De Romeinse Tijd

Het Romeinse Rijk

Alle wegen leiden naar Rome
Leger andere volken

De Romeinse Tegenstanders
Het Romeinse
Leger
Op
Zee
Rome
Friezen

De bewoners van Noordwest­
Nederland werden door de 
Romeinen Frisii genoemd. 
Romeinse schrijvers hebben hun 
woongebied met de moerassen 
en terpen beschreven. Ze werden 
in het begin van de eerste eeuw 
na Christus onderworpen maar 
kwamen al snel in opstand. In 47 
verliet de Romeinse generaal 
Corbulo hun gebied en sindsdien 
waren ze onafhankelijk. Toch 
onderhielden ze nauwe contacten 
met de Romeinen. Ze vochten in 
hun legers en dreven handel met 
ze. In de terpen en in Noord­
Holland, maar ook op andere 
plaatsen in het 'vrije' deel van 
Nederland zijn Romeinse 
voorwerpen gevonden.
Godsdienst

Over het geloof van de prehistorische bewoners 
van Nederland is niet veel bekend. Doordat de 
Romeinen de namen van de inheemse goden 
opschreven en doordat de inheemse bewoners 
hun godsdienst 'mengden' met de Romeinse, 
weten we iets van de godenwereld in die tijd. 
Het lijken meestal goden van vruchtbaarheid, 
geluk en oorlog te zijn geweest, of van rivieren 
en beken. De belangrijkste god van de Bataven 
heette Magusanus. Hij werd gelijk gesteld met 
de Romeinse halfgod Hercules. Nehalennia was 
een plaatselijke godin uit Zeeland die door 
schippers en handelaars werd vereerd.
Bataven

De belangrijkste bevolkingsgroep in 
Nederland werd door de Romeinen 
Batavi genoemd. Waarschijnlijk 
waren de Bataven krijgers uit 
Midden­Duitsland die met Romeinse 
toestemming naar het noorden 
waren getrokken Daar werden ze 
aan het eind van de eerste eeuw 
voor Christus de leiders van de 
bevolking van het Brabants­Gelderse 
rivierengebied. Die hele bevolking 
werd sindsdien Bataven genoemd. 
Het waren bondgenoten van de 
Romeinen die werden gewaardeerd 
vooral om hun goede ruiters. Alleen 
tijdens de Bataafse opstand stonden 
Bataven en Romeinen tegenover 
elkaar. Hun hoofdstad was Nijmegen
.
Bataafse opstand

In het jaar 69 kwamen Bataafse 
soldaten in Romeinse dienst in 
opstand tegen het Romeinse 
bestuur. Hun aanvoerder was 
Julius Civilis, een Bataafs 
edelman die officier in het leger 
was. Eerst had de opstand groot 
succes en werden veel castella 
langs de Rijn verwoest, maar in 
70 werd Civilis door Romeinse 
troepen verslagen.
Voorburg

Tussen 70 en 270 lag hier een kleine stad, de 
hoofdplaats van het district van de Cananefaten
. De sporen van dit stadje, dat Forum Hadriani 
heette, zijn in de negentiende en twintigste 
eeuw voor een deel opgegraven.
Cuijk

Bij een castellum aan de 
Maas, dat Ceuclum 
heette, werd in de vierde 
eeuw een grote stenen 
brug over de rivier 
gebouwd. Omstreeks 
1990 werden resten 
ervan door duikers 
onderzocht.
Cananefaten

Een stam die woonde in de 
huidige provincie Zuid­Holland en 
in het begin van de eerste eeuw 
door de Romeinen werd 
onderworpen. Ze kwamen af en 
toe in opstand tegen het 
Romeinse bestuur maar leverden 
ook soldaten aan het leger. Ze 
worden ook wel Canninefaten 
genoemd.
Nijmegen

Nijmegen was de eerste en grootste 
Romeinse stad in ons land. De Bataven 
hadden er hun eigen hoofdplaats gehad 
en de eerste Romeinse legers in ons 
land hadden er hun hoofdkwartier 
ingericht. Na de Bataafse opstand in de 
jaren 69­70 richtten de Romeinen er 
een nieuwe stad op. Het werd de 
hoofdstad van het 'Bataafse district'. Er 
kwam ook een grote legerplaats te 
liggen van het Tiende Legioen. Dat 
maakte van Nijmegen of Noviomagus, 
Keltisch­Bataafs voor 'Nieuwe Markt', 
een welvarende plaats. Er lagen 
tempels en een theater. In de tweede 
eeuw telde Nijmegen ongeveer 5000 
inwoners. In de vierde eeuw werd de 
stad bijna helemaal verlaten.
Legioen

De kern van het Romeinse leger 
bestond uit meer dan twintig 
legioenen, legereenheden van 
ongeveer vijfduizend man sterk. 
In de legioenen vochten goed 
getrainde beroepssoldaten. 
Tussen 71 en 104 was in 
Nijmegen het Tiende Legioen 
gelegerd.