-c faciie est explicare quuutos prateritie cnlp ffi poenUens, pro Ecclesia

Nequt dubitandum ostendam contra aliquos id

Et<

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

4 53
id fecerunt

&**r*
h
1

ta ' fogfitt

atlendltnr, *

Thomas secunda secnndm qua.'st. 39 autem unitas in duo; Ecdesiae scilicet in connexione membroseu communicatione
,

illos
et

excusandos?
:

Nam
id

omnes

hmretici

Auctoiie
J
-

schismatici
iiiiiiimr

qiu

hodieque faciunt Janseniani, dubitant pelagianismum autsemipe-

s.

invicera

et

iterum

'"ordine ID
caput.

omnium membrorum
goc
in

Ecclesiae
est

ad

unum

tia

aulem

caput
gcrit

ipse

Christus,

lagianismum Catholicis adversariis objicere. TerAlexandri ratio est mqueiaepta, nimirumquod BasUeensibus ad ecclesim unitatem redeuntibus
nonsitproposita certaaliqua formuta, sckismati-

CDJus vicem

Ecclesia

summus

Pontitex.

BtTdeo Et i*l

schismatici
pontiflci, et

dicuntur, qui subesse renuunt

qui

cis

membris Ecclesiae ei subsuninio recusant. Certum autem et communicare renuisse subesseEugemanifestumest, Basihenses ry quem ut certum et indubitatum Vouti

facti fuerint aboliti,

proponi solita, quodque processus contra ipsos honorque omnibus restitutus.

et

imo

Sedes
nt

Nicolaus ab ipsis electus Pontifex, acsi vacasset. Uespondeo, illis omnibus solum

probari, misericorditer
didero,

cum

ipsis egisse

Mcolaum,

Lfli cenerata

est

tota Ecclesia,

ut et ipsitalem

nullaschismatis semina remanerent. Facilecrc-

aqnoverunt

Eugenium ante depositionem. Mque Basilecmes recusasse communicare certuni est, cum excommunicamembris Eugenio subjectis,
concilium Florentinum
Mtlto
alia
est,

non mque omnibus Basileensibus constitissua injustitia. Hinc multi non fuistent concordim assensi, $i duriter et secundum
se de causff

rermt

aliosque Eugenio
qttia
srfii-

disciplinm rigorem procedere coluisset

\icolaus.
est,

,lltamitrs. tt

argumenta,

Quapropter misericordia

in

illos

usus

sicut

clarius sma Bavleensium

prolxnt
67

quam

ut pluribus

debeat.

frequenter alias fecit Ecclesia, utschisma penitus aboleretur : idque revera consecutus est. Hinc
S.

(aiis

ewuiori

poiu,

tam ommibus fere schismaPrimo recurrit ad ucts similia afferri possent. quod crederent lionam fidem, qua ipsos excusat, habere contra Eugenium, et hune revera m i'i siquis voculpabilem. Verum eodem argumento excusabit omnes schismaticos luerit malignari, nullusenim illorum fuit, quipro eihereticos opinione sua nnn allegaret aliquid rationis aut

Qua

vero respondentur ab Alexandro,

ut

Intoninus, cuimens NicolaiPapm poterat esse

tit.

infirma

sunt,

pro

opiinie perspecta,
fine schistituiis
:

52 cap. 11

ita

scribit de

Verum
(Felix)

posl ilnos annos (a susvel circa, in se

cepto

per

Vicolaum pontificatu)
et

ipsum
tiavit

reversns

ab

aliis

exhorlatus

per procuratores suos coram ipso Nicolao renunonini

in

juri,

quod haberet seu

certis

prffitenderet

habere
tis,

papatu,
ut

conventionibus adhibi-

videlicel
,

Cardinalia
in

remanerel
ilia;

ipse

Ameetiam

Verum, ut abstineam ab argumenti odiosis comparationibus, an S. Paulusnon dicit

verisimiUs.
Act.

daeus

ac legatus

regione

et aliqui

cx

suin Cardinalibns in dignitalibus suis persistei|ui

versus
traria

Et ego quiilem exislimaveram, me atl: nomen Jesu Nazareni debere mnlta con-

rent,

doctissimi
suis.

viri

erani

et

alii

proelaii in

sedibus
Pontirex
pacis,
ei

Quibus

omnibus

Nicolaus

verus

agere

quod

et

feci

Jerosolymis

etc.

An

cum

Cardinalibus

acquievit

pro
:

bono

igitur propter illam

suam opinioncm, qua EcUlampersecutionem peccacredidit Paulus ?

.

clesiam persequi ccrpit,

tocannssr, seque bene fecisse

41

quod amotione schismatis Basileensis ccssavit in totum. Antonino consentit Jannotius Manettus, testis item synckronus, qui asserit,
tanta

peccatum
noii

suum

hic multis locis confitetur. Ita,

benignitate

usum
et

Nicolaum

ut

catum
?i

ijne

omnis ignorantia

opiniode honesiate actionis,

cato eximit,
die rebelles

non qualiscumque male operantempec-

Basileensium

dissoheret

sckisma. Van?

Vir

ta Nicolai V, edita

apud Muratorium

tom. B Scrv-

ner excusabuntur i supremo judicii

ecclesim
filii,

ptorum
diiilum
concilii

Italia part.

etiamsi frivolis aliquot

virtutibus

2 col 922 affirmat, idsuis consecutum ^icolaum, i* schisma jam

,

ratiociniis
se

tandem ad obediendum
111

sibi persuaserint,

non

obligari
,

inveteratum

prsedicto

Amedfflo

illius

decrelis

summi

Pastoris

et

Ckristi

terris Vicarii.

Etenim

in re

tam gravi,

quatis

est

rebcllio conlra

summum

Pontificem,

principe errata sua recognoscente ac conCiente, et pcenitente, et sanclitati suai, ui par [psura erat , adhaerenle , dissolverel delerelque.

noa

vroceJendum est, necstatim doctornm quorUmlibet sequendm opiniones, quas

leriter

aut trmrrr

Catholic Ecclesia, ubi veteres sponperfidi suse errores recognovit, Cardinalem F

enimRomana
te

ac

itoii

mro superbia
ratio.

potius dictavit

et

pertinacia,

creaverat

Quapropter incredibile prorsus est, Basileenses omnes in tam diuturna rebellione eontra mdubitalum Pontificem, et contra con-

quam vera

dissolvendi

illius

quod solum, unicum, et certum concilii remedium, conveniensejusmodi dissolationis anlidotum

quc

et

iiloneum

fore sua sapienlia exislimaverat etc.

nhnui Ftorentinum, tam bona semperfideprocessisse, nt inhit nimia contentione, nihil temeritate,
nihil

pertinacia peccaverint,
sic

superbo supremi Capitis contemptu, nihil ui nullum ipsis de justa

Alexander, non probari, Basileenr ex eo, quod schlses revera fuisse sckismaticos vocati antepacem factam. Itesmalicis fuerint condemnatos ab spondeo, ut schismaticos fuisse
69 Quarto
ait

^^"

dr "

procedendi ratione, nullum de jure suo, nullum <ir Oiquilate causm su&, nullum de poarrogata, nullum de veritate criminum Engenio affictorum, nullum de necessitate deponendi Pontificem et alterum eligendi, subortasit
testatesibi

Eugenio

insynodo acumenica Ferrariensi

,

et

fuissenl Florentina. Verum, inquit, scbismatis rei el rexque Cbristianissimus Gallicana ecclesia, exqui cum synodo Basileensi ad ahi principes,

dubiiatio.
fuisse

Non

facite profecto crediderim

majorem

"ltiremum nsque communicaverunt. Respondeo, mutta egisse, ut pacem componequos principes

illorum

omnium

et

singulorum ignorantiam

rent inter Basileenses

et

summum

Pontificem

a\

tcindendo Ecclesiam,

quam

olim fuit Sauli in

interillos

me

investigarenolle,

an aliqui

non mmu moUtr

persequendo.
fuisse,

Fingamus tamen, aliquos

trr

recte et

qui semper bona fide crediderunt, omnia ieguime agi, ilit materialcs, ut loquun-

cst,

saltem Basileensibus egerint. Depostno a principibus tmprobata Eugeniiei electio Felicis scfusmatt Basileensium

cnn

ideoque certmn

sst,

torthcotogi, saltem fuissent schismatici. 68 Secunda Alexandri ratio est, quia Basi-

assemosnonesseprincipes.mctnCaroloyiIFrann McolausV,

corumregelaudaruntEugeniusn
et

uenses objectum schismatis crimen inEugenium Te yerebant. Quid, qucsso, ineplius dici potest ad

mag.s etiain l tabores CaroU bet wquefnvolaobjectio)

NteolaUS (ut

qmnta ka-

VU

guos
tan-

DE
\i
i
i

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

ad
dicimus, qnia Nicolaus fuit Eugenii
yJ "'" s successor; sedex ipsis quoque Nicolai / ]'"'"*' pQr ~ tim adCarolum Ffancorum
'

roni
B.

tandem diligenter

et

feUciter impendere carpit

schisma penitus tollendum, et pacem Ecclesim rcstittten^.. stitucndam. Totum, quod kactenus attulit Alexanrclurilur Apv pI. quo tr*s paijinas imvUvit, reduritur ad der, et nun tres nauinas implcnt,

di Sr

ll,ll Q<I ncs fidclcs datis. anas nHiHit //.... :' nes fidcle.s datis, quasediditHarduinus^it^^ om.

regem

a'

bonam ftdem Basileensium, qum semper

diversis

Fruslra
,-,u

o*j\-

modis asseritur, numquamprobatur.Quare transeo ad ullimum ipsius argumentum : nam idsolum /rrr spectat adpropositum nostrum. 70 Sexto itaque ait, ne Basileenscs dicantur sckismatici, prohibet Ludovici Alamandi miraculis

ciliorum. In omnibus optime loquiturtbp^^ et ct in auarta cal. 1316 '* qnarta col. /:nn ipsum
ctse

memorm prmdecessorem.

etiam

Insecund
>//,',"'"'''
i

omnes fidetes contra Basileenses et rum Papam forliter scribit, etcol

.'''^

i-r'"'"'

iilur

mtra-

comprobala

sancliias.

Miserum

sane

ratio-

tur ^Ouamsitplenapericuliselhorrenda ticorum immanitas,... animarum

chr"
!,

atta

et beali-

ctmum, cinium, cum

ii

multos constet, muitos peccasse,

ac aemae deinde

illorum

aocet docet.
in
iiaiper

ia% l.udovici.

tamen Sanctos evasisse. InterSanctosprimmctassis /i/. niiio l>inil>jm riim ipsc tninrii ihrnt I Ti cum iiisfi tamen dicat I Tihabemus Paulum motli. I # i5 : Christns Jesus venit iu hunc mundum peccatores salvos facere, quorum primus ego sum. Miraculis autem non ctaruit Ludovi.

viam universa carnis telrum baralhrum dilabuntur. Contr

,

qui...

X~

'
'

'"""'^'
ll( '[

^ felicis
i'j
1 i . j

paxm^nfinTi.^ r> recordatioms Eugenium _ Papam

[v

decessorem
odos

nostrum
,

Ferranensem
pliinini

sncnwque el acenwE Florentinam et Lateranensem

,

processus

lam

cus in

concitio,

sed postquam omnia,

qum

^nn^

"" T

,,.

ibi

speciales
Lias

malc structa erant, destruxerat Verum contenLuilovirum numquum pirni(.u>s\c dit Alexander gestorum in conciiio Basileensi, idemque contendit de Felice, gui sonsilio Ludovici nostn papalum deposuit. VI autem assertum tam improbabile sustineat, iititur argumento negativo, dicitque nutlum afferri itlius pamitentim testem. Ategojam
,

habili fuerint, diversas pamasel continentes, quas in suo n re

et

sente

voIumiisDer
ete

manere,
bis

habere

Tum omnibus
tra

praesentibus pro expressis

decretis Eugenii,

qum aUegaHtm.
conr

confirmata sunt, novam pcenam adjungii Feticem efusque fautores, nec dubitat
scismatici,
haereiici,

wrbit
ttc

noiorii

excommunicati

Amedmum

adduxi pro poenitentia Felicis duos tcstcs synckrO' nos , num. 68 laudatos , vidclicet S. Antoninum et Janttotium Manettum, qui ambo disertis verbis

compellare. Ex his iiquet, nonminut forlem contrasc/iismaticos fuisse Vicolaum,

quam

afjirmani

Feticis

sive

Amedmi
viara

poenitentiam.

Lndovici vero pmnitentiam insinuat

ipsum
est

epita-

pkium,
carnis
el

uhi

hac Epistola eitomjuperat. Liquet prmterea, a Nicoiao confirmatatn cssr constitutionem Moyses, qua damnantur propositiones Basileensium , quas ut fidei vcriiatet
in
ipsi

fuerat Eugenius,

quem

legitur

Devote

universae

decreverant,

et

pro fundamento
Xtaque

statueranl ad
Basileenses,

Calholice

lice significaverit

Quid iilud cathoapud Arelatenses, quando moringressus.

condemnandum Eugenium.
fjiti

tuus

est

R,

Ludovicus, facite inteiiigemus,

modo

advertamus, Aretatenses tempore sckismalis semper adhmsisse Homanis Pontificibus, et consequenter

Eugenium, fictitias illas fidei veritates non admittentem, pro hmretico habuerant, aut ntentiam mutare debebant, aut non poterant \<cotaum habere pro Catkolico.
73
deret,

co lempore

ahltorruisse

a Basitccnstbus, ct

Nunc

studiosus lector attcudut,

torum
cum hunc qrttorum Hnmleensium jkhuitii, rtt.

et

1'upa Fetice.

comi-

'i Quippe
sententia

un Basiieenses poluerint Nicolao

Pontifei

Ludovicus

anno
est

iUO non modo

archiepiscopatu

scsubjicere, aut

Pontificia

exutus

Aretatensialiisquedignitatibus:sedvicanusetiam
in mes,
retur,
ecclesia

Aretatensi a Pontifice statutus cst;

ct

eumdem Pontificem eiigere, nisi abjicerent fatuas illas fidei veritates, '/"" totw rebellionis contra Pontificem fuerant fundamen:

mHn

curamtque Iicnatus Sicitim rex

ui sententia

tum. Siineadem erant sententia,

rant.
si

in

qua

antefue-

Provincim co-

Eugenium credebant kmrelicum,

Felicem credebant legitimum

Vicolaum

Pontificia exsecutioui

quemadmodum testatur Raynaldus natibus ad annum U40 num. 3. Hinc

mundain An,

similiier ksBreticum existimabant, quia eademsentiebat. Si

Pontifictm,

cum
I

Ludovicus ecclesiam suam invisere vellel, pessir me exceptus est ab Arelatensibus, sicut kabet <-

Nicolaum habere debebant pro

schismatico. Quo

ninc Aretatenses in qemino Ludoutroque satU prolixo , nullam plane faciunt mentionem de Basileensibus Ludota
s.

uum.

vici

epitaphio,

igiturmodo sine gravissimo criminepoterantpersuadere Felici, ut jure in pontificatum cederet in jaxorcm Nicolai, kominis, (ut credidisse fnguntur) kmretici et schismatici? Licebatne forsan pro bono pacis Felici suadere, ut hairetico ei sekismatico pontificatum traderet ? Deinde quomodo
Basileenses cessionem
Feticis laudare poterant
ipsi Pontificem tUgthmretieutn

ici

gestis,

illa ipsa silenlio

uti

mnantes,

etiam

fit

in

Hac eiinm pt .**; o igitur aha scriptorum testimonia, quibus minimc mdigemus, cum facta ipsa toquantur
,/

Quapropter Arelatenses qui tempore schismatis aversabantur Ludovicum quique eumdem \n exsequiis miro concursu honorarunt, dum observant catholice defunctum esse sat ctare msinuant, defunctum non esse ,,, iis opimombus, quas tempore schismatis defenderat /ww.
Officii.
,

suo non obscure daBulia beatificationis et

lectionibus

Quomodo Nicolaum poterant

credebant
et

re, si suis fidei veritatibus inkeerentes,

schismaticum? Quapropter&queomn\
destilutaest o/'"""
eonet

fundamento ac verisimilitudine
Natalis Alexandri,

aiiorum quommdam,
a

tenacnutun errores suos tendentium errorcs

Basiteensibus on isasuccnu tandem

longe atia mcnte fuisse Ludovicura, quando Feiici persuasit, ut se sub,/"''"''. ipseque se subjecit Nicolao V, quam fuerat iu ifsm disputationis contra
72
Xpta l.udovici
y

autem

Facta

ciare ostendunt,

prtf; viderunt se maie egisse. c, issimam enim varicationem adjecissent opinioni sum schi cm, si pristinm insistentes opinioni secundum
ii

ttens,

ei

aliorutn
(ie-

Primo certum est, non aliasensisse Xicolaum qua mter Basileenses etEugenium

Eugenium IV

tamentpkmreticus erat Nicolaus, oelsic sitmc letjisscnt. Quippc non solum tenebanlur >" corrigM esse summo Pontifici Nicolao, sed etiam errores intellectus suiEcclesim unitati contra

quam

'

subjectio

fuerant disputata,
se,

Papam
,,,-

quam

senserat

Eugenius

monstrat.

leenmtm vero moliltoncs yrarissimis batas. Hoc non sotum es

conjectura

factaqut Bugenii probata fuisse Ntcolao

ingenium suum subjicere in obsequium /> Non solum, inquam, obedire debebant Ntco*
et
.

'

>

BasL

verbis impro-

habcmusnec

sed etiam crcderc, se recte faccrc ipsi ol>e<t""" ut summo Pontifici nemo enim rcctc optraM nisi operetur secundum conscientiam sua
71

m-

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

omnin 74 contra Eugenium, omgestis in concilio feeerint hunc cst0 l"' )W " 9 estls haben e contra cumque Nicolao, Eugen" vestigtiH llerint;
ItaquC cum
Basiteenses

4^5
Ai;i;tork
J. S.

conlrarin

?J

paulo post ctrtus Lansanensis dissohttionem. Non enim poterant se Nicolao subjicere, si credidisseni hmreticum; non poterant non crcdcre hmreticum
si

suas fidei veritates,

7deUur'insistenti,
'

debitam obedientiam curave-

erant
fes.

qum omnium male gestorum fundamentum, defendere pergerent ut ta-

,t

restituendam;
viderint,
se

nequaquam dubitandum
male
egisse,

est,

",'',

ideoque male ge-

Quare, cum Nicolao se subjecerinU siee cum ipsum elegerint Pontificem, quod facere non poterant,
esse
nisi

quia intellexerunt mala rssc. Sic dubitamus de pcenitentia furis, ubi novu Linime ingentem pecunim summam, </uam furto llS suo restiiutam. Nihilo magis abstulerat, domino ju bitamus, <!""' calumniator niderit, male se .; nerspiciamus, ipsum strenue labnrasse ad
correxerint,

*~

mutata opinione, mderunt ruinosum

:

fundamenlum suum

oiderunt

Eugemumper*

peram abjectum, perperamque electum Amedmum.

Viderunl,
tas,

multas a se turbas in Ecclesia excitade quibus non poterant non dolere subjectio-

ius

auctnrcs.

Pnnilentiam

iijitur,

quam

cerbis

famam alienam,
fieri

maledictis suis leesam,

quantum

poterat ,

reparandam. Nam, quotiescumque

creditur id facere, corrigit, trrores suos quis Basileenses, qu\ coram quia nidit se errdsse, Ua
wiiverso orbe errores suos correxerunt,
facta
et

dissimularunt, facto prodiderunt. Sic dissimuiaruiit, pontificatum Nicolai V pro legitimo a se haberi ante electionem suam, dum ipstim quasiele-

gerunt. At,
cte dictam,

abtata sibi libertate alterius eiigendi

emendarunt, credendi sunt id fecisse, viderunt se errasse et male fecisse.Ita certe senet de tiendum de FHice, de Ludovico nostro,
majore

male quia

satis ostenderunt,

non fuisseillamelectionemstriqum non fil svne libcrtate; sed potius

electi.

agnitionem Pontificis antea

77 Si quis

illorum parte.

quos fortasse inter illos

nec
et

Nolim tamen negare, alifuisse, quinec opinionem quique in concor.diam

modo qumsiverit, quare tantopere pmnitentiam dissimulaverint Basileenses, quando

ad obedientiam
responsio
ct

quiaiecretum
iubjeetionii

Nicotai fontificis accesserunt;

ut

Basilten lium
fitme

mentem mutaverant,

dissolutionem ccetus sui non consenstssent, st rem potuissent impedire. De illis, siqui fuerint, quorum sane non disputo : dc illis unice ago,
opera concordia fuit inita, et obedientia

nimirum honori parcerent, quantum

erit facilis,
i/isis

verecundim suai
poterat.
V.

tvincit.

fieri

tioc

ut
ui

facere tircrct,

permisit

Xicolaiis
/'"" ut

cum
nulla

perniciosum

schisma

tolleret,

summo

schismatis reliquim permanerent,

le

Pontifin
75
(/iiod

restiiuta.

quidem

est,

Etenim credibinonnutios Basileensium, ubisemei

conjicil

srri

Atexander tamen contendit, consultius asLudovicum Gardinalem Arelaverius el

,

[ignndtr;

Lensem
-

gestorum
ellem

in

sjnodo Basileensi
ut

Don pce-

animo satis fuissegeneroso adpublicam iilorum confessionem faciendam. At cum in multitudine hominum mulii semper
reperiantur infirmi,
verisimiliter

errores suos agnoverant,

gnjHinUui

nitaisse,
erat.
I

quia uihil se egisse pccniicmhmi persuasus

cumque

in

costu

>/(>>

aiiqui
alii

liiiurtcum,

sane

satis probahiliter

possem
ex

j>rtsttn<s

erroribus inhmrerent,

existimare, sine

omni culpa
et

in concilio fuisseB.

sotum
rat

</<

i>trc

suo dubitarent; sperare

non pote-

Ludovicum.

lmo

lubens

agnosco,

videri

Pontifex, omnes unanimi consensu se subje-

omnia ilta, qum in concilio pnnitenda comminit. Verum iterum dico, non
ignorantia processisse

ctums,
publice
erat,

st tit decretis, quibus ad obedientiam accedcre debebant, errores suos aprrte agnoscere et

omni ignorantia

malim
lieati

Deo
nostri;

committere judicium

excusari male agentem. Quare de ignorantia

confiteri

debuissent.

Sperandum
.s//cy" / "
s

maijis

dissoluto semrl ccetu,

salutis

sum

nec ausim judicare,

certo habeo,

sxcusare potuerit
ticits.

quo usqueilla actiones temeraHas etschismaillam ignorantiam

</

curam habituros, a recogitatwros

in

amaritudine

animm sum, quibus

procellis et fluetibut univer"

.

ilhnl jirn

divina miad veniam sericordia facilius impetrandam. Verumomnijudicio carere mihi videtur dictum Alexandri, uon pffinUuisse, quia nihil se cgisse pamitendum perB. Ludovico

profuisse,

sam Ecclesiam exposuissent. Allegatus itm 68 Jannotius ManeUus insinuat, islo consilio usum
/ui^sc Sicolaum; et verisimile est, eademratione permotos fuisse concfirdimauctores, inter >/ui>sj>rimus fuit Lmlovicus nostcr, ad ita condenda sub^nisstnitis

saasus erat.
"i

Etenim,

etiamsi perrexisset credere,

sum

decreta,

nisi

forte et h\ coluerini

fortasse >

actionis fervore crediderat,

omnia
saltem

iuste acta esse

oniiiiti

contra Eugenium,

rt<iil>nt

honori suo parcere, >/<iniui possent. Quidquid B. Ludovicus sincere se x<r<>t>in Pontifici sit,
subjecit,
tlr<>stjr

,lla

,,t

fumos

abiisse.

Videbat,

nihil fere

dicitur

ji>-rt>itisse

labores ad

boni in concilio factum. Videbat, innumera mala txschismate, quod <ii/c</o contra Eugenium in-

schisma penitus exstinguendum,

duxerant, orta essc,

leve.

et

damnum animarum non

g VII. Gcsta Beati post concilium usque ad

poterat

non nou deptorarc tantam animarum jacturom. Audiamus porro, ude ille credat, j>crsun"sttt fuisse Ludovico, se nihil egisse pmnitendum. "& Affcrt pro improbabili illa opinione decretum Lausanense, i/uo liasileeitscs Xicolaum eleUaque, nisi cor habuisset saxo duntts.
gerunt

obitum

beata

mois,

sepultura,

epita-

phia, miracula.

"Ktul

Pontificem, quia in ill<> decreto < verbo qutdem insinuant, se male processisse ; sedpotius 'jesta sti '" videri potest taudant Basileenses
.

D,

gestis

B.

Ludovici,

post

paeem Ecclestm

[sttrta Itga Uo

Beati
in

"/""/

Raynaldum ad annum

/ii'.i

nujn.

">

Re-

tantam fmssc Basileensium omnium wmilitatem, ut exemplo S. Augustini publicam c "'atoriuii ct tnalc fjestorum sttorum confessionem /acere roluerint, quemudmodum atti multt norunt
JPnrfeo, iion

>/'restilutam, pauca innotuerunt. Saxius, ubi /< xerat, Ludovicum dignitati Cardinaiitia ,

GtTfnuntatn inferiorem <

incerta
.

faerat

qui tamen noltent scripto manifesta faccre. Qua}ytcr minus altendendum est ad verba iliius decr eti t Quatn ad subjcctionem ipsam, ct secutam
,

e.t

dolent se peccasse

privatus ab Eugenio, a Nicolao restilutum, subjungit : Exinde in in/eriorem Germact niam, legationis munere fungens missas est, onerariis, et comin itinere detentus, equis, mulis

pitohco peccata

sua

mundo

meatu
pro

privalus.

Nec

facile

v^i

expUcara,
el

qnos
sopitis

conciiianda
ismate
labores

EccJeaia?
lulerit.

pace,

ahrogiimlo

QuiL.us discordiia

4b6
AccroRB
;.

DE
cxtinclis,
et

B.

LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

Eadem
de

tis

et

Arelaten rediil.

hahet Atlegatione

S.

tichius,

lectio

secunda

Ofjicii

spoliatumesse tn Btiam consentit;sed non addit, dubitare cogor, an illa in infeitmere. Attamen riorem Germaniam let/aiio sat haheatur firmata,

staluimus ct ordinarnus e amrt v britatem praefata die in omnibus eecle&iis sterns, et convcntibus Chnstiante
Ichratur,
r

cele-

uiona-

nomine
csse etc >tc
Vl?n

Conceptionis

festivia

cum
Actis

dc illa

apud guogue altum de

potius Acta

antii/uiorcs nifui
illa

imcnium,
sit

cl

WJ

legationc

sUenttum.

Quin

nostra

num.

7 et S

utcumque

contrana sunt. ffam ibi Ludovicus m legatione ad Fretuscepta pro Basileensibus Francofv/rtum dericum imperatorem, quem etiam iquisgranum
usgue secutus est, rebus suis dicitur spoliatus , quando Uoguntia Basileam revertebatw. Potuit
Igitur ex confusione aliqva oriri illa opimio de le-

len(lam Hactenus Basiteenses, guorum d 2 nnitum nuauu qui erant ie his quando illud condiderunt. Putat schitmatiei tamen danus, illo decreto obtimuisse iiasit^J/ 0n ' "' pcstis, qua grurissime afftigebantur,
iiin
,
\

laudilDUS

cessaret.
i

revera
tanla

tunc cessavit.

Ac

nihilominus,
lecreh
,'
',.,

eliam

fuil
'

v.s

hujus Basileensis

tiquam ejusmodi doctrinam conGrmaniis ut alicubi observatum reperimus, immediate postib! ta civitatc experimento palpabili ,," remissa
sil

gatione per Nicolaum

79 Officium.
oonctlii col-

Ludovico demandata,

il-

immo

el

cessaverit

quffi

vehementer,
De

at"

lague pro dubia, ut minimum, hahenda ridetur.

mus, grassahaiur

idi

pestis

gravissiina.

lundatum

in

uthic lcmpore 6, celebrat Beati pietatem in

Commcntario num. asserenda immacula-

festivitau

documenta pro
legit

tabeaiissimo' Virginis conceptione, ipsigue attribuit, <jo<l Conceplionis festkitassexio tdus Decem-

rero immaculatoB Conceptwnis beatissime Virsi. nis multa coltcgit Benedictus XIV, /eJieiter L. gnans, in Opere flalico de Festis D. X. j rfa^

sti

et

B.

V.Marim, quod Latinum

'2

fecit Miehael

immacuUtta
Conceptione.

Ad hoc propositumSpondanus 443$ num. 42 scribit D sequentia : tn Actis Navarricis extal mandatum quad anno 4435 erat tcgiconcilii ( Basileensis
bris fuerit vnstiluta.

Di

Annalibus ad

annum
,

Angelus de Giacomellis, part. 81 Porro dc munificentia

sacras
ffldes

num.

184

e!

seqn
in

Beati, qui

effusa

liberalitate
:

Saxius heec memorat

sis

commendalissinms eroi Suis sumplibus et impenloun

et

iimuni

decimo

Calendas
Cardinali

Junii

prasentis
,

anni

mediam

ecclesiee

matricis partem,

eam

in

dalum
rat
:

Ludo\

ico

Arelalensi
,

qtii

adefactas

qua Sancta sanclorum ad

antiquitalem
ruta

Oricntcm
solo

erant,

qaod
nt difor-

fiiissenl

quo apud
,

post

nnrraias dispulaliones
ilclcgalos
concilii

qua
rebus

redolercnt,

prostravit,

pro

fldei

amplioribus spaliis nova excellentioriqae

excitarentur.
,

tractaiidis

dc

Conceplione
in

beatissimffl

Virginis
in
,

ma
diis

Constructa autera
fornicihus
et

est ecclesia

et

utram
an noii

ejtis

anima

insianti

suas

infusionis

elTormata
aliis

peramplis
quas

erectis,
liinc
:

inlerme-

corporc,
:

praservata
injunxit,
nt

fuerit

peccalo

originali

minonhus,

sdiflcatis

imle
et
in

no;ih-

diligenter

procuraret,

per

vem

cubiculis,

capellas dicimus

omnes
tiiin,

bibliothecas ac singula archiva universitaecclesiariim

,

side scu superiori curvatura principis

fornicis,

lub

monasteriorum,

rcgumque ac
scripta
,

qua posilum
cat

est primariuin

altare,

pastoptioriom,

principum
blicas
diis
ct

perquiri
,

quoscumque
quaslibet in

libros,

acta, deliberationes
vel

decisiones, conclusiones pu-

privatas

generalibus stuaut ad
,

thalamum scilicet cubiculum interius [ut cxpliHieronymus) constituit, in qun amim argento aflabre elaboratam quam riasherius (ar,

alibi

de

bac

materia

factas,

eam
et

chiepiscopus Arelatensis,

anno

iBii) dedicarat,
San-

quomodolibet speclanles;

easque
adjuta

cxirahi
posset
Id

ad

magno
ctorum
nis

cultti

et

reverentia inclusit, cineribus

,

synodum
slionem

deferri,

ut

iis

illa

quffi-

hanc deciJere
declaratione

ct

definire.

vero Ludointelli-

prwcipue Trophimi nohilem pervigilio diei, quffi divo Trophimo

et
ffidicula
in

qnotaii-

sacra
illi

^,
ci-

vicum Cardinalem
gitur ex

diligenter
facta

praestitisse,

exhibendam. Spectante enim populo,

neres ex suprema

sacri

post

quadriennium

in

Iheatriiin,

ad altans

sessione xxxvi.

80

Rursum ad annum 4439 num.

3S scribit

gradus excitatum, funibus demittuntur, prbeotque in ipso descensu non tam ^ralum, quampiam,

quam

ab omnibus propude-

gnandam

Spondanus, decretum de immaculata Conceptione conditum in Sessione 36, observatgue illud honi

vencrandum,
spectaculum.

Et

perpeluaque memoria celebrandam mox : Sunl et alia, quse tanti

el

saltem ab iis prastitum, ne seraper male agere HUi nses tem dici possent. Ex ipso Decreto apud Labbeum lom. pore gchima- 42 Conciliorum col. 622 aliqua huc transfrro. tis. Observatur, gumstionem diu disputatam fuissein utramgue partem. Tum subjungitur : Nos vero,
creverunt Ua-

Viri munificentiam

liberalitatem

testentur. 0rsedificiis;

navit

et episcopium,

enim castrum Saloni quod Arelate

urbis variis
est
,

aulis, divers;
Sasto

diligenter

inspeclis

aucloritalibus

et

rationibus,

quae jsm b pluribus annis in publicis relationibus ex parte atriusque doctrinffl coram hac

que conlignationibus illustravil. Eadem ex dat Attickius. Ex tot constructis aut ornatisaatr concorficiis utcumque etiam colligitur, Beatum, abfuisseasW dia Ecclesim restiiuta, non multum
quain antea raro viderat, degens Romana, aut in legatione Bononiensi, ff
ccclesia.
"'

sanctasyn-

""

plurimis super matura consideratione pensatis, doctrinam illam, disserenlem gloriosara Virginem Dei (it iri m Mariam, pra-veniente et operante divini Numinis gralin singulari, nnmquam actuali-

odo

allegatae

sunt, aliisque

etiam

</<''"'"

hac ir

visis et

Basileee et Lausanes.

"*
I

'

'

'

commemorah 82 Alia Beati gesta Saxius non 0'i f)( M fflBl sed gcneralhn solum dicit : ? l!LjJJ
'

angelicam
excellnit.

vitam

duxit

gratiaque
,

uiiracuw

ter subjacuisse originali

peccato,
originali

sed

immunem
culpa,
et

semper

De miraculis. opinor,

post

orW *

fuisse ah
et

omni

et acluali

quitur,

Banctamque
consonani
rectai

immaculalam,
ecclesiaslico
sacrsB
,

tamquam piam
lidei

ciillui
,

Cullmlica}

ralioni
,

et

Scriplurffl,

ah

Catholicis

approbandam
diffinimus

fore,
et

tenendam

omnibus et amnulliqne

et sic multos habct de miraculis in vita nihii uspiam repenam -^ ohitum itaque lieati mo.r accedit Saxius, *P tem hymni recitat. in quO mcnlio fit iet ^

sibi assentientes,

plectendam,
de

declaramus,

catero licitum esse in conlrarinm pr.p.iicare seu docere. Renovantes prmterea instituUonem dc

unetione Beato data, de loco obitus, ct r * fl * w ^ Mn^L* re Arelatcm cito translato. quc omni parte beatua, Salone ad C

ao

^
biil

Mlebranda sancta ejus Conceplione, quaj

anno MCDL

Arelatemqne

traiislatu

est,

' P

atei

Komanam,

tara

qufi

per
Idus

per
el

a i ias ecclesias
laudabili

Deccmbns antiqua

sexto

ex sacro et solemni in ejus laindem Hic lahorans in extremis,

carnii' 10

consueludine ce-

Sacrameutum Unctionis

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

4*7
Sihi
<l;ni

rnmplacnit,
ac
in

Minorum
Convento
Feli\
fljus

Onlinis
Salonis
fnit-

caslri
flnis

Cito corpus,

ut

decuit,
,

Translatnm in Arelatem A clero plebeque fuit

Snsceptum honorifice.
galonf,

""' Salnn, uhi hir a-i/ue ac in Ofjicio lica-

(t dicitur

defunctus, oppidum

est

Prowncim

inter

iquas Sexiias et Arelatem, ut habet Baudrandus iii lexico, qui eliam obseruat, situm eese
lapideos, regiunculam Provineim r nhi Campos lapidibus obductam, qum nunc vulgo la Grau <lininr. Hac de causa ab aliquibus dicitur Salona
;nl

Brantes, notans haberi m Ubro Ms CapUulimetropolitici irelatensis, signatoB ante pnmvm fotium, Conscriptum est rudi et vitioso carmme, quale subjungo :

itnininus de

prmcipuam altenmeni Ulmspartem edidit Dionystus Sammarthanus tom "'?><""" iGauim Chnsttanm mter instrummta pag 103 tttud ipsum rr ms. nobis iranzmim laudatus ante

nssent tanta cum alani<ate d exseguias Viri quem ohm pro sohismatico habuermt, nisi cons^ Hsset de menle mutata. 84 Aliud epitaphium, aut certc

Accm
J-

s.

Msrmor fatohiclapis)
mortua tendit

ostendil,

ad

quid caro

Mam

cinis

est (actus,

mortisjam vulnere
et

tactus

ijeos.

Campos lapiCravom Paulopost observat Saxius, obitum B.Ludo,

nobis Salona juxta

Miihhus ab annis centum qualer,

giriia

quinquaii
al

Tici

ab auctore
in

imedmi Padfici collocari Altm-

comhaopinio,

Sabaudia ex veteri traditione. At ea licet eam non rcjriltn Saxius, omnino apillr est,

* Alamandi Ludovicus 8 seculo fatus Hic tumulatus, saliens in BBthera suramum, Doctor egregius, prassulque Magalonensis Camerarii Papaa vices* longo tempore

Exulat

exultal
i-.ins

parei improbabilis, </""/ locus

Arelate.

nimium

distat

gerens,
ai
h
i

Beatum, posti/iimii adecclesiam suam accesserat, ibique multa txstruere ccpperat, iongius recessisse. Aut certe, >n
id

Neque enim verisimile

Magalona basiticam * ad hanc translatus, Bononiajque datus a Papa dignus legatus Cajciliaa aanctaa Romaj * titulo decoratus

itiic

iJ

Romana

CardinaquelatiK post apice sublimalus

credamus,

major requiritur auctoritas, quam

opinione contra

Pro

cujiis

anima,

precor-,

effundite

preces.

ajferatur pro ea

omnium aliorum

.Spernite mortales

fugientia

quesque sodales,

aliquando Altm

eonsensum, Facile crediderim, Ludovicum nostrum combm apud Cisteroienses fuisse

i<i

Plebilem

hunc
,

mundum,

Adam

pe

se-

cundum

tedmalim suspicari,
sileenses

contigisse,

Lausanam
s<r/>r

se receperant,

atit

postquam Baquando de

Quem
tas esse,

qui

Videt tector,

pace agebatur ;
erut.
s:i

tunc enim minus ab eo loco ab-

rt

a negotiis vacabat.

valde beatus erit. varias lectiones ad marginem notaquia varie exscriptum fuit, forte quia

quajsierit,

character fuit lectu

De exsequiis Beati,

magno popuhrum con-

eursu celebratis, ita habet laudatus Saxius :Celebrandis vero exequiis lola fere provincia Arelatem
nthitnorat'!'
;

dif/icilis. Deinde studiosus /cctor observet, officiaet dignitates Beati diligentet <ii epitaphio fuisse expressas, omissis tamen

qestis

in concilio Basileensi.

advolavit.

Numerantur
exequiarum

tfHaphium,

enim

viginti
ei

tres

nrbes

damnabant
sethera

qua- per sacerdotes,

sioni

tanto odio Arelatenses gesla Basileensia, ut illorum nuilam

Si

Religiosos,
celebritati

pleliem
adfttere.

prmvs-

seo

Eadem

kabet Offioium, et

Utichius. Saxius vero subfungit

Ejusossa veneranda in dextroaltariscornurecondita fuere, hac sepulchrali epigraphe

:

Ludovicum tamen in translatum sine dubio atserebant' nos dubitare minime possumus, quin noverint Basiteensia gesta ab ipso Ludovico damnata /uisse. St

faccre voluerint mentionem,

summum

iijittti' </c

Omnia sunl liominum teuui pendentia

El

paenitentia Ludovici millusaperte loqui-

filo

subilo
sirut

casu, quse valuere, ruunl.

Ifode,

tuor centeno
sexta

anno milleno quacum quinquies deno, Luce vero mens. Septemb. decima, bonss memoris
placuit,
in

Deo

tur,neCtemens VUquidem in Bullabeatificationis, ut objicit Natalis Uexander, id factum quia omnes acta Basileensia malebant Hientio damnare quam et acta illa et pamitentiam Beali comme.

iitorurc.

>

Christo pater el dominus Ludovicns.sacrosanctaj Romnnae Ecclesis tii. S. Cajciliaa

presb. Card., Arelntensis vulgariter nuncupatus, sacra hujus basilicai adrainistrator bene merilus, el princeps vitse laudabilis et conversat
s

reverendus

s t.aitil/ftiis Sammarthanus post datum epita- Anno t45i phium statim subjungit hmc verba : Anno mcoli, aut i4S% in"' n c B P (um \i\ Januarii, ac sequentilms ilielms, iririinsiiuni est
">

'

'

'!

in

miracula, quaa variis

niiracu-

in

locis patraverat.

Hujus

autem

inquisilionis Acta in archivis ecclesiaa cnthe-

bonestse,

ad

majus

vocatus
carnis
et

tribunal

devote
ingres-

viam
sns.

est

nniversaa

Catholice

dralisasservantur. De inquisitionecorptaanno 4454, tltc xix Januarii, facile credo Sammarthano, quia

mipace.
""-/"

pro eo, ut ejus anima requiescat Sobrium sane est hoc opitaphium, ct a aduktione alienum. Quin et auctores, qui
s

Orate

""ii adhmserant schismati Basileensi, rfeomma defuncti videntur lL

"

Beatus in ipsa sepultura miraculis cmpit clarescerc iiisi tamen epocha inquisilionis expressa tit modo irtrn. quo tinnus tnrhtnifnittir a Paschate, ct sic
inquisitio inrhoata
li.rj.
llcatt

nonnihil

fuerit die \\\

et

Januarii

anm

timoris indicare per

sirc

aitno

uno

wroa

quatuor mensibus post

t',,',1.

rrr

"

Aii majus vocatus tribunal. : Laudant mores honestos et vitam laudabilem, obser-

uhiluin.

Ycriirn, strc tmnti

ct

t/nntutir

tontqut solicite,

defmct niu

esse devote ct

Calholegitur

mensibus post obitum Ludovici, sive anno M52, inchoata fuerit inquisitio; dubito, an ictaillius
inquisitionis

".

i/in

mensis
/'.','"'

Ludovicum tempore schismatis Baexceperant,

ut
in

etiamnum

in

archivis

ecclesiffl

cathe-

male
? f?
tt

Vita

dralis asserventur. Certe

nobisperscriptum

est

anno

Me de gestis ipsius in concilio Basi'.''."*' Mtinimum ubiqne servant silentium, quod tatmprobarent, non observassent,
'

nobis erant transmissa, aliud nihil rc/icrtri potuissc archivis tam arckiepisco-

475$, prmterea,

qum

catholice de-

/inltis t/tittnt rapitttfi,

licel liitistrtssiintis

dominUS

,1'^'''' esse> nisi scivissent,

1
'

ipsum gestorumsuout

archiepiscopus Joannes Josephus omnia diligentissintc /icn/ttiri /ussrrtf, ut nohis traiisinittcrcittnr

Itat/ttc.
.

^^Poreschismatispamituisse,
<"
<

jam antea
fuis-

Ex uuro Ulo

,ul crscijiiiits

Ludnviri con-

ftcct ctiutit in

psrtustrahdis bibliotkecis Roe.v

^'^'"'"" h "" r coUigiiwr, notam

Provmcia
tn

niants

icta tffa i/tnvsirrr/inus ,

inirnctilis iffis

^
<ibho,

/'"'""^"i"'!!. Ciiin etttiu

Provincia

nthil habore potuimus prmter pauca,

qum leguntur
ne-

wrutssent a schismate Basileensi, non concurSeptembris

in Actis edendis. Verumtamen, quid scriptoresr ge61

Tomus

V.

458
AllCTOHK
J. S.

DE B LUDOVICO ALAMANDO ARCHIEP. CARD.

ex
illis,

neralim dicant de miraculistt. Ludovici, uideamus.

86 Primus
qui vnnotuertmt,

de

mvin

qwr

fitbnnt

raculis H. Ludovici
ttbro de

testis est

/Lnras Silvius,
:

88 Ceterum Baxlletus mire *** tnumphat, snl rtiam vnsultat Catkolid pro auctoritate concili,

"'

0(/o

Ferranensis

ad sepulcrum
ut variiscriptore.<

Europm
ejua

statu cap. 38 ita scribcns

In

acstea consistere
ci.

non

posset

Arelate ad sepulchnim Ludovici Curdinalis sanctffl

Caecilia?,

orbis

episcopi,

quem

liasileffl

in
nii-

Verum necessenon existimo refutare quemadsingulosferepassuscespitanuZ

i

etm cum beatiintT^

'lotj.

"""

eonsessu Palrum pr<esidentem vidimus, m;igna

raculoruin
opinio
orta
est,
et

invalidorum
factus.

fre-

Toterrores manifestos et exaggerationes Vita B. Ludovici commisu Bailletusut

quens undique concursus spe sanitatis hoc o/ti huurire potuerunl. Jluruin,

Ex
sim

?"
.

i/uo

limior, enumerationem accipe ex Attichio num.

i% ubi post verba

In

Mnem jam

data,

sic pergit

eumdem
vir

fere
:

Ber^oniensis

sensum, imo et verba, Puilippus Ludovicus (inquitj Arelalensis,

gerem Ad numplms rrro ,,> <,t "* llllh quando oscndi, omnta yesta Ludoviri ront aF genium ah >Uo ipso destructa esse " cum haberi voluentpro non facfo ; cumque
ut tota Ecclesia se subjiceret Nicolao, quiEua^ se snnitrm exhibebat agendo conira
curQ

doclissimus atque eloquenlissimus, qui Basi-

leensi
Itis

synodo ex consensn omnium Patrum pravtemporibus,

,

fuit
(

cum multa

edidisset Opuscula

etEugeniumetiam superavit in fideles apud Uarduxnum tom. 9

BasiluT,

Epistola ad
col.

onl
'.

quae

oilio

ut
)

existimo

tsu p

schismaiis

perierunl

> ait Attichius

sanclilatis

et

quidem digna, non sine magna

:

I!

decessil et ob eam rcm magua miraculorum opinio orla est, el iniirmorum magnus concursus. Dubito sane, an vera sit assertio Beryomensis de scriptis Ludovici nostri, cum nihil de scriptis ipsius apud alios reperiam. Saxius tamen mque

opinione

ad

ejus

sepuicrum

itorum igitur pvnitens erat Ludovicus, autin-Z ncator. Panuentes autem multos reperiBeal adsmptos, prmvaricatores nullos. Quan nvlll habent spcs consequend wtrrnam salutcm
usquc ad finem in prrsistere volunt; si solum tales
filu,

Ecclesim

qm

rektlu

pertinacia

m
'

ea odio schismatis perevera perierint, crediderim, ipsum Lndovicum-cfl abolccisse, qnantum potuit. Peruit Attichius : Vernerus Ulorum lempcrum aequalis,
riisse.

ac Altichius susptcatur,
Si

cx B. Ludovici beatttate ineptis ratiocinm tibiconfingere nitnntur. Audiant oocem supremi Pastoris, cui Chrisfus oves suas pascendas commisil utovibus Christi revera annumerari mereantur.

habent, quaks

Unico passu humilis obedientim magis

accedent

sed veneno, ut reor, infeclus

ctoritaiem
conciliare

schismalis,
sanctitate
ail,

cui

au-

ex

ad beatam mternitatem, quam mille ratiociniii, quibus cel moitm et reclamanti conscientim silcnliuin

Cardinalis
:

noslri

frustra

nnpoucre /rustra laborant.

nilitur

Ludovicus,

Alamandi epi-

scopus Arelalensis,

Uentiffl,

sis,

vir sanciae vita et mirsa pasingularisque columna concilii Basileencui diu prrosedit, multis cornscat miraculis.

Ad hmc observandum3 Wernerum

fessione Carthusianum,

VITA
Auctore anonymo,

liolewink, pro-

nequaquam fuisse schismaticum; dubitasse tamen, utrum jure an iujuna BasileenseconciUumegeritconfraEugenium.Nam,

schismate, subdit : Causa fuit salis nova', ncc ante hasc tempora visa, quia concilium Basileense deposuil

relato

Ex

Ms.

liubew

Valhs

tum

Papam

etc.

mprobanns mohmma Basiieensium quam approt

apud ipsum possunl ad annum 88 a tergo. C 7 itcdeo ad Attichium, quiita prosequitur ctifli Quaa (verba Wrmen) toUdera Fere
bantis. Plura tnderi

Eugenium, unicum et indubitaUmc autem rerba potius sunt

PROLOGUS

U34

jot.

testaniui
itulla

beatifl

verbis repcil-

catiovis.

ul Ph.l.ppus de Lignamine.
l-n-N

loria et honor omnipotentis Dei sam eleclorum ejus eonversalionen]

est,

viriuore,.

jww*
df.

scriplis
1 ,

Parudinus quoque
,

sr.eiuia

cilando

incomparahilem
vocat.
in

et

miraculis

celebemmum
et

edilis

Lambertus
Mistoiia

Vanderburchhis

Joani.es

Cl.enu

auribus cominendnn tidclium nus ornnes, ad quos lucerna geslorura ipsorum, supcr candelabrum agnitionis conslituta, Itmiinis
sui radios emisei-it,

q^

admiranda? sancUtatis ac bunt, etm.raculis fulsisse testantur.

p.u-sulum Gallia emdii.onis fui sse scri-

ad sublimia virlutum

studeafll

excrcitia

aZn

aluranus,

appellaium, mortem miracuUs claruisse invenio in libro factorum noslrorum minorum.

?T* ^*" Ca,iHsiw Coloniensi. Ludovicum, inquit Cardinalem

' ,

QuemadmoAla-

conscendere. Scri|)turus igitur narivitioncm per modum Iragediffl ad

aggredior

profectum
eviden
pi

omnium
ter

lidelium,

nui

lccluri

sunt

libi

.vulso

Arelatensem

apparebit,

quam

potenter, quamgue
vir

oden

post

ler

bealissimus et patientissimus

Ludovicus
Cardinalis
arfir

ben*

sai-claj

Bomnnfe

Ecclesia^

presbyler

Addit

dreamSaussayum, qui lapsum

^jj^vacum,

etrrrorisp

cmtu Basiteenr,,ncinr,,,, lvn>sn(

demum An-

omnia
cit;

tela nequissimi liostis scuio insuper et quaj diabolus per se non

palienlise devi
.

valuil
11

'

etauctoi Amedmx Paafici, excepto Garnc/el,!,,, pro quaadditur

aS
Ludovicus

!"* ^nodus
Aemandus

Nostradamus in Historia Provmpag.

per nequissimos homines perpctravit; sicnii ir tebit de multis opprobriis et convitiis, quiis' saiico isle sanctissimus libenler suslinuil, et cum
i

ita

Zl-

protliomartyre
exoravit
a.

Slephano

pro

persequeuiibus

Cardinalis,

Arelatensis

ANNOTATIO.

~::;=;

=r-=*
miraculis
e'

a Titulus
logus
na3
in

Prologo prcepositus hic erat Vitam beali Ludoici Alemanni, R"

presbvleri
Cardinalis,
qui

prolil

"

tloruii

Ecclesias

anno Domini millesimo quadnngeniesimo

guadi* J

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A

4^9
ie.

p
ctorem

porro studiosus lector satis advertet, aukujus Vitai non fuisse rontrarium connlio

me,
et

oh hoc volo tihenter Bustinere propter S [pse etiam pvo peductione Bohemorum
et

A.

AAONTHO.

Basileensi,

nequeetiam Eugenio Papm. Ttaque

<,-

Gracorum

sincere

controversiis inter Eu>M' S 7 U * detur faisse agitatis judicare noltbant ; et Basileenses aenium
-

&

qualcs

mu Iti

erant

etiam post pacem Ecctesim

borabat, et pro de subslantia sua plura liberaliter tribuebat, immo pretiusissima clenodia et vestes ac dalmaliais
pontilicatus
sni,

Grmcot ferventer toiis viribus la- nmeiidx F.cclt' peductione Graacorum pracipue Ha,
ei

d,

ttlo

restitutam

insiiper

lihrus

n.dirrs nie
(

pra>-

claros

cum

vasis

argenteis

CAPUT

I.

reee.pit, ac liorum et pro tamis beneficiis convitia multa et damna perlulit, quia licta et indurala eorum mrns permansit nam duplici corde c in sacro Basileensi concilio
,
,'

niam

impignoravit causa expendil

pecu-

comparuerunt
Bcati

et recesserunt.

natales,

dignitates,

gesta varia,

In

abbatia

sua

FrancfordiEB
,

coram
imperii
et

obitus et sepultura.

imperalore
ribus
,

Frederico

atque

domino patimtia inelecto- iui mrum,

veritatem

et aliis

principibus justitiam

ttntipatna.
jjjjrotalff tt*
Utgti

B
pja

Ludovicus
finibus
el

Cardinalis
ar

e\ nobili

prosaextilit

sacrosancts synodi manifeslavit / ac pradicavit. Ibidem etiam publicis injuriis mmulorum oblrectatione plexus non pespondit. Unde quidam pra>
laius

in

Francia*
pueritiae
fuit
,

Sabaudiai a

adcon

orinndus;

suaa

tempore virlutibus ac
;

coniumeliam ejus ferre non valens, nec tollerare, sed palientiam illius increpans, opprobrianli
ait
,

moribus optimis
Utntt
:

imbutus
in

quique
profecit

litterarum
,

false

dicta

prompsisse.
ail
:

Quem

beatus

Lu-

studtis
,.,.,,.,

mancipatus
e
i

tantum

ut

ma-

dovicus pepellens,
res agitur,
flixerint.

desiffl

Arelatensis

decretoram doctor factus magniflcus, ecarchiepiscopi priraum, nec non

Nuuquid non ego tollerare debeo verbales injurias, cum Jesum, cujus

nedum verha,
Bidem
g
Caclsa

sed verbera dira con-

Ecclesise
dffl

Romanaa
exinde

presbyter Cardinalis

tiluli

san-

etiam
insidiee

de

Iffaguntia

pedeunti

Ceciliae

digne ordinaretur et sublimailomini

Juliani
aliis

versus Basileam,
sii

graves, ac caeteris
:

rclur.
3
tatiUtntium
vi pratts,
piTti pfrluftfai,

ihus

snnt

ambaduo enim comites cum

ipsos

Hic posl
sancti

decessum
Angeli

Cardi-

armatis

satellitibus

quadrmgentis
et

insecuti

nalis

cum

pluribns

prmlatis,

ad

qnadraginla et amplius prmlatos

clericos in quaei

consolalionem sacrosaucl synodi

yersalem

Basileensis, uui,

dam

silva

cilra

Argentinam captivaverunt
turribus
,

spo-

Eerlesiam
,

iTpnesentunlis

oli

magnitudesti-

liaverunt

ac

in

recluserunt,
uhi
et
est,
in

ac

dinem

aninii

et

conslanliam fldei,
sieut

fuit

diehus

humiliaverunt

prophelia
dicentis
:

decem denuo
Ecce
,

naius ad

prassidendum ibidem,
sacri
in

usque
et

ad

Joannis En Apocalypsi impleta

niissnrus
est

finem
Chrisli

ejus.Iem

concilii

lidelissimus Athleta
periculis,

diabolus

e\

vobis

carcerem
:

et

et Ecclesiaa
et

multis

labo-

habebitis Lribulationem diebus

decem
spoliali

esto fidelis

ribus, annis.

tentationibus
e
i

perseveravit septemdecim c
pater erat omnibus

usque ad niortem.
7

[pse

quasi

inha-

Tandem
,

omnihus

rehus

Deo
inler

fa-

quas mira
,ut'ih'
htit,

le-

bitantibus
ctu
ct

Basileam, integer corpore, gratns aspecaritate diffusus,

iu in
el

venie,

fuerunt dimissi,

prssertim

quia

eos

totera-

affatu,

exercitatione
patientia
sin-

sancia

die

ac nocte
et

assiduus

gularis, sobrius

justuSj

aflatus
in

visus

mulie-

rum

fugitans.
fere
illi

tribus
lii
,

somno, quippe qui horis per noctem quiesc bal, adeo ut

Parcus
erat

non erai qui qusrebatur. Dominum enim Ludoicum Arelatensem arbitrabantur se cum csteris comprehendisse qui pro decem millibus computabalur sed frustrata fuit eorum ssva malignitas, Deo cuncla disponente, ac Servum sunra
,
,

u variis

qni

parebant
,

et

cnm

eo

divinas

laudes

protegente
conligit

nam

aliis

prscedentibus

et

captivalia,
et

tabanl
legebat, in

quas
et

etiam

reverenler et distincte
ejus

Dominuin

Arelatensem

paululum

pa-

liis

aliis

officiis faligati,

promsine

ptituJinem admirarentur.
4
fttrfwntfo,

rumper lardare in oppido, uhi mansit. Tamen omnia ejus cfeuodia et uslensilia cum aliis, quos
spoliaverunt,
cta

Ipse

neminem,

qnantum
et

fieri

poierat,

prout in comitiva invenerunt,

Cives

cun-

consolalione

relinquenat,
afflictorum,
consilio et

saepc

laehrymabalur
sibi,

tulerunt.

vero oppidi non permiserunt

.

"""uuetud,.

ob iuopiam
aliis

non
ct

parcendo
Ipse

ut

eum
et

egredi

donec recessissenl
in

atque
cuin

consules
lanceariis

w.

prodessel

auxilio.

quam

plu.

cives
,

Argenlinenses
a

venissent

rimis

eleemosynas pnblice
peligiosis

privatim

faciebal

mullis
his,

quibus

salvo

condiiclu

eorum cum
furore
,

doctoribus et viris
bal
:

qui alias

manusubvenieob privationem bonorum et benelarga

,

'|ui

secum fuerant,
prsedictis

non sine ingenti

et

andacia
civitatem

hostibus

insequentibus

et

flciomm suorum
Renii

papaa

et

propter decreta et mandata Euex timore aut consilio principum

sa'pe
in
esi.

vim inferentibus,

demum cum magno

,

timore

recessissent.
teslificans

Hos

omnes alebat
el

et consolabatur

Deinde
,

Argentinensem salvns introductus omnihus rebus spoliatus Basileam

in
,

majoribus

minoribus,

quoniam per

regressus

sequanimiter
portabat

palientia

pia

propter

multas

tribulaliones oportet nos introire in regnura c*Iorum. Erat etiara magniflcus vaUe in gratia
,

spem
qui
clesis

fntarorum
Dei

gmlias
sc.

non deserit sperantes

congregata
in

in

agens Deo Cum aulrm Ecvoluisset

illos,

bospitalitatis

ut

nemo
a

eo

tempore

sinnlis

Uli.

Basilea

gladio
ct

Disciplinam
lediciu
;|

inter

domeslicos conservabat.

Ad maet

spirituali

punirl omnes persecutores

ligare,

sen-

aul

convitia,

quam

pluribus etiam

tentia
sti

excommunicalionis

subditis illata,

non remordeutia verba, sedgrata

fldelibus

denunciare, ipse
pogavit
Ecclesio

ac omnibus Chripius et misericors rebeniffnitate

, :

ei
:iul

decentia
;i(
'

benigne ac sine clamore pespondebat, ffldiflcationem aslantinm tarehat, immo obse\i\

:

misii oflensam h et injuriam

cum omni
pro
eis

insuper
tentia

suppliciter

ne

sensef

iniis

ac beneficiis mitigabat
et in

quidam
l]lu
'

concilio dicebant

hoc nonnunquam Domine, cur susillatasl

formidabili

ab
eis

tam
El
,

ipsi

quam
Patres

quaces

eorura

ligarentur,

propter

pcenitenUam
sic

injurias
,

talibus indignis

Quibus

quam
cri

sperabal ah

mturam.

sa-

fespondebat

aursum oculis
,

Domlae Jesu Christe

zelus

hoc modo doraus tuffi comedit

ereciis,

concUii

multa

prece

superaii

cessaverunt a

perseculioue,

Deo injuriam committentes.

8

Pne-

460
a.

VITA
Prsterea
privalas
i
,

B.

LUDOVICI ALAMANDI ARCHIEP. CARD.

Excusari tamen
tacuerit dt
potest eum Eugeniune memmerit qutdem. Ceterum de loco
gestis contra
ti.

AwomrMo

8 sua

txetnphs
osittnHtur.

rege

domino Eugenio Papa ecclesia quoque Franciae bona sua

ut

utcumouc

arreslente
tientia

el

minas inferente,
,

plena ejus pa-

JienU QbitUS
tt srpultura.
i

oslendereiur

in

bumililate

suam causam
et
ali-

Deo plnrimum commendavit. A

incolis episcopatus
sui
,

civibue etiam

exsequiis Ludovici, plura allata tanu num 82 ct 83.

n-

quos pio amore

per

quibusdam eum
oomplosis
dixit

quot dies visiiare veneral, inhoneste receptus quibusdara subsannantibus

,

fuit,

po-

sieriora sua contra

:

eum

nudantibus. [pse manibus

vestri

CAPUT

II.

Misereatur
lilii

omnipotens

Deus
rum,
de

fratres

el

mei

inde

recessit.

Qui

et cedens furori eolamen postea de hoc et

,

aliis

malis

valde

pcenilenliam

egerunt.

Tans

Miracula Beati post mortem.

dem

posl

multos k agones

patientique

corona-

xvi die mensis Septembris in

Sallone in convenlu
quievit
in

frairum

Minorum
et

bealo

fine
fuii

Do-

die dict

sepulturaj
interfuit

mino
tus,

in

crastinum
a

porlatus in

ecclesia

latensis

exequiis

presbyter quidam Are qui cum longo

:

""<",

tem

sua cathedrali, ci

parle

altaris

magni tumulafaclae

pore ante

fehrieitaret,

rettulit

in

verbo

veritatis"

deinde exequiee honorabiliter

fuerunt,

prout decuit.

quod de post non febricitavit. Post paucosdies homines sancti Amantiia,mu

locus est

de temporalitate
volentes celebrare

dictae

Ecclcsiaj
dioti

ANNOTATA.
a

Are-

latensis,

exequias

Patris

Dc Natalibvs
g

et

palria

Beali

actum

est

wi

ncc ceram in promptu habentes ad hoc necessariam, mutuo receperunt cereos, et illos ponilcrari

Locus natalis tunc erat sub B iluce Sabaudim, nunc vero est sub rege Gallim. b Julianus Ceesarinus, s. Angeli Cardinalis,

Commentario

3.

fecemnt, ut redderent,
fuisset
:

el

solverent,

quod
fe~

consumptum
pcr
pleto

qui dictoscereos arden

ad

cerunt in principio exequiarum usque

finem

vrmscs erat concilii Basileeusis ; sed anno i&88, cum Eugenius IV conciltum transtulisset Ferrariam,

spacium duarum
ofiicio,

liorarum cum dimidia. Comreperti sunl

fecerant

cerei

denuo ponderati,
et aliqui

cum
et

aliis

lcgatis Pontificiis, Cardinalibus-

tantum ponderare,
anle

plus,

quam

que

episcopii,

profectus est. invito Eugcnio,

Vide dicta in
c

Ferrariam Mansit tunc Ludovicus Alamandus,

discessit

Basilra, et

illuminatiouem.
hostes diversorii Mutonis b Arelatensis
in-

Cum
trasset

et electus est

pr&ses Basileensium.
et

quandam cameram

suae

domus,

repperil

Commentario num. 30

seqq.

lectum
gini,
ct

incensum, nec potuil extinguere,

sed raYir-

Duravit ccetus Basileensis ultra annos septem-

commendavit
ac

domum suam Deo

domino

el

bealft

dccim; sed Lutlovicus

illius
il

non

fuit

tanto

tcmpore

dicto
:

Cardinali

tlexis

geiiiluis
ces-

pr&ses.

devote
,

et in conlinenli

dictum incendium
,

Per Bohemos intelliguntur HussitGB hawetici,

111

savit

et

ultra

non processit
fortis.

licet

essel

ventus
le-

qui tnnc

Bohemia preevalebant. Ad convertenet a<l

validus et boreas

Ea propler

promisit

dos autem Unssitas,

dos,

f.nfros Errlesuv
\t

unien-

nere
ejus

erat

congregatum concilium.

Basileenses

unam lampadem ardentem per annum integrum.

Quaadam
matrona
de

ante

LumuUun
mimU
(
.

parum profecerunt apud

Bussitas; Greecos vero ad

10

Arelate
*, el

paralylica

t
-1

Ecctesiam reduxit Eugenius in concilio Florentino. e immerito Grcecos accusat auctor, quiiliimabile
in quo pr&sens erat oisiCaput Ecclesim, quam in ccetu contcntioso, qni contra Capui suum insurgebat. f De aestis Ludovici coram Frederico actum est num. 53. Hic auctor omnia, qum laudata ab

incedens

cum appodiamentis

audiens

mira-

w*

luerunl esse in concilio,

culum cera?, faclum in loco sancti Amantii, vovit se Dco et dicto domino Cardinali : el quadam
die
ejus
dicti

ad ecclesiam
Cardinalis
se

se transtulit,

ibidemque
fecil

iaxia
et
11

tumulnm Missnm

celehrari

ad Dei

lum devote
spaiium
incolumis
vis
suis.

laudem. Qua finita, supra i' deinde posl modicam proslravit

;

"'

aliquo

intellexit,

laudarenon dubitavit.

surrexit

sana
ahiit,

reliclisque

sustentaculis
et

g Vox barbara aut Gallica Amhasiator lcgatum significat. Qurn hic rejeruntur facta, redeunte Ludovico cum soriis Busilcam, Saxius retuiit post pacem Ecclesiw redditam. At magis credidernn
huic aurtort,
Ii

domum
decem

gralias agens Deo

^er-

Alius,

septimanis

in

membris

contratu-

ctus ct impotens

per omnia,
facto
,

ailductus est ad

tamquam

antiquiori.

mulum, votoque
se
recessit.

sanatus surrexit,

ac per

duabus functus legationibus, fulmina Basileensia non multum terroris altatura. Vel sic tamen laudanda est Vvri
palicntia.
i

Sntis

nossr potcrat

Lmlovirus,

Quandam
rcs

Simile quoque contigit alten. infirmitatem mulier qujedam

ita ut
sic,

perpta-

annos passa,

nocte somniavit 1440 ecclesia Arelatensi privatus estLu-

Anno

no Cardinali recommendaret,

privaretur, interdum visu Deo ct doau si se quod sed s,

levaretur;

dovicus, ut dictum in

Commcntario numJI, Ha-

mnium
la

illud

nihili

bchat etiam

liarum.

Hmc non tam

aliqua beneficia in ditione regis Galcito subtracta Ludovico

et

audierat

de

n pendens, utpole qu ei P miracula facla seipso

'

credidcnm, tandem tnmen quando Carolus VII omnino

significat detinere.

ha>c

subtracta,

protmt dies disiulit. Postea recordata somnii, recommeacaput cereum, se domino Cardinali
davit.
11

voluit liasilecnses

ad

concorrfiam impellere. Vox arrestare Gallica

est, et

Quo facto, stalim recepit sanilatem Puer hiennis, fehrihus laborans

pulsnm
adeo
vero
c
'

itrtf*

amisil,
se nimis

k Anetor jam rariis vicibus ostendit,

hic

ut

Idktum concilio Basileensi. Hunc vero affectum 7am maxune prodit, cum transeat uniro saltu ad mortem bcaU, nulla facta mentione conciliatioms Ludovici et Basiteensium

induili clausit c et colorem mortis Mater ah hominibus mortuus putaretur.

cjus tlens, illum ad ecclesiam

portan
i

fflr.iL fecil,

pra

tumulum
populi

Viri

Dei

posuit.

O"
,

faCl

?.'
(

litudinc
pit

pra^scute

ac vidente

subito
vitsa

c>b

cum

rea
pe-

Nicolao V.

sudare, deinde

pulsum

et colorem

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

A

4G1
,

eodemque contextu

fbit

sanitali

restitutus.

nondum trima, per secum paella qnsdam, tantum Huxum ventris paterelur, ut . m dies in
Lejusdem
renles
vitn

Sexagenarius quidam duolms annis cecus , A - ohtmo, emissoquc voto ad ecclesiam ductus, ibique confessus,
111

aliari
fecit,

juxia
et

lumiiltum

Viri

Dei

Missam

diffideretur;
et
si

voverunt illam papromiltentes

ei

celebrari

novenam complevit,

infra

quam

ejus

Deo
ilico

Servo

suo,
filia

visum
annos,
sese

totaliter

recuperavit.

imaffinem
relur
1
:

ceream,
;i
'

corum
'

sanijali restilueel
l

Alius Avenioneiisis,

cum

fuisset crccus
et

per tres

'l"

"

meliuS

nabere

)llul

insuper

ita

conlraclus
potuit,

impotens,

quod
scpulpri-

,.psiiLiila

esl

iirislinn;

sanilati.

movere non

emisso voio de

Puella

quffidam alia,

duodecim

annis

surda,
rece-

adducta ad
pil.

sepulchrum Viri Dei, auditum

chro visilando, et completo, recuperavil stinam sospitatem.

li

risus

AHusquidam agutta uberatusest.

Furiosi tres

annis
tuin

Septuagenarius quidam Arelatensis, qualuor prastita omnino luminc orbalus, per alterius duca-

compotes menlis redduntur.

ac

sepulchrum
supra

Viri

Dei adiil;
ejns

et

peccala
liri.i,.

const.qit,

pe peste
tur.

quoque

epidimia

aliqui

liheran-

fessus,

tumbam

iluohus
:

devote per intervalla proslralus

die

autem

terlia

puclla
recepit.

quoque, decem annis muta

loquelam

visum recuperavit,
laiis.

praesenle episcopo pluribusque

adco contractus et impoErat quidam Arelate quod non poleral incedere sine sustentacutens
jis

Puer quidam Arelate quadriennis, supra quan-

nec manibus

quidquam
,

posset
similiter

ori

porrigere.

dam trabem more pnerorum ludens, cecidit sapcr quoddam gradarium e lapideura qui pro mor:

Hic
ejns,

se recommendavit Deo et Servo ejus

ct

parenles

tuo

elevatus,

ei

per
Dei

aviam
ad

ac

sororem
spatium

supra
unius

et per

eosdem porlatus
,

sepulchrum
horaa
rediit

Viri

portalus, infra

super

tumulum

aliquantulum

jacuit

sed

facto

surgens,
sanus.
post

cum eisdem

domum

palernam
v-

modici temporis intervallo sanus surrexit.

U
ludovia

12

Faber quidam ejusdem

contractus
parte
sic

civilatis

per

novem
sii

Quidam
se
ilico

seplimanas jacuit lecto impotens,

pore, et
ui in
,

et

infirraus cor-

posi

i:oenam

ludum invitatns ad ccenam, senmullum gravalum in stomacho,

aliquot
dies

quod non

potuit
:

pati

ct

loquelam amisit, fuitque per

etob hoc cordam alligatam super lectum babebat, mediante quade uno lalere ad aliud cummagnolabore se^e volvebat. Tandem sc Dco et ejus Sersupra tumulum Viri Dei se vo recommendans
aliqua
sui corporis

tangerelur

non manducans neque bibens. Qui recolens, quanta Deus per Servum suum operatur miracula, se
eidem recommendavit, pollicendo, quod, si reclperel sanilatem, nudus, tacens, nec comedens neque bibens, lumulum ejus visitaret. Qno voto
emisso,
tuin

portare fecit, ihique

poris jacuii
,

per aliquod intervallum lemsurrexil

unum

morsum
el

spongise

pilis
fuit.

nigris

mi\-

ei

tandem

incolumis, mul-

evomuit,

slatim curalus

vidente atque gratias agenle. cnjusdam gravissime infirma, habens apostema sub axilla, et ab omnihus desperala, per matrem Deo et Viro Dei commendata, ac ad
liimline populi
rilin

15 Quaadam

mulier, de
extra
et

civiiate

exiens in quen- recensemur.

dam suum cum liliain

intenderet
bilium,

horiiiin

maenia,

ducensque
parvulos,

seillos

hiinain,

alios

duos

dimisii juxla

quendam

tiimulum dclaia, paulisper pausans,

tis

tandem,

mulha-

circa

collectionem

videnlibus, convaluit.

parva ejus Glia

puleum; cumque maler berbarum comestiin puteum cecidit. Quod

Quidam
luiii,

febres

pestilentiales

et
:

npostema
qui

de cujus viia
ae

desperabalur
tlurniivil

tribus die-

luis

nueiibus nrc

ncc

comedit.

dem nocte
prostratns

tertia pater ejus,

iu

solus jacens in

Tancamera
ct

terram
vovit

filiam

suuin

Deo
pro eo
:

Jo-

mater ut cognovit, nulluni habens solacium, dictum puteum adjuiorio cujusdam perticae intravit, et dictam filiam, submersam et mortuam, ad se traxit; donec supervenirent personse, ctqsq matrem et filiam a pulco abslraxerunt, easqne vestibus exuerunt ac linllieis
ealnlis

mino

Cardinali
si

promittens

unum
faclo

indiierunt.

Cum
^

dare cercum,
voto
,

recuperarel
,

sanitatem
repperit

et

exivit

cameram
qui

et

filium

juxla
El

autcm hoc filisa non proflceret, maler illam Dco et Servo ejus devovit, moxque illa respiravit et
convaluit.

C ^i"
1

ignem

jacentem,
horara,

jam
linra

incept*ral

donuire.
*,

sciscitalus
vit
,

qua dormire
,

initiavit

cognofecerat.

Quidam
pterea
iu

per quatuor

annos leprosus
:

et

pro-

ijiioiiiam

endt-ni

qua

volum

El

post

ruut,
fra

liujusinmli dormilionem febres reliqucdictumque apostema crepuit, ita quod in-

duos dies

13 Alins
torfii

sex septinianis

omnimodis sanatus fuii. uno brachio

minirae

cui in sonemore separatus habitabat mnis occurrit, qnod se voveret Deo el domino Cardinali, de quo tamen nihil audierat. Qui transeuntem hominem quoiiam die alloi|iicns, et unde

sic

con-

veniret,

inlerrogans,

responsum
Et

ab eo accepit,
Cardina-

peno-

tractus et
set,

impotens, quod

accessit

ad supra dictum

moveri poiuistumulum, et supra

:

quod de corpore sacro. pore, andivit, quod de

lis,

inquirens, de quo cor-

corpore domini
Arelatensi
sui
,

Hlud sc
xil

deposuil devote orando

in

qui inde surre-

quod

erai

in

ecclesia

humalum.
86

sanus,

pnesentia mullorum bracbium suner

et circumcirca

llis

auditis,

memor
et

somnii

devote
ccepll

vovit

caput

ponens,

volvens

in

signum
diebus

corpori

sacro,

post tres dies

facie

sonari, ita

sanilalis.

quod squamaa de

ac

manibus
Filio
et

ejus

cecide-

Incola

quidam

Arelatensis

duodecim

rnni

uiule

sanns ad

domum suam

redift, gratias

cto

uno lalere ac tibiis se sustentare nequiens, favoto, ad tumutum duclus el prostralus, post modicum surrexil sanus.

agens Deo, qui

cum Unigenilo
et

suo et Spi-

rim sancto

vivit

regnat trinus

unus per

m-

flnita secula seculorum. Amen.

Quidam Carpensis
lo

d,

carens

in

sinistro

ocullexis

visu, audilis
transtulit
:

miraculis Viri

Dei,

Arelalen se-

se

atque supra sepulchrum ejus

ANNOTATA.
a
te

Benibus per
CePil,
gratias

horm

spacium
inultis,

praesenlibus

visumque requi Deo et Servo suo

oravit,

CastrumS Amantii notatur

et

in

extrema par-

egerunt.

diaeetis Arelatemis,

non longe a Sahnu,

uhi

462
A

VITA

B.

LUDOVICI ALAMANDI ARCHIEP. CARD.

tione Ducis Mutinensis.
cola,

ubi Beatus obiit, apud DionysiumSammarthanum in taiitda pronuriiv Arelatensis. b i"or mnionis ponitur pro vervecis, opimor,

an

alterius

Hujusnt od ,r cujusdam hci -./.,

SSC(

'"-

a Gallico rooaton.
C Oculos verisimiliter

addendum,

licct

non hain

beatur

...

apoyrapho nostro.
,

eGradarium est **, gradum Latin* Hic tamen locus magis in n a acervum
dicta
11

d Carpura

du/^o Carpi, oppidum

est

di-

DIES DECIMA SEPTIMA SEPTEMB.

SANCTI, QUI

COLUNTUR XV KAL. OCTOBR

anctus
R

Heraclides

s
S.

martyres
Episc.

m
S.

bas

Bellilocensis,
Gallise.

prope Bcllum-locum

in

Cypro.
S.

Campania

Myro

Episc.
in

Lambertus

seu

Landebertus,

episcopus
occasione

Ariadne
Salutari.

martyr, Prymncsise

Phrygia

Trajectensis et

marlyr

et

ea

BB.

Pelrus,

Andolctus etc,

Leodii

in

Justinus presby ter Martyr, Romae.

Belgio.
S.

S
s.
s.

Narcissus
Crescentio

MM. Roma?.

Columba virgo
dubas in

sanctimonialis M.,

Cor-

Hispania.

Socrates

MM.
S.

in Anglia.

B. Reginaldus
Melinoeensi

eiemita,

cultus
in

in

ecclesia

Stephanus
Floscellus

prope

Flexiam

provincia

S.

puerM.,

qui

colitur Belnje in

Andegavensi.
S.

ducatu Burgundiae.
S.

Hildegardis virgo, magistra sororum

S.

Ord.

Agalhoclia aneilla M.
Valerianus
\

Bencdicti

in

Monte

S.

Rupcrli juxta

S. S.
S.

Bingium

in dioecesi

Moguntina.
S. Fran-

Macrinus
Gordianus

m^

B.

Gandolphus conf. , presbyter Ord.

cisci,
Politii

in Sicilia.

S.
S.

Thcoiiora matrona,

Rorme.

B. Petrus

Arbuesius,

Canonicus

regularis

Satyrus conf., Mediolani.

Mart., Caesaraugustae in Hispania.

et

S.

Rodingus

vcl

Chraudingus, fundator

ab-

PBiETERMISSI & IN ALIOS DIES RELATI

Ph>''PPns,

ex
fontie

monacho

Eremi
.

Sanctee
epi'

/ii/ii

Avellana factut icopu,. Nueeriaus , mbr a>

cniii

rVtt* 2/ Januarii ; ru/rsum eamdem aliqua diversitate edidit in Opere de Stm-

eol.

,. , ualm sacre recusm I0S7 mter epmopos Nucerinos memoratur

,/,,

VgMum
>,

ctis

Vmbrim tom.
diem
statuit,

pag.

(44,

ibigue

eumdetn

obitus
/11
111

monet

tamen,

alios

Philippi fujcrc

1285,

Januam;

tcrtio

sed

Verum ihtin /7 Septembris. dc Philippo egit in Chronologia Episcopoobiisse

adjungit

VaheL
hti
,,

rum

Nucerinorum,
ut

eum

dixit die
'

"
\s.

'

"'""
;;;:;:

y
'

obtlu,

xv "

nolari /7 Septeml, ohiit D

*r
**.
Pflff-

et
,

Septembris,

SeptembrU
.

pemum
iterum
dicit

pi

- *XeZ.
cum
tiLto
Philippi

ibidem mderi potest pag850 tom. 3 de Sanctis Umbria p<*9- & aijit de Philippo episcopo, et mortuvm
,

..,

:is **?* s "t

JJ
ubi

ubigue

h *">*

Ex Xorrm!>rts. anno (285 /7 dic omnibus his quid de die mortuali eoneludsrt ' debeam, hactenus ignoro. Indieia cultus p<
1

blici,

obitum

qum profen

Jacobittus,

non sunt

etiam

certa.

Quare sxamen omnium lubens remUto

aa

DIE DECIMA SEXTA SEPTEMBRIS.

cum Pantaleone Menma mter meminerunt
Utianum,
ecclesia

463
ipsius Pel>

plementum Operis
et ct

xxi Januarii
Sociis hodie

exammabitur, quidquid ad comites

trum
ct

Charalampi

bre-

ralanipo

Menologium sireadem Constanlinopoli fuerunt culti. De Chax Febr. et Sociis aclum cst ad
vensimiliter guia eimut in
ra

Adolelum spectat. Alpais pamitens pluribut commemoratur

apud

Rayssium
Belgii.

in

Auctario ad Natales Sanciorum

virginis S Hoildis

\i

frecis in

Campania,

translationem hac die celebrascribit N. Des Guer-

rois

Opor de Sanctis, quorum reliquim servantur. Dc S.Hoilde egerunt Majores Trecis

xxx
Aprilis.
Juslini

Lambertns monachus Valccllensis, ut vcnerabilis, memoratur apud laudatum Bayssium. Broganus, ut Sanctus laudatur apud Colganum in Opere de Sanctis Hiberniee tom.ivag.5i5,
ubi dicitur scripsisse Vitam

metricam S.Brigi-

nostriad

SS

ct Similini presbyterorum ft confessomemoria hodie a Molano celebratur in rum additionibus ad Usuardum, uli et a Saussayo Martyrotogii Gallicani, a Cain Supplemento Germanico, ct Ferrario. nis io in Martyrologio

dm, vocaturque Broganus, cognomento Cloen. In Annotatis ad heec pag. 548 subjungit Colganus : S. Broganus, qui in ecclesia de Itostuirck
in

Marianum
lense, et
ti

xvn Seplembris, juxta Gormanum, Calendariam Cassealios nam ilia ecclesia est vicina monOssoria colilur
,
:

Omnes laudavt
de
49.
illis

Gregt/rium Turonensem, qui agit Ub. de Gtoria Con/essorum cap.

S.

Bladhmay

et

ecclesia?

Cluainmorensi

ubi

At Similinus ibidem in editione Ruinarvocatnr Misilinus. De utroque jam apud nos tii actum est cum aliis Martyrologiis , de Justino

nimirum
solino

die

Maii

de

Misilino,

aul

Mtsigitur

die

24

ejusdem mensis.
i

Adeat
ei

hymni supra in praefatione aueroit, hymnum compositum esse. Heec sane viderentur sujficere ad cultum Brogani assercniliim; St alni nou ohslnrrnt. ar dubilationem ingererent. Verum Brogannm non inrenio in amplissimo Sanctorum Hibernorum catalogo,
scholiastes

hujus

studiosus

lector dies

xxiv Maii.

qni
ut in

impressus anno

1624
,

multo etiam plures

repera

Odo
in

presbyter Ordinis Pr&dicatorum , Gandavi

Sanctos
Ecclesia.

continet

quam
idem
sit

colantur
in

Flandria memoratur cum titulo Beati apud Jacobum Lajon in Auno Dominicano. At dc
cultu ipsius nihil novimus, et
missis
S.

Non

occurrit,

inquam,
cu/m

Mq

Cataiogo,
tricii

nisi

forte

Brochano
:>()

jam

in

PrmterJunii.
ei

episcopo, qui ibidem recensetur ex Vita S.Po-

xix memoratus est ad Pantaleonem martyrem cum Charalampo

per Jocelinum scripta, ubi cap.

sine
filius

apud

So-

Colganum Brochanus
tur nt episcopus,
et

titulo

Sancti laudas. Patricii.

ciis

hodie breviter annuntiari a Gr&cis, idque

sororis

quia Constantinopoli simul in eadcm ecclcsia colnntur, supra monui. Dc S. Pantaleone apud nos actum est ad xxvn
verisimiliter fieri,
Julii.

In Aunotatis ad locum allegatum Colganus promittit, se acturum de Brocano, ul ibi scribitur nomen, ad vui Julii et xvn Septembris. At eo usque Opus Miiim non produxit. Allcga-

SS. Pislis,

Elpis

et

Agape cum
Charitas,
in

matre
el

Sophia,
in

Latine

Fides

Spes,

Sapientia,
ct

mcniorantur lioihe

Mcntris

Gr&cis ,

Menologio Sirletiano.

At dc

iis

actum
i

est,

ut

utcumque insinuat, eumdem ci qui xvu Septembris mcmoratur. Quidquid sit, ad vm Julii Brocanum in Pr&termissis tantum memoravit
tis

tamcn

verbis
,

sibi ridcri

qui vin lulii

jam

heri dictum, die

nescio

Augusti.

Sollerius

noster;

sed
tis,

quee

de
de

illo

protulit,

Sidonii,

mentio fit ultimo loco in Martyrologio Labbeano, apudnos tom.7 Junii edito. Si forte indicelur S. Sidonius Appollinaris, actum dc eo est, <i<l xxin Augusli.
cujus,
Tolenlinalis
est

diversa videntur ah

qu$

hodiemo

assesit

ruit Colganus. Vihil igitur definio;

idemue

kodiernus, an distinctus, non inquiro. Decultu vcro mi/ii nnn satis constare dico, cum forsan
allcaata Colijani vrrlxi
nilnl
significent,

S. Nicolai

Belinum. Actum
S. Msuiritii

dc Sancto
et

Octava annuntiatur apud x Scplemh.

nisi in

memorari

a laudatis martyrologis

Broganum

episcopi

conf.

mentio

fit

in

codice

ecclesia, ubi

Usuardino Bruxellensi,
ejusdem
erit

in additionibus Mss.

defunctus aut sepultus est. Si revero colatur, Ubenter dnbitationcin deponemus post

Grevenum. Forte legendum Manrilius, de quo actum est ad xm Septembris.

(alias Emilae) ct Hiereraim marCordubensium meminit hodie Usuardus,
ctiain

urbis ad

debitam instructionem.
S. Tarrasis, aut Tarasii, confessoris kodie

memo-

riam anuuntiai Grevenus,

confessoris,

ita

scribens: Tarrasis
Conslanlinoapposito
:

SS. Emiliani

cujus

corpus

juxta

ti/rum

polim
Hic
in

in

spelunca

repertum,
regiara

tilulo

quem
ad

alii

sccuti

sunt.

Acta data sunt

requiescil

corpus

S. Tarrasi*
,

ronfessoris,

xv Seplembris.
ct

urhem

primum
in

deinde

Venetias

SS. Maximi

Theodoti

martyrum
repelil

in

Gr&cia

translatum,

monasterio B. Zachariaa quiescit.

mcntoriain

ad Itunc dicm

Galeainius.

De

cum [sclepiodota, repeiuntur in Mcna-ts, egimus

illis

uihi

quacum etiam
xv Septembris

S.

Merinus ahbas hodie est

dicta in

apud Gamerarium.

Vide

xv Septembris. SS. Luciffl ei Geminiani martyrum ad hunc diem memoria cst in Menmis ct Menohgiis '<'"'corum. je ts ru i mus cum Martyrologio c Romano ad xvi Scptembris.
Pr&termissis ad

consonant Molanus >n [dditionvMaurolycus in suo Haret FcrCanisius m Germanico tyrologio rarius in Catalogo Generali. Pluseula habet pctrus <le Natalibus in Catalogo Sanctorum lib. 8 cnp. 37. ubi sub tttulo de S. Tharrasi confessore ita scribit : Tharrasia conf^^n-, Gra
Hisce fere

bus ad

suardum

cia

ut

creditur,

ipsius
sti

niliil

eertum

et

pcenitenlia

eo quod de vila oriundus babetur, confessione Chriapud Constantinopoclarus

:

S.

Euphemiae martyris memoria repetitur hodie in Fastis Hieronymianis apud Florentinium, ubi
xvi Septemb.

etiam habetur B Peiri et Adoleti

o.

tamqnam martyrum ctm

angelicam vitam duxit, ubi pace quievit. Corpus autem ejus in spelunpoenitenUam egisse ca repertum est (in qaa et tabula scripto Hic putatur.) eum titulo in
lim
in

eremi incola,

Lamherto

rarius.

n Catalogo generali meminit Fer~ Duntur hodie Acta S.Lamberti. ibique

i

requiescit

corpns

suncti

Tharrasis
Ale\ii

confessoris.

guod

inde

levalum

tempore

conftssoris,

PR.ETERMISSI
4*54
ris,

inira

urbis

regiaB
est.
luit

ambitum
Processu

uonorifice

se-

pollnra
inde
civibus

traditum

vero

teraporis

translalum
:

Venetias

atque

in

monasierio
Cojus
<le eo, Je eo

ab ipsius patri S. Zachari defacta

est

positum
Cal. ruil
,

quiescit.

translatio

xv
flo-

atque prodamantes Palrem nostrum crudeles - <IO||ijnp c exire non potends, nisi reddatis eum alia vice quidam exteraa nationis .,"! dentem furati sunl, el donec

mis

alulantes,

nobis

Mile
.
.
.

"*
'"'

Oclobris.

Nam
ad

quo lempore
miffravit
,

quaquam
oi

exire

potuerunt.

redde?!^ "*"
autem
cnnt!
*e

Veneti

qnove die

Christum

aliter
scrjr

reditom parant,

reperiri

non

valuit.

Hactems

Venelusilie

en

eorumque verba
navcs
.

ad

a.ia
;

^,,

""

*':

'

ptor. Uonasterium autem S.Zacharim, in depositum Tarrasii corpus testantur varii,

quo
est

J<*tarerHur

monialium Ordinis

S.

Benedicti.

Ex

dictis

m-

, ua erat saums, quasi auser imtare supi-r uu videbatur. Cum reverentia igitur
:

,11,

J*
|

multa

certumest, cuj us Tarrasii sit istudcorpus. Yerum ml xxv Februarii egimus de S. Tarasio patriarchaConstantinopolitano, cujus corpus se-

citur

ct et

Clero,

lissime a

devolione imcomparabili ab eni.cn !" populo Veneliarum !' Buscipilnr monialibus sancli Zacharia
ui.ii

"eT

pultum estextra Constantinopolim in monasterio, q uod ipse exstruxerat in sinistra parle Bos-

Hunc vero sepulturm locum si con/eramus cum ffistoria translationis , ab Andrma Dandulo scriphori

Thracii,

ut

habet

Vita

num.

16.

ducentarum anciltarum Christi collegilim bat, ibique sacrum corpus depositum Patuit autem incunctan^er tam e\
[

wT
T,"
'

co

ex

babiiu,
post
pallio

nam
pro

pin inChronico

Veneto,
sit

dubitare
S. Tarasii

non

poteri-

quod heremiticam duxerat\jtaj lergum cojusdam feras pellem quJ habere videbatur. //,,,
j

mus,
licet id

quin

corpus

patriarchm,
Accir
sic-

Dandidus,

qui seculo

fl(w

xiv

Venetiarum

Dandulus
est

ipse ignorasse videatur.

pe
]x

Igitur relationem

Danduli ex Chronico,

m
col.

editum

tom. /2 Scriptorum Italim,

ubi

236 hmc

leguntur

rante Basilio apud

Hoc tempore, Impe: Gracos, corpus Sancti Thaxvi

'

fmt. rt pro tempore suo admodum eruditut Cangius in Constantinopoli Christiana /./, pag. 490 camdem translationem recitavitex^ Chronico Ms. Danduli, guod asservatw
j

in

bibliotheca regia

Parisiensi. Video tamen, $ub~

;

upudCangium
vii

rasii

taliter

Venetias translalum est

Ka-

inde verba aliqua esse mutatu

guod mirandm
tdi-

Quidam namque mercatores Veneli ad promontoriura quoddam pervenerunt, cui uomen Chilendro, et dum moram ibi conlendas
Octobris.

non
dit,

est,

quia Muratorius,

qui Chromcon
de

n,

pmfatione conqueritur

mendh

codi-

traherenl
ecclesise

sacerdos Malhemancensis quidam cum duohus sociis Pelro et Joanne

.

cum, iii quibus illud habetur. Quod pue ail nos spectat, apud Cangium ad
Tarasii

priscv-

nomen
essevo-

additur pairiairha', sed putem

ad

ecclesiam,

quam
.

prope
esl
;

silam
el

audiverat,
illuc
,

cem

uiljectitiam, cuui

Veneii ignoraverinl

orationis causa

profeclos

cum

apin

propinquassenl
eo

monasterium
vellet,

cernunt

sed

neminem
:

reperiunt.

Cumque
inspiratus

sacerdos
iutelligit
.

ecsibi

clesiam
dici

inlrare

corpus S. Tarasii patriarchee, ut liqnet ex t timis nocibus : Patuii aulem inconclanter lam ex loco qoam e\ habilu, quod heremilicam duxerat vitam etc. Non recte quidem ralioey
,

Tolle

hoc

corpos

sanctum
ubi

et

defer

tecom.
ret,

Cuin

aulem
qui

corpus

essel

ignora-

gebant,

nabantur Venrti, (juaudo ex iis indiciis cotliTarasium eremitam fuisse. \i in mm

utpole

numquam
se

afToerat,

super eclachrymabi,

clesire
liter

pavimenlum
divinam
fueril

stravit,

precabator

Clemenliam
sibi

ul

si

Divina
tur,

commonilio,

plenius
et

resereei

errorem non incidissent, si novissenl S. Tarasium patriarcham illius monasterii fuissefundatorem, et iu eodem sepullum. Nam u o clarum cidetur, corpus S. Tarasii patriarchtB
Venetias. Hujus vero tramlaadjuncta omnia latius examinari pott runt in Supplemento Operis ad iliem. qno dt S. Tarasio patriarcha Constantinopolitano actutn jam est, xxv Februnrii. Paulus ile Trineis, swpc vocatus Paululius,/rationis
ter

Surgil

autem
ul

post

oralionera,

sugCoepil

translatum esse

gerebatur,
ergo

tollerei

corpus

sanctum.

per ecclesiam omniquaque respicere, et tandem ad allare accedens, videl soperius Sancli imaginem, cujus subscriplio eral Sancti s Tharasios videtque in pariete pannum af:

fixum.
loncara

Quo

elevato,

per

feneslram
II.
i

intra

spe-

Ordinis

Minorum

prsecipuus promotor

enim sanctum jacebal corpus scrico panno velatum, quatuor lampadibus ardentibus anle eum. Caso autem quodam sacerdos manu Issus eral eamque ad collum penclentem tenebat. t;i vero
,

quamdam

aspexit.

Observantium, nnu solum "< "'Martyrologiis Franciscanis u<i !><nir diem moratur <-<im titulo Beati a/m</ Arturum aMonfr
reformationis
sterio,
sr</

etiam

in

variis

Opusculis
et

<>

/-"'^'
illn:;

vico

Jacobillo Beatus

nominatur,
hoc die
ut
/7

<^<

fenesiiMeepit.

eara

apposuit,
igitor
ei
,

Laetus

conlinoo sanilalem reanimosior factus, seeuul

pluribus.
Fulginei
,

Defunctus

est
,

Sejitembru
Jacobitlus,
'">-

rus

manum

anuo

IMO
{627.

ru/t

imposuii

probaret
sinistra

si

corpos

movere
esi

qui Vitam Pauli separato etiam Opusculo

/n-r edidit anno ginem veneralnlis

posset.

Com

prehendissel, tanla
,

ut
;

vivens
Tolle

mi apcorpus agililate subievatum videretur ipse consurgere, et quia

igitur

Exhibet ibidem Pauli radiis illustratam, Wj

"""-

nu/hhi

dicere
siiin.

me,

dicit,

iiiitii/uttus eo

modo

fuisse

<!<'!"'

tecum
ad

venin

praeslo

Sublatum

igilor

corpui
,

oavem,

quae

tribus

milliaribus

cunu. ijnicum a/frrt antiqui cultus signumpaff' eoh 90 asserens, capellam aliquam vetustate
Kif.yunr lapsam

aberal

celeriter

porlant

cujus

domioos et patronus eral vir nobilis et devotus Dominicus Dandulo qoi La;to aninio corpus sanctum cum reverentia snscepit; a qoo degradando duo diuvs, vuk-litvi iirnricus Dandulo, et oos Andreas qui loqoimur, originem doximus. Kon muito aulem post corpus sequuntur monachi cum lachry,

C90C esse,

H. Pauli.

fm-ral qmc jam erecla 1" -' JfMIl Cl CL > .l.:i,ilnlll Vcrum non possumus indubitataffl
,

nifinonie

l|lliU

'

kabere fidem assertioni probationibus deslitnt^ "'' cuiii aliunde perspectam habeamus /"r//''" aul " ,cn Jacobilli in asserendo ex conjecturis xnotraditionibus. Quare, priusquam Paulum
f
'

cium Beatis inseramus

requinmus

letjtituit

Opere nostro, cultus Ustimonia,

ce! '" u '_

/<'"'""'
seri-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

scriptw i de

465
i>

Viro
0/
'

rjestis

et

virtutibus
futrtt

illustri,

dMmo
^c

de cultu exempta
f/

hoc die in Martyrologio timbria annuntiatur U cum Htulo Beati. ifdii Jacobilr mttC acano S<mc^ tfmftnffi fom. 2 a</ Aunc dwm, Conti in Opusculo ItaUco de San-

bus

"

'

1/ "<

"'"'"'

llf(Tni

mngni splendops, super sepnlera caUtus nocta coruscanlis, Iranslats aunt ad saceUum S. Joannis, et repositalionmilice in duabus arculis
lifiueis,

bysso et auro coopertis.

in

Tum

descri-

Lm
!jb

pag. 83. Hi duo quod ante sepultum jacebat assermt corpus, unno 4620 futsse translatum vostattare majus,
0"

initelus

quo utraque inventa est. Vernm non potni ullum repcrire argumentum idoneum, quo evincam, laudalas Virgines ante
statuin,
S.

Mt

Bmm

Tiftrnatibus

sub dio sepultas fuisst, ac dcuide Joannis translatas. Quin et

ail

succllum

Epitapkium

ecclesim, ibique in arca adsacellum ejusdem supra altore illius sacelli locatum : inaarata quotannis visitari a populo. Agerem tque ibi

vnsinuat, ab xnitio sepuUas fnisse tn sacello S.Jonnnis, ibique mansisse in primo scpulcro

Jacobo ut Beato, si illa transhaud dubie de annis prmcessisset celebrem Vrbani fatiocentum quia sic qualemcumque Jacobi yjjl Bidlam, Verum, satis probatotm haberemus.
ciiltuin

usque ad annum 4601, quando locus scpulcri mutalus est, ut partim esset intra chornm, partim in anteriori parte sacelli, ubi
est

populus. In kac translatione facla sunt, ut

ex Actis a notario scriptis, quorum exemplar habeo, qum ad aliam translationem,

liquet
verisimiliter

ffum

tur,

nullum aliud cultus argumentum affcraillaqne translatio paucis tantum annU

numquam

factam,
illa

refcrt

Wad-

dingus. Fuit repera in

transhtione , qua

Agnea

cultus immemolaudatam Bullam prmcesserit, certus nobis apparet : eaquede rialis non satis interim hmc annotasse. eausa su/ficiat virgines Ordinis S. Claras, a ct Clara,
scriptoribus ita celebrantur, ut plane 'iis inter Beatas. erediderim, nos de iis acturos diligcuter expensis, mediam dam Omiiihus rero inirestatiu; neque enim invenio tam certa puUici et satis antiqui cultus

ambarum corpora
ejusdem
tibus.

sacclli

dic 2$ Februarii ad alium locum dctata sunt, aliquid so-

lemnitatis,

preesente

episcopo

cum

sex

abba-

11

indicia, ut

nutla

Cetebratum cst divvnum Officium : dixii ad concionem episcopus. Attamen in Actis non invenio, corpora publicm veneraiioni fuisse exposita. Prmterea translatio, annu (604 ob privatam devotionem monialium ab episcopo facta, non est satis antiqua ad probandum
cultiim

1-:

remaneat dubitatio. Itaque spectantia ad prmminus coclaras istas Virgines, quarum gesta compendio hic exhibebo. Ambm Assvgnita sunt,
sioui
et parcinonem dicuntur missm Agncs dicitur fuisse consanguir flS. Clara, cujus nea, et Clara rursum consanguinea Agnetis. Cermonasierium tius cst, primum Qrdinis S. Clarm irginibus Barcinone fundatum et inhaa dictis

immemoriaiem, nec ullum aliud invenio

publici cultus
tulo bcatitatis

Hispaniam

indicium. Qua de causa a tidando cogor abstinere hactenus, sicut cautc abstinuerunt Majores nostri in Pratermissis ad 28 Februarii, ubi memoratur jam dicta tmnslatio : ct solum monco, in cnnobio Barcinonensi, ubi corpora servantur, non exstare

Vitam

Ms.

Agnelis et

Clara,

ut

aliqui

bilan cirptum

anno
illius

PJ:j:i.

uf

rnrn rtuctores afpret,

crediderunt.

mant. Prima
certc

monasterii prmfecta,

ut

Sensum,

laicum

Ordinis

Minorum

pietate

et
<>

nunc vocatur, abbalissa, /uii A| nes,qum Cum fuma sanctitutis obiit ruiuo /?S/, die XVII Septembris, secundum epitapkium ejus sepulcro msculptum, quod Hispanice exhibet Franciscus Biago in iiistoritt comitum Barcinonensium Ul>.
3
cap. S.

nirtutibus inclytum, hodie producit

Arturus

Monasterio in Martyrologio Franciscano cum

titulo Beati.

Eumdem
ficutis

titulum
in

venerabili kuic

Viro

atlribuit
et

Jacobillus

Opere Italico de
t

Sanctis

Umbrim tom.

pag.

$59,

At

Waddingus
(2S4

norum

ad

annum

Annalibus exkibet idem Epi1

Mi-

ubi ipsius Yitam compendio enarrat. Ai iltomm loquendi modus non sufficit nobis ad agendum
de Senso,

taphium, sed nonnilul in die et

anno obitus
tempore

tamquam

de Beato,

cnm.

ipsi

titulo

illudque dicit, suo etiam eonspectum fuissc lapidi marmoreo insculptum co loco, ubi antc translationem Agnes fucrat tepulta. Verba subjunyo : U\r esl sepulta sancla virgo Agnes, quffl hujus monasUMii per quadiversum,
draginta
abbatissa
riosa
ret,
&it.

beatorum quosvis pios facile donarint, maxime primus, quem alter sme alio examine smpe sequitw. Waddingus Sensum landat ad

annum

(370

et

scqq., sed a titnlo beati abs-

ct

septem

annos
tanto
in

et

amplius
el

prima
glo-

tinet; alii rero nulla ccclcsiastici cultus indicia proferunt. Uaque dc lioc Viro nenerabili

existens,

morte

posl

coruscavit
sanctitate

miraculis, quanto, <lum

vilae

vive-

ftlii

videri possunt allegati auctores. Plures etiam siur probatione cultus apud Arturum laudati sunt,

et

claritate

famae

praeful-

Obiit

autem
iv.

anno Domini

mcclxxx
oero

Kal.

de quibus ille consuli potest. Nos tamen etiam agemus de uno cx illis, cujus culi,'s

Octobr.

feria

Apud Diagum
:

ultima

ostendi potest.
Olivensis,

rcrba

sic

hubcntur

Ohiit

anno

Domini

Casimiri, abbatis

Ordinis

Cisterciensis

nccixxxi, xv Kal. Octobr. in feria iv. Dies /7 Septembris erat anno (284 feria quarta, ut eolligitufex littera Dominicali, qnm iho an-

prope Gedanum
cti
,

in Prussia,

ut martyris et San-

memoriam
Chalemotus
sunt secuti.

unuuntint
et

Henriquex,
in

et

Bucelinus

suis

qnem umolo-

no erat E. Verum anno 1280 tam 17 SepUtitbris,

aiis

non

allegat ea cuitus cc-

quam

Octobris,

qum

est dics in I.atino

etesiastici

indicia,

quibus de eo nobis constare

Oidinis
S.

expressa, erat feria tertia. Uaque pTmftrendxaa videtur Epitaphium, prout Hispanice legitur apud Diagum, morsque Agnetis
Epitapftio

possit

Clara

Bugia,

virgo

Clarm

Venet%\s,

anno 4284, die 11 Scpteinbris. Clara *tro non diu post obiisse dicitur; sed tempus proplus non assignatur. Deprima sepultura ad '""""II (384 hmc scribii Waddingus : Utraque $
figenda

apud Benignum Fre~ laudatur cum Servorum maut in Optre Belgico de vitis bi com Francisci ad hunc diem,
titnlo Beatae
I

Ordinis S

sapulcrom
Posica

accepit

sub dio
ubi
V.

in

ccemeterio, quod
detectaa

hortu.s

evasit,

bcneficio

publiciculr pehdiosam dat Viiam. Verum certa nou affert : et Waddingus, qui tns indicia num. uesta mcmorat ud annum (544 Clara Beatae litulo cam non konoraf. (junc; seqq.
i-2

62
Septembris

re

Tomus

4 66
re

PRjETERMISSI
eam intcnm prmtermittimus ,

tricem Venieri,

quam

simiti lilulo

uti rt Boahonorat Fre-

ros

tamen aliquando aut nOS

stros confidimus.

Posttro Sno

mautus.
Ervagindi

Conf. meminit codex Bruxellcnsis Vsuardo Sollerii.At illum, cum ponatur in Wacrrdimus cum Chraudingo, slagio, eumdem

Dcsiderii martyris hodie meminit Marhn

aut

Hodingo,

cujus

nomcn

varie
et

admodum
de

scriptum et luxatum hodie agemus.

Marlyres
aliquot
ct

reperitur,

quo

Morhacensc apud Martcntum ji m tom "^ eC(/or Puto designari S. Desiderium emcmt tur, nfiedonenscm, uui ciudiacono suo occisus est vn Ahaiia simul .ct Reginfridi mcminu MartuZ gim Vsuardinum Ilaycnoycnsc,

'

cuT^^
Zjt
hac
ex

forsan
et

etiam
luxationc

confessores

tanta

cum

con/usione

nominum

proferuntur hodte in Martyroloyiis Ilicrunymianis, nt nec de numero illorum, nec de loco martyrii aut mortis, certt aliquid slatucrc
valeam.

Q "" ctum, uti ct Grcveni editio. Soln m ponit codcx Montts Sancti cum titulT^T

nensis episcopi. Plura Martyroloiiia J simul annuntiant SS.Joannis, et Ste^i

^^

ut, lm u

^ n
i

Quare

saiis

mihi

erit

apographorum

Marsos

verba huc transferre. Textus Florentinii post de annuntiaiam Chalccdone S. Euphemiam qua pridie egimus, sic hahrt : Saleosi. Suipor,

in utroquc $anctor lmr talogo hodte recolit Ferrarius. Verum dem reducit dic sequenti, quo

memonam

martynn^

ml

coluntur^

tio

depositio

S. Pauli

episcopi.

diani. Ysici episcopi et marlyris.

sis,

ibidem in Annotatis
in

Macrobi. GauCodex Corhcicnlaudatus, lantum

58. Sophia et Irene hodie mmo^amt %n Menoloijto Sirletiano. Atredeunt dir snn ini ti, quo adscriptm sunt Martyrologio
xvin Septemb S. Euslorgius Mcdiolancnsis episcopus mcmoraiur

m.

differt

ultimo,

quem
differt

tta

annuntiat

Isici

cU/cmm
hodie in

Romaiui

martyris.
S.

Mayis

vetustissimus

codex

Wiilibrordi,

seu

Epternacensis,

apud Floista

Floiario Ms. Sanctorum.

ct

_\t

rrntinium Anlverpiensis dictus,

tineat
:
,

cum

fa

con(

mano Martyrologio
S.

flo .

in

Mediolaunni xvm
Sepiemhris.

Salcoti

Stoporci
,

Paulini

episcopi

Husici. Hic omnia vidennomina, omnrsquc videntur locari Ckalcedone cum S. Buphemia, cum Suiporlio, locum potius insinuare in aliis videatur, quam nomen Sancti. Tria Marty-

Macrobi

Gaudiani

tur esse Sanctorum

Thoma; a Villa nova cpiscopi hodie meminit Balinghem in Kalendario Mariano. Colitur k
Ecclcsia dic

xvm
Constantii,

Septemb.

Conslantini,

alias

aut

Conslanti,

cum

socio

Sanctino aut Sanctia,

memmm\

roloyia contractiora, in muliis

sentire sohla, tres ex

utriccm conaffc:

omnibus sinc loco

kis

apographa Hicrumjmiana; annuntianturqut in Nocera aut Nuceriaj, quod in idem rtcidit.

ln cont/ractioribus,

runt,
Pauli
,

cosque
isiYi

iisdem

verbis

enuntiant
aliis

qum apud

nos datn

sunl

martyris,

Macrobi.
ilr

In

Uar-

tom.

wjunit, magna

similiter est varietas. Cum

tyrologiis vetustis nihil

his invenio.

Madilama
ni

ut

sancta

virgo

Martyr

rcperitur

Fastis Alexandrino-Mthiopicis
/it

apud Jobum
ubi vir-

tamen ubique Nuceria assiynetur horum Martyrum palivstra, ibique tam in Marlyrologio Ro* mano quod pro ordine dierum setjiamur,
,

Ludotjinn. Ejusdcm

mentio in alio Coptorum

reddito,

Menologio,

imperite

Latine

quantitm fieri potest, qnam mrntorrniar biduo serius

martyres
,

in

aliis pluribm,
et

Felix

CoQStantia

go vocatur sine mentioiie mtntijrii. Castcllanus

omnes

istas

varietates

remUHmat
SeiiU-mliris.

memoravit ex laudatis Fastis. At nota est ad eamdcm intcr Sanctos lucandam. Germanus ahhas notatur in additionihus Bruxelnohis

Madilamam

non

satis

ad Martyrum centum hodic meminit Menmis, ubi hi annuntiantur

xix

Galesinius cnm
in
.Fjijpto,
rt

mox

agttitr

de Peleo

et Nilo

ac

dniiuvi de

lensihus ad

Grevenum
est

sed

sme

adjunctis, ex

qitihus nosci possit.

Martyribus Iy ala?s(inis. De omnihus istis MHH ayitnr in Menoloyio BasiUano, quo etiam die

Hodiani

nomen

in Martyroloyio

Auyustano.

Homano

Martijroloyio insertisunl, xixSeptemb.

At

legendum

Gordiani,

de quo

cum duobus

Sociis infra agetur.

Landomari, in indicc Laudomari, cpiscopi confessoris, meminit Florarium Ms. Sanctorum.

Simon cremita Camaldulcnsis cum tititlo Bll ad hunc diem memoratur apud Castellannm; sed a pluribus rejertur ad diem, quo ootutt
etiam leyitur in Ilistoria Ordinis CamaldirfeitM
lib.

Aut nomcn corriiptum cst, aut Episcopum illum necdum novimus. Leandrs viryinis mentio est apud Grerenum, et in Florario Ms. Sanctorum, at nihil adjunaut S. Landrad, aut alterius Sanctoe, vero nomine satis notm.
gitur. Suspicor essc

2 cap. 50,

et

quo cultus examinari

po-

terit,

xix Septembris.

S. Hillrudis elevatio

commcmoratur apud
Martyroloyio

)lola-

num,

aliosque

martyrologos

recentiorss.

ne

nomen luxatum

lliltrudc ayctttr

cum

Ilomano ad
Sepl''"'
1

xxvn

'-

Stephanus, Conversus Ordinis

Clara-valle,

Cistercicnsis,

in

cum

titulo

Reali,

memoratur

in

Menoloyiis

CistcrcicnsUms,

ac

miraculis post

Sigebertum reycm Orientalium Anghrum hoaU tir dat Castcllanus. At Martyroloyio Anrjlicano x*yii St, P lcn,b sertusestad '
'

dicitur; sed nulla proferuntur puhltci cultus indicia. B. Ursulinaa rirginis mentio est in additionihus Mss.

mortcm

cluruisse

S. Francisci stigmata hoc

clesia,
et

agetur,

in multis Martyrologiis. qxtando dabilur Sancti Yita,

Ec die celebrantur "' At dt

fl

Bruxetiensibus

adjuncUs

ad Grerenum ; scd sine aliis neque ullihi quidqxtam de beata

aiiqua (Jrsulina reperimus, Robertus Bellarminus, ex Societate

Monachi conf. in Ilihernia mentiofitin ""f^ Cataloyo Sanctorum Ilihernia; notaturqu*

*

dies

Jesu s. R. e. Cardmatis, magna sanrtitntis fama hoc die ohnt nomai, Verum necdum de viro virtuiibus et mentis aiias mclyto ayere possumus : actu-

mrUj 47 Septembris, ac laudatur Qbis

,

gium Cartusianorum non sufjicit, pr&sertim

Iliheriiorum cataloyis
liedit

rujus

auctoritai

'

cuni in varus

Sattfoi

^
dis

eumdem non

repert

tamcn Monachi mcmoria

in GrexenO, ?

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

inquiri poterxt, Ahulteriut de cultu

467
vii

m
c

ad xvn
Octob.
epi-

Augusti, cenietdie

Novembris.

t>

Florentii

aci sensis (lege Aur:

Arausicani)

Tobias, quintus episcopus Hierosolymitunus, insertus esl Martyrologio universati a Castellano,

jorte

copi
M

et

conf.

menVo

est
e

Florarw M*. San-

etorum.
,

At
itur

toto

mensc

loco

suomotus

est;

xvii Octobris.

oh ea, ijute ex Theodorico Pauli dedit Papebrochius noster in Catalogo Patriarcharum Ilierosolgmilanorum ante tom. 111 Maii pag.

Menans tmprems hodie inserta Theodote martyr cxmprolixo elogio. At eadem recurrit in
es t

vi. At jam observavit ibidem Papehrochius memoriam Tohiae, cujus gesta ignota sunt,

Menmis quo etiam Socrateprcsbgtero Gebctrudis, Ilahendcnsis

l,atissa>,

die est in Menologhs,

cum

neque
slis

in

Gracorum

neque

in

Latinorum Fa-

Oclobr.

ullis

antiqnis occurrere. Addit tamen To-

Lotharingia abxn Vsuardo

bise

inventio hodie

memoratur

rere,

Solterii 'nostri

ex codice Montis-sancli. Natalis

Hierosottjmorum episcopi mcmoriam recur(quando res ulterius cxaminari poterit) in Florario Ms. Sanctorum ad xvn Dccemb.

Gebetrudis, ut

jam insinuatum

est

ad 20

DE

SS.

HERACLIDE & MYRONE

Y L L O G E

EPISCOPIS MM. IN CYPRO INSULA

S
E
J.

Ex

Martyrologiis et Vita S. Auxibii.

tt>-.

F.T

lUltll II.

UoTum

Ifar/y-

nim mtmoria
in faslis et

eultus

lorum martyrum, Herarlidis episcopi Tamasi Cypri,

et

M
et

cnolo/jium

Gnecorum
Sirletus
,

quod
tres

Lati-

ctinne Marlijrihus illnfa. ffritm satis

quoque cer-

num
ita

fecit

hodie
die

una

tumsit, Myronem futsse successorem Ileraclidis in

Martgres

videtur
:

annuntiare,
natalis

cum
bea-

habcat

Eodem

sanctarum
et
et

feminarum
uti

Sophije

et

Ircnse.

Yenim Sophia
in

Irene disjunguntur ab Heraclide

Meneeis,

rantur die scqucnti,

Martijrolor/io

et kie rursum t memoquo de iltis agemus cum Romano. In Mcnmis impressis alius

ibi,

Imo magis creSalaminensem potius fuisse cpisropum, quam Tamastcnsrm. Certc idmagis conforme ridpfur Actis mox lattdandis, ex quibusgestaipsius utcumque innotescunt. Utraque aitirin urhs apud antiquos notissirfta c$t. Salamis,
episcopatu Tamasiensi,
dcfinia.

non

do, s, Heraclidem ab \nitio

aut Salamine, postra immen mutavit, et ConsUmtia dicta /ttit. ac tumcerte fuit tolius Cgpri metropolis

cam Hcraclidc hodic juntjitur. Gnece enitn kahent, qum suhjungo Latine : Eodem die sacrosanctorum martyrum Heraclidis et Myronis episcoporum Tamasiensium in Cypro. Potest sane eodetn
die die

ecciesiaslica.

Pauca porro, qua- dc

111

S. neraclide

iurenimus
ccrtis,

s Heractides

scripta. Irtjunftii
cf
111

ictisS.

Barnabmparum

coMenwa
,s

utriusque

anno

mcmoria celebrari, ctiamsi eodem non sint defuncti si ejmdem

,

civitalis

Christiano

fuerunt cpiscopi. Lct/uicnus in Qriente tom. 2 col. 4059 Hcraclidem pri-

Mironcm secundum ponit mter ep%laudatquc Tamasicnses in Cypro , Stepkanum Lushiianum in Htstoria Lnsnlai Cypi'i rjum mihi decst. Lustnianus igitttr non
et

mum,

(|i/m ordim _ quot seculis posteriorem. Ln Actis S. Barnabm, sub mscpiscopus, ementito nomine Joannis Marci scriptis, ct apiui nos editis ad xi Junii, sive tom. -2 dicti M<nsts. adpropositum nostrum auctor de s. Barnaha,

ijivv

Vita S. Auxibii Solorum in Cypro episcopi, etxam auctorem non hahet comum; sea uti-

^"

ll

u
{

'^

e'

scopos

et S.

Joanne Marco, cujus personam

:

nssitmit,

nar-

rat sequcntia
in

Cumque ab arbe Lapitharum (nota

modo

(j

utrumque statuit cpiscopum, et utrwmque martgrem; sed etiam teste Lequieno, Ejus (Mironis) natalis solemnitatem mense Septembri a Cypriis agi solitam ait ipso die, quo Heraclidis. 2 Verum memoria lapsus est Lcquicnus, dum
,

Cypro) egressi fuissemus, per montes transiviet venimus in (iisiclhirn nomine Lampadistum... Illic invenimus Heracleonem, et apnd divcrsati sumus. Hie erat ab urbe Tamasiorum, <pii

mus,

mm

venerat, ut suos viseret.

spexisset, a.unovit

Qnom cnm Barnabas

in-

enm

esse, cui

aliquando in urbe

RJ(b?
pro.

y"

l" n C ,l c '" ex !i,cn l9 io Gracortuii dicit esse xxvn Seplembris, eum sit xvn ejusdcm ntensis dics. Hoc
' '

die

apud

memoria horum Sanctorum etiam reperitur Masimum Cytheroium : et Ferrarius S.He-

Cilhiensium occurril una cum Paulo; cui et Spirilum el mutato nomine Beraclidem apeumque in insula Cypro episcopum ordipellarunt

sanctum dederunt,
:

navimus, etecclesiam
fratres,

in

raclidem inseruit Catalogo suo generali, sed sine

Socio,

qui

eranl

Ulic,

spelunca apnd Tamasom, rt una cum ipso instmctos

illi

quod ignoraret Menma Grwca. In fus autcm annuntialioni adduntur duo hi versicuU : Hupa xeOdvTE; HpaxXetSt]? xa Mipwv
,

confirmavimus, et Dei sermonem

vimus.
a

Secundum hmc

s. Heraclides fuii

commendaeomersus

SS. Paulo ct Barnaba,

quando

hi fuerunt in

0=w xpoGr,vy_OY]<iav u? p.upoiJ. Rogo impositi Ileraclidcs et Myro, Deo oblati sunt ut odor unguenti.
Hiversiculi
fuisse Sanctos.

b^

utcumque insinuant, igne eomhnstos Id tumen exitlis omnino cerlum non

Apostolorum cap. 43. Cupro, ut refertur wi Actis et rero ordinatus est a Barnaba Episcopus nacit/amnt ,n Cgprum Joaunc Marrn, qtu cst ,u postqitum Barnabas Paulo separaius
,
,

leqitur

ict.

/-

* 39.

c><l<-

">

dwtu
S.

S. Barn,,-

'. quia auctor fortasse mctaphorice loqui rohuf r go([ue uti potuit pro quacumque corpori afpi-

ba

4rt,<

r ag.

484

rursum de

mentio

Sam

ubi auctor dixerat, se

Heracbde fit cum Barnaba

4 68
Alctoh"
J. S.

DE
et
:

SS.

HERACLIDE ET MYRONE
hatc sub-

EPISC.

MM.

bavenisseSalamina,

ad loca vicina,

dubitalm.

jmgit
studiose
i

invcnimus, quem n>i rnreus Hcraclidem docuimus. ChrisU Buangelium pradicare

rauli monrfa- bii

topottoaS. inribium

Solorum 2. Nam liarnaa( f X Y Fcbrnarii, sive tom. sua pcretjrinot iouc pcr (iqs rfkifc*r in sccunda Cyprum cum Joanne Marco venisse Salaminem ; Heracljdem insulffl aret deinde additur : Cumque agniram pradicandi invenissent chiepiscopum
nos
|

VitaS.AunBitee confomia reperimturin apud in Cypro episcopi, quB tlata est

notanda sunt nonnutk ^* * minus ccua, aut etiam non* ! bilia mdentwr. Primo, U0 ,l <Iicitur7oV' a q ! misso in Cyprum, ut Paphi 1 non /acilc sc admissurum, ^ rms nostcr ad xjx Julii inS. Bpaphra sim creditur Cohssensis fuisse PW epucoms
allcjatis
1

6 Quapropter

ry

r(>,

'

jamo^^
t

"

Christi
sias

Euangelii
in in
eis

rationem
miuistios

eum edocuere
constilucre
,

eccle-

***** Collosscnsibus aliquo temporepr&dicavit 1\ certierroris artjui nequit auctor Vita*. namT* apkras postqnam jam Cotossensil
.

atque

eumque
iisdcm

captims
%n

Bomm

fuit

cum

mpra J'?
,

lji

complexi,

pace

solverunt.

Postea

in

tur constanter

Paulus Apostolus misisse Epaphram Cyprum... et Tychicum, aliosque nonnullos in Heraclidem insula archiepiscopum eidem scriad Tychicum Ncapoli bens, ut Epaphram Paplii
Actis tficiturS.
,
,

Cyprum

apud Colossenses. ita utpostmoT mitti potucnt, ibique cpiscopatumZ

Paulo. Non mamit,

episcopum conslilueret. In urbibus vero

colloca
:

aliis

alios

sed
in

et

in

urbem
virum

inquit,

scende,

eaque

Romanum
Solis

Solorum deAuxihium
,

nomine
ceptis

perquire,
Litteris,

eumque

conslitue

epi-

Lequienus in Oriente Ckiistiano torn i 4059 inter episcopos Papkiprimum nomha\ Epapkram e.r allcgata Vita, sed fide relicta nes auctorcm. Duhium similiter cst, quod additnr de Tychico ad cpiwopatum Neapoleos in Cypnm destinato : nam Tychicus variis civitatibus 'tnhuitur cpiscopus, ut rideri potest ad xxix
cxpcrc.
col.

Aprilit

scopum...
et

qnas Apostoli

miserant,

acnihil

perlectis,
id,

extemplo B. Heraclides
prffistitit.
,

ubi breviter dc Tijchiro acttim. Nolim sane coii tendrrc, Vitam s. Auxibii essc irrefragabilis nu-

cunctalus,

quod jubebatur,
,

Cumque
indica-

Solns ingressus

B. Auxibium investigaret
is

tum
igitur

est

ipsi,

ecquo
et

in

loco

habitaret.

Urbe

monumcnta, qum pro aliisTychid episcopatibus ajfcruntur, non sunt certo majom pondcris, sedpotius Irrioris. Laudatus Unuicnus,
ctoritatis; at
col. W61 Tyckicum ponit primum Neapoltot episcopum, alium ejusdem nominis producit Seapolitanum episcopum multo posteriomn. 7 Dr Actis S. Anxihii, e.c quibus plcranue dt

egressus in locum Dios, sive

ibi

Jovis, dictum,

qui

illum
et
est

reperit,
,

post
B.
le

muiuam
Heraclides

salutationem
verbis

complexum
:

hisce

usus

Fili

Auxibi, ad

a Christi Apostolis mis-

uli

nn

ifn

sus sum.

S. Heraclide

deprompsimus, jam observamt

Holkn-

lUH;

5
episcopuw Solorutn con
stiluit:

Quousque
ac

hoc

in

loco

delitescis,

nec

te

ipse

ostendis ? Quannliu
,

abscondis lucernam
ponis
qui
cos
,

sub

dus noster, scripta non fuisse antc tempora Constantini Magni, sive ante seculum iv, nuia m
illis

Dfluini
didluipri

modio
Agesis

non
nt

poiius

super
hac in
qui
111

candelabrum
urbe snnl
idolnhi
?

lc-fitur

Salaminem urbem tunc

Constantiam

Salvaloris,
in

lureat
,

iis,

fuisse

dictam ; quo vero tempore

scripta fuerint,

posterum

et

tiT;t*

difjiculter dici posse.

Ex

hiscc

uti etiam ex anliquet,

tenebris

versantur, illumina.
verilalis.

Agedum,
accepisti?
1u
:

esto

dein-

notatis

quibusdam Bollandi

satis

nonem
se-

ceps prseco

Ququsque pecuniam abscontuo

irrefragabilem illius Vitce S. Auxibii auctoritatem,

des

quam

Doniino

Septuplo

cum auctor duobus

aut tribus, ut minimum,

illam

lucro cumula.

Contende
et fidelis

re
lis

Euge serve bone

eslo
:

quoque audiin modico lide-

culis posterior sit sancto Auxibio. Attamen

talis

supra mnlla le constituam.

Num

sacram
prae-

audiisd

Scripturam dicentem, quod qui seminant

exultaiione
,

qvoquc non est Vita illa, vt intcr aperte fabulom computanda veniat. Tillemontius quidem tom. i Monument. Eccl. nota 5 in S. Joannem Marcum,
Acta
S.

in lacrymis, in

metent? Semina
et

Auxibii, etiamsi agnoscat scriptaesst cum

,

senti

hac hieme

ul

in

exultatione

cum pace
;

gravitate

multo vekementius accusal,

et

ad

temr

Ne timeas eos, qui occidunt corpus scd eum, qui potest animam et COrpus perdere in gemetas.

pora lonrjc posteriora rcducere conatur. Verumitves omnino sunt objectiones : neque enimvoxwchiepiscopus
Viteeinserta evincit, ipsamsecutoii

henna. Ipse enim dixit Ecce ego mitto vos sicut ovos in medio Iuporum. Et rursus Quando
: :

tradent

quomodo
rilus

vos ducibus et regibns, ne sitis soIHciti, ant quid loquamini sanctus enim Spi:

posteriorem esse; nequeid ostendit idta alia Tiluhiciomontii objectio, ut facilc probari posset, si
cus talem disputationem exigeret. Atnunc ooservocant. Quare de mtate S. Heraclidis solum seculol.ouo vo, rcrisimililcr dejunctum cssr
aha IM

docebit

vbs, qu;e
,

loqui

oportet. His dictis,

sibi

sanctus

Heraclides

adjuncto

sancto

patre

Auxibio, civiiatem ingressus est. Et facta oraUone ecclesiie formam ambitu quidem
, ,

parvam

sed

Christi

gratia

magnam

in

terra
,

delineavit!
ut

Eoque totum canonem ecclesiaslicum

stolis

ab Apo-

ipse

didicerat,

edocto
ei

Numinique

com-

mendato, post osculum

impressum, in suam se civibitem recepit. Hactenus Vita S. Auxibii [t neeessano fatendum est, tam hanc, quam vitam
S.

Barnabm mendis non

W vitam finire potuit S. Myro, maxime tfefljMuterque martyrio coronatus est, ut habent s Quia tamen ea epocha minus certa esl pro r '" 10 rone, dubitanter epockam posui : Seculo P S.Heracud et forsan sccundo. Episcopatum ubique^ A afji.ri eerttc riritati, quia vocatur p Archiepiscopus Cypri. Lequicnus Heraclidem Salamine; Myro mo ponit Tainassi, deinde
etiam
1 '

carere, ncc fidei esse

m-

vero Tamassi Ileradidis successorem.

DE

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

469

DE

S.

ARIADNE MARTYRE
IN PHRYGIA SALUTARl
et
J.

PRYMNESLE

s.

Ex Martyrologio Romano

Fastis Grsecis.

Sm iBIU*
UtfttlURO
pio.

Ad
iviis
'.

hunc

diem

transtulit

Baronius
in Mar-

quans
in

ad

aliquam
Discissa

petram,

rogavit

Deum,
nutu

ut

S.

Ariadnen martyrem,
In

quam

liberaretur.

autem

divino

petra

SuntUt in

Fmlit sacris
tlojiu'.

Fasti

Homano memorat his verPhrygia sanclai Ariadns marGrascorum sub Hadriano imperatore. At omnes consentiunt in diem scquentem,
tyroloyio
bi$
:

medio

illins

invenla est, pelris rursum

coeun-

libus.

Viri

vero, qui illam

insequebantur, appa-

ubi

Mcnologium, reddilum, intine

Ariadnaa
martyrii
idola
,

ab
ita

Emincntissimo
habet
:

SirletO
sanctffl

Item

angelorum equis insidentium et liastas tenentium occisi sunt et perierunt. Tam disdssio petro}, quam anyehrum apparitio, ad fabulas amandandm videntur. In Menaiis adduntur hi
ritione

mariyris
raiore

qusa

sub

Adriano

impe-

versiculi
Itb^ei
pa-fslca tJjv
^a.p

certamen

confecit,

propierea

Apia$vr,v
/

r.ix^a
ftifpa.
:

B quod

execrarelur, et Christi fidem cosanguinem fodit. pro illius confessione lens, et Uenologium Basilianum Sanctam tonyiore ex Lanonnihil dicerso elogio celebrat. lloc interpretatione kuc transfcro : Ariadne tina
,

Xptsrb?

al-r

It/.i-i ^aif,;

V.

Servat discissa Ariadneu pelra

Chrislus enim

ipsam

visitavit

vilaa

pelra.

In Synaxario, quod oiim fuit Sirmondi, additur

Ariadnen alio nomine etiam Mariam fuisse dictam, quod alibi non inrenio. 3 Quod spectat ad tempus et locum martyrii,
de quibus
St
temptts et lo-

martyr
toribus.
ti

floruit

Adriano
Christiana
,

et
et

Antonino

imperaopolen-

Ilaic

cujusdam
lilii

liominis,
die

qui

Phrygia

principatum
heri

tenebat,
sui

serva,
tales

quadam,
,

cum

nafa-

celebrarentur

compellitur
,

idolorum

festumque tliem num una cum illis ingredi crudehssime Quod cum facere nollet agere.
,

non eorum dicta de lcmpore conciliarc rcilcmus, dicendum esset, S. Ariadnem '^<w$am csse anno 138, quo Adrianus Antoninum Pium adoptavit et cmsarem fecit, quoquc ipse dcinde mortuus est,
et

accurate consonant FastiGraiCorum,

cus martyrii.

caiditur.

Deinde
ut

carceri
,

trailita,

inedia

ratur.

inde

educta

ad

regionis
:

praefeclum
iteruni

macead-

ducilur,
sa
idolis

torqueretur

quo
id

impul-

Antontitum habuit successorem. iXam sic aliquo cssct, sub Ailriano passam esse Sanctam, et passam esse sub Adriano et Antontno.

modo ccrum

sacrificare,
et
,

cum ad
lateribus

induci

nequiret,

Yerttm tanta

suspcnditur,
Iuta e

in

scalpitur.
,

Mox

so-

allegatorum,

fugam intendit.
secuti

ad montem correpla occasione Quod ubi cognovere mililes, incum gladiis eam sunt. At illa, cum sibi
carcere

ad asserta
tyrium
fixi

non est auctoritas monumentorum ut multum nos torguere debeamus omnia concilianda. Quapropter marsub Adriano vel Antonino Pio. Lo-

iiullum
ut
al>

patere
illis

effugium cerncret,
:

Deum

oravil,

libcraretur

stalimquc discissa divino

:

cus ntartyrii in Mena-is propius assiynatur, quam in Mcnoloyiis ; qtue tamen loco vn Menans assignato non rcpugnant.Dicitur Tertillus Sanctas he-

nutu
'

peira

illam

cxcepit

iterumque
agenti ac

clausa

ct

coagmentata,
pro sepulcro
S fla-c

eidem
fuit.

gralias

decedenti

ultima multis videri poterunt fabulosa. Attamen illa noto iterum prodigio auyentur in
f*ulit

rus fuisse primus ir]<; IIpoiMceidv IIoXsid; eaque ponitur tn Phrygia Salutari. In enumeratione aulem urbium et provinciarum Orientatis impcrii, quam fccit Hierocles Grammaticus, apud Bandu,

runi

111

Imperio Oricntuli pag.

il

intcr civitates

w/er-

Henans impressis,
litate

lur;

SanctfE,

et

qua alias consentiunt de quadc occasione martgrii. Gratca

Phryyim Salutaris nommatur

sus,

IIpj^vYjsa;

Prymne-

non transfcro, quia jam imprcssa sunt, ct auia eloyium non videtur tanti facicndum : sed
huc
'

indicatam existimo. Nam etiain apud Cellarium in Geographia antiqua toin. 2 pag. 89 inter urbes Phrygim Magnm, cujus pars deinde

quam

*nioniii

Pin

elogium fideliter Latine rcdditum subjungo : HffiC Adriano et Anlonio * imperanlibus dcccrlavit
,

ancilla
s

cujusdam
in

Tertilli

viri

principis

Prymne-

Salutaris dicta fuit, occurrit Prymnesia aut Prymncstis; adcertuque auctor in iXotitta episcopaSalutaris haberi b t=5 Ilps^tcci, ubi

i;e

civitalis

bat

nalalem

Phrygia Salulari. Et quia recusaherilis filii in fano idolorum celeca?sa est et dimissa.

scribilur

tuum Phrugi eodem plane modo, quo ftut hmc civitOS cptscopalis, ut cideri
illius cptscopos.

tn

Menmii.

potest
/

apud

brare, atrociter
rursus

Cum autem
;

Lcqtiicnum at Oriente Christiano tom.

ubi aliquos recenset

pag.843,

eam persequeretur

praefectus

appropin-

DE

4/0
AccTonE
J. S.

ACTA SANCTORUM

DE

S.

JUSTINO PRESB. MARTYRE ROM.E

COMMENTARIUS
P R iE V
I

U S

I.

Sancti

mcmoria

diversis diebus

in

Martyrologiis

et cultus

cinCA an.
CCLIX.

Sanctum Jusiinum presbyterum diverdiebus plurima annuntiant Marsis

Hieronymiana apoyrapha eodcm

die Justini

Sanctus hoc
die a variis

tyrologia

cum

nonnulla

diversitate
,

atmwitiatw
utconfessor,

aha alia enim martyrcm faciunt confessorem. Primum ex omnibus, quSB Juslinnm memorarunt ad hunc diem xvn Se~ Romanum parvum, a Rosuri/do ptembris est
,

Pmtermmit ad Augusti dubnavit, an idem sit Justinus , in Hieronymianis aliquando Juslinns, alias
iv
stus vocatur,

rius mcminerunt, clarius alia Martyrohyia laudanda eumdem ut martyrem annuntial Uac dc causa Sotlcrius noster in

ok

observavitque, certo eumdem

editum

in
,

auo
ad

sic

habetur
beatus

Romie,

Justini

presbyteri
Patricii

quem
venit.

Laurentius in vico

nocte

Ado ad
ita

eumdem
scrihens
,

diem
:

illo die a Rabano et Notkero sine marturls Utulo; a Wandelbcrto vero ct altis ut mamr laudatur. Wandelberti vcrba heec sunt

qui

esst

longius contexuit elogium,

Itcm
nata-

Juslinus pridie proprio cclebratur honore.

Romae
le

via

Tiburtina,

ad S. Laurentium

Presbyter
Crudeli,
vit.

in

numero

Sauctorum
qui

c;ede

B.

Justini

presbyteri,

quem

per-

beatus

Sixtus
in
,

emptus
exquirens
lumutos
condecora-

ordinavit.
Patricii
in

Ad
sibi

quem
a

beatus

Laurcntius
nocte

vico
ut

crypta

Nepotiana
sancto

venit

thesauros

Sixto
et

commendatos
Comple Sanctorum
:

Pturima Martyrologii Usuardini

auctnria

Wan-

pauperibus

erogaret.
,

Cui

dixit

votum
et

meum
:

ut

laventur

pcdes

dclbcrto consentiunt de Martyrio S. Jiistini, llkd asserunt codicrs ,U.sn. upud nos laudati, Antier-

vestri

per manus

meas,

Beatus

Justinus
est

re:

piensis maximus, XJltrajectensis, Leydensis, Loianicuxis. Centulensis, Bruxellensis, Aquicinctinvs,

spondil
fiat

Hoc

Dominicum
nostri

praiceptum

voluntas Domini

Jcsu Christi. Et poet

unus Reyinaj Suecim, quibus accedunt

Grevem, Bclini
his
ct

editionet

sita

pelve, misil
pedes.

aquam,

lavit

omnium
B.
et

vi-

Molani

at

ycnus

martyrii ab
* nMn

rorum
ccepit

Veniens
osculari

autem
pedes
,

ad
ejus

Juslinum,
lavare.

non

explicatur.
exponit,

primo

Et

Code.r lltnjeitoyensis genus mortis

:

ubi
to

lavit

oumium
Ilic

pedes

commcndavit se beamarlyris
Cyriacae

atquc habet sequentia

nalale
S.

Item Romae

via Tiborlina,
ijni

Justino.

ejusdem
in

corpus

hono-

Juslini

presbyteri et marlyris,
a(i|UL-

sub
lilur;

riflce

sepelivit

pradio

vidua, quam

persecutione

idem martyr
caput
ejus

Decii et Galli

Volusiani

impeftiit,

faclo

signo Christi, et

linleo,

posilo super de quo exlerserat Sanctorum

ratorum
et

confessionis

gloria

insignissimus
et

pedes, ab inlirmitatibus capitis sanavit. Hic sanctum Hippolytum et Concordiam Irenaum

,

multos sepelivit martyres,

pluivs

Christia-

Abundium, Cyrfflam
res,
et
alios

nos in domo sua abscondens, et alimenta prav bens, tandem per pontem in Tiberim prfflcipilatus

iiliam

Decii

c;esaris,

maiivEt

plurimos
,

sepulturis
,

condivit

persecutione

ca mortc
latet,

marlynum complevit. Vndc acceperit attcior, peremptum esse S. Justinum, me plani

Decii

Galli

et

Volusiani,

confes-

sioms glona insignissinius fuit. qui prm ocutis habuit Acta

cum ncque

in Actis, neque

apud

atios

Hactenus
$.

quxbus
<*am
:

sunt accepta, ut inferius ostenatquc ea est ratio, cur de

omma

\do LaurenHi, ex

taceat.

Mancnn tom 6 me ad hunc diem

nb aliis ad iv Augustt, pr.rtim ut confes$or,

fessorem Hartyrdlogio suo inseruit, uti et Notke", uduurqut multo breinus. Accedh antiquum Martyrologium, quod c, Trenrensi
Coltect.

marlyrio ejus fJsuardus S. Justinum eodem die ut con-

inveniam, eo modo Sanctam esse defunctum. Dc martyrio tamen recenaores plerique, partim ad iv Augusti, partim ad hunt m xvii Septcmbris consentiuflt. Ex his Baronius se Martyroloyio liomano Sanctum laudal verois
scriptores arninuos

quentibus
stini

Roime

presbyteri,

sancti via Tiburtina natalis Valeyiam qui in persecutione

fuil

Jn-

Amp.,
;

codice edidit ubi brevissiconfesso-

Gallieni
Xisii

confessionis gloria

insignis.
,

Hic bea

Ponlificis,

Laurenlii,

Hippolyti

^w
^
r*Jj
..

lcyUur

Et Justini

que
ac
vit.

plurimorum

Sanctorum
Claudio

corpora

sepelivi

pattim

2 In muhis item antiquis Martyroloaiis eiusdem sanch Justini memoria recolkur ad iv Au gustu Rubanus hmc hahet : Sancli Juslini con lessons Chrisli, de quo narratur in Passione
atquc
Laurentii,
Xisti

demum
Piaxxa

sub
iii

martyrium

consumni-

Hemerologio

sacro ad

tm
ma

ptembris
jacet

testatur, S. Justinum coli ut

confessionis

in ecclesia s. Laurentii extra muros,

sepultus
in

u DI <"!

t marlyr.

quod

angulo

Addit,
caput,
g,

ioi
ti

mullos
et

ad

fidem

converteret,

Christi

&l
en tn

nec

non
'

venerationi

sanctorum
''

SePeUret
,

N tkerUS
iD
a(1

martvrum
JBS
s

ltm
.

qU naiTalUr
Uillos

Passione

q uo
et

^P^ <*
Iau

unum

fidelium exponi ipstus alque altare esse brachiura

,

justino

dedicatum.
Praxedis,

Eumdem

coli

a/Jirmat

in

eW '*V,

fidem

>*.

chi sU

pluumorum marlyrum

asserva ubi alia pars corporis i lucinu. ubx ^f.^^ in ecclesia S. Laurentti

\t

^^
i

corpora sepeliret

bracfuum. Aliquid etiam reliquiarum

attrt

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

desiis
..

47
Jnstinum
:

sancta)

Maria
in

Majoris, sancti Clemenlis,

tus
ple
e( \it

Laurentius ad

fuisse S. Justino dicatam, 5 petri ecrlesiam In aliis quoab codem denominatam. C iUlvrim ob translatas eo reqionibus coli S. Justinum

Laurentii

Panisperna.

Addtt,

ohm

beatissimnm
ct

Cora-

*"ctor

voinm meum,
vestri
:

laveniur pedcs

Sanctorum

'

meas. Justinus presbyter diIIoc Dominicum prreceptnm est flat volun:

per manus
nostri
in

tas

Domini

Jesu

Christi. Et
et
lavit

accepta pclvi

ridebimxis. Idiquias, infcrius Baronius in Annotatis 4

misit

aquam

cam,
ad

omnium virorum
Jiistinum,
pri-

ad

Martyrotixjtum

pcdes

vcniens(jne

beatum

de Actis S. Juslini ita scribit : lutexta* Uartyrtttm suiHejusresgesUe in Aclis S. Laurcnlii martyris

nomanum

mo
II&3C

osculahatur

omniitm
S.

iT

siut<:

ici,$

pcdes ejus, deindc lavit. pedibus, commeuclavit se beato Justino.

nnottttil-

"seorsum

autem

positns,

et

uberius
ubi

conscriptas
legitur,
il-

liabemus in
]u,n

nostra

bibliolheca,
Valeriani
et

non tantum
gloria

Gallieni

tempori-

facta dicuntur, postquam S. Sixtus Papa Laurentio pnvdixcrat martyrium propinquim. lielato paulo post martyrio S. Sixti, dicuntur
venisse
derici
,

bus fuisse

confessionis

illustrem, sed

etiam

presbyteri

et

diaconi

et
et

pluri-

sunervixisse

ad

tcmpora
et

Claudii
fuisse.

imperatoris,

tuncque

martyrio

coronatum
,

Sane

qui-

mi e plebe Chrisliana, gu i S. Sixtum martyres scpclierunt. At ex illis nullus

tur,
ut incertum sit, S. Justinus.
ita

socios

nominafuerit

dem

Wandelbertus
appellant

antiquiora

monnmenla

an intcr

illos

martyrem. Haic eo loco Bated in Annalibus sub Claudio II imperonius; S. Justini, licet ratore non meminit demartyrio de multis martyriibidem ad annum 269 agat sepultura traditis. Eadem enim frns ptr Juslinum causa, qua alti martijroloiji S. Justinum ut con-

eumdem

7 At relato postea martyrio S.

tis,

Bomani

mili- proutsepeli-

qui in ccrfaminc S. Lanrentii conversus est, vit SS. Romanum, Laurenet anteipsumcoronatus, ut ad ix Augusti apud tium, Rippnnos ridcri potest in S. Bomano, mox de S.
Juii/tuin et so-

stino nostro hoc

memorarunt , alii ut martyrem, effecit, dum seeundum Annalium tomum tlucubrabat, ipsius martyrium videatur ignorasse; \Uud rrro cotjnorerit, quando Martyrologium Annotatis illustrarit. Ado nimirum, aliif/uc ipsum scculi, non viderant nisi Acta S. Laurcntii, in
fessorem
ut

presbyter

subjungitur : Venil aulem Justinus noctu, collectumquc corpus ejus seagro Verano. Bursum,
,

cios.

Baronius,

pelivit in crypta in

relata

morte
relicto

S.

Laurcntii
ejus

corpore

dicuntur tyranni atuisse, in cralicula. Et subditur ;

rapuit condivii
illu.l

Porro
et e

summo

mane

Hippolylus
et
. .

suis facultatihus

aromatibus
presbytero.

linIta-

qmhiisdr Martyrio S. Justini

ijue

nikil Irtjitur,

ea-

teis,

signincavilque
n.
Jiisiimis
et

Jusfiuo
et

ipsum pro confcssore habuisse \nden~ Wandelbertus , aut ipsa Jusiini Acta At tur. ridit prout deinde vidit Baronius, aut iltius martyrium aliundc didicit. Itaque martyroloyonnn guorumdam de martyrio silentium non poorraaioiir
,

que

presbyler

Hippolytus,

plo-

venienlesque
illud

trisics, tulerunt corpus ejus, prsedium vidua? Cyriacaa via Tiburlina, ... usque ad vesperam illic deposuerunt
in

pantes

mullum

in

crypta
,

via
in

Tiburlina in eodem Cyriacs

test

impedire,

quominus
ct
,

S.

Justini

presbyteri
qua*-

vidme pr.cdio
gusti
,

agro

Verano

quarlo

Idus Aunoctis

martyriumpro rcrto
5 Etenim in Actis
Attoktrr, licel
tjiic

indubitato habcamus.
quaj ridit Baronius,

jfejunantesque

celebrarunl

vigilias

triduo

cum
a

miilla

Christiaiiorum
ei

frcqueuliu,

nec

prat

manibus

liabco,

non modo martyrium

cessarunt

luctu

lacrymis.

Beatus vero Julaudis,

S.

mmis authtnlica, tn-

trimtdtntlit.

asseritur, scd latc etiam describitur. Nostrum apographum notatur exscriptum ex codice Ms. Yallicellcnsi,

stinus presbyter obtulit Sacrificium

ticipes

ejus

facti

sunt omnes.

De

etparCyriaca vi-

adtliturque

haberi

ctiant

in

codice

Lateranensi. Dubitare

Acta, qure rulit

nequeo, quin eadem sint Baronius, cum quod dicat, habe-

musin nostra Ribliotheca, idest, in Yalticellcnsi; tum quod omnia Baronii dicta noslris congruant, Acta porro illa nec anctoris cotctanci sunt, ncc ab
liomine perito

dua ct martyre, de qua hic mentio cst, actum est apud nos ad xxi Augusti. Hippolyti ccro, similiter memorati, martyrium cum Concordia et tota /omilia sua de quibus apud nos ad xin Auyusii
,

iii

laudatis S. Laurentii Actis continuo sequitur,

rclataque
lictaque

omnium mortc hwc subjunyuntur

,

ReNo-

sunt scnpta, nec multum auctoritatis

sunt

corpora Sanclorum in campo juxta

habcre possunt,
reant.

cum

erroribus aliquot

non ca-

Nympham,
cte

adlatus agri Verani Ulihus Aug.

Attamen tam apcrtc fabulosa non sunt, aut talia, ut facta praicipua, qum de S. Jtistino nurrantnr, pro veris haheri nequcant. Quapropter
Actailla, dcbitis annotationibus illustrata, infe-

eadem venit Juslinus presbyter, eorum corpora eodem loco sepdivit.

8
tis

collcctaque

Ccepit

vero

curiose

inquirere

diebus
et

corpus

B. Coucordiaj

martyris,

CUDD

mul- S. diamdiu non

sitam,

Concnrqute-

riusedcnda censui. At
etiam

cum

de

S. Justino

multa
rdc-

invenirct, moerore
nias fundere. Terlio
lyii

affectus,

non

cessabat

lacry-

legantur in

Actis S. Laurentii,

apud Su-

rium editis ad

x Augusti, qum Piniusnoster

:

decimo aulcm die ab Hippopassione Porphyrius miles vcnitad cloacarium

in
et

renoluif, qnia fahulis sallem firdata sunt; ex iis huc traducam spcctantia ad Justinum hwc enim
pteratjiic talia

diee

qiUMmlam, sperans se aurum, argentum

bere;
arti

vestimentis

B.

Concor-

gemmas ivperturum,
tacitum apud
te

sunt, ut crederr possimus vcra csse, sicutmutta alia xcra ct sanctorum Patrum auctoritate

dixitque cloacario:Si

possis

hatua?

indicarem

tibi

quiddam
iholIo

non

parum
:

confirmata

in

iisdem

lctis

leguntur.

qua^stuosum. Cloacarius respondil

erit
: :

Secretum
Ait

6
hita mttr s,

Itaqur

primo

apud Surium
stinum

Acta dr yestis intcr Laurrniiuni et JuS.

:

tuudata

Laurentii

apud me Porphyrius
fectus

tu

dicas
r

veritatom.
\

Anle hos dies

jussit

alerianus prae

hm

habeM

Beatus Laurentius audivit,

in

coram se
corpus

Coucordium quandam
plumbatis
in

familia
et

'

Wfor.
Z*MivitS.

vico Patricii

mullos Christianos

crypta

Ne-

Hippolyti

Chrisliani

inierfici ,

ejus

potiana
e sscnt

Eo accedens cum rebus, quie Sunctis ncn^s;iri;e, compcrit ilii esse homiadunatos.
septuaginta tres,
a beato
in-

mortua?

projici

cloacam.

Eam
<!

ego

ne s

promiscui sc\us ferme

puto in eestibus suis habere margaritas Cum esset auirm cloacwius fldeiis,
Christianus
imlii
,

aurum.
occulte

ft

transque
li 't-

cum
illic
,

lacrymis, pacem
Juslinus
cujus
in

omnitms imper,

<li\it

ad

Porphyrium
tibi.

Dernonstra
:

Erat

preshytcr

Sixto

locum.et ego nocle quajram

invenero.nuotiabo
ille

eam

atque,

ordinatus
rentius,

ad

et

ambo

pedes se pavimenlo volulabantur

pedes.

misit beatus Lau,

ubi

Dicebatur vero cloa-

at-

carius

IrenaMis
ct

vecitque ad

Justinum pre,

que invicem

osculabantur

Dixitque

bea-

sbyterum,

narravtt ei oinnia,qua) fecisset

et

Jn-

47*
AlTTORI
J.

DE
agens
Qexis

S.

JUSTINO PRESBVrERO MA.RTVRE

meris octavo

indicasset
tias

Porphyrius. n. Juslinus Presbyler gra-

Calendas

s.

Deo
iili,

omnipotenti
cotn

et

Domino
:

Jesu
Ea-

ad citrum Cucumcris, quod

Novembris
crat

I)e

Christo

genibus,

lacrymis dixit

musnorte,
Sine
,

ad

cloacam.
a<l

ut

prius accctlam
ilixit
:

Respondit Irenams; Porphyrium. B. Jufili,

na.etubiseputtisunthi agtt Annghus in Jloma

35.

r^
j
.

e ' Cr,

<>

ultimi

T " " */*

J

ldem auctor

subterraneall
jr,

kie

lih.

.j

cnn

* Ca

stimis

presbyter
Ubi

Yitle,

lum

creditum
isque
et

conserves.
indicavit
ei

Porpliyrium,

saoramenAbiit Irensus ad locum, venitque

ut

cum
nihil

illo

norte,
:

invenit

sacrum
in

corpus

in-

rmeterio S. Cyriacm, dt quoderat ,urlana,a Tiburtinam, ct u, n Uo fZu?** '""' omncs martyres svpcrius memorati ttiam ccemeterio sepultus m

TaJrTT
est

contaminaium

qumrentes aulem
Fugil

demum

vestibns ejus,
ire-

tOtSanctoramscpahura clarus
inferius

repererunt.
vocavit
attulit

ergo

Porphyrius.

ut

danda.

h\ habem

>

*&

nams vero
et

cum
egit

illo

ad se Abundium Christiannm, corpus R. Concordia ad JuQui

illud

stinum presbylerura.
tias

suscipiens,

Deo,
el

et

sepelivit

apud

gracorpora sancto-

rum
SS. Irenmtm,
et

Hippolyti

ceterorum.
Valerianus

Abundxum.
Mullos convertit.

itl audiens, Irenanm Abundium comprehensos, jussit vivos in clou' cam demergi alque ila necati sunt vn Calend. Sept-mb. Eorum corpora beatns Justinns pre:

9 Altera

die

II.

De reliquiarum
deque
reliquiis

translatione
in

Frisingam

aliis civitatibu

pus

sbyler inde cxtracla sepullur mandavit juxta corbeati Laurentii in crypta in agro Verano.

De
B

SS. Irenmo et Abundio actum est apud nos ad xxvi Augusti. At laudata S. Laurentii Acta

Q.^mdm m
/>s

pnmo

sepulcro

S.

necdum

Justim,

tacent

de S. Juslino.

Xam

ccm

manserit
invenio.

cot
tllud
fl"Wwiaru

relata

modo
:

non

improbabili Decii imperatorismorte, de Trypkonia, quam u.rorcm Decii statUUnt, sic

pcrgunt

Tryphonia venit ad beatum Jusiinuin presbyterum el cum fllia Decii Cirilla misit se cum lacrymis ad pedes ejus, orans ut baplizarentur. Eas cum gaudio excepit B. Justinus presbyter, indixitque illis jejunium ad septem dies. Die septimo expleto, baptizavil eas quae res loto orbe divulgata est. Allera die Tryphonia orans reddidil spiritum; et corpus ejus
, :

Uxor

autem

ejus

duptm celcbranda prmscribitur. Yerba lectionu sexta hmc sunt : Cujus venerandas reliquias anno post Chrisium uaium octingentesimo
tricesimo
Prisin-

tamon mdubitatum mihi est aut t seculoixelm lum fuisse, aut citius. Etenim anuo 834 relir quxm S. Justmi presbyteri una cum relimm S. Alexandp Papm Frisingam translata videntw lloc ccrte legitw in Offivits propriis ecctem Fri svngenm adn Augusti, quo festmtasSanctiritu

v<t.

quarlo,

Calendis
a

Julii

Iliito

episcopus
posi

beatus
in

Justinus presbyler

gensis Romas

in

ea

Gregorio IV Papa

sepelivii

insiauiis-

crypta

qua

tramalus

est

s.

Hippolytus,

quintodeci-

parum probabilitatis habere videntur cxamtnan accuratius poterit ad xvin Octobris quodic nomenS. Vryphonim Martyrologio Uomano aascnptum e$t. Interim Acta sic
pergunt
die B. Justinus accurate pervestigavit sicubi COrpora Sancto.um abscondita e.vv,n, rn\i,
la
,

'/"" certe

moCalend. Novemb. Quid sentiendum de hisce

simas preces obtinuit, easque una cum S. Alexandri Frisingam adduxit. Qusa multis et ma-nis

mnaculis

in itinere

altactu solius ferelri clarucnmt.

,

Nam
li

tertiana

sunt.

quartana febre laborantes sanaQuidam etiam mente caplus, incolamis

et

\i,ji-

'ik'etus. Ciecus etiam per manum tractus ad reretrum, lumen recepit. Hmc abunde confirmantur ex Actis ipsis translatianisj

esl

qum

accepimut

pnenmim militibus. Audienlcs irypnomam Decii uxorem cum

ad
eI

(lue

olimexcodice
quenter laudato

antem
fllia

Ms.

(ubliothccai

universitatis In-

mili.es

Cyrilla

Chri

golstadiensis , transmittente Joanne Gamansiofnin

** ^adraginta Ztn7l I^T rant ad beatom Justinnm presbyterum

n.ms
su,s
( :

venecum uxopetierunt

hoc Opere. Prmmittitur

Vita

pr ostraUque ad pedas ejns

collecto
B.

compendium, ex Aciis s. Laurentii concinnatum, quo certi reddimur, agi de Justino hodierno,
etiamsi Frismgm colatwr ut con/essor, et dit n Augusti, qao hodiernus Justinus presbyter rcirra martyrio coronaius est. Non atiam antem cauatun

eosque martyrio coronatos deinde sepelit.

10 Deinde B. Juslinus, pe.j.siv.t quis in locum

omni

clero

Sixti

ordinandus
Ostienss

subslituendus

esset.

E,

l\ virum Dmnysium,

ordinaverunt venerabilem
consecravii

eumque
Obtulil

> .P*
episcopns.
(i

vJZ
mS,

autem ei ad ln quadraginu sex

JUSS,t

esseputem, cur Frisingcnses Juslinum presbytcntm colere emperint ut confessorem, quam quod sota Diderint s. laurentii Acta, extractumque tt us de S. Justino compendium.
12 Slisso

itaque

mutili

illo

vitm compendio,
, pa

brevia

; Co ,..,, antem corpus ejus bealus Justinus presbyte e sopehv.tcnn matre ejus ubi jam ante posuera
,

ndenarratoCynllmmartyrio, sequitur

P co >nprehendi Cvrillam m Decii cmsaris.ei uyniiam,fllmm n milites... } >c

translationis Acia,

pro

majore

saltem

parte,

huc

transfero

Auno ab
Kal.

[ncarnalionfl
,

Domini
nerabilis

dcccxxxiv,
antistes

xn
in

Julii *

Icto

ve-

Frisingensis
die

Romam

pervenit.
c\ci-

Quem Papa
piens
misit.
;|||

Gregorius

Penlecostes
invitus

corpus

beati

Laurentii,

wmbris.
Octobrts,

DeS.

quo colitur. Militum\ero, qJcum tpsa comprektnsj dicuntur, martyrium, laZ

quinto Calendas No Cyrilla laHus ageturaTJvnt

honorabilitcr,

ejus

peliliones
sanctis

ad

Venerat
Juslino.

namque pro
Post
Apostolici
tradidit
'

AJexendro
instantissi-

1"'

igitur*aIlocutiones

>lolcguntur in Martyrohgio Romano, rimWtcr subjungitur et

<U

^2ldUm f /^ f/esbyteretJohaonesnoct?^
0ctb

masque preces cor

ei

Dei

esl

emollitum,

sepultura
u

eorumdem additur

Corpora

illo

igiuontiflci. Ferimus nobilem sarcinam. Civ I,iil;,,i subito concurrunt. Fama Sancti lon concital urbem, pneeipuG propter sanctum Alw-

thesaurum illum
......
.

tur

>.

pretiosi
.

ponderis

andrum,qui quintus*
l

posl

beatum Petrum

pon"'-

'

via

Salana,

in

clivo

Cucu-

tenens cathedram martyrio est coronatns. cu " Sanctiun etiam presbyterum, Justinum
jus

"' i,l

'"'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

mentionem facii vehementer dolebant. Sequenti vero i Roma lolli '' quiinlam vix rapero tanla multilutio,
-

473
et

Passio Laurentii

levit, sibi

c/nsropo adjecit
S. Jiisiinuin

Qui

S.

Alexandrum

ef

AtCTORI
J.

de
ipse

Roma

huc
:

aitniit.

Deinde Meir
vert
et marlyris

S.

"
ed
-

V enit

chelbechius

subjmgii

Translalionem

tolam

credes

civitatem.

Eximus

alacres,

corporum sanclurum Alexandri Papa5

subitua imber ac niegressum noslrmn / inlnbere non valuit. Geroldus quitertiana

ets.

Justini
Chrisii
et a

presbyteri

peferrl

videmns
Hittonem
reli.pnis
i.

num
ptum,

ad an-

nc-.xxxiv,
Gregorio
Hlis

rtnw

iur-

Jini

febre

diu

vexatus,
febre

Roraam
excefesto
in

tacto

feretro,

\cnisse,

IV

Papa
scril

benigne

quartana gngelboldus vero, Qaidam cocus, Giak

sanati.

lahorans,
rnente

sunt
fuit

ac

sacris

aliisque

nomine,
elTectus.
:

Pentecostes

donatum

caotus

<i"i

']w (,|lls
il'i

"1

labernaculum,
est

meritis

donationc in fcsto
ex Actis.
15 Addit mo.v

Verum <i<> Pentecostes perana non constat

:

fnisse

Ssnctorum
nitm Iraotus

incolumis

Anemunt
per ma-

mii.lam de nostris

visum perdiderat
feretrnm

sed

laudatus scriptor
el

Sacrffl

illaj

iltindt ibidtm

per

lumen

recepit.

Tunc

divorum Alexandri
re
translata?
in

Justini exuviaa deinceps fue-

trantlatm nd
''(UtiKilralem.

H
ityiiot

;|

1;I

,[,,,

piucima, quae testibus roborata,*....

inficietur.

ecclesiam

cathedralem,
dioecesis

ipsiqne

qni

pie

sapit,

Sancti

inler

putronos

hujus
,

prascipuos

rumore comperto etc. auctor narrare, quantus fuerit conjneipit hic oppidis et vicis, quos cum eursus populi in Ai cogor aliqua omitsacris religuiis transibant. nint plures voces in Ms. legi non potuerint, tcrc,
graliarum t3 llujiismn.li
redderetur prorsus imperfecta. Itaque omissk illis, <i""' sxigui *"( momenti, cum Hfs. prosequor ; Et eral jam veluti quadam lege sanff l

Imdieque
officio

locnm

hahent

atque

anniio

ulerque

etiamnum colitur. [ncertum laraen cst, sub quo episcopo ea posteriur translalio acciderit.
Wriin-nsiepliaiicnscs nostros S.AIexandri bracbium
religiose

olim asservasse,
Piazza

alicubi

legimus;

quidet

sic dictio

quid

RarthotouKHis

ad

diem

Maii

xvii Septembris aliter

qniis sentiat.

de horum
ille,

Sanctorum

reli-

Hactenus
ccenobio

primum

attribuens

r i[iiiu

mis
i:

'iiilh

ii

ab obcurrenlibus catervarum turco usque per octo fere nut amplius spatia donec quoque .iini Sancti deduecrentur,
ut.

reliquias

illas

sui

Ordinis Benedictini,
t

iliiiinm

villanim

plebes

cum

crucibus
globi

obviam
fe-

properarent. Singuli
reltant.

lurmarum

sua signa
vero

qiiod Frisingm in monte S. Stepkani situm est et Weihenstephanense vocatur. Hanc autem sententiam dcindc cap. 2 i 3 confirmat instrumento donatiottis anni 838, in quo teguntur hmc verba :

Quibus

praeunlihus
aut
,

confnse

multitudo
aut

Ad
ubi

Frisinsas in

monte

S. Stephani, in

ecclesia,

maxima
profundae
rtim,

permiscetur.

Nonnumquam
asperrims
angusti

requiescunt

snnclorum

corpora

Alexandri
traditio-

paludes,
lapsus

caules

aquafauces

Papa? atque
nis

Juslini

confessoris.
in

Aliud

aui

aut

tramites,
;

instrumentum hunc
illndqne
:i~>:i.

finem allcgat cap. 8

iiwtriimenta edidit
:

prsruptse,

persequenles

prsepediebant

....
:

sed

| 3,
/io(/.

jiart

"J

inter

omnia vincil
lnl

amor. Terentianus
est,

versus est
tiat,

Nivo-

ln hoc
in

lam

difficile

quin
alius

facile

quod

faclum

est
,

autem leguntur seqttentia publico * synodo in monle

ossa

Hoc
publicfl

sancti

luniarius
nisi
tii,

ayas.

Quis

Ihesu
,

bone

hunc ardorem, donaveras? Tu enim solus

his

Stephani
dri
et

uhi

cum pulvere
honorabiliter
id
,

sancti

Atexancer-

sancti

Jnstini

humata
Octobris,

eiiam
luos

vincis

cum

judicaris.
facis,

Rt
ul

idcirco
ille

etiam

nunlur,

die qno factum est,

est

anno
vni.

semper

invincibiles

castrorum
Quis,
in-

Incarnatinnis

Domini

dccclx

[ndictione
:

iiiornm

miles et

invictissimus athleta,

Hisce adjnngit auclor kanc annotationem

illas

Sacras

quit, separabit

an

anguslia?

nos a charitate Christi, tribulatio Nnn. Jtem sed Omnia supera:

exuvias posleris

temporibus fuisse translatas

,

in

ecclesiam cathedralera
in
:

discimns
post

ex

Chronico
Christi

mus propler eum, qui

quotiens
aul

dilexit

nos.

Me

mise-

Weihenstephanensi,

qno

annum

rnm! faleor toliens ipsis etiam membris intremuisse,

;i11
'

ncccLx

hsec

legiraus

Non longo
illae

ahliinc
reliquite

tem*

vehendum manus admovi ad supplicandum adii. Quiddam 3nim supra oaturam humanam adesse senliebatur, ab his uiiad
qui

poris

intervallo

venerabiles
et

SS.
pre-

Alexandri
sbyteri, ad
lata3.
. .

Papm
.

martvris,

et

S. Jit-lini

cathedralera Frisingensem sunl trans-

que, c
'/'"

Bdetiler accedebant.
se

Hactenus auctor,

qno
Hle

autem
fuerit

episcopo

quove
satis

rebus gestis adfuisse. \t inlni addii de receptione reliquiarum in cintate Frunngensi, indeque conjicio, hmc ipsum ad Frisingenses scripsisse

ubique insinuat,

anno

preciosus

reliquiarura

thesaurns ab

ecclesia conslat.
16

S. Stephani

ablatus,

non

antequam reliquim
initio

in

urbem
legen-

ment

delatm.

U
1
:

Porro
esse

jam monui,
;

pro

Julii,

>.ii

aum

Junii,

quia Hitto

Komam

venit

autc

Pentecosten

dies oero

ditodecimus Kalendas Sulii,

twedies oigesimus Jv/nii mensis

""' r

numquam

venit

funda- Ejusdem componi possunt cum assertis eliam rtliquia Homa IttoBartholomm Piasxa de reliquiis Romm etiamnum ;iiiitini >ti m scriptorem explicemus servatis ; modo utrumque secundumconsuettidinem fereordvnariam loquendi de reliquiis Sanctorum. Etenim non contendent,

Hmc omnia
ci

sat firmis niti videntur

mentis,

facilt

Pfntecosten.
">

Anno autem
et
;

S34 Pascha inci-

"'""

quintum Aprilis,
\xi\

Me
Junii *

in

Ma a

rinuf/ttr

consequenter Pendtrs \u Ka/endas

SS. Alexandri
tota

opinor, Frisingcnses, omniasibitradita fuisse ossa et Jnslini, neque solebant (tomani

Sanctorum corpora
i
.

al/is

tradere,

ut

fre-

su mgesimus /tnmtis Maii; censendum est, Hitton e "i rmissc llotnam trt/nis diebus ante
wtecosten,
'>">t<o
r

quenter

I/li taiitcn

Opere novtrodictumestpost Baronium. qui notabilem corporis partem acce-

quod cum sequentibus apte cokmret.

fieri potuit ipsis

"" s

tamen reliquiarum
"( kabet

Ka-

"

OfRcium : neque enim ve*'Cst, Hittonem episcopum venisse Romam, paucis tantum diebus </> manrret. Carolus

J"f",

pcrant, pattem suam sokbant corpus cocare, uli retentam corpus vocabant Hnmani et partem et factum de S. Justini corpore, dubitare \>ix Ua

possum. At Moguntini aecedunt etiamt

liter reliquias S. Justini presbyteri

et

simi-

kabere se cre-

nchetbeck

iU

in iiistoria Frisingensi lib. 2 cap. i 5 P*o translatione dictarum reliquiarum laudat "" rrm s:,,|1 "'i sive niKlerimi, sive adsummum
' '

dunt.
47,

CerU Serarius m Woguntiacis lib. / cap. ubi enumerat reliquias Uoguntim servatas,
S. Justini

Hs accenset
hahcat in
tep
([ iii

nostri reliquias,
:

cum

sic

mi
'

'/'"

iJj g'o

ad

iv

idas

Decembris
dc

Martyro-

illo

catalogo

Sanctns Justinus presbyet

venerahiii.

Bedas

sequentia

Uittone

S.

Laurentium
63

alios

martyres sepeli-

Septcnibris Tonuis

474
AlXTOM
J

DE
de

S.

JUSTINO PRESBYTERO MARTYRE,

die xvn Verum dubitari

livil,

quo Romanum
cl

Marlyrologium
norint,

preseniarent.
presbilero,

Quod cum relatum

limcre de

ft ,i sse t

Seplembris,
potest,

ibidem Baronius.
satis

cepit

10

ChrisU

an Moguntini

cujus Juslini

quicum
imp.orum,
tor

fi.i-i.f"

eo absconsi

sint religuiat, </uas pos&ident.

ne

emnt, pro persecutS

qui
custos
deficeret
et

si

.pse,

17
uhtjittis

Namin

vr

imprsssum
ter,
sicut

anliquo Breviario Moguntino, quod notatur anno 1495, ad iv Augusti

confessoris celebripontifice.

eorum

fucral,

ma.tyrio

[*'

turha

r.del.um, qui

cum

eo aclhnms
pavelacli
,ls

mx

et

habrre
dunt,

creel

prmscribitur Officium Justini

lalilahanl,

tenore marlyrii
et,

s <-'OllJi|i

ttti

'iam

ihi tjuidam.

de con/essore
est

Certe Juslinus

relinqoerent,
a
carn.ticibus,

quod

salutis

deteri

fore ti

noster
est

non

ponti/ex.
ita

Nomen
ut

Justiui

commune

Moguntini possent habere alterius cujuspiam religuias. Attamen dies iv Auyusli, quo jam dicto lirenurio adscripta /uit festivitas S. Justini apud Moguntinos, jaret sententirn Serarii, cum illo ipso dic Sancius marmultis Sanctis,
tyrio coronatus dicatur in Aclis,
die

ccndcrent.

sirnulacns inanufucli.s libamina n

compulai
'

2Tun^
n.m
on.nes,

bcalus

Juslinus,

collecta

ChrisUanosuas
supet
^lllfllOl/,.

muliitiidine,

exlendens
in

manus

suspiciens
:

cclum oravil
angeii

cum
rex

lacrimis,
ccli et

dicens
ten-ffi,

Domine
ad

Deu s omnipotens,
Rcclesiam

(ilWKji.

cumquc eodctn
ita

cujus potentia

nutriuntur

el
ei
:

cultus fuerit a Frisingensibus,

ut

pan

homirobur
depel-

nes,
pra-he
le

rcspice

luam

da

reliquiarum vel a Frisinyensibits, vel a liomanis fortasse ad Moguntinos pervenerit. GabrielBucelinus in Sacrario licncdicttno ad Itunc dtein aliis

fortitudinem, gratiam, conslantiam

timorem,
,

separa

mollitiem,
:

removc
istos

formidh
fidelei

nem

lolle

mohiliiatcm
in
liga

funda

tuos

omnino
teri,

iocis
iis

assignat religuias S.Justini J9rcs6y:

Chrislianos
dilectione,

luo

amore, consolida
fidei

eos

in

tua

de

Ikcc scribens
IlirslVIJl
:

Ejus insignes

retiquiffi

eos in

Luee

fideliiate,

nrma

habenlur
in

in

reiiquum eorpus asservalur

cor et

mentem islorum, ne
diaholus,
qui

callidus boslis adver

circuit ut
leo,

monaslerio S. Maiiee Novae Homana.

et

At inter
S.

sarius nosler

que-\
a

corpora
Novee
,

rcliquias

Sanctorum ecclesia

Mariai

rens,

quem

devoret,

possii eos
:

subvertere,
eis
auxiliuiii

de quibus agil Mariinellus pag. 230,

non
sit

verilalis
tiae

tramile

deviare

prebe

gra-

inrenio

crrtum

mentionem S. Jnstini. Quam vero quod asserit Bucelinus de reliquiis

est Husstif

tuae,

in

te

toto

concede morlis effugium, qualenus et ut corde diligant, et, quaa digne poslulant,

Hirsfeldl servatis,

plane ignoro. Ceterum Hirsfeldt

assequantur, per
sliun lilium

Dominum
:

noslrum Jesum
el

Chri-

oppidum

diciiniim accvevit.
loyio Uispanico

apud abbatiam BencJoannes Tamayus in Martyro,

qttod

omnia

tuum, qui lecum vivit jvcnla seculorum cumque

et

regnal per

omnes

cum
facla

ad

Itiiuc

diem corpus

S. Justini

lacrymis,
esl illico

suspiriis

respondissent,

Amea,

martyris hodierni attribuit monasterio Antiquarensi Palrum Excalccatorum sanctissimcc Trinitatis.

vox de celo ad beatum Juslinum,

,

dicens

Conslans esto

Justine,

cum
isiis

plebe

fidelium, quo-

Acceperunt

revera Patres

illi

corpus

niam

lihi

et

Gdelibus

corona

parala

est

alicujus sancti Martyris,

quem Jusiinum nomina-

vcrunt, erutum
listt

anno 4644 ex cometerio S.CalAt illud non est corptts S.Juslini, de quo nttnc ayimus, sed a/icujus
cttm
alits plttribus.

nam multa vohis debent.ir ceilainina. perlerrili 3 Ad hanc ilaque vocem

prostrali
in

marlyres,

lerram

propler

luminis

splemlorem
beatus

tamquam morlui
Jtislinus,

jacehant.
exaudisset

Videns itaque

Sanctiincogniti. Videripotest Cltronicon Ordinis

SS. Trinitatis
tcripsit

lnr:

quod
et

Dominus

orationcm,

Excalceatorum quod Hispanice Alexander a Matrc Lkt, part. 3 pag. 112, ubi narrat, cpto modo corpora ilta Rumai fuerint obtenta , et varus llispunicb monastcriis donala.
,

quam
deral,

pro se
heni.mie

pro Sanctis ad Dominum promexc.lans

eus consolahatur, eiDOP-

tans

el

conforlans
est

cos

de

visilalione,
visilare,
ct

eo qnod
dare
eis

dignatus

eos

Dominus
pro
viia

spcm
sil

et

tollcranliam

perfercndi

niartyrinm

pw

gloria pegni sui et

eterna, quam prwwlenticrunt

quos-

diligentibus se.

Tunc
in
:

milites

ACTA
Ex
Ms. Vallkellensi,

dam, quos invenerant

hant
a

via Salaria, qui veoieduxeitii.L

Christianis

et
:

ad
et

Clainlmm.
sine
corde,

Quibua

claudius

dixit

Miseri

cod quare deos immortales liberatores orbis alque servaiores reipublicsa non adoralis? Qui respoft"

denies,
ost

dixerunt uno animo

Nos adoramus
nosirum,

floi
1

mortem

minum Jesum Chrislum

Decii
sancti
m.ilii

"

salvatorera

cesaris

et

Valeriani

I'eisequeniv

pre-

fecti

mag.mm
:

ChriMianoi Ctaudio //,

gaudium
tes

unde

ceperuut babere ex paganis ad eos venienviri

Dei

baptizabantur

in

nomine
b,

sancue
et

Tunc Claudius

Trinitatis
sui

Kex

yolens

ipse

men

no-

exeltare

cclis esi, qui feeit celum et lerram, ipw" ipsi confitemur, omnia, quss in eis sunt enpeWi deprecamur, qui nos de manihus tuis polesl luini sinioet vilam nohis iriluiere sempiternam uec slftlacris nianufactis numqiiam humiliamur

ia

i" lir

imperii,

in durilia

sua-

menlis perct

sistens, et

assumens
ubi
ipsi

tuis

humiinim mortuorum
suluiti

sibi
,

auctoiimiem contra Chri1

slianos,

milites
,

non
dius
ced.

misil

nos, verum

eliam

thurificare ^ et)emUS 'jl seipsos ab e

curiose

diligenler

qarerent

inieiiiu

Christiani

essent.

Tunc

...i-

htes siudiose

perscrutantes,

non possunt. Hoc audiens )h,[ " imperalor precepit eos cum
liberare
i
,

ubi

Chrisii

fideles

manerent,
noientes
occulle

et

qnoscnmqne
dare
Juslinus

et

cum
uno

diu

cederenlur,
,

clamabani
(jralias

invenire

poierant

quasi

diis

ubamina, interficiebant. Quos

preshiler

ex

ore

dicentes
Christe,

Ubi
refij"

J P
iin

toltens

mus

Domine Jesu
:

quoniam

cum
de

lacrimis

sepehebat.
Just.no,
et

Audito

auiem
ipse
et

Claudius

beato

quod

quo.l

confortat

rannorum
sit

curam hahet de Sanclia confirmat Sanctos, ne typenas pertimescant ira commotus miet

januas ingredi meruimus, et pervenire ac red tuaj visionis et hec dicentes, Deo
spiritum.
4

Mloriai

Tunc

venit

noctc

Justinus

presbiter e
aliis

aU -

ftol

ttf

liifii

CfllK*

#f
'
r.

au<-loriiaiem

ferens

sua.n,

corpora
tristis

eorura
et

cum
eos,

rhrisl"'" 1

'

[ir

tUT

nire

potmssent,

u quicumque illum comprehensum praescnlias

invesuai

mullum
tes

merens,

sepelivit

Tunc

iiuli-

tHI*

Claudii

iuvenienles

lenuenint

beatiun
Ju-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
'

47^
ji-mi Jcsu

liniim ^oltim
!

i>

alii

, >

relirto lol, " lv

eo w

, >

fugernnt) .u B ,...*,

ct *

Ego grntias u6 u B e .-*, BgO

Doinino mro u UU.. uo W w

Christo, unrww,

qui
sno,

Ex ms.

adduxenrot

ad

Claudium.

Tunc

jussit

me
tuo.
pit

dignatns cst

connumerare
in

inter

servos

lla

sibi tribunal in rtus parari

sibi
(

patetio suo et
:

prmsic

sed tu, miser, lorqnerifl

insania et in
repletns,
et

furore

?ri sent:

Justinum catenis vinclum

:

quem

Tunc Claudius

zelo

diaboli
corripi,
ail

preoc
ferreos
:

InlPlTOffat,

'" icens

Tu

es Jusiinus sacrllegua, qui

eum

cordis

forliler

lecios

nec

,,;.,

,-olis,

nrc

principum
ei
:

insliluta

custo-

addtici.
sipisce,

Et

dixit

Claudius

B.

Justinum
el

Redeos,

joslinus dixit dis? Beatus

suim
.

sed

ralas

Claudius

Ego sacrilegus non sum servm Oomini mei Jesu Chrisli btasfemare non limes. Tunc jussit os e.jns lapidibns cedi. Qui
,

miser,

slullilis
:

lua,

adora

quos nos adoramus

liunc

dum cederetur
(vnilrriiut

gralias agebal Deo.

<Je

Eadem hora
:

ula VinCl

collo, et

de manibus ejus

quod si non feceri, SQper Lectum ardenlissimum mactaberis. B. Justinns dixii Infrlix, has epulas cgo semper concu pivi nam isla tormenta temporalia michi sunt ad gloriam Libi autem parant eternum inter: : :

mm
,',,,. diis

Clandius
stulte
,

iternm sic aggreditur, dicens per diversa tormentorum gene: :

itum.

commoneo te sacrifica ^perin desideras? Ecce Respondit Justinns presbiimmortolibns.

tar

ei.iixii

tompellis?
Cbristo
idolis
tis

Miser, manufactis idolis me hnmiliare humiliare dcbcres le potius infclix

:

7 Tunc Clandius dixit Video in \c artem magicam et profecto novi, qnia lormenia dHudis me tamen non deliras. Et dixit Clandins sui; ministris Extendite eum, et cum scerpionibos cedentcs aflligile. Eadcm hora Justinus prostralus
:

et

martyrio

coronatar.

Crealori
:

omnium
lu et

et
tui

non

manufnciis
peribihojja

in

lecto
:

ardentissimo,

snbridons,

vanis

nam eum
nervis

dii

pariter

dicebat

Benedictus

es,

gratias agena, Pater Domini nostri Je-

quos

injuste

adoras.
in
,

Eadem
gralias

autem
:

su
chi

Cbristi,

qui donasti

misericordiam

luam mi-

Claodius jussit

equuleo levari
cepit

qui

dum
Deo.

famulo tuo,
fortiler

distenderelur
Tiuic

agere

autcm
rcis

quam meritus noo hii. Uinistri agitantes Martyrem cum furcis fcrin

Claudius
latera

imperator jussit
ejus

iaminas ardensingulis

jacentem

lecto

ardentissimo

ccpcrunt
Christi
:

tes

circa

poni

et

radenti-

dcficere.

Eadem hora
vultu
disce,
:

beatissimos

martyr

|:

bus lacerari.
:i

Jusiinus alacri
jussit

contra

Eadem bora
deponi
oflicii

Claudius

tla

miMiu

nuni
stro

Hiaivf.

io

de equuleo, et cuslodia. Post dies vero quadraginta pro

tribunali
,

beatnm Justitradidit cnidam minipro%pit

Disce, miser,

quanla

sit

Claudium dicebat Domini mei Jc&u

quffi
tibi

Christi misericordia
clii

nam

tormenta,
refrigerinm,

tu

mieter-

modo

irrogas,

michi

Claudius
bealura
hiius

sedens

sihi

num
rant,

suppliciiim parant,

Omnes
jussit

etenim,
sancti

qui

ade-

Juslinum
,

presentari.
ei

Qni
:

dum

presensa-

mirabantur
et

de constantia
levatus de

Martyris.

roissel

dicit

Claudius
sacrilege?
,

Sic et tu stultus

Audiens
ral,

hoc Clandius,
:

eum
Icclo,

capitis
in

subire

faclus
critegia

es,
tna

Jusiine

an

putas nos

sentcntiam
ihi

quo jacue-

ignornre

qum cum
nefaria

similibns tuis
?

coram Claudio cnpite Iruucalus est Tunc

noctu,

profanis

jam per longa tempora commisisti

ausiis

nonimpec

venientes

levaverunt

Christiani

cum
crypta

la-

ne

tu
,

es

temeritate

agere

contra

crimis venerabile corpns ejus, jejunantes et agentes vigilias noclis,

dcos
c

et
,

conlra quia
diceris

precepla

invictissimorum
illum

sepelierunt

illud

in
:

in

ratorum
sapelisse
siinnin

sacrilegum
:

Lanrentium

et

Homanum

militem
:

perditis-

nbi tlorent agro Verano d pridie Nonas Augusii oraliones ejus usque in hndit-nium dirm ad lau-

et quam deprebenderis plurimos liujus nefari;r scrhr vrstrje lecum piiiilri hoc recorabsconsos habuisse inclamaris. Vel

absconse tulisse

dem
est

et

gloriam
et

honor

Domini impcrium

nostri
in

Jesu
secula

Chrisli,

cui

seculorum.

Amen.

dare,

quia
aostras.
,

non colens dcos iradltns

Infelix
,

es

in

nns

pulabam
quasi

te

ad

masensum
consti,

ANNOTATA.
verba congruunt cnm Actis S. Laurenguibus Decius csasar et Valerianus praefectus frequenter vocantur : at non congruunt cum F veritate historica, et clare insinuant, auctorem
a

redire
lere
et
:

et

tibimel
tibi

ipsi

sapientem

ideo

dulci

ac leni sermone

loquebar
lu

Hmc
in

decus
qui
in

aique

potentiam
es,
ei

eminenlissimi

imperii

tii,

tibi,

pene nichil
arte magica,

exequebar. Et

conbea-

lidis

non honoras deos, neque

|'i'iiicijmin

pnrivpia
dixit

cuslodis.

Eadrm
: :

hora

non fuisse peritum

perante
Decio
,

historia illorum temporum. Im-

tus
Uia,

Jastinus

ad

Claudium
torquere

Tormenla
et

Valcrianus

revcra

floruit,

et

miser, non pavesco; sed cnpio

nam tormenta
pa-

pra-fecturis aliisqut

dignitatibus exornatus fuit.

cst
;

ffiterna

metuo, que

te

babent,
jussit,

Uterque etiam Christianos acriter persecutus

sed,

trem tuum diabolum.

6

mortuo

Dejrio,

imperaoil

primum

Gallus

Tunc Claudius
beatissimus

ira

commotus

ut

cum

cum Volusiano

Korpionibus diu cederelur. Et

deretur

oum
hilari
tibi

diutissime ca>vultu
gratias

Juslinus,
:

reddebat
Christe,

Deo,
quia

dicens
lu es

Domine Jesu Deus omnium rerum. Eadem

Gloria

resit

filio ; deinde vero Valerianus, ow Galli&num filium sibi coUegamassumpsit. Imperarnnt hi simul usque ad tempus, quo Valeriunus a persis captusest. Tmc Gatlienus imperare perocto circiter aut novem annis, atque eu icm-

hora

Justinum presbiterum niser, considera setatem tuam, ne et tu pereas. Respondit Tt. Justinus, dicens Ego polius desidero
dixil

Claudius

ad

eontra pore cessavit acris ittu i>rr*ecutio, quam moverat VaUrianus. Christianos
h Claudius
XI, est

pndice mori,
llin

quam impudice
:

vivere.

Tunc CIhu-

'mperator dixit Adhibete ei et fustes. llle a tcm pro niihilo lormenta reputabat. Eadem hora
Cfaudins iratus dixit ad
dl 's

rium adeptus gius ad annum

q< hic rex vocatur, wpepost Gallienum anno 908. Pa*6$ el 969 rotmde ediat,

beatum Juslinum

Sacriflca

immortalibus. Beatus Justinus dixit

sacriflcium

Ego me

Obluli
Jj">a

Tiuic

Deo et Domino Jesu Chrislo, sacriQcium csi Dco spiritus contribulatus. l,;iI|K Clandiua jussit eum in conspectn
et

sedraitonullosfuissc martyres sub Claudio II; Tillemonnesnon allegat, qui&us idpossitevinei. m S. ixom/su, rapa tius rero tom. 4 Monum, Ctamiio ll esse aliquos probabitius sub
agnoscit,

pa
et

cBe

wpoliari,
nia dicena,

diutissime Bagellari, snb voce prajconoli. B. Justinus dixit

:

Deos blasfemare

Commentano

Laurentio, S. Jostinnm SS. aMisque multts, dtctum est RomanomiUte, num. 7 01 seuucntibus. Verumtatepultis per

men

47 6

ACTA

S.

JUSTINI PRESB. MARTYRIS

tinus S.

A men Acta non sunt tam accurate aut perite scnpta, ut raliocinia iis inserta sic prolata credamus. Illa polius aucloris, qui personis conrcnicntia medituri roluit, quam tyranni et Martyris,
esse existtmamus.

Laurentium, aliosque multos Ceterum Acta illa procul duhio d lu p Sancti scripta sunt ah auctore parum multitm auctonlatis habere
possuni
dedi,

<>
*
-

,-

aL

nmern

cum quia commemarata

tum
,/uia

sunt

d Id

est,

in

crrmeterio

S.

Cyriacm,

ubi

Ju-

ct aliis,

uon liuhemus meltora

IU^' '"^ a V'

1

**
"'

DE

SS.

NARCISSO

&
MM

GRESCENTIONE

MARTYRIBUS
j.

s.

R
Ex
Martyrologiis
,

et

Actis

S. Laurenlii,

FOKTK SUB
VAI.RH1ANO.

hscura

admodum

Hlarlijrum, qitos
iii

Sancti hi

Marlijrologio
terbis
et
:

rst memoria duorum adhunc dicm Baronius Itomano rommcmorat

qui

aperuit oculos caci

Cliristi

nali, iu

te

illuminet
ejus,

imlui) e

pressoque signo

oculos
,

viilit

men
Actis

et

beatum

Laurenlium
et

Uartyres
plunttus l'dstis niiscri]'li

sicul

peHit.

his

marlyrnm
hisrr

Narcissi

Romai sanetorum Crescentionis. Laudat pro

[tem

t/tarttjrio

SS. Narcissi
habetur,

Crescentionis

tn

illit

nikil

ita

ut

ex

illis

cotliyineS.

Bedam aliosque antiquos. At per Iiedam apud Baronium intelligitur fdartyrologium Iiedm ifuiifem nomine impressum; sed minus antiijiiuin
,

qucnt,

utrum passi
Jiistinus

sint sub

Valeriano, stcut
II,

Laurriiints,
ut
S.

un vero deinde suh Claudio

aut

sic-

aut

si

partihus
hoscc

iuntii/n.

quid Bedat haheat multis Prnnus martyrologus , qui

, t

memorajps,
rtns.

presbyter, in iisdem Actis tepi etiam sub Aurcliano aut se-

au ctor Ilomaiu parvi per Rosueydum editi, qui post iii m liomm S. Justin um presby terum, an de qim kodie agimus, ita pergit : Item Narcissi el Crescentiani. Ado kunc scqni, et aliunde

Marty res
t ii

sim u I a u n " n

m nt,

est

3 Jieperiuntur
rurit

in

Apographis
tiominc

Hieronymianit
Crescenlii,
Cre-

Martyres,
et

qui

'

ii ii ii t

sceniionis

Crescentiani

annuntiantur.

Uorm
vmla

aliquem
itiui est

esse

eumdem cum
t

Crescenlione hodiemo,
observavit Solkriw

interisimile,

jam

amjcre
arenaria

solitus,
,

sic

habet

Romm
est

in

crypta
et

noster

sanctorum martyrum

Narcissi

Cre-

scenlionis.

Adonem

secutus

verhis
cisci

Uem

Roiueb

Usuardus his sanctornm martyrum NarSimilia

ad iv Augusti, ubi Crescentianus cum aliis datur cx Uieronymianis. CresceDtianus illt Romanus cum hodierno Crescentione idem ease
: nam et hodiernus iu Romano parvo minatur Crescenlianus. Po/uit idem auctor,

potest

no(fi

et

Crescenlionis.

habet Nothrrus.

Recentiores

verba

adoptarunt.

marlyrologi plerique At Ferrarius

antiquiorum
in

Jnsiiiitii,,

Catalogo

transtuitt,
rt

Sanctorum Italim prolixius tcxuit elogium, Duas tdinrn addidit conjecturas minime vcrtas. Prima est erprrssa hts verhis : Narcissus et Grescentio eodem anno, eademque pfrsecutioue,
quibus
sanclus
Aclis
S.

ihuv

presbyterum a i\ Augusti adhmediem idem faccre de Crescentiano. Dantw martyrum classes ad x Augustt, d m

Laurenlius

passi

sunt.

llmc

utroque repcritur Crescentio. Si hi duo rex$ra siut, uterque potest rsse idem cum hodiemo. At satis conjecturarum ineertarum. Piaxjtaad lntnc dirm corpora SS. Narcissi et Crescentinnis minbuit ecclesiai S.Praxedis, nescio, quo fundamento. Baronius in Aitnutatis ad Martyrologntt scrir
htt

nec
ullo

in

Laurentii
anliquo,

Irguntur,

nec

in

moiiumriito
Ferrarii
coronali sunl
iiiilluiii

t/uantum
IteBc

existimo.
:

Altera
rio
jrciiini-

conjectura

est

Marly-

tsta; Erat

uomine Crescentionis

dictiim nobile

xv
die

Kal.

Octobris.

Ihtjus coii-

ccemeterium
ccemeterio
/

Roma
Priscillae,

via

Salaria,

non
tabulffl

longfl

oltitd

quod illo auctore Romani

qiuuii

invenio fundamentum primum annuntiati sint ab

ut

indicanl

Valicaperiegi-

ns,

in

quibus

ccemeleriorum

nomina

parvi,

deinde ab

aliis.

At

illa

mus. JHitra
4

non addo, quia omnia

' ""/" n,lni

eonjeclura /requenler

fallit,

cum

ille

uuctor non

tur ualde incerta.

[|(t ,, r
i

raro dies 2 Acta

noti
gi

j>r<>

arbilrio fixerit.

S.

Luitnttiii

ijusii
ir.u-

habent sequentia
<ii<t<-

ACti S

rentiuspaulo
perquisivil,
in

reniu

apud Surium ad x AurEadem nocte (S. Jjiumartyrium suum) abiit inde

:
:

Martyrologio Hispanico Joannis Tama^ Salazar ad hunc diem celebratur translatio S. llr 1.0' Naixissi martyris Romani, quem auctor
lu
i

diernum intrepide
Baetica
cissi

declarat.

Bispali,

inqwt,

* 4*

ubi

congregali
iii

essent

Chrisliani,

sive
in

deposilio

domibus
in

sive

cryplis.

Venit

autem

marlyris

sacrorum pignorum sancti Romaa passi, quffl in coei ohio

Trinitatis

Frar
ele-

vicum, qui
Clirisliaims
stiniii

dicilur

Canarius,

reperitque
Narcissi

mnllos
Chri-

trum Sanctissima3
ganti

Excalceatorum,

a^ililius
:

cujusdam
in

iheca

inclusa.

cultu

magnifico

vi nerantur.
\lll'0

collectos
i.-(inim

ingressnsqne
,

eas
eis

cnm
u"e

lacrymis,
,

Ilactenus
tatis

peuY>

l;i\il

dedilque

thcsauris

omnia vera essc existimo. -U 1 Tamayus nimts /anlr designal Narcisstt

quos beatus Sixlus episcopus ei trailiderat erogandos. lnvenit aulein illic eliam Crescenlionem
caecum,

CUJUS
ille,

modo Acta
cujus anno

inrestigamus.
{644

corpus

Vrriun acceperunt *
tis '
1
.

Sflj

cum
:

lacrymis

ipsum i-ogantem,

et

di-

centem
ut

Pone
dixil
:

manum tuam
tuam.

rtdeam

faciem

snper oculos meos, Beatus Laurentius laChristus,

giosi Patres Excalceati sanctissima rr """' rl c l videtur rssr Narcissus hodiernus. Certe t>l <'"' 9

crymans

Domiuus nosler Jesus

nequeo ex Chronico laudatt Ordinis, ^''l' spanice per Alexandrum a Hatre Dei, 'i'" P
3p&9-

!o

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A 3 po9
corpo
'
fl

//2 narrat,
ex

quo modo varia Sanctorum

S.

nrmctcrto
/'

Callisti

Itoma- fuerint

477 autem nomen revera iwoentum fuerit, ntcdwh D ent certum, hodiemum rssr, quem pbssident ffispalenses.

Joannem ab Annuntiatione, procu,io ptr ,' ,/rnrralrm Ordinis sui. Inter hmc corpocum rorpore
corpus S. Narcissi marlyris, idque S. CallisH Waditum dinturcon-

Habtoanteme Epistolam

P.

MaximiHa_

ledent,
in

Trtemutur

datam,
stris

anno 1073 ad Papebrockium nostrum qua kmc ieguntur : Quidam e no

scribit

Venetiis

esse

illic

nobilem, qui

e ca-

tjusdem* Ordvnis. At non ad^ntui Hispalensi utrum corpus cum illo nomine sit mvtnditur postea sit impositutn, Si an vcr0 nomen
'

tacumhis

dictis S. Calepoilii accepit sacrum corpus S. Narcissi martyris, cujus festum incidit in xvu Scptembris.

DE

SS.

SOCRATE
IN
S

& STEPHANO
ANGLIA
G E

MM.
c. s,

Y L L

JOBTl so

BlOCLFtUHO

ogiit, Iftiflt/rolooii-'

ffrk

H
^M
diem
Siephani.

osce

duos Magnm Britannim Martjrcs nomint tantum etpalm&tra Anglicana

retusta

*-

notos,

ceque

ac

recenliora

Martyrologia ad prmsentem Septemmagno consensn annuntiant. Ex Ihrro-

crpnmil. quii/uc mihi aliunde ignoti sunt. Non maijis scio qum retera manuscripta videril Bminentissimus Baronius, de quibus in Notis ad textum Martyrologii sui supra relalum sic memi- e
,

nit

Agunl de
et
alii
;

ii><lem

bac die

Beda,

Usuardus,

nymtanis apograpkis Epternacense ap ud Florcnlinium in Notis ad Martyrotogium suum eos

sir

Ado

quihus

etiam

adstipulantur vetera

Manuscripta. Certe ego kujusmodi

nec

Museo
legi,

memorai
%
:

xv

Kfll.

Octobris

Brilanniae Socratis

nostro rrpcri,

nec ab

aliis

lucem data

fieda

in

Martyrologio apud
edito
,
,

tomum
habet
fn

Martii
In

ad
Socratis

nos antc cumdem diem

et

neque Baroniusipse de kisce sanctis Martyribus, quantum deprehendere potui, in [nnalibus suis

Britanniis

Stephani;

mentionem
re,

fecii.

in kac itaqut mstrumentorum

dicta
niii videan-

eos

altum silet. lisdem verbis Metrico Notkerus : consonat Rabbanus et refert

tamen

penuria aliud facere non possum, quam indaga-

quo fundamento Wilsonii

iii

Ado,

et

post

liiinr

Usuardus,

uli

et

Ms.

Flo-

tur. Sanctos Britannos tive

riniii

Anglos fuisse; martysatis verissimile

rarii nosiri
aiis,

Sanctorum

compilator,
Socratis

In
et

BritanStephani.

ea insula

consummatum

inquientes,

s&nctorum

facit
tinrt,

Hos denique secutus Baronius in Martyrologio Homano hac dit ait : tn Britannia sancto-

.1

quod aut m ad nobilitatcm stvrpiseorum atqua ratione id probabit Wilsonius? rrrisimilituilt/n- pnnlrr non ahcrrat,
tos in Dioclttiani persecutione passos velil
:

satis rartsi-

rum
sem,

martyrum

Socratis

et

Stephani.

Cetera

quod
in

miU,exponi-

qum magno numero proferre posprmttreo ; quia prmter Martyrum nomina, incertamque in Britannia palmstram, nikil nos
Martyrologia,
docent,

ea

enim suos heroes etiam

lib.
I

Anglia
sunl

spectavit,
S. .1/-

de quibus Beda

Historim,
:

cap. 7 de

bano agens, kmc

state

scripsit

Passi

ea tempe-

Aaron

el

Julius,

Legionum
in et
lorti,

nrbis cives, aliique

flojium

dt iisdem agit Joannes WilsoMartyrologio Angticano, primum anno 1608 ac deindt cum nonnullis emendationii

At prolixius
ni

utriusque sexus diversis

diversis

locis

perplures,

qui

nius

suo

cruciatibus

inaudita

membrosupernaB
i)e

rum

discerptione

lacerali,

animas
Opere

ad

bm
C

iiiiun

""'.

ex

Elogium. quod ibi ttAnglico Latinum subjungo, In posteriori

(640
edito.
:

civilatis

gaudia
et

perfecto

agone
in

miserunt.

SS.

Aaromi
dicm
iiht
l

Julio actum
;

noslro est ad F

itaque
sio

editione sie kabet

In Wallia Australi Pas-

Julii

dr Sanctis vero Albano, tjusque

SS.

Slephani

et

Socratis

marlyrum, natione

im fidr magistro
in ictis

aobilium

Britannorum,
presbylerum
essent,

qui
et
in

cum

per

S.

Amfidem

phibalnm
Cnristi

martyrem

ad

Amphibalo, clerico ad kxii Junii, secundo loco editis, drciter bis mille ejus opera ad Ckristum cowoersi, coronatique mar-

conversi

persecutione

Dioclein

tyrii laurea fuisse dicuntur,

quorumomniummarInttr hos trgo SS.

uani

imperatoris

per acerbissima tormenta

Bri-

tyriumad magnam Diocletianeam persecuHonem

oniii

tanuia
''m

necati sunl circa

annum

Christi ccciv. Eofuit

308ibidem relatum
S.

est.

memoria
,

antiquitus

celebris

in

Wallia
,

Socrates ac Slephanus fuisse n

Wilsonio crtditi

Auslrali

praecipue

"bi
1111111

niultn
i't

iu Monumethensi ducatu eliamnum monumenta eorunuiem no-

honori

taiti

nonnullis,

dicata supersunt. Hme ibi, qum inpriorieditionepaulo

mualiter

Ampkibali discipuli, et acer sunt, ideoque sunt : bissimis tormentis ntcati, ab todtm dicti '"" nonsit, non inepta '<"'"'" quod etsi certum eorumin jeotura est. Eadem dt causa palmstram
ins&rali

posuerat, Dixerai
ea mdem

cansam
in

enim Sanctos cum aliis multisob Christianam scilicet religionem

I

Wallia
S.

colhcavit,

quia muiti

in

ta

tecatos fuisse; de
e

cultu rcro scripserat

Multa

hamnum

Wallia eoi*um

supersunt templa,
consecrata;
ubi

antiquitns
ipso-

ui

honorem

etiam

nint

memoria ad haec usque tempora ceie*bris est, Prasertim in ducatu adjaet Monumethensi, cniibus parUbus Austrabbus.
Michael Alfordus innalibus ecclcsim Britannicm, tom. t, ad ankabet
'"""
Ckristi
3 Hisce

[mphibalo Christum edocti yloopimonimulriosomartyrio defuncti sunt. Huic ait, in Monumethensi si, < Wilsonius tum favcl Martyres th-skire, sanctt ducatu, culgo tfonn kabuennt, ti sibi dicatas oHm nmtri tccteias
provincia a

nimc ttiam eorumdem

<riil.ii*

consona
SS7,
ct

"'jroh
A>t

Hnt, dr reperire. nihilpotui apud alios

5

supm sacra monumenta txamen tamtn tgo post dtiigens

S U eano

num.

80,

laudans prmdictum

Mnrl <ji'ologium,

auctores,

quorum nemintm

corum

tehiscesanctisMartyribusmtmmere, stamant, Joannes Tamayus IH BrUannia

ta-

Mavtyrolopa omma, qum p orro quamquam palmstram

r atMTtum
fichtnixi

47*
AlCTORB
C. S.

DE

SS.

SOCRATE ET STEPHANO MARTYRIBUS

corrupla corrupta

Septembris

tamen in Martyrologio Hispanico ad hunc iliem eosdrm Briloniaj sive Brionim, qnm ulim Hispuiiur 111 CuUdcia cn itus fuit, nunc expassos
uipii capti

nomina

Sanc Sanctorum
cos
;

palastrs

Martyrum

repcritur,

et

0cn
8f"

(irmat in Brftonia

Hfopania

cisa,

asscrere

non

dubitavil.
et

Brilonia in
qui

dem

persecutione

[Traianil

Hispania,
in dira

inqv.it,

SS.

Socralis

Stephani,

Trnjani persecutionis procella propter

>tate Brionia vel sanctorum martyrum

et

l^^T ^
in

hac^serT^ In

'

*
h]

Soeiolis

(,

fidem

CBiboIicam,

V nnn *
i/

variis

tormenlis dilaniati,

Stephani.
e}

Alii

sul Nerone.

tamlem
versari

mai lyres

supremo

coronanlur

agone.

tbidem

usdem Juiiam

Hujiis asscrti sui,

cui martijrologos cetcros ad-

Epigramma

TZto* """"
''
.

agnoscit, vadem citat pseudo-Julianum, more suo cetrns omnibus prmfert. Jnlianus, ait, archipiesbyter ToIetanusinChronico, anno xciv, num. xxvi, fol. xvi, licet in codice eilito

quem

poemalaHali de eisdem agens ; verumtmt? quam pr<cd,c!um C/ironicon cum m 0, tnm ah alus fictitium cssejam
toties
sit.

ut ulteriori refutatione nil opus

oitentuT*!
'

DE

S.

FLOSCELLO, PUERO, MART.

QUI GOLITUR BELN/E, IN

DUCATU BURGUNDLE

COMMENTARIUS PR^VIUS.
De

cullu, translationibus;

tempore martyrii,

et

Act IS.

Colitur Belnat, <iuo cor-

pw

fjus

Belnm, qum oppidum Burgundim medio

est,

Gallia: in

ecco

ducatu Belnum,
cujusFlo-

indigenis

Beaune
pucri,

appellatum,
Floscelli,

dam
celli,

sancti

vcl

aui sicut <n

Flocelli,
<ih

pradicta esl translatum anno Domini ducentesimo sexagesimo quinto. 3 Quaj hic de prima sann, Martyris Constantiensi pago, vulgo le Coutantin

millesimo

nostri

diflfiirwto-

nonnullis ipsius Actis legitur,

in

Nor-

(wiKfjm

Vicloris
est,

eorpusculum
aliquot

mannia Inferiori, sepultura exejusdem

dicuntur,
illa

rassione
;

in

veneratione

uullain

quo jam

rcrlam fidem
et

inrrriitnr

cum

seculis

translatum

Passio.

fuisse,

mullisque miraculis inclaruisse perhibetur. Castellanus in Martyrologio universali ad

ut infra ostensuri sumus, interjabvr

sit,

losas rejicienda

in ipso citato loco

jabxi-

hunc

xvu Septembris diem <>> marginenotat, eum Gallice passim sainl Placeau, et< u\hsdum ,u lons <i,m
{

Frouceau appellari. De corpore ejusdem ad prmdictumoppidumtranslato sequentia accipe ex Uartyrologio Belnensi, fol. C;i, ad nos olim transnussa, et ad hanc diem seposita. Undecimo Calendas Maji. Belno caslro, Exceplio SS.
sainl

suum prodat. Scriptor cunu illius anonymus, cum di.nsset, S. Floscell im, quando i ardentem rogum conjiciendus eral, petiisseaDeo, ul non igne, sed aiio quolibet supplicio corolatorem
narctur,

utque

mercretur corpus suuut

coiisum-

mato martyrio, ad projiriam patriam, alque ad pagum proprium redire, qui dicflur Conslanlinns;

Floacelli
sti

et

Hernei
a
in

ex

quibus

gloriosus
ipsius

Chriscri-

alhleta
lestalur
,

Floscellus,

cnm heec, inquam, di.nsset scriptor, narrata postmodum Sancti cmde, iiis verbis progressus est
Christiani

sicul

Passio

Pta

uMelibus
villa
,

autem

anlVmiles

ejus

rnr[niM

iiliiin.

Christiana
,

religionis
est

scriptoribuR

ahscoiidcrunt
et
saiis

Duurnunensi
digna
est

eum

animo
quatuor somnis
Floscelli,
;

devolo,

loco

gniclo

qua

pago

in

Constantino
et

bene

ornato.

Quiescente
et

autem
*

ibidem

veneralione
virtutibus

tum,
tum.

sepul-

Deo magnis

ipsius

corpusculo

eo

amplius mensiChrisliani
i.e.nan"

clarifica-

bus,

commonili
provincia
B.

in

naulores
euntes,

2 Sed
_

cnm

de
invalescente gentiliura
religione

furali
*

sunt
OpUllil

ex Constantiensi

furore,

in

eo

loco

debiti honoris

corpusculum
veslitum navi

ejus

quod

optimo
et

sijndone

agro

sanctissima
castri

truiitlattnn

hra carerent, a quibusdam pradicti

memmiliti-

immiltentes,
navigantes,
die

extenso

velo

per

hns
anbata

pariler

cum
et

magnum
ter

s.
in

Herneo

pelagus

cum

cereis

insigni-

reverentissimo,
signis

Coenomannensi villam Ruffianam trans-

ardentibus,
patii,

tertia

venerunt

ad

provin-

portali

ciam
4
cise

qui vocatur Constantinus.

yina
'

disponenle

adde oppi.

dam
'

tempore in nsque nunc

qnibus
folxo

claruerunt. Inde dimisericordia, Olhonis cumitis

*

virtutibus

ln

crastino vero

congregatis omnibus provindie terlio Kalendarunu

raensts

Belnensium
fideliler,

ipsius episcopis,

translali

sunt,

ibique

humili.erque posceutibii*
succurrunt.

<|ujl)iisvis.

clementi

Mariij

inler

psalmorum
gaudia

psallentium
veluti

vero

pietate

sepelierunt

melodiam membra
et

omuiotn
^jns, in in

Hmc

ib\

tjutdem

Uarlyvologii de eodem

in-enfi odore
locelli,

aromatum
lllius

fragrantia,

m*-

^odeposxtohmcrursumlegereestcQixmioldvis Novembris. Eadem die Translatio corporis b Floscelh

numento
!

vocabulo

Christonno,

-'.

qua ab

liominimis

provincia

et

PP
:

marl^ris, in Iiac ecclrsia Belnensi mneseentis, quod corpus per venerabiles patres doSimonem, Ululo S. Cecilia presbyieram

nomiualur

Duuriv

Duuronno.

mmum
el
'

Cardma le
,

Aposlohca
Dei
loco

Sedis
Gratia

legatum

Gu,tt rdum

In^FrT
episco-

scd quis crcdat /ahulatori illi, poribus, ferventeque, ut asserit, persecutionc,M "' 7"" Ploscellum passum statuit, ecclesiam D#

Hactenus >P xC /'''"qui Antonini

pum, de

Eduensem

Constantiensipago

tot vicinis episcopis

florenm
' '

ad

locum magis venerabilcm die

tamijuc pacatc sacri corporis exceptione p"

exuttantcm comminiscitur,

quam sub

C/trtsttan

DIE DEGIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
imjiera f or
iltus

479
S. Floscelli

nmqnatn potuit

fnisse? De

Conest, il-

primo

commumor sententia

xvn Se- adctobr lectionesistmcomposUm sunt ex Actis c s. ejusdem, qum infra examinabimus. Pro antipholegitur
:

In Natali

plembris.
nis rcro
tis

amimhM
Pr

"< coM*ml*o, uf nomen accepme, apudHadrianum Valesvum in Notitia GalUa-

Laudnm

scquenttS rrrsus hexamelri sa-

inepti legnnfur.

!!vlrir licet.
lS

Mnc

/"

'"

proicpstm rocahulum

Spiritus inviclus habitacula carnea linquens,

Est visus multis comilari ccetibus almis.
Millia

iia
'

scriptore Passionis uswrpaVum fuissedi... se d rn ipso is scsc a S. Floscelli mtate

mox aeptem populorum

credere Chriato,

i'""P

orein '

<em
'

longiusabfuissemamfestat. Duurix Duuronno, vel DuurnuncnB yillam legitur, frustra in Belnensi Martyrologio

Et limphis vivis properant cura Csesarenasci.

Ex

patria Sancti uantoB venerabite qua;runt

,

Corpus

et

"'"

idtm

oe Rufiana in Sequanis, adquamsanHl rslll dcinde translatum fuisse, ar tyri$ corpus y asserit, consuli potest mox tiartyrologium
.

'

ut

inventum

palriffl

cum

laude reJu-

cunt.

Convetiiunt noli, coniin^s,

;iti]iie

propinqui,

Ac Margaritam condunl veneranler honeslam.

si quis conducit egenum, E\ ejus meriiis fertur medicina saJutis. Alterum de eodem Officium in Translatione S. FIoscelli ix Novembris, qua scilicet die corpus ejus ad honorabiliorem intra ecclesiam Belnensem

Quis vero gentilium furor in cilaudatus Valesius.

Martyrisad Lumulum

vncompertum mihlln nisi forte aliqua barbarorum irruptio ichi est, Hemeum guod attinet, is kaud sigiietur. Ad S.
Martyrologio memoretur,
dubie
est

Ernevs,
1'

cnjus vitam iilustratam hahes

Amjusli,

djnul nas lotn.

t\

ad dirm
i

IX,

pag. 435
rixisse

locum translatum fuisse diximus, ibidem prmscrihitnr.

seqq.,

ubi

eum

seculo G inclinante

Sed,

quod

mireris,

lectiones proprim,

ex

ostenditur,
clesia
I

sepultumque

S.

Georgii

nco Celciaco, in martyris. In Amwtaii ad

translatio

eclit.

reliqua Passionis parte concinnatm, marlyrium Sancti tantum continent, nec ullam de translatio-

nova S. Erinei

ex Analectis Mabil-

11

loniimemoratur, facta a Francone seniore, epir scopo Cenomanensi, qui ab anno793 usquead
816
inirii

sedisse

ibi

dicitur;

oerum

et

ea translatio

R Belnm tantum, cerum etiam per totam uiieiiam " "WMtanConstantiensem in Normannia tnferiori dimcesim alitjuo cultu gaudere, discimus ex S. Flosccllum cesi
nr

mit rlrrnlmtir snrn COVpOrismcntionem fnciutlt.

\rc

oicnm Celsiacum

peracta fuit. Ceterum fanoster,

vescire
se,

ejusdem

episcopatus

Breviario,

ex

Nicolai de

quo tetur ibidem sacraErnei ossa tandem evaserint. Per Ottoncm

Boschius
coiiutem,
riiin

CUJUS

lemporc Bclnenscs,
sacra
illa

ut hahet CO-

Briroy donstantiensis episcopi mandalo, et Capir tnli consensu, anno 1610 Constantiis edito, quod haheo prm manibus, In eo enim ad diem xvn

Martyrologium,

pignora accepe-

Septembris
nitm de
.hrrio

Officium

ecclesiasticum

novem
et

lectio-

rnnt, rcrisiiniitU-r aliquis e

'

indicuiiir;

cujus nominis
1265,

Burgundim comitihus cum non u/nus fuent an-

S- Flotvllo niartijre,

simul

dc

S.

Lttm-

recitandum
totum
cst

prmscribitur.

Of/icium

autem
Paveglo-

teannum
uiliil

lnnr

6
tonuferlur
'" u

Vtui

quo ultima translatio facta est, quoqut rrrli drt rrriii narr Jiossumus. hmc se habeant, ccrtiora sunt, qute de
S. Floscelli

illud

de

Communi,
el

excepta oratione,

quam subdo.
ter
cseleslis,
tui

Concede nobis,
meritis
Flocelli

clemenlissime

intercessionibus

sancti

postretno

translatione intia

eamdnn
Cmcilim

martyris

nostrorum
beatsa
tuis

cunctorum
in

" ecclesiam Belnensem numero

dicia
S. H.

retulimus ex smpe
S,

niam peccatorum, ac
ria
tn.-i

perennitatis

Hartyrologio. Simon enim titulo

E.

cum

eleclis
etc.

prsemium
hic

sempitemum.
dubie
ipsi

Cardinalis, per
de

quem

fuilSimon

Bria Gallus,

ca facta dicitur, qui leaationibus pro

Per Dominum
iicmjie

Cuiius

I"""'

quia ibidem defertur tamquam Sancto indigenm;

Passio
infra

Apostotica Sede

Romanain
II,

Galliis

annoque 12S1 Xicolao III

cessit,

Uartinus

aliis

diu funclus est, in Pontificatum sucIV dictus. Girardus

et ipse

examinanda illum
esse narrat.

in

Con-

stantiensipago natum
,/,

Baronius num
,n

ISiaudandus memoriam ejusdemetiam iugustorrlrhrrm

CSS6

autem 'Mduensis, sive Augustodv/nensis episcopus,

in riijns

affrmat

rrrninlnnicn

diacesi Belna

est,

quique

transla-

tioni

adfuit,

tom. 4 Galiim Christianm, coL 402

quod anno (534 auejusdem dimcesis Mduensts excur ctoritate Jacobi Huralti episcopi
Breviario,

et
1
1

sequentibus cognominatus fuisse dicitur de

,

Ru-

sum,

'

'"

seu de Rocca, rel potius ile Beauregard, taque sede, ad quam, anno 1253 electus fue-

prorsus de F Museo nostro esstat, nullam conjementionem factam reperio. Hmc eo Sancto
t

ctarr

licet,

Imroniu,

ttn

sensisse, quia tltmn Mt,-

unno 1175 adkuc scdisse. In eloyio ipsius widem de hoc ipso argumento legitu/r : Suh eo
rt.

qustodwni passum

credebat,

aut

[ugustodunum

corpus
elevatur
le

S.

Plocelli

Belnae

in

honesliorem locura

Wt

pro \uqustodunensisdia>cesisoppido,qualeBclna sticoOgiao certe, si de ecch

smpsisse;

vel

per
v

gatum,

Simonem Cardinalem S. Csecili&Q iJus Nov. ucclxv. Eadem habet

ibiaaat,

posteriori

aliq
to

)usdem

Bremam

editioneOfficiumdeS
9

Claudius Roberlus w laudati Gvrardi

translationds

sua item Gallia Christiana periodo. Ceterum utraque

-J

quodegodeterminarenon)
Pon-o
in

nostro additum futsse; '"

.

kujus

snnrti

pucri

mrtyris
Ualtis >/<>

< /fl

Sanetu$tM.
lus
tioi

rclata, a annuntiatio num. l et nostro vnter Auctaria l suardi totidem rcris recensita cst ex codice S. Varim Belnensis, ''"'" ' ttiinci) tismnitnr, i/nod prior Vranslatio, s " e Eiceptio savrorum corponnn, ihulcm nonwn-

omtiiuo
cel eris,

antiquis VartyrQbgni,

wWeno

exstat

imperatoribus
tradant.
ln

sum BomanU coronatum

memoria,
licet

**
fuisse

ri

cen .

AM

recentioribus
est.

tame

i(

^usatisnotus

In primU

Um*m*

ecimo
c(

}ls -

Calendas Maji, sive xxi Apriiis, ut hanieum, sed xx\i Aprffis rrfrralur, tjuo
nost/ro

ouser irtyrologtum idonis

ttiam in Opere
,

in indice Praitermisso-

ib

%0

m
COli.

rwudeeafacta estmentio. 7 Gemino aulem Officio ecclesiastico Sanctum nosti '"> npud lirltieiisrs coli, aut saltem coli solivmfuisse, docent me lectiones proprim a patre ct >'0 Francisco Clufflctio nobis dcscripta; ex Hrelano S. Mariae Belnensis, edito mdxvh, 6

uiar-

4So
AirrortE
C. S.

DE
Codex
martyris.
Bigotii
:

S.
[pso

FLOSCELLO, PUERO, AIARTYRE

die,
:

mariyris.
celli

sancti

Flos-

Martyris Actis pro voce

certe sic

martyris.

Belnensis

codex

Naiale sancti

Flosruli

Belinus

sancii Fleselli, martyris

egregii.

mendose : Ipso die Ac denique etiam

:

legendum "" magts convemt; qutppe ,//, Octobris coronatum fuisse,

sententia estt
si

foras

Uaeri^t
lyrndii

"**^t.* mw Z"%
,,,

mendosius
Steselli,

editio

Florentina

Ipso dic,

communl T**f*
toctpfy
errort

sancti

Petrum de Natalihus

martyrisegregii.
est

qui sive ex direrso apographo,

Grevenus,
pueri
(

10
martyrnlogis
ri

Prolixior hic

sancto Marty-

xiv Calend. Octohris signavit.

13

sive $*

eloginm ex ejusdem Actis texens

:

kunc motempore
in

Nec magis certum

stf.

hac dit

aft-

dum
mentis

Passio

S.

Fioccelli

qui

ctus passus

nuntiatus.

Antonini

imperatoris,
posilos

cum

hristianos

tor-

confortaret,

cum
missns
e

leone in carcecst
;

rem
in

ab

eo
leo

devorandus
moritur.
igne

sed

ipso

orante,

Eiluctus

carcere,
,

atque

mus. i

idsuh Antonino et Maximiano, post s*?"'* S. Geori martyrium, guod sub Diocleli'wno continti 'i ctum rssr. ndicule aflirmat, utnum r, ,-J
brevioribus Actis solus

quo tempore q Longioris Passionis compii^

est,

*>*
"

ignem

missus,

exstincto

ipse

postmo-

sine

martyrium suum implevit. Brevius; non mendo tamen, hubet Molanus : [pso die, sancti Frecilli, marlyris egregii. Longum denuo

dum

moratur; quod an de Slio intonino Pi de Marco Aurelio Vero Antonino, accipiendZ stt, denuo mcertum est. Hmc factum
Eminentissimus Baronius tom. 2 Uiimi r ad annum Chrtstt m, num. 3 agens de mar tynbus m persecutione Antonini PU coronatit S. Floscellum ceteris annumeraverit, dicens u
'

AntonmusZ.

pm

elogium recitat auctor nostri Ms. Florarii Sanctorum, eadem, qum Grevenus, aut similia Acta secutus. Hactenus illi, nullo addito martyrii loco.
At
Petrus
Galesinius
,

Augustoduni

inquit

gustoduni

in

Gallia

Floscellus et

alii

et

sancti

Florelli
in

martyris, qui decem aimos nalns,

num
alios,

ad a*.

I7i).

num. S7

inter

pietate
lur.

martyres sub Harco

recensuerit,
foft

Christo

adhserescens

egregie coronaet

Aurelio passos
inquiens,
Fiocelli

eumdem rursus
pueri
,

Eamdem palmstram simul

fater

mortis genus

Eminenlissimus Baronius

magna laude dignum

qui
posl

mar-

Martyrologio Roma-

tyrium
leris

multa
esl
:

no

lormenu
Bsl

assignavit
pueri,

his

verbis

Flocclli

qui

sub

: Augustoduni, sancti Antonino imperatore, et

oliji.M-lns,

ah

illis

disrerptus

celebris

valeriano
discerplus,

praeside

multa

passus,

demum

feris

marlyrii

coronain
in

adeptus

esl.

Con

sonat Andreas
hibet.

Saussayus

Martyrologio Gal-

Itcauo. ubi satis prolixum elogium

more suo exVerum kmcjam discutienda sunt.

,ritis.

M
Saucti eetas
undi conjici
poluerit
Uestra,
.-

memoria Augustoduni, Eumdem pom Floscellum utroque loco memorari manifestum est; ideoque non nisi exmemorifB lapsu, faltente \n(oimii nomine, Bmineniissimus Annalista cum m Annalibus geminasse dicendus> est, quem in liartyrologio suo tantum unum agnomt. Verumqm
ejus
tara dubiis Actis, qualia ea esse dicemus, certum martyrii tempus determinet? Ego nuidm, donec metiora inst/rumenta producta fuerint, malo tiihil,

Puerilis saticti Marlijns

qualeiu.

non
scri-

ex

nulli

ex

relatis

martyrologis

et

Actorum

pa-

ptoripsi tribuunt, ex sacn corpusculi moie haud dubie deprehensa cst ; aliqua tamen Actorum apographa eumdem modo puerum, modo virum

quamaliquidtemerestatuere.

Pe9$ de Sancto sic orsus est : Flocellus, puer decennis, Passus esl apud urbem Augustodunensem. Von atiunde, inquam; quia m nullo e Mss. nostris
tri

appellant, Palmstram qui notant, eam non aliwnde didicisse indentur, quam ex Catalogo

de

\~atalibus,

qui

lib.

8,

cap.

sive Passionis ejus apographa m Vuv Museo nosVro varia servari, jam smpe insmuflwmus. Inter keectria prorsus conveniunt, guorum "'"^ iiintni a Petro Francisco Chifflelio, viro de tf-

14

Actorum

'

seo nostro optime merito,

cincti
et

ex Ms. monasterii
allerum
a

.lc-

S.

Benigni

Divionensis,

/'-

tnfra enumerandis
ctpias,)
tyrii

{s\

unum mtnons momenti

ex-

ncc

pebrochio nostro cx Ms. Cistercii, cod. 6. num. 35, tertium denique nescio unde, transumptui
est.

locus

, edito apud Mombntium, mariugustodunum assignatur : sed cel

silent,

Horum omnium initium

pueri
,

cst

PassiouemB.
Cfflsa-

Ploscelli
ris

omnia patatstram

qui
,

tempore

Antonini

vel

Romam assignanf

quamquam ktsc ad cetera non satis consequenter. Dc martyrii quoque gcnere non omnino conventunt eadem apographa horum enim triadeeo sic ajunt BeaUe vero memoria virum Floscei:

et

Maximiani
,

publice

prajsentium,

sub prav

siile Valeriano pro fide Chrisii cerlans, pali P promeruit, dignum duximus memoriaa commea-

(iare.

lum ad
poliavil
stivjl

S.

se

veslibus,
stola

enm foras 'nterfecerunt eum. simili modo leoit Mombnttus, sic inquiens : Tandem imperalori
tradiditque

eum
e!

revocalum (Antonmus imperator) exquibus erai indutus et velinea,

...

Altcrum ab eodem Chifjtetio e Breviario Marim Beluensis, dc quo num. 7 meminimus,

sic

descriptum,
fuerunl,
justitiaa

incipit
et

quo Autoninus
legibus

ciesar

Eo igilur tempore, Maximianus RomtB prav

:

P latea '

diabolicss

fraudis

illusione

decepli,

ihhi

Urbem

regere

el

ornare,

sed

pnesentatus Anlonino, vestibus spolialus

la

el

sto est

linea

indutus,

crudelitatem exercere sHidueruat. Uuic simileestet aliud exeodem forte Breviano

tyrannidis sua3

toras

in

plaieam

tradilus

gaiux martyrii,

quinto ilecimo Caleudas Octobres. ii Consonant duo alia

desumptum.
1ii

Altera
a

denique
etiam

Passio,

prmdiclis "udto
SW-

wr

/',:-!

no

apographa ex Brema
est
:

delnensi,

ubi

dies

hmc

brevior, cujus

geminum exemplar
sequens
passus
praeside.
est

legere

daico

mo
cuni

Flosculum

iu

propriis
stola

bemus,
habel
;

exspoliatum
(

vestibns

lugubnque
platea

linea
)

circumdans
cunctis
i,>
,

Mombritio edita, Temporibus Antonini

sub
Valeriano
discrepal ea,

exordtutn
sanctus

Antonmus
dolor

,1,

coram

puer
noTi

Flocellus
tuutt/iiii

Ao
<

A*

proh

dendum,
legttur
'

occi

pracepit.
:

quam

Petrus
i,i>-

lr

atio
in

denique Ms/nostro
plaiea civuaiis
\u

tuliuitx

Imperatoris jussu

in Catalogo

Sanctorum

8,

caP'

plexus est. contra auctor Petrus de Natalibus in Caogo, Baronius tam Martyrologio tftifiut '" Annalibufi, et Sa ussayus \n Martyrologio Gal* licano, eumdem a feris discerptum scribunt '/'iia sciticet /u omnes, aut eorum uliquis ,,,
,l

"

"

en s

capite

"""" nostnMs.,

ui porro universim notari potest, " [ ras ex alteris vel contractas, vel ampliatas fo& raroac sc; ct. quod hujusmodi seriptis non
rcccttsitii.

dtt,

coutractiorespaucion/iua fabulis injartases

ego

Certe

prolixiora
,

indigna reputo
lector,

mecumque

apograpka nostra P reputabtt eru

'

sancti

dum

pcrp aliquot eoruutdcm cuininenUi

de-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS,

.

481
Al XioiiE C. S.

ipso

>> l""'" r

"'

/""'''

''''

<

"'"*-

}><><

movet mihimartyri
ceteris

mv eritus
,

ri

A* rft*o

compilator S. Floscellnm tempore AnMaximiani passum asserit; qua,m cffisaris el imperassent, inter quorum impesimui
plUS
,,,,
*j t

antiquioribus

quam

msdem ae memorta omnibus martyrologis tam Gallis, omnina ignota Acla aut aperte fo>
;
;

rnnn

qUOm seculum
(/

mtercessit,
(

svoe

ptr

f);M/M ,,,/,,,
uffl(
'

/,w/<'^'"/'"'n//'/ //m [ntaninum

suspicetur

rort
/v
.

/"'"
1

Anwtiuin Intoninum. ,ve Antonioum <>< amanuensis Diocletiano vn aliquem eodicem irinum habent omnia apographa, et
tfarcum
breriora,

bulosa aut dubia, qnmque prmier cuHum aliunde eognitum, cetera omnia incerta relinqmnt ac ipsum denique Ploscelli oocabutum, ignoti n ms puero martyri haud inepte imponendum. \<-

tamen eum hmc mea tantum suspicio

tit,

noh

solum ouidem
yataltbus
et

qualia etiam

Petrus de

contractiorem iilam Passionem alectore desideran, ideoque sam tx editione Mombritiana recvr dam, annotatis more nostro, h<b ad eamdem

in\

Hombritius ediderunt Sed et Annomen in omnibus apograpkis postea recur:,<.n nusquam. Nihilominus sub nioctevelposi ipsum
S. Ploscellam

iltustrandam facere videbuntur.

fla/no,

passum

/uisse,
et

Hle

tcriplor
.
,/,

imprudens

significat,

dum

PASSIO
Ex
editione

detiano martyriwn judicem de r raj

/

Georgio martyre, quisubDioan iora nar'

''

Mombritii,

iisdem

pueros,

Idem fabulalor qui secum idolis immolarent, r<>FiosceUnm pueeomminiscitur, eoque audito,
16
:

loquentem inducit. imperatorem triginta tres

-L

emporibu8
l>

Antonini

passns

esl

sanctus

pner

Plocellus

sub
iit

Valeri too

prasside.

Nam

iquuteo. vtcto

,,

congrega

us

iris

ecclesiasticis

el

cnm
Nolite

Christianos
timere,
el
a

Qde

confortaret,
in

dio ns
ti
t>

plebe

cum

miuistris,

prffice-

am autem ul "
idem lamen
ille

pro Christiana Puer

'
i

fide publice
ille

praside jussus est

flagellari
;

eculeo susin

pendi,

vehementer
1.
-

deinde
:

carce,

grapho,
,

exhibeatur a bioprtBsidem per idola, si

rem

cum
leo
il>i

de rorandus
el

mitti

sed

tllo
-

orante,

cecidit,
c el
lel

mortuus
sepiem

est,

Api

credimus,

adjuravit.

Eodem
appensus
illius

teste,

cum sanexceptor
(

rnntque
diens

ibra

lucidissima
esi

cum
li-

dus
.!,

Puer
riim

in

equnleo
dod

esset,

odore incensi,
lium
caecum,

esca
ile

Domini refectus
cirilate,
el et

c Auesse
*

solum

cit itatis,

quam

hoc quidara

qui

habebal

iamen biographus
rincise
bal leo
:

nusquam indicat;) sed el prololios dominura esse primumque aftirmaquo audito, jussil eum prasfei lus de ecuetc.
I>c

surdnm

mutum,
veniens

intellexil

apud eum gratiara

carceris
.

Dei,

ad
.

hoslium
al in

rogavil

eum cum
ail
el
:

lachrymis

pro

submitti

malefico
in

quoque
el

quamdam fabellam
vocalus
B. Clor
pit,

texit

hunc modum
in

futiUm : Tunc
lingna
Vicuj. .

puero oraret.
Christiani
2

Qui
1

Crede

eum,
esl

quem
orante
a
Ltir.
1

credunt,
illi

sanabitur.

maleficus
1

confixit

palmis

in

Tunc
,

credere

confessns
est.

el

Ploscelli

lavos

exlra
1

civilatera.

Tnnc
airere

Flocello

puer sanatus
missi

Apparitores
ul

aulera
si

ocudi-

Ploscellns

maximi
fi.

imo
esf

^ralias

prsside
leone
naria,

ad

carcerem,

viderent,

dicens

Replelum

gaudio os

meum.

Flocellus
et

devoratus

fuisset,

vidernnl

lumi-

17
yrttyut
111

Cum
est

hsec

Floscellus
)

decantaret,

oun-

tiatum

Valeriano (prmidi,
:

qui vocato ad se

cium
sidi
,

mortuum, el an lierunl Sanpsallentem. Quod cum renuatiassenl prsaleonem

is

malefico dixil

bene

Puniendo me corripis; aam dod linguam Bednctoris confixisti quia semper

;

ail
!

Flocelle

quam

praevalent

maleficia tua
ira

Et
fieri

pracepil
,

rogum
vox
ad

magnum

exduci.

populum
rans dixii
,ll;

seilmvns,
:

alloquilur.

Cui

malefiCUS ju-

civitatem

eumque
est
eis

cremandnm
de c!o

Per virtutem deornm crede milii, quo-

Qui cum
tans

oraret,

facta

confor-

""

plus,
iu

quam

solebami
ejus
infixi
:

aliis

Christianis,

eum.

Properanlibus
dextro Sanctus

ignem, semper
protegebalur.
d,

|,|:MU -

linguam

verum
qualinus,
valeas,

posco,
ipsi

ut
la-

ab angelo

Dei

Kt

c aliquod u -er
1

mihi

pecus addncatur,
imposilis,

cum

projectus in medio ignis jacerel

valida,

illico tera-

clavis
!l1
i;
'

videre

si

vivere

pestas

de

cselo

veniens,

ignem
el

extinxit,

continuo

taurus

adductus,

cura

con-

ipsumque angelus
tisec

illa?sum ab
in

igne liberavit.
lingrn

Post
ejus

morluus in rerram cecidit. Vee minus nugatorium est, quod ait, Sanctum verfuisset,

I|XIK

vocatus

veneficus,
e.

palmis

clavos
ins

confixit

Tandem
plateam

imperatori
et

prsesentastola

oa

sua,

<ju,v

confixa

<'<<"it
ffttiue

dictasse,

clavis lingua loquebatur, ab Uloque proprio Martyris sanDictavit

Anlonino,
foras
/'

vestibus
in

spoliatus,

linea

indutus,

traditus

est

quinto

excepta
n.

fuisse.

autem,
les,

inquit,
scri1

decimo Calendas Octobris^.

Bcnptori
P'or

Floscellus

hos

ser

quos

'''"""

>>lr de sanguine ejus scripsit. supra num. 3 et i de translatione i(U jricorpQrisexeadem Passione retulimus : cetera

in^cbarta
'/""'

ANNOTATA.
;i

Consule Commentarium
-'</'/-

num.

13

ei

duo-

"""" quia
Aet

Inr,-

certe

suffidunt,

>"

hujusmodi
P

bus
li

**omni8fiilesabnegetur. "on tam fabulosa sunt

quaiia

Puer decennis
ubi

legitu/r

i><

edilione Petride Va-

contractioris

tnHhiis,

fi>>

>il<fstrt!

Vartyris additur,

,'

**' aPographa,

scilicet

^mdu,

Mombritim edidere : nec tameti eam " a( * 8 vutiquitatisque speciem prm/erunt, ob qam bonm notce instrumentisfidemprudenternon
K
*
''

"' "<*<!

Petrus de

Apud urbem Augustoduneusem. Vide Commmta!>:.

/,.

XI.

c
il

/,,

refectione nihil kabet Equilinu.

Um us

negare.

'"'"'''"'

llu

Imo ego non possum deponere suspicionem, ne istud Floscelli nosi*,

hortntus,
pestas
e
/>>
'

Equiiinus prater ul' minoris momenti hie Sed Puer ab augelo sibi a dextris assisten* kabet ignem ingressus est, et continuo tem:

'"'""""
1

anonymo euidam puero mar'.'

im'','" " l!
'

"*

corpus in veneratione merito erat;

Arf <"/< ipsa

maleHco nihit memorans F</n>l>s, tan:

"'"-

pili

incerta traditione conv-

rum

ait

Quem

praaes jussit lingua et

palmis

a
>

aut rtuim

penitus conficta. Formidinem

clavis configi.

Septembris

Tomus

64
V.

Pro

482

PASSIO

S.

FLOSCELLI PUERI MART.

post ver
ris

f Pro foi-as idem Equilinus iegit ba ad prmcedentem litteram relata,

feris,

ad pagum ConstanUensem

sir

inquiens.
sioet

Et
la

dum
ais

DihilomJDus
linea,

Ciiristum
in

confileretur,

juduius

feris

platea

exponitur,

retulimus et examhatimv* *^ 8 * 1 etiatn n onnulia gmeratim r de bene/iciis ''""' ejusdem tumulum ibidem '"'
seqq.

qunm

"""
IT"

ab

discerptus,
/2.

martyrio coronatur.

Adi Com-

ex quibus

tiquet,

ment. num.

g In mox taudato Catalogo legitur xiv Cal. Octobris. Vide dicta in Commentario num. i%. In hngiori Passione hicsubditttr translatio corpo-

pnmis Ckristianm mrm seculis lonaiu* cum mter cetera ibidem loquatur
causa sancto Martyri maneipandis.
de

impetrata ? seriptorem ktius ,>"'"" l:

el

Jw

""'

1)E S.
J

AGATHOCLIA ANCILLA
Ex
Fastis

M.

s.

Romanis

ct Grtecis.

S,

igaihoclvn
Wa\

gathocliam
cis

martyrem

ex

Fastis
inseruit
:

GrmBa-

versicuti, qui
l><>

Romano

Martyrologio
sic

Homano

adduntur, eUam kabent igneineol

Mar

tyrologio t

injecto
vn

A:
mulieris
ribus
,

ronius,

eam
qusB

annuntians
ancillffi

Eodem
verbe,

num
tyr

occisam fuisse. Menologium Basiliapturibus dissidet, cum ita habeat

professione
Christiana
ejus
a
uxoris

-Jie

sanclee
,

Agalhocbaa
longo

cujusdam
ut
et

Agathoclia,

infldelis

tempore
ea

;em
q Dj

Nicolai

cujusdam,
Christiani
idola

Paulineeque

aliisque

eerumnis
,

ab

vexata

prius
ciente8

raerant,
:

deihde

Christum
saevius

negaret
laniata,

oblata
in

demum

Chrisiodeflei ipsa
u
i

judici

colebant
et

solticitabatur

cum

confessione
in

Gdei

per-

Christum abnegaret,
transferret.

ad
ad
fuit,

idolorum cullDram
id

ignem projecla est. Ita Baronius ex Menologio Sirletiano pro majori parte ; sed Fasti Grmci 1 exponendis S. Agathocliaa cruciatibus u em utcumque
sisteret,

excisu

se

linjrua,

Verum
diversis
in
el

cum

induci

nequirot,
singa-

annos
los

octo excruciata

adhibitis

per

dies

tormentis.
et

Nam
facie,

aliquando aliqnando
s,.,l

asperis
Virgis
in
ili

saxis

spondylo
Inimrris

dissentiunt,

et

non

omnino consentiunt cum

r;i|iilc

ra-ilrhalur.

Baronio. In Menologio Sirletiano Latine rocatur Agalhochia sed mendum putem esse typograpkicum, cum in reliquis Fastis constanter
;

ciim
tnalr

Christi

lide

constans permaneret,
:

ferreo
in
,

leo

comminuitur cerem conjicitur

cilnim

tum

pra3cisa

lingua,

proposito

inlerdicto

legatur Agathoclia, uti

Sirletiani.
lyr
sliani

neqnii

et

in

indice Martyrologii
:

ei

afferret.

Verum

disponente

Deo,

ln>
iliam

In

co

kmc
serva
et

leguntur
Nicolai

Sancta

marChriesset

cinia
alt-lial.

avicula

arboreos

fruclus
ejus

deferens,

Agalhochia,

cujusdam

PiKlreDio domina

in^ressa
1

ciircemB,

hominis,
et
al.

Paulinae

uxoris,

cum

Chrisliana,

Deum

candente vecte ferreo eam interemit.

idomm

limeret,

quoUdie
annis
,

crucia-

Grma
sed ab

batur,

consentiwntf
hera

non

hera

fuisse judici traditam;

ct

infideli

mulicre
octo
vertice
in

idolorum

cul-

tnn

dire torlam,

igne interemptam.

'

quaB

Agalhochiam
in

asperis

lapidibus

verberabal

pedibus ambulare

cogebat

eamque hyeme el

audis
frig

Hocautem non alio modo rectius intelligitur, quam si credamus occisam ferro candente ad colluni

ad ligna colligenda, per totos oclo annos studens illi persuadere, ul adoraret idola. Quod

admoto.
defectu

Quam

oero certa sint adjuncta

definiri

alir

qua,
quil. 3
lyrii

meliorum scriptorum

<'

cum
:

omnino recusaret,
11

ianiata

est,
:

et

excisa

lingua

carcerem postremo injecto

in

Vides,

conjecta
in

fame

affligebalur

cum
2
/
'

collum igne, praesentem vitam

exhibent kuic fere Agathoclia non

nmriM" opinor, nec locum, nec tempus tnarHispaab ullo indicari. Tanto facilins eam

eeterna commutavit.

7/; "r'
,

m sed '"'""* Nicolai T' fiha. Certe verba Grmca dmtur r

''""""
1

Menma impressa elogium """""

1

&*m

S.

'"'

nim adscribere potuit Joannes Tanun/iis salaxat in Manyrologio Bispanico ad hunc diem, wt eam annwntiat Octogesai in Illergetibus Hispani, et passam ait sni, Domitiano, anno Dominixciv.
laudat Flavium Dexterum, auctorm nempe Ckronici fictitii, aliosque recentiores /"""' secutos. Quare dicla illa Tamayi pro non dicM

'

" rHn*
vi-

At soium

sic

exponenda

dentwr
vfflvjxat

fct*

^vwo
Dlia,

DauXfvijs^s

cola.

M
et

NtxoMou

(i^rl9 dtoWu*.
Niconiugis

yuvom^. Hasc erat

Panlinae ejus

Chnstiani

Decarcere, in quo fame affticta fuerit, nihilquoque habentMenma. Ueliquasatisconsonant etduo

.

norunt eruditi Hispani Grtocm nomen, etasolis Grmcis olimM m celebrata, ita ut dubitare non debeamW, 7"
haberidebent,
est

ul

Agathocliae

alicubi in ecclesia Orientali

sit

passa.

DE

DIE DECIMA SEPTIMA SKPTEMBRIS.

4 83

DE

SS.

MARTYRIBUS VALERIANO MAGRINO & GORDIANO

Ex
Martyrologiis.
J.

res

savctos

pit

intiqm*

T
et

Uartyrologiis

ex solis Martyres Baronius in notos

,
,

fere

Niveduni sanctorum
diani
iii

Valeriani,

Macrini

et

Gor-

Ho-

martyrum.

mano

sic

hodie

memorat

Novioduni
,

nulla civitate

Ex hisce oehementer suspicor, Galliarum kos Sanctos beneno\

sanclorum

martyrum

Valeriani

Macrini
,

tos esse, aut cuttu aliquo honorari.

Quod

aii

Saus-

Gordiani.

Pnrrrssrrunt antiqui martyrohh/i

sayus,

Sanctorum

tamen nonnihil nomine civitatis, qum patmstra statuitur. Nam Hieronymianaapud Florentinium itahabent : in Neviduno
mutato
et

sub Decio passos esse, me moveret, si assertum esset ab auctore, qui oerbasua magis
soiilus esset,

ponderare
iste,

quam

fecit

martyrotogus

(taque, licetprimo intuitu existimaverim, kos

sanctornm Valoriani. Magrini.

nacense
n
itiiii,

Gurdiani. Epter-

ibidem habet

Gordiani.

Neveduno Valeriani, MaNeveduno aatalis Corbeiense

:
:

Martyres in aliqua Gaiiiarum civitate passos esse, ant certe in Helvetia, ubi ipsos fixerunt pteri-

que martyrologi Galli recentiores;

scriptores Gallos,

cum nec apud

illis

SS. Valeriani,
ribus
fi

Magrini, Gurdiani.

E.v

contractio-

nec apud Henricum

certi de

apud nos plane consentiunt Rhinoviense Richenoviense. Contractiora alia minus /"/loco,

Helvetia Sancta
i

quidquam

Murer in inveniam;

eosdem tamen Sanctos tshibent, uti et facit Gellonense apud Acherium, Hartenium tom. 3 Anecst Anliquissimum apud duutnim. \iin in sno Martyrologio eosdem sic
dem accurate sine
txpressit
rimii,
:

ehe nenter dubito, ullo modo ad Gatiiam aut Helvetiam pertineant.

:i

Certe antiqui solam nominant civitatem,

>

provinciam,
tem
Ccilarins i
itiud
paij.

on etforu ttdem qua passi sunt Sancti. Fuit au- ^mtetmanu Voviodunum etiam > Pannonia, ut habet memorahs
(iroi/rapiiia

Nividuno,

natalis

sanctorum

Vale-

antiqna

to>. I

pag, 360.

Usuardus consentit his vtrbis Nividuno sanctornm martyrum Valeriimi Hacriui et Gordiani. Notherus locum <>!i<> modo expressit, sic habens : Novioduno, Valeriani, Macrini et Gordiani. Hactenus antiquiores, 'jin valde ambiguum reiinquunt locum, in quo
Macrini et Cordiani.
:
,

quoque Yoviodunum assignat dictus auctor

i

.77 1

Hossia

inferiore

>/a;

postmodnm

Scythia fuit

dicta,

n nunc

Bessarabia dicitur.
de quibus ex

Hmc

no)uii>!l iiahi suspicio oritur, Sanctos ho-

diernos posse eosdem esse

Fnsiis Grmcis
et

cum

iilis,

Hieronymianis egi ad

xm,

sive

pQSsi sunt Sancti.

:'

tom. vero

iv

Septembris pag. 55.

Nam

inter hos repe-

llrrmtiores

rarias ahicrunt sentenatt

ritur aiiquis Valerianus,

alius

Gordianns, alius

Saussayus maritaU seoumfem COS

liiis,
'<

*m(wr

in

Martyroloqio Gallicano
elogio
,

diem

Macrobius apud Grmcos, cujusnomen

Hiero-

tali e.rornat

ctrto

Novioiluni in

MM-rnis sainiorum
ni, nae
snli

Valeriani

Macrini et Gordia-

nymianis multipliciter scrtptum est. Nihil certi pntcst afprmari. nequc rnini nommum simititudo
adhoc
sufficit.

Decio necatorum ob assertionem Christia-

Sofuni insinuo

quaiemcumque su-

pietatis.

Qui Martyrologium

Romanum

fece-

spicionem, quia videoittos,

quosmemoraviadxm,

tiotkier,

""" Gallicum, nimirum Pkilippus labbe Simon et Claudius Castellanus , tocum <;/ocarunt Nyon,

non
ro,

fuisse annuntiatos ab idone, Usuardo, Notkequi hodiernos annuntiant. Hodiemos vero prm- P

qum

est civitas

Heivetim i

termissos a Rabano,

qui Utos memoravit.

Verum

a Latinis aliquando Nevidu" Ul " dicta, ut invenio in aliquot lexicis Gcographicis. Auctor novissimi Martyrologii Pari'""'""

ditione

Bernensi,

hmc soiumvatent admquvrendum ulterius, si quid solidioris argumenti accederet, non ad statuendum
aliqnid certi.

caute Sanctos illos annuntiavit hoc

modo

DE

484

ACTA SANCTORUM

DE

S.

THEODORA MATRONA
ROliLE
S

U. s

YLLOG
in

Sanctse notitia nndc hausta

mcmoria

Fastis

nonnullis

corporis Ariniano Romam

translatio.

Post IMTllM

BWiis,
-

qum

de sancta hac Motrona in

xxvin
nse

Decembris

sic

kabet

Theorioras matro-

SICUU IV. Som ta '"''"

nu/Ju

Martyrologio

liomano Fastisque nonnotiLia

nu llit
IiiiiisIh

habetur,
esl

non aliunde

Romanae, qum st cmlrm est cum nostm nescio, cur a Greveno ad illum diem relaia hl
nl.
:i

quam

ex Actis, SS. Ahundii

B n

ibundantii, datis ad diem prmcedentem. Ferrarius in Catalogo Sanclorum Italim breti hoc

Ccsla S. Tlieuilura' uliu nou iiorinnm, auam

111

quod

itlius

domo
*2

Ckrisli fideles dehtescerent

'

elogio Sanctm
biiis

Theodora nomemoriam recolit matrona Romana Chrislum colens, Diocletiano

:

ut perhibet

Passio
:

SS.

Abundii

et

AbundantH
'

apud nos num.

tyres,

quod

tiginti tres

anonymos

mar-

et

Maximiauo Christianos persequentibus,

viveniibus sedulo ministrabLl
illorum
cunqtiisila
el
:

sanctis
et

de quibus eadem Passio,

Salaria

cum Joanne precliwtm

martyribus

post

sbytero sepulturm mandarit rn crypta ad

necem
pelienda
fiiin
iioimii

COi'|jora

collocta

se-

Cucumeris, situm

oia

veteri, ui ex irin-

curabat.

Haec corpora

sanctorum marty,

Abundii,
ad

Abundantii,

Marciani

et

Joannis
pueris

martyrii

locum

accedens

cum

suis,

proprio vehiculo

imposita, in pra?dium

suum

apud
et

monlem
,

Soractem
involuta
ofliciis

xxvm

ab Urbe milliario
in butandem ad

deportata

ibi

apud Arinianum aromatibus condita

sepelivit.

linleaminibus
pietatis

Quae

gko diximus in Annoiatis ad Passionem SS. ibw dii n Abundantii litter. v\quodgloriosumUlor\im certamen in carcere Mamertino degentibtn lAunrfw illosque etiam una ct Abundantio nuntiaverit, cum ss. Marciano et Joonne m prmdio suo ftonorifice sepelherit. Locum, quo situm eratS. Theodorae prmdium, in Commentario prwio de
SS.

<

ju8cemodi

diu versata,

ibwndw
niim.

et

Abundantio

etc.

num.34
:

<lnli ez

praemium evolavil
//<

in
:

caelum xv Kalendas Ociobris.

Marlyrol. et
P;iss.

laudato Aringho
40,
2.

fine adscribit

V.\

ss. AbunBaro~

Subterranem Addit ibidem Arinahus

Romm

lib.4f
Ubi

cap.
ipsa

dii et

Abundantii. Martyroiogium

Bomanum

sentem
Etomaa

im kaud dubie designat, in quo Sancta ad prmdiem bremter annuntiatur his verbis
:

insuper Theodora digna martyribus meritorum sortiu jimcta, quoque honore condita pari

conest.

cnrrti Theodorae gesta,

tualis,
/i 11 i

uti
:

s.

Theodorae matronae, quae

sanctis

in

persecutio-

incomperta sunt
initium seculi
in

etannus illins emorwnde illius obitumlate

Historiam
SS.
i'"">-

ne
bat.

Diocletiani

marlyribus sedulo ministra-

/>ast

iv. </

Cardulus

Notis

C
ab
illif

qr

Sanctm quoque nostrm meminerwnt Gallonius de Virginibus Romanis pag. M), Arlurus in Gynmceo el Bartholom&us Piazza in Hemerologio sacro ad hwnc diem. Horum autem verba transcribere necessenon est; nihit enim peculiare continent, solamque ipsius in sanr.torum martyrum
2

diiet

ibundantii litter.Y tfeTheodora nostrajjresinfenns trr alia hmc habet : Quare non immerito ibundu t (in Uistoria primm translationis SS ^JBeatt Abwndantii /""1 no$ Appendicis num. " iap8 nuncupatur, ejusqne imago apud Arinianum
lationis
tio

m
p

riete depicla

Ferrarius in annotatione observat primo, correctione egere signatam in Actis oppidi iriniani ab Vrbe distanr liam, n<m nonSB sed 30 tantum milliarium sit. Suspicatw Cardulus, ut diximus ad diem prmce-

seroitio exkibitam caritatem laudant.

Historia
xi

irav* memoratur. Ex statim laudata ij* s. Theodora; corpM liquet,

seculi

juuu

Ottonis

III imperatoris

""'
'

cumcorporibusSS. ibundiiet ibundantua ""'""'' sr que martyrum delatum fuisse "'/ n S.Barthoh ctam basilicam S.Adaiberti, nunc
'''
'

dentcm
oriri,

in

innotatis
litter.

ad Passionem SS.Abundiiet
differentiam
essent,

Abundantii

ee,

hanc

.,

,,,

quod breviora olim

quam nunc
,

dictam,sitamqueininsula Tiberina quu isse, s. TheodoraB corpus sua mtate etiam m llr "' r,0 ctor est Bartholommus Piasza
t

tnquaecc

sint miltiaria. Observat Ferrarius secundo, distinguendam esse Theodoram no&iram <>l> <

sacro.

qum

ms
ss.

die

\prilis

in

Martyrologio

Romano

recolitur.

Rationem
martyris,

afjert,

quod

illa

oixeritque et

soror fuerii s. Uermetis martyrio coronata sit sub

Uiraculum, quod in ejusdem ^ ^ i/V"'"'" historia, apud nos num. H> narratur, y Abundio et Abundantio ctc jnx
m

jo trans 'J

hrcrc

cst,

huc etiam

transfero.

El

du ni

ii
I

Adriano, imo Trajano imperatore armo447, ut ad diem l Aprilis dictum esl in Opere nostro. Diversa quoque etab aliis, quibus nomen est Tkeodora.

martyris iransir Eutichii ecclesiam beati qm ea (corpora SS. Marciani et Joa f beai imagine rerebani, viderunt e\
t

1^
grep0-

qumque

doras, qua^

ibi

orat

a vetustioribus martyrologis recensentur

nt Uquei

tum ex regionibus, quibus adscribuntur, tum etiam adjunctis aliis. Gretenus in ,1'ciams Vsuardi apud Sollerium nostrum ad diem

defluere
vifcmas
tuissent,

ita

ut

depicta, aqam oliam sacerdotes,

qm
'

^^

ueiennuiant,

e\

ea

faciem

Quod

omnipolens Deus ad
esl
,

^^ ^01

strasse

putandus

quod sanctorum

DlE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBHIS.

A absenW
a,n d
'

483
visa
Euerat, nec
11

IoCUBl " ,l

in

qno sepn Ui fuerant,

cap tivus
1

in

pree-

quidem aquaa emanatio nec antea

pustra
\isa
fuit.

beata

rneouui

remansit.

Qua:

DE

S.

SATYRO CONFESSORE
MEDIOLANI
COMMENTARIUS PR^VJUS,
J,

cti

memoria

in

Martyrologiis

et
:

cultus

clogium
vitae

S.

Ambrosio scriptum,

ct

Vita

ex eo composita

qualiscumque

chronotaxis.

ttr0 nius in

GOCKCTI

IUTC0CH H

ffomn Saneti

B
mrl , I;l
..,,,;

Pura
(

Martyrologio nomano S Satyfralrem S.Ambrosii, kodte annunkis

tvrolOQiis aitquot antiquioribus,

sedaddiem xvm

inantiqu oH
\nu
<'

iat

terbis

Mediolani

depositio

Seplembris. Isto die codices Uieronymiani apud Smttmbrii Florentinium posl annuntiatum Mediolani S. Eu-

v^ 111

sancti

Satyri

confessoris,
fraler

cujus insignia

storgium episcopum,

difi

trmurat Galesv
Sal jri
ln

commemorat. 5anclus Ambrosins ejus Mediolam scribens ,

:

Nudum

Salyri

El sancli Satyn. sic habent nomei exhibel codex Corbeiensis,

:

confessoris,

de

quo

S.

fcmbrosius
confec.t.
diei

Habanus, et U l\ ,-! Epternacensis. Uisce consonant multa Martyrotogia contractiora, mdelicet Richenotiense,

libro,

quem
:

de

illius

obitu

ingustanum

et

Labbeanum qpud
Thesauri
t'>

idditin Annotatis
eofaciun
i

A1H postridie hu]us

de

AutissioGellonense apud icherium, ac m '.ustum

5 ed

ecclesia Mediolanensis hoc

ipso die.

dorense apud

Marlenium tom. B

inec-

Uartyrologium
pl it

atqne
agit

ista

Mediolanense Baronii terba resubjungit : Du in Annotatis

dotorum. amplissimm

-\p<" f
col.
ita

eumdem 7:'/ aUud

:
c

tom.

Collectionis
\lar-

Autissiodorense
tale

S Satyro

Marlyrologium

Romanum,

Brevia-

tyrobgium
i

habet
epi

Mediolan
pi.
I

S. Saturi

cum Missa propna, rinm el Missale Ambrosianum Romsa sub Clemente \ officiu m ejusdem editum sanctimonialium S.AmBce Maximoad usum
Hut
diem,
1,mm

r;l]| |v

Ambrosii

snardus Satyrumsuo
iu*

frohgio non inseruit. Atl

ria cariis codicibus
I

memo-

tea est addita,

brosii etc. ,

Ferratongius elogium dat Philippus Ualim ad eumdem catalogo Sanctorum

ut i et6 ditionib\

squaUiorapudSolterinm nostrum, adxvmSeptemhris, Ex his solam Grevem ubique

annuntiationem
ftdc

ibique adjungit
S. Satyro

hmc verba
dicata,
in

Extal

Memoiltius

tran^cro
ejus

Mediolani
sancti

depo-

ecclesia

qua corpus

lt|1

beali

Salyri

confessoris,

fratris

Vmd<

brosii

episcopi,
slilo,
;

qui
libro,

virtules

eleganti

asservatur.

obno verum quod de corpore dicitur, erron Martyrologio Mediommiolam xium est, ut obsenatur in Ansperlanemi, ubide illa ecclesia hme leguntur : umhihco in archiepiscopus
2
coltl

dans

111

qnem
sacri

inscripsii

de Es
casto

dicit

eum

dona

baplismatis
1

intemerata ser corpon et puro conle ra, qwbm n Hartyrologia

p/urfl

ad

im

lus

de

Blasono,

fere

arbis

Mediolani

aedificandara
el

curavit sacram

dem

tftei

'

sedem

ss

Sylve tro
in

Salyro,

quemad

lum
as-

amea

scripsi,

qua Ferrarius

falso affirmavil

gu observo, r

S.Saljri< iw anliquiora omnia in

ria
s

ervari

corpus divi Salyri. Etenim

due

alim sunt
ut

ecclesim,

qum
est,

de corpore

Sancti iitigant,

Didebimus,

ndelicet ecclesia S.

mfra imbrosii inqua

mom s ius w auam postmodumedidit.OratioUia '

aut potius

TS
Ui 3
fr-lria

s.SatyripW
eum
S.

$.+*
funcbrt,
:

laud>

^
f

[m_

tacellum

aareum, olim S. Vicloris ad ca:lum cununc S.Satyri dictum, quod ipsi anno iJ5& Otvriose (uslrammus; alteraS. Victoris, Ordinis
vetani,
in

Operum
Satfri

'

edita estt
'

^col.

toi

vocaturque
sui

S.

Ambrosu

Ube>

Ilabita

autem estaS. tmbr

exan

ad qua multm cernuntur inscriptiones

corpus ejusdem sancti spectantes, quas ipsi exscrvpsimus. fn hac

clesia

exsequiarum tempore, prmsenu in tum. quodque tsepulcroeratin/er corP ore g

ipso

autem splendidissima
S.Salyri

S.

ictoris ec'--

festimtas

celebratur
elassis,

ptembris ritu duplicis

primm

ad xvn s etkabentur

loctor
.

nsignesFratmic
seruit.

<<

W hi

Ut

'-;';;
i;nec
"
l!

indulgentim plenarim, Habet eadem ecclesia sacellum iateralecum altaridicato S.Satyro.So/em?jem

stolic

niaSanctigestaexi

Znetiamprmcipuawmdeditchr
anni,
quibus natus
ei

""

quoque memoriam
clesia S.

S. Satyri

Homm

celebrari in ec-

dejuncm

Ambrosii,

qum

olim utriusque Sancti fuit

domus paterna, ibique S.Satyri reliquias haberi, asserii Barlhotommtis Piazxa in Hemerologio sacro ad wii Septembris. Verum de cultu S. Satyri die
xvii Septem&ris
"*'",

PMtdiesseptemiterumadsepulcrum

mS.WJ Satyn
S

ac-

aum inter possessione corjions,

suflieerr

pturanon athlo rfuas }am dictas

inferius

<ic

controyersia
(/ ''

mam
:

eccfrsias mgei

ea proferam,
in

qum
Mar-

tmaTTd*luciipsius> *mtir;*i*i*
: non memorat. aUam
hC " r
, iia-c

de la ratinqenwnii w* ,jr,* Xn ea rursum rratremdefunetum, ostenduqut, ,m ^1

,,. "j"

stfila,

tocatur hbet d

**Z w

"
tnden

videbuntur.
S. Satyri

nobisedenda

est.

Memoria

etiam

recolitur

ea-

4S0
auctorb
J

DE

S.

SATVRO CONFESSORE

s
-

eaque de causa huc aliqua transfero. Exorditur hoc modo : Superfore lilu-o aliquid indnlsimus
desiderio,

num Eccl.Notaiin Ambrosium

340.

recu
""
'

ue

lamquam

ferventi

ptagse

ausleriora

adhibila
Iriiiivni

medicaroenta exasperarenl

magis

quam
allo-

cuti
fuii

sumus,

dolorem; simul quia Fratrem saepius et oculis tenebamus, absurdum

paulisper

Quapropter, cum nesciamus tantum aut pluribus annis [mbro*i'

*'>

non
la-

relaxare

affectum natura,
fletibus

qui

$*tyvus,hujusmtatem figo Suspicor tamen pr7pinqZemT

Ut

^" iZTj ^ m
t

""'"'"
''

crymis magis pascitur,

defigitur.
. .

delinitur,

slupore

quoniam die septimo ad sepulcrum redimus, qui diessymbolum fulurae quietisest, a Fralre paululum ail communem nuroa.

Nunc

non longc

''"^ru/tu eran, simitlimi, sic atate cerw distantes. ^7ifcr 8 Post peraeta studia, Satyrus d

ni

generis cohortationem juvat

derivare
itfl

mentem,
toli

inlenlioiiemi|uc

Iransfunilrm,
in

ul

neque.

S.Ambrosius. Hic Fratris eloquentiarl

laudathisverbis:mm
admiraUone

sensibus defigamur

quid

Fralre,

ne obrepal affectus;
el

spe
lo

al

diis

neque

forensibns ejus facundiam

io

T^
?

ftCti

/;

lantaa

exsules pielatis

gratiae,

eum, quem

credibili

attuht, opvnor, Ambrosius, ut rationem redderett cur inprima Oratione plusculHm dolori indulserit, guam episcopum
diligiraus,

deseraraus,

Hmc

UwsMwMHmcverba
S;
'

andi.orio
,

,,,,,

doquentemostendnnt;sedeti
hl

decere fortasse credent aliqui,

'
i

^~
;;
,.,.'

l^ ^
'""

magis amantest quam tnr. Col. 4445 S.Ambrosius iterum amorem suum vn Fratrem declarat, n mortemejus qualem existimet,
fiis

indolentim Stoicm Christianmpietatts etpatien-

^lari^taZn^Z
~
,

,;

sos

ruent,

"trprovincialium

sicloquituv:i{
parentem

quibus

^
L

prmfe^Z}

* ^

docent

verbis insinuat
:

Praeslilisti

milii,

Frater,

ne mortem timerem

atque utinam moriatur anima

in
se

m a in anima tua Fratrem hoc modo

superesi solatii, qui
ter,

fine Orationis

iterum ad
ad

quam jndicem, loquebantur; gratura SlU dmis armtrum constantem a^qui

.

prffi fuii
;l

ma ^ s

"i'-

'

firis

7Z.

convertit
|uod

Quid enim mihi

te,

me

M f
9

-9

t>'*nuUU

citius

Franos

^eniolcuiprmfZfm

spero

ventururo,
fore,

nec digressus

lui

inter

longa divortia

tuisque
ul

inlercessionibus niihi

hoc

posM-

Certum tamen
causas
in
,

conferri,
in

estf

juvenem
,_, et

cilius

desiderantem

iui

dum

fuisse Satvrnn,
'

advoces? Plura

hac Oratione ad propositum

ex

foro eqit , U u,

hkuis mtatk

^**
<

fuisse non

mu- mm,
;

nostrum non
<>

in\ rt<>.

Quapropter solam Orationem primam tdmdaOratio novissima ediiione, cum Surii editione
inferiusrecudam,
et

^^''''''''f'-/-^/-,,,,,/,,,,,,. MmmS.Ambrosius
episcopus ord
ostendit

collata

'"'"-<>- ""' certe cvrca illum annum, ut

Vtllemontius

tusestaut

bm
i)-

camposita

annotatis debitis Ulustrabo. irr "'"- quia illa Oratio /ormam Vitm minus refert, adjiciam Vitam S.Salyri, qum

Nota3

in Ambrosium

modo

edita

habetur apud Mombritium tom. -2 fol. 249 sine auctoris nomine. Quo tempore Vita illa fuerit conscnpta, non potest ex ea colligi, sicut neque auctons nomen mthi innotuit. Atparum refert, cum scnptor ille in omnibus exacte conatus sitsequi S. Ambrosium, n solum votuerit in ordinemredir
funebri Oratione sine ullo ordmenarraverat. Hanc igitur Vitam solum ea de caasa edendam puto, non quiaplura habet quam Ambrosius de S. Salyro. Auctor Martyrologii
ille

bitareautem nonpossumus, quin Satvri prmfect* ra eptscopatum Ambrosii prmcesserit, cum cuia Satyrus erat natu major, tum vel maxime, quia Amorosio eptscopoaut semper cohabitavit, aut mte,siprmfeclAiram obtinebat, dum ille crcatus est episcopus,non diuabilloposteaabfuit.
rtaquepra-

fecturaSalyri
374,

ridetur figenda ante annum aat certe non serius, quam illo ipsoanno.

omnino

gere,

qum

in

0 Ambrosius, qui Ligurim prmerat, dum factusrst cpiscopus, num. s dcclarat, ejusmodidir gnitates, nec a se, ncc a Satyro fuisse desideratas,

UutW*

iw
rti:

smulque mnuit t
res.

dwlanensis eliam nominat inter scriptores

C S.Satyri

Me-

illas fuisse episcopatu suoprio-

Cuam nec

ipsi

nos,

Fraler carissime,
uos
a

ssculi

Vitm

Hitanonemmonachum t quiscripsit Vitas SanctorumaJacobode Voragine prmtermissas

cu)us Opus impressum est Mediolani

hujus delectabanl honores, quod " c em dividebant? Quos

.

nobis in-

ideo adepti sumus, noa F

et

Atea VUa minime indigemus, cum nihil addat ad Vttam a Mombritio editam, qumvetustior cst "'" n U s,l/ "" " esscpoteru ad corriycdu ,7hus editxonts menda. Tn jam dicto Martyrologio mcmoraiur etutm L.-en.larium Als.
''
'

anno 4494

eorum appetenda perceplio, sed ne vilis dissimulatio riderelur. Aut forlasse ideo sunt tribuli, ut, quia immaluro tui obiiu nostraa fuiurus
fuii

tjuia

eras

'

voluptatis occasus,

<li>''rrmus.

tlonores.

sine nobis jam viverfl de quibus bquitur Ambro-

stust
cts,

non
iusi

saerarii

coegissent Fratres diversis habitarelo*

a Mombrimagnopere necessana, cum posteriores biographi omnia haur nre debuertnt ex Ambrosio.

ciscam, quo fortasse continebitur

edxta.

Fran-

tw

&

Vita

tamen

sit alia,

non

erit

eodem tempore habuissent prmfecturas dtversarum promnciarum. Haqut dum Liguria prmerat Ambrosius; aiteri cuidam provincim /ir&
sidebat Satyrus. At nondiu ab Ambrosio abfaisse ridetur Satyrus postquam iile ad Medioianensem ,

7 Hisce observatisf aliqua dabimus puncta qua-

*7

^/^^i^^^^^SS
b. Satyn.

promotus est episcopatum. Quippe Ambrosius iti semper de Fratre loquitur. acsi toto episcopatits
sui tempore

nfnduu. Virum

fuisse inter v Uarcelhnam sororem ct S.Ambrosium fratrem Bocentm xpse Ambrosius clare edicit

Consun tamen, medium

Satyrum habuisset secum,

lcctor,

et

domui

sum prmpositum.
11

Accipe,

num.

aliqua,
illi

qum
ait

simut doceconjunctt.
:iUt

46

inter

nera, alterum sacerdotem, aatate 9\tur nalu major S. Ambrosio

,

duos fratres, alteram virgil me.lium. Erat

bunt, quanto amore Fratres Et ego te, Frater, non

^
'.

Jfum

essent

tl)ha bin^

requiram?

num. %

xviUulu daiam.

nous ann, s juniorcm fuisse sorore sua Marceliina $ ut Tobatum en ad Vitam Marcellinm, V
die
l>orro

qutm constatplu-

possum umquam oblivisci tui, cum quo viiae h jus semper aratra *& sustinui, labore inferior, amore conjunctior. ... Qui pio semper sollidlus
affectu
ut

TiUemonUus tom. 40 Mo-

latus
frater,

meum
cura

tuo

latere

sepiebas,
solicitudine

ca-

ritate

ut

pater,

ot

se-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

senior, n
jiiur
lates

487
tollerem, vel
1.1

vll

ii;i

iii

junior. Rurs-us

num.

Quid

gium?
vel

fere ul

cum gradum
credi

nunc agam,
cuncta
?

cum omnes vitffi islius suavicnncla demque ornamenta solatia

,

meum
Difficul

Accroai

ego tuiim corpus videremur altollere

ter,

inquam,
'

potest,

tantam fuisse

ani-

amisenm
.
jS

Tu
:

''iiim
1,1,

Tiiihi

uiiiis

eras ilomi solatio,

a

decor j

mquam,

ra

consilns armler, cu,

ijmctionm, et tel sic multis annis bapHsmo abstmuisse Satyrum, qui ea de cau-

particeps,

deprecator

solliciludinis

depulsor
cogitatio-

mttroris

111

meorum
:

adsertor actuum,

sa Ambrosio divina Mysteria peragenti adesse potuisset.

14
''''";"''<'"
\ll\

numquam
n

Bumqufl defensor

Lu

postremo unos,
publica

in

quo do-

imbrosius

ipse

solliciludo resideret, ro tica

BCe-et.

cura requie-

multa habet, qua

plenius

prorsus
,hr "
'

Plura ejusmodi prmtermitto : nam hac post imbrosii proabunde ostendunt, Satyrum, nem ad episcopatum, non diu ab ipso abac deinde
f>

optnioni videntur contraria, Vum. li ittner* AfHoa"" Portitudinem quoque ejus si quis
votet,

spectare

fuisse,

dsse

t'

usgue ad mortem non recesipw, nisi ad breve tempus ad negotia

hisce liquet,

quoUes posl naufragium-invicto quodam contemptu vitaa hujus ma"' Lransfretaverit diffusasque reg r obeundo penigrarit postremo quod lioc ipso tempore pe,

consideret,

nda.

iimip"'"

fii,

Salyrum non solum habirepiscopo; sed simul fuisse lasse '"'" Ambrosio ffconomum et prmfectum domus episcopalis. Hoc locis asserit Ambrosius, et num. i% /,,s eliam correctionem servorum plane relictam ,;/,
\i
E.r

riculum non refugeril, sed ad periculum venerit. Von tatk oideo, quomodo hmc recte componipos-

cum opinione Tiliemontii. Qua enim ratione dicitur seepius posl uaufragium maria transfretasse, diffusasque regiones obivisse, siin ultimo suo
sint

itinere

naufragium istud contigerit? Veque enim

fuisse

Salyro,
:

ita

scribens

Quam

sine felle ipsa

ad

ita

loquendum
1
\

sufficit,

si

prope Sardiniam,
<//-

nalio

quam

servulis ipsis coercilio non

amaaffe-

"i credit

k,

naufragium passns,

ra
ctn
s il

cum
gtudia

le

fratribus

magis deferre, quam e\

terius in

diceres vindicare.

Nobis enim professio repres-

coercendi

immo
At

tu Frater,

ab omni nos

abducebas coercilionis affectu,

,1

vindicare pollicens,

Africam perrexerit, indeque redierit in Itii/niiii ii Uedwlanum. \<nii hoc nihil aliud erat, fjuain iter inchoatum perficere. loquitur ergo S. imbrosius de naufragio diu 0, ei de
oariis itineribus postea a Salyro institutis, nt etiam colligitur ex sequentibus eerbis : Poslre-

lenire

desiderans,

aliqua hic oritur dubiest

tatio

de

tempore,
est,

quo baptixatm

Sanctus.
naufragii,

Certum
ui

baplixatum

esse occasione
.

mo quod

hoc ipso lempore

etc.

De reditu eni

kabet

[mbrosius

num

tS

et

II.

Nam

ubi

Africa hoc dicit,

tamquam

de facto nuperrimo,
facta essent
itinere

agium ipsius refert Ambrosius, ait ipsum mice timuisse, ne vacuus myslerii exirel e vita. Einum. i'i narrat, ipsum quidem tunc baptisiih suscipiendi avidum fuisse; illum tamen noluisst accipere a sckismath 0, sed exspi tasse, donec veniret ad ecclesiam Catholicam. Mox oero, ulii primum copia liberior ecctesiaa fuit, implere oon dislulil Deique gratiam el accepil de~
naufi
< :

cum tamen omnia in eodem secnndum TillemonU tm.

18

Secundo ubi naufragium

toquitur

Satyri narrat

Am-

brosius,

ci rr! iiiannir.

tamquam de re diu prmterita, quando exponil cautionem ab ipso

in

tedin atio ttinm. ei diu

adhibitam
git

in

baptismo petendo, necullum adjunultimo itinere

iffa

oerbum, quo innuat,

contigisse. Tertio

sideratam, el servavil acceplam.

Ctarum

igitur

est,

Satyri

quando num.5 narral reditum ab ultimo itinere, non facil ullam mentionaufragio, sed meminit dt morbo,
his

baptismum /uisse susceptum a Salyro non diu post nanfragium.

i:t

nrin de ipsius
(jitri

taboraverat,

oerbis

Quoi

1"

conster-

.1/

non mque clare Hquet, quo tempore, aut imbrosio

art.

nata

mens
S
:

eral

aegriludinis
illius

tu;e

nuntio? Quarto

poil

aiiqmd

quo ilinere istud naufragium eontigerit. Til/7

num.

pericnla

itineris

ita

memorat im-

iemontius in

exisiimat,
in

nau-

brosius

Revocabam
viae,

te,

Fraler,

ne ipse Afri :am

.

fragium illud Satyri contigisse

itinere

ultimo ipsius

puteres, ac potius aliquem dcslinare:

in

Africam, baptizatumque in Afriea, ex

est.
-

committere
ins

Ouctibus

credere,

el

Timebam te sotito me-

qua deinde reversus, non diu posi defunctus

Hatc

major

incesscrai
,

optmo

si

vera

est,

baptixatus

est

Satyrus

ut

tionem explicuisti
sentinoso,
credidisli
nt

et

animum. Sed et peregrinarem ordinasti, cl veteri ei

navigio

sodem,
wnius

quo obiit, anno, aut saltem non toto anni curriculo ante mortem. F&teor luverbaS. imbrosii occasionem prmbere istud

audio,
ffihii

iterum
kic

te

(luclibus

etc.

iterum

de

naufragh,
j

quod
set,
si

ibi

tamen
illo
/''

oel

maxime memorandum
qui

opinandi.
wtilia
'

Nam num.
incerta

sic

loquitur

follax
'

in

itinere contigisset.

Quapropter

humanarum rerum

curricula

loco

iiiini.

dato,

mox
t'i

sequitur,

loquitur

Ex

Africa

redditum, e\ mari reslilutum, ex naunobis non

terris
positi

Ambrosius
Quinto

de

naufragio aliquo
ubi num.

diu prmterito.

wgio servalum, putabamus jam B Npi:sed graviora naufragia in

baemns.
ns ad
1

posse

sus-

Nam quem non

poluerunl

naufragio

ma-

mortem deducere, slrenuis natalibus evi;lls mors coepit nobis esse naufragio. Si quis """' locum dumtaxat consideret, eredat sane,
de quo
""<>

Ambrosius facunliuim Satyri in foro et in prmfectura breviter perstriuxerat, subjungit : Sed mato illa laudare, quea, perceptis Mysteriis Dt-i, duxit humanis esse
liniiiini,

toaujragium,
\tvnere

agit S. Ambrosius, in ulAfricano contigisse, nec tempore

potiora. His verbis innuere videtur, aui in ipsa prmfectnra baptixatum esse, <"<i non diu post prmfecturam. Certe pauca habuisset dicenda de gtstis ipsius post baptismum, si illum in Africa

qum simui hic coaeenoantur. Uamen, cum oratores aliguando disjuncta tem* /'""' et loco simul conjungant, diiigentius cou^"'niuhun tst, an ra sit mens Ambrosil : nam ( rc,/crt ?* poesum, S. Satyrum multis an'

pnsse disjuncta,

suscepisset
obiit.

ante

ultimum
prolixius

reditum

post

quem

Hac paulo
episcopi,

disputanda censui,

ne Vir sanctus, fraterque

sii

jiiin

et convictor S. Ambroboptismumusque ad obitum

'

'

fere distulisse videatur.

laptismo earere ooluisse, *!P cum tpUcopo

postquam habitare
ct

'""
'
'

ita

scribit

N|M,S ipse,

Ambrosio, qui rfe se Quis imn usus nobis, somnusque communis? Qusb
:

ipso

pro-

discre-

mquani voluntas? Quod non commune vestii

"

4 88

DE

S.

SATVRO CONFESSORE
monstrant,
diolani.
lllS
I

Marcellvnam eo

'"'"'""'"/

j. s.

Non minus

(!/-

clare idem ostendk

SancteverosororiqtS
irmomiivij.

II.

Refutantur
Saneti
,

variEe
ct

opimones

dc

anno

cet

divino metu [lieiatem

ll,,,illls
l

. 8
li

''"^

morlis

tempus,

quo

videtur

'P sum

dolorem
fessa

studio

'!,"''"'

i,lllkI1

slrata

humi,

el

obnsse, assignatur.

tolum greraio

him>

laborioso

Doctesque mcerorem integrat? //,

(^ ^J*
sui

rnm

ndit
-

rons dolore.
estat investigandum tempus, ouo S. Satyrus ab hac mta ad mternam transmt. Annum non assignat S. imbrosius, sed num. 5 et 6 clare diai. Saiyrum obiisse post reditum ex Africa. He-

U h*c

additj^
intdtil* >nih;
i

sufficiunt,
:

ui

Marcellinam fuisse Hediolani non est adducere plura, quibus

barx
potest.

id

(ut est

Itaqne

annum,

? o

dJ^J*
num
2
s.Salle,/.;

S. SaLyrus,
9
l.yi-i

r,:,!ttiuti

r.i

nunc propius innestiaemu* ngemus TiUemontius Nota s i $. Ambro

fjgit

divisse oero

perSiciliam,
S.

et

exiguopost

re-

mortem
fere

-..

anno 378 aut

Vita S.
statmit.

ditum tempore obiisse; cum

sir

Ambrosius num.

mantmm,
eamdem
hi

qui

379, s secutus
lib.

imbrosii

habeai
.'-

El

quidem
i

tibi,

omnipotens terne Deus,

r "!>.

epocham

i,

vel lisec

nobis suprema solalia non

Ueasentenlia
S. ut

negasti,

quod amanlissimi Pratris ex Siculis Afriregionibus exoptatum

ita

plane improbabilis apparet, vda na eo tcmporc non erat Hediolani,

Harcelli
inferiut

canisve
tuli
ii
:

nobis

redilum

v<>n-

euim mature, postquam venit, ereptus

propter
Iratres

est,

quasi
ui

hoc solum
rediret.

pideretur esse dila-

ins,

ad

Secundo reditus

ostendam; neque rationes TiUemontii sunt a/jcujus ponderis. iit, anno 378 tn m Ualia, quio Alemanni lihenum trajeceram
prope
Basileam.
illt

ille

ritirttir
s/i/s

susceptus hiemali tempore.

ti
i

\am

A\
et

num.

illum

taudat,

Salyri

cum jam

fortitudinem,
injuris,

quod ad periculum venerit, patiens uegligens frigoris. Ex duabus hisce obserquo

colitur.

vationibus difficulter credi potest, Satyrura obiisse

eos nr r/i mense Maio, ut narrat ipse lemontius tom. 5 Imperal. in Gratiano art-6. dit ille aliam rauonem terroris, gui anno
Itatia.

a pfone frhola est ea ratio tonge abessent, et Gratianus imperatorl

[&.
-7s

aut 379 poterat esse in

t

xvn Septembris,

Etenim
m

Nam

Gotki an-

sicpost

no378 dietx Augusti, ingentemdeValen te

hs imperatore retuterunt
\>ictoj

reditum
(jiiiul

quinque sattem u>riis'/>us superfv aliunde etiam minus fiet Qerisimile.

rediii
et

OrwnAdria-

iam prope

17

Teriio

de/unctus
in

est
et

Satyrus, quau-

do

ingt ns

metu

erat

Ilalia,

Wediolam no:
:

mj

era/ (idto/o

minatim. Hinc Ambrosius num. 9 dicit

est, est,
iir

Raptus
raplus
ij

lim i Thracia, oc isoqu Vatente, vastarunt provincias, i refert immianus Ub.Si cap< l y ta\ ve-nerum ad usque radices Alpium Juliarum, si credimus Ammiano. At diffcul>.

in

manus

incideret

Barbarorum

ne

totius orbis excidia,

raundi finem, pro

^aor

ctai ..M

le

funera, civium mortes, ne postremo in virginum atque ... quod omni moracerbius est, colluvionem videret. De iisdem vem deinde sic affatur num. w. Nam qua
,

ter credt potest, Gothos eo anno tam longeprogrusos esse, >,>, post victoriam pri Adrianopolim frustra tentarint, indeque Perinthum ei Conslafr

tinopolim

rersus duxerint exercilum

Certe Jor-

eras

sancta^

menlis misericordia

iu

tuos,
cog
in
li

si

ounc
:i

urgeri

[taliam

tam

propinquo
,

hosie

res,

quanlum
vallo
1

nandes de Rebus Geticis cap. W, relata Gothorum victoria, c( morte miserabih Valenlis, tantuin jungit : Quo lempore \ Daciamque Ripensem post tanli gloriam tropluei,
.

ingemisceres
nostrffi

quam

doleres

Alpium
n

tamquam
Accedit,
de

summam

solo

genitali

potili,

cceperunl

incolerfl.

salulis

consistere

quodin

hisce provinciis frequenler

'l

"'

concajdibus

construi

murum

pudoris?

Qua

nrii si h imperatore Theodosio, non

affliciione

moereres, tam tenui

,

discrimine luos ab

aoste

dislineri

ab

lioste

impuro atque crudeli,

nec
saluti.

qui nec

prop^Alpes Julias. Quare crediderim, Ammianum loqui de incursu quodam uothorum, quipostea
contigit,
rfes

pudicitiaa
jiin,

parceret,

1'orro

ti-

mor

/ilr

impendebat,

dum

Africa aut

in

cap. 27.

Uinere erat S. Satyrus. Ut enim paulo post habet reditum Satyro dissuadebat Symmachus, quod ardere belio [talia diceretur, quod in periculnm teuderes, (inquit Fratri) quod in hoslem incurreres; respondisti hanc ipsam

Ambrosius,

dicere S.

grotante Theodosio, ut habet Jornan* Quidquid sit, non poterat anno S7& Ambrosius, in Alpium vallo suram8m

Ualim

salutis consistere,

cum

ei

tempore Gra

us imperator cum exercitu suo esset m Pannonia, ideoque Gothos facile obsemare posset, si '"
itiilmi 20
th

tibi

cauul

sam

esse

veniendi, ne noslro decsses

te

tendere voluissent.

w
i,

periculo,

consortera

ilia

ratw

T/lte muittii

ortoS.Satyriyf^

fraterni discriminis exhiberes.

terror non exiguo tempore,

ls Quarto
>i

mortuus

est

Xtaque sed diu duravit. Satyrus, quando soror

erat

brosii petitur ex
solus
sper,

ituin

toror
'-

ipstus

sancta

Marcellina

u muitis annispost initium episcopaUUS hisce Ambrosi* iwbis """' Denique ea, quaa ambo nequiveramus concladere,
1"'
s
'

ipsiu

Uara

Mediolani.

Hoc,
,,n-r-

lina ibidi
(tegebat.

quod etiam >ln ,i tempus mortis Satyri stigandum, aliquis perperam negam,
runt
alii.
it

implesti.

Plaudebat

sibi

ul

andio, Pro*
(

quod sacerdotii mei

efficaciam
solvil

neglexe-

Ambrosio,

\r
tur
:

Marcellinam fuisse cum defunctus est Salyrus. Ambrosius Fratrem de < sic alloquiest,

clarum

quaa abstulerat, non

putabal

se occasion? reddiiurupi vehementioreffl

:

sed

dum

luam unius

rediit ct

experlus
etc,

esi

qaam

duo"''"'

rum.

[taque

omnia

Ad hmc

Certe felicior (es lua morte) quam sancta soror, quas iuo solaiio deslitula, dr <uo pudore solhi111 duobus niipcr beata germanis, nunc ex

recte ofjservat T/Uemonti/ts,

rici/ott,,,

S. Saljruu ob |//"'"""" L nrisi/n/l/tcr susceptss, i>r

olnit.

'>""

post
istud

quod

Xam

verba sequentia

"1

"'

duobus rratribus ajrumnosa, neque alterum (<,Satyrum defunctum) sequi potest, neque alterura derelinquere cui lumulus hospitium tuus el corpora tui sepulcrum esl dumus. Alque utinam vel hoc tulum diversoiiuni U*c clarmime de: !

otitiiiito
:

qui pergit

innuunt, dum Peregisli omnia,

,

Fratrem
el

sic att

^
^

ubi
,

omnibus
es tuleris,

erfu0 P b

revertisti

tu

solus
;

nuljis

<i'ii

"""'','j^

prasferendus,
ut

eriperis

quasi

ideo morteai
oflicium P

consummares

pielatis

mam

eHicaciie reportares.

Itaque lubens

aynos
ne~

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

A

489
contra

negot"

'

paulo ante mortem istud finitum fuisse

(cqne

miltcrcL,
jectis

quae

imper;iiori

barbaros, bud- AtcruHB

J.

^Tvnumnon
huic

bona

est altera observatio,

ipsi Pannoniis imminentes esset auxilio. Po^lracpiam h^c consecntus Domninus abiisset, ac

S.

^r^Mf-

" ,n """" esse

aitle

ad propositum suum adjungit rilleFnshmat. ennlrnrrrsiam iltam crpptam episcnpatum Ambrosii, quia Ambrosius

sibi

Tsatyrus simul nequiverant, At dnderfl

, ss ,
i

negotium illud caperant, et conego mnyis credo, rem

et

placeret ob copiam magnitudinemque munerum, (juee aeceperat, el concessorum sibi sociorum satetlitium; viam ab Alpihus domiiin ducentem imprudens Maxirao faciliorem red<liilit.

Quod
caiis;t

Maximus
cunctis

futurura

prospicicns,
,

eaipie

de

Ambrosio cavtam ab episcopo

fratre ipsius,

adparalis rebus
est
,

universis

cum coin

motiesic. et

non coram

judicibus,

quod Am-

piis

subsequutus
,

tacile

pr.emissis

ilinere
,

nollet de re temporaria coram trosiut episcopus disceptare. Jdeo nimirum plaudebat sijudicibus
hi

custodibus

qui

omnem
,

curam

adbibebant

ne
in

cursu
Italiam

qnis

praetergressus

Maximi

transitura

Prosper, credebalque
j

sacerdotii

Ambrosii oc-

MS

li:ill

on cogendum ablata reddere. Id atipersuadere non poierat, nisi sibi ra occasione sacerdos. Quare ea rerimbrosius revera /uisset habent, quod persuadere possit, ba nihilomnino prioribus annis ephcopaSatyrum esse de/unctum
se

Domnini comitibus nunliaret etc. Hoc dolo, ut sequitur, omni cum celeritate Ilaliam, ncmine prajpediente ingressus est neqar aliud superfuit
,
,

Valentiniano ,

nisi

ut

quam
,

celerrime

fugeret.

Itui/ur de Itac irruptione

sed loquitur de
iverat.
.VS7

Itoste
.

tus

Ambrosii.

Constat etiam
i/itiu

38

Baronius
S.

mi
jndu
noMS,

mnl,
senti',
iii

ad annum 383 num. 44 exisliSatyrum eodem anno 383 obiisse. Pr;einquit, anno obiius Satyri n-alris contigit,
eo

defitnrt.um,

non loqnitur Ambrosius, qui necdum Upes transSalyrnmnofl fuisse anno anno Marcelttna ttoti eral.
Mfirile-

Mediolani.

e\

perspicue
ait
,

polest
litteris

intelligi,

ciun

iilem

24 Verum hoc caput, quo tres tententim jam cum (ina relaUt simul refutantur, hac loco stabiliendumest.
.

.S'.

Amhrosins

eum
iu
civiti

Symmachi
veniret,

revocallagrante

S.

Marcellina Romee velum Dirginitatis accepit a

iholani non
habitaverii

mm, ne ex
jpsa
iu

Africa
betto

[tatiam
,

liberio Papa, ut habemus ex Ambrosio

Virifinihu\ ca/i.
f.

lib.Sde

iialia

nimirum

cum

Maximus

Perrerit itla deinde Uom&i

cum

iialiam

ciium.

[ut dicemus] iliiciuriis dicerelur e\erHactenus Baronius. At ca sententia non

ndetur
{llr

probabilior,
<le

quam

preeccdens.

Eiemm

non paucis, quanAmbrosius jam erat episcopus, t exvariis colligitur. Primo enim kabemus ex Epistola 5
aliisvirgintbus kabitare annis

do
S.

S.

de
lin

quo loquilur S. Ambrosius, et quo Satyrum monebat Sijmmackus, in Itarcrto non erat antr mortem Gratiani, qui cum
terror,

Ambrosii, sanctam Maircllinaiu. absenlibus Saet

tyro

Amhrosio, kabitasse
dr eaque testatam
dedisse,

t\<>m b
nulli

cum

fndiria

virgine,

cssr.

e.rercihi

Galliam
Jhortem

transiverat

mum.

Post

Grnfiani

adversus Maxir adrcntus Marimi

diu Mediola-

rum

farailiaritati

eam se vitiooptare cum ea sibi a

in

Doraino Jesn partera

reservari

regno Dei. thec

tyranni revera timeri poterat; sed imbrosius ipse

post anditfim Gruttani

mortem non

nimansit.Nam
tuerat
rts

stafim, ubi

mors Gratiani innoest

innuunt, satisdiu Marcellinee convi visse Xndiciam cumque llomm simul habitaverint, absente Ambrosio ; '"' dubitari potest:. quin simulibi kabirtaverint, quando ille erat episcopus- Figitur quvui sine ilrm illa Epistota ab rditurr eirca au. 3N0
;

Ualia,

Ambrosius

ut Valentiniani junio-

legatus in

Galliam profectus

ad Maximum,

pacem iniit. Iiai/ur nec air legationrm Ambrosii mors Satyri recte figi /mtrsi. quia post terrorem ex ea morte ortum imbrosius non
et

cum

eo

(ttit

mansic Mediolani ; nec />ost legationem, quia Ambrosius in ista legatione pace% cum ttaximo
S.

argumento, quo evinci possit, non xquescriptam esse anno 390. Secundo Marceltina videtur rtim aliis mrginibus Ronwe wxisse, quando anno 377 S. Ambrosius fid ipsam scripsitlres Ubros
utlo

dc

Virginibus.

Certe

nullibi innuit

imbrosius,

conciliniit. Dici igitur nequit,

Satyrum

obiisse

anno 383 post mortem Gratiani, ut etiam atiunde iiqutt nam S. Marcellina soror Saljri anno 383
:

ipsam tunc fuisse Mediolani Contralib.3 cap. (4 insiiiuiii. aliarum virginum fuisse magistram. Bortuiur ruim
.

iit

dr linutu /cjutiatid, rn/nrr iimmiltil

Mediolani non erat.

n '?U(

anmt

23 Alii scriptores mortem S. Salyri /ixerunt anno387, quo Maximus tyrannus subito ex Gal(w iti Xtaliam irrupit, venitque Bfediolanum, /u'/"'"'' Valentiniano imperatore, ac totam occu1'it'it

reaiiuat, ut magistra suppari servetur a3tati. Erat igitur Hrginum magistra Romee, non Mediolani.
2.'i

Marcctlintim duits

Tertio id collnjilur er Epxstolis Ambrosii ad nnte anntuti i/uihus cam /acit certiorem di :>S8 t ,

,/r*hs Uri/tnluiii. Inter bus

primu ordine

iifer Atn-

Dubitandicm sane non est, quin mgens terror tunc fuerit in multis Ttalim urbibus. totamen neque de ista turbatione loqui videtur
Ambrosius,
Satyri.

Xtaliam.

brosianas novissimee editionis est vigesima, quam Ambrosius ita orditur : Quoniam in omnibus fede Ecclesia, accipe, sollicitfl quaaris re Epistolis

neque anno 387 figenda est mors S. Quippe Maximus in Itatiam irrupit, quan'

'"

''"

(/

re

minime

sollicitus eral Valentinianus,

Tum fuse exponit, quamfortiter reValentinianojunioripro irianis ecclesiam stiterii TiUemonpostulanti, qum figuntur anno $85 apud
quid iigatur.

''"/"*

pi>',oHcm,
de

llonnu n

eam adduxerat pacis cum Valentihia'ervandm studiosum crederet, Audiamus kac re Zozimum (ib. i pag. 707, ubi narrat
dolis in
,

iegatum

Domninum ut Maximum

tium

"i

imbrosio

art. 3SS, et

ab editore Epistol.

inii

Ya/cntiiiiuno
:

ad Marimum

f.nsse

^atum, subditque

mum Domninus,
sltls
*'
-

[iaq U e

cum

venissel

ad

Ma-

qua Sanctus sorori txcorporum SS. Cenaui ct Propotitt inventionem ',~ adannum386. tusn. relatam a TiUemontio art Ambrosianas quadragesima secunTertia est inter narratgesta cum da qua Ambrosius Marcellina
Altera est Epistola
23,

capitibus

legalionis

omnibus

Tkeodosio

imperatore, posi victoriam b eo rela-

mni cum observantia comitaleque ex~*J ,rtus s| ^am et di-nahatur eum honore Ma/ s evmiio ct tanta munerum ", mole sati.il.at ]tmperaiorem yalenUnianum nullum liuic pa. ,

anno V. tm de Maximo tyranno. Figitur hac Marcellvs Ex hl<rr [fjitur urisimiUimum l"
-

nam consianter

Roma
etiam

mansisse usque ad

annum

^
ximns s

oabiturum
US " e
'

amicum
adeo
partera

Domninus

existimaret.

Domninum
exercitus

decipere Masui

i ut

etiam

cum

eo

deinde habitasse cum fraAttamen constat, ipsam quo renirepotuU circa annum tribus Mediolani, neque emrn /acile inter 388 et 39%: 39
t

forsan

uno alterove anno diutms.

c*rte

Septembris Tomus V.

65

cre-

490
tocTotr
j

DE
Mediolanum,nt
reverteretur.

S.

SATYRO CONFESSORb:
gustfc
tate

credidero, sacramsanctamque virginem solum oeJllsse

memorise Valentinianus

in

Viennon
vitam
abi
fi

fratres

inriseret,

indeque

Rotnnm
ihMem
ia-

[qua esl Galliarum civitas) Eugenius suscepii imperium qui

:

?n
V "" "

'

tt

arcu26 Erat Mcdiolani S. Mar:ellina, quando habisata fuit Indida rirgo, quacum ante

COSpit,

non
ct

nmllo

Romm

post, petentibus Flavian!'

"

prsefecto

mffi tuibita-

ret.mnriente

Factmm taraf, ut certo colligitur ex Epistola quinta. jgj llir ,//,/ circa annitm 390 rii/ctur figendlim.
ErQ[
S.

sumptus
^ia^.

Arbogasle comitc, arnm viciori caM-emoniarum quod Val.MiiinianJ

,

et

memori, adhuc

in

satym.

junioribus annis

nomm ^ airr i/ in a
ut

tabat S.

quando gramter mgroAmbrosius aliquot mensibus ante mortem

,

tulus, pelentibus denegaverat, obfiius

concessit
2H iioc ubi

consu!

Gdei

Satyri,

liquet ex

htscc

rium. xi ad Satyrum directis : cum gravi quodam alque utinam supremo urgequod non ipse hoc solum dolebam rer occasu ac volivum mihi cum sancta lectulo assideres
,
, ,

Ambrosii verbis Denique proxime

cognovit sacerdos, derelicta

civitrn
i

Mediolanensi, ad
ad

quam

ille

festinato

Bononienscm civilatem emigravit, de Favenliam usque perrexit. Ubi L> m

tis

veniebat
ft

tq Ue
aliq

J
ni
i

tl

degerel

diebus

invitatus
,

Floreniinis

sorore

partilus

ollieium,

morienlis oculos digitis

tuis clauderes.

Bursum

colligitur

ex verbis

Am-

Tusciam usque descendit dcclinans magis Iegi viri adspectum, non formidans
injuriam
in
:

slcrt

impemntis
dcdit

Marcellinam aliquo tempore ante obitum Satyri fuisse cum Ambrosio, cum dicat:
hrosii

nnm.

5,

nam

el

Epistolam ad

eumdem

Etsi

saneta

supersit soror
,

integritate venerabilis,
ofliciis
,

qua convenit conscientiam illius etc. Puga S. Ambrosii fiijcnda est auno 393 : uc<iuc enim
(jcnius ante

,(k Eu-

ajqualis

moribus

ambo
tateni se

plus

non impar limebamns, in le

libi

lamcn
vcnis-

annnm

39$ Alpes transimse

videtor,

vitae

hujns jueundi-

cumquodbetlum
t

repositam putabamns etc. Porro

non

um quod

haberel in GalliacontraFrancot lcgatos prius mittcret ad Theodosium ui

nnr-

reverteretur

ad fratres suos Marccllinam, utdeinde Itojnam rursum colligilur ex verbis Ambro10, ubi de illa dicit : Neque allerum sii num. ncnjie) sequi potest neque ( fratrem, Satyrum
, ,

peratorcm ad pacem cum eo sanciendam, m

rat

alterum derelinquere.
quid de

Tum

de

se

subjtcit

Nam

neque mori licet, ne sororeni relinquam ctc. Si nec Ambrosius mortcm optarc poterat, nec Marcellina ne uttcr altcrum
cui
,

me loquar,

Zozimus Hb. 4 pag. 770. Iliscc observatis, qutt Tillcmonlius quoque adinitf.it in Theodosio art.77 facite inveniemus, quo circiter lempore liefmtclus sit S. Salyrus. Etcnim omnia ctare insinuant, defiiuctitm csse intcr morlcm Yalentiiiiunt II et advcntum Eutjcnii in Italiatn, Ihuc tcmjiori congruunt omnia, qntv in Orattoue funebri dixitS.
Ambrosius, ut ntodo ostcndcndttm est. 29 Conqueritur Ambrosius in Oratione
tibus barbaroritni, gravissima suis
la asscrtt, dolct in
s;ilnlis

relinqueret, staluerant igitur detnceps simul vivere

:

nam
s.
,

erigito invtcem poterant

,

esse solatio,

si

dt mo-

uaiwtw

alter Mcdiolani
Yitri

altera

Homm

habitaret. Acccdit

immincrcma-

Marcellin&f ad xvn

Julii data, in

qua

Alpium

vallo

summani suorum
rerissima $ub

mm

dicitur

postquam Rornm virginitatem erat professa, ibique hattitaverat Mediolanum ad fraet ibidem cum ipsis habitasse tres renisse ac in eadcm urbe post fratres obtissc. De sepultura demum nullus dubitat. Omnes faieninr Uediolani sepultam. Aliqui tamen existimarunt Roma> defunctam, et Mediolani xotuisse sepeiiri, idque colligunt ex epitaphio. Ycrum epitopkium ista
,
, , ,

consislerc. IIa'c
et

omnia crant

finem anni 392

exercitus

inttium anni 393.

Xam

Eugmii

magna

ex parle constabat ex

barbaris,

barbarusquc crat, qui non solum e.cercttui, sed ipsi etiatn Eugcnio imperahat. Audtamus Orosiitm
illorum temporum scriptorem
cap.
tib.

7 Historianan
inquit,

35.

Moriuo
legibiue
,

Valentiniano

auLiii^io,

Arbogasies
sus
est
,

Engenium

tyrannum
,

niox

creare auimpfr
vir

non erincit, nec res ipsa est vcrisunilis. At. quocumque loco obierit, erat Mediolaui, moriente Satyro; cumque ibi non videatur fuisse ante annum 3SS, ante hunc annum obilus S. Salyri non
est

boniincm
ipse

cui

lilulum

ratoris

imponeret

actm*us

imperium,
audacia;

barbarus
tenliaque

animo

consilio,
,

manu,

po-

nimius

conlraxit

undique

innumera!

figcndus.

inviclasque copias, vel

auxiliis
i

Romanorum
poiestaie,

praesidiis vei alibi cogna-

C
Figcndaigt-

turestmors

27 Quapropter qumrendum est aliud Italim peidquc satis perspicue rcpcriri videtur /l0Sl raortem Valentiniani II, anno 392, mense
ricitlum
.

barbarorum

aiibi

Uaque barbarus erat, nationeFrancus, etgentilis, qui totum quasi regebat exercitvMi
ione subnixus.
et ma.ruiu.im
Ilis igitttr

Maio,
dchiiit,

Viennmin

Gallia occisi. Etenim cmdes illa

nonmodo
ferre,

(jrarissimum dotorem

Ambrosw

creare

barbororum ducebat multitudinmmooptime congrttunt dicia Amhrusiide

dehtrtt
ifi

maxime

sed etiam ingentem formidinem Italim afChristianis, cum Arbogastes, cu-

tibus barbaricis.

/taK"

1 '

30 Qitantopere

jus scelere occisns crat Valcntinianus, ctbarbarus

cum

suis

autem ab its mctuere Ambrosius, docet Paulinits in Vita

eniin

'"""

Eugeniumque, quem Valentiniano sufficicwfttm curarcrat, ad omnia possct impcllcre. Ilac de morte Ambrosius in Epistola 53 ita scribit
cssetetijcntilis,

34, ita scribens : Promiserat lunc comes, et Flavianus pnefeclus (etiam

tilis) si

ArbogaslB

gw

Mediolano egredientes,
Medioianensis

cum

victores reve
ImsiIk' *

Theodosio imperatori

Sileniium

meum
in

rupil ser-

essent, siabuium se esse facluros in

,

mo
si

clemenliae tuae

nihil

enim

lam

thsiibus

clcsis

rebus melius facere

fieri

inanimum induxeram, quam,

abdere. Sed quia
,

probaiuros...
quia

possel

me ipsum
delitescere

in

se-

munera
ecclesia
(tb iilis

atque clericos sub liffc Causa aulem commotionis imperatons, qui se suuiwb
,

ar

cessu

aliquo
,

ct

sacerdolio

exire

non

scuerat, ab ecclesia respuebanlur

nec
ffon

onWl
"'""''^,
it0

poteram

vel silenlio intra

in
:

me

latebam. De iisdem

cum
enjo

societas

tribuebatur.

temponbus
ha>c scribit

Epistola 59

ad Sevcrum episcopum
barbaricis moti,

metuebat [mbrosiusjam

anl

Nos

autem

objecti
in

adtentum.

Demwn mque xerum

erat tertn
sfl ' u(?"*

nwu
'

bus, el bellorum procellis oninium molesliarum freto

S.

ctc.

medio versamur Paulinus in Vita

ntm
site

ccle-

solo Atpittmjugo constitissc

Medioianensis, qttando sub ftnttn

flfll

Ambrosii num. 26 cxponit, quam fortiter tempore Valentiniani obslitisset Ambrosius, ne Gentihbns
concederet

arum

victoriaj
:

catremoniarum.

Tum

subjungit

et sumptus Sed poslquam au-

^ initiumanniS93perorabatAmbrosius>NulM rrr '" adrraf,quiabingressu ItalKvEitget"' ^.j,^ cere auderct attt posset. Sola Alpaim l"'J" " e
.

of

cooperta

moram

iniicere poterant

hiema

3(

&'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Qj

49
Ai
i

A
'

Summaehum
iitvro
'/

Ambroronyrud, quod ridcm tcmpori affirmasse, ardere bello [laliam,

ait

ra ex his ecclesiis olim dicta fuit Porliana a conditore Vortio. De hac frequenter meminit S. .<\m-

HiR|

i. s.

persaadcret,

ne rcdiret Medioianum.

brosius
uhi

in Epistola

'20

''

Ld

59

JJ"

/,

urdissenswnes dubie mnltm fuerunt Bujanio tyranno, dum aiim

fi/cc/o

narrat,

quantum
,

tibi fuerit

ad Harcellinam sororem, certandum, ne

bii.silica,

ecclesia illa Porliapn

et

qaa-et evlraiuuriiiui

L
VI
i

Satyri """'-,!,
'

etiam apparet, qno modo aaZscere. Optime inchoari potuent dm ante advenJror ttalim post obitum ipsius adhuc durare,
et

imperatorem, altm recusavellent recipere

eodem postea appellatur, Arianis tradcretur, eam multis modispro irianis suis occupare tentante Justina imperatrice. Ibidem denora etiam basilicQ meminit, ita scril/ctis : Nee jam
vetus
al>

versus auia Euaenins non statim duxit congruu consiUum moTEidem temport Cflivri auod ivsum alioquens imbrosius M
:

Porliana, hoc
tur
;

est,

e\ir;nnurana basilica

peteba-

sed

basiuca
est.
,

nova

hoc

est

iutrarauraoa

qii;L'

major

retert

feincunione

Qni etiam ultimo spintu. ..de cavenbarbarorum nos ssspius admonebas,

non emmino jam

Qumnamsit ilta basilicanova, fiic qnianon conducit ad propositum

AmbrosiL
ccepit
inter

nostrum, id tolum obteroo, Porlianam basiiicam

fuisse veterem tempore
illa

Lmemorans,
!

non

trustra te

dixisse

fugiendum.
cst,

imbrosius istud Vflm revera ndimus num. 28.

consihum seoutus

34 l'orro basilica

Porlianapostea dici
est,

monali-

Demum

isto

tempore

S. Victoris adcorpus;

nec dubium

quin em

chot Olive-

ujcellinavidetur fuisse
iii,

cum

fratribus ttediola-

voces ad corpus fuerint additm, ul

distingueretur

tanot s.
etoris.

''"'"
t

ll<lW

iin ,sn

mortem

habeamus Bpisloiam Ambrosii ad Li S. impost tempori, quod inter dicta apie eongruunt Valentiniani U et adventum Eugenii in
nulltvn

annum388. Quapropter omnia

S. Victoris ecclcsiis, qum sunt MedioluPossederunt ittam S. Yictoris ad corpus eccledonec siam altaitot secnlis monaclii Be/nedicti/ni

ab

aliis

ni.

iiinin I57<i

ulio tempore tajn probaUaliam intercurrit; nec obitus S. Satyri, quam anno 39% biliter fyi potest
aut393.
:\>

corum locum successerint monacki Oiivetani, quiprimum exstruserunt amptissimum caenobium, deinde et novam bgsiticam. llnc vein

ro occasione

ctim destructa fuit

oelilS

basiiica

si saLis

atii

jiiihuni
:
.-

alteruter exdictis

im 595
Ofiltttfl

diM rumtltrni

constaret de die, quo Sanctus annis certo assignari posset. V$obitus non memorat S. Ambrosius, nec
obiit
.

Sanctorum corpora ex illa in novam anno 1570 translata sunt a S. Carolo Borrommo, quietcor~ pus S. Satyri una cum corpore S. Victoris invenii
et transtitlti.

Ml

i,

lOflll

Hieronyquidem Martyrologia S. Satyrum habent miana mdetur occaad wiii Septembris; at id factum
biographus, qui

Ambrosium

secutus

est.

Judicium sancti hujus Cardinalis

ar-

chiepiscopi videtur sujjiccrc debuisse adversmpartis

quocum sioneS. Eustorgii episcopi Mediolanensis, commemoratus videlur S. Satyrus, quod dies obitusessetignolas. Uediolanenses revera S. Satyrum coluia hoc dic xvn Septembris, eaque de causa

paironis ad acquiescendum , cogitandumque, esse alterius Sancti corpus, quod Satyri esse credide-

rant; at

ilti,

ut in similibus frequenter contingit,

non omnino deposuerunt opinionem prmconceptam deS. Salyri corpore apud xe servato. Itaque horum
etiam ecclesiam
3ii

ad lutnc ipsum diem Hartyrologio Romano fuit insertus. Verum ex die fesiivitatis dtem obitus tuto deducere nequimus, maxime in hisce adjunctis,

et

saceltum paucis itlustremus.

Inter ecclesias Medtolani conditas a

est,

S.Am-

ei

mono

cum

pro arbitrio statui nisi alia quando non constat de die mortnati quadam subsit ratioaliquem diem eligendi. Itaque nihil eerii pro die mortis S. Salyri ex Martyroconstet,

diem

festivitatts

qum, ipso etiam vivente, Ambrosiana fuit vocata. De itlameminit sanctus doctor w Epistola 22 ad MarcclUnam, ubi et de dedica-

Cistereientee
s. Atnbrotii,

brosiouna

ttonr ejnsdem
vasii et
scribit
:

tttjtt.

el ttc illatis

curporibus SS. Ger-

Protasii nuperrime inventis, de quibus ita

Iqgiis

aul cultu haurire possumus, prmsertim

cum
Itie-

Sequenti

<iic

transtulimus ea in basilicara,
tia-c

verha S. Ambrosii magis innttant,

Sanctum

quain

appellaut

Ambrosianara.

Ambmsiat

mali tempore obiisse.

Vam loquens

de ejus reditu,

postauem

laudat Viri fortitudinem, quod redient negligens frigoris. Quare hiems inchoata saltcm fuisse n<lclur, dttm Salyrus erat in itimobitus re; cutiKjuc of/tcrit non ditt post reditum crrt., figendus illa kieme, qua finitus est annus 302
obiit,
,

anno 386, quo dedicata est ampla illa basilica Ambrosiana, qum etiamnum exstat, quamque <mno i752 curiose nos ipsi lustravimus, mque ac basilicamjam memoratam S. Victoris, et sacellum p memorandum. Juxta basiticam S. Satyri modo Ambrosianam amptissimum est caenobium Ordinis
Cisterciensis, cujus usui servit

ci

inchoatus

assignare

annus 398 tuto possunu

neque propius tcmpus

una

pan

ecclesim

Ambrosianm
b,t clerus.

in altera vero parte ministeria sua

III.

Controvcrsia
Satyri
, :

dc possessionc
sepultus
Vicl irj n,
in
ub'

corporis
ccclesia

cmnoInter basilicam Ambrosianam el cujm Cisterciensium estsacetlum S. Satyri, in bium inscriptionem satis pariete exterius vidimus hanc olim S. Victoris recentem : Sacellum S Satyri,
ad
Cffilum

aureum

nuncupatum, exterius

repa-

S.

Sanctus

Portiana
postea

apud S.

.*p

ta

ralum anno Domini hdclxxi. 30 Raphael Moneta monachus

Olivetanus

servatum.

basilicm S. Vtctom Opere, quo corpus S.Satyri confessomnlnat. quodque inscnpsit, S. Satyn obserface 3 pag.Ji Lumulus illustratus, ris tirfm. saceli
.

m ***** **
.-

'"

vat,

istud

S.

Satyri

nm

D,ecorpore
Soti/ri

S. Satyri

diutwma
sive

est

controversia

capelte, licel uuaiu 6X basilicm Ambrosiarae sejunctam a prim extra ordinem, et

luluin
in

pau-

w(er duas ecclesias,

inter

dua prmclara

Ordinum Religiosorumcosnobia, tjtia singula illud ecclcsias suiv attnbnuni. De utraque ecctesia (alter ex

augustissimum Euchariqua monacbi asservant revera visum juit Sacramentum. Tale mik\ stiffl

Us

rectius

sacellura

vocatur) jam aliqua

hnM ms ecclemm. Laud*

mtem
non cedil dnodecim Salvitina! illius tedionla; con uln.,. qoarum qualuor Utimio iero ucu
,

ad vm ttaii in S. Vie }ore Mauro, inctyto martyre Mediolanensi, cuis noiittnc ut/raque aliquando fuit insignita. Altetoposuit Henschenius noster

492
AuCTORR
J.

DE
fere

S.

SATYRO CONFESSORE
corptts S.
S. Satyri,

stituunt
tuhi
cta
,

unam Komnnam decempedam. Tanipsaque

fuit

S.

capella,

adeo Ambrosianffl
per

conjun-

repuiaia

scmper hujus membrum, quipnisi

pe nullum

olium

eam babet accessum.

,

Joannes Petrus Puricellus, sacrtv tkeologUB doctor

et archipresbtjter ecclesiK

Luurcntnintc

in Opere,

quod scripstt dc Monumcntis basilicm Ambrosianae, num. 19 inulta disserit de vetustatc illiits sacelli, itludque Ambrosiana basilica vetustius xideri insinuat. Mtamen non pro/ert argttmenta, quibuscoqamur tantam istisacellovetustatcni attribuere. Tentat

dtderunt, corpus S. Victoris Mauri basikca non sotum sepultum

essc

delatumque ad sadiluJ *?' mf>rt (rn saccllum Jom Hict, Verum plane improbabilia suni, qu 9 rfJiir^ latione commentus est, et *""' abmde vll rc/utata. PnHcrea omnes passim |JS|*?
i

Victoris translatum /,',

v
j

* quoque scrvatnm deinde fuisse/qnod l 9 U ment * demum con/irmavit.

sed

Vita

30 Contrarta etiam Puricello verba. In altera longe

sttnl alhnntn
basilica

persuadere, /uisse ecclcsiam Faustrn, quce

certo est
nit

Ambrosiana vetustior, et de qua memiAmbrosius in Epistola 22 ad Marccltinam. At

est

sihcaa; et certe

Qnippe sacellum S. Satyri non meretur norn\nZ

!ZnJ*

bl

"t*+

non

est alteca

basiHca ab

ea suspicio

contraria

communi optnioni Me~

lllud

dioUtncustuiu, etjam abunde re/utata

datum Moneiam /ace

3.

verum

apud tauest, quod

stana, cujus pottus pars haberi debet Eqo mi vero hnge maqis credo, sacellum Uhd necdm /unsc mdificatum ; sed postca fuisse basilic<t

X* ZZL ^C'
adiZ

ctum.

Quam

etprobat Puricellus, sacellnnt istud olini /uissc vocatum, S.Victorisad cslum aureum.
37
ffisce

rem?

fuisse ecclesiam Ambrosiana veJstio Ccrte probari nequit, jam tum

est,

neque admodum verisimile

pe sacellum

mtHisw

S.

observatis

dc

utraque

cede

vidcli-

amplam

Ambrosinm pr*'
n>,-

Satynu
pultus

m
ad

cet de

basilica olim Portiana,

et

deinde S. Vieloris

Pugnat tatncn Puricellus

est

ad corpus,

de sacello S. Salyri,

Itrvam S.
Victori

quod olim

<vd,ficare cohisse basilicarn variis armis, nt

di-

m
' .

ccbatur S. Vicloris ad cselum aureum, sepulturam, inventionem ct translattonem corporis S. Satyri sic

dat cx loro opinioni suss incommodo, et textum suspicatur corruptum. Quare ec gemino
tfj,

cet,

locum

fo.
ba\>

ita

legendum

crponam
,

In altera non longe

ut ex iis

prudens

Itu

tor satis sit

sitica

intelleclurus

tw

qua

erclesia

modo

servari ti-

ad Isevam gloriosi martyris Vicloris etc. dtnnustantisper, baur cssc vcram lectionem,

Cre-

deatur Sancti corpus. Duntjalns, scriptor seculi ix in libro Uesponsionum adversus Claudium Taurinenscm edtto Antverpicc anno /572, pag. 108
,

uuh
nihil

multa mendose
possumus, corpus
tyri, /"<

in

Mombritio edita

sunt,

habebil Puriccllus.

Nam

ne sic quidem comtan

in sacello S.Sa-

/tiissc

sepultum

et

iO J sic

habet
IVairem

sius

sunm
.
.

AmbroSatyrum, quem nimium dileIdcirco,

ut

arbitror,

quod basilica non sit, nedum aitna ah Ambrosiana, tum quod tbi non jaceret sepultus
S.

xeral,
vit.

juxta

sanctum

martyrem Victorem

sepeli-

Victor.
fuit,

At Portianm ecclesia, que&

utratjuc
lectio

cathedralit
.\'ain
:

Cujus epitaphium bocdictaWl lelrastico.

oltm

recte

congrnit.

UranioSalyro supremum frater bonorem Marlviis ;ni kevam drlulit Amlirosins.

Heec
merili

erat basilica longc altera ab Ambrosiana

erat

merces, ut sacri sanguiuis

bumor

Ctiam basitica non longe distans ab .{mbronana, citin exigua sit distantia inter Ambrosianam etS.
Victoris ad corpus basilicam ; erat etiam dttata corpore S. Victoris, ad cujus lajvam positus juit
S. Satyrus. iO Objectionem habet Puricr'hts ex eo, quod corpus delalum prius dicatur ad Bt.sMcam Ambrosianam, eamque proponit kis terbin : Scd Dfl credibile
Objutiofi-

Finilimas penetrans adlnal exuvias.

Ad

hoc epitaphium, quod tpsi Ambrosio attribuit Dungalus, pauca sunt observanda. Primo ex hoc
epitaphio
fuisse

atiqui crediderunt,

Sanctum nostrum
cadesiis,

vocatum Uranium Salyrum. Al magis credo,

vocem

Grmcam

cupivto^,

Latine,

ma-

;>ditni

gnus, cmvIshs, honoris causa nomini adjectam fuisse, prtvsertim cum voces Uranius et Uranicus etiam apud latinos usitatcs /uerint medio mvo, ut
videri potrsl in Glossario Cuiigii. CYrteSatyrus nul/o alto loco Uranius vocatus legitur. Secundo utra-

quidem ceeteroqui hoc videtur, Satyrum Ambrosius sepeliri voluisset in

Porliana
,

ut,

si

basilica

eundem
,

prius

ad

banc

drferrot

Am-

brosianam
oralionem
braret.

hic hic

funebrem
Misssa

ad

popiiluni

reeitarel

hic

pultv&jact
(n bcuilica

C que pars litigantium consentit, Viclorem Maurum esse, ad cujus Imvam. sepuhus est S.Satyrus. 38 Vita tnfcrius danda num. 12 habet, sacritm autem - corpus jussu Ambrosii prius deportatum ad
fuisse
"'-

Sacrificium

pro ipso cHeluec ipsa

,

Quid enim
peragerel

velabat,
in

quo minus
?

commode
puli
te

Porliana
quidni

Qux

sicuti
|'0

metropolitana olim

fuerat,

satis

etiam
?

capax
ca'!um

qui ad Satyri funus conveniret

iia

Cer

basilicam
in

Ambrosianam; subditque
longe basilica |adj

Quod lamen
gloriosi

autem non

se

habebat
basilica.
ut

hsac

sanrti

Victorfe
longfl

Portiana

altera

la-vam

lyris

propriis

manibus

tumulavit.

marEadem plane

ad

aureum

Quamobrem

habci Eitarion monachus.

bastttca,
tn

Jam

vera de aiiera illa

qua sepultus dicitur S. Satyrus, mira est contcnlto tnter Puricellum, pro sacello S. Satyri puynautem, et Monetam, de bas-ittca Porttana,

prqpter ipsius augustiam ft propinquitatem maluerit Ambrosius deferri recta funus ad Ambrosianam ibique iwtcredibilius

boc videlur,

bria peragi solemnia,

basilica

ita

ul

bis

omnibus

in

Uao
ca-

peraclis,
in

seu S. Victoris ad corpus

non aliud
sancli

restaret,

quam

ut

locum

recte

daver

exponentcm. Etenim hac explicalio /luil ex ipso Dungali toco.Xam, eo teste, et consentiente Purxcello.

propiniiua

auVictoris ad ca;lum

renm
etiam

basilica

tunrulo

daretur.
ut
in

Quocirca

conse-

quens etiam
Victor
et

illud

esset,
et

hac
,

ipsa sanctus
sancloruffl

S. Salyrns sepultus est

apud

S.

Victorem

Maurum. Atqui

niarlyr

Maurus
una

ac

hic Sanclus jaccbat sepultus tn ba-

Naboris

Felicis

silica Portiana, quai ideo

socius,

simul
:

cum

eodeffl
l

deinde vocata est S. Vicloris nd corpua. Itaque S. Satyrus etiam /uit sepultus m busittca Portiana. Tam porro certum est, S. Victorem /uisse sepultum in basilica
Portiann, tamque communi scriptorum consensu receptum, ut Puricellits ipse /ol. 29 non /ucrtt ausus
*
yte

quo J nuJ Satyro in eadem urna conquiesceret _ tu mirum videtur. Miruin profeclo, sed non 1
procul
a

vero.

Ita

ille

satis

acitte

si

ratiociliT'"'

omnmo

neyare.

Cum tamen
if

viderit, ea ratio-

seputturam Saiyri
alto

H quoque

*am,

necessario statuencogitavitq ue

modo

nando res solum peragenda essct. 41 Verum in co rattocinio aliqua pro certis >" bentur quee certa nequaquam sunt. Prvno omnino certum est, corpus S.Satyri prius * . tum tuisse ad basilicam Ambrosianam, ifnq^ e P er
cta solcmnia,

e/fugere

tentavit,

quamvis

id auctor

anony mtis

Vit<*.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Mombritium editm , tradiderit cnm o/ni A neque enim ille scriptor tam antitam srcutis sua auctoritate eertam fajJL, fidetur, ut rem Srritudo mrnime certum, imo parum possitI
:

493
Ai cronK
J.

S.

l"re
...

Mrisimile
j s

est,

ut superius

Satyri, sive S. Victoris

monui, sacetlum ad cadum aureum,

)(Wl extitisse

re

Ambrosii. At, etsi fingecertissimum. nihil ahrelimus ufrumq<ue esse

tempore
S.

V. Invcntio
cloris
et

et translatio

corporum SS.

Vi:

Satyri

ad

novam

ccclesiam

Ambrosius, si in altera ecctesia Fratrempro concione laudare roluerit, eumdemturdi fecerit S.

translatio

capitum in thecas argentcas.

que in oltera srpclire,

ut

pompa

funebris /icret

diuturnior, rt forsan etiam ut

lica,
i/uif

inmieiisimt

Ambrosiana basvPortianam ampHtudine superabat pnpulum, ad exsequias accurrentem,

XJxtstentia corporis
et

S.

meiius caperet. Sie, ubi invenerat corpora SS. Gernarrat in Epistola 1% vasii et Protasii, ut ipse

corporis

S.

Satyri
est

egregie confirmata

jam incumbente ad
qnonli

ad Marcellinam, transtulit ea primum vespere basilicam Faust. Deinde sedie, inquit,

trnnstulimus ea

in

basilicam,
ali-

uuam appellant Ambrosianum.

structa nora a monachts Ohvetanis eeclesia, vetus ra erat destruenda, ideoque reliquia ex vetere in novam transferendm. Prmerat eo tempore ecclesias

Victoris in sua ecclesia, Cum transferioapud Victorem srpulti, renda vam batiUcam anno 1576, V mndo, ex- ,
iti

Itaque neque

Mediolanensi
Cardinalis,

s.

Carolus
insigni

Borrommus,
doctrina,

S.

/f.

quid interisimile dicitur fecisse Ambrosius, neque oboualemcumque oerisimilitudinis excessum indu-

E.
et

rir

prudentia

binm socanda sunt, qitBB atiunde sunt satis certa. 42 Talis cst existentia corports S, Victoris MuuB
wiidistiri

sanctitate conspicuus, Ilic autem rogatus ab abbate et monackis S. Victoris, utvelipse reliquias,

guas
crre

111

in

basilica

Portiand,

qum
sit

inde

nomen

traxit

rrllrt,

ccterc ecclesia habere se credebant, inspidut alios ad id delegare, cum ipae,

aliis

w mbatatil
;rS
'

s. Victoris
riilcri,

ad corpus. Fatetur Puricellus,

iilud

niirum

ut habent Acta notarii,

huic muneri
davir

impeditus negotiis

si

corpus

in sacello S. Saivn,
i<l

pro

tunc vacare

iitnmii

a .//,
iiiiiiiunm

potuit proferre scriptorem, qui

reverendo
qui

presbytero
et

non posset mandomino Ludovico

,

(iffirmarerut,
,

quia huheuat swi ooposi-

Monetae,

locum

arcas

inviseret,

in

qui-

tam

nubem testium perpetuam traditionem, ipsumgue nomen rcclesia? S. Victoris ad corpus, et

hus
vit,

ea diligenter recognonulla tamen arca aperta, et ipsi illustrissimo

ill;'

positee

erant. Qui

drmitm corporis intentionem authenticis tabulis

consignatam. Laudat Moneta
res,
ijin

doiuino

antisliti

retulit.

Postea

vero

et

ipse

illu-

non modo

scripto-

strissiraus et

testantur

corpus

S. Victoris

servuri in

et

easdem
altare

reverendissimus Cardinalis eo venit, inspexit el recognovit, ahjue etiam

1'ortiana; sed in fine Operis sui etiam ex tabulario S. Victoris adducit septem antiqua
basilica

marmoream
post

arcam
majus,
Victoris

aperuil
scilicet
et

quas

defossa

erat

inter

diplomata, quee idem de S. Victoris corpore continent.

loculum
etc.

SS.

Satyri,

ipsum altare et de quo inferius

sunt, tota

Septem autem

re asseritur,

servari,

et

diphmaia, in quibits clacorpus S. Victoris in sua ecclesia conqum parlim sunt seculi undecimi
illa

Acta

illa,

quia valde

prolixa

non

lubet exscribere.

parttm duodecimi,

testatur se in tabulario vidis-

seetexaminasse Franciscus Coratus notarius publtCIIS.

44 Solum huc trans/eram, qum propius speetant s. caroius ad SS. Victorem et Snlyrum, el ad ditigentias a S. Borromam w JU " Carolo factas, de quibuspaulo post subjungitw ; *v
i

l'n rro

de iittmcro testium, t/ui af/irmarunt in sua ecclesia quiescere,

et

Cum(|iu>

vero

nha,

({tioque
et

reliquiie
alias

receiisenilai

ulcrun

Ss

corpus
de

S.

Victoris

esseut et tollendffl
tyri,

inter

corpus S. Sade quo S.

reverendis

Victoriset

perpetua

traditione,
:

ua generatim loquitur
randa
8

Moneia face 5 pag. 157 Omnibus seculis (venecoluit

qni in arca lapidea

nim

S. Victore martyre

Satyri:

posttus

erat,

ut

inferius

describitur;

antiquitas)
corpus
in

proclamavit et
Portiana.

Mauri

Satyro esset aliqua

davit

conlroversia

cum

C superfluum
auetores,

foret,

Onerosnm valde et recensere, omnium ffitatum

monacis S. Ambrosii, ut veritas nppareret, manreverendo

ut et

domino Joscplm
reliquias
el

M;i>r;n'ilo

ejus
trans-

hoc tradiderunt. Satis fuerit affirmare, quod nenio hactenus in duhium verieril.
qui

vicario,

catferas

recenseret,

ferendasque
dicerentur
Satyri,

pararet,

sepulcrum
et

ipsum, in

quo
et

De
L-st
111
,

divo
extra

Satyro

quidem

uonnullis

existimutum
,

esse

corpora

ipsoram SS.

Victoris

Portianam illum quiescere nimirum Ambrosiana, cum nondum ex Dungalo commisset

et

diligenter

inspiceret

considemret.
litteras

Qui
in

sepulcrnm ipsam
ipso agnovit,

mspiciens,

quasdam
et

pertum

declaralum

epitaphium
mnrlyri

ante
VictoS.

qui

nomen

ipsius sancli

Salyri pra>
reli-

wctum, do.ens, illum

11

associatum

se ferrent,

de

qoibus inferius,

caeteras

'?

sepulcro

At

vero
quis

de
in

corpore

Vi-

quias

e\

arcis

exemit,
tertin

et

paravit

modo

hic
,

dedie

cwris

Mauri

profecto

nedum
Cor pus

unquam

duhitnverii.

negaverit,

quiescere

sua basilica, ad

Sequitur Veneris decima

scripto.

enwneratio
Julii
ilfe

reliquiarum moi.xxvi per

Ma-

<er
est

propierea nuncupata ? Hactenus Moneta, plura dc his non addo. Attamcn breviter c ["sinuandum censeo, communicatam perhu-

scardum maentarum. At
SS. Vtctoris et Satyri.
i:i

nihil habet de loculo Utu4deindt

m.
ut

nobis fuisseallR.
C

PP.

S.

Ambrosii Dis-

lus,

horum sepulcrum aperuil ipse S. Carohabrnt Acta apud Monetam pag. 959
:

Ms

h 7oasihcam

''

C " nts

auctor ostendere conatus

P"fo illud nomen habuit,

Portianam non fuisse illam, qum

strissimus et

et deinde S. Victoris ad corpus dicta est scd sacellum s. Satyri. 1/ cum ea "ttlti tidcatur fundamento carer 0ni n n p0$Se CUm dictis S. Ambro-

aperuit

PoStea vero iteruni eo venil illurcverendissimus Cardinaib arChiepiscopus, qui ipsmn SS. Victoris et Salyri sepulcrum inscriptiones concorpora recognovit

^^"
renta.

hoc

tnodo

sidernvit,

sustulit,
:

ct

paruvil

ad

translalionern

kdth^r e astUca
tttt

ut
sis

nic

describilur

Die Veneris, vigesimo menillusliissimi

sanctffl

Portiana, Dissertationem malui non

refutare.

Julii

'9re,

quam

reverendissimi
xedis

mdlxxvi. Ad pra'senliam tiluli D. D. Caroli sub preshyteri Cardinalis

,

et

Pramajori
ec-

altari

494
Ai GTOItR
J

DE
s. Victoris
se\.

S.

SATYRO CONFESSORE
dut.s

ecclesim

fuil

inventa
sibi

S,

dam capsa,
ta

lapiilibus

marmorea quaemuluo cohaTenliin

pluvialibus,

ossium Sanctornm

bus, lamiiiis plumbeis constructa,

fuerunt

corpora
el

qua reper. gloriosissimorum sanclorum

coafessoris
,

cum

capsas septem super humeros

'ongos cleri
clviiaVu

Vicloris
inler
tyri

martyris
iiliirnln

Satyri

distincta
S;t-

cederelur,
et

5" TO

propier

modicum

intervalluj

aliquam
esset

sc
t'i;ii

intervullo.
s.

Corpus enim S.

perventum

paJZ

ordhes^ 68 "'
lu
il,s

3 T^'
,-,,

iaram

*
<*
o-

laava

Victoris,

ejusdemque

ad s. Ambrosi
i>.

:"

' ,Ik Ul,,,

Capiti

cesserunt
dictie

oneri R.

innitabatur
tiquilalis)

lapia
in

lalerilius

(signura

maximae anS.

abbates et
cuculuii
'

con-regalionis

mi^*' "
'

m
*
"
"

lul,;,c
'

quo
Batyh.

scripta
:

legebanlur baec vcrba

dextera
,

(lN1
ihl

clara

[Jateam

revcrsi

essenl

videlicei

S.

vcro

ibi

Saiyri
bs

erat

mIiiih
in

corpus S. Vicloris

babens

inuixum
laterilium
vide-

archiepiscopus,

et

cajteri

omnino
licet,

omuibus
iu

m..,,-,,,,,!

similem

lapidem

iterato

capsas ipsas sumpserunt

supradicto,
s.

quo legebantur haec verba,

lilterae

V el T erant modo relrogrado. Sequuntur nomina te~ sttum htece prmsentium, inter quos nominatur ipse
scriplse

Victor, quorum

luminarium.

I*-

novam

S.

Victo^is

cl^ti^ *
"*'

d2

,'

"T^

48 Ei deposilis omuibus ipsis cansis super altare majus dictaa ecc

san
'"I
r.

ttiam abbas

s.

Amhrosii. At hcec
S.

videri possunt

"' nes,
canlu

si ffl

iZZjf"
celebrata
fiS

et

per

ad vin Mati
46 Recitalis
ligneit thecis
ItllJHISIt,),

praafatum

in

Victore,

ubi

num. 3
est.

hccc

e.

revcrend.ss.mum

Cardiualcra

SZl
h
recessit
su

:':

pars instrumenfi ex Pwricello data

testium
dicta

,vn,ai,

orationes

Sanctorum.

Mox

etiara

gunt
el

Post bsec

nominibus, Acta sic percorpora sanclorum Vicloris

ox
dicta

Missa in
et

foHo

Satyri
el

excerpla
reposila
sigillalae

pcr ordinarios ecclesim majorb sermouc ab ipso illustrissimo ',,.,,.'

antistiie,

iransfert ad

fuere
capsis

arca

marmocineribus,
in

rendissimo

ab ipsa

sacristiam.
ni
,

rea,
et

ecclesia

in

ligneis
ct

cum
capsis
iu

ejus jus^u capsae

clo

pne.l.ctte

ji,

alioi
i'i

quae

remanserunt

fuerunt

recoudilae

sa-

U
i

0*9,0.

it

rim

cristia
-

vcleris

ecclesise

cum

aliis

aliorum
repositis,
sigil-

bus teparan
tur.

Sanctorum
el

corporum jam

prius

ea

altari us,,ue ad horas Vesperarum. o a 10n reversus ipse illustrissimus el reverendissimus Cardinahs, dfclas capsas, seu at-cas

janua seu ostium clausum cum clavi ei latum sigillo B. Virginis prafuti illustrissimi
dinalis,
et

ligneas

tolli

repom,
altare

et

et
dictae

rustodiri
ecclesi;c.

mandavit
itaque
el
,

in

sc.rolo

Carclavis

SU bt us

s.

Vicloris

factum fuitadprreverendissimi doexistentis in scuVictoris,

ei
,,,

tlicti

abbalis.

[llico

senliam
Mitm
.rolo

praefati

illu^iris.sirni

consignala fuii penes illuslrissimum rendissimum D. pardinalem, Et in dic

et

reve-

Cardiualis
dictae

archiepiscopi

sequenli

ecclesiae
et

nomine

ex ordine
dissimi

S.

et

jussu prcefuli illustrissimi

Cardinalis
,

el

rcverenD.
Jo.

illustrissimi

reverendissimi

domini
a

domini

Cardinalis

reverendus
,

Franciscns

Basilica

Petri

et

reverendus
ecclcsiac

D.

Rpduiphus
joiis,

della

Cruce
ad

mandato et jussu facta f.tii recognitio capsarum Hgnearum et sigillorum super eis imprcssoriun,
ct ct

priraicerius

maquara

nullam fraudera

violentiamque
sed
salva
ligneas

accesserunt
el

faclam

fuisse,
fui>se!

dictam

sacrisliara,

omnia non
exlrahi
in

violata,

clausam
priori

inventa

sigiliatam

repererunt eo ordine,
sigillata

quo
ct

Et staiim jussit arcas ipsas

eis

die
et

clausa

aperiri, etej
et
illa

et

fuerat,

et

induli

ossu
capsis

el

coltis,

eorporu
arcis

accensis
sacrisia

Sanctorum,

luminibus,
ct
aliis

adslanlibus
dicli

reponi

adjuvantibus
sterii
;

seu

plumbeis, ad

boac

monacis
S.

monaexlra-

effectum fabricatis.

primo
e

corpus seu ossa

capsa
lignea,

Victoris

wrunl mappa
el

dicta
et

reponendo
ossa a
in

super
cinere,

linea,

49 Mo.c seguitur tranapositio ossium, in capsus plambcas, guam coram S. Carolo Borromm

exccrpia

sunt

panno lineo ad rl,,v!m " reponendi in urna. Secumlo exlractum fait corpus s. Salyri modo, quo supra, el excerptis (ossibm scilicetln cinere, cinerem
ipsam
'nvolverunt
supra.
in

cinerem

peregerwnt
S. Victoris,
visitato.'ibus

tres

uhbtucs,

ipsam

zideticet Clemens abbas

involverunl

Philippus

de

Mediolano,
Olivetanae,

unu&
ct

t%

congregaliojiis
loci

abbas

beata)
niiis

Virginis Mariae

Nerviani, ac Hierony-

de Annatis

alio

panno l.neo ad effectum,

repo
ila

de Cremona,

abbas

moaaslerii

ut

Ossa aulcm
capsis

bealae Virginis loci Bedagii, hlissa

seu

reslituta

fuerunt

suis

tigneis,

prout

antea

eranl.

Quaa
sigil-

et

capsae

postmodum

aliarum reliquiarum t sextam, de quibus pag.

capsa
lignea,
s.
Victoris,

autem reccnsione transco ad capsam quinttan

-JOS

keec

leguntur

sigillatae

fuerunt duobus

Ctirolus

corpora so
lemnii,
i

;<

corpprum Sanctorum Jii dicta sacnstia remanserunt usque ad hodicrnam d>em, qua solemniter, et solcmui
:

us P ro nlraque earum sigillo s. Victoris. 17 Quae omnes capsoa

Quinla
s.

sigiUata

duobus

sigilfe

inscripta

V.

in

qua adsunl

ossa

S. Victoris
sigillaia

ul
ossa

cum suo capite. Sexta capsa lignea, supra, cum inscriptione S.S.,ino;oa
suo.

ri

tid

niivum

P^enle,

processione

ui

infra,

translala

im:

siam novam. Qinc est, quod ita mandanle pr*1,1,0 '"ns^ssmio el revereudissimo D.
archiepiscopo,
ecclesia
ri

fuerunt ad eccle-

corporis S. Salyri cum capiie enim duu corpora recondita fuere in plurabea intermediata eomet ordine, 'ii"
liiec

adsunt

capsn
ll

'-

'"
1

Cardinali et
in

lur

in

visitatione

praedicta
et

diei

vigesimi,

facta

et

eo

assisienle

couvocato

per

raajori

illustrissimum

clero

cum

capitcio

u. ec

D n cn P a, orura ", h cabedrahs

1

^,

tam seculari quara reeulad. cardinalium ordinariorum

ac
officiaUura

reverendissimum
dL-\l'ro,
in

D. Cardi-

naleni, scilicul a latere

signato S. VlCT-i
sandali ra,

recondilura

fuit

corpus s. Victoris
invulu'0 sandali
;

praifala

beo,

.iiiii

Mediolanensis, astanlibus cxceUentissimo senalu, et magnificis D. vicario et nuodecim provisionum indictae urbis Mediolani e magna caterva populi procesaonaliter eimdo recessum fuit a dicla ecclesia majori, et proces aonahter vcnlum fuil ad ecclesiam novam mox

ecclesne

capite

rubeo

proptw
K,M '
l
' 1

separationera
lus
fuit

menii

et

iu

ca

parte

capsffl
l'"

1,1

"

lapis

lateritius

cum

inscriplione
tjui

rum reversarum,
arca
visitatiorie.

S. Victoh,

reperlus
in

fuiti
'

raarmorea veteri, prout

Et

legitur
diclffl

i:i

'

ab

alio

latere

capsae
fi" 1

pW^

tr;

01

et

"" vete en?S.VicLoris,inquaillustrU; reverend 1S simu S Cardinalis

beae,
S.
luto
Ti Rl s

signato s.
iu

Satir.,

reconditum

'"
m
8.

Satyri

sandali
viridi
in
,

viridi,

cum
,

capite

'""; Wiftcalibus vestimentis caruinahbus ordinariis nuncupatis

archiepiscoindutus, una cum

saiulali
,

cum
arcu

lapide
vcleri

cocto,
pi'o l

soiemTcrT

i,n cnto

legitur.

30

Qn

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
p
'

40aict n>nr
J
-

if)

ctonsa cum corait capsa plumbeo imptumbata, ut sapra. Et el ninmbeo

;;;
'

eri

luit

..,,

m ****
allaro

*&
in

^
P0NT

a prmdicto hcoablatn, ttargenIW (Accw inclwa swnt, regcntc tunc ecclcsinm

Victoris et Satyri

toediolancnsem Federxco Borrommo,

S.

Caroli ne

AflM
SS

160*

maios

e t subioa
cnffl

ipsum
>ene>

reposila

arca

ma ,,o,cn inscripta sunt hsec verba Sunrr qua arca iti ^ "' ConPOHA ss. Vict. mart. et SaSUB ALTARI MAJOIU ANTIQUARUM
'

Victorisei poir exfratre. Hujus translationis Acta ediditjam Satyri cupita smpt laudatus Moneta post prmcedentia. Ex Hs

itia

solum hue trans/eram, nnm necessaria

vidc-

? roWtWOBM F
';
" II
'

EC0ND1TA
,,
^

IKDE

GRRG0RI0 XIII

CAROLO CARD. TIT. S. PRAXEDIS BOLEMNITER TRANSLATA SOW, SEPT. ^HIEPiaCOPO mdlxxvi. Quibus corponbus sanciis \, r puiUe etiam majori recondiiis te dicto aliari dictorum corporum sanctorum cineres
,

bunturpro notitia rcrum geslarum, omissis aliis. Narrat primo notarius Antonius Cerrutus, ex Actis, tempore S. Caroli Borrommi factis, constare de capitibus utriusque Sancti, una cum corponbus
in arca sub altari deposilis
tur
cbi
:

deinde

tnc

prosequi-

Cumque

prarati
s.

reverendi abbas et monaVictoris,

dicli

monasterii

ob insignitatem
vero
et
,

(liclarum

reliquiarum,

pra-cipue
et

ftprnnt

capitum

victoris

el

Satyri

in

urnis

ca
,

>

coloris

viridis,

una

duabns lerra cd dexteram, et

super
:

coal-

dictorum
erga

SS.

Vicloris

Salyri,

dictos
,

Sanctos
ail

reverentiam
Jioc,

eorum honorem et
ob
devolionisratione
piis

era

ad

sinistram
sunl

altaris
,

cripln

ha>c verba

videlicet

quibus inCollecta ex
,

devoiionem et que excilandai

Chrisli
nihu.s

ut

pielats

causa

pro

diernm
et

SEPULCttO

SAKCTOnUM
esset,
et

VlCT.

MARTYIUS
ita

F.T
,

SA-

Ddelibus

exponi possint,
ferri
,

in

processio-

coNFESSoms.
uictum

Quibus
et

peractis

cum
il-

de more

duas

ihecas argenteas
fieri

ser0

hora

tarda, prafalus
D.

gui

ponderis
caput s,

et

valoris

curarint,
in

tn

mauna

luslrissimns
tessit

reverendis3imus
a

Cardinalis
capsa-

quarum caput ejnsdem

ro

S.

Vicloris,
e(

altera vei-l

supersederi
etc.

repositione

aliarum

Satyri

recondantur,

ad

requiI).

rum

Uiito

atiarum

reliqniarum

depositio-

sierint

illustrera et

reverendissimum

J. II.

dopeii-

'

Actis nem, ut ex iisilem notarii et Salyro. de SS. Victore

51

addam

reliqua

minnm
majoris
lioni,

Antonium
Mediolani,

Senecam,
qui
ut
piae

decannm
et

ecclesiaa

honestii'
el

Die

xxvii

mensis JulU,
S.

m,
ct

legitur
alxi

pag.

prafalorum

reverendorum ahbaiis
pro pramissorum
et

mona-

372,
liqui tineris

Clemens abbas

Victoris,

Inuiia

uma

coram testibus baies superius laudati, ad altare eeptione majoribus, accesserunt

novae,
in

duo abomni cxmajus

chorum
ei

satisfaceret, ct

omnium

singulorum
die
coniulit
ipse
,

plena

omnimoda
notario basilicam D.

execulione,
infrascripto
s.

hodierna
se

una
ad

cnm me

hwterna

quo externa * die repoecclesiac dictffi implumbata cum corposita foit capsa plumbea et cum urnis duabus ribus SS. Victoris et Satyri
:

dictam

VicloriSi
pluviali

ibi(|ue

reverendissimus

Seneca

indutus

una
et

cum
dicti

M.

reverendo
D.

palre

Don

et

visilalo
lieri

ipso altari

comperlum
:

fuit

clausum,
subla-

Michaele abbate
li

monasterii, pariter
Philippo de
sacristia

pluvia-

proul
lo

sero

clausum fuerat

et
,

lunc,
in

tnduto;

reverendo

Medio-

lapide

marmoreo seu

coperlo

co

prafati

lano abbate

Vicoboldoni,
dicti

de

e\iit

pra-

DD. abbates posuerunt aliara urnam albam in qua posilum erat reliquum cineris coct*, SS. Victoris et collecUe ex pradiclis corporibus
Satyri
allaris
:

lerra

cedenttbus monachis
intortiliis.

monasterii

cum qnatuor
dtim
ipso
" c " r P oribu *

54

Et

facta

ante

allare
in

maius
organo.

oraiione,
El

et
:

hoc

latere

seu

parte Epistolffl
fuit

dicti

moteclum
altari

canlaretnr
,

aperto

el

slatim

repositum

copertum,
Iaminis

et

majori

et

tabula

marmorea

supeiiori

arao

clausum

fuil

circumcirca

cum

ferreis

la,

Ueliqua speclantad alias reliquias. Acta hmc, qum multa simul diversorum diemm instrumenta complectuntur subscripta leguntur a
implumbaujs.
,

raerunt, quaj In eo contfnebantar : et iu siipiie aliaris in medio reperta fuit capsula

recognita'

magna
batum,
tris

plnmbea,
iia

cujus operculum

erat
posset.

ui

nullo

modo
:

aperiri

implumA dexIn

ttibus

notariis,

aut potius a quatuor

tlie

notatur-

urna viridis coloris

duee, altera
allaris

a parte sinistra urnitialtera rubei

roloris.

que in /Inc per tertium notarium

(1

quinlo Se-

dem
insiar

viridis,

ptembris

mdlxxvi,

nalis archiepiscopi

videlicet per ipsum Cardtvicarium generalem, Cmsarem

anguio

prope urnam rubeam vasa qua?dam F

in

canahiim,
capsa

qnibus

forte

sunt cineres. fp-

de Bland.
rtpKoad

saque

plumbea
prafetus
faclaque
a

educta,

et

super
D.

mensam
Seneca
reperla
lateiliae

J*J|

ad conservandam hujus translationis memonam, Gregorius Uaynoldus abbas post annos centum lapidi incidenda curavit hmc vert>a, qum juxta chorum ad latus Euangelii supra porlum sunt posila : Adesto civis. SS.
52 Porro

collocaia,

reverendissimus
ejus

incensavit

recogi
s. V.
,

ne,
el

est signata re

latere

dextro

ab alio

s. Sa.

et

quod

reliquiaa
S.

eranl involutas
V.
a

quidem

Victoris,

signataa

parto anteriori,

SACRA CONFESS. SaTTRI C0UP0RA SUD ARA MAJORI recondita venerare, QU.E IN BASILICA P0RTIANA OLIM QUIESCEHTIA RT k S. Carolo Card. BonnoM.EO Anc. Med. STUDHS BECOGNITA PIIS KAMILI.E OLIVETANA
VlCTORIS

MARTYRlS

ET

sericorubeo : ilfse vero S. Salyri, signala? S. Amoto velo rubeo, serico viridiaparle posteriori. S. Victocepertum esl inter sacra ossa permulla sencaput ejusdera S. Viploris, ris, m una parle

Sa.,

ANNUENTE
s '\

REUGIOSI

PP

1N

N0VA

ECCLE-

ANNO COKDIDERB MAGNIFICE EXSTRUCTA HDLXXVI. NEC IN IRRITUM CADUNT VOTA GEM 'N0 SaNCTORUM INNIXA QUORUM PATROCINIO
,

coVubeo invotutum. 55 Q U ibus sic recogmlis, A^uu^ Seneca, nna cum M.

prascripto partes
et

prafatus R. P-

reveren
aiba.e
>..-

rfwmm
(h

J.

iiclusii

minores capiiis
,

"irnii""

*''"''<

aliquos

dentes

reliquo

capitis

HANC CONSECRAVIT ALTER EX VIRTUTIDUS D. AmRROSIUM FRATREM PRESSIT. SOLEMNIS TRANSLATIONIS PUUMCIS TAB^LIS C0NS1GNAT.E MONUMENTUM HOC EXTARE
SANGUINE
TELLI REM
,

^WEn

sericoeodem involutos,

reposnii

fPf^

JP"

?0L0IT

D. Gregorius Raynoldus BUJUS COENODII u "ias \wno MDCLXXVt. llactenus de translalione iptoritm corporum 53 Anno 1002. die xxiu Martii, capita SS.

"XI...

" ,,d

' parte

496
ai
i

DE
intermcdiala
iia

S.

SATVRO CONFESSORE,
os-

roiu

parle
sa
et

simililer

reperla fuerunt

j. s.

permulta,
inier
alia

plena esset ossibus S. Satyri, cnpni velo viriili involutum cum

n(
,

latere

perantiquo,

scripla
prffifati
,

S.

Satvh.

iiis

pari-

ter sic rflcognitis, et

reverendissimus Seneca

abbas suprascrijSlus
in

duobus dentibus ad parS.

ACTA
SIVE ORATIO FUNEBRis

tem

gimis

dominis,
teclis,
,

eadem pixide tum

et in

repositis pro praefatis illustrisreliquiis

Salyri

corporali

mundo
runt ad
B6
trantfenmtur
adthecuiiniKi-

caput inlegrum

velo albo

novoin-

rolvemnt

tbeca argentea honoriflca reposue,

effectum

de

quo supra.
prmfatus

Hisque
et

peractis,

reverendissimns
prasdicti,

Auctore

S.

Ambrosio,

D.Scneca,
argenteis

reverendi abbates

thecis
circa-

jortm tupra
attare

acceplis,

proccssioncm
,

fecerunt

ecclesiam
chis

sub
ubi
esi

baldachino
:

praecedentibus

monaconfes-

Ex

editione

cum tuminibus
a

novissima Operum

el

inde' ivernnt

ad

S.

sionem,
celebrata
neca.

repositis

tbecis

super altari,

cum

AmhrosM

Missa
D.

editione Surii collata.

prssfato

reverendissimo
praedicta

Se-

Inlerea

vero
,

capsula

operculo
,

suo
sita

cooperla
fuii

ac

plumbo
altari

implumbata

repo
urnee

CAPUT

I.

in

dicto

suo loco.
aurei

Deinde
lects.

et

capsula

praedicta fuerunt

panno serico, quem

brocatelluin

vocant,

coloris

Tum
prout
quifirma-

stipes poliio

altaris
:

tectus fuit

lapide inlegro
altaris

sericeoimferreis

Ambrosius mira pietate

loquitur
;

de obltu Fratris
<

sui

deinde

mensa
ac

superposita,
,

anie erat, et opere ccementario

exponit insignem caritatem,

et

ac

ua
fl

busdam clavibus,
i;i...

plumbo
Missa,
in

cura

stipite

invicem erant conjunctissimi,

tyri offtcia recenset.

va

S -

Celebrata
prajdiclea

vero

reconditae

fuerunt

thecsa

argenteae,
in

quibus inclusa fue-

runi
lare

sacra

capila

reliquiario,
:

quod

supra al-

confessionis

fabricalum est

cujus crates fer-

rea quatuor

clavibus

munita

eduximus,

fratres

dilectissirai,
,

est,

diverso

opere

liosnam

hostiam meam

ftrOJiifiy.

fabrili confectis;

praeler antas nuceas exterius au-

mcontaminatam
et

hostiam

Deo

ro ornalas seu depictas , cum In anta dextra Sakctorum

:

lem,

dominum

placen

im

ti

ofcn

fratrem
,

verbis

meurn

sequeutibus.
suf-

Saivmm

tnhti.

pktenda sunt

magia.
pbo

In

anta

sinistra

ecclksu.

Beda.

smplicent Hactenus instrumentum

:

Ut

ipsi

mineram esse morlalem nec fefellii opinio superabundavit gratia. Ilaque nihil habeo, querar sedhabeo, inquo Deo
:

He
sed

qood
:quia
E.-

gratiasagam
>

quod enumerathne testium,

notariorum firmatur. >~ Hujusce quoque
inscriptio dr

semper optavi
clesiam, vel
reciderent

ul

si

quffi

et

subcriplionibus

perlurbati
in

rel

me manerent,

mepotiusacmeam
gratias,
quia
sinl
in

transtationis

memonam

hU

potita.

conservare ooiani Patres Olivetam per inscriptionem lapide mcisam in ecclesia sua> quatsic kaVictoris et Satyri capita, olim Carolo inspecta, e suis loculis excerpta et argenleis tbecis inclusa , Em. Card Fedenco BoiTomajo Med. Arch. annuente
:

hoc

domum. Dco igitur omnium metu, cum omnia

barbaricis,
transegi,
et

motibus

sn-

specta

bet

Sanctorum

dolore

communem moerorem piivato in me conversum est^qalc

dolor

a S.

quid omnibus

summatum
redemptio
simi,
in

sil
sit.

Alque utinam bic conmeus puhlici doloris Nihil quidem habui, fratres chariB,

timebam.
ut

in

bono lumine
Olivetani

fuere

collocata

Poferal
fencitaus

Ordinis

pielas

anno M ncn. Pati non gemina sydera

'

rebus huraanis tanto Fratre precrosins, nihil amahilius, niliil charius. Sed praestanl privatis

horoscopos

diulins

publica.

fpsius

delitescere

quoque

si

quis sententiam
aliis,

bes
sed bus

thesauros non jam prehosa, religionis lucris

ergo

Haquil\oalle-

humi

defossos

exposilos,
ditescani

non tam
,,,

oculi

quam corda
md:ia..
,

imcntum

P os,i,,re

llahrtur

quam sihi Propterea enira pro omnibus secunduDi carnem Christus est mortuus, ut non nobis solis vivere disceremus. Accedit illud, quod ingratus
pro
vivere.

sciscitaretnr,

mallet occidi

et

radekactranslat

*jons
no

inscriptio, in parte postica

m%

posita,
religuis

qua

cum

s ipsi ibidem anexcripsimus; sed ilhm

esse non possum. Laetamlum esl enim quod lalem fratrem habuerim, quam dolendum, quod fratrem amiserim illud enim munus, hoc debitum est. Haque perfunclus * snm,

divinitati

magis,

'

^cellumetReligiososCisterciensesS

quamdiu

[03

licuit,

concesso mihi fcenore

Nihil
interest,

qui

de-

AmtroHi

posuitpignus,
jures depositum

recepit.
,

uirum abIn
" lr0_
est.

an doleas restilutum.

a f/^njunci
''<<''

que enim
,prudentilectorisufficeredebere

fidei

amhiguum
:

vitae

periculum
:

'rrnatccarpor
dubuet.

tenusnon
cum

"' ^ratiocvnxa

An
ges,
sit;

si

Victoriset SaUri

pecuniam neges, culpa

est

si

hostiam ne-

%\

igitur brevitatemse-

pietas est

cum

peconise

fceneralor illudpos'

qualibet fuse emminare illud abunde fecisse videator HoneTa.

naiune Autbor, et necessiludinis creditor fraadari non queat? ftaque quanto uberior fa?noru

snmma,
-'

tanto

gralior soriis

usura.
esse
ftiit,

Unde ingrati de fratre qnia quod naturee communis

graiiae

non

possumus,
:

reddidit

1IluJ

witli^-

singularis

commoest, meruit. Quis enim

recusel
,
'

em conditionem
sibi

Quis doleal
;,,l .

propriuni

pignus crcptum

cum

solatinm nostri R_ tr ididerit

Hum suum unicnm

pro nobis Pater

se

ad

moriem? Quis exceptum

putel

a esse debcre

con-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

conditionc
ditionc
ro ors

497
S.

moriendl

qui non

sit

exceptns a con-

nascendi

Blagnum

pietatis

mysterium, ut
:

tate at frater, cura ut pater, soHcltndine ut senior, \ reverentia ut junior. Ita in nnius necessUndinia gra- s '

AHBRw-

ac liChristo essel excepta corpons nec in Dorainus, carnia tamen, quam suscccet " recu>nret. El niit.i neeesse est legem luin perat non fuit? An qni de servo b
;

dn complurium mihi necessitudinnm officia irapendehas, ul iu te non unuin. sed plures ami^sos reqniram in quo uno ignorata adnlatio, expressa est
:

mori
dicit,

H" necesse

Si

eum

,li.

sic

poloit ipse JJte? non

'

manere donec vcnio, quid si vellet? Sed sic manere

sibi

Neque enim babebas, qnod simnlatione adderes, qoi totnm pietate comprehenderas ut nec incrementa rcciperes, nec vicem expectares.
pietas.
,

prrpclnii;!"ficiuffl

vila
;

jiis
.

prelium, mihi

sacri-

per
i

nostri
" ,

miiU "

Qaod igitur raajus est nod seeundnm carnem et 1

solatium
ChristUS

4 Sed quo immemor officii memor immodico dolore progredior? Revocat

,

gratis

qui Irtcrymas
Chriiti exemplo.

Aposto- suas excusat

dicens,
fra-

lus

et

tamqnam

frenos nnerori
:

inducit,

renl

ego vehemenlius fleam Fram ortuus? Aut cur sciam illam mori non potuisse pieta-

sicul

nupcr audisiis
de dormientibus,
,

Nolumus vos ignorare

u(

am

trcs

non

tristes siiis,

sicut ct
,

temf'cur solum mnes? Privalum

prs cfflteris fleam, quem fletis dolorcm communi dolore dinihil prosint
:

cwteri

qni

tres charissimi.

spem non habent. Date veniam Neque enim omnes possumus

m^i estote
si
,

fra-

di-

Hess

prffisertim

cum mes lachrymaa

Fletis

cere
sti

Imilatores

sicut

et

ego Chriqttfflritis,

jstrs

autem lachryms fidem adstruant, consoafferant.

c,

Sed ad irnilandum,

anthorciu

lationem

divites,

et

flendo pro-

baheiis,

balis, nihil

opitulari reposilas djvitiasad

differri

salutem

cumpecuniffi prelio mors inopemque pari usu divitem

piat.

non queat, et dies supremus erisor-

Non omnes ad docendiim idonei utinam omnes ad discendum habiles. At non gravem lachrym s contraximus culpam d : nnn omnis infidelitatis aut infirmitatis
possilis
:

quem

imitari.

Fletis

senes

quod

in

hoc liberorum

est flelus.
tia

Alius est natnrse

,

dolor, alia cst

refert

tristi-

tom
cere

pavetis.

non

Et ideo quia vitam corporis produinsliluite liberos non ad usum poleslis

,

diffideutiffl

et et

pluriraura

desiderare

quod habueris,

lagere

quod

amiseris.
et

Non
la-

oflicium. Flelis et juvecorporis, sed ad virtutis non sit maturitas senenes, quod naturm Hnis
riniis.

solns dolor Lachrymas

habet, habel
fletum

lcetitia

chrymas
tio

suas.

Et pielas
et

excitat,

et

ora-

Fleverunl et

pretiosius,
delicta

pauperes, et quod multo est mulloque uberius, lachrymis suis ejus

[llffi

stratum rigat,
,

precatio

jusla

proplielicum
et

dictum

leclulum
sui
,

lavat.

Feceruut

llehim

laverunt.
illi

sunt

lechrym
ubertate

redemIstiUffl

raagnum
chrymae
doloris.

cum

patriarchm sepelirentur.
indices
,

Lasunt

ptrices,

gemitus, qui dolorem

dolor,
qni

moriis abscon-

ergo

pielatis

non
Ille

illices

dunt

ille

perpetua

Lachrymavi
et

ergo,

feteor,

ctiam

ego
,

veleris

sensnm doloris obducat. [taque licet privatuin fiiniis, tamen flelus cst publicus : et ideo uon potest fletus essc diuturnus, qui universorum
est affectibus

sed

laehrymavit

Dominus.

alienum
:

ego

const cralus.

Fraircm. Ille in uno tachrymavil omnes ego in omnibus lachrymaho te, Fiater. [Ile nostro non suo, lachrymavil afTectu. Neqne enira Divinitas
,

3
ir mortt Sfllyri

Nanj

quid le, mi Fraler amantissime, fleam,

siC

lacbrymas habel
tristis
ftiit
:

sed

lachryrnavit

in

eo,

qui

qui mihi
euira

ereptus es,

ut esses

omnium? Non

lachryrnavit in eo, qui cruciflxus cst,

juomm
mit im-

(onyindissi-

mi

broms.

sed commutavi. Ante cornunc individuus affectu. Manes enira mecum ac semper manebis. Et qnidem numqiiam te patria ericum viveres nohiscum
perdidi

usumlui,
:

qni

morluns, qui sepultus.

hoilie nobis

Lachrym&vit
Propbeta
,

in

eo,
:

pore inseparabitis
,

de quo
ea

iosiuuavit
el

dicena

Mater Sion, dicel homo,

,

homo

ractns

est in

et

ipse
,

tondavit

eam AUissimus.
dixit,

In

co

la-

puit

mihi,

nec ipse

mitii

umquam
:
,

patriam

prffl-

chrymavit

cmod maircm Sion

genitus in
se-

coepi enim hic tuIisti.BI iinnc aiteram prfflstitisli jam non esse peregrinus nbi melior mei poriio
esl.

Jndsa, sasdeplus ex Virgine.

Matrem autem

cundnm

Divinitatem habere non potuit,

Ille
:

qui au-

Nttmquam enim
nostri
in

totus

Uro

pars major

eramus
u"s

Christo,

in

in me fui, sed in aluterque autem amborum quo et summa universita:

thor est matris.

ratione, sed

factus

est

humana
esl

qnia

Homo
:

non divina gcnefactus est, Deus

esl no-

natus
bis,

est.

Sicut et alihi habes

Puer natus
puero enim
:

c!

poriio

singulorum
In

est.

Ilic

mihi

tumulus

filins

datus

nohis.

[n

nomcn
natus et

genitali solo
liffl

gratior, in quo

mes
:

frucius est.

non naturs, sed graisto corpore enim, quod

statis, in tibo plenitudo Divinitatis est

factus ex

nunc exanimum jacet, prsstantior vitaa

ctio

mea

fiin-

datus

Matre, nalus cv Palre non diversum

,

idem tamen
sed

et

unum
in

putes.

Unus
ex Vir-

quia
tui

in

hoc qaoque,

quod gero, corpore,

utinam
vits
spirare
tuffi

enim Dei
gine
,

Filius, et natus

ex Patre,
lectio

et ortus

aberior
111
.

portio.
ita

Aique
etiam

ut

memoquic,

distanti
,

ordine
et in

sed

nnum

concnrrentfl
,

ut

graliffl,

hoc

nomine
iissmius
state,

sicut
esl

prssens
ea,
el

docet

quia

et

miid

est,

quod

spiramus,

possemus
,

di-

boino Faclns
:

ipse

randavit

eam Alpotc,

midiumque meorum
11,1

licciiieret

lemporum

quod

homo

utiqtic corpore,

altissiraus

proficeret usum. Par enim erat, nt ouibus indivisum semper fuit patrimonium faMttatnm non esset vitaa terapus divisum. Vel
,

taoram

Etsi
,

lamen
ciale
in

idem Deus et homo diversitale natnrs in nlroquc. Aliud ergO spenon aller
,

naturffl

su, aliud
uiius
,

commune nobiscum
ntroque
et
*

sed

semper habuimus vivendi consortia noo haberemus distincta moriendi. Nonc Ve ''o, Fraier, quo progrediar, quove convertar? Bos bovem requirit, seque non lotum putat, et
,

certc qui indistincta

ulroque

et

perfectns.

Non

al Inulroqu?

igitur

mirandam
fecil

est, qttia
Detis.

Christum
uliijue qui
ile

Fecit

Dominum eum, et ergo Jesum cum

,

ex rorpore norrien accepit

scribil

Fecil

eum,

unoreni

pium testatur affeclum*, si forcum quo ducere collo aralra conittttft. ei ego te, Frater, non rcquiram? aut poss 'm nmquam oblivisci tui cum qno vita hujus
''

frequemi mugitu
defecerit,

qno eUam patriarcha

David

Mater Sion,

dicet

homo,
:

ci

bomo

factus

esl

ea.

ffomo au-

tem

faclus, dissimilis

uUqueest, non
a

Divinitate, sed

corpore

nec discretus

Patre,

sed

exceptns in
segre-

H'iuper aialra sustinui?

re conjunctior,
ttta

Labore

infcrior, sed

patientia

tolerabilis

non tam mea virtute habilis, qui pio semper solicitus

:

amoqnam

mnnere
gatus
S
in

manens
mysUTio

in

consorlio polestatis,

passionis.

plura lod

a "*ectu,

latus

meum

tuo

lalcre
V.

sepiehas

chari-

possimus

ostenderc

hujus U-actatus exposcit, qnibus authoritalem Patris proprie-

SeptemOns Tumus

66

ta-

49
A.
s'os.

ACTA
Filii,

S.
,

SATYRI CONFESSORIS
:

Ambbo-

talem

Trinitalis

totius

unitalem

sed conso-

landi hodie, dod traclandi partes recepi

quam-

bamemm.quod
rem, aut meam
infel.cia
I

alus

"

os

inspirasse

Affectus
%

Am'""

( j.

Iiim

abducere a mcerore animum intenlione tra'

"'

aut tuam mortem vitam in te in*,

morienti "
'

DSfl

trem

cl:1

"^'

consola(iuin.s

nsns

sit.

Sed

lemperandus

mihi magis moeror,

ut

quam alienandus aflectus est mulceantor magis desideria, quam sopiantor.

liliet

111, sed tamen dulcto lorum pignora o amplexus miseri exaniranm corpus obrignit,

Non
tia

enim abire
:

Fratre longius, et occuvelut comitandi

sit,

balitna .

nnitl Stringebam quidem

:

patione
hic

subdud

cum
,

brachia

ejus

gra-

scrmo sosceplus
proflciscentem

ot diutius sensu pro-

seqoar

et
illo

quem
tolis

oculis

teneo,

aideram, quem tenebam et extn relegebam ut consortium Sed nescio qnomodo vilalis
ore
,

7 * ? n*
r

^^
'

m^
eva"

***

0SCQ Ill0s

^T
m
i

***
}
1

peN

mcnie
flciis

complectar.
libet
, :

In

enim lotam
illo

ille

ocolorum
of-

h,

l""
"s

"" 1

clns

est,

et

aciem Dgere
oti-iijnio,

cum

animorum

^^^Atqueulnia^si,,^;;:;;;--^
tn

majorem graliam

fa "

in

immorari

illom
stupet

toto

blanditiarum
:

dum

animus

ambire nec amissum cre:

vitamproducere,
po.uiss,,

iransftuoli
*'

do

qnem adhuc
rujns
vitce

cerno prsesentem

oec
:

mortuum

vel ultimi anneli tus IIIPam m

animi

puritatem

atque

^
onus

^ T'
'

J*

innocentiam

pulo,

ego

adhuc officia non requiro quibos meaj usum, et spirandi omne munus ad-

dixeram.
labori?

Quid enim referam

laut;e i:ratia\
:

l.mto

chanssime, reliquisses, qua> non lachry m orepercuteretaffectum, sed

abX

Ego te, Praler, haeredem feceram tu mc nsredem reliquisti. Ego te superstitem optabam tu
:

commendaret haered^m. 1 Quid igitur nunc aeam

memoraM

m
,

Ego pro muneribus tuis, ut compensarem benetlcia, vota referebam nunc et vota perdidi sed tamen tna beneficia non amisi. Quid sgam mei successor haeredis Quid agam mea B vitffl supersles? Quid agam exors hujus, quod capio, lominis ? Quas grales, qua! mnnera referara libi? Nihil a me, prseter lachrymas, habes. Aut
superstitem dimisisti.
:
,

me

cum nmn^

ornamentaamiserim?Tu
m.
silus

enira n

eras
, ,,,

solat.o,

foris

decori.

Tu (inquam
deprecator

arbiter

currn particeps,

dia.s,

solicita-

depulsor

moeroris.

Tu

meorum
:

B
asserlor

actuum, cogitationumque defensor "nns, m quo domesiica solicitudo

bhca
essr

p OS iremo
i,

fortasse secorus

residerel

meriti tui

quas solas supcrstitcs

cura

requiesceret.
in

Testor
ecclesiaa

babeo, lachrymas nou requiris. Nam etiam cum adhuc viveres flere prohibebas mcerorcmque
,
:

tuam, me
'"'

sanclam animaai
id

fabricis

sape reritnn
i,l

h-plnvivm

l.l.i.

Denique
ut

magis
mse,
tia
:

quam luam mortem, Mbi esse lestabaris dolori. Probibent ulterius prodire lachryQostrum,
flelusque

re distj tnu-

ohjurgasii

moram

iia

domi

forisque eruditor
<Iomestica
Ui

darn

et

arbiter sacerdoiis,

ne,

sperare
islius

revocant. Prohibet eliam lui graaostra deOemus, de tuis meritis devideamur. Ai certe nobis eliam mceroris

cogitaw
vereor

non

dum

smeres, pubUca curare censeres. nevidear arroganler dicere. Haec enim

portio est, qnia
siue
et

laudis tua

minuis

oiTensione nlla et gubernasti

acerbitatem
tihi
:

leam, qui limebam

Iii

babeo quod tinon habeo, quod mimoribos,

repositam

non

fratris
110

domum,

cqiinlem,

jam mundus
ir

commendasti sacerdolium. Senquod repelemlis officiis Luis, reafficiatur

eripiat.

Etsi sancta supersit soror,

censendisque virtutibus

iulrgritate venerabilis,
officiis
I

animus,
:

sed

ta

anqoalis

non imputaba-

men
mihi

in

ipsa

mei

Libi

tamen ambo plus

affectione requiesco
etsi

atque

haj

timebamua,

recordationes

in

te

vitse

hujus jucunditatem
Le

dolorem renovant,

tamea

affernnt voluptatem.

miis.

Propter
mori.

vivere delectabat, propter le non

gitare de te

Te enim ambo superstitem precabamur, tibi nos supervivere noc juvabat. Quando non cohorruit animus, cum metus hujusmodi titillaret ? Quomodo consteriiata mens erat aegriigebat

aul

An ego possum aul non coumquam sine la hrymis cogitatanli

re? Et potero uinquani, aut

Fratris,
aul

non

meminissfl

sine

iachrymabili

quadam

meminisse

gralia? Quid

non

esset.

C
f

tudinis tuee nuncio? Vae miserse opinioni tabamus redditom, quem videraus dilatum.
enira
volis

enim mihi umquam jucundum, ex te profectum? Quid umquam

tibi

quod
roihi

puTuis

sine te, aut

umquam

sine

me

voluptali fuit?
Ipse,
so-

apud sanctum martyrem Laurentium / impetratum esse nunc cognoscimus commeatum atque otinam non solom commeatum, sed etiara prohxum vitae lempus rogasses. Potuisti annos plu,

Oois non

usus

nobis, et prope

visus

rimos impetrare vivendi, qui potuisti commeatara impelrare veniendi.

6

mnnsque communis? Qnae discreta umquam voluntas? Quod non commune vesligium, fere ut cum gradum tollerem, vel tu meum, vel ego luum corpus \ tderemur attollere? Quod si quando
sine
,

altero

prodeundum
:

fuil

intectum

latus

Et

quidem

tibi

omnipotens aeterne

decujusmi,

Deus
solatia

gratias ago,

quod
,lU0tl
'

vel

ZhT^u,
mortemdoiet

Afncamsve
conluhsti.

negasli

hac nobis suprema ama ^ssimi Fratrisex

exoptalum
nobis

sirulis

regionibus
lta

vullum cerneres, moestum animum ju.Iicaies non assuela gralia, non rigor solitus pranitebal: suspecta oranibus solitudo metura alicujus ajgritudinis afferebat. [ta novum ridebalur omnihus nos dividi.
ohlitns
//

putares

affectum

reditum
venit

enim
quasi
ut

matnre
propter
fratres

Ego

certe

fraternffl
sffl-

postquam

ereptus
****

est,

absenliaB,

hoc solum viderelur

rediret.

quasi
,

praisenlem,
et

rellexa

dilatos^

pius cervice,

ad

quserebara

coram

alloqui

at-

Habeo plane
reliquias

pignus
possit

mecum, quod nuUa

avellere.

queadspicere videbarmihi. Sed tamquam

sospentrahere
vi-

mihi peregrinalio jam

sum
deri
,

collo

Babeo quas complectar

jugum, ubi speratis.excideram,

:

Habeo tumulum, quem corpore legam. liai.ro sepulchrum, Buper quod jaceam et commendabihurem Deo futurum essc me credam, quod supra sancli corporis ossa reqniescam. Utinam sic potuissem adversus mortem quoque luam meum
:

me pulaham
et

difficilis

progredi,

verecundus
te

redire deproperans,

dere non liberet.

quod sine At vero ubi ambobus

in

proce*

prodeun-

dum

fuit,

non plura

ilinere

vesligia,

qOm

corpus objicere!
te

S.

gladiis petitus

esses,

me

pro

sem revocare
Nihil

pouus suffigendnm dedissem. Si exeuntem poluis-

verha, nec incessus, quam sermo crebrior, lllV ambulandi cura, sed colloqnendi gralia. Uterqufl euim nostrum ex alterius orc pendebat. NoniiH"
tento

animam

meam

adspeclu

legere
,

iler,

sed

mutuo

solicitoa

potius obtulissem

mihi

excipere

profuit

ullimos

sermones

haurire

oculorum

gratianii

hausisse

anhelitus

spirare fraterna? imaginis voluplalem.

8

DIE I3ECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

g

499
credidit,

nuam

virtntes

tuns

tacitus
milii,

mecum
qaod
lali

ipse

mi-

pam

lcvem,

ut

nonvcmo

sed solum

K. s. 810.

Amutu-

.., /onaiii
u lfn'

plaudebam

me Doiu;im
:

inodo negat yravem.

e Hoc loco expressi editionem Surii et aliorum. Nomssima habet : Sed lacryraavit eo, quo tristis

um

dnn.iverii ;rat minus Frnlre

.

tam pudico,
:

tara cffica-

,1

tara

innocenti,

tam simplici
,

ut

cum
non

innocentiam

cogiiarem

efficaciam

desperarem

cnm
rem
'

efficaciara

cernerem , innocentiam

puta-

sed

Denique
nnod
'

atrumque mira quadam virtute jangebas. ea, quaa ambo nequiveramus concludere,
Plaudebat sibi ut audio, Prosper, mei occasione redditurura se i
,

lacrymaviteo, quocrucifixus est, quo morquo sepultus est, Ei mox : Eo lacrymavit, quo matrem Sion dixM. Sensus est, non Dimnitas, sed homo, sive humana natura lacrymavit.
fuit:

tuus,

solus implesti.

sacerdotii

f Votum hoc S. Marcellinm attribuit Baronius ad annum 383 num. (5. At clarum cst, vota

;,

abslulerat,

non

pulabat

sed

vehemen-

Satyri referri ab Ambrosio.

Interim

ec toto hoc

efficaciam expertus est,quam norem tuam unius omnia, nec moderationi [taque solvit duorunv sed modeilludens pudori ingratus luffl, noc
,

Marcellinam utriusque sororem fuisse Mediolani ante reditum Satyri, qui ante Uer vota
illa

loco liquet,

nuncupare

S.

Laurentio potuit.

stiffi

mtus,
illa

nec

insolens

efficacim.

Sed

cui

Fraler,

laborum

enim idem volebamus quod docuct ubi perfanctus erat. Peregisti omnia mentum tu solus nobis, qui omnibus omnibus revertisti quasi ideo mortem diprffifciTinliis, eripcris M
qmesisti ? Nos

g Editiones priores habent publicis. At novissimus editor Benedictinus obsmat. in onmibus

tuorum

esse

prmmium,
,

per

Mss. legi fabricis ecclesia. De Ambrosiana ecclesia S. Ambrosium structa egimus in Commentario

num.

35.

Vermn

et

alias

ille

mdificamt,

de qui-

stuleris,

ut

consummares
reportares.
seculi

pietatis

officiurn,

pal-

bus agi poterit ad7 Decembris in imbrosio, h in novissima editione impaliens et nonobli,

mam
res,
ii,

officaciae

Quam

nec

ipsi

nos

tns

alisrnti.i'.

\t

lud uon certo rcdundat, ideo-

Praler charissime,

hujua delectabant hono:

quos quod nos a nobis invicem dividebant lepti sumus, non quia fuil eorum expelenperceptio,
foriassfi
tui

que hic Surium secutussum. i Perperam hincintulit Tillemontius, remesse cfi-ptam ante sacerdotium Ambrosii, Nam si Prosper occasionr sacerdotii se non redditurum putabat, jam sacerdos sive episcopus erat Ambrosius,

da

sed

ne

vili-

<lisMuiulatio videiTtur.

Aut
ro

ideo sunt tributi,

nostrae

ut

quia

immatuoc-

obilu

futurus

erat

voluptatis

quando

illc

restitutionem primo negavit.

Forte

casus, sine
praesagffl

nobis

jam vivere disceremus. Bquidem

agnosco

erat hereditas aliqua fratribus debita,

quam Pro~

mentis
quaa

formidinem
ac

dum
te,

re-

sper ad se trarerat,

pelo
ter,

sffipe,

scripserim.

Revocabara
potius
,

Pra-

amice

quamque ambo simul /ratret primum repetierant. Quis illesit Prosper,

At habitabat
in
\jrica,

ne ipse Africam peteres,

:

aliquem

non
k

liquet.

ubieumconsii

timebam te comittere vite Fluctibus credere, etsolito metus major incesserat animum. Sed et percgrinationem explicuisti, et rem ordidesiinares
aasti,
el

venit S. Satyrus, ut liquet ex sequentibus.

licet
et.

naufragium aliquando passus

hic

S.

Satyrus,

hcusutcumque oideaturinsinuare,
itmere Africano; anjumcnta, quibus ostenditur, din
Vide

veteri

et

sentinoso
credidisti.

(ut

audio]

navigio
cele-

illud contigisse in ultimo illo

alia laiiirn suni

iterum
ritatem
nostrffi
lailitia
!

te

fluctibus

Namque dum
,

aacnparis, cautelara prsetermisisti

graliee,

avidus
fallax
!

ante iitud contigisse naufragium.

dictain

dissimulans

periculi

tui.

Commcnlario num. 13

et

seqq.

incerla

Ex Africa reddilum, e\
fragiu cripi,

servatuni,

Iiumanarum rerum curricula marirestitutum, ex nauputabamus jam nobis non posse

naufragia in
terris positi sus-

sed graviora

tinemus.

Nam quem non

mors

potuerunt naufragia k
,

maris

ad

mortem deducere

stmmis

natatibus

CAPUT

II,

evitata.ejus

ccepil nobis esse naufragio.

Quid

enim superesl suavitatis, quibus tam prsedulce decus,

tarti

charum
est
,

in

tinctura

in

his mundi tenebris lumen exquo non noslne solum familiae

.

Omnium

dolor de morte S. Sattjri,

quem Am-

sedtotius patriffldecus occidit.

brosins morte sua perieulis subtraetum docet

:

ANNOTATA.
a

Sanctus naufragio ereptus, baptismum

vult suscipere a schismatico,

non
Baronius
credidit,

sed illum

armum 383 num. Ibcxhoc loco pcriculum commune privato S. Ama<i

deinde in ecclesia Catholica suseipit.

redemptum, remgue contigisse anno 383, quando occiso Gratianoimperatore, timebatur, nc Maximus tyrannus criUum a/ferret Italim. Verum ostendi in Commentar r io\ 2, omnia hmc figenda anno 392 vel 30.3,
pristimai
''"'".
fttta

orosiidolore fuisse

l"labeo sane vobis

sancta,

fratres

dilectissimi

plflbs

Ambrotius

perempto
timebatur.

Valentiniano

II.

Eugenius tyran-

Quod vero spectat ad commune ptnculum, hoc necdum erat ablatum dnm ista perorabat imbfosius. Nam Eugenius revera cum agmine suo in Italiam venit ; sedminord, quam
,

maximam gratiam, quod non alium dolo- tawtonsom i mum dolo,. rem meum, quam vestrum putatis, quod vobis rwnjSa(yfWn
, ,
-

accidisse

banc

uostri

creditis soliludinem

quod tamtnftliom
dkit.

Delum

lotius

civitalis,

retatum

omniura, ordinum
pietate
daferlis.

omnium
Non enim

vota

nova

quadam
privatffi

mer\ poterat, intuht damna, ct cito ab fatore Theodosio oictus fuit. b Dc s. Joanne apostolo Joan. 2/.

impe-

misericordiffi

dotor, sed qaod-

dam public officium et munus est grati. Aut si qua*vosmei tangil misencordia, quod talem Pranabeo (ruclum oberem, Iiabeo Mallem Pratrem vivere : sed pnblicum officium in secundis rebus jacnntamen dius est, in adversis gratius. Neque vero mihi

c Verba sunt S. Pauli apostoli, quibus utise ftouposseaithumilis Ambrosius, quodluctum suum

trem

amiserim,

vestri pivnus affectus.

nollct atiisad

imitandum proponere. d Non agnoscit hic in naturalt illo dolore cul-

me-

5oo
a.s.Ambhoaio.
"

ACTA
meritum
in

S.

SATYRI CONFESSORIS,
Neque
solicila,

modiocre
otiose vel

tanti

vidctur

ofiicii.

Aciibus

Apostolorum
:

mortuam
gelio

llentes

vidum describuntur

Tbabitam a vcl in Euan-

adolescentis
tur
:

mula laclirymis vidutt proscquens turba lunus inducitur, cui resurrcctio dcbebaillam

duobus nuper beata germanis nun busfratribusfflrumnosa.nequealierum seoui*^ neque alterum derelinquere cni tumu| us il^!** tuus, etcorporis tui sqmlclirum eM donm, !, utinam vel lioc tuium diversorium
1
:
I

ciTilas

hunc tota tamen Thabitam vidttffl ergo dubium esl, vestris laNon flevit.
,

fletibus,

potus in lachrvmis.
,

ni

nobis

panem lachrymarum

Cibum etenim dediti! et poium dedisti n

,

chrymis

Apostolorum

patrocinium
est,

comparari

non
dia

(inquam)
tetigit

dubium

Cbristum misericorelsi

motum. Cum
spirilum
:

vos flenles vidcret,

suscepit

nunc

mensura, aut fortasse ultra mml ram. Nam quid de me loquar cui neque mori licet, ne sororem relinquam neque
in lachrymis in
:

non
luin

loculum,
etsi

tamen

commenda-

vivere libat

ne a te revellar? Quid enim

esse

n.ihi

sine te

non appellavit corporis voce

potestatis authoritate a

defunctum, divin lamen

cruciatibus
nitnis ejus

jucundum, in quo omnis semper tuil jucunditas. Aut quid diutius in hac vita
juval, atque in terris morari
, ,

potesi

oostrt

degere

mortis, et nequitia spirilalis incuraio-

in

quibus Lamdiu
'

animam
erat

Uberavit,

Eisi

non

resedil

in

loculo,
Christo.
qnffl

qui
Etsi

mortuus,

lamen
nobis,
quai
et

requievil

in

jucunde viximus quamdiu simul viximus esset, quod hic deleclare nos possei, sine te
ctare

Etii

dele-

non locuius

est

tamen ea
poliora

non

posset.

Eisi
,

quando
jani

voluissemus imsine
ti-

supra nos sunt, cernit,

sunt
quffl

pense vitam
nollcmus.
bile

producere
tanto

lamen

eue

nobis, jam sc vidcre laetatur. Per ea enim,

in

Haec
te

intolerabilia.
vit<B

mus

Euangelio legimus, quae mtura sunt, intelligiet praesentium species, indicium esl futu:

sine

Quid cnim comite lanto

,

lolenv

lahorum

meorum
quo
ila

officiorumque consorte
lolerabilior
,

Cujus ego casum

potui cogi-

rorum. Non opus

fuit

ei

resurreclione temporali,
in

esset

nec
illo

pra?mediiari
tale

hanc miseram cui aeterna et fflrumnosam recideret labem, atquein hanc flebilem vitam rediret, quem raptum magis esse ex
debetur. Quid enim

pavebat

aniinus

de

aliquid
:

tare,

non quo condilionem ignorarem dam votorum usus sensura communis

illo
,

sed

qoi-

fragililatis

tam imminentibus malis, urgentibusque periculis gaudere debemus? Nam si pacalo seculo bellisque cessantibus raptum Enoch nemo deflevit,
,

obduxerat, ut de
tare
11

nisi

secunda omnia,

cogi-

nescirem.

sed

magis

Propheta
:

laudavit, sicul

de

illo

Scri-

utinam

Uenique proxime cum gravi quodam , supremo urgerer occasu , boc

,

atqne

Mu^
'

solum

ptura di\it
ejns
:

Raplus est, ne malitia mutaret cor

tpianio magis

nunc jure dicendum

accedal
incideret

e>t,
:

cum

ad

seculi

lubricum

vitee

ptus

esl,

ne in

manus

Raambiguum barbarorum?

dolebam , quod non ipse assideres lectulo, ac JL'E| votivum mihi cum saucla sorore c parlitus olli- mwiniife cium morientis oculos digilis tuis ciauderes. Nl [ Quid oplaveram? Quid rependo? QuaB voiadefl,

Raptusest, ne totius orbis excidia, mundi (inem, propinquorum funera, civium morles, ne poslremo sanctarum virginum atque viduarum, quod omni
morte acerbius
10 Ego vero
est, te

ciunt?

Quse
:

ministeria

succedunt?

Aliud

pnaipse

parabam

aliud exbibere compellor, non jam

,

minislerium funeris

scd miiiister.
potuislis
et

dura

oculo-

colluvionem videret
,

rum lumina
rientem
sisiis
!

qua;

frutrem

viderc moclau-

quod morte inm tuaimptnden|||n|

,.

tum vitee luae flore morlis commodilale beatum arbilror. Nou periculis non vilam Q0D j s erP |,| US PS) se
Fraler,
,i :

immiles
,

asperse manus, qu

durior quibus plus videbaml licet consolaliili cervix, qua? tam lugubre onus

oculos

in

[nisjsii

sed

ingruenlium

acerbitatum

formidine

obsequio
Haec cso
vitas

gestare

potuistil

Haec
a

tu
te

Frater,

caruisti.

Nam qua
tuos,
si

eras sanctffl mentis

misencor-

mihi justius exhiberes. Heec ego

ofliciii

expectabam.
ipse
,

dia

in

quo
qiiiim

hosle

nunc urgeri Italiam lani propinquanium ingemisceres doleres, in Alpium vallo summam nostrffl
cognosceres
,

desiderabam. Nunc vero

mem

salmis
strui

consislere,

lignorumque conceadibus con-

quod sine le solatium capiom qui excitare laHiliam, solus moerenlem solari solebas ? Qualem te nunc ftgo, nursiiiudinem propulsare
superstes,
,

murum

pudoris"?

Qua

affiiciione

mcereres
parceret,

Frater,

adspicio

jam nulla nnbi verba

?

referentem,
ila roujnns

lam lenui
**

discrimine tuos distineri ab hoste imqui

puro

atque crudeli,

nec pudicitiae

jam nulla ofTerentem oscula semper utrique nostrum

interiore

Quamquam
insederit
,

araor

oi
.

necsaluti? Quonam, inquam, hsc modo ferres, quffl nosperpeti, et fortasse, quod gravius est,
spectarc

polius

blanditia

quara foveretur affeclu divulgaretur. Neque eniin aliorumqo'

,

forena

cogemur

rapi

vir^inrs,
liberos

et

avulsos a

rebamus testimonium
tenebamus.
nitatis

qui

tamtam
ut

nostri

gratiaB

complexu
jactari,

parentum

parvos

supra

tela

germaIta virilis se utrique noslrum

incestari sacrala

Deo corpora,
in

et senilem

succus

infuderat,

non

blanditiis
pietatis

P r0_

vidua*

maturioris

uterum

usus desuetos

one-

rum redire, non pignorum? Quonam, inquam, modo ista tolerares, qui etiam ultimo spiritu, tui
j;im

nostri non immebarbarorum nos saepius admonebas, commemorans non frustra te dixis-se fugiendum forlasse ideo, quod nos destilui tua morte cernebas quod non inflrmilate animi, sed
et

fortassis oblilus,

adhuc

mor,

de cavenda

incursione

amorem, sed conscia mente reqnv amore conlenti fucum blandiliarum non nwtt rere videremur , quos et ipsa in amorem m imago formaret. Nescio enim qua expressione altero vi tis, qua corporis simililudine, alter in visuin pn bamur. Quis le adspexii qui non me
bare
, ,

intern

ret?

Quoties

aliquos

salutavi
a

qui
,

quoniam
dicereni

prius consalutaverant, se

me jam
aliquid
,

pietale
lirimis
"

faciebas
lilii.

etsi

inflrmus

pro nobis

lamen

tatos? Quanii
dixisse

til.i

dixerunl
f

qui

se

Qui cum a viro

b,
in

nobili revocareris

Sym-

memurarenl

Quaa

mibi

hinc

macho luo parente

relur,

quod

quod ardere bello Italia dicepericulum tenderes, quod in ho:

quanta irequenter oborta

in

lafltitia,

quod

eos

^
'

'

nobis cernerem?

siem
ut

incurreres respondisti, hanc ipsam tibi causam esse veniendi, ne noslro deesses periculo,

jucunda prolapsio,
suavis calumnia?

Quam gratus quam religiosa

enim

error,

(jiiain

W*CI8
si

consortem

le

fraterni

discriminis

exhiberes.

quid
qui
tius

aut

factis,

de tuis quod aut sermonibus,

Neque

era
lin

Pelix

opportuno obilu, quia non es in hunc servatus dolorem. Certe felicior, quam sancta soror quffi luo solaliu destituta de suo pudore
igitur tara
,

mibi tua lastabar ascnbi. quod se mihi contenderenl

,

Tamen

"" bemen

'

memorarent, respondebam ridens

aliq uid udeiis: et ga

inUmastf

Mde-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

*

5o
\

m *'ZL
,

lo

n-Fmlridixeriiis,

Nam

riim orania nobia

ev
erat

uostra ' sent st nt

ViJU

communia,
:

individuus spiritus,

iadi-

ubi eliam casteros scrvulos suos , vel ipse liberavit, vcl Uberatos comperit, negligens facullalum,

\MBIlO

,10.

commune non ^ifiteT- solum tamen

mra
-i..ir..r...n

nec amissa desiderans,

gnosceret,

Dei

ecclesiam

requisivit,

non quo
tenendi

pcricu conferendi pem

lidem.

ut ageret gralias lilieratus, et mystcria seterna co-

lumVeie
C0M "

s ed

servaremus

**
"*
Mre " l,

0'prndendi.res cssct. erat sempev Ins cummune semper non onsilium, diamici ita alteri noslrum v,m etsi ad alterutrum pervemrent:
i

majus esse ofDcium, Quod simili homicidio judicatum

esi,

pronuncians nullum referenda gratise si homini non referre,

esl
:

quantum crimen
prudentis,

non

referre

Deo
,

Esl

ergo

ag-

noscere

seipsum

et
,

qnemadmodum

sapienU-

dicla

sua

"

SC io

Plerumque
nec
fratri

ita

fldem secreU esse serErat

bus

valam,

nt ' l

committerelur.

emm

"S^i^sr-ii
"""'".

M traneo
:

prodilum, non esse p

secundum natnram vivere. esl tam secundum naturam, quam referre Auihori gratiam? Atlspice caelum hoc, nondciiniium

Quid enim
ne

est

H i8ig
t

Anthori

referl

graliam,
,

cum videtur?
el

CssU

"" :
; ,

,,,,,,
-

bonis in

cxceamm quem.li.nibmere dedigniorem.

enim enarrant gloriam Dci

ejus annunciat linnamenlum,

opera

manunm
scserenitatis

Mare ipsum, cum

divinse

el

"P-
vita
-,

ouod
cepi

iHum
enim

crcderem

'erre

datum atque tranquillum

testalur

est,

.
Ja
c
..

plagam,

wlrabiliora

tanti

dolons

non possum. pramed.lata,

Qui,
euras?
affli-

indicium
est.

cum movetur,

indignatie

su-

perna terrori
tnra
ceat,
ri^

Nonnc omnes Dci graliam jure

quod insensibiUs nasnoa
}

miramnr, cum advertimus,

^SrmSr-soiabUur.
,

quadam
et

sensibUi

ratione

lluctus

coertcr-

levauil!
jstius

Cum quo
mun.ii

participabo

Qms

Pines suos

unda cognoscat

Nam

de

*"

'","-

",,

;;;;::::'

:;;'; ',,,,
r
'

.~ -**>?:
vindicabit

usurat Tu en.m
arbiler

omnibus
strant
:

praeepto, quid loquar, quaa divino obedientes sponte animanUbus pabulum submini-

^Mflfl

**
rtor

alrum
ando
'

non

lilis,

sed

pielalis

Nara

si

atque

id,
,

aliquid
fui

cum
:

sancta sorore

mihi

confe-

scenlibus
i-csi

usuris
?

quod acceperinl multipUcalnm

,

agri,

velul cre-

cumulatnmqne
ra-

utra

meli0 r

"

JS L
,!,,

sumebamus
et

utrique

satisfacere

videretur sentenua, te qui nullius Isderes os atgest.ens, ct aroandi affe-

ini

Kruo

ille,

i|ni

natura duce divini

vigorc

Uonem
scivit

operis

igneo

mentis

perceperat,

tenebas,
,,,,

censendi
et

modum

ui ct
tibi

ntrumgraliara

primo omnium Servatori suo graUam poterat, habere referendam. Sed quia referre non
poterat
rillll

dimitteres,

utriusque

Est

enim

liujusce)
:

li

gratiaa

vis,

ut

et

Jindfcares.

Aut

si

ipse

aUquid disceptandum de-

refertur,

habeatur
igitur

et

habendo
,

referatur.

ferr8Sl quara
le

grata

contentio tua ?

quam sme
ipsis

14

Referebal
qui

graliam

deferebal

Qdem. baptimum
in

ipsa

indipnatio?
cura

quam
te
'

servulis

coercitio

Nam
orario

tantum

Byslerii

cfielestis

involuU
1
1

non
mffnfo

amara?

fratribus

magis

deferre,

rjuam ex

affectu

diceres

vindicare.

Nobis
tu*

emm
vin-

Lfessiorepressitsludiacoercendi. Imo
ab orani
,,,,,,,

Frater,

affectu, nos abdncebas coercilionis

et

pollicens,
igitur

lenire

desiderans.

Non

mea

" " arbiprasidium fuisset rxiM.ni>. .i"-" pectoris haunret el trabatur si ore sumeret, m viscera, arcano? Quam majus putabal fusum Sed non orario profuissel quod lanium sibi teclum Scimus enimpleavidns fuit, Qt esset incautus.
I

^M clesia CathoHca.

'

iia

diocris

prudenliae
:

tesUmonium,

quaa ita

sapienlibus

riiate

divinum pw Deom scire, et vemm illud alque iUam amabilem et concupiscendam mente venerari : tola roentis chaBleraa pulchritudinem veritaUs a Secunduro autem, in proximos
dillgere.
illo

deflnilur

Bonorum

primura

esse,

vocavit
nisi

rosqueaviditatestudiipraetermitterecautionem. Adveram putavit, ad seepiscopum, nec ullam

veraa fldei

gratiam: percontatusque ei eo
episcopis Catholicis,
:

est,

urumnamcura Romana Ecciesia

locorum
in

est,

cnm
ad
id
erat.

conveniret.
i

Et
illius

forle

et

schisn
se
:

regionis

ecclesia

divino

fonte

atque

cafeli

natura>

denvare
baunoin

LUC ifer
iasset,

g enim
fidei

noslra
el

tunc

temporis corapro

pieiatem.
sere

Quod etiam mundi sapientes legibus. Neque enim derivare de

disciplinas, nisi de cailesti
fflo

noslris
ista

mnnione
el

diviseral
sna3

quamquam

Qde

exupuSatyrus

reiiquissel

hseredes

non

,;,
fonte

divina* legis
.

t;lviMa[l
.!,.,

n;i

potuissent.

13 Quid
"'''

rwu-

culi

observantiam prsedicem? qui priusquam

igiiur

ejus

erga

Dei

',!,

ridemessein Dei Bcce Deum tenerent, tamen erga

tenerenl
:

schisraate

Nam

cujus
el

patiebantur

velul

perfeclionbus

auosdam
et

artus dividi,

membralaceran.
non
quibus
,..l

Bi-

fngiwn po#-

essel

iniliaius

cum ea,
vado,
et

qua

consUlutus, mysteriis, in nauiragio navis scopuloso Ulisa veheretur,

sol-

Christi

corpus

Ecclesia
fides,

sit,

Guctibus urgenUbus hinc alque inde ne vacuus non mortem metuens, sed esse cognomysterii exiret e vila, quos initiatos Sacramenverat, ab his divinum illud lidelium n / non ut curiosos oculos inferret poposcit
veretur,
:

his

U r
,
.

exMberi

Christo

mrpusqur

dislrahitur.

evacuatm Raque quamtanti

metuerel fmnus teneret, et g mtia3 lamen eo transire maniinr navieare

:

no-

consequeretur auxilium. involel orarium e ligari fccit revii coUo, atque ita se dejecit in mare, uon resolulam tabulam, cui guirens de navis compage
arcanis, sed
ul
fidei

suaa

Elenim

in

orario,

supernatans
quiesierat.
satis

juvarelur,

quoniam
se

fidei

solius

arma

Uaque
alia

his

tectum

alque

rounitum

quw buman secermt. Nam

forensibna
dibili niis

auxiUa non desideravit. Simui fortitudinem ejus spectare Ucet , qui faliscente remigio, non quasi naufragus tabulam sumpserit,
credens,
qnasi
foriis,
tulis

ejus

(ac
in

I.am

admiratione
emicnit
,

^
,0

>'"i"'

;;.,,. subU.
'

]-";
ii
>

s,,i

,....

sed

assumpserit.

opinio.

Denique in portum terrenae stationis evectus, suum, cui se crediderat recognovil

,

c\ seipso adminiculum nec fefeUit Nec deseruit spes et primus servatus c\ undis,
,

suae vir-

ceptfe

Mysteiiis

..-....l

tl

; O

!,,,,,,,,

JJ
,

,,,,
,,

,,
trans-

v.,1.1,

.-

''''

"

";!,

; it

,;

hius

maria

pressulem
:

statimque

fretaveri

ri

502
A.
SIO. S. Ambiio
rit.

ACTA
Poslremo, quod
refugerit,
ho<:

S.

SATYRI CONFESSORIS,
ft ut hic

ipso

lcmpcrc periculum
veneril
,

examinemus

non

sed

ad

perjculum

patiens

injuriee,

negligens frigoris,
:

atque utinam solicitus

simam. Papebrochius noster ad

controer*i

'""'"^lo
,/'"'"
b

caulionis

sed lioc

ipso bealus,
,

vigore

Dti

corporis

inoffenso

quod dum licult nd exequenda,

vitam
vixit,

pee

vellet,

functus juventutis ollicio,

debilitatem ignoravit.

TiUemonUus tom 7 '""* contrariam opinionem "" defendit si, '*"""* h mtnut Noster Benedictus v/r i,~ (

dum

attulit.

**
'"" ,U}

nixatione

Stnorwn

Dei

Pm

<>~

,k ''""
'"
,

/,/,

,
e't

ANXOTATA.
fi Historia Tabiihee (ita scribitur nomen) Act. 8 t 30 refertur. lllam defunctam omnes flebant

accumulat pro utraque opinionc rehnquU.

h

Z
)

ft

aiB

?n
'"

Africa

""""

baptixatum credunt
itnicrc

ulHmo

propler insignia opera

misericordim.

Petrmvero

S.Satyross^. 4
6apwmi

rJ^w2 *^
4/, 7 ,

7 '"

"*
i

defunctam resuscitavit Historia itla, uti cl seguens de resuscitato unico vidum fitio luo. 7 v t% tnniiim afferuntur ab imbrosio, ut ostendat, non casc novum aut malum, sed bonum et laudabilem

est

vncertus.

"""

luctum illum, omnes exhibebant.

b

guem

de

Satyri

morte

rens

Symmachus honoris tantum causa paoidetur, quod senior csset ct Satyrum amaret. DuUtandum non \ndetur, quin agatur de Quinto Aurelio Symmacho, cekbri oratore, qui
Hic
dici

CAPUT

III.

omnibus fere dignitatibus fuit ornatus,

gentilis. Deillo tcuius agit

Sanctiverecundia,
stitia f
et

castitas,
:

licei

esset

temperantia,

Tillemontius in Historialmperatorum tom.S in Theodosio art. 91. c Er hoc loco colligitur^ Xarcellinam
ante ultimum iter Satyri diolani habitasse.
d

alimque virtutes

Xm^w ww
variis

jU

sororis Marcellince

dolorem

fam

modh

cum

fratribus suis Me-

lenire conatur.

Bx

his

liquet,

etiam tempore S.

fidehbus,

qui baptixati erant,

Sacramentum
deferre, et

Corporis

Ambrosii permissum fuisse Christi secum domum Baronius ad

licebat

itinere circumferre, ut

",, vero edisseram? Ea

Q.

pro.soci.hune
est

simplicilatem

enim quadani morum tempV

frsmm
"

annum

$7,

cnumems,

quibus

aliique scriptores ostendunt. At catenec sumere nec ndere

Corpus Chnstt, quique inte consecrationem excattu fidehumdimittebantur, idemnoneratpermissum

mentisque sobrietas. Date, quaeso, Feniam 11 permillHe dolori meo, ut de eo mihi pauld uberius liceat loqui, cum quo jam non conceditur
colloqui.

rantia,

Certe et

vobis

proficit,

ul

adverofficimn,

quod

bapttxatis.

Uac

talis,

de causa Satyrus

nnn
sed

fragilitate

saoram Hostiam, sed eam sudario involutam colh apposuit. Factum Satyri, Eucharistiam sic defe*

non

quadam
:

vos

lioc

ridit

sed

judicio

deiulisse

nec misericordia morlisimhonorificentia

provocalos.
Tantffl auin

pulsos,

virtutum
erat,
astatis

"**** *o?
tvum,

^^IvumqueeamsicipsitradL nommprobat S. Ambrosius; sed

Eucharmiam
t recte

Anima enim benedicta omnis

tem
simplicitatis
illius et

simplex.

ut

conversus

puerum,
virtu-

fidem taudat.

Fratris Vihilitaqut videntur fecisse, quod

laicis

simplicilate
tis

innoxiaj,

perfecta

effigie,

qnodam

innoceniiiim

sueiudo

culo reluceret.

1;

modum

}d om [^^itinerepermUtendi
abrogata
est

manus tradendi t posl

Intravit igilur in
verlio
:

morum speregnum cmlorum,

sicut puer

quonlam credidit Dei

ter absorbuil
relffl,

quoniam

ob abusus inde

!Z

artem repulit adulandi,

,

injuriae

dolorem clemenvindicavit,
que-

quam
,

clementius
:

quam

dolo, promptior

salisfaclioni
:

facilis,

^T^"* *^**
J
-1

*"

tempore S. Ambrosii sumebatur pro

difficilis

ambitioni ut sanctus pudori quenter in eo superfluam magis verecundiam pr&

dicares,

fre-

quam necessariam
fundamenta
sed
virginab*

quarcres.

Scil uiiiiquam

JSic

sane locus aperte declarat, necessariam

superflua
revocat,

virtutis.

Pudor enim
Itaque
ora,

non
velul

commendat
proderet,

ofEcium.

quadam
vultu

verecundia
si

suffusus

cum

affectum

forte
,

alit|ii;ini

subito
et

s^tfSxas -^
1
;

veniens offendisset parentem

quasi

velut
ia

depressus
ipso

demersus

in

terram

licet

nequa-

qnam

dissimilis cceiu

virorum, rarus
:

attollere os,

KHrA-hoZ

;cr

elevare oculos,
ia
Ki " u," a

referre

qnodam mentis pudorc

"
ia

faciebat,

sermonem cum quo

congruebat.

quod

pudiw
caS"-

quoque corporis

Eteiiim
1

m.

undos temerala sacri baptismatis dona servavit, m' aduUenm corpore, purior corde, non minus

opprobrium qam corporis afihorrenon nmioiTin ratus puuiwu " " minorem raius pudiciti e reven ''~ ll;im tiam deferendam inte ritate vcrboriun
sermonis
: ; ,

srrns i-ns
*

'l

poris castitatc.
dilexil
,

ui

Denique nec uxorcm

Miro

in

lantum
:

expeteret

<

une erAfl c

aia
4

non solum
certo conlrapietatis

castitalis

appetentia

fueril
el

gratia.

autem modo

C0DJ0
:

^-aaarfisi

declinabal (* , et Jactanliam erat dissimulatio , ut nobis quoque orgentibns

dissimulabat

Dta

^ S
fer-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBIUS.

magis
1111

5o3
lectoris

consortium, quam
ilaque
fait,

refugere

viderefratribus

die

quoque per vocem

expressit:

parvuli
et

Hoc unum
.,

quod

Spiritua x

s.

aec

sanctus

abih>.

Innocens manibus,
in

mundo *
genera^

non aliqua
verecundia.

cunctationia haesitantia,

sed

corde
,

qui non

accepit

vanum animam snam,

Heec
et
esl

nec
tio

fecit

trirtoiis

proximo suo
el

dolum.

16
s
...

rairelur \irum inter fratres Quis igitur non vii>'inem, allerum sacerdotem, eeta.,nerani

requirentinm

Deum. Bic ergo

in

moniem

Dominiascendet,
el

!' ranU'

*r anw.

tamedium,
'
.

magrianiraitate

non

imparem

in labernaculo habitabil Dei:

ita

munera du0 maxiraa

,

praeslitisse,

ut alterius
referrel,

ingressus sine macula, operalus est juslitiam, locutus est verilatem, non decepit proximum nec
:

JLeris castitatem
B0P nrofessionis
o
si

allerius

sanctitalem

penmiam
luit

fuMieralus

rsl

snam

qui

semper vooraculum:
reSpiritus

libido

atque

vinculo, sed virtutis officio? Eriracundia reliquorura viiiorum

castitatem

recuperare

baereditariam, Agnosco
,

quodenim
velavit.

nulla ordinavit disposilio

educatrices

sunt, jure

atque

clemen:

quamquasdam virlutum parentes Ham dixcrim principatus bonopjetas quoque, atomniura

,,

mi

ii,i

etiam seminariura virtulum est cselerarum.

Nam w lliU
,

de parsimonia
caslitate?
:

quid loquar,

et

quadam

ha-

18 Quid vero illud reeenseam quod snpra TanUsornati ipsam justiliam pielate progressus, cum quadam xnrlntibus "" incubalori commuiiium fniciuum mei coniem- '.""'/f'" platione muneris putarat esse tnbnenda largilatis aam.
,

sua
tus

s erval

enim non quserit aliena, qui ncc inflatur immodico, qui contents

me jnctabant authorem, portionis suffi lucrum ad commune consortium conferebal; Hmc et alia,
qummihi tunc
conlaiinni'

est

proprio.

Nihil

ergo

aliud,

nisi

proprium
,

erant

voluptati

maximai, nuncre-

recuperare
llt

voluit,

magis ne

fraudaretur

quam
radix

ijjiarelur.

Nam

eos, qui aliena

quaerunt, resi

ote

accipitres

pecuniaa

nominabat. Quod
est,

malorum omnram
(|]|]

avarilia

ulique vitia exuit,

Manent lamen eruntque semper, nec lamquam umbra praelereunt, neque virtuiis gralia c corpore occidit, nec idem naturaa meritorumque finis; licet ipsius naturae

dnloris

exasperant.

pecuniam

non

requirit.

Non umquam accuferculis

usus

non

in

aeternum

occidat,

sed

temdesi-

ralioribusepulis,
es t
nivi
i-iiiii

aut

congestis

delectalus
:

porali

quadam

vocatione requiescat. Talibus igilur

periculis
,

amicos

ad epulas

rogaret

quan-

periunctum
derio
ipsa

viriulibus, ereptum

tum natnne
.

quanium voluplati requirens. Et certe erat non pauper superessel opibus, sed tamen pauper spiritu a. De istius beaqui litudine nequaquam utique dubitare debemus neque ul opulens exultavit indiviliis, neque ut
satis

esset,

non

magis quam amissione

opportunitas mortis,
,

(lebo,

Suadet enim

ul

prosequendum magis

graiia
euiin
bei'e.
,

quam dolendum putemus. Scripium est in communi dolore proprium vacare deuni
illi

Neque enim prophetico sermone

quaa

mu-

pauper
17
(ulitu

exiguum
etiam

quod habuit,
ad
justiliae
etsi

judicavit.

lieri,

Bguralur, sed

singulis

dicitur,

Superest

ut

conclusionem
partes
in

cardinalium
eo debeamus

Ecctesim diclum
dicit

videtur. Dicit
cceleslis:
?

ergoel
qnia

ad

cum me, et
sic

KU
ourifos

virtutum,
adverlere.
cretaequc

Scriptura

Hoccine doces^
nescis,

in-

utiu

Nam

womneAwii-

virtuies,

cognalm sint interse, contamen singularum quredam foc-

siituis

Dei

plebem

Au

exemplum

ma

et expressio
sibi

desideratur,
foris

maximeque
esl
:

jusliti.

Eaenim,
habel,
re

parcior,

tola

el

quicquid

quadam inclementia sui, dum rapitur ainocommuni, iransfundit in proximos. Sed humulliplex
esl

tunm, periculum caeierorum est ? Nisi forle exaudiiiim imu esse te quereris? Primum islud arrogantis est impudentise, mererisolum velle, quod multis etiam Sanctis negalum noveris, cum scias,

qma nun
etsi

est

personarura

acceptor
si

Deus.

Nam

jus
alia

species.
alia

Alia

erga propinquos,

erga uhiversos,

erga Dei cultum, vel adin

juinfiiiiim
ril
,

inopum. tlaque qualis

,

univ^rsos fue,

semper exaudiret omnes, nonjam ex voluntale libera, sed ex quadam velut necessilate facere videretur. Deinde
misericors

Deus, tamen,

provincialium
:

quibus

praefuit

sludia

do-

cum omnes

rogenl

si

exaudirel

omnes

nemo

cent

qui

parentem

mugis
,

fuisse

proprium, quam
necessitudinis

judicem
arbilrum
lnier

loquebantur
,

gralum

pias

morerelur. Pro quantis quotidie rogas? Nuraquid constilutio Dei contemplatione solvenda esl lui ?

constanlem eequi

juris

disceptalorem
licet

Cur ergo non impelratum aliquando doles, quod

fratres

autem qualis raent,

omne
,

ho-

mimiin
risnm
libata,
sibi

indigenus benevolentia complecteretur patrimonium docet, nec dislributa, aut de-

sed

reservata

liajreditas.

Etenim

pielatem

non semper impetrabile esse cognoscis? siulte*, inquit, super omnes mulieres, nonne vides iuriimi noslrum, ei quaa nobis contigerunt? Quoniam Sion mater noslra omnium io tristilia conLugete humiUlate humiliata est. et nunc, quoniam omnes lugemus sumus. tristes sitis *, quoniam omnes conlrisiaU Tu enim contrislaris in Frntre. [nterroga terram,
tristatur
,

al. Mnli
''

causam essr negavit

leslaiuli.
,

Nam
,

hoc

quo-

et

que ultimo
rat,

se

sermone signavit cum quos dilexecommendaret sibi nec uxoris arbitrium fuisducendae nec ne a fratrihus divellerelur
,
,

validissime e!

al. esloli;

teslamenti

raciendi voluntatem, ne

noslrum
ct

in aliet

et dicel

tibi,

quoniam
superstes

haec

est,

quae
:

debea!
Ei

luipsa,

qno arbitrium
obsecratus
l:m|
.

laederetur.
nilul

Denique
taraen
,

oratus,

gere

tantorum

germinum
:

ex

nobis,

condendum pu-

inquit, initio
ce

omnes
io
fit

nati

ei

alii

venient, et ec:

pauperum sed lantum obsecrans esse tribuendum, quantum nobis justum viderctur. Quo uno satis et divini timoris expressit ludicium et humanaa edidil religionis exemplurn, Nam Deo dequod pauperibus contulit tul "Quoniam qui targitur pauperi, Deo fcenera[ et postulando, quod justum est, non exiguum, ed totum reliquit. enim est summa ? Hffic
,

non obliius

pene omnes
lugere

perditionem

ambulant
El

ei

in

exterminium
clebel

multiludo
nisi

eornm,
quaa
lu
.

quis

ergo

magis,
.

titudinem

perdidil

quam

tam magnam mulqui pro nno do-

dat.

les? AJbsorbeal igilur noslrum dolorem exclaacerbitalem proprii mo roris et dolor euim dolere debemus eos, quos cer,

communis

Nom

nimus
hoc

liberatos.

Neque enim

otiose

tam sanctas
reminijudicio

lusbtiae;
,

vendere

quae

babeas

et

conftrre

tempore

animas
iia

corporeis
velul

rincnlis

Pauperibus.
us justiiia
-

Qui
ejus

enim dispersit, dedit pauperimanetin aeternum. Ergo dispenreliquit

:

scimur absolutas. l;i , ^raves viduas

Namque

divino

satores

nos,

non hseredes

nara

hsereditas

accessori

8alur
-

qumriiur, dispensatio pauperibus obliUn ^e non immerito quantus fuerit Iio,

,

uno lempore defunclas virideator excessus, demus, ut profectionis quidam ne veierana emeni.sst.penDon morlis occasus dubilum diu servati pudons racidediis pudic.tia iu
:

rel.

5o4
A

ACTA

S.

SATYRI CONFESSORIS
rcpant
lat
, ,

imbro-

Mo,

Quos gemiius mihi, quos dalores Uim aoerba excitat recordatio ? Eisi mceroribus non vacabant,
ret.

vel

vel

cum nsm recordatioi cum alTectus 'im^Z.."": imaginem

r.

tamen

in

ipso

dolore

privato

in

ipso

tanto-

vcl

cum

recordatio
,

dolorem

rum amisso flore meritorum, cornmuuis dam naturs me condilio soiabatur defixusque
:

quaein

en.m

dees

qui

tantis

uno
\9
ralionibut
tt lo " ri.
,|
i.

ilolur,

areibilalcm

publici

funeris domesti-

cae specie

pietatis

obduxerat.
Scriptura,
solalia

Ades, inquam.etsemper oflun^eris etiT mo ac mente compleclor, adspicio osculor, co.nprehendo, vel in
i,

^k''^u"^
'
,

renovat?

Repeio ergo, sacra

luis praeceptis,
facilius

tua.

M.^totaoeclft
gnaris

oamwl^
l

Dsa

(Ul

iu

Juvnt euiiu

luis sentenliis
ei

immora-

nucmiiem. Denique
molestiorcs, vivcnte

ip sa3
te,

Scriptwa
Ci$

am

Quia
i.i

est

ccelum

terram praeterire,

quasi
nintiii

Docta
,

probat

videbi

^ ^
>

ni ~

"'

de Lege

unum apicem
:

cadere. S^iJ jara au-

Nunc, inquit, reline diamus, quae scripta sunl apml temetipsam dolorem luum, et fortiter fer, casus. Si enim justiflcaveris qui tibi contigerunt,
terminum Dei,
pore
,

conspectus copiam denegarent somnus, colloquiorum nostrorum

ptor inamabilis,
dulcis
esse jarn

qu011
' j

dadnm im
'

ccepit
'

mihi reddidit.
21

,uia

T*~
le

ei.

filium

Luum

recipies
Si

in

tem-

Non

igitur

miseri,
,

et
,

iu

mulieiibus

collaudaberis.

lioc

ad

pracsenlia
gratia.
si
iii

dodeit

muliercm
filio,

quanlo magis ad sacerdotem? Si denon uliquc absurdum eiiam de fratrum amisquamquam si mi sione talia posse memorari
:

vinculis adhuc corporeisjn haerentes, et quasi inter carceraria religataj

sira

Etenim somm qmcte nocturna

sed beali quorum niT nec cura mmuitur, et aageim

similis

neei

imago

mortis

in fuissel

tilms,
in

numquam eum
dolores
,

amplius dilexissem.
effusi

membrorum, possunt lamen

perspicere
:

clau

animaj

aliioraet
ha>c

Nam
cepti

sicut

obitu liberorum

labores, sus-

discreta

quanlo magis

speclaai

frustra

moerorem

videntur auge-

cum jam puro

labis

elhercoque

sensn nulla

corporeiB
condie
'-

re

ita

eliam

iu fratribus

consuetudinis usus atque

collegii

acerbitatem

doloris

accendunt.
:

B dicenlem Scripluram audio Noli sermonem sed consenti persuaderi.

,

Sed ecce facere hunc

Qui

querenti,

impedimenta patiuntur? Meriloque mihi vergente quodam jam in occasum

reviseres

quodnon
pore
pore

quiescentem,
alniisli
, ,

loius omni tem'

illo

enim

individuus,

iia

ut

perfusus
tibi,

so-

Qes casus Sion, et consolare propler dolorem Hie-

membrorum

cum ego
:

vigilarem
est

lu

rusalem,

Vides enim,
cl

quia facta nostra

contami-

viveres mihi,

dicercm

Quid
ut

mors,

Fraterl
Iia

nos

noinen, quod nominalum cst super prophauatum est et juvenes nostri contumeliam passi snnt, ct saerrdntes noslri sucnala sunl,
,

Nam

certe nullis a

me

separabare momenlis.

pene

enim ubique
per
ncs

praasto eras,

quam m

istius

viia

censi sunt, et
el

Levilaa

nostri

in

capiivitate

fuerunt,
et

usu habere copiara nequibamus, nunc nobis semet ubique prae-sto sit. Nam tunc ulique orania
esse

mulieres
nosii.a'

nostrae

conlaminatae

sunt,

virgiet

praesto

non poterant
conspectusque
locis

nec enim
ci

complexiocorpotcm-

nes

vim

passae, etjusli noslri rapti,

par-

nostr,

osculorum
et

vuli nostri

proditi

sunt,

ei

juvenes nostri
facli

servie-

ralium suavitates,

omnibus

omnibus

runt, ct fortes

nostri
,

invalidi

sunt.

Et quod
resi-

poribus suppetebant.

Animorum

imagines

seraper

omnium majus
gnala
esi

signaculum Sion,

quoniam

de gloria sua,
,

nunc
et
tibi

el

tradita est

manimulliet

bus

eorum

qui

nos

oderunt.
,

Tu ergo excute
le

mullaui lnani

tristiliam
,

depone abs
propitielur

tudinem requiem
20

dolorum
facial libi

ut

foris,

erant, etiam quando non eramusuna; nunc quidem occiderunt, assidueque advolant, quo majore desiderio eo majore copia. Tcneo igilur te Fraler nec milii te aut mors, aut tempus avellct. Ipsae dulces lachrym sont
qua; ne
,
, ,

nobiscum

AHissiraus requietione dolorum.

Lachryraae.

ipsi

fletus
el

jucundi, quibus reslinguitur ardor

reiavatus

ani-

Cessabunl

igitur

Parendum
ergo,
:

est

mi,

qnasi
le

evaporat

affeclus.

Neque

AmbroHw,
qui tamen Fratris frt-

enim remediis salutaribus, quia debet aliquid inler

-["III

enim

sitie
,

esse possuni,

aul tui non memiiiisse

(idos

el

perfidos

interesse.

Fleant

qui

umquam

aut meniinisse sine laclirymis.

prodilis!

aman
flemles
in-

quenler tral
nu

resurrectionis

habere non
,

possunt
Gdei

quam
cul-

dies, qui interruptam copulam

mor
2

uoii

sententia
inter
illi

Dei eripil
Christi
fleant

sed
,

inclementia.

noctes, quae lam

bonum

consortium

quielis, el

lntcrsii

servulos

idolorumque

dividuum mihi comitem

perdidistis! Quas

ederetis
nisi

lores:ut
stimant
ferias
,

suos, quos in perpetuum e\inullas habeant

cruces, nisi se offunderet imago praesentis,

n-

inlerisse.

llli

lachrymarum

reqniem consequantur uui nullam putant requiem mortuorum. Nobis vero, quibus mors non naluraB, sed vitas istius 1,111 est, quoniam in melius ipsa natura reparaLrislitiae

nullam

siones animi reprasentarenl, quem species corporis denegaret? Jamjam, Frater animo meo charissime,

quamquam

iramaluro

decesseris obilu

beatus

men, qui Uta non sustines, nec amissum

rere compelleris,
teras, sed

fr;iiivmnue-

tur,

flelus

onmes casus mortis

quem absentem
taedia

diu ferre non

si

w
tunc

abstergat,

Certe

recursu celeri

revisebas! Quod

si illi sibi

aliqua solatia repererunt, qui finem sensus defectumque naturaB, mortem arbitrati sunt;

solitudiuis meae

repellere, moesliliam
:

frater-

quanio
praemia

n;e meniis ablevare

properabas
Lenire

quonto nunccr

magis nos,

bonorum tur? Habeni gentiles

raalorum oinnium
tae
,

quibus meliora post morteni factorum conscientia pollicesolatia

brius

afflictum

aninmm debes
te
officii

revisere,
Al
et

et
unni

conceptum, per

mcerorem?

sua, quia req

caruisse
se

mcn
22

dat aliquas

usus inducias,

obseq
.

mortem
tta

exislimant.

Et ut vi-

sacerdotalis intenlio abducit

animum.
\y

fruciu

carent,
et

etiam

putant
vi-

omni scnsu
ta

dolore pcenarum,
assiduas
,

graves

et

sustinemus.

quas in hac Nos vero

Qua vero sorori quid fiet ? tamen vinometu pietatem temperet, rursus
Sanct82
pietatis

Ucei^

s.v

ut

erectiores
esse

praamio

iia

eliam

patientiores

solatio

bunii

el

dolorem studio totum gremio

fessa

religionis

accend ii,

sui
tristis

complexa
affectu,
licet

m
[

n
'

debemus.
receptura

Non

videntur,
tas
si
tis

quos non
est.

enim amilti, sed praemitti absumpta mors, sed aeterni-

laborioso

incessu,
integrat.

aies b

cessare
flebo

Cessabunt ergo Lachrymm aui non poterunt, in commuuibus lamen-

que mcerorem que sermone suspendat,

Nam
in

nelum P
^ [

oratione ren
consola

"^

quamvis Scripturarura

memoria
' 1

te,

Frater:etsub dolore publico domeLegam.

siicos

gemitus

Nam

cessare
tui

cuin ad

omaem sonum

nomiuis

poterunt lacbrymae sur-

qui

tamen des,de "^ uber " v " ):l, M candi assiduitate compensal, liU m rrUI1jpetatem tunc praecipue, quando uemo
rentibus prsacurrat, flendi
'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBIUS.

babes. Flere enim JLl reprehendas, non
tione
re
osajl

bo5

inatanrans.

IlB

qnod miserearis

habe
io

pressens

et facie

non cooperta,

quando ptroravit

*w>atJio.

ora-

Ambrosius.

Et quamquam istud familiavirtutis est. mollior sexus, tenerior afilms, quibus rgmii ommunis fragilitatis, in lachrymas ci
contuitu
sine

fcctus,

domeslici

sensu Deest

dolons
igitur

exuberat
est
,

etiam

VITA
Auctore

lamen

cum
s

major

causa

moBrendi

nnis

mr<
oossis

,-xrlinlitur.

consolandi

M a suppetit ,i,

excusandi gratia.
,

Neque

enira

prohibere,

religionis

communis

prmsertim cum quod doceas et non doloris adstruat lachrymas metu pudoris ob seriem deplorationis
,

anonymo

im

c.
,

Consolare

ergo

qui

poles
te

,;ulire

ani-

Ex

editione Mombritii frequenter correcta.

raiim

penetrare
sentiat

mentem.
non
ejus
,

Cernat

esse
ot

prav-

sentem,

esse

defunctum,
solatio,

cujus

sccura de mertto,

fnncta

discat

pro

qui se admonuerit nun dolere eo non graviter esse dolendum. 23 Sed quitl ego te morer, Frater? qoid ex/

iT
sed

robabile

satis

et

laude

dignum

videtur

Sl

Satyrut. frater S.

clarorum
modis

gesta

virorum

non
ad

sileniio

tegamus

Ambro-

quibuscunque

iacitamantura

jm. nectem
se ~

Ut

nostra

lecum commoriatur
ipsa
,

et

quasi

torum
posteris

pandamus.
relinquitur

Laus siquidem
Christians
samii-;

Dei

mulesl non

m,

nobili ftir-

pe natus.

{roiiiarfFr*-

consepeliulur
nimia corporis
tj

oralio? Lieet

species

et

exa-

minima, cum ea referuntur; evidens exemplum

,

forma

soletur

oculosque manens

fidei

profectus
keiiiTa
tri-

piiirtdw.

el
,

permanens
moror.

Hgura

<l

demulceat

uihil,

adquiritur; non parva

buitur
:

aii-^<*Us

d
jj

tumulum. Sed pacem populo vale dico prius altimum coram osculura solvo. Praecede ad illam compraedico, muncm omnibus et debitam sed jam raihi prm
inquam

Procedamns

ad

dmmonicis

spiritibus
'

ingens

confusio et

raoeror quutiilie ^encralur

descripto denique

sumse

mce

sanctitatis

titulo

merito
per

invident

qui

contemni ac destrui

Christi

gratiam

\iilent.

ceeteiis

desideraoilera
:

sortium
re

et

domum. Para hospili quemadmodum hic omnia nobis

,
,

confuc-

Beatissimum
reverendre
,

igilur

Satyrum

anlislitis

eximii donostri
fuisse

Ctorisqui! pra^cipui

insiiluloris ac nutritoris
'ise

coinmunia

ila
,

itlie

quoque
cupientem
videbor

jus
tui

dividuura

mei

sauctissimi

Ambrosii

nesciamus.
ras
cl
:

Ne

quaeao,

diu diffe:

properantem expecta,
diuiius

festinantem adjuva
.

si

morari

lihi

accerse.

Ne-

germanum plurimorum scientia constal notissiquorum Deo digna prosapia quam excelnium saatque praeclara Romanorum principum apicibus
:

que enim
tu

umquam

prolixius

abfuimus a

nobis,
tu re-

extiierit

usque
,

adeo

toto

pene

Occidenti

est cognituin

tameu solebas revisere.

jam non poles,
ul
ol]i'Jiiiu

Nunc quoniam
te
,

cognita

ut

praesenti

putetur

relatu

superflua.

dire
est
,

nos aj

ibiraus.

.Ejuum
vi.vm,
:

iTpeinlauius

suheamus

Ambrosius a ilenique ipsorum illustris genitor sublimi in Romano senatu potitus honore , reipublicm
et

Numquam
aller

nobis fuit vitae conditio discretior aul

,

sem-

defensor

ei

idoneus

propugnator

eiTectus

per aut sani.as,

f ;e n rrsivret

asgriludo
in

comraunis, ut

cum
:

prmfecturaa
,

adminislrationi
provincise
:

condignus

invenpro

aller

morbuin

iucurreret

tus
sui
el
n,.

GaUiarum
industria

senatusconsulto
cujus probitas

cum alter revalesceret, uterque consurgeret. QuomoJo jus Doslrum amisimus ? Et nunc consortiuin

praslalusest

morum

studiorum perspicacia
conjiri
facile

in procreato

ex eo germiincredibili

SBgritudinis

fuit

quomoJo
nune,
:

raortis

consor-

poierit.

Utrique etenim
prffifecturae

tium

non

fuit ?

Tibi

oranipotens
Tibi
liosiiam

innoxiam
olTero.

eommendo aniinam

Deus raeam

admiratione io adjulorio
cunabulis
vita,

sublimes emi-

quae cuerunt. Verura sanctissimi pontiflcis Arabrosii

fueril

Cape propitius ct serenus Iraternura munus, sacrificium sacerdotis. IIa?c mei jara libaC mina prssmitlo. In lioc ad te pignore venio non pecuni, sed viue pignore ne me diutius resi:
:

quaUter primo

cum

ado-

levisset
rii
;

ad consilium tribuendum m^aeelectus taequaliterque in proximo Lyguriaa Haemyliav

:

que provincias ad regendura susceperit

qualiter
lastigium

dere facias
cris

tanti

faenoris

debitorem.

Non mediovilis

eUam

est

sors,

amoris usura, nec quam cumulavit increraentum

fraterni
,

naLurse

de consulatu DUtu divino accitus sit,

Dosse cupil
2
.

ad
in

episcopatus

libro Vilie ipsius,

qui

virtutis.

Pos-

suflicienter invenire valet.

ile

sum

ferre

si

cito

cogar exsolvcre.

Nunc

beatissimo

fratre

ipsius

SatVTO

.S.

Ambrosio

ANNOTATA.
;1

quantum in frade quo se rmonem adorsi sumus, breviler dcfloraipsius scriptis cognovimus tris conabimur Vir iu'itur Christo opitulante re
,
,

rjiiscopo conii ii

//"

,,,

rtiultis

Mss.
est

et

editionibus additur

Domini Satyrus, videns suum

calesti

oraculo gerotll

Quoniam
""''";
te aliai

ipsorum
r

dictionem

regnum caelorum. At dim tddtmt minus perfeetam, nisi for-

manum
proppia

subito ex prassidatu ad ponliflcale

ejus lateri adhaesit,
patria
,

subHmalum, adeo
ac

ut

lomo

qumdam
:

exciderinC,

qu&sensum implebant.
Snrium
i/n

genilaU
copia

rerumq
unici

te

omiuiim

b
/'"'

Ad hunc loatm apud

notantur

margine

multiplici
ipsa
viia

derelicta,

fratris
ilh

amorem
u l ipse
parti-

JPparei fratri
brosii
tola,

Etiam clara luce sacpc S. Satyrus suo. Verum existimo, omnia S. Im-

duceret cariorem
r efert, in

eratque
arbiter,

anclus Sani

consiliis

cura

dicla satis intelligi posse de imaginatione qua sibi Fratris reprmsentabat speciem. ' Vam multa de lacrymis UarcelUnm sororis aediolani dicere non potuisset Ambrosius , si

rn.proris sollinluhms. .IqmlM.r ceps, depivamr cogitationumqu. deacluum bonorum assertor qno donHslica in
.

fensor.

Postremo

unus
,

enit

sollicitudo
,

residerei

pubHca
nfrisqne

cura

requiesceret.

nonnemo Moluit tane habitasset Roma. am neque ilta scivisset mortem Fratris, neque
<P*, ut
t

ollMirioMnlta
virilis

scivisset
egisset.

Ambrosius, quid ipsa post mortem

his uerbis

iliius

non blandit, s p ont 5U ccns infuderat, conscienUa mentis et pieta!;!!;, a mn,v,..so..

ili
.

tadenlqne

se

s-b- ""^SS" x^m ^.manifucum

blauditiarum
II

Ex

liquet,

S. Satyri
\'

corpus fuisse

tis

interno

amore

conlenU
67

on

Septembris Tomus

5o6
A.

VITA
,

S.

SATYRI CONFESSORIS,
maj Us nnW quod tantum sibi lectnm "'* profuisset? Sed non ita avidus fuit, ut esset tus. Scimus enim plerosque avidiiate
;

IKONTIIO.

non requirereot

duos

una

in

amorem muluum
,

pectoris

hauriret

arcano

quam

fiisum in
foit

imago formaret. 3 Qua; in tantum

,,l,ti>

vlscera,

assimilis, ut alter in altero

iniltn
ft

viderelur; adeo ut,

te

rum unum

gimittimw

vidisse putares

aspiceres, alterum unde persame conlingebat, ut

termiLlere cautionem.

Advocavii ad

tom*
'

pra>.

se

conjuncli8$i-

mw.

diecrent resalutatos. ab isto consalulati ab illo se ntriusque aspeclibus error, joIta gralus eral in suavis calureligiosa fallacia prolapsio

cunda

nec ullam veram pntavii nisi veraa fide graiiam percunctalusque ex eo est, utrum cum episcohoc est cum Ecclesia pis Catholieis
,

^'iscoinini,

convenirei

hinc gaudia, mnia. Quanta aulem sancto pontiflci qui errare alios oborta lalicia quanla rrequenler cerneret. Nam cum in se in se et Fralre suo
:

6
nis

Et forle
illius

ad

id

loeorum

in

schism

ecclesia

erat.

Lucifer

enim

se

CathoT
',,,.'"

ca tunc temporis

communione

diviseraf

gf

vehemeniius intenderent
se
,

et

sibi

aliquid intimas-

quam pro
hrcredes
:

fide

exulasset, et

Qdei sua

reliq U j 88

Awh.
itr

Videte,

rarent;
fratri

memoquod Frairi solummodo condixerant, Videte* respondebat ridens et gaudens

: ,

non putavit tamen fidem

etsi

*
Catftoh

esse

m
:

schi-

smale
erga

nam

fidem erga

Deum
,

tenerent

tanieo

diieritis.

Hum enim omnia

spirilus
,

essent comrauaffectus

nia,

individuus

individuus
erat

tur velut
cerari.

Dei Ecclesiam non lenerent, cujus paliebanquosdam artus dividi et membra

la-

solum lamen

commune non
quo
in

seeretum

amivere-

Etenim
sil,

cum
Christi

propter

Ecclesiam
Ecclesia
lides,

Chrislm
sit;

eorum
quidcm
tor
et
,

non
praesul

conferendi

periculum

passus

et

corpus

non

Reverendus rentur; sed ui Lenendi servarent lidem.

divinis
c

videtur ab his

exhiberi

Christo

(\n\\

praslabat

ollieiis

at

evacuatur ejns passio, corpusque

distrahitur
,

[ta.

strenuissimus
auetor

Christi

confessor
,

Satyrus
censor

adju-

que quamvis
tanii

graliae fcenus

teneret
;

et

nteineret

erat

negotiorum

servu-

nominis debitor navigaere

ubi
tuto

lamen

eo

trans-

lorum
4
placidis nwii-

et arbiter fratrum.

ire religiosa

maluit,

posset

exolvere.

Judicavll

Media

inter

eos

soror

Marccl-

lina,

carissimis

germanis
,

inconvulse

adhasrens,
,

enim divinse soltilionem gratim in alTectu ac liile esse. Quam quidem statim, ubi primum copialiherior
ecclesia?
fuit
,

bus excellit naufragio

inlegritate

venerabilis

aqualis

moribus

non
ali-

implere

non

dislulit;
,

Dei-

impar
quid

officiis

exislebat.
fuit,

Cum

quasi,

quando

que gratiam
acceptam.

et accepit desideralam

et

semvit

conferendum

cujus

melior videretur

senlentia,

bealum
laederet,

Satyrum judicem

sumebant;
,

qui nullura

utrisque satisfaceret
si

ut et
ali-

7 Qua vero persecutione simplicilatem edisseram? Quae tanla fuii, ut conversus in

ejus

s..

pue-

'
,

utrimque silti graliam viudiearet. At quod disceptandum deferret t quam

tentio
tio,

ipse

rum
ctilo

simplicitate

illius

setatis

innoxise

perfeclaj

grata

con-

Virlutis effigie, et

quodam innocenlium morum

quadam
viillu
,

spe-

ejus etiam, quam sine felle ipsa indignaquam etiam in servulos ipsos non amara reprehensio; eum se quasi fratribus magis honorem deferre qnam cx affectu in eos probaretur
,

reluceret.

Itaque velnt

virginati ve-

recundia sulTusus ora

deret;
si
,

eum

affeclum

pro-

fbrle

aliquam suhito veniens

quasi
ipso

offendisset

parentem
terram
dissimilis

velut deprehensus,
Licet
in

diversus

in

vindicare.
ri

Quid

igitur

observantiam ejusdem Vi?

aspiciebat.
coetu
,

nequaquam
aitollere,

erga

Dei culium

prsedicem

Qui

priusquam
navis

virorum, ratus os suum

referre

perfectioribus esset iniiialus

mysteriis, in naufra-

elevare

oculos

sermonem
fiebat.

quod
quo

pndica
castiin-

gio

conslilulus,
illisa

cum
vado

ea
ct

qua veheretur
turgentibus

quodam
i

ninitis

pudore

Cum

scopuloso

hinc atque

ia

quoqne corporis
sarri

congruebat.

Etenim

inde lluclibus solveretur

cognovcral

non mortem metuens,

vita,
ipsis

temerata
corpore
,

baplismatis

sed ne vacuus mysleriis exiret e

tialos

quos

ini-

purior

corde
,

dona servavil, mundo non minus adulterini

divinum illud fidelium Sacramentum poposcil; non ut curiosos

esse
,

ab

his

sermonis

oculos

insereret

aivhanis;

sed ut
ligari

fidei

sum confecit
iia

sequeretur auxilium.
orario
dejecil
:

Etenim

illud
:

in

quam corporis peiliorobprohrium minorem ratus pudiciciffl reverescens; non qtwn rentiam deferendam integrilate verborum, Denique adeo castimomam castilate. corporis
dilexit,

orariumque involvit
in

in collo

atque

se

ut

nec uxorem expeteret,

appetentia fuerit
,

iicet

in eo non f

ninre,

non requirens de navis compasupcrnalans juvaretur;

qusesierat.
salis

solum
lalis

castitatis

sed
et

etinm

pte-

ge resoluta

tabulam, cui
solins

gratia.

Miro
ei

autem

modo

conjugiun

quoniam
se

arma teelum aique munilum

titlei

[taque
,

liis

dissimulabat,
itaque
fait,

unnni jactantiam declinabat. Hoc

eredens

alia

au-

quod ipsum nec

cunelalionis

fralribus
,

crederet,

xilia iioii

desideravit.

nec aliqua
li-

ha^itai.lia

sed
.

viil"^
.

5 Simul quoque
si-ivntus,

fortitudinem ejus spectare

verecundia.
8
,

^ii
^ n
.

ba
dtsi

cet

qui fatiscente remigio,

non quasi naufragUS

fortis

ptismwn
ilinil

tabulam
seruit

sumpseril
suse

sed

quasi

cx

se

ipso

adminiculum

virtutis
,

adsumpserit.
fefellit

eum

spes

nec

opinio,

Nec deDenique
se

mtei Quis igitur non miretur Virum allerum saceraoalteram virginem tres duos, non tem, Betate medium, magnanimitate prffis"" rem, ita inter duo maxima munera
'
,

W ^^

'

primus servalus ex undis,

stalionis

el in

portum terrenm
,

ut allerius

muneris casliiatem

alterms
si

sanc^
>

evecitis,

pra?sulem
:

suum
,

cui

cre-

tem
lis

referret,
oliicio?

uon professionis

vinculo,

dideral

recognovit

stalimque
ipse

ubi etiam

cx-

teros servulos suos vel

tos

liberavit, vel lihera-

el
rit

quadam
aliena,

quid ioq de parsimonia ejus enim non ' habendi castitate? Is

Nam
qui

comperit, negligens facultatum, nec amissa desiderans Dci ecclesiam requisivit, ut ageret
,

sua

servat

non inOatm
Ill

graliam
sceret,

librralus

et

mysteria

aeterna

cogno-

propno. ". eontentus est qui magi? aliud uisi proprium recuperare volnit,

"
ft
_

dico,

jus esse ollicium.

mile
est

pronuntians nullum referenda graiia maQuod si homini non referre, sihomicidio judicatum esl; quantum crimen
Referebat igitur
qui

deretur,

quam
ut

ut ditaretur.

Nam

eos,

qw

^
1

;iln'ii:i

iioiiii

quxrerent
Superest,
verlere

recte

accip

ad

conclusionem
in

cordma uuui
eo

rj^
qoi
;

non referre Deo?

gratiam,
expertns
,

tutum, etiam
:

justitim partcs in

defexehat fidem
stis

Nam

tantum Mysterii cael*

fuisset
et

qu;e

qualis

ei

"n^^ 808
studia
.

involuli

in

orario prasidium

quanlum arbilrabaiur, a ore sumeret

vincialium.

quibus

praefait
fuisse

^ m^ ^ ^^
dooei

loto

pareulem illum magis

ium piopm

BBI

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

rticem

507
soroax\ 0.

"

loqnebanlur, gratum

piffl

necessitudinis ar-

ro mceror et luclus
ris

omuium, prscipue tamen

m
Kr[l

constantem sequi jnris disceptatorem. In-

(ffttres
i,s

autem qualis

fuerit,

licet

omue boml-

irremediabilis dolor. iilum ex Aphrica redditum, pautopoil rtex mari restitutum, ex naufragio reservatum, lUium tugm-

niriinoninnt

benivolentia complecteretur, indivisum docet, nec distributa, nec delibaia,

bfflreditas.

lam

insperato
eis

sibi

eripi
,

lachrymabiliter
aetates,
et

Oebani
:

tibus

omnimorjfur.

cum
tate senti

universi sexus
sibi

but

ordines

et

''i reservata

!L

negavil

esse

Etenim pietatem sibi cautestandi. Naro tioc qnoque ul-

auferri

signavit, cum quos dilexerat, commo sermone uxoris arbitrium fuisse ducend, mendaret, sibi nec divelleretur; nec testamenti facienfratribus
De a
late m,
dorclui'-

proprium Patrem nova quadam piedoiebant. Quid immorer? [lle quidem pra> vitffl decedens ad Christum quem sem, ,

per videre desideraverat

transiit,

in

fflternum

viclurus
reliquit.

sed

immensum
praesubs

[talicis

luctum
et
,

ne ipsorum in aliquo arbitrium lav

oratus et obsecratus ab
ni-

De
su

cujus laudabilis viuo excursn

sacratissimi
fralris

fcelici

exces-

9
IJjrffllffeW

Denique
unicii
Ull
i ;

ct

illis,

nandi

sspe nomiipsius, quamvis immcnsi doloris et

:

Ambrosii

>

lnl

condendum putavit, non

:

oblitus

pau;

lantum obsecrans esse tribuendum quo uno satis et mianlimi ipsis justum videretur timoris expressil indicium, et huraanffl ediili\Mii
aed
dit

plena scripta habenlur insignia de quibus alique subnectere non incongruum duximus.
12

lachrymarum

gahO

exemplum. Nam quod pauperibus quoniam qui larguur paucontulit, Dco detulit ei postulando, quod jnstum n> fosneratur Deo
religionis
:
.

ctissimo

Translato dcnique ad cadeste regnum aanSatyro, magnificus ponlif.-v sacmsanctum

ipsius

et

ab Awhro-

sin fratre

corpus
norifice

ad

basilicam
fccil
,

Ambrosianam

hoin-

SeputlUTB
tradiiur.

[1(

deportari

prosequpnlibus
.

illud

.,
t
{ _

,|,

,n

exiguum, sed
e,

lotum

reiiquit.

Hsc enim
et

numeris

summa
ferre

jusliciffl

vendere, quai habeas,

Talibus
igitur

convir-

pauperibus.

perfunctus

tutilms,

ta

ereptusque periculis f, fortissiraus alhb iterum ad Africanas partes Satyrus Chrisli

,

exequiarum lurmis Quod tamen ipse lacbrymarum rivulis irroratum in altera longe basilica k [ad] levam gloriosi marUris propriis manibus tumulavit et ultimum vale dicens, la:

cbrymabili

voce

quasi

repedare opus

habuit,

recepturus videlicel

quos-

trem

Nunc
Bos
putat,
:

fraler

viventem afTatus esi Praqim pro^rcdiar quove con:

dam

paternffl

haeredilatis

bonores
ne
sibi

quos

tamen
apvi-

vertar?
vivere

bovem
et

requirit

ideo repetere

voluit,
:

non quia"fueril
sed
vilis

horura

frequenli
defecerit,
le,

non totum mugitu pium testatur

,

srqtie

petenda
deretur.
tii

perceptio

dissimulatio
el

affectum

si

forie

cum quo ducere

ara-

Plaudebal enim

Prosper,
quffl

sacerdo-

tra consuevit.

Ego

Prater, non requiram, aut

occasione redditurum

se,
iter

abstulerat,
tulit

non

puiahai.

Quod

quidem

eegre

sanctus

jus

episcopus,
simi
lauii

non ferens animo diuturnam amantis.

absenliara
:

possum unquam oblivisci tui, cum quo vilie husemper aratra sustinui, labore inferior, sed amore conjunctior, non tam mea virtute habilis,

Fratris
viri
|in-i

cum nec

ad

modicum
Missis
er-

quam

tua

patientia
affeclu

tolerabilis

qui

pio

semper

conturbernio separari
jpsiiTii

vellet.

solliciius

latus

meum

luo

latere sepiebas,

pn
est,

lillcris

rcvocare

Fralrcm conatus
:

caritate ut fraler,

cura ut pater, soliicitudine ut

nc ipse

Aphricam pergeret
illc

sed

potius

ali-

scnior?
13
lori
llis

quem de>tinaret. Al
cffiplura

fretus

animi fortitudine
:

ci

aliis

quamplurirais verbis fraternb do- orationeprius

non omisit pervenitque, peregriDeo volente, Siciliam g. Peregit omuia Dabonem explicuit; communem rem onlinavii
iter

prosequi

satisfaciens,

lachrymis sullusus, in caelura

:

at-

Uigubri

et la-

tollens ocnlos, ait

Tibi,

omnipotens aeterne Deus,

crymit laudatus.

gratias
tia

et

ille,

qui

cam male

invaserat,

solvens omnia,
est,

quod vel hfflc nobis suprema solanon negasti, qnod amanlissimi Fratris e\ Siago
:

vehementiorem unius efficaciam expertus duorum.

10
rrwrHhr,
wii

quam

culis
lulisli.

regiqnibus
Ita

exoptatum nobis reditura conenim mature, postquam venit, ereptus

dilafratres rediret.

Post

hfflc

Vir

Domini perfunctus omnibus,

:

est,

quasi proptcr hoc solum viderelur esse

ut

reversionem acceleravil
bili

qui

dum
in

a
,

Symacho
quod

no-

tus,

ad

Ilabco plane

pignus

oittanlt

\iro

suo

parente
,

revocaretur

ardere

meum, quod
lere.
,

nulla milii

peregrinalio possil avel:

'''

i"

bello
imnir

lialia

dicerelur
in

quod

pcriculum

tende:

i4iii

ret
ipsa

quod
inihi

bostem incurreret; respondit

Ha?c
peri-

causa est vemendi, ne

ut

communi

hiiieo Habeo, quas complectar reliquias habeo sepultumulum quem corpore tegam cbnim qno jaccam. El coumicndabiliorem Deo
:
,

'"l"

dcsim,

consortem

me

fraterni

discriminis

futurum

me credam
commendo

eihibeam.

Eo denique tempore
tani

hostiles

per fiai-

ossa requiescam.

Tibi

qnod supra sancti rorporis nunc omnipotens Christe,

,

iiaram Alpes

barbarorum impetus Iialiam irrumimpuri atquc crudeles, qui

parcerent, nec saluti. Videres h raavulsos a complexu parentum parjactari
,

innoxiam
ro.

animaiii

tibi

bostiam

olTc-

pere gestiebant,
aec pudicici
pi
'

Cape propilius

ac serenus qui
le

fralernum

sacrificium

sacerdolis;

munus, immaculatum Deo

oblulisli.
:

virgines

ei

Patri pro nobis

omnihus sacrilicinm
bencdictus Deus
vivis et

Ti-

vu 0s

supra
et

tela

incceslari

sacrata

Dco
llis

bi laus fflterna ct infinita

gratiarum actio
:

quia tu

corpora,

senilem

viduae

maturioris uterum in

es immortalis
tre
et

et

qui

cum Pain

Us us desuelos
et

onerum
:

redire, non pignorum.

Spiritu

sanclo

regnas

sscula

hujuscemc;di

gravibus
sed

nequaquam Vir sauctus

et

sfflculorum.

Amen.

lerreiur

nuuciis
se

veteri

sentinoso

navi-

gio iterum

fluctibus credens,
.

reversus est, Deo

facto

ANNOTATA.
.

coniiu
.

Mcdiolanum
quis
post

Iu

quo

fortitudinem
;

eJ Us

si

plenius

spectare

volet

consideret,

Wiens
tem P'i

naufi-agium

invicto

quodam
,

con-

vitffl

**

^
11

hujus maria transfretaverit

diffdsaa-

Galr a Ambrosius pater S. Salyri erai)prmftcm Uarum, quando natus est S. Amorostus, ut n Ambros. 41, bet S. Pauiinus in Vita S.

cm
non

rcgiones
ipso

obeundo peragrarit, postremo quod tempore periculum non refngerit; sed

S. Satyrus

mtati

imbronujn pracederet,
, m

periculum venerit

Nec niultum post incommodilate laclus corlectulo

P^,

graviter

fessus

decubuit.

Tum

ve-

iialharnm prvfrctu* eet mgue i<v<">Ambmsn,* pater, guando natus esi Sanctus noest Romana etnofnh, ster. Siirpc certe natus ut fuerant consulatus et prvfcctur*,

'^m

quo dudum

pro-

5o8
A.

VITA
cst

S.

SATYRI CONFESSORIS,
est,

anonymo.

probatum
gine
et

ad

i()

Februarii in S. Sotere rirsttb

et

martgre, quee

Diocletiano passa

postea ipsis constanter cohabitant e Verba hoic, ut omnia

fcre

Ainbrosii ac Salyri erat consanguinea.

S.Ambrosit,

gui

dmtij

b De S. Ambrosio agctur ad 7 Decembris. Ific iolum observo, consulc?n non fuisse, ut hic dici videlur, sed consularem, sive prmfectum Ligusriee

bat, et Chrtsti consilium alleqat ' Marcellin sequendum. f loquitur auctor ,h

mZTt^ ^
r
ra ' et
s<>rori

r^j

/Emilimque potestatc consulari.

Nam

hte-

culo iv consulares vocabantur, licet antea, qttam-

diu stetU
serant.
C
sto.

Bomana

nnujraqio ant> g Et procul dubio etiam li Hmc ex S. Ambrosio non

%"*
reete

^,

respuhlica,

ifli

solum

/tterint

ctor.

Nam

n
9

consulares dicti, qtti consulatum aliquando ges-

conttngcrent

Ambrosius metuebat quideZ

:

*
,*
,"""
'"

at

non

Mendosc

Mendum
/ecit,

Mombritii legitur Chricorrcxi ex Hilarione monacho, qui

in editione

in omnibus fere

consentit

kuic

VtUf,

ex qua

exercitu ex Gallia in Italiam venit Commentario num. 27 et seqq i Basilica Ambrosiana, a

autem de tempore, quo Eugenius ttmZ

asserit facta

m
!

JlT "**

suam

omissis tantum aliquibus.

Cum autcm
apud Mom-

nomen
vetusta,

sortita,

etiamnum

conditore 4m

aperta ejusmodi

menda

exstat.

sint /reqttcntia

Hilarione aut ex Ambrosio possint corrigi, corrigam ea deinde, hocque

britium,
ct

/acile aut ex

partimque nachorum Ordnns

UwlaT

^
Vi

est cleri secutaris,

LJ,
aJ

Cislerciensis,

hic prcemonutssc sn/jiciat.

d Si auctor velit dicere,

fratres fuisse Marcellinam
,

mediam
aberrat

tvtatc
;

inter
erat

nam

simum camobium est prope basilicam. hac basiltca tn Commentario 3. k Hmc ccclesia creditur fuisse

quorum

PiJn 1
a h ln

Portiana

natu maxima. (jttod rero dicitur mox inconvulse iisdem adhajsisse, tanlum verum est de tempore R posteriore. Nam Marcellina non habitavit Mcdiolani

datorc Portio sic dicta, sed postea vocata clor.s ad corpus, ob corpus S. Victoris
tbi

martufu

seputtum.

Destructa

illa

/uit

antto

nxmxam

W6

'b

x>etusiatem,

cum

fratribus usque ad

annum
et

noraque a monachis
ct 34.

388, ut

tauts mdificata,

Olire- e
in

ostendi in Commentario

egregieque ornata,

num. 24

de qua

seqq.; sed

Commentario num. 33

DE

S.

RODINGO VEL CIIRAUDINGO

FUNDATOBE & ABBATE BELLILOCENSI

PROPE BELLUM-LOCUM IN CAMPANIA GALLLE

C
S.

COMMENTARIUS PRjEVJUS.

I.

Notitia

monasterii

quod condidit
:

memoria Sancti

in M.irtyrologiis
illius

cultus

recentior et antiquus

ex Vitis

qu edenda? mentio

apud

varios.

ClRCAPIKEH
SECtLI Ml. BelU-loci no~
titia.

B
marthani
pag.
sis
i.)4

ellus-hcus, vulgo Beau-lieu, olim Waslogium dictus, vetus monasterium est

et

post varios casus ab Attstresio viro

ossibus suis, ex eremo,
illustravit.

potntti,

aliisque adjutus pcrjccit,

stttutis, sacrisr/t/c

atque sanclissim^

'"

Virdimensis in Argona, Gallim in Campania tractu, duobtts mildicecesis

' fu*

haribus Gallicis Claromontio dissitum in Mcrirdiem, teste Baudrando in Geographia,

cui /ere

scrat.

co dclatts,

conscnliunt
ter fluvios

Arolam
/ratres
tliud

Mappm yengraphtcm, in quibus in~ et Axonam collocatur. Samtom.

4

2 Emortualcm cjus dtcm /uissc xvn SepteR&Mi Vilm ejttsdem testantur itloqite die ttt Btnealr
,

4\r

ffifff

"fl1

ctinis Menologiis, paucisqttc aitis ipsius memorta

cclebratur.
htthct
:

Mcnardtts
Argonia
conlVssoris.

de
,

co

ad

httnc

</''"

1,(

Gattim

Christianm

esse

notant,

ms

cccnobta

congregationis Cluniacenibidemque alia rjusdcm nomw rcrcnsent, ab hoc nostro distin-

modo

In
et

silva

Depositio S. Rodtagif
illutn
<n] '

Bpiscopi

lisdem rerbis

nunfiat Bucelinus in Menologio Benedtciuto,

W
dt-

guenda. At Mabillonius tn Appendice 2 ad Sec 4 Benedictinwn in obseroationibus prmviis ad S Rodingi Viiam, et Battlelus in Vila, abbatiam iltam non Clumacensis, sed S. Vitoni Congregationis
esse

tpsum Rodincum appeliatum /nissc ait, ac inde elogium satis prolixum contexit. //"'T"" illum sanctiqvc Pmtli in Virdunensi catkedra
successorem etiam facit Saussayus in Suppl eine ""' Martyrologii Gallicani; sed perpenwi, " Vm bimus. Rectius Castellanus t'n Marti/roloijio
l

" l

docent. Porro httjus toct /undator primusque abbas fuit S. Rodingus, /, u t in Actis

(ra
S.

memorandts

scribitur

Rouin, nalione Scoius, Galhas apputsus, Tncolor/tensi seu Tabuleicnsi ectnobw in Vosago monachis

inCliraudingus, Gallice qui e palrta sua in

versali

ad eumdem diem
,

Gallice kabet
S.

l"

'""'

pauia> et

Lotharingiffi confinibos,
et

Coraudin^

monachus Talmlegiensis
ristrnsc
:

primns abbas Bel-

primum
,

locensis in Argona. Becte item Martijroloi/nt'"

y*
1

est,

adscrn.tus

et

forte ettam

majons sniuudmis amore

silva prmdicto monasterio

abbas prm/uit. Deinde vero

In

Campania

(Jallica

nalalis S.
cl

R(l1

'

""

monastcrii

Belli-loci

conditoris

primi abba
'"'

Araone initium dedit qU0d

dtictus

in

Hac

item die

illum per totam dirrccsim

nensem coh solitum commcmoratione

de comti
o

DIE UECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

A '
a

bog
anoAlCTORF.
C
B,

confessorts

abbatis

tam in

Missa,

quam

wi

(jonc

Mrnnrdo

lib.

2 Obserrationnm edita,

//("''^

Canonicis,

habemus ex
et

Missali ac Brevia-

nymus
oitm

scriptor

dc

tuguriolo,
rn-<jit,

in

quo ultimam
hisjoerbis:

virdunensi, quorum Psalmei episropi I i

koe anno
romitis
l

4560 jussu

mtatem solitarius

rejrrt

<juid de ejus-

irdunensis

S. Rodingi
a\L'i-oii

ditutn

typis mlgatum, exstal in larisiensibus pariter Prima Oratio tn Mtssali de ipso Museo nostro. vrmscripta est kujusmodi : Deus, qui ho-

annoque /fi2.T episropi eju gdem

Parisiis

recusum, illud auctoritate anno 4551

dem eelbi tuguriolum adhuc BUperest, atl quod ceusemtuHi conflunnt, et maxime en febre labdrantes,
fontc,

'

qui

hausta aqua de

tugurio adjaccnte, sa-

ille ; qum tamen an vera sint, aut saltem nn n-rc ejusdem Sancti sit

nitatem consequuntnr,
tutjuriiun,

Bmc

fhidem
..

mrnin dubitare
in in

nos jubet

Vita altera,
riii,

ara

diem sacratam
tni
el

aobis

in

beati

Rodingi,

ab

eodem Menardo
Actis

calce

Opusculi

ct

confessoris

abbatis solenniiate tribuisti, ad-

esto propilius

EcclesTaa

riamur meritis,

muniamur

lua precibus, ut cujus glosuiTragiis. Per Domi,

Sanctorum sui Ordinis rulcjata, quu? a melioris, quam ista, notm est, et U. Richnnlitm moc law/nfum probabiliter aurtorcui habet. Cfini

Mabillonio

num
3

ete.

enjm
cl

B.

intiquissimum oero ejus apud Beihlocenses maet in Virdunensi dicecesi euitum suos, imo habet Fiodoardus lib. 4 \ e probant, qum nifeg Itcmensis, cap. 41, unde seqnenlia exUistorim
.

loci

abbas fuerit,
dicatur,

Richardus ejusdem eHam nihilominus iorus, iii quo

oixit,
in

S. Roiiingus solitarie
esse

ea

Vita

ignotus

non possumus
etiam
alias
;

dictis

alterius biosine
justo.

grapki,
ilu

qui

fabulatur,
si
,

cerp0

Curn

autem

domnus Dado

Virdunensis

formidine
rrrc in

assentiri

aut

tugurium

aliquod

episcopus,
trassei

derici

hanc ( Montis-falconis ) a rege impeabbaliam, et haec mira (miracula S. BaU ut abbatis) ccepissei audire, constiluit,
annis
in

on illud a

sit duhitnre ceHe Ucet, Rodingo reipsa fuerit inhabitatum Verba autem laudati biographi hmc sunt : Ve-

rcncrutinne

S.

omnibus
-juera
,.

trium

monasteriorum

sacra

pilo-

rum

longius

monastevio non recessil

sed

inest,
ilis-

simul

quemdam medium
Gaudiacum.
Vitonus
et

deferrenlur
scilicei

ter opaca silvarum^Iatitans,

(incerlum quippe

um

n omine
S.

De sede
S.

urbis

ubinam
paratos

habitaveril

miliario
illo
.

solum
ergo

dimidio
,

Virdunensis
vero

Agericus,
suo
,

sanctns

mansil
,

ab

Krat

dum hmc
,

Baldericus

de

monasterio
In

ct

sanctus

scriberentur

ijnotnm Sancti ttnjurinm

tabula
dicecesis
.

loci-

Rodvicus
,, i;i

de

Waslojo.
sunt

quo
in

conventu
miracula
,

innuut vix

que, nhi habitavit, sola distantia cognita. Quid-

postraodum

palrata
coitio
,

quid
o/uiil

sxt,

in

Virdunensis etc,

praterierit
infin

hujusmodi
raerii
illi
,

qua non
;

aliquis

Calmetum

om

sospitate

redinlegratus
B.

maxisunt

prmfixa,

t Historim Lotkaringim tom locum aliquem S.Ruin, paulo minus,

me tamen
experii.

qni patrocinia
fuc

Balderici

quam uno
reperi.on

milliario Gallico, a Belloloco dissitum

ibi

mque in cditione Pari4644 per Jacohum Sirmondum siensi anno quam in Duacena anno 1017 per Georgium
Rodvicus
,

prmfatum tugurium f>>rtr sit, dirinare nequeo. Atque kmc sunt, qum de S. Rotlingi
cuttn reperi,

qucm

mo.r ah ohitu

cir/iisse,

rcrisi-

Colvenerium curata,

legitur ;

posterior

tamen

mile est; idenquc ncijarr non possumus, quod

/>ro in Scholiis monet, in exemplari Ms. t quo usus fuerat Xiralaus Chesversionr Gallica

eadcm

apud Menardum primo loco <lr trulua,m populi ad saerum cadaxer coneursu dicitur
vitu
est
in

neau,

Rodincus
est.

de

Vaslojo

haberi.

Vtut sit, de sanclo

Corpus sacrum delatum

Belli-lnci

monaste-

certum

ha-r

non de

alio,

quam

rium, ubi vix tridno

6 Jam Menardo
iicdictiui
scilicet

post

ob

turbam icgroturum,
Vitas ab

Abbate nostro accipi posse.

lumtprointur
roTittis

qui undique veniebant, sepeliri poluit.

dixi,
in
<l'i'is

rcl de4 Hmc secuio nono ad flnem rcnjcntc, cimo inchoato contiyisse, liquet tum ex tempore episcopatus Dadonis, tum ex regno Amulpki, qui

Rodingi

Hugone

Exstat gemin aSancH

Martyrologio Sanctorum Ordinis Be-

Dulgatas cs*c. De harum prima,

quam
ejus-

)"' fitlli-Io
tt,

Caroh Crasso sub finem anni 887 exauetorato ac paulo post mnriito surccssit, quique is ipsc rex est,
C prout

libro 2

Observationum inseruit,
:

iu

dem
teri

calce notavit

Uffic

Vila

dccerpla est ex veBelli-Ioci

vel

aquo Dado abbatiam Montis-Falconis acccperat, Dado ipse testatur apud Richardnm de Wastebourg m Antiquitatibus Gallim Belgicm lib. 3, S. Rofol. Gixxiui. Celebrem autem rcl tunc fuisse dingi rcnrrutioncm, nenio inficiabitur, qui Flo-

Ms.

coilice, qui

in

aliltalia

servatur.
fail

Initium hujus

est

S.

Rodingus,
loco

Rodincus

natione Snins, nobili

nalus anno quingente-

[uarto. Circa alteram oero, guam simo nonagesi sub finem Opusculi adjecit, monuit sequentia

relata legerit. Alterum antiqui tjusdem cultus testimonium prmbet Vita B. nichardi abbalis S. Vitoni Virdunensis, qui cirdoardi dicta

mox

Hanc Viiam
s. Petri

suni|isi

r\

veteri

Ms.
hic,

codice coenobii

Catalaunensis,

quam

ne uno quidem
lib.

apice mutalo, posui, quamvis alleram

Obser-

ca

ejns,

medium seeuli xi obiit, De eo enim biograpkus monnchus S. Yitoni, apud Mabillonium Separte
t,

vationum inseruerim; cum inter illas aliquod discri* men intersit. Nam quaadam aliter narranlur, <-i aonnulla sunt
in

culo 6 Benedictino,
bit
:

pag.

528
*

sic scri-

una, quae non sunl

in

altera.

Exhoc

vi autem venerabilium senium

viginti et

fideli

nar-

autem vario modo loquendi, quo priorem Vitam

ex veteri eodice excerptam, alteram oe uno qaidem apice mutato /><>sitam ait mdetur in priosaltem aliqua mutqsse. ri illa quoad stylum
.

ratione didicimus,
et

unius abbatise rector in quiinstilutor hic bcatus pater exstitit

, . . .

bus adhuc

quam

plurimis
inter

servari

vidimus

ejus
ec-

institutionum
clesia,

insignia.

quas Bellogiensis
cujus
,

Certe

uno
est.

ut

minimum

in

loco ea ab ipso intcr-

merilis gloriosi

mariyris

Mauritii insignis,

polata

et sancii

Roilingi

confessoris,

bonorifico
et

sermone
cnjus

composuil
oxsiat

et

Vitam feretrum auro

ipse

7 Vtramque ah
viderat,

anonymo

scriptam Uabtllomus

dum Seculum secundum Benedictinum

inn-

ar-.Miiu

decoravit,

ejus

sacris

studiis

nobilitata,

fastigium

et Jiccessariis

olhYiins-

aiiornavil

angmentavit, ctc. Cctcrum SOr

clanstro

ipsius corpus in Belli-locensi monasterio adkuc religiose asservari Mabillonius in obser-

cruu,

adomarct; sed qum neutra satis aut sibi ips\ videbatur, cem cohwrcre, aut accurata esse Acta ad atiud tempus differit S. Rodingi ma t u dnm meliora obtinuisset. Verum ex BcllUore ,,. IIU monasterio nihil, ex camobio autem S. Pcnon aliam Vttam, quam qum tri Catalaunensis loco recensita est, impetraa Uenardo postremo
vit,

unawmtior
'""

vatioiuinis prmviis,
J>

Msce addo.

aliique afjirmant. quiv in Vita ejustlcm,

nb HUr

5lO
Ai
i

DE
quamqu* propterea
in

S.

RODINGO VEL CHRAUDINGO

2
Ifs.

Kinr.
S

rii,

Appendice
2
e

ad

s ''"'-

reomn
luxit.

hus utraqne ista Vita

lum iv De priori

Benediciinum, parte
tulit

suo

excudit.

al

Vita Mabillonius ibidem

in Observatio-

nibus prmviis hoc

judicivm

Quas apud Me-

nardum
lioris,

alia
''

legitur
v

Vita, auctoris est cerie recen-

i"'

auctorem facit)
Iradilione
cile erii

Mcharii (quem Vitm a sc editm libello, el ex vulgi qualicumque

,

II.

Sancti

patria
:

episcopatus

non

satis

eam consarcinavit
est,

ut cuivis legenti fa-

probahilis

chronotaxis
:

inccrla
Vita

judicare. Mabillonio hac in parte

lubens

monastica

Tabuleii
:

Waslogi u m

assentior; id certum

populares \n ea fabellas

ab

co

conditum

annus

contineri, quas suis locis exkibebimus. 8 Non sic argui potest Vita altera, ah
(ilhTii

emorlualis.

eodem

prnba-

HliUr auctore Hicliardo,

diximus, secundo loco, etaMabilMenardo, lonio edita. Bickardi abbatis S. Vitoni illam opus esse, licet nnllum auctorem prmferat, posterior non immerito judicavit ex diclis biograph\ ejus-

dcm

beati abbatis

num.
.

4 relatis,

secundum qum
seralii

lOanctum Ro.Jingum vel Chraudingum ex Scotk quonomine kodierna Hibernia olim veniebat 1,' tumcssc, tam Vita utraque, quam scripiom^ia
quos quidem viderim, consentiunt, excepto n,,,.'. seburgio, qui Ub. 2 Antiq. Gallim Belym, in Episcopo xvii Virdunensi, seu m Agreberto eumdem illustri generc in Gallia natum ,.' bit. Laudatus Agrebertus, (ait Gallice,) ia
lescenlia sua

S. Rodingi

confessoris..

ipse

Vitam honorifico
vel,

mone composuit. Hujus

nensis, Acta in

venerabilis,

ut

volunt, beati Uickardi, abbatis S. Vitoni Virdu-

illustrata hahes, ubi

Opere nostro ad diem xiv Junii annoChristi 1046 obiisse di-

ado-

citur,

consentiente Mabillonio Sec. 6 Benedict.,

/.

educalus

fuit

cum quodam

principe

part.

pag. 518. E.r illius vero mlate, dictisque

Gallo

propinquo suo
duxit valde
inter

(Gallicc son

parent) no-

biographx ejusdem
statuit
:

mox

laudatis, Mabillonius sic

mine Grodingo, qui seculum

religiosam

dingi a

Nec dubito, quin illa ipsa si( ( Vita S. RoHichardo composila,) quam referimus ex

deseruil, viiamque K
;

ausleram

ila

ui

\n^t
et

obi-

tum suum

Sanctos

reputatus fui-m;
,

ei

Ms. codice Catalaunensi,

quem annorum
sit,

fere

sex-

cenlorum esse dicunt. Codicem illum mihi vtdere

non

licuit; sed si

re

vera id mtatis

omnino
sic

monasterium Waslogium nuncapiitum, fund.ivit quod ex amore erga prajdiclum episcopum Agrcbertum, hujus, ejusdemque sucpatrimonio suo
,

verisimilis est Mabitlonii opinio;

nam

et

lau-

cossorum
tioui
sn.i

ciiiscoporum

Virdunensiuin

admiuislniin

dalus oodex ad Rickardi fere tempora referendus erit, et ipse Rickardus ccenobii S. Petri Catalaunensis
apuit

perpetuo subjecit,
Bistoria
.

prout scribit Bertarius

Porro
illum

cum

idem

Wasseburgius
propin-

curam
e

gessit,

monachosque cum

Ub-ris

e\

Agreberium

Pippini

Heristalli

ornamentis

suo monasterio illuc deduxit, prout

4 Annal. ad an-

eumdem Mabittonium tom.

Christi 4028,

quum paritcr faciat, consequenter S. Rodingum ad illustris istius Majoris-domus jamUiam

utcumque reducit. 12 Verum hanc Gallicam Sancti
scio,
init/c

num
9
rm
i

num.

i3 videre est.

Jam quod ad ipsam

Vitm historiam spectat,

patriam,

et

nr,

quam

ea nikil kabet,

propter quod auctorem ejus

ma-

illustrem stirpem, ceteris omnibus ignotam,

didicerit

ne-

rrcutirmiis.

gnopere culpemus, ipsiusque fidem rejquiramus; nectamen kujusmodi est, ut singula ejusdem dicta admittenda sint. Ktenim quamvis <!< venerabilis vi vi bona fide dubitare non lieeat, irium tamen, et ultra, seculorum spatio, quod S. Rodingi interac Hichardi tempora intercessit, nonnulia illius gesta, gestorumque adjuncta ex hominum memoria partim excidere, partim incertis traditionibus, ut fieri

Wasseburgius

nam

Bertar

rius quidem,

seu Bercarius,
sed in

Virdunensis secuh
de iu

nono
ait
:

ct

drcimo presbyter, quem laudat,

Agreberto

nullo verbo meminit,

llnjns

tantttm

nasterium construxit,
siflB

posuit.

tempore S. Grodingus Wastogium moet sub dilione aostrs eccleDtrinarc itai/ue nequeo, unde m eam

<i*st,trt,

adulterari potuerunt,
/<"<"/
ita

qum

ab inticem

discernere

facile fuerit

Richardo, lanto

opinionem venerit Wasseburgius ; alium enim <"' ctorem nullum laudat. Sed <</><< verisimiU r paret, tam illustres sancti Fundatoris n< tialUa
natales, etiam quarto post ipsius obitum seculo, u/niil Ikllilocenses suos usque <>'l<'<< ignotos finsse,

post tempore scribenti.

utrum
iu

Incompertum etiam cst, antiquiora aliquot instrumenta, an sotraditio prmluxerit. Hanc igitur, quia antiquior
ips\

ut vel

non cum

hi, vet

eorum abbas Richardus,

illumgentt

suppetit, ex Mabitlonio

ediia Menardi,

et

recudemus, collatam solitis Annotatis castiga-

exterum,
si

ex Scotia advenam, credituri l<ussent, rrru esscnt asserta Wasseburgii. Mqut ignota
et

bimua illustirabimusque, posiquam prmcipua rerum capila sequenti paragrapho discusserimus. \0 Prmter duas istas Vitas typis editas, liabeititia
><

Sancttpaceteris fuit IVaslorjicnsis monasterii ex Qm~ trimonio erectio, ut ex dicendis constabit.

Ms
:

mus

propter malo cgo illum

!> ilur

Saucti
V&rios
tin.

apitti

mcn-

aliam Ms., u Tkeoberto abbate Tkeologiensi anno 1735, dii i Februarii ad Museum nostrum transmissam, sepositamque ad hanc diem Septemet

cum utraque Vita, reUr iicm quisquesoriptoribus, Scotum seu Hibernum sua religiomt qui, ut multi alii fecere, ex insula
.

bris.

Hmc

florido, (acetoque stylo

conscripta

est,

sed mtate sua utrique supra

ponmda; a

memoratm ionge posl

eryo eyressus, in Gallias adventaverit. <7"' 13 Haud ita facile crediderim, eumdem <" initiatum fuisse, antequam scopatu in Scotia
Gallias appelleret, ut

Sl)n
,

iHtw

quopiam concinnata, V t< Vxtam a Menardo primo hco editam aut ahquod ejmdem exempiar Ms., elegantion pkrasi volmt exomare. Ceterum de S. Rodiogo nostro
agunt etxam Richardus Wassebutgius m Antiquitatibus GaUim Belgicm, Cointius in Annalibus Francorum, Jacobus LonguevalUus in
eccMtffl (ialhcuna; BaiiletUS in
Vitis

recentiori scilicet

ambm

Vitm pariter

w
a
>

yU >

in

altera ex Catalaunensi codice Vitasanbillonio edita, cui ibidem titulus erai: abbai'jii^'o|'i ,-t ctissimi ac beatissimi Ciiraudin^i

quarum

Historia

tantum dicitur officio pontiflcali '' lsl )]n] altera apud Mcnardum, annum agens '"-^""^ qa^ septimum ad episcopatum promotus, eoque
'-

,lltN>

'

tis,

Sanctorum Calmetot m uittuna Lotharingim, Simon Marti nus m Sacm reliqum eremit aliique, quibus \e-

tuor annos

rite

na et sapienter functus fuisse

*"*l'

tur.Sanchanc cpiscopalem dignitatem

cC

mertto kabuit MaOillonius in Observationtbus f

viis

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS,

puia eo, utinquit, titulo plrrieifs ad vel Hibernia in has fonantur, '/"' c- r Anglia quosquenihilominus epiftQtonescommigrarunt,
Vttam
'

5t!
k\
'

tiu

qnadriennium episcopatus anno dcxxvih. Zam grandevam tamen tetatem, quam vita ilta
post

FORR
s.

C.

Exemplo csse potest S. fuisse existimdt. scopos non ' Aeta apud nos tllustrata habes tom. cuju* s 50in Annotatis lit. ijanuarii, </>" ibidem pag. fuisse n nonnullis perperam ereditus
.

et mortem quo biographi calculi ,leducunt, sed tantu m anno cwctter 680 illigare, adeoque vitam ejusdem annis dnmtarat v; con-

ipsi

tribuit,

maluit tacite prmterire,

illius

non anno7H.

quidam Virdunensis, I Annal. Benedict., ad an guo, ipso teste tom. w f^'>- num.xi, exstateadem Vitaper ninii Christi qua Hcet eadet ncei eaaem qum Hirliunhnn SCTipla, m sil inscriptio, nulla tamen mentio prmfixa
t
\

J,

episcopus

chtdere.
17 Cointius tom. 4

jtabiltonio

favet codex

annum
iii

Annalium Francorum ad

et

a quodatn
eor-

Christi 686, num. r> suspicatus, mendum ftustra numeros codicis Bellilocensis irrepsisse, (itasci- recla.

supra,
es i

loco

deepiscopali ejas dignilate.

i4 i-firrt
<ale
'/""'

item
"'

Virdunense Breviarium ac SHs-

utin anno mtatis cxvn littera c nonntM motasit, legendumque scvn retento natali anno 594, beatum ejusdem obitum ad annum Chritti694 adscripsit. Id autem co magis
iiret,

credi-

"""' 2 dictum e$t, S.

Rodingum

dit Cointius,

quia

Armonium episeopum

Virdu-

,,,

inni

xvn Septembris annua commemorationc ad diem prmscribunt, sed tantum o\ communi honorandum episcopi. Hinc ego sacoufessoris abbatis, non
quibus biographus, gemino seillum exomat, ut meculo inter titulos ejusdem taceremalui, rito dubias, ,inmii attribuere. Quod autem Saussayus in Supplemento Martyrologii Gallicani ad hunc diem dieiun S. Paulo in episcopatum Virdunensem cit successisse, manifestus error est, exco forsitan nacrat iltas infulas,

a medio

ipso funior,

now

nensem, quiSancto morienti adfuisse n Vitadicitur, anteannum 111 diu defunctum, annoque694 Virduni sedisse statuebat. Et quod ad Armonium quidem attinet, non satis expioratum cst, quo an-

Virdunensem episcopatiun
irita

adirrir

i/uni/ne.

Wass burgius et post ruiii Coinlius annos Christi 689 ei 7t>l assignant, Calmetus m-n 694 ei 703; at nullus eorum sua assertaprobat, Bercarius jam supra taudatus
illum inter Gerebertum et Agrebertum recenset, sed nihil de annis meminit. h! unum certum ha-

eumdem cum

deposuerit.

tns.

quod xpsum eidem Sancto, ad dictum episco-

patum evecto, in abbatia Theologiensi, cui isprmsuffectum fuisse, in Vita, quam Menardus edidit, legisset, et abbatiale munus cum episcoerat
,

bemus,

extmdem anno septimo Childeberti rcyis qui fuit Ckristi 704 prmdictm ecclesim prmsedisse; utpatetex ckarta Pippini Heristallemis ejusque

pah incautus confuderit. Rodingus enim inter Virdunenses episcopos minime occurrit; imo Bercarius '.'."' laudatus S. Pauli successores Gisloaldum,

conjugis Plectrudis,
laudati opcris,
ta.

quam
262

exhibet Calmetus tom.

col.

et

seq.inter Instrumenrpinon satisprnbabilis

'

Agrebertum recenset, koc ultimo S. Rodingum nostrum Waslott sub gium seu Bellilocense monasterium condidisse afGerebertum,
et
firinut.

Armonium

18

Ycruni elsi

iiac

ratinnc Sanctl obitus

<"l

scopatum Lrmonti rednceretur, neutiqnam tamen

verisimileest,
psisse,

rl.

mendum inannos

totatis illius irre-

fpriweAw.

taxii

')

Rtt iiflerion

Quod ad Sancli mtatem, rerumque ab eo gestarum tempora attinct. Yita primaapud Menardum multa kabet, ex quibus oitm ejus chronotntis maximam partem ordinari posset, s> efusdem auctor ad faciendam fidem tam idoneus esset, quam
15

etproanno cxvn substituendum esse ki vn. Etenim cum in eadem illa KtfaS.Roilingnsrfum duodecim anuis supra centum natusesset, desiguaahhate Stephano, in
est,

to

manifestum

illam

eremum secessisse dicatur, numerorum correctionem lo-

cum

confidenter affirmut.
gus...
nuhili

Secundum illum

S.

Rodin-

lac habere non posse. Hinc ego, qno magis Vitam illam considero, dictaque biographi cum

ioco
.

natus anno

DXCIV,...

annum

agens trigesimum

ad episcopatum promotus est

rite
in

habeo, eam nikili faciendam

ejnsdem chronotaxi confero, eo magis persuasnm esse, neque inhmren-

quem cum quatuor annos

oislrassel,

ct

sapienter admitransfre-

dum

esse calculis incerti

Deo

jussus,...
,

Galliam

ptoris,

qui

fmn

alibi fabellas venditat,

minimeque antiqui scritum hic

satis
</>"'

tavit, et ad Theologiense dicecesis Trevirensis, monaslerium dcvcnit. Ihi cucullam imiuit... sub

extraordinariam long&tntatem non aurtor afjirmat. Missis ilanut factis,

idoneus
lnoyra-

magisteiin S. Pauli
ecclesisB

ahhatis;... cui ad pontificium

phus

ille

de

anno

ejus natali ceteraque chronotaxi

Virdunensis honorem evecto successit in

abbaliam iuvitus.
ctus,

Hoc munere
abbate

laudabiliter funelecto,

monachis divinam de suo decessu voluntaapevuil

hIm
,

lem

alioque

Virdunum

wnit,

iinns. Paulo antistite biennio mansit. Post heecaliquod initium monasterio Bellilocensi "/'/. quod et postmodum e Itomano itinere redux
(/

qu&dam inquiramus, exquibus deindetempus, quo oixerit, utcumque statui possit. 1i> vita edenda num. f Saneium nostrum una cum. SS. Columbano et Gallo in Gatliam adveninquiens, tasse, dubie affirmat; Comiles aulem
refert, alia
,

Von

''''"'

cutm 5. Co-

tumbano. Tu
imi, iiiin seci
dit.
-

itineris

ejus

fuisse

Lraduntur BR. Columbanus

Gallus. Sed

ftfflc

traditio admitti

non potest, nrque

dictis

pfrfecn.

eoque duoderim annis supra cenlum oatus, ni solitudinem secessit, in qua decimum septiraum supra cenlesimum annum gens, pia mor~ tt ad cn-los erolarit die xvn Sc|ilembris.
r.r

cum

ceteris

ejusdem biographi

consenttt.

Etenim cum S.Columbanus aliquot ante secuii sexti fiiirm annis in Galliisjam versatus fuerit, et Tabuleiense scu Theologiense ccenobium circa annum
6'J'I

W
"'Ka

Hisce presse
reliquiis

sacris
fpntti
'

inhmrens Stmon Martinus vn eremi ad huncdiem, nativitatem

primum

rvndiluin

sit

i/itt

potuitS. Rodin-

gus ad monasterium,

mox

aut saltem non div post

anno 594, mortem anno circiter 711 vei uude liquet, CX mcmoritf lapsu aut typotheiarum errore factumesse, quod suprema tyusdem mtas tantum septuaginta septem annos excessisse ibidem dicatur; cum hocpactomorsadan* luro circiter 674 referenda fuisset. Ex iisdem bio!

"//'"(;

adventum secedere, utidembiosi eo cum Columbano appuleHunc porro Rodingi in laudatum comobium rit? secessum, susceptumque ibidem manaekaium

suum

Gallias

graphus

significat,

etiam Vita altera tradit, consentientibus, quotquot

Calmetus in Uistoria lothoringim 404 in Annotatis, partem chronotaxeos s. Rodingi sic statuii ; Natua esi anno dzciv. F aciusesl episcopus anno dcxxiv. Sccessit e Scotom
-

grapki dictis
4,

col.

de Sancto scripsere. Estautem Theolagiensemonar wt/ffoTholey sterium nunc Ordinis 5. Benedicti, Lotharingim fr dictum, indiacesis Vremrensisac oppido S. Wannibus "' Vosego, procul ab ad fiumum Saravum conditum.
delini 20 tn

5l2
UTTORB
c. s.

DE
co
ri.rrrtil
.

S.

RODINGO VEL CHRAUDINGO,

rduui
tnin f!o-

20 In

rrl fortOSSS

batisubfui&seait, Grimonem
ccssisse, ut habet

rebat S. Wandelinus seu Wendelinus, ejusdemlo-

ubi pri'babililer

sub S.

eiabbas, natione, utfertur, Scotus ac regiastirpe progenitus. Cclebris quoque ibidem fuerat , aut adkuc erat S. Paulus, ud Virdunensem episcopa-

tum foco citato 631, num. 43, non probat. Nec

bent Theologiensium abbatum

w ""
t

'""

*
de '

mT^***
Catl
c

Witiulelui,

Rodingo nomen

' m iUn

iumpostea promotus,
tera kaic iegere est
quis
:

in

cujus Vita, ad diem viu

Vebruarii illustrata, pag. i76,

num.

6 inter celongin-

biograpkt nostrimtatem ascender6n imo a/i ea quam longissime absint

^^at/Z\^
P''ufietuT
'

editi

Coeperunt ad eura ex

teme

parlibus, audita de eo

famae opinione,

multi

confluere

(ad

Tabuleiense
nobilium

cojnobium
lilii

,)
,

et

se ejus magisterio
ei niti

non solum mediocriura

ac

Ex laudatomonasterio Sanctus noster tum abbas, seu tantum monackus herU Uons sohtudinis ergo cum suorum Ln

sed

S.Paulumepiscopum
abeoquedigrcssus

?
lf

m Sb
,
rc "
'<

vir,h,

^
"

llt

praepotentum
,

generosilale

proge-

waslogiens

unanimes convolare.
illectus,

Horum

igitur, aut al-

jam comparata

famave per kos isti caenobio potuit S. Rodingus eo se etiam contulisse, monastias disciplinisin tam sancta sckola imbuendum. 21 Vita prinw loco a Menardo data diserte
terutriui desiderio,
asserit, id

gonasilvaahquodinitiumdedisse Etnh demsatisinfeliciUr:prohibentequi

loci

**JJ
Pp e

**J'

domino. cospia mterrumpere

ZZ
J^
r,,L

coactus
sibi

deinde post

Homanum

tter

eodem

concilL

et

>ub magi-

sub

S.

Paulo factum
et

esse. ihi,

inquit,

tttrio S.

Pault

Prosperrmeper/ecU.IstalociprimordiaCla2 t Bobertus a,Sammarthanifratres insu a 9 Gatha Chnstiana, Cointius n.

t

cucullam induit,
batis

Annalibus

sub

magisterio

s.

Pauli
ilitheit.

ab-

prima

rei

monaslicffi

rudiraenta

lus%nHistonaLothanngim
Habillonius tu. At rcro
profertur,

aliique anno

OjSinnectunt; ad quem ea

Chrisii

tero

tom. 3 Annal. Franc, ad annum num. 01, negans S. Paulum Tabuleiensem abbatem umquamfuisse, sed ex magislro
Cointius
Christi 640,
loci,

scholarum ejusdem
S.

episcopum creatum
illo

i:> ,,/ m/N nikil occurrat, exgoota tententia erroris certu arguatur, nikil tamen etnm
(

revocari

Annalibus ibidem num.

p 0SS e ttim

livet

esse,

Rodingum nostrum sub

quod eam epockam anno

sedabbate H

quidem magistro, andelino, primis monastica mt& prmEt sane

ex proximepmcedentibus, aui sij. cutis, quiscilicet interannum Ckristi 630

veiSSl

quam uni

642potUu

ceptis institutum esse opinatur.

Paulum
abI7ti,

annumque
xerc
,

tironibus quidem prmfectum, sed batem ibidem fuisse, ex ejusdem

649 aui \inum alterumve priorem

numquam
vita pag.

eff.

num.

longe probabilius apparet,

quibus secundum communiorem sententiam S. Pauti cpiscopatus continetur, illigandammt

suadeat.
2"> Unica kisce opponi potesl Bercarii Vir&vr nensis, ut diximus, presbyteri auctoritas, sudiim (jiirm primordia ista ad seculum viii, paucis
,

cum

<Ir

abbaet

tiali ejus

munere nulla
:

in ea fiat

mentio,

de

eodem expresse dicatur

venerabantur universi,

n
' ,11

Amabaiur ab omnibus,
cunctis,

f'T,i,

piacebat

nimio-

qne

affectu

pro suse sanctitatis

reverentia, excevice magistri.

pto iioniiiic

Pastoms, colebatur

iwmasticrwi

vitam dw.it.

22 Idem confirmari potesi ex Vita Sancti nostn edenda, in qua biographusrationem reddens. cur kic a S.Paulo jam episcopo benignissime fueril acceptus, de abbatiali Pauli dignitate nikilme-

saltem annis inchoatum rejicienda sunt. Ua enim post S. Pauli elogium ibidcnt pmseijuitnr Bercarius
:

Post lnmc

extitil

Gisloaldus

episcopos, Geepiscopi.

rebertus,

Armouius, Agrebertus,
et

Ha-

jus tempore S. Grodingus Waslogium moaasteriuiD

morans t tantumait:Qm
'I"1

construxil

sub

ilitione

nostrs ecclesi

posait.

ideo

beatum

Virumea,
,

docebat, venerabatur honorificentia quia in supra diclo monasterio Tabuleio, ubi ille abbas, exsliterat, \x\z(Paulus) ante prassulatus officinra

Prmfuit autem ecclesia Virdunensi Armonius, Agreberti decessor, seculo octavo ineunU, ut supra iiuni. (7 probatum est. Verum non tanti
facienda
est Bercarii

annos sub habitu monaslic religionis exegeral. he anno, guo laudatus s. Pautus ex Tabuleiensi monasterio Virdunensibusinfulis ad~ motus est, neque ex antiquis

plunmos

hac

in

parte auctoritas,
ceterisaue
lictt

eam a biographis, recentioribus recedendum esse

ipso ctriiiin textu,
i/ticnt

ut propter

existimemuS' Ej

monumentis

constat,

de quatuor
cessionis

istis

episcopis

dedimus, Uguet,ilUfa pmter nomina ti *'<'adco dt

instm-

nequesatisconsentiuntrecentiores.Consulidekisce
potesi

13,
630

ub, Bollandus nosterid

iiu,

Commentarius pmvius ad ejusdem Vitam non nisi annoCkristi

.

ordinem nikil sdvissc: atque

rebus

irdunensibus istius temporis parum

seguenti factum esse admodum probabvUter conjectat quem et Comtius

et

ctum fuisse : quod quidem eominus miranam //'/"'"'" est, quod suo tempore, ut in Prologo
faiur,

alii secuti

fuere.

Htncde tempore; quo

iicet.

principUlis Virdwnensis ecctesia ignesuC'

librique ejusdem
txtaH ex magna parte quod ejusdem fides etiam abbivaPaulum S. Germani, ParisieM*

S.

dem monasterio kabitaverit

pariter
23
cl forle

Hodingus tn eo~

censa,
allet

utcumque conjicere
SUIS '*/i

fuissent. Adde,
:

Porropostprobatam Tabuleiensibus

nam

s.

abbn-

<"> S.

prafuit.

Kotinmeidemmonasterioabbaspmfe-

episcopi, fratrem

germanum

fecit,

quodadmiw

^^traqueVitaejustestatu^.Decessorem ^taedenda, vn qua num 2 sic legitur Bis virlutum indiciis cum sancti Viri fama jam jamque plurimis lcaretur,
s

^ 7"

8est

non
i

/jossc,

"""/"'"' / "
:

io

Bollandus noster >>t Commentariojtr& num.7superius laudato ostendit \

'-'.

26

Bx iisdem

Bercarii

pratsre verbis altera

dificultas oritur,

quam

n<>n

11

abbate, rratrum
polilani
luitur. I

eleclione

el

defunclo Trevirensis metro-

auctoritati

Paulo ad ponlificium ecclesia Virdunensis honorem eve

S.

ahera

dominici gregis pastor instiero apud Henardum

inviius

Illesiquidem Waslogiense monasterium suopo* eeclfsiiu irduneusis a sancto Fundatore

I

facile est subdilione

^^
',

p^

^
ff

^W

[^**

situm fuisse asserit; cum in Vita edendanm idem Sanctus dicatur a Cftitdericu rege prwei
impetrasse,

m
B
to

clo

'nabbatiam

quo

hic

ipsam

abbatiam

sua

fur: -'

successisse quidemdir,,

supra
,

dictis

defensione munitam,
vitio liberara et

abomni
.

ext rn P rorsus
^
,

ttlen
l,i

tinnrn

<,

,// '"

immunem

esse constituit
dicecesi
ft
'

r erTa

^^

/',

ejus loci

abbatem
'

SKiirsi Aam
" ca(
-

Virdunensium pontiflci cujus respectu Ordinum sacrorum

tt '"

""'"l^,,' lu
<,
'

?wod tpsum Grimoni ab

in

Quod autem Bercarius aliam,

graphus meminit
,

V'" subjectionem ind%cave

7 '"

"' / '*

^.
col-

h-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

eorfrm A ligiturex
ait

bi3
in
officinis,

itfn

Amalberti chorepiscoTunc (Amalberto vacantem sedem

tfi

e/oo/io

administrante)
i

pe rdidil

isln

errlcsia

Waskwium

monasteriique aocwri brevissimis ciaustris vilescere invenit, randilus mo- c. s. nasterinm cum adjacentibus illi recpptaculis ever-

commendabnem

dedit,

Stagnum, el Mcrlnm, ci Caseam e rail enim hoc rab alia quamplurima (| e Eo porro majori pondetemporeCaroli Magni. h,r Bercarii teslimonium, quo res sum es propiores enarrat. Quapropter ut isthmc
Tillittcum
i

ei

atati

sum, mnjori, qtiam (uerat, elegantia reaadificavit, atque pristino nomine muiato, ex honestate sui Beloacuh denoininnri diclavit. Atque eo quidem vocal.ulo jam ad prasens circumquaque esf promulgatum; uec illo, evoiulis ad uos usqne diebus, constat esse privatum. Ceterum sive hic in voce Beloacnm aliquod mendum cubet, sive S. Pop-

.Qncilientur,
.

nihil mihi aliud verisimilius occur-

'

rtnim
.

quod laudatum monasterium immunia Childerico obtinuerat,

UlU

quam

non diu

post

igreberto privatum fuerit, Sancti mortem, demque sub Amalberto recuperaoerit. Certe riitioix' hini/riifiho sua stabit auctoritas, si-

sub

em
l,oc

po iocum re vera ita appellarit, ex retusto nomine Wasloi manifestum est, hodiernum Bellumlocum designari; atque hoc posterion modo ctiam
in
Yita

mtlqut inteltigetur, unde Bercarius in eum vcWaslogium sub igreberto connerii errorem, ut
jiitnit

30 De

iinii",

edenda vocitatur. quo Sanctus mortem

eremo, non annux Saueti

procul a suo monasterio

dissita, sanctissime obiit,

iimrtualis

et

Vtrdunensi ecclesia

subjectum

fuisse

neotericos variare monui supra

existimaret.

quorum tamen

/jr.u('l'll

27 Qnam Regulam sanctus Abbas observaverit, suisaue prmcripserit, non prodit Vita edenda. Bcnediclinam fuisse Mcnardits in Vita primo loco
edita scribit;
i,!,,,

num tO rt /7; sentcntim eo redeunt, ut. qui Vitai a Menardo primo loco datm presse adhmrent, id
,

xncerlm.

[n hoc,

inquiens, monasterio ReguBenedicti,

,

anno 711 oel 7 i-2 qui oero tam longmvam septemdecim supra centum annorum mtatem ipsiut rejiciunt, anno circiter 6SO, ut Habilhnius ac
Calmetus, vel 601, ut Cointius, contigisse opincntur. ttrs /iltntc dubia est, nec ullo certo fulta K argumento, nisi quod in Vitis ipsius nonnullis nris

sancli

patris

nostri

quam
in

in

cceIta

nohio Theologiensi
yetas
Vitffl

didiceral

servari
,

voluit.

illius

codex

Ms.

qui

monasterio
alii

Belliloci

servalur.

Afenardo consentiunt

nc-

illustribus convixisse

dicatur,

quorum

tttas

nediclini,

oui S.

Rodingum
ictis,

suii

Menologiis, ac

eum ad seculum septimum jam

certe

decrepitum,

rel

Uabillonius, qui

eumdem Annalibus, Sanctorumr

inseruerunt. Vetlem equi-

sencscens pervenisse persuadel.

Inter hos

que Ordinis sui

S. Paulus
seculi

Virdunensis episcopus circa ejusdem

II

dem

tiim

iilustri

Ordtni tam sanetum Virum adid faciam,

scribere; sed,

ut

non

sufjicit

Vita

illa

medium obiit ; Childericus primum rex ac deinde monarcka,

legium accepisse S. Rodingus dicitur,

Austrasia

quo privi-

ex codice Brlli locensi,

quam

veluti

centioris opus \tabillonius ipse rejecit,

siijini

cujusdam requ#que, ut

dudum

post
se-

medium efusdem
nescente occisus;

factus

est

rex,

eodemquc

diximus, non

dubito tamen,
ThcoUnjiPiisi
luerii

Non quin eamdem Uegulam, quam in

uno
in loco

fabuias olet.

dum

/iriniatn

irmonius denique, qui secunVitam Menardi Sancto morienti

,

nrnohio didicerat, in Waslotjiensi VO'

adstitit,

seculo octavo

inchoato

Virdunensi ecS.

oerum kanc Benedictinam fuisse non constat, neque Mafnfloiiitts crriu ntsus cst affirinarr m tinnotalis ad Vitain S. Pauli Sec. 2 Benedict., pag. 270, ubi de eadem Theologiensi
obseroari;
,

clesim

adhuc pr&sidehat, Uincego mortem

Ro-

dingi nostri laliori phrasi circa finem seculi se-

ptimi censui coilocandam.

abbatia sic ait.

Qedicti addicta

A primo conditu Regulae

fuisse videtur.

S. P. Be-

28 Coiuiitis in
""'" 0$ wdom profrc-

Annalibus ad annuin Christi 6i%

'

toWlitor
fi-flf,

non improbabiliter existimat, in utroque camobio non aliam tum seroatam fuisse, quam

VITA
Auctore
forte

qua
Verba

in

ejus

Agaunensi S. Maurilii abbalia vigebat. huc refero : Cum Regula, inquit,

in

quam Rodingus
lam ppaecepit,
piius iu

ccenobio Bellilocensi cuslodienalia

B.

Riehnrdo abbate S. Vitoni F

seeulo xi

non

censenda
sic
et

sil

ab ea, qunm

mouaslerio Theologiensi didircrat, ut mo,

nachis Theologiensibus

Bellilocensibus nor-

mam Agaunensium
opinioni

praescriptam existimamus. Iluic

a pnd

uon parum favet primarium templum, ut Agaunura, sic etium apud Tabuteium, et apud Bellum-locum , Dco in honorem S. Maurilii, so-

Ex

editione Mabillonii Sec. 4 Benedict. part. 2.

ciorumque

martyrum

dedicatum.

ita

ipse,

qui

CAPUT

I.

Uclli-locensis
riiatc

codicis, xttpole rcccntioris,

aucto-

stare

pariter recusat.
certa

Cointii sententia
,IS

non

sit,

Quamvis autem ea mihi tatnen sa-

Sancti

in

GaUiam adventus
:

monachatus

in

Mrisimilu apparet. 29 Porro qaia Bellum-iocum primo Waslogium appellatum fuisse diximus, jurcrit de tempore at'/'"'
' '

Tabuleio

secessus in
:

eremum, atque
et

mre-

de e.Tpu/sio
ditus
:

peregrinatio Romana,

occasione mutati nominis hic aliquid addip

monasterii eiectio.

vv '

ponts

Factum id seculo xi esse docet Vita S. Popabhatis, in Opere nostro ad dtem xxv
26 dc
et illustrata, ex cujus capite 7, hoc argnmento sequentia excerpsi.

""'""'" cttita
'"'"

ADbaiiarn insuper S. Mauritti,

ommbus ejusdem
"v
.

loci

Wasloi dictam, cum appendiciis ei (Popponi abquffi

Bea eafts
tus

Chrandingus

Scotorom

prosapia

exor- ESeoHijam
'

uelegavit;

ulque eo in agendis,
,

opor-

Ueianl
: '

desuilarct
'l"i.'
.-.iiii,

''

eum aJmonere curavil. Qua quam situs loci jucufldilate SHi

Tomus
V.

ut ajont, manbus, spera navigatione Iribus, 68

p pont.ficab msigm lus b, Uium nihus edoctus. ot offici prorelinquens, transmissis pat.inm, parentesque

a,

cum jnm

essel

Catholic* fldei

ms.i.utm-

~^;
secedit
t

chnslo

Septembris

b
a. u

14

VITA
aulem
itineris
et

S.

RODINGI VEL CHRAUDINGI

omniumqne genus besliarum
sis

Kichah

sto preaduce, Bnes ingreditur

Belgica regionis. Cotradunlnr

alter

uo.

mites

ejus

fuisse

beati

Columbanus
alter Galliam

GsJlns c,

qnornm
et

Iiabam,

vocibus perstrepere consueverat t liludinis in cultnm ^erliiur

divinaj

seu volucr
1

m
.

uiT
ille

loc "s

*-u

meritis

tnetur

precibns. Vir aulos

'"

lai

rom gestorum
popul '
advenisse peregrinos,

tem Domini Chrandingns, cum solilariae vitsa flagrai-et desiderio, pervenit ad monasterium S. Maurieii
,

opim o

? I0DkNec
per mulo,os

^cumquaqus
i

silum

in

saltu

Vosago
eo

quod
sectis

Tabuleium
in

antii|iiiius

vocabatur,
lapidibus

quod

modum

?! "" '' on,h,;f' inter beslias agrestes sibi consu-uere '""itaiiones, fama vulgante, referuntur.
l

"^: ^

tabularum
pellatur

fuerit

eediflcatum;

nunc ap-

HC

ad

notitiam

. UJuaU(lul cujasdam

aiv divi

Theologium </, quod theoriCGB vila) sit apium, vel quod de Deo inibi frequens habeatur
colloquium
:

Austresii,
Ii.is

ubi

cum

a patre
,

loci

et fratribus beiu

nigne

fuissel

susceptus

magnis

brevi

ccepit

^- v^~^A.ta
baricm gentis silvam,
posstdebatur,
qua) Jure
lierediiario

qui in prmdio suo, quod ex vocatur Austresii-curlis /, ner id

no2?

""

publicari virtnlibus.

iniroisse,

sibbp.e in ea

lm

2 Erat
nbi

enim obedienlia

prfficlarus,

scientia prav

las,

pracisis arbonbus,

construere,
aliena
et

abbat
iu

ftt

ditus,

oralioni

dedilus, carilate dilTusus,

Deo de-

mandavit

^
e
essa ~
si

'

dicens,

non

esse

mquura

invaderein

substiluto d-

votus, palientia mirabilis,

morum
sedulus

benignitale perin

que superbae
velle habitare.

temeritatis

Chro-

audacia3

mi

dulcis,

agilis

in

opere,

taciturnilale
Ilis vir-

duino.
justitia insignis, humilitule

Recederent polius

velociler
se

incomparabilis.
Viri

periculum

neibi

incurrerent exitiale,

tuium

indiciis

cum

sancti
,

fama jam jamque

abbate
,

puiaverant
viro

habitalionem

tulissimam

reperisse.

Qu cum

plurimis
eleclione

nolifirarelur
ct

defunelo

fratruui

Dei nuntiata fuissent,

parvi

pendens

Tre\ trensis
pastor

metropolilani
inslituilur

auctoritate

minum, opus
stresius

minas ho-

Dominici gregis

c,

cujus nimi-

noluit deserere inchoatum m. Qjjm constanliam nunliis domino suo rererentibus, Aa-

rum induslria idem ccsnobium temporalium quoque rerum locuplelatum est opulentia, et suavi
odore
da.

vesan mentis
eos

furiis

exagitatns, missisa
'

telliiibus, jussil

llagellis

csedi

etcum magno

virlutum
a

circummanentium

respersit

cor-

dedecore de saape dicta

G

silva

expelli.

Umle

multis Vir Dei caepit frequentari, qui

Quod

i-iiiii

ministri

diabou'

perpelrassent,

et

Rna
'

se orationibus ejus

commendare desiderantes ,
instrui

et

pauperes Chrisli conlumeliosis

limites
in
,

alTeetos injuriisexlra

moniiis
qua>i ad

salutaribus

cupientes,

ad
:

eum
quo-

silvaa

fontem

\itse

cutsitabant sitientes

se

expulissent, cernens Vir Domi lnm suosque sodales omni humano solatio deillius
iMdil

rum
tae

frequentiara moleste ferens, et remotioris vi-

sliiui,

reperto salubri consilio, peregrinalionis

,

la-

desiderio fervens,

subrogalo
/.

sibi

in

regimine

borem denuo aggressus

pervenire cupiens,

ad Limina Aposlolorum
pergit,
ibi

suo nepote Chroduino

quem de
ut

natali solo sesibi

Romam

eorum

ob-

cum adduxeral, ammonuit,

missura benigne regeret,
ret,

gregem

com-

tentu imploralurus per divinaa volunlalis judiciam,

bonis exemplis informapaternam snper eos solliciludinem gereret, et remigio pise gubernationis ad porium salutis per-

quonam
stresius

in loco suaa peregrinationis aliquando pos-

set figere

gradum. Post cujus discessum

plaga
percutitur,

imj-iusAoorbalus,

ccelesli

liberis

ducere satageret,
3

animalibus cunctis ac pecudibus innnmeris,

et

servosu-

Tunc, data

accepta bencdiciione, vale di-

rumque
cujns

et

anciliarum numerositate privatur;

inde abiens,

cens, rratribus quibusdam secum assumtis, de monasterio egredilur, ab

illis

per hajc quoque gravi corporis languore

invadilur,

tatulato

11.

non sine gravi moerore

arripiens, proficiscitur,
a B.

Paulo scopo
llrll-l.

ipi-

conlinuis doloribus noctes diesque insomnes

separatur.
1

irdu-

Disposilum

iter

Virdunensem pagum ingredilnr,

Paulo, ejuslionore susci-

ducere cogitur n. Interea almus Dei sacerdos Chraudingus Roinam perveniens, ibi ante sacralissimam

dem

civitatis

pitur;

qui

episcopo y, ideo bealum

cum digno
quia
Ule
in

Aposlolorum prassentiam
saucto revelante p,

fusis

precibus,

Spiriui
Gallias
dilfr-

Virum ea, qna decebat,

,

responsum

accepit, ad
el

venerabatur honorificentia
monasterio
hic

supra

dicto

iterum
ctae

sibi

proficiscendum fore,

ad locum

Tabuleio

ubi

abbas

exstiterat,

solitudiuis, de

qua expulsus

fuerat, reverti dc-

aute

prasulatus ollicium
religionis

baliitii
lis

raonasticae

plurimos annos sub exegerat Venerabi.

bere.

7 Qua revelatione animatus, ad

reflexit,

Gallias ilflnm
Riessonis
</

ergo

paier

Chraudingus obtenlu
exactis

farailiaritalis

tandemque ad viculum,
,

qui

MpWlfil ,

paucis

cum eo diebus

h,

rogatus ab eo,

vocatur

dislans a

monasterio sexdecim
ariditas
:

millihus,
siccitatis

ne longius discederet, sed voti compos in proxima eremi vastitate locum ad habitandum eligerel comilanlibus secum duobus tantum nt
,

pervenit enit.
fines

Eo

tempore

magnm
cumque
n

occupaverat illius regi iiuus regionis

haiislnque
aquiB

Vir

m-

ctus super Tunlis cujusdam

marginem

fertur,

discipulis,

saltum ingreditur

Argoenn

panis edulio,

corpu sculi

lassiW-

solitudinis.

dinem
pia
in

refocillare

desideraret, nnlla
reperiri
,

Argimam
ingresaus,

Waslngii

Desideransque invenire locum suis volis commodum et circuiens montes et colles et concava vallium, devenil ad locum, cui antiquitas voca4

inibi

poluit

siUente

valeret

5 iMn unde aviditas conversw exstingui. Tnnc

l
.

a uarun

!^

Dominum, de
perfundere
bat, sulo
fixit.

aa nas Tonle misericordia- susa

et

monasleriiun
'iii

liuat.

Waslogium, pra nimia, ut reor, vastilate, quasi VasLus locus vocatum, quem moderui mutato nomine Bellum-locum h ob pulcherrimum loci situm vocari maluerunt cujus amcenitate Chrisli Famulus admodum delectatus,
indidit
,
,

buluin

oravit,

virgam, quam manu

tmo

Ad cujus facti rerent universi, matrona, cujus ditiom

derivavit.

Mira resl mox fons ab id a ebulliens prosilivit, et aquas copiosissimas dnah> speclaculum
redi

junctis

labore lidissimis sodalibus, succisis undique virgultis, et radicibus arborum erutis, di u qiia-Mtum construere ccepil nabiLationis locum.
sibi in

mulabalur ipsius fnndi, inter ceteros qua Vir sanclus conventione facta, cum

aiTui
si
.

^
^

Iu-

lerea,

ubi
:

erant
inter

lustra

ferarum,
salviflcm

lit

domus ora-

munificentia essetpretii, divinaj largitatis qua dicto tonte tantum reperit pondusauri,

mv^

tionum

fructela
:

Crucis eminere

adversum
ab ea

est

apprelian per illud posse

conspiceres

'^m-

ibi cborus psallantium bymnidicaa Deo Laudes personat, ubi lupus ululare, vulpes gannire, pliilomela dulciter garrire

vexilla

in eoiispeelu omnium B3diflCMWec possessioue mordiale incrementum suscepit

fundi.

8Ta-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

TalibUS propnlatus vidua mlmrelur, quffldam
a fiuod
,

5.5
tel episcopus far a b 649 vita functus cssc di~ D -

ostenlis

dum

ubique

non
rtiis,

nm

anno

Chrisii 630

apud
ul

prffldiolura

suum

ac circa

annum

rici

Argisivilla dicltur

gravi rogritudine detense

'

citur.

gnppiiciter
Ail

mandavit,
n10X
llt

visilare

dignarei

mr
neiii

quam
ea

Vir

Dei

n 8 res8D8

tioconfe-

hBiennio itlum apud S. Paulum mansisse taaUeraasserU, quam secuti Cointius

tus,

Vi-

pro
t
:

ftidtl,

a lecto

fflgrttudinis

ineolumem

ac Baille-

01TS1

quse collati

non ingrata

beneficii,

num

quia Belii-locensis eomobii primordia ad anChnsti 6& rctulere, hunc ad

tradidit in bereditalem possessio4im Medico suo r. II;pc el similia v.n ,i-vnh\ non nem ipsius fundi
deftierunt,
(toore

accessum anno
mcniitrittin
i

W illigarunt.

$. Pautum Verum consule Com-

num. 94etseq.

qui

Austresio principi

diuiino
Ille

lan-

Arf/nna. r;// (S 1'Argone, Gallim tractus est in

situ

altrito,
,

ea studuerunt narrare.

mente

consternatus
a
s;iiiu

quod

ipsum essc
ut

didicerat,

quem
spem

Campania. k De hujus comobii

adi Commentarium

flagellatum praeceperat
et

expelli; inter
se invisera

num.

tamen
tnr
miis
,

metum

positus,

dignare-

I; dc tempore fundationis ejusdem 24 et seqq., ac de mutato denique ipsius

humiliter
,

manilavit.

Vir autem patientissi-

num.
I

num. nomine

29.

iinrnemor

injuriarum, ad

eum
quod
in

properare
se

non rcnuil, et conlitonli erimen,

miserat,
ut

benigne
,

indulsit

comnec mora, a Domino,

exsisleret
et

sit.

sanaretur
9
Ille

obtinuit s.

ne

Curatori
,

suo

ingrnlus

ninsanat
f ,tplMiii

mo-

naittrium
pfrjidft

qua eum indecenter expuNon lonAustresii, nomine ge auiem germana ejusdem Bava, in prsedio suo, qund Bonna t dicitur, dissoimmunis, silvam
lerat,

de

perpetuo possidondam contradidit.

etadjacentium regionum, duobusmiUiaribus Orientem vcrstis n Bello-loco collocat. m llmc Sancti agendi ratio satis mira mderi potest, meritoque dubitari, an cum iisdem ad-

an hcus is e.o nomine adhuc notus Uuic tamcn valde affine est Autrecour, quod Guilietmusde Vlsle fn tabula Campanim,

AVsT/o.

junctis,
(jertt.

cum quibus hicnarratur,

altera

res tota conti-

mbrorum debilis tenebatur; ad quam mox ut Vir sanctus intravil pristin e;im reslilnit sanilali, et ipsum niliilo minus praediinii ah en perpetito habondnm suscepit. Ilis
inii

Vita

hanc Austresii punitionem non

re/erf. Interea Aastresii do-

rogatus

sinc adjuncta fabula

mus gravibua
percutitur
:

morbia, iisque

insanabilibus
brevi

Deo

ejus
solus

uxor, liberique
ipse

intervalio

pernctis,
dio

ad

dilectae
et

solitudinis
sociis
,

repedat,

cum

locum cum gauundique in adjutocoeplum opus

martyris
et

moriuntur;
supersles
origo
ipsi

cura

tilia,

mansil.

Ut
s.

aulem
Rodingi

Bana, tantonim malorum

occulla
,

nomine

rium concurrentibus plurimis,

conS.

Austresio

non esset

digilis

summare
Salvatoris,

accelerat.

Construitur in
Manricii

honorem

puells

nomen
niilla

scriptum

apparuit,

sanctique

so-

quod

arle potuit oblitlerari.

ciornm ejus
laiione

monasterium u, quod in brevi colfideiium nnn parum est locupletatum. Et

religionis

o Id est, corpora.

quia

monaslicse

nomen novum

el

qnasi

mox
dam

iL'iiuinm
li,

adlnic in illis rtgionihus babebatur, mulnon solum mediocres el pauperes, sed et noel

p Angelus apparens id ipsi prmcepisse in Vita citata dicitur. Praterea si eidem credimus dinn Sanctus Bomm degeret, non tantum quipauper
ad
triennio

iiilrs

divites,

lucra

spernentes

ssacuti

labentis

xaius,
sanitati

solnm
ad
,

jam qnartana febre devevestimentorum illios contactum

mnli evadentes

appulerunt

naufragium mundanaB cupidinis portum ministerii et quietis .r.

restitutus est,

oerum etiam
venit
,

ingens aegro-

torum lurba
Crucis
tione,
tis

eum
aique

quos

omnes signo
imposisanclita-

sanavit
et

etiam

manuum
aliquod
;

ANNOTATA.
a

qua transibat, scmper

vesiiginm
relinquebal

suae

qum
tllo

quidem
asscrta

Hta altera

Wliointnt

edita,

sed

aincum appellat, qitam parum i*a v,t,,' /idendam sit, dtxiwus in Commentario pnvrio. num. 6, 7, 15
I

apud Menardum lib. 2 ObserS. Rodingi quem etiam Ronatwitatem anno 594 iiligal
,

omnia
q

ab

alio,

quam

a bioijrapho

dosideramus.
Videtur
esse

hodiernum
in
f

Rezonville

quod
f

apud Catmetum

Virdunensis, tomo

Tabula Geographica diacesis Bistorim lotharingim prmfixa,

tt seytj.

pari /ere distantia,

agens

quam biographus mox

assi-

Aniiiim

trigesimum

inquit

Vita

mox

mdata, addens ipsum

nhterfunctum
Ir, "">n.

eo quatuor annos lauda-

fuisse, ante suum in Gallias adVide tamen dicta in Commentano, num.

gnat, a Bello-loco notatur in dicecesx Metensi. r Prmdium hoc in Vita edita a Mcnardo Argisimill.i, iii attrra apud eumdein ArgeviUa appellatur; ubiomisso, quodpriori
fontis eticiti prodigio,

numero retulimus,

tS et 14.
c

aurum
t

De

S.

Cotumbano atjendum

erit dic

2f

No-

rabiliter

inventum dicitur,
illud

'l'"'l"-^ tctobris.

quo cotitur; de S. Gallo autem die l'i Horum socium itincris fuisse Sanetum

Argevilla

qumque
ipsi

datum mulieri dono dederat.

residui

hic a Sancto mipro eodem prmdio qum sanata fuerat,

et

Kostrum
tartt.

Sed quia, inquit,

vitam snslentandam
in

non credvmms. Adi num. VJ Commen-

mulieri nihil
,

ad

superabat
9t
.

extremum
j

baculi
,

fonte,

(ad quem
viin

*m.(9
''!'"

be hoc monasterio consulc Commentarium

sequentibus,

ciwsrdrrat.
ri

immei -cns

inde
in

magnam
pretiura

aude-

ubi

etiam reperies, sub

eduxit,

quam

mulieri

prati

" /l/ " ,lr

i/uoie ntaijistro

" '"'"'"
|

monasticm vitm ras

[bidem didicisse potuerit.

Vita

Vita altera ctrptam dr Sancti

ln

altera

apud Menardum non mortuo

puclliv prodigiose inscripto /abulam,

nomine digiUs fde qua w:

"'"'
.

* f"A t

"

8e d S. Paulo, ad pontificium ecclesiaa Hs eveclo, in abbatiam successisse dicv*'

dt supra ad litteram n) hoc loco sicabsolvit

Dei
fdia

Vir

ad

eum (Austresiumi
solo
atlactu

venit,

luf,rf

Commentarium num.

25.

Sana

sanavit;
S.

edmque nim qu* in volam

oblilleratum

Chroduinus hic aliunde ignotus mihi est. touli, Tabuhiensis sm Theologiensis pri" monacAt, deinde episcopi Virdunensis Acta P** nos illustrata habcs ad 8 Februarii, ubi

manus

inluens,

nomeii

Rodingj

animadveriit. Porro in

Vitat

quam edimus, mox

lilia,

Bava oceurret, qum tamen non Austrcsti fuisse dicitur.

sed

soror

/n

516
a. b.

VITA
jn

S.

RODINGI VEL CHRAUDINGI,

de Bava
agi-

richak-

altera
filia,

Vita,

in ana,

ut

monui

implorat irihni

eflectum

DO

Austresii
tur,

non de Bana ejusdcm sorore

preces

diversa,
ejus

Palatinorum^a^
rama occupaverat usus non moilo,
,

111

u condiia, (nescio, anvcre) dicilur : Ecclesia erat in ea erant altaria quatuor ingenfis substructionis
:

depmdio Benna nulla fii mentio. In Vita mox citata de ccclcsia a Sancto tum

sanctitatis

ergo

omnjum
,

21

'"""'^
Pavofe

Burea,
niina

obtinuil

verum etiam
,

qumdun
quam ei nam sua
sus
stitmt,
dioeces.
"'

Ermeriacam g nunrapa
''"'''''"^
i

et viginti.

x Calmetus tom.

Historim lotharingia*, col.

fuisse; fjuod

404 scrihit,
runi

matjniim lilttm discipulorum itumcubi

didicerit,
ecclesiffi

extemo serviUo liberam

reservato

prascepto delegavii e regia defensione munitam ah

et
i

rex

omnes Scotos
Yita

mmnne

^P^
UJBS

ahba -

'

ignoro. In

alteia,

intcr eos clian.

Virdunensium contmetur, respectu

Zm**
A*.-'
'

Virdunensis canonici
Eijo plerosgue

non

pauci fuisse dicunlur.

sacn nnn
vo,,
,

benedictionis.

Compos

igitnr

"' ,ni

eorum Gatlos fuisse existimo. lienedictinam Regulam a Sancto ibi prmscriptam fuisse eadem Yita mo.v citata asscril ; rrrum adi Commcntarium num. 27 et seq.

slerium Vir Dei venerabilis rediit , et de g.s augmento exsulians, curam a .^ nt sub lami Patris vigilautia, parlim fil cenUs regionis finibus parlim
,

hJF* ^

'

e*

conflueniium

prssentiam

ipsius

palrue ac genens ejusdem Scotorum 12 Compositis igitur, quaa

l+ *mm?
'

fratrum

videbantur

utilitati,

cernens

sibi

CAPUT

necessari^ quiddam s,

II.

hiperfectionis,
to,
et

dum animo

circa

m i.:,
mi,i, ls frair

,,,,
tbeorira
ssnfe
in
I:

terrenis implicato negotiis,

vitae

mtenderetdulcedini, convocatis
in

Privilegia,
ipsuvi

reVquiat

et
:

bona

monasterio per
in

vnn dehberationem
iilnrna senecta

impetrata

sccessus

eremum

aperuit; quod scilicet vel solitudinem vellet secedere

liberiua

ab humano
div.na

ut

consortio remotus,

possetin

sancta

mors

et

sepultura.

contemplatione oculum mentis figere Brat aulem ejusdera CongregaUonis monachus quidam Slephanus nomine, .plus ceteris religiosaa
deditoi

vita^,

Roma
fice,

privil
Ponti-

gium a

ergo Vir Deo plcnus idem ccenobium necessariis rebus non mediocriter cumulalum dignum ditxit illud Sanctorum piguori, , ,

v Jernens

ac regularis disciplinaa insignitus vigore. Bunc itaque cum consensu fratrum eis patrem
prffifecit'

et

uno comite contentus, egressns a n sterio secessit in locum horroris et vastaj solitudinis, et

Agatttin

Oi S. MaurtUi
refert

bus

insigniri

et

privilegio

Romani
sed pervenit,

Pontificis
felicissi-

roborari.

Quapropter
aggrediens,
ierat,

longissimum,

mum
propter

iter

Romam
Papas

deinceps habitavit secum h. n 13 Verum longius a monasterio non recessit ; ofc* sed inter opaca silvarura lalitans( incertum qoip-

causam,
sumio(jue
Gallias
igilur

pe

e.st

ubi

habitaverit)

quam
ejus

miliario solum

dimidio,
festis

**

innotuit,
scripto
,

disparatus mansil ab Hloi.

Dicbus etiam

ad

pro

libilu

aueioritalis
reflectit

ad

monasterium
sartim
alloquii

recurrere

consueverat,

ibtque

Uis-

velocius Alpibus,

gressum
pervenit

a.

Transcensis
cui

sollemnia peragens, ac

fratribus

spiritnnlis

ad

locum,
b,

antiquitas no-

men

indidit

Agaunum
omne

ardensque desiderio adir,

pabulo refectis, ad squalorem solitudinis remeabat. Noctibus insuper Iocum revisere solebat,
ut,
si

piscendi

reliquias

Martyrum
animi
favcat,

accersiri fecit

loci

quid

actilari

negbgentius

iitveniret,

pnepositum, cui
et,
cit,

ul

suis

volis
in

secretum aperit, msibilibus verbis allisui

corrigeret.

Cumque
Airiuri

circa pullorum
,

canturo,

vel
*

ad

iiituiiimi

scu ortum Bosphori

^scu
[eral

atque

recompensatione pondus
repromitlil.

pecuniasequenti

ceterorum
enim,
iogiaa

rum excedens numernm

igilur

siderum

diem

nunliantium

Conventione
gloriosissimi

ut sunl

plurimi

nationis Scotorum,

aslro-

uirimque lirmiter

habita

</,

nocte

peritus)
f

ad

auroram

propinquare

seniiret,a
p

prius

nolatum multa
pera,

curiositale

martyris Mauricii accedil uterque sepulcrum,

su-

mensquede
ditor

nemine visus in solitudinem redibat, inpsalmis, hvmnis, canticis spiritualibus perpetuans, terris
invitus,

poposcerat

quod insstimabilis thesauri venprelium, os brachii a cubito,

desiderio

caali

civibus

qnicquid

U
a tam
lii;i\

[gitur

tiosius recepit; lerare,

et in

usqnam est gcmmarum vel auri, premoxque imperat suis fugam acceeundo nultam moram facere. Cummagnitudine infatigabiles acceleratione
propinquareut
catervis,
,

cum jam

jam admixtus, Dominus Famulum suum

ad vellet 'quiescere, et

laborioso

certamine
destitui

ftll

inm

supernae
ccepit

vocationis
,

admittere,

viribus

corporis graviier

que
vi;e

et

immanilate

febrium

lactiliae

jam

monasterio

undiquc

confluentibus

populorum
et

gamlio
beatus

excipiuntur,
preliosissimas

sub oculis

cum magno omnium Vir

martyris

Qui accersito discipulo jussit, nt dilecto filio suo ahbali Stephano id nuntiaret, et ipse ci.ni fratribus ad exitura suum Domino comvexari.

mendandum
et in

properarel

quibus

concurrentibos

reliquias

egregii

Mauricii in loco
et

emlcm

praesentia Patris, super

,

bumum

cilicio tofi"

collocat, patrocinioque ejus

el

nomini et prius adquisita,

Lradidit * et
11

lum substrato jacentis

resolvi
ca^leslis
ditis
,

post acquirenda

ai. tradli

perpctuo

et

convalle

adstanlibus indicat,soj8 peregrinationis ad pain

invitari.
" 0' 1" 15 au

commendat.
larg l.beralilale,

aliud privile-

gium el villam a Chtldcrico obtimt

e

vel pecuniarum in coemtione possessionum profusione usque ad septingentos septuaginta raansos

e

Ilaque proccrum

gaudia

Domino

lilii

mcestitia

iiitolerabili

flere

capenuH
1

super

discessum

amantisslmi
se

Patris.
flelt.s

I"'

ver

'

excre-

verat

mndaue
res

quanlum poterat.
congratularentur
bat,

noviter incoeptio abbatia?; quasnihabito

regalis

mirum

nc postmodum a ministris diriperentur

consilio
,

ne pro -lenn nt inhibebat, quin potius sibi ad palri;im rever cliam ^ce

emiHe^ n

iniquitaiis,

admonel.al
is corporis

simti!

praiccpii

au-

cloniaie conflrmari constituit. Adito ergo glorio60 Childerico /, qui lunc tcmporis

mortem istam mendam, scd magis

sto

Sanctis ^..

non

esse

Francorum

obtmebat regnum,

inhxsuri

* appelendam, p^r quani morie transilum faciunt de cum

Christo,

ipsiua clemeutia voluntati

suaj

vitam. Dissolvi enim et csse

mU

io-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

infl''

5. 7

elras,

quam prolongaU

incolatna mei quo

it

populi concessu (imo

consessn) pontiflcia veste

A.

B.Riciar.

,,
I

aflici
i

angoribus.

HK>-

cumque eum inler amanssimas lacrymas fraui, ilum adhnc viveret, ad monaste-Apf-n-pni refern, quo necessana ejus funeri S nere sfl provideri; Domini, inquil, est ijberalius possenl nec enim locusjustificat, plenitndo ejus e
j )
.

)(M

|;I

mem
lii

conscientia peccali

condemnal.

liir

ergo mi-

erit

lerminus

vitae

prmsentis, hic ingressus,

Doin

psalmi complede caslo ab omnibus audita esi in haec verba Pelitio lua exaudila est, et hanc domum in tutelam accipiam. Hactenu ibi, sed quam parum verisimiliter, judicet mquus tector. verai.

radutus, ejusmodi homines a fidelinm communione separavit, clara et distincta vocc psalmum centesimum oclavnm proferens , Dens laudem meam ne tacueris etc. Vix exlrema

bO.

cum vox
:

vilm stihsequentis. mino resernnle,

cro

Vos autem

nlis.>-

De velusto ceteberrimoque

nt diligenti
,

studio

corpus

meum

[gaunensi ad

m-

condatis

tumulo

ut et

vos praeceptorum Domini

in cselo

ferioris Vailcsim limitem, SS. Mauritii sociorum-

memores

excipial Sanctis
|II
,

promissa reqnies. [nter Im-

queefus monasterio consuli potest Commentarius prmvius ad Vitam S. Severini abbatis Aaaunensis,

ii

.|

IM

,i]i

lelligens
petiil

se

verba deficiente virium valetudine, inmox recessurum de corpore, Vialicnm

in

1.

atque Dominici Corporis et Sanguinis par-

licipan;
9 is
;ni

communione,

fixis

terram genilms, lencanere,

Ex sacris scilicet reliquiis s. Mauritii, aliorumve Tkebmm legionis, de quibus ad diem 22

c

hujus mensis Septembris agendum

d

erit.

ceelum manibus, prior pro sui exitus exspe-

ctatione
,

Responsorinm

coepit

psalmorum
,

iMitus

moilnlanter et inconfuse ceteros

qnia

Hujusmodi sacrarum refauiarum emptiones, ab antiquis frequenter factm, bona eorumdem fide excusandm sunt,
c De roce har consule Cangium in Glossario, ubi rarie asurpari ostenditur, et modo pro rilta
rnii)

voce non poterat, signo manus aiimonere. 16 Hujus uliimi laboris intenlionem pcrpetuans,
Mritj ri nio mona-

decidenlibus
artulius
ail

ab altitudine caeii manibus, cunctis occasum vergentihus, inter manus sussuspiria

servis,

modo pro

certa

agri

mensura ac-

cipi.

tUrio ttpeK-

tenianlium, inter tacrymosa

flliorum, de-

cimo quinto Kalendas Octobris B

oei

carceris

animam vinclis carexemtam, mercibus plenam felicibns,

inhsesuram perennibus
rlocet,
/.

Designat Chtdericum ejus nominis u, ciodovei u fitium, Austrasim primum regem, deinde monarckam, Cointius in Annalibus hmc San~
f

reddil

Christo, bonis

Ce-

lebralis,

quas onlo ecclesiaslicus

funeralihus

exseqniis,

arreptum cadaver exanime, humerisqne

accessum ad Chitdericum anno 665, dum is Austrasim rcx tanlummodo esset, nescio, quo futtus argumento, illigavit. Attamen Childericus hic
cti

cum psalmis, hymnis et canticis spimonasterium usque deportant, ct ante aram S. Johnnnis Euangelistae ut ipse adhuc vivens mandando petierat, et pciendo prasceperat, cum debita veneratione in defossum sepulcri desnperpositum,
ritaatibus ad
,

non Austrasim,
dicitur.

sed Francorum rcgnum obtinuisse

g Menardus
h

edidit,

Domeriacam.

Vita priori lor.o a

Menardo data illum duoait,

derim supra centum annos numerasse

tn

dum

ponunl locum, ubi

tata flde

praesentibus et futuris, indubi-

kanc
i

eremum

secessit.

Adi

Commentarium

quaarentibus, ejus patrocinii beneficia pra>

largiente
ct

nuni. 15 et seqq.
Vide,

stantur,
Jesu
vit

cooperante
et

Domino

nostro

qum

de loco,

in

Christo, qui

cum Patre
et

Spiritu sancto vi-

tcm
ninn.

exegit sanctus
'i

ii

lv^nnt

in

secula,

per omnia sa?cula saeculorum.

nunc et semper Deus Amen.

Eremicola, observavimus.
,

qno supremam retain Commentario

editio

k Tmo nardi.

Pbosphori,

Ut recte hahet

Me-

ANNOTATA.
a In

Seeundum

Vitam alteram,

quam

rejecimus,

Vita

altera de secundo hoc

Homano

iti-

numerabat Sanctus lum decimum seplimum supra centesimum annum; ipsique morienti, aut saltem
funeri ejusdem,
afTuit

nere privilegioque a
nikit legitur;
titi

summo

Pontifice impetrato,

episcopus Virdunensis Ar-

sed Sanctus ipsemct alio modo, si

PTO&pexit.
ter

biographo credimus, immunitati monasterii Verba accipe : Monasterii opere felici-

monius, (de quo adi Commentarium num. t7,) iMnii et quidam monachus Theologensis ab an,

'jr|,i

ailnuuiilus.

SVi/

ijuain

parum

isti

biograpko

absoluto,

mala

ipsi

ventura providens ob quo-

rumdam nequitiam, qui aliquando monachos essent vaxaturi, eorumque facultates direpturi, frequen-

fidendum sit, / Commentarii diximus. De ano quoque obitus Sancti actum est in eodem Commentario,

num.

30.

.r-y/vfrvy sLy^yg

DB

5i8
AicronE
c. s.

ACTA SANCTORUM

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

EPISCOPO TRAJECTENSI & MARTYRE, & EA OCGASION ^ DE BB. PETRO, ANDOLETO ETC.
LEODII IN BELGIO
C

MMEN

TA R

US

PR^EViUS
est

I.

Notitia

septem biographorum Sancli

Vitae

quibus Rcinerus non

accensendns

qualuor cdentlae.

Prowabilics
an. Dccir.
Esc

Sancti
teres

Lamberli, Landeberti vel Lantberti,

magna ex parte
saiirli

septem

Trajectensis episcopi,

pracijmis
Sancti biogra
pliis
I

Vitam septem oeprmcipue 8cripsermt t videlicet Go-

didicisse ex Theodo mo, ejusdm episcopi discipulo vel ft

,

ini

deschalcus, Stephanus, poeta

anonymus,

Ansetmus, Sigebertus, Nicolaus et /Egidius, quorttiit primus diaconus, secundus episcopus, quartusetsextus canonici, omnes ecctesim Leodiensis,
septimus monachi, prior Gemblacensis vn Brabantia, alter Aurem-vattis in ducatu Luet

Godeschatcus in Vila edendiZ m. Landebertus ponlifex perrexil ad

'l''"

*" hmc
pueri

'

*" "*"*
'

QU

OCIM

*"

remanserant
et

quam duo
solitus

quintus

nobis

de vita

opere ejus

xenburgensi fuerunt; secundus denique, poeia

scilicet,
sis terisimititer.

incertm professionis, sed patria LeodienHisce alii addunt Reinerum moS.

Jam vero. inquiunt, Agilfridus leodiensi clestmpmfuu anno 773, inter quem a m
l

est

narra*

>!><>

674,

quo

sanctum Exsulem ad
contulisse
est,

laud
,

Laurenlium apud Leodium; sed perperam, ut probabimus. Godeschalcum memoratus Anselmus apud Joannem Chapeavittum w
Opere de Gestis pontificum Twngrensium, Trafectensium et Leodiensium, tom. l, cap.3% in Agilfrtdo sic indicat
Hic : igilfridus episcopus Lcodiensis) primus Vitam S. Lamberti pcr quendam clericum suum, Godeschalcum tiomine, scribi fef

nachum ad

monastenum

se

statuunt

quam ut Vita tum primum scribi potuerit cum iis adfunctis, yue retulimus. Argumentum alterum depromunl ti
Vtta
S.

tempons elapsum

nimim

Huberti,
conscripta.

ab ejusdem discipulo <d

(aVita

miliari

Jam

exstabat,
S.

aiunt,

S. Laraberti,

soris

illtiis.

quando Vitam anonymus iste

Sane
in

Huberti, succes-

exarabat,

cum

kic

cit.

Anselmo consonat Sigebertus Gemblacensis in

cpiscopi*scripsit Gudeschal.-iis

illam

laudaverit.

fragmento

infra

Vita S. Lamberli, ubi ait: Viiam S. Lantberli priiinliis jussii Agilfridi

num. VJt recitando Hubertims biograpkus narratam S. Lamberli translationem diserte

Quantis

post

ait:

primus

est

Hotltschaleus

diaconus ipsius congregationis, qui fuit lempore Pipini tertii et Caroli Magni. 2 Uisce adde Nicolaum, qui in Epistola dedicatoria, Vitm prmvia, agens de iis, qui prius Vitam et marlyrium B. Lamberti conscripserunt, ct quibus, iti ipse ait, etiam apud nos

autem, qualibusve miraculis suum velle Dominus in t:ili fecto per omne iter reversioaia eorum commendarit, schedula gestorum ejusJem
sancti
Pontificis annotata

continet.

4 Ilutir

porro

S.

Unhcrti Ytlnm anlc

mdium

st-

maximam auantiqui-

cuti octaoi scriptam fuisse censent, quia pro ccrto

thontatem non
tas,

naoent,

levis, sed venerabilis sanxil

:

mox

subdit

Horum primus
ftiil

(ut a majoribus

primam ejusdem sancti confessom translationem, quam anno744 illigant, anonymooccasionem dedisse scribendi,
ut

irf*"*

nostris accepimus)
sias

Godeschalcus quidam ecclenostri

habent ibidempag.75.
Opustransla-

noslra diaconus, tempore CaroD Magni imperatons augusti, et Agilfridi

episcopi

Necparum
cutum
tione,

iltis

favet,

quod idem anonymus

suittn

concluserit cuai prmdicta

Vttam,

qum Godeschalci nomine circumfertur

Porro

ejusdem rcrc tsse agnoscunt etiam neoterici ut itt/n/ opus stt plwra testimonia pro eadem adduccrc. verum duo sunt, dc quibus non Ua convenit : prtmum tempus, quo eam Godeschalcus

oblatis,
factis

muneribusque a Carotomanno ea occasiont neque de miracutis ad tumulum deinde

prmterea mentionem
feceril.

ufla/it
ct

Addunt

conscnpsent;secundum, an is ipse non habueoculis alterum biographum priorem S e, eujus Opusculum tantnmmodo Umaverit. Historim txtteranm Francim scriptores tom. 4, secuto 8 tn Godeschako non dubitant, quin v.u,

tertium argumcntum, exquo concludi posse arbitrantur, Vitam s. Lamberti circa ""num 7S9 uel730 exaratam essc Manifestum "<""
.

denique

ntprm

esse ofjscrrant.

Godescftafcuni eam

/""<

edidistt,

nisipost sancii Martyris transiationem, quamad annumlW referunt; necante S. Huberti obitum,
'!''

aiino

"27

afjiijunt.

Hoc autem

utrumque,

tra ac Ntcolaus et
'

illa

con-

is,

quem lienerum appeilant

/'""""

ante episcosed a laudato tamen Godeschalco composita fuerit. Rationes, quibus id cvinci

posi hosce neoterici crediderunt,

WMdi,

vetut brevi ante contigisset, Godeschalats sit morare ipsis oidetiur, ut significet, sesc paucisa*nis post cftnsit 7-J7, ideoque circa annum 7-"-> wi

sequentem
>

scripsisse,
/

Ulfi

w^''

axunt, iuvent hic expendisse

Certumm, Godeschalcum

gesta S. Lamberti

qutbus id mdicari putant, Sum~ dubie istu sunt ex editione Mabiltonii gante Domino, narrare volumus, quud nupe'' P os
Verba,
:

"""

ta
lU

y&*

w,

ali-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

ol

5.

annoa S. Landebertus
corpus

per visionem cuidam

aliquo cuncta-

suit, ea telut

apparuit, v venerabili

ut sine

in

prctio

averaei, idontoquescriptore tradita, Ioctom semper habita fuerunt. habentur- c * S

'

suum ad

Leodicum
illo

deferrelur...
in

quc hodiedum,

SJrtua

Hucberius...

tempora

hac

eral etc. ne pontife*

*fluntiam

eatenus

Ego eruditorum istorum amplector, quod laudatam

diu ante episcopatum igilfridi berti vitm S. Lam Ckrntianm auctm, tsinttium tom.SGaliim (cuj oel 769 innectitur) nec mulUsnn,i silnimo70S

causam martyrii, quam ipse tra(Jit, excipias ; qum quia nonnullisminus iilustris, quam oeilent, videbatw, post duo secula displicere cojpit, devnde in dubium revocari, Idndemque <"iuf r.r timore ficta rejici an recte, suo toco videbmus. sanr Stepkano, qui initio seculi \Leosi
:

ntenostejusdemsanctiMartyristranslationem an(actam, scriptam esse existimem

7H wl722

diensis episcopw crcatus est, in ea vita nikil prmter stylum dispitcuit, utmox constabit. Utriusque aUctoris etiam secuio \n adolescente maximam

^dannumipsum
s

rationes rnjitinn S uadent

ad Stabulenses secessum n Vgifr illam &ub lidiemscopatumfluxit, evincit, Vitam e.raratant non fuisse Q GodesckalcO ;

ucundum. Sed

nolim cum ipsis determinare. ab iis allegam, non item neque *olum temporis spatiumt

apud Leodienses auctoritatem fuisse,

laus,

asserii

Nico-

uuin.

2 reiatus.

Godeschalcum a
ii\

veracitate

(excepta
\ unc
\)

tamen causa

martyrii) pariter laudal

d inter Sancti

Sigebertus Gemblacensis
r

Vitadanda num.

63.

ad ceteros biographosprogredior.
Vitm
S.

Anilfritin
rulll

Secundum

Lamberti scriptorcm diri- Secundus

bio-

istud

i""""" """

"- '/"'"

Godesckalcus

jam

mus Stephanum episcopum

eiogium exstattom.
a pag. (68,
n

Leodiensem,

cuius tt^aphas sui>hanus

-

oiimjunior a ium potuerit scribere, qum si kicquoqUe juvenis jfoodotno sene audierat; quando cum sancto Episcopo suo exsula-

tmx

Historim litterarim Francm,

cur

ubiexantiquorumtestimoniisetiamab
et

eruditione

eloquentia iaudatur. Ipse se in Epi-

faerit,

B
:nony-

vlL 9i a d senectutempariterpertigerii iUerum dubium movei Coinlius

o

in

Anna-

Ubus
10

ubi

rn

Kiriwe

q U\

mm

Francorum ad annum Christi 636, num. iilum, aflirmare non dubitat, biographum Theodoeno se didicisse ait, anonymuita u omnium, qui de S. Lamberti gestis esS e,
antiquissimum.
statuit

prmvia sic indicat : Domino Herimanno archiprsesuli Stephanus humilis Tungrorum episcopus. Prmfuit autem Tungrorum, idest, Leodiensi ecclesim ab anno 903 usque ad E oyi, prout cum laudati Historim litterarim, tum
stola dedicatoria Vitm
patri

Gallim Chrisiiar, zscriptorcs tom. quenti affirmant. Eotlrm

chiepiscopatu functus
est

3,

coi

$36 etsenr-

scripserunt,

Deinde kuic

tate

lentpnrc Co!t>n>ens,i

proximum
laudatb

Godeschalcum diaconum sub

ut ex

Herimannus,
verbis

ui wi <>pcre

Agilfrido, qni priorem authorem, legit otriusque, inquit, collatione constat,

postremo
di

col.

643 etsequenti

oid\ re licet.

Scriben:

expo-

causam Stephanus
oobiscum
liiirrarin

ipse kis

exponit

Opuscur liviique. Primi autem scriptoris anonymi pubUcatum esse asserit a lum per fragmenta (ioChe&neo tom. i Scriptorum Uistorim Francim ;
ieschaicum oero ab Senrico Canisio, tom.% l.ectionumantiquarum, et Joanne Ckapeavillo tom. I de tomo Gestis pontif. Tungrens. etc. Canisius, inquit, Godeschalcum publicavit, 2. Antiquee lecUoois
ratus

quibusdam
herii, ijni
iliii,

agentibus

festum

S. Lant-

viilebantur sibimel scientia pra>

sumus despecluosis risuum quandoquidem priscorum haudquaquam cato eloquio edita legebatur apud nos
uon

minimum

injuriis

lacessiti;

praifoti

Patris

Vita

et

Passio,

atque

nulia

pro-

pria

Ofliciorum cantabatur
Dispiicuii

modulatio.
tt

quem Godeschalcus pra ipsum esse manibus habuit; errorem oslendit Godeschalcus, edilus a Chapeavillo. Cointio favent, qum de temillum
,

10

itaque

nonnulhs seculo decimo

qwmoda

ineunte Godesckalci rudis stylus, quorum uti et aliorum precibus utfaceretsatis Stepkanus episcopus,

tertpserit.

porescriptm Vitmei

igilfridi episcopatiu tupradir-

profitetur se

vetustam

S.

Lamberti

Vitam

nimus, nec satis conciliari posse

7

observammus.

stylo prsepollentioris ingenii compsisse, subnexuisscfjne

musicffl artis ratione authenlica
. .
,

[fH

malo ego memoratam Vitam Anselmo ceterisque omnibus Godesckalco tamquamprimo auctori adscribere; iicet idem inselmus iu assignando, quo illt scripserit temporet
Verumtamen
cum
hallucinalUS
edita oariit
sil.

cum anU-

phonis responsoria

neva,

in

quibus ordini lectio-

miin respondel series lonorum. Verum utut ipsius eruditio wleloquentia >> antiquis iaudata fue-

Quotl uutciujraijiurntii " Chesnro

nikil plar
V%-

in
et

locisphrasi discrepent abaliisper

tus

Canisiam
neevincit
tis

Ckapeax illum vulgatis

rudi sane sermone propositum suum exseculaudem hacin partemef tirr aiiam fere religionis et sinceritatis, qua ct quam ritus,
rit,

est,

id

enim etiam

in aliis

Sanctorum

S. Lamberti

gloriam

vn

terris

augere studuit,
/

ct
<

frequenter accidit, ex describentium scilicet oel mcuria vet licentia, qua soicecismos et maletortasperiodos, iie lectori tmdio sint, corrigendas ar-

primum biographum

fideliter interprelatus esi

Idautem in Vita per Godeschalcum scrir ptalocum prmcipue habere potuit. Btenvm non tam emendate eam exaratam fuisse, quam Canisius ei Chapeamtlus edidit, liquet ex Sigeberto Gemblabitrantur.
censi,

stattotum Opushoc in membranaceo codice,cur abkorrent, jus characteres a Stephani seculo non olim Cornetii Duyn, nunc Vusei noquique fuit stri,notaturqueV. Ms. 16. ic primo quidem ka-

beturproomium, deinde
partita,

Vita

wi
et

novem

teetiones

Sequuntur intipkonm
Uatutino
et

Hesponsoria pro
oetustis
notis

qui tn Yita danda num. 63 <le ejusdem au tographo ita loquitur Vilam S. Lantberti... licet pro simpUcitale sensus multis barbarismi et
'.

Vesperis,

Laudibus,

styiocismi

viiiis

( Godeschalcus )
i

expresserit,

eam

tamen tolam ad
8
*c(orij

orem

sancli

Martyris ipse au-

Pigraphus aureis litteris scripsit.

Ex hactenus

dictis collige,

Godeschalcum tam

fl

oicinum fuisse S. Lamadjumenta, utipsius itam recte veraciterque conscriberet. Sed iicetgeita ejusdemperspecta haberepotuerit, pauca tamen
tempore,
berto,
i

quam

ioco satis

Hiraeula, musicis inscripta. Subduntur antiqua homiiim. Porro Miraculorum Euangelmm et Stepkano ptnr manifestat, se sub Francone et ix etj oixisse. episcopis, idest, seculo F ejusdnu eodcm codicepone sequitur Vita qu+ heroico scripta, auctore Sancti metrica, oersu tempore ;wianonymo, sed quem Stepkani

U m

Mjv^
mw
. .

dem

/()/;

nec alia

ipsi defuisse

exmuttis exponere curavit, generalibus encomns Saneto suo exornando magis, quam factis xigttla'" explicandis intentus. Qum tamen cs its recen-

Opcru versibus, aue scripsisseconsttU expostremis hujusmodi : nut smt tens el glom sacro, Pontifici Stephano sit talgida mpruHopio dtet hac auni
.

Cuju

tro,

Nominis

et

claram

carpat

de

voce

m coronam.
Por-

520
AirroRB c s
*

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

argumemum,
[ I"

EPISC
"',"" " her ",

Porro uni/m dumtaxat Stephanum, eum scilicet, dc quo mox egimus, in Leodiensium episcoporum cataloyo rrperio. Yidetur autem poeta iste eodcm tempore scripsisse, quo scripsit Stephanus : cunt enim hic rarios rer.sus riia; prosaicm ex proprio
ingenio suo oero ejusdem Vitm decem omnino versus, omnesque antiphonas, una tantum excepta , ad Nocturnos et Laudes ex laudato pocta mutualus sit, verisitnile est, Vitam illam metricam perfectam et Stephano traditam
intexuerit, in fine
esse,

nllu confertndam rtmitter Al u nl

^^.^PioriiuemonlZTsui ^ '""''*,.
i,

ipsius sciticct lic IPr

'.

11

nutp h*c

aliquot

Vvtas.

sanctique

,Z
,,

""
T"""'
liul1
,

Lamberli

cnm recenuat,

Tn,'

de ejusdem vita

-"

"
1

meminit. Bxsla,

moralu Scrtploribus ,,// BernarduZL Thesaun anecdotorum, ,-'""'; parte

3

autm OpusculumiluJ^

dum

hic

prosaicam pene absolverat,

nec

quentibns. Bodem, quo Reinerus r

"
i

Oljinum ordinaverat. Divisum id Opus quadraginta capita, quorum tituli prmmittunturiu fronte. Initium tale est :
est in

adhuc

*Molam,interSanc,ibiogTa'pCa*X?* loco recensilus, quiin tm BpUtoladedl2l'

*e
1

Vsum
v

his vtrbi, manifestat

"'"

''''

8do

Pagani
adhtic
reprri,

ritus coluerunl

templa deorum.

Etstattirntm

equidem poema hoc, quantum scio, ineditum, vulgare; sed quia mutilum
(0,

abba.i, NlootaTLJl S.Manai wietaqaa Lamberti, '" q Uffl es ^

^ t.ens.seccle^

flominn

suo

^
,
,

M '?

renerabili

parte scilicet posteriori capitis

4t.
iS,

capi-

tibus

43,

et

priori

parte

capitis

U,

^nonicomm et diaconorum uulratts " Wedericum ),,,, ,.,...... Wedtncum hunc Lmitnsi ,//,,
.-.

s;

'tain.
'"

ejusdem lacinias Commentario dumtaxat inseram, ne totum pereat.

Pott noi

oulgo Liessies dictm, prmfuhse ab

lllllTab
Sgldio.Siga.
bertus

quem quarto loco nominarimiis; quique pauto post medium seculixx scrips "' consuii P otest Commentarius prmvius ad
12

De Ansclmo,

TJigZ :
"'

lutadiWscribuntGallimchristi 1 "" de liM

m;

<

Vl

T'

SS
J,
i

Quidporro
et

Acta

"

rl cu
<

'

/an/

<

*,

'"""

et

6.

tom.

2?** doanms
Sffipms

Septembris,

pag.

58L Hujus Opus

\\n
auxit /Egidius

lit$r

pnoribus

inmi, iMm sicexPonil :Q2ZCm

nostris

illum

ad scribendum

multis

parvitatem

addir-

de Leodiot Aurem-Valiis monachus, quas wna cum Anselmo eaitashahcs apud Chapeaviliumjam alias taudatniti. Aliudejusdem exemplar sine /Egidu additionibus vulgaverunt Martenius et Durandus ex vctusto codice monasterii Andaginensis, tom. 4
Collect. ampliss., a col. 843. Post

tionibus

seculo

d causam

sunt exhortati, quatenus digniorem

beati

Zl

Viri,

ei

gesia

jam obruta, d.hgenter perrestigarem et ,,,_ scnbendo tanquam in lucem retraherem u sumpsi l.oc opus plenum taboris et sollicitudinis,

ejus

.eustate

'"'"^

Penitus
qui

ex
prius

hoc

inveniri
et

potera!

io

lbns
'

eorum,

Anselmum mtate
itra-

Vitam
quil.us

L:i,nbl rlj

sequitur Sigebertus monachus Gemblacensisin

hantia, qui in fine seculi xi
et

cscripsn-uiit,

initio

xu

maxiraam authoritatem non

b*
sanxii
antiquitas.
et
:

martyrium B etiam apud nos

secl

ievis,

floruit

venerabi-

Htc in tibro de lllustribus Ecclesim scriptoribus cap. ulumo sua etiam Opera recensens, ad pro~ positum nostrum hmc ait : Vitam quoque s. LamberU cum in primi* urbane meliura^som,
rogalu
v ^\rn

toeinde primos biographot

<l<-

Godeschalcum
stc

proseguitnr

Stephanum nominat, iisqut Qui cum de vita el sanctissima

qua3dam magnifice
valde
est,
satis
di

conversatione
ruerint,
lanto

ejus

*
el

Henrici,

mirandum

archi.liaconi et

decani

cur gloriosam
ejus

ecclesiaj
f

S, Lamberli,

comparationibus anti uonun juxta consequenliam rerum. Quamvis

rern,

dedoravi

Sacerdote

clignam

martyrii

causam
et

silentio

prasterierint, scribentes

ea,

qua^
et.

glo-

prio-

utpote

nam
li

simplicem,

quidam
:

videntur obscurare

Martyris,

magis
est

subsaooanel

ctanturf et

curiosius transcribant verbis

clarior.

occasionem prssbere
16 flabes hic,
lcctor,

aperuor
13

enim sensa
hactenu*

calumniatoribus

incre-

dulis.

el

vitm secundo
c

loco ab eo scriptm

Vitam cudendi

causam,

''-*'

Sancti videlicet martyrium, a primis

cte,

biograpkis,
""

?nVj~
C cum
/fc-s

">"><"
Rnbea
est
:

'/'"
Vallis,

^cripta

Secunda parle
Ms.

notaturn

quorum primus mqualis aut suppar fuit,

ut

non

re-

Hagiologii

pars a, characlere

Brabaniinorom ,// e X auo etiam secunda

Tilulus
sancli
ei

nonnulli guidem putabant, aut cene

uellent,

nus,

quam

honorifice exposttum, Quos

est addila.
,1

hc

,..

Vita

passio

phus nequeo, quin Vita nomine Reineri oel ltc ncn ,, / adS.Laurenti ' <!< a t ,lttllfanllu lln cn / ""'"'/ "'. i^oabipsoconscriptaet laudata Ratw mamfesla est,

secundum Sigeberlum Gemblacensem Ex allegatis autcm Sigeberti cerbis iubitare a -

episcopi

Lanlberli

autem ipse Nicolaus post quatuor et ultra a S. LamberU martyrio elapsa seculapro nova Vita cudenda auctorrs adhibuerit, deinde enumerans,
ait
:

coruro,
censis

Haec equidem partim ex partim ex Chronicis

abbatis, et Sigeherti

gestis

regum

FraD-

Reginonis Prnniavenerabilis
monachi
di*

de ccenobio Gemblacensi,
doaldl presbyteri,

partim

ex

epistolis

versorum episcoporum, parlim

'""
ex
relatione

ex

Vila B. Lunvirginis, pa^

'"'''" .''""

potmimum
"". """ bus /,

f'""'"""'

quodprmer inserlal nexveteri Tesl ,

S. Lamberli ,

seu S. Landradaa

majorum
curavi
,

et
ei

scriptis
in
libelli

virorum

depromptas,
''"

mumque

fidolium excerpere

formam

n mde

*fcm U
discrepmt. //,
vribui potest,

V"f>geberto

paucis llct
u ,/,.,.,,'

seriemque redegi. Hactenus Vicolaus, cujus rerOa prolixius hic danda censui proptermemoratarn
ile martyrii eausa controirrsiam bus discutiendam.

9 e t sequtnlr

comparanones

priori

Vit*

naLct

qZdumd'Z
,

i~
tuor.

Ex hactenus memoratis Vitis edemus // Prtmam auctore Godeschalco, cujus " "
1

fI

-ttttf^

plar

habemus in anliquo codice Ms. "osin, <iua ad edititnieiu rrrte tilerer, msi >"" "' ' tudo mendorum, qum lectionem non mtuio t<!>' a

"" S!

''

tam,

hngior U^reJaTvT"^^cum edita sim, malo em ad Uu"" ed ^dum a Chapea'

fuctunt,

verum etiam frequenter vix et umanuen&i maxtma X

ttttrl!"/'

" 1 ''''

parte adscrv
*/*"

benda sunt,

me

deterrutsset.

llinc cogor

biltO-

DIE ^ECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

sequi, quam tpse Serulo 3 Behllouii editiouem aHt ' a pa,J 09 cx e(titis a Cfia ~
nedictino,

bai
Al
i

a qua
slil|)e

ex nobilissima tunc temporis Trajectensium

nalus

iui,,

pea

"'//,

V Henrico Canisio

'

d ' wlttr - serf /icetAJomnsaS. Lamberti

c. s.

ct

ttSS.

curavit.

Ne-

parentes a nofttlitate celebrent, nultus tamen eo-

negligam, $ed exeo tamen codicem matrum aliquotie* corrigam tobiiionianam editionem
,
.

rvm nomina
treui

prodit. 20 At vero Sigebertus,

aluqw

posteriores, padictos esi

r >in
1
1

MibUS
<

IIHlfnl
yifil

Librum miraculorum &t tramiationis, quem \pn sub uno eodemque titulo anneseparavit,
i,,,,,,,:'

ubi opera pretium fuerit.

ejusAprum, matrem Herisplindem

tribut

se affirmant. Siijehcrtum, qui dc iisdem prajclare

pii*.

loquitur in Vita,
gni

audiamus. Lanlbertus.
Trajectensis

. .

insiexiiiit

enim etiam in codice nostro ha-c ctam: quamvis per solitam clausulam : Kplic. tllo separetur
I)

ex prosapia
et

oppidi

\ico

oriundus,
tus. ..

bonis

ac

religiosis

parentibns

na-

Vj[;i

vel

obitus sei

Lundeberli

episcopi,

qui

pastitulo

liain-

generis claritatem,
pater
et

ad

se

de longinitlustrabant

J esl

IV

Kl.

Octob.,

vwi
l,,
|g
<<ttn

sttlxlihtr
jn

de

sine novo tamen miraculU OC translatione

etc.

quo derivaiam,
de proximo.
biles

mater
inter
a

ipsins

Pos-

Uatrem ejus,
accepil

Prancorum

no-

praefata

villa

pr&anobilem,
faisse

patribus

posteritas,

/7
\

consentit

Habillonius,
:

hmc
et

ejusdem,

i/ocatam

Herisptindem. Pater vero Apernoessel

nljlls
,at

,1 est,

auctoris esse

quia

stylus convesancti Epi<(

minatus, cum

de

primo ordine senatorum,

et

et

VUse

auctor

promiserat,
ei

se

qui vocantur viri

iUustres,

qui

in

curia

regis

scopi

martyris

Vitam

rirtutes

scripturum,

translatione rursum n ftne de miraculis et pauca... de Vita <*t de virtutibus, id e$t, sr calr miraculis, ejus narrasse. ln codice nostro
ait,

anleponnntur secundo et tertio ordinisenatorum, qui vocantur viri respectabiles ct viri clarissimi,
inter ipsos

primos exceliebat.
prosapia

het Nicolaus eanonicus,

insigni

Hisce consona haLamberlus, inquiens, ...

extiui

Qpusculi additur excusatio

tiylo siin rrnittm pctcntts
;

/,

acriptoris, de humir sed ea ipsa evcnsatio

iicet alias

ev

in

Trajecto

oriundus,

qui esl

supra

II

lambarbarisermonisest,
referre pigeat.

ut.

ineditam,

longe
21

;i

Mosam (luvium grandis vicus, non ilirulis urbis Tungrorum miriiibus.

ejus

Post

Godeschalcum edam Stepha10 laudato, et uht

Pater

Aper,
suis

vir

illustris,

basreditail-

\pro

Ue-

niim

e.c

cndtcc

uum.

alicujus

riam a majoribus
lic

sibi

reliclam comitalus

ri<piinde.

momcitti disnrimen abeditione

curret,

chapearilhanaoc-

strenue

^ulni u.ibat

ili.^iiilalem.

Maler vero,

leclorem in
Wiracula,

Annotatis monebo. Antiqua

Herisplendis
rilms

nomine

claritatem
el

n ibilitatis
i'r

mo-

inniru

censentur ,
ssrvationes,
fere

quB in eodem codice nostro requia admadum prolixas et tctricas obqua ad historiam minime spectant,
hisce pracisis,

exornabat pudicitis

honestatis.

continent,

Commentario
13 indicam.

inse-

ram. Tertio loco subjiciam Sigebertum, hactenus

inedittim,

ex Ms.
et

quod num.
r.r

Ad-

dam denique
sium
etr.,

Xicolaum
i

recensione Joannis

Chapeavilli tom.

de Gestis pontificum Tungren347.

qui simiUima kahet in Additionibus ad Aiisr/uiiiui patremque Sancti Aprum, matrem Hysplindem et Herysplendein vocat. Hmc porro generis nobilitas et parentum religiosa pietas optiine conyruunt citin iis, qum de sancti Pueri educatione, ceterisque ad ipsum speetantibus, iidem scriptores deinde enarrant. Patemam tedem, in qua
,

Mgidium,

Visum autem est omnes quatuor Vitas excudere, tum quodalisB plura alns contineant, tum ut oarie sentientes de cau-

apag.

natusesl Sanctus, nescio,

qu& obscura

Iraditio par-

hasce

tem facit coilegii nostri Trajectensis ad toosam, qnte etiam hndirtliini doiuux S. Lamberti DOCatUT,
et

sa martyrii s. Lamberti,
tur,

perspiciant.
in

ijiiam

quibus auctoribus mtanAnseimo ct /Egidio nonnnmCommcntario etiam agemus.

I)e

in

quodam

cubiculo habet ejusdem Sanctista-

tuam scu hermam cum inscriptione, qua \psum ibidem olim natum, ejusdemque sedis ex herede
patroiiuui
2,2

nfftrinat.
Probnbiiiui-

xit,
II.

Sancti
et

patria

et
:

illustres

parentes

nomcn

baptismus

fabulse

de ejusdem

ifiiu primam lucem Sanctus aspecertnm determinare non possumus, nec taincu etnim ah eo multum ahcrrarc, st DCfee sint notic chronologictB, qua* Sigebertus et Vicolaus in Vita apposuerunt. Horum prior de tempore ejus

Auintiu.

natus

tst

outrice.

natali

in Vita edenda num. % sic kobet auu-m Prancorum tunc temporis regebal

Regnum
post

Loqni

tbarium

medinnura
in

fllius

ejas

Dagoberlus,

regnans
S. rujcctum,
BSt,
''

Neustria,

regnum Austrasiorum Bliosuo

,

quod nunc
HoseB
obtigisse,

insignis Bclgii
sita
,

dvitOS

Si^iberto
rcs
ei

cummiseral

cl

qui

adllUC

pUCTO

tuto-

in

ripa

fluiu

S.
ct

Lariiberto

dederal

Cunibertum Coloniensem

episcopumj

nostropalnam
Uotam

Godesckalcus,

qui post

biographi omnes tradiderunt. llquoque tam generis nobilitate et opibus, quam religioneCkristiana ejusdem parentes fuis&e,
lustres
'"lciii

ipsum scripsere,

Majorem-domus Pipinuml, patrera sanctarum iianm. Gertrudis et Beg^, Vicolausquoquein 5 ita ait : Eo tempore Eraclins posl Focam Rol

consentiunt. Gloriosus igitur vir Landebertus pontifex, inquit Godeschalcus oppido Ireje.

ctiase

oriundus

fuii

et

alitus ex parentibus

locu-

eam vero mani fastigium adeptus eral imperii partem regni Francorum, quaa Austria dicitur, Dagoberti regis Blius Sigebertus,admodum juvenis prudenler sub patre gubernabat per Cnnibertum
;

pietibus

secundum
et

saBCuli

dignitalem inter prajsides

Cbristianis.
. ,

venerandis

longa

prosapia
;

Coniosigni

sonat Stephanus his verbis

bx
et

Landberlus.
axtilil

rt Uajorem-domus Pipi Coloniensem episcopum num primum. Observat autem Cointius ad annum nuin. % Pippinumab eisperperam
,

Ckristim,

prosapia

Trejectensi

vico

oriundus-Ssrf

parentes ejus Christianissimos appellat. Similir

tevpoeta

anonymus

cecinit
quasrere justum

admtw nominari, totamque regni lustrasia [delgisum, tionem fuisse penss Cunibertum et ducem quivices Pippmi mjons,,/
[dalgiselum
regi
t

Juxia cor
Disposuit

proprium Paslorem

domus
juniori

expleret.

Dominus, plebis miscrando labores, Urbe Trijecteusi faciens Uuuc corpore nnsci Germine, snblimi iiuod nobililale vigebat.
Anselmus apudchapeavillum,
Septembris

Adelgisum Uueem cumCuniberto tutorem etiam attribmt idem Stgeeap.

Conscntit pariter

5igeberti lom. i PebruaS 3; eerum hac quastto ad prorii pag. m, pvsitum nostrum non facit.

hertus iu VUa ejusdem

69

23 Se-

Tomus

V.

522
AicronK
'.'

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

stomacho ferat hnjumodi fvbuhtim* busnutncem virginm sanctoi^lT^n
non
fruil

S.

inter

annoi

5X

et SSH.

23 Secuntium hmc S. Laml.erti nativitas inter annos Christi 633 et 638 reponenda est. Anno quippe 633 e.r sentcntia jam recepta S. Sigehcrtus

prmdictis tutoribus regno AusPrasim a patre donatus est; anno rero 638 idem Dagobertus
ohiit
:

cum

constatque,

annos,

gui inter

utramque

mclms persuaderet. De T** '* S^nemiain " scopo agendum erit ad ''&diem t
icrim potesttomusvt Haji paa sancto illo Montano actum
est

comparare, teilicBtut hunc

"i/

epocham

effluxcritnt, ciiin llcraclii

im/icno roucur-

octat 9r

/*

CointiusS. Lamberti ortum adannum Christi 636 re/erendum censuit, Bisce, inguiens,
risse. llinc

iV
"i

"**

,if

tani facto figmentum

tnttr

suum persuadZ

temporitras

naius
est,

est

mani/estum

ex

Lambertus. Potro ut productis Sigeberti et NiS.

colai vert/is certum

unum

e.v

iis,

annum excudi non posse, ita qui inter Sigeberti apud Attstra-

Dagobertique mortem intercesserunt, Sancto nostro natutrm fuisse, facile cre~ didcro; quia itt hac sententia Sanctus idonem ad

sios regniinitium,

ctnn Montanus oblix cuL ** cetulmquidem sc/ ""'-'^. ncmig,,, V(nn 7^/,^,;,. catur;jgidius autem longe 27 Ftsenotamenplacuittam i>< ftist, in Flonbus ecciesim Leodiensis V "u "
cte Cilinim,

Mgidius,

^^
,/o "'

" /0

.tog**
^
iUamVi

fabulami,'

nn*urareferre.Magisetiammiror
Chapeaiiilum tom. Madalbertam dici,
3,

dum ad cum anno 669 promotus est ut 4 dicemus ; neque aliunde quid obstat, quod suadeat cont/rarium.
episcopatum mtatis fuerit ,
vet sequenli
,

^"^wtouodamanonymose^
paq

^Lu/ to^tS^
et gnbernatricis

Vomi

ii

ejut

24 Nomen Sancti varie scribi supra jam insinuari. Antiquiores eum Landebertum Lnndiher,

arie scri-

beia.vn-gims

ptiim :non
fuit bnptiza-

tum

nntricis

et

Lanlberlum
cst.

dixerunt;

nunc Lambertns
seculis apscrir-

bertim puerma
n

solet appclfari, atque

itajamab aliquot

tus

pellatus

Anonymus poeta Landbertnm

ita cccinit
:

"

psit, et dc

hujus nominis etymo

t

Quem

ii

im-

fetices

Puerum

voluere

parentes

^ouxdoccurrat,utpot^eX iisdemcontrarim
^ncaturExhucecoltige^quantumfidei, tur alxud prodxgium, quodidem Xgidius
Lamberto,

^ptembm;sedtam P roculabest

*c. Hujus castmiml Actyllustratahabesin Operenostro oA

t

sua

fS

l
l

utinZceZ

Landbertnm dici; prsesaga voce fuiuri Dicimns boc factom, patriee defensor
Allttsit

de$

ui

esset,

Lingnae barbaricae sat praesignanle flgnra.

scilicet ad voces Belgicas Land ct Flerd, quaruiu /irima regionem, attera nsserem signiflcat quasi sanctus Pucr sic dictus /uisset, quod patrim

dum ejusdem

commissus

nutricis curm infantuliu

csset, contigisse

qum
dius,
l"l

subdo,
qui

ibidem mtmoratwbi, Deus autem omnipotens, a,t tJfacit

linguas infantium
ipse

diserlas

cui nipra
vel

esi

contra hostes repagutum futurus esset. \uiir <itl incerta fictitiaque progredior. Sigebertus Gembtacensis m Vita num. I scribit, s. Lamberlnm
relui.

sum

impossibile,
rasignivit

et

miro

Lamberti infenliam miraculo; qualis quoqas

S.

Itcmach baptixatum, aut

,

quantus erga matres debeat essefilioram per eum patenter expriroit.

affeclus

certe e sacro fonte

28
berti

Cum
ex

diebus

tusceptupi fuisse. Bonis

rentibus
ros
cli,

inquit,

jejuuiorum
loca

ac
el

mater

religiosis

pa-

pueri

l.am-

,(

MWbh

more

nalus, etiam

vellet

per bonos
Fuil

Sanctorum
Infanlis,
el

circuire,
sibi
el

peligiosos vi-

quam humilius
suis

in

Christo

est renatus.

potuit,
in

nutricem

siquidem

Remain

familiarem,

poslea

episcopi
(Hius.

secrelo

Trajectensis,

monuit;
in

ut

panem

spiritualis

baptismate
2:>

subcinericium diei
raret,
indixit;

congruenlem
u(

redilu suo pa-

Rtmaclo

Intutsa Sgi'
'.I

intellexit JEgidius Aurem-Vallis in Additionibus ad Anselmum cap. 5 , ubi ait .-Qni (pater ejus)... Puerum ex ingenua uxore Hysplinde habuit, illumque ad baptizandum Viro Oei Remaclo tradidit, ejusque
in

De

baptismate kmc eliam

superaddens,
igitur

erga rnfantem adpervigilaret,

huc

in

cunis vagientem lege nutricis

Ad manifestandum
ti

imposterum
praiceplum

B.

Lambe^

sanctitalem et
,

nulrix
ei

dominaj obexpletis,
articolo

liviscendo neglexil

domina, orationibus
ipso

baptismate
ei

reditum

maturavit.
sstas

spiritnatis

In

existens

ergo reditus

pater

nomen

probabiquidem. Sanctus enim Itcmaclus eo annorum spatio, tntra quod Lambertura secundum ipsius Sigeberti dtcta probabUius natum esse diximus
liter

Lambertns

imposuil.

Hmc

tnfans, cui

usum loquendi
baec

penitus negabat,
:

ipsi; sed ne

ad nutricem
o e\
pia

in

verba

dixil

Mater mea,
si

nutrix,

jam

fere pulsat ad

ostium; vide,

ejus

jussu Nutrix

paralum
igitur,

iiabes

panem
et
ita

.-ulirintTi-

Neustria adhuc agebat, nec nSsi /><>s! < _,.' strasiam etocatus est, ut patet ex Commentario prmvw ad ejusdem Vitam tom. 1 Septembris, pag 673, 3. MultO minits persntider, mihi patiar insulsam fabulam, quam idem /Egidius ibidem
in

cium.
cnncti

quia prteter se
esset,

lnfiiniem

aberant,
et

quis

qui
:

loqueretor

mirari

circumspicere

ccepil

eum

ecce Inlans
aperle

eadem
loqui

ingeminando
CQSpit.

verba,

ad

nuti-icem

refert

quod eadem (Sancti) nutrix vocabatur Linanomine et quodnata fuissel casca, filia cojusdam vidum nobihs FTancorum genere. 26 Qu83 monita fuit visione angelica
ut

...

hunc

modum

29

Dieiiur

Mox ergo domina adveniente,

miraculo, se
,

natrix

stnpi

eliam,

facta ex

ream ex suo negleclu apnd

'
!

dominam reddiilit et quomodo rnfans apertia verbis eam de praeparando pane admonuisset, veraciter

aperuit.

Divina

potentia,

qua3
os

ob

notam

deejuanutrict fabuhi

in Trajedo accederet uia fferysplcnde filiom eodem tempore esset habiturus, quem cum suscepisset ct suas mammillas virgineas suxisset, ex ipso lacte vir gineo detluenti suos oculos perungeret, et lumen

domum
sna

ad

comitis Apri

incredulitalis erga

cmlestem ouncium
ipsa
simili

Zacbariffl

dc

uxore

ad
plo
loco

tempus clausit,
filii

ordine os
qui

infanlis
t'

Lamberli miriflce aperuit ante tempns,

ejus

um
'

'

Joannis,
,

principis

adulterium suo

snorum oculorum,

sicnt

Hontanns

ortu b.

monachus

in

Remigii de lacte CilinitB anus decreoitBS reciperat. Quo cum virgo Lina pervenisset

martyrn et inde palmam adepturus. Hactenus Maidius, ad cujus dicta $tc J __. /_. ,/ n).il. prmfatur Fisenus Ub. 3 ttist., num. 14 : nabl1 quam voluerit, tidem leclor. Facii una teslis esl

erat roprehensurus
.

**
ocnlomm tum suo

W,

et

puella.

imtlesset,
et

stetira

lumen snorom

recepit.

omnino
islud

deinceps infimtem
meruit.

Lambe*
Qu is
sine

lacie virgineo nutrire

nih etsi divinm Omnipotentim impossibile esse agnoscam, prothu"" 0,t rdtttn; " reipsa contigisse non /acile ck-

Eyo vero

quod

/ucti ittta testis puetla

sit,

thtti sed quod omn

0*

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

dc tiauioribus hiograpkis
j

*3
Ai t,TOUI

eodem

silentibus, solus

,,1111$,

qui
est,

nutrieem
tittliunC

illam virginem

insulse

Quo tandem invento, nihil adesse videns, quocum opportunius ferrei gremium prunis arden,

c. s.

coinmentus

uloneas

sit

ad

ittud per-

Libus

laxal

easqne

nihil

cunctatus

infra

collo-

suadendum.

cat, ot ila Teslfi

illeesa

Tunc

vir sanctus

ad palrem usqne deportat. noviiaiem miracnti secum altiui

considerare, felicisque Pueri meritum perfectorum eliam non duhilal virlulihus compararc; quo
fi

qui-

III.

Sancti Pueri educitio

an sub S.Lansub S. Theoillo

dem ardens elementum naturam suam

vel

osien-

doaldo? Ejusdom
dardo
:

institutio

hujus

corpus

ab

Lcgiam

dere timnil, veJ omnino coactum est occullare. Al uhi ad populares aures recens adhuc miraculum accessil, tum omniuin ore Puer cxtollitur,

lum etiam

res divinitus

gesta

cum
acta

obedienlis

meopeillic

allatum.

ritojubentis imperio adscribitur. Itaque ex atrius-

que sanctitate
rahalur et
alia

virtua

eadem

creditur.

multa per eorum

merilum

Cbristus miracula,

quorum rnmore

Childericus rex,

R, liijiosos
ftneiw Ptr

Sancti parentes seduio curasse. ut

'''""'

offiia
teris et

V"''

Aumams

eBffue

ac dntnis

lit-

lunc sedem habens apud Trajectum, Laclus compunctione, suni|iliis necessarios uniirlui ci quotidie.

,H!

fl

S.

Lan-

pr&ceptis pro sui generis claritudine excoleretur, Godeschalcus et Stepkanus diserte docent
n,

tiuctcnus

33

Bumdem

xile S. Landoaldi biographus, deindt secuti futre Sigtbtrtus Gem- eo&Htntfa

ips\ attuliite

faatfa,

\tia.

Horum primus num,

pater
ejus

2 sic

habtt

r.um
et

blacensis in Vita S. Lamberli, Ntcolaus canonicus,

et

ridissel

tantam

industriam
et

Filii,

Mgidius.

Inquirendum itaque

licitur

cst

quantum

cunclis dilectum, exsultabat

gralias agebat Deo,

Islabatur in
debat
ad

gaudio pro

co, quod
ferc
setate

decoratam vitradidil
litleris

isilnrc fidei mcreantur. Nodgerus, vtl ejus nomine htotjraphus Haritjcrus, tn cadem Vita S. Lan-

Prolem.

A prima
et

eum
edoollicio

doatdi loco citato

kts

, :

cap.
lluic

2,

itnde

sua kauserit,

viros sapientes
III"

hisloricos

sacris

cerbis indicavit
et

repositioni
$.

(corporum

cendum.
iisns

vero

cum
ut

magno
dixi,

sludio

SS. Landoaldi

sociorum, a
senissimus,

assiduo adhaesit, et veloeiter ipsum

consum-

diensi episcopo factes) interfuit

hoiiio

Fhreberto Leoquidam Frangerus,

qui
et

mavil.

Similia

habtt,

Stepkanus,
.
.

quo
san-

nostra

aetate

ante

infe-

eliam teste,
gmalilnis,
Ctionibus
et

adhuc

ptter instructus

divinis do-

stationem
(

uberthn

vigoratus

nion:istiris

paganornra novem annis Wenter&kori) cxtiterat procuralor

villa:

ejusdem
villicus
;

el

/uit;scd ncttter eorum prOSCtplortS illos noininat. liiiim Uinicn rr tllts fuisst S. I.andnat-

Hildebrandus

quoque
paucos

presbyter,

quem

propria

manu
qui et

ante

annos

tumulavit

Sarabertns

dum

archijircshijtcrum,

eiderim,

primus, qutm quidem tradidit Nodgerus, seculi \ et \\ episco-

aeque presbyter, hujus aotitiae relator Sdelissimos,

h.ec
,

quae

prajmisimus, ab
mullis
vila

eodem Pranse au-

pus Leodiensis; oel qui ejus jussu scripstt ejusdem

S.
tii

gero commeumrahul,
disse,
[

attestantibus,

Landoaldi Vilam, apud nos ad diem \\\ Mareditam. In kac

ei

libellnm

de

enim non modo depia

/it

S.

Lam-

quem

quia
et

anliquaria
stillnidio

eorum pariin- vidisse, manu commrmural scripene

infusuni
,

berti

per Landaalduin inttitutionr

ettant

tnrutio. rc-

ptuin,

cer;e

lecto)

rum

duo insignia miracula referuntur, t/uee sanctum Discipulum non parum commendant.
31

rem
ro
,

ejus non

i^uoramus

fuisse

perrarum;

at

ve-

quai

hacienus

paucis

perstrinximus

verbis

Refertur,

inquit

ibidem

cwn guo foni"i tlicmtst

I.

idem R. Laudoaldus
scilicel

spreialem

biographus cap. palruuum uoillustris

illinc se delibosse,

nuperrime vero incursione Hunseculi \) propter incariam

grorum (post medium

custodum cum
flagrasse.
aliis

strum, sanctum
ritia

Lambertum, prima puequod

el

rebus

cumdem

tibellum

de-

nutrivisse,

propler Pueri

vir

Aper, ejusdem

pater,

praedium
fluvium

vocabulo
positfura

Winlershovum
eidem
ad

super

Archa
et

34 Ex kisce kabemus, exstitisse quondam alte- ? uo<i ,iiru <\ue non salts nim S'S. Landtialdi, sticiorumaue tjus ttant
I ,

rertutn tSU,

inhabitandum ,

ecclesiam conslruenet

dam, perpeluo jure

iiun

nere
et

eumdem Puedivinis dogmatibus imbuendum cnm eo maconstituit. Ubi dum arlifices operi insistunt,
concessii,
;

Nodgtro Harigtroqut multo antiquiortm, quippe tjna: sub mtdium stculi \ antiquaria mauu scripta Itgtbatur, ex qua Sarabertus prtsbyter suas mcmorias concinnavit, quas Nodgtrus vel Ilarigerus in
igitur,
ut

aquam, utpote de paludibus

n.

anrol

Landoahlus cuni

lurbidam pueru Lamherln

,

fasti,

Vita

conscribenda
ista

tecutut

tst,

Hestat

in-

vidcamus, an

S. Lamberti

a Lan-

vocato

Chrisli

nomine

cum

crucis

prolensione

(onlem
nsibus
<pic

timpidissimum baculi impressione

fecit

omnium

S.

ebullire,
Alio

qui

fidem diclis

prabet usviro

doaldo tnstttutio etttra chronologia non rtpugntt. Landoatdam anno Christi 654, " s Martinol Papa S. Amanda socium adfutortmque datnm, in
'.

liodie.

item

tempore cum usui necessaCuepit

r 'o

ignis

deesse videretur, accitus a sancto

Puer, ignem inferre jubetur.

idem impeignis

no

reniii,

et

cur stalim juhenli nou satisfecerit,

Vas,
juhes

palam

fateri.

inquit, domine, quo

op-

Belgium vtnisse probavit Henschenius nosttr in Commentario pretvio ad Vitam efusdem S. imandi dtc vi Februari, g iS.Juxta dicta supra num. TJctseq. S. Lamhertus tum annum tvtatis /5 ciradeoque citer agtbat, aut etiam jam excmerat
in s Landnaldi Vita diciab to institui non potuit. idcm hoc cx temnam port suscepti ab eo tpiscopatus confirmatwt : amto 6f9 oeciso suceesserii cum S. Thtodardo dudum exdebuit anno 651 primam pueritiam

Priune

importetur,
?

deesse

vides;

et

quo huue
tibi

in prima pueritia, ul
tnr,

m do
fraire

inferri

temperare mihi est

^2

promptus quidem animus; sed ut votis

obcon-

luis

videar, ipse vasis cogit defectus. Ai pius pater, ubi hsesitantis Pueri

animum

persenBit;
111

Placelne,

inquit,

lili

palernse ju6sio-

moram
is

tus

fleri, cum ea, qua tegeris, vcste commode queat inferri? Qua Puer mo"^crepatione, cum prceterea obedienliee exemsatis

eumdtm aamodum jwiensm Ulasaera donatum /uisse, sine solido /undameuto diinfula
cessisse, nisi

cere vcltmus.

plo

cogeretur, imperio Paulloquc progressus,

patris

Bane

oblemperat,
properal.

lesctntia,

Satuti accipere veltmus pro ado- ex 35 Sipueritiam latius a-talt ab antiproposUa digiculUu evanescel quidem as(luiuribus
,

ignem rcquirere

sed

idparum eonforme mdebitur

dictis (iodeschal- serta

ci.

524
AicronE
c
-

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEEERTO,

.18

qui m Vita num. 2 et 3 asserit, S. Lamberinm adhuc purrum a magistris snis ad domum patemam rediisse, ibidemque pueriHm annos txoessisse, ac tandem jam adolescentem S. Theodardi disciplinU' iradilnm essr. C.nm anlem irnlmliis fuisci.
set,

Mah
et

itaqut
sic

Godcschalcam

vocula

exponere, ut rr Ut q Theodardo traditum fuisse

Hl
ii/P
(

,"

nasticis disciptinis

inguit ibidem, a

prudentissimis viris,
Pueritiffi

rever-

sus est ad

dnmum
.
.

patris sui.

vero annos

excedens, a'vum adolrsconiiactulis

rum

etiam rebZt mstrucretiir. Vt i ta w "' ipse contrrtus. , fjU0 mop

, ,

domo eviscovaii. quam epmopali, nn,

tractandis

monackus
-*v

enm M W|ji., tV

ni,^ m
m
hV
*
'' '

****** h

Pf

industria sene-

adolescens
aflabilis;
'" ,i,m
el

sapiens,
recta
'"

aspeclu

gerebat.

Eodem

tempore

oppido

Trepro-

arna^'

*
'1

jectense
pontifex
viileniia'.

catbedrae

pontificali
divinffl

prsesidebnt

summus

Theodoardus

conversaWe i" domo regia militara

cujus

dispensatione

Protinoa pater
anlislili,
in

ejus

commendavit eum
dogmatibus
et

jam

omn.bus hominibus esset conformi. autem Ckildericus n, de

et

^J
n

^*'
a nl
>!l

sopradicto

ilivinis

cctm Awtrasim

auiat^
"" r
-

reges

moneslicis

sedem

disciplinis

aula

regia

Erat enim adolesceus sapiens etc

Us,

erudiendum. Simillima kabet

Stephanus. a quo diserte rocatur Puer bonae imlo-

et

tempon

ad patrem rediit, et memorabilis aduquando S. Theodardo est commissus. 36 Verum ct hos quoque mitius interpretari oportet, tum quodparum verisimile videatnr, Sanilum
lescens,

"in I commoratus fmt, prout ffenscheni niit ,... W tam rr ,/,_ plomatibus ibidem ab eo datis landoaldi observavit in
'

'

ad annam

f-*.b;

sentitqueZX^mn^
n

innotltUal7

V'

ttioZl7<T~
tur
,

ctum ante
disciplina
ilte

rirra

wwtol 7""*' annose magistrorum domum reeocatum fuisse;tum ne idem annum 670 in tpiscopatum S. Throdar-

^rdisanctimonimobessef siisprotcHesi^!L regmqne negoHis. et officii causa

Christi 67,7 ;. 33. Yec tideo

adkucpenepuenaulaTrajectensi

ZZ
inttl
\

frequenZZ

ter antr

do successisse dicatur, cuiasex vel uptem circiannu m- epkebus, mstituendus traditus

sententia, ex

communiori eruditorum qua S. ttemaclus, S. Theodardi proximus decessor, non ante annum 660 episeopatum

jurrat. Procedimus kic vn

de causts factxtatum esse constat. 39 Eodem, quo nos, modo Godeschalcm

lexit

Stgebertus Gemblacensis in

Vita

7dl

abdicarit.Si

uro

.'CommendatureliamhuicrrAwrforitoJiait bertusasuo patre, ul ad ejus

qui

id ante Sigeberti regis

mortem,

quamKalendisFebruariianni656 contigisse mvncpassim creditur, reipsapr&stiterit, (at Limpenus ad diem x Septembris in S. Theodardo, < 3 dubitamt) minor erit in Godeschalci Stephaniqne dictis difficultas : quia sic aliquot an~ noscuiusxn v Tkeodardi disciplinam potuit trans-

qum non

exemplar emdiatur

ecciesia

>

et

in

curia

serius,

mulium

v1debalar

suscipiendus.
S.

Constat porro S. Theodardum tub Remacli disciplina monackum egisse, anteqim eptscopatu initiatus est, ideoque potnit sanetm thscipulum suum Lambertum monasticis

mbuere n

preicepHt

exercere,

quantum

episcopnk nm,

omnibus statuet qum de Sancti institutionr sub Landoaldorecensuimus, ut minimum mnnmr dubim fidei esse, nec possr Pfodgeri
kisce

irc.

Bx

wi endique ratio permittebat. Stephanus tamen dt monasticis disciplinis nil memorans, tantumait:
(S. Tkeodardo ) memorahilis adulescens Lantbertus, nobilitate cluentissimus forma corporis elegantissimus , commendatur in aula regia
,

Huic

nque

Hariqe-

'""' "<

cwrant,
tur:

auctoritatem nos certos reddere,prmserHm eadem Vita etiam alii errores historici ocvelul

dum
s.

educandus;
ornairentis.

ul

velut

preliosus
el

lapis

mulliplicibtt!
cselestibus

abdtcationem

Trajectensis episcopalus post

poliretur argumentis,

cum tamen constet, Remaclo abdicanti Theodardam mox xucctssme, ut ahhi ,

OStrnsum
i7

Bemacli novem annis vacasse dici-

compelens
S.

Gerel

Credimus igitur t

Lambertum tm

monackum nequaquam

fuisse, licet

eorumdm

n-

Opere nostro

rst

""'

ls

*"'"'-

S-

Tradttur

Lambertum, postquam
ad domum paternam

tam unacum sancto magistrosuo Throdnrih.fi"tum per ecclesiastica negotia licebat, imitaretw. Quos autcin sub tanio viro progressus fecerit, ejus'

drm
wtseopo

/;"/.'/'-/"

-,;..
rtmsrm

:,

dardo, cirra annum 664 ad episcopatum Traierrrcto.

ei

,,^zz:~:tz- Tarzzstsn num

40

mbutus

sanctitas

rt

episcopates

esset,

mque

ac manastica

a pio patrr

traditUS

rst.

dogmatibus

diviois

monasticis

disciplinis in

erudiendos, a ,t Godeschahus. Dubitari merito potest, aua ratione S. Lamberlus monasUcis disciplmis m aula regia erudiendus hic dicatur
Iliur

aula

rea-m

impiis apud Nemctes circa iwChrisU 668 rel 669 S. Theodardo, ut ad aiem \ fiu)us mensis Septembris probalum est, demque hononfice sepulto, s. Lamberlus, quod

Occiso ah

mf'.

port. 4, pag, 70 sequentia annotamt : Hic aul reg uomme dem episcopalem interpretor

'^rrrliaUutnUoniutSrc HHrur.HrUno'

dr dilectissimo magistrosuo wi terris supererat, w* cro corpore sc suosque privari iniquum mtns,eo adrolai if, rf post priinus irnfos conatus tandm

impetratum
de hoc
ta

in viita Legia deposuit. Silent

quidm

que en.m verisimile est, Theodoardum, virum sanctum assidue in aula regis versatum fuisse N.si for.e qms dicat, ^Lan d6bertaffl mendatum Theodoardo, qui eum
";"
et

argumento Godeschalcus, Stephanus ttpo^

illosde ceteros, qu\ post

anonymus; sedprmter

><-'s

diLs

Igm^
q

disciplinia

Sancto noslro scripscre. tractnnf illud eliamS. Tkeodardi biograpki, quorum lunihrationese<"^ s hahrs ad mor dictum <lirm Srplnuhns InteT k0> primo toco editus anonymus prrretustus cap- ^
nuni. 10 rt scqq. sic hahrt.
stare loco B.
Ilis

P er abbatem monacfaosque palatinos erudiri curaverit tmxh aa ^interpretiiHodiepHeet:pTimaaui

in

aula

regia

Minior itaque gestis,

^' ^^in
^

nesciens, viresijue eundo acquireas,

liquet,

e^copal, domo

ri uiunisoli,araroris,uJ Vv
est

CUS ipse rerbts mox reatandis ntrasauc a:drs satl dtstinynerc udetur. Srcunda rero inUnnZ 1 Godesrhatco etiam minus

usurpatio, tum quia

GodeJj.

ZZ

Lamherti, ui
,

postmodum
;

in

epiBCOpw

subrogati

noliiiam

pervenit

occisum

scilw
d>"h-">-

apud Nemetesin Qermania Theodardum,

s-

l^ardum

conformis ipsum. non aLs.

est

a?7n?l

gnat, ut legenti manifestum erit.

maisZ^Zst

que srpultum miraru/is /ulsisse. Qui almuS VlT /nisisse. yi" " $ horrendum per suspiria longa j-cvolvens mga revolvens, pi jam I frpn.is mitus ^,, x alto ciebal, puichras genas iam ..... ex tlllU (.ICIJlll, |IUIllll><^ --' 1
lus flore

vernanles oculorum fluminc calido

:

ini-.i perroi

bat

et

quis

lacrymis tempeniretur,

111

vU

tum

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

i

5*5

mm
il

angelicum innio mrerore obnubilalura conspi-

viuhs auctum
alius afifiam
,

Ergo

qunmpnmum
magislri

Sfl

ex

more
felix

eripiens,
feliciter

wa
cst,

Legia,

qummodo amplissma

impetrasse dicamus. Uar ratione f a . Acctorr " cnr sancti magurtri $ui c. s. eorpusin

9*"""

'""'"

()ill

desiderati
,

prsesentiam

eimtasLeo

,.,iui>ivii

qnsitam invenii. Populo

refragante,

fliieni

Iem
jj
.

corde desiderarit, minime adipiscens, conceptam sibi considerans ademptam, conloto

|

nB0 eS

peversns.

Sl ,1111,1,1

etiam
se

parato

Nec mora datnr, nec reqnies. mulio asre felicioribns

,

dmm quoddam mdesque erant jris proprn enitcoporum Irajectensium; aderat et sacellum seu parra ccrlcsia SS. Cosmm ct
aS. Monulpho
Dinnunn. seculo
v.

potiitscjitam Trafecti, ufn episcoporum tedet erat. tumulaoerit; quia sciHcei in ea nlla prm-

erecta.

anspiciis

appnlil

ad

enmdem locum
reclitio
;

Mox vecolo-

Locum hunc, quia oratwerat, S LamberSficolam in r ( -

oerabilis

Viri

repentina
sollicitos

Hlius
et

lerrai

sacrmqut tolitudini oplissimui ioprm rctvns dileoitm fuisse ait

ta;

n0 s

oppido

reddidit

quasi

avfnm

agmraa densalis coneis ejus prsesenliam proceres qnorum pectora saluberrimis cibans repetebanl
:

mandatis,
.,,,,!

placido sic ore

profalur

Fratres caris-

ideoque satis urumih est ipsum sacras t Theodardi exuviasibi deponere coluisse, ad eas, quoties libuimt tecurius et quietius precibus racarrt.

et

commililones constantissimi
prsstal

semper pati,
repedatione
sospite

anara
8tri

focere,

injuriam.
,

Corpns patris noallera

a

Theodardi
,

prrasulis

jam

peiitnm
vii;i

nolite
in

negare

quem
vestro

nobis

digressum

coniinio

rebus
filios

humanis
proprio
di-

[V.

Eleclio

ejus
in

ad

episcopatum

Traje-

constat privm-o
vinis
11

exemptum.
genitore;

Nolite,

quaeso,
e\

ctensem, actaque

eo usque ad exsilium.

cum
vobis
,

polius

prseceptis

proflcuum
Suflicial

orbalis

solatiora

impendere desangoine
correddite

bealis.

quod

vestras

terras

sacravit.

Jara

nunc exanime
rigor

pus.

12
,iif
pffii

iiis

dictis

oranium
;

astantium
tjuisqmun

llecti

ktw

ccepil

ad

misericordiam

neque enim ante angeliinfle:

Oancto Theodardo per martyrivm, ut dixi- etreamnum mus, e nriK sublato, sanctus discipulus ejus fit ptocoLamberlus cum summo cleri, plebisque atque op- "' ra) irU ^sw timatum studio, annuente Childerico II lutirasi

m
'

'

Viri

mellifluam supplieationem
quiveral

ribilis

permanere

et

collata sentenliai

humillime
igitnr

Vir
et

deprecantem Deo devotus,

sno
proposito
,

statount

exaudire.

Hos
lo-

rege, in episcopatum successit : quod cum non diu post ejusdem Theodardi necem contigisse dicaiur, ad (iniiiim 668 ad finem t>ergentem referri solet,

ut eos sibi arctius devin-

circt,
culis
factis
,

fnceret

conniventes,
tulerat,

ctus passim

cujus mense Septembri die \ Thtodardun interfecredilur. Verumtamen er H s qnm

,

opulenlissimis

quos

secum
xenia
,

pate-

ttpud nos

iii

Commentario prmsio ad
iiiim.

S.

Theodardi

non

modo

argenti

cuique virorum

ac mnlierum

parvulorumqoe
dislnlit
abstitit,

secundum cujusque
et

modulum non
sileamus,

erogare;

de plurimis

numquam
et

qne

senem
,

donec virorum qoemadolescenlem singolomm nnm,

observata sunt, facile po669 contigisse; quod ob dicenda | 8 et 10 nohis prmplacet. Agebat tum secundum dictade nataliejus tempore num.SSet
%
S,

Acta,

%i

init aitno primiini

,

scif.

anniim

tvuitis

smv

circiter

83 ; ncfucenim

moriun
relur.
felices

prsgnantes

Deniqoe
Iribuerat

gemino munere solaomnipotentem Deiim, qoi sibi

vero successos,
gratiflcans,

/Bgidio
teste

iurem-Vatlis nssmtin possumus sine nllo

omnibus

valefaciens,

secum corpus beatissimi martyris com

laudibus
feliciter

asserenti, ipsum anno aetatis sua3 vigesimo primo episcopatum iniisse. Hmc tamen Mgidii opinio eiiam placuit Fiseno tib. i Historim ec-

bymnis
43
la,

el

avexit.
efficientia,
in

ctesim Leodiensis,
vil-

num.

I,

eamque Buch

riUs

Tum demum

sui

potitus

Chronico episcoporum Trajectensium ad

Christi
iitns
03.~>
i

annum

Mw,

an

Leodio) qnam uno ex latere fluminis mula alnit ulu idem postea successit Episcopus, cineresqne proprii corporis, e\ hac consecravit, sancto Dei praesuli q luce migrando Theodardo summo cuttu libitinam elegit. Hacte(hodie

et

(M*&)

tmii.

656 dubie admisit. \t HenscheFebruarii in S. imando pag. 834

Cointius

niim.
iiiiin.

91,

et

ml annum

Christi

036,

ruji.

9, quibus Foullonus lib. 3 Hisl. leod., proxime accedit, eamdem rectius rejcceirit,

nu$ aucior ille

anonymus,

eui consonant Sigeber-

nuit.
i(i

edenda, quam Reneri nomine Ansetmus et /Egidius, quorum tatnrn duo primi fartnm rcjernnt quidem, antequam dc S. Lamberti episcopatu loquuntur, sed
ni

rm tam
,

vita

Forsttnn &gidius in hanr ofiinimiem

ttobvtrtulti
r," l,lrricn l!
hl "' us est
'

ediin

Nicolaus,

quia S. Lambertura circa annum 638 natum esse rr Sicolao t/ri/ii.rcrat a quo anno itsqne ot/ /}.'>{),
.

iaincn uiitr cuiiiilcm

ah
;

illo

uiitiim contigisse, 63>

presst iion

asscrunt

nlti rcrofiostrriorrs dllO ulrni

episcopo, nisi forte prolepsi usisint, Qftscribuitt. Intcr neotericos quoque hac de rc non
satis

Ulud

ipsi jftm

ut ait, s. secundom Chronica Theodardi martyrium affxxit, anni tiginti ct unus numerantur. Quid saurtus Episcopus primis prmsutatus usque ad exsitium ruum annis egerit, non cxpti-

cui

conrrnit
nuni.
13,

nam

Cointius ad

annum

Christi

rant Godeschalcus etStephanus, nisi quod eum mttncrc sttn cgrcgic junrtum dicant, et apud

868,

eceiesim Leodiensis
'"'"'

Bartholoma-us Fisen in ilistoria lib. 4. num. 2. et Joannes lioLamberli, Gallke oersa,

ct

regem Chitdericum auctorifate ct conxilio multum rahtissc ; qua ilc rc anonijinus pocta sic et/uin cecinit
:

"'

Vita

S.

in

Wmpendium contracta per Alardum (e Hoy, rap. 5 utr Hmn p S(jnr(i iUr ad NnnHes et translatio>

Sed cum
Orabnnt

jnm

dfcta pnrsnl

Tedardns ab urbe
et

Decessit, stimulis terebratus mwtis iniqnaa

em eorporis ad initia episcopalus ejus refernnt; roulfon rrro lih. Uistoria: Leodiensis cap. 72

proceres

constanter

ordo

minosan-

'

""'""-

tontt.
tirii

prmmittendum censuit, et pro hac majar antiquorum aurtoritas. dirinare liceat, a rero forsitan non ab'-1\errnl, "ims, si S. Lamhertum, quod in primo iti ntn nondum episcopus frustra tentaverat. sacris
Wtntia
s-tat

fyiscopatui

rum, Ul sibi Landbertum ctum

Pastorem
nos.
Pontificalis
,

meruisscnt
qui

sumere
pasceret

dignos

Domini

ag-

eum

quia susccptura nitebat

Ca-

526
ArrroitB
C. s.

DE
,

S.

LAMBERTO SEU LANDEBEUTO

didisse,
et

Cathedra

divino coBpii splendere coturno.

votis sublimis jussio regis

Annuil

liis

eurasse dic '""quater-

ejusdem eccleiiam ab

Landberlum sanclum repetitum que

HobUUsimm

lerque

^mratamh^esapudnosZ
scnptam
a Theodorico abbate

hZ

M
&

Gloria ponlificia simul ot cathedra recepit. Quem rex prffi reliquis ut honoris munere
,

y^ rT m
d
"' Slr

lf

**m
*fi

(iignum,

ronum.7Vitm postqmm
,

^^4^
^
'^
rt

Temporc

quo

vixit

care ac vcncranter

ama'

vit.

"" r
'

]t ""'

Md

fion Clo-

doven II, cu fus dipluma

num, 16. tt /7 ait, eumdemetyam apud Clodoneum II, Childericipatrem, snmmainveneralione pretiogue fuisse, laudatque hunc in finem quoddam diploma in ipsius oratiam abeodatum t inquo ipsum honoVita
rificis

47 Nicolaus canonicus in

,:

"-'
et

^artyrem
pia

commonitum familiaritat^ nuuo sancue anima obligavepant

ecclcsiiu

daj

vero lambertum ,, futurum evo^

^*
*
s,,:e

iQ " l/rQ "

ab
el

Utulis exornaverit.

^mi
wrgmes

consacrationem
,

et

ex

voto

Non
se

immeiito
oralionibus
<

familiariler eo

Verba ejus subjungo ; ulebatur, ejusque

el

impetrat

commendabat,
rex
sui
tanti

?^HactaIivirginumKt^
coepit.

sese ipsius disciplinm u,i,;J

^ d7!TZ T
reiin, !
mltttt
' '

consilio
;

subquicsatis
et

mittebal

lodovi us

Francorum
Viri

nec
ei

quam

in

disposilione regni

videbalur

validum,
aulhoritale

quod
el

non eral

prudenlia

scens annosilatem, non ut ,,, la. sed Belisia. hoc est Bene Kl Ja
,

UI8

lie-

vocari

corroboraium.
auctoritatis

Quanto

mationis

B.

autem exisliLamberlus apud re-

gem
el

fuerit,

manifeste patet;

cum cum idem pa-

51 De hiscenihil mminmmt Stephanus; at Sigebertus et

'''"'

cificus

non solum episcopum, sed el patrem apostolicum virum appellet in eo privilegio

rex

'I'""" 1

promulgavit,

ipso

sanclo

Praesule

pelente|

pro

immunilateel possessionibus
Virginis,
in

TZ"**em d^oue ecclesiJu Theo foncus;sed,sisigebertoin

'

^.o^iausamesseaHirmarunt.
'!!

Godesckalcus *
Tl

Nicolaus

sunt,

eamque

S. Lamberli

con^

um

ecclesise S.
et

Mari

perpetua3

33

credmus,

VH

ea

cujus
vigebal

nomine

Francis

eo

lempore

Trajecti

dam digmtas

honore post Tungris quffi:

Pippino

pontificalis

calhcdrae

no osi Major-domus AtMrasim

Pnn,contigerunt;o W i/um;,

(HeristaZ)

.t
s
i

gmm
non
jerprram lau
daitt
laus.
tfilO-

quod

privile-

facius,

usque

Jiodie

apud

nos

conservari

dubium

est.

bertum Stabuleto, ubi inter monackos emkbai <( sedem suam rediueni, cwkm ,, ,'
poni.
'

;illh

An

Theo torieo

ni.

2*f.'
tat
l.
S

magno conquisitum studw usquam potuissemus invenire. Mcolao pari ^credtdUFoullonus;atdeprivilegioiUoase reperto non meminit. Nec magis
si

48 Nieolaum secutus est Fisenus lib. 4 num 0. qut tamen /atetur, memoratum diploma diu rustra sr qumsitum esse ; Id vero, inquiens lecton dedjssemus,

^t^annumexSigebertisententiaposmntttr Verumtamen cum ex ipsius S. Landrada "". qum Sigeberto prmluxit, ibidem h Commcnpr mnio num. 3 ostensum
t

tario

annum pnmos

sit, illam cim 620 nasci debuisse, maluimus ista ad S. Lamberti episcopatus annos referre, nt

invenit

illud

S,fl

Mcolaidictasineullaan-

Pnfna.
r

nologtam anno 655

berto,

"T"

'

CW"">* receptalchZ
M
/

Sedetfrustra sane qumsivit

virginem, ab adotescentia asceticis exercitationibus assuetam, tanto serius monasterium suwn inchoasse dicamus, Neque magna hic est Sigeberti auctoritas; qui aum loco citato S. Landradss obi-

anno
s

669

vel

7mTNicoT Ntcolao
'/'".

Udd

mortuus, S Lam670 ad episcopatumpH-

tum,

curatamque a

S.

Lamberto sepuUuram,
'-

qum sub Pippino

52

contigerunt, eiiam exponat,

ecclesim

credere telimus,

<?

cue potuit temporq con/udisse.

ob aliquod hu

PorrQ

memoratam

dedicaiionm
m.
S
fli

sed

^*>> ntud noi c?od / 'T- "] Wdemnominisin/uUseoportet.quipatri

fAJwfti
pariter
?!

Cointius ad annum Christi 669, num. 6 primit Sancti episcopatus annis pariter innectendam ceth

non
'"

titaitSigeter-

potest,

tus?

bla ce sis
,
.

""

quod SigeberVHa edenda i ,,

iusirasia

Christianm auciee tom.3, 995 Belisiensis parthenonis pnmordia ad '"iiiumOOi) retulerunt. Ceterum de eodem monasts* /"'", vulgo Munster-Biisen nuncupato, plara i
cot.

suit, el scriptores Gallife

Commentario prmvio de S. Landrada \ l reperies. Exstat hodiequej sed in illustrium canoniearM

Z ZJ

momNeustria, quam Childerico in d mpore reg **-**

commutatum est. Idem Vicolaus in i'duos alios S. Lamberti discipulos memoral, sanctum scilicet Hubertum, postca episcopam,
ta

cupitulum

sanctamque

Odam

viduam

Huberti amitatn

quos ob Ebroini tyrannidem, ex Veustriaw l* strastam concessisse, ait, ibidemque S. LamberD monitis adeo injlammatos esse, ut eorum nl" i(" cto Magistro suo in episcopatum successerit, tdttra
'
,

i'

'

Z;
0l
'

"

^-',^:;:;
t!T"
S,

resno

***.

unel
C

'

/ ;:;:;,:;;;:;::i d "" iis

r '" **R
*"* -M

apud Amanium tn sancta viduitate reliquum " tm exegerit, Quod ad S. Hubertum attinet, Joanr nes Roberti libellum de Conversione tjutdme. ditanno{6Zi, ab anonymo conscriptum "' V"
ifl
,

idem

ille

Neustna

in

Austrastam

adventus,
sedcuto

Landradam

velasse, et

Jl^,n""

" '""'

ei " S '"'"

M-

ecclesiam De~ l-xu-nscm

" llll >>-<?n<sa

'" !
i

puetlar,
fl

^onastenum duobus manasUrium duob,

totidemquerunin Hasbania co%-

iamberlo adstruitur; papam fabulosa illa s. Huberti per Sergium l consecratio ibidem cap. 8 narretur, nonpotest
etinstitutio
S.

mb

^''"'-

magnm
i-i

esse

auctorilatis.

Sressu 1/(f

Taxandnm stte

Verumtamen eumdem S. Lamberli dl$c^Z, 1*0 lum fuisse, dubitare nos non sinit, alterSuo
ti

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A

527

familiam, a Surio YowmArw, qui de eodem ad rfitusad diem m hasc ait : Juvahntnr namepiscopatum ftm eveete Lc prffifotus Doraini femulas non modo Chrisli
[

biographus sy nt hranut ac

geminm

dedicationi, msnicurtensis

, acdemde
proxtmut

primum ecclt-

acctorp
t,

Vcdastinm Atrehati, sub S. Vindir etano,qu%Autberto in episcopatum Atrebatensem

s.

p<**amen

exemplis.sed
ttjtntis.
lilirr!

el

Prejdeceflsoris soi

nnperrimls in-

Qodesvhaicus in
:

ihi ril!i

Idipsum adhuc ctariui dkertisque t>erbis VUa S. Lamberti num. 20 sanctns autem Hucbertus, gui quondam

de<ilCQlt <>"' successit, adessepotuisse. Proprima laueccUsiiin "' dat Batdericum in Chronico Cameracensi n urebaleim, ubi Ub. t, C ap. 96 habentur sequentia Vr^voA idem praratas pontife^ Vindicianue in

vico,

qui

Undeberli discipulus fuit etc. S. Odam Huberto yeustriam deserenti comitem fuisse prmdictus Con*
tersionis

distans,
cepit,
cis

auctor cap.
illi,

scribit

hisverbis

Adhffi-

e aede Cameracense rere vn miiibus vocabulnm Hnnolcurth ab anliqois acmonastprium, accersilis secum non

pauLeoDei

coeplscopis,

rebatqne
Oiia,

<i

;li

comea

unaque etfam
preciosissimo,
s.

individua,

B.

amita sua
ducis
pe-

Lantberto

decense
r[

martyre

qeae

exlitil
:ti

Boggis Aquilanoruro

ad

laudem

^enerationem
et

Petri

consecravit,
constiluit.

rjens del

vidua. In dioecesi

Leodiensi colitur
in

ibiqoe clc-

ricos

sanctimonfales
esi

dir

wiv

Octobris Officio

semidupiici,

Monasterium

cujus

hor idem
c(

cum

ffunicurtensi,

leclionibus

adsecundum Noctumum
oiro

dtur,
duee,

defuncto
iii

suo

Boggo
et

Austrasia partes venisse,

simititer dv Aquitanorum una cum Huvi-

quod anno 684

potest

Amaifridus S.Bertino Sithiensi abbati donavit, de quo in hujus Sancti gestis consuti
2

Commentarius prmvius tom.

57r>,

Septembris,
a Franciseo

bertoS, Lamberti

monitis incitata, sanctioris

pag.

uiiin.

117

rt

sequenti.

t$ genus airipuisse. Huttum quoque ibidem laudatur a xenodochiis et ecctesiis ereclis, piague in

msaneti
resmieux
capite

Vindiciani Vitam

Do-

nunicurtensit

abbate

Montis-Eiigiani

conseriptam
in cujus

pauperes
sertim
,

et

ecciesim ministros mnnificentia,

prm-

edidit Henschenius 2f

ad diem

\\
tl e

"

Amanii prope Hoyum in dimcesi Leodiensi, ,if,t utdiximus, mtam sanctissime finimt et coUtur : qum omnia, utiettempus rerum gestarum,
xxii

Hartii,

ejusdem templi dedicatione narrantur. Tpse Henschenius in Com~ mentario prmvio initium episcopatus ejusdem Vin-

num.

// simillima

ad diem
:,;

Octobris

examinanda relinquo.

didani anno

676"

innexuit

Sigebertus in

Chronico, vel potius inierpoedito, ad anniim ClinLambertum nostrum inter ce*

regni Theodorici sentenliam,

fn

mterfti it

lator ejus,
sti

per

Minrnm
S.

ob suam de annis quam deinde in Exe-

wuiotioni

65$ scribit,

episcopos transiationi corporis S. Vedastiper Autbertum factm interfuisse, quando S. Audomarus, qui pariter aderat, oculorum lumen, quo arhatns erat, recepit, eoque tlenno prirari imteros
$,

lomum 111 ipriiis num. 18 monuitque idem illud initium nl> anno Christi 070 repetendum esse. Cointius tero an~ num 009 assignat, quod exiguum discrimen ad prmsentem controtersiam nit facit; cum in utriusm
gesi prmtiminari ante
correr/t,
ijiir

sententiaS. Larabertus memoratm dedicatio.

petrant. Uinc S. Lamberti in pratfata

ne prgssentiam \fassmus
rceus
ui
lib. jtiin

translatiolib.

ni interesse potuerit,
e

antequam

circa

annum

674

in

Chrunico
,

18,

Ui-

sua sede pelteretur. Quo autem annoea dedica*

facta fuerit, ignoratur.

in

Originibus Benedictinis

Chronico Behjico ad
'i,

annum

697,

cap.5, LocHus Matbrancus

et

rtifi.

de

Morinis,
relut

Fisenus

Foultonus

atias

iaudati,

vnduHam

tradiderunt.
22 ('iino
dissen.
retutit,

Translationem hanc Henschenius ad diem vi Februarii in

Christi

S.

Yeilasto pag.

7X7, nitm.

Vermn dum Amalfrimonasterium illud anno 08 1 S. liertino donarit, jam prmeral ibi sanctimoniatibus iuriana ejusdem Amatfridi filia, ct verisimititer nliquot annis jam prmfuerat, adeoque rt tempium ibidem juerat conditum. Hinc facile fieri potest,
tio

dits

667 illigavit,

tfito

non multum

ut

laudata dedicatio anie

S.

Lamberti

exsilium

iilCointius, gui
circa
nius.

eamdem ad annum666

contigerit,

quem eam contigisse etiam censuit MabilloHenschenii srntentia

58 Porro rv relatis Baiderici

tus est ffenschenius,
S.

eerbis

suspicor

it
I
.

AtrebaU riedasti
'

tnaad diem ix denuo admissa est; sic tamen, ut uno atterove anno serius aut citius dicta translatic fieri potuerit.

tamquam cero proxir Spptcmbris in Audomaro patj. 390

v Lambertum nostrum, ut adfuii iid ffunicurtensem, ita et ad Atrebatensem S. Vequam S. Vindicianas absohedasti ecciesiam rat, dcttiraiiiliim ab hoc endrin rvnratum fuissc. y
,

Cumque
jiim
iusi
est,

in hac posteriori dedicatione corpus S.

65

vero
nnnii

ex

supra

dictis

S.

Lambertus

non
topo/njo,
tyttrij.

669, rel 1)10,

rpiscopatu initia-

adeoque secundum Henschenii, Cointii ttc Mabillonii sententiam non potuit S. Vedasti translationi interesse.Sed ct ipsum eidem omnino
(us

denuo elevatum fuerit, hinc ipse factum censuit, ut S. Lambertum priori transtationi sub S. Autberto, Vintlieiani proximo decessors adstitisse ab aliis ereditus sit : quam quidem suspicioVedasti

nrm ihidem rtm/irmat, observaM, priorem

lationem,

trans-

noninterfuissc, suadettrvum
tcilicel

prmeipuorum

tte

ea-

qum

in

Aquicinetino

et

Orteliano Us.

dem transtationc scriptorum silentiu/m; anonymi monachi Vedastini, Alcuini et Fuilirrti,

recensuit,

fuorum lucubrationesHensckeniusadcitatumdiem
Februarii
Cointius,
S.

omnes

de

quique, nt recte observavit nultus de S. Audomaro,

Chronico Sigeberti S. Autberto reete tribuitur, Gembtacensi ac lipsiano tribui Vindieiano. Ve m rum hmc Henschenii suspieio vel conjectura tan. eoque tnin est, rr gua nihil certi statui potest,
in

minuspotest,
tionis aliunde

quodannus

etiam postremm dediea-

Us meminerunt. Nihit quoque de hoe argumento apud S. Lamberti antiquos biograLamberto,

non innotuerit.

phos legere esl, ne

de

apud Sigebertum quidem : unutcumque confirmari potest Uirai sententia, Sjgcberti scilicet interpolatori tribuenda esse, qum *" '"/'"/ transtatione in lauiato Chronico legunwr. Henschenii suspicionem, untle inhuno erro,

re,i i

interpolator

ille

inductus esse eideri possit,

"'oj

56

memorooimuj. is in Vedasto num. 27 Commcntarii prmS.

'" opinatus est,

Laniberlum episypum

aiteri

JV.

52 8
AuCToni
C. S.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

Prfflsutis

almiiid,
:

quo

Sancte,
'

ses

beali uej uor

^
e^

Nam Dominus
V.
Sancti

Christus

mairis IS

h*

Episcopi e sede
:

sua oxpulsio

beatos,
,

!l(Js

<*

iulruso Furamiindo

secessus Stabulctum,
tolerantiae

Propler juatitium quos dat dejeciio Pnesul enim tunc oenouiun,

cunt.
'

et illustre obedientiae et

exem-

4 ou

^"
"wiiiedi-

plum.

Stebolaum,

--.-ta^^
*"
3

I nterea dum
Cffso
rico.
e.

sanclus Episcopus gregi suo seda-

Annos per septem. Hactenusilii, tiullum certum turbati renni cUquc PrmsuUs etsitii auctorem indicanV!'
firmant Ebromusmajoratu sub Ctothano lli vn
.

Chikte

Sunctus

sedesua pel

cmso Childerico rege, immutataest regni/acies, ipseque e sede sua pulsus, inlo

invigitaret,

f"

^ ^^acmcolZ ^ J
T

domm

litur.

monachos Stabuietx septennio exsulavti, ut omnrs ejusdem biographi testanlur, Inter hos Godeschaicus num. 5 et seq. sic uit : [gitur cum
ter

Veustna

gesserat,

succedente in regnum

interfectus

fuisset

ab

impiis

gloriosus

rex

Chil-

dericus,

tune

invidus

lus fesiinus insurrexit

bonorum diabocontra beatum Virum cum

,

omnium
et

cum

donco,etiamfwngebatiW ;verumFr dionesqw, quibus exosus erat, mox ii a offeSZ t h> postpaucos regni Theodorici bm Mw catum c.v Austrasw, ubi regnabat, ChUim

^Z
reg i*

'V

^toZ
'

sibi

regemprmficerent,
et

adversariis sajvissimis

tonsis

iniqua

falsa

consilia

maut

chinanUbus,
rent.
Iia

m
eum
in

Ebromo,
6S

Theodorkc

eum
de

hornm primo

t\

de

sede

pontificali

dejice-

rmos, altero

autem
honore

praBvaluit

iniquitas

eorura,

depouerenl
valus
cst

sede sua sine causa; et suo absque culpa. Posl

illius

m Luxoviensemona&terium Chtldenco deinde ante expletum

in s. Dionysii propcfadeirasis
in

prili;cc

stnmregno quadriennium
rsi.

fKI

occiso, Theodoricus

Faramundum
Elcctus
xit

cathedram

conslituerunt.

autem Dei Landebertus ponti/ex perread monasterium, quod vocatur Slabalaus n<\ Simititer Stephanus Godcschalco inhmrens : Comraovit
vit

monasterio dimissus, pnstino regnosuo restitm u "m Bbroino vero etipse quoque Liuovio
eyresac

sus,

multos ex

Austrasiis

sibi

conciliacit,

(diabolus)

odia,

excitavit jurgia,

primo quidem Clodoveum quemdam, quemdotharii lu filvum mentiebatur, , partem

regni

turbaregni

ecclesiaa

paeem,
Babie
Dei

posuit

firmamentum

formidinem.

crudetilatis

minum
Qen0
ceps

accendit, ut

non

adeo corda honderent caslum, neque

iustrasim evexit; deinde autem desertis ejusdem partibus, initaque cum Theodorico pace, majo-

recordarentur
P er

Cointium,

judiciorum.
diaboli

Hoc

retum-domus apud cumdem obtinuit, prouiapud Pagium, aliosque rcrum Franciearum

itaque

veprin-

membra

graviler disperso,

regni

interficilur,

videlicel

scriptorespluribus uidere est. Porro Ebromus int$r ccicra, de qnibus accusatur, scelrm. nihii

Childericus

rex

gloriosus.

pnus
viros

60
'',"-

Mox
uostili

etenim
Dei

invidiffi

Fara-

adversus
Hint

tn" ttJus

famulum

rabie magis

pondus et odiura commovit Lantbertum ac magis grassante, el

,

hahuit, quam ad firmandam poteniiam magnos sanctosque a quibus se ohm

.

tuam

mm
at~

opmabatur, quosque tyrannidi su& minimt

sensuros noverat, locosuo dejicereetin
abtegare.

exsilium

diaboli nequitftr exardescente Lantbersacerdos Christi inclitus debiti honoris privatur dignitaUbus, ac de ponUflcali cathedra vir /orJecelebris caalebs ejicitur sine cansa. Pro nefasl Regali internt sublimitas, pravorum prasvaluit
tus

invidia

Ex

hisce S. leodegarium,
,

AugusioduTheodorieo

nenscm
dederat,

epi&copum
fallere
ct,

fidem

quam

ad pseudo-Chlodotei partt transire recusantcm, evuisis oculis, Auguswhabduci, fame perimendum curavit; ac deindt

iniqui-

las,

sacerdotalis
esl

confusa

tamquam Childerid cmdis reum post

tus capite trumcari ;

diros cruciar
f

est

sanctitas,

justiii

Profanata

EBqnilas!
veritatis.

mere
sis

rem

ecclesia latro
et

Hisce uddo

Heul cogor scriplis deproTunc suggestum TrejectenFaramundus invasit jnepte etc

dequibus omnibus consulipo' testejusdemS. Leodegarii Vita apud Mabiilonium Seculo % edita, et ab auctore mquali conscripta.
63 Inter ceteros vero viros sanctitaU iUustm,

anonymum poeiam,

chronum, qui de
rrniul
:

Sttphano suneodem argumento cap 7 ita '

Sed poslquam

tetigit

mundana
propria

Kex,

debita

carni

tunc primorum rabies

quorum sacerdotatem constantiam Ebrowus * batur, non postremo loco erat S. Lamberlas Mster, quem summa quoque, qua apud Ckildertr cum regem otim vaiuerat, auctoritas ipsi ''"""
reddebat magisexosum. Et hunc igituresede s<* expulsum, exsutare coegit, substituto in ejusdm locum Faramundo, EbroinimoribuSsimiUimo.eOr
67 i
re-

'

exire

coegil

PonUficem
SUUl.

sanctum
populis

de
in

sede

repul'

Qui quanto
sit,

prajsens

tempore man-

Luraina

doctrina

quia furva

Pracmctus

lurabos,

manibus

Ardentcs studuit, caelesUa semina misif Dans exempla bonis feriens et prava
,

per avia fudit gestare lucernas

>:J

contiyisi,,
l
\

main-

cheris.
61
ille

mus. Stgehertus in Vita uum. is hanc sancti piesede sua expulsionem in synodo, a rege
kis oerbis
:

fltrv'

domum
*

rico Ebroini consitio convocata, factam essest

propriam
sed
;

praBcIaraj

inique $ubftituiiur.
' l.

luminis

star

cooConsilio Ebroini a rege Xheodonco

Lumine
Esse
jyeccie

tucis ad

lustrabat

vocata ad
:

syuodum episcoporum

lurba.

quasi

non

convenlio

lucis

insiar

potest

mundana volentes Sacrum, ne possit pellere pravum Palranmt Faram uadnm nomine quem'

teuehris

ideo

canos nuti non valebant latrare contra stimonium, alios episcopos exordinant
nata injusUtia ordinant

ilaLis fa' sl

ai*

alios
,

64 Et
qni

ne quis

in

regno vel eccle -la

reswrel.

J^

Arripiunt, et

eum jam

dicti

in

sede

reponunt

uderet pro verjlatis defensione cfipeum fltlei Ui qo' engere exempio vel insUnctu LantberU,
ca>-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

T ions
hhr) li
ri, al is

?2Q

llnerius

injustitiffl

adversari aadebnt,
in

omnes
vecausia,

Colonunsi scdr amorenf; rvm nec

nec quidqnam
aliud

ratio tmporit,

AlCTOHK
S.

compiices

insargnnl
et

Lanlberlum,
injiiftiitiis

amicam,
ih

concinnatis

episcopatu

Beponunt.

Similiter in Chro:

pmtrr nomcn isti opivioni C faveat; nec aliunde rcrisim U sit, tam nefarinm hominem, s sr<!r, quam mcaserat, expul&um
a<t

ricoadannum
gbroinum
Bvnodi
>"
g'

Christi

685

ait
,

Theodoricus rex
ejasque
consilio
in

tam iUustrem episcopatum asrendtssc. [dem Geibidem pag,

-177

atiam

recipit

lenius

Annonem l iilum
in

episco-

episcoporum cogit,
ex

et

hac

mulios
prival
,

pum

esse existimavit,
est,

de quo loquitur Sigebertus,

Pippini HeristalH

eorum
IS

sententia

Bbroini

episcopatu
exilio

suspicatusque

eumdem

ctiain

eorum
eliam

irrevocabili

damnat.
tn-

cumAtpaideadulteriumconsemisse, etinS. Lambertum,

cata
tias.sc;

Siil.

i;mi

procelloso

domesticre

persecutionis
o

nitl iin

Sanctus

Lambertua
ccenobio

Trajeclensi

sijnodo.

pellicatum islum redarguentem, contodepositionis sententiam pronun-

unotus

episcopatu,

to

Stabulaus
ii>i<|ue

mo-

nacmM6
15

quielis expetil

portum,

per se-

habitavil secum. ptem anno s sigebertum secutus EminenHssimus

,,-[

qui>d crrle a rer<> alinuim CSSC, mcrito observani taudati Gallim Christianm soriptores, col. 62S rUcijncnU. Pcrpcram <fa</e Fisrnux tam
in Floribus,

liuro-

quam

in Historia ecctesim Leodiensis,

cnnrta

wrba ><Lambertum scdi sumjam restitutum mfra sims. nullus <ilis biographorumj e Xicomri de ea synodo meminit. Quapropter tatis quidem, <l annnm 074, num. 7 de Baronio Pagius
S

citatum annum 685, ipsius nivsin [nnalibus ad adoptavit : scd pmterqnam </<><! eo anno

Aldewino crimen istud ajj'\<jit, cujus episcopatus iniHum, <<> loco Gallim Christianm mox <:>iato Cointius ad annum 680, Sammarthani autem <id
000,
id est uVriqut ii<iu<>t

annos post Sancti ex-

Q uod ut in pseugxisHmavit, Sigeberto accidisse credo, quam anonijmns scriptor Vitm S. Leodo-si/nodo.
<lr<i<ini
<iii<!

pulsionem, reponunt. Rgtt vero ob istud ^it/chcrti assertum, quod ipsemet sibi <!!>>< /tssr addita
rocc ferlur, indicavit,
m-ii<> nullum Coloniensium episcoporum tanH criminis suspectum habere quam certum aliquem immerito insimulare. E Gs Kicrtnm < srdc sua sar<< Ejtiscopum ad Sanetus Stahulense dicpcexi* suffl in Arduenna ccenobium huletum una cum duobus seu discipulis seu famulissese recipit. recepisse, omnes uno ore narrant ejus biographi. De hoc monasterio <jito<l }<<l>rdm celebrt est,
.

Mabilloniam Secnlo
lt<>J>ii<>i
'

"2

jussu Theoin

iorici

ac

Ebroini

it.

et

qua tam

Stase

eitisilem

<t<no

Leodegarii inimia rpismpo justo l)ri juplexi fuere, >/a<>i S. Leodegarius injuste

damnatus,

sanctum

Lambertum episcopatu
<i"<xi

suo

privatum l>usse crederet;

dictis <>i<>>nc

Godeschalci stcest.

enim phanique cmdemsic Sancti nostri cxsilium post Childericx !>><< contigisse siTefentot, nt. illud non >!><< /><>st >>*<! uc cerba num. 59 et 60 recitagnificent, 'nmns. \t cero prmdictam s>jt>dtii aliquotannos xerms convocatam /iiissc, ex eadrm S. Leodcijarii

consonum

\nil><>

oulgo Stavelo
S,

nuncupatum

ejusqtte

<:<><fitore

Remaclo Vrajectensi pariter episcopo , pluribus actum cst in Oprre nostro ad </><> iii Septembris
,

quo hic

o>lifr.

Eumdem
unm.
:t-2

S.

sibus ctiai ttn prvtfuisse

Remaclum Stabulencredidit IVicolaus, cum

ri ibidem
<>stcr post scest.

in Vita cdruda
i

scripserit,

Vita.

constat,

eamque Cointius

atligarunt,

dum

Pagius anno678 S. Lambertus jam aliqnot annis

ct.

mis

superfuisse,

dum Sanctus

ptennium
maclo

apud Stabulenses morabatnr. 66 Intrusnm >n Trajectensem sedem, FaramuniWjwrum

4i.
<ir

vn episcopatum suum restitutus Hariyerns quo<(ur apud Chapeaoillum > S.

lie-

cap. 54

Lambertum

inter >!hns discipulosre<

iluni

Godeschakus,

ct,

post

eum omncs

appct!!
;

hncFaraimtn-

Stephanus

eumdem

multis sceleribus onerat

sed

Notycms oero tom. / Septembris, pag 83 LamberU in Stabulensi monasterio <<>>>tiorationem

censet;
sic recenset, ut ea

neuter illorum,
<>>

uti

necpoeta anonymus,
ci>iscopatum, edicit.

<iitalis

sub r<iem contigisse possit

cjtts<fri

ri-

fueritante invasum

Primus

deri. Il><- Fisenus lib. 4 Hist.eccles.

fi, uf> ct >

Leod., >.

sigebtrtns num. (8 Vitm ipsum Coloniensem clericum !>nssr asseruit Pertur, inquiens, Colonirnsis episcnpus conspirasse huic pravoram Farafuciioni; qai etiam clericum ecclesiffl sua
:

Floribus

ecclesim
est.

eam scn-

tcntiam relut indubiam amplexus

69 Quiquid

sit

de Sancti discipulatu sub

maclo, ex

dictis

certum
et

est,

Ite- nnnsnb S Rcsed hunc, qui inter an- macto,

mandum
C
el
t>ts

ad episcopatum Trajectensem contra jus faspassus esl promoveri. Idipsum iisdem >-crhabet in
Vita breviori,

nos Christi 067

nit. iiecttus

071 ad ca;los

abiit,

St<tl>nlcto

fortt
lino

subSigO'

non prmfuisse, dum sanctus Exsul

Mabillonius tom.
I

noster eo adve-

Reneri <>nne edtta,

Annal. Benedict.

t qua eumdem episcopum de nefario pecwnim > eamrem *<> <i<:rs<n. Verbaejus accvpe Pertur
:

adannum
dcat

Christi674, >.

tO,

CointiufadeumChristianm

annitm,

nnm.

/!>,

et

Gatlim

Coloniensis episcopus
lactioni
puli
<ini
,

conspirasse

huic
et

pravorum
po.

zelo

invidiie

ductus,

primores

dala pecunia ad
etinin

clerioum

odium Lamberti concitasse Pharamundum ecclesiffl saa

auctm seriptores tom. 3, col. 9i0 Sigolino nhhate idfactum esse opinantur. E duobus exsilit sociis s fuit Theodoenus, e.r quo Godeschalcus multa
d<-

ad

Trajectensera coulra jus et fas promoveri. Siyeberttun mderat Ificolaus canonicus, neque tamen Faramundum ecclestm

episeopatum
est

quam

passus

Lamberto se accepisse testatur, Vitam t<en, Sanctus ibidem sanctissime duxit, prmter ,,,,, Ulustre obedicnHm actolerantim exemphm,
s.

tnt ipsr,
,<>/<

quam

cetcri biographi,

Colouirnsis rlrrirum certo ausns est njjirmorc

m
,

xtirtutum

commemoratione
si.

Vitanitm.
"ii

dicunl

sacrorura

Plnuauiuiulum quemdam omni calcata Coloniensem clericum canonnm reverentia iiluc obtruendo
l<j,

u hi ait

ut su<> loco oidere est.

nisi <jcneperstnnxerunt t Attamen <> ingratum fo-

rr lectori

existimo,

qum

non

cecinil poeta

anonymus,

de hcrotco istofacihic rercnsucro.

(Ebroinus)
,i7

violenter
ticleniits

inlronizavil.

Uaque
alios-

hic habet.

ilmc

iffo

de

Coloni/v Agrippinensis

70 Prcesnl enim
dicunt

tnnc ccenobium

<!""<l
.

onmine
<lo-mata

ubi

"''

sf>num
rifillliH,

r/r<

i*t

,!,(.

<nagniludine pay.
</<"'

41 laudans

^icolaum,

Opff
''"'ilur

*pen-

leodienses scriptores,

witer Colonienses

ncenset,
loniensi

Hc

de Faramundo, <irm episcopos vigesimo primo ioco ait: Putatur idem, qui e\ clero c.o-

Stabolaum

sul.i.-ns

monachorum

\ni,n-!"pn- septem
Scrinturis alHs,

sed
sal

eosdem qualiter
scire valebw.

egil

intrusus in cathedram exulanlis s. LamDerti raerat. \t>dto tamen rectius Gailim Christia-

leclor,

Nam

rnodo
tenlus,

parva

lo.raor,

melri

rat.one

re-

RO

scriptorcs

tom. 3 col. 620

V.

eam infamiam

70

Pan-

Septcmhris Tomus

53o
AL-CTOflR

DE
simplicitas
vel

S.

LAMBKRTO SEU LANDEBERTQ,

fese

Pandens,

quas pacienlia mansit

solet.
esset
,

s.

Huic

inler reliquos

fraterni

nominis actus.

quarunlque simui

anifi

Bb.

Accidii

ergo, vigil

hyemali
vellet

lempore noctis

Cum
Unus
Cujns

solitas

Domino

Ut snrgens caperel celeri

et

elapsus

fogeret,

dependere landes conamine soccos , terramque feriret

hsesil
,

de sonitu vexalio fralribus

qnies

Ut

^r^*^:
'"

quo detentus sacria non Tunc ail abbali <|uid;un ~de

Et

esset

inh''i

)mk

'

'W

dam

vuers

q UeQ _

crueis

ad stabuium

qnosdam turbamine pressit, Atque loci patrem talem commovit iu iram Ut pracepta daret dicens Quicumqae perQu;\ depulsa
, , :

pergat

di miI te,

**& ^
A.e

CQl .

D miDQS
,

****
modul alur

ha-

egit

IIoc

opus

ille

foras

pergat

stans atque la-

constans

ymnis

borana

Nudatus plantas,
acl

Jam

e!

crucis

stabulum

operlus

nivis

ac

brumalia
culpae.
fecerit

tegmine dnrn.

tangat
Frigora,
patrataa qnse sunl

purgamina
quis

Ni cilo

subven.um

Haec

pater
inquit.

ignorans

sonitum
per

*****
,

fuerit

de more

paterno

advertens,

cu,n

Hoc Sacer anre trahens,

gressum
Fixit,
Ccepil
ci
,

magna

^
Il "

silentia

egrediens,

nudis

incedere

planlis

Mente pavoratus, quosdam disponere Ut subeant ipsumque rogent ad

verti.

fratre

ov,i,

apndque

crucem

gaudenti

pectore

73

Confeslin.

mansit

pergunt,

et

ovantcm

Cernunt,

pectore

Stansquc

canensqne
carnis

Deo super

liaec

crucia-

Erectis

oculis

mina
Cor,
ait
,

manibusque
dicunl
,

Te Dominum,
quod mitis
,

atlritum,

factio

cingit

ad sydera teasis' abbas fratresaue lire-

Non

cantur

Dens
comit.
ut

hoc

spernit

sed

secum

lumine

Hinc ut eas clemens,

Qui

et
,

eorum
ad

visibus astes'
fimina

rumpendo
nit.

Scilicet

moras

supplex
pcenis

Domini vestigia
,

eorum

Christi
in

j+
ab-

His

imilans
ferret

exemplum

corpore

Tunc
Atqne
Sancte

pius

allacrymans,

ilH prosternitur

bas

Ejus,
71
sub dio ad

qnod patitor tales in carne procellas. Interea Sanctus cruciatibus inditus altis
ad laudes cordis laxabat habenas. angor qualit inde rigor; nix inlluit
,

simul
:

fratres

veniam

de

pectore

po-

scunl

Stabat
llinc

et

cnicfm nudi
pes

Paler

nobis

noxam

de

corde

re-

mitle

altis

Sedibus

advenicns
,

hyemis

quam
,

cana

so-

Ignorando quidem, quae gessimus, mur.

Hajc

acta

fote-

dalis

Aspera
Crudelis

dixere

illi

mollicies

invisa caloribus

sanctus

Landberlus

et

illis,

atque

candor, nudis ac mitibus algor Cujus veslilus nullum portare calorem Novit, et ut veslil, citius frigescit araicius.
Insuper et boreas undis dabat aspera dnris Flamina saxosum qui jam nutriverat imbrem
,

Hsec vobis
quii
:

Dominus
:

clemens

indulgeat,

in-

Nam Paulus dicit Nudis et frigore tactis Serviiium Domini digno de corpore constat. Continuo calidas ad aquarum ducitur undas,
Veslibus atque aliis indutum semper honorant, Perque manus jam, perque pedes tunc oscula donant
,

Sic lurbalns

erat,

Quod
Hsec
Dicia

Sanctum
deret.

densus inhorruit aer Domini palientem tanla visic

,

quoque
uins esset

Landbertus
,

cum jam

Huncque
sanctissi-

Dei
,

ceu

discipulum gaudenter

ado-

ranl

super

Ac
,

sic
!

paciens

illorum pulsabant sjdera voces

psallebat

famine
haberi.

dulci,

Ut postel
Inlendebal

Christi

Heu

sollers

nunc mi
nobi D
I

frater,

imitator

quam heu,
nos

fraterculfl

enim Quod curo non

Spiniui
Deserat
,

doctae
possil

ni

Lrita

sub acuraine mentis digno sociamine jungi prius vapulamine duro,

vestis

Nocte

sub hac Dominus cur

essent

caelavit

at

illecebras

pollutsa

iniquas.

canit Paulus, nobis saf fidus amicus, Sanguineee carnis non est conscendere sursum, Incorruptelam nec jam corruplio

Unde

Cara Deo nimium nobis haec abdita facta; Nec sentire quidem fuimus, nec cernere digni.
Ejus ui
ex
meritis accrescat gloria
major,

Et nos denigret diro slillamine torpor,

carpet

Haec

salis

exponens,
inquit.

prius

hoc

quod dixcprassulis

rat

72
hiemali tempore \, pred. but pernot tat
t

Taliter

instructus

Landberti

Mansimus expertes hujus vexamine Sancti 74 Hmc eadem etiam hahent ceteri biographi, quiaddttnt. Sanctum, excepto aspero, quoindaiui
erat, cilicio, cetera

BCtUS
In
bello

nudum fuisse :

exquosanefar

forlis

Praevaleal,

ne princeps aeris hujus propriam domitabat verbere car,

cto dc

reliquis

ejusdem heroicis

virtutibus,

qum

nem
Pro certo noscens, quod ni sii passio cami Agminibus Cffili nulla compage
ligari

per septennium inter mo/iachvs ibidem exercutt, facile Hcet judicare. De cruce, ad quam sanct^ Kpiscopus illustre istud exemplum dediU
./

Haic valel, ut carpat paradisi gaudia veri. Ut Iratres igiiur sacri solemnia ritus Bxplevere quidem cupientes
,

aliqua observasse. Ihvc sub divo posita, teste colao in Vita, num. 26, ex more monasleru hujusmodi corrigendis erat disciplina. Bjusden

w
-

tum

pellere

Tunc adeunt
ris

frigus
calo-

cellam

qua mansio grata

ct i/sum cttam tntitcitt Sigebertus num. Vita dicens ; lliec crux lapidea inter Oi-atorium

<'

dormitoriuni erat
ol*

statuta.
iiineris

Filii

Israel

in

desci o

taedium

longi

ac laboris

murnjurantes

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

et .

d3
religionis ge-

pw
.
,

har

ooxa
Dgnra

pei 'cussione
siiii;ih;iiilnr

ignitorum serpenser-

usnrpare
nere.

sibi

videntur atio quidera

Auctorb
c
-

pereuntes,

ab BSpeCtti a-nei
Filii

1
Mflvse'
libile
.

rsl
,n

bomims, a in exallati. Ad hunc moduro crepro signo hanc quoque crncem pro smm pnsitam
crucifigendi
bi, qoi eranl Christi, ad aspectnm ifflus cruciflgerent com vitiis et concnpisnam via Dei longi iaboris si qui perUesi
et

Vtipostremum hoc Nicolaus recte addidit, ita nudum ejusdem asserlwm sm ullo antiq uorwm testimonio dubium mihi minime tximit, an sicut cetmr ecclesuB, ita ct Lambertiana Leodii, non
alio religionis genere,

quam
cst

in

^nem
Ltiis

monam
senus
ait
:

crucem illam

olim erexcrit.

commenti* annumeranda
in

memorati facti meDenique ca opinio, de qna Fi-

tosescerenl,

aspectum crucis ex morte Christi spei resumerent, el nc igmla anLranimitatera Lgj Berpenlis venena eflugerent. i:t vnfra riwsum
ad
.

Floribus eccle&ies Leodiensis pag. 17 tic Neque desunt, qui S. Bubertum respexisse
opinentur, quainlo urhi Leodio
pro
insigni

huc
dedil

(
.

\i

qnam

addicti

regulariter pcenitebant,

si

'graviusculis cqlpis

deUnquebant,
posnitendi

7",

Huiusmodx

autm

modum

etiam

usitatum fuisse, discimus ex fa a lii$ S. abbatissm Pauliacensis 8- Austrebertm, yita in 7"" "/""' wos tom. ? Fctaroherlosyncnronss, ''' r '"/' / '"" ''7/''-- '""" '*' s '"" (
monasteriis
,

peronem aureum, aurea infixa cruce. Quasi vero S. Huberti mtate hujusmodi insignium otvitatibus usus jam fuisset. 78 Qumri hic potest, an S. Lambertus, dum
Stabuleli exsulavit
,

Verisimilfteil, snii-

monasticum habitum mona- muni

ita

chus gesserit.

AdqumsHonem

respondit Habil-

ctum inter Stabulmsti

bruariit /"/

''

loniusin Observationibus prmviisad Vitam num.

8.

hn

Gm

mollipassu

tnimsancia abbatissa per dormitorium incedens, inquireret,an omnes moniales

praeposita

Eum
,

in coenohio

Stabulensi

septem annos ex-

sulem
erat
ria
,

vixisse
nt

constat.

Atqui

tum

temporis
in

mos

recte 71uiescerent,
miilani
v;i |,i,.

nesciens, esse Dei fa-

etiam

relegali, seu
voslcs

relrusi

monaatesunt S.

eam

increpavit,
inquietas

dicens

Cur

ita

Heliyinsas

sitsnprrent.

Testes

soror? Quare
iiupiil

quiescentes? Vade,
gavisa
psaltens,

ad

crucem.
stetitque

Ula

autem

cucurrit

Leodegarius, Ebroinns Luxovii, Childericus Francornm rex sitliiu ejusqn.lilins Theodoricus

,

quantocyus, taclo, consur erent omnes. hora competenti, signo veru nim cognovisset, quod recerat, Pnrpnsita
cadens

immobilis

donec

Fontanellie
id

in

monachos
Ucet
sit

attonsi.

Quanto

magis
licet

adflrmare

de
,

Landeberto, qui,
volcns Stabutaum
ipsius
sriliret

de

sede sna pnlsns

secessit?
:

ad

pedes

ejus

veniam

precabatur. Sed

exslal in hunc Stabuletum redeamus; Eodem loco facli memoriam, ait osque diem signum Crucis] in S. Laraberti. ttabillonius in Annotatis ad Vitam quoque smpe laudatus, Ferrea (crux) hoFisentts
die est,
milis,
ct

Hinc Stephanns episcopus in quos (inquit, mnnarhos

Vila

Inter

Stabnlenses]
exstitit san-

venil

novissimus ordine, sed primus

ctitate; votionis berti

postremus numero,
studio.

sed
in

prscipuus

deSige-

Denique
sic

Chronico
babenl
ad

inquit,

silu,

ut

aiunt,

monumentum exempli tam

eodem; sed hunobilis parum

nonnulli
:

codices Mss.

anoum

dclxii

<f

S.

Lambertus

monachus

efficitnr.

lunirslnm. 76 Joannes Bertholet

fliytis

Hactciins Mabillonius, cujus sententia mthi </uo-

Historia Gallicaduca2,

facti

(us
.

Luxembnrgici
i;}:i <ir

a paucis annis edita, tom.

que admodum verisimilis apparet. 79 Verumtamen id ex adductis

conficihir
:

exemplis

non vwnachatum
professum
*f.
*-

unumentum
atabuttti.

eodem loco quidquam

alios

singulare anno-

isti

enim, oei

int

iti

jussi sunt tonderi,

tat,
licis

quod

<i}t<l

non eam

legi.

Verba ejus ex Gal~

Latina
locus,

subjungo.
in

Ostenditur

hodiedum Slact

ne quid in regno moverent : sanctus autem Lamberlus, cum sponte sua ad Stabulenses se receperit,

buleti

quo

pceniteutiam subiit,

potuit inter eos n-on monacAus commorari,

venerationis
ejus

latitudinis,
Ita

ergo supcr eo exstructum est cujus lerra erat, quam nix non
nescio

tectum

donec, mutata rerum facie, sedi sum restitueretur. Uque /'"" optniont favet Godeschalcus, qui num. 6 Vitm duos pueros seu famulos Sancto Siabuleti

operuit.

ipse,

quod

servati

immunis a

nivibus terrm spatii prodigiwm insinuans, biographis penitus ignotum. Certe Godeschalcus vn Vita

commoranti
amplius,
runt,

1V1

obsequio mansisse afjirmal; Nec

in obsequiura

inquiens,

ejus

remanse-

num. 7
G
ftwe,
taiiinni

scribit,

Sanctum
nivis

ibi i

medio ntvtum

ste-

quam duo

pueri.

\n ergo ejus temporis

mo-

nivibusque coopertum
jugiter

fuisse. [nterim, inquit,

los ipsius

Ponlificis

Eral

autem

fundebatnr, qusa desnper tausque pervenit. Et infra nnm. caput ejus et humerus coopertus

nachi aliquot sibi famulos aliquando sercabant? Nihii pariter emncunt Stephani dicta, qum >era essent, licet

Sanctus monachum non induisset. Sigeaurtorilas,

berti

quoqur
in

qui

nive prr

ininin. Godeschalco consonat num. 27 vitm, uftttectus... nivemagis quamveste densitadicitur et rursum : Eruilur ab illa nivium
:

Nicolaus

etiam
qua<l

Vita

num. 20

adstruit,

monachatum ipsius non sufjicit, ui

cerlum
stet, S,

quat/uor fere seculis ante ipsum conligit, faciat. Attamcn rum cx (iodrschalro con-

Sigebertus num. 27, Nix cum larga deflueret, non tamen ultra talos Prasulis ascendebat; sed et id ipsam insinuato prodigio cont/rarium cst. Quapropter non video, snper quod
te.

Mt quidem

Lambertum Stabuleti

inter

monachos etiam

communi corum dormitorio usum fuisse, reritimillimum omnino arbitror, eumdem ibidem monacham professum esse.

terra

spatium,
ergo

nimbus

cn

occasione intactum

religionis

tectum construi potuerit, nist forte super istud exiguum quo ibidem sians pedir
.

6ws tuis pressit. 77 Tradit prmterea Nicolaus

illo
ffrlur

VI.

Sancti Episcopi in

sedem suam
Heristallum
:

resti-

num.

28 Vitto, ab
tutio

poj

lum.

heroico sancti Prasulis 'fadnore ortum apud Leodienses morem esse, ut intra principis ecclesia

per

Pippinuxn

cura

dioecesis el

episcopales virtutes.

tepta

crux sub
triumphi
uhi

dio erigeretur

in

perpetuam
inquit,
corpore

rei

gesta
hujus

memoriam.
idem
Iste

Specialiter itaque,

oh
reintcr

memnriam
preciosus

in

principali

ecclesia

Leodii,
(piiescit,

Martyr

mos

primum
;

Inolevit, ut Intra clau-

Oepiem
pulso

stralia septa suh divo vexitlum Crucis Dominicsa perpetuo stahilirctur licet nonnullte lioc ecclesiie

S. Lambertum Stabuleti monachos commoratum fuisse, quando, extandem invasore Faramundo, Trajectensi

annia expletis

In stdem nidni restituitur.

ca-

532
iLinoai

DE
est,
YtttV,

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

ministrasse,
o.

cathedrm sum restitutns

niim. 10

testatur tiodeschalcus

sc<l

tantum

s.

etpost

cttiii

crteri biographi
et

omnes.

Tam
re

/e/icis

eventits

tempus

Godesckatcus his verbis signi/icat

ei*at

auctorem laudatus : In illo tempo-

mode acmpipossunt
iln ^s^ Ja essr
n,-../;...-.

"l*'" Plnrifflai ciytnlessi.nsi.u.n.pa^;;^^ Wwtipemfui ejus dicta de so/o rnajoMuUomZZ f" lm b-domus Auct*,
,/

s S(llJ

"'"'
1

atque

'"''""<

priaceps Pippinus super plurimas regiones

sitas

itn

ei civitates
li

io

Europa. Auditis operibus beadiei

Viri

sub

onias

articulo jussit

eum

gudi

existimo.tenimsis nem, quod sepunnio lokramt ^differamu,,initi

citer680illigareoportebit.T tam Godeschalcus, quam
conctliari poterunt?

r....

Umu?

"""ll')a, ri 11

"'"' "' w/

**
"A""

magnu honore nri proprinm sedem revotare. Stephanus rero de eodem argumento in Vita num. 2$ kmc scribit lllo tempore Pippinns monarciiiaui
:

quoqueehsTl^

^ ^

"'^

regni

et

principatum
et

gerebat
religionis

pQpnli,
cultor

vir

armis

cum

Ex eorum eniT mmp *

ab
impii
ut
,

6 Stepkanu*** ****

interfectus

fuisset

strenuns

divims

pracipuus.
:

Childericus

(anno

scilicet

Sigebertus autem num. 25 Yitm sic ait

673

mk Tm

>

rex

Pippinus
cunctos,

secundns Ansigisi
qui
inier

et

Beggae

fllius,

ubi

se

concertnndo Franciam
solus

cumCointio, el675, ut Bensckeniusnt dus omnium bonorum diabolus

fesiin nB

**
" ni '

discindebant,
rege prin-

xit

contra

beatura

Virum
et

viriliter

vicit,

sub

Theorioriro
et

m
t

ponUficali ejicerent;

cipaium totius
regni
81
et

Francias

obtiuuit,

periurbatum
etc.
Vi-

:>
famulum

ecclesis
tiiutiis

statnm disposuil meliorare

clare
:

^ - !--,,
1

mox

'ut

L2V'; ^
-

8un*

;;;;

commovit

Nec
I}(1

ioqnitur Nicolaus

in

aPippino BerutaUo.

ta
;

nutn. 29,
;

f^episcopal,

nhi ait
| j

Lantbertum Veroa

Interea evoluto seplennio,

utnusq^&Z
n
.

cmn

;;^ :
,

ra

jn

m ger cor(
facta
esl

|j ain

a>

pos

],

un

.j
(

;u||

tempestatem

in

ecclesia Dei tranquillilas:

nam Ebroinus,

84 SimilU tltiftmllas d,rn ,,rr " r " "'

1

Mcolai ac
ho
,,

Sigebffl

qui

Franciam fraude, crudelilate,

Dei judicio misere
Anstriaa

avariiia, diu vexaverat, justo

nn
ea,

^umtnterpnmaEbroinisceieraposrcm
necemrecensent,
licettemporaconlmdento

'

,;

interflcitur.

At

dux
liajres

Pipinus

secundus,
iilia

Ansigisi lilius, Pipini primi ex

Begga

nepos,
stre-

cujus ut erni
tiae

nominis et honoris,
consilio et
et

ita jusli-

et

religionis,

vir acer

manu

nuus, toinm
rera

polentiam suam
et

studium ad honopatria
ul

sancts Dei Ecclesim

qumpostaccxderunt, eidem milioshetl* porumrationepramittant. Deindesicnonpotuii contra ac duo posteriores biographi asserwnt al mutuntque neoteria critici, Sanctus noster at Ehrorno expelli : sed rel n Dagoberto
II

liberationera

rnjr

no 678, aut

a*

convertit,

regemque

certe

non

Theodoricnm,

serius,

tyranni-

quam anno

f,so

cam crudelitatem in principalem cleraentiam commutaret, non minus beltico apparatu, quam juslitia

mortuo, velpost ejus necem, dum Maninm em Pippmo, leihtcso/us Austrasianm miliUaduear

s.m

coegit.

tgilur

tranquillatis

tum gerebat, quod neutiqnam admittendum

Dtxi,
a
:

rebus

suh
inter-

Pipino,

cum jam

nulla

tempeslas bellorum

cluderel exequutionem

legum

etc.

Uisce

Pippinum Heristalium designant, dem annos; quipropterea paucis hic distinauendi

Stlltt.

omnes sed uon eosilli

Dagoberto nam huic ut ceteras passim Austrasim civitates, postCkildericinecem,etpseudo-Chlodovei repuisam, Vrajectumparnisse, solide prohat Henschenius DiaVriba

de tribus Da-

gobertis

lib.

v.

cap.8,
ante

et

in Exegesi in eamdem

82 Ebroino, a quo sanctum Episcopum nostrum nonvnnoesr. e sede sna pnlsnm fuisse , 5 disnmus, occiso anno 681, m majoratum-domns Tkeodoric\ regis suffectns Warado vet Wafatto, pacemet concordtam inm cum Pippino Henstallo, qui celut mir iitim dux Anstrasiis Theodorico in/ensis prmerat utostendunl Cointvns et Pagius ad hunc annuni

Diatribam,

cap. 3

tornum

Aprilis, con-

sentiente Paijio

iu Critica

ad annmn

Christiffi,

num.

14 ct sequenti.

No Credimus itaque hujus ersilii finem iu <m>, Christi c,\{ velseqnentem inddisse, adqum ab anno 074 rei 67.7 septem ann\ numerantur,

J'. (

'J

quos
git.

S.

Lambenus mter
et

Stabulenses monacho
ut dixiuns, per
iniflwi

Hdem mento

cipue

censentt canditionem pacis eam prmpositam fuisse, nt Pippinns

Tttm enim Pi/i/hiuis,

cnt

Theodorico
retjioi

Waradone pacem

majoratu-

t agnoscens,

TheodoHcum

majoratu-domus i Austrasia fungeretur. Post kmc anno 687 Pippinus Austrasios adversus Theodoricum ejusque majorem-domus Berthanum denuo eduxit, proftigavitque eos campo Textncwno. Nec multo post, interfecto

domus

apud Austrustos

pfjcalc /aiiijens, ad
F

reparanda ecelesim damna animum adjecisst, sanctumque Lpiscopum m scdem snain reitituisstfiir aetur. Eamdem sententigm tuentur Cointius *t Pagius, quorum primus ad citatum annumffii,

dem Bertkano, universm monarckim

palatii factus
est.

eo-

major-domns

Francim
si

num. 64, aitrr ibidem nntn. 31, pratterea censeni. occasionem Lambertum restituendi Pippwo
tunc
obtiijissc,

Consule,

,'"'"7"' HsJasetHenschenwm inExegesiad ^ribamDagoberttnam,tomomAprilisprm/ixam Nuncunde digressi sumns, eo

redeamus. Nicolaus

lubet

quod

inter ceteras civitates Austras

ettamStepkamverba; nisi forte hic cLracoZ munem usum per monarcbiam regni solins Austrasw moderamen mtellexent; quam Pipp mus tamquam mihtm dux tutabatur adversue
Txcum, ctu Austrasi.parere aliquot annis detrecta-

cumSigeberto.utexdtcnsliquet, S. Lnmberti redduiii exmonasterioad episcopatum suum refert ad annum Cknsti 687. Neque aliud prmferunt

coactm Bbroinianis partibus eo " que adhteserant, Trajectum cum unirersa fers du cesi per dictam pacem ad Pippini sortem cesserH Et rn hacquidcnt optnionc facilius (/(//''/'""' cur Sanctus toto septenuio exsulaverit; terum lf cttiii r.r supra dictis Trajectum jam aliqnot a annis Datjohcrto paruerit, nec aliunde seiama,
sianas,
ri
<i<

qnm

eamdem
nis

civitatem post hujus

cmdem

ab Ebroimor
satis
'"'

occupatam

fuisse, isla asscrtio m>u

Theodo

d a

vrl HHt

rm

83 Contra vero nihil ohstat, (/it0 minus Oode uhalct proximi rebns gestis bhgrapki, cipimtur de majoratu-domm

Ad kmc non advertit Pagius, V" annum 074, num. /2 et seqq. contra <,/""" cum Uenschcnio asseruerat, Trajectum DagobertO
milis est.
adhaisisse.

Pppmum
esse

per mitam

dmmus. Nam cum eum non

quo anno 684 pacem potitum

solius Austrasim,

monarchLnZ

f ChUderici rcgis ctedem c cathedra sua ab Bbrowo, qui matjnum purtem Austrasitc sius portibuS '"
itjitur

86 Yalctur

S. Lnmberlus

non

Of'

tt

^^^m"
[0fJ1
,i

junxerat,

ejectus csse,

ct in cxstliu

comntord**'
qitaM'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Ebrovno prvmum ac deinde ,/iV A qnam paruit. Causaautem, curtoago Dagoberto
Trojcctum
Cujus nulla meaus snberst ronta^io carni, Hanc quia divino jungebanl frena timori. 90 Omnibua atqne boris
Stabat,
.'t
;ii

533
AlCTORF.
c. s.
plebi inrnjtlat,

LrfHl f"'" nisi forte quod Dagobertus LoffMtfta mihiest; annis ex Hibernia, ubiipse qnoabhinc uliuuot inregnosuo hand txsulaterat, regressus
,

>"'"'"""

W*W/wn

HOtl r_t>OCaer. (

illi

nisioilia plebis

morsus mittebal

lela lupinos.

dhece*iin

Cor oculosquc

sni rtivina luce repleri

,

lustrat.

9"

T99

flH/v"" habuerit, qui ejusdem vtsmpeaccidit, adversarios impedierint. Quod ud Faramundum titntioncm
attinet

ppj^fn otoento tAii innoDandw ceneuerif, "*"""*'"' optimates, </>v ""'"' v /,,sr "'"''' -*
'

Poscebal cnnctis hnmili snhpectore votis Ul Domini plehem recto sub calle regen:iam Ejus snb manilms .lural sapieniia mnmlaiu.

Non apnd hunc viguil pravi persona potentia Unde eliminium fnerat per lempora passns;
Sed quemcnmqne bona cernebal degere vita, Huic solamen eral dncensex mente paterna.
Ille quidem vivens sanctosnb Ilamine pauper, Pauperibus Christi tribnebat dona decenler.

scribit

Nicolaus

So

ilhtm pacatis per

''""'

canonicusm Vita num. Pippvnum regnirebus, de

occupato, nec melius gesto sibi tpticopatv pessime

cffnscium,

episcoporumjudtcium formidaret,

et tponte sua fctgisse,

nemme
alias,

cogente,

sedemva-

Cumque monastenis
Dans elemosinam,
Quidquid
sus
,

cmpissel visere fratres

illis
;

ffuam reliquisse. 87 Sed hic, ut

ffFgfWiRUn/.(. dum exp"

csleslia prtedicat

smpe

n vero deviat Nico~

et

eis

tribuit,

Christo est tribuisse gavi-

laus

Godeschalcus enim, Stephanus

docent,

Sigebertus
inva-

diserte

Faramnndum

e sede,

quam

Mente quidem
tos

traclans,

quod

dixeril esse bea-

totaque provincia expulsum esse. serat, dcjectum, detis, inquit Godeschalcus, |V ., se^tem annis Karamundus de sede poutificali est
ileposims
j

Chrislns eos, qui sunl misero de corde vocati,

Clementes pariler, quos

t'i

sic

clementia ciuget,

ejeclus

est

ile

provincia Trejectense.
ait
,
;

De

_o-

reniara carpanl omnis pro labe reatns.

dem Stephunus mtm. 23

vasor
,.,,

Lnlerea

infelix per. .

Ille

volebal

eiiira vili

snh veste videri stamine

ecclesiae

Trejectensis

Paramnndus.

suis

Sed meiis
Qussivil
91

tecta fuit pretiosi

lili

eniibus

cnlpis,
esl

plurimorum criminalus con;>

Non pompare suum

.

care dccorando sedile

lionestffi.

viciis,

expulsus
ejectus
ibi

pontiflcali

calhedra, et ab

lulgens ornatu raenlis

eadem
nneniii
ois

[trofuil

Septem quippe annis nomine, uulla tamen die actiosolum opere. Sigebertus deniqve sic habet
provincia.
inler
alia

Cumque
stas

darctur

ei

uilgenti

?este

venuhone-

oirtutibui
fatget.

Maxima, quod

secli

pnecellens quajrit

Cni

(Pippino Heristailo)
occurrit
:

haec

laudis

materies

Trajectensis

mercenanus Fa-

Sa?pe reiruncalam splendcnli mnrice vestera

Induii,
el clarum mansuescere fecil honnrera. Hic subjeclus erai ferventi pectore Cbristo
,

ramimdus landem justa deri ei populi abdicatus non tantum aJ) ecclesia Trajeetensi Bente
,

sed

eliara

<'\

tola

provincia

expellitur.

<j>-rf/t

Ejns etad laudem lerreno

munere

praado

ss
ijwto Fora-

Qnanta cum exsultatione

prastiterit,

sno exce-

Dignus
bo,

honore

sacro,

doctrina, lumine,

ver-

ptns fuerit sanctns Preesul, quidque suis redditus

mundo. ron(fttS

mox

videri potest

apud biographos,
:

Corrector scelernm, rectorum dulcis amator,

Fortis in adversis
JustitiflB
,

neqne commentatione eget. Quapropter anonymt

poeta de hisce versus hic tantnm snbjungo Exptetis igilur septem feliciter annis

humilis per prospera pacis,

ulli

cupidus, recto non devius

Ex quo ccenobium jani dietum Sanctus aiiivit, Rumor liabens alas Faramundum oarral abisse,

Nec terrore teri potuit, nec munere frangi. Carnem quippe Deo casto servavit honore <'_:- u prnpriiim coiidi^iio pavil amore. Alqur
,
.'-j
i
i

Abjeetumque foras
sum.

patria:

ac de

limine pul-

Sollicitus plebis patrias iuslravitet urbes

Confirmando fidem Trino

,

ile

nomine natam,

Tnnc

plehs et clerus ssustolHt ad Bethera voces

Et clamore preces volilare per alta videres

Dt Patris ac Nati sancto cnm Plamine oumen Esse Deuin credal, jam quisquis amaverit unum

Nubila, leclor,

Dej-oscunl

ibi tandemsi ovium halotus undique mites,

forte fuisses.

Hic uhi manabal miseris gentilibus error, Obvius assisteos, Srmabal peclora Pastor.

Ut reddatnr

eis

Landberti gralia sancti

Pasloris prisci snb

Ista

eorum

VOClliUS apti.

peralto meat, per rura, per infima cursat Vox penetrans omnes secreti flaminis anres.

Timc Pippinns
At

erat princeps regiouibus

Viri celeri delapsa volatu

illis

qnem fama

S VII.

Apostolatus

ejus

apud

Taxandros
gcstis

lnira! et

exponit tanti mirucula Sancti.

incerta
S.

qua?dam

de ejusdetn

cum

PHur.

s i Confestim princeps divino tactns J

'

amore

Willibrordo, et apud

Mechlinienses.

CtlBl

!(

mirf.

eductum de cella? sedibns, aptis Pontiflcera sacrum plebis poscenlibns odis

Jussii, ui

Restituant, sedisque suee perdebita reddant. Ad caulas etenim Sanctns dum ducitur urbis,

Grex

ilii

proprius claris exultat

in yronis,
illis

CoIIandans
Late
iliiTu>is

Dominum,

qui perdila reddidit

r<j

ur 11 intra gregem

suum

apostolicum

V\rum Taxandria
idolol/iirt*

patriaa per plana catervis.

\-ri externas vicini regminis urbes tfaxima prsgrandes dabat exnltalio laudes, Sancta quod almifici Pastoriscura revixit, Et florens iterum verborum semina mittit.

Ende

ethnicos quoque sua continuit, sed ad , emtsit, AmpltssiEuanqelico lumin* illujttrandos mum ad hoc opnseampum offerebant /* cultni barbanes xdolorum Taxandri, qnos avita tum ienebat. Taxandrorumreadstrictos etiam ma/Toxandriam,TexandnainsfThes.

mm

Hinc igitur propria Landbertos sede receptus Moribus eximiis, et vita^ clarus in actis
Vestiri slmluil iliviua- leyminr vcslis! Uinc indeticieus Domiui sub lege manebat

> fl ff i om r? fandriimsmi
nicns
i

Yita exponit.

ejutdm Umites

siium et Itmttes Ntcolaus .. Ac prxmo quxdem num, 85 Irajectum versussicassignat Re

t,

gio,

53 4
AHTOItK
c. s.

DE
cui

S.
.
.

LAAIBERTO SEU LANDEBERTO,

.

gio
si

Taxandria nomen

est,

Trujeeienmillia-

oppido versus Seplerotrionem

vi\ Lribus

addutcesm

ribus disparatur. Et
rio,

num. 4$ de
agens,

Belisia
iste,

monastemquit,
in

vuigo Bilsen,
Taiandriffl
a

Locus

qua Xtcolaus secuto xu in

buis

^^l^i S tmb9 IV^^^J^

\

^prmdii
)hl
,

*Hio * ""'"(//
l
.

sf est

ingreasn

positus,

duobus a Trajecto,

sortitur

vocabula,

Tungrorum muris distat milibus. Fines vero ejusdem, qua ad Septemtriones extenditur, ibidem num. 39 indicat, dum ait :
dirutis

duobus

cl

,,,,,.

urbis

lalere asque in Sc|.l..mlrio lereusque Septemtr^-'lli ,|,,

m^
,'""
',

m ab mcoiu
*
*nct
''

"' " Mosffi

''"ro

lur poslohUni r,

m .,rlyri.s
suum

,;,,.

quod 'od

errorem
ttdei

Rheni fluminis aquis infectusei tumiilus, j; |ue seipso major, fontique suo per omnia dissimilis oon longe a mari Anglico Jaxandros el caeteros ejusdera regionis incolas a Fri,

Fluvius Mosa

cognoscere
obtinere
si ,,

\"m- l;t .

f"T U-,l,e..s,
>'
esi.

p.-.mcl.i^,

Haud

hodie ceniim

scio tamen

sonibus
Christum
prtedicat,

iliviilit.

93 Hinc Henschenius noster iu Exegesi de Epv-

debeatur, u non aliquam ejusdeminepiscopatu etapoiMkuLzT1

3* '"" *" J T^ * parlm s \T m "'

'

scopatu
nan
Maji,
cet,

''toMntovendZ.ItentmtT*
edil
t

Tungrensi
1*2

et

Trajectensi,

ante

tom. \n
<lo-

cap.

contra Pkitippum

sint tfita pe~

rieuto.

Cluverium
fluvii

partem longissime versus Septemtrionem, ad usque Canine/ates et Batavorum confinia habitasse. Uudrianus quoque Valesiusin Notitia Gaiiim Taxandriam a tertio a civitate Trajecto lapide usque ad

Taxandros ad dexteram

Demerm

^diemullfovem6ris,in eTpo
grapht subjungo.
96
l

ab ejusdem discipulo conscHpia

--.//,,/ TaxandrirecensLZ

^ :^Z
hiscfl
,

^
'"

v.lt
'-'"> ^,.
,

Omnem namque Arduennam

famulitio
fi

'"-'"^ ^tibus hactenus

maucipat^
D
, lll

cnlegaservuuteliberam,

Tn
'

Mosm Vahatisque,

qui RAeni pars

est,

confluentes

Wvit.

Si qui autem

facessenti

expressius extendit.Vt vero lector minus miretur, cur iiim vicinus Tungris ac Trajectensibus populus atl
itl

cultu superessent,

, n|l(1

qui more

usque tempus,
decrepitum,

id est,
in

usque ad secu-

hmynjam
vent,
regio,

idototatriapersevera-

Nicotaum juverit audisse. Hsec siquidem ait num, :c>, vastis el fere continuis paet

ludibus obsita,

ob

id

ne Bnitimis quidem
salis

ns eorum reverentiam haberent, vel cajleri i," jusmodi observari debere, usu nefando puterenl hosad se deductos in,,,,,,, p ,niie ,h, ,,i,isicque prslutor Domini i fines eorum strenue adversanas insequendo ac proterendo
l I
| l

sacrilego aat

pZ

l!1

virtutes

,,.

ali-

quo

pentira Domini in
I

commercii

Bnes eorum

jure

tunc

nota
se

longe lateque

el

pervia,

tn

multitudinem
>stitio

agreslis

populi

in

continebat,

cujus mores barbaros ipsa etiam solitudo et superefferaverat. His itaque barbaris S. Lamberiion sine

" ut Taxandria et Brachbanie, eorum detegendo insidias, cos penitusannullaret,effigi3sqe eorum populi Christi gratia
|||;|V1 ';| ,

mii

n,

fringerent,
constat, s.
rito iltud,
sis.

el

penilus

prmsenti vitm sues periculo, uttradunt biograpki, et res ipsa verisimile fadt, Ckristum annuntiavit tam fetici successn , ut

tus

abdicarenl

etc.

UM

audire

Lambertum Taxandrim aposiolumml eidemque tetut auctori magnm

,

Taxandrorum apostolus merito appclletur. 94 Etenim teste Godeschalco in Vita num. /3

ndfelicittimo
tventu.
seq.,
xit,

cujus tiicolausmemmit, dicecem Trajecmunnc leodiensis augmentum deberi, guB l<y

et

plurima tcmpla

et

simulacra (ihidem) destru-

tantumque apostolicasuaprmdicatione e/fecu, ut barbari Uti, qui primum velul ferocissimae

bestiffl

psu temporis acprmsertim secuto xvi pernottm episcopatuwm Betgio erectionem multum rou

luta est.
''7

eum

Xirofirtis
est,

discerpere
Viri
el

eujiielmnt,
,

po>tnuidum
tanta

a.l-

auctor
utterius

s.

tendenLes sancli

bonitatem
Qcfe

ui Yita mtm. 30 et seqwntibw Lambertum Euangelii lumen ettam

.Viiiibw

mausuetu-

dine conversi (sint)

Christi

conflrmati.

utipsumiroitari optarent. Hmc eadem etiam claruis habet Stephanus num, 36 ilm dicens : Tunc, post strenuam prmdicationem, egregius Doctor et
i

Septemtrionem versus, ad finitimos Ta? xandrim Frisimque populos transtuiisse. Post narratam enim Taxandrorum conversionem itapro~
greditur: DescendilEuangelicffi
;i|
l

praedicationis gralia

fac

lissimus

Prasdicalor idola dejecil

ecclesias

populos ipsiTaxandriaa flnitimos, quo fluviusMofluminis

populum
sacerdoChristo
in

n i) ^aplismate
tes

sa, Rlieni

sanxit,
,

aquis infectus

el

tumidus. ..
el

construxit,
illam

ordinavit

totamque regionem
el

Domino petuum
tam
iii

consecravit,

non longe a mari Anglico Taxandros ejusdem regionis incolas a Frisonibus

ipse

catttfM

dividiL

Sm
de-

in

servitutem Dei

per-

delegayit. Jurerit

inc retvlissesic
ul.i

anoinfmum quoquc poccanentem:

Ferl

veterem Caninefatium sedem Batavosque

Posl

paganis inerat vesania major

tellure quidero, quaj

riluc inlrepidus fidei fervore

Texandria homen, perunctus

signat, Deinde subjwngit, S. Wiltibrordum, ?"' a s. Sergio f Papa episcopus ordinatus, todesi tempore castello, quod Uiterius Trajectitmdi

citur,

Ckristi fidem etiam Frisonibus prmdicabat,

,

tvit.et inspiciens falsorum Praedicat, aeternis frangi

phanadeorum,
,

ab eo conventum fuisse, kosque duos viros, " // "~ tis invicem consiliis, apostotico muneri strenut
'

debereruinis

Ut nova diviuisiuint

hutiiiueula sanctis"!

Hinc quoque sublato populis errore vetusto Jam simulacra, malis olim constructa subannis
mullit eorum '"" rsts;
1
1

vacasse. Sed et locum, in quem S. Lambertas phytis prmdicandi gratia cum endem Sancto convenire solebat,
e.c

><<"-

vcterum traditione

in pago Te-

ipsiut laborvs

voce redundans Auditur multus sed non perterrilus astas Sanete Dei Landberte, potens per verba per
;

Praecipilala ruunl passim perrura perurbes. 98 Tunc populi fremitus gentili

stebranto situm fuisse affmnat. 98 Verba efus accipe. si anliquornm retauow

creditur,

locus
,

est

in

pago

quem
,

Teslebranar-

tum dicunt hatid lon^e a borum amcenilate inumbratus

bertus
,

Aiosa
,

aliquaiita
i;

ad quem

actns.

adscito

in

opus
eral

Euangelii

viro

DM

Nam quicumque
Audiiis

prius succensi

mente

Willibrordo, solitus
furoris
coiitliii-FJijlins

Advenere simul Sanclum discerpere vivum

fidei verlris de munere Trinae, Abscessere, satis Christo de corde fldeles. Usns harbaricus sic est abjecius ab
illis.

ad

se

noviler

opera CUristianffl religionis eis, quia, ut ait Apostolus, Fides sine op^ " bus mortua est. Eumdem denique /<"'"'"
ista scriberet,
ibideni ecclesia S. Lamberto

smpius bapiizatorum turD exponere, aiinunna^

descenderOi

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTKMBRIS.

tracta
.

535

ann>iioque populi conftu cu

serbis
:

celebrem
ecclesia

civium
ri el

numero secunda,ab eo
Jactant

T adil his

Ineodemloco

consecrata.

in Mechlinia veto^ aictorb denique Mnsena, Battela c --

Tnm-em
esl

^rttionis
L

dcdirala tanta hodie veB. Lamhcrli apud incolas regionte illius, ut sinad

"r
'

C
'

.,,u

ipsas arbores, qua atrium niMunrntes, eliam reputent. attrectare sacrileginm feno
"<

annis

iliac

impelranda Mariyris benea-

Zempsa (pagi snnt in Vicinia Uechiinia] suas quoque olim n s. Lamberto dicatas ecclesiaa porro post ejus mortem ad reliquias superslilionis,
quas vix penilua dimiseranl, rediere.

anno comitatum Testrebant ownu/n. quem mfacta LJ Caninefatibus adscribit. De eodem pago tla,

TnscklnM

**

ante

t0) """'

vn

J '"'''

I* votat,

mdivisione

regnx Lothanx

Huc pariter spectant, qum Soilerius noster adActaS. Rumoldx separatim tdita, cap. 1 refert in kunc minliun Ceteriun i-o IH vico Malinas) missionem suam, seu, ut loqni102
iii

iiechtinitnti
'"<>

Coroliario

apvd
hrt

''""* "'

apostolus

tur Baldericus, eremiticam

ctus
istius

pitam adorsus est san-

drianus

Valesius

Notilia Gallim ex Godefrido

Mechliniensinin

patriarcha
S.

Rumoltlus,

alter

baiitmii

Tornacensi, obsenat, TeslreWendelinot canonico Teisterbantdici, quasi Taxandria Livel

regionis apostolus post

Mss.,

Chronica

aliaqne

in

Lambertum. Hunc Commentario pravio

vel

adducta testanlur,
99 visdubitare
ubi
cis

eliam

Mecblinia,

saltem
lo-

possum, quin S. Willibrordus episcopatus ordinem S. Lamberto u susceptum lta mihi suadet Alcuinus in notus jam fuerit. ud Snrinm ad diem vn Novembris, ejus Vita ap HeristaUus S. Wilhbrordum dicitur pippinus
f

Mechlinie snbinde condita est, vicinisque

fidem annuntiasse; adeo ut
colli

apud

liif-sia-

de

nomen superesse
Mons

dicatur

S.

Lambiieubs-bebq

(Latine

S. Lamberli

est)

qnod ex eo

colle

genlilibus pradicaverit.

Certe in

summa

olim ve-

beniqne exceplum, ad

prmdicandum

Austrasia

neratione apud
sive

Mechlinienses fuisse s. Lambertum,

in

!n<m

tumdrn
ii

Dei aliquo tempore detmuisse, antequam pro obtinenda episcopati eonsecraUone

destinavit. Alcuini
>

quod [inmu>
ctarissime
ei

rm-um

apuslolus
ut

fnerii.

sivc

quod Leodiensem ecclesiam

rent,
cello
ti,

dominam agnoscenon solum ex sa-

Homam ad Sergium Papam

er-

datur

inleltigi

basubjungo.Qw(Pippiuusscilicet) eum cum pm-

dedicato,
urbis
,

sed c\ lormula civici juramen-

m
ve l
tra

honore suscipiens, sed

nolens tanto doctore se

Loca
,

e\

Regeslis mihi a nobilissimo Cuypero

suam

pnvare gentem,
spinas extirpare,

ei

opportuna

in-

communicati

quod ad
,

Qnem

usque
-<

seculi
ci\iiatc
'-

xvi
i.lo-

termlnos regni

sui praevidit
ct

quo

potuissel ido-

usitalum fuisse

certissimum

est. ll<tc

loltttria

purissima verbi Dei

diacesi

nandus obstringebat D. S.Lambebto, D x

ni.r,

S.Marul-

semina per

munda

oovalia

abundantius spargere.
in

hegi bt iiini Pingi

i'

m
er.it

ronE.
in
el

Uorabatur autem Pippimu ordinarie

Trajectensi,
tdlicet,
rsi, isia

103
equitis,

soljtus

hahiln

pu^nanlis antiquum
iitm

nec procul a Trajecto; Heristalli ubipalatium habuit. HincverisimUenon

sine consilio

tamquam
el

ejus ductu

patro inio Norman-

oblmei.

ni devicti

fugati fuerint.

Eumdem sanclum Muidoiolatris,

,

S. Lamberti ejus regionis

et

senisidolum evertisse volunt, ejectisque

clericos

episcopi,

cujus sanctitas

apostolicus zelus Pip-

seu

canonicos

substituisse
;

qui

deinde
intel-

pino ulique perspecta erant, facta esse; nisi forte sancius Episcopus eo ipso tempore procul a sede
siki

S.RumoIdo

sese aggregaverint

quo nomine

Taxandris prmdicaverit.

100
i

Idem

s.

Willibrordus,

Pippino petente,

ligenda veniant Deo miutantium coi-i.k ii.i.ic aduquibus tam diserte meminit Tbeodonat.*, de ricus, S. Rumoldi biographus Hactenus SoUerius.

-j-

rj * i

nihfi

Sergio

IPapa anno 696

pus Frisonum

candum iisdem Euangelium remissus, uti m hujussancti Pontificis gestis ad diem \\ Septembris, Commentarii prmvii ex Beda probatum est.
f>
\

Romm

Cmcilim episcoconsecratus est, et ad prmdtr

in festo S.

Consequenter ad hanc de prmdicato apud suos per S. Lambertum Euangelio, archidimcesis Meckliniensis hodieque celebrat diem ejus natalemOfficio de eodem legunritus duplicis, in cujus lectione
\

tur sequentia

Martyrii

cupidus, ad Taxandros,
populos
digressus,
admirabili patientia

Aneodem tempore, quoipsein castello Vlterioru Trajecti et apud Frisones apostolatu fungebatur,
Lamnertus
fuerit,
a<l

Brabantos,
eos
jugi

aliosque

finilimos
et

pradicatione

ad

posiremos

Taxandros transgressus

est; verumtam&n nihil unde Nicolai asserta de communicatis collatisque abutroque sancto apostolo coasiliis,
niiht

mcompertum

Chrislum convertit. Jdem Officium, sc<l ritu tanlum semiduplici mproxima diaecesi [ntverpiensi
UgiPur. In leodiensi quoque Breviario, anno 1636 p excuso, addiem xxvn Octobris exstat Officium dt Rumoldo, I" '"/"> lectione v\ iste Lamberti
S.

accurrit,

actisque

in

Testebranto, erroris

confirmem. Favet tamen ipsi

ta,
ii.

convincam, aut traditio ab eo tauda-

ecclesiaque

et

sua mtate frequentata. Sed

annuus ad eam concursus popucum neqne S. Lam-

apud Mechlinienses apostolatus pariter asscritur, Ramoldus) verbis, qnm subdo. Inde pervenit (S. se inmareexoubi Scaldis fluvius ad Mechliniam
Qera
.

berii,

neque Wiliibrordi antiquiores biographi ea

D ique

Cbristi

fidem,
sic

per S.
ut

Lambertum
post

derequidquam annotatum reliquermt, non pos-

episcopum

plantatara,

rigavit,

ipsnm

nm

soli vicolao, ab utriusque mtate longiusremoin, indubitatam fidem kabere.

tamen apostolus MechUniensium habeatur. Obuer fluvium, qui observa, perperam hic dici, Scaldim

tiu

'

ttitm
IOl;
r

Brabantia nostra, i" qua Mechliniensis est ager, ubi S. Lambertus pariter prmdicasse putatur. Certe Corneiius van
101

Taxandrim contigua

est

m
S.

profanm archiepir scopatus \iechliniensis, pag. 23 scribit, ewn a Mcchliniensibus oelul suum ante adventum S. RuGestel tom.
l

Uistorim sacrm

et

chronico Regulare* descripstt et ad Tungris apud canonicos Papebrochius noster. Cum kmc '!"' seposuit Danos in Mechlimensem andirel

mare exonerari. \fechliniam noi\ alluit, ibidem in quod ex quodam eiquata 104 iddo denique Latine, narP Mechliniensi, Flandrice exarato,
rotur.

Lambertm

""''ii

toniberlum,

apostoium honorari. Certnm (est mquit) S. Tungrorum episcopum, Cbristiana fibic

(

atrrum

irruisse

templum
cu la

^i

lucera

Mechlinimj

et

in

vicinis

loris

natravii.

uhi tdoll VJusenas profectus est, ibique malla miraslobat, ui dicitur hoc etiam supererat an;

Templum

togenti

&
tes

virtulum exemplo, pradicatione et miracuinvexisse; eaque ratione Taxandri et MalinaS.

D0

mo

le"i!

Lamberluni oinncs ut

aposlolum suum vedignitate et

Colecclesia. jamque esl S. LamberU obviavil jnfidelibus ei nopuli turmam,

,

oerantur...
uiic

imo

fertur

Mechlinia Deipara ades,

nnnc

adfluvuripamc.strametat.erai.tmmonte, pnKna (puBATTEL commi^a .1,.

diCto

parochia et collegiata ecclesia t

Lu

*ulgu> BattaUie

dicit) fogayitqae eoa.

In cajus

536
Ai

DE
rei

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

ecclesia

mii-

jus

memorinm

S. Lamberti

ibidem

c. s.

visiiur.

Prolerea legHur prope Bflcellum exlra por-

tam

dictam
pia

Audogeras

paerum

sanasse, qui

la-

psus faerat is
la

cuUrum.quem
Mechlinia
reliquit;
fuisse

extraxit.

Post mulclericos
et
ec-

opcra,
ili

exbibiia,

presbyteros
clesiam
cblinia

ac

propterea
est.

etiam

VIII.

Snncti

martyrium,
,

de.

cujus

tei

ibidem
tunc ad

necesse
fluvii

Cumque Mein

pore variant sentenliaj

bilius

anno 709
de SS

unam
sita

(Dilim) ripam
oportet

illigandum
:

pwk
*

labulic

agro Grimbergensi
ecclesiam S. Mari;e.
exsUtisset,

esset,
si

eam

fuisse

Eleuim
aliqua

ejusdcm
s.

alia quaidam tunc memoria superesset.

gio et Hubcrto objecta.

responsio ad argu me

Prima,
fnii

quam

Lambertus
canonici

dedicavit
S,

ecclesia
ori-

Mnsenis,

ex qua

liumoldi

ginem ducunt.
1

o:>

Nullus ante
legilur;

ipsum
quia
,

alius

episcopus
is

partim fabutma.

prffidicassc

vero

ibidem re^ionem adver-

D,
sunt,
senti

S.

Lamlierli
et

sus

infideles

tutatus est
et

Mechlinienses
ipsius
..

eum

pro

causa

tutelari

habent,

effigiem

instar

equitis

cxuiuiiutlninus. Scriptor

martyrio dno contm im tempus, quorum uhimnm

Vitm S.

ghnlio

manus
praestal

armali

exhibont.
formulaa

Anno
est,

Habm
'j
f(I

mcccct

S. Lamberti
civitas

nomen

juramenti,

quod
et ve-

ejusdemque discipulus vel familiaris, fa i; Surio edita ad diem iii Novembris diseric
rit,

atse*

aut admittii,

insertum

S.

Lambertum proximum

ejus

deeensom

tusia

s.

S.

Mariffi

Umberli memoria renovala, additaque antepatronte, veteri Magdalen,

Lamberli

Pontiflcalem

r quam
kisce

s.

nomen
est

celebre
veris

evasisset.

Ai

apicem apud nrbem Tuogreasem quadraginla annisslrenue lenuisse. Totidem annoi inepiscopatu ipsi tribunnt \icolaus in vita
ntm

multa falsa incertaque

iii

cujusmodi

primis

ista

immixtasunt : contra Danos >cl

in

73
63,

et

Sigebertus pariter in Vita tam edenda mtm, quam tn rdita ntoninr Urncri rnp ultimo

Normannos pugna, qui S. Laraberti (Btate ce partes nondum veuerant. Quam o(> rcm

hasfa-

aliique.

Quadraginta hosce annos

incompletot

in-

isti

buhv fingendas occasionem forte dedit longissimo post Sancti obitum tempore ejusdem auxiliumadtersus eosdem barbaros a Meehtiniensibus feliciter
tuit oriri.

trrprctatus est Itftdalus Sigebcrtu^ qui ntm ;mno episcopatus sui xl martyrium subiisse scriptU;

nhfur

s.

uitoijitin

Huberti biographo conformius est, quia tam pauci menses fttl complendum midefuissent,
ut

imploratum, unde equestris ejus efligies etiam poQuod <le Musenensi templo alt, infir-

num quadragesimum primum

an-

marc non possum, nec certo admittere ; cumvetus/atis amor multa hujusmodi soteat flngere, et Chronicon istud, quod a<l annum usgue 1530
pertingere annotarit Papebrochius, ad id persuar

nos quadraginta et ano potius. qnum quadraginta lantuiit e retjissc ab illo dici debuisset. Hint pro ruria tlc ppiscopatns illius initio opiniont
erutltti aunitn,

ejnsdem emoHualem

fiierunt.Ma-

billonius
ptirt.
1,

Actis
fiii

Sanctorum sui
et

Ordinis Sec.$
circa an-

dendum minimesit idoneum.

106 In ea quoque
parlim ineerta.

pagg.

77 cmtlcm ejus

DilifB

ripa S. Marim
est oerisimile

cccle-

iiunt
a<l

708

reposnit

qnem
num.
i,

tom.
uti

2
rt

Annaliura
Coinlius,

siaiu

)(<'

"tiii

fuisse,

parum
ad Acln

ex

ii$,

eumdem

aiinum

qum
rii,

Sollerius oariis in tocis tam

iitium

Commentarii prmS. Itutnoldi,

1'ornllnrit

de

il-

determinarunt, repetito ab anno 668 islorumiQ uiinoruin iniUo ; quod et alii fecemnt, uuos nii
interest nominasse.

lius temporis

Uechlinim siiu statuque disseruit. Ve'Prajeclensis

S.
cititatis

riitiiitimen ex

ficinia satis

4US At Putfiiix ous

in Critira
alteri,

veri&imile est,
colis, iia
tis

Lambertum, ut Taxandrim in-

num.

non

ud aununi Christi quam anno 707 martum

<piod

,ii,..

ck

etiam Mechliniensibus aliisque Braban-

ttjrium
S.

istnd

illigandum contendit
esse,

Cfmstum annuntiasse, ideoque eumdem tamqiiaiu simni. niilr S. Ilumohiuiu. apostolum non
immeritO
ni>

Theodardum anno 667 occisnm

ipsi snccessisse,

eodemqut

Lamk-rlmn

tum quod hujusSanr

illis

Itonorart. Quot jiorro unitos sanet

ctus Episcopus Taxandris

ceteris convertendis

impenderit, nusquam reperi. Ceterum Sigebertus

et

cticorpus Trajecto Leodium anno 720 iranslalum rssr crederet; quod utrumque ad diem \ Septetnf est, si bris tu S. Theodardo 5 3 refutatum jam

Nicolaus deinde agunt

de pio S.

Landradm

in

Belisiensi suo

parthenone obitu, apparitione

et se-

pultura per S. Lambertum mirabiliter curata, de quibus ritm htc niiiil prmterea annotandum hahea-

qnantum ad ultimam partem attinet, infra /"" refuiahimiis. Sed ncc annum 708 | ''"'" enm u emortnali certo assignare audemus.
nos,
/3

mus, laudati biographi consuli possunt ejusdem Sancti martyrium progredimur.

nos ad

mense Septmbri anni 0f,S, an 00 m&W " est, rio coronatus sit, iacertum pariter n*^ c duobus aunis S. Lambertus in episeopatum dem snccesserit, adeoque utrum " ,! """"'"
dtts

dictis

num.

11 nott satis constrt,

an

S.

ThtOl

708,

an 709 supcrrirerii

Quam

aliunde non suppetunt certa pro Sancttemo determinando argumenta, ispro

ob rem tf alterutro an

""l''^

liltabcndus est probabilius, quocumcetera;^ uliUSp quissimornnt hiotjrapltorum dicla fai

componi, quique minus

difficultatis
g

cre

^'
4*
'
(

veroesseannum709
probaliintus. ideoque

infra

^
'

num.

kunc velutiprobabiW cti supremum in margine annotammuS' enim Uuhcrti hiographn. a cujus exts nos recedere coyit, omnino standum
109

^.J^u*,
sr ''' /
'.[,

^
/1[/( j

******

Non eadem

tamcn,

ut

'/"'.

omnibus hac

sttper re r

est sentcntia.

U*

11 *

no-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.*. /,rr'
fflffl

53-

diuturnus

10

annorum

episco-

112 Sigebertus

i
,

Chronico,
Sancti

ubi initium

<1

-<<I

displweret, a tus ipsi

ttopatii
'irin

in Dialriha

Trajectensi lib.

cap. 6

tamen rfe Epimartyrium ejuseiiam

Seplerabris.

anno 658
et

fcOCKttl
c. s.

affixerat

cmdem,

additis

episcopatus annis,

statuendum censuit anno dccvii, aut

uti

serius,

dicelur,
-

inguit,

xvn
'

ad annum 698 repofuit ; quod fabulasuntab cnutitis txMolanus in Natalibus Sanctorum Betgii, et ptoste, utrumqut secutus Baronius in innalihus
fecerunt.
in

uursum lH s
,,.,.

" tan,{o

tom

Februarii

,/,/,.
ii*"i

iii

posse

idem illud ante annum pronuntiavit. Verumtamen

pag. 707
in

Bucherius oero ii> Chronico episcoporum Trajectensium et Leodiensium, et Mirmus

Fastis

Belgicis episcopatum

anno 656, necem 696 inneilla

vLgesi de episcopatu Tungrensi et Trajectensi, cap. xi in eadem senten, o \n Maji prmfixa, non satis con ntrilhms. ait : De anno Cflldis

xuerunt.

Verum

tota

m
||(

de SS. Sergio Hubertovclut fabulosa explodb-

que narratiojam dudum

tur ah eruditis,

quod in codice Ms. AnresB-VaHis scribitur passas aano secundo Chilqui forel anaas Christi dcxcix (jeberli regis,
prffl

reliquifl

placel

Diatriba de episcopatu

inter quos sunt Henschenius in Trajectensi lib. 3, cap. 9,

ne q ue
bo

imiic

raultum

abest

Sigeberlus
dcxcviii.

in

Chroniea
,

Mabiltonius Sec. 3' Benedict. , part. t \nnotatis ad vitam S.Lamberti, Cointius ad annum Christi708 t n>n. (8, Pagius, et quotquoi </<-

assereas

passum

anno

Sed

ac-

nique Sancti
Consuli
S.

caraUus
ej,is

eruut

(liscutieiiila

x\u Septrmhris

die

nostri martyrium <></ seculum vm aliquotannisjaminchoatum referrt non dubitant,

rtiant potest iu operc nostro

multi alii scriptores,

secult vn finem etiam prmsertim rerum LeodienJjwm, mortem illius referunt, sed ex alio pror$us, quam Henschenius, capite. aliaque nixi hinntali. itoria,
rejecit.

Ad ejusdem

ad diem
de

ix

Septembris

Commentarius prmvius

eodem

quam

ipse

non uno

loco inter

commentiua
Vita
,

Sergio g 0, ubi ista ul antiquioribns ignota, meritoque suspecta habita sunt. Ego vero eadem certm faisitatis arguere non dubito, cum ex supra </>
ctis

110
nutr <H r<pl<

Narrat

scilicet

rVicolaus

in

num

S.

cerlum sit, S. Sergium aliquot annis ante Lamberli mnrttjrtum nhimsr. neinde quis lanta

gff,

S.

Hubertum, suadente
limina

Lnmberto
,

[}

m<S

''-

stolorum
3,

Uomam

adiisse

t/uo

ad Apotempore

Kg

Pnptr,

K-

rrlata

l Catkedram S. Petri ibidem tenebat. num. 73 et sequentibus scribit, S. Lamquo contigit, berti martyrium eodem tempore, laudato Sergio per angelum nuntiatum esse, ipsifjite ut virum Huberab eodem imperatum inm nomine, qaem eodem die in basilicam sanctorum Apostolorum principum introeuntem ex

Sergius

Deinde

prodigia credat incerti temporis fideique scriptori anonymo, dum de Usdem altum silet ejusdem S. HnhcrU biograpkus, >/>*<<is discipulus aut familiaHs, quique propterea hmc nec ignorare potuisset, nec debuisset prmterire.

H3

Lubet verba

Ulius de

S.

Huberto ad

epi-

'

antiquii

scopatum evecto ex editione Surii

gloriosum
beatissimi ac
a

hic referre. Posl

antistitis

bingraphi*
ignota.

praBcellentissimi

Lamberti
ta

rebus

eertts signis

agnosceret,

sancti

Martyris in

epir

calem apicem apud

annis
strenue
dereliquil
posleris
liter

humanis excessum, qui pontiflurbem Tungrensem quadraginferens,

,

scopaii sede
ea.

successorem ordinaret.

iddit prmter-

viloa

pastoralem ejusdem S. Lamberti

ab

mrgam,

scit

morlis
el

quidem exempla autem acerbaa viriPastoris

vesli-

pedum, ne /wa dubitandi ratio superesset,

tifici

Poneodem angelo traditum, et consequenter Hubertum a Sergio agnitum et epUcopum conseoratum esse. Vnde vero kmc hauserit Sicolaus sicindimt Mnalilrr autem a Papa Srr.Lrio eoibmi
.

ferendo discrimina,
inhsesit,
et

summi

giis

qunntura
aperuit;

amoris circa Dominicas

utpote

oves
vita?

haberel,
contulit

quibus
quibus

et

rivens
raetuit

pascna

el
,

pro

n"i

mortis
pra?sul

subire
ejus

dispendia

die

cognitus
sui
sit

(S.

Hubertus,)
pei
si

magistri
certior

Lamberti
relegat,
et

de et signum
a

nece
baculi

dilecti

-'-ili

Hubertus venerandus subrogatar episcopus, cui non

ejus

fnctus,
illura

quis plenius

scire
viris

desiderat,
fidelibus

Bbellmn
eiliium

qaem

iii*

vita

conversatione

ipsius
el

Hnberti
haberi

Ua ipse \'ii<<m S. Huberti ab ejusdem episcopatu exorsus, laudes ejus qcstaqnr prosequilur, nulla mentmnr facta >ic lam prodigiosa ordinatione t qua >><l commen\landam
erat virtute secundus.

ante
f,

episcopatum, a plerisque apud aos

qou
est

sanc/i episcopi sui sanctimoniam

potuisset

nihil

ittustrius

'i

legj

111
P" nmtltm
I

dubium. Libellum hunc edidit Joannes Hoberti Sopresbyter in Historia

s.

adferre.

Quid causm etiam fuisse dtcc-

rotogna cietatii Jesu

Huberti, in

Biiirfo

M "<mftir,

non modo ea, quss ex Nicolao mox attigimus verum etiam alia referuntur non minus mirabilia narrantur, Nam teste anonymoillius scriptore, dum S. Hubertus episcopah mnnus depreearetwr ecce omnibus diviuitus
cujus

cupite S

mus, quod memoratam de S, Lamberti martyrio revelationem per angehtm 5. Sergio factam ignorai crint autprmtermiscrint Godeschalcus, Ste.

phanus, poeta anonymus, tnselmus et Sigebertusi quiii. inijiiani. COUSm (i/frrrnu/s </iuim qUOd mhil Ui/r acciderit
II
i

'

pontificalibus

* looo

Lamberti indnilur, qn subito martyrii ab angelis translata sunt ei. CumIt.

har cantrnrrrsia phtri- Retpondetur nl argu: bus agere, nisi exstaret quidam tibeilus inscriptut pro fine n de tempore el causa marlyrii n. Lamberti, TtmCitti vii

Xon opus

CSSel dr

qe

istis

indato sola
beata

stola

defuissel

statim

stola

grensis
rica,

cpiscopi

Diatriba

chronologica

et

hisio-

serica

auroque contexla Huberto per angeecclesiae TnngrenVirgine Maria Sis pairona, ost transmissa. Nicolaum descripsit Asgidius Aurem-Vattis monackns vn Additionibus
alba

excusus Leodii anno 1079, in qnn non asse-

um

quidem memorata prodigia, sed S Lamberti marturium sub S. Sergio Pontifice contigisse, >-<irt>s
riiiifnr

'"I

\nsrl,num,
rr/

cap.

2/

in

S.

Huberto
Fisenus

eumse-

aemque
Bistoria,

eitatum
in

anonymum
cum

tam in

argumentis defenditur. Auctorem hujus Diatribm, f/ui nomen suum i;>si non prmfixit, fuisse Renatum Franciscum de Siuse, canonicum Leodiensem rt

quam

FtoHbus ecclesim Leodiensis

abhatem Amaniensem, atque Eminentissimi Cardidici. dinalis Slusii germanum fratrem aliunde Swiptionioccasionemdedilitlustris8imus intonius
.

Wendum
.'/'"*

existimamt. Porra
seculi

laudatus S. Ser-

initio

obterit,

ut in

vm, anno scilicet 70t oet 7^2 hujus Commentario ad diem ix Seest,

Ptembris
rt

probatum
MCuti
vii

varii S. Lamberti martyrettilcrunt,

"m

u,l

finrnt

trsum

lamen annum pro

iltius

sua

item

sed ad ditaria de

Venciensis. guicum > Historia Gallice edita, tam causam, quam siu, ecclesiastica, martyrii S. Lamberli, quales a Leodien-

Godeau episcopus

annum

fyiseopatns

initio sententim.

sibuspassimcreduniur, cttm eruditis neotericis ntvi scrthrndus nndinas gasset, laudaiitm Stusinm
71

seu

Septembris

Tomus

V.

538
AlO-OHR
c.s.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDKBERTO,

rus

dictam Diatribam cxcitarit. Non est mrum nngularia Godeav asserta, qum ad substantiam rci
seu

monachu

ceesum

refcrt

annis a

non faciunt,

uti rt

'/""'

tJMtl

OppOSUlt Slusiui
tan-

****. Statue/annTt^*
mmus
sit,

responsa, refeilere amt probew; verum ra

oeque enim exeunte facta

ai

potes,
in

cum

ntl
,

"

tummodo referam, confutaboque, quibus hic Sancti martyrium circa seculivn finem. sedente in
Apostotica Cathedra Sergio, collocandum essepro-

Aprilen,
fingas
ruisse
j

*^
m
V-

CBedes

mcident.
probabis

Nisi

r"

not| l-

'""i

translatione caesum
teste

nullo

GpinJK

^**
'

dmquam.
et illius

pugnat.
I

Dccxrv
tioms
a

labebatur
n. Huberti
,

salte.n

|.'i

Uaque cap.8 adversus Henschenmm noait

:

igUnr n **** decimusi isquartua

fti-ilina-

nii.-i

Q SlUSiO pTOfiurtn; oc pri-

simm hmc
gnilum
Martyris

Scriplores

nonnulli referunt^cobeali
Viri

fuisse,

Deo admonente,
et

ob-

mo
Inr,

nstendi-

iium a Sergio PP.,

nostri

ab

eodein B.

Huberfum
ordina-

xmi Seplembris anni Chnsti erit, quo Sergius adhuc Sedem

tinebat.

dcc

successorem divino jussu

Hactenusille.

iltST*** *!**

Admittimus

Grimoaidum,

Hanc narrationem fabulis accensel HenscheAniiqnam taalii. nius, quam recle, viderint
tum.

nstaih ex Plectrude uxore Rlium

/w m
\

men
qui

esse,

Nicolao, diffiteri non potest, cum a duodecimo saculo scripsit, tamquam a Majotradila

9^Francorum,HistoriajusmChildebra^il
scnpta, auctor
et

iibetli

de Majoribus

ribus

jns auclor (ut

bbula huhoc Henschenio concedam) easaltera

referalur.

Yixeril

igitur

Blale,

qua

recenlior eral

B. Huberti ordinationis

memoria.
liare

llaque
,

si

narrationi suse

fidem concifuerit
est,
,

volebat

nisi

prorsus

amens

iis

saliem anniseam consignasse credendus

accidere
poluerit,

quibus

ne primo aspectu

Annahstu Metensis, quos Bointi "* '"I annvnn / 1 num. l exhibet, "'""""" consensu testantur, Annum etiam c&dis et mensem ibidem Z crfirimitChroniconSan-Dionysianum.-nccxn Di Gnmoaldo in mense Aprili, et deposi PipZ in mense Decembrio. [d eumdem am
't

dommrT

talsitatis re-

tltam

l(m

imo

VI

Unde tabulosa sit, necne hsec narraparum nostra inlerest, dum ex ea coDstet, relatam jam tum fuisse beati Martyris noslri passionem ad annos Sergii, et non Constantini, qnem inter et Sergium cadunt Joannes VII*,
darguerelur,
,

ido in Chronico, aSlusio laudatv b, etiam addit, Theudoaidum , focum

refert
dt

tio

imc, vil

Joannes Vill
1

"

et

Sisinnius.
,

10

upinionem
t.int

tl~

ciiiu

Respondeo narrationem

nusquam
a

patns fui Grimoaidi a Pippino substitutm esse anno tncarnationis Domini dccxiv in Aprili. Admittimus etiam auctoritatem biographi S. Huberti, secundum quem itie S.Lamberlicoryui terliodecimo anno sui prsulatus Trajecto Lrorti

mm

Nicolao
traditam,
dicat,

asseri,

diun,

transtuiit,

ci

in loco, ubi

passos

est,

rol-

majorihus

ant ut

uiui esse

talem ab eo referri;
legi

cum tantum
a

eamdem
edi-

Luin anti-

tjuam,
ii-lit:

quam

libello,
vita
el

quera

vims

fiokubus

tum de
hcri
viri

locavit.Sed negamus, ante conditam aut ihlatatani a S. Huberto ecciesiam, nutlam aliam legw fuisse, qum S. Lamberli nuncupata fuerit; qwi
et biographus Hubertinus non asserit, positum diserte docet Godeschalcus.
\

conversatione ipsius
plerisque
esl
:

Huberli ante
et
Iia-

ei

cui op-

episcopalum
et

(Leodiensibus)

legi

non
sunt

dubium.

Non
cum

soii

Majores
tu

fideles

sed cujus

temporis ki fuerint,
ipse

ipsius

uini indicat

Nicotaus. Quinimo

nutlam

cti

num. 23 et sequentibus de cul- fwfjiwi Legia non diu post obitm Sam- &" inchoato muita habet, qum in compendium
19
in

Hic

Yita

II,

oiila

narrationi sua auctoritatem ab antiquitate vindirrt. cumque nec synckronus s. Huberti biographus,

contracta subjicio.
vilia

Posl

tuec,

inquit,
ubi

\\\

piwfata
Dei
ac-

Leodio
fudil

infra

cubiculura,
,

Sanctos
divina

nec

Godeschatcus ,
nec

nec Stepkanus

nec

poela

felicem

cruorem

lummaria

ex

anonymus,
nique eam
verisnnilius

Anselmus,

nec Sigebertus de-

censa potenlia irsplrmlebaiit. Subdit. iirumquea>

umquam cidisse t>el audissemdeanturf est, eamdem secuto xn antiquiorem

Quid igitur mirum, si is in assignando ifiiu sedente S. Lamberlus cmsus sit, erraverit, eumque Sergium crediderit, qui tanesse.

non

Ponttfke,

ob furtum uxoris sum ab todem Sancto bis monitum castigatumque ; duos item alios eacot, divinitus jussos eamdem cellam venerari, visum recepisse. Quo audito, prosequitur Godesckalcus,

i/arn

cmperunl
tione

tum septem telocto annis anteistius martyrium

ntts excesserat? Porro errasseipsum liqaetex tempore emortuali S. Theodardi, annisque quadraginta, quibus Lambertum episcopatum gessist

de die

homines Sanclum Dei debila in diem ju.^ilcr expelcre

locum
illum
venerari;
coepissel

ammira- F
ei

ewa
jam

magna
cura
re
.

diligentia

ei

basilicam
amlitis
,

populus

ibidem

a-diOcail-

miracfllis

per universam regionem

pro Servo
suo dignatDS
dabal

se,

asseritnonmodoS. Hubertiprimus biographus,

lam

quaB
,

Dominus
omnis

esl

"niiii
naii.

etiamipse Nicolaus, atiique supra nomir Adde, quod scriptor, qui tanta prodigia, antiquioribus omnibus ignota, commentus est,
ceteris

ostendere

populus

laudes

Deo.

Addit
citui

et

in-ijinnn,

odam

nomine, cmampartter,

$pe ducta

etiam pro

nullam fidem

mereatur,

dum

auc

ad eumdem locum accederet, '''<""' appropinquaret , intocato Sancto,

alia obstant.

Ad atterum argumentumprogredior.

impetrasse.

117 Sed ne solis conjecluris (verba Slusii sunt)

sfcundo, btUilicam S. lamberli.

Tum
et

pergit

Itera

ex

lioc

:i"T lllh
sa-

concurrebal

mistus

vulgo
,

populus

ulriusque
in

niii

videamur, certum et ava^ce^cv temporis illms charactercm exhibere lieet e\ morte Grimoaldi
cedenti
,

xus,
ipsius

senes
Sancli

parvuu"

ad

basilicam

lonor

aedincandam, sicque
esl.

ausiiiantt
ubi
in

Pipini capite

ei

Plectrudis
,

lilii,

qui

ut

prae-

velociter

consummata
flde
in

Similiter,

vidimus
luil

anno
a

Christi

occxiv

luraen

e\

recepit,
ejus

credentibus
est

mense
S.
ii
,

Aprili

caesus

Rangario
Vitse

iw

basiuca

nium
120

basilica

nomine
el
,

consuMicW

Lahberti,

Leooici.

Scriptor

S. Huber-

assidue

venerata
Ktiain
lideles

ejnsdem familiaris ac discipulus,

circa

basilicam

narrat hanc construclam fuisse a beato viro (s. ttuordinationis

B. suse

devotl
et
fabrili

Deum i/oarte

ument,'
-

composuernnt
runl illum, et
jaculalus
fuerat

leclum
siC

oitWj
Mi;l ,l

berto)
quippe

annum xm. Eo
in

posuenint
Ibi

illum

m
'

anno
iv

Lamberti
Maii, cujus
rilu

reliquias

illam

P.nitifex.

Dominus
""
J ; '
!

translulit
feslivltaa

Kal,

solenni

annua hodiequo celebratur. Rene-

translatibnis

absque

numero

virlutes

atque

" h;1

""

^
n

1
|

tus est cotidie. Poet

hmc Godeschaicus

Sancti

ritio-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

A

b3q
"/
i

fifonem
,/,,/"'7

aiini
'

circulo

pwl

mortem

expleto

lertio
(pii

Carlomann

regis

ul

Dodonm

ceterosque

parricidas

alteram denique ejusdem apparilio/''" / ""''

nim anno Christi currit. Numera nunc

sive
xi.vi,

dccxliii
retro

u\ Uajoris-domas, ) \el dccxuv con*

annos

Aocroti*

cs

xxx

et
ic

xvi,
Scrgii

^iSTww*
W
"f
'

&wm

""""/""-

ct

in

finem
;

seculi

septimi

"",li

</"/" r d Iransiattone Monti ^c Hucbertus, inquit, qui Sanctus autem discipulus fuit, quique illo fandeberti
in

W"

Ponlilicatnm
berli

incurres

snh quo

scilicet et

Lam-

mors
!)<

ct

Huberti ordinatio couset/uenter conmlnt itniti

probat

tigisse

debuerunt.
tronslattonis tempore tihnis nssrvt.inr,

''i
>

nac

regione

ponlifex
rei

erat,

auditis

\?A

ru-nlis
,tc

.ordinem

diligenter
<'
l,

inquisi''"/'-

sed triginta istos episcopatus annot tx scriptorum,

'/"'"'

Cl1

"'"

"l"'

anll " s
ge

quorum
re.
ijiuui

ntitliini

nominat,
S.

]%de rton

possum crede-

aeadem

narrantur, conquerentis tneti de fnrto

et post

relatam

am
post

Hes quoque, a
s.

appantwnem,

Huberto post transtatum LeLamberti corpus gestas, non probai Slu-

JZc0cosiUuminatos t populiqueadloc
eonstructam jam fuisset tatranslen-etur. Verbaacctpe. populus ibidera
,;!,,,

mar

basilicam icon Z! fluxum.disertisverbis dicmr,

priusquam corpus
crepil

utem intra annum 7-J'i, qno tramslationem factam esse dicemus, annumque quo Hubertus obiit, fieri i<< potuerint. 727
$ius tantm molis fuisse,
,

Certe nikil ejusmodi in ipsius biographo synchrono

ejus
ill.us

,,,

Postmodum
ei

et familiari

legitur,

multaque de hoc argumento

lambrrli
,S

honori

nomini
el

adificare

[ex

virlutum

prptti

*"

t/nputoiit-

"
L
11

m8 gnificentia
irl(ini ,

admiratione

animalus)

bonesli

eccl esiam,
, J11S

qna ad angmentnm d.lalaoda muHun. profecil, ul quamvis ille locorpore,

fabulosa a recentioribm iradi noii dubitaoit Foxdtonus lib. 3, cap. i, uht Hubertina Leodii mtrniaceteriscommentitiis annumeravit. Ceterum non est hujits loci ea fusius tractare, qua examinari
refuiarique
bris,

eius

carerei

tamen
el

et

ex

aidificio

latius

poterunt ad diem

Vovemr

ecclesi ffi

pateret,el ex meritis

miraculis ips.us,
scilicei

quo sanctns

ille

episcopus confessor colitur.

E

aod

semper prasens esset, beneficia Deo xmpeopem suam implorantitus a Sigebertus in \itraque Vita, wi irando. Vonsonat
ibi

,,,,,,

scilicet
in
-

etiam,

Storiut,
leqi(ur

His

Hentri nomine laudat miracula cujus cap. 25 post eadem augebatur recens veneraUo novi

quam

IX.

Causa maptyrii
alia a

alia

duobus primis
assignata.

biogruphis,

ccleris

devotio basiUcam Sanel accensa populi Patroni quanto devotius. Demde oto ffidiflcabal tanto ciftus, Legiensium devotio 26 sic orditur : Haec
eaput
adeo
Dei

ino

placuil
ccelitus

ut

jam

crebro
ut

mniiis

fidelibus

visio

appareret,
martyrii

sanctus
restitue-

J\ltera,
ptoribus

ijuw

majoris

momenti

est

o.

scri-

Pro causa
vitirlyrn Co-

Mertyr
retur

relalus
etc.

Trajecto,

lo<*o

oentilata
S.

controtersia,

ut de

causa,
ih-

detehal

hac

igitur,
S.

qualiscumque ea deLamberti
Leodici

ob

quam
ntii

Lambertus martyrio coronatus sit; Stephanut

scriplis
alii

mum

fuerit,

basihca
filius,

Grv-

ilmn

primorum biographorum
speciosiorem

moaldus Pippini

pro palris

sui

mgrotantis

salute deprecans, occisusest Christi

mortem autem Sancti quinto vet Trajecti, qmescente'etiam tum sacro corpore celebris <><'wriit miraculis a Deo illustrata, jam
ea,
s. Lam serat;idtpque auctor Diatribm emortualem revoeandum berti annum ad Pontificatum Sergii conatur cx anno cmdis Grtr
essc frustra

anno744,post sexto, quando

lauream cum kmrere minus antiquis sancto Vartyri adserere. Godebiographus, qui schalcus omnium primus Sancti conoixit, ui dictum est t ipsi aliquo tempore fortc miquique multa se de eo ex if<<>i<><-><>< ejusdem
malunt,
nistro,
et

exsilii

socio,

didicisse testatur,
allegat,

non

aliam cmdis ipsius causam

quam

Galli ac

probare

moahh. Sanctique translalionis, quam anno , tel~T>, et mense Decembri, non Aprili contigisse t3probabimus.Neque morari nos debetReneri seu r transSigeberti auctoritas, <l<un Grimoaldi cmdem
72i
'

> ecctesim Trajectensis boHioldi necem; qui cum crudeiiter debaccharenturt na hominesque impieei <<>sancti Episcopi amicis t illo penitus ejusdem

ah

scio.
rinill

commissis manibus interfecti fuere.

Hontm

latinni pnstponit,

cum

ea minime tanta

sit

<"

possit

rationum momentis, opponi.

122

<jua;

produximus,

ullo

modo

r' r '""n

SU

sententtn sua
uniiuniiu, Ta

..tomanda Postremum argtmentum pro confirmanaa repetit numero Diatribm auctor

'"

rQumci

(um

quos S\ Hubertus in episcopatu exegit. eadem, inquit, S. Huberti bisloria confirmatur, quod asserimus. Illum enim annis ul mi-

quineus, oir dicttur, ut cum potens, tam impotenter tulisse mdes Lesatellitum manu arfS.Lamberti collecta nec Galh tantum ar llw/tt, per(/(i*"i aiam "" giam admtaverit, . \ptum /o , qwsqut lamulos, el iptum cussores sed et obvios oralione proslralum <nit\ sanemm Episcopum hmc eonlroversia in S. Lamit. Verum cum
.

cmdem Dodo quidam, eorumdem consanxmpnmxs < Pippini HeristalH aula

ttrmer

berU geslis precipua

sit,

operes pretium erit (iode_ ,

nimum
aarrant
aus

triginla

calhedram
;

episcopalem

tenuisse

scriptores

et

res

nb eo

geslaa

non nutranslatas

schalci cerba hic ritulisse. ,; , vita num. IS

. i ,

temporis
beati

spatium
Martyris
vocal

requiruut.
reliquias

Post

enim
erexitj cinxit,
stolo

Leodium c^
i"

vico

stqutnU stc ari : DominM focassel S. LandebertQm (-11111 Et jam dignam pedderel ei mer', propter lanta merita
<<

ctedem Galliet
Rivtdi assignant.

ignobili,

civiutem muris episcopali sede translata in ill.un iegibus ornavit, basilicam D. Petro apont

Godescalcua,

,.,a,.,,

iusiiiTexi-i-u

imi

homines, GeJadvers.tatem

te^germanus
, |us
,

snns

sffivienles

ecclesiffl

B sna

.
in

tanla

opera peranm-i

construxil

et

ut

compendio absolvam

' ,

;1

vem
,
Uficis

nl
i', s

nullus eos

ferre

posset;

nec evadendl
I

Bessit,

quaa

non

xvn aut xx annorum,

quol a

ante
et

illos.

Heplei
cal,

em
itH
erat

on-

iranslatis
lluxisse

obilum Martyris reliquiis ad ejus narranlur, sed longe majus lemporis inbeati

ira
,|

trisUUa, ac

magn

com-

1,
.

inlerfecernnl eos ex humiUtate compressi,

...

-emllum exigere videntnr. At bnjus beali confessoris reliquiaa translataa sunl anno xvi posl ejus
onitum
(

LerUoeornm.
jom
s

diebns

illis

Dodo dome-

adicU

principis

P.ppini

propnw

ut

teslatur

scriptor,
S.

qui

translationi

in-

,-,,,
l'r".,i

eoruni, qi

-erfuit,

nempe ejusdem

Huberti

biographus)

posseasiones

interecU fnerant; . muto, ei >p obscquio ejus

poe-

i>40

DE
Cum
ad
audissel
collegit

S.

LAMBERTO SEU LANDE13ERTO

nccem
proxi-

AucronE
C. S.

pneri mulii.

autem

Oui
Sat

morum,

magnam
bcllaiulum
,

Ussimorum
tificem
in

copiam virorum forniuxque irruil ad

noscendo Irum,

neccs
dicis,

d ictor rum

Wrpo lc
ue carn e
ran

(ra

memor
ions,

interficiendum
viila

,,

beatura
,

cui

virum Landebertom ponyocabulum eal Leodio, sita

m,

^
pos-

qui vocatur Mosa. Ita Oodeschalqui deinde indignam sanctissimi Viri cmdem pergii exponere, nulla alia marlyrii causa assicus,

supcr fluvjum,

Pnesulis exitium ccepit disq nir8re

^iorando
illi l,,s

,i

uilius

U?+,
,._
. '" a

Alque

panter
lf ,

Nec aliam innuit Stephanus, Leodiensis episcopus seculo x,secundu$, ut diximus, S. Lamberli biographus, qui cudem, licet aliis tcrhis,
gnata.
enarrat.

x;i ,

Ex
to

hitee

sea

M fsw
libertate

habmu,, secuh x
,

/,',,

de

*Wt,

'

mulllx

,cka.

lGaUietBioldic<Bde,
poeta

120 At
1'oeta

anonymus, Stephano synchro-

edTeiT<

n,C ">

gelica

anony-

in

mus

isti ihliiii

aliatn

nus, prmter allegatam causam, alteram ex fama memorat, Dodonis sciticet in Sanctum odium, ob

improh

mqmadulteno,

incitatum

/.,',""
l

Kfi?"*
"" ta

improbatum Alpaidis sororis sum cum rege, id cst, atm Pippino Heristallo Majore domus regimpellicatum. Verbapoetee, quia alibi dare non possum, hic subdam, exarsus, ubi supra desierat.
Sanctus enim
cta,
Iniulit in noctes telris inslantibus auris

anonymu amplectendum, Stephanm

pu,, velnt Godeschalco scripLi
coa-ro
t

wogmtum,

rejiciendum

mZL?Z
<,,

qoam

termittendam judicavit. Utramque etiam affert, magisque exponti

sertpsit,

ssepe

ferens

jejunia

san-

"
isi
is;i ; l

snhnii

prti-

apud Chapeavillum
;i

escam, Clarens rorifluam praabebat luna lucernam :' riiima oamque dies astabat semper ocellis fllius, unde bonum fecit cerlamine cursum. Eheu! musa canens causas canilura doloris
,

Saepe suis

cum

visceribus conduceret

-^-T
11,11

**.*. r/'-M/S.
in
(

in Gestis

l,unl,,-io,
l

,,sv,,

in,,n

.,

m,

m ,/:; 7"

vflmiurmarLynujn.cujuscausaduplexexutit

^
'

rerum ecclesiasUcarum duos quosdam

habel claras inducere voces Inditus, ext nsis efflans binc inde labellis? Stridula quas dulces effringet tibia cantus, Garrulitale cavas mulcens hinnitibus

Quis nhi

Daiiis

f mterfecerant;
di.ni

beal]

Mart

quod corum proximus sanctam Pontificem causam

fuil

SSZ
nesciente
Du,l
sui
.,

P^opinquis,

ip S o

qui
retorsit
jor . do .

odu.

Altera
regia3,

causa,

aures?

mus

p ipilUis M
Alpaidem

Saitando coram quis

face

libidinis

alnlierina

el

arridendo jocosus

succensos

memorati
conjugi
Sunciiis

Histrio gannitus exlollel voce decoros? Unde prius calamis efflabas gultura plenis

Dodonis
Plectrudi

sororera

LegiUms

superinduxerat.

De
in

qua

re

Spumanti (acie,mento vibraia subacto,

Inde redundanles adduces daccida flelus, Emitiens tremulam lugenli pectore
Attrectare

Dei

Lamhcrlus,

tanlum

princjpem

perhorrescens facinas, adullerini criminis eom arguere non reformidabat ; el nunc terrores divini
judicii

vocem

minitando,

necem

nunc
el

cantu

cum

lionestalem
adullerii

legalis

tha-

coeperis
csesi.

almam
diei

lami

Landberti sacri diro jugulamine 127 Ergo propinquanU

nempt Pippim
pellicatwn cum Alpaidc

commendando,
effecerat
nt

obscoanilatem

detestando,
fine

hoc apud ferocem animum

,

Vir apo-

Cum

supremae

stolicus

rite vocari Sacris pro meritis decorandus luce perenni Ecce duo fratres, nam Gallus et inde Riol

Sanctus Domini deberet

jam

in

foruicaria

minos
uoiuit,

insaniret.
iiuiis
,

Quod ubi

illa

primum

sentire

agitala

libidinis,

ilUS

internuntios

convenit,

fratrem gemebunda per contumeliam sibi a Sacerejus

instinctu

Nomine sunt
Insurgunl
prapdis

dole illalum
uicli, torta

memorat,
vila
:

aversum a
sibi

uc feee
viUas

li.iuali

se

conqueritur
divortio

pariler,

per

principis

ledw,
Addicunt

alque

per

agros

famulos predis et .erbere pressof morti; ,,ui , lon

tolerare

fore,

Lambertum

animum, commodius privari, quam a lanto

insidiatoris
interitn

vi-

ro
sibi
sidii

separari

hoc
dis-

Dedecusjd
EfHciunt

lcuntes
ne^

noiun,

per

possc praestari, quod

nuliius ab invicem

amicos,

penjue

deinceps
ille
;

infortunium
statim

possel

interveniri.

Bi-

bit

Qui

late' Landberli praisulis almi nimis audaces, tulit j 10c cun,

iransfusum a \i|icrca snroris

lingua
regiffl

vane-

num
fama
'

armat
iu

t-\

domesticis

doinus

nlini

vi-

in

necem Episcopi
Sacerdotis
quia
ei
silji

mililes

auxiliares,
crudeliter
illi

et

miser,

Aensi stimulis, el cordis vulnere ltesi Atque irrilali, ceu crebra pericula passi Non potuere pati lales impune reverti
rmif Atque adversantes mortis misere tenebris?
1

dum

necem

giassalnr,

nescit,

asternam morlem,

flaem

to-

borum
130

perpetuam parial vitam

etc.
differi

Sperantes juslo tunc indignamine duci Consurgunt ciUus, confisi mente

v
dictis sic

Ab hac editione Chapeavilii quam Martenius et Durandus tom.

,
collect.
'

sa,

AmpiM
f

^^
.

fr

deliquere coacti. Interea domui Pip|.ii |)11 lcipis .,,.

,

His etenim

veterum scriptorum u coL84ocurau\ uiinos codice Andaginensi, quem unte sexcentos, vwente Anselmo, exaratum fuiste &
ex
Ms.

Httjus

erat

sceleris,

genuinum ejusdem fatum

Dodo
'

dictus

de

Jam
Sancto re/Mf/lCMSUI
a
;

" qno Qdentes, pa.riam vexasse putantur d.cli fralres ejus de carne propinqui. 128 Perlur enin, trito mnltis sermone,

no.nine

esse, cujus editow* Chapeavilto exemplar dumtaxat compendim w seqm ibidem pronuntiant. Hic igitur col. $48 inu * toto cap.6 nullo verbo de Alpaide facto,
<>
<

, nod

tttramqut
ftllllll

Prassul

Landbertus

Pravi Dodonis, pallens ob stupra sororis Ubus ad regem.quam rex cum coujuge

iiris invisus anricis

martyrii causa rejicitur vn Dodonem, Gaitt San^ licet ac Bioldi nece stimulatum. Deinde cmdes, sepultura, translatio Leodium ti '^"/"'^ miracula memorantur usque odfinem captM
sequitur caput 7 cuut hoc titulo
:

teir

viva

"in

alia
1

^"P^.proculcansjurapndorif.
""'^
et

Dodo suum

dcm

opinio.

plus exaltabal houorcm.

perhihet

Huic beatissimo Viro Uegino abbas Prumiensis,

'^ "1101
ita
scri

' 1

iiitor

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.

54 i

eetera

.lionis

^rapore,
ttdua

snte, qura in Chronieis Dominicaa anno iwque in nongentesiDomini annnra extendit. octavum ejnsdem hobita esl syninquit, Vigilii Pap*
b

pnmo

to-

Anselmus, vel quisquis istius capitis septimi huctobi auctor est, Heginonis te.rtitm truncando, eum ipsi C. S.
te

errorem
fni/iini

affingat,

quasi

is

synodum

seu concilia- fvdeconfwHt.

Christi 698,

iquileiense,
l

Unileto

contra

brareticos,

qm

beatam

S.

Sergio

Pontiflce

annum habitum, cum

circa

concilio a>cu-

qua synodo Catholice Luisse Maria semper Virgo Theoeat, ut lUmtuni uominem, diceretur; quia non aolom
affirmabant;
in

M-.riam

solnm hominem,

non Deura

homlnem

menico V, anno Christi 553 sub Vigilio Papa Constantmopoli celebrato con/udisset; cum tamen idem Hegino utramque synodum diserte distinxerit. Liquetsecundo, quam mepte tynodos *ic ranfundendo, s. Lamherli wtatem cum Pontificatu Vigitii ejusdem copitis auctor composuerit, Liqnet denique
tertio,

tnoco8

s ,,l

vrrum Deum
,

n
tlRlsaaquoa
'

Ea

Ilominem genuit. tempestate claruil Lamnertus

et
:

Tnn-

t
-

rrrensia

if^p, " , "

'

regiam doecclesia episcopus; qni dum [atc ,,.!,, ,,,,< accensus increpasset

totam iliam de Pippini cum Dodonis

babe
,

aiterius

adhuc
regni

scripturai

relatio

nobis a

sorore pellicatu. et inde secuta sancti Episcopi cmdr litstonam. (juiv virgnlis affecta subjungitur, a

prioribus

relicta.)

rex

Pippinns

tunc

temporia

Heginone traditam non

nohis tempnris
rt

esse,

sed ab alio incerti

.

m onarchiara
i

Lenens,
conjngi
,

aororem
pellicem

memorati
induxerat,
iUicitis

fidri

srrijihirr

qui pro/iterea

>Dodonis Snadenle , e
,

legiUmaa

diabolo
:

licitos

amores

pro qua re hic solus auctoritate pogtposueral publice adullern ar-xuere gacerdotiili principem non
diviui

ad prmsentem, f/uam tractamus, controversiam dirimendam. Progrediamur modo ad alios, qui eetmdem historiam, sic '<>>, inm perfecerunt, novisque adjunctis exorponderis
habere
debet
iKirunt.
1

nm

reformidahat;
judicii
,

terrorea et nnnc minitando nunc bonestatem legalis thalami

et
,

34 Sigebertus Gcmblacensis in Chronico

Christi 698 Itri/innnis dicta,
:

adanprin-

stgeeertus

commendando
terii

conlra

lurpitndinera
ferocera
ut ejus

adnlani-

uum
sic

nitm. 33 relata

detestando
Vir

hoc apud
insaniret.

interpretatus est
increpare
susB

S.
,

Lambertus Pipinum

paidis histQ-

^J^J
riam.

"

miim

apostolicns
rornicaria

effecernt,

jamjamque
ubi
illa

cipem

ausus

quou
Alpaidis

pelhcera

Alpai-

>

miiuis in

Quod
in

prili-

dem
a

legitimaa
fratre

uxori
ipsius
f

Plictrndi

superdnxerit
martyrite-

,.

mnin pereentiscere
bidine

potuit,

furore simnl

et

Dodone
in

Leodii

aestnans,
in

qualis Jezabel
,

Heliam, vel

zatur.

Vita

cap,

prolixiorem historiam

Herodias
adiit, fratri

Johannem

fratrem

gemebunda
sibi

contumeliam
instinctu

Sacerdote

illatam
regis

xens, primos Sancli biographos cum ceteris, ab utrisque aliquid mutuatus, conciliare conatur,

memorat;
> 9

ipsius

aversum

se

aniimim
ignilras

privari
,

mori Balius esse, quara tara cum dedecore; fa\it, ut Sacer-

honestis

multaque reliquis eatenus incognita sir exponit, f/uiisi ips6 tpectator adfuisset; qua omnia in com-

dos
fore

intereal

nnllum

posthac
a
:

regalis

thalami

dissidium.
b

pendium contracta subjungo. S. Larabertus Pippir num depellicatu cum Alpaide liberecrebroquecompetlans, cum acriter arguit, ct tantum non ad
ofhcium reducit. Hocaudito, Upaisdeillatasibiab Episcopo injuria apud fratrem Dodonem conqueriiur. opem et oindictam precatur. Spondet ilte, et adhibitissecum potentioribus amicis, tanetum Prasiilrm
nli

132
!,/,,.
/(.-

Bibit

ille

transfusum

viperea

sororis

i i

lingua

allo peeiore

jbonisdkui

domesticis
lites

regin
;

armal venenum domus ad necem Episcopi mistalim

ex

aiiMli.nios

el

miser,

dum

in

Sacerdotis quia
et

necem
aeternam

crudeliter

grassatur,
illi

nescit,

sibi

arguendo

sororis-sucB adulterio compesce-

mortem,
vitam.

finem labornm

perpe-

rr laborat.

ubi nil oerbis profici advertit, Gal-

tiiam parial

Hanc
iileo

passionis bjus cansam

tacuisse
,

scriptorem Vitae
ui
tit
,

ipsius

arbilror,

ne,

eorum incurreret oiTensara

notati

quorum
vacat
,

manee

jores

tali

essent
est

infamia.

is'on

lum ct Hioldum eonsanguineos suos in episcopatus familiam et bona eum armata manu immittit; quos duos, rum Sanctus paternis monitis ab Anincepto cohihere frustra studuisset, Pelrus et
dolecusvc/ Andoletus, ipso plane inseio, commissa

an istud indaginense exemplar genuinum Ansetmi Opus tit, ut laudati editores censuerunt; sed (juod ad argumenC tum nostrum magis spectat, observo, non omma ex
operm pretium
hic inquirere,

pugna peremerunt.
435

Unriim

morte

intellecta,

Dodo

S.

Lom- pfartmwB

laudata editione hic virgulis notala Heginonis esse,

inferenr berti necem ^ecernit, data opportunitate Interea Pippinus in mltam tuam Jopiliam

XnrtUlii!

dam.

pauca dumtaxat, eaque contra histoncam veritatem turpiter truncata et aouisa a ceteris. Re(juii, nniii editionis Argentoratensis anui (60.9, pag. 390 post annwn r,T2 sic habet : Hoc temted
pore
fidei

rcnit,

cui proniinis rrat

Legia

mcUS

MI

(}ao

habebat, Sanctus prmdium aliquod cum mdibus toci dclectatus, tum ii! smpe alias, toiitudine

u bi, morabatur. Inde

lus,

consilii

eausa a Pippino accersiPiptibi

synodus

Aqui'eiae

facta

oh

imperitiam

qnintum universale concilium suscipere iiiflidit. Quaa synodus racta fuerat temporibus Vigilii Papaj, conira hffireticos, qui beatam Mariara solum hominera gennisse affirmabant, in qua synodo
Virgo

Tnter convivandum suwn asacra Episcopimanu pinus eraterem

Jopiliam

properat.

obtinetque; cc porrigi religionis ergo ftagitat, omnrs convivm, ejus exemplum te* ra, ceteri

m0

Catholice
();:::/:;
,

institutnm

esi
;

ut

dicerelnr

ijiiia

non

Maria semper solum ho-

hme peilici opportuna oceasio, commuauatemeumque eum sanclo Episcopo tuo acextorquendi; dumque alii frequentes nionem
uiiiiiiiiir.

Visa

rs/

nunem
fci.ite

sed

vere

Deuni

et

hominem genuit Ea

currunt, ipsa

se

clancuium turbm

ingertt,

et ce-

vfice

(nempe qua synodus Aquiieim S.Sergio Ponhabita est,) claruit Lambertua Tungrensis
episcopus,
et

ecclesise
lo

qui

dum

regiam doraura ze,

craterem terorum mamibus tuas miscens, .arabertus odorar ipsiprmripereconatur. Ver ireserat,adulieramrepeltaf ns.ij

attquem

demu^

reiigionia

accensna increpasset

ab

iniqnissimo

briaudaciac

Pippi

*****

*"*
,

Dodone
V|

vico

aliis viris de palatio missis improconclususj inira domum ecclesiae in Leodio occiditur. Bme Uegino, nec quidquam ea de

tgreditur,SacspefaUapettn,iyp^ggerU, permtte palatto abtre

ZsMutataEpiseop

Z^datiite;ipseverolH

re amplius.

JJr

133 itinc

autem liquet primo

quam impen-

llLedU. Funt

s/.reta

senumvnde turum DomuHer, frutremi/ue suum

testatus,

co

do-

542
Ai-iuiiK
c,

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBEKTO

nimum habuerunt, Eamdcm ivfccrrum uaanaitus rejecerml Hadrianus
eicarum,
lib.
l

s.

donrm ad toitendum e dvis sine ulteriori mora AntisUtem impellil : idque illeposUro diluculoexsequitur,

" n ">

Valetius Valesiu tom

136 Habes hic,

iiunn
,t

tector,

tr<i<j<rdia-

isttns

r.r

Si-

Mmiaus geberti relatione compendium, secundum quam rnttito Ulustrior, c/ ad commendandum S. LamEgidiut
beriuin aptior cst causa

Mabillonius srr parteivn S. tamberto, Cointius ad

98,

,''"'"

WWn. "** h
'

'">

l,c{

sti7os
roiiu

ad

**n, a,<,n
$98,
(

puv"
\ Pl

;';:""" <**'"'" r "

fen stcuti su " f

-

martyrii,

quam qum a

mmwtom
'

Godeschalco et Stephano allegatur. Quia vero noverat Sigebertus,

nihit

l:ix

U'" 9Ut ''''''''--''''^-,..;:;">^

-

, ,

Ba'

4 ^torimeeelesimMu2':

hujusmodi apud laiulatos

Vitm de Godeschal-

seetatores

tnter quos sunt J

8.

biographos legi,
prosecutus,
locuius est.

in /ir totius
:

esn Q

TJ\
^'

co notat sequentia

Gesta quidem ejus veraciter

marlyrii

laudata

de causa

parum
fecisse

libero

ore

Quod hac de causa

culpam
Ex
illicito

itaque ratioZ utramque partem produet possunt <hi'

Jutterit

^
''"'"

^
'

'"

credilnr,

P^disse.
se

mn

epta

ne
et

sui

lemporis regibus

majorum suorum
quippe Pippini
Carolus
qui
est,

'
,

desehatcnmdereprehensoPi
t

vtderetur

exprobrare.
conjugio

adstruunt

Pl

peie

memorati

Alpaidis

natus

esl

Marielprinci-

mduci

scriJZ

^ *"
""
P<1

lus,

e\

Carolo

Pippinus

potuisset, si prmdicta reprehe^i*

sive

tertius,

e\
<ie

pe
110

in

regem

Prancorum promolus

Pippi-

eum sub Carolo Magno,

Porro utut gloriosior sit ea emsa martyrii, sub medium tamen secnli xu, id
est.

Carolus Magnus.

sublJffSf

inter
\

annum
i

lii:i

1447,

quo Nicotaum
do tam sancu fuso sang lllltll MarteUi probrost natales, sui mei lectoribus m,

sertpsisse
qutnti

qum

diximus, non alia ejusdem Vita, Godeschalco velStepkano scripta rst,

/
t

Tunc enim nonnulistaprimorum biographorum narratio dtsplicebat, quod tanto Martyre minus digna
li.

in ecclesia Leodiensi legebatur.

ijiiilms

^entuT%nmcmonam etadposlerostvansmiZ tr:WodeerteetiPsiMartello,ethujus*to*

Pippmo, etCarohnepotinonpoterat nmi
displi

Nicotao auctores fuere , ut Vitamconscriberet, in qua alia cmdis causa traderetur; uti

oideretur,

cere.Stmilis ratio eliam Stephanum

manifestum estexpisius Xiro/a,

<.
i:>

dictis,

qumquia

adsilentium movere potuisset, tom a Godeschalco scriptam

sanguimtalis

initio secutix

eo magis

gm dVi
f Hlo

non recenseo. Quos 9vero scriptores ipse hac > parte secutm fuerit, sahic
d<tt inter monumenta, t/ih> ls pro concinnanda usus est, Reginonem Prumiensrmrt Sigebertum Gemblacensem nominat; quem
tis

/tnn

recitavi,

politiori lantum

declarat,

Vtta

edere promtsisset, quodque Caroh Simplicis conaffinfs esset, ut in hujus diplomait rficittir tom. 3 Gallim Christianm auctm coi.
837.

posteriorem sic secutus est, ut qum ille Rioldo ecclesiam inique texantibus,
rt
sis,
r.r

</<

Gatlo ac

139 Ait quidem MabUlonius ,,, Obsn-vationi- mfnn* hus adS. Lamberti martyrium, longe atrociorem tonm* esse fabulam de Caroii Martelli damnatione, quam
tanicii Hincmarus, Adremldus, aliique in '',!gus spargere non dubitarunt, imperante Carolo

deinde cm-

Godeschalco rctationi sua- immiscuerat tacitus prmterierit; crcdo, utpurior illustriorque

Calno,
itifamta

martgnt causa appareret. Sicota, vestigiis inhmsit JEgtdtus Aurem-Valtis monachus , Additionibus ad Ansehnum, cap. xi m S. Lamberto apud Cnapeawllum.
,

iliius

abnepote : oerum etiamsi eeguatit ad Carolum Catvum inde redundasset,

tantum consequeretur, alios aliis audaciom in scribendo fuisse. \<l id wnum tamen dumtaxai va~
let

allegata silendi ratio,

ut, si

ea

Pippini adul-

tcn reprehensio, illataque propterea S. Lamberto mors prr alia satis idonea testimonia Iradatnr,

X.

solum

Causa

martyrii

Godeschalco
et

et

,st</ Godeschatci, Stephanique nlentium niulium sui ponderis amittat. Videamus itaqw,

Stephano

tradita

nsscritur,

ad

argu-

qmbus

ei

quam

vetustis

monumentis nixa

ea sn>p

menta

aliter

sentientium respondetur.

tentia prodierit.

Seriptor

Vitm S. Huberti, syn*

ckronus
/iK/ititiir

n
:

familiaris,

deS. Lamberti martyriosu

arr?-iia* virililrr ImMiilmlisel oaiffl'

Morlis aulem

criiiiina, el

summi
el

V,ariantibus
Godeschaci
;/

Pastoris vestigiis inhaesit,

co,
i
.

sa
ius

oh
s,t.

nun S qxam c
1

quo diximus,
Lamberlus

modo

tuni

de cav U

amoris circa Dominicas oves baberet,

i|iiilms

aperutt

"I|'"I' J

marttjrio

corona>

vivens

vil.v

eonliilii

pascua,

Bt

nunt paggim

vetustis scriptoribus,
I'

admistaut,

['

e '""

"'"'"'

''"<

quipost amplexi stint,

pro qniims

iilos scripse<

Martynjlorwsxor ridebatur; idque haud dubie eocoti/ninnnts, q uod ratio silintU Godeschalci et Stepham, quam Stgebertus allegat, omnin* rrnnmilisapparereUHincidem Stephanus apud Bo[

/H0 sanclo

non metuil mortis subire dispendis. Vmerabitis Beda , Martyrologio de S. Lamberto ntarti/rc more suo tantum mrminil ; de <

modoque
140

nihil doeet.

\,/iit

in Auclarit,
In Galba,
ti

quoque ,/r iisdem memorans Florw Marlii sic habet Bedm uutr tom.
.

(j/nn

dicft,

1'

n/on-jAnnal.
t

</

,<,

num.

tehementer

tapulat,

698 quasi principibus

ChZti

in

villa

Leudegus
quJ

natalis

S.

LsmberjniliiiWB

episcopi
esl

et

martyris,

seciando

guUerumsubtieuisset. Pro/idente deinde

} u

"'" eruditos crm, easentmtia non modo voc *te>s*deiiamtelutcommentitiaam du-

cerpalmam, Nec quidquam tius ex Wandr/hrrto huOcmns, qui W Murtijrologio suo metrico ait :

adeptos

martyrii

^ Leodienses
*i

d ^taest,xtauioppositanuncsitcommwnior
scriptores excipias.

,/-

Factio

Lnmbertus quinttyn denum virlute coronat, quem ra-sum semper U'emebunda

vescit.
/
'

pa-

Primus, guem

'" Solius Dodonis memmit Babanus i/"'"'' "'"' yarii/roiof/io. hi rtim S. I.ainliri liim 00
,:

s "

ttSIW s suiben tom. < Martii, pag. 79, num. 4o eam historiam ut euspectam t

deBo // M(

si/io,

conseniiente
rt

Pippino

tunc principe

rri-or(t~

*.

episeopatui suo redditum dueisset, Ibique per piures annos in Ecclesia Dei oo

tum.

**#

vuut.

DIE DECIMA SKPTIMA SEPTEMBRIS.

vivit
II' 11 "'

5 43

vero

Doilo, domesticua

jam supraocci

? -nrincipis 1,1,11
-,
1,1

Pipini)

machinatione pessima

reCI
'

[
,

^rWo^.^^.-Tung.-ensi

morlem ad per D se vero Plus aliquiddicit Ado, pgr miffravii

innocentem
uli.

^"
'
,

Leodio,

episcopi.

Qoi

-,-u '* . dum regiam domum zei

importunum, mvitumque familim tum Monitorem, ca data ulciscendi opportunitate, perimendum imptili. 11't-c espositio nee laudatorum martyrologo^ rmii ct Regmonis, nec Godeschalci Stephanique <lictis adtersatur ; imo postremorum na/rratio eam txigti, cum terisimile non sit s. Lambertum
,

AiCTOni
c. s.

siiniti firo i/rci/r

auctoritatem o/nui optimates a-

''
,
j

accensus increpasset,

cum

rediens

lm

cujus Dodo unus crat, nou mterposuisse. Ea-

htio

missis,

paimumberet, ab iniquiasimis vins de improvise oonclusus, mtra domnm

occiditur.
,

liim mterpretalio piane

oonformis

esi

S.

Uuberti

biographo, qui
testatur.

\>erbit

num. 439

recitatis,

Lam-

berlum pro Dominicis ovibus mori non metuisse Notktrus, Tungiensi diov

.-rlesiffi

ul
.

irfonetn *<

,,,.
(llllll

natalis

sancti

Lande

episcopi

lii

iiftctcnus
tt

pa

""'"

re giam

Q
'jncrepasset,

domum zelo rehgionis accenintra domum ecclesiae occidilur,

ido,

deschalcum
busstudio,

icl

ergo nihil habemus, unde C,o- Snsquam i nuat Go Stephanum ex adulandi principiichalcw, displicendi metu, veram martyrii

i>-

^admguoque, qum

habetUegvno PrumienmterSanctx mCkronico, prmterquam quod ui sj3 primo loco nominet : terba ur fectores Dodonm dimui > iS% Al Vsuardus simpltcius
;,

causam cwm

eeritatit,

tanctique

Martyris

gfo-

mv

dispendio subticuisse arguamus; quippe

cis

quam
co-

aliamfuisse, quam qum h

dcni
lo
i

triulnaest, nullus

atteruit ex adductis scriptoribus ,

,

quorum

alii

ie

,,,,' Apud Leodium, nocentibus innocenler occisus, Inn g r ensis, qui a

beali

Lamberli

episcopi

ijitu

Martyr occubuit,
nilt,

atii

a{teroposi secu-

floruerunt. Ai
crcdi

Slnsius in laudata Diatriba cap.

aulam

jtabes kic
,/,.

s.

regni perpetuo tetustissimos , qui prmter Godeschalcum Lamberti martyrio meminerunt. Uanifestuim
cieiesiis
iittrevil

viclurus.

Godeschalcum, quod <ic Pippmi reprehensione palam dicere non audebat, lectori <>,,i< Qscitanti tatit indicaste. Narrat enim,inoui(,
beatum Antistitem
.,

,
,.,

est,

nihil ex

quinque primU

ei

ultimo eo-

a Galloet UiolJo
bI

appelitum coafamiliaris dire

sententia, baberi posse pro stabilienda

qum

vitiis

el

conlumeliis,

in

rei

Sancticmdem Upaidiadscribit.Ceteritresvidentur historim cudendm primam occationem

,,/,,

ptione

gravibns dispendiis oppressum.

Causam
at in-

lot

huic

Cum domum regiam

dedisse,

enim sanctus Episcopus ob increpitam

occisus
t

non exprimit,sed ila insinuat, Alpaidis emissarios agno^cas. - Consanguineus,

iiijiiriaiuni
!>

apud istos legeretur et Pvppinum illicitis Alpaidis conttaret, aiiunde et Childeamoribus, ex qua Carolum Uartellum gennit, implicitum fuisse; pronum fuit, brandum
,,,

quit,
caede

di

horumerat Dodo; occasiouem, quam

i

qui

ex

Galli
se

el

Riol-

quserebat,
Ln

Landem

invenisse lastaius esl sseviendi

Antislitem, Pergil

Godeschalcus

el

posl

beali

Viri

cajdem, plebis

istomrn oerba avide arriperent,

ei

de reprehen-

etprocerum
silentio,

aarral

lacbrymas, sed omnium

cum
l>er

peUicalu interpretarentur onmes, quir martyrii causa, a Godeschalco Stephanoque bus Sacerdote minus tradita, displicebai telut Lanlo
so Pippini

ne

accusarentur

Dodonis
i-

scelus

indicium

Detus

damn
pietate
,

isse.

Pipino alteut

rum
ter

silentium.
a

Qui autem
el

Qeri

potuit,

tantue

digna,

uti

piuribus sua mtale dispiicuisse,

Vico-

princeps, qui

iustiua

laus ni Epistola dedicatpria tesiatw.

142
vccationem

commendatur

fidem

aon mediocriante sni Antistitis

,

Hinc igitur primus

omnium anonymus

poeLrito

oculos suos crudeliter

palratam,

ullum aon

iret,
,

btfmmi, "/
iuiii

Gode-

num. 128 reaensuimus, ex et miiliis sermone, Vodonem et Alpaidis jratrem, adulterium ul> improbatum ejusdem cum Pippino
ta,

cujus verba

aon aliquo saltem doloris sensu suberat, quod eum ab nihil

proclivius
te

proseqaeretm;
officio

si

revocaretl
imbeciUitar

sane

est

credere,
et

aumana
ail
l.

<(Ik\i,-i.i

s.

Lamberto

infensum

dixit,

lioet

celera

schalei

narrationi

inhmreret.

Deinde

GodeAnselmus

ne ac

Lapsum esse primo parenle

Pippinum,

(quod de SalomoAugustinus)
Cor- Sanctum conteest,
:

nostro

''-"' ''' s ''77(jeminam cmdis causam retulit, <" "<"Sigebertut Gemblacenm dictum est, Post hunc utramque componere studuit, ct famoso illo con-

noluisse contristare dehcias suas,

l45Sed
,

rursus Godeschalcum audiamus.

<

;> |

llls>
'

inquil,

ririo prmterea exornavit. Vicolaus denique priorx causa jinnhis prmtermissa, secundam umce retir nendam censuit, ct reliqua Sigeberti dicta adoptar

clmn

seninJn

exanime vili operimenlo Mosa Trajcflnni rclntun

clerici
*

nni

ui

sepeliretur.

t't'i

non audentes

in

Je-

sic ego

tredo, ''" multa adju/ncta immistentur,

historiam illam paulatim concinnatam qum ilhus

nisi
ista

auctores non
runt.
cla

pro tuo ingenio fingere potue-

martyrologorum ct Hegvnonisdx superius relata non hujusmodi sunt, qutn nun

Verum

ruerniii
nisi

immorari, corando honeslo cullu seputchri ejus tnmba patris ejus Apri, ibidem quiescenjjj condiderunt, quam abscondernnl , iis, non tam coopeauperjecto grandi lapide, non tam et quam compresserunt. Unde hic melas
,

Pipino,

nisi

ab

Alpaide, quaa

muliebri-

primis Sancti biographis facile conciliari possint, adeoque et debeant ; neque enim manifesta antor

bus
sius,

iUecebris

Pipinum

demenlaveral
totidem

Hmc

S/utui

qua

ne in

compendium redacta aliquid

est

quiorum dicta ex ambiguis reeentiorum, ubi mhtl

idcogit, fas est interpretari.

roboris amitterent, visum

bis
j

ipsius ter>-

referre.

Vutic

responsum accipe. Causam

Itanlur

minime verisimite est, ut Mabtfc hnius ei atii ante me abservarunt, s. Lamheriiim, dum ecclesiastica bona, gregemque tam m*que n crudeliter a Gallo fiioldoque imadi vidit, deeorumdem prmddnum mjustitia apudPippinum, "Jcrai, aui apud alios, qui ejus vices gerebant, eonquestum non esse; dumque nikii proficeret,
143 .him <oero

uri aru m,quibussanctumPrmsulemGaUusetRtol-

nonprodiditGodeschatcus; dutaffecerunt, revera itpaidts rfuif. Non nec Dodonem fratrem sed Gain w esse asserwt.ex maqis tumdem Imtatum se lancmdeoccasionem, qaam qurebat, Rioldj AniisUtem. Verba in inT emsse... sviendi , m
, (

ju8ineditioneChapeamlH.quamSlusjus $

8e

ttiam increpuis&e, ac divinajudicia mimimiii csse. nisiab eccle&im grcgisque sui oppretsione abssvneretUT. htLercn C iim

JHoJdt) consanhmc tunt:Uomm(GaUiet de primaUtos voca|na quidam, Dodo Sneul femUiaris ducia

S
!

Sunctus iuvc coitstaiiier aijcrct, po''"'"inK.aliusci Rioldusabiiiiusoonsan^ineisotroidi, tt liorum necevchernentius incitatus Dodo, ad

u.anms

unns.
lll j

ntpotfl

Pip ni

tZL coU^

lhuiuinns

,sessimul,.s

mullonim scrvorum
et

et
,

otaequie

comitatu,

cum
au-

544

DE
affinium neres,
et

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

pum, qui advtnnsprmdones
1

ACCTORB
C. S.

aodisset

animatur,

sangnine

ad vlndictam expelendam sanguinem jndicavii alci,

scendum. Quis hinc slu.su assertum evttat nec potius dicat, solam consanguineorum suorum c&dem

'^A^^^^.%.|
iiUm

Dodonem ad vindictam impulisse?

ob reprehen-

sum

adultc-

rium Pippini,

perversorvm hominum pracm libidines, totidem potueru/nt Gallum ct ttiuldum iii s, Lambertum eoncitare, ut ucccssc non sit Pippini reprehensionem cujus Godeschalcus nusquam meminit, </i aliam certam causam desiint
.

U6

Porro quot

stiamcreareLUt ccro hmc Zhilhl "'"' milUudinealienumi itaconfor ." " a Stepham dictis, qui totam 7 ""'' s V"^' tynt cansau, mDodoncm, ""' r ~ consanauT,
,

^^

'"

^/^entemrejiciwnt^TZl

Aipaide altam silcnt.

"""

^^
" tll

U*M
'

?ui

*mm

terminarc.

Quod

ai/ pu/iuli

cctcruruiiu/uc mettttn

inquies,si Pip pinus

ti

..

attinet, nihil pariter

opus esthunc a Pippino uut

ci

eofacmorepartemhaOuerit,curinuku Stdprmtertruamquodpountior
>>i

','
'

Alpaide repetere, cum ea Dodonis potentia

apud

Pippinum
tcrips
i.

gralia,

salis

qualem Godeschalcus mox desuperque cssc debuerit ad incutienne accnsarentnr Dodonis sceEi erat quidem
flelus

ant,eademipsal"

dum

i/>sis

(uuurcui,

favebatDodoni,tum t cuL Z' apudabsentem scelus suum exienuam

^'7" "**
,"

v ""

"**

'

lus per

indicium

tnmiiii)

damnavisse.

\addc etiam per ornatum metus ille

recenti

'"

tanto justior,
Episcopi,

quanto certius cx

^nguineorumcmde8t cuju4reumSanctuml ^f^oatpotentiasua,prisl i

amicts deprecatoribus uteretur. FavebalilT

sanct

Z^
J
\

ejusque domesticorum

cmde constabat,

potentia

Dodonis adscelera audaciam non mferiorem cjus cssv. Denique ut ium adhoc, quam ad cetera hactenus objecta argumenta respondeam, dico verisimillmum esse,

conttnuandiapparatus, quod Pip In/ P quentibusanmspartimper se,pani m per SUOSprosecutntmessc^su/n-alaailanaiiU,,

firmant.

gui probabilius lunc in

memovatas ecciesim Trajectensis per Gallum et Rioldum oexationes, aique ipsam S. Lamberti cmdem, absente ct Suevico bello iii Alemahnia detento Majore-domus Pippino contigisse. Rationem hujus asscrti ,<, accipe, U7 Dixtmns supra s, probabile esse S. Theodardum ad annum Christt 669 vivendopers

Hujusmodi autem

turbulenta

fhJ.

wwosprmcipumadbcMcascurasmagis

adpnmtoruminjurias vindicandas intentoi dere soluerwnt. Vtutest, inhacmca sententiamulr

i"

Ll
F -

tW

minus,

f/uaui

sttmatio,qm,
uon

testc

opposita, patitur Pippim mSlusio, a pietate el iosiitfa

mediocriter commendatur.

Sutvia bet-

venisse, ejusque
ei s.

kms,

Laraberii
ctuu

dens,

menseSeptembri occisum;ideoque qui ipsi proxime succet cathedram guadraginta annis tenuit,

cmdem

150 Sitpcrsunt duo Slusii ucjuiu, dissohenda. Primum

an/umou,,

Ininri Hty

desumit ab auctorv
in-

tatcMun,

Veheri,

quasi hic s. Lambertum,

in auuiiiu christi 700 probabiliter incidisse.

autem
stof

amo

Pippinum
in

vn

viam sxercitum duxisse,

a/xtd

Hoc Alemanniam seu Suequatuor antiqm annali-

stigante ilpaide, ccesutn legisset in secul\ octm scn/iturihus. Locus, qucmSlusxis taudat,
habelur
lib.
i

Rerum Boicarum,

ubi

Velserus agens <U

S.

Chesneum
;

Hisloria Francim scripto-

ruiu icstautar. Annales

pa,/.

S sic habent
:

maniam
Pipinus

Naxariani ibidem tom. 2, occix Pippinus perrexil in AlaPetaviani pag. : dccix quand mnus
in

Corhtuiuuu, primo cpiscopo Frisingensi, w ArU huuc narrat, Ulum a Grtmoaldo liutoruni duce invi,

tatum, recusassc ad eum accederc quamdiuPilitrudem, Theobaldi fratris.sui viduam, pro tuore
haberet.
fosmina
(liaui
111,11
.

perrexit
:

Deinde subdit
(Pilitrudis)
el

Pro\w

fuit,

ni

Suavis

procax
u-agce-

contra

Wilarium;

ri:

dccix Pippinus pugnavil in Suavis Metenses denique tom. 3, pag. 267 ;Annoab Incarnalione Domini dccix Pippinus conlra Alamannos exercitura ducens magnifice de illis
,

liaui/ia.j, xi

voUrem

Herodiadis
in

repeteret;
Geilae
:

recentia

Alpeidis

Laraber-

in

Ghiiianum
consliiii
,

exempla
esse

erant
iil

anie
jrenus

oculos

nain

agitata

ommque

consilia,

illa

regione triumphavit.

non ignaro

periculi
:

Corbiniano.

Vekm
v"elsenu

lam

\>ero

si Pip-

tum temporis Trajecto tam procul abfuit rutttotaistaSifjeberti ac Nicolai narratio, neque c Gudcschalci Stephamqne fidc.s culpanda cst mc toppmus tam atrocis facvnoris quale
est sancti Episcopx s> pairicidium, reus agendus.Sanein hacsententxa omnia recte se huhcnt,
,

ptniis

dicta sic e\

excipil Stusius

JIa'c

Marcus

auctoribus,

proflletur,

ferme
notura
in

Godeschalco
erat
ei

iiusiro

cuvxpovotc.

Koce

igitnr,

pa-

blicum
causa
cae,

apucl

lloios,
ei

ijuod

silebatur
ut

Austrasia;
sic
etlani

Lambertnm
pares;

Chilianum,

poena,

utrumque

snlu-.-i

mulieris
furore

impudic;i-sum

qiuvque objici

possent, difftcuUales evanescimt.

hunc Geils, iiium

Hespondeo,
ista

Alpaidis

'"

'','
'

'"'"'"^

sirn

'

Cot ' c

TrnU,t i Wrtotonge btographorum aucloritas, eorumdemque narratio mutm wmmiliorevadit. Nam mihi quidemista
,

"^

fuisse.

manet primontiu

151

Velseri dicta rt sensa

esse,

"
;

non auctoris

c.udcscltulcu fcnuc sgnchroni,

S.
a</

i"

ecclcsta- Trajectensis

Umberli et domesticorum ejus baracmdes,prmsente, n quasi coraminspectante Pfpmopatrata, difficHis creditu semper wa esi liatc aliqua cum ill nui simultas intercessisset i>m autem istaanno709 illigamus, facile intel hgxmus, Gallum ae Iholdum ex Pippini
audaciores factos,
absentia

subscnna

tam dira oppressio, qumoue

rs, s.

L-

bonis scilicet wi \,ia satpe laudat. nosque

Corbiniani, '/""'" V*f diem viii hujus mt

Lara-

Septembris dedimus, in qua nullum <lc S. berlo vcl Alpaide oerbum legitur. ld unum
c.r

ergo
tjuS'

adducto loco

sibi habet Slusius.

Velscrum
>

memoratam r adiuherc

eonsanguineisui Dodonis potenti patrocinio /Wtos, s. Lamberlo frustra reclamante,

aiiquo tem

et

scraui <lc Sancti nostri martyrii nionis fuisse, qui propterea existimavit eamdm " ' cotjnitam fuisse Pilitrudi, quam constat ex M' 1 "'<'" < S Corbiniani vitm per Pfinum quemdam
1

dem

poretmpune eontinuare potuisse, ac denique a PetroetAndoleto, eum nihil subsidii nhauiaferr """'-

Ceterum Marci Velseri auctorita non debet. Vltimum denique argumentutn Slusuts jormat a titulu Martyris, quem mox
diatam morari
essse.

rai

''"'

nrepellontibus occidi.
C
-

Eadem

Uaioris-

tTu
X

S6ntia2)0d
t

ptum
qtiaa

T,^r
Ui

^^obutriusquecmdem *-**>** taddelepoM

et

ohita c/us ruaiuiuni omniitiu conscnstt ipSiaaSCI fuissc uhsmut: ut</uc inde deduciti
'

nen ob privatam familim suaa rixnm, sed ob can*

ad teligionem
,

11

nonmodomtcricctures, sed

perlineret, sanguinem
ui

ftdisse.

ipsumEpisco-

Marlyrem enim

prosequilur,

sapfl

inc " B. Au-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

\ B
Aranalians, non
'

r>

45
Ali.tohr

faeit

pna,

sed

causa.

Wee-

illus

erftl

ilolor elicere,

genarumqne OPoes assulua

jn

Roraano

Martyroldgio ejus memoria hoc

hiimcrl.itione

alluere.

1'n.le

iuler pias i'\uhcraUo- c

lalia

Ciocelebrator, qood

cara regiem domura ze,

nea Qetuuro, alta snspiria

pulmonum, crebro
infelicem
in
,

!o

religiooie

increpasset

nocontibus

iMwcena
virlu-

conquestua

est

o me
se

terque

mlse-

'

occiaos
l

aiitani

re^ni

i-elesta

perpelUO

randum
periri

cujus
ul

pflceata

tantam sustulere
|io^siin

intraverit.

conKeriem,

nnn idonena dignusque

lanli

re-

hmc omnia libens admisso, ann\v> Eao oero mneror. \t ut Vartyrcm gtumqus Lambertnm esse, eumdem ob repre,,/ indi consequens
JfaW"

consoriio

Viri,

marlyrii

Iriumphum
l

insontmenHam, vel in mea sentenkensam Pippini privaiam familia sum rixara occisum me. fa 0b * Septembris Martyrologiis mscriptus ,,/ diem legitur 8. Tkeodardus, Laraberti prout Uartyr qui, u\ habei iiomai" epUcopatu deaeesor, v imua soam posuil pro ovibus suis. Eum~ ',,, animam
Of/icio eolunt Leodiemes ; famul \Lartyrem annuo martyrii aliam tamen causam proferunt quodproeeclesimsumpossessionibus, quasab iwm repetierat, Childericum faquis innasoribusfrustra lusfreuiminterpellateerusprofectus, invia
t

palmamque victoriae invadentis antequam lnn<- eontroversim tractandm fintmimponam, qumripotest, usrum igitur s. Lambertusin eausapellicatus Upaidiseum Pippino inlii! egisse <ii<ca'>i< $U. }:ivt>n,i oum illo peiUcatu, cr quo Carolus, cognomento Martelsiilininii^,
i-'}'\

Dcii/i/nr,

Sanciut Pip <""'"" ,lJ

Irui/em re-

ducere

</<

lut seu Tudites, natui est, ex probaUssimis scriptoribue apud omnes eonstet, mirum sawa tnderi debet, si sanctus Episcopnt noster tantum probrum
in diinrst sn<i, et

quosi coram toeitus tulerit. Hc-

sptmdeo,

etsi

de argumento hoc proximi ejus "><>nihil tradiderint,

tcriptores

prudenter tamen

Uregem
,,/,

dubitari non posse, quin sanctus Antistes,

i/ntsr

quem
ejut
cle-

hajnsmodi adveTsariis trucidatut sit. Ob rim* lembonorum ecclesim, gregisque sui defensionem Lambertum ocdsum sxistimo. Gallus enim ae
S Bioldut

ceterat vpstut iUust/res

oirtutes,

ab heroico

anwnarum

selo

tnerUo

biographus, quiqueeodem

eommsndal primtw testt wum. t\ Vitm,

a

hunc

et illa

deprmdabantur

neque

dubir-

menter docebat, ordinahiliter instrnebat,

suetudtne peccandi omni virlute
lur:
aii

con-

tarenossinit apostolica Virimrt/us,

B
latinos,
,.,

quinapudpa-

retrahere

Ditebar
V.

quorum Dodo wnus erat, juetis querelis monitis, oumqut nihii his proficeret, ettam tiomr mnationibut adversus prmdones illos egerU. \erisimile deindeest, l> <dm tem hmc adeo in Sanctum oetut eaarsisse, >" audita consanguineorum nece,
iata ulciscendi opportunitate,

"i

iiinii.

/2 loquitur,

</"i

qod respiciebal

potestj

personam potentium; dubitari, inqnam, non quvn talis tantusque ir <"<<<> modo altaboI

raverit,

ut

iinim. !"nt

prmcipem, cetera religiosum et opHpudendis oinculis expediret, etgregis

tolteret.
hn.i
i

ad ejutdem cmdem
Godeschalco
,

shi offriidiriiliiiii
156"

advolaaeril,

quam

ipse,

teste

pla-

Quando

cero sanctis ejut eonatibus Pippi-

d\
$t.

eioUssime excepit.

nus

/Wi'fl tt

eonirarium

153 planum autem est, hac ratione sanctum Spiscopum obprivatam familia suss pixam emsum dici non posse, licet Dodo hac, tamquam opporluiia

non constat omnino; quamquam hos non inanes fuisse colligcrt liceai ex Commentario
cesserit,
\ (>.

matiu
ta '-t

\.m tatis ctr.

historico de S. Suiberto episcopo

tii,
(iiiii

tom.

Harrte-

/'"/.

78

el

sequentibus,

ubi multa

extremis
et,

occasione, usus fuerit. Oonfirmari

hmc

soitde

s.

Lamberti tum Pipplni annis ab hoc

possuntex biographo S. Huberti jam smpelaudato. Htr primam s. Lamberti Vitam certe oiderat
.

ctrude, legiUma cjns conjuge, /<<< esta narranllpaidem (uisse madeni titr. </"<r abjectam tom

cum ! eam lectorem remittat

tis

his oerfns

Quan?velle

Bartholommus Fisanut
in Orpiensi
.

vn

Floribus eeelesiss leo-

atilfMii

qualihusve

mirarnlis

suum

diensis inter personas oirtute illustret

eamdem

il-

Dominiisin
cii

tali

facto(ui translatione corporis 3an-

nostri)
,

mendaril
tiQcis
i/iar

omne iler reversionis eorum comschedula gestorum ejusrtem sancii Ponper

parthenone pomitmtem, tancter paidem que mortuam ad diem ivn Septembris rea laudans Hs. Leodiense, Wasseburgium et Haissium.
rtscna oredidit Cointiusad

annotata conLinet.
<(<

Viderat rr</n. inquam* Snnrt.t marti/rio in 60 lnjehani.ur ; nn/nc

annum

'i

':'.

<<"<".
'<

;at

Pagius
rtati

Critiea

ad

<ii><i<"

698, <

antiquio*

tamdiu ante contigerat, quin ejusdem saiis reeens memoria tum superesset, unde oeram cmdis Ulius causam perspectam haberet. Vihilomvnus congruenter ad Godesehatci dictaait, iltum proovibus snis mortem subiisse. Mortis, inquiens,
itlud etxam

testimonia merito requirit. iii Brabantia, Hajns /iicr est

fUSt

PorroOrpmm Uivm; ei

duhta-

acerbae viriliter ferendo

storis

discrimina,
et
.

el

summi pautpole

vestigiis

inhsesll

quantum amoris cwca

aperuit
;

Dominicas
bus
el

oves

haheret

qni-

vivens

vitee

contnlit pascua,

ei pro

quibns

non metuit mortis subire dispendia.

154 Porro martyrii pahnam non recentiores modo, sed el antiqui omnes S. Lamberto debttam agnoverunt, proul abunde constat tam crt.oae-

pagus tst, mmeoHacesis sacrarim oirgmum camobmm de qua idilia antiquitus ftoruit, in quo vixit S /""" " Opere nostro breviter actum ad dinn nuUaejusdemsupererant <<ttt. Secutoprmcedenti /<"><"<< U Hoy < Topoaraphia ttfgia, testeJacobo kistoriea Galto-BrabanUmpag. U9. hmc addii iW157 oe Upaide Orpii sepulta insciiplionem Aepaiws ejfls el TiimnliMii :
de

quo

hie

>/"r,

Vamurcensis,

l"

t/uadt
. .

i'/"f-

fn n
U)

dem
na8

:.
|

,1-rniUn

'

COHITISS.*

COPPPROBAUS
Fuisse

PlPIWI
ecclesia

DUCIS
majori,

at.le
li

mrbas
ne

accepi, in

sed

tchalco ceterisque scriptoribus,

logis

quam

ex martyro-

]I1UI ,

deinceps alle*gandis. Libet tamen pia S. Huberti, oiri omnd exceptiont morjoris, de ea sensa er ejusdem ita hic a/i/>onere.

fam ailegatis

et

xw
pide
Cesi

quidem est. De eadsa ad dtem iutbertus mvmus ' Fastu Betgicts la: Secondo '" s Odvino, ubi sie aii Junii
vestigiura
visitur
al.

Reminiscens,
Decessoris
sui

ait
,

t<inu

biographus,
perfectionis,

perfectionis

Hugardia el b Ti'm> oppido cetebrjs, Orpinm majus, pagus Brabantiffl

uiov

ardebat cupiditate
morli etiam
interni
,

matyrii,
qui
officia

rai-

ViiminvnM. nM
conversi

ea.lwn

AJpaifl

ad

DM

ans se depulans habere

pro
ri*.

nondom
coFpo>-

Dnmiuo
Uoiuris

ti-adidissel

oamque
.
,

Uliua

amariludinis?testes

Queanimi, quo Qagrabat amore martyrii,

''"'ral

n rin fraaem eversura aliis barbans qnod p Normannis aul a Lea autem turonloa in Orpiensi ,,, Alpaidis pul Daiparsa anno mdcxvih retro aram

n.rinm niiiiiaf-h-riiini

plo

parochiali

la.iir\in ;i

,|- t .

su

tM il

protlere

iulima

ron-

isl

wianti, quas in recordationem B. Laraberti so-

* Iftw^ Perperam U c,s inatrr ilndnn disernt Oirnh UartsUi, li

inventus.

/ "'"
'

jit.

pet-

Septembris Tomus V.

546
AlCTORB
C. 5.i

DE
fiiisse.

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

est,

pelticem

Inccrtum guoque

an

ista

Orpiensc monastcrium (undaverit,

cum

alii alios

prevter cjusdem Sancti domum desi alto Gadmhaioi cremplari

fundalorcs assignent.
vrterisiiue

to,

cap. * nurratur

hnc

spectantibus

narruntur.

158 ,\ec magis scio, utrum Hugardiense canonicorum coliegium eidem Alpaidi initia dotcmg H suam dcbeat, ut laudatus Mir&us loco citato
pramisit.

sus,

Undcmque occmts
Trinila.is

sancue
dicttur.

Z^y^^^l m^
per
esse

rT^' ContT^n
'

h '

ifanT

invocatione

con

Ntcolatts

Nam

Fisenus in Historia ecclesiw Leo-

LnmkTimn

quoque cap

"^*
**
"

' US
-

,te altare

ad annum 980, num. 7 quamdam comitissam Alpaidcm Hugardiee mcmorat, cujus pia munifirentia capitttlum S. Pauli Leodii reddituum incrementa ceperit. Atque hinc mihi alterasuspicio oritur, eam ipsam forte esse Alpaidem, cujus tu~
diensis iib. 7,

m
et in

et Damiani

uio

in co

oratorm S r,< sacetio, de quo ,psum passum essc

trans^ZT^^ "**
''

sanctoram
Oll0

pUw
n ,?'

7a

mox

perhthe

yrf-f^itu^
et

T"^'
1-

Foulhnits,

quorum primus

muius Orpii otim inventus, sijnonymee Pippini pellicis fuisse

w \m

VWnw

falso forsitan creditus est.

Vlut haJC

possum, quin Pippinus S. Lamberti, aliorumque sancforum virorum, qvibus i/luin impense favisse constat,
se

habeant, ego, ut dixi,

dubitare

vi.r

rl>1M P ietorumfimen Z7,2

sciticet
pellat
ts

Chapcavilhts edidit
f

n,

orntonum

saiuberrimis monilis obsecutus, Alpaidi nuntium

remiserit. Si aliunde constaret,

.nvocat.one consecra.um.

Dodonem

Atpaidis

fratrem fuisse, minus crgre admitti posset, eumdem ob rcjectam a Pippino sororem suam, ad vexan-

loqmtnr, et eanctum Praaulem sanctorum Cosmas et Damiaui

do

I'3ttj Z
Nicolaus eodem
aat

martvrii il'

"l|(l

ni "

cajsum

dvm penmcndumque sanctum Episcopum

aiiquo
,

privato

odio accensum fuisse ; verum id ex iis tantum habemus qui contra primorum biogra-

quos equidem secutua sum, quamquam aliwli dom. tanlum casum vel in cubiculo dical. At nnu magis consentaneum est fam^e per
Majores
i

a.lir

a-tatem qu.

transmissBJ.

Hodieque
altare

B phorum auctoritalem
causam finxcrunt.

in

ac fidem,

novam martgrii

veteii

martyrii v.clima

ch 010
,

iocus est,

visitur, anle nuod

sacra

Lambertus
...

proculmit.

Ac

denigue
*

quotannis ipsa Leodiensis ecelesia

festo sancti Mar-

tyns d.e canit

ajde sanctorum

rnartyrum

pal-

num

obtmu.sse
pingunt.

Lamberlum.
qui

Pictorihus

tamen
in-

XI.
tri

Martyrii locus et adjrincta

et

BB. Pe:

nequaquam
terfici

assentior,

sacris

operantem

Andoleti

marlyrium
antiquitus

Velerum
quis

expenditur honorata

nemo
,

unus

id
,

prodi,ni

dit.

Et

vero

credat

Episcupum

eorumdem corpora
poetae

anonymi

narratio.

jam a somno excilatum, in eo t emporis arlicmo, quo mortem videbat ocuhs, ad Sacrum facien-

dum

se convertisse
,

Hactenus Fisenus;

ei recle

Sanctus occitus est Leodii

scussis, qum ad S. Lamberti martyrii tempus causamquc pminent, restant pauca qumdam de ejusdem martgni adjunctis, deque itlis, qui

Godeschatci exemplar villanum vel huic simile tantum xiderat,

quidem

quia

Chapeaaut ge-

nuinum

judicabat.
uiaf>ii*<-

eumtp&osimulcmsifucrc, dicenda. Dc loco, in quo Sanctus passus est, convenit inter omnes biograpbos; fuissescilicct Lcgiam seu Lcoditim, tuncvillam extguam, nunc unam ex amplisstmis totius
Bel-

162 Verum miki pr&ptacet excmplari nostro ac Mobilloniano inhairerc, quippecuiStephanns, anongmus pocta el Sigebertus consentinnt, ncc tlissentti

''""w''^

Anselinits. ut merito

suspicari liceat eicmpiar,

esi,

quodchapcavillus secntus

mterpolatum
et

/isse.
Officio

Quod

spectat

ad traditionem,

qu9

ex

cjusdemque episcopi ncpnnapissedem. Vetustum loci hujus situm et facicm Nieolaus in Vitaedenda a num. 57 exponit, mcrito observans, eam, in quam hic cxcrcrit, amplitudinem sancto martyri c Lamberlo dchcri; quippe cujus sanguine primum purpuratus, deinde sacro cjusdcm corpore pcr S. Hubertum ditatus, cptscopalicathedra; ac suhnide etiam
principatus sede mcnut illustrari. Hahebat autem Sancfus ibidem quoddam pnvd,,,,,, u-desque ecclrtur suffi : adcrat ctsacelium, SS. CosmcE et Damiano a S. Monulpho Trajcctrnsi olim episcopo dedicalttm, sihujusbtographts in utraquc Vita, tom. iv Juiii a pag. /.77 data, uti et Nicolao in Vita

gii cintutihus, Lcodiensis ditionis caput,

Leodtensi laudarit Fisenus, ea exigni ponderh sunt, cum Nicolai tempore Vita per Stephanm
scripta,

diensi
et

in qua id non adkuc legeretwr,

ilia

lcgitur,

111

rrclrsta Leo-

ut

supra ohsrrcarimus,
stt.

traditw

quam anttqua
111

Fisenus

nm
^

edicat.

MabiUonius

Annotatis rerba Mcolai,

quibus Sa/ictum anle altare sanclorum martvnini Cosma? et Damiani trucidutum ail, sic etcepiti

Hoc

est

in et

loco,

ubi

tempore

Nicolai ailaro SS.

Cosma?
bertus.

Damiani
sed
in

cernebatur.

Non
est

enim
S.

"

oratorio,

cnbiculo nccatus

Lmh-

Verum

licet

Nicolaus utcumque
">
n>

sic expar

cari possit,

id certe fieri nequit exempiart pcr ChapeaviUwm edito.

(i>></cs--ltl fl
'/"<-'

"" m0

'

Umberti, ct ASgidio Aurem-Vatlis Monulpho cap. 33 fidem habemus. ln hoc

S.

do Sanctus moriturus
interfectorcjus
tatis

sedet oratorium ingressus,

lucuru
fnniiioiniiiis siinrlaf
'

in

cumdcm

igitur

pranlto suu suuctus Eptscopus

circuindatiis

mombatur, t/uando

ab impio Dodone ejusque satettitibus improviso atque occisus est.

invocaiiono consecratiim non reveritus tsse citur. Scdut di.n. exemplavi nostro standumputo163

Clll

<

>

nbicula

160 Vt autcm Legiam sive Leodium pro Sanctipatastra omncs agnoscunt, ita de dcterminato cmdis toco nonnihii disscntiunt. Godeschalcus tam nostro antiquo Ms. codice, quam apud Mabtllontum, ctSigcbertus tn titrat/ue V,t a itt m n cubiculo suo cwsum cssc dtscrtc affirmant. Cubiculi etiam tantum meminit Stcphanus poeta ajwnymus celke ; Ansetmus vero nullum locum

Dc iimdo animique motibus, quious nl Lambertns kostium adventum primo c-< r n Godesckalcu* "| eliam non nihil ruriant bioqraplti.
Ms. nostro hac dc rc

^^

kac habet

Cumquo

rid.s
> ,MI1

bacc (hostcs cffracti.s januis irrumpenles) ratus puer ( Baidoveus Sancti famuhs)

uW^

currens nuntiavil Pontilici

in

qui

Pontifcx

necfl

Wj" conversus, adliuc exspectabal somno dormire, nesciens qnod ed agoDJl P fw^sm peralurus essel sed iioc audito nuntio,
sopornm
, ;

me

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

surgens.
'

^47

Tnnc saccrdos

ilico

Landiberlus

J! leeatii
''','

hostes

pedibua, fortissimns pradiator, conadprehenso gladio in manrbna suis. ut conel Chrislus, suos pugnatnrus accessit
;

sed nultius tamen peccati argui potest, preescrtim iuoiuaa cum titam suam defendere ctiam episcopis liceat. c *
-

Ut autcm abjiciendo gladio

ipsum aui impetus

pamituine mantfestum

'

semper
-ib

in

auxilium

sibi

poslulaverat

non

est, ita fabellum olet ista indicta sibi scptennii pcenitentia, qua idem poeta

illo

erat.

l^m U
tc

iniviti

seraptternuni
in

contisus'

Sed apud Allissimum consimansurum tacila mentacita commulans Domino. Nec mora
,

ad aliam cutlendam fabulam postea utitur ut suo loco videbimus. Porro quia ad martyrium reqmritur, ut martyr illattim tifn nmrt.em accc,

Ma.liu.n
Si

de manihus

projecil

ad terram. dicens
:

ptarerit, jurat

Mgero,

rsliiero,

si autem gladium devitare possum cadendum mihi est ant vincenant

,

hic obiter obsrrrarc, S. Lamhertum post subito cnmprcssum illum sui dejendendi impctum, non modo non repugnasse, sed et duo-

dum
nola

seil'iu'c

aliqunndo perdam victoriam

meam;

pwlniquos

melius est mihi mnri in Domino, quam sumanus bellaturus injicere. lliscequoad

bus nepotibusseu cognatis suis, cctcrisque domeetr cis, qui hostibus fortiter resistebant, persuasisse,
ut abjectis armis

editio Mabtllonii, tabstanliam consonat

recuttcnda.

anobis

eumdcm
tione

mortem placide ecciperent ; ac dcniqne, ne t',ntata quidem fuya, in ora,

,

humi prostratum

mrisuiu

esse,

ut

inter

Mluil

tamen non a famulo modiscrepans, quod S. Lamberlum srd armorum tumultn e somno excitatum nUtait Continno Lamberlus ait, Dei agoie asseveret.
164

Consonat etiam Stephanus,

in

eo

omnes

ipsius biographos conrenit.

est ratio
et

167 i\on eadein

de laudatis S. I.ambcrli

Vrlrus et

nepotibus
rii

Pelro

Andolelo,

quihus

marty- Andoktusjam

oitheta

foriissimus,

gefacttis,

lecto

armorum congressione eiperensem manu corrisurrexit

,

lippus

taureolam aliqui etiam adscribunt, quos Phi- anttquitm Ferrartus in Catatngo generaii Sanctosecutus,
:

rum
ait

nuii,

el

contra

hostes

dimieare
prioris
el

deliberavtt Nec

mora
R

extitit,

sententiam

animi
hesc

mutavil
corde
dietc.

glediura

in

terram

projiciens,

cens

Eripe

me de

inimicis meis,

Dens meus

ad hunc diem xvu Scptembris sic Apud Ledium (id est Leodium) sanctorum martjrum Petri et Adoleti. Deinde m Annotatis laudat Passionem S. Lamherti episcopi cum quo martyrio coronali sunt. Eosdem velut sanclos mar,

Hivc

eadem paulo

alitcr leguntur

apud Godeschal-

tyres Fisenus in Floribus ceclesne Leodientii ad

crrmphiri, quo usus est ChapeanUus, in cum quo eap. 8 narratur Sanctus rciat pugnando gladtitm ribrasse ; cumque hostem in cubiculo non-

prmcitatum dicm una cum S. Lamberto reccnset, ubi post brerissimum hujus etogium subdit
:

Sancli

ejus

nepotes,
sic

Petrus
socii

et

Audoletus,
ideoque

ut
et

dumadesse adverteret, mutato consilio, abjecisse.

Verba cjus
fragore

certarainis,

ct
iilis
,

glorix

sunt;

accipe.
collisione
et

Lamberltis

clamore

illorum

suus hic locus

illorum

dari debuit.

Glonosum tamen
inveniet. Videa-

ac

armorum
,

percellitur,
,

leclo
spi-

certamen
fuit,

quia
ibi

in

S.

Lamberti Vila dernartyrio antiqui

in
sic

excuiilur,

oblitus cadeslis

armalura?

qua

scribendara

illud

lector

expugnantur uequiliffl ritaales Aposlolici prfflcepti, El galeam

et

immemor etiam
salutis assumite,

mus

itaqne,

quid pro

homm

bingraphi asseruerint. Godeschaleus

exemplewi
loqu itur
:

gladium spiritus,

quod

cst
,

vcrbum

Dei; ar-

ChapcarilU cap. 8 de eorumdem ca>de

et

ripuit

gladium

ct

vibralo eo

non invento
et

hose
:

Interea, reseralis osliis, et admisso hoste,

1'elrus

ste,

qucm

feriret,

manum

conlinuit;

ad

mente paululum exccsserat reversus, gtadium projecit, et hoc oralionis gladio se deDcus meus Eripe me de inimicis meis fendit

nam

Andolelus primum et malutiuum sacriiicium deinde caHera fomitiffi constipaDeo immolantiir

:

tio

obruitur,

mactatur,

nulia
aetalis
et

(acts

discretione

pueri et senis,

matura

immnturs.

ete.

168
32,
et

llisce
:

nitf

culpa

urtt.

f6S Sigebertus cum in Vita edenda, tum in edita a Chapeacillo lieneri nomine, de arrepto gladio pariter meminit, ac mor suhdit : Sed ad
se
cite

ubi ait

consonat Stepkanus m Vita num, uisanetimar Cumque inlivpi li (incrmes tamcn tyres habiti
ostio erupissent

ad ercipicudam ncccm parati)

,

sunt

cubiculi
lyrio

exlemplo
,

caideutibus

adversariis,

mar-

reversus, se lemerilalis damnavit; et quia

saltem attenlaverat

illi-

digni

ilivinis

conspectfbUB

sunt

immolali,

gruenti addixit

peenileiitia-.

arma, se ante Dcum Pr&iwral ipsi poela

con-

Ansclmus quoque cap. to neminem nominans, omnes ea accasione c&sos, martyribut annumerat
his verbis tibus,
cffltum
fecti

C anonymus, qui ex rumore.

uttquc mccrto, dixerat, LamhertUm proptcrea srptcnnio prrnitere decrevisse, si superwoeret. Verba infra num. i7i
referemus, Contra

multi ante

omni parte irrumpen- P Pastorem tracidantinm ferro ad pramitlnntnr, procnl dubio marlyres ef:

Adversariis ex

gat,

Dci,
gilias

Anselmus m Vita eap. xi neipsum quidquamhujusmoditentasse; At Vir post vicui inquicns, intrinsecus somno
,

Eadem

tranicripsit

fSgidius,

sed primo ioeo

Petrum et Andoletum nominavit. Sigebertus eos omnes ad occumliendtim pro .justilia et innocenXicolaus Petia animatos a S. Lamherln futsse trum atque Andoletum amore ferveotes rnartyrii
,

defessa

membra
fragore
iindiri

reolinaverat

improviso tustatimque
el

multuantium
hil

expergiseitur

ni-

vel

contra

quacrens

cum

posset,

(sciebat
gistri

enim, quia bellatores Chrisli exempio Mamorienoo potius, quam repugnando, norunt
totum
corpus
in

suas furentibus et ferientibus adversariiB constanter objeclaase affirmant. At rero in nostro Godeschalci crrm/ilan. nn conforme hac rham Pfl
cervices

rincere)

oratione

proaternens

parte

csl

cditnm a Mabillonio, dicuntur quidem

sancti
intistitis

preliosam constantissime mortem operitur. Anselmi

dicta adoptavit

duo

isli

Nepoies saluiaribus

ip-

/Sgidius /turm-VallU ; Nicolaus

ouoque de apprcbcnso gladio

pnmoque Uh

sese

uiabhottiumm nptitenda sjufl moiaiis inducti, desistcrcnt. ct pro cturnda. quam commiserant,
Galii
,

""

tifrtt

defendendi desiderio altum ilwit. 166 Egn vcro prnpter primorum biographoruiA auctoritatem dubitare non possum, quin sanetut Antistes somnogravis, ae nihii tahsuspioatus, inopino Itnstium accessu
consulti
pserit,

ae Hioldi eade

mortemptaeideaseiperent,

vn ,,

habetur.

nuUa mcnt,o dt martyrii lauoea tie obtenta ipta verba ete editione Mabittonn Imerii
Tunc
duo
nepotes
ejus,

retulisse.

mor

pcrculsus, primo

animi impetupro dcfensione sui

non armasum-

\M
mum,

Prlrus

et

Au-

ningrapho-

abjecerit. Sic

eaqne, succctlcntc stattm rationis unperio, humani quidem atiquid passus est,

r.rpearreptisque fustibns, dolecus, sui-entes, pepcnlere, qnl ingwsBl Fneraol domnt forliier eos a facie doraus. Tunc el mox expulerunl
tia

rum

dt ipst

5 48

DE
Dei

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

,

AucroRR
1

ait

vir

Landebertus ad
qui
ibideni in
,

nepotes suos

et

ad

juniores

suos,
,

ilnmo eraat
ego,
vestra

Si

me
et
:

sHentin

deiitescere.

Sed

vere

amalis

Cbristum
et
:

simi

diligite

rem justiasimum nulls tenebr*

'i

*w
in!?'

"*"
Iemu,1

^ioum-

Domino Jesu Christo peccata

confitemini
rirere...

,1;im

recte

factum

relinouet

"" Ilurn

me
ait
\ii

oportcl dissoivi,
;id

cum Domino
fin

Et

nepotes euos
in

Recordate, quod

rei et no-

tos

crimine
fuislis,

isto

ac Hioldi)
dicahit
bis

Nescftis,
,

cmde scilicet Gatti quod Deus non jupeeeata

dimitlit

^J^cilepotuertmteorumcorp^dT,:
i'iri.

peccalnres

uec

in-

judicata?

Sed

qnod lunc
Quid
ad

egistis

injuste,

recipile juste.
late
Btis,
(liiin

me

vos
et

venilis?
ibi,

modo Amhudedi-

"""/
I

ante conspeclum illorum,

retipite.

quod

Agidio, *tomcMustisvnuru*nera producemus. inselmus scriptor

^
l*1*
""*

Melius est carnes

ei

teculi^

vestrasad lacerau^
innoxias,

tradere,

ntanus veslras servare

fiat

ui

spiritus

vester saivus
s

in

seternum.
:

respondil
in

ex

nepotibus
lui,
;

suis

Lege

Tunc modo
vult

P^^PetroetAnd
j
;

to t

qui
esl

Lamberto,

uno compositum
de
S.

ooJTS?*
senulZ
,

voluminibus Domlni
ccepisti
feliciter

et perfice
ui

opus tuum,
Landebertus,
:

dwibidem
m
"f est

Floreberto,

quod
iia

et

Dominus
vir

eril

de nobis,
Psallerio,

Tunc sancius
istum

ecclesm S. Lamberti, ubi

01

mullis

arrepto

versum primum reperil

si

"

Ch,

Quoniam
rum.

""^"S

TIm
nnZ

pnst

,li,,

requiret

Dominus

aanguinem

servo-

170 Sicul
warianarratio

Zacharias
altare,

quem
ila

interfecerunt inter
ail
:

templmn

el
el

dum
diclis,

moreretur
et
iste

Vidr.it
el
flr-

expenditw

Dominus

- SS.Petriel Andoleti.qui cum B martynzau sunt, el cura corpore

'"

corpusojus, et in feretro deceuter locatum Post M.ulios vero annos levata sunt etiara

l,P ln p,,s'leval

LaS
iu hodier-

requirat;
llis

invictus

bm
'

B. Floreber
'

eollocata sunt fe.-etro,

mus

qno d

permansil.
ejectis,
in
:

omnibus
se
in

extra

cubi-

bono
IIIM "
i"
:

feretruminci

juxta
,,

corpus

It.

culum
brachiis

Lamberti usque
est

proslravit

terraro,

extensis

"'"

collocatum

cum

aliis

cruce,

orationem fundens
in ore glfidii

cum
et

Sanctomm
non r h n

lain-

1D0S

Tempus

chrymis
gressi

elevationis eorum

el

subito pervenerunl

carnifices,

domum,

interfecerunt

omnes,

quos ibidem
tio

invenerunt.

Certe

tota

hmc narra-

eorttm

martyrii

Porro

etiam
et

palmam obseuriorem faciU Godeschalcus apud ChapeaviUum,

a<l

assequi; sedreveraeievatafuisse,probantm menta laudata et suis locis referenda. Celtnmeorumdem memoriam wulLo Officio ecclesitotico m

Leodiensium Bwviariis celebrari compcn.

Stephanus

Sigebertus agnoscunt, eos

prm-

quoque de retiquis, quicum ipsis interempU tutrunt, usquam deprehendi. rVuncdemoresubjicio,

</<t'i-

dictam Galli ac Rhldi

dam

S.

cmdem suo mnguine expianLamberto inductos fuisse. Deeademcm[nselmus cap.

\i
;

dc s. Lamberti martyrio cecinit poeta

Coniigit

tiiiony-

mus.
I7:i

dt pariter meminil

ita

t soli

crgo

eam tacite prmterierint, haud dubie ut martyrii causam a damnatd Alpaidispellicatu unice repeterent qua fide, mquus lector jiidicet, Fatendum tamen est, laudatosSS.
et

Nicolaus

Virum

caelesli

/Egidius

mnnere

di-

gnum
i

frbi

vicinas
et

extra secedere partes.

villam,
quee
Legia nomine
tertur,

Venit

ad

Petrum

Ignorando diem,
(Jltirae

quaa
,

Andoletum ntarn suam, quam exsancU contubernio plurimis virtutibui erisimilImt ornaverant, Chrisliana heroica morte ex t wtutis amore libere acceptata, terminasse; tmde et mmus stricte dicti martyres teterum more audvre potuerunt. i:t vero quis non suspiciat, viros quibus stir} is nobititas, mtas florida ei armorum usus ad licitam sui defensionem
et

vull adducere

fineni

supremnm
el

caslos
sii

tipiscopi

quando

essei

iturus,

Corporis
Ejus,
el

claras

quod

clausura

Rsnestcu

excelsis

lllnm junctura calervis.

pravi Dodonis amici,
insanaB mentis,
el

Qqpd cum prajscireni Se sub agenda parani

inde

Ipse suique simul laxantes corda furori

Insurgnnl animis peramara mente

Carniflcem sajvo se

subactis,
Patris
F

ingentes animos

addebant, ad Sancti monita a feliciter cmptis mox abstinuiisse, seque mermes hostium gladiis maotandosultroobjecisse f utecclesimprmdonumca^
iuerent, quam pro ecclesiasticarum rerum et hominum adversu* eosdem defensione ex bona fide <><> moderamme > inculpatm tutelm, ut loquun-

Complicibus junctis pergunt ad funera

sic

habel agmine Dndo.

dem

Ecce propinquanles prsecingunl tecla domorum Et lunc Landberti quo sunt habitacula sancti,

Supra conspiciunl Crucis admirabile

Auri ceu piin radiis fnlgentibus

sifrnum,

instans.

tr Theologi,
r>\
i

forsitan commiserant.
se

Vlut

autem hmc

oi

umdi '

habeant,

constat eos

^nttqmtusutsanctosmartyreeaLeodiensibus '"'/""^ eorumdemque corpora inter Sanctorum rehqmas Leodu asservata et m sacra veneratione habuafume. Hmc merito miratur

qnosdam posl tempora, ijuorum manenl dictis baec signa decoris. Post igitur rupere moras, Lunc Dodo suiqufli Quod ccepere doli, pejus peperere dolori.
E\
liis

poenituil

Notiflcata

Instantes obiter valvas muniminis inlrant,

Disruptis daustris
sal

jam per

ap'erta raeantes

bhnhus

rum
berli

vcclesuv Leodieusis eap. /.). pnma translatione el elevatione

i

Fisenus in
ihit dc

I7i

Tunc
nepotes

socii,

fumuJique

domus

dicliqae

pff

,t

m
et

biographos reperiri. Quid Petri

,

apud S Lamihijhu,
,

Arreptis gladiis,
Et
sic

fortl
,

Andoleli

bus

ceteroruraque, qui cecidlerunt factum fuerit fl emo prodidit.

ln
et

exsuperant
nulilia-,
;

virtnte resistunt, cogant. ut eos extra atria peclore

corpori-

Tunc Domini Sanctus robusto

Armis
Coepil
<*oti

sumpw
reroi-

cosmaj
fleo,

Damiani

*dc ss
persuaflat

nujfiialuriis adesse

condita
nulla

fuisse,

mihi

rtus

ab raentio, qui Legiam adveclum denuo S Lam berucorpus scripserunt. Ai jam Endeab olim SS Petn et \ndoleti corpora

quandoquidem

et

binc

secnm

Christi

mandata

deinceps eorum

vens.
iNun decuissa
llis
i

irum sacris altaribus aptum,

Leodii

cohque.

Quo mmni, magis

miror

.1

constat aaserv*

celer08)

J^

rerramentis ut se prascingal el aimis; Necjam terreri sub eis, qui corpora cffiduflt,
nullis

Qui

animum

possunt oceidere

telis;

Ai-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Al , n ,

549

boIo a

IribuuVse poenituissenotavat,

"
'

uiasuscepit,Chrisli

cum

milea adesset,

gebant. Diem xvn Septembris, i<l tst f eumdem, mctobv. guocsesui est, Fisenusin Floribusccclcsia beodien- c s
-

ViamavoIans,tensis sublimiteralk, mce

dixissel
5
'

$U cap.

onod
V(

m,

enim Sanctus suh fomine mentis, esepiem voluisse reducere poenis,

:

corpore Oalufl. Sivitalisei ferFetur

ista de8U istribuUmaBdalanepotibus Ignoliiemanufifveslraa^induceretelis, culpam; potiusfactam per vos agnoscite

pompee omnino oerisimvliter assignat. sr<l vulgarem fabulam sapit, quod df accepto adventut r/iis<i<in nuntioper angelutn ibtdem >i>iii kis nerbis Trajectcnsibus annuntiar> futic funebri
:

tum ferunl ;ii> angelo, omnibus conspicuus

,

qui supra Dei Parenlis ;eilem

digitn

ad

Mosam

iutento
;

restras

gloriosas invicti Marlyris

ejus bodie
iu

exuvias commonstrarit

Sed

frai

dignam nunq vobis Sponte quidem

iiam.

carpite poa.

superesse
templi

ejusdera

monumenlum, angelisignnm manu ad fluvium cnlmine

,

iuslum carnem comungereflagns, Esl etenim quaprobra ruunt laais in corpore venis E,
SpirHus
ul

protenta.

Ego
<:/s

istam

a>i</rli

statuam
/><>iis

mcmoralo
existimo,

prodigio,

nullui

biograpkorum meminit,
cssc.

pos&itsalvari luce perenni,

confingendo occasionem dedisse

</i><ni>
<-/<is<iriii

q U! q U oI

decajlorum descendil aede

nitenti.
bis

monumentum

Deus

bic

punit,

jam

non

judicat

177

\<>

majoris facio

>>>'ir--i

pr&tensummi-

rtpriu.

ipsum
nulli sine Ei peccaia qnidera
'

verbere donat.

raculum, quod veteribus pariter ignotum Sige- repuJw. bertus Gembiacensis primum <>< deinde Egidius
111

7"i

Bsecait,

el

cellam cunctos exire coegit

!><

eadem translatione contigisse tradiderunt.

mttrict txpotita.

sua

membra
ul

solo crucis in velaminepressit,

Orans,

Se

cilo

Christus,cni se devovil habendum, perducal paradisi ad gaudia laetum.

Sigebertum num. 53 audiamus. Detectabile ac pium er.ii videre omues Pastori suo impendere pignus
araoris; sed miserabile
ticas

ae

mirnm

eral

circa erra-

robore, juxlim Carnifices, rursus stabilito cuneala peragmina mixlim, Currentes obiter postesque ac liroina franForlius erumpunl
,

ovcs iram
a

pii

Pasiuris

ndverlere.

Traditur

enim

majoribus,

quia

cum omnibus Sanctum

si qua pelex >e E osculandum, quasi

exosculandi liber aditus paleret,

ingerebal

gunt,
Et quos inveniuni
Expavil
,

ad

corpus Martjris

confestim nubibus addunt.

volitantibus aura,

quodam
1, ,,

turbine rotata retrocedebat.

<!

Per

pelicura

nimium

repulsam clarebai nimis, Deo

pelicem
illam

sancto Marquas
duplici

lelis

teristris, 4e de conspicuis visa esl nudata aer, Sic et frisiis eral pallens nebulatenus

tyri
1
,

odiosam fuisse,

arvis; Ui malesiccatis non llumina promeret Hocest, Oranipotens fldei documenta malignis
Nullii

Franciam infaraaverat, <-i sanctam conturbaveral ecclesiam. Per hanc pellicem designai Alpaidem, cujus jussu, contra ac Godeschalcus et
imine

dabat, quia salvandos n

;sse videbat.

Stephanus tradunt,
supra retulerat.
<i,.it<,si>i

S.

Lambertum occisum faksc

pro-

Cellam tunc
bal

adeunl, orans qua Sanctus habesolo,

U ego nthementer suspicor,

ii>i<<

illum pellicum sacro corpore repulsum

Inditamembra

manibnssub sydera

tensis,

propreedicta Atpaidh
,la,

utcumqueconfirman-

Dissolw cn[iieiis, claro soeiaraine Chrislo

ConjmiMi melius pensabal pei lore puro tuis promuntur verba loqnelis. Paule Sicut
, ,

1'mis

01

ex Miis scandens super ardua cella

,

velexea natumesse; quodmmus mirabitur non ledor, si, quod \ 2 retulimus, meminerit iubitasse /Egidiumpro rm n<i eamdem sternendare. da S. Lamberto infanti nutrkem tnrginem
178 srii
tfartyris
S.

corpus

<<

<

frrcim
ejus-

Cn,- r

..

> >

Huuc lelo ligens auxit sibi vulnera Sic animam claris caelorum reddidil

culpae.
aslris,

mox

>i<

situm, ad

Pelr\ ecclesiam, 1

ektiaS. /v-

Quam H$c anonymus, > quibusproiirentia poeticapauca sunt cum grano satis accipienda. Quod vero
ninn.
17',
<{<

sacer angelicus deduxil ad aelhera ccetus.

uthar d em paler sepultus jacebat, detatumest, Siephanuset Sigebt benl Godeschalcus, poeta, duo :<>> etiam addunt, clerum populum-

Mtoporttur.

quornm
,/ur se
,

indicla Sancto sibimeUpsiperseoit,

ptennium pcenitentia
morat,

prmter ipsum
tst.

nemome-

totam noctem sacras apud Ulud excubiai parm situm hujus ecclesia, quee hodieqne
extra cititatis
his
fere

tp*
num.
p

inter fabulas

ablegandum

zst
71}

momia, Vicolaus
:

<><

Vita

urbis
in

exposuit

Eral

autem

solitaria,

sita

montis,
ioter
se

quem
el

clivum ipsa Mosajripa ad Qrientalem habens vocant, Caslra incolaa

Trajecturn quasi

quemdam

lii

im Je-

XII.

Translalio sacri

corporis Lcodio Tra:

jectum; sepuHura ibidem miraculis clara

cultns

etiam <<<< coram nuviolnm. Ejusdem ecciesia Lam berli appellat ffunit, eamque hereditatem S. apud ttenschentum < ao II Leodiensis episcopus
1

ejus

el

ceclesiae Lendii

parrici-

darum poena divinitus

praedicta.

recitatur, mquo anna episcopi diplomatis pars J<>> concedU, 1 1296 duci Brabantiee
1

teto

Trajeclensx ann deepiscopalu Tungrensiti iatx num.60, ubi t < suMaji,cap.xx,

oppidum
sini
in

Trajecti

el

Wyck cum
ubi,

suis

suburbns

domii
s.

lucis,

^fs/v
CJ rro'"'

fabula

r<> modo, quo diximus, S. Lamberto domestids <"js pauci, </> communi < stragem tvaserant, posl discessum hostium reverst,

videlicel

Maria,

exceptis duabus parochus, seinquit, olirn nosira

-i

tt

des

fuil

posita

oecnon

S. Peti-us

existens

tn

suburbio Trajeciensi

li

nuondam

fuil

beredilas

tacrum corpus Episcopi (de ceteris enim apud nullum r biographis mentio est) cimba imposi'<><

S L
-

47

T fosiero
'

ii,

Legia Trajectum, quinque circiter milliaribus dissilum secundo flumine Mosa avet

iill

''->

,.,,,,,<

rra^ PjrcuUi * orlum dun

seda Dodont

rt in

paUrno
I

tupuli

;';,,/,,,,
apertai,

sp
palrU
1
'

lUlli.lli:

"" """
(

,,1 miracutts.

xcrunt. ut.
Uretur.

ii!,i

Appuisum

vpisroftnlcm sn/rm luibncrat, Stpttota civitas oeiut optimi Patris

'"" 1 '"-

tuifunus magno cm luctu ac lamentis excepit,

ut testantur biograpki,
ct

ipsa

Viri

meritatxir-

ZSSSZ

Y' nsaro' cooperuerunt, u1

'

inter

'""'
A'(-

55o
AtirTORB
c. s.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

utfrequenttpoputoundi autiUuecon* Con hca tbi exstnu crrpta Ht.
182

Nicolaus,

pulerat die,

quod sacrum junus non eodem. quoapsed postrtdte mane in prmdictam S.

eo con&ilio,

^m

tl

Petri ecc/esiam illatum fuisse dicat,

ne, si m ceiebrioriS. Marim aut Servatii ecclesia tumularelnr. Pippini indiynatio inyravesceret. Sed
prioritm auctoritas pra-ferenda est : et a Pippino niinl propterca limendum /uisse, suprasatis multis
ostendtssc nos arbiiramur. .Xcc defuere divinaprodigia,
fecil.

dummuUum
sanatto,

Ad inchoatum autem
contulit

^
1

opus c,r

qum

cujusdamcZl^-

conceptaye visus, se ul S quoaue '> q*oqueeo du e i' eoL*"'** * cumque fam non procul tnde mii se ab e ! l,ltel wocatoejttsdemsanctinomine.sinn htm.

ex audttts g.

u*^**<* N*,
l
rZ
tZ^
.

& S

quibus Dcus Martyris sui merita palam

'no* facta est.

et

Omncs enim

crum ejus mixtam nolissimam ipsiusS. Lamberti rocem,

noctuque
attiiitam
esse.

ad sepuicwlcstem angelorum melodiam, et huic

<iie

bioijraphi tradunt,

actura pervenit. item ex hoc

ad desidcratnm L c 1*
it

uapUu

quese S us

concurrebat mistus vulo

?**** ku>*

tM neseiparvuli,a3
sicque
velocitcr

" '"^
SailCli

De suavissimo prmterca odore, dum tumulabatur, divinitus effuso , Stephanus et post ipsum atii memtncrunt.
,

a-.hncaiularn;

rvwV

180 Hasce Sancti e.rscquias

PoeliF de hUct

qumque

in iis

con-

tiyere, poeta
vit
:

anonymtts subjectis versibus celebra-

narralio.

teram eccleinm trecUmfume. SimiliiTr virgo lumen ex lide recenii estimonium basilica in
ubi

Ca.etassiduevenerata.

^^

'

**! "
'

'""

Cujus enim sacrum post lanla pericula corpus Navirula posiium, paucis redeuulilms, inde
(

postenomn aut ettam turamaue, saceUumJZ

CredideroZeTtl

cul

Ducilur evectum proprios ad sedis liouores Qui cum ritesinum ccepisset pandere portus,

^^^icam^^cvoxpromZl2 qaa
ecctesta, ut solet

183 Molantts

Maximusauditur perrura, per oppida luclus, I\ ii quod sic Vir proiiosus ad selhera martyr.
Complusis manibus dum fertur clamor ad alta Cauia limoris erat sonilum conslringere causa. Hinc feretro ponunt, et id ad subliraia ducunt
Sedis, ubi IVtrtis suscepit Aposlolus illud.

^Wtod^tndttrcestStlr^^^
mur.

mtQk aa atemxxM .\ovembrts ad dicm \-\-vu recmsel S.Oaamld

usurpetttr in Natalibus Sanctor,,, , wwortin, fc/. v^- l

,

Bamdem elurn annuntiat Mirmus tn f^ Bdgmt f^rffunaUcis;sedmeaipsafueri

t

Tunc

clerus,

populusque sacris

sic

questibus

orant,

Non
*
i.

Ut noctem vigiles divinis landibus addant. id snnl ausi proprio decorare sepulcro,

e.

scpuJcm

secratam,

Ftsenus tam m Uistoria, quam in Floribus ubi cuantau, ecclesiam inloco, ubi visum acceptrat, ab ea condUam, S. Watburgis nomvni
est

Callentes palrio staluerunt ponere tapho*, Tnnc plus ossa patris sacranlur ab ossibns istis.

lottque monti ad

snum

" i. e.

angelo-

ruu:

Exin prseclaris anglorum

Ecclesira

vocibus

almum
!

lemplum reboabatdulce canorum.

vox Praesulis alma
,

tnm dtcm IVovcmbris craminart potcnt :sedquoi

Fisenus
att,

nomen xnde relictum fuisse. Vtrum S.Oda Rhoda cohvur, eademsit cum nostra. adpn

usque tempus

L
tH-

Ut

subtilis erat dicti

ecclesiam illam S. Walburgi tum

.

Illuc vicini

mntlo admiramine ducti Sajpius accrduni et qiml sit noscerequarunt

,

calam fuisse, ncoue cum Godeschalco

;

nequeew

Qui

sint,

quidve canant,

enim disertc
</nc,
csse.

vel quB3 sint

muuera

ipsius Fisaii dictis conciiiari potesi. Godeschabui ait, ipsam in ejus (S. Lamberti uti-

vocis.

ut

res

ipsa exiyebat)

nomine

consiructam
sub qvi

Sed tunc interius proprios extendere visus

cupiunt, ca vox teuui subducitur aura Ot solel andiri cum vas contingitur aeris Kt sumis assuryt-iis paulatim ducilurastris.
,

Dum

cum ipse Fiscnus s. Qfltv mortem annum 713 cum Molano ei Minco coltocet,
Deittde

poiuit ca

hmc ecclesiam

annum748

Waiburgi dicare, gwecirex Angtia iu Germaniam primum

S.

Sed docledumse relrahunt,

venit, et circa

ul

longius essent,

annum/SOdefunciacsf, utinhv-

Dulcihus auditu resonabat vocibusaer. Solibusinprimis mausii rrlrhratio lalis

Alme,
nis.

tuo,

Laudbcrte,

loco

caeleslibus

ymJ

iii Februariiad dim Sed Leodium redeamus. 184 De cultu, quem in eodem loco, quo occisus fuerat, S. Lamberto Leodienses impendert

jus gestis nderi potest tom.

xw, auo

cotitttr.

StntH

""

181
Cubicuto rju*

Iltustratoin ettm

modum

perseverarunt, Godescftalcus ibidem

Trajectensi sancti
cttbi-

stc proseqaiJ!

miraCUtis dlustra
to.

Prmsulis sepulcro, capit etiam Legiense ejus culum, in quosacrumsangumemfuderat,

l,s

tur. Etiara (ideles et devoti

fabrili

composuerunl
;

lecuun,

ifl

arte

omaverunt
,

illum

el

sic

posaeraat
Ibi

miracw
excre-

adeo mctarescere, ut brevi

iTi

illum in locum

ubi jaculatus fuerat Ponli&i.

et

in ecclesiam

unt. HeUgionem

loco conciliarunt

dmmtus
ta

primo lumvna
o-

gemina Sancti ap par.tto. Theodoenum quemdam j somnis placide monentis t* pectinem sumn, quem illius uxor furto mde abstuhrut, reddcndum curaret eoaue non reddito,acriterreprchensum diro vulnereca stxgantxs. Ad hmc cmci duo, Baldegisilus et (iaqinfredus nomme, in somnis similiter admoniti fuere prtmus quidem, ut in venerando illo
cubtlx

domus

eocrebroaccensa, quorum fulqore

absque numero virtutes atque mirabilia operatur colidie. Per lecturawPW>

Dominus magnas

resptendebat. Accessit

Sanctorum smpe reretrum

gnatur
est
,

cel

lipsanotheca desi-

; ac propterea hic pro simili re accipmida qttam scilicct super pavimento , quodsuotfr
,

cro sangitiiie asperserat religionis ei monumetiU rausa unposttcrunt. Atque hmc est iWflbaailji

Lamberli, in gua Grimoaidum Pippini Ueristalh atquc Plectrudis filium et Majoremdomus Afetf,

strar,

dumpro

mgrotanlis patris
esse

saluteprecaretitrt

mox
'"<

Marturis IS excubaret; alter ut illud emundaret- et expcrgefactus Baidegisilus, recepto

anno

7U

occisum
illi

Consuli
nitnt. i

vani veteres tradiderunj citato possunt apud Cointium anno

pro~
*

lumxne

ocuh-oero

fecit

imperata

aumdemandato
ter

Raginfredus

operi sese accingeret,

sufjecerit hic uuum et alterum duxisse. Iu Historiajussu Ckildebrandt e nscr\9

et2:

py-

est, seque etdem loco deinceps manci Uxracuta hmc antiqui mque ac recenUores btographmarrant, adduntque, inde factumesse

donatus

nsupari

de eo sic legitur
per

.Kgrotanie Pippino
,

Jobii-viu'
visitaod

Mosam fluvium

cum

ad

eum
'

idem Grimoaldus venisset, cum

basilica s.

ontiraeni

Laudborti martyris processisset

a
,

*
de-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

de
l

55
AlCTORK
c. s.

i5S

jmo
est.

viro,

impio

Rantgariu

nomine, inter-

Andito, princeps,
Ibis,
et te

exhinc sermone vocantis,

ralionis foraina

ante

fecliis

Deum

pones,
morlia.

**''
rtriff""
1

Idut-

annalista Metensis, qui ait : An485 Consonat dccxiv, grotante tocarnalione Domini ab viUa publica, qno sita cst suJopila Pipp> o ln Mosam, cum ad visilandum eum
r

Per

cur

leligit

Landbertus

liniina

fiiivium

Nuncius advenit Dodoni et talia promsit. 188 Hactenus pocta, cujus Opuscutum, dila- quod valicicerato e.c codice nostro membranacco uno aut nium mox
altero folio, deinde mutilum est, ut num. // monuimus. Verum istud septennium, ceteris scriptoribus plane ignotum, quodque alia fabetla, num. (75 rejeeta nititur, fabutosum plane est, sanctoque Martyri, cujus glariam Deus tam Trajecti,
impletnr.

Gfimoaldus
ne m in
,.[

nlius
S.

ejus

basilica
in

properaret, et ad oratioLamberti Martyris processisset,

diiiiNis

oralione pronua persisteret, a nequis-

nemine Rangario, gladio percnssns simo viro, Ceterum eam Grimoaldi eadem prmdiocculmit.
cto

avno

et

antequam

S.

latum

esset,

nintigisse observarimus

Lamberti corpus eo de 8 contra Rcicollocavit. Tolia

nennn

Sigeberlum, qui eamdem post paucos

quam Legi&jam mani/estarerat, parum honorificum, nc dicam, injuriosum. Ceterum Godeschalcus, Sigebertus et alii tradnnt, Dodonem putre/actis intestmis, et per OS fatde projectis, horrenda morte sui scelerispamas luisse.Sigebertusex fama,

anno^ translalionis ejns

perperam

cultus primordia in ritia legia fueS. Lnmberti qno kccc in amptissimam cirUatem, runt, cum subinde illuc ejusdem sancti Martyris
translalo

seu traditione,

nescio

quam

certa,

addit,
in

ejus-

dem cadaoer ob intolerabilem

fcelorem

Mosam

corpore,

et

episcopali catkedra, postea cccrevit.

dirina in Sequitur apud Godeschatcum atiosque socios impium Dodonem et quos sacritrg cmdis
habuerat, vindicta,

quamS. Lembertus Amalgisilo

est.

dejectum fuisse. Alios tanti facinoris reos variit modis periisse, iidem testantur, sic itt intra uniut anni spatium post Sancti apparentis raticinium ex tanto parricidarum numero pauci superfuerint, quos

thesaurario apparens, veridico ore vaticinalus

4j8G

Laudatam apparitionem,

qumque

mo.r

te-

Appanat,
"p^mi Dodo-

cuta fucrunt,
post Sancti

cui

Godcschalcus anni circnlo (nempe Martyrium) explelo contigisse affirmal proxime accedens Anselmus cap. xi pamam
divinitus inflictam ipsi martyrii ittius an-

tamen ipsos morte hombitinrem vitam duxisse idem Sigebertus asseverat. lluc spectat, quod Wandelbertus in Martijrotogio suo ad
cecinit
:

prmentem diem
Faclio

Lamherlus quintum denum

virlute coronat

Dodom
no

quem

CS&sum

semper tremehuuda

pa-

illigar.it.

Almagis

discrepat poeta

anonymus

vescit.

qui integrum
cessisse

septennvum inter utrumque intercommcntus est, quo toto temporeS. Lam XIII. Corporis
facta

bertum nihit de se rcrelare voluisse fabulatur, ut septennium pomitentim, quod propter apprehensa

translatio
:

per S.

Hubortum

arma tibiproposuerat, penitus expieret. Attamen velsic fabulantem audiamus. Hunc igitur Sanclum Dominus clarescere multis

Trajecto Leodium

ejusdem teinpua

et

adjuncta

quaedam.

Decrevit signis,

virtuiihus

inde noiatis,

Posiquani

tlicta

super

stilus

ascribenda peregit,
J-

Ostendous mitem

sacro de PrffiSule iinem.

om

feliciter

ccrpto

auctoqne S. Lamberti tn

Quas non nostra snis audet conlingere plectlis Calliope ludens, qui sunt miracula summi Patris, ah excelso qui conspicit omnia gyro
Est et
ei

villa

Legia

cultui

normn magnumqw

S. Huberlus incre- divtnltu

mentum

addidit ejusdem sacri corporis transtatio,

ut alias diximus, wi

munituf,

facta a S. Hubcrto, ipsius,

nts causam

vilis

stulti

sapienlia

raundi.
,

episcopati cathcdra pro.cimo succcssore. Translutio-

Sed quod
Illud
Illa

lama bonis ingesseral auribus olim

eniin

pangam,

pressis sub

pectore

fibris.
,

Non

piam dncens per celsa, per infima vocem Pretiosus corpore Martyr reticere valet 187 lllius ergo sacer coram cum finis ad:

modumque posleritati commendarunt duo primi SS. Lainhrrti rt Huberti biograpki; quorum prior rrm gestam paulo lalius prosecutus, tempus i">n nisi eonfuse assignavit, dicendoeam
nuper post aiiquot aonos contigisse : alter rero p tempus et aiiquot alia adjuncta dtserts expressit; sed pro miraculis in eafactis lectorem ad primum remisit. Htncutriusque narratio magno nobisusui
crit.

esset

Et

Bumplis
et

arrois,

voluisset

miles

baberi
reoti,

Hinc

pensasset
ut

cordis iibramine

se prostemeret arvis, septem gestare per annos Pcenilnisse honum, carnJ ?i vita maneret: Cum se ferre Deo sacris deheret in ymnis,
Abjectis armis,

Itaque

S.
3,

Huberti biographus apttd Mubitiopart.

Quod

se

dixisset

ntuiu Sec.
scribit

sequeniia.

pag.SI de koc aruumento 4, Anno aulem ordinationis ejus

crebras
sibi

($.

Huberti)

dnodecimo
uti

prodidit

El

iiun

miliiiffl

nimium

orndelibus armis.

oblatas sub noctis quiete

visiones, quibus sc coma

Unde per hos septem

Nulla

tacito

sub tempore jussa

nioniium
sa

(atebatur,

Trajectensi
et

oppido

os-

de Sed post explelos jam dicti lemporis annos Advenisse viro clarus narratur eidem Qui tunc clavigeras astabat reddere curas
EcclesitE

revelandn

se facienda juhehal.

levaret

S. Laudeherti,

in

focum, qno cc-

lebralam

ejus

reduceret. Quaruni ailmonitio ejus

siimabili
:

pas>ionem nossct, iterum humanda annuiim inaJ-

recreavit gaudio.
in

sacrae

sic

tunc ciepere loquenics

190

Atlamen
ei

quodam

meditullio

posilus,

torpu$ Sancto

Lnde venit Dominus, multis non visus ab annis?

cum neque
omnimodis
judicavil

visioni

certam fldem iribueret, neque trafettoleocmmrsfsH diffiderei; qnod sic eral occultum,

qpidem, Fuimus Romam jam visere, dixit; ed niinc tempus adest, et nos idcirco vcnimus,
tlle

Domino

quttrendum.
indicto

Nam

cunctis

Dignaj
Pramiiffl

meroedis,
suscipiant,

frater,

quod
et

Dodo,

suique

qnam el civitalis clemonasteriabbus ,, INI sibi divina et laicis je/nn/o, qua ricis, necnon de bis agere pra?cipei^et, magnopere revolunias
quirere studnit.

dominis

debita reddant,

Tandemqne edoctus,

ancipiti sub-

Se quihus addiderant studiis servire malignis. Nunc tu vade celer, Dodoni et talia defer

mota sententia, teiiiodeeimo anno prssulatus sui, cu-tu siin clericorum adjuucto, nec non populari

agmi-

552
Ai
C,
i

DE
coacto,
accitis
,

S.

LAiMBERTO SEU LANDEBERTO

epi-

rv.it

agmine
scopis et

etiam

venerabilibus
Viri

5.

sacerdolibus

lumulnm
observantes

Dei adiit,

bremaS. Huberto translatZ

essc. tVeque

Dominici diem, tnensemque hih*> *

ibidemque spirituales
rinitatemque
pulsantes
ut,

excubias,

Di-

^'

precibus, honorantes lauquaa

antistiti

dibus, rogabatit, da,

suo

facien-

mandaverat,
Utliter

quo

perficerentur,

annuerel

secundosque
taiem, ut
deret.

proventns atlribuendo,
Herent,
volis

suam volunpalam ostenDivinitatis

cum advertererdiem xxv DecembrL " b T**' ?' s assignatum non cum Vi %fio g Uia %ed natahtio coricurrere, '!'*" /w consequentur r"", '" " 1 lattonem m koe non in ,(!
i
'

mepta est hmc Foullom

>'^
1
-

,,

/llr!llm

cnnctis

of/irman.

\d hunc porro
neinero,
qux

^
^

Qnorum
libuit.

piis

omnipotentiae

habes

er

annuere
tur

Nam cum maxima

absqne
loculo

venerali

nrnam, qua
,

sanctissimus

cinis conditus

servababusta

recte composuit, et transiationi assion //""'"' adhibernum mensem

attinet

dZ^
s.

difficultntZ'

n* ^ *
1

t0d#*

Vm

adeunles,
Viri
,

allqua

difficuUale
et
,

pterea Reinerum
'"

erroris

beati

ex

protulere,

cum magno
in

non arnun arguamus. 'J

monitus,
i,,

gaudio

qua
Quantis

venerant,
terrai

referentes

loco

in

<otamincredibileapparet,siS Huh sttiw indlcmjam smpius

ut

quo
191

passus est,

mandavere,

mox ndebimus, quibus

eadem mandata

^ h^T """
Uorf

aulem

qualibusve

miraculis

rens

Illll( ,. tl ,

non 'tj
i

Dominus suum velle in tali facto per omue iter scedula gestoeorum commendaril rum ejusdem sancti Pontificis adnotata conlinet, Fareversionis
,

interpeZuTT {ebratoquexmuperabnnwersocleronoZT1 ^
'

dederat,

brica

ejusdem
reliqui,

basilica3,

qua
ab

beati

Viri

conditas viro

T
\

s!l!l

**

<t

^dmmjusimperai
e.v

pZllZ
ldpm
,an

er

minime differendam censuerit?

sunt

qualiter
sit,

eodem
oculis

sancto

194 Certe

Huberto
offert,
i/isc
int
<i<
1

ordinala
ea

quia

videntium

se

^^rtyre
milhanbus
sacra
>n
>i!

Godeschalco mox dicemus

aliquid

dicere supersedi.

Hactenus

W.

Il(

sine

aliq^

de iaudata translatione,

contigerit, inprimis

qum quo Christi bmindagandum est. i variis

ctamine corpus sunm Leodicum deferretQr dr V uid Trajectum circiter quinque d

I ^
i/
fo E

n,

't

tfartyrologiis

scripta

memoria ejusdem translationis adlegitur ad diem jcxviii Aprilis, quoetiam

exstat

pompa

Betgicis distet leodio, takiber faoile peragi potuerit.

mi

sententia eorum,

qm

PrMm

de
bus.

ea

Officium

in

Bremariis

Leodiensi-

episcopalem sedem

cum
S.

Verumtamen eam koc die /actam non esse, discimus ex Reinero, monacko S. laurentii apud Leodium in Triumpkali Bulonico apud Hcrnardinn Pexium tom, f Thesauri anecdot., partubi lib. 5, cap. 3 kmc kabet 8, col. (5% Sancitnm insuper (anno H43 occasione castri nds. lionici per Lamberti patrocmium recepti
, .

sancti Martyris corporr Trajecto Leodim

m
a

Huberto translatam tesi kic eum diem prm

esse existimant, ndtripoceteris elegisse, utpostridie

sacris ibidem
dies.

set

solemniter operaretur, atqu qui Ckristo Domino Natalis erat,xdtmeh

ecctesim

leodiensi. Ex dictis sequitur, meChristi

7->i

moratam Vramlationem anno

illigandam
s.

esse,

episcopali

est

auctoritale

id

ipsum

ecclesia

Lambertnm

Leodiensi

probante, nt uii

KalenUarum
el

paucis ostendo. Diximus$8, probabilius anno 709, die un

wllU

Mujarum
(quia
traiuv
est

Scplemhris

miirtijrii

ejusdem idem
Lalus

triumphi,
solemnis

pa/mam consecutum

tSSt. Ilnic

necnon

translalionis

Martyr de Trajecto
in

in

Leodium
agatur
ipsa

posterum
propter

successii S. Hubertus, qui tertio decimo aono sulatus sui, tu fx cjusdrm biograpko mox

pri>ro-

memoria,
Nalalis
\i-

quoniam vmi Kal. Januarii

tio

primilus transla-

bavimus, translationem curavit, idqut Decembris, teste Beinero. Itaque si S.

ante \\\ Decembris episcopalu initiatus
ilrm die onui 7%i currebat

>!

\\n

Hubtrtus
sit,

facta,

eo

die

Dominici
celebrari

to-

giliam
tia.

debita

non posset

honorificen-

sed

Decembrig.

Vi.ni autem Reinerus iste seculo xh Uoeoque ipso tempore, quomemoratum dccretum conditum est; ac propterea non possumus testimonium efus suspectum kabere. Reirieri

192

diir

annus prmsulatus tjus tertius decimus; si oero serius quam citato rfw. efusdem annus duodecimus adhuc currebai uu Decembris anni 7-21; atque adeo translatio, de <i>iu iiijitiiits, ad aUeruVrum exassignatisannisrty

srmlo

verba

adoptamt tfgidius, cap, 38 in Alberone ii episcopo Leodiensi. apud Ckapeavillum tom. %pag, 92, ubi tamen seu ipsius, seu amanuenxiii

ponriidil cst. 198 Xnhis

ii

natious,
rsr,
iiiii,

ijiu

proxime consensit Cointius > t ciiui S. Lamberlum """ 7w, w

'

'I''

r^
[;

tm

sis

pro nono legitur octavo manifesto utique errore; cum htc diesixsdem urbis, quibus Beinerus usus esi
oitio,

aut

editoris

anno
non

citius

quam

nos,
rri

cmsum

esststa-

Calendas Januarii,
Doiuinici

tuisset, et

riso Reinero

JEgidio, ssquert'

tur Martyrologia, in quibus

cti

trniixl<ii<iit*< n >"> n "

pi-i'ifi'

se
s\

ab eodem dxcatwr. i recentiori tamen Leodien-

Natalis vigiliam impeditus fuis-

quarto Kalendas Maii recolitur, ejusdem Stfflr corpus aniio72l /rnns/niiiiii futsse nondubito
nt.

quod prm manibus kaheo dictx tnumpki testxvitas ad prmcitatum diem xxvm Apnhs mstuuta quidem tum dicitur, sed additur

Bremario,

Annotatis """"'" 720 n-i insequentem assignaoit; </<>< martyrium

Simititer

Habiltonius

>

circa
ctis
sit,

annum

nccvm

fixerat.

Verum rum

>

Panterque per eara prior illa antedicta translatio (per S. Hubertum factaj cujus memoria die
bac

sanctus Martyr probabilius anno 709ocasus cumque >lr mense, <i>> S. Hubertus eidemsuf'

ab

,,lmi

recurrebat,

celebrior

fuit

al

reddita

licet

hmcannuamdictmtranslalionismemoriam

hI Hcnditur.

annum 4143 dic xxvm Aprilis Leodii sotxtam asseverent, eo tamen factam fuisse non afjirmant. vel si affirment, malo ego neinero, f/uam Bre\ iarii compilatori credere. 493 De eodem decreto ex tfgidio
}<im

ante

non constet, el translatio secundwn Reinerum die \\i\ Decembris facta sit, >"""' sitn (nnium 72/ potius, (j>i>nii 722 certo
fcctiis fuerit,

recoU

re.
</><>

At certc milio
>

Critica ad
ah<>

'

dem non
ctis

modo assentiri possum W>' "' c '"^ annum 698, num, /"' anno, quam 730 contigisst
t

u*
"'""-

meminit
tib

"<

Historia

hb.

5,

num.

->,

ii.

cap.

3 mcrediudc apparet,

neque id refutat. ,u vero Foullono Ub

w
B

"""' '^suadeat, ita ratiocinatur. i primis ex a se statuit, S. Lamberlum jam ab """" '^
1

tum solemnem Xaia-

episcopum fuisse; deinie additis t epUCOpatUS anms, rnisdrm i<ir(>/'-"""

illigat; ac

"' 1 ''"'1

"!^
'
.

" ,i,w

tandem annu terUo

deci
1(1'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

lationem refert illius exordio egerat ad an196 De episcopatus ubi velut fulile rejecit ar658, num. 5,
Cointii,

553

ad prmcitatum annum

7 20.

nnm Sancti Zwrima* gu men tum

gttf

qUO

hic S.

Theodardum non

rHH""

,,,;

citnts tjttam

uiino 608 intcremptuni fuisse proba-

nusdetemporeiranslationis: nunc de nonnuUU u ejusdem adjunctis agamut. c s. 199 Vidimus supra ex Vita S. ffuberti, hunc Hnelationu anno duodccimo ordinationis sum crehra tnsione ( raiwtaii monitum, ut s. Lamberii corpus Leodium trans- i"' vt i(e
aliis
' -

emortuah, qu%x Septemons xerat ex die ipsius Irgitnr. et prmrrptn CltilderiMarttjrnloijiis

in

ferret. l)e hiscc oisionibus

farorem ejus dato Tfajecti anno 067 Cum enim S. TheodarII regem pro ecclesim tuacausis accederet, apnd Nemetes occisus sit, idque ad diem x Septembris referant Martyroci

regis

in

mensis. dtc vi ejusdem dus, dum Childericum

non meminit Godeschalcus. sed ipsum s. Lambertum cuidam unerabili viro apparuisse, idque mandasse asseverat. Addit etunn alios cadem de rc dtiinitus monitos fuisse.
Verba
nos
S.

tjus

audiamns.
per
ut

Nuper
sine

post

aliquot

anviro

Landebertus

visionem

cnidam

venerahili

appamit
ad

logia,

Cointius ex utriusque loci distantia recte non eontigisse anstatuerat, S. Theodardi cmdem

corpus

suum

I/ndirum
ct

aliqno cnnctamine defm-clur; et hoc

\iiis,

idem

saccrdolibus
,

fldelibns
est

Oenm

ti-

no

mense Septembri die vi tam quam Theodardus adhuc fuerat TraChildericus

607,

cujus

mentibus

multis

revelatum

modis.

\e rero

irrtt.

At vero
fuit,

argumentum
ut

istud Pagio futile

ait,

vi-

sinn

quia Sancti,

plerumque

aliis

venerabilem illum virum fuisse ipsum S. Ilubertitm credamus, ihtJcm mo.r itn prosequitur : Sanctus autem Hucberlus, qui quondam Landeberti
discipulus
ponlifex
fuit,

ditbus,

quam quibus
et

coluntur, ad

Deum migra-

quippe
andilis
.

iilo

tempore

in

bac regione

rnnt.

lurum

quia in S. Lamberti morte monstraTheodardum anno 667 se promittebat,

erat,

his

miraculis,
rei

cum timore
inquisivit
S.

Dei
etc.

feslinans

oidinem

diligenter

i,m functum esse.

Videamus

igitur ,

quaratione
protuli-

Videtur

ergo hic
;

apparitiones

liuherto

It

promissa exsequatur. 197 Post ea, qutt mus,

ita fere

factas

ignorasse

forsitan

quia

ille
,

has

diu R

numrro prmcedenti
ad quam

celavit,

itaut, quee aliis obtigerant

translatio-

ti

innahUoarf

prosequitur, Translatio S. Lamberti

Aprilis,
et

ntm

"-

celebratur

xxvm

in plurimis
:

ni causam dedisse perhiberentnr, Alter autem biograpnus, S. Huberti discipulus, atque adeo de
rchiis
luit

num 'tO

Martyrologiis Mss.
ro

excusis indicatur

cum

ve-

ejusdem melius instructus,

referre,

oeri

imiliterma-

hujusmodi solemnitates diebus Dominicis de more peragerentur, annoque 720, qui decimus
tertius
est

quce ad sanctum

magistrum suum

proprie nttinehant.
200 De epi&copis, quos biographus ultimo lau- QuUtdeepi-

ab anno 707,
ridetur,

dies

\>igesimus

octams
trans-

Aprilisin
latio

Dominicam

inciderit, eo

anno

illa

datus ad eam solemnitatem a

fuisse
ait,

S.

Huberto accitos
'.
|

l>n ifl-

Jacta

ideoque

et

Hubertus Lam-

borto successisse.

Deinde agnoscit quidem, diem

aliis,

memorat Godeschalcus, a quo taiitum dicitur sanctus ille episcopu* cum mulnihil plane

fiiisn

illum nee in S. Huberti nec in S. Lamberli Vita me-

tis

sacerdolibns
ci

et

levilis

ei

ceteris

clericis

psal-

morari

et

sancloram translationes
;

quam

quibus conligerunt,
scriptas
jecto
li,

diebus in Martyrologiis de-

esse

sed

cnm Huberlus,
pnnlifiYulcm
S.

inquit, TraS.

cum magna prsterea Cbristianorom multitudine eam translationem peregisse. Et nulla quam hic r/itsr^/mmm quidem apparet ratio,
leniiluis,
<>!>

Leodium non tantum reliquias

seil
i-l

Lamber,

prmsentiam ignorasse
sisse

vel ex

industria proetermir

rallicdram

transtulerit

dicatur; sed
ut

cum

aliunde sciamus,
hic

moris

Legia seu

Leodium,

recuperatb

Lamberti corct

pore,
etiam
rit
,

in

magnam urbem
est

evaserit,

populis
ccepe-

ad hujusmodi solemnitates scopi inmtarentwr, non est, cur i<i

fuisse,

ticini ep\-

quoque
Joannes

remotis oralipnis

gratia

Irequenlari

factum

pronum
anno

existimare,

eum diem semper

ideoque
gloriam
ei

non credamus, Domini festivitas eos domi

esse

nisi forte

yatix

cohibuerit.

D uic

translationi

sacrum

fuisse,

Lamsibi

bertum

dccvii

martyrii

consecu-

Roberti in Annotatis ad S. Huberti Vitam recenset episcopos, quosdictm transtationi reipsa interfuisse acceperat.

tum. Itu ipse,

vi&us est.

quod promiscrat, monstrasse

sis

Clarissimus, inquit, vir D. C!ausuis

,

dius Desprelz

in

ad

me

missis Analectis,

es

198 Tota igitur ratiocinii ipsius

ftrptram repotuit.

innititur

Martyrologiis ,

in

quibus
e.r

S.

Lamberli translatio
cst.

ad diem
fallere,

xxvm

Aprilis signata

Hmc autem

huic translalioni aiTuisse Ms. scribit RigoberAnnonem arcbiepiscopum Coloniensem Vindiciannm Remensem archiepiscopum tum
anliquis
,
.

probavimus

tyrologium hujusmodi
tulerit,

Reinero, donec quis Maranno tH3 antiquius proPagius, qui

quod non prmstitit non viderat, nec forte etiam consuluerat JEgir dium. Frustra igitur Pagius propterea negaoit, s. Theodardum die \ Septembris, quo Martyrologiis
adscriptus
est, mattyrium subiisse. frustra dem cmdem anno 007. sancti rero Lamberti necem anno 707, et translationem denique anno 720

Reinerum

Garulphum Tornacenepiscopum Atrebatensem Dominicum Morinensem sem, Berkembodum Ambianensem et Willibrordum Ultrajectensem,
,

FrkfmhodOnein

anomuiHs 201 Roberti innotata secuti sunt Sammar<'"""'' thani fratres tom. iGallia Christianmin catatoqo episcoporum Ambianensium

ejns-

Adrianusde

la

Uorliere

lib.

?.

in Dominico, et Antiquitatum \m-

illigavit.

An

s.

Hubertus eodem

die

unacumsa-

cro Decessoris sui corpore episcopalem cathedram Trajecto Leodium translulcrit. hic non inquiro :
si

bianensium cap. (5; ub\ tamen, omisso ftigoberAnnonem, qui Coloniensis fuit, nemensm t<>, etiam archiepiscopum perperam dixit. Eosdem ', Historia cap. Roberto numerat Fisenus Ub. C um Virodunensem episcopuma 3 quiet igrebertum
Wasseburgio
fol

tameti

id prmstitertt, ut

vult Pagius,

ostendi-

mus

Decembris, guo translationem corporis factam esse Reinems affirmat. perquam idoneum fuisse, ut postridie wi ipso Dbmini naxxiv

diem

Antiquitatum Gatlim ( lib. 2 Quia rero cxiiii) ccteris accensen observat

Belgtcm

ista a

episcopatum Leodii auspicaretur. De reliquis', qui a nobis hac in partc disscntiunt, dixisse sufficiat, eos pro raria sua opinione de SS. Theodardi atque Lumberti emortualt anno, varium translationis annum consignare. Hactetali

festo,

suppetuntejusreimonumenta,

fideifuermi nescimus, quam utusta, quantaee Mss., nec aha nobts Claudio Despreto non tam tnquxren-

ma

dum
tioni

rssct,

utruni laudati episcapi hutc translainteresse pafuertnt ; interfuerint, quam flfl

o/.rnr
tuto

QUO d

unum

ld pretiunt non futunm ^udicavt. asscrere p> ssum, ulxjuorum ex hts

73
episco-

Seplcmbris Totuus V.

554
AUCTOKI
c. s.

DE
translationis tcmpore

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

Nominis
et

episcopatus tempus, qualca scriptoribus trattitur,

cum rmn

rero

non concurrisse, alioadmodum dubium esse, ac ceteroritm

utroque biographo obscrranYita S.
Ilubcrti,

claram carpat de VOCe

coronam.

deniqne privscntiam plane incertnm. 202 Altcrum in

Corjms incor-

dum

est,

quod

in

busta

beati
sic

ruptumreper- Viri e sepulcro levata dieantur. Id

autem non
liqitct c.r

tum

cst.

accipicndum

esse,

quasi non nisi ossa

et

et cineres

socri corporis i/hus snpcrjucrint,

ilo-

XIV. Miracula
clesia

qugedam
facta

in

Leodicnsi

deschalco, gui illud integrum

incorruptum re~

antiquitus

ec-

pcrtuin esse non

obscure significat rerbis,

qum
soli-

^idii
territis etc -

deNormannisdivinitus
sa
:

narratio

subdo. Venerabilia memJbra Christi Martyris, odore suavissimo fragranlia,

Hucbertus ponlifex
el

nova ecclosia

discus-

exstructt

da

et

iiililmta
ile

reperit

cum
,

tiraore et
in

honore
ve-

maximo
stimentis

sepulcro
involvil

clevans
;

pretiosis

illa

ea

qnoque,

quibus du-

duni

fuerat indutus,

sub

sigillis

cum magna cu-

ra reposuit.

Similiter in exemplari a Chapeavillo

edito cap.

dicuntur ejusdem venerabilia

. .

mem-

rn

bra... odore suavissimo fragrantia.

salva et in-

ranslato

Leodium sancti
miraculis cvpit, de
vero,

temerata inventa; eademque de mutatis asserratis-

ecclesia

ipsius

que vestibus ibidem legereest. Anselmus quoque, itcci iii S. Hubertocap. 2/ scribat, ossa sancti Mari

farescere
tibus
ejus

loquuur: Pauca
dem
cippi

**?%&& I
qua de
vita et d

tyris ab illo translata

rsse, capite
:

tamen xi in S.

Lamberlo diserte dixerat

beato successore ejus
ctissimi

Ex revelalione divina, Huberto agente, corpus sanIncum

passionis,
fuisset

narravimus, omnibus auditorbC certam praMa,, ,i,.|,enl,

ejus

\Z
,

umbam

dum

hodie

Martyris

argumentum rerum
et
,

t*
"

in

Leodinm
,

proband

fracti

ostenduntur,
infirmitatibus
et

videlicet,

cum incorruplum

inventum

est

compedes rumpuntur
et

plurima catana
gre,si| l|IS
soli.l;,!,.

claucli

Lranslatum.

Hmc

lectorem

monendum

ccnsui, ne

diversis

ex atlerius hiographi verbis inducat in animum, S. Lamherti corpus jam tum in cineres abiisse.
Vtrsus
poettfi
i

vexali,
,

omni

de

languo

tia,

203 Cetera arf eamdem translationem spectanqntv aliqua elucidatione indigent, in Anno-

ononu

illitstrabiinus. inicrim anonymi de eadcm versus subjicio, qui in mutilo nostro codice transtatis

anima sublato iacolumes ad propna revcrtuntur. Dum autem in parvis cedenUbus temporibus mulla quidem miracala suntgesta; quis modo digna ajslimalione comprebendel, quanta et qualia per prolixa

corporibus

temporam
bea-

spatia
ti

lationem

sic prosequitur : Hinc elenim corpus solida

gerenda erunt, dum numquam

atque
glorio>i
et

juxta

PravMilis
in

cum carne repertum

Martyris
mirabilia

tumbam

us-

que

hodiernum signa

Suscipiunt, sacris alte volitantibus ymnis.

fieri cessent,

Tunc urbs mcestitiam conectit laudibus atram Quod se conspicial visu Custodis abactam Grex ovium luctus altis balatibus addit
:

Hmc ipse seculo octavo ; sed racula, ulterius non exponit.

206 Auctor Antiquorum

qum

ista fuenntmi-

miraculorum
et

i/ttem
si-

num.

Quoil se desertum Pastoris cura relinquit. Cceptum ducit iler plebis veneratio mitis
Et comitantur idem crebris miracula signis. Sic adiere locum Sancto dormirc paratum,

10 di.vhnus sub Francone

Stephano,

tntHti
"

ve seculo

ineunte

vixixse,

tria

miracubrum ge-

mi

nera rccenset, qum in eadem ecclesia contigermt llnnun primum quod ad Sancti lip.sanotliccam
,

spectat,

Carnis et
lllius

num. 2/J

reccnscbiiuiis.

Duo

alia,

au-

illius

roseo de rore perunctum.

plebs assurrexil ovanter

iude

loci

El sua largiQuis ornare cubilia donis

tempore facta, quia alibi commode dari nequeunt, kic accipe. Alio denique post multo-

ctoris

,.

Maturat
!< ntdeiii translationc

rum lemporum
tes crevimus.

in

satagilque sacros ul
alios

excursu memorandum
tale

universis

204 Tunc
tus
,

audire

fuit

spargat odores. per compita can-

seculornm succnrsilnis
giliarum

communi

visu speclandii.n
,

Dum

tuba raugitua per devia quaM*ere claros

carpsil
:

Nocte elenim Nalalis ejus, cantisonus aclilahalur nillus

Vi-

jamque

Bombjca lemplaret, ringentibus undique musis

Stridula

ortavi Responsorii altc pcrsonahat mrlos

ynniiiliVus,

Tibia rite vias

Martyr
sul

et

resecare per alta canoras Landhertus honore. eximius deductns ad nilima Prae
iler
tali

uno in puncto, unoque momenlo, conlraciorum necnon pariler cascorum oflicia virluie membroriim cmlitus per

dudum

no
cto

laetanlia

numero

spiranl

suelos poros refusa, UO rcparala.

,

sepifr
'"

""

Carne quiescit ibi, vitam quo reddidit astris. Qai * lerrrn populas gemmis auroque nitentem

aliquid

Iaudiuui addere

magis

est

profeclo

decerpere. Animadversiones,

quaspro

suo Mtf*"

nio ibidem prolixe subdit, quiasaiis /ritolav

Egregiam struxisse domum signatur et aptam Munera muneribus jungens ei prasdia donis/ Hausolium comens, et dans laquearia fulcris Quam Domini Christi sic lux virlutis honorat'
'

ptmque sunt, nec ad historiam pertinent, sden* prmtereo, etaduiiud, quod post has sequitur, progredior.
207 Tenente
de
cetero
stalim (post
francogd(i (ll(

Ut

nem

sibi

Landberlum

successum
Filii

episcopii viro sanclitatis atque

,

dilectum

munere

prornat

po Leodiensi, quem seculox incunte sedisse, num.

9 iluunns. scripsisse,
Pontificl

Hactenus anonymus, qui Opusculo suo coronidem imponens, indicatsejubente Stepkano episco-

nerositalis

illaslri

Slephano

ponlifice

insigui,

(1|((

solius
sitate

Dei prodigium

in praelibaii
,

Palris cel^e

dum

altcro

ita

subdit
,

Stephano

quod perspeximus gestum nec visu, nec relaln percepimus Ouaedam Cffica nata, et quotenus plures
sic

numqua 111

notamprolium
i"'"

sit

laus et gloria sacro

liaec

Cnjus

genuit,

prascepto
tro

mullala (id

est,

et

plures liberos
11

dicta

sunt

splendida

me-

eni.ro,

cmca permanens )
audire

in

bunc modum
,

''

M
i

mniiim

meruit

voce Domiiiicn

sin-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

I

singolfs

nativa

Qid diu in Doetitma lla ad se exorsa durans manes caeeitate? Surge pemix, H:

hilaris

et

ad

exhibemta
et

lalin

agilis,

sed

cetera
r. s

omnino claudus

debilis,

ad

mensam

fratril.us

mjna

Lantberti

raartyris

adi

inibi

tibi

dabitur

poiio gustus

salutigeri,
illius

sum
ja

tui,

quo sola
cassata

qua hausta, percipies vigloria in le demonstran-

occurrere festinans, cryplam, in qua sancti Mar- in obsequio tyris esl mausolamm pergit claudere. Veniiur tanctiMartyad sinistri lateris ostiura cui dum summis in,
,

actenus

caruisli.

Dumque
sermo

id

tertio
positis

nixus arliculis

pessulum obdere tenderet,

sensit

auriurn oflicio

excepit,

Qnitimisque juxtim

crebro

rimate

[Hp*

Latine

est)

exposi-

tum
Imii

edidit,
injiiit
,

omuium hortamine
et in

coacta,

habitacu-

paulutim laxari tibias, a eoxis disjungij adeo ut non jam arliculorum amminiculo subrigi sed sic se ita posse crederet, ut lotus in directum ad
,

vcnit-

Tura

Leodicum usque itiner teodens eadem valvarum foribus gressu proacsi

lioc
citas

valeret assurgere.

Miratur ac stupet simpliiu

adolescentuli

novara

se

recte

incedendi
intel-

pinquans,

extemplo
qui

thanata
soio

(id est

moriprav
daret,

potentiam;
ligere
nulli

nec

unde
nescio,
It

hoc

sibi

contigerit,

bunda
Ouani

Qivaws mors,)
,

cecidit,
,

palpilans.

valens,
pubiicat.

timore

an

pndore,
scabellis

rem
ali-

multis

assistebani
fors

sustinenter
lini

ilaque

incassum

stolantibus, et

quidnam
felici

evenLuum
illa

nosse
iiiin

cupientibus,

auspicio

post
se

nnilerigere

quamdiu, multa nunc, quam ante vere debilis, impotentior; ac tandem ex matriculariis quem-

sensira respirans, ci sessu

paululum

dam
nante

ad

se

secreto

advocaos,
ostendit.

eidem, quid
Ille

doprce

Sllll

* biberem (id est cyalhum seu potum) se clnmoribus inerepiiit, horrcndum soporrigendum nilens,

D<:o
rei

posset,
inusitalffi

primum
suhinde

pavore

fugiens

sed
et

re-

nans.

sumptis viribua

rediens,

tempus

ordinem cu-

208
-

Quem cum

pi'ocul

fundilus epolavit, ipsis suis

haudqnaquam remoratum manibus tamquam squanisi

si

rationis inquisivit.

211

Illo

aimpliciter
illo
,

narrante,
scabellis
in

Khfcr rfooInr

mas ab oculis vellere ccepit; ac

ciim tonta contrairetur,
l!

ab

aliis

slri-

narravit, et ex

cognovit, nobis Bubitoerectut. viiinh- lestimo- Snncto devotit*.

ruu.

uitra

opus ab ipsa

fricati,

nium ante Martyris tumulum deivliriU,

baculo

in eccle-

novellos

liam
li

radicitus slirparenlur. Sic videscens,

nec maritum

nec

fiiios

eral

cognoscens; sed velut quos

nondum
,

sustentante didicit regere gressus. Coutractum prius et post ereclum vidimus; aliquantis

babuerat, qui essent, cis importunantibus

interrogabat
nisi
.

nescia

eum

posl

vixisse
virlutis

annis

vidimus

scabella

in

le-

Orealurarum substantias, quas ante

vocabulis,

siimonium
cimus,
tyris
ut

retinemus.
Dei
in

Euec

ideo

non di-

solis

agnoscebat

admodum
ut

stupida

quolidiaue

nos ob sancti
veli
s
,

Marquee

miraus, tota sequenti

ebdomada earum
ita

discere be-

meritum
lanta

beneficia
,

extenuare

betando qtuerobaJ
focultas
raisset

distantias;

palam cunclis

tol

ac

sunt

Ut

liumauus

ea

vix

comprenova
et
et

daretur advertendi,

quod
orlam

numquam
eam
exslitisse

usa

bendere valeat animus; sed ut his,

iqusitata mirari consuevere,

qui

lumine

sui.

pluribus tamen
sie

scientibus

satisfaceremus,

ut

omni juramiiie testabatur,

rentibus. Potus, dc

pa-

nova memoramlo
diosorum
srliims. Hisce

ad disquirenda quotidiana stuexcitaretnr.

qno ibi loquitur auctor, rcrisimililer fuit liquor quidam aliquibus s. Lamberli nliquiis. vel ad ipsitts iiirncufitmriti britcdirl ns, aut in vasculo, quo ipse olim usu$ fuerat, pro~ pinatus. Ceterttm ittvc de miracuhs in Leodiensi
basilica

sollicitudo

Hactenus
in

An-

duo addidit Mgidius

i
,

editione

Chapeavilli cap
.

tom.
de

in

S.

Lamberto

Primum
erga

i8

est

quodaai
,

laico

Leodiensi

impetratis kabet scriptor

c.c

falus crat, srsc

ctissimee

ilie, qui preeplurimis tria tantum ad san-

qui cum tcr noctu tcra Sanctum pic affccto campana ad matutinnm Officium pulsari uudissc si/n oisus esset,

ac toties ecclesiam,
frustra
accessisset,
in

gloriam relalumm, quia, ut ibidem ait, si omnia paginis ingesta singillatim scriplui mandarenlur, nimiaa longiturnitalis spatio
Trinitatis
vacantia,

clausam

inveniebat
S.

quam dum
oran-

antc saccllum

Agatha} aliqoanlulum
est ei,

do moram facerct, visum

tastidium irrogare haberentur.

quamdam
et

honestara

209 Memorabile
ilhrcon-

quoque

eanonicus Leodiensis,
culi xi scripsit,

quod Anselmus qui paulo post medium seest

,

rasam

coronam

quod personam at reverendam cano capite liabentem amictam p.illio

,

egredi

videret de

capella

illa

qme

illum

manu
r
uiire intro,

fncfw,

C notavit in

sua attate ibidem contigisse anGestis episcoporum Leodiensium apud

ct

apprehendit, et ut sequeretur, innuit.

212
aperla
lose,
et

Ei
est

cum ad oslium
ilico

ecclesiaa

pervenissent

ttarlenium
cui titulus

Durandum

tom. 4 Collect. ampliss.

et seq.,

in
ille

eorum adventu janua miracuin

'inctu$; blas-

phemus punt
lus,
li

veterum scriptorum, col. 852

est,

ubi cap.

/:'.

sic

vir

ecclesiam
vellei

introducilur us-

sanalur

De contnulo manifesle

ereclo, se-

que ad medium. Qui cum

persona
illa

chorum
el

intrare,

mtfns.

guentia leguntur : Liceat adhuc ad gloriam Domini, Marivris ejus pretiosi

rare,
clesia,

laudem

et

clausil

ostium

chorl,
audivil

extra
interius

chofra-

unum

enar-

rum

dimisit
et

eumdem. Tunc
per quaa
qui

cujus ubi

memoria venerandum ejus

noslra

gcsli

in

prmaenti ec-

gorem
set

circa

feretrum B. Lamberti sonitum, et

inlellexit,
in

requiescil
lioc

corpus,

tot

qucedara

signa,

quod

ipse es-

esse

possunt testes, quut, qui

superslites.

sunt

idem videre, Adolescentulus quidam a primis

B. Lambertus,
;

eum

ecclesiara

introdu-

xeral

pueritis annis ecclesiani, ct

quocumque procede-

remus, cum scabellis perreplare, et continuis septem annis erga signa pulsanda, oslia seranda et
reseranda sedulus esse
solebat
:

et ita Deum et Sanctnm ejus gloriflcans, horam matutinalem expectavit. Alterum recenset estque hujusmodi : Erat qUidam micap. i0
,

les

de pago
facta

Basbanico,
Lamberti,
et

qui

solitus

erat

deride-

quotidie e\ fra-

re

B.

deridendo

blaspbemare.

ternarum stipe eleemosynarum alebatur; nec aliunde vivere noverat. Unde contigit, cum inter fratres
s 'gna

sed Xransivit aliquantnlum temporis sine rindfctaj

cum
tum
Dedit

parvi

sermo
in

incideret
facta

de

gyrovagis
,

quibusdam
si

die, justo Judice judicaote, os

est ita,
isia

quadam penderet correciiooem suam blasphemura distor,

se

menlientibus

nt,

iste

ero-

quod videbatur

os

habere ad aures.
auditui.

ctus forel,

sine dubio hoc credi

debcrc assevera-

vexalio

intellectum

Qui

ili-

retur;
eliquid
posset.

quippe qui pra nimia simplicilate uedum Gngeret, longe prius falli quam fallere

co venit
tyris,

Leodium ad misericordiam glorioai Marculpam suam coraai (nniiibiis recognoscens.

circiter
sic

Siih

feretro
et

tribus

diebus

in
,

precibus
et

2<0 Taliter apud nos septem panlo plus minusve conversalus annis, quadam vice, sicut erat

jacuit;

demum veniam

oMinuit

per
:

recepit sospitatem beatum Martyrem pristinam

et

556
Auctork
c. s.
et

DE
illo

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

visores,
ratores. sus,

ab

nenlionem
dius,

et humilis circa vepennansil. Heec Mgiqui proplcr fabulas, quas alibi renditat,

tempore dcvolus
B.

Lamberli

in

hujusmodi rebus exigum apud me

adhuc nobiscum de^nte, Po.st hmc auctor ad a \ observat, recte accidksl

est

au-

ponparcerent

itlius,

ctoritatis.

yif/u

narra

213 Idem scriptor cap. /2 narrat, eamdem S. Lamberll basi/icam, Franconc cpiscopo, a Normannis

Stabulenst monasterio sub dio ctantem o/im cruciaverant

m nl^ C9n^ quemobedZlT *

in

m m^
'

QH$a * Iml,m l^ m .
,

tio

de Narmari

MObscuramporro
sic

succcnsarn fuisse,

sed prcfiosam

Sancti U-

ni$ a lipsatw

tnterpretor

/w

vn ^-*

barbaramque narmv ntt} r ^iotifm

theca

psanotltecam ab eorutndcin primuin nrartiia, ac deinde etiam al> aeris infuriis divinitus servatam
esse. Sic

autem habct

Processu temporis, Frandignitate

hco. quo Iformannorum metu

''"'

cone

praesulatus

Leodiensis fnncto

NorLeo-

"r
dalie, id est

f^ ^J::
Lmi
i

,/,>,'

'"'"''

':r'
P

maimi, gens scilicel Beluina dium violenter irruperunt,

atque combustis,
el

ferilate spirans,
et

municipiis elTractis

S^mumvtsperpropatulumfornTZZ:^
velum, qun

immoderata caede ad uliimum ecclesiam S. Lamlierti igne consumpserunt eanr

fusis,

civibus etiam

substantiis

eorum

sublatis,

solo coffiquantes,
sligia reliquerunt.

sola ruina; et

guogue ctrcumcirca ad

^^:^[^umJ:t:rzt
,1,

V"'
ca

"*

conibiistionis

ve-

Deinde ad locum, m quo sanclum corpus venerabatur barbarica pnesnmplio,

iclut rx reverentia sarri

/, pal
,

:z
'

ne volenles accedere,
diripere,
divinilus

et

oplima, quae invenirent,

formidine
,

incussa

resilienles

i laudbuscelebrant. ad Mgidium ndetur huic anonymus UU

ne9 arepossum U st Lambertia

S^*f*^iS5S Hm J
pmtu^sseZl
basilicamaZ
fuisse,

ownoW

auftigerunt. Qui fugientes boc

t

modo

consolabanlur,

dicenles,

sibi

ragam suam dispendium venis,

manms succensam
cu/orum scnptor

cumidlaudam

se, quod solam et non adeo pretiosam circa

tyris

Mar-

corpus

micanlem

fabricaturam

non abslusepul-

lissent.
21
1

Detccto ilaque sanctuario,

flatibus
,

jus auctomatt obesse potest objectum a Fimo altorum de restaurata ecclesia silentium, ex quo non nisi negativum

tant diserte assenrct. Xeque hu- P

'

et sancti et

argumentum

divinitus

cbro

veniorum
virtus

nivibus

pluviis

pulsi*, et di

ex-

posilo

prodigio ni-

mirabilis

Omnipotenlis
tolies

apparebat

potesLMulto minus obstat, quod Notgerus ecfo siam a S. Huberto conditam, vetustate colkbascentcm postmodum rcstaurarcrit
post
:

dttumi

rnum.

in

laude sui

Martyris,
terra

quod
et

compluta unnivibus

potuit tnim

diquc
operla
,

imbribus

circumquaque

Normannicum incendium pro

utcumque reparari,

ea temporum

super sepuichrum ejus nec pluvia? gutta defluebat, nec crispata nivium conspersio inside-

calamitate
lo

ac dehide secuincendio super-

x decrepito,

cum muri, qui

quod locus corpoPis sacri nndo aeri patens, siccum aerem suscipiebat, bumidum vero respuebat. Fisenus Ub. 5 Histona-, num. 45 t>ix crederc potest, Lamberttanam basilicam a Normannis tunc

bat.

Mirnm

fuerant,

erat

ei

insolitum,

ruinam minarentur,
uti

a Notgero nora

fnndumcntis.

factum est, suscitari. -17 Ycrum ex ejusdem anonymi relalioM convtncitur /Egidius additm fabuim de tentata
a

:,m

succcnsam

quia SEgidium hujus rei primum auctorem crcdcbut neqnc nltus alius de nora ecclesia eo temport mdiflcata meminit, ac ipse denique Xgtdius scribit, slructam a S.
fiussc,
,

Normannis sacm lipsanothecm direptione, eorumdemque ob incussam divinitus formidinem

pnrapiii fuga,
tecto
qtta;

ipse,

forsitan

non
hic

mlel-

anontjmo,

cum apud aliorum

facta
cst.

Sanctorum
qttotpie
re-

corpora
conttgisse

a/iquottes

legisset

lluberto

et

Xotyrro pustmodum rcstauratam csse Ilinc mavult Fisenus exislimare, Xormannos iam a S. Lamberti ecclesia auarn ab cpts lipsanolbrca notanda
n
.

vetustate

collabascentem,

opinatus

At cum anonymus,
miraculo non

bus gcsds proximus,

de eo

tan-

tnm non
tatts

mctnincrit, sed lipsanothecam securigratia alio translatam fuisse affirmet, liauet

dirinitus

absurntos fuisse. At fallitur : nam primo qut<iem Annales Franeorum Bertiniani

a

sEijidtttm

fabulatum

rss>\ A.da\e,

guod eliam

aliun*'

Chesnio
Chrir

ru/gati tom. 3 Script., pag. 201 ad

sti

annum
in

de verisimilius sit. S. Lamberti corpns, ne in barbarorttm manus iucidcret, tempcstivc abscondi-

882 monasterium

tum

S. Landberti

vel in tuiiorem iocunt truns/atnm

lib.

fuisse,

''

r.orrigitur ex scriptnre

fuisse diserte affirmant. 215 Secundo scriptor autiquorum miraculo'"'". de qtto num. 200 mcmtnwius, rei qcsta tynckronus aut proximus , id ipsum tradit; sed stilo tatn barbaro, tamque imple.ro, ut vix 'ntc/lKjt pnsstl, q U id stfn velit, Sic igitur

usdem tncrnsutn

Leudico ab

Fou//onus

3 Hist. Lcod

.,

cap. 10, etsianony-

vaiit, adductis

Mgidium /<"" obiir* aliorumsacrorum corporum translattombus, eadem de causa prudcntcr institulis.
ridissct, at/vcrstts
/o-

mum

iion

Prajterea istud nivium miraculum, qitod semel

ctum ab anongmo traditur,

imbribus
crispata
terra, et

.Egidiits liberahtcr

ba
"
i

Brgo

dum

scri-

truci

peste Nortmannica

multip/icarit; Toties, inquxens, compluta

\u\M^
nec
'

e.corpore

versum quofcumque populando bachata, in cremata prorsus, qua somale ' quiescit (sancUts Martur)

quacraa-

circumquaque nivibus

operta, su-

persepulcbrum

su*
ad

sed.s

aula,

necdumque

saltem

reparatioms acceleratu

mediesUnffl

qua

fugerat,

rent v,gii.

totum erat patulum

demum structa de locis relatum, sui custodes pernoctacura, nivium enormis exuberantia, prout
fenestris,

ejus nec pluvia? gulta delbiebat, nivium conspersio insidebat. 218 I)e ecc/csiu a .Yotycro, qui antto 972 190<r<hfic"">
fi
{

dieusis episcopus consccrafus est,

"~
,iifi.

se/mus cap. 50 apud Chapeavillum hmc

Ecclesiam
sanctsfi

a(,et

Marisa,

et

sancti

Lamberti (q><
doclaustra ad

affiuens,

nibil

netrahum,
opericiis.

pe -

tantum ejus sandaiia, dimisit inA.qui neque per quippiam snrsum.nenisi

nie,iiiM:,s

una eademque

est)

a-diliciis

1' latioribus anipli"

ornamentis diiin.ibns

decoravit,

rvrr!? eni,lhla,em
d

n
"
'

^^ ". **&*

morum
lcgitur
li,

sadiflcia
:

1***^,
multi-

penovavit.
sanctffi

editione MarlentoM

Domum
in

Lamber Maria- et sancli

esl

exUlit accedere au^

eSUgi0

ludine sctum,

4-

ubisonuu mahatum. Cujusque lunc temporibus

macta

manC na!0m Ieb6 P i

sicut

pra-sentiarum
a-diliciis

clauslro et

mirabUitalis extollentia

episcopii

cum ornamenUSi ' ca rcnovnvil. lh^

,

dem .Htjidius paulo latius proseculus estinhuw tnodum ; Monaslerium D. Lambcrli patroni nostri,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

,.

55 7
quod viverem; postquam
tnfra
est,

cnjus
el

viln

venerabilis,

mors

preliosa

qui

milii

et a

oneri
loco

jam

esset,

pnena martyr in sanguine suo locum cicultui divino consecravit, longe in ^iatis nostr quam faerat, immutavii. Ecclesia enim,
\$\

nuper
tiuin

quietis,

sicuti

Hquflbit,
inter

reve-

C. S.

rendum
quoil

Sancti corpua elatnm

languenaccessi;

melius,
affl

alios gre<res sufTragium imploraturus

'"is

aediflcaTerat, intlrmitate min Huberlus Incnmbentis temporis ad operis et vemstate

inexhausla fueril clementfa exandire dignutus, habui experimento beneficium sospitatis.

- Quod ad tempus srriptionis attinet, cap. ultuno alteram victoriam anno H53 relatam me1

indignum

kuum
rrinta

declinaverat.

Hac diruta, templum sexajuxta

canonicorum,
sui,

magniflcentiam
et

dilatati

de triumpln

cordis

Becundum amplitudinem
quaa
el

sublimiet

Butiiontea
acripserunt,

tatem
clj on

operis,

cernitur,
palriae

in

caput

prote-

morat

em

civitatis

prolegend
etc.

exallavit,

Quam
suum

ejusdem Sancti patrocmio adscribit. ob rcm non aute illum annum Triuwphalc
et

Incertum taoTnameniis omnino perfecerit; quia rst, "" Notgeruseam mcn successore, primum tamdem a Baldrico, ipsius fuisse, tradit idem Anselmus cap. 50 fodicatam
ditioribus

decoravit

scripsisse dicendusest, nisi fortepaucailla

ceteris postea adjecerit. Dr fidc,

qua hheiios
solel

isios

exaramt, in 1'rohgo
la

sic ait

Mulii quidem mul-

loquuntur, atque,
divrrsa

ut in

cju>-inodi

nego-

dicens

Ipse,

praesente Coloniensi archiepiscopo

liis,

diversorum
investigare

sententim sunt.

Vertim-

ridelicel
berti
tst

Heriberto,

sanct Mariaa sanctique Lam-

tamen prout
qui

ab

eis
. .

diligentius potui,
.

ecclesiam
in

dedicavit.

qua

floret

Ceterum heec ea ecclesia Ulustre tilud cauonicorum colieest tota principis

interfuere,
si

cuto) el

posm verilatem In quo (Opus~ praeter verum quidquam posilum sit,

scriptoribus aequius hoc
lectoris defero.
;

qium, penes

quod nunc

ac epi-

relatoribus an

hnputetur,
re-

scoui eliijcudi potestas,

tus

summaque mter pnnctpa-

benivoh sententiai
ligiosis

Sed amica

nrtluics auctoritas

veritas

esl

1111111'

quibus hac accepi,

nequaquam
ile>l!;i

suspicer eos aliquid Dnxisse,

hoc

e\cusot

personarum.
est,

XV. Sacri
translatio

feretri

cum
ea

parte

corporis

scriptor fidc tlignus

ei

dum moPorro uterque quoad rrrum suhsta^

tjutvtlam alitrr
sutti
al>

tiam cousriittt.

licrt

aiijtturta

ad
:

caslra

Lcodiensium
occasione

anlc

alfrrti

rcfrruiitur.

nuia xero ambo mnlli

Bullionium
trala.

miracula

pa-

rebus brllicis enarrandis, ijuod nostri institutinon

est,

consuliius duxi ra tantum recensere,

qua ad

S.

Lambertum propriespeclant, ceteraautem, quantiim ad translattonis ac triutnphi notitiam necesse

hrrrtler eiponerc. ?>! Godefridus Bullionius
rex,
.

rst,

iDub
Qtoiyfichrnn\,

nirtliitiii

srculi
celcbris

xii,

anno

srilicet

Cfiristi

postmodum
xi

Iliero-

Uullionium,

(441,
castra
II

contiijit

translalio S. Lamherli ml

solymorum
pediiionem

cum sarram
finem

Terras sunctee

ex- quod Qb* rfw

emerat.

qunrum
fleiflt-

inw

leodiensium, quicum cpiscoposuo Alhrrone Bullionium obsidebant, cujun memoriam ob fdinssniiniii eventum annua solemnitate Leodii cd
dinn xxviu
Aprtlis
rrroii ,
su/ira

versus

seculi

medttaretur,

castrum suum Bullionium, vulgo Bouillon, intra

Arduennam silvam,
sitnm, Oberto

tn confinio ditionis Leodicnsis

jam diximus. Rci gestee scncm prulire scripserunt duo synchroni, unus anonymus, altcr Heinerus vrl Kenerus, monachus d S. Laurentium Leodii, cujusetiam alin Opuscula c.istnnt Anoni/mi librutu, rjniTvlum,

iri>>lici>si

tpiscopo oppiynoraverat,

ea adjcrta conditione,

ut nisi u certis personis re-

dimeretur, ad ipsius dicecesim i>crj>n>n> j>rrin<rrn. Ohlatam conditionem aride arHpuil Obertus, quia

casirum
erat,

tlliiil

phus S. Lamberti
scriptus est,
villus
iii

marlyris de castro Bnllonio in-

et ul>

natura et arte admodummunitum ejusdem iucnlarum pr&idationibus Leopu*.<i.

22 cnpita parfitum edidtt Ckapeacssr,

dienses multa fuerant

Episcopus ilaque, ait

pie vioscili-

tom. 9de c.rstis Pontif. leod., existimavitque

illius

anonymus,
lenlus cet,
,

miseriis

pauperem compaliens,
Marlvris,

a quo Nicolaum canonicum habemus : tjuod etsi satis rerisimile, tamrn rcrtnm non est;idct>tjue illutii a/nonymi nomine laudabimus. Reineri opus-

auctorcm

niemoriani beali

loculum

eiiam Vitam S. Lamberli scriptam

culum, in tjiiiiu/ur libeilns dirtsum, ex Laurcniittnt

quo jacebant sacratissimaa ejus reliquia, auro cooperlum excmslavit ei in majori ecclesia ei omnibus totius episcopii ecclesiis aurum, gemmas et ceetera, qna3 decoro ambitu altaria, pulin
,

monasterii M$. codice vulgavil Bernardus Pez i ihcsuuri Auccdot. parte 3 cum hoc titulo : Triumphalis Bulonici lilelli v.
tom.

pita
et

et

ie\ius

ecclesiarum

venustabat,
purissimi

detraxit,

mille

treccniis argenli

marcis (Heicor-

ncrus
rasis,

trrs

auri murcus addtt)

nndecumque

220 lioscc Reinerus ipse *uos esse agnoscit

i;

iib.
U,

hac

summa

pecuniaj duci tradiia, pradiclum

caplivitates,

Sanclo

im".
i

2 de "/""/
sitits
i i

Claris scriptoribus sui

monasterit,

eap,

castrum
tates,
i-2'i

emit,

direptienes,

mendicin
0-

laudatum Pezium
exaravi libellorum
ecclesia

col, 42, ubi

:

iucubrationes

pericula
l*ost ]>>'<

recensens, inter cetera ait

Praterea quin-

mortesqne redemit. <""< nrmo eorum, tjunrum erparto on-upntutx

rttstritm

1|r

noslris

Opuscnlo, qualiter diebus Leodiensis nulloniense castrum,

divina
:

intererat,

mrmt>ru(um
efiam jnri

redrmisset

et

llm

f{

>

<

Eustackiui

cviics iiononiensis,
sitn

Cndrfridi fr<nn\
eestisset,

wits,

AUx

'

;/ obatdt ".

pervasorilms triuraphalis,

receperit

virtu-

teste llciucro,
u,

solcmnttcr

W, Miuloque pra>signavi
Scribendi
erga cunidcm

rausam Sunctum

Triumpbale Bulonicnm. allegat grati animi ofjicium

,

" morho Hbrratus

Protogo
laxat in
:

juerat. Ita

cujus patrocinio a grarnim loquitur in

incrs

js difitmcnitjiic LeodUnsis episcopatus transiit, mantitque usque ad Alexandri episcopatum. Tum cero Rainaldus Barrensis comes, tituhrc-

petenda

Wrum

qund

ego ac imperitus

hereditatis avitm, eorruptis, ut sua custiuithits, tl/nd orcupavtt. Alcxandro

ajm,

tnutum nggredi negotium

prapsumpsi,

amor

iluin-

Sanctum

et

devolio
ille

me

indnxerunt. Quip-

P e gratiarum

debitor

tam

Bolemni

depondere

eram, quas cx historia non otiosum habui. Ktduabns angerer quar-

neuperando >> UberoJT, quipostquam pro eo tum Bomanum Pontificm fmstra impcratorrm, cmsnt, repettinterpellasset, idem ilhud obsidiont
turus
tuerat.

cf

nrmts.

<jod u/itrr vhtnirrc

non

po--

enim
tanis
,

cum per annum

et

fere

E.rpedtt,onis tnitinm
ipsius tjuinto,

Iinncrus anno ep%-

aut urerer ardoribus, aut ftigoribus contraherer, ita ui prssentinm periaeso, miseri

scopatus
lilujat;

xu

anonymus anno

Chrtsli

Kalendas Srptcmbns UH. Obsessis prmerant

558
:,i

DE
ditii

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

et

10RK

dram
quos

Uainaldi ducis

filii

lluyo

Bainaidus,

qnos

c. S.

in

agris pra*dante$

sanioris consilii esse sciebai

Leodiensis exercitus in

peregit.

Excubabant

eastrum compulerat, guiquc apatre suosuppetias expectabant. interea dum Leodienses obsidionem urger emolirentur, obsessi fortiter se defenderent,

(XMurccnHsBennml^Zl^*^
hoslium semper suspectam que inarmis vix ab orem
|

i ()uit

J**f* nan^

fc

apud utrumgue scriptorem pluribus videre est, infecui prioribus mens est de sancti Patronisuiauxilio apud deductum i)i castra loculum iutpiorando
uti

habemL
'

>

lm

224 Ea
poitulante
exi ratit,

iliiiii

geruntur, ait Rainerus, nutii Dei,

majoribus ecctesiee visum
corpus,

suslineni^ palientia adhuc adversa "^et omnia s dantque per amicitiam et ; fidem ,,, succursum faeiatis, si L!' 8 salutem

"*

omnki suaviter disponenlis, episcopo, (quiinca-

nem,
sic

si

cor

uris

aderat)
B.

el

est,

ut

227Cumarrais
nrget
praesul
stri
tefis.

s m eorum denique vi, m i iK vilam diligiii a

i s

**
'

ulll,l

"i-

pusS. Lainberli

venerabile

Lamberli
rauaimine

de

loco

molum

sus pausationis, ad
praisentia
vel

viclualibus venUe necessitas, per summam

,

et

caslra deporlarelur., quatinus

(anti
,

etyl'
p

Palroni

arapliorac-

mdicit obedientiam sacralissimum feretrum

^*.
D0<

beati

cresceret
sisscl

auimus exercitui
pcr

atque ubi virlus cesoperari

Nec diu
:

liuraaua, diviua

suum

Marlyrem

succurrendum
sed

dignarelur

Omnipotentia.

Nam

principes

quoque
civitatis

quicumque
,d

illo vobiscnmT consulendum, nec omnis enim dilatio rui,I

2 1*
?
MartC
trip

(tdeliter

exercilusque
qui

beatum

omnis,
eral

populus
Quocirca

denique
licet

gnnt,

malurius
,

adimpleant.

edicto

episcopali

processurus,

idsumhBesi-

mopere
talione,

efflagilabaul.

inult.i

culumest, s negligitur; solemne mandaus prssulis et precibus

Cmmm
,"

milto deliberaminum tractu, tamen complacitum est necessitati tantee

poslremi
satisfieris

vestroru*

obsecundatur.
snnt
et

H*c

J
omni
'

Qde,

quapotera'*
[uente,

lacbrymisquoquearchidiaconopr

Anonymus hmc eadem

scojiuin

latius exponens,

cum

epi-

wew"
civitalis

spiritus

ad fortiter pugnandum exhorianrtem induxisset, cap, iO sic progreditur : Postquam prajsul Qnem dicendi fecit, erecli omnes, quasi divino moverentur oraculo, responderunl Enitemur pro viribus modis omnibus, dabimusque operam, ut res nostra prospere adminislrelur
suos
:

omnes

auxilium ferre, plebemaa

bellalores
illi c

viros

,,
[

cessarns copiis mittere.De corpore vero lyns movendo diversi diversa sensere. qui dicerent, uaum de sociis
B.

beati

Mai

Pueruai

Petrum
hoc

passionis ejus fpute

ut
satisra-

vel

Araloletum) tollendum,

cerenl
UDI

velamenlo

si

venerit

in

caslra

noster Hle

Marlyr,

peiiiir,uj| JU s principum, Sed

cui

mili-

tamus, qui
et

constantiam

infundat animis noslris,

corporibus provideal sanilalem, animabus aeler-

naiu impelret salulem.

est, uli omnes omni o egrederentur, et non exeuaiiun bona publicarenlur , responderunt, se uou ituros,

P^bi

mandalum

sione

postposita

nec opem

aliquara,

nisi

prajcederel

225
'

Ille

denique,
laediosos

eos

si

huc

beatus

afferatur,

afflictos

concce-

Mariyr,

ullius

incomraodi

:'

ad

Cfl-

solabitur,
rabit,

seu damni

intentati

roborabit,

vulnera nostra cu-

omneraque
et
,

languorem auferet, opus

paci nostrea consulet, el
et

ptum maturabit,
n l"'

laturos. Qnde ticet multis displiceret, persuadente domino Joanne iJe Louverval archidiacono ne,

Deum

cessilas

coegit asscnsura.
Ilaijiie

Q obis

orabil

placalura

praesul,

baec difficilia

esse,

ut

faciet. Respondit Tbesaurus lamdiu

Zi$

consultum
convenientia
populi

est,

ut

post
et

malutinos

^trdfwxii

lnmnos
te

loci

notaretur,

inane :mcorpos
e.i

abscondilus revelarelur absque sui prtesenlia; per se quoque vix auderet illud

cum

conspectum
ecclesiaa

bumili

devolione

sacratissiiuum

sacratissimum
seditui

corpus

moveretur.
viderint,
,

Quid

movere,

autem

aocU

nedum

transportare

absque ar-

chiepiscopi

quid audierial,
supersedeo
bajc
,

quanlis

ct suffraganeorum suorum, comitum quoque et principum, caUerorumque regni primoruiu solemniter advocata _... |Hwut. ftlandaret praesenlia. .u.imiarei
qi

mirabilibus
prajsertim
iulm; haec

obstupuerint

scribere;

cum

et

ipsi,

qui

vidernot, aon
el caslandum el cauaaaui

auriiius aurilius

inluderunl infuderunl
7.

,'! n

raullorirai multorura,

p0]

'

(ir

civilale
'

^taqw
utpote

et

urbibus,

satius

ut silu sihi
niret,

cuni armis cum

sestimaverint,

aI et

-hi.,i;i.,,,. victualibus
\
i (

/*:_ affatim

quam
.

subve

....

prodendum. r

U*U

qui devotione praaens erat, pro eis inlercedere non cessaret Quibus cum Iubc verba non satisfacerent , sed magii magisque instarent, dicentes,
se

beatus

vero Martyr,

nus anongmus. De iisdem prurfitftts Reintrm meminit, post verba num. T2i relaia sic prostcutus : Quod (consilium dc Sancli corpore m ''" stra deferendn) eliam approbasse Marlyrem, caai
Buccessu
esi

loco

ne-

Bolioque desislere,
scopus,
cessitas,

si

non

impieretur,

aivimtus inspiraU acclaraabant, victus

vidclicet

quod tandem

ipsi

rerum, tum et revelationibus et indicii* quibusdam saiis comperlum, asseverantibos

custodibus,
dies
illos

epi-

loci

quem

ijuod

lantis
,

plerumque
felicia

motioas

pi-o

tempore urgebat

ne-

circa

communicato
babebat,
itlo

feretrum

quo

claudebaaia

consilio

cum
ut

archidiaconis
beati

quos secum

turpignora,
rit

consensit,

ns
accern jubet;
cleri) leodi,
si

Martvlitteris

di\iuus,

uti

reliquiae

concussum sit, tantus non auderent illo,

aut

terror

praeserlim ao-

afferrentui'.

ctibus

226

Prasmisera/ quidem

accedere

ingredi

nam

obstupescuat

mmiium cum

mandabat congregari exercitum; sed ne forle minus ei crederelur, venei-abitem Henricum archidiaconum praepositum, imitanda? humilitatis vn-um, cujus studium et ttdes valde

quibus

carnalia,

dum
el

emicant
eloriea

spiritualia.

Ad

cumolnni
o

profecto
tvr.

tutB glorificationis

hoc

agebatur,

w'l

decus

corona

Leodiensis,

u0

na, hac
qu;e
litaie

erat necessa

erat
l-1

fungi legalione monuit, ut per ad persuadendum difficilUma,

quatinns a lo-u transferebaris prislinse qi Ee quietis, factus per te reciperes, qui jani colueres diristo

eum
pro

res

regno, uullius,

nisi

propter tuos, egem

fjcius

milieii

esscs

pace

coramuni a
varii
et

Qliis

.rclr.mut
iu
ficta

perficere
re

tur.

Spargel.aulur hinc inde,

tali

solet,

rumores
pro

Iicet

ojcerentur,
piur.lms

plerumqne

329 Pcrgo ex codcm Reinero cap. Kaleudarum , suut, cnarrare. IgitUI' ^suut cnurrare. Igitui '" i ru* Septembrium convenienlibus tam nranlacbis,
:',
<l

de jacla

11

'

qualitate
.i

meLum
'

verborum inraadebant
,

clericis

AtubiveitarclncIiacoau S
M
ls

spem parUm Urnoris, partim

congregatis in
et et

atque

numerssa

diversi

sexua

et

eaUUi

B Lamberti
q Ul busdam

coarcbidiaconis

vins,

religiosis

prajlcrea

de

clero

populo

frequentia," abbates virique religiosi secreiarium cryplaj quo tantum BiaervW saurum, debita sacrum feretrum revereni ocaventibw tulere. mellitisque laudum
I

subeun^

^
^

tniil-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

U M"
dl

55g
olTerre,

rinnis

ct

confessionis

personantibus, tn

me-

populi
intle

vovere

vola,

oblationes

ilonec

AlXTOMt

"c.-u-ia-

locatum.

Mulla

to

P"

fUit

fusas : lcesac lacrim mulier, quas mirifice. Quasdam

1U vola, mulSancti quoque virtus

capitis

sublalum cum tabula operose

Crncis portiuncnla
choris

fnbrefacta',

cui c. s.

Dominicre
porlaretur,

inessel,

castria

de-

monachorum atqne clericorum

afTectu
et

";,-,,

dolore,

cum
.

occurrisset ad pio

rerelrum,

lanto

Palri
,

debito

veneralione proseofiicio

muo opemqne

1,1
dDS
1,111

grave quoddam ponduos ferri sensil decidisse, et quasi UP erne auri penetrabilUer infixos. E\ quo
.

"""'.^

ftdcli

affeclione
v(M
t
j

lacrunatu

miplo-

queniihus

atque
per

canlicorum

usque

Mo-

om

sam fluvium
bus,

Publicum
decantatis

montem
inibi

deducenliconstiluta,

per

Sanctomm
prius

ccenobia,

ulrique

honorifice

laudibus.

Neque poBua

'

,,',',;,

,iuin

ita

cielesti

s,

lim

..ndien.li

nlcne rccuperasset,

medicamine Deo et Martrino

fe-

pulariam defuit ingens turba; suas

personuere cantica.

ipsi laudes,

vddidit

233

Verum
grex

loculo

venerahili

exceptum

navi

n
]!,')
I

^o^Denique
L

puella
-

qua_dam

passionis

devotus

rv
ilijqvtinfirhir.

misrraliilitLMiaw
iii

angebatur.

Modo elenim

modn paralysi, interdum epilepsiaco qnasSuper qua mmium parentes sabatur incommodo. Martyri vovere, illiusque ad marvotum affeC (i
(

pium Pastorem multa obsecratione etlacrimis commendans, uti prospere abiret, prosperius rediret, quie gressu non ulterius valebat, diu

lllill

III

raculii ciarens,

landem
sexus

rediit.

tamen volo sequens et ocnlis, in sua Concurrebat autem nndique obvicis

iM-inin
inslibet
J
.
( (

(id

est,

lipsanothecam

vel

sacellum) cu-

viam feretro snnclo de

multiludo
medicabilis
merito' et
,

ac villulis
sanilates

atriusque
plurimaa

(rnr

speciei oblationem, infirmffl eequiUbratnm, slatuerunt. Piffi supplicum devolioni pia

fiebnnlque
Ligni
virtnte,

tam
tyris

quam

beati

Mar-

sancla3

Trinitatis

operatio

affuit,

quaa

actulum

oralione.
est,

integrum passionibus liberavil pue llam eisdem ad quoque erronei sensus ac lurbidffi menlis in poer compositus est. Alia etiam sobrium rationis stalum ferebantur remedia. Sed sanitalum provenisse
miracuia go

villam

ubi

ventura

Ad Nandriensem quippe homo languidus, quem

dissolverat,
ipsi

acerba
ferelro
i

membrorura
applicitus,

contractio

exorataque
Freitura

Sancti

clemenin villa

i,i

celeri esl

sospitate inslauratus.

Deinde
dicitur)
e

pro

augenda

fiunt

devotione
qui
est

fit

ercre-

Phriere

(ab

anonymo

C82CUS

ad devotionem
(

provectior,

ad

mi lii; [rm

De hisce rniraculis nihil ha/,, anonymus, licet S. Lanfterti corpus cum sua Upsanotheca de secreto illo, in quo diu jacuerat, ct in ad publicum u viris religiosis productum, medio ecclesim collocatum, magno cum circuminrliuaiior.

lumen recepil ocnlornm. Cnde cum quidam miles, qui quartano din
febri)

sel

digressum,
(id
est,

typo

laboraverat,

et

capilis

valitudinario
alligisset
tulisset
ioc

ute-

batur

assidue,

ubi

salubrem

m,
armis

suppositisque
incorai
lis
f

humeris
nl

aliqnanto

spatio,

liberalus.
officiosas
est.

Qui

etiam

fusipopuli gaudio, precibus ac lacrymis frequentatum fuisse, similiter asseveret. Sed tidetur is de

proiinus
secutus
in

resumptis,

relribuens

gralias,

expeditionem

De contractom Nan-

nonnullis rerum adjunctis minus recte instructus co, quodmox fuisse, quam Ueinerus, ut liquet ex
subdit idem
231
Puri eorpori

driensi vdla sanato nihil kabet

anonymus ;

cetera

consentiunt.

anonymus.
sic

Etenim ibidem
quse

prosequitur
illo

Postera die

(verba iterum 234 Secuta dehinc nocle (anonymo villam Uphei Ueineri) apud

sunt
I

honorifii

fej

dtducilur.

tempestivis horis dirtis Hegularibus imposilae

r eliquiaj,

sunt

mansione
S is

disposila,

nbi

praestolabatur

Leodien-

bcuioindw

delnlse sunt

in

faeretro,

quod

exercitus,
loci

devola

ftdelium

sedulitas

cum

Obertus episcopus, dum BulB. Lamberti dux Godequasi tridus. Certe hic ita loquitur anonymus, totum S. Lamberli corpus ad castra translatum quod diserte negat Reinerus, cujus narrafuisset
auru olim
lonimii

exueral

incolis

venderel

ecclesiae

tino d.mi

inde matucelebre exegii pervigilium. advenit, qui diceret, sequenli movissent,

die

iii

videlicet

Kalendas

Septembris,
cu.n

Ramal-

d um
ti

twiicnt

resumo, Tunc primi,

solliciti

ait citato cap. 2) at-

que saniores provido

trislius

metu, ne quid
si

forle

ian,

comilem (Barrensem) pedilum milibus bello conet quindecim prono acceleralo itinere, nicturum. Quapropter Thelim villulam venere.... in occasum sole,
bus

quingentis equi

super Martyris corpore acciderel,

castra
foret,

dela-

Nocte

luni

in

(nam bellorum
nunc
)

incertos
illinc

eventus
adversa

e>se

atque
ei

islbinc,

nunc

misceri

prospera inde

decreverunt, ul
levaretur,

resi-

gnato
interim
execuli
biles
cis,

eodem
loco

ferelro,

tutiorique

reconderetur.
religiosi, et

Quod
ad

videlicel
elecli

sunt
probal

cum disceret, qui supor bello pum veredario exmde projam aurora erumperet, UC era conlendere. Vilantiam properato villam p-essi bellnm eo procul dubio legalns, ediens Ulac form.doiosos amste Sed futurum die nuntiat. Unde complures raep a foi
,

ergo

media

direc

xercitns

ad

episco-

abbates

hoc

facile

rumor
a

enervat.

i*uqui beala ossa penes altare sanctse situm in oratorio eidem basilicse adjuncto,

viri,

midine

rracti,
.,.,.,

,li.T^v

sunt soloque auditu vulnerati muliebri. ac len

sancti
arraali,

Dir-

en

ingenti,

sicut

par

erat,

metu

ac

devotione ad

nocturnum
in
1

ipsum

transposuere silentium. Aliquas tamen feretrum reliquias reponentes, denuo

et

Z
1

i
;

Ligni

tum
erro

Mariyris

confiden t.a po-

qwS
u

per angus.

m.tarum
peciore

n
qui,

miI iura

sociis raaturaveruu

aaverunt,

boc ad castra

exbibuere

perfelores

quomodo
i

sese

parles

haberent,

rendum.
232 Non fuit igitur totum sancti Episcopimar>!iiscorpus, sedaliqua tantummodo ipsius ossam
:

; a^ i-eferre deberent,
;^,iardi,siH...l

dnm

sibi

m.^adsnriasera>.r

owM .M
i .

i'rh,;,i,
,"'"
,

"'

,v "'

'

locuload obsessores translata

fucile potuit iynorasse,
tia et

idque anonymus

aun

res
:

noctumo

stienr

dum

censuisse, ne clero

clancutum gesta fuerit invidiam apud poputum

vel si sdverit, silen-

rio

bsistere, abs

qnam periculumiInse

ultro arcessere.

Reineri dicta adoptavit /Egidius AureaValliscap. :u inAlberone II, quem Foullonus, qui Heinerum haud duhie non kyerat, propterea percrcarct.

HiclibelliZfinisest,

perum ntrum

rejecit,

lleinixns anonymo. Hedeo ud quievit pielas caput 4 ordientem. Nec

XVI

5Go
Al
i

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

(patri)
referri poluisset.

tl

C. S.

t*ntUscnptoranonymus,p
XVI. Lipsanolhecae
caslra
flielus,
:

Hactenn*

Tmu

ZlTf^
, '

solemnis

advenlus in
divinitus in-

238

Nam pnmo

Hugonis
poenitentia

morbus
ct

so Sanctx fcrctro arratjanter

quidem non
i

i neinerus. Vcrba

pia

mors

castri

m
go

ejus ca

vesiibub basilica, respiciens

Rainaldi
filius,

deditio.

miles

obsessorum, qui viribu repenlinaqne formidine correpta rnil ad aspectnn, nctar

ceps

LT ^ """^ " Ve ^Z * *
''

J'7'
n

V>Sm
"<

'

"

K ius

d o>cnbU,ip S um,post
JLteinerus
Sacra
reli-

M mn wlJriSJ* am rellqL.
g nam
>>

*
rom.

in

castra
ita

quiwin castris fitcrr,

exctplCB

sacrorum lipsanorum hunc subsecuta pcrgit exponcrc : Posteaquam fuerat

lib.
3,

cap.

xM

advcntum,
castris,

qumqut

E.fc- Lc(Hhensl* mnra

."'":"'

r ulla

ig "'

Z
l

'

m
'

im

rff(/

audiitim
ciim

in

Dominicae

Crucis

insigne

ilumoue t'rceteraadwo,h*cl ,' U 'y oq '* cu ; Honesto itaqne convenie

<nns
DiYinitati,
ntir

lanio
,

adesse

patroeinio,

ab
belli

episcopo
instructo,
in

exar-

hnmilierans

erciiinjiie

pro expectatione
est.

, ,

mis occursum
ctt

Castrorum locum,
deposita /uit,
:

quo San icap.

straa

et
,n

vilse

parcilur;
ven.l,

Upsanotheca
oerbis erponit
jussit
ferri

anonymvs
caslelli

quia

Miles

nnnc

emeriius,

castra

his

Episcopus beati Martyris lo-

culum
berii,

in
in

eam partem

contra

Malum pertusium,
quoil
et

pralum, quod dicilur S.

castris
Illic

Lamlocus

mus domo non fraudabitur. Quapropier , , es ^lur bemgnilas, descendam, domumque Zt una mecum perpetuae Virgiui,
.

velnnus,

qDj

no li

exercitu

Symois alluit, ubi et commealus soppetebat.

salis

pioque

in

par-

dedam, ne vemat super nos npiat nos Deus, non jam in

judicio.

mZ
.
,,,

indignatio,

ei

vo arctoque
deputalis
in

misericordia

posuerunt
in

feretrum
tuguriis

tentoriolo,

sed

circuitu suis

cum domivespere
et

no Joanne

archidiacono

clericis,

qui

mane
ces

el
,

meridie
ut in
Illic

narrarent ct annuntiarenl

Domini
sua

tempore

laudes oportuno exaudiret vo-

cives et populus Legise quibus praeesse jussus est Eustachius advocatus de Asbania.
fixere

eorum.

quoque

239 Tum subdit anonymus, Hainaldum eti. *+. rosque negasse, sese inconsulto patre costrum tostibus tradereposee : sed missuros adipsum gm (fmm intra octiduum ejusdem mandata reftmnt;
' '

horum

et

dictis

Hugonem,

licet

egre,

tentoria,

arquienisn

Uisce observatis, ad Reinerum redeo.

na

Lendienses

stris

gaudiu hostst m< tu imphnt.

236 Redeo ad Ueinerum, qui eumdem hi calocum, sacris lipsanis paucis assignat, ac de

mgenti alacritate, qua Leodienses, metuque, quo obscssos adventus eorumdem aflecit, sicpergit narrare : Ea igitur incessit heiiiia, eaj choros ducentium
voces
insonuere,
uti

cujusdam molendini, in quo hostite pmsidim erat, incensione, cap.% sic proseauitur ; EvoIntis induciarum diebus, cum praescriptus juvenis Hugo) suos requireret, quid egissent, miid
I

super salute sua

senlenlia,

traclassent,

u-l

patris

qnae

essel

nbi nil actum

exisUmasses,

ar-

cam
sibi

trem missum esse,

xerat,
gi'avi

(neminem scilicet ad paut habet anonymus) inlellet,

fcederis
El

Israhel.

Domini exercituum tunc excepisse sacrum quidem ferelrum intra paralum

in

stomachatus indignal

Volentibw,
Sanclus

inquit, sive nolentibus,

recipiet.
et veslra

lentoriam,
dicitur,

quod suum

est,

loco,

qui

Pratum

sancli

Lam-

berii
et

Sed en ego divina plecloranimadversione,

facienle obslinacia crudeli, en moriofl Ve,

qui

receptum, deputatisque custodibus, congruis lemporibus divinas dicerenl lau-

rum

o mililes

des,

o amici

si

misero
salubre
ullra

parcilis, inilejam

clericis,

detulisset

quidnam opem mira

,

in

se

conlineret,

quanlam
declara-

denmm

mihi

ac

vobis
illi

consiltum.

Dum

ccepit

contiauo

re

polentia,

instaret vehemenlius,

non

ferentes, eum
silvaF

ul in

liqnido
castra.
in

nisse
ejus,
cto

Deum
(jui

patuerit omnibus, veEnim vero ad prjesenliam

praesidiis,
el

tam dire anxiari,

nocte secuta
castri

per abditos
el

rum
ret,

calles

erant
loci

misere

procuratorem

mitiliaa

caslro sive

invi-

antesignanum,
firmavit,

se

sim

inexpugnabiles

arbilrabantur,

subita

hebeludine ac
si

qui ad patrem illius rem ac referret sentenliam qui juramento

:

perfe^
etiam

metu,

quasi
fuisset,

fulmine
sibi

lacti,

per

hoc,

verlissent

praedici,

mens uon tva quod tali

quod
,

sequenli
forte

haud

dubie

Dominica
aul

forent

animadmachina ex-

reverleretur

nisi

aut

hostili

captione,

pugnandi.
23? Quin

eUam
qui

Ad harvm
contpettum

Ugo (Rainaldi Barrensis co~

bereditario

morte prsaventus. 2*0 Sed ab eo

sponsio
diit
:

fide

neglecta,

posthabits

eitijj'
re-

mitis

fdtus.)

jure

ipsum post

Bugo
dens,

patrem

conci-

possidere
feretro,

castrum

nec enim peregil legaiionem, uec ad socios; sed cuidam milili adjunctus,
quae
in

acceperat,

dum

viso

eminus
suque

his,

caslra

convehebanlur,

priedaliones
tai-di'

loto stalim

juvenili arrogantia insullaret, (hssoluius corpore ccepit iremere <=cnpcrdito, retrorsum ruit,

agebat.

Juvene,

qui

morarum
.-.

fasiidiebal

excors

et

ens
psit,

in^o-

n,ui

non

tatem, condicta denuo iie *\\U i-\rjiin---Mr-, " nam volunlas seu delibcratio pahis csm
1
; ' ,

ii;1
<i

'''"

intellexisset

cujus

indigne

fieri

cohasres

allentaret.

Sed ubi paulaUm sese resum-

Rainaldum fralrem
;

cum

spondentibus, se nuntium misisse quidem, naimjj |( vero esse reversum acerrimo iucta itim
;

primis e familiari-

bus

seorsum evocat quantum lerroris patiatur apent; intentionem in eo suam esse, quaiinus sando Martyri salisfaciat , suum.jue castrum illi re&Uluat. Super quo eliam voluniaiem esse patns qua?rcndam ac sibi quo urgcainr
,
,

mente captus, horrendo ccepil agitari, seipsum discindere, manus brachiaque tibns appetere, ad SancU velle fereirum
ajsluans,
el

n11 "

aen10
I'
'

rumpere.
tiora

Verum

ligatus

rern^ minislris penes

pmeu-

lo
,

lnsinuandum.
palerna
in

Se
illi

Sed
sola

percuiui
bat, sese

pielate

omnimodis obsecrare ut prospiciat. Quod petepromittunt. Inducia;

,

continebalur, divulgalo, qnoniam nullam eo admiltente quietem,

sibi

gro**j
\tatoo q

libera

remansissent

I;d>i
.

;1

exccuturos,

que

morsibus
voces

lacerantc,

idque inter
;

,nc0 "
consi

"unlur

hebdomadam

crebrius
quaerite

inlra

quam hoc

perstrepente
sui

Quaerite
el

ipsius

consilium;

mcerore

anxieiate

^
cuni-

DIE liECIMA SEPTIMA SEPTE.MBRIS.

statuere
tristis

b6i
tasdio,

nuntinm

rei

Rainaldum fralrcm twiuaiuuw n-uimn apud patrem fteri

absentis alterius
niii

ejus
,

tam

niiie

remauerent trecenti, partim

necessariorum,
parlim meiu
plnrlbus

partim AtcroRK
c. s.

fortasse

inopia

hostium, qui
recedenlibus

tur

flLsentis aspecto, parvi affectu

.

iraherehesredi-

snperventuri spernbantur,

penderelque atienam

Eares episcopum
lit,

et

Leodiensium primores impu-

tatem

ob

qoam

lam

gratum

amllteret

luere-

qu
vHieni
\ton
("' irf

At

cnm equom

adolescenli processuro electissinmm

machinarum (abrica castrum invaderent. Ad quiutum decimum itaque Kalendarum Octobrium, (ait Reinerus lib, 4, cap.
ut intermissa

4)

exhibere, itatenua beslia aeqoe

icti-

qui dics glorioso splendescit nalalitio

ti,

B.

Lamber-

hD s argeri, V eri
ut

neque hortanlium potuit vocibas moBxo grado io simulachrum putaretur ob-

u t se

in

est in castris

expeditione quisqne pararet, edictum nam eo magis die virtus Sancli spe:

tat.

riffaisse.

Qua

scilicet

difficultate

facta
:

acccssit

rabatur affutura praliatoribus

riliter

suis.

Aetum

est

nspe-

industria nam ipsius etperimento eliam artis velavere oculos, agebantqoe, quatinus vel eqoi Quia vero nou est consilinm, non nc procederet. contra Dominum, haerente ilio, astus coaatus
,.,t

ab omni cxeroitu; sed non eo, raoerant, successu. 244 Verumlamen, subdit Remerus,
esl

quem
ibi

quoque

ufMS StUiniuRaieitu facit

tunc operata
inconsallins

manus Martyris
pugnarenl
,

quamqnam enim mmrit

ac

gollertiaque
[escenlis

exinanita est

hominum.
Possessor
se

iia

ergo adoequi

plnrimi

nudo corpore

lier

impeditum.

aotem

molestissime
tiitum
,

habens,
deftciens
lie

lanli

usu vehiculi destiin

et obviis pectoribus fuerint hostibus expositi, nullus tamen fuit, qni sc illo quereretnr luisse as-

Bugo

et

mildus

ae

quoque

mortem

conspe-

sultu gravatum.

Illwt

quoque animadversum
relut su>r

est,

annigero jossit, si quo posset -\sset, producere el alicui saltem pacto aquatum illum jdversariorum altribuere. Quod ultroneum staiim
seque
nrinanlis
cilio

obsessnrnm ntuttos,
tisque

defensionis salu-

sequens arbitrium,

montis

esl

super-

immemores, etiam tum mutuo odio se inricem petiisse. Ceterum jam hespero diem clandente, descendil exercitus <le montc, militibus
dumtaxal loricalis studio acriori urgenlibus inrlusMs. sed propiur erat castri deditio, quam obsessores txistimntmut ; quippr ijuiv paucis itiehus post, rt quide.u sinc ulto samjuint ac pericuto facta est, uti ibidem cap. 2 et 3 narrat Reinerus, oujus oerba huc denuo transfero. Venit tnnc in castra Heinricus comes Salmiensis, ex

ad

aqoam deductum; unusque miliium mox

iransductum
et

ascendil
bavil

bello habile et cursu pro-

prcestantissimum.

Badem

de mcmorato equo
ceteros,

narrat biographus,
eastro erant,
a

gui addit,

qui

wi

equos vires de/ecisse; illum vero Theodorico de Turre commodntum fuisse bac
si

condilione, ut
sexaginta

perderetur, nec

ei

restitueretur,

libras susciperet pro equi

commutalione.
eomiti

sorore orius Rainaldi

prineipibus peiiiis

comitis.

Qic ab episcopo et
induciis,
col-

Denique addit,
eensi,

eumdem Henrico
to

Namur-

alque impetratis

qui in

Leodiensi exercitu militabat, tunc

locnturas nepoii suo Ugoni,

audierat, et tam
illos,

quem

esse

inaequalem

missum,

Ulumque

usum

fuisse.

quam

cteros ad deditfonem
infirmi ad
inoth*
I

Haptifwt mirnbihler tlabitor.

[gitur conjicere

castrenses

poterant,

(pro-

hortaturus, in castrum successil

sequitur Heinerus cap. 3)

ri,

sese divinitus impedi-

245 Comes denique

(Salmensis,

riso

juvenis
uliio-

li~

repugnantia suam rebellionem perlinaciamque coargui. Nec minus porro

aii|ue supcriuri
be>ti;r|n

(Hugonis)

tara

cxiii.ili

mafo, divinam
in

esse

c <'
:

nem

animadvarlit, compunctusque

lacrimas, ut
(Inius

ad&ucti

Hugo

iiioritur.

eis,

quam

in

juvenibus

illis,

notam
tanta

fecit

San-

simile caverent, reliquos

ammonuit.
fieri

etenlm
Accepta

clus viriuirm suaui,

qui post furoris quidem con,

plagara

pluribus

debere

cautelam.
q
I.

tentiuuum<]iie jur^ia

pleruniciue

adversum
gla-

priundr

ab iniivrr-i^

^p-iu>iiun'.
illis

iiim

iulra
,

semetipsos
diis

armabantur insania, ut allemtros appetereut. Horroris quoquc ac terribilis

pavoris
tetra

dies septem a
i-t

domino suo
:

subveniretur

se

cu-

castrura dederenl

quatinus idem tlgo ad fere-

jusilam
Sicut

super eos caligo incubueral.

ipsi
,

enim
in

postmodum fatebanlur
eis

singulafuit,

rem tunc
exleriori
slia;

animadvertisse miseriam

cum

aon

solum obsidionis vdllarentur angu-

verum, gravius quo nihil esset, inteslino malo sua lacerarcnt mutuo visccra. Qtio conlra duiu captivus quidam, qui plurimum jam tempus illic fecerat in compedibos, virtutetn Martyris invocassel ex edilo se turris loco deorsum
discordiic
,

trum Martyris eiTerretur, el ab episcopo Bolvereet eorura, quae in Santur excommunicatione veniam mereretur obtinuit ctum deiiqnisset Vernratamen talis interjecta pactio est, ui, quousque Berei deditio, ipse juvenis (Hugo) apnd episcopum obses detineretur. Quin el fraler illius
, ,
,

Rainaldns, qui, ne Qerel dedilio, pertinaciter

stiteral
.

re-

gravi

contectus
,

dolore

membrorum
,

ad
se

ferelrum
obligat
,

perducitur

Sancto
uulla

satisfacit

voto

oiittens
,

quamlibet
,

devolutus
Isesionis

per asperrima

sil

qund

rcs

ejus

ulterins

temerarei

pnecipitia
tolit,

aon solum

tantum

ail

per-

quin immo vincula, quibus stringebatur superno solulo beneficio ab eodem snnl ante feretrum deportata, et in argumentura Lant vir,

dummodo imminens evadere periculum meruisset. Nonnulli etiam adversariorum alii

pervasione,
,

alio ultionis

modo multati sunt, ne quis ieve sstimarel manus mittere in Sanctum Domini. [nterea
i i

tnlis

appensa.
;

Elenim
et

fldes

ac

devotio

merenlur
of-

cruciatoum

longo
en

angore consumptus,
uis,

mul-

m*aUam
Fensara.

perfidia

prajsumptio

incurrunt

tnmque Martyris
te

inclamitans, diem clausil

exlremuiu, sauc per hoc insinu

i

quo indignaaut

2*3 Capite
c%s,

Revnerus agit de mackinis helti-

compulsus
ftinr

sil

ad exitum. ihrc Reinerus, a quir

dissentit

fytit

qum cum ad prohibendos obsessos, ne aquam tum ,t expugnandum ipsum castrum wagno moiimine parabantur. Verum cum longions morm Uodiemis exercitus milites tmleret, rt
haurirent,

btis

inde

anonymus
tx

tnfm

ostendemus,
246
Is

postquam

cetera

todem Reinero
texere pergit
|

recensuerimus.
igitur narrationem
scilicel

sic

l.ipsc"'

Qdannonm inopiam atque continuos

imbres accedtrei ciiun, timora Barrensi comite Rainaldo, qui n "" plurimis copiis quamprimum adfulurus dice-

\d cujus
sis)

partem comei

praefetus

Salmen-

in

castrw"

maturato
,

proficiscitur,

supernai
,

indignationis

UrJiluiii
tttr.

iram

primogeniti
.

mortcm

alterius

incommodi,

oatur,

eorum pars magna

adeo

ut, teste

anonymo

castris dilapsa est : eap, /7. \i\ in duabus noc

tatem

Wibus diebttsque tribus in omni circa eam parlem, lu qua tenloriolum U. Lamberli splendebat, pla-

detque o'dt*ndum esse, et debere eniin lam in arto sinl. quod nequeat tenerj Itaque perpendens. dimitti,
sibi
.

suorum miserias tandem ac

exponii
suls

attonito

suares

consulat.

Cum

74

ilie

Septembris

Tomus

V.

562
AiicroBi
c. s.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

qui non judical bis

ille,
t

quia velle Divimlati repugnare, conatus es-

*cl

se bumanos excedere, malorum vehemenlia extorsns, in dedilionem eonsensit anno a pervasione diem trinmphalem Tunc plane sicduodecimo.
!

ideo rapius

sit

ne

"*

ipsum. Et
malitia

lectum illius?

,*
.

I.

ut sol
eflulsit

m
,

ortu

suo ruiilul
,

ita

Martyris

nomeu
hostcs

249 Ec his manifestum cst, altcmu nerum sahcet vel anonymum

magnificentia

qui de

coelo contra

Hugonts
affirmct
:

emortuati
ille

tcmpore

dimicans
vires
ctis
,

quod penilus non potuisseut humanae

1

illum post,

err asse

divina

virtulis

hoc peregil potentia.

,

Eje-

igitur e

castro

adversariis

xi

Kal.

Octobris

eit

inlromissum
veneraliile
,

est aplendido
et
iu

cnm triumpho feretrum

ecclesiae
,

icnun dixerit ad propositum nostrum. Hainaldi Sancti reliquias acccssum, >.

misit,

sed utcrhhn

rero ante deditan, wcem

in^ 9tHeU m Vi Hn? n ^l ! cm

hic

T!

WM

':i

ohii11

ml

/(,.

medio

localum

quse

anonymus
scribit
:

decentis struclur<e camerato transvoluta opere reddit aspeclum. Haec S. Baplistae Johannis sacrata est ad tilulum, quem Lambertus splendide

gue

sic

f nni.iliscorpnre.absolu.ionempos^;/^ '''retur,

?"

"

post dedition "/*. Post baec (rater n

de eo-

-.

feretrlm

fc^
*1
si
ei
'

imitatus, aHjue occubuerat

stilalis

propter

jusiitia? et

ca-

promillitque

quod

nihil

teslimoiiium. Dicebanlur ilaque laudes

Deo
pra>

in

B. Lamberti

secundum

mulliludinem magnitudinis ejus

possessionibus usurpabit sens judicium evadere donetur. Hae

conia Martyri,

quoniam
et

liumiliasset, sicut

vulne-

hontense

castrum,
S.
est.

ratwneZ

ratum, superbum,
247 Supra mo.r
Hugonis seria
posnitentia,

in virlute brachii sui disper-

sisset inimicos suos.

mdebatur, cuperatum

guod armis inexpugnZ Lamberti patrocinio

SJSZ
e

'

monui

anonymum Triumpki

scriptorcm in nonnullis a Reinero dissiderc. Dis-

crimen est in tempore obitus Hugonis, pactis" gue propterea conditionibus de reddcndo castro : quod antcquam crponam, hhcl ipsum de trans-

XVII.

Lipsanotheca
relata,
ct

non

sine

miraculjs

ad castra Hagone pcenitcnte audirc. His, firmaUs (utrimgue />cr Henricum comitem Salmensem ) condilionibus deportatur infirlato
infjuit.
,

Leodium
fcstum
victurias

prctiose
:

exornata duae
jjiaj

annuum
:

dccretum
instituta.

mus

Hugo )

in

leclo

ante
tenuit

episeopum
,

cujus

Officia

tanlummodo cognitionem
absolveret,
et

dominum eum

appellans, et peliit, ut ab excommuniealione

eum

Sanctum deliquerat sua pervadendo hac extrema necessiludine largirelur. Fiebat autem episcopus,
indulgentiam
in
,

eorum, quaj

theca

et

charitaiis

affectu

computiebatur misero

el

ne

tam prospere gesta, S. Lamberti lipsano- fym^ Dionauto et Namurco Leodinm soUmniter, ncc sine miraculis relata cst : qua de n vmaim
e
t

qnid

super
et

doiorem

vulnerum adderet
,

absoluei

tionem
neguvit.
sis

indnlgentiam

prout

pelebat,

Peinde ad palrem
eiqut'.
ut

illius

nou comes Salmen-

anonymus , oculatus testis, guentia : Mane posl Missarum

taiione
elatus
et esi
,

cap.

scribit

m-

solemnia cura
e

exul-

laMitia

inclilus

Iriumphator

castw

revertilur,
rittv
,

ibidem subdit, pericu-

hini

m
,

cnjus sacrum

feretrum super carnwi

quo

filius

versuhatur
miltat,

exponit;
vireret.

ejtts natu-major Hugo utque castrum dedi per-

impositum
Dinanl

usque

Dionantum

oppidum, (mlgo
est,

ad Mosam
tenui,

fluvium) evectum
,

Qnid

persuadet, sub ea tamcn conditione,

si

referam

solemneni gloriam
mihj

triumphum

magnifi-

Hugo adhuc
348
el

cum ingenio
vir

lingua vix balbuliente, cum

lo-

Expendens,

mquit,

efTerus,

quia in

si

adesset

pin mor$,

se

vadit,

cum
si
:

vadil

ab

a^onymo

m Deum,

annnit

fleri,

quod
filius,

quacitas,

vel Homeri facunda non suJBceret explicare? Devolioni

Maronis

ta-

narrata,

petebat;
qui
in

tamen vivens adhuc inveniretur

at
si

men

tuae,
,

beale Martyr, prout vires dederis, &-

;i--ini,ilial

Yilu exeessisset, junior lilius

mulabor

dicamque
caecum
:

quod

vidi;
a

quam

gloriose
F

obsidiatum

transiret

episcopi

dediiio vero
,

in

Namurci

illuminaveris

nativitale pu&-

suum dihVrrelur adveulum. Repedant legali juvenem viventem reperiunt, castrique dedilionem
continuo faciunt.

rum septennem Andanae niiitiicipium ad Mosant est

censi)

(indigenis AndeanSi
in

comitulu

.V"""""-

triumphalam

et

fauslum diem!

jam de
vn
,

ipsis
:

mortis

faucibus

revocasli
est i/-

Deinde de pia Hugonis morte ct tempore, quo uhui, cap. 2J hivc hahet : Ilaque ea nocle lcgitimis possessoribus
sarii
in

clericum juvencm

Hoji

(quod oppidum

go Huy

ditione

Leodiensi)

contracto

gres-

eastro exultanlibus

udver-

sum

dederis

quoudam
,

quem numquam
perlalus

parentes videranl
,

nostri, qui videranl onilis suis Dei

euntem. Jam
susceplus sis,

Leodium

qua

dcvolione
l;
1

mirabilia

dolore

torquentur

geminato

mortuo

Hugone juvene clarissimo, egregio satis milite et industrio. De quo quidem mulli DOSlrorum bonam spem habent, quod veniam el misericordiam
possil

quanto bonore civitatem

,

' "1 c0

ronaveris,
etc.

dicant

Ita

ipsc

quos tui lilii Leodicnsihus cclcra cnarramia

dulciter enutns
rt-

linquens.
251

adipisci,
et

si

permiltat aitiiudo diviliarum sa-

At Iicincrns

lib.

iter

guidem

Mionio /'"-

i^""'
f(TillTt

pienlite

scientiae

Dei

cujus viae investigabiles

Tertia

Leodium usque
Leodii prmterea
de

et jndicia

incomprehensibilia.
die

enim, anie-

humili affecln Viaticum susceperat, et postquam beatus Marlyr, gloriosus Victor, in caslellum lelatus est, in ejus tentoriolo
se

quam excederet,

$ed nmiliter perstringit : s contigerit , paucis tamen

'

morat, ideoque juverit ipsius morc exhibuis&e. Triumohatis, cshihuissc. Triumphatis

nosier
Forlis

narrationmW
ait,

hosUB*
recep*"'
*
lUtf

postquam

armatus sua

deferri

fecit;

in

loco,

in

memi
.

resiimtus

cst,

gratias

quojacuerat, sanaa de triumpho Marty-

eis quoque, qui nilirmo in castris obsequiuni praestiterant , retulil. Et licel mortem teni|)oralem non evaserit potens est Deus ab ieterna morte liberare eum.
sibi

de arce reddila egit, gratias

sre nlnr, omniaque illius jam in pace dis| posl repetere Leodium placuit. Unde celebralis duiiin mature Missaruni sollemniis, feretrum P^ * ''> stro superpositum ad oppidum Deonantuni * l' "' vectum inde Namurcum petitur.
1

siiar

seplenni

caeco a

nativilale

videndi per

usus

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

nsus
provenit.

563

Apnd Aiuletennam quoquc

)

su-

latio

Andana

vocatur

clericus

acerba

corporis

Vigiliam
tia.

exhaustus, ab ipso pene mortis hiatn Vatetudine et salntem. Nec Hojense opvii.im retractus esl n medicabilis gxalia prfcteriit. Ibi coni

propter Dominici Naialls Alctorr non posset celebrari honorificen- c. s. Quae nimirum qnaliter a sancto sil Huberto
d.-bita

facta,

eo

die

divina olim

pidum
tracto

l;"

ammonitione peracla, quot et quantis virtutum signis tunc mirificaverit Dominns San-

quem numquam ambulaase

novi

lestarentur pa-

ctum suum, quia

conscriptum
,

reperilur

mnllis
parvitati

multimode
inde ha-

rentes'
->,i2
'

gressns officia
p ni
''*

indulsit.

visum meae
lih.

est

Jam
iii

n,)i

fereirum

navigio

Leo-

bere silenlium.

dfam
tiyio

peraccessit,

triumpbali
civitas

coronata gaudio

255 Fiscnus
bit,

iO

Historim, num. 37 scri,

1'iseninarratio <le

sacn

tota se

occursnm

efludit, plausibilibus-

pretiosum illnd frrctrum

mcensaanno HS5
s.

eadtm

ordinibus Duci emerito pomque canticis ac festis rnorem pratulit. Exceplumque in portu S. pBB

die

xxvui
,

Apritis,

translationi

Lamberti sa-

lipsanotheca

cra

ob peccata poputi Lambertiana basiliea, vi

monachis et clericis ecclesiastico cultu insula monasleria deporlalum, rediiia tnue per canora modulatione hymnis, aJ majorem lisque
icobi

ignium mctallo sive aureissuis laminis Tiudatum fuisse, solumque loculum ligneum in quo S. Lam.

berti

denuo esl ecclesiam relatum. Corpus deinde bean Muivris ab altari sancts Crucis, penes quod repositum fuerot, levatum esi, decentique illalum
feretro,
in

corpus jacebat, ingenHmiraculo illmsam permansisse. Sic autem ait : Sancti vero Lamhcrti
condilorium, quod auxilii (adversut
implorandi
rant
,

incendium)
pmtuledetreferre

gralia

iu

medium templum
infensus

obsequiis.
lia

medio ecclesiaa dehiiis asservabatur Nec supcrme destitii pielatis munificenprobanda

opera.
illius

quasi scL'lerihus

opem

ciarel sanclus

Martyr, ignium vim

fuerat
e

non suslinuit.

qua? ad
saluii^

merita iterare

sit

di-

Metallum
violeniia

omne, quo
defluxit.

ornatum,
ligno

Qamms
,

goata

Nempe

dum
,

quidam lansanitalis

Subjectam

aram,ipsumllamma-

gnidus,

quem totum

possi<leret ajgritudo, ad ejns

que marmor, quo solum siibslernehatnr

martyrium
illius

deferretur

vehicnlo
,

gratia

fidei

occurrente
esl

in

itineris

medio,

anti-

rum ardor confecit, nemo ambigeret,

votuisse,
interius
nltrices

ac redegit in cineres.
potuisse
S.

Quove
non

Lambertura,

quo decem
iltim

leprosorum salvatus exemplo, qui

,

impietatis

Qammas

restinguere,

irenl

oslendere se sacerdotibus
,

jubente Do-

nrino,

prinsquam pervenissent

mundati sunt ab
,

leprs
laliat

incommodo.
ille

Exilivit

ergo

stetil

etambn,

homo;

et

omnis plebs,

ul

vidit

dedit

ligneumque sacri corporis conditorium non fiamma, non ipse fumns violavit, Deinde post multa denuo ait : Auguslo illo templo miserum in modum sic everso. corpus S. Lamherti

lautlem Deo.

cum
quoque
captivum
,

ceteris

Sanctorum

reliquiis

sacris ad

S.Bar-

253
4iw>
fulget

Qnemdam
,

quem

in

tholomaei delalum est,

Ita

dum novum

opus surgeret.
hsec scrihat,

viiu-ula
rat

artamque
se

cuslodiam

barbaries

conjece-

quidem Fitenus, sed quo auctore

\d facile credere

hostinm,
pii

invocantem meritum.
ul boiaa

exaudivit, ut eri-

noii indicans.

peret
re
,

Marlyris
\

Nam
,

subilo dissilue-

qiiihns

inciebatnr,

sicque

indepta

fngiendi

oppnrtunilate,
,

snum

honorilicaret
indicio ad

Uberalorem
clesiam

easdem pro
bealiludo

virtutis

ec-

delulit

cum gratiarum

aclione.

Sed Saneget
testi-

ctorum vera

signorum
a&slimo

non
his

postumussoli Fimeminit Egidiut Aureeb-Vatlis cap. 53 aqud Chapeavillum in lindulpko episcopo : verum de preedicto miraculo nullum rcrlnim facit. Nihil etinm <le eodem liaubi oaria Chrobet Chapeavillus in Annotatis,
256 Neque

jiarum verisimilis.

scno asserenti. De ineendio

illo

monio
plura,

quocirca

vanum

superaddere
,

nica laudat,

in

quorum aliquibut memoraium

cum prorsus

pateat

induhiiaie

iniinita-

que adstipulentur documenta, sancto

Martyri apud
acta haec Do-

Deum mliil esse mmics [ncarnali

regnanle
quarto
quinlo.
qua,

impossibile.

Verum

s anno mcxli, [ndictione IIIT, Romanis Cunrado II*, anno regni ejus episcopatus autem domni Alberonis II Laudes meritorum ipsius, ei mirabilium,
,

dictum annum 4(83, in aliit ad HS5 re/ertur. Addit prmterea eadem, qum !'<;idius kabet, tegi in Vita S.Odilim, per seriptorrm. ut ait, sunchronum conscripta, unde Egidicendi sunt. ista prompsisse dius aliique Fabulosum pariter aut leviter assertum haud <lu-

incendium

u<l

bie

visum

fuit

Foullono, qui

wi

Historia

adan-

fecil

praTonia

posteris

mittent seculis

ut

num

Christi ilSJ idem

illo

inrrndium enarrat, demi-

omnis cognoscal generalio. Pr&tereo, qum idem Heinerus a Dei beneficiis ad justam ejusdem
,

raculo autcm

ultum sifeus, tantummodo ait

de

peceatoribus

vindictam

Vransiens,
,

dc

ar-

Divi Lamberli ferculum, auro gemmisqueinsigne, amissis tamen gemmaexportalum esl .|iiiilein
,

canis

humanit oestibus ignibus qne ciritatis quod ob S. Lamherli

,

incendiorirriimlatio-

rum

pra-slanlinrilms. Sc<l

et
,

arbitror,

dwm

lectricium

'"'"'
.

wfr,

aii indignis factam, contigisse opinatus ibidem exponit; ct n<l propositum nostrum

redco. 854 Capitc 3 et

Prttinte tx.,r-

dium legitur, ipse, ut in pro S Lamherii ferculo accepit. figidiut enim jacturam sacnr SUpcUcctilis cn occasione factam
recensens,
inter cetera itaait
pretiosis
:

hunc hailncinutum E<}iquod apud margine annotavit,

ultimo
fere

sie

progreditur
sanctSB

Elapsis

Lectricium, aufabre factum,

ipsis

post

Wadepon,.
'"""''
"lllT.

haec
in

duobus
crypla

anuis,
allari

venerabile Martyris
Trinitalis

ro,

et

gemmis
est

insigniter

prpns
decer-

suh

exportalum

quidem,

sed

de

gemmia

ingenli
est
lani

cum

gloria et

honore xiv Kal. Januarias

scilicet

relocatum,
feretro,

per hoc

temporis spatium

quam
et

secretario

eodem

auro ac
tabulalis

rcrte ohserrut

Per lectricium aiutem perdilffl sunt Crierum rnm Cnnjio pulpitum <ah intel/ii/rir. Fouthnns. s<v e dictum incendium
prasstanliores.
}

gemmis,
sculptura
.

tum

lapideis

extrorsum

anno
culi
:

//.

uwidhsr

xi

recte te

habeant
****
,.

vsrstr.

superiorum

triumphuro
praclare

operosa

repra&sentanlibus

adornatis.

episcopali
(l

est

auctoritate, ut
,

Sancitum insuper idipsum ecclesia Leo-

abJEgidio ibidem modi AnnistransactisaChristomiUedace

,

relaH,

>/>

'"'t^

"'" s

'

prohanle,

im

Kalendarum
et

Majarum
esi

Subtractis

ter

quinque,

niit
..

locus

isle

pcr

qhsdera triumphi

necnon
in

translationis [qnia

ignem
.;,;

dem Martyr

de

Trajecto

Leodium

trans-

FesloVilalisDominifuiluItiotalu.

solemnis in posterum aatur memoria, Ittnniam vmi Kal. Januarii ipsa primitus transi

ll| is

Mem nctonam alteram D**rtm fdem Heiner** vtctoruB II epucopo Leoalenah llenrico, e/us nomtnis n,

564
auctobi
C. S.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

7

si,

de Henrico comitc Namurcensi

anno

1153 re-

memorat, sanctique Lamherti patrocinio adscribit. De curfem nctaria agit /Egidius Aulatam
tetB-Vallis cap. 43ipsis
adrfit

^ritaUtestanvoluere^dumenZex^^^
rum ab hostnim cmde
att

sesgratumsuumergaS.l mhm
rerersus
J9 irfem

Reineri verbis usus, sed

anonijmns
i

cap.

S.

Lamherli

corpus dici tum

quoque ad

sensu capituli, ui

Z*^* 2 m^
ex

castra

etiam

truns/atum fuisse, sic inquiens : Corpus portatum illuc dicilur, et in praio quodani sub Lentorio colfocatum ubi a caB. Lamberti
,

jorem ecclesiam

omni hebdomarfT^
Marlyris -w'

beati

sicul et Sahhathisd.h,,,,;,

Cumque
quffi

per

majoram incuriam
sequitur,

nonicis,

qui

cum

ferelro
et

venerant

nocte

die-

post

^* ^^ Lk?
apuJ
in

^ ^ *^
K?
*
3
-

Alhas

que Hora? canonicac

tur.

Missse

devota decanlaban-

**>.
su

"iPsenomoWoan^^
de
praedictis

hoc

in ,,J

08 "-

Ex quorum

testimonio,

scripscrit /Egidius,

quore rumore isf.a nescimus; at cum nihi/ hu,

statatum

jusmodi apud Heinerum nihil quoque apud aiios non possumus e.u ex auctoritate Mgilegalur dii admittere qui tum alibi in reurfttunrfis ej;
,
,

miuatur

praviderat,
est,
ut

clerum

!L

.hIbS2i
bujus
sancti

d,,nc,ps,

,,

^<

n"

Patroni
in
f>

incerto
liic

rumore

fabulis nirnium facilis est,

,

tum

etiam satis inrficat

sese asserli sui

certum va-

dem non hahere.

258 Est
Sancti patroet

bus /cr.is qumtis extra Adventum,

^m^hrhdom niatedeS.l?' l^ idhebdomadaledts m{wrhi "

TonHQ
t

horfierfum in

Bremario seu

^T^
*XtUa
,

mam
dicm

altera victoria Lcodii celebris,

arf
,

nuoque
berti,

Offtcio

xm

Octobris olim

et

an~ ho-

Qaatuortempora, mgilias, dUsqutnZ* Lectionum Officw mpeditos

,

QmdrZl

recitandm

progredior.

u2

ttin

cinioadscri-

dierfum crtehrata

sub notnine Triumphi S.

rfuce

p
'

de

Brabantinorum

Hcnrico,

Lamanno

H habcs

prolixam CkapeaviHum tom. 2, a pag. 0<>i inscriptam Triumphus S. Lamlierli marlyris in Steppes. Auctor anonymus se canonicum Leodiensem et synchronum fuisse indicat. De eorfem triumpho jnnltis agit Mgidius Aurca>-Yallis, ibidem in episcopo Hugane de Pctraponte. Verum cum utriusque /iicuhrutio hcl/a, qumque ad historiam Leodiensem proprie, non ad S. Lambertum pertincnt jenue contineat, locum ei hic unntme rfanrfum esse censeo. Xd sufficiat hic meminisse , in ea
npiirf
, ,

Chrtsti /?/:/ relata. Historiam liujus satis

XVIII.
Pelri

Inspectio
et

corporum
:

S.

Lamberti,
capitis

'

Andoleti

S.
:

Lamberti

solemnis

circumlatio

eorumdem
exliibitio.

sa-

crorum corporum

publica

rartas S. Lamliprlj scu apparitinucs scu rcrc/utiones refcrri, factas pra-scrtim Joanni Abbatulo, ejusque matn OdUim, quos Leorfienses scriptores

^ccuh
ctio

Bealorum

xv arf finem rergente, sacrorum corporum, qum

facta
in

est insptI

LambertiaM
ersttii

titulo

honorant, quibus revelationibus

insi-

tum leodiensibus instantes calamitates, tum

hasilica Leorfii asscrvantur; cujus rei

in-

gncm
Civis

t/lam

rictoriam

strumcntum quoddam ab anonymo

apparet, conscriptuni
rfi
,

st/ncltrono, ut

quoque quidam,
acie

pwnuntiari crerfitum est. teste anonymo scriptore

Trvumphim

ei a Chapcarillo in SufjriPctri Opusculo crfitum tom. S De gest.Pont,

ipsum eunlem Martyrem confesvidisse.

Lcorf.,

pag.

mis est veraciter se

2/3

ct

setjucnlthus,
visitationis

/tunc

tituluttl

prmferens: Historia
ti

>'<

uftfma

f,t

Offietom

an-

259 VI itutjue tnm insignis rictorim memoria annuo Offlcio celebraretur a leodiensibus sancitum esL All[]n ,,,,, M) m> muscap. i'j, rogatusa duce (Brabantim) |.,.inifex,
,
,

feretri B. Lambei^
ec-

martyris

et pontificis, et

aliarum reliquiarnm

-^
ipsa

.^ ^

clesiai

Leodieusis.

Ego,

qum

urf

S.

Lainberlaui

id est,

cpiscopus Leorfiensis,
ecclesiam,

nostrum, ejnsqnc in morte sociospcrtnunt. ceterit pr&tcrmissis, ipsis anonijmi verbis hic reeensebo.

Triumphi

vi-

Anno

a Nativitate

Domini millesimo
,

quadringentesiquartadeeiel r

gilia

intravit
lieri,

fesinm ipsum prohibens

ultra

quod jam per septennium fuerat celebratum; convocaUsque majoribus et assen^um prabenlibus voto suo, sic recessit. ,u rcro
,

mo

ocluagesimo nono mensis Aprilis ma, hora sexta de sero, venerabiles

viri,

generosi
ilfl

domini
Biliton,

et

magistri,

Godemillus

Bldris
Jf.ui-

a-<jrc

id

cires

scholasticus,

tulerc

secus ars,

Joannes Abbatulus. r ,i non fcstum celebrandum esset, luminaria

ct
,

Henricus ex
presbyleri,

Palmie

cantor,

nes
et
qici

Wilhelmus de
subdiaconi

Libenne
eano-

prmparamt.

Jacolms

de

quidem rfe Triumpho ml factum est : Sequenli autem nocte (rcrba sunt ejusdem anonymi) surgii vir Dei (Joannes)
Vigitia

Et wi

Corswaremia,
canonico
S.
ei

Leodienses, una
Tills

cum dominis

Crispino Roels

parvaa raensee

notario, necnon BroJorlfll

il|IIM

ocyus,

depre<-ans

Oominmn,

none de
parvas
et

Materni, .loanne

revelaliones

quas

super hoc

festo viderat,

luminaribus fesin;.- satis Dei nnn, vigiliae decantantur Facto igjtur mane, clerus unanimiler convenil eni-

vijnluis si- Ilis

adimpleri. Pulsatisqne ad .niPnmihns, paratisque

Joanne de Dyck, GoS, capellanis diensis, testibus de mandalo el

mensae,
Christiano

-^
,

de Wert,

de

ecclesiaa teo-

\ulimi

'

nerabilium
decani
ti,

et

generosorum virorum

scopum,

prohibilioni factaa
el sir

et

rapituli

Leodiensis, confessi

domiaoruiD 0111 "'

ei
<

nequaquam
,

senliens;

ultra con-

reversns ad eerlosiam
et

sacris veslibus solemniter induli,

et

cum
locum

l"m,a
;

solemniiatis
celebrius

residuum, hocest, Missam

rihus

omni decentia feretnim

el

gl ri0SI

Vesperas

quam pon.it ewculus est. Ex eo autem tempore Tnumphi hujus annua facla esl memoria.
hot/iednm.

martyris beatissimi Lamberli aecessei*unt. 202 Quo aperto, cvapora\it coelestis

e*

Eadem

per

utdisnt, ibidem perseverat celebrar turque quotannis arf rf.cm xm Octobns Officio rfup(<c, cu/us Jrctioncs sccunrfi Xocturni fiistoriam

omnem

humanam
durans.

dulcedincm
El
in

dulcissinj

rgn t,

odor,

continue

ipso

#**
'"JJ B
''^
^OC
'"

<**2a

inumph\

txhibent.

repererunt sarcofagura opere conslriictiim

,

pulcherrinium,

mbiCUDdom,
bB3C

960 Keque

annua tantum

superscriptione liahentur
fcstivitate

verba

Leodien-

SAWCTl

UMBEBTl

KAHTSRU

KT

POKTlFlClSi
anti-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

ijmia

565
CL'M

Hltara

conscripta.

Quo

aperto ct

inte-

ET
Alia
cerro,

BiABTTRIfi

QUI
sigillo

BO

PASSI

*?
|i1
i

mnndiasima
.irepererunl

syndone

Babducto

RONT,

Ar.nromt
C. S.

sspefati

vero
ut

cum

manno roiundo, virgines

impreeso,

'

im
?'

aureum,

primum pannura,sive baldetrimundissimum; secuninlegrum

,
,

apparuit,

quod

imaginem
haec

beatissimi

Lamberti

habebat

continebai

bealissimus baldetrinum aa t e m ab initio fuerat tumulatus, et deinde LambertuB aiiqnatenna confiumplnm propter niIranslatns,

in

quo

verba
Tltl

Hic

jacbrt
de

corpora

sanctorub
li.

Pe-

RT

AlfOOLBTI

COONATORUM
anliqua
dicti

La.mhkp.ti.

Scriptura

autem
in

litera,
aigilli

qusa
talis

ha:

mium
trina
jn
(|M

temporis lapsum.

El

inter

illa

dno balde-

bebalur

circumferentia

crat

repererunt
n

unum

de antiqua

epitapbium habentur littcra

plumbeum
hffiC

Sanctus
:

Lambbrtus

bpiscopds

Leodibnsis

et

verba

PATRONDS.
866
tor

SANCTUS
ona
aui aio

LAMBBRTUS

HAHTTB
alio

ET

POWTIFBX cupreo
;

Qnibns
in

omnibns
debite
el

debite

visilalis,
,

et

omcan-

tl

alinrum

re-

cum
,

quodam
qno
ET

epilapliio

de-

nibus reliquiis

recolleclis

idem
et

d.
in

liquUt, etsuis

in

babenlur

haec

verba
S

Cbbisti
BT
-

easdem
et

ad eorum

feretrum
involvit,

pannis

luas reponuntur.

BURTYH
,.,m

i.TIMi IS

TUNnORDM VICESIMl BPISCOPOS LAMBBRTUS

8ACRATISSIHUM
a

NONUS
IIIC
IIIC

sericis
ciis

mnnda syndone
ac alio
dicti

REQl U

scedulis

proihocollo

cum diprmnlis viaitaipsnmque

ac ad lofecil el

SCIT iMisrriM
a

CUJDfl

CORPUS
EPISCOPO

RE-

tionis,

manu
ilico

D. Crispini

notarii scriplo et

est XIV

Lbooiensi
KALF.NDAS

Alrerone
ANKO
AB

subscriplo,

decentissime
flrmissime

collocavit,

M)0

JANUARJI
,

feretrum

claudi

jussit,

INCARKATIONE
|.,

ilM
III.

ADTEM
Nec

POST TRIUMDoMINI MCXUIl ET nECEPTUM BOLLIONEM AH,

cum suum prisUnum

davit,

decenter reponi

mansi-

Postridie reliquim SS.

Matemi

episcopi et

NO

Magdalbertm wrginis, aliorumque Sanctorum

263
tUnttmment" josmodi
qwutam
>
i

non
:

quorlam

alio

protocollo
illustns
I).

Iiu-

militer inspectm fuerunt

tle

guibu tom.

m Septemet

tenoris

Ad rogaium
,

domini

6rs,

pag.

409 in

S.

Madelberta,

tom.

iv

Goidonis
a

de

Hembercourt
reliquias

qui
peliil
;

devotissiroe

nobis

aliquas

Nos

geneB.

raliter

domini

canonici
r-jus

pra?sentis

ecclesiae

ejusdem mensis pag.397 in S. Matemo ridere licet. Postista laudatum instrumentum concluditur ius tcrhis : Tiindem omnihus Iiis sarrosanclis reliquiis dignissime in

Lamberli
sihi

annuendo

precibus

contulimus

suis collocalis,

claves

feretri

capium circum bases et venerandos pedes B. Lamberti marlyris, prtesenlibus dominis, decano videlicet D. Joanne
pretiosum

munns,

tam
nos

exteriores

quam
el

inleriores fuerunt pertlomi-

meos decanum
arrhiviis
intilulalur

rapilulum
in

porlala;

et col-

locats in

ecclesias

capsa

superiori,

de

Seranio

et

suo

confratre

etiam
etc.

canonico
prav-

qu*
sculo

Meciii.ima.
iu

M.

Tlieodorico

Godeschaidi

Cnm
,

267 Sequitur

ejusdem Snffridi Petri Opur Lmtem anno

senlibus
et

capenanis

ejusdem ecclesi.

Daium
mensis

apud Chapeavilltnn
venerandi

HMoria solemiiisMma
S.

im

ob eata-

visilatum
die

aimo

Domini

mcdxlix

feslivllatis
dii

capitis

Jantiiuii

Joannis Chrysostomi

pro die Ve-

neris,

praesente

me

notario infrascripto, in tevocato,

Iia

stimonium
ra

cum
post

prssdictis

prscise

ho-

quinta

vesperas.

signavi,

Joannes
ve(id

eodem anno anonymi. Cum uero scriptoriUe festivum apparatum, supplicaiionis ordinem pompamque, et cetera ejusmodi, t{it<i' m simiUbus
habjlse

Lamberti, Leo- mitota tempora Doroini mcoi.xxxix,

ejusdero auctoris

Junenis.
864

solenniitaithtts solent QdhibeH,

admodum

prolixe

Deinde
ad

apertis

oronibns

panniculis,

exponat,

nemquo

longior sim,

hmc tantumper:

viff telnlur.d

nerunl
ti,

venerandum corpus
illic

beatissimi Larabertesta,

stringam aut prmteribo, cetera ejusdem vrrlnsrecensebo. Post Prologum sic orditur
a
Nativiiaie

Efmin wwludihiT
;

quod

niia

cum venerandissima
ipsius
gloriosi

Anno

igitur

est,

caharia)
et

capitis

Martyris
,

Domini
in

mcdlxxxix

Pontificatns

uonservalum

collocatum

repererunt

miro

vero

sanctissimi

Cbristo

patris et domini

no-

odore fragrantissimo.
liquias
esse

Quas quidem
hic editor)

bealissimas resan^ui-

shi, D.
vi in

Lnnocentii divina providentia

Papaa octa-

inler

corporalia

sacratissimo (ntdetur de~

Chrisii

anno
C.hrislo

quinto,

episcopatus
,

Marlyris,

addit

palns doniini

denique reverendi dominj Joannis de Horn,

pairia'
,

ae aspersa,

una cum lesta dignissime reposuernnt,

et

similiter

quinto,

cum pa\

Leodiensis, et

reliquerunt
capilluiuiii

dimiserunt, una cum

certa

parte

bealissimi

corda

nodosa,
Ei

qua

Lamberti, necnon quadam idem Martyr uii consuevit

regionum quies circumjacentium porum intempcriem el guernirum

vastabant,
placandi
cessione
ros
el

propter
*

temtjua3
<.

insulius,
et

li.Jl^mm

tunc undique durius desajviebant,

oppida,

villas

de-

gtoriosus.

et deinde feretrum suis clavibusclauserunt, et bene firmarunt, el deinde Tb Dbdm laduahds submis-

iimim primo sarcophagnm,

absente
gralia

pastore,

teperent;

calestis

Numinis

meritis et imer-

Palroni,

per venerabiles el generososvi-

sa
e'

voce

diclo,

se

exuerunt,

et

lotis

manibns,

ac

dominos

decanum

el

capitnluro
ul

ecclesim

ablutione
,i,i

manuum

ad sacrarium missa, abie-

Leodiensis,

gratia sancti

Spiritus,

pie

creden-

nini

propria.

dum

esi,

divinitus
sed

inspiratos, qnia

salutem non
interventu
baec,

863 Quarta post die BR. Pelri ct Andoleti reliouim similiter inspectm /uerunt, de quibus iWfclri

humana ope,
proventuram

Sanclorum
,

tanlum

sperabant
est
ci|

solemnissima

de

dem
tl\n,t f)
.

sic
fnii

mbditur

^corpopa

sis

per dicturo

Decima octava ejusdem mencanlorem et eadem commis-

qua loqui intendo, 268 in qua pra

ordinata feslivitas.

uo

cum honore
et

illud

me- caput

s.

lam-

sionecbram praedicLis notario etlestibus visitatum beaiorum martyrum sociornm beatissimi Lamberti, Bcilicet Petri et Amloleii qnorum
ferelrum
,

tuendum
berti,

sanctissimi

ponlificis

martyris

Lam-

licrti

nostri patroni
el

quadraginta et sex
,.,.

uno capite demPto, scilicet S. Pelri, qni minor inter eos erat rtatura; ejusdem lamen capitis mentum sive manllll||lui " cum dcntibus illic habetur. In quo feinlegra

corpora

reperta

sunl

occultum

el

caput, quod per trecentorum eo ampiius annorum spatium intactum cum corpore supra

chori
sibi
fori

ingressnm sine

pracipuo
in

el

siDguiari aliquo
esl

honore exbibito
el

tumba jacuerat,

per

'

claustri circuilum deporlatum.

P
s ,,nn
:

ratro

duaa

scedulaa

repertaa

sunl

et

reposit,

jnarum
bajc

verba

">OUTI

una sine sigillo continebat bunt bbliqdia Pbtbi et Awepiscopi cognatorum Lamrerti B.
sceduiarnm
:

apparatum, V el festimm ecctetim inmHmislipsanothecaepretiosupanmsornatum,

nymus

ic

Hac

reliquarum ecclesiarum, cleri, Beligiosanmhpopur con/Ituum, cetelique ad Lambcrtianam basiUcam

raque

566
AUCTOR
c. s.

DE

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

S

raque kufusmodi commemorat. Deinde sic prosequitur : Posfquam igilur SS. Laurenlii Jacobi,
,

..peM m po silis

runt.
Set

/Egidii

ei

Vallfs

S.

Lamberti
eleganti

abbales,
praelati

Decnon
atqoe

ecclesisE

majoris ac secuhdariarum
hnbitu
et

caput venerandum
est.

,,^ ld Pm hymnum Te Deum 7li ^ me De, 'm, Lamberti cantata, veTrJt^ venerabile V^
,.

Qli a

m ^herf* atldet *
*,
/y.
!

tlp

U
.

SUppOsiti,

cum
iu

cum
el

61

ornalissimo in
vesliti

latum
ta;

reliouii
l-

^*m
"
"'

templi medio,

siatim ostia chori

capi,i S
Cllst0)l

religiosi

sacerdotalibus

per sedium ordinem

investiti

choro,

parochiarumque
gestores
,

**w
rarrenti

duo dominorum
ipsum
fuit

Z
,

e 6

beneflrtat!

:: ':;;-';
yl

PM 'i.i.^,
"'

8Um

raMerique

reliquiarum

in

sca-

exhiberent
nio
die

mnis sancluarii
snbstitissent,

circa

gradum
in

suis in

locis singuli

cujustama
exiguo
siibus

reverendns
Jaspar

Cbristo

pater et
vir

do-

minus,
tenius

D.

abbas
capnt

Siabulensis,

jam

grandaevus, mitra

ornatus

ci

baculo sus-

ropia? phb nimia pressura '? paterttaccessDs; unde ei mrm

vtribus
circumligatis,
turbaa

TroT^ M
'

Z^
i

^
ver.

pastorali, venerabilibus

Insignibusque viris

nimium
272 A

ab

adiiu

altar' is
["'Ofiinqi

arcebantnr.

ac dominis iviro de Hoelnoes diaconatus, et Jacobo de Corswarem, subdiaconatus fungentibns officiis,

'crxiie post

solemves

gtntead Occatum
cum lum
''nnlns de Eldris
.Il,

Vespei

solc,

W.

comilatus,

Missarura

celebraturus

solem-

omnibus

M*i,,

,,,;, iinis

Kifor

nia, ad

altare processit.

269 Eo
ex lipsanotheca elatum ribus
ei

dehinc
thuribulis

modesto
locum,

gradn
in

cum

lumina-

ricns

ex Palude.

Prn S de Ho,g oe
pretios.ssime
Sancti

'?
,
'

quo

Martyr glo-

coran.

sacerdotalibn

riosissimus quiescit,

cum eisdem

metuendissimnm
choris

ministris ascen,

tyman. S

et

dente,

Tractum illum devolissimnm

Dkds etc. gloriosa modulatione dio dominus cantor cum duobus

nibus
,{

in

Adjuva nos templi megeces-

coam

popul,

te

flstularun,

jubilo,

M
ad
l,e

"1!
, l0 ,

de.

snave
*

sonan,
dulci

,,

ac

n.o*
,,

locum
gloria

sn ffl

canonicis

pnstmum
eosdrmqne
tia

cum

eximia

flexis

exorsi

sunt.

Hunc clerusprosequitur,
silentium,

portararl
.

accepla

luimi sternuntur universi, oritur

[iclionc

,ln
>ni

l,'

carmina jnbilantes,
Palroni

ei

satstrepitus,

populi

tussis

que animo
cundiaa
viro

et
,

reprimitur, attenlissimis quissensibus ea, quaa a nominala fa-

de

raagailicfin.

supre.ni

Heciorem

olympj

lanfc

prosequentes,

ad
dit

hujns festivissimi
celchris

domino Petro causam diei

excogitalaa

propria

de
ct

HoIIengnoel,

hmc solemmtas
Lamberti
et

sunt reversi. ContioU

Aprilis,

xxviu

oostro
et

occasionem tam Pairono reyerenli,

saeculis

quo pri

atavis

nostris

omnibus

translationit, factm Trajecto Leodkm, Bullioniensis triumphi memoria

arf

retro

celebrabatur.

invisee,

Foullonus

prteclare,

imo

quam

elegantissime
Gallicis,

dictum annum ex eventu obsmat,

Hornex
episcopi par-

declarante]

verbis
lalp;iL

disserebantur
Fit deiiule

eamdem Deo placuisSB ; cum

accuralius auscul:

gcneralis
confert

peccalorum confessio
clcro
et

abbas absolulionem

tesexinde nuilamgravem cladem acceperinLSacrum illud caput Erardus a Marka Leodimit

ste

populo

ge-

nua flectentibusjet vice versa, clerus eidem. Et continuo per abbatem, diaconum ei subdiaconum antedictos illud semper honorandum et populo
expetilum caput de tumba assumilur, omnibusque conlinuo demonstralur. 270 Quo viso, cunctorum commota
sunt

episcopus seculo xvi prctwm tkeca exornavU, W Chapeaoillu tom. 3, %n Erardo cap. 3, uft
Zelo honoris Dei

tantopere

ista leguntur ad annum 1508 : acB. Lamberti martyris accensus, cam inauratam, qua venerandi
ria

argenteam
Martyris

tiie*

calva-

majori

rfdigione

asservareini'

colereturque,
aurificibns,

*\agna

cum

vi-

\<><';iiis

solemnitate

scera.ror.a tremuerunt, et nemo tam

rls,

undecumque
fieri

sumjiiu

maximo

ferroi

pecto-

affabre

qui non fueril

curavit.
I

commolus ad lachrymas; iUam-

que

extemplo

anliphonam,

LmaH

et

lauda

et universus clerus genibus provolutus, cantorein-

2~:i Eodem anno (489 incnse Julio m tumdemfinem sacrm reliquim Lambertian&ecclestxpo-

cnoante,

rant
vlt
>

rer,M Onentem venerando populum

r,,i

devotissime jucundo modulamine cecine0 feclo, abbas el versus Occidentem ct

aIt r
Jfert,

puio (Irnuo solemniter exlnbttm fuerunt, cujusrei Jltstoria proxime sequitur apud Chapeatillum, cujus auctor idem anonymus creditur. Operapretiiim

I:,;

capile signaMissas officium devotus exeest

non

est

qtntur

attexere,

etc.

Post Missam facta

ideoque

Opusculum illud, ea tantum

Ctrpit ea

utut

e.n>/<t"i><, hic

referam, qu& dt
/nihlicnei-

solemnissima
et

supphcatto,

quam anonymus

ss. Lamberti, Petri atque Andoleti reliquiisineo-

prolixe describit

de sacris corporibus in ea translatis hmc hahet : Hinc sancti feretrum Theodardi a 1 ualuor P arv8e mensae canonicis, ei pari
post

mercetera

dem dicuntur.
hibitio

reliquiarum

prmdicH anni (489 mense

Julio,

diet,

modo

eos a

totidem

s. Materni aliud

Lamberti, omni
rnbeas,
i. e.

pretiosius S
iodulis

cum

mriisque thclms, nonnumquam /"//<"< inurrvr ptis, ad accendendam Leodiensium pietattm et flduciam continuata cst. Prima itaquevice, pO"
blicae

solemnitate
circa

cappas

portabantur,
*

veneralioni

expositus
pontiflcis.

rait

amictus
vice

s. Lamferetii

qua

ministeriorum

facea

diversi generis luminaribus quocopia, ut numerum in scripta redigere difficillimum foret, dignissime sunt de-

torticiones
l;

cum

berti

martyris et

Sexta
et

ram

sanclorum
pa6si sunt.

"'

,;l

fii

marlyrum
In

Petri B.

Andoleti
']"'

80Q0,

rum consanj?nineorum
quo
tinentur,
dibula
tyrio
est

Lamberti,

IIIll

&
"

latae.

ferelro

Leodiicircu<.
fertur, et p Ptilo exhibe-

Circumlatum vn eodem supplicantium amtne sejunctum a sacro corpore est S

271

uno

capite

omnia ossa dempto, cujus tameo

eoramWD"
i' in

ibidem; de quorum

venerando m^
signa

Lamberii

eaput,
eolons

supra

quod

etiam

m
et
,

enrum
mce,
in

ossibus

magna
B.
vice,

apparenntf

preiiosum

tur;

Junioribus

capellanis,

quam

dalmaticas

veslitis,

quatuor pulcherrimas rubei tapelum ferebalur

Octava
tyris

corda

nodosa

Lamherti
amictus

pontificis.

Nma

pj
6*'

Supphcatwne
'""

sanguine
sus
riosi
tis

finita, idem caput vn Lambertiabasthcam relatum est, nuod cum venerabilj sacramento, omnibus humi proslratis, supra mensam exquisito decore
I'|"

quo
subiit.

Lambertus martyr

mariyrium

Decima "" marlyria Lamberti, una cum

,;| l" 11

capilbs

L W
'
'

dUpositam,

abbates mitrati, eidem

sub corona, altaris a.l insiar collocamnt, circa quam tres

prius

snL 274 Dtminu* nllinm vice fuil OSteUSUffl ;ui.l.' trum beatissimi Lamberti, m quo venei-sui
gloriosi

feM. tttit*^

reUquiis

et feretris

corporis

decentissime

cuuuii'"
Iteni

DIE DECIMA. SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Ile

56 7

hamlna m 1,aC,,l,

"^Sculose
in l,ri

quem eadcm hora, qua angelua DoB> LambertM, c||i; |ulit prfflsentavit Papffl Sergio, mane
pastoralis,
et

za in Ilemerologio sacro ad kunc tiiem de loco aictom c s cuttus s. Lamberli inquiens : In S. Pelri, ublest
-

par8

ejus

corporis,

qux

colitur

in

suo altari

ia

aurora

obdormienti,

annunliavil
!

ei

marprav

sacrario, Franciscus Torrigius in Diario Vaticano

UmberU, qumlque U
.;

**
fl

Te in TJ-eT P
, i

eccleato"s7Petri extotentem ecclesia S. P<

et

ad eunxlcm liicm Sancti caput ibidem esse ajfirmat. Ujusdem item capul auctor Romat antiquet
el

L
t

J,iu< et Huberlo, Roma reperto, baculum Prtri Voratione

in

~..m Tungrensem. Quod cpKcopum TllIlOTHr....

Papa

ecclesia

assigna-

nova- iuter reliquias, fluB in Vaticanm eccletia tacrario asseroantur, tom. I, pag. firectnVerumtamen non integrum sancti Martyris set.

miem
rtttla
rlli

idern

Ilubcrtus Leodium
<\

reportavit.

?
pulli'

maniptilum
;(lr[il

cirolec,

sandaha

beaUssimi

Lamberti.

Hactenus

srd illuis tantnmmodo insignem partem Romee asservari, monent Leodtenses scriptores, eoquede re consentiunt Bomani canonid Vaticani,

caputj

calcei

ip$e

ai{

nua aliud
auod
ista

observandum

non

habe-

nisi

pastoralis sancti Martyrts

cet^-

iTdUomamperangelumtramlatihistona

Chapeavillo, qui Gerardi Vossii Tungrensis annu 1004 Rnma datas, pro r ni'i>nsit< littcras. Chapeaea sententia laudat et recitat. Tuverit
tette rilli

dicta bic retulisse.

Ztur,

rcfutata

jam smt a nobis supra

8.

277 In smpe laudato

hete ait
sis,
sis
:

Opere

tom. 3,

pag. 638 nonsuntto,

Gerardus Vossius

prfflpositus
literis

antiquilatnm indagator,
rogarat reverendum

Tungren- ^" J ab Urbe miaDut-

p,,us

dominum Joannem
S.
in

lardum,
capul

decanum
seu

Leodienscm, certumne esset,

Lamberti
ecclesia

calvariam

martyris,

xix
fortc

Partes

Saneti

capitis
in

Romse
:

ac

servari

etiam Friburgi
Sancti
uti

Brisgoia

altein

asLeodiensium patroni, quo ea cum menlo S. Servatu E ex Petri a quadrinRomffl in archivis basiUca S.

Leodiensi

rius

corpus est, quod

et

Pisauri
dicecesi

genlis

annis esse

diceretur.

Dominus
focil

DuUardna
per
histo-

Italia,

illud

quod

in

Ge-

quajslionem
ria3

propius

examinari
et

Leodiensis

perilos,

inter
S.
;

alios

donunum
in

asservari dicitur. rundcnsi in Catalonia

Danielem
sia
Pcclesiffl

Ravmuudi
nostrie

ad

Materni
qui ex

eccle-

Leodiensi

canonicum
fecit,

vetenbus

scriptoribus et

continua traditio-

\minentissimus E,
Rttyuta
s.

Baronius
et

ad

annum Cknstt

y>\
stri tas
et

,uim.

23

scnbit,

lambcti /{"

reliquias
esse.

Romce

aliquas S. Lamberli woolim et suo tempore <->ddixit,

ne liquido testalum variam a passione ilUus e Trajecto LeoDomini vero dccxi (>mo serius) divum Hubertum translatam, illam (inini p er
ipsam
esse
re
l|I10S

veram Martyris calanno decimo tertio

quffl

liodie Leodii videlur el

colitur.

Postquam

enim

SS.

Marcellint

Q Dfl
:

cognita,
res

dirtus

Vossius negolio cura

hs,

sire reliquias ab Einhardo tum Carolo Magno prius a secretis, Eginhardo,

;,,

periinebat, in Orbe

examinato, ob-

Petri

martyrum

tinnit

ut

Romani non amplius

illius

calvanam,

sed

abbaie Selingenstadiensi,

Trajeclensi ecclesia S.

,,,

saltem
:

ciaruisse, subServatii donatas, ibidem miraculis

\nr ren
, 78
:

da

Al rependit

Trajectensis ecclesia

Romana!

sic enim ille n rbe qnarta Septembris

habere profltead decanura Dallardam ex

partera
se
rescripsit.
icd fjusdem

EccJesiffl

pro

sacris

pignoribus

Sanctorum duoei alias S.

et

rnm martyrum

acceptis

ab

Einhardo, ad

dem mittendo S. Servatii berii, ejusdem ecclesiffl

Bacras reliquias,
;

mentum
in

eamLamPelri

mgo

meis

episcopi

martyris

nicos basiUcffl S.

q<>m b,c su, Sequitur epistola VossU. B.lleo no.no p impetravi tandera, ut nuper insinuavi, apud canoad eu.n datis literis amphus Petri de Urbe, ol doo
se

quffl

hactenus

basilica S.

dicerent

habere capu.
nimis

s.

Lamiu-rti

.quo.1

mr

honore culuntur. Romffl servantur, hwrrtum cst, an Baronius hisce indicare volueeodem cirrit, memoratas S. Lamberti reliquias
atque digno
citer
et

de
i

magnnm

prffljudicium

ecclesiffl

LeodienS.
...

,.,:

generaretur] sed reiiquias etiam jam q..n m.Io

de epi.raphen
ta

capile

LamUO

tempore,

quo Trajectenses
,

SS.

Marcellini

S^io
a
i

mntarnut,

Petri portionem acceperunt

an tantum

dw

altera sione reliqniarum

postea,

fuissc; sed posterius ex est, an dicendis verisimilius est. Incertum pariter

Romam

Paschm)

recitarunl,

Pasch (dn, scuimaS * Ln non amplms dicendo

,

ac etiara

soirmiu os^n

ailatas

perecclesiam Trajectensem,
navit,

qumeas Romanisdoan Leodiensem,

Trajectenst&
'

t Lambert. episcop In hac theca suntrek, martyrisetc.p;sed: etc i Easque jam apiUs s. Lamberti

est

caput

S.

,.'

designarit Servatianam,

ad

quam prius Tungrensis,

demde

ratio est, translatus fuit. Dubitandi quod B. Lamberli corpus integrum seculo octavo

episcopatus,

"

Leodium translatum fuisse ex supra

stet.

dictis

con-

S Suis ^^^Jtt&rz
Sn
sacristia

LamberU et majorem sanctorum caquod iilorum imagines ad bonorem,

;|(I

majore

ejnsdam

276 Oc
'">
priea

iisdem

sacris

Heliquiis

diserte

memipro-

nibuseomm
multo

ibi

sppositis

quod
nt

ut^fiere,
in

tempore

adiaboravi,

s.-ni.

Proprium Vaticanum, sive Lectiones quorum corpora vel insignes Sanclorum

,

reUquiaa

in

sacrosancla

Vaticana

ecclesia

colun-

tenusepistolaVossii,*nqua,
1

q*W
IUIIII

tur;

Septemhris Officium de S. Lamberto ritus duplieis prmcribitur, ei iniectione Corpus Trajecti primo :
ubi

ad diem

xvn

Vossio,ejusqe
ca
Belgica
obiisse

"r'"^ '^
Andre*,
'i"

(609
(i/m .
forte seculo
tiii eo

Valeru

sexta sic legitur sepultum, Leodium inde

magna

pompa
et

tradubasi in -

dicitur.

ctum ^iuui,
lica S.

cujus cnjus

pars

Romam itomam

translalairauBia

**
.,.;::

Peiri collocata est.

Consonat Carotus Pia*

:;:;:;;

X&

ffr/

/rm/

an *

alhta.

rum

568
AUCTORB
C. S.

DE
e.r

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

beati Martvrk , adveheretur n,c dat, cervices adraoto cre~ ferro rescis<as esSe,ulTr jecti caput rellnqueretur? a-

quo canonici Vaticani, fcstc Yossio, cam sacri capitis portionem liomw servatam esse affirmabant, colligit, eamdem ab Hugone Petraruni.

'Ha'sum

vilio

fuisse

Trajecto

Leodium

^'

^
'

pontino episcopo leodieusi Romam allatam fuisse, dum is eo pro/ectus est, ut concilio Lateranensi
sub Innocentio III Papa anno C/iristi (245 celebrato, intercsset, ei ab eodcin Ponli/ice insiIV,

^am

Nulla

rclicta

est

istius

aliquando missum Leodio Sapieuter ergo sancitura,

jec(ensea
e * hibe

memoria
fuisse
'

qiI -

gues

reliquias

etiam

obtinuit.

Fiseno consentit

ne

m m \nT
csse

n'

tea V( r
Ut " ,s

H^cc

Foullonus in Hisloria adeumdem annum; etsatis probabiliter, cum hmc sententia dictis canonicoruin S. Petri con/ormls sit, et simul occasioncm
assignet,
sint.

LamberU ess e eodem tamen sacrario, sicut Tb vant, quod viri alicujus sancli
In
possit;
fortassis

habent, caput, aut S.

~:
qui eiu

""
-

cpsTra
'

m
^'
*"
non

qua sacrm

ill& reliquim

istud certum

est,

Homanis donatm SS. Servatium ac Lamber-

ot nZj

tum Romm antiquitus singulariler cultos /uisse.ld autem liquet ex sacello cum allari utriusque nomini in veteri ecclesia S. Maria- dc Febribus, qum
Yaticana' basilicm, cui adbtrrct, sacristia

* palms socii fueruut. ]la Jf tem, utdixi, jam finitam : nec habeo ,1!?^ dam prmterea; nisiquod idem Ulud ea L Uquiarum sacrario ibidem conspexeHm,
Lamberto

unius ex

illis,

lT

nunc est,

lgnoti sancli titulo exkiberi.

alieuZ ;w

jam olim
et

dicato,

et

hodiedum

superstite.

283 Aliam dc ejusdem Sancti

Vatica-

capite

280 Paulus dc Angelis a Janningo nostro tom.

antiquo
vii
Jiiiiii,

rffcj

pag.

157 in Basilica S. Pctri

altari et 80
cello

tatempariuntFriburgensesinBmgoia, bus Molanus Natahbus Sanctorum Belgii

J^
ad
Esl

na laudatus, inter cetera sacella

S. Marite

dicttv ecclesite
:

de Fcbribus istud sic recenset

Sacellum

dicm xvii hujus mcnsis Septembris sic celeberrima Martyris memoria apud
ses
in

*?

ai!

Friburgencanut
episco-

sanclorura
j{

Lamberti
canonico
,

et

Servalii,

a Georgio
fuii

de

Brisgoia,

qui

se

saucii

Mariym
quarti

Caesarinis

ad

quod

translatum

habere gloriantur e\
pi,

donatione Ruilolphi

corpus

S.

Juatmis Chrysostomi, et est sepulchrum

basilicae.

qui

frater

eral
asscrit

BcrthoWi

Zeringi

omnium canonicorum
cap. 14, sect. 13,

Xdem

ait

Joanues

ducis.

Eadem

Philippus

Engelbrechtm

Giampinus de Sacris mdificiis Constantini Magni unde discimus, sacellum illud a memorato Gcorgio de Cmsarinis, (quod obscure
asserit

Egentinus in Yita metricu S.Lamberli, <iuampettnte ejusdcm civitatis senatu, composuil Mtfaaatque

auno
:

Christi

1519,

ct

in

ctijus

cafa

Friita

de

Angelis)

amplisslraa

dote

tocuple-

burgenses ad S. Lantberti cultum

cecinit

invitant,

tatuiu

fuisse.

Dc eodem

sacello

apud Rapkaelem

Sindonem
busiliar
1

in

Descriptione altarium sacrosanctm

Cujus
Libera

habet
ringi

caput

auspiciis

urbs

nal;i

Ze-

atiraiuc,
:

anuo 1744
Auslrum

lioma- edtta, cap. 18

hmc

legere est

A<1

(in ecclesia S.

Marim

Bris^oura
colite
,

Riulolfo
la;li

aulore

Frilmrgam.
quolaa-

de Febribus) alterum sequitur sacellum antiquissituura

,

Hunc

cives,

Ileroa

sanclis
et

Lamberto
Georgio

et

Servalio
Csesarinis,
,

episcopis
basilicae

nis,

dicatum,
canonico,
[ut

redditibus
diceturj
iu

de auctum

rhoebus
Scorpion

iu

obscuras

cum

torquct

lumina

clie-

cujus

allare

Ias,
oliliijuo

infra

corpus S.
sacellum,

Joannis

Chrysoslo-

visurus tramite

tti^rum.

mi, antc(|iiaui
laraus,

qund chorum appel,

Fesla coronata' suspendite

serta puellic,

jussu

Urbani delatum
,

VIII transfeiTetur
et
in
fuit.

summo

Volaque

concipidiit
:

omnes
sencs,

matresque

nnras-

cum
labro
281

honore

nobili

marmoreo
ChryIlic

que
tus

jEgyptiaco condilum

Hunc uuuin
S.Joannis
:

servatc

Kxvisquc

juven-

Occasione eo

translati

ecclesia S.

Uarim
rata.

de F

bribus hono-

SOStOmi corporis altare illud auno I567detiu consecratum, iisdemque ss. Joanni, Lamberto atque Servatio dicatum /mt, ut constat ex instru-

arcere
stura.

potest,

quicquid

perferrc

mole-

Hic pesleui

prohibet

sievas

et

Apollinis

iras.

mento, quodibidem exkibetur. Tandem subditur : In hoc denique sacello omnes fere, quae ad basilicam

Nunc

canile ros

ad

nuraeros

laHum
luos

pa-ana caao-

perlinent,

Sanctorum
et

reliquisa

magno
post

Magne
Qui
In
tilti

pater
les,

Lamberle,

defende

cuen-

cura

decore

semntur,

feria

secunda

Sunt eliam iu ejus pavimento sepulchra canonicorum, et olim Sacellum canonicorum appellabalur, nunc vulgo La capella delle sacre reliquie; ,d
est,

Pascha populo

ostenduntur.

suppliciler praesentes vovimus

deflecte

aras;

Buc oculos
servile

luos,

viiaque

ruenti

nefas clavos oppone

trabales,
cor.ie fatemor

sacellura

sacrarum reliquiarum. Hmc de S. Lamberti rcliqum cultuque Homm ipsis exkibito dicta sufficiant, quibus, iii dixi, facile consentiunt Leodienses, quta, ut mox videbmus, hi non possunt dijfiteri cjusdeu, Sancti cqput integrum apud se non asservan. Uaud ita facilis fuit concordia cum Tralectcnsibus, qui cjusdem pariter caput inter sacra sua cimeha sese habere rebantur, exkibebanlque donec id /acere prokibiti fuerunt; neque enim 7""</ ostendebant, aliqua dumtaxat capitis illius quod Leodu cst, pars dicipotest. 282 De coutrocersia h nac jam dtidu/u decisa Caputaltcriu* Fisenut \ipra laudatus scribit scouentia : E.jusTrajecti ?em euim Lamberli sacrum capul oslentanl Trajectenses ... Ai certe uarravimus ex anliquis scuplonbus, incorruptum et ab omui pulrcdiuis

Ut nos syncero Christum qui Te duce, iu aethereas post

sedeis

uliima

tcmpora

Lumina

capnt w- ^, Quid porro per defaw ^tf gnet, et unde acceptum sit, in Epistola dectt hfs cerbis ria adsenatum Friburgensem
:

suscipiant nullis obnoxia

S.

fatis

(MfM
Jfst-

Lamberti

Hic

vero vestrum

sludium

raaximopere
multis

cotnro

quod indefesso Divum hunc nosti-um

datur,
salis,

labore,
lutelarein

imp
argen

'

exornare no
el

cujus

pene
,

totum caput, auro

ceretnoniis

veneraft**"
,

magnis circumvestitum juxmur. Quod niuuus Rudolftis Zeringia ruin suo Berchtoldo quarto gralificaturus episcopus, huc Trajectensis ad Mosara
to

el

^,
_
,.

dio

transvexit.

Rudolphus

rtfe,

'/'"'"'

"

((

dulphum appcllant, tom. 3

Gattiai

ChrtsM

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

--.
'"''''

569
A.uctobu
' -

c(

sPf

leodiensem episcopatum ab
'"'

disse,

et

huic tum mortao liarnabas Merlomus

in
tot

c
(

iS ti

(468 usque

Ir>l tenuisss rficitur

illam

^^proptena
l""
f

tempore donationem

factam

anno fi~t suljcctus tsse; lusi forte anno mendum tit, ut tuspieari faeit
sedis vacatio,

aUerutro c s

annorum

inr(r(

verumtamen non eodem seculo saerm

1

vel nisi aliquis episcopus intcrmese

wLreliqui* publicam
acrariia
'"'

)-,(. Hidentur, sed in

delituisse,

enerationem Friburgi haFriburgenstum comitum

dius exciderit. Vtui autem hmc

loco,

kabeant, ex ipso

ex qtio

sacrum

itlud corpus
satis

acceptum
VStud

esse

donec tandem inde in lu/"""<

laudati versus ajftrmant,

tiquet,

S.

eimeductmfuerunt.
,

Lamberli Trajectensis episeopi non esse,

cum

de

s;

/,. rt

,hm

"/''"

"""
sic

'"'"'"'"*
ait
:

'/"'

Epistoladedieatoria in fl rfem
,

m
,
,

igitur

fuciiis,

qui
in

um

Prainenarrabile donum,

denuo

kujus in Vasconiam translatione nulla usquamexstetmemoria, ima opfiositum extra omnem con~ troversiam
sit.

ShkW-

ailI

aliquol
.

annos

sacrario
pie

comitura

Fr.hu.xtaque

288
stri

Non magis
ex

probabiliter
se

S.

nm

ittven tum,
ille

tam

efferl.s.

Cum

corpus penes

esse aliqui

Hispani credide<"

Lambcrti no- uti$tilto4 quod ffl Catalonia esse diftfar-

auctor

anno 15*9 Opusculum illud edidepradictum oaput ante aliquol annos prvr! ri asserat, non nisi sectilo dem^m i nvm tum fuisse
ninn
srr in publica

runt,

quorum
:

fide

Joannes Tamayus

citur.

tyrologio suo Hispanico ad hunc dtent Sr/itembris

sic

lot/uitur

Gcrunda. in Hispania
B.
in

Depositio saTrajectensis oppidi de

ejusdem neneratio Friburgi

crati

corporis

Lamberti episcopi
ecclesfa
B.

quo isthmc cum Uolaesse videtur. Modus, Sancti reUquiis oomponantur, is est, diensibus quemsuggerit FisenusUb.5, num. 8, ubipostquam de Romanis ao Trajectensibus
qiuiiii
t;i!(lrll

martyris,

quod

MariaJ

Lledo

honoriflco

lumulo

inclusnm,

apud
hic

accolas

pia religione percolitur.

Nec tamen

Tamayus

egit,

\w\\-

jam
(

erit,

inquit,

cum Friburgensibus
facili

cer-

Ckronicon Dextri, a>u Juliani adversaria, vel similia commentitia scripta, ut smpe alias, secuest; sed Antonium Domeneccum, aliosque, quibus tamen ipsemet in Annotatis non audet astus
sentiri.

q UO d
h.-ihere habere

quidera

negotio
illius

dirimetur
capilis

sicumaoraanis insignem
tjonem
B

sacri

por-

se

faleanlur.

Nee almuere

Leo

Gotl.olani

(id est,

Catalani) noslri,
Marlyris

inin

quando id, quod colunt ostendienses integrnm sit. Et recte tantque caput, uequaquara Engetinus poetaauxesi usus sit, dum quidem, si
possunt, Friburgenses reliquias pene totum capul appellanec illas um,n, qua de re ego, qui ncc hasce

quit,

contendunt ejus sancti

collegiala
S.
Mariffl

corpus

ecclesia
cesis

urbis Lledensis, dioeluisse,

Serundensis,
Sanctis
fol.

translatum

honoriflce

conditum.

Antonium Vincentium
lib.
I
,

ibidemque Dodie

menec de
Septembris,

Gotholanis

xvn
vi-

quam
suo

oidi,

nikit

possum statuere.
noster in
Pisauri,
libcllo

88 ausculla;

qui

postquam

28G Papebrockius
AlttriusSanc(i

dc

Itinere

tam mortem
aeculis,

el

sepulturam beali Martyris descri:

Romano

observat,
1

qum ducatus UrS.

psissei, prosequitur
>
&

Postea
gloriosi

decnrsis
Sancti
in

pluribus

curpus est,

binatis

ci\ itas est,

parmciali ecclesia

Cassiani

corpus hujus

ad

eccle-

servari

martyrii,

magnam partem corporis alicujus sancti quem Pisanrenses cum S. Lamberlo

enim
ait

siam

collegiatam S.

Mariffl

de Lledo
<-si
,

episcopa-

tu Gerundensi translatum

ubi

cnm magna
Gotholastal

nostro confuderunt. tta

clesim descriptione
(est)
doii.
:

in

ejusdem ec-

continens
cineribus

fa sacrislia vero capsa lignea caput, prsscipua ossa, et pyxi-

ni; sed
8 essio,

veneraiione cusloditur. procul dultio pro Leodiens.bu>

scriptorum
frequenlia,
sacra
saspe
-'t

Etoc

nostri

pos-

praesumpiionis

plenam de corpore cujusdara s. Lamberti martyris, ex Basque seu Vasconia inferiori huc delati, quem ex inepta cujusdam scioli

a pex. Crederem aliquot

pignora

apud

Ue-

denses

asservari,

quibus

collegiata

suffulta,

totum
jus

habere

prfflsumit.

6fac(enus
ei

Tamayus, cu\d miki

conjeclura
xvii

cum magno Lamberto

ul
in

confundeutes,

censuramprobo;quamquam
est,
<-<

oaidt

die

Septembris colunt
lateribus

episcopum martydescriptos
incu"

dubium

atiqua S.

Lamberti

Trajectenm

rem
ria

Versus

capsa

poriio ibidem servetur.

lempusque pene delevit, ex quibus nunc fere

iiaec

tantum
tili,

supersunt.

Sequwntur versus mua Nicolao

qxtos integros hic subjicio $x Ms.

Nicolino, priore ac rectore

ejasdem
Bub

ccclesi<

anno

XX.
quot

Insigncs

Sancti

rcliquia;
alibi

in

abbatia
ali-

iOGO

a<(

nos transmisso.
sancta
lcge

Laelicnsi

ali3

cliam

ct

loca

Christus olympiades

ducentas

ipsi

dicata.

atque duas; Antistes Romana Pius tum jura secundus Sacra dabat fidei, quique Senensis erat; PkbsuI erat delubra regens in pace Joannes,
Et nonas decies

egerat

Qnique sacerdotum firma columna fuit Sub duce Alexandro Sorebanl celsa Pisauri
MuMiia,
Gallurt.ni

NfVii/ hujusmodi
barU reliquim,
q

dilJicnltatn
in

habentS. Lamatdmua jam

lllustre hoc
Lffl-

laHensis ab~
batia in //<!-

qum

imtiensi

iumia

bellipolens Sfortia

qucm

genuii;
hic

muHis

ieculis

religiose coluntnr.

de gente
hsec

trahens

Antistitis

dux

0rdinis

Haac Basque
Martyris

eduxii
igitur,

membra

sacrata sui.
relicta,

(/((/((

tntuue Benedictim monasterium, W Lh.ss.es dictum, conditum .,.,

HS
,

in

putri tellure

tnntL\dHetpramftuu
p
nostrv dicatum.

p
as

Laraberti

corpus tignea capsa

est,

lenet.

^ltaliaat-

olympiades hicusurpari pro lastris seu quinquenniis, atque ita desi287

Notandum porro

Wibertum oomUem tl datores agnoscii secuU octam, ldam ost utedium

u Jj
W
estque

eo

sa-

S. La.nberlo

gnari
'""'"

1460, quo Pius It BomaCathedram tenebat, et Pisauri dominabatur Atexander Sfortia, dequo in versibuspanter (it mentio; sed quis Joannes tum temy por*"s ibidem episcopus fuerit, exploratum non habeo >"">' apud Vghellum tom. 2 Xlalim sacrm recusm. cot. soi legitur Joannes de Bentdictis ab anno i-Wj ustjue ad annum 4455 Pisauri se-

annum

Christi

erarum

S.

Petri

busCimet.arc,

servatur, de </"'lls reliquiarum tkesaui idilqu6 Uontibus w/ ed

;

Hannomm anno

!>->

PW"
;...::.::

resby .
t

dis

'

paironoruw
essr
ait
; ,

', '":::' r;; r/uoriun S

loci
,t

recensens,
"' "
,

1 ><"/"""
s

Xempons
e.

UIliliru-

an-

Lambertus

D.
I

"""" ""

(virao

tuju : relataj e
,

Jv

ei

Ddem
7:j

tum

Septembris Tomus V.

5yo
Al CTOHfl

DE
particulam

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO

patrom
dienses
rii
:

tum phylactcrinm deauralum, notabilem utrinsque

Sancii

qnas Walcandua
episcopi,

et

Alhero
Leo "

C. s.

contincns
:

cujus

tergo

in

summitate ita legitur S. Lambertns, et S. IlilDeo monasterio suo Lae trudis benedictiouem a

f.mdalori,

Wiberto Lanien^s et Wedrico abbati

:

runt.

tT^
111

donfr

tiensi

palroni

impetrant.

293 Secunda
cineres
carnis
in

inscriptio
et

nic

msignes huhel
S. Lamberti

Jam quoil ad alias S. Lamberti reliquias earum qusdam dicto Wiberio fundapertinet episcopum Leodiensem dotori pcr Walcandum
290
,

reconditi

vesiimentorum
prirao
sepultus'

ac

lecluli,

quo

Wedricus
Liquiis

rJT**' ?
8

tertius

quaedam eliam Wederico tertio abbati Latiensi per Alberonem, episcopum itidem Leodiensem, anno mcxliii. De qua Alberonis donalione plenioris notili gralia venenatffl

raerunt

Ltebas

a^!! li 'l-'HtxKalend. JanuaniannoL

ex

abhas

pmna
:

La^tiensis ca,n

corporis

translaiione

Tertia

ti

mscnptio
et

Has

'

reliqnias

cpiscopi

La

t!

martyris

ab

ejt Js

randae

antiqui(a>is
,

testimoniura

produco, videlicet
:

Lmtiensi

succes&oribiig

ecclesiae
aliis

donatas,

et

communi
Loclnsas
el

litterarum
i

Auno ab quaj sic habet copiam tncarnalione Domini millesimo cenlesimo quatertio',

nothecm cum

SS.
abbas

\Z

reliquiis

nius de

Winghe

xxxv,,,

>
i

dragesimo
nnarii

quarto decimo

Kalendas JaB.
in

facta

cst

Leodii reposilio rcliquiarum

LmUenses ob singularem tanti tionem huc seorsira transferri

Mucxxni.

^J

kZ
anno

Patroni venera

curarunt

Lamberti

raartyris
a

de

vasculo,

quo
,

post vas

Hmc Brasseunus

de

S.

Lamberti

>

passionem
aliud,

S.
in

nuberio locatus fuerat

iu

reliquiis in abbatia LMirnsi,

quod

tabricatum
sis

honore ipsius Marlyris decenter Bub preesentia Leodien. ralgebat

, ,

episcopi

videticet

Alberonis secundi
et
cleri.

adre-

stante frequentia
posiiioni interfuit

procerum

Iluic
,

de qmbiu ali observanda veniunt. Anonymus scriptor rii $ HiltrudU uirginis ct reclusa Lntiensis, quam Mabtlionius Sec. 3 liencdict., part. 2 seeulo xi scriptam esse existimat, de ejusdem S.

Umtieni

domnns

Wedericus

hujus

rchtfuis pcr
ca-uubio,
depositis,
sct)ucnti.

Wibertum impetratis,
meminit toco
tandera
et

et in Lmintsi

ecclesia

Lceciensis
ct

abbas terlius,

atque exindetulit,
,

quod cum conjuge sua Ada

diserte

condebat.

de maxima
videlicet

pretiosa

dona reverlens

citato pag.

et

os

cinere
ct

tam
in

el dc de corpore ipsius Martyris carnis ipsius quara vestimentorum

unde

transcripsi,

qu<B suhdo.
expleto,
et

294

Oratorio
erectis

ecclesMeiiw
clausiro'

>

lecluli,

quo priminn sepultUS

decirao

fuit.

parielibus

culmine

adposito,

,u

a^w
'

S91
reliqims, in
prttiosa theca

Qua?

Kalendas
,

Januarii
et

cum

que
vel

hene
abbates

olEcinalo,
,

circummanentes
Tungrcnsera
ei
'

episcopos

** r

gaudio

Lesciis

excepta

ad decus

tutelam

praecipue

poiiiiDcem

ecclesia in

vasculo
jacent

argenteo in

honore ipsius

adeuut, Sanctorum
petunt
et

reliquias

consccralionem 'fu*
plnrimo-

prseparoto
la-liliam

recondita.
feslivitate

solemni

Hujus exceptionis hac ipsa die quotecclesia

,

impetrant.

Pontifex

pretiosas

rum
S.

aunls placuit renovare,

trono

ut

et

de

Paap-

Sanctorum donavit reliquias, priocipueque Lamberli unde ut ejus raeritis nnvom suom
:

suo
erat

frequentius
posteritas

gaudeat

et

rri

gesia?

oralorium

dedicarent,

familiaritate

araicitia,

verilatem

agnoscat.

llis

litteris

suasione exegit.
tislili
,

Denuntiant rem Cameracensi u*

dicecesim
oratorium
reverentia
die
iii

pensum
I,'

sigillum

rubeum,

scd

praa

vetusta-

ad

cujus

respicit;

albescens, in
in

quo erat videre

sinistra

S.

Lamberlum
,

qui

cum

debito

honore

et

S.

Lam-

sedentem
haec

solio,

pednm gestanlem
,

et

berli

nomini

illud

dedicavit

Nonarum
trilw
se-

dexteram babenlem
legitur

elevalaro

in
:

cujus

circuitu

Novembris. Est quidem anonymus

culis

hic

superscriptio

Signum

sancti

secundum
aut
si

Uabillonii sententiam tafunaar

Lahbeuti
Hb.

hartyrjs
recitat

strumentum
i()

L.Eciis. de Jdem inFiscnus in Notationibus ad

't

tione postcrior,

sed forte antiquiora monumntt

habuit,

non habuerit,
S.

ex eo

tamenlitpui
vra-

num. acceptum anno (636 a reverenditsimo domino Antonio de Winghe abHistories,

illam

dc Lmtiensibus

Lamberti retyutii
csse.
in

ditionem minime
episcopi,
a

recentem

Observat tamen

bate ejusdemmonasteriif qui testabatur, sese illud

descripsisse ei contulisse

Brasseufius supra laudatus,

locum Wakanfa

cum

originali scripto tn

quo Wiber&us eas

accepiese dicimr

membra una et

el

sigillo

munilo.

in

utroque

altera

litterarum

discrepantia

levis

autem mo-

meliu&wbsfr lipsanotkecm inscriptione ; forsitan nm tuendum e*se S. Florebertum, cum hunc,

f
.

menti occurrit. ; pr&cipua e$t in inscriptione, quam Fisenus sic edidit : signum s. Lamberti de Lseciis, Hedeo ad Phitippum Brasseur, qui ihidem Cimeliarchium suum prosequitur. &92 Cailerum dicti S. Lamberli reliquiae tam
argentv.t
>.;-

Ulum, Wiberti tempore Leodii sedisse tempore, 295 Watcandus certe tongius abest a </'""" ad quod loei primordia refem solent,
u!

c^ttmet.

^^
(

Uladonatio ipsi adscribi facile possit. duhtanpO' adhuc vixerii S. Fiorebertus Hmiliter
I* Controversia pendet a tempore /'" " de <r>" '"/' dationis ejusdem monasterii, Hartyrolo^ ad diem xxvn Septembris, qua test.
/

i """

Wiberto,

clwat.

nolheca
ss3

quam Wederico cum aliis sanctis

aliis

datse

communi
simul

/"'"'"'

lipsa-

reliquiis

inclu-

fuerunt ad

(id esl usque

adjannura hdcxxiii;
turri

et

tunc seorsim ab
tres

separatas magnificffl
"

em

pe les

triangulari,

parles

altse,

argento
de

fabricalsB,

includi

ex puro putoque curavit D. Antonius

Winghe,

ut constat ex
:

tribus subjectis inscri-

Dicendum prum wn ''' '* easdem reliquias Pfortmannorum mnlt ""' n "'' monasterium ut alia Belgii loca, j.

inscriptaest

S.

Hiltrudis virgo reclusa

fitia.

ct

fundatorum

l!i

ptionibus. Priraa inscriptio

Caiix,

qui

cum

S.

in tempore
tus

humana

opera,

aut casu

vt

ljrl

Lambeiio sepultus
essc

fuil.

Calicem

ncum
nem

alhiqnr colnris,

kunc eburnotat auctur ad marsacerdotalibus

s.

ginem. Deinde pergit eamdem primam inscriptioreferre.

subductas fuisse, ut, dicuntur, ibidem hodieque supersint. ''"'''" posset, quo pacto Wedericus, V"
seculi
xii

qua

n '"' r! "

^^
[
.

Htim Qw ^.^
/,-,

De

vestiraentis sanoti

Latiensibus prmfuit,

tertius ej

Lamberti.

De

linteo

Marlyris

sanguine

tincto.

Pie speclatur, hic venerare retiquias S. Lamberli murtuis, Tiiiriniriijn epi^-upi Ta,

xandriaj

aposloli

Leoiliensium

et

Lffitiensium

rpo (X abbas dicatur ; verum adhocjam f " lib. ' scnus in NotationtbuS ad flf rs. nhn,u '^ littcris li. D. Antonii de Winghe tt "' ull ?Q monastertt abbatcs a restaurationc
'
,

,/

KOTr

DIE DECLMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

astationem denuo numerari
cce-

=>7

Ipsum
die

translationis

feslum

A
jSSC
,

r,Z/a " (1 "

AaMoro*.oneeori,

o/ttf

wmpr-

celebrari solitum est

:

eodem cum abslinentia

,

qno

Leodti

UUUBI
c. s.

ac Ope^

re servili

seil

ahhinc paucis uunis snbiatum esl ab

,

yodfo

Iii*

^Q^s^Vcderwttm aooa/em awio " 4 * Leorf " ^Z"""- P ro "< faadwrd MWttttr, ne(rMm<H/o num. 7 rwitafo ^ lS
1,1

depositioni corporis

episcopo

Tornacensi
et

rogatu

pastoris

moda rusticorum;
bris

solum

festum

ob incomxvn Septemevincit

reservatum.

Quod
S.
inilia.

meo sane
Lamberti,
Gonstat e\

judicio

tfem i es( of, te*.

Lcodiensem
,

cu *

^(.co/ottin, car

anliquilatem

cultus

superant liomiislias ecclesise

7"

'aL<

Ftlaoi S. Lamberli
,

den-

num memoriam
raiionibus,

Zh
/

Spistola

ut multis occasione e/ifjrfem deposilionis dedicasse i I disimus. In conscnptam dedicatoria de Latirnsibus sancti

jam tum

ab anno supra

millesifflum
fuis-

quadringentesimo

nonagesimo quarlo celebres

se multitudinis concursus et donaria.

store

Hsc

ex paet

: nostri retiquU sic Iniscoin mnrtyris ecclesia specialiter B. vestra LmUenris Lniam patrocinio gloriatur, ejusque reliquias

meminit

Et

Watlgnen Joannes
misit.
aliis

Matlio

noster

accipit

ad

me

299 Dc dunhus
subdit ihidem
mullitudinis
pla.
:

locis
in

Artesia

mox

Arltsin

Lnberti indubttaio complectitur, hnc parvitanr o amore Opusculum sanctitali veslrae transmilto. tis mes reiiquia per Wedericum a prmSunf qui hmc dt allatis interpretanfatasolemnitate reduee Lmtias verisimile sit, eertum tamen quodetsi satis
-

Bina sunt

Artesia miraculis et

concursu

nobilifata S. Lamberti tem-

Allerum
.

Anse

subnrbano
biles.

quem
est

proximum, in pago pame Lambertum appellant asserportiones non ignoin

vat sacrarum ejus reliqniarum

UlV

noil cst,

cum Nicolaus Vitam

iltam

citius

scri-

Allerum

agro

Autlomarensi.
e

Etjo
istis

de prioribus reiiquiis meminisbere potuerit, et (andati Nicotai dicta g /- ld certe ex vide se S. Lamberti, velut Ustimonio induhitatum est, in pretio sammasterii patroni, reHquias tmtiis
H .mui veneratione craifue
fuisse.

hac

ipsius ftde reluli,

quia de nuiln

tnhus

locis aiibi

quippiam inveni. Ceterum dubitare ne-

jam tum

habitas et assercatas

queo, qiint ejusdem Sancti retiquim aliquot etiam alihi in reneratione habeantnr : nam et Vessina Diano sacrapag. 518 Phosphori Pragensis

rum reliquiurum
S. Yiit

qnm Pragm

in

metropolitana
martyris .luo
( IV scilicet

897
Ibidw
tri-

ohe,

pifX Sotieti

ffttt

et

Reverendissimi domtni Antom de Winpretiosam hierothecam, de qua num. cara nobis posteseq., confici curatit
,

ecclesia asservantur,

ad hunc diem svn

et

Septembris S. Lamberti episcopi

insignia

frusta,

allata

per

Carotnm

umorid
rofiinr.

memoria semper erit, Museo nostro optime meriti , insigneeto/t\ D. Thomam giuin in Prmfatione Jioltandi ad Januarii Luytens, abbatem Lmtiensem, antetom. 4 quam n/. Eamdem tipsanothecam,
risque nostris

exstatque ejns

mccclvii

memorat, et aliquas illustri domino Guidoni de Hembercourt anno 1449 a Lnmhertianis canonicis donatas fuisse,

wri,

de

ex authenlico

mlira-

Urumento num.
300 Bst
et

-263

mrrawmue.
nostra pagus nomine etin
,

in Brahanlia

cap. 4,

mnltum iaudat irnotdus Hayssius in Hiealtam rogaxophylacio Belgico pag. 284, ubieam quamdam ex pusane maximique pomleris turrim summa artiflcis mnnu et artiflro puloque argento
derat,
, ,

Loramnlnm.

vutgo

Lovenioul

unum

ferme

btintia

prupe

l.ovaniuw

miliiare Belgicum a civitate Lovanio versus The-

cio

prope admirabiie fabrefactam esse ait t easdemPorro que, quas reudimus, vnscriptiones recenset.
triua S. Lamberti

Lambernas dissitus, cujus ecclesia parceciatis S. tum nostrum tutelaremjam a multis seculis uensCertejam stabat ibi vetusta ecciesia aliqua
ro(ur.
ipsius

apud Lmtienses memaria est wi aurti tjusdem monasterii Marti/rologio Ms. Iied$ quod in Opere nostro kahes ante tom. 2 Jfarrii
.

wrc V

mter Bedie

et

Flori auctaria. Prima esladdiem

uhi legitur
:

nominidicata,et patrocinio celebris temAnselmi canonici Leodiensis, qui paulo teodienpost mcdium seeuli \\ Gesta episcoporum his enim apud Martenium continuavit. J//f/ tom. 4 Cottect. amptiss. oeterum
,
,

et

Durandum

xxvui

Apritis t

Et

eommemoratio

srriptorum
viniul in

trsnslalionis

reliquiarum
scilicet,

S. Lamberti episcopi et

martyris; iliius
facta
est,
licet

qnm
die

Trajecto Leodium

S51 ipse de ea diserte ita menhi titutus est, Quod apud Lominit cap. 8, memoria i-jus coi.li^ril. Xec inler luvc
col.

non

eo

ant mense,

ut

su-

protereunda esse

arbitror

quajdara

de miracuUs

pra jam docuimus.

Altera ponitur die xyii Se-

ejusdem

sancti

Martyris, quaa

me

ante

bienmum

ptembris,

qum

ienique ad diem

Sancti in ctelo natalis est. Tertia xxm Decembris ea ipsa est,

quam
tus
f

ibidem unnuntiainr his verhis

S.

Wederico institutam diximus, qumque : Eodem dieadvenLamberti martyris atque pnnreliquiarum

a

conlign nomine Waritie a presbylero quodam, bujus ecclesiaa Possessiuncula esi quadara oppido, quod Lo(Leodiensis) uim.s conligna suo nomine nomine, diminutivum ex vanium vocabulum; cognominatur eidem villulas tndiclt

ffeaetiea

tiflcis,

quas

venerandffl
tertius,

momoria

Unedricus

hujns loci

abbas

ab episcopo

Leodiensi
ecclesiaa

'lo^ronlt.ur

Alberone
Laetieosi

u
x

devotissime
Kal.
ipsius

Januarii
diei

lenniterque

impetratas, solenniter invexil;, somemoriam quotannis ce5,

J
Mt
(1

q,,;,-

al

servata

endem possessione eccledm anUqua patrum rebgK minores meliorare stuparietes nunc
in

^^ **

lignea

, nl

Eraenti

lebrantlam instiluit.

nZoratue
lo

298 Pixenus
Ab 9tjutitm
rtliquia

in

Notationibut od

tib.

num.

%insignes item
n reliquias in

flandria

Lamberct miraculis celebres S. m>Flandrim pago prope Insulas

panmemoria excidenn cum majori ex parte staluimemoveniunt, stricUm mente nli;

,

eodem

Lapidum Btructura. Referetat -nbsse , v presbyter.se nmiia Domim miracula. Cbristi

el
.

loco

tatem servari asserit verbis,

est
lig

qum
quai

subjicio

Pagus

primo ab Insulis lapide Watignia (incolis

s

Wa-

?eoitat.Pr

diclus,

via

regia,

ducit

Atreba-

wd

tnm.
c '>io,

Hie
S.

in

tnni

Lamberti cohmturqne iusigni religione populi,

quentia
^'ti

argenteoque bramartyris reliquisa servantur,

argentea,

foribus
ferliniii

ecui

cap.

^i"^fS
X,

cap.9 t

De equoin faWemver^

De eo, qui
ai

vom.tu

furtum

magna

fre-

prodidit.

Sescio

'o

Waritto dieiiora k,s ex merito nemo, ut reor

concnn-entia;

sed

maxime

natali die san-

Sub-

sequentibue septenis. talium pietati miracula Deus rependil S83pissime,

Uartyris, atiisque

Mor-

Anstimm ^ '""V 7 dit deniuue

'"'"',

l'ri

l.ujus.oai

miraculi.
Doini-

b 72

DE
non parva
nibilque

S.

LAMBERTO SEU LANDEBERTO,

semtur
mullnm
revesit

AUCTOHB
C. S.

Domini
renlia,
circa

eidem

loco

indccens,

quod

eamdem
Idem

ccclcsiam

sive

atrium ejus cre-

dunt possc coDtingere.

t.oca nlia in

Germatua
'

Ansehnus prmtmserat ibuicm cap. Germania, antiquo S. Lamberti 8 duo titucuitu similiter celebrata. Capiti prafixusis
302
alia loca in

XXI.
fcsta

Sanoti
et

mcmoria

Martyrota,
'

Oificia de

codem

variis di

Bavaria

Quod in Bauvari * el pago Wirzeburgensi memoriam ejus freqnenler Bunl miracula. Tum ad
lus est
:

cesibus.

sequitur
ubi
in

In

diversis profecto
et

terrarum parlibus,
venerandi
,

honore

memoria
constructa

Martyris
meritis
fi-

oratoria

babentur

pro ejus
liquido

yJeleberrima *ant

est

a,u,d

mnr

ljrnl

frequenter fiunl
delibus,

miracula; ut

conslet

sicos S. Laml

nihilominus ejus preces vigcre,

ubi

ci-

neres ejus
ubi prffisens

ccrnuntur
est

abesse,
Est

quam
in

nobiscum
stagnantis

xm, Septembris, qui ex smpe dictis tyno, quod tum subtit, consecratus

,,,,,,

'Z
,i

est;

corpore.
se

Bavaria lacus

etsialiquos alibijam retulerimus, tamenpro

quorm

qui

quamdam
situm

infra

insulam blando
In

renostm

aquffl allambit

circuitu.

hac in honore B. Lam,

berii

esl

monasterium
et
,

quod ab antecessoarchiepiscopi

eos hic recemebimus. Beda, ip$i$antta synchronus, in Martyrologio suo ante tom. i Martii edito t illumutsolet, breviter
tic

annm-

ribus

domni

Piligrini,

Coloniensis
ofiicinis
et

t,at

Natalis

S.

Lamberti

episcopi

el

martyrii

ibidcm
cessariis

cum

clauslro

monasterio neprcedio-

conslruclum

opulenlissimis
:

co,

rum
11

reditibus

ab eisdcm est ditatum

ubi

quod

saepissime ad
pi

memoriam

sancti

Martyris et episco-

Ilmc wirari licct, cur tn Martyrohgio metri. ejusdem nomine edito apud Ackeriim tom. iO Spicilegii, S. Umbertl memoria non ad diem hum t sed ad Nonas Junii celebretw koc
:

nostri

miracula Christi liunt,

de monasterio isto

frequenter audi-

modo
r,i

vimus. Verum kmc Anselmi fide dicta sunto; ego quidem

reperi. Pilitjnnns,
clesirt'

nam

Junins

in

mundo Nonis

miratur adeptunj
verti,

apud aliosnihU
Colonicnsi cc~

summi

Lantberti animara trans sydera

quem

laudat,

prmfuit ante tnedium seculi \i. 303 Haud longe ab urbe Wirzeburg
ibidem

Rectius Wandelbertus 3 i/nsuoitem metrico rologto eiun cam lin/iv prosairo ceterisqm
rologis

ifarty.

mortohti

(proejus-

ad hunc xvu Septembris diem

:

retulti

S.

lamberto

sequitur

Anselmvs)
habet

vicus
in in

cognomento
honore
,1

verhis

Duckelinhusen

ecclesiam

Lambertus quintum
Factio

tlcnum

virlute

coronat,

'

hohi

dcm

sancti

Martyris,

ad

quam
;

vrrsario

quem
vescit.

caesum

scmpcr

tremebuuda

pa-

passionis

cjus

undique
viui
:

confluere

consueludinem
alque huc co-

habent

provincialium
et

frequentia

Quid
gvsta

istis

indicare voluerit,

docuimus num.188,
elogiumt
tliem i\m

piosa frumenti,

pecorum convehere sancto

Eodem
tr.ri.iit

seculo

nono "Rabanus prolixim

,

dumque devoie sludent oflerre carnalia prater invisibilia animarum amnrinirnla sapissime laesorura quacumque parte corMarlyri

xenia

c/iis riuii/ilrrlriis

tnl

prarHntum
passio

lus rrrhis
in

lu

tiallia
*

prope civitatem
Landeberli

Timepili -

jeclum
scopi,
fuit.

vdla Liudovico

abuiuini

-'

pnrum

etiam

sese

gaudent
est
illis

inde

se

referre

qui

ab

infantia

Dei

servitio

mancipatm

medicamenta. Testis
nirc
solent
cierici
ilte

domnus Thicuvinus
partibus

epive-

sxopus, et quotquot e\

ad nos

annos vilam sanctam agflns,ifl' ter monachos habitavit. Postquam autem ParaHic septem
de

sive

Laici.

Thicuvinus,
Inselmo,

seu

mundus
ejectus

sede

pontificali

depositus
,

est,

et

Theoduinus
etiain

synchronus

fuit

guocum

de

provincia
et

Trajectense

lunc

agmins

tsoiiniut profectus dicitur tom. S Galliai Christianm auctm col. 859. Hecte etiam observat

clericorum
ce

vulgus populorum una

paritor ro-

ingenli

postulabant

Dominum

ut

paslorem
essent,

Marteniw
Noririiin
rt

c.r
ilr

Alberici Chronico,
linrnria
fuisSC,

ipsum natione ideoque iilouewu

eorum
qiicni
,

dominum Landebertum
consentieute
Pipino
,

recepturi

lunc principe,adpn>

(ttrntu

C ejw rei testem esse. .304 Dciiiijue ut hisce finem imponam , celebris est ejusdem s. Lamberti insigniia nomine abbatia iiiiui iii Carinthia, nuncinStyria, de qua videri
potest
hi

pria recipere

meruerunl
nol.iliicr

ibique per plures annosin

vixit.

.rclrMn

i)ei

Hunc

vero

Dodo,
m:|
-

domesticus jam
chinatione

supradicti

principis
fecit.

Pipini,

Bucelinwin Topographia.
Ubellus de Styrim

\il

manum

mi-

prmcipuis,

collegiis et monasteriis Grmcii anno 1740 editus, vn quode eodem monasterio agitur, et de vetustissima ibi-

est

pessima occidi innocentem mortem ad Dominum migravit. 306 Similiter etiam alii ejusdemseculimarty'
rologi
het
:

tpse

vero

par

eodem
S.
zelo

die

ipsum celehrarunt.
in

[dosicto
publica,
regiaffl
ci

Tungreusi dicecesi
Laraberti
religionis

Leodio

',

villa

drm ante monasterium condita

legere
est,

Ecclesiae

ecclesia sequentia vetustatem scriptus item coin

natalis

episcopi;

qui

tlum

domum
rediens

accensus

increpasset,

dex

alius

commendat,
prhicipe
fuisse

quo

illa

Carastro
uti
iis

orationi
palatio

incumberel,
missis,

Carnorum
sanguinem
necis

exslructa legilureo,
ut,

ns,
tra

de

ab u^ improvise conclasus
Cujus
ac

iniquissimis n-

conjecturam capere
duceret,
fuere

Iicet, consilio,

cum ab
de

domnm

ecclesiaa,

oceidftur.

P *"
1

qui

oblalas

divo
in

Lamberto
majo-

creberrimis

miraculis
preliosa
in

illustratur,

mors
l
'

fl

authores,

sacra

hac

nibilominus

conspeclU

n "" llN

"
.

rum
ibi
:

scelus perpetuis

reliioiiibus expiaretur. Ha-c

mendatur.
t

Adonem
;

pene

descripsit

Noj e
i" 1 '"
f'
' -

(v
'

quam twe,
Commentario
S.

ignoro.

Nunc antequam fincm

de
fe~

suardw

cero propriis suis cerbis uh

liinr

imponam, pauca aliqua

in sacris Fastis

inquiens
scopi

Apud Leodium
qui
a

beali

Lamb
nmi

'

ejusdem

^
.

Lamberli

memoria,

Tungrensis,

nocentibus
i

ttisqueetOfliciis,

quibus variis in locis colitur,

occisns, aulam
cturus.

^ |nj perpeluo mtra caalestis regni

J

subjungo.

Prmtereo multa aiia Martyrohgto^^ """"" ', hus eodemdie inscriptw est t et quo legitur Apu manum liaronu.

(li]|l |ii]

li.

Lamberti

episcopi Trajectensis, r

']"'>

giam

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

Hnmum
ai8

573
Alfctork

zclo

religionis

increpasset

no-

datm

centibus

lus

iimocens occisus,
victurua
intravit.

aulam

regni

Mii
die na-

jam

llactenus dc

perpemo w/

ah Albrmnr U spitCOpo Leodiensi xu assignatum, Erardus a Marka ejusdem civilatis episcopus et S. R. E. Cardmalis anvo /.726' multo solemniorem rcddidit, conjrstiriKiti

a seculo

s.

Efeuardina apud .sv>//mm mer ottc^nfl !m '

fl

senticnte

l *fZtZZvUrajectin*,Editio
tiant

"'*";"

xxv.n d diem

4/>n7/s

translai.onem

fesius tssel

canonicarum capitulo, uf m posterum iii poputp, annuaque supplicatione, in

perpetuos rcdditus constituit, nundiqum hodieque perseverant.

Codex BruselUntis,

M>anSIC

quam
Ita
/5,

i/isr

Lubcco-Coto-

nisque celebraretur,

Wen
fl

ei

trcrcnits,

quorum duo ultim

translatio

discimus ex ChapeaxnUa tom. 5

Erardo, cap.

T- Aoud Leodium

sancli Lamberti
et

Foullono in Historia,
iii

et

ex Brenario

Leo-

e|

'"''lm

"' m
.

;,,'

s"
',

ejusdem loci (imo f/m perperaw inudaia Matricula confessor MoJanus ioidem : ta Leodio LransReetius hac translai Lamberti martyris. De i ibidemque obsejvanmus, festum
i

Trajectensis)

mar-

CUJUS lcctione 6 letjititr : Quas (transErardus a Marka, sancta lationes) posimodum Romans Ecclesiaa Cardinalis ei legatus, solemilinisi,

niore

moderno
ntit duplici

ritn

collustravit.

Cetcrum
Xocturni

ojft-

geminam primam a S. Huberto, TrZlationem rtcoli, l amendieacmensefactamTrajectoLeodtum; t ad casVrum Bulhonium, qum et

J uodienscs
e

eium

prmscribitur ex

Communi unius
ct

celebre esse, eoque

martyris cum
311

Lectionibus secundi

^
ra
[aUo
to

Oratione propriis.

Rursus

ad

diem

xm

OcLbris
in

memoria
offi-

Leodimsi

triumphi

in Steppes,

sedsinefesto
17 a

populo,

OfHeium

d<-

nlteram factam dicitur. Triomphus Ballionicus

translationis

eodem

Gemmm

prmterad

cio dupiici

cum

Lectionibus propriit recolitur; de

\

meminit
:

Molanus,
Translatio
:

ibidem
sancti

quo triumpho consule

nius est

diem mi

toH diccm

Lamtrans-

festum Sancti natale die

oigilia

Zivet
*
1

ad xxin Decemoris

Eodem

die

quod cum
bratur,

prmvia

et

num. (58. Solemxvn Septembris, per Octavam celeex

Vilis

Lamberti ab cryptae dectatio crvptam, et ejusdem

beati

ecclesia

sanctaa

Manaj

habetque

omnia propria

cjus

holed

oore

omnium Sanclorum.

Ita

quidem

ipse,

Aic indicet, .,'" nonasseouor, ouas tran*/afcones repen, itui unam ufie dieous /aclam nuHam ,-/,> num. 297. CrediMe tamen
/(H;(/S
e
i

conctnnata. Denique habenl Leorficnscs Officium campis ejusdem hebdomadate, occasione victonm in utilocomox Steps relatm perpetuo prmscriptum,

dtato

diximus. Neque
S.

mtra Leodiensis
s<-

dicecesis
:

terminos

Lamberti cultus

continuii

nam

et

flU a

e ,i,

uli

r nul

KnfrndnrhiW t>wlu.n>sr
vel

308 Ex hujusmodi certe

,1
,,

simtfi Ubello

hau

basilicm S. supra diximus, Romanos Vaticanm canonicos annuum de eo OgUium riludu Pctn
r
i<> nael ;.,- ; quibus ejus veneratio mget aravimus, ifl nnihus rnis rmcrat prmdtctum SeUultm qnoque alim diosceses ad autcerptembrisdiem OffUium de eodem recitant,

tlirt
rij/ffi

Od''

sisse
(

dicendus
,

rsi,
:

qnit

uu
die,

/,

ftaoel

Eodem
sexto
a

dicens, dedicatio basi-

.......
est

,,,

mm

>

li C8e

sancti

Lamberti

martyris.

Facta

autem
Baldnci

|K1

,.

dedicatio
episcopi

anno

episcopatus
viro

nostri
l0

sanctissimo

Dei

Bereber-

tc

coloniensi
a

archiepiscopo.

Dedicationem hanc

riis

basilicm,

Fuenusad Notgero episcopo erectm,

festwitatem

nora.partim
servantur.

ex multis Bremaolim recxtarunt, ut liquet dicecesmm, partim site Propriis variarum asantiqua, qum > MuseO nostro

eumdemdiemami40Ureftrtlib.7Hist.num.26.
t/

rfentoue

Gretenus

et

Bote-

ms
jttft

die xiu

Octobris

Qmtmu,
el

Triumphus

annuntiant, Ipso die, mS. Lamberti episcopi

Leodiensis
cll

marlyris.

Cum

cero

duphcem

san*

H- cetibus, ei tntoerpiensis, nurfljmundenm, cA/tniensis, opmt Citttret Vamurcensis, Tomacensis, cienses. tTaj e ctensis, domaropolitana:inGermaniaColoniensis.Mo{M

312

Hujusmodi sunt

Belgio

diacesei

Me-

in variti tfta

vutri>, s,n

Triumphum

celebrent

Leodtenses,

ZtHina

nsnnitn;r"<. Uildeshemiensts,

iugttr

Molanus expressius ait : Eodem die Steppensis tnctonmansancti Lamberti in Steps. nuummrmonnw, assignato die perpetuo celebranxiu, dam, a leodiensibus sancitum fuisse seculo et seq., quo lenarrammus supra g /7 num. 258
ctorcin

Tnumpnus

aetPassamensi$;inGa.UisPartsiensis,aliml tan Decuttu foret rccensere.

vas rimislongum

Ijusapud Lmtiensesin Hannonia rmcedeni.i.DtCisterciensibussmbitgidwsA* P M-ValUs apud ChapeatiUum tom. %

satts

dmmusi

W-

remittimus.
Episcopi

eos

muloxm
al

ifl

niacomitiis suis generaltbus,

nostn cuitum tum quod isexhacprobarr. actum agere esset, ex (atenm allatis luce clarior est, tum quod
309 Sancti

Martyris

den te
nis
vll1

Roberto Langonensi,
per
Marlyris
irstum

epUcopo L* d > e
sle....
r

>

deC revisse,
prffidicti

universum Ordmem

singu hs an-

rHebra-

rui

marst
geat.

notior,

[ttamen

quam cum

ut n<

nostra Hlustrattone tndv-

de quo

antea
ld

mpleJ tanlnmmodo Geba

Romano Brewario

wcum
<>!>-

mmemoraUo
Breviari
,

^i

est

Ctet

nondum

divceses habeat, pro instituto nostro sacram quot recensebo, in quibus coiitur. Ulius

anno 1643 Pansus edU

Septembris
Offic
i

-/''-

ad)

>d

ubi epv wnerationem tam Trajecti ad Vosam, ">etinpaterno sepulcro scopati munerefunctus,

mulatus
impiis

fuit,

quam

in

villa legia,

>"

</""

" /(

exsumartyriumpastus est, antiquam esse, ucro ifl pradietis satis superque constat. Quantum postquam a S. posteriori loco is cultus creverti, nte, iini,iTiil!r delatum corpus ejusest, me lac< dudum una sxamr ciamai leodium, ex mlla jam

U scribitur.Ver lubilarepossit,hisceplunbus cum Annotalis subjungo.

=

cele

e}

dm

Zr "nmororet

Vitas

plimmh
et

principis sede Belgii cimtatibus, episcopi

capituio iUustnssimo Lambcrtiano canonicorum

iilustrata.
ttltfi 'KttUt1

bet,

ha310 Leodii dics tres sibi sacros quotanws "'"""' diesxxvitiAprilis, '/"" Primus est

stmulct S. Lamberti translabio htu triumphus Bultionicus recolitur. HunG dtem

diaimus, prima

VITA

s A.

74

VITA PRIMA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTl

G0DB9CHAL

CO niACONO.

VITA PRIMA
Auclorc Godesrhalco, diacono Leodicnsi Scculo
lata

caput

Sanctl natales et inslitutio

episcopatus

VIII

ex

editionc

Mabillonii

col _

jectensis
Stabuleti,

et

ex eodem

rra

e *? ulsi0
9esia

cum Ms.

PRCLOGUS

jSTwr.-is-ff
Oi
suis

G,

pagani a

figmenta saeva

et

nefanda prolixa
codicibus
discurgloria

prosapia

Christianis.
et

Ipse

studeant

pompa commendare,
Christi,

vero
in

plurima
ut

mcndacia

fbrmosus

eraV
inter

**

nobilis,

electus

corum vana
vel

gemesua,

crescebat
vultu

m TT*
fam

rat, cur

benignus
a-.a.is

uos Chrisliani salutiferi taceamus

mira-

cognatossuos
tem pa.er at haiur
ad viros
ejus

J
'

cula

cum possimus
de
historia

fulgenti.et
,.

BBdiftcationes

sermone Sanctorum pandere hotenui

tantee
rei

ne poilebat eminenlis

onj

cum

minil.us ?

Ergo
loqui,

tan.am industriam
pro eo,

ZC
e
t
ra

"i,

"

quumvis
auctorem
etiam
adolescentia

Filii

'

narratione

ctisddectum.exsuUabatet
,n

Cln

sancii

viri

Landeberti pontificis opera indigni vi-

gratias ageb

ga udio

D?
eum

deamur
poposcit

lamen
si

quod

decornt

Christi

caritas

debat Prolem.

A prima
e.

.
,

frequenter,

fere state
hisloricos
e

Dei

juverit favor,

tradidft

sapienfrs

comperta est b, et per viros pnudentes cognovi adfirmantes; non leporem animo inquirens sermone, sed devolione plenissima, ipsius animatus prccibus enarrare
,

mihi

quae

ab

tt rri,

edocendum.
cio

H.ieri
'

Ille vero cum magno studio, Msus assiduo adhaesit, e t velociter ipsum

olH-

summavil.
tissimis

Cum autem
reversus

con-

imbutus
est ad

fcisset a

pruden-

viris,

cursum vitae, vel gloriosum peractum martyrium, in quantnm ad nostrum pervenit audilum, licet inculto sermone, ferre
couahor in
sto,

tentai.o,

ejusque

domum

patris sai

Ptientias
scentiae

vero

annos
et

excedens,

aavum

cum

aoW

industria

tus sapientias,
'"

publico, ut cujus vita

gloriae

cst

cum
in

senectutis gerebal Spirihumililatis gratia resplendehal

coiidie
in

Chri-

memoria
prasertim
seu

eum, augebaturqae
3

relatn

celebretur

mun,

bonis

operi-

bus.

do;
vitas

Aposiolica

cum Iraditione Ecclesiastica ct admonemur auclorilate Sanctorum

,
:

Eodem
/

tempore
divinra

oppido

Trejeciinse

calhe-

MWbri
S Iht
tiit

dr

pontiflcali

praesidebat

virlutes
c

suramus

scripium est
> bus
:

ot

commemorare, ut Memoria Sanctorum cum laudiLaudemus viros gloriosos qui

nonnjullaa

ponlifex Theo
providentiffl

doardus
dicto

dispensalione

Protinus pater ejus commendavil eum jam

aniisliti,

supra-

coritemserunt regna mundi. Ergo

divinis

dograalibus

et g.

monaslicis

dimus,
stis

ui

dignum esse crequoiiescumque Sanctorum sollemnia

celebramns, ex eorum geChri:

discipiinis in

aula regia erudiendum

Eratenim
colloquio
pontifi,

adoiescens
affabilis,

rain-iculo anniversario

sapiens
recla
et

aspectu

amabiiis,

aliqnid ad aedificationem convenientibus

in

conversalione
in

tam
Eliam

cum

ce
,

quam
omnibus

slianis

Domini

domo

regia

militare

coepit

ila

laudibus debeamus
invenitur.

recitare

ut

quoniam revera
beatissimi

esset

conformis.
fortis et

cum
et

esset

Christi

muneris est, quidquid

in

Sanctis ejus laudabile

anlistitis

forma prsecipuus,

velox,

agilis

mulor-

Igiiur sancti ac

tum firmus

in

bello h,

animo

clarus, specie

Landeberti,

perna
impolita
curo.

gratia,

quaraquam
Vilam
et

aojuvante suimperito sermone et

loquela

Virtutes exordiri pro-

natus, caritate, castitaie et humilitate randafos, eliam e. ad opus i leclioni vacahat. Taulam denique gratiam in conspectn pontificis invenire meruit, ut quasi fitium heredem el successorem
sihi

ANNOTATA.
aiti
codice nostro

eurn adoptaret eligerc si licitum propler instituiioncm canonicam.

,

ei

foisset

,,
(

num.

Interfecto

taudaio legttur paganorum , et prmmittitur is i,tuius mmiopictus : [ncipit proiogus de passione sancti Landeberti episcopi. Deinde
dlbertus vocalur.

4 Cofnmentarii prmvii

itaque

prafato

antistite

Theo-

^mjt
^,

semper Lan-

doardo k, copinsa multitudo virorum, in regione itla habitantium, Landeberti cognoscentes prudentiam et opera atque conversationem nobilissimam,
clara

twne Comment. num.24. b Ita locum hunc reslitui ex codicc nostro, cum apud Mahdlontum mendosius leyerctur
:

Mabillonii cdiuonem, cui alu codices passim consentiunt, sumus secuti \ide tamen de tana nominis ejus scribendi ra-

<x os

locutione

in

invicem
sedera.

eligerfl

eum

disponebant
Viri
palatii

ad

pontificalem
,

Ergo

optiraates

et

illustrissimi

qui

eo

temiwre
niul,

rectores

videbantnr, glorioso domno

derico regni / actus ejus non

tes,

famam

beati

Viri

innotueruni

t!

silentes,

testimonium
fungi

perhiben,

rem tamen

Aucto

Christi

caritas

poposcit

quod dignus erat sacerdolio

accipere.

et

0" us
Jjodfli

euam
tsi.

freqnenter

fevor

mihi quaj ab adolescentia

pontificale

Habuil
*

itaque

effectnm

comperla

rum
ril11

libenterque voii postulaverunt. Tunc

pelilio,

oblinneront,

quod

sanclo,
electus

uno

acceplo

Sp^ plebs, inspirante f m consiiio, simnl

"'

ftf*

regis imperio,

favenie
fnerat,

Domino,
subrogatus

quo
est,

j""
ut

dum
esset

aie

ecclesi

Trejectinsis.
5
I|>-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

5
Ip* 6
,

^
a.

v ero

timore

Domini

repletus

officio

stinanter, prre nimio Erigore inlrogressi utique do-

codbschal-

sunilo

opua

porro rex
(*;""" a sei moVl88

bonnm mulliplicabatur m coiidie ejus cum almitatem et prudenliam

itlum super omne9
pontifl-

mum
mini
[td

sibi

ad

calefaciendum.

Luterim sanctns Do- co ducoso.

stabat

forlius

cerlando

semper

Invictus
ait

*Jtoo.juncti.

diligcbat

crncem. Tunc pater monasterii requirens,

si

"JL
on
aJ ver

pi

onUmales

suos.

Erat aulem
fi

Undebertus
digi-

Et

statara procerus,
ocu,is
'

unus
,

di\it

hahemus omnes fralres Ego te amlivi hae

:

noslros

E quibus
loquente,

nocle iudicare cru-

inclytus Jko-.ir-"-

manibus honestis
:

cem; sed nescio

alius de

quis fuisset.

Adhuc
:

illo

f
et
.

carne candida
capitis
fnit

planla pedis

usque

fratribus intravit,

dicens

Wredomnus

irreprehensibilis.
et

Eratau-

Landebertns hac nocte diutius ad crncem discalciatus perseverat.

tem

in

con6 ilio

perspicax,

omnem
:

sapientiam

At
,

ipse

abbas pavefaclua et in
ad fratres
:

nim cura
sniiimii" 1

moderaUone gerebat
locum.
gloriosus
Igitur

apud

regem
tunc

limore
ter,

conversus

dixil

Ile

veloci-

ten ebat

cnm

interfeclus

et poslulate

eum

humiliter,

ut

venial

ad

b impiis

rex

Cbildericus,

nos.
9 At
illi

u m

bonomm diabolus festinus insnrlus omnium Virum cum adversariis contra beatum
miqua
ei
falsa

procurrentes, invenerunt
Erat

eum stantem mirameabba

el

ad

crucem.

aulem
per
ore

caput

ejus

bumerus

te

cum nwna-

consilia

machinantibus, ut

coopertns
aposlolicus
>

nive tunc

totura.

Ipse
:

vero

Domnus
et

chis.

vissimis
(]l

nloit

iniquitas

pontificali dejicerent. ita autem prasB ede eorum , ut deponerent eum de

promebat
raissi

Cor contrireposlulanet

tnm

et
1111

humililatum
vcro
: ,

Deus non spernit,

fuerant,

absque

ede sua sine culpa.

illtus

causa
Post

et

privalus est honore suo

liqua.
tes

qui

nasc

*aramundum

caihe-

dixerunt
At

Domine, pater noster precatur,

,

.1311?

autem Dei Landebertus pontifex permonasterium, quod vocatur Slabulauso, MMta- rexitad obsequium ejns remanseruut in D6 c amplius Qui unus ex ipsis nomine Theopueri.
,i

dram

conslitueruntn.

fratres

suggerunt
ille

ut

ambules jam

io

hospitium
inlus ve-

ad
nit,

illos.

abiit

cum

eis

et

ubi

Eiectus

statim pater

monaslerii una

simul

cum moprovolutus
:

nachorum agmine ad
genibus,
Pater,
ignosce, quia
egi
ille
:

pedes
,

Pontificis
aii
;

,1

veniam pnsiulaus

ml du0

jj

oenus

qiii
esl

multum nobis de
narrare,
qualiter
et

vita

ei

opere ejua

nesciens peccavi
tuis

i-humv mih E quod sic

,

nlHu8
liui
|

per

annos septem
conversalioin

insipienter

da indulgentiam

devotis

fa,

(l!l

vilam

sanctam
vigiliis,
,

angelicam
,

mulis.

At
tu

Data
di\it

sil

vohis a
egisti,

Heo
sed

imlultfentia

nem
late,

duxit
,

devoUone
in

intentissima
in
ct

laboribus,
,

quia

non insipienler
Paulus
:

prudenter

fe-

in jejuniis in

oralionibus
in

in

cari-

cisti, ut

in

frigore el

nudilate sub-

omni custodia, Santmitabatur. Pater vero monacionim exemplum et omnis congregatio diligebal eum valde sterfi
longanimilate
,

jicio

corpus

meum.
et

Kt

conUnuo
el

fratres
illi
'

balneum
illuni

paraverunl ei,
EOiis,
et

mutaverunl

veslimenUs
ad

osculantes
:

manus
Noluil

pedes,

invicem

venerabatur cum magna pielate alque benignilate

illum.

mutuo dicebant
nocte nnli.ni
ct
fuit

Conslantim
eo.

virtus roagis

sciiicel

ac

magis

fecere, sed

Fulgebat in

Et

dum
in

essct

Vir venerabilis

Un-

lueri

promcrenda

Dominus nobis in hac au-enda ejus gloria abscomhtum pCBttitenUa

pro

debertus
git,

episcopus

praefato

monaslerio, conti-

nobis.

eum mediante nocte pro consuelo ordine ex,

pergefleri

ut

ad

solitariam

orationem pergerel
arreptisque sandalia

ANNOTATA.

devolus;

porrectaque

manu,
,

bus,

de manu de quibus unus elapsus, corruens sonusque ejus quiecjns cecicil in pavimentum
Miiiiiuin

m
1,

m
/,/

codice nostro
.

tltulu8

[ncipii

litterit minio ductit prmfioir PassiosancU Landeberti epi.

aures inquietavit.

oscpi.

7
El

Haec

audiens
egissel
,

pater
ail
:

monaslerii
islum

nesciens,
,

quis statim

boc

Qui
/>.

ambulet
ilico

ad crucem

bgiosus
Lictis

obedienUam sine
,

sonum fecit Tunc Sacerdos remora sequens,re,

autem Trajectwn, wfluvium HodwenMMaestricht, cvoitas Bafe.i ad recipit; unde et Trajectum m ,,'n lecoram
.

est

Trajectensi

est

ud Mosam

appellatur.

Vocavur etiam Ti-ajeclum

,

omnibus
erat,

quee
nisi

secum portans,
c
iinliiins

manibus lantum unum asperum

babebat
in
,

nihil
,

Superins,
;,,,,,.,,,

quo
*

cilicium

nudisque

planUs discal,

dicitur
se

cialis

pedibus,
feslinus

clam de
cucurrit

lectulo exsiliens

muto
,

pr&vium mm. idietiam Commentarium UmberU patrxaet nti0U8i U bide S.

quos Sigebertus
et

distinguaiuT ab aUo Trajectc Infenua guod ad Menum oondilwn,

d^

vestigio
fuerat

niraia
li

ubi usque ad locum ci imperalum. Erant autem media hieme frigora vehementissimusque algor bruma.

uarentibus,
;r

mcolaus Aprum

Berisplindem tocant,

ceterisgue eo spectanttr

circulo ingruerat

et

m\

raro

q, ita flueret. At ubi

,

ul

glacies

congelarel

tl7 Mabillonium
,
C c

legtiur:M omni
:

affeclio-

Dci

Famulus immo.

poilebat emimrati

aetate

sed
:

parHmresum
In

bilis

persistens

protensis

brachiis
I

diutius

manibus immorabalur, psalmorum

*

inflexibilibns
ca.ntus

codice
1

ctione

nostro, }<>> ''" habei eminenlis tatis. l0Hebal

,,,,,-s

omni

alfe-

efficnciler

persolvens; et

interim

lantumjugiter
ipsius

nivis
tiftcis

rundebatur, quas usque pervenit.

Nec

desuper

talos

Pondie

d in codice nostro periodum a d oratcedentem

,

istm

pnma

fere a^taie

referuntur;
(f)i(E

sed ex

nt. consequcntibusadutramquerefempossm cons*

<!'

Dominus
praevidet,

immemor
et

qui
scil,

cuncta

o uabiltonii

editw kabel stoncos,

voxbar-

"

aoctiique
11:1,11
.

omnia

antequam

.,:'.
;::::::

laboranlem Servum
ubi
in

suum

diutissime prospe-

Xl1

>

quadragesimo primo psalmo canebat Quando veniam et apparebo ante faciem Dei mei r.ui Dominus paratns ad ignoscendum,
.

2SV=a2
r.,

h-

;'::::;::;,

""

k:,;

rsssr

**

nndivit

Ulum orantem
in

et

Domino fnctum
citius
,

est,

ut
r

solebal;

nocturno
:

tempore

gallofratres

m
IS.

canlus adfuit
,

nec
signo

mora
,

transacta

jaonasterii
Oflicio

pulsalo

ingrediuntur ad vigi-

peracto,

exierunt

de sanctuario

fe-

SS.*SS2JTe

mr~
pugna-

57 6
a.godbscbal- puqnaverit.

VITA PRIMA
aums joannes

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

Landebertum
prlnceps
nvitales sitas
Viri,

Tmpughamt quidtm eumdem apauIiertholet Societatis

;},

recfperent.

lll
,

in

coducomo.

'

CIS

Jesu pre-

Pippinus
in

snpei

plurimas

lem P"''e -'''V

ernj

m
ei

l>

sbyter Dissertatione
storiai

quam

vn eatce

tomit Hi-

Europa a
diei

N
beai

Luxemburgensis rulyavit; sed nihil novi

sub
es(

unius

articulo

produxit, ad quodresponso opus sit. Hespondit tamen jam nunc, confutavitque ipsius qualiacum-

magno Longum
verso
cuin
elerici

jussit

lionore

ad propriam eunarrare ,,:int;i

, l

eum
revi

riim
.

sedem

'

exsultatioin
et
|

Kg|

qne argumenta Joannes Baplista <lc Marne ejusdemSocietatiipresbyter, Dissertatione 2 sub calcem Uisiorimconuiatus Namurcensis, anno i754
,

populo
levilis,

'"

i'...

fuerit

quant

laudes

adventu ejus.
laudes

1V

Tripudiantes

psallebam

,,!'"!'

monachorum
Chrisli

agmina

et

edittv.

vociferames',

nos et g Quomodo hmc rerha Mabillonius, inCommencontra ipsum interpretati simus, tario num. 37 et duobus sequentibus.

peregrini,
pillis

inopes ct
urlM-s

,C^\
i

pauperes
[|

Me

viduaa

per
,

la>lantes.

omins

batur
sent.

quasi

unum

b Bellum hic spirituale inteltige , litnre; neque enim projanm mililim

ex Apostolis Cln isli

m m 2
\,

suprami-

suscepis-

nomen umad
eral
,

quam
i

dedit.

Uegressus aulem Dnmnus urbem propriam, Institulionis

ipostolicas

sute

Alibi

rectius

legitw

Cum

opus

rel

coiidie

augmenlabat

nonnaml

w%

in

melius

sed

Cum

opQS esset.

demum

quanlumque
vel

(pjalem se

se

praestiterit,

k S. Theodardi martyrium apud Xemetes in Germania anno Christi669 probabilius contigisnum. 108, et 8, se diximus l 4, num. 45, ideoqut initium episcopatus S. Lamberti eodem
4 circa

qnis digne

valeat explicare,

quis tanta copin vnUm,,,

lanlaj affloenejus
in

instruere existimat, aut qnje oratio

tiffi

ubertatem
decet
,

bxundans

quse cuncta
?

bona
lege

ut

queat

presequi

Erat

enim

finem anni 660 vel initium 670 reposuiChildericus Austrasim rex, deinde moin

Domini

sinc lassitudine

persistens;

nulla conversnte

mus.
1

satione noxia se inquinabat.

is

Aclus vita

onmi

Fnit

hora cuslodiebat,

narchn ejus nomvnis secundus. m Mabilhnii editio, omissa coce

hahet, opus

oculum mentis suae ad num semper defixum habebat consilinm snum sempcr ad Domiuum convertebal
,

Domi,

pns
pedes

bonum augebatur

cotidie.
e

ejus

direcli

eranl

ad

orationem

et

ad

euangeliet

n llunc sanctissimi Episcopi

sede sua expulsio-

nem
5,
de
et est.

circa

annum

674 referendam rsxc ostendimus

zamium pacem. Etiam sicut dens a Domino constituius

bual cihuiu
sibi
in

Bdelis servus
,

prntri-

ut

ejus

famtlise

iiln et

de Childerici cmde, Ebroini tyranni-

tenipoiv opportuno,

sir illc [inpulnm

spiritali

FaramuiKio pseudo-episcopo pluribus actum

hodieque celebre

commissum
cibo.
,

omnimodis

feslinabal
,

reficere
,

Clementer

docebat

ordinabililer
virlute

o Stabuletum, vulgo Stavelo

est Ordinis
S.

instruebat

consnetudiue peccandi omni

Benedicti monasterium in

Arduen-

retrahere nitebatur.

na, a

s. Iiemac/o conditum, quemtum eliam in rins superfuisse ejus loci abbatem, perperam cre-

12

Erat

cnim

spiritu

fervens
et

et

sollicilodine

rfM

impiger
inter

c:

operibus

ornatus

valde

claros,
'

didit Nicolaus in Vita, nt

num. 68 ctsequenti ob-

divites et pauperes medius,

non

wspiciebal

seroaoimus.

ad

personas

potentium

sed

potins

ad monim
san-

p Eratea cruxsub dioposita, ad

chi ex superiorum
Vulr, i/uif de hoc pcenitendi

quammonaluehant.
et

elegantiam.
clius videbat
[pse

Quantum
,

vivere

unumquemqoe

ntaitdaio delicta sua

tanto emineniius

illum honorabat.

modo,

cruce Sta-

quoque pauperibus
adspiciebat

fenerabatur
ulnns
*

cibum,

et

bulensi diximusin
et

Commentano prmvio num. 70

oculis

caslum,

tendebal

ad

*
i

scijuentihus.

q Apud Mabilloniwm legitur : Erat autem media hieme, aimio Erigore vehementissimusque
,

dandum, mercedem procul dubio exspeclabal ei allo. Quando vero monasloiia visilali.it, rlymosina praedicationem secuia est d: quiJqnid ia
illfl

algor

brmnalis

rirculus

in^riierat.

In

sn/ttenti

conferebatur, contulisse in

Deum

Istabatnr, semdixil

etium periodopauca ex codice nostrro restitui. r Codex noster habet : Pro ipsius augemla gloria

per revolvens

ti

illud
,

misericordes
.

qnod Dominus quoniam ipsi

el

Bea-

miseriwrdiani
vilis,

promerenda praemia. Mabillonii lectiopaulo mrlior est. Vtrobique autem mdicatur, dvoino nuin id Ua accidisse, ut sanctus Episcopus sua mcritu accttmuiarct:
et lucri

consequentur

Erat

in

veslimenlo

sedile
et
cali

proprium
ei

in

privato

numquam

ornabat ;
poatiftcl

cum

vestimenta

pretiosa

ex more

pneparraentur, aliquoties retruncata videbaotnr quia unde abi mia ipsa induebal
,

^ior~

CAPUT
Sanctt in
storalis

II.

studebat se ex hoc semper miulawt. re. Sub specie honesta anitnus benignus semper, c 13 Erat itaque Christo subjectus docirin pontificio dignus el devotione armatus
extolli
,

bumilia-

ille

.,

sedem suam
:

munitus
restitutio
et

honorem
in

sacculi

recusando
in
,

bnniiu

cura pa-

subjecius

suscipiendo,
in

corrigendo
paliens

ven
,
i

Taxandrorum conversio- ejusdem

mens,
jusliti;,
1

et

forlis

periculo
,

in adve

martyrium.

gloriosus in misericordia
sevoritate

slrenuus
,

terribilfa

ad
in
,

rratiam
castitate
,:l>h "
i

promto*!

ad

ignoscendum
,

paratus

^r^
ecclesia

perseverans

nutrilor

gregis

I giiur
sedi*uasre$i\.

perfectus
post

plebi

monita

Christi

septem annis expletis,

depositus est

cum opplausu,

Faramundus de sede ponliQcali, ei ejectus est de provincw Crejectmse. runc agmina clencorumet vulgus populorum una pariter voce ingenti postulabaut

Cura oaslorali sollicitus lustravil commissa, wJ ibi mumcipia circumquaque

bens.
,

urbcset

Dominum

fidemChmtialiorum coruscabat lumine. Aupdiai -'"" errorem noru m et crebro miserabilem

ut

pastorem

eorum domnum

nidoribus

foelidis

ejiciebal

roLMiiiol

UL

ror

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBHIS.

A
rore
llllM'

'77

Qtrepidua
'

et

cum

calore

fidej

in-

ne (erat qujppe velde gravatusj ad

nprirebat.
,n
.

Introivii

itaque

atiquando
et

Taxandriam
destruxit.

/.

ubi

plunma lempla
ergo
limore abjecto

simnlaquasi

Fremitum

gentiiium,
,

lectum va- a. godrschaldens, cupiebai quiescere panlulum. Ai ille in sira- co wmoko. tu suo reonbans, adauc felici somno exspectabat dormire.
17

signifer

bellator, corporis

tnermis,

Mane vero

facto,

cum

fulgens
'\

aurora diei
ramulis ejus
in

tout^id
"
lI
' ,

Qdei

fervoi v.
,

iccarus

roboratus ingerebat, Chnsti caritale sufficienler corda praedicatione sancla

replebat
,

daret inilium, nnns qnidam puer

"'

nomine Baldoveus, cujos ad

nocte
ante

vigilandum
fuerat

ipsa

Irrantium
cebai.
' I

et

ad viam

veriiatis

addu-

Domnnm

apostolicum

jussum,

exivil foras in accubitu

.

domua

ipsius, et vidii lur-

llli ,,,,

autem
sancli
ei

cjm

primnm
bonitatem

velut

ferocissime
ad-

bam muliam
mas
et

hostilis exercitus
,

venientis

per turtegebat.
exercitU',

enm discerpere cupiebant, postmodum

Viri
in
,

cuneos

quam nebula sequeos

sequebantup de ipso
,

tend e ntes

tanta

mansuetu,

Et nonnulli,
viderunl

qui

(|mr conversi
B,
j

ftde Christi confirmali svait

super

DS

imitari

oplarent.

Sicque
et

demum
abjecto.

quasi

stolicus erat,

domura sursum in

ubi

ipse

Dumnus apoet

altitudine inter cielmn

Gfflitus

lumen ostendebat,

illustrabat ut radxus

s0 Iis

parles illus,

barbarorum usu

Ilaque

suavissimo quasi ex aro^tores idololalriaa odore Cum omni auctoritate matibus adspergebat g. ct semper suavissim im prffidicabat
ncnlibus
,

terram crucis Dominice signum, clarius auri metallo fulgens. Et erat multitudo copiosa virorum pugnalorum ad bellandnm, et erant induti loricis et cassidibus, clipeis el

lanceis, gladiisque

pr-

cimii, et sagillis

cum

pbarelris armiti

prawede-

nabebal

de

liis,

quae

Dei

suni
in

adlocutionem.
doctrina

bant lilium

perditionis,
,

impiissimum

Dodonem;
ad degluintenti
/

iposlolicam
;,;

normam habebal
coolra vulnera

numado-

rerratis dentibus

sicut lupi rapacissimi

ostendebal
Pfi cte

regulam honestaro,

tiendum,

et

super Overa Domiui erant

,

ad
t

e[

arguebat
q
se

clementer,
io

quod

credens
Ipse
in

immolandum
luporum
mullitudo
set
,

quem

Christus promisit

in

medio
plurima

ccbat.
B

et

md
in

docebat,
vigiliis,
:

imitabatur.

vero
jeju-

ponere.

Cum
ejus

vero

Dodo
eo

et

roborabal
niis, in

oralionibus,

sodalium

cum

appropinquasostiis
*

eleemosynis
et

snmmaliouis
te

fidem servabat, cursum conancoronam jusiili;e e\speclabal

:

et

intrare

coapisset, januis

fractis,

et

sepibus
runt.

disruptis,

desnper

adscendere

coBpe-

ai.

super-

oculos

ejus

semper
gratia

dies

ullima

versabatur.
vir

monlare

Bujusmodi
tulibus,
ei

Landebertus

pontifex

exercitatus

18
subilo

Cumque
currens
ij}

hoc

vidissel

memoratus
:

puer

virisarmati*

divioa

comilatus,

uberius

multa

nuntiavit

Pontifici

qui

Pontifex *togitwri

magna operatus est , perficiens bona, qum non

evolvere lingua.
15

nec
telici

soporem couversus, adhnc exspectabat

dorraire,
esset
;

snfficil

somno

nesciens, quod ad

agonem
nuntio
,

Et

jam cum

Dominus

vocasset

S.

Lundereddcret

properalurus
velocissirae

sed

hOC

audito
Dei

Iniitw \>at\-

bertum, ut propter tanta merita dignam

ci

surgens.

Tunc sacerdos
pedibus
,

Lande-

\wdbimpit$.

merredem, insurreverunt duo pessimi hoiniues,

bertus

ilico

discatcialis

ut

forttssimus
sufe,

Oallus ei

germanus suus Rioldus

ecclesiae

in

adversitatem
opera per-

praaliator,

adprehendens gladium
hostes

iu

manibus
nccederet.
sibi

ejus, sffivientes

suae

in

tanla

ut

conira

suos pugnalurus
in

Sed

versa
erat
Bcis
si

nt

nulius

eos

ferre

posset;

nec

evadeudi

Ciiristus,

quem semper
inivit

auxiiium

postulave-

locus
ira
el

nnte

illos.

Repleti autem
el

amici Ponti-

rat,

non longe ab

tristitia,

calamitate
,

magna compaleos
erat

consilium

el

hiiinilitale

compressi h

intriVrvrinii
illis

e\

merito

eorum. In diebus
supradicti

Dodo

dopro-

menle COnflsus mulans gladium de maiiibns

ram, dicens
si
:

ilio erat. Sed apud Allissimum sempiternum mansurura tacita iu Duinino n. Nec mo:a. com,

suis

projecil

iu

ler;

meslicus
prius
et

jam

principis

Pippini,

si

fagero, gladium

devitare possum

consanguineus eorum, qui interfecti fueranl; eiani ei possessiones multae obsequio ef in

,

autem perstitero , aut codendum mibi est, aut vincendum. Sed ncc atiqoando perdam victoriam

ejus pneri

\"

'Nin

Cum audisset autem necem procnllegit mngnam copium virorum fortismulti.

meam
,

quia

ilius

esl

mihi

mori

in

Dnmino
injicere.

qnam super
H;ec
eo

iniquos
ecce
el

inanus
subito

bellalurus

simorum ad bellandum, ciendum beatum virum

in

moxque

irruil

ad interli-

dicente,

venerunt
suas
in

,-

villa

cui
,

super fluvium
vit

Landeberlum pontificem sila vocabulum est Leodio i qui vocatur Mosa. Appropinqua.

impii

ad

ostium domus ejus,

nepotes

lanceas

parietes defixerunl ei nonnulu' ingressi luerunl o.

19
lecus

Tunc dao
fortiter
,

ejus

Petrus
fustibus

el

Aiulo-

autem Pontificis gloria,

et

domestici k poena,

p surgentes, arreptisque
percutere,
qui
et
aii

ccsperunt
^\o-

ipsesuosad mortemitmcti
etcipiendam

*6
"imtur
lifex

Tunc adveniens
in
,

villam
circa

jam

Landebertus ponsupradictam, quffl vocaiur

vir

Dei

eos

ingressi

faeranl
facie

mum
Tuuc
e
i

mox
vir

expulerunl

eos

domus.
suos
:

Leodio

mediam
,

noctem
relictis

sicut

solebat
,

Dei

Landebertas
qui

ad

nepotes

exsurgens
ibat

solitarius

discipulis

solus

jyj

juniores suos,
vicario
,

ibidem in

domo
,

eranl

in

nocturno
vigiliarum

ad orationem
studio prope

devotus, ad
lucis

toiam

Si

me

amastis,

Christum
Christo

sicul

ego

spem suam
h
'

Deo committens, psalmorumque can-

diligite

et

Domino Jesu
:

peccate
el

ve-

"'

ortum
,

slra

confilemini

me

oporlet dissolvi

cum Do-

orando
c

asque perduxit.
,

Postea

vero veniens
tenebat
: ,

et

um

baculo

quem
,

in

manu

pulsans

ostiunj

scimini et
ll

camer, vocans discipulos, ait Expergilevaie jam adpropinquat et hora est, psallamus Domtuo m maluliuum l;itili;e. Conlh
i '

levab M

fratnbus,
reddidit

tunc

uua cum
,

illis

Domiuo
per:

mino vivere. E quibus unus ex nepotibus suis, Et non aunomine Audolecus q, ait ad illum dis Domine mi, quod foris inimici Dei cla[gnem miitite, ut succendatur domus, et mant ait ardeant vivi ? Tunc vir Dei Landebertos quia Non timeamus perseculorum Sfflvitiam
:
,

'

Wa*.

in

Matul^orum
acto
et

obsequia
multis

Oflicioque
esl

cursii

explelo,
in

reversus

domum

et

P ro

lantis

laboribus

bonis

operibus,

vindictam, qui manducabil carignis erii illis medullis sms, .lonec deflD es eorum usque in et virtutem in Deo faciemus uos vero nant
in
,
:

y?
1

Wraper ab exordio sum infanli

rl

felictus pervi-

ipse

ad
? os

niliilmn

.l.-diicei
:

inimicos

nostros.
rei

El
et

ait

'"

ipsa

nocle, siculerat consuetus, in

est
et

ad nepotos suos
xii

Recordamini, quod
isto

no-

Jj?.. |lu

diutius

immoratus

mullas

Domino

in

crimine
judical

raistis

:
,

nescitia,

quod

perulus

fudit preces. Prae

nimia autem lassitudiV.

Deus

non

bis

peccatores

nec

peccata
dimil-

Septembris

Tomus

76

57 8
a. coiesi:al-

VITA PRIMA
recipile jnste.

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI,

S. Matt. cap.
in

dimillil

injudirala? Sed quod lunc egistis injuste,

40

Ecce ego miiio

CO DIACONC

modo
20

medio luporum

VOS

sicut

oves

Quid ad
Dei

nie

vos
,

vonistis? Ambulale
ibi,

anle
in

hortatus,post
reliqnos occiditur.

conspecium
judicio

illorum
recipite.

et

quod dedistis,

tsta

qum pauhpost sequuntur

,

Melius cst caroes vestras ad

et

nuniio

sed

\1

n
audil o

velocissime surffens- id

.<

lacerandum tradere,

manus

vcstras scrvare inin

tiat in Bternum. Tunc respondit unus ex nrpotibus suis Audolecus s : Legc modo in voluminibus Domini tui, et perflce opus tuum, qucd coppisli feliciter, et ut

noxias, ut spiritus vester salvus

tacita

quo consilium vivit sempitemum nn h mcnte conflsus, nec mora etc v

!""""'
'""'

casse

dcndttm

autemS. Lamberlum pnmo Uhad

in Commentario pravio

pecrf,/,,,

Dominus
vir

vult

ita
,

erit

de

nobis.

Tunc sanctus
,

obfttisse,

num

Landebertus

arreplo
:

Psallerio

islrm

ver-

vavtmus.

m^
enW m

sum primum

reperit

Quoniam requiret Dosuorum.

inlcr

Et nonnulli ingre^si fuerunt desideratw

minus

sanguinem
,

servorum
ail

Sicut
et

apud Mabillonium.
p
Mss.

Zacbarias
allare
,

quem
ita
,

inlerfeccrunt
:

dum
;

morereltir,
el
iste

Videat

templum Dcus
,

Audolecus
,

et

requirat

invlclus et firmns permansit.

men
q

habet tam codex noster qutbus usus est MabiUonius; ab alL Andoletus vocatur, et hoc nomvne

mm
ta

His diclis

et

omnibus

extra

cubieulum

apud

cjeclis,

Leodienses

notior

est.

proslravit se in lerram exlensis brarbiisin cruce,

Apud Mabillonium
sic etiain habet

hic est

Andoenus
in

oraiioium
runl

randens cum
,

lacrymis

el

subilo

per-

Amlolccum cttm codice nostro

quia
r

se d

venerunt carnilices
in
t.

et ingressi

domum

retinevdurn censvi
Vita

interfece-

Stephanus
et

mtm
ljmm

35
ta _

ore gladii

omnes
ex

quos

ibidem

invene-

Loquitur de cmdc Galli

liiotdi;

runt

Unus
teli
,

aulem
,

fpsis

adscendens super

men culpa
s

carere potuisse, observavimus

tum

tectum cubiculi
in

ubi

sanctus

Landeberlus orabat,

in Commentario

num.
,

170.

iclu

jaculavil

eum

qui, cursu bealo con-

summato
angeli

reddidit

spiriium
,

u,
et

cujus

ramulatui
cla-

preestant

obsequium

cum magna

Audolecus desideratur apud MabiUonium. t Non constat qui hi martgrii socii fiterinl, prmter Petrum et Andolelum, quos duos utsanctos
corporibns eorvm inter sacra lipsana a Leodiensibus, sine Qjjicio lamen ecclesiastico, honorari liquet ex dictis m
reltgiose asservatis,
ttbus,

rilate etTerunt

animam

ejus.

martgrcs,

ANNOTATA.
a Pippinus
uti et

Commcntario prmvio % II, num. et 18, num. 265 et 273.

u

167

et

seipten-

II,

Ileristallus

dictus,

de

quo
sti

quo hmc consule Commentarium 5 0.

dc tempore,

contigisse credimus,

Annum ejus martyrii probabilius fuisse Ckri709 dixtmus in Commentario%8. Prmfuit wteste biographb
S. fftt-

tem episcopatui Trajcctensi,

Ponti/ice

Umc

rox,

qnm pro Iiomano

pro-

berti,

prie adhiberi solef,

inferius pro

a Godeschaico hic el

rursum

annis quadraginta, quibus septennium exsilii includitttr. De die conveniunt biograpki ei morexcepto

episcopo,

suncto scilicet Lantberto

usurpala
c

est.

dicunt

lsta

ab iuiiio iiunurihuc vsque desiderantur

legit

qui cum die 47 Septembris coronatum' Beda in Metrico apud \cherium tom. 2 Spicilegii, ubi de eodem agitur Solyrologi,
,

in editionc Mabillonii.

nis Junii.
:

d Mabillonius
secula est.

Eleemos\nnm

praedicalio

privato se
stri

Apud cumdem Mabillonium legilur : Sed et in numquam ornahat. Lectionem codicisno-

rettnenda?nputo, etGodcschalntm allusisse ad episcopale^ guod dvm mttnere suo Sancius publice fuugeretur de morc episcoporum exorcdilc
,

CAPUT

III.

natum
ntens.
sest
f

habebat priratim domi sum vulgari Eodtm modo Gadescbalcum interpretatus Stephantts in Vita num. 27.
.

Sacri

corporis
:

Trajectum

translatio

ct

se^

Taxandria
et

quam

alii

Tbessandriam

To-

Texandriam scribunt, Belgii tractus e$t, citjiis siiuni et limites in Commenlario prmvio dedimus num. 92 et seqnenti. g Hinc Taxandrorum apostoli nomen promeruit. Sed et Mechlinienses, Taxandris pro.nmi,

xandriam

pultura

Leodiense
,

cubicuhnn

tniracritt

illustratum

binm
:

ecdcsice

erectie

p'

fl

parricidarum ejus
relatum
et

Leodium idem corpus

depositum.

eumdcm relut suum ante S. Rumoldum apostolum venerantur. Adi Commentarium prmvium 7. h Mabillonius pro et bumiliiate compressi , mendose ftabet; et bumanitate nimia.
i

Lrforpus
ci
,

itaque a
foribus

beatissimi

viri et
in

Landeberti

ftCW

[rt*

Villa
et

pus

hmc post translatum episcopalem calhedram

eo S. Lamberti corin

qui

fuerunt a
illud

evaserunt
navicola

amplissimam

ci~

famulis
vili

ejus

posuerunl

vitatem,
excrevit.

qum

principatus Leodiensis caput est Habebat autem ibi sanctus Episcopus

tegmine opertum, et navigantes

, ,

mdes cum sacello SS. Cosmm et Damiani, a S. Monulpho episcopo Trajectensi, ut creditur, erecto. k Id est, impii Dodonis.
Mabillonius habet permisit J scd perperam, ut liquet ex verbo ponerc, quod sequitur, pro quo poni fuissot dictndum. !\ostri
1

1 que ad sedem pontilicalem suam b quod domous Audilo hoc nuntio per oppida martyn Landeberlus consummatus essel

^JJ^
^^
:

tremuit
sa
esl
;

universa
et

regio,

et

in

,I

iav0ie "

loquebantur

ad

invicem

l||l0

diuiius in

mundo
,

babilassct,

aucta P

^
-

Si

codicis lectio Christi

est

nam

sic

alluditur ad verba

bona apud

cum ra incrementasset. Ideo utinam eju quia absentiam emli fuissemus

H^ m
inter

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Et
P
"'

&7 q

jam

ista

sermocinanles nullo
fletu.

modo

lumina
loco,

vilre

praesentis recepit.
,

Item

aliiis in

emlera

huit temperare

Tunc

A. GOHHSI HAL-

subito currente

nomine Kaginfredus

duobus

capitis

lumi- 00 DIACOHO.

Juntio
t

omnes
nroceres
cuni

plaleas
,

implevit
repleti

ta
1 1

simul

iamentabatur
cura

pumor, civitas omnes tristiUa et

amarissime.

naribus

silentio

flebant

anusais, admonilus in somnis emundare locum pro sancli PonUflcis martyrio revcrendum, ubi se ad hoc opus incipiendnm accingit, iumen
recepit sanus demum ab ipso loco non discessit, sed ad ipsum locum servire disposuit. Quo qu lito, coeperunt homiues Sancliim Dei dehila vene:

rl
|

corpusculum
ex

ad

portum pervenisset
in

j h erunl
iro-

eura

more deponi dc nave

fere-

clerici

excubias
cunt.

Peiri deferuntc quem inditum in basilicam S. cum bymnis, popolns cum lamenUs, ibique vicissim agentes, noctem pervigilem du..

ratione

de die

in

diem jugiter expetere locum

per
illum
venerari.

el

cum
jam

magna
cuiu
audilis

diligentia

Et

hasilicam

populus ihidem cumissci

iwlillcare,
illara

22 Crastina

autem

die

non
sed

, f

miraculis

universam regionem

ratum parare
""
t

sepulcrum,

cum magno
cadavere

melu
manci-

qua;

itfffl.mtrfi'

tumba patris una

IIS

cum

ipsius

Dominus pro Servo suo dignatua derfi dere, nmnis populus i<...h^ /inh,i Deo omnis nnnnina laudes dahal n
_

est osleu-

est

Sanctus, et

llW

pertns,

ibi

multum festinanter saxo coo vallatus sub magno servatur honore

,

26
tules

In

illis
,j,

diehus
qusB

erat

queedam

virgo

ra?ca f
viriter

illu^tnttit

nomine Uda

m b a> resurrecturus omnis qaium' funeris paene

Pasior fudit
repositus
ijirntes

in

gloria d.

Uuit in obseTali

cum intellexisset sigua et Dei manifestas, cum magna fide ccepit

locum.

ttiam Oda,
nlia
ii<tilitnr

civitas.

pompa

carpere ad sauctum

Cum autem
erant,

approillum
esset

cruorem
in

in

ftw?-,
:

et

sic

constipatus,

pinquasset,
cernerent,

et

qui

cum

ea

locum
prope
corde

esl

sepulcro

cujus angeli Dei custo-

indicaverunt,

quod jam
intimo

monumcntum,

diehus ac

noctibus psal-

de eo.
sancti

llla

cum gaudio ex
invocare
coepit.

nomen

lentes in ipsa
cti

basiUca, et adinstar vocis ipsius san-

Viri

Continuo

misericors

ac bealissimi

LandeberU cum

aliis

ejus

simili

Deus alque
reddidit
ei,

propilius omnibus,

modulationc

dulcissima

resonantes.

Quem

multi

cum, quod antea numquam hahnit, lumiqui invocant

in oculis

et mirantes, cupienex loci illius civihus audienles

na

scilicet praaclara

suis.

At

illa

gratias

tesque inlroire
inlrare.

basilicam,

nullo

modo

erant ausi

agens

Dco

pervenit

ad

locum

preedestinatnm.

Item ex

23
illuntrdfur
Hii ti

Eliam

cum

nonnulli
ut cerlius

appropinquarent
audita

ad

sanctum

locum,

intelligerent,

hoc amplius concurrebat mistus vulgo populus utrius quesexus, senes ei parvuU, ad basilicam in honore ipsius Sancti asdificandam, sicque
auxiliante

ttlla

mox
tuiin

paullatim

silebant

voces

psallentium;

cum

Domino,

velociter

consnmmata
in
i,

est

h.

f)t Ltgiw.

regrederentur longius,
,

resonabant cantus psalien-

Similiter ubi virgo lumen c\ lide

tihns
in

recepil, creden-

sicque

ineffabilis

potenlia

permanebat famulatus angelicus e. Crealoris generis humani

potentiam
et

testimonium hasilica

ejus

nomine
lectum

est

constructa et assidue vencrala

devoti
ct

Etiam

fideles et
k,

Quis

potest

investigare

misericorservis tuis,

Deum
in

timenles

composuerunt
sic

diara, qui

tantti

dignatus es ostendere

fahrili

arte ornaverunt illum, et

posneiunt
Pontifex.
virlutes

ut

non solum aniraas

custodiri
potest

eorum,
tuis,

sed

et

cadavera

illum
Ihi

locum

uhi
et

jaculatus
alisque

fuerat

permittas
re
I

ah angelis luis? Quis duhita-

Dominus magnas

numero

de

promissis
sinis

Redcmtor

saecuU

atque mirahilia operatus cst cotidic.

qui
in

humanum non
praefata
villa

Leoilio

genus perire /? Post hmc ubi cuhiculum infra

,

sanclus
divina
iii

Dei

feUcem*fudit craorem,
potentia
illa

luminaria

ex.

27 Post anni circulo expleto, in visione no- Sanctiu incturna S. Landeherlus thesaurario Amalgisilo, qui terfeclorum yitonim pdolim judex / cjus uierat, apparuit, et leniter cum

nnm

prce

licii

accensu

resplendebant
refulgeret,

crehrius
radius

eo loqui
ligenter

ccepit.

At

ille"

causara

adventiis

ejus di-

ut

domus

tota

quasi

interrogando

inquirebat.
dixit
illi

Sanctus autem
:

solis.

Landebertus respondens,
remanserat ibidem
:

24 Itaque
Sancto

peclen

Pontiflcis

lare

Romam,

el

inde

reversi

solliciti

Fuimus visisumus de
temVisio-

*(tataa optimus und '"

atque
c
aiitem

valde

mulier

autem

qumdarn
rapuit

videns

amico noslro Dodonc

pus, ut dehitum

et sociis ejus. et

Est eniin

lur,

eum, cupidiialis stimulo

in

exagitala,

eum,

exsolvant,
in

digna

reejpiant

propriam

contulit

mansionem.
bujos
illi,

Quadam
femin,

eorum

quae olim

nos impie

fecerunt.

nocte apparuit per visum

beatissimus Lan-

debertas
'Llkn
doinn

cuidum
Theoiloeno

viro,
',
:

marito
et
ait

ne ablata, confestim verba hujpscemodi opera sunt secuta. Et jam Dodo, qni primus el princeps in

noinine

blando
tua

eum
a

nccem
sus,

Antistitis

cucurrit,

ultione

divina

percus-

compellans

sermone

Reddat uxor
injuste. Ille

pectinem

omnibus
el

infra

arcana repositis,

per os
et

suum
pessi-

uosinim,

quem
llln

relinet

autem cum

putrefactis

fcBtWe projectts, infelicem

limvil
in

somno

evigilasset,

oarravit.

ordinem visionis conjugi suro aulem visionem banc pro nihilo hataidio

mam
sine

vitam
line Alii

pnesenlem m,

post

(antam

pompam
28
runt,
qui

saeculi

profundum

inferni

retrusua,

bens.absque
secundo
[nagna

utebatur ipsoi Post modicum

prsefato

cruciatur.

apparuit

Theodoeno,
prius

et

cum

vero, quorum

numerus non
qui

est

comfue-

tvgntv '''

''"

comminatione,
subnexuit
in
,

quod
et

mandaveral
e

putandus, proximi

consanguiuei,

ibidera
Elle

ingeminando

quasi

navi exicns,

baculum
cussit
Kflt

manu tenens,
pectus;
in

subito iclu
cui
ct

per visum per-

invicem gladiis sunl interemti. propriis manibus pupugit eum

,

autecQ,

germano

illum

mo\

apparuit vulnus

suo crinleliter interfectus,

in

inferno

funditns ma-

IIMIK-I

insanabile
111111

ipso

loco,

^bus
>""

(,
i

fl.

sangu mixta. 1od blande non intellexit. 25 Igitur in supradicta villa damerat, nomine Baldegisilus
P er

manat ex eo * labes Tunc cum metu reddidit,

Leodio cmcus ille admonitus
quifuit

venet vallatus. AJii autem ex eis a dmmonibus quaa xati, et diversis generibus vocum alulantes, audire Landebarnatura coniremiscebal

humana nomcn ti

et

auscultare

formidabant

el

paucis ex
pea-

o[ Ur

visum surgere et exeubare ad locum, ubi Vir Ue > pro Christi uomine per martynum sangmnem Mlt " fudit. Expergefactus a somuo stalim lumina
PWpria recepit,
el

ceteri , eis expleto anno remanentibus miserrimanj sima et turpissima morte prajventi, in igna pervitara amiseruttt, at

omnes

et

amarissimam

petuo,

qui diaholo

et

angelis ejns prfflparalus est,

quasi

nuinquam orbalus
pcrlecit
,
,

fuissel,

.He.iisel

cruciant.ir. tonnci.tis inefTahiliter

Sanctus

injunclam Dominura ct

obediciiliam
S.

magnilieans
cujus merito

autera
riffl

Landeberlus

insignis

martyr

palma victo-

Landebertum

pro

coronatus,

cum

angelis el archaugeiis et

cum

omni-

58o
\.

VITA PRIMA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

dum pretiosorum, ac in eumdem locum a
cala
est,

(JoitRSCHAL-

CO MACOHO.

n
S.

omnibus semper exsultat in sescula jnslis n. 29 Suffragante Domino, narrare vulunuis, quod nuper posi aliquol annos S Landeberlus per
visionem
Biae

diversis structurm

<n
'i

u
.'

polemibus collatis ut vix sermo narrantis

urbana hac prsgrandi amplinsque cotidie
s

Ruberlus,

sufficiat

apparitia-

cuidam
et

viro

venerabih"

apparuit,

ut

re

r.

Ibique,

ut

decebat,

nibusprwviis,
roii><>s

aliquo

cunctaminte
;

corpus

suum

ad

Leodi-

mirifica
posita

memoria
est,

Tt^T ^
eeclesia

ejus

cum

deferretin

libos, viris

Deum

idem saeenlotibus et tidetimentibus, multis revelatum est

lioc

devoti
.

eum
si
'

venerantur.
scabie
a

Ch* r

Ibi

rari

lumm,

ITl e , l0

^'

modis
hac

Sanctus autem Hucberlus, qui quoDdara Laudeberli discipulus fuit, quique illo tempore in
o.

pluri.n.
is

mumlati,

paraljticj

ndati,
largitate

damonibus
gratia

\^ m

Jz

vexati resipi sce

regione ponlifex erat,

audilis

bis miraculis,

divina

et

sani efficiuntur

>:

cum limore Dei festinans, ordinem rei diligenter inqmsivit. Et cnm omnia sciscilalns esset, cum
senioribus
loci illius

quis singillalim omnia mirabilia. Uffl ibidem Deni q per merita S. Landeberti assidue
operalnr

Sed

consilium iniens,
revelata

et

sciens,

gesta

sunt

nunc enolescere voluent

quas de vita et de

rasiidicun

quod
corpus

nulu

Dei omni;i
Ponlificis

sunt,
ulla

jnssit,

ut

Legentibus irrogabit.

beali

absque

dilatione ad
defer,

33 Pauca vero,
ejus narravimus
lara
,

vir

locum
rent.

prsedestinatum

cum magno
vestimenta

liouore

omnibus audiloribus

iiaem cer-

tfrhr

Prseparavit etiam
essent

ornata

qure

praestare
in

debent,

dum

hodie juxta

tumban

necessaria
accessit

de sacralissimi corporis cura, et

ejus
fracti

multis sacerdotibus et levitis et cetepsatlentibus, et cum magna praeterea ris clericis

cum

argumenlum rerum prdbandarum cippi oslenduntur, et plurima catems et ccmpesolidalis,

et di-

des rumpuntur, claudi gressibus

versis

Christianorum
tyris

multiludine, quaa circa beati

Mardecan-

infirmilalibus

vexati,

omni
ablato,

languore

de

corpus
divinffl

psalmos et

hymnos

et

cantica secun-

corporibus et anima eorum

propria

incolumes ad

dum
tabat.

religionis ritum

pia devolione

30
inlrgrum reperlum transfert Lendiwm.

At

venerabiha

membra
et

Christi

Martyris
ponlifex
et

loca reverluntur. Dum autem iu parvis praeedentibus temporibus multa qnidem miracnla sunt gesta, quis modo digna aestimatione compre-

odore
solida

suavissimo
el

fragrantia
reperit,

Huebcrlus

iaiibala

cum timore
quibus

bono-

spalia

re

maximo de sepulcro
illa

elevans, in preliosis vesti,

quanta et qualia per prolixa temuorura gerenda erunt, dum numquam juxla beati Praasulis atque gloriosi rnartyris tumbam usque
nendet,

menlis

invohit;

ea quoque

dudum
cho-

in

hodiernum

signa

et

mirahilia

lieri

cessent

fueral indiitus,
suit.
ri

sub

sigillis

cum magna
organisque

cura repo-

per auxilium Doraini nostri Jesu

Palre vivit et regnat Deus
cti

Chrisii,

quicum

Hinc inde fratrum

cymbalis

lideliter

psallenlium

in unilate Spiritus sanu.

cum

canoris,

suavissima
Et

per omnia sscnla saeculorum* Amen

modulalinne sonantibus concinebanl.

hinc an-

gelorum agmina
potentem
deberti

in

excelsis psallentium, et onini-

ANNOTATA.
a Mabillonius legit b Idem
:

Dominum
laudantinm, gemilu
,

de

triumpho martyris Lanidoneis

testibus

ab

visa et
el

Qui

iideles erant.
:

auilita sunt.

Porro omnis plebs vario concentU

,

mbillonius habet
sui.
Jl/s.

Usque au
sic leguntnr

sedem

inlermislo

concinens

et

pras

anliphonarum quoque sonitu magnitudine tristitiffi vix haec

:

Pontificatus
c Ista in

nostro codice

Ergo

verba sequentia explicare potuit

cui

Pastor bone,

hanc plebem servandam commitUs?

,

dulcedo
deserere

suscecum corpusculum ad portum pervenisset, in feretro pernnt ex more expositum de navi

:

pauperum
libus,

illuminator gentium,

noli

nos, quos divinis verbis, exhortalionibus spiriluasicul

pater

unicum

lilium

admonebas

el

deinde ad basfflcam S.Petri manu recencum hoc loco aliquot detritm voces editionem M^lhmu tiori restitut* sint, malui
sequi,

eum

deferunt

e(c.

5ed

consolabaris.

pmterquam

in roce portum,
et

qM antiqua
qm\Um. ,

Per viam
cqjcus et con-

tractus

autem dictis, lurba multa rectum iter carpens, S. Landebertum prosequebatur. Refocillata autem plebe in loco, qui dicilur Nivialla p,
:(l

llis

manu

codice nostro legitur,

pro

lonius legit portam. De

mdeComr ecclesia S. Petri

est

nuntur.
V

contigit,

ut

alius
et

pauper ctecus cupiens feretrum

recepii,
et
et

mentarium num, (78. d ipud Mabitlomum

Resurrecturus
,-rrlm

jacei

attingeret,

lumen

cum
gratias

magno
ei

gaudio

taudes

Dei vociferans,

et

cnm gloria. Utrobique autem H nem movere possunl, hanc

ageretur.
Translati
Explicil

ista stpicioini esw, srrl l''"'

Wm

do ndo

Landeberto referens, pergebat. Egressae inde turbai corpus sanclum in villam, cujus vocabulum Herimala q vexerunt. Dumque ibi commorati
essent paullulum,

anteouamdesacrocoj-poreLeodium
Huic suspicioni prmterea
Historia in rodice nostro Vita ab

ad augendara

populi

lidem, et

MT i;im^"^^^J^ <~Lp
mod

ad famam Sancti accumulandam insliganlc Domino, alius contraclus in conspcclu populi allatus
est,

Vita

elc;

et

apud

mkll

^
"

qui

compagines

cum adspexisset feretrum, subito omnes membrorum ejus solidatss et confiralque

illo

utraquevelutdiversumOpuscjUumsepm^ Vita * tm** editl verumexdictis%4

storia

matae sunt,

Landeberlum

prosequente,

ejusdem auctoris est, " tum tempore exaratam esse. suadet

tium,

^
,-

hi [
.

UnV

inir

omnis
Eatis

populus
dignatus

glorificabat
in

autem
basilica;

locis,

Dominum. In praequibus Dominue has virtutes

devolis Christiain

qum

inctpn sine ullo titulo sic Leodio,

Trajecti

praiata

villa

operari
nis

est, a fidelibus et

posi depositum

tumipsa mrac ^ corpus, -'"'di

.

^ ^ nii^
loCUlU
sest

thffiC in

vcnerabiles

honore S. Landeberti
cura Sancto

aadificatffi

sunt.

32 Post
i.eadii nia-

hsc

turba

universa

ad

narrantur. Itaque aut GodeschaU^ moil ' oratorum more, quibus non pro P prasenti tempore rebus
aut dumSanclumresurrecturum carvis resurreclton non communem

^
n
se(j

^
**>
,

terito

modi

ijhna

gtufice depv-

nitur, muitisque miraCUtiS

optatum locum pervenit; at omnes habitatores loci illius gaudentes ac exsultantes in occursura desiderati corporis exierunt, et cum honore magno susceperunt, et dignam ei praparaverunt mansiunculam qua) opere artificum mirabili et co,

glono(jUtm

piosa

mole

auri,

argenli et

gemmarum

et

lapi-

sam ejusdem translationem "'' Leodtum, unde renerat, wwr" aseaim Steuhanusinjrain yi e primorum lestem illum concentum
'

destynai

v
n jS

c*-

L vm WP*

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
ffjtffltf

58i
esl

dicens Succinitpoetaanomjmus, dta

primis

nale vrl Ilarmalia

nui locus forte idem

cum

qdibusin
Aime
i""-

manBil celebratio

talis

Hermael.
r l)e

A Goi>E<;rtHi. cy uucono.

Landberle, loco caeleslibus ymnis. diebusperseveracerit, von reperi. mottnntcn in codice nostro : Explicil Vita \ //,; tubditur
rel

hac ecclesia biograpkus

sic
<i>i

S.
.-

Huberti itnm.
Fabrica ejusdem
sunt
relii|in:i'
,

491 Commentarii relatus

basilica
,

qua

beati

Viri

coniliia-

obitus

saocti

Landiberti

episcopi,

qui passns

qualiter ab
sit,

eodem sancto

viro

Huberto

ordina*a
ali-

W
'
tttf

Ki Octb.
tubjicio.
'

Veinde sine aho tituio sequunt/wr, Mabillonius iisdem hunc titulum

miraculia et
translatione.

quia

ocnlis

videnlium se oflert, de ea

quid
s

dicere supersedi.

mRxii

Lmer de
'/>'"'
tle

Vide

hac Oda oirgine annotavimu$

183.
,

aut

faCommentario rvum.
est
I,

7/4

dum amesse
,

ea basilica S. Lamberli Leoilici iinr Qrimoaldum, Pippini Heristalli filium anno propatris sui incolumitate oraret, occivarii veteres scriptores,

Memoria aut ipsam sancti MarUjris erclesinm tumbam oel lipsanothecam significat. Quod ad transtutionis tempus attinet, in Commentario prcevio i IS probavimus rom die 24 Decemhns an,

ni
t

7'JI rrl

72% factam

cssr.

Miracula aliquot ibidem antiquitus impetrata

num. nscom-

retulimus

Commentario\

14.

trslnnlur. m e,it">" laudati,

| (

u In codirr
ii)

nostro sri/iiitur auctoris epilogus,

li

Commentarium num. {82 et sequenti. Lectas "' Vitis Sanctorum pro feretrovel
/,

ijiut suaiit

scribendo imperitiam excusat,

,

ud

li-

Stilo

lam harharo, tamqut ntioso

inscitia, ut epiloijiim

ex

amanuen-

dieiisrs,
esset,

quare oidentur Ltosanotheca solet usurpari : etsi sancti Martyris corpus penessenon
simile

sium forte

illum omittenduin

judicaverim.

quid in

toco,

uhisavguinem fuderat,
curia of-

}H
1

reigestm

memoriam
qui

posuisse.
wi episcopali ejus

\dest, opinor,

ficiojudicisfuerat functus.

in

Sigebertus
scatens

in

Vita

e.r

fama addit, corpns

VITA SECUNDA

ejns,

tfosaffl

n (n

oermibus, ob intolerabilein fottorem projectum fuisse. codice nostro de Dodovis sociorum pcrna

paulo latius agitur; et post istas roces, fundilus manet vallatus, stilo barbaro ita legitur : Alii a
da-monilnis

Auctore Stcphano episcopo Leodicnsi

vexaii

ululanies
Sancti

et

diversa genera

vocum
danles
<\u

hejulantes,
el

Domini nomen foimiopera et deformiseoniremi-

Ex

vetusto

codice nostro P.

Ms.

16,

collato

clamantes, perversa
,

sima
srii

facientes

quem

humana natura
operala
in
*

cum

editione Chapeavilli.

audire, quanta et qualia pessimaet turpissima

'

operal

atque

crudelissima

sunl

demones

in
,

corporilms eoriitn
el

usque

linem

vilse

ipsorum

sic

producli fnnestis * pro merilis solvunturah

oui.i
et

PROLOGUS

inferis.

de infeliee

etiam amplius de his miserrimis, et amarissima eorum morle narrare

,

quae gcsta sunt, queamus, quia si per singula dies ante eorum detrimenta enotare voluerimus i|ii;nii sermo cessabit. Nam in modicum lempus
,
'

D ommo
Stephanus

lleriinanno

patri

Hermianno

arcnipraBsuli

archiejriscopo

humilis

Xungrorum

episcopus

CulanUnrt

Cum
ac,
si

colidie

Tisionem re

post

visione

relata * de

multitutline

ostium

qui

iiiuii

cum Doiione domeslico

faerunl
,

ad necem
infra

S.

Lnndiberti

differl

aliorum explorari concertetur aciio, quid reprehensibile infuerit, maculare non probrosa inlentio, detergenda penitus difmerito culpata contagio, per

pauci

ex

eis

annum remanserunt.

finitur

quam

et bla-

Nam
C
uMrtwtaia
\\\l

el ipsi

et

absque memoria, propter

*

pro nihilo reputali, manenles sine sensu exemplum amarissimaj

eis

sphemantium jam cessei cachinnalis derisio. Nam nobiscum agentibus feslum sancti a quibusdam
Lamberti, qui
tia

viia.*

fuii

concessa ad

tempus.

MarlyrChritriumphat
in
*

literaria

videbanlur sibimet

scien-

sti

sauctus
(

in
,

perpetuum
posl
,

coronatus,
vicloriae

eiim

hristo

AlmthaSanctis.

ri-fi-pins

palmam euillas eum

sinu
secula

cunctis a

non minimum sumus despectuosis risunm injuriis lacessiti, quandoquidem iniscorum apud haud quaquam cato eloquio edita legebalur
prsediti,

o In

Commevtario vum. {89

et

et

sequeniibus re-

atque nulla proqos preefati Patris Vita et Passio, cantabatur modulatio. Abhinc sapria Officiorum

eitavimus

grapko
anno. ..

historiam hujus transtaiionis ex bio~ familiari S. Huberti, ubi dicitur, huic

precamine rogatus, rrequenti fratrum nosirorum snsciextiti coaclus, ea omnia sa;pissimis vicibus
,.

ordinationis ejus duodecimo per crrbras revelationes i<l ipsum imperatum juisse. Vide dicta
ibidem.
P

pere

innovanda

proprii

mi|irnsione
a

sensus, nopropellendam
>ds

omnibus.

lamque hujusmodi UUs vero

infamia!

nobis

super

hoc mull

argu-

In Vita S. Huherti

Sanctus in
la

capiuni-

apud Surium legitur hic quodam prmdio suo Nuvella ret Nivelpisdum operam dedisse : hunc iocum
,

plurimorum simimeniaiiiilms, et agendum quam animum revocans, restiti " slipulanlibus litudine mom quod monerent an bonum
1

, i

mente

idqne, affixus, idque,

ffui

longt alius est a Nivella Brabantia oppido,

it-

nroeera foret. procera

stus.

lia-silatiune

intra inemel

'

ipsum rssr arhttror, qui in tabula Episcopatus leodievsis per Nicolaum Yisschcr ad siuistram

cautam,
'

mo

2 Eccc
glot.os late

landem anguis
sinualus

svlo-ismieus

per flMOS

dumque

aos&ripam non
ctrnsi ctvitate

toto milliari

Germanico a
,

Traje-

linguisque trisulcis

sqnamea

versus Leodium sttus

volaiitr ^ws

Qhas Nyvcls.
.

infandendo merlumina m-, ,onlis colia tumidus. aslilil dialectonuntius^ michi sus, hujusmodi omne el atilfl,
,

wem Mosm ripa,

'

/" laudata tabula

eademque

votatur pagus Ilermael in fere distavtiaa Ny-

e , qua hic locus Trajecto abest. In cilata S. //"nit Vita dicitur hic hospttatus esse in rilla llan-

Omnc, num nullum malum; nulutile bonum Nullum bonum omne otilfl bonnm lum malum nullum bonum. tfrgo Creamalum nialum; omne
fatus
:

inquit,

bonnm
:

utile

tori

582
A

VITA SECUNDA
in suis

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

grenses dicti fuerunt.

STXPBANO

tori

Sanctis

lande celebralum,

celebranti

Po rro
9 et to.

FI'ISCOPO.

creaturaa in suis studiis utile

bonum. Quodque meexistendo

Commentarvam num.
d Chapeavillus
di

dc Stepkano

contuk

liorando

opiimum
:

malum
versat,

econlra,

nullum probatur quod absit, nam fors

relictum,

kabet

omnia
nul-

negligendo

amborum
ei

esse

prmteribo.

nnnuuas, ne annolata accumulem tm itoST* Poste rim

Ckapeavillum
est
;

omnia; verum

lum conlinet
credens, cernens,
quffi

bonum.
vera a

Tum equidem
falsis

veracius
<<

^e Apud
f

jugi

more

Musas deconi pla

solel esse se-

tepo .

aliquid

monitse ulilitatis consequi

multi
tenacilate

eo

malui gesliens,
boris' fruclu

quam

silentii, la-

Sic restitui ex laudata editione; nostro perperam legitur Notitiam.

nam i n

ra r
ta

carere negligens. generis consilium ma-

3 IIoc itaque deliberalivi

scriptionis

codex noster ,n versu mox kabet : Falsa ris; pro quibus ibidem est : Faisa sed

utlm
sed

^ *

exuri

gis

eligendo

pertractans,

suw

ezponit.

InVoco

non
quffl

Driades
prodant,

nymphas,
versus et

nec

clamito

Naides,

Carmina
dant,

comata

de-

CAPUT

I.

Nec peto Mercurium,

lingua,

sermone superverba,

bum,
discurrere

Qui pennala

feral

cilius discutere *

Sed verum Dominum

cunclorum supplico Redispendia sentit,

jussa

Nobiles Sancti natales

pneclara
,

instituiia

gem Omnia

episcopatus Trajectensis
qui Iribuit,

et

ex eo depuhio.

numquam
nil

Famine cuncta juvat,

dant,

prorsus

reiar-

Arce

poli

residet,

lerram,

pontumque guber-

nai

I gilur
sic

gloriosus

martyr Landcbertus,
dileclissimus
,

et aiter-

Quaique d
cludat.
Is

penelrat,

ceu

pugno cuncta rc-

no

Regi sacerdos

insigni

e\

prodilur:

sapia Trejeclensi vico extitit oriundus. Hicdenique

Paler

et

Proles, nec non et Spiritus almus,

Trinus,

puerulus apud parentes

et

Christianissimos

degens
sia-

Subsistens

sed

substans

creditur unus.

bon;e

indojis

esse

incipiens

primevam

Personas numerat

nam

subsistentia ternas,

tim

Esse lamen proprium numerat substantia nullum.

suam aMntulam, unda sacrl Baptismatis purificatam Chrislo Domino consecravit scque
, ,

Det peilihns lucerc meis,

*

ilet

liimina cordis,
.

totum adhuc,
hmlatiliiis

prout

novit

et

valuit, divinis vo-

ul. vmi.-i

tt

Yitam

cen-

Auxilium misero dignetur dederc verno * 4 Eniinvero neqne fastu superhia.' Iiiiiiens, neqnc quemquam patrum contemptu habens, quin-

mancipavit.
cjus
affines

Qua de
vita

re

caclesli

gratia
ul,

prseeunle,

unanimiter decrevere,
juvaretque

quem

pueritise annis

illustrabat sanctitatis,
perduila-

sunr

ipgius

immo

pr.clihaia'

uiiliiati

parere iibens,
accelerari

stilo

xnbjictt.

pollentioris

ingenii

eandem

prcomens.

auctoritas

erudiret

litteralis,

cens ad fastigium summse perfectionis. Hujus

Exinde musicae

artis ratione autentica

subnectuntur quibus or-

que

consilii

dispensalionc reperla

immo eam
viris

Dei

cum
nus

antiplionis responsoria

nova,

in

disponente

clementia

Puer

forma

conspicuus
traditur
insi-

dini Lectionuni series respondet

siln

tonorum, quoiein tan-

sensu

docihilissimus,

peritissimis

sequando extendi quitur numerus horum.

visu

erudiendus.

Ecclesiastica religione

admodum

Adhuc eliam animi

ti

exiat delectabile

gnitur, et caelesfium mysteriorum ignco amorepe-

Patroni iinmorari
Caulica quapropter

laude.

museo compta lepore

ac ejus gesta

Succinctim
QUffl
lo,

replicant,

renarrant.

omnia, pater, tuo sensui corrigenda commil-

infiammatur; tantoque celerius liberalium artium epolavit, quahto ardentius in araore Dei lotum se olim transfudil. Nec celanturei quaecumque obscura geruntur quoniam nulla ad
nitraliter
Iluciiia
,

discendum mora
quo numquam
veris
Mile

est

uhi Spiritus sanctus doctor

Notitia / veri,

fallere nosti,

adest.

Falsa sed ex

prosternere

cuncta moliris,
haberi.

rnstruclus

tandcm

divinis

dogmalibus,

Quaa

majora
in

debent,
tui

quam sensus
defensa
;
,

ubertim vigoratus monasticis sanctionibus

navit
genitoris.
ctiiin

a, desti-

m^
B

Quocirca
meffi

soliditate

pectoris

jam requiescat
siquidem
sin

domiim corde Puer bonae indolis regredi ad

vacillatio

mentis
tuse

viritim

Quod

sagaci

animo

concepil

aii

effe-

meretur, pedo
ul castiga

pastoralitatis

autem, se-

cretim

castigata* leni

virga tuae paternitatis.

aclionis usque perduxit. Tuuc benignuspacarissimum pignus excipiens amabiliter, Ur eum mcnte non mediocritor lellexit, spiritnali
ter,

ANNOTATA.
a In

transeendere aimos puerilhe.

Gaudebant ambo
de quo vide

Lantbertns
ex

honore patenWi
actibus almis.
totis

Et pater insignis Lantberti

insigni

codice

nostro Ms.,

Equidem
fieri

Puer strenuus, nitens

in virtutcm,

viribus vir
ibal
a<
*

Commentarium prmvium num.

minio

iO sequens titulus

perlecius, juxta Psalmograpbi vocem

notatus prmfixus est : Incipit proemium in Vita vel Passione alque responsoriis beati Lantberti
martyr.
b

prseparans se rov peragenda, quse incommutabilis Dei P ssecularia llen P per ipsum ante tempora
tidie

de virlute

^,

Herimannus

hic

(apud Ckapeavillum

Her-

navil

mannii8 legitur) fuit archiepiscopus Cotoniensis, de quo consule num. 9 Commcntarii.

c

opcra. Quamvis juvenis esset rum tamen grandevus probitate jactantiam

,

setate,
vi
i

bat,

pompam

srnculi viriliter conculcabat

,

iplldi|" iu

Stephanus fuitepiscopus Leodiensis; sed qnia

hahcrc
cajlo

[.otcial

episcopalis catkedra Tungrisprimo collocata fuit. atqite inde Trajectum, et Trajecto deniquc

thcsauros,

paiqicrihus erogabat uhi possideret eos,

b,

condaas
s lulus

cum

Leo-

diwn

feliciter transitorhs

vivere felicius inciperet

pontifex

man-

transiata,

Trajectenses

ac Leodienses epi-

suris.

scopi a primo sedis looo longo tempore etiam

Tun-

Eodem

tempore

agius

Teodarfoa,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
clarissimus
! taii

583
:

Christi

martyr toturus,
et

vir

sacer-

minimum
Lantberte,
quia,

cuncti

reverentia

plenus,

coram

divinis
in

con-

diuiius

iiims speci
s
i

sacerdos
vico

beatificandus,

memorato

velis,

illum Non nos A.Stpphano prolrahas, sed pro ccrto scias' kpiscupo. noli-, noster episcopus eris, el TreIta

dixerunt ad

luic

episcopalem administrahat dignitamemorabilis adulcscens Lantbertus no-

jectensium pastor vocaberis.

omni

clero excla-

mante,
ad

et sic

utroque
et

sexu

vociferante,

clamor vo-

MHtate
limus
ut

cluentissimus,

forma
in

corporis

eligantis-

ca-lum

tollilur,

mens

Laiuberli

tantis

commendatur,
pretiosus
et

aula

regia

educandus;
poliretur

cibus

moderatur.

Adquievil
prsesulalus,

eorum

pelitionibus,

yeiut

lapis,

multiplicibus

suscipiens

curam

arffumentis,

mcniis.

Tum

compelcns fieret caeleslil.us ornasane columha Chrisli sine felle

screret, quae
solet.
Ita

ceterarum

ne obcedientiam devirlutum comes esse aset

Dei dexlera
venerabilis

exallalus,
in

episcoporum
esl

omaritudinis,
hilis
slilis,

Lanlberlus videlicet alumnus laudasollerter adbaerens magisierio precfati anticoepit

benedictione
fascibus
stitutus.

consecratus,

Trejectensis ecclesiae

Lanlbertus

ponlifex

in-

illum

venerari

sicut

domiuum,

dili-

er0

quemadmodum patrem carissimum,

et

iu

11

Sortitus
studuit

denique

culmcn

religionis,

perpe- Episcopaltbu*
Vtrtutibui fUU
tjens,

juxta edictum Apostoli, ceu cunciis BClibus obseqni Domini. Enimvero ex tanti palris decebat Servum replebatnr propensius gratia, dilabatur
consorlio
locuptelius
licfie

tue
li

pietatis

augere opera, qui pontificaMactabat omni die holocauex

alieno

auctus

erat infula.
,

stum

Domino

non

pecore,

sed

ex

sapienlia,

augebalur

cotidie
tacito

merito*

proprio

corpore.

Nec vacabat a

Missarum solpassionis,

rum
tus
in

affluentia.
el

Quod isdem
foret,

aniistes

con-

lempniis, celebrans

memoriam
Libamen,

salutiferae

templans,

subtili

indagalione perscrulans, quanintellexit,

olTerensque

Dco

pro

quibus
plane
alloquio
,

reddituheiissi-

qualisque
ejus

ideoque toium se

amorem

transvexit; utpote in dileciumhe-

rum mus
sinuis

se
facie,
,

sciebal

rationem.

Erat

serenissimus

mente,

dulcis-

pmKKfcr
pre(Wi;cui
inltrftcl

redem el gratissimum successorem c. 8 Adeplus siquidem magni sacerdotis amorem moniia Scriplnrarum, ct edoclus admodum lenere
implebal
ta

conversatione
voluptatibus,

mansuetissimus
vivcns
diviliis

mortuus
gloria,
in

lerrenis

spirilualibus.
ei

ln

domo quippe

illius

verilas

eral
et

duplex

caritatis

praeceptum, diligens

to-

operibus ejus sequitas splendebat

Stabat praedicalionibus
assiduis,

juslitia.

In-

mente

Deum,
veluti
nichil

amplectensque
semetipsum.
devoveral in
Cfeleslihus
illi

proximum
puerilia
d,

in-

arjruens

delin-

tcro amore,
praesentia,

sicut

Parvi pendebat
aestlffiter-

qnentes

sermonibus

veritatis.

Lncrepabat
,

desides
recte

correptionibus

temperantissimis

obsecrans

m;ins
nse
se

pro

omnia, praeter qubd erat

mactabat, qni
ei

gradientes
elemosinis,

exborlationibus

paternis.

Exuberabat

salnlis
in

graiia.

animo inhiabat, sesingulare

impiis

coruscabat

miraciilis,

quosque

monever-

holocausium
facius

bat doctrinis,

informabat exemplis.
scribi,

desiderium
inlerfeclus,

erat.

Postquam vero ab

Nec
Quae

stilo

nec

fas

est

promere

palmam
e,

bealitudinis sanctus

percepit

bis,

Teodardus
pastore

fidelis
,

Trejectensium

caierva,

pio

bona Vir strenuus,

tus,

divino

munere
factis.

fre-

viduata

ccepit

velicmenter

perquirere

alium similem
s ubrogare.

sanctilate,

quem

in

ejus loco posset

diligenter

Edocuit verbis,
12 Sed
labro
bra,

ostendit

deniqne
sub

Diu

quaesitis,

scrulatisque

qnia

minime poterat
imposita,
latitare

lnct-rna,

cande-

a ChikUrieo

omnibus, sanclior
ilaque

ncmo

invenlus Laniberto. Ilunc

sanclimoniee,
illustra-

caelilus

modii

ditalum

honoribus

ctrpit

inter

suos

praecipuus

haberi,

umquem
dispo-

rtge honoratur
;

tum commerciis parsimonise, Spirilus

gregala
magistri
9
wniiniu

sancli

prae-

talibus

inditiis

Chrislus

Dominus
ad

mundo

eunte clemenlia, plebs Trejeclensium pariler

conloco

suit manifestari.
tatis

Iuterea longe laleque cjus sanctipervenit

notitiam
re-

episcopum

fieri

elegit

et

in

diffusa

opmione,
qui co

succedere acclamavit.

gis

Childerici,

Regalis

quoque

celsitudo
ejns

ac

palalinorum
cognita,
il-

sceptrum
pastor

obtinebat

tempore inter Prancigenas quod Lantbertus regni f,

procerum
(u

muliiiudo,

opinione

lam

in

8olio

pontificali

sine

mora conslituerunt
cmni
a

Trejectensis in famulatu summi Creatoris supereminens haberelur mortalibus cunecclesisa

ctis.

yiieajiofu

hajtcltnsi,

soblimari.
fertus,

At Vir mansuelus,
in

bonilale

refun-

Unde faclum
ejus
amicitiae,
et

est,

ut

cum summo honore

princeps
amabilis
in

et

humililalis

gradibus

Christo

veneraretur a rege,
ret
palatio,
IIIius

primumque gradum vendicaextans

alTabilis
iu

datus,
tis

indignnm se mysleriis sacerdotalibus, mulprosecutiqnibus.

lionor
est

denegavit
mei,

Giandis

inquit

regni
silio.

ponlifex

regali con-

gravepondus islius est honoris. Indignum me fore pronunlio; suscipere, quod vultis, nequeo; vires michi non subpetunl sanctitatis opera non praesto asfratres

pontificalis; sed

providentia

opliinaliim
reipublicae
et

dirigebantUT
tractabantnr
qui
tanti

gesta,
utilia!

ipsius

prudentia
rex

Magnificabilis

exercitus,

Sacerdotis

parebant jussionibusl

sunt;

vitae

innocenlis regulam
:

me

tenere ncqua-

quam cognosco
feciiludinis

ideo gubernaculum ecclesiasticaa accipere diflido. Contra isiiujmodi ex-

Quamvis AlUimen rum

EITudit

multa Deo servirent, crimine victo, hortator scelenim per corda malo-

cusaiionis

molimina
inlulit

Trejeclensium

caterva

hujus

virus,

gaudens

in

pejus

ahire

fesponsionis

verba
pielate

Prosapia pollcs,

meritorum lumine

fulges,

Moribus ornaris,

coruscus haleris,

adire. Omne gcnus hominum, Cffilos ne possil quo occiso, odia, excitavil jur13 Quapropler commovil Itttur iA firmamenr p< ecciesun pacem, posuil turbavit eptscopntu ia

Omnibus excellis; ideo nos undique pasces. <0 Hinc vulgari more freroentes, slrepitnque

tum
corda

regni

formidinem.

Rabie
nl

crudebtatis

adeo

hominum

accendit,

non

viderent

csv Hoc

populari
'//ii-iiio'

super

eum

irruentes,

dixerunt

simul

omnes

celeber,

Lantbertus civis noster, operum plenituoportei, ut fiat episcopus noster

:

neqne recordarentur Uaque veneno per membra

lum,
pe.
o,

Dei

judiCiorum.

diaboh

f""
ChiL-

princeps

regm

interficilur

videlicel

sic

voluntas est Dei, sic principes slaluunl regni. Hlum omnis elegit clerus, universns acclamal poPulus.

dericus rex
dU
et

gloriosus.

Mox
Dei

etenim

invidia

pon-

odium adversns
IJinr

faroulnm

commovil
ac

sed Vir bumillimus cum pleniler adbuc jon adquiesceret petitionibus, allius commoli, et divina inspiratione accensi, a maximo usque ad

his

Lan.bertum.

hosdli rabifl

magis

magw

te ;

nequiter exardescevo^sante et invidia diaboli sacerdos Chrisli inclitus debitl Lantbertus

hono-

584
a.

VITA SECUNDA
privatur
vir

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTl

nepraj-

stkprano

bonoris
catfaedra
fes
!

dignitatibus
ejicitur

ac

de

poniificali

episcopo.

cadebs
interiit

sine causa.

Pro

Regalis

sublimitas,

pravorum

valuit

iniqnitas,

sacerdolahs confusa est sanctitas,

est

devotum, et auare ., Ouis nos ab insidiis taebitur '" bH Doum pro s? Quis rnv.ad.ent nos lP" paces. .iji,,,,-,?
.

gregem

B&"n ^' Quu

,,,,,.

'''Wlaj
" os
fe-

justitia'

profanata

sequilas g.

'

rocissimi
erit,

hostes.

Heul cogor scriptis drpromere rem verilatro tatis. Tunc sh.ulh-sI nrn Trejrclensis ecclesiac etintrudilur Fammundus. Faramundus k invasit inepte. Praesulalus nempe h curam ad seculi miserrimus rapuit pompam, non ad perennis vitse palmam. Etenim usurpavit episcopium, invasit domininm aniraarum exlitit latro, ecclesias publicus praedo. Temeravil Sacramenta Dominici Corporis, commaculavit apicem canonicaa reclitudinis violavit sanctuarium,
, ,

Nemo
Tu

eiit

qnj

qui V

reimai. renuat,

debilmm
spens,
,(

defcnsor

inTd^V^S ?**
cousolator
'"
|,r -

stabilit'a 8

tmtm
o,i

pauperum

"--

viduarum
lilii

receptor.

"""'

Te'cu*

ttdJE"

tecum omnes moriemur. Si superbi

et

i,

Belial

mus

persequuntur, no

et

veneramur

jj** u
'

mmv
dlll

>

iSi-

profanavit
rautavit
vavil

sacerdotium,
,

confudit

religionem,

ira-

Tanc Pater

evictus,

ordinem

,ac,i,i s

perdidit

innocenliam,
debellavit,

capli-

,.

^ *
ae
8 ervite
,

naluram.

^Equilatem

justitiam

Pro re pauca loquar

exhorruit,

benedictionem
adquirere

Iedictionem

habere contempsit, manon timuit, nullura faciscelus

Non

pastor deerit UD,,in

vobis,

non cura

maDd0r

nus execravit,
Monslravit
tione
ail

nullum
ot

intactum

reliquit.

raoue,r
(ilii

verbo

opere

qua mentis

inten-

A
salutis
ei

karissimi, et

regimen introductus
quid doli

fuisset ecclesia,

Plu-

Dommo
more:

oves Pastoris summi,

et

t.more,
a

ra referre pudet,

exullate
et
facite

magister egisset.

,,

Decinate

malo,

ent vob.s

bonum;
esi

ANNOTATA.
a

fortissi.nus adjutov,

qui

De

sanctionibus

seu

disciplinis

monasticis

verum Sigebertus et Nicolaus iii Vitis dandis ipsum sub disciplina S. Landoaldi vilam monasticm similem duxisse affirmant.
b Neque de kac in pauperes liberali misericordia nifniiiul liottrsrltalrus.
c S.

nikil habet

Godeschalcus ;

missor, neque sinet perire, quos rederait passione Jesus Christus Dominus, qui esl in cula benedictus. Post haec sacras

verus

2
s,

i
B

m
Qoiipse

manus

altollens

et
et

oculos

ad

cadum

dirigens,

benedixil

rlero

populo, consignans eos Chrisli signaculo hus eliam dulciter omnibus

exosculalis,

Domnus cum
naslerium

paucis

comilibus

idam moolira

[fctiit,

quod Stabulaus
prajsertim

vocabu.

lum

accepit.
a

Ibi

Lambertum sub Theodardi dtsciplina plupro/ecisse,

Vir

memorabilis,
gregis,

sequestratus
senatoribns
est

rimum
Vita,

custodia
infra

guam

etiam tradit Godesckalcus consule num. 3.

m
an

Dominici

cum

cceli

curiam terreni
disciplina

tonvereatus

paradisi.

d Nescio,

an

hic

stricti

nominis

rotum,

propositum sancti Pueri indicare voluerit.

e

17

Sub

regulari

illic

monachorum
esse

aWiiuir
nacAoi
li-

Adi
f

Probabilius anno 669, die Septembris. Vitam primam et Annotata ad eam cap. i. Childericus u ejus nomimis, tum
obtinebat.

vivebai
inler

caterva,
,

quorum
plurimarum

conversationem
virtutum

ccelestia

KIU.

prodebaut

Austrasim

regnum g De

testimonia. [nter quos venit sed primus extitit sanctitale,

novissimus ordine,

postremus

mimcro,

praripuus
nasterii ut
tres

Childerici cmde,

regni perturbatione,
repta tyrannide,

qumqueeam secutasunt, Ebroini Majoris-domus arsanctique Lamberti expulsione

devotionis

siralio.

Hunc

patrea

mo-

carissimum palrem recolebant; illi frauniversi assurgebanl ceu domino et patri,

,

consule
h
io

Commentarium prmtium 5. De kov etiam egimus in eodem mox lauda-

Quem
amabiHs
nobio
illi
,

Deus
eral.

gratia

perfuderat,
pra-laln

omnibus

bonis

Interea in
toiis

cnmniofaiis

wIn-

S.

famulabatur
cui se

nisibus

Deo,
tanto

sitieas

placere,

templum spoponderat
orationibus
pastorali
,

esse.

cumbebat

creberrimis

siqai-

dem
fuerai

liberius,

quanto a

cura quautisper

CAPUT

alienatus.

II

latos exhibuit,

Quantam humiiitatem ei'ga pr quantam benigailalem apud omaes

tfl

lenuit

potest

Nullus verbo explicare, nullus calamo compreheudere. Frugalitatem namque

Sccessus in
nio acta
:

monasterium,
ejectio

et

vita

eo laudari
ibi

septenin

non

est necesse,

quam

sic

mirabiliter

exercuit,

ut

ipsa

macies
i,i

corporis illum

Domino
fore

Favamundi, Sanctique

comprObaret
suavitatis.

cnnciis

odorem

acceplum

sedem suam

restitutto.

.ift.i'-

joth*

Verum quid ad
,

cumulum

suae

perfecjio,

jjjj,^
,

nis

pietas

voluii

ostendere
,

Omnipolenlis
preesenti

'"'^

.,,

.<

A
Sanetus inter rens
gregis sui

breviter

commcniurandiim
est

tamen

ser-

Lantbertus
cuncla,

mone non
Christi

transeundum.
simul

Cuiusdam

ergo oo,n

athleta
liquit
ei,

praesulatus

planctus

mendans curam
le,

clementer fesceptrum, com,

ctis

silentio,

dum

cum

fralribus quiescei el
ul

ovium

dormitorio, clam de lectulo vuliui surgere,

lixis

pro-

qui

lavil

baptisma-

redemii Sanguine. milissimus conviciorum

,

ac

numquam
Populus
connn.uis

ad

iracundiam

discederet Vir injuriis addictns et labefactus, omnis'eum

Cumque

orationibus possel insistere

altenlius.

Cumque
eorum

suis alterum ex a

coturnis acciperet,
est,

aiicriini

manu lapsum

feriensque

soli

pai

iincnlitMi,

lamentabatur,

quieti fratrum incussit sonilum. Ai pater cnjnobii

e>

eum prosequendo

omnis clerus lugebat et gementes, dicebant Cui 'nos

:

pergefactus, ethujus archani

reprehensibili audacia

ignarus,

di\ii

'

'"i u>

m,

Paslor Wgilantissime, Sacerdos BancUssime?

hmc modo

contigii

oegug6

cui

nos

dese^

Quam ob rem

relinquis

tia, uostrum moreni expleat, crucem protinusaae*J obcedienw et quo.l deliquit negligenter, diluat

Tunc

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS,

palientUsimus speflrLantberlns sacerdos animo UBtissimus, jussionem pralae
,
'..

bto

ter

dixit

amabilis
;

Qumso

patres

ne turbeimpetus.

mmi
Afluit

a.

stemhko

dintius
niiln

haud

me

terruit

frigoris

ipiscopo.

en ,issime
.

complevil
,

et

ad
Nil
,

crucem,
detulil

sicut

Protector

vitae

meae, custodiens
exaudiens sua
illi
i

me

victinwm

properavit.

Timmane
5

nisi repeilendum frigus quo indutus erat cilicinm. anum, nox illa vehemcntissimi 49 Et quidem
,

secum tanlummoalgo-

in necessitatfe

Iribulatione, el

misenitinne.
et

Propler

ijuotl

gralias

repnulitt',

ejus

nomen

benedicite.

Hinc

pias

manus
,

caelo
:

intnlit

fratrumque ,t,,,smbaineo
et

lD
u hrfl"l"
r -

nl

asperrima,
plane

nc

nivali

glucie

frigidis-

benedicens collcgio
plens

dixii
,

vutt

ima
datus

Ardebal
Stante

interius
frijruris

(lamma

Paracliti

Deus omnipotens
Qui
caelum
terras

cslesfia

lumine
dicione

comguber-

rf/u,( '

Spirilus:

iccirco extrrius

cnmhMN^sit rruHoslia
suflra

vero
sui

illic

sanctas Triuilalis

pontum

eTTnfaligabiliter

SalvaLoris

exorante
,

nas

gjBlom
gitms

ii

veraciter

credimus
el

ejus

tn
le

Ut

sint

cunctu
,

tnis

in

tempore snbdita
per

votis

patuil

precibus

ad

supernosiisi

Hos, exposco
Protege ab

tuos benedic

lecula

servos.

oervenil
(l

auditus.
ei

Ergo cum
proferret

iltud
:

Davidicum men

insidiis,
,

serva virtutibus almis,

cseli

ganeret,
e
|

nre

appaVebo
est

ante
ul

faciem

tuam

Quando veniam, Domine

,

Donec te videanl ei Te trihuente Deus

,

regna

prehendant
et

qui

nunc

semper

in

actiim
solito

calitus,

gallorum cantas auJiretur

fratres devoti,
ut

a?vum
Tn
Igitnr
triplici

citius.

Surrexerunt ilaque

virlute tni benedictus haberis.

,

vigilias

more sollempni. Denique orexierunt omnes de ompetenter peracto acio C quo ganctuario, gestientes domi ignem accendere, validissimo rrigore; quem nimia avieiuerenlur et, ut opportunum erat, unambientes lllh
ceicbrarent
,
,

omnibus respondentibus
senes

Amen,

sic

faciat

Deus; cognoveruni
immodicis
raa
set

prasmiomm

Lantbertum
illi

quod muneribus sanctum subliDominns. Deinde officia caet posl certamen patrem volentes refice- ^
, ,

cum

juniorihus,

,i

ritatis

cupientes impertire
iuiiani ..-Mtnutit
illj

toe
X
i i ,

cirenmilantes

abbas,

dura

astantes

inspe-

iuinirnihilr
re
.

Lantbertum
1 1 1 . : i :

deesse

cognovit.

Percunctalus
responqui cru-

balneum
enra

parare

studuerunt

el

vestibus

ali 0S

essel

venerabilis Sacerdos,
illi,

nitidis

circnradederunt. Sic rorlissimus ChriDei

\thleta
post

suui

esl

fratribus

quod

ipse foret,

ticola fi paiieniissimus

oboedien-

cem adire judicalus fuisset.

20
a&to*. errore

tiam
in

honoratur, post tropheum sublimalur, non,

possibilitas.

Ail

h;ee

al)biis
,

kMignus

stuporem
a

con-

iit

promeruit lolerantise sinceritas, sed,ul potuit

Inter

versus, suspirans

iusoqne truhcns

peclore vo-

nTortalium

hujnscemodi rairacuChrisli
in

tuo ojmio,

cem

inquit
I

lorum insignia degebal Lantberlns

infelix
,

victima,

Heu

nimis
pit ?

qua
,

te

dementia

coe-

esstans cotidie sacerdos

vita
is

ei

hostia

otlorem sua,

accepta

crucifixus
a

bnic

mundo
ah

viv,ens

tnnocentem
libus pruinis

damnare

nefas

Sacerdotem
aslantibus
poscite

glacia-

Redemptori suo; dejectus

allectus
a ir
,

pestiferis

hominibus,
episcopio,
a

deslinare facinus esl execrabile.

;

supernis

civibus,

pnlsus
;

Sic
Ite

mcerens dixit
ite,

post
,

hsec

inflt

ascitus

seternitatis

collegio

fugatus

cura
Farns-m-

fratres,

rogo
ut

celeriter,

Patrem

ovinm
23
sis,

invitatus ad
infelix

cajli

palatiura.
Ejecto

nostram
Al
illi

humiliter,

ad
,

nos
et

veniat fcstinanter.

Inlerea

pervasor ecclesia? TrejectenQtius iniquitatis,

falso

quod jussum erat, perferenles, repererunt mansuetissimum Sacerdo tem ui rrigore el nuditate mirabililer Domino
cursira

properantes

Faramnndus

videlicet

titiuto,

nuncupatus pastor ovium, appeliandus merito ansuis exigentibus culpis plugelus lenebrarnm
,

rhr.U Pippino

psallentem

Cor contritum

et

humiliatum,

Deus,

rfmorum criminatus
pontiRcali
cia.

conviciis
el
:ih

expulsus
ejeclus

est

non spernas, sed

viiniis

ad

tin

benigne sacrificium nostrs seraccipias, ut aediQcentur muri Hierusaiem qnod est nominis gloriam et honorem
,

cathedra,

eadem

provin-

benedictum
siiiius
riiiin

in

secula.

Praeterea
,

cum

conslantis-

Confessor

Domini

et

acceptabile

sacraintenfratres,

Septem quippe annis praifuit ibi solnm nominulla tamen die actionis profuit opere. Digne a fldelibus in lerra esl persecutns, qui ma Deo erat contrarius. Dilaniatus autem graviter
ne
,

Spiritus sancti,
'in

ad sequentia Psalterii
implorantes
Pater
et

populns
tus,

et

clementer
lotis

i>'-i

mUeratione
quaerere,
el

libera-

cordis dirigeret sui, astilerunl missi

coeperunt

viribus

muIU-

pro

reliqnis

veniam

hoc

ex

praecepto abbalis nuntianles.

2i
"'"'

\iiii;is

dutcissime

obsecral

quo
ubi

pUcibus argumentis slatuftre, qualiter pontiflcem egregium ac patrem modeslum mererentur reciPipinus monarere Lantbertum. III" tempore
p
<( principatum gerebat populi e. chiam regni armis strenuus, el divinffi religi mis cultor pra> vir mansuetndicipuus. Hic It. Lantberti percunctata
.

nvotat.

"i

fratres
,

quantotius

abeas.

Quorum verba non

properavil
,

renuil
c

sed

cum

eis

ad

domum
.

cta.

monachorum turba inedicibili caumate c erat coainenarrabilitpso domus intrante limina el

reflagrante

,,,'
,

et

admodum

cogniia

sanctitate

misil
/,

lega-

ter

ejus

facie

beatissima
S.

abbas cum
allocuti

tos

ad

monasterium
deposcerenl

superius

pra^Iibatum
.

qui

omni Christicolarura
Ins est

turmaad
[gnosce
luis
,

Lantberti prostratalibus

veatigia.
:

Quem

actutum
nobis,
el

disanclum gnaretur venire ad regem, snique priesulatus re-

Lanlberlum

quatinus

sunl
hilis,

sermonibus
ignosce

Pater venerarepules,

cipere dignitatem.

fratribus

ne

snp-

Pliciler

egimus.

Qagiiamus, quod contra te Uiserere precantibus, dans

hoc

sic insipienler

iudulgentiam

Venientes itli, qui a rege Uwmui snnl allocuLantbertum sacerdotem bnjuscei omnisque popnlus b icrai re^ pater Te tj

U
.

missi,

sua

sedi rt*ti-

tuitur

li

petentibus.
A, l

Aarital

ut a

sterio

exea
',

r
.

jem,
el

i:

''"<
i

'i

quaa

responsum
karissimi
.

paucis

;t

reddidit

dudum non
Domini
.

Bponte deliquisli incepisU,

recipias,

opus

c. iloroli-

quistl

Heros.:

ul

perficias.
ita

Ne,
tls

deprecor,

ne,
.

deprecor,
velocius,

dica-

TumSenior g
Fateor
pascere
Diiui

pro re lammis
ul decuii
vixi
:

fttnr oborli

Domini
Qo

surgite

obleslor
:

meis

rexi,

non

non

nt

debui
e

indutgete

excessibus

nil

HquUli, quod valeam donare WevaUs, el oppido anxiatis ltus

,

adversum me Quibus vobis.

et bilaris

ullerius

non

sum rdoneus
qui
i

am-

Pa-

non Subjuuxere vin

concnpisco,

dicentea biec

'' "" Ml eo Semon

:

Te,

Septcinbris

Tomus

V.

586

VITA SECUNDA
te
, ,

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

Te, virorum nobilissime,

EPISCOPO.

sime

pcr

caritatem

Dei deprecamur,
,

sacerdotum sanctisper amo-

nobiscum venias, ul rem proximi obtestamur regimenque liiarnm oviurn dignanter recipias. Aliius cccc gemens responsum hoc reddidit Heros : Refuinre fratres quod dicitis, non audco regis edielum contempnere non deheo; pro, ,
,

CAPUT

III,

xirnorum

neeessilalibus
;

subvenire

cupio.

Vo:

Sancti

episcopales
:

virtutes

bisrum
polens

ire
est

non dilleram (]iiod junetis, incipiam Dens perlieere ct ad linem certum

,

diau**i,

lustrata

Taxandri ad Christum
corporis translatio

add^

usque perducere. 25 Hinc erpo

martyrtum:
beatissimos
confessor

Lantberexrc-

et sqntltura

prodigiis clara.

ewn tummo omniwn gaudia.

lus,

felix

commercium aggressus, mullimoda

ai!

;imin;iIionc probalUS,

propriam sedern
,

est

versus
patientia
fice
illo

Sic

Exul

sacratissimus

ac

inenarrabili

plenissimus,
,

gregem suum
iu

recepit,

magni-

ublimatus
,

namque
ccepit

iterum

ad

jnotexit

et
,

indefesse
exultalio

custodivit.

Quanta

num

episcopale

lanlis

sanclitatihus

chornscare

regrediente
,

universo efferbuerit
potest

quantis

Dei

Pontificem

populo

quis

perilissimorum
referenles

comprehenindivi-

dere scripto?
duce
Trinilali

Exullabant caelorum

cives,

de illius venias,
vigor
et

sinccriias el
ct

constat decuisse. in con leais plenitudom ore

ipsim
ejos
lia-

lenilutis

pulchriludo;
in

consilio

immensas
terra
,

pneconiorum

sapieniia;
in

actibus suis ajquitas-et

ipsius
innocentia

laudes.
in

Gaudebat omnis
tanium voce
nos,
oriens

jubilans

Domino
et di-

bundantia;
casliias;
iu

conversatione
ejus

et

la-lilia.

Plaiidehanl universi in excelsis,

excelsa,

hahiiu

gloria et

honeslas.

Erat

cebant non

quantum menie
Dornino
;

devola

Agamus gratiarum
Dominus
nostri
el

acliones
;

vi-

nimiriim fide constantissimus, spe Qrmissimus caritate integerrimus, insignitus prudenlia, praedinjs

sitavit eriim

ex alto

buit
et

nobis

Pastcrem

qnoniam rehinoslrum, Patrem

temperantia
pletalus,
ris, rat
iia

fnilitmjine

rohoraius,

juslilia

Iocq-

bonorum
et

operum

exhibitione

singula-

Cusiodem
Sic res

vigilantissimum.
,

doetrina
illum
el

viilutilnis

admirabilis.

Exornavemeriiis,

populi

pariter <'ites el egeni,

pietas eeterni

Patris, sicut
a,

vitse

Psallebanl alacres, resonabant undique laudes.

Ila

prodigiorum

miraculis
,

Personas potenad niornm

elc-

Miles

emerilus, Vir

permaxima

tribulatione

tium non respieiebat

sed potius

purgatus,
tur,
et
ft.

digne ovium suarum vocibus attolliin caihedra Trcjeclensium decenter relo-

gantiam intendebat.
bat illurn
faeius
oi.it

Quem

religiosius vivere

scie-

eniineiilius
,

honorabat.

Omnibus omnia
ejus oniabanImmili,
drif jrattu
l

catur

27 Intra

omnes [ucrifaceret. domus septa numquam

iii

dilfwmi

U-

ANNOTATA.
a Z)uo8 tantum ejus $eu discipulos seu famulos
ipsiim

tur

sedilia

b,

sed

volvebat

in

memoria

qme
admonasteriumStabulensecomitatosfuisse,

possessurus erat in vita perenni. Vestimea:

torum tegumenla non adco induebat prcciosa primus ei amieliis saCCUS erat cilicinus. Slmlrliat
corpus humiliare in
tari

testatur Godeschalcus supra

terea

Vita

num.

0.

Prm-

terris,

qualinus

anima

exal-

Trajectensium in sancti Prmsulis sui discessu, et kujut ad illos sermone rcfert, etsi a vcro non "hhorreant, ab ipso tamen Stephano aut excogitata aut amplificata, et pro
<!<

qum Stepkanus hic

mereretur in cselis. Lustrabat rillas ac oppida, sihi a Christo commissa, sciens repperire
tes. llis

bomincs, quos facerct aUerme ha-redilalis equidem sollicitudinibus serviens,

esuriem indeficienter habcns,
erroribus
spureiliis

consorel

hanc
est

suo ingenio exposita videntur.

b
c
l

justitisa
I,

ingressns

ide dicta u<l caput wjy.i.

Vitm

ad

lit. o.

Texandriamc, paganorum
idolorurn

deditam,^
cun

Vox Grmca

Latinc aestus est; ideoque

profanalam.

Ergo

W
f.eUi" !n

Stepkanus, qui propter inlensum frigus monachos ad kypocaustum congregatos indicare voluit, ea male usus fuisse dieendus est; nisi locum illum oekementi igne mstuasse voluerit dicere. Chapemnllus hahet niedicabili caumate, atque ita sensus cst integer.

facundissimo
disserere,

sei-mone
"

fidem Calholicam

ccepissel

pagenses

ejusdem

provintiae
veritatis

,m

convenei-e, volenles Praedicatoi rrn

unam-

miter discerpere, et

ludibm post contumeliarum

ad ignomiuios;e
ira
et

niorlis

destinare

tormenta.

Qnos

sa>\itia

tVendwiies,

spirilu baet diabolico

d
e

/</

cst,

accusationibus.

chanles,
el fnrtis

confcssor

Domini

Lantherius mtrepiaus
e eslis sensus

Pippimrs cognomento Heristallus, </ni hic rfcsignainr, numquam rex aut monarcha Francorum

isliu-modi allocutus cst verlus.

viri

28
timiis

fratres,
,

quoniam
,

Major-domus, primum Austrasim, deinde totttts monarchim; sic tamem, ut prmter titulum nihil tpsi retjia- potestatit deesset; unde et rex a nonnullis appellatus cst, uic autemper prolepsin monarchiam regni tonussr seu ut Major-domus admimstrasse dicilur; cum Austrasia; tantummodo Majoralupalatii fungeretur, quando S.Lnmbertum in suam sedem restUuit.AdiCommentarium |fi.
jutt. sed
.-

rapaces
divero
d.

audite
.

qIU8es0j

pacienter,

ei

illii

quse

vohis

animis

ationabiliter
lll

inflgi
,

vestris

Omnipotens
et

Deus, Pater
solus

-"" ,l!
i
[

jus ego

sum servus, quique

habel

)nK)1

talitatem,

f Stabuletum & ilicn, ubi tnter monachos monasttram vitam detjebat. g Senior apud medii mvi scriptores honoris titu-

unum de se sun quod fecit omnia ex nicbilo, qu33 nativitatem, e mundo. Quam sine inilio mie e finegenerationemadmirari spiriluah corpmah nequiiqi sumus, sed intueri visu posl
lemns.
est.

lucem habitat inaccessibiiem Verfiu^ i^ genuit sine tempore

,

^^
^
'

Nec

Pater anterior, nec

Natus

lus est.

et

dominum
circa

significat, llic de S.

Lamber-

Nam

ex his

dualuis personis,

sed un
procedil
1

inii-

spr>;
ei

to dicitur.

vidua

limc

annum

tWi vel 682

% 6.

contigisse

ritus

sanctus

et incomprehensibili essentia et Filio simili,

lati

Patri

ostendimus in Commcutario

consubslanlialis

Ba3( iudiscreta Deilaie.

nis

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

ls " Cfi

587
Uomini
,

Trinitas el in

essentia nna

el

coajqualis Divini-

qnnnto
riliam
el

patienlius,

oves

eorom sn- ft.armuHo

cltente*
ei

..wiuuani
conl pegil
i cUI

ex

nichilo

creavil

universum

or-

perferebant.
qui eranl
zelo

Quocirca

Pontiflds

"imom.

ex

limo terra

pnmum hommem;

cognati,

prosapia nobilissimi,

re-

dormienii
-,
,

costam abstulil,
,.v

forniavii

1 ui

eorum
,

el de ea mulierem immaculata sobole apo-

bus ditissimi,

doloris

acconduntor,
et
,

afllietio-

ne snbjectormn
sequi

insliganlur,

ut maleficos

per.

,,,iin.
'

sarcirenlurangelorum
i

r.i.me.

dehoant

eo

i-

-anle

communi
fratrum

consilio

',,,

q u0S
ligno

onl"ni
td

n paradiso deliciarum posuit, et ex comedere jussit, tantumque a ligno

,

deliberant. N
via

am
et

snpradictorum
in
,

proter-

crescente,

malttia

perdurante,

vmn

g<

cjentitB

obffldientiam
.

ul per boni et mali abstinere mandavil sine carnia morte ad caeleslem ange-

nere famosissimos

armis
pigull

conspicnos, ab inchoa-

toopere nequaquam*

animum

revocare.

'afeuutai

palrian]

qnandoque
caritatis

potuissenl

transire,

si

aslringerent
Creatori

vinculo
dolor!
est

per oboedientiam
invidia

33 Quid plurn? lllns In-lln ohpfliminl, utros- nequaquam 1'hnitur ; que mortis piaculo indiderunt. Quibus ita in1 1

suo.

Sed

pro

serpentis,

teremptis,
infelix
allinis,
,

ei

in
,

inferni

baratrum demersh, Dodo

fuerant
,

hinc Dod

nris armati

Domo

cupidilalum
morti

illectus

illecebrif,

sicqne

eorum

qni

mntlati

proximus
lam

per hoc

Nec soius

meritam

obnoxius, Q paradiso esl ejectus. prtesumptor senseral iram

;

hereditatem

infandi

Buscepit criminis.Per
sal

secutionis
furoris
lis

quippe

successionem ad

sn

generis soi traxil propaginem, el 8edseC um omnem facinoris invexil acerbitalem. Hinc |M m ortiferi

immandati-m, nnn tamen ad

[ncolumilalem.
II u-

sua-

utilita-

recepit

iiam'|iit<

MipiM-hia

mundi princeps homines sibi qui egit e, carnem S]

nec
j

snbdidil

omnes, do-

tumidus,
beati

eonsiliis habitis el

armis rigidus g lcetum

de

Virgine sumpsit,

antistftis

Lantberti ob

consangnineorum
et
ipsi

ne-

q:i

bominem redimeret
pro
inflrmitate
hoslis.
,

reatu preevaricationis
malilia
callidi

qu.Mn
ieral

carnis

sedu-

cem corde ri. Unde

ei
n>!

ccepil
sibi

meditari
socios

opere

insidia-

copulans

andacter

iniquos
adferal
,

Quem
es

ne tempore
delicei
;1(
i

vero ex Patre nalum dixi siMaria viintemerata Genitrice

,

proeliandum
h hi-

fortissimos,
dii-hus
forte

quo c.ndrhs
nocte
limandiis

Leodinm manehat.

Eadem
subK

semper Virgine, natus esl similitudinem nnus in electri

nostram

in

lempore, et
el

Ponlifex
,

dignissimua,
in

corona

martrrii

ulraque

ex
et

reliCllE

dnmo

SOporatis

sodalibus,
diulissime

ntraque natura, et
ad redemptionem
B si

Deus permansit cum Patre,

ad oralionem

perrexil

solitarius,

quam

homo

mortalis

factus

producens,

el

infaiigabilUer

persolvens,
,

ad

lucis

ei

Virgine
ex

Matre.

Qui verus
in
;

Deus

et

homo
est

crepusculum
siiain

nsque

protelavit

lotamque

spem

prodiens

Virginis
et

utero, mortalium

more

Domino
et

comraisit.
sol

circumcisus,
tus.

ab

Johanne
elegit

Jordane
plnrima
erat,

baptiza-

[gneus aslrigeras jam

Crinihus

migrabat ad arcea,

Deinde
peregil

disciputos
,

virlutum

roseis tenebras aurora fagabat,

signa

el

quod

veraciter

mundo
animam

Cum
pulos

Pater
a

memorabilis
excitavit,
,

domum
et

repetiil

disailiy-

palam declaravit.

sumno

nt

matutinales

30 Ad ullimum
1-1

susb voluntatis potestate ut

mnos secnm canerenl

X] Quibus
giose

eisdem imperavit.
,

l'hn!uiu

suam
guine

posuil
,

in

cruce,
diabolus

btmfert.

quos

astrictos

tenebat caplivitati

nos redimerel suo sanprima mundi origine suae. Ceiebrnto tandem

'lis

strenue
ipse

el

velnt

decebat
et

reli-

ttodium pm-

completis,

Domnns
:

jejuniis

oratio-

>""'

'''"''

nibus nimium suggerentibus

quatinus
,

eral

ratigains

qua

de
esl

re

famnlis

>"> irnSanctl >

mis
rivens

mysterio
surrexil

destructoque
tertio, in

imperio,
privile-

ad

lecfdm

regredi

compulsus,
quantisper

die

reddens nobis
perdidimus

lassitudinem

rexati

corporis

gium naturaj,
te.

quod

primo

paren-

Sicque quadraginta diebus suis discipuiis manifestatus, eisdem ad ultimum recumbenlibus apparuit,
et in

quiete alleviaret soporis. Sed Iruslra ibi quserebat ubi nnltam volebal habere mollitiem, tevamen
,

universum orbem

ire

sionem
cerant
,

peccatorum
cunctis
iiiis

prsedicarenl

gentibus

mandavit, ut remisqnod didiel annuntiarent. Ac de.

Corpus etenim suum, qnod per diem sine remisper ooctem sine intermissiono si one macerabal
,

affligebat.

Mundatus

nempe dudum

sacro

bapti-

smaie
tione
,

subHmalus
paraclyti

demnm

saci rdotali

consecra-

muin

cernentibus,

cselos

rediit,

cl

viclor

Spiritus

purgabatnr
proprio

iliostrati

me,

mnriis
sanoti

ad

dexteram
hanc

assedit

Patris.

Qui Spintus

candidandus

ad

altimum
,

cruore.

Nonex-

carismate referli in cunclis finibus orbis sun!

,

dum
et

vero obdormieral
,

sed feHcius quiescere

dispersi

el

fidera

annuntiarunt

omnibus
vobis

pectabat
,

cura

unus

ramulis dorao foraa exiit,

quam
ejus

nos

indubitanter
et
et el

credimos

et

in

licstilem

cuneum eminus
intro
rediit,

venire conspexit.

At
suia
illi

nomine
Haec

camus.

pro ejus amore constanter praediLantberto similia beatiss his

mirabiliter

ipse

concitus

et,

quid

viderit,

coraitibus
in

nnntiare
ror

nec

dislulit.

Tunc

omnes

prosequenle,
terei

euangelizante

conerant

sluporem
1

linissubito versi,

Domnnm
Prastoloti

punsoot

simt

ad

fidera

Catholicam

quotquot
,

liflcera

ierun1
,

excilare aosi.

praordinati ad vitam aeternam.

etor
el

Tunc egregius Doidola

diu

silentes

donec

appropinquarent
puto
a

adversarii

facundissimus

Prsedicator

dejecil

venientes.
,

populum baptismate
sacerdotes
Christo
"'

sanxit,
,

ecclesias

construxit,
illam

;u

sed

neque
exercitum
ostendil
scriptis,
ini

transiliendum

quod omi- rupra

qmm

ordinavit

totamque
,

regionem
in

busdam
tentis

sequentibus
celsitndo.

tergo

omnipo- crux apparet

,/Trintjunt

Domino consecravit
instarel

et

servitutem Dei

i''i

perpetuum delegavit.
31

Edicam
curis

clamabo vocibus
!

allia ui

tnterea tatibus

dum

Pastor heul

''"/;,.,,,
rilis,
ll
'

dimicans
invictus

betta
et

victorio: issimi
foriis
,

Regis,

proe-

llu ''

triumphalem
in
1
1

palmam
contulit
vi-

instar Crnds DoViderunt plane signum mirabile quod domnm Pontiflcis rulilare, B upra minicae

Totus ab

"

noscai

ordo.

marljrii
i"i
/-

meriio

compos

l-

modo

cloritaUs p rffl splondore

oec

visu

eral

fiacils
'ITalnli-

Duo siquidem
ac

fratres nequissimi,
.

(iallns

Stotn

affbbite

ul...

Hoc

utiqne Christos Domi-

falicei
I08

adversus beati famnaioldus vocati insurrexerunl Lanlberti affligentes illos dira

,

nas ideo
liquldo

voluil

ostentare

moriahbus,

ni

pn

id

daretur inlelligi,

iHum

veraciter

redem-

^lamiiate

et

muitipHci.
t

Quos cum
arguerel
ecctesiaa

Anlistes pa,

pL
Ws
ni
.

nentissimus
Precibus
,

humillimis
el

ut

resipiscerent

exoraret

Sanguine Chrisli, 1 reroc.ssimus. annia mnndi Cnm auiem Dodo

accinctus,
;

cruejOxnm

ded^

sscpissimis

increpationidilaniabant,

(llII ,,;r

junctis

sibi

nefand.s

com-

bns, tanlo pertinatius

gregem

plicibus

^iii.im

pervenisset

snperius

nomtaalam,

588
a.

VITA SECUNDA
,

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

rum
,

stkphano

tam

crrpit

minbter
el

malici

arma
Dei

ooncrepare, Sacerdoteni

integritate

virginmn
et

oblinetqi

episcopo.

socios

prorocare,

senclum

Perennis

gloria,

stolam"

hac illacqne
resani
ribus
pj
,

bachando perquirere. Hinc satellites, eflraciis folictoris jnssis obsecundantes

,

disruptisqne sepibus

sicut inter

oves lu-

sacrosanclnm pauci Hilerneciouis periculum vi runt, et ad Trejeclum os :::: qufl

del Jj
,

Corpus landem

joTuS!
'
i

Nmani
eve asen

t^ ^z
vil llls
.

nm

Sauctua. abjecto gladio,

cortem atwoiler sunt ingressi. Dei agonitheta for35 Continuo Lantbertus armorum congressionc expergcfactus k t Ussimns,
,

Apostoioi

"onorincVsepelJw^
liquii
,

Exanimes srlus nec

Monsiravit
populis

ca.|i c; ,

quant
quen,

rueril

a
tra

lecto surrexit,

suos nd pa-

tiendum
k

tit,

ensem maoucorripu.it, et conhostes dimicare deliberavit. Nec mora exiisententiatn prioris animj mutavit, gladium
projiciens,
ei

Hic,
38 odor
tas

teritete

furens

ihH

Dwlo

amens

*J
'mmensus
et

Nam dum
alTuit

conderetur

in lerram

ba?c corde dicens

Eripe

caalo.

tumulo vincens omnia

defui,

me de inimicis meis, Dens meus, el al> insurgenlibus in me libera me quoniam neque iniquilas mea, neque peccatum rsl, propier qm>d insunvxerunt Bdversum me fortes et iniqui. Ecce sinn<uj:e pn:

vitatis

fragrantia

Nec

u*,*
diernm
carniiDis
ca;lesii

m*
"fulr

ejus.sarcophago,

primorum

custodiens tempoTB, ostendensqne sui sodia qu;e cniffi munerum praemia in

.

jh^
dmI
Tula

**

teniiiiin

quffirunt

animam

meam
itaque

quam deprecum
lacrimis

ejus possiderel anima,

cor nt suscipms in
scricors
,

pace, qui es

miserator el mi-

Ut

subtilis eral

Domine.

Hsc
,

Illuc vicini

B.

Lanlberto implorante

impii apparitores proca-

Sepius

dicli vox Praesulis almal multo admiramine ducti accedunl, et quid sit, noscere

qua>-

citer
et
tes

fremehant,

lanceasque parietibus in fi gebant,

Ast duo nepo-

runt

domiim penitrare temptabant.

ipsius,
eis

Petrus

videlicet

atque

Audolecus,
intrare vole-

fortiter

resistebant,
ita

qui

domum
Si

Qui sint, quidque canant vel qua> sint nera vocis. Sed tunc inlerius proprios extendere visas
,

mu-

bant. Ouihus

fremenlibus, et virililer agenlibus,

:

Dum
Ut

cupinnt, ea
,

vox

tenui

Yir

inquil

serenissimua
dilexistis,

me,
peccata

lilii,

hacte-

solet audiri

cum

subducitur anra, g
ajris,
astris.

vas conlingiiur

nus veraciter
diie
ni,
et

nunc
Jesu

consilii

mei ohceconfitemi-

praceplis.

Vestra

Et sonns assurgens paulatim dacitnr At docte dum se retrahunt, ut

sent
,

longius

es-

orate pro invicem, ut salvemini. Sic Pastor

ttix.it
;

sanctus

contra

sic

Ignem
re
,

Pater karissime,
hffic

Audolecus respondit. ignem minantur milte,

Convenil etiam omnis

ia

Dulcihus auditu resonabat vocihus aer o. pene provinli, ade

ejus

absen-

quo domus

incendatur

et nos

pariler

lugenles

ineffabili

mestitia

et

ad cslos

hortatur:
nccisis,

hU

exuramur. 36 Ail haac Yir venerabilis flammas incendii lilii mere

,
,

talta dixit
: :

usquc emillentes
pontifex

suspiria.

Complevil aulem
et

Nolite

ti-

sacratissimus
sti

Lantbertus
sui
et

martyr

Cliri-

certe

potens est
II-

gloriosissimus cursum
,

agonis xv Kl.

Octo*

dextera Dei eripere nos a periculo imminenti.

los
,

br.

regnante

Deo

vivo

vero

in

Trinilatis

ut timeo,

sempiterna
credo,
rei

indnet

confusio

su-

pleniludine, et Unilalis majestale, cui

et

extat iaus

per

nos,

ut

Dei

effiorebit
in

sanctificalio.
/,

Sanctorum
aclio
,

jubilatio,

uec

non

ei

perpes graimmorlalia

Attamen vos, qui

tentiam
lis

fuistis

crimine

sen-

tinrum

nunc

et

semper

per

uliionis

modo

recipite,

ne vos inferna-

saeculorum seecula. Amen.

cruciet
vila.

pial

gehenna, sed expiaios perennis exciomnes infoimans, et sacerdotali tle

mererenlur
(ieri

ANNOTATA.
a
verit

poleslate corroborans, a penilralibus jnssit nepotes

egredi
gis

quo

holochau&Lum

Recubi-

Qmf miracula
,

S.

Beterni.
,

Cum

intrepidi

hoslio erupissenl

nullus veterum t

Lambertus episcopus pairar quem quidem tidi, tra-

culi

exlemplo
iIimiiis

caedentibns

adversariis,

martyrio

didil.

ditrni

couspeclihus
et

sunl immnlati m. Inde

b Vide dicta ad
c
litt.

caput 2 Vita primm, W.

Vitm prim&,
'

Paler egregius,

Ponlifex

conslantissimus
prosiernilur

pa,

Consule Annotata ad cap. 2

f

vimento
calur

soli

in

misericordem
:

modum crucis Deum humillimis

ejus lelix

et

et g.

precibus

deprefue?

Subdit hir prolixum sancti Episcopi semosuo sensu

doctrtr

verum quid
,

anima tunc Deo

prodere
qualia
statim

nem, quo Stephanus ipsumpro

nt

Locuta
sine

quaa

mortalis
talia

valet

lingua

Seb

dubio

petiit,

impe-

autem rntrinsecus adversarii furcntes, interfecerunt omnes in ore gladii, quoscumque repererunt ibi. unus ex crndelissimo agmine 37 Dcnique
trare promeruit. Ingressi
ipsr

Christianam explicantem indudt. e ld est, qni fecil seu creavit homines. scripto-_ f Vitiosa hmc periodus est, qum tamen Chapeavilm ris mentem satis exponit. Apud
legitur
:

nam

Palmam

martyrii

hoc Christus Dominus

modo

contnlit
restitui ex

quoque

inflammalus
stratum
gitntus

immanissimi
et

furoris

rabie

leclum
pro-

g Tta

Chapeamllo,
:

cum

in

codtct
et

interficitur.

desuper subiit,

beatum Pontificem

lerraa

nostro mendose legeretur

consiliis babilus

a^
,

Corpus Trajeclum l,i<i,

inspexil;

moxque

diabolico

spiritu

exa-

mis frigidus.
h iia etiam

lUlt>

Percussit telo victurum in secula Christo.

Sic pretiosus
,

nns supra
,

num.

Stephfr habet Chapeavillus. Idem voce, de S. L

13

eadem

Domini

sacerdos
est

Lanlbertus
diu

testis
,

^lonnsii>

fclici

mariyrio
ceelorum,

consecralns

t;ili-

lerque

regnum
Viri

quod

desideravit,

Cal berto agens, denuo utitur, sic inquiens : Sanc Forte insignem dra Vir cailebs ejicilur. ad to castitatem voluit denotare, cel alludere

vivens et coronatus feliciter inlravit. Jacnil

pe beati
nis
est

sui

quipcorpus exanime, perfusum sanguiimhre; sed aninia ah angelis in CEelum

,

etymon, de quo Festus apud Bobertum

Step

num
i

evecla

et

inter consorlia
fruitur
,

Bupernorum civinm
et

coUocata,
tnte
*

ulii

gaudens

exultans socie-

Apoatolorum
*

glorificaUone
,

prophetarum

Thesauro ait : Caalibem dictum mant, quod dignam cealo viinm agat. supraBaldoveus is erat, teste Godeschalco tindesvhdeo. '/^ k Sic discrepat Stephanus a num. iS Vilm S. Lnmhrrliu non '"'"""^
vn
,

exu

ai. confes-

consessione

marlyrum

cohereditate

coufesso-

strrpitu

sed a lialdoico /amulo suo

etcitd
dicit

sione

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

potior est auctorita*. d Godesehalci n-nnen hic sitjtufirrl, rulr supra ^nwdptr Commentarium num. 170. aq ri consule
. .

58 9
'/
,

Coloniensem

BpiSCOpura
,

et

Majorem-domus
Puer
indelis
iu

A.

SlGEBRRTO

Pipinum
dis
foret
et
,

primum
Beggae
r.

patrem
Qualis Dei

sanctaram
hic

Gerdru- 1'KHBUCRNSI.

muado
prremon-

d
e

""'"

' ,

,.

rlr

fi (

Audoleci seu Andoleti mar44,

ab
:

inciinalmlis

dispensatio

, "!'''"'

euituadi Commentarium%
,

nim.467

strabat
la
,

qnaaque

enim

bonae

radimenin
Iioueb

Au*

et% 48, num.

ejus

2ff5 el 273.

quque
puero
est
,

uneamenta
solci

pulchritadiuis

)r
.

mro
ad

jprfitt
cffl

mam

"'"'
'lir-rr

v ide

mlla Legia Traavecto, ceterisgue eodem tpeVitam primam eap. 3 et Annotata

corpore ex

spei

prteformare

nalura,
,

vel,
hfflC

verius

ipsius Anrlor

naturffl
;

quod omnia

jam
bris

in ejus

infanlia
,

apparebanl

quia jam et inem-

fonnosus

el

pro atate

ioter cognalos el faease

mtHrnt,

ad S.

Lamberti

tumulum,

mulos vultu
ac per hoc
ter
Filin

ei

affeclu

benignus

videbatur

auditam fuisse : JLdemvocem inter cmleste melos caputS Vitm primm. Ceterum verliadere adi
'C' Ulos
'"

omninm
,

ejus

non

ingratus

*P 6 alios

>

'"""" rr

'" r '" """".'/'""

1

pt-omiiifiiiit

Onde paDeo, qui tantum sibi de divni.i' viiiniii.iii suam contemdileclione

dignus.

480 exqU o eos num.

Commentan dedimus,

perat
vitio
,

volnnlali-m

el

l'ilnim

ilivino

mancipal servidebat
insi-

ad

qaod
El

eam jam
iloctrina

qnodammodo
vim
roborant
elegil
,

aspirare.

quia

promovet
,

tam

rectique

culius

pectora

san-

ctum

sancto

Filio

magistrum

ae

Bimpli-

VITA TERTIA
Auctore Sigeberto Gemblaeensi,

cem

oculum

Discipuli

tenebraret

aliqua

culpa

magistri.
3 Iiiitiainliim ergo
stuilio litlerali

submisit
-t

eum
san-

erudteiKlu*

Landoaldo/i viro
lia
ctffl
,

satia

spectato sapienlia
ilic

scien-

fadxtur
I

S.

l.llitl.Xlt,)

sanctitate

et

industria.

Landoaldas
,

Papa

Romanaa Ecclesiaa presbiler fuit et a Martino Romanorura Amamlo episcopo Trajeclen(j

ad auxilium exercendaa praidicationis depu-

B
f 9

Ex

Ms.

Rubev-vaUis

et

Hagiologio

sium
tatus,

ad
iae

Gallias

venit,
,

et

ordinatus Trajeciensia

Brabantinorum.
Et
di

arcbipresbiter

Ebidem
pro

Deo

mililobat.

quia
se

idem

episcopus

stndio
,

pradicanipse

expedierat
diligenter

episcopali
et

sarcina

vices
,

episcopi

opportune

supplebat
,

et

CAPUT

I.

per

novem annos
,

rexil

ealesiam

episcopo

va-

cantem
sis

donec

Remaclus
h.

ecclesiffl

suscepil

cathedram TrajectenLandoaldus ergo teneroa

suscipiens,
primffiva)
Heliffl
;

annos
lllustres

sancti

Pueri
vitaa

paterno sinu

ad

Sancti

narentes
et
:

institutk
:

apud

aormam
tis

sanctaa

informabal

a-ia-

SS.
et

Landoaldum
animi
dotes

Thehdardum
corpus
S.

eorporis

morcs.
:

Requievit olim
oec

spiritus

super

Theodardi

Heliseum
diilicilem,
ritus ritus

hoc

suffecii

Heliseo

sed
ui

rem
Spi-

tamen Deo possibilem

duplex
fierel

petiit,
sic el

translatum Leodium.

Heliaa

in

se

nunc

spi,

Landoaldi requievil
gratia

super Lantbertum
factus

ct in

credo, quia spiritus

magistri duplex

'st

Gloriosus rioriosus
foMI itimii

vii vir
,

Lantbertus
et

wterno

regi

maroppidi

Lantberto,
excrevil in
i

cujus

super

gratiam

magistri

tyr
lectus

acceptus
,

vero

Sacerdoti

sacerdos di-

mundo.
Aper
,

porcniiMii

insi jni

ex

rosapia
,

Trajectensis
ac
et

Vir

illuslris

ut

filium

suum
,

Lant- quocum

QfOfll

uki
vico
extitit

oriundus

et

bonis

religiosis

paviros

bertum
suffl

raccrel

lenaciorem
,

proposili

random
i,
t

rentibusnatus,etiam per bonos

i

religiosos

proprietatis

vocabulo
illi

Wentreshovum
illiusque
,

christo

esi

renatus.

Fuil
,

postea

episcopi

Trajectensis

siquidem Remacu, Bain spiritualis

raajoramque ejus gratia, mulla ro
:

|I1IV

perpetuo
,

delegavii
ibi

tutori

Laninstan-

doaldo
tius

iii

ecclesia
ille

construcia
ille

tnnto

ptismate filius a.
io

Bujus
multa

Pueri,
refuisil

vacarent,

docendi,

discendi desiderio,
vanilate.
1

quanlc
( |

remotius
in

degerenl

seculi

bi

Ecclesia

Dei

reLmo
cassa
ircgebal

Fiancnrum pramiiuuit
Christianitatis
fides
,

glorta
eis

na.n

llicon-

IINI

insisteretur
p enuria
jbi

ffldificanda ecclesia, artificessu-

inter

reverenliam

et

carnis

orlhodoxos per nobilttas

seculi,
et

er

potabilis eqnse
palustri

conqnerebantur ; quia
collecta

aqua
les

ei

colluvie

eos

bibenaliqua

opnlentiam
inter

rerum
,

pariebat

dignitatem

magis

lorquebat
refocillabat.

amariiudine,
Sanclus

quam

proceres

regni

multam
de
ipsius
,

potestatem.

Hanc
denvapro-

suavilate
,

magister, sam-iior-

generis

claritatem
et

ad se

longinquo
illustrabant

tam

pater

mater
ejus

de

ihoo.

Matrem
,

inter

Francorum

nobiies

commU nicalO
5

habentes in eum magislro Discipulus, Bdem indidil, aquis de Mara dulcedinem s amar pietatem exorant pariler voto
j
, .

praraobilem

accepit

patribus poatentas

voca

Omnipotentis.
[nvocato

tam

luisse

natus,

Rerisphndem. qui cum esset de primo ordine senatorum,

viri illustres
,

Pater vero,

Aper nomiregis

ergo

sanctaa

Tnmlatia

nomine, fonttm

tiic

bacuIo designatur
c

locus

in

modum
,

sancte Cru-

vocaotur

et

>|iti

ii>

curia

an-

*:resmira,
.manavil
Sancti

sed

Bdei

non inusitataf fons

qoi
el

teponnntor secundo et
qui
inter
8

tenio

ordini
<!

senatorum1.
clarissimi,

sta ,

limpidiMimns

aperuit,
et incous

vocautur viri
ipsos

respectabiles

viri

auanTum

apud

Deum
S

posseni,

primos excellebat.

Regnum
posl

autem

Francorum

tunc
filius
,

tenqmris
ejus

",,,, modooi nVc memoriam, dum

transmitiunt ad

ahabiIi8/uit.Cnjnsbepatres,
v.-N.-ra.nn

nar-

filios.

regebai
"hii,.
frti

dug,

Lolharium medianum Neustna ,ns gobertusft, qniregnans in Neustria

Blrasiorum'fliio'suo
qoi

Da

.- --regnum

Au
et

accnmulanl
dici

quw
Ita

pei

eos

menia Sanclornm nomen Domini t*''ucel

piu

adhuc

nuero

Sigeberto c commiserat. Cunibertum dederat tuiores

faciu

genUbns

*- Deum
.

Lantberto
^

Landoaldo
in

lili-

cooperanlur

bonum
qui

5 90
A.

VITA TERTIA
ut

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

perfecrum
bes
in

StGEBFRTO

qui

essenl

Sancti,

secnndom propositum Dei

:

formatnm

Dco. k

Grmblac.knsi.

antiquHatis hisloria vocali sunt. Renovalor hic siLientium Hebreor el Aaron penuriam Moyses silicem percutienpelevare a Deo jussi, bis virga cieverunt. Sed illi ab [nspectoaquas largas
tes,

hominem
qno
si

cuivis personas habilem

!!?'
quid

ll;; "
ii

attendas ea, que sunt taicoei defuisse dicas? si qQms

laiei

na

re
i

cordium
lissionis

redarguti
intrare

incredulitalis

Terram re:

clencum invenias. Quis jam miretur pulchritudinem

,

ll,lnm

Cl,-

Qde

roborali,

non meruerunt Deum coram omnibus

isii

vero

in

sancLiflca:

mdolem legislaloris Moysi quem eJusThermuth filia Pharaonis aluit

adopiavit,
fuisse
in

ei
.

h.
,u

verunt.

quo

6 Jussus aliquando sanctus Puer a magistro ad

ignem
iti
>

legitur,

tam excellens graiia ut quotiesper plaieas

visa

l J*?*

"*

'^

V
i

<

'''

nsns suos
illum
cerei
,

defrrt; a>t[,a-

deferret,

ignem afferre, cum non esset, in quo et non parere magistro neras dupositum

vel

gradiebatur, omnes

ejus

trem redit

m
Et

veste
iile,

ignem miranli magistro

in

haerentes, ea, in quibus studium habebant rerenl et Moysi specie puin.s

,

atiuht.

qoi tres pueros,

suis

fovnace
ita

ChaK
serva-

Moyses
a

m
sibi

manibus Pharaonis
diadema
in

S ^Wu^
pulchrit tt
,

bajulaS?

'

filia

tlI8

deorom cum veslimentis

vii
,

delrusos,

rege

blandienle dedignatns
,

capiti suo

ut

oec vestimenta

eornm immutata

essent,

diadema imponi

rcm

terram

vesiem iltesam servavit, ut claresceret, quia igne sancti Spiritus, quo inlerius ardeliujus etiam

pedibus conculcavit

projecit

.-

Lanlbertus aeque

\
'.

bat, igne

aterialem

superavit.
lotis

Et Pner viribus
fieri

quivir

dem strenuusjam tunc nitens perfectus, qoantnm sub ferula quam puro peclore fecerit
,

pem mundi male sibi lilandientein nspernaius a dema superbise ejus humililate sua dejecii ,t , culcavit. Moysem contra Ethiopes fortiter
,li

pri'QCi

et

sancti mafeistri

proac

sapienter

bellantem Tarbis

filia

regis

Bthiopum
patris
:

adbiberil
hic

pielatifi

scientiae

verba, otiosum est

inculcare

verbis,

admirata adamavit, ejusque amorem ei palrim praferens, amplexibus ejns

saluli

admesii n

cum fructum
passim
li\

tam
\

proficui

laboris

exuberare
regressus
nffectus

ideamus.
leniter

Sub

adhuc hodie Landoaldo fead

geni<juo

Adoiescens

non
sil

exercitatus,
esl

torem
aterque

est;

nec

fecile

dictu,
Filius

Lantbertum sancta Ecclesia, quj Ethiopes mundi viriliter debellabat, sponsum sjbi elegit. 10 llis causis (acile comparatum eral m Lant. bertus omni honore ommque amore dignus judicarelur.
crat

gaudio,
paler pro

dum
Filii

el

pro
gra-

Propter
ut

huc

itaqiie

Theodardo
sibi

episcopo
rfflrdtww

palerno affeclu,
tulabatur.
1

et

profectu

cordi,

praaoptaret

eiim

eligere

suc(orpw

cessorem,
episcopo

nisi sciret

Apostolica auctoritale

decre-

Sanclo Theodardo Trajcctensium

ul ad
in ctijus

k
a
in

tum, ne sacerdotes audeanl

nilnis sibi

alios designaiis nomi-

Inttxtuitur a
S. Theodardo-.

Bubstituto,

commendatur etiam huic Lantberlus

ejus

suo patre
ecclesia

exemplar erudialur, qui

adeo
profecit,
,

munus
lininiiii

subrogare, ne episcopatus non divinum sed bereditarium puletur esse comet

et

curia
viri

multum videbatur
iatere

suspicienut
in

pendium;
BBslimalio
lis

ne quisquam Porro
in

quod
regis

Dei

esl,

putet
erat

dus.

E\

deberi.

aula

dou

levis

cunclis

negoliis
essel

aon

tantum exemplo

sed

eiiam

miraculo

omnibus. Eral enim vere dignus,

vix
ullis imitabilis.
in

de Lantberti nomine, quem et regacelsiludo et procerum mulliiudo reverebalur,

aspeclu amabilis, coiloquio afrabilisin rectaconversalione,

el

omnibus conformis,
nihilo

Parvi
riiia
,

pendebal prsesenlia, veluti devoveral

pue-

Theodardo prassule per innocenliae viam ad gloriam marlyrum perducto o, Vangiones p, in <|uorum terrilorio mortem oppetierat, non credebanl hoc
fortuitu

slimans pro
sese
in

omnia,

eral Beternae salutis gratia, cselestihus

quod animo inhseprteter

Ilic

accidisse,

sed Dei suaviter omnia

novi martyris
;

disposibi

nenlis

nutu pra3sens
esse

tulamen

rens

holocauslum Domino maclabat.

Josue ministrum
iviis et

procuralum

sperabsnl

ideoque non

patie*
,

videor

mihi videre
in

Moysi, qui,
lusibus peccacastra

baniur corpus ejus asportari a sua parochia

jus prassenlia optabanl aaternaliter gloriari.

cu-

Moyse

monte

Syna cum
et

Deo remorante, exin

cubans ad radices montis, com

U
bus,

lla-c

acerbitas
el

rei

nimium
ipse

perculerat Tracredi
"i-

mm

torum non iutererat,

tente,

Rloyse

rever;

jectenses,

Lamberti mentem, plus

non recedebal de luhernaculo Fmleris

et

consternaveral.

Sed

temperans doton
inchoala

ideo,

imponente

Moyse manus suas super eum,

fieri.

meruil Moysi successor

8 Sed quid
corpnris

opus

esl

hinc

inde qusesilis Lauda-

urbs (quippe in quo post Deum recumbebat] ad repelendum prajsulis^ corpus deslitit, sed accinxit. Et primo frustratus non
tota

am-

tionum
coloravit
re

fucis

illum colorare,

quem
esl

sapientia

ipsis

mique dotibtn

virtulibus? Superfiuum
laudis,

exlra

qusere-

animo usus, rem

to
cti

et

sensu

suo

ad

explendum

operam

ellecit

materiam

cum

eum
ut in

Creator ad lantoto

corpus

in

ex seniuntia. Relatum Leggia tumulavit ?, villa publi:a

Divinitas suo eliam

itaque

tam formaverit gratiam,

vi\

corpore ejus
,

praascieus,

quod eam

wm
1

snbrepserit aliqua
ejus
vix

naturaa

menda

in

anirao

vero

aliqua

nociva

Quia

eum
poris

lamen oporlet eum laudemus decet. Is

,

macula apparuerit. laudare, nl ex vero

qui habitudinem qui

cor-

nomine specialiter consecrandam glonam bat, et ad ampliandam martyrum TtUiajmarmU bat in urbem ampliare r. m -'Joseph erga Jacob palrem suum
ne
i"-

et

ejus aul
,

novis, aut ab his,

/,

eum
,

novevelo-

funcium
sepulii

talis

quoque

fuit

diligeniia

1
in

runt

didicil

scripsit

eum

fuisse
in

fortem,
bello

requirenda
,

cem
sarie

mullum
,

praacipuum
digitis

firmum statura procerum,

agilem
,

forma

Joseph patrlarch ui uterque eorum r

^; gyP 10
sepuira-

ad

facie

decora,

ca>
pedis

rani

palrum suorum.

formosa
longis,
ad

inclitis

oculis,

mauibus
ut

honeslis,

cai*he

candida;
essel

planta

ANNOTATA,
&DeS.nemacloepiS copo

usque
nus
te,

verticem

capitis

irreprehensibilis.

Et ut veniamus ad bona anirai, eral

,

charilale

ple-

WecUn*
h><

castilate

praecinctus,

fundatus in

uumiliia-

opporluue oralioni, opportune ieclioni, opportune negotio seculari vel rei familiaii inlenlus. Ecce vides Bominem adeo donis gralise, adeo
, ,

abbate Stabulensi ab eo Septembris, Sed S. Lambertum

vel e

egim usaddwnS
/uisse,

<W'

baptismate susceptum

pa

bite esse

bonis

naiura

ditatum,

ui dicas,

eum

in

virum

disimus in Commentarto Chlotam ///'" b Fuit is Dagobertus l

c

?&*

^^
/

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

C

59

Austrasxm regem, ru... g sigebertum in Opere nospro addiem sunt t a elucidata

Coloniensi episcopo

A. SlCEBRItTU

Gbhbucbkii,

CAPUT

H.

'

^DeTcuniberto d
/o
I

agtnixm

yovembris, 7 cohtur
n
i

erit

c n. rn>i"

,j

r
11

UFebruai
f

Landis Acta Ulustrata sumt ad s. Gertrudis abbatissm Xml17

/7

Sancti

episcopatns
utilis
:
:

Trajectcnsis
ct

Ecclesiaj

et

71

1'jllC

''

ad Tanda venient ad
Itm iia

Martii,

S.

Beggm de-

regno

episcopi

abbates ipsi syn:

Decembm. Porroqum
chrovi

j r faiittore S.
.*

r"
]iln
.

Lamberli natali ex hisce statuimus, commentario num. 22 et sequenti.

s

erpulsio c sfde sua

vita

mona-

stica Stabuleti.

(a

data kausit Sigebertus,

Martn-

mndoaldi archipresbyteri ex qua apud nos est ad diem

,

yj

Martinus Papa

ejusnommis

1.

Q.uis
ret
clesia,

Trajectensium
,

ecelesiie

snbstitni
in

dcbe
ec-

Omnium
j.u-

con-

novem VpaUa esse, qum de per S. Landoaldum admimstraamosvacanteet jam ?st m S. Amando tom, t narral p robatum Uemaclo tom. i pag. 833, et wi S.
Trajectensi sede
t

intu $pit&h
Trajtvtensiscreatut,

episcopns

multum mnltnm snper iioc

qui

deliberabatnr
iu aula

regis

BHdriei a
/>,

tractabalnr,

moftuo
;i

palruo

suo Sigeberto

tobruarii

lvinium
rat
c.

Auslr;isi;i'

pntre

suo Ciodoveo
palatio

accepe*
od
ecilis-

a b

Quid cero de hac sanctx Seplembris, landoaldiinstitutione, cujusGodeschal

pag.
674.

Jamque paulatim sermo de

,

su ti

clesiam

ab
,

ecclesia

ad

populi

frequenliam
,

suphanuSnon meminerunt, sentiendum sit, w nostrum prmvium num. 36 cmxlie commentarium

m
ri

,.,

currebal

uullum

Lantberto
episcopatu
<-\

per

hoc

nuUum
:

ac meliorem esse Trajectensium esse

sequentibus.
i

digniorem
ut

ei

competere
sua

canonica anctorilale,
sua3

amtates Winterhoven pagus est Belgii inter eodem meminii GotteBasletum et Tungros. De in Natali soio legum Salicafridus Wendetinus mi, ubi locumhunc non alium starilm
tni,

inecclesia
palatio

n*uctum

militiffl

perciperet.
clerus

Cum
li;i

concordal
iiniiin

ecclesia,

consentit

cum populo,
populi

optant

omnium corda,
ille

mil-

pag.

nno ore acclamant. Se

olim
fervor
fsrael
et

oneri negal

quatuur legum \uarn Windogasti, unius ex Windoheim sive Winnditoribus, domicilium, CO

upjifUdtum.
dc s.
k

esse parem, ac per hoc magiscogi

merelur.

Qnam

dcliuvr

q u ,v

stitutione

Lamberti per S. Theodardum inet Stephakic narrat, ea ex Godeschalco

Judam inspiravit 1quem D igem David ad eligendum sil ror suum, lum favoraDii* inveneral secnndum
unanirais
,

bilis

eral

consensns

cleri

el

populi

in

eligendo

no deprompsit.
I

111

Godeschalcum indicat, cujusverbismoxutitur. Joseuta omniahausit Sigebertus ex Flavio

quem el ipsum inveneral Dominns cor suum, qui facerel omnes voluntasecundum pra omnium rjei, bi cum unum essel cor les
Lanlbertum,
,

pko, qui

quantam fidem
i

hic mereatur. oideripo-

testml diem

Sr/jtrmhris in

Commentario ud

Vi-

Lanttamen credas dixisse Trajectenses ad conlribulem bertum, quod viri Juda ad David
csBteris

iam s. Moysis prophetm 5, num. W et U. de n Sunt et hmc ex ejusdem Josephi fabulis, Commentarium 6, quibus consule laudatum
uuni. 53 et

suum dicebant

Os tuum sumns
Lu
tibi

et

caro tna; bequi educebas

h quoque
et

el

nudiusterlius
Israel
:

eras,

reducebas
:

enim

dixit

Dominus
Israel;
el

sequentibus.

Deus tuus

Tu

pasces populum

meum

Occisus est S.
twu,
ihr
,

\o

SeptembHs,

Tkeodardus probabilius anno apud Nemetes in Ger-

Tu

eris princeps super nos.

>,

13
niie,

Tandem
illustratus

Vir

ditatus

honoribus

sancttmoonnuil
,,

irtulum

eplendorem
,11/n/s //[/-

mania
\)

ut alibi

diximus.

commerciis
possent.

parsimoniaj,

Germanim populus, cujus caput est civitas, nune Wormatia appellata. Theodardi per q Dc repetito, translatoque S. S. Lambertum corpore nihilprorsus legitur apud
C Godeschalcum etSiephanum. II repoluitex Vitm S. Theodardi auctore

mill s
in
,

omnibus morigerari, ut omnes

gloriari
pietatis

de

se

nno

derico

christo
onia

PonUflcali

n reliAdeptus c augereopera, qui perpetua studuit Maclabal omn. die eral infula.

auctus

Sigebertusea disce-

holocaustum
sed

Domino

non

ex

pecore
et

aiieuo,

penetutto, data apud

anonymo diemiO Septembris, pag.588et sequentibus, in qua capite % eademfusius narrantur^ qumin Commentariopramo mnn. sequentibus inde recensuimus. Eamnos ad
',<>

ex

corpore

proprio.

Consilium

opus snnm
pedes di-

semner ad

Deum

eonvertebat,

cor ct

pacem. Septem quippe rigebat ad enangeliTandam hrinbiM SpiritussancU, qua3 Christo caplu hnmano acaden-

SS

i't

insunt,
lliter

huic

quoque pro
Spiritns
ll|l|nill

dem
tertio

translationem
loco excusa.

Vita S.

idem Sigebertus narrat Theodardi, ad prmcitatum diem Septembris

wi

aderan t.
,

consiiii

agebat, spiritn

eo vigebat sapienuai mo-

dfrXtur

iU

vero

BUdricus, videns
episcopis,

eum cun-

r Isiu
'i"r

ex Sigeberti conjectura dicta accipjo : neenim Godeschalcus aut Stephanus tradiderunt,

primoribus,

ejusque

eique

S.Lambertum demartyrio suo jam tum edoctum

(uisse.

Li. suum, apudanreset

mD m
iocnm
,

et

SpirHns san^ cujus cor credebat

ultro
sib,

*J

veritaus

organo,

ei

deaera

summnni, enmqufl
ui
feriur,

erat ejus

a corde
but
,

ab ore Hhus

cur e lota regalis " Mn

l
l

e^a^
HIIMII-

14

prater quoque

qui in parte

Francii

,KC

^
i

SrJ
,.(
,

regis

Theodoricns charut, ln;l dinlm -,reet

Theodorico et a

con$iUts*t.

gnabat,

P^J"Jj7!|^

Lantberti

inter Sanctiepisto-

gratia

5^2
A.SlGKifHTn
G*1BLACENSI.

VITA TERTIA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

non
potuit.

Et

si

put.ihat satis

quid in rcgno suo amioriza.nliim erat, QOB ratum fore, oisi etiam Lantberti ap-

Nam

probatum essel consHio d. tpsi sane Francorum reges Theodoricne et Hildricus, quamvis pro simsaplicitate minus per se saperent, in boc lamen
piebant,

Francorunv, nomine ^0, Bodiloneni gem caedi fecit ad stipitem * ligatnm' 'i"" " Bodilnne in venando exceptus
1

biiem

quia severior jnsto on

'

periit'

t,

cns

quia audiebant

sapientes.

Primus enim

regnum recipii recrudescit Rbroim, quoscumque comperiunl

-

lotum

maliu a
pertioi,
ii-uci-

favisse

sapieMia? rudus esl sapere,

secuiulus aiidire sa-

cius

partibus

Hildrici

hos
,

pientem.
prudentis
consilio

Unde
viri,

tam sancti et tam aliorumque sanctorum episcoporum

quia

LanLberti

dant, privant honoribus

relegant
exiliis.

pessumdant mulclant

proscription*

erat in negotia disponebantnr regni atroque regno rerum fecies pulcbra, et prosperabatnr Bdes Ecclesi. Erant quippe tunc temporis
,

18 Quia Hildrico nullus

quam
(uisse

fidelior vel amicior

l.antbertus,

lotum pondus tnh| ;illlllli

"'

>'

sancLi
sam-ti'

episcopi,
et fn
c
,

qui scientia

praediti

et

sapientia,

juste
his

secumias

partes

regni

adjuvaEligius

bant.

prfflminebanl

Audoenus Rolhoma/
.

gensis

Austrigisilus

Biturigensis

morle Hildrici, si intimus Hildnci bertus impunitus abiret, de quo cerium tenebant quia numquam factioni iniquitatis sus assentireZ tur s. tdeo consilio Ebroini a rege
Theoderi

gh
i

Noviomensis g, Vindicianus Cameracensis h, Audomarus Tarwanensis i, Leodegarius Augustodunensis k,

15
[nter

convocata
qnasi

synodum canes muti non

ad

episcoporum
valebani
t

turba
c

qni

latrare

Faro ftieldensis
hos
,

/.

falsitatis

lestimonium,
vel

alios episcopos exordinant

eminebat
velul
inter

Lantbertns,
ignes

aureum
minores
patres
et

alios iu

geminata

injustilia

ordinant.
qui

El

ne

qnjj

et

abbales

sidus
emicat.

Ecctesise

Luna
ut

regno

ecclesia

restaret,

pro

veriiatis

Sanctosynchroni,

Hos
,

l.antbertus

suspiciebat

defensione clipeum
vel

ftdei
,

natu-majores

eosque

imitando,

singulis
iili

eo-

instinctu

Lantberti

auderet erigere exemplo qui prae cajteris el

in

pnj

rum
tum
si

aiiqnid

gratise

hauriebat.

Porro
oj

Lanlber,

caeteris liberius injustitiea adversari aadebat, omnes

praecordialiler

amabant

lllium

jam

de

diaboli
iiiis

complices insurgunl
,

Lantbertum,
injusiitiae

veri-

flore aetatis

fructus emitlentem, eique post se qua-

amicum

et

concinuatis

cansis

ex heredilaria sucer^inur regimen ecclesise com-

eum ah
niensis
ctioni
;

episcopatu

deponunt
clericum

u.
huic

Fertur

Colofa-

petere

gaudebant, quem
indies

juslum
in

anle

Deum

et

episcopus
qui

conspirasse

pravoram
susb

bomines videbanl sine querela

dere
.

omnibus incevirtutem.

etiam

ecclesiaa

Fara-

ei

ire

de virtute in

Erant

raundum ad episcopatum Trajcctensem

et
fas

conira jus
t

praeterea

etiam abbates, et
Bertinus

tnnc et nunc nominaPhilibertus n,

/j

passus est promoveri x.

abiit
in

mn op

biles sanclitaie,

m,

Wan-

19 Miser ergo Faramundus, quia

cilio

con-

dregisilus
Christi

o;
tales

Ursmarus
Ili

Lobiensis
erant

in

adolescebat.
,

Lantberti

tyronem contemIli
,

porales

eranl

ejus

contubernales.

ut

ipsorum , in cathedra pestilentise sedit, de *?f" quo quid aliud poterat dici quam quod Veritas iliui i Qni non intrat per oslium in ovile ovium,
, :

Cherubim, virtutum suarum alas concutiebant alalterum, et in Laudem Dei orbem terro ter ii

sed

ascendit aliunde,

ille

fur est

et

latro

qui

>

autem
non
ilat.
9

iutrat per osiium,

,

pastor est ovium. Pur

el

commovebant.
1G
lli

venit

nisi

ul

furetur

maclet,

el

pe^

aliique

qui

in

ea

setate,

ut

stellee

in

quorum meritis
c(
i

ccltsia

flrmamento caeli lucebant, quasi triginta sex fortes regis David per aequalilatem quadrati numeri
firmilalem
fidei

bonus, exemplo Pastoris essentialiter boni, paratus dare animamsoam pro ovibus suis, non ut merceDarius fugit, seJ

Lantbertus pastor

regnadiu trmtqmlta

praesignantes,

cum
,

noslro

David,

declinavit procellosum domesticae perseculionis

natt*

fuerunt.

Lanlberlo
sapicntia

scilicet,
el

manu

forli

Cbristi
et

mundum
in

fragium,
liquit lavit

foriitudioe
bella

illuslrabant
liostes

mani-

clemenler ferens cuncta, praesulatus sceptrum, commendans curam ovium ei, qu

et

bus eorum
bantar,

adversum
ecclesite

Dei

prospera-

baptismate, ac
Vir
patiens
filii

redemit
sui

Sanguine.

Habebal

Inter

quos

Lantbertus,

ul

alter
ut

David,
sal-

sane
qui

exilii

ducem David
suis conlra
palientise
;

regem,
se

a Deo datus ad
tus excrescens ad

regimen,
ilitatis

Blius
ut

instinctu

sui Absalon

imbel
' t

perfectionis culmen,
I

tenerri-

spirantibus,
essel
et

assumpsit
ruinaa
in

scutum
Israel
,

ae
lltt'
i

mus
fortia
et

ligni

vermiculus

virtute

dura
tres

et

causa

Oens

"i"'i'>'

;,

demoliens, ul polimitarius q variis virlutibus

nudis
2u

pedibus fugit, Deo causam

juslitiffl

su;e

ipse

ornatus, et

alios

ornans, ad

pri-

commillens.

mos virtutum gradus perpaucis ascensu faciles persapienlia thronum ecclesiae gubernans, huvenil
.

militatc

vestigia

sequendi

Christum

praesignans,

monasterinm monasterit. Expetens ergo Stabulans y a fundatum aate aliquol annos, Sigeberto rege nominatum mofervore sanctaa religionis abique
a
,

^ namMr

Deo debellans. Horum me'rilisdiu tranquillala estecclesia Dei, diuque status

fortitudine adversitates

regni
li

prosperatus

est.

Postmodum propter popuin

lorporem
,

dormiente Jesu

navi

sanctse
est

Ec-

portum elegit, ibiqufl per habilavil secun annos angehcam ducens vitam numero duo wuvAt ex omni ecdesiasUcaa familiaa .|Uorum I"
nasUcaa
quietis
.

septeffl

liim

pneri

'jus

ohse.iiiioa.llia-oriiiit,

desiae

ecce

motus

magnus

factus
tanti

in

mari

hujus mundi.
scere.
17

Facile esl

causam

motns edibipartitnm

Vitnm doenus nomineilli, qui primus scripsit operu et testis idoneus Viri, relator verax cti virexemi ejus tuit x. Ecce, habemus Virum ad

>

Theodericus

et

Hildricus
;

fratres

tulura

omnibus propositum
r

Ebroinus,
restititto in

Franciaa

regnum regebanl
ejus

sed

quia Theudericus

ium summus Magisli

huinililato

a
,

hebeliQris ingenii eiat,

plicilute totius

Ebroinus Majordomus sim-

untis

ronlis

regnum
odorico.

i|iinl qui sciens mandaral in se discere qUientia sua et f se

,

so-

The-

abusus
Franci

populi.

commovit in regem odia enim alienam invidiam in

,

di qui oMfl , coheredi suo Christo conformabat,

rehat

requiem anima?

suae.

to

vero obed ent ' a

|

Theodericum
et

retorquentes

dejiciunt

eum

regno,

fratrem
sibi

ejus

Hildricum ex Austria
:

invitantes,

eum

regem pra?ficiunt quos quamdiu babuit Bildricus moderate r, potenter utrique regno praefuil. Ubi et ipse modum excessil inso,

Quale rogo, erai sancUlate, l";;" rum nobilem nalu, nominabilem tantiilo in potentem rebus olim sulera oflicio Imili:,t ll,l temporis agentem jam probalum lll)rll
tn

vider*

usque ad mortem

'

'

."'

vix

quilibet

alter

poHset

assequi

mui

annoi"
1

,ii

lentius agens, uiu contra torrenlem bracbia tendere

quantitate?
->|

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

o e vera non eum plus nimio res dclcctamutata non quassaverunt gecondffl, oiiem amitlilur sine dolore, quod cum n euim
:

b 93

non spcrmt.
nihus
sat,
al.n.is

Eo revocato, advolvitur

ejus ge-

a.

sigfbem-o

et

futgtt-

*i
i'
I

omnis congregatio. Abbas se incu- grmbucmsi. rulpam excus.ms veniam de ignorantia rfV0Mtus
et
,

possidetnr.

Oai cnpit,

ille

etiam metoit

vel

intemperanUa
ignoscat.

postulat.
,

Untbertns accnsator
esse

metuit, numqnam nihil S^Uberlus noster

liber vel securus vivit

aa.

sui impulal sihi

eis

nilpam
et

^TfwL'

nihil

dlcens, quod

mundi

doluit perdere, quia

Fratres benevolenttn ejns recompen-

concnpivit;
ei
Liber

ac per hoc scmper

Christo.

securus sui

sant gratiam,
ta ejus

halneum
[nde
ei

illi

parantes, vestimenejus

["!'

in

Amotus

ab epicopatu

mutant.

manus

pedesque

exo-

^'injustitiam, quando expostulavit

!l,i

de

irrogata

scntantes,
factura

injuria?

Qnam

appellvait

taJ
'

audienliam Se
misit

addixit?

Cui

personam? Ad cujurisperito auam

vel ecclesia; scanvolntt

unanimes dicentes, hoc esse pro ejus augendo gloria. Rgregius veexpansis
:

gratantur

ro
sic

Prfflsnl,

in

cnlom manibus,

fratres

causam? Nuilum regno

ruinffl

benedixit

sua? dalum concitavit,

,

nullius

misce-

causam suam revelans, quod Fiiius Dei ad Patrem dicebat per !iirrhat Domine, et intende ju-_ Exurge, Pn3 phelam Deus mens et Dominua meus, in meo, tiic nunc videamus in nno causam meam. fam
ruinaiii.

Soli

Deo

Dens omnipotens, cffllestia Inmine complens, Qui Cffllum, tcrrns, pontiim ditione gubernas, Ut sini cnncta luis in tempore subdita votis,

Hos, exposco, tuos benedic per secula servos

Protege ab
insidiis,
,

tt

serva
cfflli

virtutibus

almis,

testimouio

obedienti,

quanli

fflstimala

berli ccenobialis

conversatio.

Tendens

sit Lantsemper ad

Donec te vidcant et Te trihuente Deus,

,

regna prehendant,

qui

nunc

ct

semper

in

fflvum
In tripliui virtute tui benediclus haheris
/f.

perfecUonem,
aensuro,

sciens,
sibi

augebal aliquid ad sua? servitutis quidquid supererogaret a vero

,

ff

Samarilano
Canonicas
V ;ii,is

reddendum

csse.

Unde noctibus
Deo
pri-

ANNOTATA.
a Idest,

vigilias prfflveniens,

solvebat

excubias.

Childerici n,

tum

regis Austrasim, ut

V.

22

Ad hoc uua noctium dormitorio volens egreinquielavil

a

supra diximus.
I)

mttofm
tmn.nene nu-

{ \\

fratres
sihi

dormientes,
:

altero

san-

\. sifjehertn

AiiKtrnsioriim rege, fratre ChtoI, sedexatia matre. Gesta ad diem i Pebruarii.

dalio

mann

elapso

qui

sciens,

quod ex
qui
fra-

dovei II ex Dagoberto
ejus iUuslrata sunt
c Errat Sigebertus,

Wnsura
iiinn
tis

Regulse

deberel adire

crucem,

abbatis bb
in

qoietem lurbaaset, stalim ad nutum indignanlecto exilivit, ct sandalia, ei qtiae

dum

regem pr&fectum
veo,

esse scribil a patre

Ckildericum Austrasiis suo Chlodo-

oabebat

manibus, relinquens, ono tantum asindulus,

quetn constat paucis annis ante obiisse. Adi

pedibus discalciatus, nudus crucem adivit. Hc crux lapidea pene et statuta. Fiintsr oratorium ei dormitorium erat
pero
cilicio

nudis

Coiiimrittarium nnm. f7 et SCqucnti.

d

Quam parnm
XII,
'.

verisimilia sxnthmc omnia,

qua

lii

[srael

in

deserto ob
et

tffldium

longi

itineris

ac

laboris

murmurantes,
serpentium

fcnitorura

noxa percussione pereuntes, sanabantur ab

pro
liac

tum Xrustrirereyc, posteamonarcha, hic scribii Sigebertus, ostenttimns /n Commcntario pr&vio nnm. 4'J. e IIujus Acta ittustratasunt ad diem 24 Augusti.
f

de Tfteodorico

aspectu
lii

fflnei

serpentis

in

flgura crucifigendi

Fi-

Moyse pro signo exallali. Ad hunc modum credibile est, hanc quoquc crucem pro siguo posilam fuisse Ut ad aspectum illius hi
bominis a
,

S.

Austregisili Bituricensis Vita data est

rfiem

W Maii;

qui erant
vitiis

Chrisii,

carncm suarn
si
,

crucifigerent

cum
la-

ct

concupiscentiis; et
via

qui

pertfflsi Longi

boris

in

Dei lassescereut

ad

aspectum crucis
resumerenl,
effugerent.
,

teguam S. antequam nasceretur. g De S. Eligio agendum erit die I Decembris sednec hic usque ad S. Lamberti episcopatum supervixit.
h

ad serum is multis annis obierat, anLambertus episcopus crearetur, imo

ex

morte Chrisli longanimilatem spei

ignita antiqui

ei sic

serpentis veneno

c
midioadcru-

23

Lanlbertus

ergo

eadem
adiil
si

patientia

eadem
addi-

)lurtii,
it ii

Hujus vitnm habes in Opere nostro die x\ Vide Commenlarium nostrum jinerium F
S.

obedientia,

qna Christus obedivit Patri

cc,

usque ad

m. 57.

mortem crncis
cti

crucem

ad

quam

De

Audomaro actum

est

ad diem

9 Septem-

regulariter poenitebant,
;

qui graviusculis culpis

el

bris.
k

delinquebant
pernoctabai

ibique

psalmis
Frigus

hymnis inlentus
noctis
illius

tfujus Sancti gesta elucidanda venient die 2

imraobilis.
et

gelu

exasperabatur,

nix

cum

larga

deflueret,

non
Tota
rlle

OctobrU. S. Faro colitur

1

Octobris.
est die

tamen
prorsus

ultra

latos

Praisulis
facies

ascendebat dd.
horrebat
:

De

S.

Bertino abbate Sithincnsi actum

hiemalis

nimis

sed

5 Septemhris.
n Indicat S. Fitibertum rrl pkilibertum, abbatem in Berio Galiim msula, ite quo vide Opus nostriim

mitissimus,
Paraclyti
sensii

quia

ardebat
iccirco

plane

interius

flamraa

Spiritus,

exterius
patuii

frigoris

non
,

cruciaius.

Cffllum

ejus

precibus
Ipso

et

oratio
''
:

ad supernos pervenit auditus.

interim
el

nte

versum psalmi

Quando veniam

ap-

parebo ante faciem dabant galli. Fraires u arum

Dei? surgunt ad

solito

citius

canlum
vigi-

ad diem 80 Augusti. cujus gesta in is abbas Fontanellensis , ante Opere nostro exposita sunt die 22 Julu : sed mere desiit. s. Lamberli episcopatum
o Fait

prfflscripta

accendunt

munia, et post hfflc ignem copiosum. Inter

domum

introgressi,

calefaciendum

tobas inquirit, taun conveniui

,,l|linit
s 'am

nbinam sit Lantbertus, qui (raLantdesit. Unus fratrum di\it,

per

IS Aprilis. p Dr eo ruie ml tliem Josepk designare, de qno q Videturpatriarcham Fecitque (pater) , Qenesi eap. 37, tSlegitur : ei tunicam polymitam. tanrestitui eum w . nostro

esse, qui Regulari judicio noctem ad crucem sit addictus.

inlempe-

demde duabus aut tum legereturi modera, omisso

tribus litteris tpatio oacuo.
s

r itaiir

vocem

sic

** Abbas du "t ce

expavescit,

el

ire

fratres

ad

eum

re-

consule d hisce omnibus

Commentanumprm, , .

jocandum urget.
:

Eunl, eumque canentem offencuntiiluiii

et

oium 85.
t

Cor

huiuiliatum

Deus-

pro valebant

in contextn deicto,

margmc
alia

78 Septembris Tomus V.

5 94
\

VITA TERTIA
manu adscriptnm
cst; volentes.
in

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

soa annsquisque causa
vit,

SrfiKBERTO

alia

Gbkblacbnsi.

u IstampSfudo-synodum,

qua

S.

Leodegarius

qn.

solus

ommum

affectus

Augustodiiiicnsis cptscnpus iniquissime condrnmatus/uif, aliquot annis srrius, dum Sancttts noster

sus

igilur

Vir aposlolicus
a

discW I
prnim

ad

depravatam
Nor
rael,
el

pseudo-Chiisthmis

Stabulettjani

c.rsi/larrt,

hohitam

csse,

diximits in

siuuuotjib reparavil

norma,m
i

Commentario num. 63
x

et

scqucntihus.

eccl M, 88tiC(B in Et ut David ,11, fectun,

^'
'

n "

&

regem
s.

Varamundum
[uisse,

in

sanrti Epi&COpi sedeminique

ipse

crerlrns,

!^
in

intmsnm

doccnt etiam Godeschalcus etSle-

faclum, ca,
ra

qua; retro sunt

ohlitus

phavtts; sed

nettt.er

eorum

archiepiseopum ejus sceleris

mentarittm num. 66

Coloniensem renm facit. Adi Coma/i/iurtn

et

se extendebat.

Melens ergo

anterio.

esse

epi>eopu

iussiK!?
nonsuh.erlngiens, qi OnHllllS0 Dei ennunciaret omnibns;
,

et sequctttt.

verso gregi
scquenti.

y Cottsule Commcnlariiun nitin.68 z Ita ipse es VitQ prima niim. 6.

aa In

cons.hum
servi

,,,:,
i

mali et pigri notam, qni reposuil

sui,
nihil

marijinc Ms. 7iostn pro vivil, alia

erit.

manu

no pecuniam dommi
cordi
et

remissi

\u\Z
exculb'

notatur;

corpori suo
el

bh Godeschalcus, qui id ex Theodoeno attdire potuit, diserte ait, ahhatem, qui igttorahat, a quo
strcpitus
ille edittts cssrt,

stral.al,

sed nrbes et municiniahT per corda, ligonilns verbi

;

semen
dehat,

vila

in

lempore

jaciehat.

hoc

ita
,

imperasse.

27 Aliquando eliam

hmites susb
diccrelur

CC Id est,
imitattts.

Christi crcmpliim

qtiantum potuit,

ne
id

Dommo

dioecesis exrer

servns

IllU

,|

ls

Z'.
'""'"'

Ceterttm de eo paniicndi tnodo aliqttid

in

quod
Era1

obserrarimus

dd Xescio , Godeschalcus, nec Slcphanus mcminit, hic indicare

volucril Sigeberlus.

Coinmrntario nnm. 74et sequenti. quod nivis prodigtnm, de quo nec

in

solum fecerit, qun.l fan-iv drhiierat' proximo provincia Tessendrorum c,

abl

adbuc vigebat
Aihleta,
tiguo
hosies

idololairia;

et

dolens

forlis Christi

Christiani

nominis dc
sui,

\m

con-

adversari
et

regno Regis
lacessebat,

armis

fidei

ao
R

ee In margine Ms. pro oflendunl, alia denuo ma-

cingitur,
eos

calore virtutis inflammatns,

crebris

nu notatur
ff

allendiiut.
est

assnitibus

et oblata eis pnre Dosi

Hos rersus mntttatus

22.

ex

Yita

secunda

minica,
filios

tentabat omnimodis,

quo modo
XII
i

super

num.

pacis pax

sua requiesceret.
et

cnm

freme*

rent ut harhari,
uliro
se

eum
bello,

discerpere cuperent, \\w

ingerens

templa

ei

simulacra

eo-

CAPUT

III.

rum
dine
quit
,

deslruebat, aliquando vero eos

verbi dulce-

demulcens, sermocinabalur
fralres,
et

eis.

Ut

vos, in,

de

vera

salutc
;

ntoneniu

me

et

Sancti

in

sedetn
:

suam

mea
restitutio
idolis
,

vestra

uiililas nionel

ul et vos salvemilahoris hiiheam.

Ni-

et

cura
ni,

et

ego

de vobis fructtim

pastoralis

Taxandri ab
:

ad Chri-

stum addncti

S. Landrada> sepultura per

homini utilius, quam salulem tpia^rereised quis salutem quaerat, nisi sciat, quid sil saius? Quomodo quaerat, si nesciat, unde expeienda sit?
hil est

ipsum miraculo clara.

Qui aliunde,
qurit, nihil
iori

quam
agit.

Si

Deo, homo,

qui

ipsa

salus

est,
cor.

neglecta anima,

E
Ejeclo Faraiiiundo,

ivoluto posi

septennio

tandem Altissimo placebat,

diutinam

laniim consulat, mhil dislal a pmide, qua secundum corporis sui habitum lerram inspiciens, soli corpori inleiulit. Quia ille est homo, qni se-

ut

horridam
a
filius,

ct

tempestatem
qui

caeli

ipsum
28
cora

agncscit;

aenosce homo,
sis.

quis

sis,

qualis

suw

faciem
Begi,'

serenaret. Pippinus secundus,

Angisisii et

creatus sis,

quis fulurus
es
,

Sfdi restitui-

ubi cunclos,

inter

se convicit
,

(UT;
a

Homo
et

qnia

de

limo
es,

</

plwmahu
pecore

es,

cerlando
solus

Franciam

discindehant,

virililer

animal

raiionale

et moriale

medius
es

inter pemelior,

^^
k

sub

Theodorieo

rege

principatum
et

lolins

angelos.

Per ratinnem
inlerior.

Francia obtinuit, et perlurhatum regni

siae

Eccle-

per morlalitalem angelo

tus
sis,

Qnalis vero crea-

staium

disposuit meliorare. Cui inter alia

laudis
rius

materies

ocrunil

Trajeciensis

hsc mercena-

oslendit

corporis

soto tui babilus. Cur

fij

Faramundus
sed

abdicatus sententia,
jectensi,
Ilico

landem justa cleri ei populi non tantum ab ecclesia Tra-

peciore, creatus esl ore sublimi, erecio corde rectis manibus? Nimirum ut corpore et

homo

e
ro-

actu semper caslo

tttrus

tntendai.
et

Vis scire',

ua'is

omnium

eiiam ex toia provincia expellitur b. ad caslum tolhtur oratio, omnium

sis?
e

Terra es,

tamen
ui

salulem anima'

in terram reveilens. qua^sieris, iniinortatilalern

necesse
e
.

a
(

ad

principem Pippimim legalio dirigilur, ne amplms Trajectenses pii pairis Lantberti careant so-

consequeris.
sciai

Ad

hoc consequendum
quis vel quid
sit

homo,

De.is. Sinesci.

latio.

Punito

divinilus

Ahsalon

invasore palerni

quis vel quid

regni,

populo
pro

quanla super hoc fuit exnllatio in Israel Dei; tanla tunc erat laHilia populo Dei
invasoris

non
qui qui

sit

qms vei q sil Deus, sciat saltem, pem Deus. Via scire, quid sil Deus?
>

<

repulsa

Faramundi

et

tanlum

isti

omnia ex nihilo creavit, semper vivit siueinilio, sine

loci et

qni

omma
flne,

m
l

gestiebant

pro revocando Lanlberto ad episcopa-

cumscriplione
rabsianlia?.

temporis,
,

sinc

nin

_^

l^

lum

quaninm illi laboraverant pro reducendo David in regnum. Placet jusla pelitio principi, et
,

Audite etiam
ipsa

qnid

sit

Deus
, )jt sap n[ja; et ;
p]

a-ternus

et

aaternitas,

sapiens

^
rfi

damna

eccle-

Paslorem ovihus suis reslilui. 26 Ita miles emerilus permaxima trihulatione purgatus , ovium suarum vocihus atlollitur el
edicit
,

per aeciflw et quidquid viriuiis alicui adesl Quis; aule subslanlialiter. soli Deo inesl

non

sit,

quis
vel

hominum
tale,

nescit?

Ilorn

apiSt
,

.'
.
i

$ia> restaurat,

dwewsim
stral
:

in

calhedra
,

Trajcelensium decenler relocatur.

illius erat
illius

Et

:u-

lignum,

aliqnid

non
est.

est

Deus
/
s e-

merilo
gis

quia in corde plenitudo, in ore

ordiui

sincerilas el le-

mo

nulla crealnra
quffl

Deus
per

Non
sit

verilas erat et

pul-

quideorum,
rietatem
vel

privationem
u

ot
'

chriludo.

Quanta super ejus redilu

,

fuit exultalio

boni

dicnntur; ut

omui

a-lali

et sexui

qualiler

omnes,

in

aliquid

tale.

0"i I^ m0

esl
'

"J
'

^^ ^

^
(tt

r^h
ns.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

magisteno
torfl

50
Ua

diaeet,

et

inspecta

crcatura,

lia,

Germania,
Scotia.

ct

rem

snb

alio

orbe Ikitan-

Srr, EBKRT(>

fliMloren

intelbget.

nia et
et

Frnncia de pro\imo vos arguit ob- gebucinsi.

"Srii '" "

Deus creavit crealurarum plasmejvil nominem, dana ci voluntahum boni aplibertatem, ot per
mereretur eliam boni
ut,
,

calmn

terram, et ultimura

stinatn

Incrednlilails.
terra,

Cum
ira

rnlsericordla
vos,

Domini
lu-

plena
filios

sit

qaare saper

tamquam super
?

incivdulilalis inanet
in

Dei
et

Currite ad
in

prmmium;
Qui

talem

cem, credite slum

dite

Deum

Palrem,

Jesum Chri-

K
esset,

condeBS,
i

ai

non

peccaret,
fieret.
,

immortalia
diabolo

percaret

mortalis
,

.,, r

qaam
q(

Deo

credens

in

mortera

cum
el

filium ejus, et in Spiritum sanetnm. Cretaturam carnis resurrectionem, timete ultimum judicii diem, in quo halieliimus omnes jndicari
ni,
;

genere suo corruit, qaod

p(BUiteret

tantara malitiam

mali, ut

eant

in

supplicium mlernum; bo-

^''V
er

Deum

focisse

bomrnem,

sub caslo omnem carneia, diluvium deleret de integrnm in arca reLiasoctoanimas per aunom rolentes posteri, contra Deum aorum <en llis refugium, dum tuiTim usqae in ceelara
,
,

in

cum angelis, non angelicam mutati uaturam, sed pro meritorum

ui

habeant

vitam

BBternam

varietale

in

variis

angelurum urdinilms ad angePra^licalor

Chrisli

licara provecti gloriam.

:\-2

His

et

lalihus

paulalim

felicittr att''

haberfi

erigerent,
SD per
tltis

i)

ia9

5u

irbia u

corsuum, tiugua
divisa
divisit.

Alun p m ina bomana, qum ona ommftUoru n

aboleus ab eorum cordibas barbariem

jnescahat
et

gentilitatis,
,

uc ' (

eos

al

Chrialianilatia
/(

mansaelndinem
llli

erat,
;1

in

Beptuaginta

dnabus
gravior

Unguis,

idololairise

fcetorem

removens,

spargebai

eM

se

Omni

malo

exnvwi
promisChristns,

abiqae
nilalis

Cbrisli

bonam odorem.
adducti,
Viri,
et

tamen huraavirtntem
et
prffldicabat,

idololalria,
|||||IM
,

quam quia
in

solus

pcenc

Abraliam abct

respectu
sancti
;

attendebanl

benediclionem a

Deo meruit
ejus,

pietalem

qui,

quod ore
Chrisli

BJonem,

quod

semine
et

qui

est

opere explebat

enm
lide

"imitari

volentes,

patie-

benedicereotur
lus

omnes

gentes. Hic de

Virgine na-

bantur se ab

eo in

confirmari.

Nec
illam
i
l!

V erus Deus

veros

bomo
et

in

dna sua
in
el

per

ante destitit Signifer

Christi,

quara

omaem
ad
Christe,
ronslaiilia,

soaa
11

faciens
esl

opera

divina
ct

humanffl

natur,

gentem, de
Rcgis
gratia

v^ii')

dialinli

abactam,
Hrnc
est,
lai

regnum

^iiHhitiiii

hominis
;

absque peccato,
clarens
rerbis

homi
signis,

regum
:

transduxit.
esl

lua

ne egit

et

periulit
est,

hrec

boni

Mililis

qui

quod Dei
30 Sed
JUf
lllll-

non abscondit.

ui

uno calore
sunt,

solis

cera

mollescit,

et

opus Aposlolinim agnressus, ad Caslra lua insiguem adduxit triumplium. Ecce Thessandriai
Apostolum,
ni

limus durescit,
ii.kin

sicad oalorem verbi divini bdni ad

mali conira

meritu

Apostulis

et

apostolicis

viris

emolliti
L*i

udcm obdurueopus
ipse,

conferendum.
prawentaverit,
catione
inier

Com enim

ad

judicandum

vene-

rmil.

ergo

Deus operaretur
salvaret,
est,

siium,

ut rt

hominem
alienum

scilicet

opus
ut

pcregriuum
qoi est

Princeps pastorum, et quisque paslorum ei requotam partem mundi sua prasdi-

adeo operalus

viia

ad luxeril
noii

ad

fidem,

hic

Pastor
;

noster

omniuin, in homine pro homine gustaret morUmii, et mortem crucis. Qui, spoliato inferno, a
morluis tertia
dens, et
scientio

pastores

inanis

apparebil

sed
rel

etiam
matitia

ipse multus suu

retraclos
posl
se

labore
trahet,

ab
et

idololatria

die

rvsurgens,

el

ad

Cfflloa

ascen-

accipiet

multiplicera

Spiritmn sanctum mitlens discipulis

omuium linguarum,
et
in

misil
in

eos

io

cum mun-

glorim coronam.
;i:t

Quam

gluriosus

sit

Deus

in

seipso,
nisi

nnllo

S.

Landrafa

drnn

preedicare,

baptizare

nomine sanct
exivit

modo deprehenderetur ab
mirabililer
in

horainibus,

aliqoa

'"'"'

Trinilatis.

Miuc

oraucin

lorram

sonus

Sanctis

suis

operaretur, per

qum
la

Apostolorum
nus

Hic soet apostolicorum virorum. landem ad vos usque pervenit. Unde pro vobis,

nobis

intelhgalur
principante,
s.

isse mirabilis. vere esse mn

Fraocis PipPvilla

pino

constrarit

fratres,
tes

doleo usque ad animam, quia repellenverbum Dei, judicatis vos indignos csse aterviia.

Belisia berli

Landrada virgo k, consilio animala et usa au\ilio

sui exitus, ul parata

cmnobiam per omnia

;

S.

Lant-

quffl

immi-

na

Fugile,

charissimi,

ab

idololatria,

Sa-

nente die
mtrarel

ad nuptias Sponsi sni

pientibus

loqnor;
coli
?

vos

Quid
C auinia,
tria,

prodest

ncipie vita

quod dico. simulachra, quibus non est Fugile, iiujuam, ab idololaipsi

judtcate,

cum accensa bonorum operum lampade,

accersivit familiariter

eumdem

S.

Lantbertum,
carnis

ut

ab eo Vile
sancto
stulo;
ntat.-,

viaticum acciperct.
illa

Accelerante
esi

viam
erga-

major bac est injuria in Deum qui dicit per prophetam t Gloriam meam alter non tlalio. qui luccm na[iiluIh a tenehris,
quia nulla
:
..

Viro,

interim
cui

sulut.i

sed

Deus,

niliil

gratius

fraterna

cha-

taraUs
31
tres

rationis habetis.

nnni, ;i

fructu uec illum, nec iHam paasus asl privari Nam in eundo jocnnda Pramicili.

Jam

pume
sna

lolus

mundus
Orientem,
attingil

credidit.

Ut

so

noMero

muudi

cardines,

Meridiem,
:

Oc-

cidentem,

prassentia

Septentrionaillustrat;

lem vero cardinem jactis

sic

radiis

longe

quavisio. Ante ocutos jacentis, el ipsa sjperextasim Bemivigilantis stabal claravideri eumque amicabiU vultus christi Landrada, o tibi Unde, inqoit, et uris gratia compellans,
S nli

apparuit

Soi

mmnti christus Orientom nascendo sacrain

rn i

am

ce,

haw

insolita

mei incnria,
?

ul

le

ad

me
corpus fuum Rrntreshovit
tepeliri,

v it,

Meridiem

;Egyptuui
ubi

fugiens

iuvisit,

nec per

reliquit
<Juos

Occidenlem,

Apostoios

misit,

visitandam tanla lenucrit mora prartendena 31 Lantbertus,

ritaiis,

afTectum
:

famiua-

jam caput miindi Uoma inflexit cervieem. Quartus nic cardo, quem incolitis, quamvis proabsentiam tardius lucem admittat, tamen
videl,
lucis
el
si
1

incnri5B

Me reddebal hmc verba excusationis wr morffl incosare habes, qaem ad

ocior
ei
lini

nec
te

Pter solis

^Uge

illiiuiinalus

piu*senlia solis C8

venire maturantem pravenU ceKitaa, Ecce f quia adsum,

traudium Domini
tu,
qufflso,
tui,
>ta jusi

mortis

la nein

ta

jam iwtrasu
in

solvam ei debito

r et,

solaris

lamen

usu non

minus

eget.

Uoc

mx,d.

charissimi, si ipsum Chrislum, si Christi Apostolos nou vidistis, beati estis, si creditis in

mihi

indica,

qno

fc
illa u
:

''"'!"'.-

,1,1,1.

ex tuo
cadiim,

placih.
et

sepeUam.

Bi

Suspice,
lo-

8umi quem
|Ml1
'

non

vidistis.

si

in

ipsum Solem uon

iiiuuil,

reoter dihgi

iUuffl

ta

terris

,ls
B

aciem

infigere,

intendile oculos ad

monluce

lr

Soie

illustralos.

Per hos montes, per apolonge

lalequa
lidei

Blolic s

scilicel

viros,

r
t

=msmissa,

iain

eivdidil

llispania,

tripartita

Galr
si-

596
A. SlGEBBRTO Srhblacknsi.

VITA TERTIA
modum
sibi
s

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTl

col-

signari in

Bancte Crucis, et ab ore

ha-c

tmno.
sanctis

Qnippe cun.
locis

sciat,

mulionun
pcr

C{w
,

virginis

uliima
tibi

verba acoipit
climeffl sepultuiae.

indigne
esse,

sepulia,

pora

'

anff

Hunc
tus,

locum,

Lantberle,

insinualum

longe
ad

projecta

scias

oiim delegalum

Deo

nuluin
et

Dei

non diffidal sanctoa sancts virgiui suam

Dei
virlulem

ai

gelos

Vir

Hac vice sermonum soncta virgine cslo recepia, sancius somno solutus, applaudebat sibi de
visionis

operam,
cisse.

voio verbisque s. Lamberii Aiiollunt ergo cuncti et

?"*
siqier

caelesiis
iestis

oraculo.

Locus aulem, qui

a
S.

ca>/

omnia prasdicant lidem

berti,

meritnm

aloi

lucis

signo
ipse

irradiabatur ,
S.

Wentreshovum

erat,
inibi

quem

Lantbertus,

Landaoldo

vis

cujus conversalio jam in cselis corpore adhuc leneretur in

:

erai
111

terris'

nutrilus,

prima sui tyrocinii indole insigni-

Yerat.

quod, e

tn-

turabat

vito, BelisicB

35 Lantberlus tanto quidem properantius maviam, quantO sciebat hoc Deo el spon58 ejus fore gralius; et veniens Belisiam tardius
qiiam
pedihus,
)

'|uo videbanl impleri illam Domini vocem o mn sibilia sunl credenU. . > Virum'dign DIn fH' cui nihil deesl ad perfectionis
.

cumulum

tum eliam ascendere ad illam cbarilatem jorem nemo hahet, ut animam suam
amicis suis
I

LT
RexL
ma-

Z'

tumutatum,

voto,

hil satis feslinalur

animo enim copienti nivisionem omnibus pandit, eos(

Quam enim
quam
ut
asternffi

pJneret nro

majorem
coronatum

daret

emerilo
naret

Militi,

que ad
potest

illam

exequendam
ore

niiiiur flectere,

blandius ac facundius.

Omnes

conira

quam unum
conclabeate.
fuit

rude
operi

martyrio do

quielia.

Nos nt extremam

ninn

imponamus, jam nunc

passionis ejoi

reclamant,

omnes uno

tumultuando
Preesul

vexillum erigamus.

mant

Absil,

Laniberle,
le
e1
:

absil,

Hic ipsa sancta virgo a hajc ecclesia ejus opera

Dco consecrata

ANNOTATA.
a S. Begga,

impensis constructa, a

tepcrcam
ea

est

dedieala
:

liic

heo delegata sunl

et

hic

omnia ejus per le ab Deo famulantinm turest

;

Pippini Landensis
u.ror,
et

filia,

Ansigiti,
'

Ansegisi xcl Ansigili

b

Pippim

llmsUilli

ba per eam
ossa
ejus
ter tot

per

le

adulta

et

ubi

dignius

mater, coiifur dic 17 Decembris.

in sedem

quiescenl,

quam

hic f

ubi

prsesenliali-

nia ?

bonorum ejus operum apparent testimoEt haec quidem omnia etiam luse sanclitatis
Lantberte,
,

Faramundi expulsionem sanctiqm Lamberii suam restnutioncm, ad annum 681 vei

68%, f/wo tempore Pippinus sotius Avst/rasia ma~

dum per luae accumulant pastoralilalis sludiura hic et merito et numero auclo fldelium pnpulo, fidei el virlutis exuherant
merita,

dona.

Lantbertus

offensus

pervicacia

omnium,

Gratum est, inquit, praeesse civibus ; sed grave Eice, quia sermo Dei et placere. est omnibus meus non capil in vobis, vos omnes invitus secertus sum lamen, quia Cffileslis oraculi quar non deerit elTectus. 36 Lanlbertus igitur, sepulta sancta virgine magis ex populi, quam ex suo placito, animo
:

joratum-domus ycrcbat, refcrcndum esse ostendimus in Commcnlario 6. quem consule. c Dc Taxandria xidc Commentarium mim. 9X d in margine legitur, humo. e In margine notatur, scd cum. f In margine : Non quid.
g In Ms. nostro kaic vox luxata,
oppe-.
h In
i

sic

kabetur

margine

est,

fervorem.
:

triduo pnst

in margine pro regnum kabelv/r aetemi de conscquenter mox pro regum legeudum esstt re-

Wentrtshovii
invenitur.

fluctuabat,
linc

hinc

de

cslesli

oraculo

cerlus,

il-

gnum. Cetcrum
cti est.

totus

itle

sermoSiyeberti, non

Saitr

incertus

de

sepulto

virginis

corpusculo.

Ob

hoc

omni orandi modo se addicens, qnaerehat rem ab eo, cui niliil impossibile esse sciebat. Sic
exacto
Chrisli

k S. Landrada; virginis et primtB

lisiensis Vita

abbatiiste BeJutii,

data

est

ad diem 8

m\m

triduo,

convocato

populo
vestro

ait,

virginem
judicio

pridera

defunctam,

eliara

magni dico fuisse meriti; et ideo non leve esse duco, quod ab ore ejus jam cum Cbiisto regnantis mihi leneo indieatum. Ideo ne gravemini, quod precor, ut aperta virginis tumba rem ipsam
,

Theodorico abbate Trudonopolitano, ut rfiwmw m. in Commentario pravio num. 50. ubi etiam breviter 5/ dc tcmpore conditi ejusdemmonasterii
egimus.
I

Vide Annotata ad cap.

S.

i,

Iti-

'

'

Clemens Papa
colitur

oculis experiamur.

Obeditur
niliil

ei

ab omnibus; lumsancto
ibi

dieat,

23

martyr, quem tae mexaNovembris, quo die kec

et

ba aperitur
pullo
sito.

sed

repcritur de

se-

minari potcrunt.
n

corpore,

cum

ipso

sarcofago alias
;

transpo-

Eadcm lcguntur

in Vita S. Landrada,

uW
.

Expallet
et

vullus

omnium
paterne

gaudet,
inquit,

attonitos

solus Lanlbertus dcmulcens, Quia,

estis,
el

ca disccrc potuit Snjebcrtus.

difljdeniiam

vestram

expcrli

jam
loco

nunc Dei

miriheenliam

experiamur,
curritur,

in

mihi dcsignato

sancti corporis

Eo duce
oculis

Wenlreshovum

glebam quffiramus. qui mente et

CAPUT

IV.

relegeus cslestis

.signi

ostensa sibi vestigia,

ostendit locura beneplacilum sanctffi virgini.

rem
ipso

novam
posite

Ibi

sancU

corporis

glebam,

cum
lam
nulli

Pippinus
reptus
cti,

ob
:

pelUcem ductam Alpaidem

et

cor-

sarcopliago

transportalam

inveniunt,

comesset
illa

tamque decenler relocalam, ut dubium, angelico minislerio sauctam

illuc

peUicis odium
instigante,

in sidi(e

San-

virginem
suo

martyrium.

translalam fuisse.

37 Et
Awtoris observatio, et

Clementi
rei

quid mirum, habilaculum

in

si

ille,

qnj

marlyri

in

modnm

tempti

marmo-

Pippinus,
gie

ut

pradiximus,

principabator

egrecujus

Sancti laus.

prseparavit

mari

angelicis

manibus m,

super
virlutem

omnes

hujus quoque virginis corpus per angelos, mysteriorum Dei admiuislros, tam compelenler transtulit
71 ?

gloriam augebant

principes crebri vicluriarum

Francoru
iyi

ad

incitare

discredit,

Huic miracnlo lamquam inusilalo si quis moveat eum saltem argumentum a con-

ulroque

parente

poterant saltem nobilitatis et sanc

^
.

a[|

^^
udis

menta.

Ut enim

sileam

de

sanclitate

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

el

597
promittit
fratres,
i,

Clodulei b Mcilensis episcoIWl-:.>

m;i

ximis et
nltionem.

amicis

suis

de

cansa
et

sororis

K.

BicbbbAo

nial
l"

'

mirctur? Quia nescial sanclisvitaoi non nvi ejus Arnulphi c, qui primo !Linm Daterni Metiensis episcopus, et regis, post

(|1U"foil

patrinua ipsius; quis S.

Hinc
vicem

duo

Gallus

Uioldns,

Gmbucmsi.
%

cnnsanguinei
serantea

Dodonis
,

neptis

sun

Alpaidia mi-

lacessendi
el

ni;i]<"''

domus
in
I

tatem
in

qmerunt,
arte

Bpiscopum oporlonlinsurjjentes cnm omnihus suis

familiam

vigebat in resno, niiornm cjus potentia r0 ciiam erat Campanensmm, at

B

,j a e i

.irabilis mundo morie mi

fuit?

Jam

ve-

eccle8ia3

Trajectensis

omnem,

quali-

cumque
nnllam,
l

contra
cis

eos

calumniam
possunt,

concinnant,
prse-

nuibus

Drogo
e

GiinioaUius
pectabat.

Hos
.

d du\ herediterium patns pnncipatum exgenuerat iegitima sua conjux ,lli

quam
;

inferre

molestiam

termittunt

si

quo modo possenl per hoc senteninflectere,

iam PrsBsutis
erant,

ut

saltem

causa suorum
aliter,

cum

Pippino

nitiil

glorisa,

nihil
ei

redargutione principis desisteret. Sed res

ccssit.

tenti,

nihil

felicilatis

deessel,

numquam

ac rati

slerinuustriamfortunafuit.
39
Vir
nihil

umquam

tuiiim

de lam vidoriosus, ferreum pectus suum passus perforari et B phart pnellam nobilem ct elegantelo libidims
moili

seipso

apud diabolum non potuii triumI

nempe, ut leo conBdens, clipeo paiientia; contra omnes se prolexil incursus, et gladio spirilns, qund est verhum
Justus
Dei,
61

contra minas terrenaj

salulis

potestalis

se

accinxit,

galeam

indutus, agetiat induhilantcr

rcm

verilatis,

Et

primo

quidem

blande
Patris,

compeltebat
et

iem

nomine

.,; suffl

ttrolun

fortiiudinem
[

Alpaidem, superdnxil legitimaa consuscepit filium plictrudi, ex qua etiam postea propter indomitam bellancui Tudetes, sive Martellus, agno]i;ic

BOS,

Ol

quihus
poterat,

modis pietas
eos

cemoira

Praaulis
lentia.

ah injuata deterrebat vio-

42 Sed
f

quia

in in

venlum

fundehat
rqiciens,

verha, se etduobus
dicehat
;

mcn
sticus

Ul

i.

sorur crat
principis

Dodonis
vir
et

/,

qui

domeopibus,

'quam

familiariter

Deum

pippini
C l aru s,

erat,

plenus
et

Exurge,

Domine,

et judica

causam
et

meam

me
Be-

t,

ejusdem

nrremdecerHl(

genere

per amicos pueros, obsequentes

qui staret

cognatos,

mnllos

mor
lial

esto

opprobrii Bervorum

tuorum. At
IIU,
s;im>

lilii

asseculus in

mnltam regno. Cum autcm nullus

e^

potentiam
esset

acrius Dei fideles impetebtint,

omni gene- g
quibus res
in sola
,

epi-

re nocendi tribulabant innocentes.

erat

geoporum',
se

adverso,

et

opponeret
in

pro

anima,

ct

quibus

lota

in-

m.irum pro

domo

Israel, ut

staret

bello

in

nocenlia

pendebat,
ire

inconsulto
ut
aui

Episcopo

armis
inest,

importune Lantbertus, oportune, Domini, die Beliam vel se et alterum principem, ftrguebat m imUnbnlnr zelum, foannem exhibebat, et quoru merilum, ut, qmbus eorum quoque tendebat a,i
vincertando constantia, par foret in regem Israel t.ocendo gloria. Helias Aab g... ad hoc arguendo perlulil et vicit, et eum
era
,

obviam
jiirias,

parant,

ulciscaniur

suas

aut ne moriantnr
est.

innlli.

Concursum
ot

pngnatum

Pugnant
:

illi

pro lemerilate, repu-

gnanl isti sanguineos Dodonis,

belli
,

pro salute

Gallum

Rioldum, conin

local superbia

prima fronte
opponil

jn

Petrum
ex
Galli et

et

Audolecom
in

consanguineos
juar-

Prajsulis,
stitia.

adverso

prima acie

stem

allraxil,

ut

intentalam

Dei

iram a
nisi

se

differret,

Rioldi degeneres animos limor

auam
uxor

Forte

ex

toto effugisset,

eum
sub

Jezabel
peccato

guit;
ril

Petri et Audoleci dextcras ad

virtutem erifavit,

sua,

contra

Dcum

concilans,

innocentia.
parli

Virtus

innocentiaa
:

vicloria
fa-

cessit

ecclcsiaslica-

Gallus ac
caisi

RoIduS,
referunl

yendidisset.

40
ftnnrrit fn

Joannem

Herodes

sc

el

pro co multa faciebat;

sed

arguentem meturhat, eum quoque iiero-

ctionis

iniqua;

principes,
ecclesiaa

oppelunl;

Petrus
ve-

aique Audolecus,
xiilum
victori83

vindices,

odium pflli-

dias

ilium, et
tius

jusjuranuxor per lasciviam saltantis flliaa ad Terperhoc ad necem Sancti perpulit.

Belias,

k. Confnsi

suni

impii,

nec eru-

vel

alter

Joannes

noster,

acfflcet

non cesserunt bnerunt; victi snnt, sed deratigati maloenim, qui fueral incenlor oiiininin Dodo

Lantbertus,
etiam
bat
:

in spiritu

et virtute

Heli

el

Joannis,

rnm, jam

et

ipse

efficilur

belli

auctor,

et
01*6

vili-

ipse

directus

parare viam

libere

Pippinum

principem,

Domino, arguenec secund

animi
liabe-

pendcns, quod de sacerdolilms

imm
tangit
in

dicitur c\

Dei
;

vos,

tangit

pupillam
sancti

ei oculi mei

Herodiadis timebal rabiem.

bat

Nam quod
Joanni,

grassatur
vel

ipsnm
n

capul

Episcopi,

tlcvo-

Hercdias,

cum

Herodes
libenler

eum
h,

pro au-

eum

morti,

cum

solum relorquel nepolum

.

adullerio

arguenti,

accommodobat
suo

snornm uliionem.
diebua Jopiiram^ illia 43 Pippinus princepa vllam Leggiai COUtlgnaoi, ubl VlT venerat, ad negotio ad ejns cunam sanclus quasi pro regni non negavit. Pr.ninvitatus,

rem;
guenli,
et

boc

Pippinus

Lantberlo,
obediebat.

animi habebat etiam Alpais eum pro pelicatu

cum
ar-

*jj*
-JJJJ
,

Equidem
cl

vir

alias

laudabilis

religiosus,

hoc excepto,
consiliis,

multum
potuisset,

Lanlberti
;

jo-

suam prwsenliam
pelex

cundabatur
crose

monitis

uYriehnlur

qui
lu-

ceDS

et

principis

vulium

serenani
alii

contta

w amantem pelicem
audisset
se Beiias in
tichristi

fallcre

nimirum

merito increpantem

Prsesulem.

ennr alii mnmprosuoquisquearhitrio

riant

iram dissimulant, simulant

tetitiam,

l.al.ilum

cnnhsva.

cajium raptus,

expectal adhuc per

Anpro

Tractahat
sibi sibi

autem

pelex

veriiate

nim

Lanlberlus se
Pelex

gladium victoriaa palmam, Joannes capulsuum martyrio devovit; tertiusduodiguum cxhibuil ad

arare

precatorem,
conciliare

pcr

oportune aliquem interventum c.jns

Episcopi,
rel

t posset

animum

mi

qnoque

lem
.
,

,.

u> Convivium apparalur; M llU;mnn mitigare.

\

ah

importuna

reprehensione
jocundalur

principia

m
M-

bibenditm calicem Dotnini.

M
fert,

suum Dodonem eique omne consilium suum defcrens,

rem
ad
fratrem

repre-

,,
rialis

Eniscopus;

pmrs.is

omois

wbalur, ut ejus ope aboleatur opprobrium generis Wi, qnnd invalesceret, si per Lanlberti nimis divorcenanram contingeret suum a principe
lium.
rtbua

poculum
scopi

it innuii afferendum

bsm

BpwcoP<

,lu '

ens

benedictionis

vice,

si

de

^.,inni
Mailino

accioeret,

f-^JJ^*
i
111

causam suam et sororis cum valcntioper eos sui generis communicans, per se et Episcopum compescere ab increpatione principis
Ille

MMimum
renl

ifflpenitorem

sed

Pippinus
,,,,,,

majo-

beneJ.cl.on

'

';'

sl

la ,

em

laborat

qnem quia ciem alicujus conlra justitiam revereri sensil, pro;

invcnit inflexihilem,

nec fa-

'598
\.
(.1

VITA TERTIA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

gebantur chpew,
dile

SH.EBEHTO
HBl AGEflSI.

qualeni

44 Martinns melioris
inavit
rexit

apud Marliiium UXOrMaximi promeruil n. Maximo imperatore aesti-

dexter*

armabantnr
''"'^

lanceis; prasibant fundibularii

poculum Al-'
paidis btnrdicere renuit,

preshylerum
anie

suum,

cui

regem

Lanlbertus

porpocuium nullum Pippino

rem mirabilem,

cumsaeiu
pietaUs
i

ei

divinaa

minores proceres, omncs a sancta manu sancti Episcopi poeulum sibi porrigi efllagitant. Dum aJ hoc omues
pratulit.

Exemplum

principis secuii

in
ei

enim clareret, Lanthertum iu *' nullo rtnri Cruce Domini noslri Jesu Chri
'

D|
Ilisi

mundus
a

crucifixus
lerra
in
Ci, lu >
.,
'

P er

'1'iem

mixtim irruunt,
altcrum

et

se confu>-e

ingerunt,

ut

alter

que jam ascensum

m
in

cu-lis parai

<|iii,l

per virtutem .'^

iim se ,,

lt

piaeveniat; ecce pelex sua inanu

intermixta,

clancuvel

ciium vid-mt

lum
sic

manibus aliorum
de
et

satagebat

domum
Cruc.s,

signum admirabile qua erat Pon.ifex,

stupentea
instar
terra

manu
retro

Episcopi pr;eripere poculum. Ille an-

clarins

omni metallo,

te

oeulatus

praecavit
;ni

femineas

insi-

cailum rulilare.
ct;e

Constat qaibusdam,

callenli animo, de nimielate femineie

dias

el

prinripem

ronversus,

q Uj

ml L

Dom

S
? A
noii

mcrcedis,

oon

aviditate

tundendi

sZJ*

pra'sninplioiiis

conquerilur,

et

tanlum

ad augendum numerum miliium

quae callida arie qnaesisset inurere sihi aotam

placitue et

aon

Deo communionis. Imle

o.

se aula proripuit,

ad patrandum scelus Dodonem scquebnntur' sm ctam crucem fuisse conspicuam ~ illis s

;

omncm

illam principalis convivii iinminuit jocun-

occultabatur

objectu

nebul,

qui

cupiditaie

ditatem
hil

Nec

sic

quievit

versulia

femina

ra .

ni-

pinaB et expectatione

prmii spirabanl
imperatori
fulgore

in perniciem

volentis relinquere inexperlum.

Vesperi paranpelicis

sancli Pontiflcis q.

te

redire

Episcopo,

ei

per

suggestionem
se

48 Primo
semuli
cajlo

Conslanlino
crucis

ad

bellum

upro

a principe jubetur, neabeal insalutata sua conjuge.

i.">

signum
est,

mti

igneo

rutitum

Rpiscopus,
ail,

loquenle
o

in

Spiritu

verita-

apparuil, quo
In

et

eam
:

solu-

lis,

Teslor,
,

maxime

princeps,

testor

vere

xa
to
cis

ttire

hiuc

Jesum
Taulus
B

ipsa instigaiyte.

Dodo

nicariae
:

spem vitpe nostrse, me aumquam forquia mandavit nohis communicalurum Ne comniisceamini fornicariis. Teslor,
;

quod quoque
illi.

lioc

inscriptum videbatur To6tu v(signo vinces r. LanlLerhelli

in

procinctu

stante, ejus,

signura cruporteniu

apparuit super
qui

domum

plane
Cbristi

deus
et et

stigmata

crucis

corde

inquam, Deuin, me
quia scio dixisse

numquam

eain

salutalurum
:

corpore suo

pertulerat,

amicum Dei Joannem

in

Si quis
recii

corouam
via

parari.
palliis

jam a Deo victoriara Dilecto quoque Doraini Iieet

non permanet
pialis,

doctrina Christi, non

ei dixerilis
:

eum

nedicto

strala

lampadibus

terra
cae-

nec Ave

qui enim

dicit

111

usque ad
to
est,

Cffllum

parata

esse,

per quani ad
s
:

Ave, communical opcribus

comniunicare nimis doleo,
fero
;

illius

malignis.

Te

lum ascenderel, quihusdam apparuit

vero

Lanlber-

ei

tc

nolie resipiscere
tibi

quam

Benediclo

gloriosior

via

paraU
c-

segre
I'i!i\

propter hoc

Dei

iram

timeo.

qui per ipsam crucem, a terra usque ad

rulilantem,
cielos

igitur videns, causa.' suas nihil

esse reliqui,

jamjamque, si diu advival Lautbertus, limens sibi imminere divortium, rem toiam seriatim fratri furioso mandat, et oleum camino addens, oblestalur, ut

lum que
vitae

ascendit.
:

Laullierlus quo-

felicior fuit ipso

Helia

Ilelias

enim

igneo curs[tem

ru in

cailum
SBternn

raptus,

morte
tenet
:

dilata,

Longam

adhuc

Laolbertus,

morte
lucis, in

quantotius

agal de occidendo

Episcopo.

obita, in

caelum ductus per crucem igneas

Dolorem,

habebat de nece nepotum suorum, exaggerabal ^eminatus de repulsa

sororis suae

quem

Dodo

aelerna vita gaudet

cum

Christo.

49 Acies
mientes,

hostium
:

jam
jam

quasi

ad

prffiCinctum

/rnimp'nli-

dolor; jamque

in

hoc lolus

crat,

ut

appropinquabat
qnihus

excubitor
ipse

domus

inclamat dorexercilus

6ujiii*J"

Wliim.

sibi et sorori su;r satisfaceret.

circumstans

6'aiwlw

cum armatoriim
iiiiiiui

ad

mt

Prajco veritalis Lanlbertus, jam tendens bravium supernse vocalionis, venerat Leodium Dodo vero ad vicuin Auridum seccsserat,
*<>
;

esse polerat nuncius horroris. Testis Chrisli

Uflt-

bertus attonitus gravedine

tate,

sompni
surgit,

et et
:

rei

acerbifflaail

discalcialis

pedibus

arrinil

Sancli ftdes

satis

Leodio contiguum
a

parat

arma, socios agvel

dium,
cile

quasi
se

se

suosque

defensurus

sed
quia

^e
illi-

gregal,

domo etiam

regia, suo

sororis suae

reversus,

lemeritatis

damnavit,
Te,

et

iiomiue

comparatos
odit,

evocal

auxiliarios.

Dilationis

saliem attentaverat arma, se ante

addixit
dixisti

Deum
inquit,
et

coa-

moras mulos

iras colligit

differeodo, iraseendo sii-

gruenti
Jesu,

poenitenlioe
:

i.

bona
ego

furoris

ad

cotem

durissimi

cordis

acuit.

qui

Mihi
mihi

vindictam,

Lantberlus interim prtescius inslare

suum agonem,

retribuam

te

precor, ne perdam
esl

victoriam
Le,

noctem iUam insompnem duxit; non quia terrerent eum aliqua iasompoia morlis; sed quia spe
pneoccupalmi futura quietis gaudia. In ipso namque conticinio noclis surgens ad confllendum Domiuo, angelico S6 in terris obsequio exereebal.

meam,
bellator

quia satius

mori

in

T ll[l)
ei

super iniinicos meos bellando

rorlis,
iii

mitlere manus. Tu
et

apprehende
mihi.
ipsos
^

arma

scutum,

exm-ge

adjuioriuin
forihus,
;

jam

eflractis

Jam domus

irruplis

portiii
rni-

parietes

Hora

celebrandae
:

nocturnae

synaxis
promisit

discipulis ait

Surgite olius,
Ofiicio
*

p Deus coroexcitatis

pingebaat lanceis

aliqui

intentabant. Pelrus ct Audolecus

inln^ressos

eu-

nam
forte perstat

vigilautihus.

evnlelo,

ccteri

se

lecto

minabant,
frustra

et

tam

mullis

tam

reddunt;

ipse prestat

boni

operis

cursum concorrupti-

conabantur
consolans
,

resistere;
Si
,

paucorum nnwj quos SanclusjJ

,

summando.
euniis

Circa

crepusculum
ccepil

corpore

tempore
vicarie
ligile
:

inquit

me

fratres

vo aggravanle ad

animam,

exemplo
et

Dommi
gravatis

passionem
ecce,

taedere,

oculis

e0 dUigo. ego amastis, Christum, sicui orate conQtemim, et vestra Jesu peccata
_

sompno, captabat dormiens modicum

quietis.

n
primo
rat
ditu-

pro invicem, ut salvemini.

solvi, et

Me
niei,

oportct

j>'

Tunc
L-i

circa

auroram

rarescentibus

cnm

Christo vivere.

tenebris,

hostilem

exercitum

cuneatim

incedere

culo propr-

50 Scitis vos,
fuisse in crimine titur;

o nepoles
isto

reos

et

os

******

vulet

Cnia

nuncial excubilor episcopalis domus, no-

u,

uiuo de quo modo

w^
h \s

lu-

cida

mine Baldoveus;
dens

et quamvis nebula mane ascenliberum intuilum retunderet, facile erat rem

quod
ac

tunc injusle
lu.ie.

juste
in id

patienter

Non

^'-"V^ judicabil

'.'

v*

deprehendere
vel

vel

ex

visa

mullitudine

virorum,
levaa

ex audita

collisioni

armorum.
in

Micabant lote-

Ne,

ncie,

proeminebant

dupiex ipsum, nec consurget Deum itrum antc pcccalum ves quseso angui-

cassides

capite,

undet,

nec

per

manns

vestras

sanguis

n em

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A ncm "
* ?
a,
;|,

5 99
\

Noo
1S

limeamiis
in

stevitiam

persecnto-

quem

novi, scripsit

anonymus, cujus verbareciI\>S.

BlOBBXETC

erit

vindiclam gladiusel ignis,

illorum

tavimus in Commevtario mtiu.

tiKMBLACKNSt.

^manducabtl ql

carnes

nsqoe ad
sit

medulinnoxias,
:

g Lege Achab. iUc

utiii itiit

in

Ms. nostro

deinde vox

manus vos tanlom

soirilos vester in

vesiras servale

altera excidit, ut locus oacuus i/ndicat.

7,

B ternom
illis

salvus

ve-

h In Ms. nostro mendose kie legitur Alpaidis.

1'nrrii fnr iiirtfiit Sii/rhrrtns raiiira

etiam

carnes

dale
Palris

ad

dilaceramlum.
in aponia ron-

Gndesclwtct ac

SJcnlUmis monitis
,

sui,

jam

,.
j

umnaii
el

Jn iuslilia
1

nrimiim

sont omnes ad occumbendum innocentia. Ipse arrepto Psallerio, versum , qoi occurrit, pro psalrai
:

Stephani fniem noram marltjrii S. I.nmberti causam comminiscK Consale Commciihirtain nostrum
9 rt 10.
i

Gallum

et

Hioldum Dodonis consanguineos

Stepkano

Quoniam Jttirio accipiens servorom suorom ; nRninem Dominos videat

requiret
1; hoc
et

Donnnus
subjunxit
Et

fuisse, et

Trajectensem ecclesiam rapinis suis gra~

nutlntn ajjligcndi raittam assitjnunt, nec

'*
"

ritrr afflixi&se, didicii ex Godeschalco et

requirat.

rrrum
k

fti

"
"

,|VI1

am "

iressis

omnibos exlra cubiculum,

furientium
in
*

ct quasi agnis

Alpaidis unitjiiain meminerunt.

jnedio
ibus

exposilis,

ipse

extensis

terrffi

modum
in

crucis

prostermtur, et

exornarit,
dicant,
co,

Totum bellum hoc Sigebertus pro suo ingenio cum Godcschalcus et Stephanus tantum

L,ns

rtim

lacnnus,

suam commendavit, commendaverit. s iu< se Deo

51
humi
ftons.

ot

manus Domini nemo umquam

Petrum
casteris
et

animam
affectuo-

Gallum ac Rioldum a Petro et Audolcqui ecclesiasticarum rerum prmdationes ultra

non poteraiu, occisos fuisse.
JopiU,
Jopilum,
oieut est
in

ferre

Carnifices
et

inlerea

Audolecum
ciientela)
la,

Jopitia,

Jupila,

Jobii-vil-

r"UU>

neremerunt,
ibidem
asCenso
so lo
lecti

quotquot

ecclesiaslica)

ruhjo Jupille,

ripa

1nvcnrn1.1t.

Unus

irucuienlior

Leodium, ubi Pippinusmllam habuit,

obiisse creditur.

Mosm prope in quaetiam

culmine, eumque
cor ejus
ejns

videns hajrentem
telo

pavimenti,

jacto

transfixil

x;

ammam
an *eli
mini

vero

cum

ipso

oralionis

murmuno

m Historiam hanc refertSeverusSulpiduscap. 23 Vitm S Martini, qu\ colitur die xi tfovembris.

n Adi Diaiotjos ejusdem Serrri Sulpicii
cap. 7
lib.

ergo sacerdos Doinlulere CEelo. Pretiosus parliceps oramum Lanlbertus, qul bic fuerat
fruitur mandala Dei exultans, omnium Sanctorum
,

2,

cuslodientium
dens et
nio.

ilhc

gau-

contuherredimiLus
an-

Cum

continentibus
confessor

el virginibus

Et hoc quoque totum conririum bus omnihus iijnotum primus confin tit Sigebertus, atqueita retulit, quasi ipse eidem interfuisset.

... antiquion-

serto
le

castilatis,

cum

confessoribus,

p Tdest,

Officii

noclurni.

Deum

bibit

secundum

calicem
accipit

confessionis;

crux visa fuerit, q Quibus ea

quibus occittta-

monarhus cum monachis

mr recompensationis;
Hs in

apostolus

centuplum astercum Apostoprophela

cum pacum postremo martyr cum marLriarchis Dde ralget; Dosalutaris accipieris, nomen lyribus calicem nonhabuit, qnod majus niini invocat, quia
relnbmt Domino retribueret pro omnibos, quas ordines angelorum sibi. Lnler novem etiam locum
habet,
ticipet.
est

sedet; sede judiciariae potestalis propbetis spe gaudet, patriarcha

dixisse ntletur, ta, Sigebertus ex sola conjectura eam nam antiquiores biographi tantum dicunt, ipso exercitu, vei exercitum sequennonnullis de
liluis ita

apparuisse.

addiem

ibiquedeprodigiosacruce, quam actum est adrersus Maxcntium moturus vidit, nostro restitui, cum in Ms.
11 Maji,

S.Constanliniimperatorisgestaillustratasunt

CQp. 3. Yoccs Grmcas

in

quo
ttaque

singulis pro merilo

faclus

ollicu

sni

par-

teqereturvitiose Duthoyca. Ordinis vita s.Benedicti,

s

sui

omnium
,

particeps,

electus

auctore

S.

Gregono Magno, data

est die 2/

fundatons, Martn,

in

B5terna

cnria

nraro

perhennis

municeps, ubi obtmel palstolam jocunditatis et glorias

aeiernae.

(:

ANNOTATA.
a

ubicap. 6 istavisio refertur. quem somno sanctum, abjeclo mox gladio, arimpetu ad mi defensionem gravis primo mentU ettam hodemutasse sententiam, aiunt ripuerat, schalcusetStephanus;seddeindictastbipropteranonymus, neuter meminit. Poeta
t

indicat

S.

Gertrudem virginem, abhatissam

elucidata NiveUensem in Brabantia, cujus gesta I, coMartii. Erat hmc Pippini smtad iliem 17 ex gnomento Landensis, ftlia, et sororS. Beggm,

qua
b

Ansegiso Pippvtius II natus est. Metensem Glodulphum sca Chlodolphum cujus gesta exposita episcopum indicare voluii,
et

s.

sunt ad diem 8Junii,

quo colitur. m se~ c S. Amulphus ante aditum episcopatum meculo uxoralus, S. Chlodulphum, cujus mox et minimus, et Ansegisum procreavit, ex quo Ar~ utdiximus, genitusest. S.
S.

vamitentia fabulatus est, eum nunt 174 relatus, exrumore statuUse.ndeComr l eptenniopomilere,sitiveret S mentarium num. MiOrtiSS. qua conil tooldi, de n u T cmde scilicet GaUi etsequentxbus. leCommentariumnum.W LamberU cor Sigebertus scripsit, S. s j i>n ait : In ictu teh i^haleus juLe. tran Stephanus : teio Poeta anonymus : Hunc secula Chrislo
ea

:
sZm

*J*S

in

vulnera culp. figens, auxit sibi

Begga Pippinus,

nulpki res gestas vide ad diem itt Juli%. d Drogo Campanim dus, Pippini ex

lr ;r i>>a

uxoresua Plectrude filius, in variis Annahous apud Cointium obiisse notatur anno 708.

dm
f

7 Lamberti Legim pro unno744 in ecclesia S. tnterfemgrotantis patris sui incolumiiate oraret,
e

Fuit hic

alter legitimus Pippini fiti-f,

ctus est.

Dodonem Pippini domestieum acpotentem yfmsse, testanturetiamGodeschaleuset

Stepha-

rum

14; sed

cumdem

Alpaidis fratrcm fuisse,

pnmus,

CAP.

V.

6oo
A. Slf.EBERTO

VITA TERTIA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

te

vocis

Gemblacensi.

ipse

s. Lanlb) ri S bene sibi nota Sauctus cum J ams, ahls. diii <,*^

rf

i
J

'1'iod

CAPUT

V.

dulcem melodiam ? M quis ea bora vell.t adire " ,Mllr;im ban Pm re non poterat introire, el
l

divinae

Majestati

baen

i,,,,.
t

qminti

mgereret
retusis

lanto

minus

qnis se

angelicas

vo^
o
.,
i,

^***
ittebat

ca

aur ibus:cum antem elongabatn, melodia amphus iterabatur.

,

angelt|)0-

tentia tua,

Christe!

Corporis sepultura

Trajecti

Dodonis

et

soet

ciorum
ecclesia

paixa
ibi
:

miracula
:

Leodii facta,

ha? Ecce, est Non Deus mortuorum, Omnesenimtibi vivunl, qui vivis
cula smculorum.

Quis compenset ttm palam facie, quod re tuo

sed
et

dixfan

oedificata

Corpus eo

trans-

rtgmT^ e m

Sffi -

55

hitum
nita
:

Grimoaldi

cwdes

divinitus

pu:

Miles

Christi

gloriosus
in

Lanlbertus,

tus

apud

Regemregum
patefacere,
eiiara

caelis essei,

Nortmanni a sacro corpore repulsi

observatio
:

t.m in

cinH"

terris

per hoc

auc

toris

tempus martijrii.

quod per eum

multo beatiot

post

mortem uomen
judicj

benedicebatur in populis. Apparens enim ctelhesaurario, nomine Amaigiso/;

C'
2

aam
de

suo,

eum

m.on
oui

blando compellabai
sui
,

alloqnio

causa adventus

al.

eodem
,

viro

dil

qL
r C-

inquisitus;

Itomam

inquil

iviimis;
et

Roma

JT auci
Corptu Trajecliim ilelu-

e\

saleililio

sancli
,

Martyris,
vili

qui

eva-

ce,

redimus,

visitaturi

Dodonem

conpUoi

serunt

mortis

periculum

tegentes
,

tecraine

tum, ad ecclesiam S. Petri,

corpus
gio

roseo cruore

perfusum
horrore

quanlolius naviVolat

Trajectum
,

transvexerunt.
et

fama
a,

per

qui mocum pra super terram effusus est, jam jaroqueexpetit ab eo vindiciam, nec suam Deus alj eii

ejus;

sanguisenim innocentium,

Christo

populos

pavore

univei*sos

concuhor-

tiam elongabit.
sio

His

diclis,

disparuit. Sed

qnia

vi-

B
a

liens

pavenl omnes

pro offensa principis

non

fuit

fantastica,

rerum

exilus doctit. Dodo

incurrit

rent omnes pro indebita

Trajectenses, se amisisse

nece
pii

PriBSulis,

deflent

nempe
facta
dit
viiae

sancti

Antistitis ultionis
:

interfector staiim

Palris benevolentiam, tanto Patri reve-

iram diviine
et

nec tainen
reniiani
cat

salis

audenl debilam

fce-tida

nam omnia vilalia per os suum projiciens,

hic

pnlreosten-

exhibere.

Vix earts lugere, vix reos vasine

omniluis

iufeliciialera

odisse.

Exposito ad

cucurrit

popuhis

porium nomine

sanclo
et

corpore,
,

exitura; et qui

suam per 'miserabiieni pompa seculi abnsusest,

*

numero
mstimatus

et
sit,

quanti apud

omnes

S. Lantbertus

deputatus est in inferno jara vermi non morienli.

56
Pertur
etiam,

inexstingnibili,

et

confusis omnium planctibus Beslimari poterat. Imposilus feretro deferlur sanctus Martyr ad ba-

c\

quod
et

propter
iu

inlollerantiam

worlffliprjdicit,

nimii fieluns

corpus ejus

fluviuin

Mnsam

pro-

m
9

silicara

S. Petri

cum honore
:

debito;

clerus

cum

utltt

jectum
aliam
criminis

sit,

vermibus

lauc

corruptum g;
miserabilem

nec
lanii
cri-

psalmis et
dit

canlicis

prosequitur,

populus complo-

sepulturam meruil,
silii

qui

lamentis populus pernoclat solemniter, clerns rile frequentat excubias. 53 Juvai omnes allambere vestigia pii Patris;

manus

cmn

memoriam
ille,

acquisivit.

Dodoni

in

mine squandus manibus peremit,

ditur,
et

qui

Sanclum Domini
miser
bello

snis

fratri

suo

congrs-

peltices repellent, in p-

magna
gebal
ac
re
eral

se

pulal

suffragia meruisse,

cui

contin.

fralrem

perimens, mutuo
paucis

a fratre pe>
:

terna tuiuba
sepetitur:

sanctis membris infigere oscula. Delectabile pium eral videre omnes Pastori suo impende-

imitur.
fra

Ut ajunt,

omnia
vix

concludani

in-

anni ipsius spatiura

aliquis
:

evasit, qui in
si

pignus
circa

amoris;
erraticas

sed

miserabile
pii

ac

mirum

nece
ut

sancti Martyris reus fuit

et

quis

snpe>

oves iram

Pastoris adver-

fuit, iu

lantum

se

aut sensu Aperdoluit

esse,

annullari,

tere. Traditur enim a majoribus, quia, cum omnibus Sanclura exosculandi liber aditus pateret, -i qua pelex se ingerebat ad corpus Martyris

illos

fxlices duxerit

qui citata, quamvis

Al
Christi
Mar-

miserahili,
tyr

morte

consumpli snni.
et

coronatus
in
tuis

triumphat,

victoria!

palmam
Cliriste,
in

osculandum,
b.

quasi

quodam

turbine

rotata,
cla-

tenens,

sinu Abrahaa exultat. Sic,

relrocedebai
rebal

Per
el

pelicum

ergo repulsam

Sanctis

de

inimicis

triumphas,
te.

et

diligentes

nimis,

Deo
et

lam

odiosam
,,

sancto Martyri pelicem c ilfuissc, qus3 duplici crimine Franciam

te diligens,

honoilficas honorantes
illustrari

57

Legia, quae
,

meruit

Patroni

sw

infamaverat
Taniiis

sanclam contuibaveral Ecclesiam.

limor Trajectenses
ui

autem

pro hujus rei

acerbitate
taiiti

incesserat,

nec

mausoleum
praeparare
:

dignum
idcirco

quamvis corpore ipsius se ad lerapus ejus dohierit viduatam esse, tamen miracnlorum namque mariyru immunis uon fuii. In cubiculo
martyrio
illius

ftKU

nominis

Viro

auderent
patris

conscio luminaria,
u!

divinitus

accensa,

saepios

aperla

tumba Apri

ipsius S. Lantberti,

ma-

resplendebant;
refulgeret,
[

tota

domus,
vix

qunsi

solis radius,
ferrel

ne
Filii

facto

ossibus patris sui corpus sanclissimi ejus usque ad lempus Lumulandum decreve-

cnm

Incem illam

humanus
verificabat
hic

oculus.
gratiii

II;ec

fanue

primordia
,

Mqaeni
capita-

runt.

miraculorum
est.

quorum
/

summa

54
calestU juctodia ibidcni audita

Exanimes arlus non

liquil

ceelica virtus,

landa

Theodimum

quemdam

Monstravil populis, quantae fuerint bonitatis.

mel

per visum
redderet,

Ne einm terrerentur populi humano terrore, quo mmus sanctum Domini Unllinlum digno iionore venerarentur,
ccepit

mum
tertio

monuit, ut pectinem ab ejus uxore sibi

seVir sanclos suum opn-

pni-reptiim^
lllSi

non

parentis sibi pectus

aflTecil

" ia

''

interu>m

in

die audiri

ad lumulum ejus noctu et angelicum conticinium psal-

lentium, quolies ibi humanum silentium esse viuebatur, Nec defuerunt, qui rei ipsius veritatem scrutabantur, et cum

recepit. ictu, sicque suum ab invito martyni fl jussus per visum excnbai-e ad locum eumdem locum em et alter RaginMdus

Baldigis;
^
i

quidam

dare

mouilus,

ainbo

lumen
ad

oculorum,

u0

apponerent

ct

aunum

diligeniiam,

omnem meniis videbatur eis [exqualita-

rebant, receperunt, in suo quisque tempore.

58

Veniebat

cum Qde

hunc

locuffl

m
Oda,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Oda
et

601
et

ipsa

CBJCa;

et

loco

proxima

ut

nomen
accq.it

giam,

violcnter

irrupit,
civil.us

municipiis

effractis

invocavit
Ilis
111

sancti

Marlyns,
populi
ciiius,

quod

sigmhm

volebat,

atque

combustis,
et

etiam

Immoderata
ad
et

ca-

Guuunn.
s " ncl%cor ort P
l'l<i

augebatur recens
accensa
tanlo
e

veneratio

novi

Patro-

de
solo

fusis,

substantiis

direptis,

ultimum ec- **wrt

et

devotio

Sancto
in

basilicam

clcsiam S. Lanlperti

igne

consurapserunt,

eam

quanto

devolius.

Bdificat,

Leclus
loco

Sancti
nsiius esl,

fidelibus

fabricatus,

illo

"I"

a ffiC
reret,

Legiensiura

Sanctus telo iniqui transfixus fuit. dcvotio adeo Domino placuit,

cosquanles, sola ruinm et eombustionis vestigia reuquerant. Deinde ad locum, in quo sanetuin corpus venerabatur, barbarica prcesumptione
volentes
renl,
Lientee

accedere,

ci

optima,
incussa

quseque

inveniresi-

u t jam

crebro
"t

muliia fidelibus calitus visio appa-

diripere,

divinitus
;

furmi.lin.-

sanctus Martyr relalus a Trajecto, marrestitueretnr. Sanctus Hubertus, sanivni sui loco Lantberti discipulus et successor, non
ctissimi

aufugerunt

qui

fugientes

hoc

tnodo,

contraibat

Dei
sui

et

Martyris

episcopatus

xm
:

voluniati. Anno igilur tumulum Sancti aperiens,

fugam suam consolabantur, dicentes, sibi dispendium evenisse, quod solam ct nunc adeo pretiosam cirea Marlyns corpus ita micanlem fobricam non abslulissent bh. Quia longum est v\. la-diosum
singula S. Lantberli mirncula particulariter enarrare , Dei per eum operanlis potentiam laude-

bb

et illibalum ac miro corpus ejus solidum muiavit restimenta, et invenit respersum

odore
priora

servauda sigillavit. pro dandis pignoribus p hoc heneplacivel transierendo, 59 claruit

tum
jur noti

mus

univorsaliter.

fuisse

Domino
populo,
officio

in

villa

quippe Nuella
cacus,

17

reest
in

S. Lantberli primitus jussu Agilfridi episcopi scripsit Godescalcus, diaconus ipsius con-

siM

uiescente
reddito
viiia

pauper

et

ditalus

taraoulis-

sibi

oculorum.
ibidem

Nec muito

post

1<~

Hermana r cunctis requie relevantibus laboparalilicus

ferelri
s

iiutoruanimattversw de gregationis, qui fuit tempore Pippini tertii et r.a- vrinobwgra. pho (empiu roli Magni cc ; quam licet pro siraplicitate sensos mar L ru. mullis barbarismi et stylocismi viliis expresserit dd,
CC

63 Vitam

rem,
sancti

adductus,

in^ aspectu
sil.i

eam

tamen
ejus

lolam

ad

bnnorem
lilteris

sancti
scripsit,

Martyris
et gesta

dd

solidata

compage membrorum,

ipse aurigraphus aureis

redditus est.

tn singulis his locis statim basilicm in

quidem
tyrii

veraciter
lihero

prosecutus,

de causa mar- B

bonorem sancli Marlyris tandabantur. Curn tali Legia, muniIripudio appropinquabatur tuo,
cipio
/ /

ee

parum
fecisse

ore est

locutus.

Quod hac
exprobrare.
ft

de causa

creditur,

ne sui temporis regibus

videretur
ff et

Ouanta
quauta

ei qualis
ct

fuerit processio cleri et

cuipam

majorum
cst

suorum

populi,

qualis

exultalio

undique conin

Ex

illicito

quippe Pippini
Carolus

Alpaidis conjugio

currentium,
Saneto
di et
cilius

quanta omnium

liberalitas
fuerit

dandis
oranfa-

natus

Martellus, ex
111

Caroio

Pippinus

muneribtis,

quanla
puritas
;

fidelium

tertius, qui

ex prinripe
;

regnn Fraucortim pro-

vota solvendi
a

haec el hujusmodi

rnotus

est

de

Pippino Carolus
vel

Magnus yg, quo

foit

gg

sapiente aslimari poterunt,

quam
;

alicujus

nemo

ante

ipsttm

post ipsum
fortior,

major

de
,

ore vel stilo narrari.

quo dubitari
potenlior
in

polest,

an

felicior
in

esset

Hmnlum

hinc.

bom Lendio
mttierit,
'I

prOYMtUS

luum gaudium ecce, Legia, Habes tenrs tuum specialc patrocinium. Hinc ctepit lui profeclus * initium, per hunc in urbem exallata, proveheris de Glia in matrem u ; per hunc in epi00
,

republica,

an reiigiosior

Ecclesia-

stica disciplina.

Passus esl autem s. Lantbertus xv

/'//.

Calendas

Octobris

anno

episcopalus

sui

xl,

i,t,

scopalem

sedem
Aliis

promota,
urbibus
tu

iu
in

omnem
eflloruisti
le in

profecisli

nonestalem.
do

senium quulammoin

Prancorum Hildeberto, Theodorici regis tiho, a quo Theodorico ivgcs Fiancorum solo nontine regnatmnl, penes mnjores-domus potensub
rege
tia

vergentibus,

per hunc
Prntrgat
qui
le

pulsuis

regni

constituta,

usque ad

Pippinum tcrtium

cbrae juvenlulis siatuin.

sanctis

a^vum

in

regem

promolum.

Martyr suffragiis,
merifo
et

ad lioc provexit,

nomine magnificeris. E\ Lunc in reliquum tempus non est modus vel numerus miraculorum cum omnibus per Lantberti nout iu lerra
;

ANNOTATA.
a h tus
c
cis

men
dere
cula,

ibi

Deum

invocantibus

in

veriiate

semper
illic

patueril

ostium divinaa

raisericordiffi.

Erat

?i-

compedilorum
in

vincula,
virtuiis

debilium

sustenta-

argumentum
fldei

Dei appensa.

Qui-

Imo Dodonis, ut alibi smpe dictnm est. Hanc mirabilem pellicum repulsam Siyeberprimus e biographis tradidit. Alpaidem designat, quam S. Lamberli neream fuisse <>n credimus.
restituimus ex Vita
\ t

cumque veniebat
inefficax.

tenax,

numquam
sicut
erat,

redibat

d Quai uncis inclusa sunt,

breviori ab eodem

Sigeberto, ut

probavimus,
tn Ms.
eis

61

Hic

quoque
el

sanctus

Martyr,

piis
ita

et

conseripta,

ct

Remero perperam auributa.

:

Metfbus pius
contra
'

oportunus adjutor
severus

erat

enim nostro
vocis siin

hic luxato ita legitur

Videbatur
ipse

impios

aul

correptor

aul

justus

notffl

uude

S. Lamberli,

quod

San-

PttHftn

ullor.
;

Post paucus

Bgrotante ssepe
iImI
11 'I
'

enim annos translalionis ejus x, nominato Pippino Majore-domus,

fiiius

clusc(c.

e Consule
22,

Godeschakum
in

in

Vita

prima, num.
atque

ad

'-11111

visilandura
s.

ejus

Grimoaldus,
amplius,
Plictru-

etStephanum

\it"

secunda, num.38.

lievutus

Lantberto,

ideo

forte

IA
ita

Godeschalco

Amalgisilus

vocatur;

"piia

occubuerat

pro
y,

defenso matris ejus

dis

malrimonio
Sanc
ibidem

divertit
accessit.

Legiam,
Inter

et

ad lumua

etiam legitur in Vita breoiori mox citata, nihil tegttur g De corporc in Mosam projecto
in b / M$. nostro censn legitur; sed cum laudata, habeatur sensu, tit. d

llim

uturus
ante

orandum exceperimitur
Frisonis,

apud Godeschalcum.
breviou ad.

pius

altare s.

Lanlberti

Quodam
fliiffl

vua hme

satellile

Rabbodonis ducis
Pippino
x.

cujus

patre

suo

sibi

desponsatffl
id

mum
talit,
lllls
:

expeclabat

Sed Rabbodo
innocens

connuimpnne non
Grimoal-

sensum. Urtin pnrpfacct. rrtc tamen legendum, habet : Victoriam palm; quod i/s. nostrum
,

cujus inslinclu

occubuit

rr
k

uam oon multo posl idem Rabbodo mirawlUe^a-daemone ludificatus, subita periit el mlernali

morle ua.

brevion denuo nda inclusa ex laudata Vita nostro postverbum refulgerestitm cum inUs. sequeretur, oculus. ceteris, tantum
,

adem

Vita

breviori correxi.

pe)

mMt

decessum S. Lanlberti gens nica beluina ferilate spirans, Leodium, id est LeSeptembris Tomus

62 Post

Norman-

Theoduinum habet cus, Theodoenum.

[

Vita

brexior,

Godeschai-

79

Go-

_^.

602
A. SlGKBEIVrO

VITA TERTIA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

Gemblacensi.

appaGodeschalcus tantvm bis Sanctum ipsi testatur; terliam vicem adjunxitSigcbertus. ruisse donatis agit Godeschaln De hisce tribus lamine quo, uti et qum de ecclesia Leocvs cap. 3, ex

VITA QUARTA
Auctore Nicolao
canonico Lcodiensi

didicitSigcbertus. dii erecta snbdit, ca Christi 721 vel o Ilunc annum, qucm in

722
S.

incidisseostendimus, deprompsit ex bioyrapho

Iluhcrti

apud Surhm.
Vita breriori legitur Nivelhi.

U est pro sacris retiquiis distribuenda.

Vide Anprimam cap. 3 lit. p. In eadem Vda breviori est Harmala. Consule

seculo xii,

q In

notata ad Vitam
r

Ex

editione Joannis ChopeavilU.

prmcitatum cap. 3 Vitm primB, ad lit. q. Godeschalco contracius dicitur. s A

t

Legia

villa

sive Lcodium, vixente S. Lamberto, tantum fuerat; sed verisimile tamen cst, eam

PROLOGUS
Di, ilecto
no
bili

ob locum martyrii itlius, miraculis et ecclesia illustratum, jam tum incrementa cepisse. u Malrem restilui ex Vita brexiori; nam in Ms. nostro perperam iegitur, martyrem.

in

Cbristo,
,

et

vere

diligendo
ecclesia
sanclaj
Leoilio,

DomivencraMarin-

suo

Wcdenco
a,

to^

Leliensis

Mta
m,n
-

abbati

Nicolaus

ccclesiai
fo

Qum

kic narrat,
in
;

probavimus
sequentibus

anno Christi 714 contigisse Commentario prmvio num. 118 et

sanctique Lamherti,

quai est

canoniSicul
peiea'

'

corum
nibil

ideoque erravit Sigebertns,

dum

ea-

dem

aliquot annis post delatum eo Sancti corpus

tibus,
bis

diaconorum ullimus, saluiem. es* quod amicis et fratrihus, honesla negare debeamus, ila et eorum esl
et

a noE

contiyisse assemit.

non cxigere, quod nimis arduuni

assequi

tarditate aat

y Consule Commentarium 9 et 10, ubi id refutavimus. Errat Sigebertus ; Cointius cnim ad annum Christi 7H, num. 7 ex Annalibus Metcnsibus et
7,

Gestis

regum Francorum probat, Teutsindam

vel

non valeamus. Temcrarium enim valde est, quod quidam praeclaras i!lust.ium viroium res et memoria dignas nggrediuutur scrihcre, quibus nec ingenium natura, nec erudiiionem doctrina, nec oratioms splendorem
tenuitale ingenii

Theodosindam, Radbodi Frisonum ducis filiam, Grimoaido rcipsa nuptam fuisse, anno scilicet 711 secundum citatos Annalcs. aa Fabulatur hic denuo Sigebertus, dum Radbodum non multo post Grimoaldi ceedcm, in cujus suspicionem ipserevera venit, iudificatum a daimone ohiisse ait. Constat enim ex Annalibus a Cointio

indulget

eloquentia. Sicque

fit,

ut

cum

niagiiitn-

dinem rerum, quas exornare nequeant explicare, ariditalem

peritiam

dehueranl,
iugenii sni,

verbis
et

im'

coguntur
,

manifestare.

Grandes enim

c P BUf

materias

ut
,

ait

episcopum
ipso

ingenia,

Hieronymus parva non

vires
faleri

ad

Heliodorum
et
io

sullerunt,

suo
et

conatu,
milii

ullra

ausa,

succumbunt.
qoi

ad annum Christi 719, num. 14 citatis, ipsum primum prwdicto anno 719 vita functum esse, cum jam ante Curolum Martcllum cum exercitu suo cecidisset, ut apud eumdcm Cointium ad annum Christi 716 num. i.videreest .Quod de tudificalione dmmonis ait, consule Acta S. Wlfranni episcopi

Quod
nii

evenisse

non erubesco,
nec

nec oratoria eloquentia

mihi conscius,
martyris,

chirus,
et

suhtilis inge-

vitam

passionem

heaii l,nm-

berti

quam

scrihere

institucram, dignis

verbis pronunciare non sutbcio.

Senonensis

tom. 3 Martii,

a pag. 146 in

2 Quod equidem opus non cujuslibet levilatis motu, seu jactantias fastu in me sumpsisse, sciat
vestra paternitas
;

^^

(|
'

Appendice.

sed quiilam ex dnminis

et priocxlior-

bb De hac irruptione Normannica consule Commentarium prmvium % 14, ubi cx vetustiori ano-

ribus noslris parvitatem

tali,

mcam

sa'pius sunt

quatenus
el

digniorem
et

passionis causam

beali

nymo

minimc rcrisimilia csse, qum de eo corpus Normannis incusso narrat /Egidius Aurem-Vattis ; sed ibidem non observaveram, /Egidio hac inparte Siychcrtumprmluxisse. Anonymo tamen standum putamus. cc De Godeschatco ct temporc quo scripsit, egimus in Commenlario % 4. dd In Ms. noslro perperam leyitur : represserit. ce Ita corrcxi ex Vita edila nomine Reineri; nam Ms. nosirum xitiose habet ; et cum marlyrii.
ostendi,

Viri,

gesta ejus

vetustate jam

obrula, ddigen-

metu ad

S. Lamberti

ter

pervestigarcm,

conscribendo

tamgunm m
p
lioc

lucem rctraberem. Diu multumque supcr sitavi, quia et tantam rem apfiredi valde 00
..
.

hav

invidiocotitra-

sum

et

majorum
nullam
incilatur

meorum
vel

auihoritali

dicere eral insolens, el vere irreligiosuni

arbilror,

Scd, ut
cu-

meretur,

vereri

debet

jusqiinm

obtreclatoris

invidiam,

qui ad SCnM
pt

dum non
cepto
et

amore

sed propria; laudis,

cogilnr

pra^sidentis

Parui

ila<|ue injuncus.

IT

Vox Pippini cx Ms. nostro exciderat; quam

inter

multiplices

occupaiiones
lahoii>
el

meas
"

iissn""^ 1

ex

mox laudata Vita rcstitui. gg De hac prmtensi sitentii causa consule Com

hoc opus,

plenum

lllt l|ml,,lis

q
;.

mentarium prmvium

10.
:

bb De die martyrii convenit inter omnes anno egimus in Commcntario 8 et 10.

de

poleml m nihit penitus ex hoc inveniri rum, qui prius vitam et marlyriiim B. nos conscripserunl, quihus etinm apud
autboritalem non
tiquilas b.
levis,

um
u "\
ni.

ech
-

sed
a

venerahilis sanx
.

-..

marir**
a c-

Horum primus,
)

ut

(majoribus nosn

cepimus,
slraj

fuit

Godcschalciis quidam,

ea
et

no-

01-01""

diaconus,

lcmpore

Caroli

Maglll

ex FraaAgMfridi

optn*

corpm

regibus

imperaloris

augusu,

nostri episcopi c.

Secundus vero
qui

fa-hcis

y[X

Stephanus
sis

episcopus d

cum de

Vlia i
satis

conversalione

magniiice ejus quajdam

^
rue-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBIUS.

cur gloriosam et mirandum valde est raerint, Saccrdotc dignam martyrii ejus causam sitanto conscribentes ea, qme et giojo praeterierint,
,

6o3
A.

NlCOLAO

CAKONICO.

ent obscurare Martyris, et subsannandi riam videntur prsebere calumaialoribus et increduoccasionera

lis

CAPLT

I.

c Nec tamen eorum

lioc

scriptis

derogo, aut O^us-

culum

mcum

nihilium dictis
BloffuentiaB
,

comparo;

memorahilibus virorum venein quo non ostentalionem

Sancti iUustres
et

liceor histori,

sed verbis simplicibus veritatem polomnino dcclarare cupiens, quove!

a

pii parentes,
et

et

institutio
:

sub SS, Landoaldo

eorporis translatio

tempore, rnm principum Lamberlus nativitatis B

quibus parentibus
stnnpserit
;

Theodardo

hujus
:

exordium

Trajectum ab eo faeta

Literas didicerit, quo doctore sacras lloruerit, quam miraculis nueritia

ad episcopalum
intronizalus

quibusve

in

in episcopatum successio.

ordinabiliter

promotus,

quam

irrationabiliter

quamqucgloriose ilesemper tamen patientiam et rum setate tenuerit; qua claruerit, et tnunilitatem post conversioncm Taxandrorum, post quomodo
abecclesia Tungrensi ejectus,
,

G,loriosus
cerdos
fluvitim

vir

Lambertus,
clectus,

et

aeterno

Uegi sa-

lllustrilmt
parenttbxis.

et raartyr

insigni
est

cx prosapia in

muliii
rit,

sanclitatis ejus

opera, vitam marlyrio

et

finie-

Trajecto extiiit

oriundas, qui
vicus
,

snper

Mosam
illu-

Apro
nutu >

et

He-

qualiterqne

horam

gloriam

passionis

ejus

grandis

non longe
ejus

risplende

a dirulis urbis

Romanus Ponlifex per angelum mauifeste cognoverit 4

,l

Tungrorum mcBuibus. Pater

stris
,

Aper, vir
snis
sihi

/.

hsereditariam
illic

a mnjoribus

reli-

BffiC

cquidem
partim
,

parlim e\ gestis regum FranChronicis

clam coraitatus

strenue gubernahat dignitatem.

claritatem

auttores

corum,

ex

Reginonis Pruniavenerahilis

Matervero, Herisptendis nomine,

bilitiitis

no-

rtttnut.

censis ahhatis

et Sigeberli
,

monachi
B.

morihus exornahat pudiciti

cl honestatis.

de coenobio Gemblacensi

partim ex epistolis diex

Vita

versorum episcoporum doaldi praesbyteri, seu

partim
S.

Lan-

Landrads virginis g, partim ex rclatione majorum et scriptis virorum formam fidelium, excerpere curavi, et in libelli
seriemque redegi
lertiam,
;

Eo tempore Eraclius post Focam Romani fastigium adeptus eral lmpcrii eam vcro partem regni Franeorum, qnae Anstria dicitur, Dagoberli regis filius Sigeberius adrnodum juvenis, pruden:

ter

imitatus

quodammodo

apis so-

niensem
cuos
a.

sub palre gubernabat per Cunibertnm Coloepiscopnm et majorem-domus Pipinam

viros
lide,
justilia
,

qua3

ex diversis floribus
disponeus,

succos conve-

primnm,

consiliis,

conspi-

hens, et uniun
veslra

in favos

commutat mellis
Leliensis

varium saporem in dulcedinem. Et quouiam

speeiaiiler

Sub

his ilaque principibus, ah

Nlnstribus,

ut praemissum est,

Lambertus natus

est

parentiin

ecclesia

B.

Lamherti

bus.
jugali

Qui, quoniam Chrisliunissimi

copnla

erant,

con-

palrocinio
re

glorialur,

ejusque reliquias pro amoh,

Deo placere studentes,

enrn

cnm
,

hunc
Eccle-

indubitato

complectitnr

hoc parvitatis meas

pater veut

talem Deo promeruissent diviliarurn

suarum Haaet

Opusculum
nerabilis,

sanctitati

veslrm transmitto,
,

redem,

sacris

eo

summopere vos deprecans scribentis imperitiam, sed eorum

et

non

in

siasticis miuisteriis

imlmendum mancipandum nec

literis
, ;

sine divina
ipsius

quaBinscri-

Providenlia, disposuerunl
ri

qnod eliam
infantia.

PueS. t"

bunlur,
Valete,

Martyris
orate

attcudatis

magnilicentiam

heata spirare videbatur

6 Et quia pater ejus
vir

ct

pro

me.

prudens erat, sanctum

ne
pneriiis
iiino-

sancto magistrum

elegit

Filio,

magistro,

ANNOTATA.
De Wedcrico vel Widerico abbate Lmtiensi in Hannonia adi Commentarium pranium num. 2S9
a

centia,
tate

colurabina

simplicitas,

cojuslibet

pravistudio

multum proficit,

docloris

inliceretur.

Initiandum

ergo

liliiarura subraisit

eum

viro

venerahili Landoaldo,

cujus
tas,

vitffl

integritas, et scienlia?

sermonisque uber-

etsequentibus.
h Eece hic candide /atetur Nicolaus, seculi

Mptor,
lem ipse

xu causam martyrii S. Lamberti, quaexponet, apud nullum veterem biograsese

hac regione tunc celebris habebatur. Hic siquidem Landoaldns sub S. Amando episcopo archipresbiter ecclesiaj Tungrensis ordinatus, Deo jbidem militavcrat, candemque ecclesiam per noin

phmn reperisse.
c

vem annos
dotium B.
dus
-

episcopo

vacantem, usqne

ad

sacer-

Vitam auctore Godeschalco, de quo consule

i

Commentarium
sitimus.

l,

d llitjus (fuoque
e De

dedimus primo loco. Opusculum secundo loco recen

itaqtie

Remacli, diligenter reserat. Landoalleneros annos sancli Pueri paterno sinu

corapleclens, ad

normam
mores.

sanctae

vitai

informabat
gratia
, ,

primaevaa BBtatis
qua- se
tiai

Divina siquidem

causa martyrii prolixe disputatum est in Commentario 9 et sequenti. f Hanc appariiionem ut jabulosam rejecimus |S. 8 *>e utroque Sanctosermo ui/ra recurret. b Consule Commentarium% 20.

ejus

cordi

abumianler infuderat

pueriio vi-

ejus

teneritudinem manifeste provehehat

rilis

sensus
viro

maturiiatem. Qui quantum subeodem

profecerit,

healo
tis

quam puro

pectore pietasuperlluura

ac

sobrielalis doctrinam hauserit,

Uun foearhitraraur inculcare verbis, cum frurtmn passim exuberare videalicis arboris adhuc liodie

mus.

Aper de profeciu exullans, et Dco verbis mcdiocriter proprietalis su tias referens, fundnm
7 At vir
illustris

Filn sui

non rum rnaue

ecctesiam adi~
(icans, (on-

et faclisgra,

quod Wen-

ttmelicit;

jure perpetuo delegavit illi, nt eccleda ibi construilliusiiue tutori Landoaldo, docendi stnr instantins vacarent, Hle tant0 Cta quanlo remotius viverent a discendi iste dio

lenhoi

Hcitnr,

vani-

604
A.

VITA
artiflcea

QUARTA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

minihus. Parvipendebatpra?sentia
rat

NlCOLAO

vanitale sseculi. Ubi tlnm insisterelur In aediflcanda

ecclesia,
rraper
ibi

CANOHICO.

penuria polabilis aqnae

pucritia,

( vehfi aestimans pro nihilo

conquerebanlur, guia
vie
collecia

aqua ex

palustri

collu-

tcr
11

quod erai

teternaa

^ ^
Dla,
i

">ve|,

salutis

gratia
sese

P r *-

bibentes magis
aliqua

lorqnebal

amaritndi-

Cielestihus

animo inhaarens
Et

ne,

quam

refocillaret

suavitate.

Sanctus

causlum
psortint,
ejus

Domino mactabal.
qui quanlilatem

sinit

magister,

sanclforque
qui
indidit, qui

magistro

Discipulus fidem

V
,"

5r "'"''

seu

C nscri
f

nnaij h
'

"

"'<*,
ftrtw
-

habentes in eum,
dulceiiinem

amaris

aquis

de Marath

memorim
rt

prodiderunt,
nilo. co|>o

i,

;i

aquas de petra produxit, communi voto pariter exorant pielatem Omnipotentis. Invocalo ergo nomine sanctte et individum
Triniiatis,

ArtA
re

iimt

it

corpore vix aliquid

viderelur

modum

bacnlo

designant
fidei

locum

in

modum
!

nique tanla erat

ejns

cmcis. Wira res, sed

ibi

non

inusitata

Fons

hnmihtas,

j q nof venustatis et eleg; miiie. Decirca episcopum in ob SP m Ieilt sacra lectione

|

reperiri posset,

-* Mc ^
in

assidniiJs

statim emanavit limpidissimus, qui usibus ho-

oratione devotio,

in jejuniis

in

moderaiio

minum
moriam.

amabilis,
tanli

dum
miraculi

qnolidiano

incolas reficit
interire

mosynis
assiduos

elee-

largitas,

in
ct

beneficio,

non

sinit

me-

oppido populoso,
grensis
ecclesi<e

conventns,

hospiialitaie hilarilaa ut in inier magnorum pnncipnm quibus eura interess

saepius
,

8 Simililer prunas afferre ab eodem

jussus,

die
,

quadam,
forie

cum

jam

hyemalis

negolia

cogebant,

solni
et

algor inhorruisset
rahilis sacerdoiis

ignis in habitaculo

vene:

vita3 sna3 qualitaie

promerueril

qnatenus emn
,

Landoaldi penilus dcfecerat

qui

honi possent veraciter prasdicare

renl

et

maliformid*

advocalo
et

prflBdicto

Puero,

Curre,
vas ad

inquit,

Fili,

detrahere.
Corput,?.

vicina

domo

ardentes prunas

defer,

usibus

nosiris

necessarias.

Cumque

convehendum

12 Conligit. interea healum prasulem Theodardum per innocentiee viam in terrilorio Spirensinm

IStt

ignem puer Lambertus in prompiu non haberet, ci currit tamen imperium et doctoris urgeret velocius, ne modica saltem mora ingratum faceret suum magistro ministerium. Homines autem
,

d ad martyrii coronam pervenire. Cujnsrei acer- *. bitate, et tam lugubri Lambertus consternatoa
'

est nuntio

quamvis enim eum sanctorum marlyrum gloria sublimatum non dubitaret, tamen non
:

*
,

regionis

illius

per

sylvas

et

paludes,

quibus

temperavii
dulilatis

lachrymis, quas
sed

eliciebat

non

incre-

abnndant, dispersi, longe a se invicem distant et haliitant. Ilaque ad vicinum tujnirinm, iu quo
copiosum ignem ardere a longe
tibus expetiit.
(

diffidentia,

desiderium

charitalis.

notaverat

festi-

nus accessil, sibique carbones dari a rircnmsedenQuserentibus autem illis cum irrisione, cum vas non haheret,) velletne eos in
vestibus suis
simplicilatis
et
,

Angebalur maxime, quod dulcissimi patris saltem supremo non interfuissel funeri. Ul erpo eum, quem dilexeral vivum, honoraret mnrimim, ad
solaiium
ter

universi

doloris sui

aceinxit se coDslansacerdotis
et

ad repetendum
:

corpus
id

exanime

exripere
palliolum

ille,

ut

erat

colnmhinas

martyris
rit
,

et licet

frustra

jam primo

lenlave-

suum

ambabus manibus
,

brachiolis

exlensum

diligenler apiavit

exce-

piamque
copium
9
eas i veste
,

in eo sufficienlem ardentium prunarum ne qua tamen possent effluere firmiler

,

secunda lamen profedione, quod desiderabat, Relatum itaque tam sacratissimnm pignos non sine magna exequiarum pompa sepelivit,
oblinuit.

ejusque tiimulo honoravit villam

Legiam
vero

e,

tunc

astrinxit, Isetusque

cum

feslinatione rediit.

quidem ignohilem vicum, nunc

depenilus
toiius hujus

ordinslione

Cumque coram magistro

ea

eas
,

humiliter

divina et ipsius B. Lamherli patrocinanfibiis mmiis,

regionis

posuisset,
in

vestemque excnssissei
corruptionis

nuLum

caput,

principatus domici-

sua innocue
portal.

apparuit

signum, niillum vei

coepit

lium.
13 Eo siquidem lempore Tnngrorum civitns Hunnis jam pridem fundilus eversa, evolutis
excidio
ab
juioriift

modica; aduslionis
se
tias

vestigium. Mirari
et

intra

venerabilis sacerdos,

omnipolenti

Deo gra-

ab
a

agere
,

quia sicut
sic

videbat

incendio

mentem Pueri

vestem illassam ab sinceram et munviiio b. Inlerea

suo
et

pius

quam

ducentis
SU83

annis, vix

paucis
bililatis

inhahilabafur,
claritatis

cunclaque
insigna,

antiqusolilu-

dam
toelix

nolaverat ab
adolescens
el

omni elationis Lamherlns sub

et

vastitatis et
;

Landoaldo
scientia

in

dinis

ipsius

magniludo

ohlileraverat

solam vfio p
a B.

divinarum
mediocriter

mundanarum
exercitalus
,

lilerarum

non

pontiflcalis calhedrea

dignilatem, quam
perpetUffl

H8"

viam Domini juxta teners modnm setatis sufficienter est edoclus, mundus et inleger mente et corpore ab iis vitiis adversum quas parum caula est lubrica stas ado,

terno

f,

primo

acceperat, ipsius civitatis episcopo,

adhuc
inler

in

ecclesia

S.

MariSB

Virginia,

ipsas

murorum

relincbat.

Et

suorum ruinas qunniam Trajectenses qm

,

mconcusse

lescentium
nis et

maxime eorum, quos

el

nohilitas car-

versus
popnli

Orientem

salis flnitimi,

rebus,

J" muiaqu

10 A
S.

Theodarni-

rem

rerum opuleniia impellil ad petulantiam, Cum itaqne jam juventutis allingeret flocommendatur a patre, quem post Deum

frequentia tunc in

ea

regione P ote l
dispc et

r*

habehanfur; eorum ordinatione et Tungrensis sedes, tamqnam decrepita

iriiHTiber-W

doultmus
ttitutue

miro venerahalur alTeclu, sanclissimo viro Theodardo, qui B. Remacli successor, Tungrensi c
tunc prasidebat
tifex
ecclesiae.

Quem

venerabilis pon-

tua mater. nabaiur; adeo ut usque ad sacerdoUun quam jojigrensis berii, non minus Trajectensis,
episcopatns diceretur g.

fll a validiore et prudenliore

Theodardus,
lilium,

quasi
spirituali

dileclissimum
suscipiens
et

pignns

et

unicum
ctens
et

complecoepit

U
tur

Igilur

qui

Tungrensi
desiderabatur

^^
in

eccio8
aul
re-

desiderio

ejusque

mores

et

actus tacila

episcopus,

multum

iiid

subtili
et

consideratione

perscrutans,

ve-

nerari

admirari; quia deprehenderat in Juvegraiia?.

multo foeliciorem se reputans talis Alumni famulalu et conlutiernio quam Moysen Josue seu Heli Samut-lis minislerio. Erat enim vere dignus B. Lambertus, aspectu amabilis, colloquio aflabilis rectam conversationem habens cum omnibus ho,

ne multiplices divinae

donationes;

Dei, multum super hoc tractabatm HHdrici h, liiii gis Francorum Clodovei, ejusque er* Nam S.g^ in Austria.
qui

sub patre regnahat

Clodovei
frater,

tus i
rat.

jam ahsqu e Hbens

ecclesiam
mil-

intra Iiaque paulalim sermo discurrehat ecclesia ad populi frequentiam

1

lum Lamherto meliorem, nuimm ue sium episcopalu esse digniorem, q

eO

Tuogi*11 1U"R

^jaime

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

an t
A

6o5

Tiltum
Ipffo

ditatum commerciis

honorihus

sanctimonis,

illu-

inspirante

gratia,
in

parcimonim. Spiritui Bancti plebs Trajectensium pasibi

strasim rex, cujns Acta habes apud nos ad diem a.Nicolao / Februarii. canohico.

k
S.

S. Lamberlus fuit vigesimus episcopus

:

Tra-

fer congregata n
inco

episcopum enm
succedere

eligi,

et

jectensis

sed Nicolaus

novem

episcopos, qui ante

magistri

acclamavit.

Regalis

A\m
trnlo

apud

procerum mnllicelsiludo ac palatinorum quos non levis existimatio Lambereleclioni

merat,

Servatium Tungrenses fuerunt, ceteris an< inuet omnes Tungrenses appellat.

cr at

assenliendo,

tnlere suflragium.

Lambertus, qui sacerdotium siuduerat At vir Dei suscipere, se indignum tali honore, se
mereri, non
tanto oneri

causabatur incongruum.

CAPUT
,

II.

15

Sed

quanto
in

plus
se

repugnabat

Lanto
;

ma-

mS
Tf lutloM-

omnium

sludia

conciiabal

eo quod

nffdlnr.

in

judicabalur ambiendus, quo amplias ab omnibus episcopatu inveniebatur minime amappetendo

Episcopatus a Sancto egregie administratus

bitiosus.

Omuibus itaque acclamantibus

invito

jamque
facluros
se

piam

violentiam

renilenlique se

ejusdem depulsio
acta Stabuleti.

e sede

sua

Vita septennio

minilanlibus,
ritare,
tere,

ccppit Vir

Deo plenus
gratia

intra

co-

quia

divinaa

dona

meretur amit-

fi

sub specie humilitatis pertinaciter bona proximis proquaa babet manifestie Dei voluntati resistere, desse. Timebat tcrminos excedere ; cbaritatis et obedientiae
quisquis
refogil

per ea

_ 'ortitus Onrl
studuit

itaipie

apicem

dignitatia

ecclesiastic
pontificali

obepiseopa
leivirtutes

pietatis
.
-

augere opera. qui

aui

eicque
jteiuB
tantse
,

per
el

omnia vere humilis

fragilitatis

vere Deo

subde

ctus

erat

infula.

v Non imnnnuii
.

m
in

eo,

sed mulpote-

rrgibu Cto rrgibu$ Clo-

humanae
suscipere

non
timuit

immemor,
;

doveo

fiplicavit
statis

anlerioris
;

vitaa

gratiam
penitus

collataj

piebis

regimen
se

sed

excellentia

nec

Dei
Sic

vocantis

virtute

Trajectensium

testimonio

praesumendo, consensit. comprovinciaiium

, ,

locum

habuit pcstis, quahis,

animo religiosarum mentium

ejus

stalum seepius evertens,

nimis familiaris
est,
,

qui cteteris praesunt,

episcoporum
riiunis

judicio

approbalus

per sacrae

un-

elatio.

Mactabat
ex

omni

die

ministerium Spiritus sancti virtutem suscipiens, Tungrensi cathedrae vicesimus nonus k

preosedit

holocauslum
sed

Domino

non

pecore
et
;

alieno

r\

corpore

proprio. Consilium

opus suum
cor
ejus et

episcopus.

semper ad

Domiuum

convertebal

pedes directi erant ad euangelizandam pacem. Jamque per acceplam superabundanter spiritnaliura

ANNOTATA.
a H(?c
tertia,

donorum gratiam
briler

opinio ejus
,

longe lateque cele-

praedicabatur

Nicolaus hansit ex Sigeberto in

in

Vita

ritorum, sed et

non solum praerogaliva meclaritate miraculorum. Unde non

eo

num. 2, de quibus vide dicta tnentario, num. 22 et sequenti. b Totam hanc Landoaldi historiam
Vita
s.

Com-

immerito
Clodoveus

familiariter

utebalur,

ejusque

se

oralionibus commendabat, et consilio submitlebat

descripsit
in

rex
regni

Francorum
sui

nec
ei

quicquam
aatis

in

ex

Landoaldi, aut ex Sigeberto

ipsis illius

Yita

dispositione

videbatur

validum,

mox taudala,
c

verbis sivpe usus.

vide

dicenda

inferius

ad

lit.

g.

Nota

flumen,

est Spira Germania civitas ad Rhenum antiquorum Nemetum caput, nunc in

Palatinatu Inferiori.
e

quod imu erat tanti Viri prodentia et authoritate a corroboratum a. etCMiderico 17 Quautaa autem existimationia et authoritamanifeste regem fperit tis B.Lambertus apud JJ^JjjJ; cum eum idem pacificus re\ non solnm patet
, ;

uet

Hanc translationem
.

didicit ex Sigeberto,

vel

episcopum,

se<l

et

patrem,

et apostolicum

vi-

gui huic prmluxit

-

antiquiore

anonymo

biogral

rum
\ii
,

appellet
ipso

in

co

privilegio,

quod

promnlga-

pho

S.

Theodardi, de quo supra ad caput

Vitat

tertiai, lit. q.
f

et

saucto Prassule petente, pro immunilata possessionibus ecdesiaa S. Mariae perpetuaa

,

S.

ttro

Materni gesta illustrata sunt in Operenoad diem 44 Septembris, ubi de hisce consu-

Virginis

in

cujus

nomine
cathedraa

et

bonore

eo temdi-

pore
gnitas

Trajecti

vigebat

post Tungiis
:

qua?dam

U possunt.
g
ei

ponlificalis

quod

privilegiura

Cum Godeschalcus , Stephanus, Sigebertus, ante hunc Anschnus SS. Theodardum et Lam-

non dubium est*. US que bodie apud nos conservari Clodovei S. Lambertum post obitum ter s
nimia
i

berhim episcopos Trajectenses unanimi consensu oppeKent, itaq/ue diclosesseNicolaus ipseagnoscat,

hic

familiarilale venerabatur Hildricus,

in

quipa-

n successerat
Burgundia
et

regno Austrimc. Siquidem Auregni Francorum, qu mare Prisonum extendid

Tungrenses tamen
xidc dicta in

appellare

affectat,

quasi

snia
a

episcopatus sedes

rum
Ut.
f.

tum etiam Tungris fuisset. VeAnnotalis ad cap. i Viim i,

dwebatar ca pars usque ad

hinc

tur

Rheno,

iUinc sylva Carbonaria seu

h Childericum II Austrasia regem, postca nwnarcham, Chlodovei ll filium designat; sed errat Nicolaus, dum eumdem Childcricum sub patre suo
tegnassc in Austrasia dicit

toia saucti Vin exHannonia concluditur d. Ha^c ejusque meconsilium petebat authoritatem el rexque HiMnDei tranquUlata est, ecclesia riUs el prospentale. cus aliquamdiu bonilate floruil
;

prout obseroavimus adcap. 2 Vitm tertim, scriptm a Sigeberto, quem Njcolaus lue, ut smpe alias secutus est. Atque f"c in alium impegit errorcm, dum dc S. Lnmoerlo episcopo creando actitni essc scrtbtt in auta
,

^SSedquiaregea.
volunt,
,,;
ita

dommauonem desemper majorem

-^ 2ffi
m^,
Ehroinus
i-U-os'to

siderarenondesinant,
ri

v,- Sanclrisp .

coDsilio,
et

abjecto

gernwnilalis

affeete,

,,.

aim,m,

Ohlodovei
dicta wi ln
1

ma

qui tum nniltis annis obicrat.

47 et sei/uetiti.
is

Vtde

X
vit

mannmteienditinregnnmfretns.ni
Neueina, eoqw ,ui regnabat in regni non rine aangnuie ttsnrpa/ pJ on est diulurna scelera
..

>**

ionri,
.

Co Commelario num.

pIso P" ls0

fraerni ".'",'"

Fuit

S. Sigebertus ejus

nominis IV, Atr

pnncpa.um

Sed

6o6
A,

VITA
potenlia
:

QUARTA
paulo post
insidiis
,

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

monasticae quietis
oblinere

MCOLAO

qua-sita

nam

Hildricus ob

CAHOKICO.

insolenliam

morum
in

suorum
/.

quorumdam
graviterque
vir

Summa
rum
Cbrisli

poterat

et

sola

pii

Palris sollicitudo
sicut

secu Hlat
!

em

Francorum
t

vcnalione

exceptus

destitutio,

quorum

semiwr
,

flli0fc
i ,

vulneralus
et

interiit

At

Ebroinns
Tlicodorico
,

crudelis

desideraverat

salulem

maliliosus,

qui

sub

rege

domus Franciam
te

sa-pius lurbuverat
religionis

majoraudila mor:

cordis contrilione

4
i

, in

non polerat 'videre Nec minor apparebat erga eum

n

Ule
*

habitum rejecit Hildrici monachum in Luxovio pronam timore

Hildrici,
sanctie
fessus
fuerat.
Iia

jectcnsibus

JhZ^
adE* av,in m[[ *
'.'

filialis

alTectio

persequutionis sajvitiara

q uem clsi retinere non

,

maximum

suae
,

faclionis exerci-

ah

ejus

tamen

prassentia et amplexu

Thcodoricum in tum a Burgundia colligens reduxit y; non quiaeumdiliregnum Francorum

gebat
,

poterant.

23

Cumquc
populus

discederet

Vir

raitissimus

sed

quia per

eum

se

ulcisci

desiderabat.

eum
et

cum

0m
lonri

clero

lamenlabatur
,

Totam xime in

denique injuriartim suarum ullionem

ecclesiaro viros
,

maet
li,

que eum ab oppido

lachrymis dicebant
nos

prosequentes
:

cum

Dei

retorsit

magnosque ac
sanctitas

Cur nos

g 5* 4
m,
pro

fa!***

deser.s, Sacerdi
vigilan
et

sacerdotales

quorum
erat
,

ei

sanctissime? Cui
rc

committis, Pastor
devotuin,
orabit
,

berlas vocis suspecla

alios
et

ex

eis

exilii

medio auferens proscriptione, alios carcerum

de
aftlixit.

tissime? Cur relinquis gregem

supplicem
,

clerum

Quis

Deum

tormentorum maceratione

nobis

et

quis

sublato Pasiore

S.
t

, 19 De quorum nnmero B. miris cruciatuiim moLambertum gustudinensem episcopum Et quia B. Lamu&t nta Chrisio martyrem fecil. dis
,

Leodegarium

Au-

a morsibos io.
sacerJota

slris luporum arcebit insidias? Tit sermone et opere tu popumm

,

pr^dicationia
solaliuto
largiel

exhortatione informabas
caplivis

tu

destitutis

pellit, intru-

so

FaramunW

be ,., us

n ij ma
qui
,

et

spiriiuali

lamiliarilate
prffidiclus vir
et

Hildrico

precium,
patcr

lu

jejunis

cibum,

nudis

conjunctus

fuerat, timens
sanctitate
suae factioni

nequam,
caeteris
,

baris

operimentum.
et

decus,

o lumen

Bcclesia,
,

ne

eum,

authoritate

o cuslos
qui
ptis
,

patrin
Luis

praeeminebat
et justUiae ac

haberei contrarium

in

tranquillitate
luis

inslituti
,

Educ nos tecum m sumus pracetuae

pubHc
ut

Ubertatis defensorem,
ct

eum
cleri-

jocundati

bencficiis

mereamur

ab episcopatu

Tungrensi expulit,
,

Pharamun-

parlicipes

esse tribulalionis.

At

venerabilis Sacer-

dum quendam
cum
, ,

dicunt

Coloniensem

dos

tantis

suorum vocibus
pietalis
et

et lachrymis permotus,

omni sacrorum canonum reverenobtrudendo, violenter iulroni/.avit k. tia iiluc Quanta autem per hunc invasorem facla fuerit in
calcata

lachrymas
substitil
;

ipse

fuudens,
eos,
salutis,

parumper
verore

conversusque

ad

qualiter

bum
ejtis

Dei,

viam

justitiae et

quain ex
;

Tungrensi
confusio
,

ecclesia

totius

diviui

et

humaiii juris

audierant,

conservarenl, edocuit

adhibitis-

bonorum
,

oranium desolatio,
dissoluta
,

quam
si

opvel-

pressa squilas

quam

pravitas,

jemus
choati

scripto

prdsequi

non jam
texere,

Operis historiam
,

videremur inscd tragediam,

Tungrensis
didicit,

que Sanclorum de patientia exemplis ne in prffisenlibus tribulationibus utque in Dco constanter sperarent

el prmceptis,

delieeient,
saepius
in

adse.

monu

quia Deus non

confundit sperontes

deplorando
ecclesia

conscribere.

Pcr
ut

huuc

23 Post haec sacras

manus
,

et

oculos ad
filiis

Cffilum

plus

experiendo
venil
,

quam Iegendo
furelur et

elevans pro astanlibus et devolis

sibi

paternam
eos
[ta-

quia

fur

non

nisi

mactet ct

ad
cis

Dcum
,

fudit

orationem
,

consignansque
in

^^

perdat.

Crucis signo salutari

itaque
horribili
,

et absoluios

osculo
i.

20
guod tanctus
teqno

Hac

tempeslatc

in

regno
,

animffiquiores
fuit

remisit

ad propria

Xanta
et

animo

fcrens.

Francorum excilata omnia omnino confusa omnino turbala erant per praedietos sceleratos ministros per Ebroinum Austria per Pharainun,

autem

prffidiclorum
ut

lyrannorum
ecclesiasticaa

poteslas
familiae

crudelitas,

ex omni

nu-

dum
cujus

Trajectensis ecclesia.
gloriae

hius

Sed omnipotens Deus magniliralur cum Sanctorum

,
,

duo pueri obsequio tanli quorum alter re non timuerunt * nomine, ut majores nostri scriptum

mero

vix

Viri adhfflpe,

Theodoemu
reliqueroot,

liniin riii

suorum
ter

virtus

declaratur
ut
,

fieri

hoc misericordiesset
in

operuro

ejus

veridicus

relotor
,

et

tesiis

idoneus
?

permiltebat,

quanta

servo et
,

C sacerdote suo
virlus
verffl

Lamberlo
humilitalis
,

forlitudo

patientiae

et

vir Dei Lambertos exlitit. His ilaque comitibus est, cui Stabulaus nomea coanobium in loco
,

manifestaretur per fla-

situm expeliit.
et confragosos
nffi rili

Hic

siquidem
saltus,

locus

inter vastos

gellum tribulalionis.
leta
,

Nam Lambertus
,

Chnsti athliquit
,

Ardenn
,

nulli Lunc homa-

clementer
,

fercns cuncta

prssulatus

habitationi habilis
et

squalidus
,

norrebal

ste,

sccpiruni
lavit

commendans
,

curam

ovium

ei

qui

emoriente lerra
arboribus

baptismate

et

redemit sanguine.
,

Et

quem

miferis

apta,

non non

posegetibus, non peconbss alendis

nec dignitatis sublimitas

possessiones cupidum
effecerat
,

tumidum nec magnae nec diuturna tranquillitas

arliculo

grata, non commerciis quffistuosa, qui fJ. n aliquot rivorum seu fontium irrigationibus,
biliorem

resolulum
ut

superveniente
nec

per-

non incoluerunt

Paulus

vel

Anmt
.

sequutionis,

adeo Virum Dei

privalio

patientiffi

aequanitribulatio
,

mitas roboravit,

eum vehemens
honoris

eremi solitudinem. 24 Hic S. Remaclus

fractum

nec

confusum

nec

rerum rum.
21
iibique gra-

lemporalium
Volebat tyrannis

damna
et

conspexerint

mise-

expeusis Sigeberti regis eo muli.s verat, aggi-egatis

^^
coenobium
fidelibu

devolionc

t6
.

a rif
r

>*

^-

Jt. q

*5
y
*

sub Reguiari
oppressoribus
Ecclesiaj

disciplina

multis

anms,

"

lulans, scd de

gnge
tus.

solia-

Dei sacerdotali authoritate resistere; sed eorum et multitudinem et mentis nimiam obstinationem considerans. infructuosum iaborcm prudenler declinando,
videretnr

nue prafuit, vitamque et omnem monasticie pe suam, tamquam pneclarum Hunc eib speculum subditis exhibuit.
nis

conversa

qu ia
chis

solitarium

et

idfiO

congT,.u.n
sa 1LU
'

cedendum tempori
intercepli
justilia

adjudicavit, ne etiam

bonoris

ultionem exercere,
,

prabebat habitaculum expelendi.m. eipgit Lamberlus

,

;
'

Tanm

^
^

^
jt

.^

non

pro

transitorios

tuiuultus
fcelicera
,

decerlare. Gaudebal honorea publicarum curaium se evasisse seque nunc bealum pronunciahat et
et liber

^.
Filii

Vir
tatis

Dei

et eral qui videbatur obedieotiain exceUenlia venerabilis dod imilari desiderans, summopere
,

cum

ab omnibus

diu optatam

corporis

aut verborum inclinatione

fl|

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

protond

607
pccnitentia?.

!
t

a elicam CX
-i

mentis humiliatione, jngum obedientise imponi petiit et obionisab abbale sibi per septem annos sanctam et ibidemque viiam in omni virtntmn observanlia
ejns
oatientiaB

tam mjunosaj deputasset

tres
,

Cnrrnnt

fra-

a.nicol\o

alter

alterum
;

pia

[esttnalione

pravcnire canonico
inve-

contendentes
niunt

et

quem putnhant scminecem,

spirilus

cum

alacrilate

psalmos

Domino

antem veram animi Ad declarandam

et

decanlantem.

Ti
. ,

m
iX

forlitudinem,

unum
ut

obe-

Eruitur ah illa nivium densitate, fralrumque desiderantium conventui honorifice redditur,

ejus subjiciamns
iu
illo,

exemplum,

perfecli

referens et

obedientiac

exemplum

et

sua?

diant

quid imitentur, et inflrmi, quid

Vir

liberationis

miraculum.
et universilas

28 Abbas vero
erat
'

vencronlur.
iH Solilus

fratrum non tem-

r occusat.

momorabdis
furto

inter

cajtera

perantes a tachrymis,
pedibus,
sure

humiliter ejus devolvuntur

Hujus

rei

me-

bWnif"
m

insignia solemni consuetudine anlni propositi

blicas

pu-

ignoranliae
11 1

vcniam deprecantes. At moria

scriplum
sibi est,

Levdii.

nlumealcto
td\t*

fratrum

religioso

praevenire vipilias,

Vir

jnstus

seipsum,

in

priniis
extitit

ner

secretac

oralionis

devotionem

dmnaj

accusans, sicut

ad

impositam
ila

poennm
dilhYilis.

co^emplalionis
tui

degustare
id

nocie

qnadam ad
pe nie
irrnus

dulcedinem. Cum igiperagcndum clam lectulo

vere patiens

et

humilis,
fuil

ad ignoscendum, quod

rogabatur, non
re manifesla in
lis

perlinax ant

ve-

se
liis

issublrahens,

festinaret.

unum de

santi.i

scrvo suo Lamberto divinae virtu-

/(,0.1

calceamenli
ejus

vnlganter cothur-

operatio,

per

quam

ad

exequendum
vix

tam araliqna

nos dicimns)

manu

Hensque
au idem

pavimentum
sed
insolito,

elapsum corruit, fedormitorii, sonitu modico

duum
ejus
sit

htijus obedienlire pracceplum

inflammala est

mentis alacrilas,
credilura

quod

umquam

nrllavit'siienlium.
servos

altum tanti conventns inierqnanta erat apud eosdem Dei

districta correctio,

posteritas.

Specialiter
in

itaque

ob

hujus triumphi

memoriam

principali

ecclesia

gravium culparum

cum

Leodii, ubi idem prcciosus Marlyr corpore requiescit,

fortuitis excessibus tam severo plein hujusmodi patei monasteru hoc recterentur judicio! Nam Recuiarem turbatus sonitu, taii culpa?

mos

iste

primum

inolevit,

ut inlra

claustra-

lia

septa sub divo vexillum Crucis Dominic per-

petuo stabiliretur

pentino

licet

nonnuUfflhoc ecclesia3

nou

dislulit

adhibere

medicinam
et

sed culp au/

usnrpare
nere.

sibi

videnlur alio quidem religionis ge-

Lhorem
nracepit

ignorans,
,

signis

nulibns

quibusdam
teme-

ut

exiret ad crucem,

qnicnnque

ffatrum silentium et qnierario sonitu interrnperat

tem.

ANNOTATA.
a Progreditur Nicolaus in eodem crrore, quem svpra in Annotatis ad cap. /, lit. h observavi. Pr&terea. quod Siyehertits in Vita tertia, num. ii de Theodorico lll perperam seripserat, ipse non

26 Statim
JWIVI "' "^bolf bntmali
nwie
(trt nii-

vir

Dei

Lamberlus

praceptum obeadimpienudus, solo

fere

dienlise,

quasi

prospera
sicut crat

juberentur,

re

contendens,

adhuc

du

ciliciolo

contectus,

discalceatis

pedibus dormito-

divo posirium egressus, crucem adiit, qwe sub more monasterii hujusmodi corrigendis cx la,
cral

magis

recte

Chlodoreo

II adseripsit.

disciplina.

Hyems

erat,

qu
et

nive

et glaciali

b Privileffitun hoc ah adis frustra qutesititm esse, imo numtjuam exstitisse merito credi, ostendimus in Commentario
c

asperilale savior inhoiTuerat;

to

ut pro comperet

pmrio num.

48.

habemus,
quae
suas,

omnis fere Ardennae regio,

prseralum
obsidet

ea
in-

maxime,
ter

cosnobium,

Lamberlus factus e:t episcopifs suh finem anni 669, vel initium sequentis, annuente CkilS.

quas
tanta
ct

pnediximus,
perurgetur

focommodilates
aeiis

speut

derico

II

retje Austrisi,

quinon

nisi post

mortem

cialiter

inclementia,

patris regnare

cofpit.

Vide Annotata ad caput prm-

asperiorem, quam caeterae paries Aulongiorcm paliastr'ae, nivium et hyemalis horroris semper ergo Sacerdos mitissimus, tur molestiam. Slabat vivens inslar crucis ante se posita;, stabat plane
hoslia
;

cedens

lit.

h.

Christi,

deriis,

desicrucilixus mundo carnisque cum psalmorum modnlatione olTerens Deo

iidem semper fuerunt regni Austrim loci seu Austrasia: termini, quos non est hujus eiaminare. Videri hac de re potest Hadrianus Valesius in Notitia Gatliaritm, ad rocem Austri.

Non

inBuavissimos fructus obedientia?. Ardebat plane terius Hamma Paracleti Spiritus ; idcirco exterins
frigoris

Idcm ad oocem Carbonaria silva profert locumex F innalihus Melensibus ad annum 690, ubi diaPippinns ad Carbonariam silvam pervenit; et Neuqui terminus utraque regna (AuslHam

tur

contempsit

cmcialus.

Qnid

ejus

affectu
conflteri

devotius?
contanter
et oratio

mundius? ut Quid possimus, cadum ejus patuit

oratione

stfriam) dividit.

precibus,

ad supernos pervenit auditus.

esse

27 Vere
*!<* wiIwni perte-

beatum Virum,
Christi

et

hoc supplicio

sa-

cratis

martyribus

comparandnm,

quem

Wfol

aivina
:

rnctc

Providenlia et
et

prresenlibus

tribulalionihus

Childericum ad regnum evocatum Majoris-dnmus a Neustrasits, qui Ebroini pertasi, hunc et illum Theodorici tyrannidem Adt exauctorantnt, et in monasteria relegarunt. 61, et Vttamlertiam nttin // Commentariittn ninn.
e Constat,

saluiem ad majoris nive certamiais gloriam reservabat. Tectus itaque magis quam vesie Martyr noster, purior auro,
exercebat,

ob

multorum

quod
ravit

per ignem probatur, immobiliter persevevigiinorationis devolione, quousque fratres liarum solemnilate transacta, cogente eos siimma
,

numerum. iConsulc mox laudatam Vitam et Theodoricus ex San-Dionyg cmso Childerico, monasterto prodiesiano Ebroinus c litxoviensi primum quemdam Et -Ehromus quidem runt.

pseudo-Chdoveum.q
tiehatur.
vet-o

^hlotani

mfihummmevexU postea

necessiiatc

domum

hyemalem

ingressi

sunt
cor-

ad regni Austrasimpartem num.62 Com ud Theodoricumaccessit;utt

consule

accensoque igne copioso, calore refocillabant

P p a
sua,

immanitale frigoria inter multiplices abscnv estes jam fere praemorlun. Ibi abbas per tiam Viri Dei, quid in eo egerit, sero deprehendens
,

TmtiTowhus
i

Commentarium

Isttuvc

omma

ex
Se-

confnsus

expalluit,

seqne

clis

homicidii
fratribus

reum lachrymando
stuporem
incussit

sacrilegum, protestans, cun-

cipe.

sunt ad diemS nemacli illustrata

formidinis,
lcvi

quod
[

lantum

ac

sacerdolalem

Virum pro

excessu

Non

608
A.[NlCOLAO
1

VITA QUARTA
Non

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI,

slise

CANOKICQ.

signis et nulibus, sed mani/esto vocis imabbattm istud mandasse, discrte aiunt Goperio

et

et justitiffl tus exterritum at legistj mercenarium. Et quia hoc

te
ls

qq

*
8*

deschalcus et Stephanus. m Hoc ante Nicolaum

oratione,

sed

festina

indiget coosdationT

nemo vetcrum
mihi
cst,

tradidit,

neque

i&

satis

idoneus

teslis

ut id credam,

bealissimum
strum,
gelica
;

cum ut iu ceteris ecclesiis, ita et in lamberliar na Leodiensi, alio religionis genere ea crux statui
potuerit.

in

1 ca nobioStab2 virum Lambertam Pontificem quo est sana docli llm

.

Z
an-

conversatio

quia

qerlissime

aul

IpSlUS,

aut
et

nnlli

reformabilur magislerio, quas depravala nobis per illum perditionis est

corrnt
I>|

fitium
et

mundum,
siastica

synceritas

Christianse

fidei,

ecrl

religio.

CAPUT

32 At dux
III,

Pipinus

vir

qui

licet

mUitarih,
cl

studns

occuparetur,
Dei

ecchsiarum
desiderium,
lus
esset,

divmitatis tamen cultum tranquillitatem in secundis

habebal, Trajectensem

non
et

ta*t h1 *"*

habilum

veneratus

est

Reditus

ad episcopahm

cathedram suam
:

disciplina ecclesiastica restituta

Taxan&ri,
congressus

eorumque pelitionem non spernendam ratus, cum rem altiori diligentia perscrnta-

summos
et

et

religiosos

viros, qaornm

aliique

ad

Christum addv.cti

familiaritale

consilio

admodura
ut

utebatar

ad

praefatum

cum

eoenobium
et
leve,

destinavit,

S.

Willibrordo.

non

videre-

tur

vanum

quod

lantorura
B.

legatorutn

expetebatur
illius

autlioriiate.
et rector

Nondum
monaslerii,

Remaclus
excesse-

fundator
scd
in

vita

J-nterea
Pippino Heristallo Sta-

evoluto
versa,
in

septennio,
post

ira

Dei

in

miserifa-

rat;
et

seneclute

bona diem
praemium

vocationis sus B
fceliciter

cordiam
cta
est

horridam

tempestatem
:

aelernae
//.

rctributiouis
Igilur

expe'

ecclesia Dei tranquillitas

nam

Ebroi-

ctabiil
lis

cum

ex legalis audisset

venerabi-

jore-domits
faclo,

nus,

qui

Franciam

fraude, crudelitate,

avarilia,

ille

sanclorum convenlus
et

et Trajectensium de-

diu vexaverat, juslo Deijudicio misere interficitur.

volionem

reiigiosam

pii

principis

pelilionem,
,

At dux Auslriaa Pipinus secundus, Ansigisi (ilius, Pipini priuii ex Begga filia nepos, cnjus ut erat
hseres
gionis.

pacemque

ecclesiis

per

eum

reddiiam

Immensaa
egerunt,
proximi,

nominis
vir

et

honoris,
et

iia

jusliliae

<

reli-

omnium bonorum largilori Deo graiias mullumque de charitate Dei, de salule

ad

acer

consilio

manu

strenuus,

lo-

invicem
viruni

conferenles,

sanclum ac Deo
salvandum

amabi-

tam

polentiam
Dei

suam

et

studium

ad

honorem
con-

lem
sibi

Lambertum ad
ad
illii

populum
Ddei

sanctae vertit,

Ecclesiae

et

liberationem patriae
,

creditum,

reformandam
di\ inee

l-alholicm

Thendoricum ut tyrannicam crudelitatem in principalem clemenliam commutarct, non minus bellico appamlu, quam justitia

regemque

regulam,
ciuin
tia

ab

conlemplationis dutceet lachrymis abstra-

dine non sine multis gemitibus

emiserunt,

eumque

religiosa

honorificenerat,

sua

coegit.

Igitur

tranquillatis

rebus

sub
intcr

persequentes, ad salulem multorum, quod

Pipino,

cum jam

nnlla lempestas

bellorum intercceperunt
et ad tractan-

esse

compulerunt.
Quis
sufficienter

cluderet

exequutionem
faciles

legum,

33
laelitiae

verbis

exprimere
in

valeat
pii

*mw^

Domini sacerdoles
da
fugit

commeatus,
fieri

magnitudinem devoti
Quis ratione
aetatis
et

gregis

reditu

ecclesiaslica

negotia assidui

conventus.
ecclesiae

Pasloris sui?

comprehendat
ordinis

utnus-

^^

30
Faramunduij et

Quml
el

Pharamundus,
pestis,

Trajectensis

que sexus
agris,

omnis

concursus ex
turbaplausus,
oi-

invasor
tibus et

dubtis

ecclcsia Tra-

rerum motemporibus firmissimam spem bacteconsiderans, qui in

ccepil

effusiones

ex

oppidis? Praeeuntium
plenae,
voces,

rum

lachryma

gaudiis

nus

jectenti

habuerat,

formidare

pacati

slalum

congralulaliones,
:

circumquaque

personabant,
in

temporis, ecclesiastici aequilatera examinis, et sicut scriptum est; Fugit impius, nemine perse quenle, proprii sceleris eum perurgente con.

Benedictus, qui venit centium mini At vero in Trajeclensi

1

nomitie Doet

clero

popnw
F

tanta elTerbuit exultationis ampliludo,

ul ad vuieu-

scienlia,

episcopalem
pejus
lola
illa

sedem

quam

male
et
,

diu
ut

dum
et

et complecteiiduin

occupaverat,
dicilur,
in

fugiendo
provincia

dereliquil;

Conservatorem

ipsa

oppidi

animarum suaram Patren mmnia et teciaieet

numquam
quanta

postea

re e sedibus suis evelli viderentur

ltan.

comparuit
ejus
lerit,

a.

Sic tandem
Trajectensis
injuste

Deo

propitio, a lyrannide

Tungrensis et
sule

liberata

ecclesia,

perlu-

quara

dilectum
et

patrem suum Lam,

buerit,
salis

berlum perdiderit,
libere
cirpil

miserabiliter recordari

et

tmberto >i"nu''"' suo Lainucnu spiritualium quam fruer carendo plus idiis eum majoribus votorum gaui experta,
,

quid id p Trajectensis ecclesia, benefic.orun

-^
"

pi se

ijiiaii)

conqueri;

ad

Dominum,

loioque allfdu tonversi mullis suspiriis et lachrymis depre-

qui

videbatur, et complecti inlhroni/alimi. primilus posl electionnn

restituLura
piis
1'"-

cabanlur,

qualenus deslituto et luporum morsibus exposito gregi, et desolalis filiis spirilualem

que ovium suarum voc, hils

attollitur,

diu

desideratu

Paswi
Jeceoter

et

in

ponlificali

cathedra sua

pastorem
31
Et

et desideratissimum patrem Lambertum vcrus pastor Christus reslituere dignaretur.

relocalur.
'

superstitione
ii

r*
a

05

,1

mH^

S.

Lambcrtum

sibi reddi a

Pippino

Deus liberaverat Auslriam perPipinum qui, ut prami>imus, Mib rege Theodnrico rempublicam Francorum slrenue adminislraquia
,

nil.il

a ccenobita per sacerdolium ria que sub obtentu resumptee dignitatis cuncus
nasticas
disciplinae

relaxabat,

ita

,n

bat,

eumdem

principem unanimiter adeunt, sueeque

calamitalis

praBleritae

deploralione

praemissa

Consule,
biliter

inquiunt,

princeps

clarissime,

miseratua-

ejus videri posset ambiguum, ulrum professii'iie magnanimilas m singiulari jlatione, el tate, an in episcopaii pr

industriaet
et

bunuli-

hac comu|iia-

diuque
desolalo
pacifico

affliclae

Trajectensi

ecclesiae,

que industria
buic

restitue

buic

multitudini destilut,

muni conversalione specialius ct ecc;lesiastiC83 reiur. Oui ad reparandam

regulam,
eral,

mirabi uU
1

^lilUnll*

gregi
luo

Paslorem

bus

adventu,

proprium, a qui>olaque fama mode-

quae

per

judo-cbristiano psei

depr B

vaia

valde sollicilus, plus erga

gendo corri
bsl

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

,..,

6og

mansuetudine,

quam

severitate,

plusque

38 At sanctissimus
InteltigeDS per

"'"*

ad obedientia salubrila-,lni delinquentes exhorlalionem charitatis, quam per rir Non enim poterat doctrina ejus
,

Chrisli sacerdos Lamberlus, x. Nir.oLAo Spiritum sanclum, visitatum a Deo carohico.

:

cor eorum, dixit eis

Nerao veslrum
pervicacia

salntis

suffl

>(6aPtt*an
(ur, idolis
ahjeetis.

desperatione frangatur,
dis a

obdurati

cor-

2
2

notesfatis

!
L

.nr
t

conlemplibilis, qui in eral irreprehensibilis.

ei

omni actione sua

vi-

remcdio
quia
salvari

pcenitenliae

fontem divins

Pielatis

Nam

ul

decasan-

avertat;

maxiraura misericordise suae aditum

cupientibus
et
si

Deo
in

S ibi coltaiis

virtutibus

laceamus, tanta
illa

omnibus
tcfecit

benignitas nostri

pa-

^cialiter
^licaj
jj?"

eo absque

elatione mlgebat

Salvatoris;

vcrse pcenitenliai

afTeclus

puriias, ul uon solum fornicatio qutclibet locum non baberet, sed nee L aut scuiTJlitas. munditia nominaretur un lanta fervebat in eo lalitudo Domi35 Se a et saut, sicut exultabat in Deo de
castitalis
,,'
ojcffi

in

vobis est, solum ei verum Deura, Creatorem omnium, ejusque unigenitum Pilium Jesum Christum, Redemptorem Dostrum, ore et corde credendo, confilemini, et falsorum deorum simulachra,

quorum spurcissimo
ofifendistis
iiiiim
,

rilu
,

eum
ad

per

iguoraDtiam

charitatis,
flilelium,

sic

afliciehat

'

cor

ejus error

et

abjicite

ct

obtinendara
el

om-

dru iiolola-

lute

nerditio
afflcerd

vicinorum

genlihum.
est,

Nam regw,
Trajecteusi

cui

peccatorum vestrorum veniam

Baplismatis
suscipite

remissionem,

Taandria uomen
ersU s

quaa

oppido

sacrosancti

puriffcationem.
Prajdicatoris

nlnr
coTmia
(1(

Septemlrionera vix trlbus miiiaribus dispaoecdum Euangelicaa gratia prtedicationis cultu sordebat. Haac siquiidololalri83
vnsiis
id

Cum

itaque

ad lianc

vocem

sancti

certatira

idola

sua contrivissent aut abjecissent,

humililate
divina?
est
et

confluebant
tioni;

cum maxima
ad
et

contri-

,,.,,,
,,,

ct

inv
nota

continuis paludibns obsialiquo comraer-

cordis

suscipiendum

regenera-

h
,

ne

[inittmis quidera
el

tionis
tiniia

Sacramentum;
populi

baplisata

ab

eu

in-

cjjjure tunc

satis

pervia,

muHiludinem

mullitudo.

K
et

wroh>
ii,

barpopuli in se continebat, cujus mores

39 Ei
jus

cum

ad nulriendam

informandam bu- Hebva

el

hic

baros ipsa
R
,r

cator

efferaverat. etiam soHtudo et snperstitio ingressus est Veritatia pncdiLambertas, et ad illos sanctorura marly-

novffl

Christianitatis

leneram,

quasi

adhuc

mpotitts,

constanter

palpilantem rudemque mfanliam, ecclesias per op- ran. presbylcros et et construxisset porluna loca
,

atibi prrndi-

rum
,.,

seu

eliam

Domini
pro

nostri

passiones,

oculos

levitas

iii

eis ordinasset,

descendit Euangelicffl prav

ipsi

menlis converteus,

infidelium salute

ad

om-

dicationis

gratia

ad populos

Taxandria?

flnili-

Qousolum convitiorum, seJ etiam poenarum

incolae

mos, quo
fectus

Duvius

Mosa Rheni fiuminis aquis

in-

lolerantiam se praeparabat.
36 Et quia
in
ri

et lumidus,

jamque
.-rl.-ros

seipso

major, fontique

regionis

illius

non contine-

suo per omnia

glico Taxai-ilros

dissimilis,
el

non longe a mari Ancjnsdem regionis inc.

ttola ul(u
(irrnati

bantur civiLalihus, sed

babiiabant,

fana

eorum,

pluribuset sparsis vicis inquibus ob deorum in

el

colas

Frisonibus dividil

Erat eo

lempore

in

neurrunf,

suorum culturam frequentes

lus

celebres convenpraedicans
et

castello,

quod
Chrisli
e.

habebam,

intrepidus expetebat,
salulis,
eis,

fessor

Trajectum d dicilur, conUII WHIibrordus, quem bealus Papa

rius

annuncians verbura
ueque
conlesiabalur
oJibilis

lumen Euangelii, plaquam prophana, quamDeo, omnium

,

Sergius

petenle

prsdicto duce Pipino,

episcoCle-

pum' ordinaverat,

eumque
'

muiato

nomine
gentem

que

Deo

csset
et

simulachrorum servitus,
Creatoinju-

mentem
dicaudum
silum
(lilllll

appellans,

honorifice

direxerat

ad pree,

incredulam

Frisonum
supra

innvdul

dum,
ri,

quod

oni

vero

singulariler jure

debetur

hoc ad ejus

nnurn.n regno idem castellum

est.

npam Rheni

hominibus riam, creatur, immo daemooiis, ab

irrationabiliter
et

inveterati

erruris

exhibetur. At barbari, superslitionis valde tenaces, mirasui

insolitara

bantur
tiouern;

quidem ad
sed

Viri

sancti

praedica-

deorum suorum injuriam

et objectio-

Bujus ilaque sancli Viri nomen elstuviB. Lambertus, desiderabat reputans, ut vere per omnia eum, secum flere saluti fore \,l|.|r IH'IVShumilis, suae aliorumque praasenpatris in opus Euangelii tanti si
cu m audisset
sarium,
et consortium. tiam habere mereretur cum S. Wilsacerdos Willibrordus, 40 Simililer venerabilis Ubrordo consanctiviri Lamberti opiTtste-

nem aiquanimiter ferre non polerant. totam itaque et commovil fama praedicationis ejus
illam

Cucurrit

provinciam,

et

suggerentibus ac
coeunt,

instiganti-

ouietClemens.comperta
l ione
tus
colil

fert <n

bus

templorum

sacerdotibus, habilatores ejus barfurentes,

maxirao
ad

eum
tot

barico
ter

more

armati

unanimiaflice-

transmissis
venit

videndi desiderio mflamma- branto aquarum interfluenlium obsta- K

staluunt,

piius
rent,
cio

inventum verberum et verborum

ui

Domini

Sacerdotem
suppli-

eum,

muluoque

se

mv.cem

conlumeliis
murtis

amplexibus, alterulrum sibi fraternis astringentes m.nist enum qu et quanta per eorum
referebant,
essel uivinagralia operata
id

et

postmodum
cura

ignominiosaa

gentibus.
locus

Et f

s>

an-

interimerent.

"w

37 Sed
rtio,

omuis

illa

furentis

populi arma-

',,,,,.,,
" li 'fuun(i(r

ta

rauliitudo

ad prsesentiam

sancli PontiOcis irru-

pisset,

gratia revultu ejus lux ccelestis armis perterriti, depositis ui divino nutu venerant et animis, starent parati obedire, qui Teutonicaa lli occidere.
tanta in
fulsit,

rLaraberlus,

longe a Mosa, xestebrantem dicunt, haud inumbratus ;iil (|in*m arborum amcenitate auuuanta Euangehi viro D> adscito in opus
'

rum

relationi

creditur,

es

pago,

WimbTordo,
,

solitus
|

eral

s*pius

descendere,

cfi

noviter

baptzatorum

tur-

Tunc

B.

Lambertus

<l

l"|-n;r

p^riins tr.it,
ccepit
eis

sinc iuterprete

serebatur)
ei

retexere
et

sermo conhumansa creationis

qualiter

pravaricationis originem;

ob

salu-

nbus morlua

esi

f.

,,,,

B Lam-

ubi in ejiu

tem

hominum

natus
,

cruce moriendo
(raperium.
post

Virgine Dei Filius, gravissimum mortis destruxent

ex

Cumque

eis

exposuissei

tremendum

hanc brevem el caducam vitam illius extreNidiei judicium;el quam beata et perpetua Sanclorum
e*
cti

^C^i^ ^
impeiranu,
;

honortm
,

ec-

itsia condito

<

tst.

(|

fcrro ailre-

timentium Deum futura sit retributio; impiorum quam miserabilis damnatio, compunet

'

itaque reg.o ltc.it reputent. Tola surlimr vorabula. incolis su '" llwl '.... qurediversa ab Ula, i" cta.isa, us,,.,,m latere
,
,

"

"

"';

'

^'T*

septentrionalein

siiut

corde,

ei

profusis

pceniteDtiae

lachrymis,
sO

se

peccasse confessi sunt.

Septembris Tumus V.

6io
A. NlCOLAO

VITA
martyris
Christi

QUARTA

S.

LAMBERTI SEU LANDEBERTI

quod
fi-

stolatui

Lamberti dehet,
el

plerisque puellis arduura angelicaj

<:anonico.

errorem suum cognoscere, ct quod dei graliam oblinere promerucrit

;

Christianae-

aggressa

est

propositum
positus,

sli,alk

o.

ideo

Leo-

Taxanilrim
eo

Lo,7;.!' ocus iste

,

">
lr

diensi
est g.

parocliise,

sicut

hodie

cernimus,

subdita

a dirulis urbis

duobus a Tt >jecto

f,'ivssu

Tungrorum
quod

duobni
,llllll,l|s

maxime

gloriosus,

re meretur

ecclesiam
'

ANNOTATA.
a

B.

Mana
43

Hanc spontaneam
et

ex solo metu

faramundi
contra

perpetuss Virginis di atam Hic itaque cum sacratissima

iil

Landrada,
buisset

postquam aliquamdiu
professionis

Chn s Chrisi

cessionem

fugam

Nicolaus

adstruit

Deo virginea
valida

fervit^
MJ,

omnium veterum
populoque
e sede,

auctoritatcm, qui ipsum a clero

pervemente

carnis

quam

mgritudine

oh*JL* *
'
'

invaserat, totaque dioeesse tradiderunt.

cesi Trajectensi

expulsum

Sed

ct

eadem e&quo serius (acta narrat, cum ex dictis in ea contigerint, quando Commentario pratvio Pippinus, tn sota Austrasia Majoratu-domus fungebatur.
evolarcrut,

beatura rarmharitatis accersivit, ut in ,x, MllK orationum ejus consolationein promereretur

morlem,
sancl*

missoque nuncio,

^
i

PWrt B

'

fragium,

quem

in

via

Dei,

in

professione
Et

gmali,

Imo vero jam ante aliquot annos ad ceetos intcr annos 667 et671 vita functus, uti iii ejusdem gestis a<l diem 3 Septembris probatum est : /inis autem exsilii S. Lamberti incidit
h

doclorem habueral el conscium. tunc EpiscoQus longius aberat; audita

1
forte

autem

gims gravissima
lisiam

vi

infirmitate,

consternatus

mo,omnesque moras
properabat.

esl ani
Bi

festinatione

redimens
virgo
in

Sancta

vero

interim

vn anninn 681
tario
c
s 6.

vel 682. Yide dicta

in

Commen-

ea

carne soluia est; quod et beato Viro nocte mansionem acceperat, per
est.

loco.obi

visum reveipsa

lalum
qui

Apparmi autem
caelesti

in

somnis

virgo

Hisce omnibus veterum Caninefatum sclrm

,

jocunda
ret,

facie,

veste et lumine
claritatem

splendiiia,
sci-

indicat

insulam
seu

Vahalim

inter et

Mosam

ut per ipsius

habitus

indunilanler

liahitarunt. Ibidem ctiam erat

pagus seu comitade quo se-

tus Testebrantum

Teysterbant,

eam jam transisse ad immortalitalis bealitudinem. Cumque eam Episcopus de collata sibia
Chrislo
virginilatis
,

quenti numero meminit Nicoluus. d Nota

lilintiint,

cnrona
adjecit

familiariter
:

congralaco

est ea

Batavorum in Hetgio civitas ad Canine/atum tractui vidna, vulgo

ut a Trujecto ad Mosam,

laudo alloqueretur

Si

absens

Utrechl appellata. Vocatur autem Trajectum Ulierius seu

Inferius,

quod

Superius dicitur, discernatur.

e

non animo, circa finem tuum, dilecla Blia, ef jam vere Regis mei sponsa, libi adesse non valoi, saltem nunc cdoce, quo in loco corpus luuin Jebeam sepelire.
44 Cui
el
illa,
,

De

s. Sergio I

Papa consule Opus nostrum ad

%

diem

9 teptembris, ubi

6,

pag.

W
et

Suspice,

inquit,

sursum

Pater,

fmttnlm
uptlih
:

de S, Wil-

locum eum
teiTis
in

quem
facil

lux in
osse

modum

sancta cru(el
ecce,

U-

cujus Acta die 7 Novembris illustranda venient, episcopali consccratwne anno 696
librordi,

cis in

lilii

conspicuum,

niteilduu
unilidii'

lu\

modum

crucis
scilo

rutilans

videbatur)

hunc,
a

actum
f

est,

inquam, locum
concessum.
sa in

mihi

iu
ille,

sepulturam
qui

Deo

Uunc SS. Lamberti ac Willibrordi tn apostolaboribus

Locus autem
sanctaa

desuper emisbeato Viro

erat,

licis

communem operam
Nicolaus
97.

conjunctio-

modum
S.

crucis

clarilate

nem primus

e biographis

tradidit.

Adi

in terris designabatur, Wentershoviura

quem

Contmentarium a num.

ipse
b,

g Magna Itujits rcyionis pars, scculo xvi per novorum episcopatuum erectioncm in Belgio, a
dicecesi Leodiensi

Lambertus sub Landoaldo, ut pra?misimas mdole sua insigniverai. Eviyil.tns ihiqne, elda
visione
nihil
et

taula

ha-silans,

sub omni
fidelibus,

celerilale

arutsa

est.

venit

Bilisiam;

convocalis

qnorum
con-

maxima multitudo
venerat, et
latffi

ad exequias sacraa
praestolabatur

virginis

suam

pra?sentiapii

n
ninilo

sibi

mysterium aperuit visioms; omni

facunda
inclinare animos
esl
:

CAPUT

IV,

ad

id

exequendum laborans
Sed
id

allocutione,

paierna dulcedine,
tudinis.

tantm molU-

frustra tenlatum

ctimonialium aures
Betisicnsis

bic

nam oi sermo perculit, qn

sei

m
"'
...

"'

parthenon

Sancto
:

auctore

sacrum
,

funus

filiali

alTectione, virginea

excubabant,
est eis

dolor transiit in

stuporem,
l;"

\i-iiinfit'
11

S.

Landrada condilus
,

ejusdem

virginis

tolerabilius perdidisse vivam,

imii ha-

apparitio

et

sepuHura miraculose ab eo:

bere saltem mortuam. 4j Querulis

itaque
aiivulni.i'

!**
la(ur,

dem procurata

lleiihus

perstrepentes,_saD

SS. Habertus

et

Oda ad

cli

Puutiliris

pedibus,
loci,

Cur,

i"']

"

111

Mjl,
iJKd

sanctitnoniam inflammati.

sanctissime
fessionis
dasli

Paler,

hujus

bujus

nosirt
i

ruinam moliris

ct

excidmm,
ei

cuji
coi
i

Jj^

principium?

Certissime

nos

F
S. I.andrada

hunc nosira professionis locum nosa adeosordens et indignus propier

uerunt
is

aeserer^i,

"

eham per idem

liahitu,
>

dBe

tempus nonnulli iu
et

lur,

ut

non possitad recondendos

saltem lerram
miseras,
in
et

" 1;l|, '^

saecnlari
'

qui

monitis

exemplis
patrise

tanti

Sanci

res

li n

mundam
et

conlinere-

[0
e,

no3

P:U
tis

'

ifialT" vetaln.

ammati

ob amorem

ca?lestis

spre-

infelices

quai

mo *&*
n
,

^
;

divitiarum
se

suarum
orla

illecehris,

ad arctiorem vi-

noslrae

tam
al.
Belisla

contulerunt.
claris

Ex quo
*,

numero
se
et

Landrada

cumulum

praese carne perdidimus non mereDi doloris nostri

'

^^
^^
nia
Iliar iim
.
|](

virgo,

natalibus,

sua Deo conPontificis

aut aspicere sepulturam! Sed P

:,n

tradidit, et in

J'''
te

uilisia
et

proprietatis suse villa, cce-

Pater dulcissime,

moveantque

flh pa

|inl

nobio conslructo,
libat
virginitatis

de

manu

beali

il-

insignita

velamine,

cum

aliis

gemilus et lachrymosa locum, ter nostra hic habeat sepulturs

suspiria, et

u\

lo ian-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

1

ueo accepium,
sanctffl
1

et

luo

testimonio

compro-

coinersalionis

et

a[iusi.dic.e

dortrinfc
,

ingens

prsa-

A.

NlCOLAO

virginitatis

custodivil

proposilum.
oratio;

conium
jectum.

fama

batum
mcnbris

ubique
et

discurrente

cognovit

'-ANOKICO.

iDClioavi ra

a,l

pietntem

animos audinitium tam

hnbiliis
et

cnpiensque videre
49

andire

enm,

descendit Tra-

sacrarnm
a

virginnm
tota
illa

w
'

lC

ama iurque
pauonabile

muUUudine

astantium,

Quem

Vir

debere contemni

tam

pium, tam humanum,

diebus

secum
et

delinuit;

Dei gratanter accepit, mnhis^ue ex cujus sanclissimo

frequenlique
colloquio

'

lamberla
tctnre.

earum desiderium.

conlubernio

exemplo,

wututum cont<

ne

Episcopus, hinc visionis certiludiio Coarctatus clamosa pelitione; Fiat, fldelium tot jli ]l!(
-

cor clarissimi comitis

"'hunt

adeo immutalum,
patriae

penituaut

que succensum
abjecto
liffl

esl

caelestis

desiderio,

inqmt
(

iit

vnltis

scitote

tamen

certissime,

quia

militiae

cingulo,

calcata
in

mundanffl
clerkali
sanctae
,

potenhabitu

.,ii

luitiim
visionis

palernitati

nostrae

manifeslatum

gloria,

caslris
:

Dominicis

uoBlestis

BOliflce
t

sacrum

oracuium. Sepelitur ilaque hovirginis corpus in eodem loco

Pontificis,

adscribi
nis

volueril

lamque
quo

pium
elTectui

devotio-

alTeclum

mancipasset

si

non

eum
*

voluntate

sed tumultnantis juad

copula
conjngii

legitimi,
c.

alligaius

erat, /etinaissel

dirii

muHiludinis.
oralionis

At Vir

Dei

consuetum
ul

sibi

Apostolicum tamen sequulus consilium,

iBCurrens
jcshiit

praesidium,

loto

triduo non

habebat

uxorem,

tamquam non haberet,

,

rebus-

divinam
subj

implorare clementiam,

omni-

notens Deus
quo.l
fai

voluntalis de sepelienda virgine,

,

sibi

revelaverat

consilium non credentibus

post

rivi

manifestum.

Et

tridnum exurgens ab
et flde

que ssecularibus sic utebatur ut domum propiiam non lam possidere videretur, quam administrare. Deindetotus in virum comrautatus aliura, novo vivendi genere, solo habitu raundanam dignitatem profllebatur,
re

oratione,
;1(
|

cum summa reverenlia

virginis,
fldelibus,

accessit
,

tumulum

convocatisque mullis
inquit,
tilii,

qui

non miles, sed clericus,

berti discipulus
erat.

autem ipsa et affectn non comes, sed Lamoperabatur

eo qunrumprimu< l P s * sncrafit.

aderant,

Eja,

accedite,

boc sepulchram, ui experiamini, quod ct aperite revelatnm est per visionem, completum esnobis

50

Jam enim tunc

sanclus

occulle

in

Spiritus

per

ministerium

sacerdotis

sui

manifestam divinae potentiae exliibilionam. Studiose ilaque huic se accingentes operi, cum
sr

per

Lamberti, qnod ad salutem mullorum postea mamfeste latius propagatum est, cum per angelicam
visionem
tione,
/

E
f

onmi diligentia
iiulla

el

timore

tnmbam

aperiunt;

sed

in

episcopali

regimine

ipsi

bealo

Ma-

prorsus

hineris

indicia,

nollaa

tam

recen-

gistro dignns

haeres

succedens,

sancla

conversa-

ler

sepultffl

virginis

reliquias

ipsura

lapideum,

in

reperinnt, non vel quo recondita fuerat, sarco-

apostolica piiedicntione el Trujectensem ecillustravit,

et

clesiam

postea
sine

Leodiensem
nutu
fiiia

feliciter

fagum. 47 Mirantibus et
Kmlershoni
ttptriiur.

fundavit,
prae novitate rei

qnam non

Dei
,

ex
in

ignobili

aderant,
optato sibi
terne

stupenlibus,
exhilaratus

solus
est

vir

omnibus, qui Dei Lambertus

eosque
pa-

vico

in

urbis

claritudinem

ex
et

matris

sublimavit dignitatem.

Sed

amita ejus
superius
PontiQcis

Oda,

miraculo,
ait,

venerabilis matrona, cujus paulo

memogratan-

demulcens,

Nolite,

lurbari, sed super

riam fecimus,
ter

doctrinam sancli

incredulitate vestra poenitentiam

agentescum omni
properate
ut
et suae

expetebat,

deposito saecularis
ejus
et

gloris
,

ambita,
as-

bumilitate

et

contritione

cordis,
,

Wendigne-

humililer

sedens secus pedes

audiebat

lershovium,
sc

orantes
,

Domiuum
et in

locum a

sidue ab eo verba castitatis

in

sobrietatis,

quae

praedestinaium

eo

virginis

corde

suo
et

tamquam
in his

in

bonam terram semen

nocte medilans,
sanctae

tur vobis

manifestare

monumentum. Staiim cum

:

recondens,
tulii talis

die ac

re-

summa
sacerdos
sibi

devotione

at Wentershovium properant Dei Lambertus incunctanter adiit locum,

in

tempore suo Deo acceptum

vidui-

frueiuin

sexagesimum.
sacerdotis

in

visione

ccelilus

designatum

quem

cura

51

Nam

Christi

Lamberti

Bpirituali

altera in BOH-

eo prtecipiente aliquanlisper fodiendo,

egesta hu-

exhortatione

mo, penetrassent

<uUt

uun

invenerunt et agnoverunt sarcofagum, et in eo virginis corpnsculum, sicut in Bilisia fuerat, tam decenter recondilum, nt omnibus patcret absque dubio hoc * nisi angelorum actum esse ministerio. Vertitur illa tota admira,

contemptnm mnndi viriliter accincta, possessionum suarum reditus, qni erant amplissimi, in usus pauperum et servorum Dei
ad
ccepit
jinst

cia viduitate

defunctaest.

abundanter
pa>sionein
S.

erogare

et

ad ultimum,
,

cum
liabe-

I.ambnti

omuiiun
,

qme

bat,

Christum

scripsissel

haaredem

in pradio suo,

tio

concurrentis

populi

in

laudem

omnipotentis

Dei,

merita,

dignisque praeconiis sancti Pontificis eflerunt qui in terris posilus, mente habilabal in

quod Amanium dicnnt, non longe a Leodio ecclesiam in hnuorem B. Georgii marlyris extnnit,
ubi
in

sancto

vidnitatis
feliciter

proposito

infattgabiliter
et

coelesiibus.

Deo
etiam

servjens,

requievit.

Hsc quidam

48
SS Bubfrtuit

Eu

tempore,

crudelitas

"

Oin,

regnum

quo praedicti Ebroini Francorum graviter opprimenobilis,

aha

mulla

gnains est

suum I.amberlum diDominns operari; qua si per singula

per sacerdotem

bal,

'"Ittliom
'Htnten

Aquitanus genere s "lt Theodorico rege comes palalii, Hubertus c Qomine el literarum sludiis eruditus, et armorum
erat

adolescens

scriberentur, fastidium lectoribus generare viderenhuie operi manum tur. Nos vero ut extremam

cxercitatione
ingenii
,

strenuus.

Ilie,

quia prudentis

erat

imponamus, jam uuuc gamus.

passionis ejus vexillum eri-

considerans
,

Ebroinura
et

ad

omnem

mali-

tiam
v "'is
illllls
,

promptissimum
singularem
Franciara
;id

praecipue

ecclesiasticis

ANNOTATA.
Landrad hia Vide Annotata de tota hac S. 3 Vitm tertim. Prafdetur autm storia ad caput Landradm Nicolaus in Prologonum. I Vitam S.
pravio num. 50 memi(de qua m Commentario nimus) sibi praluxisse. 6 -*t sequenkous. b Supra cap. /. num.
c

iniinicum, execralus omnes actus Sequanornm deseruit, et in Aucujus justitia

se
fere
,

striam
UCJl

Pipinum,
circa

et

virtus

bel,

tyrannos
contulii.
.

omncs compresserat

se

flua
Wffl

Adhaerebat ei quasi comes indiviamila sua Oda, quae erat Boggis Aquitaducis recens defuncti vidua d. Cum ergo in

parochia
Vlr

Tungrensi

circa

memoralum principem
conversaretur

Hic

est

S.

Hubertus, gui Saneto nostro %n

illustris

Hubertus
celebre

aliquamdiu

eul1

Pontiflcis

nomen, ejusque angelica

Cotitur die 3 Noepiscopatum proxime successit. a disapulo suo vel vembns, quando Vita ejus
ta-

6l2
A. NlCOLAO

VITA QUARTA

S.

LAMBERTI SEU LANDKBERTI

der
te
:

CANOMCO.

familiari scripta dabilw. De prmsenti argumento consule Commentarium prmvium num, 5$

et 33.

epoterat, zelu "

concepit,

-q^.placere

m Phinees vei piplusque tanto viro B h

d S.

Oda ridua, quce Amanii

in

dicecesi

Leo-

eum

spiniu

appe teDSi 6rb s ,oa

l

* * J^^^
ls

fl

diensi obiisse dicitur, et corpore guiescit, colitur

ctamque

pristinaa

y,

is

p st

a(i

Baptisi

dilection

24 Octobris, ad quam diem hmc omnia examinari poterunt. Vidt interim dicta in Commcntario num.

dulcedinem,

et in ore sacerdotalis co " ,;,ll!l ferens aulhnritalem N.m ,.,., Non

:

i;i>

Ucet

l'1'.r-

52 etscquenti.

bere uxorem

ait

tilji

eam

i,

a.

matrimonio iUigatum fuisse ex quo S. Florebertus natus est, testatur etiam apud illius hioi^r iffnis in Vita supra laudata Surium, ubi ait : Nos lorum ipsius circum ame 5.

Hubertum

54 Exceperal Pipinus in humilitate cordu hujus salntariw increpationis,

totusque
beali

PonUflcis confusi(

P | eimi

'^"""^
in
'""'
I

quod redintegrato

con;ugio,

bientes,

unaque nobiscum egregius

filius

ejus Flor-

bertus

pnestolabarour gloriosam ipsius

migratio-

nem. Bic s anctus fihus sanctipatris in episcopatu proximus successor juit, coliturgue die 25 Aprilis, ubi dc co actum est. f De rimone hac, quam in Commenlario fictitiam dtximus, injraaermo recurret.

nitereturohlinerereno.dnnn uM,ilo P ?l "' amat P eIlicis specieS0C uIiseji 1Sse animus*ger ei adhuc incertus

J^
r?
''
, ,

quod acnus
destitit

,n

eo

jam

videbalur

extinctum

ilhciti

amoris desiderium Lamberti constantia,

repetens,

han
tuahs

Pipini

tamquam

^^
Nec
J,,

bonus

medicus,

iu
-

infundebal

vulneri

ejus
levia

mcrepando aspera, modo demulcendo qunndo eiiam referebai laudando

riarum ejus
titulos,

mo I"
ali

crebros

yW
la

patriaa valde

CAPUT

V,

eum
et

uliles; asserens

specialiter

solum

principem,

cujus

1;

mdustria

vigeret in

Dei providenliam pax eljustitia regno Francia?, etjloreret statos

el

per

reli-

gionis ecclesiaslicae,

ob hoc verendum

sibi esse

Pippini
S.

cum Alpaide

pellicatus reprehensus
profeciio
in
:

dicebat,

Hnberti
,

Ronana
et

antiquus
ca cedes
:

ne tanla? gloriaa pneconium hujus infamia3 opprobrium,

decotoraret

85 Interea,
Legice situs
cetera

dum non
vir

cessat

Pontifids

S. Lamberti

admo- s.5*m
"

nitin cipis

dum
beati
est

speratur et expectalur

frucluosa

pria-

ejusdem gesta in causa Alpaidis.

correctio,

memorabilis

Huberius,

per
pro-

* WteJI

omnia
fectus

Pontificis usus consilio,

f.

Homain

Proposuerat
visitare

siquidem

triumphalia
religioet

Aposiolorum
uis et
-1

limina, ut fervorem
ex disciplina

temptum mundi, quem

magislri sui

in-

ipinus vero,

ut prsemisimus ,

eo tempore

sub

sliiaiionc

Lamberti jam
effectum

conceperat,

Sanetm
pinutn
strudc.

Pip-

iie re-

pmlnile Ple-

rege Theodorico rcgnum Francorum strenue gubernabat, cujus principatum praecipue illustrabat
et

per eorum
ApostolicaB
daret.

merita
Sedis

ad

perduceret, seqne

Praesutis

oraiionibus

commcnexceperit,
ipsius
B.

rennn

in

bellis

se

geslarum
justitiae

claritas,

ei

Quem

qualiter

Sergius

Papa

cum morum lemperantia

misera,
mana?.

aequilas.

Sed o
bellator

eique per

angelicam

visionem mortem
revelaverit,
:

semperque

incerta ef

casui

olmoxia, hu-

Lamberti

mariyris Romain

Deo

an-

fragilitatis

conditiol

Vir tantus et
tentatione,
sicut

nuente,
tionis
illicita?

sequenti narrabimus

sed nunc
Alpais

Darra-

praecipuus,

superveniente

de

seipso
in-

noslrse

seriem
sibi

prosequamur.
in

vero

triumphare
dustria

non potuit, quem

adversa
sic,

virtus et

copulsa

conscia,
graviter

metum

snspicio-

inter

bellorum effecerat
superatis aui
pacatis
in

modehostiadulterii
et

nemque
tur,

devoluta,

inlrinsecus

aageba-

stum
bus
,

et

fortem,
et

fratrique
a

secnritas

potentia
niii

resoMt
ajus

quas
lias,

suo Dodoni Larnherlo ponlilice

quotidie

deplorabat, ?

perferehat

contumeprstudio

turpiludinem,

Cum euim
quod jam

Grimoaldus
eo

qui

suam cum

principe

conjunctionem
,

Drogo

paternse

felicitatis

gloriam

maxime

sumchat vocare
Iaborabat inurere
lania

fornicationem
ipsis

summoque
per
ejus

exornarent,
generes

nobililalis suse
,

in ipso juvenlutis ilore a splendore non videbantur esse dePipinus matrem eorum Piectrudem, uxo-

et

omni eorum
si

postenlau

infamije
inter

opprobrium,
ipsam
ad
et

impo^

tunitatem

principem

fieret divor-

rem
duxit

suam
erat

legiliraam

repudiavit,
,

eique superin-

puellam
soror

elegantem
ei

Alpaidem nomine b,
viri

56 Potuit
injuriae

facile

quamlibet nefandam

W*
j

quas

Dodonisc,
poteniis.

inter

Francos
in

ultionem

mens

Dodonis

impelli,

in
et

c,1_
,

proceres

nobiiis

Et

factnm- est

jus

peclore

naturaliler regnabat superbia

cra-

untalli *.

ocuhs
(Uictaijue At-

lotins

Franciee qua;

publicum
tanli

hoc
facta

adulterium.

delitas,

omnemqiie

publicarum
Pipini

legum

contemnfrj

53 Sed haec,
culavit
puritatis incirstus
paide peltiee
arguil,

principis

gloriam
est

ma-

bat
licet

severitatem
gravi
sororis

propter

affinitatem *

d turpitudo,
pontitici

amatori
honestaa

indignatione

permotus

Dodo,

W
P

Lamberto
occasio.

dignissima

miniam

moriis
striae

Nam

diluere jam

deliberassel sacn P

rectores

ecclesiarum

Au-

emplione
tis

Ponlificis,
est.

non

tamen

furiof
tantffi

reatum criminis in principe manifeste considerantes, non delictum corripiendo sanare

tanti
,

rem exequutus
et

Videbat enim,

sau

sed penitus per adulalionem dissimulando augere Btuduerunt; sicque dum aut benefipia ejus amittere, aut offensam verenlur incurrere,
facti

authoritatis
totius

Virum

non posse

intern
el

maxima
sua;
cie

Auslriae

pcriurbalinne

ta

^
J

Dissimulato

itaque ad

tempus

furore,

^ e

U|B

sunt

non valentes latrare. Sedveritatis praeco Lamberius, qui Pipiuum spinluali jam dudum diligebat affectu, ejusque casum non sine gravi cordis sui
affiictione

tamquam

indignationis

canes

muti

beatum

Virum
si

conlegens, aliqua per domesticos

ration
et

^
!

suos prius convemeii.dumjudicavit,

tenlalus *,

slud.ost

!'

>parti

vi-

s ...odo possct.promissis m vouobsequiis, libertatcm bus muneribus el

i

majoni-or-

quo

rum-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

nmpere,
|nj
j

6i3

et
,

rIi;im

animi constantiam rafringere. Jactaquanta in regno Francorom generis

excrevissel
et

nis a.n
el

(.jariias

potentia,

signum; sed multimoda patfenlta i.moouo abstraenlia pneferens indicia. Et quarova CW0HlC0
luxuriffl
-

quara

ipse

p
rt

u|
sj

n sui
gororis

perniciem
suse

incitatam

graviler senti-

matrimoninm saltem tacendo

.

n0 n
57
.

approhaivl.

..
,

animus beati Prsesulis, qui zelorehgiofervebat, nec blanditiis decipi, nec terroribus
ed
,

,.

ad declinandam jactantiam modorato et compotonti nec peniius abjecto habitn nteretur intrinsecus tamen caro ejus vMi el asperrimo atterebatur cilicio. Abstinentiffi vero ejus et vigiliarum seu
, , ,
, ,

extrinsecus

in

oculis

hominum

orationum

assiduitatem

el

instantiam

aclas

ImbecilHor nullo
i

noc pniuit emolliri

lanlffl

nl

per veritatis silentium

modo retardabat, qas sexagesimum annumijam

excesserat.

idereiur
Cuius

iniquitati
el

prabere

consensum.

Qui

licet

summis eremi
lamen
el

cultoribus
jure.

in

religionem
vir

conslantiam ad
invidia,

conlemptum

omni spirituaiium perfectione

ditur aaqualis,
specialius
gratia

virtutum
el

cre-

snum
versus

nequam Dodo eum evire coepit

retorquens, acriori ad-

peculiarins orEffulgebat

tempusque op-

nabatur humilifatis
in ejus

caslilatis.

porlunum quaerere, quo volunlali suffl salisfacerel occisione, cojus explendffl matura venil ejus
n

angelicc

aspectu

el

palerna

dnlcedo et
sola
faciei

episci palis sanctitalis

aulhorilas,

rel

diebus, videlicet circa autumni occasio. Forle his reiniiinm. Pipinus Jopiliam g venerat, villam ad minislrandos principales sumplustam el l;iI|]
,

ejus conlemplatio aliorum

maxima

esse

possei in-

slmciio.
61

tgitur,

nt

prffimisimns,

cum

Pipinus

eo BtneJopiUam

,.

seipsa

quara ex

adjacentium regionum comet

moditalibus

habilem

copiosam.
sacerdos

Eodem
diclo
,

etiam Legia,
inter

tempore ad tractanda regni negoiia in Jopiliaali- evoeatma yppmo, quamdiu residerel ei Lambertus Legiam suam
,

tempore morabalur
riculo,

Christi

Lamberlusin

sancla

el

vere

angelica
die

conversatione

iliustraret,

non longe superius a nobis

valle

evocatur quadam
reipublica
causis

idem Vir Dei

palatium
,

pro

summis
propter
G

qni

in

silus

inter

opaca

nemornm

ad

ad

quod

ardua

montium-, fonlilus et fluviolis per prona decurrentibns , valde erat deiectabilis et irriguus. Disinl aulem a Tungris versus Meridiem vi\ tiibus miliaribus.

locorum vicinilatem non erat

ficilis

ei

laboriosus ac dif-

transilns; exiguo
Jopiiia
/,-

enim
,

spatio a se invicem
lluviis
illic

distant
et

el

Legia

duobus
,

Uria

interfluentibus

seseque

Mosa commi,

58
mttitpn

Hunc locum,
patrnm

sicut

narrnt
B.

anliquitas

et

scenlibus.
ijiiihus

Bcripta

edocent,

ncesimus
MCiTlinniuui

primus

cum Tungrorum
intrasset,

Monulphus h,
,

Desci-ndil Jopiliom , explelisque pro , vrm-rai. invilabatur a principe ad convirictus precibus,

el

episcopus

qua-

vium
qui
inler
lissel

mullisque ejns

discubuit,
viris,

iuii
nitaie

die
.

cum

suis
.

captus situ
spiritu

etamoetaclus
;

gaudentibus maxime summis

adciaiit
,

illustribus

subslitil

prophoticoque
locus
,

quml ohtinen' inenierint. Cum vero

obtu-

Eja,

inquit

astanlibus,

qnem

Dominus
elegit
,

prandendum minister Pipino poculum

,

ad salulem

muliorura
illuslratum

fidelium

suorum
civitatibus

et

ille

religiose

admodum

innuil porrigendura

quem per meriia cnjusdam

magnifice

servi sui

summis
iliic

postmodum sqaabiL
prsecepit

Episcopo, summopere desiderans resumere sanctificalum

(i2

illius

benediclione.
ducis
sequnli
,

Slalimque

ecclesiolam

aedificare

Exemplum

reliqui

proceres

Alpoidit pn-

honorem SS. Cosmae et Damiani martynim Domino riedicavit. Hac idcirco de stalu ct
quam
in

qni simul

cum pateras suas Viro Dei ad bene dicendum summa cum devotione transaccumbebanl
essetque
mitterent
,

tirnm

bi

nedU
:

cere rtnutne,

ubscedit

babitu
a

Legiffl

interseruimus,

ul

liquido sciamus,
iniliis,

inter

ipsos

pincernas

dum

quibus
el

augmentnm
iiims
in

acceperii
stalu,

et collato

alier altorum
cipalis

prffivenire conlendit,

quantum prin,

hujus

temporis

merito
,

magnifi-

convivii

disciplina
,

patiebalur

religiosa
tentatio.

cemus
nostro
,

Doum
per
,

martyre suo Lambcrlo

merita
est
,

palrono
corporis

quffidam decertatio

diabolica

non

defuil

cujus

per

cujus

Nam
ditalis

prsdicta Alpais occasione

hujus

piaa

jocun-

pnesentiam

piomotus
,

locus isle in civitatis

credens,

sibi
sic

non debere negari,

jiilits-iI

quod

amplitudinem
latem.

et

in

episcopalis cathedrae suhlimi-

videhai omnibus
fitificandum

distribui,

cyphum suum sanEpisntpn.

Sensil hoc
,

Quam eqnidem causam

si

suo tempore,
,

suo

lalenh-r
,

ordine,

Dominns

permiserii

scribere

curabi-

Lambertus
nitatem
el
,

el

conversus ad

Pipinum

importurelictoque

mus.
59 riunc ergo
diligehal
lectioni
.

audaciam

mulieris incusat,
.

h>eum vir Dei

frequenter,
vacaret,
ut

Lambertus valde
illic

prandio
bet

el

orationi

aut

ne per cujusliipsam aulam egredilur communionis vel benediciionis consortium

riderelurpraeest
tola

liberius

inbabitabat;
et solitarius

quia
,

tunc

reaiui impudentis adulterffi aliquem

temporis adeo
diim

erai

invius

nt

quan-

baisse
illa

consensum.
i

Statimque

immutaia
Istilia
, ,

eremi

videretur habere sirailitodinem.

et

Nam

convivantium
mulieris
el

rocerum

limentium,

ab

Occidentali

Sepientrionali

et sylvis

maximis claudebnlur;
reducto

montibua Meridianam vcplaga

el

ne,

vincente rationcm furore

gravius

Pipinus persuirce-

stionem 63
sedaio

quid

agere

cogeretur
rrfoeatus.

ro

pariem Mosa fluvius

siim
,

curvato

pau;

contra salutem

vitam
,

Ponlificis.
,

lnliim

sed

faciebat inaccessibilem ambiens qua Orienlem spectat, adiri facilius polerat,

,

Pipinus

dissimulato magis quam lamen missis a latere suo honoanimi sui motu
,

/^

monlanis a Mosa aliquanlulum recedentibus seseque juxta ejus ripam qninquo fere miliaribus
usqne

rahiiihus

\iris,
,

Lamberlum
esi

iternm

revocavil
et

ad

palalium

enmque
el

muliis blandiiiis

magnisbe-

Trajectum
praifalum

in

directam

el

Bpeciosam

lonillic

neiiciorum promissionibus
severitatem
Alpaidis

aggressus, quatenus

giludinem
juxta

clementer extendentibus.

Habebal

constantiam ipaius Inflecterel ad ap-

sanctorum martyrum oratorium Lambertus compactam ex lignis cellulam, el alia

bujusmodi
luibus
hi
, ,

probandum
legitimos

malrimonium
sui

dicens

convenire; cloritale el potentia generis sibi

principatus

eam exqaa
aec

aedificia

snorum usibus necessaria,

Viri

in

generarel
sed

basredei;

qui

tanti

digni

habebanlur conet instiluehan-

debere
ea

vocari

adulteriuro,

potius

bonestatis

tuhernio
lur

ejus

moribus vivehant,

duplicationem

evemplo. 60 Ipsa autem

domus

Ponlificis

in

nulla re

rnv

vr.vinet augmenturo. Affirmabal non fevius sc suh altestatione divini noroinis, quam proJissiiJinm conju.irii liujtis l(( ss,.
|

dilTei re

videhaiur a

cujuslibet privali
,

mansione
libidi

priffl

vitaa

et

honoris dispendium

/.

Sed cam Lamprioris

uullum peniius sscularis pompae

nullum

bertus

bis partim

moveretnr

nollelque

scn-

614
a.

VITA
hactenus

QCARTA
suse

s.

lamberti seu landeberti

rcndam, quam
ipse primu*
t

Nicolao

senteniiai rigorem
iiiin

dissolvere,

Pipinus dissimulaaestum
intra se

camorico.

radiffnationis
valnit

Lamberti inseruit.
g AdiAnnotataadcap.
\

l0 bioara^9raphts

Vil(B

ulterios non

cohibere,

totoque

habitulegi-

viimn*'
Ut - 1

timi et Chrisliani principis

Iranstfressus modesliam,

hS.Monulphus
ipstus

furore plenus, talem se ei prffibuit,

sacrilegus

Achab

Eliai,

qualem se vel vel aduiter Herodes Joanira

colLZuml'
V

Yitam hahes. Dc structo SS mianisacello, de quo moj

' Ww >

'

ni Baptistffl.

mentarium num.469.
itaque
ei

Vicoiam^J* D* "
,/e

Co m .

64

Prfflcepit

tumens

si
,

vita vel
ul
,

cum
rum
pino
.

ea coin-

honoris sui

periculum nollet iucurrere

principis
,

Alpai-

laum tradidit;sedsecundumdictadet,

Supremam Sancti mtatem nemo ,

sesayrsnnu

m ^

muuicniittt

dem
ret

tamquam honeslam
iminili
officio
111 :

Pipsitii

salislaclione

talionis

houorarel

uxorem placaeamque dehito saluanlcquam de palatio

et

natali^

u vlf ,

recederel

jam enim declinabat dies ad vespevero amator

castitatis
,

perasse.ln Vita S. Landradm die 8 Jali " "' Sanctussenex vocatur, dum ad ,//, mori " ^rm properabat.
'

;^>*

ram.

Tnuc

veritalis

defensor, Lamberlus Chrisli sacerdos, supremoreligionis

fervore

succensus
,

erexit

se

aduersus
in

Pipinnm inlrepidus

ei

manifeste

loqucnte

se

k Aiias Uta exiguus fluvius, quiinNomo dextera npa, mquajopilia Lcgia vcro, qum nunc utramque ripam \t, C' cupat, tum sinistrm dumtaxat

sitaem^^

'

insidebat

Spiritu sancto, Hacieuus, inquit,

,

spem

salutistuffl
1
,

mitioribus verbis patema dulcedine habens ad remedium pcenitentiffl te exhorlari et incitare

,

stis,

BocPippinirespomumceterisinconmion, qum primus invenerat Sigebertus

,

adjectt.

\iCQ

lL

non
reque

destiti,

tamquam humilem
principem
a te
;

et

religiosum, ve,

Chrislianum

sed

ut

video

immanilalem

perpetrati

facinoris
,

dedignatur

Sigebertusvn Vita prmcedenti cap ; iCripu rat S. Lambertum past rejectamcumsuapam peUxcem, eamdemquefeminemaudacimapudpipm
:

recoghoscere sublimitas

tuae potestatis

nosque per
prfflce-

eam

coaclos
,

vis

divinae
,

legis

prsevaricari

ucriter increpilo.

plum si tantam Lamque manifeslam iniquitatem tuam dissimulando voluerimus cum adullera tua hahere damnatffl communionis consortium. 65 Vivit omnipotens Deus ego sum cujus servus me numquam eommunicaturum huic for, ,

num accusatam, ex aula se proripuisse etexL jus maiidaio, insalutata conjuge, abirepTohib* tum, eam salutarc abnuisse; qum Nicolam
,

alio

Legiom

rursum modo expostiit. n Digna quidem hmc est tanio Episcopo repreknsio; seda nullo veterum tradita tt post quatw uh cjusdcmSancti nece secula a Nicolao primum
,

nicariffl,

ex

cujus

conjunctione

pristinffl
;

virtulis

conctnnata.

regreditur.

tuai

gloria
,

tam turpiler obscuralur

Klernffl

et

quod granisi

vius doleo
sipueris,

perditionis interitus,
prfflparatur.

re-

Libi
,

certissime
a

Si

vero

poin

teslalem

quam

Deo

accepisti

commutas
,

tyrannidem, paratus sum pro veriiate

tatis

pro casti-

CAPUT

VI.

defensione
,

tiones

ipsam
in

quascumque etiam mortem

,

inluleris
,

persequu-

libenter excipere.

Statimque
aula

his

verbis a conspectu principis et

constantia recessit,

cum summa
(luvio
,

transmissosolitu-

que Mosa

ad dilectam

Sancti martyrium

kujus revrktio
cjtts

S. Sergio

sibi Legiae

diuem regressus

est n.

Papw
ctum

facta
et

corporis

translatio Trajeillu&tris.

sepultura ibidem prodigiis

ANNOTATA.
a De Grimoaldo et

Vitam tertiam, cap.4, deprompsil Vicolaus.

Drogone vide Annotata ad lia. dcle; cx nuo hajc

XXIpais

vero

nimia
Herodias

confusione
,

plena,

tamhojns

noj^

quam
animum
facile

altera

ad

ultionem

j^*
pflM(l)
,

bJuonstat Alpaidem Pippini pellicem fuisse, ex qua ei genitus est Garolus Martellus; at repudia-

contumelia3
,

muliebri
verhis

furore

inflammata,

Pip 1Dl
|;

Lamberli evisperatnm
interfeclionis
ejus

iiraMttr,

tam ab eodem fuisse Plect/rudem, auctores non consentiunt.

c

impulit ad

con>iliimi- ^ 1

Alpaidis fratrem /uisse

Dodonem non

legitur

multissatelustatim per noctem de palatio suo Dodoni, q' iii.us et viris audacibus, ffalri

missis

apud Godeschalcum etStephanum. Nicolaus hic secutus est Sigebertumin Vita num.39, cujusvestigiis

non longe aberat

center egerit
lalione
,

quid Lamberlus cum ducerermuulatrcpersna-

quid dixerit, maliiiosa

depravatis
ad

etiam
et

institit,

ut

aliam

quam

qu.m a Go-

verl.is

deterius

deschalco

Stephano tradita fuerat,

licet ipso

causam procuderet,
go,
las.
islis

martyrii ettam teste in Prolo-

dendum studiose compositis. Addit tamquam oleum camino, ut dum principi

duin dolor ejus
occidere;
et ruina.

praetereA,

etiam apud Leodienses

maximam

autho-

recens
vita

esl

^j Lambertum maiaw
erat
in

Ia

ritalem nou levis, sed venerabilis sanxit anliquid Deadulterioseupellicatu

ceteri scriptores
,

quia ejus

eorum

PW
'

Quibus

ille

auditis, totus

'' ll

'

l,

,nV

Pippinum arguunt

sus,

vix se continet;
,

oblalam

quam

dio

dc incestu nullus ,

qucm

sciam,

deraverat

explend hnjus nefands

ca.li> OPP
a
''

prmter Nicolaum.

non possumus, nuin S. Lambertus Pippinum ad /rugem revocare conatus fucrit, ut in Commentario num. 155 etsequentibus diximus; verum hunc usque ad ejusdcm sancti Episcopi martyrium in pellicatu perstitisse non estvcrisie Dubitare
,

tunitatem inhianter arripit; ei quamvis innocui 1*?' alienus in elTusionem sanguinis differi ib agerelur, rem lamen que praeceps

stinum

metuens, ne
,

crudeliiatis

sua?

nm

pateretur jacturam

si

Lamherlus

aul

mile. Vide dicta ibidem.

f

latitando aut fugiendp, beni-n sioni eximerctur obscurffl noctis

contubernalis
67

V^* nm
10

Viam

sternit

ad juhulam sequenti capite refe-

Conceptie itaque

iniquitatis

eum

^b

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
i"P r(
te

6i5

onscienlia,

pervigil

ct

(juietis

impatiens,

huc
in-

trus
et

videlicet

et

ve lut
Ills

^snoctt-

fonnaiu ,

re ans

animi et ad

impotena rapiebalur, arma,;mi

divitiis

insignes,

detestandum facinus
Slli

mes.
to

Hi lam

nomine, viri genere k nicolao elrebus militaribus magnani- cahohico. inopinato, tamqne gravi cum beapericnto, prislinaa
arreplis
,

Andoletus

s8B pissime

f^

cansatus

tardiorem noctis reroorabatur effectum.

Viro

intercepti

virtulis

suae

desiderij

non
atrii,

immemores,
,

fustibus,

quos

casus
foribus
ir-

iTmitissimns
C

C.hristi

sacerdos Lambertus solitas

obtulerat

in

sacrilegos

qui

eflractis

ariim

vigiliarnro

Deo exhibebat excubias,

of-

interiorem

domum
ferunlnr
sc
ei

Pontificis

conabanlur

riiioiie

Altissimi ex ingenti cordis conenon conspectu oraspirituales et placabiles mundissimaj

rumpere, audaci
proturbatis,

mutua

impetu, eisqne longins suns cxhortalione ad viradversariis se

Christi

Solebat tionis hostias.

reauie
post

enim degustata modici somm

noctis

tutem

exacuentes,
prapparant,

ad

resistendum

primam
silentio

vigiliam

ad

ora-

viriliter

Quod cum
ail,

milissimns
,

oncm
"
a>
[

cum

solitarins

exurgere,

atque

sacerdos Lambertus snbinlellexisset

polibus suis,
Continele,
ct
:

advocatis nefiiii,

spirilns conslitutus, uberiores preces, er yore charilaiis ardore procedebant, elTundere, rje

dilectissimi

ma-

nus

vestras,

ab

efTusione

hnmani

sanguinis
viris
fi-

L,
et

pro

commisso
in

sibi

grege,

pro

totius

mundi
et

servate innoxias
delibus,
et
n

valde enim alienum

esl a

eorum, qui

sublimilate smii, salute

trandi-

nostrae disciplinaa sectatoribas

et illatas

malum
ulcisci

ouiMiate supplicabat; misericordiae beneficiis, viii;i'

colendo,
in

seu

cum de collatis sibi modo prsterila

quae
reposita

pro malo reddere,

velle
injtirias.

manu

propria

re-

modo

praesentia

vel

sunt

71

Audite

itaque charissimi,

nltima heec palris etduobutntest misericordia

futuro,

Sanctorum
et

praemia

punssimsa

menlis

vestri verba, ei ad
et

eum, apnd quem

potibut
fl

mit

ocnlia

contemplando
exhibebat.
lii

sperando, ineftabiles Dco

copiosa

redemptio, spem
confitendo,

cordis vestri

firmiter

'"**tM

erigite,

atque

ante ejus conspectum omnes reatus

proprio
el

gratias

B
MvJnJttfn

68
ctis
l

his

itaque

cum

plus

quam mediam no-

vestros

bumiliter
judicio,

voa

conde-

illius

piadt, ades
'."

0S

partem transegisset, dato signo discipusomno excilavit, cum qnibus nocturnos

i
i

mnate
ritura

Tunc Petms
per

Andolelus per Spi- E

affectu

sanctum veraB
armis,

pcBnitentiffi

concepto,
im-

W*

hymnos

a sanctis

devotione ad

patribus est instilutum, suraQuibus solemnicelebravit.

abjectis

humilitatem confessionis
el

plorant salutarem gratiam indulgentiae

lialionis.

reconci-

ter

completis,

orationem

ilerum

procubuit,

Quos cum

Sacerdos Christi

secundum
episco-

devole proquam usque ad tpsius aurorae viciniam longo jejuniorum rurpusculum suum,
ducens,
et

urgentis periculi
pati
ej;i

instantiam

absotvisset, el
aii
:

benediclione

corroborasset,

Exite

nunc,

vigiliarum
in

refecturus,

usu attritum, exigua somni requie lectulo deposuit; quia ejus discre-

ipii

vere milites Christi, cum omni Bducia ad eos, quaerunl vos occidere, nobililatemque animi
<i

Uonis spirituali experientiae valde

notum

erat,

quod

per conlemptum injuriarum

ter demonstrate, ut,
sicui
ita

ipsius

mortis

virili-

el viimmoderatae et irrationabiles pernoctationes frequenter dejecerunt, quos somnus superagiliae

in

vobis est causa justior,

conscienlia
igil

purior,

et

virtus paiienliae,

quam

di-

re

non poiuit.

Rarescentibus
luce,

itaque

lenebris,

et

Christus et coronat,

effulgeat hodie robustior.

appare
ietestabile

jam

ecce

Dodo
,

ad

explendum
ani-

De me,
acceplo
ge
culi
s

pro

quo vos
fiat.

plurimum
illi

sollicilos

video,

carnificis

ministerium

furentibus

Domini volunlas
oraculo,

aulem,
velul

taraquam divino
praeparatas
ostio

mis,

veniebat

cum
el

artnata satellitum

suorum mul-

stalim

ad

in-

litudine.

operi
ris

inserendum,

sui

absre videri non arbitramur huic quod ad declarandum martyLamberti meritum omnipotens Deus, quiSed
est

corporum

delitias

feslinarunt,
inlerrito,

cubi-

inermes, sed

vultu

carnillcum
martyrii,

manibus
cervicesque

tracti,

sed

proruunt, non amore ferventes

et

bus voluit, dignatus 69

vwiivinitui

ostendere.
militaribus viris, qui Do-

suas

furentihus
objeclantes.

ferienli-

Nam quidam
exercilum
gg^,

ex

bus adversariis constanter

donis
clu

sei|iielialur,

cum jam
Dei

in

prospe-

72 Quibus
donis,

crudehter

interfectis,

satellites

Do-

cea

wa"Mn-

rShrT
,

supra cellam,
pausabat,
cis

Leg | a> erecl i s sursum idem vir in qua

ipso

ocutis,

viderent

quasi
saevitiaB

quodam gustu
rabiem
laniando

a hujus caedis ad acrio-

interum-

Lambertus

rem

insligati,

dirnptis
belluis

sepibus,
introrilhc

tur.

in

sereno aere victoriosissimaa Cru-

eirraciis

parietibus,

truculenliores
el

Domini siguum llammeo colorc ultra solis radios rutilare. Ut enim vere credimus, Lamberto, qm mundo crucifixus erat, et per crucem de antiquo hosie

sns irruunt,

mactando inventnm
Dei,
qui

liam

modicum gregem suam eliam

vantes,

servorum
inter

innocen-

promittebatur victoria,

ct

per

clari-

non resistendo aul fugiendo, scd

excipiendo,
victoriam
Ai

mortem
forli

tatem

Dosplendorisin caelestibus martyrii gloria.

satellites
el

constanter
llrllll;1

suam
alectus

pa-

donis igitur
atroci

commanipulares

cum
ducem
sunt

tumultu et terribili suum circumvallantes locum

,

armorum

strepitu

pacis,

domicilium

naxime decorabant. mariyrum Cosn berius ante altare sanctorum ipse futurus, in iiiodum
Damiani
co
c,

Dei

Lam-

marlyr mox
sacerdoti

religionis,

celiam

tanti

Sacerdotis
illic

bostililer

crucis se

prostraverat,

hornm marl
congruo,
iii

sni

in

lo-

aggressi; erant,
bus,

omnibus,
insolitam
ipsius

qui

in

obseqnio ejus ad-

sacrato el

summa
ex

orailla

ad
alque

armatorum
mortis

aciem
Vir

stupenti-

tionis

expectalione

trepidan-

do
1

huc illucque

discurrantibus.

autem

Dei

te

fellei

somno excitatus, quid lanta suorum inquietudo et

a

praeter

soliium

trepidatio,

non

Jnus autem devotione exspectans ecaterva, ad facinns c sacrileKa impii Dodonis ; armatus super fastigium oratorii auda^or, prmtanquam m conspectu jtanter evolat, inc egregiam; Kratam, rem facturus

e^

Ln

facile

inprimis potnit advertere. 10 Sed cum aforis rurenlium

et

tMui

morem

armorum

collisionem

'itar

Wat, se videlicet peti, que in se reversus, ad divinum confugit auvilmm &;et li.iei sculum, et consueta orationum arma
corripiens;

inconditum clarem, ut verariler intHh-xit; taudemaudisset,

,,,,

bonorem dedil bonoren>

spiritn.

Deo.jed^
quam
eum,
el

giiatus
,,a
fodit

lancea

<i

conamme,
Sic

percussil

et

mortali transpro- sanctimar-

vulnere.
sacritegns Doiio

DeO

odibilis

Exurge, inqnit, Domine, etjudicacaus;, m meam et ne obliviscaris pauperum tuor um in linem. Aderant illic duo nepotes ejus, Pe;

ri

adulteriom

jn

viro Dei

Umber- ******
et

SalUta '

Jabaugeto.

rem

616

VITA QUARTA
minisierium nefanda cde
incurril

S,

LAMBERTI SEU LANDEBEUTI

turba
'

A.Nieouo
CAHOKICO

rem Kngus
carniflcis
Dffl

sacerdotalis increpafionem per

allus, ei aeteret
,

et legi, non tum redeamus.

beri

est

dul

d !/

Sed ad

PfoposU

anpcrlurpc?

daranationis
tanti

inleritum,

posteritaii

7,1

All,

'l

,,lls

itaque
in

impius

sus

indeflet pcenam opprobrium. Sic Lamnsque hodie dereliquil e Tunbertus martyr beatissimus annis quadraginta
facinorls

jugem

lam victoriam,
greditur per

Dodo

t-

im
:i ai
''

vicini

multa superbia <*** montis ascensnm

ab
'I'"

^"Wicns

dicitur,

qui

llli;,

Occideniali
et clemenle
fere
,
i

grensis
vir

ecctesia

venerabiliter
el

fanctus

sacerdotio,

divina religione

aetate
,

venerabilis,

omnium

quidem, sed Leni tractu Orientem se extendens,

nali

clivf

m
**"
1

pso

viriuiuiii
tate

gralia adornalus

angelic castitatis purispecialis

in

latere praedicti

sll^
ei

oratorii

conspicuus,

Taxandrornm
sacrificium,

aposlolns,

ro
l,

pcenam

pro

commisso
vil

lerminalnr ol hoc piaculo

tanquam maluiinum miui primo mane immolatus, vere sacerdos

siia

conspectu Doet
lio-

" n|1|l,Ul,n

Defariffl

exitum

cum
lis

Dodo^sacriC

suo exercitu

incurrerit,

sequens Uhellus
el

ad

basim
Dei

aliaris

occubuit;

itaque

inter

ipsa

dicare poterit,

qnem de

Translai

arcana affectuosae orationis verba in laude etcontemplalione

(

extremum spirilum
in

exhalavit.

B. Lamberti martyris scribendum disposuimusT 77 tgitur pauci, qui ex domesticis 1:1111

sancti
v,,''

tniracu-

Ul
j

preciosa

esl

ctorumejusl Nam
limis,
et
et

conspectu Domini mors Sanipsa universi orbis imperio sub-

evaseranl
101-um

periculum

morlis,

licet

m^
1

Ecidar 11111
lil!llllll;i

Apostolica

Sede
beati

gloriosa

urbs

Roma

mortem
ipso
flivina

merilum
in

martyris

Lamberti in
vico

adhuc tamen pavnii, el vix sui compoles, sacratissimum cerdotiset Martyris sui corpus exanime
prfflcioso

cuneus

recessisset,

Sa"

temporis

momento jam cognoverat, quo eum

humili et
ignobili tnnc

inveniuei
in

proprii sanguinis rore perfusum,

dispositio

dem

oranlis

habitu,

quo

ante

altare

sanctornm

Legia

manibus
Siquidcm

1k

iniquorum laniandum tradiderat. Sergius f, qui 'iffl beal mei

Sacerdotium vilm
vigiliis

marlyrum prostratum mors occupaverat, cum mullo gemitu lachrymosis^ue suspiriis

sculantes, ab oratorio venerabiliter

Quod
deo-

qm
diim

cjus

j>e-

Romana
btigatus,
indulgens,

Ecclesiae

merito,

ut

elTeruat, impo.

frodi

pTfflmisimus,

adornabat,

et

oralionibns

mandat
f

S.

Ilubertum,

modicum somnum
circa
ipsius diei

fragiiibus

membris
virlutis

situmque naviculee per defluum Hosa ah ad vicinum oppidum Trajeclura dirigunl sepelien-

obdormierat auroram,
propter

dum. Huit

in

obsequium

funeris

fere

lota

regio

qua

sacerdos

Christi

Lambertus
el

quam fama
que
jara

tanti

sceleris velox nuntia circumqua-

e! castitalis

defensionem
Domini,
assistens,
a

teslimonium per
esl

manum
Et

excitaverat.

Cum
,

vero

navicula

porlui

scelerati

Dodonis consequutus
caelesli

martyrium.
inquit,

Trajectensium
corpus

applicuissel

saorumque
clamore,

Marlyris
ploraripa

ecce
ei
iis,

angelus
visione
tilii

iuce

conspicuus
frater,

eNposuisset,
el

vetienienti

in

Diligenter,

tuque

planclibus

utraque (luminis
scilicet
et

Mosffi

quffl

Domino

per

me

manifestantur,
et

personabat,

virorum

mulierum,

qao-

intende,
pietur,
iiini

ei

fidem verbis

adhibe,

quod

praeci-

rum innumerabilis multitudo

siderio
iiluc

extiucti

Pastoris de-

studiosius

exequere.
ipsa
est

Lambertus Tungroinlra

confluxerat.
pupillorura
nlulotns
l;m-

episcopus

hac

hora

sanctuarinm
et

Domini ab
quia
in

impiis

pro

pielale

immolatus;

78 Pauperum, viduarum, qui maxime cxaudielialur

,

eii
'

lanlu

1'aliv,

terris

dem

et

constantiam
oblinere

martyrum Chrisli eorum in

,

imilnri
cffllesti

studuitfi-

lo

Consoiatore
se

et

Dolensore

inviilia et

malilia UU-

curia con-

qnorum
ordo
in

esse

deslitulus, prulensis
el

in ca-liimtna-

sortium

promeruit
in

et

gloriam.

En

ejus

nihus conquerebantur. Sed

quiarura

sacer

ecclesiaslicus

pastoralem

baculum,
rigilnnter

quo gregem
el

Christi sibi

lugubri veste suo assislens

Ponliflci, exe-

creditum
nis

rexil

pavit,

loco

passio1

celebrationem

et

psalmodiai

spiritualem
el

ejus

libi

subito

translatum

suscipe.
:

El

isus

modulationem crebris inlerrumpcbni

suspiriis,
bat.

singullibas
el

In hoc substiest ei baculum porrexisse, dicens tues ad regiraen Tungrensis ecclesiae tali Virodi-

quse
inlerni

in

recordatione amissi Patiis

el

vis

doloris

amaritudinis.
nullis

Sic

w
p

gnum
dotem
ad
his

liauTilnu
el

et

siitvrssorem,
institutum,
,

ipsius

Lamberti

subsequentem
praelermissis,

noctem continuant,
quos
in
tali

queslibus

doctrina

moribns
electum
ah.i

jam

Hubertum
hodie
[nttrris

Deo in nomine

quem
liis

suggerebat.
subitus
cni.n,

Sed

tantam

casu doloris magniiudo lugentium muitiindmem

consternavil
dicebatffl
:

Aposlolorum timina
i-jui>
1 1
.

venientem

et

rumor graviter

1
1

a^noseere.

76
t]iti

Slalimque

evigilans

Papa,
juxta

cum de
se

visio-

Rotttam
venerat

nc

adhuc

bfflsitaret,

invenil

repositum,

tiint

sicut ab angelo

in
:

visu

acceperat,

pastoralem B.
et

ei

svbttitui.

Lamberti baculum
ratione

quem cum timore

el

admiti-

(nec id vanum erat) Pipinnm, reputan i, domeslicos valde super hoc indignari hbenB. invidiam studiose fieri tam tcs ad suam uch pop*"f tam publicam de occisione P< inter et querelam, tam iUuslrem
lM!] beneflciorum ejus memonam, fuqn lamenlantium brem circa ejus exequias

WW

maxima

suscipiens,
el

oculis

praelustrans,

riosam

^T?
t

non jam
de,
et

innnem

phanlasticam, sed
esse
in

plenam

cerle divinam
religiosis,

visionem intellexit, vi-

prir

iii.'i.'f<

risque

quos

obsequio

suo

habebat,
oratione

79

Exterritis

itaque

omnibus,
,

rnaxime
pian
1

qa

(ii-

quid
perit, et
nis

viderit,

quid

audierit,

quod

signum acceigitur

communis

'.^
io
>:1

cx

ordine
laudis

aperuit.
hostia,

Facta

immolata

ad exequendum visio-

prfflceptnm

circa

Apostolorum
finito

Umina
longo

studio-

sileniium vertitur; nec jam 'i:;::::,;, cai em ipsoruui Dodonis crudelitatem licuis ndebanl lantum Domini

cerdotem
et

sus

advenienlium
vir

perscrulator consedit.

Et forte peregri-

propter hi,

qui

memorabilis
nal
is

Hunertus,

penes quos
accepto

e potentiores inier erat eju&t speciahus

^
'

^^
a
.

iarnmCU

sua labore, eadem nocte in proximo Urbi vico mansionem acceperat. Qualiter auiem a Papa Sergio eodem die cogniius, e! de nece dilecli magistri sui Lamberli per signum baculi
ejus certior
sit

ra,

Ugandam
ioco

ad invicem consilio, principis indignationem

tanti

statue

m1 lllh

iu

exi-

humili, mii

geret dignitas
in

Sacerdolis

factus,

si

quis plenius scire desideral,

ipso

oppido Trajeclo

"TliJrtS* dva ceu ^ ^,

v"-

LibeUum
eUituin

illum

relegat,
el

quem

viris

fidelibus

quarum nna

perpetuffl B. Maria?

de

vita

conversatione
plerisque

ipsius

Huberti

ante

episcopalum, a

apud

nos et lia-

eei grensium ponUficum eo lempore AposloU vero bcati bebatnr; altera

^^
|

((ll

;1 -i,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

<P* nl "
hl
s

617
et

-tissimi
,

confessoris

et

episcopi Servatii
/.

me-

teraque

adoptavit,

Sed in Viri corpus luraulare mmirae beflti nprabile claritas loci augere videretur nserunt, nec
cor n re

magnifice

decorabatur

quo

illustrior

Rwldi ca>dcm, a.Nicolao appareret martyrii causa, pmter- cakosico.

sed Gallt

misit.

b De arrepto
laus; credo,

primum

gladio,

de

quo omnes
silct

gl

^am

et

honorem
raane

Sepulti.

priores biographi meminerunt, altum

Xico-

t ,ule

fccto,

ferelrum
in

ejus

sine

a 1-

principis m, in qua vir c Petri Apostolorum m rf' def(" Lamberii supra memora'TVk Aoer qnem S. U>( "
frn "

fnnerft

pompa

intulerunt

quaudam

eccle-

reputabat

quod id Sancto miuus honorificum rerum hujusmodi silcntium non sinit

hi&toriSi veritas.
c

Adi

lU

,t,iur,""

.im

in io

lapideo

sarcofago

corpore

re-

bus, ubt S.
et

Commcntarium num. 160 et sequentiLamberlum non in oratorio SS. Cosm&

csse

-mL\
M0S
rioa

sila fere in ipsa Erat autem solitaria, Orienlalem clivum montis, quem

Damiani, sed in cubiculo suo interfectum

at

ad

obseri

imus.
ccteri biographi

rastra
auasi
icitur

*? 1
,

nabens inter se et Trajequendam limitem, Jecoram nuviomonumentum hoc aperientes, sacrovocant,

filii

d Telum
ctsi
cet,

appellant,

qurn vox

varia arma, qute

manu

tractantwr, signifi-

pro sagitta tamen potius usttrpata videtur a

Vitas ait
:

Srta'irijrii
ribns
*,,.

membra

tunc vere
astanlibus

felicibus,

in eo reverenter composue-

cura

patris

Godeschalco, qui nutn. 20

culavil

In ictu

leli ja-

eum.

mullis

tuielibus,

quorum devo-

L recordatione extincti Pastoris nec affectum iachrymas poterat coh.bere. uum calarc, nec SUUIU exequias, mapm^lieatjp illif relebrareutUT odoris in eode.n loco caslilus dulcissimi cujus mira suavilate omnes, est fragrantia,

episcopatu annos tribuit S. e Totidem ei in Buberti biographus et familiaris, quibus annumerandi sunt septcm, quo Stabuleti ex&ui exegit. C$su$ autem est probabili us anno 70'J, ut in Com-

,L
81

efiusa

m,i aderant,

refecti

sunt

0.
:

suc/edunt Sed magnis majora

nam

clauso

tt

tUsti Im-

mettmtfjjfu

et recediligenter Martyris tumulo, et obsignalo sanctorum angelorum frequentia, populi deute

,

mentario pluribus ostensum est. indtcat, cujus Vita ilf S. Sergium l Papam Septembris. Porro, quas Nviustrata tstad dtcm K colaus hic dc S. Lamberti nece tidem sancto Pon por ip&um n/ir, dixinitus rerelata, consecrotoque
S.

Huherto,

ci

cetcris

eodem

spectantibus per-

honora

hv.imis

cslestibns

et

immenso

lumine

illus

git rnarrare,

fabtdm sunt in Commentaxio num.

ncc
stare pos-

ttfluit
marlyriitfttf

manifesta

custodia,

quorura
raulti

prasentiam

et

ilO et sequentibus jam rejecut,

Mcisonam modulaUonem
Dius
berti

religiosi

vin sa>
protestati

audire

et

videre

meruerunt, beatique Lamsibi

quem sunt cum chronotaxi vitm S, Lamberti, ante aliquot annis obierat. S. Sergius
g
esl

vocem, tamquam
audisse

coguilam,
illum

Haud
S.

dubie designat hic libellum,

Huberti

qui Coneditusqu

sunt se vere

inter

felicem

cliorum

versio

comiUs
.

inseribitur,
t

et individus Tnnibeatorum spirituura, sancts vis.o quotidie hymnos decantanlium p. Quai tati

a Joanne Iioberti

wi

mentitia ordmatio

cum

aliis

cujus cap 3 ista comadjunctis fabulosis

circumquauue
sium et
volioue
blicos

divulgabalur,
vicinia

plebsque

Tnijeelenet

narralur.
h

tola

cum

ornni

alacntate

de-

sepulchrum
crebrosque
eos

Martyris

frequenlabant,
illic

pu-

incompertum
i

Ytcolaus, vtrum laudatum UbeUum scnpsent mihi est ; saltem ad manus meas

convenlus

agenles.

Nec

non pencnit.
colatis

jam

poterat

terrere

absalicujus potestatis violenlia Martyris , circa cujus seveneralione

pnmus dixtt NiIncussum a Pippino metum non ab alio, quuni a Dodonc rcpequem

pulchrum tantam considerabant

ficentiam nostri

gloriam et
qui vivii et
;

magmregnat

tendinn esse ostendimus in

et

Commentarw num. iU

scquentibns,
est.

ubi etiam observammus , Ptppv-

Redemptoris

amen. Passus Deus per omnia saecula sa;culorum Kalendas B. Lambertus quintodecimo est autem
Oclobris,
lio

quandoS. Lamnumvcrisiuiilius longe abfuisse,

bertus occtsus

Childeberto 7. B sub rege Prancorum fastigium RoTheodorici regis, quo tempore

imperii
r,

k Exstat hodicque ibidem

ecclesia

S.

Man,

mani

invaserat

Tiberius,

qui

et

At>s
et

capitulo antiquo canonicorum Hmc ecclcsia a S. Uonulpho

1

insignis.

m honoremSServ,.
t

marus

Leontio

ab

irapeno

excluso,

in

dubaatsolet appeUan, ratu condita, Servaliana

queHemcheniusinExegesihUtoncadeEpi&copjr

cuslodiam relruso.

L
ANNOTATA.
cav

imm

Fensiet

Trajecten&i

,ac ton,

Jf;

unn rl amS.^nho\om^d

ctafuc-

Adxertc

proptcr

quomodo hac de cmso Alpaidepellica-reprehensum Pippini cum

hic,

conrcmre.Cctnnic

florethodiedumTrajecttS.Svr

lcdor,

IZbasilicainsignicollegioc
i
ic

^orum. tainCommentanonum.m.

Lamberto historia tandem ita ntjam tota ejusdcm Sancti ctedis causa
tum
s.

adolevent,

istud

micum

rejiceretur.

martyrn Anselmus geminam

Godeschalca causam retulerat; primamt quam ex atet liioldi necem : GatU ti Stephano .inlicerat, Sigeberteram, reprehensum Pippini pellicatum.
lUS

veTrajecluminMosamillabimr. juslragranm,silenteGodeschalco,ctum

oJu

utramquc componere conalits, (iatlum

a

ct Iiiol
<"

dum

scrip&U Dodone Alpaidis fratre incUatos

ecctesutm

Episcopum a afjligendam, ut sanctum

age

id redargucndo Pippino dcterrercnt; dumquc Pippinicounnum rent, ipsos caisos fuisse. Dcinde denique commentus est, irasque Alpaidis; "<^m con subjunxit sancto Episcopo illatam a Dodonc,

martyrium
r

-<'> *

M f JJ"r
l

''"' llcl

"" "'

conligUs>.

'

guodinTawat,

Tiberius
erat

sangmneontm suorum cmde

et

sororts repulsa VOr

ce-

tum exauctoraws
rult Pagius.

quidem Pummato. Nicolaus vero convivium

B1

DE

Scptembris Tomus V.

618
Auctobr
c. s.

ACTA SANCTORUM

DE

S.

COLUMBA
IN

VIRGIKE SAKCTIMONIALI ET MARTYRE

CORDUB^
HISPANIA

COMMENTARIUS PR^VIUS.

I.

Sanclae

mcmoria

in

Martyrologiis

hujus, non
in

Senoncnsis

aut

alicrius

celebeirimus

cultus

Hispania.

An.dcccliji

Quinta
.

heec

est

sed

sui

sexus

pri-

sius Morales

vetustinri-

ma
qui

ex
in

martyribus
hoc

Cordubensibus

husprasterita,

Septembris

tomo

ce.le-

Scholus ad S. Eulogii Umriek Sanctorum testatur. Porro cum die bris S. Columba Senonensis, virgoparittrttm

w
1

Etenim ad diem ad xvi vero SS. Rogellium et Smio-Deo, in eadem urbe eademque persecutione Arabica Cordubensi
brandi
occurrunt.
et

tyr u,

Martyrohgm

celebretur, hinc

facturn

xv

SS.

Emiiam
,

Ilieremiam,

nonnulli hanc, non Cordubensem Martyrem, Hispanis tum cultamjuisse existimaverint,

ita Cordnbcnsi.

ab

prafcr.
E

passos

dedimus.
,

Qum

hisce

hodie
,

accedit

S.

Columba virijo Cordubensis erat lium nuptias, quas et sanyuinis

forma?
rcn ustas
,

qum mortanobilitas,
ipsi
et

Suspicionem auxerunt Breviam tnqmbus Lcctiones de Senonensi. virgmpmcrik* bantur, non de Cordubensi. Verum ad utrumm hoc aryumentum rcctejam respondit laudatusXorales, S. Columbam oirginem acMartyrem, qum llispani peculiari cultuproseqitt soluere, non alkm esse contnif/nis, quam laudatam h Bulogio.Ju-

et

opes

luculentm

jacile

parabant
vitam
ipsa in

ex

cmlestis

Sponsi

amore

arersata,

reliyiosam

omnibusque
monasterio

virtutibus

eminentem
S.

Tabanenst.

ac deinde in

urbe

Cordubensi prope

basilicam

Cyli-

vcrit ipsiiis Mora/cs rcrba rctulisse, guibusinsignisejusdem Sanctmcultuseadem operaprobabitw,

4 Is

priani duxit, eamque prteclaro martyrio fcliciter

coronavit. Iynorarunt
cet hic

itaque in Scholiis ad
,

lib.

:i,

cap. 10 occa- (upuMe

chmtlnts,

eam Ado

et

Vsuardus,

sione precis

qua

S.

Eulogius, Vitam
annotavit
:

"

paucis post ejusdem

dubm

ftterit,

martynum annisCorquemadmodum ad prtvcitatos dies

eam dum

inrocat,
sanctae

sequentia

QinTiiiiilrao-

bujus Martyris vitam

et

cobdem

co-

jam observavirnus.Sed et posferiori loco vidimus, nonomnes ejus temporis Cordubenses martyres ab
Vsuardo cognitos, aut certenonomnesMartyrologio ejus insertos fuisse, cum SS. Emila ac Hicremias ui eo tegantur, non item Rogellius et Servio-

piosius aique
Bcripserat
,

etiam facundius divus Eulogius

per-

ita

eiiam pia prece

El

liic

in

fine
fuit

wlail Virgo

ipsam compellare.
dignissimas
:

atroque quidem
ejns vita
eximiis

ut

enim

s;nn-liiiiiis

exemplis

plena,

constantiaque in morte admiranseriem

praesianliorisque
,

Deo ;
Martyr<>t>)<)v>

qua de causa, ignoramus. 2 In Ttomano liaronii ad kunc diem

at

da
sic

majorem

historiaa

hrevivir-

ter

annuntiatur

Cordubaj sancls Columbaa

Romann

ttliis-

que hodie rcoteinserta

t$t,

Paulo prolixius prmiverat i'ctrus Gaiesinius in Uomano pariter Martyroloyio eodcm die dicens : Cordub in Hispania, S. Columbae virginis et marlyris, quse omnibus virginalibus virlulibus mirifice exculta Christi sponsi
ginis et martyris.
, ,

ita qooqae insplendorem promerebanlur gentem in cclis dignilatem adepta, praesenlius et majus suis ferre palrocinium apud Deum poie-

styli

rai,

quod

avide deberet exposci. Ei

haec

iirofe-

cto insignis vitm

sianiia,

morlisque
ejus

in

hac

Virgine pra>
cui
principium
.

haec digoa

invocatio,

jam
banc
illam

hinc

fecerat

Eulogius,

faciunt,

ut credani
n n
esse,

quem
denti
subiit.

unice

coluit,

desiderio

exardescens,

gau-

nostratem

Cordubensem
Senonibus
ubique
El

Columbam,
Gallicanam,

animo

dalis

pro eo

cervicibus,

mnrtyrium
in
:

alteram

ex

Ad eumdem diem
Hispania
quse

tihiin

Tamayus

Mar-

qnam
res
sit,

tanto opere
toia

insigni

cam

religioW

tyroloyio Hispano celebrat sequenti elogio

bSB
ni

Cordu-

Hisjiania
alias

concelebret.

sunt

prseterea pj*
nu
'

Bseiica, S.

martyris,
coIMgeret
ret
i^ronis

cnm

in

Cohimbas virginis et Tabaonensi coenobio lilia

purpureas qua-responso tlorarium atet

causaa,

quai

me

permoveant, cum
potmt
ex

qua^ contrarium possit osiendere.

candida

caslitatis,

5 Quaa
lare,
nilnis,
ul

enim,

ro-ro,

causa

nos

b1-

rosas, ut

Christo

Gallicanam
-\

Mariyrem
regione

longe

^^1

urbem tngrediens, fldei documenta propalans, ad martyrium utraque

texeret variegatnm,

suas
flo-

hoc est,
tanto

remolissima

Galli,

ad

Hispaniam
,

perlinet,

solunimooo
?

^
^
-

rum corona

redimita
illic

cucnrrit,

el

in

peine fora-

ditam

cultu

veneraremur

Celem

men

Columba securitatem adinvenit eelernam. Hoc denique die eamdem mevolitans,

cseleslis

Marlyrologia credo, marlyrii ejus, cujus paucuia meminerint, Equilinus pene verbo

morant in Dorgainus
suis,

sacris
et

Fastis

Benedictinis
uti
ct alii

Menardus

pserit;

cum

Breviaria nostratia
festivitalis

mimme m
c
'

Wionius,

recentiores in

nibus aui in die

profeclo

ejus

3 Dies
S. ('otumba,

quos prmtereo. is xvii Seplembris sancta- Virgvni nostrm

Senonica

Columba

virgo

- ll1
65 1
.

'"^a,

mi taslis natalis fuit. teste S. Eulogio, qui

serte signat
;

eum

di-

* martyr Btrenua; sed ipsa in caelis f ioveoiwntale optat nos nos libenter audiens, nnl ,1

^
,

attamen non semper eo die in Hispania culta fuit ; sedalibi die xxxi Decembris, alibi viii Januarii alibi in iprilis, ut Ambro,

reet conGrmare;
ut

ab

Bispanis
Is

illum legitimum deDelu Hispaniaa rm.T

et

^
'

tu,

^dein
(

asserere.

vero cultus

tantus

esl,

^w

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

re

6lQ
vn

singularis, ut aon alienigens, msignis ac pene inhutus debeat vidcri. Delubra sunt ffl
'

Virginti

culm

ciget,

Cordubensem

hae parte Auctoh

c
-

*|a mD
rjs

j*

hLnomine

plurima S. Columper Bispaniam quam sacrala, quaa populorum eximia ve-

postmadum tecusm sint, inexploratum mihi est; nisi quod id suo tempore nondum factum fuisse,
laudatUS de Itoa queratur. 9 Prmter Baronium et Iioa, etiamMarieta in Historia Ecclesiastica Sanctorum Uispania lib. 8, cap. 25, et Antonius de Yepes in Chronico generali Benedictino ad

s-

ritu frequentantur. stalis diebus solemni ra( ione devolione in hanc Divam penmoti, ejus Parentes imponnnt. Burgensis ecclesia inter

vtrgo

el

mar-

nomen

filiabus

[iffnitaies

[ut
r
|

dicunt]

habet
ct

Ml

|,

eodem nomine

jtiitis

sacerdotem

ecdesia

S. Columbm abbahonore primarim diSegoncina. Sacellam

annnm Christi S53, Ambrosio Morales consentiunt. Et Yepesius quidem

aliud insuper aryumentum adjunxit, quo
se

ma-

Divaj ibidem in summo templo est, auoque hujus et proventibus cultu eximium Jructura nohile, quamquam ulrobique corrulocuples
,

gis motutn ait, ut

isti

sententiat firmius

ret. Advertit videlicet,

Hispanos eam
vn

s.

adkmreColumbam

[nsigniter

colere, cujus corpus

pto
tur.

Coloma, non Columba vocejam nomine S.

HfflC

Bispania asservatur; id autem Senonensis martyris non esse, cum Galli

istud sibi riiulicent; atque ita ex pacifica utrim-

6
ap<
iitnr.

tanta veneratio,
tot et

tam vanus cultus

tam
pia

t.

1-

rclitot

que corporum possessione

satis probari,

Senonen-

gfonis,

plurimorum

signis

teslata devolio,

semnon

esse,

quam

Ilispani tmn

pmpnno aaimo

testimoniis declarata,

animorum proet

pensione
pairia),

semper exaucta,
at

cur

exleruBe,

non

venerantur ; adeoque non aliam, quam Cordubensem Martyrem. De S. Columbm Senonensis corpore

grinaj,

cur alienigenm, et oon civi, cur perenon domesticaa et pene tutelari Divsa

(nam et Ariminenses ejusdem sacra iipsana sibi etiam nndtcare dxcuntur) agcndum erit ad diem
xxxi Decembris, quo cotitur; de Cordubensis
ro exuviis
l

mltinTctur? Indigenam luibcamus,

qumreremus ex-

ve-

advocaremus? lernam? Propria aderat, alienam MarNosfralem pmfeclo nos colimus, Hispanam veneramur, ct vernaculum in ea, jureque tyrem
qiunhin
iuLiin

sequenti iractabimus. Citaii scriptores

nostrai cultu ex laudato
et

eadem de cetebri Virginis Ambrosio narrant, qui

ipse

cadem habet

in

ci.muuinis

pahue nobis

dcliilum

patroci-

merito

dies, inquis, qiio

celebralur,

exquirimus legitima religione. Sed s. Cidumha- festivitas in Hispania Dccemhris nimirum ullimus, S. Cohimcsi

Chronico generali Hispanim lib. H, eap, 2/. ubi E etiam ait, S. Columbam Ml Gnll&cia, Asturia et Lusitania, corruplo in Combam nomine, maijna in>veneratione haberi, ecclesiisque ac festis honorari.

b Senonensis
qti.r
si

nalalilius

non Cordubensis;

Sed

et

coleretur,

xvn

Septembris debuil occu-

pere.
rianl

Dicam equidem, quod sentio. Primum vahic Breviariu. Seg<mi*iuum numque vm Jadie
,

nobium esse liun; rerum

nihilde
dicerim,

prope Beneventum locuples \>irginum catasserit sub ejusdem invocatione dicaid ipsius fidei rclinquo, cum aliunde

Itoc caenobio,

Sanctaque ejus tutelaridiqua hodie caXaqara. prorincia Ru~ Htur ^omoyo

-

Duarii
bfibent.

Cauriense

111

Aprilis

S.

Columbam

10 Rationibus pro causa erroris a Morales alla-

7
iun
<,*/

Sed ego credo,

cum

S.

Columham Cordubcnct
,

tis

addiposset
in

et altera, si

n/no.

sem noslratium aliqui celebrare vellent, nec diem,

quo passa martyrium, scirent;
bris

coniOi

Caslella

reten

civitas

Qtvm

Senonaa

nymn VfnoMntit,

ultiraa

Decem-

dicta (uisset. ut Yepesius in Chronico generali Be~

Cordubensem arColumbam coli eeriiereut bitrati, cum diem ei sine discrimine attribuerunt. At lectiones Senonensis martyrium referunt. Niaiirum

nedietino, Centuria 6, cap. 2 ait. laudans quoddurn Ordoniill rcgisprvoilegium, in quo iddicitur.

quemadmodum
divi

dies natilitius

noslralis

Di-

vse erat

incoguitus, ila eliam vita et passio, qusa

non passim in
ij

Eulogii

libris

legehatnr. Inde
veluli pro-

Nam cum S. Columbaa nostra corpus xajaram vel prope eam antiquitus translatum fuisse, infra eo facilius fuit lltspanis Senoostensuri simus nensis vi/rginis martyris gesta et diem cultus Co,

ad

manum

erat,

nomenque idem

prium dabat,
rina
Niliil
garilffl

aostrali,
crat

arripuerunt. lloc ipsum in S. Mahoc est, Galliciensi, laetum videmus.

,

proprium

qnod lcgerent
ei

diva>

MarHa?c
;

suw Cordubensi adscribere, si Nagara dicta umquam Senonm fuisset. Verum hujus appellatioepesium qui et ipse eam snspehis fides eit apud ctam habet. Tamayus in Martyrologio Hispanico
lumbffl
1

bistoriam

ex parle

accomodarunt.

ad diem xxvin Maji prester Cordubensem duas

alias

C IkiIhu, quaa

liberura interim

de S. Columb judicium eis relinquens, qui

nostraa cultu dicerem

aliter

synonymas virgines in Hispania recenset; unam atleram scilicet Adurensem ex Chronico Juliani,
ex Luitprandi Adtersariis. Hisce ex scriptoribus addit quatuor alias lusitanas aliis

Hactenus Morales, non minus erudite, quam pie, ac denique modeste, S. Columbffl in Hispania celebris culium Cordubensi
sentire maluerint.

Tritiensem

mdeticet Interamnensem,

Virgini

martyri

>

indicans.

bricensem

et

Tauragiensem t ConimArchensem; atque hinc contra Mo-

1(1

Emin&ntissimo Baronio in Annotatis ad Martyrologium Romanum plaeuerwnt, et mihi quoque hujusmodi videntur, ut nullum aut perquam exiguum dubitandi locum relinquant. Ceternm errorem hunc, eruto e latebris post me,/ """ seculi wi S. Eulogii Opere, Cordubenses tahem agnoverunt, quippe qui tam hujus sancta Virginis, quam ceterorum Cordubensium marty8 Hce rationes
rwni Uciioiies ex eo excerptas, et auctoritate Cle-

illo S. Columbaa rales concludit, ex celebri

Hir

spania cuitu
statui posse,

nihii

certi

pro Cordubensi potiut

Sed hmc paucis respondeo, Tamayum supposititiis Juquoad duas priores deceptum esse quatuor oero Uani ei luitprandi schedulis; ex Sutn da~ Conimbricensem ad diem
Lusitanis

sed tam quidem esse in Opere nostro, dari, quod cjitsdcm observatum, eo sotum titulo -">>" van reliquias in reijio sancta- Cruds

ibidem stmul

pp. t anno iiiin prohatas, Bretiario *o inseruerunt, S.Columbae Cordubensis oirginis ei martyris /esto ad diem xvii Septembris, quo Euhguts eam passam scribit, recte relato, prout diseimus ex Martino de Hoa in libro de Festis Sunctisque Cordubensibus ad hune ipsum diem, MinRalendario, quod eidem Opert prafixit. An cetera Hispaniarum ecclesim, in quibus ejusdem
\

wtntis

111

ratom fidelium expositat populares mrentw.Deceterisautemtribuseadmocc^one

addsdst, vertus dscs, eas Sollenus noster ibidem

scnptores

f
te-

TohnomineeognUasesse,necdecultue^mha*
tenus constare.
illam Lusitanam
VOfl
est

n0B

iyiwr, rur ad Sanctam etiam nisi obscure, aliasve

in

minus notas tam cedibrem IwKgewm habemu,, on n(m re/eramm.dum minus

llispania reneratio-

D20
AUCTORK
C. S.

DE

S.

COLUMBA VIRGINE ET MARTYRE

13 Quin claustra rasminarum,
ln

minussanctimonia vitB, quam martyrio illtatr$m. non tam certo Id tamen facit Tamayi objcclio, ut ausim cum supra citatis scriptoribns, Coasserere

monachorum

,,,
,1,'
."

allls

Interjectis

'

^
na>
ul{l

Ei

riis, licc ns.ucei

lumbam
nostra.

in

Lusitania cultam,

eamdcm

esse cunt

li

amenseqnestratissemansinnculisreS omnino conluendi se ^\\Mv m 'Z-7^'

subinde aul fratribus congrua aut hospitum pia impelrarei
venerabilis
Elisal "'"'
,

unius pairis gubernacnlo reKereL r

n^

si

nsiarei
iiiiii;iiii|;k

tas,
la

SIK

."

er

"

cernendam qua l"'i\ el lotiug vera monastem. Quam Regulam

bal

hm
inaler

,;

ki

TJll

II.

Vita

ct

Passio a

S.

Eulogio scripta
,

Tai

professi fuennt,

non reperimns

fl ,

* notitia

Tabanensis monasterii

in
:

quo vifactum

xit

quodque destructum
:

flevit

eossuis annumerant, q uo d nec confirmarT Porro Martini ac BlimbtT soror eral S. Columba nostra quorum
censa, post obitum matris,
pieiatt
m:-

J*

Marlyris mirabile

corpus ubi asservetur.

qum

pio

i, ,,,,

sideno semper
sxib fratris

obstiterat,

eo se contulit

cam amplexa
sororis

sororisque disciplina titam mom

est.
,

fc

\5anctm Columbae nostrm gesla

Vitam ejus
scripsit S.

S.

Eulogius Cor-

plo,

ejusque conjugis Hieremimtlm, facultates suas, quas ei mater

reliquerat

sum

Neque dubium M'debir min

dubensis presbyter, electus episcopus Toletanus,

et

Eu

logiut.

bica persecutione B

martyr, qui etiam ceterorum in eadem AraCordubensium martgrum Acta

ad dotandum promovendumque cttnobium m. pendcrit. Quantum vero illud ipsum mommsavr

ctimonia, piaque erudxtione illustrarerit, aeodem S. Eulogio conjicere pronum est. Verha subjungo.
14
hri'ivi

conscripsit, pauto latius,

lib.

quam passim aliorum,

il),

S Hemorialis Sanctorum, cap.

posteritati

transmisit. De hoc Sancto, cujus Vitam in Opere nostro illustratam liabes ad diem xi Marlii, nifiil

Ibi, ini/uit,

snncta Virgo, terrenis

et

se exuens, ^i, W|

opus

magnam
jerat,

plura annotare, nisi quod res jorte partem sub oculis suis (jestas reest

hic

meniem ad rarum convertens, lit admodum

caelestibus,

sludium

Scriplu-

*m

eruditior inveCre-

stigandi ac disserendi
scit

senientiarum obscura.
latc

quodque
111

tfiri

savctitas ac conditio

nullum

dc ipsius

porro Yita

tres

scribendo fide dubium permittant. Ea Virginis status complectitur ; se-

beate Virginis sanctimonia, et coenohii fama etiam procul silarum

,

dfc
ur-

ad se

binm

ciilarem scilicet sub matris

sum imperio, qum

ipsi

re-

bus mundanis dedita, nuptias

dere conata
priniiini
est.

frustra persua-

quo lalium exemplornm magisteriis imbuerentur. Hinc ip*a ceteris wyv nibus instruendis prmjecta est; cumqw rfemdiscursus
invilat,

Alterum religiosum

monasterio

ceps ex solitarnv
tcris celtula

nnv

desiderio, in acmota a
licentia,

ce-

Tabanensi, ac deinde in altcro intra ci-

cum superiorum

soli Dto

vitatem

Cordubensem; ac denique martyrium, ad

vacans, aliquamdin rinssct,

coetum retocata

ilenuo nd

inslrneo*
ad

quod

ex posteriori (oco, divino igne accensa, con-

dos divinis pastibus convirginalium animos...

est.

volavit. Necesse

non

est

singula hic illustrare,

Erat autem utrumque

suis, sed
et

ca-

cum

id in Annolatis de
:

more Vitm subjiciendis

nobium non tantum alumnis

exteris,

satis prmstari possit

de monasterio tamen Ta-

banensi, quod Sancta nostra celehre reddidit, lu-

qui eo frequenter confluebant, sanctitatis schola, et velut martyrum instituendorum pal&st/ra. ludi s.

xitquc excisum, pauca dicenda sunt.

Notitia

Eulogium

lib-

2,

cap.

de saneta

SflWViro-

mo-

nnsterii Taba

12 bc kujus loei silu, fundatoribus ac prmfe~ s. Eulogius lib. 2 Memorialis, cap. 2 de ctis S. isaaro ejusdem monacho et martyre scribens,
,

gotho, ejusque viro martyribus loquentem.

rum

ac mulierum tamen Tabanense ccenobium

visilant

monasleria,
,
.

prsecipue

quia summismoI

nensis

docet sequenlia. K\ improviso spirilali dagrans arC dore (S. Tsaac) monachorum viiam exoplans, Taba-

nasticas

regulis disciplina?
illustrabai

rumoribus
tissimi

cunctum Occiduum. [nde

inde
vilae

esiaa

bma
^

athlei

for-

nos viculum
praerupla

peliit,

qui in partibus Aquilonis inter

el

hauriunl
ibi

documentum;
poculo

instilula per

condensa sylvaram septenis ab urbe milHaribus distans, formosissimis in exercitatione vilaa monaslicse

montium,

cipiunt;
ilii

se

perennis

ingurgilant;
anciiiu

sanctissima

Sabigolho frequenler cum

ibi

virorum atque ancillarum Dei rumoribus decoratur. Siquidem in eodem ccanobio virum, summa limoris Dei reverentin prae-

Dei moralur; discil striam

;

tolius
<

sancli

timoris uicin-

ibi

geminum

pignus

sub bealarum

mwn
.

^
fiis*"*

constituunt.

ditum

Hieremiam palruelem habebat; qui etiam

inclytus opibus, rebusque abundans, et conjux ejus venerabiHs Elisabeth ac liberi, totaque pene cognatio,

eodem monasterio etiam aS> dem aiumni ad martyrium prodierunt, anno W, logio memorati. Hi sunt s. Isaac
15 E.c
iii

1^^:^
.
.

tes,

sumptu propriofundamentaipsiuscoenobiijaciendivinarum legum perenni adhaesuri obseqnio, pridem sese eo contulerant. Ibi per Lriennium
B. Isaac sub regularibus disciplinis, seu sub reverentissimo abbate Martino, praedictse rceminae fratre,
tiit

Junii,

s.

uieremias, supra laudatw

eodem
<

bethm conjux, et Isaaci patrnehs, oamnac^ dU vnlunii, S.Fandilasexhujus Sajvatoru, creatus sacerdos monasteru S.
>

in

sancto proposito militans,... judicem pe-

etc.

Quamquam autem monasterium

t

iliud

feminasmque ac vvros aleret noli existimare, eos omnes sub eodem tecto habitasse; contrarium
enim
Eutogius in vita a nobis danda, num. 7 diserte affLrmat, docens geminum ctenobium (uisse, cm luru/ue Marlinus sic prmsxdcbat, ut EliS.

sed du ";j gna rirgo eodem anno ac mense, nostm de quibus ad prmcitatos dies in Columna S. actum est, quosque eodem
I

no 853

die ziu ejusdem

mensis, ac deniqw

autctrt**" ihgnir forsitan magtstra, stra TnnW suhsecuta cst. nobio socia, m martyno
,

non ro Tabanensis cosnobii celebritas gentilibus Saracenis ;/>

iltiid vcliit
t

r"''''

sabeth feminis prmesset,

rarusque esset vxrorum ad muliercs accessus. Sed S. Eulogium audiamns.

quoddam armamentartum mtvr tela p adversus secta sum impietatem mtrM V ocederent,
mstructique atkletm pr

fiO-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

,

6'2l

- r nr ;/l f

(utnputo,utinterceteraasce(cria

rians,

ipsum
etc.

denuo arbitrum,
,

quare

se

talibus

Aui-roRp
S.

r '"

'

trattsi""
g
.

cirnobium cxcisum ootiMauoqut virginum tanetimomaUbus ejus vncolis ad urbem nrout S.Eulogius in Vita num. iO i,\,<
'

sacriiegiis

combinaret
Certc

btandis

admodmn
is

verbis C. Virgi-

bortalur,

non modo

sanctm

nis spontancus

ad jitiliccm

acccssus, scd r( clande-

'

hii
.

^narum
luin

[ntereacumfurorersequutionis, kis verbis ecclesiarum fremebat, hanc foeexciJium collectam urbi admoverct, in praedio

stinus

monasterio suo egresus, ordinarias pru-

dentim ac martyrii leges excedit.

19

Verum

hmc ex pecutiari

sancti

Spiritus

mirabite factiirn.

q UO d

dudum

sibi

in

conflnio

basilicaB

impulsu,

qui martyrii ardorem

s. Cotumbffl

ex di-

vino impulsu

ani S. Cypr

exstruxerant,

sese

conferunt retru-

pectore vehementer accenderat, orta esse, probant

revclationes,

quibus eam ad heroicum istud faexcitatam fuisse, S.Eulogi/us teomnino suadet oitm ante actm

destructione sequentia ic, Ve kac basilicarum Memoriali lib. 3, ct eodem S. Eulogii a ccipe $ [nterea cuu) sffipius contra Dei catervam
tahomadi,

cinus
statur.

frequenter
Id ipsum
et

sanctitas,
ijinr

insignis tn confessione constantia;

conspiratio inolesceret, !va principia Christicoias, et nec sic omnes gee ubique ut udchat, ad rilnm suum prodilapsu
nerali
,

aftligeret-

duo nonnuili auctores apud Eminentissimum prosperum de Lambertinis, nunc Benedicium XIV /*/'., in smpe laudato, laudandoque Opere de
beatificatione,
et

ruerentl

jubet

ecclesias

nuper

structas diruere,

Sertorum Dei
uixalione,

Bealorum ranosatnti

novo cultu in antiquis basilicis splene1 quidquid temporibus Arabum rudi forfueratque i|rUl
i

lib H,

cap.

17,

inter

Spirir

tus impulsus signa recensent.

El ante actam '/"<-

mauone adjectum, elidere. [enebrarum inde capta, etiam ea templorum a tempore pacis, studio calmiaa subruunt, qua pene trecentorum a industria patrum erecta, et numerum excedebant anconditionis suae
a j e bus

Qua

occasione satra-

dnn vitam summis elogiis celebrat S.Eulogius; nec minus in confitendo perseverantiam commendat.Bis cnim. eo teste, confessa est : primo apud
judicem,
lio;

deinde in palatio
fortiler

et

sutraparum conci-

utrobique

ac

constanter.

Quin

et

norum.

Ua

ipse de

Babdarrakmani
n effervescente.

filio

persecutione sub Mahomado, ac successore, vehementius

blanditiis,

nuptiarumque ei opum illecebris castissimm Virginis mentem ab iis frustra tentatam

fuisse,

Forte tamen mirabilur lector, Mauvirginibus sacris, quas ex desertis montibus ros locum in ipsa urbe sua regia concesexegerani,
sisse.

idem biographus
habel

satis

indicat,
:

dum eam
Non talem

coram
stina

satrapis sic loquentem inducil

Chrislus

sponsam,
arrarum
,

quffl

immutari de pripritvaleat.
copiis

compactione
illo

ejus

Nam

17

Sed,

ut alias

jaminsmuaw,

ipsi

Christta-

quis ditior
dalis

esl

ul

\<

me

rerum crccnjus sneul

cmttitm
tirtem (rons
lalu

aggregatos nos non tam exstinctos, quamsectm sum nc regio incolis orbaretur; ideoque cupiebant, ; bus penprmter enormia tributa singulis mens
id sannis polius ac maledictis, ceterisqne retigionem Christianam ex anvgenus opprobriis indiyenarum sensim evellere, quam ipsos indenda, mis

illicere?

Quis pulchrior eo est,

filiis

cieiforma pra

homiuum

claret,

vos
etc,

me
ortum
fuiste

nupiu terreno arbitremini

'20

obiectandam?

Hinc cum

fortissimam Virginis constantiam

digenas

exstirpare malebant. Adde, quod, ut ibidem cap. 4 ait, rebellionis insurgenEulogius fugatusque ac cmsus in aliquot locis tia bella, Hahomadi exercitus, ipsum non parum sollir citum redderent, prohiberentqve, ne omnesuum odium in Christianos palam effunderet. Hincfa-

(prosequitur post aliqua S.Eulogius) consules posse iati universi adverlerent; el neque mutari imbutam oraculis cernerent, neque hortabus

tlicemlum est.

lum

asserlionis ejus ferre

valerent;

continuo ante

Suhdit defores palatii eam trucidari prfflcipiunt. suum wrtvr n ique ultimum vn ipsum carnificem decollari permitisactum, dicens: Non se prius sacratissima quam pramio lictorem Virgo si1

ctumopinor, ut Tabanenses sanctimoniales ii\ urbe sua hahitare facile permiserit, guia ea ratione celebrem illam Christianm religionispalmstram, adquam in montibus positam plurimos, confluxis-

ejussubmermivi ihsrr addesacri cotporis prodtgu mtercesinrenltoiMm, in qua aliquid si w. Adui moxvidei sisse insinuat Eulogius. celeberrimum ejusdem Sanctm cuttum de denique
hn

sevidimus, clausum tenebat,

ex quibus

kac qualicumque kumanitate sua nobilibus familiis Cordubensibus,

et

Hispania, qum eam lamauam Veque wriis i n locisveneratur.

x>ere

martyrem

hmceoameadr

earum aliqum natm erant, utcumque Schogratificabatur. Ceterum notat Morales in nullum Tabanensis moliis ad libri 2 caput 2,
nastarii oestigium suo tempore exstitisse, neque se sihiu, ejusdem conjectura assequi potuisse.
Stottaad
ar(]/riwn

smarductaexistimarivelim, quoddevero q ne dubitan posse crederem; sed trio mritQ

prmclarumistudsanctm

randm

igis,

set

vnptraniti

causa martyrii kic ea denuo moveri posquam ad diem xvi kujus mensis in SS.Rogellioet Servia-Deo attigimus; utrum sci18 De

obstare ostenderem, ttrmterirem; utque nihil Sanchs Deum, qui mirabilis est wi \ninus Hlud auctorem kabuisse credalur.
</<<>>

V"

Virginis /actum, lua """ / " "- ""' / ^'"' 1 ""'

/

qumstio,

is

'

,,

seque

martyri spontesejudicisistere, eumque admartyrium inferendumprovocare : nam et hmc

licet liceat

a liQui d tcet impius

mguUtn decerat ratw, qum poterat. Pergebat sciaudendum suadere

t>ero

llia <<><
,

>'"'

fwn ob$tr~

*al

Ckristia

m **

vatio,

tponte se

Eulogio habemus, cujus oerba subjungo. Jam ardenUus, inquit, In amore

stitit,

ut ex S,

Christi
ftdeliter

succensa,

concitis

ad

eum

gressibus,

cui

servierat,

anhelans

pervenire;

quibus-

dam etiam revelationibus ad il Erequenler impulsa, reseralis tacite quodam die latibulo, irrupto
,

c^ 2 marrogantim,veli<tere'9
rU "'" >>"""

.-:;:;;;;: / :;;::;:;:v;;;:::;:
g

'^ra

foribus,

in

forum
juilex

digrediens,
,

licel

incognila

viarum
ratu,

urbis

existeret

provido

tamen
Ibi

explo-

r^
M*.

,;;::

UhusZi,,
Kccle^ia

quo

moraretur,
fioVi,

addiscit.

cum
pro-

i";:,,, >n

vpu.

pervenisset,

ejusque

astaret obtulibus,
prolVri

dal

fessionem
veritatera
,

Catholica-

iniquum dogma que magni esse sceleris lalia

Euangelicam retundit, aucloremprsumentem annun-

issr-^-

'

ui
'

taxatum
"'"'

est, <lira in
'

sii

62 2
AicrunB

DE
olim

S.

COLUMBA VIRGINE ET MARTYRE

obtineret.

dum regmmdi

successum diulius

Adeo
:

se

ignorare fatetur,

tractat

tum

C.S.

at plcrique procerum,

deeedentium marty-

dpue CenturiaSad
simut observat,

alibi
<>">"

annum

Christi

D
,frT
G!li

rum subsannantes constantiam, nobis referrent Quo iuiNC abiil illavestrorum virtus agonistarum?
quo
rit;is

Sanctm Martgris
tmorau

^''^POHtX-fOH :.. stinctajn dignitatem abbatialc """''

ftilominus sempcr remansisse noran perseverasse. Ihsce scriptoHbus

auragit
delilescil

magnanimitas
'

Ubi

se

qua absorpta temeenervala foililudo abdu?

xit?

Qui

dudum

conciiis

gressibus
nostrura

certatim

ad

Tamayus
xxvui
rtter

expugnandum dogmatistem tum) occurrenles, debita

(Mahomesunt.
si

Man

Martgrologio Hispanico occasione cujusdam S

o2 !r cumadd*
stre

oltione perempti

virginti,

quam

Colnml

veluti

Tritii

Nunc adsint, nunc veniant, modo properent,

men.
(ii

divinitus inspirati, illud in verilatc conservant cerla-

Nemo non

uidet, in

opportwnum

Virginis

riosum fuisse; tum ut heroico facinore confirmarentur in fide t tum ut blasphemantium ora obstruerentur t discerentque in/i<{elcx. frustra $ede victa rcligione prtstinaque fidctium fortitudine triumpkum canere dum etiam mbetles puellto pro ea sanguincm suum fundere
%

hujusmodi rerum stajactum et Ecciesite gloimbecilliores Ckristiani tam

passam eodie mcmorat; tum ad prmstnZZ ptembns diem, contendens, S.Columbam J* corpus Nagarmhonoratwr, Nagarensem mmuZ esse, non Cordubcnsem. Asserti sui 1'Hicum vqdem appcllat Luitprandum in Idversariis num 449 ct 150; illis salicet, qum haud ita ri d t m
excogitata fictaque eruditt
critici,

Ll

ni,

jam cxploscrunt : quam ob rem mei ad prwcitatujn Maii diem de ea

missis

p etiam Hispar
et

majores
/Veeter-

'"

gestircnt.

22 Cctcra biograpki dicta in Annotatis,

Corpus pri-

Vitto

secuti de Hoa, qui cum Morales et Marieta sentit, ac propterea Uctorcm ad xvn Scptembris rentiserunt.

tantummodo egerunt,

mum
i

in S.

r.<t-

de more subjiciendis, satis illustrabimus : at de sanctm Martyris curporc nonnulla restant dicenda.

25 Marlinus de Ximena in Episcopatu Giennensi et Biaticnsi, et Annalibus ejusdem ad an-

in
'

mH

lalia eccle&ia

depositum,
II

S.Eulogius testatur illud, non ut cetera martyrum, ui eadem persecutione ca-sorum, corpora, in patibulo suspensum, tiec iu plntra gentilis plcbecttlu-

num

853 prasterea

scribit,

in

oppido

Martos "PP^""-

Hispanis dicto,
servatis ibidem
clesiee

qnod Augusta Gemeila

tradidonem

Tnccina

fuisse a multis crcditur,

vigere deasec-

sannis retictum ; sed,

sporteB

ut

erat

lineis

indu-

inquodam S.

Martliw paracialis

tum

post sextum

impositum fluminique immersum, ct diem illaesum et integrum quorum-

sacelio

reiiquiis S. Columbaa Cordubentu

;

altorumquc martgrum Cordubensiunt

ulnniuesa-

dam
tum,
nis el
est
,

solertia

monachorum
ollicio in

divinitus

(sibi)

alla-

digiioijue

basilica

S. Eulalia; virgi-

ccilum illud in singulari veneratione Imheri. /n htutc finem profert vetustam inscriptionem mar-

marlyiis,

quas

in

vieo

Fragella constituta

honorabilem
cdicit

meruisse

sepulturam. Quid ta-

men
non
gellas

divini in ea corporis sublatione conligcrit,

Eulogius.

ntltil se

habere,

in Scholiis;

Do oppidulo quoque Fraquad dicat, ait Morulcs Chronico autem ncum <lr regio-

mori incisam, quam oiim tu prtBdicto sacello poritam /uisse, suo autem tcmpore in carcere nri ajftrinat. Ea porro tam dubie scripta, totque in locis dctritacst, ut niliil certi pro argnmenlo noslro inde erui possit, nisi quod /'" voces, Augusta

Gemella
sancte
martiris

Tuccitana,
Cipriano

et

victoria

v\ custodia
et

neurbis, Cordubensis scilicet t vcl deplatea, Fragellas dtcta,

sunt

Columbe,

in ea oecurrant; sed

interpretatus est;

quod

et

Yepesins f
is

Sancto
cetcra,

ibidem etiam

legitur;

Murieta
fuerit
,

et

Hoa fccerunt

sed quisquis

locus

ipso tcste

Xuncna, omnino

obscnrasunt,

tttvtlo

ignoratur, Nec magis certo scitur.

quamdiu

in dit -ta S. Eulalies basitica

sacrum illud

corpus permanserit, quave occasione inde postea

ideoque traditionem illam aut parum attl nihii possunt firmare. Nunc Vitam ex S. Eulotjio stibjungo.

sublatum etalio transtatum fuerit; nisi quod aliijut non improbabititer suspicentur, factum idesse fideiium iitrtt su/i tyrannide Saraccnorum, ne sctlicet
<il>

Itrs

impiis violaretur.

nuJtc i yfi"

23 Translatum autem fuisse laudati scriptores conscntiunt, etsuo tempore in Iiuconia CasteUaa
oeteris promncia, partim garensx abbatia, partim
irt

VITA

ET PASSIO

ratu

s'.

c->1

regali

lumixr,

S.Marim Naprioratu f
affirmant.

fia

garat

S. Colurabae

eidem

<il>i>utttv

subjecto,

asservatum

Auctore S. Eulogio, presb., mart.

titiim pro cetcris

Ambrosium de Morales audiaHispania>, cap,

:

mus.

Is Itb.

it Chronici gcueralis

H
riae

verbis Hispanicis

hmc

scribit

Regale S. MaS. Benedicti

Ex

ejusdem

Memoriali
cap.

Sanctorum

I.

5'

Nagarensis
in

monasterium Urdinis
prioratum
in

-10.

ibidem corpus
tione
regali

vicinia

possidet,

Sanctam
S;mcta3

Columham
iii

appellatum,
istius

quo

isiius

summa veneralione
i

servatur,

ma^naac

que cum

CAPUT
Virginis natates et patria
in seculo
:

I.

actus populi frequentia

devostudi

invisitur.

Sanctum vero capul est in dieto monaslerio, inclusum Sanclas statu, affaet

virtutis
:

De Nagarensis monasterii fundatione consuli potest Mabiltunttis tom. 4 Annalium, ad annum Christi l<r,'J, ntitn. 29. De codem loco pluribus agit
vidi.

bre

ract83

pirliuse

ornalii',

quod

rejectte

nuptue

ingressus

Vita in monasterio Tabanensi.

Yepesius

m
<(///.

Chronico,
2
et

Centuria

'""""".

xi,

ubi culalogum

ad eumdem abbatum et

priorum
^l
/'

illius

exhibet.
,

prioratu oero Sanctas Columbaj

quem,

G, logimur
dubila
uis

vel

numerositatc

certantium,
in

<l

vel

antequam Nagarensi monasterio subderetur, retuStam ahbuttum luissc asscrit, cujus tumen tnitta

sponsione

votorum

longani

dicw
oJ

seriem

stylum

protendere

Binc

est,

ul-

DIE DECIMA SEFTIMA SEPTEMBRIS

ouam putabamus,
es aucta
in

6a3
fatigni
,

Opusculi, pene

magnum codicem modum mediocnprorsus talia

lonpum
lasiis.

astruit

viclum, diversisque
horribili

phan-

? lexcesserit;quia

post totfunerae! importabi-

Quibus immaniler, ne
tur

metu

compulsa

a. b Bulocio luget bntatfonibus

e
'

lapsu mortis

a consoriio dirima-

Nos tamen ab inchoaflremur aggressnrum. reticemus, quo cunctorum raiiones, ullaienus t,S U a. misiinus cnarremus virgo qusdam nobilis et decoq InTerea fuil oppido Cordubensi ex rolumba noroine abbatis Martini et Elisabeth,
,

nullum ffirun.namm discnmina

Sponsi, cujus tanto se

ardore chantatis assa,

ni

rebat inlcrius esse condagratam

ut

quasi excisffl

camis

cicalrice,

pro
nisi

ejus solo

desiderio
ejus
d,

mente vulin
ceelis,

nerata existens,
nnllo modo,
se

intuitu

perhibebat

po^sc sannre. Nul-

lum umqtiam
oppressum
lius

peccatorem,

quamvis

gravioribus

ta

atre,

memoravimns b, soror; EuSimwfa prsccdentibus parenium tenerrime manms inter bona

jj Pi

peccatis,

sermone suo
licet

laesit,

de

nul-

aclibus judlcavit,

de nullins desperavit salufcedis

,

te;

nec quemquam,
rumoribus.

infamatum

de-

^ncuiD

Elisabeth sororis Saribns degens, propositnm P adhuc vulcum viro suo Hieremia c nuod agnosceret; (qui longe anluimhti gerebant, se Chnsto monasterium pelerent, multis conventus popuh consecrarunt) inler

spexit

Scio

referebat,

versutias

dcemonum,

scio insolentias

hominum,

qui interdum

tmm

ipsum malediciionis subsannatione impetunt, quem probatum dignioribus merilis habet Omnipotens.
Mulla
quse
6

Sonibus

enim
Et

sunt

judicio

condemnata humano
sanctificata
consilio.

";, 1)e creniioruro reiicto consort.o, domum sovisitans, talibus se consignandam rCis Uueiuius
Voiis cuoit

divino sunt probata et

plcrumque

opinationibus

suis
,

transgre-

detractionis,

exoptat,
existere.

snernere

desiderat;

anbelaque hujus propositi Confeslim itaque terrena omnia sed adversatur Puells mten-

verna

dum dinntnr homines divinam sententiam jtis meriti apud ilium quisqne permaneat,
sciant.

CUne-

iracundim

Et

lamen jam

quasi

prssagi occultorum,

h-onigeniim repugnatura; f Fi abe h Tusque \ rum

qus

etiam contra softtdis

vel

dignura
alique

praedicent, vel

reprobum
-i

infament
oneri

17
B

Lracundia

Cum

inculpabiUns
et
si,

ail

se

reverterent,

excitata,

grayiter conqueritur,

quod

ila

judicarent;

quanlo

vel
^it

quali

unusin-

Adotescentis
islaro

illiceret

animum; quod
flore

sicut se,

et

quisque subjaceat, vel quo

tenderent
,

debito

reus,

disperderel,

mundumque

suo vernanin

nullatenus

culpahiliter

de

incognitis
\.'ii-

tem, dissipalo malrimonio,

tio

relinquentes,

sola-

disputarent. Sed
tate

agunt nonnulii hajc, quo in

^orm

mmu
'

exterorum id cuperent egerere. autem conflictationem (ut vulgi 3 inier hanc mosesl] disquiriturad copulam interpellauombus ssculantate
i

exprobratio divina, conlra nos olim prolala Atiendite et auscultate. Nefinnelur, qus ait
:

crebrisque

""^^ m
illa

mo, quod bonum

Quid
de
levi

esl,

loquitur,

nullus

est,

qui
:

agat pteniteniiam propter peccatum suum, dicens

feci?

MMifrrtes

W mr>

J Terfl

exoptant,

cslestium

thalamorum

nuptiis

Qni

proprii

facinoris

trabe

ne.Lilecta,

Et divinitus assignatam.

cum nec

consenlirel,

festucis

aliorum

sollicili

permanenles,

quo nihilominus nuptu. tranec maier desisteret, providentia, ex improviso deretur, ipsa mater, Dei celen yocatione vgriiudinis occupata, snb molestia Bemanet De. Famurecessil.

susurrationis jure captaverint,

et

verum
esse

niliilo-

minus
iram
aul

nullatenus

incredibile

affirmant.

Numquam autem
admovit,

Virgo

clementissima sine causa

forte

nisi

cum

aut

infantulis e,

mtmdo
la

exempta

non

tam mairis

obilu

rontristata,

quam

Ls-

aliqnam

sororibus

negligenlem

aspiceret;

lior graiia

dicio ;io

sancta

prsjudevolionis sine cujusquam nonnull Verum nonnullo tempore adimplends.

quas solo iniuitu

7

sus

*
,

rsanlibus, vei

conimuo

Numquara
'

oeirorum redarguebat humitiler, aUquando in cujusquam proru.

ct -:t\:--i '"

8W-

"''';:;:

cxplelo

"roS
jam

di\imus
viri

sumplibns

Tabanensi

proprm>, u camobio, eo se
conferunt.

SSSS
(

nm

liani

Du mquam
,

os

ejus

v .nil...|iuo
i

*(*

cum mnlieribus
ei

Christo miliutun

U oliosas tabun * audilibns. Christum corest admitti audilibns. Chnstum las suispassa illam freChristum ore sa?pius meditans, de affectu canebat antiphonam,
'entius

-q

--;

Ibi

siibus,

exuens, hsrel caelesancta Virgo, terrenis se Scriplurarum con-

cum omni
laudera
:

mentem ad sludium

vertens,

tit

admodum
beats
coenobii

eruditior

invesUgandi ac

Q Uam cantu
disi

|n

Sanctorum
Aperi

beati

Palres

suavi

aptaven.nl
ut

mihi,

Domine,

paraabi
1-

disserendi scnlenliaruin

obscura.
,

C
binrtuiibns

Crescil
dillusa

te

et laVirginis sanctimonia sitarum fama eiiam procul

januam, mors non est,

his

ad

iUam
duice

patriam

revertar,

Cum

colloqui

gaudium pei-severat. ubi quorum mens deiectabatur,

mortilicata

min

(^m

quo taUum exemad se urbium cUscursus invilal, Virimbuerentur. Bsc autem ploruni magisteriis
go sub fratris
sui

smrituati virlute succincta, \U et concupiscen.iis membra

cum
el

vi-

gerebant; nec cuivins,

id

Martini

et

Elisabeth
gratia

regimine

quam
inl ,n

se,

aisi

forte spirituaUbus

per:

manens,

prscelUt
:

meritis,

el

honestaUs

ac

sei-ius,

visendi

prssiabat
a cellulis

accessum

omnibus prsit

in
,

conversatione laudamUs,
castilate

mnu-

cnanin miUlate sublimis obediendum exorando attenta, ad tate firma, in ad indulgendum apta, ad miserandura elemens, diserta, ad instruendum facilis, ad prsoicandum clarens, cunctoprompta. His quoque virtutibus norrum in se provocabat affectum, ommbus
perfecta,
in

auia daustra altsinterjectisdisparataraaceriis,

fsrainarum

monachorum
unius pa-

licet

ubernaculo

regerentur, hae

tamen sequestranulU
Sed
-

rmansiuuculis

retrudentes,

T
s

prsbebanl. ontuend" se tacultatem

ft-a.nbus

omnmo aut
fbrte
'

congrua instaret

oecess, as
s

hum, bospUurapia impetraret*

^
a

impwa-

pel

ma speculumque
bro
VwtefleBbua

sanctitatis

creexisLens. Et quia

adversarii

frequentioribus se
ctat;

tentalionibus propulsabatur,^ coram Domino Declibus

meo
ma-

$? rz, ---ss
monastei
ii.

laborum verens ne diu congesla majorem pr*doms irruplione perirent. Hinc ad hoslis aaaerigitur, metuque sanctitatis camelam
cta,

vUissimi

bus angulo

.n.n.
cellula
>

Quodam

igitur

tempore peUU

.--,

consoi-ori-

snluarieviiU;

."-;i-

^
s|

n il
,.

solerUus

ad

summam

virlutum
tentator

difttrictio.i

0ran8 '

T " U,m An

vila contendil.
!i

Hanc

sa>pe

iegrimoniis
,

macerai,

immittit

faslidium

pra-teuUit, speciem virorum

r^ *

l Zatu

"^;J m
consensu.

0|l

eret

prabentque sancts sorores, .nVirgh .ndi

'" r,ii
"

-;;:;:

624
a.s.Kulocio.
fldebant

VITA ET PASSIO
mercedem. Ul enim
Nec

S.

COLUMBjE VIRG. ET AIART

vi-

prsamio dignum est

sanctae conversalionis studium, ita et

erga pie
a
factis

venies religiosus aflcctus.

distat

bovi-

na consensio, quffl 11011 virtute ut cum rium qoassatur defectu

:

animi,
forte

sed

non
sunt

fuerit

CAPUT

II.

vigor
tio

corporis

talia

exercendi,

sil

menlis inlenenina

similibus

delectandi.

Comraunia
in

operis sancti commercia, et eo Ount

tissima,

Christo

gra-

quo simpliciter

charilate perfecta

ad

Virginum

costus

in
et

urbem transhtut
martyrii
desiderium

noslrum referimus
studium.
9

commodum

fralernse sanctitatis

rum cmlestium
Sancta
ccnfessio

Y(~

ad inslituenda$ mnia!i''
revocala. do-

Dcnique indepta bcnedictionc sorornm, e\actione curarum, Virgo ors omni ccenobialium
venerahilis
in

vehementer
et

accensum
cor u * e P fluvk

martyrium

contemplatione

Dei et medilalionc

Scripturarum

muitum

reccpturn et tumulatum.

temporis perseverans, post

nourationiset

lacrymarum
emicat.

crebra suspiria et llelus imraensos, in qnibus spe-

deciali munere supra plurimos caelitus emihebat nuo ad instruendos divinis pastibus convirginalium auimos reverlitur ad coetum. Ferunt namque illam persa?pe ternas et quaternas horas, nec non
,

interea cum furor persequulionis

,

qui

in

cidium

Bx

ecclesiarum
urbi

fremebat',

usque
et

in

mediura

diem

in

oralione

decumbere;

hanc
in

rum

femina
ira

collectam

admoveret,

tu
f
li

cum nnlla resonarent suspiria, nulloque singulmembra inculerentur. in magno tamen silenfletum
illa

prajd
s.

quod dudum

sibi

in confinio basilicie

Cypriani

tio

promebal

adeo ut subtus matta

exorabat,
ostenderetur.

/,

in

extruxerant, sese conferunt retrudendae a. Hicjam constituta beatissima Virgo incomparabiliter

biit,

qua

prostrato corpore

bumectum

\W-

lacrymis
g h

pavimentum
in

Maximum
curri-

etiam in obsecrationibus stando

lugebatque ubertim, et suara quietem, quam gerebat in montibus, et Lumullus, quos in uroe
incurrerat.

expendens

culum
ut

g,

tantam subito
utroque

ferebalur theoriam h,

mabat

Tu

Semper tamen et nosti, Domine

,

corde et lingaa
quia

cla-

diem

hominis

geminatus ex
ad

oculo rivulus
in

lacryma-

rum

mentum descendens,

uuum

conversus
e
te-

non concupivi super lerram. Semper prsedicabat, semper orabat, semper psalmos canebat, semper
in

mcatum, crebra stillatione cto, in iiumum influeret.

gultatim,

quasi

ore

ejus laus et benediclio Dc

ti

resonabat.

Et quia
tibus

virginum mansio

praefati sanctuarii parie-

cohaerebat,

lantumque

objecta
si

maceris
forlfi

ANNOTATA.
a Ita S. Eulogius initio capitis 10 prmfatur, ut hoc cuni prmmissis connectat.
b

vcslibnlo altaris dirimcbutur,

qnem

can-

tum Sanclornra Laudibus resonantera per natalitia martyrum audisset a clericis psallenlibns, confe* stim quadam jucunditate cselesliura desiderioram
compuncta, prorumpebat in lacrymas; ui noa minus illam inlrorsus crederes proclamare Sitivit anima mea ad Deutu vivuin; quando veniam et
:

De Martino ac Elisabetha egerat

lib. 2.

cap.

unde et nos eorumdcm notitiam dedimus in Commentario prmvio num. 42 et 13, auctn consule. Oe eaiiem etiam in Opere nostro ad diem 9
Maji inter Prmtermissos facta

nmceo Artnri, ubi cum titulo sed nou probatur cultus cjus.
c Ilic

mentio ex GyBealse anuuntiatur,

est

apparebo ante faciem Dei! Fuerunt mihi lacryma3 panes die ac noctc, dum dicitur mihi quolidie
II
:

Ubi
[psis

esl

Deus tuus

elenim

nexibus corporis,

quibos

in

''

-iKjflnW''

sterm, quod una

nachos,
vixit,

Elisabethm conjux in Tabanensi monacum uxore fundacerat, intermoprout ipsa ibidem inter sanctimoniales

hac peregrinalione mens Sancli cujusque reienta, ab illa inemibili claritate Sanctorum, cum magaa

supernorum
velut

desideriorum

siti

exusta

sejungilur.

indeque ad martyrium evectus est. Ejus gesta ex S. Eulogio data hubes apud nos ad diem $ Junii. He Tabanensi autem monasterio vide

obstantibus

murorum

repagulis,

ne

ad

civitatem

tingat, quasi e regione

viventium conciio, qno onus membrorum

ploral
el

vull, gressu persibi

cre-

Commentarium

littera U citatum.

dens rcsistere,

dicit

Fuerunl

milutar
dicitur

d Pro perhibebat leae

sanari pro sanare.

perhiberet, uti et

mox

cryma

meae

panes die
:

ac

nocte,

dum

Per

telligit,

haud dubie juniores puellas in~ quat in Tabanensimonasterio intersacras

infantulas
ct

Deus luus? Cum 1U0 niilii quotidie resoiuw que esse Jesiderat, cum quo Apostolus, * permanere, dicebat jam mortalitate, cupiens
Ubi
est
.

ofr

oirgines educabantur,

quarum curaipsicom-

solvi et esse

cum

Cbristo, melius
S.

est.

Verura inw-

missu fucrat.

sinenter

his voiis

Columba

insislens,

cum

P^

stratum e juncis, stramine, similive materia contextum. g Id est, temporis spatium. h Vox Grmca 0eu>pca Latine contemplatio est.

Id est,

slorea, sive

aliquid, 11L reor, in semetipsam Jmninderet unjiloderel interrel, quam furens

;

cruciatu sip
b
t

Mini giliarum, jejuniorum aique 01 essent tinuando laborcs, quasi parra

seihcel conisto

oM
ij

proprio
velut
ret,

e.

ulironeo

...

se

^u.o
etsi

illata

tormeate,

de suis etiam

meritis,

majora
. .

u
S

non confidebat. wgu Ac metuens, ne centesimum commoai frnctum vac.um apud Palrem
12
lucrun

<u
.

ii* tt s

ad ineffabile martyrii iedubia qund peccalores ctiam directo tramite

ret,

^
|lK
,'(IH'I-

mittit

cealorura,

dicente
aniorc

Euangeho
Cbrisli

m
ierfltj

lorura

vim

riolenli patitur, el v:

diripmni d

jam ardentius
lis

in

wccea
seri
lie-

ad eura gressibus, cui

fideUler

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

heliins

di
oflicio

b A
S.

pervemrc,
id

qaibosdam
irapulsa
tacite
c

etiam

revelalionidie,

noliis

nllatum

est,

dignoquc

in

ba6 ad

ffeqaenter
reseratis

quodam

basilica S.

Bt LOGIO.

irru-

Eulalia virginis et martyris,

las
/

quse in

vico Pragel- recipitur a

Christianis.

i^iiinilo,

Siirrediens,
'

licet

incogniia

rci,

u\o 0Vl

tamen
Ibi

foribus, in forum viarum urbis exisleexploratu, quo judex mo-

constituta est,

honorabilem meruit sepultuqnae

utiliter

ram.

Hoc nohis ad fidem de ea relatnm

lu

iuetorit
est.

flii-

tentm

sacratissima

CcEcclesiam

logus.
I

rarelur
astaret
fldej

addiscit.

cum

pervemsset,

ejusque
Catholicaa

obtutibus,

dat

professionem

Catbolicara el vivens convcrsationis exemplo, et moriens celso mcritorum instituis patrocinio, esto

proferl

Euangelicara veritatem, iniquura doesse sceleris ta-

memor

cultoris

lui,

erue

me

ile

laqueis
et

mundi,
post

nnaretundit, auctoremque magni annuucians, ipsum Ua prasuraentem

hitrum,
blandis
ciera

abstrahe

perlurbationibus

srcculi,

confer

denuo
Cujus
in

ar-

mortera requiem paradisi. Per

quare

se

talibus

sacrilegiis

combinarct,
spc-

admodum
verbaque

verbis

hortalur d.
ffllco

Jcsum Christura, qui vivit Sancto, unus et immortalis

sa?cula saeculorum.

Dominum nostrum cum Palre et Spiritu

Deus,
per
infiuita

miratus,

eam

palatium

Amen.

ducens, satrapum

conciiio repraesentat proflletur,

praadicat,

3
omnes
pro/itjw.

[bi
suffl

adhuc

admonet,

ANNOTATA.
De regis Mahomadi adversns eeclesias maneausisque ob quas mcras virgines Cordubensi ciritate potius, quam in Tabanensi
a

polius ilehere

saluli

consulere,

quam
dato
, ,

raD is insistere
rertere

deceptionibus,

quibus
etiam
:

conabantur.

Dicebat

cam transNon talom

ile
:

Christus

habet sponsam, quaa immutari

prisli-

na
,niis

compactione
dilior
illo

arrarum
est,

ejus

ut vos

me

copiis
est,

pramleat nam rerum crecujus speciei

ut vos

monasterto habilare permisisse rideatur, consule

Commenlarium prmvium, num.

quentibu.t.

45

et

duobus se-

rjatis

Ulicere? Quis
prffl
tilii*

pulchrior eo
claret,

forma

hominum

me nu-

b Td
c

est,

infiicturus fuisset.

e? Quis culntu terreno arbitremini obloctandam sanctior est, tus vel secta Euangelica? fiJei verilate
B
(jll;r

Voce incognitu pro ignara utitur.

e monastesuo egressu, spontaneoque ad judicem aeeessu

d De isto clandestino sanctm Virginis

rio

p er totum

orbem Apostolorum vocibus procredentibus

,

mulgata, ajternaa spei

praemiura
quo.i

reilla

egimus in Commentario prtecio num. IH etsequentibus.

e Er bisre liquet, sanctam Martyrem non solum ad renunciandum ChristianeB religioni, ut serbis subsequentibus indiratur, sed etiam ad tcrrenas

promittens
rjissenlit,
est,
gelii

omnc

prophetismum
esse,
in

ab

anathema

veritate

non duhium

Quam ob rem, relicta vanitaie, verum EuanDucem requirite; quomelius filii iucis, quam
tenebrarum, mortisque soboles,
elenim dixit
:

genimina
lemini.

appel-

nuptias, propositis
illis

opum carnisque

illecebris, ab

Ille

Qui sequitur me, non

vivil

Saracenorum optimatibus sollicitatam

fuisse,

ambnlabit in tenebris, et omnis, qui

dit

et

cre-

in

me, non morietur in reternum.

Igitur

sed irrito plane successu. f Consules hic pro magistratus vel gentis pri-

H
dtcollntw:

cum

fortissimara

Virginis constantiam

moribus usurpavit. Sic

sulatus

lib.

2,

cap.

annum
regni

con-

consulcs / nniversi
tari

pOipW

Ifi/Iu-

posse talibns

adverterent, et imbtttam oraculis cernerent, neejtis

neque imnm-

Habdarrahgmani pro ejusdem

anno

adhibuit.

rium projettum,
f

que hortalum

asserlionis
palatii

ferre valerent, con-

g Jugulus hic pro gladio vel securi, qua jugulari solct f aecipitur.

tinuo ante fores

eam

trucidari pracipiunt.
foro conslituenles,

Quam cum summa reverentia

non sc prius decollari
permisit,

Videtur Boetis flu/oius hic indicari, qui Corpreeterlabitur. Sic inter cetera SS. Emilm, Hieremim, Uogellii Servio-Deo corpora crucibus relequuleis trans

qnam
:

praeraio

li-

dubam
i

ctorem Virgo sacratissima honnraret

g

sicque pro-

nior

cerviccm inclinans,
sternilur.

in

lapsu juguli g delica,

ac

tum corpus
h

inriulum,
jici

ut erat lineis Nec mora cadaver sporta immissum alvco h pro-

flurium ah iis suspensa juisse vidimns ad diem mar15 et 16 hujus mensis, ubi de iisdem sanctis

principes

manilaverunt,
aut pro
i,

nec sicut cetera ncforibus

c cisorum
1

cadavera,

neglexerunt,

aut equuleo

suspcndcrunt
k.

xv Calend. Oclob.,

Era DGCCXCl
l
;

Quod post sextnm dtem illaesum et integrum qnorumdam solerlia monachorum divinilus
i

tynbus actum est. k IdtSt anno Christi 853. i<jnnturn hunc locumessescriptoribusllispanis, Cetcrum diximus m Commentario prmvioftum. SS. postibidem etnumeris sequentibus de translalo
I

modum alio

corpore etiam egimus.

8J
Septembris

DE

Tomus

V.

626

ACTA SANCTORUM

DE
CULTO

B.

REGINALDO EREMITA,
PROPE FLEXIAM PROVINCIA ANDEGAVENSL
S
IN

IN EGCLESIA MELIN^EENSI

.1.

s.

Y L L
translatio,

G E.

I.

Corporis

cullus, miracula.

uem
Av
Mriv.

Heliquitr B.

Reginaldi
servata?
ffl

<>h-

batia MtU'i<vensi,

tio

Q
Jt,
,

jores
n
tlllis

ad hunc diem nostri beatum

reperire
Gallicis.

remiserunt

Ma-

lares
n.,

abbatirc

Reginaldum, in potui Martyroloyas,

Coiporis vero
jacta
eleva-

illustrissimo

nco Arnaldo episcopo

prohalas
fidei

Melinssiensis, Ordinis s ac reverendissimo domino

i^
ft.

Andegavensi,

ut

alioZ

etiam

ac

virtulis
rei

virum

illuc

translatio,
cfjecit,

solemniter
ut

die

xi in
:

niUen
:

graveiur,

qui

de

veritate

inquirat

Augusti,
S.

Sollcrius
hecc in
,

noster

Preetrrinissis

ad

eumdem diem
Andegavensis
rccolilur
,

noiaret

Reginaldi

cremilaj translatio

ecclesia
facta
i

linEcensi

dieecesis

MDCUU hoc
Augusli.
et

die

quavis

Meanno Dominica
Vita,

si commodum est, venire ne gravetur, quo JeY ^qnias S. Reginaldi e loco, in quo sunt, io decentiorcm, boc est omnium primum, probe citum, solemni cultu transferat. Hactenw
libellut

tuni

\Z

supplex.
3 In Actis vero, prout nobis Lwine tranmissa sunt, mox subjungitur : Ea suppliniiione
ad-

Oplamus
liber
legilur,

ut

alicunde

crualur
ejus
in
llasc

antiquus
obiisse

miraculorum
xvii

diem,
Solte-

^
e
''""

quo

Septembris.

missa,

episcopus

Melinaesium

misit

venerabilem

exstare ritts, ex quibusdam nttticiis conjiciens, aliquam Sanctl Vitam et librum miraculorum. Verum ex variis cpistolis, quas de hisce ante salis perspicio, nec Vitam exstare, me habeo nec relationem miraculorum tam copiosam', ut liber vocari possit. Duho tumen iujra de ye.stis acce.pi. De ecctesia Meet miraculis, quaniuni linaiensi; quai est abbatia Canonicorum Regula,

virum Pelrum Syetle, ecdesia- Andc^iv.Misb canonicum ct prfficentorem qui rem ila haberecom:

perit

ut

exposita
r iu itui
,

fuerat

iv

Septembris

anoi

udclii.

quo res rnndn deimle est, episcopi publicum instrumcuiLim. Tnm tur Instrumentum authenticuin episcopi
,

En

peracta
seaiti-

Ande-

gavensis de translatione reliquiarum

S.

RegioaUi.
Apostolica;

Henricus
gr.ilia,

Dei

misericordia,

et

Sedis

rium,

habent Sammarthani fratres in Caltia Ckristiana tom. 4 pag. 532 : S. Joannis MelinenAndegavensis sis Ordinis Augustiuiani, dioecesis
sic

episropus Amlriraveusis omnibus,

ad quos
fa-

speetat,

salulem
,

in

Domino.
ail

Notum

cunciis

cimus. quod
gulariuin
siini,

cum
die

preces

Canonicorum ReOrdinis
S.

fumiatorem
gliee
.

aLiuusdt
est

Aucta
sila

Henricum posimodum
1

regem
.
.

Anapud

abbaliffi

Melineesiensis

Augusantfi

abbatia,

jam
jussu

xxx

Julii, post inquisiti

quam
el

servanlur reliquia
est
It.

B-

Kenaldi eiemilpe, qui

farias

locum, ubi
Unita
rcgc.

abhatia,

cum

sociis

incoluit,

fessoris

noslro de reliquiis S. Reginaldi condecrevimus personaliter accedere ad di-

anachbretae
est

Marise de Melinais nuncupobanCollegio

tur.

nunc

Flexiensi

Patrurn

Societalis
ritni

Jesu,

nimirum ab

tlenrico

IV Gallia-

cium ccenobium S. Joannis Euangelistae, situra in haparcecia S. Columbaa prope Flexiam, dioecesis i]o jus nostra?, ad easdem reliquias e loco, in
nuiic

deposit

suiit,

iu

loeum nobis
Carolo
Ogier

designatum
el

2 Porro
peUntibus
CanoniciB
ahbaticB,

cum Canonici Regulares

ut

de&iderarent,

abbatim corpus B. Reginaldi clcmretur,

dictte

iransfeivudas,
cretis
rio et

assistentibus

venerabilibus

u>

viris,

magistris

pcenitentia-

ac decentius locaretur, antistiti Andegavensi, qui

erai illustrissimus

Renato Brecbeu promotore

cathedrali
nostra

noslro,

&
"""

dominus Henricus Arnaldus, obhuc transfero

ecclesia
:

clesia

canonico
in

uiroque,

tulerunt lihciiuni supplicem, qumi Lutine reddiiuiu cr Actis translationis

Sylvano
ecclesiaa
sia
le

Gandon doctore
s.

theologia,
el

canonico
Bapli-

Cum

ab

Pelri

aliquot

annis

iu

resaieienda

S.

Joannis
sil

Mercier
qni

baccalaureo,
ac

Andegavensis, parocho

Joanne

Moranenffl,
*

Euangrlisla' Melintesiensis multis in locis invenla

eleemosynariis nostris,
sard,

magistro Balta
die

re

'

imago
esset,

Eremitffi

uuius,
in

cujus ad
fenestella

basim
item

scriptum

nobis est ab

epislolis,

Sill),,il

S.

Renauld;

prope

al-

Augusli

anni

mocliii

Andegavo

profecti,

|M

taiv

majus ad lalus Epistolae capsa lignea bis vopraenotala

:

die Flexiam

accessimus, ac biduo

post,

die

ivm
0pnV

cibus

Jesds,

m.yiua,

S.

Renauld;
in

mensis ejusdem

undecima,
nobis
ceteri

mane

Melinffisiamua

in capitello

ejusdem
S.

feneslellae

saxeo scriptum quoI556;

abbaliaB

cum
K

iisdem

deveniinus.
F.

que

apparuerit

Renadld

Occurerunt
prior,

Andreas

Fresion
cruce,

^m
sa:

ejusdem capilulario mulla extent monumenta auUienlir.a, quihus constet, jam inde a seculo non uno eoncuisum populorum magnutn faelum esse
ad cas reliquias
pars ecclesia,
siias,

nobii

ac

Religiosi

cum
a.l

delabris et

aqua
tli

benedicla,

aique

deduxerunt. Adorata S.
cristiam
nius,
est,

Eucharistia,

iiun

iii

colendas,

cum ruinam

traberet

nos

^'vesiimenUin^ponUOcaU M1
'

in

oratorio domesiien

postea

depo-

ceteri

suorum

ivmediuin
idcirco
iu

tum;
difis

morbis desperatis ibidem iuvenfestis solemnibus easdcm reliquias

solitas

choro Terlia,
ventuale
tur

oiDciorum P ropr,a a nua] proLVssum esl ad (

abbatiHJ.

ejiisdeni

RellglO sos

incensari

quidem

assignala
:

hu-rit,

adhuc qua ejus Sancti memoria re:

cum

nulla tamen

tniilti,

partim

parochi,

parlim

^^

,!-

,\

vicinia,
tini,

puta ev

parochiis

Colnmn
lu,,i

colalur

quamobrem

^
g

QflUV

^
^6

supplicant

Canonici

Hegu-

Vallis

Landend,

Clcfs,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

urbc ipsa
^ 116
1

627

Flexiensi sacerdotes
,

permulti.
inquisivi-

lionis

festum,

Augusti diem
MeUnaesii
mucliii.
dle

undecimum

assigna-

acctork
J

tato

hvmno
nuoque

Vbwi

Cueator,
S.

vimus.

Daium
Domini

ipsi

dc reliquiis

Reginaldi.

anno
scopi.

nndecima Augusti Henricua cpiscopus An-

IfUtftdtO
Erantfolionfi

mUi^

^
'

Epistol ostensa nobis est arca ad cornu clavis penes nos erat, nrohe clansa, cujus ab eo, quem illuc paulo aute mlseSiicel
lommissario.

degavensis. Et inferius.

De mandato domini
autem,
kic

epi-

fttto,

Musen. Festivitas
die

qum

ipso trans-

lationis

xi Augusti

figitur,

postmodum

In

arca

capsa erat
:

item

li-

guea,
g. S.

i-tis

vocibus
in

inscripta

Jksds,

Maiua,

ab eodem ejnscopo ad alium diem translaia est, ut seguitur : Ut commodius populi e vicinia ad
celelirnndiim
illustrissimo
illiul

Renauld
Reginaldi
in

qua Prior asseruit reliqnias esse

iis

feslum

convenianl,

ab

cudmi

confessoris, in

locis

olim eremiocto

episcopo

assignata

deindc eidcm est

illud

oralorinm
capella
rei

ante

annos

novem-

ve 'relaias

ecclesijc,

prm vetustale colamlili.

Dominica prima Augusli. 8 Quibus porro locis sacris aliquid reliquiar etatiquatn-

hbenie.
illa

Ejus
aliari,

mulli lestcs

Aperta est
apet

rum

\i.

Reginaldi dederit episcopus, exponit

ijimtn

ipse
ftUC

H 9 ui " *(**
rias tccletias.

in

adstantibus

praeter ceteros ante

charta similUcr snhscnpta,

:

LatVM

nellatos

M.

Antonio

Barard medico,

Urbano

transfero

Aliquid

ex

reliquiis S. Reginaldi

ba-

Plamese chirurgo, utroque Flexia accito, incensationem medicus et chiEstracia ossa posl qm m ante examinavcrunt, post soliUp
ia

buerunt
abbalia

in

ejus transtalione prastcr illustrissimum

el

episcopum

abbatiam S. Joannis Uelin&asiensts

,

rurgtts,

atfirmarunt ossa ea esse homiinm juramen tum, quod statur, atque hominis ejusdem procerai
:

Ordinis Sanctorum Andegavi 1 S. Augustini; abhalia B. Maria de Bello-loco pro-

Omnium

pe

Cenomanum, ejusdem
Castellensis,

inslituti;

ecclesia

prio-

nis

ex

colore
illa,

et
sic

proportione
ui

eestimarent

vetusta

ralus

Ordinis

ejusdcm;

nosocomium
Pranciscl

porro
5
t
t

plurlma deessent.
sic

Andegavense; moniales S.Ursulaa Andegavijmopartem

allarium,
ecclesiis
aliet ali-

Ex reliquiis

ante

rccognitis

niales B.

Marise

Flexiae

*;

moniales S.

LaPieche

mngna cuvt

n lmnitott

quam sumpsimus ad usum crucis pecloralis, partem

distribuimus.
Melinaesii
longe

dedicationem
aliis

Flexi.e;

nosocomium

S.

Josephi

Flexiaa;

moniar
'

les Visitalionis
gii
' ;

Flexiss; moniales

Benedictina3 BatBalgii.

H quot

relicla

ossium

pars
et
fe-

uosocomium

S.

Josephi

Hmc ad
>"//'-

Baug^

maxima,

in

capsula iterum

inclusa,

cultum B. Reginaldi
ciwnt.

demonstrandum abundt
lector,
a

retro imposila,

post

solemnem incensationem proa

Observare autem poterit

nobis

passim hic

cessionaliter

delata

diacono

et

subdiacono

et

vocari Sanctum;
ideirco improbare

vero

Beatum.

Nolim

majoribus,
libus

quam

Religiosi

aliquot

cum

plavia-

ac

facibus comitabantur,

cum
,

interim

cbo-

ro s
etc.

decanlaret

anliphonam

Surgite

Sancti

loquendi illorum, qui titnhim Sancti B. Reginaldo attribuunt; atmikx risnm est, sufficere posse titulum Beati, CUm cultus,

modum

Ubi pervenlum in ecclesiam est, reposita sunt sacraossa ad latus Euangelii in mensa ad id prav
parata.

tur,

unifere loco affixus, cultum, quo Bean colm """ excedat.

Facta

deinde est
loco

processio

cum

reliquiis

suo

deinceps

restilutis.

facta esl

translalio,

iisdem

custodes adhibiti

Reliquo die, donec sunt

quadam de Beato notitia, otima Beatm ad Papebrockium noslrum mUsa, JJ^J^JJJJJ! Melin&ensibus Id enim ^ alus de celebratione festimtatis hmc adduntur
9 in scripta
:

more est Missa de Religiosi duo. Celebrata uno Confessore non ponlifice. Qua absolula, et
de
data gentia

vero
pidis

lit

hominum concursa es vicinis opMelipagisque, cum prssertim ecclesiam

insolito

benedictione

ponlificali,

publicata est

indul-

naeensem
riam

ea

die

visilantibus

indulgentiam plena-

xl dierum

iu

eorum graliam,

qui huiccae-

concesserit

Alexander

Papa

Vll.

Eodem

remoniae vel
tata

deinde
est

ejus parti alicui interfuissent. DecanSexta. Post prandium, dicta Nona,

habita
gativis

concio

ab uno
,

Religiosis de prsroreli-

vita?

soliiarim

et

veneratione sacris
in

quosfebris veconHuunl quotidie mulli, praserlim et multa steriles, ut ui ab ea liberenlur xat, apud Deum postecundaa flant. Quam multa in iis Beginaldus, eventus docel / epistolaGair
,

sit

S.

quiis

debita.

Vesperas post
uii

habilu

pontificali

nomen commode Uca Prioris Uelinaensis, cujus dala anno 16T2 a<t Papebrochium nequeo,
legere

(loi';iula\
r,
11

imus.

6 Secuta est processio,

rus
et

mane,
,

et

dum

cbo-

nostrum, asseritur, sacellum

se

et attare,

inquo

de-

floro

orcu

dccantaret
alias

antiphonam
in

De

Hierosalem
S. Jacobi

etdem fuuposiuv swnt Beati reliquia, ab episcopo

convenientes,

capella,

ante

dicatum. I"

alia

notitia

mox laudata solum

|"|J

dicta, depositaa nis

sunl sacraa reliquia3, in qua

ab an-

prope

quingentis
inde

quieverant

donec, muro

loab episcopo dicitur, sacras reliquias fuisse eam, reslitutas, iive in capellam

cum pristinum

fatiscenle,

jnxta
tuale
rato

mdcxxxvi, ct oratorium convenaltare primum, post in deautransferrentur. In nova capsa e ligno ditnclusa suul, iulra velum album llmilitis
auferrentur

anno

aumes rejamS.

tusPriorinmisliUeris

Reginaldi dicitur. Accedtt iaudatestis magna devottontt,

cessttattbu*
in

nuavicinorumhcorumpopulus n

is

ad

deatum recurrit t

stinctum

ossa alia quaedam capitis cranium aliaque partim minora partim mnjora. Inclusa ibidem snnt Acta authentica ejusdem translationis cum Sancti praecipua, Anno DoIlaec
, , , ,

mulieres

mrilitate,

et

fchnhus, ad recuperandas res

maxime

translationem perd itas. Adjungit, ante ultra nnn interrogatas etexaminatas fuwe

rehquur

m'

gintapersonasfidedignas.qumtestat**^

elogio.

mdcuii, die undecima Augusti, regnante Ludovico XIV, hsa reliquiae corporis S. Reginaldi confessoris ab illuslrissimo ac reverendismini

LtuLn P

nn.ilnKBeatiacctdtssei
Addit,

rac ulosa.

sibiabanntsse^cmW-

simo

domino

Henrico

Arnauld
et

episCOpO
in

Ana

personisprivatis f

q*

W*
magts

tnvocatum

B.

Reg.

degavensi

visitatae,

translatse,

hac cap

amobtinuerant.
40

pubtico ac solemni ritu

ejnsdem

claves

Priori

condilB fuerunt. Capsaa dedimus, vetantes, ne

licenlia

oain V

ct

pnnlo
,/

exptm bene/icium cHenm

wu

monastcrto

vericitand concessum, uq suo ah nnuis

m/

^^
ge-

quis
I

eam absque nostra

ipsius altaris

aperiat,
*

et

m-

O.i

Mia

5
'

ira

superiorem structuram

inclu-

Bimus.

7 Decantato demum auus, ad celebrandum

hymno

Te

Deum

lau-

ho e* retattone eolleSi mbit0 vtc au* obtegebant tantaderepenUfuitagmcopta,^ mtu r

^ "^^.,,,
11

quotannis ejus

transla-

Zutos^

628
AUCTORF.
J

I)K B.

REGINALDO EREMITA
^Desancto
Reginaldo h *c
et ^ocius,
siiva

s.

qui prmcedente anno fuerat perruptu.t, ct consequenter minus poterat esse sotidus. Religiosi ompes, monili de periculo, quod monasterio suo imminebat, simul $e contulerunt ad rctiquiastt.
geris,

M
ejuV"

brissellensis disci Pu)us

remicola,

in

Reginaldi, et ipsius

opem implorarunt.

ngro,

Hcstitit agci

sterium

seu >n

m"i

* n ""H'lohe.
' 1

H l,c

'"

ger aquis, doncc

km paulatim
lltl-c

defluerent,

sic

omvr periculum
laudatis UtterU.
neficia,

cessarel.

paulo pluribus in
aliqua be-

Fontebraldensis quaVdam

Wd
.

Hic

dcmum adjungo

enim

colunt

c
et

aavMs
ares

prout nobis irammissa, et Beati patrocinio creduntur obtenta. lllis legitur subscriptus
Peirns Syette,

sancto Joanni

virorum

ta

canonicus

el

praecentor

ecclesim

Andegavensis, cui ante translalionem illorum examen ab episcopo jucrat commissutti. Titulus tl/ius
toripti est
:

Ns
dem

ne raauguraveral Roberins
tempore, quo

Ordine

SZ!T "*
eode,D
I ns

aquila sunt, sunt et ihJip! nosira.

'

,a
.

m0D lerii
'"i<|neeo-

Is,a,ll

Miracula facta ad invocationem S. Reprovectae

aetalis

ginaldi.
11

Mulli
,

homines

id

uno ore

binm r " ml,l;i domas. h,. c apud nos habentur, referuntur

'Pso Malleacensi Chronl cantur. Eumdem

Fonlebraldens.
1lK M
'

''

m-

varia viassim
prwstitit
neficia
l>c-

asserunt

magnum

ab omni memoria populorum

febribus,

concursum fleri solilum, ut remedium morbis pene desperatis ea re pararclur, pracsertim

ut
steriles foecundaj fierent,

Reginaldum

ul

res

Ivo Cartonensis insuis to Canonici,

Ti^ Z2j\
n

""

pro

cerl

"*
,,ao

'

perditie

recu-

iZf wrf^J^^W*
Epistolis
'
,

perarenlur.

Duo

filii

Pelri
lentis

Busson, caussarum
rebribus
confecti
,

palroni

apud

Sanctns

Flexiam,
celebrari

cum

Missara

tim
J

curassent ad tumuluin S. Reginaldi, stasanati sunt quod pater cum jurnmenlo'asse:

.
mo

Reginaldus, 'na.ioJ ,

'

.Ordinem

Canonicorum

^^
p, rf
.

^/

r,

r;

ruit.

Petrus
re

raagna

le

Roussier
sibi

sanctitatis

parochia Clefs pedem fe-

laude.

Sed

cum

incaulus absciderat.. Invocaiosancto Confessore, heri sanalus est, quod testatus est N. Langlois chirurgus Flexiensis.

omnino

o.tudra.samo.e
sello comilera

. pl Sl B ac discipulum

ltll|ir

, U(lr

sc

dedit.

Renala
dici
filio,

Cralumnensi

.,'

le

Barbier,

vidua
ac

(oppidum

Renati Busson causipraesertim

Cralumnum

Flexiensis,

mullis

primogeniio

quartana laboranti, sanitatem obhnuit, cum frustra fuissent

teslata
est
ipsa,

eodem modo
remedia.
Id

alia

gravi

Reginaldi liberata.

quoque a?griludine one S

Flexiensis,

Andea non ignobik.) eremum s.bi fererat, iu ua Deo vacabat una cum discipulis pluribas Vvo magnus lile Carnotensium episcopus, cum viis genus, illis temporibus sane
insolens,

Z
apud
'

Criun

non apab
eo

probaret,

nihil

non

egit,

ut

Reginaldum

Margarita

M
ad

Nadreau

cum anno
esr,

seta-

xxv tertiana laboraret, repente curata tumulum ejusdem Sancli supplex

Marlialis

consiho avocaret, scripta acn, qum inier ipsius

ad illum
esl

epistola sane

Epistolas

cum

ducentesima

gumquagesima
Roberto
tri

tertia

At

venisset

frustra omnia. tgiturB.

Blondeau

sic

faber

adhaesit,

ferrarius,

cum menadhi-

ut magistrodisripuIus,utpa-

ses tres
hitis
sibi

quarlana laborasset ineunle

reliquiis S.
id

filius.

Verum cum

hieme

deinde Fonlis
in

Ebraldi

sll-

Hi omnes

Reginaldi, repente convaluit asseruerunt jurali coram

soror

Robertus, fundamentajaceret, ejusque

alio,

vam

elegisset

qua prima

Ordinis

discipuli secessissenlalii
in
silva
Melinaeensi

Syette commissario.

domiuo
in

abdidit

se

Reginaldus
:

Anna Vedie,
liydropica

domestica,

nosocom.o Halgiensi, lenta febre pridem languens prope hydrops frustra

ut vocant

prope Flexiam ibique sacellum exslroMl S. Joanni EuangelistS! sacrum, ad suum eortimque usum, quos vitsc solilariaa socios et quasi didicta

tentatis

remediis

die
tns

sanata

ipso

tum

quo Franciscus Maudoux cognaparochus Toreensis, Melinesii

est,

scipulos habuit.

ii

Ko

iu

loco

hominibus pene
ln

nullis,

at

Deo
iinnl nd
jfllllUMf**
1

SSSl

II.

Script0

id

ipsa

teslala

Sacrum

angelisque notissimus,
steras

pcenitentiaa in primisau-

annos permultos exercuil, omni praeterea virtutum genere clarissimus atquein eo:

operibus se

ui

dem Deo
decimo;
Bcati
aatas,
et

spiritum

reddidit,

ineunte seculo doCon-

quo die,
tantum,
*

quove

anno, incertum.
vivis

gesta

parum

stat

certa.

illud

eum

in

adliuc

exslitisse
*
1,1

anno mciv
eo
sacello,

ipftt

secundum Chronicon Malleacense. in ijuo Deo inservierat, hoc est,

est

In

in

opere suo,

sepullus,

ac

multis

deinceps mj-

D,
g e~ #tis conjectu/> lirati

cognita

JJnr

Reg,naMi

Constat tamen,

xi, et sub inaium scculi xn defunctum. Creditur primo Ilehgxosus fume in abbatia S. Joannis de nneis Suessxone devnde discipulus B. Roberti de Arbmello, Ordims Eontis Ebraldi fundatoris de quo aclum est apud nos ad xxv Februarii ac

P auciss habentur ipsum floruissc seculo

raculis
vicinis

claruit. Quo factum, ut ex provinciis magnus ad ejus tumulum concursu6 homiet

num
ret.

fieret,

Non
et

iia

mulio post eodem

Henricus

solitudo ipsa spjiludo esse desinein loco auh"*

II,

insignem

fundavit

Anglonun
ibi.
'j

rax

idem
Beati,

Andium tunc

comes. Hate

!5 At

demum msohtudine sibi oratorium struxisse S toanm EuangeUst* saerum, ubi nwnc est abbatia
vttam flnwtsse xvn Septembris anni dnta habeo ex littens et notitiis

modo aliqua observanda sunt >le quw in datis notitiis ex conjecturis ;

1 ffistoria 1 et
/>'/

eit,s

feruntur. Longuemllius noster

GalHcaneB tom. Spay. 130

inUr

ditcty

N04 Prwad Papebrockium

his rcr-

Roberti Arbrissellensis etiam

eentetB.**&* rect..-

dum nostrum,

bn Fontebraldensts mentem suam declarat

consentitque de monasterio .,/,'/,. Ckronico* neeensi ab eopro solitariis condito. I'!:nil. leacense, quod laudalur, ad annum
rccensitos duos alios

solum babct, post

satictt " /to-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

florentes
1(
:

629

Terluis quoque monachns in llriianniae

Bnibus Dorebal Raihaldus. lltrc verode B. Reginaldo nostro, qui tn Andibus, *imiliter longe a finibus Britannuv ac Turonensis proTnroiiiit'
,,,i

xv Kal. Ociob., Auctom anno Domini mciv. Post cujus obitum (requens, ct J. s. pene innumera variis morbis ac doloribus languentium turba,
tusis ad ejus tumulum precibus incolumilatem recepit. Quis juerit Bernardus ilU, seoundus abbas jam anno ftoi, non inienio. Certe

di

abbalis hujus monasterii obiit

expUcantur. Nescio tamen, an wncim degebat,

eniltcatio sit
njus

omniuo

certa

cum

auctor bre-

nominare potuisset ipsam provmciam An-

Aeaavcnsem, in qna Tieatus nostcr dcgebat. Yeut dicit landatus Prior, nsimilt ctiam potius, cerium cst, Epistolam Ironis Camotensis,

fundatio abbatits ttelin&ensis eo tempore posterior est, factaque ab Henrico II Anglorum rege, ut liquet ex dipiomatis de ea datis apud laudatos

nuam
nita-

num.

Sammarthanos

fratres. Fuerit igitur Berillius,

in

secu/nda editione esi 256, et

fratri

Rui-

nardus abbas monasterii

$i

quod

excitare c&-

nanlo inscribitur, datam esse ad B. Reginaldum. orta est conjectura, Ex illa Epislola , opinor
,

pcrat R. Reginaldus, qui forsan amore solitudinis

intf privata

Bernardum

sibi
,

suceessorem oivens

Beatum nostrum prius habitasse in abbatia Suessionensi S. Joannis de Yineis. Nam improbat Ivo,

substituit.

Vihil certe

obstat

quo minus regia

auod Rainardus, relicta ecclesia

ntistae,

lteaii

Joannis Ru-

fundatio potuerit aecedere ad hunc locum duiluut inchoatum et inhabitatum.

17 Yeriuii quiscumque fuerii bas,
tjiiein

in

qua Deo

serrire ccrperat, vitam solitaest, B.

ille

Bernardus ab- bmefiefum

noiiim,

riam esset aggressus. Itaque certius non ginaMum habitasse prius in monasterio
BaptistB de
Ivonia

Re-

falcor mihi non satts

bene- Religioto
P r(BStltum
-

S.

Joannis

ficnnn

aliquod

B.

Reginaldi

Vineis, r/uam sit certum, laudatam Epistolam ad ipsum fuisse scriptam.

exemplaribus
111

scriptis

jam laudatis huc transfero Anno Domiex

:
.

,Mu- Sancli
|lruj
ti

hc dit

anno no>

Quod vero dicitur <le unno et die mortuali non congruit cum yemtno exemplari alteujus antiqui scripti, quod ante me habeo. Vnde extractum illud fucrit desumptum, neglexit an16
iqnotts.

MiixKwni a decimo die Septembris ad quindecimum Deccmbris frater Georgius Carrel trajus
nion;i>lmi
RcUlmosii*
,

nieiubror

pene oiimium
,

laborans
ad
divi

irapotentia

atque

imbecillitate
fnsis
,

precibus

Keginaldi
,

lumiilum

idque

novcm E
lioc

notare, qui misit.

raeter, ut
<!tuit

Yerttm tam fuit oetustus

ita

clta-

dierum spatio
\

convaluit

omnino ex morbi grabeneficium

,

aliqua legi non potuerint,

quemadmohabei

itate

Propter quod

acceptum

Gallice

adscriptum reperio. Primo

feretrum suis expensis componi ac depingi

vit

curaatiis

uirumque exemplar, manu omnino diversa scriptum : xv Kal. Oclobris obiit Raynaldus venerabilis heremita tempore domni Bernordi secundi abbatis anno MCiin. 7"? sequitur tale epitaphium :
'

anno mdxlvii. H&c,

qum

poterani

cum

Beati beneficiis conjungi,

ad hunc locumpotius

m alio He-

Bealus

Raynaldus

egregius anachorita sub

lioc

retuli, quia wi iisdem chartis notata sunt, in quibus de morte et anno emortuali agitur. Plnra non addo, quia plura ati notittam nostram non

maldQS

jacet luniulo,

qui tempore domni Bernardi secun-

pcrvcnerttnt.

DE
IN

S.

HILDEGARDE VIRGINE
S.

MAGISTRA SORORUM ORD.

BENEDICTI

MONTE

S.

RUPERTI

JUXTA BINGIUM

IN DIOECESI

MOGUNTINA
P R

COMMENTARIUS
I*

MV
:

U S
quaedam
ex Ms.

Acta S.

Hildcgardis

jam

edita

ct

illius

auctores

alia

cdenda

Vita supplenda in

hoc Commenlario maxime ex

Sanctsa scriptis;

n ter Sanctos

qui seculo

xn
,

poruerunt
propheticis

Distinctio

hmc

certa est,

cum Theodoncus,

Tru-

locum non

m prtua,
>'"

c .

oucfor

I
l

oulgarem habet S. Hildegardis

,

virgo

virtutibus

miraculis

donopolitanus abbas anno lllllls , catalogo iUustrium

-

tM

floruent.

Tnihe-

oirorum pag.

scriptis,

ac mira nonunis celebritate clor

parum

exacte de
r

Theodorico,

ejusque mtate to-

rissima,

"a

illustranda suscipio. ipsius ad fiunc diem impressa est apud Su-

cujus gesta

modo

auitur Theodoricus, inquit, nedicti,beata3HiWegardis quontlam

abbaa Ordims S. BftcasUstm

'

jam anno 1300 Colonim edita. AuctOrcm vita Theodoricum abbatem Benedictinum omnes passim recentiorcs dicunt, sed non adet

r """,

imus,virlaminScripturissanctisquam s
secularibusexercitatusetdoctas.inge

ui

littens

promptns,
aojflca-

sen
.:
i

scbolasUcus, scripsil ad

muUorum

dunt

cujus monasterii

sit

abbas.

Apud Sunum

onera
4

vium
Epistolas

de Theodorico hwc notantur : Claruit is anno mcc, e stque diversus a Theodorico abbate S. Trudonis.

ib

Christi ejusdem Hildegai-dis sponsffl quoque varias ad diversos, et ]a a>

.

dam

Claruit aim nolus incognita.

lemponbus Henrici

63o
Ai i.ioju
J.

DE
memorim
lapsu, aut, ut

S.

HILDEGARDE VIRGINE
errasse Bailletum in
''"'"

rici

VI, f defnncti afino 419$) anno Domini HCC.

magis credo, errore transcribentium aut imprimentium, itam in quaiuor libros videtur dividere, cum tantum
i

Trithemius

tabula

sint /thri tres, ut

clarum

et

certum

est

ex singu-

tforwm prmfatione, et conclusione libri terUi. De smntnri/tn mtate in/rn scriptorum fflnlr injra
est Tritkemius, qui Theodoribiographum vocavit abbatem; rmlsumque du Go&eftido, (/ki hito, au revera abbas fuerit, imo potius credo, librum I commonackum fuisse, non abbatem. Certe monachus posuit: tantum fuit, quando Vitam conscripsit. Prmterea non so/ns Tkeodortcus laudatam Hildegardis Vitam scnpsu; sed eam ante ipsum scribere ccepit Godefndus monackus, cujus est liber primus. Sesfd ttna

2 Primus /orte

cum

ctim

* n Mtodoricum facit ahba ** tlT^ QhlhV scnptbrem, cum Tritkemio ^ / ""- **m*ixisse vi&ml lamm9U, post mortem S. Hlldenrfta 1^1 ngm!a U & m ^> acsi m ln ptor omnino contemi^ <>' UllCl(s llii n r mo loco recudam ex ] Surio collaia 1 Vs.BodecenH.cujuslecHonHlarZZ '
'<

"
i

sUJ

'

eademque nonnihil
est
(/

y """>s ii,i,w n ' 0(wrp

IHi

int

-Ms

i;

ex codice VltraucUnTTl ue Ms. contuli et i, tiam inveni, circa ftnem

'

bh lran * m ln "" n ^ Vtrun.

fen

di

dum

\<i a

"'"""""""<"*

H^
?.

>

cundum

rero

niscrtu/rcncr

et

tertium composuit Theodoricus,

jubentibus ludovico et Godefrido ahhatibus. Hmc omiiiu clare eruuntnr ex prmfationibus quas , omnes composuit Theodoricus. Etenim toti Vitm

IMnonhatenturrco^
Vltrajectino. Anctor hutu*
vit

Dominis venerabilibus, Ludovico et Godefrido abbalibus, Theodoricus liumilis servorum Dei servus, salutem cum devotis oraiio:

Uaprmfari

incipit

temtorio, cum de scriptis Saictm Saue si cui ph.et de iHius

v^

, i

gere, acq-nra.de
tes

ejusscriptis.^nm

nibus.

Ainhoriiaiis

vestrae

praceplum accepi
ingenio

ul

post

Godefriilum,
ac
L

virum

claram,

Ma ^ntia3 vulgantur disp a optnor^uctoremilliusY^prorsZZZ

eL

^ ^T
iia

9W

Z
'

Vitara

sanctffl
ille

Hildegardis virginis (quara honesto stylo inchoavit, sed non perfecil] in

lilectae
,

ctm contemporaneum. Qua de causa

'

'""

nonc

^o

L,

,i

prmserUmcumpaucimmZ
Vita

ceat
fere

ordinem redigerem

qumtnpriori
Dabo

ei.

quasi

odoriferis

non

floribus

leguniur,

serta contexens, visk.nes ejus, gestis suis insertas, suh divisione librorum, in unius corporis formam

ex scnptts Sanctm
igitur ex

et

sit

delectu.

contexta sine multc

ilia

brem

Vita

redigerem.

Tum

post aliquot excusationes ,

:

quid

feccnt,
praefoti

$ic
viri

explicat
liber,
S ii;e

ttaque parui
positionis

eo raodo, ut

rnentano, quidquid utile ad lectorem instru^ dum credidero, omissis longis textibus,
ipsis <jesta
'6

Co,n-

primae

locum obti:

nens,

miiILiim

dispositionis

Sancta scriptis legi possunt, uut mores minime spectant.

Aliud scriptum de

guiin

et

ad

ipsim

patiatur jacturam

deinde secundus liber visionum pulcherrimum et admirabilem textum tertius miraculorum... a nohis digestam, divisam ei ordinalam contineret
:

ad Bollandum
adscripsit
ccenohii

s. Hildegarde anno Itoi misit P. Joannes Gamans, freqmn>

n
.

tissime in hoc Opere laudatus. Unde accepiumtit,

scripturam.

Itaque

primus
:

Gamansius

kis

verbis

liber

Ex Bodecensis
dicec
sis

est

Godefridi,

tdtnia.

excepta prmfatione, continetque pleraque Sanetm

Regularium

S. Augustini,

Pader
men-

non tamen mortem msiones quoque et miracula in hoc libro aliqua referuntur. U liber secundus de msionibus et tertius de miraculis et morte Hiidegardis, solius sunt Theodorici.
gesta,
3 neuter aubus
(uii,

bornensis, Passionali pergameno Ms.

sis

insijrni

Septembris fol. ccxlvii, ubi posl mulilam Vilam S. Hildegardis allexuntur sequenlia. TituscripH hic
est
,

lus

De
qyse
vita

teslimonio miraculornai

Jam

tes,

ambo

ambos hosce scriptores, non abbar sed monachos fuisse, habeo ex Actis Mss.,

rcro

sanctaa

Hildegardis
,

Dominus
cjus,

ejus

meriiis

operatus est
tem.

lam

in
est

qiiam pnst morquee anno 1233

monachi.

pro Canonizatione s. Hildegardis compositis, ct apud nos edendis, in quibus uum. 7 hmc legunfttr.-Bruno custos S. Petri in Argentina et presbyterjuratusdicilde vila beataa Bildegardis
, . . .

Compendium

Actorum,
qui
in

composita sunt ab cuia S. Hikleganlis

quisitionis

tis.

nrtutes
et

ei

wiVa-

tnquisircrnnt,

.lctu

m-

sum

u</

Sedem Apostoiicam
Actis
a<f

trantmise-

quod
sci-

111

hbelio, qui de ejns

runt. De tempore
misxis
lif/uet

et

vitaaduobus

summum

Pontifcm
'<"""
resecuit

Religiosis

Gotfrido e( Theodorico, qui cura beata Virgine morabantur, stalim post ejus obitum est scriptus
iicet

hujus compendii. collector kujus compendii adeo omnia

ex /ine

quem omnibus modis vera credit continere etc. Ex his imhrmus primn, aucto res Sanctm convmsse, el non modu esse nnnpnii/inccontemporaneos SCdvn multisetiam testes ocu/atos. Uc dc rausa
legit
:

ad solam Actorum formum spectantia, ut M lo nequeam perspicere, cujus auctoritate

fuerint.inquisitores
*
>

w-

<l<-l?<j< lli

illi.
^,
,

archiepiscopvne

)lo<jun-

ttni,

ijui

prmfationibus de more multw utatur excusationibus, numquam pro excusar "'""' <>"<'!/< ignorantiam gestorum,

Theodoncus,

mi

Pontificis

licet in

tunc erat Sigefridus ///. Grcgorii IX. Verum

recitanda num.
208

..... ""
et

,, vero >"'"Bpistole

tx

Gretjoi Gregorii

IX,

209 &&*'
t,,r

mtmxracuiorum
quidem
ntsi

visionum
at

s.

Hildegardis, et ne ins

raro, se aliorum instrucHone indir,

Z;;:;::,;//;',;':

Godefndus
,

1. Theodoricus /,-,,,
B. Hildegardis

1 :1T

T,

"

"'

'"

''"'"
,,. Ils

s "<

^r^z z^T^m mn - n*
i

mus, Acta illa fuisse composita jussu ipsu dtlegaw gorii, qui ad examen iilud instituendum .\h><j<^ prwpositum, decanum et scholasticum i'"" nos tii eadem >cro Epistu/u conqueriiur
(l
;

^histO'

tos,

quod non eJenl ,J,I non essent omn

clm OP-*

quxmmonasterio

l0nachls

rem dix mperagebanl, eaque de causa poterant omnia habere perspectissima. Gode/ridus oerisimiiiier ermnuiu '""!": isquesolus Vitam scripsisset, ,., tenenmet. Itam defmctum fuisse Gode/ridum quando scnbebal Theodoricus, liquet c, p-^auo.''"'"''
''

defectihus uou perit [ctorum fiderica. Quare daho hwc inquisitionis Actapo*

At

itlis

tam, debitis aimotationibus Ulustrata.

6 Prmter antiqua

..!'

Optf

hmc documenta

de S.

garde multa ipsius Opera, partim impres^, tim etiumnum munnscripiu habenXUS-

P^

'"

'

"""'""" ""''"'"./o.

>/"< Godeiridns bo. la!

I

mem o-

majorem prtc ceteris ad augendum meuturium materiam prmbebvni ip

matjuitm

/<<""

0-

unn/nisse scn

P^^miSancteeobUum.BabeLusterTo

impressum numerum habemus <<"/< ulis el aliquot OpusC anno 4560 una cum

'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

,,

63
,

recusumque
dedit

rdunensU
(c '"

Bibliotheca Pnlrum editionis irtom. 23. Atteram von modicam par

Collect.

draRinla tluorum

Secundum

haic cerba

Marttnius Amplissima

wm.

2. 5

^T

0Ul " P} ure * rariis lo ~ ' nec dubil0 beo Mss. aut bibliotheeit lateant. in tabulariis \amnum
'

atiis locis editas inteni, u[lns ciiam

nonnal-

mensibus anni nns vero nativitatem ipsius ad annam tOOO differri posse credamus, facit annus emortualisl

annorum septomque mensium. anno WJ8, ant prionbus iOOO nala est Sancta Quo mi-

AICTOBR
J.

s.

non

alius

Zlcivuas tamen, coilecias, omnes editas extstuno. bimen erant Opera, qum tatius suo loauoque Sanctm Tlla aliquod etiam dabunt subsidium
C0
,

qumincamobioSanctmin unum

hat octoueaimnm

no iOOH
defuncta
attatis

figendm quam 1170, quo annum ageserandam. NotQ igitur est anet quidem ante xvu Septembris, qtio
,

cst

cum

alias

non

inclioasset

annum
genere nnbili
in comitatu

ecensebo,

et

virtutes ipsius illustrandas. Scripto-

Vjaiiani paulo
C
tiui

posieriores,

nuales sunt

Vin-

octoyesimum secundum. 8 Joanncs Triificmius abhas Spanheimensis, in Chronico Hirsaugiensi ad annum 1150 de pa,

SpanheimenH. Ab infanlia

h!ricu$

Senoiuensis, AliBellovacensis, liickcnus in Chronico, gui secuto xm

rentibus
Fuit

et

patria S. Hildegardis
haec

ita

loquitur

monachus

autem
patre

sauctissima

Virgo. ..
villa

oriumia ex

Luerunt,aiUqueplures
dis

prc

piis

S. Hildegar-

comitatu Spauheimensi de
cta
,

Dickelleheim di-

nonsunt

ommno

negligendi.
ct

aue suis locis

tabimus

taudalnwus,

Verum hos aliossequemur cct rcju-

Hildeberto milite,
,

matre
Ilnuiri

vero

Mech-

tilde

progenita
nata
in

temporibus

imperatoris

Ceterum prout ralio exigcre mdebitur. omnes Vitas postenonbus necessenon est recensere smptas. Habeo sane Itavariis linguis
secu li$et

IV

mundum,
vn.

anno

ridelicel

Gebhardi
in

abbatis

Hirsaugiensis

Cujus
aliis
el

pater

curia

comitum de Spanbeim
tans

cum

nobilibus mili-

Ucarn

BelHispanicam, Gemanicam, Galhcam,

versabatur

homo

rectus

Deo

devotus.

fl

Unii llaillarumquidquamadditadantiqua

II

errores. Bailtetusquvlrm ci<%s%m documenta prester eamque scceram, sed sepe plura corpmf.iftnr docuquam corrigit, et raro producit rumpit HunC tamen sutnnde solemus mcnla ahis itjnota. quiasaitem severitate crisisnomensibi
,

Comitatus Spanheimensis est in Palatinatu inter Mosellam et Naham, ct pro spintuali fluvios jurisdictione m diacesi \Soguntina. innusSeptvmus Gebhardi abbalis, qno Ililde^mlem naiam
}

statuit

corrigere,

pepent.

TrUhemius, ab eodem connectitur cum "" no IO0S, ijarm ct nos Sanctn natalem staluimus. Qnid tertio mtatis sua anno contigeril S. Hildegardi, ipsa exponit <" Vita tib. 2 num. M. Con~
in qua hmc teguntur sx BildV adducta : Ac in tertio astatis meas gardis scriptis anno tantum celitus lumen vidi, quod anima mea

sentit

Vita

Ms.,

in

visceribus

meis

contremuit
his
nil

sed

praa

impedi-

11.

Natales,
S.

puoritia,
:

vita

monnsticu
a

in

mentis
bile

infantias

de

potui

proferre.

Mirar
dixisse

Monle
tia

Disibodi

visionibns

pueriscribere

etiam est,

quod traditur in testimonio mirar

haberet. f
:

illustratur,
:

easque

demum

culorum inferius edendo hum.7; idque

asseritur,

cum quinque annos

,

Procs-

cogitur

quo modo

Opera sua scripscrit.

Virtutem wio V ero jam aflegato de his ita scribit admiraudarum auLem mysteriorum secretarum et
a tempore visionum a puellari ajUle, scilicet essem, usque ad prasenfl lo, cum quinquennis senseram, sicut tempus, mirabili modo in me quod tamen nulu hominum, exceptis et adhuc,
il-

Ue
-

in

tam lempore natali S. Ilildegardis Vila Ms., UltrajecUno S. Salr quam codice nostro

quihusdam paucis
versaUone
slavi oidit

et

religiosis,

qui in

eadem conmanife-

'|'"in,./om,

moris,
hg, qui
rici

ita

kabet
nujus
fuit

Anno

[ncarnatioms

Dommi

vivebant,

qua
(Btatis

el

ego

eram,

eral

Henr annus quadragesimus quintus

nominis quarti
in

ilhistris,
,

regis, el lertu

anno mirabile lumen Uaque tertio quinquennis *nneintelligentia sufficienti,

ccrpil intelligere.

imperaluris
virgo

Galliaa

Cilerioris

parlibus

rovisiones

V
vtsiones habet
.-

lam

generis

quam

sanctitatis

ingenuitate

nul.iiis,

m
hoc

territorio

Magunlinaa

civitatis.

Pro

c desiqnato
tcria

anno mox adducuntur modo ; Post Incarnationem Domiui anno miliesimo cenlesimo, dum na Aposlolorum, el ardens justilia, quam
,
,

S. Bildegardis

inquit,
doclriin

lapsu qumquennem 9 yeotericialiquimemoria adscribunt sub ofuaHildegardem ritm monasticm testatur, octo fere plinaJuttm. U Vita msm. 2 frrfto rt-ftrt^. /m. MMAi

octennis
'

traditur

if'P

rtuwfietv.

pc-

iuwonim ff J" mis, instituenda rehgiosts ducy , s $panhe ata Us sue auno Tcstvntitde ocl plinis.C

laxan puio Chcistiano sanctus SpiriLus consliluerat,

s cum susi ocepit, nata sum et parentes mei Deo me fovebant. Hac qnidem Hildegardem nalamquam tam faciunl anno (iOO, laudanturque

io,

miraculorumnum.7 t e nubbeaUBenedictiRegulaflparsn^usoMafam
in

^^^
ni

fuisse
,-v
,
i

ipsa

Sancta
edehda,

verba pro
in

ilta
lib.

opinione.
2 cap.
I

Verum ex
iH
'/' s,:

Vita

qua

Hildegardis locus rectius allegatur, intelltgimus, epocha,,, anni 1400 solwm dari pro destgnando

r z**
ero
.

'"

testatur. D fetfMonte sancU Disibodi mipsius Sancta ista ,/s. verba

Yiia in

...

octavo

aulem

;"iii"

sancUm

quiniuai

^y::j;::i " decimum aimum tui

i >

tmpore,

quo

justitia
illis

laxari capit;
s

et

Sanctam
Voees

32. lipton "mi^nlur,

simpliciter
,

lo,

p,

>>

'i"" J

'

<?

Z%
e4
el
I

sotm mtem

dicere,

temporibus

natam.

ahr ilhs lemporibus explicari debeni cum qua latitudine, acsi dictum esset circa illa tempora; c, s. BHdegardis annum suum natalem alio nunh ct certius assignei "< prmfalione Ope-

iiaec

V^rioremeUamviso^ba. wdi, extenon

de
oui.0

l.oc

me

^JZyL

nnanronler

mao

de

rU
<"

sui

pmcipui, quod

Certe Scivias nominavit.

laudata prmfatione asserit, se scribere jussam Visioncs suas anno Uil, et tunc fuisse qUSyr

^r^^i-.

632
AlICTORB
J. s.

DE
loquebar.
\>tu 1/7.(7
y\

S.

HILDEGARDE VIRGINE
alirna

ne pcrfundehat, multa,
viilHianlur,
wtjiiniiir ni Ufftcntur in
,/...-/. declarat,
i

qo8B audienlilms
i/i$a

placnit,

excussi,

llec

uherius
i, I,
l
,

reritata

modum

macnk
//.
..
'

anliquorum

caenaa ao. zcap. edenda lil>. 2 cap.

..

uo\ ubi etiam

,..-.
,

hominnm!
Det

l'i

. ,-.,,,, ,,,t,tln ,V-,r.,.',a erescente mtate, magis se magisque

.- ,-.-> ,, I .>

secreta vnierunt, secreia viderunl

./. de

C DlUna I_ S. Hildegarde,

posui

q^f^ *l
""'

quam

" >> " (i

s
'

nmit

dfcuntur
le ">

,i

suis visionibtts siluisse,

guamdiu
et

erat sub discipiv-

namagistrm
larc, rt

m&

B.Juttm,
i

post

mortem quoque

9muo n lin ii nt /i n n tlnrifr- liruv coyrrrt nitm ipsius aiiquot unnis, tloncc Deus rr\tipi'ct tii$Q r/>n_
.

gradum provehere nolebt dem sunt, docentque n

rnill nv nli

miliaverit,

i/rmum conscrihrre. Iliucdc

dicit in proosmio

istis

risianihus

elevarctur. Verba subdo

S^^ ^
'

"^m,,,,
'^ ft~
i

r>l

''

'"""" r

..

..

"^

*JCttg ilt n ~.
'l

%*
5

SH

rnrsum
rim
gratia
pressi.

usque De
,

ad

id

ad librum Scivias : Inietemporis, qm> illml Dens sna

sub quieto silenlio comvisionibus
:

lum,
SUffi

manifestari

voluit,

nec
illis

8lravi " non erigeret '" ' ' iii Mnndus 9oque non ba^ut"?

Sed

'"m

ut

sc

ram

dele
11

^onem,
1
'

modoautem, quo
iu

nec exerciuiioj^

Wu
>

"*

istis

fruein

'l

battir

ibidem kmc subjungit

somois
oec
corporeis
in

Yisiones vero, quas

f

inaci
'"

ad ipsum pertinent ^dacia abstraxi,

'

ir

rebos

vMi, non eas

phrenesi,
terioris

nec dormiens,
oculis,

nec

laboribus

suis

paventem

l^Z\T**^ <

aut auribus ex-

sunt,

sed

tensusestsmundumproTmu!?
utcumque explicantur

Z S ^
sequeltik
in
v , et

bominis, oec

abditis locis percepi; sed

^Uhabume^dequogmderet^uoleT^
2
bis s.ue
:

eas

rigilans,

circnmspiciens in pnra mente oculis

et auribus

interioris

hominis, in apertis locis seDei accepi.

Smc
Ipse

Quod quomodofit, carnali horaini perquirere diflicile est. //</< mterttn de risionihus Sanctcc, de quihtts plura dabo
cuniliim voluntatera
infucris.

emm

in

medulUs

et

iflldi
1

doluit,

constrictum

animum

bens,
rens,
sed
v.t.

atqne
,ta

multam
iu

passionem

quod

eo

10
Vorlua
It

Dum

rrrn oisiones suas tanto studio occultae

nulla securitJ

bat s. Hildegardis,

vivis

abiit Jutta

magistra,

luita.S. Bildrgardis prts

est:

ommbus causis Nam nunas cordis

per

1^^ ^
JLT^T^
'

If

suis se cuipabilem ejus circumsepsi

JSL
,

cui humiliter solebat

obedire, ipsaque caepit aiiis

ie

prmesse.

Dodeckinus,
Disihotlt,

abhas Muriun
Juda,
Disibodi

S.
/

suh finem ejusdem seculi in Appendice ad Chronicon

({36
Obiit divffi

superbiam aut per vanam glormm elevaret, sed magis in omnibus his tiniorem dolorem, quam gaudium ant
petulantiara
est
in

ipsius

ns
se
et

Sroii
itu

ad
:

unniiiii

nostrum

hnhrl
viginti

ad propositum memoriffi domina

in

ret.

Undc
ubi
El

senti-

amore meo

scrutatus

animo

suo,
r'et.

illum

mveniret, qui viam

quae

qnatuor

annis

Monte S.
comitis

saluUs cur-

inclusa,

soror

Megenhardi

de

Spanheim. Hsec sancta mnlier inclnsa est Calendis Novembris, et alim tres cura ea\ scilicet ilildegardis,
id
est
,

et

Juttas)

vocabuli

Snmet (Mabillonius legit suimet duffi, quasetiam, quoad

virtulibus

quemdam (scilicet monackum dirtctoel mim amavil agnoscens, uod Qdelis homn essei et similis sibi in aliqna parle laboris iliius, qui ad me tendit; tenensque illum simul cum illo m omnibus bis per supernum stnrem) invenit,
,

(]

dinm conlendit,
velarentur.
Et
,

ut

absconsa

miracula mea nv
seim;ii|isiim
se

vi\it

sanctis

imbuere

studuit.

Umc

idem

homo super

quiilcm chronotaxis non omnino consonat asscrtis dr niu monastica per S. Hiidegardem inchoata,

non

exlulil

litatis,

dum

ad illum in asceiisionom humiet iuteuLioue bon voluntatis, i|nem ininclinavit.

sed

fere octo erat

awnorum. Nam,
fuil

si

Jutta

n-

venit, se in multis suspiriis

o

Tu

ergo,

ginti et

quulunr uuuts
si

rrclusn,

et

dcfuncta

bomo
in

qui

beec

non inquietudine
accipis,

deneptionis,

autio I13C>: reclusit se

te

circa tiri.
si

anni

illi

primum anno II 12, autcerforte non fuermt completi,

setl

puritate

simplicitatis

ad

maniffl-

stationem
vides et

absconditoruin
amlis.

direcla,
licet

scribe,

qu
ob-

superaddendisint menses.AtS. Bildegardis auuo llt/0 erat octo annorum, eaque de causa n.irtitr S ex annis cum li. Jutta vitam monastiillis

aut

qui

Umc omnia,

utcumque

ritm

ante epocham Dodeckini. Dicendum itaque mdetw, aut in numeros Dodechini erirrepsisse,

duxisse

scura sunt, dirigebantur a Dco ad aninuindam Hildegardem ut scrihrret visioncx suas secmdm consilium illius monachi, quem tunc arptrat
,

consulere.
"'

rorem

aut Biulegardem alio prius loco rtxtssc suh ilisnphua ejusdem JuttOi. Certe omnta
ii/>

1-3

Quid
et

illa

post ejusmodi

visionem
,

fccerit

ntftoil

subjungit hoc
derein

modo
,

antiqua instrumenta unanimi consensu Hildegar""i,o miatis octavo faciunt monacham in Monte S. Disibodt. Erut lucus in comitatu Span-

audirem,

quamvis hajc vi: Sed ego tamen propter dubieiatem et

ct

dem

malam borum
sed
sa,
libus
in

opioionem

propter
diu,
,

divei-sitatem

ver-

hominum, tam
bumilitalis olbcio
in

uon

in

|iertiuacia.

eratque ibi ccenobium Ordinis Benediaini, de quo fuse actum est ad vni Julii Commentario preevto ad Vitam s. Disibodi fundatoris. Abhas rero ccrnobti Fulchardus eodem anno

heimensi,

scribere recusavi, quollagello

usque

lectum

aegritinlinis,

Dei

Jepros-

cailerem;

ita
,

quod

tandem
et

miillis

inlirmita-

cum

compulsa
{ut

testimonio
puellai,

cujusdam
liominis

nobilis

et

Jutta otnit,

successorem habuit Cononem aut Cunonem, sub finem anni liso consecratwm. Sub hujus obedientia igitur erat S. Hildegardis, quando anno eodem paucis preeesse camit.
et

bonorum inorum
occulte

illius, queffl et
vcl,e
"

praifatum esl) quajsieram

ram, niamis ad scribeiulum apposui. De ttsioM ""'"" porro illa. qua prmcipue ad scribendum
,fl

Post obitum

B. JutleB
erit,

de qua ad
Hildegardis,

vxcitatur a

xxu Deut ipsa

fuit et adjuta,

statim
:

in principio

Protrmu^
tertio

cembris agendum
asserit in

Deo ad

S.

scrivisio;

hmc memorat
poralis

Ecce

quadragesimo

m
visio

bcndum
urs tuas

nes

Vita num. 17, perrexit de more vistohaberc. tasque silentio premere , donec tanticm stimulis dtnnis excitata, de iis monachum

cursus

mei

anno

cum
,

caHesii
' Il ^

magno
viili

timore

magistrum suum consuleret. De his tn proa-mto aii Scirias sic babet : Sed pnelUri mcla trausada,
praefatam eetatem perfectsa fortitndinis pervemssem audivi vocem de ca?lo dicentem. Ego lux vivens et obscura illuminans,
,

mavimum
vox

tramnla spiendorem

intentione
iu

Krre
facta
i'-

110
(I
:

est

de
,

Cielo
et et

ad
scribe

me
cineris
,

direns
el
,

cmnad

mo

fragilis
,

cinis

P"^
et

tredinis

dic

qn*

vides

Sed quia timida

ad

es ad
,

loquendum,
indocla
ad

et

H^

volui,

et

quem

mirabililer,

hominem, quem secundum quod mi-

exponendum
dic
et

et

scn
os
nis

ea,

scribe

ea,

non secundum

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

*
t
*'

633
lllud percipio

Sonis;
i

intellectum humanas adfnvcnnec secundum seconduni volunialcm humans comnec quod ea in cassed secundum id
,

lalione qniuque

sensunm exteriorum
exteriorihus

tuciou
J< S-

manentibus
et
aliis

tanien

oculis

aper.is

corporeis
qtiod

sensibus

sua

viiluie.

Lu-

iibus

Dei videa desuper in mirabilibns

et

audis,
et au-

men enim,
be,
qnie

nor

proferes, sic disserendo verba prcepU>ris sui

,'

quemadmodum
percipiens,
fflius,

solem
,

video, locale non est, sed nuportat, mullo lucidius; nec

ea

se-

aUitudinem
in

nec

longitadinem
valeo.

aec

latitudinera

tenorem
et

loculionis
,

ipso

volente,
Sic

eo

considerare

Illudque
:

dhbiu
atque

viaicut

ostendeuie
lu

prffcipiente

propalat.

ergo

ventis
sol,

Lunnns
et

mihi
in

nominatur

crfbe

ea

homo, dic ea, quas vides et audis non secundum lc nec secundum
,

luna, et stelhe

aqua
in

apparent,

ita scri-

plurse ra

sennones,
aiitern
in

et

virtutes, et qtuedam opeillo

alium
g

hommem
et

_.,..,_.. nnlnnlalAm ci_n_ sed secundtim voluutatem scien_ i

hominuui
hujus
et

formata

mihi

resplendrnt.
vel
ili-

videotia

disponcntis omuia in secretis

my-

Quidquid
dicero
,

hac visione
per

video,

rterioram suorum.

memoriam
scio,

longum
et scio
,

tempus
et

U
k
i

Et

rtlite Adiui et dic ;;;;, m- hoTmodo" edocla, quadragesimo pnmo Filn Dc. Jesu centesimo impctr quadraginta duo^. fortiv* InCarna a niS anno, cum li.ur septemque mensium essera, maram annorum lumen aperto cselo coruscalionis igneum
intfllf:

'

mihi iterum audivi vocem de cado Dic ergo mirabilia hsc, et scribe ea

haheo
si

siuml video et audio

qua-

in

momeuto, quod
video
,

disco.

Sed quodcam
velut
illitle-

que non
rata

illud

nescio, quia
illo

Siw

sum.et de
alia

his,

quse cx
,

lumiue scriho
audio,
Lalisi-

non

verba

pono

quam

qusj

nisque verbis non limatis (addc utor vel quid

mile.)

xiiine

totumque pectus meum velul llamtolum ardens, sed calens, ita inflamma aon tamen quam sol rem aliquam calefa.it. super fuavit, ul
cor
,

veniens,

totum

cerebrum

meum

transfudit,

et

Nec audio verba, sicut qute ab ore hominis sonant, sed sicut flamma coruscans, et ui nubes mota in aere puro. IIujus quoque luminis

formam

nullo
solis

modo

co-iuiscen'
inlueri
in

valeo,

sicut

nec
10

sphffirara

perfecle

possum.

E
lu-

ra.iios'

suos

immiltit.

Et

repenle

intellectum
Psalterii,
,

ex-

Attamen

aspicio
,

inlcrdum

eodem
viybns
,

positionis

librorum,
et

vjdelicet

Euanvetens

mine aliam

lucem

quse mihi

li*x

uo-

prout expom lur, a Deo iiifusa.

geliorum,

aliorum

Calholicorum

tam

pam
non

novi

Testamenti,

autem
,

voluminum sapiebam, verborum textus interpretationem

conec dh isionem syllabaram temporum callebam. Hac,

minalnr; sed hauc non video frequenter mullo minus, quam prioris formam

ejusque
luminis

eonim

nec

gniiioncm

casuura aut
ipsa,

Dumque istam determinare. eufficio formam lucem intueor, omnis mihi Iristitia omnisque modolor aufertur de memoria, ita ut tunc
res
simplicis puellse, et uon velula mulieris babeam. Anima aulem mea nulla hora caret primo lumine, quod umbra viveutis luminis vocatur nube lirmamenel illud video, velul in luciJa
:

tenus Sannta

msem

cujus posteriora verba Vitm i.Nunc qumdam teniunt obsunt uum.

Santenanda. Primo c.c allegatis clarum est, timore diu noluisse de ctam kumili et verecmdo

wionibus suis scribere, dvoinisque inspirationiutnumque restir bus ad scribendum invitantibus gravi et mirabili correpla morho , donec tisse, knnc rem communicaret cum monacho, et per Ut Vita habet num. 4, ubi cumabbate Conone,
etiam additur,

tum
qua.
si

absque

slella

aspiciam

et

in

ipso

video,

de fulgore

vivcntis

lucis

loquoi

Permanquadragevidens,
nihil

aulem ab
Betatis

infaulia

mea

tisque

ad

simum
ei

annum
inde

pradicta ioquens,

Bemper
sed

seepe aliquid

penitua
sensi

morbo liberatam /uiwe, simul

appulit.

at-

scribens.

qne
ista

sanatione non minus,

animum ad scribendum quam prmcedenti mor-

Prodigiosa

me as

bo

mque prodigioso, excitatus abbas, post aliquod

tempuspriora Sanctm Scripta detulit Moguntiam, cum prmibique ea cum arckiepiscopo Henrico et ecclesiasticis communicavit, ut habet cipuismris

El Lunc in quibus medullas plene viribus restitulas, a juventule mea defecemultas infirmiiates pt-r me Spirilu, iuiimavi ram Xuncque compellente quem uiihi magislrum pro...onacbo

eadem

visione

vena

et

ismniidam
D0SU eram.
; ilihi

Qui
qua.

satis

admirans
et

de

his,

mju.mt
,

llt

viderem

qu

vidissem

abet

num. 4. et rursum num. /7, ubi ipsa alsequentia : Hffic ad audienc legantur Sanctm oerba tiam Moguntina ecclesiae allata cum essent et esse dixerunt, et ex discussa, omnes ex Deo
Vita

quatenus ipse, viso iniuo BConse scriberem, posset de iis judicare, vel ,,, scriptorum, tpm a-stimare, quid rei esset. U,
;

sal-

,.,,,,

sancto,

prophelia,

>-rtfliw
<S!U '

qua olim propbetae prophetaveranl. scientiam \$ Secundo constat ex allatis verbis, sed S. Hildegardis non fuisse studio acquisitam,

bere
,

io

erbis iam datxs exproacompulsam et dtcenmo Quod oum - primum0p us ad Scxmas, hmc subjungit :

*k morbontandemsm- ****>_ scriberecapit.

abtom

testaeur

rerem
ut

alia.n

Z'T'
"-orfo,

3'

infusama~Deo~Binc
cit,

in

Vita

num.

scribere

se

capisse,

cum
sicul

17

ipsa

rfi

pradixi)

sentiens

p.o.unditatem expositioms librorum de receotis

1""

uoliliam

litte-

griu
bus

.eme

,..>

(.riirens . erigens,

vix

Opoe ietudjlece^
archiepiscopi
ft

raram haberem, inquit,

indocta mutier

me

annis consummans

toerat. eam mmquam

Ignorabat certe

lustrata lumine,

linguam latinam, quia superno %ldidicerat. Attamen intelligebatscripta lalina, quan,

autem
le

Benrici

Magualini
regis, et

Conradi
tis
|i;i

Romanorum
beali
lla
.

DUibodi
e1

ponuacis, sub
verba

ui
'''

ihe,

ct

bba

Pa;

tumapparet, eo sensu
illis

ut

scirci,

quid scriptis

Eugenio
mei
viili
,

visiones
tton

bcta sont. Et

contineretur ,

ftcarent.

myslcriti.

non quid singula verha signtDe mirabiii illo modo, quo intclligebat tjmxjnr ... dcmuni srrthcrc compulsafwit,

dixi et scripsi

hc
>

secundum adinventwnem
sed
.ercepi

"''

cordis
leslibus

per secrete my-

ex tariis ipsius scriptis,

tunt,
igitur,

qum partim
in Vita

edita

<>"

teria Dei.

Et iterai

I.

^J
c

cum non omnia habeantur in Vita mpnAb infantia ergo mea, menda, kuc transferam cum jam plas inquii, nsque ad praesens lempus
:
,

plura kubentur corrasa

M<-

Hmt
d' ";>'"'"''
''"""
'"'"',

,, ,;,!,,

Ipo,

quitm

septuaginta

annorum sim,
video,
et

hoc
nec

lumen
alla

; conoatbas. anfauam * ..- '""r;,;,; .,. , Saneta cafU >' < anno

anima
oculis,

mea
nec

semper

non exlerioribus
col-

cogitationibus

cordis,

zrsr^A
m

'

mam

- mwh

Septembris lomus V.

634
AUCTORB
1. s.

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
ticae artis
'

tom 5 col. 47/ fitjitur anno 4142. Respondeo, hmc non obstare," quo mi~ nus credamus, Sanctam ccrpisse anno Mi.Nam Eugenium nominasse videtur, </uia major pars
sub ejus pontificatu scrifAa est, et quia Ule partem Operis vidit et probavit , Ucel sub duohus Eutjenii decessonbus atiqua scrihere
istius Operis
crrpissct. Eadem fuit ratio nominandi Ilenricum Moguntinum, qui partem Operis jam ante Eugenium viderat. liinc tamen colligimus, scripta Sanctce non statim, uhi illa scribere cwperat, ad Moyuntiuum archiepiscopum perlata esse, sed se-

tn Gallia Christiana

05016 esciebat r, 1 generii .pH.iem casua Mr .ijjfo.^" ,e s edadse feim aa,,,. ..:,',
>

^moro.A,mactor

ex

ad Adnanum Papam, quando desnper istensa

J .K '^ T"T"
,

/)s

'

/'"'-

n on

/'".

adaptun, sonun, hominnn, e"p|l

'

^ hata
.

nosermonr

rius, ubi pars notabUis erat absoluta. Albericus in C/ironico ad annum fli/ nohts omnino consentit, ita scribens : Hoc anno S. Hildegardis cum
essel annorum quadraginta duorum et scplem mensium, Ubrum Scivias per Spirilum sanclum
visiiala vit
etc.

"

explican. S,c
:

S "" s
i

adductU

QaodcumqneCn

21
'" s

ex Hlolnminc scribo, non alia qusaudio, Latinisqne v,,bi s

ct,o

',,,;,,,

'

nl

nnpcr/ccia. At

hmc

SaZ,
'

k1\
,

m
,

V"
Q
<j

incoepil,

et

per decem annos consummaS. Ilildegardis

'JdoLatmaadixpUndamdict
cta exponenda.

miJU* mt WnWni

18
Sancta in
dis,
(i-

Itestat

mquirendum, an

li-

bris scriben-

sermone

cum igna ra csset sermnnis Latmi,

bros snos conscnpserit proprta wanu, et eo plane ct modo, quo eos habemus conscriptos. Trithemius in Chronico iiirsaugiensi ad

20 Quare, syas

quantum

concipere p

wnaculo sermone
qum

annum

U47 ua
disset,

Sanctm loquitur, acsi crcdtnullo altertUS suhstdio in scrihcndo usam

de scriptis

fe audiebat, manu prout audieraL Deinde, ipsa dirigente,

Latvna,

pticaLn^ZZR
Godefl

ZZ C
"?"*
mtUta)

fuisse, et sic

aliis quoque locis loquitur. At rem videtur rnagis esamtnasse tn Chronico Sponlieimen-

ctebat.mnclaudatusmhemiusdi^:^
cselesles

ad anuum I J7'J, ubi de conscriptis pcrS.m\degardem Operihus ita scrihit ; HC sancla

si

partim

Latino

rmmu-um urba
,

1-arl.m

Teutonico protulit eloquio

Virgo

scilicet

divinis
1

ruit

a juventnte sua mee\ quilms mulla jussione divina ad utililatem

conscripsit.
,

rcvelationibus

visilari

sonasahasque res oisas. iloc modo scribm Lit vn monie S.Dtsibodi, ubi monasticam

ntm

poslerorum

Verum

cum

choaverat, teste Theodorico

essel Lalini

sermonis ignara et prater simplicem psalmodiam mhil ah homine didicisset, interno Spirilus sancti magisterio edorta omnem scripluram, posiiionem, seu constructionem orationis
,

pnmum

Yita

nnm.

At

Opus suum, ut idem

tcstatur, diupost

absolvttin monasterio novo, de cujus fundaUont

modo ayeudum.

perfecte

in-

Revelaliones autem suas et visiones coilestes partim Latino partim Teutonico protulit eloquio; quas Gotfridus monachns S. Disihodi capellanus et confessor ejus, fecil Latinas et

tellexit.

gruas,

conin

III.

Aucto monialium
fund-H
:

mimcro,

S. HJldc-

redi-ens

in

eum ordinem

et

formam

gardis
perti

na,

qua hod.e leguntur. Inter cactera vero ejus vohimimagnum in eodem loco volumen quod
,

ocenobium
vidit
ibi

in I\lon(e S. Kii-

non

S.

Bernardoin

Epistolas

ejus ad
et
:

diversos,

Homilias

ctorum,
conunet

Vitas

San-

ncc regulam

Cistercicnsem

amplexa
III

cst

alia,

quaa

divinitns
isiius

edocla

edidit

Scripta Sancla?

ab

Eugcnio

probata

quod moniales
falso
rueril

mauu

scnpsisse

sermoms

eam propria confirmant, cum et Latinl

loci

finitum

Opus

Scivias.

ignara, et .ad scribendum

crebras inflrmitates et

propter

nachns omnia yei scripsit, vel Hactenus Tnthemius, cujus

W
9

disposita.

tur hodie,

cum

humidum caput penitus inNihil enim eorum qum ihi ostendun propria manu scripsisse credeudum est
,

nesciret scribere;

sed

prafatus

moI

U, U
r.ui

S.

Hildegardts
,

reeelationes

suas

!"

'

scribi

procumit.

aMqms
es

m vrimVmvltir ^pnmum Vitm composutt.

, f

ZnZ

opinio cortformis est documentis. Gotfridus vero ille aut GodeC " )US pem in scril>endo

Um

Ul'

usa

Ub

monachum adjutarem, qui omhninut.

/ii

Eo autem modo, quo exponit Trithemius rrnnposau

esseomnia scnpta
S

pusillus virginum capcrat '"/"' morie li. Juttoi prajfuerat, multum hahillWM ~ore Cum inilur lo/lUS. in q accrescere. "cum 'igitur hcus, itl OUO nvmis fieret angustus, cogitatum est de consM* ccenobio, ut habet Vita num. 0. ft * vsis*** dUl/r lnrnni Sancta fuisse rwwim fuis8e ditur, locum Sa

consignare
n

ctrtns.

,.

mdmm
qu*

mcn morbus
ahbus

intervenire

connectc-

dehZ,r iiX
n P-

VUa
""'

'

m m
,

S. Hildegardis, colligi

S. Disibodi,

num
ita

consenmn discessum Virginis

de
iist

debuit, <"

Cono

aut

Waram

nn, m
;

verhorum
nec
Ult "" ,r

nem syllabarum

m$

cognitionera

S2 ^>ncus

ron,>
"

In

prvfaiia,

^m- m Chronico Sponheimenst aa casuum aut sequentia Anno mcxlviii *** S*2 degardis, magistra sponsarum
: ,.

5 asseriL Vofuisse, ut nec ncc

-

Verum plura non addo

satts

l(

sunt exposita. Triihemius de nova illa/m

annum
. -

/ iV r*>
/
1

sc r'/"'

^
s

sancla

Christi

m ^ ^^,
{ '

libri

secundi

SmnlTT' ^d Nei

.*

w ^-'Magnnm
et

modum
est

Disibodi

post

constitula,

mortem B. Julla) (sjcut CIIIN decem dmnitus admonUa, cum

I

^.^.^cumspecta

admiratmne dignum, qnod ea, quaa uamhvit ve. vidit, eodem sensu ei eispura mente, manu

sanctis virginibus

ad

Bingos

'' transivit, il " s,v! I ';

(
.

^^
,|Vfil
'

^
'

stenuin in'monle trans

Naham Dovium,

symmyata contenta, qui ad evidentiam

ramma-

pulcrum s. Ruperti ducis et confess SL S rebus el P^ ipsumque iocum cum omnibus conuus
sionibus

BdiOo*'

partim

precio

de

..,.,,,11

maiiu

Jcd-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Trevirensi
mrtiMi

635

parocbia

manentia
cojus

dulc

Quec de Rernardi

cum

ea (S. Rildegarde]

4ucioh
J
-

Hs

commntntione et de Spanheim
temporibua

partimque
aliorum

donatione
,

colloquio

refert Trithemius,

valde suspecta sunt.

.Ideluim

in

JLprietet-S

2
'
'.'

redigens, defensioni ecclesia. MogunApostolico interveperpetuis,

Addtt ctiam rationes, quas paulo magis exponam. At audiamus prius Trithemium, cujus relaiio saltem doeebit, quam naria fuerint judicia homi-

\c

niivilr.no,

enmmemlavil
et

Dcinde, post aliscribil

num

^Lade natalibus
cnm
r io

de scriptis SanotB, dc causa

ista
:

noric fnndationis mulli in circuitu

ejus

mrsum

Verum

de scriptis Sanctm, quidque de tis senserit S. Bernardas. Indc Francofurto ub prmdicaverat S. Bcrnardits) oavigio desceodens pervenil ad Bin,

nohiles

filias

suas magisleinauen-

gios,

nbi

Hiidegardis mooJalis,
in

vlrgo

Christi

de-

traderent, et

lieret cis

locus ad

votisaima,...

dum

angiislus,

de
,

licentia

tam summi

Ponlilicis
(

Uonte sancti Ruperli construxit ccenohium, cum qua dulces ferlur de fulura felicitate

m
B

abbalis

sui

ad

Montem
sacris

S. Ruperti

sicut

miscuisse sermones. Erat

Christi

namquc

divo Beret
Ail

diximus)
ivit,

cum octodecim
,

monialihus trans-

nardo sancta
retatione

quas una eral HiUrudis, lilia comitis virgo BancUssim_e conversalionis, et Mcinhardi Hildegardi muliiim familiaris, ob cujus inluiinter

Famnla et scriplis nota, mullorum in Domino comprobala.

pervenisset,
post
,

qunm cum
et

orationes
sibi

consnetos

saluiiitionis

obscquia

prascepil

votumina

tum comes paler

ncinlil.
jigii
2_!
~,

multa eidem loco benoficia imTrithemius,

exbiberi, qu_e Ula divinitus inspirata conscripsit.

Ilar.tenus

qui

fundationcm

24 Quibus

diligenter

ex

parte
dixisse

revisis,

nltra

quamvitnch
eaponoi/tid.(t, '>"

anno

1148.

quam
notis&Wim editianis tom.
cios
:

dici
fl

potest admirans,

fertur ad soatlinnisi

lu Galiia Cliristiana

Hc

scripta

non sunt Immani.us

iu

S. Ber-

vocatur, Sanctus Rupertus coi. 653 eamobium seu Mons S. Ruperti vel Roberti juxBingensis,
ta

venla,

nec potest ea mortalis homo capere,

nardl

ad

Dei similituilinetn inlus et

per amorem. monachus devotus
viro
Ail
et

auima

fueril

Hovi minii.inrn.

B ngam. Ihidem obscrratur, esse aliud c<mohiunt monialium Ordinis Cisterciensis, quodetiam
tocatnr

reformatus

ha?c

prspositus

virgiaum,
Herihertus

sanctus, nomine
:

C17''"

Mons S. Roberli in
et

dioscesi

Leodiensi.

unno ..#.

n.

tempore vero

loco fundationis laadata Gal-

dc Pater, mulli
i

Domini respondit Reverenvera quiilem sunt, qn_e dUisii; scd ^

,

Chrisliana sic kabet : Fundatur hoc eeenobium puellare Ordinis S. Benedicli anno mcxlvii a S.
lia

homiiies

docti

et

indocli,
Chrisli

Religiosi

et

mumlani,
smata, aut
miii;e

animam
fallaciter

Pamulx
,

quolnli.iuis

Bildegarde,
jinliiiii

prima
ex

ejusdem
altera

abbalissa, prope opfluminis

a

oblocutionibiis
t

cruciant

dum
>

cerebri

phanta-

Bingen

parle

Nah,
mil-

per d_emones indoclae FccCui vir Dei

si
:

uhi

in

Hlienum

inlluit,

quatuor

Moguntia
satis

garrulantur immissa.
iiKjuit, frater

Non

liaribus,

Germanicis tndelieet.

Hmc

accurata
Latine

miramur,
somnia
qn_e

charissime,
revelaliones

dormienexisiiinenl

credo. Bingen oero

oppidum

est in ditione electoris

tes in

peccalis
,

divinas
sciiimus

Uoguntini, jacetque ad ripam olini Pinj-iiiu swpias, nunc pastim

Porro oiiet lector, una
tionciii,

Rheni,
f.iii_:iiim

cura
:

verum

dixisse

sanctum
ea
.

dtctnm.

Aposloluni
_

Aniniiilis
l>'i

bomo
:

non

percipil

anno

kic citius figi

funda-

sunl

Spiritus

stullitia

enim

est

illi,

quam apud Tritkemium, el recte, eum cersaltem caeptam cssc anno 1147. Etenim, quando Eugenius PapalH anno 1148 scripsit ad
titm
s__,

et iiou potest intelligere, quia spiritualiter natiir.

exami.

Omnibus

enim
seu

in
aliis

peccatis
vitiis,

superbiaa

luxuria.,

avariti,

quasi

dor-

S.

Hildegardem, ut oidebimus, Epistotam inscripsit,

in

miendo, jacentibus, divina. admonitiones con-

Dilecia.
in

Domino

liliai

Hildegardi

pr_eposita_

Munte beali

tunc facta, ct
tim

Roberti. Erat igitur fwndatio jam anno prmcedenti inchoata, prmsercum Epislola non in fine anni, sed circa ini-

sueverunt somnia videri, quoniam, si vigilarent in limore Domini, signa divinaa operaliouis ve ro cognoscerent. Qui autem haec immitli a das monibus existimant, osienduut sc divinaa con teniplatiouis similes

illi^

__t.ni

mense Januario aut Februario fuerit data. tamen ejusdem Epistolm insinuat, fundationem fuisse recentem. Nam ita ad ipsam soribit Eugenius : Qund autem insinnusli uobis de loco
Ftn.s
illo,

iiulhim

penitus

habere
qui

seientiam

judicandi

sunt,

Dominum

et

Salvatorem nostrum Jesum Christum in Beelzebub potestate ejicere dajmonia dixerunt. t Ad

:

quem
et

in

spiritu

tibi

pra-vidisli,
et

hoc permislui
fiat,

sione
ita

benedictione nostra
ihi

episcopi

qnod

regulariter

cum

sororibus tuis

vivas

sanctam quoque Hildegardem per interpretem non limeas locutiones inquit Filia tu < Et quo hominnm, cum Deum habeas proteclorem,
,
, ,

Becnndum

ejusdem .oci.Jd
ba

Regulam S. Benedicti sub clausura hmc respondit Sancta Ego autem,

:

niam
Inim
vir

illorura

sermones peribunl

al

slipula, ver

aiilrm

Dommi manet

in

aMernum.

Posl

o Pater, in loco
heiiiMlii-liouis

celitus
tua',

nnlii

ostenso, juxta

vii-

nffiC

Dei

navigio descendil ad Bopardfam etc.

seciiiuluni

Regulam

S. Be-

nedicti,

sub clausura ejusdem

loci

cum

sororibus
de-

aliqua Hactenus Trithemius, ad cujus relationem observabimus. bremter

'>$

HefaHo _>__

raaneo, et hoc me lara vivente, quam functa, semper observari desidero. 93 Trith mtiis ttt chronico Hirsaugiensi ad
"">" li

meis

an-

*" S.
r_,
B,

fl, r _

ads Srdem.

Bernardum oenisse ad Montem S. Huperti, sive ad oppidum Bingium, ibique cum s. Bildegarde egisse, quando in Germania
u narrat,
s.

SancUB. omet saconformia sunt tam admirabili sanctitati inno vidttur ejusdem de scriptis tmprobabititi pientim ipsius, quam judicio Hildegardis, i Epistola m/eriw dan-

Primo cerba

S.

Bemardo

attributa

omnino dtoUionibw

meritis S.

da expresso. Quapropter faciie credidero, Bernardum, quando ea ,ir scriptis Sanctm ditisse
Treviros allala oidit,
ei

stmttta

Hheni prmdicabat, hortabaturqut fideles crucem assumere ad expeditionem vn Ter''"'" ^'/xhtin. Hes /igenda essel anno (446, si satis tifkntur certa. i. Manricus in Annalibus Cisternensibus, e. post ipsum Pinius noster ad \\ Augnsu n S. Bernardo pag. merito dubitarunt Accedu Mabillonius in Annalibus Benedictinis tom.6 pag, U0 aut fortasst Martenius, qui to""" illttni, COtnMalnUonio dcfuncto
,

"""

examinare
et

potuit. Secun-

par.es

domsitatio

illa

S.Bemardi,
ipso

lustratto scnpto-

certe m apparent commcntitim, flu. S. Bcmardt ad JZfectm Etenim de adoentu

rum

S. Hiidegardis wi

monasteno, prorsus rrore solum .s. mi-

/:>'.'

degftrdem ( flnfl. ? tum qu% de S. Hilde, Bernardo scripsenmt,

-..

^^^%X
S.

;il

,l,

dudum

l' !

''

r,

i-

ct

anno

IJ.iii

rdtdtt.

/VfliM

iile

cdicl can-

Prmterea S.Bernardus

tsr ticetbiograph , 'rrt.ittsaictirctscriptiseiusaddtcttss ad S. Hildegardem scnptti

Bernardum com-

an-

636
AtJCTORB
J.

DE

S.

HILDEGARDK VIRGINE,
examinatis
ibi
i

S.

anno xerisimiliter H48; hmc vero respondit, ut videbimus. Epistotm autem sic scriptm sunt, utvideantur inviccm numquam vidisse. Demum nec itincre, de quo agit Trithemius, S. Bemardus per Ithewum narigio descendissc videtur, cum in

concilio
ut

San^
i

Vitm scrrptor. At kic, illo temporis adjuncto

erm
tcti.

ptorum postponat

concitio Hemensi

orfainciderepmisZ**^

Augusti pag. 338 iter describatur, ita ut ipse non mot/o Binterresirc gium non venent, sed neque illud prmternavigalihro

Miraculorum

ipsius tom. iv

quam

contemporancum, quandoquidem h
trnjmta annis
esset
ta
:

pra^ZuTT vWs
nam'

ipso fuit conscriptum. Ipsa

aut prope acccsserit. Ipsa quoque Hildegardis virisimiliter necdum erat Bingii, quando eo ad ipsam venisse diciturS.Bemardus. visitatio igitur
rit,

cumdem errorcm non

kcidit

oHp^^

Bemardi prorsus est improbabilis neque morari debet, quod eam admiserit Baillctus, nos
illa S.
;

alias

non raro jnsto severior

in crisi exercenda.

num U50
gantur

28 Tnthemiusin Chronico Hirsaugiensi

Nam nimis smpe experimur, scriptorcm illumnon tanta tiiligentia inquisirisse in facta Sanctorum a
recentioribus tantum tradita, quanta uti debuisset, Ut Vitas Sanctorum scriberet erroribus vulgaribus
cxpurgatas.
26 Sane idem Bailletus aiiam
Sancta num-

facta Treviris paulo laHus Vita, enarrat, hmc

ad nn

prasnotato (%mo anno U47) Eugetiios PBpa vemt ad Trevinm cum decem et octo

s^lT^ 2*
raC
Cardin

Qa

quorumdam

scri-

bue, episcopis quoque et abbatibas multis invi" tatus ab Adelberone Trevirorum archieplscono quibus ipse per menses tres ibidem
tibus
in

commorlinprovidlt,
ab-

ptorum Cisterriensium opinionem mque improba-

cibo

et

potu

copiosissime

quam amplexa bilem pari facilitate adoptavit. Chrysostomus ttt institulum Renriquez, quem iile laudat, in Menolotjio CisterCistercien-

Eugenius autem Papa

balibus
parte
stitnit
,

et

clericis

convocaiis episcopis, multis ex tola (lem

celebravit, et multa

sium

ciensi pag. 316 Ordini Cisterciensi attribuit Hil-

Gallise,

synodum
Dei

con-

degardem, qttnm tamen initio Benedictinam fuisse

ad

Rcclesiae

bonorem

simul

et

utilita-

Habiium rero ab ea mutatum dicit, bortanle sancto Nernardo. Laudat pro sua opinione Barnaham de Montaibo, qui asserit, mulationem
agnoscit.

tera... in

memorato

cqncilio Treviris celebrato mi-

racula, visiones, et scripta,

qns

omnipotens Dens
apnd
phi-

per famulam suam

Bingios,
ad

Hildegardem operabatnr
Pontificis Eitgenii

a
in

S.

Hildegarde

factam
ferebatur.

ob

devotionem

qua

aures summi

D. Bernanluni

Deinde adducit An-

nales Ordinis, in quibus eadem asseruntur. Mitto

alios scriptores idem cx errore asserentes. Errorem hunc fam observavit Papebrochius nosierad xvin Junii ni S. EHxabetha Schonaugiensi, quamaliqui mque ac HHdegardem Cisterciensibus adscripserunt, quamvis utraque sit Benedictina. Contigisse hoc videtur e.r confusione pturium monasteriorum cjusdem nominis : nam num. 22 monut, in dicpcesi Leodiensi esse monasterium monialium Cisterciensium, quod Mous S. Roberti dicitur, quemadmodttm iliud, quodjuxta Bingium S. Hildegardis incoiuit. Hoc vero esse instituti Benedictini certnm est. Laudatus Papebrochius pag. 606 num. xi testem oculatum exhibet se his verbis : De Hil-

rimorum narratione pervenerunt. Quibns audiiis, Pontifex volens rem novam et arduam investigv
re

diligeniius,

misit ad

Virginem
)

Christi

Adel-

beiium ( seu polius Alheronem Vinlunensem episcopnm cum quibusdam aliis viris doclis, el

Deum
tenus

timeutibus,

dans

eis

in

cominissis,

inja-

dictorum

omnium
Pontifice

inquirereut

veritatem.
et

Qui

cum

pervenissent

ad Famnlam Dei,
habebant
,

ea,

qua? a

summo

in

commissis,
revek-

cum

reverentia exequerentur

non solam

tionum seriem et famam, sed modnm quoqne et causas ab ea diligenlissime inquirebant. QoibM
illa

simpliciter

respondebat
fuisset

ad

omnia

et

qnid

circa

eara

operata

Divinitas,

cum

somiiB

degarde

pridem

nobis

constabat,

qui Bingii

fue-

accepta, humilitate aperuit. Informatione sufficienti ftb Apostolici, libris visionum Virginis, nnncii

ramus anno mdclx, ibique sacra iliius et ossa et scripla, nec non cucullam vidcramus coloris non
candidi,
gri
,

pelente,

ut

Cisterciensium

sed

ex

rufo

subni-

secum assumptis, ad Papam vera, ipffl redierunt et quod omnia invenerinl reiranciadicebantur de Famula Christi, el solida,
:

Trevirim

Cum

initio

anniHAS ante

ut Benedictinarum rait. Plura non addo quia res est minime dubia. C 27 Anno 1148 contigerunt, qum biographus num. 5 narrat de examinatis Tremris Sanctm scriptis jussu

runt.

Deii.de

volumiua,

quffi

minata scripserat,
derat, Eugenio

una cum

Hla divimlus neEpistola, quaiD

ilu-

Papa cum

reverenl
-:

eoneitiwm RmenseTreviris
esset

Eugenii Papmlll, etprmscme S. Bernardo. Biographus ait, ea Trcviris acta esse post concilium licmensc. At Pagius ad annum iU8,

nonnihilexaggeraM29 Monendus k{clectorr voluw'*HHs, qum dicnntur de nis esse in

!S

irt

quopassim conciliwm Remense creditur habilum, quod inchoatum est mense Martto, pluribus osten>lit, Eugenium fuisse Treviris, ibique concilium
celebrasse ante Remense. Certe ex Actis Inventionis
S.

Sanctm. Neque enim volumina m rnehw"" sed primum conscripsrrnt Sancta crat.ita ul Ai* Sttarum OpUS solum inchoai..
(>< debeamus per vohmtna. U9 mccrtum, Hl nnnimnni de Epistola,

tettigere

vcrisimiic
liter

est. Pctitt

tamen ab

bruarii, rap.
fuisse

Matthim apostoli, apud nos datis totn. 3 Fe4, pag. 453 habemus, Eugenium Iii

per dictos nuntios, ut pergamus in Monte S. Iluperti. At

W"' .^^ stbi w

die

Tremrh \iu Januarii anni uis, cum eo templum s. Matthim dedicaverit. Cum autem

m ,o
tavit.

Pontlta

publice

scripla Vir.uns per ^o k. recitari, et

^m
-' -

<"
n

^ ^
(l

, l(

>

n (,
,

ibi tribus

mensibus dicatur substitisse, necesse est, ut dicamus, ipsum jam Trevins fuisse mense Deccmhn anni 1147 Brouwcrus itaque in AnnalL
,

functus officio,

partem non mo6l r\

qui

Omnes,

audiebanl

wro

leCtioni.

bus Trevirensibus ad
scribitt

annum

4W hisce

conformia

Omn.potentiM in admirationem ducli, sexu, in fragili qni talia operabalur

.^^
^
Jubila

o||;il|(tallil

quando
dte

sum

esse

Eugenium lll Treviros ingresSabbato antc Dominicam primam

ait,

Bwnardm, Aderat his D. ab(as

Virginis
:

*w

^ ^
,t.

vicusabbasS.Matbia-T.rv..rnsi>,.
qnibns
a

Adventus. Egil igitur Ponlijex Trevins totis fere mensibus Decembri, Januario et Februario, ita ut

mediantibus, nic.,-

l "",","'.

runl

iinl

oeiiep-

tionum nebube
bantur.

cogitatiombMana
q

tftftfl)

Jmuario

aut Februario mense figenda sint,

qum

de

go roganuDns. Omnibus er

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.

63 7
fieret.

Pt
.

bortanlibua

Romanum

Poniitirem,

no

ta,

ut coram abbatc S. Disibodi e.ramm

est incerta, et

At Aixtom
J

niinl
,

5
i

rensam

iam insignem, divinaque illustratione hominum machinalione pravorum

exlinguii
lihenter
consensit, el Utetras

kmc evocatio
sibodi,

a nnllo asserla,

Uaqw
S.Di-

s-

forteS. Hidegardis adhuc hobilabat

in \tnntr

'tur

quando
ticentiam

fuit

examinata, peractoque exaabbatc

et

BUdegardi lenoris sequenlis Iransmisil. vU-Eiiii collectione tom. 23 lilleras Euijrnii ex

30
h n dti tft -

mine,
Bisit

ab

nuntiis
At
,

obtinuit

discedendi

adnovum monasterium.
itlis

quidquid
certo,

bliothecm

Pairum
:

editionis

lugdunensis pag. 537

Dei,

de conjecturis

incertis,

constat

njW

rideii"

huc transfero
diiecta'

Eogenius servus servorum

(lliae

in

Domino
heali

Hildegardi

pra.positae

Mnnto

Rolierti

salntem
filia,
,

et
et

Aposlohcam
supra
id

monasterium novum aSancta infmhitnri ccrptum circa tempus quo scripta ipsiut Trereris examinata sunt, idest, ineunte anno Ji48, aul anno
,

bnicliclionem.

qund credi polest,

atris

Miramur o miramnr

quia

Deus jam no-

prmcedente. 32 Porro quando S. Ilildegardis ad Engenium eotempore

lemporibus nova
suo
iia

roinio

miracula ostendit; cum te perfndit, quod diceris mulla se-

Papam
dc
,
.

rescribcbat,
'

absoluta erat pars scriplnras portemprimi

,

revelationibus ipsius. loquitur autem Sancta

...
.

,.

f" absolnt, tn!

r s

crela videre, rjicis personis

intelligere et proferre.
ila

Hoc
se

a verifalenIijec

de prtmo OpereSUO, quod trtbus tiorts

et

dtstiitrtt,

esse

percepimus, qui

Scivias nominavit,

duabus vocibus connexit,

Oficris

tum vero cansi.-

cir-

turte
dicere
ita

et

vidisse et

audisse. Scd quid nos ad

Scivias, id est,

Nosce vias Dornini. Hufus

valemus,

qui
et

clavem
aperire

scientia.

hahentes,
et

verisimiliter liber primus erat perfectus,

dum

ipsa

quod

claudcre

possimus,

hoc

ad Eugenium scribebat, partem

esse absolutam.

prudenier facere
gratulamur
ipitur
dileclioni tuae,

per stulUtian. negiigimus. Congraliae Dei, congratulamur et

ut scias
,

Omnes tres libri fueruntperfecti eirca annum 1451 i

nam

ipsa

Dens superbis
Gratiam

resislit,

hoc admonentes, humilibus autem dat gratiam.

quod

prmdicti,
vittri. Ittnt

decennium attribuit compositioni Operis qnod inckoatum anno 1444 ridimus partem so/7. Ex his ctarc intelligimus
,

autem

banc, quai

in

te

est,

conserva

ut ea, qna3 in spirilu proferenda el custodi, ila B senseris, prudenter proferas , quatenus illud auillud etc. Aperi os tuum, et adimpleho dias
:

Operis visam luisse in conciiia Trerirensi. 7ion totitm opus, ncdum omuia s. Hildegardis Opera ,
ditt

qutv

post paulatim fuerunt conscripta. Probatio vero scriptorum Sanctm in concitio Tremrensi

Conclmio Epistolm daia cst num. 22. Itespondit Eugenio Sanctaper Epistolam admodum prolixam, libertate sibi consueta, tt ex msione compositam, quam mirari non debemus, cum ipsa non sequcretur
ferret.

kmcesi
eoncilii,

Judicavit Eugenius Papa cum Patribus s>inriamnon ex Ulusione dmmonis, bot

ingenium
juxante

sut.ro,
et

sed accepta in ttisione prorfi-

combinantc omnia monacho

hoc
in
est
tibi
:

rectore. Initium Epistolm

milis Pater,

calumniabantttr aliex cerebri phanlasmatis, ut kaurire, qum qui, srd c.r divinis revelationibus utscribereptMscribebat; ideoquepemisitSanctm, monet, denterpcrjcrel oisionessuas.Sollicite tamen conservet; idemqtte monuit ut in kumilitate se

ego panpercula faemina scripsi

heec

(hanc Epir
spiramine,
Pater in
sicul

stolam)
sicut

in

vera

visione

mystico

Deus voluit
tu

me

docere.
in

lulgens

Bemardus in Epistola inferius danda Hecte kumilitas Christiana dem illi et prudenter, cum custosac Dei et virtutum tutissimasii donorum
S
S. HttA\ idipsum non ignorabat mter Deo dorta ct donis cmlestxbus, degardis, a humilitas, larlocum lwn minimnm kabet

qui-

tuonomine,
Deus
cium
audisti

venisti
et

terram nostram,

conservatrix.

praedeslinavit,

vidisti

de scriptis vera-

visionnm,

sicut

vivens lux
cordis

me

docuit, et

eam amplexibus
sed

est parsscriptura;

reliquitme,
ab infanlia
teras
istas

Nunc Rnita hnjus. Sed tamen eadem lu\ non in anima mea ardet, sicut eam
tui.

inteUigitur. l atata, ut er ipsisejusscriptis J issime fuit Pan- hnc Opu, ceterumOpus Scivias impressum 33 SeMssdietwn, Henrici Stepkam, una cum tt variit vicitypis s iisanno4543
fuxt bw imjtresMionibusquinquealiorum. Deinderecusum cum nevelattontbus S. Bfr sum. Colonia anno 4638 una Bas editiones ante me

mea habui. Unde nunc

in

mitto
etc.

lihi

lit-

vera admonitione Dei

Deinde

multa stylo prophetico

dat Eugenio monita,

qum
loro

videripossunt In finc dicit, se manere in ca.Htussi.ri ostenso, itaut certum sit t ipsamjam habitasseinmonteS. Ruperti, quando ad Euge'-

tabethm Sckonaugiensis. investigandat reimquo. kabeo; pluresalias aliis complectitursexvistonesprotixeexPrimus liber prolixior septemalias, positas; secundus multo
lerliiu
o)

nnun

: prolixissimus

vmones tredecm.

rescripsit.

31 in
ftircinnm,
" if""<-''-"-

eodem

jam habitasse

loco

Metur, dum

pii

""(11(1(1

ad ipsam scribebat Eugenius, cujus Epistola anno tU8 dataest, et verisimiliter mense Januario aut Februario, cumsubfinem Februariiaut initium
,, Martii Pontifex discesserit Trevvrts, concilium ue. .

TotumOpusattmteperlegerestudui,multaquetn -asunt ilin*e%prmclaradocumenta:sednoni

obscuriora,
lll! r l

a t facile qua na.SanctararodesrUi<r'>>r.Ubi verotd

^UbetmteUtgs

'

'

-I-

annf/HS,

faclt,

insignicumk
P

Utate

mense mense Martio inchoaturus. Certe Epistolm msvin&criplio, Praeposiia. in Monie R. Roherti nuat, Bildegardem ibi tunc kabitasse. Attamen

Ztor

auca.libr
I

e4
iium

hoino.

-as

iion

secundum sic orto* rallentmon forhum

^f^?J
.

Bt

h o-

nec Qe
in

doctaex

influsione

iHornm, sedma

non mque certum apparet. in eodem loco fuissc Hildegardem quan doipsaexaminataestanvnlii* num. 5 kabet, mtssos Apostoticis, Vita cnim fuisse ad ccenohium suh qno eadem Virgo Lol annis degebai inctnsa, id cst, ad comobium in Monte
,

nens

g^
^

sum oigu*

molUi6 est <>t>> Mietc. Tertiilibnkoc bominibos, quaanon sumpta , homo propicr Iransgressio""" digna nominari
,

fragiliscosta;jmbulam^Ucu

id est,

mu-

lier

Dem

S.

Msibodi, nulla mentione factadc commoratiom Hildegardis in Monte S. Buperti, cujus fundationem auctor narrat post omnia, qum de examtne tcriptorum diximus. Conjicere quidem possemust

cum Dci Dei^ cu deberem Dei ^creawra injusia.msi quod

tegis

^Jjg;^
, , ' '

ns ta

et

sim

.^

paulopoBtsichabet.K* lenra quam P

U
,
i

auetorem priusomnia spectantiaad scriptanarrare votuisse, et deivde novam fundationem. At nuntiorum adtentus ad Montem S. Disibodi semper perget suspicioncm ingererr, HUdegardem tunc
ihi

|fl

flWM
dn
,

hmm
iu
et

consilio

ioms

ipsius

y._-D

niil

appareo

smu amsicol pul-

m.r mes
is

hubaasse, nisi eo ex nora habttatione fueritvoca-

/Jtdoiscinereapulredmis, ;n desedeopaTensinombra instabiiiiatis

:

sic
ut

638
AtcTons
J.

DE
Sed ne dcleas
in
el

S.

HILDEGARDE VIRGINE,
lomporibus
tertium, qui
posiiio.

ut penna.
ut

me

de terra viveniium
laboro in
vilitale
,

novissimis

peregrinam, quia
qui

magno sudore
reputo

brum, quiScivias,

continentu
'

id est esl

hac visione,
sensus,

qoia eliam de
est et

mei

r,i Scie

aU"tm
I) .

slulti
frcita

inscribitnn*

meus

in carne

me

Divihnrnm
,,,,;

ni]|ulaii lr

et

quenter in

minimum

Hactenw Albericw
ul magit

PWu

">

in vilissimum

locum,

36

Verum,

quod non sim digna vocari homo, quia valde timeo, non audens tua mysteria narrare. bone
ac mitis

Pater,

Joce

me,
:

qua; tua voluntas sit,

tu

/-"/ S.HildegaTdisS' P UOetmchabebatEeclJ lps a

,

o7'
'^,''

^""*<*
*>,.

Slolas
ptas.

quid
o tu

debeam proferre

dulcissime, et o tu

meluende Pater, et plene omnis gratiffi, ne

ad Sauctam datas, Inter pnorcs certe s

'T
[,
,

;*'"""
,

** *<
'*
c >

derelinquas

me

sed

conserva

cordia. Et ilerum audivi

me in tua miserieumdem mihi dicentem

es.

Nunc
sunt.

dic,

qnomodo edocta

Volo,

ul dicas

Tn, ante laudata BWliotkeca l'atrum tom "'"'< Mtjieio. Dilecte in

Christo

noUiHlempore conaln

quamvis

cinis sis.

plura in Opere ipso videripos-

.JhT"

qmd

potesl

oratio

peccatoris.

Onodd

tiahabeat,.quidam

sentire

-itis
IV.

sed stultm

Fama

A,l

Sanclae

mullum
S.

inclarescit
,

dulcedmem antem pi

^t^^
,ideL
charitaiis
t UiB

1?"*
IZ.

ad ipsam
radus
quibus

scribunt

Bernardus
,

Con-

Romanorum
illa

rex

multi

episcopi

liberrime respondet.

ei devotionis

reproperavi, qnamvis id brevius omnino, "". negottorum mnlUtudo compellat gratulamur gratiae Dei, qua. "i,, te est, etut^i amquam gratiam habeas, et ,0,0 ei humili^
alleciu studeas respoudere, admone,

Z 2
E

mus; sciens quod Dcus superbis resislit bnmUUMu aulem dal graliam, quod in nobisest,
et

norlamor

obsecramus.
et

Caeterum

ubi

interior erndilio quid

nos

B,aronius m
l

est,

unclio

docens

de

omnibus,

Annalibus ad annum 4448,

ista

re-

Fama

aul docere possumus aut

caeleslia

monere?

Sanctte

lato e.camine SCriptorum S. Hildegardis 33 hanc subjungit observationem : Visitatio

Diceris t-mm

nu/n.
et

secrela

nes sunl,

Spinlu

rimari, et ea, quse supra liorai. sauclo illustranle dinoscere,

,

examinalio
ciliavii

de Hildegarde facta
,

majorem

illi

con-

exislimationem
baec

riensis

habet libro
1

ma? Epist. 17
illius

Gnc

qua Joannes SaresbeEpislolarum sancti ThoVisiones et oracula beatse

de
I

Umle rogamus magis, et suppliciter postulamns, ut nostri memoriam habeas apud Deuni, el eo111111

parilcr,
sunt.

qui nobis

in

spiritali

socielate jmi-

cti

Nam cum
quod

spirilus

Deo

conjusgilur
valeas
jusli

et

celeberrimae
scilicet.]

Hildegardis,

quae apud vos

confldtmus
el

nobis

niullum

prodesse

sunt (miltite
daia
ost
et

Quae mihi ex eo

commenam-

subvenire.

Multum enim

valet deprecauo
oraraus,
interiora,
ul

venerabilis,

quod

eam dominus Eufamiliarius

rescribite,
et

assidua.
forteris
ris

genius specialis charitatis

pleclcbalur.
ei
sit

afTeciu
,

Nos eliam pro te ussidue ad bona, instruaris ad

,

con-

diri

Exploralc

etiam

an

ad permansiira

ila ut

nehi,

qui spem stiam

hujus schismatis aliquid revelatum. Praedixit enim in diebus PapBE Eugenii, quod non"
fine
nisi

de

in

Deum

posuerunt, desperando
ut in

pro

te

claudi-

cent; sed

profectu

benediclionis, q.uama

esset,

extremis diebos, pacem et gratiam

in

Deo

accepisse

cegnosceris,

bene

conforlali, in
S.

Urbe cah
refert

liabilurus. Albericus
xiii,

monachus
ad

scriptor se~
4444

melius et melius proficiant. de S.

Hmc

Bernardut t

in

Chronico

annum

multa
ex

non minus ctare quam prudenter exprimens tum

de revelationibus

S. Hildegardis,

qum

RMeg&rHejudicium, quodsexcentormn
judicio mquivalet.

alio-

ipsajamdedi t tt de scripto Opere Scivias omnic no dictis consentit. De auctoritate ejusdem Sanctm
observat sequentia : Qubb fuit ista Hildegardis, et quanla' anlliuritiiiis msimiant epistolaa
,

rum

37 Si iniim;

adglonam
non minus

S. Hildegardis conducit
uti

Eisto"

.:

H.:r,-

la talis S.

Bemardt,

revera eondudt W" n

magna-

'

'

terra?

ad

irrmi,
et

Anastasii el

Frederici,

Apostolicorura EuAdriani, imperatoris Conradi patriarchae Hierosolymitani, et ar,

,

eam

transmissae

Bernardo honorifca f* Epistola S.ffildegardis,pHMfiWn cum ipsapassim

S.

omntbus Epistolis

subinde acriter etiam increpare;

parcissime laudare, ita ut
ipsius

chiepiscoporum

abbatum
B.
ibi

una

specialis

Epistola

et praepositorum el Bernardi abbatis Clare

suis hortari soleat, monere, rarissime wrem nullam inter Epistom

,

ct

vallensis.

Addit

muha, qum

ahunde data
multum
iii.

omitto, 9 uia

jam

sunt.

38 Idem Albericus ad annum 4453 de S. nildegarde hmc scribit: Eodem anno

Christi

clarescit.'

quaadam virgo
essei
,

Hildegardis de Alemannia,

cum
qui

masuas

ainveniam tot laudibus plenam et omm tiac tu nxii redargutione acmonitione oacuam. myw causa mtegram huc tnansfero. in spirilu miraiiiriorum tibi dico, o venerabilis pater, qui vaulfl '"^ liter iu magnis honoribus virtutis Dei hujusmundi, veiu^ tuendus es iliicitaa itultitia

gni

nominis, Spiritu sancto inebriata tulum et seniores Cislercienses,

dederant,
ei

percapi-

sanctae Crucis
re

literas

Fdii

ardenU am excelso studio in ad bella P*"f" Dei capiens homines,

cum

01

sciscitata

et

rogata,

secundum
si

in

Cbrisiiana

quud Deus
essel ln

militia contra

tyrannorum
vis

sfflVlU
;

'

manifestaret,

rescriberet eis

quid

quod sum valde constricta in

ret

e,

''

'l"

''''^.

Ordine, quod Deo displiceret, rescripsit htleram tstam m persona Domini noslri Jesu Christi

milii in

spu-itu mysterii

quam non
et

l,le0

teriuribus octilia carnis.

Ego misera

P |usq

J
\"

iin

Cislercieusi

capilulo

generali
iilos,

in

Ego rons vivus dico ad

qui propter

meumtunica mea tione mundi etc.

hc verba nomen

misera in nomine fcemineo, ab

mirabilia
ferre,

infantia
iinij

vidj

magna
quod

induli, peregrini
lia-c

sunt in vena-

nisi

quae lingua mea me docet Spiritus

potesi

Dei.qaaliW
audi ne
llffi

autcm Hildegardis, cum neque iii ll;is neque Lalinum didicerit, fecit libru.n Epistolarum egregium in quibua multa de
,

ea dicam.
in

Certissime et

mitissime

paw
Mvi ""

lua

bonitate

indignam

famulam
securn

uam,
'

1
i,L

I,i;r

numquam ab

infanUa

mea

el

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

sapientia intellige in anima tua, secun[etate et fucris in Spiritu sancto, quoipiod docuis duni
.

63g

aJiquando

imo

tarde sustoHere valemus. Tum mgat, Ai-croaa prmcipit, ut quamdam monialem, abbatis- Js
et
-

,>ii,

qu;

tibi

de

me

dicta
in

suut,

secundum

sam

electam, permittnt ahire

rnm

illis,

qui ve-

hunr

modam

sant. Scio

enim

textu interiorem

niebant ipsam abducturiadprmdictam dignilatem.

Bpistola

fotelligenttam

expositionis Psalterii,

Euangelii, et

humana

est, excepto

mandato

satis forti

aliorum

volnminum,

qum
*

mnnstrantur
tangit, et

mihi

in

de tradenda moniali. Mirabitur

:

fortasse

Irrtor

hac visione,
e

qua

pcctus

meum

animam

un

sictlt

Bammam
in

comburens,
sed

docens

me

responsum S. Hildegardia sed tanto magis ridebit, ipsam nnn suo inyrnio Epistolas compOSuisse; Bed
revelata a Deo scripsiste. Si

(OTU flam-

manon com-

hgc
cet

profanda

expositionis;

tamen non do-

horW

me

literas

Sei l

tantum scio
texlus,

Teutonica lingua, quas nescio. simpiicilate legere, non in in

quia

etamare
certe

qnem enim revereri alias debebat ; revereri debebat archieet

piseopum,

protectorem tuum

jbscissione

homo sum
:

indocta de
:

ul-

novimus,
ita

h
ws
je

magistratione
in
le

cum

exleriori

materia

sed intibi,

Attamen
spicuus
cit
:

anima mea sum docta

non
dubitans, sed

unde loquor
ct

fons

qui se, quantum benignum exhibuerat. prophetico morc respondet l'erqui non est fallax, sed justus, di.

semper

de sapientia

pielate

Hae

causa,

qua de

potestate
inutiles
et

uujus puellae

pro eo, quia multa schismata tua consolabor

[n
lioiiiinihiis,

snnt

sunt allata,

sicul

audio homines dicere.

in
vita3
Iiaec

Nam
:

ego

altus

et

apud Deum profundus

eas

Bunt,

quoniam
qui
,

circuiens,

sum
sed

scrutata snm cuidam monacho, quem

satfone
illi

converdixi
et

incidens

lux,
in

nec

consliiui,
*

nec elegi

probatioris

primum

facts sunt

conviventi
fidelcs
et

andacia

ignoranlium
in

forte

conm-

oninia
ita,

secreta

eatme
:is

Volo,

mea monstravi, et consolatus qund hsec magna ct timenda sunt. Dei in pater, ut proptcr amorem
tuis

conlium.
cibus
foris

Omnes
ut

andiant

hffic

capaquse
et

venti

auribns

cordis,

non

in

auribus,

amliunt,
,

pecus,

qood
in

sonum
zelo
dicil

capit,
:

tdBtrnardw

orationibus
rtiiims
le

mei

recorderis.

Ego ante duos

non verbum
stores,
nescitis,
tuta

Spiritus
et

Dei

paquia

te

in

aspicere,

et

ploravi

hac visione vidi sicut hominem in sosed valde audacem ct non timere quod ego tantum erubesco et inau,

plangite

Lugete in

hnc lempore,
in

quid

facitis,

cum

officia

Deo
el

constiin

dispergitis

in

facultates

pecunia
,

?tul-

jaj snm.

Bone pater
:

et

mitissime,

pono

me

in

liimm

piavorum
;

boniinum
maledicta

tunoi-em
,

Dei
ct

non

animam
res
et

tuara

ora pro

me, quia magnos

qualenus,

labo-

habentium

abi

malitiosa

minan-

in

hac visione

habeo,

quod video
quia

audio, dicam.

Et interdum in

magnis infirmiprosternor,

tiaverba vestra, non sunt audienda. Virga vestra lioc modo superbe elata, non sunt in Deo
extenite,

taubua de hac visione in

taceo,
ila

lectum

sed

in

pcenis

prasumptionis Oagitiosa
o

quod non possum me erigere. Ergo cum mcerore coram te plango, qnia raobilis sum ctim niotn in torculari arhore in nalura mea, urtii

volnntatis Testrs.

40

Sed

et
*

ille,

qui

cst

hnmo,

tibi

dicit

cni rescribens
(Irpasttitmrm
rt mortetii

Audi qua

in

multis servitiis

me
est,

negligis.
et

Caini-

de

radice surgente
iu

in

Adam,

qui

factus

est

Ium de
micis

ullione

Domini spertum
sunt.
:

nunc

pradieit.

exul
holi.

/M*Mmdumnoo

tibi

re

peregrinum mnndum de suggeslione diaNunc autera surgens curro ad te. Egodico lu * es mobitis, sed semper erigens arboet viclor in anima tua es, non tantum le
,

ranes

dimissi

Tu aulom snrge,
ipsius

quia

dies tui breves sunt

et

reminiscere, quia

Nabuperiit.

forle qui nut

quia

cbodonosor cecidil

et

quod corona

ipsnm solura

sed etiam

alios

homines

in salvatio-

Etmultialii ceciderunt, qui se lemere in caium tu cinis, quare non erubescis exaltaverunt. Ab
!

nem
lem.

erigens.

Tu autem

aquila es

aspiciens in soet

inaltnm

te

spargere, cura

debeas

esse

in

putre-

Oro te per serenitatem Patris, Verbnmadmirabile, etpersuavem humoremcomscilice!

per ejus

punctionis,

clum souiium,
et
et

per

Spiritnm veritatis, et per sanquem sonat omnis creatura;

est

dine? Nunc ergo rabidi erubescant, Tu vero su> ge, et malediclionem relinque, lllam fugiendo. UactenusS Hildegardis, qua non obscure exemr
dignitate plo Nabuchodonosor predicit, Henrieum

per per

ipsum Verbum, de quo ortus

attitadinem
io

mundus,
suavi
illud
\i-

Patris,
Virginis

qui

Verbum
unde
favo,

riditate

uterum

misit,

car,

nem,

sicut

circumadificatur mcl

snxit

ut

non ociose

verbis meis torpeas.

ut

tuum pone, c
foramen
quia ipse
esto
te

ita

non cesses
Vale,
vale

Sed ea in cor tum transeas per

aspiciens,
et

sua privandum, et non diu admodum oicturam, prout rerrm factum est. Uulti tamen rocnlpabilem , lueru/nt, lienrirnm non adeo fuisse defectum. lllam nero moniaiem, et deinde pie tam erat electa, et cujus electionem

anima lua ad Deum per me

vult.
in

anima tua,

abbatissa soroarariier Snncta improbabat, existimo fuisse rem Hartoiciarchicpiscopx Bremensis, decujusmorloquitur i>'>, et de qua verisimiltter

qum

robustus in certamine in Dco.

Amen.

tta liil-

degardis,
est.

eujut Epistolam postposui, sicut edita Attamen existimo, hane prius scripsisse, Ber-

nardum
eor,

eero retpondiste. Vteumque etiam suspiscripsisse Hildegardem, antequam ipsa et scripta ejus erant jussu Eugenii /// exammata;

agetur num. ncm dubtto, Sanctain Actis hutn, 23 Ceterum Epistola vere dicere potuent quin inhac quoque ad irnotdum Hens Hildegardis, qum scripsii Mystica verba a me non p ,.., successorem,
lr

ro,

sed

secundum
,

ea

in

viventi

lumine vidoo,

dictumque examen occasione

harum
gui

litterarum inHilde-

stitutum esse. 39 Inter pHores prineipes,

sntom

qua mens mea non desiders ita quod sape mihi osten volnntas mea aon quarit, qua etiam coacta video. Verum rauUoUes
duntor,
sed
illa

o<i

S.

de scrtfjii* ae scriptit
4i

<>!

Arnoldnm plura
,:.,'
esi

gardem
Btn.

scripserunt

fuit

Benricus

archiepis-

n elector Moguntinus, anno M53 dignitate dejeetus, et defunctus post annum ct

copus
,/

de

Pnonbus, dederunt annumerandus

ius. dabo \nfen\ ,{ s Hildegardem ad qui htteras

me""". ut habet Pagius ad annum USB num. i. " ad Hildegardem scribens, Epistolam suam
el

, ulgo mt rex Gert lllim anno fuerit coronatus

''"' non imperator dtcto, Imi

.

etiam

^^

Epistol

rtgtot

/i.fj

defunetus
<>artrm

est,

,ta

ut

Epistola

ipsii

tP ag.SS4impressa,
**t

vnter

Pog-

orditur hxt verbis : Cnm mulia bona admiranda miracnla de te andiamus, pigritia
541
r

"" h

reputandum est,

quod
Sed

te

tam sape non

negotiis
,

risitamus,
'"'Pediii
,

poasemus.
ea
,

plurimis

animam ad

qua aterna

sunt

vix

figenda culmine Impedili, ffurt, 'iransfero .-Quiaregali quassat., le inct proceilis ac diversu turbindu.s liteni taqosIto oon possumus, visere pro vell omitiimus. Nam, ut non nostris te adire

annum

MS

et

U5%

huc

men

,[ii-

640
ACCTORI
J.

DE
revcra
laudis pcr sanctiinoninm

S.
te

HILDEGARDE VIRGINE
confessio
lini

audivimus,

superabundat in
vitaa

Trevirensis archi
ut
.1

s.

summa?
et

innocenlis,
di

per
te

magoificentiam
venientis.

Spiritus

desuper miriflce

el.g.t

fortia

quamvis scculamn vitiim agamus, ad tc properamus, ad te confugimus, ac oralionum et exhorlalionum tuarum suffragia humiliUT quffirimus, quoniam longe aliter vivimus, qnam dcbeamus. Addicit deinde favores suos, et filium suum Sanctw precibus commendat. 42 Ad has littcras Sancta respondit, partim
jn

Unde

in m

lucis

wv

confundni a Jocn *dotn tua ^rf:; \. virginitate eli

gfi-e

mnf

'

,nfl

^ia

''

iihi

'*.,,

gratiam
1

in

Spiritu

amptioi

e largi

7'"
,U

lucis elTusionc etiam aliorum' "menio^Vi liora et saluti viciniora excitari vo,,i,
ri,

*****>

te

ma

et

responsum
et

Conradum

suariter

moncndo, partim prwdicendo

est

Maier veneranda chariiate ampleclenda. SuDeratf

d.lectissima,

mediante,

^^ ^15^
s"
ICeriss '(

Cl.risti

SanctiT iltum

vera

viiis

pejora tempora, (fnalia fuerunt sub Frcderico I

bra quicscis,
aroplexabilis,

Ln
n
.

Vi
'

monentis
oentisi

cujus fructus

varia prajdi-

Conradi succcssorc Prima Epistola' pars hmc

Qui vilam dat omnibus,
lieus in
dicit
:

gQtturi tnl U

?? .**
J

Beati

sunt,

qui

candelabro siimmi Rcgis digne subjacent,et quos

veras, inquam yu boc mare procellosum Viu/ pocuh, quo inebriuria,

Jjff**

magna

dulcissimum

providentia

procuravit

ita

ut

eos

ucra

an.marum quaqueversum
aecepisti,

tu rex de sinu suo non abscindat. In illo, permanc, et squalorem de mente tua abjice.quoniam Ueus omncm, qui eum devote et pure quffirit,

tare; quffi gratis

pwpj^
ad
poriui.. f0 n

Lj*

conservat. Sed

el

regnum

ttmni

ila

tene,

et

arguans lucernam, ad utilitatem proximoru? censam, sub modio abscondere voluisse 11 ergo, Mater sancta cum caleris
,

gratis dare, e

unamquamque justitiara provide,ul a snperno rcgno alienus non (las. Audi, in quadam parte a
luis

solatioms tu confugientibus,
la
illa

. .

regis
in

quatenus de cd

vinaria,

cnjus

Dco

te averiis

et tcropora,

in quibus
et

cs,
in

velut

volnptalis abuudantu
inebriaris, gnttasaU-

in muliebri

persona, levia sunt,

quse

eliam
in

con-

hac vita mirabiiiter quas ad me peccatorem per

stillare
tihi

eliam

trariam

injustitiam,

justitiam

vinea

Do-

prajsentium latorem

scripto

digneris;

mini destruere tentat, se inclinant. Postea vcro pejora tempora vcnient,

flagellubuntur,
in
et in
:

ea

posse

praestitit,

in

quibus

vcri

[sraeUtffi

tum propter eom, qni tum ea propter, utVeri-E

quod
quorumdam

tatis

experientia

coraprobet,
tibi

quibus
et
,

Catholicus

thronus

auribus de gratia

cielitus infusa

errore mdvebitur
in

rnmor

ideo novissima
blasphemiffi

velut cadaver

mortc

eorum, erunt. Un-

dosiHil-

tanler infert etc, Epistola, degardis, partim mystica

ctiain prophctica et
talis cst
:

quam

rescripsii S.

et hic dolor in vinea Domini fumigat. Non obscure hicSancta pr&dicit schismata, aliaque Ecclesiee mata, qum nata sunt sub Frederico I, ad

dc

mnigmatica est, partm hortatoria in conchisione, gm

ct le docct, et verbam Dti

Species columbae
in
te

non caret
virga

scientia.
:

quem deinde etiam scripsit Epistolam hac multo ex qua suo toco aliqua dabo. Addit fortiorem
,

Nunc ergo
doce,
et

vigila et

in
tibi

ferrea

constringe
et in

vulnera
vives.

commissorum unge,
4.'i

multa codrm

aMernum

spiritu prophelico dc

variis Ecclesim
difficul-

Scripsit ctiam circa haic tcmpora adS.

Hil-

.,

temporibus etvicissitudinibus, illaque non

degardem Gonterus Spirensis

odor es lam remotis quam solamen omnibus te
gratias

episcopus, quiinter
:

rn&f
'''

ter explicari possent, si luberet futu/ra tu/nc tem-

alia pag. 546 sic illam alloquitur

vicinis,

Quod hmms
et

porapropius lustrare. Verum, omissis illis ctausulam Sancta adConradum subjungo : Etiterura ille, qui omnia novit, tibi, rex, dicit Hffic
,
:

de
,

Spiritu

sanclo
pietati

quaerentibus

dmna
inti.

referimus

. .

Rogamus

autem

tu,

homo
i

pesce,

amliens, teipsum a volunlate lua comte corrige, quatenus ad tempora illa

venias,
in

me
bus
pta

sanctilatem

nostro

Deum
eum

tuam, quatenus pro pronobis interpelles, el

nobis placabilem

diloclione
orationi-

purificalus
plius

quibus

de

factis

tuis

am-

luis

facias. .. Hescri-

non erubescas.

quoque

lua ad nos

desideramus. Sancta

wo

43 Arnoldus archiepiscopus Coloniensis circa eaArnnldi archiepiscopi

demtempora ad Hildegardem kumanissimam

psit

scri-

respondens, multis ad emendationem dihb horta. m tur Gonlerum. Sic autemorditur : Lux summffi
spirationis,

Culonicnsis

Epistolam, qua librum ipsius pctiit, quaque ipsam pag. 543 sic alloquitur : Quia enim uli
,

homo,
qni
in

tibi

dicit

Admonitionem
abscinda

Spiritus
a
te

sancti,

te

ascendit, na

jam diu disposuimus, ad vos minime venire valemus, in quantum in praesentiarum possumus, nos vohis commiltimus, manus nostras in vestras damus, ftdem (Ide conjungimus, totnm nos vobis commendamus. Prsterea librum, quem ipsa
divino
Spiritu
,

consuetudinem operum luorura ndil P quia Deus requirit in te, quodolimi lionunuui reducere, quando crimina ditam ovem hi abslersit. Et paulo post : Unde tu,
per

malam

multa

nigredine involutus es, surge

el

ciiius

ad

roi.

inspirata

scripsistis,

remota

occasione

quia

ncc

volumus
non,

nec
per

omni possumus eo
prgesentium
ubi

nam,
di

eedifica

in in

caelestibus,

ut
,

i nign

et

sordi-

ernbescanl

tua

exaltati

cura

nnj
,l

carere,

si

imparalus sive
nobis

\'^ >y nigredine tua, quia anima tuavixvivii

portitorera

transmitlere
sed

non
ubi

dubiletis,

Deura
S.

tentare

nolumus,

mirabitia' ejus

videre desideramus.

Qum ad Arnoldum

respondet

Hildegardis, mysticasunt pleraque et utcumque obscura. De libro suo clariora subjunqit his verbis : \ autem, pastor populi tui, ego

'- ''"'- TotQ E tola est h S.Himeg nitentiam. Talisfereest responsio nomen episcopum Constantiensem, cujus causam Bpw primUur, et cujus hanc ob

TmJ^ ^ w

:>h poris est magis incerti Ulepag. l'"" ;l sap etlitteras pctit his verbis :

Sancm
...
js

^
1M
,i,i

paupercula scripta
voluntalis

veracium visionum istarum

et

ti-

longe
relata,

lateque

diflusa,

iionnuliis

u-m^

(|t|

bimisi,sicu1 petisti, nihil humaui ingenii

priffi

proinde-

ad

id

desiderium

me

prov ocavit,
iuun

meffl

conlinentia;
et

sed

qua

ficiens

lumen compositione sua,

voluit,

eisdem

verbis

atque remotis partibus solatium commi odarem-precibus tuis quaererem, et me

sublevamen

manifeslare
'" !C

ipsum, quod nunc

nllo

nt(

"

humano

sibi placuit; cum scribo, ingenio meo arbilrio, sed superna ostensiotibi

quomodo

Quapropter
deposco
,

dilectionem

ne

corapositura

sit.

44

Ad eademfere tempora

spcctat Epistola Ilil-

iinia q aatenus nie 1 rescnpto tuo lerluis milii succurras, et qiiam cura mea, quia tiim propria \ oluntas Bifl 1-MllO Dei

apad

luam sincera Donnnuni

oraUOi"

^^
:

IL-IKI,

fercomnibus modis

a se

tra-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBUIS.

tmfail

641
AUCTOKB
J

Jicscripsit

Sancta
i

minime blandiens,
prescipue

sect

fatnm gloriam
Hflg

ipso

redarguene.

s.

et

lam vero concludit hoc modo : Surge ergo ciambula recta itinera, antequam sol libi

occidat, et

anteqnam

dies tui deficiant.

ic incerti
Bartrici

ar-

ci

etiam temporis est Epistola Hartroiarchiepiscopi Bremensis, quihic Hertuvigus 00-

V.

Ad Sanctam

scribunt Anastasius IV et
Pontifices,
,

Adrianus IV, Romani

cus imperator multi
,

Frederi-

ur cum
obiisse
ntig

atini

annos mgmti

fuerit episcopus,

II,.

dicatur circa annum H68. perscribit 543 obitum sororis $u, Richardis abba-

episcopi

abbates, aliique

.quibus respondet.

tissa^,
....,,',
,'i,

qua monialis fuerat sub disciplma S. Hilad memoratam dignitatem lis, et a fratre
quampetebat Hensjoguntinus archiepiscopus, ut dictum est 40. Porro testatur Hartvicus, pie admofuisse,
et

utpossit esse ea, pe rtracta, ita

'

riCIIS

vitin.

Q
dis

uamquam
111

difficile

est

Epistolas S.

Hildegar-

idSanetam
amanttr
bil

dum defunctam

ex

toto

corde lachry-

ordinem

redigere,

cum

notis

chronoh

sori-

mansisset in claustro S. mabiliier desiderasse, ut Hildegardis, a quo invita fuerat axulsa. Hinc ve-

yicia nnii sint insignitto, volui

tamen ex tempore

inuKta-

nmm
inr
:

de iilo recessu petens, itaSanctam alloquiKt si in aliquo deliquisse videtur, cum ex

quo personm floruerunt, qualemcumque saltem or diiirm inducere, et sic huc usque dedi solas fere
Epistolas
inter

riui IV,

annum

11 is

et

N53
\

scriptas.

me, saltem ea non fuerit, sed ex recessu claustri illius effudit, traas pro
multi
Tisset,

lacrymas

ejus,

\iinr prosequendo ordior ab Epistola

nastasiilV,

quarum
:

qu(C data est

ri

testes

sunt, ntlendas

etnisi
te

mors impediet quia

anno

sit

anno H5S aut it~>i, cum UleprioVapa creatus, sequenti defunctus.

vi\

habita

licentia

ad

venisset

Anastasii Epistola pag. 539 hac habet

B morte detenta est, me pro ea venturum, si Deo rcmuneralor omnium placet, scias. Scd Deus,.qui
quae sibi exhibuisti sode bonis omnes tam cognatos et super omnes inter quam amicos, de quibus Deo et mihi gralulabatur, liio et in futuro nd omnem voluntatem
b(
]; t

: Anaslasins Episcopus, servus servorum Dei, Dildegardi dile- K

ciffl

filiEB

in

Christo

salutem et Apostolicam benein

i\>
i

rum

esl,

dictionem.

Exultamus
Christi
ita te,

Domiuo
die

et

gratulamur,
die
glorifi:

quod
catur
similis

nomen
itt

in

ut et admiranles

dicamus
et

Quis
tni,
,

tui

in

fortibus

Domine?
,

quis similis

tuam

Sancta Epietotam satis prolixam, et prmclaris monitis plenam. Richardem ipsius ct Laudat etiam Hartvicum sororem, de qua dicit : Plena charitas in anima
te

remunerel

etc. Uescripsii

magnifitus
el

in sanctitate

lerribilis

laudabilu
el

faciens

mirabilia? Audivimus enim

ic.

vidimus

multa de
Christi
lo

preedecessor

noster,

ise Scimus etiam, quod pise mei cui ad nutriendum Sponsam te

mea
tas

fuit

ad ipsam,
docuit
,

quoniam vivens

lux

in

for-

per divinam graliam successimns,

dilexit,

mul-

lissima visione

ipsius laudes
rt

me ipsara amare. Post mulanimam ipsius fratri commenita

1 1

afTectn
el

amplexus
videre

est,

et

audivit.

Cu-

jus
el
iii.i

nos vestigio secuti, scribere

tna

tibi
,

studnimus,
quaerentes

iat,

Epistolam

concludit
*_*

abjicio dojorera

illura

corde meo,

Unde et ego quem mitibi

rescripta
,

desideramus

quse

Deus
obnixe
prcces

in
-

tc
.

operalur, quamvis

nos

in

hifecisti in

hac Qlia mea.

futitro
f

Deus concedat
gratise
suffi,et

per

bonis
iniis,
lnis

claudicemus
et

Admonemus
injungimus,
Dnmiriuin
al

igilur,

rogasorori-

suftVagia

Sanclorum rorera
in

beatam

titii

cum

rrniiiiin;iliuiM-m

scculo.

lnis

n.l

fuinlas,

nualenus

H
tt

ibbas Eberbacensis

Ordinis Cisterciensis
fere

per virtutem ipsius ad iuslitiam nos erigere valearaus ctc.

abbatis

in diacesi

Moguntina,
sed
ultra

et

inter
et

Moguntiam
magts prope
,

Eberbaremi

a Bingium,

Rhenum,
>

49
esi

Responsum
tiortatur Dei
cet.

S.

Hildegardis

cum Sanctw
responso.

Moguntiam ex prioribus idetur fuisse abbatibus qu\ adS. Hildegardem scripserunt. Nomen exprir mitur pag. 554 littera E, sed mendose, opinor, cum nequeat fere alius esse a Ruthardo, primo Ulius comobii abbate, ct littera E sequentibus etiamnoncontjruat. Laudatus <>!>f><ts Sanctam ita
alloquitur
bis
:

nomine

[nastasium,

Sancta multo proltxius 1 mala naptm&tt,

fl

fortuer erad
cit,
et

Detnde varia prophetice pr&dv- J lrhiimmi .

Ve-

de

suis

visionibus aliqua subjungit.

; ,,

l(Ii

mum

iterum hortatur Anastasium ad subditos cor- p rigendos. Ex singulis pauca huc transfero Sic

orditur
ei nmiis

persona, qua
magistrationis
est
in

es

praecellensarmatura,

Maffnificamus

el

glorificamus pro voqui

<jtii

valde

ornata

civilatis

',

Christum

Salvatorem

nostrum,
Elegit,

respicil
et

se

qum
jll,

constitula
,

desponsatione Christi;
in

audi

trementes, potens
vobis
fecit, el

exaltat humiles,

magna
ipsi

im

qU

aon incepil vivere, oec lassatur

hnrini,
ijiii

defelasin

quia potens cst.

sicul

auin
,,.

ie

in

oculo

scientiffl

tuae

divimas

vidimus,
sibi,

sacrarium
vobis

pectoris

vestri
.

es

ad refrenandum
in

magniloquia

superbiae

habitaculuni
et

scienliamque
sua.

divinam

incerta

hominibus
revocas

sinum
.

tnum
de
nisi

positis,

cur

aon
suis
'

occulta

sapientise
his

manifestavit....

oaufragos

qui
,

magnis
per mali

casibus

In
ei

omnibus
ideo
in

oleura

efTusura

nomen vestrum,

surgere

non

possunl

adjutorium
,

adolescentulaj

dilexerunt vos, et nos cur-

quare non abscindis

bonas
el

radicem

quffl
ei

sufT

rimus

odorem

alia similia,

unguentorum vestrorum. Addit preces Sanctee flagitat, et sua eidem

utiles herbas, dulcem guslum

tuavem

odprem habentes? Filiam

quffl in

Regis, scilicel {uiiliun,

est,
el

has litteras S. Hildegardis egregia monita reposuit, et in fine optima abbat\ prmtenitia offert.
dixit,
fip t

Ad

supernii
t,

amplexibm
negUgis

qnffl

libi

com-

<t<i

scribens

in

cinctura
in

desiderium

homo, refectio : Tibi autem verum ubi femorum tuorum manibus luis habes, cum thesau,
,

Uanc admonittomissa fuer nempostmultaconcluditt etadprmdtcttom bomo, qni sedes in lu, git hoc modo : Unde
etc...
principali

cathedn

rum

pecunim non negligis. Terra tibi naufragium mundi te non laedit. I" fine temporis ipse in lui Deus suscitabit tc roagno honore tc conslituet. serve bone, illum laudaliis, et ipse in setcrnum salvabil le.
verae

malum
.

am|ilecteri

conlemnis Domini quod iitn.l non 1[;t

,

qo indo

ahjicU,
En

dormit, quoniam

osc
,

,oniamipsnm sub silenUo

!:
.

pra-

,,

ba tur per

osUnes. El ideo omnis terra turmagnam vicissitudinem errornm; quia

iu,

homo amat. Et quod Deus destruxit,

84

ito-

ma,

Scptembris

Tomus

V.

642
AtrTORE
J.

DE
velut
in

S.

HILDEGARDE VIRGINE
,

ma,
quoil

extremis jacens
,

conturbaberis

ita

S.

hommum, m
Jos

forlitudo
stelisti,

tenus

pedum luorum super quos haclangnescet, quoniam filiam Regis,

non ardenti
amore, sed quasi
i(a

currenlium equorum
h <>^ave

quibus a?sm an d
(|U
i

fr

1'enabig -

videlicel
in

justitiam,

Sfid

foipoie
:

dormitionis
el

amas,
te

ut

eam
si

;t

le

expellas

unde
eara.

ipsa a

fugere vult,

non re-

non est m indignatione Dei bl sorum etpardorum,

et

pondus

S ^**S
eli^
'

montes maxillam adjulorii tibi adbuc presbebunl le snrsum erigentes, et magnis lignis magnarum arborum te ralcientes etc. Itoma certe multum turbata est per
,

vocaveris

Sed tamen magni

dum
'

n,,

,,]

,,hl

et

subsequentibus
Sta

**

dius Dei iUos occidet,

schisma,

post kanc

quodexortum prmdu tionem

est
;

guingue aut sex annis

et

jam

anle turbari

cae~

duxsurgat. uis frenum toqm smas. non percutis tis

insidiantui

Nnnc Unde
sicut

J,^**
moneo

''''"

IJr!

^pi-

autera

imponas,
,,

nec eos mal UIn

vera
.

lj^&***
J
'

? $* ** S***
0rru lie
vigii,

pta
'60
tt

est

Ecclcsia sub Adriano

IV per Fredericum
partim

neauissimns aAm nequissimos servos, nui

araneas
'

imperatorem.

Deinde Sancta dc
Vita

sc
(4,

subjicit verba

Iwrtans nd

ergo strenue, quod postuIaJ puli in hoc lempore

?"!? S,
,

an

laudata in
repserit

num.

ubi tamen
ita

scripta di-

cwatn pastoralem.

cuntur ad Adrianum IV,

ut velin

Vitam ir-

quod homo Deus derelinquat

rare

in
te,

mitissime pater terra es ,i De

ta,

mendum, velin collectionem EpistolarunX, sed primum esl oerisimilius. Quidquidsit, ad aCtenitrum
Pontificem hmc scripsit s. Hildegardis,
:

qnpniam

lumenfc^

qmH]

53

Non

multis verisimiliter annis Pos t

M
*2
1

cujus verba subjungo

Sed

ille,

qui sine defectiotetigit,

ne magnusest-, modo parvum hahilaculum ut illud miraculum videret, ei ignotas

formaret,
B
ut ac

PJ^or,
/a
'

^>>^
est

qui coronatus
""

imperator anno
est

,i:,,

literas

tgiturfigenda

ignotam
,

linguam
sibi

promeret,

alque

multimodam
lingua

sed

consonaniem,

melo-

diam sonaret.
>

Et diclura
libi

desuper

estilli:< Hoc, quod in ostensa non secundum for-

Urianusiv,quo 9 contraAlexandrumlll exortum est LenuT denco antxpapm. Epistola ei

l
,

^V':,

inter a

n4m*u*

uJ^
1
'

mam humanae consuetudinis protuleris, quoniam consuetudo hajc tibi data non est, ille, qui Umara habet, ad aplum sonum hominum expolire non negligat. > Epistolam demum cldudit adtali
:

imperatore

monttione
Bfiliaio

Tu aulem,
surge,
el

homo,
curre citius

appareus
ad ju-

constilutus pastor,
,

et idrianum exortas.Fredencus^ tem pag. 551 ad Sanctam ita scribit : Notum hmus sanctitati tum, quoniara ea, qua prsdixisl] nobis, cum Fngelheim manentes,
te

':'"'^FredencUm

mZ s*dfortassenonantedisstniom
et

ante schisma,

iFredericoZ guantum

&d

pra-

iia

ui

coram
ipsius

magno Medico non accua

seris,

quod ovile
unxeris.
bi
'''

sorde

non

exterseris

nec oleo
"

Ubi

autem

noslram venire rogavimus, jam in maaibus lenemus. Sed nos tamen in omni conata pn honore regni laborare non cessajjimns.
Quapro-

senliam

voluntas

id est,

crimina
*

iiuii

pter dilectionem

nescit >

consensit

homo desiderium non

in

tuam
tibi

quam

intime

admonenitts,

rapuit

homo omnino
dit.

ibi

ut

cum

sororibus

profundum

commissis ad omnipotentem
fundas, quatenus
,

judicium

non'calergi-

Deum
renis

""--

Sed culpa hujus ignorantias per Dagella Ergo tu, homo, sta in reclo
salvabit te
,

preces pro

nobis

ia te^

negotiis laborantes

ita

se

converfat, ut pade-

itinere,

Deus
ves.

et

tiam
bcs

ita

quod

in

stabulum
et,

benedivi-

ctioms et eleclionis tereducet,

54

ipsius obtinere valeamus. Certum autem habere, quod super omni ne^oiio tuo, ad
te

nos

in

asternum

per

tlii-ecio,

netjue

amicitiam,
sed

neque
solius

odiura
justi-

alicujus

Adrianus IV,
//.;;.
;

personje

attendemus,

Adriann IV,
adsescribenH.

nnem anm
in te

qui Anastasio successit sub pag 540 ad S. Rildegardem

.

ii;e /<is

respectu

sequitatem

judicare proponimus, Ei
k&buisst

scribit sequentia

Gaudemus,
honestatis
ut

filia,

et

Domrao, quod
longeque
.11

exultamus
ita
la

habemus primo, S. Hildegardem colloquium cum Frederico in Ingelkeim,

inter
(jiin

yuodesl
alv-

tusa

opinio
fias

Moguntiam

ct.

diffunditur,
et
a

Bingium ;

secundo, tunc

mullis

to

odor viin

v.tam,

turba

fidelium
;

"" Preconinni exclametur

populorum
e si
ista

Frederico a Sancta fuisse prcedicta, guaunr pletasunt. Habitum verisimUiter illudcoUoouiwm,

(ll

J
re,
,

ca neumduximusexhorlatoriatibi

usque adeo existimemus ni igne succendi, ut ad bene operan,lm " exhortatmne aliqua non indigeas; superva.

cendit per desertum 6 cum ann nitunra

quaa
,

dum
aiuio

rcx crat Fredericus,

sirc

et

necdum coronaw

tanquam virgula fumi?

imperator,

inter

annos
at,

U5%
ut\

ct

i^SS,

de

"ww

tamen

ccrto

non cons

nequt

dt rtbni

prmdictis,
rus.

nisi forte

dissensiones,

Sancta prmdixerit FrederjM quas cidn Adriano iVerathabuy

tertio, S.

veAa

an.mumque tuum,

multiplicasufficientcr
fnlcire.

Uabemus

Hildegardem habuitu
judicanda
1

n
;'
;

M '"

virtute divina

1
'

aliaua

Mda
quia

wriwnun

aliquam controversiam,
curia Frederici; at

qum

suppositione

^itque Z n,m,lin,ll,0,i;i de

tamen verant '

spiritu

pulchram

qualis

illa fuerit,

^guessl

*
sln

exhortationem ad perinfine :D &

ignotum.

meromem

U
me
(c

Ex

rcsponso vcro S. Hildegardis abundt

molitiones varias Frederici nuipsa
aut potius a Spiritu

w
?^
'

.^

te

audire

miraculorum

Dei

^ondubrevtterS.um^h
n?P r* d etgraviacerta
1

desideraraus imbuta diceris etc.

t

ligitur,

uuiu-

^^

fuissc probatas,

snucto,

multaque i,/nhortatur adfor-

qui per Sanctam alias indoctam loquebatur,

i,

improbatas.
:

Nam

imperatorem
hajc
est,

sic

rm
1

lltldcgardm

multa
cit

prirdi-

r'Psl KitautetiamsaTt^lT lut Wsisatisclaremdeaturprmdiccre. f" " Af amus mum n "'' qumdam. Qui '" mem * u Ohomodiram du>
'

qui
te
:

A summo Judice
Valde
habet

verba

diriguni"

admirabile

quod

hanc i^
'i"
;t
'

liomo

necessariam,

scilicet

,urex .'
'/'*''

*.

dicil

certamina

'"

U;,

i;i1
';

;""

e< et

fortiludinem

t>endo suslraems,

leopardomm
in

par-

Veinde datparabolam minus claram, v"" imperium oidetur improbari, et mox ciat
subjicii
solicile

naufiagium

canlura

monitionem,
provide,
fallaci

:Nunc, ita scribens

>imi

e tellybiiem

quia omnes regiones

"^
yiam

""

,!"

rrenUlnu.
contra

Habes

enim

in-

intellectum

bvMx cum

savissimos

mores

peccatorum juslitiam

ia turna illorum, qui "'^,^ am t-t delent. Raptores

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMHRIS.

vjam Doniini
prisericordiffl
a
,,.

G43
\v\ roRi
i. s.
s

ileslnmnt.
pigros
et

tu

re\,

nmi

sceptro

partes Alexandri Pontificis defendebat, multum-

peregrinos e t

saevissimos

gue
544

sollicitus

i,

Tu
VllIe

enim habes nomcn

ferael.

metu Frederid imperatoris, ad

S.

rmod

rex

es in

gtoriosum, Valde gloriosum est no( I

Hildegardem eirca annum U60 ita scribebai pag. Bgo peccator in vafle lacrymarum posilus,
:

IJ"rhardus

Salitburgen-

men luum.
consideral
,

er ?

'

ne

accuseris,
,

uando s "mmu9 Rex Le quod officium tuum

et

multis seculi

timores,

foria

turbinibus et proceliis atlrilus , intus Fredericn. pugnas passus , obnixe luam poad
i

cte
i

n'

!'

dijudicaveris

nc
,

tunc

erubescas
esl

stulo dileclionem,

ul

pro

me
ei
.

precea

fondere di-

nctum.

absit.

Manifestum

est

guod justum

gneris
viscera

qualenus diviua misericordia

super

sus

pietatis

nt

praceptor praedecessores suos in bono imitetur, sunt raores illorum prcelatorum, rmia nigerrimi
qui
in

me

aperiat,
eripial

ab omnibus tribula-

lionibus

clemenlor
,

quia et imperalor pro

.

lascivia

et
,

in

putrcdine currunt.
-

schismate

jmprrii"

'

tfl-

Sed eslo armatus miles, repugnans ne te Deus dissipet et rjiabolo fortiter terrenum regnum pro hoc erubescat. Deus U50 Hoc

fuge

o rex

ril

quod nunc in Ecclesia esl nobia vim inferre conatur. Heminisse etiam debel charitas tua, Virgo Deo digna, quia cum essem apud Mogunliam in curru ejusdem imperatoris, sanctis
orationibus tuis
attenlins me commendavi. Deinde petit litteras Sanctm, sedsigillo obsignatas. 58 Ad Sanctum hunc episcopum alio plane siylo

beret

te

de

aelerna
et

perditione,

et

tempora tua
ul

non sint arida,

in

Deus

le

protegat,

vivas

83ternnm.

Avaritiam abjice,
ut

abstinentiam eli-

rui illa Te-

ge, quod
ie

summus Rex
in

valde amat.
tnis

Nam
sis.

valde

utitur Sancta,

est,

causis

providus

Video

la;

guam usa fuerat in priore Epistonam Eberkardum passim laudat. Bx longiusinitium

.

Rponfum bU l.nni,

tcrir
|

solida cfmso-

enim te in mystica visione in plurimis turbinibus viventem ante oculos vivos. et contrarietatibus
ftrtt

cula Epistola
fero
:
<"

et

alia

pauca kuc transin vice

Filii

plc-

iii

persona

inquit,

quffl

Dei

num.

adhnc

tempus regnandi habes in terrene snmmus Rex prosternat te propter caecitatem oculorum tuorum, qui non recte vident, quomodo virgam recte regendi ut talis sis, ne in manu tua habeas. Vide etiam gratia Dei in te deficiat. Hactenus S. Hildegardis,
Setl

tamcn ad

viventis
parietes

es,

statum

tuum nunc video,veIul duos

tapide

ois materiis.

Cave ergo

quasi

angulari

conjunclos
alter

quo-

ruii) alter ul

candida nubes apparet,

sic
,

aliquan-

tiilum
ille

umbrosns;

tamen,

quod nec candor

isti

huic umbrositali

nec eadem umbrositas huic

labores
parle
tui

candori se intermiscel. Parieles

anintn

snnt,

cujvs oerba

si

guis attente consideret, videbiisa-

tuo conjuncti, ubi ex altera

tua

intentio
in

tislongum imperium Frederico preedici, sed turbulentum, guale revera juit, maxime ob discorguibus dias ipsius cum "Romanis Pontificibus,
tamen finem imposuit ante mortem. 56 Epistola Amoldi archiepiscopi Moguntini
jimoMo
Jl/o-

ct suspiria

per

angustam viam ad Deura

et

candore
tui

anhelant,
in
,

ex altera

circuitus taboris
tibi

aliquantulum

umbrositate ad populum
ita

subjectum
intentionis

pertinel
tuffl

tamen

quod
velut
libi

candorem
et

vclul

domesticum
laborum
nec
ha-c in

habes,

um-

puntfno nwtrIfJII

fli

'

BfH-

Iuram

annum /100, et verisimiliter non ante schisma anno U59 exorlum (cui Araut noldus adkmsit cum Frederico imperatore
data

est

post

brositatem
tibi

secuiarium
inspiris,

quoddam
fre-

alicnum

intermisceri

permittis, et

ideo

fatigationem

animo tuo

prffidi-

non diu ante. Arnoldus autem Sanctes pag. 544, kmcscribit : Scimus quia Spiritus, ubi vult, et qnomodo vult, inspirat, dividens unicuique dona
saltem
sua, prout vult.
tes

quenter habes.

Deinde
ei

pulchre docet,

lakores

exiemos, ex caritate

obedienUa susceptos,

mi-

de

te.

Num

sua

te ilorel,

Hocautem dicimus, nihil haes mirum est, si ille inspiralione qui quondam agri niltores et syeomoquid
,

nime obesse viro Deum amanti, et concludit hoc Nunc, o pater, ego paupercula forma \i\o
:

rjeo,

quia
tibi

volunlas
,

tua

januam
in
istis

virlutum optat,
virtutibus

q Uffl

venie!

ita

quod

moest,

res vellicantes

propheias conslituit,

ct

asinam hurefutare

niana verba proferre fecit.

Dona ergo Dci

lendinum Bnis corporis et qui omnia perscrutalur

in salutc sua tenet. Vita

lui
,

complebis.
el

Qui

animam

corpus tuum cvr

non debemus necvalemus.

gitat.

Tum
,

preces Sanct&fla-

ln,)us$. Eberkardi,

Respondil S. Hildegardis
ei

irnoldum
:

fortiter

Pncrepans,

interitum ipsi prmdicens, ut multi

iligua huc fransfero
pater,
:

jam observarunt
vivens
re

non exprimitur, sedexsetempore innotescit, data est apud <>s ad de et x\ii Tunii. Defunctus estanno 1164.
)<

nomen

in Epistola

Lumen

haec

verba mihi ad

le

dedit
in

Qua-

59
stola

fociera

tuam abscondisa Deo, quasi

pertur-

spectalEpir .i</ eademfere tempora fortasse Conradi 1 , episcopi Wormatiensis guitom.

,

!u
;

Con-

irma-

batione iracundffl
dicit
:

Cur non

menlis tuffl?... Lux vivens tibi es fortis ju timnre luo? Quasi

zelum habes, quasi triticum excriberes, ita ui Buperando dejicias, quod libi contrarium est. Sed
hoc
nolo.

De

oculo
,

autem
de
te

cordis
ipso et

tui

inquietam

BGallia Ckristiana col. 07i defunctus dicitur an scriptam esse anti no (463. Attamen magiscredo, Quidguidsit, Conradus atiorum sckisma Ecclesim. ad m0 re ad S. Hildegardem recurrit tamguam hmc scribUpag. 547: Deo or aculum, eigue
tias

limsis episcoP'.

mentem abslerge
Injustitiam

ct
,

de populo tuo

agimus,
taieque

qui

te

abscinde
nec
ne
si

ribus

hominum nunc
in

quia lempus bellorum inmoila quoii nec in diinslat

,

candelabro imposuit,
ge per
te

Incernam clarissimara aureo lucis suo clariiatem lonel

in

domo
liiia

sna

clarescere ex

fecit.

sciplina,

districtione

timoris

Domini
el

sunt.

Quapropter soror ct
q UiDBa
te

dilectissima,

rad

Tu autem 5oouiam
,

formides

eos ad

bonum
Filius

coercere,

Solem

justiliffl

indubitonter illuminare
nostrae,

propter hoc tribulationem

angustiam

credimns,

nubila menlis
incongruenti

qua

nc

oppn
et

snstinueris,

ne

paveas,

qnia

Dci eadem

munt,
'

ex
Mll ni

tribulationum

turbm

passus est.

Surge ergo ad Dominum, quoniam lempus tuura cito veniet. Hesc S. Hildegardis Arnoldo, citjus caidem, a Hoguntinis anno llOoin

ixe

exoramus.
..

ili obcogitationum inundatione de rebus Addit, nuntium plura

suisdictur
Sancta pari
ordiens
rhristi
i

et

responsum
M

fiaS

***
lua

nativitate S. Joannis Baptistm peractam , ex Conrado narrat Baronius ad annum ({60 num. 32, observans, ipsum eodem anno <n conciliabulo Pa-

hortando, par\
;i

'""'" ""
habi
b

w Xu pen
el

es

sedens supra calhedram

in

virgam

rerream

manu

piensi

primum

subscripsisse sententim

contraAUe

,';.
adplurin.
,ui

MpiceadS
qno
sunt genera v.rtutum,
floret, et

wndrumm,

llas,

legitimum Pontificem lata. Ftorebat eodem tempore S. Eberhardus arTuvavensis sive Salisburgensis,
gui

wiepiscQpus

,.,.

semper in lonis openbus

qnl
in

644
Alctore
J.

DE
viriditate

S.

HILDEGARDE VIRGINE,
Qui veculi

in

recta

oves

suas p;isrit...
suse

gravato

s.

ma" Da

ro

proprietalem
BBdiflcium

voluntatis

de se abscidit
<)

wl

^onsolaiio
r ernoto
diffij,
,
,

caeleste

cum

margaritis

preciosis

la-

Nos
">

' tnr P''Pri nostris

pidibus el optimo auro ornal.

fac,

Tu
in

coDscienJia

igitur te talem

ac..bus

ul

lapis

preciosus

fias,

et

summa Hioru-

,, llM ,, llb
chariteten,

Hli;i

confldenuam, per

"
, :m

salem
Adetberti

Kti -

eonformia sunt. 60 Adelbertus episcopus Virdunensis, qui anno 114$ ab Eugenio lll a<f S. Bildgardem examU
fuerat legatus,
at

orneris. Cetera hiscc

^secramus

in

iuk ni.iulwi.iiam peccatis

remolis regionibns
nosiris
,
1......1

l
,-

V" ^
S|
r
,

dunensit.

"""/'e-^a
.

nandam
anno
patui,
circa

cum primicerius
admotus
autc
rita

,,

:;";"

'

crat,

4456,

aliqui

habent,

episco-

guem deinde cum eadem tempora,

s.

monostica mutavit,
schi:

njo^n^.
bola,
"'

seu admonitionem salmi no.ir, bis rescribere non pigeat

tuam

"""'''"'"".m
ril'

oerisimititer
scripsit, sic
<le

,,;,, ,::;:,-;;

,*
'

sma, ad
Benedicta
qua
te

qua ipsum ad
huc

Hildegardem

exordiens
sancto

rmL M
;
Viven S L
lion,nnem

,0

gloria
a

Domini

"''"''''---";":':::;:;::
i/< ha2C, nt dixit ct a;.:,

loco

suo

conformia,
mihi milii

sibi

Leneris annis
uil

mancipayit ramulam.
ct

Tum

hortatwr

humilitatem,

preces ftagitat

*
ra

transfero ^Dic ad
.
:

ostendit
;

ac liitcras. Respondens vero Sancta, kortatur ad ciiram pastoralem, sic incipiens : Ln\ vivens,
qna.'

qsi pulchram formam

scientia
f

itlum

tItuui^J*
valde
i

\\.

Facies

ejus

miracula ostendit
lua,
et

dicit

Oni

pater es

in

r SV Dth ^nthus,et Pallmm

t

chTJ^

sericum.

persona

pastor in

propositione

anima-

rum, extende brachium luum, ne

inimicus ho-

patriarclw Hierosolymitani,

agrotuoeJc. 61 Magis incerta est epocha Epistolm patriarch& Hierosolymitani , <jui ad S. Hildegardem scripsit ex Oriente Epistolam, ut ipsius ac sororum ejus precibus se commendaret. IVomen patriarchm solum insinuatur litteral, et quidem mendose,
in

mo

meros suos episcopale pallium advocaTU pulcherrimam

imh lm en. r;'' Habebai quoqaet

sim i Ie

superseminet zizania

J ?f^t

charitatem,

dicens

nientes, dicentes

amirnm n ,,-\ Ven ,/ F

j

Xrt
l
'

pulsabant ambas ad jannam

:

Tecum

cordi

hahit.re

voiumus.

ne resislas nobis

r ;iVe

2
g0

elc.

ut c.nstnuo,

cha toto

illo

quia Amalricus juit Latinus patriartempore, quo fama s. Hildegardis

adeo inclaruerat. Ttaque dubitandum non oidetur, quin Epistola sit Amolrici, qui pag. 549 Hilde-

VI.

Sancta
occultis

a et

multis

personis

consulta

dc

arcanis, quaa sine revda-

gardem sic alloquitur : A multis per longa terrarum spatia partes nostras adeumibus, etgenua sua ad sepulcrum Domini fleclenlibus, multolies
pereepimus,
operetur
:

tionc divina scire non poleral.

quotl
ipsi

divina virlus
gratias

in

te

ct

per te
est multitudo litterarum, quas acctquibus respondil S. Hildegardis, ul nullo modo ad suos singulm annos reduci po$ fni
ct

unde.

indefessas,

prout pos-

sumus, humititer offerimus. Mox ait, sediudetiderasse occasionem scribendi, qua demumoblar tautitur ; etinlaudes Sanctm excurrens,
preces
his

ania

pit,

rcrhis postulat

defectu

referentes

Nunc autera o Filia ad te consolalionem tuam, coelitus tibi osten:

, ,

notamm
sint

chronicarum, preesertimcum nm
,

paucm

sam
tuis

bumiliter

requirimus,

ac

nos orationibus

cunctarumque Bororum
,

tuarum
apu.l

mus, quatenus nobis curarum fluctuanlibus,

""atis,
111,111

in
,

procellis

commendamundanarum
intervevitse

personarum qum autminussuntcoinhr, aut quat diu in eodem officio fuerunt wr t<f. Hac dc ruus/i ud ijitcrndam rcriim ordinm Epistolas Sancta reducam, ct modo recentebo
quibus consulta fuit dc occultis et arcanit. tantus est numerus, ut manifeste lioueat, quasi universalem fuisse hominum persuasionem, occulta ct arcana multa S. Hildegardi rm
illas,

pie
post
etc.

iihim

cujus
'

thalamum
desideratis

Harum

hujus

termi-

Hespondit s. Hildegardis^er Epistolam initioplenam allegoriis satis obscurts. Deinde t>ero patriarcham his consolutur verbis : Video autem te in animatua
sol-

in,l

'

;il

fuisse.

Ordior a Cunoneaut CononeabbakS.Diantt-

sihodi, suh cujus prmfectura fuerat Sancta,

licitum

ni

via,
in

mens
Ih
'

tua

quaa ad turbinem
et

Deum
ierit

tendit.

Sed cum

m laborum tuorum
et te
in
faciet.

propter vicissitudialiorum, columba te

ante

fundaret ccenohium Hic igitur ipsam optime noverat, scribit pag. :>r>9 : Quia Sanctitas
qui nec
tu
fallit

ijuuin

in Monte
ct

S.

fiupertt. f
hffl

eidem
in

ve>ini

eo,
spin-

perfundet,

simplicem

nee

fallitur,

plurima

secreia
n

turrim

ctum Dei
et

conspeintus
pateris

Pugnam
scilicei

videt,

peto,

ut,

si

qua de pairono
revelaverit,
mihi
illi

vero,

quam

exterms,
II.

B.

Dysibodo

Deus

vobis

ape-

Deus luam
vives.
alterius epi-

utroque temporibus luis

homine
:

riatis,

quatenus cum

fralribus

meis

ex boc

circa te
possis

evabit,
id

ut

cam susiimTe
pone,
nec

hoc modo ai-

devotissimas lamles ivferre nun

dilTerani.

Preciki
.

unde Gduciam
ejus

ipsum

de

misericordie

despera.

Et hoc faciens

in

gralia

Dci ad

vilam

se commendat. 04 Respondit Sancta ad interrogata de J***JS[ "' ll " sihodo, de quo aliqua generatim <>'< " n

ipsiusenixe

.,

'

*C

scopi

cum

rc-

spo?iso S.IIil-

degardis.

uautsuspicer, nomen esse corruptum. ,l/r etiamex longinquis partibus ud S.HiIdegardem recurrit, ita scribens : Benor ! Deus, qui benedixii te in omni benedictione spintuali, ita quod in odore unguenti

^ftem

62

Post hanc sequitur Epistola de Bevez, cujus nominis

m
1.

ipsa Epistola tideri potest

de
.

Vita

ejusam

f(|(riW

Henrici,

cm-

nullam

mvenio

Va^.nd

sn,

agemus. - Sancti scripta inferius agemu. Verumnonsoiw Sancti libererepr id eqitSancta: sed Cunonem etiam '.... .,.. fl tnstafr hendit de nimia in subditos severitate irm mortem eidem prmdicit. Paucah esl ilto_e stultflia in homine - quam magna
. ,

ll!

'l

se

}
,

unx,t
'

te
||i,[ ' 1

Dt us
'

ipsum non r. siuu B ;i. ... no c.;,,,. sit; et

times
gas,

corrigil

auid sed quaerit, qu

.ll-i illa,

i"

alifr

.-..;,.,;., criuiina

nnSB qnai

ID -

''

iBtflinit,

unctione
iu

misericordice

longinqnis parUbus munniuliunnn devolio. \am manifesta Dci circa te dignauo mihi peccatori ac turbinibus
I"
'-

;ilK,,ur

suai'

te

non celat.... Et mox Dei nomine:MW non frangere hominem, quem Tu enim non ungis curn, Ita ot nec
nec
colas
:

'

^^

se-

sed in nimietate

"*" ra

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
;

6 45
illum,
et

tfnnc

tempw
creavit,

defldendi
tc

tibi

ailcst.

Scd Dcus,
Btec

quam maxime
bilia

rtdere

insplcere

mira- auctorb
J
-

perdere
in

qod

vult.
:

ergo

DeJ

in illo etc.

te

Ad propositam dubitationtm
;

nielUge.

Hursum
haec
in

conclusione
panpercula

Tu antem,
forroa
pelisti,

S. Hildegardis ita

n tpondei
tui,
el

Perfice ergosustenei

Mter

qm
te

me

lationem

ovitis

da

prsecepta,

scilicet

Sem'

conspectu
iiln

Dci

fac,

senib

clefeccrit,

cum tempus tcmpus tuum in

ut
ita

virgam magistri
medici

prmbendo, et posiea unguentum exhibendo, quia uliliua tibi est, ut in

aliis

ternitate
ii

feliciter

prolongetur,

ut

in

salva-

hoc labore vigiles,

subjeclione
luntale
tua

per
,

doctrinaui

tuam
in

in

on e
55

justorum

appareas.

minislrantibus
exerceas.
ita

quam
si

tcipsum

votae-

adamus

abbos

de Ebra, sive Ebracenm,

Nam
ut

te

supponeres,

1101111

*W

in diacesi Herbipolensi , >ir , nrdinis Cisterciensis

dium

tonsuiits.

fiMgardem,

multum laudatus apud Hanricum in Anad S Bildegardem pag. iibus Cisterctenstbus, notiliam sequentia : Cum primum 3 SC ribit suscepi, gavisus sum gaudio mavestri nominia Adauxit Deus gaudium meum, cum nutu ffno

mens tua aresceret, Ueo vigila super gregem tuum prajbendo ei bona exempla, qus desiderat anima tua ctc. 67 Conradus abbas de Keisheim, (in titulo
te

vallaret,

abbas aiiut.

scribitur,

de
1

Kelsheim,
habet

et

forte

legendum de
555
ita scri-

Reisheim,

Trithemius) similem dubita-

benigno

el

mirabili direxil nos, ut videreturfacies,

tionem
ficns,

S. Hildegardi proponit pag.

:

vox vestra in terra nostra, mihique, el audiretur concessit nnoJ 1 ix sperare poteram , mutuara
yilloculionem.

cum
qui

postvarias Sancta laudes Obsecro igitur omni devolione nl ad ipsum Sponsum,

,

De

quibus
vos

autem me vobis
imi
aiii

dixi
,

requiescil

in

cubiculo

cordia
suae

tui,

qui

tuis
incli-

anxium,

conliilo

non

-v

et

petitionibua

aurem clementise
intercedaa,
et

libenler

quiadiversi
eat
si
l

diversa senliunt,

illud, si

bonum
Deus
:

nat, pro

me

ab

ipso

petas,

qua-

el

salus
,

apud
orate

Dorainum,

benedictus
,

tenus

perieulum
i,.i

Deum
et

luiima-

tribuat,
literas

bonum milii omne periculum

,

et sa-

utrum mihi ulitius sit onns pastoralis curse deponere, an diutius ferre,
Libi

manifestetur,

exclu-

quia in eo
vioni trado.

vahle

premor,

et

memetips
not\
.-<

obli-

dat.Nuncvero
domino
pergratiam Dei

mitto,

et

nuncium nostrum
vcsira,
ct

Respondit Sancta

dissimulando

imperatori

pro

rausa

spero
ser-

nos examliri, el
parati
et

ubicum<|iie

</ crimina subditorum ipsius, ea gravibus verbis innuendo, necipsum oidetur Conradumts*
,

n in
bis.

nostii

indiguerilis,

erimus servire vo

cusare, sed ad panitentiam hortatur.

Tumeummiles,
esto

Mox

petit

preces,

rescripta

Sanctm ad
de reti-

dm
cl

*"'

^oquitur

Nunc
qui

tu,

dubitationem suam,

</><

cidetur fuisse

robustus et armatus pervias

planas;

el

cnracinco-

nendo aut deponendo abbatis munere, ut colligir \ur ex responso s. Bildegardis. Tnterim observo, aliquando excunnsse versus partes Sancto
Herbipolenses,
yntriK fuisse
gotia
i

m
te

rennra

illorum,
in

tecnm
fatigeria

sunt, et
cor

erce

ipsum
contra

bonia
,

operibus, nt

tmim
iii-

illuminetnr in sole
iii-r.',

et

non

in

recto

sicut eamdem in aliis quoque proidebimns. Quod vero spectat <l ne-

te

ipsnm
ne

bellans.
Circui

Ergo pastoralem
ergo
tuura
solliciie

curam
bona

non

relinque...

in

Sanctto per Adamum abbatem imperatori commendata, qualia illa fuerint, ignoramus. At vtx dubitamus , quin tademsint t de quibus loquitur Fredericus imperator < Epistola adS.HildeT gardem , commemorata num, 53. \ unc pauca de
Sancia} responso. Fpistola

providentia,
ctr.

lalentum

infeliciter

abscondas

Addit tamen

restrictionem
ipsi

ver~

bis obscuris,

qute insinuant,

relinquendum
;ntdu$
:

officium, ubi nikil

iis

boni prmstare apud suos posset. Manegoldus abbas celeberrimi olim

><>

estadmodum longa, pa-

Uirsauc. ensis

Silva-nigra,

el

ir\

'

Spi

\" '']!

Un ""'

rabolisnon nimis obscuris tota fere contexta, laudihns \<lamt ahlmtts cousprrm. cl pnvclnns monilis.

De ofRcio non deponendo

et

ipsum monentes

inducit varias mrtutes,

tt

nominatim charitatem

kumilitatem t Solam dabo conclusionem : Ettu, paler, audi sicul stella matulina auroram inlu:

exrequid petierat , ut coll quamvis ipse in Epistola id non declaret, sed ingentem de S.Hildegarde existimationem solum insinuet eum kac petitione \^^^ le, mea Mater el Domina, mepag. 556
rensi,
simile
so

S. Hildegardis,

mento mei
ge
:,,

in

luis
te

sanctissimis
:

orationibus,
in
io

diii-

mine

suo

praecurrit,

sic

omnibus

prsebe

auxidedil
:

humillime
t

ditigentem
et

recognosce
mihi
1
1

Chri-

lium ab osculo dilectionis,

et

quam
in

libi

Dous
die

e
:-,

revereutem,

literas

rescribe

Deo
:

vitam

libi

dabit,

quam

prima

inspexit.
S.

Sancta

lic

respondet,
el

iicens
Chrisli

66

mu
"i

Ordinis

item

Cisterciensis

erat abbas

dulcissime pater,

in

amore
tam
olla

frater,
claritate,
el
ibi

ol-

abbas

Anastasiiin Vrbe,
gardi,
rat

S. 4aj[osii

Crbf.

quem adscribendum prmter mlgarem famam, movere

s.

S. Hilds-

lam video circuradatam

vix

m
sit.

igna

ut

potue-

V j dere

possim,

si

Sed

rideo

Bernardi auctoritas, sed etiam '"-/'"" ///, </i ex abbate ejusdem camobii Pontifex fuerai electus. Quid ille petat a Sancta,
non solum
:

aliquantutum
,,,,,,

amari

gustus,
et

conlritum

tamen
qui
Vigila

na

contentione,
ad

postea

turbinem,

tamen
erg0
noc
eg

praemium
quia
talia

Dei

praedeslinatur.
uli
1
:

quam ante mmfice laudat, kis verbis exprimit pag. 556 ramiliare Christi Et quoniam
1

slrenue,

causa
postulal
in

tempore

in moribus in miUssime pater,

>"iii
(

receptaculum Spiritus ejus es,

poscimus,
liis
,

humili pre-

paupercula

forma
officio

vera

luce

rideo,

te

ut

in

spiritu

et veritate ores

pro

ut
i
ris

omnino de
praisentia

luo
sicul

movearis...

Tn enim
el

me
De
'' l|i:i

et

qui

cura?
,

nostrea

commissi
qui
indicel

sunt...
ar-

cajtero
et

rogo

ut

Spiritus,
suaa
,

revelat
libi,

unde

occulta

sapientiaa
in

qnid

mo

Jacob...

m domons Sion qumrit, ut sis esca Quapropter per septem renestras

ubi
accij
r

Dei es,

rumus myrrha?

itm-

milii

expediat
scilicel

portando

obedienltsa

Christi

DroS pice,

considerans,
ille

veniat;

et

onere,

perseverare, an
libi,

cem

ipsius

contemplationi.
fuerit

Quidquid

quiescere,ul vasuper hoc

cor

Lve
tacii

ii"

i"

decipiat.

Posce ergo ovea luasin

,

ma nsuetudine
el

correptionis
cinis
i

duUsnon
HaOenus S.Hlde-

revelatum

ne

abscondas mibi; quia

uondum
,

eris.

paratum
ul

cor

meum, Deus, paratum

ot

taciam
a

volunlatem tuam.
scribatnr nobis,

meum, Librum, quem scriconsitio

et

Z
l

,;,:

cujusvcrba de

***

"

Pftoli

ui

adjuto-

rio

vestro

opus

habemus...

Desideramus

enim

"'' $lm* d credtdmt, eom /.* serv. hanc epistolam* tan, ptam,
ul cl,r

reserenda \co Bir

6 46
AucTOnB
J. s.

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
etin miseriis laboranti
'"

ptam, quando orta erat disscnsio inter monachos, qui ca de causa ad S. Hildegardem scripserunt, ct abbatem hunc Manegoldum. Agnoscit quidem
Tritkemius, turbas Hirsangiensis ca-nobti aSanctafuisse prmdictas, sed verbis coram,
plis titteris.

turbatum
"'

mmin
tium

oSarfii:
spiritas

inopinabiUter
est cor

non

scri-

'* meis erigentibus,

bo Epistolam 69
Abbas
Hcb,
S. Jfd

Agam de re tota % sequenli, monachorum cum Sanctm

S.

ibique do>

x-o
'"..

pauor,

JSHu^ *** etnemo

pro hi.
el

meam

responso.

P ,,, ln

'">c

Ba

uoi

oculis

Abbas

Mari,
Trevirim,

Martyres

apuJ

Trithemio S. Mariaa ad pag. 557 similem m-

omnia dil

S1

terrogationem proposuitS. Hildegardi, cujus alloquium, licet brevissimum, aliquando se nactum

fuisse dicil, post alia in
ita scribens
tis,
;

laudem Sanctm prolaia,

vivi-

Per ipsum autem, cui devote

bet,

luia tantum in solius ^ Dei eomUtaL *M' rco per gratiam -"* cooperator flt nostn Spiritus sancti obsecro ut al m""" 011 " " ,d lante, vobis innotueril vd di e na " "">". peromnia ilS Ul:
"
1

2
!'

*>*'

m,

'

'

,|

quo
ac

et

arrham Spiritus

accepistis,

hoc sinstu-

m D.abbatemrenuncientur.uTLT'
i,
.

'

scnptis

tradita,

gulare

secretum
ut

munus
inter

vobis

expetimus,

quateuus familiaritatem
deaiis

impetrandi oblinere
csBtera

potuisset

Domino,
noslraa

revelalionum
vobis
oflicio

Mt.Momniaverbisetplicam
5-

72 Responsum

charismata,

conditionem
videlicet

humilitatis
in

structionem

et

inslnuare dignetur,

ufrum
et

boc

honoris et oneiis, praalationis

periculi,

anims

petua consolaUonem conlinel Prinrim

salutem
vi, ulile
lationis

mereri
uiilii

me
fore

huc transfero. De vivente

verba
audivi
:

providerit,

vel
:

ab hoc absolsi

^ ^iJJ taSEj^
,

,,

',

"

? ^b
1

'"'

Hlldegardis

ei

^j^

/"'

T..

fabro

'

illi

si

perspexerit

et

quid reve-

super

hac re

aceeperitis,
id

per

eumdem

prasenlium
tiam
'

lalorem

scripto

continenre mcesli-

tatem.

nostram consolari vcstram non pigeat chari/Von respondit S. Hildegardis ad qumsita

:

~,
guoque

-^t,eteafn.gen ,ia PerT g

Hinc disce, quod opera
Sed^discretfone

^amquodque
in

opus

tuum

abstinentia

omnia
batem
,

el

insinuavit tamen, nimis anxium esse abeique potius cogitandum esse dc se et subofficio dimittendo t ita Sed ego hanc causam, quam rrqnir i^

ditis co7rigendis , </<tam de

consuetudine Sanctorum flant, qui de velut nvuli cmanabant, et qui cibum homimbus dederunl, quem m gaudio
deglutire potueroai
qod

? JSSJ^*\ C 2 mJZ
ralionabile

tua fuK,,-,

^ JJ
S
'

,.

'

,1

oratione,

ac in

Goncludens
inutilem

Unde teipsum cum officio tuo coerce, apprehcnso aratro. Deus auiem succurral tibi in omnibus necessitatibus luis, et non
tibi

esse vidi.

enim tnbuli pro pane dantur, comedi

suul
:

Si

mj.

ita

etiam
eos
in

si

stridenlia ipsos

verba per m,
jedificant, sed
in

discipulis

dicuntur,
ducuut.

non

errorem
p^rinaa
ita
illa

Magister

sinat

carnque

te inuliliter

laborare.

verba do-

sna

abbas

donen

Campidonensis in Suevia ad S. Hildegardcm similiter recurrit, arcana intelligere desiderans. Epistolm

diclus
iibi

70 Abbas

malerna dulcedine

cribrare debet,
aperiant,
el

ut

discipuli

gaudentes os suum

degluliant.
;

initium etfinem

dabo. ReneSpirilus,

ct

vana

Deu>,
,

Sequuntur alia multa,sanepulckra sed ad conclusionemprogredior.TuMr

Dei,

inquit pag.
et

558,

cujus

tem, o
ctoriam

flli

Deus,
te

vuli

qui
vull
,

te
ul

creavit,
in

spirat,

per
scii

vi-

cordis

vestri penetralia

dul-

mililiaa suaa te

cedine cgelestis
scere

oculo

harmoniae
ut

sic

imptere

et

pingueac

consuevit,
viris
:

admodum mirabilem

ve-

nerabilem
curetis
clesiae

tua3 appareas; quoniara ergo per fidem aspice,

non

derelinquet. Solem

ui (idelis

servus

sis,

etiD

coneludens

seque et fceminis vos effecerit. Et Utique et vos pro nostris supplicare

et

peccatis,
noslrae

aliqua

de statu nostro et ecrevelata

lunam altende, quando vilia te opprimere volunt; ita ut timor Domini omniain te pertraoseas et non laederis, sed in seternuni vives.
nocte
;

nobis

divinitus

intima-

deposcimus. Ad hmc S. Hildegardis dedit responsum salis prolixum, hortans adexcidenda diligcnter malasemper pullulantia,

re humillime

73 An.via ctiam et dubia erat abbatissa S.Gh- & desindis Metensis, qttm pag. 560 ad S. WMr.

atquc
fac

Ua exordiens : liomo, declina a malo, et bonum quia homo in se habet, quod semper
:

hmc scribil : Quia de gratia vesira el benevomullum prassutnimus, notumus vos late, quod in periculo magno positae snmus, dum muiiluin

lentia

in

menie

torum

regere

errat,

animas
est,
,

cogimur, quae

nobis non

et

millenarium

uumerum

ibi

mt

propo-

quem nequaquam

sufficimus.

Indo

quod

Sanctitatera
in

wsW
Je-

perficit.

In fine cgrcgiam

ubi observarat pcr peenitcntiam el confessionem deleri peccata, hmc scribem Sic tu.chare lil, Dei fac, quia in aternum vives, et quoniam lapis in
,

addxt consolationem,

rogamus

altentius

ct

obsecramus
quid
nobis

Domino
veslrii

su, qualenus inscitiam nostram

lileris

firmare et exhortari

curetis,

facere debea-

mus,

vel siare iu

obedientia
et
.

iujuncta, ra
i

caelesli

Jerusalem eris-

ideo
71

etiam acriler lucrari debes.

S.

cedere, ul alia

succedat

melius

abbns
tini
sis.

S.

Mar-

Colonien-

Domma, domina,
iecta

recurrit abbas S Marttni Cohntcnsis. cujus nomen kexpressum Alardus est, utexistimo, quia ipse Sanctm contemporaneus /uit, et defunctus est ante annum 1100. ihc Epistolam suam pag. 559 ita ordttur ;
ui et

Magna sollicitudine ad tamquam ad <nterprctcm' Dci,

Hildegardem

Douiiuus Jesus inde vobis posuit Sancta Epistolam

revelare

dignetui
i

n<>-

satis

prolixam,
i

varta (((. monita ad /Vll/ti ir^ri'"""'' ct ui iu dat muilbHl UH recte regendutn, " 'nram non dcponendam. satis dareinsin
r tei alia,

pr&f*'

qum

hecscrioensbrevitatis causa mitto,

benedicta,

omnia,

operatur
cta
;

divina, vcra
fallor,

a Deo diquaa per vos virtus profecio esse novi et san-

vere

creditur

quamdiu veri unusquisque magistei ctrinaa proferre potest, virgam correcdonis.ai spfl de manu Dei accepit, non abjicial quia lulnm luto abjicitur, sicut magister perdis)

Unde

111

Nec etiam

quin qutecumque
uti

petierms,

Deo

impetrare

magistrum abluuntui "(simdifiifl m' his enim disce, ne propler nelulam

los,
et

lo

discipuli

per

possitis,

(ideles

aostruunl, qui hoc in veritate probaverunt. Unae ct ego ccrlus, quantum audeo, sanclilatem vesiram rogo Deo pro me peccatore clementiam implorarc,
,

homines

discipulorura
laboris
fugias.

tuorum; nec etiam

proptei

IfBditua

Nam

multi

plus

propter
l8I
'J

laboris,

quam

propter

necessitatem

?'

\K
Co-

discipulos suos vincere

non

pi

quatenus

mihi nimium fluctuauti

74

:olti Bactenus huc spectantes "

$P*

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS,

.

647

H j lC

primmn

editas, et

Bibliotheca

Patrum

dum
col.

monita.

tjnUectionis
iftf
<!'

Hisrr plurimas adjecit Marteniut tom. 2 Amplitsimm, ex quihus aliquaadpro-

ciensis

ibbat Zwetellensis , Ordmis eister- AlXTORE Austria, cura <jrc<jm multum gravatut, i. s.

,!

nostrum simititer decerpam. Verumcum locorum nomina cideanVur luxata, aliabor restituere r.r Trithemio inChronico con ubi ehumerateos., %rsaugiens\ ad annum iiSO,
tuii!

ua

ib\

102i consulit tanctam, an abhalis deponere dignitatem debeat, petitque, ut, quidquid placuerii Spiritui sancto, retcribat, \t Sancta parHm
fiortatur u<l
te

cnraw pastoralem ttrenut

,

rt

mansue-

iflrf

S.

vfaacensis
,-,

Hildegardem scripserunt. Albertus abbas wi Suenia (nunc prapositura ibi est

salutaria dans etun in finem monita. Consilium rrro istud abbattt ab initio im-

cmtinuandam

probat, sic ordiens

Lf or;is,

fjanonicorum) col.
.

f0/2adS.Hildegardemtmresalutationis ofli-

; In mente tua cogitando exagquod dc unoqiinque lahure ^rn* vel

1]

Libenter
tanto
'

bealitudini vestr

desistere vetis,

ac sic

manum
sed

ad operandum opus

ciurn,

terrarum spatio
Ln

interjecto,

poprigi-

Magistri
inlra
le

ini

noii
:

lrv.iv;

fremenlibus denlibua
ronlrailiccndo
etc.

mu8

am plectentes
et

vobis

magnalia
pollere

Dei,
fecit,

qui

purioris

vitea

sanctilate

ac
vo-

Omnia, qus milii adversantur, sustinere aon possnm

dicis

spiritu

prophetia

supra

humanam opinionem
revolvere
divini

77

Richardut,

abbat

in

Sprinchersbat,
,

(Tri- abbates

bis indidii ta

pwesentia
prflevidere,

langere,
ul

praeleri-

ratura

muBeris novitate
hujus
tem-

(topliciier

honorata,
silis

vere

hominibus
. . .

p 0r is

Cujns interel veneranda. peccatorum, et remedium lavenlu dolorum obtinere, atque borum, et consolationem secretnm disposilionis cognoscere gaude(][Uli;r
stupenda
e
i

veniam

Germanice Sprengerbach olim idiomate magis Belgico Springersbach ut inmiio nomen expressum in aliquo diplomate apud iiontheimium m Historia diplomatica archiepiscopatus Tremrensis, scd eliam \bi nomen variatur. Est autem Hegularium Canonicorum in diascesi ircnrcnsi) cuin crederet se tdribus ilcshtutinu tam men,

thctnio

,iui-,

Accusal
peccata

nos conscientia

nostra, terret
intus,
,

culforis

lis

redarguunt.

Turbamur
his
el

quam corporis, diu desideraverat S. Hildegar dem riserc, quando per litterat col. 1034 <t<l ipsam
oenit,
ei
111

lilamur,

nusquam
hostis

nobis

securitas
aliis,

undique
consulue-

quibus
foeminas
ik"

ait

Nunc
,

itaque,

sanclissima

circumsonat
otis

De

super qui-

inter

benedicta
,

per vos
uiore
:iii

Doniinum
Ctt-

maturitatem
(liviinmi
'I*'

vestram nuntii

nostri
ci

qurerrrL'

causa nu-a
an

e\

Dominum
el

rint,

oraculum
Dei
rescribite.

consulite,

quidquid

pio consulere,
tione
!

mihi jam
potius

bac ipsa occupadesi-

nobis
i,.

misericordia

ganclissima,

exspectandum sit, MaSancta, ad hmc responr

tlispiMisaiioiu 1
?it.
''i

rcss;iiii]uni

stendum

si

i.l

liceret,

per vos
etc.

maxime

vellera

dens,

partim

partim hortatur ad majorem constanttam, afflictum consolatur, acprmdicit, tempus

cognoscere

investigare

Hescripsit

Sancta,

ultionis

dmnm

necdum
,

venisse.

Solum initium

hic

redto
cii
:

Qui videl

nec

vicissitudine

mutatur, di-

ipsum hortans ad onut portandum, consolansque !>'<> 1 viritni carum. Vralatus m Hegennehe (apud Trithemium prrapositus Canonicorum Regu11

Tu homo, nondum
lolerant,
et
.

habes alas volandi, quaa

quaa ad rectam
.
.

larium

in ct

Heyna) coi

(034

de

multis queritur
et
:

tempestates

lionem
aculus
vos
el

aeris
in

perlinent.

Nam
ad

lenis

moderaes, et non
pra-

corporis
uti
et

mentis in/lrmitatibus
liberari

defectibus,

dc jugo inimicorum suorum etiam

atque

his

oculo

correplionis

arguendos

omnibus mahs
ces,

nigros

Dei inspicit
conlis
rir.

mores hominum; sed tamen gratia habentem clausuram duritim le, non
Ztoinieldensis (Trith

Km
a

eupilperS. Hildegardis preut de adjungit : Pelo etiam

(uturo

stalu

vitm mea3

me

doceatis.

Hsec autem
fecit;

omnia
heec

\'ilii>

quierere ea pra?sumptio
[rossibilia
1

quia
in

75
.
.

Bertholdus abbas

omnia vobis
habilai
,

per

eum, qui

..

Zvifaltensis wi
injuriis et

tores

ipsi

Suevia) coL WI7 conqueritur de quas crudeles persecumferebant, petifyue uivoluntatem Dei
tributationibus,

vobis
vit.

Christum

elebris

tama

divulga-

Respondit brmter S. Hildegardis, fvgeret pratlationem, si le non audiunt, inquit. MagUtamen

inquirens,

aliquod

solalium per litleras remittat,

idque clariutfc ingenio suo

riiini.

accommodatum.
ve

Licet
i

inquit,
-

consolationibus verborum
tatior, ob curilalibus

troi

factus

rum, eo
rent,
scribii
vidi,

smpe quod non

tamen co-

eidem suntlet. ut eam retineat, et cigii sit. etpr&posiu 78 Hanc qumstionem summa cum sollicitudine h s. Hildegardi <<!. W36 proponit abbas HenneberOrdinis Prmmonslratensis, i\
gensi, solatium simul
el

plene

intellectui

meo

pate-

consilium

yu

rens,
in

quod
peri-

feclus
:

sum

trislior.

Sancla
:

breviter sic re-

seinutilem crederet. Ne
gem
ciitari
e1
a(]

igitur, inquit.

i.u\

vivens

dicit

Quemdam horainem
in

propter
,

rm

am

oegligentiam

conlingai

quem quasi debilem ac claudum

magisterii
carnis
dimisi.
sua;,

praecel
in

'

cogilavi
]

curam

susceptam

derelinquere,

lentia

Quomodo? Qui
nudi
propter

imrebelbelli.

a ternm [ocum
confirmetis,
el

becillitate
les

velul
fugil

naufragi,

snppliciler precor, ul
8lr0

."" transferre, Qnapropter dubiam mentem consiUo ve>it

erant,
uuii,-

hos
iiinnt

ipse

timorem
filium

quaa

voluntas
vestris

Dommi

su-

Sed

video, sicut

humilem Oebiiem
velul

pe-

per

regrinum.
leditatis,

Unde
virga

iilum

inspicio,

ba-

verberatum propter inquietudinem

suae
cic.

hac re, mihi scriplis exspeclamus judiEcce vestrum super hac causa Domino inspiranle qnidquid quomiam cium
,

remandale....

morum mentis
76 Abbas
Oliique

iHiin

suggesseritis

i,!

me
<
:

subire

proposui

<-tc.

lietiinhasilensis

ettet

abbas Salemensis
s,

ciensis,
r '""

dubitans, Hildegarde rem communicavit, sicul cum 8 ponsael famula Christi el conscia secretorum Dei,

cum etiam electus , in Suevia, Ordinis Cisterquid jacere deberet, col. iOiB

Uuic
'

ot

vadcre
!

detur Sancta,

oralemdeponai
\lit

m fortitudmxs. Vam

instnuantta, hme tubaliqua defectum illum ei non pafecial se similem ovi, unde idem undans in -jn.s qui

petiitque
pliciter

simsancti Spirilus voluntalem t ut de hac re insvnuaret. Respondit Sancta hoc

stori

Tu

boi

fcol

Hberatur,

ne

dimergatur
sed
1.

oiiominspicis,

ita

quoc
'

ubiqne

Quicumque agrum vel ovile propter fidem procurationis susceperit, ipsa dimiltere non debet,
:

modo

Sonautera in volunlaie.

Dnd.

et gratia

Dei ad

Jj

te

s ed

siciu

paterf;imi!;;is
,

;i

reget.
recipit

Qui enim
,

ovile

^nptapositot Yallk-M

SUt "n

reiinquit

et

aliud

praeceptorum

D i pravaricalor nominalur. Addit pia ad regen-

ubi modo Rhing> iOiSrogat S. Hildegardem, ui tlintaM , col s

ve-

dicecesis Moguntinmin monatfrtorwn suni moniales OrdintsAu-

648
AVCTORB
3.S.
relit solvere,

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
in

quod promiserat, Ex responso au

fnlura

vita

prmpositurftquct, ipsum tem liquet, ip&utn petiisse consitium de prsspositu ra dcpontnda. Hocenim Sancta fortttcr dissuadet,
ita

amaniissima, transcribas lilssima, transci tur ut vicissitudinem

'

audeai01 sperare n a itc- !

cl '

Ksima

exordiens

Nunc
hic

tibi

dico,
et

homo.qui vineam
infra

aut

saxosum babet
est

agrnm,

sa

dicit

occulta csse Deiiudicin i,r""'i'!"'" t(i esse Deijut" "Wfletn W0Cfl<We n*.'SedDent lubet, iil jmlicia sua n" suiper
'

anct

^hortr

ja!

Laboriosum
quit,
talc officium in

laborare,

ac

sic

eos

reli-

te

tadiosus laborator est

est,

Yinea sacerdo-

orem. Prevpositus 4048 Mltistentationibusoppl^ 6

tur,

^,,/,,7?'.^% **^
"

teedissei-flm

11

Qui aniem
habet,
fatiganl,

virgam

correptionis

populo gravi

hic

sidet.
ta

Quem

isla

saxosum agrum posIlla vimtra se diciL

:

Sanctamgue consulit requidquid mihi, sive

consil.i

BSt sic

aliena vita,

ac

ista

vila

mihi melior
,

est.

celes
s
'

tm sapienl.a pra3ce P eri S

&fi
.

'

etc.

Ad hmc
t

Ne

K* ^
* '

Et

quod hoc tempore excogitat

Qos,
el

hoc tempoSacercogitaailjuvare.

re derelinquit, sicut

qui
alios
si

arescit...
festinet

dos

autem
haec

erigat

se,

Nunc

provide,...
quee
in
,

quia

secundum
in

tiones tnas,

tc
el

volant, faceres,
in

utra-

82 Abbat auxiam col. 1055 ,/<, de sehismate, guoderat contra AlexanZT% *"* '"""^ patroanante Frederico imperatore ,
'

^ret prmsuZ,talll tru*'lque e m on*m,utfi mtmeli Z

,-,

ita~respondit s

11,1','

^
""'
r T

""

que parte deficeres

quiil

pfenilenlia

reeordareris,
isto

deliquisses,
et

Tu aulem cnm populo

relinque,
ui in

ma-

humS. MteW&isqumsimt.itascribent*!
1aoniain
Ecclesia
in

ne,
diversorum
lus

eiim non

Beternum vivas.
praeposi-

Apostolica

80 Abbas in
111

Happenbcrg (Trithemio
,

mme
Cl
lt
'

dignitate

claudicat,

et

ad

quod

C.iip[TiilnTL;

ac forte

(cijendum in Cap-

Caput saom
inlio

veraci er
)

^orat,...

bono

penberg, Ordinis Preemonstratensis in Westphalia) col. Wli longe diversam s. Hildegardi qumstionem

R proponit.

Voluit

ipse

ttd

Sanctam

venire:
et

sed

simulqne efflagito, Sanclo edocta, de hoc rel de ipso sentiatis, mibirescribere velilis vestris

ad

vos

confugio,

quid,

Spintu
in

Z m m
roni'

71
m
((I

mquit, in tanlo Uirbine tempestatum rum, qua lota Ecclesia nuuc quatitur
impeditus,

procella-

et turbalur,

rebus

et

corpori

lirnens,

retardatus

venire non potui.

Videntwr hmc insinuare schillf foxrit

ita ut

omnibus obedire paralns snm. v, absolute respondit ad hanc qumstionem S.Hildegar dis, ejuia ut inmtii, responsio non profuisset, Vam sic orditur : [nvisione, qua ab infanuameavigiconsiliis

enim B

sma

Ecclesim,

quod contra Alexandrum

lanli

oculo in spiritu meo vidi,

in

per aliam viam,

in et

Fredericus imperator,

prmlatus ecclcsia sua

quam
et

ejectus, de illo vcristmiliter

pcr fratrein
bit
:

quem pro
de

se

Sanctam consuluerit, misit, et de quo scri,

hoc seculo nata sim, haec verba ad le dicere vidi

similis est,
et

altum
audivi

aspexi,
:

Uens

ina aralro
lia

quod dura,

aspera, ac moleverdari-

Ad consulendum enim Spiritum Dei

habitat,

qui in
nostrae,

everlit

dividit.
illa

Tu enim
atlendis,

cognoscere,

vobis

prsesenli statu
s.

ecclesiae

tere
tia

ac
sunt,

dividere

quas in tanta
potes;
el

eum advosdirexi. Ad hmc

Hildegardis prmla-

quod ca perfringere non

asperitate
et
si

ip
si

tum pulchre consolatur, docens Deum adversa hoeumcorrigat. In finesichortiitur : [deo tormenta tua ne timeas, quia locum tuum in dispersione ooq video, sed ligaturam
immittere,
ut

in

tanta

sunt,

quod

te

vulnerarent,

mnu

ea ea
les.

tangeres;
contereres,

quaain lanta
illa

mollilie sunt, quod

dire et

aspere tangere
justiliae

vel-

Duritia namqne, quas a Sole

,

clamliper-

oncris lui (id est prmfecturam)

Deus

sic

vult

et

cavit

Ecclesiam nunc circumdedit, quam m

oves, quae ad te currere volunt,.collige. Qubb

te

autem
tc

forare non praevales.

Unde

in

corde tuq ad Denm

ituluul

111

iin

i'i;

iii'

inleia,

donec

vo-

dic:Domine,
tibi

cant, ct

in

aeternum

vive.

Ordinum

ki Quanta esset multorum existimatio de cognitione arcanorum quorumlibet in S. Hildegarde, ostendunt etiam Epistolm sequentes triumprmposi-

omnia nosli, in raagislris meis quamdiu Catholicse fiilei me resistere non cogunt. Hmc utcumque exponuntw.
qui

obedire

volo,

Duritia eratin

ipso schismate,

usjicni^in fnn_

cipibus secularibus, moilities in

ceretur. durius est schisma,
tollere
:

episco\

'
F

torum. Prima
Moguntini,

col. tOit est prmposili

S.

Victoris

quam

uiposstsy HJ

qui multis peccatis vnquinatum se fatetur, qua* vi. s, iix;uit, Domina, Spirilu sancto revelante, melius scitis :... Spiritus enim docet vos

quod

te

non audirent,
tua

asperitatesunt, el principes sseculi in tanta in si eis diceres, qaod

scientia

justum habes, ui sequitur

mollitiem nunc sectantur,
ageres.
uinescirtt,

omnia. Ergo vestrae

cum sim
sco,

pulvis

el

pedibus advolutus, cinis, humillima devotione posanclilatis

vero tantam

m
an

quidcum

illis

Monettamen

Sancta

am-

supcr

aniraarnm
ciaiis,

Liberatorem nostrarum invocelis, meque scire famihi

aui
sit

me

Consolalorem
salutis,

et

teneak r* tem, ut Christi exemplo discipulos suos obedienuam liquos Deo dimittat.Vnte qui te per

spes

an praedestinatus

osculantur,

et

per

ad vitam,

praescitus

S. Hildegardis
dit,

(/'/

mortcm etc. Verum ultimam qumstionem non responad

mo

studio

lene, nec

m ijjj caritaiem amplexantur, eosrelinque; ahosautem

dimitte.^
k;j

:T"

--i-

'-''
n

ut

passim
ut

alias, licet

aliquando

viris sanctis

tende, quia ipse

Ecclesiam suam

'^2! '"
.

mternam vitam
tur
iijitur,

clare cideatur prmdicere. Hortadecimet " malo et faciatbonum;

:

Quemadmodum
S.

abbatesmulti stcnon
consuluerunt.
in

abbatissm
tissa

Hildegwdem
col.

spemque
vias,
et

ingerit his verbis

in

Unde

elige

tibirectas
incutit,

in

Mtunch

(Trithemio

AH^.
luec sc

aeternum

vives.

Mettum

eiiam

ciensis
bit

dicecesis]

IMi ad

Sanctam

ita

forie recrea -

Mi

lili Dei, cito surge, anPrmpositus Confluentinus col. 4047 Sanctam sic aUoquitur : Quia in onmibus tribulationibus raeis semper luis consolationiinis me mercasli", et cuncta jam sunt impleta, quEB mihi praedixisli quaeso, ut et nunc miseri-

concludens, Ergo,
libi sol

Dominus noster....
puto,
[mii

inspiravit

cor

teqnam

occidat.

ut

quatenus

quod onus regiminis,

ei

Ut

in,

ilfielinqunm.

me

solitudioi

al.c"

|J
"
"
l

collula-

includam.
esse
(

Ergoq
meriti,

am
ex
valeatis,

scio,

Deiim
cti

uiti
,

quod

Spin tus
quid
prei

revelationc
facere,

ennoicere cognoscei

W*T
pai

edial

cordiee
tns

Dominum
el

u> exoDl)niiDU"i

in

cunctis,

quas
:

me
et
si

foris

et in-

homini

premunt, consolari deposcas

quid de

me

ro pietaiem vestram,
veliUs consulere,....

proplerea liuniilihii^ quaicnus pro

el

pe r
Spi-

vides,

maximc

si

a tenigno Jesu aliquain

spem

quidquid graua

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

Sniritum

649
in

suum sanctum de
S.
ulilc

liis

placuerit, revelnre.
:

ra

enim speculnm
:

est,

qua per Bdcm Deum adctore

J
-

postpauca
non
ei
(

Bildegardis ita respondel

,

filia,

aspfcimue
dormii.

esl
1

apud Deuni

ovili
r

Dei
illi

qnoii

onus tuum abjicias, relinquas, eum illud lumen habes, luceas etc. Abbatissa in Kizingun
ut

Ideo
et

quia adversanns noster vigilat et aon cum ilht adversus eura pugnare

s.

deberaus,

Deum
scire

devote adorare

Kiirfngen in Franconia ud Mtxnum, ubi sunt Ursulinee) col. W63post multa elogia modo Sanctam his verbit compcltat ; Sonet vo\ lua in

fforU

mpeta
et per

Dcii

non debemns, sed enim homo qnasi in vult, qnod scire nou licel,
Saepe
:

tentare

hoc servitnlem Dei dimittit unde diabolns muliitm gaudel et iu ntraqne parte eum defi.

anribus
quoil

naeis,

et

quid salubrius

sit,

utrum onns,
feram,
mihi
Hildegardis

cere
illa
,

videt.

Talis vero sciscitatio slntta

a
falso

est, sicut

porlo,
ii

deseram,
et
libi

an

diutius

p 6te

divinitns enarra.

Respondet

S.

abbatissam laudans,
,

ad fiduciam de Deo excionus laboris

si

IIIIS

Biiiium est
,

tui,

quod

in

omnibus his Deus uon tentari, sed adorari debet etc. 86 Sacerdos quidam, eolens amptecti vitem ilia etiam monasticam, dolensque suum illud propositum rersanm
qufflritur.

qoae

propheta

In

Dco suscepisli
admouiiiuinMii
ulla si-intilla

portare ita,

oves volunt audire

si

differri,

Dei per magislrationem tuam. Kt

io eis cornscat,

Qnapropter, Virgo

non relinquere
wi

illas,

Deum

ad Sanctam recurrit, hmc rogans ; Deo devota, nos omnes post ad ie suspirantes, summopere pelimus,
pulsamns,
desistas,
,

m> raptor

as

rapiat.

Abbatissa

Widergoldes-

qufflrimus,

quatenus a

solilis

precihns
habila-

dorf col. (070 idem propter, Dulrissima

roini

rursum
,

petit hoc

modo
ul
sit

Quaipsias

nullatenus
tionis

donec
si

locum cerlum
tibi

olmixe supplicOj
vobis,

digne-

iioius

aut,

id

tenlntio

in

Deum
dignealiis

D (>0

perquirere

utrum

videatur, sallem nunc discretnm religionia

Ordinem

voluntas,
quia plus

ut istam

sarcinam porlem, aui abjiciam;

,

misericors
tur

Deus

tibi

pro

nobis

insinuare

quam adhuc conslrictione obedienliae Dei amore perseveravi. Idcirco, si auderem, ile
loco
fi

De
cupio.

cetero litteras luas et de his et

desidero. Pra-lerea

lihrum
s.
:

tiium Irausriihere mul-

magisterii

libenler
esse

discederem
ut

quia

milti

lum
tnii

Rescribcns
wi

Qildegardis hortatur ad
nc<-

valde

durura

videtur,

omnibus moribns
pergat marconin

constantiam

proposito
tile tt

tamen

edicil (<>ram
Itatio silentti

aliorum serviam, et ut in volunlate illnrinu pt-rma-

tinhni-m, cut

aggrcgarct.

neam

ctc.

Hortatur

S. Hildegardis, ut
officio

noi atia erat,

opinor,

quam quod Deus

<h

illis

tvniuii,

quo eam in

suo

affligi fatetar,
:

iiilnl ipxi revelarrt. Sir freijarnter

obscrro, ad in-

ttanter portare, sic

hac parte plurimi

eam consolans
lu roniidc
in

Sed lamen

tcrrogata non respondere, Sanctam, aul solum ex

Suncti sical

martyres ad

Deum

paric

respondere, quia pluta petebantur,

col.

quam
iO0"2

veniunt. Ac ideo et

derelinquet ie,

et

Spiritos

Deum, quia non sanctus dolordm tuum

Deus per ipsam manifestare volebat. 87 ATon minui arcanum trat, quod

minuet.
84 Abbatissa
wnifKwnS.
nddtgtirdn

dal, quce S.

w7 i

de Crouchdal, in Vita CrulenHildegardem apud se niderat, col. a dipsam sic incipit scribere : Postquam iliu
prsesentia
,

qumrebat magisler quidam Trajectensis, taleque, ut rarissime ea dr re responderit Sancta, quando

piix
licet id ipsum personis aliquot non interrogata indicaverit. Queritur ille si ub peccata sua multis modis esse afflictum. Unde, inqtitt, non inani quidem temeritale, nec superflua cnriositate; sed lamquam in camino tribulationis

sanctam amsutunt

erat interrogata,

desiderata opitulanle
rilus
,

et

affabilitate

veslra

Deo
spi-

merui
verba

relevaii
priori

a
,

pusillanimitate

el

lempestate

aliqnantisper
al>

quie-

vi,

ct

quia

vestra
.

non nou

Immano iugeilisluli

ejtcoctus,
scriplis

aestuanti
et

desiderio ex

tuis

cupitis

re-

nio,

sed a Luce vera

veslro,

...

iluhito procedere,

supplex
ex
exitu

anhelus

esspecto

refrigerari

consilio

qnod propoMii

facere,

ad-

desiderans
slatu
vel

ipsis

tam

auperni

Dispensatoris de

huc perficere.

Ex responso

liqvet,

ipsam

etiam

mearnm angustiarum
experiri,
ex
ipsius
et

praflnitam

eonsilia agitasse de officio deponendo, fri ftne pre~ catur, ut quid correptione vel correctione dignum

senteniiam
consilium
re.
sitio

animadvertendo
sanilatis

quam a

te

inspiratione

suscipe-

Lux viva per Spiriluin suum de me, inquit, vobis manifestaverit scribere mihi non difleratis. Respondet S. Hililcganli^ hrcviter : 1'hi vides lutum illml ablue fac viet quod aridum est,
,
,

Sed
ex

anle
te

omnia,
^i

per

omnia,
in

ardenter
salvan-

certilicari,

landem

coeto

dorum me
scribit

Divinitas

praeordinavil

compntari. l\e-

ride

sed

el

aromala

qum hahes,

fac

saporem

auiem
qaod
ro

habere.
cct,

Deinde monet, ne temere de a/iis judiDe solitaria t>ita sic ipsam instruit : Quo-

Sancta instructionem, et (um addii : Nnnc serve Dei, in meliore via parvsa feapparent, ita nestellEB in splendido lomine io te
,

exoptando bonum desideras.

111

[n
es.

altera

vetu,

niara

solitaria

vita
,

quam
raleres

requiril sonus

verbopropter

vin

nigro
clara

turbine
mililia

occupatus
surge, el
Dei
te

Sed

rum

tuorum,

non

quiescere
:

miles vince
sicul
.

cnm
etiam
Sic

vicissiludinem diversorum vissima

et
iu:i

morum
Gerent,

quia

tunc no,

quoniam
in

gratia
BCientia

tangil
Lui

turbinem bonc el monet,

intelligere

mulio

pejora

quam prima
est.

secreti
el

po-

etiam lam gravia, ut jactnra lapidis

8.'i

les.
te

declina e
el

malo,
te

fac

ium,

et

Deus
n

urcanw

lis

"Vnnuit

Abbattssa Superioris monasterii Hatisbonencol. W74 ad S. Hildegardem scribens, de

/"-11!,
sj

pequirit,

in

quiescet.
tte

duabus Inquisitionibus responsnm

ucet,
aigitur

vide-

inquit,
cor

de
,

re,

meum

pro qua jam maxime alaliquod periculum limendum,

sit.

M
/

col. fl $ 88 Anonymus quidam Weisionensis solum ut pro nwltum obtestatur Sanctam, apud Detm wtreces /undat, sed etiam ut

oeeutM

Oetmmm

quiral
1

arcana

kis

verbis
se

proposila; Quid IR,

de
profondis

vel de

Dei misericordia prsesumendum

Hoc in

me

tolies ad

clamantem
fsecis eripere

alia Epistola
fieio

exposUum
:

abbatissm deponendo.

fuerat. Alterum est de ofAd hoc "" S. Hildefliia,

Bequ itiarum et de luto uHeriusveniam.sispirilumconlribulaUun

X

ded|gnaur,
a,

gardis

respondet
tihi

Nunc autem dulcissima

in
tali

contritum
tej

mil

rgiri

velit,

D01

intonto

curam
propter

"" tajdiura aul laborem eam dimittas. hortatur ad studium bonorum operum. Primam
forsan erat de prmdestinar
reprehendit,
ita
.

creditam

veritate

provide, ne

pon l
t

Houmsti
'

-v
tuam,
fbniem

**
"^ "^*
mquit,
aqnaa

wro qumstionem, qum *on* f grambus verbis

(

Vnlbat.ZscribitutiU mne mentem 2^,

ivsiu.r.
el

ad

aspice

io

salien-

scribens

filia

Ad,... atlende

Scripturas

Scriptu-

83

mo

Scplembris Tomus V.

65o
AlXTORK
J. s.

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE,
^rtmmonuaetprmdkHones
tst

mo
juslitia)

Mens iua pura sit in Deo, 61 in esurie Dei, ac in reclo ilinere, et Deus susci-

:Quierat,

piet

te.

Uude
quos

et

,,,
,iicii

labores
focis,

quos propter
sufficiant.

Dcum

in-

pastoribus Ecclesim
ceretis

m
F
l

'

(1|
'

l|in

'""^^ /,
v,t
n
, ,

Sed mentem luam et cogitationes tuas, quanlum potes, ad Deum dirige. Canonicus quidam Trajectenm col. H09 ita ad S. Hildegardem scribU ; lu humilicoepisti, et
tibi

hominibns

per

ig D) .

'

'"

'-

Vemderwrmm:

Benedicti

tate

itaque

supplico,

. .

qnatenus arcana
,

ei

divinaB

5i

L,
'

da
'!'

P ai

iwclaiiouis

de

staiu

meo

prsecipue

interiorem
iiifesialiouis

hominem, mihi

in

secuudum ministerio tuaa ma-

ad iloctrinam el cautelam Bpiritus mei

* ^ ^ 'T'
doIe

P^^iiaculume&edebuis^
n
etiam Deus h
1
1

"'

SiSTT^

81

* 11

fortitodinfs

exhibeas.

cum
a lua

in

Quod debes quidem cx promisso quia transilu meo versus Homam irem hffiC
,

**'
Circa
'""I",

;'"'' scri P augnii Ecclesim esse deber etis eam 8 ' c t anguli, ,ui terminos ,,

qoque
(

respondens S. Hildegardis, monet ut velocius suryat, et a diabolo fuyiat.

Cariiate iropetraverim. At

Epistolm multa < quibus Deus Ecclesiam ^iaecclesiastici

,-

medxum

necinZZ

^T ^

Hmrt

sai^*-^***S VII.

-:
cadT

Sancta a multis congregationibus conquse emcndari

aliis,

sulta de iis,

possent,

aut

":;:;,:':;:.:::;;,;,::;.:':;,:-;...
joremerrami
populo,
qui

etiam de arcanis
R

et

invitata ad

mo-

nunc

nita conscribenda.

"W"-***
errons
et

pnnvancanLes praivaricatores ubique vos persequetur, e.

ruina

S* Jjj J -

qui opera vesi^

"*deiUis;Cum a
mbdo
tunc
in
fide

sm

hoc
qui

coniirn.nnim,

^2
(

Z
sed

|,, ln|VS
lideliter
-

sapientes,

Catholica

H
Clero Colonienst, in~

actenus
ct

ostendi, S. Hildegardem

ab ahbati-

bus

abbatissis

multis,

sonis
tegras

consullam

ttructionem
flagitanti,

ab al,is etiam perfuisse de rebus occuliis, quas

et

persislunt, undique persequenles tamen nnn omnes, quoniam aliqui mi mihtes in justiiia Dei sunt.

expellenf

eorura brlii*
et

Scd

qnasdam

congregationes
sancta
est,
et

sinr revelatione

dimna scire non poterat. Nunc mclencorum aut monachorum producam con-

Sanctorum, movere non

divitibiis

quorura
poterunt.

conversalio

Quapropter
al
eos-

prmcipibus

consilium
et

dant,

dem

ecclesim

qum simili de causa et pari fiducia ad Sanclam scripserunt. Agmen ducat clerus ecclesim metropolitanm Coloniensis, quiS. Hildegardem in wrbesua viderat, et monita salutaria dantcm ad~ mirabundus auditerat. Unde Philippus decanus cmn omni clero pag.57% ad ip&am hmc scribit: Qnia maternam pietatem vestram diligirous, vobis notum Eacimus, quia postquam a nobis recessistis, cum per divinam jussionem ad nos
gregationes,
venissetis,
vit,

magistros,

relinquos

spiritualei
el

homines,

scilicel

subdilos eorum, fustibus

jusli

h-

gnis coerceant,

quatenus
:

Qanl.

Ei

in

aliqnt

bus hoc complebitur

scent.
est,

Sed
iion

lamen

unde alii terrili contremisecundum quod Eliae dictum

qui
in

mulii
islis

justorum servabunlur,
loquitur,

errorihtt-

bus

confundentur. Deinde observat,

reticos illos, de quibus

non

esse soeiot

obi

verba

vilae,
,

prout Deus vobis inspirain

nobis aperuistis

maximam admirationem
Deus
Sed
in

Antichristi, sed prmcursores, ita scn/>nis; [stiautem deceplores iili non sunl, qui anle novissimnni diem veniuri simi sed prsacurrens germen illo,

ducii

sumus pro eo
tam
fragili

quod
sexu

rnin suni. Similiter admonet,

nec hareticis

mjHt-

lam
tanta

fragiU

vase, in

nitam fore impietatem, nec

Catholicis, quifidtits

hominis,

mira
obi

secrelorum

suorum
:

operalur.

Spirilus,

vult, spirat nam ev multis rerum indiciis maC mfeslum lii, qnod tn prmcordiis restris placitam sibi sedem elegerit. Merilo el nos in

permanserint, inutiiem fore persecuiionem iilam. Sed tauien, uirjuit, postquam ipsi in perversitatibus Haal
li
,

si

in

aliis

pravis operibus
alii

sic

inven-

fuerint; principes et

majores

in

eos irruent,

admiratiotera-

oibus
plini,

et

nostris

velul

ad

vos,

rabidos

lupos

eos

occident,
juslitia?,

ubicumque
el

quasi

ad

vivum Dei

eos

preces
sicuti

invenerint,

oblaturi

Tuuc aurora
eritis,

novissi-

veslro,

revera

accedimus, et de corde de Dei oraculo, veritalis

mavestra meliora prioribus erunt,

bus prasterilis timorati
el

ac

de

omai-

responsa

quasi porissimmn

flagitamus.

Beatitudinem

quam

enim

vestram

mam
Deo

intime exoramus, m desideria uostra quoad curam animarum respiciunt, intentius

:

aurum
92
tii
:

fulgebitis,

et

sic

per longa

tempora per-

manebilis.
///

commeudetis et si quid adhserens animus vester in vera visione (ut

bis

conclusione ad Colonienses itasteonter

o
niii

Deo

Nunc,
Dei

Dei, audite
dicat,

ei

intelligiie

quid

assolet) de nos

Spiriius
pereatis.
el

perviderit,

ad

vos

ne

de

meliore par
:

literis

nobis

intimare curetis
viva

gamus etiam, ut
oixislis,

Uopriu-

ea,

qus

Et Spiritus Dei vobis

dicit
el

In

civiiatem

voce

nobis

transmiltatis;
tledit]

nec per negligenliam oblivioni tradimus. Hactenus clerus Coloniensis. 90 Bemisii Sancta scriptum longisstmum,

commendetis et nobis quia dura carnalibus concupiscentiis suiu.ls, spirihmlia, qua nee vulnuus
.

hleris

quoque

regionem vestram adspiciie,

qui
Sadtlucaeis.

nefarios homi-

nes a vohis abjicite,

similes
serint, tuti esse

sunt, pejores Judsis

Nam

audimus,

facile

non

poierilis.

bw* quamdiu vobiscum enim wp* Ecclesia

el

iniquilate
iilii

islorum
iniquitate

ploral

piangil
,

00 " 1 "
'

ejus

istorum

contaminantur.
'"'

Q
I

alutariascri
Mfl

gramssmn
'"-'"-'""

verbis

Hiuito.

dat plurima, muttasque etiam mxscet prmdtcttones. Pauca e multis

nenaxt

ouo nomine negligentiam c/ecura animarum, aliaque vitia rcureet

propter
et civitas

ipsos

vobis

projicile,

congreg
'

Dei

momtaque

excerpam

,: vestra pereat, qooniam in dem convivium regalium nupliarum l" Bo est, unde plateaa ejus adhuc fulminanl. annoa ^ Lem limida et paupercula per duos
'

,,

""
,

1,

'

il

,;i,

' l

||

|III

i|h
1

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

fetigata

65

snm,

ut

coram

magistris

ct

doctoribue

purgatio
cipiet, et

in

a ,- cffiteria c iG
r

sapientibus in quibusdam majoribus loest,

ubi

mansio illorum

vivente voce

hoc muliebri tempore in modieo in- Adctouv postea major fiet. Bl deinde virile lera- 1. s.

ista

pro-

pus

veniet, in

drre m.

Se6 quia Ecclesia dirisa arat, vocem banc

judicto erunl.

interim substraxi.

Hactenui

s.

Bildegardis,

qum

non durabit,
juatitiai

ndetur Lutheri tempora prmdixisie; ted id clariut ntrspiciet, quiotnnia non modo Coioniensibus, sed
Trevirensibus, tt Wernero de Kircheim prmF u>nu Ajcta accurate ooluerit expendere. Periculum non

quo beUa el prcelia ex justn Dei Sed hoc muhehre tcmpus tamdhj qnamdiu huc usque perstitil Tunc
Dei

"tt tt

bnna tT
ttlo, et

conttantia in
(>-lf

ctrina atio-

et

judicia
in

surgem
el

ei

disciplina
el

ae

tnnor Dei

populo erunt, populo

justi

boni

hoin
,

mines
parvu
in

in

spiriluali

fient,

qui

nuuiern

propler humililalera
sicul

cumeotempore imminuit Colonim, qumarcfUepiscopum suwn oidit ab kmreticis corruptum ; $ed feliciter caput erexit et hmreticos expulit; uti
/r

tamen manehnnl

et

primam auromm
et

rremila-

reverteiitiir'.

Ei tunc fories viri surgent et prophetabunt, et omnia

veiera

nova

Scripluraram

ei

omnes

irttirtnsibu*

Sancta ipsoi monere videtur. 93 Treniris item fuerat S. Hildegardis, in eadem terisimiliter exoursione, qua Colonienses ninlitnr

sermo,

nes

per

Spiritum

sanctum
sicut

effusos

colligenl

et

intelleclum

sit.

vrmpositus

S. Petri

cum

monile cum preciosis lapidibus ornabuut. Per hos et per alios sapientes
plurimi
sseculares

eorum

toto ctero Treri-

boni

fient,

et

sancte

vivent

ad eamdem kme scribit pag. 576 : Cum per divinam pcrmissionem revelentur e\ tiiullis rorrensi

Hoc autem studium

sed

sanctitatis

cito

non arescet,

diu

durahii, quia
fient,

haac

omnia propler errans

in

dibns cogitationes nostrra ad

vos per divinam vocorporis,

tota

tempus

ubi

mnlti

marlyres
faciet,
his

fide

erunt.

luntatem,

cum
vos

loto

annisu

devocseleris

Nam
nera
ranli

vir

praliator hoc
in

qui

initium et n-

tione mentis

vos diligimns. Scimus enim Spiritum

inhabitare
,

operum suorum
populo
in

aspicit,

qualenus

er-

sanclum

et

plurima

hoc

resislal

Posl hsec omnia

hominibus incoynila per ipsum vubis manifeslari. Nam e\ quo a nolus reressislis cnm in dieluis
.

splritalia

sine teudio et defectu

confortabuntur.
sanilas
in

Et

lunc
quiii

vnes
Vir

et

forlilmlo

ac

populo
replebit,

Penlecostes
uissetis,

ubi

nuper ad uos superna disposilione vecomminationem Dei nobis imminemulta

dispendia
cirea

fient,

pradialor

aerem

sanitate

n*

prsedixistis,

ecciesiarnm,
et

et

etiam viridilatem virtutum producet, ne Qdeles corpore el anima in errante tempore deficiant.
el

mulia

pericnla
et

hominum
nobis
nisi

nos

apud nos
Dei
placa-

viilimiis

experti
quo.d

sumus, quia secundum bonum

dedistis,

consitium,
re

iram

negieximus, et
ipsius

per misericordiam Dei vinfuissel

,

Sed tempus hoc errorem hoc modo teusque duin ilhul Deus in gratia et misericorJia, ac in zelosuo discutiat. 96 Sub finem ait : Kt Trevirira novo igne, qui
Addit
:

neliit,

tt tiC

h'< onr

dicta

retractata

forsitan

eisdem

discipulis in igneis

lingnis

apparuit,
ita

inter

fidetes

pn^tea magii
in fide /Uin n-

periculis
raus.

imminentibus

in despei atione

succubuisseverba
ipsius

primo valde ornaiam vidi,

teasae

quod omnes
reon

pla-

Et quia

Deus

in

vobrs est

el

ipsius in aurea lide

cum

Irm fOTt.

miracutis tnnc dilTu-

ab ore

vcstro

sonant,

quam
,

inlime materoafom

fuerant.

tHnra non addo.

iii

M
me

dubito ob-

dilectionem

vestram
tunc

exoramus
,

m
,

ea,

qme

viva

smurr,

nt/itl

omnibus

istis

reperire, r/uod

voce nobis
jnlura scripta

propalaslis

per pnesenlem

ba-

nobis transmiltatis
et

quatenus sncceet

iiiui fuerit impietum. Facile hoc videbit, qni l><storiam ecclesiaslirtim nlrumr/ur roijnilam /mbet.

dens posteritas
ejus
sciara

vindictam Dei

misericordiam
et

moda

attendere voluerit,
sit

quantum
ei

Ecclesia seculo

super

nos

directam
ipsius

videat,
et

vos

con-

xvi passa

detrimenlum, quantumque eo etiam

moribits prmstare

secretorum

veram

ditectam esse

tempore Cathotici doctrina

ranleni srrulis, et ultr/uol
ftnii.

cognoscal etc.

ccpperint majoribus suis, qui multis ante S. llilde-

yu&iicU mata
ttsHoiibut g(
''

94 Ad hmc S. Qildegardis prolixe respondit, multa monendo, increpando, ct prmdicendo, ita

eiiam post ipsam lixc-

TrevirU

hmriticis

muitum

passa
el

est,

ut

trtiea

torai orffo

Ego paupercula forma, quae in me nec sanitntem nec vim nec fortitudinem nec doctrinam habeo, sed quaa magistris subdita sum,
incipiens
:
, ,
,

prmdixerat Sancta; sed prmvaluit,

stinos emendavit ;

niores />ri-

de mystico

lumine veraa visionis

heec

ad pnulntos et
:

futurum clare enuntiat. num. 47 Epistolam abbatis Eberbacensis ad Sanctam. Eidem quoque cum tota
97

Jam

oidimus

JnstructiO
t

isttrcitnsi-

i-

clerum
res
el

Trevicensium
magistri

verba amlivi
eis

Docto:

congregatione scripsil Meffridus Prior

bii Cisterciensis,
cltv,
1/11(1111

itlius crnnoet

u "hptu,
petita ah

tuba

jusiiiia*

caueiv nolunt
extinctus
et

ideo
etc.

preces flagitans,

Epistoiam Sanet bu*.

oriens

bonorum operum

in

esl

de senilaribus, inquiuni pag, 578,

spiriialera

prmlatorum muttU redargitit, a<l prmdictiones bonorum et malorum futurorum ita pergit ; Unde vocem hanc de
negltgentiam pastorum
cajlo

Postqttam

idiotis

ad

conversationem

conversis,

quos

n ||s

conversos

dicimus, Spirita

sancto

vos

dicentem

audivi

filia

Sion

corona de
parvura
in

capiie tuo

iuclinsbitur,

et

pallium dilalalionis diet

scripsisse audivimus. Wisii haud dubie Sancta Epistolam. ad GrJSeOS nioiiachos. id est Cistcrriritses, inscriplam, qufB admodum protixa est, quamque

vitiarum

tuarum

tibi

imminuetur,
,

in

numerum conslringetur
n.Mu
11,11

ei

de regione

re^io-

inchoat koc modo : Ego paupercula, in lecto plusquam per hieunium jacens, h83C iinliiiis
ei

asgrividf,
:

expelleris,
r

Per potentes enim bominea pludissipanda sunt. Efcprineis

vocera

de

ca?Io

civitates et claustra
:

Ad
ii

spiritalem

me sic dicentem populum, quem Deus in

ad
qurn
vides
el

audivi

prascien-

P&s dicent
Quao
et

Abslrahamus ab
in

iniquitatem
Et

a S ua

cum

miraculis propheli, secnndnm qnod

prajscivlt,

totum
,

mundum
quod
et

ipsis

subvertit.
et

vidi

ipsi

placnit,
etc.

audis,
iltius
ipsi

scri-

audivi

hrnc

pericula

contritionea

be

Muliam sane taudem Ordinis

illos,

reRiunihus
obedientiaj

claustria

propter

prawaricationem

stola

continet; sed arguit

vocant,
suis
ita

quod
ad

Eppconin

tioim in occtirrcnt;
di
ati

aliorum prseceptorum legalium constituet vidi, quoil tum iu hujusmo,

versos

quorum
:

plurimi

sc

Deum

moribus
infcrius
ctos

non convertnnt, inquit Sancta. iimr

et RT&varicationious aliqui Deo adhuTehuut bus ipsum auhelabuiit quemadmodum in teinpo,

monet
el

Nunc

vos, magfslri, supradiin

homines,
corripite
in

scilicel

conversos,
quia

ordine

ve-

re Heliaa
'

faclnm
vero

est.

stro

corrigite,

plnriraa

pars eo-

cum magno honore

,

persistent,
;i

et

rum nec

die

nec

nocte

operatur, quoniam

ve 'ui
lis

holocaustum
ut

recesseruut,

inaquia Deo habebunlur Noe et Lolh. El hav eaden

Dec Deo quoque documenta pruden

nec seculo ad perfectum serviunl. Alia

lector inreniet

inea-

dem

65a
AUCTORE
J.

DE
Epistola,

S.

HILDEGARDE VIRGINE,
modo
:

dem
et

quam Sancta
,

concludit, koc
infanlia

s.

Ego autem paupercula

inlirma, in

ah

mea
ad

debilis

mystica el vcra

visione
in

hanc

rresdl sane, quid seealo maijnapartc Germanim, etinal^ xmo in ipsa Suetia ubi ha, r P

"'

scripturam
dine
in

cnacla

sum, eannjue

gravi <pgrituet

lecto
,

jaccns,

Deo juhente

adjuvante,

conscripsi

quatenus illam
quasi
in

qui ad servitium

pra'laiis el magfslris, Dei signati sunt, repi;esenlarem,

ut
et

in

ipsa,

speculo

considerarent,

qui

-on P erspicit,on veroprmdtctionis claritatem obseZ itlam consolatiancm. q U additur'^ 6 Colonienses et Tretirewes, <,uod JH,**
vera

&<* "**
^

quales

essent, et nt

eam

illis

demonstrarenl et
illis

aperirent, qui pcr obedientiam

snbjecti
:

sunt.

vocem de cado dicentem Nemo vercontemnat, ne si ea contempserit, vindicta Dei super eum cadat.
Et
auilivi

m Ktrcheim factum non est * * ^liaprmdicti^hisverbisewesLl*-*^

aere pendentem vldi. mrim

ba

ha-c

ego paupercula rceminea torma

Fratribus in Kircheim

98 Wernerus de Kiicheim (oppidum e.st Suevim in ducatu Wirtembergensi, ubi etiam fuerat

altera ad terram versa spiritalem populum upiritalem popnlora ejctentebatar extentebatur

ffi

"- w-sirflas^
p,

eLhZ ^

'

lleraB
>

lg,nal

""n

V'*'

Sancta) cum

c.Tterts societnlis

SUSB

fralriluis,

Sancta

non

scu.debat,

8>^iusistequ damlocaspiritaliu' q ra 'homl !!?

modopreees S. Hildegardis enire postulamt, insigni eam ornans rloijio, sed ctiam, quemadmodum
Coloninisrs
cf

quemadmodum nem Domini ahscissa est.

Jerusalem
lioc

p"7^
fl

Trrrirrnscs
voluit,
:

rrrha ipsius srripto

eommendata kabere

hU

rerbis pag. 581

eam gratiam postulans Adhuc unam petilionem vos

ut

clarittmi factumest Lutkeri temporibus. bemum '> kmc quahscumgue consolatio s,,i V vidi qnod plnrimos timoratos, pnros et 8 m
i

" r '-"">

petere prsumimus, scilicet

verba, quas Spiritn

sancto vos docente, nobis

et aliis

qnam

plurimis in

KyiTheim prjpsentibus de negligenlia sarerdoium,

sacerdotesmadversitateistasihiDeusobse.vabC 102 .\d s. Hildegardem alia de ''"""" rwft Congregatio Fratrum in Hagenhe,
sa, discordiU ui

Phtfmi

quam

in

divino Sacrificid

habent, aperuistis,
el

maut ea

quad Sanctm mnotuerat, etcuimaloiammt "**

der, ccpperat. Post honorificam

terna pielate nobis scribere

gligalis, ne a

transmiltere non ne-

enimcmtM^
,

salutationem,
aulen.
idei.ro

sic

memoria nostra elahantnr, sed

:

atleniius prae oculis aostris habearaus etc.

ipsam compellatpag.m-&M* dicimus, ut dissensionem

loco

nostro

mm
ei

ortam

99 Sancta ita incipit respondere

vtstoncm

esse

scitis,

quemaJmodani
,

tn lccto segri-

incepistis,

Spiritu

sancto
:

vos
et

tudinis
nis lans

diu

jacens,

anno

docenle
ul

sedare

suam exponit
tle

Dominic

Incarnatio-

extirparc
literas nisi

non

omitialis

millesimo

per

Eccletia.

cenlesimo sptnagesimo, vidi vigicorpore et animo pulcherrimam iroaginem,

hoc

quoque
qnia

commonitorias
extinguatur,

nobis

transmitialis,

citius

muliebrem formam
suavilate, et
,

periculum
facile

magnnm

lam
/fr-

habentem, qua electissima in

in

animarum qnam corporum

incurremus,

charissima

deliciis

(antx pulchri-

tudinis erai ut eam humana mens nequaquam comprehendere valeret, et cujus statura a terra usque ad caelum pertingebat. Facies quoque ipsius

spondit S. Hildegardis per Epistolam longam,qw dr nnihis vitiis et mrtutibus instructionem continet,

maxima
lum
serico

diiim virtuttim,
ro. Inifiunt

admonitionemque et adhortationem Verum pauca solum huc

koc
diu
est
:

adstotranxfc-

clarilate,

effulsit

el

oculus

ejus

in

rre-

Ego pnupercula
veram
ipsius
est

forma, mnlla
Sapienliam
loci
:

aspexit.

Candidissima
pallio

eiiam

veste

ex

albo

apgritudine

gravala, per
verba

induebatur, et

preciosissimis

lapidi-

cogebar,
proferrem

ui

hajc

pnpulo

linjns

bus,

smaragdo, saphiro, baccis quoque et margarilis ornato, circumdabatur calceamenta ex onyehino circa pedes habens. Sed focies
scilicel
:

ctc.

Conclusio
ei

ejusmodi
forma,
:

Nnncitavobis
lo-

que ego
ci

panpercula
praefatis
in

debilis

ejus

i.ujus

fratribus

dico
,

[nextingoibilis

pulvere aspersa
scissa

erat, et

vestis in dexlero

latere

vitae
ila

ignis

vobis
ita

ardeal
in

et

vos

luinine

suo

fnerat,

atque

pallium

ejus

chritudinem
denigratn

erant.

suam amiserat, el Sequuntur querelm gravissimm

qum,
ut

elegantem pulcalceamenta ipsius

perfundal,
prius

ut

ipso

permanere

raleatis.

ui

incepistis.
in

etc.

msacerdotes
nulgo
col.

Rutdelingun
in

(forte Reutlinga,

illius imaginis,

mferius exponiturt Ecclesiam reprmsentabat, conPra mtia et peccata non levia sacerdotum. 100 Deinde sequuntur prmdictiones, qum
cujus futura mata. ab ha'-

Reutlingen

Suevia)

apud
ita
in
his,

i/";

''"""" ja**
-'

409$

ad
ei

s.

Hildegardem

scribunt
qoffl

Exultavimus
sunt
)>is

delectali

sumus

dicta
n*>el

\u omnino
et

seculo

nobis, scilicel

legationem
exspectantcs

consolatoriam

enim,
doles,

tit

<

impletm sunt t hoc modo : Principes (emerarius populus super vos, o sacer-

affuturam.

Et

exspectavirans,

qui

me
ei

hactenus

neglixistis,

irruent

et

vos
bis

nondum intendisti. Paulo post aliquidse aggressos, precesq ue sanctto

innuunt,

>"> r <

instanter

abjicient

auferent,
vesi.-i

fugabunt, et divitias vestras'vopro eo quod tempus sacerdotalis

aiiendisiis, Ei
el

saesr postulant, Suspicor. fuisse congregationem ?"'" erant nmpleTi. dotum. ijin rnnn, Ueligiosam

officii

nou

de

vobis

dicent

Adnlteros
lo

quc consilia

voiebant. S. Hildegardis sequi

Cm

islos

raptores,

ei

plenos omni
farlo
;i

ma-

ab Ecrlesia ejiciamus. Et in hoc qui.im Deo se exhilmisse volu.H qi

,

ohse-

sacen ow, ita respondet Sancta, acsi scriberei ad iiui mundanis rebus nuntium remiser
'

1"

'
:

Ecciesiam
di-

vos

sunt,
et

qui

in

peregrinalionfl
alieni

"'""

esse din.ni.

Unde Scriptura

requintnt,
lius,

qui

in

exilio

sunl

P"f^

cit

fremuerunt gentes, et populi meditati sunl inania? AdsUleruni reges terra ei princq.es convenerunt in unum? Nara permissione Dei Boper vos in judiciis suis Ireroere incipient plu> nmae gentes, et mulii populi de vobis medilabun""'

Quare

quara

propler

Deum

reliquerintet

laudat

ipsorum propositum,

hortatur

wf

titudinem in servhio Dei, ita concludens ergo pugnam, ul fortes vernaculi, q

exilio suiit,

^
^^
J
im

][i

inaaia
>

cum
in

secerdotale

officium
nihilo

vestrum

et

in coipore

consecrationem
His
,r

vestram

pro

computammt
reges
j

"

ri11

"-

"o, quatenus vos de

teme, et rebus fohiabunt, et priiu-q.es, q U 'voaomraabuntur, convenient in hoc nno consivestra

-

assistent

eversione

non possunl habere certnm deben p manentes; sed fngere lidare columna. i0 tiam nanfragi mundi, el si forUssiffli . cum angulari Upide. Ideo, o
-

tes
ti

lermini.

suis

expellanj

tic

non faHgemini per vicissiiudmcni suos int< quia Deus requirel agnos hospitali aom 104 Prfffectus cuidam

iw

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

ngjster

653
arescunt
el

pauperwn

*
mrior*

h'.Vs
.

Bildftgarden]

nB

itaqtte

Luiherum, <nm sws col. eonsuHt hii eerbit : Salutasanctitatia vestra documenta exoptain

calore solis, ac inlerdum

vicissitudine

deflciunt in
valles istas,

^ctorr
J
-

tempestatum. Sed
diversilatera

lamen

quaa

propler

lempestatum
araodo

aliquando

fa&0*>

vob

audire,

et

statum
:

vitsB

noslr

dili-

pulchritudinem suara

perdunt, non
quasi

habeo omniin

miera
anner

vobls intelligere

et

quidquid vobis

Deua
vestris

no

in

tali

oblivione,

pnlchriltt-

nobis hoc revelaverit,

noatro

dignamini
ei

reacribe-

iiint j

hoc scienies
'ro
nobis
I

posse

quod consiliis obtemperare

est,

monitis

loci

Qon resurgant. sic etiam non niiiiviscar hiiins, in quo tu st;i< (]uia sapientia non
sua
,

decrevimus.

Kam

carebil
iii

in

eo

materia sanclitatis,
processii.

ut

ipse
.-sto

primum
lucidum
inquie-

injunctum
MIU
.

ut

pauperibus

serviamus,
implere
deside-

rectitudine

Tn auiem
:

jri-avoiiiiic

tumulluanlis aoimi
scire

ovile iu victoria, conculcans vitia,

to te

qua

in

! nossumus
.,

Quapropter a vobis
utilius
sit

tempore conrutiunt
propter tnala

|M)II<

utrum nobis

ad

claustrnm

nos

non erubesce, inod opera lua accuses, quoniam Oeus

te

et

lumultu isto perseverare. RclACludere, an in Hildegardis , eleganter exponit paraboseribens S >/> '" tatrones inoiderat per Sa-

omnia vulnera ungil

et

tergil

pffinitenlia.

Httc

omnia
tur.

-i>i

ipsum cosnobium Dei nomine profenm-

lamhominis,

maritanum sublevato
tmlnera ficut Christus
tuos;
i'"

et

ewraio; monetque,

ut,
et

Adami

sanavit per se

107 Tmii subditur, contumaeiam inferiorum <tdconcordiam contra superiores ortam fuUse ex <lrj<u-n< miteri- re&ucttSaneta
eordies

ipsiimttenturverum illum Samaritanum, et animam pauperum. Iia, cwando Mngiet tu facin ministerio, ad qnod a inquit, stitulns es; quoniam Deo placel ul stro impendatur, et ut peccanisericordia egentibus
wilicet corpus
i,'

korum, etomnes invitantur ad misericordiam <i<nrn,> exhibendam. Tritkemius, qui rfcordiam illam narrat <>< Chronico Hirsaugiensi <id

annum inu.
ras subjungit
;

post

recitatas S. Hitdegardis

htte;i

Postea vero

qnam
.

fralres bns

B.
iu

fucantur. Lesad pcenitentiam Monacki Benedictini Sigebergenses in dio> IOS B Coloniensi trans llhenum, ad S. Hildegardera
,

Bildegarde

lilteras

snscepissenl

non

parara

Domiao
negoldus

gavisi

sunl, et mentihus

compuncti, de

pace inler se traclare unanimiter cn-penuil.

ccsi
coi
tis

:.;

iU4
afTectn

mtmt.

Quam speciali carilaua scribunt elegenspirilualem vos in matrem

;

quoque
>'t

abbas

Epistola,

hiijrix

Ma- ol Sanetam responso act/um est num. 68)

(de

cujus

oralionum nostrarum susnins, et in consortium Cognitor novit, ceperimus, omnium secretorum

(l
,.,
[

monita Virginis secutus,

omnem

il<-

corde amaritujuxta

dinem

expulil

et

se

patrem

Hliis

He^ulam
ver-

r equentibus

nuntiis,

timus,
tiiii.

vesira

quoque
econtra

quos vnbis transmitrDilectio animadvertere poaffectum

matris
in

deinceps pientissimum pro viribus exhibilurura in

omnibus repromisit. Uiule

fratres

dulcedine
el

Sed

vos

nobis

borum
tes
]\-\-

ejus compuncti, se ul

humiles
in

obedien-

numquam
etiam

nolentibus,

ostendistis, litteras commonitorias, quas mater IHiis, dirigere ntpote

pairi

subjectos prseslare

cunctis pollicentur.
D'i
,

misericordiara

itaque

omnipotenlis

et

debueratis,
tulistis,
ci
. .

obne quidem desideranlibus umqnam Pelimus enim ut aliqun de slalu lo-

oraliones S. HilJe^anlis, pa\ inler ilis-tilrnlrs re-

formata

est,

ei

ftnis

optatus turbalioni iin[)iKiius.

uostri
iii

in vera visione

edocta,
,

nobis aperiatis,

ot

verba

comminatoria

et

correptionem
nescripsit

ha-

bentia, nobis
S.

transmittaiis etc.

demum

porro Inxifoinx Trithemiui <i<t annum U60scribtt, S. Hildegardera tunc Hirsaugia fuisse, et monackii illani discordiam, nisi se emendarent, prmdixisse.

Hildegardis

gebergensis,
\rs

monitionem cumlaude c&nobii S*aquefervenin quo tamennonomnes

his
ul

Verum

in allegatis

lilteris

"11 f" mentio iltius

et

excursionis ad
Hildegardis.

Hirsaugienses,
.

pradictionis S
rrvcra

faisse

insinuat
ridea
dies

verbis

Congregationem
ul

Quapropter

rnm^

opud

anim
illa,

istam

nubem, qua apparet

et

lux

Hirsaugienses
,lrhiii>>is
:

quando
stellas

abscedit

nox
in

appropinquat.

aliquando fuerit Sancta, "' ri~ omnino miki persuadeo, illam San1%
[i<i<-><>li,i

Iuter vos

eliam

video quosdam

bona
in

intentio-

ctm excursionem serius

,l

Quod
.

verospectat

ne

iii

iucere,

quosdam

aulem

obscuriel

pradictionem

relatm

>l<sc<>r<h<r

non aliam
f
S.

tate fatigalionis

lassescere.

Unde

surgite,

appre-

fuisse putem, 7""/"

qum

legitur in Epistota ad u6$.

,

henditedisciplinam, ne quando irascalur Dominus,

et pi reatis

negoldum abbatem ""'"

108

de

ia

justa ete.

ffir

"ZT"*''"'

Monachi Hirsavgienses, quorum abbatem Kwi S. Hildegardi scribentem aidimus num. 08, alia decausa '"' '/' s '"" recurrunt eol. U46. Tn co>
C

406

guorum nhhns Monachi Eberbacenses ut oidimus num.tf, Hildegardi ante scripsit,

er

AUeeCongre-

ut

s^om-s

>J.!uZ-:

"" / "" Mo, alias florentissimo, diseordia orta erat

inter

eorum />ri>>r num. 97, unanimi eonsensu ad Dilecta Sanctam kas detulere preces col. liimlli:l obedire debemus maternas ammonitio-

n^

abbatem

et

priorem,

cui

major monacho

vestra3,

quia

veritas

\^nm\\ per vos loquitur.

tentiam exquirunt hoc

rumparsadhmrebat. Hiea deeausa Sancta\ modo :Deo teste^ domino paternae abbati in nullo delrahimus, quem tamen
lenitaiisper

percipimus, Ammoniliones enim veslras libenier noprecamurque humili petitione, ne, quod in .-1 nos ceietis, sed ul Domibis

corrigendum
qui

multa

in

nobis
suis in

immemorem,

el

quili-

n0

vobis

multa

secrets

reseral

placuerit,

busdam familiaribus
bera
q

laxius

indulgenlem,

Sancta, nobisid insinuare siudeatis. feeit

ntentem
mniis
et

omnibus imraoderatius calningemiscimus. Siquidem maximis hac opinionem noslram snper

jue

tebatur,

poteslate

cordta monuitque, ul ergo, Pauca huc trans/ero. Cavete contentione.

intjuit
,io n e

quodpeet

ne
Dei per

felicitatei
in

infamiis

lacerari
Inli

perpendimus,

et

praecipue

pro lacrymanihilo

vobis

*i
'i

;"n

.|"-''

'

(l

praJdesunaabji-

ridetur,

relrorsim]

pridem inter nos orta, et minus inter ipsum abbatem noslrum el priorem nuper commota Quapropter incerti, quid
discordia

ciaUs

niraietatem
et

bellorum

mPrior
scribentes
,.

temeriiaUs etc.

-'

"

ad Sanctamrecurruntprorefor
:

*gamus,
aobis

ut

\estris

orationibus

divina

voluntas

Ceterura

ni.i

:il.\>-us
relig

e n desperalioms in

*<*^J*

" ""

fT

aliquatenus super his imploramus etc. Uescripsil Sancta litteras, multum consolationis kabentes , qua pacem reduxerunt. Vonnulla excerpam Dei nomine prolata Val'es

etacescal,

humillime

, 1(

|;,

ccenobii

tri

Oua

::,

rraUo,

W
-!
veslri

*".
"
!

'""Tesl

h. ,, n :il ,M.

lerel
c
.1"

batm

"
'""

''"'"

";""'

interdum

virent

et

florent

de rore clj

et

de

ora-

65 4
AirroHK
J

DE
Dominum

S.

HILDEGARDE VIRGINE,
Sanrtam,
sin
(/

orationihus apud

ohtinere possitis, qua-

uam

S.

ut

tenns per Spirilus sancli revelationem aliquo nobis profutura denuntiare debeatis etc. Bespondit Sancta

superiorem

*vew*rindicunt.si
ad hanc Epistotam, vilU

,,
iii

^
'

pcr monilionem lonrjam

tiam
ct

et

fortem,

qua Wgligen-

perstrmgtt, eosaue ad

rana moiiuchontin i/lorum ritia tirntcr pmnUentiam et emendationem hortatur. Moniales Zwifeldenses simili modo cot. 4/20 ad S. Hildegardem scribunt. Rogamus etiam Pietatem vestram, inquiunt, ut, cnm divinaa
'

"Wowweprincii

m
capitulo

Z'"? ''>* ** - I*
M/ "'

degardis, rdato in Chronica a, U5B, ubi illa Sanctm Evistlln

srripta Cisterciensi

s -Hi|.

'

nd

i4P

il

nor.

ltTali
-

!!?.

id

kabel

Albericus,

B e,

**m
<J

visioni insisiiiis,
tis,
i'i

commonitoria verba ad nos dirigaa

quomodo

via negligentiffi ad

nis
tis.

redire debearaus, nobis ostemlere

viam coiTectionon ncglijia-

nobium aliquando etiam utkabet Valesimm mtUia

rt

Hisce fortissimam monilionem remisit Sancta, arguens et increpans, hortansque ad vitam magis

regularem. Cmterum dc Swifaltensihus m Suetia monackis et monialibus hic agi, ostendam num
479.

Galllot magts concenit, quammlgan nomen r Hi autem Cistellenses inter sicalloquuntur : uam multa audivi S unde vaW Baudemns, m
possitis

~~ iM
et

ZmZ^
QT

aliaTmt^
nou
n,.,.|

scrutari,

110 Prior
solticitcc,

et

monacki Montis

*
S. Disibodi,

qui-

con

bus S. Bildegardis non poterat non

q^innobis^tinordin.

? ^' ^eotiam J^%Tt

vobis ostenderit,
^

de occultissnis

7J *J
S9CB

Z?

esse

notissi-

silium ea de
re

col, 1423 monita ipsius partim precibus, partim querelis exigunt, sic ordientes : Cum in

ma,

slro.scilicetmo^ co,yobis,imrao,divinisocuUsdisplicel

W***
ambigatifi

exteras

nationrs

vcrha

ailmonitionum

.Pms ^s.HiIde
taiitin,,

Z r^ JJ
g
,

veslrarum
le-

ff ardis,

mittatis,et
siderare

quam plurimos viam

nos,

rectitudinis

faciatis,
et

novimiis,
1

apud

qui vos fere a cunabulis quos per plurimos annos fuicaelestiura

rescnpsit Epistolam bene longam, qna quentw, dulcissimam caritalem ah i

^i.J,,

MW. Pnnrcni
tenius,
lli>
(

Eputolm /mricm
e fl istula

m
s

uUmm
h,
tfflf-

dedil

stis,

miramur, cur verba

uos
educata
estis;

visionum no-

bis sitientihus sublrahalis.

Scimus enim, quomodo

docta
,

edidit

apud
operi

quomodo
non
et alio
aliis

quod tria folia a Uima tandem Martenius, ad S.

HelingeriJ

codice abscissa ment,

ilfann,,,
fstl
\\

B
',

fjm

HiluV-i.ruVm,
et

qnomodo

mwi
%

(imo

conversata
Psalterio

abbatis

quia

institistis,

uon

codicibus
sine

irabuta

eslis,

quam muliebri quam simplici querela bonam et

conve

Mootts

S. Disibodi, nec

^
.,

responsum Sancim ad
tc.ro

hanc

Martenius.
Helingeri

Jam
in

occasione mutaii

nomin\
ttl,

sanctam conversalionem
tas
caelesti

Henricum,

qum

tam

certa

dilexistis.

rore,

ut

voluit,

Sed divina pievos imbuit, el ma-

quam
seo
,

notabilis tuxatio, lectorem

monendm

ctn>

gnitudinem

secrelorum

cum
vos

in

bis

suorum vobis aperuit. Et vobis congaudere deberemus Deus

,

nobis

nolentihns eripuit,
:

et

ad

alios

bominec
voet

nes traustulit
scire

quod cur
,

plura nomina propria hominum ant locorumprocul dubio luxata esse apud Marteniim, etnon pauca me restituere conatum ex Triiktmio aut alinnde, non tamen omnia ctrlo irtmdare potuisse
:

fecerit,

perscrutari

possumus
tnulta

nam

ctsi

clare

sed

tantum
ioci

subinde

mdeam,

hoc nolentes

lentes in

nomina Germanica ab
re.

editore Gallo a naturaiisosutotitMilla,

perrtubatione sufferimus. Nos enim

nostri
in

sperabamus
esse;
suii.

salulem

vobis

sitam

Deus aliud,quam vellemus, dispoNunc autem, quia voluntati Dei resistere non possumus, ipsi cediraus, et vobis congaudemus, quoniam plurima hucusque invisa, hucsed

nodetortaesse; nonmque estfacile vera Malui igitur inemendata relinquen

qua
V*
f

non po'erant conjectura quasi ccrta restitui. rum audiamus Helingerum eum suis
:

'."'i a

Mater
cliti

dilecta,

omnipolentis
inslinctu,

Dei,

sancli
et

Para-

usque

Spiritus

nec

non

jussione
fieri,
et

inaudita,

per divinam

revelalionem

mani-

ejus,

festastis,

qui

vult

hucusque clausa reserastis. Nam Spiritu Dei plena, multa scribitis, quae ab homine non
di.lic.siis,

omnes homiues
veritalis

salvos

ad

agnitionem

venire,

nuper

vesiram

quaB

sancti

et

docti

viri

mirantur.

Ea-

propter, quamvis longe a Sanclis simus, quia peccatores .\i>timns, supplices rogamus, ut tum pro gloria Domini, ium pro antiqua et justa familiaritat

Sanctitatem Sanctitatera ad nos venisse r Paraclito, prout possumus,

v; valemus,

cognovimus,
licet

timn. eidem

non

condigw
I|,;1
i

gratias
.

incessanter

i-eferimus.
,;...

ut veraciter

illustrationis

eju*
et
in

'n-ilnardo-

memor

nostri

sitis,

et

verba consolationum

nobis porrigatis ctc. Ad hmc rescripsit S. HiJdegardis prolixam adhortationem, cui admiscere <<-

tactum plentssime inter nos dum omnis odii et annos [am foraenta, plures per

rem

noliis

et

persensimus;

inimicitiarum
ioveierato,
et
in

detur prmdictiones futurorum, quaque monet

omnes unanimi consensu

carilalis
,

abjecimus,

Tera
el

mo4426

nachos
111
S.

Ulos,

ut

adprimumfervorem
S. Euckarii

redeant.
col.

Monacki

Trevirensis

Bildegar-

ad

dis requirunt.

tamquam ad malrem scri, bunt, taudantes Deum qui, inquiunt hasc a

,

s.

Hildegardem
el

quasi uno corpore unitatem pleniter wiW Eapropter Saocliiatis anima convenimu prfflfflabus pulsamus, ut III.MO |ll i,i;iu..^ Dileclionem obnixis prec
|

cti

splendoris, divina gralia

vobis

collaii
el

inspe-

prudentibus hactenus absc mirabiliter diebus nosiris Humilitati tua velavit. Proinde, quia viara mandatorum
quaa

sapienlibus

ctu,

per

quara vestric

Caritati

clausa,
vesU'j

cew

Eil

mortalilius absconsa, oculis

cordis

rw^
s

re-

tur

si

Dei
railiv

possumus, admonitionis luae siimulis excitari, proul lihi Deus dederit, vehementer desideramus. De cetero indubitanter
i

cord e

veraciterin vera convenerimus,

dissensionis
inler

caritate, quaaeslif"
vel

^J^lato

currere

non

alicuju
:

is

adhuc
majoribB*
aiiv

manifestetis

sed

ei

,ie

aliis

quibusque

cognoscas,

(ut dc minorihus
Majestatis
scriptis

admissis taceamusj
contraria
velitis. roun

qua)

quia

in

nobis
frii'

litleris

tuis

scilicet

hbro Scivias, delectali simus, sicut in omnihns divitiis. Sancta prolixe rescripsit, nonnulla %nmenackts istis laudans, nonnulla reprchendens, doccns ,c obedientiam, V kumilitatem, caritatem alias rirtutes. Sequitur col. irJo Epit

oculis

cognoveriiis,

manifestare

Hmc
,

ult'

ctum, (jucm prajsens i" rat Sancla. Monachos vero ad

Monie S Dif l
mujort
(
'

f/((

slola

Prioris

et

monachorum

exejus monitis fructum colligendum monstrat ipsa postulatio.

li;j

"
,
.

Cislellensium

ad

Mtera corumdem

petitio

M*/*V

w;

ft oc

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A

655
AlH-TOBK
I

mdo
,

.'

Super

naJC

[|;|

caritalis

unanimi consensu januam veopportune ei importune pro deac

senptione gestorum
(i|i

virtutura,

necnonel
cunabulis
Pietatis

Sancta a brm hortaiione, qua ad gregem suum foligenterpascendum excitat Bberhardum.

Vi-

pnironi

nostri,
in

nec

non

et

vestri,

beatissimi

ad qumstionm progreditur panpercula ad verura Lumen

Tum

ita

Nunc,

o
,

pater
et

ego

nisibodi,
trita

cojus

domo ab
,

prospext
el

ipsis

nu-

dum quod
,il(l

secun-

ibi

in

vera visione vidi

ita

audivi,

estis,

pulaamus, vestrmqne
atque
oboixis

quod

aures
in-

exponi pelisti,
veri

expositnm

intime

commonemus
profusis
vestrae
palris
i|'

non verbismeis,
patris aternita-

precibus

sed
in

Luminis, cni

nunquam

Wesse
moria

expetimus, quatenus eliara meBeatitudiniB per hoc in taudibus

nostri

ullus defectus est!

hunc raodura
Fitii

transmilto.

Tum

tem,
sancti,

mqualitatem,

connexionem

Spiritus

ejasdem

habeatur,

ui

qufdquid
aperiatis
satisfeeit

Deus
etc.

de

s0

yobis

reveloverit,

nobis
valuit,

Huic

Sancta

quantum Vam habemus Vitam

petitioni,

oratione satis longa ei subtiti sie exponit, ut doetissimus theotogus muitum sudaret, et frur stra fortasse, ad talemexpositionem dandam.

Con~
ad

s.

Disibodi,

edt~
in

ctudit
8tr
(lt

demum

viu Julii. tam apud nos ad noslro, qui notatur codice

Eadem
Ms.

exttat

Epistolam hoc modo pater populorum, Dens Ubi

pervenias,
nbi

Nunc,
det
.

o paui

12,

ex

quo

lumen
ni?
ll-">

scientiam

vene

beatitudi-

principium kuc traduco ;In myslica visione, ut Deus voluit, propter mentionem et jussionem pnelatorum
tfc
,

accipias.
thtotngicxB et
<n

raeorum,

scilicet in

Helengeri

abbaOisi-

cunctorumque
Deo
pairis
Vii;r

fratrum,
,

Monte
prolaias

S.

bodi
ln-iiii

riimilaiiliiim

cle

vita

et

meritis ejusdem

Sacerdos quidam, cujus nomen per C solum designatur, pag. ~>tii multum se precibus s, Hildegardis commendat, ut, inquit, orationibus vesiris Dumiiium adductus, merear illuminari,
;i
I

spec.

tnntes,

iispicicliam, ei

posl

visiones

et a ciecitalr
et

conlis

sanari.
in

Et

mox
lota

De Corpore
spiritn

lilni

merilorum

amio

Dominicaa

tncarre,

Sanguiue Christi,
etiam
docete

quibus
et

spes inielium
in

naliouis

millesimo
Prederico
Apostolicae

eentesimo

septuagesimo,

est,

me,

qualiler

lam
in

gnanle
pressura
lt

Romanorum
Sedis,
jacens,
vigilans
fere

imperatore

sub

incoireclum quara correctum

tiim

ad

idem Sacramen,

per triennium in
pietate
et

sacerdotera

accedentem
curetis.

videnlis

mihi
sic

leclo

Kgriuulinis

e\

Sapientiee

Domino manifestare
Sancta
ei
:

Respondere
vigilanlibus

incipU
il<-

vocem

de

cwlo.

corpore

anima,
VitaS.

sic

Iu

vera

visione

oculis

dicentem audivi etc.

siboili
.

Twm subjungitur

Di~

Sacramento
vidi
:

Dominici

Corporis

hmc

verba

audivi

de

Operibus

qua inferius, ubi de omnibus Sanetee agHur, ptura dicam. Quidvero adprio,

qiiod

Deus ii, quod mit, permansit; et, non erat, assumpsit. Subjungit Incarnatioita
in

rem postulationem responderit S. Hildegardis ett

nem

an omnino ad illam responderit,

Dicit

plane ignoro,
Epi-

Fitii Dei, eaque enarrata, que eadem virlus Altissimi, quae

pergit

Ila-

ulero Virginis

quidem Hartenius
(

Responsum ad banc
inter editas
:

carnera operataest, super altare ad

dotis oblationem
I

verba

sacer-

stolam
lis

Helengeri)

extal

S.

Hildeexstat

pauis

et

vini

in

Sacramentum
sua
illud

Epistolas;

sed fallitur

nam solum

arnis

el

Sanguinis convertit,
alia

virtuie

responsum ad aliam Helengeri Epistolam,

f3

num.

fovens.
mitto,

\ddit

multa,

</"<'

brevitatis

causa
yrrivturisti<

memorandam.

ibidem

M6
ginta

tndenda. Wibertus nui <;tii /><)!</*,

,

monachus Gem~
tri-

blacensis
ei

OrdinisS. Benedictiin Brabantia,

<j><

<>

etiarn

ma-

octo

"s'i<" <<<
<i

difficillimas

ex

Veteri

gis tturiota,

Novoque

Testamento,

<< historia ecclesiastica

quam necu,>'/rifi
:

VIH. Sancta etiam consulta de qusestionibus

theologicis, Scripturisticis
,

eollectas,
ni

aliisque ad fi-

quasmonachi Vittanenses, <if>/i>"i<r item i',r<ii><tii'"> celeberrimsi ad Sanctam proficjp

,

dcm

scenti commiserant, s. Hildegardi transmisit, earovel

ad morcs spectantibus.

que
/m,/.

per

titteras

rogaoit,
eas ipse

ut

earum solutiom
tuterii
in
,

aggrederetur.

Cnr

non
:

litteris

583 exponil hoc

<.'i

modo

Gaudium
''11111

miod
no-

de
t

visione

collocutione

lua,

abbate

KJfuamquam m vnn possumus non

ctam
clt/tis,
ii

miraH,
et

San~
in-

tot
<iv

uiris

dignitatibus
et

scientia

rebus

occullis

arcanis

consultum

lempore quadragesimali ad le proficiscendo ad lempus divinitus mihi induHum credideram quidem mihi invidia ul pulo] diaboli sublatum
stro
,

fuisse

magis

tamen obstupescere
ei

cogor,

dum

est.

Nam
.
.

cura

Colonii

sque
.

processissemus,
,

perspieio, ad Mulierem indoctam,

im- studio

omnis scien-

iter

noslrum,

impedienle salhaua,
Villarienses

ulterius

de-

acquisitm expertem, delatas fuisse queeex sacris Lit-

stilimus.

Interim

lamen de quajstionibus
ad

iliis

stiones

ex theologia subtilissimas ,

qnas

per

me

fralres

!
;i!>

solvendas
ilinere

tern difficiliimas,

ipsamque non dubitasse responsa dare iheotogica et scripturistica, quamvis aliquan-

mittebant,
,,l
( j

quasque

ego

revocalus

magis quam utilia, ptcresponsum non dederit. Eberhardus episcopus Bambergensis quiSanctam antea inviserat,
ii""i
,

do ad queesita, curiosa

perferendas dilecto mihi Baldo commisi, quid vehementer scire cupio, ulrura \t leactum -ii
.

l,

| (

oecne

;h

te

pei

?enerinl

Quod

-1

pi

nerunt,
tnj
111
t

obsecramus
spiritu
tuis

omnes
almsi

noslras

parli

W&stionem eidem subtiiem admodum proposuit,

"'"
'

pedibus,

mare
aui-a)

scribens

pag.
odorati
,

545
ad
ex

Hujus
toto

bonaa
qni

opinionis
in te

lutionis
ritus
li

earum
vela
Irela,
etc,

Dducialiter

ingrediens,
perl
:id

Spila
.

r *grantiam
et

Dominum,
uni

ve-

sancti

commitlere

neratur

consnlitur,

corde occurrimus.
mihi

duce
n

sine

non difficultate ;'

esi

mesca
portui

Quod enim multis

Q egabis.

prae tilisti,

non deper
te

aliapsura
,.

\ggressa
et
,

Nam

cum

de curia

imperatoris

\,i

woponebatur,
ift,

Sancta opus arduum, ad omnes quastxones re

transiremus, quia
cnariiaij
*

Spirilu

sancto imbuta es, tuas

i

exponendum commisimus.
in

tn Patre main

net

roiemiias,
cto

Filio

aBqualitas,

Spiritu

tetemitalis

Bequalitatisque

connexio.
tibi

Quod
lav 'i.

et

nunc, secundum quod Deus

videre

reve-

expositum

desideramus.

Orditur

' S84 et sequct responsum istud. ut dubxa onsotvantur.nesponsoaddidithtterasetead nrlute* quibu* Wibertum hortatur aantes "*monasticoei instituto humilitatem. Pauca solum sl

ui

oideri
tale

bus

utamen

esi

rfcffl

ex-

6b6
Aiciohe
J. S.

DE
Nunc,
quffl

S.
in

HILDEGARDE VIRGINE
valle

exerpio.
rae

fili

Dei
,

inquit,
quiete

vesine
dilli-

mamS.
fidlem

Hildegardis
et

humililatis

posilus
prffleipiti

in

ambula
,

_Vam

subukmei

elalione,

nionli

assimilata

nrJ^

****

SW,
::

cilem et

velut

impossibilem ascensum vel descen,

-''

sum prebet
uullum
at
altius

innitentibus
patel.

el

in

cujus summitate

positj

ffidiflcium

llomo
possit

enim,

qui

tenille

quuJ

|.a l ,, as

ascendere,
sine

quam

pervenire,

mde

nomen
solo

sanctilalis

absque securitate possidet, quia

aidilicio

nomine

csleslibus iransmillere non

Dnina;,^

'

*&
ex Pone
pi

\iu

Qobia

bonorum

operum
etc.

differas.

et

n Porretani

Errt
l

quadam

qritcopi

inepta

laeiitia

mentis gloriatur

Congregationi

gispro

Hunniensi
Sancfaexponit

Congregatio camobii Hunniensis utilem mavita recte instituenda doctrinam a S. Ilildegarde petiit, iridclicet expositionem Regulm S.

M7

tractam anno

^^^\^ardo.Ad^ pos^T
aegardw, comjjarans
se

Pktaviensil 4448 tn concill n

** .^, ^ "" U *
8
l

UeouUimS.Henedicti:

Benedicti, dicens
silaiis

ad eam

se

con/ugere

in

neces-

arliculo

tamquam ad firmissimum
:

<-'
:

cum parva

ievat,

et

volare

inex-

pergens

Penna

TbcYnT
'

'/""<
'

pugnabilis

municiph
vestris,
(lliis

asylum, ac post magnifica

Iiaque

autera

eream
i

a se

in

clogia,

hmc subdens

portat. Sic ego

relatum
breviter

est

nobis
luci-

de
de

Operibus
Ecclesiffl

na doctrina, nec
"1

quoniara

n n sum ) potemib u
^
\

et

""

iasanitate

corporis

lanquara

desiderabiles

divitias

conlulistis,

et

quia

nec boc dono

convoluti
,

caretis,

pedi-

bus

sanctitalis

vestraa

omnes

^n.quidPatmiitasetDivhiia
esse,

^^.Etdicotibi^XoVtV" "^
i,

ZTl' ^ w
\

V^
5K w^
fD

ei

l,B

e,lam

in

com-

mune

petimus Pietatis vestrffl almitatem, quid super Regulam B. Benedicli patris memoriale veslrum relinqualis, admodum necessarium. Preciosius ilaque opibus
.
.

aii-

quatinus veraciter in
vidi
,

fide

nostri

adverum Lumen
aperte

roborenu??

et didid

nobis
Crcesi,
[

v.dendo,...

quod
sicut

Paterni.as

imo
si

totiua

mundi

gazis
in

opus

carius

exhibebitis

pelilioni

nostra

hoc,

admodum

^
ms..
et
.

Deo dicat,
Vivens
dicit
:

de

humani.ate
in

universis

claustris necessariae, salegeritis. Si

ergo

Lux

S
,
,1
r

cram Scriptnram exponerelis, tam charum nobis, exhibere possetis.

enim totam sanihil tam utile,

Fecit Sancta,

secreto
esi
el

sapientiffl

Deus

plenus

absqne
iliMdi

principio

temporum,
sicui
est
et

et ideo
divldi

test

quod rogabatur, etin Hegulam

psit

S.

Benedicti scrir

quoniam
co
ilh

Commentarios, post Epistolas ipsius impressos pag. 590 etseqq. Prmfatiunculam ipsius hic recir
to
:

sermone, Deus totum

nmV
poiestiJciresl

bomo
non
aut

alius,

ac

nihil

abstrahendum
ei

addendnm
esl
ille,

Nam
bst,

El

ad

mano memoriam

fceminea forma, et humagisterio indocta, ad verum Lumen, et

beati

ego paupercula

etiam etPaternitas
est,

Divinitas

gn
qui

est, ul dictum
gat,

ego

sum,
Et

qdi

sdh,

el

plenitudinem

habet.,..
ei

Benedicti,

secundum

quicumque
Deus

nesit,

peti-

tionem

quod
sit,

veslram
Regulae
et

Paternilas

prospexi,
ipsius

Divinilas

quatenus ea,
mihi
per

aoctnna
Bcihora

inlellectui

qna in hominum difgratiam

vero

Deum negat,
Deo
el

quia vult,

quod

aliqua vacuilasin
utj Iht

obscuriora

q U od
in

suut,

Dei

quod

manifestarentur

non esl, sed Deus plenus Deo est, Deus est etc, 1

etc.

Opusculum
ego

con-

cludit his verbis:

Igitur

wma
Qde
pio

bffic

verba

de

paupercuia fceminea Sapientia audivi qme me

,

bretiter hortaVwr doctorem cepta.

ad servanda

Dtiprs-

Qbscura
ffenedicti
1

verborum
docuil,

Regula
quatenns
et

supradicli
illa

patris

aperte proferrera.
hfflc

mansueli,
co.-de

mites

UO Frater quidam coL 4009 multum conqueritur de schismate, quo divisa tunc eralEecksm ; sed ca de re tunc S. Hildegardis nikilmpondit. lllc

timorati
et

audiant

et

inlelligant,

humili

devotione

suscipiant.

his

rerhis

icro tn fine aliam proponit gimliontm : Xam a malignis spirilibus multoliw

qui
: -

docet cnnfi's-

sarium, quo-

modo

Ampl.
ces

quidam Trevirensis, qui curam ammarum habebat, apud Martcnium tom 2

Collect. coi

lis Sacerdos

lam occulle quam aperte impugnor,

rimura
lii^

mfl

pln

Uf-

faligant a
-

ei --

- -- seducere

volunt

et --

qoid j

de P
re-

confi-

W95 simui
ei

sentias,

rogo, ut per

scripta

tua

mihi

flagitat

pro sepreverba

teniis tracta re debeat.

S.

nunties.
dit

Hildegardis, addit
.

Ad hanc qumstionem
dtndcns aerios

prolixt

satis resptmio
iltis

consolatoria
his

nnde
9 nos

ac
be-

Sancta,

spirttus

qualuor

Et

quomodo
sacerdotii

prasesse

possim

Bnb

'-egimine

paries, hominesque vartis Jiwdis ab assercns.

lenUtn

regere

quidemad hmct pulchre tamen, aliqua documenta rescribit Sancta i rano monet, m peccatorem medicus frequenter cum mi" ser.conl.a im K at nec foelentem livorem in illo esse smat, quia lepra per
,

mgne

debeo,

msinuetis. Breviter

xuriam.
partent

..

Primmparti in omui genere

dtuninari
in
i\\

altribuit tentationes^t^'
viliorum.

Secundam

dictt

omni

inCOnslanlWi

^
"

anstergitur,

summum Medicum
ostendit.

hominem, inquit, lit. De tcrtia ait,

insanara iracundiam
veiut

i'"111

eam

snin ostensione

ubi

se

bomo

sacerdoti

aliquos venire sine debita prmparatione et proposito se emendandi, qui uolunt nq malas vias sn ^- Certe hi, inquit, nffari...quoniam iniquitates suas deserer^ nelun Addu tertxo : Horao autera, qui sem"'" dolore miquitates suas I" deserit, ita quod vuI ln sordida peccata sfflpius de rgi,non ;.

cundo

S$-

observat,

gelorum et prophetiffl errores prodacere, muttatnr que Imdere ... vana gloria per jactauliam el i"'
1

contumaciam.

Quartam

demum

partem

<"'

"'

^ ,T "
' 1 (

muliiplioi.diversitate

minibus, abhorrere

cim >"'familiarius agere tamen a Cruce ei p?"

Domini; permittere
minibus, sed
abstrahere,
ipsis
in
ita

oero

quffldam

bona

in

eisdem

bonis moderatioD
''"

est

7 prffldictomodoligandus.sedin
,n

qt.od suggestione sua

in
meiililius
SUIS

jorem

ascendert
ipsos

altiliidinem
,

^ndus,
Medicus

doloribus

suis

quocumque
suis

permittil

quam

perficere
sinit.

possinl

loco
,

sit.

Magnus enim
cor-

vigilantes
'"

requiescere non
cijiue
et

Nam sant
sed
liabcl
oilio

em,

e"

P*

suscitat

nDt
10J,

el

malis

dormientes perseveranles occidii

et

vanitatem,

non formidati
niaguo

niti forUtud'^

mgxster guidam theologus Parisiensis col osundu, magnametiam fuUse Parisik/a-

slabililalem

eic

dc his ibidem

videri possunt.
l\

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBKIS.

65 7

Multi ad
ces

Sanctam scribunt
,

ut presi-

aliquando etiam a S. EUsabetha msitatam fuisst 123 Helengerus, abbas S. Disibodi, et Cononisatmo 4155 successor, qui S. Mildegardem diu norerat, ita eidem scribit pag. 558 : Cum totus mundiis veraci praconio clamet
,

Iltltngeru*

ubna$ S. Ditibndi.

vos sancti

Spi-

rilus

ditatam
esse
,

esse j|!
et alios

consolationcm
obtincant
:

monita

aliaque
rescribit.

bueram
vitare,

ego, qui primns ^dead Realitudincm veslram in,

milia

quibus

illa

huc usque
timorc et

inerti

ta-dio

delitui

sed
his

nunc
verbis

tandem

pudore eorrcptus, vos salutare neecessarium duxi. Mox cusare incipit. et conqueri de male

se

ipse ac-

observata in

V idimus,
tam
ttisabttha

suo monasterio disciplina reguhri. hi

S.

nidegardem a multis
arcanis,
out
de

fuisse consul-

ait

Consolationis
etc.

finr vero ergo veslrjc scripta humilitati

de

rebus

qumstionibus

mea> dirigite

Rescripsit Sanrta
vit<e.

multum horcirca
fi-

Schonaugim-

Nunc eamdem videbimus plurimorum de causis, acsi commune litteris pulsari variis Primam hic pono fuisset otnnium fere refugiwm. Schonaugiensem, qum eodem temS. Elisabetham
difRcilibus.

tando ad emendationem

Demum

nem hmc

Ego autem paupercula rfdeo in te nigerrimum ignem conlra nos acreiisnm sed ejus in bona scienlia obliviscere, ne gratia et be:
:

addit

pore in

dia>cesi

Trevirensi florcbat,

et

multis

nedirtio ipsius a te

recedat

tcmpore

ofiicii

tui.

ffvelationibus inclaruerat. Citius

tamen obiit S. Elisabetha, nimirum anno 4165, ut apud nos ostensum est ad Acta ipsius, data ad xvm Junii,
satis

Ilabuit

revera S. ffildegardis d>ff\cuitates cum abbate S. Disibodi circa Hheram electionem directo-

rum
121

suaruin, ut

ubi etiam reeitatur Epistola

prolixa,

quam

Abbas

S.

postmodum Emmerami

oidebimus.

ad impeirandam consolationem scripsit ad S. Hilad Sanctam de"ardem. Pauca ex iila seligo

,

provisorem se vocat in utraquesatis innuit,

Ratisbonensis (qui abbas S. Em~ intcriptione, sed Epistola merami Ratisbonensis,

pmfectum fuisse

sive abba-

hanc maxime spectantia : Gratia et consolalio Alrepleat vos gaudio, inquit Blisabetha, tissimi
quia
sicut

tem ccenobii) opem S. Hildegardis pro atio fn- E plorat, ita scribens pag. 556 : Per le enim omnes
justi

mea> perlurbationi

benigne

compassa
intellevi
,

estis,

magnifice gloriantur,
,

et

hactenus
,

desperati
te

ex verbis Consolatoris

mei

quem
Sic,

bealifice la>tilicantur

quia sperant

se per

poslitte-

de mei consolatione diligenler commonuistis.

ut

se reconeiliari Chrisio.

Unde

et

pnesentiiim

enim vobis
vcre
in

de

me

rcvclatum

fuisse

dixislis

ranim

fateor

quandam

perturbatinnis

nubem me
ineplos
ser-

lalor, t asseril, de salute sua desperans, nuper mihi miserias suas conquestns est, obsc-

nuper

animo

concepisse

propter

crans,

ut

eum

ad praesenliam

tuaa

Beatitudinis
[dcirco
tu;e

moncs populi, multa

non
rem,
lant,

loqtientis

de me, quae vera

facile

cum
o

lilteris

commendatiliis
et

dirigeivm.

sunt.
si

Sed
et hi,

vulgi

sermones
in habitu

sustine-

Famnla

Christi, pietati

compassioni
ut
ejus

eum
viri-

non

qui

religionis

ambu-

commendo,
Dei

suppliciler rogans,
salvatione

pro

amore
etc.

spiritnm
nescio

meum
:

acerbius contristarenl.
agitaii,
quffl

Nam
Dei

omnipotentis pro

lolis

et hi,

quihus siimulis
et

gratiam

bus cum

omnihus

tibi

obedientibus

labores

in

me
,

derident

de

his,

ignorant,
et

temelit-

re judicare

non formidant. Audio

spirilu

quosdam

teras

de suo

circumferre etc.
latoria

sub nomine meo In fine preces flagitat, et consoscriptas,

verba.
S.

Vtrum fuerit monackus, an alius, qui mittebatur ad Sanctarn, non tiquet manifeste; nec inrenio, quo successu S. Hildegardis pro ipso laboraverit. Attamen ex hujus rcsponso suspicor, monacltum fuissr gravilms consricnliir stimulis, et
fortasve scrupulis agitatum. Qualiscumque fuerit, Sancta abhatem gravibus verbis hortatur ad cu~

422 Respondit
juamiiin

Ilildegardis
se

pag.

56%

de

more preemittens,
sed de serena Luce.

toMolatur et
intlruit.

non Tum

loqui de suo ingenio, disserit de komine, et de

cete-

inspiratione Dei
ris illustrare
ita

qua homincs aliquos prm

rmn gregis sui homo ubique

, ,

ita

ordirns

Qui

est
,

dicit

circumspicere

debes

ut

abi-

dignatur.
:

Demum

ad
ila

S.

Elisabetham
quia ho-

gas

insidiatores

se

convertit
istos,

Audi, o solicita

filia,

inspicias
ta3

cicatrices

ovium luarun. Vide eliam, ut vulnerum illorum quia mul,

mines

quos inspiratio Dei

imbuit, aliquan-

nebula?circueunt in spiriluali populo etc

tulum
tis....

fatigat

ambiliosa suggestio anliqui serpen:

fSS Abhas
affectn scrihit

Nunc iterum audi qui opera Dei perficere desiderant, semper attendaut quod ficlilia vasa
,

Neuenburgensis magno etiam cum aUique monaad S. Hildegardem pag. 556, </i- tteiiorum

citque, belli timore

impeditum

se

fuisse,

guomiper

ront,
ciant,

quoniam homines exislunt

quid sint, et
illi
,

et

semper aspi:

nus ad ipsam
flagitat,
et

veniret.
:

Tum
el

preces ipsius studiose

s;ilnii>,

quid

futuri

sint
est,

et

ca-leslia
ipsi

suhjungit

Aliquod pignus
vestri

relinquant
exules

qui

cjelestis

quoniam
sed

(piod

prosperare valeam,
,

memoriam haIteest

sunt,

ea^lestia

nescientes,

tantum

beaui

per
S.

pra-seritium lalorem
Hilriegardis,

transmitlite.

mystica Dei canentes, sicut tuba, qua? solummodo sonos dat, nec oporatur, sed in qnam alius spirat,
Qt

srripsit

ipsnmque hortata

ad

sonum

reddat.

Sed
ille

et

loricam
et

fidei

induant

fortitudinem in cura pastorali, rrrtc ohservans, belli trmpore non abjicienda milUi arma ob difficultates exortas.
pctit abbatissa

niites,

mansueti,

pauperes,

miseri

existenies,

Similia

sicut
ipsi

etiam Agnus
sunt
,

fuii,

cujus

sonus

tubse
Iia-

in

Ehstat

pag. 561 per /iiteras insigne texens Sanctm

alloquens
:

benles;
>n

mores etiam simplicis infanlis quia Deus illos semper fiagellat,

ipsius

qui ?as
filia,

eloqium. cnmqur deinde ter benedicta, da veniam

quid
insipientiaa
:

sir
,

l-'i!nr M.i

et sustine

tuba

canunt,
sed

pra?videns, ut
sibi

ne
et

flctile

iHorum

pereat;
te

placeat.

meam
obsecro

sine

meas; sed ut paululum coram

:

nou modicam magnam buipieniiam

Ifl

cordis

mei

pens
jaceo

faciat
in

speciilum

vita\

Sed

e^o, quse
soa

dolorem

aperiom
ancillam
,

et

crnn

andieris,

consolare,

pusillanim'itate

timoris,

interdum
tUDffl

luam.

Porlo

enim

pondus

na ns

aliquantulum,

velut

parvus sonus

v 'vente n eam in

Lumine

unde Deus juvet me,

colligitur,
V.

ut perma-

suo ministerio.

Ex chronico AlhericimoS.

n <ichi ad

annum U55

Hildegardem

sororum amtce sed Breoiter, etc. )m , u Mrn coiTigere, amadmodum rrsrrihit S. riilde^.nl.s. ipsam Prulaborem pro suts continuendum. mans ad
importabile
.

qnoniam jubeor

tortiludinea

86

denr

Septembris

Tomus

658
AlCTORE
J. s.

DE
oput esse in Dci
:

S.

HILDEGARDE VIRGINE
rcctc ob-

dcntia tamen

servitio,

dam

senat
nis

his

vcrbis

Quicumque agrum

obscuriora. Hanc

corporis sui

per discretionem lacerat, subitanea pravenlio liilli non nocebit, quia symphonia Spiritus
et
laata

dimcesis Bisontinm,
i

m ^cien,s

ls>

ft

sancti,
est
,

vila

eum
in

suscipiet.

ne

Iiomo

per
sed

nimietatem

Sed cavendum laborum corpus

peccala
pro-

suum
hibeat.

occidat,
Filia,

rationalitale

mcmor
(

hominem

creare

esto, quod possibilitatem potentiam creandi hominem)

,

Pnmum sic exprimulTcf ** * ^^nostrostatudiWrvo^T?^

nantes,

bisque

msinuare

curetis,

non habes. Unde Deum leniter ora ut meliorem vilam libi det et hoc Deo acceptius est, quam quod in nimietale IristiUaa tpsum depreceris. Deus te templum vitsa faciat. Similiter ami:

Alterumhocmodo: Sed hac

tatrii

humiUh^

?*"'*

cinn

viri

femina nobilis est uxor est. HiE c

possit

T* ***m> JS? ****

devo,

tehumilis
comilalu

etpedestris.tmteSr^
venire. Causa autem

"**

>

cam Epistolam pag. 563

*"*

scribit

G prmposiluS

ventus ejus.

superiores

Francofurtensis, cui illa respondit per adhortationnn seviam ad mores covrigcndos. 126 Epistolas olim editas, qu& huc spectant, hactenusrecensui. Accedunt alimmultm apud Mar-

tamen

Pmum
alios

mortuis
ti

pueros K enenvi.

'

non giraens T! e'r>tns, dolore

et

'

afficiuntur
tc

* vehpma
sed

Psa

etmaritusejns.HincLt
familiarem

ad

Ancillam
fiduciam,

tenium tom. %
col.

Colltct.

4013 scribit

Ampl. nuper vulgatm. Hic abbas Mulenbrunnensis (alias

habens
cundari

quod

me

aS?
'

>
'

"?**'

Mulbrunnensis in dioscesi Spirensi ct in ducatu Wirtenbergico ) petens litteras, quibus instruantur, confortetur, consoletur corpus ipsius et anima.

et

procreaUone

benedictum fructum^v 3ntmt

exhibere
Christo
etc

AdU

^
B

Abbas

S.

ti

se

propinquum

Micbaclis Bambergensis cof. 1010, morcredens, preces S. Hildegardis

vehementer rogat, et scripla consolationis. tirique sic rescripsit Sancta, ut ad virtutem bortetuv. rt instructionem utilem subministret. Pro eonsolationeprimiin fine addit hmc verba : Dominus non derelinquel te, sed dadit tibi refectionem
salutis.

respondit: Quod vero matronam Dei tecundan petilis, hoc in Dei volun.ate
tale est; quia ipse novit,
ubi
prolera
ubi

KZ
et

prolem
,

concedai

auferat...

Ego enim

shs,

proipsa
pie
e(

Deum

quoniam rog^
faciat, qood

orabo; sed ipsa

mde
128
situs,

Alterum responsum concludit

in

misericorditer Qeri disposuit.

Vigila strenuc et surge in

honeste
gello

die feras

his oerbis: lumine, ut virgam ipsius, nam si exterior homoin fla-

Dei aliquando

fatigatur;
i

inlerior

tanto

for-

de fortissima \ qua Ee sustentare vult in circumcunte rota gratiae suA Abbas S. Eucharii Trenrensis col. 4019 ad Sanctam scribit, preces
tior exsurgit
,

\Eberburdm, extra Germaniam poforsan Averbodiensis in Brabantia, cum /<jusabbatim nomen Belgicum et Gallicum uteumque eum Eljcrburde consonet, col. Bpittok

Abbas

^M

Um

satis

prolixa,

ct

elogiis

plena , preces

S. Hildo-

gardis postulat.

suum
flectat.

fiagitans et admonitoria

verba. tdem
litteras
,

contra hortatur, utgrtgm diligenter, pascat, et in se etiam ocnios dtAlius abbas,

Hmc

4021

litteris

aliis

exigit

rursus col. promissas et in

,

qui frequenter coram

egerat

rnni

tibi visum fuerit commisso, rescribas. ln his dc S. Hildegarde ita loquitur, Quam Deus cum mirabili caslitatis praerogaliva lam alta el tam insigni miriflcavit ingenii excellentia, ut non solum philosophorum et dialecticorum , verum etiam

fine addit :

Sed

S. Hildcgarde,

et etiam

quod

quam cum

antiquis propkeiis

de negotio

tibi

col. 1033 petit verba consolalionis quibus iii procellis fiucluantem erigat. Illa per varias figuras ipsum hortatur ad strenue ugilandum, antequam inquit, umbra obitoa tui
,

comparat,

w
col
In-

appropinquet.

Prmpositus de FlanlicimhmcRegn-

an-

prophetarum exsuperes acumina. Ad priorem Epistolam S. Hildegardis apta rescripsit d

t

Uquorum

larium, ait Trithemius, dicecesis Moguniin, 4033 ita preces suas S. Hildegardi pvopoml.
terim
igitur
:

pascendum gregem monita, uti eiiam adsecundam. Inprimo responso hmcdemoribus abbatis illius prmmittit : es Iorica fidei,
tatis,

accepta

sit

vobis,

quajso,

devoiio

Qui
et

mea me

et

ad

sicut dudum verbo rogavi, Dominum, ut vobis revelet,

,

onite pro

quie circa
gralias, de

est, dicit

homo,
in

tu

indutus

me

sunl,

quatenus de bonis reddcre

circumamictus cingulo sanctifaciem

velut

homo

suam

speculo

videt

non hahens in hoc plenum gaucliura, quia interdum dubitat, utrum foeies ipsius pulchra sii, an non. Nam mens tua similis est aedificio, quoj a louge aspicitur, et quod nebula aliquando tegit. Sed et prarcps es sicul sairina,

vero dignis poenitentia? fructibus Deo sau> facere merear, anlequam moriar. Monet Sancto,
ut strenue vigilet,
et

malis

ovilc

suum

corripiat,

hm

in fine addens : Obonemiles, nunc surge, Qai* iia gratia Dei ad te currit, ei in a-icinuui vivas,

qnod vivens
tus

lapis sis in cadesli Jernsalem.

Prelar

quam

porta-

tor in venditione portal etc.

Ita

bona

ei

de/ectus re-

gminis
ad S. Uitdegardem

ipsius prmmittit in responso

ob tuvbas

monachis, coL /oftodS, Hildegardem scribens, flagitat super boc aliquod consoJationis

cum

127 Abbas Bosonis-viUm in ca>nobio suo ortas infamia laboraret

aUsecundam. lotharingia, cwm

monachorum in Elvestat col. 403/conguer> tnv dc non accepto ad litteras suas responsOi** preccs S. Hildegardis postulat, Hmc vero mcr&m
videiuv in
r/uc
itlo

aliquid scrupuli improbare,

,fl

>l ! "

'

bortari ad sacrificandum, dicens.^ubaW

in

fiduciam cogitando
bilas
vis
in

sed Filium Dei:sed tamen

bum,

ver-

et

preces, quibus reconcilientur

cibum

illuni

Iniiigere,

quem
</<-.

ipse

comedcre
Jffff*!

Deo

el

ho-

minihus. Rescribens S. Hildegardis , canobii illius statum exponit, et ad emendationem hortatw.

dictante

mente

lua

Nicolaus abbas Halesbrunncnsis ( Vritkemio in HeilsbronnJ insinuans, sesolttumS. Hildegardem su/nnde visiiare, col. 4025 titteras, quibus pncmoncatur, petit, acpreces, quibus a malo eripiatur. Rescribit Sancta, ipsius inlcnlionem laudans, tpsumque ad laborem adhortans. Addit alia qum-

129 Prmlatus in Selboth, yuntina, col. 4037, magnis

in

dicecesi olim
S.

W11 '

cloytis

HiWejU

dem

sed etiam hmc addit

cti

non modo Neque : omnia, quae volucris, apud Habilalorem

celebrans,
pecioris

preces enixe //".'/' enini dubiWi

obtinere
V
si
1

IW.
-'

Spiritum
I.oc

sanclum
quin
circa

Sed ncc de

ambigo,
ijii,

onu.cn
aguniu

nrSJ-

meum,

et

omnia,

mc

ter-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

prffisentia

65 9

et

fiitura

per

prssentes

litte

sunt
vit
,

*
ra5
'

taso

revelnnte,
[nnvitatis
tUffi

cognoscas.

Unde,
petere
et

si

ullo

Quis enim umquam legit vet amli- auciori mulierem radoctam vel penttus lllitleratam J- s.
milii...

^iiiins

mea
toto

id

prssumit

de

profnndissiraa

abysso

divinorum

arcanorum
aquse

it\:

Smotitalis

animo

corporc suh

tantas eructationes eihalare, de flaminibus

vivffl

^deprecor,
Immonendo de emnnnulo ve meffl Hne p. vits

ut pro

eodem
,.

statu

mco,

sive

tantam abuudantiam
mirahilis
,

aitientlbus

propinare?

...inii

atque pra&sentibus, si feciendo de fulura, CUUtu tibi non sit, si iii contrarinm lua animam mcam Iffilmcare ne dediprfflteritis

Vere

Dens,

vere

benedictua

Dominus
iic/io-

et

Deus
suit

tjui

fecil

rairabitia

magna

solus ctc.

Saneta hortationem seriam, ad rubiginem peccatorum abstergendum, antequam umbra mortis

supcrvenial
.

JLjs Respondit
necessariam

S. Hildegardis

ad

petlta,

non

Prmpositus
i/n

tn

Knethstede,

Ordinis

Ilumilitatm rero ipst marime tamen ad mnnia. essc insinuat, et hanc addit rationem
0u ia

Prmmonslratensis

dimcesi Golomensi, cot. 1059,

multum

de Sanctaconfident, qumrit remcdium con-

Deus non
ipso

hahilat
vult

in

illo

habitaculo,

qnod

solationis,

cupitque doccri, quo ordinemagis pladivinffl Majestatis.

amat domum illnm, l 5A ilii anguentum optimum. ct dal se nescil, -joffl col. (039 ita ad Sanctam situs in Herde i Quas gruliarum actiones, Domina et Mastare

sed

care possit olTensam

Hescribens

Sancta hortatur ad

magnam

de Dei ope fiduciam.

ita

Tu
nia

etiam, inquit, in ipsum conflde,

quod omerubescas,

opera tua ante

tilitis

scridit

ter

sanelissima

vestne
atl

condigne

referre

poteri-

et dic, sicut

eum ponere nnn palri suo dicit, cum

delinquens

muspietati, qnffl imbecillitatem nec

r ii

visitationem noslri monaste-

nimiam

corpons

vestn

BRendere

voluistis,

nimia cordis vestri visitatione iterata

nec difficullatem Itineria pr et rurdulcedine abhorruistis

:

quod prolis sus in ipso non obliviscatur. Prmpositus Bonnensis cot. H>V> mirum tn Sanctam declaratamorem, quia, ut dicit, ipse probaverat omnia, qum ante de ipsa pcr famam awlicorripitur,

sum

nos
ct

Iffitificare

studuistis,

verat. Hespondens S. Hildegardis

egretjiam mittit

RescWAens S. Deindc preces flagitat hortatur, ut in loco suo stet, acsipeHUdegardis consilium de loco mutando , quod prmsens
rescripla.
liisset

instructionem, hortans mnvime ad mundicontemqui homo ptum, et sic statim exordicns :

,

Bfflculum diligis,

et

qui

illud

in voluntate

tuaha-

fortasse fecerat.

bes,
siati

in

comprehensione
,

morum tuorum tempe.Abbatissw

Hamcliensis tn 130 Prmpositus Augustinianorum

similis es

quffl

raro pura est etc.

ducataBrunswicensi.quiS.UMQgavtlcmaliquando
jnjolalio-

fm,

monita

inviserat,

preces et

diuturna corporis mfirmitate fatigatus, : scripta Sanctm postulat. Et hoc adjicit

'

133 Abbatissm quoque complures ad S. Hildegardem recurrerunt ut preces, consolaHonem, monitasalutaria, aliaque similia ab ipsa impetra,

remandes, Finem lahorum, si licet, Sanctissime, Ut adhortahnploro. nc/>osnitSancta instructioncin ct

rent. Inter has

tissa

prima occurrit Uadelheidis ahhaGanderheimnensis, vn ducatu Brunsmeensi,

declarat

fowmadcorporisinfirmitatesfortwsetconstantius
tolerandas;sedlaborum finemnonmemorat.Abbas Wain Wadcgo (apud Trithemium in Wadegos degotiensis designatur seu Vadcgoticnsis, Ordinis Prmmonstratensis in dicecesi Trewrensi) col 104/
: .

affeolim Sanctm discipula, qua suum ct renctum. precesprose etprogregc suopetit, promittit, toram sc expediW tempore ad Sanetam manu ad mautore, inquit, ad os loquamur,

num/quod bonnm
qua

est,
,

operemur; sicque
in

anli-

vehemenler Sanctam vidcre desiderans, visitationem ipsius flagilat, saltcm scripto et precibus, si Misit illa scriptam nequit prffisentia corporali.
Epistotam,

stabiiietur societas

quam

nobis coniirmet

qua hortatur ad cautelam

et

pamiten-

in tiam. Sicprmpositus in Underestlorf (Trithemio hrcvi Epistola auxilium ElversdorlT) cot. 1042 rcsponso petens, consolalionis a S. Ilidegarde
ipsiut

Bildegardis, hortatwr, Deuscaritas. nescribens S. seniat. Mtcvu abbatissa nt uni Deo constanter /0.57 preces simihter postuloci non nominati coL responcconsolaiionislitteras. Hanc Sancta
lat

dens hortatur ad constantiam,

et

fiduciam de Deo.

monetur, nt

Deum

timeat,

in ovthus pa-

seendis

forlitudinem adhibeat, ctcandorcm inver-

6m. PrmpositusErfordiensis in Thuringiacol. (049 commeudat familiarem suum, amore Dei profici-

(TrithemioinVf*Abbatissa vn Wethderswmkele eratgue in Wechterswinkel, kerswinket, legendum Berbipolensi) col. Cisterciensis mi diaeeesi Ordinis S. Hiidegardis mtr 4058 cupit assumiin fiiiarum

scentem ad S.
fiagitat.

Hildegardem,

cttjus

etiam preces

orationes, et litteras comrneruin, petitqnr ipsnts inquit, pro Dei amore libenti mouitorias, quas
a"n'imo

monita, Kescripsit S.Hildegardis salutaria inicr alia dicens : Cessa a peccaiis tuis, quoniam reDeus uon vendidit te in perditione, sed viquirit te iu perdita ovc, quffl revocata est ad tam. ffortmunn-wj prmpositus ecclesim metropolita-

rfe(

semper" observabo. Vivens L.ix dicit

terra,

Uuic
:

MAiw
nimis frangitur,

Aridum sabnlum wntdi

et
.

quo

per aratrum

n
sit,

iioguntinm coL 4050 postulat docen

seDeodispliceat. et

quomodo

quid vn illud emendare pos.

compellans his camuiuta felicitate concessum

Sanctam
pienter, et

verbis
est,
ef

Tibi
sentire

enim
sa-

justum raodum el rectum non datur ei virnlitas justffl nom hominis quia Dbi hoc unde eliam homo arescit refectionis
,
:

nondabit...EI sicca terra.quffl IV( lmn 1Vll , lum e^.,iMM.Mna.spinasa.quealiasinuUleshars c;i , habel abtinentia, qua, non Sic incongrua sialum, prostermt car
il

proferre

utiliter.

Stillantium
tn

aucloritas

[""certe

ibi

peribunt volaUles

viriu.es, seilioal

Scripturarum
te, et

de

te

sedem invenit facit armarium

ut

te,

ctc.

manet apud Beposuit Sancta

et

rumiiUaetcarL.pnlcherrimoram^^^

nwnifionem,

fugeret
:

duplicitatem,

aha
,-* t,;,n, tc tum pulchre tracwre.
/ i

qumdam
fide,
cito

oitia, ita finien*

Nunc aulem oraetconibbattssa ae

quod Deus non

derelinquat te, et aurora

am

ad te procedet in liberatione.

t3l Beldericus

prmpositus

S.

Simeonis Trmren-

moaueritur denonacceptof
nelit

I^Wtsimi ila Pmutan

m.

sis eol.

4054 prcces S. Hildegardis fiagitat,

relatu,

msigni celebrat
Muliui-um
ditu

eamque elogio, cujus partem subjungo:

propriique
corporis

. Hesponaet .vu.-.< />* on detSanetapervanaspa

Abbatw>a

rabolas, qui,

mei

BUdicla

,;t:!

8uavissimum

riens, lajtatus et

tu beatitudinis admiralus sum in

odorem hauhis,

sibi

multun
siOt

";:;i
fuisst taluti

.<.

>

*.
tpst

declarat,

imo etmerUu
us

qn

quam

66o
AUCTORB
J.S.

DE
ln arliculum morlis

S.

ipsius,

rucntcm,

HILDEGARDE VIRGINE se servatam m consortium fraternitatis

insinuat. Sancta vero ipsam hortatur ad patitntiam, monetque, ut ab ira caveat, atque inter alia

a S

nn.

sequentia : In proximo enim lempore ipse (Deus) casligando te admonnit, el oh aliquam quam in te video, adhuc monebit de macausam
scribit
,

Abbatissa Veteris~m^ ln , ...: Veteris-monasterii

t

m,la

conttj

"et/as.

ua

S. Hildegerdem
,

la

consuetndine,

quam

libi

bonum

allogu^,

est

vitare.

Domina mea
gandeo
:

Abbatissa in

Koufnntjim
in

gen)

col.

4065 hwc ad S.
ore

Trithcmio in KegsunIlildegardem scribit :

illud

de iulirmilate

T">" a "' '^ ""

ul1

C0 '

ves,

".

si
-

Celebre factum esl

omnium volumen
. .

lunlas Dei

tm "" er HU " ''"- "esponZsal; " '(n

l

autem, ex animo
mortis

^h**. ""*
puatet
-

volans, quod prophelae ilalum est in escam, in tuo quoque ore... requiescere. Discurre autem, festina,

"

^ a
Dei

tia

de aliauaninlnm

hoc^^
Hilo

m,

:_

sed gra

excila Ecclesiam,

imo principes Ecciesiae...

offectum,

Virgam enim ab Aquilone super iniquitatem vigilantem te vidisse, et gaudemus et coutremiscimus undeet litteras tuas consolatorias recipere desideramus etc. Ad h&c nihii respondet S. Hildegardis $ed serio monet abatissam dt vita emendanda ante mortem, quam non lonye abesse prmdicit. In
:

>graZ
ipsamquekonaluTL

Tm*m

nuuc

*'*

**su*seS.
escnpta petit.

^)^Lmemultum SoSa^l\
Hildegardi

Hanc Sancta

pemittere^Zt

adp^ZZlL?

spirilu, inquil,

vcraciler

tibi

dieo

animam luam
tentans,

custodi...
ter

Hoc

anle

diem mortis
luus circuil
,

facito... Accipi-

enim

inimicus

quoillo

modo animam tuam vulnerare

custodi

possit.

Ab

te

per studium bonortim operum, et per abslinentiam peccalorum, qnia dies tui longa tem-

mstar scribU, ut ab ca consolaHorZo^ neposua Sancta instrucUonem 1

bretem
:

ctnda AbbaUssa Coloniensis col. 4077 adst Inn, anam habere matrem cupiebattt
<l

stansessetin bonis,

ita ordiens

pora
(

non habent

elc. in

Abbatissa in Gerbestethde
Gerbstedej col.
wc6 prePraeterea rogo, inquit,
transmittalis
,

apud Tritkemium

recto i.mere firmiter porta, et oves potes, coerce et boc melius libi
:

om

'

's

t um

tuas,

quaillBB

versa

ees s. Hildegardis flagitat.

ut aliquid mihi de libris veslris

omni

nam
dis

devolione semper deserviendum. Rescripsit Sancta disserens de lapsu Adami, et de Incarnatione

Ckristi, qui

quam Sancta ante inmerat enixt rogat commoniiuria verba. Rescripsit s. ffildegtf.
col.

esl, quam l vagatio menlis. Abbatissa de Didenhirkm (apud Trtthemium in Didenkirchen) juxta Bon

W7S,

homincm lapsum reparamt.

"n*

diam

134 Abbatissa Montis S. Cyriaci prope Erphorcol. 4067 enixe pro se suisque ftayitatpreces

instructionem satis prolixam ad recte re,Jcn~ et ad mores suos corriyendum. Paucasotum excerpo : Cum cnim Iiomo carnem stiam

dum,

rnoderate

S. Hildegardis.

tatem non

Hmc vero prcedictce abbatissec cariparum laudat, std in ea requirit menquffi

mansuetos mores liabet. Sed cum in nimielale ciborum et conviviorum vivit, unumIeetos
el

p;iM.ii,

quodque
cit.

nocivum

tem magis quietam. Omnia, inquit,

vitium

in

sc

pullulnre

fa-

pro anima

tua poscis, implcbo. Nunc cessa de inquieta mente, et quietem tilii assume. Montt ttiam, nt corput nimia abstinentia franyat, hac addita ratione :
nentiai corpus

Saepevideo, quando homo per nimietatem abstisuum affligit, quod taedium in illo surgit, et laedio vilia se implicanl, plusquam

Qui autem per immoderatam abslinenliam corpus macerat, semper iralus vadit etc. 136 Abbatissa Auturnacensts ( apud Trithe- pML mium prope Andernach) coi. 1079 varia inquirit

de consuetudinibus monasteriiS.
:

Hildegardis,
tesli-

prasmiltens hmc verba

iMuItoruin

naimjue

monio
vinitus

illud jusle pasceret. Dtmum in fine hanc dat consolationem : Video animam tuam valde rutilantem in puro Iiomine. Abbatissa in Lubboldesberge (apud Trithemium in Lubbelsberg) col. 1060 consolationcm af/Ucta qucerit; et hanc abunde obtinuit.
si

didicimus, de
iutelleclu

secretis
dillicilia

ccelestibus

plurima

moi-talibus

et

rara, vobis di-

ad scribendum revelari.et qusque vobis agcnda, non deliberalione Jiumana, sed Deo edocente ordinari. Tum ita peryit : Aliud etiam

Nam

quoddam de consueludine
virgines videlicet vestras

vestra ad
festis

qos perwait,
p

S. Hildegardis,

laUdans ipsam, quodabstinesolis

: Unde video te sicut per aspirationem Spiri-

ret

a peccatis, hiec subdit

diebus pro ornavelaminibus, co-

menlo

rutilanlem fulgorem
tus sancti, nec

candidis

quibusdam

uti

omnino exsilium perditionis; sed

:

aspicientem ad sulem sicut aquilam per pasnilentiam, quffl dulcissima maler est et ideo Deus valde amat te. Abbatissa alia toci non e.cpressi

ronas etiam decenter coulext<is capitibus eaium desuper impositas, et his utraqtie parle et relro
angelicas imagines inserlas
,

in frunle
:

aittein agai

figuram decenler

impressam
ad

insuper
anulis.

et

digilos

earumdem
nia
,

col.

quibusdam
credimus,

decorari

Qu*

om-

1069 queritur,

multum

se

ajjligi

et

pe-

ut

lenialionibus malorum spirituum. Iieposuit Sancta monitiviiem eyrajiam, cujus inittam

riclitun

amorem

superni
liis

Sponsi

ducilis...

Praeterea, et quod in

omuilms noa
in
coiisoriium

subjungo:0
poris

filia

Adaj

in

vera visiune

sic

docta

sum. Quicumque huc

sui relinquit,

minus mirandum nobis videtur, vestrum genere lantum speclabilcs

troducere
etc.
:

et ingeuuas in-

facit,

quod voluntates cor-

reliquit,

et

viro

hic Abralne, qui patriam suam sapienti, qui dumum suam suassimilatur.

pra

petram

a>dificat,

Homo enim
colit
,

quiinliac
sa?culi

lerrena

vita

aliam

vitam

hujus

vila angelica

(piod nos plurimum etiam admunBttr omuibus, quod nova viderentur, etiam verenter rationem petit abbatissa, aliquot RescripsitS. Scripturw texlus ohjicieus. eddit dis Epistolam proUxam, in qua rationes n

De

his

esse probalur, quia tempestas bujus

,

eum non movet

reliquit
,

nec terroribus diabolicas

deceptionis prosternilur.

Sed

sicut

Abraham pa-

triam suam
ceptis
alia

de ornatu monialium suarum, et de instituto prout ibidem w**???" croW* , ii* (alia vinsm terit. Abbatissa de Crouchdal
recipiendi solas nobiles
tcr,
ci

tu

sic iste carnalia

et prajceptis Dei obedivit desideria sua derelinquit, et prce-

quam

cufus Epistoiam

mrmoran

""'

'

Dei per

cum
40S2

in alteraU

nomen

iudicet, ui alterasj

eleemosynas

et

<35

bona opera obedit etc. Abbatissa Bambergensis col.

orationes ac per

magno studio ftagitat, ut S. Hildegar^^ pw dicet, quomodo pro excessibus suis Deum
possit Hcscripsit Sancla

4072

cupit

longam

instritctionem,

qua

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

commendat, maxime caritamuttas rirtutes
bedientiamethumilitatem.

66

|37
rjona?

ili*J*

sanctimonialis disciplina S. Hildegardifi, indicans, olim SU longe remota, oerisimiliter quia lU a b ilia et $e d(! dignitatem eratpromota, sttum in San"'
'l

qumdam,

lutera

G nomen

Hildegarde, ut sibi mittat aliquid de cadesti ad- alctori mouitione. Misit rerera ad ipsum Sancta eleyan- J s tem instructionem, qua eyreyie docet, illos, quos
-

praeteritorum peccatorum posnitet, et quise emendare student, henigne recipi a c&lesti Patre fatni-

a [ tq uam

amorem declarat

his verbis col. 4086

Quid

erttjam vel

!io dilcctissimaj v is oig

quid dicam tam unicai tamqnem in Cln iMatri, pcnitus ignoro; qaia ipsa

non vero tadiosos, qui contra superiores suos obmurmurare votunt mayis,q uam se emendare. 139 Monachus Ebrensis, Ordinis Cislerciensis,
lias,

varias instnctiones pelunt

*

col.

1107

ttumiliimis

litteris

orationes

et

verba

suslutit, scientiam locutioamoris omnem mihi eliam vinum mueroris, quo divina ab-

consolationis a S. Hildcgarde petens,

immo
tua

ac cepit,
suis

cujus hoc
a
le

est

initium

responsum Video, quod

fla-

impe ran

Bfi ntia

me

inebriari

fucit,

tantum me

afflixit

Deus faciemsuam
gcllis

non abscondit, scd cum

sicut
ipsi

diclandi, verum u t non solum generarit. Mclius bstidium

j

eliam vivendi mi-

te

constringit,
in

piacet.

Item

enim mihi

fore cre-

udi*se, numquam te erga me derem numquam te tamque materna viscera gcrentem lam benigaam quam per tanta Locorum spatia late sepasensisse,
rata sine
,,,(

animam tuam, et lumen consolationis

in

Dei

gaudium corporis magnum venturum video, cum

sed monet, ut

ipse voluerit. Addtt alia similia;

qumdam

mora lugeo

te

quasi

perditam. Subjunet

ridenda, spem suam de ea adltuc

preces

Hildegardis magna cum enixe [tagitat. Ad hmc S. iaudeetconsolatione illius virginis respondet, cir-

finem sic gaudeo, quia

ca audivi
ct

eam alloquens
in
te
,

completa
et tu

Nunc autem de sunt qu de

,

te
te

Monachus quidam et presbyter col. 1110 multutn sibi yratutatur, quodbeneroie a S. Hildegarde fumet erccptus, petitque sequentia: De ccleris, inquit, qme vobiscum secrelius conluli, cum opportunum fuerit, scriptis mecertilicarc curabitis. Hescribit Sancta pulchram
inutilia fuyiat.

desideravi
:

B concludens
quoniam
iOSS

Gaude

igitur et

mecum gaude...E( Istare in Deo tuo,

anonymus
petit,
col.

parabolam de tribus mulieribus, quas ita expUcat : Nunc, fili mi, primam mulierem, et puel- g
las ejus

atlende... Prima enim mulier caritas est

suis
,

in 83terttu"m

vives. Aliquis
et

cum
tate
.

puellis
.

videlicet benevolenlia

et largi.

muluun se excusat, Sancta diu non visitasset, ne liUerit miram ipsius affahHttatcm simul exprimit, dicens : ncc Quippe quem antea ncc voce, nec habilu, fama agnilum, ut primum facic, necdum etiam
v.ni,
stalim
.
.

reniam

quod quidem : et

Sed muliercm rugosam onini sludio fuge. Mulier rugosa... amor sa?cularis cst... MulieMulier rem aulem mercatriccm ad te collige
.

vero mercalrix

philosophia
quffl

existit,

qus omnem

arlem

instituit, et
,

ciystallum, id csl fidem

perveuitur.

gralia

veslri

benignissime recepistis, ct
,

invenit

cum qua ad Deum

quod mavestri colloquii participatione gnum duco, recreare dignata estis. Iicmtsit SanmunCta brercm instructionem, qua hortatur ad di contemptnm. Monachus quidam Benedictinus
vol.

10S<J jlaijitat prcces,

et

litteras

correplionis

addita
per

hac ratione

Credo enim per Spirilum,

pra?sentia, et

X. Epistolae

quKdam
abbatem
:

S.

Hildegardis
et

ad

quem cuncta, praterita,

,

futu-

Philippum

Parcensem,
gestu
scrius

hujus

ra perspicis

eliam

tihi

Vere
ut ad

numquam
nudis

vidi

patere secreta mei cordis. diem mihi duleiorem, tjuam

ad ipsam ex Ms.
laeo
datae
:

cum
ad

S.

Ger-

tuam prsesentiam porvenirem. Mallem nampedibus

inccdere pro sola
verborura
etc.

aiiae

Epistolae

Sanctam

que

cum

rcsponsis ejusdem.

tuorum auditione
dcsidcria ipsius
sint puriora,

llcscrihens S. Hildegardis,
instruit, ut

hona laudal, ipsumque

ipseque sit fortis. 138 Alius anomjmus col. iOOO preces S. Hildehis

rtligiosa

gardis flmjitat

cerbis

Cognosco

me

peccas

J oannnes Masius,
monstratensis,

abbas Parcensis, Ordtms

rm1041

LitUra qvce-

C se, orale pro me.

lerrenum lucrum, non rem Iransitoriam, sed gratiam Dei mei ct

Non

prope

Lovanium,

anno

dam

S. Hilde-

qusero

gardis ex Ms.

salulem animai meae. Succurrite mihi etc. Ilespon-

Epistolas S. Hiidead Bollandum transmisit tres Parccnscm, et unam ad Philippum abbatem gardis

huc missai.

ditSuncta hortando ad pcenitentixmi, cujus quinque gradus assignat. Quidam fratcr coi. 10% q uepcccatis se (jraraiitm, et blasphemiffl spiritu circumvallatum. lliur S. Hildegardis atstruclior
'

Philippi
riscrat

ad Hildegardem, quam

Cum autem duo abbates Parcenses

t

aliquando tn contem-

'"\

nem

remittit

in

qua

dicit

qui per scienliam boni et mali se

se recordalur,

Unde et mullum peccasdenuo per

S.

homo

qui amho Philippi poranei /ermfS.ffildegardi, utnm habuerunt, merito dubitarem nomen ansecundusfuerit Philippu$ t qu\ \llud primus,

cum ad Deum
Deo

suspirat,

Sancta habuit, Utterarum commercium cum essei hmc annotatio : Fuil iste Epistolis addita
linnus

ntst
Pfai-

poenitenliain in

renascitiir.

Decanus

Marli-

ni Moi/unttni, cuptcns videre iterum S. Hildegardem, matjno cum a/fectu col. 1102 litteras ipsius
petit,

anno Cfanstl secundus abbas Parcensis ab annum mc.xv, vir dod tantum mcxmi usque ad het doctus. Unde plurimos

qnibus cunsolationem obiincut. At

illa uttlia

multum pius, sed exscnbi cunm brossuo tempore in pergameno

Fit sones S.Hildegardis
.

mayis,
tatur

quam

ad pwnitcntntm,

blanda, rescribere solUa, serio horDe nitt ordtlttr boc modo :

a^adhucmodoe Xtant.J^er^nmfran^yi.
ittt

Ph.ltppus

Nio cibo et de immodnalo potu vini iinmudcrala vitia crescunt, et caro ctiam hominis sspe langaescit, ila quod vix vivere potesl. Alius cuidam congregOr l ionipnefectuscol.U03se suamque congreyattoncm
precibus S. Hildegardis

Tedini*rabbato*e*^u*,mpostbreve
succesvt. u Itsregitnen PhiHppus II
hxc

alte-

mque

TprimlsaS.BMes^delUterasacctperepotuetesHmomum po, ro huc missu tale

De Epistotis

multum roinmrndat.

lltvc

tditZuasius:
r n

CopiBsapra posiiarum Ep.<ihl.at.s

PhiHppi

Parcens.s

ad

a,

M
""

verorescrihcns, docct ranis stmiltiudtnihus, a quir 6 "s <n reijtmtne suurum cavere debeat. Monachus

oeoiij

Widem Mulenbrunnensis

col.

HOi

petit

a S.

quis-

662
auctore

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
,

'

s*

de

quissimo codice bibliothecse nostra Parcensis et verho ad verbum cum originalibus conve-

ge.e.utpaceraetconcordiam
bnat
vi .o

peccata
faciat.

nobis

dimittat,

mdcxli. Joannes Masius abbas Parcrnsis. Dabo has Epistolas integras, quia necdum edilas nori, et quia s/iiniunt.

Quod

testor

hac x Octob.

perseveral,

iw m

'

nus

De pamiteme
tua,,

Videhcet,

volun.ati

ritum propheticum Sancta:, quo absentia

cognoscehat
,

div I( poemtenliam jungens

aS JV" * qnam T' *

*

^-

'

,edo
lo
'

et

abdita
omiii-

egrctjie manifestant.

Non

Domino revelante, ad
qoiasenio confecla, e* jam tempore confracTa
sds,
ct
ei

est

no certum, quo

scriptaj sint ordine.

Eo igitur or-

flK * *?**

Dro nnrnrn

'

be-

'1'N

'

dine singulas reciiabo, quo exaratas utcumque innuit ipse contextus.

Sancta schbit
Philippo ab bati Parcensi,

anirme sua; impendas.

utile

vetur,

mJT^V
pro4xerk Ils A
s
'

&
n

mh,lk
rele-

Un de

Prima ud Philippum scripsisse videtur ITII degardis, miltens ad ipsum mulierem quamdam
lil

143

Adhanc

respondit, opinor

itii.

pomitentem, quSS non fuerat recte confessa, et cui peccatum exponendum indicaverat, ut ex responso Phi/ippi patebit. accipe
in
:

hd

dtcat de

mmuenda

aut protrahem

Hanc

igitur

Ephtolam

^entt^quiaidvemimiliterabbZ^
gard.s.

lector,

Philippi

abhati Hildegard.

pater,

qui

omni negligenlia tua Deum times, et qui eum diligis, ila quod pro quibusque inulilibus ad
ipsum suspiras
,

Fides,

quam
est,

homo
in

per

'"
i

' i

tu

ad Fontem aquae vivae curre,

valdeglo riosa
invis.b.ha,

non solum
vulneratos
nitenticE

cum

te

sed

etiam alios

infirmos,

quos
pce-

tamquara
Sic

taffl^
q Ui e
visa

ea,

vides,

lavando; ipsisque
,

vinuro

amplectitur.

eliam

infunde

et

eos oleo

miserieordia?

un-

propter

laudabile est ta

Z
te
,

amorera

Dei

gere non cesses.

fons et integra

In

hoc
est,

enim illum, qui vivus

imilaris
ejus
,

me

debilem

rota

qui

peccatores

n ad auxilium misericordiae
prehendil, iinpiosque
dicio judicat.
ei

confugientes com-

conlradicentes

amaro junullus
ipsius
ullis

oemineam forraara videre et audire Ventus enin. de excelso montc flavit, coran, nnn tis cvibus et turribus parvam pennam ih.m sno movens, nullam per se possibilitatem

et

diW?
volandi

intom

Circulum vero hujus

valet,
est
:

roUc

n. SI per venluin,

habentem.
facere

mons tangere

quoniam

umbra

suin-

Quod nimirum
curavit,
ut

omnipotens
mei-et,

Deus
osten-

idcirco

per omnia e\celsa

nec ipse etiam ab

deret, quid per rem,

fimis obnubilari potest,

cum omnia

excellat.

Deus
:

qme nec minima

Vos autem,
est

de se prasuio
officio

operari
,

posset.
cui

namque

per nullum

nisi

per seipsum, vivit

nn-

qui

prophetarum
ordinis
,

adjuncta
statis
,

de nec inilium nec finem babet. Ideo quicumque ad auxilium graliae suaj confugerit a beatitudi,

cura

apostolici

viriliter mil.i
,

suffragium

orationum
infirmitaposi-

vestrarum
tis

ne aHernae

vitae

numquam

quam super
ut
in

stratum

deficiet

sed dcnuo per

excitatur,

Deutn vivuni
ipse peccatoris

meaa usque adhuc decurabentem coram

vidistis,

scintilla

salvatiouis

quia

tam

porrigite,

vivere incipiat.

mortem non vult, sed ut per eum Nunc autem o milis pater, qui
,

gratia

Dei valeam

in vice Christies,

suscipe hanc mulierem, scilicet

permanere, quoniam nullam in me securitatem relinens, omnera spera meam el fiduciam in Dei
solius misericordia
constitui.
dtkiBffak
>" (oI

Idam, qua:
manifestavit,
gientes

occulla
et

vulnera sua

nondum
ad
te

perfecte

144 Nunc
es,

eam, ac

caeteros

confuperffiler-

curain

autem, o paler, qui in vice Chrisli super oves congregationis tua; cum
in

dili^enlissirae

medicina
vera;
fit

poenitenlia;
in

virga prmceptorum
et regas,

cura,

quatinus in rola
vivas.

Trinilalis

num

ne

Dei habe, quibus eas corripias superbiam eleventur quod viiitim

:

Ida,

de qua
et

mentio
his

aut apud
titteris

assimilatur

urbi
,

S. Hildegardem fuerat,

cum

quae supra petram

nequaqnam
ipioniam
qno-

ad

fundala cst

Philippumabbatemmissaest, aut litteras ab Ilildegarde acccperat. Ccrte ipsam monuit Sancta de

peccato aliquo in confessione exponendo, ut liquet ex Philippi abbatis Epistala, quam subjungo. Philippus Dei gralia ecclesiaj bealaj Ma1 42
riae,

ideoque ruendo deslruitur,

firmum fundamentum non habuit. Peccatores que, qualicumque crimine vulneratos, oleo
sericordiie

micon-

frequenter inunge

nec

in

mala

suetudine peccatorum, velut quatriduanus Lazarus

qui eidem rescribit de mu liere, cui iila

qua3 cst in Parco Lovaniensi,

dictus abbas,

pecealum dettxerat:

H. de Binga ancillarum Dei venerabili magistrai bonura salulis sternag. Crede, Mater venerabilis, crede, Dilecta Dco, ex quo virtutum tuarum
quibus Ancillam
cavit,

cornuque salutis, id est, verae humilitatifi in omnibus tuis crigc (qua3 virlus nubi saphi:

feteant

rini

coloris,
in

per quam

sol

potenter fulget, com,

paratur]
Virginis,
terras
sui

hoc

verum
:

Solem

scilicet

Filium

suam divina
,

imitando

qui in

summa

humilitate ad
Patria

Bcnignitas

mirifite

fama pnedicantc
te
,

dcscendit, in

qua etiam ad dextram

nolitiam

habui,

dile-

xi.de
forte fasiidio

ascendit,

milii

sermoeum
eordis
teslis

Ab

eis

etiam malam consuetndineiD

,

laudihus frequenter sine

medi!alio
fuisti

DlStigio *

tu

mci

sx-

pissime. Hujus rei

peccatorum abscinde eosque hoc modo, velut monile, cura pretiosis tapidibus adornare fetage,
ut tu

est Iabor

ilineris,

quem

assumpsi, ut venerabiiem

cum

eis, et ipsi

lecum, ad fflternum

gaudioni

lum tecum loqui ore ad

qua-sivi,
Uffl

vultum tuum, specuvidelicet illuminataB mentis tme, videre, et

os possem.

pariter veniatis.
cti

Nunc autem
charitatis

gratia Spiritui san-

lucernam vern
:

omnipotenii Deo

Dco
,

gratias

quam

eiriciat

quam

qui

eliam

pro

adjutorio,
,

quod

animffl

diu

multum

oplaveram

pr;csen-

et
tibi

corpori

tu dnlcedinem promuerui etcoilocutionis luaa consortinm indigno mihi non denegasti. Sed doleo,quod odquievi fratribus meis, qui mecum
nerant, et
ut

modo

cxhibes

aBternam

mcrcodera

donarc dignetur. 145 Qum restat Epistola

S.

HildegardisadPAw^

ve-

nullam
in

moram

lippum, /rsrripta est ad interrogationem

timentis ob signum,

pw*

facere sincbanl tecum,

te

quod
et

ei in celebraticw <j*

volebam.

Sed spero, quod udhm:

pracsenli

fruar

in

Domino,
tuis

sivc

vita, sive

post

eam,

oralionibus
igiiur
,

amcena

paradisi

introductus!

Mater venerabilis, ora pro me amante, et v.nn-anie gratiam Dei iu le, ct pro congregatwne fratrum et sorornm, quam habco re-

Ora

solUcm de quo multum e *~ timorem (<" llr fuisse vidctur.At hmcEpistola boneetfiaa' emerit. PhilippQ abbati Hiidegardis.

tinorum acciderat,

lis

serve

signi

Dei, qui causam vel serutans, Dei, nuper ostensi, pertimescens

scienlia
solius
qoi Spiritus Dei est,
tiUOl

significatio

'>-

qU od

in

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

h;lMt
11,1,11

663
qUOS in fclMlC tocum Alctohk po8terioribus S. HUdegar- ' s.
.

et

rai

nulla

creatura

assimi-

stohe
dis

iirrthun

inrmoralv
stini

"

au di

quffi

ad

srrogationem
accidit, velut

tuam

distuli, fjuta

thitti-

^pondeo/lstud.quodtibi
,

ramum

annis, ut ex his perspiciat sttudiosus Uctor,

.

Scri *>

'

'

te

ffos

tuos,

Quare non ramusculis divisum, video. factum est; sed etiam propter solum nt coret propter alios multos,
qui hoc audierint,
corrigant,
et

msignem sanctttatis et sapicnluv aetcstis fa mam, qua circa amtuni IliS Sancla inclarc
scere
esse.
ceepit,

ad t Sanclnm Rodulfus leo-

^episcopu,

usque ad obitum tjut rnutinuatam

alias

feorum,

11
g
f
pfftt

suas

non

paveant, et neglicum t.more nisi

ut

Rudolphus,
ab

Rodulfus spiscopus Leo-

diensis

Jeverentia

divina

celebrent, ne

jumcio
ipsius

vel

!!

V pi
'

irrisioni

dasmonum ex permissione

anno 4168 usque ad 1101, in laudata Bibliotheca Patrum tom. 23 pag. 547 ad S. Hildegardem scribit, in maxims mentis ct corporis
et

5!

subjaceant.

Nam
Deo
ei

et

istud

cgo
causas

ractum

esse per-

BuctuaUone constitutus, quia,

scriptorcs

ut

fatelur,
malis

^Slauadam
mmente
.'

irrisione

aereorum spinluum,
propter
milis
si

alii

consentiunt,

innumeris

tamen
,,-,

supra

di-

Deum
erat
,

offenderat. Petit autem preces et rescripta

liOiide,
,,

dulcis

pater,

Deo

gratias,

non conturbecausa tui aliqui hoc

officium
:

Sanctm
ct

ad

encilandam

somnolentiaa

in

qua

ut vel ultininm SBternGE quietia sortiretwr

Sii
'"' |(T

^gantur.
lm ,

Et

sacerdotale

mterius

agere

non

differas

sed

mansionem. RescripHt S. Hitdega)'dis, hortando ad mtam bonam, et ad curam animarum, finit-

Sssione et poenitentia ^tsarumDeoservire

Bei

purgatus, in celebraUostude. Nunc ergo serve

que Epistolam animam luam

149

his
*le

urbis
ajterna

Deus

te

prolegat, et

poena

liberet.

soscipiet.

exulla in Domisinetrepidaaone gaude, el amat, elammam tuam te Deus nuia ipse Phihppu Uactenus S. Hildegardis ad

Godefridus
erga
:

tpiscopus

Ultrajeotinu*

pag. Godefridus
CUrajccten
sis.

548 suum
ccepi
in

rat his nerbis

Hildegardem affeetum deciar Soror cbarissima, es quo primo te

S.

Chrisii

cbaritale
ct

diligere,

nunquam mein
in

abbatem Vnrccnsem.
46

Sonctn ciifoniffi

Belgio autem wrmwr Hildegaro^ ^nf erccssmi korloeo referre, gmrf S

Cum

lubet

moria tua, SUper mcl

favum dulcis,

ani-

mo mco

poiuit

excidere. Cogit enim

quffl
hal.it.it

me
iu

tuam
,

fiafid

d<

mereti

MwgtoriQ

Lpore

Gerlaco eremila, qui xpstm dumit iti ducatu ritam lde austeram

dilectionem virtus Dei,

te

qua3
il-

cum

S.

operatur per te,

li

qoffi

lamiliaivm pra

cateris

milliaribus Umburgensi, duobus fere

Belgtcts

sperantes

Sponso reddit te, qui cbarilas in se. Et quoniam

te in

BBternaliler salvat

omnes
est

diffusa
in

mUnto S ^p^monsrratensis^anctus
iuctor
,a/>

t,w6i^oesUffino6ium^inumOr^
Gerlacus

in corde tuo, rogo

charitate,
,

pa

omnes
slu-

dictum.

abundas, ut
deas
.
(]
1

omni

diligiMitia

omni

conalu

i
s ,
u;i
[

auffidam
la

Janwm. i VitmS. Gerlaci, datm ad nroposiium nosirum scnbtt sequentia 8 ad Magunti* virgo eo tempore in partibus Hildegardis nomine, fomosanctissima,
.

Deum

an |i-

exorare etc Reposuit S. Hilex ndlwrtntionem scriam ct sads claram,

pro

me

aua nonnulla huc

mnsfero

Tu etiam populo

iUa

prophetissa
cst

Novi

Testamenti,
,

cum

am mariterlocutus
caelesiia.

Dcus

et ostenditei se-

creta

H*c

per

manum

sanct

memon
sa-

prabe, ne sis sicut tuadiutorium in viee Christi eslo boet non operatur. Sed qua3 sonat, ba Et ffiternum vivas m nt nus odor virtutnm Deus meus Rex, et benedicam
,

domiui
cro

Henrici

MagunUnensis archiepiscopi

dic- Exaltabo te, nomini tuo in senilu.n

telligis,

s.mmiII.

velamine
nisi

Domino

consecrata,

cum
de

nuius

quia
tnis

in

episcopali

cathedra es, in
,

Nam quando momml

'

Utteris
dilQ

per
et

tantum Psalmis Spiritum sanctum

sacramentis
sibi

Davidicis essel eru-

bus

Viis

Deum
el

lauda

lo

I,,us

edocta,

divims

cum

exalta,

prmcepta

ejus

sine

taedio iteranei

oraC ulis
dit

revelatis grandia edi-

do rumina, per fidem

operibus

eum
:

osculare,
...

boms

Hiec per volumina salutaris doclrinm curricula

mulla

temporum
sanctam
miraculis

lampade
a,l

Z
SU is

iam illuniinavit, Epislolis missis corroboravit, et

Hlustravit.

diversas per-

eum amplectere h 0,10,1.1, Deum tuum ipsum magmfica, eum ut justum Regem
,

bona

conversaUo,.,

j,,im

ita

po-

nnn,,
UDfi as

recte

regas

et
te

cum misencoidia
uon trahas
;

claris

et noxiale

crimen post
ut in

sci-

C
S. GeWcici.cui

147

Hjcc
et

igiiur

Christi

gem

Dominum
solito
ei

Sponsa, dum Rem dominantiura sedentem

vera
videret
distinctos
inter

;
\\

u.munus
[|0I|ini

pro jusUtia
,

ipsms

:t sic invo- * omnibus h.s t.morem ad

accipias

mfllttcoro-

throno more
assistentium

in

visione,

et et

nam suam.

Sanctorum

ordines

choros

lustrando

circuiret,

confessorura
luci-

*Jt& SS s- r
nlnuiLr
ad Sanctam
stiam

icnpstt.

FaonJ
l

ja

sr*

splendidissimum

chorum sedem
decore
El

conspexit

dissimam
et

inaestimabili

wrcumdatam
wsneraenter
edocta oracu-

mirifice

adoraatam.
,

videns,
divino

Znmcrt, s M-

tst.nistsub/inem
huic nullu* aliu.

"'^

Sd
(;:;:';
hi

super l.oc admirata

lo,

didioil

,.,,.,/

um
*

illo

nomm

PWJSS
"

uIo. y."/'"'s

pneparstam hanc gloriam et bonorem sancto

esse Gerlaco, qui

natione

S.Servatium quotidiana peregrirevelaTrajecto. Hac in frequentarel

>

tione virgo

Domini
in in

de

Bcau,

tota
et

Qagravit;

sacrum ejus eo signum perpetuas, quam cum

i.-linta-

certimeritis B. Gerlaci amorera succensa

illuminaia,
et

plunmorun,

Sndo

sublevando

^^
i.ii.ii

sasr
;
,

uIlorUB1

tis,

n quandoque perceptura erai, soc.eiat.s coronam, qua in die n.ns.Tniti.mis

episcopo
rei

su;e

ab

terrarnm
Sanclitas

spucia

de

te

w
q
;;ilrinllK

,,,,1,1,,.,,,,,,

nt,

coronata

csl .,

ei

Iransmisil
in

quai

hujus

tesiis,

devoie nunc usque

ecclesia nostra

conservatur.
S.

Gerlaco

et
se

sei Hm auctor anonymus quidem, eap. cum magis Hildegardi $uppar t

inesl nobis Chrislo fruj ,

w I,
'
.

)||(

|io

p9r .

,..

loronim

bocflen impedit.
,-,s

Wi
,,/

, ura ,ionibn.

qui S. GeregU&e cum aiiquo sene, lacum rtrciticm cognoverat. Epi118 aliquw illustrium virorum
16 narrct,
.

s,,/.,''".'"-

,,,,,,,. K.m../ *>-

<,

Supenunt

664
Auctori
1. s.

DE
,

S.

HILDEGARDE VIRGINE
conclucircuis
squaliilos

%n prosperis
dit

hoc

tum in adversis, quamquc modo : Nunc tu o homo, gni

tuis

autem
ncc
:

et

instahiles

admisceas,
ceat,
ceteris

quid cuiq Ue

mores "
pl

.* ,e

lllls

in

moribus

per

plateas

vicissiludinum

tua-

inspicias

quoniam,

si

rum,et non ardenler

cinam tuam
et

inlueris aspiciens in

medifnge

alterius;

surge
,

respiciens in So-

taha

lem
illud

in

recta

moderatione

et

Iumen

non

coram Deo ct hominibus pcrsonam tuam non decont latius pmsrcuta, sic conchdit
in

hocfo
.

M"

non

displU

abjiciens

per austeritatem
,

iniquitatis,

quavi-

ler, qui

^vL n "^WH \w

^
'
'

tenus non erubescas

rit

quando summus Rex inqui,

opera lua

in

sacculo luo

ct

in

xternum

nomine es ,' hominis hcec scrihentis non dedi^eriV istanon secnndum me, nec secundam

pastorali

Bpa "

ves.
1

homincm
Arnoldus I,
affectum per

dictavi

C"
'fau

51

ab anno circiter

4170 ar-

scripsi

quemadmodum
mente
et

Arnoldus archiepiscopus

chiepiscopus Trerirensis,

suum erga

S. Hildegar-

gilans

corpore

,*

vifl

dem
esse

litteras

pag. 550 gratiose de-

ut

Tnvirensis,

clarat,

testaturque ad tpiscopatum se

promotum

contra voluntatem suam. Ilac igitur de re Sanctam consulit, itascribens : Sed quianescimus, cujus vocalione [adde promoti] simus ad t;ile
ministerium
git.
,

Philippus Alsatius Flandrm comes 552 ad S. Hildegardem k*c

rit

ahquaad tescribcrem,

Taudivi^"
*

jussisti

scnbti:^!
fadend um
Bt(l.
,

Sancti.as,

me paratnm

esse ad

qmdquid sc.rem vohis

versatio
ves.ra et vi.a

placere

quia sancta

2'

hoc maxime anxietatem nobis

in

inlli-

honestissima s^epissime
suavior

Si

ex Deo esse sciremus,

nnhis

crederemus, quod
,

lnsonuit
est,

qui ccepisset
ret.
tit

opus

bonum
his,
et

et

perfice-

aunbus, omni fama quod ad Pietatis vestras

mefa
[-,

Itaque

et

responsum de

crebras pe-

senlmm latorem,
qui pro

S. Hildegardis

instructiones.

Rogat etiam de

me

gratiam miiio fidclissimum servienlera mcu m misero peccatore vobiscum lonuatur*

libentius ad vos

energumena in Monte S.Rupcrti libcrata, de qua postmodum agam. Nunc rcro quid ad alia respondcrit Sancta,

cum cgo lamen muilo

et

vcmW
quo

vobis locutus fuissem

sed... ad h*c vaca-

audiamus. Orditur
es

illa

hoc

re

non

poteram.

Inslat

enim jam lempus,

modo : Tu madmodum
est;

arhor

a
:

Paulus

dicil

Dco constitutus, queOmnis poteslas a Deo

aggredi debeam iter Hierosolymilanum,... super quo consilium veslrum mihi intimare dignemini
liiirras

per

quia sccundum

summum

vocaliouem nominis sui

Magistrnm per inomnis polestas est. Dein-

vestras. Postulat insuper preces S. Hilde-

gardis, consiliumque,

de incipit salutaria dare

ducumenta, serioque

in Terra sancta,
revcrti

utrum manere potius debeat an post e.rpeditionem meeptam

monet,

ut careat a supcrbia, a cupiditate divitia-

rum, ab
ba
et
:

injustitia, avanitate, ac ut rirtutes

am-

plcctatur stalui suo congruas.

Tum

subdit haic ver-

Ego aulem,

ut jussisti, ad

vix

incepiionem

vcrum Lumen aspexi, bonorum operum adspicere

studiosius

potui.

Tu quidem bona opera

operare,

ad suos. Hescripsit Sancta adcomiteminquaipsum maxime kortatur ad justitiam. Vltimam partcm huc tramfero Tu etiam pro omnihus negligentiis et peccatis, ac pro omnibus injus.is judiciis tuis cum signaculo Crucis ad Dcum vivum confuge qui via et veritas est,
structionem,
:
,

utpostea per gratiam Dei plura scriham.

et qui etiam

dicit

Nolo mortem
et

peccatoris, sed

452 Pkilippus
Philippm Coloniensis,

archiepiscopus Coloniensis pag.

sic

magis
borant,

ut

convertatur,

vivat.

Et,

si

tempus
la-

550 S. Hildegardem per littcras

alloquitur
aspectus

venerit, quod infideles fonlem

fidei

dcstruerc

Quamvis locorum
desilerahilem

divcrsitas

mutui

et
;

colloculionis

subtrahat
,

gratiam

quos

Christi

charilas

conjunxit

semper
est

tamen

(quantum per adjutorium gratiae Dei Ego enim in anima potueris) resiste. mca vidco, quod solliciunlo, quam de angutunc
eis
stiis sitnilis est.

tenehit

animorum

vicinitas.

Unde

mihi desitransilus

deratissimum, quod in hoc anno,

vise
,

dum

animm ture Unde

soli

hahes, aurorae

quaa

mane
ut

oritur,

Spiritus sanctus le in pura

et vera
quie-

et gratia te ct iu

videndi
tenuitas
tcrra

diu desidcrata occurrit.

lui

pcenitentia

ardentem

solem

elliciat,

eum

Sed segritudo et multorum

plectenlium
,

corporis
le

cor

meum
am-

ras, ct ipsi

servias,

ita ut in

summa

bealilu-

noslra,

in

Christo

dine in leternum vivas.

turhavit et perculit,

semper exoptan-

tium

vitffl

tuse sospitalem,

veraeque satutis a?ter-

nitatem.

Tum

laudat

divini charismatis

Sanctam, ut perfusam munere, et ut in caelo converXI. Sancta

re
libcrat

santem; petitque ex occulto Dei inquirat, sibiquc commonitoria verha, prout Deus... donaverit, transmittat. Paruit S. Hildcgardis misitquc adhortationem satis claram, ex qua /><bet

monasterium suum omni

:

one:

energumena

ibi

liberata

ob

scpulturam

cujusdam olim cxcommu-

nonmdlarecitare. Tuaulem,qui lucida

radias,

stella

per episcopale ollicium appellaris, el qui

de no-

subjecta. nicati Sanctse ecclesia interdicto

mine summi sacerdoiis

verha
juslitiae

sunt,

suhditis
scepe

tuis

lumen tuum, quod non abscondas;

:

quoniam
suhjectos

in

corde tuo

dicis

Si

ego mihi

molestum me haberent, quia eos superarc non valeo. Utinam amicitiam eorum tacens relinere possem Itaque sic dicere et facere lihi non expedit. Sed quid ? Tcrverhis

tcrrercm,

A,
dem,

et

ribilihus

verbis,
tui

propter episcopale
eos,

nomen

et

corporis
piter
,

nobilitatem,
terreas
;

ut

rapiens

acci-

non
,

nec periculosis
:

verbis, vel-

ut clava

eos percutias

sed verba justitia?

miscricordia eis

misce,

et ipsos

cum cum timore Dei

Deo o suum in Monte S. Ruperti careret temporaU m et ut nullum jus pro re direciione wf rct abbatw S. Dis.bodi; pro dum Regulam S. lienedicti non ainer ^ batim subesset, quam quod Rehgios* [lbera praposttos^ illa abbatia dircctores et
jubente,
t

10 testantur, ut ejjecissc,

S.

B
JJ
quirit,

0,ml

^
^
(

inunge, proponens eis, quam periculosa animabus et felicilali eorum injustitia sit. Ccrtissime,
certigsime
,

De hisce Opusculoadcongregationcmsoron
electione assnmerent.

(IL *-' S. llu

Ii

certissime

hoc modo audient

te.

Per

Epistolas imprcsso, pag. 504

sic

loquiM
lisi

DIK LKCIMA SKPTIMA SHPThlMBRlS,

amore castitaiis rabvestigia Christi inffi huraiquffl me pauperculam in eslis,
in
(

6ft5
,

tns noslra

ubera sugeremue

si

eam modo no- auctore

fi'-

biscum
liffi

praesentem haberemus.
ut

ieCuia subjecuo nis propler lin.i.,i

Quapropter, o
babeatis

supernaro exaltationem

Dei, admoueo,

charitalem
vestra
a

inter

ivin

elegistis,

oon ex

me,

sed

ex
:

vos, sicut ego

ipua
tliinii

Mater

pueritia
<|nn;i

mea vos
sua
del

ostensione per materna divina

B

viscera vobis dico

ailmoniii... Spirilus sanclns

posl

\nhis

Nllllli

ridelicei

locum requielionis
cujus

n-ii-

meum

vocem meam amodo non

ducatur
inter
in

tiarum

beati

Roberti

confessoris, ad

pa-

audielis.

Sed

vox

mea Qumquam

inter

ILjnium

confugisUs,

inveni in

evidenlihus mi-

vos

in

pblivionem, qum frequenter

sonuit. ...

vos

in

voluulatem Dei in sacriflcium laudis, cu l is p er permissione magistrorum meorum ad ipsum el in eum mihi el omnibus me subsequen el
erven i
jj

charitale

Cnde

si
-i

quis

bac

lurlm
Imijiis

Qliarum

mearnm

discordiam

discessionem
faccre

habitationis et
rit,

spiritalis

disciplina?

volue-

divinoaflulorio libere attraxi. Hmc <>>>bn j C um facta sunt, probante Heonfirmanfo fundalioni* archiepiscopo Moguntino. Vam ab hoc (r tfenrico
u, lationem

donum

Spiritus
i

sancti

avertat hoc
id

de

corde
fe-

illnis.

si

Denm contemnens,
occidal
est,
ut

lamen

ceril

manus Domini
quia

illum

coram

omni

Arnoldo
|U!

con/irmatam testatur Vita num. (0. ihmJ vero adjungit ibi biographus, ab 1 55 qui anno HSB eiiam archiepiscopo,
successit,

populo,

dignus

confundalur.

Quamili-

propter, o

Gliar,

locum

istum,

qucm ad
el

tandum Deo
taie

elegislis,

orani

devotione

slabili-

liftfW '

omnia fuisse confirmata, }<>postquam abbasS. ts<l><><l< altquid etm : attribuere sibi volueral < bona monasteru is
llrurim
exisiimo,

inhabitate,
etc.

quatenus in eo

superaa praemia

adipiscamini

ur

15?

\<>ii

invenio,

ullam deinde
'
, ,

difficultatem

S.Ruperti.
per

Vam tunc
:

S. Hildegardis,

jubente

et

S. HildoRardi creatam fuisse de possessione tibera

'"
ft

'""'""
> iire '
<

morbum cogente Deo, fecit ea, qum pergit Postea autem per admonitionarrare 1' modo
ll(

bonorum [emporalium. verum auoa&

sive
sor,

S.

.,-/( Dwtooo*,

aorts
pla

scrt-

;l

Dei

ad

Monl

iii

B.

Dysibodi,

quo

per

quod

Helingerus istefuerit, sive Helingen succesedicere nequo, difieultatem movit, conelectionem pmpositi seu
re S. Bildegardis

GcenUam secesseram, perrexi; ei petitionem hanc m omnibus ibidem babitanlibus perfeci ne locus noster el pradia eleemosynascilicel
. (

tra liberam
Scripsit ea
<le

directoris.

ad ilexandrum Pa\ta

(ll ,,

pam
quo
tum.

iti

durante adhuc schismatej

cerio

ul

contron~>'>.

,,

toci

uostri

ab
in

illis

essent ligala,

sed soluta,

versia illa

figenda
tlt

sit

inter
et

annum

qnsrens tamen
tionem
pegularis
visione
loci

opporlunitate

ulilitatis

salva-

Uexander

elertus,

schisma

mchoaei

aiiinianun

nostrarum,
Et

et

sollicitudinem
in

inter

annum

1177,

quo Fredericus im-

districtionis.

secundum quod
videlicel
dicit
:

vera

perator
post

cum

suis

Uexandro

subjecit,

percepi, ad
di\i
el
:

patrem,

ad abbatem
si>

sma-finivU,

Existimo

tamn, rem

contigisse

aut

illins,

Serena lux

Tu

pater

annum H7.

aut non diu ante illam

annum,

prajposili
tionis

salutis

animarum

mysticaa

planta-

cum quod

s. Hildegardis in

Epislola sua dicat,

flliarum

mearura.

Eleemosyna
iocus

earum uec
ve-

ad tralres tuos perUnet; sed

vester refugium

in Ecclesiam diu sehismate laborasse, tum quod eomposuit, dum scriplo ><"> memorato, quod

earum
stris

sit.

si

autem

in

conlrariis sermonibus

perseverare volueritis, contra nos frendentes Amalechilis el Antiocho; de quo eritis s les
acriplum
t-si
,

cvrcaannum septuaginta eratannorum, id est, lius nullam de ilia controversia faciai mentio.

>>.

His breniter (U tempore

observatis,

audia

quod
aliqui

templum
inter

Domini

despolia'

[ndignaUone

vit.

Quod
:

si

vos in

indignitate

sua
:

BiWegarmus con&ropersiam ipsam ex Epistola S. ttt. quempag.540 aUoquitur dis ad ilexandrum

/,,

dixerinl

AUodia
Si

earum

tunc
ptores
D83

ego,
silis.

ou Sum,

volumus imminuere dico, quod pessimi raspirilalis

mo do

Nnnc,
feenua

tditissime

Pater, ego

et

sotua

rores

meaa

coram
ul

Paterna

pietate

autem pastorem

medici-

Qeclimus, oranles,

digneris
:

paupertalem

pau-

ipsis

quod
tiam

abstrahere tenlaveritis, tunc iterum dico; justifiUis Belial, et in hoc similes sitis

percula; Pormaj respicere

tristitia

nunc ui magna quffl Monte S. Dysumus, eo quod abbas de

fratres

Dei

non
vos.

inspicilis

unde

el

juslitia

Dei

sibodi

*-t

ejus
,

privileaiis

eleciioni

node

quam
bis

seraper

habuimus,
nobis

destruet

Mftlias

C (56 Et tws pnediclam

cum ego paupercula forma

Libertatem
praefato
loci
el

verbis

providendun qua semper magnacautela

bisest,

allodiorum
a

Oliarum
ejus pe-

ne aliquatenus nobis
ratog
el

tollatur;

quia

si

umooead Atrran,trum III Epi-

m wf,

w[ in

wpoUmorkm "W" paaftce terem,

^tueant.

mearum

abbale

et

fratribus

religiosos,
retigio

quales quoriraus,

non connobis

eam cum

hi

constiluerunt.

permissione codicis oranes mimajores Cuncti autem, lam

videntes, audientes, benevolenUam ad isla
el
I

,,!,,,,,
Bt

spiritalis

omnino

qnani minores,
cipieules,

titec

per-

et

Unde
n08>
vel
el

Domine
|

mi,

propter
nostrara

Dominum
obl

maximam
ut

ha-

;ii||in;i

bebant,

ita

etiam a
fldelea

nutum

Dei

scriptis Br,

muSl

t V0 aUos, nbi

mata sinL
perflcianl

tlnde
ei

nmc discant, afBrmenl

quatenus
et

Deum

defendant,
,

benedictionem
Israeli

qufflramus

ei

electionem $tota, obliMi secundum S Bildtgardis, possimus, qui ooslram procurent, libere utilitatem Nunc iterum rogamus
accipiamus.
et

Mam
<l>

percipianl

quam Deus Jacob

de-

fol.Hascfactasu.ni,
1483

utjamdixi, tempore imol<><> arckiepiscopi Moguntini, quiprmfuitab

usque ad
(460.

m oostram, ne petiti Pater, Pater ^ idna despicias ^qni per ' il l" ruamnuntios islos , diver^ umraonui,tepetenies, ad Dos nosti eiun
une piissime
'

Porro

videtur

S. flilde-

unuethoc.q
vesperum jam
Obt

>

^^ ZZ ^
eup iebat.
;

gardis,
disse,

quando kmc scribebat, in spiritu prmvidissensionesin monasterio suo orituras. Vam

ut

declinat,
I

satis

insinnat, post obitum suum fore, dem rnodo florerct, soliiciteque monet fiUassuas,

non co-

perVenias^Wexelh

'.

/^

atl

V^POsUumS.Andr^

: ut a discordiis caveant. Verba Sancta subjungo Se d o quam magnum planctum hffl filiffl nieae

verba ejusdem

quoniam habebunt, nou sugenl Uatris suffl ei sic in gemitu el luctu per plurima lempora cum lacrymis dicent; Heu, beul libenter MaPost

obitum

Matris

suffl

amplius

rissffl

Moutis s
in.-i lOC

Boberti
ad

li,,,,;,
:t ii

et

Bororum
noveria
et

uostram

lientiam
sibi

ejusdem
pervenisse

qaod"

cum

magistram
87

pr*P"

Septembris Tomus V.

666
AucronE
J.
*

DE
de
,

S.
,

HILDEGARDE VIRGINE,
sicut

posilum
sueveraot

monastcrio S.
sui

Dysibodi
fuerat
eis

con-

quod diaholicus
tione

sulllatus de
:

S.
electio-

elegissenl; abbas illius loci*. quae de

facta
,

recessum suum defecit

diaholi liberala

die in

ti

adde

persona
noluit,

monaslerii

concedere

et eadero
-

asn

esl

Usqae Z?eraf{ *
,nflrn,ita

sed

eanulem personam

renuit

adhuc
dili-

quam

e?

%ie,

ante in se non cognovit

vlrea

assignare.
his
,

Unde, quoniam
provideri,

prffidlctis

sororibus in

Sed nunc
161

lam

corporis

quae

ad salutem pcrtinent
scripta

animarum,
luae

sanitate recepit.

!?
qUam
ar,lm

.!,?'

pleoi

genler

convcnit

discretioni
,

per

Muhcr

itia

videtur fuisse

Apostolica

mandamus
lioc

quatenus utramad
sis

Cohm

que partem, cum super tuam praesenliam convoces,

fueris requisitus, et

ralionibus

super

et

Sanctorum Apostotorum ip sm pro fiha hahebat, ut discimus ,r

iioLis

electione prceposili hinc inde diligentius intellectis,

>^ Jffj >

Ze
"* "*
l

causam ipsam
dictaj

juslilia
illo

mcdianle

decidas. Et

si

prtaa-

Exdie, qua
filifltn
...

sorores de

monasterio prsepositum
facias,

innotuit, quod so r
,

'*

nostram specialem
BeaUtudinis

dominnm

bere non

potuerint,

ut

saltem

de

alio

vestr*

Sto*T

habeant competentem. qnod petebat; et rcrisiinile

Videtur

accepisse Sancta,

solumnos
nuiu De.
est,
r.v
a.l

immo

consortium c 8 universa Coloniensiuro

T?'

est,

ahhatem

S. Di-

pielatis

amorem

iC
'

succensa

sibodi maiuisse consentire eiectioni

qnam
159

permittere,

ut

jam factm prwposUus ex aho ca-nohio

manifeste per omnes terroinasT nostr* a cunctis proclamatur

:

quodjam

esi

eligeretur.

m.narum
occasione Epistola S. Hildegardis
in schismate
cui

EcceodordT
;1
,

de S.Rnberlo,

sicul

n,|

or

Ti

Porro

quw

tri

schi-

ad Alexandrum obserro, Sanctam

adkeesisse

Dominus. Benedicta Domino, quas in modico et humiii

ea

benedixit

,J"
silis J

itaque
veslro

stnate

Alexan
agnovil

Atexandro legitimo Ponlifici, etiamsiar-

ticulo

opera

mon

pietatis
,

celehnstis,

drum
ficem.

verum PontiIt

chxepiscopatus Mogvmtinus tuvc occupalus esset a Christiano, qui antipapee et Frederico imperatori

quaj cnncta
valliora

sulilimitales

monlium

universaM|ue

oo-

strarum
1

latitudines celebrare,

non

dicimos, non
si.piidem
bostis ang

adhmrebat,

sed deinde Alexandro se suhmisit.

lerunt,

sed neglexerunt.

Audivimus
il

De tegitimo autem Alc.randri pontificatu mentem suam in ipao Epistolai initio stc dectarat Sancta : summa et gloriosa persona, quaB primum constiiuta es per Verbum Dei, per qood omnis creatura rationalis et irralionalis in genere suo facta est,
tibi

nuperrime, fama prodente, quod

tiquus per oiaiiones vestras ejectus
ita est,

e
sit.

gnod

Sj

obsecramus,

modum

et

ordinem

ejeciio-

nis nobis

rescribendo signiflcelis, quatenus

vobis

specialiter

idem Verbum claves regni

scilicet

caelestis

congaudeamus, et perpelua vobiscum ne Deum collaudemus. Ipsam quoque

Sigewizen, sicut familiarius cognoscimus cialius salutamus, devotas iu Cluislo
promissas
ctantes.
I

devolio-

dominam
,

per indumentum humanitatis suea, atque soivendi poteslatem concessit.

sjnaticis

ligandi

ita tpe-

Eumdem

dein-

oraliones

de hortatur, nt facttem se pra-heat in venia schiconcedenda, si pceniteant, ka>c scribens : Sic et tu, o milis Pater, benignum Palrem imilare,
qui poenitentcm
natuni
lilium, et ad serevertentem.aagivitulitm propier illnm occidens,

renovantes

el

easdem ab

ipsa expe-

62 Humillitne rcspondit Saneta, mullommsi-

smtt.NmI

cum gaudio
diei prae-

suscepit.... El stella matntina, qu83

solem
diu

cucurrit
caligine tu ergo

esto

in

ecciesia

qum

schismatis
carel.

mulbonis operibusejectionem dtvmoitis uttribuem, et sic ordiens : Deus opus suum fecit. sed illud uno modo non constiluit. Detnde tiocet, Denm varia variorum bona opera adunum fmim dirigere.

"f""^"
k|(

confusa,

lumine

justiliae

Dei
,

Et

Tum
et

subjnngit

Sic etiam
est
:

in

Irac

miiliere.de

et de oleo secundum zelum Dei corripe quoniam Deus misericordiae poenitentes unge
,

qua
parvi

quaeriti6,

geetum

pro qua

alli el altiores,

minores, cum

laboribus el orationibns

magis

vult

misericordiam,

quam

hoiocaustum.
erroris prai-

H&c

Epistola,
,

opinor,

occastonem
ill

huit Trtthemio

quiin Chronico iiirsaugiensi ad

ponit inter illos,

unum dixerunt, el dum quod Spiritus cuit. Nam quidam

ijui.lam

siii^nlalim cliimaverunt, secun-

sanclus eos

lioc officium do-

per suspiria
el

misericordi,

el

annum

150 Atexanttrum

per oratiom-s
:

vigilias
et

pro

i|>s:i

l'>^'-'in
,sa
'l

qui adS. Hildegardem scripserunt; nisi Alexander revera ad ipsam scripserit, et Epistota non stt
edita.

verunt

quidam etiam

jejunia
:

castigationem

corpnre suo

suslinebant

mulli quo.pie pra

eleemosynas dederunt;
Yita
Itb.

et

maxima
in
tta
,

lurbs

cumaii-

Cum

mulier
in

nobilis ener-

gumena

monasterio

3 cap. 2 tongam refert historiam de quadam mulicre nobiti, quai muitis annis a dajmone fuerat obsessa, ductaque ad varia loca Sonctorum cetehrata patrocinio, nec tamen
160

jutorio cujusqne

honi, quod fecere

:

potuit,

sew
!

ipsam declinavil tmlio hoc perfecerunt,

et aliqui et

magno studio omnes ad

antequam venit ad monastemalo riuin S. Hildegardis, ubi dtcmon inuherem tandem reliquit. Contigit hmc ttberatio circaannum H70,
illo liherata,

pro ipsa siniul adspiciebant quemadmodum^fl autcm orcuium suura comptel dies circulum suum compici. Nunc
laudc
siraul

dicamus

Gloria

libi,

Domine.

vos nediclio Dei in gralia ipsius super

vU
:

et

sunioti

ut cottiyo ex Epislola

Amotdi

archiepiscopi Tre-

per

virensis

mvmorata. Nam scripsit Arnotdus ad Sanctam, quandonon diu eiectus erat

num.

151

snnt,

omnes, qui quoniam

et

super illam
ipse

misei icordia
dicit

Dominus
sacrificium.

diam volo,

non

: (electionem Amoldi fitjuntatti anno HGO, atii 1170, quod exactius inveslifjare non est necesse et (lc liheratione iliius energumenee, tamquam dere. recenti Sanctam interrogat his

archiepiscopus

erant; scd modoalia referam, non gravissimum Sanctm doiorem

Tmporeschimatisduoerantdeamw^ scopatu^tmt
legUtmus,rtadh,rrn,Atrvui,drolin
Conradus;
per alter >rro Christiamis quitamen Bre
I

verbis

Et scimus quod Deus in

,

loco

sanclo suo

apud vos salutem operatus

diter

obsessam misericor-

ut
lis

liberando, visilaverit plebem suam. Unde, modum liberalionis obsessa; nobis rescribaattentissime rogamus.
:

Ad hmc
,

S. Hilde-

0 \nm imperatorem mtrusus, *2fj* a* </" ,^ tum postcaretmutt, et anno H<f. Aiexandrumet Fredericum, inita est inter

^ ^^
</""'

Mwen Hme hn
creare.

nonpotaer

C^

gardisita respondit
fuit
,

In

ilia

antem, qua; obse&sa

quaa

Conrado, Christianus ab
firmatusest. Ua ut rit arehtepiscopus

multa mirabilia

vidimus

modo

per

scripta proferre

uon possuraus

sed coguovimus,

^^Jlusf^ lempore ah ^^ Moguntmus, ^

eo
U,l <
et

cu

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

dictione

667
csset.

cujusqnam sepultus
Aspcxi

El

ita

UBBI ircrovt
J

'*

^"nmhirr

s<nannis postpaoem Kffl/fa aliquot tartranansi awod incftoatum est con'//o " //"'' ,l,r % MarUL Anle ttlud connhum anno //7*. ;rr/ws fl^s, 7'
'

Mfm,

vobis dominis ct pTBBloUe

nilus

nnncianda,
ettam

mihi divisuper
di-

impt sila sunl.

aliquul

hoc, qnod vobis obediendo hactenns B cantu

vini
ollicii

Ei

txcommunicatus,

^ seddudumabsolutut, m

cessanles,

illud

remissc

celehramus,

et

tantummodo iegentes auilivi VOCem a vivente.

Hildegardis/wfc ?& Haedeeau,., s archiepiscopo Hoguntini, trui /to aosenle Termlati administrabant, mamlatum miserlesiam itlam eCC exkuma,q mideaardi, irf fforpiw illudjuberet

Luce procedentem de diversis generibus laudiim, de quihus David in Psalmis dicit Laudate eum
:

in

sono tuhse
,

canlu sacro
166
dtrigit

multa proferre de f/ucm diaholo erosum afjirmat.

etc,

Pergit hic

flrflcmM *wwc pe Uo*'i'*

7,'

Mtooranexcepent Sancta
cdito
,

Unndr
et

rrro ad pT&lalOt MOQUntinOi hanc

:

prcelatis inno-

IrnonH in

WMT* '" *-*>Jm Snnc/.a&eHitt*tom Ad prmlatos Moguntiuen*

:

ouomotio mandatum

illnd

monitionem
omnibUB

Quapropler sumina vigdanlia eentiam

pralatis

$wm

vobis

Batagendnm
vel

est,

ct

sc

P toex

nit,

antequam
tium
per

os alicujus ecclesiee laudes

nropter divinn per illos visione, .,', ,mj mrhoatur: m

Lrteqaam
e
,

interdicla.

Ulud scn-

senlenliam

claudatis,

Deo caneneam a li\isit,

quaa amrote

a
(l
,

procederem, a Deo opifice Bcribendum isla, pro l.gatura, coacta sum ad

nata
a

mcm, mfln

ctandis vel

percipiendis

Sacramentis suspendalis,
dflfgen-

causas, pro
li>sinie

quibus

boc faciendum

prius discutiendo ventilelis.

ut ad

Et

magistria

nostris

Lmdam
D0S sine

mortuum,
post

sumus propter conducta sacer.iotii bui apud

alligata
sepelitionis
suaa

vobis,

hoc
vel

idem zelo
injoslo
:

justiti;e

studendum Dei non

,

indignatione
derio ultionis

calumnia sepullum.
paucofl
diea

trahamini
vestria

motu animi, seu desisemper, et cavendnm

harmonia
,

B
ttdpttea
nfr-

164
C) ,m

Quem eumdem
ejicere

ne in
qui

jndiciis

cin-umveniainini a salhana,
,

Wlirfui; ip*o-

slro

magislri nostri nos a ccemeterio nolerrojussissent, e\ hoc non mmimo

bominem
Jesu

cslesU

el

delioiis

paradisi

extraxit.

Pensate itaqne

quoniam ,
sancto
,

sicul

g
intc-

re correpta,
Xl
l

ei

verum Luraen, vigilanUbuB ocuUs m anima mea

ad
ejectio
illa

ut

Bolita,

aspe-

Corpus
gritate

Chrisii

de Spirito

e\

vidi

quod

Virginia

UariBB

nnf,

BiWa
Uli
et

ejusdem morprfficeptum ipsorum corpus

in

ticum

laudum
Spiritum
vero

natum est Bic etiam cansecuudum Gffilestem harinoiiiam

in

Bflferre iur,

modum

raagnsa

m-

per

sanctum

Eoelesia
est

padicatum.
quai vi-

mdinis ingens periculum

in simititudine
Btates

loco nostro

rainaretur,

Corpus

indumentum

anjmm,

larel

n Unde

tonitrua

atra nubis, ipa ante tempeapparere solet, nos circumval-

corpus

ejusdem

defuncti,

utpote

vam vocem habet; ideoque decet, ut corpua cum anima per vocem Deo laudes decantet... Qnl ponergo EcclesiBB in canlicis famlum Dei sine
dere
certffl

wnfessi,

inuncti, et
,

diclione sepuiti
siiio

communicaU, et sine conlraconnec efferre prsumimus nec

,

rationis

silentium imponunt, consortio

in

angelicarum

laudum
terris

cIo
bubb

carebunt,
laudis injuste
el

qui *
Bpo-

ferttip**

acquievimus,
a,u

hominum, non consilium prohornm omnino parvi pendenprajlatorum nostrorum

sed

sen

vel jubentium prascepto istud suadenlium

Deum
lem

in

decore

liaverunt,

nisi

per

veram pmnitentiam
emendaverint.
caveant
,

humlceali

satisfBcUonem
teuent,

Qui ne
eis

ergo
et

les

ne

Sacramentis CbrisU, quibus

iile

vi-

clavcs

districte

clau-

vens

adhuc

munilus

fuerat,

injuriam

BBVitate

de mtraeufominea fecere videremur. In Examine nvm. 6 diciturille injuste /imse

qoia judenda aperiant, et aperienda claudant, qui prajsnnt, fiet;nisi, dicinm durissimnm in his
,

infradando, fo crcommuexcommunicatus, l suspicio onatur, fortasse quxa nicatum fuisse temporesckismatis, et defendebatpartes UexandnlllJegitimiPontificts.
Addituribidem de
dus erat
s.io

solliciiudine eto. Nuntait Apostolus, prssint in quod longisnme prora non addo ex illo scripto, nuia nihil fere praterea hahet nuod

duetum

SSt,

prrfinet ad hanc

controversiam,
moralia,

uno

S.

Bildegarde, quando ejmen:

nia deinde

sint

euspicor,

omnon unum
cutn

ilie

sepultus

Ipsa
et

tnmulum
sic

ejus haculo

signo

r.nicis

si.L-inivit,

sepulerum ejus-

eanu oeeaesseSanctm Opuscuium, sed multa tonpta in fine hute addaa sionibus ad Moguntmoa
V

dem adhuc non poierat inveniri. ffti* 165 Redeo ad scriptum S. Hildegardis , inobedientes penjit hoc modo : Sed ne es tolo caniicis hacieenstererous, a divinarum laudum
nus seeundum
a

*r.fl

to

eorum
fere

interdictum cessavimus,
Corporis
(

et

Poreiercaruf

partlcipaUone

Dominici

quoniam
fre-

t*t, ,u *"%* Hoc S.Hildegardla ttriptm taU \ 6l administratonticclesiaMogimtinanonudtantair ^,^,,;,,,,,, ntgartpotumt, quoipettbat. ,,, um sine inmni iwitia tohm m,ii Mo a ,mnam, lauda,.m,mnon ud ttiamprobart tolwt, lum seriptvm offtrrtt,
.

per singnlos

menses

ex

consuetudine

maimantavimus) absUnuimus. Super quo dum gna amaritudine lam ego quam omnea sorores ingenti tristitia detineremur, mea3
affligeremur,
el

lumtaisolalum. Vtltittamtn, nm adtm, rl auctoritatt arckiepiseopi cupubat, a* de t ndt I putobtmrtpotuit.q

Uxm

,..,,,,

u,

dudum anttmortm

^u.mnpo-

ista in magno landem pondere compressa, verba humana Sacramenta visione Propter verba

\asdm ,,,,,
;<
'

fuit

angmtw.

Hetc

^ ommahabt-

HUtrU S.Hildegardte,

od

*"

audivi
*

' Corporis

indumenti

Verbi mei

quod

salus vestra

est
,

et

architpiseopumin ItaKadegenlt
;

es Maria Virgine nalum sed inde vobisa est, dimitlere vobianon expedil quav prolatia vestris, qui vos ligaverunt, licenlia sero renda est. Hujus mandati ratio additur. Tum

qnod

io

virgineo

natura

qu ioZpag.BiSSanelafact -0
,

M>^
.">.,
,.
..

/'-"'-

mitispBter,

cuin

praslati

Mo-

,1,!,

ateolutnm,

ei

omn.bast hrn
sicut

J
_

audivi, svbjungitSancta ; In eadem quoque visione qnoniam iu hoc culpabilis essem, '! (,lt oum omni

s,,,,,,,,,,,.,

munitam,

euam anU
"::r:;,;:no 8

risubi
rio

,,..-.

devotione ail pmsentiam raagi'!' eia h*cennl strorum m'orum non venissem

nostroejicere

^;; ::;": nosjussisseni, v

humiliute

et

cessare.ego,

tiam

commnnicandi
illius

i|uiererem,

maxime
non
a

cum

BnacepUoae

mortui

culpa

Lenererour,
sacerd-

quiomni
tesuu,

Ctinsliaiia rettitndine

muiiilns

cum

sinecontiatota Pingenai processione

;;:;:;;;:'

^^,' nlS^ToL oepnJdom J* "15 SS p^

;^:,:
.,.,-'

SUSs

668
AicroHB
J

DE
proveniret,
esset.
milii
ei

S.

HILDEGARDE VIRGINE
ejus

iode

eo muoi] contra
Si

volontatem

Patris,
misit

(pii

pro

salute

b ominis

S.

Verilalis
tls

cnmi
io

iste

lnnor
eis

omnipoten-

Verbom
"ii

suum

n SU!Wi
'iii'1'iini

in

Virghos
,

" tl!,a,e
plan-

Dei

ooo

obslitisset,

homiiiter obedo*-

&e

et

doleotium

dissem,
rainus
ci

qoemcnmqoe
si

oomioe tuo, qui

advocatus nosler ea,

efferre,

eomdem mortuom
esset,

jussisseni

excommunioatos oon
grata

w Tmaa velis f qu ob Umorem DeVi """es rl;m,, 1S |, ;ls lm , s injusta l ifffl h,I mus. spiriius sanctus infundai
despicere non
|

ffliaru

tnar iiiii

^
er '"

Ubi

servandom jus
sisscin.

Ecclesiaa

voluntate

conces-

iins

vitie

misencordia mov ans, ni 2"" tua- pro hoc misericordii

ila

sii[,

hl

Post

toej,

168 Cora
quod tandem
obtinet.palru-

antem
el

pef
trislilia

aliqubd

tempus non sine

hac eadtm Bpistola

magno
sione

dolore

cessassemus, inveravii

s. Hildegardis^Ilr^ '^" to*onedeliUerisgratiosis,

anims
resistere

meffl a

cinante ar-

chiepiscnpo
Colonienti,

cepto

ausa
,

non
ad

cujus prav snmrao Jodiee fui] pondcre gravissim

prselalos

inflrmKatis coacla

nostros
in

guntiam veni,
videram,
scniavi
lnnias
,

et

verba,
mihi
io

qu

Movero Lumioe
io

ad causam \psi exponendam , h mc subi Unde, bone domine, nos famula? n LT* demus in tristitia tribulationis et
dic%t
i,
.

angustla

ul

ipse

prscepit,

seripta

repraa-

riiu

in

humilitalis

pedibus
nostri

luis
in

provolutai

qoatenos
iii

itlis

cognoscerent,
esset.

qnae vo-

'causam

iololerabilis

doloris

pnra

Ui-i

hac

causa

Veniam

quoque

mabHUe1,
chantas
terna
latione
t

veriiaie lacrv

llhl

aperimus

...

Rducia,

quo d

il
in| 1(I

coram ipsis.qui tuncaderant, amaris lacrymis petens

ali

qua3

Deus

est,

tibi

inspiret, ulcurapa-

eis

Debiliter

el

soppliciler
ita

misericordiam
caligasseot, ui

pielate

lamentabilem vocem,
afflictaa
T

quassivi,
iiullo

Sed com eorom ocoli

misericordiae
lacryrais

q ua

nostra

ad

te

clamamus,

miserico^
'

respecto
plena

me

respicere

potois

diter exaodiri

sent,

Sed cum plorimi homines soper nos misericordia moverentor, liret pn> voiuntate soa nos adjovare non possenl,
ab
eis discessi.
fidelis

digoeris. Hactenus S. Bildegardis cujus Epistolam kancsiquis recteconsidmi, noa minus fortem reperiet, quam kumilem et supplicem. Non possum sane non adm'irari,tamduru

uuiji

amirus niens,
ad
ipsos
io

snlnvi Cnhmiensis

arehie-

leractum
uftsohiiKi

fuisse

cum Sancta; prmsertim postquom

probata
ittn,-,-,,,

piscopus,
dara
iiiius

Mogonliara venil, et qooassistente,

excommunicati abunde ndetur

archiepiscopo Coloniensi..

milite

libero

homioe

qui sufficienipse et

fuisse,

cwante

Lestibus

prohare

voluit
io

quod

pradictus mortojis, adhoc

pariter
tn

corpore vivens,

rum

magis etiam miretur siudiosus lector, totum Christiani archiepiscopi responsum subjungo.
170
minaa
Chrislianus
,

ah anno,
qui
rei

eodem excesso foissent, pariter etiam loco, eadem hora, ab eodem sacerdote soluli essent, eodem sacerdote etiam,
eodera
eos
absolvil
,

D.

G.
et

Moguntina?
in

srdis

ar-

ohiepiscopus

reverendaa
el

Christo dileciaedosponsis
virlute
in
Uiristi,
rrrbit.

Hildegardi,
ijjsa

universis

prsesenle
prsesul

ab

eis

cognita hujus
,

cum
Klsi

Deo

famulaniihiis, de

in virto-

veriiaie,

tdem

de te praesumens

licen-

tem ascendere,el Deum deorum

in

Sion \idere.
Dei
et

tiam celebrandi divioa nsqoe ad reditum luum secure in pace

oblinoit.

ailmiranila
noslri

ar

lumlaiida

polentia

chiepiscopum s.
ras,

Hmc ad Christianum arHildegardis, qum ab eodem ante

litte:

Salvatoris

clemenlia, minime
siinus,
in
,

sufficienter,
ut
digai
,

imo prorsus indigni

efiiciamor
,

tuo

tamen,

illam controversiam humanissimas acceperat

charissima
soffragio

Christo

Dumiua

se-

hocmodopaf* 542
adesae,
ac
io

Christiano

conclusas

dulo

eonlisi

illum

gratiarum

actione

Nos aotera
stris

vobis in omnibos

oecessitatibus

ve-

omnibos prodesse, pront Deus

sciaiis.

donaverit, pro

certo

iu

iisdem

Sanclam

prosequimur, a quo omne datum oplimum ei omne ilonum pur leciuin ihsrendens, nlpole a Patre luminuni, rui in anima tua digne complacait,
et

antesic alloquitur : El quia divino Spirilu te inspiratam cognoscimus, exhorlaloria verba tua desideramus ctc. Ad hmc quoque responderat S.

eam vero
est

et

ina-siimahili

hunine suo

illuslra-

vit,

cujus gratia prasveniente et subseipieniecolsanctse

latum

devotioni

tuaa

cum

Maria;d
viao-

Hildegardis/w egregiam adhortationem ad curam pastoralem, docens episcopi esse gregem suwen
pascere.

pedes Domini sedere, etsupernai Hierusalem

nihus va.air.
nis
ila

Ihrc manilcsla
ei

sanctas
verilalis
in

conversatioleslim
s,

ina-

indicia

stopenda
,

169
Deinde renovatur interdictum ftusu
res

Attamen, sive Moguntini administratonimis exacerbatx fuerint in S. Hildegardem,

aniuiam

nostrura

charissmia

Chrislo Do-

quod ipsa tempore sckismatis se sat/s declarasset pro Alexandro UI,sive nimismgretulissent, quod itbselUis arnon statim obedivisset prmcepto de exhumando kochiepiscopi, adquem San- mine excommumcato , Ghristianus archiepiscopus
cta

nnua, iins jussiooibos, ne dicam precibos,obuvo catam teoent, ol qoidquid uroquam sanctis hoc cordis noslii noverimus ad tuis accedere
intentionem merito inclinare
tes,
et

debeamus,
in

sperao-

suininara uiniiiani

post
|

Denm

tna

Sanrlitate fr

supplex

toribit.

renovavit interdictum, insligantibus procuidubio vicariis Moguntinis. Nam s. Hildegardis im, Epir
stoia prius laudata, post

duciara

habentes,

nos
(1

sonctissimo

odorameato
et

ocrba

jam

recitata, sie

pergit

Cum autem ciam maximam de tua

: ,

per eosdera

prslatos
e

domine, ffdumisericordia haberemos, nostros post reversiooem

lilleras
:

dulcissime

orationom peccatricem aaisobsequentem percipere ei hanc demeomam nostram toaa [Sanclilalis inier-ventu liam Creatoris soi, sibi taodem
venire.

tuarom

,, lli;im

D ei

prajvenienteni

P'^/^

lode

est,

quod

super

ml.uk. ont

suam
taii

Roma

s>noiln

tuas
ut

Divinoruin
pie-

afflictione,

quara

ex

suspensione

Dn""'|
innocenUaffl

inleidnlorias
tuaa

aavpunus

quas,

paternaa
si

confldo,
rt'i

numqoam

raisisses,

verita-

lem
ter,

hujus
in

a<;uu\ issrs.

Sidjuc,

milissime pa-

tecum condolemus, quanto evidenUus stram in hac parte perpendere

171

.-ereonven.us suM.net,

lanloanH^^

ilciiius''
-

ligalura multo majori dolore et tuimet ipsius jussione conslitutaa sumus. Undc iu visione animae meae, in qna oumqoam me aliquo verbo turbasti jussa sum corde et
priori
tristitia
,

Veruin

quia

conslat

bu ' Eccle

apud ecclesiam incurnsse Gommonicationis sententinm

;l

vestram

drfunrlui

*i ,J

dum

aflhac

ore dicere

Melius
,

est

mihi

incidere

in

ma-

nus hominum qoam derelinqoere prseceptum Dei mei. Ergo, milissime pater, obsecro te in

.psms eidera Ecclesia de absolutione ^'"" ' propler tilit, vobis imcrim cIamoi*em cie

i-UUli

BXP
;l

m
.

'

|lliaI

(|(

amore

Spiritus sancli,

ut propter pietatem aeterni

trnm (non eviunda) EccleaiaJ dissimuiare, i scandaium bonoruiu umonio nimis fuit, donec idoueo tes

vi-

ro-

DIE DECIIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.

669
intlo
illti

f;u-ii'

Ecclesiffl

illnm

absolutum

aisse

HmnroM.ir.

Proinde vwtra, (ul dignum ecclesue ex intimo corde coropaUentes, miciioni

in

aliunde addenda, ostendunt, Sanctam itinera ti$e satis lonaa ad arias Germanimpartes,
1

aih-.tore
J
-

s-

ut procui dubio

muttwm lemporis
utrum
loi

itineribus

haontina pescripsimus veraci hnorum virorum

hunc modum,
de
luerit,

ui

>i
.

insumptum

fuerit.
.

m
''.

asserlione

absolulio-

173 At dubitari potesi

fatj

de func ti
C elebrari

,-i

ostensum

divina voet

eodem tempore conscqucnter

Iocq adiverit,
ficisct

cwitates, aliaque

franeoniam

pracipimus,

rogantes

obsi

an diversis temporibus,

modo pro:

advarw

loca

'

"S

officia

sanctitati
Ji cnipa
'

nostra vel

vestra supplicantes, ignoraniia vos

quatenus,
in

ndo

>

ersut

wnam partem, modo

versus aliam.

bac

parte

lIes tavimus,

petenti
:

veniam

non

substrahatis

Stenemini,

exi ei Palrem misericordiarum !riC ordiam et incolumes nos vestro sancto ul sanos

Secundum mihi apparel cerisimilius imo satis rimm certum est, aliquas excursiones s. lhliii ,n posse eonjutiffi cum itinere Colonicnsi
1

11,

n
tr

Trevirensi. Etenim

1 1

Epistola
,

rederici imperar
G$r-

Magnntina Loeclui ei ecclesiaa vestr, el salulem honorem Dei et ecclestee Dominus sanitanostra. Conservet vobis

reprasentet,

toris,

num. 53 memorata

habemus, Sanctam

Z
:

ante

annum

1459, et verisimtliter ante

'"'
Frederiffo,

annum

H55

fuisse Ingelkemii

etibidem

inlMir

L,

el

oiscopui

arckiesanclitotem. tiactems Christianus cirmuUis naturm dotibus ornatus, sed

mlcspotius,
1

quamepiscopus.maseratilicarckiesckismatis,
es-

nonnullaipsi pradixisse, qua impleta erant ante HB9. Eodem forsan lempore , quo fuerat Ingelhemii, Sancta profecta esl > Franconiam. Vam
ioi

wcopatum Mogumtinum tempore

ilsn
,.,

fuerat,

antequam ad ipsam
de cujus Epistola
in

scribebai

l>has

anno Co nrado iegitimoarckieptscopo, bellieis aut poivtempore semper aui rebus non ducis tantum, sed et occupatus fuit,
(465.

Ebracensis,
ricus
ninii
1

egi

num

65.

autem

innalibus Cisterciensibus
.

Man~ adan-

m ilitis

subinde officium exercens. Initaanno

MW

'

Hildegarde,utC/iriItratorem, kortante frusfraS. suam uniret, mansittamen <i ecclesiam

ttiamis

mt

inUr

Uexandrum Papam

tt

Fredencum

>>-

Adami i existimat I pistotam I5S '"". abbatis Ebracensis scriptam esse circa dictum annum, idqueadmodum verisimile est; eJ nottion- E
ae
tis
,1

nero abesse potest,

//*/"'"'

anno

eum obitus idami abbaH64. Quare videtur Sancta vn

1180
i

nltalia rebusplerumquebeilicisoccupatus,etUlo scripsit ad Bildeanno, quo datam Epistolam

Franconia fuisse inter anm consequenter credibile est,

Herbipoli
.

et

1160,

^r

lempore fuisse

captus esl, etbiennio gardem, <*< ctade suorum U88in castru facarceredetentus, acdemumanno relata videri possunt > dtJunctus. Hmc fusius impres-Voquntiacis Serarii auct,*. ei Francofurti

ipi0

et

Bambergam
Vila

qua aniiquo nomine

In

Babenberg

vocatur, usque^penenisse.
i

siianno i7n, tom.

pag. 569. S

les

Meepv-

camobium monu BcnedicUnarum Kitxingense, quod paucis milliaerat situm, ribus supra Herbipolim ad Uctnvm
eodem etiam
itinere
iserii

patrum non mpu8 tanti faciebat slatuta sanctorum rectius sibi occmere, evitanda, poterat ea tanto
(]mu[ll evidenlius,

se d postea

utfatebatur, innpcentiam Sanctm

perpendere

lcbat.

destructum tst, ui docei Cvltectionererum Wirceburgenr IgnatiusGroppin monastepum ;,', dissert. 6 <>< s'- x'"'" 1 "inhabitari ab l rsuiinis. De Eputola Utod rrn do egi ^um.88. abbatissa Kitxingensis ad Sanctam
>>

hmreticis

'

itinera, et loca, XII. Varia S. Hildegardis

m&sadpartesGemani*lnferioris,etCoion*am * Colomm, quando r"

usaue
pei-venit.

174

i/io

BWH

Mteritinereexcumi
autem

S. Hilde-

"Coto-

pni-

CffinoMfli

obi

fnit

exposita.

Fundat eoenobiom Ei-

bingense/

estarchitUwus quianno 1167 au( 1468/actUJ \ir^r, iy Ucopus,musecclesmeratdecanus p > l0 ei H figendum intcr iter

tur

nametia

'

m. 92,

Ecci

mjam

alxquo
F

N a
'
ntonuii

on r U Utteris
,

tantum

scriptis

S.

Hildegardia
et

Smiamuliot ckristi ""'""'"'"

fideies,

Reiigiosos

maxime
est,

clertcos,

toce

adpietatem instituere accedentes ad se

sedmnae conata emdiebat. Horum Sutem

opinor, quod impCre dimsam fuisse, schismate, antequam Colonienstbus ann o M&9 exortum est, Pprmdiceretca, qumnnm.90et ^r,. *f dubto casunt mcodemitinereinmsentprocui

no l

Vitanum. vngentem (uisse multitudmem testatur aique e\ omni triparlita Gallia 19, 1161 auctor ait, undique utnusque Germania confluxisse ad eam Hominum ">< 9ufr sexus populorum examina. Gallim garis notm, qui ex longinquis Germanim, Sanetam profecU fuerunt, et Belgii partibus ad nobis obtuteaaria m rccensendis Epistotis se
runtexempia.
in
Dflrifs locis fuisse,

ZctsiCol

nSigebergenseinstitntiB ; ItraRke

Ucnni,quodw lS>gamamnem
-

f m

do Htumest, non longeaBonnaoppx

tergscrioLr;*edleiuscula*lla

ei

TJ^rupui ""
alias

f/equcnter Sigberg

ettam Siberg 00-

f^

\uagut>hhi

Hildegaraem Vidimus msuper, S. dedisse ><">" wet ubique

Vita

lutaria.
baac

De kisce
illud

num.

sic

habet

intei

etiam

de ipsa

est notabile,

quod coBaoencoacta,
sed

da,

qnom

"-";;:;;.-":-" Hiioegai
S.

Wer ,i,ina ut ad

ioniam,
veniens,
nunciavil

Trevirim,
clero
:

Metim,

Herbipolim,

herg, Spiritu

divino non
et in

modo acta, populo, qua Deus

sancti

voluit, an-

et

Monte

Disibodi,

Sioerg,

Mulenbrunnen Eherbach, Hirsaugia, Swifelden, Berde. Crutendal, Ruaenkyrchen, Kii/ih P m''i S. Man, Werde, Andernacho, in Monte

sarisWerda

sun

01

VVinkelo,

quaa

ad
hic

utilitaiem
ei

ammarum
ct

perUnebant,
ttt,

juxta

ea,

quai

Deus irvri;.yatia

CP

'''^'""'";:c;'"'"-/IIU,

^ZZrim di*c>* '"Art-***

'"Anderuachum, aHa,

manifestavit.

loca

nommaia,

670
AlICTORB
J. S.

DE
illo

S.
S.

HILDEGARDE VIRGINK
Hfldegardis.

ubi etiam in

iiinerc

fuit

produxerit, jam dictum

est est

propc Antenacum erat carnobium feminarum cujus abbatissa ad Sanctam scripsit, ut ruiimus num. 136. Talc quoque ccrnobium erat

num.

fx

r n!el

1 1

2.

In eadem dirreesi

Evetb! 1

'** atit
,

Didenkirchen juxta
DideDkirchen

Bonnam

nam

abbatissa in

ctum cst num. Sanctm ibidcm placuisset, liquct cx laudata Epir stola. Abbatma enim apud Martcnium col. 1078
hac utitur ratione : Me etemonita flagitans nim ex his corroborari, dum praesens aderatis,
,

scripsh ad S. Hildegardem, ut di135. Quantum vero pra-scntia ipsius

1msmpxusmemorata,sitaquevnm?! et facie, utpote non longe distantem adZ Sancta, etcum fructu sua enuntiare
Eherbacenscs monita ipsiusmaximi facerem quet cx ipsorum Epistola num.

scnbuur, alias Eberbach, abbatia ftol

^
c
!"

i)

cumT^

Tertium comobium diacesis Moguntinm

ivtsse S. Hildegardis aHcitur, invita

ommm
a

opportuno tempore proposuislis. Tum subdit : Prselerea, si non amplius audeo rogare, utar lamen precibus Cannnese, quae respondebat Domino in Quod etiam catelli edant de Enangelio, dicens
:

chen.fl/,Rnd,.nkirrhe l7HM/ Erat abbatiaOrdinis Pricmonstratensis

Jff r,^'^^
Hd
'

,IT]'

micis,

quae cadunt de
fidei

mensa dominorom suorum.

vos secundario rogo
, ,

MogunHnm, ut clarum fit cx aliquot eptitolispZl tificiis apud Martcmum tom. 4 Collect. Ampl i 46S et seqq. : nam hm inscrtbuntur episcom
matienst
nasterii
et

Spircnsi,

\yQ

ac dilecto
,

filio

Eadem

devotione

ut

in

Rodenkirchen

abbati mo"
Or"

Preemonsfratensis

qna de mensa vestra, id est , de visione illa mulia mirabilia freqnenter videhs, mihi valde
desideranii de supra diclis

Mognntina? dicecesis. Hoc jam obsmatum erat in Gallia Christiana tom. 5 col. tQO,
rior illius monasterii situsibidem non adjungitw Tn Winkelo etiam fuisse dicitur S. Hildegardis,

dinis,

Er hac porro
Sancta,

Epistola

summatim apponatis etc. uti et ex aliis quibusdam,

sedulte*

ccrto habemus, plura monasteria fuisse risitata a

nomine designari monasterium

ria inter

quo

dioecesis

qnam qum exprimuntur in Vita. An etiamplura ex memoratis in Vifa spectent ad diaecesim Coloniensem, aut ad hanc S. Hildegardis excursionem edicere nequeo, cum aliquorum situm non satis certo inveniam. 175 Treriris fuisse S. Hildegardem in diebus
,

Mogun-

tinm cristimo. Certe ad ripam Rheni

in Hlunga-

Bingium

ct

Moguntiam

est

mcns

Wm-

qni aliquando Vinicella Latine dicitur. Erat B ibi prope abbatia Mons S. Joaunis dicta, dequa
kel,

videri potest Gallia Christiana tom. 5 col. 582. An aliud ctiam in Winket fuerit monaslcrium, me latet.

pergit Trevi-

Pentecostes
sis

rosetlteias.

novimus ex Epistola cleri TrevirenadSanctam, num. 93 laudata. At de anno, quo ibi juii niiiil certi reperio. Browcrus quidem
,
.

177 Ad eamdem Hhcni partem uno tantum m\L Uari a suo ccrnobio S. Ilildegardis aiiud monnstenec dubitandum est, quin illud smpius inriscrit. In Actis vnquisitionis de unracnlis num. 8 h&c secunda fundatio breviter sic riuni fundavit,

ibtqiutott

hhwiWi

in Annalibus Trevirensibus, aliique ipsumsecuti, cxistimant S. Hildegardem anno NGOvenisse Treviros : sed nullam aut rationem aut coujecturam illiui epocha assignat. Quapropter mihi annus est utrum ante an post incertus, et mque incertum
,

" nw'
1

primitur
leucam

Prffilerea trans flumen Rheni

aii

nnam

iterColonier.se Treviros venerit Sancta. Verumta-

men, cum in
dicat,

fine Epistola?

ad Colonienses Sancta
fatigata

Per duos annos valde

locis

sum

ut co-

ram
in

majiisiris ei docloribus

ac caeteris sapientibus
,

quibusdam majoribus
,

ubi

mansio

illo-

rum est vivente voce ista proferrem; cum kis, inquam, duorum fere annorum itinera insinuet; suspicor intra biennium ct Coloniam et Treriros venisse Sanctam , et ad alia loca, ita utduorum annorum spatio frequenter fuerit in itinere, Ucet subinde ad monasterium suum redire potuerit. Ve. rum, quidquid sit de tempore, id certum est, S.
Hiidegardem Trevirensibus asque ac Cotoniensibus

monaslerium fundavit, ubi triginte prsbendas instituit; id est, censum suficientem triginta monialibus. Nomen loci Hibingen exprimitur ibi num. 3, diciturque S. Hildegardis iwsw ad viliam Hibingen, ubi monasterium eliam fondaverat, atque in transilu Rheni pnelles , qm ema erat nata, risum dcdisse, aqua liiicni oculosejusaliud

dem

lavans.

Tempus
fit

illius fundationis expressum

nullibi inrenio. In

Gallia Christiana tom. 5

col.

654 mentio

monasterii Eibingensis

in catalogo

abbatissarum Montis S. liuperti, qum se cum suit monialibus Eibtnyam receperunt, quando seculo

xvn caenobium S. tiuperti a Suecis in cineresfuii <redactum, Hoc contigisse anno J632 asseritow,
dequtabbatissm uiriuxque monasterii titulum pscrant, nimirum Monlis S. Ruperti et EibingB, ilnsicexut adjungitur. Sitns vero et fundatio S. hoc monasleiinm, primuntur : Porro Eibingense Rliin^ivia, Giselherti memoria; sacrum, silum est in ao ip proxime Rudesheimium montana versus
, ,

|;

mnlta tam malaquam bona prmdixisse. Quodautem credit Browerus, illa fuisse impleta in schismate, quo anno 1IS3 per septennium divisaest ecclesia Iretirensis, nequaquam admittendum vidciur, nisi de malis cito oenturis, qum modica taniuin futura dixerat. Nam prmcipua mala et
hona,

sum-

qum

prmdicebat, diupost superventura, ipsa

Treviris Metas proftei'

B. Rildegarde excitatum, fuitque semper

lilulo pno-

clarc satis insinuat. Porro

Vita testalur; sed

sci potuit S. Hildegardis. Certe

ipsam Metis fuisse

ibi

nou invenio, quid

civitates,

nomina-

tim egerit. 176 tnter majores

luslrat alifjunt

monialibus
est,

adunatu parthenoni Ruperiino subjectum et PapOroOm que. Majores nostn, ffenschenius abbatissa.c Eibingm fuerunt, et ab anno perhumantter ewp tunc degente,

ratus

mo

ibi

degardis profecta

monaate-

saugiensi

<>>/

ria dicBGesis

iloguntinee.

de qua tacct
,ire potuerit;

aunum Vita. Non

an rcro
ihi

ad quas S. HilTrithemius in Chronico Hir~ WGOponit ctiam Moijnntiamt

dubito,
illam in

notavit fuerunt, ut ipse Papebrochius suo liomano Ms. 178 Excwrit etiam S. Hildegardis
.

in

-> m SW

^40^ ^,
ttc Kpd

quando Uoguntim, cum

quin jncritaliitinere pertrans-

Etenim inter monasteria, quminmxt, reperiuntur in Suevia, Mulbrunnum

ducatu
silum,

du

''^^
p
'

quoque ca manifestaverit,

Wirtenhenjico

et

n>

dicecesi

quas in aliis civitatibus, ob silentium biographi,

minus est certum Certius est, ipsam in rariis Moguntinm diaecesis monasteriis fuisse, oariaque sibi a Deo rerclata ibidem manifestasse. Hac de causa fuit 111 Montc s. Disibodi, ubi erat cducata. Quantum rrro ibi emcndalivius frucium suis monitis

vulao Maulhron dictum; " pauloiong eideminclusadimcesi, ted situm Hildegardis^ De adventu S. Silva Nigra.
aa Hirsaugiense agit Trithemxus nac^ itla ante discessum aitquc ab n L' IV Hirsaugienses fuissc prolata :

'"

(|(

bium

\m,

^ ^

'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

,

671

filiorum

suorum vaUle
00 pemtus

odit

et detestatur,

fiqit

'"'

qUUl

nomo

recte servit

Deo, qoi spiritum torporis

a conle
qtaaB

suo repellit.
:

anno DominiCtt Incarnationis millesimo cen- itcromi lesimo septuagesimo, vidctnr salis evinci, tolum J.S. illud S. IIililcu ardis ittr in Sueviam contigisse aut
f

iliffentiffl

veslras, et nolite declinare a ridarate semitas C0MS expetivil vos satanas ad ten'

So

Uicit vobis

Lm

Ma,

oninia potest

illo ipso

anno

1170,

quo msionem

ibi

nerbisproWirttnherS. llilde-

latam,

et

postta scriptam, habuerat, autcertenon

si

.,,

qnoniam

din post. Ceterum

gardis in

incolce ducatus

/nm
n11 "!'

et

cilo et

ambulaveritis in limore Donisi caute 11 velociler suscitat.it vobis gravera

yensis relint attente cansiderarc,

qua

Kireheim prmdixit de ejiciendis sacer-

1
1

Ln

excurstoncm smw fu Imuadco, hanc Sanctm Magis crcdo. vcrum esse, quod dc
itlriori

a Sancta fuisse damonita Hirsaugiensibus prmdieiam fuisse discorenslnno, iis at non iQ6 tt i07, quia mkt de qua egi num.

yestri

perturbatiooem.

Non negaverim

ejus-

dotthus, et de locis sacris abscindendis, divitiisque cccirsKirii/n auferendis, videbunt, impleta esse,

qum

ilta scculo xu futwra dicerat. An in illo itinere plura monasteria inviserit Sancta, mihinon

constai. licstant certr alia,

adivisse.

qumin

Vita asseritur

tutceptam. Tritkemius subjunS Hildegardis itinere Hirsaugia digrediens spnnsa Tkis terbis : Ab Hildegardis, ad ccenobium rhristi religwsissima Ordinis proGciscitur, el Lam mocwiraltense nostri comvirgiuibus Cbristi tunc ibidem
Lflbi.

rarinn

itla

hactenus invenire non potui, uhi terjurnid sita; vnvter ultnnnm mox in

dimcesi Moguntina
isi

memoratum.

primum
in

dal, in

alia qiuedam Vita oocatur Crnten illis m<ma$ter\a, Crouchdal. Erat abbatia feminaEpistolis

ex

rum, eaquc

quam a Domino noranlibus verbum

Bter annuntiavit.
,

sibi

commissum
_

fide-

urrnnnna, ,a nomen Germanicum insnniat. Epistolam abbatissa in Crouchdal, in qua ait, se S. Hildegardem oidisse prmsentem, rcensui

a
iUl

)Jlrata:

79

Hmc

itlfW
riie

provin-

md mU
bzoheriU

iter inquam, rera essc opmor, licet non uno tractu nerisimxhter pro teum
et

mm.84

et

alteram quoque alterius \or-

san

loeo visi-

fortasse adierit loca

qnmdam ,,nn-

lol,

m dia
llir

Svifelden,
ie d

prmmissa diligenti inquisitione, eumdem designariputo. Situm auutroque nomine locum Sw.faliem, in comobium Swifeltum, vulgo tem est in montibus Sucmm,ad et durrcsi Constantiensi, nmm neminmn concurrcntem, etpaulo m/ertus, Danubio sr >, milliaribus supra Vlmam.
aliauot

quidemmonastenumilludvocatur Vita dictr non Swifaltem, ut modo passtm

monasterii abbatissa num. fSS.Seeunr dum cx illis monasteriis est Herde. Bucelinus in Qermania sacra part. 2 pag. 44 ait, Herde willius

Prmmonstratensis, Idem se pwpnsituram Onlinis Hugo in Annalibus Pramonstratensibus scribit in Chroniea tom. i col.846, laudans Trithemium
Hirsaugiensi ad onnura H50, ubi habet PraMiionstralensium. Verm lionc Francofurtensi qua nm,ratts in editioneposteriore anni (690, Regularium dieitur prmest typis S. GaUi, facta res stt positwa,et locus Herad scribitur, ita ut
raldc inccrta.
in
r,i,-

sccntem

Zwifaltensis, qui ZwiDe Epistola abbatis

egx
'

Martenium, oieldensis scribicur apud monachorum, </'" /'". /f " 1 De Epistola Prioris ct momalium Swife,1,. /ii.-l.la scnhuntur, et de
densium
/,*

mm.75.

Attamen ctrtum
Herde fuisse,
et

est,

S. Hildegarvisitatione

dem

6ti

wi

iterata

litteris

Epistolis, et

tnbus >ldisserui num. M. Ex maxime ex illis, quibus S. Hildeaperte colhgitivr,

et

attulisse, HHui monasterii Heligiosis gaudtum ad ipsam, de qua egt vt ex Epistola Prapositi mteUigitur, Tria postmora canobia, lllim rj
t

de quibus nihil invenio

in

Epistolis,

ne
in

Vita

ad singulas respondit, disciplinam in duplici illo mrorum

^va,-

muherum
tempore,

exprimuntur:

In

Monte S. Mari,
c,j,

Elsim et
*-

eamobio
ipsosquc
se,

multum

fuisse relaxatam
et

eo

monachos

moniales

modam qumswts-

Winkelo. De Winkelo hil habeo dicendum.

num. /76; de ahis

quin S.

mxpotest, quo reformarentur. Uaquc dubitam iter suscepent, ut d%Bildegardis tanium

mceter
ict is et
I

* itinera

Epistolis

S. Hildegaiuis modo ex memorata, accedu altud satts

Vita

MM
fiOi et

Turo-

nnquuminGalliam.Hocin
i

omnmo pra-

nrs firofecta.

tciplinam
ret.

Non

alios

coUupsam in illo monasteno autem esse Swinieluenses,

Swilildenses
,

restituer

Swtfei(le

(c

rmissiu,<c.<t.AtAclan>qn,tit,onis 9 tf

ortuteset

denses aut

quam

Swifallenses,

mirMuteS.HildegardU
ipsam luisseptregr *
ini

*****

quibus agitur,

C Trithemius,

qui omnes scripserunt, vidit, mter ahbates, qui ad ipsam nullum alium similisnorecensei Swifaltensem, et
minis.

Pnmo ob has raliones existnno. Eptstolas S. Hildegardis

Sanctam ibidm

,,

,,

eivitaum

tam ad .epalcrum S.JtorTuronensem, e/ w. io

Paristorum, ubiscnpta

Secundo idem

docet,

fuis-

lUm . Mf> i(M Lutetiam r^,n< I,, ,,,<. 1, S ua dedit exam, recepu, ut infra du, ,,,/,>,., mmmM
,,

se, licet

tio

vita habcat. cam vvrorum et S\vifalteuse<vrj(o/^m erat duplex, Swifeldense dictum, feminarum. Tale crat etiam

Terfuisse in Swifelden.

,//,/

hiemali tempore, aut

salum autur

,,,,

,d,

Sancuim ann tam monachi quam moniales ad qumsim, an abbatxa tcripserint. Quarto multum

,,,,

u
,

tfumtri, /te Panss. am Mu* peregrmahaio-Det

>

>*

GermamaprmaliquaSwifeldensis reperiretur in reperwe potut. ter Stoifaliensem; nec ultam aliam

Qumto demum in
ni part. 3 pag.

Z noi

tat;

cer

'

*.
rent
;

.
$S3adhuc iuo
t)

ttsu
t.

''-"-'
ouando

Germar Spicilegio ecctesiaslico edita sunt ae864 et seqq. aliqua

Swifaltense spectantia,

Zcr*
ta.

logiesstudel
Itaaue,
>

sMm
I

>>>>* > ,Z

"'

'""""""'
vensunUsus
t tst,

'"JZ
"""

cmu, ad comobium

, anni sexaginta,

seculo xn ei quibus video nomen illius abbatim Swt xui varie scribi : nam variis vicibus cocatur Swifalten. rulda, sed smpius
aliat Swivelium,

ZreZX^sUsmsluisseoctoger^u
majores.

n-i

ibidem luisse Sanctam,

/>"">'

"

aiuloria
ifai
-

Mth
"OMIfl

nisse

ad oppidum Kjrcheim, quod Suma modo ducatu Wtrtenbergico, vulgo Rirchen

ctum.
et

180/?i

eodem

itinere S. Hildegardis

ndetur
est

ue-

w
a%-

Nam Sanctam

ibi

quoque

fuisse,

muUaque

in K\rgravia de futuris temporibus prmdixisse num. cheim, liquet ex iis, qum narrata sunt
ei

teqq.

Porro cx

initio

sisionis,

quam Sancta

xiii.

672
AlCTOBB
J.

DE

S.

HILDEGARDE YIRGINE,
qnosdam
Pratres
futuros alte
religioso, sed

S.

XIII.

Scripta

S.
:

Hildegardis

multorum
:

clogiis celebrala

siri|itorum enumeralio

aliqua

eidem

afficla.

qni iu """pio sai Detis a populo reciperentur nec fliquid bablturos Drajdixit d M, h ll ;;;r7 ,ro ; r lididiuni vietitaivnt, n , lfr ,| e r Iik A 1K
1 1
,

inusiiato

W ^
fi

stinum reservarent
civitatea,

et

ila

yais
|,

lh

lril

et castella,
ita

l;n

regiones

cuirent;et
De Sanela don><

jirophetico

sive scientia

arcanorum

fama sapientim dvoinm s. degardis tnventis, guanta existimatio de scientia ipsim prophetica, sive de cognitione quorumliahiuutr oidimus ex Epistolis a</ het nrrunnrum
\Jitantn
fuerit
Ilil,

"

i,n

'"

Uores

haberentui

^-p^j^dife
'

pnmordio suo Deo

ZL^
p.

cif-

Hildegardis de
"

'

P stea verum actus

'1

communU
rrat srciito XII

ipsatn

srrt/itis.

Epistolas

rniin

ultru

criitum
et

psonini

.,

et

frii/iiitu

recensui ad Sanctam datas,

pleras-

ptnuasio,

qnr personarum minime vulgarium. Adeo autem t uir ulla tiirrtii omnes elogiis ipsius insignes, stt, qum testimonium non dicat, aut certe persuasiotiem non insiuuet, de coijntlts n S. Hiklegarde occnliis iis, ad qum scientia kominum non

Hactenus Uicherius. Verum exia meretur iis, qum de Ordinibm rum rt Minorum dicit, tum ouod
'

;;"""".
<<i,nis
'"

,/uns

i>rJ

^dic
V

"""

*"J5y Hnre/erendautrL
committai
dt

^
Tu

mstxmxon-

varios

quoque scriptores de risionibus Sanctm, et de seientia rerum arcanaritnt clarissima dant teslimonia. Accedunt Acta anno /233 composita ad inquirendum in rirtusolet

pertingere.

Vitm

veruimUesit, ipsum pauca dinr nomsse prmter matignos

rrs,
avide

,rj
Or'

utrom
Certe

mi,,,

videtur arripuisse.

do tam
lOClS

improbabili eontra Prmdieatores ilrrlumut, Ul sihi magis u/nni

uoritt

tes rt

miracula

S. Hildegardis

nam

in

hisce plu-

prudeiitts

opinionem tempore xiri' scriptor Vitm S. Gerlaci, cujus elogium de S. Hildcgarde dedi num. 146. Vocatnr ah ipso
rimi rursum
testes

communem

illam

suis teslimoniis

confirmant.

Eodem

fere

autem S.HUe degardis aliquid pmdixerit de origine Ordinum Prmdicatorum et Minorum, mihi plane incompertum est; imo et minus probabite, i/,,i
A<n
a
t<l

nocuerit,

quam

laudato Ordini.

a/iiui

aiiuin

aurlorrm

satis

probatum rwi
Hicheriw

famosissima Prophetissa Novi Testamenti,

familiariter locutus esl
tuin

cum qua

repe-

ri.

Vix

iniurn

dubito,

t/"ii>

oiderit

qs.

Asseritur per Spiri-

fictitiam illam prophetiam,

de qua infmusplu-

mentis

sanctum edocta, de divinis oraculis et sacrasibi revelalis grandia edi iisse volumina, et
salutaris
etc,

ru dicemus.

186 PrmtermiUo elogia scriptorum, quiseqimtibus seculis prophetica S. Hildegardis scripta

cc-

fM^fpti

doclrimr

lainjiade

sauelam

Ecclesiam

/7-

luminasse
rtiuni
et

Ex Chronico Alberici monachi, qui

itr

trhnrrunt,

i/utii

,ir

(umu

Suuriir nitllns tlubitan

seiigo,

seculo xui flnruit, /uin uiu/uu

S. Hildegardis

sn urlilatc
recir-

mrrito poterit. Ex omnibus tamen duos

.s<*

scriptis propheticis

antca

turi.

quod if>xi libros S. Hildegardis legisse imentur. Primus est Vincentius Cartusianorum Axpacensium
in Austria Prior,
<ir

184
continuata
seculo xui.

Eodem etiam seculo

,/ui
111

floruit
liisturinlt

Vincentius Belhh. 27
cu/t.

qni remiltens
scribit
tiun
ti

exscriptot

iuiurrnsis,
ilr

Speculo

83

S. Hildegardis libros,

us nn
t'r:

Tkesau-

s. Hildegarde scribil
in

sequentia
cui

Per idem

lera-

ro Anecdotorttm Bernardi
Praedilecte

pag, 356:
finivi

pus

AlemanniaB partibus admirabilis quaedam Viraetalis erat,

mi

pater, aute aliquot dies

dicta
aisi

go provectffi
sei

Lanlam divina virlus

laica
et

S. Hildegardis, qiue poluissem ciliiu

finivisse,

graiiam contulerat,
,

ul

cum

illitterala

es-

patres de Tegernsee (abbatia

sivscni
iniiti,

est in

BavariaJ&u-

mirabiliter tamen rapta frequentius in somnis

ne

scribendo

me

gruvarera. Qubb

disceret,

non solum quod verbis effunderet, scd

doctrinae
libros

dicta

Hildegardis praa festinatione scribeadi parom

etiam quod scribendo Latine dictaret, ui dictando

CatholiccB
conficeret,

Hmc

ille

ex

alio, i/ufin uuu nominat, corrigenda wi eo, qwod in somiji- dicatur sun didicisse; cum ipsa passtni testetur, se

dum scriberem. tdcirco oportebil me ipsa de novo perlegere. Altamen scribendo aliqoa memoriaj adhaeserunt, videlicet de tripfici tempore
attendi,
scilicet

muliebri, acro,

et

cadeute

'om

priplos

vigilantem
iuii, ui

et

<i/>rrtts

oculis fuis1

mum,

se,

quando
:

isiones

hahebat.

Deinde

incentius

ei cu.jiis linein spero adesse, mullum Secuadum, <inaiu credi potesi, Ecclesiam debititavit.

subjungit
quffi
niuli.i

Haec

aestimo, S. Hildegardis,

scilieet

acre vel

acrum (alias
sudores

virile

S. Hilde-

fertur praedixisse

de futuris

ad

quam

garde dictum) ipsam

scripsisse
vallensis.

Bernardus CiareRicherius monachus Senoniensis, rjnsdicitur

etiam

beatus

multns labores

e!

per mirabiliter confortabit, peccanlibus nuipsam a

dem
iih.

scculi xui scriptor,

i
i.~>

gio

Chronico Senoniensi rn/i s. Hildegardem eelebrat hoc eloAnte hos annos fere triginta (imo jere octoin
fuit

didnyp moribus expurgando. De uno miror el ipsius HiM^ videlicet ex auditu prophetiarum auqucm, inve dis, aut e\ leeiiune earumdem non
11

'

qui

percutiat

pectus
sicul

suum,
rex

vel

qui

sciadat vei
i

ginta

iu

infcrioribus

Alemanniaa

partibus

menta sua,
libri

Josias
legitur.

propter

u^ruu^
ip

Sanctimonialis
versationis
et

quaedam inclusa sanciissimas convitee, Hildegardis nomine, cui Deus

Legis

fecisse

Sed quast omnes

Scrip la
in [n-ote^

nec approbant nee improbant

fratrem Vincentium in Axpach
tini

etiam inler caelera gratiam prophetiae contulerat. Et, quod minini est dirtu, quod numquam antea
didicerat, lingua

anno mcdlx
</<"
/

loquebalur Lalina,

et

scribebat.
et

187 Trit/tcmius,
sis

ariis

locis

ct

t"

,lncr

Prophetavil
tilnis

quippe de stalu
:

regnorum,

evencon-

Opttsculis

suis de

s,

futurorum
Scripsil

e)

inde libros propria

manu

scripsit.

etiam librum

medicinalem ad diArgentinae vidi.

Chronico Hirsaugiensi dial scripta non solum legimus

qui
siti
,

Hildegarde NosverocunctaejiM
:1 1-

>"<'"' j"

virginalibui
I

libii

versas infirmilales,
lK:i Srripsil

quem e^o

sunl
sed

in

ejus

monaslerio apud
s

siijtiidem

de Ordine futuroruni Vnv-

Nonadmitten. ila tamen om-

dicatorum
slris

et

Fralrum Minorum, qui temporibus noesse,

nw

Richerii

primum

coeperunt. Ui\ii quippe aperte,

adhuc Spanheim. Ihiticm pauio an U

etiam pro Ilol " monasieno praesideremus

feeiiims

escribi,

cam
1

D^
^

Marliai

de scrip&
cttt

dicta.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

lfa

673
,

JoqtdtUT

Et revera, in

qnanlum nos
divino

ju-

Aliud

ctiam
ct

volumen
in

quod
llbros

Vltaa
divisit.

meritorum auctori

dicare
*u

possumus, ejus Bcripta, nnn huinano senintelleclu

prffinolavit,

Irea

Hoc

insaX- '-8.

vel
jriui

sunt

edita,

sed

potius
In-

tum hur usque

nse
,

min

iter

infusa, et ideo non passim

illis

opus

puto. Volumen simplicis medicinaiuiale muHumque mlrablle lili. t.

omnibus, sed ab telliKonlar ab

duntaxat nt-

Aliud

compositBB

intelligi, quornm pura mens Dco BDjnqae possunt meruit uniri. Tdem scriptor S. iiilamorem

duobus

libris addit

medicina librum unum. Oe fUs Trithemius in c<iialn<jo viro:

rum

illustrium pag. 438

ln his

duobus mirabilia
sanclo lalla
\ll>ertus

Lnrdem
Jjfo
et

laudat,
miracutis

ut

prophetiis,
<<>

scriptis

Opus-

et secreta

uatnrai Bnblili expositione ad mssticum

ut
nisi

illustrem

Chronico Spon-

sensmri

refext,

a Spiritn

fae-

U80, ei in Cataiogo ovrorum heimensi ad annum acdemum > Viris Mustrium Qermanimpag. (38, Ordinis S. Benedicti lib 2 cap. 449 et lib. fflustribui qumdam huc irans334. i' r uttimo hoc toco i n u> vero Bildegardis ramula Christi, per
/

mina
tatis

scirc

minime
S

posset.

Joannes
et

Fa-

bricius

m
ei

Bibliotheca mediee

infimm Latini-

lih.

pag.
alius

77'J

de

his

ita

smhit

Uber
eidem
typis

simplicis

composita

medicinte
:

ro;Sancta
.,

Hildegardi
exscripti

Trithemio primus

tribuuntur

atque

paupertatis et infirmitatis muUos annos in camino phjs affligebatur in corpore.eo am(ilM , H ;i| q U0 proficiebal in mente. Crebris enim revelailiS
,
|

exstanl

sub ejua nomine

libri

quatuor

pbysics, quorum
terris,

medicamenta e\ aquis,

salibus et melallis; sccuniliis ct terlius ex

segritudinem carnis. ibus angelicis consolabalur magisterio maxima disciplina regularis Sll i, ejus
ul;r
ni

plantis,

quarlus ex animalibus peraequitur. l'roArgentorati

diere

apud

Joannem

Schottum

praafato
tatis

coenobio vigebal
et

etc.

Addit plu-

m, jam

ante dicta,

aliqua etiam minus

iiDi.xxxin etc. Libros illos impressos S. Hildegardis >< esse, certo affirmare <> ausim : ted, cum nec

accurata,

l'(iri

Santto

Qmcula.

tam hoc loco quam aliis;sed illa ex ,, dispntatk poterunt corrigi. variis iss Opuscula S. Hildegardis Trithemius manuscri eiiam locis enumerat, prout ea viderai curaverat. ln chronico nia, et pro se exscribi
Hirsaugiensi ad
v ,t hoc

pressos cjut
ea de
re

i>'>>><>c

oiderim ncc tcriptos, malim

judicium relinquere iis, qui utrosque B conferre potuernnt. Malthmui Westmonasteriensis ad 'iiiiim iwj etiam atiqua S. Hildegardis tcripta
recensct
simplicis
libros
cinffl
,

et

dt

his

tic

loquitur

alque librum
ra
,

annum

modo
el

4447 ea enumerart De cujus miramlis Opnsculis nos

inci

medicins
,

secundum
librumque
causis,

creati

octc

conlinentem

composita
signis

medicuri
a

vidimus
patris
lii,,

legimus

subjecta;

lu

Regulara

aancti

de fflgritndinum

atque

nostri

Benedicli
est

brevem

Explanationem
Episto-

qui

omnes

recepti
in

sunt

atque

incanoni2ati
ctc.

i.

impressa
23/

hmc E\planatio cum

papa

Eugenio
eerte,

conciuo

Trevirenai
S.

Hoc
fat-

lis
,,,,

s.

Hildegardis

hoc

editione Coloniens\ anni 4566 titalo : Kegula S. Benedicti juxta

vero recusa
A
I

ultimum

qnod de omnibus
<>

Bitdegar-

dhscriptis oscitanter asseritur

uariis,

plane

S.
iTi

Bildegardem explicata. Dernde Bibliotheca Patrum Lugdunensi.

tst

sum

monachum
sii
!s

Gemblacensem

super

triginta

Wigbertum qu-

locis

S.

Responsalem lib. t. Hic item liber iisdem una cum Epistolis impressus est. VHam DiRuperti ducis Bingionum lib. 1. De Vita S.
Biberniensis
episcopi
lib.

quia necdum inchoati erant ilii tibri, <> 444S Eugenius Papa probaoit prima quando Sanctse tcripta, sive partem libn Scivias dicti. partimitodita 190 Posi '/"'" verba tubjungit Trithemius : ,,mwran(ur. Volumen magnum, cujus titutut est, Divimocst.

niM opbrdm.

Hoe ineditum putq;

Trithemio

ud
est

Bibodi

*.

Arnbas

kas

dicersis locis a

insertum

quatuor catahgo

Vitas

habemus

in

codice

ffs.

una cum exptananimirJutii.

tione UeyulfB S. Benedicti.

Imba etiam impressa

apud Surium et in Opere nostro, prior rum ad diem xv Maii, altera ad vni
suni
Octo
et

Operum S. Hildegardis, uti et liber Vita meritorum. Vtrumque etiam recenset Wesimonasterienm laudatus mox l'alaco ior allegato. Verumtamen
bricius exislimat,
<!<> itla Opuscuia <-><< distingui s. Hildegardis, qu\ tituio a tribus libris visionum qnod impressi sunt. ttatio Fabricii kac cst. Scivins

quinquaginta
per anni

Homilias

super
lib.
I.

Euangelia

Dominicalia

circulum

Eoc OpusXdem
talocis

culum non mdi, nec editum C men Homiliarum Opusculum

recenset

esse

novi.

recenseivsiR Trithemius variorum Operum initia

aliis

quoque

Ubro de Scriptoribus
tcrc

ecctesiasticis

/><>/

284

" /,,f "

Vrithemius,

et

<

lustrium
dicit;
lviii

Virorum pag.

(38 de taudatis

laudato Catalpgo MHomitiis

Boraelias
nisi

Super Euangeliis
el

Dominicalibus
et

libro Di initium aitribual tibro Scivias, tt nec idem prorsus initium .t/ vinnrum operum. ridebimus, reeitat Trithemius, et mox

at quod
t

composuil

valde obscuras,
intelligibiles.

(non)

de-

votis

erudilis

Forte

obscuritatis

et diversis longe Opera ilta certissime distingui pergamus temporibus esse composita. fnterim

causa

non

sunt

edita.

nem

Trithemii.

De

Redeo ad enumeratioSaeramento Aiiaris contra

1.

Trithemio,

magnum volumen
nim iUustrium
ier ib eni
.

divei qui subdil : Epistolaram ad i Catatogo Vsrocomposuil

>ta

quosdam
Ordvnis

liajreticos,
S.

lib.

tn

Viris

illustribus
l<-

Benedicti

lib.

brum

dicit

cssc scripium

2 cap. 449 hunc contra Catharos, uti

ift

Germania nominabantur illius temporis harrtia, ''"'" >>> Gallia Mbigensea dicti, </>" >< !"""'" habebant communia. Hic Cahinianis deinde natis
quoffue tiber

pag. I3S aiia qumdam addtt, (scnimti clerum Trevirensis nrbis librum nnum Ecclesiffl catamitatibus (ti raturis de eadem materia Iibrum aa colonienses quoque tameo una de... his prffldicit
v,i
:

unum

M.ran.la

non

est editus,

nisi sit itla

Epistota

terminatione lemporis, U et de pressa.

petitionem

prolixissima,

quam

ad Moguntinenses mscriptam

Wfm

ttn

habemus inter Epistolas. t89 Volumen quoque prnotavit, in quo de

ctorum
tditvm
cjiis

magnum, quod Scivus

via

fctaH-J quommdara Exad Sorores suas lib. unum m gecularium PostenushoceduumeMcum uZJoLnb unnm.

^Vl?^^ saee
H*c
inter
:

Domini
disputal.

atque
//*"

valde

subtiliter

SanOpus
<<-

^slotioco^
Symbalt
S.

,.;

ro

Ath

f
ss

cllllim

a.I

Mona-

ab anno 4543, et deinde variis tres cibus recusum. Non memwrif <(< Operis Hbros dimsione Trithemius, sed grande volumen
esi

oocat, tu

tibrt tres tamen Ubros divisum est^ et unyuli tn carias tisiones.Subjungii Jrithemus :

diversa

Septcmbris

Tomus

V.

674
ai
i

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
risiensium ab Octava Wartini Epiphams, id < 8t> hbrt exnminai, dicuntur

i;rom
s.

rorum iUustrium Ordinis s. Benedicti cap. 119: Carmina el cantjca cum dulci et mirabili raelodia

de

viiiis

ei

virluUbua

per

moilum

dialogi

perT^Znl^
redditi

.,

am b """"^

plura composuil.

De

his haclcnus iueditis

mox plura

Wilhelmum Autissiodorensem

oidebimus.
191 Porro certiora S. HMdegardis scripla recensentur etiani in Aclis mquisitionts de miracttlis

centem:Qm
in
e.s

esset

magis^m^enZ^ *
sed

m am'^
["
*

esse

verba

humana

b?
,

nori

Gwtiora San
ctce scrii>t<t t

anno 1233 compositis,

ct

infra

afcntfts;

ibique

toorlaudanturjuratitestes,exquibuZ
temporeParisiisstuduerant.

mwntrata

additur, quo ordine ct quauto tempore singula jucrint conscripta. Ibidem num. U de primo Opcre
legitur
,

Lihrum suum Scivias decem

aunis

'"

'

<*

?*

Certissimis
>*l

his

s.

Hildeirardis

nimirum illum inckoavit anno 11M, annum 4454, aut hoc tpso anno iii jam obsman num. 3-2, ubi plura de illo Opere. Sequuntur alia Opera sequentibus octo annis
complevit

m Epistolar c ^^9uentiasaltemOpuscula\upeZu^

?*
"llfrlo.,,

ac finirit circa

Librum (scripsit) simplicis expnsilionis Euangeliorum librum medicina3 Cadestis harmoniaa cantum, linguam ignotam cum quod suis lilleris qU83 omnia octo aimis perfecit Vil;e plenius in BCCessu ( sire prwfationc ) liln meritorum colligitur. Tria hic rccensentur Opuscula imra ocio annos, sive ab anuu circiter (454 usque ad (459 romposiia, tie ijtubus etiam mcncomposita hoc inodo
,

AdClerum Tremrensem

tngvnta, autpotius triginta octo qutBsiioZutde futuris Ecctem cah mttaulnis; A d Cotonienses de tadem

,,/.
/,,'

ExhortatioadSororessuas;Adgriseoi Opusculum de Sacramento Altaris etiam

videtur inter Epistolas alio titulopaa.ui
r.isrnbitur,
divina

nbi

Ad
illos

pradatos
inierdicta.

Mogunlinenses

propter

per

Nam

hoc mchoator

In visione,
lo

qu

anima? me&;qualeinitivmOputc*
iti

tio

fit

in

Vita

ititm.

14.

At susjiicor,

illo

cttam

de Sacramento Altaris assignat Trithemm

ecclesiasticis.
</r

tempore compositum fuisse librum Compositae mediriua ct forte incuria transcribentium illius me1
,

libro de Scriptoribus
ai/

Cem m

,lk

Moguntinenses Opusculo

Sacramento

Aharit

moriam hoc

loco excidisse.

Certe in

iisdem

Actis

variis locis disserit Sancta.

S.

rnnrr

Epistotam ad

inferius nttm. xi

censeiur, ita ut

cum aliis Sanctw Opusculis redubium non sit, qutn illud quoivr/ue

que Opusctt/um Sancta exaratertt,

Simplicis medicintB. De expositione

ac librum

numquam
lestii

edita

jam

satis

Euangeliorum ci/tmus superius. De Cmitjnotm

liut/ttm,

Bernardum, quam inter iibros ponit, Traktmius nio.r laui/aius reccnset cudteem F.|uslul;ininnd diversos centum triginla qninque, uti etiam inCatahgo Virorum il/itsininn. At in Virit illustribw
Ordtnts S. Beneilictt
d/>.

2 cap. W.f inter scnpta

liarmoitKC nniiu illud obserro. voces cuntui

S. Hildegardis recenset l^pisiolas mullas ad diveraos

additas fuissc

ijnotas

stvc
li.

ut

etiam
ta

Vita habel

num.

An

atia ab hoc

Cantu

quis

numero centum triginta sex; nimirum iunc reliannumerans Epistolam ad S. Bernardum. Es

colligo, edilas "iodo
esse
ille

siiitCarmina,
tle

qum

Vrithemius supra dicit composiper nioduni

dialogi, ct

hac rero enumeratione

viliis

el

virtutibus

omnes
S.

S.

Hildegardis Epistolas, quas codex

,

an

htvc satis certo sint s. Hitdegardis,

<is
,

judicandutm
consulere
csse

continebat

r.icepta

forsan

ttlliina

ad abbatem
ad-

relinquo

qui

codices

ipsos
,

\fss.

Disibodi.

Xum m

editione Colontensi prtsttr

poterunt. At minime credo

S.

Hildegardis

jccta Opuscula impressas invenio Epistolas quinr

Carmina

illa, qum de secta Flagetlantium fta-retirorum edtta sunt aputl Ignatium Gropp in Colleclione Scriptorum Wirceburgensium pag. 122 in Chronica Michaelis t/e Leoue.

quaginta et tres, recusas in Bibliotkeca Pairum. Martenius vcro edidit alias octoginla et tres Hildegaidis Epistolas, et ultimam ad abbatem S.Distbodi omisit, si scripta fuit. Editm igilur suni tx iflo
codice

ordine, quo

gunt
est
,

192 Lauduta Acta pOSt rrr/>a jam data .sie perPostea quinque annis subsequentibus ( id :

Epistolm centum
ibi sit

triginta
illa,

sex.

Si

auttm

aliqua

omissa, poterit

qum

txtat longisK
atiqvtr
l'(*

fusrunl com
posita.

ab

Librum librum

circiter (459 usque ad (164) meritorum scripsit. Postremo vero Divinorum operum septem annis scripsit,
Viia-

anno

stma ad Moguntinenses, inter Opuscula numerm. \MCeterum dubitandum non esUquinetplurrs.

quam

illas

(36
:

codici
et

insertas,

Saneto
|,J n*( (J

qund per acccssum

ipsius

libri

plenius patei. ita-

Epistolas scripserit
et

nam

ulm

nt, \<t>v ntserto

que hic

liber videtur inchoatus circa

annum

(404,

tres atias

Parcensm dedi ad solum abbulem

finitnsque
ti/iinium

circa

1171.

Veruni enumeratio

data
ut

annorum tam certam non producit epocham,

An* datas. Prmterea Mabillonius tom. 2 Veterum . ubi enumerat Opustula lectorum pag. 548,
Guiberti sire
Wiberti Gemblacensis
de
" l{
,

Opus non potuerit duobus aul tribus annis sertus esse finttum. Potuil rnim, absolutO uno
Opcre
,

^'"^

Hildegardis scripsit Hesponsum

/".'/'" / "

sitbintle

mttltis mensi/>us

exspectare, ante-

quam
ci

aliud atjarederetur , prtrserltm ritm multas a/n/ttando prolixas iisdem temporibus scriberet
et

p! ttcriitii ilf. memoratum num. ' " T.' ex Tritkemio num. 188 ait, se vidisse

qumstionxbus,

l,

Epistolas,

parva
deinde

qumdam Opuscula
inserta,
et

EpistolaEpistolis

el nujm stolas duiberti ad S. Hildegardem, sunt t&M eia- ad Cutbertum, qu* CCrtO non

rum eodid

idcirco

ter

unam

dictis

qumstionibus

<" l/"" ( '""")'

^
.

annumcrata. llwr antrm scripta modo ex Actis enumerata, una cum codice Epistolarum, de (juo mentio fit num. xi, S. Hildegardis esse in il/o examine, cujus Acta laudamus, convenlus fuit conIismis,

ibidem etiam Mabillonius, vidisse oion betti uil Philippum archiepiscopum Hiw scribenda sanclffl cujus mandato de I. potesi oriri Vilii se parere didt Hinc
l

se

^""[^

ilut

ut letjitur

rioribus rtUti

num. xi. Praterea, cum postcsu& aunts S. Hildegardis Lutrtiam

>. taudalum Guibertum GembtocensemetunntW

n7amS.HiIdegardis.nr W mft
((/

Parisiorum pertransiret , ut sepulcrum S. Mariini inviteret in urbe Turonensi, tria prwcipna Opuscula sua doctoribus 1'arisiensibtts exuminanda deda, scilicet liljrum Scivias, lihrum Vilae meritorum librum [Mvinorum operura, ut dicitur num. 9. btrttntur autcm /iusse in nutnilnts ducloritm t'u,

ab ipSO

rererti pcrfccittni,

quia

'**
imn

mtts non dicit, se lale ipsius quod invenisset mqut ac quod nuilus umtjuam de FiW
Gittbertitm
scripla

^"^"^ ^*mmgtf&t# >

'

u<eininc>><-

m tiiUduS V)W(
f

fucrit tale Opusculttm, sed

tcnstn^i

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.

67 5
ea
,

$er
\

g Ui a intelligebat,
esse

Vitam Sanctm jam scn<'

bere

possunt

vel

tegere

qna
in

rte

mtnrts xwctorr
librii

Godefrido
el

Theodorico,

fortasse

temporibns,
,

el

de Antichristo
viaa
, .

tribus

'-*
aGtbn * Prwre !Mr(, fl

J*
J?

Quidquid ettam de causa.

fi

nro

sit

causm, ex

> suis
>

Bcilicet

Sci

quem n
.!

nominavit

sic

,
'

Guiberti

Hildegardis Epistolis, abunde

Hildegardis Epislolas fussse
editas.

eo quod

iloceat scire
,

vias,

hhro Divinorum

nH

non omnt s s
insertas,
ct

Operuin
lavit, te in

C dici

demde

Idem rursum

Uhro Epistolarura aoarum prophehonc annm ubellum ex maxima paret

,

emumeratione Trithemii, de qua tendi potest ex 0$ observabo in innotatis ad Miracnla iit.

1

coilegi

et

proui

melius potui, in
([uiilem
el

quraqae

tempora ordinavi. Qu.v

re voluerit
et

quinqne

temet

hiit'l

'uod
aliis

non fuerint yerisimiliter aliqum conservatm opercc pretium, alite forsan <"> cideretur
t

pora qui dtligenter legere

,

studiose distingne-

praesentem
el

statum

Ecclesiffi,

neglectm. de causis
ilia

omnia

fuiur.t

tempora,
in

pericula ac

adventum Speculum
sanlerapo-

\<y\

qumdam
qum

s.

Hildegardis nomvne

,-

AnUchristi, qoasi
si

speculo pervidebit. thide,

liber
ipse

mio
lurorti'"

laudata,

illius

non

stmt, Sic

mtkdsus

>.

placet

vohis

vocetur
,

tr*-

,i,J S. fl

'"

ad annum /292 laudat inter Wes tmonasterien$is Speculnm temporum 9. BiUlegardis aliquod Opera Pentacronum, (legendum Pentarorura, w
lU

fiitumrum

teraporum
,

sive
,

Penlachronon
de

cise

Hildegardis

id

est

quinqae
Grasce

rihus, de quihus

in

eo prophelat. Pbrta enim

dicitur

cbr0O0I]
(UIJI

...

iu

liiulo

de

novis

religionibus

ex

qninqne,

et

chronos tempus

prolixum, quem meVerum Opus mtorquet contra Fratres Minores. ptl sed ex ipsius Ulud\on estproprie S, Hildegardis, collectum a Gebenone, Priore Eberbacenne producit locum

m
si

bme

etc.

Hactenus ex Epistola Gebenonis Cornerus , qui multa addlt de s. Hildegarde, ud minus necessaria ad propositum noslrum. ll<rr tero
abttnde docrnt. cnjus
xit

ttyns, qttod lattdnt

\\

est-

Operibus

seculi qui floruit sub initium

un,
in

et

tuppar

monasteriensis.

ittamen

tunl

fuit s,

Hildegardi.

Bernardus

l*ez

Thesauro

vaticinia S. Hildegardis, ted

pleraqm et subinde mendosa

dicta
.

Intcdotorum tom. 3 part. in Bavaria historiam ittusttrii Btnedictoburani recensensque codices Mss., pag. 6W sic ttrantia,
hgotl

3 dat Monumenta mona-

qum

attttltt

Westmonasteriensis,

\tt

vidert

poterit

studiosus lector, siconferre voluerit Epistolam S.

mm

xiv

tlehenonis Prioris

in

Eberbacn

HildegardisfM '<>l<"> ienses, laudatam anobis num. 90 et seqq.l cui aliqna eiiam inssrta sunt ex
Epistola ad Trevirenses. 198 in Episiola ad Colonienses nihil prorsus in quod spectare possil adOrdinem S. Franpenio,
cisci

Speculum
non
bsi

futurorum
rirginis

temporum,
Hihlegardis.
Incipit

sive

sanctai
ni.iiiu

PentachroCodex scriptus

Speeutum dtuit yrrperam

!tlU'hltt<"< (utt

seculi

xiv.
in

Opus

Honorabili-

Dns

? iris

semper
in

Chrisio diligendis
et

Mag,
"
,

Raydictus

mU ndo
Irfjrwium

Scbolastico

Mag.

Reinhoro
Seleno
potest

canonicis

prmter hmc verba : Sed gationrs Saminriim, quorum

et

quasdam congre
sancta

contra Fronfiscannf

conversatio

stephani
in

Mogunlia
*,
?i

frater

febeno
F.litTliitrli

Prior
oratio.
gistra

Elerbach

quid

peccatoris
el

Sancta

virgo Hildegardis
s.

fundatrix

ma-

movere non poterunt, deceptores scilicet ha> est prmdicuntur. Sicut autem Ordo S. rctici, <i"< merito haberipotesl unaexsanctis istis
francisci

monasterii

Ruperti

etc.

Fabricius

congregationibus,
rni
't

qmhus

hmretici noi\ prmratesic

agit, eum~ Opere jam laudatopag. 79 de Gebenone /-'-'". ipsique lavr que ait floruisse circaannum

prmdicente

S.

Hildegarde;
viristllis,

etiam oirfelur

produxisse aliquot ex

quos iisdem tem

temporum datum ex Pexio Speculum futurorum attendisset, attribuit. Quapropter, si paulutum Hildegardi. non attribuisset idemOpus deinde S.
W
S.

poribusfuturosprmdixitS.BWae^riWstnEpistoh
ad Trevirenses
Keni
et

his cerbis
et

Et lunc fortea

nn

sur-

prophetabunt,
el

omnia vetera

ac nova Scri-

Operibus

BUdtgar-

Cornerus, scriptor Ordmts xv, Prmdicatorum, qni floruii sub initium seculi laudatum Gebenonis Opus, et dir optime tioverat
196

Hermannus

piararum

effasoscoHigent,el

omnes sermones per Spiritum sanctum tntellectum eornm, sicnt momte

liipulihus.

cum

prftinsis

ornalmnt. Per hos

et
el

per
san-

iiteomporihim

eta
esl

nostra

egregie

confirmat.

Vam

<<<

Chronico

suo edito
poris
tcribit
3

Historici

apud Georgium Bccardum tom. 2 Corhmc mvi, ad amum IHO

medii

aHos sapientes plurimi sludinm cte vivenl Hoc autem

etc.

sfficulares

bonidenl

sanctltalia cito

non

de

&

Hildegarde, post natales

:

ejus

non

bene expositos

Hffic

multa

el

miraada prartuit.

Hmc, inquam, rearescet, sed diu durabit um, quam -rfiiii M ctiuscongruuntprmclar nasteattultt Wes iudicio et deleciu
autt sine
riensis
tes

Muher, Qaant autem sanclitatis fueril hajcsancia Gcbenonis io Penlachroostenditur

'

it

Orrfmwamannec Franciscani tam sui

/<><

in

Epistola

J <W( liirnh

Sancla rirgo aon s. Hildegardis, ubi dicitur Ruperli, ' magistra monasterii S. Bildegardis el
:

>
i

quaolae sanctiapud Pingriam et apud fuerit apud Deum lalis quantique meriti non credo. homines, carilatem vestram latere

quodsilum

esl

cntnt, opinor, ut eadem congruere >< fateantur. relioiosis Ordinibus Qudinua S. qui Bibltothecas rs99 Catholici auctores, S.Bil- Bildegardia laudtbtts \tiotu diderunt, meritis passim ptoru Ca- vocai tpse etiam Guthelmus

qutbusdam

me

degardem celebrarunt.
,

Hcet heterodoxus

in

Historia

litterarta

aa

iir-v

crebri:

Sed,
ejus,

si

fbrsitan

ignoratis,

legite

iibellnm

Vitffl

i,-o Sanciam

hu oerbU

laudat
'8

legile diversas

Epistolas
el

magnatum
triura

larrffl

aiiiini

bas pradita, rt egreg

,.,,,

B *
:
'

et Adnam, stolicorum, puta Eugenii, Anaslasii, Frederici imperalo Conradi quoque regis el ris, palriarchaa Jerqsolymitani . archiepiscopo rum, abbatum ei praipositoru

ad eam transmissas,

prajsertim

Apo-

tatc

religi

m
el

k
prophetiis

"-

VMn

(livimlu

concessis

inclarescere

eo>

episcoporum,
dicere

>

^'i

tunc

potestis
in

in

veritate

Magniet

s
uii

Seriptoribu,tccl,iasticittom.aeoH57S,pastrf

liravit

eam Deus

conspectu
esl

regum
.

br &a

igilur raultis,

^jraLJ:ais:;S
risionnm, devotosqne *,l apnd
:

cies

principum admirata

eai

Hc

Virgo libros

quosdam
,

Ueo jubente,

imo

sancta " n-

^''''^'^Xinr^Muan.nr simphces, piunmi

atqe '"" "
.

nni ^
,"-

mo_

gente, acripsit
lia

et noslris

Benti

statu Ecclesi, prophetavil Antidinstuui.fi deipso Anlichristo

valde in quibus quffldam prffitemporihus iiffi-ssana de ad de futuris usque et

ejus

''''

" "l

srr-V1

""i

c"ii |ri

T'^ \ iii
l

eriU.pT.-

noctnrnffi

tdaam8omD
sexum muUebrem
prav

197

Sed quia omnes

libros

puuci

ho-

mulierum

moih ejusi

aionibnj

67 6
Al'CTORK
J.

DE
ntpote

S.

HILDEGARDE VIRGINE
Vt-

prasertim,
des,
et

infirmiorem
nihili

afficientibus.

IV.summt

Ponti/tces

:cthiquidem
it

s.

lector,

Oudinum

facientem
iis

nsiones

jitdicittm post

raticinia S< HildegardU,

licei

in

admira-

tionem sui et amorem traxerit Homanos Pontifiseculares et imperatores , principes alios episcopos et ahbutes plurimos, do~ ecclesiasticos,
ces,
,

maturum examl**^"?*1*"** Pn*iisfoZ scriptorum ejus usqueadta temntu ,,.. H td tempm u

'

tQ{e

snntperannostrti/iiitn, quibus deinde^ Sancta persona3 innume.ro>,

y

interqne

ctores,

epUcopUpnncipes^mulkiC^^
n'

ctores crudilione precslautes, coiu/retjationes cle-

ctam

ricorum
(juasi

ct

monachiirum eomp/ures, ac
,

dcmnm

laudat tamcn

ac magnam GalliO} et totam Oermaniam Italiee partem. 200 At audiamus itcrum hominem, iliis omnibus suu judicio soptcnitorcm. I'ost enumerata

puenua noverant; multt, nniL's*pe cnm ipsa egerant. Borum on<! um cum sn.tm prmferre telit Oudinue,
a
n.nrij,-

SS
.

cto, ut vidcuiuiispoitus

hominigarrogantia^

perbiam, quam ad ipsius dicta auendamui serttm cum cet.scndus s,t ,U a

lcnfate,

protulisse 'eL
et

propheliam
fictittam eon-

aliquot Somcttt Opuscula, sic loquitiir

pheiiaa

Inler proest
,

qua

licliijtonem

suam

HHdegardis praestanlissima
vidi;

illa

quam
liil-

fiilem a

dcsermt.

,mi2 a e
Oudi

tra

Qrdim

mendicanti

necdum impressam
i

nempe

Revelaiio

202
nus,

Revelatio

Hildegardis,

ut

vocat

i i

degardis de fratribus qualnor mendicantinm Or-

diimm.

quo
re

Cislerciensi

Et mo.c : concessam
,

Quam (prophctiam)
miln

ab ali,

aliquando
ita

et

Ms. oodice transcriplam

admiratus sum

cla-

de fratnbus (inaluor mendicantium /7" Ordin,,,,, quum ,psc tantopere mirari s, /,',,, H ,i,, ; i luli cnunt (iheraliter adaptat, acsi nulla imter mtifo litni ititi niorrs Jesuiturum el Ordinum
'

mcndtcflfi

depingentcm Ordines quatuor mendicantes cum Jesuitis etiam longo post lempore ipsis succe,

ttiim essrt differenlia, nihil quatuor Ordintt n ilicnutcs niriccui >h{[crrut, cst dccltitnali,) mrpia,

dentibos.

Verum

talia scribere

non potuit,

nisi

e.rcircutus inuiitia

sua

odioijuc rirorum relitjio-

ea

sorum, quos tam stolidr oppugnat. Etenim aut tunlum serihere roluit, qitm vera credidtt aut sine ceri cura calumniari studuit Oudinus. Si priumm, i/uomoih e.ristnnare potuit, c.r purissinns rurui eerehri illustonthus,
S. llildegardis, putuis.sc
t/itules
ilicit

cujus styius S. Hildegardi ndeo non coitm.u, m ii/.r aititd scriptum />ru<lc< possit, quod a ttyk ipsnis inuijts stt alicuum. Facta vero cnutititita <
illo scripto, sive

mores hominum

ibidem

E
sxvositi,

mniimc contjruunt
luiit

euiu moribttS Oriliuuin ,nUnuiijui-

n-

cantium aut Jesuitarum. Ego sane non modo ex dictts Ordinem novi, sed ne mum
in
ullo
e.c

stoncs

il;i

clare

dcpingi

dem

laudatis

Ordinibus

homintm,

longu

Ordines qualuor mendicantea oum Jesuitis, eliam |Kis! tempore ipsis surci ilenlilius ? Qitomodo, im/uum. credere potuit, e.r iUusiontbus cerebri
div.

eu/its

ptnijuuiitr.
qtti

mores tales sunt, guales m dictoscriptodeImo tum tt/icrta est calumnia Oudm,
iltii

inter Calholictis

iint,
st

ttl

pius

tfiinm mnltc-

preetisos esse viros

post futttros,
nisi

corumqne
solum stuhalntit,

brit simplicitatis essem,

credeve

/.issem.

ipsum

mores clare descriptos,

duit Oudtnus;

ipse fatuas passus sit

lales existimassc Onltiics meudicantes

Jemitas,

cerchrt ilfustones? Si rero calnmniuri

quaies homines insulsa

illa lacinia deseribit, Pu-

quomodo saltem curam non

ut caute procederet, etinvicem pugnantia in brevi elogio non conjungeret? Verum jrustra hme

ni perversus, fuerit firssntuts n<i<ltiius, at.<fit.e a de causa fuctle mala de aliis jormaverit judieia; non sinam tamen mihi facile persuadeii, ipsm

ego in Otxlino rnjuiro

velattonilitts

iuiiu

ef

au clonttilciu recoluit
,

adeo futssr insipientem,

potuerti
,

ut sine mendacio seribm

tt Je-

Hildegardis

detrahere

et

itiorcs

Ordinum mendicantium
illo

At mtioiw

S.

rursnm illitts, vel innt.it', \U\ coluit auctontate ad infamandum Ordines Hiligiosos; neque ilia facere potuit, nisi secum ipse pugnaret, 20t Xunc hreritcr examinemus utramque seorsum nssertioueiit Oitdini. Quod spectat ad primam,
de
c.ritjua

suitarum
nes
illos

in scripto

recir exprimi; "' Ordir

dicto scripto fuisse preedicios. Ceterm prophetiam illam verisimiliter confictam esseeirea

medium
nos
ct

seculi

xm,

et
,

Franciscanos

quidem contra Dom/nwoquando Guilielmus dt

I

Uitdeguiilc

/idc adhiheiulu

rei clatiaiithits

et

risto-

Amorc eum
ca-pit;

oppugnon ulus ftrdinet mendicantes

pro

itltuionistuit
:

bus non

habendm

nibus quibuslibet, maxime mulierum, minus me Ituherct Imc in re repnijunulcnt, si niiidnin non excessisset, si

non nimis omnem fidem

distiit.nsscf

tis

delrahere
Ct

nectnr postcavcro nonnihil immutatam; BildsBingensi, ubi aiiaS. ceuiutit ,1. monasterio gardis scripta servantur, jam observarunl

Wom

voluisscl,

si

tutcr

tsmucs

prwdi-

nostri tom.
I

ctioncs nuitius judicio probatas, et oisiones cete-

iiatn S.

Martu pag. 007 I IhomJ! Aquinatts.

in

Annotatts aa

berrimce S. Hildegardis, aliarumque aliquot Sanctaritm. Etcmm satis nortn.ns, quaslibet nstones mulicrum, subinde poitus imaginationespkantasUcas, non admiUendas cs.sc />r<> veris ac divinis revelulitntihiis.
pltctttc
iiiin \t iitin

XIV.

Mors Sanctse
:

figenda anno
destructo

^^9
ccrnob.o

iiiiinis ctntstut,

s/urttum /rro-

cssr

c.fstinciitiii

tn

Ecclcstn, daritjue

sepultura
S.

reliquia,

aliijutiiniii
qttniii
ui

rcrcltittoncs irrr divinas, tttitt vtrortim ulierum. Itaijnc ad e.tlremuiit nintts deille,

Ruperti,
:

ad
tentata

Eibingense
canonizatio

transla

sed

non

clinat

non solum
/iilrm

i/ui

omnibm msionibus m;

miracula
pcrfecta
:

dijfereuter

ailliihrt

std

illr

efinm

qui

nomen
cultus.

Martyrologiis

adscri-

vero,

omnes habet pro taeui cerebri illusionibns. Jam c d tf suntvisinon omncs tiiil Ifc rc c r uil siones, nec omnes rejiciendtB; necessario diccndum
ii

ptum,

et

iit

1 1

it

est,

inter personas,

<jit<r

itsioncs
St

habere
itliu

se
est

dicti-

tniil,

Jisliiijiieniliiin

esse.

aittrnt

per,

Ue
xitam

anno,
Trxhr

qiio

S.
est

Hildegardis

U*

fliorem
ri~
,

sona

medti

ifvi

de

t/ttu

ntulloruni

judicio

translula

n0 n COinrmt
Chronico

Hlltf

ugtensi

ad

aliisque hidiciis coustut.

velaitoiiil/iis
,

gavisam

futssc divinis re-

ptores.

in

ea

est

s.

Hildegardis.
.

Hanc enim
/udicavtt S.

annum

srqttcntia ilHO ecnbit

AnnoCooradii A.

gratia propfietica a Deo ornaluiu Berunrdits judicarunt Eugenius

,

batiaiv.IndicUone

sn Romanoron, xiii,

^^ ^

m
ct

^
'"

fi

^,
po

Trevirenst

concilio

Anastasius IV

Papa cum Adrutnus

tur sanctissima Cbxisti

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

et

677
scBptiM qniiltm jurril len~
k\
' J.

^Ruperli vl

mafiistra sanciimonialium prope onpidom Bragen,

in

Monte
in

ili-

facta,
tata,

quod canonizalto
scd hactcntts,
ut

aoRK
S.

qood
a

de-

videbimus, ad finetn non

ni.pni
iliaribos,

[Juminis

qualuor
B083

ilislat

MojMinlia

anno
in

aetatis

octogesimo secundo

perducta. Dr oisitatione reliquiarum minussotemn< Serariut m Moguntiacis Ub. '2 cap. 3S kesc
teribit
:

nlius corpus
,

eadem

ecclesio,

quam

ipsa

du-

Cum

ibi

(in

Monte

S.

Huptrli)

diver-

\\
Unl

rundaraentis
,.,

constroxerot, ante majus aliapopuli

reTerenlia

magna sepultom.

d$ mtate, anno mortuali n senH ntientia kuee Hildegardis kabet Tritkemius aliit quoUura S f*l0Cis, nimirum vn libro d$ Scriptoribus ecEpockam $1 "< Cktonieo Sponkeimensi.
!'

volumenque (m quo colleeta sunl Sanctm inveni scripta) de quo pnulo aote , percnrreram Novembris nolala haec Anno ucdlxxxix
sarer,
,
:

die xvil,

tiosissimi

ex commissione ivviMvnili-snn et gradomini D. Berihnldi ( archiepiscopi

,
I

\\esiattieis

Moguntim
uai

missi

reverendas

et

nobilis

domi-

Trithemii,
'

i""">

nm

lona a vera

abem

" ha

>

nus Woll angoa de

norabilis
et

Bicken,

ecclesiaj

Uogooti

inl ,i liW

'
,

srnptorrs

Trithemii
dgardis

ivsinuant, $in$ ulteriori examine secuti varii. At Pagius vidit epockam >"> recte consonare cum Vita S. Hil-

caoonicos, et in spirilualibus vicarius, ethoD. Jo. Bertram de Nnmbnrg, artium

Scriptura)
:

sacra

dbctor,
sed

reliqnias

S.

Milde-

ideoque ad
abbalissa

awnum

(178

num. 8 : aut magistra (prmposita degardis in Monle S. Ruperialium aliat naminata) (%mo Colooiensi Bingiuro in dicecesi
,/,/, iia

scribens

eam corrigeHoc anno S. Hil-

gardis
>

aperuerool

sine teslimonio litterali

in

de ejos
Devotffi

canonizatione. Acla

praesentia nob. et

dorainae Atheidisde Reiffenherg abbatis-

mn
,

prop e

Uoguntina) n

ad
.

Deom
<;>"

mtaravit.

Theodorirus
A-.

virgionm Banclimonialium el aob. el venerabiUsdominiPetriNothafficanonici Mogunlini *etc. Laudatus Serarius cujus Qpus anno 1601 impr$$S8e,et

! ""
Pl1

\\

\f (recte dixisset,
Vita cap.
ult.

Mias footius monachus)

qoi anno mcc Qo.'-(

I

n:U..

Hildegardi convixit)

(<i

iu

eius

ait,

eam
ad

lxxxii
Cffllestem

laiis

aino

xv

Kalend.
Subdii,

Oct.,
id

su Sponsnm

$um, paulo ante diverat: in Ruperlino ipsius cce ,l,i,. ...,., -nll.ii.- ejus reliqui, &C UKIkMlUn ac magnura nobio semutur adhoc >MIK ivll, 11 i;P sicuti et Eplscriptorum in pergameno volumen
1 ,

stolarum io
206

Eberacensi Rhingavis

sterio.
rl.

migrasse
aoctis

conligisse

primo

crepuscolo

Dorainicffl
sei
s

diei.

Qoare
raensis

06 tob.,

xmi

cum x^ Katend. Septembns hoc anest,

postquam anno ffiSS per Sueul cos combustum est monasterium ilupertinum, dictumest num. 177. atio delatm suni reliquim

\cnm>,

rfirut S.
r"
'"!'"

"'

natttrio, de-

noin Dominicam incidat, quem passim mium in Chronico Hirsaugiensi sequuntor.perperam hanc mortem in annom alii hclxxx distolisse. Hactenus Pagius. non rerum recte quidem ostendil, Sanctam
,

evidens

Trithe-

S.

Hildegardis

$t

/>'''/ J

'"

"

"'"-"'"""/"

r
.

latum ad
hiinjriise

'i-

'

cum

delicei

per S
gavia
ster
in

ad monasterium Eibingense, de cujut Hildegardem fundatione $t situ in Wuniu. /77 egi, Etenim Papebrockius oUinere

atiisrtliquii$.

Homano

Ms. pag

2S

narrat,

U
:

204

ntctm;
nbiitanntt

ted

vixisse

x\n ^^fnuhns
feriam

mt.

incidebat in diem Mercum s iwe m quartam : sed non mqueevincit, defunctam

usaue

ad

annum N80,

quia

lunc

di$s

anno
in

{660 cum Hensckenio

Uogumtia excurristt
ib\

Eibingen.

Tum

subdii de reliquiit

mi$

tbique,

monslrante abbaUssa,
S.
qoffl

vidimus
, . .
.

reliqoias

non

anno obnsse eoncurrebatmmdie lunoi. Etenim dmtur

$ts$

W9,

quo

dies

xvn Septembm
>'

prffldarissimas, corpos

RuperU

pus s.

primo

creposcuio

noclis

Dominicae diei,
iltius,

est,

primo dilicnlosubfinem noclis

qumdxem

se-

Biidegardis, nobihbua, Ruperti Bingii randaverat virginibus Suecica dirulum, in per bella l|ll0 cura essel
,l

monasterium

tolum corm Monte

oriente aurora, quitur Dominicum,sive dielunm, ulpluribusprobaboinAmotatis ad Vxtam. Hmc alia argumenta esl violenta, sed ob
txpositio

hoc Eibingense
se
transtulerant

sibi

sobjectom cora abbatissa sua virgines, toto reliqoiarom thedetecto,

el

Bauro

mirabiliter

conservato penpsos
circa

non

omnino necessaria. Vam $x dictis$x\ Sanctamsuperfuixse aliquo t$mporepostconciUum Martxo kabitum, ranense anno U79, mense
Vrmterea aliunde etiam neeessaria
,

constat,

Suecos,
spectis

noctornis
incitatos,

Lominibos
ut

locom

coo-

Catholicis

qurendas
criniura

nrufo
f

perraitterent. liqniM e t asportandas

tbidera vests

tst,

quia aho ar-

ilUus

erat,

el

capui

cincinnis
culter

ex

gumentoprobanpoi$st,
obiisse ante

S. Hildegardem c$rto

non
i>

canescentibus
thino

mIkI.k-iu.ii,

qooqoe
di

hyacmiius,
a

annum

i479.

Bem pauc%s ostendo.

inslroctos

mauubrio

veluti

pr/a(ioed//orumScwia^S.Hildegardisscnofirfl
opti

cum quadraginta duoiom autem anno norum seplemque mensiom esset. Si hadieanni, tantum annos 4W, etiamprimo septem, non menses
anno

nu,

an-

lh eca ex

Divas apa cum Bernardo (ui fertur) donatus confecta. Inter libros m-

bubalioo corio
continens

K ens coluranarc, Kard i 8

s

volumen
sed

membranaceum
omnia
a

eral

Ms.
S.

ac

bi-

Opera

Hildede

ousquai
Antichristum

rabulosa

revelauo

bebat quadraginta
pot$rat

duos

$t

agere oetogesxanno ii78 annum mtatis mum sscundum, quo defunctaest, quzasicannum Junu arm ovioycsiwu, unmum complchat die 4
1479 aut

homii
D

prfflcessoris,

inicanos ac Francisoanos

pm
bc

LTtenparib

de

Societatis

-bus

^^
qua
S. Mildi

>wAi
va^m

expoUi

s$rius.Con$tatigitur,Sanctamusqueaa
i

atnnnn

nltenus et supervimse liquet, annummiatisipsiusoctogesimumsecundum w*w fuissetantum inekoatum auteamcert$non

I7u
:

ex

tHctts

caiumniatorum
plattsn

nostrorum
plebis.

hrockius.Ceter

ad annos octogmta unum, menscs tres aut fere quatuor.

nisi

et

ul

summum

ignorantis

repeno,

ossa

">~ ^
II

manus

t.autaliisd

deemlUs

<t9

*nckou>

Paltum.o,,.

Tntkemio, teste Corpus S. Hildegardis, altare majus a<>><ir sepultum fuii < ckoro jniim terofuisseconcursumpopuliadipstussepu Acta crum in annwersario Sanctmdie, testantur
205
-

ecelestm

SS.

Joannu

atiquidannumeratte m st ,>07 Sanctam

rac " ';"'" ',

^ ""
111

njidegaris.

morU
{

/-

sanciamuliU
,,,-

[n

,,

/(

nracu-

inquisitionU
et

num.5:

neque id

mirandum, eum
faeta

num. 67.Porro io/emnm nutnquam nullam i,aenw. La vcnswuluer

post sepulturam ipsiustana ia aut miracuta, >n iisdem Actis asserta, corpons e/epaiioncm
ante
et

-':";:;;:',::;t;,:t:,/
M
,,r,, r >r:,n-

m ---::::
WrchttpUCOpO

^.^copo:

esi

67 8
AUCTORE
J. S.

DE

S.

HILDEGARDE VIRGINE
effluxissent,

multu divinum Offtcium et relir/io monialium detrimentum pateretur. His conformia scrtbit laudatus supraSerarius. Caeterum, inquit, narral Germanicus vitm libellus, lot ad illas cjus reliquias
divino
tes
vi

etprovectm matis

plures. Quidquid fuerit cxamine nikil inrenio.

caul^TJ^ com u P*hto

'

210 Innocentius IV , Greaarii

,
1

miraculo

fleri

soliia,

ut

propier

ingenvirgi:

lioniii.um

concorsus

valde impediretur
ac
religio
,

imaliasdedit cum el aiiniii

.

Utteras

adTcaT^

* nn

num
ipsi

qnies, in

temploque pietas
mirabilium
:

ve-

defectus prtons mquisitionis

nisse igiiur

Mnpuniinum archiepiscopum
id

et Beataa

toT-i^

praecepisse,
facerel

genus

operum
obse:

nu.s,qua.enus Sip rocessislis,inL

modi.recipiendosingillaUm supn-

finem ut

ipsamque

ut

majoribus

quemlum moriua eiiam doceret, paruisse rum tamen vel nculatos, vel diligcnles ac
examinatores
mini
fuisse
,

illo-

Lj
l

M nsi onc
i
'

''"

certos

sm^plic.lere.senalimilepn.uil.facienclo

non paucos
die

qui

anno
suis

Do-

processum tpsum sub

,,,;,;
,
'

sigill

v es .n s

Mccxxxiii
sigillis

Decembris

xvi,

munita
pelerent

ea

Romam
nt
in

mitterent, et a

comSede

hl)llls

mittere studeatis. Alioquin de prdicii s

Aposlolica,

rum calalogum Beata

bsec

Sanrlorum ac Sanelareferreiur. Acta hunc in

clnov.sm.raeul.s.si qme fecisse de vita ipsius per lide dignos

Z
Z
ac

dicilur

,,,,,'
,oll

inquirenti
,

veniatem,

dicta

ipsorum testium

finem confecta de mrlutibus Sanctat etmiraeulis, quce jam frequenter laudavimus, et post Vitam

examinare curetis, prout eorum quilibet p er coram vobis pure, sirapliciter et

,

quos dagiiiuZ

distincte

edemus, prmdicta omnia abunde confirmant. 208 Illud parra rraniru iiistil.ut nni eSSe, eaActaprocano- que Actacon/ecta jussu Gregorii (X summi Ponnisatiom innalibus ecchsiasticis Qdorir tificis, disdmus ex composita de 1237 num. 59. /Vawi ibi ct Haynatdi ad annum miraculis, i,i aliis suis liUeris Gregorius IX <le illis sic loqui-

ordinate,

quod super pnedicUa omnibus

faciatis
sigillis

scivepii

deposuerit,
bis illa

cum
eisdem

attentione conscribi
fideliter remittentes

noDa.

sub

tum

Later.

vm

Kal.

Decemb.

Quem
:

hoc

datum habuerit

mn

effectum, ignoro

at certs causa

tur

Supplicantibus nobis olim dilectis

abbalissa
ei

in

ChriS. ut

sto (Iliabus

sororibus

monasterii
dioecesis
,

S. Hildegardis ad finem perducta non est sub innocentio IV, aut sub ipsius successoribus lotossculo xiii et sic res fiebat semper magis difRcilis.
;

Roberii

de

Bingia

Maguntinensis

recolendse memoriai

Hildegardem
iu

dcm
tis

monaslerii,

qme

vita

el

abbatissam ejuspn>i mortern mul-

dicitur coruscasse miraculis,

Sanctorum
nos

ascri-

itmim tentata ts\ mnonizatio S. Bildegardis, ut refert Triikemiut m Ckronico Hirsaugiensi adannum 1317, ita smbens : Joannes Papa vigesimus secundus ;nl mstanliam
abbati
clesiaa

211 Attamrn secuto \i\

Utrmitm

''

bere
ipsius,

calalogo

curaremus,
sancli

deferri ad

Hbros

Pelri

archicpisropi
et

Mouuntini

Willichino
ec-

qnos

Spiritus

revelatione

compomajoris

Spanbeimensi
ail
,

quibnsdam
sancli

canonicis

suisse

credilur, facientes,
litteras

cum prmler Psalterium

nos
praeposito

Mogunliuaa per Apostolica

scripta

mandaprope
ac-

nullas
ecclesi
tri

didicisset,
.

vit,

qualenus

Montem
ubi
,

Ruperti

decano

et

A. Scholaslico S.
litteris in

Pe-

oppidum Bingen
cedentes,
divre
dicti
ile

Nahus Rbenum
fnndatricis

Enflnft,

Magnntini nostris dedimus

de
ipsius
vila,

mandalis
raepitis

vita

moribus,
primaa
.

aignis atque miraculis

et

ut
et

conversalione,

fama,

Hildegardis,
monasterii
:
, .

abbatissa
ililigea-

miraculis, ac

generaliter
fide

de omnibus

circumprae-

inquisilionera Cacerent

stantiis per testes

dignos

inquirerenl diligen-

tem
ad

el

quidquid invenissent
Sedis

veritale probaiumj
fideli

tius veritatem, nobis

dictis
libris

quod
suis

invenirent, cura
Qdeliter
vi

Apnsiolicre

e\amen

narralione

sub

f si'_ illis

remittentes.

transmitterent.

Inquisitionis

peracto scratinlo meMonialis

reli-

Ha3c Pontifex de mandato suo, Acta sunt composita.

cujus laudata

morali

comraissarii

vitam

prasfalm
,

giosam

atque

sanctissimam

ac multis

miraculis,

209
scd

Yrrnni

rnm

hoc

exsecutioni

mandatum
quantam
in

no

$atis

non

fuisset

niin

tanta accurationc,

mortem ejus, quam prius, suflicienter eamque dignara canocomprobatam invenerunt

tam
posi
:

accurate :hinc

momenli requirebat Gregorius; per litGregorius IX teras modo recitari ccrptas aliud jubet examen aliudexamen, institui. In his enim litteris, anno 1237 datis C
re tanii
,

nizaiione
lii

censentes,

necessaria

pro

effectu

nego-

ad

Romanum
relectis,
diOiciiis,

Ponlificem
,

memoratum
sibi

desU'

narunt. Poulifex autem

diligenter

testimoniis

destinatis

ita

pergit

Quorum

ad nos inquisilione reraissa,

illadefeclus;

ad

canonizandatn

Virginem

quosdam invenimus
beatur
senliain
in

in

cum enim

ha-

non

fuit

quemadmodum

Apostolico scth

deposilionibus lestium ad nostram praeuYsliualis, ipunl eailem multos Curaveral

ei

darnoniaeos

iulirmos, nec personae, nec loca, nec

;

a muiw ptomctus sum certior.quamvis optatum Ejns yoqw negolium non perduxit ad effeclum. ra eademn pradecessor, Clemeus Papa quiutus,

neque reperitur in eis,quid vel quse magistra dixerit, cum tamen dicatur ibidem, majorem partam conventus idem, quod magistra, dixisse. Piseterea com magistra ipsa primo inlerro-jala
forte tantum

tempora designantur

commissariosante dederat.

Hc Trithemm

"

ileposuirit

illam

multa signa fecisse,

Quocirca
traditam
vestris

in

quia ad tesies guntini miracula cessaverant, nec '"' miracuta I 11 poterant ad probandum
difficilior,

tatasecutexivcanonizaiione.AtiUasemperpw mandatum ^chtepiscop*^

>"/"
1

'""*

diclis

depositionibus invenitur, tam*dixisse idem,

tesles
alii

mortem armis patr^Uaquesole

causam rxuminondam

.jjj-

quod

et in

conventus.

mandadiligenter

mus
ac
tes,

qualenus

inqmsilionc prafata
illis

provide juxta formam

quas invenerilis, sub
,

procedendislincte

numquam
2\>

est

peracta.

sigillis

ac

Verumtamen martyrotogi

prudenter exposita
fideliler

nsque ad noslrum beneplacitum cimservatis. Dat. Vilerliii m Non. Maii

S.Hi.dega,
verisimile sit,

m clebrar, cutvum ipwwi

cagn* m
IIIIS*""
s

ui
J/orly
1

rol

i"

Pontif.

nostri

anno

xi

XJtrum

hoc

Gregorii IX

rtiaii^canonizatwnon/uerUSolemniW
Codex Uagenoyensis, exhibens anno Usuardi Martyrologium, tt nostrum m Usuarai apud Solterium monasteno S. i diesic habet ; In monasi
ta.

mandatum

exactius fuerit per/ectum, nullibi in-

a^J^,
^
.

^u
aft0C
-

wnio. Forte priores itlimiraculorum inquisitores partim erani defuncti, aut ad alias digjnitates promoti. Er iestxbus etiam non pauci poterant deeise, cum interim quatuor anni post primum examen

q p

a.

gwia,

Magununaa

dicecesis

?ancta3

uildcg

ardis

san-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A

679
rum
devotis
orationlbus.
ul nost

Apii'1 AP "1.

Ultrajectmm. meminit matricula Gartusim contexuit Grevenus hoc modo : ;* elooium am in dioresi Magunlinensi drposilio
,

lon ialis

el

prophetiss.

tbidm

Hildegardis

Dei

servus,

salutem
vuslra;

Maom
J
-

Aultiunlalis

pneceplum
insenio

accept,
,

s' lT
. .

Oodefridum
cl
ille

virnm
dilecl
stylo

clarum

Vitam sau{

, tnenaorici tn
,

ac

Deo

EUldegardisvirgmis,

I'

"-

quam ^ (am

0(am

11

memori
*

Bildegardis virginis,
atibniis

qu lem-

honesto

inchoavit, sed non

perfecii) in

P!

odorem su Banctilalis S Bernardi Pontilices ei ade0 ul plurirai Romani psi1 Krrlrsiam Uoman.im oralionibus ilse et
t-s
...

ordinem redigerem, et quasi

ta contexens,
sul)

odoriferis Doribos ser-

visiones ejus, gestis suis

,

insertas,

divisione librorum
esl

in

unius corporis formam

fscommendaverinticumqueLaUnisermonisesset
snniiusanctodocente,
exceptoribaB
fns
B

redigerem. Visum
nimis
sciliect

mihi hoc
eliam
arbiier
et

opus viribus meis

,

oinnia, qufflscnpsit,

arduum
quasi

quin

IrW

^
*

dictavit.

ttolanus

eamdem

quidam

verecundum sederem el de
,

ut

atie-

rat

gardis

erotf:ApudBingam, sanctfflHildes. Bernardi abbatis vii-inis, qu lempore

late sparsit.

no opere sententiam tenerem. Cum ecce dubio et anxio intluxit aninio, quod vires, ipias impcrilia
denegat, charitas ministrat;
et

odoremsuaesanctitalis
,

Accedit Baro:

melius esse,

vartyrologio Homano, itascnbens

Apud

pudore bominum
tiffi

ferre ridiculum,

cum quam obedieneo

subire periculum. ttaque parui

viri

modo,

ut

secuti sunt omnes, qui Hardisviminis. Baronium Romanum variis idiomatibus exhxbenj.

prafali

liber,

primsa

posilionis

locum

obti:

Irologium

Min
,

quod Florario Sanctorum M.,

,
;

seculo

*v eomvositum
saneta

Seplenv de S. Hildegarde atfxvn

::::;;::

;::. /,.,,,, MoHra,,

Bildegardis
salutis

/,,-,,,,,
imo

^-

nullam su dispositionis paUatur jacturam deinde secundus liber, visionum pulcherrimum et miraculorum, qu admirabilem textum; tertius mirabilis Deus per eam operari diguatus est, a

nens,

*&*
"":h * ius -

virgims
,

anno tatis su

nobis
ret

digestam

divisam
lta et

el

ordinntam
sapientiam

conline-

U79. Peto-us episcopusEquilvnus, qui floruxt sefoMtalibus, virgine multoprolmus B ,,,/oxiv deS. Bildegarde quonihil invenio corngtndum dat elogium.i* male fbum x Cal. Juu.Jl!pr(B terdiemobitus xbxdicta elogium, quxa omnxa
,vx\ii

si.-o

anno

mclxxxi

scripturam.

praacedenlis scriploris

non mi,

noetur

glom,

ad

veram

ccBle-

slemque visionem et divinam virlutem legentium magis incitabitur memoria. Quis enim bonns noo perennem, incilabitur magnis alTectibus ad vitum
sancte
et

pieel juste vivendo,

anhelare; cum vi-

\ u tamen

istud

Menardus jam abunde snnt exposita.

Bi||i iiini
;

Uartp

uYni

Gemmam
videlicet

pr*claram,
virginitatis
,

lol

ornamenlis virtusi
1

rotogioBenedictinoadhuncdiemstchabet^vf
in

inm,

palienli

etdo-

dioecesi
ei

Magunlinensi, sancta? ii.de-

dardis

virginis

abbatiss.

Wion

ad.

eumdem
vir-

Bildegardis diem.-Apud Bingam depositio S. S. Bernardi abbarinis el abbaliss,qotempore

y,
aliis

dedimua ctrin, lam insigniter radiare? Idcirco accensa operam, ne in absconso vel snb modio aed Christi poneretur, quasi occullanda, Lucerna posita, lucerel oranibns, quiin 8uper candelabrum

odorem

Hx cum sua sanctitalis lale sparsit dant txtulum abbapluribus S.Hildegardi

ttta/o
//>

domo
diflnis

Dei

sunt,

vit, verborura
imitanda.

el
si

morumsplenquid io hac re

exemplis

Quod

te

abbatiss

m ,quiaccmobioasefundatopwfmLAMmen numcuam sa '";""

abbatissam ab ahis dxctam
S ed frequenter
,

indocla

obsequentis

peccavit

temeritas,
:

benigna

charilas iubentium dominorum indulgeal

totumgrab.

que suo

delictum asscribat

studio,

qua tam

Mcwoentem umauam
lini , li:

alias

prpositam

alias

magistram monta/ium, priorissam. Qum veropost

n"'/mitf
/>otrs<

onerare oper.s negOliO vi nos imbecillos voluit

prmfuerunt, Sanctam cwnobio ipsius iinperuno

al.lmh^,.
/,<,-<*/
-/!/,(.

ANNOTATA.
a

IWWfoffW
rint

Benerfictfno

ofert
in
(

aeswrum p/erorumouecom/>enetfdisjWiafM

Bodecenn. (?ui/ueprmfatio decst in codice

duo

illi

abbates,

Ludomcus

et

Godefrxdus,

Hildegardis TninJkooOomiiienCario.J> / S. cap. 334 &reViris illustribus lib. 3 themiusde agiturn Catenoas C viterhesc scribit : Cujus festum es< jtv 1*Octobris;
sei

dium,

r/.o,/

/m ,n X corrioi

relinquo. aliis di-oinandum tum sequl bHactenus locutus est Theodorxcxis, ri Uctio Godefridx. Txtulos

oarwimtiiw wtfemtam

turtotolibropr rum antiqum dxvisi

i,

datos in

edxi

Colol

lendas Oclobris, sive die

xvn Septfmorts.

Cn*m

/luncsecu/o

xn auf xv jncAoam
ttinc

nomen Hildegurdis

susptcor, quxa Martyrotogxis ntsertum.

2w Z
:

sedaSunoomissos,hoclocodarepossem
s

multa

et

minuta

mi cap^
augm

W ulL
nolo.

histori*

nihil addentxbus

Vxiam

VITA
Aucloribus Godefrido
et

LIBER
De

gcstis Sanetae.

Theodorico

monachis.

CAPUT
Ex
editione

I.

Coloniensi
ftls.

et

Sunt

collata

cum

flM. Mld* fH*

ta
:

Bodecensu

f ^amouasticasubJuaam^sl.a.

mUm '""^-

PR^FATIO.

Lwm
a
et

-Uominis
frido

venerabiHbus Lodovico liumihs abbalibus, Theodoricus

Gode-

senorm

.^JSKTSi^ tsrsss -

68o
A. GODFFRIDO.

VITA
patre

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS,
Mechtilvnl^i

Hildegerdls,

Hideberto h,
licet
,

matre

Saneia natales
:

de progcntla. Qui
et

vnniloquia, et tcmeraria

visiones
-

opulentia conspicui
,

mundanis implicili curis Crealoris tamen donis oon

hnmi
judich
secre-

ta,

in (p$a pueritia arpta?

vita

revelare stimulo acriori

ingrati

Eiliam
,

monasti-

mancipannit
ppfflmatura

prsnorainatam divino famulutui eo quou jam inounlis selalis ejus

aitare,

tandomque dnm aadecubuisset, primo

sibi

lifTSST
t
,

non

^
i!l

ca;

dine
ui

sinceritas ab omni cnniulium b.tbitumultum dissentire videretur. Mox uamqne pnterai primam tentare loquelam tam verbis
,

magiatrum proposueral

tJL^SZ** ^
'

suo
gell.

cum metu
aperuil.

et

bumilitata

tlie

quam
miineui
1

rei novitatem

caul^ ** *
l8
,

nnlibns significabat his,

r.
,

quirirca se erant,

Pertractans,

secretarnm visionum speoies

cseteris
in

quas praeter com-

Ms. cum-

insolita

adspectum specnlatione prorsus iiiluebalur. Cum * jam fere essel oelo ;mconsepelienda
Cbristo
,

^ iS5E?^ np^MWIctWt^ig
cognosceret
'

quanqnam Deo

mente
nihil
i
,

,,

"

que

norum,
Monte

ut
,

cum

ipso

ad
in

Pluns

visionibns
^aret,

immorialitatis
saueii

gloriam
Disibodi
*
, ,

resurgeret

recludilur

Bcnbendi opus,

eum

pia

Deoque devota
et

ejus quadan, monuit ueriarar quod uo didicerat,

^Z* :;"
"

'

ibidem

Jut-

fiemina

Jutta

qiue

illam

sub

humililatis
ei

in-

tba

nocentiee vesle diligenler instituebat,

carminibus
decapra?ter
literato-

redeunteviriumBibisoUta possibili.at languonserig.tur.Tunc abbas, accepta m.racub cerlitudine non suo

Zl*
'

,,

S
ST

pNOtl

lantum
cbonlo

Davidicis
jubilare

insiruens,

contema,

in

psalterio

pra?monstrabat.
nolitiom
.

Cselerum

simplicem
riee

psalmorum
artis

nullam
percepil

vel
,

musicffl

ab

homine
scripta

doctri,

rem ad pubhcam notitiam vidit ' esse J2. rendam veniensqne ad matricem sedem guntinam coram venerabili arcbip^ Hennco ei capitaneis ecclesis, quod
: ,

Z
'ttM.1
_

n.uii

quamvis ejns extenl

inui

quivilaiii

exigua
iu

volumina.

aon pauca Verum hoc

declarare.

cognoverai

et

ex
Ait
:

expo8uit.Scripta quoque, ednJerat, ostendit.

b*

quaa

Virgo beataaapsr
E

ipsis

potius
sic
in

diclis

promptu
,

est

Per idem tempus

sanctaa

Romanaj

enim

libro suo

qui

Scivias

praenotatur

Sedis An-

tistes, feUcis

memoriBB Eugenius,
per

Cum
liimeii
nieuiii

qiiailr;i'Jiula

duorum

aiinoriim,

septemque

celebralo Rhemis
'<;u./if:-i

uuiversali coucilio e,

mensium

essem
aperlo

maximee coruscationis igneum nrlo veniens loliim cerebmm

. .
,

rum archiepiscopum
baiur.

Adelberonem Trevirodevocatus * , Treviri moraMoguntinaj

civitalis
et
'

Visum

est
,

pontifici

transfudil
.

et

tolum
,

cor,

ctus

nii'1111)

wlul
iia

ll.imma

nou
ut

totumque pelamcn ardens,

majoribus

cleri

ad

A.postoIici

cognilionem c-r
authoritate

veniendum,

quatenus

ipsius

nosce-

sed

calens,
,

inflammavit,

sol

rem aliqnam
videlicel
,

calefaril

supcr.quam railms suos

expositionis
,

pnnit. Kl n-pentc
,

retur, quid de compertis recipiendum aut refutandum foret. At Papa summffl discrelionis, auditu
tanl83

jntelleclura
terii
,

librorum

Psal-

novitatis

attonilus,

cum

Deo

sciret

EuaDgelii

et

veleris

quam
,

novi

Catholicorum Teslameuli voliimintim

aliorum
interpretationem

tam
sa-

cuncta esse possibilia,

rem

diligentius invesligaw

piebam
d nec

oon

autem
,

verborum

texlus

eoruiit

nec

cogniiionem
Seil

casuum

dhisionem syllabarum aut temporum habeVirgo

Chri-

gestiens, venerabilem Virduni praesulem /. etcum eo Ailelbertum g primicerium, aliasqne personas idoneas dirigit ad ccenobium, sub quoeadem Vir-

go

tot

annis degebal

inclusa,

ui sine Rlrepita

vel ipsa

bam.
3
virtules exin't<r
:

curiositalis
ui

acumine, quid
quae

rerum

'esset,

ab

propositum redeam,
professionis
*
'i

sciscilarentur. Quibus buraililer inquirenlihns, cum

illa

sli

voio

monasticse

sacri
et

velaminis

simpliciter,

de se erant,

apereisset, ad

crebri

benedictione provecta
tute in

crescebat,
el

ibat

de

vir-

morbi.
"i"
fccta
'

Apnsiolic.um redierunt, et ma^na

ipsius,
,

magnacaa,

virtutem, annitente
ejus supra

1/s.per-

congaudente prove*

ctorum adstantium expectatione

relulerunt. His
scripta

quai audierant

ctibus
quffi

prsenominata

malre venerabili,
,

Papa

recognitis,

jubel
sibi

repripsentari

Ms. nomina-

jam ei discipula raagistram

,

ac prssviara seniin

beata-

Hildegardis,
susceperal

quffl
.

de

praifatO

ta

miiarum excellentium
ternebai.
ritatis

eam

tieri

admiralione
pectore chalalitudine

coenobio
priis

perlala

el

e\ manibus pro-

Flagrabat siquidem
quae

in

ejus
a

leueus,

lpseque
et

rcciialoris vice functns,ar,

benignilas,

nullnm

sua

chiepiscopo

Cardinalibus
publice

omnibusque,
ac
res|
la

qi
ri-

excluderet.

Turrim quoque
:

virginitatis

murus

Lue-

de clero aderant,

legit,

batur

humilitatis
vilitate

hinc cibi
:

potusquc
iinle

parsimonia

rorum
cians,

quos ad

liaec

indaganda miserat, proaoael

veslium
'

fovebalur
*

Iranquillilas cor-

oinnium
et

meiites

V0C6S

iu

laudeiD

.'/.-.

pudlbun
entii

<ii

sl

pndibunda sileutio ac verborura parcitate monstrabatur quaa omnia sanctarura monilia virtuium siimmi fabricata manu ArliGcis, patientia
iiis
:

Cunililoris,

congratulalionem

excitavit.

Aderat
abbai

custos iu Sponsa

Christi

exornanda servabat.
fornax,
et

<l

quoniam vasa

fignli
:

probat

virtus
ipsa

in

infirmitate perficilur
infnnlia crebri el
ila

non defuerunl ei ab pene conlinui langUOrum

nerraro uleretur
iilius
:

fere
,

quo monebatur suramus Ponlifes pe lam sed Lucernam siltmtio leiri paterelur m tempore ipsins Dominus tantam, quam
Clarevallis,
i

etiam ibidem sanctaa recordadonis Bernardus '-'"''^"' Cfflterisque mediante

bus
,
.

insignem

IIKllllft-

riolores
el

stare

vellet,

sua

authoritale

confinmaret.

*
^

ut

pedum
pretiosa

iuce>Mi

cnm
quaaex-

tota

carnis materia flnitaret, vita

i

essel

benigne, q hasc reverendus Pater palrum, tam saluta et sagaciler, assensitm pnebens, literis

pam
erioris

lis

imago.
ac

Quantura
lantum
in

vero

hominis

viribus

deerat,

inleriorit
:

per

spiritum

scienlia

forlitudinis

accedebal

bealam Virginem visitavit, iu qi ChrisU el beati Petri nomine licentia '""'''^'J',,' cogno qua3cunque per Spiritum sanctum

^'"'"'""'j,

et corpore

tabescenle,

mirum

modum
multis

fervor

eam

spirilus

insestuabat.
iu

Sed srribendiim aniimnit. .honoravit fovebatnr fovebatnr. honoravit. dalis ad

aci
,

el

locum,

Q!

Al.l.m.-"

4
JiibenU Deo scnhere inei
pit v isiones

Ciimque

saucto

proposito

annis

frotres

ccenobii

Qomineliw" gralulatoriis ex auo

succrescens,

soli

lempus
Vll;i

instaret

Deo complacere salageret, jamque quod ad mullorum provectum

:

rum

apicibus.

suas

tnr

patescerei , commonedivinitus, Voce ad eara faota, ui de ceetero, quse viderei el audirel scribere non cunclare,

ejus

ac

doctrina

ANNOTATA.
in

tur.

Illa

vero

per

iumiiiR-am

verecumiiain

et

TernpM natm Commentario num

n

Virginii /''"!"
y\
et

lonu """'
C,(it'

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

a

681
errlesix
villa

respcctu ifa citcrior

sic ttictpt''
S

,;./

Germania. Mt. Bodecense hujus nomiuis quarlo AuguHenrico

:

rc

dum

esset

in

pra*dio

Witara,
,

A. CODi:rntiw.

tanta

vexatione snbito percussus est corporis ut de vita quoqnc desperaret, liiifj;uamime in immen-

m!%\lionilnis Sanctm

'm''<

Us.

Bodccensi

Patre Hildcberlo, matre

sum turgentem
7 Postulavit

ore continere non posset.

ergo

nulihus quibus

poterat
:

ut

Snncta notiinn
itt

.mtarivm
e

<5

2, est

quotradita

ab ipsa infantia consuh uhi ctiam num. 9 de temvitm monasticm sub disaplia Deo iUuminata fuerit,
!"* e
xi et seqq.

moxque, ad sancll Roberti ecclesiam deferretur sed nt Hlic vovit, quod ultcriiis non ohstaret
,

Mrtntc

S.

Huperli

jpro

posse

anniteretur

protinus

recepta

Incolu-

mitate,

coepit adjutor esse

prasparanliam
dissipare

mansio,

na B
,

mirabiliter a 'oulm excitata > uli$ ad scribendum ffuoi stin

i

nes,

et

propriis

manibas
,

vtneta

ubi

domus
lis

BBdiflcarenlnr
T|-:i

Banctimoniallum
cujus migralioni

receptacnhasc

Ju.lt

Commentario num.

ZsTad

ipsam adjutore monacho ig probavi, coinpnnentlu Opcra sua.

Demde usam

aptm.

vero,

babt-

tacula
\

praparabantur,

dnm

propter

moras divmas
penitus
,

isionis

exequendaa
destituia,
ct

jaceret

gressnum
Baxea

e Fuil

Eugenius

III

Trevms

sub finem
ubi

anm

officio

tamquam

rupes

de

osmdi in commeniarionum.37t
h$c pc nnsita. rocabatur, f Albero
nisit
t 45&

fW

et

anno

tit& < e

concilium

Remense, ut oitfe omnia

lecto,
sel
.

in

quem
satis

deciderat,

aullatenoa moveri pos-

non

nt videret.

Cumque

credulns abbas referenlibua, intravlt, totis viribus per se conaretnr,

,

et

eptscopatum ultro di-

vel de cnpite illam sustollere

vcl de latere

in la-

anno
Besiti

Sammarthanorum
Castellanus

Deinde defu&ctus dicitur anno honoratur titulo inGallia Cknstiana inter episcopos Virdmenses.
1*56.

tus reciinare, nihilque conando penilus

efficeret,

tam

insolilo

slupefactus
,

miraculo
divinae

cognovil

non
esae,
'

passionis

humame

sed

correptionis

venerabtlem me vero Alberonem ut ubi de cultu inqutremus. iMratadZNovembris,

a nic
1456,
ot
et

I!

Alberoni
scripsit

in

episcopatu
S.

succemt anno
ut

* coatraeundum foqnod gerebalur, nec alteriua quippiam ei ipse re ccelesti edicto, ne deterius Qumiiam vero locus pranominatos pateretur.

Mi. necsibi

nlterius

ad

Hildegardem,

dictum
_

partim

ad
et

Mogontin
lundus

Kcclesiaa

canonicos
sancti

perti-

At

Cornmentario num. 00. Cononem abbatem S. Dtsibodi. h .\untrum ad editm. litterm numquam videntur lut

nebat,
possessio
facia

cum

oratorio

Roberti

er.it

comilis

Bernhardi de Hildensheim,
fldeliam
sibi

per interventum
inhabitandi. post

legatione,

Virgo

Dei pnescia licentiam

linuit
illic

et

sororibus suia ob-

[gilur

longam

gradiendi

defectionem,

ttruitcano-

CAPUT

dum Jam
11.

utrinque deliberalura esset,

m cum

Ruperti prope Fundat eoenobium in Monte S.

spiin sorororibus*dimitteretnr ad locum, quem ingressus abbas ad jacentem al ritu praviderat, ut in nomine Domini surgeret,

con- bium. miro murbo coacta.

Ms.

rtrfdif

suis

afflictam,

dixit,

Bingium,
inhabitat
:

Wudque
pergit

cum
perpetuis

Sororibus
visionibus

suis
il-

abilura

ad

uiansionem

sibi

CtelitUS

Tnnc

illi

ilicto

citius surgenle,

umquam

pradeslmalam. nihil IMI

hstrari.

aensisset, slupor etadprolixo tempore dehiUtalis Ncc qui aderant, apprehendit niratio cunctos,

immerito, cum
'

et
,

ea,

qu*

circa

decuinbentera

fieri

visa
q..o

auia ex

non miaus essent stapenda, eranl nandftIm-um mniandi c;elitus accepii

res

,1/.*.

uen

I gitnr
Ofiii
fci

beata
quae

Hildegardis

cum
,

fiducia bumillima

tum
toties

auoties
illa
:

toeui

verbis,

non

ab

homine
et

neque

per

ho-

levameu
ac

ad eflectum tendere videbator, suo corpore in passionis

ih| aucto

minem

acceperat, aperuit

perfudit

tam sanctas
LYagran-

son.iehat

vice

mu.a.a

quot.es

ol.m ten-

DontaHttni

tantro,
'

ft

drcum-

iiiididui

odorem bonum longe lateqae * ad eam Bliaa nobihum tem. Tunc confluebant regularibus senon pauc, sub habitu reiigionis omnes anum reclasioroitis instituend. Cumque jamque de transfenis habilaculum vix caperet
opinionis
,

cassari negoUum tium contradictione

tbties iSla,
licet

cernebatur,
-

^^;,n,m al,,n. in.rnsiuiv ;

stratu

borabat. AUquando de

repen
el

osurgens, per-

angulos cuTctosque reclusionis

las, loquiomuinononp

'*. Bptrttum

consilmm ampliandis eartim mansiouihus * locus, versaretur demonstratur illi per Spiritnm
rendia
et
;

:,,,
u

Oao
,

gressu, loquebalui rediens, deflciente tunc solum langaoris genere oon

at

1
habitacula

nnotiescunque

teminea trepida-

unctuni

uln
B

Naha a fluvius Rheno

atlitulatus,

contliiit

videhcet col,

lisa priscis diebus

Qoraine
re possederat,

quem ille ibique cum beata

et

ex sancto Ruperto b confessori patnmonu juolim

genitrice

perager
ta

sua,

Berlha

nomine

sanclo

Wiberlo
ac

confessore,

S2ST!Ii
.

Dei
sanctis

Famula

m,

decem

et

illudque

""

npn

prisUuffl

monialibabilauonto suii
hux inhabitat.
tf(,

viiam feliciter in Dei opere ac mavit, ac de sepultura ejus

famulatu consumreliquns
loco

itoritti

nomen
ver

inhasserat.
,

Ilaque

dum

traiisraigrationis

quem non

Dei tocum corporalibus ocuhs

Virgo

''bat.

"i

""'T,
Fncr.nl
exigua

v:
,

::r : \
.11,

s. iMs. Binguensi
'

,..,,...

>',

intima

visione

fratribus designaret, sed

cognoverat, abbati suo eo qaod illis hajsitantibus,

*

et

>
A1
i

perdiscessum ejus moleste ferrent, ne jussumDei

ITllls

on

multitnd

**

ps ,

com

agere

decidit, ut pridem impediretur ctum prolixi languoris, de quo non antea surrfr! urgen xit, quam abbas ei cmleri divino se nutu nec obslareni conspicerent ad consentiendnm Arnoldus sed pro posse anniterentur. Ex quibus
,

'"

"

apienUam *",, 0.1 moniales irgine. ""' insiilutis et commissas pegu i a rU)M
.

ex

laico

monachns,
ad

qui

forli

tcndo

caeteros

obsistendum
V.

obsUnatione rentvidebatur anuna-

""'V;;;;,;'^:";. prude&tei imuvo

^
fl

- *-

>
rjg

Septembris Tomus

682
.

VITA
quee fama
suffl

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS
quam.liu in
invisihilis

UniiKPIUDO.

ris

possessionem videretur invasisse vel occupare,

norainis ejua
ail-

corporali

olTicio

<

de donariie fldeliura,
ducli
(leferehant,

-quomam
Ah
,

et

in

his

locum
facto

hahitalionis,

partim

LIUS Csl
vis

duobua
n niea,

infantia

autem em

L mmianuna
''

dato
tariis

precio,

partira

preedictis obtinuit.
,

concambio, a proprieQuera quia liberura sus;

ac
i

venis

hanc

cepit

liherum

ut

patrocinio

tantum

manere perpetuo oonslituil ita Moguntius ecclesis subjesedis ne,

ipsins
si

per video, cum

meis nondura conforui aniraa mea nsque ad prasens

ossibus

et

|Vj
S

ctus,

non alinm, fjnam

haberel

archiepisco-i

S6I&. j.i n '" J PIU8(J uam ^annor Z animaque mea a,prout Deus vult. oe sursum in allitudinem ?jsio. flrma
i

m"^
in
111

pum
tura

deiensorem,
ovili

laicum

advoca:

situdinem diversi
versns

aerii

vick.

asaumeret,
fere

Lupuro

videretur

inducere

popu.os se
locis

dila,;u;

quo
lni

generali

morbo per crbem plurinue veecclesiffl.

,

regionibus et

,,;,;' IIV
,,,!
' '

n,

'^
21
'

-'^

xanlur ac vastantnr
,

Erga praelatos coenolanluni

ut

de qno migraverat
suisque
filiabus
est,

hoc

subjectionis

l:im

'

cundum
'"
:

vicissiludinem

nubiura
aoten,

el

sibi

retiiiuil,

quai
et
,

de

spiri-

crealu,v

ea
s

HWo.
video,
nec

Isia

,,'

tualihus,

hoc

de

ordinis

tenore

de moeis

nonbus ocl
audio, nec
collaiione

.xi.M-ini, lls

naciiatus professione qua?renda essent

tius,

ab

po-

cogitationibus

cordis

mei,

quam

aliunde susciperent
saeerilotes
ile

et

prout res et
ccenobio sus-

lempus posceret,

ijiso

sed

lantum
ila

ciperent, quos propria et libera electione c noqm eas lam m cura amminaiim expetivissent niaium ac divinis exequemlis olliciis, quam in
:

oculis,

quinque sensuum meorum' percipio in anima mea a periis exlerioribnj quod nunquam iu eis defcctum
vigilanter die ac
nocte ea video

m Z

m ,^

passa

sum, sed
vere

12

ttaque sicut

ex

verhis
et

prscedenlibns
*

col-

ulcu

lemporalium procuralione sustenlarenl. solum permissu, 10 Quaa omuia non

oUctionc solius

ligimus,
sed
il

mirus

perrarus

huic

saactai

CM
l!
I

'f'i.

et

Virgini

speculationis adfuil modus.

Nempe

ad

mBzs-

COnsultO veneralulis Menrici atqne Aruohli

guntin.i'
ptis
c!

Mo-

metropolis

archipraesulum

sed
,

et scri-

miliiuilinem sanctorum animalium, qoaa vidil chiel ipsa certiim (j, pennatum anim;i|
et

"lf;ii(n

ibat,
I 1

archiepiKQpi
tonstituit.

eorundem
Ruperti

cum consensu
:

abbatum

decreta
pr&edia
Disi-

nou revertebatur
:

et

iterum

ibat,

el

reverte-

confirmata sunt
silii

ne quid potestatis

in

baiur
ad

quia ab acliva vita,

infima

quam
obsila

apprehenderat,
:

sancti

usurparel ecclesia
authoritate,

sancti
ut

quaslibet
,

non revertebatur
carne

et

a con-

bodi,
sius
est
:

privilegiorura

immo,
dura

prea-

templativa

quaut
in

ju^iter

tenera

dicam

superni
hseo

Numinis interdicto velitmn

ipsa

non
eniin
te

ptiterat,
ei

activam vilam revertebatar.

vil.e

Qoasi

siquidem

Virgo,
tali

revelatione

de

aclivie

nimlii

ilicercl

Dcus, Xon

intima
bi

cognosceret,

pro

negotio
et

eundum

si-

esse ad

idem

ccenobium,

instar

Jonae prodivinse

to

deseram neque derelinquam, a bono non permisit eam redire et iterum,

:

propoaquasi
de

pheta
mortem.

trepidatione

quadam
tacta,

detineretur,

contemplalivae
oculos luos,

oastigationis flngello

pene languit usque ad

,

mndo quia ipsi me

vitaa

ei

diceret

Averte
de

avolnre

fecerunt,

Quo

verbere

commonita

se

fecit

in

speculalione
actualis vitaj
te

suse

incomprehensibilis Majeslatisad
permisil
redire.

oratorium deportari, ibique se, quo Deus jubebat, ituram si correptio cessaret, devovit. Deinde petiit equo ut imposita, et manibus susten,

laborem eam
tuos
a

Kn>

(inquii)
ipsi

oculos

mea

conlemplatione,

quia
vita

tata

deduceretur
est,

moxque

ut

viee

pauiillum

de-

ad
el
el

me avolare faciunt, dum me in Iwe perfectom comprehendere non BofficionL

Psalmista
ait
:

ducta
n

receptis

viribus, letabunda

procedebat.
confesso-

Unde
imii,

Accedit
:

homo
quo

nd coralaltius
sil

Perveniensque ad
11.

Monlem

pr.Tiiuniinali

exaltabitur Deus

quia

puro

ris,

cui

venire
suae
,

compulsa
illis

esset,

exposuit, atallodiis

que locum
illins

habitationis
*

cum

ad se
absol-

sublimius, quam corde qumritur, eo prehensibilis, comprehendilur. Eo

inconv
ll,,:il;l

lo

Ms.

perlinentibus
vit
,

ab

ccenobii
porti

tratribus

Virgo

in

carne
el

adhuc

posita,

el

per
io

acUvam
ipsam
Di-

relicla
illi

illis

plurima

possessionum,
iraditm
fuerant,

laborabat,
vu.aiis

per

contemplalivam

qum
et

cum

sororibus suseeptis

insuper pecuniarum

quid usquam justse

11

non modica quantilate, ne querelm relinqueretur.

qute
series

primo
cipio
acl

libro

lucem toUs desideriis ponentes terminum, benedicamos

qui

inhiabat.

Sed

aic

Do-

minum,

Ancillam
respesit,

suam
el

ab

ortus

sui

pna-

Verum,
repetaiu,
e

ea,

narrationis

e\ise ni-

electam

eam

dileciam

osp

Contemplalio.

git,

beata

Hildegardis,

quamvis

in

claritatem

visionis sua? provexit.

Tfi(.

ad-

Lise

parturienlis
speciosae

crebros

dicta

dolores sustineret,

hilominus
ne
'! ,l(
'

Rachelis

oculos
:

claros lumiet

ANNOTATA.
Nava latine, <<' Navus dicitur in/erun, Modicus esi amn\s in Palatinatu
a

speculationis
i

internm
,

pascebat
dictis
el

qumcunprout

us adspexissel
seu videndi

DH^oSaw.
el

scriplis,

pro-

noverat expedire,
culandi
ribus

pandebat.

De quo genere
[qui

spe-

modo

perrarus ac plunoscitur
fuisse)

peBinginm.juxtaquodcatnobi
in
tario nuin. 22.
l,

frt

conMm
,

etiam

exceilentium

Sanctorum
incomperlus
f
:

in

Rkenumin/luU.Lo^expositusesttnCmm
B. Berth
nlis

hac
*

mortalitatis
ni

umbra
dicantur

res

Ms

allquid

poscil
,,,l|ss "
i

aliqua

quod

ipsius

verbis

dicatur

vel ipsa pandere potuit, enim dicit in epistola, qua ad YYiheruiin Gemblacen em / monachum de his

"

quantum

oeS. Uuperto Bingii duce et Wait. matreactum est apud nos ad >>
c

cognoscatur.

Sic

qm

>' ad Ito Pro libertate electionis recurritaliquandoSancta,utdtcim pam

i

de

ea
:

relatu

ramaa

audierat,
uhi

sciscitantem,

pescripsit

Deus
,

(inquit)

vult,

ad

gloriam
operatur.
,

nominis

sui

<t

qod

terreni

hominis,

mentarionum. (57. Itaquef cum no* tussil Ponti/ex- anno 59, ' """"" tf* annolaboravitS
!

'/""'

M. addii

semp t

Bgo quidem * trementem timorera habeo niam nullara securitatem ullius possibililalis Bcio. Sed raanus meas ad Deum porrigo,
tenus
Barel

quoin

nio,
,1

me

utomnia icoel Amoldo artkup*** De a

Commentario
Respicit
variis locts.
r rfw ad /r,'r''

recte ordinarentur.

qua-

est

II.

velut penna,
'''

qufia

omni gravedine virium per ventum volat, ab ipso sustiquae

video,

11,1
:

nec ea,

qua

perfecle

scire

possum,

nonaddifficunatem, qu* JJJ^, ad m BiiaB" Uabemus responsumS.

t

/,,,],/,,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A
istiones

683
A.THEOnORIco.

V7iim
hiin
*ni
ff

est
/'"'

Guibertum
IociM

Guiberti Gemblacensk monacki, ut Epiin Commentario nwn. m. \t eitatam necdum editam mdi; etplures ineditat esse, ob&enam num. /94.
M$. sie

wprimitw

Qtite

Bzecbielte

CAPUT

I,

prophetia

langit,

ip

cle tamquam pennatum

animal eic.

Sancta Latini sermonis ignara,

libros

tamen

LiBER
De
Visionibus

II.

Latine scribit
det
:

visionibus a pueritia
scribere
et

gau-

eas

cogitur

multos consilio

Saneta.

juvat

et monitis,

suas recte dirtgit.

PROLOGUS

I gitur
apud

bcata Virgo

in

loco

ad qnem visu
Lnchoaverat

ili-

satictmscrtpta
}''}'

vino migraverat, librum visionum suarum,

quem
,

Uoniem

sancti

Disibodi

cona

obedienlia, quibus me 5 ed charilas et ^ffemni vobis debere profiteor, Ludoyice wt- tol semper ftmmudi- e , (jodefride abbales optimi, mentera meam etiam
,,,,,_
:

randem quidem

materiam ingenin parva non

snmmavit a, et quffidam de natura hominis ei clemeniorum, diveraarumque crealurarnm, et quomodo homini e\ his succurreudum sil aUaque
,

multa secreta propheiico

tel

spiritn

manifestavit,

Pa-

etiam,

quam
se

eleganter epistolis,
directis,

de diversis
si

possibilem facultatem efferunt. de impossibililms ml prav quanvis nulio fretus ingenio, lamen Dnde
ceptis

provinciis ad

responderit,

quis

tef>

,,

norem

verborum
,

ejns,

e\

revelatione
voluerit.
suffl,

divina

i>

veslris

in

Hbellum secundum de
ginis,

charitate Christi obtemperavi, ct Vita bealae Bildegardis vir-

prolatorum

allias

considerare

Suni
et

taillffi,

men
qaffi

in

unum volumen
'

compilata? et

secretis

oum amoenis
,

arcanis visionibus qnasi quibusquo floribus respersum, ab eo loro,

et

ad se fueranl

dfclinata. Qois vero non mi-

Ms. veni ranl

retur,
protulii

prfflcedentem

librum Godetridus a bonaa memorias

ordinare
et

quod canium dulcissimaa melodiaj mirabiti sympbonia, ! literae non prius visas cum

termiuavit,
curavi.
ginis

perflcere,
ipsius

Deo favente,
dilecl Virnihil

ta

quo ex verbis
elucei claritas

Deo

bmc, Euanlingua edidit antea inaudita c?Prffiter typicas axposigelia quffidam exposuit, aliasque
tiones composuit
:

lanta

propheti, ut

mi-

quaa omnia quin

et

ei

clavi

Da
mrn

pisse gratiaa nus ab antiquis patribus videalur perci indesinenter Nempe sicut legitur de Moyse, quod sic et ipsa in visionum cs~ tabernaculo,
faerit
in

vid aperuit, gratulari merito

licuit,

cantare animi
sua

quod eam Rex

in

cellaria

inlroduxerit,
el

ui

inebriarelur ab ubertate
torrente voluptatis susa
a

domus su,
:

pota-

videlicel at, Bicmorabatur nmbraculo ut aliquid disceret, aut ut ille, sic isla a Deo, morabaaudiimvs suos aliquid doceret. An non

retur

ande

ei

ipsa, sicut

lestium

scriptum est,

Limore

rei spiritum, et salutes

d super terram

Domini concipiens, parefaceret. Ma-

IU

Ul

,.;,,!,,,

mbernaculo,
,

et

transcenderat

ne-

gnumest
ea
quffl

bulam loUus carnalitaiis

Euangelii Johannis, in
caatera,

cum

dictatum
erat
,

et

verba
et

principio

Verbum,
Epse

eteisdem

quod etiam illud et admiraUone dignnm, audivit vel vidit, eodem sensn spiritu mento, maverbis, circunspecla el pura
solo fideli

eam

docuil

Spiritus
in

veritatis

enim

nu

Spiritus

sanclus,

qui

cor Johannis pi*ofluxit,

pequando hanc profundissimam revelalionem de divisivam suffi dignationis clore Jesu su\it pei
,

quod ille diC gratiam hoc islam voluit discere, diffegnus fuit dicere. Sed de his iterum loqui
ramua,
et

edidil e, uno propria scripsit, el ore gramevid, symmysto contenta, qui :ul viro nesciebat, casns, Lempora maticfflarUs, quam ipsa vel mire, sed ad sensum etgeneraquidem dis| bai omnmo ai re prs tellectum eorum nil.il Adnanum Pa De boc certe etiara ad nl demere. d^in oelesti visione siffi

proposita, adspirante

ipso Spiritu,
ll0li
<i

dis-

pam/scripsit, quod

sic

seramus.

Nec moveat

lectorem,
Vitffi

quadam,

ctumaudivitrCumdesuperlibiostensaadformam
cuia
'

quaiin prascedenli libro

ejus

prsescripta sunt,

eadem

ejus, subsequenli etiam Opere visionum dignum judicaquia nlhUominus descripta sunt
in
:

GU g ,
.

hfflc

consuetudo ubi
*
,

esl

data,

ille

V qni limam nanei

,,,,,,,

nd aa

aotum sonnm inum

hommumex-

^ hibm
'JTi

sden-

vimus, ut
riee

qualitas ordinis in recitalione integntas et aulhoritas vel verborum, quaa per Spiritum sanctum prolatasunt, m descripUone visionum ejus nullatenus mutiiaet

tusto-

'"

ejus

servaretur,

^iptovisionumeiusaHqua.Dseraraus^etexta*

z:^n,i

>-.
illa

y-r'-

JSS conve -,-

ater senteoUa uus snas

de CanUds, D.e^ per roramen

reiur 6.

ANNOTATA.
scripsit, hjGodefridus iile primum librum Theodonc% t '<' cepio prolog prologo. Heliaua omnia sunt V" hmc scribit.
a i
.

KSiSTvS

."* **
rba

'/v i.irilaUi

""
s;,l

ac

" ,, "

ptorum. \<>hnt Theodoricus librumprimum mvr titarr ,, qum trant allata de oitionibus, necea hic omittere ooluit. Prologus ille vn Hs- "odeccnsi trat omissus.

bPrmcipua

diversitas scnratio repetitionis est

"s
1

,: "'
'

in qniln B neo n.issiinwnanl,

,,,-i,

constat.

Ethl

,n,

mnibn. operibua ho,

l""" ""

-"

fc*
que

684
A

VITA
:

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS,
nachea g aperuit. 17 Eidem fceminffl Deus per m. atiam si rivulum ex multis aquis i, infudit operibus quielem non '
tribuit h

THBODOai-

CO.

que sensibus corporis ejus perficiuntur. Et de ilPrimus lonus per fidcle Abel talis ralio est opere complesacrilicium, quod Deo immolavit
lis
,

^ *
'

forte

quando Noe per praeSecundus autem ceptum Dei arcam aidificavit. Tertius vero per qua? punctum * pactum Moysen, quando ei lex dala est circuncisionis Abrabae fuit. Sed in quarto lono Verbum summi Palris in Virginis uterum descenquia idem Verbum cum dit, et carnem induit
tus
est.
,
,

1U d

boais

fine

prfflsentem

vitam

finivit

Deus per qnffldam pulcbra 1*1 oslendit si-Tn" S Cu_ jus finem ita permansi videns D a ,r.,it',
'

ciuHr*
i

IU

et sic bominem foraqua limum coagulaverat unde el omnis crealura per bominem maverat
,
:

annum. Tunc in eaiten, ^ gna pressura coacta sum palam manifeZ^ ;i^v derametaudieram.Sedvalde '**
ffltatis

meffl

bui

proferre,

ad ipsum clamavit, qui

eam

fecerat, sicque

pro-

Ms. contra
ibid.

Deum

motlo

pter bominem Dcus omnia in se porUvit. Alio enim tempore bominem creavit, alio autem ipsum portavit ut omnes, quos consilium serpentis perdiderat, sibi atlraberet. Quintus autem tonus peret ficietur, cum omuis error et irrisio finictur tunc homines videbunt el cognoscent, quod nullus citra Dominum * quicquam facere possit. Hoc vero * in quinque tonis a Deo missis vetus et novum Testamentum perllcietur, ac mirificus nu:
:

Vc tem meduUffl * meffltuncpIenfflviriumeZ J D qu busabinfan.iaeljuventulemcadef

,
,

qu* tam

mu

diu siiueram

*Vr

~ 1

bebam. Ista cmdam monacho magisiro m mavi qui bome conversationis et

,

, Ulin
.

-:.-

i|

'

diUgentis

tennonis

ac

veluti

peregrinus

morum multorum hominum

nnracula
injunxit,

sciscitationimu

erat.
:

Umle

ot eadetn

libenter
ut

audiebat
*

qni admiraos

mihj
vi

ea
*

absconsa

scriberem, donec

<.-.

deret,

quae

et

unde

essent.

Intelligens aalem
KOlclc.

merus bominum complebitur. Et post hos quinque tonos Filio Dei quoddam lucidum tempus dabitnr, ita quod ab omni carne palam cognoscetur.

quod a Deo essent, abbati suo intimavit, magnoque desidcrio deinceps mecum in his lahoravit. In eadem visione scripta Prophetarum Euaog*
,

liorum,
ao

el
,

aliorum sanctorum quorurmlam

sine
ulla

pliilo-

Postea Divinitas in semelipsa operabilur, quanSapientia quoque

et

sopborum

diu vutt.

qusdam

ex

iltis
,

humana doclrina intellexi exposui, cum vii noiiiiam

sicut

li-

16

in

lumine

charitatis
in

do-

terarum haberem
cuerat.

indocta mulier me do-

quomndn ab
infantia visio-

ce!

jubet

me

dicere,

quomodo
hffiC

hac visione

consliluta

sum. Et ego verba

non dico de

nes habuerit.

me, sed vera Sapienlia isla dicit ile me, et sic loAudi, o homo, verba bfflc, et dic quitur ad me et doea, non secundum te, sed secundum me In prima forcla per me, boc modo dic de te
: :

Sed et cantum cum meloilia m limdem Sanctorum ahsque doclrina ullins Immiiiis protuli et cantavi, cum nunquam vel neumam vel cantum aliquem didicissem. Hsec ad audienDei
et
t,

tiam

Moguntiiue

eeclesiae

allata

cum

essent

et

discussa,

omnes e\ Deo

esse dtxerunt,

el e\ pro-

matione mea
spiraculo
fixit

cnm Deus
suscitavil

in
,

utcro

matris

meffl

phetia, qua olim propheUe propbelaverant.

Deines-

viUe

me

visionem istam inardens

de seripta
sel,
legi

mea Eugenio
ijui
,

Pap<e k, cum Treberi

animffl meae.

Nam
et

posl Incarnaiionem Christi

et
justilia,

allala sunl,
fecit

ea gratanter corani
legit,

plurimis

anno

mc doctrina Apostolorum
in

ac per

seipsum

mullumi]ue de

quam

Chrislianis

spirilualilms

conslituerat
lllis

gralia Dei confidens, benedictionemque suani cum

literis

tardare coepit, et in hfflsitalionem vertebatur.

Mi. suspiriis

milii

mittens, prfflcepit, ut ea,

quffl

in

ri-

temporibus nata sum et parenles pirio * Deo me vovebanl, ac tertio

,

rnei
ffltatis

cum

sus-

sione viderem vel audirem, scriptis

allentius com-

meae an-

mendarem.
18 Iiaque
capiebal
*

no tantum lumen vidi, quod anima mea contremuit sed pra; infanlia de his nihil proferre poiui. In octavo autem anno setalis mea: in spiritualem conversalionem Deo oblata sum, et usque in quin:

beatae

Virginis

pulcherrima

risio-

ne, et sui limoris,

cli
,

quem ad
,

accessnm SpirHns

Mt

iiliiiiwJoi
:

recilalione

de

Apostolici

quOQTM
II

'

I-:

benedictione, et de percepta ab eo

scribentli per- ttc

ille

tum decimum annum

ra simpliciter loqucns
qui
haec
,

fui

multa videns,

et

plu-

missione,

patenler

colligimus,

quod

dilecttis

audierunt

ita quod et admirabantur, unde venirent et a quo

,

suus

Sponsus

cffllestis

Jesus

Chrislui
el

vere

nnsii

manum suam,
nem

id

est,

operationem

inspirauo-

essent.
fortt intra

Tunc el ego in me ipsa admirata sum quod cum infra * in anima vidi, exteriorem etiam
visnm
liabui
,
:

et

quod
,

hoc

de
in

nullo

audivi

alque

visionem
:

quam

homine anima vidi

a lacte

per foramen, boc est, p ejus, sclicei occullam gratiam suam, et venter na.i """>' tactum ejus, hoc est, mens sua, ad
Spiritus sancti,

nem

gratiffl

suffl

inlremuit,
,

ob insolilum
interius
sicut

ngWj
Qaw
per

quantum
ravi
tris

polui, celavi

mullaque exteriora igno,

spintus aptius?
[

et

pondus

quod

sensil.

de frequenli eegriludine

quam

ma-

quid
Helia

mea? hucusque passa sum, qua? carnem meam maceravil, et e\. qua vires meffl drfccerunt. His
valde
si

Qn

in

convenientius? Certe sibilum aune lenuem /

:

W
;
ftlclt?

tior visitalio signatur

tolies

lia

saporem divini Spintus

faligata, a quadam nutrice mea quaesivi aliqua, exceptis exterioribus, rideret et ni:

Ms. nihil ho-

Ijil

mihi inde respondit, quoniam

nihit *

videbat.

rct plalionis suhlimitale suBpendebatui Dilecto Surrexi, inquit ut aperirem

re beala Virgo
lexit
[Uffij

degustabal

mens

ejus

Ues
ijiiid

mea

,,,

rum

Tunc magno
,

timore correpta, non audebam haec cuiquam manifeslare sed tamen plura loquendo dictando de fuluris solebam enarrare. Et quamlo hac visione pleniter perfundebar, multa,
,

S icut

scripium
!

esl,

q
hrW , ai

cordis munditiam,

propter gr
ui

suorum habet amicum Regem, Secundum a quo tale percepit donum.

enim
sii-ui
,

n.en

quae audientihus aliena erant

vis

loquebar. Sed

cum

quam
spirat,

-ilii

dare
vult
sur,
:

aliquantulum cessit, in qua me plus secundum mores infantis quam secundum annos eetatis meffl exhibui, valde erubui, et saepe flevi,
visionis
,

ubi

proul vult) quin

cusare non

polerat

et

,. nunc voce D
J*

et

multolies

libenler tacuissem

si

mihi

lieuisst-l.

Prae limore quffidam

subdita

autem

quem
nulli
,

ad homines habebam,
diccre
cui
in

quomodo vidercm
nobilis

audebam.
disciplina
sibi

foemina
,

Sed eram

pessulum ostii sui batur, quod intus audivit. Derivcnlur foras fontes lui
tuas
<li\ i.le.

apenens

e ?'*

^^
^^
p

Quia^
ct
iii

au divttT
aqQ8S

hajc

notavit

et

cuidam

nolae

mo-

bunc modum 19 Igilur dum ad

bmioi

um

0P e

"

runi

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

* n
'"

685
Cuidam noto
sibi
:

rivis
-

aflluentibns

quasi

paradisi
,

fluminibus

K In Ms.

legitur,

mona- a.Thkodobico
-

-flinr

omni

verum etiam non modo tota vicinia Galha atque Germania contripartita

choaperolt. Hccc

lectio

verior videtur

ruro'

eam undique utriusque sexus populogratiam Dei utriusque examina, quibus per r" m accommoda impendebat exhortamioa, lT aflalim ?d salotem enim animarum suarum proponebat Scripturaruin solvebat quffislioncs sanclarum
flnebanl ad
I

mina, cui Sancta rem aperuit, (uit It. Juttumagislraipsius, et h&c oerisimiliter directori suo.
b Hmc de B.Jutta, de gua ad 22 Decembris agemus, itcrwn rcctius kabentur m Ms. hocmodo: Ita quod corpori buo in vigiliis, jejunua, ot csateris bonis
l

nam f&

et

operibus quietem 00Q Lnbuil.

ea percipiebant necessiPlurimi consilium ab nonnulli quas patiebantur corporalium, tainin benedictionibua suis a langnoribua alle:

In

Ms.

neuma,

quod pro modulatione suTreviris

facto con-

mitur.
k De
sule

uoqnfl

examine scriptorum

viabantur.

nesel

Quia vero prophetico spiritu cogitaliointentiones hominum cognoscebal, quosdam

Commentnrium num.

21

et

28.

Hcliqua

tero de visionibus ipsius

1

2 exposita sunt.

frivola D8rversa et

menie ad

se,

quasi ad explo:

Sibilus

aurs

lenuis 3 Reg, (o * /2 significa-

qui dumspiriredarguebat randum, accedenteB non vaierent resistere, corqui loqnebalur, tui cogcboniur a pravo inceplo et emendati,
repli
istcre.

hat Eliss visitationem Domini.

Quot quamque thrersa dc sacris

<le

Litteris,

de rebus thcologicis,

arcanis

et

occultis, quec-

Sed

et JudfflOB,

dum

ad se venircnl cau-

stiones S. Hildegardi proponerentur, videri potest tx disputatis in

convictos de legesua, ad Chrisa interrogationis, exbortabatur verbis piffi admonilionis. sii fidem omnia facta.exOmnibus enim, juxta Apostolum,
traneis

Commentario

et 8.

quidem advententibus, qnanvis reprebensicorablende et leuiter, prout eis videbal

iilibus,

CAPUT

II.

peterc,

loquebatur.

20
11

Secum

autem
ac

commorantes
maternaa
rancor
vel

pnellas

cum
Sancta in visione
discit

suh&itas

mnito

dileclionis

dulcedinis affeciu
cujuslibet coutro-

Jocum ad fundandum

msdiligen-

eesligabat,

quoties

ttrtlwnmtertgit.

1H :r.

vel

aut negligentia
tes,

dolor secularis trisltli, sivedesidia, volunlain eis oriebalur. Denique

cogitationes
in
officiis

monasterium
tnr
:

eaque occasioue multa pati-

Deum
et

tamen

in

omnibus adjutorem

inlentiones et
,

earnm
etiam

in

tantum

habet
se-

consolatorem.

perspiciebat

quod
*

divinis,

cundura

Jtfi.

qualilatem cordis sni,

eis

propriis benedi-

bencdic-

clionibus
spirilu

respondebat.
et

Us n'n<! eis

vilam

hominum
prasentia

Prvidebat enim in conversalionem, nec-

non

et vitae

quorandam

consummatio-

X anlis
li

ac talibus

gratiarum
Sponsara

adornatam doiali- sanetavttto-

nem,

merisecundura qualitatem morum et quffi corum torum, gloriam et pcenas animarum pra-tminnm illi suh nuili tamcn lanta mvsleria
ac
:
,
I

bus Soonsus
ce
|

cffilestis

suam

dileciam,

nenUtoo
nrnviti lans. graviter
tvg rotat,

ptum

crebns mvi-nvl cst, quanto magna

permisit

ustlalir.uilnis. lainen, ut sin-

^_

erat

bumiharel se

DJ

iini

revelabat,
sua
ita

cui

(ut

pradaimus) omma
denique tempus

omnibus,
vexari
textus
et

eam

saspe
ut

variis

a?gritudinnm
patea!

secreta

manifesiabat.

Sicut
et

passionibus.

Quod

evidenlius
in

tacendi,

noverat, quid

quando et serantem omnibus summam omnium virtutum superbis vahai humilitalem. El sciens, quia Deus semper graresislit, humilibus auiem dat gratiam,
quomodo,
liis

ubi, et cui, el cur, tempus esset ioquendi. ln

visionum ejus
in

producalur

medium,

ut

virtus

inflrmitale perfecta

non

lateat, et le,

ulleviectorisetiam, dnmalternis uti delectatur Visscire, quid perpessa foeril pro eo, tur taadium.
slaverii ostensam aini Cffilitus visionem, propter snam de loco, in quo tuncerat, na scriin alium transmigrationem? Audi ipsam lempore es caiij ioe Quodam linquil bentem

quod non manif

tiB

divinffi

omnipotentem laudabat benignitatem.

ANNOTATA.
a
'

Loquitur auctor $c primo Opere Scrvias dtr

cto,

quod anno

UU

choavit, et circa

Monte S. Disibod\ 1151 in Monte $ liuperti

tn

infir

ponoculorum nullum lumen videbam, lantoque quod sublevari non dere corporis deprimebar, jacebam valens, in doloribus maximis occupalo
:

(|I|;|

jdeo
quffl

passa

sum,

quia noo
fuit,
111 in

manifasiavi visioquoii

ntnt.
b De

,,,

mihi
oi.lai.i

oslensa
fiieram,

de loco,

in

Epistolis,

qum

ague ac alia Operaspv-

ijlln

'oeo
,s

aiinm alium

cum
riiin

puel-

rituprophetico script&suntex
tnulla
c

mionibusdmms,
donec
,i,ro

moveri deberem. HfflC tam diu sustinul, el nunc sum, nominavi locum
. i " :

dedimus

4 et

seqq.

De Opere

consule
ipsius
d

musico, quod Sancta composuit, rehqua Commentarium num. (9i, ubi et

visu

recepto,

men

inflrmitale
el

quidem ni nondum ad plenum

levius
fratres
e

sed tocarui.

Abbas
pro-

Opera enumeravi.

au tem meus,
vinciffi,
,1,1

uiua

ejusdem

VUima verba
pareret,
et

Ms.

sic

picns

spirilum

Concileguntur super terram salutis

:

cum
et

boc essel

muuiuone, percepissent quod de pinguedine agrorum et

de

bac
:

vinearum
quosa,
,iis

de
11,,

amcemtate
essenl
ei

loci

iuii "ius
.

a.l

inaveiie.

faceret,

e Audita Latine scripsit, visa, opinor $ Germaince aul seripsit autadjutorisuoLatineterten-

ut.i

commoda
,.

ire
flerel

miriim

hal-iuTiiiil

hofl

sed

daoretenus cxposuit. Consule iicta

rio
f

Commenta-

ut

nobis

resisterent,

num.

19 et 20.

ad Anastasium Papam, quie allegatur, ut obscrvavi in Commentario nam. 50. Scripsit tamen Sancta etiam ad Adrianum
Epistota

Me quoque qui,!,,. |ni| cebant. Cumque

tritum
,,.
,,

invicem conspiraTerunt. asse divanitate deceplam cop meum conaudissem,

data

cst

caro mea

el

venffl

aruerunl

et

diesVrimos
audivi,
...

ledo

ducumbena,
-entem.
ne

voccm

IV,

coindeque factum puto, ut ex Epistolis \n dice conjunctis unum pro altera nomwavenl atfctor.

ZwmampUus
:;!;!,;,

me
loco

f m

om>
pre-

^c

mioae

^c

ferrem vel scriberem-

22 Tunc

680
A.

VITA
archiepiscopum

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS,
,

THEOHORI-

22 Tunc quardam nobilis

nota,

marcbionissa

nobis
ci
ci

rem
tam
liter

seculi

liujus
,

qmesivil

Haec

co.
in

Moguntinum

adiit,

a nobis remola

'

alia

postquam

mutando

auteni loco

plurimat jnititur oblooutiones,

'

Ms. videre-

har omnia, aiiisque sapientibus manifestavit. Qui dixerunt, quod nullos locus, uisi per bona opeunde et hoc, ut fieret conra sancliflcaretur Tnnc antiquus deceptor per veniens videtur " multas irrisiones me excribravit, ita quod multi
:

praesenlem
fccerunt

cum

nomm.

emerecejfviCl o

11

didit b. Alise

etiam qurndam nobii * se a me separantes

persimi-

Puell

qua3dam
mulli

postea

tam
quia

negligenter vn

dixerunt,
.n

ftir

dixerunt
docia?.
ti

Quid

est
tol

hoc,
viri

quod huic slullBBetinrevelanlur,

sint ?

quod
do
;

opera earum Spirilum sanclum, et j

sancto

^
|i.
,

Tiiltus

"'":

fceminae
el

mysteria

cnm mul-

1()Illill

SpiritU
nl

loquebatur

peccassent.
Innia

fortes

sapienles

Iu dispersionem

el

diHgentes

me admirabamar
venirel
,

itaque

vertetur.

Multi

mirabantur, utrum a
sitale

enim de revelatione adDeo csset, an de inaquoqui multos

puellis

I.ersrculm

super

me

et

Deus

tionem

mihi

con^ola-

aereomm

spirituum,

seducunt.
nobilibus,

perseverare

non adhiberet, cm non vellem sed bona

.

pera,
Qis

Et
et

ita in isto

loco a

cum

viginti

adjuvante,

*!s

nullam-

de divilibus

parentibus natis, mansi, nullam'

perficere desiderarem. Scivias complevi, sicut Deus voluit.

[)eo

1,1

libnim

que

habitationem seu
ccpto

habitatorem

veterano

quodara

et

hic inveniens, exuxore ejus ac iiliis.

24 Ex
sihi

praecedenti

visidnis

descriptione et bee
.,uo,l

ta Virginis tiquet afflictione,

locum
,
i

quoque adversitas tribulationum et presternsura laborum super me cecidit, velut cum quod valde ita pesiuosa nubes solem obtegit 0, o, suspirans et lachrymas fundens, dixi in ipsum confidit. confundit, qui Deus niillum
lanta
,

praamonstratum,
castigavil
,

et

pm
ut
ibi,
ilii

qaenl

5
,

.|u

:i i-.

,,,,,.
ei

cilate
git in

ipse

Dominus
tum
in

elegii

preeeie.

haereditatem sibi,

nomen suom
propler

sanctmn
S.

impensius glorificarelur perti merila, et secum

tium,
et

Ru-

Chrislo quiescenVirginir,
subil

Sed

iterum

Deus

graliam

suam mihi adhibuit,

quemadmodum cum sol recedentibus nubibus apparet, el velut cum mater tlenti infanti ae praeexemqnia cum ille super me venissent plo Moysis Israel /Egyplo trans mare rubrum duceret filios Deum murmurantes ipsi*contra in deserlum,
islae

lum propter profectum sancue secum illuc venientium. Inter htec

historiae

mense

lem veteris
nobis
in
oflert

recordatio,
*

et

pulchra
,

bet, unde ipse post fletum gaudet. quod tribulationes visione vidi
, :

Xunc
in

ia

vera

dc Delhora
,

prophetissa c

etloco,
Debbon

quo sedit ad nostram prophetissam et nostrum comparalio. Sic enim Origenes

Praestat

locam
dicil
:

non

minimam

consolationem malieram

sexui^

et provocat eas,
eliara
:

ne pro

intlrmiLate sexmi

Moysen quoque valde Deus miriflcis signis

qua parte
lo,

afflixerunt
illustrasset.

quanvis
Ita

eos

de^perent,
fieri

prophetiee
intefligant

gratise
et

capaces
,

se

me

affligi

permisit
et

Deus alicommuni popu,

posse

sed

credanl

tjnod

propinquis

meis,

ab aliquantis
necessaria

qni

sitas

meretur banc gratiam puritas mentis, nondiversexus. Delbora quippc, qiur iipes iuierpretalur,
in

mecum
runt,

manserunt,
nisi

cum
nobis
:

eis

defue-

prophetiae forma

versatur. Certumnamsuaves
eloquii
caelestis

quantum
ita
:

per
sieut

graliam
filii

Dei

in

que

est,

quod omnis
favos
ut et

prophetia
divini
:

eleemosynis dabatur
sen
affiixerunt,
,

quia
isti

Israel

et

super
prodest
in

me
,

Moycapul monobiles

doctrinse

dulcia
dicit

mella
faori-

componat,
bus meis
inter

David
tua

Quam
tnel
ori

dulcis

ventes
et

dixerunt
puellse

Quid
loco,

quod

eloquia
el

super

meo!
:

Haw

divites
in

fuit,

lantam
Dei

ro gratiam
*

quo eis nihil depenuriam devenerunt? Nos vcnobis succurrere expectabamus

de
nohis
*

Rama
:

Bethei sedere dicitur

cl

Rama,
Niliil

excelsa

Bethel,

domus Dci
dejectum

inlerpretatur.

enim humile,

nihil

erga

prophelia
sn

se-

tis.

addit

qui hunc locum

2.}

ostenderat.

dem repentur.
sapieiiii.e,
in

Sicut ct
in

apud

Salom

soluni

Post

pressuram doloris hujus, gratiam suam

vel

portis

civitatum
,

consislit,
in

n\

postea modo prospera hatntit,

Deus super nos pluit. Nam mulli, qui nos prius contemnenles inaquosam inutilitatera nominaverant, venerunl ad nos undique adjuvantes, el benedictionibus nos replentes. Multi etiam divites

murorum
agit.

mcenibus habitat

vel
in

tnrrijm

iibere

Hoc modo prophetia

beata Hilo>

modo

ailiersn.

garde inter
Lasse,

domum

Dei

et

excelsa dicilur haMin

quod
:

honore apud nos hanc in fide cognoscentes, magno desiderio ad nos venerunl, sicut Venient ad te, qui per Prophetam dictum est
mortuos Plurimi
suos
in

sepelierunt.

localiler

nunc videri etiam potcst tamen accipi el

te,

promplu

sti

spiritnaliter. uo-

quoque

isionem

cet

cuim
in

sancla

atima,
sunt,

qiuecumque
respuere,
,

in

babitas,

quaa

super
sedet,

terram sunt
qua^rere.
illuc

qua3

cadnrum
Dei

excelsis

uh.
tlluc
te

n ChnslM u

Tunc spiritus meus revixit, ct nunc, quia Deus quae prius in dolore Deveram in oblivionem me non duxisset, prae gaudio flevi
detrahebant
tibi.
,

pnpMB

dextera

ejus hortalur ascendere,

litur

auditores suosra
gratia
,

imponere.

Benedicua ergo

Dei
lli

'

vox uUJibu

ciim

locum istum extollendo,

ei

et multis

ulilibus

co

suo, de eujus emancipatipne

quara

jiiniu

Di

bI

rebus

aediflciis

multiplicando

conflrmavit.
plena

Sed
in

tamen

Deus
causis

noluit,

quod
,

in

securitate

in scripto pra svidit bealaVirgo, dicit ila coacta r> Vnii in visione, el docta et

w.
nos^
la ,,r h
J

'

conslanter perseverarem

sicut

ab infantia

mea

^^latismeis
cum
su.s

evelarem ,
loco,

quod

"ocus

omnibus
ritatem
iliHHi

mcis
vitae

fecerat,
istius

cum nullam
mihi
dimisit,

secuper

perlinentns

111
'i

gaudii

mens mea
scriberem

elevari
,

posset.

Nam cum
,

librum
,

fueram.ahsolvendnsesset, praeterquam iectionemetohedientiamDeoibiservientibus

erga remus, quandiu bonam ftdem
nos
i
i

qao d5flb

invenire-

Scivias

quandam
filiam

nobilem
in

puellam

n
eiiai

supradictee
tate

marcbionissee
sicut
in

plena
,

chari-

musrf.
posl

habebam,
,

Pauius

Timotheum
se

quae

correptus

bl>;iii meoe Haic abbati meo dispnsi.il, nihil inde

,

iniimavi, sed

quomara

in diligenti auiiciiia

omnibus
comptevi.

mihi
"

conjunhsec

paucos dies
e

non

e*l n

xerat

el

in

passionibus meis

milii

condoluit,
posl

succedentem
charitate

tV*

inilii

donec
propier
tnajoris

ipsum

iibrum
*

Sed
,

vitam archiepisco^m antinum Moguntinum ^ pe^enisseat , " cumhffic

alque
ita
-

Qnivit.

Ad abbatem

elegantiam

generis

sui
,

ad
ut
:

dignitatem

ea susceperunt,

,)/>.

iii.ijiii.iii

nominis

se

inclinavit

mater

cu-

quod tajusdam snblirais ecclesiae nominarelur raen non secundum Deum , sed secundum lioiio-

:onarmaverunt- intei giljo scriptura sicutJosue, infestationes pertuh, iii aHas co nabantai victorem immici iiis
ii

ha?c

'l-'

quem prn

ce-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

flr

687
k.
-

in
. )
j

coniusiunem
ta
M|l
.

sed

sicut

ci
slli

Qlins

meas
-

liberavit.

fsepli

fralres

illvidelmnl

Deus ipsum adSed sicul Qnod a patre plus

lunicam

Nara pessimi aerei spuitus, quibus prrnales crueiaab

ut

thropobi-

tus liominum injuucti sunt, paenam hanc, qute raihi co

eis,

Deus permisit, inferebaiur, snbministraraartyribus prunas

gmaretnr,
M^iiii
Dftlri

ac

ipsum
el

vendentes,
dicentes
,

bant, sicut ettortores fecerunt, qui bealo Laurentio

ei

relulerunt,
:

quod

fera

alUs

apponebant, qui
:

et

ilu.n devoraveril

quidam maleyoh tounobis scindere vo...i,,. et laudis Domini in succumt, sicut Joseph sed Deus nobis ibanl 8 m restituit. Quanvis autem mullam presita

ad

me

festinanles,

voce

magna clamabant

Sedu-

camus

istam, ui de

eam

tantis pcenis

implicet.
est,

Deo dubilel el blasphemet, cur Sicntenlm in Job perquod satan corpus cjus
scaterel
:

roissione Dei

faclum

ita

111

honore

surani

haberemus,

taroeq
et
lilii

per

gratiam
qui

Dei

au-

percussit,

quod verroibus

ita

aerius
:

ignis

sicut gmeniabamur opprimebantur plufi

forael,

quanto
In
,

subintrans,

umio
iiK-i

magis crescebant.

Jeremiae accidit,
\it.

wudio itaque cordis

tt

ail

DtMim

ail>|iii'i('[);i!ii

quod et carnem meam consumpsit quidolorem suura flebiliter planSed diabolus ei persuadere non potuit, quod
blaspheraaret.

quia
esS e

in

tribulalionibus

mihi adstiterat, secu-

Deum
bar.
ter

ri

volebam.
considerare possumus,

timiila in

26 "
hr; i|;l

Hic opportune

quod

Sed

Ego vero mollis in carne, mente, de pcenis islis plurimum terreDeus iin runlnrhml, i|iiml eas palifn1

yirgo,

licel

diabolicae
tatli}

quoque

corpore infirmitalis altritione, liumansR infestationis prav et

divina robo-

ferebam,

atque

in

spiritu

meo

dixi

0,
bo-

Domiue Deus, omnia,

11.1

per

qua2

tangis,

inltw

tamen pavaretur matione, semper

j!

esse
saricta

scio,

;in

confirmari

meruit consolatione.

Siquidem
profu-

el

Snirilus

sanclus
in

gratiam

suam

multis

promerui.

quoniam cuncta opera lua, bona sunt, quoniam hmc ab infanlia mea aniinam (|ii(i nmliilo Sed lamrn
,

tnram

electo

omn is
ea

fEDculcutia3

Vase suo volcns rubiginem lima correclinois

ul

conservare
in

meam

in

futura

vita

sic

craciari

non

permittas.

s tuduit

elimare,

ex

casligatione

proficiens,
:

ANNdTAT.V.
a

yoluntatein
II

Domini
viias
:

diligenler invesligaret

et

jux-

1;l

vpostolum,

ralionabile

obsequium
ad

edsenler

Loguitur de loco
S,

iibi

ostenso, tive de Won-

deus

totum

sum cursum
et

ejus

U
,

Ruperti,

licet

verbum

manfi contrarium

illustrans eam don0 naturajet gratisa simul graliam inabundanUa magna el gloprajparabat ei gratiam gratiam in lerris, gloriam in ccelis,
I

liam" ordinaret

merilo.

Graluilo

enim

suo

videaiur innuere; sed mausi idem ibi est ac ha.1/ Sancta, cum dicit cum viginti bilare COB pi,
puellis,

videtur

contraria biograpfio
I

num.
;

9
''

ufii
(>lira

dicit,

eam
.!

ex )!onte S
pucllis.

'

s s
-

ria,

sublimium
1

meritorum, gloriam dabal. Inde est, quod um

sicul

inefTabilium
a

pras-

decem
s
,

octo

Vlrumque
in

erii

verum

lerrems

casliga-

dum
I,

se

adjunxerint

adventu
recessu

ad Montem

batur,

scriptum
recipit,
et

esl

Flagellal

Deusomncm
auge

S.

Ruperti.
//,

Llmni, quem
ivil i r

ut in
in

ea

meritorum

abbatissa, de cujus

Sanctado-

merita, sicul

subsequenti visione deila

:

claratur,
2:
miirbo ji/iw

quam

describit

Harlvici BremensU archir luit, videturesse soror S. Bildegardem episcopi, </<" ""-tcm ipsius ad
perscripsit, ut
c 4
{)<

in

lectum
slravit, el

ajgritudiuis
aeris

quodam

lempore

dictum

in

me Deus
[udit,
ila
,

pcenis

tolum corpus
caro

mcum
.

Debbora
Ms,

ruin-t polcst liber

Commentario num. (6. Judicum cap.

miru6iJi
Ut

quod venaj cum

medulla
*

sanguine,
in

meduuai

liquore
velut
islo

cum
a

ossibus

me

aruerunl

d
rura
e

hi

est,

quam

diu

bonum

videre illo-

anima
slrepilu
ignis

mea
venler

corpore
dies fui,

eximi
ila

dcberet.

tn

erga nos

inveniremus.
S. Disibodi vcrisimiliter

triginla

quod ex calore

Hicabbas

fuitCono

aerei

meus
pro

rervebat.

Unde quid
Vir-

aul

Cm0t

quando suca nno U55 de[unctus,

hanc
tus

eegritiidinera

pcena

computabant.
meae infixa

cessii

Helingerus.

quoque
nec

spiritus mei,

carni

de

t:

fui pleni bac vita translata, nec sterneimmuti meum in ea. Corpus eliam tamen vidi balur in lerram super cilicium, et propraslali mei, Gliaj e , meum, cum et venirent, et obilum

recit,

ex

CAPUT

III.

\111n,

cum

planctu

magno
ego

meum

viderent.

Ai

in

vera

visione

aciem

inlellectui innumeangelorum, bumano ue vidi, qui rabilem, per lios dies interdum

mtructio mmialinm, Morbi mirabilesSanctce, visioiomaksHspicmtis phiUsopki:

c0nver8

magnaro

nes varicB.

exercilu

illo

conem pugnabant,
Deus fien
mabal
ad
iu

contradra erant.quicum Michaele qutd de me suslinebant,

el

hi

juberet.

Sed
:

unus
Ei,

fortis

ex eis,

me,

dicens

Ei,

aquila,

quare

Ijuimque
10
,

in

his

doloribus

nllnir
ii!

Inborarem,
ail

ancta
aiiisqm
:

dormis
vidcbunl

scienlia?

Surge de

dubitatione.

v,.,,,

visione
D<
il

admonita

Inruiil,
quffl feci
V.
:

labora-

gnosceris,
le,

gemma in splendore, omnes mundus lugebit, vita sed

:

aquiiaa

autem

in

quo

'-''

eram
id

ei
'

irerba,

ad Solem aaierna gaudebil el ideo aurora Mo* acies toia bibe. Surge, surge, comede el siini Vox gaudii, nuncu

Deus
.,,.
i

tenderat,
dolore

proferrem
filias

Qaod

el

edii.

eodem

clambat voce

sonora
venil

runt,
ergo
&

nondum

tempus transeundi

'

ueiia,

sensus ur ge. Slatim corpus meum el Quod Oliae sentem vitam muiabaulur. Lerra e prius neverant, ceruenles.de
in

meiao
mese,

ctum

est, sicul
'"
i

ei

laus sibf
II

me

ie-

-n

;:;;:

r;
\

,::;:,!:

.
mei

sit.

Oui

vantea,
res
ler

leclum reposuerunt,
Pcenalis
:

ei

sic

pnslinas
u

vi-

aliismihipra''
die
liler

recepi.

autem
prius,

infirmitas

condoleban.
[i,

On*

susp i ra ns

De
, lM

in

non diem

recessil

scd lanlum spirilu

in

meus

-l'

0,n,nes

tBedium

plus

quam

me

confortabalur.

baiil.

688
A.

VITA
Si enini Innlcim

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS,
qui a

THEODOR!

bant.

presst.ram dolorum,

(U.

Deo non

*
*>
cii
:

essent,

in

carne

mea habuissem, tam

aulem
in his

P r deceptionem satann

diu vivere non poiuissem.

Quanvis

puellarum bus sanc.arum Scripturarnm.

*m?^^
nni de

i-

in

cor.

cruciarer, in soperna visione

tavi
,

lamen diciavi, cansanclus per

ac scripsi

qua?
a.

Spirilus
In
liis

me

proferre

auiem languoribus triennio fin.to, vidi, quod Cherubim in flagrante igne, io quo speculum mysteriorum Dei est,
volebal
qui
,

Quidam phllosophusTde *Zm?? i,a cum de his. qu B videram.diu alUs d ^ dem ad nos venit, et locum

^'"^iaiioni.

''

allodiis,et

aliis

aereos spiritus,
gladio

me
iia

lorquebanl

quasi igneo

insequebatur
:

quod

clamantes
sic

abibii

quod

Ah, Ah, V, Vae. ista eam non rapiemus? Mo\

medullis

me Num

anima mea exhilarala fuit quia vionem nos non ad.luxit. Acri mim
sent
visionis

necessariis vald e

T "?"*** T
:

U[),le

obli '

fugerent
,

ista

hnjus

scripta,
,

"

spiri-

divma
verhis

donec
nU
P
i '

"
l,0Be

plen.ter

credidil

et

tus meiis in nie pleniler revixil, corpusque

in

meum

nos

spreverat,

venis

cum
:

el

recrealum
sancla

esl,

sicque tota

convalui.

corde ejus suffocasset, majoribus h,,i

Z>^g* 1*
,

,*,

29
et

Ecce

qualiler

Virgo

duplici

modo

demum

J? m

di-

nunc lauguorom doloribus

vinittts pnst

multam paticntiam iive-

ratur
b

cruciata, nunc dacmosub defensione angelica gloriflcabatur. Denique ex una parie, qua laborahat infirmilate fccmina mine innocenlisa

^nversusfuit sicut et Phamt^ man rubro submersil, qui fliios

De

num

terroribus

vexata b,

miiuivil se virtute palientia, el

quasi cjus
Sufficit,

mole-

hujus immulatione multi ,a magis crediderunt, et per ipsum sapienlemZi benedictionem suam super nos fudit sicul un guentum, quod dcscendit in barbam, Imil.am
ron.

volu.t.

Hm\*2

Unde
IIic

et

sti
tibi

sermo divinus blandirelur, gralia mea, nam viittis in

:

omnes nos eum patrem

qui
ut
tantus

Aa"

inquiens,

mus.
fuit,

nominavi

et

princeps

in

inflrmitate perliut in-

nomine suo
et
ila
fo-

petiit,
est.

cietur

libenler gloriabatur in Lnfirmitatibus,

in

cium

apud nos sepelirelur, Tunc mens mea sob'data est, ef

in necessariis

habitaret
se
le
,

se virius Chrisii

caramegi
qaain

et co

praesumebat
Bellatrix

Bliarura

mearum

dihgi, qno merehatur argui. At ex altera parqua;

tam corpomm

damionum
se

irritabatur

arie,

animarum, sicut a magistris milii eral slalotam.Ad veram ergo visionem adspiciebam magna soliciludine, quomodo aerei spiritus contra nospugnawnt: vidique, quod iidem spiritos quasdam nobiles filias

egregia
CUStodia.

iterum

doctrinse

Apostolica
salulis

armavit

Qua
:

Galeam,

inquit,

assumipos-

te,

et

gladium spiritus,

quod

est

verbum Dei.
Dei,
ut

meas per diversas

plexerant.

vanitates,

quasi

in

rele
eis

Et
sitis

pe^
hoc

iterum
stare

Induite vos armaturara

At ego per ostensionem

verbis
disciplina,

Dci

adversus insidias diaboli, quia non est nobis coliuciiiiio adversus carnem el sanguinem, sed adversus principatus et potestates lenebrarum

innotui", ipsaque

sanctarum

Scriptura- ft.teh
conversatio;

rum
torvis

ei

regulari
et

bonaque

ne circumfodi
te

munivi.
nie

Sed

quaedam
,

e\ eis,

harum. Bac

itaque

magna

bellandi arte,
:

et

his

tumiiiihus

adspicientes

verbis ocnil-

armis Propugnalrix invicia decertabat et adhuc carue inclusa, el in terris posiia, contra spirituaiia

me

laniabant,
regularis

dicenles,

quoil

imporinbilem
constrinin

slrepitum

disciplinae,

quoeas

nequitia
ipsi
liinta

in

caelestibus

dimicabat. Quapropter

gere vellem, sulferre non possent.

aliis

Sed Deus
in

et

principes
arle

lenebrarum

horruerunt,

quan-

bonis sapientibusque sororibus, quaa

omni*

do

et omni armatura forFceminam contra se procedere viderunt. Horruerunl inquam et Vse suum conclamantes cum confusione fugerunt, quoniam

instruclam

bus passionibus
iidiiihuit,

meis mihi
in

adsliterunt, solatium
facliiin

tium

vallatam

siCUt

Susanna

est,

qiiam

tremor super eos venerunt, cum viderunt cherubin terribilem, ut castrorum aciem ordinatam, Famulam quidem Dei proiegentem,
el

timor

Deus a falsis teslimoniis liheravit. Quanvia aulem hujnsiiiodi liihulalionihus frequenter fatigarer, tamen lihrum Vitaa meritomm c, diviuitus
mihi revelatum
duxi
3l' Sic inter adversa ct prospera
se agebal Virelevarelur,
^

pe r

gratiam

Dei

ad

finem per-

se

flammea framea, ne eam vexarent, prosequentera. Ilaque admirati sunt, conturbati sunt, commoti

W*
fr
f

sum
tiin

Castra

ita ut dicerenl Dei sunt htec, fagiamus Israelem. Et stafugerunt. Ila inter superosel inTeros
,
:

tremor apprehendil eos,

go Deodevoia, ut nec in prosperis sed ncc in adversis deprimeretur

:

in

uiroqiw
ritaperio

unum

et

eundem
,

servans vigorem

nec

spirilus

concutiebatur

nec laude
,

seducebalur.
ad

Inientuni
di-

Alhleta Dei luctabalur, propulsatisque adversariis,

tets

semper

victoria

gloriabatur.

Nec

illud silen-

diim, quod cum quadam vice febribus quosdam Samios vidii qui dicebant Domine sanguinem Sanctorum luorum.
,

laboraret,
:

aniinum arcum sciplinam babebat quo non languescente, mansuela, modo severa, se ritate modo

enim, tanquam

onmem

antDO-

sao^

Viudica
alii

que regehat. Erat quippe

gravitas,
linnis
et

in

ea

comitate

confltfa

Et

ad

ex

ejus

lingua

melle

dulcior ora-

inquiunt, quem pateris bona , voluntate sufferre debes. El ecce alii Sancti ita inter se conferebant Nobiscum ihii an non? Et
:
: ,

ipsam

Dolorem

prolluehat

suavitas.

Babebal
Je

veroj

omnibus sanamdoctrinam,
ois,

sicut de oatura

de

conflictu

carnis

et

spiritus,

* .'

l
fl

alii

respondebant

Prssterita,
:

praesentia, el futu-

rum patrum exemphs

revelaiioiiem
vidi

scribit,

quod

PeW'^
'"

ra

nondum
,

permittunt eam

sed tamen

cum opos

divinara.

In

vera,

inqun.

inTi.-aiii

ntduM-um
:

ram
IV], x

tollemus.

Tiine simul

figuram

hominis,
animsa ei

qui

qn

oimicsclainalii.nl

an i ma

et

certissima,
te produxit!

surge, surge sicut aquila, quia

et

sol

nescisii.

Et

ilico

convaluit.

^ ex P sdificium est, velut cum liomo m ^quoque maie^ n.um componit, de cinerosa
oaturis

d Mt

corporis,

nnum

men

philosophum male SUSpicantan conVertit:

liuiit

saevitiam

moma-

Nec solum cum molestiam languorum vel daemonura, sed eliam cum inseclationes incurril hominum, afluil ei Dominus, etcorda adversariorum converlit in melius, sical ipsa
30
describil

legit,

et

Homo
lura

eni...

conflrmat, ne cadat cuni opus Dci est, et

ct

omn
,

est,

au ac
_.

omnis w uiuut creatura cum

quod
.:..,;!
,

ipso
i

^
M
\w
,

opus

hominis,
,

sine

vda
.

esi,
SlCUI

lentaiio-

de

nes divinilui

lmmo
est

nosate

Deo conlrarii, m quo mutaUo dealera Excelsi;

conversione philosophi, primo sibi, vere postea fecta

et

quod

vita

:..

est

simile

Bediflcationibus rabri

simile

nml fiSt non est, non

e
:

N;ilnra

cro

cum

vanitates,

animaa ad

inflnitam

vitam adspicit

corpus

auwm
ca-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

.

689
Dnde cum de
quia
Filio

quia

iniru

n,t^

oSt

duo laHac simililudine cnm Dcus Spidividuntui ]IM m vel per propheliam el sapientihm ritun) m honiinem millil carni illius sicmtracula
,

amplectUur (jucam vitnm sinl in <|uanvis simul

nec

nnammea snnt,
in

su;i

sibi

displicnerunt.

hominc

disset,
et in

quod Juslns

asset, Hico ad
,

enm

Dei an" A Theodoricucurrit, co

nda, ut

eum

credidit

peecata sna
in

prins per

spiritnm

planxlt.

Sed

rmvalti
pti ituj

juvenis

Bnangelio posl-

tus, divitiis

oneratns,

per

femam

rerura libenler au-

aoiores
habitare
irinKit

infligit,
:

quatenua Spiritus sanctus

ibi

|i"^
,ll!

'

"'

scetur
etdit,

sicui

in iu

autem eam doloribus non conBecularibus moribus facile admiSamsone el Salomone aliisque acsi

diens, ad Dei Filium venit, quajrens, quid faciurus esset sed cum perfectum responsura accepisset,
:

in

tristitiam
,

corrnil

et

quia caro splritum

iuf-

focavit

Christo

recessit.

Sanlus quoqae imporfldem Christi

qni

suspiriis

spiritus

defecerunt
:

ad

tunus corde
superblaj

indnrato contra
:

comua

atiunem eurnis se inclinunlrs

|n
S|i(
j

quia prophesunt.

erextl
in

sed

Deus iilum stravU, carnls

,

sap ienti8

el

rotracula in gaudio jucunda

voluntalem
convertit.

eo morlilicavii

et

ad

honum eum
praiin

cnm hnmo interdum delectationem

diaholi
faecis

carnis per
:

Ego autem paupercula forma hos

et

roggestionem

colit,
fceteo.

Baape

dicit

Ah imspiritus

cipne
spiritu

dilexi

invocavi
ei

qui

carnem

suam

mnnd0
Bl

|;

rU(l ,.

Quid

est,

quod

afflixerunt,

ab his declinavi, qui

,

se

Quia ipse spiritus gustum peccali t;irM ^,,i affligitf caro desinatut.i sua odio habet. Cum autem
s

contra spiritum
runl.

induravernnt
,

et

eum
in

suffocave-

Nec umpiam reqnievi

latigata
pluil
,

sed

inlmlaliogralise
disii
te
:

frangit

propter frequentem

delectainvolvii
,

nibus plurimia
BU83

fui,

doncc

rorem
sno

ioncm, qnod spiiitus propier eandem molestiam suspiitii et tunc caro affligit spiritum rare non potest, parles per gratiam Dei diviaffliclio luec in duas
,

in

qua per roetorem peccati se

snper

me

sicut
tuis,

larailiari
et

Inimicus ero inimicis

gara
,

ahligentes
El

affll:

et

pra;cedet

le

angelns meus.

iternm
et

Famulo meo
fnimicos ejus
juriis

prsestiti

honorera

magnum,
et

omnes
in-

hnmiliavi.

Sed

in

plurimis

diliir.

33 Conflictus
,upngna car,.

vero
.'si
,

iste,
in el

qui dictus est de

flgu-

Deus
,

ita

me

constrinxit, quod cogiiare non

ai

,,;,.

Abel incepit,
in in

quem

rrater

aodebam

quanta

benignitas

gratSae

ejns

erga E
illis

suus odio
t\

habnil
perlulil
:

dt

cant
Qlio

inj

Briam

et
:

Noe, qui a flliis * suis Abraham, qni de amicis

in
:

me

foret,

cum tamen
qui
el

raagnas contrarietates
veritati

occUrrere videbam,

Dei

resistebaut.
ca-

fao a

opprobria
fratrem
:,t,

stistinnit

et

Jacob,

qui

propter

Et de Irihulalionilnis
lore passa est,
sicut

prrnis

ipias dr ;inv.
iia

suum profugus
afflictus
afllictio

ra.il

atqne in Moyse, qni

inimicis

sum

corpns
terra,
essel

meum

conculcatum
conglutioatur.

amicis
Hffic

est,

qnia

consenseChristi

limosa

cum aqua

runt.

quoque

inter discipnlos

Magnas
rilatem
esset
cta-

profecto

utilitatis,

indagare obscusi

erat
Juda?

unins quia propter duriliam infidelilatis caro

Buffocavit.
Cfflteri

eloqniorum

tantra

sublimitatis,

non

spiritum
in

autem

cnm

spiritn

nohis iiuliclum, potius texttun visionum sanVirginis

scriptis

afflictione

conlra carnem erant.

Zachseus

quocontra

exarare,

et

historiara

vitsa

que Euangelicus

cum

spiritn in
,

affliciione

ejus

aliquibns verbis

explanare.
feligatione

Exercel
flerel

enim
:

}h. exflreeel

qui in EoangeHo Juvenis autem loqnebatur, contra carnem cum spicum Chrislo unde el a Filio Dei rim iii afflictione non erat

rarnem

rait.

sensum nostrum, ut et quod capere non

citalus,
iiiinc

dilatatus

possel
,

ociosus, caperel exer-

vrro

quia

ad

alia

feslinamus

fugit.

Saulua

eliatn
:

in

incredulilnte

sua spiritum
in

visiones
ait

ejus carptim inlento calamo perscribamus,

primitus

continuit
sical
et

sed Deus

malum hoc
In

ipso

enim. Tres
turres
in

dissipavit,

de

cmlo

satanam

projecit, qui
in

de Saulo Panlum fecit. atlluenli tiesiderio animir immolavil

esl
:

abyssum Aliel autem

,

34

visione

adspiciebam
mihi

per

Sancttr

quas
vit.

Sapientia

qnaadam occnlla
habebal
aliis

manifesla-

<ir

hominibw
-

san-

Prima
puellte

tria

habilacnla. In

primo noquaa
in

4ivtrti$

autem repudialus, quia caro suilocavit. Noe eliam Bpiritum ejus per nd.um sacrificavit. Sed fiiius ejus justificatus, qnia Deo
atifleatus

Cain

biles

cnm quibnsdam
verba
Dei
in

erant.

ardenii

charitate

<\

ore

meo

audie-

baul
bant.

atque

hoc quasi esuriem semper habealiaa

spurciliaj carnis

palrem deridendo respondit

el

ideo

Sed

in

secnndo

quaadam

stabili

libertate

catus est.

niam

uomine fllii iodignus, servus voAbraham quoque mutliplicatus est, quocarnis Deo obediens, carnem suam contra
carnit,

npientes

bei

fuernnt, qnaa In cordihus suis veritatem 0, quandiu iMa amplectebantur, dieentes

:

nobiscnm perseverabit?
In
terlin

El ex

hoc ratigat non sunt.

acin.ili

jura diHgenter affligebat.

Bic

in et

conversus
bertes
filiis

est.

ftliis

anlem
sunt,

alienam gentera amicis ejus hevanuil

liberi
:

vrro

linhilacnln rortes

ex

COmiter

nrani

populo
in

erant,

qui

vehemens

ad

noa

Morum,

qui

sibi

resistebant,

hcientes
lis

quippe brael

ejecti

qui

extite-

du.ii snni,

admirationem de prajdictis miracumagnoque desiderio ea amaveront,

raciebant,
sicul

runt.

Jacob qaoque
.1111111.1-

derio

ctionibus

Dei

benedictione ad ipsum

Deo dilectus, quia in deslin benedijustiliam semper bibit, ejus perseveravit. Esan autem frater odium, quod spolintus est, propter
et

et in

hoc sa?pe
flrma
el

communis populus
principis

rorti
,

turri

alicujus

defeosiotn

nnn qurit
arida
in

ul

ab

inimicis

muniatur.
.

secun-

da yrro n.rri

iria

habitacula eranl
ftterunt,
el

qnorum duo

habuit. Moyses famulus

el

amicus Dei,
el

siccitate

eadera siccitas qua-

mra

in

mysteriis

miraculis
se

habuit

seryavit,
qni

responsnm carnis
odio habebant,
sionis

in

oppressit.

Unde

eum

perierunt,

nec

in

terram promis-

bant.
qui

opprimepervenerunt. Apostoli carnera suam fuit, Sed Judas tn desiderio animae lolua casons hnnonul b populo Christum magie sequebatur,

Ei qui in his duobns densa nebula apparebat. if unura consentientes , diin babitacolis fuernnt, quai hsc qn Qura el unde snnl ista, xerunl Dnrum esl nobis alitervtvede Deo loqnitnrt
:

ficaretur,

quam

ui in

eum

crederel; sicnl

et discipuli,

quaraqui nos priBcessernnl, Q^propter ad Uk, vivunt. aliis cLerteraur, quia in srnnt
re,

W - W^
perseverare

aut qu.

adbuc

qni desiderium aniraaa

pleniternonhabebant, doctri-

non

possi

nam quidem Christi libenter audierunt, sed qnoniam

iuaplrita teediosi
ejua anfferre
3:i

erant,

cnm

perfectionem justilia
vocora
carnis
ita

",,

ip808

dicentem

Omne regnum
el

...

se

non possent,abeonigeruut.
in

Zachmus

jucunditate

afflictionem

ipsntii

IMbui
cadet.
ln

dewlabitnr,
terlio

dorans supra do-

spirilus

contra carnem babuit,

quod

opera

mum

autem cjusdem turns habi90

ta-

Septembris Tomut

V-

690
At CO.

VITA
Dei,
Eo

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS
stum mus.
pelagos foterim

THBODOIU-

taculo comraunis populns foit, qui multipKci amore

verba

quaa

de vera visione
Cbristo

proferebam,

visionnm sancl vi

auiem

dilexit,

ac

tribnlationibus mihi adstilil,

admodura
teriia

publicani
tria

adhseserunt.

quemSed et
quorura

respiremas
'
1

turris

propugoacula habebal,
raii
,
,

lorum ejus libellum O' 11)1' describen^m nostn, spintu sancto favente re

*V^

parem iis.

priuium
lapidibus

ligneum
ornatura

secundum ox

fulgenlibus

tertium de sepi

(aolum. Aliud

ANNOTATA.

aulem aedificium iu visione mibi occultatum est, ita quod verba de eo nunc non dico sed in vero lumine audivi, quod futura scriptura, quas
:

^^^^:qusproferrevolebam m
l>

Post

vocem vexaia,
solum
virtoria

'

1/,

hoc

do:noii
nil,I,l l'lin

de

illo

exarabitnr,
erit.

fortior

el

excellenlior

praece-

" nm

superar
sub

dentium
ahii.
ijiin

giorificabatur.

lW nsione J

^
*****
l!lrl
IHIIit-

an gclica

i:i

35 Subsequenti miriGcam isionem

\

demum
^ idi
,

tempore

ita

mysticam el quod omnJa viscera

mei
Dei
''

intellig

ntia

raea

concussa
est,

sunt,

et

sensualitas corporis

Euangclii

extincta
iimii

quoniam
est,
in

scientia

imbuitur:

mea

in

alium moEt de

i quendi,
ras,

rS! >' l " a, 'i'< r <>"'<^>-irl>/n s.V<

! l

quoammam

,l >l <

conversa

quasi
"

me uescirem.
animae
:

frequentius
porttt,

;/>.
li.iin

scien-

inspiratione

scientia

mem
el

corpus duasvocai occurrit m Sancta

et

quasi gutlee
Spiritus sanpe-

suavis pluvite spargebantur

ctus
clore
iihi

quia

*?
ubx dtcit
e
csi.

Johannem Euangelisiam imbuil, cum de

Jesu

MKouetexsequentibutvSu.
in Mt. ptrfecta

unum

esse sdificium.

profundissimam
ipsius

reveiatiooem
ita

suxit,

Dteito,

qumhicimperlectaest,

sensus

sancta Divinitate
el

lactus est^

hoc

quod absconsa mysieria

cipio
,

opera aperuit, Iu prin,

pnlum
f

modo .Sicqueadprsraturacomm Ufl em D(u

se convertebant, etc.

inquiens

erat

Verbura
eril

etc.

Nam

Veret

bum, quod
quod
cedere
postea
jussil
,

ante
sine

creaturas
line
,

sine

iniiio

fuit,

Huc usque codex Bodecensis, ex quo lectumtt oanmtes dedi. At sequens caput, et
tertius in
ilto

produxit,

sicul

omnes creaturas proel opus suum in ea simililudine faber opus suum fulminare facit
:

dccst.

quia quod ante eevum in prajdeslinatione sua

fuit,

modo visibililer apparuit. Unde Dei cum omni creatura est, Sed
rarius
Divinitatis
,

el

el

homo opus homo operavsteriorum

ei

obumbralio

LIBER

III.

Dei

esse,

atque
dicitur,

io

omnibus sanctam Trinitatem

et
si-

revelare

quem Deus ad imaginera

fecit.

militudinem
malignitale

suam
sua

Deum

enim Lncifer dispergere oon potuit,

Sicut

in
ita

Dc

miraculis et

morte

beata.

Ms.

Omoe

nec staium hominis destniere valebil, quanvis in primo homine id lentavit. Omnem itaque " dictatura
tio
et

quoque

verba
Dei

Euangelii

hujus,
visio

quod
rae

de

ini-

P R

US

operis

est,
fecit.

pradicla

docuit,

et

me

explanare
initium

Vidique, qnod
Scripluras

eadem expla(quae

naiio

alterius

necdnra

manifestala erat) esse deberet, in qua multae scrulaliones crealurarum divini myslerii
senl
3(i
/.

De, scursis
iv

jam

dnobus

libris
et el

superioribus

de
'

qumrendae

es-

bealae Hildegardis virginis viia

visionibus, sob

sequenter de
Ecoe

miracuhs

ejus

virtulibus scriDeest

quantum

scribenles
visi

^^

progressi

atin
aucti '.'
t

tantum
quib
veriiiis
,

nobis

insignium
Virginis
ratiae

inum

sumna, actuum el
et

ulterius

jmiIii

quidem
,

non

pigmai,
et

vobis

aulem

necessarium
librum

Ludovice

Gode
aggredior f
sed
,

ii'

verborum sancta
u

auclus

est

cumulus. tn
d ictri
ia

abbales clarissimi.

tlaque hunc lerlium

!<r.

tanta

es iberal

ordinare
vobis

non

secui ilate

ell

cientlffl

ui

eara

summo

opere
,

non
ingens
oisi
,

amplecti
sil

omni conamine
natae

prajsumptione

susceptum
;'

obedienlia?.

Sed >]ww
can
|>lis>

non

venerari

obsti-

necessarium
sanctus
in
.

Utique, quia
sicut

valida
in

mentis

temeritas.

Quis

enira

Spiritus

amor
ita

quo

eam

\ii" iii!'^

divions,
fluo

gratiarum
sapientiae
spiritualis

largitor

opiimus

tam

pro-

ct

morte ab ea

non

separan

pio

affectt
fo-

foute

salutaris

eam
quasi

potavit,

quod

proposuislis.
bis
fuil

Hoc

itaque sancto amore

affeclis

affluentia

llumen aquae vivse tam largiter de ejus corde emanavii Penna siquidem intcrnaa contempJationis in ipsa abdita

doclrinae,

necessarium,
gesla
ejus ad
u(

quod per me
notitiam

vestrnm

n-

carium

pervenirenl

toto-

rorum
qui
in

bominum,
Sanctis
est,
til

pro bis

lorificarenl

Domman.

volavit

snpenis
El

visionis,

ubi

didicil

Euanhanc

suis
io

roirabilis,

mirabiliter

'' li

gelium

Johannis.

quis

sapiens ambigat,

operatus
bilis.

omnibus
de
ea
,

bonis essel
dici

imniota-

Sanctam sedem fuisse sterns Sapientis, cui revelavil Deus lanlum thesaurum interns scientis T
Cerle

Quicquid

enim
el

potest,
d
'""-

WJj

est

jucundum
honorabile,
vel

amabile
quia

lotum solum
Dei

"

moralis
fuit
"i
1

disciplins
ita

honestas

qus

sibi

fa-

et

non

omni

mo
bob
es

miliaris

naturales animi

sui

motus com-

sanclitate,

mysleriorum

interna
fuil
ei

posuil
li

amore divins speculalionis rationabiad

platione

verum eliam

spectabilis

superna proveherelur , nbi Isto cordis juliilo sponso suo Chrislo proclaraare delectarelur Trahe me post te, curremus in ndore unguentorum tuorum ubi inter habentes tres cUbaras canerel canlicura Moysis servi Dei, et canticum Agni. Legis scilicel et Euangelii. Et oos igitur secundi libri termino hic Bxo, etiam canticum Laudia Domiao canamns, dum tam va: :

progressn

raculorum insignium open axc dens lanta habelur copia,

vix

ne.-quornm BQtne
1

""

e8nl
1
-1

'i

possunt

extollere

etiam

prseclara

Sed

tamen

ad

enarranda

pauca

de pl

vobis orantibus

Dominus dignetur n dare, ductis Spiritus sui auram prosperam speramus portum salutis do verbJ cursn
Valele.

ob

'"

alium

CAP-

I-

DIE

DEQMA SEPTIMA

SEPTEMBRIS.
ipil
:

&Q] qua
illa

benedictam ab ea acc
tim vocem
In
et

gustata

ata

A.

Tni

vires

recepit.

CO.

eodem
prasfala

castro

juvenis
In

tanta

sgritudine

de-

CAPUT

thiebatur, qnod
I.

jam

extremis esse
cujus
lilia

putabalnr:
,

huic

mulier,

convalueral
,

quam
dedil
,

adbuc
ei

reliquam
inde

habuit aquara
abluit
:

potn

faciem

et

protinus rece-

Sancin
etiam

varios

patroeinw suo
absentes
:

samat agrotos,
exponit
litteras

ptis viribus

convaluit.

aliquos

40

[n

episcopatn
puella
speciosi
,

Trevirorum
cnra

atgardis

quav- ofw Sanetm

sail.tnttm

divinitus productas
yojniU

adit

multa kca pro

dam
quis

notiilis

adolescenluli

cujusdara
deperirel
prse

ad carnem

irehementi

amore
suaa

saiute.

copiam

explendae

voluptatis
,

sol
a

custodia
rescita

bahera

nequirel

parentes
.

ejus,
el

cau

hujusmodi del ctionis

consiliura

auxilium
:

ganctte Virginis

pernuncium
sni

ftdeliter expetierunl

I jritw n.ralionum
ftffOtfW*

lam
i

potens
nulius

gratia
fere

in

Virgi-

ei

pro desiderio cordis

.

efficaciter exaudtri

me-

ne
n
rfj

enin.it

grolns

ad

ruerunt.

a , xe sseril

qnin continuo sanilatem

Bubjectis
satis

recepeexemplis.
do-

q 00(
i

es

patebil

nobilis Rildegardis pneiia quaedam secnlam reliquerat, el sanctas Hild , ad votnm adhasserat. raatris mngisterio
dtB
piffi
11

parentes,

oratione prffiinissa ad Deum, [p h enim panem profusis lachrymis benedixit de sua mensa, quem puellaa missum cum dedisseni ad comepenitus in ea reardoris illius ilico dendum
,

biguil incendium.

Uatronam
nensi
trans

eliam

SybiUam
ft
.

de
ejus
ei

civitate

Lausaper

cnm tertianis lam tempore umcum ullo remedio curaretur, nec TOX aretur ul sanct Virginis imploraaibiincidil consilium P sudi i> auxilium. Qna3 juxta verbura re manus imponent, et bene habebunt ,,,,.
Baec
,

febribus

Mpes

qua
.

adjntorium
snbjectis

nuncinm
a

exposlulavil

missis

literis,

proflnvio
cirCB

sanguinis liberavit.
el

Hsc,

inquit,
io

ba

pectus
qni
orta

umbiiicum tuum pones

:

no-

mine
guine

Ulius,
Adffi
esl
tibi
.

ffigros

manum
cibus

sibi

imponens cum benedictione

et

pre-

an[n omnia recte dispensal hrisU mors, in sanguine esl

'

sanavit

eam

propnlsatis
,

febribus.

extincia

mors.

In
.

eodem sanguine
ul

Chrisli

Subsequenli
qui
in

tempore
cetla

quadam

quidam frater Roncus, sub monachico habiln et

i-

hnpero
Itaque,

o sai guis

nuxumtuum

contin as.

ul

dixil

nnus, matrona

prsfata hoc

mo-

p rO p 0S ito ;,,acriter
dicta

mi relgiose Conversabatur, simili torqnebatur. Qui audiens ...

do

esl

liberata.

praeet

Nec hoc prffitereundura,

\ri

pod cum
ejus

particulffl

sorore
ejns
:

facium
petiit

miraculum
el

devote

crinium
languidis

vestiraentorum

qulbuscnnqoe

humililer

oblinuil

benedictioms
est, ifigro-

rignaculum
lus curatus

ex quo statim febris fugata

est.

In eo.le.ni

ccenobio

Bertha
,

roribus sedule
etoris

serviebai

qud quam
l

>r

colli

ancilla^oet pe-

>ti reapponebantur, pristinffi incolu Deniqne nxor Scolteti c Bingensis stituebai viia jara dediutitts laboraret, el de ,., parlu monasteriura Virginis Dei ocyns cur

sperarel

vehemenier
nec

lor

processerat,

capere,

salivam

Siquidem ad hoc donec potum quod nec cinum ad deglntire poterat. Ha?c
angebat.
,

ad esset lanlopere ritur-si aliqnid ad subveniendum capiltore tem ejus : pueila laboranti, quffirilur servaveranl, rmn ejus , quam aliqtrando * ^' ad nuda circuncmgeretur, ul el lemnt faclum est, illa, partn

s.ums roims Pamulam Dei adducta proximi, ttagitavil rememorbi, morti jam Ui
,
.

qurmi

\*-r-

adm0 nuernnt. Quod

felicitev

ut

edito
iter
el

morte liberata
duat

est.

dia. Cui
viiii

illa

compatiens
,

etiara

propter

boni serlocis
'

Si
,ii,n

aliffl

matrons per eandem

re-

sui

assiduitatem

signo

sanctaa

o-nn<

doleutibus
tem.

contrectatis,

optalam reddidit
de
rico

samta-

duabus de Sndemesheim NeC minus proftiil mentis amenUam cum nmUeribus, quas propter
DareDte s
ad toca sancta circun
:erent,
el

liberaue snni

tabore. stmili pariuritionis

djM
ipsa

C
ttwni nbti
ii

m
magno
tafl

Suevus
itinere,
fuit.

quidam
:

Dalevingun toto
ejus,

corpore
Ut.

intumuil

el

audita

fama
aliquol

eraenso

proficereni,
resti
tis

tandemut,

puellis

^nsmissis,

ad

eam veniens.spe
per
et

sua frustracharita

circuncinctffi

merunt, iUco sospitatem

Tiod
in

menper Abseni

non

Denique
el

dies
suis

ei

corporis
yili ,i

recep. runt.
,

tive

eumsecum
conlreclans

detinuit,

manibus

langmin
se,

dum

benedicens,
reslituit.

per gratianriwi

risumeospra
orationi bus

nin-

in

eadera

Virgo

tum
.Iim-in>

.,.il."*vl.i.l.

q-"
"

lUi.iul de pe-

rieuioi flM*
.

comuifiitlalos

liahu.tr

(ir/
(

pristins incolumitati

Infans

quidam

de

Rudenesheiro o Simon
miserabili
:

iderich
,

Rudolphns
:

noctu

parva

villa
C

luitho-

ptem

hebdoraadaa

natus,
luil

motu memnutnoe sua

c>t

..i

cnm irm
Virginis
I

quieUs

tu

hrorum
tlls.

omnium

agitatus

qui b

SZria
,:,

sancta
,,

fuil

precai

delatus, precibus

ejus, Deo annufl

vicinis

saD

'

che

habitu.qu

pervisume
suftve-

Non
ntebal

solum
longe

autem
posilis.
,

sed

etmm

ttJ
non
loco
citins

?".
i

paruit, et quo. ,0

*m
s ,|
:1

Qnidam enim
notus
,

\rnoldns ae
ita

recederel,
quibus^

"" L

oi

;"
',

.Vd"
,

Wacchevneim oiim sibi traheuai lens, quod halitum suum difficulter oralionum ejus sunra quia per se noo polerat,
gia

gultur

uo,

cum

*"7,

op-

de Dei midevote expetebat. Qu confldens amicomisit: quam sericordia aquara benedixit,

,

o
dibile,

-j
1

Mgustavit, dolor (Dei dono) eum Blia Mulieris cujusdam Hazechaa

firmabatur,
el

dimisrt.

'l'"

!ancUl

""'"r;" ;-;::::;,,":,,:: * ,,.-,,

.r
in

spiritn

Binga ib.

posl

iriduura

nihil

loquehaiu..
sanctas virgrqnaffl

fnl1

Cumque
nis

mater

currens

pro

BHa,
aliud

aquam

Z ZZ*~
'

'T

',,

ahsentiun,

qun praMent.uni

1-

"2

amrilium

petcrel,

niliil

6q2
A.

VITA
,

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS
</

TMKODOIll

militem quendam

juxla

Andernaeum

in exlre

co.
rf

mis jacenlcm, cum amici ejus inviscrent,

suis
to,

et

de rcbus
ad eccle-

consullarent,
relicta ad

forie

alTuii

hora, ul signoaudiipsi

rustodiam sola foemina,

lim, Babenberg, Spi,jIu djvi sed coacta, veniens, cleropt voluit, annunciavit

m do

acu

ft

siam properarent. Atillesilentium naclus.toto corde

allis

e?ri^'^oi;
Z,,if

SJberg,

EverbU

suspiriis

Deum

invocavil,

el

ut per merila

Mulenbrunnen, Rudenk ,n
sanclaB

VCu^C^
T,'
<"
-

^'-

liujus sancla? Virginis

pliciler

sanitatem

sibi
:

conferrei,
finila

supvide,

Maria

postulavit.

Nec

mora

in

oratione
sibi

Elsi lm

raouie

uimiaicm uliliiatem

anim aiiimarum

Winkeio
'

recreari

meruit

tali

visione.

Yideri

batur
et
,

eiOeasrevelaverat/ntS^^w.W

perlinebani

(|Ua;

venerabilera Virginem ad se ingredicntem

si

sanus
ut

fieri

vellet

blauditer

inquirentem.
,

Quod
suo
qui

oppido se desiderare retulit

,

fluSrnavSie^r^-^
8*'"' sanctimonialium proDeram" mulier <*,, puernlum g.slau.
'

illa

capili

manum imponens

^lerium

subintulit

In

dixit, Super irgj-os bene habebunt , infirniiias

manns
haec

nomineejus, imponent ct
,

P^Pwquavit,

cl

uleisanclas

te

recedat, el
:

esto

sanus.

Quo
,

ebiliter acclamavit.

dicto

visio

disparuit

et seger

l.

Q U8

qidixit,
fluvii
:

de lecto surgens cum admiratione cognoveranl eonvaluit.

43
lutrras in

Vade

omnium,

qui

va.aquam
extera
Alio
'

ZT^ ad vmtoTLT ^
pio
hausil
'

man
>.

'

* m
+

ni -

,""

sinislra

[ '"''

Non abs re videtur etiam rcferre, quod de presbylero quodam facium est quia et quaBdara
,

quam

ut ,,1,
recepit

favente gratia,

visum

U$**+ "**>**
nu
i

eorporali di
vinilus scri-

tempore

sanriaj

Virginis virlulum

bomo
pa.ie

in

eo porlio esl.et res

quidam

,.,,

'" im
,

ptas expimit

digna miractilo recte memorise in exemplum mandatur, quo negligenter quilibet vivens, Deo volenie, emendetur.
ita

*
sib

'

,;,,

**
"""

,
,

i'<"'

iii

Bubveniret

,,;

Res

in

Suevia vico Rudesheim

ille

QUOd
in se

d,e

illa

gesla est. Presbjlor

quadam
ecre

et deinceps idein

vice

pera-

cto jara die,

cum nox

inslaret, intravitecclesiam,

eum nongravavu. Quo d cum

faclum

morbns

domi
sunt

ut

lumen Sanctis

miraculum

nunS I
domeslici

daret,

cum

gavisi

\idit

super al-

ejus,

Deoque

tare

cum
ni

duas camlelas ardenles radiare. Venerat seunus juvenis scholaris, in adjulorium divisibi

gratias egerunt.

servitii

assiduus et

familiaris.

Ad quem
a

ANNOTATA.
Rudesheim oppidum
Lausanna
civitas est
est

cum
set
,

dicerel.
et
ille

quare candelas
responderet,

exlinguere ncglexis-

quod eas extinxisset : accessit sacerdos ad extinguendum, et invenit pallam altaris explicalam sicut evolvitur ad divi,

ad oppositam

npamprope Biwgium.
I.

nheni

Hefatim, olim

episcopalis

num Sacramenlum
facius,
et

agendum. Cumque
corruens
faclus
:

starel
,

stupe-

juvenis
in

modo ab hmreticis possessa. Non Germanispropne, sedpotiw Italis trans Aipes sita est.
sed
c /(/ est,

ille

in

lerram

clamavit,

prmtoris.

ipse

ecstasi

cidit

uos.

Quem
ut

Domini occum presbyler peirussum pula-

Gladius

ret,

fesiinavit

eum

terra

levaret.

Sed

ille
:

nullam habens lsesiouem protnlit hunc sermonem

Si
literas,

d Antenacum rocatur a Baudrando, estqut oppidum ad Rkenum Electoris Coloniensis, titm in confinio ditionis electoris Treviremis, aliquot
milharibus infra Confluentiam. e Pallain tota kac reiatione significat linteum cut tempore Missm sacra Hostia imponitw, nuod
t

quae in

palla

allaris

sunt, viderimus,
lioc

non

moriemur. Existimans timore ignoranier clamare

,
:

autem eum
accessil

praa
al-

iterum ad
,

altas
f

modo

corporale vocamus.
litterm , etiamsi
bis legitur,
bistres
tt

tare
e

ct

iu

loco,

quo sacra conficiuntur

lileras
/

invecrucis

Quingue tantum sunt

K

nit

in

palla e

quinque

in

modum
in

absque bumano opere

et

simul leyaniur, quia P media

hoe

scriptas,
,

scilicet

expanvisis

sione. A. P. H. in ereclione
liligenter

K. P. D. His
viribus
el

modo ponuntur
g De

p.

h.

nolatis,
,

juvenis

roeepiis

d
locis his aiiisgue,

erigitur.

Sacerdos
,

exlinclis

domum

palla complicata, siupidns revertilur.

,

candelis

in quibus Sanctaftat,

\>

Liiers; se-

plem diebus duraverunt octavo die et deinceps non comparuerunl. Quod secum mirans reli,

egi i 12.

giosis

et

sapieulibus
,

factum

iuuoluit.

SeJ

qitid

portenderet

nullo

Iiomine

experiri
,

potuit,

CAPUT

II.

donec
tuli

post

sedecim

tantera

annos

cum
,

fama
sanclo

mundo bealam Hildegardem

divulgaret,
sicut
ipsa

Spiritu

illustralam

veniens ad

eam

cogno-

Diutttrnus

S.

Hildegardis

vtorbus
obsessa
,
,

muher

scere meruit,
dicit
,

qui

tanlum

perSpiritum sancttimdioraculum designaret. Sicut

in

nobiliSj qutB

a dwmone

et frustra

enim quondam Daniel

in

pariete

visas,

sic

ipsa
"

palla descriptas, in

K. Kyrium.
P.

exposuitlileras: P. Prcsbyier. D. derisit. A. Ascendat. Pcenitens. H. Homo. Quod ille audiens, li-

bunc

modum

more
tiam
I13B
:

correptus
et

peccatricem

accusat

conscien-

correctus el

aggreditur pei pcenitentiam et sicut sancta Virgo literas exposuit, ad aliiorem ei dislrictiorem vitam ascendens, pt-ifccium Dei servum se in sancla con,

vilaj

monachus negligentias emendare

cllVcIus, prieler-

I.
ad varia
loca

fuerat ducia

in

ejus

no-

nasterio

liberatur.

nter

caeiera

autem virtutum
Virgini

insigoia
obsessis
sicul

aais
cnrj

..-, ASl

Domino
et

sanclae

ab

bus daemones

ejiciendi

gratia,

,, de <|udan

nobili

adhuc
visio

leneraB

ffilatis

foemina descru^
ait

vei-satione exhibuit.

factum
de ipsa esl nolabile, Trevirim, Metim Herbipoilltid
,

ipsa venerabilis

Mater,

eDim:P

Inier

lia-c

etiam

quod

quam me
gelii

docuit dictatum

ei

?J
\
'

''' ,i;l

Colouiam g,

Jobannis, in lectum

a 82grituduiis aeato,

ca-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

imllo
CUJ "

6 93
deducta
,

mntlo rne levare potui.

i

HffiC

Ca

ad

Sanctos
,

esset

spirilus

qui

a.
-

Theodom-

austrahs venli

eam
doloribus
conterebalui
,

oppresserat
votis

deviclus
,

meritis
,

Sancloruro co

de

nieum

tantis

et

populorum
Hlieni

vociferabalur

quOd

in

^(Tamma qU01
idem
""?
,;1

vix

sustinebat.

Post dimidium
iia

an-

snperioribus

pariilms Vetula

quaedam

es-

IWM

corpus
fui
,

meum
alius
:

perforavil,

set, per cujus

consilium expellendus foret.

,

Quod
per-

in

lanto agone

quasi anima de hacvi-

amici
nis

ejus

percipientes

octavo

auno

fatigatio-

rLnsire debewi. Tuuc

venlosus

flatus

suae

ad nos eam,

sicut

Dominus
hoc
iu

voluit,

hll ic

calori se admiscuit

unde caro mea

loto

duxerunt.
47
qn;ini

Sooi

parte

refrigerabatur

ne

ex

combu-

Operse

precium

est

loco

Sic per integrum t,ir vera visione vidi , quod vita mea a tamen in sed adhuc cursu necdum iinerelur
toniDorali
,

annum

afflictasum,

verha Virginis Christi ullerius perseqoamur,

inserere,

ante- de qua ad Sanctam scribitabbas

si-

epislolas
bi,

quas abhas de Rrunwilre 6

illi,

Briuivillareniit.

et

ipsa

vicissim ut

de hac
aperlius

daemoniaca voinlelligatur
et

Inmnlulam
auod
in

protraheretnr. Interca
inferioribus
nobilis fcemina

raihi

relatum
a

luit

mittere,

ex
et

his

Rheni partimw
a

nobis
esset

diaboli

nequitia,

laudentur propensius,

licet

remois quadam

diabolo

occulla,

JL,
,

er.ni.

Nuncii quoque de At ego in vera

conglobositatis

hac ad
visione

me
vidi
et

sa-p.us

semper tamen justa, Dei judicia. Cum enim post septem annos ipsa mnlier Rrunwilre
adduceretur,
raretur
,

]1

nermissione Dei quadam

nigredine
erat

quod fumo

ut

ihi

meritis

sancti

Nicolai

libfi-

nequam

spiritus

conjuralus,
,

dixit,

se

Sboli
hmtA
mlui'

obsessa

et

J 1
B
rt
i, la

lSlM ,

ralionabs aua totam sensualitatem eam elevato inlelleclu nec .pnmehat o umbra hominis velut permittebat, irr
,

obumanima

suum non relictiirum vasculum nisi per cujusdam vetuke in superioribus Rheni parlibus, sicut ipsa supra dixerat, consilium et auxilium, nomen
ejus
tur,

everteus,

et

quod hunc
et

Scruminlpirdis
inierunt,
ei

vocareei

alterius
et

rei

vel

fumus
hrcc

opposila

obteet

deridens. Itaque
in

consilium

lite:

perfundit.

Unde

rectos

sensus

ras deprecalorias

modum

miserunt

nrh" i.erJebat, et

inconvenientia

sffipius

claroabat

Hildegardi

dominse

matri

venerand,
Chrisli

totis-

aciebat

auenuabatur,
et

Dei in Sed cum hoc malum jussione levius gravahatur.Et me tunc

scire

que

visceribus

amplectendffl
filiae,

sponsae,

et

Regis altissimi
rensis
valle

G-

quatiscunque Brunwila-

Litante
,,;;
vi

volente,

quomodo

diabohca
lioim-

ccenobii

provisor,

cum
,

suis

fratribus

in in
fa-

nominem
intrat

intraret, vidi, et
in

responsum andiet

lachrymarum
'

sedenlibus

ut

possunt,

quod diabolus
a,

forma sua, ut est,

orationibus

omnimodffl

dilectionis

devotum
fecie

nemnon
(rredinis

sed

cum umbra
citius

fumo

m-

mulatum. Quanvis, amantissima

bis
sitis

Domina,

no-

Si en.m forma sus obumbrat el ohtegit.

incognita,
estis

viriutom
:

tamen
et
licel

vestrarum
absentes

Wn
ta

hominem

intraret,
stipula

memhra

ejus sol-

fama nobis

celeberrima

?erentur,

quam

vento

d-spergalur.

Qotapwr Deus non

sua forma
intret.
et

permit.it,

quod hoin.nem

ad

insaniam llhus vocifcratur, et men.hra qnasi per fenestram sua lamen in eis in forma
exterius

inconvenientia evertit,

Sed supradictis perfundens, et per eum,

vobis pra^sentes snsimus corpore, spiritu tamen dileet qualis sit erga vos nostrs mus assidue, s. Dom scientiarum novit affectus, ctionis

movet, cum
non
sit,

interius

imorante.
46
tl

aniina interim quasi caro corporis facat. quid

vidi

sopita,

et

Audiium est ilaque in terra nostra, et celebri quod factum est mone vulgalum verbum hoc qm fecit vobis magna, qui de vohis a Domino, qmbus ejus. Sed potens est, et sanctum nomen
,

ser-

fnrtt quia

'

clarescat fons quantisque miraculis in vobis

vmpo-

ie malitia

tis
,li

qui totum munagmen malignorum spirituum ,

rtranseunt,

Deinde

prmdict

artis

et

perversita-

Qa

lucis,
et

tam

nomen, tam

clerus,

quam

pulus
fulget

rerum

protestatur evenlus.

Nara mvobis
gratia
diCttt

gua homint-

fosmctnt.

Mitr
10.

per
ciant.

quos
Hi

schismata

eos, quajrentes, ubi invenianl adiversitates morum

et

humanum, sed divinum, Boa niwdens, donum praqmllens qnod

opus non
,

ubses '

ab

initio,

ut creati snnt,

coram
,

justis-

ull nana

ratio, sed

quod procedit ex fonte

o

lucidissi-

simis

angelis
est

Deum
qui
in

contempserunt
tantam
odio et

dicentes

mo Sed
loqui.

quid

moramur?

Flere magis hbet,

quam

C Quis
per

iste,

habel poteslatem suirr.s.one

et

nos?

centes,

Hoc adhuc

invidia,

di-

in

his

perseverant,
irrisionis

oinnia

Ergo quod In simpUdulcedo non reputet temeritati, compellente, sed n.mia necessilale citate cord.um, necessitatis noslrffl pnesuaoerire

sanctitalis vestr,

Dom.ua

pussiraa,

his faciunt,

quia

runt.

pnrgare vult,

ejus stupermissione et jussione aecommovent, ac per spumam porem in aere inundationes et atque ris pestilentiam evomunt, excitant, adverpericula in aquis faciunt, bella Deus tunc Ben sitates et mala producunt. Hasc cnmiper arrogantiam permillit, cum horaines Sed cum ueu. n.hus ac homicidiis involvunlur.

Quoniam

errorem vero Deus

primi incfpepopulum per iob

vohis cansam
a

mimus, quoniaro
cip ere

vobis

bonum

cons.lrara

refce-

non dubitamus.

Nara

quffidara

nobihs

mina a maligno spiritu " deduCte amicorum n.anus adnns c

per aliquot annos obsessa, pervenU

(sub
.enti
t

SSSo

Nicolai ua.enus adjutorio beati suSus] ab hoste

^nip>
hbereretor
error
...

versutia et nequitia
fere

callidissi.

populum
in

suum

sic

purgaverit,
sicut
in

eosdem
prafata

spirilus

confusionera

ducit,

contigit.

Cmn enim nequam

plures

spinlus,

muUe.e Deo perm

mores

hoTu tot hominum tsanclaB ma.imum duhium, quod Ecclesu* t orones nos cum nralmemus detrimenlnm Nam eminaa istius jam
i

millia

duicit

H
m

tente,
et

per
quaa

cam,
eis

propter

pravos

peccata,

fundeiet,

quibusdam confusns esi, nitentibus, idem malignus spiritus raurNam Deus amicos suos adversitatibue et pur^nmi ut a mahs permittit, mitalibus
affligi

palam con hoc praexterritis ,,et per

persuaserat,

-r:rr:,* ^
tisnostris
itaque spes

exigenUbas,

V* $*
:

"

s sairass.
lil M

**
Nun-

[)a ._

unde inimici confunduntur , cum electi Deo e gationem ful-entiores lapides coram plunma mulier Ula per ciuntur. Cumque

per pur

M"Hidam

esse

per

lirluli'"'

iir

contempla-

revelationis.

lo-

6<) 4
A.

VITA
Itaque
largissima
Doatri

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS
nostri

TllRODOni

Utique.

benignitas
el

Resed

10.

l. bW
ch a
et

dico

in

ia

deraptoris taborera
et
laatitiffi

nogocii

moeroris,

7erilB
i

.ndoota

el

exnitatfonis,

summare dignabitur, ut bominum adnihiletur, et obsessa ramula Dei liberetur, ut cum Propheta dicamiis A Domino
:

pervos plenissime conomnis error el Enfidelitas

Vi,h< "
ir;i r,
l l
'

,,

-''- *
in
B Pritue

Porma de
el

llM

m
i,

per

ean
v
i

*** 7*^
' '

ista

homine

'""""^

et
,H,,

non
,1;
l

turbin* instabititatia
totus

"

"^

"n

RtGtura
et
:

esl

illud,

el

esl

rairabiie

io

oculis

infremuit

nostiis,

,;,l

">
1

Laqueus contritus est, el nos liberali sumus. Quidquid ergo Deus de hfs vobis insinunverit
seu
teris

"
his

borridis

_nc tan
'ejula
'

claraoribns

l'

ftdstantibus

maximos
ul

"

,,lu

terro
,,

".
K[
' 1

ura

visione

revelaverit,

nobis Sanciitas vestra

,

?
li-

"'"

I-'-

dimidiam

mslitissel,

tandem,

'7'T
;

"'

,||:,!1

designare

studeal

obnixe et humiliter delileras

,

dm

Deo

p i, n

"

posse.lerat,
sensit.

reliqnit.

precamur. Vale.
48
et

Miiliop

cum

ratnra
isins

manns

V
5anrti
'

Cumquebeata Hildeg&rdis
,

suseepie

ei-igerenl,

quia

de

qua

libe-

pisset

diligenterque

perspexisset

rogantibus
ut

W
se
i egil
,

adslantibus norrexi.^ virea non habuit

principale
gratias
i,eo
altare
,

^
.

Tuno ante
el

condolens, oranes sorores

liuiit ,jiii s,

menait,
el

pro

prae-

Prosiravit,

Wl

Htidigardis

fata

necessitate

publicis
:

,
Mll

privatis

oralionibus

populis

humiliter
s;i,

insisterenl

ipsaque,

oratione
elevabat
in
,

prmm
:

solet,

oculos

meniis ad
boc
,

Dominum
quod

et
\
i

wii

>-> hasc cernentibus perstrepentibus, sed et

sponsum
viilit

secundum
,

vera

ie

Deo rum signorum pulsationibus ^tribus quoque hymnum, bus

i

^rotiaa

el

^,

ei

audivil

el

non per alium

dictatum,

quara

per

canenlibus

,H

Inexhaustam
* ;
'

sapienliam

"

TeJenTlaudamus,
'niu

'inuil

miserabile
Dei

ita
,

rescribit
II.

idem antiquns
el

dictuni

esi
'

hostis

occulto

ecclesia3

Brunwillarensis

Abbati

Cum
conreil-

1,,,,,

IV(|||I

vas,

quod reliquerat,
et

Oagellis

Dei
vix

sim longa

repeiiit.

el

gravi

gritudine
vestraa

Unde
ei

tola

contremiscens,

stricta,

cam
prius

aliquanlulum
Haec
a

stridore

petitioni

se

engens,

chmore

plus

spondere
lo,
i|ui

quam

valeo.

me non

insanire
et

coepii

dico,

sed

ab

de exterrilis,
[IS
-

qui aderant,
spiritus

est.
iini:

suni.

Diversa genera malignorura spiriluum vero daemonium, de quo quaaritis,

,

nu^uw,
cur
r.
i

'

Ift ra

interrogaius,

re

ansus

fuisset
:

creaturara

has artes
tiis

Dei,

habel
:

quam

quae

raoribus
et

assimilaniur
ac

nnde

hominum in vicum hominibns libenter

manet,

Signum cum nescirem, quo

respondil

Crucifixi

exterriius

rogi,

s,-i
el

irem,

vas

etiam Crucem Domini el reliquias Sanctorum, ac eastera, qum ad servitium Dei perlinenl aliquanlum negligil et deridel
,
,

ideo

meum
ul

iracnum
lil

non

signatum

repetii.

Cumqne
Virginis,

praetatis

conjurationibus

sanctea

exiret,

m
in

gerelur,
praesentia

fremlens

multum
fiigere

clamabat,

qnod

periimescit.

Ea

quidem non
sibi

non

nisi

diligit,

sed

ejusdem
eranl

Vetnlaa egrederelur.

dissimulat, velul
el

Tunc
fce-

aliquis stultus elnegligens

a

sanioris
nii,,:r

homo verba
feruntur,
1111
'l

consilii,

amicis

el

tuioribus
\ ir el

minas, quae
:

sapientibus
ei

in-

persuaserunt, ut ad

beatam

parvipendit

quapropter
expellitur.

difiicilins,

perducerenl.
benedictione

Accepta

ilaque

abbatis

frairam
ci

'"

aliud

daemonium,

Nam
et

nisi

in

cum

coramendatiiiis

literis,

jejuniis,
*

Qagellis,

oralionibus,

eleemosynis,

ac
re-

runl
eranl

illo
:

ire.

deessi? oide-

Literaj

autem
dominaa,

iu

hunc

modnni
gratiarom
indi-

ipso jnssu

Dei

ejicietnr.

tur non

Andite ergo,
qui

non

II.

sponsum
septem
probat,

venerabili

omni

hominis, sed
boni
leslimonii

ipsius,
,

vivit.

Eligite

actione

dignaa,

G.

Brunwillarensium abbas
vivere,
,

el

quos

vitae

merilum

gnus,

cum
pede

suis

fratribus

proficere,

mnnfamalffl

sacerdotes in nomihe et ordine Abel, Noe, Abrabam, Melehisedech Jacob e! Aaron^ qui viventi Deo sacrificium obiulerunt, septimum in nomine Christi, qui seipsum Oeo Pa,

dum
ChrisM

subter

habere
optiiri

et

qunlquid
Quotl

excellenlius

polest.

Dominus
iam
lo-

vos respexit,
tus

graliamque
novii.
ei

suam
nos,

inhulii,

mumlus
maligno
,

Sed
literas

qui

hacienus

per

iri

iu

cruce

oblulit

et
et

jejuniis,

flagellis,

oratio-

mlms, eleemosynis,
pivrmissis,
tali,

nuncios
ris,

nostros

pro

necessiiate
Sanctiiaii

muliei

Missarum
ei

celebrationibus

spiritu

obsessas,

humili
stolis
,

inlentione

habitu

sacerdoet
e,

cum

ad

patienlem accedant,

im

sumus nunc saltem per personam cum magna spe ad vosdirectam, aruem
loculi
sitaiis

ipsios
p

nc
sii-

virgam in qua .Mny.vrs /];Byplum. mare rubrum, petramque prmeepto Dei percussit, ul sicul Deus ibi per virgam miracuia ostendit, ita el hic pessimo im.su* virgis ejecto seipsum glorificet. [n figura septem

circunstantes

unusquisque
figura

eorum

manu

repetimus,

et

preces

precibus
esl

devoie

teneat,

in

virgae,

peraddimus, ut, qno magis

poraliter,

vobis vicino corspiritualiler.

eo amplios
literis

silis

ei

propitia

Nara
dicti

daemon

veslris,

quas
vas

Spiritu

sancto

misistis,

conjuralns,
:

poss

donorum

Spiritus
riius

sancti

septem
in in initio

sacerdotes

Dei,

qui

erunt, ut Spiferebalur snper aquas, et

sed heu, nescimos hrevem horam reliquerat ' quo judicio Dei, rediit, vasque derelicl te aorius, quam \^iiiio invadens, illml nunc
tigat.

"

bominis spiraculum vita, spintum immnndum ab homrae fatigato exsofflet.

EL primtis, qui i

qui

mspiravit

faciem

Nobis
ei

anlera

eum
nisi

iterum conjuranUbus,

fortiter

insistentibus,

tandem
in

re
|

nomine
:

Aliel

erit
et

virgam
stulte

in

manu
ntus,
Terba

vas possessum non

prfflsentia

vestra

tenens, dicat

Audi maligne

spi-

quicunque
,,;i
'

En

homine
et

isto

habitas

audi

Eapropter ipsam ad nos millimus ut quod

quel
,
,

Sanctitatem
.nlilms.

peccatis

nn
qui

per
est,

hominem preemeditata, sed

qui
vivit,
literas

uon

meniimus; per
hoste
est,
in

vos

compleat Donnaus,
qui
potens
Valeal
maternfl

per illnm,
etc.

manifestata,
istas,

Cumque
ocoulte

antiquo

ejecto

ille,

sancta

Virgo

Spiritu
ejus

omnes
dilectio

vobis gloriflcetm

sancio

revelante,

perfecisset,
sicui

per

qm
cii,

manus

vestra.
epistolis

quaesierat,

in

ubro Scirias ditio

50
tur,

His
ut

pralibatis

congruum
deflexil
,

^ IIIL

i. '

^f

ad monasterium, ubi mulier tenebalur, misit, ut super eam bumiliusr recitarentur. Cumque vemssot lector ad locum

ad

hoc,
el

revoeeiur,
suai

unde paululni uomodo videamus

l.nii
-

onfld
.

oem

Ulum

ubi

in

li-

Virginis
fceminsB ninas

gloriflcationem

diu

kW"
DllllH-

scriptnm est

El

ego indocta
et

ei

fcemmeu Forma, o blusphemia;

paupercula
spiri-

distulii distulil liberationem.

Poteral Bflim l

dmsor

potens et

per alius Sanctos,

ad

qnos
dactt

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

j,

693
tradebatur,
in

ppo obsessa

Eaciie,

quod

gno
ret; a

spiritui

ad

vexandum
animo
iniminis iuiraicus in

Deus aon a.treooori

flde

A ane7

preesiare.

Sed

gloriam

hujus
.

miracusno tem-

permisit,

quod
et

ejus

bona

deBce,

C0,

^e ^ n>
1

anclani
a
'
1

pginem Virginem
evidenier

transferens, Lransteren
voluit

memorura meritorara

ande

ea confasus t-st ea eat

quia
iiis

cunctis

jusiiu;!

Dei

eam mrtere
virgo
se
et

non

poiait,

et

i"

"

w
:
|M
t

",

lifeslare. i;c
.

Jjj,

Quod queliter acciderit, ei adven cognosci polerit. melins ,!,. nu.n ni.ii-rii. De advenmulieris multum eiternto prafatas

hujusmodi

verbis,

Dei
per

dirina
se

mis

fricor-

dia opera,
sihi

propter

celebrata,

nihil
el

attribuens,

teniler,
:

suaviter,

verecunde

qnomodc
' .

eam

videre

vel

audire

pos-

bumiUter
fu.^iTi 1
,

referebal
loco

quia

virtutum

jactantiam

' [

1;M1

"

(|(

t
1

t"

"

n
.

qua pjurimus poputus per lot temcommotus. Sed Deae rorem suavitaabsque borrore et juper 3os pluit, et
bahitacuia

viriutis

dncebat.

ANNOTATA.
a
Fffflc

,.

in

Bororum absqiie
:

adjatorio

*?

'

"r
.'
,

eam
nec

pr0
-|

nec pre et deinceps locavimus confnaione, qua daeraon supeccalis confudit, nec pra iriMS

""" tongruuni omt ttntentia theologo-

rwn.
b

Vide itaque Benedictum

\

wi

in

Opere
3.

jre-

quenter laudatc Ub.

C'wio6mi
esl

part. 4 cap. %9

num.

erv
.

rb, ""

[U|
(l

yerlns,

quibus
suo,

nos supe
ei

Qrdinit

Benedictini,

uniut

pessimo
:

llatu
in

uUatenua
de looo ad

homattt

itinere Colonia distant,

,

quod BrunviHarium
Bruwiler
abb< um, guera 759etseqq dat Dio-

'

cesstm
0i8lU8
*

l
*

\!

,,',
'.

quod
pri

ipsa

muJiere tres cruilla

Brunwillarium

aui

etiam

s est

mumi cum
esl
'

reperio.
ton

Secundum Catalogum
\m Christianm coi

ocura

sanctorum
,

ducta

secundum,
oro
..'

cum
:

con

mis

pnpuiua
p er

.1..-

Mppmosvnas u
;

ea

dabat

nvriut Sammarthanus,
:,/,,/,./,,,,
.,.
y*i

abbas hic

,.

cum
Dfii
.,,,;,,.

orationes spirituaUum ex
est.

pc

anno tni
it

'

debuit

compulsus

tlaque
et

Punu-

jui orti iunt seculo

-i.

se
hii

jone

wncWE

in;i

nos

comprovinciale
oralionibus, elee-

Catharos sire puros dijcerunf.

Gathari, qui seculo
,,,-,,,

t(

nosiriulriusque sexus, jejuniis,

tifuerunl

in

bohm
;/
'

Buropai

corporura el moS vnis Sabbaihum Pascha pro

;,,

castigationibus
ipsa

nsqae

inciis,

longe tnni diversi.

V dicta repei

m,
'

multa
( 1

de salule
>
|

laboravimus. Intenm spinlus, poleuliam coactus immundus Sacramento Corpobaptisrai, de

,|
(

>

/: r iden posswni ea, </ " observavit Henschenius tom. S iprilitpag. 679.

'

l:i

iris ij

periculo
c,

es
el

imunicatorum
bis

ae ad

harorum
'

similium,

CAPUT

III.

sui, ad unde multi forinvitus, proluUt q uanYis promptiores effecli sunt nores ad fldem, mulli abi illuo neccatorum emendationem. Sed, ;1(! vidi, illum stat.ra proferre in vera visione faN ! ...-. conUcescena, denUbusmme
sionera
:

gloriam

Cbrtati.

coram po-

l0

Gravis

morhus Sancta,
:

quce

tn

vhione sa:

natur
et

benefick

variis

prmtita

mors

sepultura

miraculis

hone&tata.

loqu i

vero

illum

propter

popuiam
fons
ba-

aon
I

prohibui,

cam

vera proferebat.
sanclo,
per

Deniqua
li

Sabbatho
craretur,
millii,
aliiati

cum

mt.
t

pUs

aalum sacerdotis,
quaa bpiruus
et

quew
:lus
.,

in

fonle
ral

cum
in

verbis,

bominis

doclonbus

Ec-

inrutlit,

qaoniam
aquas

prima creatram
sicut

tam humHem ei ,nde at posi hujus virtaiis ouem idl omnino de se pra?sumentis nihil n Ne dicerel um Apostoto
i;
.
1

[uasi

mtnpM*

n;

rjomini
iuis

movit,

scnptum
aquas
:

est

Bstoiiat
meffi,

me,
angelus

datus

est
r,

mihi nes:

Domini
ibi
,i,

ferebalur
erat,

supev

rauiiei
"'

timutus carnis
colaphizet,

jm me
-

illa

praisens
,

atque limore
ea
in

mag

statim

subnectit
'

eam, qna
contra

pedibus pe^ cootremuil, quod terrara

;'' ;

C
fodil,

etde horribiUspirilu, qui

5a?pe

">
1

eam Uam

fuii

stimulus

extoHen"

f
|

totius

carnis
,

sua debihi

uum
vidi
el

emisit.

Mox
vis

vera
,

visi

quit,

audivi,

quod

Allissimi
rat,
el

quffi sant

nimirur ngriiada

.
J mvasil
1

iteram

"^
1

uffiC >

me,

ita

dum
brat,
ill,
:

ma
Qd

obumbra^
dixii
:

diabol

semper oboav nglobositatem, qua temma

fortilnin

:ur,
,

Vade

satana
et -

de da

labe''"

Lacta
"/,,'
'

sunt, totu,
herbffl

*
spiritni
isla

iris oris

muncns mulieris
MIIH ..iu. sancto.
1
i

hajus; inyu,
i.

'"
1

sicui
,

firiditaie

l"l lllll
I

.tltll II III

pirli
us

per

verenda

loea

Tnnc " ^um

ipsa

ndns
e

spmto
;

Kl

u ,n,

qnod
,,,.

n<

am
:

inae

V ab

morte-

esuone
est, ac

^ihi

anl.cnm qall

o^ss;,,., in

corpons permansii, sensibus animael

esl,

el

liberata

dein-

7
msnrn
Itait,
'i'"

qnamdia

in

prmsente

seculo

vixil.

Quod
oranes

por
cuiu ne
nil
;
'

quam

popnlum divulgatum est, cis laudum et verbis orationum parmsrt, [taque ul Deus Oloria : Domine. wwn al corpus Job hopwn quod tum ffistimabat, , vermium perfunde.-et, et ut lllo Dei abneper decep m suam, qua honorem Deo bd posset, erat, istum etiam Buperare pourn. tangere enra non
in

*?*

"

|jeruID)
,

i,

**
re

mr
r,-e-

andem
haberem,

el

Winwm.
'
nier

nec

""?,"
.*

lenita

ert

aam
a

p!

ejus

custodienie,
in

Job

Deum
ab
eo

nde

non dereliqurt,
quia

awMm
ip

;S
se

naoi iw"

confusui

discessit,
al

Deus

pei

superavit,

ciret,
el

qa

am Deo
mulier

nn
mali

:::;-

prawelere

posael;

sic

hmc

cum

Cjb
A. Treodoaico.

VITA
qui
se

S.

HILDEGARDIS VIRGINIS,
56
Item de
diabolu
.jejunia,

contigit,

valde

afllictus

fuit,

quo usque ad
Chrisii meruit

obedientiara

recunavit.
post

qnandam
viK.has
e.

*
ad

Schefenburch
rorem
J)

53
sanitas eidem

Supernara
,

hsc Sponsa
taulam

visilalionem

qua

m suavi
ta.

percepit

Consolatiose repletam

cramentornm,
et

vi-

nem,
fuisso

ut ex

ejus delecialione diceret,

sione restitu-

ina?slimabilis
inquit, et
iiiilii

gaudii

exultatione.
in

Pulcher-

nnnqnam
Inter
et
quffi

^kJT^ ******
ita

v^cZ^
'

*****

coufess^
a,llr
-

subjacnerat

rimus,
rit;itis

nmantissimus vir

visione vefnit,

eliam

apparuit,
viscera

qui Lantaa consolationis

eam

afflixit

quod
ejus

omnia
adspectus

perfudit.
,

mea veiut odore balsami Tunc gaudio raagno et

semperque
ipse his,

aspectum quorumdam bominum in tantum abborrebat, quod in.

*.

*nW

voce

inaestimabili

exultabam
Et a

ceiv

desiderabam.
praecepit,
ul

qui

eum me
eam

prospia(Ili\e-

Ha>c a

Priore et

ctam

Virginem

runt,

me
ut

discederent,

dicens
sic

.-'"ii horam Conven.u cum missa, ab ea e.

*n m io= K * ?
aB,in

,lllii;i

aii.lj.

L
a

'T^ *
f ltata
'

a diaboli errore

est

liberata

el

Abscedite,
queatis.

quia

nolo,

amplius

torcla-

Eadern virtute
obsessas,

Qui
:

cuni inumio uiulalu reeedentes,

Ab quod huc venimus, quia confusi recedimus. Mox aegritudo, qum me inquietavemabanl
rat
,

percula

velut

aquaa

qu83

per

procellosos

ventos

><

et

alias

duas muliere s
'

liberavit,

quarum una
in
el

ilfflmonio

cum

*n&u
essei

caeca

pao-

habitu

w:rs:
quia
ad

;:::::;::
li,,,,,, '

His

itaque praroissis,

inundalione
relii|nit,

comraovenlur, ad verba
vires
in

rt

recepi

viri me dequemadmodum pere,

nshujusfesUuamns.nuem
Virgmis, qu.bus Deus
sorores
ta,

Ip.o.p,

T
sicui
.

"
,,,,
!

grinus,
snas

nim

illustraverit,

palriam

revertitur

possessioues
,

eum

descripserunt,

recolligit,

atque

veria)

cum sanguine
in

videamus.

',

ossa

cum
te
silui

meilullis in

me

reparata sunt, quasi de mor-

suscitata
iu
,

fuissem.

At ego tacui
et

patientia,

mansuetudine ,
lotpiehar
haec

sicut pariens post labo-

mquiunt, Mater Domino multis laborum inmimbu. devo.e mili.asset m,, ,,,.,. affecta, dissolvi et esse cum Christo qnoUdie
,

^
E
fi

cupiebat.

Cujus
,

desiderium
ipsa

rem
54
Opera qua-

Deus
e.

ila

posl

ilolurem.

nem suum
et fratribus

exaudiens

sicut

prasoptaverat,

Post

ab
et

abbate

meo

hu,

spiritu 'pro

phetiaa

ei

revelavit,

quem
suaa

miilima

inslanlia
sancti
vellet,

devotione
cui

coacta

sum
certi

ut

sororibus pmdiui

dam

aliquandiu.

Etaque

turipta
c

inflrmitate

Vitam c ut Deus
haberent.
sancti

laboraos

Disibodi,

prius

oblata

eram,
inde
Spiritus
in

ocl

simo
gravit.

secundo
Ftlia-

statis

anno,
felici

scriberem,

X v.'

K;.in,i
\

quia

nibil

Octobris, ad

Sponsum
autem

caelestem
ipsius,

Et

oratione

cum
:

tranaitn/mi'
gau-

invocatione

pra&missa,

ad

veram

qnarom omne
funeri

Sapientiam,

vera

dium
tris

et

solatium

ipsa

erat,

visione commonita, prosppxi

ipsa

ac secundum, quod

dilecla Ma-

me
iu

docnit,

conscripsi.
scripsi,

Vitam e. merita ipsius Sancli Deinde librum Divinorum operum d quo, nt omnipotens Deus mihi infudit,
profunditatem et latitudinem
et

ama.iss.me Henles assistebant. Nam licet de praamiis et de suffragiis sibi per ipsam conleren-

ilis

per

non dnbitarent, propfer discess m quam semper consolabantur, maximo

afficiebantur. Detis

lameo,
cordis meriti

altitudinem,

flrmaet

mmrore
apud

menti
caatera

vidi,
in
illo

qnomoo

vero,

cujns

sol

et

luna,
et

stellee

se esset, in

transitu suo evidenter

,

declaravit.
t\up,\im
,ni

constituta sunt.

Mulia

alia scri-

plurarum monumenia,
tiaeque

et insignia prophetiffl gra-

documenta
diximus,

sancta
in

Virgo

confecit, a

sicul

58 Nam supra babitaculum in quo sancla Virgo primo crepusculo y nocis Dominica? diei felicem animam tteo reddidit, duo lucidissimi et
diversi
coloris arcus
in

luilnlt,

superius
sancto

qnibus
divinis

erudit
deditaa

Spiritu
cot-

Qrmamento

apparuerunt,

ejns animse ac

indicia
in
eis

ligimus.

Plurimum
possunl
,

enim
a

emolumenti

in-

venire

qui

amorem doclrins
Deo
in

et scientiie et

gerunt

utpote

quaa

onlinaia,

per

ad magoiludinem magnae plateaa se dilatavein quatuor partes extendentes, terraa se quorum alter ab Aquilone ad Austrum, alter ab Oriente ad Occideniem proccdebanl. At in sumqui
runt,

ipsam hominibus sunt propalata,

pientia,
ritate

qua Dei Saauthore-

milate,

abi

hi

duo arcus jungebantur,

lunaris
circuli

clara

lux

quasi

iu

solio

polentim

sublimi

ad
late

quanlitatem
se

emergebal,
noctis
ali

pB

sedibat, et
judicia

per

eam

mirabilia laciens,

protendons,
est,

tenebras
In

habila-

rum
55
heneficia
seris

decernebat.
prout
possibilitas

culo depellere
ingenioli

videbalur.

hac

luce

cnu

Bis
a

suppetesancta-

tilans

visa

mi-

primum

parva,

sed

crescendo

bat
ruiii

nuliis

digestis,

calamum ad verba

postea

immensa, cnra
in

quain innumerabiles vani

rolilantea

filiarum ejus vertamus, et quse de ipsa

memo-

coloris circuli,

quibussingulissingula?

ratu

digna

transihi

nilms
liter

bcato viderunt et audierunt, et masuis tractaverunt adjuvante Domino, fideejus sunt,

,

scripserunt,

maxime

qua3

de

cruciculaa oriebanlur

cum

circulis

suis,

prioreta'"" haj i

men minores mamento se

..m
magis
in

conspiciebantur. EI
dtlaiasse.il,

cum

lalitudine
.

sua ad Orienversos

et

veraciter huic operi

,

annectamus.

pertingebant

et

terram

quandam acriter a d&smonio muto vexatam, super quam et fratres de Lacu e, plurimura laboraverant, cum ad se mainquiunl
,

Mulierem

gno iabore virorum in lecto deportata esset, pia Mater, audaciae el prmsumptioni dsmonis verbis a Spiriln sancto proiatis confidenter resistens,

declui* qua sancta Virgo transierat, Et credenre visee, toium montem clarificabant. i;l,1,a dum, quod boc signo Deus* ostendit, illustravant. claritate Dilectam suam in csalestibus "' HC " MI Nec defuerunt, anlequam sepeliretur, duo merilum samiitalis ejtis altestanlia. Nam

domum,

i'

ab

orationibus el benediclionibus non cessavit quousque per g.aliam Dei ab hoste maligno eam
Simili

trangexe mines, qui sanctum corpus ejus spe bona convailiKTunt. gravi inflrmitate praBsumpserunt, a

liberavit.

Exequiis
motlo
ef

igitur

venerabiliter
in

reverendis v
esl i
11

alia

niulier,

qi.a?

propter
fuit,

fu-

ns
itfii

ceienraus, celebralis,
meritis ejus,

v enerando

loco

-l"'

rorem
se

insaniaB

diris

vinculis

ligata

cum ad

omnibus

pio

corde

B reniu)itf

adducta fuisset, solvi eam monuit, et statim sub admiratione omnium qui aderant, sanitate mentis et corporis recepta, cum graiiarum aclione remeavit ad propria.
,

prfflstantur

n.ulta

baneacia.

Odor

suavitatis

de

sepulcl.ro ejus

redolens,

^JJj dm
s
''

suae
dit

n;in fragranlia aliquorum bominum mduu Speramus i.aque et et pectora.

w ^
[er

DIE DECIMA. SEPTIMA SEPTEMBRIS,

credimus, apud
,jui

0.y
A.

Dcum
,

esse

memoriam immortalem,
ei

in

hac viia tlonormn suorum prserogativam

Tbbodohi

co.

contuleral specinlem

cui lans sit et honor in secala

seculorum,

Amen.

ANNOTATA.
a

ACTA
<Ip

Stimulut carnis

et

angelus satantr,
/2
v
7,

Quiiur Apostotus

2 Cor.

variis

quo lomodis
Inquisitionis

eipouitur. Hic auctor corporis infirmitntem,

oum

aliis

multis

intelligit

de virtulibus

et miraculis.

gua vexatus fuerit S. Paareri'1'iiioiium snacum excellentia in supcrlus ne biam erigeretw. Hocsensn oerba recte adaptantur
S. Hildegardi.

Ex

Ms. Boderensis camobii Reqularium S. Auaustini

,

b Varia
iario %
c
/'-'

Sanctm itinera exposui in Commen-

dioscesis

Paderbornensis.

S. Visibodi actum est in Comnum. 18$, et num. (43, ubi etiam mentario recitaci pnrtem Epistolm abbatis id petentis. Oe scripto libro Divinorum operum actum

De seripta Vita

l\os
tes
,

Igitur hiijns audorilale

mandali a ad

nio-

De entrgume-

(]

nasterium
lesies

sancii
fule

Ruperti

personallter

accedenin

est nniii.

(92. sire

UberatU tmiitnrum
nfa

dignos

recepimus,

hunc

e
S.

Conobium Lacense,

de Lacu
,

Ordinis

modum
signis,

testimoniu

de

viia,

conversatione,

fama,

meritis et

nnn longe Benedicti, in liuibtis Trevironim ah Andernaeo ponit Bucelinus in Gcrmania sacra B part.S. pag. 54.
f

ac aliis circnmstantiis beaise BUdegardis, nnmerositatem tesUum refutantes, cum potius tempus, quam lestium copia, non pnsii haln-ri. Magistra sancti

Anno

//79,

ut ostendi in

Commentnrio num.
Dominicsa
diei

Ruperli in Pinguia,
beatoB

Elsa

b aomine,
protrsta-

m.
g Per

joraia

de

miraculis
viik-rit

Hitdegardis

crepuscutum

noctis

in-

tur,
tB

qnod

Mechiidem
a
,

apnd

tumbam beaobsessam.
mnlieres
postea
vii.e

tetligenda est au/rora sequentis diei

Lunm,

ut ob-

Hildegardis

liberatam
,

dsemonio
nobiles
,

senaci in Connncntnrio aum. 204; non vero aurora diei Dominicm, ut locus intelligi posset, si nikil obsiaret. itn</nr obiit Sancta die Lunm xvii

Vidit

Regnissem
loco
in

Sc.^ni-sc-m
a

eodem
sn;r.

liberatas

damoniis

qwe

servirent
Vnlit

eodem monasterio per

eliam epiieplicos ibidem
tertionarii

trimpora

horam quarlam post mediam noctem. Datur quidem crepusculum \tespertinum colet matutinum : sed hic matutmum intelligi,
Septembris, circa
liijo

quam

ptures
c
,

liberatoa.

Similiter
ejus

qnaternarii
ejns
dicil

apnd sepulcrnm

ad

nominis

mvocaUopri trisaa

ex sequentibus,
noclis.
.

ubi dicitur

Clara

lux.

nem
dissa

sunt

iiberati.

rdem jurata
tdem
dicil

tenebras

depellere

videbalnr.

Nam

Agnes, soror magistrm.

d,
e

Beatris

custo-

primo crepnsculo vespertino tantum

/inn,i

oriri

mn-

Odilia

celteraria,

HedJewigis conversa
Sophio
cantrix

tenebrm; in primo matutino tenebrmsunt, etkm tantum incipiunt dispelli per modicum lu~ eit.Jam veroSanctam fuisse defunctam, non die Dominica, ut credidit Pagius ; seddie Lumv pnmo diluculo, quando nor iHri Dominicm adhuc
durabat, necessario dicendum
est,

mente
idem
sed

ibidem dicunt se vidisse

quotl

difil.
adiliilii
,

Roricus sacerdos jnralus idem dirit,

cnm

ad

jnnutdvm

venissel

ipsam dffiraoniacam, etanteqnam quidquam loquellenretur ei, binomium ipsum voeabat. dicendo
:

quid constat,
4479,

rice

Rorice

quod ante

in

partibus

iilis

foeral

non
/7

esse

defunctam ante annum

quo dtes

incidebat in diem Lunm. Nam in ad Christianum archiepiseopum Mogunhnum laudata in Commentario num. 109, C S. Hildeganlis mcmitutde prmlatis Mor/untinis, qui

Septembris

ignotum. Vidii etiam qnatnor corvos in Fenestris infra ecclesiam tunc residentes. Requirens a daB-

Epistola
,

moniaca
cens
rent.
,

ipii

illi

con
sui,

essent

respondit

di-

quod

socii

et

egressumejus

exspecta-

Quo

dicto,

hiatum
:

magnum
sic

faciens,

ramnm
iia

reversi erant a
delieet,

Roma
anno

synodo, Lateranenei

<<-

qum

habita

est

Vn-ehnt

igitur

117'J.

mense Martio anni 1479. """ potuit Onte et

nigerrimum exhalavii lim non comparnerunl

testatur.

ei
:

obsessa

liberala, sta-

Addidil etiam,
per

quod sanior pars qnoil vnlil deeem

ejusdem
Daniei
loci

pro-

et octo

illum
re

annum,

et

ante

mensem Jumiwm, inchoa-

daemoniacos
liberatos
iiiem

invocationem
sepuicrum.
Episcopns g
Jutta,

Vivglnis

annum mtatis sum octogesimum secundum, >tt in Commentario ostendi num. 20* Quapropier, cum argamenlis istis certum fiat, n<> esse defunSeptembris rrat Dominica, tocus omnino exigit explicationem datam; dicendumquc-, biographum tludiose crepur

apnd

ejns

sacerdos

juratus

dicit.

ejusdem jnipsa
dicil
iitia
,

ralus idem

difil.

ctum anno

njs

quo

dies

!7

aequisita
infra

magistra

de

-j,i

triginta

annos
de

hmc
C
d

omnia

contigedi-

de varii* miracults h

rnnt.
cit

Bealrix

cnslodissa
esset

loenlia jnrata

tcultm noctis Dominicmdiei distinxisse a creputculo <hr, Domimcm; nec dixhse Sanetam dxe Donumr; (lcftiiu-htm csse. sed sub finem noctis
sequentis.

quod cum
,

annorura
et

lecim,

oblata

eiden
beata

tnonasterio

rait,

aliqno
ridil

tempore cnm
el

Hiidegarde

conversata,

andjvit,

n UO d /n
vidil

caiionera

per mvoMechildem i cascam, illumtnatam Vnbt etiam nienlr . nun virgrais. ejosdem Vii-.rinK
i

sui pubhce sancta Hildegai"dis diem obitus qnod posl morten. ejns iwto prffidixit, 61

caplum

resliltlltljm

sanitali.

ttem

vnlit

anciflam de-

Metzam,

qu
,,
|

cuni

terram de

ejns

sepulcro

l
nla,

Hildegarde
(:th[

locasset, a beaOC0 minushonesto sicqne percussam et correpiam

:

comonlsa,

terraque
qsi

reposita,

el

de

hoc

conter

bbnaia

Vidil
91

illementem k

soro-

foru

fion

M'il.1

Septembris Tomus V.

6t,8 Bi
Ms.

ACTA MIRACULORUM
,

S.

HILDEGARDIS VIRG
essa

rorem
lata

qws nunc
,

est,

tjuoil

propler crinesbea-

cumstautes crederenl nun uiuro uieuerent,

la

1 Hildegardis
*

quos

fralri

suo

dederat,

Qagel-

ejnsden,

Virginis gra.ia

forte deVO-

llssime

donecab eodem deotissime* crinesfuecui runi restituli. Vidit eliam laicam mulierem superexcreverat os in crure, quod ire non pofuit,
,

tuii.

Eodem
stalim

osse
os

beaia?

Hiidegardis crinibus
et
sic

li-

niio,
isiis
li

evanuit,

est
ct

curata.

in

crinium articulis major pars

/

sanior capiluetiara

Oui se liberatum a daanonio conTeJ,! aqoa per manicam beala "' V., ln isiim, fama pars convcnins jurata. major Rapodo, Hild/ tus, cives Pinguienses mberdicunt, auod beai MB degardim viderint mul HiU
1 1

Wm

^ E&
vLTS"" vivns M
,.

ft ,.

invso.
Q

*+

^b

regina

jurata

concordat.

Vidit

eum

nia

ah

omnilu.s

qui

ex

imlignaiione

bealam
per

Hihle^ardem
flagellum
Dei.

trusit

"^bus

pede,

pede
dicit

prhaium
sex

Hoc

idem quod

celleraria jurata,

qum
ejus

bealaa
;

Virgini

commorabatui'

annis et

amplius
calfcem

adjxiene,

aha signa, quee fecit, el ', hoc ipsj quod de sanc.i.a.e ejus non sit dubilandum
tradus juralns

lffi g Provinciai. ... ejecerit, epilepUcos curarit

mm

D8; et q

r;;,::
.,,

V^S

"a

qusedam
.

tertionaria

m
,

auxilium im-

plorans

ipsa
:

aquam
qua

per

suum
est.

eidem
Adjecit

transmisit

gustala

curala

**
!*
Henricus
firmis

concordat

cuiu

,,,,,,,,,'
et

"**

l,,ll!
'l

twr
eJ sd "

duimoniacos

,m

'

nlil

'i?
libeX

Viininh

vidii

etiam,
rio

quod

cum

duaa

puells servirent refectodixit

illis
:

canomcus Pinguiensis quod cnnes beaUe Virginis duabu

juratus
9

*
,'

beatae

Hildegardis,

Bene cavete

!rimj

vobis

pcr quatuordecim
:

dies,

el

agile pceuilcn-

apposuit, etstatioa sunl liberato moniacis et epilepticis concordat

alioet

de

Z
d'
daj-

tiam
jecit

et liniiis

illis

diebus,

exspiraverunt.
clerico.,

eiiam

eadem de
contingerel

quodam
:

simili

modo

cui

cellerariu

Adquod ei n Hcde-

cum Rapodone, Bilde, Mlms. et cnm Hartrado canonico

radus tamen Pinguiensis de visu

c m pradic&

Humberto

Pingniensi Coa-

concottiat de

wigis conversa jurata concordat. 3 Mechildis

jiiirlini
ii

moniacis

cum

[ira-diclis.
relalione, et

jurala
se

ii-

11.1

audiverit,

esse
;id

ventepatratis.

beala

Hildejmrdis

quod ipsa a matre natam, et fcum] vilUim Hibingen 0, ubi modicit,

csecam

5 Item magistra r jurata certa mehoriluis fide dignis, ei ab ipsa

ukm
r

domina

ile

Do-

rabecq

didicit,

quod cum
excessil

in

anniversario tancta
,

naslerium
curril
tse

eliam fnndaverat,

iret

visilatum,
et

oc-

Hildegardis

qnoddam
,

lumen
quod
,

cujus
per

longitado
celebratioin

ei

maler sua eam deferens,

ipsa
iu

gratiam bea-

manum
nem
prsefatse
1

non

vij

Hildegardis implorans;
navi esset,
ei

vero beaiaVirgo,

Misste

posset

durare

accensum
bora

honore
us:

cum adhuc
cae

aqua

Rheni oculos
vidisse.

cae-

Dominss, quod
Missae

ab

vesperlina

Imicns,
ei
,

visum

restiluit.

Irmingardis requiAddidil
puel,

que aq horam
in

sequenlis
tota

iliei

perdnravii

sita

jurata dixit, se

hoc idem

ejus

etiam anniversario

vicinia
Intcllexit

contluit

etiam

quod
(ju;c in
,

beata

Hildegardis

quamdam

et

conliuxit

ad

ejns sepulcrura.

eliam
s,
1

lam
'

scliularem se transunitaveral
scilicet

no-

a
cui

seuiorihus monaslcrii
visiim resliluit
inier
aijiia

de

puero

ca*co nalo

adite

mine expresso
tum
novi
;

Bertrudim
:

licet

eam

Itheni unilis suis

t,

linitis,

naverit

anle non viderit; cui

dixil

Convertere ad sla-

dum
ejus

Ruedesheym
railliare,

quod
ipsa
esse.

distal

sepulcn
co-

'

meliorem,
acsi

quoniam aouos tuos non ultra diceret, Hoc anno morieris. Sed cum
vidisset,
:

per

quod
ita

etiam

Irepida

ram nobis
a
sis

est

confessa

Intellexil

enim'

ArJtl

beatam
fessa

Hildegardim
se

corapuncta
et sic

consuejus

majoribus,

quod

est,

esse

mulierem

couversa, eo-

arehidiaeonus,
dati

cum Wilhelmus TrarireAcui cum crines beataa Bilds,

dem anno moriua est. Cum bac concordant pcriores juratae. Eadem eliam puclla propter
pulchritudinera
lore
,

gardis

pro

reliquiis
,

essent,

el

in piiidab
loca*

serica recondidissel
sei,
in

el

illam inlra

ligneam

ne

a
,

pluribus
et

amareiur

co-

ecclesia
el

Dalvanii super

altare posuisset eealiari,

exnslis,

teLro

se

fuscavil

propierea Lola

vicinia

clesisa,

his

quaa eranl

in

p>-

clamat

idem.

Adjecit

eliam,
sui

quod,
sibi

cum

quas-

xidulaserica permansil
penilus
daui

illasa, ipsa

pyxidula

lignea

dam malrona de morle

et

marili

esset suspecta,

expurgatio

ferri

candenlis

indiceretur, ad
sibi

beatam
cans,

Hildegardim
beata

cucurrit,

factum

indi-

combusta. Lntellexil elium, quod qoa> mulier nobilis Trevirensis, cum per incaaita tationem cujusdam juvenis meole capla esset,
alienala
essel,

vero
:

virgo
et

Hildegardis ferrum

be-

quod peniius mcnie

per hoc
dolentes
ad

parentes

so

nedixil candens
taret,
illaesa

cum ferrum candens

Cui
facto

depor-

beatam
ei

permansit.
civilate

publica
Dixit

fama
eliam
,

fugerunt,
misit

gratiam

ejus

Hildegordim ceor quffi panem quajrentes

:

CODCOrdal

irans-

in

Pinguiensi.

in inensa sua benedixit,

quod
cato
Dicit

cum

bis

ipsa

in

extremis laboraret,

invo-

ejusdem beatse Virginis auxilio, Liberata est. ciiam quod viderit, ea mortua et viva, ejus nomine invocato daemoniacos el epilepti, ,

quo gustato miraculum vidit Odilia

:

staUm
celleraria

curata
ei

Quod

Hedy;
m
'"

versa
sa

iuratsa,

quaa

u. u,

llntellexil tntfillexit

lunc secum raerunl mon majoribns '" majui eUam etiara a

1

cos
4

liberatos.

quod,
vino
.:>

quaecumque soror
Officio cogitaret,
1
1 1

asterii

inanit inanifl
<

partvm po*t

adjiciens,

morlem.

dicit Hedwigis de Alceia jurata quod beata Hildegardis in lecto aegritudinis semper fuil perluslrata p; et cumsequen-

Hoc

idera

beala Hildegardia
Ipriiones lectiones
1'

;,illi

SbV
'

1 tim reprehendit; et
.

,m cum

ivlll |:

|S

secundum
bat,

n.iiii

instinctu

Spiritus

sanoLi

quae

sic

incipit

de

^ear vcrhu ad vcrhuni exprimens

earum

inientionera

ned,cU0 "

^
u>

VlAGA lando
celleraria

kt

DIADEHA
Cui

per

clauslrum

ambuet

iuntalem
ea G
in

quarum quasdam
Cislerciensis

decantabat.

concordat

cnstodissa,

in

habilu

^J.^. ' Ordmis sun

excoaimunic
ei

vidit,

flffl
,

iu>i

juralae. Itera dicit, quod viderit candelam ardentera super tumbam ejus, cum canta-

suo

batur

Qua exsLincla, Euangelio incepto per se est accensa, non semel sed saepius. Vidit etiam hominem insanum el ligalum et ihrninniacuiii super lumham cjus, a quiMissa
,

pro defunclis.

pierhoc ecclesia
disset,
ei
ejici

Item cum quidam monaslerio essel tumulatus, Moguntina divma

injuste

iW

sa deberet, ipsa

tiiniiilnni iJ";

^rT^g*
e

^
,,
t
.

culo suo

signo crucis signavit,

ejusdem

adhuc
ino

non

polerat

inven

m.m

UIfl

tf

hiiMiain

violenter
se

tandem
tn

deductum a quorum manibus exemit, ei in Qumine Naho, quod est

,

quidam per homaginm

aliquod
ohtulit,

olo se

limal

eidem

"^^ret; *

pede montis,

se

submersit

et

cum

mulii cir-

animalia primo

deinde Huo:

m
ulira

ux0

re*'

DIE DKCIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

rem
.

6 99
transierit,
et

[P8fl

boc sentiens
auxilium
tpsa
;

confogit,

beatnm implorans, rem

ad

Bildegardim
ei

cnra
in
et

divinitos

ostensum

qm

ei

ordine

loco

ignoto monasterium

exponens.

vero
et illa

dem iradidH
dixii
:

crinibus innexuit.

partem crinium snornm eisecundum ejns mandatum suis Quod dnmon senliens, marito
nihil

novum consfraxerk,
in

cum

decem
invei

et

ono
In

nobilibus

Doraino
P]nius
ginta

inservire
r.

instituerit,

pnellis ibidem vn.v ejus libeHo

quo rponasierio
institnit,
et

qo nqaaduas
8a-

Me

decepisti

juris In ea

habeo propter

dominarnm prnbendas
:

marilnseam inbalneo denodans locavit, ul sic tandem perflcerel volehat. Et cum diabolus eam habere aon qiio.i
Incantationes Hildegardis. [pse
posset,

cerdoiura

prnterea

perum
trans

matronaram
ei ln

se-

ptem

in honore sancii beain Marin. Praeterea

Spirilus,

honore

marito

coHum

confregit,
,

Kem canvquidam
x nomine.
reciperelur,

Qnmen Rheni ad
,

unam toucam
triginla

,poi

Uaganlinensis

Christisnus

per pulsationem
ipsas
vitIci

campanarum Pmguin
intellexit,

campanas personare Pastob luqe;

.

onam hac

alteram

m
:

monaslerinm y lundavll ubi De fama dicit, quod ires Apostolici, ejus fama audita, ei scripseram Bngenhis, Adrianus, Anastasios, quibns el ipsa
aliud

prabendas

inslitnit.

salute
esse

scripsit

prnterea

Hoguntinu,
i

Coloniensis, Tre-

crro

ii'-i

Hnc verba
111

vtdebantur
episcopi

ad

virensis
triarcha
res
,

Magdeburgensis
Hierosolymitanus,
sanctua

arcbiepiscopl;
el

p;i-

episcopum.
TKIIIUM
1N

Quasi

persona

Abeo,
\itIi;i

episcopi

qnamplnecclesia-

CONFOSIONE

BBMNQDO. Et
in
'

flfflC

et

abbas Bernbardus
et

Clarn Vallis

pr&sentibuB

fbrlt ittil

concordat

soronbas di\it priorissa Agnes

,

spiritn.

Cum

qaa

ac

alii

abbates,
ei

prnpositi,
:

ei

ceteri
ei

cnstodissa

Oditia,

ruiii

pmlati

scripseront

quibus

rescnpsil

Sophia
etiam

et

alin
dicit,
dicit,
sit

quamplures

juratn.
dio

Mechildis

qun omnia
tur.

ex

Ubris

Epistolarum

ejus

colligun-

jurata
et

quod
qaod

ipsa

vexabatur a

d;emoiiiii,
tffl

per invocationem
el

bea-

De

nferilis

ejus

dicil

Conrndus

rex

Pre-

jcrtpflj ubri$,

Bildegardis
sif

liberata,
liberarl

quod
qoi

conventtis

dericns

imperator,

de exito
sic

eorum

Enquirentes,
:

"

'"-

wwrtP T -

0am
7
ei

vexari
fuit.

et

viderit,

adhnc ho-

fulnra audierunt, ei

ad

meliora eos reduxil

,ulUs el

die ibiiiem
1!

quod e\ jam
,

diclo

Epistolarum libro
in ejns

plenins halie

Dicit etiara

quod
ei

videril

alios

dnmoniacos
liberatos
,

betur.

Et qnod annualiin

anniwr.-;

nitttlu.

TttH(/'

quaternarios

tertiarios

ibidem
quntl

mnlius populus

mmiitim
\\!j

cnm qua
niui
[l

coiieorilul

Julta,

ita

additlit

pue-

ad ejus
corporis

pufri-

qnemdam

epileplicnm,

pro qno apud

esse
*

tum-

Kn,

,/'.)

quam remotorum concnrrit sepulcrum, salatem animn et ab ea postulantes. Prnterea cnm ma

tam
victnorum
babueril
.

jfoia,

bam beatm Hildegardis exoravit,

et

tiberaium,

gnnm teneminm aa non

secnndo bb
nlatis

quadragesimo
non
paacos

aa bb

'furte mairis

qnoil

carpentarius
esset,
est

caslri

matri
heata

snn,

cum

sun anno
sancli
libri

libros

meuie captus
auxilio
pulilira
cit,
ei

invor.ata
:

Hildegarde,

smhere
plenius

ineepit
in

spinius

revelatione, quod
Scivias

ejus
liiuia

liberutus
loci.

cnm

qua

concordat
tli-

accessu

ejns

rontioetnr.
:

rjusilem

Merhildis jurata

Lihrum suum Srivias cc decem annis complevil

librum
Simplicis

cc

quoii

viderit

bealam
,

Bildegardim,

el

quod
post
ei

medicinn,

libram

Bxpositionis
,

continue

permorabatar
nata,

qun
Deta

etiam concordai etiam

,

Euangelioi

nm

Cnleslis cura
:

harmomn cantum
in

lin-

nini

HechiWe ctcb
concordal
iu
lieala

qnn
,

gnam ignotam
annis
ta?

sais litteris,

qnn omnia
accessn
libri

octo
Vi-

mortem beatn
aliis

Hildegardfs

visum

recepil

in

perfecil

quod plenius
colligitur.

cum

magistra.
et

Brnno cuslos

sancti

meritorum

Postea

quinque

aunts

Pein
fortejcllicel

Argentina
1

presbyter juratus
seil
*
.

dicil

de

snbsequentibns

librnm

Vifn

merilorum

scripsit

vitn

Hihlegardis,
el

per publicarn
qui

mo
annis
nins

vero librum

Dlvinorum operum
ihi

Beptem
ple-

faiiiam
viia

audivit,

qnod

in

libello,
scilicet

de ejus
et

scripsit,

qnod per accessum

ipsius libri
,

duobus
,

religiosis,

Gotfrido

palet.

De

signis

dicil

qnod
vita

inotlis

Jheodorico
Btatim

qni

cum
vera

heata

Virgine morabantnr
scriplns, legil
:

posi

ejus obilum esi

quem
scilicet

omnibns credit, quod signa, qun eam Dominus fecit, quffi eliam
bello
i]

in

ejus per
II-

in

Vitn ejus

onrnibns

modis

credil

continere,

scripta,
in

vera
ejns

snnl

et

plnra

lam

in

viia

qnod a nobilibns parenlibus originem duxitjqun,

tiain

morte

miracula

per

cum

qninque
esi

annos
:

haberel

vaccam

vidit,

et

sit

operatns,

quam

horainum
librom
.

eam Domiuns memoria babeat.

libros

smB nulrici
vitiilus
lis

ilixit

Vide,
itla,

nutrix,
albus
et 61

qnam
diversis

pulcher

De

circnmstantiis

dicit,

quod cum
Vitn

ejua,
.

in

vacea
in

macn-

scilicel

librum Scivias,
Divinornra

rneritoram

in

fronte el
uiitriv

pedibus

in

dorso distinctus
retulit.

librara
rii

operum

secumlnm
,

monasteiu

qnod
tep

aiJmtrata,
cnjns

stalim
fuii
,

malri

Mbh Ono prnluuuiin-

sui

exemplaria

conscripsisset

el

cnm

pere

vero,

vacca

prncepil,

qnod,

postquam
fecto,

pareret,
sicui

partum
puella

ei

prnsentaret.
Hildegardis
:

beatum Kartinnra Thnronis dd ire Parisins ts djsposuisset, linros jam dictos secum
grinatione ad
detulit
et,
ui
loci,

omnia,

beata

securius

in

eis

studere posset, ab
la-

dwerat,
ejus
uilnis

vera

esse
et

admirantes,

qnod alienos mores ab aliis

cognovil
,

parentes

episcopo
bores
el

tnnc

prnsidente, per multos

obtinuit
.

magnas
el

IribulBttonas

quod

eam

liahere cernentcs
;

eam monaslerio
octavo
nlatis
sorori

omnes
gentes,
ipsos

theologia tunc

eindere
;iI

disposnerunl

quam
Juttn

sun
co-

cu
a.l

al

eorum

magistros convocavii loquaternos per tres

lii

"iu

cuidam
de

inclusn,

nomine,
,

libros

examinandum
ad

ab

Oclava

" ll,ls

Beaedicii
s;i '"'ii

sub beati Spanheim, commendantes Hegula eam servire Domino in Monte

obtulerunt.
vitn
late
atl

Marlini

usque

Octavam
p:
el

Bplphanin.
:

Quibns
r,,
'

examinatis,

episcopo

restituerunl

L,|

"

ll

'

<i>"

Dkibodi
t>e

Wilhrlmo
dicit
,

Aulissimloiviisi,
:

''"'["'''

8U0

'

8
faina
",n

conversatione
sanctit;ili'

quod

cnm
nnhi-

ristro

eos assignavil

qni

sibi

"'-"""
'

HUde.

de ejns

.hlliiniliMcliir,

affirmans,
in

quod

essel

magistror
sed
'

sententia, aon
divtn

.inli

"<Hbri<>.

les

qnampluriirni'

purlla>

ram

conlltixemnt;

ejs

eSse

verba
i

bumana,
.

Cum ihunus rciliiMuiiis hahilaculiiin omnes p*pere non valeret, a Domino lum commonila, HBmo coacta, m ad sanctnm RuperLum ducem
Stl

S(l1

W
.

,l

monasterio,

,. inn.l '>"< mater sua, Didl atiam de fama, q ad fluo quod consirnxera
.

cum aUa n ta:*rcoi

|flMfto|mi.
,
'Vi

staret

nrilUaria,
aIiig

in

villa,

qua dioHur Lorche

matronis
.

transferret.

Quod cnm
ei

abbati

per

snum conferrei
et

cnra

qaamplnribus
sanctiiatis

ff^, hea.as

essarimn
quihus

retultiset,

ipse

hoc moleste
oblinuerit,

HihJegardis

faffla,

enm aecum iransw-

miracutis

licentiam

ad

lo-

Lppliciterrogans.utaibi benedicuonis

m*
num

700
Kx Ks.

ACTA MIRACULORUM
iraponere dignaretur
exarainalis
:

S.

HILDEGARDIS VIRQ
e

num
lni.s

<piod et

fecit.

De

li-

Vidctur aliquid

esse

magister
dicit,

sancti

Peiri,

idem

Arnoldus, Scholaslicus quod Bruno, quiatuoc

:

fuerit una mente.

f

mr 'll,

I orte

" rr

')'<m

Parisins sluduit in Iheologia

tus
ita

magna
,

pars convenprieter

concordal

cum

Brunone
et

ejus

g Non capio, q i s j/ e sit hito.anvoxnonsitmendosa

l( t

Ver isimiliter, ad adjurandui

accessum ad beatam
nes,
tus

Hildegardim. Magister

Joan-

episcopus,

gui

iffi'
w

episcopus

canonicus Magonlinensis,
Pinguiensis,

nunc praeposi-

QC \

de

examinalione librorum conquia

theologia,

camroasetymologiauivocatiir h Cujus loci hmc Jutta

:>dem ignur non prmerat
/orte prmerat

^?

* *mcboN * Gr^

cordal eliam CODQ

Parisius studuit
ci

praedictis,
in

eodem lempore dicens, quod paude sancta

llil-

fuent

jam vivenles melius quam

noverint
verilatem.

Jutta.

ipse

degardc
nobis a

camobio Eibinqensi
forte
ctian
'

Qua?renUbus

etiam

""<

l
-

d!T
1

\2** "
><>cuu ir

,a

convenlu,
signa,
ejus

quare

beala Hildegardis

modo

^'
1

quia prcefuerat
S

camobio

non
et

facerel

dixeront,
lot

morlem

Dominiis

quod, cum post miracula oslenderct,

s. Ruperti

omma

rcctc sint
sit

popolorom tanlus fieret ad sepulcrum ejus, qood religio ei divinum Ollicinm per tumulium populi turbabantur in tantum, qund dominn arcbiepiscopo Magnntinensi illod retuleconcorsus

exposita

Mchildis, quam

al.i

illa^qum

tur, msumsibipuellulmrcstitutum. k Verisimiliter Cleraentia vocata

I

nurn^tm
fuerii

Vox regina
id
est,

redundat,

runt.
It

Unde
,

aut

ipse
ul

accedens personaliter ad
a signis cessaret.

looura

cum Regina.

scriptum

M
'

mi

praecepit ei
11
libri S. BiUtt-

Dicit

eliam

Roricus

sacerdos,
in
,

supra

cum

primis teslibus
lius

numeralus, quod

gOfdtt

cum

obsessBE
in

hh,

quam

conjuravii

membris ilda-mon appaappositis cri-

tertiana febri laboram m imperfecta, sed perficietur , ro im plorans lcgatur implorante.

aliqua

cuo

est

hit Actis ad

ruit

modum
beatae

raagnffi^muris,

et

num.
o

Ptmtificem
missi.

nibos
alind
sicut

Ilildegardis
:

de

uno
etiam

membro
colore diu

ad
,

pem, Odilia
Yicus

n Suspicor, deesse hic nomen cellcram qm I vocatur Odilia, legendumque, utibicelleraria, Hedewigis conversa
etc

hh
'

fngil

visihiliier

quod

nigro

modo vocatur

Eibingen,

iu<i"iii

carbo fuscavit.
abscessit in

Tandem, cum

ijftu

nllra

esset fa-

Hhenum
illa

in Rhingavia.

tigatus,

modum

De /undato ibidem mo-

fumi

teterrimi,
ii

nec

ullra

cum

corvis apparuit.
ita
,

Scripta

etiam ejus
esse, scilicet
,

nastcrio Eibingrnsi srrmo recurrrt v,u. 8,eldt /undatione latius egi in Commenlario num
477.

qua? convenlus

confessus est sua

Vitffl

librum Scivias

librum
,

meritorum

librum
1
.

p Testatur, opinor,
pite

ipsatn fuisse vultuautca-

Divinorum
gistros

operum

Parisius per

Iheologia

examinalos;
medicinaB,

librom Exposilionis

maqnoromlihrum
medici-

dn
In

iuitus radiante.

margine apographi

notntum

est,

forte

dam Euangeliorum, librum

Simplicis
nae,

Epislolarum
Composilae
lingua

librum

At noii video, illam correctionem esse nccessariam si codex clare habucnt, om,

hominibus.
nibus.

ac

Cantum

ejus

cum

ignota,

com
Petri

libello, qoi

de ejus vita conservatus est scriplus,

Ncque endm incredibile est, omne$ energumenos, qui ad viventcm perducti sunt, malo
suo
v
fiiissc liberatos.
i

per
in

eumdem Brnnonem
Argentina
et

sacerdotem, sancti
fidelem et

cuslodem, virum
monasterii
clausos

bonae

famse,

supradicti
nostris

procuratorem,
,

sub

sigillis

transmittimus

vestrae

sanctilatis

Paternilalem

genibus

provolnli
,

exo-

Utrum Elza magistra num. Jutta num. 2, non ex/irimitur. s Mechildis ceeca nata num. infantem aqua liheni sanatam,
snee testimonium. Hic

laudata,

an

testatur,

se

allegans mairis
dir

ranles

qualenufl

Lucernam tam
velilis

lenus quasi

sub modio

eximiam bacahsconsam, nunc super

,

rero puer cmcus natus

cifur nsit donatus. Atlamen suspicio

essc potest,

candelabrum
his,

ponere

ut luceat

omnibus
Sanido-

qui

in

domo
in

Dei sunt,
,

nomen
aliquibus

ejus
viris

clorum
neis

calalogo

inserendo

idcm rursum referri miraculum, manica qnm respondet Latinm mque significet puclhim rt puellam.
,

citm tox Gtrvoci

infans,

danies

mandaiis

ut

aclum
censuram

auctoritate

vestra tam pium

opus ad debitum effectum

per

pro-

sequalur, contradictores
sticam

ecclesia-

compesceudo. Acta sunt haec apud S. Kupertum. Dalum anno Domioi millesimo ducenh-simo trigcsimo lerlio, decimo septimo Calendas Januarii.

aliqum roces sunt omissm. Verisitninter scriptum fucrit inter Ruedesheym el Eibingen erat, quod num. 3 dictum est ffibiogeo, ubi monasterium fuudarit ; nam hoc num. $ dicitur ad unam leocam distare a sepulcro Sanctm. Rued
t

Hic

ANNOTATA.
nunt. 5 nhi observavi, Acta fuisse composita jussu Gregorii Papai IX, ijiii ad examen de virluubus et
a

beim vero intermcdium est utriqite loco, et nus distat. ""*' u Ibi vcmpe vidrrunt benedicentem pani, so ad puellam mente captam; at sanationem muherfa lius intelligere debuerunt, nisi
ex aliis
set

mi-

De

his

Aclis cgi

in

Coiiimrntiiriii

deducta ad monasterium w De hisce fuse actum

quod non

assertta-

cst

Cofnmentano

xi.

miraculis S. Hildegardis instituendum

delvgarit

prmpositum, decanum

""

ccclesia;.

ct scholasticum MoguntiAt collector Actoru,m rcsecuit illa

x De Christiano archiepiscopo qumdam mT* IGB et 171, "'" dicta ibidem num. non^ hic referuntur, itus relata.Qum autem
schismatis. tuerunt coutiiiycrr, nisi tempore numqnan Christianus

omnia. b Erat
diccrrtur
S.
,

illa
si

ccrnobii prmfecta,

qum

ahhatissa

dicecesi

Moguntina

jum tllo titulo usm fuissenl prm/ectm Huperti, uti usm sunt postea.
Id
est,

laborantes febri lertiana

et

quarta-

postpacem anno yGcsta hmclatiusin mum monasterium, quod

quaginta prabendas,
id

//77 Bcclesim rcstdutmn.

^^Tual'^ ^
funaavti,
<

na.
d Custodissa est prmfecta sacrario.

est,

reditus

pwr

fuWiass quaginta moniatibus nobiltbus,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

$.

01
17.

Hnperti nujino. ubi ipSQ habitavit; alterum

,

to

Commentario num.
librorum tempora
est,

At hujus

et.

.. canobium Etbingense quod primo erat subel de quo xnleri possmt dicta m Qomcctiou, De Epistolis quoque late mentario num. 177.
\

retyuo- exms.
/y/
tt

riiiu

assignavi

m.
dd Notissimum
Martini
se
ui

num

K lni
z

rsi |

ietseqq.

civitate

sepulcrum et corpus S. Turonensi muhis seculis fuis^

inter editas S. Hildegardis Eptstolas nulla Uagdeburgensis. Attamen occurrit archiepiscopi

ill(f

eos,

qui ad Sanctam scripseru/nt, archiepi-

scopus

M8gdeDburgensi8 eti&m recensetur a Tri-

maxime celebratum, mognoque peregrinorum concursu honoratum. Verum de his agemus inS. Martino ad xi Novembris. Peregrinationem oe~ ro illamS. Hildegardis posterioribus cita ejus on)us

thewio i Chronico Uirsaugiensi

adannum

(450,
,

figendam,

ostmdi

in

Commentario num.

182.

Archiepiscopus Etavennensh cuibique additur ; est edita , et multi Epistola similiter

j,ts

j
fi

[talia,

Epistolas

cx Italia

cum paucas tantum cdtius habeamus ad Sanctam datas. Xtaque

Epistolas non fuissecodici
ille

ximirum Lutetia Parisiorum in itinere occurrebat, el jam eo tempore universilatem habebat maxime celebrem. Vox Parisius frequenter
ce

mediO Bro poutlitr sine

IT

liitniuliVitmc.

dicendum,

quorumdam

Bpiscopus

Parisiensis

olarum insertas,

dum

codex

est collectus,

cathedram
70
et

iliam

longo

erat yauritius, qui tempore administravit

,

ostendiin Commentario num. nec postea editas, ut

19$.

pluribui laudatus
seqq.

Gallia Christiana tom.

7 coL

aa Vox haic verUimihter mendose scripta

n
,ii

est,

plane

est
et

barbara.

Ai

suspicor.
:

designari

gg Yifiin, Lorich ad oppositam Rheni ripam duobus circiter mitliaribus Germanicis infra Bin-

intellectum,
imteliectu

httnc essc sensum

Etsi

Sancta

gium
Iiti

in variis tatnlis
Dfi
I.

notatum invenio.
el

naturali

nequaquam

excelleret, multos

Itac obsessa,

teslimonio lloriei plnra

tamen scnpsit libros ex Dei revelatione, bb Impleverat Sancta annas quadragmta duos quando arpit scribere, ut septem et menses
,

nitin.
ii

llic

examinatores,

qui a Gregorio IX jnsS.

si

erant

etiam Opuscula scripta

Hildegardis

'

clare
l,,r

habetur

laudata,
et

ex prmfatione ad librum Scivias dictumque in Commentario num.

transmittere, ut liquet ex cerbis Gregorii wi

Comcon-

mentario ntim.
vcrtunt,
et

WH

datis,

ad Pontificem

se

13

14.

post

enumerationem librorum, quos

canonizationem.

cc

Anno

liil

ccepit

hunc scribere ex allcga-

mittcbant,

flagitant

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
S.

PRESBYTERO ORDINIS

FRANCISCI

POLITII IN SICILIA

COMMENTARIUS

I.

P R

V
:

(J

j.

s.

Memoria B.
Dialogi,

Gandolphi

in

aliquot Martyrologiis

Vita scripta
:

et

edita

per

modum
^

recudenda sine parcrgis una cum miraculis

impressus, e quo
alia

processus pro canomzatione

danda.

ClftCA
iKi
,

AK.

V
uiflno-

*'<'

<"1

hunc

^recntio.
fthu
Fattii
inttrta

P
initam

uhmnn,
dioscesi
lis

oppidum ad Cephalmditana
celebre
,

Sicilim

nt

M.niv

Arturus
his verbis
:

Monasterio
B.

ifl

Uartyrologio

dedit

nobis
vcro
S.

cwem
S.

xw suum
B.

April<<>

Franciscano

adeumdem diem
Politii
in

Oandolpbum me-

m0 rat
rrst)

territorio (potius a

loco

ilefunctum,

Guilielmum

cre-

Cajphaludensi
el

hodie
,

suggeril

Gandol.

vii-lutilni-

Gandulphi conressons, miraculis plorinsi. Franciscus Carbeati

B.

plmm
in

Ordinis
ibique

Francisci

presbyterum
Politu

rera

pantheo Siculo
elogio,

ttalia
,

quidem

natum
hujus

sed
Beati

de-

functum
'"""'".

plurimis
tn

miraculis
celebravit

celeber-

longiori cultuBeati, qui seculo

moraitt

Gandolphum commequod prtBtermitto. ih

inehoatus
est,
et

eer-

Mcmoriam
nort
,
,

primus
Sicnlo
1>ulllio

tissimus,
,

quantum
'"'v

Fastis

Octa-

koc solum

post Vttam latius et commodius agam tnimm observo non obmse beatum
,

Cajetanus

mi

Martyrologio
;

ad
S
'

Gandolphum
, ~

die

xi Septembris, sed fr***p*m

;

hunv
cisci.

diem
Secutus
ubi hahet

ita

scribens
Ordinis

Gandolfl

confessoris,
est
;

Minorum
in

S. Fran-

Ferrarius
Poliiii

Catalogo
n.

gene-

post obitum ritaser^tao Gandolphi non Hatm POSt temr Jaeobn,, titnmtm non tantO ' Attamen illius fuit consoripta. rFrillllll popoitaudi

dieeelebran. Beati festivitatem eo

rali,

in

Sicilia

Gandnlpw

porefuitcomposita,

<><

Ordinis

Minorum. ln

cium vocari a Cajetano, enim in ea urbe, uti Paironns

Chronico

Annotatis observat, SanCoUlnr heec adjiuiens :

illins.

factain hominum

memona p

^SLU
;

^uctor

uLir
Xl
.

De quo m
aaiuUfl

Miuorum.

Obiit

circa

annmn

W[j

^qumPoiitiensesnossepoteram, rr^,iMtetur, qum iranJ<, ec duOttundum

ci-

Itumdiligen^vtaeturadhtbuuse.ut

02
AirCTOHB

DE
I

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
rum
et

ci&canos etiam consuluerU.

J.S.

anvo 1320, id posl mortcm Brati,

psit

csi,

itam autcm conscriannis circiter sejcaginta Jacohus dc JXarnia epi,

tom.

'"'

**

extctttlitur

*>matur

statun, sed

sco/ius
cilia

Cephalmditanus qui apud Pirrum iu Sigacratom. 2 pag. 442 dicitur episcopatum

,

no

im

anno 16W

m
substilnu,

W fg
1

I)

cu\

consecratus,

t,

Jjj *
lt i :

*r.
:

obiisse vero anno i3%. De ab eo scripta laudatus Pirrus ita scribit ; Per id temporis anno eodem (4320) lnd.

adeptus anno (304.

Vita

successtt Octatianus

/><>(r,i

suam perlusirans dioecesim, cum Polilium

set
,

ndiis-

uhi

clero

populoque
B.

cum "'"'^ re tota coliectio impressaest koc ti, n 'Z anctontate ordinaria, el delewta B Apostolica formatus per Sede iUu^lrUsim
rendissim

Brancifor ttus.

illius

rogatur,

ut

venerabile

corpus

Gandolphi
,

Ordinis
Inui
in

MinoVila,

scopum
naraculia

Fr

Don

Cephalndenaem
et

*!S^ ^
a
epi *
vilie
,
-

^*

rum quam

ijni

aimu MCCLX obierat

eara
et
,

el

post

multis
honoriflco

coruscabat

miraculis
locadif-

dolphi
liin,

exhumarelur,
ticilcm
Viri

atque
se

decenti
pradutit

retur sepulcro,
,

precibus

eorum

aBinasco.patroni ;!.,,, Ord. Minorum s. Francisci

breoiter observo,
,

super s !n e veneratione pis mem , m0,1:,,,i

^
ht.

'

tuulum
sus

c,c
-

ne

levitatis

insimularetur,

quod

corpus

^^mtcpt^/
formau

mum
tamen

Ad

quidenTdn?

cujus

pii,
,

cujus sanctitas testibus

non

fuisset

comvoluit

auclorlZtZ
"

fuervnt; varia

probata

colendum

exponeret.
et

Altamen
terris.

Deus,
c.riis,
*

ui

quem
'

gloria

lionore
in

coronaverat in
Divinitus

Waddmgus

dum

saribebat

monitns.

homjnes ergo munilus

voluniaie
duiii.

venerareulur
est

A>n,,J

antistes

agnovitque,
petitionibus

ex

Dei

opinor

camilvm cotlcvitottcm de B. Gandul, ut scrtba ipse ad annum

J
'

/,

non

esse

populi
vitaa

resislen-

Ergo itnu de

sanctitate,

digiis

diligenter inquirens,

publicis

lis

consignari
conscripsit
iii

voluil,
etc.

ac

de

tola

tum de proomnia tabure Dialogum

'"""""'; "'"' > f' senatus Polilunu librum

dis

(360 editionU
:M.*i.

Jl'

.1,1,/

auctoriiate itotait

Apostolic

" 2
iv
'

compactum
fratrem
el

per

episcopum

phaludensem,
Viri,

Stephanum
veneratione

ipse

timo satis insvnuant, accurar

sancuiate, miraculis,

Muniera da 8
hnjus
,

scribendo diligentiam a Jacobo episcopo adhibitam.

et

tam
3

quo

omnia

per

modum
femam

processus con-

gesta

s.u.i,

quaa ad ejus

cum

multis

Rursum pag. 411 Pirrus de Vita a Jacobo scripta sic meminit : Mox antisles B. Gandolphi
acla, gesta
et

quo modo speclare videnlur.

5

posttiamaai quo

parergis per hhhIuui Dialo*

gi
<

miracula

pluribus

compro-

r.tm contenta libro sic breviter exponit ;

saceliiim
biparlitu
iii

Di-

wm^

Iigenler desci-ihitur ejus

brevius re-

bans
vius

leslibus,
,

librum

de co, novem

quo

iectionibus

udiiittit.

compactum

per

modum
iu

dialogi conscripsit. Octa-

corpus honoriflce requiescit; referQDloroi^ nalus, dunaria, et tahula- miraculorum,

quoruni

Animadversionibus ad Vitas Sanctorum Siculorum tom. 2 pag. 68 de his obsenat sequentia : Res gestas It. Gandolpbi Dialogo complexus esl Jacolras Narnia episcopus Cephaludensis anno Christi hcccxx. Aulographum membranis exaratum Polilii in argentea lipsanotlieca
B. Gandolphi servalnr. Dialogus
ille

Cajetanus

peculiaris
citur

et

distincta

habetur

moria.

AdjiN;n-

Viia

et

Historia

translationis a Jacobo
descripta,

niensi,

episcopo

Cephaludensi

qaara

nos

ad compendiura

reduximus.
corporis

Subduotsr

un-

decim
pore

miracnla ante

invenlionera

facla;

post

mortem

deinde ducenta quinqnaginta duo abinveoto corusque ad annum kcccxxii ioter qus,
,

multisque testimoniis roboratus, m. oidebimus inferius. Cajetanus vero. ijin authenticum apographum habuit, ratio(632,

Cajetani editus

est

awno

pra-ter

aliqua

parlieularia
relatis

el

prajclara

prodigia,
persoli-

per suas classes,

et nominatis

ipsis

ms

referunlur duo
;

a
,

vexalione
caeci

dsemonnm

ncnt

subjungit, cur ipse Diaiogum integrum non censuerit edendum, ita pergens ; Sed quoniam
Vita
a

berali

duodecim
,

surdi

viginti

novera, quntuor sauCU

,

muli

tres

variis

langiiorilnis

oppivssi
hrachiis

ea

Jacobo
descripla,

episcopo,

inductis

personis,

si/roplinlis

lalioranles

qiiinque,

vl-

copiosius

rum gestarum
posuimus,
Politienses

fldem
iis

mulla continet, quae ad renullum habere momentum

recisis,

gintiocto, renes et latera dotentes quinque, ventris

ei

sanguinis profluvio aegroiantes

ires,

heri

videbantur; nos,

alleram
addilis
,

Vitam comquse
historias
est ratio

niam
ei ci

et

calculos putientes octoginta duo, cfurum

infirmilate
detenti

plerisque
cerla

rebus

apud
cu-

pedum
,

sexdecim,

paralyti-

rama

ronsiant,
ct

pidis laeeremus

satis.

Vera

idonea

non
Cajc-

decem, hydropici octo, fistula aliisque rheumate

,

nervis malis

atlracti
affecti

octo;
viginli

tanus,

edendi integrum Dialogum, quta Dialogus plura

quam

allegat

tres,
ti.

sancti

Viri

continet

ad Beati

Posl

hsec subjungitur

restituprecibus integrae sanitati ho c examen miraculorum

res gestas

mimime spectantia, et sic attcntio lectons, Dialogum pervolventis, avoearetur a Beaio

posteriori

lempore edttorum. Primum expeaduBin

tur

patrata

ipsa

civitate

Politii,

cujus

ew

aoVqumstiunculas varias nequaquam necessarias, qum magnam Dialogi partem constituunt. Qua~ propler superflua illa simiUter rescindam, edamque Yitam B. Gandolpbi sine forma dialogi, sic
tainv,,,
ctattiiit.

patronus; deinde ea, quaa in civitate lerani; teriio qu;e in oppido Calata-Vultarii flM^ Po supradicta civitate to, quss in secundo
;

Castelii Ye-

Deus per intercessionem

rari

bujus

sui

Famttli^op
Officiuni

ut

omtna sim daturus ad Beatum

spe-

dignatus

esl.

Sequitur

deruum
in

ipsaque auctoris verba aceurate sine ulla nititafimir reprmsentaVu/rus. t bi vero sitperffua
i/mviliini

proprium ejustlem Gandulphi, quod

vitate recitabatnr

ejui

festi-

calhedrali/*^' in ecclesia
'

"^_

omittentur, puneta interposita non modo tiinurni omissionem, sed etiam in Annotatie vcrOulo indicabo, quid /uerit omissum.
4

primaria oppidi PoUtientu) notis memoratio qua memoriain ejas

rochiali
et
,

quoiidie

celebrare

solebanl

etc.

Ih "' !nt " s

Collectio

Porro nmlanno (632

de
vittt
.

Yita

illa,

ttt

jam

ii/tiitt,

impressa

est

dmi/us.
<>i

cr cujus

relatione facile
esse

in colleetione

toiuni proces-

variorumprocessuum, qui
B.

illo

Ubro mutta

ad

*fWL^ gloriam
!*

,. Ulf

"

mllill

auum impressa, (jutim

rtiam habtiit

Gandolphi fuentiit vnsliiutt sub duobus consequenter episcopis Cephaiaditanis , videlicet Martino Uira ct Stect

gestis

mirucults

spectantia,

qum

ordinem reducatn,
-

yhanu de Munuru. Vrturis vptscupatus apud Vtr-

huc transferam. esm 6 De auctore Dialogi, ex >/><<> 9 habentar, } am supra eyi. Post DiatogW

n c ita
s6
.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBMS.

i

o3

,;i-

wuIC

IjtfaM

eievationem auunlur Miniiiiln a/nte yrrisnniliter eodem teinpore et forte ( na abtodem Jacuhoepiscopo Vephalwdttano con.

corporit

/-

8
tali

Laudatut mox rojjmianenm B. Gandolphum aictork

laudal elogio
Mediolanenstg,

nasen

Beatus Gendulpnns de Be- J s suo tempore CODClonalor '"da'r

* -

bre'

jSw***
J_

11 '

MnpM
iis

"" r lior '"""'" rtperimut

" lln ""'" >"">

mi

cemm

devotus, cujus viia semper probeta

rea

fnil

el

mo- "

ttogw

M^adtDialogo quidem per Jaeobum

,-rrtfi

scripio $a-

incolpati

vir
,

(wrimoAia, noti ilwn

dialogi exoratis.
i'ost

magnavabslinentiffl et assidua
panis
et

)ii-

contemplatjonis

cni

aqua

plerumque

racwJis

/bmw

dicta

cibum

Miracula sequitur pag.

traB*Iaiio<
,.

70 Corporis

invenlio et

'/""'

""" i" lr ""' censcriptaab episco-

potumqne praebebant. Rudlbus vestibus caraem suam edomabat. Otiom fogiebat malorum omninm seminarinm m bona opera i><Tpe:

M .,/ a presbytoro

quodam
s

Politiensi.

Nam

con-

tuo

erat

intentns

ul

malignus

spiritus

liostis

rinal

aliqua-, '/""' /'"'"

'"'"- /"<^</""'" tpiscopus

polilio dtscrssrrat.

Dcmum (>a,j.

78 stihdnniiir plur

bumani generis perpetnns, eum semper occnpatum inveniret. Castilelis ftiii perqnam siudiosus,
obedienlis PauperlatG
sancts
el
f i
i

elwationm pairar rw i Miracula post corporie auctorem habentpresbyttrum Politien&em, Ul nar relatis ibi pag.77, "/""/ nosinfra ul liouet ex
iinnl
_

constanter

el

integre addictus.

fiicile

omnrs suprrabat.
il-

Doctrinam ecclesiasticam
Lustrabat.

moribus ornatissimis
sapienlia

',:,,

ubi

/it

mentio

dr

Sacerdole,

per

Divina

qnoque perfusus
cslestibus

in-

episcopum ad scribenda Sancti miracula deputato. jdemfuerit presbyter, qui ehvationis Uistoriam
,,, -.rrifsrrit
.

trinsecus,
lionibus.
ul

semper
Porro
B.

fruebatur
in

delecta-

Gundulpbus
el

hoc preecipnus,

i'i

certe

wrisimiUimum

cst.

Porro

incenderet
Cbristi

corda

commoverel
:

animos

ad

guia Vitam integram constituunt, >rconsequenter annotatis illuswata dabo.. Deinde Latinis, ro cx variis notarionm Actis, partim
Qtnnia illa,

crncem
lise,

bajulandam
in

qui

cum anno uccix

provinci&e
in

concionarelur
obiil
in

oppido

Policii

sici-

die

Sabbali sancli,
in

bospitali

S.

partim
rultni

Ualicis,
Beati,
uti

breviter coliigam
ct

spectantia

ad

Nicnlui,

sppullnsqui'

i-alln ilruli ibi

ecclpsia,

quia

miraculla
ut

nonnulia postesunt.

tunc
qui
tione

lemporis
postea
in
fuil

non

aderat

locus

Fratrum,
devo-

rioribus

seculis facta,
.

studiosus lector habeat

constructus,
,

concepla jam
vel

conjuncla

qum Uridem taUdispersa

B.
aliis

Gandulphum
placet,
u

ab

universitate

vel, ui

regina Blanca,

sub

liiu-

lo S. Francisci,

ll.

Quaedam
et

in

Actis

omissa

supplcntur

examinantur.

iccuratam Vitm U. Gandolpbi chronotaxim CrtdMurobtu awK) tSSQ, d are nonpossumus, cum illam negltxerit primut quod ortum biograpkus, ne mortuaUm quidem assignansanr non Ml niiiii. tlac de causa dubito, an plane certo nitatur
'.i
, -

fundamento
riiin,

assertio Frandscanorum t Swu/ocommuni consensu dicentium, Beatum obiisse

X
Bi

atria B. Gandolphi in

Yita

iniUthi

exprimir

itiu

Bina-

tur.

At

scriptores

/rim ducatu

Beato
caiu
ca tur

tnjinit.

Franciscani aliique, qui de passim affirmant, Binasci i dur

esse.

{tt&iolwm-i

Mediolanensi natum
Gandolplius

Uinc ab

illis

w-

nolui

de

Binasco.

Hodulphius rossmianensis in Religionis lib i pag. WS patriojn Beali tamamr re, Mebigut exprimit, ut mogis videatur insii diolam tiaium fuisse, ct cognomento familim dieiuin esse de Binasco, aut, ut ipse scribit, de
Benasco.
oerba
:

Atlamen Petrut UistoriaSerapkica

anno i30 : neque enim ullum potui reperi/re argumentum, quoomnem tximerem dubitationem, r\ nmunilh trsirs in Processu dissentiunt , paur citamen. [ttamen cum nikil presterea in contrarium reperiam, communi fere opinioni libenr
t

;eracquiesco.Exilloauiemobuusannocolligitur, natum fuisst Beatum tub finem secuh ni, seculoxm non multis anms provecio. Etenxm bu>

graphus num, 3 innuit,

nem
dator

S. Francisci
in

\am supra
Vera n

effigiem

Beati

kmc

i><>*<"i

kic Sanctus fumr tni-.rnii.rrnr Ulisterbis, Audiena...

unisse,dum

Gandulphi Mediolanensis effigies. Shgium vero orditur hoc modo : Beatus GandulJSumdem phus de Benasco Mediolanensis etc.
loquendi

tam?uam de S. Francisci vitam CEelibem, Cum autem hic s. Francisco loquitur. te

anno
(226,
ti

dvtnr
obierit

Gandolphns

non

diccdur putr

modum
'rJ.

servavit

Waddingus ad annum

Ordinemingre* fuisseaul adolescentulus, quando

non diu posi annum 1200 Aliundt etiam verisimile I, mutndodatum tsse. dictum annum natales B. n071 diu admodum antt ywius wi Gandolphi figendos. Dt seneetutt enim fortassefu* ,, non fit mentio, ut mtaiis quidem sexagenarius ouJ sexagenario oi rit provectm, tt aut oetogenariut, jor, nou tamen septuagtnarius non ui piant <" leris-imilia, ]rrm hmcsolum
sus est,
lerisninir
///.
i

I260num.
Obiit

ubi

hoc

anno
,

Beato sic incipit narrare beatus Gandulphus de Benasco

de
:

Mediolanensis etc,
suspicor

tamen
itrbe

Sic quidem illi loquuntur non dia ab ipsis Mediolanensem,

quiain
cst

natum crediderunt;

sed quia natus

n, territorio aut ditione Mediolanensi Certe Artuyus a Monasterio wi Martyrologio et Fremautusin Legendis Belgicis Franciscanorum, etsi

Waddingum passim seqm

lcs
\\.

soteant, Binasco nata-

atlribuunt. Siculi vero omnes, Gandolpho consului, n> Binascumconr sentiunl. Pro omnibus adduco Cajetanum, '/"' B. Gandolphi Vitam orditur in hunc modum : Gandolphus in oppido Binasco, quod in Gallia Cisal-

Gandolphi

scriptortsdt cnta, prosequor Porro disstntiunt /<! cus estBtOr S. Francisci loco, nl" Ordinem
tus
cisci

quos

de

Waddingus cum

aliii scribit
esl
in

Soncli

Pran-

inslilutum amplexus

Sicitia.

Cajetanut

verocumaliistliam:l$w
instinctu

(S.

haud fonge Mediolano distat, or.lus est; ipcectum, quo iiimo sed in ea lempora incidit, quibus Ecclesia3 Dei columen, sanctissimus Franpuia
;

Exinde
SUS
,

i.i

Dei Gandolphus in Siciliam jnvand

liU aliquaniu

Iiaiia
rei

Francisa) militw aomen dedit.

GhrisUanaj
6!

w+

utrum

Panormi certt icram

COliliiM'i:ili 8

est,

std utrumqut amoiguum.

ciscus,
ceplis.

Ordinem
Consentil

suum

caelestibus

inslituil

praj-

Binasco.
Beati
^imi pay.

Nam

sacetlo

impressus de patna pay. /-' insctvptio tabulm pictm rurhabet, Bmasci natum esse : et

Processus

ca

et

30 dicitur ea de re constart fdma publir antiqua tradilione.

VITA

70 4
A.

VITA

B.

GANDOLPHI CONFESSORIS
,

Jacobo

xit in

EPISC.

abdicatione sieculi
:

tur

Dominus
proposni

lt

Super quem
bseait,
ul

r2

P * Urn

Si

Deo

VITA
Domino
Auctore Jacobo episcopo
:

*??***
5ic
''"

tein virtulem nhnndanliu", "creT crevii

Grescere
in

>iri-

me

fecit

panpertatis
dtetrlbuit

DomJ
11

d "'"

*
:

miraenlis,

Ez

Doraus Dei extruitor, Sic per adoptionem

editione

dc JlI *** uMe^oT"" DflBlh

et

Politiensi

anni \

652

mpft, utdicat
et

iJ^ ***
Domitms
et

crescit i

tibi

sustine,
ita(|ue

u,

crescat

Ejus

nomen

T^SS^

'

,>llUn

CAPUT
Beati
virtutes

rei

1.

ipsiua flnis probat eventns,"et

Sr>

flnem

et

miracnla.

generatim
:

vita

religiosa
vitcv

in

nus

dominus

Ordine Minorum rim

:

prrpositum
,

solita,

prtedicationes
,

pmdictiones

mi-

Cephaludenfo episcopus, scripsit anno Domini millesimo trecen. tesimo vigesimo, Indictione 3, tempore translationis ejusdem,

Reverendus f Jacobus venerabiUs

STj"
OmntDoten

racula

et

pius obitus.
t.s

Gandolphus
doctrina,

servus

et

amicus

Christi

non

obliviosus

actor B

opem, mundi

f* J
,

hujus anfraclus
solet

el

lectamenta, quibns praesens

tius

vana ob
freqnen-

*tZ
B

ffitas

implicari,

VirtutC8 lieati

gcneralim
perstrictee,

OoDctorum a nos ad exemplum nil ellicacius provocat, qnam si viiam ipsorum et aclus, secundum hujus nominis Sancti inlerprelalionem
,

prospieieiis,

pedemqne

lalium
j

semitis retrahens,

per

hujus abnrota

sebcqIj

m.

maculato cupit
bat,

calle

transire.
in

Adeo

sibi

dtfspHo-

quidguid
veiut
ii6ti

agebalur
sibi

noscamus.
qui
,

Illum

sacnlo,

ul

profecto

sanclum
proprio
et

inquinasi consilia
vitiB

asserimus,
tingitur
in

menta peccali
Christi,

non deesse
Et

saliem voto,
firmal

pularet,

sanguine
,

praecepla,

minime aciibus est alTectus. Beatus itaque pater noster Gandolphus sic carnem suam cum vitiis el concupiterrenis
scentiis
crucifixit,

melius

Ipsum ad

frugem
,

proposilura

mclioris
niiiiiiaiis
li;e

adstringerent.
prupriis y,

landem

suis

iv,

et

sub jugo

sanclffi
,

obedienin

loco

Doraini se homini mancipavil

cujus

trabea carne
pelli
,

6
,

consumpta
intuentibus

ossa

ejus,

quasi

adhaerentia

vuiium
raia

manibus el voiuntalem propriam abdicaret. Audiens antem Vir beatus sancti Francisci vitamca>
libem, ductus
et

squalidura

demonslrarent
videretnr,

sic

etiam
vitali

ni-

ejus
et

ftegulam

Euangelicam,
sancti
vila
et

verbo

macie

despectibilis

ul

lan-

luculentam

opere,

nominari,
ejus
elegil

Spiritw
babilu

luromodo in ejus
corpore,
migrarel

corpusculum
;

spiritu,

palpitante
ipse

consilio,

sub
:

menlem

ejus

sic

San-

Domino
Regulaa
,

deservire
sic

sub cujus
,

diligenti observantia
ul

cius firmo proposito virlutibus stabilivit, ut de arcta tunc Minorum Regula deserti solitudinem

innocenter alitur

Ada,

veleri ho-

ar-

ctiorem

contemplalioni amicam peroptaret, et ut antra saxea locum insolaiium, liberius Christo ser,

mine continuo spoliatns, Christum indulus, in virum brevi tempore quasi alterum videreinr motaliterinea tatus. Et patrisAjam sacer aamulus
,

viturus,

peleret,
Talis

lerrenis erat

corde
vita

et

corpore

per tempora virlulis aclibusperseveranter

ui

seegit,

jam exutns.
ut,
si

namque

ejus

prsBcesserat,

jam norainis
4 Beatus

ejus fama
i

celebri

Sanctus exfrut""'

miraculis caruisset,
:

impossibile

utique

vi-

ctihus acclamelur

deretnr

et talia

secula fuerunt miracula ingentia.

Quod
qui

itaque

Gandolphus Spiritum
iit

sanctum
'

ultif

si
,

ntrumque
vitam ejus

scrmone
et

dialogico

clarius

ex suis virtuosis aelilms

sensi

se

habentem
prdicendo

|i

referam

actus imitabuntursuavius,

cum
inira

fuiura

minabatur
regimina,

peri;id

fJ

ejusdem exempla

tolo

corde sequi

et

opere

cula

conscientiam

corri endd

enormia,

uiini

concupiscunt c
2 Gandolphus
et

virtutum

hortando

correctis

consilla

namque candor
enim
aliquae

lilii

fusus

cum

d inin

quali

terpreiatur
Hlio
,

sunt

tatibus
cnltatce.

lua

proprietates

qnsa sancli
videlicel,
terrae,

Palris actibus
fulgor,

coaptantur,
et
,

can-

dando salubria, devotos confirmando jn gratiam ip^ Sic eniin et pro omnibus orando gloriam Spiril Aposloli prius sanclum recipientes
'I
,

dor

odor,

croceus

color

postea
sic

praedicabant.

Temporalia
mis,
t

namque
sic

Iioim

reQexio
tributio,

adhasio
corporis

humoris
purilate

attractio,

disigitur

ipse
ut

egr

et
sic
:

inopinabilis

emptio.

Bealus
canduU*,

seeculo,
solis

ingressus dives
gloriarctui

paupertatis
Fidei

praesidio

Gandolphus
illo

ut

de

caaleslibus

eliam

iniilatem

dieatur

Candor

e est lucis EBlernffi, 'et

spc-

sic

observare

sollicite

studuil in
el

vinculo chanfti
socielate
sibi k et

"

id est, et

culum sine macnla, sic odore innocentias per exempla bonaa viiee Dagravil m sibi *
,

ut

nunuuam

se

Dei

proximi

dicatur a

Domino
pleni
,

Ecce odor

rilii

nostri

sicut

odor agri
in cjelesti
in

Ulli corde qua cnlpa disjungerel i" Deo junctns. Tantam enim
*

am
111

Clirislo

ilcl^'

quem Dominus
illo

sapientia

benedixit. per evitalionem peccali

Sic
fulsit

tionem praetendit,
deleelahililer gessil

al
,

i" obilu

sno

quod

in

vita

seculo,

oslcmleril
*

cum non

ais* in

./j.*fl*
'
i

ut de spcciu

decanlet

populus
id

Pra3

fulgore in con-

cruce
et

Dominirquam nudam
Matris
,

ejus riul.es,

est,

peccata,

transierunt

Chrisii

salutati

nudus secutus angelica, eam

diceiw

iiim"

grando,
t-

ei carbones ignis, id est, pcen peccaper chariialem ultra, quam credi potest, colore croceo ruhuil ,ut sibi dicat Dominus Dilectus meus candidus et rubicundus, electus ex

Sic

gloriai-etur, singulis rando saspius deiectotiones gulUbus, Ave. Et cae erani ;e que in tinem, nl .Spirilum sanctum

-i^
ni
IVipulii

habitaniem

quem nunquam
dedil aliqua

per

culpaoi

millibus. Sic

ctiam

pcr humilitalis virlutem relle-

nunquam locum

occasione

diabolo

nun-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

minqnam
ca

70b
A.

fomcnto consenlicns secum dnm per jnHabitantem Spiritom Banctum potina hostem cals;ite1litem et supcrbum. vit fortiter,
,

ne fatigalus,

5
f i<no9

Et,

na

pilff

lrlII

posita,

qnia nequit nbscooaj civitas aoper monlucerna, qnin luceat; cfnael ardena
sanctitatis

Domino dirigente, pervenit PoUtiurn. Est autem Politium in Sicilia- parlihus lucus imminens * , frigoribus asper, rebus frogifer,
populo
hahitatus
insigni,
a
Petraliffl

JlCOBO

Er
*

K,

''ininpiis,

aJpibufi milliario sexto.

Erat autem
,

in

montium eadem tor-

npmnr

^unl^-

mor famam
r ,ini

ejus prajcipue in Hinooniiae eitoHeban^ ciborum cruditas, vestinra

.

ra religiosa o.ua3dam

fmmina
Dei

Pisana nomine, pau-

perum
8

hospita,

quffl

Famulura

domum suam
/>...
}>

asperitas

vigiliarum
Ipse

pernoctatio

et

discipli-

recipiens,

omnem

sibi

humanitatem exhibuil
PoIKii
,

naruin
biiis
;1

castigatio.
et

enim
ei

Vir

vihe
el

vencratribus

Cernens

itaque

populus

sancti

Viri

secnnda

quarta

nbi preeibus

sexta

feria,
/.

iiin|iinrum

Fratruni

quadrageaimis

ungulos consoetis, semel in die ana .,.,,. sustentabalur et aqua

:

annoi tantnm modico

in

verborum eloquentiam diam vilam admirahilcm

,

ejus
,

(acundam
efficacem in

el

facun- poputi dttinernori- tur ad con.

tantum

viii

tu-

oica
iii

lectus praeter

cilicium,

qnod

nuda

gestabat

carne.

Totara quasi noctem ducebat insomnem

disciplinam ut pro eorum ffldlficatione tota donandum Quadragesima populo praedicel verhum Dei, ct * omnium communiier precibns inviiat. Quos, fvrte cum ne tam ipsius impediant propositum, columbina

bus
ibi

amics contemplationis dulcedine. Sic otiam menlevabatur in Dominum, ut non nisi pne lassii

simplicilate

preoatur.

tus

inslanlia, stiain ulihlali

spiriiu

Sed eorum tandem divinicommuni non praefeasseosita...

Participavil

iinliiii'

quandoque corporis,
orando,
aliis

fatigatus

etiam sine
fortiter.

rens,

humilitatis

intermissione
llis

somuo rapcretur
quotidie
sibi

vero
S uEe

et

castigatus

disciplinis,

itaque Vir beatissimus bonilaiem divinam cx providentia, et ei idcirco cura sibi de eo fuit : et
ejns

rrdiunhil

de

sanctitatis
,

fama

quod

diaplicebat

vuluntatis

moium

cognoscens,

ex

causa

Fratres ioci audiens quandoque miamplurimum sibi non honestam ragaa materiam conferentes invenire, si eam sibi Domodicum necessariam
, ,

ejiis pium proposilum impedivit. enim Dominus, ul de lanlo corporis

Praviderat
ejus thesau-

ro Politii

minus revelarel, intra se cogitare ccepit. Audiens aiihMii in Petraliffl m alpibus monies esse asperrinms, omnis copia
ascendere
laiio,

insignior ab

9 Setl

ot in hoc loco E omnibus et celebrior haberetur. cum Servus Dei in Quadragesima ver- svcio mori,

terram ditaret munifice

pennriffl

abundantes, negantes

ho prffldicationis

insisirret,
,

coniigit

socium
ilec

ejus,

bund.0 loque-

voleotfbus iter,

hominum

sejunclus so-

Paschalem

nomine

in

infirmilate

here.
et

lam od
U

in

quibus solitaria loca sunt

contemplatiodureiv,
ul

Cumque
ti

sic

gravatus de vita desperaret,

,

nmrin

ndufn reM-

(ui(;

ni

amica,

vilam

sibi

cupit solilariam

jam

proxiraus

diebus

quinque
oflicio

persislens

in

anlro saxeo, sibi

providendo a Domino iu soDei possil serviho, locum

transitu
gusliari

prsdicto,
Cffipit,

locutionis

nimium anlotis
.

laiiiim,

vacare liberius

el

defixo inluilu

sic

OCUlis

H'\i\4t toliln-

namaiitrt

11-

non inenlem, inulare disponit ....? pro salute anima? interfili, 6 Prodest enim dummodo mntetur affectus. dum loci mutalio Natur hominis est etenim, nt sibi stare negelur,
gue,
,
,

Dei

Fainulum respiciebal qnandoque

quasi ejus

tis

compassionem saltem peierei, ut velut parluriendolore detraclus, nimium torqueretur. Scd

morienlis spirilus
ipse

cum
tam

esset

pene a corpore ab-

eo

ipiiid

nuuquam
Vir

juxta

rerbum propheticum
in

in

SolutUS,
nisi

fraler

nec

mori polerat, nec ad vi-

eodem stalu
deficit.

permanat,
itaqne

quo

si

non

proficit,
in

miraculose

reduci; nirairum * in

modum
sucio,
h;ec
'

forte

[iiiruiii

Dei
*

famulus
:

mandatorum
sed

beatus

pater Gandolphus

suo compatens
t-t

* *

compaUeoa
quid boc

sseculo

complemenlum
iii

perfecerat

viam con-

jam
esset

lacrimis oratiuni

procnmhens,
quasi

quud

siliorum
jBgens

u.-L-tila

ci

circumaggredi concupivit,
neglitfeitler * exiait

de

Fratre

jam

mortuo,
ab
alloquitur

precibus

ne

iii

mandatis

forte aliquamlu

Domino
gcns,

impetravit.

Et tandem
sic

oratione sur:

Slat,
gligit,

quud

qui

miuima,
deficit.

ut

Apostolus
ul

neet
vi-

coniinuu socium
Fraler,
si

Adjuro

te

paulalim

Sed tandem,
proficiens,

magis a
,

inquiens)

corporis
i

contradiclionibus
virtute
in

omnino quiesceret

stum,
hosiis

nii,

Dominum Jesum Chripeecatum aliquod, cujus nondum

jter

de

virtutem

Deum

poanilentiam
te

egeris,

seu

cujus

miseria

antiquus

deat
jrad
tis

deorum
volens

in

Sion,

ad

ultimum
proprii

perfectionis

sic

miserabiliter corpore

crucial r; aut,
t*-,

pertingere,

seipsum juxta

verita-

ne

in fflternum

pereas, misericorditer

ut

pni1

vocem abnegans, crucem

accipit,
.

corporis

per

teat,

Dominua expectat,
pandas
:

mibi
aic

tanquam presbyde tanta liberatus

*

viam asperiorem

ui

sequatur libere Chrivitee

tero siatim

et

ut

stum

ejus

o.

Vir

autem

venerabilis,
in

angnstia,
nt
lihi

una

mecum

simul

per

te

Domini,

pro

ptainvis

perseverare

perfecte se

forte

Regula

ipse

indulgeat,

misericordiam Imploremus.
continuo
|

existimarel,
guBB

impulsum tamen
contagio
casus
et
facitis

timet

inanis glori,

Ad
(|IMI ,i

cujus

mundi
fmi
quis

hominum
ad
babitare

consortio

in

Graiias

vocem Deu el
,

Prater
lihi

reviviscens

refero,
el

inquit]

Pater

multis
possei

ruinam.

recle toto corde

Non enira cum Domi:

me de
tnts
.

pcenis

inferni s,

de

corporis

an-

ffusiiis,

pinriosis

precibns

Dominns

liberavil

no,

qui

multorum
el

accessibus

frequenlalur
per
in

nec

[ncuria
c

Paler,

seu

negligentia

peccata quffldam

sinecausa, Elongavi
'"in

ecce

tugiens,

Prophe-

pi

omiserara,
confessione

quibna
fecta,
,

me
el

diabolus ratigabal
Patris sacerdotia

dicitur,

in
el

soliludine
tacebit,
ul

mansi,
ad

qua se-

Quorum
beaU
ad

debii
tionis

solitarius

conscendens,
it.

levet se
est,

altum coniemplasuper se :etideo,

liomines, et
sal-

absolutione
inclinato
t.

obtenta
capite
1 1
.

factaque

reverenua
migravil

Sancto,

dicius
autein.
..
.

Frater
ail

p ge,

Machario dictum

Dominnm
I

nU
co
.

""

vaberis. 7 Licentia
Mla tu

prffldestinatus

eral

fflternam

sed

providerai
r

tandem
de

sui

superioris

irapetrata

et

Dominus,
rjebere
tinrM s

Inm
ne
in

Candulphum
in
.

pro
,

habtta,

quemdam
sec

Fralribns,
in

mine, qui
I

ejusdem Palris

Paschalem noomnibus sequebatur

lam

....

peccatii decederet
ejus

.
.

ol

ore-

hea.i

Patris

reauacitatione majns

Wonita,

snmens,

ad

pium

proposi-

tum
,

sibi

divinitus
perrexil
.

inspiratum,
Cbristi

de loco

Fratrum
Et

Pi
' l

rrao

noraine

invocato.

Servus Dei contemplationis quiele ac dulcedine, gradu concito ad praparata sibi a

1

""

allectus

beato
CIUB

miiaculum appareret. . Pra olteri pri*dii hb ejos bocio, io Obeunte auten nt morttfn auperioris, Hogerina nomme desui mandato te infetu" Erat enim aajunctus soad|iin^"n
i

,-

Viro

va ris m.nIis

in

aspiciendifl
U.
aliil

D eo

loca solitana

properarct

corporis

lassiludi-

vanis

ao lubrida,

e.iam

muuen hus, verbis quamplunmum

dis-

92

Septcmhris Tomus V.

706
A.

VITA
qui
,

B.
ut

GANDOLPHI CONFESSORIS
abstineret,
,

Jacobo

dissolutus,

cum

talibus

tur,

EPISC.

per beatum Virum ssepe commonitus pemius videretur, voce scilicet bilis

incorrigi-

ad Beatum non spectant. omnia Thomm attributa cum

tnlil

;/,.
iis

&

prnphelica
,

tam
li,

Viri
et

vitae

venerabilis

Quiesce,

prffidixit

ti:

talibus

resipiscens,

animum

retrabe

ad sotrendas Tkomm objecti hil omissu/m e.st quod pmrnet Omnia vero connexa sunt eo
ordine.

->, /'"''

01

Jncobi

^
tunt

Q(l

obilum vitam tuam malo Dci tandem corporis debitum persolvente, miser ille Fraler, habilti Realioqnin
post

meum
Sed

QUo

Scr

Wa

fine

concludes.

Viro

b Pro
Certe

carne

dictio sic

forsan wrtor teripstrit es magts conr.inn is ..

^
5 f
,

"

ligionis
*

deposito,

et

Sffiflularis

Messanam adiens,
,

aliqnotmendatypotketarumm

pjlibuio

ex perpctrato
affixus
?*

per

eum

maleficio

patibolo

"

est

menda, aui suspicionem

viter notabo inmargine.

de mendis, tmnlT,* "

H Cum
hirwxdines
joris

aulem

beatus Gandolplms
feria in

quarla

ma-

hebdomada
audiri

majori

ecclesia

Politii

Umpore
cioms

con-

populo

prsdicans,
DOSSet,

garritu

birundinum
viia>

nequa-

c Hactenus Jaeobus generatim sancti Vin corapcrsinn.nt quasi u, prmfatione. Tw inttZ quitur Tkomas, n qumrit de
impositione

sitere

/uAent, habe
obsequenles.

quam
raliilis,

mavimus ex hoc

populi tu-

num, quod
d

omittitur

cum

iniiio responsi

multus increvit.

Attendens itaque Vir

iis

vcne-

Nee etymologiam, nec

qualitates

lilii

quod ex
facto
(

verbum Dei non

}

fructificabat,

ad nutum Jesu

silentio,

Ex parte Domini
aves
,

noslri
,

mino, quia ad Beati gloriam non ctene an secus sint expositm.

spectat, rt-

Chrisii

inquit

vobis,

praecipio

quod, doncc verbum Dei annunciem, penitus

lealis.

si-

In tanluni

auiem liirundines
siluernnt

quasi atiscul:

e Locushic audacius adaptatus estSeato,tmn Sapient. 7 v dicatur de increata Sapimia. Aiiu etiam qumdam sequuntur ex sacris

Litttrit

tare

volentes,

coniinno

quae,

donec,

allata,
ct

completo sermone, reverendus Sanctus eis manBeatus itaque pater davii, non cantarunt w tribus temporihus insiB noster Gaudolpbus gnia miranila, quatuor in vila, et post mortem
viginti
iria
,

quibus nonnulla ibidem de Oeo dicia in alio sensu Beato accommodata. Hc stuc.r

diosus lector facile inrenict, modo attendat

in aliquibus modice mutatasesse.
f

voeet R

Dubitari potest, an Jacobus

scripserit.

ipse illam oftjeresse potesi alirrepserit.

:

ct
,

post

translalioncm quasi

intinila
vila

vationem
terius,

Nam

annotaiio

operaius est
fecit

ut de ipso recte dicalur

in

mrnstra,

morte mirabilia
eo quod

tur Sanclos

legimus,

justi

bus animalia ssevissima servieront

tanto
Patri

In

sua
igi-

qum

loco non suo

Diahgum

Multos
eranl,
Et

quisi

g Ctarius idem dixisset auctor hoc modo sanguineis relictis et rebus propriis. h
i

Zon-

ideo,

Nimirum

S.

Prancisci.
<}ttomo-

paruerunt hirundines, non mireris.

itaque
tanlo
,

Hic interloquitur Tkomas, qumrens,

12
htort^m pnvdiciiim
obit.
* i. e.

Completo
sni
*

prsedicalionis

mini-

do
et

viri sancti cognoscere possint, adesse tihiSpiitla respondet Jacobut,

sterio,

obitus

praescius

Liomino revelanle,
sic

ntum sanclum. Tum ad

ad Bealuin
k Sibtj
illi
,

pU

ejus

corporis dissolutionem
:

populo propheiihoneslalis prae-

rnitt.

ce nuntiavit
sui

Scire
hic
:

volo vestrae

sentiam
quasi
feslim

me

non

praedicaturum
corporis
Christi

deinceps

situm pro

diceret

Me Dominus
Et

ad se vocat. El conccepit

opinor, hic , ut alins freguenter^poid est, proximo, ut sensus sk\ Beatum uno corde animoque proximo et Deo confiiisse.

ad

hospilium rediens,
gravari.

in-

junctnm
1

firmitate

videns

Confessor
athleta

Dominum

ad
,

se

eum

vocare,

lamquam

cisci,

Domini forlis armis Cffilestibus se protexit. Et cum tandem viribus corporis repente se videret
destitui
,

sic

Fravr iliee Quadragesimm in Regula S. apud Prospcrum Stetlartium rilita, cap. 3 expnniuntur Ei jejunenl a fesloomniura San-

Tres

clorum
vero

usque ad

Nalivilalem
,

Doniini.

SMCtam
Epipbania

junetis

manibus,

ex

ccepti

laboris

ne

Quadragesimam

qua

incipil

ab

fraudnrelur
vit,

effectu,

biiniililer

Domino
Christi

snpplica-

ut, si
,

vivere plus in saeculo sibi prorsus ne-

quam usque ad continuos quadraginla dies, qui suo sancto jcjunio consecravil, minus
luntarie

Dovo-

garetur
flendi

nihilominus

passionis

lamenta
:

eam
qui

jejunant,

benedicti
sinl

sint
:

Donn-

Dominus praestare spaiium dignaretur et stalim Crucem Domini quam semper in mente
,

no:et

nolunt,

non

adstricli

sed aliam j

gesserat

sibi

praesentari
,

mandavit.

Quam

ulnis

usque ad Resurrectioiiem Leneaiilur autem lemporibus

ett

Hoiniiii jejunent.
nisi

sexla

amplcxus slrictissime
plorabat, acsi

sic

compassivis suspiriis et
Christi

Beaiumnonjioic.-

gemitibus super eam amicissimi

neret .crucilixum. Sic eiiam

passionem
sibi

gidius jejunasse,

quam

Hegula

prmscrM
sedetiammul-

corporaliler Christum

tunc

cerlabiis

nimirum pane
to

et

aqna eontentum;

impressis in ea
et,

osculando,
narrahili

Ave,

pluries

iterando
et

Ave, inelamenlaet

gemitu,
:

corde, voce,

ore

bibter

gcniit

qui

super eam

flens
,r

dolens,

magno

die Sabhati post Parasceven

in

felioiter

ob-

kebdomadtstnssuoj^ pro feriasextasingulis nr* nio deputaverat ferias. Ceterum

,

frequentvui noneratprmeptum, Eprphaniain. quibusjejunivm labal, /'/""' roienaous, ipH votentibns. '/';" _ commcndatum ommcndatum n
' '

Tam^quadraginta diebusjo*

>

Domino, regnanle Doiuino nos'.ro Jesu Christo, qui cum Patrc et Spirilu sancto vivit el regnat Dominus in saecula sffiCulorum. Amcn.
dormivil

Dommh Sanctorum usque ad Natintatem ucundavcw

per longior
cst

ciscanomm Qvadragestmm >< pnma, draginta dierum : nam

SU
a Jt

m^

nium

aieou* quadraginta diebus

tol

ANNOTATA.
a Vita, ut impressa cst, kunc pr&ferl titulum Legenda B. Gandolphi, a raverendissimo Jacobo Narnia episcopo Cephaludensi scripta anno Doniiui mcccxx 3. Prima pars Indict. qum ad obitum usque pertingit, etinnovemle,

aliquando brcrior. phamam ct Quadragesimam,

nimirum q^na
\. toti
i

igiCOinr

^inU,

muncm, non

tnlercurrunt dics

mpi&V ut subinde contingit. sup ior,^ m Petralia, aut 1'etrnlia /' posttum. <^ i!lUlli est Sicilim <n monte excelsis onl ' tur, opinor, pro V Peiram, Vita Petraliam tocat
'
.

U^
ra-

^T^^t^
">

m^

ctiones diriditur,

dialogus cst inter Jacobum et Thomam. Verum omnia, qum Thomm nominc dicun-

id opptdnn, distare

passuum

lunyens

Id

in edito

monlis vertic

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

oirnim

707
miro

nrduas
,

habet,

prfflrnptosque
deelitutos.

monhic

gravit

ad

Dominum
,

modo
ad
(tit

spiraret

oilo-

k.

INCFRTO.

E asBerosque
0t
"o

ct

rerum copia

rem. Clerus vero

revereutia

et

populns
decait,
Politii

occurrentes

cum
sepe-

toeiu, in 'juo
ftratus obiit,

de mutatione loci Objectio interlocutoris

magna, qua
/;

majorem ecipse se

clesiam ejusdem terrse

cHu

ruovem
odo:

tpiral

quorumdam, qui tocum Omissa hic exempla

,

liendnm,
ce

mandaverat)
et

sanctum corpos
elccto loco per
,

honoriii-

rtm

mUarunf'
ariani

poitavrrnnt,
,

in

eum, dum

nott rirferi necestnirrlocutor aiebat n Uir licentiam : quod fuisse Beato superioris

viveret

quamvis

despecto

cum

reverentia po-

suerunt.

refutatur. rtcte tnox Disputatio de Dei pror.idcntta

q

H
ali

Philippus

de Larratana, duas lingnas

locutione

habitator
in

Poliiii

Ailejus seputcruffl

cui

subsunt

ejus nalivitate
viginli

ore
*
.

habens

mu(us

cst. omuia. hie rcsecta Nam phrasis nonnihii perturbata videlur. Y Mibi tamqaani presbyectiui subjiceretur :
h,c r

annos fere

privatus

Audiens

Inqutlam obtinet

autem

tero

slatim pandas.

Verum

difflculter

tota

dictio

Bepulchrum beati Gandolphi cereos et mulaccensos sine studio lutmano risos esse eum dignatum ostenta miracola Dominum per
,

ad

ttdde erat

ordinem redigi potest sine mutatione aliquot ad annum 1260 num. /48 vocum. Waddingus teperJeB. Gandolphisic exprimit. Adjuro
in

dere,

cum
ejas,

fide

et

devotione

veniens

ad sepul-

chram
prae
ilu

et

prostratus,

pro sua sanitate

rogavit.

wrba
siim

lacrymis

Dominum

dcvole

cum Cumque,
pressus,
coesic

Curistum,

ut,

si

reatam

aliqaem
,

habeas,
mihi
(qui

tristitia

loculionis

amissaj

somno

nm|li

ie r

p.riii.entiam
ita

ilrlrtum

prnplrr qmMii

jatiquus

hostis

te

miserabiliter cruciat,

pit

modicum obdormiret; tandem surgens, voce nnmen Domini invocare, et alla

beato Gandolpho

jamquam
nfl

sacerdoti
in

reveles,

ut

Dominms,
u-

Deum m

laudans, rectam locu-

nereaa
et

aBternam,
augastias

indalgenlissirae

expe-

tionem recepit.
|S Margarita
lios

K de

ctat,
lur.

per

has

monet)

tui

miserea.
.

Mado

Politio

opiaret

habere,
sanctus,
a

beatum
sihi

cum &andolphum
c,

fi-

mulier filium

ro-

eipamim/k-

s ufi

verba nolim nimts crudc lector accipiat, peeneque illa, quas de omissione quorumdam

Hm

gans

ut sibi

a Domino impetraret. Noctc vero

| imP*'
(ral

sequenti
postulas,

Vir

apparens,
impetravi.

Quod
Ecce

tibi

constaret, eatorum statim sequuntur, acsi satis proxi* Fratrem tllum fitisse eo tcmpore damnationi

(ait)

Domino
pelis.

da-

rogavit

hitur tibifilius,

sicut

Concepit igitur f-miiaddt rnru

minn ob delictamortifera, in confessione negligenEtcnini, si rernm adjuncta perpendatcr

na
in

omissa.

Liim >uo tempore pareret, periclitabaturrl propimitM ', cmipi.Mvrret morti partu
:

mus, viv poterimus dabitare, quin B. GandolphttS quando ipsum allotolus fuerit cum Frutre
,

tur

de

Sancto;
Blia,

iterum
quia

sibi

apparens,
te

Inquit,

Confide,
Ei

jam Dominus
quis esset;

adjuvabit.

cutus est

notesccre

< de conjessionc. facienda. Undc ergo potnit tale Fratris itlius responsum?

interrogante

muliere,

bg et

Bnndolfactum d

phom
6Sl

Dei

famulum nominavit.
de
Flora, a

Qnod

CerteB. Gandolphus istud

si

non

mth/asset. Prmterea,

wnnino certum
quis

esset,

moribundum taliaprotuangebant,
et

^6

Jacobus

PoUtio,

casu

Usse vcrba;
fuisse cntpas,
(tus

certo definiret, f/ravcs revera

biiiauditum perdiderat, necpoterat

:

per

mtra-

urdw
fi.Hi
;

<nnti

aa-

qua Fratrem

non po-

i-rturesdefectns, quos

dmmonU

tentatio eJtag*

gerabat,

Ut

virttm in desprrattonrm indueerett

Qaidquid fuerit, procerto idhabeo, moribundum aBeato ad quietemreductum, loquelaque recepta, obiisiterasse confessionem, et demnm placide
se.
I

seJ audiens fanos aliquod remedium invenire ejusdem mam sancUtatis Viri Dei, ad sepuichrum Lerra de qna non audiebat, aurem, veaiens, sanauinis emanarunt, annosuitjel tres sliliffl inde recaperavil auBtoUmque ibi, nondam recedens
,

dilum.
17
Scarlata
, ,

....
,

qnadam
naBO
sibi

mnlier a Politio
extorto

,, olce-

mtilurT libera-

Varia

ibi

destinatione,

suntdcnrttsatis prolixe disputata necessaria non sunt, ideoque

re nessimn

in

de

COUSilio

tw

ulcere pe-

rtculoso,

qua

pleraque omissa.
C u
itir

tioncs,

inainterlocntor objicit, illicitas esse di\ respondetur. et ad itlam objcctionem

.

cnran. incisione exorto, mediconnn ipsum oportebat Qu ad aepnl- not ejns lacies rodebalor. "ionuin tota F chrambealiaandolphivem^nsibiproslralaobdor.
v,i. Ei ecce
|l;

opi-

quidam
ejus

in

habita relig.osoMb.ap,

w Quas hic omissa, spcctant ad imperium hominum inferas, qumSanctis quibusdam paruc.

,. s
'.'

ftciem
Et

pallio

quo

era

,.,dn

,.,

Lfricavit.
(I|X

cum
Viri

mulier

inlerrogaret

qois
,

runt;
x
obiit
fixit

el

mox

alia

qumdam

resecta dc gratia mi.

, sevocari
nlo

Gaudolphum.

Ona

raculorum.
Si Beatus,

'de

sancti,

conlinno se sanam

ut plerique deinde scripserunt

recte

anno 4260, Cajetanus

dtc

B
in

Aprilis

Pascha

mortem enim anno

ipsius

^'Andrea,
tempore

de

**,
coulinnis

mo

febribus

Ktuans
.

P*> '", cnm longo */. mrttoj

ir

incidit

4 Aprtlis.

nire Sanctispotute. ,,,., rotum vovil, quod

,

adbni pm
bi

m-

suia

mirawu

i.,..do....

cuin-nare.

ade,..h^

CAPUT
Auctore
incerto
scd

II.

contemporaneo,
n"""
1

Sepultura Beati

miracula ante corporis ele-

de de ,g Alenandnna nperiorisY,

Tt
r,,,a,
'"'

M
.e?w ""'"'^
s

tei ri "
'

mivi0

,,..

^' H, m "
or,""
1

'"""- mulier *nnfHiflUsanminis pro-

>,

"
,

<

"

'

I",
/

vationem faeta.

;_;;,,

affe .

"
uYns.
et

"

;':;;;;:,.m'..om,..icam
"

dicens,

cenlies

osi

crijiis

ol.itum

cortantus de ore ejus et

ut
.

perfeete

jnwnit. >. sanam

pore
ObltUS

odor suavissimus rxlialalml, nuimlorim diebus post locus quindecim liiAhns nnst loCUS

ejusdem

20

IV "" S
el

in

quo

Bttraetions

er

.l-ennium

^^ M.
, ja-

,ir

dtcmnah

inftrmiiate.

708
A. INUERTO.

VITA
nec
,

B.

GANDOLPHI CONFESSORIS,
poterat
in-

jacuit,

moilo aliquo

remedium
B.

venire
lit.

et

landem auxilium

Gandolphi

pe-

honore faceret celehrare et tem in ore ejus iuvenit,

,

statim

de nocle apparuit, et, eo inlerroGandolphus servus Dei, ail gante, quis esset sum. Qui cum surgere vellel, ul adoraret eum beatus Gnndolphus eum manu et requiescerel
Qui
sibi
, ;

matns
sbyter
perfecte

ejus

remanenle

prioTd^
P
'

**

ad sepulchrum Beali
se

C5

'"'"

sanum

iuvenit.

29
ret,

Benvenuta
et

de

Birriola
Poliiio

erexitsanum
niens,
21

lit

de
in

maue ad

sepulctarura ejus veglorilicavit.

quamdam
mina,
B.

inllalurain

maximam
in

Dominum
post

in

Sanclo suo

nata raerint

Fluminga,
Sabbali
oculis

mulier a Politio,

mulier
tate.

ca?ci

die

cum quodam Nonam quoddum opus Innilicii

in

eis plura

putredine deiluenle f(EU(la consoriium hal.erc nuu poterat

'

eTS' mmia
.

^ ^2
Mfe.
f ra _

cum

Vici,K,ru

tevcret,
staiit

ejus

albedinem versis, lucem

Nocte

perdidit

oculorum.

vero
;

sequenli,

cum nimio dolore dormire non possel rapla lamen a somno, prae iriFlilia obdormivit. Et ecce
quidam
rogans
in

Gandolpho bumi.Uei se pulchrum ejus accedens, centies ibi ad laudem De. et ll. iimululphj
surgcns inde,
30
ca

LZT^
Paler
d, Xll
'

'

...

perfecte se sanam invenil

, !iB

habitu
,

religioso

sibi

apparuit,

interilla

eam

si

ipsum cognosoeret.
diceret;

Sed cum
(inquit
Virginis
facias
;

Tudiscus Denie, a Poliiio, infirmitale gravissima lorquebatur. Et cum

multis

eum non cognoscere

tus

Vade
B.

bea;

poribus nullum

L
tali

'Z^

posset

remedium
exoravit,

invenire

Gandolphus)

ad

eeclesiam
tali

et
il-

tum

Virum humiliter
dignaretur
et
'

m
Et

enm

votum vove,

servitia

bora ne
ecclesiam

'a

et

infirmitate

sanare.

accedens

Luminaberis. Expergefacta ilaqne mulier a somno,

cum
hcati

ima-ine

cene

candelis

ad

sepulchrnm
rogavit,
ai

cum

spe
;

el

lidueia

ad

facto uiane,

Confessoris,

eum

devoiione

medi-

accessit

et
,

cumbens lumen ocuiorum

vir hernia.

super sepulchrum ejus manuducta proibidem cum laerjmis diulius orans

recepit.

cinam salutiferam pro eo darei; alioquin mortem oplalam sa*pissime impetraret. Et ibi diu orans
subilo

Voma

dolorem
Dei,

maximum

viscerum

in

corpore
K

22 Rogerius Capitaneus a Polilio, cum rupturam paleretur intcstinorum, el pree onere ad

senliens, torqueri ccepii

gravissime. (onlisus miCon-

sericordim

magis alque magis Domioi

el
est.

ambulandum
dans
ejus
et

factus

esset

inhabilis,

orationi
Viri

se

fessorem

humiliter invocabat,

confestim, do-

lacrymis, super sepulchrum

oravit
;

sancti

lore cessanle, 31

sanalus

prolixius
forte exivit

et

vomitu supervenienle, ex ore

extilit
*
:

Bellasai

de

Joanne,
jus

a
a

Politio;

per
pnierat
beati

Timn^
inViti,

sanies

cum sanguine mullo

,

et

sta-

domo expulsa, nullum

venire.

judice

'"

i-

tim restilulus est prislin sanilati.

Sed

accedeus ad

sepulchrum
:

23
puer dissente
ria.
(

Peregrina
asseinit

mulier a

Polilio,

filium

suum
par-

humiliter similia verba dixit

Beale Gandolphe,
propilium
na-

ut

eum

custodiens)
,
.

inflrmitalem di^sen-

Leriae

patienlem habuit

ita

ut per inferiores

advocatum non babeo, judicem bere nequeo, domum calumniose

perdo,

foimi-

tes

inlestina. Ad sepulchrum tandeni beati Viri puerum porlavil; et cum lacrymis ipsum Deo et beato Gandoiplio devoie commendans, proHuxiis sanguinis mirael puerum perfecte sauum invenit. eulose cessavit

aperlas

jam emitleret

na miserabilis ad te recurro, qui Judici asterao semper assislis, c;iusam meam tibi per omnia commendo. Iude recedens, domum desolata revertitur,
recipitur.
el

tamquam

hospita

iu

aliena

domo

Nocle vero sequenti

judici

Sanctns ap-

2't

Uiccardiis

de Raila

Polilio

cum ru,

paruil,
facias,

Nisi

vir hernia.

pluram
etiam

inleslinorum graviler adeo

respirare nequirel, acccdens
et
ibi

paleretur

ut

scias

desolal foemin, dicens, justi&ni 61te incurrere iram Dei, el in

cum

devolio-

ne

ad sepulchrum Sancti,
se

peruoctans,

de

mane
muHer
part

sanum

reperit.
Politio,

tremo judicio reddes ei coram Judice raliouem. (h> Iterum imilien eadem no ta apparens, Vsde secnra ad judicem, et recnquit) cras de mane
perabis
Tali

25 Philippa de Capitaneo, a

cum quinet propin-

domum, quam
judex

que
qiia

diebus

periclitaretnr

in

partu

visione

calumniam perdidisu. consnrperlerritus, de mane

per
foeroinam
:
:

pericido,

jam
,

morti,

desperaret

suam vitam,

subilo

gens, continuo

jubet advoca.i

et mii-

parlus

viscerum

posteriora
beati
Viri
,

rupturam faciens plicatus, per volebat exire de venlre. At recordata

allis

de injustilia tuo inler se recitant visionem mamlans luhilomn tum veniam petit judex,

facu

vocibus

cum

lacrymis
:

suspiran-

domum

sibi

reslitui

quod

et

factum

t>sl

do,
tus
tali

nomen
se

ejus

invocavit

devole

et
,

subilo parei

verlens, ut debuit,

nascitur

mulier

periculo tiberatur.
,

alia cancro.

cum

ibi

ora

26 Lombarda de Trupella a Politio, fistulam scu cancrum in mamillis babens, ipsarum amputationem expectabal iu proximo. Sed memor B. Gandolpbi, volum vovcns venil ad sepulchrum ejus et ibi orans cum lacrymis sic
, ' :
,

pnlitio, de Joannc Palmernm lilis ""' latere arida, sic su pra tres annos uno 001^..-^ I" laela est, ut ad nullum opns cla *r paupiM-lale sed semper in lecto jam.s,

olia

t"^

32 Jacoba

'

Llld i ne

giwabatur.
miraculis
.vocare; iin
et

Andiens
,

tandem
ooprf

beaU

famam
niiiu

celebi^em

'">;

Sancto

Dei

devote
,

le
I

*
,al(1,
;iUt
.

mcndans,
postulo
gralia
:

Unum
mor.em

de

duobus,

iin|iiii

ret

mamillaa

illi

mulieri

restitut
potuisset

sunt integrae, ut
iuvenire.
Polilio,
,

aut saniiati

mc

prisUnffl

inlirmilatis

nullum

vestigium

tua

oplatam

mcurra.
Sancius

^
^

27
alia sanguinis
ftuxu,

Saracena de

Joanne de

Rosa,

a
lluxu

lacrymans,

obdormivit.

Cm
tuis

annis quindecim
diu orans
portavit.

fatigata

sanguinis

acceibi

dens devole ad sepulehium beati

Gandolphi,

Surge.ait, GUa, quia liberavit. firmitale Uominus

surgeus, ipsam ad
in

P^^inoo
c.
<

cum

lacrymis,

sanilatem integram re-

invenit

se

perfecte sanara

^
po-

sepulchrum
Viro
soluta est.

SancU

presbyter
ln

ma

dcntinw.

quidam nomine Philippus, a Polilio, iiitirmitatem gravem patiebatur in ore, ex qua inlirmilale nnus dens de ore ejus ceci28 Presbyter
,

beato
et

collaudans,
a

vota

^JJ^
i:i
.

mino,
33

Jacoba de
inlirmilatem

Garofalo

politio,

rt

CI1III

p
lioc

dit,

et

de

aliis

denlibus,

qui

in

eo remanserant,

vem
de

renibus

patere u

,^
t-i

ex

vill-

nulla
*

inlogntatis
,

remanserat spes.
, ,

Sed

Bellasai

cum

voveret

mater ejus vovens * ut si sanaret bealus Gandolphus dictum presbyterum, Missam pro ejus

1 surgere non valeret h m" 1. 1. quod si eam de cto vovit, sepulcb.um ret, centies super ejus

lecto

?ana

n,

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

sler
rt

701)
<\.

continuando
Burgens,

per

aiiuum.

Et

continuo
Snncti

INCERTO

mane
el

perrexit ad

luimilum

decantans Pater
sanatur.

nosler, stalim ab infir-

CAPUT

III.

miiaie.

94 joanna
rtnm

collo.

cum comfemam -el ira, cum sanase Sancto deberet, pr Lndarfl Proh Dominum noposset, asseruil
sancti
Viri

a de Papnleone scrophularum h pateretur infirmitatem,

,

Castronovo

g,
ita-

respirare

turffiditate

gutturis et deglutire non

Beati

corpus

anno

4520

elevatum,
instituta.

et

ge-

audiens,

mina

ipsius festivitas

nmi

rtrnm' Et
diffidisset,

tsndem, cum desperata de sua

sanitate

oeriEsa
*

ft,

Sacramentis Ecclesin susceplis, dictnm iransitu laborabat. Cum autem i"

eo quod bona erat
,

Oanclissimi
secnndi
regis
,

Domini

Joannis
principis
,

Papa?

Cum Jacobw
Pederici
a
episeopue
{re-

serenissimi

domini

ijuenter roga-

Ls
t

vicini,

amarissime

lle-

SicilicB

tempore
Jacobo

bealissimi
facta

Gandolphi
est.

/1/..

enet, ui

Et apertis ocnlis, subito fcemina reviviscit. ren Dominus, (*U) qui per beatum GanBenedicins sanare. Et vicinis interdolulium dignatus esl me
roffanlibus,
se

confessoris

hoc modo annos

inventio

Vene-

-.ni

eorput
;

rando

domino
ui

Cephaladensi
tenetur

prssule b,
.

rlevaret

jam
locus

per hac

singulos

dicecesim
,

a
b

na

Habitalorem PoHtii, ait, Et continuo surgens fcemiesse, mihi asseruit. snpulchrum Suncti perrexit Politium ; ei ad
quis
esset,

visitante,
subb

de cansa
esl

terram

Politii

eo quod

dicecesis

celebrior,

nt

pluriinum
,

frequentabat.
c

Sed

hoc

tempore
intrarel

contigit

ut

properans,
ibi

cum

devolione,

flde,

et

oratione
,

visitationis

officio

eamdera
rama
miracula

terram,
celebris

propriom
poiuit

mane tandem ad conlinua pemoctavit; sed inflnniiatn nullum rediens domum,

sui
Filii

miraculnrum
ostensa, per
quasi
Itdelibus

tandem
ejus

beaU

Viri

eum dudum
devotione

racta

reveiata,

gutturis

invenire
tle

vesiigium.

iuvenUo

celebranda,

eorum{

38

Nicolni

Costa de

Rami,

a Po.ilio

dem

fldelium

validns

clamor,

subb

<,
u-v.

mlratres,

% n i*fimir

quorura Rogerius et Andreas nomine, adeo gravem .nfirmiRogerius a |,er, scilicel ut Longissimis temtatem paliebatur iu cruribns, Accedens lamen pater eo1. poribus cla.dicaret corpus beataa. Virginis, in qua
,

Bulatus
inilu
liiio

ejusfjem gura imaginis antc muUa lempora habitanlium ob devolionem depicta, el

pra

humilis,
ejus

Viri
bilis

venerabilis
Levaretur.

penon semel, sed piuries, facta ul de terra qurenlium assensum corpus el ihesaurus incompara
,

rum ad ecclesiam
beali

sondniphi

erat

repositum,

cum

devolione
ora-

Haec

el

alia

inducenlia

ad

dicti

adie ia

ei

lachrymis

super

sepnlchrum

Sancti,*

lionibus pernoctans
reperti

cum

filiis,

sunt,
paler

tuent

ntriusque modicum vesligium

ul

de mane sam defectus nullum poita

Et quamvis promprsesnUs pervenerunt auditum. teneretnr pro fldei exaltalione reddere

ptum
ad

se

corpus

beati

Gandoiphi,

ul

Ihesanrnm ahsnon
obstannlibus

repenre.

conditum,
tibus

effodiendum,
se

Induclivis
sajpius

talibus,

aifficiiera

eq
annis

laUa

deroonstrabat.
inse

Cura

aulem
gratia

imgalu
indi

ANNOTATA.
utulus : impressis taUs kisce prmfigitur corporis invenlionem Hiracula B. Gandolphi ante ab auctore certe coti fac.a. Scripta autem sunt ipso Jacobo epitemporanco, scd forte non ah
a

nnesul
ciis,
'

talibus frequenter
visitationis

Bolliciiaretur

tandem
festis

revo

tempodescendit.
tandein, audilia
niis,
1

,.

Paschalibus

Polilium

usque

scopo
b
c

Vide
hic

dicta

in

Commentano num.b.
familiare
est

QuadragesimDe 37Sed cnm die ultimo Sabbali sancli sermonem clerns de revelauone divina, nt ,, ns n gererel ex ostensa assen^. resedil n

^
faciendaro
-

testimo

Utud

"''

ulti

["'

Terra

sumitur pro oppido.

huic
scriptori

PJ
1

mus

efToderetur,

quarit
1

ef 1-

A PoUlio

pro
1

veroop.scopusliis.-.alns^,,,,,,:,!,,:--. ^servabait. m-l^..i.i.|nasaiM m, vi., reliqm

r
'
,

enit

Politiensis.

videlicet, ut eirat

nci promissum de adjutono

^itens

ad
.

fldero

sibi
iii

aliquam

,a

vernm probarel

partu,

eSimilia

aiiquando

committunt
ad

a-groti

nni.ornn/cun,,,,,
'

patientes, minime imitanda. snperior didtur t Petralia

assertiotant
el

iutvnctionm
propt
tendeba
iucerei

Petralim Inftrioris,

qum

tst in tmlle postta

m beaU

V.ri

miraculorum

nl mducebat,

M
h

se,

montem. in nuo
Beatus,

est

Snperior.

Ad hanc
>>,,
esl
...

ut ,n

mcinU

montibus

solitariam,
cionaitihuii

qumdo
novum

Politii detentus
.

ad con.

V ""' re
u.

bderenl

i,

ot

per

oppidum est Ssnhm siium. terraneumt etm diacesi vgrigenma h Scrophula sunt sVrumm m collo.
g Castrum
i

medi-

::^"

Istxtjsz
tciendm

Ulelocomfo^ribusinuh^.edem.
modito prsbuit, ut

Id

est,

protnlit iravande

lias xoces.

k Idest, dicti pirnttens. imndose ddetur impressum hoc Nam non modo dictio rants locis hmret; sed etiam alterius maium tur, licet ambo videantur sanati.

^eficvum

**"%*}

rossilem

non sxpnmf
sii

de^o dem
,

clericis

cn'.

-'"

;
'

:,

corpu,
H,

mandon.
...te-

Ua decuit,

y^f
"

,.

,>,.,..

8"
"

'

e,

.TStoBoriflcepor.ayerunt.
,,,.,,.
llll
i

gradus major. '' " '">" !' 3 Mu..:.. pai incmeral.onc / e

tf

corpore

11

ll

manus Sa-

)
1 A. INCKRTO.
tltVat,
iiC

10
purgato
et
,

VITA
diligentissime
esl
ila.
:

B.

GANDOLPHl CONFESSORIS,
l.i

cerdolnm
vareltir

in

factUOl

Sed

aUari deponit

poslmodum cum sanclissilavaretur et

sancti

datum
dioentis.
h

Beati.

nd eoncionm """""

m e *m
t

mum
vino,

ecck^

illnd

corpos

reverenter continuo

aqua

cceperunl

Viri

miracula
illa

Umc dubitaHonem maeruntd,

coruscare

mirum

in

mbdum. Dum
talia

hsec nocte

prmsertm

peraguntur; nidilicantes in ecclesia illa hirundines, quasi choraulse, intervallis compeienlibus allernatim tribus vicibus ranlaverunl. Nee mirum si in ejus corpo,

Sabbati fere

mcdia,

mm

Hbellm mpressusZ?*
S

''

a,Q
>

ijifemtnnnunur. trmslatione, Muu, si mendum non

*'t.

petacta - J ZntJT "^ Wtuldi n

'.

ris

invenlioae

psallebanl

quia

dum

Sanctus

vi

vttatis

die

scribe*
in

"W
.

m
"'

presst

...

V**
8ed

fm.

veret, ejus nutu

sibi alias

decantationem
prasui
ipse

mirabilem
al.a

pararunt g. Ad quarara une simul cum clericis

anno
bratur

mcccjk
ibidem

Sabbato p
fcrh

,"
s
''
>
'

imslatio

deu lemniter deeantavit. Elevato Uaque de

voce

te

umtm
terra

J.

*
T
a

socor-

cta**,. / Ctaest, Ut

nonceUbraturtranslatkL^T^ tp ' dle

At
.,

pore,

ei

in

allari

cum
,

reverentia posito, quanta

tamts

devotione
vulgata

ubique o-t lama

SicilisB

rairaculorum

ejus

di-

( t0 l' ? ,;, Acta ridcntur dirrrr. 0,,'JJ Uartyroiogio Siculo ad

>
.

LL

w*
J

ctamtranslaUoucmconnncn^rat^.^^nJL
Pentecostes
i

n to
,;,

quj

salutem

corporis

ejus

anno

precibus sunl misericordiler assecuti, testimonium

afferunt
veritati.

1320.
,

DuMito. an jortc legendum non

39 Posiliaac
ttgumtibus
multis mtraculis
lieati
ta.t
:

autem

die

tertia

ad

priam diclo prasule redeunle, lit lorum conrursiis. ki qui Lerra sepulchri
Patris
est
Viri
liniti,

sedem proundique popusanoli

^un^umCajetanum^quimActisetiamtrarX uonrm eodcm die peractam soribit uiiei Cam ra Pantheo Siculo. Ambo addwnt, nmth
,

m
m

geinintt

eo

die insututas esse.

et

qui

aqua
,

frstin-

qua
qui

corpus
ejus

lotum

institutn

sancti,

aspersi

et

venerabi-

cum sanitate quamplurimi ad propriaa domos cum gaudio et leeiitla sunt reversi. Cujus obilus festum cum magna
tacti

libus

reliquiis

fuerunt,

CAPUT

IV.

tlie

Sabbati

post

Parasceven

quo

Sanctus

mi-

gravit
lilms
,

ad

Dominum, festis jam initiatis Paschanon possel commode celebrari et ideo

:

Miracula post eievationem

corporis facta.

in terlia Dodecimo septimo die ordinaverunt solemnius celebrandum, in hoc ex-

deliberaUoue

provida

Politienses

minica

mensis

Septembris,
matris

Oualtenus Claramontenws
de
tris

politio,

vinnm,
pa-

emplum
dahile,
festiviiatc

quo

hmn ^
" l} rrf

lotum

est
in

nocte

sanctaa

illa
flctili

corpus

be&li

Ecclesiae

sequentes

lau-

qua;

multorum
,

Gandolphi,

mutata

Sanctorum e\ causa diei continua devotione duobus

soleferia

vase

colligens,

domum
mane
fere

>^

suam

cum

gaudio
vas

reportaVit.
illud

Et

>lnm

temporibus mniter
post
agit.

eorum festum devotissirae ac Unde Translalionis die, secunda

h,
suo

sequentis

diei

requireret,

totum

reperit floribus

Gelsiminis a
vasis

quasi undique coodebiles

sunt.
in
el

perlum.
aliqui
illml

tempore reraanente tempus aliud eis aplum, quo duplici honore devotius suum venerarentur Concivem, deputaverunt, anno videlicet Domini millesimo Irecentesimo
sic

Pentecosten

De cujus
in

vino
sanati

infirmi

aspersi, per/ecte

Vas

autem

usque

diem hodiernum
jacet,

ecclesia, iu qna
in

corpus beati
ninin
41
rii

Viri

pro thesauro

lesiimo-

vigesimo, Indictione

reservalur.

Lertia,

septimo Maii
Christo,

,,

providenm Domino
Patre et Spirilu
sfiBCula

Religiosa

faemina,

Joanna
cura

nomine, Roge- nnum

'-'
11,

nostro Jesu
vivit et

qui

cum

Longi

uxor,

sancto

Politio,

magna
:

instaatia

P"**
ra

regnat Deus

per inhnita

saaculorum

Amen.

vinum
tento,
tinuisset

de vase
in

prasdicto

impelravit
acsi

eoque oh-

domum

propriam,
,

thesaurum obest vi-

ANNOTATA.
a Joanncs
\.\Il ponti/ira/iim
(384.
gessit

incomparabilem cum ingenti gaudio reversa. Cum autem digitum super ampullan tream illius vini poneret, vinum prjsdictum
ab

ad

anno
Aragoregis

summitalem
Sed cum
dicii

oris vasis

accedens
oce

qnam

Citius

p-

4316
alias

usque ad
re.r

Fredericus
sed

vero

nius Sicittam

gilliejus digilum dicta

de

vasis violenter

pellftbat.

eodem tempore possidebat, diccus

fomina tribus jam

vicibus ori pi*^

Trinacri,
dicerctur

nomen

Sicili

etiam usi/rpans.
h

Reclius

Jacnlms
esi

prasul

etc.

Mox

etiam sequens phrasis non

sus
c
stes

perfecta. \t studio-

Uctor

atque iterum respondendo *, hoc plurimum mirareiur, co quod quanw foruns seepius ori vasis digitum poneret, tanto se indignam ut removebatur compulsus. Et
vasis

digitum iterum

r'

faeile perspiciet,

quid auctor dicere

illa

reputans maniluis propriis vas sancti

tinere
,

liquoris 00i

inteudat.

Id

est,

non cum omni

cum magno
,

timore

el

lacrymis
vas

forma, qua

te-

quadam ea

qua

poluit,

reverentia

prffidi-

stricte

forma
(I

interrogari eolent; sed ut stne reriun mirstigaret.

est,

iiia

Addrndum
Adde
csi

ctum reposuit. 1'iitaus autem religiosa prajdictum ex eo, quod tam indigne
tcneret,

prsdicta

vas

vin

inandat, prsecipil

aul quid
etc.

simile.

corpnre.
:

Et

mox

maximum incurrisse dosingultn et lacrymis genuflectena, suppliciter

minum
rent,
et

peccatum,
sihi

cum

in

mundissimo

bealum
in

Gandolphum,
continua

"I

parce-

Sensus

Ubi totum corpus erat inrentum,

et in linteo mundo positum. illud clerici porlarunt ud ijradus summi altaris. Cihu stne loculo liratus /utssct sepultus. trrI

orationibus et suspiriis deprecabatur.

42
ret,

Cum autem
et

oratioae
*

somno aliqflantulum
induti
tantse

sopiret
posita,
sibi

c"
.

11

u
itim.

ra

nc vigilaret. in extasi ouasi q

ri,

eccc duo ec.

vi-

.,*{*

et cineres ossibus adh&rebant. Voluit itaque episcopus ut ossa crpurgarcntur.

,

liahitu

Minorum

apparuerunt,
ipss
reB]

et

causam

tristitiffl

inquirentibus

g Lefyendum,
ta

opinor

paruerunt.

Xam

in

Vi-

ligiosa

dii-tis

uum.

fratribus

enarravit.

Udm

vto

xi

tcyitur,

stluisse

lurundines ad man-

lorum, poplite flexo.sibi vas

iilud

instanter

tebat

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

stendi
,,,h; '
1

711
k.

Sed cum
D qua

ipsa

!|L

denegaret
;

illud,

femtoa sibi penitus major corum sibi pefEemina

arl
tia

eumdem

venientes locum, Spiritus sancti gra,

INCKRTO.

demonstranle
et

sanctum venerandum
locaverunl
e.

corpus

tanium vinum erat recondivero

honoriflce

magniflcentius

ibidem,

''''

/ji-j

Religiosa

cemena
:

anno Domini ucccxxm

aliis

100,1
^'st

itura

*iide
'V
"*
1
,
1

vultu decorum, modiquo vocaretur nomine 6 venerandum,

procerurn,

45 fticca mulier a Camerata

/.

cum quibusdam
imploraba-

Mulier tnerail

fjumenn, mutieribuG spiritu diabolico ducla, artem ma,

hm-

inirrrngare

eundem
Gni
Vir

cupiens,
vitaa

coepit

gicam
tur,

iu

qua

itomonis
Et
,

adjutorium
in
tali

sepulorum
ducta,
t

Idicum

nuctuare.

veneravitiia;

perpelrabat.

dum
in

scelesto

opere
mi.

"'l"

Dco devota fllia, mihi Ne umeas.ait, pro aromffl corporis exhibere, quia 6i

occupate
serabilis

persisterel

intrinsecis
se sensit

corporia

Imraina

subilo

torqueri,

Cura

Sl
,

domum hanc
arca
in

curavi
sibi

sollicite

visitare.

Et

oblatoqne
olei

vase

viireo,

Uquor

autem validius torqueretnr, voce ccepit alia claverum eliam opmare. Verba nedum inania
,

JE
rrioi
1

liquorcm
parte

reperit

jara

conversum.
di-

probriosa

et

illicila,

proferebat.

Videnles

ita-

aliqua
[fl

per

virum

venerabilem hau-

que

consanguinei
,

ejns,

ipsam

residuo

vasis

olei

beatus

Gandolphus

fatigari

,'!;
',,

religiosam

unxit,
fusis

temp0 ralibus
adjiciens,

mraret
nmlia
nosiU)

ut

mandans eidem, ul demnon ultro curis amodo residuum olei cum revesibi

enormi cum fletu mone plangebanl invasam. Audientes

raculoriim beali r.amlolphi

Landem vexatione magno ipsam a dav

vero
mi-

famam
feemins

per

Siciliam
ac-

divulgatam,
cesserunt

pro

miserea
Et

Uberatione

reservaret.
visio
sibi

Quo

assignato, et
statim

in

arca
Fas-

Polilium.

rlum

invasam
Politium
sancti
Viri

faemraam
venientes,
eral

monstrata

disparurt.

ne alioni

noceret,

ligarent,

i na 'vero
assnmpto,
cens
ii
'

continuo

surgens,

habilu

religioms
duegit.

in ecclesiam, in

qua corpus
corarn

repo-

et

vitam

postmodum
Claraa
clericis

religiosam

siium

vix

eam

inlroducere

potuerunt.
,

Adducta
farte

regula

sanctaa

perseverans
Polilii

tam

misera

sacerdnte

per

j3
,,

Duo
se

ex

majoribus
corporis

secunsecreto

ad scribenda

Sancti

miracula

deputato,
,

episcopum per Do- R

per
interest
lo

tamen

jnvenlionis

beali

Patris

die

fltn-W"
p

"

inter

condixerunt, muiun
corporis ejus

conferentes,
occulte

quod
abs-

mirium nostrum Jesuro Christum nl 'in beali Gandolphi cessi

,
.

et
si

dsemon
et
:

preliosum
fuia) fl&*COflifenifa.*,

thesaurum
absil)

qui

eam
ei

detinet,

et

quando
Qui

venit,

quoi

conderent, ne rorte ipsem ausu neferio

portaret.

[quod

manus sacnlega
et
ah<>
as-

invaserit,

interrogatur.
in

respondil

Dmmon

lemere raperet,
ractis
c

snn),

arie

magica reprobata vocalus, per

rellquiii

Ei

cum

implere cuperent,
ilHus
sibi in

quie
eccle-

banc,

animo cogitaverant, mahsionarium bonas vitae hominem, lertium

siai,
:

quam cernis, miseram, sic ego veni. 46 De ejus iiaque nomine iterum inlerrogat cum
si

eorum eique pium </ adjutorium assumere statuerunl sic horum ipsorum proposilom manifestarunt. El
triuin

presbyter, ut,
iht
:

nnns,

vel
:

plures

sint,

ResponChristi,

Beati
t.rire

demon
comvet-

Nomen meum
ires.

Lucifer

non unus, sed sunostri

hretur.

mus
et

In virtute

Domini
beati

Jesu

communicato
silenlio ad

uoclis

ad invicem consilio, ecclesiam, ubi corpus erat sanEt

ut
id

mediae

[uvante patris nostri

libi

Gandolphi imercesCui

sione,

praecipio

[inquit presbyter] ai de hujus

e\-as.

cfissimum, perrexerunt.
secrelius,
pacis
'

inler

eos

essel

mulieris
Noli
tna-

corpore continuo

da;mon

juramenlo
honorifice

prius

firmiter
et

obflrmarunt,

osculo sibi

eliam

dato,

lill:

corpus,

linteis

venerandum eodem involutum

sic
,

mihi molestus esse, quia per hanc vocalus, Ex Et iterum vocis imperio non exibo.
:

paTte
lis

Dei

omnipotentis

el

sanctissimea

Trinita-

mansionario ad
cretissime

prseparatum
in

tradiderunt,

locum ferendum sequo ipsum recondere

si-

disponebaut.
44

inquit presbyter] te, dsemon, adjuro, et oculis hujus per has sanctas reltquias, quas nunc stalim de corpore hujus mulieris miserse olTrro, ut exeas. A

Exeuntes
ab
ea

itaque

de ecclesia omnes tres

quasi
lapidis
,

quarum reliqniarum
productis
relorta

aspeclu
el

sic

revolutis
stri-

mul,
Pfdiuiilnr,

longe

jactus,
et, sicul

snbilo

ocuhs
dore
,

et

facie,

dentium
divertebal

abeisipse mansionarius cst avulsus

voluit,
ipsi

Deus
simul

et

membrorum
ui

torsione,
,

in-

disparuit

ab

eis.

Sed cum

dno

tuitum,
reliqnias

nec

sacerdolem
aliquo

nec

etiam

sanclas
El

iHi^nihs,

teitninV qiiivrerent slupentes,

non

possei

modo
damion

prospiscere.

apNoli

modicum mirabanlur de socio sic assumpto, putiinles, quuLl miiM IMUin ,..,,... ... IjllUII ,1,1111 Sancti inrntis virtule divim in 6C IIH'1 IN"
.>
, 1 |

proxiinalis
iii,-

reliquiis,
:

respondit
exire

vexare

polliceor

enim

continno,

ea

clesia ...
sic

IHUMIO beatas

reliquias
, 1 ,
1 1 . 1

habita,

admirati

.-..--, Lf.riii,,,, Dominus assumpsisset. Re omnes, simul domum suam

moesto
gallibus

animn
atque

redeuntes,
suspiriis

cum mirum

lacrymis
in

ei

sin-

Gondolphum hic neqneo quod ampliu Signum a me petitum in habilare. Et presbyter qnem timcs, et t,m exitu racies. Alioquin igne,
propter
:

modum aminsomnem,
ut, ubi

bulantes,

lotam

noctem
lacrymis
ille,

duxerunt
indicaret
facla est

Dominum
remansisset
ferveniius

quoque
lerlins

exorantes,
eis.

Sed cum
craslina.

orarent,

fere

dies
si

Pete tima-is reliquiarum pra?sentia te vexabo. (inqnil .lialu.lns: quia Chnconfestim signum bi inGandolphi nomine jam exuror. Signa et sli volo te mcere in egressu, l|m pr esbyter ha;c tria stndons terribilis, spumaa oris, ei
i

scilicel
( \

vocis
Ei

Cum autem jam aurora

possenl

claresceret,

de

socio
eo-

,,11.

dssmon
Et

Polliceor,

inquam.
ad

invenire

vestigium, amaro
in

animo ad

1:

Exspectat
intervallo.

igitur

populus
subito

promissa

mo- wtva tva&U

desiam
tum

redeuntes,

quo loco
et

disparuerat-,

di-

dico

ecce

darnion in
in

vocem

mansioiiariiim,

quasi atlonilum

sqaalidum

corpore,

slupidum,
sibi

multnmque fere exanimem

raerant
SIC-

horridam
.

rompeoi, spumam

ore

misera Be-

Illlli;i

cum

Banctis

reliquiiSjUl
placuit,
iverit,

traditaa
:

u t Dornino
Bratiia,
1

invenernnt
aut
ubi

peractisque

Deo
sub-

oromiserat, so cnrpore
quasi
emisil
sia

stridorerii dentmm, nt faciens, el spissum obsessignis, a muUens his peractis

exivit.
:

Ad
el

cujus

vocem timore perter-

quo
*

fuerit.

ab

eo

ritus est populus

miserabilera

tomioam dnmon
aperlis
oculis

tiliter

fau

perquirentes,

pera-

ftgendo
fuerat,
vlt.

extra

quod per mulla Terra moania, ut

devia persibi

mortuam
se

rMiqnit:

Quaa
el

visum

nimiura admiratum
esse

tandem

eccle-

portalus ab alio et

reduclus, sociis enarra-

prospiciens,
Et

manus
,

cum

lacrymis
illuc

Cernentes vero socii miracnlum sfl)i monstratum divinitus, et quod Sanclns reliquias suas
ab eo
loco,
in

levat

ad

cailum.

ationiia

q.iomodo

quo jacueraul,

transferri

noluil.

tnteiTogata vesciscitabatur venerat, a populo cognosceret. MeUua (mquit) me s. se sanam

ro
,

nunc

7"
A.

VITA
hodie

B.

GANDOLPHI CONFESSORIS
Conti51 Hicca muher, spatJ0 "traque aure surda, veniens Gandolphi, perfecte se -- '
,

1>CEHT0.

iiunc

haheo,

quam

lunc

pridem.

mio Itaque surgens, et Crucis signo se muniens de suis cuipis veniam petit. El cito confortata, ceelestem Deura iu Gandolpho collaubeato
dans, sana
nlius energu el
lifoera

Z
na

an nomm
se|,ulc!
1'tim
,

i, .

Siinam
,

inv.-int
.

Calciaranus
tis,

*%

48 (iiiiiielmus
sessus
terat.

cum gaudio remeavit. liarherius a S. Mauro g, pos,

Radom

flli

surdusaure
poterat

Mndr

sinistra, nulla

sanari

JtlF*

Pe
1'IIS

daamone,
sui

annis

ligatus

etiaffl

teneri

non

decem
B.
esi

po-

m$ntts ibidci

Uberatus.

Sed cum

tandemad sepulchrum
tius

ei

1 T
a

eum

porturent
,

Politium,

ad

Ga- J

ecclesiam
pererant
,

orans.perfecte sanatus
lilius

cum
nuit
:

ihi

B, Joannia BaptisUe quam in via reorandi causa declinarunt paramper. Sed pro illius miseri deliberatione beatum

Uurenliua,
IiiImis

BuIlilll accursi

invocaverunt
ef

Gandolphura
iit

subito

dmmon

eva-

annis surdus, nnii nul1 " Accedens tandem ad perfectesanatusest.

Magisler magistri

modo

,.'

audire

,o raL

B
'

****,

jacens
a

terra

quasi mortuuB,

lesurrexil,
Politium
si
t

daemone

liberatus.

miser ilVeniens tandom

*"

luius quasi

contractns,

cum

*
ann

Biasii,

Gratterin

aliquo

modo

erigere,
Sancti
h

vexatus a
pernoctavii
,

non posdasmone suse

*
et
ibi

eudire

duorum
ecclesiam

sanctas

ir
ile

per
ile

sepulchrum
iiiane
est.

devote

et

dolphi jacebal,

r
diu

2 t*m*T
cede

uln

corpus
'

in
b.

Gan-

forlificatus

non modicum

cum gau-

orans,

dio reversus
Varii surdita-

tus sanitatem recepit.

m
'
'

teaul uiinu.ii
i

49 Ricchardus, lilius Miralli a Traina i, surdus annis sexdecim , et tremens manibus, accedens ad sepulchrum B. Sandolphi, perfecte sa,

Cuscino, . Caccabo oculp .lex.ro albedinem in pupilla rura spatio, quo oculo nihil

52

SibUia

r,
s PX

habew

J*

Wdere

natufi est.
It

cedenstamenad sepulchrum
devotmneel fide.inde sana

poteral

beati Gandolphi^caa;
recessit.

Honesta
stelluccio

mulier
k,

de

Joanne de
spatio

Florino,

Caet

surda

duorum annorum,

crassum, per quod \i\ poterat deglutire, his duabus infirmitatibus htigata, non poteral medi^rum ope juvari. Accedens tamen ad sepulchrum beali Gandolphi, sana ad propriam

guUur

habens

Sihiha de C01./.0, a Calatanisetla'*, oc.io dextro spatio sexdecim annorum caca, quo aibil B vulere poterat accedens ad sepulchruuj beaU Viri, recuperavit visum.

Raynaldus, a

Camerata, pedatam

in

ocolo

domum
nis

esl

reversa.
a Gratterio
/,

Margarita de Mastro Blasio,

an-

smistro habens spatio dierum quiuque, quo iiiini videre poterat accedens tamen ad sepulchrom,
,

quindecim audilu carens, veniens ad sepulchrum B. Gandolphi, recuperavit audilum. Joannes Paschalis a Bizinio m, ab ipsa sua
,

beati Viri meritis

sanatus

est.

nativilate videlicei viginti quinque annorum, surdus, Dunquam audire potuit. Sed veniens ad sepulchrum beati Viri, ccepil juvare magistros, qui cappellam Sancli fabricabant el certis horis in:

Joaona de Cayruni, habitatrix Spirlinga) u, oculo sinistro cmca, ita ut novem measibua illo videre non posset, accedens tandem ad sepol-

chrum

heaii Viri

sanata

est.

traus

sanitate.

Sanctum pro sua tandem ad allare majus, aliquautulum obdormivit et de somno surgens, auAccedens
:

cappellam,

rtrprerahatur

Majorana a Milaccio, habitatrix utroque oculo cajca, ita ut spatio a tuor viilere non potuerit, scd veniens

Panormi,
rura qua-

ad

sepul-

divil
Isetilta

canlare hirundines.
Desiata,
n
,

Ad quarum cantum cum

surgens, plene recuperavii auditum.

lumen oculorum recepiL Majorana, habitator Panormi, annis tribus cmcus existens, venit ad sepulchrum B. Gandolphi, et ibi devote orans, lumea ocalorum recepit.
Gandolphi
de
,

chrum

B.

Bartholus

defectibus
>><'

la-

nles,
tt

filia magistri Guilli de Desiata, surda tribus mensibus, veniens ad sepulchrum B, Gandolphi perfecte sanata esi. Nicolaus de Russello a Drepano o, spatio

50

53

Sabella

de

Htrncio

bens
rit

oculum
veniens
el
ibi

Bosco dexlrum
ad

de

Castro

novo,

Iiaita

owiw'

totaliter
illo

dealbalum,
videre
n.

***

ut spatio
,

trium annorum

niuil

potue-

sex

annorum surdus, ex qua

tandem

sepulchrum
,

Gandol- F

infirmitate

nihil

au-

plii,

omnfno, veniens tandem ad ecclesiam S. Gandolphi, et ihi diu orans, sanitatem recupediebal
;

de\ote orans

Iumeii oculorum rece-

pit

et illuminata est.
filius

Matihams,
oculo C83CUS

avil auditus.

fere

Bartuolomaeus

annis

Anselmi, a Platia w, sinistro Inhus, accedens tamen

est.

Glius

Aldoini

Carbonarii,

a
se-

Panormo p,
pulchrum
ios
li.

ad B. Gandoiphum, sanatus

tribus annis sunlns,

accedens ad Gandolphi, perfecte sanatns est.

Andreas

Piscis

habitator

Panormi

cajcus
,

Jacohus, a Calaxibelta 7, supra triginla aasurdus dormiens dorai sus somuiavil recu,

oculo dextro, quo novem mensibus uunquam videre potuit, veniens tandem ad heatuin tiandol-

phum
rum

statim sauatus cst.

[>erasse

auditum

el

evigilans

nihil

audiebat,

ul

Contissa,
(itiohns

sed praa gaudio, quia videbalur sibi recuperasse audilum, iterum obdormivit. In qua dormitione videbalur sibi audivisse campanas.
:

prius

Panormo,

cajca

spatio

sex

annosed re-

lumioibus, videre non poterat; accedens ad sepulchrum B. Gandolphi, visum

cuperavit.
Bidiala

Inter-

rogans aulem,
relisiose

cum dormirel, quemdam hominem

pro quo campanaa sonarent. Pro recuperatioue (inquit) auditus tui dormientis

induium

Gratlerib,
,

cssca

oculo

il"'

fe

'

re per

mensem

sanari

aliquo

medicamento
corpus Beati
per

na-

Hoc audito, uimia affectus surrexit, eo quod auditum recuperavit in

sonant.
ut
in

jam

quiens; sed veniens tandem

ad

Vi-

leetitia

H,
ses

et ihi diutius orans, sanala est.

vigilia,

Palma,
tres

a
oculi

Castronovo,
sinistri

infirmitate

manmoflo

Audiens tamen miraculorum famam B. Gandolphi, accessit Politium, h respiciens imaginem dicti Beati, in suo
sepulchro
ilhun

somnis

pibi

ruerat

praadictum.

gravata,

quo nuUo

videre

poterat,

ad

beatum Virum
de
Ka\ara,

accedensj s

nata

est.
a r.akii^^^-

depictam

dixit

se

vidisse

in
in

somnis
beaio

eumdem, et laudans Dominum Gandolpho, cum gaudio est reversus.

HenriCUS de Cortisio rone x, ceecus oculo

Binisli'0

spatio

novem
inilla

norum

et

oculo

dextro

parum

videnSj

me-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

A

7i3
episropi
,

m medicomm^ ir
.

^^

sanari

poterat.

Vcaiens
beali

tandcm

56 Manfredina

neptis AgrigenUni

no-

a. incfhto.

sepuIchrum

Gandplpbi

P0lia

^ns

integre reoratione et lacrymis, vifium

vem annorum spatio dexlrum oculum allmm ha- luanaHonem bem et sinislro modicum videns Politium ad
* ,
,

nAravil de

mane.

ecclesiam beata' Maris,

in
,

qua corpns

beali

Gan-

Sona
v

de Caffia, a

Muaray, pannum m
per
fiducia

ocu-

dolphi jacet,
tione

accedens

ibique orans
,

cum devo-

llS
,

vhabebai maximum, cum Pergens tamen

et

quem impediebatur
ejus

beatum Gandolphum
filia

utriusque oculi lumen

"nctt
CS

super sepulclirum

ad reliquias orana, Hberata

recepit.

Benedicta,
litio,

Nicolai Martini

Tignosi
et

a Posinisiro

oculo dextro carnositaie gravata,

ri 1]r ,n

PUlineo z, ocnlo dextro ca-ca, de Calso, a

quodam
non

pannn

sua

nativitate

vitiato,

videre

nallo

modo
tiil]irn

viilerat spatio

^J^
rfnrn
li

cum

fiducia

quinque annorum, et oratione ad Sana

potuit.

Pernoctans tamlem super sepnlchrnm

,

B. Gandolphj

et

sspios

aqua

reliquiarum

sihi

oculi

'nnvlla,

sanitatem recepit. de Cali, filia Jacobi

oculos

liniens,

merilis

B. Gandolphi

carnositas

Monte Re-

unius oculi

statim
,

disparuil, et

pannositas alleViri

aa

spatio

trium

annorum

de oculo simstro

rius sic recessit

ut

visum sancti
Cotti

merilis re-

ac

f;

vmam nequibal

restringere. Audila fama sancU

cuperaverit. Jacopella,
filia

SolDhi cum

^ecclesia, abi restricta nia csl, el lucryina 54 Philippa

,

devotione accessit PoliUum Sanctus jacebat : et devote orans,

fide et
est.
,

Matthsi

Calaxibetta,

mulier a Politio

civis

Panonm-

quoddam vulnue in dextro oculo habens annornm spalio quatuor, qus oullo medicorum remedio poterat Uberari. AfliUens itaqne ramam
niirarulorum
beati
,

Z
ml

xxv dierum Tbermarum, supervedum inlrarel balneum 'veniens tandem Lotaiiter non videbat,
6 p al i
flUffi

caeca oculis, cujus cseci-

Gandolphi

vigiliam jtjunare

et centies Pater noster

votum vovil ejus uno an*

no pro
de

ejus

devotione dicere.

Dormiente
et

vero 'i.. cun

ejus
'lormiret

adsepulchrum beati
B orans lorum
,

Viri

onm devotione

et fide

aocte,

sihi

Sanctus apparuit,

pallio

ocucum lacrvmis pernoclando lumen dc mane recepit. deCuriscmo, pedatam Hatthsos, filius Henrici videre non oculodextro hahens, modo aliquo in
ibi

oculorom
esse
a

tergens

visum

et
,

mntieri
di\it
:

liberam se E
et

vuluere, quod babebat

faciem

conlinuo
et

expergemcta mutier manura apposuit vulneri,

totam
illius

partis invenil
,

putredine detur-

polera t,
bat

Qam

duorum Venieps tandem Potialipo modo non videret. devoie orans, super sepulchrum beaU Viri llim et
ut
, ,

infirmitatcm adeo graviler suslineannorum spatio pracliclo oculo

paiam.

Surgens vero fcemina et a vulnere i-epeel in cappella riens se sanam, accessil Politium Gandolphi Deum in Sancto laudavit. B. Caslrolmno, liaBartholUS, filius Ventune a
,

v ,dmcmant,

illuminalus
hb

est.
lilia

Graliana,
vis

Bonelli a Castro

Joanne 66, ciin

annorum spatio bitator Panormi, cscus duorum devotione et non videhat. Accedens larnen cum
fide

J^JJJ;
t)an(

Panonnitaiia,

varos seu pedatam

vel

oculo sividebat.

PoIiUum,
S.

et

teira

sepalchri,

aquis reliquia-

uistro

habebat,

quo modicum
et
ibi

nihil in

Virginis, Veniens lamen ad ecciesiam

pus Sancti jacebat,
est.

qua corsanata

devote orans,

Oirisliana,
tio

uxor PraezavaHi, a

dporura

napens, uulla ope

tuit.

annorum in sinistro medicorum restringere

Panormo, spaoculo lacrymam

eara poin

Veniens lamen

ad ecclesiam Virginis,

qua

Gandolphi mixta, liniens visum, Inmen cum gaudio reet ad propriam domum recepii Dominum in Sanclo laudavit. diens, habitator Nicolaus, filius Ricchardi de Arludi, dexlro oculo habens, in Suters dd, albedinem non videbat. decem annorura spaUo dicto oculo sepulchrum beati Gandolpni Veniens lamen ad reversus patre, meriUs B. Gandolphi sanus
riim
:

*'

cum
est.

corpus

SancU jacebat, rogans beatum Virum, ut ejus relidignarelur eam sanare, lactis saucUs
quiis
,

Joanninus,
ee

oplalam sanitatem

assequilur.
a

habilator,

spatio

55 Slilla

de magistro Joanne de Monteleone,

lum

habens

Jacobi a Castronovo, Bicans trium mensium sinistrum ocuclaasum, in quo pedata tnaxima
filins

Mazaria,

octo
in

annorum
potus
:

spatio
,

caeca, el

quoddam
pudore
Viri

G foramen
repleta
sancti
vit

umbilico habens
et

per

quod egredie-

deveniens ad sepulcbram B. Viri cum utroque defectn sanus F votioneet lacrymis orana,

erat; sed

batur cibus

quara

infirmitatera

inde recessit.

mauifestare

nolebat.

Audiens autem
,

Petronins,
terani
/f
,

famam

in

miraculis virtaosam

vojum

vo-

veBellicii, habitator Caatn oculo sinisiro sex annis, veniens cscus

fllius

//

Gandolphi visitare sepulchrum. visione nocte Sanctus sibi in vestitus. Sed cum muappaxuit, habitu religioso Gandolphura lier interrogaret eum, quis essei
ejusdem
B.

ad Sanctum stalim
toapnes,

vidit.

Sequenli

tandem

servum
taimuia
quit)

Dei

se

esse

asseruit.

Cum autem
rogaret, Vade

dicta
in-

pedatam habens a Corleone gg, quinque, sed audextro annorum spatio oculo bmam S. Gandolpbi, hsc et diens miracula et Si Sanctus.tt juvare me verha protulil
similia
:

gs

eum pro sua

Polilium et

sanitate

lestj

e,

ri

ob

sui

gratiam

de

hac inflrmilate
singuus
visitafio.

beatm Virginis visitans, sauaberis, Surgens auiem de optas. sicut et dum SUper mime ftemina, pervenil Politium
ecclesiam
:

sanabor
et

ecclesiam

suam annis

Hisdictis, cmna facla,

cessil
,

acad tectum cum palre

wpulchrum Sancti orationibus intenta pernoctasibi ret, Sanctus iterum sibi apparens, Cruce infirmitatis culum infirraum signavit, et locum alterius. El statim mulier sana surgens, de mane cu 'n gaudio ad propriam remeavit doraum.
Pina,
t0
l

oculi

post dormitionem lumen plene recepit.

fibus

mane surgens,
Nicosis

iuras
..

J Xs
n
tUS

unc.a,

lanui,

habitator

hk

inm Gandolphum

cscus, qw quatnor oculo sinistro ad beavidere , veniens tandem m.Hlopotera. devoUone orans, sana et cum
'babitatrii

axor Rogerii de

Bisiniauo,
,

ab
in

Agrigen-

cc,

lilui| i

et pedalam io sinistro oculo habens annornm octo spalip,

uu-oque veniens ad

Ja Sens
r

T^masia

cura

Panormi, qninque annis devoUone ad Sanctnm per-

beaium
cessit

Gandolphum

ulruque defectu

sana

ft-

indc.

lus

BarUiolom^deGangamatrc.
na
93

Scpiembris

Tomus

V.

7'4
4.

VITA
a Politio, duobus annis

B.

GANDOLPHI CONFESSORIS
,

ikcbrto.

na

oculo
sanatus

habcns pedatam in dextro, sed veniens ad sepulchrum Sancti,

est.

pidum r*.
CC

CAt est

meni ^rranemninmoM medit

SV n7i

ctans ad dirrcesim Catanensem

Pnn P

Hm

>

V*
Slt

Joannes
in

de

Agrigcnlumciru a .se S (

Spalla

habitator

Mazariae,
,

oculo

dextro caecus fere tribus hebdomadibus

dormicns

somno, invenit

ccemeterio majoris ecclesiae Politii, excitatus a se illuminalum.

ANNOTATA.
a

Vox estltalica,
Jasmin.

dd Oppidum est Stcili* mcdUerraLm positum, et tn provtncia * collt Mazara; ee Bicari Latine Bicarum omnJ raneis notatur in rnlte " MalarT 1T Cas.rum Ve.eranum aut Cas.elhun Vet mn ejusdem vailts est oppidum
-

ad fluvitim Agragam non ionqe

nnT^'

**

florcs albos et odoriferos si-

paucts ,,

stayis

amari

et

a Mazara.

gnificans. Aliqui Jasmiuum

lice

Latine vocant, Galignora-

Addenda ad sensum explendum vox

Mansionarius
sive atdituus.
est custos et

gg Ejttsdem quoqne vallis oppidum 'Corlp 0r! sed magis in mediterraneis situm,
et

j Si

Montisregatis.

"i direcesi

bat, aui scire cupiebat, vet guid stmile.

c
siee.

conservator eccle-

bh Nicosia monte posita.

civitas est in

media

fere StciUa^ m

d Poterat ex
le

qualicumque
sed

pietate proficisci ta-

consilium

justa;
e

non et pietate recte ordinata et cvm ipsorum non esset sibi solts sacras re;

CAPUT

V.

liquias vindicare.

Ex anno

hic notato liquet,

furtum reliquiaProsecutio miraculorum

ientatum statim post inventionem, B nisi sitmendum, sed die post celebratam pridie /nnoti juisse

rum

ad sepukhrum,

aut

patrocinio Beati factorum.

ventionis festivitatem,
f

Oppidum

est Siciliai.

g Siciliee oppidum in dicecesi Messanensi hoc nomine vocatur. h ld est, ririfnts confirmatus. Traina oppidum est in media fere Sicilia, Latine Hemichara aul Imachara altas dtctum.
i

-Ttobertus de Guirrisi a Sancto Manro, lam perditlerat sed veniens ad Sanctum,

, ,

ioque-

recumnti,

peravit eam.

Dionysius de Aloysio, a Panormo,

toieraltilem patiebatur in

dolorera

in-

k Castelluzo ia tabulis Siciiim nolatur aliquot miltiaribus a ciritate Cephaleditana, in cujus dia>cesi est Politium.
!

faucihus

ex quo

dnlore

vix

Gratteri ibidem
et

notatum invenio

fere inter Po-

litium

Cepfialmdim.

comedere poterat, nec os aperire. Ad manas medicoium venire timuit, ne deterius ei contingeret. Veniens tandem Poliiium ad allare beali Gandolphi ad quem accedens ibi somno cor:
,

iiizini

aut

Vizirti

oppidum magis

distat Potitio,

ripitur,

et
:

sibi

dormienli

beatus Gandolphus

np-

situm versus Stjracusas.

n Mieracium civitas est episcopalis in Calabria
Ulteriore.

parens
locus smpe recurrat,

Yerum cum idem

suspicor, mintts Politioesse dissitum, designarique

Surge (inquil) aperi os, quod ad laudera Domini sibi Dominus fabricavit, non in blasphemias sed ad nominis Jesu Christi et Domiai laudem qui te creavit. Surgens ilaque dictus
, ,

oppidum aut vicum Giraci in tabulis novis dictum non lottije a Politio. o Drepanum, vuigo Trapano, urbsSiciliee est maritima
p
tiee
(
'

Dionysius,

et

aperlo ore, comedit

et

bibit,

non

senliens dolorem in ore, sed

sit

Deum

laudaus

reces-

gaudens.

et saiis

nota.
est et

Maria de Oliverio

a
,

Tauromino a

quasi muta
ad
P
,

Panormus item maritima

metropotis.

nolissima Sici-

nec comedere polens tota tremens corpore sepulchnim Sancti veniens sanata est.
,

Oppidum est Siciliee in dicrcesi Catanensi. r Dirrcesis Panormitanm oppidumest, situm inter Poiitiumet Panormum.
q
s

59 Henricus de Bonafata, a
fere

Politio,

quamdam
nritotn

habens, sanare * non poterat aliqnibus medicinis accedens tamen ad sepulclirum

infirmilatem
:

ialt
5JI1U1

Calalanisella

vet

Calalanixeta longius Poiitio

beati

Gandolphi, se sanum

invenit.
b,

distat, utpote

situm aliquot milliaribus ab Agri-

Victoria

mulier, a Mistretta
diutius orans
,

quadam
est.

deleiila

gento.
pedis vestigium. Hic pro vestigio atit macuta ocuii sumitur. u Spirlinga oppidum mediterraneum notaturin
t

inlirmitate in ore,
Itatis est

veniens ad sepulchrum
,

sancu

Pedata

Viri

et

ibi

sanata

60 Joannes de Sophia

cum
tes,
sa

audiret socios de
incejiit

bealo

ovium, Polilio, paslor 1 * tptatiH Gandolpho loqnenII

tabulis

aliquot mditaribus a Potilio prope Nico-

modicum
hoc festum.

deridere

el

dicere

Cau:

siam.

vutgo Piazza dioecesi Catanensi.

Platia,

oppidum

Siciiiee est

in

Cum aotera ipjangerrfu lueri tit el n sibi, ut acciperet quemdam ariclem eum per crura, subitoan vcriensse, ut acciperet
'
1

X Opptdirm

est diircesis

Syi*acusanm.

jllius

narihus
fere
*

cornu

affixit.

rtaque perforaus
a

"
,iU

y Mazara urbs
et

est Siciliee

maritima, episcopalis
tribuit vatli sir

niunita
Pettina
et

cum

portu,

et

nomen

provincia: Mazaranm.
7.

usque ad cerebnim, Sed nsanguinis nimius inslar (luvii cma aabat. voce cffpealla cordali socii beali Gendnlphi
naribus
f

qaa

" (IDJ

oppidum notatur

in tabulis

non longe

runt ipsum

Sanclum devolissmie
ui

invocare.
.

W
v

a mari,
Orientem.
aa

aliquot milliaribus a

Ceplialadi ad

aulcm illorum sociorum,

tiuentes

sanguino
.

(eo quod
*

obturarel dictus Joamies

ejua

naie>

((

,j*i

Mons Kegalis civitas est archiepiscopalis, parva tamen, paucistantum mittiaribtts Panormo dis~
sita.

debatur exiingui) inlulam invocalionem et subilo ad

vil
:

naso apposui.
ni

naso J aD
nis

bb Caslrum S. Joannis, alias Enna dictum, op-

quam sil.i poaueral nec infulam dicn sanguine laclam reperil. Nasus Vera

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.

75
ilomos

l(

r0

remansit

contorlus

ut

rectiflcari

non

dentes

sanaitc
T
.

ad proprias

cum gaudio
,

\.

mcnto,

D~
.

donec
.g t

P
'

.,,,'

beati

sepulchrum Sancti pastor ilVenit vero dictus Joannes ad sepulet Deum in bealo ViGandolphi
ad
,

rediderunl

'rcdierunl
filius

Matihaeus
tor

Richardi a Sutera
et
,

habitaatlractis

Bicari

hrachio

pede
inlegra

contorto

sanalus cst. nJlaudavit, et filius David Judffli , canp ra ier Petrus in cujus naso natae sunt habuit in naribus
.

novem annorura
beati

spalio
,

vcniens ad

sepulchrum
pro-

Oandolphi
est

cum

sanitate ad

frtnf' r

Hm

priam
nis

domnm

reversus.
,

(islula:

corlicibus

et

adeo putrefeclee sunt na-

ut claus* essent supenore cum res ejus nam infirmitatem ob quam iufirmitatein mensibus quatuor anibaB non poterat. Vovil se tandem beato exsafflare

labio

Campaninus de Gordo bahitator Castri Joanspalio unius anni brachium sinislrum habens aridum ila ut super capul ipsum erigere non
,

valeret

accedens
,

sanalus

est.
,

Omdolpho
ejus

et

conlinuo
sive
,

ccciderunt
llke,

de
et

naribus

cruslulffl,

cortices

ccepit

nan-

bus

insufflare

a quibus est sanatus.

filius

de Castro-Joanne brachinm sinistrum aridum habens spalio annorum qualuor accedens sanalus est.
filius

Thomasius

Richardi

m
mUt
li; ii,is,

/oannuccius,

Ali

Franci
,

habitaior

A.ngelonus
bracliium

filius

Mabilise

habitalor

Bicari

Corleonis,

duodecim cum scrophulis ductus a matre ad sepulchrum beati Vi-

annorum
est.
''

siccum
,

habens spatio
est.

annorum quinPunlorno, habrachium

,

que, acccdens 65 Joannes

,

aanatus
filius
,

sanatus

Margaritee a

sanantur.

Hosa

liliu

Jb

Nicosia

strumas seu
,

bitalor

Hiracii

aridum

habens
,

dei-

gcrophulas
uti

iluo

ova

vclbabens spatio fere sex mensium accedcns lamen ad sepulchrum

,

trum spatio annorum quinque

est.

accedens

sanatus

beati Viri,

sanata est.

Presbyter

Nicolaufl

de

Oancio, trcmorem ma-

Calvina

de

Gulgano, a Randacio c, scrophu,

nunm

patiens

spatio
BSt,

duorum
,

mensium

acce"'

acccdens ad septem annorum spatio las sanata est. sepulchrura beati Viri a Calatagirone scroMarina Proncisca de
habens
, , ,

dens, sanalus
,

aridus hrachio anAmphusus a Panormo norum duodecim spatio, veniens ad sepulchrum

beaii
Viri
,

pholas habens
ad

spatio
beati

fere

sex mensiura
,

veniens

assecutns
,

esl

sanitatem.

sepulchrum
PcniiL de

Viri
,

sanata

est.

Nicolaus de Abbale
fe-

habitator

Panormi

pro-

Bucchivilleri

scrophulas

habens

pter

quoddam veneflcium male faclum

brachio
, ,

remansit

re

per
,

quadriennium, ad B.
sanata
cst.

Gandolphum accecivis

aridiis
cti

ct

accedens ad sepulchrum san-

dens

Viri

sanalns

esl.
,

63
(,-,!

MallhfiBus
[

de
erat

Camarata
ut

Panormibrachii posset
baali
el

Calide

Romatioa
eral

Caccabo
ita

habens
ad
spatio

rheuveniens

tn

tanus

ex quadam phlebotomia d brarhium ejus

,

ma

in brachio dextro,

quod

omne opus
,

ttorwi
i

adeo

altractum

digitos

illius

inhabilis

annorum
,

quatuor
a

sinisiri

extendere
]

non

possct ad

os

ut

ad sepulchrum

cura

gaudio

rediil
,

sana.

comedere

accedens tandem ad sepulchrum

orans

Andreas,

lilius

Conslanliita?

Panormo,
spalio

sic-

Gandolphi, et ibi diuiitis

lacrynus,
lus est.

cum devotione
oralione
,

cum habcns
mensiiim
chio
,

hrachitim
,

sinistrum
csi.

novem
bra-

exurgens
de Casa
octo
Beati

tandem
a

de

sana-

acccssit
,

el sanatns

Jordanus
,

a Calatagirone, sic inutilis eral

Anlonius
snviiin

Castro-Joanne
spalio
est.

hrarhium
,

ut

super

caput

nequirel
,

Ipsum
est.

erigere.

habens
a

annorum
,

accedens
bra-

Veniena ad beatum
Philippiis,

Virum

sanatus
c,

ml

sepulchrum
Ahinaii
,

sanatus

civitate

Ipsigro
,

Panormo, non
bcati

valens erigere

nislrum
erexit.

babens
mnlier

aridum
a

veniens,

brachium sislalim ipsum

chium
deus

prae

dolore

spalio diiorum

annorum, accesanatua
cst.
,

ad sepnlcrum

Viri

Ricca

Gratterio,

tremula
,

manibus
,

Pa^inus de Sahbalo, civis Panoiniilaiius brachium dextrum habens aridum et attractum a

najivitate
,

et capite

annorum

spalio qualuor

veniens

sa-

nala est.

veniens

ad

sepulcbrum

beali

Viri

Rosa Joannis
sinisiro

Barlholo

Oratterio
,

brachio

sanatus

est.

impotens annis qninque

beati
Viri
,

veniens
a

ad se-

Raynaldus de
tia

Begalis,

spitiio

Andrea Cannata, habltator Monbrachium habens aridum vigintiquinque annorum veniens tandem
sinistrum
,

pulchrum Joannes
brachio
et

statim

sanata est.

de

Sancto
aridus

Philippo,
anuis

Chomiso /,
,

pede
,

uiideeim

veniens

ad

sepulchrum
Recupus
a

beati

Viri

sanatns

est.

Pogiboniso
ad

habitator
in

Panormi

dolorem

forlissiininn

habcns
beati
Viri

brachio dextro

integram sauitalem recepit. ad Beatuin Joannes tle Assero, siccus braohio einistro ansanilatem reveniens ad Sanclum nis novem
, ,

^ccedens statim
cliniin

sepulchrum

bra-

portavit.

erexil, et
,

dolor cessavit.
, ,

Guilielmus

Oralterio
,

nativilate beati

bra-

Jacobinus a Corleone Dlius Joannis Vulpe wachio altracto spatio annorum xiv, veniens ad

chium babens aridum

sanatus
est.

merilis

Gandolphf

wpulchrum Beati
Joanna
nabitatrix

mulier

plenam sanilatem recepit. uxor Francisci de Taberna

Rogerius,
,

aPanormo,

brachio sinistro impotens,

Viri
a
,

veniens

ad

sepnlchrum sancti

sanauu
Philippo

est.

Calatanissettai,
,

ambobus

brachiis

aridis

n n
cl|

nftt!

ionlhu

poterat se juvare sed veniens ad sepulrum Saucii, sanitatem iutegram assecuta cst. 6 * Manzonius, lilius magistri Marini auriflcis

Barlholomeus de Goffrido, hahens aposlema san-issiiiiiini

vcniens, sanatus 63 1.

S.

g,
,

ni

brachio

dexlro

Joanues

de

Chiachiilella
forlissim..
sic

habilalor
lorq-ichalur
:

Iluacii
,

e
'

**

ma.
lls
*

Panormo
veniens
est.

siccns

brachio

dextro undecim anbeaii

Viri
,

renum
un.iis

dolore

ut

se

ad

sepulchrnm
flliae

sanus
habi-

anni

spaiin

erigere

tactos

niens
,

ad

Bepulcram

non possel SancU, saniiatem

sed

ve-

.ntcgram
,
'

Duae
" tl||s

sorores
Bicari,

Roberti

de

Rayla,

reportavil.

una quarura brachium sinistrum wens aridura annis duodecim attera vero laUs sinisirum accesiccum habens el gibbum
, ,

66
spalio,

Marinus

Faustia, a Palal.o

iliacam tiaaa i.ilin.ntaiem

decem

et

Atnano h, paocto annorum

est.

Beati, sauatus accedens ad sepulchrum

Pe-

7
K
.

VITA
Pelrus

B.
,

GANDOLPHI CONFESSORIS,
Petrus de Nicolao
,

INCKRTO.

Malum mteslinorum,
teris et
la-

rcnum

Pitlinarius, a Randalio aridus uno mense uno et medio, medicorum ope se juvare non poterat sed veniens ad sepulchrum
lalere
,

ccm.
Philippus
Nicolai

ab Agrigemo
;in,l
'

's

dft.

doloresahlntt.

beati

Viri

sanus factus

est.
,

de

Grinaldo

annis

duobus.

p aaorm
0i

Magisler
talor

Guilielmus de Calatavullnrio

hahi-

Polilii,

adeo
sanatus

aridus

adjutorio non posset se

uno latere ut sine movere sed veniens ad

, ,

Joannes deMilite.ab Agrigemo

Rogenus

Mattl.aM

de
de

Astaro

'

sepulchrmn
per

mcnsihus sex.
Guilielmus
Nicolai

mense uno ^anormo,

est.
,

Rogerius de Primo

Politio,

dolore
:

rcnum
veniens

Matthia
'

mensem

annis quatuor.

Randatio,

se erigere,
beali
Viri

non poterat
,

at

ad seputchrum
erexit.

sine dolore

aliquo se

Joannuccius Petri no uno.

Pctrus

de Calabria
'

N 'Cosia,
an o uno
lri bus

an .

Rogerius
mitale

Joannis,

Leonardi,

Mistretla

ventris infirViri

Corleone
a Panormo

medio.

et

gravatus,

veniens

ad beali

sepul-

chrum sanalus est. Grntia Mundi Marsngnla a Panormo

mensihus fluxn sanguinis sepulchrum Viri Dei et
,

Stephanus Nicolai,
sibus.
Filins

men.

tribus

Matthaei

de

fatigata,
ihi

vcniens
orans
,

ad
se

Spagnolo

nis

duobus.
Qliee

p o'itio,

an-

diu

Filius

sanam
guinis

invenit.

Dente a d'Osso
Donzella

duobus.
a

a Poiitio,

annis

Contissa de Sarra,

patiens spalio

Panormo flnxum sanscptem annorum veniens

,

A.idrcas

de

tandem ad
ft

beatnm Virum, sanala esl i, 67 Philippus de Supparella ab Alcara

,

Fredencus de Simone de
liiio
,

de Fisaulis annis
Mattioiechio
,

octo

annis

iribns.
lilius Pirili

a Po

k,

non

69

Nicolaus

Calculia,

poterat

lolium

emittcre
emittere
,

sine

sanguine
:

de

annis

Castrobono,

Polilio,

anno unu.
,

duoilecim,

nec

lapidem

sed

veniens

IM.ilippus

lilius
,

ad sepulchrum Beaii subito emisit vigintiquinquc lapides, ct sanus fnit. Pelrus Dulcini, a Randatio annis quatuor fere lapide vitiatus, ac etiam sine sanguine lolium emitlere non poterat. Accedens tamen ad sepulchrum Beaii, et super ipsum cum clamore se prosternens , subito eum dolor invasit, et cum dolore viscerum et renum torqueretur, lotium
,

Michaelis

de

Realis,

lanus

Polilii

annis

duobns.
Charcllo
,

m
m
,

\.

Simon de Nicolao anno.uno et medio.

Matlhffius
nis
filius

Ciminna

Nicolai

Costa

Polillo

an-

duobus.
,

Malthsus
annis
Nicolaus

filius

Stephani

Graeci,

Poliiio,

duobus.
,

emittendi supervenit volunlas. Et

tere
vellel,
:

cum

illud

emit-

emisit
et

cruenlatum

lapidem durissimum sanguine exurgens landem integram sanihabitaior Bizinii,

Andrea? a Politio, annis tribna. Doniaslra, uxor Nicolai Medici, a Siracusan, annis sex.
Bartholomaeus
Nicolai

talem reccpit.

dc

Princi

Cimin-

na
Sicillini,

anno uno.
,

Bartholomaeus
sibus
Viri

men-

Peironius de Guarino
bus.

octo
cst

a Ciminna, annis

duo-

vitio

lapidis

laborans

merilis beati

sanalus.

Cuaflcrius de Ferrusio
,

Petralia

superiori,

Ilenricns de

Lazaro

Corleone

annis quaa

annis tribus.

tuor eliara de vilio lapidis esl

sanatus.
S.

Andreas
Phili-

annis

Joannulius
lippo
,

Lombardi,
a

Spirlinga,

filius

Galtanci Bonasia,

nativitale.

novem mensibus de
,

eodem

vilio

esl

Nicolaus
tate.

Bellebone

Caccabo

nativi-

beratus.

Joanncs

filius

Matlhaei

ab Alicata

habitator
fuit

Orlandns Furiani
Philippus
,

annis quinque.
trihus.

Pasormi
per

anno

uno de
curatus.

eadem
,

inflrmitate

a Calatanissella, Jc-annis
,

merila Sancti
Mntlha-i

Nicolaus
a

Caputius

Randatio

annis

quin-

Paulus
riore,

Grandinelli

Petralia supe-

decim.
Philippus

annis tribus.
,

Gislanus
Magister

Nicosia

annis quatuor.

Jacobus
a

ile Hcradio mensibus novem. Muralor, a Petralia inferiori,

mense

Henricus de

Pinnica

Falcer,

Pa-

uno. Magister
Philtppus

normo
68
vl

surdus ct ruptus annis quindecim. Joannes de Claramonte, a Panormo tribus

, ,

Baldus
de

Drepano, annis
,

oclo.

Hicomanda

a Mistretia

annis
,

herma

annis ruptus.

qualuor.
a

Philippus

Nicosia

annis
a

trilras.
,

Jacobinus de Politio, a
annis noannis quabus.

S.

Mauro, annis
Caccsbo,

duo-

Gerardus de vem.
Jacobns
tuor.

Zannot

Randatio

Orlamlus
,

ilc

Joannebullaro
Pinsali

an-

Dcstanoliva
Guiliclmi

Panormo

nis

viginli.
,

Castronovus de
,

Monto majoreOi
annis
q'ia' uor

Joannes
luor.

Gratterio

annis

qua-

multis annis.
Millorus Marisiffi,

Spirlinga

Parisius

BHihomo

annis duobus.

Joannes de Alcimo annis tribus. Hiccius de Caccabo Jacobus

Corlcone
annis no-

anno uno. Alaymus vem.

nis

Venulus Guiiiclmus de Bonnaviri ann s 70 Philippus Bonsignore, a Castro-Joanne mensibus septem. " ni Nicolettus Raynaldi de Joanne Casso,
quatuor.

decem.

hIb'-

de Ansclmi

a a

Bibona

Conradus
Gualvagni
,

Riccardi
octo.

de

Joanne
a

Nan,

Guilielmus

Calatagerone

anan-

tralia

anuis

quinque.
Pernae
Salvagerii
,

Filius nis Irihus.

ab Agrigenlo

Juncta Thomasii annis uudecim.

Pirellus Buzelli
,

Caldarini

Castro-JoaflD
or

qua a Calalanisselta, atttfs

Jaco-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

7'7
K
IXCERTO-

mus
bus

ftndres,

ah Antiofhia
a

p,

annis

tll-

jaannulius J
qoatnoi
,

de

Ra>a,

Randatio,

mensibus

Mons Major lnter oppida Sicilito recensetur upnd Caraffam jam landatum. p Anliochiam in Sicilia nullam inveni. Forte
o

peregrinus
q Giilaiis
rajfa.

ille

erat,

et

tn Sicilia degebat.

Mancialardo anno uno. p e tri de annis. Guercius de Luppino multis Scolaus a Camerala, annis quaCollifortffi,
rliilippus

inter oppida SiciHee recensetura

hie

Caet

puo autem

simul ponuntur, nomine

sanati.

patria distincti, qui

ambo ridenlur

tuor

uilielmus

Amlreas

de Nicosia annis duodecim. RogerU de Ferro, a Politio, mensU

Joannis

^ogerins
anno uno. AinlHTlus

de
a

Copetla
.

Randalio
annis duo-

CAPUT

VI.

Philippi,

Randatio
Corleone,
Bicaro,

Berlholinus
Joan nulius

Joannes,
Tancredi, a

anno uno. anno uno.

a

Prosecutio

miraculorum eorumdem.

Suuon
annis
sex.

Guilieimi

de

Giraldo

Panormo

joannuiius Jacobi
ono.

Maronni

Corleone,

anno

B, 'nrtholns
crus
nit

filius

Augustar,

Castronovo
,

Crurum,

Guilielmus
ne

Joannis de

Capizi,

Castro Joan-

vearidum hanens octo annorum spalio ad sepulchram beali Viri, et cum lacrymis
ihi

annis

duodecim.
filius

orans,

sanilatem

esi

assecutus.
a

Pironnus,
B bus quatuor.
Nicolaus

Riccardi

de Taverna
liabilator

mensi,

Matiha-us de

Mancarella,

CalatabeUotta

a.

crnra nimis tufflelactB

habens spalio quatuor men-

de

Angelino,
,

Galalis
,

sinm

Andreas
no ve in.

de

Prozelto

Caslro-Joaunc

annis

Juli;imis

Andreas
tuor.

de Naro anno uno. Joannes, a Panormo, mensibus qua

a Calana,

accedens ad sepulchmm Befltf , sanaluseat. Jardinellts, Nicolaus de Iragio de Presbyter crure infirmilalem maximatn patiens seplem in mensinm spatio, baculo non poterat se sustensanatus est. lare. Veniens tandem,
,

Jacobus
,

de

Randatio,
horrihile

Politio,

in

sinistro

Jacobinus Joannis Visi

liUS.

annis

duo

crure
spato,

vulnns

pntiens

novem annorum

Guilielmus

de

Randalio annis duodecim.

ANNOTATA.
a

accedens, sanos factus est. de Milano Lamericus, civitatis Pacrura hahens Lumefaeta annis qualuor normi, veniens ad sepulchrum, sanns fectus est. Maynectus de Majorana, a Randatio, in cruGuidoltus
re

Tauromineum,
rulgo,

tulgo Taormina
el

ciritas

est

dextro

guttam
niulier

frigidam

patiens,
esl.

ad sepnlmftr-

marittma inter
b Mislrella

Mcssanam
alas

Catanam.
Mistrecta,
op-

chrum Sancli veniens, sanatus

Susanna
mitatem
in

Laime

de

Casali

S. Gregorii,

pidum est S cilim in raUe Demonee. c Randazzo oppidum mediterraneum notatur

in

ralle

Demonee.
est,

cmribus paliens annis qninque, veest. oiens ad bealum Gandolphum, sanata rheuma in Caccano a Nicolaus Formarius
, ,

d
fical.

Vox grmca

quee sectionem venm signi-

Hunc locum in Sicitia reperirr non potui, an nomen recte sit impressum. f Chomisum httcr oppida Sicilim recensetur C apud Plucidum Caraffam in Descriptione Sicae ul

dubitem,

crure sinislro paliens annis \iginliquinque, veniens ad sepuichrum beali Viri, sanatus est. rheuJorlandus de Canuscetta, a Gratterio sinistro patiens, veniens ad sepulma in crnre

chrnm Sancli, sanatus

Andreas,
viri

est.

Rlius

Joannis

Mantoni,

Politio,
bea-

niffl.

sepulchrum anno uno claudicans, veniens ad

ti
,

g Sanctus
tanensis.
h
est

Philippus

oppidum
,

est

diaccsii

Ca-

perfecte

sanatus
tilius

est.

!> Joanuutius,
Adriani
vel

Gurhi

Sala

hnhitalor ffdum,

Palatium

Adrianum

oppidum

Grutticeili b,

pede
lilius

torto veniens
esl

ad

separcbram
Cephalo,
staitm
ci-

mediterraneum in valle Mazaree. Post hwc tituli instar sequentibus miraculis pra-figuntur hrne reroa : anno Domini millesimo
i

beati

Viri,

continuo

rectiflcatus.

Guilielmus,
vi>

Laurenlii

de

twcentesimo vigesimo, Indictione tertia, a -decimo septimo mensis Maii per loium mensem
Jalfi

ire ad

Panormitanus, sepulchrum Sancti veniens,

Nicolai

tribus annis claudus,

cum maBana-

tus est.

ejusdem

Indictionis,

merilis

beali

Gandol-

FiUus

de

Gemma,

Pohtio,

pedem

phi,
pt

infrascripti

homines

rupturis

inleslinorum

hsbens
niens

Annotatio atttem cidttur spectare ad omnia usque ad finem hujus capitit relata, licet multa ex prmcedentibut eodem etiam tempore facta sint, ut liquebit mfra
lapidibus

laborantes

saiiantur.

ad

velongiorem a nativitate sua, aliero oblinmt sepulchrum Servi I>ei, pedes

mulier
ColJoanne Cassata, habens pedem dexlrum annis

reclilicalos.

Seraphina,
lisano

de

c
et

novem
curvuin
,

* alia annotatione. k Apud Martum Arctium

cthff
I

lortum
in Dcscriptione St-

Guilielmns

rrpcrttur Alrara Bihona aut Itivona,

,

ct

oppiduhim rocalur.
est

pedes
S-nirti

accedens, sanala esl hnbens Garbetta, a Calaiamrone, veniens vero aii sepulchrum lumefectos,
nerfecle

oppidum

in diacesi

sanalus
a

<"-t.

Agrigentina.

Andreas
est dicrcesis

Salinello,

Ciminna oppidum
SiracuBa,

PanormitanaSicf-

se

erigere non poluit. Suncti, se

Gnnglo d, Iribus anms Accedens tandem ad sepula

' est

aut potius Syracusae, urbs maritima et episcopalis.

chrum

emft.
Medica,

73 Jacobinos

de

Caccabo,

in

ge- genuum.

nibus

7 i8
K. INCKRTO.

VITA
rlieuma dolorosum paliens
,

B.

GANDOLPHI CONFESSORIS,
sex
,

nibus

spatio

ansa-

dan
el

m
tibia

allari

majore
erat,

ct

cum

norum
nalns

veniens ad

sepulchrum
Joannis

Servi Oei

pro sua

sanitate Christum

est.
filius

quo
Taravelli,
v

civis

m
pannus
cel

ligata

per seipsum
a fislula se

Henricufl,
Cflpaci

habitator

cidit

et

dicta

puelh

m in culose
Panorr

e,
,

rhenma

in

genua

anuis habens, ac-

Jacohina

lilia

Guidonis,

sanani invenit.

cedens
tmnoris
paratysis,

sanalus

est.

74 Cautissa,

mulier a Corleone,

tremens

cor-

quinqiiejuinis fislulam habens, venien7a a chrum Beati, sanata est.

aepal-

pore

fere per

biennium, veniens ad sepulehrum,

Dulcimagna,
stulam

Panormo,

tribns

sanata est.
Bella
ile

babens

mensibus s

Calatagirone, tremens capite fere pcr

cum

devolione,

accedens ad sanata est.

paliens,

l
"
'

sepulclir Um

sex

annos,

veniens ad sepukiiriim,

sanata

est.

1H Joannes Saulisi,

a Caslronovo

Margarita de Traina, tota tremula corpnre spatio

rbeuma maximum

annis
thn R0b|

dunrum annorum, accedens, sana

facla est.
,

Venlura de Magislro Salamone, a Panormo tremore corporis Iremulenta annis triginla ve,

beah Gandolphi, sanum se repsrit Rosa de Panzica, a CalaxibeUa, toto rheumatibus maeerata, cum devolione
'

vcniens ad sepulcliram

corpore
ecele-

ad

niens

sanata

est.

siam
a
et
,

Deati se conferens,

sanata
,

cst.

Flora

de
et

Drisia,

Castro-Joanne
capilis

tremnre

Novella,

mnlier
:

a
et

Nicosia

tolaliier

pedum
annis

manunni
fatigala

paralysis
est.

morbo
per
per-

batur rheumatihus
cedens, perfecle

alM>e
ac-

ad sepulchrum Sancti
a

quinque

veniens sanata

est

sanata.

Agnesia de Perna,

a Corieone,

paralytica

Antonius de

Guiielmo,

Messina

i,

qiij,]ljlie

triennium,
fecte

veniens ad sepulchrum
est.

Sancti

mensium
sanala

spaiio rheumatibus

utroque brachio

ari-

sanata

dus et cruribus,
fere

ad scpukiirum

Viri Dei veniens

Diviiia de

Sparsia,

tremulenia corpore

omne opus
sancli
Viri
,

inlialiilis

S. Philippo de Argirio mensibus octo ita ut ad esset, veniens ad sepulchrum

a
, ,

est.
lorias

79 Rosa Nicolai de Lumina, a Nicosia, manns habens veniens ad sepulchrmn

,
,

flsNon

lacrynifllo

perfecte sanata est.

Ventnriua,
nis

mulier a Handatio,
est.

paraiysim

an-

misque orans, sanata est. Richarda Prena a Panormo

,

nfb.

vilti|.crosam
illud

in-

quatnor passa
Yiri

Accedens tandem ad sepula Caronia

/*,

firmilalem

patiens
ubi

vidclicet

quoi

inslrualio

chrum

Dei

perfecte curaia est.

menlum,
per
,

recipilur

embryo, quod

no-

Margarita

de

Suriano
Viri

an-

num

unum tremore
heali

corporis
,

fatigata
fuit.

veniens

ad ecch-siam
Miralla,
fatigata

sanala

mulier

de

Traina,
sibi

annis
in

undecim
et

paralysi,

cum Sanctus
djxisset,

somnis apse

parens,
perfecte

Surge,

stalim

surrexit,

sanam
fere

invenit.

minc vocalur malriv, exlra vas rjus e^rciliehatur, instar unius cucumis doobus annis, veniens sanala est. ad sepulchrum Sancti habilalor Casalis Boli k, Pelrus de Chundrisi habens aposlema siccissimum suh ascella mensilnis quinque, veniens, sanalus est. Petrus de Gancio, a Polilio, apostcma habens
,

75 Slephanus de Calauia, a Calatanissetta,

hydropis,

hy-

in

veulre ad
esl.

modum

unius panis,

veniens,

BS-

dropicus

per sepleuniuia,
Viri,

veniens ad sepulhy-

ualns

chrum
dropica

heali
lilia

sanatus

est.
,

Slilla,

Joannis de Perco de Biviano

chruin beali

quatuordecim annis, veuieos ad sepulGandolphi, perfecte sanata est.

mulier

76 Muscata,
eontraetioni,
ntctnbrorutn.

de

Crivaro,
altracta se

Hiracio

febnciPanormitanus de Baldo septem diehus, el vovens se heato Gandolpho, venire scilicet ad eum slaiim surrexit siinus. Laurentius, liiius Nicolai de (Juccio, a Calalavulturio /, vituperosam infirmitalcm paliens,

Calzaranus

tans

spatio

annorum duodecim
Spitalera
et

movere non

videlicet

iniesiinum per partes inferioras

egredie-

poterat,

sed veniens ad sepulchrum, sanata est.

baiur,

nec remiui polerat intro

:

\w
ei

octo, vel de-

Films Mallhau
totaliter

de Luppino, corpore

cem
rint.

dies

et

haic passus

est

duorum anuurum
appticalffl
fafr
Clim

altractus

gibbosus,

accedens,

sanade-

spalio,

cum

medicinse
*

mulLe

bbW

tus

est.

Veniens
est.

tandem ad sepulchnuu
ad primum
a

beati
el

Viri,

Roma
biliiala

de

Frondnto, a Hiracio,
et

sic

erat

inteslinum rediit
sanalus

locum
Hiracio,

perfecte

membris
:

allracta,

ut de

lecto

surgere

non valeret
Silvia

sed veniens,
Calatabellotta

sanata
sic

est.

Sibilia

de Austerino
corporis
:

natmlaie
ut erigew

de
til

gibbo depressa se

sua
se

dolore

adeo gravabatur,
est.
.

inciinabal,

sursum nnmquam respicere poluerit. Veniens landem ad sepulchrum, sanaia est. Sabella Jo. Lnmbardo, a Mazara, sic erat attracla per seplennium, ut modo aliquo convalescere nequiret. Veniens landem ad sepulchrum
beali
Viri
,

non posset
Jacobina
,

et veniens sanata a

puella

Gaucio
est.

nativilate

sicca

lalere,

ad nullum opus
,

utilis

habebalur

accedens tandem

sanata
Alicata
terraa

Kichardus,
laborans,
ciens portare,
slatim santis

al.

rebribus

contunus
ad
se

sanala est.

parum
et

tiimuli

Sancti
jinxiain

n
fOTltW

Susainia de Trovilis,
tracta

duobus annis

ler.to

con-

hanc aquara
lecto surrexit.
dicti

bibausi

jacens,
se

veniens ad
invenit.

ecclesiam B.

Gandol-

de

phi

sanam

Benedieius,
,

fraier

Richardi, ab
meiilc,

auca,"

chuia

Rogerius, filius Nicolai Malandrini a Ract/, septem mensibus confractus corpore, se erigere, non poluit veniens sanatus est. Mabilia ile Regina, a Panormo, annis quatuordecim renibus toialiler confracta h, accedens
:

in

exlremis quasi

lal.i.rans,

cum 0

quiret

beatum

Gandolphum
:

suspiriis

clamavit

invocare, es w voluui subiio [sicut Deus et

de lecto surgens, Pannutius, ab

se

sanum

invenil.

Alicala,
lecto

inflrmitate

ad

cum
77
fislularum,
*
iii

devotione ad Sanctum, sanata

est.

multo
fistu* li-

tempore

in

decumhens,
:

Joanna
in
lii.iu

de

Pinlaguerra,
tenebat.
,

Polilio,

tionem Sancli se contulit

sanitatem, sanctas

el

eonsecutus inw

lam

patiens quindecira

annis, ipsa

reliqnias

visilavit.

ip&a

medicaraen sepulchrum Beali

gatiiin

Ei

cum

oraret
Chrisli

super
lau-

Puerum

annorum

tredecim

Drcpano

audivit

Corpus

lepra mundavit.

DIE HECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

.\,|;iniu-

719
a
Politio
in
videlicet

i,-i

Minori

suum niidam fraab AlicatB, Gandolphum pro uhlnlit, ut beatnm

lilium

non longe admodum

tinn

nnenio duplex,

novum

tabulisnota- i et vetus,

imnkvo.

illins

sani late
p

rogaret.

Et clum frater aule altare

vulgo Gangi dictum.

e Capacl vicus, aut villa, in novis tahulis notatur non longe a tnariThyrreno, et aliquot millianhus a Panormo in Occitlentetn.
f

preces pro
ptnris

fundcret,
;

de intestinornm rudictam inlirmilatem

in

jam
liber

fraler

*,

prttF*

patiens

efTectus est.

Ruberlus
,

ab

Alicata,

fislulam

crure sae-

Caronia inter oppida Sicilice rccensetur apud

cum non

poluisset sanari
terra

temporasancti

Caraffam.
g Forte legcndum Rachudia, quod inter oppida numeratur apud laudatum Caraffam. h Forte

pemedio,

filamenta liaira

tumuli

psiris loco

unguenti ulceri

figens,

subito est sa-

scriptum

fuerit

contracta,

et

ante

oatus.

etiam 80 Multa
(

ti(W

ffliw-

nunus
causts

ilignalus

miracula per Servum suum Doqnae duabus de est ostemlere,

sunt
in

contractus,
i

cum agatur de
,

contractis.
est

Latinc Messana

notissima
,

urbs Sicilim

scnpla ad

mla i""1

w-

aoa
,

est,

non non generandum

libro

hoc

qnarum

ad frelum Mamertinum
bria.

quo separatur a Calainvenio dicta Casale; at

leciori

"aslidium,

dtinias,

vereqnia infirmilates occullas, narrationc non puhlicant. Hiec aulem sunt sani
quaa
fecit

k Varia loca

Siciliee

nullum reperi cum

Boli

cognomine.

Locum

ta-

quatiior,
tecil

in

vita,

viginti

tria,
or.to

quas
pOSt

men
1

noverint incoles.
Calatavulturium oppidum tnmediterraneis est,

post

tiMiislationem

mortcm, ducenta triginta Maii usque 8 decimo

,

ad

tolum
ln-

aliquot tantum milliaribus disfans Politio.

mensciu Augusti sequentis

dieinmis,

immeditate,

terlia-

Gancium idem

fovte est

cum Gangio supra ad

t

anno

Domini

mcccxx. Et

alia

duo p

Ut. d assignato.
est ad mare Africanum. Ducenta triginta octo, qu& notantur facta anno /320 a die iO Maii usquc ad finem Augusti, numeris appositis distinguunfnr in libetlo unpresso. Nnnteri iili quidem pmeniunt usque ad 250; sed hoc factnm errore imprimentium, utnotatur in corrigendis. Attamen cum duobus

anno Doraini

mcccxxii.

n Alicata maritima

B
Calatahellola

ANNOTATA.
B
ree.

oppidum
le

est

in

valte

Mazaest

GruttfO

vulgo

Grotte,

oppidum

in
sit

dirrcesi

Agrigenthia.
alias

An

vero

Gruticellum
estquc

ultunis, quie facta

anno

4322,

omnia

post trans-

idem locus, an alius,

c

mihi non constat.

scrihitnr,
et

lationem sunt 240.

Colisannm

oppidum

fere infer

Cephaladim
in

politium.
vallis

dam Dcmonm

p Ila^c sunt duo posfpriora. liecentiora ex processibus daboinferius.

qu&-

d Gangium

mediterraneis

APPENDIX
DE CULTU, RELIQUIIS & MIRACULIS RECENTIORIBUS

CAPUT
Gemina quotannis
Beati
alia

1,

festivftas,
in

magna cum solemnitate

Beati per

et

populi concursu

honorcm

annum

fieri

solita.

tacfpu
1

Irr

V
HW
Sthali

tta

data

num. 39
institutam

testatnr,
est Beati esse

anno 48S&,
corpus,
ge-

temTi. Gandolphi ab iiniunnornhili

tempore celeIta pag.

quando tlevatum
miiium
tem.

bratam

fuissc

die

xmi Septembns.

162

ipsius festinta-

De

prmcipua,

qua
a

Beati natalis,

Potitientestatur Tosephus Tambiirellus, sactrdos die xvu Septembris s,,s rt sacrre thcohgia doctor,
,

obitus

dics,

ceiehratur,

tempore

Pa-

ad

mensem Seplembrem

translatu satis
:

nmbigue
n
teriiii

auetor toquitur, dicens Dominica mensis Septembrifl tlecimo septimo die ordinaverunt solemnius celehrandnm, nwnrum, festum prmcipuum. Waddingwex hoc
toco,

Politienses

Polmi celequotannis ex antiquissima Iradilione suo bratam fuisse festivifatcm ilhm additque, celebran; anno t etiamtempore, id est m conimriuin. nec utlam habcri memnriam ah ommbus ccIdrm testatur, offtcntm cclebran secuhribus quam lleguhnhus,
.

4M

cUsiastids,
ritu

tam

opinor,

ait

Dies
111

vero

nalalilius

(cele-

bratur)

Dominica

mensis

Seplembris.

At

iwsuasum haheo,
""nica

fcstivitatem

non

celebrari Do-

Septemhris, nisi conciurnl tum die xvn ejusdem niensis. Nam in Processu ""presso plurimi testes juridice interrogaii contertia niensis
, ,

idem pag /6, tesacenhs itcm Potislatur Thomas Sponsellus, Ftanciicus HvtreUa / V. uensis, ac pag. 173 etsacerdosPoliticnsis.phrcsquc atu eodem
etc.

duplicidecommum ciscum Missa. Gfl JUSU

Confessoris nonpontifi-

anno
talis

mierrogati,

quorum enumeratwnem
2

brevi-

'anter et concordi testimonio asserunt

festivita-

causa omitto.

Eadem

20
AVTORR
J. s.

APPENDIX DE

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
Pentecoste,
ventio
et

a seculo xiv
celebrala e$t
die
bris

Badem rursum affmnarunt alii testes, anno interroyati, quorum primus est pag. 257 Lanrenljus lo Ciranlo, saeerdos Politiensis, quem
2

quando

idli

elevatio.

in testimoniis
ftterunt.

n Septem-

facile

decem
,

alii

concordi vorc sequuntur codem

celcbraUtr R Ginri Yerum de itla ~\i> eorum, qui anno mi

'"" &

""

anno
tos

sed dichus ditcrsis.

AdJunt

iiti,

festiri-

tatem iilam passim credi celebralam

iiltra trcccn-

Attamen Ulustrisumus StepZn^f^ nyera, episcopus Cephalmditanus ?"" a nonsolum ut ordinarms, sed etiali

annos; etrecte, opinor, quiamense Octobri et Norcmbrt anni J62t, quibus auditi fuerunt illi testes, annus unus supra trecentos ab instituiione illius festivilatis trat elapsus, Accedii liulla

ut

Stdis Apostoiic*,

de cultu B. Gandnl

''

sntt,

puam,
o

tionem in Pentecoste celebratur.

non sotum con/irmaru fmivitaiem^ sed illam etiam, uum ob corporu II

litterm
v

,h

l^
die **

Cletnentis PapeB

Vllf,

data

anno
Poliiii,

1505,

qua

Eteutm

ipsius datee

p
,

/tlii

indulyentias concedil ptenarias dlis, qui eccle-

Noyembris,

Imiict.,

mdcxx.

sic

siam
densis

beati

Gnndolphi

civilalis

Cephalu-

dioacesis, in

festo

ejusdem beati
ihi

Gandolsolilo,

phi,
a

die

x\h

Proccssu W.^;Stan(esu P plicationepT re(2 ex parte magistralus civitatis Politii, JJ\

ha;,
et

habem

fm

Septembris

celebrari
solis

sanctissimo

Domino
fiat

primis

Vesperis

usque ad

occasum

ejus-

provisione,
servi

quod
Uibis
'

dcm festi singulis annis devote visilaverinl etc. Hwc, quibus consonant martyrologi Siculi om,

nem
et

Papje Gregorio \\ solitum circa veneiaiio'

,

'

'"

Dei

Gandolphi

facta
vi

ler

praefatiuQ

Sanctissimum
juribus

Roma
et

Aprihs
et

m.u,iiiii

.*-,..

nino sufjiciunt, ut intelligamus Beati festivitatem semper die xvn Septembris celebratam fuisse,
privscrttm cunt intolo Procea.su impresso nihilin-

adductis,
,

articulatis

probaiis
[>

dictum magislratum

qoram

nobis

quo insinuelur, fcsticitatem illam untquani fixam fuisse Dominica tertia Septembris, pr&ter ambiguam locutionem sttpra datam quce
, .

vcncnni

geniibus cx causa praBdicla ob inUmationem, eu a nobis factam, ad ostendendum rationes,

quibug

mh ^

moti sunt magistratus et

nerationera
et
;

populi

ei

clerus ad repraedicti
servi

cultum
quihus

pubhcum
qua?

crque designat diem tyuSeptembris,

tasse sic
terlia post

qu&que

for-

Dei Gandolphi
ris

probationilms
,

ft

sciipiu-

exponenda

crit.

ut Politienses

Dominica

conslat,

vera esse ea
praadicla,
visis

fuerunl

exprcssa

elevationem corporispro feslivitateelege-

in supplicatione

purrerui
et

prajfnU) San,

rtut dicin

xvu Septembris. Dubitandum porro non

ctissimo
cognila
,

illisque

consideralis

caBsa

est,quin Politienses ab episcopo suo, qjiipostcorporis elevationem discesserat, facultatem acceperint

consuUe
noslra
in
,

decernimusj

tam
a

auctoritatfl

ordinaiia

quam

delegala

sancla

Sede
ni-

diem statuendi. Prmterea multi testes in Processuasserunt, opinionem esse Politiensium, festititatem non fuisse inchoatam sine consensu Suiiimi Pontificis. Et sane verisimile est Jacobum deSarnia, episcopum Cepkaludensem, qui tarde et cautc unno ($20 ad corporis elevationem profestivitatis
,

Apostnlica

his

fungentes,

quod deinceos
et

ca veneralionem

praedictam,
et

cultnm

pnblicum,

celebrationem

Missarum,

festivitalem

rtu

dig

Seplembris, et in festo Pentpcostes, et aliis diebus solilis, serventur ea, qme hacteuus servata
fucrunt ex
ostensa,

immemorabili consueludine , jam

subdilis
noslris,
nihil

salis
:

cessit,

iithil

ea in re fecisse, inconsulto Pontifice,

illa
\\.

usque ad aliud mandaium Apostolicum

ut
ila

3
cclebratur auteiu Offtcio

Dc

festivitate

Gandolphi,
celebrata,

ab omni
et

mamlantes omnilms
servcnl
,

nb-

homiiiiim

memoria

semper

num>

oliservariquc
in

faciant,

prorsns

m-

de

quam

intermissa, plurimi testes inProcessu no-

novando
gistratus

prasjudicium
pusscssionis
prasdicti
,

dictaj in

immemorabila
liactcinis
rn.i-

oommwni ab
omnibus eccleSHMtlCiS,

minati consentiunt, nullo repugnante. Omnessir celebratam fuisse festivitatem cttin Missa et officio de B. Gandplpho, a clero
militer testantv/r
,

rnnsiictuilinis el
et

qna

clerus

extiterunt.
est

Hec non
el

Solum ab episcopo subscripta

statim etiam

ordtnatio; sed

secutari

et

Hegulari.

Observant

itltcrius

testes

a notariis

transcripta,

multU

anno 1643
confessorum

auditi, Officium

fuisse

de communi

subscriptionibus roborata.

non
<n

pontificum

conctlu Tridentini. Adjwnguni

illi,

tempore recepti ante concilium

ct

Tridentinum

usu fnnse Officium particulare

proprium de
pars nmijun in
quentibus.

S.

Gandolpho. Uujus autem Processu edita est pay. 209

Officii
et

autcm litteris kabemus, cultum fcH* immemorabilem legitima auctontate confirmalum esse; nec modo probaumtsss ^f^: pracipuam festivitatem, sedaliam etiam in Pen- F

6.c

dictis

B.

Gandolphi

se-

tecoste haberi
teris,

solitam.

Non

additur tamen

in ht-

huc
nia
lus
:

transfero
miris

Vnius ex prioribus antipfionee partem Palris Gandolphi adsunt solem:

miraculis pollel assiduus
:

quidin PentecqatesfestivUateadhonoremB.
fieri soleret.

Gandolphi

flosest ohluoffi-

ipsius in ilta

quoque

festivitate

At jam vidimus, rehquuu magnocum spM-

regno

Sicilise.

Uitto reliqua,

cum quia

mendose ridcntur impressa, tum quia nihil faciunt ad gesta Heati confirmanda aut etuddanda.
cittui
iiiittiliini

est,

mitltaque

urbem prodorc iransjerri solitas in solemni per non inveni testes, '/'" asssrerm
cessione.

Offxcium

ct

Vervm Missam

de

B. Gandolpbo

translationis fuisse celebrata.

festivitas

Obstiterit,opmor,
in

Ad augendam porro

celebritatem festivitatis

Pentecostes,

quominus

honoratur solemni proceMione cum

et

B. Gandolphi accedit

minis per civitatem,

fertttr

solemnis processio longi ayqua Beati, ut Patroni,

sade B. Gandolpho aliquid * men aliquando etiam Pranslationts /MW

fieret.

OfictosiM' Uthun
'

Heati corpore,

uuw

eliam

(it

corpus , tliecw argentecs inclusum, honorifice deet muito lumine comitante. sub umheUa Nam presccdunt divers'& turmm et societates secutum clerus larium, deinde religiosi Ordines, universus. Vmbellam rero portant et comitantur cum cereis accensis xiri primarii ci prascipui ci\ t,

W honoratum fuisse. Certe in Processupag. proprio sub lioc Officio ta rccitantwr ex

i

m JT

mm\
^
,

translalione
(

beaii

(lan.lolphi.
:

Anfphon*
IS

prtina ad
in

Vcs| ,ras sic habet

:

Domino

concio, *J" 4 diem feslum agat boc

Unulc;

Gandolphi

AlleJum patris dedil inventio.

tatis
et

magistratus,
locis

de ingenti

I)e hac processionis solemnitate, multitudine populi, ex aliis etiam

,

dentwin*wuare,rcitatumaliquandotuis*y tationis Officium, nisi composilum r?*

Sed in

Sicitiu;

ad fcstn itatem eonflttente testes Wl Proeessu consentiunt Addunl lero testes ilfi, qui anno itit:; interrogati sunt, similem quoque cum reliquits Beati processioncm per urbem institui in

usum numquunt

inditcUuuis

'"/'

Actis de Offino translation

non meiw"-

Magna deiu

cuiu venerauoaa

haali

viri

,l " t">" " l ^

l

cor-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

s jn fOI|1 ".',

711
Acctor
Jp

ara

loartam
Cflusam

est

xv

Kal.

Jnnfas, qui

rt,

;om

dixi.

Ego

vero er iisdem Actis polius colesse

rn Sniiiienses
!0riam

penlocostes mysterio sacer erat.

Eam
Vin

ligo, corpus

mventum

non intcgrum,

sed in

s*

ob nundinns quolannis celebrant. Uaquv:

nsdem

rerus

in

sancti

ossa dissolutum. Etenim, ubi fossores corp-ts dctc-

xerant, clerici prmsentes episcopum rogarunlnum.

37,
clo

Tl
!,

Caietanus et recte

nam anno
iffl

MO

Pentecos-

guid faciendum
corpore
:

essct

dc eodem invento san-

DominiM Pwftcoftoi, i&rtt "I '" P*"Vio

"..,,,, caietanns.
i.-i,i;i

era( kviii ftfau,

u< xyii eonffft/erit,

u< /acCom

rfi-

Waddingw tempus Ua expnanno hcccxx

in

es1 hffiC iranslalio

Snbba-

vero mandavit, ut totum corpus pcrquireretur. Et mox corpns, non inlegrum, r/ intepxc inventum dtcitur; id est, omnia ossa integri corporis inrenta sunt. Wmc aiUcm expositio
illc

p^tecostes
pentecosten.
7

sed celebralar ibidem 2 feria post

_ .

...

jam dictas, smgutis prater ditas festwttates hebdomadis altqug cultu honoratur B. quoquc ^cquoque s <""-' H diebus *'
iftn doli
flnifi-

abunde confirmatur cx Proccssu, eum nullus te Stium asserat corpus inteijrum aut incomtptum luisse, quando inrcntum est ; sed omnes de cnrpore loquantur,

tamquam

de ossibus scparatis. Jdem

salis cotligitur ex relatis

wUusapprobatus
,, fufttaf,
prtflltfus

est

in

tos

e/scopi

/iem,

rnN^ff-/ servari, non solum in fettt0u<enam aused et aiiis diebus solitis.

breviter exponam.
Testes,

nmn. 44 de conatu illorum, qui sacrum corpas abicondere nitcbantur, quique illud jam extra ecclesiam tulerant. Hoc
ipsum factum etiam ostendit, pretiosum illnm thesaurum non statim post inrentionem tanto studio
custoditum fuisse, quantopostea conservari capit. servaturln 10 Constat ex mnltjrum testimoniis in Processu rctatis, corpusB. Gandolphi ab aHquot saltem sectdis konorifice servari in sacelio particulari di-

(em

A*c

sint,

armo
,

til unaninu voce affirmant IC13 eraminaii, scmper lampades aliquot Gandolphi sacrllo B. celebraardere, quotidie ibidem Missas

*^

ljm

aecensas
ri

sive feriis aulem diehus Mcrcurii Missam votivam de B. Gandolquartis post sumptus ad id suggerente cititate; reliquias Beati populo o&culandas vero

singulis

cantari

ctmecclesim, quod Beato dicaium

pcnio,

est.

At nullibiin-

Uissam

praberi.

Hmc

testes

complures,
etiam

quorum nonuna

brttUatis causa omitto.

quo tempore istud saccllum Beato cansecra- E fum sit, aut sacrm BeatireUquim ad illud dehtm : nequc emm id factum videturitlo ipso temporc, quo corpus fuerat invenlum. Quidquid rero sit de tempore, certum
dici
lt.

dafainU

consensu tcstes quam ab omni hoasssruerunt, tam suo tempore,

s

Squali

aut

majori

est

muUontm

testunoniis,
esse,

sacellum
anterius

Giimloiphi,

iUudque duplex

SEym,
itieMcww*.

non Pohttcnsum ad tepulchrum B. Gandolphi, peregnnovum, qut se sium tantum, sed etiam
Beatipatrocinio

m i num memoria,magnumfuissehominumconcur-

vmtirum

site exlerius, et interius. \n sacello intc-

ipsius offerri

ftdorum,
tesles

commendant, muttaque in saceldona votiva in testimonium beneAddunt ipsius intercessione obtentorum.

rioridepositum est Beati corpus in lumba marmorea, cui arca exargento, atit laminis sattem argenkahetur tcis rcstita, qum sacras continet reliquias,
inclusa. Exterius sacellum rursus dttplex aliqui
testes faciunt.

dielms
B.

anni 1613. in suppticationibus, qum fiunt <!e rogationum, eantari etiam orationem

num.

publicis Gandolpho. Prmterea hi testantur, in

At sive unum dicamus, sive gemipendent lampades ardentes, multaque dona votiva Beato oblata. In illo ctiam est quoattare, in quo sacrosanctum Mi&sm sacrificium
in illo
tidie offertur.

nseessitatibus aut calamitatibus civitatis

sum Po-

consuevisse litienses a</ B. Gandolphum confugere tamquam ad Patronum; vel exponendo corpus

ip&iusinsacelloadpublicam venerationem, tselcum Mo suppl cantium Htu extra chitatem procedendo.

Keliquias

pleniorem sacelli descriptionem subministrat qwianno Proccssus, in quo pag. 7 refertur sacelli et deinde facta die xvui Oclobns anni corporis visitatio
11
.

^J^

4621,
quintflB

quam huc
[ndictioois,

transfero.

Die

xvm

Octobris

primarias,
oaiU;

ejusdem Beati deferri dum graviter mgrotant,

in/erius

ctiam adpersonas

idque

iidemobservidebimus, ubi agetur de

ac rfcmum
in

miraculis

recentioribus ,

C dotphi pueris

non raro imponi

nomen Gaahonorem Beati.

hdcxxi, illustrissimus et reverendissimus domians, frater doo Slephanus Munyetum pro exoneratiooe sai pastoralis ollicii ra tum pro observatioue maadati sanordinarii
, ,

ctaa

Sedis Apostolica,

sibi

Aprilis

MDCxxi
civitatis

accessit

ad

tlomm directi die vi F majorem ecctesiam

a clero, magistrafamitia
:

hujus

Polilii, associatus

CAPUT

tu,
II.

et

nobilibas,

ac

ejus curia et

et

fu,

cta

oratione ante

altare

Sanctissimi Sacramenti
,

ea sanctum Missaa sacriflcium celebravit, ei clericis, niia, atque sacra Communione refectis

fi-

Sacellum

B.

Gandolphi
et

corpus

honorifwe

magistratu,

atqne officialibas

cnriaa,

et

aliis

dc

scrvatum,

swpius

visitatum.

episcopi, ac plufamilia ipsius iiluslrissimi domini indutus vestihus, nt.iis de pnpnlo, ponliflcalibus

**-cta

data
esse

num.

/3

docent,

B.

Gandolpham

**puUum
'

Potitii in

majori

ecclesia.
cst,

qum
an-

Gandolpbi beati quae ad capellam ecclesia : nuncupatur, constitutam in ipsa majori rasis, maadavit fleri descriibique precibas Deo in daabus capellis quffi ptionem dictae capelhe
accessit
, ,

Jl

Sanctis&imm Virgint
ii>

Marim sacra

ut dcindc in

consislit.
i

KtVaculis dicitwr. Jacuil ibi

in terra sepultus

nrima,

quffi

dicitur

nU

circiter

sexaginta,

ut creditur,

(nam

de <">"<>

iare deceuter
serico

ornatum cum
:

anterior, adest alcnice, oandelabris sub

vetasta effigies,

saceiu extc-

**-^

mortuali certa non habcmus documenta) etdemum anno \82Q de terra levatum est corpns, mandante tt prmsente Jaeobo episcopo Cephalmditano , ui
*cta luihcnt cap. 3, sed satis confusc. Waddingus esisiimat, eo tempore corpus inventum es&e inte-

baldachino
Et
iu

et

anteipsura eranl tampades

adesl

accersffi. in tela

ipsa

capella

depicla,
S.

servi

Dei
cura

Minorum
labeltarum
Servi
esl
i

Prancisci,

Gaodoiphi, Ordims miracalis ad modnm

circa

BEUm absque
terisimiliter
l

ulla

offensiooe.

Ita

eom opinionem
guibusinvenr3,

Dei

eam. In prima est efBgies dicti In secuada orantis ad Cruciflnum.

servi
Dei,

ioncm

et

deductns est ex \rt>s, in elevationem satis confuse cap.

inmgo

,1,,-ij

praadicantis

populo.
sauctissi-

narra-

teriia adesl

eadem Imago, suscipiens

94

mum

Sepiembris

Tomus

V.

22
. .

APPENDIX DE
Eucharistia
in
el ei

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
duaa

ioni

nmni
aJtare.

Sacramentnra

sacerdote ante
ia

.1

S,

quarta esl eadeni effigies

duae

modumdeanimam.
In

super duo angeli suscipientes animam

campana

,,

fancti,

campans, qum
sepulcri

ullro videnlur so-

rienlisimago.

[ae ullro snnaiv vinpnl

Vide

_cta

nare,

duo angeli, suscipientes

piclura

num

ejns

[mturdecampanis

aubi^
'

**

'"" ii Q_
>hil

uttro

quinta
sis,

est

cum
cum

funalibus
et

appenet

et

cum concursu
est

populorum
fons

inflrmorum.

Im

sexta

depictus
el

gelsimino,
a

mulim-

hoc Hilfinuin traditio, qum an s <tt ro. Testesquidem nonpauciin /, serunt

son.antiZ
'

Tl*"" !U
'

igno.

titudo

inflrmoiuni
1

\e\alnnnn
ilepirla

spirilibus

niunilis.

11

septima
suli

esl

pruressio snleninis
orliiva
est
picltira

eum
Servi
tule

arra
Dei,

tionem popularem. [tem UDdeamtabeMffia PPensffi.partimvetn

effigiesServiDei,Iuceetnube
tis

balilarhino.

In

centes.significan^quffidammiracnnr
infirmo
<i mi deprecanU,

rL
n

dSaBt
111

^
mri

quo

mulier pctere

videlur

pro

sa-

Hlii ab equo pressi. ln parielibus primo extal imago dicti Servi Dei magna, ei aliarum personarum, ei deferentium mulierem, quam bene-

Zm^T^
. Ppareo. inscr ptwne i !

rcumIusl

cum

versuum
Aspicis

hnnc

dicendo vidctur

da?monum vexatione
mulierem
ea
:

ffigrum, febris quera torre

liberare,

aiiliHa.

cum

inscriptione siiiiier

Valde a daeinvo-

QuilenensanimarajamjamdiffundUinai Dura votum supplex Gandolpho

lll**

monibus vexatam, ab
liberat.
niiiu,

pro usu magiae

uuncup^^
corpore
pellit.

calis, tu Actis

Liberatio hujus mulieris relata

Sic

vocatus
1599.

adesl

oi

morhum

re

prodigium de gelsimino $ijasmino refertur <u [ctis nuin. W. In Actis

i5,

Cijfm-,

etiam referuntur alia

n! suis hiris
,/r
i

qumdam

tabellis depicta,

'larum
fn eo

appt

ii-

hrrrnrr nsi n iiuhu. quod liufirhir puero /"' equum presso, iu Actis /"" legitur. 13 El secus esi iiiui imago parva dicti Servi Dei, anie quam videtur quidam genuflexus, ct manu tangere videtur os imago Servi Dei, cum
hae inscriptione loquelam
dicta
:

fi 'P site>a ^sanationisinsinum UaquehocexrecentiQribusmiraculuesi

.

dumcap.3; quale
labellaesl

rel

et

aliudsubjungitur.'

imago

infirmaa,

pel,qma
accensis,

mm

ad quam deferiur
associantium

sacrl

malliiudine

runalihua
K

Servj
ria3,

Muio, duas habenli

(in

linguas,

el super illis imngines s. Sebastiani Dei Gandolphi, Sanclissimi Sacramenti, n \h_ SS. Cosmae el Damiani, el sancti
Caroli

tribuil

Aetis

num,

(4.)

Et sub

cum hac
cap.
3.

inscriptione.

Incriptio lialica

flgura adestalia

imago parva Seryi Dei, tanante

:

signifieal

sanationem domineB
mocxvj votum
ditur
vi
:

genlis
iu
al

naiein

mulieris,

pedes ejus

prostralffi,

qua adesl inscriptio ba;c

naricibus
*

Annm Duarex, qum n/ei Finitur his verbis Latmis : Anno Domini
fecit,
el

Mnlieri

fistulamin

graliam

recepit.

naribus

>

habenti,

in

somnis apparuit,
Mariffi

qus
el

Tum

su6-

Bt

aliaa

novem

tabella; sunt

cum

elligieSe^
orantilras,

somnis sana surrexit

beatse
est

(inAclis num. 17.) [tem

super allare,
an-

Dei,

apparentis nounullis personis

sajcularibus,
ei
<lr

adesl alia effigies

i/

Religiosis,

infirmis,

absque

in-

fons

euin

gelsimino,

ad
,

quem
el

videtur eon-

scriptionibus.
\')

Hacienus

sacello

auterion

rurrere

mullitudo
a

infirmorum

caecorum,
inscriplione

ct
:

vexatorum
Vas,

daemonibus,
Beati,

cum hac
fuit

quo reposilura
ossa

vinura,

ex

quo

lola

fuerunt

multi sanantur.

[tem

gelsiminum produxit, a quo el attera imago parva dicti

ml sacellnm interiushos qua ferreis nncellis ante obseratur, in quam ingressus esl ipse illusirissimus dominus episcopus cum ejus curia

Mn.r pergit auctor

:

modo

Et in oJia capella interiori,

et tu

familia, ac

revereado vicario
altare

Politii,

magistra:

Servi
ei

Dei, benedicentis

puerum ab equo pressum,

,

sccrelo et procm'atoribus diclse capellaa

in qua

mulieris
:

ne

<

matris
Vctis

eum deprecantis cum tali inscriptiorum <piasi mortuum sub equi pedibus, precibus sanum reslituit. //'". cum m
reperihm, recentius credo. Deindesub-

adesl

supra

quoddam
a

sepulchrum

marrao-

reum, insculplum
Servi
lo

parte inleriori

cnm

effigie dicti

Dei

demortui, ac subtus
:

eifigies ipsius

popu*

iuni

praedicanlis
:

ef

deinde ejus arca

ante

in processione

sequitur
tis

alia

imago parva
in

dicti

Servi Dei,

tangen-

ducla

ei

lertio
:

sculptura sepulcbri

cum

con-

cum sequenli inscriplione Mulierem, per octo annos Quxum sanguinis paLieniem, liberal. Hoc forte etiam novum, cum Hi \ctis nnii habeatur cum iisdem adjunctis. Et desuper eadem alia imago parva dicti Servi Dei,
teclulo,
i

infirmam

cursn fidelium

et

ipsura sepulchrura larapa-

des ardentes argenteo

operitur

vase.
.

Ac sepulcbrnm

i|>um

manura

extendentis
:

super mulierem

genuflexara,

magno serico quod Damascum nuncupalur, cum (loccis aureis pendentibus, ! cum ef (igie magnaServi Dei, redimita filis ac telis aureis. E\ pane v<-ro posteriori sepulcbri adesl clausura
lignea,

cujus inscriptio dicit

Quaedam mulier ocnlorum caeca lumen recepit. Talis est in Actis num. 2/. El sequilur alia imago magna Servi Dei, vocali a
ei

depicta

ad

modum decem
adesl effigies
lerlia

el

octo labellain actu

rum.

In

prinia adest effigies dicti Servi Dei

iu

defuncti.

secunda
[n

dicti

Servi Dei

plurii.ns,

accedentis

ad infirmum agonizantem,

apparentis claudo.

adesl

effigies ejusdem,

cum
ei

assistentia parochi,
et

cum
in

crucifixo in

manibus,
qui

tangentis inflrmum,
delicel
v:

cum

inscripl

sequcnti, vip
liefertitr

mulierum
:

viri plorantis,

cum

inscriptione seliberat,

<<

Joannes

Calaxibelta, surdus

queui*'

Agonizantem
in

exlremis

taannos, in somnis a Sancto sanniur.

[ctis

itatim a lecto surgit.

>Hoccum omnibus

adjun-

nis imii reperio

Actis.

M
i

i""n. 50; sed f*Jacobus vocatur, similiter quia nomen initio /""' fueral integrescn
in

"'''

Ei iu alia

parie parietis adest efiigies raagna

ptum.

In

qunrla adest

effigies

a mulier.'*, oranlis
:

h benefii ia
r

praedicti

Servi

Dei,

praedicanlis

populo,
(in

ei

an-

...

B '.atum

nueniis
xi.)

mullitudini

hirundinum,
flgura
el

Aclis

num.

Contissaa sepulchrum, cum inscriplione hac normo, caeca (spatio) sex annorum, sanatur.

prcestita.

Et sequilur alia

parva altaris, et super

(\iiir
vi
li

\cta innn. 63.) tn

ipsum ossa quaedam,

pe altare
effigies
el snp.-r allare

a tergo

duo

ligones, et pro-

Dei apparentis ad
inscriptione
:

quinta adesi effigiesSercumtaquemdam orantem,

liabensapost
ir!ri "''"''

cujusdam

pontiflcis ei elericonim,

Petrusde Cundisi,

mulliludo liininilinum. Inventio corporis exprimitur, rclata in Aclis num. 37 et seqq.

Et supra
in

gma 'subasceila,veniens
praedicti,
et

snnalur. /
f"

7'.t

Petrus de Chundrisi scnbiiur.

in

{ sexta adera^

allnm

ailrsl

elligies

magna

dicti

Servi
sira-

imago Servi Dci

do, uranti

apparentis
allari
*

cuidi
alie"
riiiii

Dei demorlui, amplexanlis Cruciflxnm supra

urakilo.
:

genufl
B t

tumasperum, etsubter caput dus

tegulte,

el

de-

hac inscripliune

urella Mallliaus de Manci

^
lata-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

1]ll(lll ,

7*3
ad
,

Llchrum,
1

accedens ad cnjra hal)ens turaefacla, (ln ictis mm. 74.) sanatur

esl

muin
cnjus

rescivissenl

qnl

Lhesauri

tundebanl

pectora

stum lam magni Sanctum invocantes,

xtrroBK
J
-

| fi rn

septima
,

imago

prsedicii Servi Dei

cum
;

|ii||(

.MtW

^Tiiisignia
ii

ia c:SANCTD8 cujusdam prassulis,

ei

&ANDOLPHOS.
el

Bl

SUbtUS

hiscriptio

lendissimo,
'
i

reverendissimo domino meo coastrissimo Rumanffl EcFelici Centino, sanclaa

ia)presbyleroCardinali Asculano, Joseph Spon-

magna commoda reportant. ita ipse, uiuim /'/ Iribus clambus atVribmm GuordntiKi qui iii Processn non nominaXur intei tres clavium mstodes. Sed fleri potest, ut nna rr tribus multiplicala ril apud plures, At aideamus modo quo wi statu episcopus wieensmerilis

incols

physicus Politiensis hdcxu. i Et *Lllus doctor t aderal octava tabelia cura hac inscriIpsum
secu!
, .

e9

rit

sacras reliquias,
Ipertatwnba

P
jn

\ ritatem
Slcilia
,

gancti Ganlolphi, orti in ppido Binasci, Ordinis Minoram, ad veexpressa effigies. Qui dura Panormi in

Gallia Cisatpi-

18 Jussitque, ail auctor, lllustrissimus domiDusepiscopus aperiri dictam clausnram. Qua resernta, tntus pnino mwnia 6sl hnago vetustissima ejusddm Servi Dei pradicli Ordinis. Deaurata ilem
et lintea
ftpca

(/

,
,

i;

!h

commoratur, divinarum rerura commen-

im agnum
, ,

celerisque corporis afflictiombus, latione, jejuniis, sanclitatis nomen adeplus, foraa pescrebesccnte
,

lignea

qusedam manlilia reperta sunt, tum eliam in qna conserpanno inlus ornata
. , ,

\;iinr

arca argentea
dicli

supra
el

quam
Mariae
et

eral

Insculptum

fugiendnm

ratus,

obtenta a supe-

caput

Servi Dei,

circa
r.

arcam

effigies
el

duoande
cle-

Politium [Deo volentel pernoribus racullate, christi Euangeliura magoo spirilu ?enitj llhl Jesu ac miraculis clarus, prajdicans, multis virtutibus
pj e

decim apostolorum, ac
geli

Virginis
divi

Gabrielis,

divi

Francisci

Antonii
el

Padua. in qua arca assensernnt

jms

istratus
dicti
,

p
,

S ancteq
;,,,.

bat0
ginia

anno Domini hccls SabResurgentis Domini diem, annis tribiil

,

conservari

reliquias

el

ossa

Servi

Dei,

,.

Francisci.

qualuor posl obitum seraphici patris sancti Sacrae ejus reliquiffl a Jacobo Narnia

per mael quaa venerari haclenus consueverunt pia vegislratum el clerum ac populum, adhibita

neratione,

coli.

Et

eis

devote instanlibus,

manipsa

, ,

siCephaludensi episcopo, civibus Poliiiensibus, snnl anno hcgcxx, gnis conlestantibus, invent

ul davil iHustrissimus dominus episcopus, processionaliter duceretur per civitatem.

arca

Quo man-

die ei

ivn Muii, Joanne

Federico
effigies
II

XXU
rege.

Ponliftce

Maximo,
tabella
in

Siciliee

In

nona

processio, pridato suscepto, incepta esl solemnis mo confraternitatum laicorum cnm earum insignicleri Bmcularis. bns, secundo Regularium, tertio haldachini ge Suhsecuti 9unt magistratus, bastas sacerdolibus ipsa stantes, sub quo deferebatur a

afl6S l
l

Servi

Dei

cum

gelsimino
'i

manipa-

IIISi

benedicentis
:

mulieri genuflex,
a

cum hac
(In Actis

tnscril
>

ignesa de Renna

Corleone

patylica

perfecte sanitalem recepit.

arca
ac

et

cirra
,

eam

pueri

nu.lati
.

quamplures,
capite

.,.
niM.i

^gnesia de Derna etc.) In deapadesl effigies dicli Servi Dei, alio homini
74 scribitnr,

nobiles

hxnalibus

accensis
et

nndato

omnes incedebant,
precantibus

hymnis

psaimis

Deum

de-

parentis,
i

lonius

cum hac Guhelmo

inscriplione,
a

videlicet

Airet

omnibus

ctericis.

Deinde

proseque-

Messana

brachiis

aridus

> crurihus,

veniens sanatur.

ln Actis num. 78
Servi

dominus episcopus pontibatur idem illustrissimus cum mitra et baculo, assislenlibus gcauter indulus magno ac numeroso populo,
paratis, subseqnente

Antoninus.

n
hpouipu
hlwnfia tn-

Dei,

undecima adest dicta apparenlis duobus genuflexis, cum

ln
:

effigies

dicti

devote

et

discooperto
processione

capite
ipsa

incedente.

El

cir-

iuscriptiola//'"'

cumducta

per

dictam

civitatem

ne hac
i

*<

Rarlhotomens Guglielmi a Bizini,

perfecte sanalur.
est
*

hu davUnu

borans ex vitio capilis,

ictis

reversa est ad ipsam ecclesiara deposita fuil ig i-;t appulsa arca

Btratu, populo, et clero
:

majorem:

coram magi

in

qua repertaa snnt bur-

ittfafui
i

non

reperio.
,

In duodecima

effigies

Servi

l)t*i

pneilicti

gelsimiuum manu tenentis

sjesericai, in

ac mulieri
Bcriptio

dicit

fislulam

mamillam tangenti apparenlis, el in Lombarda de Tropella a Potitio, in mamillis habens, veniensad Sanctum
:

Se^ quibus asservantur ossa pradicl) insecunda ossa majora; iu prima os capitis; Dei '1' omnia veneratus, el tertia ossa minora. Oum
esl

aUaqv*
1 in t"

vote deosculatus

dictus

illustrissimus

ranus

sanatur

(Num.

26*

in

Actis.)

In

tertia

de-

episcopus;
eara
etiara

cima adest
in

imago ejusdem
paenitentis
in

Servi Dei,

cnm

cruce

et bursam capitis manibus tenente reverendo

clerus

el

populns,

vicario.

Fuerunt
s

manibus,

eremo.

ln quarta

de-

repertm

in

alia

bursa scripturaa
El
flnita

perline

dms perspicilur effigies praedicta, comparens cuidam presbytcro genuflexo. Ln quintadecima effigies
sepulchri, ad

ad dictum Servnm m ernnt omnes ne

ip9a

Dei
bursffl
fuit

venemtio-

ossium

recondiiffl

m
ca-

quod
:

viileiur genuflexa mulier,

cum

arca,

quffl

iterura

obserata

et

hac inscrfptione

novo, patiens
subito sanatur.

Joanna dc Sancte a Castroguttam, venii ad sepulchrum, el

sionaliter
ella

ducta

ad

pristinum

locom

dicta

Hoc

in

Actis

non

legitur,

ln

notario,
ras
ni

Qltima esl

efligies dicti

Servi Dei, apparentis cui:

aam genuflexo, cara inscriptione

Salivella a

Andreas de

Gaucio, triennio se erigere uon vatens, ad sepulchrum sanatnr. i (In Actis num. 72.) Quse clausura tribus vectibus ferreis obseratur
l

enumtramt qui etiam prolixe quas esi arca inventas, mter que nobis recusa. Alim Vita a ad prmcedentes ahProcessu edit*, spectant es, v< reiiquiarum cisitat auot earumdem
wrij
t

scripta

hmc

tnnt

eodem

em;

adem

ec

eis

breviter ordine recensebo.

uisitatio,
i

'orum

una ctavis penes dicium

penes magistratum,
et

reverendum
alia

vi-

MPrima
ta.

in

dictis

scnptum

relar

carium, alia

penes ca

-/-

"'" h

FZZ
rittS

Ossa B anle variis

ctavibua

Buardianns
Duente I"

quarum alteram tenet conventns mirum fuit videre conlurham Imminum et mulierum, cum priasservatum
;

:::;:. :;::l

,,,,

,,

b^

sacc U ,

*
so

724
AUCTORE
t.s.

APPENDIX DE

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
tiiet in locis

so ms.mul all^ata; residunm prsefati corporisalio vano.,ue saccuio conservatum; omn.a

vtcinis

perta majori UnUamine. Vbi omnta lustraverat ossa suis iocis reliquit, excepto camte quod fonua; argentem imponi ooluit. Octavtanus Prasconius, episcopus

vero coa''?*'*

em

c
n

fW, CMUo Yeurano.

1 ''' i*lii.maginibj teZitl.' ''<<' q uaU, anribuUr 1"""""""^

Acta

arcam aperutt anuo 4570. lurenit, ut habent

CephalmdUanus eamdem
et

. M

fl

,^.
,

Mic

tfo

Processu pag. 230, caput

ossa

in

di-

versis

sacculis tineis intns

dictam arcam
ejns
in

Pohtii senata, cui t reffHlUll tiquitatem attributbat

^ **
"'"'""'
'

sed or-

anno

dxnaxit,

qued capul
in

praedicti corporis
in
et

scriptione Sawctcs nA,v,,,s

Wn

"" ^" '"

pro maiori

veneratjone
existenie
et

reponalur

cetens instrumenti,

incasto
capite

argenleo

trammis^ZZllb'^

snmmUate
in

diclaa

arca/
dictum

pra>dicium incaslum,

nhi poni dehehat

caput,
apenri

clandereiur

modum, quod

nullalenof

posset. Ordinavit etiam priediclus reverend.ssimus dominus episcopua, quod super sac culos, m quibus suni pradicta ossa, flanl
alii

cuh
vtcihus lustra
ta.

sac

iinei

na

2\ Anno 1500 Franciscus Gonzaaa, tunc epi scopus Cephalmditanus, postea Mantuanus arcan simiturr aperun. nt legilur in Processu pag. US Causa apertendi erat, auod aliquid tunc oellen apud Sedem Apostolicam agere pro canonixati ne B. Gaudoiphj nam illustris qumlam
:

mun.liores oh majorem reverentiam etc

nomme

dom,

Elisabelha

la

Farina, tesiamento sn,

summam, pro ca nonixatione expendendam. Itaque voluit episco pushuncvn finem, rogante magistratu Poluiensi scrtpta de vita et miraculis Deati in arca qum rere, et simul sacra ossa visitare. Inrentt scri pta, prout jam antea fuerant inventa. De ossihu mventis hmc dicit. [nsuper et ...
eadem area
coi

relxquerat notabilem pecn,u>,

ditos reper.mus duos sarculos alhaj teiie eomposito* qu.hus recondita sunt ossa praedicli B. Gandolphi

ac ei.am sejunciim me.itum dicti tectum. In eadem arca reposu

Beati

tela

con

mus caput

ejusde

Beali, quod supra arca inlus caput argenlenm con ditum, non s.ne amissionis pericuio, extilisse co

ossa decenter condtta repent, et sine mutatione reliquit, ut habet Processus pag. 245. Idem anno 4607 fecit Mart,-

gnovimus etc. Rursum anno 1397 sacrum ill thesaurum histratnt Emmanuel de Quero, episco pus Cephalmditanus, omniaque

wus Mira, episcopus CephaUtdttanus,

teste

Pro-

cessu pag. 25/. liursus anno 1614 aperta futi arca ut per Phtlippum Clariana

Idtm plures assignat

sia
S.

Politii, et

pr&cipue in

eccleet

Nicolai,

icbi

ex uuthenttco, in arca conservato, beretur, illudque traderelur Patnbus

Vam

notarium exemplar

Beatus obiisse dicitur,

nU

emn-

sponte dicu/ntur sonuisse, dutn monebatur. Prodigium hoc in una ibidem Italicis asseritur
verbis, qum facio Latina : Quomodo snpra fascera sarmentorum defunctus sit S. Gandolplius, et camp

campanm

Societatis

Jesu, qut Sanctorum Siculomm Vitas Panormi erant sccpturi, prout fecit Octavius Cajetanus. legxtwr hoe ,n Processu pag. 228. Successit de-

mum

nsttatto anni /621,

jam

prolixius relata-

nec dubao, quin /uerint alice plures : sed opcra pretium non facerem, si omnes scrupuhsius u,vestigarem.

pance auditae sint sonare. Jom monui, koc prod* gium ,n vita non legi, ita ut forrasse ex piciura ortnm hubucrit. A/ter testis, eodem anno 1613 andttus, nimirum Josephus TambureUus, sacerdos

Politiensis, pag. 161 consentit de tituhSsnctiattnbuto h. Gandolpho, et ,le vmaginibus variis. Ad-

jungit vero,

extra ciritatem Politiensem

'"

""

pubtica rersus Punormum exstare ecctesiam retuStam, r/uffj tunc tnstaurahatur nomini B. Gan.

CAPUT

III.

Antiquw imagines }
in
aliis

altaria,
locis
:

ecclesiw et cvltus

qum medio tantum mUliari aberat Politio, pnmus tesiis dieit, eam insiaurari nomine S. Gandolphi, et Beati imaginem in ejus altari esse positam. Tertius testis pag. 471 rursum elare edicit, illam ecelesiam
dolphi dicatam. De hae ecclesia,
fuisse dedicatam B. Gandolpho, si^tia consonam plures deuide uiiditi. ''" 23 Prior conmttus Carmelitarum pag. "'
statur, ,n ecclesia sua extra
litii

etiam

miracula

qucedam

recentiora.

.!.'

mamia pictam exstare imaginem cum

s.

civitatis

Po-

diademate

&

oannes Blandua, vicarius foraneus, et canoni. cus cameralis Potitiensie ,n Processu pag. /52 gtneratim teslatur, B. Gaudulphura

hac inscriptione Samctus Gandolphi

tcstutur

Sic pag- ***

/'"/"''""

non solum

Poli-

Guardimus fratrum Minorum *" tualium, in sua ecclesia Politii pereetustam ( diademate, f stare B. Gaudoiphi imaginem cam
ia

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

allari-

Quam

inquit,

dcpictam arbitror,

ut

picturse apparet, ct prohorum hofama colligilur, quo lempore fnit hoc constructum. Ac dicti sancti Gandol[Jlnpliim imaginem, communi consenan ferkj yeiiini esse
vetuslate

725 autem spcctat ad commnrationem Beati in Castello tucroRi Yettrano, illa improbabilis non est., etiamsi in n- * $
ta

minum

non assrratnr
locis,

nam

in

Vita nihit fere habe-

musde
26

in quibut Beatus

noant

habitavit.

ttestant

referenda

de

n.

ffaadolpho non- elaWstteisst

acctssimus,

Ju,.

pront
ejus
riiia

etiam

ejus nominis

adesl

nota, jux-

nulln bene/icia, ad

qum paulatim

la

manus posita, majoribra litteria descripta, SAKCTDa Gandoi.pimjs. ihvc legitur memoratur. Sic prope es t, qum supra
:

dum

testimoniis incolarum Castelli

sanatnm,

sivt

Viteranimutum ifn loquela donatum oidimus. iddunt

miraeuta: to~ i" eia u ltul ">

''
''

Aiieatam
Itmitani)
paret

in ut

sacello

S. Joannis Bapiistae Bieroso-

aln/tu er Ulis ttstibus, atia etiam miracula, ibidem a Bcato patrata ; sed nuttum nominatim

Z^tlni^

ooratur in Procesm pag. 222, apquaedam pervetusta imago Divi depicta

exprimunt. Xllud extestimoniis ipsorum eonjieert possumus, temere aut foAso juranttt per B. Gan-

Minorum Cappuccini cum diacoiDsdam Ordinis qiiemailmnilont nlii Sanctf capnl cirra oYinalr
,

hoenent,
flestantis

dextera benedicentis
,

sinistra vero librum

scriptione,

testatur

cum hac prope bumerum dextrum inSanctos Gandolphcs videlicel ut vicariui AttEmanuel Tauromina
,
,

doiphum severe punitos fuisst. Xam dicunt, tantam Beati fuisse tenerationtm et rtttrentiam, ut quando qnis jurabat per B. Gandolphum, statim ahquis admirabundus reponeret: Jurasli per sanclum Gandolphum, et nonperisti? Anno 1645 tres
t

etwm

tcstes interrogati fuermtin oppido, Calatavul-

Bonaventura de Sacca, Guareatensis. Pag. 224 dianus conventus S. Mariae Angelorum, Ordinis Observanliae Panormi exiregularis jilinnrnm
,

turio dicto, et Politio

dissiio, ut ut
lu/tt

non nisiadaliquot milliaria

Processu legiturpag. 438 et seqq.PueU crat trium annorum et fere dimidii, nouitne

gtentis,

testatur,
tfuo

qualiler

in

diclo

conventu,

B.

Dominica, qua?

numquam

fuerat locuta,

sed

tm-

Gandolphi. ...
3C etiam
in

cum
,

allari

imago
inquit,

reperitur,

arbore

in

qua nostraa
Ordinis

religionis Beaetc.

guam suam perpetuo arrodebat. Margarita pusllm mater, oidua Domtmci Grmco, ardenti desidtrio
ttinu avit H.

d loram

imagines
225.

sunt depiclse, Palres

Ibi-

dem pag.
ins

Minorum convenqualiter

sancli

Krancisci

Panormi testantur,
est,

bealus Gandolphus a Binasco.. eo, qtio solent

li,

caliu

semper veneratus
in

Beafelici

Gandolphum ut loquendi graliam fisum impetraret, aut morte salutariomimam illa Dco traderet. Ab eo tempore, utmater cum atiis duabusjuramenlo testataest, paulatim loqui ccepit,
,

tim

in

liac

oalebatque

et

optime loqutbatur, quandotrtt

illm

urbe

Panormi

ecclesia

S.

Marias

M^sencor-

diffi,...

uhi depicta apparel simul

venerabilis

imago,

cum nomine ejus qoam, inquiunt, ooslro judicio

iilis

pretdictum testimoniumdederunt. Beneficiumidspectat ad seculnm \\n. ut satis colligitur ex temport

piriam
in

fnisse

lnnc exishmamus, qiuindo diebus

Ila

Domino ohdormivit.
Maiiani

eliam paiiler in noslra-

met ecclesia in
clain

quodam mnro sub choro prope Sanex

Succursu
scriplum
in

similis
est

pnoii
,

vii

annus ipse non exprimitur. RedeO modo Poiitium, ubi auno t64S qua- Mimcu'a Beatuorviritxmagistratu Potitiensiin Processupag.S l eontinuata e ami atneratim afhrmant, miracula lt. Gondolphi sem~ pcr contxnuata fuuse a morte ipsius usque aa sua llu ni
dati testimonii, sed
l'7
'

deiur

imago

cui

nomen
altaris

Brai

Gandolphds.
extai altare

Et

cornu
ad
trihona

majoris

Isevo

cum imagine
in
..

Beati

honorem dica-

tum. Et
poliia

tandem

majore eminentius ex

mann

24 Ecctesiam
cmtofftui

oppido,

imago etc. Gandolphi fuisst in i/uod dicttur Castellum Veleranuni, siextat

etiam Beali
B.

atiquam

Mto,
'"' 1

etcul-

tinntjue est

Costet-

l>fcrsno.

t6!3 Poliliis uffirmarunt. Al

tincitus
stello
c-

varu testes anno idcm certius et dishabemus ex testibus aliis, qui in ipsoCaprope Mazuram
.

otrum omnino esst existimo, licei t>eneficia illa, qum contigenmi post annum t8$% usgue utl finem fere scculi xvi minus sollicite oideanlur coiiecta et scriptis mandata. Prmterta oarii testts tx ttlis, qui anno iG-21 sua dederunt lestimonia, gentratim testantwr, frequenttraudhisstst de mgrotis sanatis, et de entrgumtnis libtratis patrocinio H. Gandolphi. Adjungunt aliqui, non raro
tempora.
//"/

vidisstst temporesupplicationis,

qumcum

reliquiis

Beatibis quotannis instituitur, entrgumtnos addu*

ci

Veterano de
ittcnse

eadem

re interrogati 10.

sunt anno

ad tliccum

B.

Gandolphi, Itberatosque
ipsi in

et

Dtum

1012,

Mnrlio,

Indictione

Nam,

sex

laudantes disctdtrt, quaixda

erant prmsentes.
1

snpplicationt p

idtm constntientibus , ecclesia monialiamSanctissimm Virginis An/nuntiatm, <>lim dicata fuerat B. Gandolpho, dictaque fuerat B. Gantestibus in

ntoninus BurtuceUo vtodo magit particulun tcstatur pag. 2S'J, ndisse se ab anms
circiter sexaginta, idest,
ci

dolphi eeclesia; sed

""'iitttlntm

postmodwn, mdificato ibidem

hominem

dmmone

circaannum i564,adduobstssum, qui prope urcam

et

tcclesia,

huic tradita esset et pro mutaverat S. GandolpbJ ut ante vocabatur, tunc nominabatur Annuntiatm, aut Sanctissima Virginis Annun-

monasterio,

cum

consistens, stridtbat,

tl

nomen
,

pautatim

torquebat, infiabatur,

modo oaidt tpumam in

inusitato se

ort habebat,

ac tictiium versus arcam spuebat. Finita rero processione, dum reliquimadecclesiamerant reductm,
dictus

uatae.

tem B. Gandolphi

laudati testes ttlterius asserunt, festintawi dicta ecctesia olim mayna

komo,
:

in ecclesiam ingressus

mortui
se

msur
Deum

cadebat
ct
\i.

sed pauto post se trigtbat, laudans

eum sotemnilate celebratam ftiisse, ttinsigni conc 'inu populi honorutam. Addunt, in eudrm ecelt-

Gandolphum, cujus patrocvnio

damonis
variiiptitu

vtxatione libtratum agnoscebat.

Hoaniiquam
o tst
'

esse

tabulampictam,

i/n

cujus me-

imago sanctissimm Virginis, addexttram

et

fcandolphi

ad sinistram

s.

Georgii,

sub

28 Eadem adjuncta idem ttstis refert de femina energumena, quam insupplicationeadductamoi~ dit, et deinde m templo tapsam ct liberatam, annis circiter
stre
ct-rti

fj*?^

""'"/"e*

s
"limu(
|

porro B. Gandolphus.
l'ra:terea
1

Gandolphi scriptum
testes

haberi

muiutit 4584. Tertium

quadraginta ante datumtetl montum, exemplum lauda-

quinque

conscntiunt. anti-

Iw,,

qu "
'1

J?

*tK-

^"(di-

tm pore
'\

me

traditionem,

B.

Gandolphum aliquo

habitasse in tlla cirilale, ibiqne wiracn-

tustestis subjungit de Philippa I Ptrdicca, quam aui neptem aui cognatam suam fuisse dicit. Ilanc stntiii modo circaannum 4604 tibtratam testatur,

claruisst, ac

uijse,

"r
-

nominatim muto loqueiam rsstieaquede causain summa fuisst oeneratioTestimonia compendio relata latius oidtri
et

asserens omniase vidisse tam antequamposttrium iiiorum tiberationtm. Particularia hacfacta generalialiorum testimonio dt snergumenis frequenter

possunt tn Processu pay. 42G

sequentibus.

QuoU

Uberatisconfirmantur. fribusrelatisprorsus

m*lis

726
Auctoiib
J.

APPENDIX DE
%e testatur

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
ich, ''"'
'"'

H$

est

meratio alterius energumenm, quam pag.

Laurentius
/<>

s.

262vidi$$e
debuit

Cirauto sacer-

rrrtiut
'

"""""' plH>-imiics!esi llPrnr

dos. ittamen

hmcrarsum alia est, </a<u rdiii.nn/rrr anno 1608, cum testetur factam octodecim an-

^WOslandatusLaurenZlZl*"*
<<r r&pente sanJt
tl

lopag. 963 testatu rseadfuisse rttri mgrotantem, wer et

a

'"""-

nis ante

annwm
</>r

(621, Philippus
%

<!<

Porcariis, rodcjn

Novembris, testatus est aliudfactiim particulare' quod narrat pag. 3(0 quodque compendio hiic trdnsfero. Laudatus testis circaan(624,

anno

num

pag MhabeamusLatinumtestimoi scrtptum, etah ipso marvhione eim quando venerunt ea de causa
die
vii!

"""'"'
u

/01/

quadam

oespera circa

post orrusuin

80lis inreiul

horam tertiam (tiictl/nm sttam Can,

Man

Poiitiu'iii,

s<th>

an

'!""">.

dolpham Campanara, adeoturbatam n stridentem,

ut crederet a
ipsa
rniiitt

multorum testimonia, etexiU 0t

per/luis.
jnctui,,

aniio bmilati

'""^

missh

in-cctrr

"""
8 6'
-

<l<riu<>nr

correptam,
<(r

quemadmodum
sa-

nfero
don
el
Jo;

m,
e

excelleutissimus
timiliis,

domiuus,

dicebat.

Qua

causa, juvante servo

raarchio Hieracii,

? T
reli

Joanne Philippo de Gregorio, ipsam duxit ad

cr/lniii

princepa

n.

Gandolphi, ubi corpus servatur, accert/nmiiiti

sito riiaut

Vincentio Perdicaro sacerdote.

servi ipsius Gandolphi
m, egrederetur.

m, maximaetgravissimaoppressusinnrmiiat tZ. " .fosuasaluteB. Gand cujus

(

CasS

petu
bi

cum

l.cent.a...

episcopi
licentia

Ccepit

/iir

Dei

rt

nomine

Cephalqdeni?
oblata a,
i

^
-

oirern.

Qaa quidera
.

prmcipere
a/if/nam

</>rut<>ni.

Btpost

moram
lanlnin

|n:i>ili-

ctara

reliquiam.
. .

Franciscus

t/tvmou
.

Mislrietta,

egressus
ut

est,

tiiijtttl,

carius.

Politii

cum maxima

M.
ci

edens slrepitum

videretur

ipsi testi

lolum eccle-

sacerdolum

nob
[llhl
-

'"

QOJQs praedictae
fecta

siromajoris tectum disrupisse. Aliud rursus factum

civitatis comitiva sibide

fl

particulare pag. 304 testatur Leonardus Selvaggio tlr Margarita, conjntfe. Macu \iucrltitauo direiis
,

tlhnl ciHttitjisto' tinir

fii/ito

annos

jere

</un<</ar

idest,

per ipsura... principem debita p verenlia, rntercessione B. Gandolphi gratiatn sua sahnis a divina Majestate consecutus esl et vo> \n simul cum illuslrissima el
Et
.

(646.
irsiis,
1

Erut

111

datus a

i/iit/ae

nnnuu SUpplicatione /uudiclam Margarilam primum

,

excelleniissima dcuxore
visiiare

inina,

donna
in

Dorothea, ejus
sunt
rcposiia

dileciissima
,

personaliter se conferre

huc Polilium

el

(/ivmoiic

e.rutum

ct

dctnde

Ulterutam

vt-

arcam,
e.r

qua

ossa...

ejosdera

dit.

B. Gandolphi.
recitato
die

Factum hoc

contigil anno (605,

ut

29 Mattuccius de Curatolo, civis Politiensis, eopturia tempore siccitatis

obtenla.

dcnt attno (624,

xxx

Qctobris,

interrogatus,

partim instrumento, el dictis aliorum trsiium clarum est. Venit autem marchio cum con-

aliquot R. (yRndo\\)h\beneficia particularia juratus

iiurrni
se.rat/
1

tl.
ti
l

ul

habet PrOCCSSUS
tt tt

/><n/
,

290.
itl

PHmum

erat

Politiumanno 4608, obtentaque ab epkcopo Ucentia, arcam ipsis aperuit J<>anrs Blandus,
/ni/c

tur
srr,

anno

alterum annis fere quinquaginta et ac figendum consequenter anno (565. I troque

:

a (r rc (564

s />

rwtc rt I <( m

tlu

fartum ridea-

rtcurttts Politiensis, oideruntque Beati reliauias: quas quidem reliquias prafati principes illustrissi-

mi
et

oiiini,
v\

qua decet, reverenfia

,

deosculali

sunt:

aniio

magna

erat

aqumpenuria menseMajo.

n<<<

de

obtulerunt

et
)

praesentaverunt

lamperium
etc.
(juiiJam ff-

cansaagmensupplicantium Politiensiumcumcorpoci\ itatem u</ pluriam impetrandam. Hanc oerogratiam utraque mce lam citO oblinurriiiit />rr sufnlum uccis mittutiottrm, at jutn pluere inciperet, priusquam totum su///>licanttiim agmen rediisset, ni testatur Mattuccius, quiadrc B. Gandolphi processit extra

\ul est,
.32

luiiifiutiem

mugnum

argeuteum

Leonardus Selvaggio, jam supra

,
l'>

laudatvs,

pag. 303 narrat factum mirabile in quo dinnam Gandolphi agnoscit providentiam, patrocinio

propitiam

sibi,

ut certe credidit, etpie potuitcrt-

dere. Eques redibat

Panormo

Politium, portansse-

fuissesedwit. Idemsubjungit, adfuisse setertimsupplicitiitiiim

cum

cum corpore

B.

Gandolphi ad Patres

aliquas figuras argenteas pro arca B. Gandolphi, et comites habebat similiter equitantes. Cvm
venisset

Cappucinos processtoni, qnando eadem erat aqutB pcnuriu ii> locis iinuis, ita ut Calatavulturienses lontjo riiam agmine advenirent ad cenerandum B. Gandolphum. Rursum, necdum finitaprocessione, refienir delapsa est pluvia, quam prodigiosam credidit testis, quia nullam in aere deprehendit plunf causam. Hoc factum fuisse ait <f<in<<lr<ti>i nrcilrr aaiiis, antequam teslaretur, ct hac de, causa
i

autem

ad locum, ubi duplex

erat via,

i/-

tera superior, altera tufcviur juxta mare, ei ioctt omnes pergerent via superiore, ipseeossequtvoluit,
et

equum

Yerum nu/lo moilo ct/uuni mducere potuit "' illapergeret, ita utequo cesseril, etsmntilm Vondm incedere per riuiu inferiorem juxla mare.
,

cogere, ut eamdemteneretviam""

post

figendum
Franscisca-

est

anno
/o

(606,

30 t.uumtttits

mense Maje. Ciraulo, sucerdos 1'olitiensis

anno
ttus

nus graviltr
agrvtus,

mense Ociobri, aliud testatus est Beati licncjicium. tn Processu relatumpag.262. Vincentfrjt,
-ir

\tartino,

Ordinis

Minorum

de-Observantia,

'" unus u %om >"" s "l"" accedit, nuntiatque socios novem, </>" solum riorem tenuerant, a Turcis captos esse, ttse patrom effugisse. Credidit igitur Leonardus, noluerit p"B. Gandolphi factum esse, ut equus (606, tm rere, et sic evaserit. Res contigu anno
f

cum semper pergeret

(jruvi

decumbebat morbo, et desperatus a mciltcis. Deferuntur ad infirmum reliquiee B. Gandolphi,

t/urui
illr

quindecim annis

aiif''

datum testimonium.

posl

ciim fitlucta iiirocabat

ac derepente,

liUli, bene/ten Ita-r laudatus testis subjungit alterum 1 patrocinio B. Gandolphi acceptum ob '[""^ '^,

putsu morbo, recte se habet , et convaluit. llujus sacetlo siiiitiiioins gratia tabellam appendit Gandolphi, utobservat laudatus testis, qui ait Ii.

se

adfuisse,

ur

mdisse graviter mgrotantem

et

circa anniit (009. ''<"'xtdUS titnci/cuxter fcuri (fauriun". omissisque profutura, p uaiuralibus, qttir. nn credebat etsubxtos B. liandolphi prccibus implorabat,
tiiifxlecim.

laborabtA

id cst.

tubito stiiiutum. Extabella autem appensa colligo, eamdem esse sanationem, <fu<c in descriptione sacelli
u/jt

fecte

sanatum

scustt.
testa

nnrralnr nin.
fiijitur

li, ,/uutiior

vcrsibns

r.r/>rrssu,

33 A/tiim c/usi/cu, anmisanationem remtiusloCiraulo,sacerdosjamtaudatus,

'

rLW

^ ^
Ua ,
,-di-

uniio

t.~>'J'J.

quod congruit cum

dictis

quiash.G^olphiadmgrotumportatasco
est,
<jruit

testantis

anuo

(624, et diccntiseam contigisse antc

Yiginttuii/tis

annos fere triginli ct duos. 31 SunuLtonem Jotimtis de

etrepentinam sanationem mait. [^^ dominus '''"""^ prCSSUS nr

>
.

mar-

gliardo, civis Politiensi

clttonis tlieraai el principis Castriboni, utpote ce-

quies ad se deferrentw. Allatas

rclt<i'<

,: >

ttr<.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMHRIS.

727
aucto&i
'

et
'

convaluit etvn pe Beatiimplorata, subito

f iarm uaSi
34
\,i

actionemcomponijussitquatuoT flguras
arcm B. Gandolphi adjiciendas.
videtwr spectare

cium prasstitit domina Jsabellm Trabona, uxori domini Philippi Trabona, inpartu gravissime periclitanti, > fusenarratur in Processuapag. 112
testimonhs [gatkes de Vixini obstetricis, </
turienti adstiterat; domini
irtalis
/>nr-

r"
"i'1 tut

3v!w" pennWo.

annum (Mi

geminum

eficittm,
''.'','

llortensii
,t

preestitum Petropuero Polui$nsi t fide Trapina, <i> utrumque juraVus

Perdicariisa-

cerdotis,

anno /6/3. dixitque duos /ere effluxtsse gemino iaborabat Mnosatewpore, quo itte flliolus
a fectu.
bat
i

a<- fratris dicl& Xsabellm, quireliquiasB, Gandolphi ad periclitantem attulerat; alterius, qui

rns

cr.ri

conntatus,
periculo

et

ipsius Isabellm,

qu&gravis*

,,,cr

"'" l "

ca

'l

"

ro '""' graviter laboraet globi in-

sniio iir

>'rnt

defuncta.

Rem inpauca

utpedibus non posset consistere ,

acm

esset.

Adhibitis fruslra medicis,

cum

contraho. Vantus eral parturientts labor, utproles, anie per obstetricem baptixata, jamdefuncta
esset
<jiitiinr

mlm
^m

videretur

immedicabile,
.

aif

B.

Gandol-

horis ante

</< parentesconfugeruntJtaque,quandoagmen

obstetrix nullum

sciret

advenlum reliquiarum, remedium >i partum

Ucantium Mppll
irtabat,

corpus IV Gandolphi per civitatem

usitato nuirici

puerum nudum moreibi

arcm reliquiarum tangencomm j S ertmt, ut illum applicaret. Fecil hocnutrix, sensitque puedum wmseerigerei simutatque arcam attigerat i>n ita
supplicatione,
/>i>cr

promovendtim. Deinde frater parturientis adcenit cumreliquiis, rnsrjii" ij,si imposuit, Beatum eodem tempore invocanti cum obstetrice. Hocfacto, smr difficultate proiem mortuam statim peperit.
:!7

Eodem
B.

anno 1013

in

frsi<>

Hesurrectionis ptwr hernia,

domum

portatus,

cum

Vominicm
Uquiis

instituta estprocessioper

urbem <<
ipsi

rr-

Ablato <ll<> <l<>, nnc ulln difftcultate incessit. mpererat alius puero defectus, nampra impedie
,

tibus

induendus esset, pedibus atacer

constitit,

Gandolphi, eo
<<>>>

<i<>>i
<(<i<l

novum
i

con111-

st.rnclnin rssi-t siin/hi m. i

rrl/finr rrnnt

ferendee.

<>

occasione

/>>'> /icitii

poterat,

<> , aliquo oris aut gutturis voces projerre wlensqve loqui, non vnteliigebatur. l'ost

est .i<nii

Jacobo Gallegra,
]

/>rr<>
/><

obientum E irienni, hernia

gravissima taboranti, cui

r,

aliquod tempus,

mandante

episcopo, aperta

est

ar-

frustra erant adkibita. Mt<

u

ipsa,
<

biennium remedia dicta foanna

wreliquiarum B.Gandolphi, prmsente pueripa[ragmentum trc //" eaoccasione modicum cepit rubro , quo arca erat cooperta. i><>i< u panno rri-crsH*. exiguum iil<i /<ni frustum collo fllii
sui atliyarit : et

puerum

portavii ad sai

Uum

11.

Gandol-

phi, curavitque ipsum

tangendum arca

reli</uia-

rinn

ad sacellum portata
<i<niim.

Puer oero, ubi rrl<s

rmt
stati
1I1

uiiriitns rst

omnino -s.
et

tloc te-

sic ille confestim

loqxti cmpit,

ac

sunt

rmlriii

nuiK,

Vincentius Lampsasona,

rr
\us

chirns, prout perfecte loquebatur,

,c><>r

medicus Potitiensis,
sicut

Petrus
<

Ai<>ii>s

rmt. quando anno HMSpatcrde utroque

Ues iiu latius

Trabona,
pag.

(<>s

viden potest

Processu
>

factojuratum dedit testimonium.

narratur <
X'}

I'i7 rt sr>j</.

Processupag. {49.
1612, noctu inter

38
ilies

Aiino

ibli,

ilir

xvn Septembris
sanatus
,

ipsa

Anno

bris, l<-t" rst insignis

xxvn et xxun sanatio Joanna Mar,

U.

Gandolphi

rocco,

riduee

gangrana aut
erat
iiiiiu

<<><)

annorum sexaginta quatuor </<' ad <<-< mum ntm dtst rimen

Joanna,
et

puer quadnennis, filiotusSancii ae Joanne, </<<do <>>rti videbatur proximus < anno sequ ciim juramenlo testati sunt pater >> mater pueri,
cr

,-,,,
festivitate,

est
r

Vardus,

pueradextremadeduciMi / '"'' c*n-

perducta. Sanationem testataestsub initium

1615
ipsa

quorum

testimonio tempus clare colligitur. He<>

dixitque

sr

malo

itlo

mense Octobri ante duos amos et tres circiter menses , donec noctu inter frsticitatem S. Joannis Euangelistm el Sanlaborare ca>pisse

laborasse

pag. /-'/ feruntur illorum asserta > Processn quorum compendium huc transfero. Laborabat

Xnnhis /xirr jriin continiin, derat sensum < nocte, qum

tnnini crederenl
Iltucescente
sc
<l-.
ei

rt

omnem

!>>">

perdi-

festivitatem B. (ian-

ctorum

Innocenlium sanaretur. [ccedit testimofilim ipsius Beatricis Marocco, et Petn de Preeconio, medicichirurgi, qu\ laborantem sano>
nium
<<

dolphi prmcedil, ita ut parentes

ei

eadem noctemori-

pararent funeri necessaria, /><>f.rr ad saceltum B.Gandolphi

/<

frustra erat

conalus Rem exhorum testimoniis,

contulit,
sui

in

Processu relatis a
p

pag
rsi:

118, compendio vrado,

/><-cts dictee

fiin

oravit.

Gancermense Ociobri invasit

7"''

Joannm,

lustralis,
tiicrlh),

Beatum <> lacrymis />><> saiute Deinde sumpsM nonnihil w/um rogaritguepr sf>i/trr> Matlhaium nrrrliijiins

decumbere, et adliibere medicos. lli fuerunt r<trs Precone ckirurgus, et ftlius '/snt<< Gandolpkus Precone mr<iir>>. Von oostante korum cura, malum semper cremt, et '"'"'" < festo S. Joannis pectus Kccu jirint itn t
ilfo

''

coacta

B.

Gandolphi aquam illam

<i</<i>n ille

contingeret. Ubi idfactwn erat,

10
tavit

conti-

domum

portavil, ul

fltio

bibendam

<i<irct.

frn-

>

Euangelistm etiam inflatum essetcoltum totum uss. hnn dixerat V"' '"' chirurgus, ipsam sanari
<

moiibundo >/< infundere ; sed ncn potuit. Quare guttas atiquas colto affudit moribundi, qui ,,l sentire mdebatur. Post hora quadrantem,
plrin <:<!> patre,

Wnposse, nisi sanaretur empiastro illo, <! ri1 Jl """" pectori imposuerat. U neque iltud prode''"' '' "' usperam festivitatu S. Joannis crede'

puerulus <'/>r<>>i> /><! petiit, Parentibus igitur simul genna flectentibus , etB. Gandolphum im ocantibus pro satute pueri, ><><ichiini/ur iiiuic in flnem voventibus, pateripsi infudit

""

<"'"' solis

vicinam. Coepit igitur dvabus horis occasum multo cumplanctu iwvocare it. an dolphum < idque continuavit usque ad >
sc

morti

omnem

iilam

aquam
\lox

lustratem,

</>><>

Beati reet

tiquias

contigerat.

puer melius habuit,

'

fere
'"'

noctem. Inter orandum dormire coepit et > twgilans, de\ rekendil ;<<'<< suum carere em. l

intra duos tresque dies omnino conraluit. Qua de causa <> gratiarum actione votum suum impteve-

rnnt.

'""'''"."

vocansque filiam, simulcum ipsa agnovit, * ">> inflatione carere, et prorsus esse ""''im. GratiasegitBeato, tenensque biduo /''"""
Qrf

39

Sanationem
testes

no
,

h>if>.

\nna Duarex, factam anreferunt, eamque testatw tabeila

virgopiruhtx,lr

sana

instaurandas vires exhaustes , tertiadie '>><, ac gratiarum actionem > Beatt

repetiit,

estnum. tf. Beatisaceilo appensa, ut dictum Ciraulo sacerdos, qu\ comiiamest Laurentius io

"hu
36
,

quandoprimum
</>>

egressa est <h>w<>.

in

reUquiasB.Gandolpuiadgraviteragrotantempor' >""/ 264 testatttr, ipsam post cenerationem

tatas,

A "'">

1613,

trstrs

fuerwnt audir

reiiquiarum
se

ei

inrocationem Beati,
et perfecte

<<>>

ccepis-

''

tnense

Januario B. Gandolphus aliud beneflr

meiius

l>i>?re.

sanatam me.Consen-

728
Aixtohb
J.S.

APPENDIX DE
pag.%9
Pelrus Gabrieli sacerdos,
tulit, sed in

B.

GANDOLPHO CONFESSORE
rc-

sentit

aitt

lit/uias

ad ivi/rotantcm

hujus testimo-

pho, cui laussil perpelua. 40 Philipput dc Porcariis

in

nio Joanna vocatur, errore forsan lypographico, lnsrriftio taheitep, qua- hujus heneficn i/ratia in
sacello appensa est
.

/> roc ,<

juratusrefertbeneficium.mabUnnin^'*' 1
tum,
erat,
ct

idcirco figendum
e

cx llalica in Processupag. 40
:

Latina /acta Rigueroa,

sic

habet

Domina Anna Duarez de

Duarez, vH euea Qni propinqua magno cum doiore cx pleuritide, derelicla a medicis ui moriinra, comraendrns se
filia

cupitanei

naribus emittebat s quem nutlo poterat remedio sutere iZ haberet fruslnn, arca- veteris,
n, un
,

etmuttum

anno lS

f*

9mn
'

*
'

Gandolphi olim fuerant

xuttui suo. Beati

Domino
plio,
laia;,

nostro

Deo,
et

sanctissim&

ipsius

Matri,

ta sanouis, ac mger perfecte sanatus

hs.

consenaj Ul liT ^ opem implorans n eonfeiS^

c St

"""

preesenlibus

Sanctis,

particnlariter B.

GandolVensimxle
1021
,

h'"!^'

ubi
illas

hujus reliquise
cunvaluil,

ad

ipsam
niulium
ut

fucruni porfmi

est t

htsee etiam aiia

venerans, snbito

recreaegertl

annum
niii,,

accesmn*

quo

ta,

ac

deinde

iia

iniinilas

graties

Deo

Domino nostro,
Sanctis,
et

sanclissimse

Malri

rint scriptU

prffisentibns

glorioso sancto

Gandol-

dum

episcopum, Ai recentUsima ill a iiouaf maudata, aU notitiam nostrim

facta fuu inquisitio ptr St2u

pcrieneruttt.

nl

DE
C. S.

B.

PETRO ARBUESIO
IN
P R
a

CANONICO REGULARI, MARTYRE

C^ESARAUGUSTiE
CO

I.

HISPANIA
I

MM

NTA R
:

US
:

MV

U S
:

Memoria

in

Martyrologiis

cultus

Yita

recentioribus scripta

ejusdem

compendium excudendum.

C&saraugusta
iNNO
MliDLXXXV.

quam indigenm

Znragnca
ct .\ra-

Beati titulo

memorari constat

ex

iis,

quee de

ie-

dicunt,
civitas,
qita

vetusta Hispanim Tarraconcnsis

archiepiscopatu insignis
cti/iut,

gitimo ipsius cultu plus i/ua/n centum annis antt ( rbani VIII Pontificis decretum incepto continuatoque,
et

Hoc die

yoniiv rct/ni

in ecclcsia sua

me-

dc ejusdem solemni
VII

heatificalione per

obiil. cotitur

tropoiitana S. Salvatoris religioso splendidoque

asservat corpus B. Peiri de Arhues, comtninutrr Uagislri Epitm appeltati , quem ejusdem
cuitu
basilicm canonicum Hegularem, et primum Aragonim inquisitorem Judmi per conductos sicarios ibidem coram ultari principe orantem anno Christi 1 48i> confodcrunt, unde bidno post heatam animam hac xvn Scptembris exdiem Joannes halavit. De eo ad prmsentem Tamayus Salazar in Martyrologio Wspanico meminit : Cffisaraugustffl in Hispania B. sic Petri Arbuesii martyris qui cum primus fuis,
,

Alexandrum

Papam anno

1664 facta inferiiu

suffntril,

diciuri sumus. Interim hic pr&misisse

iaudatam Alexandrum
sissc
et
,

in prcedicto Breti concesOfficium,

ut de eo sub ritu duplici recitelur

Missa celebrelur de

martyre non
ul

pontifice sia-

gulis annisjuxta ruhricas Breviarii

Missalis

Ro-

mani die xvn Sepiembris, qua

reddidit.

spiritum Creston

3 Ila-c vero (vnquit ibidem

Pontifex)
in

in

loris

t^

damtaxat
clesia

infrascriptis

nempe
,

cathedrali ecmartyrii

CaBsaraugustana
consecuius
ecclesiis

ubi

canonicus

palmam
scit,

est,

ejusque corpus
inquisiioris

requio-

sel

illius

urhis inqaisilor
,

apostolicus

contra

lueex.

in

genemlis

lli>pmii;i-

reticam
OUJCio
potiticae

pravitatem
cons'aiiler

dum

adversus
,

illius

reos

rum, ac

inijnint

intra

sedis

inelro-

S. Martiui inquisiliouis regni uhi primus inquisiloris muuus ohivit.

Aragoni,
et a
qiiii

angulos
emisit.
inseriiit

ab

iisdem hsereticis
inlrepidus

confossus
puris-

Apostolica auctoritate

munus idem

accepit;
;

nec-

spiriium

Creatori

agonista

non
esl
;

in
el

simum
rersali

Eumdciii

Martijroloyio suo
,

uniobitm

Castellanus
oerbis

ubi etiam tempus

ex Gallicis

libus conllueuiihus.

obinatoB matrice ecciesia oppidi de Ep !a asaceraoquanlum ad Missasattinct, etinm anno 1664. Deindeann
,

Hmc

infltctorum
recte
SUbjtllltju.

culncrtint ct mortis ex iistlnn

,

1094 adornatum

est

aliud de eodem Beato Offie"^

distinxit

qum

Latina
tjui

de quo in catce ejusdem typts editi wflV; legereequod prm manibus haheo. sequentia
Cfflsaraugustana.SuprascriptosLectionessecunai
martyrii cturni proprias, et Oralionem beali " enl suprajacent, ab Em, de Arbues, prnnt c mo et reverendissimo doinino Cardinale

2 Ca'saraugusta? B. Arbuesius
offtcio et

inquisilur

Missa hoc die (xvn Septembris) mortuus est ev lethiCtisnrauguslw fens pla^is, ipias .liulu'i sicarii ipsi inllivciaiil t-a

nocte,

<|ua:
,

iuler

ilitin

xiv

el

xv

hujus
S.

mensis

^ ^
l

intercessit

dum

in

Matulino
in

Ollicio

caneretar
Salvatoris
'

ex

praiscripto

sacrorum
et correctas
el in
,

riluum
eadt.Mii

(:u " L lV:"

'

'

Lnvitatorium
'

Venite

ecclesia

denuo revisas
gaiio

sacra
id

.o~
(

!|

Vide

App ad cujus eiat canonirus. In Hoinuno Martyrologio

toCO.

approbavit,

posterum

DJr

calctm tmiti
Itlijtts *

nondum iocum obtinuit, neque Sanctorum albo a suniino Pontifice />er canonizationciu utismptusest.
Hecte

tana ecclesia Caesarauguslana,

aliisque

mjr^
"
L'0I1-

tamen eum a laudalts martyroloyis cum

bus Officium cum lectionibus el ApostoUco indullo Beati ex prajdicti

un.nuiie

yv^

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

nrpcfum

7*9
quinque partitum
Post
c s

repern
die

recUari
Julii

el

imprimi

posse

Peristephanon, seu de coronis Sanctorum Arago- Xuctom

xvii

hdcxciv.

Subnotatum

nensium

inscripsit, et in libros

"^

1 /^ra : B. InghiA Cardinalis Cybo. Secret. .' Sac. Bit Congreg. 0ralio ann0 mf) ad ttt< /'
.

Cmsaraugustm vulgaritanno

ffi'23.

hunc Di-

iideffl

#*

dacus Garcia de Trasmiera, inqaintor Valentim, Sicilim et Toleti, Viiam Hispanice siilo liqato composuit,
est,

multo ampliora extensa fueden ique loca

iium scilicet,
ul

qum primo

Hlonteregali

anno 1647,

id

eodem exempian
et

leg

t
'

Tr

Uctiones

iilius

proprias

orationem ad
capituli eccle-

sedecim circiler annis ante soiemnem ipsius beaiificationcm, excusa est, ac deinde cnm supaliquo

illimas e i r0 politanB3 si;e

sacras

preces

arcbiepiscopi
praedictaj

ei

plemento

una cum
Vitam,

beatificationis

Butla
nondabo.sed
cjusdem com-

(Cmsaraugustanm)
R. P. M. Fr. Ber-

anno 1604
1

Mntriti rccusa.
llispanico similiter

riiuuju

Congregationi a
et

Xlteram denuo

Ypenca, vicano generah Cariuena nardo do M. Virginia de Mercede porrectas & Ordinis itnum Congregatio in omnibus eadem sacra in Hispaniis tanlum, in civitajegnis Aragonum generalis im|iiin omnibus ecclesiis le Bonoriiffl necnon in omnibus civitaHispaniarum,
sitiouis

sermone, anno 1600 Cmsaraugustanis tgpis pubticamt Joanncs Gracianus y Satarcrte. Orilinis S

pendium

Marim de Mercede, provincim Arayonim historiographus, qui tt per matrem suam e.c Elisahctha
Beati sorore

tibus
et in

in

gnis,

u jb US

quibus tribunaha mquisiUoms existunt, sicut et in omnibus enarratis re(

ecclesiis,

civitatibus
,1,'

et

locis

flt

pwedicti

BeaU

Communi
et

unius

martyris,
posse

OfBcium ad
Carbc-

ortum ducere testatur. Hasce Yitas in Musro nostro habemus quidem; sed cum earum auctores exiguam ab mtate, qua scripserunt, aucloritatem sibi conciliare possint, multaque in iis ex conjcctura dicisse atque exornasse ndeantur, satius duxi easdcm ad concinnandum Commen-

relationem
diaalis

Eminenlissimi
recitari

reverendissimi

tanum
Iilem de
tui:

adhibere,

quam

Laiinc

versas

excudere.

Coloredi,
concessit.

ac imprimi

Vitametrica, Peristepkano inserta, stascateat,

nigne

Die

xxiv
:

Novemhris

mdcxcvi.

eoque magis, quod hmc suis pocticis pbraet

Sabnotatum denuo

erai

CarJinalis Cybo. Et

sibus crebro

y
;

Rit. Congreg. Secret. B. [nghiramns Sac ra itunnnunn hic Bologna designatur, di/v,:

ad nauseam more gesia liberalwristilo

cet

poematum

amplificet. Ilinc prmpia-

tionis Pontificim celebris m /toliii olim dc ubi Oficium et )issam (oWaiur <tit
II.

civitas in

Romandiola,

beatificaiionis
et

B.Petro Arbuesio cele-

miht ejusdem Vitm breve compendium tempore Boimv anno 1664 Ualice editum, Vaguer, canoiltustrissimo domino Joanni
et

est, quod Beatksm brare haud iubie concessum Theologim studuerit, et civitate phihsophim ac M publice profesulriusque. magislerium adeptus, SOS

nicu ccclesim melropolitanm Gmsaraugustanm,

procuratori causm ejusdem beatificationis inscriptum, quod Latinitate donatutn suhjungam. Prmplacet,

ex dicendis constabit. leetiones priEpistola B. Paumi Vocturni prmscriptm swnt ex sumus liapostoli ad Bomanos : Fralres debitores
fuerit, uti

inquam, mihi hoc comprndium, quia ve-

risimitiusex Actis beatificationis concinnatum est, ideoquc erroribus minus obnoxium debet videri. 8 Verumtamen quia laudatum compendium in Beati morte desinit; omissis miraculis, aliisqur, qum post eam contigerunt, et ad tjusdem cultus
ROffMB rdi-

insecundi Nocturni suis iocis Commentario denique Noctnrno assignatur serentur : pro tertio
etc.
:

tum
la,

miracu-

atiaque

Homilia

super

Euaneiium
etc.
;

Niliil

est

opertum,
S.
Calisti,

uliunde recenttbo.

quod non revelabitur

die

ut in

festo

mitium

Oratio vero kaic est : Preesta, Omnipotens Deus, ut B. Pelri marqnasuraus, qni iidem congrua devotione sectemur,
xiv
Octobris.
lyris lui

augntrntum perlinent, kmc CX citatis Vitis Latinc subjungam, ne qua parle lecfores defraudem. Ad eumdem finem. uii et nd Commenet

mepro ejusdem Qdei defensione martyrii palmam Dominam etc. Ante solemnem ruil obtinere. Per Septembeatificationem colebatur, non hacdie xvn conIris, qua obiit, sed x\ ejusdem, quaasicariis Mariana fait. ita discimus tum ex Joanne fatsus Uh. 25 Historim cap. 8, aliisque, tum ex libro Informationum infra smpe taudando, exquosequentia accipe
statur
:

tarium de Vita conscribentlum, uiile mihi crit Ms., quod Papebrorhius noster ex libro Informationum apud P. Procuratomn genrralem Romm
descripsit, etadhunc diem deposuit, in quo pro impetranda beatificatione ipiius nvdta de vita, morihus, martijrio. miraculis et cuitu aniiquoperstringuniur, et nomine Philippi IV Hispaniarum rrgis, reverendissimi domini inquisitoris generatis F Hispanim, aiiorumque, quorum intererat, nomnir

Teslis
fideles

xxxiv ad

articulura

xixtein

de visu,

com

notabili concursu

cjwtate

Caesaraugustana colere diem

bujus

Servi

probanda exkibentur. Suo item loco Breve beaiificationts, modumque ac sofemnem pompam, quibus ca

Dei,
tis,

tamquam unum ex diebus majoris festivitapuisando campanas raetropolitanae ecclesiae ac

tola

Romm

in

Vaticana

S. Pesri basilica

publiee

ince&sanler

die

xv Septembris
ii

a snis primis

Vesperis, sicut

Bt in die S. Valei

ac S. Vinreniii,

Commenlario recenseba. Alios denique auctores, quide eodem B. Petro scripserunt, per decursum laudabo.
celchratacst. in

quibus Qi haec
nia

magna

solennitas,

tamquam

patro-

principalibus

cathedraa

episcopalis

CEesarau-

gustanai.
ptttra

De ielebri ejusdem ctdtu mferius multo

dabimus.

11. Beati patria

parcntes nobiles, majosoiores

:

6 Beati nostri !'"n

Vitam a nullosynchroun

rel

sup-

res,
studia

fratres

et

pia

educatio

aut ab aliis laudari tegt; wide non immerito conqueritur Didacus Garsia deTrasmiera mox laudandus, ex tyusmodi scnscriptam
reperi,

litterarum

praesertim

Bonuniae

mnKisterii et doctoratus laurea.

ptorum mopia pauca ej- gestis Ulius ad posteron*m notitiampervenisse. Recentiores tamen multx, WQsertim Hispani, deeodem meminerunt, quos

magno numero recenset Tamayusin Notis ad Kortyofoijium supra citatum. Intrr cetSTOS rero vitam, morcem ac miracula carmine heroico exposutt
Vincentius Blascus de
tentiarius

Offff/wm
,.,,

Petmm Arbnesinm prmam lucem

convemt psne mter omnes,
patrta

Epi- neatus

nasei-

Lanuza, canonicus pnnir Cmsaraugustanus mOpusculo, quod

,

aspexisse, ipsius

qui

t^i-piia-in

dc

meminsrmt, atqut
95

ita

etiam
asse-

"**

'

Septembris Tomus V.

73o
AlCTOIlE
0. S.

DE
cum
vn

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART.

num.8
num.
1

asseritur

Ms. tnstrumento supra

Circa.

Verum

laudalo, tum in Bulla beatificationis, verbis

vel circa satis indicat,

3 recitatis, tum denique in Ojjicio ejusdem proprio. autern Epila exiguum Hispaniai oppiJum Est

denatakmLV* carr ** -tootumnon

auctor sVrbH'
de

ill a

nes Gractanus

et

CompenM

castrum in Aragonia ad Salonem fiuvium, indigenis el Xalon dictum, septem mitliaribus

seu

etquidem duo ultitni post beaM qnando interhn aliquid certius

nnt,

^ ^
fl
,
,

Didaco Garcia Trasmiera in Vita, versus Occidentem dissilum C&saraugusta, in cujus dioecesi est. Vincentius Blascus et Joannes Gracianus illam eamdem esse putant cum antiqua Segontia, quam Uineraria Antonini imperatoris in itinere, quod Kmerila C&saraugustam ducit, ab hacultima sedecim millia passuum distantemexhiteste

Hi<panicis,

porepotuit comperiri,

natnli^^
frh
t&it

rcris-- ' simihustst,

fum ortum in unum e tribus istis is duobus sequentxbus mcidisse, at

eos accessisse.
'

annis

cnir We *Vm
est

mationum
culat
,

12 De parentibus, quibus natus in causa beatificalionis ac probare

f

Rfa

sic kabet

vult

'Zi
m> tf.

et

bent. Dixi,

pene inter omnes de hac Beati patria

in

oppido;
u de
,-

convemre

nam canonici Ca-saraugnstani

in libel-

sarauguslanae
circa,

......,.,,, dicecesis

s^^mSsaz anno
ilI1I10

Paulo V Pontifici anno 4644 pro irnpetranda ipsius canonixatione oblato, cumdem C&lo supplice

M xt;(:xxx
,

saraugitstanum (acere
Epila
stris

conati sunt
fnrlasse

his

verb is

ex Christianis et honestis parentibus An' tonio de Arbues et Sancla Ruiz leir ilunis COIljngibus et ex puro sangnine procreatus
'

ac

Petrus Arbuesius Caesaraugustanus, vulgo Magister

llK

fuit,

in

figura

legitimi

matrimonU,

eam ob causam
suee

Peirus
qni

dictus,

quod

iilu-

genlis

origo

e\

hujus

nominis oppido

Arbues, dictns deinde Magisterde Epila; ta ritum S. R. E. baptizatus, et deinde

tus fuit.
et

de

jm

Yerum heec canonicorum opinio nullum, quemsciam, suffraf/atorem habet, totque courcllitur testimoniis contrariis, ut neminem debeat moesset etc.

conflrma-

Et

ita

fuit,

erat et estverilas, publicum

notorium;

et

de

prffimissis

omnibus

et singulia

antiquffl

extant

meraoriffl et

traditiones ac pnbli-

rari.

10 Porro ab Epila patria sua, simul et

ama-

vox et fama. Eosdem parentes nominat auclor Compendii, quos uou minus nobiiitate famiHanm,
ca

unde

JHagi-

gisterio Theologiai,

nter-Epila appellatus
est)

quo ornatus fuit, II. Petrus cominuniter Magister-EpilaB Hispanice cl MaeStro-Epila, appeltatus est, m hoc nomiue potius, quam Pelri de Arbues in Hispaniis veniat. ffinc
,
'

undenati
firmat.

erant,

quam pietate spectabiles fuisseaf-

In Offuio ipsius proprio, omissis tonmdem nominibus, de generis nobilitale fit mentioin

hunc
tibus,

modum

Petrus
nattis,

cognomento
clarilale

de Arbues,

Alexander
Petri de

VII

Papa

in Brevi beatifinationis ait,

etc.

Epilae in

Aragonia

a piis honestisque |iarenhausil etpie-

confectos esse processus dc martyrio

Servi Dei

una cum sanguinis

Arbues,

alias

Magislri

Epihe nunrupati.
lib.

latem.

De

hisce laudatus Blascus poeta

8 sic cecinit
terras

Inter nostrates anliqua

Seconcia

Molles cantali ad ripas

conslructa Salonis,

13 Antonium Arbues et Sanciam Ruys pariter nominat Didacus tiarzia Trasmiera et it utrinsque nohilitate consentit. Joannes Graciamis Salaverte etiam aliquot B. Petri majores, ejusdemqut

;|

SOKCd

Kw'z;

foU

mojom

Epila post dicta, immutato nomine prisco,

Et

rege Alfonso Machomelis

libera

vjnclis,

Turribus
Nubililms

ac muris circumvallata
fcelix

veluslis,
agris,

dominis,

et

ferlilis

Munera et omniferos lerrae fusura nitores, Frugum altrix, Divuiuque parens fcecunda virorum Mastrepilam sanctum genuit quod Rector
,

fratrem ac sorores sic recenset : Ejus paier vocabatur Antonius Arbues, mater Sancin Ruiz, ambo ex illnstri sanguine antiqui nobiles *; ut testantur scuta gentililia ArlnieMi.rnm, qua in wmpo aureo
tres
vittas

lh-fm
InrincflOB

caeruleas exhibenl.

Exsiant

prseclara de propenitoribus

Olinipi

eorum monumenta in archivis excellentissimorum comitum de Arauda. Dominus Petrus de Epila Arbues matrimonium
:

Languenti
Concessit.

mundo postremo tempore

Genuitque
tulit ipsa

sidus

iniit

alios

Seconcia multos

Et

celebrcs

viros

armisque togaque,
studiisque

cum domina Conslantia de Ahones erant autem Aliones prasdivites, unaque ex primariis avunfamiliis regni. Dominus Pelrus Ahones fuit
culus

Et verbo et

versu claros,

Minervaj

(rel patruus,

Hispanice enim
Vicioris;

est Tio]

ie-

Egregios;

instar
,

quorum Mastrepila noster

,

yis

Jacobi,

cognomento
episcop.ilem

et ex eadeai

Nunc

immrnsuin palri.T lumenque decusque. Quem Ejih Jiascentem vidit nutrivit, eumque Audivit teneros fundentem ad inania fletus,
erit

familia

duo

calhedram

Cawaujjii-

habei stanam tennerunt. Ejus scutum gentilitium rubro. rnter alia campanam elingucm in campo kwmliheros genuit dominum Petrum de Epila
Epilaa ut constat ex testamento confecto Januarii anni mcccuv. cium Ladraz die xui Arbnes axoEpila de

Et flentem in dnlces pellexit carmine risus,

per san-

ptena

coralliferis

dislillans

ubera

labris.

Bactenus ipse, insignes Epilee laudes congerens, quas non vacat hic examinarc. 11 Annumto. Pelri natalem ihidcm pnvmiserat
his verbis
:

U Dominns Petrus Bliaa" rem duxit dominam Joannam Sunen, ex w* "" Pedrosas ita conslai minornm de las
:

Tempus
circa

erat,

qnando

sol

jam transegerat annos

post
mille

ejusdem domini Petri, fecto Bpll per*JJ die n de Sadaba, istius loci notarinm,

w^

Quadraginta

qualercentos

duosque.

annum

Eidem anno 4442

nativitatem illius illigat Joan-

Dominus anno mccci.vii iJ QIiusdominiPelri,conjugemhabuitdoimnara

.

Gonsalvus

'

HU,

nes Gracianus Salaverte in Vita cap. /, num. 3; cui proxime accedens Didacus Garzia 1 rasmiera,
unc> annn citius, nempe 4444, auctor vero Compendii cdendi anno 4440 affujit. Uagis discrepat Ms. tnstrumcntum in causa Beatiftcationis confectum anno 4622, quod num.S laudavimus, in quo B. Petrus natus dicitur in oppido, Epila nuncupato diuecesis de anno Ca?saraugustauae

nam Ximenez
men
rain
Romeffl

de

Vilto

nova,

M am

GarziiB de Villanova,

vicmi

J" P

d0.
eX

**

cnni

Ferran
dv.iatis

Munoz de
Calatayndffi

****
:

illustri familia

<"^

timum tcstamentum domini

:

Gonsali

Julii

anni

bcdxx" Ve

^
^
B
'

num

pominus de Salamanca notarium.

tilium

procreavit

dominum

Antommn

DIE DECINLA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

matrimonio sibi jun Arbuesii patrem, qui p Ui Ruiz ex nobiti familia de Sabada. i conciam 1 Sanci ^.f.iiitus voca qnonini |r ^nuerunt
.

7 3i
,

legam
electus

insignis
fuit, in

collegii

Bispaniarum nuncupati
virtutis

AlTfOHK
c. s.

quo eximim
concepta

specimen damlo,

maxima dc
hrt
;

illo

fnit

exspectalio.

dlI os

ll>

os

baior

Antonius
ir

secundus

Petrus

atque

Iric

fuit

18 Consonat Ojjirimn proprium,

quod

ita ha-

i>fipram
tat, et
'

naInurtn

nosler et martyr.

Adolescens
in

liberalibus

disciplinis

eruditus,
,

4B Filias
-im
.

vero

quinq
tsabi

uleruni

Bononire
clrina
et

collegio

Hispanorum adscriptus
,

do-

magUUrii

^i ;^"
(l(1 j
,,-fij'

Eleonoram,
joanna
nupsit

n iam el BeaUam, domino Joanni dc Medrano

eruditione adeo excelluit

sacrffi

ut

inde

ma-

gistralem

theologiae

lauream

reporlaverit.

femilia de Garrins de Vera, Pprila- Bleonon in Antonio Salaverte, Calholico rejVJadoniiiio

ecretis

Compendii auctor, aliique observant, eum philosophim magisterio ante

exomatum

fuisse; de

Sancia

in familia

ta s

Antonins
Epila
liie

^
Z

notarium Epilensem; et Antonium de Abiego iiem testamento, confecto per LiaRuiz io suo In die xxvn Julii anni mcdlxiv. tflinom Marin copiose dotandis pater famiQiiabus

10 P

Arbues XX1V

de Francias. ita dotestatur in testamenlosuo,

F,,|,ni;mi

anD0 mcdlxxxv

quibus omnibus, uti et de temporc, quo ea contiijrrint, Didacus Garzia 4 Hitpanice hahet qum latine subjungo. Advenit Bononiam Petrus
noster, ubi tam eximia in Htteris specimina
collegii

nnam
proban^il
,

(Hispanici) moderatoribus dedit, ut sine

approbata
ipsius

difficultate

scientia

ad

hLomnibus

dam
bns

pariler

natalium
ipsi

coiulilionem
factu
fuit,

admissus

rm mustribus

manifestavit. Earumdem liben <ur opulentiam cum famiiiis juncli fuere; scilicet

quod quidem
et

facile

cum e\
esset.

nobili-

honestis

parentibus
collegii

natus

Prseben-

SliadeSesse, ., mu msque aliis

Perez de Alfaro, Urnes, Sahv

dislinctsa nobilitatis;

dam theologicam
Mulii,

adiit

anno mcdlxviii.
creatua fuerat;

qu

no-

ante

philosophiffl

magister

1
&

nobilitalem evidenter deMarivris inquisitoris

uique
ret,

per

omncs exercitiorum

gradus

ascende-

monslrtint.

16 De

Hactenus laudatus Joannes Gracianus, sunto. fide ea dicta cujus bapUmatw fonte peiri nomine in saero
imposito inter

sacra theologiffl doctoratum adeptus est anno hcdlxxiii, die xxvn Decembris, qui annus secundus erat (imo tertius) Pontificalus Sixli IV;
ut
constat

i,rUim6ulMS.

piis parentibus mstitatione, de Chmuana sub beattrinstrumento Informationxs ad in ljin

(h
,

,W

omnes pariter convenit.

uti et

ex

Annalibus

celebris

doctissimaeque
doctoratu

universitatis Bononiensis.

19 In iustrumento quoque doctoratus ejus insoliiam clausulam,

et

haiionem

sic

legitur

Item qualiter
in

dictus

An-

magn
Italia

aestimationis,

qum de

ejus- donamr:

Uuset
aiium,

Sancta conjuges
et

eumdem Petrum,
flde

ipsornm

dem
volui

scientia

in

concepta erat, testimonium

singularis mihi

legitimum

naturalem,

Catholica

adscripserunt,

qua cum

viderelur,

rudiraentis Chrislianoe doclrinffi

erudierunt, procuut in

eam eodem
:

Latino idiomate hic referre. Di-

openbus ul rando aprimis eum anm se exerceret. Prmterea Vll gnaviter deGrammaticm elementis operam
l.onos decet Catholicos,
i

cunt itaque

Mullipticia

virtulum dona, quibus

el

personam

ipsius, arlium

philosophia magistri

n js

dmt

eodemgue tempore tam

in

hisce

quam

mullipliciter insigni petri de Arbues, AUissimus Joan vit etc.Adeadem tempora prmdicta refert

fecisse, bwgranrtutum studio felices progressus idque Didacus Garzia et Joanphiejus affirmant; ut nesGracianus satis prolixe t ex conjecturu, atque exornant. Hmc omnxa uistimo, exponunt complectitur ORcium ejusdem proprium breviter honeslis parentibus una cum piis et
ius

nes Gracianus in annns I W-'i pro

.

Vita cap.

licet

uno

in

loco

H7S

curia, notatus

sit.

ex typothetarum forte inAddit et alterum cx eodem invn

strumento Bononiensi testimonium,

dicitur

quo

verbis:

elarlium
bues

venerabilis atque eximise sapientia? vir, gister, Petrus Aratque philosophiea

sanguinis
enira

clarilate

bausit

et

pietatem

ab
wtate
et

ipsis

etc.

incunabulis
ila

oplimis moribus
ut
niliil

imbutus,
in iitteras

pueilla

txpendisse.
nici

Verum hmc omnia juverit nonnihil Qnod ad annos aditi collegii Hispaet

ritiam
sibi

transegit,

pnu>

Bononim,

doctoris laurem acceptm atti-

duxerit

excolendum, quam
Vide
I.

CnnVitm

net, facile ipsis credidero

cum

i<l

atianas
;

virtutes.

etiam

Compendium

nec sibus tabulis potuerlnt addiscere,

tus

exBononienquidquam
mtatis

edtmlmn nnm.
17 Si laudato

hac ratione Beain contrarinm occurrat. Atque

WiBononta
tfHoiOpMfc
f(

Itoolojia

bcaJoanni Graciano credimus, probe prmceptis Grammatices jam tos idolescens Mutus t Oscam, qum Aragonim civitas est t vul%b%yoHuesca oocitata, aparentibus suis missus,

secundum

dictp

num.

xi

onnwm

sum
est.

superasst trigesimum egisse, ant uno vel altero

potuit,

dumsacrm theohgim

doctor creatus

dm

>

domum sophiam audiit, atque inde ad paternam sacrm Epilam regressus, Bononiam se contuht, collegio Hispanxcot theobgim studendi gratia in
eujus

ejusdem

tum

celebri

universitate philo-

Non it" assentin iisdem possum, dum advenit, philosophim maillinu. mox "i Bononiam
20
aiunt,
in collegii Hispagisterio antealibi insignitum, fuisse : obstal entmaunicialumnum cooptatum

ibidem
ntci

ftiit

cotleQiiHispO>

atamnus

ctor

alumnorum numero

erat adscriptus.

Verum

excepUs d&philosopkicis placitis ah ipso Osc<b

hil
/"

m-

reperi

apud alios, ex quibus auctor

CompenI

ac theologiam \ii<v eum philosopkiam mque "'Bononnv audisse diserte affirmat; quod etiam Hinc mtkl centius de Lanuza non obscure innuit. institutio ut mviita

cut Compendii de quo num. 17 memmimus, instrumentum ex Ubro In/oretiam eatenus favet numero relatum, matitmum descriptum et eodem Bonomm pnus auod de opera ab eo studiis navata ejusdem in prmdictum coUegmm quam de

aaat

7dmissione;atque

opermprmmi

Beati in Oscensi universitate

collegi

insinuet. hanc isttus Ceterum smpe memoror fuisse. ctorem habuU

ita satis

nimum dubia apparet. De Bononiensi

in

Xtaha

bernotium, archiepiscopum

pro cnnsmtiunt nmncs. de eatjue in instruwento item qualiter beatificatione sequentia legere est : civiidem Petrus, adolescens factus, missus fuit ad

BomanmEcclesim

dequaopUmemerUusest,Car

^J"* ^*'*??Z

m^S.Clementu.quiUludpostmed^ms^

cuT^i
/,
/

UberrimaillaB
undavrtque,
st

nsmmj^
et

hiMi

ceteros

operam studendi causa; ubi iitteris proQciendo, merml dando.ac multum in tbeologia
latem Bononia?
taudetn
qualiter
in

eriaendum curavit
landTvit

duos iragonesperpctuoreeyn
I

ViderideiUopotestCtaconiusw Vuss
et

magistrorum numerum adscribi.

in

[letn

adhuc

eadem

civitate existens,

in

col-

ZnpLi

Card

tom. 2.

mmgm
ma-

732
AUCTORR
C. S.

DE
ittiita

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

cianus,

magni
Porro
dati, et

riri

B. Petri virtutes,

clogium pro meritis cxhibetur. quibus Bononim emicuit,

quorum

hic electi

assumpto interpretatur
habitu

cefebrant duo Hispani scriptores

jam crehro lau-

suodie xxx

tiTn** ?
oaj

tlnri

anno 16/3 confecto

ti,

pro insigni ipsius humilitaie, ex Processu ciiant doctoris Joannis Cerciprmdicti collegii atumni, testimonium : sed
satts distinguunt,

Uterque

ucm

*** II
patum tum

Septembris" scriptor ait j

oT ^
!

"

* CD Xiy,

regisfilium,
tenuisse;

CmsaraugusZt*3^'
ep,Sco '
(

anno testimonium cx atiundc cognitis dixerit, an, quod ipsc viderut, scripto olim testalnm reliqucrit, quodque dctndc alii in Proccssu rcceiisiteritnl. Addunt denique Beatum nostrum Bononim publice summaque cum laudc docuisse. Hmc autem ipsius mora BononiOi haud dubie causa fuit, cur ejusdem Officium proprium a Sacra riiuum Congregattone anno 1696, ut num. 4 cl 5 dictum est, ad tianc eliam
hic eo

non

utrum

Didaci Murillo,

nm, laudatus Joannes, cun\ non esse, administratoris

ExcetUntUs ecclesim metropo hiir* r,

JE^tT*** "^ saTJnr

'"""
'

quod comei

cptscopatui ab anno 4460 usque ad ann, /47 j pnvfuit. Prtorem, sub

S^SA
xi 'x
</,

Novembrtt

lemni emissa professione canonicorum Hp KU

^OTmaHonumsThdlt^ So.

civitatem fuerit extensum.

MichaebsFerrer,

Prioris sa n w

Dgnitai

ecd^

vere canonicura Regularem se

?
.

mteroraniaobservantissimumsuiinstituti

p,S
!,cr

III.

Fit

eanonicus Regularis Csesnmugustae,

:

giosum admirabilis exempu Factis et verbii 23 Laborabant eo tempore Catholici reaes ftr dinandus V et Elisabetha, ut nefanam ttcam sectam et Judmorum
perfidiam,

ih^
,i

pnnoiifi

deinde inquisitor
dei
:

trucidatur ex

odio

fi-

post

susccptit,,,,

seu ficto seu sincero animo

ttiam
ba-

annus, dies et adjuncta mortis.

ptismum,

snperstitiosis ritibus suis elam opnabantur, c regnis suis eliminarent. In

huncflnem

annuente summo Pontifice, sacrum Tnguisiiionit inbunal erexerant, r ,<>,i in hujusntodi

<

sceleram
Turreere-

M-nterea

dum

animadrcrteret. Ttaque H. P, Thoma <ie mata, Ordinis Prmdicatornm, generali

R. Peirus Bononiensibus aeademi-

Hispania-

prmluceret, metropolitanm ecclesim CmsarauReguhris Cm- gustanm $. Salvatoris canonicns eiectus est. Florceanonicui
tis

fu

saraugusl(P,

rum inquisitioni prmfecto , m alios virtute ei doctrina prmstantes viros ditigenter inquirebant, quibus id muneris variis in locis tuto digneque
posset committi.
buesius

bat in ea ecciesia insigne canonicorum Regutarium coltegium, in qttod detnde, teste Gnbriele Pennotto
iti

Cumque

iis

dotibus B. Pelros
is

Ar-

Ilistoria tripartita sacri Ordinis

canonico-

rum
rege

una cum Gasparo Ingtario, Ordinis Prmdicatorum, a laudato Thoceteris floreret,

prm

3, anno 4604, procurante Philippo II Hispaniarum

,

Hcgitlariuin

tib.

2,

cap. 31,

num.

nta

primus Aragonim inquisitor renunciatus est anno 1484 die iv Maji, teste Compendti auctore.

canonici seculares successerunt. At certe

hic aut in
est.

anno, aut

in

numero

regis

erratum

citm
sit,

ctus
tio
,

Philippus II anno Christi 1598 vita funsuccedente ipsi Philippo ejus nominis terquo regnante id factum esse etiam asserit

Tanti Viri ad tam grave officium electio ipns ngibus Perdinando et JSlisabethm m Officio Beati proprio adscrihttu,- his tierbis : SuseQue non modo,
st-ii

;iliiii;i'

cliam saluli,

jinri

>lmlm

ar sulicitmline

invigilans, virlulibus oranibns sic eniluii, ul Perdi-

Didacus Murillo TractatuSdeExcctlentiis ecclesim metropolitanm Cmsaraugustanm cap. 30. vtut est,
constat,
resedisst,

nandus

et

Elisabelha, Catholici Bispaniarura

finibus

reges,

cum

vellent e suis

Judaicam
in

exterrainare

in laudata ecclesia canonicos Regulares dum B. Pelrns in eorumdem collegium

fuit. Ita liquet ex libro
:

perfidiam, ipsum

fldei

inquisitorem

aragonid pn-

cooptatus

uhi

dicttttr

Eleclus

deindc

ftiit

Tnformationum, in canonicnm

eligendum curaverint. Consonat liberlnformationuni, cujus verba mox dabimus.

24 Eidem prorsus anno id etiam illigant Dtilartts Garxia ct Joannes Gracianus; adduntqvt
innjw

mum

Regularem Ordinis S.

Augustirti, ecclesia; metro-

polhanae Caesaraugust, per arcbiepiscopum, capitu

ipsum,

citii,

moris est, Regulari observanlige, quara professus fuerat, exactissime incumbendo, et indies laudabiliter
ut

lum et canonicos ejusdem ecclesiie no mcdlxxvi solennem professionem,

emisit
;

ubi

de an-

humilitatt non
ceptaret
:

es tanto muneri se imparem diceret, parum reluctatum fuisse, ne ac-

quod

quidem Gracianus, Joannem Go~

n

mez

oculatum testem annorum 70,

/"""

modo in libello supplicepro canonizalione ohiincnda per canonicos mclropolitanos ecclesim Cmsaraugustanm Pauto V papm
proficiendo. Pari

eodem Processu testatum reliquisse asseverat. De seqM*' imposito, et insigniter obito, munere ipsi
tia habet liber

InformaUonum
fuit.

Virtutibas cardiclarnl

nalibus ornatus

Primo

virtute prudentisa

anno iG44oblato de eodem

legitur

Canonicorum

divraam optima media eligendo ad consequendam

Regularium Ordinis S. Augusiini iiistiluium in hac ipsa ecclesia professus, cura singulari doctrina et eruditione sacrarum Scripturarum
.

gloriam
ita

el

eeternam felicitatem;

reputalus cst, ut,

cum

el in ea Ht~ gloriosaa memorias

exceW
Ciill.oli-

morum

gravila-

tem

et

vitae

ctiones

innocentiam eonjunxit. Consonant leOfftrii ittius , in quibus, omisso tamen

legitur
:

dinandus et Elisabeth, Hispaniarum reges omi ci expelli fecissent a suis regnis

Judasos, qui Calholicam

Hdem

sarenli proliteri recusi

anno profestionis ,
melropolitaoBB

Mox

in

canonicum
adscitus,

ecclesias

Cssaraugustonae

inquisitonftus novis factis inslructionibus pro eorumdem ad instantiam retic pravitatis,

iw-

(uerii

Hegnlarem, quam voverat, observanliam constantisstme semper retinuit. ii Dc anno consentit etiam auctor Compenutri

veneraliilis Vir
fuit

iste

tuit

primus,

qt"

mam

professloedii
17.

dii

nem
n>,
1

an-

num. 2 et 3, uhi ct diem, quo professus est, ix Februarii et tempus , quo primum tlectUS,
,

regno Aragonum per p,a fratrum Oriin Turrecremata ;iioreffl' Inqnn generalem ffispaniarum dicatorum
inquisitor in

R.

"y^
i

de

Justitiam
ctis

in

eodem
lacrvmii

officio

ac
jn

aUis

ilBJ

xxx

Septembris,

annumque

1474 assignat. Conr

et

intrepide

administravit

imtmibnt
frangj

cau
P8
tieus,

sonant puriter Didacus Garxia

Joannes Gra-

sarum

nec

IHT

precibus

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

-,<
,,'

33
ct

trihuendo. eonslanterjns suum cuique ostendH in aggrediendo poriitudinem

iri,

Judwos expellendos,

sacrminquisitionis

offi-

AUCTOftB

ar-

riiiin

i a propter '"'',,10 a

amoerm

Dei;

iu

tantum,

ul,

dnm

ma

magis exaltandum. Verum hmc ullimn raticiIieatus post obitum suum edidit, ut in/ra ottfe:

S.

a
',.,'
;l

summa JudaBorum
S

ut cabenevolis amicis moneretur se r\nt;iinvidia,

olficio

bimus

primum autem unde Joannes Gracianus

oo exercendo
solitus

sanctai

inquisitionis;

^oondere

fueril,

nihil

solicilum

esse,

Salaverte didicerit, ignoramus. 28 Tam insignes porro beati Tnquisitoris rirtu- Sicarii a Jutes,qum bonorum omnium venerationem ipsiconci. daisconduru.
liabant
,

sibi posset accedere, durntnoab hominibus li et Christianaa religioni suum doVo immortali praestaret. Temperantiam magnara exer-

implacabile

Judmorum odium

quibus

niriria beali

Yiri conslantia sanciaque sereritas

gravis

JfBciam
cnji

tam
et

in

moderandia
usu;

et

coercendis delectaliocirca

itaque
sibi

-jpos

concupiacenliis

bona

sensibilia,

in eumdem concitarunt. Sreleratj noctuma conventicuta agente$,de invism inquisitionis ministris, Petro prmsertim (nam

erat,

illi

m
spiritui

m
el

ciborum
rationi

corpus

subjectum

macerando, ut permaneret, omnes

et
olTicio

corporis

illecebras
:

coniemnendo. Et rursut post

inquisito-

Gaspar Inglarius jam ab exeunte Januario aum 44Si obierat) e medio tollendis deliberare copperunt. Prmcipuos factionis auctores Gracianus

aliaua

In

assumpto munere

quemdam Rabbinum

et

atiquot divites mercatores,

sii

cum constantia se gesns adeo mirabililermagna aemulator exalut palam omnibus accuratus
et acerrimos persecutor sancte fidei ac solicitnbsresum apparuerit, ejusque diligentia lempore multi haeretici, apostatse el dine brevi
ioiionis
,

Gasparum Sanctm crucis, Matihmum Ram et Petniin Sanchex nomine fuisse, nescio er quo monumento ajfirmnt. Jllud ccrtum est, B. Petri cmdem
a Judmis decretam fuisse, et conductos sicarios, qui exsecutioni mandarent. Horum primus fuit Joannes de Labadia, nd omne facinus comparatus,

relapsi

uberrimum
excrescere

debitam snorum criminum pcenam luerint, frucium et evidenlem utililatem dequae

quique eo majori odio beatum Inqui&itorem

monstrando,

lunc

et

in

fulnrum

indies

persequebatur, nwul soror illius uon multo ante

debuissel

cx ipsa
istis

erectione

tribunalia

insacri tribunalis carcerem conjeeta fueratet mor- E

te damnata, ut habet Vita Gompendium num. 9. Secundus appellabatur Toannes Sperandius, fitius

ganctse inquisitionis in

Hactenus laudatuni instrumentum, ex quo et alias ejusdem rirsuscepit, tutes, quas postulator causm prohandas
regnis.
26 Sie

Salvatoris Sperandii, qui, leste Graciano, in ejus(ieni trtbiinnlis

jureni hic subjunxisse.

carceribus ilrlinrbnlur. Hisrc duoVitalem

itaque
fide

in

eodem

legitur
vixit,

Iste

Servus

bus addit

idem Gracianus
,

Durantium

gui&nx ifoitt.

Dei

in

Catholica

semper

ac

usque ad

mortem
ijue

constanter perseveravit, sanam veramdoctrinam non solum retinuit, sed etiam alios

Tristannm Leonis, Antonium Gran Valentinum, et Bernardum Leofan Tolosaiium. onmes nefarios homines. ex innocentium opnatione Gallum
pressione oivere assuetos.

perseveranier
privaiis

docuit,

tam

in

publicis

qnam

in

sermonibus,
perfecto
ipsa

tione

ac

Dei

omnes in vera fidei cogniamore inslruendo, diveret

simode pro
et

fide

incessanler se exercendo,
et

29 Non tam occultas tamenmachinationes suas rteativita kabuerunt, quin insuspicionem oenerintapud Ca- intidionta tholicos, quorum aliqui, inter quos Gracianus fuisse scribit secretis,

multa

pro ea

augenda
et

conservanda palien-

do....

Tolam

um\imam

spem

in

Deo

po-

Antanium Salarerle, CathoUco reiji a ipsum de instantipericulc monuerunt, roinsidiis caveret.

soisse ostendit,
sti

cnm

divino auxilio et merilis Chri-

garuntque, ut ab eorum
ill> hisce nihil territus, et

Verum

Domini

per opera meritoria

vitam aslernam se
tali

consecuturum
omnia
ob
id

sperando
temporalia

et

fiducia
,

fretus,
cajlestia

contempsit

ut

pro Christo sanguinem fundere paratus, non secus ae prius munere suo strenue fumji perseverabat. Sicarii itaque, utcon-

adipiscere.tur; ei

ob

id

summos

labores et aerumnas
et

passus fuit.

Libenter orabat,
rapiebatur

ad

caelestia

con-

ceptum facinus complerent, nocturno tempore per fenestram cubiculi, in quo dormiebat, intrareco-

templanda
foit

erga

Deum, ob
ipsius

e]us

Magna caritate dotatus amorem peccata vitanet

do, mandata
3

servando,
Christum

ob

id

mundasequenut
illi

natisunt; sed deprehensi, et clamantium cocibus prokibiti fuerunt, ut kabent Surita tom. 4 iiinal., Didacus Murillo in 'fractatu de exceltib. W,
Cmsaraugustanis, cap. 22, Didacus Gar- V Joannes Gracianus in Vitis. Addunt tres primi scriptores, eosdem sicarios cadem noctesese ad metropolitanam mdem contulisse, >tt cujus dolentiis

na despioiendo
do,

ac

foominum

Religfosam
:

ac regularem viiam

elegit,

zia, et

servirei

prout eadem caritate proximum dilexit, snnunopere rnnuulo, til universaliler omnes in
fidei

Cbrislianse
ctos

observantia

verho, operibus et siernam vitam consequendara...

21
"
r

cunexemplo instruendo ad
perseverarent,

niiiin

perfringere

non potuerant, tum ad matrucidarent; coque

cirijem in

tutinum

Officium venientem
sacrilrijam

non inrento,
amavit,
Relise

postrram no-

Pauperlatem
viiam

quam
id

raaxime
et

ctem distulisse.Verum hmc aliunde nequeo conflr-

'"'.r ine.

(Jiosam
111,11

"wiininr.

ob

eligendo,

liberalem

m are.
30 Tandem
ca
nocte,

pauperibus

ostendendo,

operaque
spiritualis

miseriin
illos

quaj

inter diem xiv

et

eum nnctuiuter

cordiae

tam
se

corporalis,

quam

xv Septembris

intercessit,

nefarii parricidmvn ipsa

diem

'

exercendo....
adeo

Profunda humilitate dotatus mitem el humilem reddendo, ut

aequalis et

fuit,

cum

metropolitana ecctcsia execrabite cmplum perfecemui. Libet Imr sujirr re Ojjirn rrrba recen

f$Septewt'ri<

mferioribus
toretur...
fleditus

cum

aequalibus inferiorvi-

Cum
mi
qui

igitur

sacrum
et
fidei

inqnisilionis

munus

pari

ani-

Oralioni
dinrnis

et

contemplationi

admodum
devote

ardore

Catbolicaa

fuii,

ac nocturnis

olliciis

ageret,

magnum
relapsi

sibi

emolnmento perodium ab iis conlraxil

mordicus asserenant,
in

""

sine
'

intermissione

continuo interessendo.
6,

Hmc
41

Judaicam
et

perfidiam
foerant.

quibus Joannes Gracianus cap.

num.

eam que
amicos

De

quorum

insidiis
,

per

tadit,

eumdem etiam

Bagistro Martino

spiritu propketico donatum, Garcim canonico, viro insignis

consanguineos
ut,
si

cerlior

foctos
vellel

eisqne
,

Sll.lll jentibns,

vilas

consulere

snsce-

pwiatw ei doctrinm, inquisitoris of/icium et episcopatum Barcinonensem prmdixisse. Prmterea ait, co'"-""iiHm
hein que

florentissimum regnum urGranatensem e Maurorum jugo ereptum

eumdem

esse,

rum

constanter respondit, pto se ministerio abdicaret, causam mortem sobitu<>'> lalem libenter se unice oplare , se ex malo sacer,

idqne

dote

lionum

licri

niarhrem.

Nec

abfuil

optatis

eren-

H
AlCTOHB
C. S.

DE
;

B.

PETRO ARBUKSIO CAN. REG. MART.

ad

eventus pe

inler

se

guippe nefarii illi homines, babito saeconvenliculo, necem in Dei Servum

snnt
,

machinati

conductisque

scclus

perpe-

33 Primum Uaaue Hc habei Amen. Noverint universi qiod late Domini mcdlxxxv

In

Dei

noininc

anno

tranduxo sicariis,
litanae
Officii
c
.

ecclesiae

Pelrum ante chorum metropoin orantem priucipio noctumi

,

decima
l

septima

mensis'
in

SepteXt
(

" M1

Casaraugusl,

sede

id

rum

ea

psalmi

verba
fui

tropol
generaiioui
, iteralo

ni

!^^ %
apua
ci
.

ejusdem
Petrus

civitatis

Quadraginta annis proximus

ct
ilixi,

Ca,,!
n\

mc ~
lan;e
.

liuic,

inter altare et

chorum dicue
Arbues
,

sedis

Semper

hi

erranl rorde

vul-

magister

nere lelhaliter affecerunt.

gratias

Biduo
Qdei

supervixit,

agens

quod

pro
;

defensione

Deo mor-

dam sacrffi thrologfce professor, dam sanctajfidei.asam-h S,J,

liter

ata'
A|

/^ ""*
''"'^
'

inn.hs.W
'

''

tem mereretur oppetere eurademque pro inierfectoribus suis deprecans, post recepta Ecclesiae Sacramenta, decimo quinio Kalendas Octobris

deputatus, fuerat

lelibus ct vulneribns sil docimo qBinio d ctorum mensis et anni hora

udnel^ t]^'
Vc^?
m
u<!i

in ecctesia

orantem kthahlcr iuluerant

anno a reparata salute mcdlxixv obdormivit in Domino. 31 Hi&ce plane consona sunt, quee de eodcm argumento habet iiber In/ormationum, et hic siifijinii/o. K\ integritate vitce el vero zelo sanCUB Catholioae fidei in exercendo dicto oilicio inquisitoris

De qmbus
ab
no.
l.ac

Matminarun,

55"

vuloeribus

luce

Eadcm

pr^senii decima transraigravit.el obdormivit

die

sefc

altero

Uir, in
ra,

quo addtiur,obiisseiUumertmqm\Z

quoque instrumento ItaZ

admodum
Iribunal

formidabilis

extitit

Judaeis,

qua fuerat vulneratus. Hisce consonal 0(Reium propnum num. 30 relatum, auctor Gomptniii cdcndt. Ihdacus Garcia, Joannes Gracianus
//,>-

qui

propterea intestino odio illum ac

imjuisitionis

novum tum
,

creclum
ipsius

pfrs<'<|in'iiles

in

necem conspirarunt, quasi persuasum

ex
illius

sibi lia-

behles,
re

interitu

tribunai

illud

evanesceingressi

Commentario rerum Aragonensiitm, aliique. Erat autem dies xvn SepUmbris anni 1485 Sabbatum, ut habet iiber In/orma, tionum num. 31 citatus.
<n
ta,

ronymus Bianca

debuisse.

Et propterea
illis

iniquis comperlis sica^

nis,

duo ex

noclis

tempore
,

furtim

34 Xcsao pariter, (juod ibidem ait,

mde
dam

didiccrit

idem

Snn-l imna
'

canonici circa beatm

oi-rlcMam

rum

Osnrau^uslanam aggressi sunt Servum

et Et a

bora
Dei

Malutino,

genuflexum

oranlem ante altare majus

meutum
choro

lalere

Epislolm.
Invilatorii

sanctissimum Sacradum ranebatur iti

Malutinis,

Martyrem sanguine suo aspersum insolojacentem, adslarent, c vicina domo accurrisse mm (/ucnidtini nomine Emmanuelem de Arino, qni
primus sublatum in brachia, ad sacristiam />ortavcrit. Suritam hac in parte secutusest Didam Murillo : verum Didacus Garzia iaudans unuquissimum librum. ejusdent ecclesiee capituli guta
contuieniem, asserit, canonicos quidem tammtxspectato casu. reique acerbitate vehementerperculsos,

versiculus

in

Qua-

& draginta

et

ipse

annis proximus fui generationi huic; Servus Dei recitans angelicam salutalio-

nem, proferebat verba; Benedictus Fructus venIris

tui;
,

alier

et

primus
slatirn,

ex
eo

faciuorosis

sicariis
iu
:

praedictis

evaginatp gladio, graviter eura

et glailio similiter

ceral-

nec suis

ipsis oculis satis fisos, aliquantulm

vice percussit,
ter vero

relicto, aufugil

jacenti adstitisse;
la,

superveniens,
iterum

evaginato,

at mox rei veritate comptreumdem ab ipsorum </uutti<>r sublatum ac

semel
rabilem
legis

atque

Iransflxit

eumdera
a

venesacri-

Virum.

Qui vulnera hujusmodi

islis
;

palienler

suflenmdo,
alia

reileralis

vicibus

repetendo

Laudetur Chrislus, quia

fide;
,

morior
et

pro

dilnjciiicr curaium fuissc. librum vero iilum ipn tam vetusti cliaracteris esse ait, nt temport, quo res contiijit, scriptus juisse possil videri.Auctor Compendii nostri pari modo afjirmat, beatutn

ex quibu iwtneribus ipse

uuno iiS5

laudem tamlem die Sabhali xvn SeDei rcplicando ptembris mcdlxxxv obdormivit in Domino. 32 Dc anno mariyrii conveniunt omnes prmtcr Joannem Marietam in Historia ecclesiastica Sanctorum Hispanim, nbi lib. 2, cap. 00 niani/esto errore illud ad annum i537 retulit. Dedie
et iu

sua sancta

bonorem

Ini/uisitorcm a laudatis canonicis, qui tx

choro,

ubi Matutinum

accurnrunt,
post

officium inchoaverant, <n! tum domum suain rrd<t<tt<nt jmssr ubi

;

biduum ad cmlos

evolaiii.

quod
certis
>ie

verisimiliu

apparct.

3o

Xon magis

scio,

quam
campani

testimoniis

nilaliir produjiuin d-ris

alii

Vililla, '/"""'
,

C ctium,

(fuo in ecclesia a sicariis confossus, ac deinesi, dissentit

de dc/unctus

a ceteris IlierongmusSu<>-1.

iieliUam appellant, qua lestc Murillo supra citato, locus esl, octo aut uovem milliaribusHi*
spanicis Cicsnrauyusta dissitus. liuntenimaliqut, eam campanum eadem nocte ac tempore, v""
twi iiK/utsttor a nefariis perfossus
est,

rila lih. 20 Annaliain cap.

tiuiii

ubi scribit. B. Pe
eamileinijue fe-

6a acceptis oulneribus obiisse die Jovis, quse

erat

xiv Septemhi

i>,

media nocle

spontesua
$eu malr

re hora,

qua vulneratus fueral nocte prBecedentL inno 1485, ad quem Beati mortem nobiscum redies xiv Seplembris
,

sonuisse, donec validus funis,

qu<>

Ungna

fert Surila,

non

erat

<h<-s

spontaneo lcus ipsi adhmrebat, conunuo impulsu coniiguu ipsa Beati morle ruptussit. Alii id in
asser* ncqite arbitraniur; nequc dubitat Didacus Garsxa mem ovon. '" re, prodii/titi hoc a tot historicu

jnris sed Mercurii

idcoque

oidetur voluisse

eam

partem nociis indicare, qum diem xv inchoavcrat. In hanc autcm opinioncm induci potuii ex eo, quod sua mtatc B. 1'elri nostri festum non <h<> wn sed xv Septcmbns, <juo non mortuus, sed lethaliter sauciahis
/uit,

de eo non supersit
pulosa; increduhtati.
in libro

dubitandi

locus

eliaui

SCTtt

De

co<lc<

etiam
:

ntio mem

A(

Informationum
fuit,

his oerbis

fo
fac

usdena

Cirsnraujustie celebrarelur. Ut

cte
lis

et

bora, quibus Servus

prodiu.u>e
pulsari

Dei

*
deiia ce.i

num.

obserianmus. Porro, ut. cetcra mtttum, inflictorwm oulnerum et mortis ex hisce obit< adversus Marietam atque Suritam invicle probnnt dno instrumcnla non multo
5

percussus
tanta

ccepii

de se P

an/num

dtes</uc

solarn
lella,

campana,
et

vulgo
ut

dicta
no.

v.

fesUnatione,

quousquefunes, quibus aiUgaia

berant. inrwn

erat

hn^
r0
;

post

hanca notariis pubticts LUvsaraagusta conscripta, quai ex Hieronymi Btanco} Commcntario rerum Aragonensium paragrapho sequmti integra recttabimus, et ex quibus tnlcrim pauca hic deUbamus.

hmcm

Processu satis
nos

%*U
<"
llllt.
<

riut. iyitoro; scd tn

Comprndio
t

lctjdur. Fuctliuscredttuest Cmsaraiii/iisiuuos, audita beati

dem

quodiidM
i

usq n iri cmde,

;

adco in Judmos exarsisse,

ut.

n%si

magi&w

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

,

73b
icti-

*J2
fejlieftl-

Alphonsusimpedix or arckiepiscopus igne aut ferro exstincturi judaiosomnet postmodum scelerati sicarii, ''"'uh tamen

saraugustanaa letaliter vulneratus, ex eisdem

aktork
C. s.

bus

die

xvm
illius

ejusdem
;nl

olnlnrinivit
tlelato

in

Domino.

Corpore
loco

sepeliendum

ad

eamdem
vulne-

saa iUga

cmdispmnasluerunt

ecclesiam,
inter
ei

in

etTodienda

Bepultura
,

in

eodemmet
repecor-

cliorum et altare
ulii
;nl

ulii

fuerat
ipsiua

ratus,
ritur

prsesens

honorabite
et post

sepnlchrum, ante
ad

humationem
Septemhris

poris,
e
3

eamdem
efrasus,

ecclesiam translati,

sanguis ex
in

iv

Eeclcsiae metropolitanse
>

Csesaraugustasepultura
:

prffifatis

vulneribns
et

snb

die

xv

na

luclus

Beati

honorifica

ipso loco
staniiu

e\ privcedentis temporis difervens et quasi ex

ccepit

sanguinis

ibidem

ante

effusi,

efferve-

jam exsiccalus,
profluens,

vivo

corpore

currere

cum magna

multiplicati scentis et

prodigium.

abundantia super solo ei pavimento ioci prsfati, numeroso affluente populo atl id visendum, tamquam ad mirabile unde muli;e ac divers per:

soiue

pro

devotione
in

ad

inlinneiidiim

sudaria

et

B. Petri vutnerationem mortemqMe (p post Trasmiera et Salamsaraugustm facta sunt, nhmbuspergunteTpovere, Itbrum degestu
jf.iWilfl' 1

linteamina

dieto sanguine

hujusmodi
aniversaliter
plioribus

pro

evidenti

ac

aecurrebant, bctum prodigioso mirarulo

L
m

reputando. Quod

ipsum factum

am-

sequentiaaccir crebro laudantes. Em his ai tu Li ,. yuo Beatus confossus fuerat, cessatum pe rfietnit, altariaquepullis vestibuscoo,, /,
a verla sunt '
in!
,,,

(|

verbis
illo

concludenter

probant ocio testes

rei

de visu,

tempore ad

luHnani

memunam
in

exaniinati.

et

postquam hac

in parte dispensatum

39 Utriusque narrationis discrimen

eo est,

eflervtieH et
iMiildpIicaliir

irnnin (mi<t rcclesia. clausis januis dictm (uerunt. In missa voce et psatmus 408, Deus, lauolJicio diclus csl no
,

Horm canonicm sub-

quodin prima miraculum

tim
fuit;

contigisse dicatur stain

ac
I7i

Servi

Dei

corpUS

B Inmnlo collocatum

dflmmeara

ne ta^eris; et

antequam Officium

in-

fa

nibus

tur,indutuspullaveste8acerdos,crucemmatmdas gestantibus, tenens, duobus puem

secunda vero ante et post Immatiouem ejusdemsanguis exsiccatusfuisse. Verum utraque facilc conciliabitur, s< oocem statim cum aliqua latituthiic temporis accipiamus, Certe

huicprodigio

comitatus, antealtar faciesquepullo velo coopertis, Miserere, aliosque recitabat, univernpsalmos Uic ritus per annum ,-irro interim genuflexo.

diem xxix Seplembris toiegrum duravil usque ad ipsi. Interim Petrus wbsecuti anni 4486. Ita fere acceptis mlneribus sanctissime posi biduum ab sive post i" diximus, die xvn Septembris,
ohui,

certam fidem facit instrumentumjam alias laudatum, quod inier alios exhibet Hieronymus Ulanca iragonensium adannum in Commentario rerum In Christi {485, mde iiludtotum huc transfero. Dei nnmine. Amen. Novorinl universi, quod anno
a
Nalivitate

Domini

millesimo

quatuorcentesirao

hwam duodecimam
rtxvi

noctis,

qum interhunc diem

vestibus
in-

media

intercessit,

ejusque venerabile cor-

ocluagesimo qninto, die videlicet intitulata, deciraa septima mensis Seplembris apnd civilalem Cawaraugust, in sede (id est m ecclesia metropolttana)

put

sacm canonicorum Regularium

est.

ejusdem

civilatis

metropolitanm dtdufum, ad sacristiam ecclesim

latum
37

chorum
Arimes,

dictae sedis, ubi

CSBsaraugustan, inter aliare et reverendns magister Petrus

-piondain
saorffl

altas

Epila,

theologiffl
,

Bfflli

corpus

rumpompa
pelilur.-

in Sabbatum inciderat scribit tturillo; idque optime cqntepultum esse wnilcum libro mformationum, in quo miracuaufwn sanguinis UHus effervescentis, quod ex

Eodem

die,

qui

professor, inqnisitor

qnondam

sanctaj Bdei

sancta

Sede Aposlolica
neralus,
el

specialiter

depntatus,
et

merat vulsibi

ceciderat es iclibus

vulneribus,
el

thmtico
r

instrumento

vnferius

dando,

Septembris faclum
'

csse

constat,

die xxix duodecimo post

tjvsdem sepulturam die contigistte dicitur.

illius

Funus

decimo quinto die prffidictorum mensis vnlneribus hora Matutinarum illatis; de quibus septima ab hac luce transprffisenti decima die In quo lo- F migravit et obdormivil in Domino.
*

anni,

prmsentia sua cohonestarunt prmter canonir cos ecclesim meiropolitanm S. Sahatoris, canonici

co eflnseral
in ler,

sanguinem.
causa
ecclesia

eETuderal

oua

de

erat

pollnta

tali-

quodprobatur

S.Marim a Columna, vulgo del Pilar dictm, parada, et Heligiosi ordines omnes, atque tpse ttiam serenissimus Alphonsus Aragonim, archiepiscopus

non poquod in ea Officia divina celebrare ordinem Pro cujus reparalione seoundura terant.
mairis
cura
in
et

sanclffl

Ecclesiffl

dicta

ecclesia foit
Kt

recon-

Cmsaraugustanus
etres ingenti

et prorex,

cum ommbus
et

ciliata

canemoniis
die

ecclesiasticis.

deinde
an-

oonsiliariorum collegiis, nobilibus

eivitatis,

consulibus

tam
8e xU
ni

dicta

decima qninta
ubi
dictus

die,

qnam decima
mensis
et

cta est.

cum pompa funebn peraSepulturm loeum elegerunt eum ipsum, in

prfflsenti

prffidictornm

dictus locus,

sanguis fueral eiruet

quo fieat/us perfossus ceeidit, ubi egesta terra saTum ernm corpus sa.reo loculo inhumarunt.

sus, fnit per

quam plurimas
iaicas

diversas peraonaa
el

ecclesiasUcas et

visus,

perspectns
poteral
si

valda

vero celebre istud sanguinis,

diis

quem impiorum

glaet

bene

recognitus,

quaUter

vix
el

cognosci,

ibidem

Martyr effuderat,

effervescentU

mvrabilitermultiplicaH, inspectante frequenti populo,

quo a essei signnm sanguinis; tuvdedicto sangnine, eral quasi

dilo
.iu .si
:

aliquid videbanihil,

et deperet
;

iti

tolum

cnlnre

d.rti

sa....n...s

prodigium eontigisse testatur

liber

Tnformatnmulo
percusacsl

tionum,
88
Vwfcm
0nte
'(i
ii

mde

Slatim

ac
fuit

sequentia transeripsi. corpUS Servi Dei

,

qnod erai impossibile cnm erat adeo desiccatum, nec Ml ann0 Bnl, neque lan,

in

coHocaium
aionls

lotus

sanguis,
fervere

in loco
cospit,

32

nuavi

re

aliquid

es

dicto

sangmne

aecipi.

/ItW,
tili[ ( r

effusus,

revixit ac

tunc

"" rQ

De eodem prodigio paulo prolixius pauloque atiter denuo mentio fit ibidem in hunc moium ; Servus Oei Pelrus de Arlmes ile Epila wb die xv Septembris mculxxxv noctis tempcr inter chorum ecclesias cathedralis Ca>
eftusus fnisset.
et allare

fluem

credm a\et^anguinmeodmdie,m^)usnoctefuap P jme evanume obseroasse JZerat usque adeo

,

ecernnl et relationem fadebanl progrcdior, guia dtffinU Antequam

e.

pnbM-

tum abstersum fmssese* n! eumverisimititerjam

tC'

736
AixroRR
c, s.

DE

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

seit

ecclesiiv

reconciliandm causa,
in

jussu archiepi-

scopi proregii aut magislratuum,

neejusdem con-

ne Lupi de Barlholomaio
Garsia

Alberucla,
del

Martino
jui

dc
1

Judmos, ut diximus, beati Martyris cmde yraviter commotum, vehementius eoncitaret. Xisiforte alleri prodigio adscribendum sit, eiun sanguinem tam subito evanuisse, Pergo
retigua rccensere.
41

spectus populum,

Molino

Turreiu,
c,vib

Baylo,

portionario

pento. "'
far,, oy
1

Dominico Catalan Perez, notariis.

CaBsarauguslaa.

se.li/7'

Jacobo

Caesaraua
Murtino
c 'viUli
s

habitaloribos
,

El

(jiiia

lunc

dicta

decima septima die,

ui

exinstrumen
to authentico

Domino Deo
nioria

aliissimo dispouenle,
,

niajor

me-

de dicto reverendo palre

alias

domino magislro
inquisitore sancUe
sanclae
fidei

nm cmlatis Caaaraugusta, auctoritaC Aragonum et Valentia; regnaaui

.

Sig*Diim

mei

Petri

Lahjeza

|ui

et quia in
:

partem

Peiro de Arbues,
liilei

Epila,

fec.,

haberetur
refereulc

(qui

pro exaltalione

lo

unumque instrumentu'"i reverendi palris do mim

icstante

scripsi, et in

Z *** i? **
" ,a
,

per

scrihi

piihlicm

maada-

et pro extirpatione haereticaa blica

Clain

pravitalis,

fama pudi-

per

lotam

dictam

civilatem,

naqu.Mnet.ndd,
Fuentes

morlem passus est) dictus sanguis in diclo loco anie chorum dictse sedis, ubi effusus fueral, revenerat, et eflluuhat, lamquam si de recenti
Ubi totus populus velociter currebal ad accipiendum ex dieto sanguine; quidam
expressus fuisset.

veSiii
die

5
meQ8i,

Ddei Catholicae, mihi facto Octobris de anno pra3dicto

tate

unda

Domini millesimo

simo qmnto,
ciiiii

instrumento
'

*^E\*J
publico

cum papyro,
versis moilis
:

el alii et

cum panno lini et aliis erat tam magna velocitas el

,

di-

medianteT

de-

notariura

cursus genlium ad levaudnm praediela ct accipien-

dum

ex

dicto
,

sanguine,
nisi

quod

vix
vi

homo
et

poteral

inter genles
exercilio

cum magna
et

cuni

magno
apud

accedere

intrare ad
:

dictum locum et
pro evidentis-

ad

dictura

omnem
42
a notario pu- tur
blico

sanguinem lali popnlum communiter

modo, quod
illud

siguavi et d.uT Hactenus laudatum instrumentum apud Blancatil ex quoilludsuis Annalibus inseruitBi ,,' rrn,, mendis Grammaticalibus, qam seri anda censuimus, ut genuinum daremus. Idem
s

Caesaraugustaa recepto, iii iiauc pubiicani formara extraxi et tradidi 'Psumque leslimonium pra-missorura meo solito siguo

'

Jafobus

simo miraculo reputabatur.

Ideo
esse
in

mstmmen^

cum

praedicta

evidentissime viderenfidei

tumcontractum edidit etiam Odoricm uciii in Annalibus ad hunc annum.

Haunaldut

in

exaltationem sanctaB

Chrisliana,

coram

ei

honorem etgloriam Rdelium Chrislianorura

illitis,

licnovatum hoc ipsum sanguinis prodigium

gium

testibus

defeusioiiem fidei Cbrisliamv, et confusionem per-

seculorum

et

aliorun
ut.

malorum,
in

et

quia

eodem anno 4485 die xxix Septembris, ut f licm facit instrumentum altemm publicum, aaod ex laudati Hieronymi Blancm Commentarm totest

memoria
de
ria

esl

labilis;
et

de praedictis
actu

futuruin

taro

raagno

maximo
professor,

perpetuo
sedis

memo-

veriut

habeatur, reverendus magister Martinus Garsiaa,

theologias
dictae

idem verbis subjungo. lu Dei nomine. Amen. Nouniversi, quod anno a Nativilate Domiui millesimo quadringentesimo octuogesimo quinto,
,

sacrae

Caesarau-

die videlicet iniiiulaia

vigesimi

ua meusis Seet

guslae

canonicus,
capiluli

lamquam

procurator
dicl

mullum
sedis
scriptos

ptembris,
ter

venerabilis

canonicorum
et

altare

apud civitatem Caasaraugustae, et chorum dict;e sedis, ubi

in-

decima

requisivit per
fieri

me

notariura et testes infra

quinta

ocularem

inspectionem

recoguoscere di-

pia;diciorum mensis et anni reverendoa magisler Petrus Arbues, aliasEpila, sacrse theoior
gia- professor et inquisitor sanclse fidei,
fueratvulejus

quanidam albam

ctum sanguinem, et de praedictis facere publicum instrumenlum. Et ego Petrus Lalueza notarius lunc accepi quemdam * papyrum album * in ma-

neratus et ceciderat et effuseral

co*rjioris

sanguinem

num rum
cum
gati

quem in praasenlia teslium iufra scriptomaxime multitudinis populi, qui ibidem maxima anxietate ad dictum locum congreet el

ex ictibus el vulneribus sibi illatis, ex (juibus decima seplima die prajdictorum mensisel
aiuii,

hora Matutinarum, eadem quasi

vulneralus,
referente,

liora,
ijni,

qua
fama
Sdai

fuerat

emiserat

spirilum,

pro videndo dictum sanguinem,

de eo

ac-

publica

pro

exallatione sancls

opiendo
alluim,
et

erant

publice
illum

docui
posui
el

dicturn

papyrura

Chrislianae, et exlirpatione tueretica

pravitausdi-

postea

(desunt hic
illo

ctam morleni passus

45
Celebratis
clausis

fuit.
(oAinflM et januis

aligua, detrita forsan in auioyrapho, utsimilibus

signis etiam Blanca annotavtt)
terra in
illn illo

Vesperis submissa voce

dicii

cura

teligi

in

propier obitum

reverendi
proui

patria lnbra

loco, ubi erat dictus sangnis; et

cepi de
fuit

cum
ex

quisitoris

ex

dictis

vulneribus,

tunc lem-

iu

'ontineuti

diclo

sanguine,
ei

ct

illo

dictus
*

papyrus

unctus,
et
iu

illum

publice

i.c. ostendi

docui

teslibus infra

scriptis,
:

omnibns ibidem

pessimum delictum in dicta diviuum soliium erat celebrari; Peus laudem meam nfl diclo jam psalmo
poris propter tam

mel la *

de

Officium

assistentibus
prsesenlia

circumquaque
fuerunt
visa.

quorura
et

omnium
pra-

cueris etc.

etaliis oralionibus,

quajeodwu
tlo 1 '-

praedicla

acta,

aperte

dicta ecclesia per reverendos

et venerabiles

dicta

fuerunt

Ei antc

confeclionem liujus-

nos
et

canonicos,
clericos
in

portionarios
dicta

et

alios

benefKjtatos
et

modi
diclae

iuMrtimeuti
civilatis

nlaximus

numerus

genlium

sede

dicuntur

celebran-

lura

de dicto sanguine acceperant, et ilpublice per lotam civiUlein demuuslravepublicaverant.

tur,
cct,

crucc et faciebus infaiilium

(puerorumscw

rant et

43 Kx quibus omnibus et singulis instatus et eodem trwpo- requisitus per dictum reverendum magislrum Marre conscripto. tiiium Garsiae, procuralorem praedictum, hujus-

guichoro inserviuntj ejusdem sedis velatiMHi palrar signum luctus ob sacrilegam cmdem ibidem P*tam) cum certis caBremoniis; existendo ego
trus

Lalueza notarius infrascriptus,

Christi
fideles
in

et

plurs e

diversi

dicta sede,

nonnulli ae

modi publicum confeci et meniiun iu teslimonium

el

testificatus
et

fui

instru-

memoriam

omnium

ibidem dictum
tris

existentibus

devotione

ducti,
dicti

cnpienwB

sanguinem ex corpore
obdorniierat in

reverendij
el

singulorum pra-missorum, qu;e fuerunl acta loco, die, inense et anno, quibus supra in principio
recitatis.

Inquisitoris effusum

ex ictibus

vulnenD>l,l, |,
' '

de

quibus

Domino,
ubi
ut

Praesenlibus

tcstibus
viris
,

ad

praedicta
,

cesserunt

ad pra?dictum

locum,

dictus

u
1

.^"

maguiflcis et venerabilibus

domiuis

Joan-

guis effusus erat. Qui locus,

ne

mi^^' 1'"

ira-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRLS.

73 7

w
W
pflfnr f"
,

vtl -

stabat
t

cooperlus

cum quodam panno

vel

vn ]go
-

[imifupito
/
f/

Repostkro
existimo.)
dicto
et

IUscopeil-

ti 5

r,M/s

esse

Et
1

acceperunt
*

de

pahno

et

quoposi verba dc prima sanguinit aittorr prodiyiosa mnltipticatione nnm. :js primo loco c s dtita, mor sequilur : etquod mirabilius est , duodecim posl diebus, advenientibns quibusdam cuin
,

mationum,

et

manifeslum
ttb j

patentem fecerunt
fuerat.

rialibus,

ana

cum

djctus sanguis efflisus

quo.l
alias

Ad

buB

tapetum,
visus

Petro Sanuza uotario levantiquo cooperiebatur s&nguis tiujus

fuit

''''"'"i",,,,,',,,'

locum

[attenlo,

dictus

reverendus
inquisitor

Uartyris,

aileo

recens et rubicundus

aster
''
ij

Peirus
fuii

Ctus

Arbues, et esl mortuus,

publica

Epila,
et

ut absque difficnltate potuerinl

eodem
;

iulingi

lin-

vilam soam,
pro
defensio-

tenm
jusli

et

quoddam
,

folium

papyri

qnasi

sanguis

Emodi'
J
'

fama
0SU ii

referente,

Ahel

voces adversus

sicarios

levans,

Jum

et extirpatione haereticffl pravitatis sanctae fldei

innocens percussns
questns
extitit.

mitis et patiens de nullo con-

mnlti

et

plurimi

de Ibidem

exi-

Notarius, qui hie Sanuza dicitur,

sc scribit

e|

.tentibus
e
i

ievotione

conlinuo cucurrerunt pro videndo

fnter

velociter

cum magna

uiTectio-

apud Blancam

dictum

npiinem.
afl
ei

quos ego notarius infrascpiptus locum accessi et me appropinquavi, eamdem dictum sanguinem ibwlem efillnm locum et
egodictus notarinset tostes inrrascripti cum bene, diversis ibid-m circumstantibus el
,
i

Lalueza; ideoque in al~ terutrum locum error irrepsisse dicendus est. 49 ilaud dabie non viderat ista Joannes Ma-

'/xtimoniis.

riana,

dum

lib.

25,

cap.

HistoritB

Hispanim Alterutrwm
nut utrumijue

de memoraio prodigio tam dubie locntus est. Corpus, inquiens,

flicta,

eodem

loco,

ulii

vulnera

sunt

in-

fn.imi

ab Apostotica Sede proba-

sepulchro illatum; quo terapore rervere san-

tum

est.

mnltis
atte
',,

cum maxima
El

attentione

pecognovimus

gnis

visusest, nisi ocutorum Indibria Fuerunt.

Non

perspeximus.
ibidem

nis

Latitudinis,
|

aleris,

mIii

vidimus signum dicli sangoimagnaa quantitalis et saiis qnasi in quodam angulo cujusdam ei dictus sanguis erat.aperie ei raanife-

faisse
satis

expersum

ludibria, instrumenta, qu& produximus, superqne dertnrant : mido tamen, quto Dida-

cus Garxiaeap. /2 pro primo sanguinis cffervescentis mirtiriito tinn snpra dicta
,

i/iutnialia
:

moB
rei

ste

vidimus diclum sanguinem

,

magis

pube
in

el

numenta laudans,
confecta

ait in

hunc modum
instrumenta

Hujus

Cll | lir

qiiinu

in

aliis

partibus;

tantum,

sunt

pubiica

per

natarios

quod

videbatur et demonstrabatur recenler effusus et noviter designatus qnasi essel quod apud circumstantes (attenlo, quod laliter
iu
ilia

papte

Petrum de Lalueza, Jacobum Frances, Joannem et Anticnm de Vages. Deinde anno de Anchias quinquaginta (et duobus) annis posthdxxxvii
, ,

mrindecim
guis
\ii,-

dies

eranl

completi, quod
et

dictus saufuerat

quara

contigerat,
teslali

sex

gravisstmi

testes

oculati

foerat
iu

effusns,

diebus

prsBterilis

idem
giillio

sunt

Processu sub Frederico Portualteripsius

ej'us:

totum desiccatus)
et
fuit

pro evidenti
verilicatione

miraculo

repatabalur,
47
tarios
ti jimtli iIruintnlo,

reputatum.
miijori
in

Et

tunc

pro

cgo

no-

infpascriptus
ei

prresentia testium infrascri-

ptorum
<raodam
ufaj

aliorum
lini

ibidem
publice

circumstantium,
teligi in

cum
loco,
et

facto. Utrumque denique, aut certe vtrum miraculum in processu beatificationis Homm probatum fuisse, kabemns ex Officio teg itu r dem proprio, in cujus tectione quoram defuernnt post morlem prodigia
,

Non
illud

panno
el

dicto

imprimis
cio

memorubile uc

Aposlolicae

Sedis judi-

diclus

sanguis

videbatur

magis coloratas
et

comprobalum,
in

multiplicatio

magis rubeus

quasi

recens;

dictus

pannus

Fervescentia effusi
tropolitanae loco,

cruoris in

nimirum et efeodem ecciesiae mefuerat.

raUunctus de dicto sanguine. Ethoc idem Herum m conlinenti feci cum quadam papyro alba, qu83
in

quo Martyr passus tam

certis

50 Utvero
tnr,
111

heec

testimoniis

nitun-

Quaddeeodem
sitnguitif in

tangendo sanguine
ra

cum
fuit

ipsa

supradictum
;

locum

ex
pa-

in

dubium revocari prudenter nequeant,

dicto

uncta
ultra

et

hoc publice

et

tenter

praesentia

sonarum.
omnilnis

Et

cum
in

dicto
dicla

numerum viginti perloco me separarem,

sede
publice

ibidem
per

dictum

itaaut ad fabulas rejiciendumest, aut certe non nisi per metapkoram accipiendum aiiud ejusdem sanguinis prodigium, quod Joannes Gracianus Salaverte cap 14 Vit& commemorat. t" siquidem,

(lores vrrso

sanguinem
C guificus
civitatis,

me receptum demonstrando, madomicellus dictse Montannes commorans, dixit; quod

signis
,

sacrum
suprti

ipsius

samjuinem.
et

dum
et

efferrescere
caepit,

ut

Garsias

diximus,

multiplicari
in charta,

Csesaraugustffl
ppaedictis

pavimento,

quam

linteis,

tam in f quibus

cum
de

atlenlis

et

aliis

plurimis

eridentissime
et

visis, praeteritis his diebns essenl quod praedicla appararel demniHrarenl manilcsle redundarent et
dicto

sanguine

exceptus fuerat, in rosas aliosque purpureos fiosculos mirabiliter convcrsum fuisst.In hanc s$ntciititi/n

memoral

laudat historiographos illius; sed nullum prmter Blascum de Lanuxa et ftie-

fjnod
''""/)
alias

(hic
dictns

denuo

nonmdlm
praediclus
,

voces

excide-

rongmum Manxanum,

quorum primum

in

Pe-

peverendns magister
exlirpalione

Petrus Arbues,
pro

Epiia, inquisitor
fidei
,

defensione
pravilalis

ristephano sic cunentem inducit : [nnocuus sangais (virgultum seu

Snntlia denuo habct

vere rubenti
nti et

fflclaa

el

bfflreUcaa

Solvitur in Dores) lusus per viscera teiTae.

mortem passus erat.

*8
'

kymno HispantCO,

Weo

de

prmdictis
ei

pro

exaltatlone sancta3

1r 'A'rfo

Qdei

Chrislian,

Dncum per
*il

me
essenl

memoriam futurorum punourium lnfrascripinm requisiin

Heri

instpumentum

unum
et

et

plura

et

tot
Lesti-

Manxanus insuo, apud eumden Salaoerte laadamamSed c^ ipso Masci contextu Latino ti$. ipsum de virgulto in ftorem erumpenfcstum est, eumdem converso loqm, te, non de sanguine in
nec de sanguineB. Pelri ~ M rd utpateat, juverit
.

quot inde

necessaria

oportuna in
in

Abelis agere.

utoniam prfflraissorum.
die,

Quae
teslibus

fuerunt acta
ad
praedicta

loco

aliquoi

ip&us versut dicitur,aut

. .

'

puj ist.nut

mense

et

anno,

quibus supra

principio
liono-

recitasse.

Sic
ni

ergo

ait

fecitatis;

praesentibus

Ruslicus

quondam Chaimus
tovidia

lrnB C.Yi.
,

Abe,

?**

nuMUtras,
re
et et
viii ffi

Joanne Montanes, scutifero, babitatode Veichite, Christopboro de Quiros,

Inm,
Paslorem
sanctum,
ut

Insligatua

acerba,
tepenti

Martino

Sanz

<Ie

Ledonia,

de

domo

illustris

reverendissimi
finr

gnsup.

domini archiepiscopi Caasarauusque instrumentum apud laudatum

re

Mancam. De eadem

mentio
V.

fit

in

libro

lnfor-

Innocuua sanguis (virguJtum per viscera terr, Solviturin flores) rasus arces quairens, clamores misit m Vjndictam pro morte secures; OBiftaom, pcense repetens Sic 96

vere

Septembris Tomus

7 38

DE
bominum
rentis

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

sic

AuCTonc
c.
s.

Sic sacer Arbuesi

sangois,
,

sanguinis nndsa

Dei,

scilicel

Ad

Petrus
sic

clamant

tollunt

ad celsa Pa-

Oriente
'

Occidente,

duo

Ma,C
t
.

"
,

hcofos
i

nnus
alius

in

Oriente.
ni

Alque Redemploris
[ngentes gemitus
Imppllil
:

Chrisli ad palatia regni

sanctus

Pain.?
(

isi Uuilor

terra et

madafacta

cruore,

nus

qni

molu sonitus in sidera mullos. Aliter quidem loguiturin hymno Hispanico, sed tropo, poetarum more, ibi usus esse dicendus est, oum ipse tom. % Hb.2 Historim [ragonim, cap. /2 rursum agens de effcrvescenti sanguine, defloribus ne rcr/m quidem memincrit. Itlcm tle Mansano
esto
est
tis

Occidente n. p n i morlui pro M(i

Occidentem iUustramm 1 tate Vetri gramatem cmdis emdemm!,n7 meti ampliamt 3oannes de

Orientem

et

'^""h, ?**>
>

ColmeiareT^^

judicium

nam

nihit tale aceidisse

indubium

ex unanimi dt ea re silentio tam in iitstrtttnrnauthenticis,

allatts.

gontm,insermone, quemhabuit, dumsZuJ* snisstran, uculari judici traderentar CUjHllk esemplar a i>inn> nostro ex n a 7"m, //,,

qua/m

in

ceteris

monumentis

mambus haheo. Scd necesse rum festimonia hic rcren

non utplwra

tcripto.

supra

quasSedes Ipostolica ,am probavit. iiedeo brum Informationum. 54 i,< eopost pauca de cultu mox
post

ureproviriutibw ipsi%

w
tml

cimoa
fuit

DeobeneficM,

sxc

denuo legmr

;Tanta
Ser

^S
Ur

Christi

V.

Cultus ejus non

:

diu post

mortem

in-

vum

Dei,

fidelinm devoiio et pieias ul a numerosa irequenlia

et

e
ei

choalus

scpulcrum

marmoreum
cx

ab

sepulcrum visitatum
devolas preces
ibi

populi ejus
sil

veneraium
et a

fuerii

elTundemlo,
el

qoani

Hispaniae regibus
tlia

Ferdinando et Elisabe:

ptori^

mis
illml

diversis

rnorbis

lan^norihns

i.tlVolis

ad

ipsi

ercctum
appcnsae

lampades

decreto

hahitns recursus

cum

nolabili concarsn pro e

ohiinenda ex
civitatis
:

illius intercessione

cultus inter casus ex-

tate;

illaque

apud Deoni Baoiobtenta, votivos tabellas ibitleiu af-

ceptos in decreto Urbani VIII PP.

ratus.

decla-

figendo, qna- nna

donariis in
lanl.

cnm nnno a

cereis,

veslibas

et

aliia

magna
htvr

quantitate adhuc appenss

heati
Marti/rts

ex-

Inter

nm,

quo
.ttt.

ecclesia metropolitana, nt
jtim elapso,
)

su/pradixkmA^

habent xxix

exsequim ipsiusdie xxvm (alii Seplembris cum tanto })}>nU ronmret

su tantoque apparatu

pompa

solemniter cHt-

X
Nondiupost mortem cutCus ipsi

ia B. Petri vita,

gloriosa mors ex odio fidei

effusi

ipsi

iliata

et

prodigium

sanguinis publir

ce contestatum, nonpotuit
rilll ,

non Geesaraugustanoet

bratm fuerunt, <tt, teste Surita iw Annalibus, popnlo fesium cujusdam gknicisi martyris abEftclesia jam canoni/ali aui \iilerelur. De fa<lcm selcmnitale etiamagit Didaeus Garxia
ecctesim,
t/no recitat sequentia
in

venerationem conciliare
in

excitare fiduciam,
jatu esse

VitaRir

Ut,

quem Dei atnicum

invocarent.

crt'lis

minime

spanica, laudans antiquissimum regestumejusdtin

e.r
:

dubitarent, ejus potenspatrocinium religiosis obsequiis

in

ilie fesli ere-

Certe
,

ita

factum asseritur in

MTimt tumbam supra corpus

est
,

ejus,

ubi

sepollan

unde sct/ncntia rrrcrpsi. Jnformationum Venerabilis Vir lam dum in humanis fuit, qnam communiler reputatus fuil eliain post moriem prout eiiam hodie reputatur ab omnibus Christi
libro
,

et

quadraginta cereis cinxerunt.

:i:i

Crevil deinde etiam

mngh

mntjisqne

/"'/"'-

fidelibus,
sliris
,

eiiam
viro

principibus

ac personis

ecclesia-

atque fiducia et benef^ a **j ciorum numerus. t/uihns nmti littltatici reyes ter~ dinanduset Etisabetha nobile ipsi mausoleum suit
li

erqa Beatum

deootio

pro

ornato
sancto

supradiclis
et

r tutibus, justo, venerando, tali

omnibus virDei amico, illum pro

necessitati-

expensis

fieri

curarunt,

ut <n

eodem UbroHfoTAttenta oniversau

v

mationum
li, felicis

legitur hoc

modo

praedicando, et suis

devolione erga

Servum Dei,

et

concnrsu popuel

bns alque infirmitalibua apud Deum implorando, preees etTundendo, illius imagines cnm splendoribus
publice
*(

recordationis

Ferdinandus

Elisabeth,

Hispaniarum
bastri

reges, sumptuosum

sepulcraffl wa-

palam,

etiam

in

ecclesiis,

pin-

cum

Dgura ejusdem
construi

venerabilis

Vm,
>'ll" 11
'

<''"

gemlo ac

pingi

faciendo, talesque im.M_rinos

tam-

rum
ti,

expensis

fecernnt,

prout

quam
ui

Sancli venerando, vesles et

,

reliquias ipsius,

lapide

marmoreo

publice extat
sic
ei

memoria. Deeodm
'

Sancti

summa
ac
exerreri

cum devotione habendo, omagentes

er<;a

Officio

ipsius proprio

legitur

Bjni

niaquc
ipur a^i
ctos
ct

alia
ot

singula

et

exereentes,

pus ihidem Ferdinandus

niflcentia

Elisabetba

regab imcara-

Dei

eminentes Sanamicos. In quorum eomprnliationem

solenl
et

elaborato

mormore
et
est,

sepeliendom

runt.
,<!

Didacus
(487,

Garxia,
id
esse

Joannes

Graciam
"'

quamplures extanl

gravissimi

scriptores,

qui

anii

biennio post BeaU

cadis
in

de praiclara sanciitate et miraculis hnjus Servi Dei ampla prajbent lestimonia in eorum scripiis, quse bic loco articulorum (procurator causa) repetil
'i

turn,

factum

offirmant Horumpriorp

tcrca asserit,

historiam

eadam "''^
>/>""

producit.

B3
ii

Laudata
,

testimonia
tiln

non sunt

in Ms. no-

r morca ttiinha insculptam exhiben, W" Vincentii Blascx de conforme est dictis mamoleo lib. 6 Penstepl q U i de eodem

ynpuloexhi.

stro

sftl

rtiriti

rccttant, qnornrn

nnnm

ex

cecinit

i>eti'r,

joaiinc Graciano

subjungo. Multi, inquit, de inet primo clylo Marlyre honoriflce meminerunt quidem dominus Martinus (Jarzia, synchronus
:

56 Hinc capul

extollit

moles, superemmei

nAl nnl

*##*,

m***
i

Lamina, quaa inscriptum

servel

per secula

docior
ipii

et in

canonicus

ecclesiaj

CsesaraugustanaB

men
Qna?
chro

'

111

'

ipsi

officium inquiaitoris

successit, ac de-

narret mortis

, tempus, qns

Mfliisa ciausi

''I

iude

monc 39

episcopus Barcinonensis creatus est, in Ser Sicut, duo Aposloli in Ecclesia ait
:

jioroffl

Memhra

Pelri monstret;

donec suprem

DIE DECIMA SEFTIMA. SEPTEMBRIS.

pmbiferofl

7*9
,

monles oral

disperdat
:

ct

orhem.

Bistonffl

ommanobilemarmor, magna surgii moles Bguris, petri positi8 hinc inde

1I1S cu
;

tuentescXLH libras. Ilur pariter spectant qum eodem libro denuo i><>"l<> aliter leguntur his verbis : Quatuor iint qutoqne annia post fclirem transitum
Servi Dei
lanla excrcvil populi
,

AtiCTORC
c. s.

CoBiegil
Ail

""
,

lptum. Truculentm mortis imago circnmdata clathria depicta patet

:

tlevotio
.

erga ejus
voto

sepulcrmn
et
fneril

nt

publico

<

onsilio

communi

Msiniinr, variis ornata iriumpbia

patris.

decreto civitatis
,

CfflsaraugustanaB

deliberatum
aliquot

nctorum Arbuesi **
.

T
i

.rfwm

inscriptiones ejusdem tepulcn exhtbet m Vartyrologio Hispantco ad nes tamayus Priminn et antiqums (epvubi hme habet :
'q

,.,.,,

ut

ponerentur tnminaria perpetua

jnxta

Lampadnm
quibus
ilhnii

sepnlcrum, quae continuo in ejus veiiernlionem ardereot, eisdem modoac forma, honoranlnr
in
alii

venerubiles

martyres

phiwn) ta t
,-,

UO d

jussu Catholicorum

regum

iu

par-

Patronum
n

eligendo

pro beneflcie receillis

(sepulcri)

super
lapide

Ipsum

corpus

B.

pln

libemlionis

contagione peslis, lunc in

martyris, irbuesi ;,,, est, cum e* comraisaiofnerscriplum, inventum mensis Januarii anno a Apostolica die *** uato MDCxxm monumcutum aper-

marmoreo

plano

partibus

grassanlis.

:i'j Surita juratos cicitatis (ita quemdam ro- ex decreto cioitatU cuttiu gistratum suum Cmsaraugustani oocabamt) sub qui-

Qbjislo

Dommo
est

bus istud sancitum

est,
et

pBiest,

hujusmodi

laurenlium Molon

nominat Petrum Torellas, Albertum de Oriola. Ad

et

ejus

eamlampadem
AGISTER. REVERENODS. EPII.A. OIUDNDDS. AHBDES.
.

deinde etiam alim ootivm

ana-

HIC. JACBT.

PBTHl

flOJDS.

aM!:

SEDIS. CANONICOS.

themata accesserimt : Gracianus enim ex librovititationum ejusdem ecclesim scribit, anno (548 ad Beiiti seinilcrum sec aryenteas lampades et tna-

INQDlSITOn. BBBETIC*. PRAVITATIS. KODEM. IN. LOCO, AH. S.

RITEGEnniHl
,,

gnam copiam anatkematum pariter ex arge-nto, imaginum, manuum, pedum, oculorum, aliaque
pretiosa donaria pependisse. hr

,,;,

nciB.

INTBBBMPTDS.
A.N.

annuo

festo ipsius,

OCTOBWS. B xv. BALEND.

!i7
rnji

M.

CCCC. LXXXY.

die xv Septembris quotannis solemniter agi solito, quem consule. Interea, fam egimus supra num.
~>
,

^jusdem
literis

sententi

est

epitaphium
parle

secunet

dum B.
ret,

Petri cuttus nova indies incrementa cape-

sw>

dum,

majusculis in

exteriori

su-

rurani-

prema sepulchri

insculptum, qnod causam agonis munera, moricm declarat hac serie illhis,
, :

vitam,

officia,

tempus

eliam

causaque beati/tcationis ejus apud [postolicam Sedem, ut injra dicemus,jam ageretur, ab Vrbano YIH Papa anno 1625 decreta edita, an-

noque (634 confirmata fuere, quibus omnis cuttuspublicus servis Dei, a Sede Apostolica nondum canonizatis aut beatificatis , exkiberi cetabatur,

RBVERENDOS. MAGISTEft. PETHDS.

HOJDS.

DE. EPILA.
IN.
II

SEDIS. CANONICDS.

DUM.

F.UETICOS.
AB.

prmterquam

iis ,

qui

aut per

communem

Ecclesia?

EX. QPPICIO.

CONSTANTER
M.

INQDIRIT.

HIC,

BISDBH. CONPOSSDS.

EST. DBI. ET. TDMDIATOS.

COnsensum , vel immemorahilem lemporis cursum, aut per Patrum, virorumque sanctorum scripta,
vel

UWO. DOMINI.
EX. IHPEBIO.
IN.

CCCC.

I.XXXV. XVII. SEPTBMB.

longissimi
,

temporis scientia ac toleranlia

vel

Seuifcr fjisus
exc* !<(>$ tn

PBBDINANDI. ET. ELISABETHIS.

dis Apostolicaa

ordinarii,

coluntur,

DTRAQDB. BISPANIA. REeNANTIDM.

60 Hinc
ciilnun,

cum

Franciscw de
Postmodum vero
gulari

Bubeis

reverendissimus dominu* Petrus contra promotor fidei

. .

in

fronte

ejusdem sepulchri,

sin-

quem Cmsaraugustani
,

R.

Petro exhibe-

Decrrtn Vroa<

17//

lapide

sirui jussii

tertium epilftphium conacriptum conElisabetha, Catholica Bispaniarum re-

re pergebant, protestaretur

Campodarbe,

procurator

Joannes Franciseus causm canonixationis

gina,

ob

singularem

devotionem
,

qua

sanctum

Martyrem prosequebatur
BADBM. ELISADETH.
'iinEUIari
'

sie

RTSPANIAROM.
"

ejusdem, anno (652, <l>c xxm Uartii obtinuii decretum, per quod, Tnnocentio \ summo Pontifice annuente, declaratum est, constare de casu exroani VIII. Et cepto >" decretis laudati Pontificis
I

EtEGINA.

SlNGDLAKl.

!>'

CHBISTOM.
Sl
I

PIKTATE. BJUS.

CONFESSORI.

POTU

S.

MARTYRI. PETRO.
S.
I.

kttBI

BS.

C.

M. Christi

non fait Cmsaraugustanit immemoraEtenim eum hoe ex Ur- F bile eultus tempusprobare. banideclarationetempussit, quod centum annos excedat, cultus ><> non diu post martyrium,
sane
difficile

anno 1485 toleratum,

raverit,

<> dictis cmperit, etperseve{

ISS
tolirti

Amo
e.x

quinto post Beati martyriwm,

lom-

(490,

decreto publico civitatis

illiulralur

crnm ejus
est.
iti

prmdictum seputr perpetua lampade votiva honoratum

siabhoc annousqueadannum (634 quem proterminoassumendumesse, Benedictus \n Ponr Maximus felieUer regnans, probat m prmtifex

kanc sententiam laudai Didacus Garxia de Trasmiera librum de gestis capituli metropolitani

daro suo Opere

fol.60,

mde

recitat

bim reddo.
tnlo
el

Anuo mcdxc

concilio,

sequentia Hispanice, qum La~ civitas congregato capisanxit, ut conficeretur lampas

de Servorum Dei beatific. et Bean) si, inquam, torum canonixat. Hb.ft, cap. usque ad 1634 numeres, annum abanno (485

quadragesimum cuitus ipsius eirciter centesimum cucurrisse deprehendes.

61

nonum supra

.1

nrgentea quinquaginta

unciarum, quse ante sepulEpilae

crom

gloriosi
lierel

Magisiri

poneretur,

et

altera

declarationis decretum saerm pubhm notaripuum Congregationit, instrumento

Exstat hujus

declaratuf.

^pas
semper
risque
tor
:

cum suo vase, quaa diu noctuque arderet, quamque cum vaae suo ccieita

rit

joemnem Salaverte
n;dlMn

necessariis

atque

Eactura

perpetuo curarel civitatis qua> est, positumque est vas ar-

tjusdem sacrm Congregatioms llll-lc fiuc in Vita Bispan D. CardiRelato per Eminentissimum transfero. .-i'r,,M,,xSarhe..unpar .n lari|.roiv^M^,
1

apud

genteiim

et altera Lampas. Hmc argentea lampas ex ooto Q0 sr<t(it(tm. qum Cmsaraugustm smvierat,
/"'*"'"< c

recordauoms tlrbaDi Vffl, cepto a decreto adhibto, [nquisitioneeditosuperculto uon in SS

felicia

hbro Injormatio'""". (uUseque ponderia unciarum quinquaginta , Cl n annuo ^un-c quod ex bonis civitatis persolvefantur quolibet anno qualuor robse olei consti<>!>l<it<i

m itntr

.licitur wi

Ca^sarauguatanJ pronunliutione archiepiscopi rituum proposita, decongregatione sacrornm de Arbues, auae Petri [.,, legati in causa geryj Eininentissiims Tatribus, fuit U. EpiUe, visum

.,

;l

cita-

740
AOCTOIIE
C. S.
at. cilra

citato

* R. Patre D. Fidei promotore, constara Servo Dei cnlltim cxh.bilum fntsse et ad niaesens exhiheri. pra?sens e.xhiheri, et comnreheniii inter exceptos comprehendi intnr ..tMnim-

dicto

decreti.

SS.

decrctis
nlteriora

neqnaquam conirarinm
procedi,
sit

W
Bcati

DE

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

gredior
_

Gahez, cum eettraZTi **** wmpora

observo

p,

idejprafatis
el

esse,

posse
----

ad

xxnr Marti) hdcui. Pront tacta relatione per Emineniissimum D. Cardinalem Capponium die xxix ApnlH nui Sanct.ss.mns annuit. Federicus
ep.scops

s. D. N. i placuerit. - Die

jj, Grawant uM 0 (iisrrrn nill n n im lxxxvi annus an L^rrT""' lxixvii

.

^Stftff^
'/''"'

r ' rect*

***, fifo, m ,_. n&nim

rr

I.

""

fo

n
nar-

ffvfibMm n
64 Post brevem observa
,.,

legeretur. V ac

nostrum
slascus

Albanensis, Cardinalis

Cornelins.
c.

Loco

s,giili.

Be.nardmus Boccius S. R.

secreta-

*
VI. Aliquot
apparitiones
,

,ive

nm f 71t?' qu * * L, *""***
ttc

r "/'-,

ud.

"

cnndo i

*"".
,

''

Ela l*

0
'"

&( J>

l-rumXm
me
proprio

frlyris percellerer, magis

,,

"* Udn^VS "-*

,.
'

>

fo.

et

pa-

ret

Dom.ne

Blasce,

trocinium

adversus

pestem
:

varia

morvitse

baturqne

borum gcnera
redditi.

sanata

duo mortui

Z v? ^ ,1 ""Wlmt.ipsisdeclaravi.uUusse VbS"
mag>stro Marlino Garsia el inquis mihi i aurem loqui
v"

vade, loqueraZ.ri

j;7""
111

'.-' nd
:

,,,.,,.., Bll , iara

ur

'

'"

""

'" 1

'

"
[,

siloribus

O am
L'.'

smpe de miraculis benefidisque per

'"'"'"'"
:

multis n

- pa "'" c

raculisali-

*"*
" iu '"

9eneraliter me-

ua referun
tur.

mmimus

nunc ad parlicularia
-

"

><r taic ordmanaanuquitusformattfumedicuntur,

""r"

veniamus. In

M 5*
p
si

B. Petri

'um,quosDeicausa stt in causa sanctae Fidei np hnr <>./ "'''""'"""" fa libro Informationum inter celeZ rator causm probanda
eins
<rl,

bat.npmm.um

obvenlurara

.,
:

"

tJm $?* tsxrJSE?* :::;:::

.,
.,

'"'"

servierat,
riliite

ns annoqmntoposl ''*' '"-;:

magno circumdJtus
,,

J,>l .-,.,,
,

,,,

11,-uti

marli/niim. sirc Cltri/"'"''

),

^ mtna
esse

'- ,

)i,ilsl-,s

Becntam!

imlitais Garzxa
beat,

asserens, hunc Proeessum

Epilte

aPP"nt.onum

Maeslre

inscriptnm

E,

ls

mtraculi*

plunma

Additionibm, c, libro edito per doctorem Michaelem Anto

Garzia

\^JS%^fZZ
i,,,-;.,,,,

,,

"

versu

,l
'

herovco

cum

celebramt Vincentius Bteeus rfe i anM ; K0 is antc bcui,/,a,t,oncm smpsertt a c, melri

.

diaconum
,//,,

Cmsaraugust,,,,,,,,,, ,,
,

,,,.

,/,,,,.,

(/

t,

/lnm

iim

n c, 65

ciilc, Blasco

Gahex oblalam
,

legeatquelicenlia.factanonnumquamnimiumornaverit,perstnnxentve,maloJoannemGracianum Salatertetn Vtta seqm, ejusque dicla ex HispantctsLahnereddere, et ubi necesse fuerit, Muslrare, etconfirmare c, hbro intrmi, n sice
,
.

inquil I latus Saknrte, 1 nocte Nalalilia Domini omni ex parle fortu"" to " nata venerabili presbytero vicario in A, on,
in

Eodem 0,

cum
gnns,

bic in sna ecclesia

el

*" """

bora noctis uadecima

,1,-

per humilem
ii.

portam egrediens,

caput inponesubiio
excla
:

Ms.
di

nostrotndedeprompto, inquomultahujumo,

cUnarel, et
ret,
ibi

tertio

scalarum
copia

gradu pcdem

miracula breviter perstringuntur deinde ul terius probanda. Itaque laudatus Salaverte ab apparitionibus exorsus, eaput 43 inscripsit ; Apparitiones
inclyti

solis
et

instar
lucis

splendor ejus oculos

excascavit
:

perslrinxit,

ei

manti;

Jesus;

gloriosus

Martyr

reposuit

Sit
eral

Marlyris

est

contra pestem pa-

Beatus appaens ruidam

piesbjlfr,

est cerbis, quee subdo. incolarum appariliones singularia argumenta sunt ipsorum jI^hafomenta noslra. fidei, speique sterni praamii et resurrectio-

tronus;
63

acmox

cum omnibus.
pria,

Audita

vox, aiebal (Blascus)

progressus

snavis, blanda, sancto magistro PetroArbues

pro-

Caeleslium

nis

corporam

qualem ego cognovi. Ad haec lantus me sudor occupavit, qnantum numquam alias senseram, quod Sanctus advertens, meque animaM
dixil
:

die

novissimo.
,

Ego eas

devolis

Domine

Blasce,

ne

timeas.

El

moiuim
[

Sancto nostro
fnerunt.

exponam
Die

qu
et

in

variis processi-

bus de appanlionibus ejus

133

miraculis approba-

me recreans, mandavit, ui minum Alphonsum certiorem

lis

archiepiscopum

<i-

tacerem de ooaDiu-

Veneris

xix

Februari

anno

rebus,

patri
ipsi
el

suo

regi

Catholico significandis,

mcdxc, posl Martyris moriem quinio, venerabilis dominus Blascus Galvez dicti loci (Aquilon) vicarius, qui iu obseuuiis snncti ImpiiMidi
is

praedicens

Calholicsa
\iI;imi

regina
'i

feiices

in

I"'-

manis successus

longam
et

gloriam

^
:

fuerat,

nam
tioni

pro

meritis,
:

favore

protectione

inquisi

etob insignem suam virlutem magni ab

bitus,

ij.so

ha-

pi-.ishiis

perseveraret
el

sacrum

iribunal "'
" ll1-

coram

doclore

Petro

dc

Oropesa, archiedoraini

defensionem

fidei

inimicorum

terrorem

piscopatus

vicario

generali

serenissimi

Alphonside Aragonia, positisante

ctis

Euangeliis et
et

se taclisque sancorporalibus (idest linteis, in

dixit,
,

nec inler novos subditos Maurum paloreninr, archiein iis ex| ellendis nllum modum facerent piscopum monerem, ul sacram inquisitionem

lum

||(|

quibus Corpus

Sanguis Christi in Missa reporogavit,

mtur )
judicem
ni

et

juratus

postulavitque

Praelerea

moveret, nec eidem adversantibus inquisitoribua Dic ait

:

aures pra?nen

commen-

commissarium

ut

supra

Corpua

Domi:

dare

me

ipsis,

ut sacro

oflicio

slrenue funganiur
in

jurare sibi liceret, et reipsa dixii

sequentia

cum per hujusmodi

inler martyres

labores ego

aiierna gton"

Anno cdlxxxvi vel lxxxvii (supra millesimum) quadam die Quadragesimalis jejunii hora sepiima maiuiina, cum in regio palatio AI iaferia essem
beatus magister Petrus Arbues inquisitor mihi paruii in buo habitu canonicali, vocavitque
ap-

Iocum obtinuerim. a. ."'"" ssits, 7 oS 66 Inter prosperos autem suecessus, ? **? tus regibus Ferdinando ei Elisabetha 1 f ^ recitatis spopondisse dicitur, prmcipuus/uissev
tururbis et regni Granatensis espugna adjea Mauris subactis, ditxoni sum feliciter
Odoncittn ut intcr atios vitien potcsi apttd
nal>>>

me

Domine

Blasce.

Ad praesentiam

Viri

prae

timore

concidi, moribundi instarpalpitans.

Antcquampro-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMRRIS.

""
/,/1
'
'

741
in
ista

conftnuarione Anttaftum rrrlesiasiinaanris Baronii, ad annum Christi 1494 et

hi
i,/

animi
thesi
; l ilio

vrlnt

exanimis delapsa,
Mariara
et

vitx parenpretiosissimo

auctorb
r-- s.

sanclissimam

cum
ail

<f ''"'

fgm
tit
.

s./^-rr/r redeamus; qui,

.s,

ahquious
prose-

suo in olnis conspexit,

ejus

latus

lie-

'""'' J

gum
hffic

iens prmtereo, ita

;
1

demum

roicum
tiun,

Martyrera sui martyrii

vividis,

vulneribus

insigni-

\,\

raihi

(Beatus

sciticet :)

Bgo Ha-

tam

tam
sibi
el

recenuhus, quasi a
fuissent.
(

Judaeis

^'AibneshancgraUamobtinuUni.qmRedem''.,
1

tnm
69

pnmum

inflicta

n0sl ro

Jesu, et ejus

sanclissimaa
cui

Mairi

Videbatnr

Mnria

de

Ciria

coram
pro-

in

naturnlcm
rf.-ii-

"*'
..

sanctoque

Sebasliano,

ego

plunmum

caelorum

Regios

sanclo Martyre in genua

situm
tuit.

" !,

'

r i|]m

IIH

Wf L
in
el

se
si

commendaverit, sive is vir sen Lacto tumulo meo, flexis gembus,

ci

cumbere, prostrataque Finita prece, sui denuo compos

sanatam
deprehendil sine ollo

supplicare, ut se sanarent.

Mutus surdus

et

bcta, subito
niali

se

CruC i S
in,

formaverit, p ie

semel oralionem

lanti

vesligio,

nnminicam
ris

honorem Domini Jesu

Balutationem
Mariffl

Redemploin

angelicam
ut

hono:

rem Virginis me beate Pelre

iromissionibus
,,

recitaverit,

dixerilque
digni a

Ora
quas

Arbues,
is

efficia

Christi;
,

liber

peste

sit,

quod tol annis passa fuerat. Stupendum hoc miraCulum Ecrlesia approbavit nrwj>e sacra riiuum Congregatio kabita coram Alexandro VII Papa, anni (664, in cujus dedie xxv Septembris creto infra dando diciiur constare de...mira;

exorta

esl

ul

videbis.

Supradictis

vocibns

cnlo

. .

instanlane sanalionis

Maria? de

Ciria

ab

pcr bealu
ei

magistruni

Petrum

Arbues prolatis,

ore

locnta a sinistris est altera vox tenuisque, haud dubie ab angelo, m inquisitore ^gobastiano, vel S. Peiro marlyre S.
a

me

audilis,

Quo autem anno miraculum istud contigerit, nusquam reperi. Ad Joannem Salavertp redeamus, ln Processu, inquit, confeclo, molorvo.

,,.

gracilis

derante S. Petri navim Paulo

vero

III,

archiepiscopatum

ejus palronis Tyeronensi scilicet) magnis Conferendo semper producta; dixitque sequentia pr ad promovendum sacellum, quod eieeroosynam est, ipsnmque religiose colendo,
el
:

amicis

Casaraugustanum
postulante
S.

domino Federico de Porimperatore

tngallia,
lo

invincibili

Caroet

sequens

Petri

Arbuesii

miraculnm

apparitio
incoia

comprobata
est

snnt.

Bernardus

Prances
et

ipsi
,

exstruendum
siuiiiiili-

hanc gratiam conseniiin fide Domini nostri Jesu per mortem, quam pro est toleravit. Redemptoris tuenda
,.,,,,:,

iVnrris

anliqua

civitatis

Ains, quod castrnm

Subrarhia

municipium
ve
,

regni

(vulgo Sobrarregno
'

nunc
ls
)

tracius

iragonim
civilatem

nalus

07
tjufdtmqut

[jtriusque

vocibus auditis,
viderera,
dixi

recepi
:

animum,
credent
gloriosus
:

erat

surcras et

rautus, et muliis annis

permansit.
auditu ft lomarlyris quela donatur
cele-

cumque
niitu.
3

oeminera

Non
ait

70
s tam

ad
venil

imperialem
,

(Cmsarauguipsius

htniam
iwt.

10-

Respondit eorum

aller,

videlicel

patrocinium

fnquisitoris

^rbues, mullumque suaviter

si

Imo
per

ra-

imploraturus. Qualuordecim
Dr0

noctes ad

,..,.

qoq

crediderint

tibi,

testaberis,

hemia

nm

(malo incurabiii) laboraveris, el noster meam sanatus sis. Laudetur Dominus

:

qua ma-

sepulcrnm
expediebal
terlia

excubavit;

cumque

desideralara

incolumilalem

minime
,

impelrasset,

quia

i<l

tum
est.

qod

ad

patriam suam
,

regressus

Im,

sese illum amen. Addil venerabilis sacerdos, reposuisse appeltasse; Martyrem vero vocavens; ReDomine Blasce, ne me Sanctum quare Domine? Cui inclytus Mar-

Sanctum
spondil
tyr

Quadragesim qua Ecclesia remiracuium, quo Christus audicolit stupendum muto et Iiomini a nalivilale tuni et lo(|tielam Ecclesia legit Euangerdo coucessil (imo qua
Dominica
SU

is

Et

retulit

Spero

me

sanctus

Inquisilor

futurum. mandavit, graliam,

In

Bne colloqun

Uum

de

dmmonio mutoper Christum

expulso) Ber-

quam

scribi, eaDco impetraverat, in duabus scedulis valvas ecclesia metropolitana pnmque unara ad del Pilar appenS. Salvatoris, alteram ad S. Mariffl

el velut oardus sese glorioso Martyri commendavil, sensibus animo duarura horarum spalio alienato a Sanclum nostrum inbssit. ln hac ecsiasi vidit camliila, ul nives superaret, qui vrsie tam ,!!,,,

viginsua, di. Bonus sacerdos, curata hernia medico et li quinque annos laboravenit sine alio acsi eo medicina tam perfecte sanatus permansit,
,

m.iim

pleno inenarrabili
essei
,

pplendore, indicavil
palronura
in

ipsi,

q U i3

Mox
que

ne tam divinum muius evigilans, voces

ignoraret.

laudem
Arbuesii

Dei

sui-

morbo

numquam
el et

afflictus

fuisset.

Diclis

ejus

fides

prodigiosi

medici

S.

Petri

emisit,

adhibita est,

ralione,
gloria

<><ulraque re (hernim scilicet contra pestem) Dei Beati patrocinio

in

manifestata
orta
est

est.

Ab eodem
fidelium
terlio

venerabili pre-

saniiate potitus est. per cujus patrocinium perfecla sacri MarCaesarauguslam accessit, ad honorarinm nngratias aclurus. Solemne hoc Lyris tumulura
est. raculum authentice probatum 1 inter alia prmfatus, 71 sequitur caput i4, approbatis pauca tatissseexplttrimis miraeulis loco agii de sangumts eflum reiaturum, primo de quxbm m fervescentia etmuHiplicatione, Post ftmc ita progredttur sa tis multa diximus. ex Mazaleon, rolatis quaElisabethffl de Andreu m ortum esi ulcus seu gangraoa
I

sbytero

pia

consuetudo

prodiel

0$ gangrena

im ipsius

lumulum

ejasdem
edocuit.
pestis

angulos

recitandi Petri

circumeundi, preces, quas Sanctus

ad

lllW

to saiiatum.

Ceterum B.
>
iis,

fcliciter,

ipse

promiserat,

patrocinium tempore imploratum

56 de publico

fuisse, iiquei
tatis

tx

qum num,

amr

decreto dicta fuerunt.

apparitio,

68 Quarta
obligit
tncolae
tortttm

Mariaa

de

prosequitur Salaverte, Simonis Blasci Ciria, uxori

civilalis

luor

annorum,

ort

serpsitque

in

faciem,

el

carnem

exedens

augustea

celebrisque

Calatayudffi

irago (vufgo Calatayud Hispania civitas est i nia, quidam eam Novam Bilbilim Latine
\

so

paulatim dilalabatur cum compulrescebat. facies ore

terribili

tetore ;<Bt exe-

Non
ejus

videbatm

homo

,,i

mortis

efligies

nec sine lacrymis et

g$aviter

ianf.jConfliclabatur
tate

isla

domina quadam inflrmi-

dolore aspici

cum

magnoque qua os distortum, " ,ll! " ad aurem ci crucialu el foeditate velicinentispermanseral. Qmitnonleiim aunos 111
gravissima, ex

ad nostn miraculis, eam intellecus Sancti lentes deiulerunt, ibique novemd.aeouTcnm ejnsdem n Die jeruo p. t, ivoti.n.-, perege n exammis recubnit

poteral

Parenles

ao-

simo
nia

illo

in dolore transegerat, nec ullum

huma-

ZZ

matris

alnis

velul

prodiremedium repererat, cum audita fame giorum ad ipsius patrocmium Arbuesii,

S.

Petri

reverenter accurrit;

novenam ad ejusdem

miracu-

KS*
iliinnio
1

duo

ossicula

en

ore
;

ipsius
1 1

dea-

r:;;/

,a^,,ns.:h..,-.h
reddila,
ut

i.M,| , >..i,a-

rormitate, naturali suai

losum sepuicrum exegit.

Quadam

die

in

deliquium

pulchritudini

jta

eam parees

non
agno-

742
Alctore
C. S.

DE
Successit

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART.

unumbrachium
atone
. '
.

agnoscerenl.

prodigio
beneflco

applausus,

graUisque
autheniice

miraculum

par admiratio et Pairono nddiitt PatPono redditis, conscriptum est, fuilque

.

i.

nnum ex approbatis ab Ecclesia. Probatum autem estaSacra rituum Congregatione coram Alexandro \ii Papa habita anno 166$, die \\\ Septembris, ui liquet ex Decreto

;....! ,.._,..' singuk corporis membra, qnod operando. Postrerao

ee.^H**"* hm * die !,
.

sln guHs

re]

quendi facullatem ipsi reddidii agendas gratias s. Petro

co

1
7
1

l,ngua
elur

*
;

patrono
in

num. 69 laudato,

advocato

Arbuesin suo

"'

in

quo

Omnipotens

miraculo... pariter instantanes sanationis Elisabeth de Andreu ab ulceribus cancri in ore.

diutur

conslare

de... sexto

uno homine secundnm^

'

" |l|;u

"

m~
ei

8raiian>

iiclenisuamtantaoperatusfuitpro,!,,

iciam

72 HicSalaverte atiqua interserit debeatiMar-

Duo pueri
mortui.

tyris sicariis,

termitto.

qua ulut hucnon spectantia prmTum subdit: [nter miracula ab episcopis

et

S VII.

Alia

Turiasonensi

Barbastrensi

mirnnnl CUla
:

commissariis
vitea

~ pcr

Sedis

Apostolicm,
ftiisse

duos

pueros

mortnos

reddilos

mum

eJ n8d cm

impetrata

tumulus.
illustratac.

probatui
vico

Eorum primus

obiit in

Villa-mapulsa-

reh.iuia3 similiter

m#m ,

pntroci

jore,

propinquo

Cajsaraugust.

Jam

bantur asra campana, ut ad sepulluram deferretur; mater interim, quae illum tenerrime amabat, charissimi sui pignoris mortem deflens,

cadaver
cordis

illins

sustutil

in

brachia, et cura

magnis
ad
S.

ergo

ex

angustiis, affectu,

animique sensn
singulari

eodem Salaverte
caput)
in

Petrum

cctera

recensm

Arbuesium,
aii
I!
:

in

quem

pietate

ferebalur,

Sancte Maestrepila (ita Martyrem istis secuappellabant] hunc meorura viscenim Glium iibi offero; tuus est; resuscita illum, Sancte mi. Eodem raomento vividos colores, quos pallida
lis

}^<"J tonftm regm

tatis

i*Tr r co H e USIturk
domicella
Maria
aliquoi
A.l

[
Mascon
ta"
,

duodecim annorum,
patiebatur

malignos

mores

gutture.

hsc

>

defluxerat

lota

tam

mordax

humor,

ut

afflictiss

mors exstinxerat, recepit, oculos aperuit, labia movit, laetoque vultu matrem aspexit. Siugularis
admiratio comitata mater
toit
et
Isetitia
iilio

puellam etiam visu privaverit. Deslituta omni medio lerreno, quadam nocte somniavit
de
sti.

m
re-

esto-

Videbat hominem, vel angelum,

sanari.

cum

cujus pra?cipuis sno accessit ad S. Peiri

popnli,

rogi

im,

aQ

Arbuesii sepulcrum, ubi inter cetera sepulcralem illius syndonem, velut

dona obtulit
miraculi ve-

quod vehememer desiderabat, nempe caeca visum; ulique Domine. Tum is, sequere me, ait, et morbis tuis integre
ipsa,

jellel

Respondit

xillum,

liberaberis.

quod
est.

etiam

cum
(ilius

Petiit

puella,
is
:

At qno,

solemnitale

Domine, eun-

anthenlice

prohatum

dum
sum,

est

Reposuit

Ad

civilatem CajsaraugaPetri
Arboesii
Prajsto
felix
llr-

73 Caesaraugust
ad vitam revo- functus est, quae
Cat\ ttco
:

stanam, ad
cu.jus.lam

sepulcrum S.

mulieris

vita

ipsum
,

cum

flde

parttlytt

viva ad Sancti
desiderio
,

Bepulcrum
affectu, el

domicella Maria; ac mox ductor itineris, ipsaque evi^ilavit.

ait

disparail

Cm.lnlil

portavit

stmul

tantoque

cum

miter nuntio
acciderit,

caelesli,

mnto

precibus pro impetranda per ipsius pofilii

et

parenlibus, qai
,

ipsius in-

tens

patrocininm
fidei

columitalem vehementer desiderabant

indicavit.
et

quid

sibi

vita

ibidem

institit

ut ad
sit.

mensuram
in

Pater

ejus,

d.minus

Petna

suaa

desiderii

compos

effecta

Revixil puer, dedil

Mascon,

domjna CasteHaria

Velvis

mater, eaai

voces

mater mixtas

lacrymis,
gloria
et
:

quas pra gaudio

martyris
ecclesia

prorumpebat; Dei
patrocininm

Inquisitoris

Cajsaraugustam comitati suut. Novemdialem devotionem anno udxxxvih, die ixxi Junii (men*
hic in numero aut mense est, cum Juniut tantam xxx habcat) ad sancti Martyris lumuluminchoarunt, quam antequam terminassent,

manifestabatur

eadem
bat,

dum

ad

ejus

magno gaudio vocibusque resonarei famam commota esl eivitns. A

quoque
actae
;

dies

melropolitana
tice

Arbuesio graiia
litteris

ecclesia solemnes S. Petro merunl miraculum authenmandatura est, ei sepulcrale linteum

omni malo
est.

libera

exstiiil

'i

visu
et

integro
fides

donata

Acta3

Deo

grales fuerunt,

miraculo r

ad

ejusdem

habita.

prodigiosum
est.

tum
ex
sui
lo

appensum
Tosos, diclus
corporis

lumulum in monumenQuidam honoratus agricola

Fernandez,
in

70

Joannes

Solorzano

pharmacopola
chori

Cffisar-

**
\

augustanus, somniabat, se ad Sancti sepulcrum

nuflectere
,

ge-

Joannes

variis et

membris paralysi

cum

eum

in

habitu

ei

cum

'^;

laborabat,

ma-

martyrii

invadente, obmutuerat. Viginti quinerant, quibus orani humano reraedio destitutus jacnerat, cum sese S. Petro Arbuesio
<jue

lir.guam
aiiui

sui

vulnerihus

conspexil.
ut

nero affectu ab eodem

turis sui

flagilavit,

Mox cum temagnam gat-

commendavit,
in

plagam sanaret, curarelque filium suanii qui ex gemina hernia acutissimis doloribus craciabatur.

ut

unicum suum
el

antidotum

esset

tam
74

diuiurno

Accessil ad

eum

Sanclus,
el

el

ipse

sensil

acri

cruciatu.

Quadam m.de
,

guttur
a
libi

suum manu
inte^iie

ejus tangi,
se

ex

taclu

somniavit, se videre sacrum

diceret
:

tiugine et

Martyrem
Dei

niscens,
dii.

sanitati

reslilulum

deprehen-

qui

sibi

membrorum
ustu
conces-

Ego

potente
obtinui
ipsius

desideratam sanitatem Expergefactus esl inflrmus; et quia

manu

Deinde cnm magna Sducia

,

fiUum

suum

ifr

spexil

eumdemque
invenit.

sine

ullo

utriasque

hernia
grS'

felicitas

nou vanum somniura erat fsunt enim aliquando veracia somnia, qualia fuere Josephi el pincerna
Pharaonis)
s ''

estigio

Meritas

S.

Petro

Arbuesio
el

cum

firma

suae

sanilatis

spe,

curavit
Ibi

ad

tias persolvit, insigu. igne anathema obtuht, qne miraculum authentice examinatum et ptum est. De utroque hoc miracuio etiam
fit

utra
adsci

mw
9

sancti

Enquisitoris

tumulum
instituit,

deporlari.
et

in Ithro

novemdialem
mirabilibus
Singulis ex

Informationum,
vicinus

in

>/><

sic

ie itu**

devotionem
adjunctis

cum

ades"t.

Joannes
bens
in

Solorzano,
gutture

Csesaraugustai,
'

integra

sanitate

potitus

novem diebus unum

qnibus
conflictabatur

ex
,

immedicabiipsi

ubns malis,

sustulit.

Primo

die extendil

mollivitque
erant
:

quoddam vulnus, quoJ cruciarat, ptera hehdomadas et uitra illum nerquemdam fllium suum laborantem infirraitate se
11
1 l

11

nervos, qui emar-

cuerant pt contracti

niffl,

precibus

et

intercessioni

Servi

Dei,

iui

secundo die curavit

commendavit, confldens, iUum videns

et

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

qui C&saraugur supra aictusest, hic vicinus stanitspharmacopola
nerit.
ei

743

deprecati 5,

seqaenu

ilie

se

et

fihum sannm re-

constet;

Quod autem Joannes

dicatur,
'!""
id

illr,

tnr;

quod palrnni non facile agnosran- Aictorb sive quod cffilestia ejns Protector sub lucia c.a
sive
:

splendore se occultaverit. Eventus

viesl
.

CffisaraU gusiae

oriri

potuit

ex

voce

erat

sibi

probavit, quod enim reddilus, tam perfecte sanatna

taln

gjspanica ve;

&

incolam

vicinum oft-

acsi

nihil

amquam
et

passus fuisset.
,

Anna
scili-

Pergo us i 0C i tignificat. -amabilis puer, |,ii

(lllll
iflff)

ad alia. nomine Athanasius,

ihiplirati^.

Galvez duobus malis conflictabatur

cel
<-i

hernia

cordolio

tam crebro
sit.

vehementi, ut

ali-

w-

patiebatur ex herniis dolons acerrimos

,-

quoties morlua credita

Visitavitsacrura lumulura

;nl

s.

Petnun Arbnesium deportatus, cessan:

J0tldf-

tmtus et alacer instar angeli adstitil t 8 cmciata, retorebatur , llevii el ve. u |,j ex t ra ecclesiam

hemenlissime
DUS

conquestus
Bi

est

cruciaretur.

dolores

quod acutis doloriquadam nocte tam

quamquam Sanctum lantummosuam herniam sanaret, abulroque malo convaluit; quia omnia cedunt ejus pnieutiae, eo quod divina Omnipotentia sancto [nquisitori
et

novem diebus,
do rogasset,

ul

virtutem
iii

quaradara

velut

infiniiam

commiscrit

ut clamoribus planctuqne suo nec jcres fuerunt, dormire sineret. Itaque hora secunda aut ter^cinos
tin

gratiam

eorum, qui ad
solemni
nosiro

ip>ius patrocinium con-

ragiunt.

noclurna

eum

ad

ecclesiara S. Salvatoris

porlicel

80
pia

Die

Martyri
:
,

sacra

queedam CnnUmptnres
Sancli
.
,

tarnnl: sed januas

nniliiim

clau&as

oiTendemnt
nihil

el

miilier dixil

......
t

viro

suo

An

sepulcmm
,

pulsasseul,

inclamassentque

(scilicet

ut

>u\isin(i
nil

i.iii

ipse

respondens,

stulte

,,

ail

m Miin
i

^u^casiigat, panitentessa,

tcclesia cusios

fores sibi aperiret)

responsi
portaa ri-

opus est sancto Magistro-Epilse;

nulla

hernia

acceperunl. Aili;masio igiturad

quamdam
sanaret.

laboro.
ecce,
tus
,

Bac

snnl
die
a

ip>issim:i

itlius

verba.

Verura
castiga-

mam
^mi
n
ullo

dejmsiio, Sancti

opem implorarunt, magnis

ul

eodem
in

divina

manu

graviter

MCibus
eos

supplicanles,

eum
qui

Ei

exau-

potens

Patronus,
perfecta

non

dormil nec

doctore

dorraHabit,

dum
hoc

illius

auiilio indigemus.
sanitate

Puer sine
est.

mali

vesligio

donatus

herniam passus est, teste Joanne Bonilla. Decem annis eo malo laboraverat, quando miraculum fidera faciens contij;it. Obscura hasc sunt i videtur tamen significare E
utroque latere
wluisse,
et

Miraculum

anno
sic

mihv

authentice

proba
liber

eumdem
simile.

i><><t

tum
:UU

fuit.

Ejusdem pr-xlHjiosm sanatmnis

meminit
:

quid

sibi contigisset,

Informationum
( | ,

Cum
a

puerulus quiinlinni-

dit

aliud,

decennium sanalum fuisse, fassum esse. Posi hmc *<il>Joanni Domper ait uxor sua
sepulcrnra
respondit,
ejus

\H

asius

Palacio

dictus, herui;e

Vidi
et

raultos
iil

Sancti

circuraeunles

an

tiiir

laborans,

soleret
,

apportari

parentibus

ad

tu

fecisti?
est
,

Qni cur

in quo requiem invenire sepulcmm Servi Dei quadam nocle vehementer oppressus circa solebal
,

sus;

nou

sepulcrum

non sura herniocircumeam.

Mox

eodem

momento
delicto,

inleslinis

vehementer

depo3-

mediam
Clausis,
osiii,

imiMii, ubi erat

ita

noctem ductns ad ecclesiam metropolidictum sepulcrum, repertis foribus

ut
esi

scendentibus, herniam sensit,

oitenlia suo

agnitoque

cum
petiit.

sepulcrum s. Peiri
el

Arbuesii

non

posset

ingredi,

per

rimiilam

devole

et

humiliter invisit

sanitatem
et

quod

versus
sanus.

plateam,

inspiciendo

sesla-

precantem
temporis
si
lio

Sanclus
prislinae

exaudivit,

nnico

Demomento

putcrum, ipso
tim

Servo Dei ex corde invocato,

foit

integritali
fuit

restiluit.

reperlus

Celeberrimum
Viginti

rtaliuiii

prope Cmaraugumalo urinae cruciabatur, itaque orgebat enra lethalis morbus, ul meel chirurgi de ejusdem satute desperareni dici el hac sententia ipsi signiflcata, istomm unus in
78 Tn Torrecilla

(locus est
in

marchionis de allum

miraculum, quod in ^- loqwlam mutonatodonat. Berlanga, muio nato, operatua

infir-

stam)

Pelrus

Escarlin

est.

annis linguam ejus caplivaveral

profueral
S.

milas,
F.niiii'

aec

remedium hnmanum.

miraculorum
I

Petri Arbuesii par erat pa-

re

rma

fides, qui

enm Ca?saraugustam miseipsius

ul

ler

inexplicabiles
esl,

dolores eidem diceret;

]ios>i<

Nihil

in

ru nt, Ht et

per admirabilem
confisi

opem sanaretur,
impetrarel

terra

unde

sperare solatium
.

commene
te-

Grmiter

fore

loquelam

da

te

sanclo
^cse

Maslrepilae

miracnlis
viva
fide

celeberrimo.

Erexil

infirmus

cum

animose
e!

novemdialem devotionem ab eo Beri curarunt. Dnin autem gloriosum tnmulnm circumiret, loculus
esl

cio, elrv;iiisi|Hi'

ad caelos manibus
Sancti

genibus huimploravit

mutus.

Prima

ejus
,

vox

fuii

Jeaus, ipio

mi

fixis,
.

opem
srse

magna

oce

polticens

ad
ullo

sepulcrum

ipsms

vigilaiurum.

deinde Sanctum in- f dulcissimo nomine repetito m posterum manlinj naque tam expedita vocavil
,

Nec

moro siue

impedimento

omnem urinam

sit,

ui

niillum

prioris

mali

vestigium

snpeivsset.
h> libroln-

detentam
que,

corruptamque subito ejecit, nullamvixit, tam lethalis morbi vestigium sensit. [mplevii votum suum, in grati animi tesseram muuus obtulit, et miraculum comprobatum est. Michael de Cellus dnodecim annos inier acutissi-

De /"" etiam miracuto mentio habelur

dum

formationum
pia
i,.,

kis verbis : Fuil

ad

illius

sepulcmm
a

dev

ne

atus
i

quidam mutus
Qlius;
,

oalivita-

marchionis de

Berlanga

el

eflatis

pre-

cibus,statim loquelam recepil

luii
:

el

primavox emiaaa
est,

mos cruciatus
nigrescente

altis

suspiriis
et in

el

planctibus

exegit,

Jesus.
[tterins

urina,
radiees

calculos

vcrsa;
,

jamque
mortis
,.
(

82
,.

planegeneris

et

singulare

quod Condonatorit
his
J ";

tam

altas

malum
ejus

egeral

ul

ad

fouces

essel

deductus.
vita
,

79
s "i

Ftuctuabal

sine

remo

el

spe

in

laudatus Salaverte ibidei ; die kxiii ia Processu anno Hocxxm, verbis Ga confecto, Pater fraler Dominicus
.

ibjmgit

memoruB

lelu

Quarii
)

v'1

vasculo cum quadam nocte somniasubmersam vitaa susa naviculam tam pwesenti periculo snbducendam s. Petri Arsi 1,1111 celebrem lumulum inviseret. Expergefa,,,lls un\ttnilialem devotionem eo ipsn die cum
corporis
-

pene

BminenUsswm dolln ims prajdicatorum, nomine cum ipsi velcardinalis Xaviere declaravit, mmi
i

primario

professo
essel

aca

mia3

CfflsarauOTstona

demandatus Dominica Septuagesim

irl

serm

per
...

belli

sacn

Bu lam

ecclesm
conci

metropohtescnpsisset,
i

IV||:|

fiducia

inchoavit

die

vero quarto

dum apud
;i

salvatoris,

cumque

Sancli
ls

sensimoraretur, alienatus esl iM eaque ecstasi et animi deliquio vidit wiqnol personas ducaslestes; inter quas haud ** pracipuus fuii invictns Martyr noster, licet
.

sepulcrum

etdiliKentermandassetraemoriffl.perm
ul
r.i

Deum,

dumesacrisUa ad exedram
usqne
lde0

diclurus
ut

pergeret,

mem0 ri83
|

exciderit,

ne

unms
soi-

quidem
licitus
.

vocis

meminisset.
suo
erat
is

Vebemenler ilaque
diclus Pater
frater

e*

Michaetis teslimonio, ftuinam

isti

foerint,

QOD

socio

DoIHI-

744
AUCTOKB
C. S.

DE
antforeni
suasit
in
,

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

(jui
,

mmiens)
consolans,

siium
ul S.

iiuhcavit,

ipsnm
cujus

ticis

Petro
in

Arbuesio
prospectu

*net,

testmonm. Quod autem ad anmi BlascusdeLanuzalib.5

!
'

sepulcium
sli est,
tit.

eadera ecclesia

sugge-

se

Ascendit orator in
iuI

commemlaret; uuod uterque enixe praestisuggestum, et inler ascenSanctura

oculis ait
:

tn scpulcrum descnbens cecintt;

Pe ZfjT """

aia
-

^^
lta

;,,,,,. """

^
',

B Pe-

de />,

dendnra conversis
benedicie,
nisi in
esl.

Sancte
oculis

Marmura visuntur,
1

his

angustiis mihi succurreris,

et

actum

df

me

Asceoderat,
inluens,

linceis

Martyris

^.^W:SS3!
variis

ornau?^

C,al

iavicti

Qonorarium

lumulum
ad

Nusquam

rabilem deprehendit. Vidil

rcm maxime miibidem iu uno loco totam

descriptam,
ita

Concesss popuhs pendent

Argenti
ruiili

aumeranZ
saluti s

insignia

ct

varii

concionem suam

monun.euta

Lilteram

ut

eam

Lmtea, qua misero dudum

Et
iini

,,

nullo apice

oraisso,

totam dodissime
vixit

ei elo-

vitt*,

fractumque

quenter recitaverit. Egit gralias Deo,

publicavil,
ci

prodigium

Corporisexcisi,

-rtoim

quamdiu
fuit.

Cardinalis,

ejusdem

fij *fr
milia^
i

incuWf." I,,. L T'

miraculi ipse praeco

S3 Qutdi/uid
mirabiliter
re,

sit de koc prodigio, quod ncc negancc aliunde confirmare possumus, juverit cx

Hmc

etiam alus

succurrisse
dicitur.

Alphonso Ciaconio tom.

observasse,
nattitn,

Pont. Roman. col. 1605 Hieronymum Xaverium, Cmsaraugustm sacro Prmdicatorum Ordinijuvenem nomen
4
et in

ipsc: Salaverte oero prmterea addit locis, ubi beati Marturi*

autreliquim asservantur, frea 86 Hujusmodx oeram Beati effigiem la nuceapictam, annis ducenUs
antia

%ZSg
n

,*?*

urbepatria Theotogiam publice docuisse, acpost alia munia, ei sui Ordinis magisterium ycnerale, a Paulo V Papa anno 4607 Cardinalem creatum, anno autcm insecuto vita functum esse. Htuc liquel primo, eam concioncm ab Hieronymo Xaverio habitam fuisse, antequam Cardidedisse,

tum atrl Graciani Salavent m ohm fuerat matris sum Franciscm Salamrte it Serna, qum ex Elisabetha, II Pelri Germanasorore, origmem linea recta trahebat.

P*rtinebat> unam

esse asserit,

fratris

sm Joachimi

qm

Secundo eumdem dudum e vivis decessisse, quando P. Dominicus Gaxtelu anno 1623 prmdicta testatus est, adeoque hmc ipsius Cardinalis nomine, velut ab ipso delegatum proprie tct stari non poluisse. Sic igitur ea vcrba accipe, ut
nalis esset.

Hancpmo

tolmiraculis eluxisse affirmat,

riis

ut sacellum, inquo

mater illam honorifice servabat, anathemata indies oblata non caperet. Addit, authanc aui alteram m ecclesia conventus OrdinisS*
de

Mom
Cala-

Uercede de

redemptione

captivorum,

dicatur reiulisse pater Dominicus, quod ab Eminent/ssimu Xaverio olim audierat. Xunc Salaverte

in altari expositam, statim tot prodigiit inclaruisse ut scribi oix possint. Deinde, eodem
testc,

tayudm

denuo
84

audiamus.
ilominns,
frater

illustrissimus

dominus Didacus

Antoniiu

Illustrissimns

Franciscus

Pueri her-

Gamboa,
bavil

arcbiepiscopus
,

Caesarauguslanus
Inquisitor

niam curat.

appro-

Franoes de Urruiigoyti, Turiasonensis episcopus, eidem ecclesim pretiosas Beati reliquias dona

miraculum
die

quod sanclus
in

anno
Soria-

qum ibidem
bus

mdclxx
no
,

xn

mensis Maji

Alphonso

singulari veneratione cultm, frequenti miraculis pariter celebres evaserunt.

sedecim meusium puero palravit.

a

Mater ejus
ruptus
in

87 Rochettum

quoque

ipsius,
in

seu

vesttm U- ttwiuia*
Wi

Maria

Taguada, comitata rum ad Sanctum detulit.

lalere

Maria Aznar, pue-

neam superiorem, qua canonici

quutjue B. Petrus indutuserat,
fossus est,
fuisse ait in familia

chom utuntw, ^*^**

sicariisconpriut
Vera,

Erat autem

dama

dextero

cum magno
quibus,

tumore
ut

el

cruciatu,

sacro ipsius sanguine tinctam,

quem uno anno passus

dio
praeter
fascias,

fuerat; nullo adhibito

remecinctu-

dominorum

Oriolas

el

raorbus
die

exigebat,

Beati afjinium,

diligenler

stringebalur.

Eodera

dum

ram
non

conslringerent,

malignum
;

tumorem semper
parentum
spes

tum oero penes excellentissimum dominum Dionysium Ximenes de Urrea, comitm de Aranda, marchionem de Villanooa etc, tamr

aii-iii
ia

ilcprehenderant

unicaque

humana medicina,
erat.
lilii,

sed in S. Pelro Arbuesio

quamtam insignis reliquim et illustris domus heredem. Servabatur autem ab eo in quodam sacello
iu

r
l

reposila

Orabat Maria

mater,
In

supplicabatqne

pro

salute sui

Aznar puerulum manu dutertio

involuta,

pretiosa theca, velo serico fiUs aureis ornato unaque ex parte patenti , ut inirratioSolet

cens, circuibat sepulcrum.

sciae

circuitu

fa-

nis gratia conspici posset,

etiam ejusdem

quatuor frusla ruptaB fuerunt, quas puer ad earumdem slrepitum uno passu rctro subsisteus, manu sua levavit. Accurrit mox mater; pue-

ora

aqum

intingi,

qutc ab infirmis epota, ptnt

saluti fuit.

uiiiitincris,

ut

ait,

rum

eumque omni hernia et turaore deomnino incoluraem agnoscit. Metropolitana ecclesia ad agcmlas Deo gratias Te Deum laodamus cantavii. Serenissimus dominus Joannes Austriacus (Philippi IV Hispaniarum regis filius naturalis, magnus prior Castellm et supremus exercituum ductor) jussit puerulum ad se ad,duci, aitque Deus hunc parvulum angelura admodum mature sibi vendicavit. Palrem vero monuit, ui gralum sese Deoetsancto Martjri exliiberet, puernmque Sancli habitu indueret. Eo ipso die media Imra serius, quam miraculum contigerat, ego
inspicit,

pulsis,

VIII. Alia
in

qusedam miracula
Informationum

vel beneficia,
relata.

libro

mtcrmiracula jam

recensita,

multa

!"'

''

cr

r,y

ptafi

?tllr0

aM

perstringuntur in
tiiimiiii.

stcpe

taudatO libro

'"/'"."'^

Pupeoroqumdeinde erant probanda. Ea tdn 0" chius noster, ut supra jam monui
,

descripsit, omissis

tamcn testium

dictis;sive

<i"

scilicet

Salaverte

in

ecclrsiu

nieLropoliiaua

eain
ferre.

citato libro

non

exstarent,

sivequodoper
laudato

fui.
8-'i

imwwmh* pretium non duxerit prolixa eorum

Post

hmc idem auctor

de aliis

Ueati mira-

Eudem

sic pcrstricta eyo

e.r

Sepulcrum
multis ana-

themalis iU
tustratur.

generatim agens, ea pene innumera csse atque ita constare tum ex anatkematis ad ejusdem sepulcrum appensis, tum cx authenculis

brochii Ms. htc recensebo,

asserit,

prmcedentibus paragraphis,

prmtermissis, ovff ortun " data

jam

retuli.

Sunt autem sequentia

PP Onuup :

Deus

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

*
ail

74^
c

soi

T\m
w
ilicita

Catholic
Servi

Nominis gloriara et corrohoraiioncm

BUi

honorem
,

fi-

ulla

operatione
,

tandem ad drvina remedta con- auctork

precibns Servi
sepulcruni

el

ad

mani-

fngiens

el

filium

Dei

commenabs-

s.

fiui^oii opinionem illo

art e,

sanclitatem
et

et

u.mersalem
,

dans,

faelis eiiea

ejus

novenariis

femam
vi

neque ex

comprobandam neque ex verborum

,

que

ulla

hrsione
,

sanum

evadere
d
lla
,

impelravit.
costa

Qnidam puemlus
loco

Christophoros

no-

paclione, sed

ex cjus meritis

et

interces-

minatus, laborans inflrmilate ruptur

aaportatos a

dinlunma miracula misericorditer operari operari dignatur, liberando a esi ei adhuc g,li lltl s
10 ne

de Zabrnst, archiepiscopatos Csesarangusttt

circa
,

ad vigilandum

septtlcrum
quasi

Serri

Dei,

circa

laboribus, lenlationibus viuns peniculis, qui ejus eos inarmitatibus

,

Iribnla-

mediam
,

noetein
,

dum

incipeivl deficere et

anxilium

hnmiliier
"

el

devote

implorarant

et

implorant, in

flflneutibus arliculis,

69 Joanna
Mihtrnto-

Ramirez,

pro aliqua parie speciflcanda.. uxor Antonii la Porcafilium

pene mori statim miraculose ccculerunt cinr.toria et absque ulla laesione sanus remansit; et canonici. luuc Uatulinum officinm eunentes, audito

rairaculo

pra

gaudio

campanas

pulsari

da

cum portasset inDrmitate ad sepulchrum Servi rantem berniaa (kic) sanitatem illumque ibidem obtulisset ,i cum quidam filius snns A^ues Ramirez
recepil
[|t
,

snum Antoninm

labo-

jusserunt.

, ni;i

jnfirmitate laboraret, et nllerius

in

femoServi

92 Qna?dam puella habens raemhra arida aliitqufi malti duobns lignis snstentata Incedens, simnl ac cnm laboranu, rematre sua eircumivt Servi Dei scpulcrum absque penic corruerunl Lfguea sustentacnla el
,
, ,
.

ri

ir ia
i

Tulnera
,

haberet, ad

intercessionem
sanari

nllo

impedimento
filius

ccepit

sola

libere
,

Incedere.

D8

confugiens

Hlum

tolaliter
,

oblinuit.

Quidam
nia3

Marise

Novalles

iufirmitate

lier,

petrns Las

Yegnas suior

Ticinus CassaraugUBtie,
ejus filium,
infirmilate

laliorans,

preribus Servi

Dei eoinmendalus
est
in

toDens
|iMili;r
j

Micbaelem

Sunz

dum

inciperet
in

novenarium, ul moris

xrv Se-

Serlaborantem, meritis et intercessione se commiserat , sanari imcujusprecibus Dei v della Casta, filius Jacobi, mapelraT it Joanoes
, INi;i

ptembris

anniversaria raemoria diei,

(

quopas-

sus fuil martyrium

inter

diem
in

xiv tt
fuil

quia sUlicei B. Petrus norte K xv media in ecclesia confossus

cinctorium
et

hernisa

infirmitate

laborans,
ei
,

habens, precibus , iiiis parttbus cui se commiserat js Servi Dei

,

rupturamque merilis hufuit,

fuit) fractum

corruit in lerram,

puero

toium sano reperto.

et
,

sanatus

de
late

Armedia
lahorans
,

dque imer

alios

visum

fuit

Petro de
Petri
,

Aries,

Qo:dam fflius Pelri Joanne Ricarte, eadem infirmirnplis Servo Dei commendalns
,
,

alias

de Zapias.

Raymundus,

filius

Arques,
cinre-

cinctoriis

quaa

portabal

miraculose sanatus

fuit.
,

mercaioris
\,t. hernia

civiiatis
el

Ccesaraugust
Servi Dei
,

portans
renibus,
illius

Simili
cui
la>

ctorium
rnissus

\
ad

exislens vnlneratus
,

in

morbo e\ intercessfone hnjus Servi Dei sanatus fuit lilins isahelfuit commendalus
,

Utormi

sepulcrum
cni

ex

inter-

(le

Alienga, vicarius deindc

Ripol

loci

Blesla,

Ga-

cessione,

se

commendavit

sanari

meruil.

briel

nominaius.
ai

Quidam

puerulus

uirius-

Barbara

no

Paschasseg, habens Michaelem deLogrosuasione nalum cum Infirmitatc herni, ex

qne
circa

partis

rupturam patiens, adimplelo consiUo

cnjnsdam mnlieris,

qnam

fueral

portatus,

ut

remeamicarum quarumdam iUum omni humano Servi Dei poriavit, |,u deslitutum ad sepulchrum
t

riura,
set
,

seputcrum hujus Servi Dei facerei novenasexta die cum ad eamdera mutierem rediisrepertue
iim
. .

mique miraculose sanatus

90
nimbronitn
tfltfOTt.

fuit.
,

sanus

absque aliqna rnptnra

Doininicus
de

Sancto

argenlarius

vicinus

vel

laisione.

villa-

Monzon ( Arayonim id oppidum est tn colle positum inter latine Monlio dictum impeditus tierdam el Barbastrum) cum essei ita annos, ut brachiorum et crurum dolore per tres
,

93

Veriias
sic

fuit

et

est

qnod

ulira

snpradicta
plura

irtcolumilat> iii

miracula,
alia

ut

supra articulata,

quam

conse-

guun(u)

lercessione

extilerunt et exiant notabitia miracula ex in* el meritis hujns Servi Dei in diversis

non
Servi

possel

laborare,
,

andiens recenseri
et

miracula
se

parlibus

emanata,
lesles

spewaliter et singulatim
specificanda
,

coram
plu-

Dei

illius

intercessioni

patrocinio

jodicibns

remissorialibus

de qnibus

commendans, sanalus fuit. Simon de Espern agahabens brachia ob so,hamtator loci de Sada et genua medifiiinenia lemporalia effecta curxa
,
,

deponent
ivs

ad

plenum informali.
videntes,
el
.

Quam
Servi
legata

Cbristi

fideles,

indies

magis augeri
Dei,

famam
|ii,
i

sanctilalis

miracula
diversa

httjUS

jntro

conversa,
roil

precibus
et

et

intercessione

Servi

devotione de

ducti
in

fe.cerunl

pro

Dei sanatus

redintegratus. Lncia delPont,

vicina

expensis
da,

feciendis

illiuscanonizationeirapetranplura

uxor Michaelis
esset

Guis,

Csesaraugusl

cum
non

pront

praamissis

extant

testamenta,
in-

jam quatuor menses

effecta inntilis,

iia^ii

post

hmc obseroai Papebrockius, formata fuisse

Servo possel taborare, omni remedio derelicta, circumcirca sepnlcrum Dei se commendavit, et ipsius multoties incedens, sanata fuil. PelrusZeri'o

ttrrogatoria testiims proponetnia. aiiaque adprocessum prosequendum spectantia; ac post multa

subdit

agricullor,
ejus
litius

vicinus

Caasaraugusta

cum

qni-

i""" deinde hdcxxx prosequitur captum miraculorum examen codicissui folio747 his osr:

dam

(jam quaauor eranl anet ni) aii arhore nucis, brachium illius annm dorsum fracta remansissent taliler, quod brachium prsedictum uon possel mandare (idest, eo ati;)
cadendo
auditis

bis

Reverende pater,

inter

alia

quamplura mi-

racula ex meritis et

intercessione Servi Dei Petri

deanArbnes emanata, ex anliqui&simo Processu BUCtoritano BCDXC, et alio de auno mdxxxui,

tc

miraculis

Serri

Dei

ccepit
;

facere

uuum

ordinaria

febricaUs.

infrascripla

probari vi-

ttovenariura
vitas

circa ejus
coepit

sepulcrum

ac

stalim cur-

dentur.

dorsi

91
PMabjsi

Mariana

declinare en brachium mandare. vidua ex Luca Brerde Bolas

,

94

LndOTicus

de

Burgos

posl

febrim

quam Trtmor ma,

per

mensem
tali

cum

dimidlo passus luerat,

manns

nuj sublatas,

ge civis Cajsaraugustas, infirroitate Perlisi (id est paralysis) gravalu, inleicessioni Servi Dei se corn-

dexteraa

vh
N

bibere

vei

cum ea tremore affectus remausit, qI comedere valerei. Monitus, ut D.

el

mendans,

ac visilato
illud,

illius

sepulcro et

factis

no-

Jesu
et

Christo

gloriosa Virgini
Magistri

se

commenstalnn ac-

venariis circa

bns Merpaita

ramiliaris sancli

remansil integre cnrata. Jacoofficu rnquisiUonis

reraedia pro sanitate Wniea laborantis, sine

darel,
i

devotus easei

Epila

cnm piura curasset adhiberi

cujusdam
lihi

sui

morbo

etionixua sepulad cathedralem ecclesiam, post orationem Bexls Magistri Epite dddt postet * quod beatam viiyinem genibna enuaswu ad Quim dbdnst do97
lliri
.

ipsios

Septembris Tomus V.

746
AlICTORE
C S

DE
inde voto
cersc

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. MART

emPclri Arbuea in ecc!es'
n "ni dies

dominns Magister Epila

pto

esset

suus intercessor,

analbemate coreo) unius brachii cum sua manu, ad ipsam cathedralom cum i;ili volo redeundo in ipso itinere ab ipso
est
,

(id

numtana viM;;r
D

Missae

sana

et

*t

manus iremore liberatns et sanus remansit, pauco temporis momenlo duarnm hornrum 8 supradicta

^met
et

c^u^

Uber

qens, t-tium

comprobatur

monilione

concorditer

ot
,

acressu ad
sic

ad liberationrm
cedcnte.
lur a
in
sic

ul

prsdictaoi ecclesiam snpra obtenlam, inter-

Michaeli Baptistffi de

Factura, sic ut supra

narralum, probaqui
,

depositione ipsiusmet

Ludovici,

habet

conteslem Euximenum
ut
,

qui
ta
,

de Embum qui illnm monuerat, una cum Jacobo Filipe ut testatur, omnia per Euximenum deposisnpra
,
,

mtestma descenderent cam, iia ut ex maniresto

ejua

mmcupaius Don MarUnns BaDtisfc b eret adeo magna rupiura,

i

contestaS 7* Cl m la N,m
' '

t^^^C to?
ex
.

p8n

**
Do "'

fc

,-

fa

"*.

vaid

"^-

exi '

IU

"t

vidit

bflareiur; post plura qua, mbii profecerant,

J%^*
idem

p^coIodT?

*
T
1

"* lwt*

et

praesens

fuit.

CmC^
ir ;

95 Petrus
ivcurvatus

Oleron,
de

dum
aliis

esset

puer

annorum
ex sca-

quinque, ludens cum

la

pueris, projeclus
civitatis

puer erectw

S. Maiiae

Miraculo,
osse

CsesaranguBta-

dom
peracta
pertus

nae,

quodam

nnal.bet

dorsi

confracio,

v.ceimameandelam
(vices)
et

gibbosns

re-

mansit, gibboqne

ejusmodi indies excrescente in tantum, quod jam effectus annorum decem, incederet ad formam arcus, quadam superinducta
carnoritate
,

mnrn. Talique mandato impleto tinuatarum visilalionum

^
,.,.

posl plorea
in

idempuersanus
fu,t

una novcna

totaiiter cor

de cujns
a

;q ui
,

licel

incisione

inter

cbirurgos

annornm
corditer

tnum

adhuc non perfecla* \2

quisnan,
i

agitabator.
tito

In boc statu et

imerrogatus,
:

aelate constitulus,

pe-

nummo

Banavent,respondet

patre pro erilenda

candeia, illam-

Magisler Epila. Factoi

de \ z

Z
Tti

iii)

eon-

r que ardenlem ponens a conspectu sancti Magislri Epilae ; instando , nummum bujusmodi singulis
diebus
lebai
sibi

probant quatuor tesles, rcndissimus Hieronvmos Baptista

inter qnos reve-

la

scopus

Abianacinensis

(id

est,

facere

nummo
horam

dicta candela, ex quo vonovenale dicto Sancio sequenti die acceplo , solus inler quintam et sexlam
;

tradi pro

Lobetionus-

autem Lobetum, indigenis Albarozin, etvitaioj. scopalis in Aragonim regno) potruus; don MiChael Baplista de
la

diei

arreplo ilinere ad ecciesiam et sepul,

Nuza pater,

ipsa

nuliix

et

chirurgus.

turam prffidictam

factaque

oraiione, inter octa-

vam et nonam lioiam ejusdem diei, rectus incedereetnon co modo, quo solebat, reperlus fuil,
populo ad
ipsurn
id concurrente. Faclum probant Arnoldus de Oleron pater, qui habet in conlestem

98 Jacobus Mesquila

Cffisaraugoslanus, ludens

cum unn
in
illi

kmm,u

sarissa in

eiperimentum viriom suarum,

ruptus
evasit
;

Wmi^
crvm
""
K.

quodelectabatur,
descendere

et incipiebant

inteslina.
,

Ob

quam

inflrmitatem

Pelmm

filium,

cum quibus
qui
in

accedit depo-

sitio Joannis de Robrcs, concordare vidctur.

cum cingulum portaret et multa remedia humana adhihuisset gravibus cum expensis, absqne
eo qnod
volione,
res

subslantialibus

aliqualenus profecissent

tondem ex
el

tie-

quam

ipse suique parenles

crurum

ct

brachiorum
usus redditus: hcrnincurata.

96 Joannes seu Petrus Crespo innocens incedens primo terrestris cum manibus et pedibus per terram, et inde posl aliquot annos cum duobus sus,

prsdecessopnblica
et

gcrebant

erga

Servum
quffi

Dei

ob

magna
sertim
facto

miracula,
ruptnras,

Deus operatos
facere,

raerat et
ci

operabatur,
fecit,

sanando diversas
determinavit

inflnnitaies

pra>

tentaculis

seu

tampellis

auditis miraculis
Epilse

qua?
ec-

prout de
Servi
lu-

ex

intercessione Magjstri

emanabant, ad
tres

unam novenam
moris
,

sepulcro ipsius
el

clesiam

accedens

et

orans, post

horas

cum

Dei

circuendo
,

sepulcrum,
esi
,

appnnendo
se

uno
sibi

sustentaculo valde rectus incedere ccepit; tibias, qnas ante cnrvalas babebat, valdc rectas
restitutas invenit
,

solo

et

brachia,

quse super cavisns fuit

,

pul elevare

non
et

valebat,

elevasse

quoad crura
cutus.

brachia

maguam
ex

sanitatem conse-

mogno affectn commendando ut intercederet apud Dcum pro sua Salute. Qua novcna peracta, eodcm die nono de sero, cum fecissel orationem, eidem Servo Dei se commendans, dum manum apposirisset m>
ui et

miua

eidem

Factum
de visu
et

probatur
ct

depositione

lesiium
seplimi

propria scientia,
,

duorum nempe testis

per sepulcro
et

ad orandum,
fnisse

cecidil

iiii

cingulum,
a
II

scnsit fraclam
et

ligulam, cniu qua

ia

puer sex vel septeni annorum, ruptus seu confracius a duobus laleribus, ex quibus exibant ilia usque ad genua, post multa humana remedia frustra adhibita,
febri debililatus,

noni.

Antonius Forcada

rebat

alligalum

crat,

quamvis

ligula

pr*dicta

esset ex

quadam pelle nuncupata de ADte/W**' bubahna, quam rumpere vi\ potuissent duo lio) :

mines
riens,

stalimque

cum

in

magno

vitse

discri-

gratias

Deo

egil.

curatum se langendo compePactum refert el probal

et

mine constitutus reperiretur, Agnes Ramirez

mater ad
recurrens,
intercessionem servi

ejus

Dei Magistri Epilai

facto novendio ad illius sepulcrum, dataque eleemosyna pro tribus Missis, ipso complelo novendio el Missis celebralis, cingulum sus-

ipsemet Jacobus in persona ct facto proprio, quonun comprobanl concorditer tres alii lestes, duo ipsius Jacobi germani fratres. er 99 Antonius Christophorus de la Tassa p"
,

Betatis

duorum
de
ita la
,

annorum,
ut
illius

nnicus

filius

Antonn

tinens

ilia

cecidit

et

peritur.

Factum
sex

hoc

Anlonius pucr sanatus comconcludenter probatur ex

Mathaei
exisiens

ruptM Tassa et Ursula de Longa,

inteslioa
el

desceuderent

ia

deposiiione

testium

jam

usque

de

anno

vesicam, et rcs valde magna

monslrosavideretnTj
possus.
P ns

mdxxxvii
quinli
et

videlicet
sexli.

primi, secundi, tertii, quarti.

per anniim

DubUari potest, an hoc non sit tdcrn miraculum, quod num. 89 jam retulimus : aliguatamen inter relationemdifferentia occurrit.
97 Catharina Pinos puella Cffisaraugustana in latere sinistro debilitata, ita ut necrnanunec crure
sinistris uti valeret,

hujusmodi multa bumnna remedia

inflrmiiatem

adbibita sine fruclu,

cw

1'netla

para-

lytica, altique

postbumana remediafruatra adad

jam operi chirnrgi, ut ipsum operirei, dlin devouone, foret, tandem ulrique parenles magna habebatur eip (uit et quffi in corum domo hahila servum Dei Magislrum Kpilam, eique eorum commendato cum flrma deliberatione faciendin

hibita, accedens ex voto

sepulcrum servi Dei

venam ad

illius

scpulcrum cum celebralione

novfl

Missa-

DIE OECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

seeleemosynaB largitione, circueundo s< Mhsarum el deliberationis votivas ,m a* mnre: in hujus deliberalionis voiivj

747

polcrum

ctnatum fuisse, canonizationem

propter petitam a Carolo y auctom credidisse, a Pauto III concessum c s

et
-

implementun
von;i

immediate die sequenti incepia nopra?missis, in ullimis diebus, anle,

fuisse festum annuitm, qitod, ut dtxtmus, Caisaraittjustani ex auctoritate archicpiscopi sui dic xv

cum

|jis

qna m

perncerelur

m lo
circuilu
ilose

cnm ipse puer cirnovena sepulcrum, manibus duceretur, in ipso micecidit cingulum, et sanus et curalus remansit. Factum prohant Antonins pater
mater
contestes
,

Septemhris, quo non mortuus, sed perfossus Petrus fuerat,

in metropolitana ecclesia olim cele-

brarunt.
102 Caroli V vestigiis inhasrens Philippiis III eamdema Bispaniarum rec anno 1644 pro eadem causa sup- pa J" 'p<n plicavit Paulo V Pontifici. Id ipsum eodem anno rr mense Scptcmbri ctiam praistiterunl Ceesaraiifju
l

et

corroborat

testis

chjrurgus.

t\r

laudato libro

Hactenus Ms. Papebrochianum Informationum transumptum,

stani canonici mctropolttici, cujus litteras ad lau-

datum Pontificem propterea datas ex Vtncentio

Blasco de ia Nuza, nnm. iOO supra citato juverit

kic

erlnhiiisse.

Beatissime Puter,

Pelrus Ar-

IX. Beatificatio
tore,
et
,

Pctri
III

Carolo

V imperarum
Pa-

buesius

Pliilippis

ac IV, Hispania
VII

ximus
Imjii^

Casaraugustanus (imo Bpilensis, ut di2) vulgo Magisler Epila, cam oh causam

fortasse dicius,

quod

illustris

suee

genlis origo ex

regibus

Bagitata

ab Alexandro

nominis oppido essel, canonicorum RegulaS. Augustini

pa ad fincm perducitur.

rium Ordiuis

institutum in

hac ipsa

euotesia professus,

cum

singulari doctrina et erudi-

tione sacrarum Scripturanim sic

et vila;

morum

gravitatem

innocenliam conjuaxit, ut Ferdinandus rcx

el

Catholicns, (qui propagauda

11

conservanda Chri-

m *rito exige"" P lttrtma "'i rac " la hfTfm- V ie P ost per solemnem nrcano- b an t, ut pro pablico ipsius cnltu imm eanonixationem apud Apostolicam Sedem Iiomac<
>

am

prctiosa beati

Inquisitoris mors,

secuta-

siiansc fidei zelo eo

tempore

io

inquisitiouis oflicium introduxil]

tra

Hispaniam sancta hune in primis concurarfl

nam

hisistcretur

sed neque hac in parte ope-

hareticam pravilatem [nqnisitorem Aposlolicum Aragonirc regno prafici curavit *. Quo in munere ut detegendis bareticorum adeo constanter egii
,

intcrram suam desiderari passi sunt, quorum ab anno enim 1400. id est, qnhito post erat. Jam obUum ejus, processus de miraculis Cmsaraugu-

scelerihus,

eisderaque puniendis lolus incumbens,

verilalis el harcsis lahe infectorum ho-

inimicorum

passim tcstantur scriptores sta- formatui etiam secundi, anet liber Informationum, qui
cst,

ut

no (537 confecti, meminit. mosexto Carolus V imperator

Eodcm
et

seeulo

deci-

in se odium concitarit. 103 Igitur non parva hareticorum manus in tl eanomet Casarauguejus moriem conspiravit, et cum sicariis iniquisstani, simo sihi precio coustitulo egil, ut Pelrum Arlme-

miiium acerbissimum

Hispaniarum rex

sium, ob
lidis

fldei

Christi

zelum, quo ardebat, perfacinus

sceleratis-

causam ipsius ad
tmravit,

Homanum

Pontificem deferri

hominihiis infensissimum, de medio tollerent.

ut ea rite discussa, Seradscriberet. vitin Dei Pelrum Sanctorum catalogo Ita inter alios diserte docet hber Informationum

supplicavitque,

Ad qund patrandum nefarium

simi sicarii
:

kis verbis

Excrescente indies magis ac magis fa-

ma
licis

sanctitalis et

miraculorum liujus Servi Dei, fememoria Carolus V imperator supplicavit sumPaulo III pro
de
la
illius

occasionem caplabant, eaque sihi viSurgebat media nocle Pelrus ad sa commodior conlitendum Domino, Davidis seculus exemplum, et cum aliis canonicis fratribus in ecclesiam conveniens, per singulas noctes Blatutinis sacris iniererat. Hinc et loci et temporis arrepta occasione,

mo

Ponlifici

canonizatione.
Ilistorim

Vincentius Blascus
ecclesiastictv ei

Nuza tom. 2

profana- Aragonitv,

lib. 2.

cap. 13

cum rum

Peirus venerabilis ipsn media nocte

ingressurus ad
,

mox chogenibus

matuiinum Officium de more

sacram
sicarii

id

anno 1535 fartum ait ; sed in libetlo supplicc ab ecclesia metropolitana in eumdem finem an> no tGti Paulo V oblato, quem ibidcm recitat,
iuI

celehrandum

ante

Eucharisliam
intra

v.

annum

1539 refcrtur.

o PdBlo lll

annus rectius notatus sit, aliunde non comperi;pro primo tamen facit, quod ait bidacus Garxia de Trasmiera, tndelicet onno to37 instructutn fuisse ah episropo Cmsarau101 Utro loco certo

insifiexis oraret; diose absconditi, statim viso Petro, ipsum aggresictus, letale vninus si, inter alios, quos intenlanl venis, gutturi infiigunt, et jugularibus abscissis profiuens ex illis cruor innocuus adium sacrarum pavimeutum ivspersit. Corruit illico in terram Vir

perditi

ecclesiam

gustano processum de miraculis ipsius, postulante Carolo v imperatore, et Paulo III Pontificr ,atib. 25 Sistoria UixpOr 8 sic dubie loquitur, quasi laudatus im* perator ab eodem Pontifice sacros honores B. Petro
fonte.

pro innocens, gracias agens Doraiuo Jesu, quod defensione pateretur. ejus fidei exporlatus qwjrum 104 Inde vero in cuhiculum suum
constanli

libel-

Joannes Martttna

animo

unlloquti

in

percussores

suos lussupplex

nmcap

perturhutus affeclo, imo pro precatus, elTuso pro Christo

illis

bene

iu

Chrislo

sanguine,

migravil

publice exkibendos
dita

jam impetrasset.
:

Sic

enim

ait

Decreto senatus aliquanto post

lampas sepulchro

quod

nisi

(Beati obitum) adconsecratis bo-

caloque dicatis non datur. Id eliam ut p auli eh PonUacis auctoritate fieret, Carolus V auKusius curavit. Sic merilis honos debitus est babilu s nam et quinlodecimo Septemhris die memoria eJas celebratur anniversariis sacris. Sed si quid
niinibus
:

ad Christum anno ab ejua Nativitate vitam piam, reiigiosam, die xvn Seplembris. Egit morleni aposanctam, pro zelo Christiana Bdei precibus multa diversi genetiif.ejus meritia el coUala beneflcia, multa
ris

mcdlxxxv,

fortt

opKtnl

hominibus

diviniius

fiunt. miracula, hodie conferunlur et pulatur, et ao oh rem omnium opinione sanctus nostra tempora pia vcohi.u ...0 usque ad lurc

Quam

facla

/usmodi Carolus a Paulo

*tot,
(

Papa obtvnuerit, con-

causam beatificationis ejut od optatum firnem minime perductam fuisse. Di.ri, Si quid ejusoodi oblinuerit; nam mihi quidem es aliorum sU
'""

commotus glonosa mefama jam anno hdxxxix imperalor a felicis Carolus V Romaiiorum moria SanIII Pontificc Maximo Paulo
cordationis
,

Qeratione

colUur

Ej.is

sancUtalis

el

miraculorum

Uniio verisimiilimum apparet,

Uarianam hallur

clilalis

vestra

Pi-adecessore

instauter

per

Iiteras

748
AtCTOBE
c. s.

DE
,

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. M A RT

alium sen

leras peliii

ut

dfgnaretur Nunlium Aposiolicum,

Petri

lunc

in Uis|i;inice regnis constilulum, ve!

stituUepmopi VwhsonenmHB,**
exannnati
cessro,
ei

alios pra?i<itos

depulare, qui

hnjus beuedicti

testes, et

sanetilalem

vila-,
,

sam

miracula

morlem pro Chrisli Rde perpesaliaque omnia rite examinarcnt

in

faformationnm magnu<d,sn J.

dicitur

quibus ad
nereiur.

eum

Sanctos referendum via sterimperatoris perilissimi cura

ad reverendissimos tn.nsmi.sus. xidem duo

dT

compjiat
**

m*m
"*
Pr ^

eplZnisT^

cessu folio S8 et
hffiC

105 Inlermissa
ad cuitidem
Porttifxcem

W qq.

e dem

adesl v.sihr

fuit

oh

temporum
in

et

bellornm
ail

benelicia
variis

eos,
et

qui

rccensctur.

difEcaltates sed hujns Saocti sepulchmra

;

legatos.

swplicat

morbis

miseriis

afflicti

confugiunt,
et

numbile

Quid u, ca oisitat exemplar meum PapebraZl

adstitis

?%** *
'

quam
in dies

intermitlunlur.

Immo

majora

mirabiliora

sarougustanm nobilitatem

apparent; quibus quasi compeUitnr omnis bujus regni Aragonia ordo, prassertim hoc no-

strum

CsBsaraugusIanum
prsctara

capitulum,
fuit
,

corpus repertum cum mani/esto maxxlla smistra, ad quod

>-iii

,/
, s

cnjus

Petras

reliquim relinuim

beatns portio

omnia praestamla, quae gratom, devolum ac pium erga eum

ad ea

animum ostendant
se seniit

ejus

intercessinne

tot

donis

divinitus cumnlari.
et

olim

snpplicaium

per

Quare ad ipsum jam tot annos intermissum

tum adhmrebant Deni"/'"' >" longioript cessuum relatione lectoribu s nauseampariam, fe. slino ad finem quem sub 'Uxandro Vu p npa per solemnem beatificationem Petri manyrit Cmsaraugustanorum pii conatus
,
i

tandet

cufi fuerunt.

nunc ferventiori studio novis beneflciis devincii, de novo revocamus et a Sanctitate veslra precamur bumilUer, ut qned a Paulo Iir felieis re,

iOBSanctUsimus Dominus noster

Benedictus

%n smpe laudato laudandoque a nobis insigni Operc dc Servorum Dei hcauf,ctt\,m,e

m
m
.

cordalionis
tit
,

quasi

seminatnm
navis

Paulo
et

V
ail

Petri

plantatum extieuhernacnla tenente

et
,

rum

n nmo

fceliciler,

prudenter moderante

suscipiat

in-

canonixatione, edithnis srcti<i,r i> a <ar,i }g <'. Hb. 3, cap, 13, num. /2 docet, marfyrU
ipsius

^
E

causam,

rcjrctis.
<lc

creraenium
mirabilis
in

qum

Dei Omnipotentis gloriam, qui est Sanclis suis ijuemque, ut Sanclila;

adversus eam PtFidei ditmt

trus Franciscus

linbeis

promotor

hirrrat,

tem

vestram

diutissime

servet,

assiduis

precibus

fuisse, ab

exoramus. Csesaraugusls die xv Seplembris, anno Domini mdcxiv.

Prucct-sus
futn tnchoatus, deinde

sacrm Rituum Congregationi probalam eaque sancitum esse, constare rfe martyrio ipsius ei causa martyrii. Juverit ipsa San-

ctissimi

Domini cerba

recensuisse. Qumsierat

ibi,

svb Gregoria

ceterorumque piis precibus annuit Paulus V, qui anno 1615 ad eam causam delegavit judices Franciscum Sarratum arckiepiscopum Damascenum Joannem Baptistam
regis
.

106 Philippi

martyrium satis sit, tyranmim a.l iafereudam raortem mnveri ex odio ailvi-rsus tiilem Cliristi, quamvis occasionem morlis desumat e\ alia re,
an
aii

qu;e ad

ips:itn Christi liilrm

ant

uiliil

pertineat, ant

Coccinwm
lionv, fjui

et

Atphonsum Manxanedum, auditores eodem anno commissarios suos ad exor

non nisi e\ accidenli pertineal. Postquam autem responderat affirmative, idque aliquol sanctonm

minanda miraeula et oirtutes delegarunl Aragonim episcopos TuTtasonensem et Terutensem, ut testanlur laudatus Lanuza el Didacus Garxia, ad~ dunlque eadem mandata ab eodem Pauto V anno (648 rmovata fuisse; sed tum teste Lanuxa arckiepiscopus Cmsaraugustanus ejusque suffragnnri Turiasonensis yniua jmhcrs furrc
el

Martyrum exemplis probaverat,

sernuts est
re poterit
,

kis

verbis pro*

Unusquisque facili negotio cogaoscfr sufficere ad martyrium, si persecutor

oilio iu

ad
licel

necem infereudam move;ilur ah

occasio

fidem,

morlis proveneril

ex

alia

re,

qu

ratione
ret.

circumstanliarum ad
id

fidem

non

perline-

Lobetanus

ilrlrjnt, in

Arar

hmc laudati Pontifex Paulus ti Philippus Hispanim rex anno 1624 mortem obierunt, quorum primo in S. Petri Cathedram successit GregoHus XV, alteri in regnum
Intcr

109 Clarius

ipsum comprobatur

e\ causisbea- ''
:

Pkilippus ejus nominis IV. Hic palerna exempla

tecutUS, ntiim fi)T2

npud norum

Pontifir.em

suam

pariter auctoritatem precesque adkibuit pro Petri

beatificatione promorenda. tta liquet ex smpe laudato libro Informationum, seu quod ex illo descripsit Papebrockius, exemplari, in cujus posterioris initio leguntur ista : Ail docendum de puritate
fidei

torum Josaphat Poilocensis et Petri Arbuet licel enim in prima Antonius Cerrus tunc Fidei pro Josaphat mortem non motor strenue opposuissel ah odio in Fidem, sed ah inclusione in carcere cujusdam schismatici sacerdoiis derivatam tuissa; in secunda autem Petrus Franciscus de Rubew,
,

gtilvMty'
fm/ur

pariter

Fidei

promotor
essel

collectis

probationiba

ostendere

conalus

moriem
,

non
ex

fuisse

,,v

odio in Fidem
qui

Petro inflictam

sed
,

eo,

qi a

eum

occiderant,

contendebant

non

esse

heroicarum virlutum excellentia venerabilis Petri de Arhues,

,

morum

et

vitss

sanctitate atque

regnum Aragoniaa indncendum m;e inqnisiiionis una nnn jure

,

trihunal

sanclissi-

confiscandi

bona

Magistri

Epila

nuncupati, bsereticae
miraculis ex
ejus

pravitatis inet

quisitoris,

ac

intercessione

merilis a

Deo Opt. Max. emanalis, procuralor

ei

sere-

delinquentium et quia duo e\ quod eorum Dei prosequebantur bnocenles reputabant, et sororem, quos

^w^

odio Se^

vum

patreo
carce-

renissimi
gis
,

Catholici Pbilippi IV

Bispaniarum

rihus

inquisilionis

feceral

mancipari;
per

excipienuinvicla
i

reverendissimi

domini

Luquisitoris

Generalis

bus

nibilominus

poslulatoribus et

mquisitionis

Aragonia1
politanae

Hispaniarum, tribunalis inquisitionis ileputatorum ejusdem regni , civilalis

populi
,

gnmenta demonstrantibus, odium in veram rausam raortis prajdictorum

Fidan fuwe
Dei

^
^

Serr

Gssarauguslanffi
,

capitnli

cl

cleri

metro-

rum, atque
erant,
ad

a.leo,

quffi

proraoloribus ado:
8
'

ac Confralrum confraternitalis S. Pelri

in

mortis

raarhris

causa

illius

cannnizalionis dat et pro-

ororum
martyrio
tus est.

rituum
et

occasionem esse referen J' con s Congregatio censuit,

marlyrii,
el

dUcil artieulos infrascriptos etc.

cansa

nterque
alihi

ra

promovetur,
et

107 Deleyati judiccs fuerunt duo supra nominati Toannes Baptista Coccinus, Alpkonsus Man-

torum Martyrum numerum juxla

dicta

Beati sepulerum viHtalur.

ianedus ct Jacobus Cavaterius auditores Rotm; t Aragoniu rero per litteras remissorialcs con-

r martyns 110 Istud sacrm Congregatwms j

_..

(t

rausa martyrn

B.

Petri

Arhuesii der,n>"><

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

tlI

749
ex qua
Dei Servosna- auciobe
in

peremhris flfWH

if,c,l

conditum

iilcin
i

Sanlanda-

in

ecclesia

ejua

nationis,
illa

Wtr
bdfii'"'

BenedicPus XIV hb e&gimus Dominus

.,

tus

erat,

si

gens

propriam habebnt
in

Urbe

s-

sui

Opcris, cap. 30.

num.

recensuit,

ecclesiam.

Hanc porro solemnitatem

causa B.

fnir"-

Proposito per Eminentisndeeoo huc tranafero. dominum Cnrdinalem Sacchelum dubio, i)

constet

Pelri nostri obscrratam fuisse, sequenti parayra-

pho videbimus.

de martyrio de Arbuea,
,!,

et

cauaa

martyrii
,

Servf
dis-

Dei

p en

Sanclissimus
consilio

prasvia
,

-i

ogtsione

Fratrum

censnil ac

constare

nUcriora

mariyrio et causa 'proceihunluin esse

marlyni;
,

promde ad
.liseussioes1

X.

Ab Alexandro

VII Beatis adscribitur

nempe ad
operari

beatifieationis solemnitas

Romse
in

in basili-

ncm

mirnculorum,
'

si

quaa

dignalus

vel inluitu ejusdem SerOnmipoiens intercessione ixfc dc die xii Decembris mdguei. Pos( Dci

ca S. Petri

peracta

corpus

pretiosum

sacellum

translalum

probatxsque miraculis idem Sanctisstmus, ibidem sic subjungit: aroducens aliud decretum, propterca ct approhala fuerunl niiradiscussis

taaminala
cuia;

ex hoc alio decreto desu/'"'" sequitwr decrelum; quod cum totum niihir. Domini propositwm non favroduci ad Sanctissimi Vir idem iliud vntegrum ex Appendice ad wet, nbi per Didocum Garxiam, Hispanicam

quemadmodum

E
yii
tri

orfem

anno tfifit die xvn Uomanus Pontifex Breve

Aprilis

.ilerander AlexanderVII
Papn, dito
Itrevi,

bealificationis Pe-

Arbuesii edidit, cujus exemplar Ronue

typis

reverendos Camerse Apostolices tum

excusum pr&
divina Provi-

manibus kabeo, quod totidem

Sanctissbtri

verbis kicrecudo.

,,

,1

Oficiw

cum

KilM

'"

/"'"" exstat t hic recensebo. proposito per EmiW\ Acriter discusso dubio Chisium, an constaret de duodeneniissimum desumptis ex Processu compulso,

D.

N.

D.

Alexandri

jrtam

denlia

Papae

vn
primi

Breve

Tleatificaiionis

Petri

de

Arbues,
nise.

canonici

metropolitante
Inquisitoris

eccle^is
in

Caesar-

nin

miraculis
sacra

augustanae,

regno

Arago-

riluum

Congregalio,

habila
,

coram

ftfjarotigii-

Sanciissimo die
r; ivi!, '

iWjwrmilttlur,
',,

ni.lnll.irlllh
'

fl

declaSeptembris mdclxih * nemscxto miraculo constare de tertio et instantaneaa Banatioms Mariae de Citertio

xx\

ALEXANDER PAPA
Ad perpetuam
rei

VII.

n:1

ab

ore

torvo

et

sexto

pariter

ins

nea
cancri

sanationis
in orc
:

Elisahelh
ac

de Andreu
,

ab nlcere

proinde

facta et

per

eumdem
gesta

Careo-

memoriam,

jjnalem

Chisium plena
quffi

distincta relatione

mm

omuium,

in

eadem causa

sunt,

marlyrio etcaudeqne snnctitate vitse, virlutibus, prodigio effervesceutiffi el multiplisa mariyrii, miraculis supradiclis , sacra el ssnguinis
cationis
,

F,ortissimos
tribulatione
tiosa
in

Christi

atbletas
et

qui

venerunl
suas,

de
et

magna,
in

laverunt

stolas

dealbaverunt eas

Sanguine Agni, qnorum prereligio

eadem
io

Congregatio censuit,
posse
ail

quandocumque
etc.
:

lu-

conspectu Domini morte

fides,

defensa,
post
caclis

deveniri

solemnem
rilum,
prodigiis

canonizalionem
allenio
,

cumulata

Ecclesia

roborata
justitiaa

est,

sicuti

Petri

Arlmcsii juxla
de

quod

agonem
justus

victores

corond

donal

in

agitur
ture
ro,

Marlyre
et

cum

et

miraculisma-

Judex,
in
,

ita

devota

convenil
ut,

(idelium

Yeante

discussis

dopcc

ail

formiter approbatis. fnterim veactnm soicnmis canonizationis dein

ueratione

terris

honorari,

qui

sunt
in

throniim Dei
plo

etserviuntei die ac nocte

temno-

veninlitr

Sanciissimus litteras
Beati
eidero

forma
io

Brevis
ecclesia
et

ejus,

infirmitatem

nostram sua
in

intercessione
paslorali

super cnllu

Dei

Servo

juvare dignentur.
siro

Quam

rem pro

metropolilana
sa,

CaasaraugustaB

cnm

Officio

Mis-

munere,

quo

EccIesisB

Catholics

regimini
studiis

de

Comnmni

unius

Martyris

non

ponlificis

divina dispositione

prasidemus,

propensis

desumendis, preestando annuit concederidas; postquam lameu juxla decretum nnper a Sanctilate
sua edilum
in

basilica

Vaticana bujusmodi
exhibitae

lUterffi

Congregnlioni

sacrorum riiuum

foerint,

incumbentes, (lagitantia id ipsum Caiholicorum regum et aliorum Christi fidelium vota libenter exaudimus, prout omnibus malurse discussionis truad gloriam Omnipoientis Dei tiua perpensis,
ad
lnir

etexecutioni demandatae. Die \ix Martii mdclxiv. M. Episcopus Savinensis Cardinalis Ginetus. BeriianiiiiMs

Cbristianae
et

religionis

fideique

Caiholic

ro-

Casalius,

sacromm rituum
,

Congregalio-

incrementum, sanctajque malris Ecclesise cognoscimus in Domino salubriter exallationem

,

nis secretarius.

expedire.
1
1

pwljnan Ro-

CUJUS uior menHo Pontificium u Papa, facta est, editum fnit ah ilexandro 7'". ,,t sacro beatificationis decoro consuleret t
112

Hmrtum

cum

sto
ci,
et

lilii

nostri Philippi

Ikiii i.nt IU riiliitaque ad preces niaruin regis CatholiHi

:

itlum beato-

"""
s

"""'"'-

el

ineommodis, qua alioquin oriri possent t prudenter statuit, >" in posterum beatificationis solemnitas basilica Vaticana S. Petri
feret,

occur-

ac dilectorum ministrorum omnium sanclaa inqnisitionii

Dliornm

generalis

inquisitoris,

r ""- b
t

Hi-

spaniarum, ac
capiluli
ei

Deputalorum

prffiserlim

in

regno

Aragonum adversus
populi
civitatis

hajreticam pravitalem, necnon

ecclesise,
cleri
, ,

Rom primo omnium terrarum

onte itlius

perageretur.

Nam

mctnipuliiaiKr

juralorum
processns
sanclitale

Ronuz
n a, ui

tempora nulla beatificationissolemnitas fieri consueverat in basilica saltem Vatica ,/enuo rfocet supra laudatus Sanctissimus

Caesarauguslanaa
fuerinl

rite
viiae
,,,,,;

ac

recte

confecti

super

virtutibus,

marlyrio,

causa
et

martyrii,

pro-

bomiinis Benedictus "!"'<. lib.4, oap.

pravia discussione
ri

eodem eruditissimo XIV -2'i; Verum, explelis causis,

miraculoet

tum viriutum, lum

expedito
fteret

Deo palrans msanguinis, aliisque roiracuiis a de Arbues, aliae Masione servi Dei Petri
,,
,

quoqne

effervescentiaa

multiplicationis

"n

Brevique
si

Postulalorihus tra-

Bpiin nuncupaU.
i!m -i
;

dum

dit o,
l,;

in

Urhe
in

bentiflcalionis

feslum,

fie-

mi*lro|

tawv

ccclcsi;.-

't

tanium
si

ecclesia

ejus Ordiuis,
fuctat

quem Dei

prnni
ritate

Iinitiisitoris in dicto

vixit, canomci praCcesaraogUilUB, et regno Aragoni, auoto-

Se >'vus,

Regularis

erat,

professus, vel

Apostolica

depulaU

qoi

dom munus mqui-

75o
AlCTORI
c.s.
qnisitoris

DE
zelo

B.

PETRO ARBUESIO CAN. REG. M AR T

et

hujusmodi Gdeliter
exercebat,
perfidia

summo cum
in

fidei

ubi
esse

Caiholica?
sicariis,

a neferiis
infectis,

Judaica

quibusdam odium ejus-

uoteervans, hanc

b mificatin
"'1'

dem
rii

'upra

Catholicse fidei imraaniter

memininm,

palmam

trucidatus, martyaccepisse asserehalur; iulemque procesBcclesiaa

,

mmmor^T'^'
f lllt

snsio Congregatfonevenerabiliumfralrumnostrorum
sanctae

Romans

Cardinalium,

touo (primam enim rti Francisci Salesii;

Arbues,
ahas metropolilanB
Magislri

^*"*h*
,
'

sacris ri-

Dei

tihus praepositoniro

accuratissime discussi fuerint,

Epil*

Pelri

de
s

factaque tandcm
gesta sunt,
tione,

eorum

omnium,
ct

quae in
dislincta

Ca.sarangnsU.niB'

causa
rela-

coram Nnbis plena

Cardinalium
censuerit
,

T" xxv
dle
Olan.

r6g ni Arag0ni;e;
t " Aprilis

'
P
'

ec

*
.

"en.que
,,

praefala
,

Congregatio,

mdcwiv

Nohis

annuentibus
servi

qnandocumque

solemnitatem per.inenli

fu U n """""""'^

"*? **

tuto

de-

veniri posse ad solemnera eanonizalionem

cjusdem

Dei

Pciri Arbuesii juxta ritum

sanctaa

Ro-

san typographicumin diemmensis

'arxpleta Jiritur,/;.

mana Ecclesise et sacrorum canonum dispositioncm.altenlo, quod agitur de Marlyre cum prodigio
ci

"
,.

'(a
'"'"

miraculis
:

mature
,

^recitanda.etneinhacmorel^^
sttmem,
taeat
facit epUtola

discussis cl

formiter

approbatis

binc est

qnod

Nos
,

piis

memorato-

iedicatoZ
n.
,,

rum
hoc

Philippi regis,
et

Inquisitorum

capituli, cleri,

juralorum

Quod

speclat

populi supplicalionibus, Nohis super humiliter porrectis inclinati, de prasfatorum

et

ad ea

" W ">-

ea Helauo

Cardinalium consilio

unanimi assensu indulge-

mus,
H
in

ut

posterum
in

memoralus Dei servus Petrus Arbuesius Beati nomine nuncupetur, ejusque

venerationi
lidclium
)

Uom* tum excusa domino Joanni Vaguer,

^opoUtic^araugu.

canonioVc^^

corpus

et reliquiae

mcanonxzattorm procuratori

(non

ta-

Wc

Sj J
,

men
tur.

processionihus

circumferenda

exponan-

,eb eatificalionisin
cbseabeatificatiosecunda

Vaticana basil
fuit,

et

publicoeul

tu

honoran-

Imagines quoque radiis scu exorncnlur, alque de eo sub ritu

tetur

Ili

^^habitamcontmeLQuiaveroexsmal
splendoribus
duplici
reci?ttffl

Tst

dum decermt

Odicium,
ponlifice

et

Missa

celebretur de

non
viarii

singulis

annis juxta

Martyre Rubricas Bre-

et Missalis Romeni, die decima seplima Septembris, qua spiritum Creatori reddidit. Ha?c vero in locis dumiaxat infrascriplis,

nempe

in

calhedrali ecclesia Caesaraugustana martyrii palmam consecutus est

requiescit; in
ecclesiis generaiis
s.

Relatwnem sermow Latxno h%c exkiberem, E$t itaquehujusmodi H7 Post diuturnum iliud duonun ftTe seculorum spatium, a quo invictu^ martyr Peina Arbuesius canonicus ecclesiaa
melropolilana!
Ca>

leunuter cetehrata est, hau mgratum arditralus sum t si laudatam

itiLsoleciorifore

fii

Bflfjjfu

Kotusufir
ntta fjn

ubi Canouicus

ejusque corpus
inquisitoris
Ili-

sarauguslanm el primus inquisilor in regno kragoma? occisus est, Deusminimeparcusin benemeritoa

servos suos largitor
tali
,

onialw.

spaniarum ad
goniie, uhi
a

pasms nuu
terra

r>i
(

Marlini

niumccideaca,'-

primus
Apostolica

inquisilionis regni AraInquisitoris rminus ohivit, ct

Beati

gloria

in

diulius

carere, qui

lalogo
ros
illius
to

qua
;

ex

auctoritate

munus idem

at>

necnon in matrice ecclesia oppidi de Epila, ubi nalus cst; et quantum ad Missas attinet, etiara a samduiihus coufluenlibus. Prsetercepil

Sanctorum in cailis a.lscriplus, inl.i Su r jam triurophabat. Hinc Breve bealiflcatioDis

raanu Vicarii ipsius
,

Alexandri VII,
Aprilis,
Aprilis,
basilica

sijnin-

die
,

uica
oflBcio

ea,

prffisenli

litieris

tamen dumlaxat anno a datis hisce inchoando, in supradictis ecclesiis sole-

xvu lahentis rnensis xx ejusdem mensis

in

ea

ilit'

DomiBolemoi
fuil.

cum

Valicana S. Petri
basilica
tota

celebrata
suai

Erat

mnia
suh
ta et

hasc

beatincationis ejusdem

cnm

pro ratione propria

heteromallo

ma-

Officio

el

Missa

gnificentiae

ritu

exornata

paDDisqae

duplici majori, die ab ordinario constitu-

auro

imra sex

menses promulganda,

int rtexlis, et holosericis Damascenis, limbia

celebrandi

pariter

facimus facultatem. Romae vero in ecclesia S. Mariae Montis Serrali, nationis regni Aragonum intra bimestre postquam tamen in basilica
,

aureis discriminatis
illi

Lnter

qnm

pendebanl
pictori*

bellissimi
inis
(jiio

lapetes, qui a celeberrimia

preiii

picti,

non minoris

sunt,

quam

aarum,

Prin-

cipis

Apostolorum eadem solemnia celebrata

celebrari
ct

fuerint,

lica3

pariter

magnifice penilus intertexti sunt. Majores bas> portas ornahat Beati effigies, in spatiosa tela
,

permillimus.

Non

obstanlibus

depicla
lici,

consiiiutiouihus
decrelis snper
trariis

et insignia

monarcha
curiositati
:

noslri

regis Catho>
ut

ordinationibus

Apostolicis

ac

regnique
pieiaii

rumdem
dicta

non cullu editis, caiterisque conquibuscumque. Volumus autem, m capraesentium

litterarum

Aragoni,

sub

quihus,
populi

non

minus

quam

saiisfieret,

transumptis seu
secretarii praefi-

exemplis, eliam impressis,

Congregationis

sequentia legebantur Capitoluh bt cAWomciMBTROPOLITANiB KCCLRSI.K CfiSAnAUGOSTAWiB B. PfTW

manu

DB
MO.

AttBDES,

COLLEU.E

ET

MAIITVRI

INVICTISS^

munitis,

eadem prorsus

des ah omnibus et ubique, tam in judicio, quam extra, babealur, quae praesentibus ipsis haberelur,
si

H8
omnia
allare

Mille

et

cenlum magnai
ad ecciesiam

f.ircs

in

variisarttm
tut.

Kcnieis aureisque
altaria

candelabris disposita erant per

forent

tptH^

exhibitae

vel

ostensse.

Datum

mae apud Sanctam

Piscatoris die
Noslri

Rp-

Mariam Majorem sub annulo xvn ApriUs hdclxiv, Pontificalus

S. Ugolinus.

anno nono.

majus intra ereclum est sumptuosum

illuminandam. R elr0 spatium presbyterii majons,

CUi pro

theatmaii el magnificum muris erant ejusmodi panni preliose texlli

intortefr

pro tecto autem solita magna velaria auro

ta.

116

rn

Consequenter ad hmc beatificationis solebasilica

extremo

theatri

locaui

Ponlificii

solii

occa-

Beatmcationu mnitat Roma in sotemnuas diexxyu

pabal
hella

magnum
coronata
expressa,
,

altare,
pqsita

super quod
erat

pretiosa

m
'

Vaticana expleta fuit

ejusdem mensis Aprilh anni (664. Ua drscimus ex ejusdem Sanctissimi Domini Benedicti XIV laudato Operc lib. i, cap. 24,

sacw

lif.ih

imagOi
ad

quae ab insigni pictore

viiiii

Hyacintho Brandi

num.

6,

excitabal

omnihus vehemens qua tum veteWut cortinam laneam

in
,

desidenum

tur

a.lm.t

Arajan.

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS.

x

7 bi
vesles,

caniiulo,
luviali

amoveri viderenl. Subinde illustrissimus domi^AHieri, episcopns Camerinus et Sanctissimi Doassistens, rogatus ab ejusdem basilicse ni n05 tri ut ea solemnilate fungerelur, alba el
.

reversus,

pontificales

quarum

in

Missa

nsus

AHHOKK
C
S.

rubro

cum

pretiosa mitra indutua, ac duo-

klt canonicis
orffi

lunica et dalmatica ornatis stiputus,

cedente"cum
i"

Cruce .clero

ct

capitulo,

sa-

crislia

supplicanlium

morem
corpora

ad

adorandum
Deinde
,

ibidem induit. Interea canonicus procuralor exemplaria Brevis BeaUque imagines in pando serlco pretiosiori excusa, auroque magnifice ornata, Eminentissimis Cardinalibus distribuit, et consequenler canonicis ac consultoribus sacra Congregationls atias similes Emagines in tela bombycina, aliasque in charta expressas
est,
,

?anclis?imum
urosancta
flieairum
altare

Sacramentum
ad

beneficiatls
in

processit.

sa-

el

clericia

beneflciatis,

ceterisque,

qui

choro

Aposiolorum

veneratus

ad

aderant,
tus,

ereclumque
contulit;

solemnem

ceremoniam

cum
non

donavit. Episcopus sacris vestibus inducanonicis, assistente diacono et sub-

se

ubi ad cornu EpisloUe in emi-

neDtiori sella consedit.

cciii

latus

[bidem ad dexterum Buaadomini Cardinales et sacrorum riiuum

violaceis
induti
vesti-

Congregationis consultores,

ad bus sedebant;
B

sinistrum

vero post Eminentis-

de commoni Uartytempore Paschali. Quantua antem faerit concursus populi, qui pro plenariis indulgentiis et peccatorum remissione ohiinenda ad eam saeram feslivilatem sine numero confiucelebravit

diacono,

Missam

rura

pontificum

inmm Cardinalem Barberinum arcbipresbyterum Joannes Vaguer canonicus domini canonici et

raetropolitana ecclesia Casaraugustana,

docioralis

xerat, non tam fecile dictu est, quam creditu, universam Urbem ad venerandam Reati imaginem eo accurrisse. Hactenus dicta lielatio.
12t

urocuralor
in

causa

cauonizationis ejusdem

Beati

scamnis denique inferioribus assistebant Ueneclericis heneficialis, celerisque e clero ficiati, rum
ejusilem Iiasilicse.

cana

co,

Beatificationis solemnilate in basilica Vatiquo di.rimus, modo pcractu, dnhitandum

Jicati

corpus

transfertur tn
' ac$ltum>

non

wadhibita

bunc modum considentibus, ceremoniarum capiluli ad Eminentissimum Cardinalem Ginetii, praefectum Conconduxil dominum gregationis saerorum rituum
119

Omnibus

in

unus ex

magistris

est, quin Arayones eamdem intra bimeslre ejusdem anni, secundum facultatem in Apostolico Dreri datam in ecclesia s. Marim Montis Serrati celrbrarcrint. Dctnde etium pcr llispnuias
,

in

rcclcsiis

in

eodem

Brevi

designatis

eadetn

Casale,

qui,

licet

basilica

canonicus essei
ea

uti

solemnitas repetila est; sed operm pretium non est hUce diutius immorari. Creritdeinde h. Petri
cultus, ejusque corpus vn magnificum sacellum, e

secrelarius
et

nihilominua
Poniificis

ejusdem Congregationis
licenlia
in
festivi-

cum

speciali

rario pretioso

marmorc
in
est.

intra

eamdem mctropo-

tate

assistebat

cum
,

rochelto

(quod yenus linem

litanam

ecclesiam t
iltatum
,

testis
liolo

assislebal

nebat

cauonicorum ad usum chori esi) el pallocumque inter consultores obtimia cum domino Febei, prafecto S. Spiritus,
Alberici
flde,
sui

strtictum,

qua sepultum fuerat, exSaceiii hujus iconem seu

schenographiam una cum ejusdem descriptione Hispanica, Joannes Pinius noster, dum anno 1722
Ceesaraugusteb degeret, accepit ab amplissimo do-

dominotjue

secretario

Congregationis

de

Propaganda
canonicatus

qui

ambo ex eadem

licentia

mino
nico,

itulno,

ordini

cedebant, ut consullorum

i/uum

ejusdem metropoiitanm ecciesia canoittramt/ue ad majorem beati Martyris

itic

munere
magisiro etimilem

fungerentur.

nus canonicus

Post bac laudatus domiprocurator causa ab alio quodam ceremoniarum conductus, accedens ad
Martyris
nostri

yloriam pio lccton

exhibeo; alteram a calcotjra-

Eminentissimum Cardinalem prafectum,

reverenter
in

Breve
ipsi

beatiftcationis

pho nostro a-ri incisam, alteram scrmone Latino donatam, ut sequitw. 122 Diamelrum et planum continet qnadragin- quod paueii ta palmos (Aragonios) in quadrum. Tola sacelli desoribitvr,
struclum interior arcbitectura
ausLissime

obtulit,

ut exsecutioni

mandaretur,
in

quanVati-

Goibica est,
dicti

veiutra

tum spectabat
cana

ad

solemnitatem
in

basilica

exornata.

ln

medio

sacelli,
,

prius

quam

celeris locis peragenda. Car-

quadraium
tri;

spatium

viginti

palmorum
in

ereclum
S. Pe-

Breve per iHustrissimum Casale transmisii ad Eminentissimum Cardinalem Barberini caput exsecutionem qui velut basilicm
dlnalis

acceptum

tabernaculum
re
et

est simile

Romano
est,

basilica

sed hoc ex are

fusili

istud

ex

marmo-

nigro,

candido

et

iaspide,

eximie

elaboratis

? ejusdem

Hinc conlinue in SUggesto, enm in finem parato, Breve illud alta vocc lectum est a quodam" ejusdem ecclesia mansine

mora

imperavit.

compositis.
exstat

Intra boc

labernaculum allareamet

plnni
riosi

ad Missas celebrandas, sub quo glocorpus jacet

,

Sancti

conspici

potesl

per

sionario
,

(ita

quidam

inter

clericos a

munere

clathros dicta ara

in theca

insertos;

reliquia vero

Sancli

suo
nis

rocit/inlur)
notario.
factis
,

assistente

ejusdem CongregalioCamerinus, diadeposita

crystallina

inclusa sunt.
efDgies

Eidem ara imSancti

posita

esl

famosa

seu

statua

ex

120 His
"ttitnti

illustrissimus

marmore candido.
clatbrorum ex are
gro et iaspide
suis acroterlis
da.
,

Hac omnis
fusili

clnguntur
e\

sepiis

cnno

ct

snbdiacono
Tf.

comilalus,

mitra, ad a

et

basibus

saxo ni-

bymnum
ujus

Deom lacdahus
Beati
effigies
flexis

ctc.

pracinuit,
esl
,

altiludiuis
cl

palmorum septem, cum

solum

inilinm

develata
in
,

et

canilelabris ad lumina acceudeii-

celebranie

ceterisque,

terram

genibus
detege-

Totum ejusdem

sacelh
est,

marmore
iiicrustali

nigro

nonorata
eesilica3

dum
in

inlerim altera

qua supra portam

,

candidoque stralum
ad fornicem
storicis

parieh-s preliosissimi mar-

appensa, similiier velata fuerat

moris Genuensis seu Pisani lurniuis

snnt
iu-

retur, ei

majori planilie inler tubarum sonum,

,

usque, tribus elegantibus picturis

,

mnpanorum
rum
gauriio

strepitum bellicorum boatum

festive salutaretur.

minorumque tormeniocum ingenti omnium Finito hymno, qui sua,

obductum
nostri

in

quibus

vita
s

el

mortyrium
miraculfs

Sancti

cum

muliis prodigi

ac

saima musioa a quatuor choris cantatus fuerat, mctoque versiculo; Ora pro nobis D. Peire etc.
episcopus

Camerinus
posiio
in

Orationem
thurihulo
,

de Beato cecithure ad supre-

Has picturas magnificus limbus obit; uique sculptura illius architectura Gothica conseriem granatorum pnefert, njitimefonnis sit inaiiratns est. Pornil quoque ejus, qui cainque
exhibenlur.
,

nu
;

deinde
altaris

^am
nem

gradum

ascendil

et

sanctam

imagi-

arcbitecturam servat, cum *ua laterna similiter interiorcm fabricam ocnicta et inaurala, tulam

dem

hWe

ter veneralus est. Poslea ad

sedem suam

cupal.

fS9

752
AlXTORR
c.
et

DE

B.

PETRO ARBUESIO CAN.

Idunumhic

REG.

MART
fW;n. Crucfflxi
;

s.

incisum
exhxbetur
.

123 Externam faciem nihil opus est describere, cum eam mri incisam subjecta tabula ctarius exhibeat
,

<eri

quam

verbis exponi queat.

que charius, reaaidit. reddidit Videbatur per hunc cauomci Regularis

chaiacterem
esse,
et
.

8ta

verus

Z^
8ihi

Um

**
per

v '-lnl

observasse jurcrit, kanc

quoque ex vario marmore,

ab omui
l

nigro, candtdo, ei iaspide, aut totam, aut certe ex majori sui partc preliose exstructam esse : utrum e duobus sit in ftls. meo non satis exprimittt/r : prif

hum
i

lim exemptus

l" ;i sancta

iiuiocuam
re sluduit
,

suse

vitae

mum
paret

tumcii
est.

oiiiiiiiiu

rcnsimtle,

fomtius
t

Statua, aute in
in
ct

eidcm Ms. conmedio sub fenestra ap~

et

cando,
beretur.

in

ut virtulum opera cominh! cunctis acUonibus

considerali al ""ien. tanto u

? *H5
mcitainj

Beclaior

a.

"
,

"W
!a

sanciitalis

effigies

et
i

Sanctum refert Regularium cum palma

kabitu canonicorum instrumenio marlyrii.

exemplum ab
)....,.! levi er
,!

lif""""
U,IU)

Brevilas Brevitas

bujus
mtHini. patitur

constrcli,

non

^o

Nunc

Vitam suhjunyo.

exponi, quam sublimes virtutes ein cupaverint. Quam oh ,,, tis, quffl a morte, quam Martyr
Vlla,

mdicari
' ,,

VITA BREVIS
Ex
BeJatione Italica Roma' impressa.

quam duxitaugeliea.n, tynum tanlum ipsius paucis

SSjj T
obiit

repeti ps.
isce
liaeia

mar-

exponam. Prasteribo igitui qu;e dicere lide, qua Deum s.n, netrahihum arcanorum ejusdem, in semper adorabat. Non exponam, ut
viva

breviiw

possem de

conle

dmne

amorem auum

essentiae,

tribus

quam liumana mens non

B
NatUi
e

distincUs Personis ooiia cnpit, ipse subjecerit'

Diviintatem!
E
l

N,atus
pii

laudando
est

semper
initio.

et

magnificando

B. Petrus
in

noster
Epila

anno orbis redem6,territorii

Caesar-

quaj caret
4

nnbi-

mcdxl

a c,

castro

Sileho,

quomodo sanclissimam

libus parcufi-

hrisli

augustani

ex

bus etpie educatus

bilibns nobililate

non minus spectafamiliarnm d, umle orti fuerant,

parentibus

huma-

a
c

quam
b

nitalem et redemplionis noslraJ mysterium nerabundus recolens, de inaestimabili beneficio

sibi

conspicuis vila religiosa, quam ducebant. Vix euin Anlonius Arbnes pater ipsius, et Sancia

applauderet
po(enti33

sine

scmlalione
:

incomprehensibilis

Largitoris

et

quia

probe

Ruiz
rint

nialcr,

mundo

genuerant, quin
caelo

eumdem

aoverat, ut

per

Qdes viva

servelur

opus

esse quolidiano ope-

sanctam
:

educationem

regenerare
aelate

studue-

rum

alimento,
circa

mens
divina
alia

ejus nihil extra

in

quem finem
prseceptoribus
el

prima

prudenlibus

petehat,

Deum apsolum versabantur seusus,

cselestia

piisque
fidei

traditus,

elementa
paterna,

Catbolica

coepil ipse prima dogmala addiscere in

intellectus

non
nil

quam

meditabatur,
volve-

tnemona
bat,

praater

Crealoris

bonitatem
nisi

domo

ubi

ad

bonam

ipsius

indolem ac-

non operabatur voluntas,

voluntali

ut se divinae
Ail
tjuaiii

cedenle benewila parentum vigilantia, inlra breve tempus animum imbuit divinis praecenlis amore
,

Oinnipoientis
heroica

suhmilleret.
in patria

vero facla immorlalis

secura
B.
,

vila spes

Crucifixi et

est,

ut

primis annis
fueril

Omnipotenlis Dei timore. Hinc factum ob candorem morum pro

in

ipsum
ejus
est
,

duce

fide

adduxerit,
In

proiixs
legere

vitee

Hisloriee

edocebunt.
facta

hisce

adulto bat,

habitus

divino

servilio

cui

ut

Peirus
vivunt,

sua,

non

secus

ac

quidquid
scientiis
caelesti

temporis a studiis supereral,

consecra-

omnium
set,
cinisii

qni

peccalorum maximus
el

fuis-

caule

cavens, ne dura

intellectum

humanis
in

dolenler deleslarelur,

nilnlominus in Jesn

accommodabat,
scbola vacaret.
litleris

anima ab
imbutus,
Iheologicis

exercitiis

sanguine,
elsi

veluti

in

pretioso tliesauro, qui

Bumanioribus
in

Bononim magisU
i

mitlitur,

pl)iliiMi|.|iiiis

ac

Bononiam e operam da-

omniiim, dimendis
legitur,

mille

sullieial,

mumli omninu

exislerent,
fiderel.

culpis
tn

re-

iisdem

tur

dnmideinde
li

turus;
suis

quibus Lam celeres progressus fccit, ut ad earumdem meluiu hrevi purtingcns, mayislris
fuerit

quo contemptu fluxos honores calcaret, quaque animi magnitudine illatas sibi ab aliisiBjurias
ferret;

quia solam

ca;Ieslis

regni

magaifi-

summo

solatio,

sodalibus
,

exemplo,

centiam conlemplando

assidue,

omnihus Mii-iil.iri ailmirationi cto semper cum progressu in

vore, animi ipsius pax
et

maxime cum junlitleris

cum

fiducia expetebat, in

nnam pia eaque spem suam omoem

hanc

spiritus fer-

collocabat.

tranquillitas,

quam

sacri

5 At intensus
sluduit,
tus
est,

ejus

amor,
,

quo

Deo

conjungi

oratores
reiur
in

suggestis

suadebant,
philosophicis
,

minime
quas
magisterii

lurbamagislri

iiilimum
sollicita

odium
cura,

quaeslionibus

quo peccala prosecaqua proximo invigilavit,

pia

calhedris

ventilabanl.
brevi
/

[laque

philo-

tenera

inimicorum dilectio,
vilae

monila optimaUin

sophici meritis

lauream

bic

obtinuit;
in

deinde

pro

bus daia, misericordiaj

et

opera collala

pauperes,

sus

collegii

alumnis
ad

eadem academia

integerrimae

exempla

omnibus exhimia,
quas

adscriptus, non mullo post etiam magister in llieologia

semper

pra2dir.abunt

charilatem,

ejusdem
*

creatus

atque

ntriusque
,

universa

civilale

plamlente
desiderio

doctoratum snhinde evectus est.

eos
di-

animam suavissimo incendio clio quam pro divina gloria

que augenda, et semper adhihuil
,

depascebatar.
cerlius

oppormmusoblinenaa

Crescente interim cum adeptis honoribus

aeterna
satis

beatitudine

gne possidendi
doctrinae

iilius,
,

niteretur

in

tamaque virtutum et quidquid ipse pra humilitate obdies magis magisque inclarescenle
,

superque

tesl.iHM.

prudentia
sitoris

tandem anno mcdlxxiv

canonicos
3
factUB canoni-

die

xxx Septemhris
metropolilanaj

inter

Regulares

ecclesiae
fuit.

Ca;-

es,^ munere in Aragoniaa regno functus semper victura, m ^, posterorum memoria ua tem jusiiiia- commeiulahii. Ccepta maxime
aggressus es cerlaque vike discrimina, quaa

poUuerit.

Gloria,

iflq^ qua venerabili

a^

saraugustanae

cooptatus
,

Amio ucdlxxvi
instilulum
vitae

die

ix

Pebruarii

istud

solemniter

professus est

sacrum g, quod

Dei honor

et

Calholica

religio

ita

poscerei,

cus Regularii

religiosae

observantia tanto illustrius venera-

Cttsaraugustw,
9

clam, qua armatus fuit, fortitudinem M, ""! " &e " lehrahunt. Rigidum frenum
11
,

simn
]U , |ll
,

'l

biliusque

in

Lerris,

quanto meritis potius, Deo-

honem

edouiuit

et

longa

j*-'junia

Fip

ijin-

DIE DECIMA SEPTIMA SEPTEMBRIS

A q

lM
comminationibus
,1, violentaa
i

corpus
.
|

Buum
>>

rationi

et

carnem

11

U i,ni|u;im

...ilm til debilas tacebunt ilmKilio

spiritui inattia liim. ipsius tem

jnsUsque
n dum
il
1
1

suppliciorum
<

metueu- exbuuo
i

fore
I
,

il

nnoal quasi

Ii similis

ii

n , necis
,

imnr lliiM ti timor Rona,

I

omnes ab
pe 8,

inqnisitoris
,

muncrc exercendo
adeo odiosura
consilium,
,

absterrisacri
ol-

fere Hispaniam bellum Granatense, totam tyrannide, qua pressa fuerat, UberaSlracenica dum regna iu pristinani tranquHHtatera
-dahile
t

n lnterea tha qui

Catholici

reges

Ferdinandus

el

EU-

iunis fuissel
ficii

at^ue

ipsis

armorum

virtute paulo

anle pnsi for-

tribunal

penitus snpprimendom.

Sceleralum

hoc

in

variis

con-

venticulis
soilicite

confirmaiom

exseculioni

mandandura
parriin

infidelu oon''"<"" *<riut,

curaverunt,

electo

ad exsecrabile

Suerent,
h

cum
eadem

pia

sollhiludine

studiosissiroe

cidium homine qoodam facinoroso, qui

huraa-

loni.-uu
,

Chrisliana

religiooi

penitua

no
rat.

sanguine
Is
,

perlidiara

an

|-

rrt

ijoris

86V

tate

curaque majuri divini cultus Belo.quam regni cupidine incensi essent, genero b nvonlira M ill>l l>< nillMPS. (1111 iusserunt exsulare infideles omnes, qoi
I

Joannea de

suam recreare consueveLabadia nomine omnes in

,

exsequendo

dilliniliaies

conlemneliat

ex

odio

(i

^
r
t

*tatem

Euangelicam
plaga a
,

detreclarent

amplecti

i.

Ql" il

vero

T,idaBorum

abominandis Saracenoaliorumque infldelium sectis povariis

quo Beatnm prosequebalur ob ignominiosara mor tcm, qoa illius soror ab codem tribunali paulo aute damnata foerat, Lantnmqoe ancnpabatur

opportunitatem
Interea

ut

certius
id

LuUusque
ex
nota
,

Bcelus

T'

iuiiicia

tot'

annorom spatio jam computroeerot,

perficeret.

sive

Ju.keo-

alieque'

exesa

veoti

sunt,

ut

obviis

morum
ceotii

Hinc ad aucloritatem sumemediis posset sanari. InnoPontificum Sixti IV k, ac deinde

Vlll
/

sive ex rum audacia, ad omne nefas prompta quem Beatus apud Catholicos sibi concia
liaverat,
sihi

faclum

sit,

constat,

hunc

de

pericuUs

recurrentes, supplicarunt, ut sacrae

tribunal

imminentibus

multis

Lempeslive

inonitum

jnnaisitionis
tu

erigerelur,

m bonorum vnmma nn.i auctoritate eemen e regno sno eradicaret.

tubditorum

quod frumenimpiorum zizaniis segregans, omnis perftab

quse

foisse.

nas,

Verum ille noo mioos intrepidos inter miquam precibus inexorabilis, nihil ex jnsto

^
i.uni
iii

suo adversus sceleratos apostatas vigore remisit, sed cum fortitodine vere Chrisliana amicis reposuit,
dia

ii, r

,-

principum
Christi

poslulatio,

ad

magnum
modo

sese
iu

Christianas fidei
k- exauditaest a

emolumentum

Bpectabat. non

parum soIIicUum, quid humana solius caput suum machinaretur

,

perfii'-i
''t

Vicano,

." ""
,

rm

una

iTa9 nia:

dem
ni

cogn-

innumeris heroicis ul cum commuhabita, fecit, mundi applausu gloriosum Calholici toiius ad ipsis confirmatum sit, quod
ex
actionibus
'iiium

verum eUam velul religiosisqoe eorum-

Catholicaa

religionis
et
si

oliseiinium

prse

oculis

sem-

per

haboisse;

pcr

divinam

misericordiam

infidelium

odio immo"landus victima es3et, snppHcare se Jesu suo cruciiixo, ui sese ex malosacerdoqualis qualis eral , in optiraum Martyrem , te,
esse desiderabat, transmntaret.
10
uiiiiius

nosteros
i

transmissum,

perseverat

adhuc,

prout
stabi-

U is

cum eodem
religmnU
esl

titulo
/,-ln>

idem

propagandae
paier

Pelrus
et

itatpie
alienffl

liendasqtie

perp.-tu.>

pei-M-verabit. fra-

prosequens,
prii

suum sine formidine animarum magis quam pro-

truddare
^tatuunt.

Klectus

ilaque

generalia inquisitor

terThomas de Turrecremala , rum, eidemqoe facta facultas

per proviucias
toeudi.
in
iv

Ordinis Praedicatoalios

geminabat,
i,,v

incorporis saloti invigilans, palerna monita ut miseros illosad meliora redoceret,

inquisilores

tamen recedebal

severilate

quam

rebellium

inferioribus

tribunalibus

substiid

perlinacia postulabat.
ti

At

Joannes de Labadia Bea-

Hic

die

Maji

anno mcdlxxxiv
imposuil
patri

ran-

cffldem

magnamque
Joanne,
ol

anri

summam
unice

jam

parLitos
,

nus
Bpari

in

regno Aragouiae

fratri

Ga,

cum
Vitale

altero

cognomento Sperandio
traderel. El
.

et

ejusdem Ordinis Prffldicalorum Epila, beam nostro Petro Arbuesio, qui a caslro
[nglario,
tilu

et

Duranlio,

expeclabat

qufflrebatque
Bi-

occasionem,
l,i

eum

pon secus ac

natus est,

Magister-Epilffl

cornmuniter

appel-

persuasissent sicarii

enormitatera
fore,
si

criminis sui

latur.

Vi\ regias lilteras,

quibus Ferdinandus

ma-

raciliorera

celebrioremque

coram

Deo,

gislratibus

mandabat,
valido

ut

sacrum tribunal
fulcirent,

recens
Caesar-

quem abominandis
ecclesiam
ut
impielatis

rilibus irritabant,

perflcereLur,
,

erectutn
n

auxilio

Petros

sfivera edicta augustanis juratis n exhibuerat, quin

velmetropoUtanam Cfflsaraugustanam sua theatrnm, elegerunt. Babebant

in

adversus

Judaicas

et

Mahnraelanas superstiliones

singuli

canonici

eadem

ecclesia

commoda baextra

al.

conseinqoisitoribus publicata fuerint, et prolatse traenler ad ea variae sententiae in noxios

eleclis

bitacola; solus B.

Petrus debebal

ecclesiam

P
o

vmmnm
;;

cussit
cie
celli

conPaucorum supplioium mullorum mentes spequique Chi isiian;.- religionis ementiu

,

hatitare o. Sed quid aio, in palatio tribunalis sui semextra ecciesiam babilasse, cui, menie

ipsum

Bebraicam

perfidiara

velabant

cusperunt

per-

accurata indagaUone,
inquiri

sacrilegia

audiebant.

tellexerunt,

legatos

suos,
,

qua in occulia sna Postquam vero inad quos Cordobam

oe

omnis locus eral Dei ecclelempus oralionist Atian.en sola omnis sia corpus contentus non mentis conteraplatiooe muros Irequenter intra sacros ecclesiae suum lam publico mquiut, quidquid temporis a sistebal
per in

Denm

ftxa,

hora

regem petulanter miseranl

ritate

oovom

islod

tribunal

issua regia auclotutaretur, ab eodem

ruisse,
tibertatis

Sitoris

ollicio

piecibus s.ipererat, id on.ne privaUs

ibideni impenderet.

curn

contemptu et minis
prastexlu

repulsos
et

suscita-

tosque

praerogativeB

regni

tumullus
concidere,
pev

cum
e

evidenti

emolumento
consiUum
anni
<le

animarum
Arbuesio Jam ao
vivere

diabolicum
vivis

cnor m0 lanta erat ipsius in freqoentando Le neglecta, Hoassiduitas, nt ooam-na q , ceterisqne omnibus seraris el matulinis precibus tempestatera nec umquam ob anni per inleresset, metu ex i,.Md,a,..a..,. borrorera, vel
.,

mteeluia
.utneratus

sicarios

tollendo

inierunt.

tenebrarum
sese
ista

exeui.it'

mense Januario
Petri

mcdlxxxv
ideoque
simul
,

BMierat
oflicii

collega

[nglarius,

omnis
toto
in

ioquisitoris

auctoritas

cum
prius

eiusdem

strenue

obeundi
in

ardore
eo
solo

quaa

duos divisa fuerant, tabantque

sibi

residebai;
trucidalo,

punihil

cum lapn ab iis exiraeret. Hoc , qu diem^xv Seinnocens viclima ea lem anno hcolxxxv prfflcessit, pte. pds esl religionis immolata odio Catholicffl immortaipsius sancl ammffl De altarihus.qui martymm suorum ab

^^"^ p
m
strnctis

impii,
a

Petro

publice

amplius

tremendo

inquisitionis

tribunali

^L\L^u,*t.

uL

sedem

in

consesso

,n liac igitur nocte

98

clam

Septembrk Tomus

V.

7*4
KX BDITO
IUIMA.

VITA
insidiis,
sicarii
et

B.

PETRI ARBUESII CAN. REG. MART.,

,

clam

nemine observali

ia c Cassaraugusta, incolis Zaragoca ?

'

absconderunt, paulo anlequam Bealus adessct; qui eo advenit indulus sacro habilu, Ot malutinis huulilms assisleret, quibos laudati

eadem

ecclesia se

*i/o* in Aragonia.

Z note
,,

eWo
-

c^

d
tris

l)e

nohUitate parentum
sat

ps i us

canonici

supremum Regem
Yix

ct

gloriffi

singolis noctialtarc

majortbus

bus
in

veneranlur.

aulem

anle

majus

rio

num.

mnlta diximus inr

**

/2

et

sequentibus.

^^nta,

genua procubuerat, oculosque ad Ueum eleeo ipso tempore quo in choro canebaQuadraginta annis proximus fui tur versiculus scelerati Judai tamquam generationi huic elc. vindicaturi exprobrationem, qna in illo cantu mavaverat
,

e Bononia,

Ponfc. ficimdtnonts cmtasest in Romandiola 7'uif fr cetera decora, quihus floruit, f] ,r ?e koditdm antiquam academiam numerat f Indicat cotlegium Hispanieum,

indigenis Bologna cekbrh

jorum suorum perlinacia arguebalur, ex insidiis lumque Petrus Reginam angelorum prodierunt
;

tommo Mgidio noetS.R. E.

ut

ah

liisce

angelicae
,

salutationis
et

verbis

Benedicta
ventris

lu
lui

num.

Alhernotio, archiepucopol^, Cardxnale erectum,

preevii dictum
ett

Commentani

doU*Z
'

in

mulieribus

benediclus

fructus

Jesus, laudaret; primo a Durantio, deinde a Spe-

g Cmsaraugustanm metropolitanm ecclcsi cam nicos Regularcs Ordinis S. Augustini

fuim, <l ajfirmatur in instrumentis nt/m. 2/ relahs; quorum locum seculares clericos deinde
tc

randio

impetilus,

variis

gladiorum ictibus confl-

xus
ipsis

est.

12 Quamquani
ti

autem
ad
;

nee*

moribundus
t;imen

in

solo

ab
has

retatus dosuatn.

reliclus

esset, melius
,

quam umqtiam
mente,
sit

mum

ibidem sbsenoammus. De anno emiswprofusionis conseutit etiam liher Informationum, mkm

sisse,

alias

vivens

elevata

caelum

in

numero laudatus. Consule

etiam

numerm

ibidm

sanclissimas voces ernpit

stus, quia
teslabili

Laudatus
sacrilegi

Jesus Chri-

morior propter ejus sanclam ftdem. Descelere

;

sequenlem, ubi doctor Michael Ferrer clestce Prior tum fuisse dicitur.

ejusikmtc-

expleto

solain

fugam

meditahanlur
ipsis
xiiio,

sed

eam

suhitus

insolilusque timor

adeo pra?clusit, ut sine plurium sociorum auqui ad ferendas suppetias parati aderant, eosvi

h Ferdinandus V et Etisahetha, Castellai et .iragonim, devnde Hispaniarumreges, beltnm Granatcnsc annis deccm magnis animis gesserunt usqut ad annum 1492, quo Granatensi urbe reanoque, subactis Muuris, tandein potiti
sunt,
ttt

"

que magna

ex ecclesia expulerunl, tum miiiime

supplicio, cui
addicti
,

apud

se sublraxissent

brevi post a divina

humanaque
strepiius

juslilia

fueruul
et

//.

Ad hosce

inventum Inquisitorem, qui anima in lingua solum prsepedita, nihil de immalura et ex odio illata sibi morte conquestus, exsullabat de immortali vita, ad quam
accurrunt canonici

Murianam, aliosque historicos et annalist&t ndere est In parachronismwm igitur kie incidit hujus Compendii auctor dum B. Pelro Arlmesio, qucm ipsemct mense Majo anni UH4 inauisttoannoque 1485 martijrio sitblatum rem dictum
,
,

esse agnoscit, post hetli Granatensis finem

id

mu-

a divino
te

amore vocabatur, domum suam

tenerac
charitalis

sollici-

neris primuiii impositum fuisse ajfmnat,

tia

betliini-

reportarunt.

13
biduo posl
i485, die

Ibi

igne exsiccans lacryamicis excusserat,

tri

mas, quas

facinoris

acerbitas

finc confundens. hoc edictum in Judaos morte B. Pepromulposterius, quippe primum anno I

cvm ejusdem
Est
et

moritur anno hortabatur

omnes

ad tranquillitatem
Si

xvn

quacum
sam Dei
dolerenl

obiit,

perturbarent.
planclu

ne suam, tamen in morle

,

gatum,

dum
num.

apud Odoricum liatjnatin Annalibus ecclesiasticis ad eumdem awraffl

ut rideri potest
8.

Septcmhri*.

sua quidquam
,

dignum crederent,
scelere orta
,

olleuerat

quai

ex sicariorum

qui post primonon finem vilae sueb rum parenlum culpam omnibus inevitabilis est. quo supervixit, In hunc modtim toto biduo,
,
,

modo amicos consolando, modo pro inimicis deprecando, Deumque assidue laudando, post suscepta Eeclesiae Sacramenta,

k Sixtus IV prmfuit Ecclesim ab anno U7I que ad 1484. Wn Innocetdius VIII, Sixto IV suffectus, $. Romanam usque ad annum MM ["" Cathedram Ferdmando ptr Catbolici regis titulo.
1

eadem

fide

et pietate,
,

qua.dum

recte valeret,

ea veneratus fuerat

die

m De ayit lad* Alexandrum VI Papam dato, intcr alios t 4496 num. M>tus Raynaldus ad annum Chnsti magtstratus cn Jurati dicti fuerunt quidam
saravqustanus.

xvu Septemhris

excessit

ad laborum suorum prae-

mio fruendum m patria Bealorum, relicta in terris magna diguaque ex iis qine vivus gesserat, fama
,

Joanncs Manana lib. 25 de seu nia, cap.8 scribit, patatium

o
,

Rrfu
tn

sanctilatis.

ANNOTATA.
a De

? riam dictam post B. Petri cesdem esse ; pmsidii causa in posterum datum

^.*WL uts.^
sea

rt

Wuminquodampatatio,
V

inquisitoribus

concea

anno

ipsius natali leve atiquod

ptores discrimen occurrere,

apud scridiximusnum. xi Com-

non fO**' habitasse. aiiunde confirmare quo in ecctesia Deanno, dieque,

co^

mentarii praurii, quem consule. b Exiguum id oppidum est ad Satoiiem fturium, septem milliarihus, (ut habet Garzia Trasmiera in Vita) ahurbe Ceesarauyustana, in cujus

qnoque detndeinortuusest, Commentario 3.

constareprob*
.

10 ComJnentd' participes in q Preecipuos sceleris wum. 28 recensuimus.

DlES

7"

DIES DECIMA OCTAVA SEPTEMB.

SANCTI, QUI COLUNTUR XIV KAL. OCTOB.

Sanctus
S.
in

Ferreolus

mart.

Viennae

in

defunctusin Thcbaide.
S. Desiderius episc.
j

Gallia.

martvres
|n

Methodius episc. mart.,

Chalcide

S.

Regnifridus, aut Rain-^

fridns diacon.

^^
,

Grsecia,

S.

Sopiiia

martyr
martyr
episc.

S. Richardis
viae

imperatrix et virgo

Andla-

in

Alsatia.
a

S.
S.

lrene

Eustorgius
Insubria.

conf.,

Mediolani

in

S.

Thomas

Villanova

arcbiepiscopus

cognomento Eleemosynarius, Crd. S.

Sinerius episc.
dierna

Au-

S.

conf.,

Abrincis

in

ho-

gustini,

Valentiae in llispania.

Normannia.
episc.

B. Josephus aCupertino,
conf.,

Ordinis

Minorum
presbyter
,

S.

Ferreolus
Gallia.

Lemovicis

in

Convenlualium

S.

Francisci

Auximi in Marchia Anconitana.

Eumenius
episcopus Gortynensis
,

B
S.

forte

PBjETERMISSI & IN ALIOS DIES RELATI

Sancti ad
ta

Ferreoli

Vcetiensis

episcopi

Vi-

hunc

diem

datur

Baiileto

studiosus Eleutherii Tornacensis episcopi. Xtaque consutere poterit, et Praterlecior dicta Acta

occasione

duorum

aliorum

ejusdem

missos wi

eumdem diem

**

Februarii.

conominis Sanctorum. Verum non memoratur in Breviario litur koc die, sed Majores Vcetiensi antiquo, quod ignorarunt

ad ix Julii. Vide etiam de eadem in Prmtermissis VV. MM. etogium hodie dat Piatffl et IliJe SS.
Lahier in Menoloyio Vinjinum. I>assa> dicuntur Guignerio in Britannia cum S. Fingare sire data est ad xxm Martii. et atiis. ilorum Passio Bononiensis fo Martyrologio Univer,

nostri,

qni S. Ferreolum omiserunt,

in

et

danS.

dus

est

Supplemento
Eleusippi
in
et

die

iv

Januarii.

SS. Speusippi,

Meleusippi

inrentio

Isidorus

commemoratur his actum est ad diem

S.

Florario M$. Sanctorum. De

sah apud Gastellanum annwntiatur

episcopus alterius civitalis.

io

llalia, ut

xvn
dicecesi

Bononienses

revera

Januarii.

Bertulphi
dictina
est

abbatis
Belgii

Laubiensis,
<id

(abbatia Bene-

Cameracensi

S. [sidori celebrant hac die (estivitatem alicujus Hispalensem, sedilium creduntesse S. Isidorum

memoria

Martyrologio S. Sdtvatoris l"fverpiensis. At catatogus abbatnm Laubienriurn, quem satis prolixum contexuit Dionysius Sammankanus- tom. 3 Galtim Christianm a col.
est in

qui

Ecclesia coiitur die 4 Aprilis,

uti

jam

obsenarunt Majores nostri in Commentario Hac decauvio adActaS.lsidoHHispalensis.

r

prasp

80,

><rnuilum exlttbn Herlulplmm abbatem: Bertulphum aliquem qne martyrologi Belgas laubiensem Sanctis annumerant. Quapropter

alium S. Isidosa opinor, credidit Castelianus, serrari, et hodie coh, Bononim

rum spiscopum scriptorum quoVerum dubito, an ex errore

qui agirmarunt,
S. Isi-

rumdam Dononiensium,
doru.n

txistimo, collectorem

phuin

qui

dic

,5

Febrwirii

respexisse ad S. Berlulcolitur, et re-

mox

rssc, Hupalensem Bononim de/unctum Sanctumattqucm synonyin/rrrc debeamus.

tera abbas /uisse mdetur. lllum fortasse ex conjectttrts

annumeraverii abbatibm Laubiensibus Quidqnid sit, trideri potest S. Bertulpbi vita ad

.

arguBononimquiescere. Certe non iimm Bonomenstum menta lam soltda pro possesHone

mum

v
S.

Februarii.

Simeonis, episcopi Hierosolymitani

et

martgrts,

u< ex errore corporis cujusoumque S. Esidori, Hispalenmahtm manifestoiir corpore S. Uidori /"' eultu stattm Isi.lurum tnferrc debeam.

&Wr

memoria celebratur
Latinos colttur,
ct

in

Fastis

Vita

Grmcorum. Apud data est ad xviu Fe

bruarii.

toriBononimadhuncdiemnihithabetMasinus
in

Thecla nobilis matrona Tornacensis

Pratermissis ad

W Frbrunrii,
m

et

memoralur m ad hunr diem,

Apnk*. " * Bononia perlustrata ; sed ad 4 kac et festum agit, /6 septembrisde todem orta Ceterum mdecumque diecetebrari dicit. dnj j,q imuoiu nispalcnsi Banonim ovittto dc i. isidoro
iuerit
<

guo obiisse dicttur, ulterius examen remittitur. Verum, cum nulla cultus publici indicia mveFrbruarii niam, snfjiciat dixissc, eatn ad memorari apud Hayssium Auctario ad Natales Sanctorum Belgii, omniaque, qum de San-

TIZ

aut

ocorcn, H

-'<*
>>

^buen77"''';:

s, ...,"">'

cta iita

Matrona intwtuerunt,

leyi

\n Actts S.

Xistu^ in

codicibm hoquxovdam Sieronymimis

die

756
die conjungitttr

PR^TERMISSI
cum Oceano, annuntianturque

Smnondi,

sivc

collcnii

simul Nironu!ilia\ Wl nno etiam Alexandri;i\ ut paulo inferius dicam in Oceano. fn Epternacensi tamen oodice Syxtus locatur Mediolani cum Eustorgio episcopo kodie dando, additurquc Medelhei etc. De Xisto porro aut Sixto alia non
reperio,
nisi forte sit
est
ille

/,/
lCl

Socntatis Jesu Parisiis. Cas.oris martgris haberi

^Z
est

iLJ,
"
l

*S

9W
pr

ei

"

P e

pontem

xandnnam,
SS. Cornelius

de

qua actum Papa M. t e t

Sixlus, qui runt aliis

et

multispassus
lis

Nicomedim,

de quo

oum

uterqm cum plunbus SociilkgZj

xn Manyrologio impresso

Cypriai

il-

actum est tom. i Apritis pag. 536, sir ad diem VI Aprilis. Estritii Danornm ep scopi et confessoris meminit Ms. Florarium Sanctorum. Putem legendum Es:

sunt ad
5.

**(*&*

EmiUf
hodie

rum Cordubeusium

Acta illorum data sunt ad

dte ponttur

killi,

aut

Ksi-hilli,

ut ah

atiis

rocatur arcbie:

piscopus Lundensis in Dania seculo il

nam
S.

apud Camerarium. n e

nomina frequenter luxata sunt in Florario. Certe Eschillus celebratur apud Chrysostomum Hcnriquez ad 10 Aprilis,
cultutn Eschilli
nt miraculis celeber.

eo aetum

At

non

ostendit. indeque factum, ut

ntartgr hodie recolitur apud Grmot it %n Mariyroiogio liomano Gallici sermonh ub\ A.lriana vocatur. Data est Manyrokm

Anadne

em

Eskilus archiepiscopus Lundensis in Prcetermissis

tantum apud vos referatur ad

SS.

Victor et Corona MM. hodie apud Grerenum. et apud Ferrarium in Catalogo generaU annuntiantwr Peltriffl in Venetia,

x Aprilis. memorantur

S. Florelli aut Floscelli,

svn Septembris puerimartyrh Augiwtodnni,memoria hodie est apud Manrolycum. alios, ubi de eo actum, ad xvn Septembris

Komanoad

{,,<><!

S. Satyrus. fratcr S.

Ambrosn

kodie menwretof

oh translalionem corporum. De iisdem agunt

alii

et

in apographis Hieronymianis,
riis

m
et

multit aucta-

At nostri Majores <le Vixiv Maii. ctore et Corona egerunt ad S. Slephania V. M. annuntiatur a Ferrario in utroque Catalogo Scalis (oppidum est in Picentibus prope Amalphim, sive in Principatu Citeriori in regno Aeapolitano) ubi habet ecclesiam
neoterici.

quidam

Martgrologii

Usuardini,
die,

apud

recenfio-

res.

Apud

alios et nos

quo

colitur, xvn
Septembris,

SS. Valeriani, Macrini

et

Gordiani kac dk me-

moriaest apud Saussayum in Martyrologio Gal licano. At de illis actum cum Homano ad xvu
Sepiembris.

parochtalem
Acta,

sibi

dtcatam. Consenlit Castelianus.

Ferrarius,
ubi

Attamen obscrvat

nulla
et

e.rstare
sit

Joannis

Victoris

et

Stephani

tamquam

sancto-

ex quibus sciri possit,

quando

rum marlyrum,
quo
itlos

prSBcedente die meminimus

ex

passa. Existimare se ait Ferrarius, S. Stepha-

Ferrario. eosdemque ad kunc diem remuimw,

niam eatudem
certe Gra:co

esse

cum

S.

Corona, quai

cum

S.

Ferrorius iternnt memoral

in CatalotjO

Victore colitur Fellria, ut

modo

dixiinus. Illa

generati,

quod
:

in Annotatis ad preecedentm
atacce-

nomine etiam Slephana vocatur, et eodem die Victoris et Coruua> translatio colitur, quo apud Scalenses S. Stephania. Nihil tamen certi afjirmarc ausim : sed, cttm plttra non reperiam, remitto ad Viclorem et Coronam, xiv Maii. de qnibus ad B. Angei virginis (ut volunt) Carmelitanee, memimt Arturus a Monasterio tn Gyneeceo ad himc diem. At de ea apudnos actum est ad vi Julii.
Henani aut Enani eremitm in llibernia facta est meutio in Pr&termissis ad 49 Augusti, indeque huc dilatus, ut de eo ageretur, si debita esset
iwoenta de cultu et geslis noliiia. \i ne nomen quidem in Catalogis Sanctorum Hibemorum invenio. Vide itaque dtcta ad
S.

diem dicat

Festusdiesagilurinsequenti,

pimus. Credidi Ferrario culium

asserenti, dontc

omniaad Sanctos illos spectantia piad Acta ipsorum Ulustranda.

diulius qumsim, tanto magis de
incepi,
et

mvestiganca*

Verum auanto
cultit

dubitart

tandem, perlecto Opere

illnstrissimi

doinini Petri Antonii Corsignani, Valvemisei

Sulmonensis episcopi, quod anno

edidit,
et

i750 Lattne
marty-

inscripsit

Acta Sanctorum

rum

Simplicii,

Constantii et

Victorinni... vin-

dicata,

ditbitationnn meam optime fmdatam auctorkvr credidi. Porro scripsit illustrissimus '"datuni Opus, quia Pinius noster ad %

I'

gusti,

xix

Aujrtisti.

Flaccus martyr Ttulerli in Umbria colitur et annuntiatur apud Ferrarium. At ejus simul et S. Terentiani Aciajam data sunt ad Septemb. S. Oceanus martyr in Apographis Florentinii hodie ponitur Nicomedise cum Xislo. Corbejensis codex duobus illis adjungit Medacum. In Epiernaceusi solus Oceanus memoratur Nicoinedias. Nott minor est rarietus in Uieronymianis coni

Constantn ubi illustravit SS. Simplicii, anetonon tantam iis iribmt anr debitam laudaws ritatem, qunntam illis /"'" Nam Pinius post cttltum tistes credidit.
et Victoriatti Acta,

dictorum Marsos abundr probatum, Acta Gdei nobis esse dmt, sublestai

Uar-

"/"'

tyrum

suuni judicium variis argumentis At illuslrissimus Corsignanus fid

confirmaM

m
tis

'""""

Actorum magno conatu

eruditi scriptons

de/cndere ">t>-

oindicias; sed

reptnre

tractioribus
Oliiiiii

nam

in Richenoviensi scribitur

et locatur Nicomediie cutn sociis Xysto et Medecio. In Corbeiensi breviore figitur Alexandriie, scribitwrque, Otiani, Xysti. In pturibus, omisso loco, aliis plv/ribus immiscetur. liecen-

rmit de icw potui, nimis sercrum fuissc I udicabunt, -, mecum / idque illts judicium crm iw nor, quotquot in historiarum

non

satif

etpartiumstudiovacui,argumentauti^
et

que prohta contulerint ,

Acta

ipsa

""

tiores

omitto

una cum auctariis Vsuardi et Bedee non inreniam, solum hic : cumque plura observo, S. Oceanum satis constanter Nicomediaj annuntiari, ut credi possii ibi passum esse,
aut certe cultum, nisi forte
de quo cu/m aliis

expenderint.ObjecitPmus,9ene^
Actis tionem sub Antonmo Pio < Pio numquam /"' qualis sub Antonino ''/"" cit pmfectum Vrbis Pontium, v" Monastermm *. sub Antontno. Objecit subAntomno, ictamagissuspectafac^
Eptstoi curn accedat ad reliqua. Objeelt sw imperatorem, a stylo tii prmfecti ad

"'

^
.

y]

i&x

Oceanus martyr, tribus Sociis actum apud nos

sit

ad Theodor sine alio

est

iv

Scptembris.

titulo

mentio

fit

in

Sgnaxario

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS

/'

7^7
*

^tarem

Aetonm tarir abhorrentem. Ohjecit, ipsum personam cideri prorsus laroatam.Ob-

Chrifttiani

interfecernnt mille
prasfecli
,

paganornm

lefere

gaU Pontii
confita

etc.

Ume tane tam

snjftriant

iiwple

^otoris *C

> iis Aclu reftrri prodtr ritdemum, plw* illius am ut credibilia ftant ob exiguam diligmtiam. Prmterea oburvmt in

sunt

ut

rel

s<>ht

Actorum labefactandam.
ta

llne

di

ad fidem rausa non

nisi Irnter ca attigit Lucius

"wt<itis

ttatui porlum Ulyris, ^ristianos; in Franeia martyres iptos, nuos niyricum a , nopulum comprekenderat, dicn geiLJfatos in Francia ex illuatri prosapia Burgundiorum.
:

^
,

rontimn prwfrctum ah imperatore m Franciaro ad persequendos diri

horum Sanctornm

patj.

Phmboniut m Vi155, et Ferranus ad

20 Auffusti. Gorsignanui ipse m Marsicana regione part. 2 pag. 29 pro basilicu Yafirana lanctornm Apostolorum snbstituit sepnlcrum

etpag.43 factum totum non leviler immutat, et pugnam Ulam Ckristianorum conVra pa<janos prmtermitlit. Ita<i<ic \n<i itla, m <{inims figmenta leguntur cum moribus Christianorum smtixlt srcttlt adeo pugnantia, noti eranta no-

\ma a rm
-

auomodoeos
auctor.

duxisse digestionis sunthiboli, ' nesciam, concoquere potuerit illustnssimus

humn
.

Respondit tamen ad singula, etmwa condire studuit. L \tate responsvmsuum

conqueritur, acsi plus mquo nln tt rr subinde indulsisset Pinius, etnon raro cengori crueos
;ores

respondenda

nosnocat. Verum dignelur illustrissimus a nimis rigide Corsignanus iterum expendere,

icia

imprimenda smc censura. Nuncpaucaetiam doad querelas illustrissimi mini, qui />a</ t$ absercat, sr anno (749 ad nos mistssc diclorum mariyrum Vitam, a Lubis

cio

Pkmbonio
Ms.
1'nssc

impressam,
seleclis;

cum noanuHis
tlalet</ae

ftd-

ra lem

fuisse

censuremus, sicredamus non fuisse genepersecuLionem tub intonino Pio, non Pontivm non sub eodem prarfectum. Urbis
eo

ditionibus

Us

usvm

non

Pmium,

forte <ii>>"

apud nos erant

deperdita. Respondeo, non essp periculum, ne

exlitisse

tempore monasterium monialium, >l imperatorem Episton0Ji wripsisseprmfectum 7""/"" eshibent Acta. Veniam iacinil talem, Aeta kjnconcedat, si credere non possmus, secundo fuiste conscripta, et conselUa teculo requiramus auctorem ad si meliorem
l,

perdantur notitim dc Sanctis, postquam sratd <ircipere ad nos peroenerunt; sed "<>s minimt R quascumque annotattones, ut iis eogamur "", et aliquando etiam accidere, utalieuipro nobis

Waditm

<"

locis distitis

Sl tates siut nntiti<t>

huc non perveniant. aut obserrationes. qum refu-

nuenter
fidem

habendam multis prodigiis ibidem relar nobis, obaecro, si existime. t,s. Non irascatur homineparumperitoscribi mus, non nisi ab
potuisse,
<!>>"

tandm
rr
.

iikk/is vttfrnttir. qiiuin

quenter nolumus molem Operis nostri

tutu

admittendm, freiis auge-

ne

cot/tiiiiur

coutra adjiltortS nostrot

'"

Actis dicuntur

granciam
Illyris, et

misso, dc adventu ejus de populo HVyrico, ac genere

ei
illustri

deprm/ecto m portum ;'l

disserere,

ne lectonbus tmdium ereemut quorumdam observationes refutanmprobabites

tum

demum

de

tht.

marlyrum
diorum.

prosapia

Burgun-

Etenim, ti per Franciam intelligere Galliam, qum Homanvs seculo seeundo wlimus in illa nec Fnmria ilta tlirrhutur. ec SUberat nec Ulvris, nec populus Wyricus, trat jiortus
.

impressis:nequeenimomnes nominamus, m 7"'credir bus aiinuot errores deprehendimus; sed mus sufficere t>i<><l<> ita illustremus Acta Sandorum, atermrrs illi facile deprekendi possmt
,

Hocipsum aliquando observamusin

tibris

Burgundiones.

Si quis
relit,

mania qumrere

vero Franciam in Gerubi habitabant Franct,

ah its, quiscripta aliorum <><> disputaUs a no~ bisconfrrrcrnhtrrint. Vi id tamen faciiiut fteri prmcipuis scripto-possit, <"""" aUerumque ex
'" erroret a no6ii ribus assignare sotemvs, 7"'

Ula seculo secundo

Bomanis non tuberat, nec

eam prmfectus mitti poterat ad persequendos AnChristianos. Heminerit igitur illustrissimua quodtn usics nobis quoque propositum esse, Nil maProxmio tuo pag. m affert exSeneca : qnam ne perorum more prasstat
,

hmc suf/iciant pro refutatos fverunt lapsi. Verum cui responsoad Opus Ulustrissimi Corsignani,

quam maximas habemus

gratias

<>
,

'''"'

'"'-

mm itate
o,i

>

scribendo, tum de gemino

Opere

gis

homini

seiimuur iintecedentium

quo
gat

gregem pergendo, non quo itur. Si rcro />rreundum Pvniijuexistimare, nimis severum fuisse
est,

Habuimus laudatnm nos liberaliter misso. (eretriennio, nec umquam credidi reOpusjam
sponsoopusesseadjudicium Piniide
te d

\ctts SS.

sed

Simplicii, Constantiiet Victorianidefendendum;

dieium

de

Actis SS.

SimplicH,

Constantii

et

"* fVictoridni, legere etiam dignetur, <i' '" candide edicere, anvcra guntur num. 10, et
credat. n<-s dicitur conUgisse,
captici

prmter ad koc qvalecumque responsum sum, lavdatum Opns pernionm deiapsus

,!,,
nis

quando Sancti
atque kis verbis

sJom utaliquidcerti invenirem de cuUu n Stephani. Etenim de hoi y-ictoris

cuitudubitarecoypuqnoddeiUisnihilrepenrm

ducebantur
:

in

Vrbem,

exprimitur
cti

[ngressu

Voro Urbis volentes San-

apudPkmbonium. necin VitisSanctorum,

nee

ml basilicamS.

1'etri

pergere

antequam

im-

peratoris
ministri

conspectui
iter

prajsentarentur.

Cumque
voiuntate

Crevil dvbitatxo, , Historia Varsorum. ante olaneignotisuntinomnibus UartyrologiK

Sanctorum

impedirent,

ferrar
aliorum
,

>.

iransetquia nobit nullafuerunt

Dei

Aposiolorum Petri et Pauli ractum solveest, m ligamenta, quibus ligati fuerant, cognitione, ad renlur, et nulla interveniente

[et]

m istadocumentadciltorumcultu,sicutdeaatu apud Marsanctorum.qvi coluntur

"""< " / ""'
n,

iccesnt,
1

quodCorsignanusm BegioneMar-

basilir;im

vero sunt
re

<|iii

Ministri pervenerunt. Apostolorum mentibus ita Sanctos perduxerant

, t

'sicana
,

-"
lUm

"'"

>.*Ferrario;a

Operede

^f^
\ctu

ftlienali, q

ner eos vitlere

lia-e
,

neipie

leue-

Simpliciietc.pag.mfateatur ls

potinTimt.

niiin

Sancti
ibi

gererent, mul-

dUum^iof
n

a epulcrum.S^oii^rf^
modo
Fcrrarto efJacobllo^
iecclet

titu.io

Christianorum
cos

quaa

secure

mora-

Ztrissimus antistes c* cwraolimfuissetranslat

S.J

batur,
qnoil
,

sequi

tanla

quanlitate

coeperunt,

UEuangemm;sedhabeoantememmrrxmum

qnando

mina

beatorum Apostolorum lipemnerunt, tereducenta millia Sanctos

ad

Papebroehioeommunicatum, folium Us., olim ntahabuerunt Ferrarius et Jacobittus,

i

sequebantur.
ChrisUcolas

Unde tanta eadem die orta

inter
est

idololatras
,

et

dusensio

quod

J, l)nl

a, ll

s<l>htjrnirs,ne,( ut<lo<ntttrrrnt... l

>

n,n

cauli,

758
cauti
,

PR.ETERMISSI
merarmm
titulo.

ne minus comperta narrarent, aut critidocumentis acceptis. Tandem in laudato Opere Corsignani pag. 246 inveni catalogum Sanctorum, qui singulari O/ftcio coci in discerne?idis

ut virtutibusincl

ms

'

,,,, sed

^ntalio &

Bernardiepisc pi,

rarium

u(S aT, Cl

i,

fflr , Ul; 0fls

Catalogo general,

luntur apud Marsos. In illo vero non reperio Joannem, Victorem et Stephanum sicque vehementer dubitare cogor, an umquam /uerint culti;
,

annuntiat.

Sanctum locantTl Catalogo episcoporum Ticinensium

a in Sanctuario Papim 6, atiique scriplores Ticinen ses.
tih.

Eumdem

1^ H p!?**

,?""*
-

,J lB
3

imo an umquam

vixerint.

cap.

Vigiiili guatuoi* senioies,

memorantur
Martyroiogii,
Eustorgius in

in
et

dequibus in Apocalypsi, duabus editionibus Vsuardtni

in Florario

nes Baptista de Gasparis inBrenari7^'

eptscoporum
set

Ticinensi

nm

ctorum
rtcen"

Ms.

SancWrum.
ut

aliquol

Auctariis

Vsuardinis,

Bcrnardum Balburn (nam bonim onundum dicunt) inter

ctos

ultimo foco

ex familin Bpiscopos

martyr, annuntiatur. hl factum ex con/usione apographorum Hieronymtanorum, in quibus S. Euslorgius episcopus Mediolanensis, de quo hodie agitur subinde martgribus immixtus re,

coluntur ofieio ecclesiaUicoAt Papcbrochius noster tom. 4 Junii m $. Lan co episcopo Ticincnsi, citjus succcssor

qntnon

nardus, et cujusVitam
vavit,

/ut/fleN

scripsit, pag.

6%)

peritur.
Medoili episcopi sine
fit mentio apud Martenium tom. 6 AmpUssimce Collect. cot. 682 in Calendario Verdinensi. Non dubito, quin nomen sit corruptum Melliodii, de quo agitur ho-

loco

futsse,

nec corpus Bernanli umquam el im ncc alio aliquo publicx' venerationia

olm

ciiliu

honoratum.
Sili,

ut Sancti con/essoris,

meminit Ferranm

die.

Vicenliie in ItaUa ilimn annuntians, dicentqut coli sofitum Officio semidupliet. Francism

Bar-

Thomas deS. Maria, Ordinis Pr&dicatorum, ut virtulibus inclytus celebratur apud Marchesium in Diario, et apud Lafon in Anno Dominicano. Mors ipsius figitur anno 1~>45 et anno ih~8i dicitur apertum fuissc sepulcrum, et corpus incentum integrum. Plures e.c eodem
,
,

beranus, Ordinis Capucinorum

ecctesiasticam
edidit
rarii,
,

qui Bhtnriam
4649
italirt

Vicentinam

anno

cap. 59 pro Silo laudat mba Ferdicitque non innotitUse de ipso plura,
lib. 4

quia scripturai fuerunt deperdita. Cultumvm

omissum

fuisse dicit propter bullam Vrbdni

VIII.

Ordtne virtutibus datns La/on.

et gestis

xenerabiles dabit lau-

Bonaventura

Firmanus in Marlyrologio

Fravci-

scano Beatus

vocattir, dicitarque miracithspost

cccxvm
stis

episropi

(concilii

Nicami) sunt

in

Fa-

mortem
Vita.

ctaruisse, sicut mrtutibus floruerat

est

Alexandrinis

mox

laudandis.

De/unctus
/525,

Firmi in Piceno

circa an-

Mali!i;t'us

asceta annuntiatur in Fastis ecctesim AlexandnnGB per Ludolfum editis, et in Uarlyrologio universali apud Castellanum. At nescimus. qito tempore Matiliajus ille vixerit, et an Cathoticus fuerit.

num
post

ut ex Annaltbus

Minornin

Wad-

dingiad
tum,
et

annum J52Snum.

(0 colligitur. Corpus
dicitur
inren-

norem menses integrum

Tibcrius discipulus in

iisdem

Fastis

legitur,

et

translatum ad locttm honcstioremjurta latus altaris. Ilealum suo more vocat Artum a Monasterio, non item Waddingus : nec ostendilur cultus pubUcns. Plitrcs alii in Martyrologio Franciscano, qui eodcm modo Beali ro-

apttd Castellanitm, AnnotatLudolfas, ipsum/uisse ex

Septuaginta duobtts Christi Disctpulis. At ea de re non satis conslat, cum ignotus sit Fastis Latinis et Gr&cis, et ne reperiatur quidem in variis catalogis Septuaginta Christt Discipu-

cantur, licet cultu careant videri possnn' SS. Centime Fortunali et Bonifacii marlyrm translatio hoc dte, et hoc ipso anno (75i,
,

lorum, quos recenset Assemanus in Bibliotlteca Orteutalitom.Bpag.3tii et sequentibus.

Eutropius episcopus sinc aliis adjunclis
scopi

quo hmcscHbimus, magna cum

acta
est Asiliani

solemnitate

per-

prope oppidum Mestre

tn agro

memora-

Tarrisino,

ubi trium martyrum corpora cum

F

tur in Florario Ms. Plures sunt Eutropii epi,

ex fjuibus

unum

luco suo avulserit au-

ctor, ut alias

smpe

facit, nisi

nomen
sit

Eustorgii

martyinsignibus ossibus atiorum septuaginta rum deposita sunt in ecclesia S. Antonio Palamo /dicata. Solemnitatem et populi coneursum

de

quo
et

hodie

agiiur,
et

Conslauliai

Virgints
in

corruptum. M. meminit Florarium

ita

Ms.,

jEgypto

locat.

Verisimiliter

Consatis

stautiam Xurrrinam,

quai
,

cum

Felice hojlie in

insignem in dicta translatione tx litterispopridiesoad nos datis accepimits. Nam roans Vesperte, ipso die lemnes prmcesserunt ^n-rificta, mutta ante sacras reliquias oblam /'<
se
.

stridie

aliquot

: <istis

memoratur

invenerit

non

ab /Egyptiis disjunctam. S. Caslor uiartijr hodie cetebratur in Mceneis impressis sine adjunctis, e.r quibus possit ab aliis

solemne Sacrnm cim miisieo /"'"'"' et a tu decantatum, qufBmadmodum i/"'"/'"" secundm Vesperm, post quas deglona
et

demum

concen('

ad concioncm

dixit.

P.

Josephus Marui

Jam aliquot iliius nominis martyres apud nosdatisunt, et sequentur plures. Innumeroso iuurtyruni /Eyyptiorum manipulo etiam aliquis Caslor reperitur postridie. In Synaxario Ms., qitod fait Sirmondi additur Theodora
di&tingui.

US. J. Proidicta autem corpom nimrm runt ex variis cmneteriis Homanis, mtum citni >"'">"' l": curpus S. Ceulinae
prio, ex casmeterio Priscillat in
facii

extractajuv

qm\
-

ct S-

Bom.

sine tttulo martyrii,

ri

el

utriusque sgnaxiscelebra-

dicitur
est.

prope pontem Justiniani, ut supra

virgo
Clarissa,
in

stne no vero exCailhti ctrmeterio, similiter Nartyriow omnibus

s corpus sine nomine repertum,

m
>

Athisduobusnomina
ut
fieri sotet,

^
f

dictum
Calarina

grua,
territo-

imposita fuernnt.

Queveda,

autem reperta /uerunt cum

vase sang**'*;
*<>

rio Palentino

obiisse dicitur

anno 4540
,

apttd

Arturitma Munasterio in Gynaiceo, ubi beata, id est, sanctis moribus ornata, dicitur et spirilu propbetico celebris.

Jacobus IV

Scotorum rex memoratur apud Ca-

donata tisstmo martyrii tndicio. et Veneto. <} Flamtnio Cornelio, senaion ecclesiam transfM prmdictam stu juns aliorum s ^. ravit, ibique cum reliquiis marmorea I ta Martyrum honori/ice in

^
,

^
/(1

DIE DECIMA OGTAVA SEPTEMBRIS.

er

7 59

reeondenda. tngentem quoque tsUm loculis iarumthesaurumexceltentm%mus ''""" i iau Sanctos amore cornrtina pro suo domin in sacelto ipsiu ipsi anno i753 -Wi ut conqu Sl qnando id reliquis ets in

hcum.

In Martyrologiis Bhinoviensi et Richenottensi, datis a/md nos tom. 7Jumi, ct in Marturologio Rabani Chalcedonfi solus ponitur

'

'idimus

d
1l0S

il Z,cns adjungere voluit, Zas debitis testimoniis

ut nobis ex illis munitas, ultro

Trophimus. jHiHo aliosmartyrologos reeentiores. Cum autemplurade Trophimo non reperiam; solum obserro, a pluribus ipsum Chalcedon* ita ut ihi figenda estetpalmstra martyattribui
,

* " are
,

Fi '""
tst

J T ml^r\
l

M 'piceno

dedlcatio

ecclesiae

metropoUtaDB

sisatisconstaret, ipsum dweinauiaTrophimo, de quo cras agetur eum Sabbalio et Dorii,

Ferrarium i
S

Cofa%o

generah.

m,minerun,Grevenu t .etmr-

V iTo"arecUm
"""'""*;,,,

muUi t intmartyre,illm
Pr*dicaorum, iom.moratur apa Mrum

^'l"'dhinareriequeo,guuindicetur.
,.
ordinis
i Braiantia

rymedonte ex pluribus Fastis. xix Septemb. Medecil memoriaestin Martyrologio fthinpmnsi, uUsolus amninnat.iir NicomedicE. /// RicAenoetiam n > Corhiensi Nicomedi ponitur i eng nopost Oceanum et Xislum, sed in posteriori
,

BeanC " 8

^BelgicucumtituloMUsedsvncmen.
^^nacluiautabbvCurim-Dei.Ordjni*
Hugo
1 "

scribimine Medaci. Tn Epternacensi tMedelbei cum nhis tribuitur. Jn .iutur, et Mediolavo Oceanum et gustano ct Gellonensi sine loco post in Labbeano Medisixtum scribilur Meditei ah\st}>ubusdam omuino pnnermdlitur,
,

lei.
ll(l

/"

r"^
e

tee. Aure/ian,
""'"'""

mu/l

eiiam

fit

codicibus

Florentinii.

Ex

Ins

,;,<<'
i. ,ii

imU"'

et chaic '"""" Al non eorum more ornatur.

T Q
B

llatl Z
<

,, ,ci culm

certa argumenta.

Hugonem.ouflm

Slepba-

n
C

fo^ue'uw*emmonachum,etm^ ~ "* iam Saussayus in mr

Zall,Z

<//""< um.mguesubjun.j.n.r.

nomen corruptum quipostndieoccurMUeti episcopi Trevirensis, Fastis xix Sept. B nt m Bieronymianis, et aliis Uartenium in anhau* Mariani nmnm est apud

rietatibusnihilcerticoncUiderepossum,etutsuspicor, posse esse

mmque

^olfJoOMic,
"'"'"
b "
[

,ed in Auctari*. et
Egberti

nne

Mariani episcopl Uartyrologio Tremrensi, et pluribus annuntiar mflm ini( Crerenus. Idcm a qualts fuerd iurp ostridie t ubi examinabitur, disiinguaturasgnonymo ante dato, xix
,

ct

an

"T' e

soror
et

Trmrcnei

SS

ConstantiielSociorummar^rum
apud Salutias in annuniial Ferrarius

Septemb. Thebivorum

^aZapud

^
l

Grevenum

Camsmm cum
e,

ttu/o

Dronerii

/v^^/mo
troaue

memo-

,,,!
lw
in

nxportat.

-,, <"<"" "'<'"

nc ntulus cul-

Hm
SS

C^/030

"'"""".
'"'' s

ffMfcnni

**" SS

fl ,

-i<
Anglia n

IM

' ipso Mm.

'"'"

, '

Mtforf

pnm
de

Sflcr./i-

Tnec

C0DsIaDlU fi/ Salutien/Jrnconer/.m in Diesi Gesta rero horum cultu dubitamus.

-

Constanlii el

Sociorum

ct

asserta

Ferrartt

dius con S Mauritio

et

examvnabmtur quando ageturde xxn bi pi. tegione Thebma, ad

ttttS

Scotia
res

itncme

episcopm pomturapud examinabilur ad

et confessoris

Fcrranum.
*| A
-v-

Slm

J(

Gi-evenum el CaTrevirenm, hodie apud ewm lihilo beal^ mnoo, iiworrtiir ,neou C ro//Anu lphHm ,, (0?M S( ,l ua (
1
J ,

"<

-^riultaria V^nMartyrotogn^ . Apn

apud
aie
..o.

Sigonis presbyteri

Fioro

aaWipta

ante

Um.%

j: Lr^tamenrecurratapudna^iunun ^ioNataliumSancimmBelgxtcumtitu, , martyris, **.

ft,

~ .
fl

^mS.Sigo,a/ia.Sequanuspr.ouKrpo^

fiatur

... siZif:::::< -:;:;:: monaeteriiapudmrteniumton^in^dotorum

apua P /ur.,,

j.

*-*

Sionemen.is.Ora-tmsC^n. VuCuTus!oooos rTbealusmemorafurAodi apurfCAryostoindiciis cuttu$. fti ,1 uc- cum dubiis

N
'

col.Wi.Atnondubito.gu^legendume^
num, dandum aa
SS. Felicis et Constantiffi
ria
Bfarfcroioffii

memmen/)i Floro aa> Bed*. apud nos

scnpta. Sunt in Martyrologio

^ i^ K***
.,,.

^""' """'
/ /

V
:

"'iM^" nnuntiatur
^.r,
"' s
*,.

in

Au-

cfariis

Usuardt Bnu'

S Trophimus martyr in
die Aiexandrim, sed

Hieronymianis Ftomlj-

die

Egbertns epiop.
..

ni<e; in C ari oiiooue

Sollerium nostrum sine i cerio ad no elEuslorgio,

9

Epfcmacen* auctarm Usuardt apua Oceatoco jungitur cum

ColMflo-

p^rm^
.1

v d Cri>.um Ca ;""',;;;, ausflutBeatus.ouemodmoa-umflAa

, 0C a/,

^SKSIS:
NoT embfis.
l

.'<*]

""

'

^/ ^^,

rf

>f

.l/>r/-

)'.

Append.ad

(0 ,T,

Sv

,.

sancnm '"

ahum

spectant

au0 "* amina- dte '

DE

760

ACTA SANCTORUM

DE
J.

S.

FERREOLO MARTYRe
VIENNENSI IN GALLIA
COMMENTARIUS
PR.EVIIS

I.

Sanctus ab antiquis mcmoratus,

ct

vetusto cultu
translalae.

honoratus

ecclesiae eidem

d"

rcliquise

ClllCA AN.

CCCIV.

Intcr martyres Gallim ah antiquis scriptoribus muhum celebrantur fulianus

et

gium Bichenowense
cti

his verbis

El in Viemia

Ferioli

mart.

S. Ferreolu*
oufli S.

Eodem

die s.

Ferreolus,

amicitia

ante
et

martyrium
fide

Ferreoli

m^Z
primum
col

Ju'in-

runtsinelocomartyriiGellonenscLabbeannmti

no ab antiquis cetebrutus,

non minus,
stiana conjuncti
timtr
passi.
in
,

quam
oc
in

militia

cltn-

eadem
xxvni

ambo

perseculiri-

Augustanum Martyrologia uti etiam apud Martenium tom. 6 Collect. Amp.

,

Juiianus die

Augusti
est,
,

At ibidem cot. 721 AntisSiodorenu

Galliis i-iviljite

m
in

vate

Arverma coronam

ita

adeptus

habet

nt

Vigenna natale

in Actis ipsius, ad dictum

S. Frrreoli nuiriYrjs
ceteris videtur sci iMiiHi

diem

editis

videre

SAdo

Viennensis, qui prm

CFerreoli vero, qui martyrvum prope Viennam Allobrogum consummavit aut /ortasse etiam liriratc ignoratur natalis, Vtrumque simui commemorat S. Sidonius Appollinaris lib. 7 Epist. t ad Viennensem, quem comparat cum S. Mamertum S. Ambrosio, inventore sanctorum martyrum Gerrnsn et Protasii, quod Mamertus corpus integrum S. Ferreoli cum capite S. Tuliani invenisset et
,
.

rc debnisse spectantta

adSanctum Viennensem, to US. Perreolum elogio honorat ad hunc diemxm

Sepiembris
jussn
:

"in.iin

Viennae natale S. Ferreoli. Qui

Iribuniliffi
I

perceisiatis,

cnlionis tempore, ctnn esset

impiissimi

|ira'silis

tenlus, primo crudelissime

p
le-

verberalus, dein gravi catenarum oniMus

re,
in

leterrimum
Dei

carcerem
vinculis
,

tnisiis
el

est.

(Jnde,

solulis

nutu

januis

palefaclis

Wanstulisset.

Verha,

laudata a
.

ronensi, dabuntur inferius natus Ul>. 8, carm. 4 ambos cum

inter prmcipuos

Gregorio TuS. Venantius Fortitr

s. s.

carceris,

aggerem publicum
pervtrail.
Ulii

ingressus,
ili-nun

usque ad
vin-

Jarem fluvium
ctis

lenltis,

Privato etiam

posl

tergum manibus, ad
perductus est, atque
obtruncatione
lioati

territorium
ibi

usque
palejus

numerat martyres hoc distycho : Privalum Gahalus, Julianura Arvernus abundans, Ferreolum pariter pulrhra Vienna gerit. S. Gregorius Turonensis pluribus locis celebrat SS. Julianum ei Ferreolum , >n amicitia conjuncHssi mos et eximios martyres. At verba ipsius commodius proferemus infra, ubi de gestis ante martyrium et cultu S. Ferreoli agemus. Nunc rero videamus, quid antiquiora Martyrologia habeant iic s. Perreolo nam de Juliano modo non agimus. 2 fn [pographis Hieronymianis non hoc, sed sequenti die xix Septembris , S. Ferreoh* memoria tt antiquis Martyrologii* anntmtiatur. Fiorentinius ex codicibus suis ita texadicriptus ad tiim expressit : In Gallia civitate Vienna natalis
,
:

Brivalense

martyril

mjim
ciim

capitfs

percepit.

Corpus

capite

Juliani

ad

urbem Viennensium

relalum est, et condigno cnhu in basilica condilum, quam Castulus, vir prscipui nominis de

primoribus
iins
to
,

urbis

Viennensis,

adhuc

caiechomelan-

in

lionore ejnsdem
el

Martyris condiderat

opere, quanta

fide, in

ripa ulteriore Rnoda-

Non piacet eruditis hodvernh locut marlyn\ ab Adone assignatus, ut mox videbimus. Iltwn
ni

prcetermiiit
tians
esset
sidis

Vsnardus
:

Sanctum
sancti

hisce

annunr

verbis

Viennae,

Ferreoli, qui cam

impiissimi
pra>-

tribanitiae

potestatis,

jussu

xix Septembris,

S. Ferioli

ei

dedicatio basilicte

ipsius,

el

Lransla-

lio

sanctorum
Juliani

inuliorum
(!<

corporum,
Brivale

cum

caput

primo calenarum onuslus pondere, in tcierrimum carcerem trusus est, ac poslea martyrii palmam
tentus, et

dera crndelissime verberatos,

ltivi

S.

martyris

sub allario posii/n

capitis

obtmncatione

taar percepil. Notkerus uero

Ferreolo, attribuit S.
.*

iiim.

Hmc paulo

aliter leguntur
natalis

codice CorFerreoli;

dem
ita

citm

Adone palmstram
cum
essel

beiensi,
et

Vienna civhate,
basilicse

sancli

eumdem commemorans
,

Viennse

sancti

dedicalio

ipsius,

et translatio sancli Juliani

multo-

reoli
fide

qni

tribunilia?

poiestalis, pr

rum corporum
ris

cura

capite

marty1

Christi

crudelissime

de

Brivate suh altare posito.

,

Dedicatio forsan

ius iu carcerem

ligaverberatur, catenis soluus unde Dei nutu truditur,

indicatur illius basilicm

S.

quam seculo\ aS.Ma-

vinculis educitur

et

postea

ab

inseqnentibus
detraatjgri

mcrto constructam videbimus.

Ferreoli
ail
,

Nam

ttinc

corpus

Brivatense
catur.
4

territorium

perductus, capite

et

ntpnt, s. Juliani ex oetusta basili-

ca

docet,

novam translata eodem lempore

esse

constat;

et

hic locus

Hecentiores martyrologi S. Ferreolum^WJ

ii<e,

alias

quasdam

Sancto-

annuntiant hoc
toco martyrii
tiin

quo Viennm cohtur,

"
1

,;.,''

rum

reliquias esse translatas. At nolim, iector ccr-

sententtas in diversas dbierunt

am

iuvft tliitW>

tocredat, translationemillam de Brivale Viennam

Brnatr occisum asserunt, "l" prope

ita

t#V
'
.

ijt

tmic esse factam : nam voces r//de Brivate, adjunpntuerunt nomini S. Juliani martyris ut expli,

a persequentibus. Ut mittam consentiunt. Saussayus Ferreolum

Brivate
ris,
le
ipti

'"" alios, '""'

annun
Iro
po_

caretur, ubi Julianus fuisset passus, noyi ad insiex 71/0 locofacta fuerit translatio. Codex Eptemacensis, omissis dedicatione basilicm et reliquiarum translatione, solum kabet: In Galliiscivitate Vienna Ferrioli marlyris. Consentit Martyrolo-

in

nuandum,

Ferreo Arvernia natalis sancti Diocletiano imperante tribunitia

in

tnlie

Vieutia

pollens

jussu t
etc.

impiissimi

preesidis
e

comprehensus
carcere

"s
'

tam evasionejn

prope Brivates
com'

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

cotn

761
J
J

prehensnm

et

occisum

dicit,

rpore asserta
'

Adonis mox

suhjungens de data. Contra auctor

passionem

uarturohgii Parisiensit habet s$quenlia:y\eanm, " FerreoliJ, tribuni militum, gui post S ancli
to |j 8
.

corpore. Verum, ti Viennm accepil Ferreolus ut mutti credunt, probabUiut est delatnm primo (uisse ad Crispinum tyrannum, cum hoc ctare asserat S.
ejus

cernebat in

caput

S.

Juliani

,.

[(1

ia

huit'

letur

unde divinilus liberalua fueei carcerera, eatellilibus percussus occuab insequeutibus liaronius in Martyrologio Ilomano migts propendere in posteriorem sententiam ,

Sidonius Apollinaris in Epistola jatn laudata ad

Mamertum
soli

Ub. 7 epist.

concessa est
,

t,

uhi dicit

Et quia

tibi

martyris Ferreoli solida transcapite

Juliani

latio

adjecto

nostri

yiennensi

Sanctum prmdicet hts verbis : In territorio sancii Fcrreoli martyris, qui cum esset
potcsta
,

turhulento

qtmndain

persecutori

quod manus
,

islinc

retulit

cruenta carnilicis.

tribnnu-iK
pr ssidis
tHS|

tis

jussu

Crispini

impiissimi

prohahitius
fieri potuit

primo crudelissime verheracatenarum pondcre oausius, m est nnde solutis Dci ieterrimnm carcerem trusus
lentus
et

Hoc quidem, ut diti, multo Yerumtamen crediiur ad S. Ferreolum pervenisse caput S. Juliani, floc autem
est.

deinde grnvi

per ipsnm Crispinum, qui caput ad Ferreolum miserit, sice ut metum incuteret, sive
ut

nutu vinculis,

el januis cnrceris

patefeclis, exiens,

animum
capnt
S.

ipsius crploraret.

quod haheret suspeeliam Fcrreo-

iterum captus, martyrii palmam ab insequentibus obtrnncatione percepit. Ex his, et magis oapitis Actis Sanctt, locus martyrii admodumappaex
re t

ctum de
lus

relitjtonr Chrtstiana. Potttit

Juliani sihi comparare pecuniam dan-

duhius,

ut in/ra

ostcndam. Intcrim, prmter-

missi& ceteris

martyrolagis, solum ohseroo, inren-

Ferreoli in alit/uot Fastis lionem SS. Juliani ct memorari ad xv Februarii, ut ibidem dictnm est pmtermissis , et Ferreolum etiarn in aliq.no u,

do illis, qut istuil habebant, postquam a Crispino visum fuerat. Quo modo Utud acccperit S. Ferreo\wsnon edicit S. Gregorins Turonensis; sed accepisse, et cum eodem tiepultum usserit lih. de Miraeutis s. Juliani cap. I ita scribens Caput quoque
:

ejus Ferreolus

martyr accepit, completoque certainimeinbra

qiiatn istius caput in utiius lu-

Uartyrologio
timiliter

kaberi ad vn Septembrit, ut ibi observarimut. Humartius aut memorim Ferreolnm relapsu aiti errore imprimentium, S. imitatus tulit ad xvm Oetobris, qttod nonnemo
est.

ne,

lam

illius

muli receptacnlo conlocaotnr.

7 Locum martyrii, quia dubius est, infra exar HrectaS. Fer mvnabimus. At sepultum fuisseS. Ferreolum pro- reolo ecclesia adripam Rfwpe ripaiti lihodani. Vienwb opposttam, omnin Artu
dani.

5
Erit
lus

Nunc, quoniam

in

Actis S. Ferreoli

multa

cum

Adotie

et

Breviarto

Viennensi consentiunt.

Ftrno-

niili/um

tmi prmtermitsa, ta aliwnde tupplebimut ordine temporis, quo sunt facta. Ferreolum militum tribiinitm
ct

Adjnngttnt pleraque Actorum exrmplaria M$S.,

ecclesiam eo loco exstrttctam fuisse a Castulio, quem Ado idem narrans, Castulura vocat. In
Breviario Viennensi, quod anno 15%% impressum, norem lectianes de S. Ferrenlo ad hnnc diem habet, res narratur his verbis : Qui ne inhonoralo diu
tulius

Frihmvf, (I

amiruni /uissc

S. Julttint murtyris Hri-

amieiuS. Julioni,

uatensis,
cui fu\i
2.

<}t\m$uadtl

habemus ex Hta S. Juliani, data tom. \ugusti pag. 173, wi qua hmc legwnturnum.
in
illo

lempore in Viennensi urbe acsub Crisptno quodam et ipse a Dopr&suie. Sanclus autem Ferreolus mino martyr probatus, tunc in supradicta urbe
Igilur
ciilii

purMTiitio

ciiristianis

clarus

Martyr lalnel sepulchro,

nominis de

Cu-

vir

prmcipui
,

primoribus Vienet in
,

nensis

urbis

calechuminns

adhuc,

tribunitiam
miluire

regebat
,

oIBcium

ut

potentiam. Sic tamen regebat religionis impleret sacrsa

essel

baptismi

grattara consecutus,
fecit
,

bastlicam

necdum honore

Martyris
et
litle,

propositum.
fldelissiraus

Beatum autem Juliauum, quin

Christianus
,

prajmittens

quanta fnndans eam tanto opere hoc manus Deo, ut.ad bacura
p&trocinio

in

Cumque sanclus
gnovi

FerreoIUs
,

stianorura persecutione

ail

suo solat iodotinebat. de ChriCoad S. Jnlianum

comperissel
:

ptismi

consummalionem
Stetit illa

martyrii

perveniret.
S. Mnmerti,

crrlrsta

usque ad tempora
v

quipost medium seculi

et

Viennensem
con-

perscnitioiicm
esse

Cliristianorum
et
ijiio

ad

hanc urut
te

administravit ecclesiam,

novam

S. Ferreolo

bem
isto

loCQ

venturam amoveas
.

ideo

obsecro,

ab

stru.eit basilicam, ut referi S.

sis
lib.

Gregorius Turonen-

iisque desinat

persecnlio
in

Clirislianis.

Fadrm

fasius

narratttur

secutnda
:

ad tepulcrum
prasmittit
:

Passione
vero
Christi
aicisa

S Juliani pag.
tempore
al

174,

uhi dicitur

Beatns

de Hiraeulis S.Juliani cap. 2, ubidetua peregrinatione hmc S. Ferreoli dum ad Quodam autem tempore
,

Ferreolus
railes
,

Crispini

consularis

jam

occursum

beati
,

Nicetu antistitis usque

tMbnil

LugJuaum
nisi

poteslatis,
,

affectu

apud
in

necdum proditus, ofDcio tribuhabitu non corde, specie non pra laiam urbem rangebatur. Cui
eelate

processissem
tionis causa,

animo,

non
el

aliter

ora-

Viennam adire,

prmci

sepulinsederal

ridelicet

S. Julianus,
caelp,

jam

adullus, collega

moj ruiurus
pWBbebal
tuhernin
Bludio,
labores
viuculis
in

providenlia divina solalium

seculo.

Se

enim invicem,
,

in

confldei

crnm visitare Perreoli martyiis gloriosi. enim menti propter antiquam dilectionem eorum, mc sic esse ejusalumnum, ut Juliani. aciem Denique, oratione facta, erigo oculorum
8

1!

n) fati-

mililiae

lemporalis constituti

plus
el

adtribunal, conspicioque

in

co

versiculos

hoc

scmtr. iitiam
dit s.

quam
sacra

mililari

diligebant affectu,

inter

modo

conscriptos

ilnitiertutepi
,

pubticos

Sanclorum

societatem

Sdeltbus

Meroas Christi

^eminos h;vc continet aula

corpore Ferreolum.

tcopus,

dilectio

innexnerat.

Hisce

jwo/wh-

julinnum

capite,

gitur,

Ferreotnm consilio et precibus effecisse, ( Julianusclam discederei in Arverniam, et ad suPersUtum Chrislianorum

"esani
6

Cumque
tyi'18

hasc

scriptasic fuerint;
Ferreoli
raeral
tiquis

legens.asditnumconsulerem, cur hajc Basilica sancti marrespondit

:

solamen

ipse

snperstes,

super ipsum
coUocata.
Denii

Rhodani
,

litut

cum
ab ea
,

ab impai LUte
parte. eral

luroris

impetum paulisper
S.

evilaret.

U
J"

rfy.

Julianus Brivate in Arrcrnia Co, "prehrnsus ct capite minulus, ttt laufittt, ''"'" oero Passione num B dicitur : Corpns truuni,l relmquenles (carnifices,) ad s. Ferreolum

Attamen

violentia
locala,

amni
qui

porticus,
provtijus

quai

conrueret,
tunc

nonline,

Mamertus sacerdos Viennensem regebat ecclep

>

siam
licain

ruinam
eleganti

futuram
opere
corpus

veoiens,
iii

alfam

basi-

et

i|>'

'

'"

tnsura

sagaci
trans-

Jjiput. caput

parricidales raanus ablueranl, deferunt quatenus non dubitarel cs3sum, quem ense, eritate aliestante, videbal defeclum et ignosce! '

']

tntentione omstruxit,

jtlac

sancli

Marlyris

cupiens

Advenil

autem

ad

hoc

ret
.

hoc se excepturum sua

Septembris

in

morte,

quod per

opus

magnus numeatque monachorum

99
rus,

Tomus

V.

762
Ai

DE
vigilataque

S.

FERREOLO MARTYRE
fodere
re
,

CTORK
s.

rus,
tria

nocte,
in

arcepto

sarculo

ut quid

coeperunt.

Cumque

profuiidum

reliquos n
.

descenderent,

traneos?

tes

sepulcra repetiunt, ac confe&tim sinnnr men oeriunt. confeslim slupor specianlium invadit nec quisquam erat cer:

mm.

iiimiA. jngiter . nostrum

lit

Ecce Ma.lm.r l m

^^
1

Pan noniciim

quid inv itas

;..-.
.

Px~

tus,

quisnam esset beali Martyris tumulus. Igitur

starenl

V.ennensihus,

morluos.... Advenil ~FerTeolus

qui

cum

omnes

in

hebeditate

nohis

menlis

ationiti,

inspiranle, ut credo, Diviniialc, unus ex slanlihus exclamat dicens Anliquitus

, :

cimimreferri

solilum eral,

galum
ri

per populos sermone vulcaput Juliani mariyris in sepulcro retineet

celctiri
:

VenanHul p '"'"" us 1 gorio eontetnporansus, ""- r,rr afiam"S. Ferreolo pariitn dicatam <ta scnbens (a carm. 7 :
1 -

pnesidiummisite^.

"t"--';: *>ega
,/'
in

?T

^
,

Altera

martyris Ferreoli

Ferreoli pars

si,

operiorio
quffi

amoto
sint

unus-

quisque

considcrelur,

potest,

membra
in ora-

Ferreoli martyris,
qui ad eamdem corpusS.
Ferreoli caput S,
IU.
et
J11-

prolinus closnno
,

Munere martyrii Editor Browerus credidit,

m^Z?*
adFeTmT

est,

qui V nlnp, a

qn
iaj

9 Ha?c audiens sacerdos

tione

cumsmptumessehoccarmen

inveniri.

DullZ^
c <innint
'

Qua implela, procedit ad lumulos, deteclosque duos, singulos in iis quiescenprosterni.

tes

contentum, ut jam advertit TUtemontm

Fulgor Apustulicus
visitat

invenit
in

viros.

Cumque

aperuisset et tertium,

Nam

Allobmgas

liani transtu-

invenit

tegro

vestimenlo
aliud

eo virum jacentem inlseso corpore, inqui, deciso capite, caput am,

AUobroges longe distabant

a Britannia

^iocusmaneat^ncertus.Yerumnr^nruUa
cra SS. Hciro
et
et Paulo, dexterapars ss Martino, stnistra S. Ferreolo,

plexus

brachio

rctinebat.

Erat

enim

acsi

//

""
r
,

nuper sepultus, ncque pallore faciei demutatus, neque capillorum decisione lurpalus, neque ulla
pulredine
ut
resoluius;

Porro ecclesia

putares

eum

sed ila inlcger et inla&sus adhuc sopore corporeo detineri.

replelus,
ait
:

pergebat florere seculo at Ctaius, abbas postea cl h Viennensis,

zt
ad

r"r* .^ f5^^T%
cvjus Vitadato
itta
ullra Itho-

S. Ferreoli prope

Yin>-,

Tunc
B
tyris,

anlistes

gaudio magno

Hoc

esse cadaver Ferreoli, hoc esse caput Juliani mar-

dubium

non

hahetur.

Tunc cum magno

in

enim num. 2 ha-c legun- " mb " tur adpropositum nostrum : Venerunl (Ckrwtt mater cjus) ad sanctissimum cienohinm
est
I

Januam. In

danum,
reuli

psalientio,

plaudcnte populo,

loco

ubi

ntinc

adoratur, Domino annuente, perducilur. HC aulcm, ut ad sepulcnim Martyris ab ipso aediiuo

cognovi, fideliter
ri

ubi tunc temporis ussa beatissimi marlyris quiescebant. Cumque

ibi

Fer-

cum

mulier

Claro

sno

pucro

in

compunctionc

pnsita.

longiores

horas proiraxisset,

jamque

reluli. Pradjet

tamen huic ope(Sidonius)

ipsi

vespere ad
agi-

hospiiium

suum

reverti

cuperet,

tesiimoiiium

Rhodanus,

Sollius

nosler
:

Mamerto scnbens,
est

in

lida

his verbis Tibi soli concessa parlibus orbis Occidui marlyris Ferreoli soIranshilio, adjecto noslri capitc Juliani. Unut nobis inde quia vobis hinc rediit pars
,

tantibus ventis, in undas periculosissime assurgere coepit. Jam maler cum Claro puero nuvim iuira-

verat

de pro compensatione deposcimus

veniat

pars patrocinii,

desperatidque nautis, pene undis submersa Clarus puer exlensis manibus contra ecclesiam beati martyris Ferreoli, lacrymis fusis, nclamasse dicitur Deus, pro cujns nomine mar:

navi,

Hactenus S.Gregorius, qui sic laudat verba SidonU, ut intermedia nonnulla rescindat. In Iireviario Viennensijam laudato adxui Dccembris agitur festivitasS. Lucim, sed simulnotatur translalio SS. martyrum Juliani atque Ferreoli ix leclio et commemoratio. Ilmc ctiam relatasunt in S. Uamerto, de quo apud nos actum esl ad xi Maji. An autcm tlta transiationis fcsiirttas fuerit instituta ob translationem a S. Mamerlo factam ; an
palroni.
:

tyr
in

Ferreolus

mortem

suscepil

subveni

nobis,

periculo positis.

Mov Rbodanus

blandior red-

ditus,
suit.

navim brevi impulsu ad lillora sua expoScripta hcec sunt po*t corpas Viennamdek-

tum.
12

Namseculo

vm

ecclesia ilta

S. Ferreolipfr

d** 1 *

Saracenos destructa

fuit,

et sacra- ipsius reliqutii 'l'."^,"'

t

Ado Viennems m ljUv .\ Wilcarias ^1. Chronico pag.504 praferens sequentia

Viennam

translatm,

ut docet

quam seculo viii factam videbimus, in Breviario non exprtmitur. 10 Esstabat lempore S. Gregorii Turonensis in c Atia teeula Arrernia et alia basilica S. Ferreoli prope itlum ccctesxa in Ar- fontem, in quo S.Juliani caput ablutum dicitur.
vero ob aiteram,
\
1 1

Austr^berio

venerabili

episcopo

Vienna?

succedit.

Qui

ub

cladem Saracenorum, cum

c>set

ilomus F
;ib

praeclarissima

martyrum
ossa
intra
,

citra

jam incensa,
liani

beati

Ferreoli

Rhodanum cum c<i|iiie

,

eis

Ju-

rrnia S.

Nam
pitis

martyris

tib.

Ferreoto dicata, aliu loe

de Miraruiis S. Jutiani cap. 25 refert

se
in
illis parlibus fxissr, et

celerato

opeie
ubi

non
et

Gregorius,

grari ca~

construxit;

urbem transtulit, fisijne acecclesiam magno prelio eorumdem marlyrum reliquias

htcc transictto
secttli

nnnus

certo:

doiore taborassc, ita pergem : Cumque per duos dies ab boc dnlore consumerer, die tertia ad basilicam sancli Ferreoli, cui fons ille, de quo
superius

reverenler composuit. Facta videtur

non diu ante medium

vin.

NamSammar'
circa
lli*tv>'> a

thani initium cpiscopatus

Wilicam figunt
in

meminimus (nimirum
in
eo

cap. 3,

ubi caput
,

annum 742;

et

Maupertuy

nupera

abiutum dicit) est contiguus adv. niiims. Distat aulem basilica a Brivatensi vico quasi sladiis decem. Mox addit, se capitis dolore tiberatum esse, ubi caput aqua mcmorati fontis perfuderat. De eadem S. Frrreoli basilica meminit cap. iS, ubi dicitur procul ab' ipso viS.

Juliani

ecctesim Viennensis anno740. Porro hujus

tranm
""/"''

tionis oceasionc Brivalenses dicuiit stcaputS.J^

liani

cum

B.

Ferreoli

hr/ichio

recepisse,

Huinartius in Annotatis ad Turonrnsntt /</""'* At repugnant data Adonis rerha, nisi ad

ses
iltai

col. '*''

reliquito postea fuerint missfB.

i:<irci"" i

co
cul.

sita,

sed Huiuartius credit tegendum, non prqS. Ferreoli

Eodem tempore nomen

terribile, docet
:

d&moni-

in Annotatis adMartyrotogium Romanum Aimoinum in Jlistoria lib. 2 cap. 20 ayere

quiis S. Ferreoli. At
illte

obsereah
dt

f*r

bus fuisse
scribens

Greyorius cap. 30, keec

non

saitt Ferreoli

m'
dt

Energumeni vero cum advenerinl (ad festivitatem S. Juiiani) plerumque evomunt in

S;iiictum cuiivocet

Dei
fesla,

convicia

cur Sanclos alios ad sua

Vienncnsis, sed Fcrreoti Vesontionensis, W actum est ad xvi Junii. TiUemontius tom. diavesid ' Juliano et Ferreolo
>

affirmat,

ipsosque
virlutes

nominatim

conlilentes
:

Parisiensi ecclcsiam etiam aiiquam habtrx

reolo Yicnnenst sacram.

S-

^
tl

eorum

fatenlur

Sufficiat tihi, Julianc,

et merita. Aiunl enim nos propria virtute lorque-

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

7 63

45 Locum integrum de sepullura et ccclcsia Acctom supra scpulmim rovdita huc ex priore codicc tto- J s
' -

stro transcribo
II

Acta

alia

jam
:

edita

alia

scripta

rcgioni

illi

vero (uimirum S. Juliano) : icctutanmn per dispcnsalioncm divinam donalo, *ej>utcmm

Illo

utraque danda

marlyrii locus dubius.

beatissimum martyrem Ferreoram fldelep, quiqne SancW, de Vienna secuti fuerunl, ad civitatis suse prssi-

dium Bde
ri[ta

probabili

retulerunt, condentes

eom

in

Rhodani, qui [al. quas] civitatem spectat, hant * procul a Dnmine. Obi, ne inhonouiteriore

'

oaad

A.rta
Surio

S.

Ferreoli

primv/m tdila

Brttfllf
fi.nii
..

San-

a XVUI Septembris, <*<* pag. 509, linnn-uo interActamartyrumsvncera ai( : Ferreoli passio inlegra babetur ao i edtfor variis codicibus Mss. cum Suriana edilio(iuam e\
necollatis proferimus.

fuerunt deinde recusa

ro
[

iini

clarua

Martyr

lateret

sepulcro;

Castaliua

/.

Castulius aut

Castulus] vir

prffcipui

nomi-

ii is.

de

primoribus

ViennensJs

orbis,
,

InlustrtB

semper
ipso

familiai in patres ac posteros

vel quae ab

ffl-""

Habemus nos etiam ejusdem

quaqua versum dedncitur linea optima* admodum nobiliiatis catechumenus adhuc, et necdum
,

nfitAl

manuscriptis, partim no~ Hartyris Acla inpluribus aliunde acceptis, qum satis congrumt ttrtii partim
gufli

baptismi gratiam
rein

conseculus, basilicam
,

in

honoopere
,

Martyris
et

fecil

fundans eam

tanlo

Suriana et Ruinartiana eduione quoad histolocum martyrii. Nam ineditis riam, si excipiamus
in oifl statuitur; in Mss. oelocus martyrii alicubi toomnibus nostris Brivate coronalus asseriturt &i~

qoanta
ut ad

flde,

prasmittens

hoc

l>apt isini

cunsumrnalionem
[al. ubi]
leatatur

munus Deo, cnm patrocinio

hodie
fusis
ei

Marlyris perveniret, nt
orationibts
plebs

Deo

de Marlyre,

plebis

cut dc suis
verhis
:

quibusdam annotamt Ruinartius

in

kisce

Hic

nonnullis Mss.
fuisse,

Ferreolus dicitur simul

vn

Brivatem

ductus

ibique a praeside

cum omnibus

Juliano
ffss.

capite

plexus.

Hoc,

inquam,

Domino beatns Ferreolns insinuat. omnilms tniiniun niniuiscriptfi lctjunlur sine ulla mulatione notabili. Consentiunt ct. Ado et lirciiwiiiiii Viennente, iis solum rontractis, qum
devoiionem
Ha?c in

nosiris legitur.

Primo

t egregio et

de familia
ipsa

Castutii

in

codicibus leguntur.

lla*c

admodum
narratur
pubiicum,
a

cetusto codice nostro Ms. notato

Ms. 6,

fugientis Perreoli
:

ultima comprehensio, et cmdes sic Dein concito gradu togressus aggerem usque ad Jarem fluvium percurrit : ubi

quoque non modicam mihi dubitationem inqerunt, tam de loco marlijni, quam de Actts ipsis,
et

per Sttrium

liuinartium
ea dubitatio,
,

editis.

16 Crcscit

quia Ituinartins nul- qua non sunt

persecutoribus

comprehensus
est,

et

tentus

vinctis

lum nominat codicem

Ulis, quCB de loco

quo Acia inrcncrit sine

et

tn
ti*

Actis edi-

furtaste

post

tergum mnnibus duclus

vocatur Brivate
,

donec ad vicum,

martyrii

qni
ferri

cepil

perveniret ubi eum sibi ofsancto martyre Juliano prseses prieuna cum quos non cognita nobis inlerlocuiione dis: ,

narrantur. Etcnim ex illo spicari, ultimam Actorum partem, videlicet a comprrhrnsione fugientis Ferreoli usque ad fincm, ex-

de ecclcsta exstructa silcntio cogor su-

tjnui rescitsa

cutiens
capite

quia
le^c

sacrificare
consiilnii.

contemnerent
Ibi

plecti

ex

sanguinem terra suscepit. codex noster, notatus Q Ms.

beatum Hisplane consonatalter

ulriusque 2;

sed fluvius, ad

quemSanctus
lur

fttga pervenisse dicitur, ibiscriU-

Zarem.

golaeditioneSuriiperRuinartiumessedesumptam. Certe tota illa pars adco exacte Surianm editioni consonat, ut ne minimam quidem voculam mvenire potuerim mutatam; eum tamen in prima Aetorum parte frequens sit oocum discrepantia ct suspicctur, totum salis notabilis, Quis igitur non

U
Hfnwnefafi
ti i"

Tertium

Ms.,

quod ex codice Moysacensi

ifcdem

kuc anno 1643 Tolosa transmisit Petrus Possinus Societatis Jesu, plane etiam consentit cumprmeedentibus.
tpirant

enorrolMr

Mque in illum martyrii locum conduo exemplaria, per Chiffletium nostrum hucmissa, alterum ex codice Accincti monaslerii, alierum exLegendarioS.Theuderii;sed in hocpo C steriori ftuvius rursum sm"ftitt*r Zarem,*te ad Zarem.
to,

Ulum Actorum locum ex solo Surio mutuatnm esse Itiiinartinin. quod rrcticret. CodiceS *>'<>< inlerpolatos, et editionem Surianam illis ea in parte pr&ferendam? Quippe nullum laudat codicem, qui

Surmnm

clihotn consentiat, licet alias tres saltem codices diversos alleget ob annotata longe minoris
,

Eodem modo nomen

t

fluvii
ct

exprimitur in sexin

momenti. Cessabit lamen hmc suspicio si tcl unus bontc notm ostendatur codtx, editioniSurianesaui Huinarlianm conformis. Jam oero, si ex sola
Ruir editioneSurii pro/luxerit pars illa Actorum quis nonmeritojudicet, codices antiquos nartii,

quod

llmjrctinum est;

septimo

quod
.

Xrevirense ex monasterio S. Maximini, quo prmdietis omnino in ceteris consonant; uti ei octavum quod <, codice comobii Bodecensis in diaecesi Pa-

Surianm editioni prmferendos

rio,

eaqmomnia, qum
>>n

Injuntur, tn codtcihits antiqitis

autm

Ifl

Su-

derbornensi IransmisilJoannes Gamansius. Accedit Breviarium Viennense anni /539 mi quo eadem

prorsus leguntur, nisiquodmutatononnihil ftuvii nomme, ad Jairam pervenisse dicatur, ibiquecar

ptns.

ab mterpolatofuisse Actisantea scriptis rescissa aui omissa apudSure addita, sedpotius eodice ipriut t ruim sive quod lacuna fuerii cera non esse, et rectius omtP crediderit

non

Adonis verba, eadem de martyrii loco asserentis, jam dedinum. 3. Omnes vero codicesin
locum sepulturm
sed

guod Umda? Quidquid

me

sit,

sola

veritatis

qrutta ctjo htvc dissrro.

Ue sentcntiam facilc

investigandm el ci hben-

consentiunt

cum

Actis editis;

Urmutaturus, simutac novero,

,7
et

\tiquos codtces ani

adjungunt, ecclesiam fuisse constructam supra Mpulcrum. Ex hac autcm addilionc, licet rcrn sit

nuntr rdittom conseutientes.

Tillemontius
in

SS.

Jl>><"

admodum ratione coltigeretur, Acta edita esse antiquiora, cum nihil in iltis de Uclesxa illa legatur; si satis constaret, ea in rettcerta, oerisimili
tustis et 7ion

Baillcius

Tabula

critica

ad

httnc

ol

Tillemontiu

*{>>'"'

ntuquecredunt,
;

ActaS.
tica.

lacunosis codicibus reperta

esse,

qua-

suni a Surio, Ferreoli, quaiia edita von tamcit omnmo authcnlenlia videri asserunt inquibus Bailletus.mhu valere ea,
l ,-

ii

niKiin ci<ra-

natum use
Ferreolum.

ftasuni edita.

Vcrumtamen ex

fine

Actorum Hss.

sanrtt martyrium figitui

Brivate,

At mthi

magvs

*imiliter colligitur, scriptaesseante

construclionem

ambiguum ddetur

'utra

teeundm ecclesim, quam s. Mamertus circa annum tftOasdificavit, cum Sanctus dicatur invocariin priore ecclcsia, ncc mcnlio fiat de altera.

dicium BailUti Uludvideaturprotulissede

quiv ,a Sane omito tlla.

,!,,!,

sintprmferenda, et jufaciendum existimo, cum

lctis

numquam

msit.

Uiorum fidem commendarc

764
AUCTORK
J.

DE
,

S.

FERREOLO MARTYRE

s.

re possvnt. out snspectam facere ecque reperiuntur in utrisque; imo eudem potius Acta censcnqtium dicersa; sed veiinterpotata sunt in codicibus, aut mutilata et vitiata in cditionibus :
,

nondisplicent. Mihi Acta,

inQuif

da sunt

atque huc rcdil omnis

pruilenter
et

difficuitas.

Tillcmontius

Nota5,

probabiiiter dc ioco martyru disserit existimans, statucndum potius esse prope

"<V Mtlt existimo, sed inter probabiii a hah'1 uttaitadaboprimum edita a li?** quatia habentur in Hss., ut

auctorum probari possint

fe

"*.

rt

gere possit.

iec^-Tr' ***
"""'Osus;/,.

Bhodanum, quam
et

Brivate,

quiaea sententia ma~

gis conformis $st assertis S. Gregorii Turonensis,

Sidonii Arvernensis episcopi; quodquecxisUmarct, cum quoquc haberi in aliquot Actis manuscriptis. Si de ultimo boc constaret, illam 77/lemontii opinionem satis certam crederem, quia verba Sidonii num, 6. data, utcumque favent TilleS.

qum suadet S Fen-n.i petitur ab auctontalv clesias. Quis Adoni mtitto -.- .. v ,* e Viennen ticnncnst
ratio.

MAUera

vate

ocasum,

***
C""
sn '"'t,SliL

'

Bnvatc occisum

esse

antisht; S. Kenv..|,'
* uo

H|?

'a

tem * Bremaria *W. tQtit BrevtanoViennensiiUamopinionemu Pore? uu

montw.
et sibi

lanon fucnt Viennensiuml

"

tes

faven habtni si
el

donium

Tu

cnim Sidonius , Juliani caput ex Arrcrma delatum fuisse Viennam ad persecutorem; neqne id asserit de corpore S. Ferreoli. Titlcmuntio
18
Affirmat

Wnnensium.ommbus ActisMss cZit"* P^puemovet,quommusacquiescaJn^ll

^an^otenctssenUntmdesInctopropZt
suasum
uisset Viennensibus,

Auctoritas

runensem.

cum verbis num. daFerrcolum aceepisse caput S.Juliani, ilaut uterque existimasse tideatur , S.Jutianum atiauo tcmporc ante Ferrcolum esse passum.
tis

shniliter farct Turonensis,

^^omqiiamsatiscert^.KUiLl!::^

dicat,

S.

r lerccessisscut,
tto sic

^-.eS.Ferre,.un^,.^^;;;;;::^
nec Acta interpolassent,

inviciniaZ-

n liZ
f
-

AdditTilieinoniius, S. Jutianum a Stdonio rocari noslrum et palronum, non item Ferreolum,

credi'que id fieri quod Julianus in Ancrnia stt passus, non xtcm Ferreolns. At hmc observatio vim non habet : nain poterat S. Jutianus interSanctos
,

rtyniipnusproculaseretegarent.itaoJZ non mdenturhac ex parte interpolata;sedabi2

qum

cunscnpta. Accedit ratio tertia ab uelesia S. Ferreolo exstructu fuit in Anernia

Arrernos numerari, quia ibi non sotum passus, sed etiam sepullus erat; quiaibi colebatur, etdicatam sibi habebat ecclesiam. Ferreolus vero ma*
yis

Turonensi num. 10, et quidem quoablutum creditur caput S.

S. Ferreolo ccclcstam

tesit

propefontem m Juiiam. ;Vo ,/,>

dco rationem magis idoneam construendi ibidem

si dicamus, Anernoi credidisse, ipsum tbidcm martyrio coronatum. Sk /acile inicliitjemus, quod in Actis secundis S. Juiiuni num. 5 dicitur : Corpus Iruncum
,

quam

crat

Viennensium, apud quos

et

martyrium

inchoarerar, etapud quos eratseputtus, ac colebatur in ecctesia sibi dicata. Itaqve verba Sidonii non
aiia de

(S.Juliaquod

nt)

relinquentcs,

cavsa favent Tiitcmontio,

ad

S.

Ferreoluni

quam quod

illuil,

di-

parricidiiles

manus
,

cat,

S. Juliani caput

abluerant, deferuni

Viennam delatum ad per-

caput.

Cum

secutorem, quodque Turonensis asserat , istudacceptum fuisse a Ferreolo. Verum qumripotest, an Stdo7iio et Greyorio satis ccrto constitcrit de modo, quo caput S. Julutni Viennam pcrrcnisset.

enim id insultando fecisse dicantur, probabilius creditur factum quando in Arvemia captus et morti dcstinatus erat Ferreolus, quam dum Yient

n&i ttber deyebat.

21

Nam
tam

Sic

certo
vicint

quidem noverant, illud ibiesse. Yerum non sunt temporibus S. Juliani ut non
,

nitur,

rursum verisimili matjis ratione eipo- 9^ quo modo caputS. Juliani sepullum tilcum *""'
ri

potuerint conjccturas incertassequi dc modo, quo caput ipsius \ iciinam pcrccnerat.

Al iisdcm rcpugnant Acta
VSS.
.

corpore S. Ferreoli. Ktemm Chrisliani utrumqut simul Viennam versus tuterint, ct siinui sepelierint. At, si

j.^JJJ

Aohndn.

uinr

19 Quapropter oportet etium expendere rationes, qua3 mililant pro opinione contraria, sivepro figenda morte S. Ferreoli Brivate in Arvernia.

caput S.Juliani jamantr

,

crat Viennft,

excellentw

quidem, scd
]>rotiubilia

sun t

primo Acta omnia Mss.nostici, et atiqua certe liuinartiuna, imo ut suSpicor, omnia. cnm nulium codicem aitegaveritin contrarium. Acta uutcm itla omnino videntur re,

llnic opinioni favent

C tustiora ecclesia per S. Mamertum structa, tum quod de illa non mcminerint, tum quod ctare asserant, Sanctum in priore ecclesia tum fuisse cultum. Acta igitur illa conscr.pta suni seculo iv
,

non satis capio qua occasione sepultum fuerit cum corpore S. Ferreoli. Certe Ferreolus illud sccum non tuterit ad carcercm et conseauentcr sccum non fiabutt in fuga ex carcere. Quiire non uucnio qua de causa Viennensrs illudcaput utlra Hhodanttm tutissent prssertim cnm sc/mltuiti S. Feireoli metu persccutoris clanculum peragcnda csset. Verum non hsBreamus diutius inre,

bus obscuris admodum et dubiis. Nam nihileert statuere propono: sed data argumenta mihi su^r
cere videntur

autseculo

ad locum martgrii

S. Ferreoh pro

ante translationcm

dem

seculi fuctam.

Non

esse

postmediumejusautem composita sta,

tim post Sancti

colliyitur.

martyrium, ex
vero

ipso initio

abunde

dicuntur de ecclcsia Sancto constructa per Castulium , iltud ipsum non mi-

Qum

dubto saitcm habendum. Quod vero spcctat ad tempus, Sanctus creditur pussus in generalipercirct secutione Dtocletiani et Maximtani, swe annum 304. Hationcs atiegavi ad xxvm AuyusH
in Commentario Actis
S.

Juliani prmvio.

nus certo msinuant. Nihil tamen in iisdem Actis reperimus, quo coyamur secuto iv posteriora dicere : sed nihil quoque in illis occurrit, quod magis persuadeat, conscripta esse circa

autpostme-

ACTA
Ex
editione

quam seculo v mchoato, aut fere medio, ut mirum mibi appareat, tam excellentia rideri Tillcmontio, pratsertim cum nonnulla contineant, qum Tiltcmontio in Actis martyrum
scculi iv,

dium

Ruinartii

cum

Surii

editione

collata.

passim displiccre solent, qualia sunt miracula, lonyiores e tiheriores sermocinationes, carcer prmter modum atrox, in quem Tribtinus militum conjectus dicitua. Similia,
tio et

(jum
norum
vire
.

per

universas

provincias genus
,

cll

^'''|._
l
1

inquam,

alias

TUtcmon-

Deo

carum

iu\isum invisum

Jiabolo,

Baiiteto displicere

solent;at in /us Actis

sacrilegis

ritibus cogerelui"

Crispmus q"

dam,

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

*

765
liceat
:

dam.
(D

temporis

illius

prffises,

in

Viennensi
ail

rivila-

jii\fa

iinperalorum praceptnm ccepit

sacri-

contemtor deornm. Compedito stare non scdcniem quoque ferri deprimanl pondera

Ex bditis.

jacen-

%r-

Qcandum cogere
tribanAli
,

Christianos.

Sedens crgo
punirc

pro

lcm etium

ipsa

quffi

adslringit,

vastior

eatena-

cum

detestabiji consilio houornre b

obser-

rnm

colligntio

consumnl,
/,

dnnec

ad

validiorem
in

comp

lemperianies,
vit-

contradicentes antem

decre-

praeparatus

quffistionem

omnia, quee

crimi-

Ouique dum

acerbissime
furoris
alios
,

in

cunctos

Dei

nosos constilula sunt,

vs

permi nistrum
nt

sui

grassaretur officinm,

tormenta percurrat. Quibus diclis, statim ministri praesidis beaiissimnm Ferrco-

contlgit,

inier

eiiam
solo,

beatissimum

marmili-

lnm,

oneratnm

ferro,

in

carcerem

conjecerunt,

tvrem

Ferieoinrn

habitu

nnn

ollicio

adhibitisque cnslodibus,

eum

servare cteperunt de-

esset prodiius Chiistianus, sacrifltentem , quod Parere te ante omnes compelleret, dicens carc
:

nuo prmsi ntandum.

4 Illic
lit,

vero biduo
soinno

exacto, tertia die mnne,

oppressis

ut

divinitua car-

m|1(

-km'

e>i

1'erreole
et

inviclissimornm

principum
et

arliori

lefribas,

quibus
pro

pro militi stipendiis fldem de-

snlntis vinculis, liherum

et
sihi

sponte ^re Meratus se Dei Servus agnovil ', fu "'* rur

cusiodihus,
1'

bes
noris
>5tf. oportai

et

majestate

reverenliam
oporlet
*

pro

lio-

lento

gradu accedens ad ostium,

ftaque
ragiens, ad

sum caplus
'

ilhnl

patere oeeiditw.
Sur. sentit

BnejnenEO

parendi

irreprehensibllem
te

devo-

cernil.

secundum Euangelium
extraneam
constitit,

p-TseiMi-

tionem.
consilio,

QnamobreW

ohlemperare

tionera

properabat regio-

J*
.

ne dissimnlauonem
,

pcena casliget. Sa-

nem.
cipiti

Egressns foras portam g

deflxus
consilio
vise

lhlJ

^jumi-

criflcareergo diis jussus es c

ctus

quid

moraris?San,

Lugdnnensem, anquaerens secum,

et ut

uniem

perreoius

ilixit *

Christianus
,

sum

sacrificare
sal-

cui

potissimum

insisleret,

nulla

possel
ita-

itij

ropon-

diis
\
;1

non

(ieheo.

Imperaloribus
militavi.

quainiliu

relinquere indicia ipsum inseculuris. Praniissa

peligione

licnit,

Opera
:

mea, cum

que oraiione,
tere inslituit.

dillicili

naiatu

Rhodanum

transmit-

tjin

parai, jusiis legibus

servivi,

debui

sacrilegis

num-

(iii;im

adversns noxios, non adversus Chriproposui. Stipendia

,

serviant? aut quando Martyris

libel

Sed quajnam servis Dei elementa non precibus non qnae-

stianos

inititare

quae

commemilitem

adversa mitescant? Armatus igitur flde, et de

moras,

non

reqniro.

Pascat

sacrilegura

Domini
ditur.

promissione securus,

amnem

fidus iugre-

sacrilegus

imperator.

Temporalis viue lucra non

si

Qucm
ita

sibi

requiro
veri'

mihi

sufficit,

salva religione liceat visi

voriicibus, leni

incumbentem, deductis blande tergo solidinr unda suspendit at:

Christiannm.

Quod
:

id

non

liceat,

para-

que eum
cis
trajicit

bentus

Martyr
et

nalandi conalu pauulleriorem ripam se-

tus 2
(onitanltT rtpuicJfl:

sum mori.
Praeses
dixit

impulsihus,
h.

in

Unde

tibi,

Ferreole,

isfhsec

moriendi liducia? Fortassis post injnriam legum, post conlnmeliam principum, venit ex desperalione vivendi d. Sed palitur hoc plane abolitanta

Dehinc concilo gradu ingressus aggerem publicum, usque ad Jarem tfluvium perubi cum a persecutoribus comprehencucurrit;
curus
exii

derelur, et revinctis post tergum

retur
in

manibus ducesancti
insiinctu crudelilidelis

tum
in

fieri

hunuinitas nostra, quod

vel in deos, vel

eum locum
ejus

in

quo

sepnlcrum

principes contumaciler
te pceniteat,

protulisti;
et

modo
et

dicto-

corporis
tatis

veneramur, subilo

rum luorum
repudiando
sacrificando.
in;ini.

legibus
,

salisfacias

percussus k, occubuit

Quem

religioso-

sectam

Christianorum
respondit
,

numinibus
Libi

rum
lavit.

civium

devotio

ad

pnr&idium

civitatis

non

Ferreolus

Humamlatem
vel
:

jonge a

Rbodano cnm summa veneratione lumu-

et

indulgentiam
tuis

quam

promiltis,

deinceps militaturus exspectet quorum lrgibos injuriam non facil, qui legem Dei Divinitati eis auleponit. llle potius reus est, qni
imperatoribus
tictraliit,

tur tur
est

votis,
/,

Cujus beneflcia per civitates, sicui expetuniia beneflciis frequenlibus approbanprastanie Domino
in

noslro Jesu

Chrislo,

cui

virtus

sa;cula sfficulorum,

amen.

qui insensibilia et caduca veneratur. Ego

Creatorem,

non creaturam adoro. Deuin non

loquitur, qui
,

in

ANNOTATA.
;i

manufactis quffirendum ipse

formavil
,

cuncta
el quffi-

cujus lestes

sunl ea;lum,

terra

Apud Surium
Ibidem
:

ministiis

satanm sacrn
consilio

comque vel deorsum jacent, vel desuper fulgent. Omnia ista illi serviunl, quffi propler nos creans,
in

ritihus

servire cogeretur.

Cum
,

detestnhili

honoraret

omnibus Deus profntnra nobis,

consiituit e.
,

non dominatu.

obtemperanies
lieet in re

contradicentes

ra

batis

priepmiendo

Vos potius recte ordinata perlnrmortua lemporalia ffiternis

,

sic totn dictio iv

est,

autem puniret. Et sequentibus nonnihil immutata

ergO
dlis oir. Sitni/ia

nonsii differcntia.
Sacrilica

mendacium veritaei propterea in snperbiam lapst, alqueinperpeiuum damnali eslis cum spiritibns malignis. Deus vero, qui universorum Dominus est, et asternas Jesum Imperator, dedit servis suis per
viventibus,
:

scientibus

bruta,

Ihidem

1'

dam
e
vit,
bis.
f

in responso Ferreoli teviter

: :

qu$immutata sunt.
Invasit.

d Ibidem

Vita

despernlio

le

Ibidem

Qu

eliam omnia

propter noscrea-

nobis utique profulura,

non

doniinalura

no-

Clirisliini
(

Filium

suum

fiduciam

nioriendi

Per
ut

l"em etiam donal nobis resurgendi

vilse

spem,

ad

Suriushabet
etc.
:

Donec

severiori quffistiom prae-

ampiioris

incrementa,

praesenlis

vita detri-

paratus
a
h

""

"'UVr/
I

,.

'"'

- Enotn
,,,

credamus. Praeses ait Ut video, jacturam vHffijarafecisti. At dignum est tamen, ut etiam tormenta contemnat, qui consilii humanitate non fleclitur.
profutura
:

aienta nobis
:1

hiem

\b fwr loeo

Fgressus autem extra porlam etcusqueadfinem nulla omnvno est

""jin/i.r;
Siir,

Quaj
s;,.

nisi

sacriflcando

praeveneris praeveneris*,

quam
.

sint

Ruinartii, cum diversitas inter editiones Surii et pradpuas tamen antea sint frequentes , ex qwbus immerito swqncer, titam

Dtn
eris

Kerba

riiinv

cognosces. Sed

cum
acrius
sibi

minis cerneret

haudsi-

?aaqnam
sii

permoveri beatissimum
prsacepit,
et

Ferreolum

eum

verberari.

Cumque
fer-

nec sic,
e m flecti 10
^1'ialiiiiis

succedeniibus

ex

more

torloribus.

Ruinartvo desumex sola Surii edidone a nostra Mss dissentiant. ptam, cum omnia Annotatxsati : De hoc ftumineBuinartiusin vulgo la Gere, qm m RhoVidelur esse Geria,

solum obscrvari.

ui

non

panem
i

posse videret, jussii

eum oneratum
:

danum

labitur.

Vettem eertius edicerepossm

quu

inclmii

m
et

carcere,

dicens

omnem pcenam
se

hunc Rebellem excedens carcer in:

dudat.

Reum

scnlial

majestatis

careat

luce

sitdesignatus fiuvius. loco martyrii colHgeretur. appareat, k An ttttis rcrisimiU

Nam exeo

forte

ahquxd de

occisum esse
San-

7 66
EX KD1TI5.

ACTA
iis
,

S.

FERREOLI MARTYRIS
ipse

Sanctum ah

qm fugientem
iliis
,

considerandum relinquo
ccllentia videntur.
fit,

comprehenderant, quibus ea Acta ex-

loquitur,

qui
el

cuncia
terra,
et

sunl

Blum,

for mav i,.

,,,,'
''

Mihi ccrtc id
constet,

parum probabile
fuisse decolta-

bdid jacent, vel desuper

pra?sertim
in

cum

Sanctum

deserviunt,

qxm

\ZmT
domiu,,,,',.

Ne

^
s
i!|
i

propter nos

tum. Nihil

ictis

Mss. repctitur de morte

San-

cto iltata suhito instinclu crudelitalis; sed post ac-

Deus profutura nobis, non Vos potius recie ordinata

temporalia
aHernis,

cve-u^T

is,il

mr,ibus
Cn,,Sl "
uil -

luibatia

ceptam mortis sententiam capite ptexus dicitur.

Atuttt quoque hic iix credibtte apparet, nam dici~ turSanctus primo miraculo ex r.arcere wa&issc, altero flurium natando trajecisse, ct paulopost ite-

morlua
in

/^ viveniil
l

'

0060110

Kbus

bruta,

mendacium

veritati

**+
pl8P

superbiam inpsos, atque

sp.ntus

pernetnnm
dedi' i"l

Deo, qui universorum

qui que

rum

captus

et

occisus. Quis facitc

credat,

Deum
quam

imperator elcrnus, per

tae

? ^ \)omL
'
servis
Sllls

gemino mtracuto Sanctum adjurisse. utcodemdie

potius
occideretur satetlitum
?

Jcsum Chrislum Filium suum

pet

pctutantia

qnem

H(;uciara

certa
vitie
ili\it

spe

moriendi,
rt!

rcsurgendi
amplioreni

posfra judicis scntcntia

1

motlnni,
3 Pra?ses

pra>; <;tis

damna
vitae,

Talis

Uttes stro.

Actorum conctusio dt bcncficiis per civipetitis et obtcntis non est in ullo codicc uo-

Jacturam

nos pr 0V eh um
ui

viiu
,

[ecisli.I)ignume 8 ttemen f

Eam

uteUamiormenta

iyitur Surii potius esse credo

quam

an-

tiqui auctoris.

temnat, qui consihi humanitate non neciiiur. o! n.s. sacndcando pneveneris, quam sinl acertT cognosces. Et cum his minis non
'

C *
w
sibi

perraoveri

ACTA ALTERA
Aut eadem potius
ex Mss.

neret beaUssimum Ferreolum,

et acrius verberari.

sisli

eum

praicepii

Quem cum

sucmlentibtts

e\ more tortoribus Qecti non posse sentiret; eum oneratum ferro recludi in carcerem

jui&sii

dicens

D um
Ferreolut inlerrogatur ;

Rehellcm iiunc squalidus, et omnem pcenam escedens carcer includat, rcum se sentiat majMta-

genus
viie

umversas provincms Christiannrum carum Deo invisum diabolo deserper

, ,

tis

careat

luce
,

eonlemptor

deorum. Compedito

sacrilegis
,

riiihus

cogeieiur,

sicnt

est prodi-

tum
in

Crispinus quidam,
Civitate,

teraporis

illius

prses,

non liceat sedentem quoque ferri depriraant pondera jacentem etiam ipsa, quae aslringit, vastior catenarum junctura sustineal h, donec ad vastare
,

Viennensi
,

juxta

imperaiorum pracecogere Christianos.

consitio ccepit a

lidiorem

praeparalus
constituta

quaeslionem, omnia,
sunl,

quae iu

ptum

ccepil

ad

sacrilicandum

criminosos

tormenta

percurrat.

Et sedens pro Irihunali

iletestabili

nire

honorare ohlemperanics, rontrailicentes aulem puquique diim acei hissime in cunclos Dei ser,

Quibns dictis, statim ministri preesidis beatissiranm Ferreolum oneratum ferro in carcerem concludehtes, praeordinalis cuslodibus

servare coeperanl de-

vos per ministrum furoris sui grassaretur oiDcium;

contigit, ut heaiissimum
'

nuo prsesentandam.
4

ul. solo

bitu

sibi*, non corde,

,

specie tcnus,

martyrem Ferreolum, hanon officio

,

Ubi
,

transiiclo biiluo
lit
,

die terlia

dilnciilo,

al-

fmm in
n

tius
tis

ut

dcpressis
,

sopore

custodibus*, resola-

militanlem

qnia esscl prodilUS Chrislianus

sacri-

spoute

vinculis

BWim liheralum se Dei servos apooslnim

rarcens,
Euprav

ficare compelleret, dicens;

Parere

te

primitus ne-

vit.

Et lento accedens gressu ad

sibi

cesse est b invictissimorum principum legibus, qui-

patere

liherum senlit egressum. Secundum

bus

el

pro miliiia?

stipendiis
,

iidem dehes, et pro

noris

angelium fugere persecutionem ad extraneam

parat regionem. Egressus foras porlam

majeslaie revcrentinm
rendi
oporict

pro

h<

inreprehensihilem
te

devolionem.

augmento paQuauiohrem
dissimulalio-

LugdunenquffireM
vel

obtemperare consilio,
caslij, et.
r

ne

nem

pcena

Sacrificare ergo diis jussus es;

:

scm, ancipiii secum, cui potissimum viaa insisteret, admodum non pnsset pra^bere indicia
delixus
consilio

constilit,

quem-

secutuns
dup

quid moraris? Ferreolus dixit

sacrificare

Christianus
,

non debeo
licuit,
jusiis
c.

imperatonbus
militavi.

salva

rcligione

sum; qnamdiu Operam meam,

Praemissa ilaque oralione, transire

ficili

Rbodanum

parat

natalu;

qui

muros

Viennensis

arnis
,

alluens, ipso

eam, quo

percurrit, tramite oina

civibus

cum lihi nunquam

parui,
promisi

legibus

debui, sacrilegis
Stipendia

ac munit
prsacipili

utilem

praabens

commeau
Sed
;tut
'

Adversus noxios nou adversus

proposui.
,

Christiiinos

militare

qua?

commemoras, non
liieui

requiro.

Pascat sacrilegum mi-

profundo bostem repellens non clementa Dei servis qiue iur quando marlvns preci bus non quaelibet
antera
et

sacrilegus imperator.

Temporalis

vitea

lucra

adversa

mitescant? Armatus ergo

anuiciii
si t.i

Dde,
fidua

el

de

m-

non requiro. Milii sufficit, si salva religione liceal vnere Chnstmnum. Cerle, si id non licet,
d
sufficit
i

Domiui
[reditur

promissione securus quem superjectum

.

deductis

mori d.
dixit;

de voriicibus

leni

tergo

solidior

unda

suspen

Prseses

0"

:i

'

in

te

tanta
post

e^t

Fer-

dit

alque

eum

beatus

Martymisu
in

natantis paoc^

etpraridicoivstantfr re~
sjKmttet

reole, moriendi fiducia?

An

forsitan

injuriam
ex

transmisit impulsibus, el

nlteriorem ripam

regum,

el

contumeliam

principum

venit

de-

speratione vivendi ? Patilur

noc abolilura Deri hu-

curus egreditur. 9 Dehinc concito gressu

persecu.orihus
post

manilas noslra, quod velin deos, vei in principes contumacilcr prolnlisli diclorum tuorum gesi
,

blicumusqueadJaremifluvium
hancllC comprehensus

percucu
et
tei

rens

pii-uiiciiiiain
,

satisfeceris e,

repudiando sectam
vel

tengum manibus ductus

vocatur
Brivate k,

est,

oo
,

;nl

Cbristianorum
sacriflcaveris

legibus

nostris * consenseris,
:

qui

pervemsse

^^
'i

vicum,

"

nilatem
tis
,

numinibus. Ferreolus di.\it tuam, vel Lndulgentiam, quam

vel

Huma
promitpra-Vepit.

Quos

non cognita nobis

capite

Iilu

imperatorihus

tuis

deinceps mililaluinjuriam non

potius reus est
facit,

discutiens,

plecli

ex

tegi

**ff M

rus qui

exspectet.

Quorum

legibus
Ille
,

nlriusque beatum
ro basilica-

sangumem

terra suscep

Dei

legem praeponit.
ijui

Di-

eMante monumento,

noiiiwi^

^^
.

elcla-

vinitati,

insensibilia
,

et

cadnca

veneraiur.

Ego Crealorem
sui
:

non crealuram

adorare

propo-

cumjectis regionibus frequentatnr. martyris constructa Juliani sancti

bi

gu
mt
*_

hii||o|
. fl

eID -

iui

mihi

Deum non

nianufaclum

qusarendum,

esset ea*sus et conditus

B ;ubi

evidenlibus

tiha h0
tlie-

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS

767

r P mic
pei
ni
iiii

virtutibus

meritum

martyris,

et

diaholi

k Brivas, hic Brivale dictnm,

luen.is

pw

vero reconfusio pcrdocelur. Illo v dispensatio nem divinam donato.bealideles,

Arremia ad Elaverem
natus

fluvtum.

est S. Jttliunus, ibii/ite

oppidum est m Fr Martyno ib\ coroettam coronatum S.

:

M8S

fnerant , ad civitatis ftuffi praidium ir'u.,1 sequuti e condentes eum in ripa nrobabili relulerunt; speetat, haud Rbodani, quai civitaiem
,

mm

mailvrem Ferreolum

quiquc de

Ferreolum, otim crediditecclesia Viennensis

id hnprubabile esse
,

neque

ostendi in Commcntario

num.

19 et seqq. Mayis
tiam, qui

impmhabilem puto eorum senten~

hmc Actisab mirrpotatore additacredunt,

Xriore
nrncul
6
;i

flumine.

cum
rto.

vix dubilare possim, quin rescissa sint a Su-

Ubi

ne

iuhonoro

diu

clarus

Martyr lateret

annlchro
;,'!

nl<><
dftncte

moribua Viennensis posteros, oaires ac

n

Castalius vir praecipui nomiuis de priurbis, iliustris semper familin

vel qu ab ipso quaqua-

\Pra>ses hie intelligendut non videtur Cri&pinus,

ijin /irifrrat
l

icnuir

,"

snl ulius quispiam eidemsub-

dtliis, qiit llriiatr nitiutiata

dabat.

Qnod
fit

tero aet
,

(onido-

rsum dedncitur
tatis

linea

opUmo aimodum
et

aobili-

ctor ait, oblalos simul pra-sidi fuissc Juiiunum

cathecuminus

adhuc,

basilicam in raliam consecutus, cam tanto opere, fundans fecil

necdum baptismi honorem Martyquanta

et
fi-

Ferreolum
iit

ipsius assertione

adeo non
ct

eertwn

magis credam, occisum prius (utssc Julianum,

prius yientiti discesstrat,
tntcior ipsc,

sicttt

captus srof. Ete-

)le

munus patrocinio consummationem cum hodie fusis Domino Ubi

.

nnrmiltens hoc

Deo, ut ad

baplismi

Martyris perveorationibus plebs

n iirt

Iffltolur

no

domide Martyre, et plebis devotionem Ferreolus insinuat p. beatus

ANNOTATA.
1

notum silcntio sno de die iimrti/rii, satts ivsinitat, sibi non ommno compertu jiusse. qum lirirate erantperacta tempore marii/rn s. Ferreoli. in Actis, sicut a Surio et Ruinarauclor assereraniius de morte tio impressa sunt, Sancti toquitur , an autem rerius, multuni dubilinn rrrbis illis, notl COgOJla
.

vmi

lus interiocnlione discotiens

to.
a

Hic dissentiunt
sine alia
tsi

Mss.

in vocibus.
legitwr

Nam

rox

CGBpit

mulalione in duobus omissaest, in

in

Sex codices in hunc sensum conspirant, licet ct pro exstante habeant ex altqtti stnt. mciniosi
.

alio,

prcepit;

alio

honorahat
in

et

tanlo.

inus
,

liabet
a

Masiln-a1 cxlanle

hodie

monu-

puniebat. At h h,

omnia eodem

redcttnt.

mento
pluribus
n

qua?

cirrum.|rrt;* rtr.

ahquot Mss. additur, Ferreole;

oiintiitnr-

omnibus Mss. promisi, videlicet operam habent&evmeam. Attamen Hitinartius et Surius

c In
vivi.

Ex hoc loco colliyitur, quando scribebat hic necdum conditam fuisse ecclesium S. Ferreo\i, qu& prwter mcmoratam S. Jttltnrn c.rstabat
auctor,
in temtorio linratensi tempore S. Gregorii Turonensis.

cupio mori. d Alias moriar, in alio, Uic multttm in vocibus dissonant codices e
idem in

Pro uhi in
;

aliis feyiturel,

in aliis ut.

sed

p In uno
saeculorum.

.Ms.
,

additur,

Regnnnlc Domino nohonor

in saicula

omnibus siyni/icatur

ut ettam

fil

in

mox

stro Jesu Christo

cui est virtus el

Amen. Et

simiits conclusio rcperitur

et

seqttentibtts.
f

Senlientibus in
,

hahet scientilius

omnibus Mss. Iiuinartius tamen quod ex Surio, qui stylum mu,

in tribus

aliis.

At ea abest a codicibus noslris,

tant, acceptum

opinor

ut

et

alia nonnulla.

g Heec usque ad flnem numeri in omnibus fcre codicibus nonnihil erant mcndosa, in alus maffis, in attts minus. Ex ea corruptwne jactum existuno,

a Trcrircnst. llabes, lcctor studioss , Actagemina, nnt, ut magis credo, eadem diverso modoediia. Posteriora heec niliit Imbent ex solaSurii edilione;

sedveniiint ex septem Mss., invicem ubique consentientibus, exceptis solum mctulis, aut lcriusculis roctitn mutationihiis
,

pauciora rcristmilitcr habuit cxemplaria, verbu detorserit in alium sensu/n hoc mod<> El propterea in superbiam lapsi, atque in perpeiunm damnati estis etc. Surii verba adoptavit

utSurms,

qu& transcribentium

tjtti

iynorantia aut neyliyentia in codtrcs irrcpere somore edidit Snrtus, leitt. Pnora vero libcrius suo

Huinartiiis

namea

sic

incodicibus invenla, non

fitcitc

credidero.
,

stylum submde mutando ; quod ipsum prmcipue codicibus mendose fecisse credo, abi dictionm in F zxpressam inveniebai nuinartium porroexSwrio
multasumpsisse non dubtto. quia in collatione dercrhis conprehendi. ipstUS edittmirm nun Snrmna ubt di/fcrt a coiltnbus nostris; cum nostris sonare, quando a Surio vero saltcm altqutbtts consonare
,

h fn Mss,
ligatio
i

amnibus, Junclura suslineat non colconsumat ut habent Surius et Iltttnarttus. Ptv ad Jarem quibusdam Mss. leyitur ad
,

*'/(

Zarem, ut dixt in
fluvms, iynorare

Commentano num. me jateor.

44.

Quts

sit

dissidet.

jv^Pxj^o^ y

DE

768
J. s.

ACTA SANCTORUM

DE

S.

METHODIO

EPISG. MART.

CHALCIDE IN GRiECIA
SYLLOGE

I.

Locus episcopatus

et

martyrii variis dubitationibus obnoxius,

uti alia t

ad Sanctum
FORTE SIB DlOCLETIANO.

speutantia.

Memoria Saneti

in Slarty-

rologiis Lali

nit hoc die

Scriptores ecciesiasticos celebravit S. Hieronymus. Ex hoc rero eumdem Fastis inserutsse videntur marttjrologi Latini, quorum vetustis1

D
:

S.

Melhodio episcopo

licet

scriptis

martyrio plura habemus dubitationibus obnoxia quam certo enarranda. S. Methodium eloyio inter
, ,

celebri

ni '>i< h <>^>qodaiecarpatSAleU mmol>nit pugnalum Ongmem. illud interimobseZ

crate dici Oiympi episcopum,

lT

non

simus
hic

quanlum novimus, auctor Parvi Martyroiogii Romani a Rosweydo editi. Nam

est
,

ad xvhi Septembris
Lyciae, et

Olympi

Diocleliano

sic hahet : Melhodii postea Tyri episcopi qui sub martyrio coronatus est. Hmc repetiit
, ,

Masimus, qui S. Methodinm vacat Olympi urbis Lyciee episcopum, Wtt fl/W| mentionede Tyri episcopatu. Verbadata m in S. Mt-tkodto Patarensi ad xx Junii. 3 Verum alim oriuntur dubitationes de sedt nj scopnh s. Methodii. Nam Leontius Byiantim sub/inem secuii vi aut initium vn /loruit^iHi-

cedu s

item Tvri

F '

sionam de
3pn,j. 431

Sectis conscnpstt, in hoc OpusculoAci.

rmt)
P

Ado,
verbis

locum
In
est.

martyrii
Chalcide

solum
Grasciae

adfungens
martyrio

hts

coro-

Adonis verba dat Vsuardus, ob~ servans tantum ulterius, unde fuerint accepta, dum addit : Ut scribif S. Hieronymus. Ptwra ex Hieronymo sumpsit Baronius, Methodium in
Martyrologio
sancti

nalus

enuwerat doctorcs, qui florutrunt poH tempora Apostolorum usque adimperium Condantini Magni, interque eos Melhodius laudaiurkis
rerhts: Methodius Patarensis episcopus, Grmt n> tapwv Palarorum. Emt sanehujus nominiswbsin
Lycia,
se<l

longe Olympo dissiia.

Nam

utraqut

qni-

dent oicinaeral mari, sed

Romano

ita

memorans
Lyci<e
et

Natalis

OlympUS rersus ftimphyliam, Patara vero rersus Cariam erat posita, ac

utrigue intermedia erat ckitas Myrcnsis,
stica
eceiesia-

Meihodii,

Olympii

postea

Tyri

episcopi,

sermonis

nitore ac doctrina

ciarissimi
(

Lycim metropolis,
et

et S.

Nicolai episcopatuce-

qui

ad

extremum
sanctus

novissimae
in

perseculionis

ui

tebris. Itar/ue dici neg*iit,

scribit

Hieronymus)
csl.

Chalcide

Greeciee

Patara
t;t2l

eamdem esse ariiaiem Otympum. Frustra altegantur mrbs Stw0X6u.tou Awtas

Bft,

martyrio
dissentit;

coronalus
sed
Ebacide.

Notkerus

ab
tale

his

non

dm, in Methodio dicentis, Me068io;

ilctTapwv
y.at

apud ipsum mendose pro

Wandelbertus

Chalci-

u&nt Taj^a T6pou eirfoMW?.

,

de tegitur

dat elo-

gium
Orc

thodius Olympi Lyciaa aui Patarorum

ri

el

deindeTy-

episr.opus.
et

Etcnim verba

ha;c

non

significani,
ut

fide

Anlistes, signisque et sanpuine martyr

Ohfinpum

Patara eamdem

esse

urbem,

'"

Melhodius, quartum denum celebrandus honorat.

mis festinanter dixit Combafisius; sedinsinuanidar bitutionem Suides de primo Melhodii episcopntu,
fuissetne Otympensisaut Patarensis.lUin' 1 "
dt crat, ijttod S.
1

Quartumdecimum
est,

inteltige Kalendas Octobris, id Septembris. Mitto Martyrologia hisce recentiorq. h\ Martyrologiis rero Hierony111 Bcda-, Ftori, et Rabani memoria Methodii

" 1 '1 '1 '

dtem

xvm

Hieronijmus

aliigut OlVIDpi tffr

et posi

scopum dtccrent; Leontius

vero

ipsum

alii

Patarensem vocarent episcopum. datur Optts

s.

Nam

etiatnaS,

o?i repcritur.
exS.Bieronywo, uui cuin-

Joanne Damasceno lib.8 de lmagvnibv& mfini

Methodii episcopi

hm-

2 Sanctus Hieronymus in Catalogo Scriptorum ecclesiasticorum cap, 83 Methodium laudat hoc

Patarensis, de

ResuiTactione.

bemum

Menologia etMenmaGrsy

dem

modo
sus

elogto

Metbodius Olympi
,

Lyciae,

et

postea
,

Tyri

corum Methodium Patarensem celebrantadxxw

i,,t. et exhisFastis de S. Methodio Henschenius noster ud \\ Jun "

celebrat, ul

episcopus

nitidi

cmnpositiuue sermonis
;

adver-

Paiarsm^
-

episcopwn

Otympi
Tyri
:

et

Porphyrium confecit libros et Symposium decem virginnmj de Resurreclione Opus egreginm contra Origenem, et adversus eumdem
de
Pythonissa;
trio,)
in
et

de aoTefrucfeu (id est

de Libero arbiCantica cantt,

exsurgit ex hisce duHtatio.^ jjj^^ ab * &* ambiyitur, utrum idem sit Melhodius, gu\ ^ vocatur episcopus. Olympensis, ab aliis Paiareosis
4 Aita

modo

Genesim quoque, et corum Commentarios, et multa

leclitantur.
Et ad

in

alia

quae

vulgo

extremum novissimae
affirraant, sub Decio

persecutioet Yaleriucst.

nttut die xiv Junii distinctos noster, senientiam propendil Henschenius

n'^ Baroniusin Annotatis ad Uartyrologim tdeitt /n tam credidit.

g

QW

tarci^

nis, sive,

ut

alii

no,

in

Chalcide Graecias martyrio coronatus

Hactenus S. Hieronymus. Socrates, quieodemseculo v, quo S. Hieronymus defunctus est, floruit,

suppar fuit, meminit de Methodio, tamOrigenis, ita ipsum perstnmjcus lih. cap. iS : Laboravil hoc morbo ( scribendi contra Origenem) primum Methodius, Olympi Lyciae civitatis episcopus. Hmc Socrates, plurium hasreticorum de/ensor, ila ut nikili jaeique

Melhodio disputavit de S. dubitavertt, dlsUn rensi; sictamen, tit rei essent, an confundendi, et hujusce

doadzx

Juntt

W
miti
-

9*

ad huilC ba de Methodiorum
rcnuserit
dtt,

dtetn.

'" leo Allatias

scriptis

utrumgue ''"'""^
ci
' <

quam primo oppugnatore

dicens fuisse episcopum utnusque lr Hanc optntonem secuti sunt altt /> '"!!'' quos nuperrime Leguienus inOrientei

^
;f(S
.

sllllll0

ou At nullum invenio argumentum, Pro non dtsUngusw opinio satis fiat certa.

>

^ ^^

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

kiisMetkodw,
ntini sUn
'/'"'

769
hucTOM
J
-

tcripserunt ante imperiumCon-

luziuin rol.S'j:j, ubt enuiucruutiir prticipui Ecolesim doctores, qui floruerunt usqut' ad inchoatum

Magni, aut potius antt finitas imperatoicoutiones, a/ferri pottsf, quod enSilium.pem IUI g msolwn Melbodium agnoseaiS. Hieronymus, u m dumtaxat reeenseant Leo Byxantius, aUir r.nim-cs aui auetores ecclesiastieos twumepotest, altos quoque ab ilhs Lrunt. At reponi utmirandum non foret, si ex duobus Mtnmitti, """"' omisissent, prmsertim qws conUnthodiis Patarensem pauca solum scripsisse, aut
kret,
alterius scripta ill\ ex """" non scripsisse, sed r m ino Cerie non facile pro certo admvffrore altributa. simui >>t Patarensem episeopum sero Olympensem Melhodium, ut contendunt Allatius et Le('"'" enim civitas Myrensis secundum Quitnus. kabuen a lequienum tom. t col. 965 episcopum secuto, et iniermedia sit Ohjmpo ChHsH
!

s-

seculum
itlii

i\

<

variit provinciis,
<-t

et

dt Meihodio

dicitur; lu Heltade vero

[liitres,

Illyrico

Uethodius

ei

qui pielate clarurrunt. .\on cnpio, cur

Antiochenus patriarcha Methodium Htlladi a<lscrihai aut lilyHco, si Tyrius futrit tpiscopus, aut
ciiiun

semus,

Olympensis > Lt/cia. Suspicari quidem posde atio MeLhodio loqui Joannem Antiochenum;sed >llr alius non innotuil; et Hierony-

mus
111

etiam

martyrium
1/1111,/

S. Melhodii
est,
si

doctoris
>'i

ftgit

t.rtrcw,

mirum

Olympensit

Ty-

ruts fueril episcopus,

Tol

paradoxa suspicionem

ingerunt, plures fuisse

siont enatee suni
7

iMetliotiios,

quorum ronfuDu&ittf quoi/ue martijr\i

istes difficaltates.
tst

Hursuni ambiguus
in

locus martyrii. Chalci-

prun
et

dem

pataris,

nulio
tt

modo
i

fit

verisimile,

eeclt

montius
est in

Otympensem
,lrm tplSCOpO
:i

Patarensem seculo
n
isl

aut

ab eo-

nominat Hieronymus. Hoc TilleHenschenius txponuni de Chalcide, ouffi Eubcea insula Gr&cice, licel h etiam ChalGreecia
et

locus,

uilni

rufus.

ris sit 1 .Ltolia,

tinrnif itn proxinda. SophroS.

auf " ttfr_

glriunolu"'

sane verisimilius apparet, s. MethoGrmcos; qui episcopatum Patarensem a vero aberrasse. tfam lu ioctori attribmrunt,
Mihi
( i

posteriores

nius, qui Catalogum

Hieronymi f^racum
scribit
Lv

l<-rn.
;
(

coronafitm S. Methodium
-;"/,/,_:,
111

XaXxESi -r

\u.-

Cbalcide

Orientw, designans nimirum

oii

ro duo

ssi

dixisse episcopum, ,, qui scitur Patarensem Uontiut Byxantius, tribus fere seculis Melho-

Ghalcidem Syries,
cohairct
essrt
t.ius
,

<i"-

nomen

dai promnciai Chal-

cidente, eujus est caput. Hic martyrii locus magis

linrti.

B io posterior. B
,

Verum, sicausam trroris conjeetn-

rum

episcopatu Tyrio,

et

ideo oerisimilior
V.

imestigare coluerimus, nulla erit cerisimilior, !>quam si conjiciamus, Pataris etiam claruisse MeLhodium, eumque ante Olymquem tpiscopum
fioruisse. Etenim sic intelligemus, ptnsem seculo quomodo contingere potuerit, t /<<"' tempore S. .,,!,, duplex esset sententia de tempore marpyrii S.

insi obstaret

auctoritas S. Hieronymi.

\lla-

aynoscit

Soplironittm

habere

111

Chalcide

Ovienlis,

sednodum

velociter scindens, <"> corrapte

id legi < Sophronio,

cum

integre sic legi debeat,

nt

Hieronymianis

concordent.

Pacilt

admisero,

locum uon

ulitrr Crtfce

rrdi/itum n Sophronio,
ul>

Methodii, ac alii vellent, ipsum /uisse coronatum a.l exlremum aovissimai persecutionis

quam
imii

latine fuerat eipressus

Hieronymo. At

aliimedio seculo citius, sub

Miror sane,
S.

Decio
qui

el

Valeriano.

Hieronymum,
iv,

illa

scribebat

ante finem secuh

certo

scire

non potuisse,

<: utrum rir tum celeber, qualis fuit Methodius, seculo, un <oero cifca medium ronatus esset eodem

quart exscribentium vitio minus in Hieronymi trri< Latinum, qnam > Grmcum Sophronii, mendum aliquod irreptrt poiuerit. Suidus certe habtt, ut Sophronius, !<<> t li>rronymus.ltaqut nequeo dicerecum illatio, locum Hieronymi mtegrum cssr, textum cero Sophronii
vidto,

ea dubitalio facile oriri potuit t si quis Methodius episcopus snb Dtcio aut Valeriano passus sit, alius vero circa finem persecutionts Diosecuii

auAt

cletiani.

S. Hieronymus Methodium suwn episcopnm, quod nullus dwii de Tyri deinde facit

Pmterea

corruptum, nisi dubiapro certis vtnditare n>lucro. Quin potius magis propenderem < locumSophronii, ut confirmatum a Suida, ct 01 Chalcidrin Syrite, i Tyro propinquiorem, nisi obstarent rursns rrrbn Joannis Antiocheni mox allegata,
quibus Melhodius annumeralur doctoribus
aut lllynci,
tirircia;

Patarcnsi.

Demum

S.

Hieronymus Chalcide passum

diat Melhodium. At Grmci

numquam
suam

Patarenseiu extra

ecclcsiuin

asseruerunt, esse pa*si.

nonSyrimautAsim. Yerum
<

l<<rc

n-rba

Quapropternon desunt rationes, quajsuadent, Metlioilimu Otympi ac devnde Tyri episcopum i> esse eumdem cum Melhodio 1'alarcnsi. At ea non tnirnio argumenta, <i<<><>s rem certam facere vuleam,
ideoquc

non modo repugnant martyrio inSyriaobito; sed mque eontraria identur episcopatui a< Lycia asserto el

deinde in Phcenicia.

Tillrmonlio,

imoettmput, 8 Tempus martyrii, quod a Baronio, Allatio, et aiiis statititur cirm fuirm perse
Diocletittut, ct

dubiam relinquo. bMlcmontius, qui de S. Melhodio disstruit tcm.5 Honum. Eccl., non minus ambiyue loquitur
de ipsius tpiscopali sede, et

cuiwnis

nominatim u Tiliemontio
vt.r

Nota
,it

'2

circa

annum

311 nut 312,

dicit,

ccrttus

apparet,

quam ceterajam
cel

excussa.S. Hieronymus,
vel

tpuwpalus

duoiuj.

insuper movet L Primo dubitat, an Melhodiua iiffkultates nota revera fuerit Tyri episcopus, quia translatio ab
uiins

jam vidimus, passum

ad extremwn
ct

ulumiv persecutionis,

sub Decio

Vaieriano.

Hieihihttuii lnfr dt Methodii mtatt osttndit, S.

tptscopatu
verisunilis

Olympensi ad Tyrium uon est admodum ob diversttalem provinciarum, longe Vhr

ronymum non fuisse optimt

tibus

instructum despectanscripta oiderat,

ad Methoilium, cujus quidtm

vicem dissitarum, nam Olympus est inLycia, Tyrus in Phanicia. Augetur difjicultas, >i">u circa

sed gesta

non aique noverat. Sophronius locum Hieronymicum tadem dubitationt Gracum feeit.
votuit, sed

temims,

quo Melhodius murtyr

obiit, episcopatus

Suidas tdcm forsan dicere

vtrsa txpressit.

nonuthitdt-

Tyrius tridetur possessus fuisse ab alits. Certc llensckeiuus noster tom. 111 Februarii pag. J72 nmr-

Nam
:

latine,
nis

ita

sonani

tyHum
fiyit

S. Tyraniiionis, episcopi

Tyri, ex EustblO

temporibus
inter

neddtta verba Qui circa extren.a persecutioLeonttus Decii et Valeriani ete,

>ps>us, exacte

anno :U0, ut

S. ipsi vix succedere potuerit

deindc in rudrm persecutione coronari, maxime si Grmcia passus est, ut srribit S. Ricronymus, Preterea difjicultus non lcvis oritur
Melliodius, ct

Metbodium Patartnliuzannus Act. 3 numcrat quiflorueruntposttemillos doctores,

Jm

ex Episiola

Joanms Antiocheni

patriarchi ad S.

ProctumConstaiUinopolitanum, scripta anno 431, ediiaque in Nora coltectione Conciliorum apud UaSeptembris Tomus
V.

vora Apostolorum. ct S. Qregonum ihauMelhodium nomxnans antt omnia valde ambxgua sunt; cvm maturgum. Hmc extendataDeenims Hieronymus dubitattonem quu f.xcm fere uttimm persecuttonis; eio usquc ud mo100

untc

ConstanHnum Uagnum,

770

DE
non
esse

S.

METHODIO EPISCOPO MART

ling, tt |

lOtlK

mnila credat, satis constitisse Hieronymo, Meiho(linni

J. S.

passum tmpore aliquo intermedio,

s><bdtt.

Allatiw aliioue s*.

nimirum sub Aureliano, aut initio persecutioms Diocletiani, aut sub aUo imperatore ? Prmterea quis certo definiat, quo anno finem novissimm persecutionisstatuerevolueritS. Hieronymus, annone
quo agentibus Constaniino et Licinio, finem persequendi Christianos fecit 5faximinu$;an teto anno 323, quo licinius resuscitatam iterum
31-2,

,sta

f^

Eu

in

esse
)

Tfflv

exdispu.ati S

^ * <*$** aB^
1

*en fuisseS. Melho.lio, it

etiarnT **"**

persecutionem ctade sua

9

et

morte finire coactus

in

est ?

Methodinm allegat 'jiidd ratiocirationes aliquot, ut ostendat, s. Meihodii mariuii liUcmovtyrinm contigisse anno SU aut 342. Primo obsertii vat, Sanctum non esse passum sub Vateriano, ideofjitc minus sub tfecio, quia scripsit contra Porphyrium, qui anno 263, id est, tribus annis post
2
flniiam Valeviani persecutionem,

Tillemontius

Nota

mus

erat Dialogus

tantum annos nu-

merabat trigmta. Solida

satis consitit,

hmc ratiocinatio : nam Porphyrium non tam cito ccppissc

est

quatuor t nempe Proclo et Agiaophoni utcumgue pro Origene, ,1 ^""O qut contraOngenemdisputaoal

cum interloeutorL^ ** ,

ftfe
7,t

7l

errores

refellebanu

Ex

his

pr^ZTdilT

scribere contra Christianos, et eidem consequenter

flne.

non respondisse Methodium,

diupost flnitam Valerianipersecutionem.Secmdoallegat Tillemontnis ex S. Ilieronymo lib. / contra Rufinum hmc

nisi

Quapropter nikil ridetur dicereinnn*

ne

disputaeratM*lho6\n.naonemn\h
i

" terba Eusebii, scribentis Apologiam Origenis : Quomodo ausos est Methodius nnnc contra Origenera
scribere, qui haec et hsec de Origenis locutus est

fMtnomenmthodu,sednomen,auodiniUom
logodederatprmcipuo disputatori.cujus
atleijarerat Epiphanins. Stc s. Meiho
ratioeinia
s

in

argumentatur : Hssc innuunt, necdum mortuum fuisse Meihodium, quando ita de ipso loquebatur Busebius. Hic autem Apologiam istam crio non scripsitante annum309.Itaque eo anno vivebat Melhodius. Ex his ulterius infert, martyrium ipsius figendum sub finem
sic

dogmalibus? Tum

posiosuoautConvivio HrginumpersonamprU
puamstmihtermibnlliimnominavit.Etanticitigitur flctktium Sancti rwmrn ex Epiphanio male inteUccto natum, et aliis omnibus
,

ignotwn.

persecutionis Diocletiani
,

anno 344 aut

342.

Non

II.

Scripta

S.

Methodii
,

quorum

pars

negaverim istud ratiocinium subtile mderi et probabde. Certum tamen non videtur, oixisse Meista scribebat Eusebius : et consequenter ex data observatione nequit certa erui conclusio.

magna

perdita

enumerantur.

thodium, quando

non faciunl

n.iinno ccr-

Quin imo alii forsan ex aliegato Hieronymi loco probare contendent, mortuum jam a Uartyrem fuisse Methodinm, quando ei prmdicta obji10

iuin.

Nam dicit S. Hieronymus, ulem, objiciebatur a Rufino, objectum ab Eusebio fuisse .Melhodio episcopo el innrl>ri. Etmox ait,
ciebat Eusebius.
ijuoif sibi

\fuamris crrto nou constet (ie loco ti tmpOTt, SlUH quibus floruit, episcopatum gessit, scripsitgue, ac pro Chrtsto sanguinem fudit s. Meiliodios, """"" ut jam vidimus; certum tamen est, episcopum fuisse et martijrem, multaqne edidisse scripUt, vcraente tul finem seculo iu, am seculo r>,anteguam solus imperaret Constantinus Magnus. /Eque crrtum rsi', scriptorem fuisse magni ominis,
et

idem ab Ariano homine

lissimo
ista

Marlyri.

WoquenDicere enim poterunt, Eusebium

objici clarissimo et

mullorum

elogiis celebratum. S. Hiero-

non objecisse Martyri, si vivebat Meihodius, ct postra solum martyrio coronatus est. At hmc conC secutio teque erit incerta : nec superest OpusEusebii, er quo clarius apparrret, utriuii lr irrute lo\

'ni/mus, furn laudatus nnin.

dicit, fuisse scripto-

rem
niim,

nitidi

composilique sermonis. Idem rursm

10

rocat

clarissimum

et

eloquenlissimuni

cutussit Methodio, an de mortuo. Prmterea; etiamsi certo constaret, vixisse anno 809 S. Meihodium ex eo certo colligi non posset, coronatum fuisse anno

844 aut342; cum ctiam pati potuerit sub persecutione licinii circa annum 380. Ex disputatis

Martyrem. Idem Methodius a S. Epiphanio ^64 num, 63 dicitur Vir apprime doclus, acerrimusque veritaiis Patronus. Joannes [ntioclfr nus in Epistola ad S. Proclum anno 181 "' n
<

'

recenset S. Melliodium
,

inter episcopos doctore*

hactenus abunde liquet, pleraque spectantia ad per-

que illustrissimos quorum fides fuit probatot itli'i,Kjuc sotum nominat ex iltis, qut florusrantvf
Hellade, sive
Greecia,
el

sonam
rit

S.

Methodii incerta

esse,

nimirum anfue-

in

ni\ff."

"'./'""
.

.'''"

initm

idem cum Melhodio Patarensi, an fuerit priOlympi, postea rero Tijri episcopus, utruin

i'"'"" xi iitun. 0. Leontius Byxantius de Sectis

scripseHt

Asia aut Syria, nn in Grmcia, martijrnr orctibnrrit seculo III un iv, utruin in per'

3numerans

prmstantissimos doctores, quifoW*'

a<^

runtpost tempora Apostolorum usque

Cons

\Z

secuLnitir Diocletiam, an citius, aut etiam serius et demum utrttm coronam marti/rii consccutUS sit

nnii'"^ ttiium, ntiicm ninttuii rrcntsrl. iisqut MetboiHos ncm^ Metbodium Patarensem, qui rel
est t ruti illis uiiuitiiirrndir,

quia cum

mtr0

Syria. Etenim dubitatio S. liiennu/mt tlc trmptirr mtirtijru, rtim tu/ onnos faciie sexaginta extendatur, omnino insinuat, non
iii

Grascia, an

in

fundiHr.^mtereamctoritasS.muom^^
a muliis Patribus anliquis cum
est
elogio, "'

J^
nil

""

apud Mlniinm

satis

comperta fuisse Ilieronymo spectantia ad S. Hethodium atque ea de causa nos minus flrmiter
;

Diatriba de

MhoW
"'
>

exqua huc nonnulla PerJoanvrm Thessalonicensem

scn/itis,

breviter "'"'"'.^

episcopum

inhtvrerr possr
iti

tis,

i/utv tlr

ijcmiuo ipsius episcopa-

num.
sio

/o vocuttir,
,

Magpus Methodius
percek

aS.Anctir

ri

loco martyrii affirmat.

Aii tot

Smaita

Sapientia

11

an

S.

dubia adjungi potest aliud, cidelicet Methodius aliu nomine dictus fuerit Eubu-

Cmsaricnsi rursum, Magnus, a S gue pluribus Sanctus morlyr Verum

ornisitt

alus,

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

j-

77
Catholicis auribua

cataloyum tcram, e.rorSanCti smptorum ab operihus per S. Hieronymum lauducent

primo,
teste

quod non
poni.

possii

Catholice

ev

auctorp
J
-

Addtl, Patres subinde in fervore disputationis alif/ua protulisse minus probanda , tt

porpW

Adversum Porf Erat Porphyrius pkihr pbynum Christianis infestus admodutn, qui sophus gentdts, linshanos acriUS ieqehat Scrtpturas, Ul
43
cnnfecil
libros.
f

Hitronymo

utcumque fmentia
licet

hasrcsihus postea enatis. Quae

vera

dii,

qnnd
in

quod
biliat.

tacras
et

in Symposio tamen Methonunc publicamus, Locum non babent, eo nihil sit, quod Arianam hteresin stasiul
,

inquit,

sul>nl>" s

oppugnaret. Scripsit

autem contra
libros divisum,

Imo

si

recte

singula examinenlur
et

sunl nec
Vi-

arande opus in quindecim

aiio

pauca.quceillam refclluut,

penitusdestruunt.

T
.

lalius

iLcratorum eum in Siciliam vcnisse anno 2G7 [

I

consnli potest Tiltemontius tom. 4 in Diocleliano art. 31, ubi obser,

des, opinor, studiose lector,

quam diversm sint

duo-

rum editorum

sententice.

Nolim egojudicium meum

ibique

scripsissc. Itaumiinsissc, et contra Christianos Melhodius ad scripta Porphyrii reQUt poluitS. post annum 270; et muttoettam svondcre non diu usque ad annum Bii aut 312. Lrius, s* vixerit

interponerc de omnibus, qua: leyuntur in Sijmposio , cum otium mihi per alia negotia non suppetat expendendi singula tam accurale. Ausim ta-

men candtde
S.

Ctrti' primus

fuit,

qui
ita

variis fatare, -cste

locisS.

Porphyrium cmpit reHieronymo. In Epistola

Scripserunl contra

edicere crisin Combefisii iniquiorem Methodio videri. Si enim aliqua vi\ sensum Catholicum faciant, ut ipse pronuntiat, eaque ah tpso Methodio sunt conscripta, quo modo fa,

o/imgnum Oratorem
nos

habel

Ctum dicemus, ut Ariani

S.

Methodii

verba

in

Christianos ) Celsusatque Porphyrius. Priori f Ensebius et Apoliinaris Origenes, alteri Methodius,

fortissime

patrocinium kmreseossum non atlegaferint? Etenim tempore Arianorum notissima erant Melhodii Oputr
cuta. et Sancti
te

responderunt.
:

Quorum Origenesocto

scri-

Methodius usquead decem millia propsitlibros yersuum etc. Eosdem Porphyrii opvugnatores
cedil

nomen tam celebre, ut Grmci an~ Arianam hmresim rtx ullum ruleaniur hahuis,

se

recenset

inApologia pro libris contra Jommanum. Commentariorwn in Danielem ln Prmfatione vero Porphyrium non iinuiit, Opus Melhodii contra
fuisse

doctorem magis cetehrem magisque prohaium. Prmterea legit Photius quatuor diversa MethoE dii Opera;et de Itujus tantam corruptione conqueritur. At,
si

Melhodius u&us fuisset quibus-

absolidum. Nam, ubi dixerat Eusebium

et

Apollinarem

Porphyrio solerlissime
Ei ante

respondisse;

mbjungit
propter

non Opcriesse immortuum,

hos ex parte Melhodius. Quaest incredibile, S. Methodium huic

damloquendi modis, quiArianisfaverevidebantur, tates verisimiliter iti aliis quoque ipsius Opervbus fuissent inventi, ct sic Phottus non fuisset
conquestus de corruptione solius St/tnposii. Dicenduin igitur tidetur, ant vcram essc sententiam Wlatii, et

ct forte pro mercede marcoranam consecutum. Ceterum hoc Saucti tyrii Opusexcidit, prmter Excerpta paucissima, qum ex Damasceno et aliis dedit Comtefisius in Operibus S.

omnia Melhodii verba sensu Catholico

facile

exponi posse, aut recte dixisse Photium, Opus ah Arianis (uissecurrtiptum. Fortc ctiam Phohabitit

Melhodii pag.

44% etseqq.

tius codicem
:

corruptum
!<></<iuutur

Allatius /iurum.

U
riJil SjinipQffolfl

Sequitur apud
editus esta

Hieronymum

Symposium

de-

cemvirginura. Dialogus est de Virginitate, qui prir

riMM

mnm

Leone Allatio

quodab

,/,,,,/,,

recususa Petro Possino,

Romm anno 1656, et demum a Com-

befisio

reliquis Melhoilii

(quiante Excerpta solum Ulius Operis cum fragmentis ediderat) idem Sjm-

posium recusum
tt

seqq.

Porro

Auctario nomssimopag.64 Photius hujus Operis dat Exceresl in

inSymposto, sunt dialogug$$i in decem virgines, indeque voeatur, Convivium de- taudm virgiuilatu. cemvirginum. Cum oirginibus oero non raro coliccedil Gregorium loquitur Arete, sive Virtus. mulier, qum omnia in convivio peracta narrat Eurirne sit Eulniliiis, autem bulio. De Euhulio an ctiam mulier Euhuliiiiii <ltrtu Us cst inter Pos\G Personm.
, .

qum

st

u u ni

et

Combefisium.
r/uia

Nam
uhn/ue

PosBinus

credit,

pta cod. 237, et col.

CilistTvandum

963 de eo observat sequentia Dialogum huuc, qui Svmposiom

:

Yirum

designari,

ad/uncta hahct
ut co-

masculiun. lUu de causa ab to passim vocatur Eubulius, aliquando

inscribitur, sive teratura

de castitate,

magnam
in
illo

partera adnl-

tamen etiam Eubuliura

esse.

Offendes

enim

adjeclas

et

dices hahere fatetur. Combefisius vero

tis

innotatpsttts

Arianas vanasque opinaliones,

lienli

aliasque male sen-

existimat, Euhuiium etiam essc feminam, fassus

Combefisius post Dialogum hunc Photti censuram subjungit pag. 14%; sed mox pag. (43 de eare sententiam suam exponit his
fabulas.
verbis
:

nihHominus,
vs; volens,
pivvj
,

masculino ijencri

pcrsonam

jnniji. Sic initio statim de

Eubulio dicitur pouXdpE-

tuter

reliqua

Melhodii,

hanc
,

maxime
et

lucubrationem
oicas voces

ab hserelicis depravalam
Photii censura est.
simplicilate
,

Aria-

habere,
pro
aevi

Putem ego
se

femina dicendun eratfioukoubicumque adjuncta uirum aut mulierem designare possunt, oirum u res levioris est momcnti, cum persofri dicant.

quod

'/<

et

stc

constanter,

Methodium
inspersisse
slica;

nonnulla a

na

sit

fictitia.

elimata exque regula ecclesiavriui fere superiores Patres non prorsus ac-

non

salis

17 Post

laudatum de Virginitate dialogum

S.

se-

Componit
tipus de
tte-

cnraii fuere.

Nec video, ut nulla liic quidam prehendant vere laborantia namsunt aliqua,
:

de-

qu

vix

sensum
,

Calholicum

faciant,

quanlumvis quis
faciat.
/-'

emolliiit

ac nisi

prorsus vim verbis

Hieronymum dum lucubrationescontra Oriijnieat, quarumprimo nominatur De RESonnECTiOMB, quod Opus egregium conha Origenem, vocat Hieronymus. Allatius num. Patres, qui Opus de Hour/:i multos adducit
f/uuatar apud

turrtctiOM
eontra Orir

gn$m

W
posio,

Allatius

Diatriba sua

num.

negat t

opmationes Arianicas reperiri wi Methodii Symquate nunc exstat. Xam postquam obstrvar verat, aiiqua Patrum scripta ab hmreticis corru-

tandavcrunt. Inter illos plurima ex eoadducit S. Epiphaniut har. 64 contraOriyenistas, nimirum m editionePetaviiapag.
rectione
drai Opere

534 usque ad 590 producitur disputatio

Methedii

pta esse ; et
steris
Sll
>

nonnulla etiam in plurihus Patribus Wustis re/ieriri, qum nicaccurutu sant. nec a poadmissa; sic prosequitur : Quidquid tamen in hoc plane quod pra manihus csl, S>m1
.

contra Origenem,

ticet

carta-

personm nn/acanEubniius,

,msi1

Wmum

exemplar, similes haereticorum (abulae, ponec est, Ariana-, nullse insperssa sunt
:

c. tur loquentes, maxime Proclus Aglaophoa et Aubus breviter subinde respondent per S, Methodii Opus xenlius. Nam hoc etiam tunnant dialogi compositum fuit ui clarissime pa*
,

V u-

letex i-piphanto.

iltc

cntcinpay.

534,

antequam
Ullltl*

772
AucTonK
J. S.

DE

S.

METHODIO EPISCOPO MARTYRE

vit

adducit dissertationem Methodil, ita scrifrit : Ego vero iis ipsis, qui anle raein enm laborem incubuerunl (refutandi Oiigenis errores) et oratoriis lenociniis fncatara

in

Bibliotheca

col

gy

,.

**"<*"*

Me

a*ft^j!L
9uod$acra
rt
'

hominis neouiliam Justissimis ra-

dilaernnt, praestantior videri neqnaquam affectans, contentura me iis esse oportere pu.

tionibus

tavi,

de

heatus Methodius in Oratione, quarn Resurreclione srrip-ul advcrsas eumdcm iin,

quaB

fifm

pag. 336

.>,,

"^ M
'

'HrQ.

,,.

""/"/,

^ri,,,,,,,,

genem disseruit. Qoae quidem hic ;ul onmia transcribam Sic igilur Methodius,
scriptum est
,

X,.,,,,;;
'"'
:

verbum
ut infra

'2?'Dia/o'3m, r
""
r

"*

'>'"'

'

loquilur.

Tum omnia

habendam exiuimo. Contra

namlatln

'?""""''
'"''""

Methodii sunt,

,,,;
e

Procli ct aliorum nomine disserwntur, usque ad pagvnam 590 ibique subjungit Epiphanius : Atque haec sunl e beati Meihodii, qui et Eubu;

qum

W^ntoDialogopalinodimZiZ^ ""
4>um, et-sententiam /,,,,
:',"'.'

rfe

..

^
m

>,*>,<,,**,,,,,,,,, ,,,, F

Vialogo) dictus est, scriplis ordine decerpta, quaa de Origene, depravataque Origenis (i.Je, sophisticis caviUatiombus implicata in eodem de Resurrectione libro disseruit. Quae hoc loco proposiia suflicere conlra illius nugas

lins

(in

hoc

"'"-7--./

;'%,.

thodium non scnpsisset ipsum ob mutaiam de Oriqene

J
voluisset.

nJ,, Socrates *n Kmbm

sent^ti nesmmi <tocarp
iltudinsumn*
erit

:^

MForte Dialogus Xenon

putavimus impiamque doctrinam Et quamquam alia pleraque ad iilem argumentum Methodius, ille vir apprime doctus, acevrimusque vepatronus, in eodem lil.ro disputarit tolidem fere, quot a nobis excerpii sunt versibus nihilomiuus. . saiis esse duximus, hucusque ex
ritalis
, .

quod contra Porphyrium scripsit m OperecontraPorphyrium L, P y

if*;;*oneJadare Orig Chmtianorum contra Celsum;

t

imo etiamhZ " ** Opere laudare Origenem potuisvt ab inotnial eloquentia, etiamsi antea contraxpsumscrl
1
1

VT^
"i
"
,

SanVZ^l

Hactenus Epipkanius. JVcscio sane, quid causmfuerit, curillum locum

Mius

Opere

tronstulisse.

integrumnon dederil Combefisius in Excerptis Hethodii. Bdidittamen Bxcerpta aliqua cr libro de Tiesurrectione nimirum ex Epiphanio, ex Damar sceno etpluraex Photio, qum \>ideri apud ipsum
, r

Quapropterdubitare mcrttnpms,n,n,s, !n iih./,,! logus fuerit scriptus ante Opera contra Origetm an veropostea. Sienim scriptusfueritconiragm.
liles,

sme

ulla

mutatione opinionis

pristims

ie

Origenis erroribus, potuit argumenta ipsius contra Gentiles merito taudare ; et sicnon erractrii
$o-

crates,

nisi

in

possnnt inter Methodiana />rimo loco.

1K
et

modo enarrandi
attribueret,

facta

nimwm
Melhodios

quod quasi palinodim

Origenem

Alterum

Opus Melhodii contra

qum

dc Pytho:

nisstt

impvo-

baoile est,

ipsum retractasse 8ci ipta

: Et contra de Pylhonissa. De hoc Opusculo nihilsuperessevidettir, aut certe etiamnum latet in hi-

S.

Hieronymus exprimit hoc modo

eumdem

justa ratione fecerdt. Tta Socrates obtrectandistudiomale aUrihnit, 7?<orfMclhodius errores Origenit

impugnare
trou

coeperit.

21 Sequitur

apud

S.

Porro causa horum contra Oritjeucm OpusculorumSocraies, Nomtianorum non lantum,

btiolhecis.

Hieronymum:
Extracta

Ei de

ai-b-

opviiik

de Libero

arbitrio.

satis

amptahu'/
I

jus

sed etiam Origenis patronus, s. Methodium carpit verbis num. 9 datis, tamquam maledicum, ct

Operis dat Photius cod. (36 col. 939. Plura dedit Combefisius, credenstotum pene Opusculum
c.r

,;

se edcrc

post alia
diu
(junsi

qumdam

tribus partibus.

de

Methodius quidem,

eodem Melhodio subjungit cum in libris suis Origenera

postea

edita

erai a Meursio,

Prima secunda item in

pars anit
Bibliothe-

ca Photii,
in
/inr

tertiam

multumque
palinodiam

insectatus foisset,

lamen,

modicum

habuii ex Ms, Sirmondi, ac addidil fragmentum ex Dama

canens,

in

Dialogo,

quem Xe-

sceno.

Dialogus

est

contra Valentinianos

htrreu-

nonbm
rito

inscripsit,

sequitur.

eum admiratione proBaronius adannum iO^> num. fS me-

summa

cos scriptus, qui mterlocutores habet Ortkodosum

ct

Yaltnittnianttm,

m
347.

latius videri potcst apud Coflir

arguil Socratem ob hmc dicta, observatque , contrarium prorsus factum a S.Melhodio, uti

befisium
dii

a pag.

Alia

dno Opuscuia MethoUGenesiifl

Hieronymus subjungit hac modo

habet Eusebius , qui,

teste

Hieronymo

carpebat

quod scriberet contra Origenem antea laudaverat. Tillemontius ejusdem est sententim, meritoque uterqueasserit, fideindignum
,

Methodium
tfrni

quoque, el in Cantica Canticorum Commenlarios; ct mulia alia etc. Observat Allatius num. 19.

pta contra Origenem.

depalinodia ob scrimiki tam bene firmata mdetur aBaronio exsilentio defensorum Origenis,
dicit
Itcs

esse

Sacratem

Us,

qum

utmirerPagiumpotuisse hisce se opponere in Criiica ad aninim 10% num. 3. Habuit t/utdcm Pagius Huetium pro sua opinione contra Baronium,
et
e.j

Commentarios in Genesim olim latidatos /uisse nomine Quseslionum inGenesim; sed nullaaffm fragmenta alicujus momenti, uti nulla afenMtur ex Commentariis in Cantica. 22 Prmter fam dicta Combefisius edidit duasS. Methadii Orationes ; priorem jam ante editampsgei 390 hoc titulo : Methodii episcopi Patarensis
marlyris
in
ffliDO de Syraeone et Anna, quo <li< Do templo occorreront, ac de Sancla Deipai'afw"*
1

}ili]

Ulo

att.

Potoit

nem
bus,

laudare,

ct

Melhodios primom Origedeprehensis postmodum errorict

ce zl;

r/)v
:

vituperare,

iisdem

dcmum

o T (av 0eoT(5xov.) Alterius pag.

Sancti
patris
noslri

130

tt~

excusatis

ad

tulus est
et

Melhodii

episcopi

priorem sentenliam redire. Verum nec Huetio credere possum ncc Pagio tantm levitatis fuisse Me.
,

martyris oratio in

Ramos palmaram. /7^

tributt ra*

S.

Methodio episcopo martyri etiam

Bibliotheca Grmca
dubitat.

lhodimn,u( de Oritjcne senieutiam

nec
tacuissent

bis

mutarif,
si

bricius in

tom. 5pag< ?"

Eusebius

et

Uufinus,

Origenis semel oppugnaios

thodius.

demum

crmres excusasset Me-

aitera

TiUemontius vero Nota6

dubitat,
ef

m
'"

contra Origenem, quem

oppuOpere gnat de Creatis,

etiatn

19 Dubitat Al/atius vum. 17, an Dialogum aliquem, Xenonem dictum, scripserit S. MethoAius; credttij e &e vesiigia manifesta Xenonis dialogi invenire in Opcre Methodii de Chkatis seu Genitis, e\ quo Gxcerpta Photios subministrait
,

thodium vehementer de utraque wentioremi ut utramque minusexam ciat. ttensckenius noster, qui re
inclinat sententiam,
ta.

in
dii,

priorem laudaverat tom J. Mruarnp^f^ hujus B Hypapante Domini, tamq\ Hiwanante Domini tamquam '"
,

in Vita s. Methodii Constantinopoi nostro p> 2 Junii P<"J 973 eam Mclhoilio

lltilJH

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

hfadicat

773

cum Oudino, Ego dubitare non possum,

sit

utraaue
xi

W
1

iiMi.liiiin,

quandoquidem auctor

composita aliquot seculis posl iis utitur modis

auctor Qrationis <hcit. se brev\ter egi$sc de virgi- ai-.-tom niiate : at Hethodius in Symposio prolixt udmo- Js
-

dum
ithid

<lr

trirginitate

disputavit. Itaque vneptum est

invaluerunt post concilium Mcvuendi, qui Ephesinum, ut facile perspiciet, quistm ttpost antiquiiatis l'" r peritus, eas attente legere t \ uer it, Certe vox op-ofifftos , qua aliquoties uti'"', ugthodius ilte, usitata non fuit ante concitium

Lu

argumentum <t<l Orationem iltam Melhodio martyri adscribendam; eum ipsaab iniliousque a<i /iiirm stylo, verbisque recentioribus, ct accuratocoiiiru \rianos yestorianos, Eutychianosque loquendi modo, apcrie clamet, s$ longe juniotem
t

06OT6WSC, '/""'" Sinilhtrr HOtl $QyfaRTlUm; COX oratione repetitis iitulo, ^cdm ipsa quoque
inn
i,i

esse.

solum usui esse coepit tempore conucibus habet, ut brevis sim, dicere sufvaiu Ephesini. Verum, multas roces in illaOratione reperiri, quas ciat Grmcos non facile reperius, toapu'd antiquiores dictionem longe distare a nitore et puritatamque u Melhodii nostri; tantumque accedere ad stylum

ijiia-

hc altera Oratione in Raraos Palmurum atiaettamS. rtiam ChrysOStomo adscripta fuit, <lirix.sc lirc- Mnllf>>>'r"J n t" r P eram ttiter non
i\
,

sufficiat,

mderi iliam

Methodii

mar-

iiltr\l>iila.

tyris.

pta

EdidiiprQstereaCombefisius nonnulla ExccrMethodii, uti rt, Allatius aliud quodpiam

leoioris

fragmentum. At ea
plu/ra

sunt momenti; nec

afferuntur,

qum Methodio martyri

merito

Oracorum recentiorum, utplane non videam, quo',,/ illatius ullam styh similitudinem invenire
de Symeone potuerit inter orationem Zymposium Melhodii <h <'a$'itatr.
23 fiabcnt
j mnlfo
r<>.

adseribi possunt.

aliqua sub
est. }<t

Nam legitur quidem nomme Metkodii, *<'<i certo

\\"-;\\\\^\<

recentiortt

ct

Anna

ci

bibtiotheca regia Parisiensi habetur

Homv

lia

in
,

Prs&sentalionem

adscripta Methodio Pata-

tamen

argumentum

a<w\l

inelu-

rensi

kabet Catalogus manuscriptorum incoSimilis tituli

1,

qui itlafn Orationem s. M.Mhoctabile martyri attribuere oolunt, Oombefisiuset Al,|j opinioni subscripsit Joannes latius, quorum ctiam

credunt,

dice

11'J't.

in

Pnesentationem homiiia
Myroruni
cpiscopo.
j

in codice 117
tribuitur

</i

dicitur esse seculi decimi, at-

(1

cuidam

Methodio

" Albertus Fabricius in

Bibliotheca Gr&ca tom.5pag.

est,

ihmr minime vidimus,

iu

et forte

eadem cnt, quai

$5C,Initium Orationis tale

primitur
traantum
latfl

prout latine ex:

ahrr<i codice tribuitur Patarensi, in altero >r>i>>

,

apud Combefisium pag. 396

quidem
breviter
,

Cum

olim,

ro tiyrensi Methodio, de

nihilprcBtereQ inveni

licuit,

quse de virgini-

dicenda

eranl
-iz\

in

Symposiacis
z-rj-.^-J.z::

de
in

Caslitate

[Greece
s ;; s

wT?

x-^v.7.;
1

Sympo-

s iv

conviviis

-lt

cnstitate)

ceu jaclis funda-

Ceterum, si inscriptiones quibus Opuscula incodia &us attribuuntur certis auctoribus, mxnus frequenter aberrarenl a vero, </u<i<ii revera aberrant maxime in codicibus, qui oariorum simul scriptorinii

meniis
befisius

abunde explicuerimus
et

elc.

Credunt Com-

Allatius, clare hic

laudari Symposium

srinh
iiiiin

Opuscula exhibent, suspicarer post medium \ a/// seculovi ftoruisse aliquem Methodium

Methodio scriptum, ut nultus sil dubilanVerum i^tu<l di loetis, inquit Combefisius pag. 4t*9. ili><> tanti faciendum est, quanti arqumentum
olim
a

Patarensem. Pfam lnc possct auctor esse oratio'/"" MeLhodio martyri male attribuuntur;
,

et

Ulius etiam occasione

materia iud mstimarunt laudati scriptores. Etenim virginitate talis est, utpiurimi Pade castilate et tm de ea swpius egerint; neque unus Metbodius
martyr castitatem ei rirginitatem muttis laudibus celebrarit. Vox vcro <m^k6giw convivium Eaquacjue est, ut pro sermoneadpopulumpermetaphoram minime ineptam adhiberi possit : nam Chrysostomus in Homiliis suis frequenter dicit, sc convivium exstruere uut mensam apponere. Quar propter auctor illius Orationis ait, sejam m mriis
lis

ilnis

martyr

ri potuisset, m Methofi\ Grmcis recentioribus Patarensis rpi-

scopus

crederetur.

Verum

toties

fallunt

tituli

Opuscuiis pratfixi

incodicibus, utexillissol
S.

argumentum haberi nequeat. Ceterum qum de

Melhodio Patarensi dixerunt Grmci in Fastis suis, mderi possunt data arfxi Tunii. -\ vero alter <!<' </uo fuerit Methodius Olympensis rt Tyrius,
iiuiir <n/'tiir; alter

Patarensis, de </"
\>idetur,

ibi ui

actum;

miiii

magis ambiguum

quam

fudicium
nti />la~
egi,

mnnti interponere oelim, autpro distinctione contendere. Ju<li<-rt ea de re studiosus

euerit.
l<<-i<>r,

adpopulum cutum esse. Hoc autem mo io expiicanda ipsius <<>ba, liquet primo ex numero plurati, quo utitur h "i; cujjLTOdfoi? in conviviis, cum enim unum
orationibus
<!<

mrginitate breviler lo-

Nam
<

ego soium de MetUodio martyre

tantum Symposium scripserit S. Mcthodius

tijr,

marzri-

quia omnia non erant exposita ad xx Jtmii. Orationes ero, </<> Martyria non sunt, probabitir Constantinoter attribuuntur HethodiopatriaYch 9

si
,

illud indicare oellet auctor, dicei'et

111

Iv

rasty

Symposio, non

iu

Symposiis. Secundo

an0i qui floruit seculoix, nos uctum ad XIV Junii.

ct

dc

quo apud

DE

SS. SOPIIIA

&
mt

IRENE MM.
.1

EX FASTIS GR^CIS ET ROMANIS

bUQTtyrcs

Graicii ..

indicat in Annotatis. Greeci nologio Sirletxano ita hubnu ; Ei

itas

Martyrcs

Sttifl

titulo riryinitatis

Ba-

kis

Latinis

Bodem

die,

memoria
et

ronius in
sic

Martyrotogio Homano hodie annuntiat : ttem sanctarum marLy[renes. ttasce

Sophite sanctarum martyrum mulierum subjunguntur lii cersiculi Ueinde

1

[renea.

rura Sophiaa et

acceptas a

autem > Mecommemoratio

Ze

tv
et

0-e: voCv

sBov

ti?r,'<V

A: V :

"

[rene

Sophia,

abscissis capilibus,

sanciarnm mulierum Sophia

et [rena2.
ifl

Ne martyrii
Menmis <mgenus mor-

Te, qui pax

es inteltectum

supemns

intuebnn-

quidem titulus
p*essis
t>s.

rt

exprimUur. At martyrium asseritw,

ibi

mr, Verbnm.

et

mil

praterea
:

de

hisc*

Nam

annuiitiuntnr verbis Qrmcis,

qua cm-

intenio

ncqnc

illarutn

Martynbus adjunctum memorw cst ad huno

diem

774
J.

DE
in

SS.

SOPHIA ET IRENE MM.

tamen probabilius app dfsunetas ab alUs u diebus annunuantur
Inrum
Sophia

Al CTORE S.

diem
in M$.

Menologio liasiliano

et

similiter abest

a variis

Grmeorum Fustis apud nos Mss. Contra bibliotheca Ambrosianm habentur ad prmet

am
ncr

Wonym^J*"
Q uaml?
''

hasce

.
01

* e*

cedcutem dicm,

illo die

eiiam memorantur

Umologio Sirletiano. Ceterum nonnulla oriripotest suspicio, easdcm aliis etiam diebus a Grmds commemorari, quandoquidem sinc omni elogia
hic exiiibenlur, et
itt

nomma

smpius

paucis solum Fastis. Verum-

n i re ne aliis dle/llls simul annuntiantur habco addenda.

nonstmuitamen, tamquam

\nnl

*?*
*

**.

J ['

;"'*'"**>
'"

^rty^

hodie^TT^ " 'wa

DE

S.

EUSTORGIO

I,

EPISG. CONF.

MEDIOLANI IN 1NSUBRIA
<:.

COMMENTARIUS

I.

H I ST0R1C0-CRITICU
:

Sancli

memoria

in

variis Marlyrologiis varie relala

jus oultu s

Missa

et Officium

Vitae,

quarum

nulla a

nobis excudenda.

B
AHTB HBDIUH
SBCDLl IV

Annwitiatur
ftoc prtesertim

die

ii

multis.

dir

D
\i
,

Uos
clesia

hujus

iiominis

sanctos

confesec-

soresimcr episcopos suos celebrat

Mediolanensis $
seculo vi adolescente obiit,
,

quorum junior
cotiturque
et

tyrum Trophini Oceani et Eustorgii rum. Codex Vaticanus addil Palmstram

, ,

et

alio-

Nicome-

diae, et

Eustorgium appellat episcopum.

codices a vero aberrantnt;
t

Jmnt

ad quam Hensckenius

Verumkiomnes

Papcbro-

chius de co paucis egerunt tom. I ejusdem mcnsis pag. 643 et sequenti. Alter, a S.Alhanasio in

certum enim est$ S. Euslorgium, qm hoc die colitur, Hediolanensem episcopum e'sse, mqut kunc
fuisse.

" h

WBU
'

'

Lybim, sanctogue Ambrosio Sermone contraAuxentium laudalus $ ditolms sccnlts priorest, et hac iltc xmiSepiemci

Epistola ad episcopos Mgypti

bris, fj/ua obiisse creditur,

classem alios memoratos martyres spectare, lideri potest apud Flormtinntin nitm. i /anduiniu. Editio LubecoColonie^
sis

martyrem, sed confessorem, Sed neque ad eamdem

teste

S.

Ambrosw,

annuamemoriacelebra-

ad hunc prmsertim tliem, agunt multa Martyrologia cetusta et recentiora, luxato tamen smpe nomine, additisqueipsinon raro perperamsotur
eo,
ciis el fialmn mtirli,rii
,

De

propterea
die sic

gemimum
:

Eustorgium Item Mediolani,

distinxit,

iiuuut
itfic

episcopum, alterum martyrem, de

utroant

memorans

luilale S.

Euslorgii episcopi et confessoris. Hic corpora

san-

aut cudrni etiain

nounum-

qunin
a

in d tos dUtracto. Hieronymianum celustius, Francisco Florenlvnio editum, illum hoc die
;

clorum trimn Magorum a Constantinopoli Mediolanum transvexit, et multis miraculis clareos,

in

pace quievit.

sic anniiuliut

Eodem

die SS. Trophimi, Oceaoi

Mnliolaiio depositio S. EustOPgi episcopi, Rhinoviense inter Hieronymiana contraTn

cta,

bet

ediia a Sollerio tom. mJunii corruptius kaMediolanio, Euiropi episcopi. Richenoviense

:

marlyrum. Etnicni fere habet Grevenus. Di a/iuui errorem impegit Petrus de Katalibus, qui Catalotja Sanetorum ctiuin duos Eustorgios
tiiscruit,

et Eustorgii

ibidem
S.

ambos

episcopos,

Mediolanio, Eulropii episcopi. Vdalrici rectius ait ; Eustorgii ;

Augustanum Labbeanum

cap. itttimo marttjrem faciens,

stt/ira dieiis
et

quorum unum lib.xi, cum duobus sociis

Eustorsi.
I in genuino Beda de eo nihil legitur; sed inter quorumaliqui ejusdem nuctaria in Opere nostro ante tom. 2 tpsum Utmar Martii rulijata, Barberinianum apographum eotyrcm perpedcm ilic kabet : ln Mediolano depositio S. Eustorram memo-

hrcntcr sic annuntiavit : Trophimus Oceanus atque Eustorgius episcopus passi sunt mai-lyrium xi\ Cal. Octob. Alterum episcopum Medioianensem lib. 4. cap. V> confessorem ftcte

notninavit, sed de ejusdem obitus

die
in

cum
fiM
ffl

ceteris martyrologis

minime

consentiens,

rant.

gii

episcopi.

Attrebatense

et

Tornacense ibidem

ipsum ad diem prmcedentem perperam retuferunt, ubi aiunt : In Mediolano deposilio S. Euslorgii.

Sanctus aulem Eustorgius conpontificem (Mediolanensem , ut prmmiserat)

Vitm seu elogii ait
:

Diem rcciius ciun cctcns assignat aliud Murlijro/ogium quod Bedm nomen pariter prm/erens exstat Opud Marlrnium tom.6 Ampliss. Collect.. ubl coL 640 nomine nonnikil mutato, legitur : S. Eoslorgii
episcopi.
!)c

socratus, post laudabilia sanctitatis opera miuo quievit Mediolani sepultus ni Wus
4

in

po-

Aprilis.

Huic errori occasionem dare

potuit EustorgM
....

presbyter,

quem
in

prmtermisit, q'"

r"

'/'"
"'

passus dicitur

Martyrologiis

suardinis,
-

die

consentit
:

euiniicm sicinquiens

etiam Rabbanus, ad Mediolano depositio Euslorgil

Ailone et Vsuardo de ipso silentibus, episcopi. mu/ta hujus auctaria apud Sollerium meminemnt, e quibus tamen non pauci codices ct editio Ma.cima Lubccana tsnardino lcititi rn fine maie adje-

V'" apud nos lom. FelicM " iis. pag. (3. Mauroiycus tamcn et retulerunt^ iiunc, quam illum ad diem xi Aprilis adx\m SeP te sed Episcopum Mediolanensem

eunn/cm

tlicnt

videri potest

Oceaa et Eustorgii; quast hi omnes mariyrium simulpassi fntsseni. Codex Hagcnoycnses, qui ipsis ttiam alios anonymos adjumgit, martyriilauream diserte ad:
i

ccrunt

[tem

sunctorum

Trophimi,

Prmtermts spectare, Majores nostri ibidem inter vetustioribus Uarl jam observarunt, et cx kodie a ""^' logiis constat, S. Euslorgium, qui

V'
r
_

alwsdies

episcopum Mediolanensem fuisse, iptum >e tyrem, sed conjessorem; licet aliqui geminannt.lt retulcrint, vel etiam
iiatnr,

nei

scribit; Ipso die

inquiens

Passio sanctorum

mar-

pertinet ad sanciorum trium

Magorum

ftimuru

tiu

tpso

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS

translata
4ulto W

77&
et

Mrrftolnyium,

infra

refutabinws.

nna sotemnitatis
salutem prestei

acceptum,
et

corpoi-ibns

nostt-is

auctom
.

kLdieait: ho
1

rectius Belinus, omisso Eustorgio martyre, Eodem die, sancti Buslorgii episcopi

Martyrotogio <nconfessona. Becte qvoque Georgioadcakem Adoniani thnniano a Dominico Me iolano, depositio sancti Eustorditolegitur
t
:

mentUra. Per, Uaotenus Missa, c s \ E duobus Breviariis. variter Ambrosiani*. 7 varUer Ambroitianis \JbratiIno retustiwi anuo 4589 Venetns excusum, ad evm t Romano. dem <hrin ojjinum de S. Eustorgio hnbe!, tsd tolitm r.r commitiii COnfesSOris ponlifids /trn-frrtiuas
t

eoiscopi.

tab
c

Consonat Kalendarmm Mediolanense eodem ibidem culgatum, quod singulari cka-

orationes,

mis
S.

Missm>,

qum fereemdem sunt cum duabuspriquam dedimus. iliud Breviarium a

Borromeeo tditum,
et rt

actere,

Eustorgii

quomajoratantumfesla notantur, habet Mediol. Prmtereo multa alia Mar'[

a

Carolo

a Federico

Car-

dinale

Bormmaro

archiepiscopo Mediolanensi re-

turofogia,

quo dnmtaxat additurus; unum MePetrc paulo Bosca editum, alterum Cardinalis SaronU. Borumprimum hoc Homanum
%olanense
rimiliterdiehabe.t:m&\o\Mi\ S Euslorgii I, epitesiimonio B. Ambrosii ceiebris, qni corgcop i
(

cognitum

auctumque,
Officio de

impressum

r*t

Mea%olani

nnnn

(685. in eo hodit festum cjns soleuine prairitin

scibitur

eommuni
el

priBter tluas oratjua*

tiones fam recensitas,

lectionem tertiam,

propria
u>

est.

Notatur aulem Breviarium hoc col-

Regom magorom pora 'sanctorum nt admirabiliter iranstulit; alterum,

rect ius
tes
i

Mediolanum
bremus,
ita

latum fuisse

cum edilo a S. Carolo anno (58% et Calendario prmvio calamo adscriptee sunt mutaFederico factm
:

Mediolani,

S.

Eustorgii

primi, episcopi,

liones a laudato Cardinale

unde

nio B. Ambrosli celebris.

discimus, uirobiq ue idem S.Eastorgii Officinmesse.

Dubitare <> possumus, quvn S. Enstorpii suos antiquissimus sit, oultus apud Mediolanenscs laudatus, negans se ,., ipseS. Ambrosius supra
5
lilur

Lectionem itlam, qnam postea examinabo, inhic

terim

recenseo.

Enslorgias e nobili famiiia in

Grscia natus,
lustris,
in

ipsum inter utlam ecclesiam Arianis concessurum, et ylortoso sanctos sedis xua rptseopos recensuerit condecoraverit, dieens : Absit, litulo
confessoris
ut
.

eliam pietatis nomine ilMaterni locum, qui eo temporein Doprasclarai

mino sancte obierat,

voluntale crealur.
ii

episcopus
praBler
;ili;i

summa omnium
mulia religionis
i

Is

tradam heredilatem
Dionysii,

palrum, hoc

est,

heredi-

i,

lh nl

qui

in

exilio fldei causa defunclus

imtssam orimenta, quibus ecclesiam sibi navit, illud etiam esl sempiterna memoria digoum,

est,

hereditatem

Eustorgii

confessoris,

heredilaepi-

qnod
;iii

sacra

Magorura

corpora,
,

jam

Inde
e

usque
Par-

tem Mirodis,

alque

omnium

retro

fldelium

arbe

Conslantinopolt

quo jam pridera

scoporum.

(Ju<>

tamen

tempore coli cceperil, in-

thia
tnlii,

delalaerant, Medinlanum admirabililer traus-

compertum mihi est : nam quod de ecclesia admodum diupost mortem ipsiexstructaetaS.Amab eodrn brosio eidem dicata, et ejus nomine
lidis

non

eorumque nomine basilicam

Bnstorgiraa
egisset,

exlruxit,

qu
alia

postea

appellata

esl.

Bsc

alqne

cum
pus,

sancte
et

demum

clara

virlnte episco-

insignitapassimaiuntMediolanensesscriptores, so-

testimonio s.
in

Ambrosii laudatus, ae san-

argnmenlis caret
dicitur,

quamquam

fateri oporteat,

ctilatis

primis,

quam miraculorum magnilndi-

eam ecclesiam,

semnr
tiitm

qum adhuc snperest et ejus corpus admodum antiquam nsc. Certiora

timt,qum de

ipsius ecclcsiastico cultu. cujusinir

ne Deusssepe lestalam recit, laude claras quievit in Domino decimoquarto Cal. Octobr. Uacienus de Ofhciis imbrosianis. Pi'o iis cero, qui ftomar

aliunde habemus. Exstant > MuAmMissale insigne ac duo Brcviana sen nostro Missa n brosiani ritus, in quibus ipsius festivitas die Seplembris pmscrir Officio peragenda hoc ipso Mediolanensibus bitur. Missale illud, anno tr>T2 editum, Missam ejus exhibet, <i<. quia
nescimus,
lypis

num rttum sequuntur, Emincntissimus C&sarCcw* < dmalis Montius, archiepiscopus Medxolanensis
ter Officiu propria

sua

dicecesis,

qnm

><<><>

M%

ediiahabeo, ad eumdem diem Of/icium S. Euslorgii reposuit cum ritv duplici in sua propria basiiica. Sumuntur autem omniade Communi unius con-

pauca
6

>le

ro

habemus; censni
Mediolani.

hic

recensendum.
Eustorgii
ar-

Est

itaque hujusmodi. In

sancti

jam datam. fessoris pontifris, prteter lectionem quinta Oratio : l)eus, qui nos beali lectiones vero
:

cliieiHscupi

Supeb

Popuujm.

Beati

etsextaex Sermone
Depositionem
-

S.

Ambrosii de S.Busebio:
:

sacerdotis
r,

et

confessoris tui

Eustorgii

nos, qua>pia

sumns, Domine, foveat pretiosa

jugiier

confessio, e!

llVl

ltl

]n,

ft

Homilia

Nemo Euangelium Missa Statuit IfoS. Gregorii Papm, 98

:

intercessio

tueatur.
tui,

Per.

Sdpbb
propitins

stndointencele-

nkm.
de,

Vota
et

poputi

cujus
fac

nos

inliuis

Domine, annua

solemnia

brare,

gaudere
tibi,
.

suffragiis.
tui

Per. Sopbb obutam.

Pro
lione

sancti

confessoris

Eustorgii

commemoraexol-

rui. rap.O ctrva fincm : Quid per OCUlum exprimiiur, pro lectionibus tertii Vocturni. nomine auctons S Yttam S. Eustorgii nostrisine Boninus Mombritim inter A.cta Sanctorum edidit aliquod mutUum tom. I. cujus <>" exemplar
qui habeo , ncscio unde acceptum. iuctor,
g U am

Yita a Votn/,,-t!r>

edita

nusin
tfos

munera
presta

vimus;
perpelue

Domine, qua debemus, qua?sumus, ut remedium

nobis

indicat,

>>

/<< -"' loquiiur,

acsi <> dixissei

Palri
in

suluiis

Pr/Efaoperentur. Per. Sequitur

ipsius Sancii festivitate

pro concione

tio, cujxis

prima pars ex communi desumiiur, emm deinde prosequitur : Elerne Deus. Quando gralies valeareferre tibi sullicienter, Domine mus; qni ideo nos solemnitatibus marlyrum atque
,

lanto ergo, inquU, Iratres carissimi, omnes reddentes obsequia, exultemus

,,

digna
pon-

Domino,

ipirituaUjucunditate laiteraur,
ei
i-l

ei

beatissimi

tiflcis

patrooi
iunimo

nostri

Euslorgii

sancta

solemma
Bde
ac

confessorum

fcequenter
tuos

exerces,
incites

ul

et

devolione

ninle

celebrantes, lota

nos
etc

ei

coniimn
atlollas.
tilii

fideles

ri-agiliiatem
r.i

nostram
quaa

piis

profectum, el intercessoribus benignus

ad

devotione

jugiler

comme

ii,I,.niii>

qutsquts

ishterU

mtate lonipsemet fatetur, ssseaSancti

propriis

non meremur operibus,

imprir^mus.
sanclo
[nter

placitis

suffragatoribus
pietatis

quos debite
ft

obsequium
Eustorgio

sacerdoti

Vttatn concsnnaret. tumesse t exquibus ejusdem dubium. quin ommpoSdenim loquitur : Nec suum, quem ante promoio-

Qius abfuisse,

mmim UUmnm eonsecur

confessori

luo

exhibenles,
gratia
tnlis

potenexlitit,

L
1

DeusElectura
,u,u,

tiam

tuiim

Domine, cujus

n erasuam/ad
l

episcopatum
dignaius
l

Mtolanvusm)
ast,

tara

predicamus; alque per eum nobis indulgentiam Postcommonio. credimua non negandam. Per. muQuesumus, omnipotens Deus, ut hodierne

1(

priOcaveiit;

NaH

**

Uimu-s

propin-

negligenuam praMedanUum,flTU

^ T/TZ
celebnus
poatea

co-

776
AtCTOItB
c. s.

DE

S.

EUSTORGIO
in-

I,

EPISC. CONF,
Ithris n//
,

cogoitn scribere, vel scriptn aliquando perdila staurfire, cum potnerint, neglexerunt.

seu eiorjia editis

recentioris auctoris til,

9Illumsecuio \u antiquiorem non esse,suadent nomina Gaspans, Baltkasans et Meichioris

sanctos Magos, qui Christum natum vn Bethttemiticis cunis adoraverunt, appellamt, et
tres

nt.

quibus

quibus antetempora Frederici /Gnobarbi a nullo Grmco aut Latino scriptore nuncupatos leyi affirmat

MedioIane sem

Papebrochius in Ephimeridibus Grmco-Moseis an~ tetom. i Majipag. vm. Id ipsum confirmatur ex

eo,

^T^
Enslorgio
i

quod idem biographm de taudatis Magorum

corporibus,

qumaS.

EusLorgio Constantinopoli

\ic-

diolanum adducta
post
sit

asserit,

qumque idem Fredericus

Agrippinamjushmc suo tempore Mediotani non amptius quiescerent. Tpsum audiatransferri, sic loquatur, quasi

medium

dicti seculi Coiomam

pauca, qum ,1,- s discutiamus, opus qua ftoruit, ordiinemque, quo

hibentur,

P nusquam
J-

peN

i>i

li*

faciliu, erit

judJu m .,],

^***

mus. lllir vero sancta illa arca composili, sancti Reges simul, major, medius et minor, quorum nomina Gaspar, Balthasar et Melchior, Mediolani

ruertt

die

noctaque

pnmum

seculo
s.

venerari

vi.

et

glorificari

ei

digne

imum

festumestex

laudari solebanl.

Scribunt quidem aliqui Mediolanenses scripiores, corpora ilia ante Fredenci temt

.uh.n^, F

pora diu tatitasse, ideoquede cessatione cuttus eorum eade causa intermissi, tocutus videri potuit

^Vpti et Lybim, qu scnptam putant, et in qua Sanctus gnim inter Catholicos episcopos
n
ros,

J^ J ^
ilk

^^
l

F,

apostolimti

R biographus ; sed primum multum

10 Porro,
ut

est verisimitius.

recensmt.
bunl

seuvivosseudefuncto Sp quosma 9

neque edenda,
uti in-c aliir.

supra fassus est, pauca ex Sanctigestis didicit, eaqueipsa, qumhabet, cumsa-' na ehronologiapugnant, nee admitti possunt, prout
junt ostendit Papebrochius in Kxegesi de Episcoph

verbis laudavit : Itaque siq^scri (.iruut,,) ea scriberent

orthodoxi

hs

mmro
p
'

gnus
ant

ma

et

confessor

Qosius,

Mediotanensibus ante tom. vu Maji, et nos infra probaturi sumus. Eamdem Vitam tamquam
recentiorem
et

ejns successor, Onentis, vel Julius et Liberius Roma episcopi Eustorgius Etaliffi, . aliiqne, qui idem
.
.

Maximinos Gallis Philogonius et Euslatliiui

et

acillisenpro-

tmnt;
fecto

si,

inquam,
illorum

illi

variis

vitiis

inquinatam etiam

his essenl similes, nullus

esset
esi

Tit-

in

Vota 8 in Donatistas. rVon tubet itaque recudere, prmsertim ctim apud Mombritium tegi possit, ideoque tantumrefutandi causa gestaSancti, qum continet,

lemontius rejecit tom. 6 Monument.,

scriplis

suspicionis Iocw

simplex enim ac

candidum

virorum

aposloli-

corum ingenium.
13 Eumdem secnio iv Mediotani stdisse, sentiunt omnes tam catahgi episcoporum ejusdm

ss lto
-

Commentario recensebo. Ad manum mihi est aitera Vita Ms. noma olim ad Majores meos transmissaapatre Matthmo Gerardelti, sed prmtermissis nomine auctoris, bibliotheca et codice, unde desumpta sit. Tnitium ejus est : S. Euslorgius
.

in hoc

ecciesim,
derit,

quam
ita

scriptores, sed de ordine; quo

se-

non

conveniunt. Papebrochius
vii

in Eit-

gesi aute toui.

Maji ejusmodi

vetustttm cata-

natione
tanensis.

Grrscus,

archiepiscopus

decimus

Mediosit

Quamquam autem hmc mutto

logum exhibet, descriptum ab llenschenio ex Ms. bibtiothecm Ambrosianm, in quoS. Eustorgtusl post Myroctem et Maternum, inter Protasiumei

brevior

Mombritiana, multo tamen etiam fabuiosior est nec ferme nisi ex fabeitis contetta, quas rel
fetlere piget.

Dionysium hoc modo

recensetur.

re-

Myrocles, sedit anuos xxn, depositus Kalendas Decembris, ad S. Victorem.

Petrusde Nataiibus in Catalogo Sanctorum hh. j, cap. 45 brevem pariter Vitam ex~ hihet, quam, quia ex mox memorata, vel huic simiii camposita est, eadem <lc causa prmteriho.
paucis memoraittitr.
qxiat

Maternus, sedit annos xn,

lendas Angusti, ad S
Prolasius, sedit

depositns

xv

K;i-

Naborem. annos xxii, dcpositus

vni Kalenf

multas alias ejusdem Sancti Vitas, quas varii recentiores prmcipue Mediotanenses scripserwnt, Peirus Pauins liosca in Annotatis ad Martyrotogium Mcdiolanense laudat unam Ms. auctore Bonaventura Castiltionmo, quam nondum
hujus viri, qniprmpositus insignis ecciesim collegiatm Ambrosianm Mediolaniobiit anno {555, eiogium habes apud Philippum Argelati tom. 1 Bibtiothecm Mediotanensis, parte altera, col. 348 et sequenti, ubi inter reiiqua ejusdem Opera recensentur verbis Uaiicis

Inter

das Decemhris, ad S. Victorem. Eusiorgius, sedit annos xvn

deposilus

xnr

Kalendas Octoln i>. Dionysius, sedit

annos

xiv,

Kalendas Junii.
Consentit Catah/jus simiiis, a Joanne
editus tom.
tibus,
t

Mabillonio scquenr

editam

intettexi. Clarissinii

Musei

Italici,

P"!/

W9 a

prmterquam quod Protasio annos adscribat. MabUlonii editioni consonant duo

catalogi,

sedis

aM
""

quos Muratorius tom.

et

Rerum

Itattca-

rum, a pag. 22V,

stravit,

tom.

i,

a pag.

clandemofr gavit. At vero Papebrochiu* ibidem

undecim archiepiscoporum Mediolanensium (inter quos S. Eustorgius unus est) prsedecessornm S. Ambrosii. Tum subdit Bibliothecm auctor Ms. in 4 antograph. cod. sign. l.
Vila;

num.

32.

in

monach. S. Ambrosii cod. sign. a. num. U. Hujus Vitm nullum eremphr, quod sciam, habemus; neque existimavt pro ea ohlinenda laborandum mihi es.

bibliolheca

metropolilana,

ct

in

archivo

non modo Malemum Myrocli, scd m Eustorgium Protasio prmponendum essc- td " S. Uaum^ hisce rationthus evincit. Ex Actis persecutionem, stat, hunc usque in gravissimam >
Mediolani Diocletiano ac Maximiano motam,
disse.

e/wffl

U
tii

scriptor recentior sit, et ipsa ab alOs, qui res tacras Mediotanenses tractarunt haud dubie visa. Prmtereo multos alios scriptores panter recentiorcs, qui S. Eustorgii nostri Vitas
;

se

cum

xvm Acta illa Cuperus noster od diem etiam legai tllustravii, in quibus cum
idem
Clirisli

ju

^tftlv

ejus

Depositus est
rit,
li

confessor

miano; cumr/uc hicamoSQSimperioseabdiMt ** merni inttto consequcntcr mortem S. Materni 9

iv
affixit.

S.

Myroctem

Constantino

W*

im-

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS.

A

u
c
-

Mcdiolancnstm episcapum \mp& a nte

bat
0(J
i

fuisst,

prot

reliquujn epitcopaius

Protasii,

tt

initium sedis h<ctohb

(inn

pavtbrochius cx Optati Mitcvttuni hb.

Dionijsn prasterea dtmtntlnm

est,

non modo cum

parmctitanum
Melchiade

ubi dicitur concilio tloinano,

in

Papa
in

causa Dunatistarum anno

Verba Optati
Faustffl
in

sepiemdecim annis episcopatus S. Eustorgii componi non potest, sed nec satis notahde tempus conccdit,

habito,

interfuisse.

aecipe.

quo

hic potuerit scdisse. Rcstat igitur, nt

Convenerunt
Constantino
Octobris,
ti8(j e8

iloninm
et

Licinio
feria.

coss.,

Uterano vi Nonas
Mil-

Eustor^ium medium collocemus inter decessorem Mgroclem tt Protasium proximum succtssarem ;

die

sexta

Episcopus

nrbis

Cum Rom,

consedissent
et

Rhelicius et

Batemus
rocles a

latensi

et Marinus episcopi Gallicani, et McMediolano ctc. Idem eliam concilio AreLabI anno sequenti celebrato, apud

Conciliorum, col. 1429 subscriptns beum tom. 4 Severns diaconus, Merocles episcopns totftir : Mediolanenai, provincia Etalia. Certum flecivilata
,

dicamusque cum Papebruchio, eumdem honorifioini ronfessorts titulum meruisse suh Uaximiano, quando adhue m minoribus Ordintbus ecdesiaiserviclnit. Jam quod ad annos in catalogis assignatos attintt, certum est, in iis aliqutmerrorem cubare, si ut faciendum probavimus , Matemut
,

Mgrocli praiponatur

nti

probat Papebrochius.
et

Etenim
et

si

annos 22 Uyroeli

totidem,

vel etiam

itaque tst

contra ac cataiagi (aciunt,

Maternum
,

25, ut habent alii Catalogi,

Protasio

tribuamus,

tntuH
Jfaltrni

tt

mrocli preeponendum esse. wtas S. Protasii quem 15 Xec magis dubia est adfuisse colhquio, quod S. Athanasius ann o345 imperatore Constante Mediolani habuit, Pa-

Euslorgio 47,
inte.r

scilicet
obiit,

annum 303, annumque 355, quo

habebimus annos 64 vel65, quot circa quem Maternut e sede sua pulsas cst

cum

Dionijsius, intercedere

non potutrunt.

petrochius

ibidem num. 43

doctt,

laudans ejus-

dem

S.

vinn.
rrrhis

466,

Athanasii gesta, ad diem 2 Maji illustrata, ubi id ex ipsius Apalogia adductis

18 Uinc Papebrochius suspicatus est, eum in- Susyicia Pahrochii Me versione nominum episcoporum etiam annorum p,

numerum inversum

fnisse,

atque adeovigintiduos

dunta sedis

Womm.

probarerat.

Eurndcm denique Protasiwm

synodi Sordicensis ad Julutm I B anno 347 epistolas subscriptum lctji observat apud Silarium papam tragmentis quamris carrupto nomine : Partaiti
,

aunos Myroclis tribuendos esse Materno, et hujus E duodectm Mgrocli hoc modo : scilicet ab anno S. Maternus, sedit annos xxn cclxxxii ad cccm.
,

sius

ab Italia ile Mediolano. Apud Labbeum tom. 2 Concii, col.659 rectius legitur: Protasinsab ttalia, deModiohmo. Et ibidem col. 678 inter eos, qui

S. MyrocleSj sedit annos xii sedit annos S. Euslorgius

,

usque ad cccxv.

xvu,

usijue

ad

cccxxxi.
S. Protasins,
secJit

ejusdem synodi epistolm ad omnes episcopos subscripstrunt iterum legitur Prolasius. Sanctum de,

annos xxii, aunos

iv,

S. Dionysius,

scdit

usque ad cccui. usque ad ccclv.

nique

Dionysium anno 355 esede sua Mediotanensi inexsitium pulsum esse, docet Papebrochius tam in lantiata Exegesi, quam ad diem xxv Maji, ubi
tjusdem gesta illustravit

Nolo equidem lotam hanc chronoloyiam adaptare, quie snaspalilur difjicuitates. Licet enim in cataogis certc aliquot anni abuntlent, mnigmatis tamen instar tsl cdiccre an ii Myroclis, an Eustor,

iSSuperest itaque, quo

S.

hco

S. Eustorgius noster

gii

Euttorgius

in

mnctnsii
"
tirno

s it.

episcoporum Mediolanensium sericm inscrendus In primis videtur is non longe a Diocletiani ac

:

an Protasii cpiscopatui subtrahendi sint. Id unum ohservo ; si decennuun Myrocli adimatwr,

,

non amplius
bitur.

lahorahit chronotaxis,

tt S.

Kustor-

MariniKini tcmparibns amorendtts

nam cum
eum
is

S.

gius tanto propius

Amhrosius verbts

num.

5 datis

ipsum glorioso
aliti-

ad Maximiani tempara admorctamen res, ut dixi, incertaest, malui Quia

ejits

confessoris titulo diserte

honorel, oportet

mortem

cum annorum

latitudine ante

medium

qua pro Christi

tulits

fi.de

tolerasse; ncque enim

secuii iv annotare.
ali19 De ordine succede^ndi conscntit etiam Tille- Hffellitur quorum senmontius lom.6 Monumentorum, tfl llistoria Donn- t.-ntia tamen tistarum art. 43 et Nota 8 ad eamdem. Sunt nonpauci, qui ab hoc ordine recedunt, inter quos

Ambrosii mtate aliis tnhnebatur, quam qui ea de causa aliquid passi fuissent. llinc non incommode inter SS. Malernum ac Mgroclem statui posset , nisi S. Ambrosius ipsum iisdem oerbis, qutpjurcrit. repctiisse, Myrocli postposuisset; At>$n, inquiens ut tradam hereililalem palrum, hnc
S.
,

Carolus ep,scopus Norariensis S.Euslorgium S t' Mediolantnsis

succtssortm
facit, secutus,

in

Historia cccle-

MUmn'projnnum

est,

heretliiatem Dionysii
,

qui

in

exiho

fidei

cau-

ut ipse att, Tristanum,

sa
ris,

defunctus est

heredilatem

Myroclis

hereditatem Eustorgii confessoatque omnium retro

,

fideliumepiscoporum. Prmterea
set

mvnuendus tune mS. Eustorgius st:

annorum numcrus, disse dicitur in omnibus

cirrn

quibits

catalogis

nam

septemde-

cim anni episcopatus iltius additi

ad annum 303,
,

omnesque scriptores Mediolanenses. Prmcipuum cunfessoris a hujus argutnentum cst, quod tituh Ambrosio erornetur, tdeoque non oideatur duS. Diocletiano ac bntm, qutn in persecntwne a ctrpta ac deinde conlinuata passus Maximiano Verumid nihil evincit, cum S. Ambrosius
Jucrit.

quem S. Matcrnum obiisse dixnnus drdutunt nos ad annum 3W, quo S. Myroclem jam aliquot annos sedisse constat ; quippe quianno343 concilio Romano annoquc 3/4 Arelatcnsi inter fuit. Dicemus quidem errorem aliquem m annos
, ,

non

dicat, ijisum

jam eptscoputn
est.

fuisse,

dttffl

con-

fessor ficn

2 Histori*

Josephus Hipamontuts i,h. Medhlanensis , et Fcrdmandtis ighclmeritui

""-

col.39 et sequentibut, lus tom. 4 ilaiisi sacrte,

tcrnum Mgrochpanicr
et

Myroclis, Eustorgii aut Protasii irrepsisst sed ttt id in Sancti nostri annis faclum esse proptena credamus, nihilnos urget, dissuadentque S. Amhrosii verba mox recitata.
*aterni,
,

ProswmjH Eustorgium mterserunt quejndam ctrca annum 3li Myroch suffectum Orosutm, quem Arelatenseeo anno rolunt, laudantqueconcilium sohus subscriptiontbus em nohabitum, ex cnjus
tum
esse fntentur.
itios

/-^^-'^'^;;;;

^
'

"hntkn
hlfll

n
iati
ctis

Non

?nagis verisimile tst,

,

qnod hahent

lau-

calaiogi

S.

Euslorgium

Protasio proxime
e.r

0 Fefetlit

ntiosum ejusdem conctlu exem-

ohtcr opman.

tuccessisse

ante Dionysium. Protasius enim

di-

anno 347 adhuc in vivis erat, neque scttur, quamdiu supcrvixertt Dionysius vero anno 355 inexsilntm pulsus abiit. Hoc autem txiguum inter annos 347 a quo et 355 vitdium spatiitm,
:

quateeditutn observai p ar auni t,,lsu ht l-noJeConctltaritm Colonienst vchtcttsissecundiiquodtatneindcm toioCondtix

fapebrochiusm coL

Bx provmcift Ufrwmprimoest) . quo iegttur : Oros.us ep.scopus, NaLcivitate Mediolanensi

101
za-

Septembris Tomus V.

778
AUCIORK
C.

DE

S.

EUSTORGIO

EPISC. CONF.
eclavo
illius

zara-us lector.

S.

Scd errorcm httnc corrcctum habes accuratioribus ejusdem concilii cdttionihus per
et

sio,

clvitatia

Uarduinian, in quihus Mijrocies seu Merocles vcrbis num. reccnsitis tamt/uam episcopus Mediolaneusis suhscriptus lctjitur, ac dctn-

Labheum

lem eximiam,
gebal
in

^Jn^\.
Rratnes
ei

n"n

Dei gra
',

v "'

eo;

necnon C Chrislinniss^mT

de sequtinr

"Bperaloris dehilam revnvinhn,

7*

Orrsius episcopus,

Nazarius leelor

tostor#rnultisT*lucteniemiJL:
prccthus viclum, Cons

m^ m
**

probitj

de civilale Massiiiensi, provineia Yiennensi. litnc merito monet Papebrockius, Orosium illum tahulai

cpiseoporum e.c dccrcto courilti iv Mrdiolaiicnsts snb S. Carolo liorrommo editm perpcrum inscrtum, ex eaque eradenduni csse. Aon mnyis notus, nec
Mcdiolancnsibus episcopis occcnscudus
,i

diolancnsium redewntem
sutc.rpeteret,q,tcmlucilci

utimper

.***>

mpeiraMt

tesscnptoresdehisoecousenttunt

Z ,,"""f
'

^unt,ilt

milM*mpri>fa^;?*l4
betlo ducis

cs! Julius,

quem duo iaudati scrtptores S. Euslor- proximum successcrem faciunl ante Protusiunt, nixi cnncilio
Romano, quod anno 337 sub Juiio Papa celebratum pcrhibctur, et in quo rarti Cpiscopi cum Julio

eumdcinm qnodam
funclnm fnusc.
mus,
et

pariZ

Vcrum UU o

Vitanituntur.cujussubtestamMemZT^
ex hoc etiam loco satis
iiq

eseadeZl^
1

Mediolanensi episcopo fuisse dicuntur. $ed

criticis in mttiiis vitiosa

illa

aut pcnttussuppositiha reputatur. Vide TillemonUum supra citatum, et Pagium in Critica Baronii ad an

synodus ab eruditis

*lP*ratorem,cujusbiographnsme^ menntia, Consiantinum Magnumfuim *

duti tcriptores afirmant ; necsane atius

'

'

"Bnltf

num

^^tiusassignari;eumprmitrhancnuUu
stanttnopoli simul
et mdiolana impemmt Constantium rersus fivem anm$5i m okenai TiUemontvusNota8inDonaiisias, SnbCom cafierxnonpoVuUse, e* supra dtcth mdul est. Sedebat enim tum Medioiani S Monysiut

Christi 337,

num.

iO

III.

Examina-ntur, quae de

Sancti patria r

professione
aditi,

scculo,

modo
ipsum

episcopatus

swtihui tmprnum eadem possvnt re/erri insenttnlia biographi, quiS. Zntiortfum euceestarm
Protasii.

^\P* ^"^*^or.Srd Wa W a4cM

t

U-

ct translatis

pcr

sanetorum

quem anno
,

345,

ideoqne. dtu posiCm-

Magoium
tur
:

corporibus, perperam perhibenccclesia sui nominis.

jacet in

siaut/u, moiiru, anno 33? defuucti, sedmeprohaniuus iinui i.i, idde, quod secuhdum saniorcm cptscoporuni Mediolanensium chmwlogim

Constantinopolis

nondum

conditaexset, dnmS.U'
rsi

Blorgius cpiscopaiu iniuwus

7ion at/mat/um svsppcta

Hinc
nec

iion poitunl

inilii esse,

n"ti jiditdim

V,ita
<juce de iprius

ritirri.

qutBcumque bingraphus
Eustorg
i

ille,

ttposieumct-

a Mornhritio tdita S. Eustorgium natione

teri rccruiiocrsi/r S

teyatione ejnsdemtpu
tifjifnititf,

Grajcinn, patria
verbis
:

Constantinopolitanum

facit his

ad

sri/rai

Mct/ioluucusctu
;

c/rrimiir Uim

patria,professione in seculo,

Fuit apud ConstantinopoKm

urbem

ante

(ritilidrruut

quwque

cartiin prtnr furlasse

cniii

tlt

tcmpus B. Amhrosii, Mediolanensis archiepiscopi vir Chiistianissiraus , nomine Eustorgius, uatione

GrEBCUS,
palria

geslis ipsius nihil certi /taberet, nec sciw,

ym/fltfl

do

tirtfcus atl t/liim

episcopatuvi perveuisset,

it

C.oiislanlinopolilanus
,

nnhilis

pe-

siiui/i

eleetione s. Ambrosii confinxit.

-

morilms scientia quoque inter omnes erudiUssimus. Xattonr Grescum fuisse, etiam ceteri, qui dc eo scripserunt, consentiunt,
nere
,

sed

nobilior

Ex cat/rui S. imbrosii Vtta mtttuatum siimo, quod habei Puccinelins m Zodiaco, itbiaili
24
ftri-

fahl

'

dum

s. Eustorgius in \ui etectionem consenlirew

(jiiihus

faret

ipsum nomen
fuissc a

EustorgillS.
,

Ycruut
svnit

cusaret,

angelum exclamasse

Solus Enslorgius
'
1

Conslantinopolt iuiium

credi

non

inter \os digntfs muneris pastoralis. Legerai a

cet, purrtiiu
simili' tjuitl ciuthtti is.r
.

Constantino Magno conditss, annoquc 380 pnmuin tlrdicuttr epocka, COllata rtim
sis,

ejusdem arbis

dufli S

I"

qum

de Sancti episcopatus lempore supra disr.r-

ieruimus. Possetquidem scriptor per prolepsitn

plicari, sic ut ipsnm

populo episcopaium suseipen Franciscus BesaxsomBa pontificnli Hediolanensi, rrl qni eam amphastt,
hrostits ah/iiiiiu,

nolebat. Joannes

natum

voluerit Byxantii, ubi

Meichior Kioa,
aiirtjut.
iit,

k\

aliam aditiepis> patus eaiaom

,

Constantinopolis postihodum condita e$t; sedreccttiior, minusque accnratus est, quam utdeejuspftus S. Eustorgium

\it

sitjunlrn,

Busiorgium a

Constanij-

iiupcrutorr iiuu

rum Wtr&nis palrwus a&M

exponendis laboremus. Tdem biograplnrimum commendat lum ab alus rirtitithus, ittin a siutjulttrt ni suggerendis consitiis prudentia, ob quas ipsum imperatori,
asscrtis

dem

xrsirum poitlt/iccm Pninum missitm, uteonctHsm Nicmnum eonfirmaret, eidem Ponti/lci /anuUar
""' iioiiit cutjiic rttltoiic ct cuiniiiiiiii
COtlr

scisu
ii, , ,

fttl

Mediolanenxem in/ulam

dmouim ewlt

qucm non

utinnuttl, tu
,

primis ctirum fuissr

ufftruiat.

jiiiilciu ipsi,
ii i ii

sednullam

auctoretn,
i

iittiti>""\

Deinde occasioncm modumque, quo adepiscoportum Mediolanensem ipse adhuc laicut evectus est,
exponii wrbis,

ReclivsBreriari it ,1 II, iii (audantes aurtor, legationc ceterisque praternrisi

clitntr 3 luttlum pasutl
:

Midnusnmi

quahuc
aulem

transfero,
,

B0l EHSlorgiUS 6 nohi

i' l!iB

22 Factum
legalionr, el

est

Domino disponente,

ut

in

Grfflcia

natus,
in

prKclnriD

eliam

pieiaiis

nom"
''

Virum
gnria
1 ,

liunc imperalor

modo

aditi

quai

nunc
QuJ
directe

Itaham ad partes I,yLombardia dicitur, legatum

in
,

illustris,

Malenii

eo lempore in

(ime Uyroelis) k Domino sancle obierat,

crealur.

"' u}1

epis oj

^
^

epiicvptttits

iraiismitterel.

Mediolanum
veniena
,

ipsius

proi imia;

summa omniuin vohmiate

S(

,,s

metropolim
Ihi

populo Mediolasusceptus
cst.

ncnsi lionorilice, sicuti (lignum

fuil,

vero

dum

commissffi
,

sibi

legationis officiam

clementer exeaueretur posl aliquamdiu moralus, in tantam devenit gratiam el ravorem cleri ac populi.

qy* </>" Chnstam corporibus trrium UagWtm sam in BethlehemadoraruiU, vb eodem pQConstantinopoliMediolannmlranstattst
.

35 \on magis admiifi possunt,

wW^
J
^
i-er-

tjruphtts,

ci

quod mortuo tunc sancto Dei

viro Protba-

mat,no consensu narrarunt. J

s rcirr, tauurs UediotanfUses Juvsrtt ipsa

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS

verba
f,ir

779

retulisse.

Postquam

i$

dixit,

imperato

kunc induems, ita progreditwr : Sed T" de loquentem domine semper AuniissOi Chrisliauissime i" miie voiuno, lllis Bacri8 e' iube de Dei L gl^ ie urbetn Mediolai..r,.iri et ad de\olam
clcciioncm
S. Eustorgii conscnsisse,

arva lupus, obtulit sese, eumque ministri cicurem XlCTORE et quasi voleulem adjunxere Jugo; atque ita perc- C S.

grinum
28

illnd

aninial elTus;e

ad videnduin

civilati

novi obseqnii Bpectacnlum prabuit.

Iiicreilibilis

dictu res, vel forlasse etiam ejus-

modi,
ria

quam

severi
!

honiines

baud

satis

lnsto,

nlii atiis ad/unetu exor-

tem

el

ejns

BaBclam ecclesiam

sacris reliquns

h^onindam
lor

traasporlari,

popnlumqne Ubi
A.l
'

suhje-

dignam putent Sed ego nou referrcm niai accessissem ad columnam, qun in ipsiua Buslorgii

itcmj

mercede remunarea. rfnm digna

quem
accine

impefert0 *

basilica et nisi

to'ius eventi aculptam

ctligiem osten-

Qo*
<

v,,|is
iS
:

im,ni1,

SBme

dit,

vicus,

feio 'sicul

et si

fieri

potest ' melior efficSari8,

ei

re, miraculi

quem inde Vaccam appellavemonumentum esset. Ita Hipamoniius,

Populam meura
,. ,1,1,10

saluia,

abbinc
itaqne

cum ab omni
et

absolve

Confortatus

discedens

Eflgtorgius,
Bt

Hfmin

aream marmoream sanctam sanrtorum trium Magorum ct sacratissimam tria mucorpora coBtinentera acdpere, qui
praelegil
,

qui de arca mirabiti pondrrr pressa ad fontem S. Barnabai, ibidsmque deposita etiam consentit. At mihi nec columna tlla. cujus mtatem non edicit
Iiipamontius, nec vicus VuCCa dictus, istnd lupi prodiffium aui trium \lagorum tra/nslationem a S.
Eustorgio nostro factam psrsuodebU, \oi<m tquu (Irm ncgare, sacra illorum corpora Mcduilant olirn
quicrisse,

Ihus ne>a aurnm,

piiio
(j(i

et

royrrbaro nato in
obiuleruni.

urns

Dei

clirisio

Domino

Quic

siquulem

jiversis

terrarum psrtibu ofim

Bunt,
et in

a beala rcgina

unde ea post

nictlium

seculi

xn sub

Helena

genitrice Constantini imperatoris, in

rtadiose collecta

eadem arca

unum cum deau\iho

oralioni-

Frederico imperatore Coloniam Agrippinam translatafuisse, inter alios scribit GuMelmus Neubrigensis,

jotione

recondita.

ejus temporis suppar historicus

cap. 8.

26
fi

Hanc anlem

superelevatam,

dmno
et

P,c!ius Anglicis,

ittntfwJfaliola-

eomitiva
njariqite,

adjutns, tanlo proflciscens itinere, terra

ibidem recte scripserit

personis sacraa

lib.Sde Neque mquvro, utrum lnc nolum est, a quibus : Nec

mnllisqne
plenus
Ilaque
in

lulu.rans vigiiiis

bos,

lide

ad

memoratam

urhem usque

deduxit.
j

honore
L

Dei et ipsorum honorabilis est

celebri loco, ubi in diebus suis fobrica-

illorum (Magorwm) reliquiae illuc (Mediolanum) delat, ibique reposilea fuerint. Sed quidqaid de hisce omnibus &it, eadcm a S. Eusiorgio Mrdiolanum translata non esse, persuwlcj.t

,.,

.,vkM;i,

eaiulem arcam

cum sanctorum Regum

ubi
videlieet
in

corporilras'
est

honestissime collocavil;
ct

de iisdem silentium S. Ambrosii, ufi Paprbrocftius in s&pe iaudata Excgesi nim. 46

debet altum

lons

celeber
sancti

sanctissiraus,

quo baptiza-

obsm

ai

tl

bantur
ai|ua

ad
pro

Christi

fidem

venientes, cujus

saluhris
fide

meritis
,

magna

credenlium
a

in ea baplizatorum Bl lantam ferlur olim divi-

sednec hanc 29 Etrnim cum S. Ambrosius lib 2 E.cpositioMagorum ad nit Euangelii secundnm Lucam Christi incunabuta adventum exposuerit; qua>que

nitus accepisse

virtulem, ut nonnulii febricitantes,

,

cum ex ea hiberent
lirilms,

suis

ciio

liberarenlur feIilic

et
illa

prisiinam reciperent sanilalem.

arca composita,
et

vcro

Lucas prajtermiscrat, ex Matlhaio studiose adjecerorponbus tn rit, ne vel verbo tamen dc illorttm nrbc sua quicscentibus mrminit. Quam rcro hujut
nlentii causam em putemus, nisi quod ejus temr pore ibidem mvnime qwiescerent, aut saltemaS. Bustorgio eoiicm dcluta non (uissent : nrqne enim, Ambrosius, qui S. Euslorid itjnorarc poluisset
gio

sancla
jor,

sancli reges simul,

ma-

medius
et et

Baltbasar
venerari

Melcbior,
glorificari

minor, quornm nomina GaspflX, Mediolani die noctuqae

et

digne

laudari

Bolebant.

Baettnw biographus, oui BrwUtrium nostrum Ambrosianum consonat his vrrbis : Prarster alia mulia silii comreligionis monimenta, quibus ecolesiam lllud ctiam est sempiterna memissam ornavit, moria ilignum, quod sacra Magorum corpora, jam inrie nsque ab urbe Conslantinopoli, quojampric dem a Partbia
liter iraiisinlit,

eodem scrulo,

tribus

tantttm

inlermedtis,
ct

scilicet

SS. Protasio ac

Dionysio,

Aurcntio

Ariano, in Mediolanensem cathcdram succrssrrat. Nec usquam alibi in operibus S. Ambrosii eorum-

dem corporum

fit

mentio; quamquam de

ipsis

delataerant, Mediolanum admirabieorumque nomine basilicam extruxit,

est.

sanctis Magis, scu historia eorum, non stmei loquatur.Conira rcro eadem translatto, p\tr S. Eu-

storgium facta, fabulosa Vitanititur

scriptoris
octas,

rm ncentior
'

qufe poslea

Eustorgiana appellata

nihil auctoritatis ipst nddcrt po-

27

Mediolanenses scriptores
ut dixi,

tionem.
vo
'"iiIalwBeni

unanimiter

t/radunt,

eamdem eamquenotranslaalii

test, et

inepta narratio

non

potest

non suspenarn
,

jacerc.

quodam prodiyio, quod tarnrn

alilrr rrjclib.

rtnit,

exornare conantnr. Paulus Morigia

Bistorin Hediolanensis, cap. 10, et Placidus Puc-

qui tte ab ipso /a30 Adde, quod idcm ille biagraplius, esse parum fittt sollicitus, sutis utsi- ctum recta chronotaxi Mrdw- ostenditur. vuct, episcopum, qui sacra illa pignora

dneilus in Zodiacoparte 2 wi S. Eustorgio ro/un*', hipnm, (jui unum c hubus qui sacram arcam ve,

lanum
ipsis

trunstuiit.

longius

abfuisse,
Ait

ah iftuie Votistantitti ct llelente quam abfuerit Eustorgius qut

,

hchaut
storgio

non procu jussum in jugum succedere, mirabiiiter par ruisse. Subdunt, eamdem arcam, cum ad fontem S.Bamabto wntum esset, tanto pondere pressam
I

m> diolano occidcrat, a S. Eu-

mnnni.
Helena,

enim

Quaa siquidem (corpo-

nJde
gina
i

beata rediversis terraruni parlibus olim a imperaloris Constantini geniuice

substitisse, ut <lnn depositam

rl

mde amoveri

nequierit, ideoqueibi-

unum studiose collecta Bunt, et in iMcfioM cum dcvotione recondita. Videt hic,
bioqraphum

eadeni arca

tetar,

veluti in loco divinitus designato,

Hctena nsscrcrc, corpora illaaS.

ohm

Qdificata ecclesia konoratam esse. toontius itb. 2 nist. Blediol. deeodcm

In
lllv,,| iio,

Contra Ripa-

depostta fuutt; et rton collecta atque in ea arra

pr&temo mi-

raculo scripsit sequentia

quibusdam Annalibus

cum ea

tria
,

Magorum corpora Mediola-

ttum
Jflm

adveherenlur baud procul ab urbe quemadmirabilem casum inchlisse, de quo referam,

accepi.
,

ruuiqae Cortstantinum Obscure distinguere mtrr mcmorata corpora EUStorglO imperatorcm, a quo cxtetaconatur. Atqut tamen e persuadert da t a is adtpsum rudn rcrtmit rst,

lr

Eustorg ii

u n c ils

ariulh

alio tmpcratorc,

prout

r.um
forie

unus e bobus, qui trahebanl

succubuissel
, ,

tino acrtpcrr p otaisse.

Mitto alia,

quam a ConttO^ qum adtersus

Cete-

fcain

labori
belluie

nec

reliquaa

Un sam
rurn

,inil| le

sufficerent oneri

subito percYrans

translationem paritcr rmiitant. eodem argumcnPapebrochtt conjccturw de

to

;8o
AUCTOHK
c. s.

DE

S.

EUSTORGIO

EPISC. CONF.
-

to videri
et

possunt tum in laudata E.veyesi, mun. 22 23, tum in Syiloge de S. Eustorgio II ad diem

32 Snmlia habent p (,ssim scriptores^ednullus

vi Junii.

31

Ex

dictis

colligo,

quid ccnsendum

sit

de

mentumproduoit. ** quo
ccclcstam tempore S

eorumtZ f"* ***** ^ '''conZ 2

' '

Incertum ctiamest,qun ttmpnre atructa sil eccletia,

ecclesia,

ca occasione tribus sanctis Magis Q s< Enslorgio nos[ro 9 dij$cakm ac deinde Eu-

quam
,.

storgtanamdictam

esse Dolunt.

Bwgraphus

ctrca

fi-

nem
sia,

Vitaj dc ea sic loquitur : Sepullus est auiem B. Eustorgius in venerabili sanctorum Reguni ercle-

rum corpora ejusdem impoTe futssc, itquet, quam vncertisn

qnalo lieyum nonune,

**wsr*
""'

Ambr

.i

fe

5a
ftfi,
'"
"'<"'-

mmT*'^* ^n

in

ipsius

honore

et

nomine postmodum con-

StitUta,

ab alio

His vcrbis salis agnoscit, cam ccclesiam, quam ab ipso sanclo Episcopo conditam ,

f^* eondua fuerii :;r:::'""tempore ea P"

1
''

^-

Ension,,,,

<,

/,

'

fuisse; nisi voce constiluta pro dedicnta usus fuerU.

Ripamontius
istis

Itb. 2 asserit, Euslorginm cellam sacrHs lipsanis asserrandis exstruxisse, queB deinde

ditts
2,

tom.

Orbmacn

in ecctesiam ampltata ftterit, sanctiquc Ambrosti tempore Euslorgiana appeliari primum caperit,
Eustorg.us, inquit, eo in loco cellam Bedificavit, ibique corpora trium Magorum condidit. Ha*c est
illa

,t

profani,

cap.

,,,.,.

cella

quam
et

poslea

ipsimet Enslorgio
conseculi
et

dica-

tam

religio
in

opulenlia

tcmporis

mi-

rilkam

ampliludinem
divi

laxilntem

exlulere.

Prffldmaornm uunc possident, hc rcnolno ronslructo, quiescit ejusdem Wfi Archieiuscop, corpus. Vorro prmter jam dkcZ mhil de co habct biographus, prmter elogium episcopales ipstus mrtuies
nis

*m+
J

Usque

in
;

Ambrosii

dicla est

ipse

tempora bnsilica Regum novo nomine superiudilo velerem

et
insliiuit
ibi

generaliter taudat

appellationem

antiquavit,
,

c;mo-

nicorum ordinem
plaiius

quos mnlio post Henricns Sein Laurentiani templi minisleria culiiim-

emicuisse non dubUamm Bkm efusemonualemsieindicat: Denique cursu suo feliciter consummato, in pace obdonniens r^uievit
dcn,

qutbus

eumdem

que

descripsit,

cum basihcam ipsam Dominicanis

quartodecimo Calendas Oeiobres. Suc&asorm cjusnomvnat S.Dionysium; sedperpertm, utsupn

est.

probalum

fratribus allribuisset.

DE

S.

SINERIO EPISC. CONF.

ABRINCIS IN HODIERNA NORMANNIA

j. s.

YLLOGE
a

De cultu,

geslis,

distinctione

S.

Severo,

et reliquiis.

ClRCA DtXX AUT DLXXX.

Sanchts in Fastis recentioribus me-

moratus.

etiam Senatorcm dictum aliqui asserunt, Abrincensem in Normannia Inferiori episcopum, C de quo dubitari potest, an idem non sit cum

P
:
,

osteriorum

secutorum martyrohgi ad hunc diem commemorant S. Sinerium, aut Senerium vulijo S. Sinier, qucm
,

Vniversali Ahrineis

eumdem

annuntiat Sanctum
marrS-

vulyari nomine Uulttco Sinier, notatquein gine Latine vocari Senatorem. Qtt& atldit de

quns. dabuntur inferius.

anno propriis ecclesim Abrmcensis, Sinerio ad hunc iWari 4035 impressis, Ojjicium de S. secundiem prmscribitur celebrandum, ut duplex

2 lu

Ojjtciis

J^^

S.Severo, ejusdem

civitatis preesule,
/

cujus Vita
S. Si-

apud nos data ad

nerium
episeopi
bis

Fcbruarii.
loco

Grevenus
:

dm

classis.

Omnia

annuntiat sine
et confessoris.

expresso

Synerii

fessons ponlificis
tuiis cst
:

convero dicuntur de communi </""' lectionem quariam, prmier

rebgiosis
el

Clarius Molanus his verdepositio

et

Sanclorum patrum memorias

et

Apud Abriucas,
civitatis
,

sancti

Sinerii,

convenlibus bonorantes,
pria

fratres charissimi,

pro

ejusdem
eiprimit
soris

episcopi

confessoris.

Codex
ita

eorum merita,

munera
a

in

eis

divma

m>
rae-

Hagenoyensis
:

scriptus

anno M12, eumdem

,

In

p;*go Castina

sancti Severii confeset

rini,

remur. Quaa quanta in non e.<i tacendum. Qui

beaio Senerio atraque

puerilia
et

famW
casu

viri

sanctitate

mirabilis
futt

praeclari.

Pro
Con-

Castina

scribendum

Constantino

aut
in
,

stanliensi.

Nam

civitas
le

Ahrincensis
Coutantin,

est
et

in payo

divino mancipatus, et in continentia, summa mam mis insiit.itiouiiius enutritus, ad d, 8 D " pervenii et propter eminentes virtuies
;

Constantiensi, vulgo

eodem

verisimiliter erat Sesiacum monas/erium ubi sepultus fuit, ut ndebimus. Galesinius, Ferrarius, et Canisitts Abrincis cum Molano S. Sinerium unnuntiant. Saussayus de morc tongius texuitelo-

Paienn Abi -inc nsis episcopi successor fuit u t nou tanta miraculorum gratia praedilus ,rtW||| ebriumarJoressedare, sed surd* restituisse, mutissermonem, caacis visum u.
cti
,
l

gium
et

quodsic orditur
S. Scverii
,

Abrincis sub Hotomagensi

civitalis

memona inflrmitates curasse constanti meriiiscb.ru> ei miraculis.evecluswvui

rerai

que

metropoli,
sanclitaiis

ejusd^m

episcopi
fuiiir;e

confessoris,

qui
,

pucrilia sua
Christi

signis

rf S. Sinerii eodem SOffici //" habeturqutx* ecclesia Itotomagensi,

enitens

suavi

jugo sesc pio

afTectu mancipavii. Cetera mitto. ex Breviariis

rius danda.

Demum

ubeCastcllanus in Martgrologio

culixvi,xmetde m in impressum culi m quodanno #36

rwanui

W^
eth
01

^^ r
*

*Sj^

162? hmc ponitut LtS**** '

^
e(

DIE DECIMA OCTAVA SEPTEMBRIS

.

781

genator

posl

patcrnum vinim sanctissimum,

m nribus exceperat, cnjus rounus

diuturno M cri jnfusione
tuit

Ahrincensem rexit ecclesiam. Esa pneritia piissimis inslitulus, ita in cpiscopalu sc gessit, ut

romam quoque merilisade\

olei

pnellam, a spiritu immundo vexalam, ltenedictio- AlCTORR ne ei donata sanavit. Alio quoqnc lempore quan- J S. ilam puellam, cujus obscama corporis ita ex omni partc putruerant, ut, consumptis carnibus, interiora

laude illustris, cuidam Bouaret. Miraculorum febriB awtu surdo et muio elTecio,

qusque

et

secreta

naluraa
ita

perungens oloo benedicto,

nudarentur, sanam reddidit, ut

aurium
'

ei

linguae

facullatem restidi-

KJ

I1S

P rac,el

ea

orationc Cteco nato lutnen

vinitus
<is

ccTporibUB

redditum est, ac nefarii spirilus ex oppressunt. His atque eflugati aliis

mulieribus in ea naturs nulla deformitas, nullaque species infirmitalis app