You are on page 1of 39

Captulo 19: Funes Qumicas: cidos e Bases

Funes Qumicas
Grupo de substncias compostas que possuem propriedades qumicas semelhantes; As funes qumicas so divididas de acordo com a diviso clssica da qumica: funes orgnicas e funes inorgnicas; Existem quatro tipos inorgnica: xido, cido, base e sal

de

funo

cidos
toda substncia que libera ons de hidrognio (H) em meio aquoso; formam solues eletricidade; Possuem sabor azedo; aquosas condutoras de

Possuem vrias utilizaes nos meios de sade, alimentar, industrial e beleza.

cidos
sade:

mega 6, 3 e 9

cidos
alimentar:

cidos
industrial:

Classificao dos cidos


Quanto presena de oxignio na molcula Hidrcidos no possuem oxignio Exemplos: HCl, HCN, HF, HI, HBr, H2S, etc. Oxicidos possuem oxignio Exemplos: HNO3 , HClO3 , H2SO4, H3PO4, etc

Classificao dos cidos


Quanto ao nmero de hidrognios ionizveis Monocidos apresentam um hidrognio ionizvel. Exemplos: HCl, HBr, HNO3. Dicidos apresentam dois hidrognios ionizveis. Exemplos: H2S, H2SO4. Tricidos apresentam trs hidrognios ionizveis. Exemplos: H3PO4 , H3BO3. Tetrcidos apresentam quatro hidrognios ionizveis. Exemplos: H4SiO4 , H4P2O7.

Regra Prtica pra Determinao da Fora de um cido


I. Hidrcidos cidos fortes: HI > HBr > HCl>HF. cidos fracos: demais. II. Oxicidos Sendo HxEzOy a frmula de um cido de um elemento E qualquer, temos em que: m = y - x Se: m 2 cido forte Exemplos: HClO4 , HMnO4, HNO3 , H2SO4... Se: m 1 cido fraco Exemplos: H3PO4 , H2SO3 , HClO, H3BO3

Formulao e Nomenclatura dos cidos


I. Formulao O cido formado pelo ction H+ e nion qualquer (Ax-). Portanto, podemos representar sua frmula da seguinte maneira: H+Ax- HxA

Formulao e Nomenclatura dos cidos


II. Nomenclatura O nome de um cido feito basicamente da seguinte forma:
1o) a palavra cido; 2o) nome do elemento; 3o) terminao drico.

Hidrcidos (HxE) Exemplos HCl cido clordrico, HBr cido bromdrico, HCN cido ciandrico, H2S cido sulfdrico, HI cido ioddrico

Oxicidos (HxEzOy)
Neste caso, como o mesmo elemento pode formar vrios oxicidos, estabelecemos um oxicido padro a partir do qual daremos nomes aos demais.
Oxicido padro: cido
nome de E

ico

Oxicidos (HxEzOy)
Regra geral para elementos que formam 2 ou mais oxicidos:

Oxicidos (HxEzOy)
Resumindo temos:

Aplicando esta regra, ficamos com:

Bases

Propriedades das bases: Possuem sabor amargo ou custico (adstringente que amarra a boca); Conduzem a corrente eltrica quando fundidos ou em soluo aquosa; Reage com cidos produzindo sal e gua; Segundo Arrhenius:

Bases
Ex.: NaOH Ca(OH)2 Al(OH)3 Na+(aq) + OH-(aq) Ca2+(aq) + 2 OH-(aq) Al3+(aq) + 3 OH-(aq)

Como pudemos observar, a principal caracterstica das bases a presena do on OH- (hidroxila) ligado ao ction que um metal, sendo sua frmula representada por:

Onde: C ction (metal) X n de hidroxilas que invertido de baixo para cima esquerda, corresponder carga do metal. Com isso na dissociao da base genrica C(OH)x ficaremos com: C(OH)x Cx+ + X OH-

Bases
Exemplos: NaOH Na+(aq) + OH-(aq) Ca(OH)2 Ca2+(aq) + 2 OH-(aq) Al(OH)3 Al3+(aq) + 3 OH-(aq) Sn(OH)4 Sn4+(aq) + 4 OH-(aq) Observao: O hidrxido de amnio (NH4OH) a nica base que no apresenta metal em sua frmula sendo proveniente do borbulhamento da amnia (NH3) em gua:

CLASSIFICAO DAS BASES


Quanto ao grau de dissociao (fora das bases) Para que uma base se dissocie necessrio que esta base esteja dissolvida em gua, com isso teremos:

Exceo: O hidrxido de amnio (NH4OH) uma base solvel, mas que apresenta um pequeno grau de ionizao, desta forma, esta base classificada como solvel e fraca. Resumindo teremos: Bases fortes bases dos metais da famlia 1A e 2A. Bases fracas bases dos demais metais, Be(OH)2, Mg(OH)2 e NH4OH.

NOMENCLATURA DAS BASES


Para ctions que formam uma nica base:

Os ctions que formam uma nica base so: metais da famlia 1A e 2A, Ag+, Zn2+, Al3+ e NH4+ (amnio). Exemplos: NaOH hidrxido de sdio AgOH hidrxido de prata Ca(OH)2 hidrxido de clcio Zn(OH)2 hidrxido de zinco Al(OH)3 hidrxido de alumnio NH4OH hidrxido de amnio

Para montar a frmula da base a partir dos nomes, necessrio sabermos que na formulao das base C(OH)x, o nmero de hidroxilas da base (X) depender da carga do ction (C). Desta forma, teremos: ctions com carga +1 h 1 OH na frmula; ctions com carga +2 h 2 OH na frmula e ctions com carga +3 h 3 OH na frmula.

NOMENCLATURA DAS BASES


Exemplos: Hidrxido de potssio K+ = KOH Hidrxido de magnsio Mg2+ = Mg(OH)2 Hidrxido de alumnio Al3+ = Al(OH)3 Hidrxido de amnio NH4+ = NH4OH Hidrxido de zinco Zn2+ = Zn(OH)2 Hidrxido de prata Ag+ = AgOH Para ctions que formam mais de uma base: Exemplos: AuOH hidrxido de ouro-I ou auroso Au(OH)3 hidrxido de ouro-III ou arico CuOH hidrxido de cobre-I ou cuproso Cu(OH)2 hidrxido de cobre-II ou cprico Fe(OH)2 hidrxido de ferro-II ou ferroso Fe(OH)3 hidrxido de ferro-III ou frrico Pb(OH)2 hidrxido de chumbo-II ou plumboso Pb(OH)4 hidrxido de chumbo-IV ou plmbico

SAIS
Para o senso comum, o termo sal designa estritamente o cloreto de sdio (NaCl), utilizado na alimentao. Em qumica, porm, tem um sentido muito mais amplo e se aplica a uma srie de compostos com caractersticas bem definidas, que tm em comum o fato de se formarem pela reao de um cido com uma base, atravs de uma reao denominada neutralizao. REAO DE NEUTRALIZAO Consideremos a reao de neutralizao da azia,acidez estomacal, utilizando o leite de magnsia. 2 HCl(aq) + Mg(OH)2(aq) MgCl2(aq) + 2 H2O(l)

a reao de neutralizao se caracteriza, quando os ons H+ do cido reagem com os ons OH- da base, formando gua.

REAO DE NEUTRALIZAO
Agora que sabemos que na soluo resultante temos os ons Cl-(aq), Mg+2(aq) e molculas de H2O(), quando esta soluo for aquecida e toda a gua da soluo for evaporada, teremos apenas os ons Mg+2(aq) e Cl-(aq), que constituem a frmula do sal chamado cloreto de magnsio. Portanto podemos concluir que a reao entre um cido e uma base, ou seja, uma neutralizao, produz gua e tambm pode ser obtido um sal. Generalizando a reao de neutralizao, ficamos com:

NOMENCLATURA DOS SAIS


A nomenclatura dos sais obtida a partir da troca do sufixo do cido mais o nome do ction proveniente da base. Sufixo do cido Sufixo do nion DRICO ETO OSO ITO ICO ATO
Exemplo: HCl + NaOH NaCl + H2O cido clordrico hidrxido de sdio cloreto de sdio

gua
23

FORMULAO DE UM SAL
Para entendermos com um sal formulado, vamos fazer a reao de neutralizao entre um cido genrico HYA e uma base genrica C(OH)X, onde A o nion do cido e C o ction da base. Antes de fazer a reao de neutralizao, vamos rever como as cargas dos ons constituintes do cido e da base esto dispostas: Para o cido genrico HYA, invertendo-se o ndice y, teremos a carga do nion: AY Para a base genrica C(OH)X, invertendo-se o ndice X, teremos a carga do ction: CX+
24

FORMULAO DE UM SAL
Desta forma, a reao de neutralizao entre o cido HYA e a base C(OH)X ficar:

e o sal:

25

FORMULAO DE UM SAL
Para que a soma das cargas dos ons seja igual a zero, necessrio inverter as cargas dos ons e com isso obteremos o ndice do ction e do nion, de modo que ao multiplicar o ndice pela carga do respectivo on, teremos soma igual a zero.

Tendo ento o sal: Onde: C = ction proveniente da base A = nion proveniente do cido
26

FORMULAO DO SAL A PARTIR DE SEU NOME


Para se determinar a frmula do sal a partir do seu nome, segue-se os seguintes passos: Exemplos a) Sulfato de ferro-III 1 Passo: determinar a frmula do cido e da base que originaram o sal. nion sulfato c. sulfrico = H2SO4 Ction ferro-III hidrxido de ferro-III = Fe(OH)3
27

FORMULAO DO SAL A PARTIR DE SEU NOME


2 Passo: a partir das frmulas do cido e da base, determina-se a carga do ction base e do nion do cido. H2SO4 = SO42- nion sulfato Fe(OH)3 = Fe3+ ction ferro-III
3 Passo: juntar o ction da base com o nion do cido.

4 Passo: inverter as cargas dos ons para que a soma das cargas se anule.
28

XIDOS
Os xidos so compostos muito comuns que esto presentes em nosso cotidiano. O gs carbnico (CO2) um xido considerado como a base da vida dos vegetais e dos animais que deles se alimentam, pois participa do processo de fotossntese.

No entanto, muitos xidos produzidos por alguns processos de industrializao atravs da queima dos combustveis, so substncias nocivas, considerados como poluentes atmosfricos, que podem causar vrios danos ao ambiente.

Na queima dos combustveis ocorre eliminao de xidos pelo escape dos veculos que causam grande impacto ambiental.

29

XIDOS
De acordo com tal definio, os xidos so formulados da seguinte forma:

Onde: E: representa o elemento ligado ao oxignio que pode ser um metal ou um ametal; O: representa o elemento oxignio com carga 2; X: indica o nmero de tomos do elemento ligado ao oxignio; Y: indica o nmero de tomos de oxignio da frmula do 30 xido.

NOMENCLATURA
1) Para xidos do tipo: EXOY, onde o elemento E um ametal.

Exemplos: CO monxido de carbono CO2 dixido de carbono NO2 dixido de nitrognio N2O monxido de dinitrognio N2O3 trixido de dinitrognio

31

NOMENCLATURA
2) Para xidos do tipo: EXOY, onde o elemento E um metal com a carga fixa.

Metais com carga fixa: Metais alcalinos (1A) e Ag = +1 Metais alcalinos terrosos (2A) e Zn = +2 Alumnio = +3 Exemplo: Na2O xido de sdio CaO xido de clcio MgO xido de magnsio
32

NOMENCLATURA
Para montar a frmula do xido a partir do nome, s lembrar a carga do metal, a carga do oxignio -2 e fazer com que a soma das cargas se anule. Exemplos: xido de ltio Li1+O2- invertendo as cargas: Li2O xido de brio Ba2+O2-, como a soma das cargas nula, ento temos: BaO xido de alumnio Al3+O2-, invertendo as cargas: Al2O3 xido de zinco Zn2+O2-, como a soma das cargas nula, ento temos: ZnO xido de prata Ag1+O2-, invertendo as cargas: Ag2O
33

NOMENCLATURA
3) Para xidos do tipo: EXOY, onde o elemento E um metal com a carga varivel.

Ou

Metais com carga varivel: Ouro (Au1+ e Au3+) Cobre (Cu1+ e Cu2+) Ferro (Fe2+ e Fe3+) Chumbo (Pb2+ e Pb4+) Exemplos: Au2O3 xido de ouro-III ou arico Cu2O xido de cobre-I ou cuproso Fe2O3 xido de ferro-III ou frrico PbO2 xido de chumbo-IV ou plmbico

34

XIDOS BSICOS
So xidos inicos de metais, que reagem com gua, produzindo uma base, ou reagem com um cido, produzindo sal e gua.

Exemplo: CaO + H2O CaO + H3PO4

Calagem: adio de cal (CaO) ao solo para reduzir a acidez do solo. 35

XIDOS BSICOS
1) Equacionar a reao do xido com gua: CaO + H2O Ca(OH)2 2) Equacionar a reao da base produzida na reao anterior com o cido: 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Somando as duas equaes ficamos com: 3 CaO + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 3 H2O
36

XIDOS CIDOS OU ANIDRIDOS


So xidos moleculares que reagem com a gua, produzindo um cido, ou reagem com uma base, produzindo sal e gua.

Exemplo: CO2 + H2O CO2 + NaOH

CO2 utilizado em extintor de incndio 37

XIDOS CIDOS OU ANIDRIDOS


1) Equacionar a reao do xido com gua: CO2 + H2O H2CO3 2) Equacionar a reao do cido produzido na reao anterior com a base: H2CO3 + 2 NaOH Na2CO3 + 2 H2O Somando as duas equaes ficamos com: CO2 + 2 NaOH Na2CO3 + H2O

38

XIDOS NEUTROS OU INDIFERENTES


So xidos que no reagem com gua, base ou cido. So basicamente trs xidos: CO, NO, N2O.

XIDOS ANFTEROS
So xidos que podem se comportar ora como xido bsico, ora como xido cido. Exemplos: ZnO, Al2O3, SnO, SnO2, PbO e PbO2. ZnO + 2HCl ZnCl2 + H2O ZnO + 2NaOH Na2ZnO2 + H2O
39

You might also like