A DIVERSIDADE CLIMTICA

DE ESPAA
TEMA 2
FACTORES DO CLIMA
FACTORES XEOGRFICOS
LATITUDE: zona temperada do hemisferio norte, isto
determina as catro estacins, das ben marcadas
separadas por outras das que seran de transicin,
primaveira e outono. En Canarias non existen os
contrastes entre estacins.
SITUACIN: situacin entre das masas de auga de
caractersticas trmicas diferentes e entre dous
continentes que dan lugar a masas de aire distintas.
Canarias ter unha maior influencia maria e do
continente africano.
INFLUENZA DO MAR: escasa no interior da
pennsula pola sa anchura, forma das costas e os
relevos paralelos costa. Na periferia uinfluir moito
o mar e no interior o clima se continentaliza.
FACTORES XEOGRFICOS
O RELEVO:
Disposicin do relevo:
Paralelos costa que frean a influenza do mar.
A posicin oeste-leste da maiora dos relevos favorece
a entrada das masas do oeste ainda que o carcter
macizo da pennsula fai que perdan humidade.
Concas pechadas do Douro e Ebro produce nboas(por
estancamento do aire) e poucas precipitacins
(descargan nas montaas que os rodean)
Altitude: A temperatura dimine 0,5/0,6 cada 100
metros, precipitacin ocultas xeada e orballo e
horizontais (mar de nubes)
Orientacin: solleiro (Sur) e avesedo ou umbra(norte)
EFECTO FOEHN

FACTORES DO CLIMA:
FACTORES TERMODINMICOS: CIRCULACIN
ATMOSFRICA
CORRENTE EN CHORRO JET STREAM (CIRCULACIN
EN ALTURA)

Trtase de:
Unha forte corrente de vento
De estrutura tubular
Circula en direccin oeste-leste entre os 9 e 11 km de
altitude, separa masas de aire frio do polo, esquerda
da sa traxectoria, das altas presins subtropicais sa
dereita.
Velocidade variable:
Cando circula a 150 km/h presenta ondulacins.
Cando circula a inferior velocidade describe profundas
ondulacins cristas ou dorsais de altas presins ou
vales ou valgadas de baixas presins o que lle d
variedade tempo da zona temperada.
Desprazamentos estacionais: ascende ou descende por
estacins, no invernno descende e no vern ascende.
JET STREAM
FACTORES DO CLIMA:
FACTORES TERMODINMICOS: CIRCULACIN
EN SUPERFICIE
Centros de accin:
Presin atmosfrica e o peso do aire sobre unha superficie.
Represntanse con isobaras (lias que unen puntos de igual
presin) de 4 en 4 mb.
Alta presin: + de 1016 mb
Baixa presin: - de 1016 mb
FACTORES DO CLIMA:
FACTORES TERMODINMICOS: CIRCULACIN EN
SUPERFICIE
Unha alta presin ou anticicln e unha zona de altas
presins rodeado por outras de presin mis baixas,
circulando no sentido das agullas do reloxo.
Unha baixa presin, depresin, borrasca ou cicln e
unha zona de baixas presins menos de 1016mb
rodeados de presins mis altas, circulando os ventos
en sentido contrario s agullas do reloxio. Dando lugar
a tempo inestable.
CENTROS DE ACCIN TRMICA
Trmicos: Por arrefriamento
ou quentamento do aire.
Un Anticicln prodcese cando
unha masa de aire se arrefria
descendendo e exercento unha
alta presin.
Unha borrasca ou baixa
trmica frmase cando o aire
se quenta pesa menos e
ascende e xenera unha baixa.
CENTROS DE ACCIN DINMICOS
Frmanse en determinadas zonas nas que, en altura, a
corrente do chorro forma cristas ou valgadas.
Os principais centros de accin son os seguintes:
Centros de accin anticiclnicos: Azores desprzase cara o
sur no inverno e cara o norte no vern. Ademis dos
anticiclos polares atlnticos o anticicln escandinavo e os
trmicos do continente europeo e da propia
pennsula(arrefriamneto do solo no inverno)
Centros de accin depresionario: Islandia, a do Golfo de
Xnova, formadas por aire frio depresionario que chega
desde Europa continental ao Mediterraneo mis clido e
hmido, tamn depresins de frica e do interior pennsular
(polo quentamento do solo no vern)
CENTROS DE ACCIN QUE DIRIXEN
A ACCIN SOBRE A PENNSULA

Centros de accin
anticiclnicos:
Anticiclns das
Azores
Anticiclns polares
atlnticos
Anticicln Escandinavo
Anticicln do interior
da Pennsula
Anticicln do
continente europeo
CENTROS DE ACCIN
DEPRESIONARIOS
Depresin de
Islandia
Depresin do Golfo
de Xnova
Depresin de Europa
continental.
Depresin trmica
do Norte de Africa.
Depresin trmica
do interior da
Pennsula.
MASAS DE AIRE
Am: rtico martimo: fra e de
escasa humidade que logo se
humedece e produce nevadas e
temperaturas fras.
Ac: Artico continental da
Siberia. Produce fro, xeada e
ceos despexados.
Pm: Polar martimo do Atlntico
norte e fra, vaise requentando e
produce precipitacins e no
vern fortes treboadas.
Pc: Polar continental. Fra, seca
e produce das soleados.
Tm: Tropical martimo das
Azores. Clida, hmida. Da
temperaturas altas no vern e
suaves no inverno.
Tc: Tropical continental do
Norte de Africa. Temperaturas
elevadas e extrema sequidade.
AS FRONTES
Son superficies que
separan das masas de
aire de diferentes
caractersticas, dando
lugar a un brusco cambio
de temperaturas a ambos
lados da fronte para
Espaa a fronte mis
importante a Fronte
Polar, que separa a as
masas de aire polar e
tropical.
ELEMENTOS DO CLIMA
Insolacin: Cantidade de radiacin recibida, en Espaa mis de
2000 horas de sol. Contrastes entre cornisa cantbrica e o
sureste peninsular e canarias.
Nebulosidade: Ceo cuberto por nubes, mis nubosa o Cantbrico,
maior nmero de das despexados no val do Guadalquivir.
Temperatura: Mdese en C (represntase no mapa con
isotermas). Diferencias por distancia ao mar, latitude e altura
a) Amplitude trmica anual: Diferencia entre a temperatura
media do mes ms clido e o mis frio. A menor en Canarias a
maior no interior penisular.
b) As Xeadas: Cando o aire baixa de cero grados a auga que
contn conxlase e depostase en forma de xeo.
Por irradiacin: Arrefriamento do solo
Por adveccin: Pola chegada dunha masa de aire moi fra

ELEMENTOS DO CLIMA
Humidade: Cantidad de
vapor de auga que contn o
aire, nas costas e na
submeseta norte superan o
70%.(maior canto mis
proximidade ao mar)
Nboa: suspensin de
diminutas gotas de auga na
capa inferior da atmsfera,
pode ser por irradiacin
perda de nocturna do calor
do solo e adveccin pola
chegada de masas de aire
caldo sobre un solo fro ,











ELEMENTOS DO CLIMA
Calixeiro: Bruma causada por diminutas partculas de po, frmanse na
Espaa seca no vern debido ao forte quentamento do solo
Presin atmosfriac: Na pensula dominan as altas presins en
inverno e as baixas presins en outono en primavera e as altas de novo
no vern. Baixas trmicas no interior.
Os ventos: movimentos horizontais do aire en superficie dende as
altas s baixas presins. (tipos de vento: , galerna, cerzo, nords,
tramontana)
Precipitacins
Conveccin: Debido ao quentamento do solo
Orogrficas. Polo relevo
De fronte: Ao entrar en contacto das masas de aire unha quente
e outra fra, ascendendo a primeira debido ao empuxe da segunda.
Latitude e situacin: Determinan o predominio de borrascas ou
anticiclns a longo do ano.
Apertura ao mar: En zonas ailladas da influencia marina, o fro do
inverno favorece a formacin de anticiclons e a calor do vern da
lugar a precipitacins convectivas.
O relevo: As precipitacins medran coa altura e descenden nas
zonas encerradas por montaas.


As diferenzas de temperatura
entre as latitudes orixinan
diferenzas de presin, que
provocan a circulacin do vento
entre as altas e baixas presins.
Grazas a isto hai un intercambio
de calor.
No ecuador: baixas presins:
alisios ata os 30; e ventos do
Oeste. Ata os 50.
Os polos: altas presins.
Zonas temperadas: chocan os
ventos do este cos do leste dos
polos e chocan no FRONTE
POLAR.
ELEMENTOS DO CLIMA
Evaporacin:Transformacin da auga en vapor, a maior
temperatura maior evaporacin. Maior de norte a sur e nas horas
cenrais do da.
Evopotranspiracin: Debido insolacin e transpiracin das
plantas e do solo
Aridez: Insuficiencia de auga no solo e na atmsfera, maior
canto menor son as precipitacins e maiores son as
temperaturas.
Aridez mensual= 2T C >Pmm segundo Gaussen
Aridez xeral: precipitacins entre temperatura media anual mis
dez.
Hmida: >30
Semihmida: 20-30
Semirida: 10-20
Subdesrtica ou esteparia: 5-10
Rexin desrtica: 0-5
INTERPRETACIN DUN MAPA
METEREOLXICO DO TEMPO.
Introducin: Imos comentar un mapa meteorolxico do tempo en
superficie
Centros de accin:
Localizamos xeogrficamente
Pdese coecer a sa potencia (valor da presin)
Observar a gradiente de presin e forza do vento
Fixarse nas diversas configuracins baromtricas
Frontes: identificacin dos frontes
Localizmolos xeogrficamente
Comentar os frontes clidos
Comentar os frontes fros
Comentar os ocludos
Interpretacin do mapa. Sinlanse as causas e consecuencias.
Un anticicln, alta (presin) ou mximo de presin unha, figura
constituda por isbaras pechadas, aproximadamente elpticas ou
circulares, cuxo valor aumenta para o interior, onde dse o mximo
de presin atmosfrica (nos mapas do tempo espaois, debxase
unha A sobre ese mximo, e unha H, nos de lingua inglesa).
Unha borrasca, depresin, baixa (presin), cicln ou mnimo de
presin unha figura constituda por isbaras pechadas,
aproximadamente circulares ou elpticas, cuxo valor dimine para o
interior, onde dse o mnimo de presin atmosfrica (nos mapas do
tempo espaois, debxase unha B sobre ese mnimo, e unha L, nos
de lingua inglesa).
Unha dorsal (anticiclnica), cua, lomba ou crista unha figura
constituda por isbaras non pechadas, a modo de prolongacin dun
anticicln, con forma de U investida, mis ou menos inclinada.
Figuras baromtricas
FIGURAS BAROMTRICAS
FIGURAS BAROMTRICAS
Unha valgada, seno, surco ou isbaras en V unha figura
constituda por isbaras non pechadas, a modo de
prolongacin dunha depresin, con forma de V, mis ou
menos inclinada ou investida. .
Un collado, montura, sela, punto neutro ou punto
hiperblico unha figura constituda por isbaras non
pechadas e unha tpica forma de sela, produto dunha
disposicin en creu de dous anticiclns e das borrascas.
Se o eixe que une os anticiclns dominante, flase de
ponte anticiclnico e, se o o que une as borrascas, de
desfiladeiro de baixas presins. Por isbaras paralelas se
entende un feixe longo, rectilneo e ben establecido de
isbaras paralelas,
Por ltimo, un pantano baromtrico unha figura
caracterizada por presentar un gradiente de presin moi
baixo, de modo que ou apenas aparecen isbaras ou, se hai,
compoen unhas formas laxas, a, veces debuxando
pequenos ncleos, con valores prximas aos normais.

TIPOS DE CLIMA EN ESPAA
Clima ocenico
Clima Mediterrneo
Montaa Canarias
Costeiro Continentalizado Estepario
Zona N. da Pennsula:
cornixa
cantbrica e
Galicia.
Costa
Mediterrnea
menos el SE.,
costa sur
atlntica, Balea-
res, Ceuta e
Melilla.
Interior peninsular
menos a zona media
do val do Ebro.
SE. da
pennsula e
zona media do
val do Ebro
Territorios de
mis de 1000
m. de altitude
Illas Canarias
Precipitacins
Total 800-1000 mm.
ou mis
800-300 la
Medite-rrnea
mis escasa que
a sur atlntica
800-300 no centro
das depresins
castelns e do Ebro
son mis escasas
que no occidente
peninsular
Menos de 300
Menos de 150:
clima
desrtico.
Mis de 1000 Inferior a 300 en as
zonas baixas algunhas
reas desrticas menos
de 150
Distribucin Bastante
regular: Meses
inferior a 30
mm.: 0.
Mximo en
inverno. Mnimo
relativo en
vern
Irregular. .
Meses inferior a
30 mm.: mis de
2.
Sequa: vern.
Mximo: costa
Me-dit.:
Outono/primav.
Costa
suratlntica:
inverno,
outono/inv.
Irregular. . Meses
infe-rior a 30 m.: 2.
Sequa: vern.
Depresins
castelns e do Ebro:
Mi-nimo secundario
en in-verno,
mximo en pri-
mavera. Occidente
pe-ninsular:
mximo: en in-
vierno.
Irregular. .
Meses inferior
a 30 mm.: mis
de 7
Regular:
norte
peninsular.
Mnimo
relativo o
sequa de un
ou dos meses
de ve-rn:
centro y sur
peninsular.
Irregular: Meses
inferior a 30 mm.: ms
de 7
Mximo: inverno.
Clima
ocenico

Clima Mediterrneo
Montaa Canarias
Costeiro Continentalizado Estepario
Temperatura
Amplitude
trmica
Baixa: 9/12
costa.
Media: 12/15
inte-rior.
Media: 12 e15/16 Alta: superior a 16 Baixa/media:
costa SE
Alta: interior SE.
e val do Ebro
Baixa.Maior
canto mis
Meridional a
montaa.
Moi baixa: menos de 8.
Aumenta coa altura nas
zonas baixas
Vern Fresco: ningn
mes con media
igual ou
superior a 22
Caloroso: algn
mes con
temperatura
superior o igual a
22
Fresco: na submeseta
norte e terras altas de
Teruel, Guad. e
Cuenca.
Caloroso: na
submeseta sur, bordes
del val do Ebro,
Estremadura e interior
de Andaluca.
Caloroso: algn
mes con
tempera-tura
superior ou igual
a 22
Fresco: ningn
mes con media
igual ou
superior a 22
Caloroso: algn mes con
tempera-tura superior o
igual a 22
Inverno Moderado: na
costa (mes mis
fro:
entre 10 e 6)
Fro: interior
(6-3)
Suave: a media do
mes mis fro no
baixa de 10
Fro: submeseta
norte, submeseta sur e
bordes do val do
Ebro.
Moderado:
Estremadura e interior
de Andaluca
Suave: na costa
do SE.
Moderado ou
fro: interior do
SE. val do Ebro.
Fro. Moi suave: ningn mes con
temperatura media inferior
a 17
Temperatura
Media anual
Entre 11 e 15 Entre 14 e 18 9,8/11 Len
18 Sevilla
16/17 costa SE.
Menos de 17 int
Baixa, menos
de 10
15/20
CLIMA OCENICO
Precipitacins: abundantes e
regulares. Mis de 800 mm.
Mis de 150 das de chuvia.
Distribucin regular. Mximas
no inverno e mnimas no vern.
Temperaturas: suaves e a AT
baixa (menos de 15,6). Na
costa: Verns frescos e
invernos moderados, AT 9 e
12). No interior os invernos
son mis fros (menos do 6) e
a AT aumenta (entre 12 e 15)
CLIMA MEDITERRNEO MARTIMO
Precipitacins escasas
(entre 800 e 300 mm). Na
costa mediterrnea son
menores (ags en Catalua).
O mximo dse no outono
polas tormentas e gotas
fras. Na costa sudatlntica
as precipitacins son mis
abundantes e o seu mximo
dse no inverno ou no outono
inverno
Temperaturas: aumentan de
Norte a Sur con AT de 12-
15. Verns calurosos e
invernos suaves. O mes mis
fro non baixa dos 10.
CLIMA MEDITERRNEO CONTINENTALIZADO
Precipitacins: entre 800 e 300
mm. No centro das depresins
castelns e do Ebro son menores
polo encaixamento. Mnimo en
inverno pois o fro favorece a
situacin anticiclnica. O mximo
dse nos equinocios cando o
debilitamento de A permite a
entrada de borrascas. No sector
occidental as precip. Son mis
abundantes
Temperaturas: AT alta, mis de
16. Submeseta norte: verns
frescos e invernos fros.
Submeseta sur e bordos do Val do
Ebro, verns calorosos e invernos
fros. Subtipo de Estremadura e
interior de Andaluca: verns moi
calorosos e invernos moderados.
Cceres
MEDITERRNEO SECO, SUBDESRTICO OU
ESTEPARIO
Precipitacins: inferiores a
300 mm. No SE a aridez
dbese a que se atopa abrigado
das borrascas atlnticas,
chegan con dificultade as B
mediterrneas e son
frecuentes as adveccins secas
de Africa. Na zona Media do
val de Ebro, dbese ao
illamento das borrascas polo
S.Ibrico e C. Costero
catalana.
Temperaturas: Estepa clida
con medias de 17 e 8 e
invernos suaves. Estepa fra do
sueste interior e val do Ebro
con t inferior a 17C e
invernos moderados ou fros
CLIMA DE MONTAA
Preciptacins que
superan os 1000 mm
ao ano.
Temperaturas enxeral
baixas con verns
frescos e invernos
fros.
Diferenzas entre as
montaas do norte e
as do centro.
CLIMA DAS CANARIAS
Infle A das Azores,
os ventos alisios do
NE. A corrente fra de
Canarias.
Precipitacins moi
escasas nas zonas
baixas entre 300 e
150 ano. Mximos no
inverno.
Temperaturas: clidas
todo o ano, ningn mes
baixa dos 17 e a AT
inferior a 8.
COMENTARIO DUN CLIMOGRAMA
Precipitacins:
Moi Abundante: mis de 1000 mm (montaa)
Abundante: superior a 800 mm (ocenico)
Escaso: entre 800 e 300 mm (med.costeiro ou
continentalizado)
Moi escaso: inferior a 300 mm.
Menos de 150 mm desrtico
Regularidade: ningn mes seco (ocenico)
Bastante regular: mximo dous meses secos (ocenico de
transicin)
Irregular: se hai mis de dous meses secos (mediterrno)
Moi seco: cando hai mis de sete meses secos
MIRAR EN QUE ESTACIN CHOVE MIS
FORMA DE CAER AS PRECIPITACINS



COMENTARIO DO CLIMOGRAMA
Temperaturas:
Temperatura media anual
Amplitude trmica (ver grfico)
Temperatura do vern
Temperatura do inverno (suave, mis de 10, moderado, entre
6 e 10, fro, inferior a 6)
Aridez: aridez mensual (Gaussen). Obsrvase se a lia as
Temperaturas supera barra de precipitacins. A aridez xeral
(Meyer)
COMENTARIO DUN CLIMOGRAMA
Identificacin do clima
Localizacin xeogrfica
Relacin do clima con outros elementos do medio.