You are on page 1of 78

Chng V: Th trng cnh tranh v c quyn I.

Th trng v phn loi th trng * Khi nim th trng * Phn loi th trng * Cc tiu thc phn loi

Loi th trng

V d

S lng ngi sx

Loi sn phm

Sc mnh th trng Khng c Bt u c nhng thp

Hng ro ra nhp

Hnh thc CT phi gi

CT HH CT Q Q T Q

Sn phm nng nghip Du gi, bia...

Rt nhiu

ng nht

Khng c Bt u c nhng thp

Khng c Qung co, khuyn mi Qung co, khuyn mi, thanh ton Khng c, nu qung co ch gii thiu

Nhiu

Phn bit

Xe my, t, du m

Mt s

Phn bit hoc ging

Cao

Cao

in, ng st

1 hng

Duy nht

Rt cao

Rt cao

II. Th trng cnh tranh hon ho ( Perfect competitive market)


1. c im
2. ng cu v ng doanh thu cn bin

Hng chp nhn gi sn c trn th trng nn ng cu hng CTHH l ng nm ngang, ti mc gi cn bng ca th trng

Stt

MC

ATC

Pe

Pe

D=MR

Dtt
0 Qe Q 0 Qe Q

Hng bn mi sn phm mc gi Pe
=> P = MR => ng doanh thu cn bin trng vi ng cu * Chng minh: Q* ti P = MC hng t li nhun ti a

* Ch : iu kin c li nhun P > ATC


iu kin ti a ho li nhun P =

4. im ho vn, ng ca hay tip tc sn xut * im ho vn


TR = TC = FC + VC

P.Q = FC + AVC. Q
Qhv = FC/(P - AVC) * im ng ca hay tip tc sn xut

P A
I

MC

ATC
AVC

Pa
Pe

Pb Pe
0

B
C

D =M R

Q*

5. ng cung ca CTHH v ng cung * Hng CTHH c Pngnh nn ng cung = MC ca hng CTHH trng vi ng MC
P
MC

AVC
P 2 P1

Q1 Q2

5. Thng d sn xut (Producer surplus) *Khi nim: P


MC Pe P2 P1

D = MR

P0

Q
Q1 Q2 Q3

* Mi quan h gia thng d sn xut v li nhun:


PS = TR - VC = TR - ( TC -FC ) => PS = TR - TC + FC = + FC

=> PS c mi quan h t l thun vi v FC

III. Th trng c quyn (Monopoly market)


1. Khi nim 2. c im 3. Nguyn nhn:

4. ng cu v ng doanh thu cn bin

P, C

MR 0

D Q

5. Quyt nh sn xut ca nh c quyn bn * Nh c quyn ti a ha li nhun ti mc sn lng Q* ti MR = MC


*Gi bn P* c xc nh trn ng cu D

Li nhun cc i l:

max = (P* - ATC). Q*

P1 P* P 2 Pb

A1

MC
A A2 ATC

B MR
D Q

Q1 Q*

Q2

* Hng Q khng c ng cung hay ni cch khc khng c mi quan h hm s gia P v Qs.

* Trong Q s dch chuyn ca ng cu c th lm P thay i Q gi nguyn, hoc P gi nguyn Q thay i hoc c P v Q u thay i.

P
D1
P1 P2 D2

P
MC

MC

P1 P2 D2
MR2

MR2 D1 MR1

MR1

Q1

Q1 Q2

P
MC

P2
P1 MR2 MR1 Q*2

D2

D1
Q

Q*1

6. Sc mnh c quyn bn
Q bn t P > MC=> c sc mnh Q bn

Abba Lerner a ra L nm 1934 L = P - MC P ; (0 < L < 1)

* Ch : - L >> => sc mnh Q cng ln


- L = 0 => P = MC, khng c sc mnh
Q

7. Phn bit gi: (Price Discrimination) 7.1. Phn bit gi hon ho (cp 1) P MC P MC
P* P S MR 0
Q* Q*

P* CS
D PS
MR = D

Q 0

Q*

7.2. Phn bit gi cp 2:


P
P1 P2

P*
P* MR 0
Q1 Q2

ATC MC D Q

Q*

Q*

7.3. Phn bit gi cp 3: P


P1
P2

MR1 =MR2 =MRtt; Q1 + Q2 = Qtt


MC

D2
MRtt MR1

D1

MR2

Q2

Q1 Qtt

7.4. t gi theo thi gian (thi k)


P P1 P2 MR1 0 Q1 Q2

MC D2
D1 MR2 Q

7.5. t gi theo thi im (cao im) P MC P2 P1


D2 MR2 MR1 0 Q1 Q2 D1 Q

7.6. t gi hai phn:


P CS P*

MC

Q1 Q2 Q3 Q4 Q*

IV. Th trng cnh tranh khng hon ho (Imperfect competition market)


1. Cnh tranh c quyn * Khi nim: L th trng c nhiu hng cung cp v bn sn phm nhng sn phm ca mi hng c s phn bit * c im:

- C nhiu ngi bn
- Sn phm khc nhau (d bit ho)

-Mi hng l ngi sn xut duy nht i vi sn phm ca mnh nn c sc mnh th trng tuy nhin L ca hng CTQ thp hn so vi Q v c nhiu hng khc sn xut cc sn phm c kh nng thay th - Vic ra nhp hay rt khi th trng l tng i d - Hnh thc cnh tranh ch yu l qung co d bit ho sn phm camnh, hu mi, ...

* Nguyn nhn dn n c quyn:


- S qui nh ca Chnh ph; v d in lc - Do iu kin t nhin cho php; Kim Bi... hng dng ln hng ro ngn cn s - Cc gia nhp ca hng khc thng qua: tnh hiu sut tng theo qui m, bng pht mnh sng ch, kim sot yu t u vo, lao ng, hay do qung co lin tc to tm l tiu dng. - S tc ng qua li gia cc hng (hp tc, cu kt); VD th trng du m CTHH=>CTQ

* ng cu ca hng CTQ
- ng cu ca hng CTQ chnh l ng cu th trng v tuy th trng c nhiu hng sx nhng cc sn phm khc -nhau cu ca hng CTQ dc xung t ng

tri sang phi tuy nhin thoi hn so vi Q P*,Q*, li nhun ca hng CTQ * Xc
Q* xc nh ti MR =MC, P* xc inh trn ng cu

CTQ c P thp hn v Q cao hn so vi Q => L ca CTQ cng thp hn so vi

* Cn bng di hn ca hng CTQ P LN P LMC

P*

MC
P*
ATC

A
LAC

D MR 0 Q* Q 0 Q* MR D Q

- Ngn hn LN>0 => hng nhp ngnh=>th phn gim => D dch chuyn sang tri tip xc LAC =>LN = 0 t cn bng di hn * So snh cn bng DN ca CTHH v CTQ + Ging: NH c LN > 0 => cc hng nhp ngnh, cui cng t cn bng DH khi LN = 0 + Khc: CTHH cung tng S d/c sang phi, CTQ cu gim, D dch chuyn sang tri * Ch : Trong di hn hng CTQ c th phi sn xut vi cng sut tha?

2. Th trng c quyn tp on
2.1. Khi nim: L th trng ch c mt s hng sn xut v bn sn phm. Cc sn phm ging nhau gi l Q T thun tu, sn phm khc nhau gi l QT phn bit 2.2. c im: - C 1 s hng trn th trng nhng c qui m rt ln

- Cc hng ph thuc ln nhau, mt hng ra quyt nh phi cn nhc phn ng ca cc i th (phn ng nhanh qua gi hoc phn ng chm bng vic a ra s/p mi - Hng ro ra nhp rt cao nn s gia nhp ngnh l rt kh thng qua: tnh kinh t theo qui m, bn quyn hoc b cc hng c lin kt tr a

2.3.M hnh ng cu gy khc trong th trng CTQ (The kinked demand curve
model)

* Cc hng QT u bit rng: + N mt hng tng gi th cc hng cn li khng tng gi

+ Nu mt hng gim gi th cc hng cn li s phi gim ga theo

D2

MC2

MC1

P*

D1 0 MR2 Q*

MR1
Q

- c im c bn khi ng cu gy khc th ng doanh thu cn bin MR t qung (gin on ti mc sn lng Q*) - Sn lng t 0 => Q* hng c ng cu thoi (D1, MR1), cu co dn ln theo gi
- Sn lng t Q* tr ln hng c ng cu dc (D2, MR2), cu co dn t theo gi T cc c im ny nn hng QT c ng cu gy khc l kt hp ca D1v D2

- Ti Q* MR b t qung, hay c khong trng gi l lp m chi ph cho php hng gi c gi v sn lng khi chi ph cn bin MC thay i trong lp m. - Lp m chi ph to cho cc hng QT c kh nng gi s n nh trong gi v sn lng ti u, to nn tnh cng nhc ca gi v sn lng.

2.4. L thuyt tr chi: - L thuyt tr chi m t nhng quyt nh thng minh nht ca cc hng ph thuc ln nhau. Nhng tr chi kinh t tin hnh mt cch hp tc -hoc khng hp tc. tc th s c hp Nu cc hng hp ng rng buc khin h c th hoch nh nhng chin lc chung (v ngc li). - Nu hp tc th P cao v Q gim, li nhun tng tuy nhin thng khng chc chn, do cc hng thng ph cam kt tng li nhun cho ring mnh.

Chng VI Th trng sc lao ng I. Cung sc lao ng


1. Khi nim:

W
W2

W1

t1

t2

2. Nhng nhn t nh hng n cung sc lao ng


2.1. p lc v kinh t 2.2. p lc v mt tm l x hi 2.3. S bt buc phi lm vic 2.4. Gii hn v thi gian t nhin Mt ngy ch c 24 gi = TGlv + TGnn => la chn TGlv v TGnn cho ti u

*ch li cn bin ca ngh ngi:

*Ich li cn bin ca lm vic: MUlv


MUnn v MUlv cng tun theo qui lut MU gim dn
* im xc nh thi gian lao ng ti u l im tho mn: MUlv = MClv m MClv = MUnn => t* c xc nh ti im m ch li cn bin ca lm vic bng ch li cn bin ca ngh ngi.

t* xc nh <=>MUlv = MClv

MUlv tng => t tng, ngc li MUlv gim t gim

MUlv = MClv m MClv = MUnn


MUlv MUnn

MUnn

A3 t3

A A 2 t1 t 2 24gi

Mulv MUlv Mulv

0 TGnn

TGlv 0

* Ch : V cc nhn t ni sinh v ngoi sinh W


W3

S
A3

W2 W1 A1

A2

t t1 t2 t3 0 (Movement along the supply

S3
S1 S2

0 (Shift of supply curve)

3. ng cung lao ng vng v pha sau

(Backward-bending supply curve)

w w2 SL

w3

w1
0 t1 t2 t 3 t

II. Cu v lao ng
1. Khi nim:
Cu v lao ng l dn xut, th pht, pht sinh (derived demand) n ph thuc vo sn lng ca doanh nghip.

W
W1

W2

Dl

0 L1

L2

2. Sn phm doanh thu cn bin ca lao ng: MRPl- Marginal Revenue Product of Labour * Sn phm cn bin ca lao ng (Marginal product of labour)

MRPl = Q / L = Ql
MPl tun theo qui lut nng sut cn bin gim dn

* MRPl = TR / L= MR. MPL * CTHH: MR = P => MRPL = P . MPL * Q: MR # P => MRPL = MR.MPL # P.MPL

MRPL l mt ng dc xung t tri sang phi do qui lut hiu sut cn bin gim dn chi phi. T c im ca th trng Q c gi cao hn MC nn ng MRPl th trng Q dc hn v nm di ng MRPl trong th trng CTHH.

MR= MC m P > MC => P > MR v P.MPl > MR. MPl


=> cng mt mc lng th hng Q bao gi cng thu t nhn cng hn so vi hng CTHH.

W1

D = MRPl = P.MPl D = MRPl = MR.MPl

Lm

Lc

3. Nguyn tc la chn ti u trong T2 SL

MRPl > W => hng nn thu thm lao ng


MRPl < W => hng khng nn thu thm lao ng MRPl = W => lc ny hng t c la chn ti u trong vic thu lao ng, hng nn dng li s lng lao ng ny

III. Cn bng trong th trng lao ng


Trong th trng sc lao ng CTHH khi mt hng mun thu lao ng hng phi chp nhn mc gi tin cng sn c trn th trng. C ngha l mc tin cng c hnh thnh sn trn th trng => ng CUNG i vi 1 hng thu lao ng trong th trng CTHH l mt ng co dn hon ton => nm ngang v song song vi trc honh) (ng cu l MRPL)

Ti mc thu lao ng ti u L* ta c mc lng bng sn phm hin vt cn bin We = MRPl

Dl

Sl

We

W e

Sl
MRPL

Le

L*

2. im cn bng trong T2 L phi cnh tranh 2.1. Th trng c quyn mua


Trong T2 ny DN l ngi thu L duy nht trn th trng nn ta c ng cu ca hng chnh l ng cu cu th trng. ng cung ca th trng cng chnh l ng cung L vi hng.

* Mt s khi nim:

Tng chi tiu ca L (Total expenditure labour)

TEl = W. L
(tin cng nhn vi s lng lao ng )
Tng chi tiu ca lao ng: Total expenditure labour

L s thay i tng chi tiu lao ng khi c s thay i ca mt n v u vo lao ng.

MEl = TE / L

MEl nm trn ng Sl
Do Sl ch phn nh mc lng ca lao ng; cn MEl phn nh chi ph thc t phi tr khi thu thm mt l bao gm c lng v cc CP # nh bo him...

L* l s L thu ti u xc nh l giao ca MEl v MRPl (=Dl) W T2 L QM bng t L* trn ng cung Sl v l mc lng W*. thp hn mc lng khi th trng lao ng l cnh tranh (xc nh bng giao ca Sl v Dl).

Hnh minh ho xc nh L* v W* trong T2 QM MEl w Sl


W1 W2 W* CTHH

Dl=MRPl
L* L2 Q

2.2. Th trng SL Q bn (Trade Union)


Mun ti a ho s L c thu th nghip on s chn ti im L*,W* l giao ca Sl v Dl Mun ti a ho doanh thu (TR max), ngha l tng tin lng l ln nht th nghip on s chn im m MR = 0, ngha l L2 v W2.

Mun tin cng l max , mc L (L1) xc inh ti im MR giao vi Sl, v t L1 trn ng cu Dl ta c mc lng rt cao W1.

Hnh minh ho quyt nh ca nghip on trong T2 QB W

W1
W2 W3

SL

Dl
MR 0 L1 L2 L* L

2.3. c quyn song phng


* Khi nim:

c quyn song phng xy ra khi trn th trng xut hin c c quyn bn v c quyn mua sc lao ng.
* c quyn bn: im A, L2 = MR x Sl, cn gi W2 xc inh trn ng cung h mong mun t c im ti u l (W2 , L2). * c quyn mua: im B, L1 =MEL x DL, mc lng W1 xc nh trn Sl, Im (W1,

L1).

Hnh minh ho Q song phng


w MEl
B:QM A: QB

W2 W* W1

SL

DL MR
Q

L1 L2

L*

Nu 2 bn khng bn no c sc mnh tuyt i th mc lng s giao ng trong khong t W1 n W2. Nu sc mnh c quyn mua > c quyn bn th mc lng s gn vi W1 v ngc li nu nu c quyn mua < c quyn bn th mc lng s gn vi W2.

Trong trng hp sc mnh c quyn mua v c quyn bn l ngang nhau th th trng s xc nh im ti u ti kt hp (L*, W*).

Chng VII: S trc trc ca th trng


vai tr iu tit ca Chnh ph

I. S trc trc ca th trng Nhm A (giu) C

A
B 0

Nhm B(ngho)

1. Th trng cnh tranh khng hon ho P,C MC CS D P*d


P*c Pd b1 a1 a2

C D MR

Q*d Q*c

T im D=>C: CS thm a1+b1;PS thm a2 -b1

- S trc trc ca th trng gy nn mt khng cho x hi (DWL: Dead weight loss) - Xut hin cc chi ph khng c li cho nn kinh t: qung co, vn ng hnh lang...
2. nh hng ngoi ng (externality) * Khi no xut hin nh hng ngoi ng:
khi mt hot ng tiu dng hay sn xut c tc ng i vi cc hot ng tiu dng hay sn xut khc.

* C 2 loi nh hng ngoi ng:

2.1. nh hng ngoi ng tiu cc:


* V d: xt nh hng ngoi ng tiu cc do nhim t vic sn xut sn tng hp (gi s y l mt ngnh sn xut trong th trng CTHH).
MSC: Marginal social cost- chi ph cn bin ca x hi do c nh hng ngoi ng
MEC: Marginal externality cost- chi ph cn bin ngoi ng

MSC = MC + MEC

MEC dc ln t 0 v khng sn xut khng c nh hng Ti B cha tnh n MEC nn sn xut l Q2, P2; Ti A c tnh n MEC => P = MSC, sn xut Pe,Qe

P
Pe

CP

MSC C

P2

MC MEC

D 0
Qe Q2

2.1. nh hng ngoi ng tch cc:


* V d: hng ho cng cng, hot ng quc phng, an ninh, khu vui chi cng vin, vn hoa cng cng,..
Li ch cn bin ca x hi: MSB Marginal social benefit l tng li ch m thc t XH thu c t hot ng . Li ch cn bin ngoi ng: (MEB: Marginal externality benefit) l ch li thu c t thm mt n v s dng (VD thm mt nh trng hoa) CP cn bin(MC): CP thm mt h gia nh trng hoa

MSB = MU + MEB

Ti A cha tnh n MEU sn xut ti Qa

Ti B tnh n MEU khuyn khch tng Q t Qa=> Qb


Tam gic ABC l nh hng ngoi ng tch cc mang P,C li

Pa

Pb

B
MU

MC
MSB
MEB

Qa

Qb

3. S tn ti ca hng ha cng cng (Public goods) 3.1.Hng ho t nhn: (Private goods) L cc hng ho
dch v c mua bn bnh thng trn th trng v vic tiu dng ca ngi ny loi tr vic tiu dng ca ngi khc. 2 c im l: c th loi b (excludabitity)v c th gim bt (disminishability): ct tc, ti vi... 3.2. Hng ho cng cng (Public goods): Hng ho cng cng l nhng hng ho dch v m vic tiu dng ca ngi ny khng loi tr s tiu dng ca ngi khc. * V d: hot ng quc phng, bo v tng zn, cng trc do khng p ng c li ch ring m cho Trc vin... tt c Trc trc 2 gi bng 0 nn lung tiu dng l v cng ln

* Hng ho cng cng cng gy nn mt tnh trng l s trng ch, ni vo Nh nc ca nhng k n khng, khng chu u t hoc ph hoi hay s dng lng ph cc hng ho cng cng. * v d: qui nh khng c ph hoi cy ci nhng nhiu ngi c o hoa mang v nh trng ri li Nh nc mang hoa n trng li. => khc phc s trc trc ny ny cn c s phi hp tp th; s hp tc gia cc c nhn v tp th c th t c cc kt qu nh mong mun. Mt x hi cng vn minh th cng c nhiu hng ho cng cng.

II. Chc nng, cng c, phng php iu tit ca

1. Chc nng. cng c iu tit ca Chnh p

2. Phng php iu tit ca Chnh ph


a. iu tit gi:

iu tit c quyn t nhin (tnh kinh t theo qui m, hiu sut theo qui m)
LATC gim khi Q tng => ng LATC dc xung t tri sang phi LMC nm di LATC v dc xung t tri sang phi

P LN Pa P* Pb Pc

A
D D

C C

LATC LMC

D
MR 0 Qa Q* Qb Qc Q Phng php iu tit ca Chnh ph

* Nu khng iu tit th hng Q s

sn xut ti mc sn lng Qa (MR =LMC), v gi l Pa=> A(Qa, Pa) Khi duy tr Q th XH s mt khng (DWL) => Chnh ph cn iu tit Q t nhin
* Mc tiu l hiu qu sn xut: t P = MC = Pc lc ny DWL = 0 nhng P < LATC (tng l = CCxQc). Mun DN tip tc SX th CP phi b l, hoc h s rt khi th trng.

* Mc tiu hiu qu sn xut: th tng CP bnh qun thp nht => Qc th LATC vn cha min, do hng Q b l => chnh sch ny khng thnh cng. * Mc tiu cng bng: Chnh ph a ra mc gi P = LATC, ti im B (Qb,Pb); vn cn DWL, nhng LN Q = 0. Ti y mc tiu 2 bn t c thng qua iu tit li nhun.

b. iu tit sn lng:
- 3 phng php iu tit gi u c nhc im => CP iu tit qua sn lng. - Phng php l iu chnh sn lng trc tip: VD buc mt hng phi SX mc sn lung ti thiu no v cu tiu dng xc nh ga ng vi sn lng . - CP a ra Q* thuc (Qa, Qb), ng vi l P*, tuy DWL >0 nhng nh hn ti im A, Q vn c li nhun = DDxQ*

You might also like