Ancient DNA (aDNA)

Nefize Ezgi Altnk

Fen Bilimleri Enstits Molekler Biyoloji ve Genetik A.B.D.

2601110400

Temel Balklar
DNA Fosil

DNA nedir? Bu da nereden kt imdi? Evrime faydas ne? Ne yapacaz? Bundan sonra ne olacak?

DNA

Fosil DNA
lk

olarak 1984te soyu tkenmi bir zebra trnn fosilinden DNA elde edilmesi ile birlikte ilk ancient DNA almalar da balam oldu.

Dnyada

hzl bir ekilde ilerleyen bu dal bugn gemie k tutmasnn yan sra adli bilimler gibi alanlarda uygulama olarak kullanlmaktadr.

almann Zorluklar
ki

temel sorun:

DNA paralanmas Kontaminasyon

DNA paralanmas
Uzun

yllar uygun olmayan koullarda saklanm olmasndan dolay DNAnn paralanm olmas

Kontaminasyon
Fosilin

bulunduu yerdeki dier biyolojik organizmalarnn DNAlarnn fosil DNAlara bulamas, DNAsnn bulamas

Aratrmacnn

Fosil DNA
Evrimsel

almalara katks:

Filogeni Poplasyon Tarihi ve Filocorafya

nsann Kkeni Beslenme Alkanlklar

Tbbi Molekler Arkeoloji Evcilletirmenin Kkeni

Filogeni

Fosil DNA almalar ile yllara gre tespit edilen soyu tkenmi organizmalarn says

Poplasyon Tarihi ve Filocorafya

Yeni Zelandada soyu tkenmi olan Dinornis ssp. (Moa) trlerinin cinsiyetler ile Kuzey ve Gney blgelere gre ayrlmas.

nsann Kkeni

Neandertal genomunun DNA dizi analizleri sonucu ortaya kan insan ve yakn akrabalarna ait soyolu

Beslenme Alkanlklar

Buz adam tzinin midesinde mantar bulunmutur.

Genomik DNA

Mitokondriyal DNA

Hacettepe niversitesi, 5-6 Mays 2011

mtDNA ve nsann Evrimi

Afrikadan k ok merkezli evrim

Hacettepe niversitesi, 5-6 Mays 2011

Hacettepe niversitesi, 5-6 Mays 2011

Birka rnek!!

atalhyk Buday rnekleri, M.. 5500-6500

Emel Oybak Dnmez (H) tarafndan incelendi, ve yabanl olmadklar dnld.

Mahinur S. Akkaya, ODTU, Kimya Blm

8500 yllk ekmeklik buday

T.monococcumAA
999

T.urartuAA GluA1-2 T.speltaAABBDD CHM1 CHM2 T.turgidumAABB T.dicoccumAABB CHE(3-4) CHM5 CHE6 T.aestivum1AABBDD T.aestivum2AABBDD T.aestivumAABBDD T.turgidum1AABB T.dicoccumAABB T.turgidum2AABB T.speltaAABBDD CHE7 T.aestivum1AABBDD A.tauschiiDD CHE8 CHM9 CHE10 T.aestivum2AABBDD T.speltaAABBDD CHM11 T.speltaAABBDD A.tauschiiDD T.aestivumAABBDD CHE(12-13) CHE(14-15)
941

910

GluB1-2
397

GluD1-2
982

966

GluD1-1
853

CHM16 CHM17 CHE18 CHE19 GluA1-1 T.monococcumAA T.urartuAA T.turgidumAABB T.dicoccumAABB T.speltaAABBDD T.aestivumAABBDD T.turgidum1AABB T.dicoccumAABB

998

GluB1-1

Mahinur S. Akkaya, ODTU, Kimya Blm

954
0.01

T.speltaAABBDD CHM(20-21) T.turgidum2AABB T.aestivum1AABBDD CHE22

Birka rnek!!

Kandaki

phtlamada rol oynayan Faktr V Leiden(FLV) adl mutasyona Urartu Krallna ait insan kalntlarna rastland.

Krlma Noktalar
Neandarthal

Genomu Dizilenmesi

Krlma Noktalar
Denisova

nsan Genomu

Denisova nsannn ayr bir tr olduu bu almalarla molekler olarak kantlanm oldu. zellikle mtDNAda yaplan almalar bu hipotezi destekledi. Bu almalar soyu tkenmi en yakn akrabalarmzn Neandarthal ve Denisovian olduunu gsterdi. Bylesine yksek kalitede tanmlanm en eski DNA rneidir. Yaadklar blgeler belirlendi. (ekil6) nsanlarla iliki iinde olduklar tespit edildi. zellik Asyada yaadklar ve bu blgede insanlarla melezlendikleri dnlyor.

Bundan Sonra Ne Olacak?

Bu

almalarn sonucunda ise;

Soyu tkenmi trlerin tespiti, Trler aras akrabalk ilikileri, Hastalklarn tarihesi, Molekler evrimin ara basamaklar,

belirlenebilecektir.

Bundan Sonra Ne Olacak?

Bilimin

sadece bizim hayal gcmz ile snrl olduunu biliyoruz.

Gelien

laboratuvar teknolojileri, Bilime deer verilen lkelerdeki interdisipliner almalar Fosil DNA almalarn da ileri boyutlara tayacaktr.

Kaynaklar
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

Dawkins, Richard. Atalarn Hikayesi-Yaamn Kkenine Yolculuk. [ev.] Ahmet Fethi Yldrm. 2. Bask. stanbul : Hil Yaynclk, 2008. s. 24-36. L, Bada J. The dating of fossil bones using the racemization of soleucin. 1972, s. 223-231. Higuchi, R, et al. DNA sequences from the quagga, an extinct member of the horse family. Nature. 1984, 312, s. 282-284. Pbo, S. Molecular cloning of ancient Egyptian mummy DNA. Nature. 1985, 314, s. 644-645. Saiki, RK, et al. Enzymatic amplification of beta-globin genomic sequences and restriction site analysis for diagnosis of sickle cell anemia. Science. 1985, 230, s. 1350-54. Arkeolojik Buday DNA's: Hekzaploid Buday Tansnda atalhyk'den lk rnek. Akkaya, Mahinur ve Bilgi, Hatice. 2002. 24th Internatonal Symposum of Excavation, Survey and Archaeometry. Akkaya, Mahinur, et al. BUDAY GENOM PROJES. Ortadou Teknik niversitesi. Ankara : s.n. Poster. TR-06531. Alako, Yeim, et al. Factor V Leiden in an Urartian, Dating Back to 1000 BC. Clin. Appl. Thromb. Hemost. 2010, 679 Green, Richard E. ve al., et. A draft squence of Neandertal Genome. Science. 2010, 328, s. 710-722. Hofmanner The African Eve Effect in Science. Journal of World Archeology Congress, 2011 Krause, Johannes The complete mitochondrial DNA genome of an unknown hominin from southern Siberia. Nature, 2010, 464 Paabo, S ve ark.,Genetic Analyses From Ancient DNA Annual Reviews Genetics 38, 2004 Paabo, S ve ark., Ancient DNA: Extraction, Characterization, Molecular Cloning and Enzymatic Amplification Proc. Natl. Acad. Sci. USA 86, 1989 Green, RE ve ark., A Draft Sequence of the Neandertal Genome, Science 328, 2010 http://www.evrimsempozyumu.org/node/74 (16.04.2011 tarihinde eriildi.) Alako, YD ve ark., Factor V Leiden in an Urartian Dating Back to 1000 BC Clinical And Applied Thrombosis/Hemostasis 16(6), 2010

Teekkrler

Sorular?!?!