You are on page 1of 90

Principais Alteraes Da Funo Cardiovascular

OBJECTI Descrever as principais alteraes do ritmo


VOS cardaco e de outras doenas mais
frequentes do corao

Interpretar os mecanismos que conduzem


as alteraes e suas implicaes
sintomatolgicas

Predizer as consequncias clnicas


Contedo:
- Alteraes do ritmo cardaco:Classificao das disrritmias
cardacas mais frequentes
- (Alteraes de estruturas especficas do corao)
- Insuficincia cardaca congestiva
- (Choque cardiognico)
- Doenas que afectam o miocrdio
- (Compromisso da capacidade de bombagem do corao)
- Doena coronria isqumica
- (Doena valvular)
- (Endocardite infecciosa)
- (Pericardite)
- Malformaes cardacas congnitas
- Hipertenso arterial factores fisiopatolgicos (hipertenso
primria e secundria)
ALTERAES DA FUNO DO APARELHO
CARDIOVASCULAR

1. REVISO DO APARELHO CARDIOVASCULAR NORMAL


O CORAO
VASOS SANGUNEO
PRESSO ARTERIAL

2. DOENAS CARDACAS
ARRITMIAS CARDACAS
INFLAMAO E INFECO DO CORAO
CARDIOPATIA ISQUMICA
CARDIOPATIAS CONGNITAS
INSUFICINCIA CARDACA CONGESTIVA

3. DOENAS VASCULARES
DOENAS ARTERIAIS
DOENAS VENOSAS

SHOCK
REVISO DO APARELHO CARDIOVASCULAR NORMAL

O CORAO

VASOS SANGUNEO

PRESSO ARTERIAL
Sistema Circulatrio
DOENAS CARDACAS

TESTES DIAGNSTICOS PARA A FUNO CARDACA

MEDIDAS GERAIS DE TRATAMENTO PARA DOENAS CARDACAS

ARRITMIAS CARDACAS
INFLAMAO E INFECO DO CORAO
CARDIOPATIA ISQUMICA
CARDIOPATIAS CONGNITAS
INSUFICINCIA CARDACA CONGESTIVA
Shock
TESTES DIAGNSTICOS PARA A FUNO CARDACA

Electrocardiograma

Ecocardiografia

Teste de esforo

Radiologia (RX do trax, Imagem nuclear)

Cateterizao cardaca

Angiografia

Doppler

Hemograma e bioqumica

Gasometria
MEDIDAS GERAIS DE TRATAMENTO PARA DOENAS CARDACAS

Mudana da dieta (gorduras e CH)

Perda de peso

Diminuio de sal

Exerccio regular

Tabagismo

Alcoolismo

Tratamento com medicamentos


( vasodilatadores, -bloqueadores, bloqueadores de canais de clcio, Digoxina, Antihipertensivos, 1-
bloqueadores adrenrgicos, Inibidores da enzima de converso de angiotensina, lozartan, Diurticos,
Anticoagulantes, lipolticos)
I. ARRITMIAS CARDACA
Leitura dum ECG
Step 1: Is the Rhythm Regular or Irregular?

Step 2: Are All QRS Complexes Similar, and


Are They Narrow?

Step 3: Are All P Waves Similar and Are PR


Intervals Normal?

Step 4: Is the Rate Normal?

Step 5: Do Waves and Complexes Proceed in


Normal Sequence?
Arritmias
1. Nodo sinusal Alteraes da FC ou do rtmo
Bradicardia (regular < 60 bpm) SNPS e atletas .... (Prognstico!)
Taquicardia (regular >100-160 bpm) SNS, exerccio, febre, stress, IM, ICC, tiride ou
hipovolmia
Sindrome do sinus doente (taqui bradicardia)
(R. Sinusal Respiratrio)!

2. Conduo atrial
Contraco atrial prematura foco ectpico ou re-entrada. (leso, cafena, tabaco ou stress)
Flutter atrial (160-350 bpm): Causa atraso A-V FC ventricular
Fibrilhao ( > 350 bpm): Pf varivel, QRS rpido e irregular e arritmico. H Dficit de pulso.
++ Idosos.
H risco de tromboembolizao.
Taquicrdia paroxstica supraventricular ( re-entrada ou W-P-W)

3. Nodo trio-ventricular (Bloqueios) fibrose, drogas, inflamao ou cirurgia.


Bloqueio I grau (PR > 20 ms) isqumia ou inflamao
Bloqueio II grau (tipo I e Tipo II) . PR varivel e PR constante.
Bloqueio III grau, Completo (ventriculo independente, com 30 -45 bpm). DC podendo
ocorrer sncope (Sind. Stokes-Adams) ou paragem cardaca.

4. Conduo ventricular: Mais perigosas !


Taquicardia ventricular (79-250 bpm)
Bloqueio de ramo (QRS largo) e hemibloqueios
Fibrilhao ventricular (contraco descoordenada) DC, hipxia e paragem
cardaca

5. Contraco ventricular prematura (foco ectpico. H pulso deficitrio). Pode correr


bigeminismo. Risco de T Ventricular ou fibrilhao
Tratamento (geral) das arritmias.
Paragem cardaca
Tratamento das arritmias

- Identificar e tratar a causa (esclerose, IM, inflamao,


drogas, electrlitos, tabaco, cafena ... etc)

- Antiarrtimicos
(bloqueadores beta-1 e de canais de clcio, digoxina,
pacemakers, desfibrilhadores)

Paragem Cardaca (Vrias causas !)


Perda de conscincia e paragem respiratria
RCR
CARDIOPATIA ISQUMICA
(Doena da artria coronria)
Insuficincia cardaca ... Arritmias ... Morte sbita

ARTERIOSCLEROSE E ATEROSCLEROSE

ANGINA DO PEITO

INFARTO DO MIOCRDIO
ARTERIOSCLEROSE E ATEROSCLEROSE

Fisiopatologia
1. Arteriosclerose
-Alteraes degenerativas de pequenas artrias e arterolas ++ idosos e diabticos
-Perda da elasticidade, paredes espessas e duras, lmen diminudo ou obstrudo.
-Isqumia difusa tecidual ++ rins, crebro ou corao

2. Aterosclerose
-Presena de ateromas (placas com gordura, clulas, fibrina, restos cels. frequentemente
com trombo) nas grandes artrias, ++ aorta, ilacas, coronrias, e cartidas ++ nas suas
bifurcaes.
-Bloqueio das ramificaes
-Embolizao
-Enfraquecimento da parede, desenvolvimento de aneurisma e rotura com hemorragia

Isqumia ou infarto do miocrdio, AVCs, vasculopatia perifrica ++ pernas e ps.

Lipoprotenas (subgrupos):
. Colesterol total
. Triglicridos
. LDL
. HDL
Desenvolvimento e complicaes de
Ateroma
Consequncias da aterosclerose
ETIOLOGIA: Multifactorial e sinergistas

1. Factores de risco no-modificveis


-Idade > 40 anos ++ homens
-Mulheres, alto HDL at menopausa (estrognios)
-Factor gentico ou familiar

2. Factores de risco modificveis


-Obesidade e dieta (no colesterol e gordura animal: LDL)
-Tabagismo (HDL, LDH, adeso plaquetria, fibrinognio,
formao de cogulo e vasoconstrio).
-Sedentarismo
-Diabetes ou HTA no controlada
-Combinao de contraceptivos e tabagismo

DIAGNSTICO: - Lipoproteinmia, teste de esforo e angiografia

TRATAMENTO:
. Factores de risco modificveis, lipolticos, controle da HTA e
diabetes, anticoagulantes, cirurgia, angioplastia, e lazer .
ANGINA DO PEITO
(Angina Pectoris)
Fisiopatologia
(Desiquilbrio entre o fornecimento e consumo de O2 )
Aterosclerose ou espasmo coronrio Fluxo O2 isqumia do miocrdio
Dor do peito
Tipos
i. A. Clssica (esforo)
ii. A. Variante (vasoespasmo em repouso)
iii. A. Instvel

Etiologia
. Aterosclerose, arteriosclerose, vasoespasmo e hipertrofia do miocrdio
. Anemias e pneumopatias
. Hipertiroidismo ( FC ) e HTA
Sintomatologia
. Dor retroesternal recorrente e intermitente usualmente associado ao esforo ou
stress
. Aperto ou presso com irradiao para o pescoo e brao esquerdo, segs mins.
. Palidez e nuseas
Tratamento e/ou Profilaxia de ataques
. Repouso, semi-sentado,NTC sublingual, controle do pulso e respirao, O2 SOS.
. Evitar esforos, stress emocional, ansiolticos.
. AAS e beta-bloquedores
INFARTO DO MIOCRDIO
(Ataque Cardaco)
Fisiopatologia
Obstruo total coronrio isqumia prolongada com morte celular.
A causa comum a aterosclerose geralmente com trombus

Mecanismo da obstruo:
1. Trombose
2. Vasoespamo sobre um ateroma
3. Embolizao
. isqumia, necrose, inflamao, libertao de enzimas,
. perda rpida da funo contrctil e de conduo
. Paragem cardaca

Se a iirigao fr reposta nos primeiros 20 mins preveno de leses irreverssveis


Depois de 48hs inflamao ( resoluo ou fibrose)

Sintomatologia
- Dor forte retroesternal mantida, tipo aperto, com irradiao para o pescoo e brao
esquerdo, sem alvio com repouso ou vasodilatadores.
- Pode ser silensiosa ou pode irradiar para o epigstro.
- Palidez, sudorese, nuseas, vertigens, fraqueza, dispneia, ansiedade e medo.
- Hipotenso, pulso rpido e fraco, e febril.
IM (cont.)

Testes diagnsticos
(clnica !!)
1. ECG (diagnstico e monitorizao)
2. Enzimas sricas (CK-MB, LDL-1 e AST)
3. Miosina e troponina
4. Alterao electroltica ++ Na e K
5. leuccitos, VS e protena-C reactiva (> inflamao, parede frgil, trombose e
ataques severos, i., maior gravidade)
6. Gasometria arterial
7. PAP

Complicaes
- Arritmias ventriculares ( ++fibrilhaes ou bloqueios)
- Shock cardiognico
- ICC
- Ruptura e tromboembolismo (menos frequente !)
(mortalidade 30-40% nos 1 ano !)

Tratamento
- Repouso, Oxignio e analggico (morfina)
- Anticoagulantes (heparina ou warfarina), trombolticos (streptoquinase, urokinase ou
activador de plasminognio, AAS)
- Temporariament, Antiarritmicos, desfibrillador ou pacemaker
- Bypass cirrgico
- Programa de reabilitao cardaca ( exerccio, dieta, vcios, stress etc)
INSUFICINCIA CARDACA CONGESTIVA
Fsiopatologia

Definio: DC insuficiente para satisfazer as necessidades metablicas do corpo.


- De causa aguda ou crnica, intra- ou extracardca, ou mista, uni- ou bilateral
- Mecanismos compensatrio com feedback +/- (Ex: Sistema R-A.A, SNS e HV)

Efeito bsicos da ICC


1. Diminuio do DC ou VS
2. Retro-congesto

Etiologia
Ex: Infarto do miocrdio, anormalidades do sistema de conduo, valvulopatias ou
cardiopatia congnita.

Sintomatologia
- progressiva e depende do lado afectado. O efeito a RETRO similar: sangue
insuficiente e hipxia tissular com fadiga, fraqueza, dispneia e taquipneia, intolerncia
ao frio e ao exerccio e vertigens

- ICC esqda (congesto pulmonar): Dispneia e ortopneia, tosse, DPN, hemoptises, roncos
ou fervores, pulso rpido e fraco, pele fria e hmida

- ICC dta (congesto sistmica): Edema dependente dos membros inferiores, HEM,
ascite, engurgitamento jugular, flush facial, cefaleia e distrbio visual.
ICC em crianas
Cardiopatia congnita a principal causa

Sinais tpicos: Dificuldade na alimentao, atraso no desenvolvimento, sono


curto, respirao rpida e ruidosa. Galope a auscultao

Diagnstico da ICC!

Tratamento da ICC
1. Tratar a causa primria

2. No geral: Diminuir a carga cardaca, evitar das rsepiratrias, dieta,


ansiolticos e medicamentos (ex: IECA, digoxixa,anti-HT, vasodilatadores e
diurticos) e cirurgia.
Cardiopatia congnita
Fisiopatologia
Defeitos cardacos que se desenvolvem durante as primeiras 8 semanas. Defeito
por ausncia ou alterao da estrutura. Frequentemente associado a outros
defeitos.

PODEM SER: Valvulares, Septais, Shunts, Anomalias de posio ou forma da A ou P


ou Mistos.

Tipos: (i) Aciantica (ii) Ciantica

Etiologia: Multifactorial (gentico e/ou ambiental)


- Mecanismos compensatrios
SNS Efeito crono e inoprpico positivo FC e contractilidade consumo
de O2 cardaco, perfuso coronria e RPT dilatao e hipertrofia
cardaca (INEFICAZ !)
Taquipneia
Policitmia (eritropoetina)

Sintomatologia
Sopros, palidez ou cianose, taquicardia, dispneia e taquipneia, posio de
ccras, dedos em baqueta de tambor, intolerncia ao exerccio e ao frio e,
atraso no desenvolvimento e crescimento

Diagnstico: Clnico, RX, Ecocardiografia, ECG e Cateterizao

Tratamento: Cirrgico e de suporte


1. Defeito do septo atrial (CIA)

2. Defeito do septo ventricular (CIV):


! HTP e inverso do shunt D E (fenmeno de Eisenmenger)

3. Defeito valvular
. ++ Artica e a Pulmonar
. Estenose ou Insuficincia valvular
. Prolapso da mitral

4. Tetralogia de Fallot (ciantica mais frequente !)


i. Estenose da vlvula
ii. CIV
iii. Destroposio da aorta
iv. HVD

5. Dextrocardia
INFLAMAO E INFECO DO CORAO

1. (Febre reumtica)
2.Cardiopatica reumtica
3.Endocardite infecciosa
4.Pericardite
Febre reumtica &
Cardiopatica reumtica

Fisiopatologia
- Inflamao aguda ++ 5-15 anos de idade
- Reaco imune anormal, semanas aps infeco por streptococcus -
hemoltico grupo A (IVRS, faringo-amigdalites)
- Pode evoluir para cardiopatia reumtica complicada com endocardite e/IC.

AC Strept. - tecido conjuntivo (pele, articulaes, crebro e


corao) Inflamao cardaca . . . Tecido fibroso Cardiopatia
reumtica
Fases:
1. Aguda
- Pericardite
- Miocardite (corpos de Aschoff)
- Endocardite : ++ vlvulas, com edema e verrugas, ++ a mitral.

2. Crnica: cicatrizao
(Cont.)
Outros locais afectados:
- Grandes articulaes, ++ nas pernas (Poliartrite migratria)
- Pele (eritema marginado)
- Nodulos subcutneos na superfcie extensora ( ++ pulso, cotovelo, joelhos e
tornozelo)
- Corea de Sydenham (dana de St. Vitus) ++ meninas.

Sintomatologia
. Febre, leucocitose, mal-estar geral, anorexia e fadiga
. Taquicardia
. Sopros cardacos
. Epistaxes e dor abdominal
. Arritmias
A IC pode ocorrer na fase aguda ou crnica
Testes Diagnsticos
- Antistreptolisina O (ASTO)
- Leucocitose e anemia
- Arritmias
Tratamento
- Antibiticos, antinflamatrios, antiarritmicos, inotrpicos. . . cirrgico.
- Profilaxia
Endocardite infecciosa
Fisiopatologia
Tipos:
1. Subaguda
- Infeco numa vlvula deficiente, por bactria pouco virulenta (ex:Strp.
Viridans)
2. Aguda
- Infeco numa vlvula normal por bactria altamente virulenta ( ex: Stafilococos
aureus)
Efeitos:
Bacterimia infeco do endocardio e vlvula Inflamao com vegetaes
(massas com fibrina, plaquetas, cls sanguneas e bactrias) disfuno
valvular , rotura ou destruio valvular
- Embolizao com desseminao ( infarto tecidual ou septicmia)
Etiologia
Factores predisponentes infeco e bacterimia e defeito valvular !
Bactria, fngica ou viral (Hemocultura !)
Sintomatologia
- Sind. Febril, sopros, sinais de IC, esplenomegalia, nodos de Osler
- Sinais das complicaes (!)
- No tipo agudo, o quadro mais florido e grave
- Tratamento
Pericardite
Fisiopatologia
- Pode ser aguda ou crnica geralmente secundria a afeco do corao ou
estruturas vizinhas
- Classificada segundo a causa ou tipo de efuso inflamatria
P. Aguda
- Inflamao do pericardio com dor e atrito pericrdico
- Fludo pode ser seroso, fibrinoso, purulento, ou hemtico
- Tamponamento cardaco, de evoluo lenta ou rpida
P. Crnica
- Aderncias interpericrdica ou fibrose Pericardite Constrictiva
Etiologia
. Aguda: Cirurgia cardaca, IAM, FR, IRC, trauma ou infeco viral
- Crnica: TB, radiao
Sintomatologia
- taquicardia, dor torcica, dispneia e tosse
- Atrito pericardico
- ECG
- Engurgitamento jugular, sons abafados, pulso paradoxal
- C ongesto venosa
Tratamento
Distrbios vasculares
1. Das arteriais
- Hipertenso arterial
- Da vascular perifrica e aterosclerose
- Trmboangete obliterans (Da de Buerger)
- Da de Raynoud
- Aneurisma da aorta

2. Das venosas
- Veias varicosas
- Tromboflebite e flebotrombose

3. Shock
Hipertenso arterial
(TA= DC x RPT)

Fisiopatologia
Classificao
i. Primria ou essencial
TA >140/90
- ligeira, moderada ou severa
- Vasoconstrico RP perfuso renal Sist. R-A-A reteno H-S volume e
RT . . . HTA
Complicaes: aterosclerose, aneurisma, rotura . . . Isqumia e necrose
++ rim, crebro e retina e corao

Factores de risco: Idade, sexo, hereditariedade, raa, estilo de vida, sal, lccol,tabaco,
obesidade e stress.
ii. Secundria
. Renal (ex. nefroesclerose)
- Endcrina (ex. hiperaldosteronismo)
- Tumoral (feocromocitoma)

iii. Maligna: severa e rapidamente progressiva

Ou: sistlica e diastlica


++
(C0nt.)

Sintomatologia
- (assintomtica)
- Fadiga, mal-estar geral e cefaleias
- (Complicaes !)

Tratamento
Vrias etapas
1. Estilo de vida (dieta, peso, exerccio e stress
2. Diurticos com ou sem IECA
3. Combinao com outra drogas: alfa1, beta ou clcio bloqueadores.

(Doseamento e efeitos secundrios !)

Prognstico
Aneurisma da aorta

Fisiopatologia
- Dilatao arterial ++ aorta abdominal, torcica e cerebral
- Sacular ou fusiforme
- Deslocamento da ntima Disseco do aneurisma
Defeito na camada mdia associada fluxo turbulento numa bifurcaa ou
ateroma
- Piora com HTA
- Tromboembolia e rotura so complicaes frequentes
Etiologia
- Aterosclerose, trauma, sfilis e congenital
Sintomatologia
- (assintomtica!)
- Massa palpvel, pulstil com sopro ou frmito
- Compressiva de estruturas vizinhas
- Dor intensa quando dissecada
Rotura = Morte
Diagnstico: ECO e TAC
Tratamento: Cirrgico !
Da vascular perifrica
Fisiopatologia
- (...)
Ateroesclerose nas pernas:
- Fadiga e fraqueza
- Claudicao intermitente
- Neuropatia perifrica
- Pulso fraco ou ausente
- Pele plida ou ciantica ... Ou rubor. Seca, fria e sem plos. Unhas duras e
espessas.
Tromboangete obliterans (Da. Buerger)
- Inflamao (Tabaco !) de pequenas e mdias artrias dos braos e perna , as
vezes com envolvimento venoso.
- Ocorre formao fcil de trombo e fibrose ... Ocluso.
- ++ homens antes dos 35 anos, ++ asiticos
- Dor severa, ulceraes e gangrena
Sindrome de Raynaud
- Primria (Da) ou secundria (Fenmeno)
- Vasoespamo intenso, temporrio e peridica, nas pequenas artrias e arterolas
dos dedos dos ps e mos, com dor intensa e cianose seguida de rubor e alvio
da dor..
Das venosas

Veias varicoas
- Dilatao de veias superficiais ou profundas
- ++ pernas, esfago e recto
- Efeito da presso hidrsttica (gravidade)
- Factor familiar
- Frequentemente acompanhada com edema
- Alterao da pele
- Dficit na cicatrizao

Tromboflebite e flebotrombose
Factores predisponentes:
- Imobilizao
- Leso endotelial
- Aumento da coagulabilidade

Risco major: Tromboembolia pulmonar (Dor torcica forte e shock)


Shock
(Hipotenso)

Diminuio da perfuso tecidual com hipxia geral.

Classificao (Causa):
1. Hipovolmico
2. Cardiognico
3. Anafiltico
4. Neurognico
5. Sptico
TA = DC x RPT !
Complicaes:
- IRA
- SDRA (Pulmo)
- I. Heptica
- Ileo paraltico ou ulceraes
- Infeo ou spsis
- CID
- Falncia cardaca
Fim
EI ...Cardiomiopatias

You might also like