Presentatie Geschiedenis

De Middeleeuwen
Ridders en Kruistochten
Hoe
word
je
Ridder
■ Waar of niet waar? ■ NIET WAAR. De
■ Als het de bedoeling baby moest zijn eerste
was dat een baby zou hapje van het puntje
opgroeien tot ridder, van zijn vaders zwaard
dan moest hij zijn eten als hij later ridder
eerste hapje met een wilde worden. Het was
zilveren lepel eten. dus maar beter dat een
vader geen trillende
handen had als hij zijn
baby voerde, anders
had je de kans dat het
kind geen ridder werd,
maar degenslikker!
■ Een Ridder trekt voor de veldslag zijn
wapenrusting aan. De jongen die hem hierbij
moest helpen heette een schildknaap.
■ Waar of niet waar
■ Zwaarden werden gepoetst met een doek die in
azijn gedoopt.
■ WAAR. Het zwaard werd in de schede bewaard,
maar toch werd het snel dof. Het was
waarschijnlijk de vervelende taak van een
schildknaap om zwaarden en harnassen te poetsen
met azijn. Maliënkolders werden in een zak met
zand en azijn gestopt en heen en weer geschud tot
ze schoon waren. (Pas op: dit werkt niet met je
gymkleren!)
■ Wat koste een harnas?

■ Voor een compleet

harnas moest je tegen
het eind van de
Middeleeuwen
(omgerekend naar geld
van nu) 75.000 Euro
neer tellen. Ridders
waren dus over het
algemeen rijke
landheren, want alleen
rijke stinkerds konden
zich dat soort
bedragen veroorloven.
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ Jij bent de graaf van Suffolk. Tijdens een veldslag word je
gevangen genomen door. ..een schildknaap. Je schrikt je
een ongeluk als je erachter komt dat hij geen ridder is
iedereen zal er schande van spreken. Wat doe je met de
schildknaap?
■ a. Je geeft hem geld om zijn mond te houden.
■ b. Je riddert hem ter plekke.
■ c. Je maakt hem af.
■ b Veel ridders vonden dat je als ridder alleen maar door
een andere ridder gevangen mocht worden genomen. Een
ridder hoefde dan ook alleen maar zijn hand op de
schouder van de ander te leggen met de woorden: " Ik sla u
tot ridder" . Als op die manier de een of andere boer was
geridderd, ontstond er soms een hoop heibel, waarbij
uiteindelijk de boer de schuld kreeg, want de adel wilde
eigenlijk niet dat een boer zomaar de mogelijkheid kreeg
om tot hun stand toe te treden. Zelfs als hij er niet om had
gevraagd om ridder te worden!
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ Koning Edward I van Engeland heeft een toernooi georganiseerd
zodat je wat kunt oefenen, en hij doet zelf ook mee. Het zou niet
zo'n slim idee zijn om de koning te doden, dus stem je er mee in om
een zwaard te gebruiken dat...
■ a...van rubber is gemaakt.
■ b...van bot is gemaakt.
■ c. ..van walvisbeen is gemaakt.
■ Rubber was nog niet uitgevonden, suftie, dus ga je schamen als je a.
hebt gezegd. De 38 ridders van koning Edward die in 1278 aan een
toernooi meededen, hadden zwaarden van walvisbeen en een
'harnas' van gekookt Ieer -hard maar licht - en houten schilden.
Slimme Ed. Hij kon zich namelijk heel goed zijn eerste toernooi van
twintig jaar daarvoor herinneren, waarbij twee ridders omkwamen
en een ander een deuk in zijn hersenpan opliep. Sindsdien bewaarde
hij het echte bloedige hakwerk voor de slagvelden waar hij zijn
oorlogen uitvocht
■ Waar of niet waar? ■ NIET WAAR. In de
■ Als een ridder in
harnas van zijn paard
viel, meer op en kon
hij dus ook niet verder
vechten.
meeste harnassen kon
een ridder zich heel
gemakkelijk bewegen.
Hij kon een salto
maken en op zijn
paard springen. Met
alleen een borstplaat
om kon een ridder een
ladder aan de
binnenkant beklimmen
knap lastig, maar wel
veel veiliger als je een
kasteelmuur wilde
bestormen!
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ Jij bent koning van Engeland en in 1274 doe je mee aan
een toernooi in Frankrijk. In het strijdgewoel vecht de
hertog van Chalons zich een weg naar jou toe en probeert
je van je paard af te werken. Dat is pas valsspelen! Wat
doe je?
■ a. Je verzet je uit alle macht en probeert hem van z'n paard
te krijgen.
■ b. Je roept je ridders om de valse gluiperd van je af te
krijgen
■ c. Je wringt je los en weigert verder te vechten.
■ Koning Edward liet zich niet kisten en wierp de hertog op
de grond. De Franse ridders waren woest en wilden
bloedig wraak nemen. Engelse voetsoldaten die naar het
krijgsgewoel stonden te kijken, richtten hun pijlen op de
Fransen, die dus wel hun gemak moesten houden. Daarna
werd een regel ingevoerd dat ridders elkaar niet met de
hand mochten bevechten -een lans, een bijl of een zwaard
was oké, maar niet met de hand!
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat
doe je?
■ Jij bent de dolende ridder Ulrich
von Lichtenstein. (Een dolende
ridder meende dat het zijn plicht
was om door Europa te zwerven, op
zoek naar een kans om een goede
daad te verrichten.) Je ontvangt het
bericht dat een zekere dame
verbaasd was te zien dat je een
bepaalde vinger nog had, omdat
haar was verteld dat je die vinger
was kwijtgeraakt toen je voor haar
in een toernooi vocht. Wat doe je?
■ a. Je hakt een of andere arme kinkel
een vinger af, die je naar haar
opstuurt.
■ b. Je hakt je eigen vinger af en
stuurt die naar haar op.
■ c. Je laat een model van je vinger
maken van puur goud, en die stuur
je naar haar op.
■ b Ridder Ulrich was zo gek als een
deur. Ze zeggen dat hij voor de eer
van de edele dame zijn eigen vinger
heeft afgehakt. Maar goed dat ze
niet dacht dat hij zijn hoofd kwijt
was!
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ 1. Erneis d'Orleans is een verrader. Je komt hem in de
kathedraal tegen, bij de kroning van koning Lodewijk. Wat
doe je?
■ a. Je hakt hem aan stukjes met je zwaard.
■ b. Je verkoopt hem een knal voor zijn hersens.
■ c. Je laat hem gaan.
■ 1 b. Je mag best een verrader om zeep heIpen, zelfs in een
kerk, maar je mag geen bloed laten vloeien op heilige
grond. De Franse ridder Guillaume d'Oran doodde Erneis
met een vuistslag.
■ Een
gevangengenomen
ridder werd meestal
goed behandeld. Hij at
mee aan tafel, speelde
schaak en ging uit
jagen.
■ De prijs van de vrijheid
■ Een ridder werd mee gevangengehouden op
een kasteel, tot het losgeld eindelijk kwam.
Dan onderhandelde een heraut over zijn
vrijlating. Tegen het eind van de 12de eeuw
werd in Frankrijk de religieuze orde van
Trinitariërs opgericht om de betaling van
losgeld voor gevangengenomen
kruisvaarders te regelen
■ Losgeld voor een
koning
■ Het losgeld was soms
zeer hoog. In 1193
eiste Hendrik VI,
keizer van het Heilige
Roomse Rijk, 150.000
marken (onge veer 45
miljoen guloen) voor
de vrijlating van
Richard Leeuwenhart,
de koning van
Engeland.
■ Na de veldslag of
belegering begon het
plunderen. Ridders en
soldaten beroofden de
doden van hun kleren,
wapens en wapenrustingen,
stalen geld en zelfs
kerkschatten.
 De Kruistochten
■ In 1095 predikte
paus Urbanus II
in Clermont in
Frankrijk. Hij
riep alle christen
op tot een heilige
oorlog, of
kruistocht tegen
de Saracenen
 De Kruistochten op een rij
■ 1096 Eerste Kruistocht (volkskruistocht)
■ 1147 Tweede Kruistocht
■ 1189 Derde Kruistocht
■ 1204 Vierde Kruistocht
■ 1212 Kinderkruistocht
Jeruzalem
Tempelridders of Tempeliers
■ Kruisvaarders bidden voor de slag in het
vertrouwen dat God aan hun kant staat. Ook de
moslims waren er stellig van overtuigd dat ze
streden voor een heilig doel. Wie sneuvelde, kwam
in het paradijs, zo geloofden ze.
■ Een beleg tijdens de kruistochten (links) was vaak
lang en slopend. Terwijl de belegeringswerktuigen
de muren bestookten, smolten de vermoeide soldaten
in hun zware wapenrusting bijna in de blakerende
zon. De kruisvaarders keerden zich ook tegen hun
bondgenoot, het Byzantijnse rijk. In 1204
veroverden ze de hoofdstad Constantinopel, met
muren (boven) uit de 5de eeuw.
■ Wis tie dat...?
■ De Turken konden net zo
meedogenloos zijn als de
christenen. In 1119
bijvoorbeeld werd
kruisridder graaf Robert
na een gevecht gevangen
genomen en naar de
Atabeg (een gouverneur)
van Damascus gebracht.
De Atabeg trok zijn
zwaard en hakte Roberts
hoofd eraf. Alsof dat niet
wreed genoeg was,
voerde hij Roberts
lichaam aan de honden.
De schedel hield hij
echter. Deze werd met
juwelen versierd en als
drinkbeker gebruikt!
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ Tijdens de Eerste Kruistocht ben jij Ascalon aan het
belegeren met meer dan duizend soldaten en vijftig
ridders. Het is je eindelijk gelukt een bres in de muur te
slaan. Wat doe je nu?
■ a. Je laat veertig ridders de stad binnenstormen, terwijl
de overige tien de rest van je eigen leger tegenhouden.
Zo kunnen die eerste veertig met de eer gaan strijken.
■ b. Je stuurt eerst voetsoldaten en boogschutters de stad in
en daarna volg jij met je vijftig ridders.
■ c. Je laat je vijftig ridders de stad binnentrekken zodra de
voetsoldaten klaar zijn om te volgen.
■ Gerald van Ridfort koos voor roem. Hij ging met veertig
ridders door de bres, terwijl de andere tien zijn eigen
leger tegenhielden. Zo konden zijn veertig uitverkorenen
alle roem en eer krijgen. Dat is pas ridderlijkheid! Het
was trouwens goed stom ook. De veertig ridders kregen
geen roem en eer, maar een grafsteen: ze werden gelijk
in de pan gehakt. De soldaten die hen hadden kunnen
redden en de slag hadden kunnen winnen, stonden op
speerworp afstand buiten de muren
■ Tijdens de
kruistochten begingen
beide partijen de
vreselijkste
wandaden. Afgehakte
hoofden (boven), dode
dieren en besmette
lichamen werden over
de muur gegooid om
het de verdedigers
nog moeilijker te
maken.
■ Ze schoten dit met een
blijde over de muur
heen
■ Het beleg van Akko in 1189. De kruisvaarders hadden de
stad helemaal omsingeld, maar konden hem niet innemen.
Hier zie je een mislukte poging om de muur vanuit zee te
bestormen, met belegeringstorens die er op galeien heen
geroeid worden. Aan de landzijde hebben de kruisvaarders
rond hun eigen stellingen versterkingen gebouwd tegen
verrassingsaanvallen -zowel door de soldaten in de stad als
door de Saracenen, die een eind verder gelegerd liggen.
■ De Ridderlijke uitdaging. Wat doe je?
■ Jij bent koning Richard II van Engeland en je
bent in Palestina aangekomen. Daar hoor je dat
de Turkse moslims 1500 christenen gevangen
houden, en dat ze een stukje van het kruis
hebben waarop Jezus werd gekruisigd. Daar
staat tegenover dat je zelf 2700 Turkse
gevangenen hebt. Je wilt je eigen gevangenen
en het kruis terug. De Turken willen alleen de
gevangenen ruilen. Wat doe je?
■ a. Je ruilt 1500 Turken voor 1500 christenen,
maar je houdt 1200 Turken achter totdat je het
kruis terugkrijgt.
■ b. Je biedt 2700 Turken in ruil voor 1200
christenen, en vervolgens 20.000 goudstukken
voor het kruis.
■ c. Je zegt de Turken dat ze het kruis en de 1200
christenen wat jou betreft kunnen houden.
Daarna maak je de 2700 Turkse gevangenen een
kopje kleiner.
■ Koning Richard liet de Turkse gevangenen
ombrengen met zwaarden en speren. De Turken
hebben toen natuurlijk de christenen afgeslacht
-ze hebben ze allemaal onthoofd. Koning
Richard vond dat er niks verkeerds aan was om
Turken af te maken, want Turken waren immers
geen christenen. Ook de paus vond het best dat
niet-christenen door ridders werden afgemaakt.
Misschien dachten de christelijke gevangenen
daar trouwens anders over, toen ze werden
onthoofd!
■ Slimme belegeringen quiz
■ Hosn AI Akrad in het Heilige Land, 1099. Je hoort bij de
Turken en jullie zijn omsingeld door kruisridders die jullie
zonder pardon afslachten als het ze lukt om binnen te
komen. Jullie beschikken alleen over een kudde schapen.
Ook al zijn het geen woeste vechtschapen, ze kunnen toch
van pas komen om je te helpen ontsnappen. Hoe? Tip: de
kruisvaarders hebben erg weinig eten bij zich.
■ Antwoord: Laat een paar schapen los als het donker wordt.
De hongerige aanvallers zullen achter de schapen aan
hollen. Terwijl de aanvallers bezig zijn, kruip je stiekem je
kasteel uit, dat nu door de rest van de schapen wordt
verdedigd. Toen de kruisridders de volgende dag
aanvielen, vroegen ze zich af waarom de Turken niet
terugvochten! Dit was een veldslag waarbij de
kruisvaarders een roemruchte overwinning boekten, maar
waarbij niemand werd gedood of gevangen genomen.