Ïîðòôåëèéí óäèðäëàãûí îíîë

Á. Äàâààñ¿ðýí
Ý. Õàëèóí
Ã. Îòãîíáàÿð
Ö. Îòãîíáàÿð
 Портфелийн удирдлагын
онол
• Портфелийн тодорхойлолт
• Портфелийн онолын танилцуулга
• Портфелийн онол (Марковичийн арга)
• Рисктэй болон рискгүй багцын хослол-
хөрөнгийн хуварилалтын шугам (CAL)
• CML
• SML
• Зах зээлийн үнэ цэнийн үр дүнг олж
авах математик арга зам
• 2 сангийн теорем
• 1 сангийн теорем
Портфелийн тодорхойлолт
• Портфель гэдэг нь тодорхой зорилгод
хүрэхэд чиглэсэн санхүүгийн
хэрэгслийн цогц.
• Аливаа хөрөнгө оруулагч санхүүгийн
хэрэгслийн өгөөж болон рискийн
зохимжтой түвшинг бий болгохын
тулд портфелийн удирдлагын тухай
зайлшгүй мэдэх шаардлагатай.
Портфелийн онол. Ìàðêîâè÷èéí
çàãâàð
• Портфелийн онолыг Ìàðêîâè÷ 1950-
ààä îíû ¿åä үндэслэсэн.
• Марковичийн загвар нь үнэт
цаасны хүлээгдэж буй ºãººæ болон
ðèñê äýýð ¿íäýñëýгдсэí ба риск
өгөөжийн сонголтуудыг
шинжлэхэд мөн чанар нь оршино.
 ¯ð àøèãòàé ïîðòôåëü
• Ìàðêîâè÷ íü ¿ð àøèãòàé ïîðòôåëü
ãýõ ¿çëèéã àíõ ãàðãàñàí.
• ¯ð àøèãòàé ïîðòôåëü ãýäýã íü
ºãºãäñºí ðèñêèéí ò¿âøèí äýõ õàìãèéí
èõ õ¿ëýýãäýæ áóé ºãººæ ýñâýë
ºãºãäñºí ºãººæèéí ò¿âøèí äýõ õàìãèéí
áàãà ðèñêòýé áàãöûã õýëíý.
• Ìàðêîâè÷ ººðèéí çàãâàðàà
õºãæ¿¿ëýõýä õýäýí ¿íäñýí
òààìàãëàëûã õèéñýí.
1. ªãººæèä äóðòàé, ðèñêýä äóðã¿é áàéõ
2. Øèéäâýð ãàðãàõàä óõààëàã áàéõ
3. Õ¿ëýýãäýæ áóé àøãàà õàìãèéí èõ áîëãîõ
¿íäýñ äýýð øèéäâýð ãàðãàõ
 Ex Post áîëîí Ex Ante òîîöîî
• Ïîðòôåëü íü èðýýä¿éí öàã õóãàöààíä
õèéãääýã.
• Ïîðòôåëèéí îíîë íü õ¿ëýýãäýæ áóé
èðýýä¿éí ¿éë ÿâäàë ãýõ ex ante
¿íýëãýýòýé õîëáîîòîé áàéäàã.
• Õýðâýý ºìíºõ ¿åèéí ïîðòôåëèéí
ã¿éöýòãýëèéã ¿íýëýõýä ex post
¿íýëãýýãýýð òóõàéí ¿åèéí áîäèò
ºãººæ áîëîí ðèñêèéã òîîöîîëäîã.
 Øààðäëàãàòàé îðö
• Ìàðêîâè÷èéí øèíæèëãýýãýýð õºðºíãº
îðóóëàã÷èéí (ýñâýë ¿íýò öààñíû
øèíæýý÷äèéí) íèéë¿¿ëñýí îðöûí òîõèðãîîíû
¿íäñýí äýýð ¿ð àøèãòàé áàãöûã ¿¿ñãýäýã.
1. ¯íýò öààñ á¿ðèéí õ¿ëýýãäýæ áóé ºãººæ
E(R)
2. ¯íýò öààñ á¿ðèéí ðèñêèéã õýìæäýã
ºãººæèéí ñòàíäàðò õýëáýëçýë SD(R)
3. ¯íýò öààñíû ºãººæèéí ò¿âøíèé õîîðîíäîõ
õîëáîîã õýìæäýã êîâàðèàöè
 Таамаглал: Дундаж-
вариацийн загвар
• Хөрөнгө оруулагчид:
бага өгөөжөөс илүү өндөр хүлээгдэж буй
өгөөжийг илүүд үздэг.
• ERA ≥ ERB
эрсдэлд дургүй
• var(RA) ≤ var(RB) эсвэл SD(RA) ≤ SD(RB)

Ковариаци болон корреляци:

Cov(RA, RB) = r SD(RA) SD(RB)
 ¯íýò öààñíû õ¿ëýýãäýæ áóé
ºãººæ
• Õºðºí㺠îðóóëàã÷ èðýýä¿éí ºãººæººð ¿íýò
öààñ õóäàëäàí àâäàã. Èéìýýñ ïîðòôåëèéí
çàãâàð íü ex ante òîîöîîëëîîð òîîöäîã.
• Õ¿ëýýãäýæ áóé ºãººæèéí òîìü¸î
E(Ri) = Σ (Pk) * PRk

Pk -боломжит өгөөжийн түвшин бүр дэхь

тохиодлын магадлал
PRk -үнэт цаас дахь боломжит өгөөж
m -үнэт цаас бүр дэхь боломжит өгөөжийн
хэмжээ
 Үнэт цаасны өгөөж
• Үнэт цаасны рискийг тооцохдоо E(Ri)-
ийн вариацийг ашигладаг.
• Үнэт цаасны стандарт хэлбэлзэлийг
тооцохдоо доорх тэгшитгэлийг
ашиглана.
VAR(Ri) = Σ (PRi - E(Ri)) Pi
SD(Ri) = ((PRi - E(Ri)) Pi)1/2
VAR -σ
SD - σ 2
 Портфелийн хүлээгдэж буй
өгөөж болон риск
• 2 хөрөнгийн хувьд:
E (r ) = wA .E (rA ) + wB .E (rB )

E(r) –портфелийн хүлээгдэж буй өгөөж

wi –i үнэт цаасанд байрлуулсан хөрөнгийн
хэмжээ
E(ri) –i үнэт цаасны хүлээгдэгдэж буй өгөөж
n –үнэтσ цаасны
2
= ( w .σ тоо
) 2 + ( w .σ ) 2 + 2.( w .σ ).( w .σ ).ρ
A A B B A A B B AB

σ 2
–портфелийн өгөөжийн вариаци
σ А,В –А, В үнэт цаасны вариаци

ρ АВ –А, В үнэт цаасны ковариаци

 Портфелийн хүлээгдэж буй
өгөөж болон риск
• Эрсдэлтэй багц болон эрсдэлгүй багцын
хослолын хувьд:
E ( rC ) = y. E ( rP ) + (1 − y ). rf

σ C 2 = ( y.σ P ) 2 + ((1 − y ).σ f ) 2 + 2.( y.σ P ).((1 − y ).σ f ).ρ Pf

σ f = 0 өгөгдвөл
σ C = y.σ P
 Портфелийн хүлээгдэж буй
өгөөж болон риск
• Тэгвэл дээрх томьёог бага зэрэг хувиргавал:
E ( rC ) = y. E ( rP ) + (1 − y ). rf
E ( rP ) − rf
= rf + y [E (rP ) −rf ] =rf σ+y . P .[ ]
σP
E ( rP ) − rf
= rf + σ C .[ ]
σP
slope = [E(rP)-rf)]/ σP
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)

E(r) E (rP ) − rf
CAL E(r) = rf + σ .[ ]
σP
E(rP) P slope = [E(rP)-rf)]/ σP .
rf
σ
σP
Эрсдэлийн зах
зээлийн үнэ
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)
• Энэ шугамыг CAL (Хөрөнгийн
E(r)
хуваарилалтын шугам) гэж
нэрлэдэг.

E(rP) P • CAL нь рисктэй болон

рискгүй багцад хөрөнгө
rf оруулах боломжтой риск-
өгөөжийн холбоог харуулдаг.
σP
• Хэрэв Р зах зээлийн
портфель бол энэ шугамыг
Capital Market Line (CML) гэж
нэрлэдэг.
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)
Жишээ :

rf = 3%, E(rP)=10%, σ P=20%

E(r)
• CAL дахь үнэлгээ хэд вэ?

Slope = [E(rP) – rf]/ σ P 0.10 P

= (0.1-0.03)/0.2 = 0.35
0.03
CAL: E(r) = rf + σ .[E(rP) – rf]/ σ P
= 0.03 + 0.35 σ 0.20 σ
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)
Жишээ (үргэлж.):
rf = 3%, E(rP)=10%, σ P=20%
E (r )
u[ E (r ), σ ] =
• Тэгвэл: 2σ 2 + 0.1

CAL-ын ямар нэгийг хөрөнгө оруулагч

сонгох вэ?
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)
Жишээ (үргэлж.):
E (r ) 0.03 + 0.35σ
u[ E (r ), σ ] = =
2σ 2 + 0.1 2σ 2 + 0.1

d {u[ E ( r ), σ ]} 0.35(2σ 2 + 0.1) − 4σ (0.03 + 0.35σ )

= =0
dσ (2σ + 0.1)
2 2

0.35(2σ 2 + 0.1) − 4σ (0.03 + 0.35σ ) = 0

−0.7 σ−
2
0.12σ+ 0.035
= 0

0.12 ± (0.12) 2 − 4 × (−0.7) × 0.035 0.12 ± 0.33

σ= =
2 × (−0.7) −1.4
= 0.15 or -0.322
 Хөрөнгийн хуваарилалтын
шугам (Capital allocation line)
Жишээ (үргэлж.):
σ = 0.15 ⇒ E ( r ) = 0.03 + 0.35σ
⇒ E (r ) = 0.03 + 0.35 × 0.15
E (r ) = 0.0825 or 8.25%
E (r ) 0.0825
u[ E (r ), σ ] = ⇒ u[0.0825, 0.15] =
2σ + 0.1
2
2(0.15)2 + 0.1

⇒ u[0.0825, 0.15] = 0.57

E (r )
⇒ = 0.57
2σ + 0.1
2

⇒ E (r ) = 1.14σ 2 + 0.057
 0.18

0.16

0.14

0.12

E(r)=1.14σ 2 + 0.057
Expected return

0.1

0.08
E(r)=0.03+0.35σ
0.06

0.04

0.02

0
0 0.02 0.04 0.06 0.08 0.1 0.12 0.14 0.16 0.18 0.2 0.22 0.24 0.26 0.28 0.3
Standard Deviation
 Зээлэх болон зээлдүүлэх:
Рискгүй хөрөнгө
• Хөрөнгө оруулалтын үе шатын 2 дахь
алхам:
– Та үр ашигтай зааг дээр ямар нэгэн
“эрсдэлтэй багцад” хөрөнгө оруулах
үед r рискгүй өгөөжийг зээлэх болон
зээлдүүлж болно.
– Рисктэй багц болгон “өөрчлөлтийн
шугам” гэж нэрлэгдэх шинэ риск
өгөөжийн нэгдлийг бий болгодог.
 Өөрчлөлтийн шугам
Хүлээгдэж буй өгөөж, µ N

Зээлэх
/хөшүүрэг
Z
Зээлдүүлэх
X Рисктэй бүх хөрөнгө
L
Q
r
Рискгүй бүх хөрөнгө

σ X Стандарт хэлбэлзэл, σ N
 CML – Хамгийн сайн
өөрчлөлтийн шугам
Өөрчлөлтийн шугам 3
– хамгийн сайн боломж
ERp Портфель M
Өөрчлөлтийн шугам 2
Өөрчлөлтийн шугам 1
rf
Портфель A

σ p
 Capital Market Line
(CML)
Хүлээгдэж буй өгөөж CML
Зах зээлийн багц

Рискийн шагнал/хөрөнгийн шагнал

(ERm – rf)

rf

20Стандарт хэлбэлзэл, σ i
 Security Market Line
(SML)
Хүлээгдэж буй өгөөж
SML
Зах зээлийн багц

Рискийн шагнал/хөрөнгийн шагнал

(ERm – rf)

rf

0.5 1 1.2 Бета, β i

Өндөр β i, өндөр E(Ri)

 Рискийн тохируулсан
өгөөжийн түвшинг хэмжих
• Шарпегийн харьцаа: SRi = (ERi – rf) / σ i

• Treynor-ын харьцаа: TRi = (ERi – rf) / β i

• Jensen-ны альфа:
– (ERi – rf)t = α i + β (ERi – rf)t + ε it

• Зорилго :
– Шарпегийн харьцааг хамгийн их
байлгах (эсвэл Treynor-ын харьцаа,
эсвэл Jensen-ны альфа)
 Портфелийн сонголт

IB Z’
ER Capital Market Line
K
IA
M Y
ERm
ERm - r
A Q
r
α L

σ m σ
 Лагрансын үржүүлэгчийг
ашиглан Марковичийн
шийдвэр гаргах
• Асуудал : min 1/2 (Σ wiwjσ ij )
Субъект
Σ wiERj = k (òîãòìîë)
Σ wi = 1

∀ λ áîëîí µ Ëàãðàíñûí ¿ðæ¿¿ëýã÷

– L = 1/2 (Σ wiwjσ ij ) – λ (Σ wiERj – k) – µ (Σ wi –
1)
 Лагрансын үржүүлэгчийг
ашиглан Марковичийн
шийдвэр гаргах
• Хэмжээний хувьд L-ээр ялгарах (i.e.
w1 and w2) болон 0-тэй тэнцүү
тэгшитгэл болгох
• 2 хувьсах байдал
– σ 12w1 + σ 12w2 – λ k1 – µ = 0
– σ 21 w1 + σ 22w2 – λ k2 – µ = 0
• 2 тэгшитгэл нь мэдэгдэхгүй 2 λ болон µ -
д шийдвэр гаргадаг.
• Эдгээр шаардлага нийлээд хэмжээг
шийдвэрлэдэг.
 2 сангийн теорем

• Хэмжээний хувьд : w1 and w2 (Лагрансын

шийдвэрлэлтээс олж авах), тэгээд

α w1 + (1-α )w2

-∞< α < ∞ нь үр ашигтай заагийн

шийдвэр, үр дүн
• 2 сангийн теорем:
– Хэрэв 2 үр ашигтай портфель байгаа бол
ямар ч үр ашигтай портфель эдгээр 2-ыг
ашиглан бий болгож болдог.
 Нэг сангийн теорем
• Рискгүй зээлдүүлэх болон зээлэх нь
танигдсан байхад үр ашигт тохиргоо
дан ганц шугамаас бүрдэнэ
• Нэг сангийн теорем:
– Нэг М гэсэн рисктэй хөрөнгийн сан байдаг
бөгөөд ямар ч үр ашигт портфель энэ сан
болон рискгүй түвшний нэгдлээс бий
болдог

Mean = α rf + (1- α )µ
SD = α σ rf + (1-a)σ
Анхаарал тавьсанд
баярлалаа