Princpio dos Sistemas de Classificao Amostragem ndices Fsicos Granulometria Plasticidade Classificao do Solo Classificao do solo: estabelecimento de critrios de enquadramento dos solos em grupos, em funo de caractersticas comuns e inferncia de comportamentos geotcnicos similares Finalidade da Classificao (pavimentos, barragens, etc) Principais Sistemas de Classificao dos Solos Classificao pedolgica
Classificao gentica (solos residuais e transportados)
Classificao textural (classificao granulomtrica)
Sistema Unificado de Classificao (US Corps of Engineers)
Sistema de Classificao HRB (ou AASHTO)
Classificao MCT (Solos Tropicais) Latossolos Podzlicos Podzol Solos Zonais Brunizem Bruno no clcico Desrtico Tundra
Classificao Pedolgica dos Solos Representatividade em termos de aferio de comportamentos geotcnicos? Classificao Gentica (solos residuais e solos transportados) Perfil Geotcnico de Alterao (granito) Classificao Textural Escalas Granulomtricas pedregulho areia argila grossa 0,6mm 0,06 mm 0.002 mm 2.0 mm mdia fina silte 0,2mm ABNT NBR 6502/95 pedregulho areia argila grossa 0,02 mm 0.002 mm 2.0 mm fina silte 0,2mm Escala Granulomtrica Internacional Sistema Unificado de Classificao Sistema originalmente desenvolvido por A. Casagrande (1948) para a construo de aeroportos e posteriormente adaptado para aplicao em outras obras geotcnicas por A. Casagrande, U.S. Bureau of Reclamation e U.S. Army Corps of Engineers. solos granulares pedregulhos areias = 200 0,075 mm solos finos siltes argilas 50 % granulometria: CNU, CC plasticidade: LL, IP = 4 4,75 mm Critrio Geral 50 % Simbologia da Classificao Unificada G (Gravel) pedregulho S (Sand) areia M (Silt) (m ) silte C (Clay) argila O (Organic) solo orgnico Pt (Peat) turfas W bem graduado P mal graduado H alta compressibilidade L baixa compressibilidade Classificao Geral Tipos Principais Smbolos Solos Grossos (< 50% passando na peneira # 200) Solos Pedregulhosos (< 50% passando na peneira # 4) Solos Arenosos (> 50% passando na peneira # 4)
GW ; GP ; GM ; GC
SW ; SP ; SM ; SC Solos Finos (> 50% passando na peneira # 200) Solos Siltosos Solos Argilosos
Grfico de Plasticidade baixa plasticidade: LL s 35% mdia plasticidade: 35 < LL s 50% elevada plasticidade: 50 < LL s 70% plasticidade muito elevada: 70 < LL s 90% argilas siltes plasticidade extremamente elevada: LL > 90% LL (%) IP (%) mdia plasticidade: 35 < LL s 50% elevada plasticidade: 50 < LL s 70% plasticidade muito elevada: 70 < LL s 90% mdia plasticidade: 35 < LL s 50% elevada plasticidade: 50 < LL s 70% plasticidade extremamente elevada: LL > 90% plasticidade muito elevada: 70 < LL s 90% mdia plasticidade: 35 < LL s 50% elevada plasticidade: 50 < LL s 70% Procedimentos de Classificao Descrio geral dos solos Inferncia de Comportamentos Geotcnicos Casos Particulares - Smbolos Duplos Adotar smbolos duplos nos seguintes casos: solos granulares com 5% - 12% de finos - uma diferena de 7 % de finos pode alterar substancialmente a condutividade hidrulica de solos granulares primeiro smbolo: indica a natureza bem ou mal graduada da frao grossa do solo; segundo smbolo: descreve a natureza da frao fina do solo. exemplo: SP-SM, areia mal graduada com silte. solos finos classificados dentro dos limites da zona hachurada ( 4 s IP s 7 e 12 s LL s 25. torna-se muito difcil estabelecer uma distino clara entre solos siltosos e argilosos CL-ML: argila siltosa; SC-SM: areia argilo-siltosa. solos contendo porcentagens similares das fraes grosseira e fina adotar smbolo GM-ML Casos Particulares Solos Orgnicos 75 , 0 (LL) (LL) N S < (LL) S - LL obtido para o solo seco em estufa (LL) N - LL obtido para o solo seco natural classificao do solo: OL ou OH
segundo smbolo: obtido a partir do grfico de plasticidade, adotando-se os valores de (LL) N e IP Caractersticas bsicas: cor escura e odor caracterstico Turfas (Pt): solos orgnicos com a presena de fibras vegetais em processo de decomposio parcial Exemplo de Classificao
Solo SC areia argilosa % passante # 200: 30 % % passante # 4 : 70 % LL = 33 IP = 12 IP = 0.73(LL - 20), linha A IP =0.73(33 - 20) = 9.49 Sistema de Classificao Rodoviria (AASHTO) Sistema originalmente desenvolvido por Hogentogler e Terzaghi (1929) para a construo de estradas (infra-estrutura rodoviria), tendo sido submetido a um grande nmero de revises pela AASHTO (American Association of State Highway and Transportation Officials). 8 grupos: A1~ A7 (com diferentes subgrupos) e um grupo A8 para solos orgnicos Critrios de anlise: parmetros de granulometria e de plasticidade dos solos. ndice de Grupo: parmetro emprico utilizado para a classificao do solos em subgrupos (valor arredondado para o inteiro mais prximo). Critrio Geral de Classificao A4 ~ A7 A1 ~ A3 solos granulares s 35% passante na # 200 solos finos > 36% passante na # 200 Utilizar valores de LL e IP para separar solos siltosos e argilosos (somente para o grupo A2 Utilizar valores de LL e IP para separar solos siltosos e argilosos Nomenclatura da classificao: grupo ou subgrupo do solo (valor de IG) ndice de Grupo (IG) | | ) 10 )( 15 ( 01 . 0 ) 40 ( 005 . 0 2 . 0 ) 35 ( 200 200 + + = IP p LL p IG ) 10 )( 15 ( 01 . 0 200 = IP p IG Grupos A-2-6 e A-2-7 (utilizar apenas o segundo termo) primeiro termo: funo de LL segundo termo: funo de IP Em geral, quanto menor o valor de IG, melhor a adequao do solo como material de infra-estrutura rodoviria (ideal: IG = 0) p 200 : percentagem passante na # 200 Procedimentos da Classificao Caractersticas da frao passante na peneira 4 porcentagens passantes tipos de materiais condies de suporte Excelente Bom Solos Granulares (s 35% passante na # 200) Caractersticas da frao passante na # 4 porcentagens passantes tipos de materiais condies de suporte regular pobre Solos Finos (> 35% passante na # 200) Procedimentos da Classificao Exemplo de Classificao Caractersticas da frao passante na # 4 porcentagens passantes tipos de materiais condies de suporte regular pobre % passante # 200: 86% LL = 70%; IP = 32% LL 30 = 40 > IP = 32 | | 47 , 33 ) 10 32 )( 15 86 ( 01 . 0 ) 40 70 ( 005 . 0 2 . 0 ) 35 86 ( = + + = IG A-7-5 (33) Correlaes das Classificaes Classificao MCT Solos tropicais (Nogami & Villibor, 1981)
solos laterticos: LA, LA,LG - tpicos de climas quentes com regime de chuvas moderadas a intensas - elevada concentrao de xidos e hidrxidos de Fe e Al; - frao argila predominantemente de minerais caulnicos; - cor avermelhada tpica
solos no laterticos: NA, NA, NG, NS Metodologia MCT: M Miniatura; C Compactado; T Tropical (7 tipos de solos)
Ensaio de compactao mini MCV: executado em um molde compactador padronizado e de dimenses reduzidas (ii) Ensaio de Perda por Imerso: medio da massa de solo desprendida de uma amostra quando submersa em gua. Resultados Tpicos da Metodologia MCT grfico Mini-MCV x variao de altura do CP grfico Mini-MCV x teor de umidade grfico Mini-MCV x perda por imerso grfico teor de umidade x Peso especfico seco Procedimentos da Classificao Parmetros de anlise: c; d: funes da distribuio granulomtrica do solo; P i : porcentagem de imerso (estabilidade do solo compactado sob imerso); e: funo de d e P i